________________
ધર્મબિંદુ પ્રકરણ ભાગ-૧ | અધ્યાય-૨ | શ્લોક-૧
૨૫૧ કરવું છે તે ફળ અન્ય ક્રિયાથી થઈ શકે છે, તેથી મહાત્માએ દેશનામાં યત્ન કરવાની આવશ્યકતા નથી એ પ્રકારની કોઈને શંકા થાય તેના સમાધાનરૂપે કહે છે – શ્લોક :
नोपकारो जगत्यस्मिंस्तादृशो विद्यते क्वचित् ।
यादृशी दुःखविच्छेदाद् देहिनां धर्मदेशना ।।६।। શ્લોકાર્થ :
આ જગતમાં ક્યારે કોઈ કાળમાં કે કોઈ ક્ષેત્રમાં, તેવો ઉપકાર વિધમાન નથી, સંસારીજીવોનાં દુઃખના વિચ્છેદથી જેવી ધર્મદેશના ઉપકાર કરે છે. lls ટીકા :_ 'नैव उपकारः' अनुग्रहो 'जगति' भुवने 'अस्मिन्' उपलभ्यमाने 'तादृशो विद्यते' समस्ति 'क्वचित्' काले क्षेत्रे वा 'यादृशी' यादृग्रूपा 'दुःखविच्छेदात्' शारीरमानसदुःखापनयनात् ‘देहिनां' देशनार्हाणां 'धर्मदेशने ति धर्मदेशनाजनितो मार्गश्रद्धानादिर्गुणः, तस्य निःशेषक्लेशलेशाकलङ्कमोक्षाक्षेपं प्रत्यवन्ध्यकारणत्वादिति ।।६।।
इति श्रीमुनिचन्द्रसूरिविरचितायां धर्मबिन्दुवृत्तौ देशनाविधिर्नाम द्वितीयोऽध्यायः समाप्तः ।।२।। ટીકાર્ય :
નવ ૩૫R '....પ્રચવવાર ત્વહિતિ આ જગતમાંsઉપલભ્યમાન એવા જગતમાં, ક્યારેય કોઈ કાળમાં કે કોઈ ક્ષેત્રમાં, તેવો ઉપકાર અનુગ્રહ નથી જ, દેશના યોગ્ય જીવોના દુઃખના વિચ્છેદથી શારીરિક માનસિક દુઃખના અપનયનથી જેવા પ્રકારની ધર્મદેશના ઉપકાર કરે છે એમ અધ્યાહાર છે ધમદિશાનાજનિત માર્ગશ્રદ્ધાનાદિ ગુણ ઉપકાર કરે છે, કેમ કે તેનું માર્ગશ્રદ્ધાનાદિ ગુણોનું સંપૂર્ણ ક્લેશના લેશતા અíકરૂપ મોક્ષના આક્ષેપ પ્રતિ અવધ્યકારણપણું છે.
રૂતિ' શબ્દ ટીકાની સમાપ્તિ અર્થે છે. ImgI
આ પ્રમાણે શ્રી મુનિચંદ્રસૂરિ રચિત ધર્મબિન્દુવૃત્તિમાં દેશનાવિધિ નામનો બીજો અધ્યાય સમાપ્ત થયો. રા ભાવાર્થ :
જે મહાત્માઓ ભગવાનના શાસનના મર્મને પામીને ગીતાર્થ થયેલા છે તેઓ સ્વશક્તિથી સદા સંસારના ઉચ્છેદ માટે યત્ન કરે છે છતાં સર્વ જીવો પ્રત્યેના દયાળુ સ્વભાવવાળા હોવાથી વિચારે છે કે આ જગતમાં અન્ય જીવોનો કોઈ ઉપકાર કરે તે સર્વ જીવોનો ઉપકાર તેવો શ્રેષ્ઠ નથી જેવો ઉપકાર શુદ્ધ દેશનાથી થાય
