Book Title: Shiksharthi Hindi Shabdakosh
Author(s): Hardev Bahri
Publisher: Rajpal and Sons

View full book text
Previous | Next

Page 878
________________ स्वैर ~शासी (वि०) स्वयं शासनाधिकार प्राप्त स्वार-सं० (वि०) स्वर संबंधी, स्वर का स्वारथसं० (वि०) सफल, सिद्ध, सार्थक स्वारसिक-सं० (वि०) 1 रसयुक्त, माधुर्यमय 2 प्राकृतिक. स्वाभाविक 864 स्वारस्य सं० (पु० ) 1 सरसता रसीलापन 2 आनंद मज़ा 3 स्वाभाविकता स्वाराज्य-सं० (पु० ) स्वाधीन राज्य स्वारूप्य-सं० (पु० ) स्वरूपता स्वार्जित -सं० (वि०) स्वयं अर्जित किया हुआ - स्वार्थ सं० ( पु० ) 1 अपना मंतलब 2 अपना हित साधने की उग्र भावना 3 अपना वाच्यार्थ ~ता (स्त्री०) स्वार्थ भाव. स्वार्थपरता, खुदरारजी; त्याग (पु० ) 1 स्वार्थ का त्याग 2 आत्मत्यागः ~ त्यागी (वि०) स्वार्थ का त्याग करनेवाला: -पंडित (पु० ) स्वार्थ साधन में चतुर: परता (स्त्री० ) स्वार्थी खुदग़रजी: परायण (वि०) स्वार्थ सिद्धि में ही रत रहनेवाला प्रेरित (वि०) अपने मतलब से प्रेरणा प्राप्त; ~ लिप्सा (स्त्री०) स्वार्थ साधन की लालसा लिप्सु (वि०) स्वार्थ साधन हेतु लालायित रहनेवाला; लोलुप (वि०) स्वार्थ का लोभी -वृत्ति (स्त्री०) = स्वार्थवादः ~ संघर्ष (पु० ) स्वार्थों का टकराव: संपादन (पु० ) स्वार्थ साधन; ~साधक (वि०) अपना मतलब निकालनेवाला; ~ साधन (पु० ) अपना मतलब निकालना; ~ साधना, ~ सिद्धि (स्त्री) प्रयोजन की पूर्ति काम निकालना स्वार्थांध सं० (वि०) स्वार्थ साधन में अंधा रहनेवाला स्वार्थिक-सं० (वि०) 1 स्वार्थ से संबंधित 2 जिससे काम सिद्ध हो 3 लाभदायक स्वार्थी -सं० (वि०) 1 स्वार्थ की सिद्धि चाहनेवाला 2 खुदग़रज़ स्वालक्ष्य-सं० (वि०) सरलता से पहचाना जाने योग्य स्वावमानना-सं० (स्त्री०) आत्मभर्त्सना स्वावलंबन -सं० (पु० ) अपना भरोसा करना स्वावलंबी-सं० (वि०) 1 स्वावलंबन भावना से युक्त 2 आत्मनिर्भर स्वाश्रय-सं० ( पु० ) स्वावलंबन स्वाश्रित सं० (वि० ) स्वावलंबी स्वास्थ्य -सं० (पु० ) 1 नीरोगता, आरोग्य 2 चित्त का शांत होना। ~कर (वि) 1 आरोग्य वर्द्धक 2 स्वास्थ्य प्रदान करनेवाला; ~ केंद्र (पु० ) - स्वास्थ्य स्थल; ~गृह, घर हिं० ( पु० ) आरोग्यशाला ~दायक (वि०) स्वास्थ्यकर ~ निवास (पु० ) - स्वास्थ्य गृह; -प्रद (वि० ) = स्वास्थ्यकर; प्रमाण पत्र ( पु० ) स्वस्थ होने का सर्टिफ़िकेट; बुलेटिन • अं० (पुर) आरोग्यता संबंधी विवरणिका; ~ लाभ (पु० ) स्वास्थ्य पाना, नीरोग होना; ~वर्द्धक (वि०) स्वास्थ्य बढ़ानेवाला, स्वास्थ्य कारक; ~ विज्ञान ( पु० ) = स्वास्थिकी; ~ विभाग (पु० ) स्वास्थ्य की रक्षा का प्रबंध करनेवाला विभाग शाला (स्त्री०) स्वास्थ्य गृह; ~ संहारक (वि०) स्वास्थ्य का नाश करनेवाला; ~ हानि (वि०) स्वास्थ्य का गिर जाना स्वास्थिकी-सं० (स्त्री०) स्वास्थ्य रक्षण संबधी नियमों सिद्धातों, = सवैर उपायों आदि का विवेचन करनेवाला शास्त्र स्वाहा - I सं० ( क्रि० वि०) हविर्दान के समय उच्चारण किया जानेवाला एक शब्द II (वि) 1 जो जलकर नष्ट हो गया हो 2 पूर्णतः विनष्ट स्वाहार-सं० (पु० ) अच्छा खाद्य पदार्थ II (वि०) आसानी से प्राप्त होनेवाला स्विच - अं० ( पु० ) ( बिजली का) बटन स्विदित-सं० (वि०) 1 जिसे पसीना निकला हो 2 पिघला या पिघलाया हुआ मानना स्विन्न - सं० (वि.) 1 पसीने से भरा हुआ 2 सीझा हुआ स्वीकरण -सं० (पु० ) 1 अपनाना स्वीकरणीय सं० (वि०) स्वीकार करने योग्य स्वीकर्ता-सं० (वि०) स्वीकार करनेवाला स्वीकारसं० (वि०) अंगीकार सहमति स्वीकारात्मक-सं० (वि) 1 स्वीकार संबंधी 2 जिससे बात की पुष्टि की गई हो. अफ़र्मेटिव स्वीकारार्थ-सं० (वि०) स्वीकार करने के लिए स्वीकारोक्ति-सं० (स्त्री० ) 1 अपराध स्वीकार करने से संबंधित कथन या बयान 2 दोष पाप आदि की स्वीकृति कन्फ़ेशन स्वीकार्य-सं० (वि०) स्वीकार करने योग्य स्वीकृत संघ (वि०) 1 स्वीकार किया हुआ 2 मान्यता प्राप्त स्वीकृति-सं० (स्त्री० ) 1 स्वीकार मंजूरी 2 मान लेना 3 अपनाना । ~ सूचक (वि०) स्वीकृति की सूचना देनेवाला स्वीय-सं० (वि०) = स्वकीय स्वीयत्व-सं० (पु० ) अपना होने का भाव अपनत्व स्वेच्छया-सं० (क्रि० वि०) स्वेच्छापूर्वक स्वेच्छा-सं० (स्त्री०) अपनी इच्छा । - तंत्र ( पु० ) निरंकुश शासन पूर्ण (पु० ) अपने मन का सैनिक ( पु० ) अवैतनिक सिपाही स्वेच्छाचार-सं० (पु० ) मनमाना आचरण स्वेच्छाचारिणी -सं० (स्त्री०) व्यभिचारिणी, कुलटा स्वेच्छाचारिता-सं (स्त्री०) निरंकुशता, मनमानी करना स्वेच्छाचारी-सं० (वि०) 1 मनमाना आचरण करनेवाला. निरंकुश 2 नियम, क़ानून को न माननेवाला 3 यथेच्छाचारी स्वेच्छानुसार-सं० ( क्रि० वि०) अपनी इच्छा के अनुसार स्वेच्छित-सं० (वि०) मन चाहा । (जैसे- स्वेच्छित सहयोग ) स्वेद - सं० (पु० ) पसीना। कण (पु० ) पसीने की बूँद ग्रंथि (स्त्री०) पसीने की गिल्टी बिंदु (पु० ) - स्वेद कण स्वेदक-सं० (वि०) पसीना लानेवाला स्वेदन -सं० (पु० ) 1 पसीना निकलना 2 पसीना लाना (जैसे- स्वेदन की औषधि ) स्वेदायन -सं० ( पु०) रोम कूप, रोम छिद्र स्वेदित - सं० (वि० ) 1 पसीने से युक्त 2 बफारा दिया हुआ स्वेदी -सं० (वि०) 1 स्वेद युक्त 2 पसीना लानेवाला स्वैच्छिक सं० (वि०) निजी इच्छा के अनुसार होनेवाला या निजी इच्छा से संबंधित स्वैर-सं० (वि०) 1 मनमाना काम करनेवाला 2 मनमाना, यथेच्छा । चार (पु०) मनमाना आचरण, स्वेच्छाचार;

Loading...

Page Navigation
1 ... 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954