________________
૬૫
ધર્મબિંદુ પ્રકરણ ભાગ-૧ | અધ્યાય-૧ | સૂત્ર-૨૮, ૨૯
“વિશેષ પ્રકારના દ્વેષમાં પરની નિદાથી અન્ય બીજું ઔષધ નથી. અર્થાત્ દ્વેષ વધારવામાં અત્યંત કારણ છે.” (નીતિવાક્યા. ૧૬/૧૨) વળી, રાજાદિવિષયક અવર્ણવાદ કરવાથી ધનલાશ, પ્રાણનાશ આદિ પણ દોષો થાય. ‘ત્તિ' શબ્દ ટીકાની સમાપ્તિ અર્થે છે. ૨૮ ભાવાર્થ :
કોઈની અનુચિત પ્રવૃત્તિ હોય પણ, ન પણ હોય તોપણ શિષ્ટ પુરુષો નિંદાનું વચન ક્યારેય બોલતા નથી. ફક્ત કોઈકના હિત અર્થે કોઈકની અનુચિત પ્રવૃત્તિ હોય તો તેના પ્રત્યે દ્વેષ કર્યા વગર તેમના હિત અર્થે કહે છે અને પ્રયોજન ન હોય આમ છતાં અન્ય વિષયક યથા-તથા બોલવાની ટેવ હોય તો તેવી પ્રવૃત્તિથી ગૃહસ્થનો ધર્મ નાશ પામે છે, તેથી ગૃહસ્થએ અવર્ણવાદનો ત્યાગ કરવો જોઈએ અને વિશેષથી લોકમાન્ય પુરુષો વિષયક અવર્ણવાદનો ત્યાગ કરવો જોઈએ. l૨૮ અવતરણિકા :
તથા –
અવતરણિકાર્ય :
અને – સૂત્ર :
[૧૧] મસવાળારરસંસ: ર3/ સૂત્રાર્થ -
(૧૫) અસદાચારવાળા પુરુષોની સાથે અસંસર્ગ ગૃહસ્થનો ધર્મ છે. ર૯ll ટીકા :___ 'असदाचारैः' इहलोकपरलोकयोः अहितत्वेन 'असन्' असुन्दरः 'आचारः' प्रवृत्तिर्येषां ते तथा, ते च द्यूतकारादयः, तैः ‘असंसर्गः' असंबन्धः, प्रदीपनकाऽशिवदुर्भिक्षोपहतदेशादीनामिव तेषां તૂરતો વર્નનમિત્ય પારા . ટીકાર્ય :
“સસલાવાર:' વર્નનમિત્યર્થ | અસદ્ આચારવાળા પુરુષોની સાથે=આ લોક અને પરલોકમાં અહિતપણું હોવાથી અસુંદર એવા આચારની પ્રવૃત્તિવાળા ધૂતકાર આદિ સાથે, સંબંધનો ત્યાગ કરવો જોઈએ=અગ્નિ, ઉપદ્રવો, દુભિક્ષથી હણાયેલા દેશાદિના ત્યાગની જેમ તેઓનો દૂરથી ત્યાગ કરવો જોઈએ. ll૧૯iા.