________________
દક્ષિ ણનાં રાજ્ય ત્રાવણકારના રાજા
૨૩૩
એ લેખાની મદદથી એ, તે રાજ્યના રાજવંશને ઇ.સ. ૧૧૨૫ સુધી લઇ જઈ શક્યા હતા, અને તે સાલથી માંડી એ સૈકા સુધીના રાજાઓની પૂરી યાદી લગભગ તૈયાર કરી શક્યા હતા.ર
ચેર સિક્કા
પ્રસિદ્ધ થયેલી નાંધા ઉપરથી જણાય છે કે બારમા સૈકાની શરૂઆતમાં ત્રાવણકાર અથવા દક્ષિણ કેરલ રાજેંદ્ર ચાલ કુલાનંગના ચાલ રાજ્યના એક ભાગરૂપ હતું, અને દેખીતી રીતે તે। તે સુવ્યવસ્થિત સુરાજ્ય ભાગવતું હતું. પ્રાચીન ગ્રામ પંચાયત અથવા ગ્રામ સભાએનાં કાર્યની વિગતા ખાસ રસ પડે એવી છે. તે સિદ્ધ કરે છે કે તે વખતનું રાજ્યતંત્ર કાંઇ માત્ર એકહથ્થુ આપખુદ નહોતું. ગ્રામ પંચાયતાને સારા પ્રમાણમાં વહીવટી અને ન્યાય ચૂકવવાની સત્તા હતી અને રાજ્યના અમલદારાની દેખરેખ નીચે તે સત્તાને ઉપયેગ કરવામાં આવતા હતા. ચેર રાજાએનું લાંછન ધનુષ્ય હતું. તેમના સિક્કા બહુ દુર્મિલ છે અને ધનુષ્ય લાંછનવાળા માત્ર બે પાછળના નમૂના જણાયેલા છે. સલેમ અને કાઈબટુરના કાંગુ દેશમાંથી તે મળ્યા છે. કેરલ અથવા મલબારકિનારાના સિક્કાને કોઇ પણ ઉલ્લેખ મારી જાણમાં નથી.
ચેર અથવા કેરલ રાજ્યના પ્રાચીન ઇતિહાસના કાળા તરીકે ઉપલી અસંબદ્દાંધ આપવાની સ્થિતિમાં હું છું. પાછલા ચેર રાજાઓમાં
૨ “સમ અર્લી સાવરેન્સ આફ ત્રાવણકોર” ઈન્ડ. એન્જિ. પુસ્તક XXVI (૧૮૯૫) પૃ. ૨૯૪, ૨૭૭, ૩૦૫, ૩૩૩; (તે જ પુસ્તક XXVI પૃ. ૧૦૯; મિસ લેનીયસ ત્રાવણકોર ઇન્ક્રિપ્સ' તે જ પુસ્તક XXVI પૃ. ૧૧૩, ૧૪૧. પાછળની હકીકત વી. નાગમ અધ્યનાં ‘ધી ત્રાવણકોર સ્ટેટ મેન્યુઅલ’ ૩ પુસ્તક, ત્રિવેન્દ્રમ ૧૯૦૬ અને ૧૯૧૦થી શરૂ થતી ‘ત્રાવણકાર આકીલાજીકલ સીરિઝમાં મળશે.
