________________
૧૭
(૧૧) નિર્લેપાદકઃ
આત્મામાં જ જેણે તૃપ્તિ મેળવી છે એ તૃપ્ત આત્મા કર્મથી લેપતે નથી તેથી તૃપ્તિ અષ્ટક પછી નિલેપષ્ટક કહેવામાં આવ્યું છે.
આ સંસાર કાજળની કોટડી જેવું છે, તેમ છતાં મહામુનિ શ્રી યૂલિભદ્રજી આદિ મહાત્માઓ તેમાં પણ અલિપ્ત રહીને આત્માનું સાધી ગયા. ડાઘ તેને લાગે છે કે જેમને પુદ્ગલના ખેલમાં રસ હોય છે. કારણ કે રસ નિગ્ધ હોય છે તેથી તેને ડાઘ પડે છે. સંસારમાં મહામુનિએ ધમની આરાધના કરીને સદ્ગતિમાં જાય છે, તેમાં કારણ તરીકે સમ્યગદર્શન અને જ્ઞાનયુક્ત તેમનું ચારિત્ર છે. ચારિત્ર જેટલું નિર્મળ એટલે લેપ ઓછા એ નિયમ છે. ચારિત્રની નિર્મળતાને આધાર ઉપગની અમ્મલિતતા ઉપર છે અને ઉપગની અખલિતતા માટે શાસ્ત્રાભ્યાસ જેટલી જ ઉપકારક ધર્મકિયાએ છે.
લેપ એ લપ છે, વળગાડ છે, તેને સામે ચાલીને વળગવું તે ગળામાં પથ્થર બાંધીને કૂવામાં ઝુંપાપાત કરવા જેવું અકાર્ય છે. માટે સર્વ કર્મક્ષેપ રહિત નિર્લેપ પરમાત્મા અને તેમની આજ્ઞાને આરાધતા ત્યાગી ભગવંતેને ભાવથી ભજવા તે નિર્લેપ આત્મદશા પ્રાપ્ત કરવાના ઉપાયામાં એક શ્રેષ્ઠ ઉપાય છે.