________________
૨૩૮
ધર્મબિંદુ પ્રકરણ ભાગ-૧ | અધ્યાય-૨ | સૂત્ર-૭૦
અવતરણિકા :
एतदपि कुत ? इत्याह - અવતરણિકાર્ય -
આ પણ=ગ્રંથિભેદ થયે છતે સમ્યક્તથી પાત થયા પછી પણ અત્યંત સંક્લેશ થતો નથી એમ 'પૂર્વસૂત્રમાં કહ્યું એ પણ, કેમ છે ? એથી કહે છે – સૂત્રઃ
ન મૂયસ્તવન્દનમ્ TI૭૦/૧૨૮ના સૂત્રાર્થ :
ફરી પણ તેનું ગ્રંથિનું, બંધન નથી=પૂર્વ જેવી તીવ્ર રાગદ્વેષની પરિણતિનું નિષ્પાદન નથી. Il૭૦/૧૨૮II ટીકા -
यतो 'न भूयः' पुनरपि तस्य ग्रन्थेर्बन्धनं' निष्पादनं भेदे सति संपद्यते इति, किमुक्तं भवति? यावती ग्रन्थिभेदकाले सर्वकर्मणामायुर्वर्जानां स्थितिरन्तःसागरोपमकोटीकोटिलक्षणाऽवशिष्यते तावत्प्रमाणामेवासी समुपलब्धसम्यग्दर्शनो जीवः कथञ्चित् सम्यक्त्वापगमात् तीव्रायामपि तथाविधसंक्लेशप्राप्तौ बध्नाति, न पुनस्तं बन्धेनातिक्रामतीति ।।७०/१२८ ।।
‘ન પુનર્તના સ્થાને ‘ન પુનસ્તામ્' પાઠ હોવાની સંભાવના છે. ટીકાર્ય -
થતો .... વન્થનતિમતીતિ છે. જે કારણથી ફરી પણ તેનું તીવ્ર રાગદ્વેષની પરિણતિરૂપ ગ્રંથિનું, બંધન નિષ્પાદન, ભેદ થયે છતે સમ્યક્તની પ્રાપ્તિકાળમાં ગ્રંથિનો ભેદ થયે છતે, થતું નથી એથી ગ્રંથિભેદ થયા પછી તીવ્ર સંક્લેશ થતો નથી એમ પૂર્વસૂત્ર સાથે સંબંધ છે. શું કહેવાયેલું થાય છે? સૂત્રના વચનથી શું કહેવાયેલું થાય છે ? એથી કહે છે – ગ્રંથિભેદકાળમાં આયુષ્યને છોડીને સર્વ કર્મોની અંતઃ સાગરોપમ કોટી કોટી લસણ જેટલી સ્થિતિ અવશેષ રહે છે. તેટલા પ્રમાણ જ કર્મની સ્થિતિ પ્રાપ્ત થયેલા સમ્યગ્દર્શનવાળો આ જીવ કોઈક રીતે સખ્યત્વના અપગમથી તીવ્ર પણ તેવા પ્રકારની સંક્લેશની પ્રાપ્તિમાં બાંધે છે પરંતુ તેનેeતેટલી સ્થિતિને બંધથી અતિક્રમણ કરતો નથી.
‘ત્તિ” શબ્દ ટીકાની સમાપ્તિ અર્થે છે. ૭૦/૧૨૮ ભાવાર્થ :પૂર્વસૂત્રમાં કહ્યું કે સમ્યક્ત પામ્યા પછી સમ્યક્તથી પાત થવા છતાં પણ અતિ સંક્લેશ થતો નથી.
