________________
હર્ષનું રાજ્ય ઈ.સ. ૬૦૬ થી ૬ ૪૭
૭૩
રાજા તરીકે આગળ પડી શક્યા નિહ. તે ગાદી પર સાડાપાંચ કે છ હર્ષ રહ્યો ત્યાર પછી ઉપર જણાવેલી સાલમાં તેને વિધિપૂર્વક રાજ્યાભિષેક થયેા. તેના નામથી જાણીતા થયેલા સંવત કે જેનું પહેલું વર્ષ ઈ.સ. ૬૦૬-૭ હતું તે. ઈ.સ. ૬૦૬ના આકટાબર માસમાં તેના રાજ્યાધિરાહણથી શરૂ થયા હતા.
થાણેશ્વરના સામંતના યુવાન હર્ષનું આધિપત્ય સ્વીકારવાની બાબતમાં અચકાવાનો હેતુ ગમે તે હાય, તો પણ ભંડીએ આપેલી સલાહનું વ્યાજખીપણું તેણે સૂચવેલી વ્યક્તિએ સારી પેઠે સિદ્ધ કરી આપ્યું અને થાડા જ સમયમાં રાજ્ય કરવાના પોતાના હક્ક તેણે સાબિત કર્યાં.
દેખીતી રીતે હર્ષ પર આવેલી તુરતની ક્રો, તેના ભાઇના ખૂનીને પીછે। પકડવાની તથા પેાતાની વિધવા બેનને શોધી કાઢવાની હતી. આ એ કામેા પૈકી ખીજું વધારે જરૂરી હાવાથી ખૂબ ત્વરાથી હાથ ધરવામાં આવ્યું અને તેમ કરતાં રાજ્યવર્ધનને ખૂની નાશી છૂટવા પામે તેની પણ પરવા કરવામાં આવી નહાતી. હર્ષે એ બાબતમાં કરેલી ત્વરા જરા પણ વધારે પડતી ન હતી, કારણકે છૂટકારાની બાબતમાં નિરાશ થયેલી કુંવરી, પેાતાની દાસી સાથે જીવતી ચિતાએ ચઢી બળી મરવાની તૈયારીમાં હતી એટલામાં જંગલમાં વસતી જાતિઓના નાયકાની દોરવણીથી, તેને ભાઈ વિધ્યાટવીના ઊંડાણમાં તેને પત્તો મેળવવામાં સફળ થયા. શશાંક સામેની ચઢાની વિગતા નોંધેલી મળતી નથી અને એટલું તે સાક્ જણાય છે કે તે નહિ જેવું નુકશાન ખમી નાશી છૂટયા હરશે. ઇ.સ. ૬૧૯ની સાલ સુધી તે તે સત્તાવાન હેાવાનું જણાય છે, પણ કદાચ ત્યાર પછીથી તેનેા મુલક હર્ષને હાથ ગયા હોય.
રાજ્યશ્રીનુંપુનઃ મિલન
મોહ સંપ્રદાયની સમ્મિતીય શાખાના તત્ત્વમાં પારંગત તથા અદ્રિતીય બુદ્ધિમતિ પાતાની બેન રાજ્યશ્રીને પાછી મેળવ્યા બાદ