Book Title: Mahavir swamino Achar Dharm
Author(s): Gopaldas Jivabhai Patel
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004999/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasvAmInA AcAradharma [ 'zrI AcArAMgasUtrane chAyAnuvAda | saMpAdaka pAladAsa jIvAbhAI paTela gUjarAta vidyApITha a ma dA vA 6-380 014 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI puMjAbhAI jaina graMthamALA-11 mahAvIra svAmIne AcAradharma [ zrI AcArAMgasUtrane chAyAnuvAda) " pAka gopAladAsa jIvAbhAI paTela reva sa jo amAravalakajhA, reva sattAnuM sanmAvaLanA manu anya jIvonI bAbatamAM bedarakAra na rahevuM tema karavuM e pitAnI jAtanI bAbatamAM ja bedarakAra rahevA barAbara che." * gUjarAta vidyApITha amadAvAda 380014 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka vinoda revAzaMkara tripAThI maMtrI, gujarAta vidyApITha maMDaLa gUjarAta vidyApITha amadAvAda-380014 muka jitendra DhAkArabhAI desAI navajIvana mudraNAlaya, amadAvAda 380014 gUjarAta vidyApITha pahelI AvRtti, sa. 1992 sudhArelI vadhArelI bIjI AvRtti, saM. 2004 prathama punarmudraNa, 1988 tala 1,000 kiMmata rU. 27.00 prAptisthAna navajIvana kAryAvAca amadAvAda-380014 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nivedana [pahelI AvRtti uparathI C. mAcArAMgasUtrane A anuvAda sUtrakRtAMganA anuvAdanI mAphka chAyAnuvAda ja che. jUnAM AgamAnI bAbatamAM e anuvAdapaddhati ja vadhu upayogI che, ema AcAryazrI AnaMdazaMkarabhAI jevA zAstrajJa paMDitAe paNa kabUla karyu che. AcArAMganI bAbatamAM te, te paddhati vaLI vizeSa jarUrI che, kAraNa ke, mukhyatve chUTAM chUTAM vAkayonA saMgraha che. jUnA TIkAkArA, alabatta, dareka vAkayone AgalA vAkaya sAthe saMbaMdha joDavA prayatna kare che; paNa te badhe pratItikara thAya ja che ema na kahI zakAya. AvA saMgrahamAM eka ja viSayanAM judAM judAM vAko krama vinA game tyAM paDayA hAya, e svAbhAvika che. te badhAMne temanI jagAethI upADI laI, kaM ke viSaya ke dalIlanA kramamAM gAThavI zakAya, te te viSaya ke dalIlanuM nirUpaNu sacATa thAya, uparAMta ghaNuM punarAvartana saheje dUra thAya. te paNu, keTalAMka vAkayo ane sthaLeA evAM rahevAnAM ja; ke jemane te adhyayananA nirUpaNumAM kazA ja ma goThavavA zakaya na heAya. tevAM keTalAMka sthaLeA A anuvAdamAM haju paNa dekhAro. JAma vAkayonA kramanI UlaTapUlaTa karavA jatAM, kAI vAra bhUlathI ke gerasamajathI e vAkayonA sAcA krama tADhI nAkhavAmAM Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ave, evuM paNa banI jAya. tevuM echAmAM ochuM thAya, tenI zakaya teTalI kALajI rAkhI che. A anuvAdamAM pahelA khaMDamAM phakarAne aMte kAMsamAM sUtranI saMkhyAmAM je AMkaDA mUkalpa che, te zrI AgamAdaya samitie prasiddha karelA AcArAMgasUtra ' pramANe che. paraMtu, tethI karIne ema nathI samajavAnuM ke te AvRttimAM vAkayone je rIte judAM pADayAM che, tathA temane judAM judAM sUtramAM je rIte gAThavyAM che, te rIta anuvAdamAM svIkArI ja lIdhI che. ghaNI jagAe te, anuvAdamAM saLaMga tarIke svIkAreluM vAkaca, AgamAdaya samitinA graMthamAM be judAM sUtramAM teDI nAMkheluM maLI Avaze. Do. vaeNTara zubrige vaLI te vAkayone judI rIte ja judAM pADayAM che. kharuM jotAM, AcArAMganI racanA ja evI che ke, kayA vAkayane kathAM pUruM thatuM gaNavuM, e bAbatamAM ghaNA matabheda hAI zake. ' pahelA khaMDa paMDita khecaradAsajIe karelA zabdaza: anuvAda uparathI taiyAra karelA che. zarUAtamAM jaNAvyA pramANe mULa anuvAdanAM vAkayonA krama pachIthI badalyeA che; tema ja eka-be jagAe mULa rAkhtamAMthI nIkaLatA lAgatA judo artha pazu svIkAryAM che, e badhA pheraphArAnI javAbadArI mArI peAtAnI gaNAya. khIjA khaMDane anuvAda paMDitajInA nathI. te khaMDamAM vAkayo teADavAnI khAsa jarUra paDI nathI. joke, phakarAone krama badalavA ThIka lAgyA tyAM badalyA che. te khaMDamAM karAone aMte kausamAM ApelA saMkhyAne AMka AkhA pustaknA saLaMga na rAkhatAM dareka adhyayana pUratA alaga karI dIdhA che. tethI mULa phakarA zeAdhavA kaMIka sugama thaze, ema mAnyuM che. sUtrakRtAMganA anuvAdanI peThe AmAM paNu pustakane aMte, mULamAMthI keTalAMka subhASitA cUMTIne, gujarAtI bhAvArtha sAthe mUkAM che; tathA abhyAsIne upayogI thAya tevI TUMka sUci ApI che. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AzA che ke, A anuvAda tathA tenI paddhati vAcakavargane upayogI thaI paDaze. si. 1992) saMpAdaka -A bIjI AvRtti prasiddha karatI vakhate maLelI takane lAbha laI AkhA pustakamAM ghaTatA sudhArAvadhArA karI lIdhA che. A navA svarUpe pustaka vAcakane vizeSa upayogI nIvaDaze, evI AzA che. si. 2004] saMpAdaka Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upodaghAta AcArAMgasutra jainenAM 12 aMgamAM sauthI paheluM gaNAya che : mAtra kamanI daSTie nahIM, mahattvanI dRSTie paNa zrI bhadrabAhusvAmIe (AcArAMga uparanI potAnI niryuktimAM jaNAvyuM che: AyAro aMgANaM paDhama aMga duvAlasaNhapi / itya ya mokkhovAo esa ya sAro pavayaNassa // bAreya aMgamAM AcArAMga e prathama che. temAM mekSano upAya varNavelo che, tathA te tamAma zAstragraMthanA sArarUpa che." vaLI te jaNAve che: badhA tIrthaMkaree paNa, potAnuM tIrtha pravartAvatAM, AcArane ja prathama pada ApyuM che, ane Apaze." vaLI praznottararUpe te jaNAve che: "badhAM aMgenA sArarUpa zuM ? - AcArAMga. tenA sArarU5 zuM? - tenAM padonI yathAyogya samaja. tenA sArarUpa zuM? - te pramANe AcaraNa. tenA sArarUpa zuM? - nirvANa." jaine pitAnA dharmagraMthe cAra vibhAgamAM vaheMcI nAkhe che: dravyAnuyega, gaNitAnuMyega, carakaraNanuga, ane caritAnuyega. temAM, AtmA vagere dravya - to -ne anuga" eTale ke mImAMsA, te dravyAnuyega. tene mATe brAhmaNagraMthomAM "tatvajJAna" zabda vaparAya che, ane bauddha graMthamAM "abhidharma' zabda vaparAya che. "sUtrakRtAMga" vageremAM dravyAnuyoganA viSayanuM prAdhAnya che, ema kahI zakAya. 1. eka mate mahAvIra pachI mAtra 180 varSe thayelA, ane bIjA gate I. sa. cothA saikAmAM thayelA. jeo A mALAnuM, "samI sAMjano upadeza yA. 1. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khagoLa ane bhUgoLanAM parimANa vagerenuM gaNita, e gaNitAnuga. "sUryaprajJapti' vagere graMthano viSaya gaNitAnuga kahI zakAya. kriyAkAMDanA parAmarzanuM nAma caraNakaraNanuga. bauddhonA vinayapiTakamAM A viSaya Ave che. - kalpita ke aitihAsika kathAcaritane saMgraha, e caritAnuga athavA dharmakathAnuyoga. bauddhonA suttapiTakamAM Avo viSaya Ave che. "uttarAdhyayana" vagere graMthamAM A viSaya che. zrImad rAjacaMdra A cAra vibhAgo vize lakhatAM jaNAve che: "mana je zaMkAzIla thaI gayuM hoya, te dravyAnuyoga vicAro yogya che; pramAdI thaI gayuM hoya, te caraNakaraNAnuga vicAro megya che; kaSAyI thaI gayuM hoya, te dharmakathAnuga vicAra yogya che; ane jaDa thaI gayuM hoya, te gaNitAnuyoga vicAro gya che." AcArAMgasUtrane caraNakaraNanugamAM samAveza karavAmAM Ave che. TIkAkAra zIlAMkadeva jaNAve che: "caraNakaraNAnuga ja cAre yogamAM pradhAnatama che. kAraNa ke, bIjA yoge tene arthe ja che. kahyuM che ke: caraNapaDivattiheDaM jeNiyare tiNNa aNuogatti ... davie daMsaNasohI dasaNasuddhassa caraNaM tu / caraNAnuganuM jJAna karAvavA mATe ja bIjA traNa vege che. dravyagathI darzanazuddhi thAya che; ane jenuM darzana (zraddhA - ruci) zuddha che, te ja AcaraNane lAyaka che." gaNudharee paNa tethI ja A sUtrane sauthI prathama racyuM che.' AcArAMgasUtrane be khaMDamAM vaheMcI nAkhavAmAM AvyuM che. temAM pahelA khaMDanuM nAma ja "AcAra che; jyAre, bIjAnuM nAma AcArAgra che. "ane artha jarNavatAM niryuktikAra ane Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkAkAra baMne kahe che ke, "pahelA khaMDamAM je vAta kahevAnI rahI gaI hoya, athavA je vistAra kare jarUrI hoya, te vAtano "agra" - khaMDamAM samAveza karavAmAM Avyo che." niryuktikAra te eTale sudhI kahe che : "pahelA khaMDanAM navA adhyayane jeTaluM ja "AcAra" graMtha che. bIjA khaMDanAM adhyayane te ziSyanA hitane khAtara, arthane vadhu vistAra karavA, jJAnavRddha sthaviree pahelA khaMDanAM adhyayanamAMthI "pravibhakta karyA che. bIjI jagAe te kahe che, "mULa "veda" (AcArAMga) te "brahmacarya" nAmanAM nava adhyayarUpa ja che, ane temAM 18000 pado che. pachIthI bIjA khaMDanI cAra cUDAo (bhAge) tathA pAMcamI cUDArUpe nizItha' (satra) ne temAM umere, te te ghaNe meTa thAya. upara jaNAvyuM tema, pahelA khaMDanAM nava adhyayanane brahmacarya adhyayana" kahevAmAM Ave che. kAraNa ke, temAM brahmacaryanuM pratipAdana che. niryuktikAranI jaNAvyA pramANe brahmacarya eTale brAhmaNa nAmathI oLakhAtA lekhakonI caryA nahIM, tema ja ajJAnI lokono bastinidha (upasthasaMyama) paNa nahIM, paraMtu 17 prakArano saMpUrNa saMyama. eTale ke, temAM jainadharma anusAra saMpUrNa mekSamArgane samAveza thAya che. te nava adhyayanane viSaya jotAM ja tenI khAtarI thaI jAya che. TIkAkAranA zabdomAM nave adhyayana viSaya varNavIe te: pahelA adhyayanamAM jIvonI hiMsAnA tyAganuM vidhAna che; paraMtu jIvonuM astitva jANyA vinA temanI hiMsAno tyAga na thaI zake, mATe temAM, jIvonuM astitva tathA temanA judA 1. TIkAkAra, e nava avyayananA kayA bhAga ke vAkya uparathI bIjA khaMDanuM te te adhyayana vistAravAmAM AvyuM che, te vigatavAra jaNAve che. 2. pAMca indriyone nigraha; pAMca mahAvratanuM pAlana; kAma, krodha, labha ane meha e cAra kaSAyone jaya; tathA mana, vacana ane kAyAnI virati - e saMyamanA sattara prakAre che. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ judA vargo paNa varNavelA che. bIjA adhyayanamAM, leka kevI rIte aSTavidha karmathI baMdhAya che, ane temAMthI kema karIne chUTI zake, te batAvyuM che. trIjAmAM, saMyamamAM sthita thavA ane kaSAya jItavA IcachanArA mumukSue, anukULa ke pratikULa vino ke saMkaTa sahana karavAM joIe, ema jaNAvyuM che. cethAmAM, mumukSue tApasa vagere kaSTatapa AcaranArAonuM aSTaguNa aizvarya jeIne paNa daDha samyakatvavALA banavuM ema kahyuM che. pAMcamAmAM, asAra vastuone tyAga karI, lekanA sArarUpa samyam jJAna, darzana ane cAritra e ratnatraya meLavavA udyata thavuM, ema jaNuvyuM che. chaThThAmAM mumukSue ni:saMga thaI, apratibaddha thavuM, ema kahevAmAM AvyuM che. sAtamAmAM, saMyamIne kadAcita mohathI thatA pariSaha, utsarga vagere AvI paDe te paNa teNe te barAbara sahana karI levA, ema kahyuM che. AThamAmAM, vidha, raMga, ke vRddhAvasthAthI saMyamadharmanuM pAlana zakya na rahe, te zarIrane tyAga kevI rIte kare, te jaNAvyuM che. tathA navamAmAM, AThe adhyayanemAM jaNAvele artha mahAvIrasvAmIe potAnA jIvanamAM kevI rIte Acaryo hato te, sAdhakanA pretsAhana mATe varNavyuM che." Ama, pahelA khaMDamAM utsAhI sAdhakanI saMpUrNa sAdhanasAmagrI vigatathI, ane vistArathI varNavI batAvI che. tenI bhASAmAM prasAda che, UMDANu che ane kaSTAnI navInatA che. moTA saMdhanA jaDa ane vikra ToLAne niyamanamAM rAkhavAne sAru, te ToLA dvArA roja thatA sAmAnya tema ja gaMbhIra dejonI vigate ane temanAM prAyazcittonAM ujaka vidhAno temAM nathI. jema amuka mArge jaIne Avele mANasa, bIjA javA IcchanArane, sahelAIthI tathA bArIkAIthI te mArganuM badhuM varNavI batAve, tema sAdhanAmArganuM vizada varNana tenAM che. alabatta, ema kahevAne jarAya uddeza nathI ke, temAMnA badhA zabdo mahAvIranA che. paraMtu, tenI racanA jenAra darekane ema lAgyA Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinA nahi rahe ke, temAM je chUTAM chUTAM, saMbaMdha vinAnAM ane chatAM pite je muddo kahevA mAge che te mudAnI bAbatamAM saMpUrNa evAM vAkyo verAyelAM paDyAM che, te sAce ja koI upadezakanA saLaMga vyAkhyAnamAMthI chUTaka chUTaka bhegA karelA bhAge che. "sUtrakRtAM." vagerenAM sUtra, mahAvIrane upadeza "sAMbhaLanArA" koIke potAnA zabdomAM blekabaddha karI mUkyAM hoya, tevAM che; tema ja te te te oNkonI aMdaranAM saMbodhane jotAM ja jaNAI paNa Ave che. paraMtu, AcArAMganI bAbatamAM to jarUra ema kahI zakAya ke koI paNa sUtramAM je mahAvIranA pitAnA ja zabdo saMgrahAyA hoya ema kahI zakIe, te te AcArAMgamAM ja chUTaka chUTaka, ratno jevAM tejasvI subhASite ja vINI vINIne (pachI e krama vinA ke saMbaMdha vinA hoya toya zuM?) bhegA karyA heya, tevI tenI manorama racanA che. lekhanakaLAnI madada vinAnA bhAvuka ziSyo, potAnA gurune upadeza sAMbhaLe jatA hoya, ane temAMthI ekadama mana upara ceTI jAya tevAM vAkyo ke bhAge manamAM saMgharatA jAya, ane pachI badhA ekaThA maLI temane ekatrita kare, te barAbara AcArAMgasUtra jevI racanA thaIne UbhI rahe. paraMtu, bIjA khaMDamAM badhe ApaNe draSTAne badale "RtikAra ke gaNadhara' vyApele joIe chIe. gurue je satyanuM pratipAdana karyuM che, te satyane AcaraNanI vigatemAM utAravAnI svAbhAvika akkala na hoya tevA ToLAne, eka skUla yAdI karI ApavAnI hoya e rIte tenI vAta cAlI che. tenI pAse jANe potAnuM svataMtra darzana' paNa nathI. tethI te amuka niyama bAMdhI, tenA samarthanamAM hamezAM kahe che: "kAraNa ke, tema na karavAmAM kevaLI bhagavAne ghaNuM de batAvyA che." tethI ja, keTalIka vAra koI koI niyamanI bAbatamAM, ke tenI pAchaLa rahelI dekhAtI bhAvanAnI bAbatamAM, ApaNane AzaMkA thAya che, athavA AdhAta paNa pahoMce che. koI Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa vizALa bhAvanAne pUla vidhiniSedhamAM bAMdhavAne prayatna thAya tyAre amuka aMze evuM banavAvAre Ave ja, e jANItI vAta che. paraMtu te vAta tyAM ja paDatI mUkIe. e khaMDamAM je varNana che, te uparathI jUnA samayanA jaina bhikSusaMghane ane tenI caryAne ApaNane pUrata khyAla maLI rahe che. abhyAsI vAcaka, e khaMDanA niyama vagerene, baudasaMdhanA niyamo ane caryA sAthe sarakhAvavAne prayatna karyA vinA nahi rahe. ghaNuM sujJa vicArakenI have mAnyatA thatI jAya che, ke vaidika bauddha ane jaina dharmo e judA, svataMtra ke virodhI dharmo hovAne badale, "vastutaH eka ja dharmanI traNa bAjuo che. temanA keTalAka dArzanika siddhAMtamAM bhale dekhIte bheda ke virodha hoya; paraMtu naitika siddhAMtamAM ane AdhyAtmika unnati saMpAdana karavAnA AcAramAM tatvata: eTalI ekatA che ke, teone paraspara virodha samajI zakAtuM nathI. siddhAMtanI bAbatane virodha paNa De UtarIne jovA jaIe, to tAttvika hovAne badale, tattvanI amuka bAjuo upara bhAra mUkavA pUratuM ja dekhAya che. ane sAdhanamArganI vAta kare, te te atyAre ApaNane zuM, te vakhatanI AmajanatAne ja e mahApuruSanuM jIvana ane upadeza eTalAM badhAM paricita tathA potAnAM ja lAgyAM hatAM, ke te vinA saMkoce temane anusaravA maMDI gaI hatI. buddha ane mahAvIranA upadezaprasaMge tarapha joIe, te paNa temaNe bIjA saMta puruSe kare che tema, viveka, vairAgya, zama, dama, apramAda, vagereno ja upadeza Apyo hato. AcArAMgamAM jyAM dharma upadezavAnI vAta Ave che, tyAM cokhkhuM jaNAvyuM che ke, "bhUtamAtranuM svarUpa vicArI, zAMti, vairAgya, 1. enuM prAmANika tathA vigatavAra varNana, have gujarAtI vAcakane, gujarAta vidyApIThe prasiddha karelA, adhyApaka dharmAnanda kombInA bauddha saghane paricaya" nAmanA pustakamAM, sulabha thayuM che. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upazama, nirvANa, zauca RjutA, nirabhimAnatA, aparigrahIpaNuM ane ahiMsA-rUpI dharma teNe upadeza." ane tenA samarthanamAM jaNAvyuM che ke "e pramANe dharmane kaheto bhikSa pote takalIphamAM paDato nathI, ke bIjAne takalIphamAM nAkhatuM nathI; tathA koI bhUtaprANune paNa pIDA karatuM nathI. Avo upadezaka mahAmuni, duHkhamAM paDelAM sarva bhUtaprANIone "asaMdIna" beTanI peThe zaraNarUpa thAya che." [1,6,194] susaMgata tarkavAda ja rajU karIne AmajanatAmAMthI bhAgye koInuM dharmaparivartana karAvI zakAya. AcArAMgasUtra AkhuM joI jAo, tyAM tamane dArzanika carcAne lavaleza nahi maLe; paraMtu AdhyAtmika jIvanamAM upayogI evI uparanI badhI bAbateno upadeza pahelethI cheDe sudhI maLaze. mAtra, keTalAka pAribhASika zabda badalAyA haze eTaluM ja. ane aMtima mukta dazAnA varNananAM je vAkyo temAM maLe che, te te upaniSadanA ke advaita vedAMtanA siddhAMtane keTalAM badhAM maLatAM Ave che? jIvanI ekatA ke anekatA, phUTastha nityatA ke pariNAmI nityatA, jagatanuM satyatva ke mithyAtva, e badhA dArzanika bheda tyAM kyAM Doki paNa karI zake che ? ane, AgaLa jaNAvyuM te pramANe AcArAMgamAM ja mahAvIranAM pitAnAM vAkyo saMgrahAyAM che evo saMbhava najara sAme rAkhIe, te pachInA lokoe game te lakhyuM hoya paNa jaina mArge kaivalya prApta karanAra puruSanI vANu upaniSadanA RSinI vANIthI kyAM jarAya jadI paDe che? e vAkaLyo ahIM TAMkIne viramIzuM. jene tuM haNavA mAge che, te tuM ja che; jene tuM tAbe karavA mAge che, te paNa tuM ja che; jene tuM paritApa upajAvavA mAge che, te paNa tuM che; jene tuM dabAvavA mAge che, te paNa tuM ja che; tathA jene tuM ja mArI nAkhavA mAge che; te paNa tuM ja che. Ama jANI te saraLa ane pratibuddha mANasa koIne haNatA nathI ke haNAvatA nathI.[ 1, 5, 164] Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te muikta puruSa] janmamaraNanA mArgane oLaMgI jAya che; vANI tyAMthI pAchI phare che; tyAM koI tarka pahoMcatuM nathI, ane buddhi pesI zakatI nathI......jene bIjo koI AdhAra nathI tevA apratiSTha AtmAne ojasvI manuSya A pramANe jANe cheH te lAMbe nathI, TUMko nathI, gALa nathI, trAMse nathI, rAta nathI, ane maMDaLAkAra paNa nathI, te kALo nathI, lIle nathI, rAte nathI, pILe nathI, ane gheLe paNa nathI, te sugaMdhI nathI, ke durgadhI nathI.. te strI nathI, puruSa nathI, ane napuMsaka nathI, te jJAtA che. te vijJAtA che. tene kazI upamA nathI. te arUpI sattA che. te zabdAtIta hovAthI, tene koI zabda nathI..ema huM kahuM chuM. [ 1, 5, 169-171] Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA nivedana upehughAta . . . . . 1. hiMsAnI samaja 2. lokavijaya . 3. sukha ane duHkha 4. samyakatva . . pa. lokasAra . 6. karmanAza . 7. mahAparikSA , 8. vimaha. 9. bhagavAna mahAvIranuM tapa . khaMha ra 1. bhikSA * * 2. zavyA . ' . 3. musApharI . . ka, bhASA . . 5. vastra . . 48 * * * * . . 11 122 124 * * . . . 128 7. mukAma * 8. UbhA rahevAnuM sthAna 9. svAdhyAya mATenI jagA 10. maLamUvanI jagA 10, maLamUtranI jagA 11. zabda . . 12. rU5 . . . . 129 130 . . . 133 135 . . . Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * * 136 127 . . : 13. 5rakriyA 14. anyakriyA 15. bhAvanAe 16. vimukti . subhASita sUci . . . . * * 138 163 165 173 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasvAmIno AcAradharma khaMDa 1 le Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuzaLa puruSanI najaramAM, kuzaLa puruSe batAvelI niHsaMgatAmAM, kuzaLa puruSanA AdaramAM, kuzaLa puruSanI zikhAmaNamAM ane kuzaLa puruSanI najIkamAM ja rahevuM ema karanAro Idriyane parAjaya karI, satya vastu joI zake che." 167]. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiMsAnI samaja zrI sudharmasvAmI kahe che : he AyuSmanjIsvAmI ! mahAvIra bhagavAne kahyuM che ke, gatamAM keTalAya leAkAte evI khabara nathI hotI ke pote tyAMthI AvelA che ane kayAM javAnA che, peAtAneA AtmA janmAntaragAmI che ke nahIM, tema ja pAte kANu hatA ane have pachI zuM thavAnA che. e paNa te nathI jANutA hAtA. [1-3| paraMtu keTalAka leAkA, sahajasmRtithI ke bIjAnA kahevAthI, peAte kayAMthI AvyA che ke kayAM javAnA che te jANatA hAya che. peAtAne AtmA janmAntaragAmI che, te vividha dizAomAM ke ceAniemAM (karmAnusAra) bhaTakayA kare che, ane pete te AtmA che, ema paNa te jANatA hAya che. [4] AvuM je jANe che, te AtmavAdI kahevAya, kriyAvAdI kahevAya, kavAdI kahevAya ane lokavAdI kahevAya.4 [5] 1. mULa nAma :- sathavAre nnA (rAjJa-pazi). 2. mULa : vavAha = JauvavAtaMtraH / jue pA. chanI noMdha 2 paNa. 3. pUrvajanmamAM sAdhanAne baLe, A janmamAM keTalAka vAne tattva vize svAbhAvika smRti thai Ave che. tene A ullekha che. 4. AtmA che', 'te kriyAnA karyAM che,' te kriyAthI krama baMdhAya che. ane tethI leAkAntaraprApti thAya che -- evA siddhAMtanAM nAme ahIM gaNAvyAM che. ema bane ke te samayamAM A zabdo judA judA vAdo mATe vaparAtA hoya; paraMtu temane sAcA artha batAvavA temane ahIM mUkavA hoya. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIravAsInA AcAradharma "meM amuka kayuM", "amuka huM karAvIza,' amuka karanArane huM anumati ApIza e pramANe samagra jagatamAM vividha pravRttio cAlyA kare che. paraMtu, vividha pravRttio dvArA kevuM karmabaMdhana prApta thAya che, te leAkeA jANatA nathI tethI tee vividha vedanA sahana karyAM kare che, ane ema aNugamatAM duHkhA anubhavatA saMsAramAM bhaTakathA kare che. [6] mahAvIra bhagavAne e bAbatamAM AvI samaja ApI che : leka zabdAdi viSayeA tathA rAgadveSAdi kAyAthI pIDita che. tene kAraNe tene hitAhitanuM bhAna nathI hatuM; temane kazI samaja ApavI paNa muzkela che. te A ja jIvananAM satkAra, mAna ane pUjana mATe, ke janmamaraNamAMthI mukti meLavavA mATe, ke duHkhatA pratikAra karavA mATe vividha pravRttio kare che. peAtAnI pravRttio dvArA te Atura lAA sarvatra khIjA prANAnI hiMsA karatA hoya che ke temane paritApa ApatA hoya che. e vastu temane mATe ahitakara che ane sAcuM jJAna prApta thavAmAM ADe AvanArI che. tathA bhagavAne ApelI A samajane barAbara samajatA satya mATe udyamI thayelA evA keTalAkAe bhagavAna pAsethI ke bhagavAnanA sAdhuo pAsethI jANyuM hoya che ke, vividha jIvAne dhAta karavA e graMtha (baMdhana) che, mAha che, mAra (mRtyu) che, tathA naraka che. je muni che, tathA A jANe che, te ja sAcA karmajJa che ane jANavAnI vastu paNa e ja che. he saMyamAnmukha puruSa!! tame jhINavaTathI vicAra karI jue. [10-6] 1. pAtAnI mukti mATe anya chavAnI hiMsA karyAnA dAkhalA jANItA che. 2. mULa : namALA / duSkarma karatAM lakhta pAmatA. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. hiMsAnI samaja manuSya anya jIvanI bAbatamAM bedarakAra na rahevuM. je anya jIvanI bAbatamAM bedarakAra rahe che, te AtmAnI bAbatamAM paNa bedarakAra rahe che; tathA je AtmAnI bAbatamAM bedarakAra rahe che, te anya jIvanI bAbatamAM paNa bedarakAra rahe che. [2] sarvatra judA judA cha rahelA che. te jIvasamUhane bhagavAnanI AjJA anusAra barAbara jANIne bhayarahita kare. jeo vividha jIvonuM svarUpa jANavAmAM kuzaLa che, teo ja ahiMsAnuM svarUpa jANavAmAM kuzaLa che; ane jeo ahiMsAnuM svarU5 jANavAmAM kuzaLa che, teo ja anya jIvenuM svarUpa jANavAmAM kuzaLa che. vAsanAne parAjaya karanAra, saMyata, sadA prayatnazIla ane sadA apramatta evA vIra puruSoe e vastu barAbara joyelI che. [5, 21, 32-3] viSayabhegamAM Asakta loko pRthvI, pANI, vAyu, agni, vanaspati ane trasa (jaMgama) jIvonI hiMsA karyA kare che, temane te hiMsAnuM bhAna paNa nathI hotuM. A temane mATe ahitakara che, ane sAcuM jJAna prApta thavAmAM ADe AvanAra che, mATe bhagavAne e viSayamAM ApelI samajane barAbara grahaNa kare. jema keIka AMdhaLA mANasane kaI chede, bhede, mAre ke trAsa Ape, to te na dekhate chate te chedana-bhedananuM duHkha anubhave che; tema pRthvIne paNa te AMdhaLI chatAM tenA para zastraprahArathI thatuM duHkha anubhavamAM Ave che. jeo pRthvInI Asaktine kAraNe tenI hiMsA kare che, temane pitAnI Asakita ADe te hiMsAnuM bhAna nathI hotuM. paraMtu pRthvInI hiMsA na karanAra saMyamI puruSane tenuM barAbara bhAna hoya che. buddhimAna puruSe kadI jAte pRthvInI hiMsA na 1. mULamAM sthAthA kriyApada vApareluM che, jahevA chatAM nathI ema kahevuM" e tene artha thAya. 2. mULa : mAmA ! Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasvAsInA AcAradharsa karavI, ta bIjA pAse karAvavI, ku kAI karatA hoya tene anumati na ApavI. je muni vividha pravRttiothI thatI pRthvInI hiMsA barAbara jANe che, te ja sAcA karmajJa che. [16-7 te ja pramANe, pANImAM paNa aneka prANA rahelA che. ahIM (jinapravacanamAM te) sAdhuone kaheluM che ke, pANI e ja jIva che. tethI tenA upayeAgamAtra hiMsA ja che. vaLI, pANI vAparavA jatAM bIjA paNu (pRthvI, agni, vAyu ke trasa evA) aneka jIvAtA nAza thAya che. uparAMta, bIjAnA zarIranA tenI marajI viruddha upayAga karave e cArI paNa che. keTalAya lAEA, pANI amAre pIvA mATe ke snAna vagere mATe che', ema samajI tenA upayAga kare che ane pANIvAnI hiMsA kare che. e temane ucita nathI. pANInA upayogamAM rahelI pANInI hiMsAne je barAbara jANe che, te ja muni che, tathA sAcA karmajJa che mATe buddhimAna puruSe traNamAMthI eke prakAre pANInI hiMsA na karavI. [23-30] te ja pramANe agninuM paNa samajavuM. jee agnijhavenuM svarUpa jANuvAmAM kuzaLa che, te ja ahiMsAnuM svarUpa jANavAmAM kuzaLa che, leAkA viSayabhAganI Asaktine kAraNe agninI ane sAthe bIjA paNa aneka prANeAnI hiMsA karyAM kare che. kAraNa ke agni saLagAvatAM, pRthvI, tRNa, pAMdaDAM, lAkaDAM, chANAM, kacarA e badhAne Azare rahetA, tathA bIjA AjubAju UDanArA ke ranArA ema anekavidha prANA agnimAM paDe che ane agnithI 1. jAte karavuM, khIjA pAse karAvavuM, ke kAI karanArane anumati ApavI, ~e traNa prakAza che. 2. mULamAM agni mATe 'dIleAgasantha' zabda che. TIkAkAra tene artha e pramANe kADhe che ke, dIrgha zarIravALI vanaspati ---- tenuM nAzaka zastra -- te, agni, Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. hiMsAnI samaja sparzAI te saMkAca pAme che, paritApa pAme che ke nAza pAme che. [3-8] te ja pramANe keTalAka lAkA Asaktine kAraNe vanaspatinI hiMsA kare che. paraMtu huM kahuM chuM ke ApaNI peThe vanaspati paNa janmazIla che, vRddhizIla che, tathA sacitta che, jema ApaNane krAI chede tyAre ApaNe plAna thaI jaI e chIe, tema te paNa chedAya che tyAre plAna thaI jAya che. ApaNe jema khArAka laI e chIe, tema te pazu khArAka le che; ApaNe anitya ane azAzvata chIe, tema te paNa anitya ane azAzvata che; ApaNe vadhIeghaTIe chIe, tema te paNu vadhe-dhaTe che; tathA ApaNAmAM jema vikArA thayA kare che, tema tenAmAM pazu vikArA thAya che. vanaspatinI hiMsA kare che, tene te hiMsAnuM bhAna nathI hotuM. paraMtu leAkamAM cAlatI vanaspatinI hiMsAne je jANe che, te O muni sAceA karmajJa che. 45-7 je 2 aMDaja, pAtaja, jarAyuja, rasaja, saMsvedaja, saMmUmi. udbhijja ane auSapAtika A badhA trasa eTale ke jaMgama prANA che. anAnI ane maMda leAAne vAraMvAra avataravAnI e badhI cenie saMsAra kahevAya che. jagatamAM jayAM jue tyAM 1. anitya' eTale nicata AyuSyavALA; jema ke vanaspatizarIranuM vadhAremAM vadhAre AyuSya 10,000 varSanuM che. ane azAzvata' eTale kSaNe kSaNe vRddhihAnirUpI vikAra pAmyA karanArA~~~ haMmeza ekarUpe na rahenArA, t 2. IMDAmAMthI janmanArA te aMDaja; khaccArUpe ja avataranArA te peAtaja; ArathI vIMTaLAIne janmanArA te jarAyuja; AthI, dahIM vageremAM thatA te rasaja; parasevAthI thatA te saMvedaja; tamADrAnA saMcAga vinA thatA te saMpUrNima; jamIna vagere phADIne nIkaLatAM pataMga, deDakAM vagere te unnijja; ane vajranI bhIMta ke devazayyAmAM ja sIdhA janmanArA nArakI ane deve te aupAtika Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra svAmIne AcAradharma vyAkuLa banelA leke prANone paritApa ApyA ja kare che. e prANe cAre bAjae trAsa pAmI rahyA che. keTalAke temanA zarIra mATe te prANane haNe che, te keTalAke cAmaDA mATe, mAMsa mATe, lehI mATe, hRdaya mATe, pitta mATe, carabI mATe, pIMchAM mATe, vALa mATe, zIMgaDAM mATe, viSANu mATe, dAMta mATe, dADha mATe, nakha mATe, snAyuo mATe, hADakAM mATe, asthimajajA mATe- ema vividha prakAranAM prajana mATe trasa prANIono vadha kare che, te keTalAka kAMI prayojana vinA paNa temane haNe che. vaLI keTalAke, "ANe mane mAryo hato, A mane mAre che, ke "A mane mAraze ema samajIne trasa prANIonI hiMsA kare che. paraMtu pratyeka prANunI zAMtine vicAra karIne tathA tene barAbara samajIne huM kahuM chuM ke, badhAM bhUtaprANIone pIDA, azAMti ke bhaya e duHkharUpa che; mATe medhAvI puruSe temanI hiMsA na karavI ke na karAvavI. [48-54] te ja pramANe vAyu nuM paNa samajavuM. le ke Asaktine kAraNe vividha pravRttio dvArA vAyunI ane sAthe sAthe bIjA aneka 1- hAthInA jaMtuzaLa. 2. TIkAkAra A prayajananAM je daSTAMta Ape che te jANavA jevAM che, temAMthI keTalAMka ahIM batAvyAM che. vartamAna daSTAMte vAcaka ghaTAvI le. zarIra mATe - upara besI maMtrAdi sAdhavA koI lakSaNavatA puruSane mAre, athavA jhera khAdhelA mANasane hAthI mArIne tenA zarIramAM ghAle; lehI mATa" - trizULa vagerene lagAvavA mATe, hadaya mATe - sAdhake hRdaya laIne tene mathe che; pitta mATe - mera vagerene mAre che; carabI mATe - vAgha, magara, varAha vagerene "pUcha mATe - rejha vagerene; "vALa mATe - camarI gAya vagerene; dAMta mATe - ziyALane (tenA dAMtathI aMdhAruM dUra thAya che); "dADha mATe' - varAhane; nakha mATe - vAgha vagerene snAyuo mATe' - gAca bheMsa vagerene; hADakAM mATa' - zaMkha chilI vagerenA chAne; asthimajajA mATe" - mahiSa, varAha vagerene. 3. mULamAM ina zabada che. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. hiMsAnI samaja prANenI hiMsA kare che, kAraNa ke, UDanArA prANe baLAtkArathI vAyumAM paDe che ane tyAM AghAta, saMkeca, paritApa ke vinAza pAme che. [58-9] je mANasa vividha prANenI hiMsAmAM pitAnuM ja aniSTa ane ahita joI zake che, te tene tyAga karavA samartha thaI zake che. je mANasa potAnuM duHkha jANe che, te bahAranAnuM duHkha jANe che; ane je bahAranAnuM duHkha jANe che, te pitAnuM duHkha paNa jANe che. e baMne sarakhI keTI che. zAMtine pAmelA saMyamIo bIjA jIvanI hiMsA karIne jIvavAnI IcchA nathI karatA. [55-7]. pramAda ane tene pariNAme kAmaguNemAM Asakti e ja hisA che. mATe buddhimAna puruSe "pramAdathI je meM pahelAM karyuM te havethI nahIM karuM e nizcaya karavo joIe. [34-5] hiMsAnA mULarUpa heI, kAmaguNo ja saMsAranA pherA che. saMsAranA pherA che te kAmaguNanuM ja bIjuM nAma che. mANasa badhe ThekANe aneka prakAranAM rUpe jete ane zabda sAMbhaLate, rUpimAM ane zabdomAM mUchita thAya che. enuM nAma ja saMsAra che. evo mANasa jinonI AjJAne anusarI zakatuM nathI, paraMtu pharI pharIne kAmaguNene AsvAda leta, hiMsAdi vakra pravRttio karate, pramAdapUrvaka gharamAM ja mUchita rahe che. [40-4] vividha karmorUpI hisAnI pravRttio huM nahIM karuM, e vRttithI udyata thayele ane ema ja mAnanAro tathA abhayanA svarUpane samajanAre buddhimAna puruSa te pravRttio nathI karate; tevA puruSane (jinapravacanamAM) "upara" ane "anagAra kahevAmAM Ave che. lekamAM cAlatI ye jIvakA(vage)nI hiMsA je barAbara jANe che, te ja muni karmone barAbara samaje che ema huM kahuM chuM. mATe buddhimAna puruSa ye javanikAnI hiMsA 1. agAra eTale gharabAra, te vinAne - saMnyAsI. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasvAmInA AcAradhama na kare, bIjA pAse na karAve, ke kaI karate hoya tene anumati na Ape. hiMsAmAMthI virAma pAmelo vivekI vasumAna akaraNIya pApakarmonI pAchaLa na deDe. pApakarmamAtramAM chamAMthI kaI paNa jIvavarganI hiMsA ke droha rahelAM che. [39, 61] chatAM, keTalAya le ke pitAne "anagAra' kahevarAvatA chatAM, vividha pravRttiothI jIvonI hiMsA karyA kare che. A jIvitanAM satkAra, mAna ane pUjana mATe, ke janmamaraNane pherA TALavA mATe, ke duHkhanA pratighAta mATe, ke viSayAsaktine kAraNe, teo te hiMsA kare che. tevA leke pitAne mATe baMdhana ja UbhuM kare che. teo AcAramAM sthita nathI; ane hiMsA karatA chatAM pitAne "saMyamI kahevarAve che. paraMtu te svachaMdI, padArthomAM AsaktivALA, tathA pravRttiomAM macelA loko saMga ja vadhAre che. [60]. je saraLa hoya, mumukSu hoya, ane adaMbhI hoya, te ja sAce anagAra che. je zraddhAthI mANasa gRhatyAga kare, te ja zraddhAne, zaMkAo ane Asakti cheDI, haMmezAM TakAvI rAkhavI joIe. vIrapuruSo e mahAmArge ja cAlelA che. 18-2 1. ahIM vasu eTale guNasaMpatti. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lokavijaya je kAmaguNe che, te ja saMsAranAM mULasthAno che; ane saMsAranAM je mULasthAne che, te ja kAmaguNo che. kAraNa ke, te kAmaguNomAM Asakta mANasa pramAdathI mAtapitA, bhAIbahena, patnIputra, vahudIkarI, mitrasvajana tema ja bIjI bhogasAmagrI tathA annavastra vageremAM mamatApUrvaka tapyA kare che. te badhA viSayenA saMgano arthI tathA temAM ja lIna thayelA cittavALe te mANasa rAtadivasa paritApa pAmata, kALa akALano vicAra karyA vinA sakhata parizrama uThAvata, vagara vicAryuM aneka prakAranAM kALAM karmo kare che; tathA aneka jIvanA vadha, cheda, bheda tathA corI, lUMTa, trAsa vagere pApakarmo karavA tatpara thAya che, eTaluM te zuM, keIe na kareluM evuM karavAne paNa IrAdo rAkhe che. [62, 66] strI ane dhananA kAmI tathA duHkhathI DaratA evA te ajJAnI jIve pitAnA sukha mATe zarIrabaLa, jJAtibaLa, mitrabaLa, pratyabaLa, devabaLa, rAjabhaLa, carabaLa, atithibaLa, kRpaNubaLa ane zramaNabaLa meLavavA game tevAM kAryo kare che, ane tema karatAM thatI anya jIvonI hiMsAnI jarAya paravA karatA nathI. [75 1. mULa : AtmabaLa. 2. pretAni - dAnava vagerenuM baLa 3. zramaNabaLa eTale ke temanI pAsethI meLaveluM maMtrataMtranuM baLa ke temanI sevA karI meLaveluM puNyarUpI baLa; kRpaNa eTale bhikhArI ane atithinuM paNa tema ja samajavuM. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasvAmIne AcAradharma kAminI ane kAMcanamAM mUDha evA te lene jIvitamAM atyaMta rAga heya che. maNi, kuMDaLa ane hiraNya vageremAM prItivALA tathA strIomAM atyaMta AsaktivALA te lekene ema ja dekhAya che ke, ahIM koI tapa nathI, dama nathI ke niyama nathI. jIvana ane tenA bhogonI kAmanAvALo te mahAmUDha manuSya game tema bele che tathA hitAhitajJAnazanya banI jAya che. [7] te le ke strIothI hArI gayelA hoya che. teo ema ja mAne che ke e ja sukhanI khANa che. kharI rIte te te duHkha, meha, mRtyu, naraka ane halakI pazugatinuM kAraNa che. [8] kAmabhoganA ja vicAramAM mana, vacana ane kAyAthI magna rahenArA te manuSya potAnI pAse je kAMI dhana hoya che, temAM atyaMta Asakta rahe che; tathA bepaga, cAra pagAM ke game te prANIonA vadha ke nigrahathI paNa tenI vRddhi karavA Icche che. [8] paraMtu, mANasanuM jIvita ati alpa che. jyAre AyuSya mRtyuthI gherAvA mAMDe che, tyAre zrotra, cakSu vagere IdrinA baLanI hAni thavA lAgatAM mANasa mUDha banI jAya che. te vakhate potAnAM mAnelAM sagAMsaMbaMdhI, ke jeonI sAthe te lAMbA kALathI rahetuM hoya che, teo paNa tene tiraskAra karavA lAge che. vRddhAvasthAmAM hAsya, krIDA, rati ke zuMgAra rahetAM nathI. vaya ane yauvana (pANIne vege) cAlyAM jAya che. te vakhate priya mAnelAM sagAMsaMbaMdhI manuSyanuM mRtyumAMthI rakSaNa karI zakatAM nathI ke tenuM zaraNuM banI zaktAM nathI. je mAtapitAe nAnapaNamAM tenuM poSaNa karyuM hatuM tathA maTe thayA pachI pite jemanuM rakSaNa karatuM hatuM, te paNa tene bacAvI zakatAM nathI. [63-5 1. mULa kSetra (dhana-dhAnya) ane vAstu (ghara-kuTuMba). 2. mULa : mArA Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. lekAvajaya athavA, asaMyamathI keTalIka vAra tene rego thAya che. athavA jeonI sAthe te lAMbA kALathI rahetuM hoya che, te pitAnAM mAnelAM mANaso pahelAM ja tene choDIne cAlyAM jAya che. Ama teo tenA sukhanuM kAraNa thaI zakatAM nathI ke tene duHkhamAMthI bacAvI zaktAM nathI; tema te pote paNa teone duHkhamAMthI bacAvI zakato nathI. darekane pitApitAnuM sukha ke duHkha jAte ja bhogavavuM paDe che. [82) te ja pramANe, je upabhegasAmagrI teNe sagAMsaMbaMdhIo sAthe bhegavavA mATe mahAprayatna tathA game tevAM kukarmo karIne ekaThI karI hoya che, te bhagavAne avasara AvatAM kAM to pite rogathI gherAI jAya che, ke te sagAMsaMbaMdhIo ja tene cheDIne cAlyAM jAya che, ke te pote teone choDIne cAlyA jAya che. [67] athavA, koI vAra te bhegI thayelI saMpatti dAyAde vaheMcI le che, cora corI jAya che, rAjA lUMTI le che, athavA te pite ja nAza pAme che ke agnithI baLI jAya che. Ama, sukhanI AzAthI bhegI karelI bhegasAmagrI duHkhanuM ja kAraNa thaI paDe che. paraMtu mehathI mUDha banelA manuSyo te jANatA nathI. [3] Ama, kaI keInuM rakSaNa karI zakatuM nathI, ke kaI kaI ne bacAvI zakatuM nathI. darekane pitAnAM sukhaduHkha jAte ja bhogavavAM paDe che. mATe, jayAM sudhI potAnI umara haja mRtyuthI gherAI nathI, tathA zrotra vagere IdriyanuM baLa (tema ja prajJA, smRti, medhA) vagere kAyama che, tyAM sudhI avasara oLakhI zANA puruSe pitAnuM kalyANa barAbara sAdhI levuM joIe. [68-71 jarA vicAra to kare ! jagatamAM badhAMne ja sukha pasaMda che. ane badhAM sukhanI ja pAchaLa doDatAM hoya che. chatAM jagatamAM sarvatra aMdhapaNuM, baherApaNuM, mUMgApaNuM, kANApaNuM, kAMTiyApaNuM, kunthapaNuM, khaMdhiyApaNuM, kALApaNuM, keDhiyApaNuM vagere duHkhe jovAmAM 1. mULaH AtmAthe. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasavAmInA AcAradhame Ave ja che. e badhAM duHkhe viSayasukhanI pAchaLa paDelA manuSyone pitAnI AsaktirUpI pramAdane kAraNe prApta thayAM hoya che. e vicArI, buddhimAna manuSya sAvadhAna thAya. ajJAnI manuSya ja viSayasukhanI pAchaLa paDI, aneka prakAranI yoniomAM janmamaraNanA pherA pharate haNAyA kare che. [77--] meM amuka karyuM che, ane haju amuka karIza', evA ghoDA doDAvyA kare te mAyApUrNa manuSya potAnAM kartavyamAM mUDha thaI, pharI pharI lobha vadhAryA kare che ane e rIte pote potAne verI bane che. sukhArthI, game tema belatA, ane duHkhathI mUDha banatA jatA te manuSyanI buddhine badhuM avaLuM ja sUjhe che. e rIte potAnA pramAdathI te pitAne nAza kare che. [94. 97] kAma pUrNa thavI azakya che, ane jIvita vadhArI zakAtuM nathI. kAmakAmI manuSya zeka karyA ja kare che tathA jhUryA kare che. maryAdAono lepa karato te te kAmI, pitAnI kAmAsakti ane rAgane kAraNe pIDAya che ane paritApa pAme che. jenAM du:kha kadI zamatAM nathI e te maMda manuSya, duHkhanA pherAmAM ja pharyA kare che. [2, 81 bhegathI kadI tRSNa zamI zakatI nathI. vaLI te mahAbhayarUpa tathA du:khanA kAraNarUpa che, mATe temanI kAmanA choDI do tathA temane mATe koIne pIDA na kare. pitAne amara je mAnate je mANasa bhegamAM mahAzraddhA rAkhe che, te duHkhI thAya che. mATe tRSNAne tyAga kare. kAmanuM svarUpa ane temanAM vikaTa pariNAme na samaja kAmakAmI aMte raDe che ane pastAya che. [84-5,94-5 viSayakaSAyAdimAM ati mUDha rahe te mANasa sAcI zAMtinA maLarUpa dharmane oLakhI ja zakato nathI. mATe, vIra bhagavAne kahyuM che ke, e mahAmehamAM bilakula pramAda na kare. he dhIra puruSa! tuM AzA ane svachaMdano tyAga kara. te benuM zULa svIkArIne ja tuM rakhaDyA kare che. sAcI zAMtinA svarUpane ane maraNane vicAra Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. lokavijaya karIne, tathA zarIrane nAzavaMta jANIne kuzaLa puruSa kema karIne pramAda kare? [84 je manuSya dhruva vastu Icche che, teo kSaNika tathA duHkharUpa bhogajIvanane IcchatA nathI. janma ane maraNane vicAra karIne buddhizALI manuSya daDha evA saMyamamAM ja sthira thavuM, tathA eka vAra saMyama mATe utsuka thayA bAda, avasara oLakhI eka muhUrta paNa pramAda na kare. kAraNa ke, mRtyu AvavAnuM ja che. [80, 65]. Ama je vAraMvAra kahevAmAM Ave che, te saMyamanI vRddhine arthe che. [4] kuzaLa puruSa kAmane nirmaLa karI, sarva sAMsArika saMbaMdha ane pravRttiomAMthI kTA thaI, pravajita thAya che. teo kAmenuM svarUpa samajatA hoya che tathA dekhatA hoya che. teo badhuM barAbara samajI, kazAnI AkAMkSA rAkhatA nathI. [75 jeo kAmaguNone oLaMgI jAya che, teo kharekhara mukta che. akAma vaDe kAmane dUra karatA teo, prApta thayelA kAmaguNemAM paNa kheMcI jatA nathI. [74] bhagavAne ApelI A samajane jANuta ane satya mATe udyata thayelo manuSya pachI A tuccha bhegajIvanane arthe pApakarma kare nahIM, ke vividha pravRttio dvArA koI paNa prANonI jAte hisA na kare ke bIjA pAse na karAve. badhA prANene AyuSya ane sukha priya che, tathA duHkha ane vadha apriya che. badhA ja prANe jIvitanI kAmanAvALA ane jIvitane priya mAnanArA che. pramAdane lIdhe 1. mULamAM "pravacArI" zabda che. 2. mULamAM "ahAvihAra' zabda che. "aha" zabada dhanyatAvAcaka che. avihAra eTale stutipAtra--dhanya, e vihAra - saMyama. 3. mULa: lAbha (kAmanA). 4. mULaH "akarmA' thAya che. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 mahAvIrasvAmIne AcAradharma atyAra sudhI je vyathA prANane ApI hoya, tene barAbara samajI laI pharIthI tema karatA aTakavuM tenuM nAma ja kharI samaja che. ane e ja karmanI upazAMti che. Arya puruSoe e mArga jaNAvela che. e samajIne mANasa pachI tyAM lapAto nathI. [6, 80, 97, 76] jevuM aMdara che, tevuM bahAra che; ane jevuM bahAra che, tevuM aMdara che. paMDitapuruSa zarIranI aMdaranA durgadhathI bharelA bhAgane jae che ane zarIranAM maLa jharatAM bAhya sthAnanuM svarUpa barAbara samaje che. buddhimAna manuSya tene barAbara samajIne, bahAra kADhelI lALane pAchI cUsatAM bALakanI jema, tyAgelA bhogemAM pharI paDa nathI. [93-4 vivekI puruSa aratine vaza thatuM nathI; tema ja ratine vaza thato nathI. te sthitaprajJa che. te kyAMya rAga nathI karato. priya ane apriya zabdo ane sparzI sahana karate te vivekI, jIvitanI tRSNa pratye nirveda pAme che ane saMyamanuM pAlana karI, karmazarIra khaMkherI nAkhe che. [98-9]. vIrapuruSa UMca-nIce ane tIra che - badhI koranuM badhuM samajIne cAle che. te hiMsAdithI lepAtuM nathI. je ahiMsAmAM kuzaLa che, ane baMdhamAMthI mukti meLavavAnI ja tarakhATamAM rahe che, te sAce buddhimAna che. te kuzaLa puruSa saMyamane prAraMbha kare che, paNa hiMsAdi pravRttine nathI karatA. [12-3] 1. maLa: "avimANe -avimAska, rati ane aratine tyAga karela hovAthI vimanaska - buddhibhraSTa na thanAre. 2. mULa: mauna eTale ke munine AcAra-pravajyApUrvaka saMyamanuM pATana. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. lokavijaya je koI ekane AraMbha hiMsA kare che, te chamAMnA bIjAne paNa kare che. karmane badhI rIte barAbara samajI, temAM pravRtti na karavI. [97-101] A mAruM che' evo saMkalpa je cheDe che, te mamatvane choDe che. jene mamatva nathI, te ja muni sAce mArgadraSTA che. [8] saMsArI jIva aneka vAra UMca getramAM Ave che, tema ja nIca getramAM paNa jAya che. AvuM jANuM, koNa pitAnA zetranuM gaurava kare, ke temAM Asakti rAkhe, ke sArAnarasA gotrane harSazoka kare? [77] ' lokonA saMbaMdhane je vIra vaTAvI jAya che, te prazaMsAne pAtra che. te muni ja "jJAta' eTale prasiddha kahevAya che. medhAvI puruSe lakanuM svarUpa barAbara jANIne tathA lekasaMjJAno tyAga karIne parAkrama karavuM ema huM kahuM chuM. [100, 98]. padArthone je yathAvasthitarUpe jANe che, te ja yathArthatAmAM rahe che ane je yathArthatAmAM rahe che, te ja padArthone yathAvasthitarUpe jANe che. evA manuSya ja bIjAne duHkhanI sAcI samaja ApI zake che. te loko oghane (karmapravAhane) tarI gayelA che; ane te ja tIrNa, mukta ane virakta kahevAya che, ema huM kahuM chuM. [101, 99] 1. pRthavI, pANI vagere cha vargo. AraMbhane mukhya arthe pravRtti che. paraMtu te hiMsAnA arthamAM paNa vAraMvAra vaparAya che. 2. lokaci ke lokapravRtti. lokanI zarama ke tenuM anusaraNa chADI, AtmAnA vibhAvarUpa lokane chata e ja A adhyayanane viSaya paNa che, ane nAma paNa che. 3. mULaH "ananya : arthAta jevuM che, tenAthI anya- na jonAra. 4. mULa: ananyArAma. ma. A.--2 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 mahAvIrasavAmIne AcAradhama je mANasa jJAnI che, tene mATe kaze upadeza nathI. te kuzaLa puruSa kAMI kare athavA na kare tethI te baddha paNa nathI ane mukta paNa nathI. tipaNu lekasaMjJAne badhI rIte barAbara samajIne ane samayane oLakhIne te kuzaLa puruSa (pUrvenA mahApuruSoe) na AcarelAM karmo AcaratA nathI. [81, 103] je baMdhAyelAone mukta kare che, te vIra prazaMsApAtra che. [12] saMsArIonAM duHkhonuM vaiduM karanAra kahevAtA, tathA pitAne paMDita mAnatA keTalAka tIthi ke ghAtaka, chedaka, bhedaka, lepaka, upadravI ane kera vartAvanArA hoya che. keIe nahIM kareluM evuM ame karIzuM ema teo mAne che. temanA anuyAyIo paNa temanA jevA hoya che. evA maMda manuSyone saMsarga na kare. tevA durvasu, asaMyamI, ane jIvanacaryAmAM zithila munio sapuruSanI AjJAnA virAdhaka he tura che. [95, 100] mada ane mehathI gherAyelA keTalAka leke saMyama svIkArIne paNu, viSane saMbaMdha thatAM, pharI svachaMde vartavA lAge che. aparigrahI thaIzuM' ema vicArIne udyata thayA chatAM, kAmo maLatAM ja teo temAM kheMcI jAya che, ane svachaMde vata, mehamAM vAraMvAra hUkhyA kare che. teo A kAMThe paNa nathI ane pele kAMThe paNa nathI. sAce sAdhu te hotuM nathI. saMyama pratye arati dUra karanAra ane saMyamathI na thAkanAra medhAvI vIra prazaMsAne pAtra che. te mANasa zIdhra mukta thAya che. [73, 95, 72, 85] 1. mULaH "pazyaka. 2. "tIrtha eTale saMpradAya, te pravartAvanArAo. 3. ArAdhakathI UlaTa. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. kavijaya udyamavaMta, Arya, AryaprajJa ane AryadarzI e saMnyAsI muni samayane barAbara vartIne pravRtti kare che. kALa, baLa, pramANa, kSetra, avasara, vinaya, bhAva tathA sva-para siddhAMta jANanAre, parigrahamAM mamatA vinAno, yathAsamaya pravRtti karanAre, evo te niHsaMkalpa bhikSu rAga ane dveSa chedIne pitAnA saMyamadharmamAM pravarte che. pitAne joItAM vastra, pAtra, kaMbaLa, royaNuM, raheThANa ane Asana - e badhuM te nirdoSa rIte gRhastho pAsethI vAcI le che. gRhastha pitAne ke pitAnA mATe vividha karmasamAraMbhothI bhojana, vALu, zirAmaNa ke utsavAdika mATe khAdyo taiyAra kare che ke saMghare che. temanI pAsethI pitAne joIta AhAra te bhikSu vidhipUrvaka mAgI le che. te bhikSa mahA AraMbhathI banele AhAra lete nathI, levarAvate nathI ke bIjAne tenI saMmati paNa ApatuM nathI. satyadarzI vIra puruSe jADuM pAtaLuM ane lUkhuM; bhikSAna ja le che. sarva prakAranA bhikSAnA deze samajIne, te daSathI mukta banI, te muni potAnI caryAmAM vihare che. te jAte kazuM kharIdata nathI, kharIdAvo nathI ke tema karavAnI bIjAne saMmati ApatuM nathI. mane keI ApatuM nathI ema kahI, te krodha karate nathI; DuM Ape tenI niMdA karate 1. Aryo eTale ke praguNa-cApapanna - dazana che jenuM. 2. mULa: "samaya". 3. mULamAM - putra, putrI, putravadhU, jJAti, dhAtrI, rAjA, dAsa, vAsI, karmakara, karmakarI, atithi (mANama).- eTalAM gaNAvyAM che. 4. mULaH vArasAi (zirAmaNa), 'nAsA (vALa), paheTY (utsava). 5. jae pA. 17 nedha 1. 6. mULamAM Amagadha che. TIkAkAra "Ama" eTale aparizuddha e artha karI, gaMdha zabdathI "dazIne kareluM vagere kAraNe deSita" e atha le che. bhikSAnane doSanI vigata mATe juo mahAvIrasvAmIne saMcamadhama" (bIjI AvRtti) pA. 149-50; athavA A sUtrane bIje khaMDa adhyayana 10 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasvAmInA AcA2dharma nathI; kaI ApavAnI nA pADe te pAcho cAlyo jAya che; Ape te laIne pAcho utAre Ave che; AhAra maLe te khuza thato nathI; na maLe te zeka karate nathI; maLelA AhAranuM parimANa jALave che; vadhAre maLe to saMdhare karato nathI, tathA pitAnI jAtane sarva prakAre parigrahathI dUra rAkhe che. AryapuruSae e mArga jaNAve che; tethI kuzaLa puruSa AhAradoSamAM lapAto nathI ema huM kahuM chuM. [8591 te saMyamI muni jevI rIte kaI (paiseTake) pUrNa mANasane upadeza Ape che, tevI ja rIte tuccha evA kaMgALane paNa Ape che; jevI rIte garIbane Ape che, tevI rIte dhanikane paNa Ape che. dharmopadeza karatAM keI anAdarathI mAravA hAtha upADe che, te tyAM paNa zreya che ema mAne che. te ema paNa jANe che ke, sAmo zrotA koNa che ane kene anugAmI che evo khyAla rAkhavAmAM zreya nathI. [101-2] baMdhAyelAne mukta karanAra te vIra prazaMsApAtra che. [12] 1. mULaH kene name che. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukha ane duHkha jagatanA lekanI kAmanAone pAra nathI. teo cALaNImAM pANI bharavAne prayatna kare che. te kAmanAo pUrI karavA jatAM bIjA prANane vadha karavo paDe, temane paritApa Apavo paDe, temane tAbe karavA paDe ke AkhAM janapadene tema karavuM paDe, te paNa teo pAchuM jetA nathI. kAmasUDha ane rAgadveSamAM phaselA te maMda puruSe A jIvitanAM mAna, satkAra ane pUjanamAM Asakta rahe che, ane vAsanA bhegI kare che. te vAsanAo vaDe siMcAyelA teo pharI pharI garbhamAM Ave che. vizvamAM mUDha banelo mANasa dharmane jANI zakto na hovAthI jarA - mRtyune ja vaza rahe che. [113, 111, 119, 108] eTale, vIra puruSe viSayasaMgathI prApta thatA baMdhananA svarUpane ane pariNAme prApta thatA janmamaraNarUpI zekane jANIne saMyamI thavuM, tathA meTAM ane nAnAM - badhI jAtanAM rUpamAM vairAgya dhAraNa karavo. te brAhmaNa. janma ane maraNane samajIne tuM saMyama sivAya bIjI tarapha na jA; hiMsA na kara, ke na karAva; tRSNAmAM nirveda pAma; strIomAM virakta thaI uccadazI thA; 1. sIgofkad (zIta ane uSNa). 2. resA . 3. eTale ke janma ane maraNamAM rahelA duHkhane tathA tenA kAraNarUpI sakAma pravRtti ane hiMsAne (Arane). 4. maLa: jAma ! 5. maLa: nA 6. mULa: akhorArI ! Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 mahAvIra svAmIne AcA2dharma tathA pApakarmamAMthI virAma pAma. saMsAranA AMTApherA samajIne rAga ane dveSathI aspaSTa raheto puruSa A saMsAramAM kazAthI cheda nathI, bhedA nathI, baLAtuM nathI ke haNa nathI. [114, 116] mAyA vagere kaSAvALe tathA viSayAsaktirUpI pramAdathI yukta manuSya pharI pharIne garbhamAM Ave che. paraMtu zabda ane rUpamAM taTastha rahe, samajadAra (saraLa) ane mRtyuthI Darato manuSya janmamaraNamAMthI mukta thaI zake che. te mANasa kAmamAM apramatta, pApakarmamAMthI uparata, vIra, AtmAnuM sarva prakAre (pApamAMthI) rakSaNa karanAra, kuzaLa, tathA saMsAranuM bhayasvarUpa samajanAra ane saMyamI heya che." [109, 111] lokamAM je ajJAna che, te ahita mATe che. duHkhamAtra AraMbhathI (sakAma pravRtti ane tene pariNAme thatI hiMsAthI) utpanna thAya che ema samajIne ane mAnIne, e AraMbhe ahitakara che ema samaje. karmathI A badhI sukhaduHkhAtmaka upAdhi prApta thAya che. niSkarma mANasane saMsAra nathI. mATe karmanuM svarUpa ane karmamUlaka hiMsAnA svarUpane samajIne, sarva prakAre saMyama svIkArI, rAga ane dveSathI dUra rahevuM joIe. buddhimAna puruSa lekanuM svarUpa samajIne, kAminIkAMcana pratyenI tenI 1. sarakhAve gItA a0 2, ple 23. 2. dha, mAna, mAyA ane lAbha e cAra kaSAya che. 3. TIkAkAra e artha le che ke, jI vagere bhogapadArthone anyathA na jANavAthI vakra nahI te. 4. mULaH (kheda - parizramane jANanAra, kuzaLa). 5. mULa: fzmag I 6. mULamAM muni' zabda che. pravranyApUrvaka saMyamadharmanuM AcaraNa te ja mauna athavA munine dharma che. tethI saMyamI, muni ane anagAra (gRhatyAgI) e samAnArthaka zabda che. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. sukha ane duHkha pipAsAno tyAga karIne tathA bIju paNa choDIne, saMyamadharmamAM parAkramI thAya. [106, 109-10 keTalAka loke AgaLa ane pAchaLane dhyAnamAM letA nathI - zuM thayuM ane zuM thaze tene vicAra karatA nathI. keTalAka vaLI ema paNa kahe che ke, je thayuM che te ja thavAnuM che. paraMtu tathAgata' puruSe kahe che ke, karmanI vicitratAne lIdhe, jevuM thayuM che tevuM ja thavAnuM che ema paNa nathI; ane jevuM thavAnuM che tevuM thayuM hovuM joIe ema paNa nathI. A vastu barAbara samajIne, manuSya zuddha AcaraNavALA thaI, karmane nAza karavA tatpara thavuM. [116] he dhIra puruSa! tuM saMsAravRkSanAM mULa ane phaLa baMnene teDI nAkha. tathA tenuM svarUpa barAbara samajIne naikaryadarzI' thA. vidyAthI para gayela ane duHkhane (saMsAranA) svarUpane samajanAre (muni) parama tatvane jANIne pApa nathI karatA. padArthonuM svarUpa samajIne uparata thayele te buddhimAna badhAM pApakarmone tyAga kare che. 111] aneka prakAranAM pApakarmo pragaTa che! he Arya puruSa! tuM janmamaraNano vicAra karIne ane temane barAbara samajIne prANIonA sukhane vicAra kara. tuM pApanA mULa kAraNarUpa leka sAthenA pAzane toDI nAkha. e pAzathI ja manuSya hiMsAvI tathA janmamaraNa jenAre thAya che. [111] buddhimAna samasta leka tarapha samabhAva rAkhIne tathA saMsAranA saMbaMdhane barAbara jANIne, bahAranA prANa tarapha pitAnI peThe jevuM joIe; ane hiMsAmAMthI virata thaI koIne haNavuM ke haNAvavuM na 1. mULa: lokasaMjJA" eTale ke lokonI svAbhAvika raci. 2. padArthone yathAvasthitarUpe jANanAra- satyazI. 3. mULa: jo 2 mUjha navA 4. nikame evA AtmAne jonAra-anubhavanAra. 5. mULamAM janmane tathA (bAla, kumAra, cauvana vagere) tenI vRddhine.' Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasvAmIne AcAradharma joIe. mUrkha manuSya ja prANane haNane khuzI mAne che tathA hase che. paNa te mUrkha hAthe karIne vera vadhAre che te jANatA nathI. aneka vAra DUbatAM, mahAmusIbate maLelA manuSyajanmane pAmIne, koI paNa prANInA prANunI hiMsA na karavI ema huM kahuM chuM. zraddhAvALA ane jinAjJAne anusaratA buddhimAna puruSe lekanuM svarUpa barAbara samajI, tene kaI rIte bhaya na thAya te rIte vartavuM joIe. hiMsAmAM ochAvattApaNuM heya, ahiMsAmAM nahIM. [16, 111, 114, 124] je leke zabdAdi kAmaguNemAM rahelI hiMsAne jANavAmAM kuzaLa che, teo ja ahiMsAne samajavAmAM kuzaLa che ane jeo ahiMsAne samajavAmAM kuzaLa che, teo ja zabdAdi kAmaguNemAM rahelI hiMsAne jANavAmAM kuzaLa che. jeNe A zabda, rUpe, gaMdha, rasa ane sparzonuM svarUpa barAbara jANeluM che, te ja purUSa AtmavAna, jJAnavAna, vedavAna, dharmavAna ane brahmavAna che. te A lekanA svarUpane barAbara samaje che. te ja sAce muni che. te manuSya saMsAranA pherA ane tenA kAraNarUpa mAyAnA saMgane barAbara oLakhe che. [19, 106-7 jagatanA kikartavyamUDha ane dukhasAgaramAM DUbelA prANane joIne apramatta mANase sarve tajI, saMyamadharma svIkAro ane tenA pAlanamAM prayatnazIla thavuM. jemane saMsAranA sarva padArtho prApta hatA, tevAoe paNa temane tyAga karI, saMyamadharma svIkAryo che. mATe jJAnI puruSe e badhuM niHsAra samajI, saMyama sivAya bIjAnuM sevana na karavuM. [ 19, 114 he puruSa! tuM ja tAre mitra che. bahAranA mitranI zodha cheDI, tu tAre ja AtmAne nigrahamAM rAkha. te rIte tuM dukhamAMthI mukta thaI zakIza. [117-8] Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. sukha ane duHkha je uttama che te dUra che, ane je dUra che te uttama che. he puruSa! tuM satyane ja oLakha. satyanI ArAdhanA karate, prayatnazIla, svahitamAM tatpara, tathA dharmane anusarate medhAvI puruSa ja mRtyune tare che ane zreyanuM darzana kare che. kaSAyane tyAga karanAre te pitAnAM pUrva karmono nAza karI zake che. [118] pramAdI manuSyane ja badhe prakAre bhaya hoya che; apramAdIne kaI rIte bhaya hetuM nathI. lekanuM duHkha samajIne ane lekanA sagAne cheDIne, vIra puruSe mahAmArge vaLe che. uttarottara UMce ne UMce caDatA teo asaMyamI jIvana IcchatA ja nathI. [123] saMsAramAM rati zuM ne arati zuM? mumukSue e baMnene graha choDI de. sarva prakAranA hAsyane tyAga karI, tathA mana vacana ane kAyAne saMyamamAM rAkhI buddhimAne vicaravuM. [11] pitAnuM zreya sAdhavAmAM prayatnazIla thayele saMyamI duHkhethI gherAvA chatAM gabharAya nahIM; ane vicAre ke, A jagatamAM saMyamI puruSe ja lekAlekanA prapaMcamAMthI mukta thaI zake che. [120] satyamAM dhRti kare! amuni (saMsArIo) ja sUtelA che; munio hameza jAgatA heAya che. te nirca zIta ane uSNu vagere ThaMdho tyAganArA hoya che; rati ane arati sahana karanArA hoya che; tathA (game tevAM kAmAM) kyAMya paruSatA anubhavatA nathI. te haMmezAM jAgrata heya che tathA vairamAMthI virata thayelA hoya che. he vIra! tuM Avo thaIza te badhAM duHkhemAMthI mukta thaI zakIza. [105, 108] 1. mULaH mAra ! 2. mULa: "mahAyAna." 3. arthAta te kaSTa sahanane paNa eka prakAre pitAne madadagAra thatuM mAne che. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22:: mahAvIra svAmIne AcAradhama saMyamane uttama samajIne jJAnI puruSe kadI pramAda na kare. AtmAnuM rakSaNa karanArA vIra puruSe saMyama sacavAya te rIte mitAhArathI zarIra, nabhAvavuM; tathA lakamAM haMmezAM pAradarzI, ekAMtavAsI, upazAMta, samabhAvI, sahRdaya tathA sAvadhAna thaIne, kALanI vATa jotA vicaravuM. [116, 111] ekabIjAnI zaramathI ke bhayathI pApakarma nahIM karanAra che muni kahevAya? khare muni te samatAne barAbara samajIne pitAnA AtmAne nirmaLa karanAre hoya che. [115 krodha, mAna, mAyA ane lebhane cheDIne haMmezAM saMyamIe vartavuM, ema hiMsAne tyAga karI saMsArane aMta lAvanArA draSTAo kahe che. je ekane jANe che, te sarvane jANe che; ane je sarvane jANe che, te ekane jANe che. je ekane namAve che, te sarvane namAve che; ane je sarvane namAve che, te ekane namAve che. arthAta, je krodhAdi cAramAMthI ekane nAza kare che, te bIjAono paNa kare che; ane je bIjAone nAza kare che, te ekano nAza kare che. [1ra1, 122-4 je krodhadarzI che, te mAnadarzI che, je mAnadaza che, te mAyAdarzI che; je mAyAdazI che, te lebhadarzI che; je lebhadaza che, te rAgadaza che; je rAgadaza che, te dveSadazI che; je dveSadarzI che, te mehadaza che; je mehadarzI che, te garbhadarzI che; je garbhadarzI che, te janmadaza che; je janmadarzI che, te mRtyudazI che; je mRtyudarza che, 1. mULa: nAthAbhAi (yAtrA-mAtrA). 2. maLa: vahipa (pratijear). 3. mULaH "samaya". tene bIje artha siddhAMta paNa laI zakAya. 4. "krodhanuM svarUpa jANIne tene tyAga karanAra" - evo artha samaja. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. samyakatva te narakadarzI che; je narakAdazI che, te tiryaMcadarzI che; ane je tiryaMcadazI che, te duHkhadarzI che. mATe, medhAvI puruSe krodha, mAna, mAyA, lebha, rAga, dveSa ane mehane dUra karI, garbha, janma, mRtyu, naraka ane tiryaMcagatinAM duHkha dUra karavA, ema hiMsAne tyAga karI saMsArane aMta lAvanArA draSTAo kahe che. TUMkamAM, navAM karmone aTakAvanAre pUrva karmone nAza karI zake che. kaSTa puruSane kazI upAdhi nathI hotI. [125] samyatva je arahaMta bhagavAne pUrve thaI gayA che. vartamAnamAM che, ane bhaviSyamAM thavAnA che, te badhAyanuM ema ja kahevuM che ke, koI paNa bhUtaprANIne haNUvuM na joIe, tenA upara hukama na calAva joIe, tene gulAma ke nekara banAvI tenA upara baLAtkAra na karavuM joIe ke tene saMtApavuM yA mAravuM na joIe. e dharma zuddha che, nitya che, zAzvata che, ane lekanuM svarUpa samajIne jJAnI 1. pazu vagere yuni. 2. samyaka - yathArtha - hevApaNuM, arthAta yathArthatA.' 3. mULamAM prANa, chava, bhUta ane sattva e cAra zabda che. temane eka evI rIte pADavAmAM Ave che ke, be, traNa, ane cAra IdriyavALA te prANa vRkSa vagere te bhUta; pAMca IdriyavALA te jIva; ane pRthvI, pANI, vAyu ane agninA jIva te sarva. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 mahAvIra svAmIne AcAradharma purUe gRhastha ke tyAgI sarvane kahe che. e satya che, ane jinapravacanamAM e ja rIte kaheluM che. [16] paraMtu judA judA vAda pravartAvatA keTalAka zramaNe ne brAhmaNo ema kahe che ke, "amArA jevA, jANavA, sAMbhaLavA ane mAnavA mujaba, tema ja UMce, nIce, badhI dizAone barAbara tapAsIne ame kahIe chIe ke, sarva bhUtakANune haNavAmAM ke temanI pAse baLAtkAre kAma levA vageremAM kAMI deza nathI." paraMtu AryapuruSe kahe che ke, temanuM e kahevuM anAryavacana che, ane te barAbara nathI. sarva prANIone na haNavAM joIe, na saMtApavAM joIe, na mAravAM joIe, ke temane gulAma ke nekara banAvI temanA upara baLAtkAre hukama na calAvavo joIe." e Aryavacana che. peluM kahenArA zramaNabrAhmaNamAMthI darekane belAvIne pUcho ke, "bhAI! tamane sukha e duHkharUpa che ke duHkha e duHkharUpa che? je teo sAcuM kahe to ema ja kahe ke, "amane duHkha e duHkharUpa che. to pachI temane kahevuM joIe ke, "tamane jema duHkha e duHkharUpa che, tema sarva bhUtaprANune paNa duHkha e mahA bhayarUpa che tathA azAMtikara che." jagatamAM DAhyA puruSe te adharmIonI upekSA kare che. dharmA ane saraLa puruSa zarIranI paravA karyA vinA, vicArIne, hiMsAnA tyAgapUrvaka karmone tyAga kare che. du:khamAtra AraMbha- sakAma pravRtti ane tene kAraNe thatI hisA - thI thAya che, ema samajIne teo tema kare che. duHkhanuM svarUpa samajavAmAM kuzaLa evA te puruSe karmanuM svarUpa barAbara samajIne, lokene sAcI samaja ApI zake che. [133-4 1. mULamAM : "satya mATe udyata thayelAone ke nahIM thayelAone, hiMsAnA tyAgIone ke atyAgIone, upAdhivALAone ke nirupAdhikAne, saMyogamAM rata thayelAone ke nahIM thayelAone-e savane" 2. mULa: (dharmathI) bAhya" eTale adhama. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. sabhyatA jagatamAM keTalAkane pApakarmo karavAnI ja Teva paDI hoya che. pariNAme, teo aneka jAtanAM duHkho bhegave che. phara karmo karanArA teo ghaNI vedanA bhagave che. jeo tevA karmo nathI karatA, teo tevI vedanA nathI bhegavatA, ema jJAnI puruSe kahe che. [12] ajJAnI ane aMdhakAramAM rakhaDatA manuSyane jinanI AjJAne lAbha thatuM nathI. je mANasamAMthI pUrve bhagavelA bhAganI kAmanA naSTa thaI che ane jene bhaviSyanA paralekanA bheganI paNa kAmanA nathI, tene vartamAna bhegonI IcchA zAnI heya? tevA samayukta, pitAnA kalyANamAM parAyaNa, hamezAM yatnazIla, zubhAzubhanA jJAnavALA, pApakarmamAMthI nivRtta, lekane barAbara samajI te tarapha taTastha rahenArA, tathA badhI bAbatamAM satya upara UbhanArA vIra puruSone ja ame jJAna batAvIzuM. jJAnI ane buddha puruSe AraMbhanA tyAgI hoya che, te hakIkata tarapha najara rAkho. jeNe vadha, baMdha, paritApa tathA bahAranA pravAhane rokyA che, tathA karmanAM pariNAmo samajIne je niSpakampaMdarbho thayo che, te vedavita karmabaMdhananAM kAraNethI para rahe che. [138-9] rAgadveSAdi je vRttio (Asava) che, te ja pravRttio (-nAM mULaH pariva) che. jeo rAgadveSAdi (Aso) vinAnA che, teo ja sAcA niSkamI (pari vinAnA) che. A padone samajatA saMyamIe jJAnIonI AjJAnusAra le konA svarUpane samajI, temaNe batAvelA mArga tarapha vaLavuM joIe. saMsAramAM 1. dhana, dhAnya putra, strI vagaranI kAmanA ke je hiMsAdi pravRttinuM tathA pApane pravAha AtmAmAM dAkhala thavAnuM kAraNa che te. 2. e pA. ra3 noMdha 4. 3. veda eTale sAcuM jJAna, tene jANanAra - jJAnI. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasvAmIne AcAradharma paDI, dhakkA khAIne jAgelA ane samajelA mANasane jJAnI puruSe te mArga kahI saMbhaLAve che. [130-1] dharmane jJAnI puruSo pAsethI samajIne ke svIkArIne saMgharI na rAkha. paraMtu, prApta thayelA, managamatA, suMdara bhogapadArthomAM vairAgya pAmI, lekapravAhane anusaravAnuM cheDI devuM. meM joyuM che ane sAMbhaLyuM che ke, saMsAramAM Asakta thaI viSayomAM DUbanArAM manuSya pharI pharIne janma pAme che. tevA pramAdIone joIne, buddhimAna puruSe haMmezAM sAvadhAna, apramatta tathA prayatnazIla rahI, parAkrama karavuM joIe ema huM kahuM chuM. [1277] jinanI AjJAne anusaranArA ane niHspRhI buddhimAna puruSe pitAnA AtmAne barAbara vicAra karIne, tene prApta karavA mATe zarIranI mamatA cheDavI joIe. AtmAne ka! AtmAne jIrNa kare! jevI rIte jUnAM lAkaDAMne agni ekadama bALI nAkhe che, tema AtmAmAM samAhita ane sthira buddhivALA puruSe kodhAdi kavAyAne bALI nAkhavA. A AyuSya nAzavaMta che; ane bhaviSyamAM kamenA pariNAmarUpa duHkha acUka jogavavuM ja paDavAnuM che. karmone pariNAme taraphaDatA aneka le tathA temanA aneka jAtanA kaDavA anubhava tarapha najara karo! tathA pUrvasaMbaMdhone tyAga karI, viSayAsakitamAMthI upazama pAmI, zarIrane barAbara kase. pharI vAra janma nahIM pAmanArA vIra puruSone mArga kaThaNa che. mAMsa ane lehIne sUkavI nAkho ! sthira manavALo vIra puruSa saMyamamAM rata, sAvadhAna, pitAnA hitamAM tatpara ane hamezAM prayatnazIla hoya che. brahmacaryamAM rahIne karmane nAza karanAra saMyamI vIrapuruSane ja jJAnI puruSee mAnya kahe che. [1357]. 1. mULaH mALA mALA (gabharAyelA ane caMcaLa. 2. mULaH aai ... nA . Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. samyakatva netra vagere Indriyane vaza karyA pachI paNa maMdamati puruSa viSayanA pravAhamAM taNAI jAya che. saMgathI para nahIM thayelA tevA te manuSyanAM baMdhane kapAtAM nathI. viSayabhogane pariNAme duHkhathI pIDAyelA athavA haja temAM ja pramatta evA he manuSya ! huM tamane sAcI vAta kahI saMbhaLAvuM chuM ke, mRtyu avazya AvavAnuM ja che. pitAnI IcchAone tAbe thatA, asaMyamI, kALathI gherAyelA ane parigrahamAM khUMcelA loko pharI pharI janma pAmyA kare che. [138, 131] je leke pApakarmamAMthI nivRtta thayA che, teo ja vastutAe vAsanA vinAnA kahevAya. mATe buddhimAna tathA saMyamI puruSa kaSAyono tyAga kare. jene A lokamAM bhegeSaNA nathI, tene anya niMdya pravRtti zAnI hoya? zuM evA virene upAdhi hoya che ? draSTAne upAdhi nathI hotI, ema huM kahuM chuM. [136, 128, 140 1. mULa : vaMzanA ! 2. mULamAM atividya" zabda che. te A sUtramAM vAraMvAra vaparAya che. upaniSadamAM jJAnI mATe vivAthI teima ja avivAthI para thayela evuM vizeSaNa Ave che. paraMtu ahIM te sAdhaka mATe paNa e zabda heI, tene TIkAkAra sUcave che tevo sAmAnya "atizaya vidyAvAne artha ja svIkAryo che. 3. mULamAM nA zabda che. TIkAkAra tene bhecchArUpa leSaNabuddhi evo artha le che. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekasAra viSayI manuSya potAnA bhogenA prayajana mATe ke kaI paNa prayajana vinA paNa hiMsA vagere pravRtti karyA kare che. tethI teo te te yoniomAM ja pharyA kare che. temanI kAmanAo meTI hoya che. te kAraNe teo mRtyamAM sapaDAya che. pitAnI kAmanAo vaDe ja teo satya sukhathI dUra rahe che. tevA manuSya viSayone bhegavI paNa zakatA nathI ke tyAgI paNa zakatA nathI. [141 rUpimAM Asakta ane durgatimAM rakhaDatAM prANIo tarapha najara karo. teo pharI pharIne aneka duHkha anubhavyA kare che. pitAnI ja AsaktithI ribAtAM teo azaraNane zaraNa mAnI, pApakarmomAM ja rata rahe che. pitAnA sukha mATe game tevAM krara karmo karatA ane pariNAme dukhathI mUDha thayelA te maMda manuSya viparyAsa pAmyA kare che, ane mUDhatAthI vAraMvAra garbha, mRtyu ane mohane pAme che. te lekenI ekasarakhI AvI carcA hoya che, teo bahu krodhavALA, bahu mAnavALA, bahu mAyAvALA, bahu bhavALA, bahu Asakta, viSaye mATe naTanI piTha AcaraNa karatA, bahu zaTha, bahu saMkalpavALA, hiMsAdi pApakarmomAM [AsavamAM khUMpelA, tathA aneka karmothI gherAyelA hoya che. keTalAka tyAgI kahevarAvatA sAdhuonI paNa A dazA hoya che. teo pitAnI A jAtanI carcAne keI na jue ema Icche che. e badhA mUDha leke ajJAna ane pramAdanA devathI dharmane oLakhI zaktA nathI. [145, 142] he bhAI! A prajA duHkhI che ane pApakarmamAM kuzaLa che. aneka prakAranA parigrahavALA A leke pitAnI pAse je kAMI Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. lekasAra thoDuMghaNuM, nAnumeTuM, sacitta (sajIva) ke acitta che, temAM mamatA rAkhe che. e ja vastu temane mATe mahA bhayarUpa che. [145, 149] saMyamI puruSa ajJAnI, maMda ane mUDha manuSyanA jIvitane darbhanI aNI upara rahelA, pavanathI kaMpatA ane paDavAnI taiyArImAM Avela pANInA TIpA jevuM gaNe che. [142] je manuSya viSayanA svarUpane barAbara samaje che, te saMsArane barAbara samaje che; ane je viSayanA svarUpathI aNajANa che, te saMsAranA svarUpathI ajANa che. kAmabhogane sevIne temane nahIM samajanAra mUDha manuSya bevaDI bhUla kare che. pitAne maLelA viSayonuM svarUpa samajIne, barAbara vicArIne, temane na sevavA ema huM kahuM chuM. kuzaLa puruSa kAmabhogane sevato nathI. 143-4] - saMyamane svIkAra karI, hiMsA vagerene tyAga karate je manuSya A zarIra vaDe saMyama sAdhavAne avasara che ema samaje che, teNe pitAne lAga barAbara sAdhyo gaNAya. buddhimAna puruSa jJAnIo pAsethI Aryoe jaNAvelA samatA dharmane meLavIne ema samaje che ke, mane ahIM ThIka avasara maLe; A avasara bIje na maLata. mATe kahuM chuM ke tamAruM baLa saMgharI rAkhaze nahIM. [146, 151] meM sAMbhaLyuM che ane anubhavyuM che ke, baMdhanamAMthI chUTavuM e darekanA pitAnA ja hAthamAM che. mATe jJAnIo pAsethI samaja prApta karIne, he paramacakSuvALA puruSa! tuM parAkrama kara. enuM ja nAma brahmacarya che ema huM kahuM chuM [15] 1. maLamAM saMzaya" zabda che. saMzayamAM eTale ke bhacamAM nAkhanAra hovAthI viSayo paNa sarAya kahevAya che. saMzraya - paramArtha e bIje artha paNa laI zakAya. 2. mULamAM "sAgAriya (eTale ke maithuna) zabda che. ma. A.-3 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra4 mahAvIrasvAmIne AcAradharma saMyama mATe udyata thayele manuSya, darekane pitAnAM karmanuM sukhaduHkharUpI phaLa jAte ja bhogavavAnuM che ema jANI, pramAda na kare. lekavyavahAranI upekSA karIne badhI jAtanA saMgAthI dUra rahetA manuSyane bhaya nathI. [146, 149] keTalAka evA hoya che ke jeo satya mATe pahelA udyamavaMta thAya che ane pachI paNa temAM sthira rahe che; keTalAka evA hoya che ke jeo pahelA udyamavaMta thAya che, paNa pachI patita thAya che. tevA asaMyamI avidyAthI paNa mekSa maLe che ema bIjAne kahe che. teo saMsAranA cakramAM pharyA kare che. trIjA keTalAka evA hoya che ke jeo pahelAM paNa udyamavaMta thatA nathI ke pachI patana paNa pAmatA nathI. tevA asaMyamIo lekanA svarUpane samajatA chatA lekamAM ja racyApacyA rahe che. ema jANu munie jaNAvyuM che ke, buddhimAna puruSe jJAnI puruSanI AjJAne anusaratA, spRhArahita, sadA yatnavAna tathA zIla ane saMsAranuM svarUpa sAMbhaLI tathA samajIne kAmarahita tema ja jhaMjhaTa vinAnA thavuM joIe. [152, 145, 153] he bhAI ! tArI jAta sAthe ja yuddha kara. bahAra yuddha karavAthI zuM? jAta jevI yuddhane megya bIjI vastu maLavI durlabha che. jinapravacanamAM kaheluM che ke, jeo rUpamAM Asakta rahe che, teo hiMsAmAM Asakta rahe che. karmanuM svarUpa samajIne keAInI hiMsA na karavI; ane saMyamavAna thaI uchAMchaLA na thavuM. sAdhutAno AkAMkSI puruSa darekanA sukhane vicAra karI, samagra lekamAM koIne paNa na dUbhave ke na koInI hisA kare. saMyama tarapha ekamAtra lakSya rAkhatA ane asaMyamane oLaMgI gayele e saMyamI, strIo pratye virata thaIne nirvedapUrvaka rahe. te vasumAna ane jJAnI puruSa koI prakAranuM pApakarma na kare. [154] je satya che, te ja munipaNuM che; ane je muni paNuM che te ja satya che. jeo zithila che, DhIlA che, kAmaguNanA AsvAdamAM Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. kasAra lepa chevakra AcAravALA che, pramatta che, ane gharamAM ja racyApacyA rahe che, teone e munipaNuM zakya nathI. [155] | muni paNane svIkArIne zarIrane barAbara kase. samyagdazI vIra puruSe vadhyuMghaTayuM ane lUkhuM kuM khAIne jIve che. pApakarmamAM anAsakta evA te vIra puruSane kadAca rega thAya to paNa teo tene sArI rIte sahana kare che. kAraNa ke, teo samaje che ke zarIra pahelAM paNa evuM hatuM ane pachI paNa evuM ja che, zarIra haMmezAM nAzavaMta, adhava, anitya, azAzvata, vadhaghaTa pAmanAruM ane vikArI che. e jAtano vicAra karI, te saMyamI lAMbA vakhata sudhI duHkho sahana karyA ja kare che ane bahAra pharatA pramattone joIne apramattapaNe rahe che. e muni A saMsArapravAhane tarI zake che, ane tene ja mukta ane virata kahelo che ema huM kahuM chuM. saMyamamAM rata, tathA viSayamAMthI vipramukta virata rahenArA manuSyane saMsAramAM pharavuM paDatuM nathI. [155, 14-8] jema sarakhI jamIna upara Avele, pANIthI bharelo, raja vinAne ane pitAne Azare rahelAM aneka jaMtuonI rakSA karanAre. kaI eka moTA dhare hoya, tema A saMsArarUpI pravAhamAM jJAnI puruSa che. te sakaLa guNasaMpattithI paripUrNa hoya che, samabhAvI hoya che, pApaLa vinAne hoya che, jagatanAM nAnAMmoTAM sahu prANIonI rakSAmAM tatpara hoya che, tathA tenI badhI Idri viSayomAMthI vyAvRtta hoya che. evA maharSione A jagatamAM kazI ja kAmanA hetI nathI. teo kALanI vATa jotA A jagatamAM vicaryA kare che. [1] tevA kuzaLa puruSanI najaramAM, tevA kuzaLa puruSe batAvelI nisaMgatAmAM, tevA kuzaLa puruSanA AdaramAM, tevA kuzaLa puruSanI zikhAmaNamAM, ane tevA kuzaLa puruSanI najIkamAM ja saMyamapUrvaka rahevuM joIe tathA te kuzaLa puruSanA cittane ja anusaravuM joIe. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasvAmIne AcAradhama vinayavAna ziSya temanI sarva prakAre sevA karavI joIe tathA temanI AjJAne vaza rahIne ja sarva kriyAo karavI joIe. ema karanAre saMyatI indriyone parAjaya karIne satya vastu joI zake che. [156, 167 saMzayAtmA manuSya samAdhilAbha karI zakatuM nathI. keTalAka saMsAramAM rahIne tevA jJAnIone anusare che, ane keTalAka tyAgI thaIne anasare che. tema karavAmAM pAchaLa paDanArAo pratye jJAnIne anusaranArAne nirveda kema na thAya ? [161 jene haju vaya ane jJAnanI yogyatA nathI, tevA kAcA bhikSue jJAnI puruSanI otha vinA gAmegAma ekalA na pharavuM. jJAnI puruSanI AjJA bahAranuM tenuM badhuM ja parAkrama vyartha che. [156] keTalAka manuSyone zikhAmaNa ApavAmAM Ave te paNa gusse thAya che. evA garviSTha manuSya mahAmohathI mUjhAyelA rahe che. evA ajJAnI ane aMdha manuSyane na TaLe tevI bAdhAo vAraMvAra thayA kare che. he bhikSu! tane to AvuM na thavuM joIe ema kuzaLa puruSo jaNAve che. [117]. gurunI AjJAnusAra apramattapaNe vartatA guNavAna saMyamIthI ajANatAM je kAMI hiMsAdi pApa thaI jAya che, tene baMdha 1. maLamAM nIcenI vigato che: temane javAne rastA, temanuM bhajana, sUvAnI pathArI vagere jevAM, tapAsavAM, ane sApha karavAM joIe. 2. maLamAM : "javAnI, pAchA pharavAnI, zarIrane saMkecavAnI, aTakavAnI ke sAphasUpha karavAnI vagere kriyAo." 3. anuja mahiM anumAne kahyuM - niritra ? 1 pAchaLa paDavuM, ane anusaravuM e be judA bhAvanA eka ja zabdanA upayogamAM zleSa che. 4. mULaH mati (avyakta). 5. mULamAM tene dAkhalo A pramANe che: "cAlatAM zarIra sAthe athaDAI kAI prANa nAza pAme." Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. lokasAra A bhavamAM ja nAza pAmI jAya che. paraMtu je karma ajANatAM na thayuM hoya, tene jANyA pachI saMyamIe tene viveka eTale prAyazcitta karavuM joIe. vedavita puruSo e pramANe apramAdapUrvaka karelA prAyazcittane vakhANe che. [118] | svahitamAM tatpara, bahudaza jJAnI, upazAMta, samyaka pravRtti karanAra ane haMmezAM yatnavaMta e e mumukSu strIone joIne calita na thAya. te potAnA AtmAne samajAve ke lokamAM je strIo, che te mAruM zuM bhaluM karanAra che ? teo mAtra ArAmarUpa che. puruSArtha rUpa nathI. [15] munie kahyuM che ke, kaI saMyamI kAmavAsanAthI pIDAya, te teNe lUkhuMsakuM khAvAnuM rAkhavuM, ane te paNa ochuM khAvuM; Akho divasa dhyAnamAM UbhA rahevuM; page khUba musApharI karavI; paNa strIo tarapha manovRtti na javA devI. kAraNa ke, bhegamAM paheluM daMDAvuM paDe che ane pachI duHkha bhogavavA paDe che; athavA pahelAM du:kha bhogavavAM paDe che ane pachI daMDAvuM paDe che. e pramANe bhoge mAtra kaleza ane mehanA kAraNa che. e barAbara samajIne ane vicArIne saMyamI puruSe bhego tarapha na javuM, ema huM kahuM chuM. [15]. bhogenA tyAgI puruSe kAmathAo na karavI; strIo tarapha na jevuM; teo sAthe ekAMta na sevavuM; teo tarapha mamatva na rAkhavuM; temane AkarSavA mATe TApaTIpa na karavI; vANIne saMyamamAM rAkhavI; AtmAne aMkuzamAM rAkhavuM ane haMmezAM pApane tyAga kare. e jAtanA munipaNAnI upAsanA karavI, ema huM kahuM chuM. [159]. asaMyamarUpa bAlizatAmAM AtmAne haragija na paDavA de. jagatamAM jyAMtyAM ArAma che ema samajIne, tyAMthI Itikane haTAvI, saMyamI puruSe jiteMdriya thaIne viharavuM. je pitAnAM kAryo sAdhavA Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasvAmIne cAradhAma icche che, te vIra puruSe haMmezAM jJAnInA kahyA pramANe parAkrama karavuM. [167, 168]. guruparaMparAthI jJAnIne upadeza jANa; athavA svAbhAvika smaraNazaktithI ke bIjAnA kahevAthI ke bIjA pAsethI sAMbhaLIne jANu. gurunI AjJAne kadI ullaMghavI nahIM ane badhe prakAre barAbara samajIne satyane ja oLakhavuM. [167-8] jene tuM haNavA mAge che te tuM ja che; jene tuM tAbe karavA mAge che te paNa tuM ja che; jene tuM paritApa upajAvavA mAge che te paNa tuM ja che, jene tuM dabAvavA mAge che te paNa tuM ja che tathA jene tuM mArI nAkhavA mAge che te paNa tuM ja che. Ama jANI, te saraLa ane pratibuddha mANasa keIne haNa nathI ke haNavate nathI. [164-5] uparanIce ane AjubAju badhe karmanA pravAha vahyA kare che. e pravAhathI Asakti thAya che ane te saMsAramAM rakhaDavAnuM kAraNa che ema samajI, vedavit puruSa emanAmAMthI dUra rahe. e pravAhane tyajIne ane temAMthI bahAra nIkaLI jaIne e puruSa akarmA thAya che. te badhuM barAbara samaje che ke jANe che. janma ane maranuM svarUpa samajIne te kazAne abhilASa karato nathI. te janmamaraNanA mArgane oLaMgI jAya che. jenuM mana kyAMya bahAra nathI karatuM, e te samartha mahApuruSa kazAthI abhibhava pAmyA vinA nirAvana laMbanatAmAM rahI zake che. [169, 167]. ja che 1. mULamAM: Agama pramANe che. 2. mULamAM: vANamAM pravAda - guruparaMparAthI. 3. mULamAMH "dasamudA" juo pA. 3 upara noMdha. 4. bhegapArthonA AlaMbana vinA rahI zake che; eTale ke Atmati, AtmakIDa thaI zake che. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. lokasAra vANI tyAMthI pAchI phare che, tyAM ke tarka pahoMcatuM nathI, ane buddhi pesI zakatI nathI. je AtmA che te ja vijJAtA che; ane je vijJAtA che te ja AtmA che. jenAthI jaNAya che te AtmA che. tevA AtmAne jANato hovAthI A manuSya AtmavAdI kahevAya che. samabhAva e tene svabhAva che. jene bIjo koI AdhAra nathI tevA apratiSTha AtmAne ojasvI manuSya A pramANe jANe che :- [170, 166), te lAMbo nathI, ke nathI, geLa nathI, trAMse nathI, corasa nathI ane maMDaLAkAra paNa nathI. te kALo nathI, lIle nathI, rAte nathI, pI nathI ane gheLo paNa nathI. te sugaMdhI nathI ke durgadhI nathI, te tIkhe nathI, kaDava nathI. tu re nathI, khATe nathI ane mIThe nathI. te barachaTa nathI, kemaLa nathI, bhAre nathI, halake nathI. te TADhe nathI, Uno nathI, cIkaNe nathI tema ja lUkha nathI. te zarIrarUpa nathI. te UgatuM nathI. te saMgI nathI. te strI nathI, puruSa nathI ane napuMsaka nathI. te jJAtA che. te vijJAtA che. tene kazI upamA nathI. te arUpI sattA che. te zabdAtIta hovAthI tene kaI zabda nathI. te zabda nathI, rUpa nathI, gaMdha nathI, rasa nathI, sparza nathI - emAMnuM kAMI nathI, ema huM kahuM chuM. [171] 3 jinAe ja satya ane niHzaMka vastu jaNAvI che', e pramANe jinapravacanane satya mAnatA, zraddhAvALA, samajaNa pAmelA ane barAbara pratrajyAne pALatA evA mumukSane kaI vAra AtmaprApti thAya che, te kaI vAra jinapravacanane satya mAnanArAne AtmaprApti nathI paNa thatI. tema ja, keTalAka evA hoya che ke jemane jinapravacana satya nathI bhAsatuM ane chatAMya AtmaprApti thAya che, te keTalAka evA hoya che ke jemane jinapravacana satya nathI bhAsatuM ane AtmaprApti paNa nathI thatI. [13] Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra svAmIne AcAradharma Ama AtmaprApti thavAnI vicitratA barAbara samajIne samajadAra puruSe aNasamajune kahevuM ke, bhAI! tuM tAre AtmAnuM svarUpa ja vicAra. ema karavAthI badhA saMbaMdhono nAza thaze. kharI vAta e che ke mANasa prayatnazIla che ke nahIM. kAraNa ke, keTalAka jinAjJAnA virAdhaka hovA chatAM udyamavaMta hoya che, ane keTalAka jinAjJAnA ArAdhaka hovA chatAM ughamahIna hoya che. tArI bAbatamAM ema na bane ! [163, 166] karmanAza . - jema pAMdaDAMthI DhaMkAyelA dharAmAM rahenAre kAca UMcuM mAthuM karIne kAMI joI zakato nathI, tathA jema vRkSa ghaNuM duHkha bhogavavA chatAM pitAnuM sthAna cheDI zakatAM nathI, tema rUpamAM Asakta prANIo aneka prakAranAM kuLamAM utpanna thaIne kakaLyA kare che, paraMtu mokSane pAmI zakatAM nathI. temane juo te kaMThamALa, kaDha, kSaya, apasmAra, netraroga, jaDatA, ThApaNuM, khUMdhiyApaNuM, udararoga, mUtraroga, sUrNa javuM, bhasmaka, kapa, pIThasapapaNuM, hAthIpagApaNuM ane madhumeha e soLamAM koI ne koI roga temane thaye heya che. bIjA paNa aneka vyAdhio ke aneka prakAranAM da:kho teo anubhavatAM hoya che. vaLI teone maraNa paNa avazya AvavAnuM ja hoya che. mULa nAma:- noNI, Dha, jAvaMto, avanAiM , zALavuM, kSirthi, kuLia, zufkArca, supara, mud, fa, ferfar, va, usa, likvi, madumeLi Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. kamanAza bhale ne deva hoya, te paNa tene paNa janmamaraNarUpa upapAta ane pavana hoya che ja. darekane pitAnAM karmanA phaLa paNa avazya bhegavavAnAM hoya che. te kamene pariNAme teone aMdhApe prApta thAya che ke aMdhArAmAM ja rahevAnuM thAya che. Ama vAraMvAra teone nAnAmoTAM duHkhe anubhavavA paDe che. vaLI e badhAM prANIo ekabIjAne paNa kaleza ApyA kare che. A lekanA e mahAbhaya tarapha najara kare. Ama te badhAM prANuo ati duHkhayukta hoya che. kAmamAM Asakta evAM te prANuo kSaNabhaMgura tathA baLa vinAnAM zarIra vaDe vAraMvAra vadha pAmyA kare che. e prakAre ribAvA chatAM te mUDha che e ne e karmo pharI pharI karyA kare che. vividha duHkha ane aneka prakAranA ragethI AkaLAM thayelAM te manuSya atyaMta paritApa pAme che; paNa tethI teonuM kAMI vaLatuM nathI. mATe he muni ! regAnA kAraNarUpa viSayanI kAmanA tuM choDI de. huM temane mahAbhayarUpa samaja ane temane kAraNe anya prANIonI hiMsA na kara. [17-8] tAre sAMbhaLavAnI IcchA hoya to huM tane karmanAzano mArga saMbhaLAvuM. saMsAramAM vividha kuLamAM janmIne tathA tyAM sukhabhegamAM UcharIne, jAgrata thatAM keTalAya lekae saMsArane tyAga karI muni paNe svIkAryuM che. te vakhate saMyamamAM parAkrama karatA te - 1. deva nArakI vagere mAtAne peTe janmatA nathI, paraMtu devazayyAmAM ke vajanI bhIMtanA gekhamAM sIdhA utpanna thAya che. te utpattine u5pAta kahe che. 2. maLamAM vAsaka (belI zake tevAM), rasaga (svAda laI zake tevI saMjJAvALAM), jaLacara, ane AkAzagAmI ema cAra bheda batAvyA che. 3. mULa: jUtha-vArtha ! tenA uparathI A adhyayananuM nAma paNa dhuLa" joI kADheluM) che. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara mahAvIrasvAmIne AcA2dharma munione joI kheda pAmatAM temanAM svachaMdI ane kAmamAM Asakta sagAMvahAlAMe rudana karI karIne temane pitAne na cheDI javAne vInavyA che. paraMtu, temanAmAM jene pitAnuM zaraNuM dekhAtuM nathI, te teomAM Asakti kema karIne rAkhe? khare! jeNe sagAMvahAlAMne cheDyAM che e asAdhAraNa muni ja A saMsArapravAhane tarI zake che. A prakAranA jJAnanI haMmeza upAsanA karavI ema huM kahuM chuM. [179-80 lekane kAmarAgathI pIDita samajIne tathA pitAnA pUrvasaMbaMdhene tyAga karIne, upazamayukta ane brahmacaryamAM sthita thayelA tyAgI ke gRhastha jJAnI pAsethI dharmane yathArtha jANIne te pramANe vartavuM. badhI nione barAbara samajanArA, udyamavaMta, hiMsAne tyAga karanArA ane samAdhiyukta evA jJAnI puruSe anya manuSyone muktine mArga batAve che. ane keTalAya vIra puruSo temanI AjJAne anusarI parAma karyuM jAya che, tyAre, AtmAnI samaja prApta na karanArA keTalAya jagatamAM rilAyA kare che. [181, 172 dharma svIkArIne zarUAtathI ja sAvadhAna rahevuM ane kyAMya Asakta na thavuM. daDha evA mahAmunie badhuM mehamaya che ema samajI saMyamamAM ja rahevuM. badhI rIte saMgene vaTAvIne, tathA mAruM koI nathI ane huM ekale chuM ema vicArIne, virata munie saMyamamAM yatna karatA viharavuM. dharma ja mAre che bIjuM kAMI mAruM nathI" e jAtanuM jinAjJA pramANenuM AcaraNa manuSyamAM utkRSTavAda kahevAya che. uttama dharmanuM svarUpa samajIne daSTimAna puruSa parinirvANa pAme che. jeo pharI saMsAramAM nathI AvatA teo ja sAcA "nagna che. [183-4, 15 1. mULaH mAkara (mAtura) 2. mULa: vasu ke avamu. 3. alaka- sAdhu. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. karmanAza * zuddha AcAravALo ane zuddha dharmavALo e muni karmo nAza karI zake che. barAbara samajIne saMsAranA pravAhathI UlaTe cAlI saMyamadharmane Acarate muni, tIrNa, mukta ane virata kahevAya che. ema lAMbo vakhata saMyamamAM rahetA ane vicaryA karatA bhikSane arati zuM karI zake? [115-7] e saMyamIne zarIra paDatAM sudhI raNasaMgrAmamAM mokhare rahenArA vIra puruSanI upamA apAya che. evo ja muni pAragAmI thaI zake che. koI paNa prakAranA kaSTathI na DagatA ane vaherAvA chatAM pATiyAnI jema sthira rahe te saMyamI, zarIra paDatAM sudhI kALanI vATa joyA kare, paNa duHkhathI gabharAI pAcho na haThe. ghaNA lAMbA kALa sudhI saMyamadharmanuM pAlana karIne vicaratA ane IndriyanigrahI evA pUrvanA mahApuruSoe je je sahana kareluM che, te tarapha lakSa rAkhavuM. [196, 185 sAdhune AvI paDatAM duHkha (pariSaha) be prakAranAM hoya che? anukULa ane pratikULa. tevA prasaMge thatI sarva kuzaMkAo tyAgIne saMyamI puruSa zAMta dRSTivALo rahe, sugaMdha hoya ke durgadha athavA bhayaMkara prANIo kaleza ApatAM hoya topaNa, vIra puruSoe te du:kho sArI rIte sahana karavAM joIe ema huM kahuM chuM. munine kaI gALa bhADe, kaI mAre, koI tene vALa kheMce athavA ke tenI niMdA kare te paNa, teNe evA anukULa ke pratikULa prasaMgone samajIne sahana karavA joIe. [183-4 saMgenuM svarUpa vicAre ! ane saMyamathI trAsa na pAme ! gRhamAM, gAmamAM, nagaramAM, janapadamAM tema ja te badhAnA AMtarAomAM vicaratA saMyamIne hiMsaka mANasa taraphathI athavA ema ne ema aneka prakAranAM duHkha UbhAM thAya che. te duHkhane te vIra puruSe samabhAve sahavAM joIe. [14] 1. kaMTALe, aNagamo. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasvAmIne AcAradharma je bhikSa vasrarahita che, tene "mAruM vastra jUnuM thayuM che, mAre bIje vastra ke seyare mAgavAM paze, ane tene sAMdhavuM paDaze, evI kazI phikara hotI nathI. vasrarahita rahIne saMyamamAM parAkrama karatA te bhikSane ghAsa khUMce che, TADha vAya che, tApa lAge che, DAMsa-macchara karaDe che,-ema aneka prakAranAM duHkho sahana karavA paDe che. paraMtu te du:khane sahana karate ane upakaraNanA bhAra vinAne te avastra muni tapanI vRddhi kare che. bhagavAne A hakIkta je rIte jaNAvI che, te rIte tene barAbara samajavI joIe. [185. ekale pharato te muni halakAM kuLamAM pharIne nirdoSa bhikSA meLavI vicarato rahe. vastrarahita rahetA munie peTa UNuM rAkhIne khAvuM. saMyamI ane jJAnI puruSonA bAhu dUbaLA hoya che. temanAmAM mAMsa tathA lehI ochAM hoya che. [183-4, 186 kamene nAza karata saMyamI muni temanA svarUpane barAbara samajIne saMyamathI krodhAdi kaSAyane nAza kare che. je pravRttiomAM hiMsaka lokone jarA paNa trAsa chUTato nathI, te pravRttionuM svarUpa jeNe barAbara jANeluM che, te krodha, mAna, mAyA ane lebhane tarI zake che, ane tene ja krodhAdine nAza karanAre kahe che. [184, 195). * udyamavaMta, sthitAtmA, arAgI, acala, eka sthaLe nahIM rahenAra ane jenuM citta bahAra nathI evo te muni zAMtithI vicaryA kare che. bhegonI AkAMkSA nahIM rAkhate ane prANone nahIM haNato e te dayALu bhikSu medhAvI (buddhimAna) kahevAya che. saMyamamAM uttarottara vRddhi karate ane udyamavaMta e te bhikSu 1. mULamAMH saMvistArane karAIma, vukSahiraNAme, pariNAma, pArirUma (sAMdhavuM paDaze, sIvavuM paDaze, khIlavuM paDaze, phADavuM paDaze, paheravuM paDaze, oDhavuM paDaze, ema vigata che. 2. sAruM khAvAnuM maLe te mATe dhanavAna ke rAjavaMzI kuTuMbamAM nahIM. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. kamaranAza prANIone mATe pANImAM kadI na DUbatA) "asaMdIne beTa jevo che. Aryoe kahele dharma paNa evo che. 195, 187] tejasvI, zAMta daSTivALA ane vedavita saMyamIe leka upara kRpA karIne ane tenuM svarUpa samajIne dharmanuM kathana karavuM tathA tenuM vivecana karavuM. satya mATe udyamavaMta thayelA ke nahIM thayelA evA sAMbhaLavAnI IcchAvALA sarvane saMyamIe dharma samajAvo. bhUtamAtranuM svarUpa vicArI, zAMti, vairAgya, upazama, nirvANu, zauca, jutA, nirabhimAnatA, aparigrahIpaNuM ane ahiMsArUpI dharma teNe upadezo. [194) e pramANe dharmane kahete bhikSu pite takalIphamAM paDato nathI ke bIjAne paNa takalIphamAM nAkhate nathI; tathA keI bhUtaprANIne paNa pIDA karatuM nathI. Avo upadezaka mahAmuni duHkhamAM paDelAM sarva bhUtaprANIone "asaMdIna" beTanI peThe zaraNurUpa thAya che. jema pakSI pitAnAM baccAMne uchere che, tema udyamavaMta nahIM thayelAone te medhAvI bhikSu rAta ane divasa zAstra upadezIne dhIre dhIre taiyAra kare che, ema huM kahuM chuM. 195, 187 keTalAka nabaLA mananA puruSa dharma svIkArIne paNa pALI zakatA nathI. asahya kaSTone sahana na karI zakavAthI teo muniparNa choDIne kAme tarapha mamatAthI pAchA phare che. pharI saMsAramAM paDelA te lokonA bhege vidhrovALA hAI adhUrA ja rahe che. teo tatkALa ke thoDA vakhata bAda maraNa pAme che ane pachI lAMbo vakhata saMsAramAM rakhaDyA kare che. [182 keTalAka kuzIla puruSe jJAnIo pAsethI vidyA meLavIne upazamane tyAga karI uddhata thaI jAya che. keTalAka brahmacaryamAM 1. mULamAM, vastra, pAtra, kaMbala ane rAyaNuM choDIne ema che. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra svAmIne AcAradharma rahevA chatAM bhagavAnanI AjJAne nathI anusaratA. keTalAka vaLI sArI rIte jIvavAnuM maLaze e AzAe jJAnIoe kahelI vAte sAMbhaLyA kare che, te keTalAka saMsArane tyAga karyA pachI thAkI jaI kAmathI baLatA tathA kAmamAM AsaktivALA banI, batAvelA saMyamane pALavAne badale gurunI sAme thaI jAya che. [188] tevA maMda puruSe bIjA zIlavaMta, upazAMta ane vivekathI vartatA bhikSuone, "tame zIla vinAnA che, ema kahe che ! maMda puruSanI e bIjI mUrkhAI che. [18] keTalAka saMyamamAMthI cuta thayelA hoya che, paNa bIjAnI AgaLa zuddha AcAranI vAta kare che, te keTalAka AcAryane namatA rahetA chatAM jJAnabhraSTa ane darzanabhraSTa hovAthI, jIvitane veDaphI nAkhe che. saMyama svIkAryA bAda vidhro AvI paDatAM, sukhArthI thaI pharI asaMyamI thanArA evA IdrinA vazavata ane kAyara puruSe lIdhelI pratijJAone nAza kare che. evAonI prazaMsA paNa pAparUpa che. te pramANe vibhrAMta che, vibhrAMta che. [190-1, 193] tevAonuM niSkramaNa te duniSkramaNa che. niMdAne pAtra te puruSa vAraMvAra janmamaraNane pAmyA kare che. avidyAvALA teo pitAne vidvAna mAnIne, huM ja moTo chuM evI baDAI kare che. teo bIjA taTastha saMyamIo tarapha uddhata thAya che ane temanI sAme game tema bele che. [11] bALaka jevA mUDha te adharmIo hiMsAthI thaIne bele che ke, prANene haNo!" teo bhagavAne kahelA duSkara dharmanI upekSA kare che. teone AjJAnA virAdhaka, kAmamAM khUMcelA ane vitaMDI kahelA che. [192] saMyama mATe udyata thayelAonI sAthe rahevA chatAM teo avinayI hoya che; ane virakta tathA jiteMdriya puruSanI sAthe rahevA chatAM teo avirakta ane adAna hema che. [13] Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. mahAparijJA AvI vicitra sthiti jANIne buddhimAna puruSe prathamathI dharmane barAbara samaja joIe ane pachI pitAnA lakSamAM parAyaNa banI zAstrAnusAra parAkrama karavuM joIe, ema huM kahuM chuM. [191, 193 mahAparijJA [A adhyayana lupta thaI gayuM che evo prAcIna pravAda che. tenA viSayanuM varNana karatAM TIkAkAra zIlAMkadeva jaNAve che: "saMyamAdiguNayuktasya kadAcinmohasamutthAH pariSahA apasargA vA prAdurbhaveyuste samyak soDhavyAH / " saMyama vagere guNethI yukta mumukSune kadAcita mehane kAraNe pariSaha (saMkaTe) ane upasargo (vidhro) AvI paDe, te te teNe sArI rIte sahana karavAM." e sAtamA adhyayanano viSaya che.) Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vimaha1 Arya purUe samabhAve kahele dharma sAMbhaLIne ane samajIne bedha pAmelA keTalAka buddhimAna puruSo vacalI vayamAM ja saMyamadharmane svIkAra kare che. kazAnI AkAMkSA vinAnA te saMyamIo nathI koInI hiMsA karatA, nathI kaze parigraha rAkhatA ke nathI bIjuM kAMI pApakarma karatA. teo ja sAcA agraMtha che. [207 buddhimAna bhikSue jJAnIo pAsethI prANuone janma ane maraNanI samaja meLavIne saMyamamAM tatpara thavuM. zarIra AhArathI vadhe che ane duHkhathI bhAgI jAya che. vRddhAvasthAmAM Idri nabaLI paDI javAthI keTalAya leke saMyamadharmanA pAlana mATe asamartha thaI jAya che. mATe buddhimAna bhikSue veLAsara jAgrata thaI duHkha paDavA chatAM satata udyamavaMta ane AkAMkSA vinAnA banI saMyabhukha thavuM ane dayAdharmanuM pAlana karavuM. je bhikSu karmone nAza karanAra zArUpI saMyamane barAbara samaje che ane pALe che, te ja kAlA, balA, mAtrAza, kSaNA, vinayajJa ane samayajJa che. [208-9 keTalAya lekene AcAranI kazI samaja nathI hotI. hiMsAthI nivRtta na thayelA teone, prANene haNavA-haNavavAmAM ke corI vagere karavA-karAvavAmAM kAMI ajugatuM nathI lAgatuM. teonI mAnyatAo paNa judI judI hoya che. keTalAka kahe che, leka che; keTalAka kahe che, "laka nathI. keTalAka lekane dhruva kahe che, te 1. mehamAMthI mukti, mehamukta puruSa athavA vimeha puruSane AcAra. 2 TIkAkAra tene - mokSane arthe karavAnAM anuSkAne" - eTale jayamadharma', evo artha le che. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. vimeha keTalAka adhuva kahe che. keTalAka tene AdivALe kahe che, te keTalAka tene anAdi anaMta kahe che. e ja pramANe sukRta - duSkRta, kalyANapApa, sAdhu- asAdhu, siddhi - asiddhi ane naraka - na-narakanI bAbatamAM paNa teo potapotAnI mAnyatA jaNAvatA vAdavivAda kare che. temane eTaluM ja kahevuM basa che ke tamAruM kahevuM nirdetuka che. tarataprajJAvALA, jANutA ane jotA bhagavAne je pramANe dharma kahele che, te pramANe tamAro dharma sArI rIte kahevAyele tathA yathArtha nathI. [19]. athavA, AvA vivAdane prasaMgamAM mauna ja rAkhavuM ema huM kahuM chuM. badhA dharmomAM ahiMsArUpI) pApa svIkAryuM che. e pApane vaTAvIne huM vicaruM chuM, e ja mArI vizeSatA kahevAya, ema samajIne vivAda na kara. [20] vaLI e paNa nakkI jANavuM ke, khAna, pAna, vastra, pAtra, kaMbaLa ke pAdaprIMchana (ropaNuM) maLe ke na maLe te paNa, mArga choDIne avaLe mArge cAlatA te vidharmI leke kAMI Ape, (kazuM levA mATe) nimaMtraNa kare, ke bIjI kaI) sevA kare, te tene svIkAra na kara. [198] - matimAna brAhmaNe kahelA dharmane samajyA pachI bhale gAmamAM rahe ke araNyamAM rahe, athavA gAmamAM na rahe ke araNyamAM na rahe; paraMtu mahApuruSoe varNavelAM ahiMsA, satya ane aparigraha e 1. mULaH mAzukai - taratabuddhivALe. 2. maLamAM mAhaNa' che. e brAhmaNa zabdanuM prAkRta che. brAhmaNa eTale brahma - satya-ne pAmelo" evA arthamAM A zabda ahIM vaparAya che. brAhmaNanA A sAcA arthamAM sUtramAM ghaNI vAra mAhaNa zabda vaparAya che; paNa TIkAkAra tene mA+haNa eTale ahiMsAne upadeza karanAra jina' e artha ghaTADavA jAya che. ma. A.-4 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 mahAvIra svAmIne AcAradharma traNa mahAvratanuM svarUpa barAbara samajIne Arya puruSa udyamavaMta thAya. UMce, nIce, ane tIrache ema badhI dizAmAM pravRttimAtrathI pratyeka jIvane thatuM du:kha samajIne buddhimAna puruSa sakAma pravRttio kare nahIM, karAve nahIM, ke karanArane anumati na Ape. jeo tevI pravRttio kare che, temanAthI saMyamI puruSa zaramAya. vividha pravRttionuM svarUpa samajIne saMyamI koI paNa prakArano AraMbha na kare. je pApakarmamAMthI nivRtta che, te ja sAce vAsanAhita che.* ri00-1 saMyamI bhikSue pitAnA bhikSAne lagatA AcAra barAbara jALavavA ema buddha puruSoe jaNAveluM che. [204 svadharma ke paradhamane khAna, pAna, me, mukhavAsa, vastra, pAtra, kaMbala ane rAyaNu devAM nahIM, te mATe temane nimaMtraNa na ApavuM, tathA te vastuo vaDe atyaMta AdarabuddhithI temanI sevA paNa na karavI. [197 khAsa karIne saddharmIe asaddhamane khAna, pAna, vastra vagere ApavAM nahIM, ke te vastuo mATe nimaMtraNa ApI te vaDe temanI sevA paNa karavI nahIM, paraMtu saddharmIe jarUra paDye saddharmInI te prakAre sevA karavI. ra05-6] 1. mULamAM "cAma" zabda che. pArzvanAthane dharma cAra dhAmavALe hatA. mahAvIrane pAMca cAmavALe hato. ahIM vaLI traNa ja yAma kahyA che. 2. vAsanArahita hoI svAbhAvika pravRtti karavAne daMbha karanArAone virodha karavA, temanA siddhAMtane UlaTAvIne ahIM rajU karyo che. 3. ahIM sudhI, sAdhuoe aMdaroaMdara A pramANenI levaDadevaDanI pravRtti na karavI; athavA kaI te na ja karavI ane kaI karavI - e jAtane niyama jaNAvyuM. have sAdhue pite gRhastha pAsethI bhikSAvastu kevI rIte, kathAre levI - na levI tenI vigatamAM Utare che. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. vimeha smazAnamAM, ujjaDa gharamAM, giriguhAmAM, vRkSa nIce, kuMbhArane ghera ke bIje kayAMya sAdhanA karatA rahetA, besatA, vizrAMti karatA ane vicaratA bhikSune koI gRhastha AvIne khAnapAna, vastra vagere mATe nimaMtraNa Ape, ane te vastuo hisA karIne, kharIdI lAvIne, jhUMTavI lAvIne, bIjA koInI upADI lAvIne athavA pitAne gherathI sAme lAvIne ApavAnuM kahevuM ke tene mATe makAna caNAvI ApI tene khAI pIne tyAM ja rahevAnuM kahe; to bhikSue tene kahevuM ke, he AyuSmana, tAruM kahevuM mane kabUla nathI, kema ke tevI pravRttione meM tyAga karyo che. 202] smazAnAdimAM rahetA bhikSune jamADavA mATe ke rahevA mATe koI gRhastha hiMsAdika karI makAna caNave, ke khAnapAna taiyAra kare, ane te vAtanI bhikSane pitAnI sahajabuddhithI khabara paDe ke koInA kahevAthI ke bIjA pAsethI sAMbhaLIne khabara paDe, tepaNuM teNe tarata ja te gRhasthane upara pramANe nA kahI devI. [203 bhikSune pUchIne ke pUchayA vinA tene mATe gRhastha meTa kharca karyo hoya ane pachI bhikSu te vastuono svIkAra karavAnI nA pADe, tethI gusse thaI te gRhastha tene mAre ke marAve athavA herAna kare, tapaNu vIra bhikSue te duHkhane barAbara sahevAM; athavA sAme gRhastha buddhimAna hoya te tene tarkathI pitAne AcAra samajavo. tema bane tevuM na hoya to mauna rahevuM. [20] bhikSu ke bhikSuNIe khAnapAna khAtA-pItI vakhate tene svAda mATe meMmAM eka bAjuthI bIjI bAju pheravavuM nahIM. Ama karanAra, 1. mULamAM nIcenI vigate che - tenA upara kopa kare, tene haNe, bIjA pAse mAra marAve ke haNave, aMgapratyaMge che, baLave, athavA tene raMdhAve, tenAM kapaDAM vagere kheMcI le, ane e pramANe tene herAna kare ,, ,, Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasvAmIne AcAradharma bhikSu upAdhithI mukta thAya che ane tenuM tapa vadhe che. bhagavAne jAvelI A vastune kharAkhara samajIne samabhAve rahevuM. [220] para TADhathI thatharatA bhikSune gRhastha AvIne pUche ke, tane kAmavAsanA teA nathI pIDatI ne? te tene kahevuM ke, mane kAmavAsanA nathI pIDatI; paraMtu A ThaMDI sahana na thavAthI huM thatharuM chuM. paraMtu devatA pADIne tApavAtA ke khIjAnA kathAthI tema karavAnA amArA AcAra nathI. bhikSunuM kahevuM sAMbhaLIne pelA (gRhapati) jAte tApaNI saLagAvI tene tapAve, tepaNu bhikSue tene nA pADavI. [210] kAI bhikSu eka pAtra ane traNa vastradhArI hAya, athavA eka pAtra ane e vadhArI hAya, ke eka pAtra ane eka vastradhArI hoya; te tene ema thavuM na joIe ke huM vaLI eka vadhu vastra mAzuM. bhikSue peAtAne levAM ghaTe tevAM ja vastra mAgavAM ane jevAM maLe tevAM ja paheravAM. temane dheAvAM nahIM ke dheAyelAM ane raMgelAM vastro paheravAM nahIM. gAmatare jatAM kAI lUMTI levAnuM mana kare te mATe teNe vastra saMtADavAM nahIM ke tevAM vasra teNe paheravAM nahIM. e vasradhArInA AcAra che. hemaMtaRtu vItI ane grISmaRRtu bese, tyAre teNe jIrNa thayelAM vastra paraThavI devAM tathA eka uparanuM ane eka nIcenuM evAM e vastra rAkhavAM, athavA eka ja vastra rAkhavuM athavA vasra ja na paheravAM. [11-12] jAya 1 Ama karanAra bhikSu upAdhithI mukta thAya che ane tenuM tapa vadhe che. bhagavAne jyuAvelI A vastu barAbara badhI rIte samajIne samabhAve rahevuM. [2134 je bhikSu vastra vinA ja rahetA hAya, tene ema thAya ke huM tRNu-sparza, TADha, tApa, DAMsa ane maccharanA upadrava tathA evAM 1. traNa ane be vastradhArI mATe A vAkaya che. eka vasadhArIe te eka ja rAkhavuM. vasa AchAM karavAnA ke bilakula tyAgavAnA pIne bhAga badhA mATe che. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. viAha bIjAM saMkaTA te sahana karI zakuM chuM, paNa mArI lAja DhAMkayA vinA rahI zakuM tema nathI; te teNe eka kaTIbaMdhana svIkAravuM vastra vinA TADha taDakA vagere aneka duHkhA sahanAra te bhikSu upAdhithI mukta thAya che ane tenuM tapa vadhe che. [23-4 3 jo bhinnune ema thAya ke huM kAmavAsanAmAM` sapaDAyA chuM ane tenA vegane sahI zakuM tema nathI; te te vasumAna ane samajadAra bhikSue pote jAte akAryamAM pravRtti na karatAM AtmaghAta karavA te saMjogAmAM tene mATe te ja zreya che; e ja tene maraNutA avasara che; te ja tenA saMsArane chedanAra vastu che, te ja tene mATe dharmAcAra che, tathA hitakara, sukhakara, cAgya ane haMmezane mATe ni:zreyasarUpa che. [215] 2 3 53 jo bhikSune ema thAya ke huM ekalo chuM, mAruM kAI nathI, huM paNu kAI nA nathI; teA teNe potAnA AtmAne ekalA ja samajavA. ema samajanAre bhikSu upAptithI mukta thAya che ane tenuM tapa vadhe che. bhagavAne jaNAvelI A vastu barAbara samajIne samabhAve rahevuM. [219] kAI bhikSune ema thAya ke huM rogathI pIDAyelA chuM, azakta huM ane bhikSA mATe eka gherathI khIje ghera jaI zakuM tema nathI; tenI evI sthiti samajIne kAI khIjo tene mATe khAnapAna vagere lAvIne Ape; te teNe tarata ja vicAra karIne tene kahevuM 1. jue prakaraNane aMte TippaN naM. 1. 2. mULa : 'kALapoca' eTale ke maraNanA yeAgya samaya, tene mATe e kAmaraNa nathI. 3. mULa : vimAhAcaMtana' -eTale ke vimAha puruSonA AcAra zaraNa. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasvAmIne AcAradhama joIe ke, "he AyuSyan ! tame ANeluM A khAnapAna mane khape tema nathI." ra16 ! koI bhikSuno evo niyama hoya ke, "huM bImAra paDuM topaNa bIjone mArI sevA karavAnuM kahuM nahIM, paNa e sthitimAM samAna dharmavALA je ApameLe mArI sevA karavAnuM kahe to te svIkAruM; ane te ja pramANe huM sAro houM tyAre bIjo koI samAnadhamI bImAra hoya te te na kahe chatAM mAre tenI sevA karavI," - te te bhikSu te prakAre svIkArelA niyamane barAbara samajIne vaLagI rahe. [117] - te pramANe kaI bhikSuna evo niyama hoya ke, bIjAnI sevA huM karIza, paNa mArI bIjA pAse nahIM karAvuM; ke bIjAnI sevA huM nahIM karuM. paNa bIjA mArI karaze te nA nahIM pADuM; ke bIjAnI sevA huM nahIM karuM, tema ja bIjA pAse mArI karAvIza paNa nahIM - te te dareka niyamane barAbara samajIne vaLagI rahevuM. [21] vaLI keI bhikSunA manamAM ema hoya ke huM bIjA bhikSuone khAnapAna vagere lAvI ApIza, ane temanuM lAveluM laIza paNa khare; athavA bIjA bhikSune huM lAvI ApIza paNa temanuM lAveluM laIza nahIM; athavA huM bIjAne lAvI nahIM ApuM, paNa temanuM lAveluM laIza khare; athavA huM temane lAvI ApIza paNa nahIM, tema ja temanuM lAveluM laIza paNa nahIM; athavA meM gya rIte meLavelAM ane mArA khapa karatAM vadhArAnAM khAnapAna vagere dvArA ja samAnadharmInI sevA karIza, ane bIje paNa mArI te rIte sevA karaze te ja svIkArIza, - te te bhikSue te prakAre svIkArelA niyamane barAbara vaLagI rahevuM. [225. 1. mULamAM : dharmane'. Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. vimeha papa te pramANenI pratijJAne vaLagI rahevuM zakya na rahe, tyAre pratijJAno bhaMga karavAne badale khAvAnuM choDI daI maraNa svIkAravuM, paraMtu pratijJAne na choDavI. zAMta, tyAgI tathA mana ane Idrine vazamAM rAkhanAra bhikSane mATe te saMjogomAM e ja zreya che; e ja tene maraNane avasara che. (vagere sUtra 215 mujaba) [17] buddhimAna bhikSu jema jIvitanI kAmanA na kare, tema maraNanI paNa kAmanA na kare; mekSanA vAMchu ke taTasthatApUrvaka pitAnI pratijJArUpa samAdhi sAcavavI, ane AMtara tathA bAhya padArthonI mamatA tejI, AtmAne (pratijJAbhaMgathI) kaluSita na thavA devAnI IcchA rAkhavI. pitAnI pratijJArUpa samAdhinA lemana je kAMI upAya dhyAnamAM Ave, te teNe tarata ja ajamAva. chevaTe azakya thaI jAya, tyAre teNe gAmamAM athavA jaMgalamAM zuddha ane jaMtu vinAnI jagA joIne tyAM ghAsanI pathArI karavI. pachI te pathArI upara AhArano tyAga karIne te bhikSae zarIrane rAkhavuM, ane manuSya vagere taraphathI je kAMI saMkaTa Ave te sahana karavAM, paNa maryAdAne ullaMghavI nahIM. [4-8] UMcanIce cAlanArAM tathA tyAM pharatAM prANIo ke jaMtuo te bhikSunuM mAMsa ane lehI khAya, to te prANuone ke stuone teNe mAravAM paNa nahIM ke urADavAM paNa nahIM. te badhAM dehane pIDA Ape che ema samajI, munie eka sthAnethI bIje sthAne paNa na 1. TIkAkAra tene e artha le che ke, putra, strI vagerenA saMbaMdhathI temanuM ciMtana na karavuM ke pratikUla saMkaTane kAraNe gusse na karavo. bAkI, A maraNavidhimAM sthalanI heraphera jAti ke bIjAnI madadathI karI zakAya che. juo pAna 56 noMdha 1. 2. ahIMthI AgaLa 1thI 25 sudhInA je AMka che, te AThamA zakanA oNkonA AMka samajavA. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa6 mahAvIra svAmIne AcAradharma javuM; krodha hiMsAdi vividha AsathI trAsa pAmatA te bhikSue badhuM sahana karavuM. aneka prakAranAM baMdhanathI dUra rahete te bhikSu Ama samAdhithI AyuSyane pUruM kare. saMyamI ane jJAnI puruSe mATe e ja zreya che. [10-1. bhikSune ema thAya ke, "huM have saMyamapAlana mATe A zarIrane dhAraNa karavA azakta chuM, tyAre teNe krame krame AhAra ghaTADa, kapAye ochA karavA ane samAdhiyukta thaIne pATiyAnI peThe sthira vRttivALA thaIne rahevuM; pachI cheka azakta thaI jAya tyAre gAma ke nagaramAM jaIne ghAsa mAgI lAvavuM. tene laIne ekAMte jaI je jagAe IDa, nAnAM jIvaDAM, bI, ghAsa, jhAkaLa, pANI, kIDiyArAM, lIla, bhInI mATI ane karoLiyAnAM jALAM na hoya, te jagAe barAbara joItapAsIne tyAM te ghAsa pAtharavuM. pAtharIne, tenA upara besI "itvaritamaraNa ne svIkAra kare. pachI, anAhAra rahIne je dukha Ave te sahana karavAM, paraMtu bIjA pAse kaI 1. ahIM sudhI varNavelA maraNavidhine TIkAkAre "bhaktaparikSA maraNane vidhi kahyo che. maLamAM pachInAM be maraNanA nAmane jema ulalekha che, tema A maraNavidhinI bAbatamAM nathI. AmAM ane pachInA itvaritamaraNa(IginImaraNa)mAM taphAvata eTalo che ke, itvaritamaraNamAM caturvidha AhArano tyAga uparAMta amuka mukarara karelA sthAnamAM ja nAsai na badhI ceSTAo karavAnI hoya che. tyAre bhaktaparikSAmAM sthaLamaryAdA nathI hotI, uparAMta paDakhuM badalavuM vagere kriyAomAM bIjAnI madada levAnI chUTa heAya che. chellA pAdapagamanamAM te eka sthAnamAM sUtA pachI nAte paDakhuM badalavA jeTalI paNa kriyA karavAnI hotI nathI. 2. TIkAkAra kahe che ke sUka AhAra khAvAthI, ke tene kAraNe thayelA rAgathI temaja kaThora tapazcaryAne kAraNe yatheSTakALe Avazyaka kriyArUpI AnupUvathI zarIra TakAvI rAkhavA pote zaktimAna nathI ema ema lAge, tyAre **** Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. vimeha pa7 prakArane zarIrane upacAra na karAvo. tema karatAM Idri akaDAya te temane rIte heravavI pheravavI. tema karavA chatAM te agahyuM, acala ane samAhita kahevAya che. mana svastha rahe ane zarIrane kAMIka Teke maLe te sAru te caMkramaNa kare ke zarIrane saMkoce ke paheluM kare, paNa banI zake te to acetananI piThe sthira ja rahe. thAkele bhikSu Amatema ATAM mAre, athavA gAne saMkecIne bese. besatAM thAkI jAya to chevaTe zayana paNa kare. 21-2, 12-6] A jAtanA aditIya maraNane svIkArIne Idriyane vazamAM rAkhe. zarIrane TekavavA mATe je pATiyuM meLavyuM hoya, te UdhaI vagerethI bhareluM hoya te tene tyAga karI, bIjuM chavarahita evuM zodhe. jenAthI pApa utpanna thAya tevuM kazuM avalaMbana na kare. badhAM duHkhone sahana kare ane te vaDe AtmAne utkRSTa banAve. satyavAdI, ojasvI, pAra pAmele, khaTapaTa vinAne, vastunA svarUpane samajanAra, saMsAramAM nahIM phaselo evo te bhikSu kSaNabhaMgura zarIranI mamatA choDIne ane aneka saMkaTa sahana karIne, jinazAsanamAM vizvAsa karate bhayane tarI jAya che. e tene maraNane avasara che, e tenA saMsArane cheda karanAruM che, te ja vihAyatana, hita, sukha, kSema ane hamezane mATe niHzreyasarUpa che. [ 18, 222] tenAthI paNa nIce pramANene maraNuvidhi caDiyAta che. teNe ghAsa mAgI lAvI pathArI pAtharI, tenA upara besI te samaye 1. A vAkya lakhavAnuM kAraNa e jaNAya che ke, pAdapepagamana maraNavidhimAM zarIra akaDAya te paNa haravApharavAnuM nathI hotuM, paraMtu jeNe pitAnA asAmane lIdhe te vidhi nathI svIkAryo ane tenAthI haLave "ilvara vidhi svIkAryo che, te harephare tethI tenA tapanI kiMmata ochI thatI nathI. 2. itvarita maraNanA svIkAranI lAyakAta kaI hovI joIe te jaNAvyuM che. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasvAmIne AcAradharma zarIranA sarva vyApAra ane zarIranI gatino tyAga kare. bIjI avasthAo karatAM A tenI uttama avasthA che. te brAhmaNe pitAnA sthAnane barAbara tapAsIne anazana AdaravuM. ane badhAM gAtrone nirodha thAya te paNa pitAnA sthAnathI bhraSTa na thavuM. mArA zarIramAM du:kha nathI ema samajIne samAdhimAM sthira rahevuM ane kAyAne badhI rIte tyAga kare. jIvatAM sudhI saMkaTa ane Apattio AvavAnAM ja, ema samajIne zarIra(-nI mamatA)ne tyAga karI, pApane aTakAvanAra prajJAvAna bhikSae badhuM sahana karavuM. kSaNabhaMgura evA zabdAdi puSkaLa kAmamAM rAga na karavo ane kIrtine acala samajIne temAM lebha na rAkhe. koI de tene mAnaSika bhogonI apekSAe zAzvata evI divya vastuothI lalacAve, te evI devAmAyA upara zraddhA na rAkhavI, ane tenuM svarUpa samajIne tene tyAga karavo. badhA arthomAM amUchita ane samAdhithI AyuSyano pAra karanAra te bhikSue titikSAne uttama vimeharU5 ane hitarUpa samajIne samAdhimAM rahevuM. [26, 19-25] anukrame kahelA e traNe maraNuvidhione, sAMbhaLIne temane apUrva jANIne ane dareka tapanA bAhya ane AtyaMtara evA be prakAra khyAlamAM rAkhIne, dhIra, vasumAna, prajJAvAna ane buddhi puruSa dharmanA pAragAmI thAya che. [1-2] 1. eTale ke te avasthAmAM rAjA pitAnI kanyA ane rAjya ApavA taiyAra thAya to paNa tenI icchA na karavI. 2. vimeha eTale "vimeha puruSoe svIkArela vidhi -eTale ahIM anukrame varNavelA traNa maraNavidhi. te traNe maraNavidhimAM pradhAna vastu titikSA che. 3. eTale ke zarIrathI tapa svIkAre ane mana chUTuM rAkhe che te nakAmuM che Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. vimeha paha TippaNa TippaNa naM. 1, kAmavAsanA mATe mULamAM mAtra "zItasparza' zabda che. TIkAkAra tene TADha taDake vagerenA upadravo" tathA "strInA upadravo' e artha le che ane jaNAve che ke, kaI duSTa strI gharamAM phasAvIne laI jAya ane tyAMthI bhraSTa thayA vinA jIvatA pAchA nIkaLavuM azakaya jaNAya; tyAre gaLe phAMso khAIne ke jhera khAIne ke game te prakAre AtmahatyA karavI. athavA koI nabaLA zarIranA bhikSune TADha taDake ke reganuM duHkha pitAthI lAMbe vakhata sahana nahIM karI zakAya ema lAge, tyAre te paNa tema kare. saMyamanI pratijJAnuM pAlana azakya thaI jAya, tyAre jaina zAstramAM bhaktaparijJA, itvarita ane pAdapapagamana e traNa maraNa vihita che; paraMtu te maraNe daDha saMkalpavALA mANasa mATe che ane temAM khAnapAnane tyAga karIne maravAnuM hoI vakhata vadhAre jAya che. paraMtu jyAre kaTokaTIne samaya Ave, tyAre phAMse khA vagere niSiddha maraNane paNa Azaro le, paraMtu niyama na choDa, ema kahevAne ahIM Azaya che. TIkAkAra vadhumAM eka agatyanuM kathana kare che ke, maithuna sivAya bIjI koI vastune jaina zAstramAM ekAMta niSedha nathI. koI paNa vastune dravya, kSetra, kALa ane bhAvane anusarI eka vakhata niSedha hoya, to bIje prasaMge tenuM vidhAneya hAya. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 bhagavAna mahAvIranuM tapa [upadhAna] zrI sudharmasvAmI kahe che : he AyuSyamAna mu! zrImahAvIra bhagavAnanI tapazcaryAnuM varNana meM jema sAMbhaLyuM che, tema tane kahI saMbhaLAvuM chuM. te zramaNu bhagavAne udyamavaMta thaI, saMsAranAM du:kha samajI, pravrajyA lIdhI ane te ja divase hemaMta RtunI ThaMDImAM ja te bahAra cAlI nIkaLyA. te kaDakaDatI ThaMDImAM vajrathI zarIra na DhAMkavAne temane dRDha saMkalpa hatA ane jIvanaparyaMta kaThaNumAM kahyu muzkelIo upara vijaya meLavanAra bhagavAna mATe te ucita ja hatuM. [1-2] araNyamAM viharatA bhagavAnane nAnAMmoTAM aneka jaMtuee cAra mahinA sudhI ghaNA trAsa ApyA ane emanAM leAhImAMsa cUsyAM. [3] tera mahinA sudhI bhagavAne vastrane khabhA upara ja rAkhI mUkayuM. pachI khIje varSe zizira Rtu aDadhI vyatIta thatAM tene cheDIne bhagavAna saMpUrNa 'acelaka' vasrarahita thayA. [4, 22] vastra na heAvA chatAM, tathA sakhata TADhamAM pazu te hAtha lAMbA rAkhIne dhyAna karatA. TADhane kAraNe kAI divasa temaNe hAtha agalamAM ghAlyA nathI. kAI kAI vAra ziyALAmAM te chAyAmAM ja besI dhyAna dharatA ane unALAmAM tApamAM ja khulle Dile esI jgyAna dharatA. [22, 16-7] O te vakhate zizira RtumAM himALu lokA tA kaMpyA ja karatA ane keTalAka upadrava vinAnuM sthAna zeSatA. keTalAka vA vAvAne lIdhe aneka sAdhue e vakhate havAnA kapaDAM paheravAnA vicAra Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ha. bhagavAna mahAvIranuM tapa karatA ane keTalAka lAkaDAM bALatA. te vakhate jiteMdriya ane AkAMkSA vinAnA te bhagavAna e zatane khullAmAM rahIne sahetA. kaI vAra ThaMDI asahya thaI paDe, tyAre bhagavAna sAvadhAnapaNe rAtre bahAra nIkaLIne theMDuM cAlatA. [36-8]. vastra vinAnA hevAthI tRNanA sparzI, TADhanA sparzI, tApanA sparzI ane DAMsa tathA maccharanA sparze - ema aneka prakAranA sparze bhagavAna mahAvIre samapaNe sahyA hatA. [40] raste cAlatAM bhagavAna AgaLa AgaLa puruSanI laMbAI jeTalA mArga upara dRSTi dAkhIne ADuMavaLuM na jotAM, cAlavAnA mArga tarapha ja joIne, sAvadhAnIthI cAlatA; kAI bolAve te ghaNuM ochuM bolatA, ane dRSTine sthira karIne aMtarmukha rahetA. temane AvA nagna joIne tathA temanAM sthira netrAthI bhaya pAmatAM chokarAM ToLe vaLI temane mAratAM mAratAM raDe nAkhatAM. [5, 21] ujajaDa ghara, sabhAsthAna, paraba ane hATaDAM - evAM sthAnamAM bhagavAna kaI vAra rahetA, te kaI vAra luhAranI kaDhamAM ke parALanA DhagalAo pAse, te koI vAra dharmazALAomAM, bagIcAemAM, gharomAM ke nagaramAM rahetA hatA. keI vAra smazAnamAM, zUnya gharamAM, ke jhADanI nIce rahetA hatA. A rIte e zramaNe tera varSa karatAM vadhu samaya vitAvyA. te varSo daramyAna rAta-divasa yatnavAna rahIne bhagavAna apramattapaNe sAmAdhipUrvaka dhyAna karatA; pUrI UMgha paNa na letA; UMgha AvatAM, UThIne AtmAne jAgrata karatA. koI vAra te ADe paDakhe thatA, paNa te nidrAnI IcchAthI nahIM. kadAcita nidrA AvatI te tene pramAda vadhAranArI samajI, bhagavAna UThIne tene dUra karatA. koIka vAra muhUrta sudhI rAtre caMkramaNa karatA. [49]. - te raheThANamAM bhagavAnane aneka prakAranAM bhayaMkara saMkaTa paDayAM. te te sthaLamAM rahenArAM jIvaDAM ke pakSIo temane upadrava karatAM. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 mahAvIrasvAmIne AcAradhama halakA mANaso paNa bhagavAnane ghaNo trAsa ApatA. keI vAra gAmanA rakhavALo hAthamAM hathiyAra laIne bhagavAnane kanaDatA. koI vAra viSayavRttithI strI ke puruSe bhagavAnane ekalA jANIne herAna karatAM. rAtre ekalA pharanAra ke te te sthAnomAM ekalA rahelA bhagavAnane joIne temane pUchatA. jyAre bhagavAna javAba na ApatA, tyAre teo bhagavAna upara ciDAI jatA. keAI ema pUchatuM ke vacce A keNu che ? te "huM bhikSu chuM ema bhagavAna kahetA. vadhAre nahIM bolatA bhagavAna upara teo gusse thaI jatA; te paNa bhagavAna samabhAvathI dhyAna ja karyA karatA. bhagavAnane e uttama dharma hato. [30-1, 34-5] - jyAM bIjA aneka lekono utAre hoya evAM sthAnamAM rahetI vakhate bhagavAna strIo sAme najara paNa na karatA, paraMtu aMtarmukha rahIne dhyAna dharatA. gRhasthA sAthe paNa teo kaze saMbaMdha na rAkhatA ane dhyAnamAM ja magna rahetA. koI pUche te paNa teno javAba nahotA ApatA. koI temane praNAma karatuM te tenA tarapha paNa najara nahetA karatA. eve vakhate temane nipuNya manuSya dvArA mAra tema ja trAsa paData. te badhuM te samabhAve sahetA. te ja pramANe AkhyAno, nATaka, gIte, daMDayuddho ane muSTiyuddho tathA paraspara kathAmAM lIna thayelA leka tarapha paNa kazI utsukatA rAkhyA vinA te zakarahita jJAtaputra madhyastha daSTi rAkhatA. sahI na zakAya evAM duHkho vaTAvIne parAkrama karatA te muni sarvatra samabhAve rahetA; tathA e moTAM saMkaTo pAra karatAM koInuM zaraNa na zodhatA. [6-10] durgama evA lADha pradezamAM, vajabhUmimAM ane zubhabhUmimAM paNa bhagavAna vicaryA hatA. tyAM te temane taddana halakI jAtanAM zavyA 1. muzadAbAdanI navAbImAM Avate rADha vajabhUmi ane zubhra bhUmi e tenA ja pradezanAM nAma haze. e zloka 45. temAM vajabhUminuM varNana karI, te evA durjana lATamAM ema Ave che. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9. bhagavAna mahAvIranuM tapa 63 ane AsanAnA upayoga karavA paDatho hatA. tyAMnA lAkA paNa temane bahu mAratA; khAvAnuM bahu lUkhuM maLatuM ane kUtarAM karaDatAM. keTalAka lAkA te kUtarAone rokatA, teA keTalAka te kUtarAone chuchakArIne karaDAvatA. vajrabhUminA leA bahu kaThAra hatA. tathA dhRtarAM karaDI na jAya te mATe bIjA zramaNeA hAthamAM lAkaDI ke nALa laI te pharatA. keTalIka vAra kUtarAe bhagavAnane karaDatA ane temanA mAMsanI pezIo kheMcI kADhatA, chatAM evA durgama lADha dezamAM hiMsAne tyAga karIne ane zarIranI mamatA cheADIne te anagAra bhagavAnane AvI paDatAM saMkaTAne samabhAve sahyAM; ane saMgrAmane mAkhare rahetA vijayavaMta hAthInI jema bhagavAne e du:khe upara jaya meLavyA. keTalIka vAra lADha dezamAM ghaNe dUra cAlyA chatAM gAma ja na AvatuM; kAI jagyAe bhAgALa pAse AvatAM ja gAmanA le|| bahAra nIkaLIne temane mAratA ane hAMkI kADhatA; kAI vAra tee bhagavAnanA zarIra upara besI temanuM mAMsa kApI letA; krAI vAra temanA upara dhULa varasAvavAmAM AvatI; kAI vAra temane UMcethI nIce paTakavAmAM AvatA; tA kAI vAra Asana uparathI temane gabaDAvI nAkhavAmAM AvatA. tepaNu zarIramAM mamatA vinAnA ane anAkAMkSI bhagavAna nagna thaIne te badhAM kaThora du:khA, saMgrAmane meAkhare bhatA zUranI peThe acaLapaNe sahetA ane vihAra karyAM karatA. [41-53 dIkSA letA pahelAM paNa e varSa karatAM vadhAre vakhatathI ThaMDu pANI pIvAnuM bhagavAne cheADI dIdhuM hatuM. pRthvI, pANI, teja, vAyu, sevALa, biyAM, vanaspatie ane trasa (jaMgama) prANA sacitta che ema samajIne, temane bacAvIne bhagavAna vihAra karatA hatA. sthAvara veza sayeAnimAM Ave che ane trasa jIvA sthAvara cenamAM jAya che, athavA badhI yAninA khALa vA potapeAtAnAM karma anusAra te te yAnimAM bhaTakathA kare che, ema samajIne bhagavAne evuM nakkI Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra svAmIne AcA2dhAma karyuM ke, upAdhivALe bALa jIva hamezAM baMdhAya che. pachI badhI rIte karmanuM svarUpa jANIne bhagavAne pApane tyAga karyo. [11-5 karmane be prakAra samajIne asAdhAraNa jJAnavALA medhAvI bhagavAne karmone nAza karavAne anurUpa kriyAne upadeza karelo che. pravRtti ane tajanya karmabaMdhane samajIne bhagavAna pote nirdoSa ahiMsAmAM pravartatA hatA. bhagavAne strIone sarva pApanI kAraNabhUta samajIne temano tyAga karyo hato. vastunuM svarUpa barAbara samajIne te mahAvIra kadI pApa na karatA, bIjA pAse na karAvatA, ke koI karato hoya tene preraNA paNa na ApatA. [16-7, 61. bhagavAne pitAne mATe taiyAra kareluM bhojana kadI sevyuM nathI. kAraNa ke, tema karavAmAM bhagavAna karmane baMdha samajatA hatA. pApakarmamAtrane tyAga karatA bhagavAna nirdoSa khAnapAna meLavIne ja teno upabhega karatA. te kadI bIjAnA pAtramAM bhejana na karatA, ke bIjAnA vastrano upayoga na karatA. mAnApamAnano tyAga karIne keAInuM zaraNa na IcchatA bhagavAna bhikSA mATe pharatA. [18-9 bhagavAna khAnapAnanuM mApa barAbara samajatA hatA. tethI te rasamAM kadI lalacAtA nahIM tathA temanI AkAMkSA rAkhatA nahIM. 1. karmanA be prakAra te pathika ane sAMparAcika. kaSAyAdipUrvaka thatAM karmo te sAMparAcika; temanuM phaLa avazya jogavavuM ja paDe che. nirdoSa jIvana (Iya) gALavA chatAM pAMpaNanA hAlavAcAlavA vagerenI avazya thatI kriyAo vaDe thatI hiMsA vagerethI baMdhAtuM karma te pathika; te baMdhAIne tarata nAza pAmI jAya che. 2. maLamAM AdAnastrota, atipAtastrota ane yoga evA traNa zabda che. AdAna srota eTale IdriyonI duSTa pravRttijanya karmapravAha ane hiMsAjanya karmapravAha te atipAtastrota; mana, vANI ane kAyAnI pravRtti te yoga. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9. bhagavAna mahAvIranuM tapa pa bhAta, sAthavA ane kALa lUkhAM khAIne ja te nirvAha karatA. bhagavAne ATha mahinA sudhI teA e traNu vastuothI ja calAveluM. bhagavAna aDadhA mahinA ke mahinA sudhI pANI pazu na pItA. te rIte be mahinA ke cha mahinA sudhI paNu vihAra karatA. haMmezAM AkAMkSA vinAnA te bhagavAna kAI vAra TADhuM anna khAtA; tA kAI vAra che, ATha, daza ke bAra TakA pachI ja khAtA. [58-6 *] 3 gAmamAM ke nagaramAM jaIne khIjAne mATe karelA AhAra te sAvadhAnapaNuM zodhatA. AhAra levA javAnA mArgamAM bhUkhyAM tema ja tarasyAM kAgaDA vagere pakSIone beThelAM joI ne, tema ja brAhmaNu, zramaNu, bhikhArI, atithi, cAMDALa, bilADA ke kUtaro e badhAMne kAI ghara AgaLa UbhelAM joI ne, temane AhAra meLavavAmAM vAMdhA na Ave tema ja temane aprIti na thAya te rIte bhagavAna tyAMthI dhIre dhIre cAlyA jatA ane bIje ThekANe ahiMsApUrvaka bhikSAnI zodha karatA. kAI vAra palALelA, sUkA ke ThaMDA ahAra letA; OM bhrUNA divasanI khIcaDI, brusa (bAkaLA) ane pulAga' paNu letA. evuM paNa na maLe teA bhagavAna zAMtabhAve rahetA. [62-67] bhagavAna rAgathI aspRSTa chatAM peTa UNuM rAkhIne jamatA ane kadI auSadha na letA, zarIranuM svarUpa samajIne bhagavAna tenI na 1. mULa : maMthu'. (ThaLiyA sahita bAranA bhUkA ?) 2. TIkAmAM lUkhA Adana eTale kAdarA vagere, ane kumAASa eTale aDada vagere evA arthe che. 3. mULa : gApiZAlaga'. 4. bhUsuM, photarAM athavA temanA jevuM ni:sAra khAdya, TIkAmAM jIsa eTale jAnA dhAnyanA bhAta ane pulAga eTale javane bhAta, ave artha che. ma..pa Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasvAmIne cAradharma zuddhi arthe saMzodhana (javAba), vamana, vilepana, snAna ane data prakSAlana na karatAM. tema, zarIranA ArAma mATe caMpI paNa na karAvatA. [54-5. Ama kAmasukhethI virata thayelA e abaduvAdI brAhmaNa viharatA hatA. ekAkIbhAvane pAmelA temaNe kaSAyonI javALA zAMta karI hatI ane temanuM darzana vizada hatuM. potAnI sAdhanAmAM te eTalA badhA nimagna hatA ke temaNe AMkha paNa kadI coLI nathI ke zarIrane khajavALyuM nathI. bahu nahIM belanArA AkAMkSA vinAnA te matimAna mAhaNe rati tathA aratine parAjaya karI, A lekanAM tathA devamakSa vagerenAM aneka bhayaMkara saMkaTa, tathA aneka prakAranA zabdo ane gadhe samabhAve sahana karyA. [56, 11, 20, 32-3] cAMcalyarahitapaNe bhagavAna aneka prakAranAM Asana dvArA dhyAna karatA; ane samAdhidakSa tathA AkAMkSA vinAne thaIne te Urdhva, adho ane tiryaMga lekano vicAra karatA. kaSAya vinAnA, zabda ane rUpamAM mUcha vinAnA tathA sAdhakadazAmAM parAkrama karatA te bhagavAna jarA paNa pramAda na karatA. te pitAnI meLe, saMsAranuM varUpa samajIne AtmazuddhimAM sAvadhAna rahetA hatA ane e ja rIte jiMdagI sudhI zAMta rahyA. [679] mumukSuo e ja rIte varte che, ema huM kahuM chuM [70] 1. mULaH kamara (chagha0). Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasvAmIne AcAradharma khaMDa 2 je Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eyaM khalu tassa bhikkhussa bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM jaM savvaLehi samie sahie sayA jae jjAsi tti bemi / bhikSu athavA bhikSaNInA AcAranI e ja saMpUrNatA che ke te badhI bAbatomAM rAgadveSarahita tathA potAnA kalyANamAM tatpara rahIne sAvadhAnatA pUrvaka varte." [2, 1/14] Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 bhikSA' [piaSaNA zrIsudharmasvAmI kahe che: "sarva bAbatamAM rAgadaMSa vinAnA thaIne tathA pitAnA kalyANumAM tatpara rahIne hamezAM saMyamapUrvaka vartavuM e ja bhikSu ke zikSaNanA AcAranI saMpUrNatA che. bhikSAnI bAbatamAM karmabaMdhanano saMbhava vizeSa hevAthI, bhagavAna mahAvIre ne lagatI ghaNI sUkSma sUcanAo karelI che. te huM kahI saMbhaLAvuM chuM, te tame badhA sAMbhaLe." [1/14] bhikSA mAgavA kyAM javuM? bhikSue ugrakuLa, bhogamuLa, rAjanyakuLa, kSatriyakuLa, IlAkukuLa, harivaMzakuLa tathA govALa, vaizya, hajAma, sutAra, cekiyATa ane vaNakara vagerenAM atiraskRta ane aniMdita kuLamAM bhikSA mAgavA javuM. [2/2] 1. A bIjA khaMDane cAra caDA" eTale ke bhAgamAM vaheMcI nAkhela che. prathama cUDAmAM pahelAM sAta adayayane che. 2. badhe bhikSu athavA bhikSaNa ema bane samajavAM. 3. TIkAkAranA jaNAvyA pramANe, AdIzvara je kSatriyone ArakSaka pada upara sthApyA te ugra kahevAyA; jemane pUjAsthAne sthApyA te bhAga kahevAyA; rAjanya eTale mitrarAjAopha IkviAkukuLa te zrI AdIzvaranuM kuLa; harivaMza te zrIneminAthane vaMza pachInAM govALa vagerenAM kuLa mATe anukrame esica, vasiSa, gaMDAga, kATTAga, gAmarakakha, ane bekasAhitya evA zabda che. 4. TIkAkAra kahe che ke, ca maMkAra-cAmaDiyA vagerenAM kuLa jugusita che; ane hAsyAdi kuLa gaI che. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kADhavAmAM A ke cothe bhAga nima mahAvIra svAmIne AcAradharma bhikSA mAgavA kahyAM na javuM? paraMtu cakravartI vagere kSatriya, rAjAo, ThAkore rAjAne karmacArIo ane rAjavaMzIone tyAMthI bhikSA na levI; bhale pachI teo zaheramAM rahetA hoya, bahAra paDAva rAkhIne paDayA heya, raste prayANa karatA hoya, ke temane tyAMthI nimaMtraNa maLyuM hoya na maLyuM hoya. [3/10]. vaLI je gharamAM hamezAM annadAna devAtuM hoya, ke zarUAtamAM deva vagerene nimitte agrapiMDa jude kADhavAmAM Avato heya, ke bhajanane ardho ke ce bhAge dAnamAM apAte hoya, evAM nitya nirmAlya judAM kADhanArA ane tene kAraNe jyAM hameza ghaNuM yAcake TA maLatA hoya, tevAM gharomAM bhikSA mAgavA kadI na javuM. 1/14] vaLI, bhikSArthe jatAM je mArge gaDhaTekarA, khADA-khAI, keTa, daravAjA ke AgaLA ADe AvatA hoya, te mArge teNe bhikSA mAgavA na javuM; bIje raste heya to te mArge thaIne javuM; - pachI bhale pele raste sIdho ane Trake hAya. kAraNa ke, te mArge javAmAM 1. mULamAM kurAnA zabda che. TIkAkAra tene artha sarahadI zAna" le che. - 2. mULamAM rAjabkhya zabda che. TIkAkAra tene artha daDapAlika vagere e le che. 3. TIkAkArane mate rAjAnA mAmA, sALA vagere. che kAkAra kahe che ke, e badhAM kuLa ajugupsita te che; paNa temane tyAMthI zikSA levAmAM bIjA deSa hevAthI manAI karI che. 5. mULa : mar (= ardho bhAga). 6. mULa: avamAna (bhAga = ardhA bhAga)ne ardhA = catathIza. 7. simomAruM -e pATha mAnatA. 8. vappANi vA phalihANi vA pAgArANi vA toraNANi vA aggalANi vA / avazvAsaNa (AgaLa jayAM mukAya te sthAna) vA ! Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. bhikSA 71 ra kevalI bhagavAne ghaNA ASA batAvyA che. jema ke te mArge jatAM ThAkara ke lathaDiyuM khAI paDI javAya; ane tema thatAM tyAM paDelAM maLamUtra vagerethI zarIra kharaDAya vagere. kAI kAraNe (arthAt bIjo mArga hovAthI tyAM javuM ja paDe tema hAya, ane tyAM jatAM) tevuM thAya te zarIrane sajIva, bhInI ke kacarALI jamIna vaDe, ke sajIva paththara ke DhephA vaDe ke sajIva (saLelA) lAkaDA vaDe" na lUchavuM ke kAThuM karavuM;" paraMtu krAInI pAsethI nirjIva dhAsa, pAna, kAi kru retI mAgI lAvavAM, ane ekAMta sthaLamAM (baLelI nijIva gA joItapAsIne tathA sApha karIne tyAM sAvadhAnIthI zarIra lUchyuM ke kAruM karavuM. [5/2] te ja pramANe je mArgamAM vacce vakarelAM. pazu vagere UbhAM hAya; ke je mArge khADA, khIlA, kAMTA, DhALAva, tA, khADAmaiyA ke kAdava hAya; athavA jyAM phUkaDA, kAgaDA vagere pakSIe ke bhUMDa vagere jAnavaro bali khAvA TALe maLyAM hoya; te mArge thaI te pazu 1 A vAkatha havethI anuvAdamAM cheDI dIdhuM che. A tathA pachInAM acacanAmAM kAMI paNa kAraNa batAvatAM te vAkaca acUka Ave ja che. 2. mULamAM te viSTA, mUtra, zleSma, cUMka, vamana, pitta, paru, vIrya tathA rudhira - eTalAM gaNAvyAM che. 3. antaraDhiyA (masahitathA) = pRthvIkAyane saMlagna ane tethI citta, 4. jojAvAEtti (ghuLI7) 6 / uparAMta enI pachI, jenI upara jIva heAca, IMDAM hAya, prANI-khIja-hariyALI (vagere, pA. 74nI nedha ramAM gaNAvela AkhI cAdI) eTaluM vadhAre che. 5. mULamAM ATalAM kriyApada che : gAmanena, maLaeNna, saMjina, uTTe jja, bhASAvejja pathAvejja / 6. mULamAM baLada, pADA, mAsa, azva, hAthI, siMha, vAgha, dIpaDA, rIMcha, taraccha (vAdhanI eka jAta), geDA (parasara), ziyALa, khilADI, kUtarA, varAha, leAmaDI (keAtiya), citto (citta-ciTTaDhaLa) eTalAM nAma che. 7. ghaNI. 8. mihuvA (phATelI kALI jamIna). Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasvAsInA AcAradharma bhikSA mATe na javuM. paNa bIjo rasto lAMbA hoya teAya tyAM thaI te javuM. [5/7-4] 72 bhikSA mAgavA kevI rIte javuM? bhikSue bhikSA mAgavA jatI vakhate peAtAnuM vastra, pAtra, royaNuM vagere sarva sAdhana sAthe laI te javuM. te ja niyama svAdhyAya karavA jatI vakhate, maLamUtra karavA jatI vakhate ke gAmaparagAma jatI vakhate paNa samajavA. paraMtu, jyAre dUra sudhI varasAda varasatA jaNAya, ke dUra sudhI dhUmasa paDatuM dekhAya, ke jorathI vAtA pavanathI dhULa UDelI dekhAya, ke ghaNAM jIvajaMtu Amatema UDatAM dekhAya, te badhuM sAdhana sAthe laIne bhikSA mAgavA ke svAdhyAya vagere karavA na nIkaLavuM. (eTale ke, kAMI kAraNe javuM paDe te badhuM ja sAthe na levuM.) [3/89] bhikSA mAgavA kevI rIte na javuM? ra bhikSue gRhasthane dhera bhikSA mAgavA phrAI anya saMpradAyanA mANasa sAthe, gRhastha sAthe ke potAnA ja dharmanA pazu kuzIla sAdhu sAthe na javuM-AvavuM; tathA temane AhAra na devA ke devarAvavA. A ja niyama svAdhyAye, dizAepa ane gAmaparagAme tIAvatI vakhate paNa samajavA. [1/9] bhikSue bhikSA mAgavA jtI vakhate gRhasthanA gharanA DALajhAMkharAMthI baMdha karelA daravAje tenI rajA vinA tathA jIvajaMtu joyA-jhADavA vinA udhADavA nahIM ke aMdara javuM-AvavuM nahIM. prathama 6 1. mULa : 'madana" = 2. brAhmaNa vagere yAcaka 3. peAte dASatyAgI hAI ne"(hi) - eTaluM mULamAM vadhAre che. 4. mULa : 'vihArabhUmi'e jatAM. 5. mULamAM 'vicArabhUmi e jatAM. 6. TavayiA / pakaraNa'. gRhasthA. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 73 1. zikSA tenI rajA laIne tathA I-jhADIne sAvadhAnatAthI te ughADavo ke aMdara javuM-AvavuM. [5/4] bhikSue bhikSA mAgavA jatI vakhate gRhasthane ghera zramaNa, brAhmaNa vagere yAcakane pitAnI agAu dAkhala thayelA joI temanI sAme bAraNA pAse UbhA na rahevuM ke temane vaTAvIne aMdara javuM nahIM ke mAgavuM nahIM, paraMtu keIne avarajavara na hoya tevA ekAMta sthaLamAM koInI najare na paDAya tevI rIte UbhA rahevuM ane jyAre jaNAya ke te badhA AhAra laIne athavA na maLavAthI ema ne ema pAchA cAlyA gayA, tyAre sAvadhAnatAthI aMdara javuM ane mAgavuM. nahIM te, te munine Avela dekhI gRhastha pelAone avagaNane ke tene mATe na banAvIne tene AhAra Ape. mATe sAdhue tema na karavuM. A pratijJA, A hetu, ane A upadeza bhikSuone pahelethI upadezavAmAM AvyuM che. [5/5 bhikSue gRhasthane tyAM bhikSA mATe jatI vakhate tenA daravAjAnI sAkhane aDhelIne na UbhA rahevuM, ke tene pANI DhaLavAne ke kegaLA karavAne sthAnakena UbhA rahevuM, ke tenA snAna karavAnA ke maLatyAga karavAnA sthAnake najara paDe tevI rIte ke tenA mArgamAM UbhA na rahevuM; tathA gharanI bArIo, ke kAmacalAu ADa ke chidra ke pANiyArA tarapha hAtha UMcA karIne ke AMgaLI karIne ke UMcAnIcA thaIne na jevuM. teNe gRhastha pAse (amuka Ape ema) AMgaLI karIne vAMcavuM nahIM, ke tene AMgaLIthI halAvIne, TakerIne, khajavALIne ke 1. maLamAM te be uparAMta, gAmapilaga gAmamAM bhIkha mAgI rahenAra), atithi (vaTemArga), kupaNa (dIna-garIbo ane vANImaya (rAvaLiyA cAraNa vagere cAcaka) - e paNa che. 2. duvArasAha / 3. caMdaNioyaye (aacmnodkprvaahbhuumau)| 4. vahuvivA Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasvAmIne AcAradhame namaskAra karIne kAMI mAgavuM nahIM, tema ja te na Ape te kora vacana kahevuM nahIM. [6/2-3] bhikSA mAgavA kyAre na javuM? gRhasthane ghera bhikSA mAgavA jatAM mAlUma paDe ke, tyAM haju gAya devAya che, bhojana raMdhAya che tathA bIjA(yAcako)ne haja kAMI apAyuM nathI; te tyAM bhikSA mATe dAkhala thavuM nahIM, paraMtu AjubAju kyAMka javara avara vinAne sthAne keInI najare na paDAya tevI rIte UbhA rahevuM, pachI jyAre mAlUma paDe ke, gAye devAI gaI, bhajana raMdhAI gayuM ane yAcakone apAI cUkayuM, tyAre sAvadhAnatApUrvaka javuM. [4 4. kaI gAmamAM vRddhAvasthAne kAraNe sthira vAsa karanArA (samANu') ke mahine mahine rahenArA ("vasamANu") bhikSuke gAmegAma pharatA bhikSane ema kahe ke, "A gAma ghaNuM nAnuM che, athavA meTuM hovA chatAM sUtaka Adine kAraNe ghaNuM dhara bhikSA mATe baMdha che; mATe, Apa bIjA gAme padhAre" - te bhikSue te sAMbhaLI te gAmamAM bhikSA mATe na jatAM bIjA gAme cAlyA javuM. [4/5] gRhasthane ghera bhikSA mAgavA jatAM ema jaNAya ke tyAM puSkaLa mAMsa, matsya vagerethI kAMI ujANI ke jamaNa thAya che ane tene nimitte vastuo lavAya che; tathA mArgamAM ghaNAM jIvajaMtu, bIja tathA pANI vagere paDela che; ane tyAM zramaNa, brAhmaNa vagere yAcakranI ghaNI bhIDa che athavA thavAnI che, ane tethI tyAM potAnuM javuM 1. mULamAM tenA prakAra Ama jaNAvyA che: AhaNa - varane ghera vahu lagna bAda prathama vAra Ave tyAre thatuM; prahaNa - dIkarIne varane ghera ekalatAM dIkarInA bApane tyAM thatuM; hiMgela - maraNa pachInuM athavA cakSAdinI yAtrAnA nimittanuM; tathA saMmela- parijananA saMmAnamAM kareluM ke geAchI bhejana. 2. maLamAM prANe, bIja, hariyALI, esa, pANI, kIDiyArAM, lIla, bhInI mATI ane karoLiyAnAM jALAM -eTalA zabda che. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. zikSA 71 bhAvavuM ke vAcana-manana nirvighne thaI zake tema nathI; te tyAM teNe bhikSA mATe na javuM. paraMtu te ema jaNAya ke tyAM mArgamAM jIvajaMtu Adi ghaNAM nathI, tathA bhIDa paNa ghaNI thavAnI nathI ane tethI vAcana-manana nirviMdane thaI zakaze, te tyAM javuM. [4/1-2] 2 jamaNavAra bhikSue amuka ThekANe jamaNavAra (saMkhaDi) che ema jANI, be gAu jeTalI maryAdAnI aMdara paNa tenI AzAe bhikSA mATe na javuM. paraMtu, pUrva dizAmAM jamaNavAra che ema jANI tenI lAlaca karyAM vinA pazcimamAM cAlyA javuM; ane pazcimamAM che ema jANI pUrva tarapha cAlyA javuM. e ja pramANe uttara ane dakSiNa dizAnuM paNa samajavuM. TUMkamAM, gAma, nagara ke koI paNa ThekANe jamaNuvAra che ema jANyA pachI tyAM na javuM. kevalI bhagavAne kahyuM che ke, tyAM javuM e pApa (karmabaMdhananuM sthAna) che. kAraNa ke, jamaNavAramAM tene ra 1. mULamAM vAcana, puRNa, anuprekSA(ciMtana), parivartana (punarAvartana) ane dharmAnuyogaciMtA (jANela vastunuM rahasya samajAvavuM - dharmAMpadeza) - eTalAM che. 2. TIkAkAra ahIM ema umere che ke, AvI mAMsabhikSA maLavAne sthaLe javAnuM paNa rAga, durkhaLatA vagere apavAdane kAraNe ja hAya. 3. mULamAM ATalAM nAma che: grAma (grAmadhAM tyAM vadhAre hoya che mATe; athavA kara vagere ApIne tyAM jaI zakAya che mATe. ~ TIkA), nagara (kara bharyAM vinA jaI zakAya te nakara.-- - TIkA), kheTa (mATInI dIvAlavALuM), karmeTa (nAnuM nagara), maDaMkha (cArebAju ardhA yAjana sudhI khIjuM gAma na hoya tevuM), pattana (meTuM zahera), Akara (khANavALuM gAma), droNamukha (jaLa-sthULatA ane mArgavALuM), nigama (vANiyAonuM sthAna), mAzrama (tIrthasthAna), rAjadhAnI ane saMniveza (gAma bahAranuM pUruM athavA kAkalAno paDAva). Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasvAmIne AcAradharma vividha devayukta bhikSAnna ja maLaze; jude jude gherathI thoDe thoDo bhege karele, nirdoSa AhAra nahIM ja maLavAno. vaLI gRhastha te bhikSune kAraNe nAnA daravAjAvALI jagAo (le ke darzana karavA Avaze ane bhIDa thaze ema mAnI) meTA daravAjAvALI karaze; ke moTA daravAjAvALI jagAone nAnA daravAjAvALI karaze; samA sthAnakAne (koI pese nahIM mATe) viSama banAvaze ke viSama sthAnane sama banAvaze; bahu pavanavALA sthAnakane nivRta banAvaze ke niryAta sthAnane pavanavALuM karAvaze; tathA "akicana sAdhune pathArI karI ApavA yogya' kahyo che, ema mAnI, gharanI aMdaranI ke bahAranI vanaspati tathA hariyALI kapAvI ke teDAvI nakhAvaze tathA tene mATe sAthare patharAvaze. mATe nirgatha saMyamI munie (jAtakarma, vivAha vagere jevA) pahelAM karAtA ke (zrAddha vagere jevA) pachI karAtA jamaNavAromAM bhikSA mATe na javuM. [2/5-7 vaLI, jamaNavAramAM vadhAre paDatuM ke vRSTa bhajana khAIpIne barAbara pacI na zakavAthI jhADA UlaTI ke zAdika roge paNa thAya. vaLI, tyAM bhegAM thayelAM gRhastha, gRhasthAnI strIo, sAdhuo ane 1. mULamAM nIcenA ATha deze jaNAvyA che: sAdhune uddezIne taiyAra kareluM te AdhArmika; potAne mATe rAMdheluM paNa sAdhune mATe aMdara vadhu gaLapaNa vagere nAkhI sAruM kareluM te ozika; saMyata-asaMyata badhA mATe pahelethI rAMdheluM te mizra; kharIdI aANeluM te kIta; UchInuM ANeluM te pAmirca; jhuMTavI ANeluM te AMcchigha; sahiyArI mAlakInuM badhAnI paravAnagI vinA ApeluM te anisRSTa; ane gherathI ke bahAragAmathI munine sAme lAvIne ApeluM te abhyAhata. 2. mULamAM esiya ane siya' zabda che. eSaNa eTale svIkAravA yogya ane vaiSika eTale mAtra sAdhu nANune ApelaH sage jANIne ke kAMI kAmakAjanA badalAmAM nahIM Apelo. 3. "gNa vinuM nAma lenAra alpatto (mardar)" e pATha pramANe. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. zikSA ' sAdhvInI sobatamAM madirA pI, matta thaI te tyAM ja badhAMnI bhege lathaDI paDe ane pAchI pitAne utAre na jaI zake; pachI nazAnA AvezamAM bhAna bhUlI jAte strI vageremAM Asakta thAya ke strI vagere tene lebhAvI, egya sthaLa-kALa batAvI maithunamAM pravRtta karAve. [3/1-2] vaLI, tyAM aneka yAcake bhegA thaI javAthI bhIDabhIDA, (tathA rAMdhyA karatAM vadhu yAcake AvavAthI) dhakkAmukkI ke mAramArA paNa thAya. te vakhate hAthapaga kacarAya, mAra paDe, kaI dhULa nAkhe ke pANI chAMTe. pele gRhastha ghaNu yAcakane AvelA joI temane nimitte pharI vadhAre rAMdhe to uddezIne karela deSita AhAra maLe athavA je maLe tenI khUTaMNUMTA thAya. Ama jamaNavAramAM bhagavAne aneka deze batAvyA che. mATe bhikSue jamaNavAramAM bhikSA mAgavA na javuM; paNa thoDe thoDe nirdoSa AhAra aneka gherathI mAgIne khAva. [3/3-4]. ke AhAra le-na leve gRhasthane ghera bhikSA mATe jatAM ema jaNAya ke gRhastha je AhAra potAnA hAthamAM ke pAtramAM lAvyo che, te jhINAM jaMtu, ga, bIja ke hariyALI jevI sajIva vastuothI mizrita che, ke ThaMDA sajIva pANIthI bhIMjAyela che, ke tenA upara sajIva dhULa paDelI che; te te AhAra doSita jANuM na le. kadAca bhUlathI levAI jAya, te tene laIne ekAMta sthaLamAM vADAmAM (ArAmamAM) ke apAsarAmAM javuM ane tyAM nirjIva jagAe besI, te AhAramAMthI jIvajaMtu vagerevALo bhAga judo pADI tathA jIvajaMtu vINI kADhI, bAkIne AhAra saMyamapUrvaka khAI-pI ja; ane je khAIpI 1. kuvALI 2. pA. 74 noMdha 2mAM jaNAvela sajIva padArtho vinAnI. vadhArAmAM ahIM IMDAM che. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra svAmIne AcAradharma zakAya tevo na hoya, tene laI ekAMta sthaLamAM jaI baLelI jamIna upara ke hADakAMnA, kITanA, tuSa(phatarAM)nA, ke chANa vagerenA ukaraDA upara je-tapAsI, sApha karI, saMyamapUrvaka nAkhI Ave. 1/12 gRhasthane ghera bhikSArthe jatAM ema jaNAya ke amuka dhAnya, phaLa ke phaLI vagere, charI vagerethI ke agnithI teDyAM, kApyAM ke rAMdhyAM na hovAthI AkhAM tathA sajIva che, tathA temanI UgavAnI zakita haju nAza nathI pAmI; te te padArtho gRhastha Apato hoya chatAM na levA. kAraNa ke te sajIva che, tathA pitAne bhikSAmAM levA ayogya che. paraMtu je te padArtho rAMdhI, zekI, teDI ke kApIne nirjIva karelA mAluma paDe, te levA. [1/3-4] pavA, mamarA, dhANupaka vagere eka ja vAra zekyAM hevAthI sajIva jevAM heya, te te paNa na levAM; paraMtu be ke traNa vAra zekavAthI pUrepUrAM nirjIva thayelAM hoya, te ja levAM. [1/5-6] | munie kaMda, phaLa, paLa, mera, keLa vagerene garbha tathA ajhabIja, mULabIja, zAkhAbIja ke parvanIja tamAma vanaspatio charI vagerethI kapAIne nirjIva thayela na hoya tyAM sudhI na levI. te ja pramANe pIpara, maracAM, Adu ke temanAM cUrNa, uMbare, vaDa, pIpaLI, pIpaLe vagerenAM cUrNa ("maMthe'), kAcAM ke thoDAM pIselAM heI, sajIva jaNAya, te na levAM. adhadhadha radhAyela zAkabhAjI, ke saDelI yA kharI thayelI kheLa-madha-madha-ghI vagere vastuo ke je jUnI thavAne lIdhe temAM jIvajaMtu thayAM hoya ane jIvatAM hoya, te paNa na levI. zeraDI vageremAM kANuM paDayAM hoya, temane raMga kALo paDI gayo - 1. mULamAM nIcenA zabda che: pihuca(pRthaka, lAjA, pauMvAda), baharaya dhANI), bhujijaya (agnimAM ardhA zekela DAM- paMka), madhu (ghala vagerene ane karaluM cUrNa), cAhala (taDula), cAu5laMba (tanuM ThaMDuM). 2. bhAmartha duruka sANubIyaM / Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. zikSA heya, temanI chAla taraDAI gaI hoya, ke varu, ziyALa vageree temane karaDelAM heya, te paNa temane charI vagerethI nirjIva na karyA hoya tyAM sudhI na levAM. tema ja dhAnyanA dANuM, dANAvALA kuzakA, dANAvALI roTalI, cokhA, cekhAne leTa, tala, talanA leTa, tathA talapApaDI vagere curAIne pUrepUrAM nirjIva thayAM na hoya, tyAM sudhI na levAM. [8/3-15 bhikSu athavA bhikSuNIe gRhasthane ghera bhikSA mATe jatAM koIne jamatuM dekhI tene kahevuM, "he AyuSyan ! athavA he bahena! A bhajanamAMthI mane kAMIka Apazo? A sAMbhaLI te potAnA hAtha, pAtra, kaDachI ke vAsaNa ThaMDA sajIva pANIthI ke (TharIne sajIva thayelA) UnA pANIthI dhevA mAMDe, te tene kahevuM ke, "tame hAtha ke vAsaNa sajIva pANIthI joyA vinA ja mane je ApavuM hoya te Apa." Ama chatAM te gRhastha hAtha vagere joIne ja bhikSAna ApavA mAMDe, te tene sajIva tathA sadoSa jANI na levuM. te ja pramANe gRhasthanA hAtha bhInA hoya ke bhejavALA hoya athavA dhULa, mATI ke bIjI sajIva vastuthI kharaDAyelA hoya, te paNa tevA hAthe apAyele AhAra na le. paraMtu tenA hAtha tevA kazAthI kharaDAyelA na hoya, ke je anna Apato hoya tenAthI ja kharaDAyelA hoya, te te AhAra niva tathA nirdoSa jANa le. [6/6-7]. - dhANI, pavA, paka, taMdula vagere bhikSukane ApavA mATe jIvajaMtu, jALAM, bIja ke vanaspati jevI sajIva vastuovALI zilA upara gRhastha vATayAM hoya che, te vATate heya, ke vATavAne hoya; 1. juo prakaraNane aMte TippaNa 1. - 2. mULamAM te vastuonAM nAma A pramANe che: dhULa, mATI, usa, haDatALa, higaLAka, manaHzila, aMjana (surama), laNa, geru, pILI mATI (vaNikA), khaDI (seDiyA), phaTakaDI (seraThThiyA), cokhAne bhUke (pi), kazI ke lIlAM pAnane cUre (3) vagere. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra svAmIne AcAradhama tathA pavanamAM UpaDyAM hoya, UpaNato hoya ke UpayuvAne heya; te te pauMvA vagere bhikSue sajIva ane sadeSa jANI na levA. te ja pramANe tevI zilA upara pIselAM bIDa, lUNu athavA dariyAI lUNunuM paNa samajavuM. [6/8-9] gRhasthane ghera haju agni upara ja caDele paDyo hoya te AhAra bhikSue sadeva jANI, ApavA chatAM na le. kAraNa ke, bhikSa mATe temAMthI AhAra kADhatAM ke pAcho nAkhavA jatAM, tene halAvatAM, ke te vAsaNane utAratAM ke AvuM pAchuM karatAM gRhastha agni-jIvonI hiMsA karaze. [6/10] ' gRhastha bhIMta upara, thAMbhalA upara, mAyA upara, mALa upara, agAzI upara ke e bIje UMce sthaLe rAkhele AhAra lAvIne bhikSane ApavA mAMDe, te te sadeva jANIne na le. kAraNa ke te sthaLethI AhAra lAvI ApavA bAjaTha, pATiyAM, nisaraNI ke khAMDaNiye mAMDI caDavA jatAM gRhastha paDI jAya, to tenA hAthapaga vagere avayavo bhAMgI jAya tema ja bIjA jIvajaMtu paNa haNAya. te ja pramANe keThI, ke bheyamAM beThelA keTalAmAM maLe AhAra ke jene lAvavA mATe gRhasthane UMcAnIcA ke ADA thavuM paDe, te paNa na le. [7/12] mATIthI lIMpIne baMdha karela AhAra paNa na le. kAraNa che. tene kADhavA jatAM ane pharI pAcho tene lIpI baMdha karavA jatAM aneka pRthvI, agni, vAyu, vanaspati ane trasa jIvanI hiMsA 1. pANI 3 eTaluM mULamAM vadhAre che. 2. mULa: hAtha, paga, bAhu, Uru, udara, zISa ke bIjA avayava. (vikAsa). 2 3. prANa, bhUla, java, satta. temane IjA pahoMcavAnAM kriyApade maLamAM AdhyAM che: amiLe che, vajana, elena, , saMgham, ghani , kilAmejja vA ThANAmao ThANa saMkAmejja vaa| 4. jenA Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. zikSA thAya. sajIva pRthvI, pANI, vanaspati ke trasa jIve upara mUkele AhAra paNa na le. [7/3-4 je AhAra ati Une havAthI, gRhastha tene sUpaDA, vIMjaNA, paMkhA, pAna, zAkhA, pIMchAM, kapaDAM, hAtha ke meM vaDe phUMkIne ke vIMchane ThaMDo karIne ApavA mAMDe, te tene paNa na le. paraMtu tene pahelethI kahI devuM ke, tema karyA vinA ja AhAra Apa heya te Apa. [ 7/5] munie zeraDInI gAMTha ke gAMThavALo kakaDe, zeraDInI chAla, zeraDInI gaDerI, zeraDInI lAMbI zAkhA ke tene bhAga, tathA bAphelI maganI ke vAlanI phaLI jevI vastuo, ke jemAM DuM khAvAnuM ane bahu chAMDavAnuM hoya che, tevI cIjo na levI. te ja pramANe bahu hADakAMvALuM mAMsa ke bahu kAMTAvALI mAchalI paNa na levI. gRhastha tevA mAMsamasya ApavA mAMDe te tene kahevuM ke, tAre ApavuM hoya te mAtra garbha Apa. ane chatAM gRhastha utAvaLathI tenA vAsaNamAM hADakAM-kAMTAvALuM ja nAkhI de, te ekAMta sthaLamAM jaI upara AvI gayela vidhi pramANe khAI laI temAMne nakAme nakAme bhAga nirjIva sthaLamAM nAkhI Ava. [14-6]. (bhikSue khAMDa mAgI hoya ane) gRhastha (bhUlathI) dariyAI ke bIDa lUNa lAvIne Ape; ane te je bhikSunI najare paDe te te na levuM. paraMtu gRhastha utAvaLathI pAtramAM nAkhI de ane pachI bhikSane khabara paDe, te te bahu dUra ja rahe tyAra pahelAM tenI pAse jaIne tene pUchavuM ke, A tame mane jANutAM dIdhuM che ke ajANatAM? te je kahe ke, "meM jANatA nathI dIdhuM, paNa have huM khuzIthI Apane ApuM chuM," te tene khAvAnA upayogamAM levuM. vadhArAnuM najIkanA samAnadharmI munione ApI AvavuM. ane tevA sAjana, hari ! ma. A.-6 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 kAI na hAya, tA vadhI paDelA AhAranA sthaLe nAkho AvavuM. [10/7] mahAvIrasvAmIne AcAradhama vidhi pramANe nirjIva je AhAragRhasthe eka ke aneka (svadharmI-jaina) sAdhu ke sAdhvIne uddezIne ke amuka gaNutarIbaMdha zramajI, brAhmaNu vagerene uddezIne bhUtaprANAnI hiMsA karIne taiyAra karyAM hAya, kharIdI ANyA hAya, uchInA ANyA hoya, jhUMTavIne ANyA hAya, (sahiyArI mAlakInA hAI, badhAnI) rajA vinA ANyA hAya, ke pote gherathI OM gAmathI munine sAmeA ANIne ApyA hoya; te AhAra sadoSa jANI, bhikSue haragija na levA. [1/11-2 paraMtu je AhAra gRhasthe amuka gaNutarIbaMdha nahIM, paNu aneka zramaNu brAhmaNu, vagerene mATe upara pramANe taiyAra karyAM hAya, te paNu jyAM sudhI badhAne apAI rahyA pachI gRhasthe pAtAneA gaNI peAtAne mATe rAkhyo na hAya, ke pAte khAvA bahAra kADhayo na heAya, ke khAdhA na heAya, tyAM sudhI na levA. paraMtu, badhAne apAI rahyA pachI, gRhasthe peAtAne gaNI peAtAne mATe rAkhyA hAya, te te nirdoSa jANI levA. [1/13 ra te ja pramANe AThamanA pASadhavratanA utsavane prasaMge, ke ardhamAsika, mAsika, dvimAsika, caturmAsika ke cha mAsika utsavane prasaMge, ke RtunA athavA tenA Adya ke aMtya divasanA prasaMge, ke 3 1. eTale ke pAMca brAhmaNa, cAra zramaNa, be atithi - e pramANe, 2. mULamAM : anubhiMtara. vAi manIhara baLattaTviyaM, arimutta, aLAsevitA 'puruSAntarakRta' eTale puruSAMtara svIkRta (jue vajrAdhyayana sUtra-367, TIkA). eTale ke, jemane ApavAnA hatA temaNe laI lIdheA, bAda vadhelA, tathA jJAtA gRhasthe peAtAne gaNI, peAtAnA upayega mATe rAkhele. 3. mULa: 33xdhImu (RtusaMdhiyu), 37thaTTa mu (RtuparivateMjI), Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. zikSA meLe,1 zrAddha ke devadevInA mahotsavane prasaMge zramaNa, brAhmaNa vagere yAcakane eka ke aneka hAMDImAMthI, kuMbhImAMthI, TapalImAMthI ke kaThalAmAMthI je AhAra pIrasAte heya, te paNa jyAM sudhI badhAne apAI gayA bAda, ApanAra gRhastha pitAne gaNI svIkAryo na hoya, tyAM sudhI sadeSa jANIne na le. paraMtu tene ema jaNAya ke, jemane e bhejana ApavAnuM hatuM temane apAI cUkyuM che, ane have te gRhasthanA gharanAM mANaso ja tene khAya che, tyAre te gRhasthanI strI, bahena, putra, putrI, putravadhU, dAI, dAsa, dAsI, nokara ke karaDIne joIne bhikSue temane kahevuM: "AyuSyamAna" athavA "bahena", tame A bhojanamAMthI mane kAMI Apaze ?" ema kahevAthI ke mAgyA vinA tevA prakArano. AhAra pele je lAvIne Ape, te te nirdoSa jANI levuM. [2/1,34 keTalAka bhadra prakRtinA gRhastha jJAna, zIla, vrata, guNa, saMyama, saMvara ane brahmacaryadhArI uttama munio pitAne mATe taiyAra karela AhAra svIkAratA nathI ema jANI ema vicAra kare che ke, ApaNe mATe kareluM bhojana ApaNe temane ApI daI ApaNe mATe bIje taiyAra karIzuM. muninI jANamAM e vAta Ave te teNe temanuM tevuM annapAna sadeva jANuM na levuM. [1] 1. mULaH "mavAra. 2. five nivAsu. 3. maLamAM IMdra, chaMda, adra, mukuMda, bhUta, yakSa, nAga, stUpa, caitya, vRkSa, giri, hari (guphA), kUve (gaDa), taLAva, dharo, nadI, sarovara, sAgara ane khANanA mahatsavanA prasaMgone ullekha che. 4. mULaH mahesu. 5. mULamAM ekathI cAra sudhI saMkhyA gaNAvI che. 6. maLa : 33 7. maLamAM "saMnidhisaMcaya' zabda che. TIkAkAra tene artha "dUdha vagerane saMcaya' e kara che. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasvAmIne AcAradharma kAI gAmamAM peAtAnAM sagAM rahetAM hoya; te temane ghera bhikSA mAgavA jtI vakhate bhikSAkALa pahelAM na javuM; kAraNa ke, tene joI, pelAM tene mATe khAsa AhAra rAMdhavA mAMDaze. kadAca bhikSAkALa agAu tyAM jaI caDAya, teA teNe kAI dekhe nahIM tene sthAne UbhA rahevuM; ane pachI bhikSAkALa thatAM jude jude gherathI nirdoSa AhAra mAgIne khAvA. 4 muni bhikSA mATe jatAM kAI gRhastha temane sAruM upakaraNa ke AhAra taiyAra karavA mAMDe, te tene tarata ja rAkavA; ema na vicAravuM ke hamaNAM bhale taiyAra kare, paNa letI vakhate nA pADIzuM. ane manAI karyAM chatAM gRhastha tevuM khAnapAna taiyAra karIne ApavA mAMDe, te tene haragija na levuM. [9/2] gRhasthane dhera mAMsa ae matsya taLAtAM joI, ke pANA mATe taLAtI joI, jaladI jaladI doDI te cIjo mAgavI nahIM; kAI khImAra muni mATe lAvavAnI hoya te judI vAta che. [9/3] pUrI je AhAra bIjAne ApavA mATe bahAra kADhayo hAya, te tenI rajA vinA grahaNu na karavA; paraMtu teNe rajA ApI hoya ke jAte ApyA hAya to levA. [9/7 keTalAMka mAyAsthAno bhikSu, kAI ThekANe lagnamaraNane kAraNe jamaNuvAra che, ema jANI, tathA tyAM cAkkasa jamaNuvAra che' ema nakkI karI, bhikSA mATe utsukatApUrvaka doDI jAya; to te doSane pAtra thAya. mATe tema na karavuM, paraMtu yAgya kALe bhikSA mATe judAM judAM dharAmAM jaI nirdeza AhAra teNe mAgI lAvavA. [3/3] mArkeTThAna-mAtRsyAttam--- chaLakapaTa. anuvAdamAM badhe mAtra 1. mULa doSa' eTaluM ja rAkhyuM che. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. bhikSA gRhasthane ghera bhikSA mAgavA jatAM je AhAranI bAbatamAM munine, te sadoSa che ke nirdoSa che evI zaMkA heya, te AhArano malinAzayathI teNe svIkAra na kara. [3/5 kaI gAmamAM pitAnAM pahelethI (janmathI) paricita (svapakSanAM) ke pachIthI (lagna vagere kAraNe) paricita thayelAM sagAMvahAlAM rahetAM hoya : jevAM ke dhaNI, dhaNiyANa, temano putra, putrI, putravadhU, dAI dAsa, dAsI, cAkara ke cAkaraDI. te sthaLe te bhikSu (ke bhikSuNI) ema vicAra kare ke pahelAM ekale e lene tyAM bhikSArthe jaIza; ane tyAM mane je anna (piMDa), pAna layasapeyI, dUdha, dahIM, mAkhaNa, ghI, goLa, tela, madha, madha, mAMsa, talapApaDI, (sali), goLanuM pANI (phANiya), pUya (dahIM? ke buMdI) ke zikhaMDa maLaze; te huM pahelAM khAI-pI laIza; tathA vAsaNa vagere sApha karI, pachI bIjA bhikSuo sAthe bhikSA mAgavA bIjA gharomAM jaIza. Ama karanArane doSa lAge che. mATe tema na karavuM. bhikSue te sAthenA bhikSuonI sAthe ja vakhata thatAM judAM judAM gharamAMthI mAgI ANele nirdoSa AhAra khAva. 6i) A gRhasthane ghera taiyAra thayelA AhAramAMthI zarUAtamAM deva vagerene arthe agrapiMDa judo kADhavAmAM Ave che. te agrapiMDa kADhavAmAM Avate, ke devamaMdira vageremAM cAre tarapha mUkavAmAM Avate dekhI, tene pUrve khAdheluM ke lIdhela hovAthI ghaNAya zramaNa brAhmaNa vagere jaladI jaladI te tarapha jAya che. temane dekhI bhikSu paNa utAvaLe tyAM jAya, te tene deSa lAge. [5/1 koI gRhastha pitAne ghera zramaNa-brAhmaNa yAcaka vagerene bhikSA mATe UbhelA joI) AhAra lAvIne munine Ape ane kahe che, 1. e muni te pA. 73 upara jaNAvelA niyama mujaba "avarajavara vinAnA ekAMta sthaLamAM eka bAjue U hoya.mULamAM A avataraNavALe bhAga vadhAre che. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasvAmIne AcAradharma A AhAra meM ahIM UbhelA tame sarvane Ape che. te tame badhA bhegA maLI khAI le ke vaheMcI le." have te muni manamAM ema vicAre ke, "ATalo AhAra te mAre ekalAne ja pUratuM che, te tene doSa lAge. mATe tema na karatAM, te AhAra laI bIjA zramaNabrAhmaNe pAse javuM ane kahevuM ke, "A AhAra badhAne mATe Apela che. mATe te bhegA maLI khAI le ke vaheMcI le." have pelAmAMthI kaI ema kahe ke, he AyuSyama! tuM ja badhAne vaheMcI Apa;" te teNe te AhAra vaheMcatI vakhate pitA tarapha jhA ke sAro sAro AhAra na nAkha; paNa lelupatA tyAgI, zAMtapaNe badhAne sarakhI rIte ja vaheMce. paraMtu vaheMcatI vakhate koI ema kahe ke, "he AyuSyamana tuM vaheMcIza mA; ApaNe badhA ekaThA maLI khAIzuM' te temanI sAthe te AhAra khAtI vakhate paNa kazuM vadhAre vadhAre ke sAruM sAruM pote nahIM khAtAM, sarakhI rIte zAMtapaNe khAvuM. [55] | muni bhojana mAgI lAvyA bAda, temAMnuM sAruM sAruM khAI bAkInuM nAkhI de, to tene doSa lAge. mATe tema na karatAM sAruMnarasuM badhuM khAI javuM; narasuM narasuM chAMDavuM nahIM. tevuM ja pANInI bAbatamAM paNa samajavuM. muni khapa karatAM vadhu bhejana laI AvyA heya ane najIkamAM bIjA samAnadharmI munio rahetA hoya, te temane te vadhArAne AhAra batAvyA vinA ke temane jarUra hoya te levAnuM kahyA vinA tene nAkhI de, te tene deSa lAge. pelAoe paNa tema pUchavA AvanArane kahevuM ke, he AyuSyamAna ! AmAMthI keTale amAre joIto haze teTale vAparIzuM; athavA badho joIto haze te badhe vAparIzuM." [6] 1. mULamAM - 3yaM (zAkabhAjI), saDha (sAruM sAru), sivuM, manu giDha sud eTalAM gaNAvyAM che. 2. mULamAM:- amufjI, anide, marfe mAkaNovavAne vaduranA Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. zikSA munie badhA munie mATe ekaThA AhAra ANyA pachI, te badhAne pUchyA vinA marajI mujaba peAtAnA paricitAne jhajhaTa ApI na devA; paraMtu te AhAra badhAnI pAse laI jaI te kahevuM ke, mArA pUrvaparicita (dIkSA ApanAra) kaeN pazcAtaparicita (jJAnAdi zIkhavanAra AcAryAdine huM A AhAra ApuM?' AvuM sAMbhaLIne muniee tene kahevuM ke, AyuSmana! tuM khuzIthI jeTalA joI e teTalA AhAra temane Apa; athavA badhA joI e te ve Apa.' [11] kAI muni sAruM sAruM bhojana mAgI lAvI, manamAM vicAre ke Ane khulluM batAvIza te AcArya vagere te laI leze; mATe te sArA bhAjanane halakA bhAjana vaDe DhAMkI karIne acAdine batAve, tene doSa lAge. mATe tema na karatAM, kazuM chupAvyA vinA tene khulluM batAvavuM. tema ja je muni maLelA bheAjanamAMthI sAruM sAruM khAI karI, bAkInuM AcAryAdine batAvavA lAve, tepaNu tene doSa lAge. mATe tema na karavuM. [10/2-3] A> AI bhikSuone sAruM khAvAnuM maLatAM te muni pAse AvIne kahe ke, tamArAmAM amuka muni bImAra che, te tene A sAruM bhAjana laI jaI te Ape; jo te na khAya to tame khAI jaze.' have pelA sAdhu te sAruM anna khAI javAnA irAdAthI sAcI vAta chupAvIne pelA mAMdA bhikSune ema kahe ke, A anna te| lUkhuM che, yA tIkhuM che. mA kaDavuM che, yA kasANuM che. khAMDa che ke gALa che; temAMnuM kAMI mAMdAne lAyakanuM nathI;' teA tene doSa lAge. mATe tema na 1. mULamAM AcArye uparAMta upAdhyAya (adhyApaka), pravartaka (cathAyAgya pravRttimAM preranAra), sthavira (nabaLA paDatA sAdhune sthira karanAra), gaNI (ganA adhipati), guNadhara, gaNAvacchedaka (gacchanAM kAmakAjanI ciMtA karanAra).. eTalA che. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasvAmIne AcAradhama karatAM te anna pelAne jevuM mAphaka Ave tevuM hoya tema ja kahI batAvavuM. have pelA bhikSuoe je tene ema kahyuM hoya che, te mAMde muni je na khAya te A anna amArI pAse pAchuM lAvaje; topaNa, pite khAI javA mATe juThuM belavAne badale temaNe jema kahyuM hoya tema karavuM. [11/1] munie bhikSA mAgavA jatA mArgamAM musApharakhAnAM, baMgalAo gRhasthanAM ghare ke bhikSukAdinA maThamAMthI AvatI anna ke pAnanI sugaMdha tenA svAda mATe Asakta thaI "vAha sugaMdha ema kahI saMdhavI nahIM [8] pANI kevuM levuM-na levuM? bhikSue leTa palALeluM, tala dhAyeluM, cekha joyeluM che tevuM bIjuM pANI, taratanuM ja joyeluM heI tene svAda karyo na hoya ke tenuM pariNAmAMtara na thayuM hoya tathA te pUrepUruM nirjIva na thayuM hoya, te tene sadoSa jANI na levuM. paraMtu dhoye bahu vAra thaI hovAthI tene svAda pharI gayuM hoya, to tevA nirjIva thayelA pANIne nirdoSa jANuM levuM. [7/7 bhikSue tala, tuSa ke javanuM pANI, osAmaNuM", chAsane nItAra ke UnuM athavA evuM bIju nirjIva pANuM dekhI, tenA mAlika pAse mAgavuM; ane je te bIjA vAsaNa vaDe, ke esAvIne, ke 1. varase-viSyonArtham - TIkA athavA loTathI kharaDAyelA hAtha dhoyeluM pANI e artha paNa thAya. 2. saMte-utAvanoda- TIkA athavA saLagelAM lAkaDAM ekavavA ke ukALelI bhAjI I. ThaMDI karavA je pANu sicavavAmAM Ave che. 3. mULa mA4i, vota, mALisa, avihyuM 4. ahIM TIkAkAre artha evo lIdho che ke, "tala vagere vaDe kAI prakAre nijIva kareluM (prAsukIkRtama ) pANI." 5. mAthAma. 6. savAra ! Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1, zikSA UlaTAvIne jAte levAnuM kahe te jAte levuM, athavA pote Ape te te rIte levuM. nirjIva chatAM je pANI jIvajaMtuvALI jamIna upara ke jIvajaMtu upara mUkeluM hoya, athavA je pANI gRhastha bhInA, havAyelA ke kharaDAyelA ane tethI nirjIva nahIM evA) vAsaNa vaDe ApavA mAMDe, ke bhikSane uddezI temAM thoDuM bIjuM ThaMDuM pANI umerIne ApavA mAMDe, to tene sadeva jANI na levuM. [8-9 AMbAnuM, aMbADAnuM, koThanuM, bijerAnuM, drAkSanuM, dADamanuM, khajUranuM, nALiyeranuM, kerAMnuM, beranuM, AmaLAMnuM, AMbalInuM, tathA evI jAtanuM pINuM, ThaLiyA, chAla ke bIjavALuM heI, gRhastha sAdhune mATe chAba, kapaDuM ke vALAnI cALaNamAM nicovI ke gALIne Ape, te munie te pINuM sadeSa jANI na levuM. [8/1] sAta piMDepaNuo4 ane pAnaiSaNAe 1. vaNakharaDayA hAthe tathA pAtre ApeluM ja nijIva bhajana jAte mAgavuM ke bIje Ape te grahaNa karavuM, e prathama piDeSaNa. [11/3] 2. kharaDelA hAthe ane pAtre ApeluM nijIva bhajana ja grahaNa karavuM, e bIjI piMDeSaNa. [11/4] 3. cokhkhA hAthe ane kharaDelA pAtre, ke kharaDelA hAthe ane cekhA pAtra, hAthamAM ke pAtramAM ApeluM nirjIva bhojana ja, jAte bhAgavuM ke bIjo Ape te grahaNa karavuM, e trIjI piMDeSaNa. [11/5 1. mudiyA ! 2. vara 13. / 4. bhikSAnI vastuomAM ane kSetramAM maryAdA baMdhAya e arthe bhikSAdinA keTalAka nicame ziSTasaMmata thayelA che. te A vibhAgamAM varNavyA che. eSaNA eTale mAgavuM te - mAgavAne vidhi. 5. mULamAM ATaluM vadhAre che: thALa, hAllAM, sUpaDAM, chAba ke bahumUlAM vAsaNamAM zraddhALu gRhasthane ghera anna mUkI rAkheluM hoya, temAMthI... . Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasvAmIne AcAradhama 4 nirjIva pavA, paka, dhANuM vagere, ke jemAM kADhI nAkhavAnuM bahu alpa hoya che, tathA dAtAne paNa pachI vAsaNa dhovA vagerenuM pazcAtakarma bahu ochuM karavAnuM hoya che, te ja jAte mAgavAM ke bIje Ape te grahaNa karavAM, e cothI piMDeSaNa. [11/6] 5. je nirjIva bhojana gRhastha pite khAvA mATe pyAlA, thALI ke kelakamAM pIrasyuM hoya, ane tenA hAtha vagere joye ghaNe vakhata thaI javAthI bhInA na hoya - tevuM anna jAte mAgIne levuM ke bIje Ape te grahaNa karavuM, e pAMcamI piDavaNa. [11/LuM , 6. gRhastha pitAne ke bIjAne mATe vAsaNamAMthI kADhavA mATe cATavA vagerethI upADeluM nijIva bhojana ja, hAtha ke vAsaNamAM, jAte mAgIne ke bIje Ape te levuM, e chaThThI piMDevA. [118] 7. je bhojana pheMkI devA jevuM hoya, tathA jene bIje manuSya ke jAnavara levA na Icche, tevuM nijIva bhojana ja jAte mAgIne ke bIje Ape te levuM, e sAtamI piSaNa. [11] A sAta prakAranI piMDepaNuo bhikSue jANavI joIe ane zakti anusAra temAMnI keI svIkAravI joIe. sAta pAnaivaNuo paNa tevI ja samajavI. mAtra thI pAnevaNA A rIte samajavIH talanuM, tuSanuM, ke javanuM pANI, osAmaNa, chAzane nitAra, ke UnuM athavA bIjuM tevuM nirjIva pANI ke je lIdhAthI (dhavA sApha karavAnuM) khAsa pazcAtakarma bahu ochuM karavuM paDe, te ja levuM. [11/1*] A sAta pipaivaNa ke pAnaiSaNAmAMthI koI eka pratijJA aMgIkAra karanAre ema kadI na bolavuM ke, meM ja sArI pratijJA lIdhI che 1. mULamAM "DiDima" - eTale ke kAMsAnuM vAsaNa che. 2. "magadha dezamAM prasiddha eka prakAranuM vAsaNa. - TIkA 3. TIkAkAra kahe che: "svaccha havAthI alpalepI hoya ane tethI cATe kara nahIM." Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. zikSA ane bIjAoe khetI pratijJA lIdhI che. paraMtu ema mAnavuM ke, bIjAoe je pratijJA lIdhI che, ane meM paNa je lIdhI che, te sarva jinanI AjJA pramANe ja che ane badhA potAnAthI zakya te AcAra pALI rahyA che. [11/11] TippaNa TippaNu naM. 1H e phakarAmAM mULamAM nIcenI vigato che: sAluya (jaLakaMda), virAliya (sthaLa), sAsaNAliya (sarvapakaMdaLI) vagere kaMda, pIpara, maracAM, AduM aMbe, aMbADA, tADa, jhijarI (vela), zataka (surabhi) ane sallaki vagerenAM phaLa (palaba); pIpaLAnI, vaDanI, pIpaLInI (pilaMkhu) tathA nadI (nira-nikura) ane sallaki vRkSanI kUMpaLa (5vAla); Abe, keka, dADama ane bIluM (ke pippala) vagerenA geTalI na baMdhAyelA mora (saraDuya); saDelAM ke kharAM thayelAM khaLa, madha, madha, ghI tathA madyanI nIce besate ThAra; charI vagerethI na kApelI vastuo, jevI ke chAla utArela zeraDIne sAMThe, aMkakareluM, kaseru, baMgATaka (zigADuM), pUtialuka, kamaLa, tenI nALa, bIsa, bIsane mRNAla, kamaLanuM kesara ane tenI kAkaDI (vibhAga); lasaNa, tenAM pAna, tenI dAMDI, tene kada ane tenI chAla; jenI TecamAM bIja thAya che, jenA mULamAM bIja hoya che, jenI zAkhAmAM bIja hoya che ane jenI pirAImAM bIja hoya che tevI badhI vanaspatio, tathA tyAM ja UgelA aMkuro; keLane garbha ane guccha, (tapharajipatha, vIsa) nALiye2, khajarI ane tADanA garbha sivAyanI () tevI bIjI vastuo (kAraNa ke, te to chedI eTale tarata acitta thaI jAya che, jyAre bIjI nathI thatI.), kANuM paDela ke kALI paDela zeraDI, netara ke keLa vagere; baLAkAre (khADAmAM nAkhIne I0) pakAvela (3fmapara) asthika, tiduka, buru, bIluM, palaga ke zrIpaNuM phaLa (kAsavaNahiya). Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zavyA [raheThANa tathA pathArI kevA makAnamAM rahevuM na rahevuM? bhikSu athavA bhikSune raheThANanI jarUra paDe eTale teNe gAma, nagara ke rAjadhAnI vageremAM javuM. tyAM je makAna IDAM, jIvajaMtu tathA jALAM vagerevALuM jaNAya, temAM sthAna, beThaka ke, zamyA na karavAM. paNa je makAna tevuM na heya, tene sArI rIte joI-tapAsI, vALI-jhUDI, sAvadhAnIpUrvaka Asana, zamyA ke beThaka karavAM. [1/1 je makAna gRhastha eka ke aneka svadharmI (jaina) bhikSu ke bhikSuNane udezIne ke bhUta prANenI hiMsA karIne taiyAra karyuM hoya, kharIchuM hoya, UchInuM lIdhuM hoya, jhUMTavI lIdhuM hoya, (sahiyArI mAlakInuM heI, badhAnI) rajA vinA meLavyuM hoya, ke munine sAme jaIne nivedita karyuM hoya, te makAnane sadeSa jANuM, bhikSue temAM na rahevuM. vaLI je makAna aneka zramaNa, brAhmaNa, atithi, garIba - gurabAM, vagere mATe upara pramANe taiyAra karyuM hoya, paNa je haju 1. mULamAM tenA-rAdhyA zabda che. tene artha pathArI tema ja makAna baMne thAya che. 2. hava@, I 3. have pachI e traNe na gaNAvatAM mAtra "rahevuM" eTaluM ja anuvAdamAM jaNAvyuM che. sthAna, dhyAnAdi mATe; ane beThaka abhyAsAdi mATe. 4. mULamAM: alpa IMDAM, alpa chavajaMtu ityAdivALuM--ema che. 5. va AmA-mAna-tithi-viNa-vaLa maLe samudatta - e pATha pramANe. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. zA 1 sudhI khIjAe vaDe vaparAyuM na hoya, te makAnamAM paNa na rahevuM. paraMtu, jo te makAna khIjAe vaDe vaparAyuM hAya, teA tene joItapAsI, vALI-jhUDI temAM rahevuM. [1/2] je makAna gRhasthe bhikSune uddezI sAdaDIe ke vAMsanI kAMbaDIethI samarAvyuM hoya, lIMpAvyuM hoya, dheALAvyuM hoya, dhasIne sAk karAvyuM hAya, sarakhuM karAvyuM hoya, ke dhUpathI vAsita karyu hoya; te jo khIjAe vaDe vaparAyuM na hoya, te temAM na rahevuM; paNa jo te khIjA vaDe vaparAyuM hoya, te| tene joI-tapAsI, vALI-jhUDI, temAM rahevuM. * [1/3] ra EUR3 3 je makAnamAM, sAdhune uddezI gRhastha nAnAM bAraNAM meTAM karAve, ke moTAM bAraNAM nAnAM karAve; ke aMdara tema ja bahAra pANIthI thayela kaMdamULa, patra, puSpa, kuLa ke bIjI hariyALI eka gAethI bIjI jagAe khaseDe, ke sadaMtara bahAra ja kADhI nAkhe; tathA bAjaTha, pATa, nisaraNI ke khAMDaNiyA vagere eka ThekANethI bIje ThekANe laI jAya, ke sadaMtara bahAra kADhI nAkhe; te makAnamAM pazu bhikSue jyAM sudhI te khIjA vaDe vaparAyuM na hoya tyAM sudhI vAsa na karavA; paNa bIjA vaDe vaparAyA pachI temAM vAsa karaveA. [1/4-6] 1. ahIM paNa paDaiSaNAnI peThe [ sUtra 1/13, pA. 82 ] mULamAM bahAra na kADheluM, peAtAnuM gaNI na svIkAreluM tathA vApareluM", vagere vizeSaNA sarakhAM ja mUkacAM che. pachInAM adhyayanamAM paNa pAtra, vajra vagere khAmatamAM e ne e ja rAkhkho Ave che te badhAM vizeSaNAnA arthe dareka bAbatamAM lAgu karavAnA prayatna karavA nirarthaka che. te darekanI pAchaLa jyAM je mukhya bhAva che te ja rAkhI, khIjAM vizeSaNA anuvAdamAM jatAM karyo che. 2. eTale ke, uddezIne navuM ja baMdhAve tA haragija svIkArya nathI; paraMtu taiyAra makAna sudharAtre cA lIMpAve te bIjAe vAparyA pachI svIkArI zakAya. 3. A badhuM sUtra 2/5-7, pA. 76 upara jaNAvyA pramANe samajI levuM. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasvAmIne AcAradhama bhikSue staMbha upara, mAMcaDA upara, mALa upara agAsI upara ke tevA AkAzavartI bhAgamAM khAsa kAraNa vinA na rahevuM. kadAca koI kAraNasara rahevuM paDe, te tyAM rahI hAthapaga, dAMta ke meM na devAM, ke tyAMthI maLamUtra, lIMTa, gaLaphe vagere zaucakriyAo na karavI; kAraNa ke, tema karavA jatAM paDI jaI hAthapaga bhAMge, ke anya jIvajaMtunI hiMsA thAya. [17 " bhikSue strI, bALaka, pazu tathA temanAM khAnapAnanI pravRttivALA gRhasthane gharamAM na rahevuM. kAraNa ke, temAM nIcenA mahAdeze thavAnA saMbhava rahelA che. jema ke, tyAM bhikSane (amita-agya khAnapAnathI) aMga akaDAI javAM, jhADA thavA, UlaTI thavI, ke tevA bIjA rega thavAno saMbhava che; ane te vakhate gRhastha tenA upara dayA lAvI tenA zarIrane tela, ghI, mAkhaNa ke carabI vagerethI mAliza kare; ke sugaMdhI dravya, kvAtha, ledha, varNaka, cUrNa ke padmaka vagerene lepa kare; ke ThaMDA ke garama pANIthI navarAve ke lAkaDA sAthe lAkaDuM ghasI agni saLagAvIne tapAve. [1/8]. vaLI, tyAM gRhastha, tenI patnI, putra, putravadhU ke nokaracAkara ane dAsadAsI arasaparasa bolAcAlI, ke mArAmArI kare,* to tethI tenuM mana UMcuMnIcuM thAya. [19]. vaLI, gRhastha pitAne mATe agni saLagAve te dekhIne paNa tenuM mana UMcuMnIcuM thAya. [110 vaLI, gRhasthane ghera tenAM maNi, metI tathA sonAcAMdInA alaMkAre" ke te alaMkArothI vibhUSita tenI taraNa kanyA dekhI tenuM mana UMcuMnIcuM thAya. [111] 1. alasae 2. akkIsaMti vA vayaMti vA rubhati vA uddavati vaa| 3. "e leke ema kara" ke "na kare e pramANe. 4. mULamAM temanI vigate A pramANe che: kuMDala, kadarA, maNi, metI, senuM, rUpuM, kaDAM, bAjubaMdha, gaThA, sAMkaLAM, hAra, bahAra, ekAvalI, muktAvalI, ratnAvalI vagere. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. zasyA vaLI, gRhasthanI strIo, putrI, putravadhUo, daIe, dAsIo ke nokaraDIo "brahmacArI zramaNa sAthe saMbhoga karavAthI baLavAna, dIptimAna, rUpavAna, yazasvI, zUravIra ane dekhAvaDe putra thAya che" ema sAMbhaLeluM hovAthI, tene lebhAvavA ke DagAvavA prayatna kare. [1/12] vaLI, gRhastho snAnAdithI svaccha rahenArA hoya che, ane bhikSa te snAna na karanAre tathA (prasaMgavazAta) mUtrathI zaucAdi kriyAo karanAre durgadhI heI, aLakhAmaNa thaI paDe; athavA gRhasthane pitAnAM kAryo bhikSune kAraNe UlaTapUlaTa karI nAkhavAM paDe, ke jatAM karavAM paDe. ra/1] vaLI, gRhastha pitAne mATe judI jAtanuM bhojana taiyAra karI dIdhuM haiya, eTale pachI bhikSa mATe te navuM vividha jAtanuM khAnapAna taiyAra karavA mAMDe; ane te joI bhikSane te bhojananI ane tyAM rahevAnI AkAMkSA paNa thAya. [22] vaLI, gRhastha pitAnA khapa pUratAM lAkaDAM phADI rAkhyAM hoya, ane pachI bhikSA mATe vadhu lAkaDAM phADavA mAMDe ke kharIdIne ke UchInAM laI AvIne agni saLagAve; tathA te joI bhikSane tApavAnI AkAMkSA paNa thAya. [2/3] . vaLI, gRhasthane ghera rahetAM bhikSu rAtre ke meDavahele dIrghazaMkAlaghuzaMkAthI pIDAI gharanuM bAraNuM ughADavA jAya; ane te vakhate taka joIne beThela cera aMdara pesI jAya. te vakhate sAdhuthI ema te belAya nahIM ke "A era piThe, A cAra saMtA; A cora AvyA A cAra be, ANe corDa, bIjAe ceryuM; AnuM cothuM, bIjAnuM ceryuM; A cAra che, A tene sAgarIta che; ANuM mAryuM ke ANe Ama karyuM. eTale gRhastha te tapasvI bhikSa upara ja corInI zaMkA lAve. mATe, pahelethI ja tevA makAnamAM na rahevuM e bhikSane upadeza che. [2/4 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haka mahAvIrasvAmIne AcAradhama je makAna ghAsa ke parALanA DhagalAvALuM hoya ane tethI ghaNuM jIvajaMtuvALuM hoya, temAM bhikSae na rahevuM; paNa je te jIvajaMtu vinAnuM hoya, te temAM rahevuM. [2/5 munie musApharakhAnAM, bagIcAomAM bAMdhelAM ArAmagRho, tathA maTha vagere, ke jyAM vAraMvAra aneka sAdhuo AvatA-jatA hoya, tyAM na rahevuM. [2/6] je makAnamAM javA-AvavAnI ke bhaNavA-gaNavAnI muzkelI heya, tathA jyAM cittanI svasthatA rahI na zake tevI hoya, tevAM raheThANamAM bhikSue na rahevuM. jema ke : je makAna gRhastha, agni ane pANIvALuM hoya; jyAM javAno raste gRhasthanA gharanI vacce thaIne hoya; jyAM gRhasthanA gharanA mANase arasaparasa jhaghaDAbakheDA karatA hoya ke arasaparasa zarIrane tela vagerethI* cULatA hoya, ke arasaparasa sugaMdhI dravya vagerenuM vilepana karatA hoya, ke, arasaparasa snAna karatA-karAvatA hoya, ke, nagna thaIne ughADI rIte ke gupta rIte saMbhoga saMbaMdhI vAtacIta karatA hoya, ke bIjI gupta vAto karatA hoya; athavA je gharamAM kAmoddIpaka citra hoya - evAM makAnomAM munie na rahevuM. [3/5-12] raheThANa kevI rIte mAgavuM? munie musApharakhAnAM vageremAM jaIne pUratI tapAsa karyA bAda raheThANa mAgavuM. tene je gRhasvAmI ke adhiSThAtA heya tenI A pramANe rajA levI: "he AyuSmana ! tArI marajI hoya te A makAnanA tuM kahe teTalA bhAgamAM tathA tuM kahe teTalA samaya sudhI ame ahIM rahIzuM; athavA (vadhu vakhata rahevAnuM haze topaNa). jyAM sudhI te ahIM rahevAno haIza ke A makAna tAre kabaje haze 1. mULaH ochAM chavajaMtuvALuM hAya. 2. mULaH tela, ghI, mAkhaNa, carabI. 3. juo pA. 94, [18]. 4. mA Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. zayyA tyAM sudhI ja rahIzuM, ane tyAra bAda cAlyA jaIzuM; tathA (keTalA jaltha rahezo ema pUche te mukarara saMkhyA na kahetAM,) jeTalA amArA samAnadharmI Avaze teTalA rahIzuM. (ema kahevuMTIkA ) [3/3] | bhikSu jenA makAnamAM rahe tenuM nAma pahelethI ja jANuM le; jethI, te nimaMtraNa Ape ke na Ape te paNa tenuM bhikSAnta TALI zakAya. [3/4 keTalAka deze koI bhikSu musApharakhAnAM vageremAM (anya RtumAM eka mAsa ane varSARtumAM cAra mAsa ema) eka vakhata rahyA pachI, pharI tyAM vAraMvAra rahevA Ave, to te kAlAtikramadeva kahevAya. [2/6] te ja pramANe tyAM gujArelA kALathI bamaNA ke tamaNu vakhatanuM aMtara pALyA vinA tarata pAchA tyAM Ave te upasthAnakriyA deva kahevAya. [2/7 keTalAka zraddhALu gRhastha pitAne mATe tabelA, vakhAre, parabo, kArakhAnAM ke tevAM bIjAM makAno banAvatI vakhate, zramaNa - brAhmaNa vagerene rahevA kAma Ave te mATe jANI joIne temane moTAM banAvarAve che. tevAM makAnamAM zramaNa - brAhmaNo AvatA jatA hoya, tyAra pachI sAdhu jaIne Utare, te te abhikrAMtakriyA doSa kahevAya ane pahelavahele ja jaIne Utare, to anabhikrAMtakriyA deva kahevAya. [2/8-9]. 1. mahAI = tuM rahe teTalA samaya sudhI (ochAmAM ochuM bhIne hAtha sukAya tyAM sudhI; vadhAremAM vadhAre pAMca divasa, ane madhyama prakAre te benI vaccenA gALA jeTaluM). 2. mULamAM A pramANe vigate che: luhAranAM kArakhAnAM (yAdaHLarLa che (athavA AvelA = zUnyagraha), devAlanI bAjunA esArA (mAtA), devAla (vALa), sabhAo, paraba, dukAne, vakhAre, tabelAo; cUnAnAM, darbhanAM, vAdharInAM, valkalanAM, jaMgalanAM, agninA ane kASThanAM kArakhAnAM ramazAnagRha, zAMtigRhe, zUnyagrahe, girigrahe, kaMdarAo tathA pASANamaDaze. ma. A.-7 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasvAmIne AcAradhama keTalAka zraddhALu gRhasthAe evuM sAMbhaLyuM hoya che ke, zramaNa bhagavAne pitAne uddezIne baMdhAvelAM makAnomAM nathI rahetA; tethI teo evo vicAra kare che ke, "ApaNe pitAne mATe makAna vagere baMdhAvIzuM; ane pachI te zramaNone ApI daI ApaNe mATe bIjo banAvIzuM." AvuM jANyA bAda je kaI sAdhu tevAM makAnamAM Utare, te te varSAkiyA doSa kahevAya. 2/10 te ja pramANe keTalAka zraddhALu gRhasthoe amuka gaNatarIbaMdha zramaNa, brAhmaNa, atithi, kRpaNa vagere mATe makAne taiyAra karAvyAM hoya che. tevAM makAnamAM rahevA javuM te mahAvardhakiyA deSa kahevAya. [2/11] te ja pramANe aneka zramaNa vargone mATe taiyAra karAvelAM makAnamAM UtaravuM te sAvaghakriyA deva kahevAya. [2/12] keAI gRhastha samAnadharmI amuka eka zramaNane uddezIne, ye prakAranA jIvonI meTI hiMsA karIne, chAdana, lIMpaNa, vagerethI makAna taiyAra karyuM hoya, temAM ThaMDuM pANuM bharI rAkhyuM hoya, ane agni saLagAvI rAkhyuM hoya, tevA pitAne mATe taiyAra karelA makAnamAM UtaravuM e mahAsAvaghakriyA doSa kahevAya. ane tema karanAra nathI gRhastha ke nathI sAdhu. [2/17 paraMtu, je makAna gRhastha pitAne uddezIne lIMpaNanUpaNa vagerethI taiyAra karyuM hoya, temAM jaIne rahevuM e apasAvaghakriyA deva kahevAya. [2/14 keTalAka saraLa, ekSaparAyaNa tathA niSkapaTa bhikSuo kahe che ke, bhikSune nirdoSa ane joItuM raheThANa maLavuM sulabha nathI. kAraNa ke, 1. "have tamananA ' TIkAkAra zramaNAnA pAMca vargo jaNAve che: nigraMtha (jaina), zAca (bauddha), tApasa, airika ane AjIvika. 2. makAnanA bArIbAraNAnI ughADavAsa karIne (haMyAjaduvAviLo). 3. TIkAkAra jaNAve che ke, ahIM sudhI varNavelAM nava prakAranAM raheThANamAMthI abhikrAMtakriyA ane alpasAvacakriyA e be doSavALuM raheThANa svIkAravA yogya che, ane bAkInAM tyAgavA yogya che. Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. zayyA kAMI nahIM teA te khAdana, lIMpana, bArIbAraNAMM tema ja bhikSAnanI bAbatamAM zuddha nathI ja hAtuM. vaLI, bhikSu vakhate caMkramaNu kare che; vakhate sthira bese che; vakhate svAdhyAya kare che; vakhate sUve che ane vakhate bhikSA mAge che. eTale te badhI bAbatamAM anukULa evuM raheThANu tene maLavuM muzkela ja che.' AvuM sAMbhaLI keTalAka gRhasthA bhikSune anukULa Ave tevI jagAe taiyAra karI rAkhe che; temAM hissA vaheMcavAne hAya ! vaheMcI rAkhe che; jAte temAM thApuM rahe che ane ema potAnI samaja pramANe bhikSune svIkAravA yogya karI, rAkhI mUke che. teA have prazna thAya che ke, munioe pAtAne svIkAravA yogya ke na svIkAravA yAgya raheThANunuM varNana gRhasthA AgaLa karI batAvavuM te yogya che? hA, yAgya che." [3/1] 3 pAtharaNuM. kevuM mAgavuM? bhikSune pAtharaNuM mAgavAnI jarUra paDe, tyAre teNe je pAtharaNuM jhINAM IMDAM ke jIvajaMtu vagere vALuM jaNAya, te na svIkAravuM; paraMtu, IMDAM ke jIvajaMtu vinAnuM svIkAravuM. te paNa joI e tethI mATuM hAya to na svIkAravuM; joI e tevuM nAnuM hAya tApaNu dAtA tene pAchuM levA nA pADatA hoya teA na svIkAravuM; dAtA tene pAchuM levA kabUla thatA hAya tApaNu te bahu zithila ke hAlI gayeluM hoya, te 1. jIe pA. 98 mAM. 2. 2. utAro ApanAra ja zikSane zikSA ApavAnA paNa Agraha kare, ane bhikSu te svIkArI zake nahIM eTale tenuM mana dubhAya. tt 3. padghattimA (DhAnArtha" pittA vRkSatti:) { 4. 3jila1puvA,niti hatapujvA, parimAvuvA, muttapujvA, TTi vipuvA 5. alabatta, tema karavAmAM kAMI bIjo irAdo manamAM na hovA joI e. 6. mULamAM saMstAraka' zabda che. paNa temAM pATa, pATiyuM badhuM AvI jAya. 7. mULa : alpa IMDAM ke jIvajaMtuvALuM. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 mahAvIra svAmIne AcAradharma tene na svIkAravuM; paraMtu daDha tathA majabUta hoya to ja svIkAravuM. [3/137] atyAra sudhI varNavelA de tyAgyA pachI bhikSue pAtharaNuM mAgavAnA cAra niyame jANavA joIe, ane temAMthI koI ekane anusaravo joIe.' 1. bhikSue ghAsa, dAbha ke parALa AdinAM pAtharaNumAMthI kaI paNa ekanuM nAma laIne ja gRhastha pAsethI pAtharaNuM mAgavuM; jema ke: tRNanuM, dAbhanuM, ghAsanuM, parALanuM, vAMsanI cIpanuM ke pIpaLA vagerenAM pATiyAMnuM ; emAMnuM kaMI nakkI kareluM pAtharaNuM pite mAge ke bIje Ape te le, e pahele niyama. [3/18]. 2. upara jaNAvelAMmAMnuM nakkI kareluM keI pAtharaNuM gRhasthane ghera dekhIne mAge athavA te Ape te le, e bIje niyama. [/19 3. jene ghera utAro karyo hoya, tenI pAse upara jaNAvelAmAMthI koI pAtharaNuM maLI Ave te le; nahIM te, ubhaDaka ke palAMThI vagere vALIne besI rahI, AkhI rAta vitAve, e trIje niyama. [3/20] 4. jene tyAM utAro karyo hoya tene tyAM sUvA lAyaka paththara ke lAkaDAnI chAMTa taiyAra paDelI ja maLI Ave, te tenA upara saH nahIM te ubhaDaka ke palAMThI vagere vALIne besI rahI, AkhI rAta vitAve e cotho niyama. 1. mULamAM pratimAo" zabda che. 2. maLamAM nIce pramANe nAmo che: IkkaDa(ghAsanuM, vAMsanI cIpanuM (kaTiNa, jaMtuka(ghAsa)nuM, paraga(ghAsa)nuM, merapIMchanuM, tRNanuM, dAbhanuM, ciMkanuM, pataMgazeraDI jevAM parvavALA tRNa)nuM, pIpaLA(vagerenAM lAkaDAM ke pAna)nuM, ke parALanuM. 3. maLamAM pRthvIzilA tathA kAchazilA zabda che. te je chAdikane vize pATiyAM jaDiyAM huI, tehavA saMthArA pAtharyA ja lahisyuM to saMthAre karicyuM."- TabAkAra. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. zamyA kudI na A cAramAMthI kAI paNu eka niyama lenAre ema khelavuM ke, 'meM ja kharA niyama lIdhA che, ane khIjAe khATA niyama lIdhA che.' paraMtu ema mAnavuM ke, bIjAe je niyamane anusare che ane huM paNa je niyamane anusaruM chuM, te jinanI AjJA pramANe ja che; ane dareka peAtAnAthI zakaya tevA AcAra pALI rahyo che.[3/21] kevI rIte pathArI karavI tathA sUvuM? makAna zAdhyA bAda bhikSue te jagAne joI-tapAsI tathA vALI-jhUDI tenA upara sAvadhAnatApUrvaka Asana, pathArI ke beThaka karavAM. te pathArI paNu ni va che ke nahIM, te joI-tapAsI levuM. [1/3] pathArI mATe jagA zeAdhatI vakhate AcArya. upAdhyAya vagere tathA bALa, khImAra ke mahemAna vagere mATe rakhAyelI jagA cheADIne, bAkInI jagAmAM - cheDe ke vacamAM, sarakhI jagAmAM ke viSama jagAmAM, pavanavALI jagAmAM ke pavana vinAnI jagAmAM, sAvadhAnIthI pathArI karavI. [3/24] sAdhue sUtAM pahelAM maLamUtranI jagA jANI levI. nahIM teA, rAtamAM meDAvahelA maLamUtra tyAgavA jatAM te paDe-AkhaDe ane hAthapaga bhAMge ke jIvAnI hiMsA kare. [3/23] 101 sUtA pahelAM bhikSue mAthAthI paga lagInA zarIrane lUchI nAkhI sAvadhAnatApUrvaka sUvuM. [3/25] ghaNA jaNa eka jagAe sUtA hoya, teA bIjA kAne hAtha, paga ke zarIra aDe nahIM te rIte sUvuM; tathA sUtA bAda (jorathI) zvAse zrvAsa letI vakhate, chIMkatI vakhate, bagAsuM khAtI vakhate, oDakAra khAtI vakhate," ke vAchUTa karatI vakhate mAM ke gudA hAthathI DhAMkIne sAvadhAnatApUrvaka te te kriyA karavI. [342 6-7] makAnamAM khIjA ghaNA sUtA hoya, ane ghara nAnuM, nIcuM ke nIcAM khAraNAMvALuM tathA bhIDavALuM hoya; tA tevA makAnamAM rAta 1. uDDo! 7 1 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasvAsInA AcAradharma daramyAna ke meADAvahelA nIkaLatI ke pesatI vakhate, hAtha AgaLa karIne pachI paga mUkIne sAvadhAnatApUrvaka pesavuM ke nIkaLavuM. kAraNu rastAmAM zramaNAdinAM chatra, pAtra, daMDa, lAThI, kamaMDaLa, vastra, paDadA, cAmaDAM, pagarakhAM4 ke cAmaDAM kApavAnAM hathiyArA Amatema rakhaDatAM paDayAM hAya; tethI, bedarakArIthI cAlavA jatAM sAdhu tyAM paDI-AkhaDI hAthapaga bhAMge ke jIvajaMtunI hiMsA kare. [3/2] 102 pAtharaNuM kevI rIte pAchuM ApavuM ? mAgeluM pAtharaNuM gRhasthane pAchuM ApavuM hoya, teA IMDAM ka jIvajaMtuvALuM pAchuM na ApavuM; paNa IMDAM ke jIvajaMtu vinAnuM, joItapAsI tathA sApha karIne Apavu. [3/22] samatA bhikSune sUvA mATe kAI vAra sarakhI jagA maLe, to kAI vAra kharabacaDI maLe; kAI vakhata pavanavALI maLe, te kAI vakhata pavana vinAnI maLe; kAI vakhata kacarALI maLe, teA kAI vakhata sApha maLe; kAI vakhata DAMsamaccharanA upadravavALI maLe, te kAI vakhata tevA upadrava vinAnI maLe; kAI vakhata paDelakhaDela maLe, to kAI vakhata AbAda maLe; keAI vakhata bhayapUrNa maLe, te kaI vakhata nirbhaya maLe; te paNu, munie te dareka jagAne samatApUrvaka svIkAravI; paraMtu khinna ke harSita na thavuM. muninA AcAranI e ja saMpUrNatA che ke, te badhI bAbatamAM rAgadveSarahita tathA potAnA kalyANamAM tapara rahIne, sAvadhAnatApUrvaka varte. [3/28) 1. pura/sthaLa vajjA pALa / . misiyA (ma"gg:) . / . niiimatrI (niSThA) 4. mULamAM te sammola (nava) che. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ musApharI bhikSu athavA bhikSaNa ema jANe, ke have varSARtu AvI cUkI che, tathA sArI peThe varasAda varasavAthI ghaNAM jIvajaMtu utpanna thayAM che, ghaNA aMkura phUTI nIkaLyA che, tathA rastAo ghaNuM jIvajaMtu, vanaspati vagerethI bharapUra thaI gayA che, ane javara-avara baMdha paDavAthI ghAsamAM dekhAya tevA paNa rahyA nathI; to teNe gAmegAma pharavAnuM baMdha karavuM, ane saMyamapUrvaka koI ThekANe cAturmAsa karIne rahevuM. [1/1] je gAma ke zaheramAM meTI svAdhyAyabhUmi na hoya; kharacupANI javAnI savaDa paDatI jagA na hoya, sUvA mATenuM pATiyuM, pITha TekavavAnuM pATiyuM, pAtharaNuM, raheThANuM ane nirdoSa tathA svIkAravA gya bhikSAna sulabha na hoya; tathA jyAM ghaNu zramaNa - brAhmaNa, bhikhArI vagere AvyA hovAthI, athavA AvavAnA hovAthI, bahu bhIDa thavAne kAraNe javara-avara, svAdhyAya, dhyAna vageremAM aDacaNa paDe tema hoya tevA gAma ke zaheramAM bhikSue cAturmAsa na rahevuM. paraMtu jayAM tevuM na hoya, tyAM saMbhALapUrvaka cAturmAsa karIne rahevuM. [1/ra-3] 1. mULa : 1 sAdhu eka jagAe sthira na rahI zake; te eka gAmathI bIje gAma pharato rahe. anya RtumAM kAraNasara vadhAremAM vadhAre eka mAsa ane varSARtumAM cAra mAsa te eka jagAe sthira rahI zake. 2. mULamAM vAsAvAsa' - varSAvAsa zabda che. 3. mULa viharamUnA zAstrAdikanuM vAMcana-manana karavA mATe ekAMta jagA. 4. mULamAM vicArabhUmi" - vicArabhUmi zabda che. vahimanamUfma - TIkA. 5. phAsue ucche ahesaNijje / Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 mahAvIrasvAmInA AcAradhama varSARtunA cAra mAsa pUrA thaI jAya ane hemaMta RtunA pazu pAMcadaza divasa vItI jAya; chatAM, jo rastAo haju khahu jIvajaMtu tathA ghAsa vagerevALA hAya, ane zramaNu - brAhmaNu vagere leAkAnI AvA zarU na thaI hAya, te bhikSue gAmegAma pharavAnuM zarU na karavuM; paraMtu rastA upara jIvajaMtu, dhAsa vagere ochAM thaI jAya ane zramaNAdinI AvajA zarU thaI jAya, tyAra bAda sAvadhAnIthI eka gAmathI bIje gAma pharavAnuM zarU karavuM. [1/4-5] gAmegAma kevI rIte pharavuM? 2 bhikSae cAlatI vakhate peAtAnI AgaLa cAra hAtha jeTalI mIna upara najara rAkhIne cAlavuM. rastAmAM jIvajaMtu pharatuM dekhIne, pamane AgaLathI ke pAchaLathI ke ADAavaLA UMcA karIne cAlavuM. jIvajaMtu vagere vinAnA rastA maLatA hoya, te lAMkhe| hAya tApaNu te raste javuM; paraMtu, jIvajaMtu, khIja, hariyALI, pANI, sajIva mATI vagerevALA Trake raste na javuM. [1/6] C bhikSue bIje gAma jtI vakhate mArgamAM gRhasthA ke bIjAe sAthe bakabakArA karatA ne cAlavuM. rastAmAM sAmA vaTemArgu maLe ane pUche ke, A gAma ke zahera kevaDuM che; tyAM keTalA dheDA, hAthI, bhikhArI ke manuSyA rahe che; tyAM bhAtapANI, mANusa, dhAnya vagere gheADAM che ke ghaNAM che;' - te teneA bhikSue kAMI javAba na ApavA; tema ja jAte pazu temane tevuM kAMI pUchyuM nahIM. [2/8, 17] - bIje gAma jatAM sAthe AcArya, upAdhyAya ke potAnAthI adhika guNavALA sAdhuja hoya, te temanA hAthapaga sAthe peAtAnA hAthapaga athaDAya nahIM tevI rIte saMbhALapUrvaka cAlavuM; ane 1. ratha I1 2. 'jIvamAtra' vatur jJatramAna-TIkA, 7. maTTinA avidvatye - nijIva na banelI mATI. 1 4. addArAttiniya | - Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. musApharI rastAmAM vaTemArgue maLe ane pUche ke, 'tame krANu cheA, kayAMthI Ave che ke kayAM jAme che ?' ~~~ teA tenA javAba peAte na ApatAM AcAryAdikane ApavA de; ane te javAba ApatA hAya tyAre vacce na elavuM. [3/4-7 mArgamAM kAI vaTemArgu sAmeA maLe ane pUche ke, 'rastAmAM tame amuka manuSya, prANI ke paMkhI joyuM che; ke amuka kaMda, mULa, vanaspati, agni, pANI ke dhAnya joyuM che; jo joyuM hoya tA kaheA ane batAvA'-- tA tene kAMI na kahevuM ke batAvavuM. tenA praznanI cUpa rahI upekSA ja karavI. ane jANavA chatAM, 'huM jANuM chuM' ema paNa kahevA na javuM. e ja pramANe, kAI paDAva nAkhIne paDelA lazkaranI bAbatamAM pUche, athavA huve kayuM gAma Avaze ema pUche, ke amuka gAma javAnA raste keTalA lAMkhA che evuM pUche, te te badhA praznonI bAbatamAM paNu e pramANe ja samajavuM. [3/8-12 105 mArgamAM, kAdavathI kharaDAyelA paga sApha thAya te irAde, pagaravaTathI AghApAchA thaI ghAsa ke lIleAtarI tADatA, dabAvatA ke kacaratA na cAlavuM; paraMtu, pahelethI tapAsI rAkhelA tathA thADI lIlAtarIvALA bhAgamAM ja saMbhALapUrvaka cAlavuM. [2/13] mArgamAM killA, khAI, kATa, daravAjA, AgaLA, khADI, guphAo vagere oLaMgavAnAM AvatAM hAya, te! bIjo rasto hoya tyAM sudhI tene TUMka raste paNu na javuM; bIjo rastA na heAvAthI tyAM thaI ne ja javuM paDe, to jhADa, gucchA, gulma, latA, velA, tRNu, jhADavAM ke tevI kAI paNu vanaspati pakaDIne UtaravuM; athavA kAI vaTemArgu jatA hoya te tenA hAthanI madada mAgavI. ane e rIte saMbhALapUrvaka UtarIne AgaLa cAlavu . [2/14-5] 1. vappANi, vA phalihANi vA pAgArANi vA toraNANi vA aggAviNAla aggalapAsagANi vA gaDDAo vA darIo vA / Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasvAmInA AcAryama mArgamAM dhAnya,1 gADAM, ratha tathA dezanA ke paradezanA sainyane paDAva dekhIne, bIjo rasto hoya te tevA phUMke raste paNu na javuM. bIjo rasto na hovAthI tyAM thaI ne ja javuM paDe, ane sainyane kAI mANusa AvIne kahe ke, A teA jAsUsa che, mATe tene pakaDIne kheMcI cAlA;' te teve vakhate vyAkuLa thayA vinA, tathA manane bahAra javA dIdhA vinA, potAnI jAtane ekAgra karI, samAhita karavI. [2/16] 106 3 je mArgamAM sarahada uparanAM vividha prakAranAM cArAnAM, svecchAnAM tathA anAryAM vagerenAM sthAne AyatAM hoya, ke jyAMnA leAkone dharmabhAna karAvavuM muzkela ane azakaya che, tathA je loko akALe khAvApIvA tathA sevA vagerene vyavahAra kare che - te mA bIjAM sArAM sthaLe ane pradeze! hAvA chatAM vicaravA na javuM. te ja pramANe je mArge rAjA vinAnAM, ke gaNusattAka ke nAnI vayanA rAjAvALAM ke e rAjavALAM ke koI paNa jAtanA rAjya vinAnAM ke arasaparasa virAdhavALAM sthaLa AvatAM hoya, te mArge pazu na javuM. kAraNu ke, tyAMnA mUrkha leAko tene cAra, jAsUsa ke sAmA pakSane mAsa dhArI mAre, dhamakAve ke tenAM vastrAdi jhUMTavI le ke toDIphADI nAkhe. [1/8-10] je mArge jatAM lAMkhA vagaDAu raste pAra karavAnA hoya, je eka divase, e divase, / traNu, cAra kaeN pAMca divase paNa pAra karAya ke na karAya teve mArge khIjA sArA pradeza hAvA chatAM na javuM; kAraNa ke adhavaca varasAda AvI paDe, te rastA jIvajaMtu, 1. navasALi (-gedhUmAvyAnthAni) I 2. khaira, zakhara, pulindra sAdi mleccha - TIkA -- 3. Arya-anAryanI jaina kalpanA mATe jIe bhagavAna mahAvIranI dharmakathAo', pA. 205. 4. vid / aneAdazamanIthaH paMyA: - TIkA. -- Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. musApharI 107 hariyALI ke pANIvALa thaI jAya ane jamIna paNa bhInI, sajI thaI jAya. [ 111-2] mArge cAlatAM, kilA, khAI, koTa, guphA, parvata uparanAM gharo(phUTAgAra), bhoMyarAMo, vRkSa, parvatagRhe, caityavRkSa, stUpa, musApharakhAnAM ke udyAnagRha vagere AvAsa ane bhavano hAtha UMco karIne, AMgaLI karIne ke UMcAnIcA thaIne jovAM nahIM; paNa sAvadhAnIthI sIdhe mArge cAlyA javuM. te ja pramANe jaLAzaya vagerenI bAbatamAM paNa samajavuM. kAraNa ke, tema karavAthI tyAM je pazupaMkhI vagere sthaLacara, khecara ke jaLacara prANIo hoya te "A zramaNa amane vAre che," ema mAnI, trAsa pAmI, nAhaka vADa vagere saMtAvAnI jagA tarapha doDe. 31-3] mArgamAM vakarele Akhale, siMha, vAgha ke dIpaDo vagere dekhIne temanAthI bI jaI, mArga cheDI unmArge na javuM ke vana, gahana tathA bIjI durgama jagAmAM na pasI javuM, ke jhADa upara na caDI javuM; ke UMDA pANImAM kUdI na paDavuM; ke vADa, hathiyAra che tevuM bIjuM kaI zaraNa na icchavuM. paraMtu, jarA paNa gabharAyA vinA, svastha rIte saMyamapUrvaka cAlyA javuM. te ja pramANe mArgamAM lUMTAruonuM ToLuM che ema jANavA chatAM bIjA lAMbA mArge bhayathI javA na icchavuM. te lUMTAruo pAse AvI kapaDAM vagere mAge ke kADhI ApavAnuM kahe, te tema na karavuM. teo, 'jAte jhuMTavI levAM paDaze ema mAnI, jAte utArI le. to pachI temane namaskAra, aMjali ke kAlAvAlA 1. mULamAM bhAThAM (vachaLa), carA (vivALi) dharA (mAIna), nadI vaccenA beTa (vaDhavANa), raNa (rvirf) araNya, parvata, kuvA (mo), taLAva, dharA, nadI, vApI, puSkariNI, dIdhiMkA (2mavA taravA karelI), guMjAlikA (uDuM, gaMbhIra, kuTila tathA bAdheluM nahIM tevuM jaLAzaya), sAvaro ane sarovaranI paktio che. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra svAmIne AcAradhama karI te badhuM pAchuM na mAgavuM; paraMtu, dharmakathanapUrvaka mAgavuM athavA gupacupa upekSA karavI. vaLI, caroe tene je kAMI mArajhUDa karI hoya, te gAmamAM ke rAjadarabAramAM na phelAvavI; tathA keIne ema na kahevuM ke, "he AyuSyaman ! A coroe mane Ama karyuM; tathA manamAM evo saMkalpa paNa na karavo. paraMtu vyAkuLa thayA vinA, svastha citte sAvadhAnIthI cAlyA javuM. [3/136 ] pANImAM kevI rIte UtaravuM? eka gAmathI bIje gAma jatAM mArgamAM keDa barAbara pANI AvatuM hoya, te pahelAM pagathI mAthA sudhInuM zarIra jIvajaMtu tapAsI sApha karavuM, pachI eka paga pANImAM ane bIjo paga bahAra -- e pramANe saMbhALapUrvaka, pitAnA hAthapaga bIjAnA hAthapaga sAthe athaDAya nahIM tema, rUDI rIte pasAra thavuM. [28-10] pANImAMthI pasAra thatI vakhate zarIrane ThaMDaka mATe ke dAha maTADavA, UMDA pANImAM jaI jhabakALavuM nahIM. paNa samAna pANImAM thaIne ja cAlyA javuM. sAme kAMThe pahoMcIne, zarIra bhInuM hoya tyAM sudhI kinAre ja thobhI javuM. bhInA zarIrane koruM karavA lUchavuM, ghasavuM ke tapAvavuM nahIM. paNa jyAre svAbhAvika rIte bhInAza UDI jAya, tyAre zarIrane lUchI karI AgaLa cAlavuM. [2/11-2] nAvamAM kevI rIte javuM? mArgamAM nAva vaDe pAra karAya teTaluM pANI Ave, te gRhastha bhikSune pitAne mATe ja kharIdI heya, uchInI ANuM heya. adalabadala karI hoya, yA sthaLa uparathI jaLamAM ANI hoya, athavA jaLamAMthI sthaLa upara AvyuM hoya, bharelI khAlI karAvI hoya, ke 1. TIkAkAranA kahyA pramANe, eka paga pANImAM mUkI bIjo paga UMce kare - pANImAM ja baMne paga ghUmaraDatA na javuM. 2. nAvAsaMtaifma' uDhA Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. musApharI 109 kAdavamAM khUMcelI upara kaDhAvI hoya - tevI nAvamAM teNe thoDe dUra javA ke lAMbe mArga kApavA paNa kadI na besavuM; paraMtu je nava gRhasthAe pite sAme pAra javA taiyAra karI hoya, te nAvane tevI jANI, bhikSue te gRhasthanI paravAnagI lIdhA bAda ekAMtamAM cAlyA javuM, ane pitAnAM vastrapAtrAdi tapAsI laI, tathA temane eka bAju mUkI, mAthAthI paga sudhInA zarIrane lUchI sApha karavuM; pachI, (sAme pAra pahoMcAya tyAM sudhI) khAnapAnano tyAga karavAnI pratijJA levI, ane eka paga pANImAM tathA bIjo paga bahAra, ema saMbhALapUrvaka vahANa upara caDavuM. [1/13-4] nAva upara caDatI veLA te AgalA bhAga upara jaIne na bese, cheDe paNa na bese, ke maLe paNa na bese, tathA vahANanAM paDakhAM pakaDI, AMgaLI karI, ke uMca nIce thaI aMdara kazuM jeje na kare. nAvavALA je tene AvIne kahe ke, "he AyuSyana, tu A vahANane Ama kheMca ke dhakela, ke A vastu temAM nAkha, ke tene deraDuM pakaDI kheMca, te teNe tenA tarapha dhyAna na ApavuM, paNa cUpa rahevuM. pele ema kahe ke, "tArAthI ema na thaI zake, te amane nAvamAMthI deraDuM kADhI A5, jethI ame kheMcIe; te paNa teNe kAMI na karavuM. pele ema kahe ke, "tuM nAvane halesuM, cATa, vAMsa, ke vaLo laIne calAva; topaNa teNe kAMI na karavuM. pele ema kahe ke, "tuM nAvamAM bharAtA pANIne hAtha, paga, vAsaNa 1. uparavaTa jatI, nIce vaheNe jatI, ke tIrachI jatI, evAM nAvanAM vizeSaNa mULamAM vadhu che; tathA je jana sudhI, ardha jana sudhI, thoDA yA vadhu mArga kApavA mATe paNa', evAM mArganAM vizeSaNa vadhu che. - 2. muddo e hoya che ke, sAme pAra jIvate pahoMce, te e pratijJA maTI jAya; paNa adhavaca DUbI jAya, te maratAM pahelAM anazana svI kAryAnuM phaLa maLe. mULamAM tene mATe sAgArika bhaktapratyAkhyAna zabda che. 3. mULamAM "avallabha" nAmanA nAva haMkAravAnA sAdhananuM nAma vadhAre che. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 mahAvIrasvAmIne AcAradharma ke pAtra vagerethI uleca; te paNa teNe kAMI na karavuM. pele ema kahe ke, nAvanA A chidrane tuM tArA hAtha, paga, vagere avayathI, ke (nAvamAM rahetA ulecavAnA sAdhana vaDe, ke) vastra, mATI, kamaLapatra ke kurUviMda ghAsa vaDe DhAMkI rAkha; tepaNuM kAMI na karavuM. munie, chidramAM thaIne pANI bharAtuM joIne, nAvikane jaIne ema na kahevuM ke, "A pANI bharAya che;' tema ja pitAnA manamAM paNa te vAta lUMTayA na karavI. paraMtu vyAkuLa thayA vinA, tathA cittane bahAra javA dIdhA vinA, pitAnI jAtane ekAgra karI, samAhita karavI. [1/15-21] vaLI nAvamAM musApharI karatI vakhate nAvika AvIne tene bIjuM koI kAma batAve, jema ke: A chatra pakaDa, ke amuka zastra pakaDa, ke A chokarA-chokarIne dUdha ke pANI pIvarAva, - te tenI vAta teNe kabUla na karavI. AthI ciDAIne koI ema kahe ke, "A te nAva upara nakAme be ja che, mATe ene pakaDI pANImAM phekI de; te e sAMbhaLI te munie tarata vastro alaga karI levAM, athavA mAthe vIMTI levAM, ane pelA karakama loko tene hAtha vaDe pakaDI pANImAM nAkhavA Ave, to teNe temane kahevuM ke, "AyuSyamAna gRhastha! mane hAtha pakaDI pheMkavAnI koI jarUra nathI. huM pote ja pANImAM UtarI paDIza." ema kahevA chatAM pelA tene pakaDIne pheMkI de, to paNa teNe mana na bagADavuM, ke temanI sAmA na thavuM; paraMtu vyAkuLa thayA vinA, sAvadhAnIthI te pANI tarI javuM. [2/13 pANImAM taratI vakhate hAtha paga vagere arasaparasa na aphALe, tema ja DUbakIo na mAre; kAraNa ke, tema karavAthI pANI nAka-kAnamAM pesI nAhaka vinAza pAme. muni pANImAM taratAM 1. jAvAstivamenA 2. maDhamArA 3. 3 nA 1 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. bhASA 111 thAkI jAya, te te potAnAM badhAM ke thoDAM vastrAdi jatAM kare temanAmAM baMdhAI na rahe. pachI jyAre kAMThe pahece, tyAre zarIra bhInuM hoya tyAM sudhI kinAre ja besI rahe, tene sUkavavA lUche, ghase ke tapAve nahIM; paNa ApoApa tenI bhInAza UDI jAya, tyAre tene lUchI karIne AgaLa cAle. [2/4-7 bhikSu athavA bhikSuNInA AcAranI e ja saMpUrNatA che ke, te badhI bAbatamAM haMmezAM rAgadveSarahita tathA pitAne kalyANamAM tatpara rahIne, sAvadhAnatApUrvaka varte. bhASA ahIM varNavelA vANInA AcAro sAMbhaLIne bhikSue jANavuM ke, nIcenA vAkajhege anAcArarUpa che, tathA temane satparue AcAryA nathI. te jevA ke: kodhathI belavuM, mAnathI bolavuM, lebhathI belavuM, jANIbUjIne kaThora belavuM vagere. vivekI munie A badhA devayukta vApragAne tyAga kare. [1/1] sAdhue (jANyA vinA ke khAtarI karyA vinA) nizcayapUrvaka nahIM belaDu: jema ke, Ama cokasa che ke Ama cokasa nathI ja, (amuka sa dhune) AhArapANa maLaze ja ke nahIM maLe, te khAI leze ja, ke nahIM ja khAI le; amuka Avyo che ja ke nathI ja Avyo; Ave ja che ke nathI ja Avata; Avaze ja ke nahIM ja Ave. jarUra paDye, sAdhue, vicAra karIne tathA khAtarI karIne ja nizcayapUrvaka kAMI kahevuM. [1/2] ekavacana, dvivacana, bahuvacana, nArIjAti, narajAti, nAnyatara jAti. pahele puruSa, bIjo puruSa, trIjo puruSa, ke bIje trIjo Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 mahAvIrasvAmIne AcAradharma mizra, ke trIjo bIje mizra bhUtakALa, vartamAnakALa, bhaviSyakALa, pratyakSa ane parekSa,-e soLa prakAramAMthI koI paNa vAparatI vakhate, vicArapUrvaka, khAtarI karIne, sAvadhAnatAthI saMyamapUrvaka tathA upara jaNAvelA dene tyAga karIne bolavuM. [1] .. bhikSae nIce pramANe vANInA cAra prakAre jANavA: satya, asatya, kaMIka satya ane kaMIka asatya, na satya ke na asatya'. A cAre prakAranI vANuomAMthI je kaI vANI sadeva, karmabaMdhana karAvanAra, karkaza, kaDavI, nidhura, kaThera, anarthakArI, prANIonAM chedana-bhedana tathA temane upadrava-paritApa karAvanArI hoya, te cAhIne na belavI. paraMtu je vANI satya, suma, nahIM satya ke nahIM asatya, tathA upara jaNAvelA dethI rahita hoya te cAhIne bolavI. [1/4-6] 1. TIkAmAM "adhyAtmane athe pahele puruSa na karatAM, bIja kahevA jatAM mananI vAta nIkaLI paDe te' -e karyo che. tathA upanIrane artha prazaMsAvacana karyo che, ane "apanIrane e prazaMsAthI UlaTuM -e karyo che. te ja pramANe mizranuM paNa samajavuM. 2. e prakAra e rojanA vyavahAramAM bolAtI vANIne, eTale ke, keI ne bolAvatI - AjJA karatI vakhate vANune che. mULamAM AnI pachI nIcenAM vAkya che: vANunA A cAra prakAra bhUta, vartamAna ane bhaviSya kALanA tIrthakaroe kahyA che, kahe che ane kaheze. e cAre prakAranI vANunAM paramANuo acitta, tathA varNa, gaMdha, rasa ane sparzayana, tathA vadhaghaTa ane vividha pariNAma pAmanArAM che, ema paNa tIrtha karee kahyuM che. vANI bolatA pahelAM ane bolyA pachI vANI nathI. hatI, paNa a-vANI hoya che. Ama bolAtI hoya te ja vakhate te vANI kahevAya che. saMbhava che ke, zabda nitya che evuM mAnanAra vAdIone javAbarUpe e bhAga heya. 3. uparathI asatya dekhAtI paNa kuzAgrabuddhithI jonArane satya lAgatI. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. bhASA 113 bhikSa koIne belAvate heya, ane te na sAMbhaLe, te tene avajJApUrvaka "cAMDALa, "kUtarA', 'cora', "chinALa", "jUThA" vagere saMbodhanathI na uddezo; tema ja tenAM mAtapitAne paNa tevAM vizeSaNa lagADI tene na saMbodhe; paraMtu, "he amuka athavA he AyuSmAna, he zrAvaka, he upAsaka, he dhArmika, ke he dharmapriya, ema kahIne saMbodhana karavuM. strInI bAbatamAM paNa ema ja samajavuM. [1/8] bhikSae AkAza, garjanA ane vIjaLIne deva na kahevAM. tema ja deva varasya, ke deva varasate baMdha thaye, ema paNa na kahevuM. vaLI, varasAda paDe yA na paDe, dhAnya nIpaje yA na nIpaje, rAta ajavALI thAo yA na thAo, sUrya Ugo yA na Ugo. rAjA chato yA na chate - ema paNa na besavuM. AkAza vize kAMI kahevAnuM hoya te tene nabhodeva ke evuM kAMI kahevAne badale, aMtarikSa - ema kahevuM. tema ja deva varasya ema kahevAne badale, vAdaLa eka thayuM ke varasyuM ema kahevuM. [1/1ra-3 muni athavA AryAe keTalAMka hIna rUpa joIne temane tevAM ja na kahevAM. jema ke sUjelA pagavALAne hAthIpage na kahevo; ke koDhavALAne koDhiye na kahe vagere. TUMkamAM, je kahI batAvavAthI sAme mANasa gusse thAya, tevI vANuM cAhIne na bolavI. [21] bhikSae keTalAMka rUDAM rUpa joIne temane tevAM ja kahevAH jema ke ejaravIne ojasvI, tejasvIne tejasvI, yazasvIne yazasvI, vagere. 1. mULamAM: hela, gela, kupakSa (kheTAM mAbApane), ghaDadAsa (pANI bharanAra nokara), dagAbAja -e vizeSaNe vadhAre che. 2. mULamAM "judAjugi "guhya devane vicAravAnuM sthAna" e vizeSaNa vadhAre che. 3. mULamAM madhuprameha tathA tUTelA hAtha, paga, nAka, kAna ane ekavALAnA dAkhalA vadhAre che. ma. A.-6 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 mahAvIrasvAmIne AcAradharma TUMkamAM, je kahI batAvavAthI sAme mANasa gusse na thAya, te cAhIne bolavuM. [2/2] bhikSae koTa, kile, ghara vagere joIne ema na kahevuM ke A sAruM kareluM che, ke kalyANakArI che, ke karavA jevuM che. paraMtu jarUra paDe to ema kahevuM ke, e hisApUrvaka bAMdheluM che, devapUrvaka bAMdheluM che, ke prayatnapUrvaka bAMdheluM che. athavA dekhAvaDAne dekhAvaDuM kahevuM ane beDeLane beDoLa kahevuM. [2/3-4 te ja pramANe taiyAra karelAM khAnapAnanI bAbatamAM paNa samajavuM 2/5-6] bhikSae koI yuvAna tathA puSTa manuSya, Akhale, pADe, mRga, pazu ke paMkhI vagere joIne ema na kahevuM ke, e bharAvadAra che, ke carabIyukta che, ke goLamaToLa che, ke kApavA lAyaka yA rAMdhavA lAyaka che; paNa jarUra paDye ema kahevuM ke, enuM zarIra vadheluM che, ke bharAyela che; athavA tene bAMdhe majabUta che; athavA te lehImAMsathI bharele che; athavA te paripUrNa avayavovALo che. [2/7-8]. munie gAye vAcharaDA vagerene joIne ema na kahevuM ke, te dehavA lAyaka che, ke paleTavA lAyaka che, ke vAhane joDavA lAyaka che; paNa ema kahevuM ke, A gAya dUjhaNI che, ke juvAna che; athavA A vAcharaDe nAkhe che, ke moTe che. [29-10] - munie bAga, parvata ke vanamAM moTAM jhADa joIne ema na kahevuM ke, A mahela banAvavAnA kAmanAM che; ke ghara, pATa, AgaLa, haLa, vAhana ke tevI koI vastu banAvavAnuM kAmanAM che. paNa ema 1. pArma | - 2. mULamAM ATalAM nAma che - 0 (nava), 0 (pANImAM taravAnuM sAdhana), DhoLa0(mo), vaDha (sUvAnuM pATiyuM), caM (kAchapAtra), nar4(haLa), vi(haLavizeSa), paMkitagADAnI Ugha vagere), 4i(paranALa), jarI(kuDI), mANA(Asana), saghaLa(zayana), nA(vAhana), kavasa (raheThANuM). Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. bhASA 115 kahevuM ke, te jAtavAna che, UMcAM che, moTAM che. bahuzAkhAvALAM che,' beDoLa che, ke suMdara che. [2/11-2] e ja pramANe, vRkSone phaLa beThelAM jaIne ema na kahevuM ke, A phaLa pAkAM che, ke pakavIne khAvA jevAM che, ke hamaNuM ja khAvA jevAM che, ke kumaLAM che, ke kakaDA karavA lAyaka che. paNa bahu phaLavALAM vRkSa dekhIne ema kahevuM ke, phaLanA bhArathI A bahu lacI gayAM che, ke temane ghaNAM phaLa beThAM che, ke phaLanuM rUpa baMdhAyuM che. [2/13-4] munie khetaramAM UbheluM dhAnya pAkeluM dekhI ema na kahevuM ke, te pAkI gayuM che, ke lIluM che, ke jhagArA mAre che, ke laNavA gya che, ke poMka pADavA gya che. paNa ema kahevuM ke, te UgyuM che, te vadhyuM che, ke kaThaLa thayuM che, ke rasayukta che, ke dANA beThA che ke bharAyA che. [2/15-16] bhikSue vividha zabdo sAMbhaLIne ema na kahevuM ke, A sAre yA beTa che. paNa svarUpa batAvavA pUrato suzabdane suzabda kahe ane duHzabdane duHzabda kahe. te ja pramANe rUpa, gaMdha, ane rasanI bAbatamAM paNa samajavuM. [2/17-8]. bhikSue krodha, mAna, mAyA ane lebhane tyAga karI, vicArapUrvaka, khAtarIyukta bolanArA thavuM; sAMbhaLavA pramANe kahenArA thavuM; tathA utAvaLA thayA vinA, viveka karIne, samabhAvapUrvaka, sAvadhAnIthI bolanAra thavuM. ri/19I. bhikSu athavA bhikSuNInA AcAranI e ja saMpUrNatA che ke, te badhI bAbatamAM hamezA rAgadveSarahita tathA pitAnA kalyANamAM tatpara rahine, sAvadhAnapUrvaka varte. 1. pANatA, vihiMmata 2. TA (tromAni -rInA0). 3. vediyA (fdhAja ghoghAni - rInA0) 4. Dha, vaMduhaMmata, cirA, saDhA, amitA, patA, sArA ! Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vasa bhikSu ke bhikSuNIne vastranI jarUra paDe te teNe Una, rezama, rANu, tADapatrAdi, kapAsa ke tUlanAM banelAM. kapaDAM mAgavAM. je muni taruNu yuvAna, baLavAna, nIrAgI, ane majabUta bAMdhAne heya, te eka ja vastra pahere; khe nahi ane je sAdhvI hoya te cAra vastra pahere : eka be hAthanuM be traNa hAthanAM ane eka cAra hAthanuM. eTalI laMbAInAM saLaMga na maLe, te sAMdhIne kare. [1/1] ra 3 bhikSu athavA bhikSuNIe vajra mAgavA mATe be gAuthI vadhAre dUra javAnI icchA na karavI, . je vastra gRhasthe eka ke aneka svadharmI (jaina) bhikSu kaeN bhikSuNIne uddezIne ke amuke gaNatarIbaMdha zramaNu brAhmaNu vagerene uddezIne bhUtaprANAnI hiMsA karIne taiyAra karyuM hoya, kharIdyuM hoya ke UchInuM AkhuM hoya te vastrane sadoSa jANI bhikSue na svIkAravuM. [1/2] vaLI, je vastra amuka gaNutarIbaMdha nahi, paNu game te zramajI brAhmaNa vagere mATe upara pramANe taiyAra karavAmAM AvyuM hoya, paNa te haju bIjAe peAtAnuM gaNI vAparyuM" na heAya, te te vajra pazu sadeSa jANI bhikSue na svIkAravuM. paNu je vastra 1. bayi, maniya, sALavAM, potha, vomithuM, tuTa 2. saMvAdIo / 3. saMEIyelanA 4. jhUMTavI ApyuM hoya, (sahiyArI mAlakInuM hoI, khadhAnI) rajA vinA meLavyuM hAya, ke munine sAme jaIne nivedita karyuM' hoya' - vagere vizeSaNA piMDeSaNA (pa. 82, 1/11-2) pramANe ja samajavAM, dareka mAgavAnI vastu mATe A tathA pachInA niyama sAmAnya hoya che. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. vastra 117 bIjAe potAnuM gaNuM vAparyuM hoya, tene nirdoSa jANuM svIkAravuM. [1/2] te ja pramANe, je vastra gRhastha bhila mATe kharI heya, dhoyuM hoya, raMgyuM hoya, sugaMdhI dravya ane kavAthAmAM ghasI masaLIne sApha karyuM hoya athavA dhUpa ApI suvAsita karyuM hoya, te jyAM sudhI bIjAe pitAnuM gaNI vAparyuM na hoya tyAM sudhI na levuM. paNa bIjAe pitAnuM gaNuM vAparyuM hoya te levuM. [1/ bhikSae bahu moMghA mUlanAM maLe te paNa na levAM. [1/4-5. uparanA deje TALI, bhikSae nAcenA cAra niyamamAMthI koI ekane anusarI vastra mAgavAM : 1. UnI, rezamI, zaNunuM, tADapatranuM ke sutarAu, vageremAMthI 1. vIte, dhIma, rasama, ghaTTama, maTTa, TTama, saMpardhavitamU | 2. tenI vigato mULamAM A pramANe che : magrLa (amuka jAtanA uMdaranAM cAmaDAMmAMthI banAvelAM-TI), taLiA (bArIka), hiMga chANi, (bArIka tathA citravicitra), mAthALa (amuka dezamAM sUkSma ruvAMTIvALI bakarI thAya che tenI ruvAMTInAM), vAyafkha (amuka derAmAM IMdranIla varNane kapAsa thAya che tenAM), vomiyALi (kapAsanAM), yupuni (gauDa dezanA viziSTa kapAsanAM, ghaTTa (5TTasUtranAM), maifLa (malaya dezamAM thatA sUtaranAM), valkalanA taMtuonAM (TrugirLa), rezamI (cIna vagerenAM, sarAga, amila, gajajala, phAliya, ane kAyaha dezamAM banatAM kapaDAM, komaLa tathA prAvara (meTa kAmaLa). nIcenAM cAmaDAMnAM banelAM kapaDAM paNa na levAM : udra (e nAmanAM sidhu dezamAM thatAM mAchalAMnAM), pesa (e nAmanAM siMdhu dezanAM bArIka ruvATIvALAM pazuonAM), pesala te pazuonI ruvAMTInAM), kRSNa, nIla tathA gaura raMganA mRganAM cAmaDAMnAM, senerI ja rIbuTTI vagerevALAM (kULarf, af, paTTALi, janAvarUf), kAri.f). vyAdhracamanAM (vANivivadhALa, AbharaNeyukta (mAmaLA, mamarAvivitA). Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasvAmIne AcAradharma koI eka jAta nakkI karI, te jAtanuM ja jAte mAgavuM athavA gRhastha Ape ane nirdoSa hoya te levuM, e pahelA niyama. [1/6] 2. pAtAne joI tuM vastra gRhasthane tyAM dekhIne mAMgavuM athavA Ape te levuM, e bIjo niyama. [1/7 1. 3. gRhasthe aMdara ke upara paherIne vApareluM vastra ja jAte mAgavuM athavA Ape te levuM, e trIjo niyama. [1/8] 4. pheMkI devA jevuM, eTale ke jene bIjo kAI bhikhArI levA na icche, tevu ja vastra mAgavuM athavA levuM, e ceAtheA niyama. [1/9 A cAramAMthI koI paNu eka niyama anusaranAre ema kadI na mAnavuM ke pAte ja sArA niyama lIdhe! che, ane bIjAe kheATe niyama lIdheA che. [1/9 1 yAcaka yA Ape te 2 e niyama anusAra vastra mAgavA janAra bhikSune gRhastha ema kahe ke, 'tame mahinA bAda, ke daza ke pAMca divasa bAda, athavA kAle ke parama divase Avo; tyAre ame tamane vastra ApIzuM;' te bhikSue tene kahevuM ke, hai AyuSman athavA bahena, mArAthI evA saMketa kabUla rAkhI zakAya tema nathI. mATe tamAre jo ApavuM hoya, te! hamaNuAM ja ApeA.' te sAMbhaLI, pelA ema kahe ke, 'bhale, theADI vAra rahIne ja Avajo;' tApaNu tene upara pramANe ja kahevuM. A sAMbhaLI, pele potAnA gharamAM koI te kahe ke, 'hai bhAI athavA bahena, amuka vastra lAve; te vastra ApaNe sAdhune ApI daIe, ane ApaNe mATe bIjuM lAvIzuM;' tA e vastra paNu sadApa jANI sAdhue na levuM. [1/10 1. vagere badhuM pA. 91, mujama samajavuM. ra. saMra 3. kAraNa, mULamAM sUcavyuM che te pramANe, navuM lAvavAmAM te tene bhUta-prANI vagerenI hiMsA UbhI karavI paDe; ane tenuM nimitta sIdhA ja sAdhu thayA kahevAya, Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. vastra - 119 athavA, te gRhastha pitAnA gharanA mANasane ema kahe ke, "amuka vastra lAve, ApaNe tene sugaMdhI dravya ke kavAtha vaDe ghasI, sApha karIne, ke sugaMdhita karIne sAdhune ApIe; athavA ThaMDA ke garama pANIthI dhoIne ApIe; ke temAMnAM kaMda, lItarI vagere kADhI laIne ApIe to sAdhue tene tarata ja kahI devuM ke, "he AyuSyan athavA bahena, tamAre ApavuM ja hoya, te tema karyA vinA ja Ape. ane chatAM je te gRhastha tema karIne ja Ape, to tene sadeva jANI na levuM. [1/11-3] gRhastha munine kAMI vastra ApavA mAMDe, te munie tene kahevuM ke, "he AyuSyana, huM eka vAra tamArA vastrane cAre bAju tapAsI lauM." Ama tapAsyA vagara vastra levAmAM ghaNA deva che. kAraNa ke, te vastranA cheDAmAM kAMI kuMDaLa, hAra vagere AbhUSaNa ke bIja, dhAnya vagere koI sacitta vastu bAMdhelI heya. mATe pahelethI joI tapAsIne ja vastra levuM. [11] munie je vastra IlAM, jIvajaMtu vagerethI yukta jaNAya, te sadoSa jANuM na levuM. je vastra jIvajaMtu vinAnuM hoya, paNa pUratuM na haya, jIrNa hoya, thoDA vakhata mATe ApyuM hoya, paheravA lAyaka na hoya, tathA koI rIte pasaMda paDe tevuM na hoya; te paNa na levuM. paraMtu je vastra jIvajaMtu vinAnuM, pUratuM majabUta, haMmeza mATe ApI dIdheluM, paheravA lAyaka tathA pasaMda paDe tevuM hoya, te nirdoSa jANuM levuM. [1/15-6] bhikSue, pitAnuM vastra navuM nathI ema jANI ke, durgadhI jANuM, tene sugaMdhI dravya, kavAtha yA ThaMDA ke garama pANIthI na dhovuM ke sApha karavuM. [1/17-8] 1. mULamAM tene mATe faiALA (snAnana) zabda che. TIkAkAra tene artha "sugaMdhI dravyathI (ghasavuM) ema kare che. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 mahAvIrasvAmIne AcAradhama bhikSane vastra taDake sUkavavAnI jarUra paDe, te temane sIdhAM jamIna upara, ke je jIvajaMtuvALI hoya - na sUkavavAM; tema ja khAMbhI, umare, khAMDaNiye, nAhavAne bAjaTha ke tevI jamInathI addhara rahetI jagAo upara Amatema hAlatAM, laTakatAM na nAkhavAM. te ja pramANe koTaDuM, bhIMta, zilA, DhephAM, staMbha, mAMco, mALa ke agAsI jevI jamInathI UMce rahetI jagAonuM paNa samajavuM. paraMtu, vastra laI teNe ekAMtamAM javuM, ane tyAM baLelI jamIna vagere jIvajatu vinAnuM sthaLa joItapAsI, sApha karI, tenA upara temane sukavavAM. 119-23 bhie, pote svIkArI zake tevAM vastro mAgavAM, ane jevAM maLe tevAM paheravAM. temane jovAM yA raMgavAM nahIM; tema ja joyelAM yA raMgelAM vastra dhAraNa karavAM nahIM. gAmatare jatAM koI lUMTI le e bIke temane chupAvI kharAba vastra paheravAM nahIM, paraMtu koI lUMTavAnuM mana na kare evAM vastra ja dhAraNa karavAM. A vastradhArI munine saMpUrNa AcAra che. ra1] gRhasthane ghera jatAM teNe pitAnAM vastra sAthe laIne ja javuM AvavuM. te ja pramANe zauca jatAM ke svAdhyAya karavA jatAM paNa karavuM. paraMtu varasAda vagerene vakhate badhAM vastra sAthe laIne na javuM-AvavuM. [2 /2] koI sAdhu bIje gAma jatI vakhate, thoDA vakhata mATe UchInuM vastra laI Ave; ane pachI paragAmathI pAcho AvI, te vastra mULa mAlikane ApavA mAMDe, to te teNe pAchuM na levuM, ke laIne bIjAne na ApI devuM, ke koIne UchInuM na ApavuM, ke tene badale na kara, ke bIjAne jaIne ema na kahevuM ke, "he AyuSyanuM 1. aNaMtarahiyAe (anaMtahitA). 2. thar fsa, nihelufNa suthAruMfsa, jAmai4tA 3. juo yA 86. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. va 121 zramaNu ! tAre A vastra joIe che?" vaLI te majabUta hAya chatAM tene phADIne pheMkI na devuM; paraMtu, vaparAI ne rALAyeluM te vastra UchInuM laI janArane ja ApI devuM; -- pAte rAkhavAne vicAra na karavA. Aveza AcAra sAMbhaLI, koI bhikSu eve vicAra kare ke, huM thADA vakhata mATe vastra UchInuM laI AvuM; ane pachI bahAragAmathI pAchA AvI, tene pAchuM ApavA jaIza, tyAre te leze nahIM, eTale te mAruM ja thaze, te tene dveSa lAge. mATe teNe tema na karavuM. [2/3-4 bhikSue varNayukta vastrane vivarNa na karavAM ke vivarNane varNayukta na karavAM; * meLavavAnI cchAthI peAtAnuM vastra bIjAne ApI na devuM; ke bIjAnuM UchInuM na levuM; ke tenA badalA na karavA; ke peAtAne aNugamatuM vastra kADhI nAkhavA khIjAte jaI ne ema na kahevuM ke, 'tAre A vastra joI e che ?? bIjAne sAruM na dekhAtuM hAya, mATe majabUta vastrane kADhIne pheMkI na devuM. mArge jatAM koI lUMTAru tene maLe, te tenAthI khIne potAnAM vastra bacAvavA khAtara teNe unmArge na caDI javuM; ke amuka mArge lUMTArue vase che ema jANI bIje mArge na vaLI javuM; vagere badhuM AgaLa (pA. 108, 3/13-6mAM) batAvyA pramANe karavuM. [2/5] [bhikSa athavA mikSaNInA AcAranI e ja saMpUrNatA che, vagere pA. 68 mu Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAtra bhikSu athavA bhikSaNane pAtranI jarUra paDe, tyAre teNe tebInuM ke lAkaDAnuM ke mATInuM ke evI jAtanuM koI pAtra mAgavuM. je muni baLavAna, nIrogI ane majabUta bAMdhAvALo hoya, teNe eka ja pAtra rAkhavuM, be nahIM. [1/1 pAtra mAgavA teNe be gAuthI vadhAre dUra javAnI IcchA nA karavI 1/1 je pAtra gRhastha eka ke aneka svadharmI (jaina) bhikSa ke bhikSaNane uddezIne... taiyAra karyuM hoya, ke kharI he.. te sadeva jANuM na levuM. . . (vagere badhuM vastra pA. 116 1/ra mujaba) bhikSae, bahu moMghAmUlAM pAtra maLe te paNa na levAM.1 [1ra-3] uparanA deNe TALI, bhikSae nIcenA cAra niyamamAMthI koI ekane anusarI pAtra mAgavuM : 1. tubInuM, lAkaDAnuM, mATInuM vageremAMthI koI eka jAta nakakI karI, te jAtanuM ja jAte mAgavuM, athavA gRhastha Ape te nirdoSa hoya te levuM, e pahele niyama. [14 2. pitAne joItuM pAtra gRhasthane tyAM dekhIne mAgavuM, athavA Ape te levuM, e bIjo niyama. [15 3. gRhastha vApareluM ke tenA vaDe vaparAtAM be traNa pAtrAmAMthI eka mAMgavuM athavA Ape te levuM, e trIje niyama. [16] 4. pheMkI devA jevuM eTale ke jene bIjo koI yAcaka yA bhIkhArI levA na Icche, tevuM ja pAtra mAgavuM, athavA Ape to 1. mULamAMH "sIsuM, tAMbuM, cAMdI, senuM, pittaLa, polAda, maNi, kAca. kAMsuM, zaMkha, zIMga, dAMta, kapaDAM, paththara, cAmaDAM, vagerenAM gaNAvyAM che. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. pAtra 123 levuM, e the niyama. A cAramAMthI koI eka niyama lenAre bIjAnI avagaNanA na karavI. (vagere AgaLa pA. 91 mujaba) e pratijJAo anusAra pAtra mAgavA janAra bhikSane gRhastha vAyadA kare, athavA pAtrane tela, ghI, carabI vagere paDIne ke sugaMdhI dravya, ThaMDuM ke UnuM pANI vagerethI ghaI mAMjIne ApavAnuM kahe, te te sadoSa jANa na levuM (vagere badhuM vastra pA. 118-9, 1/10-3 mujaba.) [1/18-9] - gRhastha bhikSane ema kahe ke, tame thoDI vAra che te ame rasoI vagere taiyAra karI laIe; tyAra bAda annapAna bharIne tamane pAtra ApIzuM. khAlI pAtra zramaNane ApavuM te ThIka nathI;" to bhie pahelethI ja nA pADI devI; ane chatAM, gRhastha tema karIne ja ApavA mAMDe, te te svIkAravuM. [1/10 gRhastha pAsethI letAM pahelAM bhikSue tenA dekhatAM tapAsIne pachI levuM kAraNa ke, aMdara jIvajaMtu, vanaspati, bIja vagere hAya. [1/11-2 pichInA be phakarA AgaLa vaaiSaNa 1/178 tathA 1/19-23 mujaba ja levA. mAtra jyAM sUkavavAnI vAta che, tyAM, tela, ghI vagerethI kharaDeluM pAtra hoya, te nirjIva jamIna joItapAsI, sApha karI, tyAM sAvadhAnIthI tene ghasI levuM; ema samajavuM.) bhikSue gRhasthane ghera bhikSA levA jatAM pAtrane prathama joI tapAsI sApha karavuM, jethI aMdara jIvajaMtu ke dhULa na rahe. 2/1 bhikSu gRhasthane ghera bhikSA levA gayuM hoya ane gRhastha pAtramAM ThaMDuM pANI bharI lAvIne tene ApavA mAMDe; te pahelethI joyuM hoya, te tene sadeva jANuM na levuM; paNa acAnaka levAI jAya, te tene pAchuM (tenA vAsaNanA) pANImAM reDI devuM; (ane na 1. 5. 119-20. Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 mahAvIrasvAmIne AcA2dharma reDavA de, te kUvA vagerene pANImAM) athavA bhInAzavALI jamInamAM reDI devuM. tema na bane tevuM hoya, te te pANI sahita pAtra ja paraThavI devuM. [2/2-3 bhikSue pitAnA bhInA vAsaNane lUchavuM ke tapAvavuM nahi, paraMtu vAsaNa uparanuM pANI ke bhInAza dUra thAya tyAra bAda ja tene luchavuM ke tapAvavuM. [2/4 [bhikSue gRhasthane ghera bhikSA levA jatI vakhate pAtra sAthe laIne javuM, vagere vaaiSaNa pA. 120, 2/ra mujaba [bhikSu athavA bhikSuNIne AcAranI e ja saMpUrNatA che, vagere pA 68 mujaba) mukAma pravajyA laI, huM gharabAra vinAne, dhana-dhAnya-putrAdi rahita tathA pArakAnuM ApeluM khAnAro zramaNa thaI za; ane pApakarma haragija nahi karuM. he bhagavaMta ! bIjAe nahi ApelI evI kaI paNa cIja levAnuM ke rAkhavAnuM) tyajavAne huM niyama lauM chuM." [1/1] AvI pratijJAvALA munie, pachI gAma, nagara ke rAjadhAnImAM gayA bAda, bIjAe nahi ApelI koI paNa cIja grahaNa na karavI, bIjA pAse na karAvavI, ke kaI karate hoya tene anumati na ApavI. pitAnI sAthe pravajyA lenAra sAdhuonI paNa chatra, pAtra, . 1. mULamAM "avagraha' zabda che. tene artha, potAnI mAlikInI cIja - parigraha' tema ja nivAsasthAna' ema bane thAya. A adhyayanamAM paNa baMnene lagatAM vidhAna che. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. mukAma 12 daMDa vagere kaI paNa vastu, temanI rajA mAgyA vinA ke (raja maLe tyAre) jayA-tapAsyA vinA, ke sApha karyA vinA na levI. [1/1]. bhikSue musApharakhAnAM vagere sthaLe jaIne, pahelAM te sthaLa potAne gya che ke nahi te vicArIne, pachI tyAMnA mAlika ke adhipati pAse, tyAM rahevAnI AgaLa jaNAvyA pramANe (pA. 96-7) rajA mAgavI. [1/2] . rahevAnI jagA maLyA bAda, te makAnamAM je bIjA zramaNabrAhmaNadi agAuthI UtaryA hoya, temanI chatra pAtra vagere vastuo AghIpAchI na karavI, tathA te UMghatA hoya te temane ne jagADavA. TUMkamAM, temane pIDAkAra ke pratikULa evuM kAMI ja na karavuM. [2/1] utAre karyA bAda, tyAM potAnA samAnadharmI ke sahabhoja je sadAcArI sAdhuo Ave, temane pote mAgI ANelAM khAnapAna, suvAsavAnAM pATiyAM, pathArI, pAtharaNuM vagere mATe nimaMtrita karavA; paraMtu bIjAe ANelAM anapAna vagere mATe bahu Agraha karIne nimaMtrita na karavA. 13-4] tyAM gRhastha ke temanA putra vagere pAsethI seya, astaro, kAna khotaraNuM ke nareNI vagere vastuo pAchI ApavAnI zarate, potAne ekalAnA upaga mATe mAgI ANI hoya, te te ekabIjAne ApavI nahi; paNa potAnuM kAma pUruM thatAM, tene laI gRhastha pAse javuM, ane tene khullA hAthamAM rAkhIne ke jamIna upara 1. chatAM, mattA, TUMDha grAma 2. tyAMnI jamIna bhInI ke jIvajaMtuvALI na hovI joIe; te heThANa khAMbhI, keTaDA, staMbha vagere upara addhara jhajhUmatuM rahetuM na hovuM joIe; te raheThANa gRhastha, agni, pANI, strIo, bALake, pazuo, AhArapANInI taiyArIo vagerevALuM na levuM joIe, pesavA-nIkaLavAmAM ke dharmavicAraNAmAM agavaDavALuM na hovuM joIe; juo 5, 96 35-12; tathA pA. 94, 19. [16-12). Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra svAmIne AcAradharma mUkIne, "A rahI, A rahI ema kahevuM; matalaba ke, pote tene hAthamAM na mUkavI. [1/5]. koI AMbAvADiyAmAM utAre meLavyuM hoya, ane kerI khAvAnI IcchA thAya te je kerI jIvajaMtu vagere vALI hoya, tema ja jene cIrIne kakaDA karI, nijIva karelI na hoya, te na levI. paNa, je kerI jIvajaMta vinAnI ane cIrIne kaTakA karI, nijIva karelI hoya, te levI. te ja pramANe kerInAM aDadhiyAM, pezI, chAla, rasa ke jIMdA mATe paNa samajavuM. [2/2-4 tevuM ja, zeraDInA khetaramAM ke lasaNunA khetaramAM utAre karyo hoya tyAre paNa samajavuM. [2/5-6] bhikSue upara jaNAvelA de TALI, nIcenA sAtamAMthI koI eka niyama anusAra mukAma meLavo. [2/7. 1. musApharakhAnAM vageremAM, te sthaLa potAnA mATe yogya che ke nahi tene vicAra karI, tenA mAlikanI AgaLa jaNAvyA pramANe rajA mAgI, mukAma meLave, e pahelI pratijJA [28] 2. huM bIjA bhikSu mATe mukAma mAgIza, ane bIjAe mAgelA makAnamAM rahIza, e bIjI pratijJA. [2/9 3. huM bIjA bhikSu mATe mukAma mAgIza, paNa bIjAe mAgelAmAM rahIza nahi, e trIjI pratijJA. [2/1*] 1 bIjI anucita vastunI levaDadevaDa nathI karI, evuM bIjAo joI zake te mATe (?). 2. maLamAM mAlikanI rajA meLavavAne sIdho ullekha nathI, paNa samajI levAne che. 3. anAmatta (mAtrArTa-TIkA), avali, caMvavorA (karInI chAla), vAsTara (ra), saMvAstram (sUphadyAna) 4. phuvana, rahasunayana . temAM zeraDI mATe saMtAI (zeraDInI gAMTha, gofed (gaDerI), 32go (phADiya), agaw (rasa), 3chuTTA (nAnA kakaDA) eTalAM che; ane lasaNa mATe rasuna raghukuLa hRkuLavo, rAjA | Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. mukAma 127 4. huM bIjA mATe mukAma mAgIza nahIM, paNa bIjAe mAgelAmAM rahIza, e cothI pratijJA [2/11] 5. huM ekalA mAre mATe mukAma mAgIza, bIjA be traNa ke cAra pAMca mATe nahIM mAguM, e pAMcamI pratijJA. [2/12] 6. jene makAne huM mukAma svIkArIza, tyAMthI ja tRNa vagerenuM pAtharaNuM ApoApa maLe te svIkArIza, nahIM te ubhaDaka ke palAMThI vALIne besIne ja rAta kAThIza, e chaThThI pratijJA. [2/13 7. jene makAne utAre karyo haze, tene tyAM paththara ke lAkaDAnI chATa jevuM kAMI taiyAra maLI Avaze, te tenA upara sUIza, nahIM te ubhaDaka ke palAMThI vALIne ja rAta kAThIza, e sAtamI pratijJA. [2/14 A sAtamAMthI koI eka niyama lenAre bIjAnI avagaNanA na karavI vagere, pA. 1 mujaba.] bhikSu athavA bhikSuNInA AcAranI e ja saMpUrNatA che vagere, pA. 68 mujaba.] 1. jue pA. 110, 3 /18mAM. 2. A phakarA pachI mULamAM nIcene phakare che: "bhagavAne evuM kaheluM ke sAMbhaLyuM che ke, sthavira bhagavatae pAMca prakAranA avagraha (eTale ke, mAlakI haka) gaNAvyA che. (1) lokamadhyavartI rUcakadakSiNAdhI e devendrane avagraha gaNAya che. (2) bharata vagere kSetra te cakravartI rAjAne avagraha gaNAya che. (3) gAma, vRkSa, udyAna, giri, kaMdarA, devamaMdira, paraba vagere gRhapatine (te sthaLanA mAMDalikajAgIradArane) avagraha gaNAya. (4) jene ghera utAre karyo hoya, te gRhasthanuM ghara vagere te gRhastha (sAgArikone avagraha gaNAya. (5) ane je jagAe samAnadharma sAdhu vagere mahine mAsa utAro karI rahyA che, te (savA kesa sudhInI) jagA vagere te sAdhamikane avagraha kahevAya." ema kaI paNa sthaLe utAre karatA pahelAM tyAM A pAMca jaNane mAlakI haka pahoMcatuM hoI, temanI paravAnagInI sAdhune apekSA rahe che. [2/15). Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UbhA rahevAnuM sthAna bhikSu athavA zikSaNane UbhA rahevA mATe sthAnanI jarUra paDe tyAre teNe gAma, nagara ke rAjadhAnImAM javuM. tyAM je sthAna IDa ke jIvajaMtu vagerevALuM jaNAya, te sadeSa jANu, maLyA chatAM na levuM. (vagere badhuM AgaLa pA. 92-3 mujaba, samajavuM.) [1] bhikSue e badhA doSa tyAgI, nIce cAra pratijJAomAMthI koI eka mujaba, UMbhA rahevAnuM nakkI karavuM? 1. acitta sthaLamAM UbhA rahevuM, acitta vastunuM avalaMbana levuM, hAtha paga lAMbA-TUMkA karavA. tathA thoDuM pharavAnuM rAkhavuM, e pahelI pratijJA. [2] - 2. bIjuM badhuM upara pramANe, paNa karavAnuM na rAkhavuM, e bIjI pratijJA. [ 3. bIjuM badhuM bIja pratijJA pramANe, paNa avalaMbana kakSAnuM na karavuM, e trIjI pratijJA. [4 4. acitta sthaLa upara UbhA rahevuM, avalaMbana kazAnuM na karavuM, hAthapaga paNa lAMbA-TUMkA na karavA, haravuM-pharavuM paNa nahIM; tathA zarIra, keza, dAdI, rUMvADAM ane nakhanI darakAra tajIne, (parimita kALa sudhI) hAlyAcAlyA vinA UbhA rahevuM, e cothI pratijJA. [5] [A cAramAMthI koI eka niyama lenAre bIjAnI avagaNanA na karavI vagere badhuM, AgaLa pA. 91 mujaba) 1. ahIMthI mAMDIne caudamA adhyayana sudhInAM sAta adhyayane e bIjI cuDA che. 2. sUtra 6/3 tathA te pachIne kaMdamULa sudhIne bhAga. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9. svAdhyAya mATenI jagA 129 [bhikSu athavA bhikSuNanA AcAranI e ja saMpUrNatA vagere, pA. 68 mujaba. [6] svAdhyAya mATenI jagA bhikSa athavA zikSaNane svAdhyAya karavA mATe koI jagAnI jarUra paDe tyAre teNe gAma, nagara ke rAjadhAnImAM javuM, ane IDa ke jIvajaMtu vagere vinAnuM sthaLa pasaMda karavuM. (vagere badhuM AgaLa pA. 92-3 mujaba samajavuM.) [1] tyAM je be, traNa cAra ke pAMca jaNA svAdhyAya mATe jAya, te saue ane zarIrane AliMgana na karavuM, cuMbana na karavuM, ke dAMta ane nakhathI kSata na karavA. [2] [bhikSu athavA bhikSaNunA AcAranI e ja saMpUrNatA che vagere, pA. 68 mujaba.] 1. mULa: nizIthikA. 2. sutra 1/3 tathA te 5chIne kaMdamULa sudhIne bhAga. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maLamUtranI jagA bhikSa ke zikSaNane maLamUtranI hAjata thAya, ane tenI pAse zarAvaluM na hoya, te pote sahadharmI pAse mAgI le; ane temAM jhADo pesAba karI, IDa ke jIvajaMtu vagere vinAnI jagAe nAkhI Ave. [1] " je sthaLa gRhasthe eka ke aneka svadharmI (jaina) bhikSa ke bhikSaNane uddezIne taiyAra karyuM hoya ke kharIdhuM heya... tene sadeSa jANI temAM maLamUtrano tyAga na karavo. (vagere be phakarA vastra 1/ra pramANe samajavA.) [24] je jagA sAdhu mATe gRhastha taiyAra karI ke karAvI hoya, bhADe rAkhI hoya, chajAvI hoya, sarakhI karAvI hoya, lIMpAvIgUpAvI hoya, ke dhUpathI suvAsita karI hoya, tevI jagAmAM sAdhue maLamUtrane tyAga na kara. [5] je jagAmAMthI bhikSa mATe gRhastha ke tenA putra vagere kaMda, mULa, hariyALI vagerene AghApAchAM khaseDe, tevI jagAmAM bhikSae maLamUtrano tyAga na karavo. [6] bhikSae thAMbhalA, pATa, mAMcA. mALa, aTArI ke agAsI jevI jagAomAM maLamUtrane tyAga na kara. [7] 1. mULamAM pAthapuM chA zabda che. pAcapuMchaNane artha sAmAnya rIte rajogANuM ja levAya che. ahIM TIkAkAra jaNAve che, svAdhyAya karavA beThA pachI acAnaka prabaLa zaMkA thaI Ave, to vAsaNamAM maLamUtra karavAM; pahelethI ja jAte javAya tema hoya, te nijIva jagAe jaI maLamatra karavAM. jo ke chevaTanA phakarAmAM te hamezAM jANe pAtramAM ja prathama jhADApesAba karI, bahAra pheMkavA javuM evuM vidhAna che, ema lAge che. , Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10, maLamUtranI jaNA 131 bhikSue jIvajaMtuvALI bhInI, dhULavALA, ke kAcI mATI masaLelI jamIna upara, tathA sajIva zilA, DhephrAM ke kIDAvALAM lAkaDAM upara, tathA evA jIvajaMtuvALA sthaLamAM maLamUtra na tyAgavAM. [8] je jagA upara gRhasthA vageree kaMda, mULa, khIja vagere pAtharyAM hAya, pAtharatA hoya, ke pAtharavAnA hoya, tevA sthAnamAM bhikSue maLamUtranA tyAga na karavA. [9] je jagAe gRhasthAe DAMgara, maga, tathA javajava vagere vAvyA hoya, vAvatA te jagAe bhikSue maLamUtra na tyAgavAM. [10] 3 bhikSue kacarAnA DhagalA` upara, bahu ke thADI kATelI jamIna upara, kAdavavALI jamIna upara, ThUMThAMvALI jamIna upara,4 javAra vagerenI kaDaapa ke zeraDInA DAMDAvALI jamIna upara, tathA khADA, guphA, koTa vagerevALI UMcInIcI jamIna upara maLamUtra naM tyAgavAM. [11] aDada, tala, kuLathI, java hoya, ke vAvavAnA hoya, jyAM mANusA mATe rAMdhavA karavAnuM kAma thatuM hAya, ke bheMsa, pADA, gheADA, kabUtara vagere. pazupaMkhI rAkhavAmAM AvatAM hoya, tevI jamIna upara bhikSue maLamUtra na tyAgavAM. [12] je ThekANe mAluse kAMI kAmanAthI krAMsA letAM hoya,7 4 potAnI jAtane gIdhaDAM pAse kaDAvI detAM hoya, ke jhADa ke parvata uparathI jhaMpApAta karatAM hoya, vizvabhakSaNu karatAM hoya, athavA agnipraveza karatAM hoya, tevI jagAe bhikSue maLamUtraneA tyAga na karavA. [13] 1. zramothA i(cavavu :- TIkA0). 2. dhasALI (gRhastho mUmiMrAnaH), migfLa (rA' mUminaya:). 3. vinufLa (vini). (4) vALuyALi / 5. lavAni 6. mahilsa - vama - masa-vATa - jInaya - vaTTatha - sittera -javAtha-pina 7. veDhALalaaALenu / Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1ra mahAvIrasavAmone AcAradharma bhikSue ArAma, udyAna, vana, upavana, devamodara, sabhAgRha, ke paraba jevI jagAoe maLamUtrane tyAga na kare. [14] bhikSAe killAne buraja (koTho), killA ane nagara vacce mArga, daravAjo ane gapura vagere sthaLoe maLamUtrane tyAga na kara. [15] jyAM traNa rastA ke cAra rastA bhegA thatA hoya, tevAM coTA, ceka vagere sthaLamAM bhikSAe maLamUtrane tyAga na kara. [16] nimADe, cUnAnI bhaThThI, smazAna, stUpa, caitya, nadI upara nAhavAnAM tIrtha, nadIkinArAne kAdava, taLAvanAM nALAM, pANunI, nIka, mATInI navI khANa, navuM gocara, khANa, ke zAkabhAjInA sthaLomAM tathA bIjaka, zaNa, dhAtakI, ketakI, AMbA, azaka vagerenAM, vanamAM bhikSue maLamUtra na tyAgavAM. [1ra1 bhikSue potAnuM ke bIjAnuM pAtra laI khullA vADAmAM ke upAsarAmAM ekAMta jagAe, koI ja nahIM tevA tathA jIvatu vagere vinAnA nirjIva sthaLamAM javuM; ane tyAM maLamUtra karI, te pAtra laI khullA vADAmAM ke baLelI jamIna upara, ke evI nirjIva jagAe, ekAMtamAM koI jue nahIM te ThekANe temane sAvadhAnIthI nAkhI AvavAM. [2] [bhikSu athavA bhikSaNanA AcAranI e ja saMpUrNatA che vagere, pA. 68 mujaba). 1. jyAM loke tIrtha jANuM ALoTatA hoya.'-IkA 2. paraMparAthI pUjya gaNAtAM AvelAM sthaLa (bovAsanAnie artha paNa thAya. 3. DhALavaNi (dANA pradhAna), sAvali (patra pradhAna), mUchAvaraNa (kaMdamULa pradhAna), rajavazva li (2). 4. mULamAM nAga, punAga ane caka-eTalI vadhu vigata che. 5. mULamAM rAma zabda che. upavana, vAta, e teno artha thAya. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 zabda bhikSu athavA bhikSaNae cAra prakAranA vAdyonA avAja sAbhaLavAnI IcchAthI kyAMya javuM nahIM. [14] bhikSa athavA bhikSaNae vividha sthaLoe thatA vividha prakAranA zabdo sAMbhaLavA javuM nahIM. [5-11 1. mRga, nAMdIdaMga, jhAlara vagere vitata - mahelAM vAvo (1); vINA, viSacI, bIsaka, tunaka, paNaca, bIvINA, DhekuNu vagera tatatAra kheMcelAM taMtuvAdyo (2); tAla, kasatAla, lattikA (kazikArIkA), gAyikA kirikiri (vaMzAdikabikA-TIkA) e tAla-(athavA thana) vAlo (3); zekha, veNu, vaMza, kharamukhI, piripiriyA e zaSira- (phaMkIne vagADavAnAM pila) vAvo (). - 2. mULamAM te koTa killA khAI vagere zabda" e ja pATha che. TIkAkAra, "tyAM thatA amuka avAje, athavA tyAM karAtA bhavya geya vara avAja sAMbhaLavA na javuM, ema artha le che. mULamAM te sthaLanI vigata A pramANe che: vANi, nifNa, satifLa, sAvariyALa sArUtiyALa, kALa, mALa, neLAna, kaLarLa, cA-pAna, pakavAna,aahunifLa, jAmaff, iff,forLa, Lio,Amapatha-paTTA-saMnivef,mAmaf3nALa, zani, vAraMvALa, vivukALa, samAja, gharfba, maTTAba, maTTANa, carivALa, rAhaif, gif, tathALa, varALa, cairfNa, rAmullA, mahilaThThAkanfja, varama0,arU0 thi0 bijha0 (artha, anukrame - killA, khAI, (juo pA. 107), sarAva, sarAvarAnI paMktio ane hAramALAo, bhAThAM, ghaTA, raNa, vana, vana-durga, pavita, parvata-6, gAma, nagara, nigama, (vANiyAonuM sthAna), rAjadhAnI, Amapara, paTTaNa, saMniveza (gAma bahAranuM paruM, athavA kAphalAne paDAva), (jue pA. 75) ArAma (upavana), udyAna, vana, vanakhaMDa, devamaMdira, salA, paraba, aTArI, jharUkhA, killA ane nagara vaccenA mArgo, daravAjA, gApura, tribheTA, coka, cAra rastA, cAmukha, tathA bheMsa, vRSabha, azva, hAthIkapijava vagerenA tabelA). Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 mahAvIrasavAmIna AcAradhAma bhikSa athavA bhikSaNIe pADA, baLada, gheDA, hAthI ke kapiMjala pakSInI sAThamArIonA avAja sAMbhaLI tyAM na javuM. tema ja, varakanyAnA lagnamaMDapomAM ke hAthIDAnAM TeLa heya tevAM sthAnamAM paNa na javuM. te ja pramANe kathAmaMDapomAM ke hAthIghoDA vagerenI zaratamAM, ke jyAM gIta, vAgha, vANa, tAlI, tUrI vagerenI ramajhaTa macI rahI hoya, tyAM na javuM. [12-4 jyAM vaDhavADa cAlatI hoya, balAbolI thatI hoya, tathA be ke vividha rAjyovALAM sthaLe jhaghaDe cAlatuM hoya, tyAM na javuM. [15 nAnI chokarIne zaNagArI, gheDA upara besADI, tenI AjabAja vIMTaLAIne leko jatA hoya, ke koI puruSane dehAMtadaMDa ApavA vadhasthAne laI javAmAM AvatuM hoya, tyAM paNa na javuM. [16] - jyAM aneka gADAM, ratha ke pleccha tathA sarahada uparanAM ToLAM heya, ke meLAo hoya, tyAM paNa na javuM. [17] jyAM aneka strIpuruSa, vRddho, bALako tathA javAno suMdara AbharaNe paherI, gAtAM bajAvatAM tathA nAcatAM hoya, hAsyakrIDA karatAM meha pAmatAM hoya tathA khAnapAna vagerethI ujANI karatAM hoya, tevA mahotsavanAM sthaLoe paNa na javuM. [18] TUMkamAM, bhikSae A lekanA ke paralekanA, sAMbhaLelA ke na sAMbhaLelA, dekhelA, ke na dekhelA zabdamAM Asakta, ke mohita na banavuM. [19] 1. putradvALarfja ! 2. mAjummALiyALATM 1 3. taRtatra (vAritraviroSa e paNa artha thAya). 4. , hiMva, hamarA 5. parivuM hitAjitaniyukamALAnuM ! 6. nehavA (mahAavasthAnAni. 7. maLamAM khAnapAna bhAgavatAM, vaheMcatAM, chAMDatAM, ke sAcavatAM he" ema che. Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. rU5 [ bhikSa athavA bhikSaNanA AcAranI e ja saMpUrNatA che vagere, pAna 68 mujaba.] 12 rUpa bhikSa athavA bhikSaNIe vividha rUpo - jevAM ke, gUMthIne karelAM, vIMTIne karelAM, pUrIne, karelAM, sAMdhIne karelAM, lAkaDAM kAtarIne karelAM, lepIne karelAM, cItarIne karelAM, tathA maNi vagerethI, hAthIdAMtathI, mALAothI ke pAMdaDAM kApIne karelAM - jovA mATe kyAMya na javuM. [1] ahIMthI AgaLa "zabda" adhyananA badhA phakarA, "zabda ne badale "rUpane pheraphAra karIne javA. 1. marLa, mif (vAdinivartita pulikA dIni, pUramALa, saMghAimANi, kaTakammANi putthakammANi, citta0 maNi 0daMtamAla0 pattachejjaH / Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 parakriyA bhie potAne lagatI, gRhasthoe karelI, nIcenI karmabaMdhajanaka kriyAo IcachavI nahIM, tema aTakAvavI paNa nahIM. 1] jema ke, koI gRhastha muninA paga lUche, cape ke dAbe; temanA upara hAtha pherave; temane rage; temane tela, ghI ke carabI masaLe; yA te badhuM paga upara paDe; yA pagane ledha, kaccha, cUrNa ke varNa vaDe kharaDe, yA temane garama ke ThaMDA pANIthI pakhALe ke dhue; temane kazAne lepa kare ke dhUpa kare; pagamAMthI khIlI ke kAMTo kADhI nAkhe, ke temAMthI para, lehI vagere kADhI tene ceo kare;- to teNe te icchavuM paNa nahIM, tema aTakAvavuM paNa nahIM. [2-10]. e ja pramANe zarIranI bAbatamAM, tema ja temAM rahelAM traNa, gaDagUmaDa, cAMdI, bhagaMdara vagerenI bAbatamAM paNa samajavuM. [11-4] koI gRhastha muninA zarIrane paraseve, mela, ke AMkha kAna ane nakhano kacaro sApha kare; ke koI tenA vALa, rAma, bhavAM, bagala ke guhyapradezanA vALa lAMbA dekhI kApI nAkhe, ke nAnA kare; te te teNe IcchavuM paNa nahIM, tema aTakAvavuM paNa nahIM. [15-7] koI gRhastha muninA mAthAmAMthI lIkha ke ja vI kADhe, ke tene kheLAmAM ke palaMgamAM suvADI, tenA paga vagere dAbI - masaLe; 1. mULamAM "ra niyati' che. TIkAkAra ene atha, zarIra ane vANu vaDe bIjA pAse karAvavI paNa nahi e le che. paraMtu te ThIka nathI lAgatA. kAraNa ke, gRhastha piote amuka vastu karatA Ave, te te bAbatamAM kema vartavuM, tene ahIM Adeza che. "sAdhue pote temane ivI nahi ( mAsvaye); pachI bIja sevA kare ke khAsaDAM mAre, tenuM phaLa te bhagavaze. (sUtra 23). pro. ekAbI ane che. ravajIbhAI paNa TIkAkArane artha kaNa nathI rAkhatA. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14. aAtyakriyA 17 ke hAra, ardhahAra vagere chAtImAM ane gaLAnAM AbharaNe tathA mukaTa, mALA, ke senAne dere vagere tene paherAve; te te teNe IcchavuM paNa nahI, tema aTakAvavuM paNa nahIM. [18-20] e ja rIte, munine bagIcAmAM ke udyAnamAM laI jaIne, tenA paga vagere dAbe masaLe, te paNa samajavuM. 21 kAI gRhastha zuddha ke azuddha vacana (eTale ke, maMtra) - baLathI, athavA kaMda, mULa, chAla ke lIletArI dIkapAvIne mAMdA muninI cikitsA karavA Icche, te te teNe IcchavuM paNa nahIM, tema aTakAvavuM paNa nahIM. [2] dareka jaNa pote karelAnuM phaLa bhogave che ema samajavuM. [27] 14 anyAtyakriyA [uparanA adhyayanamAM je kriyAo munine gRhastha karatuM hatuM, te ja bhikSao anya kare; te te bAbatamAM paNu, 13mAM adhyayanamAM jaNAvyA pramANe ja samajavuM.) 1. A AdezathI zuM samajavuM? gharamAM ke ekAMtamAM laI jaI gRhastha A badhuM kare che; bhikSue te icchavuM nathI; tathA bhikSA tarIke te vastuo teNe svIkArI nathI; eTale te paherIne bahAra javAnuM te na ja heya. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 bhAvanAo bhagavAna mahAvIre pAMca mahAvratanI je bhAvanAo upadethI che, te kahevA mATe prathama bhagavAnanuM jIvanacaritra kahevAmAM Ave che.* bhagavAna mahAvIranA jIvanakALanA mukhya prasaMgemAMthI pAMca prasaMgee uttarAphAgunI nakSatra hatuM. jema ke devalekamAMthI brAhmaNI mAtAnA garbhamAM AvyA tyAre; brAhmaNI mAtAnA garbhamAMthI kSatriyANI mAtAnA garbhamAM pheravAyA tyAre; janmatI vakhate; gharavAsa cheDI anagArI (dhara vagaranA-sAdhu) thatI vakhate; ane paripUrNa uttama kevaLajJAna thayuM tyAre. mAtra bhagavAnanuM nirvANa svAti nakSatramAM thayuM. [1] bhagavAna, A yuganA pahelA traNa hissA vItI gayA ane cethAmAM mAtra 75 varSa ane sADA nava mAsa bAkI rahyA tyAre, 1. ahIMthI trIjI cUDA zarU thaI. "grahaNa karelAM vrata jIvanamAM UMDAM Utare, te mATe dareka vratane anukaLa thaI paDe tevI keTalIka pravRttio sthaLa daSTie khAsa gaNAvavAmAM AvI che. te bhAvanA nAme prasiddha che.' 2. A vAkaya maLatuM nathI. 3. mULamAM tene mATe "halyuttarA" (hRta: 3: sAma) zabda che. 4. e prakaraNane aMte TippaNa na. 1. maLamAM tene mATe satta, pafpULa, mAdhAta, nirAvara, anaMta, anuttara, ane vara eTalAM vizeSaNa che. 5. mULamAM tene mATe "avasarpiNa" zabda che. juo prakaraNane aMte TippaNa na. 2. 6, mULamAM samA" rAkhe che. te darekane ArA' paNa kahe che. tevA cha ArA dareka avasarpiNImAM heca che. A prakaraNane aMte TippaNa naM. 2. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15. bhAvanAo, unALAnA cothA mAse, AThamA pakSe, aSADa sudi che, uttaraphAlyunI nakSatramAM, dazamA devalekamAMnA potAnA puSpottara nAmanA vimAnamAMthI potAnuM deva tarIkenuM AyuSya pUruM karI, jaMbukIpamAM, bharatakSetrane dakSiNArdhamAM, kaMpuranA brAhmaNavibhAgamAM, koDAlagotrI RSabhadatta brAhmaNane ghera, jAlaMdharAyaNa gAtranI devAnaMdA brAhmANInI kukhe, siMhanA baccAnI peThe avataryA. 2] pachI (zakeMdranI AjJAthI tenA pAyadaLa senAne adhipati hariNegamesi) deva (tIrthakare kSatriyANIne peTe janma levo e ja) 1. A gaNatarI pUname mahine pUre thate gaNune ApelI che. pachInA ullekhamAM paNa tema ja che. mULamAM unALA mATe agrimaha'--grISma zabda che. 2. o prakaraNane aMte TippaNa naM. 3. 3. tenAM bIjAM nAma mULamAM A pramANe che: mahAvijaya, siddhArtha, pravarapuMDarIka tathA dizAsauvastika. tenuM mahAvijya punarAvartasaka evuM nAma paNa prasiddha che. keTalAka mahAvijayane tathA pravarapuMDarIkane viroSaNa mAne che. 4. tenI saMkhyA mULamAM ra0 sAgaropama varSamAM ApelI che. e TippaNa na. 2. pa. juo prakaraNane aMte TippaNa 4. 6. e prakaraNane aMte TippaNa che. 7. te janmyA tyArathI temane traNa zAna thayelAM hatAM (jue prakaraNane aMte TippaNa - 1); tethI te bahuM have devakamAMthI cavavAne chuM e jANatA hatA te AvyA e paNa jANatA hatA, paraMtu cavatA hatA te kALa nahetA jANatA, kAraNa ke te kALa bahu sUkSma hoya che? - ATaluM ahIM mULamAM vadhu che. 3] 8. tene mATe mULamAM mahAvIre madhuvana -"mahAvIra bhagavAna pratye anukaMpA-bhaktivALA deve" eTaluM ja che. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 mahAvIrasvAmInA AcAradharma 2 AcAra che ema mAnI, varSARRtunA trIjA mAse, pAMcamA pakSe, AsA vada terase, 82 divasa vItyA bAda 83mA divase, uttarAkAlgunI nakSatre kuMpuranA dakSiNa taraphanA brAhmAvibhAgamAMthI bhagavAna mahAvIranA garbhane upADI, kuMDapuranA uttara taraphanA kSatriyavibhAgamAM, sAtavaMzI kSatriyAmAMnA kAzyapageAtrI siddhArtha kSatriyanI vasiSTha gAtravALI trizalA kSatriyANInI kUkhamAM, azubha paramANue kADhI nAkhI, temanI jagAe zubha paramANuo dAkhala karIne mUkI dIdhA. ane je trizalA kSatriyANIne garbha hatA, tene devAnaMdA brAhmaNInI kUkhamAM mUkI dIdheA. [4] OM nava mAsa upara sADA sAta divasa vItyA bAda, trizalA kSatriyANIe unALAnA pahelA mahinAmAM, bIjA pakhavADiyAmAM, caitra suda terase uttarAphAlgunI nakSatramAM zramaNu bhagavAna mahAvIrane kSemakuzaLapaNeja 1. jhImena' tti chUTTa, / mahAvIre peAtAnA AgalA kAI janmamAM gAtramAM karyAM hatA, tenI zikSArUpe temane brAhmaNInA peTamAM rahevuM paDyuM. bAkI, tIrthaMkaro vagere, aMtyakulemAM (zUdrAdikanAM), adhamakulAmAM, tucchakulAmAM, daridrakulAmAM, kRpaNakulAmAM, zikSakakulAmAM, brAhmaNakulAmAM' avatarI zake ja nahi. prakaraNane aMte jue TippaNa naM. 6. 1. devAnaMdA mAtAnI caiAnine mArge bahAra kADhI trizalA mAtAnI garbhazayyAmAM sIdhA sthApI dIdhA. [ka] 7. devAnaMdAne paNa AvA garbharatnanI hAni thaI, tenA kAraNamAM tenuM pUrva janmanuM kRtya batAvavAmAM Ave che. devAnA ane trizalA baMne pUrva janmamAM jeThANI derANI hatAM. te vakhate devAnAe trizalAnA ratnanA karaDiyA cArI lIdheA hatA; mATe A janmamAM ratna tene gumAvavuM paDayuM. mULamAM ahIM eTaluM vadhAre che ke, traNa jJAnavALA hAvAthI mahAvIra peAtAnuM gA~taramAM saMtaraNa thaze, thAya che, ane thayuM - e traNe kALa jANatA hatA. [5] 4. mothAra thama 1 -- Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 141 15. bhAvanAo janma Ape. te rAte devadevIoe amRta, gaMdha, cUrNa puSpa tathA ratnanI meTI vRSTi karI; tathA bhagavAnane kautukakarma (najara na lAge te mATe masI - tilaka, rakSAbaMdhanAdi pravega), bhUtikarma (zarIranI rakSA mATe karAtuM bhasma lepa, sUtrabaMdhanAdi), ane tIrthaMkara tarIke abhiSeka vagere karyA. [69] jyArathI bhagavAna trizalA kSatriyANInI kUkhe AvyA, tyArathI temanuM kuLa dhana, dhAnya, senuMrUpuM, ratna vagerethI ghaNuM vRddhi pAmavA lAgyuM. A vAta temanAM mAtapitAnA lakSamAM AvatAM, temaNe daza divasa pUrA thaye tathA (nALa vadheravA vagerenI) azuci dUra thayA bAda, ghaNuM khAnapAna taiyAra karAvI, sagAMvahAlAMne nimaMtraNa ApyuM; ane temane tathA bIjA yAcakavargane khUba jamADI karI, tathA bhikhArI vagerene ApI karI, badhAne mahAvIranA garbhamAM AvyA bAda thatI kuLanI vRddhinI vAta jaNAvI, kumAranuM "vardhamAna' evuM nAma pADayuM. [12] mahAvIra mATe pAMca dAIe rAkhavAmAM AvI hatI. te A pramANe dUdha dhavarAvanAra, snAna karAvanAra, zaNagAranAra, khelAvanAra ane kheALAmAM rAkhanAra. e pAMce dhAtrIo vaDe vIMTaLAyela 1. maLamAM bhavanapati, vAnazveta2, jyotirSika ane vimAnavAsI ema cAra prakAranAM devadevInAM nAma che. te devadevInA tyAM UtaravAthI eka me prakAza, bhIDa, kelAhala tathA dhamAla macI gayAM hatAM, [7] eTaluM muLamAM ahIM vadhAre che. devadevInA cAra prakAranA varNana mATe juo. A prakaraNane aMte TippaNa na. 3. 2. mULamAM - hiraNaya, suvarNa, dhana dhAnya, mANeka, motI, zaMkha, zilA, pravAha. 3. zramaNa-brAhmaNa - kRpaNa - vanapaka (bhikhArI), bhilluMDa (bhikhArI) - paMDaraga (bAvA - zivamArga). 4. athavA dAvAdane eTale nAtIlAne ghera pirasaNa vaheMcI karI - evo artha paNa levAya. Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 mahAvIra svAmIne AcAradhama tathA eka khoLAmAMthI bIjA khoLAmAM jatA evA bhagavAna, jemAM parvatanI guphAmAM (pavanathI surakSitapaNe) caMpaka vRkSa vRddhi pAme, tema pitAnA ramya mahelamAM anukrame moTA thavA lAgyA. [13] bAlyAvasthA pUrI thatAM, sarvakalAkuzaLa evA mahAvIra bhagavAna, anusUkapaNe pAMca prakAranA uttama mAnuSika kAmage bhogavatA viharavA lAgyA. [14] bhagavAnanAM A pramANe traNa nAma hatAM: mAbApe ApeluM "vardhamAna pitAnA vairAgyAdi sahaja guNethI maLeluM "zramaNa ane meTA bhaye tathA nagnatva Adi mahA duHkha sahana karavAne kAraNe dee ApeluM "zramaNa bhagavAna mahAvIra." - bhagavAnanA pitAnAM paNa traNa nAma hatAM. siddhArtha, zreyAMsa, jasaMsa (yazasvI). bhagavAnanI mAtAnAM paNa traNa nAma hatAM? trizalA, videhadinA, priyakAriNI. bhagavAnanA kAkAnuM nAma supArtha hatuM; meTAbhAInuM nAma naMdivardhana hatuM; ane meTAM bahenanuM nAma sudarzanA hatuM. bhagavAnanI bhAryA yazodA kauDinya getranI hatI. tenAthI 1. maffTTamata ! 2. maLamAM "pariSaha' zabda che. svIkArelA dharmamArgamAM TakI rahevA, ane karmabaMdhanane khaMkherI nAkhavA mATe, je je sthiti samabhAvapUrvaka sahana karavI ghaTe che, te pariSaha kahevAya che. sudhA, tRSNA, zIta, uSaNa, dezamazaka, nagnatva, arati, strI, niMdA, satkAra, raMga, yAcanA, alAbha vagere kula 22 pariSaha gaNAya che. juo uttarAdhyayana adhya0 2. - 3. trizalA vaizAlInA videhavazI rAjA ceTakanAM bahena hovAthI, temane videhadinnA kahe che. juo A mALAnuM "mahAvIrakathA" pA. 73. che. temanuM lagna temanA mAmA ane vaizAlIna pradhAna adhipati ceTakanI putrI sAthe thayuM hatuM. 5. temanuM lagna kSatriyakuDapuramAM ja thayuM hatuM, ane temane jamAli nAmane putra hato. tene mahAvIranI putrI priyadarzanA vera paraNAvyo Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15. bhAvanAo 143 bhagavAnane thayela putrInAM be nAma hatAM. anavadyA ane priyadarzanA. te pitAnA gotra uparathI) kAzyapa getrI hatI. bhagavAnanI dauhitrI kauzika getranI hatI. tene paNa be nAma hatAM: zeSavatI ane yazomatI. [15] bhagavAnanAM mAtapitA pArzvanAthanI paraMparAnA zramaNanAM anuyAyI (upAsaka) hatAM. teoe ghaNAM varSa pramopAsakane AcAra pALI, aMte, chaye prakAranA jIvonI rakSAne nimitte, annapAna cheDI dehatyAga karyo. tyAra bAda teo acutakalpa nAmanA bAramA svargamAM deva tarIke utpanna thayAM. tyAMthI cavIne teo mahAvideha kSetramAM chellA ucchavAsa vakhate siddha, buddha ane mukta thaI nirvANa pAmaze, ane sarva duHkhane aMta lAvaze. [16] hatA. pitAnI patnI tathA bIjA paNa aneka loko sAthe teNe bhagavAna mahAvIra pAse dIkSA lIdhI hatI. paraMtu, pachI mahAvIra sAthe matabheda paDatAM, te temanA saMghathI judA paDI gayeluM ane aneka varSa mahAvIra viruddha hilacAla calAvI, chevaTe paMdara divasanA upavAsa karI marI gayo hato. 1. mahAvIranI pahelAMnA 23mA jaina tIrthaMkara. te I. sa. pUrve 817mAM banArasamAM janmyA hatA. 2. A prakAranA dehatyAgane 'apazcima bhAraNAMtika salekhanA" kahe che. apazcima eTale AkharanuM mAraNAMtika eTale maraNa vakhatanuM; saMlekhana eTale zarIra ane kaSAyonuM lekhana - temane kRza karavArUpI ta5. tene vidhi mULamAM A pramANe batAvyuM che: "pUrve karelAM pApa yAda karIne guru AgaLa nivedita karI (AlocanA), temanI niMdA-gartA karI, pharI na karavAne nizcaya karI (pratikramaNa), pote svIkArelAM satya, ahiMsAdi pAMca aNuvratonI bAbatamAM thayela doSanuM yathAyogya prAyazcitta karI, dAbhanI pathArI para besI, annatyAga karyo.' - 3. juo prakaraNane aMte TippaNa na. 8. Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra svAmIna AcAradharma bhagavAna mahAvIre trIsa varSa gRhasthAzramamAM nileSapaNe rahI, mAbApa devaloka pAmatAM, pitAnI pratijJA samApta thaI jANuM, potAnuM dhanadhAnya, sonuMrUpuM, ratna vagere yAcakone vaheMcI daI hemaMta RtunA pahelA pakSamAM, mAgasara vada 10mInA roja pravajyA levAno nizcaya karyo. [17] dIkSA letA pahelAM, AkhuM eka varSa temaNe A pramANe dAna ApyAM karyuM : sUryodaya thatAM ja dAna ApavAnuM zarU kare, te. savAranA nAstAnA samaya sudhImAM eka karoDa ane ATha lAkha sonAmahora ApI de. e rIte AkhA varSamAM thaIne temaNe traNa ajaba, avAsI karADa ane esI lAkha senAmahore dAnamAM ApI dIdhI. te badhuM dhana (inI AjJAthI) vaizramaNa (kuberabhaMDArI) 1. mULamAM ahIM mahAvIranAM, jJAtavazI, videha (dhyAnapAgya viziSTa bAMdhAvALA), nidehaNi (videharinA - trizalAnA putra), videhajacca (videhA trizalAmAMthI thayuM che zarIra- arcA- jenuM), videhasUmAla (videhasukumAra: gRhasthAvAsamAM sukumAra- udAsa) - eTalAM vizeSaNa che. videhane artha dhyAnane yogya amuka viziSTa bAMdhAvALA, leparahita, tathA grahavAsa e jude jude levAya che. 2. vira dR ! 3. (garbhavAsamAM pite ja lIdhelI) temanA jIvatAM saMnyAsa na levAnI, ke mAtapitAnA mRtyu bAda be varasa sudhI saMnyAsa na levAnI (temanA moTAbhAIe levarAvelI). 4. hiraNya-suvarNa-bala-vAhana, dhana-dhAnya-kanaka-ratna-saMtasAra (sarvottama - kImatI vastu) vagera milakata (sAvaka-sthApatta). 5. mahAvIra 28 varSanA thayA, tyAre temanAM mAtApitA maraNa pAmyA. tyAra pachI moTAbhAInA AgrahathI te vadhu be varSa saMsAra rahyA. A be varSa temaNe nirdoSa nijIva AhAra ja grahaNa karyA, ThaMDA sajIva pANIne tyAga karyo, ane pUrNa brahmacarya pALyuM. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15. bhAvanAo 145 ane tenA kuMDaLadhArI devoe mahAvIrane pUruM pADyuM hatuM. [13] paMdara karmabhUmimAM ja utpanna thanAra tIrthakarane jyAre dIkSA levAne samaya najIka Ave che, tyAre pAMcamA kalpa brahmalokamAM kALI khAvALAM vimAnamAM rahetA lokAMtika devo temane AvIne kahe che : "he bhagavana, sakaLa jagatanA jIvone hitakara evuM dharmatIrtha tame pravartAvo." te pramANe, 29mA varSamAM, te devoe AvI bhagavAnane vinaMtI karI. [46] vArSika dAna pUruM thatAM, trIsame varSe bhagavAne dIkSA levAnI taiyArI karI. te vakhate, cAre prakAranAM devadevI potapotAnI tamAma samRddhi sAthe potapotAnAM vimAnamAM besI, kuDapuranI uttare AvelA kSatrinA vAsanI IzAnI bAjue AvI pahoMcyAM. 1. thai saMvachere nim vamaLavuDanTatharA re. ... e trIjAthA blekamAM AvatA zabda uparathI sUcita thato artha. bAkI kuberabhaMDArI lekAMtika devenI peThe tIrthaMkarane bedha Ape che ema manAya zI rIte? 2. temanI ATha jAtio che: sArasvata, Aditya, vahani, aruNa, gAya, tuSita, avyAbAdha ane ariSTa. teo viSacarati vinAnA hovAthI, devarSi kahevAca che. teo tyAMthI cuta thaI, manuSyajanma laI, mekSa prApta kare che. temanI (marata sAthe) nava jAti paNa ThANAMgAdimAM che. jeo tatvArthasUtra" (vidyApITha) pA. 185. 3. AnA tathA tenI uparanA phakarAnA 1-3, tathA 4-6 e, aMka vacce AvatA zlokana che. 4. juo prakaraNane aMte TippaNa naM. 3. pa. potapotAnAM rUpa-nepazcacihana (ciMdha), tathA sarva prakAranI kRddhighati-balasamudAya sAthe. 6. temanA AvavAnI rIta mULamAM A pramANe varNavI che :- prathama te sthUla pudgale palaTAvIne sUkSma pudgalo pariNamAvyAM jethI UDI zakAya; pachI asaMkhya dvIpa samuka oLagI, capaLatAvALI divya devagatithI, kuDapura saMnivezanA IzAna khUNAmAM AvIne UtaryA. ma A.--18 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasvAmIne AcAradharma pachI hemaMta RtunA prathama mahine, prathama pakSe, mAgazara vada rAmane suvrata nAme divase, vijaya nAmanA mukte, uttarAphAlgunI nakSatrane yege, chAyA pUrva taraphanI tathA barAbara puruSa jeTalI lAMbI thatAM, bhagavAnane zu` jaLathI snAna karAvavAmAM AvyuM, ane uttama 146 1. dIkSA vakhate tIrthaMkarane ThaMDA pANIthI snAna karAvavAne AcAra che, pachI jaina muni sajIva gaNAtuM ThaMDuM pANI vAparI ja na zake. 2. ahIM mULamAM, zakra deveMdre peAtAnA prabhAvathI (vaikriya samuddhAta karIne) kevI rIte manohara deva Mdraka (dhumaTadAra chatavALuM mAsanasthAna) tathA siMhAsana anAgyuM, ane mahAvIrane siMhAsana upara pUrvAbhimukhe besADI, zatapAka ane sahasrapAka tele vadhu mana karyuM, pachI gaMdhakASAyika (sugaMdhI tathA pILA raMganA) vajra vaDe temane lUchIne pavitra pANIthI navarAvyA; pachI temane lAkhAnI kiMmatanA [tema ja vaaAmittadna (?) vAsaddiLa] ThaMDA rakta gAzISacaMdananA lepa karyo; pachI temane haMsa samAna sapheda (athavA husanI AkRtiovALA) e vajra tathA hAra, bahAra, uraNya (chAtI uparanuM bharaNa), ekAvalI (esere), prAraMbha (lAMbI mALA), sUtrapaTa (kaMdArA), mukuTa, ratnamAlAdi AbhUSaNa paherAvyAM, tema ja gUMthelI, (krima), vIMTelI (veDhima), bharelI (vRmi) ane jathelI (saMvattima) mALAe vaDe kahapatarunI peThe zaNagAryAM, tenI vigatA che. [19-20]. tyAra bAda iMdra pAche khIjI vAra vaikriyasamuddhAta karIne hArajaNA UMcakI zake tevI je caMdraprabhA zikhikA (pAlakhI) banAvI tenuM varNana Ave che. jema ke, ihAmRga-Akhale -azva-manuSya-magara-pakSI-vAnara-kuMjara-ruru(haraNa) -zarakSa-camarIgAya-siMha-vanalatA vagerenAM citrAthI (vicitra); vidyAdharanA yugala jevI yaMtrasaMcAlita be putaLIethI yukta (viAhurajamalajuyalajaMtajutta); hunnara sUrya jevI prakAzita, sArI rIte cItarelA citrAthI bharelI, atizaya dedIpyamAna hovAthI AMkhe jotAM jANe najaramAM khUpI jatI haeNca tevI (zisamANe, zibbimANuM, cakakhulle calesa), metIe ane meAtIonI jALathI yukta, senAnAM patarAvALI, jhUlatI meAtIonI mALAovALI, hAra-aUhAra vagere bhUSAthI robhatI, atizaya dekhavA lAyaka, padmalatA vagere aneka latAethI citrita, zubha, manohara Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15. bhAvanAo 147 sapheda jhINAM be vastro tathA AbhUSaNo paherAvavAmAM AvyAM. tyAra bAda temane mATe caMdraprabhA nAmanI moTI suzobhita pAlakhI lAvavAmAM AvI; temAM pAipITha sahita eka suMdara ratnajaDita mahAmUlyavAna sihAsana hatuM. jarAmaraNathI mukta bhagavAna mALA, mukura, suMdara AbhUANu, tathA kImatI rezamI vastra dhAraNa karI, nirmaLa zubha manabhAva sAthe temAM beThA. te vakhate temaNe be divasanA eTale ke cha TaMkanA nirjaLA upavAsa karyA hatA, tathA eka ja vastra dhAraNa karyuM hatuM. pachI temane vAjategAjate gAma bahAra jJAtavaMzI kSatriyanA udyAnamAM laI javAmAM AvyA.* tyAM jamInathI eka hAtha jeTalI adhdhara rAkhelI zibikAmAMthI te dhIredhIre nIce AkAravALI, vividha prakAranA paMcavaNa maNie tathA patAkAo vaDe zobhatA azikharavALI, prAsAdika, darzanIya, surapa. [21] kalpasUtra TIkAkAre jaNAvyuM che ke, devoe karelI e badhI vastuo manuSyae karelI badhI vastuomAM samAI gaI, tethI kazuM bevaDAyuM nahi. 1. mULamAM lakSaNa che tene haMsanI bhAtAvALA e artha paNa thAya. A vastranAM bIjuM vizeSaNe jANavA jevAM che: phUMkathI paNa UDI tevuM uttama nagara - paTTaNamAM baneluM, kuzaLa puruSoe vakhANeluM, ghoDAnA phINa jevuM, kamaLa, kara u5ra uttama kArIgaroe (kAcAryoe) senAnA jhIka bhareluM. 2. paDaha-bherI-jhAlara-zaMkhAjika lAkhe vAno avAja gaganamAM tema ja dharaNuM upara thaye. deva cAra prakAranAM (tata-vitata-ghanazuSira) aneka vAdya seMkaDe nRtyAdi sahita vagADavA lAgyA. 3. temAM ja temanuM zutipalAza nAmanuM caitya paNa hatuM. 4. pAlakhInI baMne bAjue zaka ane IzAnedra ratnajaDita hAthAvALAM cAmara DhaLatA hatA. prathama te te pAlakhI manuSyae upaDI; pachI suraasura vagere dee upADI H jema ke - pUrva tarapha de rahyA, dakSiNa tarapha asurA rahyA, pazcima tarapha garuDe rahyA, ane uttaramAM nA rahyA, devagaNethI te vakhate AkAzanI zobhA khIlelA puSpavana jevI thaI gaI. (Aka 7-17] Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 mahAvIra svAmIne AcAradhama UtaryA, ane pUrva dizAmAM meM rAkhI siMhAsana upara beThA. tyAra bAda temaNe badhA alaMkAra utArI nAkhyA; tathA pAMca mUThIe bharI, jamaNe hAthathI jamaNa, ane DAbA hAthathI DAbA ema badhA keze ukhADI nAkhyA. pachI siddhone namaskAra karI, "havethI huM kAMI paNa pApa nahIM karuM, evo niyama laI uttama cAritrano svIkAra karyo. te badhuM, badhAM devamanuSya citarAmaNamAM cItarelAMnI peThe stabdha banI, joI rahyA. [2] bhagavAnane cAritra' lIdhA bAda mana:paryavajJAna prApta thayuM. tethI te manuSyalekanI aMdaranAM paMcendriya ane vyakta manavALA prANIonA mane gata bhAvane jANavA lAgyA. [23] 1. temane vaizramaNa deve sapheda vastramAM laI lIdhA, ema mULamAM che. 2. temane zaka deve hIrAnA (vAra/mA) thALamAM laI lIdhA ane bhagavAnanI anujJAthI kSIra samudramAM pahoMcADayA, ema mULamAM che. kalpasUtra-subedhikAmAM kulamahattarA (vRddha strI)ne letI varNavI che. 3. maLamAM sAmAcika cAritrane" ema che. samabhAvamAM - Atmika zuddha dazAmAM-sthira rahevA, badhI azuddha pravRttione tyAga karavo, te sAmAyika cAritra. 4. te vakhate idranA kahevAthI deva-manuSyane vAjine ghATa baMdha paDayo hato" ema mULamAM vadhu che. 5. maLamAM "kSApazamika sAmAyika cAritra' e zabda che. kSapazapa eka prakAranI AtmAnI zuddhi che, ke je karmanA udayamAM nahi AvelA aMzanA upazamathI ane udayamAM Avela aMzanA kSayathI pragaTa thAya che. tyAre, udayamAM Avela ke na Avela tamAma karmanA saMbaMdha atyaMta TI javAthI thatI AtmAnI vizuddhi, e kSAyika kahevAya. 6. matijJAna, zrutajJAna ane avadhijJAna e traNe jJAna temane janmathI ja prApta hatAM. A badhAM jJAnenI samajaNa mATe juo prakaraNane te TippaNa na. 1. 7. A tathA bIjuM vizeSaNanI samajUtI mATe juo Ti. na. 1. Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15. bhAvanAo 149 pravajyA lIdhA bAda, bhagavAna mahAvIre mitra, jJAti, svajana ane saMbaMdhIvargane pAche vidAya karyo ane pote e niyama lIdhe ke, havethI bAra varSa sudhI huM kAyAnI sArasaMbhALa ke mamatA rAkhyA vinA, je koI vidyA ane saMkaTa AvI paDaze, te badhAM aDagapaNe sahana karIza, ane te te vidgo nAkhanAra pratye kSamAbhAva rAkhIza. A niyama laI mahAvIra bhagavAna, eka muhUrta jeTale divasa bAkI rahyo, tyAre, kumbhAra gAma AvI pahoMcyA. ra3-4 tyAra bAda, bhagavAna zarIranI mamatA ke paravA cheDI, raheThANa, paryaTana, sAdhanasAmagrI, tapa, saMyama, brahmacarya, kSAMti, tyAga, saMtava tathA rUDAM phaLavALA nirvANa - mukti - mArga vageremAM 1. voTTa, vattaye | 2. upasargo. devoe karelA, manuSyae karelA, ke tiryaMca-pazupaMkhIothI thayelA, ema upasarganA traNa prakAra mULamAM che. 3. sahiarfma, misAuma, mArAmAM 4. vaizAlI (kaMDagrAma)thI nAlaMdA jatAM rastAmAM 118 mAIla upara kummara gAma che, te kusmAra hovAne saMbhava che. 5. mULamAM nivAsasthAna, vihAra, saMcama, upakaraNa, saMvara, tapa, brahmacarya, kSati, tyAga, saMtoSa, samiti, gupti, sthAna, karma vagere -- eTalI vigato che. temAM, vihAra eTale eka jagAe sthira na rahetAM vicaryA karavuM te. saMyamanA sattara prakAra che: pAMca indriyane nigraha; pAMca avatane tyAga, kAma, kepa, mAyA, lobha e cAra kaSAne jaya; ane manavaNI tathA kAcAnI virati. saMvara eTale, jenAthI karma baMdhAya tevI pravRttio(Asava)ne virodha kare te. samiti eTale, samyaka pravRtti, tenA pAMca prakAra: kALajIpUrvaka cAlavuM, besavuM. jIvananirvAha kara, vastuo levI mUkavI ane anupayogI vastuo phekI AvavI. mana vANI aSTa kAyAne unmArge jatAM rokavAM, te gupti. sthAna eTale eka kekANe UbhA rahevuM. Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 mahAvIrasvAmIne AcAradharma sarvottama parAkrama dAkhavatA tathA te badhAthI potAnA AtmAne guNayukta karatA, vicaravA lAgyA. [24] te vakhate te upakAra - apakAra, sukha - duHkha, leka - paraleka, jIvana - mRtyu, Adara - apamAna vageremAM samabuddhi rAkhatA; saMsArasamudrane pAra karavA niraMtara prayatna karatA ane karmarUpI zatrune samuccheda karavAmAM tatpara rahetA. e pramANe vicaratAM bhagavAnane deva, manuSya ke pazupaMkhI taraphathI je je vigho naDyAM, te badhAM temaNe manane meluM thavA dIdhA vinA, avyathita rIte, tathA adInapaNe sahana karyA; ane manavacana-kAyAne pUrepUrAM vazamAM rAkhyAM. [24] Ama bAra varSa pUrAM thayAM. tyAra bAda, teramA varSamAM, unALAnA bIjA mahinAmAM, cethA pakhavADiyAmAM, vaizAkha suda 10nA suvrata nAmanA divase, vijaya nAmanA muhUrte, uttarAphAlyunI nakSatrane yoge, chAyA pUrva taraphanI tathA puruSa jeTalI barAbara lAMbI thatAM, bhaka nAmanA gAmanI bahAra, juvAlikA nadInA uttara kinAre, zyAmAka nAmanA gRhasthanA khetaramAM vecAvatta nAmanA caitya IzAna khUNAmAM, zAlavRkSanI pAse, bhagavAna godahAsane - DhIMcaNa UMcA ane mAthuM nIce, e pramANe - ubhaDaka besI, dhyAnamagna avasthAmAM taDako tApI rahyA hatA. te vakhate temane che TaMkanA nirjaLA upavAsa thayA hatA, ane zukaladhyAnamAM temanI 1. rasi | 2. AkhA jagatanA bhinnabhinna viSayamAM asthirapaNe bhaTakatA manane, koI paNa eka viSaya upara lAvI sthira karavAmAM Ave, ane pachI eka viSaya upara sthiratA AvatAM, chevaTe mana paNa tadana zAMta- niSpakapa banI jAya, tyAre jJAninAM badhAM AvaraNe vilaya pAmI, sarvaNapaNuM pragaTe che. tyAra pachI zvAsapravAsa jevI sUhamakriyAe paNa aTakI jaI AtmapradezanuM sarvathA kaMpa5NuM pragaTe che. aMte zeSa sarva karma kSINa thaI mekSa prApta thAya che. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 151 15. bhAvanAe sthiti thaI hatI. te vakhate temane nirvANarUpa, saMpUrNa pratipUrNa, avyAhata, nirAvaraNu, anaMta ane sarvottama evuM kevaLa jJAnadarzana utpanna thayuM. [25]. have bhagavAna ahaMta, jina, kevalI, sarvata tathA sarvabhAvadazI thayA; ane deva, manuSya ane asura vagere AkhA lekanA sarvajInA vividha bhAve jANavA, tathA dekhAvA lAgyA. [26] bhagavAnane kevaLajJAna thayuM, te vakhate devadevIonI AvajAthI aMtarikSamAM dhamAla macI rahI. pachI bhagavAne potAne tema ja lekane barAbara tapAsIne, prathama devalokane dharma kahI saMbhaLAvyo ane pachI manuSyone. manuSyamAM bhagavAne gautamAdi zramaNa nirca ne bhAvanAo sAthe pAMce mahAvata chaye jIvavargonI mAhitI sAthe kahI saMbhaLAvyAM: bri9]. paheluM mahAvataH huM sarva bhUta - prANanI hiMsAne yAjajIvana tyAga karuM chuM. sthUla, sUma, sthAvara ke jaMgama koI paNa prANInI mana vacana ane kAyAthI huM jAte hiMsA nahIM karuM, bIjA pAse 1. saMpUrNa eTale sarva vastuone jaNAvanAru; pratipUrNa eTale sarva vastuonA saMpUrNa bhAvAne jaNAvanA; avyAhata eTale kayAMya aTake nahi tevuM ane nirAvaraNuM eTale tamAma AvaraNathI rahita. 2. dazana eTale vastunuM sAmAnya bhAna, ane jJAna eTale tenuM vizeSa jJAna. 3. ahata eTale tribhuvananI pUjAne gya; jina eTale rAgadveSAdi upara jaya meLavanAra; kevalI eTale kevaLajJAnI. 4. mULamAM tenI vigato Ama che: "jIvanI A lokamAM Agati (AvavuM), gati (ja), sthiti (rahevuM); ke paralekamAM deva-narakabhUmimAM janmavuM ke tyAMthI AvavuM; tenuM khAdhuM pIdhuM, karyuM kAravyuM, bhegaLyuM sevyuM, beltha-ciMtavyuM tathA tenAM tamAma gupta ane pragaTa karyo. pa. juo prakaraNane aMte TippaNa . 6. 6. mahAvIranA paTTaziSya. juo prakaraNane aMte TippaNa naM. 7. Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15ra. mahAvIrasvAmIne AcAradhama nahIM karAvuM, ke koI karate haze tene anumati nahIM Ape. huM te pApamAMthI nivRtta thAuM chuM, tene huM niMduM chuM, gahuM ane mArI jAtane temAMthI chUTI karuM chuM. te mahAvratanI A pramANe pAMca bhAvanAo che : 1lI bhAvanA te nirNaya koI tune kaleza na thAya te rIte sAvadhAnatApUrvaka cAle. kAraNa ke, bedarakArIthI cAle, te jIvajaMtunI hiMsA thAya. 2cha bhAvanA:te nirgatha potAnuM mana tapAse tene pApayukta, sadeva, sakriya, karmabaMdhana upajAvanAra, tathA prANIonA vadha, cheda ke bheda ane kalaha, pradeSa ke paritApayukta na thavA de. 3jI bhAvanA: te nigraMtha pitAnI vANI tapAse; tathA tene (upara pramANe) pApayukta ke sadeva tathA kalaha, pradeSa ane paritApayukta na thavA de. 4thI bhAvanA : te nigraMtha vastumAtrane barAbara joI tapAsI, sApha karIne le ke mUke kAraNa ke bedarakArIthI le ke mUke, te vastune trAsa, udvega hiMsAdi thAya. 5mI bhAvanA : te nircatha potAnAM annapAna paNa joI tapAsIne upayogamAM le. kAraNa ke, bedarakArIthI le, to jIvajaMtunI te pramANe hiMsA thAya. ATaluM kare, te te mahAvrata zarIrathI barAbara svIkAryuM, pALyuM, pAra utAryuM, prazaMryuM, sthira karyuM, ke jinenI AjJA pramANe ArAdhyuM kahevAya. bIju mahAvata : huM sarvaprakAranA jUTharUpI vANadevane yAjajIvana 1. niMdA potAnI sAkhe, ane gaha bIjAnI sAkhe.- Tabe. 2. (cAra hAtha AgaLa najara rAkhIne.) mULa - samiti yukta banIne. 3. maLamAM "pariNA' dhAtu che. tene artha jANune tyAgavuM e thAya che. 4. mAthAnamanisvevANamite ! Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15. bhAvanAo 153 tyAga karuM chuM. krodhathI, lobhathI, bhayathI ke hAsyathI, huM mana vANI kAyAthI asatya nahIM AcaruM, bIjA pAse nahIM AcarAvuM, ke koI Acarate haze tene anumati nahIM ApuM. (huM te pApamAMthI nivRtta thAuM chuM, vagere upara pramANe) te mahAvratanI A pramANe pAMca bhAvanAo cheH 1lI bhAvanAH te nigraMtha vicArIne bole. kAraNa ke vagara vicAryuM belavA jatAM jUTha belAI javAya. rajI bhAvanAH te nigraMtha krodhane tyAga kare. kAraNa ke gussAmAM AvI jaI jUTha belAI javAya. 3jI bhAvanAH te nigraMtha lebhano tyAga kare. kAraNa ke, lebhamAM taNAI jUTha belAI javAya. 4thI bhAvanAH te nircatha bhayane tyAga kare. kAraNa ke, bhayamAM AvI jaI jUTha belAI javAya. 5mI bhAvanAH te nigraMtha hAsyano tyAga kare. kAraNa ke, TIkhaLa - mazkarImAM jUTha belAI javAya. ATaluM kare, te te mahAvata barAbara AcaryuM kahevAya. (vagere upara mujaba.) - trIjuM mahAvataH huM sarva prakAranI corIne mAvajIvana tyAga karuM chuM. gAma, nagara ke araNayamAM DuM yA ghaNuM, nAnuM yA moTuM sacitta ke acitta evuM kazuM ja huM bIjAe ApyA vinA uThAvI nahIM lauM, bIjA pAse nahIM levarAvuM, ke koI lete haze tene anumati nahi ApuM, vagere upara mujaba.) te mahAvratanI A pramANe pAMca bhAvanAo che: 1lI bhAvanAH te nigraMtha vicAra karIne mita pramANamAM vastuo mAge; nahIM te tenAthI corIne deSa thaI javAne. 1. mULaH "anAdAna" - na ApeluM levuM te. Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasvAmIne AcAradharma rajI bhAvanAH te nigraMtha mAgI ANela annapAna AcAryAMdikane jaNAvIne temanI paravAnagIthI ja khAya, nahIM te tenAthI cArInA doSa thaI javAtA. 154 3jI bhAvanA: te nirmUtha pramANu bAMdhIne ja vastu mAge, nahIM teA tenAthI ityAdi. 4thI bhAvanA: te nigraMtha vAraMvAra te pramANe nakkI karata jAya, nahIM teA tenAthI cArInA drAva thaI javAnA. pamI bhAvanA te nitha sAdharmikonI khAkhatamAM paNa vicArIne tathA mita pramANumAM ja vastu mAge. ATaluM kare, to te mahAvrata kharAkhara AcaryuM. kahevAya. ceAthuM mahAvrata: huM sarva prakAranA maithunane yAvajIvana tyAga karuM chuM. huM deva, manuSya ane tiryaMca saMbaMdhI maithuna jAte nahIM sevuM, bIjA pAse nahIM sevarAvuM, ke koI sevatA haze tene anumati nahIM ApuM. (vagere upara mu.) te mahAvratanI A pramANe pAMca bhAvanAo che : 1lI bhAvanA : te nigraMtha vAraMvAra strI saMbaMdhI vAto na kare. kAraNa ke, tema karatAM cittanI zAMtinA bheda - bhaMga thAya, ane kevaLIe upadezelA dharmathI bhraSTa thavAya. - 20 bhAvanA : te nibhraMtha strIonA maneAhara avayavA jue ke ciMtave nahIM. 3jI bhAvanA : te nigraMtha strI sAthe pahelAM karelI kAmakrIDA yAda na karyAM kare. 4thI bhAvanAH te nibhraMtha pramANathI vadhAre tema ja thrI vagere vadhu rasAvALuM annapAna na seve, 3 1. hasAvatAra kahaLasIne ra. temane mATe ke temanI pAsethI. 3. trIsa snigdha, kAmaddIpaka. ---- Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15. bhAvanAo pamI bhAvanAH te nircatha strI, mAdApazu ke napuMsakathI sevAyela Asana ke zayana na vApare. ATaluM kare, te te mahAvata barAbara AcaryuM kahevAya. pAMcamuM mahAvrataH huM sarva prakAranA parigraha1 [Asakti - yAvajajIvana tyAga karuM chuM. huM thoDI yA ghaNI, nAnI mA meTI, sacitta ke acitta evI koI vastumAM parigrahabuddhi nahIM rAkhuM. [vagere upara mujaba.] te mahAvratanI A pramANe pAMca bhAvanAo che: 1lI bhAvanA: te nitha kAnathI manahara zabdo sAMbhaLI, temAM Asakti, rAga ke meha na kare; tema ja na gamatA zabda sAMbhaLI keSa na kare. kAraNa ke, tema karavAthI cittanI zAMtine bheda thAya. ane kevaLIe upadezelA dharmathI bhraSTa thavAya. kAnamAM zabda paDatA aTakAvavA zakya nathI; paraMtu, temAM je rAgadveSa, te bhikSue tyAgavA. 2cha bhAvanAH te nirgatha AMkhathI manohara rUpa dekhI, temAM Asakti vagere na kare; tema ja na gamatAM rUpe dekhI dveSa na kare. AMkhe rUpa caDatAM aTakAvavA zakya nathI; paraMtu temAM je rAgadveSa, te bhikSae tyAgavA. 3cha bhAvanAH te nigraMtha nAkathI manahara gaMdha sudhI, temAM Asakti na kare; tema ja na gamatA gaMdha suMdhI TheSa na kare. nAke gaMdha Avate aTakAve zakya nathI; paraMtu temAM je rAgadveSa, te bhikSae tyAgavA. kathI bhAvanAH te nirgatha jIbhathI managamatA svAda cAkhI, temAM Asakti na kare; tema ja na gamatA svAda cAkhI doSa na kare. 1. parigraha eTale paLamAM rAgadveSakRddhi juo AgaLa te vatanI bhAvanAomAM zlokanI kaDI. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasvAsInA AcAradharma be svAda Avato aTakAvavA zakaya nathI; paraMtu temAM je rAgadveSa, te bhikSue tyAgavA. pamI bhAvanA : te nagraMtha managamatA sparza anubhavI, temAM Asakti na kare; tema ja na gamatA sparza anubhavI dveSa na kare. cAmaDIthI sparza thatA aTakAvavA zakaya nathI; paraMtu temAM je rAgadveSa, te bhikSue tyAgavA. ATaluM kare te te mahAvrata barAbara Acaryu kahevAya. 156 A pAMca mahAvratA ane temanI pacIsa bhAvanAothI yukta evA saMnyAsI bhikSu, zAstra, AcAra ane mArga anusAra temane barAbara pALI, jJAnIenI AjJAne ArAdhaka evA sAce bhikSu mane che. 1. adhamukhya adhavuM, adAmAM / Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TippaNe TiWNa naM. 1H jene jJAnanA pAMca prakAra mAne che: mati, kRti, avadhi, mana:paryava ane kevala. temAMnAM pahelAM be pakSa che; kAraNa ke, te jJAna thavAmAM pAMca jJAnendriye ane mananI madadanI jarUra rahe che, tyAre chellAM traNa Idriya-mananI madada vanA ja, AtmAnI yogyatAnA baLathI utpanna thatAM hovAthI, pratyakSa che. matijJAna eTale pAMca indriyo ane mana vaDe thatuM jJAna. zratajJAna eTale zAstra vagere sAMbhaLavAthI thatuM jJAna. matijJAna ane zrutajJAnamAM phera eTalo che ke, matijJAna vidyamAna vastumAM pravRtta thAya che, ane mutajJAna vaikAlika viSayamAM pravRtta thAya che. avadhijJAna eTale ikiye ane mananI madada vinA ja AtmAnI yogyatAnA baLathI thatuM, samagra loka sudhInAM badhAM rUpI mUrti dravyanuM jJAna. alabatta, A jJAna vastunA samagra bhAvo nathI ja jANI zakatuM. mana:paryavajJAna eTale saMjJI, ciMdriya, paryApta, ane vyakta manavALAM prANIonAM mAnasika ciMtanenuM jJAna. avadhijJAna AkhA loka sudhInAM sarva pudugadravyanuM grahaNa karI zake che; paNa mana:paryavajJAna manarUpa banelAM pudgala ane te paNa mAnuSattara parvata ane manuSyakSetranI aMdaranAM - jANu zake che. vAma ene viSaya avadhijJAna karatAM atyaMta alpa che, paNa pitAnA viSacanI sUkSmatAe te vizeSa pramANamAM jANatuM hovAthI, tenA karatAM vizuddhatara che. tenAM keTalAMka vizeSaNanI vizeSa samajatI nIce pramANe che: hitaprApti ane ahita parihAra mATe guNadevanI vicAraNA te saMjJA tevI vicAraNA karI zake tevuM puSTa (bhautika, dravya mana, te vyakta mana". A vizeSaNa ApavAnuM kAraNa e che ke, dareka idriya bhAva ane dravya, ema be rUpe hoya che. bhAvaIdriya eTale te prakAranI AtmAnI zakti ane dravyaikiya eTale e zakti jene AdhAre kAma karI zake, evI paramANunI banelI vastu paryApta eTale ke AhAra, zarIra, idriya, prANApAna, bhASA ane mana e cha paryAptiomAMthI potAnI ni anusAra badhI paryAptio jeNe prApta karI hoya tevuM kevaLajJAna e sarva vastuo ane sarva bhAvonuM saMpUrNa pratyakSa jJAna che. uparanAM cAre jJAne game teTalAM zuddha heya, chatAM cetanA-zaktine pUrNa vikAsarUpa hovAthI, eka paNa vastunA samagra bhAvone jANavAne asamartha hoya che. evo niyama Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 153 mahAvIrasvAmIne AcAradharma che ke, je jJAna koI eka vastunA saMpUrNa bhAvAne jANI zake, te badhI vastunA saMpUrNa bhAvAne paNa grahaNa karI zake. ane e ja jJAna pUrNa kahevAya che. te jJAna vakhate khIjAM jJAna nathI rahetAM; kAraNa ke, uparanI cAra jJAnazakti AtmAmAM svAbhAvika nathI, paNa karmanA AvaraNa anusAra AvelI che. tyAre, kevaLajJAna teA karmanuM AvaraNa sarvathA dUra thayA bAda thatuM hovAthI, karmajanya aupAdhika zaktionA avakAza ja rahetA nathI. TippaNu naM. 26 jaine kALacakranA be bhAga pADe che: eka nIce jatA, ane eka upara jatA. pahele te avasarpiNI ane bIjo te utsarpiNI. te dareka bhAga 10x(1 karoDax1 karoDa) sAgara varSonA banelA che; ane darekanA cha bhAga che. te ArA kahevAca che. avasarpiNInA cha ArA A pramANe che: sukhamAsukhamAM, sukhamAM, sukhamAduHkhamAM, duHkhamAsukhamAM, duHkhamA, duHkhamAdu:khamA. tenAthI UlaTA te utsarpiNInA ArA che. eTale ke, avasarpiNImAM sukha vagere ghaTatAM jAya che, ane utsarpiNImAM vadhatAM jAya che. sAgara varSanI eka rIte gaNatarI A pramANe che: be hajAra kAranuM eka yeAjana, evA 1 ceAjana paheALA ane 1 yeAjana laDA khADA hoya; tene, utkRSTa bAgabhUmimAM thatA, tathA jene janmya cha divasa thayA che evA kaiTAnA vALa uparanA suMvALA cheDA kApIne, tenA vaDe sesa bhare; pachI 42 seA varSe emAMthI vALanA eka cheDA kADhe; e rIte AkhA khAruM khAlI thatAM je samaya lAge, te vyavahArapalya kahevAya. evA asaMkhya' vyavahA2patyane eka addhApalya thAya. tevA 104 (1 karoDax1 karoDa) dvA padmanA eka sAgara thAya. avasarpiNInA cha ArAnuM mApa pahelA A 4x (1 karoDa x mItte ArA 34 ( trIjo Aza rax ( 33 A pramANe che : 1 karoDa) sAgara varSe > 23 32 > ceAtheA ArA 14 ( pAMcamA ArA 21000 varSa. chaThTho AA 21000 varSa. TippaNu naM. 3: jainAnI mAnyatA pramANe devAnI cAra jAti che. bhavanapati (asura, nAga vagere;) jaMtara (kinnara, gAMdharva, cakSu, bhUta, ,, ,, ) ,, ', ( ~~~~ 42000) Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15. TipaNe pizAca vagere); tiSka (sUrya, caMdra graha, nakSatra, tArA); ane vaimAnika vaimAnika de e pAribhASika nAma che. kAraNa ke, bIja jAtiSka devane paNa vimAna hoya che. vaimAnikonA be bheda cheH kalpapapanna ane kalpAtIta saudharma, ezAna, sAnabhumAra, mAhedra, brahmaleka, lAntaka, mahAzukra, sahastrAra, Anata, prANata, AraNa ane abhyata e bAra kalyuM che. temAM rahenArA kopanna kahevAya che. temanI upara 9 grovecaka ane pAMca anuttara devavimAne che. temanI upara muktajIve nuM siddhakSetra che. sthiti, prabhAva, sukha, vRti, aMta:karI vizuddhi, idvimaviSayamAM ane avadhiviSayamAM upara uparanA deva adhikaheca che. ane gati, zarIra, parigraha tathA abhimAnamAM upara uparanA deve hIna hoya che. gati ochI hevAnuM kAraNa, uparakaparanA devamAM uttarottara mahAnubhAvatA ane udAsInatA adhika hovAthI, temanI dezAMtara viSayaka krIDA karavAnI rati ochIechI thatI jAya che, e che. dipaNa na. 4 : jainenI mAnyatA pramANe lokanA adha, mAdhyama, ane urva evA traNa bhAga che. adhalaka ane UrvelakamAM anukrame, nArakIo ane devanAM sthaLa che. maLelakamAM manuSya vagerenAM sthAna che. temAM asaMkhya dvAre ane samudro che. te kramathI, dvIpanI AsapAsa samudra ane samudranI AsapAsa dva5, e rIte goThavAyelA che. ane temanI racanA ghaTInA paDa ane thALA svI che. jaMbudvIpa badhAnI madhyamAM hevAthI, tene AkAra thALI je che; jyAre, bIjA badhA dvi cUDI jevA che. A jaMbudvIpane sAta kSetre (varSa, vaMza, vAsya)mAM vahecI nAkhavAmAM Ave che. paheluM kSetra bhArata che. tenI uttare anukrame haimavata, hari, videha, ramaka, hiracavata ane aivita kSetre AvelAM che. te sAtene ekabIjAthI judA pADanAra che parvato che. te varSadhara kahevAya che. temanA nAma anukrame himAvAna, mahAhimAvAna, niSadha, nIla, rukamI ane zikharI che. jaMbudvIpa uparAMta tenI AjubAju Avele dhAtakIkhaMDadvIpa ane ardhA puSkaradvIpa eTale manuSyaloka kahevAya che. puSkaranI madhyamAM mAnuSettara parvata che tenAthI pAra kaI mANasa janmato nathI. jaMbudvIpanI AsapAsa AvelA lavaNa samudramAM 56 aMtara che. te paNa manuSyalokamAM ja gaNAya che. bIjA samudromAM aMtaradvIpa nathI. Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasvAmIne AcAradharma TiNa naM. 5 hornelanA abhiprAya mujaba, licchavIonI rAjadhAnI vaizAlImAM, te vakhate vaizAlI (atyAranuM mujaphaphara jillAmAM AveluM basA2) uparAMta, vANijyagrAma ane kuMDagrAma jevAM bIjA keTalAMka moTAM sthAnene (laMnigherA) samAveza thato hato. ema kahI zakAya ke, vaizAlI, vANijyagrAma ane kuMDagAma athavA (kaMDapu2) e traNa maLIne je meTuM zahera thatuM, te AkhAne prasaMgaanusAra te te nAmathI oLakhavAmAM AvatuM. kharI rIte, dakSiNapUrvane bhAga te vaizAlI, uttarapUrvane bhAga te kuDapura, ane pazcima taraphane bhAga te vANijyagrAma. vaizAlI ane vANijyagrAma vacce gaMDakI nadI hatI ema AvazayakasUtramAM jaNAvyuM che. kuMDagrAmanA nAmathI vaizAlIne mahAvIranA janmasthaLa tarIke oLakhAvI, temane vaizAlika paNa kahevAmAM Ave che. te kaMDapura, eTale ke, AkhA vaizAlInA IzAna khUNAmAM lAgI saMniveza AveluM hatuM. ahIM nivezane artha vibhAga athavA paruM le joIe. te kollAga vibhAgamAM jJAtRvaMzI kSatriya rahetA hatA. mahAvIranA pitA siddhArtha kellAganA nAca ( jJAta) vaMzI kSatrinA AgevAna haze. jainagraMthamAM temanA vaibhavanuM atizayoktibharyuM varNana karavAmAM Ave che; chatAM kyAMya temane kuDapuranA rAjA tarIke nathI oLakhAvyA. UlaTuM, temane ullekha haMmezAM "kSatriya siddhArtha" e ja karavAmAM Avyo che. TippaNu naM. 6H devAmAM e janma kaI virati pAmI zakatuM nathI; pariNAme, mahAvIrane te upadeza khAlI gayA; kAraNa ke, temAMthI koI e pratibodha pAmI vrata aMgIkAra karyA nahi. tIrthakarane upadeza khAlI ca, e eka Arya gaNAya che. A avasarpiNamAM evAM daza Azcaryo banyAM che. temAMnAM mahAvIranA jIvanane lagatAM bIjAM Azcarya A che: kevalajJAna thayA pachI kevalIne upasarga-saMkaTa-hoca nahi, paNa mahAvIrane mAravA gazAle tejalezyAne prayoga karyo hata; I tIrthaMkarane garbha badalavA paDayA nathI, paNa mahAvIrane badalavo paDayo hata; sUryacaMdra pitAnAM mULa vimAne sAthe mahAvIrane kauzAMbImAM vaMdana karavA AvyA hatA ane mahAvIranA saraNanA prabhAvathI bhuvanapati devomAne camareka paNa sAdhama devedrane nAza karavA upalA devalokamAM jaI zakyo hato, ane hAryA chatAM jIvato rahI zakyo hato. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15. TippaNA 161 TippaNu naM. 7 : apApA nagarImAM seAmila brAhmaNe yajJa karyAM hatA, ane temAM teNe cajJakamamAM kurALa gaNAtA gautama, sudharmA vagere 11 kone mAlAvyA hatA. cajJa cAlatA hatA te vakhate, mahAvIra te gAmamAM AvyA. tethI, devA cajJamAM na jatAM temanA upadeza sAMbhaLavA gayA. tethI gusse thaI, gautama vagere mahAvIrane harAvavA temanI pAse gayA; ane jAte ja hArI beThA. vadhu mATe jue mahAvIrasvAmIne saMcamadharma,'pA, ra tathA 104. : Tripa naM. 8 : mahAvideha kSetra evI jaina mAnyatA che ke, mahAvIranA nirvANa pachI tarata ja je 21000 varSanA du:SamA kALa beThA che, temAM mahAvIra pachInA trIna aAcArce jaMbusvAmI nirvANa pAmyA pachIthI A avasarpiNIcakra pUratuM A kSetramAMthI kevaLajJAna lupta thaI gayuM che. arthAt have A cakra pUruM thaI utsarpiNI cakra zarU thAya tyAM sudhI kAI kevaLajJAnI - tIrthaMkara ke mukta thaI zake nahIM. mAtra eka manuSya janma bAkI rahe tevI nirmULa sthiti ja ahIM prApta thaI zake. paraMtu te bAkInA janma paN bharatakSetrane khale mahAvidehakSetramAM thAya, ke jyAM du:SamasuSamA nAmanA kALa sthAyI bhAve pravarte che. tyAM tIrthaMkara, kevaLajJAna, mekSa vagere bhAvA tethI karIne saMbhavI zake che. jaMbudrIpane pUrvathI pazcima ADA paDelA cha varSadhara parvata sAta varSa athavA kSetramAM vaheMcI nAkhe che: jema ke cheka dakSiNethI zarU karIe tA bharata-humavata - hari - videha- 2caka-- hairaNyavat - airavata. temAM videha kSetra barAbara jaMbudrIpanI madhyamAM Avelu' tathA sauthI moTuM hAI, mahAvideha kahevAca che. jaMbunI nAbhirUpa meru paNa videhanI madhyamAM ja AvelA che. videha kSetramAM uttarakuru ane devakuTu nAmanAM je be kSetra AvelAM che, te sauthI vadhu bhAgyazALI che, kAraNa ke tyAM niraMtara suSamasuSamA nAmanA (satyayuga jevA kALa) niraMtara cAlyA kare che. paraMtu videhanA mAkInA pUrva ane apara bhAgamAM AvelA seLa sALa ema kula 32 pradeza ke je 'vijaya' kahevAya che, temAM du:SamasuSamA kALa pravarte che, ane te karmabhUmi gaNAya che. kama~bhUmi eTale jemAM petA thaI rAke te. bharata, ma-11 mekSamArgane jANanAra - upadezanAra tIrthaM ka2 nairavata ane (devakuru - uttarakuru bAda karatAM) Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra svAmIne AcAradharma videha kSetra e karmabhUmi gaNAya che. bAkInAM badhAM kSetro akarmabhUmi che. karmabhUmimAM paNa bhArata ane airAvata darekanA sADIpacIsa-sADIpacIsa deza, tathA videhanA 32 vijaya" e Aryapradeza kahevAya che. bAkInA sveccha. thALI jevA jaMbudviIpanI AsapAsa cUDInA AkArane lavaNasamudra che. temAM pa6 aMtaradvIpa che. te manuSyaloka che, paNa karmabhUmi nathI. e lavaNasamudranI AsapAsa goLa pharate cUDI AkArane dhAtakIkhaMDa dvIpa che. temAM sAte kSetre jaMbudvipanA nAmanAM ja che, paNa te darekanI saMkhyA babbe che. eTale temAM kula 14 kSetra che. te dhAtakIkhaMDanI AsapAsa pAcho gaLa pharate cUDInA AkArane kAledadhi samudra che. temAM atarApa nathI. te kAledadhinI AsapAsa goLa pharato cUDInA AkArane puSkaravAra dvIpa che. temAM paNa sAte kSetre jaMbudvIpanA nAmanAM ja che, paNa te darekanI saMkhyA cAra cAra che. eTale temAM kula 28 kSetra che. te puSkara dvIpanI barAbara vacamAM geLa pharate kaMkaNa je mAnuSettara parvata che. tenAthI puSkaradvIpanI cUDI vacamAMthI saLaMga goLa be bhAgamAM vahecAI jAya che. arthAta eka nAnI cUDInI pharate barAbara eka moTI cUDI mUkI dIdhI hoya, tevA tenA be bhAga paDI jAya che. te dareka bhAgamAM pelAM sAta kSetre babbenI saMkhyAmAM eTale 14-14 vahecAI gayAM che. have jaMbudvIpa, dhAtakIkhaMDa ane mAnuSattara parvata sudhIne badhe puSkaradvIpa e manuSyaloka kahevAya che. tenI bahAra kaI manuSya janma pAmatuM nathI. arthAta kula pAMca bharatakSetre (eka jaMbunuM, be dhAtakInAM, ane be puSkaranAM), ema sAte kSetro pAMca pAMca thaIne kula 35 kSetre, ane lavAsamudravALA pa6 aMtaradvIpa e manuSyanI pedAzavALAM che. temAMthI pAMca bharata, pAMca ravata kSetra, ane devakuru-uttarakuru vinAnA) pAMca videha kSetre e karmabhUmi che - bAkInAM vIsa kSetre ane aMtaradvIpa akarmabhUmi che. Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 vimukti sarvottama evo jJAnI puruSane A upadeza sAMbhaLIne mANase vicAravuM joIe ke, cAre gatimAM prANI anitya zarIrane ja pAme che. ema vicArI, DAhyo puruSa gharanuM baMdhana choDI daI, devayukta pravRttio ane (temanA kAraNarU5) Asaktine nirbhayapaNe tyAga kare. [1] te prakAre, gharabAranI Asaktina, tathA anaMta jIvonI hiMsAne tyAga karI, sarvottama evI bhikSAcaryAthI vicaratA vidvAna bhikSane, mizrAdaSTi lo ke, saMgrAmamAM hAthIne bANethI vadhe, tema kaDavAM vacanethI vadhe che, tathA bIjA upadrava kare che. te prakAre kaThera zabda ane upadrathI pIDAvA chatAM, te jJAnI, manane kaluSita thavA dIdhA vinA te badhuM sahana kare, ane game tevA pavanamAM akaMpa rahetA parvatanI peThe aDaga rahe. [2-3]. bhikSa sukhaduHkhamAM samabhAva rAkhI, jJAnI puruSanI sabatamAM rahe, ane aneka prakAranAM duHkhAthI du:khI evAM sthAvara, jaMgama prANIone potAnI koI paNa kriyAthI paritApa na Ape. e pramANe karanAre tathA pRthvInI peThe badhuM sahI lenAra mahA muni uttama zramaNa kahevAya che. [4] uttama dharmapadane anusaranArA, tRSNArahita, dhyAna ane samAdhithI yukta, tathA agninI vALI jevA tejasvI -evA te vidvAna bhikSanAM tapa, prajJA ane yaza vRddhi pAme che. ] 1. A chelluM adhyayana thI cUDA kahevAya che. 2. bhAra bha, parigraha Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasvAmIne AcAradhama karanArAM, sarva dizAomAM kSemakara, mahAmeTAM, niSkiMcana tathA aMdhArAne dUra karI, tejanI peThe traNe bAjue prakAzanArAM mahAvrato, sarvanuM rakSaNa karanArA anaMta jine pragaTa karyAM che. [6] 164 badhA baMdhAyelAmAM te bhikSu Asakta na thAya, ane mAna A leAka tathA paraleAkanI AzA sAya nahIM. [7] e pramANe kAmaguNeAthI mukta rahI, vivekapUrvaka AcaraNu karatA, te dhRtimAna tathA sahanazIla bhikSunAM pUrve karelAM badhAM pApakarma, agnithI cAMdInA mela dUra thaI jAya, tema dUra thaI jAya che; vivekajJAnane anusaranArA, AkAMkSA vinAnA ane maithunathI uparata thayelA te brAhmaNu, jema sApa jUnI kAMcaLIne cheDI de, tema du:khazayyAthI mukta thAya che. [8-9] akhada thaI te vicare, strIomAM * satkAranI apekSA na rAkhe. tyAganArA te paMDita, kAmaguNAmAM -- apAra pANInA egharUpI mahAsamudranI peThe, saMsArane jJAnIe e hAtha vaDe dustara kahyo che. te saMsAranuM svarUpa arthAt mANusa temAM kevI rIte baMdhAya che, tathA temAMthI zI rIte vimukta thAya che. * te badhuM jJAnIo pAsethI samajIne, he paMDita, teneA tuM tyAga kara. je ema kare che, te muni ja (kaoNnA) aMta lAvanAra' kahevAya che. [17-1] A leAka ane tathA je badhA padArthAnI apratibaddha che, te garbhamAM kahuM chuM. [12] - paraleAka -- aMtemAM jete kazuM baMdhana nathI, AkAMkSAthI rahita nirAlaM' ane AvavA-javAmAMthI mukta thAya che, ema huM 1. mULa : ni:svakara, -- sarva karmoM tathA maLane dUra karanArAM, 2. upara nIce ane madhyamAM. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ subhASita aNegacitta khala ayaM purise : se keyaNaM arihai pUraittae / (3 : 22) jagatanA lekanI kAmanAne pAra nathI. teo cALaNamAM pANuM bharavAne prayatna kare che. kAmA duratikkamA, jIviyaM duppaDivUhagaM, kAmakAmI khalu ayaM purise, se soyai jUrai tippai paritappai (2 : 92) kAma pUrNa thavA azakya che ane jIvita vadhArI zakAtuM nathI. kAmakAmI manuSya zeka karyA ja kare che, tathA sUryA kare che. AsaM ca chandaM ca vigiMca dhIre ! tuma ceca taM sallamAharTsa; jaina siyA teja no siyA (2: 84) he dhIra, tuM AzA ane svachaMdane choDI de. te benuM zalya svIkArIne ja tuM rakhaDayA kare che. sukhanuM sAdhana mAnelI vastuo ja tArA duHkhanuM kAraNa thaI paDe che. ___ nAlaM te tava tANAe vA saraNAe vA, tumaMpi tesiM nAlaM tANAe vA saraNAe vA / jANitu duHkhaM patteyasAyaM aNabhikantaM ca khalu vayaM saMpehAe khaNaM jANAhi paMDie jAva sottaparinnANehi aparihAyamANe hiM AyaDheM samma samaNuvAsejjAsi-tti bemi / (2H 68-72). tArAM sagAMsaMbaMdhI, viSayabhege ke dravyasaMpatti sAruM rakSaNa karI zakatAM nathI, ke tane bacAvI zakatAM nathI, tema ja, tuM paNa temanuM rakSaNa karI zakatA nathI, ke temane bacAvI zakato nathI. darekane pitAnAM sukhaduHkha jAte ja bhogavavAM paDe che. mATe, jyAM Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIrasvAmIne AcAradharma sudhI potAnI umara haja mRtyuthI gherAI nathI, tathA zrotAdi IdriyanuM baLa tema ja prajJA smRti medhA vagere kAyama che, tyAM sudhI, avasara oLakhI, zANu puruSe pitAnuM kalyANa sAdhI levuM joIe. _ vimuttA hu te jaNA, je jaNA pAragAmiNo / lobha alobheNa duguJchamANe laddhe kAme no'bhigAhai / (2 : 74) jeo kAmaguNone oLaMgI jAya che, teo kharekhara mukta che. akAmathI kAmane dUra karatA teo, prApta thayelA kAmaguNemAM paNa khUMcatA nathI. sayayaM mUDhe dhamma nAbhijANai / uyAhu vIre : appamAo mahAmohe! alaM kusalassa pamAeNaM santimaraNaM saMpehAe, bheuradhamma saMpe (2: 84) kAmomAM satata mUDha rahe te mANasa dharmane oLakhI zakate nathI. vira bhagavAne kahyuM che ke, te mahA mehamAM bilakula pramAda na karo. zAMtinA svarUpane ane maraNane vicAra karIne, tathA zarIrane nAzavaMta jANune, kuzaLa puruSa kema pramAda kare ? savve pANA piyAuyA, suhasAyA, dukkhapaDikUlA, appiyavahA, piyajIviNo, jIviukAmA, savvesiM jIviyaM piyaM / saraNa vippamAeNaM puDho vayaM pakuvvai, sime pANA pavvahiyA, paDilehAe no nikaraNAe, esa parinnA pavuccai, kammovasantI / se taM saMbujjhamANe AyANIyaM, samuTThAya tamhA pAvakammaM neva kujjA na kaarvejjaa| (2 : 80, 16-7) . badhA prANone AyuSya ane sukha priya che. tathA du:kha ane vadha apriya tathA pratikULa che. teo jIvitanI kAmanAvALA ane jIvitane priya mAnanArA che. badhAne jIvita priya che. pramAdane lIdhe prANene atyAra sudhI je vyathA ApI che, tene barAbara samajIne, Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ subhASitA pharIthI tevuM na karavuM, tenuM nAma kharI samaja che. ane e ja karmonI upazAMti che. bhagavAne ApelI A samajane samaja, ane satya mATe udyamavaMta thayele manuSya, keI paNa pApakarma kare nahIM, ke karAve nahIM. (kAraNa ke, pApakarmamAtramAM koI ne koI jIvavarganI hiMsA ke droha rahelAM che.) se mehAvI je agugghAyaNassa kheyanne, je ya bandhapamokkhamannasI (2 : 202) je ahiMsAmAM kuzaLa che, ane je baMdhathI mukti meLavavAnI ja tarakhaTamAM rahe che, te sAce buddhimAna che. je pamatte guNaTThie, se hu daNDe pavuccai; taM parinnAya mehAvI, phari no namahuM vanavAsI namA" I (: 24-6) pramAda ane tene pariNAme kAmaguNemAM Asakti, e ja hiMsA che. mATe buddhimAne, pramAdathI je meM paheluM karyuM, te havethI nahIM karuM," e nizcaya kare joIe. je ajjhatthaM jANai, se bahiyA jANai; je bahiyA jANai, se ajjhatthaM jANai : eyaM tullaM annesiM / iha santigayA daviyA nAvavanti gAviyuM ! (1 : pa-7). je mANasa vividha prANanI hiMsAmAM pitAnuM ja aniSTa joI zake che, te tene tyAga karavA samartha thaI zake che. ' je mANasa pitAnuM duHkha jANe che, te bahAranAnuM du:kha jANe che; ane je bahAranAnuM jANe che te pitAnuM du:kha paNuM jANe che. zAMtine pAmelA saMyamIo bIjAnI hiMsA karIne jIvavA nathI IcchatA. ..... se bemi - neva saya loga abbhAikkhejA, neva attANaM abbhAikkhejjA / je loga abbhAikkhai, se attANaM abbhAikkhai, 2 sattAmAM jamA , te i mAlavaNa I (H 22) " . " , WWW Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaM 168 mahAvIrasvAmIne AcAradhama manuSya anya jIvanI bAbatamAM bedarakAra na rahevuM. je anya jIvanI bAbatamAM bedarakAra rahe che, te pitAnI bAbatamAM paNa bedarakAra rahe che; tathA je pitAnI bAbatamAM bedarakAra rahe che, te anya jIvanI bAbatamAM paNa bedarakAra rahe che. ___ je guNe se AvaTTe, je AvaTTe se guNe : uDDhaM ahaM tiriyaM pAINaM pAsamANe rUvAiM pAsai, suNamANe saddAiM suNai ; uDDhe ahaM tiriyaM pAINaM mucchamANe rUvesu mucchai saddesu yAvi / ettha aguMtta aNANAe / esa loe viyAhie puNo puNo guNAsAe yare umatte bharamAvo . (2: 40-4) hiMsAnA mULarUpa heI kAmaguNo ja saMsAranA pherA che; saMsAranA pherA che te kAmaguNenuM bIjuM nAma ja che. badhI bAju aneka prakAranAM rUpa jete ane zabdo sAMbhaLata manuSya, te badhAmAM Asakta thAya che. tenuM nAma ja saMsAra che. evo mANasa mahApuruSane batAvele mArge cAlI zakatA nathI, paraMtu pharIpharIne kAmaguNene AsvAda lete, hiMsAdi vapravRttio karate pramAdapUrvaka gharamAM ja mUchita rahe che. je pajjavajAyasatthassa kheyanne, se asatthassa kheyanne; je asatthassa kheyanne, se pajjavajAya satthassa kheyanna / (3 : 109) je manuSya zabdAdi kAmaguNemAM rahelI hiMsAne jANavAmAM kuzaLa che, te ahisAne samajavAmAM kuzaLa che; ane je ahiMsAne samajavAmAM kuzaLa che, te zabdAdi kAmaguNemAM rahelI hiMsAne samajavAmAM kuzaLa che. ___ saMsayaM parijANao saMsAre parinnAe bhavai, saMsayaM aparijANao saMtare aparitnAI javaI (: 243) viSayonA svarUpane je barAbara jANe che, te saMsArane barAbara jANe che, ane je vizvanuM svarUpa nathI jANata, te saMsAranuM svarUpa paNa nathI jANato. Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ subhASita se suyaM ca me ajjhatthaM ca me / varaghacqjovo tuveva che ( : 250) se supaDibuddhaM sUvaNIyaM ti naccA purisA! paramacakkhU vipparakkama eesu ceva bambhaceraM ! ti bemi / / meM sAMbhaLyuM che ane mane anubhava che ke, baMdhanathI thyA thavuM tArA ja hAthamAM che. mATe jJAnIo pAsethI samaja prApta karIne, he paramacakSavALA puruSa! tuM parAkrama kara. enuM ja nAma brahmacarya che, ema huM kahuM chuM. imeNa ceva jujjhAhi ki te jujjheNa bajjhao ? juddhArihaM khalu tuma ! (1 : 2) he bhAI! tArI jAta sAthe ja yuddha kara. bahAra yuddha karavAthI zuM? enA jevI yuddhane yogya bIjI vastu maLavI durlabha che. purisA! tumameva tuma-mittaM, kiM bahiyA mittamicchasI? purisA! attANameva abhinigijajha, evaM dukkhA, pamokkhasi / (: 27-8) he bhAI! tuM ja tAre mitra che; bahAra kyAM mitra zodhe che? tArI pitAnI jAtane ja nigrahamAM rAkha, te badhAM duHkhamAMthI mukta thaI zakIza. savvao pamattassa bhayaM, savvao appamattassa natthi bhayaM / (2 H zarU) pramAdIne badhe prakAre bhaya che; apramAdIne koI prakAre bhaya nathI. taM Aittu na nihe, na nikkhive, jANitta dhamma jahAtahA / vidyahiM nive jannA , jo jo sa re (4: 227) dharmane jJAnI puruSo pAsethI samajIne ke svIkArIne saMgharI na rAkho; paraMtu, prApta thayelA bhegapadArthomAM paNa vairAgya pAmI, lekapravAhane anusaravAnuM cheDI devuM. Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 mahAvIrasvAmIne AcAradhama ihArAmaM parinnAya allINa-guNo parivvae / niTThiyaTThI vIre gAmeLa sayA ja jJAsa-tti vefma ( : 268) jagatamAM jyAM tyAM ArAma che ema samajIne, tyAMthI Idri haTAvIne, saMyamI puruSe tiMdriya thaIne vicaravuM. je pitAnAM kAryo sAdhavA Icche che, tevA vIra puruSe haMmezAM jJAnInA kahyA pramANe parAkrama karavuM, ema huM kahuM chuM. kAyassa viovAe esa saMgAmasIse viyAhie / sa hu pAraMgame maNI / ___avihammamANe phalagAvayaTThI kAlovaNIe kakhajja kAlaM jAva sarIme-tti ni | (6 : 266) saMyamIne zarIra paDatA sudhI raNasaMgrAmane dekhare jhUjhanArA virapuruSanI upamA apAya che. e ja muni pAragAmI thaI zake che. koI paNa prakAranA kaSTathI na Dagate, ane vaherAvA chatAM pATiyAnI jema sthira rahete te saMyamI, zarIranA bheda sudhI kALanI vATa joyA kare, paNa gabharAI pAchA na haTe, ema kahuM chuM. na sakkA phAsamaveeuM phAsavisayamAgayaM / rAgaddosA u je taratha, te vihU varitra (40 6) IdrinA saMbaMdhamAM AvelA viSayane na anubhavo e zakya nathI; paraMtu temAM je rAgadveSa, tene bhikSa tyAga kare. ___ uddeso pAsagassa natthi / kusale puNa no baddhe no mukke / se jjaM ca Arabhe jaM ca nArabhe! aNAraddhaM ca nArabhe / chaNaM chaNaM jiAya jhojanaM ra savaso (2 : 20 2) je jJAnI che, tene mATe kaze upadeza nathI. kuzaLa puruSa kAMI kare athavA na kare, tethI te baddha paNa nathI, ane mukta paNa nathI. tepaNuM lekacine badhI rIte barAbara samajIne, ane samayane oLakhIne te kuzaLa puruSa pUrvenA mahApuruSee na AcarelAM karmo Acarate nathI. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ subhASitA 179 jamiNaM annamanna - viigicchAe paDilehAe na karei pAva kammaM kiM tattha, muNI kAraNaM siyA ? samayaM tatthu vehAe appANaM vippasAyae / (3 : 115 ) ekabIjAnI zaramathI ke bhayathI pApakarma na karanAra zuM muni kahevAya ? kharA muni teA samatAne barAbara samajIne, peAtAnA AtmAne nirmaLa karanArA hoya che. aNagAre ujjukaDe, niyAgapaDivanna, amAyaM kuvvamANe viyAhie | jAe saddhAe nikkhanto, tameva aNupAliyA; viyahittu visottiyaM paNayA vIrA mahAvIhi / (1 : 18-20 ) je saraLa hoya, mumukSu hoya, ane adaMbhI hoya, te ja sAcA anagAra che. je zradghAthI mANusa gRhatyAga kare, te ja zraddhAne, zaMkAe ane Asakti cheDI, haMmezAM TakAvI rAkhavI joI e. vIra puruSa e mahAmArge ja cAlelA che. uhamANe kusalehiM saMvase, akaMta dukkhI tasthAvarA duhI / alUMsae savvasahe mahAmunI, tahA hi se susamaNe samAhie || ( a0 16) sukhaduHkhamAM samabhAva rAkhI, jJAnI puruSAnA saMgamAM rahevuM, ane aneka prakAranAM duHkhathI du:khI evAM sthAvarajaMgama prANIone peAtAnI koI paNa kriyAthI paritApa na ApavA. Ama karanArA, tathA pRthvInI peThe badhuM sahI lenArA mahAmuni uttama zramaNu kahevAya che. viu nae ghammapayaM aNuttaraM, viNIyatahassa muNissa jhAo / samAhiyassa'sihA va teyasA, tavo ya pannA ya jaso ya vaDDhai || (a0 16) Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 mahAvIrasvAmIne AcAradhama uttama dharmapadane anusaranAra, tRSNArahita, dhyAna ane samAdhiyukta tathA agninI zikhA jevA tejasvI evA te vidvAna bhikSunAM tapa, prajJA, ane yaza vRddhi pAme che. tahA vimukkassa parinnacAriNo, ghiImao dukkhakhamassa bhikkhuNo / visujjhaI jaMsi malaM purekaDaM, samIriyaM ruppamalaM va joiNA // (a0 16) e prakAre kAmaguNamAMthI mukta rahI, vivekapUrvaka AcaraNa karatA te yutimAna ane sahanazIla bhikSanAM, pUrve karelAM tamAma pApakarma agnithI jema cAMdIne mela dUra thaI jAya, tema sApha thaI jAya che. imaMmi loe parae ya dosuvi, __na vijjaI baMdhaNa jassa kiMcivi / se hu nirAlaMbaNamappaiTThie, _____ kalaMkalIbhAvapahaM vimuccaI tti bemi // (a0 16) A leka ne paraloka baMnemAM jene kazuM baMdhana nathI, tathA je badhA padArthonI AzaMsAthI rahita, nirAlaMba ane apratibaddha che, te te mahAmuni garbhamAM AvavA-javAmAMthI mukta thAya che, ema Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUci agni -nI hiMsA 6 agrapiMDa 70 agraMtha 48 acIce (juo cerI-tyAga) 153 azrutakalpa 143 ajJAna rara atithibaLa 11 atipAtastrota 64 (dha 2) atividha 31 (nedha 2) adattAdAna 153 anagAra 9, 10, 22 noMdha 6) analiMkAMtakriyAdeSa 97 anavadyA (putrI) 143 anArya 106 anyonya kriyA 137 apazcimamAraNatika saMlekhanA 143 nedha 2) abhikrAMtakriyASa ha7 arati 16, 25 ahata 151 alpasAvaghakriyASa 98 avagraha -nA pAMca prakAra 127 (nedha 2). avadhijJAna 157 avasarpiNI 138 (naidha 5), 158 asadInabeTa 45 ahiMsA ra4 110 - AtmaghAta 53 AtmaprApti 40 AtmavAdI 3, 39 AtmA 3, 5, 39. AdAnastrota 64 (noMdha 2) Amagadha 19 (nedha 6) AraMbha 22 Arya 19, AryadazI 19 AryaprajJa 19 AlecanA 143 (noMdha 2). Azcarya- A kALanAM 160 Asakti 12, 14, 21, 32 Asana 66 Asava 29 Asrava 32, 149 (neMdha che) AhAra 20, 26, 51, 70 i. IvAku kuLa 69 itvarita maraNa 59, 59 IginImaraNa (e Itvarita maraNa) ugraphaLa 69 utkRSTavAda 42 upadeza 20; -ne adhikAra 17; -nuM pAtra 18, 29 upapAta 41 (dha 1) Susa . Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 mahAvIrasvAmIne AcAradharma upasthAnakriyASa 97 kAzyapagetra 140, 143 uttarAphAlganI 138, 139, 140 kALa paryAya pa3 (nedha 2) 146, 150 kusmAra gAma 149 utsapiMNa 158 kusAdhu 45 kuDapura 13, 147, 145, 160 UbhA rahevAnuM sthAna 127 i. kevalI 151 kevaLajJAna 151, 157 juvAlikA nadI 150 keDAlagotra 139 RSabhadatta brAhmaNa 139 kautukakarma 141 pathika karma 64 (noMdha 1) kauzikotra 143 kauDinyatra 142 papAtika 3, 7 kriyAvAdI 3 oSadha 65 krodha 26 karma 22, 23; -ajANatAM kareluM 36 kSayika cAritra 148 (dha 5) 7; -nuM svarUpa 28; -pravAha 38; kSApazami cAritra, 148 nedha 5) -nA be prakAra 64 karmANa 4 i. kSIrasamudra 148 (noMdha 2) 5 karmanA 40 i; -ne mArga 41 i gaNasatAka rAjya 106 karmabhUmi (paMdara) 145, 162 gupti 149 (nedha 5) karmavAdI 3 getra 17 kaSAya 22, 26, 31, 44 gehAsana 150 kAco (daSTAMta) 40 gautama 151 kAmakathA 37 kAmagu 9, 11, 15, 24 caMdraprabhA (zibikA) 143 noMdha kAmanAo 21, 32, 41 2), 147 kAmaga 12 I., 14, 33 cAturmAsa 103 kAmavAsanA 52; dura karavA zuM karavuM cAritra (sAmAyika) 148 37; ane AtmaghAta 53 cikitsA 137 (jue auSadha) kAme 14, 15 cerI-tyAga (vrata) 153 kAlacaka (jaina) 158 kANAtiamadeSa 97 jamaNavAra 75 I., 80 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUci 175 jasasa (nAma) 142 jaMgama prANa 7 jaMbudvIpa 139, 159 jAlaMdharAyaNa gotra 139 jina 151 jinapravacana 6, 9, 34, 39 dharma 14, 30, 32, 42, 45, 49; -ne upadeza 45 dharmapada 163 dharmavAna 24 dhyAna 66 nagna kara nAva mAM kevI rIte javuM 108 I. naMdivardhana 142 nirAvalaMbanatA 38 nizIthikA (juo svAdhyAya) niSkama 29 na karyuM 23, 29 chava 27 (beMdha 3), 41 (nedha 2); -nA, cha varga 5, 9; -nikAca 9 jIvita 33 ja-tyAga (vrata)153; tenI bhAvanA e 153 jAbhaka (gAma) 150 jJAta 17-vaMza 140,144,147,160 jJAna (upadeza) -ne adhikArI 29 jJAnI ra9-30,35, 36, 42; ane vidhiniSedha 18 tathAgata 23 tapa 58;-mahAvIranuM (juo mahAvI2) tIrthakarabhiSeka 141 tIrthika 18, 28 tRSNA 14 trasa (prANe) 7 trizalA 147, 142 pathArI kevI rIte karavI 101 parakriyA 136 i paradharma 50 parigraha 31; -tyAga (nuM vrata) 155 pariSaha 43, 47, 14ra (nedha 2) paristrava 29 pANI -e jIva che 6; -kevuM levuM, na levuM 88 I ; -nI hiMsA 6; -mAM kevI rIte UtaravuM 108 pAtra -keTalAM rAkhavAM 122; -kayAM na rAkhavAM 122; -nA cAra niyama 122-; kevI rIte sUkavavuM 124 pAtharaNuM (stAraka) -kevuM mAgavuM 99 -kevI rIte pAchuM ApavuM 102 -nA cAra niyama 100-1 pAipagamana (maraNa) 56, 59 pAnaiSaNa 7, 90 pApakarma - ane hiMsA 10;-mamatAne lIdhe 11 taprakSAlana 66 du:kha 43 devAnaMda 139, 140. deva -cAra jAti 141 ghutilAza 147 (noMdha 3) dhare (daSTAMta) 35 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 mahAvIrasvAmIne AcAradhama pArzvanAtha 143 -kevI levI na levI 77 i; pAMca -jJAna 157; -mahAvrata 151; -nAM mAyAsthAne 84 i ; -mAM -dAI (dhAtrI) 141 pANuM kevuM levuM na levuM 88 I. pipaiSaNa 7, 89 I. bhikSu 156 puttaravimAna 139 bhUti karma 141 pRthvI -nI hiMsA 5 bhegakuLa 69 pratikramaNa 143 (nedha 2) pratijJA - (aparigrahanI) 124 makAna (juo zavyA) (jae pratimA) matijJAna 157 pratimA --- 5AtharaNuM mAgavAnI 100; madirA 77 -vastra mAgavAnI 117; pAtra madya 85 mAgavAnI 122; -mukAma bhAgavAnI mana:paryavajJAna 148, 157 126; -UbhA rahevAnA sthAnanI mamatva 17 128 (juo piMDeSaNa) mamatA 11, 30, 32 pramAda 9, 4, 22, 34 marANa (traNa prakAranuM) 56 i.; 59 pramAdI 25 mahAparijJA 47 priyakAriNuM (mAtA) 142 mahAyAna 25 priyadarzane (putrI) 143 mahAvarcIkriyASa 98 pratyabaLa 11 mahAvideha kSetra 143, 161 aLa -nA prakAra 11 mahAvIra - nuM tapa 60 i ; (vastrabrahmacarya 30, 33, 42, 45, 154 tyAga 60, raheThANa 11-upadrava brahmaloka 145 61; -pANI 63; bhejana 64, brahmavAna 24 65-ga 65;- Asana, dhyAna brAhmaNa 49, 66, 164 66)-uttarAphAgunIne ga138; -svAtine vega 138;-avataraNa bhaktaparijJA (maraNa) 56, 59 139; garbhaharaNa 140; janma bhAratakSetra 139 141; nAmakaraNa 141;-pAMca dAI bhAvanAo (mahAvratanI) 138 I. 141; -nAM traNa nAma 142; -nA bhASA (seLa prakAra) 111 pitA 142;-nAM mAtA 142-nA bhikSA 19; 69 I.; -nA doSa 19, kAkA; 142; -nA meTAbhAI 142; 51; -mAgavA kakyAM javuM 69, 70 -nI bhAryA 142; -nI putrI 143; i; -mAgavA kevI rIte javuM 72 -nA dohitrI 143; -nAM mAtApitA 40; -mAgavA kyAre javuM 74; 143; -nI pratijJA 144nuM dAna Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________