________________
હર્ષનું રાજ્ય ઈ.સ. ૬ ૦ ૬ થી ૬૪ ૭ સ્થાપન કરવામાં આવ્યું હતું અને કિંમતી વાળા તથા બીજી મૂલ્યવાન ચીજોનો મહાન જથ્થો વહેંચી નાંખવા માટે કાઢવામાં આવ્યો હતો. બીજે અને ત્રીજે દિવસે તેજ મુજબ શિવ અને સૂર્યની મૂર્તિઓનું તે જ રીતે સન્માન કરવામાં આવ્યું હતું પણ તે પ્રસંગે બુદ્ધની પૂજાને અંગે કરેલા દાનથી અધું દાન કરવામાં આવ્યું હતું. બૌદ્ધસંઘના દસ હજાર પસંદ કરેલા ધર્મનિષ્ઠ પુરૂષોને દાન આપવા માટે ચોથે દહાડે રાખવામાં આવ્યો હતો. તે દરેકને સો સો સોના મહોર, એક મોતી અને એક સુતરાઉ કપડું અને તે ઉપરાંત સારાં અન્ન, પાન, ફૂલ તથા સુગંધિ દ્રવ્યો મળ્યાં હતાં. ત્યાર પછીના બાકીના વીસ દિવસોમાં સમારંભને અંગે આવેલા બ્રાહ્મણો રાજાનાં દાનના પાત્ર બન્યા હતા. તેમની પછી ચીની લેખક જેને “ધર્મવિરોધીકહે છે તે લોકોનો વારો આવ્યો, એટલે કે જૈન તથા બીજા કેટલાક પંથના લોકોને દસ દિવસ સુધી દાન આપવામાં આવ્યાં. દૂર દૂર દેશોથી આવેલા માંગણોને દાન આપવા માટે પણ એટલો જ સમય મુકરર કરવામાં આવ્યો હતો. અને ગરીબ, અનાથ તથા અપંગોને દાન આપવામાં એક મહિના જેટલો સમય ગયો હતો.
આ સમય સુધીમાં પાંચ વર્ષમાં એકઠો થયેલ ધનસંચય ખૂટી ગયો. રાજ્યમાં વ્યવસ્થા જાળવવા માટે તથા રાજ્યના રક્ષણ માટે
જરૂર હાથી, ઘોડા તથા લશ્કરી સરંજામ દાનનું પરિમાણ સિવાય કાંઈ જ પાછળ રહ્યું નહિ. એ ઉપરાંત
રાજાએ ઘણુ છૂટથી પિતાનાં ઝવેરાત તથા બીજી ચીજો, પિતાના પિોષાક, માળાઓ, કુંડળો, કંકણ, પચીઓ, હારો, અને પ્રકાશિત શિરપેચ–આવી બધી વસ્તુઓ મોકલે હાથે આપી દીધાં. આમ પિતાની બધી વસ્તુઓનું દાન અપાઈ જતાં તેણે પિતાની બેનની પાસેથી એક સાધારણ વપરાયેલાં કપડાંની ભિક્ષા માગી અને તે પહેરીને તેણે “દસે દિશાના બુદ્ધની પૂજા કરી અને પિતાનો ખજાનો ધર્મમાર્ગે દાનમાં અપાયો તેથી તેને ઘણો
