________________
હર્ષનું રાજ્ય ઈ.સ. ૬ ૦ ૬ થી ૬ ૪૭
સૈકાઓ દરમિયાન મોટે ભાગે નાશ પામ્યાં થાપત્ય છે; છતાં જે કાંઈ થડે અંશ એ વિનાશમાંથી
બચવા પામ્યો છે તે એ સિદ્ધ કરવા પૂરતો છે કે હિંદુ સ્થાપત્યસ્વામીએ ભવ્ય કલ્પનાથી નવા નમૂનાનું સર્જન કરી શકતા એટલું જ નહિ, પણ એ સર્જન નમૂનાને ખૂબ વિગતો પૂરી મૂર્તિમંત કરવાની શક્તિ ધરાવતા હતા. તેમની આ શક્તિ માટે માન થયા વગર રહેતું નથી, પણ સાથે સાથે તેનાં અતિશય શણગારથી વિરોધી અને શત્રુવટભરી ચર્ચાને સ્થાન મળે છે. - હવે પછીનાં ત્રણ પ્રકરણોમાં પિતાને જેમ ફાવે તેમ વર્તવા સ્વતંત્ર એવાં હિંદનાં નાનાં નાનાં રાજ્યોના કેટલાક સિકાના ગૂંચવણ
ભર્યો ઈતિહાસનાં મોટાં મોટાં અને આંખે ચઢે નાનાં રાજે એવાં લક્ષણોની રૂપરેખા આપવાને યત્ન કર
વામાં આવશે. એથી કોઈ સર્વોપરી સત્તાના કાબુથી મુક્ત થતાં હિંદ હમેશાં કેવું હોય છે અને તેની સરહદનું હાલ જે ભલી સરકાર રક્ષણ કરે છે તેની સત્તા પાછી ખેંચી લેવામાં આવે તો તે પાછું કેવું થઈ જાય તેનો ખ્યાલ વાંચનારને મળશે.
સાતમા સૈકાની સાલવારી
ઇ. સ.
અનાવ ચીની યાત્રી હ્યુએન્સાંગનો જન્મ. આશરે ૬૦૦ શશાંકે બૌદમીઓ પર જુલમ કર્યો. ૬૦૫ થાણેશ્વરનો રાજા રાજ્યવર્ધન ગાદીએ બેઠો.
થાણેશ્વરને રાજા હર્ષ ગાદીએ બેઠે. ૬ ૦૬-૧૨ હર્ષે ઉત્તર હિંદની છત કરી.
ચાલુક્ય રાજા પુલકેશી બીજે ગાદીએ બેઠા.
ચાલુકય રાજા પુલકેશી બીજા ના રાજ્યાભિષેક, કાબર ૬૧૨ | હર્ષને રાજયાભિષેકઇ.સ. ૬૦૬થી માંડી તેના સંવ