________________
પર
ધર્મબિંદુ પ્રકરણ ભાગ-૧ | અધ્યાય-૧ | સૂત્ર-૧૮, ૧૯ सदाचाराभिनिवेशवतां 'परिग्रहः' स्वीकरणम्, क्षुद्रपरिवारो हि पुरुषः सर्पवानाश्रय इव न कस्यापि सेव्यः स्यात्, तथा उत्तमपरिग्रहेणैव 'गुणवान्' इति पुरुषस्य प्रसिद्धिरुत्पद्यते, यथोक्तम्"गुणवानिति प्रसिद्धिः संनिहितैरेव भवति गुणवद्भिः ।
ધ્યાતો મધુર્નાત્યપિ સુમનપિઃ સુપ્રિ સુપિ: સાઉદ્દા” ] તિ ૨૮ાા ટીકાર્થ:
પ્રથાનાનામ્ .... સુરમ | પ્રધાનનો=અવગુણથી સૌજન્ય, દાક્ષિણ્ય, કૃતજ્ઞતા આદિ ગુણોથી ઉત્તમ એવા સદાચારમાં અભિનિવેશવાળા ઉત્તમપુરુષોનો, સ્વીકાર કરવો; કેમ કે મુદ્ર પરિવારવાળો પુરુષ સર્પવાળા આશ્રયની જેમ કોઈનાથી સેવ્ય થતો નથી અને ઉત્તમ પરિગ્રહથી જ ગુણવાન એવા પુરુષની પ્રસિદ્ધિ ઉત્પન્ન થાય છે. એ પ્રમાણે કહેવાયું છે –
ગુણવાન એ પ્રમાણેની પ્રસિદ્ધિ સંનિહિત=સંપર્કવાળા એવા ગુણવાન પુરુષોથી થાય છે. જગતમાં પણ સુમનોહર સુગંધથી મધુ વસંતઋતુ સુરભિ ખ્યાત છે સુરભિ એ પ્રમાણે વિખ્યાત છે. ll૧૬" ()
“ત્તિ” શબ્દ ટીકાની સમાપ્તિ અર્થે છે. II૧૮. ભાવાર્થ :
જે જીવોમાં સૌજન્ય, દાક્ષિણ્ય, કૃતજ્ઞતા આદિ ગુણો હોય તેવા ઉત્તમ આચારમાં અભિનિવેશવાળા= આગ્રહવાળા, પુરુષોને ગૃહસ્થ પોતાના મિત્ર આદિવર્ગરૂપે સ્વીકાર કરવો જોઈએ; કેમ કે જે જીવો શુદ્ર પરિવારવાળા હોય અર્થાત્ સૌજન્ય આદિ ગુણ વગરના મિત્રવર્ગના પરિવારવાળા હોય તેવા પુરુષો સર્પવાળા સ્થાનનો જેમ કોઈ આશ્રય કરે નહિ તેવી રીતે, કોઈ વિચારકને સેવ્ય થતા નથી=પરિચય કરવા યોગ્ય થતા નથી.
વળી, ઉત્તમ પુરુષના પરિવારથી આ પુરુષ ગુણવાન છે એ પ્રકારની પ્રસિદ્ધિની પ્રાપ્તિ થાય છે અને ઉત્તમ ગુણવાળા પુરુષનો પરિચયથી પોતાનામાં પણ જે ઉત્તમ ગુણો હોય તે અધિક વધે છે માટે સદ્ગહસ્થનો ધર્મ છે કે ગુણવાન પુરુષો સાથે સંબંધ રાખે. ૧૮
અવતરણિકા :
તથા – અવતરણિતાર્થ :
અને –
સૂત્ર :
[3] સ્થાને ગૃષ્ઠરમ્ |99/
