________________
प्रत्यभिज्ञा
537
प्रत्याह्वान
विधि
प्रत्यभिज्ञा-स० (स्त्री०) 1 ज्ञान प्राप्त करना, जानना ___ अवज्ञा 4 आपत्ति, विरोध 2 पहचानना
प्रत्यागत-सं० (वि०) 1 वापस आया हआ 2 पुनः प्राप्त हुआ प्रत्यभिज्ञात-सं० (वि०) 1 जाना हआ 2 पहचाना हुआ प्रत्यागति-सं० (स्त्री०) लौट आना, वापसी प्रत्यभिज्ञान-सं० (पु०) 1 प्रत्यभिज्ञा 2 स्मृति जन्य ज्ञान प्रत्यागमन-सं० (पु०) वापस आना प्रत्यभिज्ञेय-सं० (वि०) पहचानने योग्य
प्रघात-सं० (पु०) आघात के बदले में किया जानेवाला प्रत्यभिभूत-सं० (वि०) = पराभूत
आघात प्रत्यभियुक्त-सं० (वि०) प्रत्यभियोग लगा हुआ
प्रत्याचार-सं० (पु०) अनुकूल व्यवहार प्रत्यभियोग-सं० (पु०) प्रतिवादी की तरफ़ से वादी पर लगाया प्रत्यातप-सं० (पु०) छाया, परछाईं गया अभियोग
प्रत्यादान-सं० (पु०) पुनः प्राप्त करना प्रत्यभिवादन-सं० (पु०) प्रणाम के बदले प्रणाम करना प्रत्यादिष्ट-सं० (वि०) 1 निराकृत 2 लांछित 3 निर्देशित प्रत्यमित्र-सं० (पु०) शत्रु, दुश्मन
4 अस्वीकृत प्रत्यय-सं० (पु०) 1विश्वासमय दृढ़ धारणा, (आइडिया) प्रत्यादेश-सं० (पु०) 1 आदेश, आज्ञा 2 घोषणा 3 इनकार 2 प्रमाण 3 विचार, ख्याल 4 ज्ञान 5 व्याख्यान 6 आवश्यकता 4 हिदायत, चेतावनी 7 हेतु, कारण 8 चिहन, लक्षण। ~कारी (वि०) विश्वास प्रत्यानयन सं० (पु०) वापस लाना उत्पन्न करनेवाला; ~पत्र (पु०) प्रधान अधिकारी द्वारा प्रत्यानीत-सं० (वि०) लौटाया हुआ हस्ताक्षर कृत एवं मुहर युक्त वह प्रमाण पत्र जो किसी को प्रत्यापत्ति-सं० (स्त्री०) 1 पुनरागमन 2 वैराग्य अधिकारिक रूप से अमुक पद पर कार्य करने हेतु दिया जाता प्रत्याभास-सं० (पु०) तेज, शक्ति के फलस्वरूप होनेवाला है; ~प्रतिभू (पु०) मौखिक विश्वास की जमानत देनेवाला; आभास (जैसे-मन में आत्मा का प्रत्याभास होना)
प्रतिवचन (पु०) निश्चित एवं स्पष्ट उत्तर; ~वाद (पु०) प्रत्याभूति-सं० (स्त्री०) वस्तु की वास्तविक स्थिति के विषय में आदर्शवाद, आइडियलिज्म; ~वादी (वि०) 1 आदर्शवाद विश्वास दिलाना का समर्थक (पु०) 2 प्रत्ययवाद का; ~वृत्ति (स्त्री०) शब्द प्रत्याय-सं० (स्त्री०) 1 राजस्व, कर 2 आय के अंत में प्रत्यय लगाकर नए शब्द बनाने की विधि, निष्पत्ति प्रत्यायक-I सं० (वि०) 1 विश्वास दिलानेवाला 2 प्रमाणित विधि
करनेवाला 3 व्याख्याता II (पु०) प्रत्यय-पत्र प्रत्ययांत-सं० (वि०) प्रत्यययुक्त (जैसे-चायवाला, दूकानदार । प्रत्यायन-सं० (पु०) 1 विश्वास दिलाना 2 प्रमाणित करना आदि प्रत्ययांत शब्द हैं)
3 व्याख्यान 4 (वधू) लिवा ले जाना 5 सूर्यास्त होना प्रत्ययिक-सं० (वि०) 1 प्रत्यय संबंधी, प्रत्यय का 2 विश्वस्त प्रत्यायुक्त-I सं० (वि०) अधीन II (पु०) प्रतिनिधि 3 आप्त
प्रत्यायुक्ति-सं० (स्त्री०) प्रतिनिधित्व प्रत्ययिक-सं० (वि०) 1 विश्वास किया हुआ 2 प्रत्यय लगा प्रत्यारंभ-सं० (पु०) पुनरारंभ
प्रत्यारोप-सं० (पु०) आरोप के बदले लगाया गया आरोप प्रत्ययी-सं० (वि०) 1विश्वासयुक्त 2 प्रत्ययिक
(जैसे-प्रत्यारोप करना) प्रत्यर्थ-I सं० (वि०) उपयोगी II (पु०) 1 जवाब, उत्तर प्रत्यालोचना-सं० (स्त्री०) आलोचना की समीक्षा 2 विरोध
प्रत्यावर्तन-सं० (पु०) वापस आना, लौट आना प्रत्यर्थी-सं० (पु०) 1 प्रतिवादी 2 प्रतिद्वंद्वी 3 शत्रु, दुश्मन प्रत्यावेदन-सं० (पु०) अपने आवेदन के बदले में दिया गया प्रत्यर्पण-सं० (पु०) वापस करना, लौटाना
आवेदन प्रत्यर्पित-सं० (वि०) लौटाया हुआ
प्रत्याशा-सं० (स्त्री०) आशा, उम्मीद, भरोसा प्रत्वरोध, प्रत्यवरोधन-सं० (पु०) बाधा, रूकावट डालना | प्रत्याशिक-सं० (वि०) प्रत्याशा संबंधी, प्रत्याशात्मक प्रत्यवरोह, प्रत्यवरोहण-सं० (पु०) 1उतारना, अवरोह प्रत्याशित-सं० (वि०) पूर्वानुमानित 2 उतरना
प्रत्याशी-[ सं० (वि०) प्रत्याशा करनेवाला II (पु०) 1 पद प्रत्यवलोकन-सं० (पु०) लौटकर देखना
इच्छुक व्यक्ति 2 उम्मीदवार प्रत्यवसान-सं०(पु०) भोजन करना
प्रत्याश्रय-सं० (पु०) आश्रय स्थल, शरणागार प्रत्यवस्कंद-सं० (पु०) प्रतिवादी का जवाबदावा प्रत्याश्वासन-सं० (पु०) ढाढ़स, सांत्वना प्रत्यवस्थाता-सं० (पु०)1 शत्रु 2 प्रतिवादी
प्रत्यासन्न-सं० (वि०) पास आया हुआ प्रत्यवेक्षण-सं० (पु०) 1 चौकसी करना 2 ध्यान रखना प्रत्याहत-सं० (वि०) 1 अस्वीकृत 2 हटाया हुआ, निवारित प्रत्यस्त-गमन-सं० (पु०) अस्त होना
प्रत्याहरण-सं० (पु०) 1 वापस लेना 2 हटना 3 इंद्रिय निग्रह प्रत्यस्थ-सं० (वि०) खींचने पर लंबा होनेवाला, तन्यक प्रत्याहार-सं० (पु०) 1 पीछे खींचना, हटाना 2 आशा, वचन प्रत्याक्रमण-सं० (पु०) जवाबी हमला
आदि वापस लेना 3 व्या० वर्गों को संक्षेप रूप में ग्रहण करना प्रत्याक्षेप-सं० (पु०) = प्रत्यवस्कंद
प्रत्याहत-सं० (वि०) वापस बुलाया हुआ प्रत्याख्यात-सं० (वि०) 1अस्वीकृत 2 मना किया हुआ | प्रत्याहत-सं० (वि०) 1 हटाया हुआ 2 संयम में रखा गया
3 निवारित 4 सूचित किया हुआ 5 अतिक्रांत 6 प्रसिद्ध । प्रत्याहान-सं० (पु०) 1 वापस बुलाना 2 वापस बुलाने का प्रत्याख्यान-सं० (पु०) 1 इनकार 2 निराकरण 3 उपेक्षा, | आदेश
हुआ