________________
ધર્મબિંદુ પ્રકરણ ભાગ-૧ | અધ્યાય-૧ | સૂત્ર-૪૪, ૪પ ભાવાર્થ :
સદ્ગુહસ્થ દેહના બળથી ધર્મપ્રધાન ત્રણે પુરુષાર્થો સેવે છે. અને કોઈક નિમિત્તથી શરીરબળ ક્ષીણ થાય તો ઉચિત પ્રયત્નપૂર્વક તેની પ્રતિક્રિયા કરવામાં ન આવે તો ક્ષીણ થયેલા દેહને કારણે તે ગૃહસ્થ ધર્મ આદિ ત્રણ પુરુષાર્થો સમ્યક સેવી ન શકે, તેથી આ લોકનું પણ હિત થાય નહિ અને પરલોકનું પણ હિત થાય નહિ. ઉભયલોકના હિતના અર્થી ગૃહસ્થ ધર્મના અંગભૂત દેહના બળનો નાશ ન થાય તે રીતે યત્ન કરવો જોઈએ અને કોઈક રીતે દેહના બળનો નાશ થાય તો ઉચિત ક્રિયા દ્વારા બળનો સંચય કરી લેવો જોઈએ તે ગૃહસ્થનો ધર્મ છે. II૪૪તા. અવતરણિકા -
તથા – અવતરણિતાર્થ :
અને – સૂત્ર :
| [૨૪] સશનિવરિદારઃ ૪૬ો સૂત્રાર્થ:
(૨૪) અદેશ અને અકાલ ચર્યાનો પરિહાર કરવો જોઈએ, એ ગૃહસ્થનો ધર્મ છે. ll૪૫ll ટીકા :
'देशकालः' प्रस्तावः, तत्र चर्या देशकालचर्या, तत्प्रतिषेधात् 'अदेशकालचर्या', तस्याः ‘परिहारः,' अदेशकालचर्यापरो हि नरः तथाविधचौराद्युपद्रवव्रातविषयतया इहलोकपरलोकानर्थयोनियमा
ટીકાર્ય :
રેશનિઃ' . વાપીમતિ . દેશકાલ પ્રસ્તાવ છે=પ્રવૃત્તિનું આલંબન છે, તેમાં દેશકાલમાં ચય તે દેશકાલ ચર્યા. તેના પ્રતિષેધથી દેશકાલના ચર્યાના પ્રતિષેધથી અદેશકાલચર્યા પ્રાપ્ત થાય. તેનો પરિહાર ગૃહસ્થ કરવો જોઈએ. દિકજે કારણથી, અદેશકાલચર્યામાં પ્રવૃત્ત એવો મનુષ્ય તેવા પ્રકારના ચોરાદિ ઉપદ્રવના સમૂહના વિષયપણાથી આ લોક અને પરલોકમાં નિયમથી અનર્થોનું સ્થાન થાય છે. JI૪પાા ભાવાર્થ :સદ્ગુહસ્થ પરલોકપ્રધાન જીવનારા છે, માર્ગાનુસારી બુદ્ધિવાળા છે. તેઓ વિચારે છે કે જે દેશમાં
