________________
દક્ષિણનાં રાજ્ય
૨૧૭ કડાપા જીલ્લાની અને તેની મર્યાદાઓ એકસરખી હતી. તેનાથી વધારે દક્ષિણ તરફ તે વિસ્તરતો નહોતો. એ યાત્રી જેને દ્રવિડ કહે છે તે ચલ મલ અથવા કેરોમાંડલ સમુદ્ર ઉપકંઠ પ્રદેશ તે સમયે પલ્લવ રાજાઓના હાથમાં હતું. તેમનું પાટનગર મદ્રાસથી દક્ષિણ નૈઋત્ય દિશામાં ૪૫ માઈલ પર આવેલા કાંચીમાં હતું. '
હવે પંડિતો સહમત થયા છે કે ચેર અને કેરલ એકજ શબ્દનાં રૂપાંતર માત્ર છે. કેરલ એ નામ તો હજુ પણ જનસ્મરણમાં રહી
ગયું છે અને એ વાતમાં તો શંકા જ નથી કે એ ચેર અથવા કેરલ નામથી જાણીતા રાજ્યમાં હાલનું દક્ષિણ કંકણ રાજ્ય સ્થાનનિર્દેશ અથવા મલબારકિનારો તથા ત્રાવણકોર અને
કોચીનનાં રાજ્યોને સમાવેશ થતો હતો. વેન અથવા તેનાડુ નામથી ઓળખાતો ત્રાવણકોરનો દક્ષિણ ભાગ ખ્રિસ્તી સનના પહેલા સૈકામાં પાંડવે રાજ્યમાં જોડાયેલ હતો. પાછલા સમયમાં ચેર રાજ્યમાં કેગુ વિભાગ, હાલને કોઈ બટુર જીલ્લો અને સાલમના દક્ષિણ ભાગનો સમાવેશ થતો હતો, પણ શરૂઆતના સમયમાં આમ હતું કે કેમ તે શંકાસ્પદ છે. સાધારણ રીતે કેરલ એટલે ચંદ્રગિરિ નદીની દક્ષિણે આવેલા પશ્ચિમઘાટનો ડુંગરાળ પ્રદેશ. અલબત્ત, આ ત્રણે રાજ્યોની મર્યાદાઓ વખતોવખત બદલાતી રહેતી હતી.
આશરે ચોથાથી આઠમા સિકા સુધીના ગાળામાં દક્ષિણ હિંદના ઇતિહાસમાં પલ્લવ વંશ બહુ મોટો ભાગ ભજવે છે. પણ પ્રણાલીમાં
- સચવાઈ રહેલી સીમાઓવાળો કઈ પલ્લવ દેશ પલ હતો નહિ. એ પલ્લવ સરસાઈ નભી ત્યાં સુધી
વધારે ઓછા પ્રમાણમાં વખતોવખત ઉપર જણવેલાં ત્રણે રાજ્ય પર જામી રહેતી. એ સરસાઈનો વિસ્તાર તે તે સમયના પલ્લવ રાજાઓના જેશ તથા તેમના પ્રતિસ્પર્ધીઓની નબળાઇઓના પ્રમાણમાં રહેત. આ હકીકત એમ સૂચવે છે કે મરાઠાઓની પેઠે પલ્લવ પણ લૂંટફાટ પર જીવનારી જાત, કૂળ કે વર્ણ હતી. બળજબરીનાં કૃત્યોથી
