Dharmbindu Prakaran Part 01

Author(s): Pravin K Mota
Publisher: Gitarth Ganga

Page 250

૨૩૩
ધર્મબિંદુ પ્રકરણ ભાગ-૧ | અધ્યાય-૨ | સૂત્ર-૭, ૬૮
આ રીતે વરબોધિલાભનું વર્ણન ઉપદેશક શ્રોતાને તેની બુદ્ધિ અનુસાર કરે તો તે શ્રોતા પણ શક્તિ અનુસાર ઉદ્યમ કરીને હિત સાધી શકે. ll૧૭/૧રપા અવતરણિકા -
तत्र हेतुतस्तावदाह - અવતરણિકાર્ય -
ત્યાં વરબોધિલાભની પ્રરૂપણામાં, હેતુથી વરબોધિલાભને કહે છે – સૂત્ર -
તથાભવ્યત્વરિતોડાદ્ર૮/ સૂત્રાર્થ :
તથાભવ્યત્વઆદિથી આEવરબોધિલાભ, થાય છે. Is૮/૧૨ ટીકા -
भव्यत्वं नाम सिद्धिगमनयोग्यत्वमनादिपारिणामिको भावः आत्मस्वतत्त्वमेव, 'तथाभव्यत्वं' तु भव्यत्वमेव कालादिभेदेनात्मनां बीजसिद्धिभावात् नानारूपतामापत्रम्, 'आदि'शब्दात् कालनियतिकर्मपुरुषपरिग्रहः, तत्र कालो विशिष्टपुद्गलपरावर्तोत्सर्पिण्यादिः तथाभव्यत्वस्य फलदानाभिमुख्यकारी, वसन्तादिवद् वनस्पतिविशेषस्य, कालसद्भावेऽपि न्यूनाधिकव्यपोहेन नियतकार्यकारिणी नियतिः, अपचीयमानसंक्लेशं नानाशुभाशयसंवेदनहेतुः कुशलानुबन्धि कर्म, समुचितपुण्यसंभारो महाकल्याणाशयः प्रधानपरिज्ञानवान् प्ररूप्यमाणार्थपरिज्ञानकुशलः पुरुषः, ततस्तथाभव्यत्वमादौ येषां ते तथा तेभ्यः,
સો વરવોદિતામ: પ્રકુતિ, સ્વરૂપ ૨ નીવવિપાર્થશ્રદ્ધાનસ્થ ૬૮/રદા ટીકાર્ય :
ભવ્યત્વે ... શ્રદ્ધાનમ0 | ભવ્યત્વ એટલે સિદ્ધિમાં જવાના યોગ્યવરૂપ અનાદિપારિણામિક ભાવરૂપ આત્માનું સ્વતત્વ જ છે=આત્માનું સ્વસ્વરૂપ જ છે.
વળી, કાલાદિભેદથી આત્માને બીજસિદ્ધિનો ભાવ હોવાને કારણે અનેકરૂપતાને પામેલું ભવ્યત્વ જ તથાભવ્યત્વ છે. સૂત્રમાં રહેલા આદિ શબ્દથી કાલ, નિયતિ, કર્મ અને પુરુષકારનું ગ્રહણ છે.
ત્યાં=કાલાદિમાં, વિશિષ્ટ પુદ્ગલપરાવર્ત ઉત્સર્પિણી આદિ કાળ તથાભવ્યત્વને લદાનને અભિમુખકારી છે વનસ્પતિ વિશેષને વસંત આદિ ઋતુની જેમ. કાલના સભાવમાં પણ ન્યૂન-અધિકતા નિવારણથી નિયત કાર્યકારિણી નિયતિ છે.