________________
ધર્મવિંદ પ્રકરણ ભાગ-૧ | અધ્યાય-૨ | સૂત્ર-પ૪, પપ
૨૧૫
સૂત્ર :
ન્યથા તયો : T૬૪/૧૧૨
સૂત્રાર્થ :
અન્યથા=પરિણામી અને દેહથી ભિન્નભિન્ન આત્મા ન સ્વીકારવામાં આવે તો તેનો અયોગ છે હિંસાદિનો અયોગ છે. IFપ૪/૧૧૨ ટીકા :
यदि हि परिणामी आत्मा भिन्नाभिन्नश्च देहान्नेष्यते तदा 'तेषां' हिंसादीनां बन्धहेतुतयोपन्यस्तानाम् ગયો:' પદના શાહ૪/૨૨૨ાા ટીકાર્ચ -
રિ ... પદના | જો પરિણામી આત્મા અને દેહથી ભિન્નભિન્ન આત્મા ન ઇચ્છાય તો તેઓનો=બંધના હેતુપણાથી કહેવાયેલા હિંસાદિનો, અયોગ છે=અઘટના છે. li૫૪/૧૧૨ા. ભાવાર્થ :
ઉપદેશક શ્રોતાને બંધનાં કારણો હિંસાદિ કેવો આત્મા સ્વીકારીએ તો સંગત થાય ? તેમ બતાવે છે તે પૂર્વસૂત્રમાં બતાવેલ. હવે તેવો આત્મા ન સ્વીકારીએ અને આત્માને અપરિણામી સ્વીકારીએ અને કદાચ આત્માને પરિણામી સ્વીકાર્યા પછી દેહથી એકાંત ભિન્ન કે એકાંત અભિન્ન સ્વીકારીએ તો આત્માના બંધનાં કારણો એવાં હિંસાદિ ઘટે નહિ તેમ ઉપદેશક બતાવે છે. કેમ હિંસાદિ ઘટે નહિ ? તે સ્વયં આગળ ગ્રંથકારશ્રી સ્પષ્ટ કરે છે. આપ૪/૧૧થા અવતરણિકા :
कथमित्याह - અવતરણિકાર્ય :
કેમ હિંસાદિ ઘટે નહિ ? એથી કહે છે – ભાવાર્થ :
આત્માને અપરિણામી માનવામાં આવે અથવા આત્માને દેહથી ભિન્ન અથવા દેહથી અભિન્ન માનવામાં આવે તો હિંસાદિ ઘટે નહિ તે સૂત્ર-૬૪ સુધી કહે છે – સૂત્ર :
નિત્ય વિકારતોડસંવાન્િ માપ/૧૦રૂ II
