Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 08 Sthanakvasi

Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 08 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 351
________________

भगवती सूत्रे
३४०
होता है क्योंकि कर्मोदय तो केवलियों को भी होता है अतः उन्हें भी वहां उत्पन्न होने का प्रसंग प्राप्त होगा सो इसकी निवृत्तिके लिये " कर्मगुरुकतया " ऐसा दूसरा विशेषण दिया है, केवलियों में कमेदिय होने पर भी वह कर्म उनमें गुरूरूप से नहीं होता है अतः उनकी वहाँ उत्पत्ति नहीं होती है । कर्मों की गुरुता होने पर भी प्रायः जीव नरकों में उत्पन्न नहीं होते हैं- अतः इस बातकी निवृत्ति के लिये “कम्मगुरुसंभारियत्ताए ' ऐसा कहा है जिस जीवमें कर्मों का भार बहुत अधिक मात्रामें होता है वे जीव नियमसे नरकोंमें उत्पन्न होते हैं। नरकोंमें उत्पन्न होनेवाले जीवों में कमका भार अपनी पराकाष्ठाको भो पार कर देता । यही सब बात इन विशेषणों द्वारा प्रकटकी गई है । अथवा गुरु संभारित्ताए' इस पद द्वारा सूत्रकारने यह बात प्रकटकी है कि कर्मों का वजन उनमें कोई सामान्य रूप में नहीं रहता है कारण ऐसा भी होता है कि जो वस्तु प्रमाण में बहुत होती है वह तूलादिककी तरह भारमें अल्प भारवाली भी हो सकती है। सो ये कर्म इनमें ऐसे नहीं हैं, ये तो इनमें बहुत अधिक भारवाले होते हैं । इसी कारण ये जीव उस प्रकर्षावस्थापन ( उत्कृष्ट कर्मों होने से ) भारसे दबे हुए होकर नीचे अधोगतिरूप ઉત્પન્ન થવા માટે કયને જ કારણરૂપ માનવામાં આવે પણ કમેદિયા સદૂભાવ હાવથી તેમની નરકેામાં ઉત્પત્તિ પડે એવા પ્રસંગ ઉત્પન્ન થશે. તેથી એવું ન અને માટે વગેરે કારણેા આપવામાં આવેલ છે. કેવલીઓમાં કઢિય હાવા છતાં પણ તે તેમનામાં ગુરુ રૂપે હાતા નથી, તેથી તેમની નરકેામાં ઉત્પત્તિ થતી નથી. ક્રોની ગુરુતા હૈાવા છતાં પણ કેટલીક વખત જીવ નરકામાં ઉત્પન્ન થતા नथी, तेथी " कम्मगुरु संभारि यत्ताए આ પદ દ્વારા એમ કહેવામાં આવ્યું છે કે કર્મોના ભાર ઘણી જ અધિક માત્રામાં હાય તા જીવ નરકમાં ઉત્પન્ન થાય છે. નરકામાં ઉત્પન્ન થનારા જીવાના કર્મોના ભાર પરાકાષ્ઠા વટાવી ગર્ચા હાય છે, આ બધી વાત આ વિશેષણેા દ્વારા પ્રકટ કરવામાં આવી છે. અથવા कम्म सुरु संभारिताए આ પદ દ્વારા સૂત્રકારે એ વાત પ્રકટ કરી છે કે કર્માનુ' વજન તેમનામાં સામાન્ય રૂપે હૈ!તું નથી પણ અસામાન્ય થઈ ગયું હાય છે. કારણ કે કેટલીક વખત એવું બને છે કે રૂ વગેરે વસ્તુઓ પ્રમાણમાં વધારે હોવા છતાં તેનું વજન ઓછુ હાઈ શકે છે તે વાતની નિવૃત્તિને માટે તેમનાં કર્માંને ભ્રૂણાં જ અધિક ભારયુક્ત કહ્યાં છે એવાં
का भार
તા, કેવલીઓમાં થવાની વાત માનવી “કમ ગુરુતયા ’
"
6:
"
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૮
6
कम्म


Page Navigation
1 ... 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685