________________
ઉત્તર હિંદનાં મધ્ય યુ ગીન રા
૧૦૩ સુધીના એથેલાઈટના મુલકના તુર્કો વારસ થયા. આથી ઈ.સ. ૬૩૦માં હ્યુએન્સાંગ હિંદુસ્તાન આવવા નીકળ્યો હતો ત્યારે પશ્ચિમ તુર્કીના ઉપરી કઝિન, ગ-શી–હુ એ પરવાને આપી તેની સલામતીની ખાતરી આપી હતી. એ પરવાનાથી કપિસા સુધીના તેના રક્ષણને પાકો બંદોબસ્ત થયો હતો.
એજ વર્ષમાં એ યાત્રીના પ્રબળ રક્ષકનું ખૂન કરવામાં આવ્યું અને રંગ વંશના બીજા રાજા સમ્રાટુ ટાઈટ્સગની દોરવણી નીચે ઈ.સ. ૬૩૦ ઉત્તરના ચીનાઓએ ઉત્તર કે પૂર્વના તુર્કોને એવી તો તુર્કોને ચીનાઓએ નિર્ણયાત્મક હાર આપી કે પરાજય પામેલા
આપેલી હાર તુર્કે તે સમયથી માંડી પચાસ વર્ષ સુધી ચીનના ગુલામ થઈ રહ્યા.
ઉત્તર, તુર્કોને ભયથી મુક્ત થતાં ચીનાઓ તેમની પશ્ચિમે, આવેલા સંઘોને પોતાનો હાથ બતાવવા શક્તિમાન થયા અને ૬૪૦ ઈ.સ. ૬૪૦-૮ ચી- થી ૪૮ સુધીમાં તેઓ તુફન, કારશહર અને નાએ કરેલી કુચામાં વસવાટ કરવામાં સફળ થયા અને
કુચની છત તેમ કરી તેમણે પૂર્વ અને પશ્ચિમ વચ્ચેના સંબંધનો ઉત્તર ભાર્ગ કબજે કર્યો.
.સ. ૬૩૯માં ૯હાસાની સ્થાપના કરનાર પ્રખ્યાત રાજા સોંગન ગેપના અમલ નીચે તિબેટ હતું. એ રાજાએ પિતાના
દેશમાં બૌદ્ધ ધર્મ દાખલ કર્યો અને હિંદી તિબેટ જોડે મિત્રા- પંડિતોની મદદથી તિબેટી મૂળાક્ષરેની યોજના ચારી ભર્યો સબંધ કરી. નાની વયમાં જ નેપાલના રાજાની ભૃકુટિ
નામની રાજકન્યા જોડે એનું લગ્ન થયું અને બે વર્ષ પછી ઇ.સ. ૬૪૧માં પોતાની અનેકવિધ જીતોને પ્રતાપે, ઘણું ઘણું મુશ્કેલીઓને અંતે ચીનના સમ્રાટ ટાઈસુંગની પુત્રી રાજકુમારી નચંગની જોડે લગ્ન કરવામાં તે સફળ થયા. પોતે ચુસ્ત બૌદ્ધ હેવાથી આ બે યુવાન રાજકન્યાઓએ તેમના યુવાન પતિને પિતાના
