________________
૧૪૨
હિંદુસ્તાનનો પ્રાચીન ઇતિહાસ થયો ત્યારે પંજાબના રાજ અને જયપાલના પુત્ર આનંદપાલે (૧૦૮૮-૯).
ઊભા કરેલા હિંદુ રાજાઓના નવા મિત્રસંઘમાં ઇ.સ. ૯૯૯-૧૫ ધંગનો છોકરો ગંડ (ઈ.સ. ૯૯૯થી ૧૦૨૫) ગંડ જેડા. પણ આ મિત્રરાજાઓનો સંઘ પણ
આક્રમણકારીના વેગનો પ્રતિરોધ કરવામાં નિષ્ફળ થયો. આગળ કહ્યું છે તેમ દશ વર્ષ પછી ગંડના છોકરાએ કનોજ પર હુમલો કર્યો અને મુસલમાને જોડે ભળી ગયેલા ત્યાંના ખુટેલ રાજા રાજપાલને મારી નાંખ્યો. ૧૦૨૩ના આરંભમાં મહમદને કલંજરને મજબૂત દૂર્ગ આપી દેવાની તેને ફરજ પડી, પણ મહમદે એ કિલ્લો તેમજ પંજાબની પૂર્વે હિંદના અંદરના ભાગમાં કરેલી છતો પિતાને કબજે રાખી નહિ.
- ચેદિનો ગાંગેયદેવ કલચુરિ (આશરે ૧૦૧૫-૪૦) ગંડ અને તેની પછી થયેલા રાજાઓને સમકાલીન હતા. તે શક્તિશાળી અને મહ
ત્વાકાંક્ષી રાજા હતો અને ઉત્તર હિંદમાં સાર્વભૌમ ઇસ.૧૦૧૫-૭૦ ગાં- આરિંપત્ય મેળવવાને તેને લોભ હતું, અને ગેયદેવ અને કર્ણદેવ ઘણે માટે અંશે તેનો એ લોભ સફળ પણ કલયુરિ થયો. ઈ.સ. ૧૦૧૯માં દૂર આવેલા તિટે તેને
આધિપત્ય સ્વીકાર્યું. તેના પુત્ર કર્ણદેવે તેની રાજ્યવિસ્તારની યોજનાઓ ઉપાડી લઈ આગળ ધપાવી અને ઈસ. ૧૦૬૦ની આસપાસમાં માળવાના વિદ્વાન રાજા ભેજને કચરી નાંખવાના યત્નમાં તે ગૃજરાતના રાજા ભીમ જોડે જોડાયે. એથી પહેલાં આશરે ૧૦૭પમાં તેણે મગધના પાલ રાજા પર હુમલો કર્યો હતે.
થોડાં વર્ષ પછી કેટલાક દુશ્મન રાજાઓએ તેને ઉપરાઉપરી આપેલી શિકસ્તાથી કર્ણદેવ સારી પેઠે ભાગ્યપલટાનો પાઠ ભણે.
| ચંદેલના કીર્તિવર્માને (૧૦૪૯–૧૧૦૦) હાથે ઇ.સ. ૧૦૪-૧૧૦૦ તેણે ખાધેલી હાર એની બધી હારમાં સૌથી કીર્તિવમ ચલ વધારે જાણવાજોગી છે. એ રાજાએ પોતાના
