________________
દક્ષિણનાં રાજ્ય
૫૧ સોંપ્યો. સંભવ છે કે વેગિ ખાવાથી પલ્લવો પિતાનો દક્ષિણ ખરો આગળ વધારવા પ્રેરાયા અને એ તો નક્કી જ છે કેત્રિચિનાપાલિતો મહેન્દ્રને તાબેહતું જ.એ રાજા મૂળજન હતું અને એક જાણીતા તામિલ સાધુને હાથે તે શિવમાગી થયો જણાય છે. ધર્મફેર કર્યા બાદ, આ રાજાએ દક્ષિણ આર્કોટમાં પાટલીપુદિરમ આગળ એક મોટા જૈન મકને નાશ કર્યો અને તે જ સ્થાને એક શિવ મંદિર ઊભું કર્યું. ભદ્રાસની છેક પાસે, જૂના પાટનગરનું નામ ઘણું કરીને જૈનો એ લાવ્યા એ બહુ જાણવા જેવી વાત છે. - મહેદ્રવર્માના અનુગામી નૃસિંહવામાં પહેલાના અમલમાં પલ્લવનાં સત્તા અને કળા પરાકાષ્ટાએ પહોંચ્યાં હતાં (આશરે ઈ.સ. ૬ર૫ થી
૪૫) ઈ.સ. ૬૪રમાં પોતાના વેરી પુલકેશી નૃસિંહવામાં બીજાની રાધાની વાતાપિ કબજે કરવાનો
સંતોષતેને મળે. એમ માની શકાય કે તે સમયે જ તેનો જાન ગયો હશે. એ તો નક્કી જ છે કે આ પરાજય એટલો તો સજીડ હતો કે ત્યાર પછીનાં તેર વર્ષ સુધી ચાલુક્ય સત્તાનો અસ્ત થયો અને પલ્લવરાજા કોઈ પણ જાતના પશ્ન વગર દક્ષિણ હિંદમાં સૌથી વધારે લાગવગ ધરાવનાર સમ્રાટું થઈ રહ્યો અને મહીસુર તથા દક્ષિણમાં ઘણે દૂર સુધી તેની સત્તાનો વિસ્તાર થવા પામે. તેના આ સાહસમાં માનવમ્મા નામના લંકાના એક રાજા તરફથી તેને, બહુ કાર્યસાધક સહાય મળી હતી. પાછળથી હિંદના રાજાએ તેના ઉપકારના બદલામાં જ કરી આપેલી સેનાની સહાયથી તે એ દ્વીપનો મુકુટધારી થવા શક્તિવાન થયો હતે.
હુઆત્સાંગે ઈ.સ. ૬૪૦માં નૃસિંહવ પહેલાના અમલ દરમિયાન કાંચીની મુલાકાત લીધી હતી અને ઘણું લાંબા સમય સુધી તે ત્યાં
રહ્યો હતો. કાંચી જેનું પાટનગર હતું એ દેશને તે કાંચીમાં હુઆનન્સાંગ દ્રવિડ કહે છે અને તેને પરીઘ આશરે ૧૦૦૦ ઇ.સ. ૬૪૦ માઈલ જેટલો હતો એમ તે વર્ણન કરે છે.
આ જોતાં તેણે વર્ણવેલો દેશ ઉત્તર પન્નર તથા
