________________
ધર્મબિંદુ પ્રકરણ ભાગ-૧ | અધ્યાય-૧ | સૂત્ર-૧૨, ૧૩
૪૩ આવી સ્ત્રીમાં કુલીન પુરુષને રાગ ન થાય. કેમ ન થાય ? તેથી કહે છે – (૧) તેને ધન આપવામાં દુર્ભાગ્યની પ્રાપ્તિ છે; કેમ કે તે ધનનો તે દુર્વ્યય કરશે. (૨) વળી અલંકાર આદિથી સત્કાર કરવામાં તે સ્ત્રી પરને ભોગ્ય બનશે. (૩) તેવી સ્ત્રીમાં આસક્તિ થાય તો તેનાં અકાર્યો જાણવા છતાં ઉપેક્ષા કરવામાં આવે તો પ્રસંગે પુરુષનો પરાભવ થાય અને મરણ પણ થાય. (૪) મહાન ઉપકારમાં પણ=ઘણું ધન આપે, ઘણું સારી રીતે સાચવે તોપણ, અન્ય પુરુષમાં આસક્ત એવી સ્ત્રી સાથે આત્મીયતા ન થાય. (૫) વળી, ઘણા કાળ સુધીનો સંબંધ હોવા છતાં પુરુષ વડે ત્યાગ કરાયેલી તે સ્ત્રી અન્ય પુરુષ સાથે સંબંધ કરે.
આ પ્રકારનો વેશ્યાઓનો કુલઆગત ધર્મ છે=વેશ્યાઓ આવી પ્રકૃતિવાળી હોય છે. માટે કુલવધૂના શીલના રક્ષણ માટે ગૃહસ્થ ઉચિત યત્ન કરવો જોઈએ. જેથી આ લોક અને પરલોક એકાંતે સુંદર બને. I૧
અવતરણિકા :
તથા –
અવતરણિકાર્ય :
ગૃહસ્થોનો સામાન્યધર્મ બતાવતાં ગૃહસ્થ કઈ રીતે ધન કમાવું જોઈએ ? જેથી તે ધર્મરૂપ બને તે પ્રથમ બતાવ્યું. ત્યાર પછી કઈ રીતે વિવાહ કરવો જોઈએ ? જેથી તે ધર્મરૂપ બને, હવે “તથા'થી અત્યધર્મનો સમુચ્ચય કરે છે – સૂત્ર :
[] તૃષ્ટિવાળામીતતા સારૂ સૂત્રાર્થ :
(૩) દષ્ટ અદષ્ટ બાધાની ભીતતા. ll૧૩ll ટીકા :
दृष्टाश्च प्रत्यक्षत एव अवलोकिताः, अदृष्टाश्च अनुमानागमगम्याः, ताश्च ता बाधाश्च उपद्रवाः, दृष्टादृष्टबाधास्ताभ्यो 'भीतता' भयं 'सामान्यतो गृहस्थधर्म' इति, तदा च तद् भयं चेतसि व्यवस्थापितं भवति यदि यथाशक्ति दूरत एव तत्कारणपरिहारः कृतो भवति, न पुनरन्यथा, तत्र दृष्टबाधाकारणानि अन्यायव्यवहरणद्यूतरमणपररामाभिगमनादीनि इहलोकेऽपि सकललोकसमुपलभ्यमाननानाविधविडम्बनास्थानानि, अदृष्टबाधाकारणानि पुनर्मद्यमांससेवनादीनि शास्त्र
