________________
૧૫
ધર્મબિંદુ પ્રકરણ ભાગ-૧ | અધ્યાય-૨ | સૂત્ર-૪૦, ૪૧ અત્યંત અર્થિતા હોવાના કારણે તેવા જીવોને ઉપદેશાદિની સામગ્રી મળે તો કષ-છેદ-તાપશુદ્ધ એવાં સર્વજ્ઞનાં વચનોની પ્રાપ્તિ થાય છે. II૪૦/૯૮II અવતરણિકા :
एतदपि कथमित्याह - અવતરણિકાર્ય :
આ પણ તાપના અભાવમાં પરીક્ષણીય એવા આગમતી પરમાર્થથી અસતા જ છે એ પણ, કેમ છે ? એથી કહે છે – સૂત્રઃ
तच्छुद्धौ हि तत्साफल्यम् ।।४१/९९ ।। સૂત્રાર્થ :
હિ=જે કારણથી, તેની શુદ્ધિમાંગતાપની શુદ્ધિમાં, તેનું સાફલ્ય છે=કષ-છેદ પરીક્ષાનું સાફલ્ય છે. II૪૧/૯૯ll ટીકા -
'तच्छुद्धौ' तापशुद्धौ ‘हिः' यस्मात् 'तत्साफल्यं' तयोः कषच्छेदयोः सफलभावः तथाहि - ध्यानाध्ययनादिकोऽर्थो विधीयमानः प्रागुपात्तकर्मनिर्जरणफलः, हिंसादिकश्च प्रतिषिध्यमानो नवकर्मोपादाननिरोधफलः, बाह्यचेष्टाशुद्धिश्चानयोरेवानाविर्भूतयोः आविर्भवनेनाविर्भूतयोश्च परिपालनेन फलवती स्यात्, न चापरिणामिन्यात्मन्युक्तलक्षणो कषच्छेदौ स्वकार्यं कर्तुं प्रभविष्णू स्यातामिति तयोः तापशुद्धावेव सफलत्वमुपपद्यते न पुनरन्यथेति ।।४१/९९।। ટીકાર્ય :
તષ્ણુદ્ધો' ... પુનરચતિ | હિ=જે કારણથી, તેની શુદ્ધિમાં તાપની શુદ્ધિમાં, તેનું સાફલ્ય છે=કષ-છેદ પરીક્ષાનો સફલભાવ છે (તે કારણથી તાપથી અશુદ્ધ આગમ હોતે છતે મતિમાન પુરુષો કષ-છેદમાં યત્ન કરતા નથી એમ સૂત્ર ૩૯-૪૦ સાથે સંબંધ છે.) પૂર્વમાં કહ્યું કે તાપશુદ્ધિ હોતે છતે કષ-છેદનો સફલભાવ છે. તેને “તથાદિથી સ્પષ્ટ કરે છે –
સેવાતો ધ્યાન-અધ્યયન આદિ અર્થ પૂર્વમાં બંધાયેલા કર્મની નિર્જરાના ફલવાળો છે અને પ્રતિષેધ કરાતા એવા હિંસાદિ નવા કર્યગ્રહણના નિરોધ ફલવાળા છે. અને અતાર્ભિત એવા વિધિ-નિષેધના આવિર્ભાવ દ્વારા અને આવિર્ભૂત એવા વિધિ-નિષેધના પરિપાલન દ્વારા બાહ્ય ચેષ્ટાની શુદ્ધિ
