________________
૧૬૮
હિંદુસ્તાનને પ્રાચીન ઇતિહાસ સિથી વધારે જાણીતાં કુળની ઉત્પત્તિની સમજૂતિ મળે છે. એમ મનાય છે કે આ ગુર્જરે સફેદ હનોની સાથે સાથે જ અથવા તે તેમના આવ્યા પછી થોડી જ વારે હિંદમાં દાખલ થયા અને મોટી સંખ્યામાં રજપૂતાનામાં વસાહત કરી રહ્યા. પણ તે એશિયાના ક્યા ભાગમાંથી આવ્યા અથવા તે કયા જાતિના હતા તે બતાવે એવું કાંઈ જ સાધન નથી. પરમારનું મુખ્ય મથક આબુ પર્વત પાસે ચંદ્રાવતી અને અચલગઢ પાસે હતું, અને સાતમા સૈકામાં આબુ પર્વતથી વાયવ્યમાં ૫૦ માઇલ પર આવેલા ભિન્નમાળથી માંડી રજપૂતાનાના મોટા ભાગ પર પરિહારે રાજ્ય કરતા હતા. આસરે ઈ.સ. ૮૦૦માં ગુર્જર દેશના નાગભટ્ટ નામના રાજાએ ગંગા કિનારે આવેલું કનોજ શહેર જીતી લીધું અને પોતાના જૂના પાટનગરને છોડી કનોજને પિતાના પાટનગર તરીકે પસંદ કર્યું અને તેમ કરી કનોજના રાજાઓના
એક લાંબા વંશની સ્થાપના કરી. ઇ.સ. ૧૦૧૯ની શરૂઆતમાં મહમદ ગજનીનું આગમન થયું ત્યાં સુધી એ વંશના રાજાઓએ ત્યાં રાજ્ય કર્યું. ઈ. સ. ૮૦થી ૧૦૧૮ સુધીમાં કનોજમાં થઈ ગયેલા રાજાઓ, પૈકીના કેટલાક તે ઉત્તર હિંદમાં “મહારાજાધિરાજનું પદ ભોગવતા હતા. એ બધા રાજાઓ ઉચ્ચ વર્ણના રાજપૂતો ગણાતા છતાં, ખરી રીતે પાંચમા કે છઠ્ઠા સિકામાં હિંદ બહારથી ઉમટી આવી રજપૂતાનામાં વસેલા જંગલી પરદેશીઓના વંશજો અને ગુર્જરોના પિતરાઈ હતા એ શોધ છેલ્લાં ઘણાં વર્ષોથી આપણ ઇતિહાસના જ્ઞાનમાં થયેલા ઉમેરાઓમાં સૌથી વધારે જાણવા જેવી છે. જોકે બી રાજપૂત કુળોનો ઇતિહાસ આના જેટલી વિગતવાર રીતે તૈયાર કરવામાં નથી આવ્યો, તો પણ એવી માન્યતા વ્યાજબી રીતે ઊભી થાય છે કે તેમાંના ઘણાની ઉત્પત્તિ લગભગ એવી જ હતી. સાચી વાત તો એમ જણાય છે કે કોઈ પરદેશી કુળ અથવા જાતિ “હિંદુત્વ ધારણ કરે છે ત્યારે તેમને રાજ્યસત્તા ભોગવતાં કુટુંબ સહેલથી રાજપૂત અથવા ક્ષત્રિય તરીકે ઓળખાવા લાગે છે, જ્યારે આમવર્ગના લોક તેમની
