Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 08 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 418

प्रमैचन्द्रिका ठीका श०९३०३३०४ जमालिवक्तव्यनिरूपणम्
४०७
6
6
माणे ' यथा विभवेन विभवानुसारं मानयन् मानयन् तदनुभावमनुभवन् कालं गायन अतिवाहयन् यापयन् इत्यर्थः इद्वे परिसर गंधे पंचविहे माणुस्सर कामभोगे पच्चणुभवमाणे विहरइ ' इष्टान् ईप्सितान् शब्दस्पर्शरसरूपगन्धान् पञ्चविधान् मानुष्यकान् मनुष्ययोग्यान् कामभोगान् प्रत्यनुभवन् विहरति - तिष्ठति, तरणं खत्तियकुंडग्गामे नगरे सिंघाडगतिगच उक्कचच्चर जाव बहुजणसदेवा जहा उनवाइए जान एवं पन्नवेध, एवं प्ररुवेइ ' ततः खलु क्षत्रियकुण्डग्रामे नगरे शृङ्गाटके शृङ्गाटककलाकारे मार्गविशेषे, त्रिके त्रयाणां अभाव उसके पास नहीं था. ऐसा वह पुण्यशाली था. मनुष्य के लिये अपने जीवन में जो कुछ मनोज पचेन्द्रियोंके विषय भोगनेको चाहियेवे सब उसके पास उपस्थित रहा करते थे इस तरह यह ईप्सित शब्द, स्पर्श, रस, रूप और गंध आदि पांच प्रकारके कामभोगोंको भोगता हुआ अपना समय व्यतीत कर रहा था, कि इतनेमें उसने क्षत्रियकुण्डग्राम नगरके शृङ्गाटक, त्रिक, चतुष्क आदि मार्गों पर श्रमण भगवान महावीर के आगमन की बातको करनेवाले लोगोंने सुना कि ब्राह्मणकुण्डग्रामनगर के बाहर बहुशालक उद्यान में श्रमण भगवान महावीर पधारे हुए हैं. अब इसी संबंध में जो सूत्रपाठ आया है, उसकी व्याख्या इस प्रकार से है-' तपणं खत्तियकुंडरगामे नपरे सिंघाडगतियचउकचच्चर जाव बहुजणसदेह वा जहा उववाहए जाव एवं पन्नवेइ, एवं परुवेइ ' सिंघाडेके आकार जैसा जो मार्ग होता है, उसका नाम शृङ्गा
ભવ કરતા હતા. તે અવે પુણ્યશાલી હતા કે કોઇ પણ વસ્તુના તેની પાસે અભાવ ન હતા. પાંચે ઇન્દ્રિયા દ્વારા જે જે વિષયે મનુધ્યેાને ભેગવવા ગમે છે તે સઘળા વિષયા તેની પાસે ઉપસ્થિત જ રહેતા હતા આ રીતે ઇચ્છિત શબ્દ, સ્પ, રસ, રૂપ અને ગધ આદિ પાચ પ્રકારના કામભેગેને ભાગવત થકે તે પેાતાના કાળ સુમશાન્તિપૂર્વક વ્યતીત કરતા હતા.
એક દિવસ તેણે ક્ષત્રિયકુંડ ગ્ર મ નગરના શ્રૃંગાટક, ત્રિક, ચતુષ્ક આદિ મા પર શ્રમણ ભગવાન મહાવીરના આગમનની વાત કરતા લેાકેાના મુખેથી સાંભળ્યું કે બ્રાહ્મણકુંડગ્રામ નગરની બહાર આવેલા મહુશાલક ઉદ્યાનમાં શ્રમણ ભગવાન મહાવીર પધાર્યાં છે. આ વિષયને અનુલક્ષીને જે સૂત્રપાઠ આપવામાં આન્યા છે તે સૂત્રપઠ તથા તેમાં વપરાયેલાં પદોની વ્યાખ્યા આ પ્રમાણે છે-"तपणं खत्तियकुडगामे नयरे सिंघाडगतियच उक्कचच्चर
-
वा जहा उनवाइए जाव एवं पन्नवेद्द, एवं परूवे
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૮
जा बहुजण
શિંગોડાના આકારના