Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 08 Sthanakvasi

Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 08 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 334
________________

प्रमेयचन्द्रिकाठी काश. १ उ. ३२०१८ नैरथिकाद्युत्पादादिसान्तर निरन्तरतानि० ३२३ नैरयिका उपपद्यते, तथा च बन्ध्या पुत्रवत् नहि सर्वथैवासत् किञ्चिदपि वस्तु उत्प ते, तेषां सत्ता च जीवद्रव्यापेक्षया नारकपर्यायापेक्षया वा बोध्या ! तथाहि भाविनारकपर्यायापेक्षया व्यतो नैरयिकाः सन्तो नैरयिका उत्पद्यन्ते, नारकायुष्कोदयावा भावनारका एवं नारकत्वेनोत्पद्यन्ते, ' एवं जात्र वेमाणिया एवं पूर्वोक्तरीत्या यावत् असुरकुमारादि वैमानिकपर्यन्ताः सन्त एव उपपद्यन्ते नासन्त अपने मूल रूपसे अविद्यमान होता है उसका वन्ध्यापुत्रकी तरह उत्पाद नहीं होता है " सत् रूप हुए ही नारक उत्पन्न होते हैं " इसका तात्पर्य ऐसा है कि इनमें सता जीव द्रव्यकी अपेक्षासे और नारक पर्यायकी अपेक्षासे कही गई जाननी चाहिये । नारक पर्यायकी अपेक्षा से इस तरह जीव में नारक पर्यायकी सत्ता कही गई है कि कोई जीव जब मरकर नारक पर्याय से नरकमें उत्पन्न होनेवाला होता है - तो ऐसा जीव भावि नारक पर्यायकी अपेक्षा द्रव्य नारक कहा जाता है ऐसा द्रव्य नारक हुआ जीव ही नरकमें नारक पर्यायसे उत्पन्न "गति, होता है, अथवा - " गइ आणु आउ उद्ओ' के अनुसार आनुपूर्वी आयुका उदय एक साथ होता है इस अपेक्षा उस समय नारकायुक्त के उदय हो जाने से भाव नारक बना हुआ जीवही नारक पर्याय से उत्पन होता है
,
46
" एवं जात्र वैमाणिया असुरकुमार से लेकर वैमानिक देवों तक ऐसा ही कथन जानना चाहिये. अर्थात् जो जीव પદાર્થ પેાતાના મૂળરૂપે અવિદ્યમાન હોય છે તેના ઉત્પાદ થતા નથી. જેમ વધ્યા શ્રી પુત્રને જન્મ આપતી નથી તેમ અવિદ્યમાન પદાર્થના ઉત્પાદ થતા નથી “ વિદ્યમાત હૈ!ય એવાં નારકેા જ ઉત્પન્ન થાય છે ”, આ કથનનું તાત્પય એવું છે કે તેમાં સત્તા જી દ્રવ્યની અપેક્ષાએ અને નારક પર્યાયની અપેક્ષાએ કરેલી સમજવી. નારક પર્યાયની અપેક્ષાએ આ રીતે જીવમાં નારકપર્યાયની સત્તા કહેવામાં આવી છે—કેાઈ જીવ મરીને જ્યારે નાર/પર્યાયથી નરકમાં ઉત્પન્ન થવાના હાય છે, ત્યારે એવા જીવને ભાવિ નારકપર્યાયની અપેક્ષાએ દ્રવ્યનારક કહેવામાં આવે છે, એવા દ્રવ્યનારક થયેલા જીવ જ નરકમાં નારકપોંચે ઉત્પન્ન થઇ જાય છે. इआणुआरओ' અથવા આ કથન અનુસાર ગતિ, આનુપૂર્વી આયુના ઉદય એક તે અપેક્ષાએ તે સમયે નારકાયુષ્કને ઉત્ક્રય થઈ જવાથી लव नरम्भां ना२४पर्याये उत्पन्न थई लय हे " एवं जाव वेमाणिया " અસુરકુમારેથી લઈને વૈમાનિક દેવા પર્યન્તના જીવા વષે એજ પ્રમાણે સમ
66
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૮
">
સાથે જ થાય છે, ભાવનારક બનેલેા


Page Navigation
1 ... 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685