________________
S:
ધર્મબિંદુ પ્રકરણ ભાગ-૧ | અધ્યાય-૧ | સૂત્ર-૧૩, ૧૪ निरूपितनरकादियातनाफलानि भवन्ति, किं भणितं भवति? दृष्टादृष्टबाधाहेतुभ्यो दूरमात्मा વ્યાવર્તનીય તિ પારૂા. ટીકાર્ચ -
શ્વ વ્યાવર્તનીય તિ | દષ્ટ=પ્રત્યક્ષથી જોવાયેલ, અને અદષ્ટ અનુમાન અને આગમથી જોવાયેલ, એવી જે બાધા=જે ઉપદ્રવો, તેનાથી ભીતતા=ભય, સામાન્યથી ગૃહસ્થ ધર્મ છે. અને ત્યારે તે ભય ચિત્તમાં વ્યવસ્થાપિત થાય છે જ્યારે યથાશક્તિ દૂરથી જ તેના કારણનો પરિહાર કરાયેલો થાય છે, પરંતુ અન્યથા આ લોક અને પરલોકની દષ્ટઅદષ્ટ બાધા કરાયેલી થતી નથી. ત્યાં=દષ્ટઅદષ્ટ બાધાનાં ભયના વિષયમાં દષ્ટ બાધાનાં કારણો અન્યાયપૂર્વકનો ધન કમાવાનો વ્યવહાર, જુગારમાં રમવું, પરસ્ત્રીગમન આદિ આ લોકમાં પણ સકલ લોકને પ્રાપ્ત થતાં નાના વિડંબનાના સ્થાનો છે. અને અદષ્ટ બાધાના કારણો મઘમાંસસેવતાદિ શાસ્ત્રમાં કહેલા નરકાદિ યાતનાના ફલવાળાં કારણો છે.
આનાથી શું કહેવાયેલું થાય છે? તે કહે છે – દષ્ટ અને અદષ્ટ બાધાના હેતુઓથી પોતાનો આત્મા દૂર રાખવો જોઈએ.
કૃતિ' શબ્દ ટીકાની સમાપ્તિ અર્થે છે. ૧૫ ભાવાર્થ :
આ લોકમાં જીવન ઉપદ્રવવાળું ન થાય, સુખ-શાંતિપૂર્વક જીવાય અને પરલોકમાં દુર્ગતિ ન થાય તે પ્રકારનું માર્ગાનુસારી વિચારણાપૂર્વકનું જીવન ગૃહસ્થ જીવે તે દષ્ટ-અદષ્ટ બાધાના ભય સ્વરૂપ ગૃહસ્થ ધર્મ છે. ll૧all
અવતરણિકા :
તથા –
અવતરણિકાર્ય :
તથા'થી અન્ય ગૃહસ્થ ધર્મ બતાવે છે – સૂત્ર :
[૪] શિષ્ટરિતપ્રશંસનમ ૧૪Tી સૂત્રાર્થ :(૪) શિષ્ટનાં ચરિત્રનું પ્રશંસન ગૃહસ્વધર્મ છે. ll૧૪l
