________________
अपचन्द्रिका टीका-मु. ५ श्रुतज्ञानस्वरूपनिरूपणम्
४३ व्यारूशनादौ न श्राम्यतीति भावः । धृतियुतः-धृतिः अतिगहनेष्वप्यथेषु निर्धान्तता, परीपहोपसर्गसहने निश्चलता च, तया युतः युक्तः । अनाशंसी-वखसत्कारावनाकाक्षी। अविकत्यनः आत्मश्लाघा बर्जितो नाति बहुभाषी वा। अमापी
पटवर्जितः। स्थिरपरिपाटी-स्थिरा अतिशयेन निरन्तराभ्यासतः स्थैर्यमापन्ना परिपाटी-अनुयोगकरणक्रमो यस्य स तथा । यद्वा-गुरुपरम्पराप्राप्तज्ञाननिर. न्तरपारकः। एतादृशो हि सूत्रमर्थ च न कदाचिदपि विपरीतं करोति । गृहीतवाक्य:-गृहीतं वाक्य-वचनं यस्य स तथा, आदेश्वचनवान् इत्यर्थः । तस्य हि अल्पमपि वचनं महार्थ मिव प्रतिभाति । मितपरिषद्-निता परिषद् येन स तश, महत्यामपि परिषदि यः क्षाभं नोपयाति । जितनिद्रः-जिता निद्रा येन स सथा, रात्रौ सूत्रमर्थं च चिन्तन निद्राधीनो न भवतीत्यर्थः । मध्यस्था पक्षपातवर्जितः । देशकालभाषज्ञः द्रव्यक्षेत्रकालभावज्ञानमम्पन्नः। आसन्नलब्धप्रतिमःभ्रान्ति न हो, तथा परीषह और उपसर्ग के सहने में जिसके निश्चिलता हो - (५) अनाशंसी-वस्त्र सत्कार आदि की जिसके आकांक्षा न हो (६) अविकत्थन आत्मप्रशंसा से जो रहित हो अथवा व्यर्थ का जा बहुत भाषण करने वाला न हो (७) अमायी-कपट भाव से जो रहित हो (८) स्थिर परिपाटी-जिसका अनुयोग करने का क्रम अतिशय निरन्तर अभ्यास के वश से स्थिरता को प्राप्त हो गया हो अथवा-गुरु परम्परा से प्राप्त ज्ञानका जो पाठक हो, (२) गृहीत पाक्य-जिसके वचन आदेय हों (१०) जित परिपत्-बडी भारी सभा में भी जो शाम को पास न हो, ११, जितनिद्रः-रात्रि में भी जो सूत्र और अब का चिन्तन करता हुआ निद्रा के पशषती नहीं होता हो १२, मध्यस्थ-पक्षपात से जो रहित हो १३, देशकाल भावज्ञ-जो देश, काल भाव का माता ષતિયુક્ત-અતિ ગહાન વિષયના અર્થ વિષે પણ જેમના મનમાં કોઈ પણ પ્રકારની ઘાનિ ન હોય. તથા પરીષહ અને ઉપસર્ગોની નિશ્ચલતાપૂર્વક જે સહન કરનારું હેય, ૬, અનાશસી વસ્ત્ર, સત્કાર આદિની આકાંક્ષાથી જેઓ રહિત હોય, ૭, અવિકલ્યન-જેઓ આત્મશ્લાઘાથી રહિત હોય અથવા નકામું લાંબું ચેડું ભાષણ કરનારા ન હેથ. ૮, અમારી- જેઓ કપટભાવથી-માયાથારીથી રહિત હોય, ૯, સ્થિરપરિપાટી નિરતર અભ્યાસને કારણે જેમને અનુગ કરવાને કમ સ્થિરતા યુકત બન્યું હોય, અથવા ગુરૂપરમ્પરાથી પ્રાપ્ત જ્ઞાનના જેઓ પાઠક હેય, ૧૦, ગૃહીતવાક્ય-જેમના વચને આદેય (ગ્રહણ કરવા યોગ્ય હોય. ૧૧, જિત પરિષત-ઘણું વિશાળ સભામાં પણ જેઓ ભ અનુભવતા ન હોય. ૧૨, જિતનિદ્ર-જેમણે નિદ્રા ઉપર પણ વિજય પ્રાપ્ત કર્યો હોય એટલે કે રાત્રે પણ નિદ્રાને અધીન થયા વિના જેઓ સત્ર અને અથવું ચિન્તન કર્યા કરતા હેય. ૧૩, મધ્યસ્થ-જેઓ પક્ષપાતથી રાહત હેય, ૧૪. દેશકાલ