________________
८०
गुरूपालम्भावसरे न किमपि प्रतिवक्तव्यम् ।
तदा तेन प्रशिष्येण प्रगुरोः कथितम् - 'गुरुदेव ! भवता मम गुरुः किमर्थमुपालब्धः ?' प्रगुरुणा कथितम् - 'तेन क्षतिः कृता। अतस्तत्सम्मानार्थं मया स उपालब्धः । स तव गुरुरस्ति, मम तु शिष्य एव।' प्रशिष्येण कथितम् - 'गुरुदेव ! यदि मम गुरुणा क्षतिः कृताऽभविष्यत्तर्हि भवद्दतोपालम्भः स्थानेऽभविष्यत् । किन्तु मम गुरुस्त्विदमेव न जानाति यत्सा दीक्षा केन दत्ता ।' प्रगुरुणोदितम् - 'तर्हि तेन मम किमर्थं न कथितम् ?' प्रशिष्योऽभाषत - 'गुरुदेव ! मम गुरुर्मूर्तिमान्विनयोऽस्ति । गुरूपालम्भावसरे न किमपि प्रतिवक्तव्यमिति सिद्धान्तस्तेन स्वात्मनि सुप्रतिष्ठितः । अतो भवदग्रे स्वात्मनो निर्दोषत्वप्रकटनार्थं स न किमपि कथयिष्यति ।' ततो वसतिं गत्वा गुरुणा द्वितीयाय शिष्याय कथितं - 'त्वया मह्यं किमर्थं न कथितं यदहमस्मिन्विषये किमपि न जानामि?' शिष्यो गुरुपादयोः पतित्वा कथितवान् - 'गुरुदेव ! भवदग्रे मम को वाक्प्रचारः ?' ततो गुरुणा शिष्याय मिथ्यादुष्कृतं दत्तम् । सर्वे निजासनं गताः । यथा गुरुणा कर्कशवचनै शं तजिते सत्यपि तेन शिष्येण गुरुः करयोजनेन पादपतनेन च पूजितस्तथा सर्वैः शिष्यैः कर्त्तव्यमित्यत्रोपनयः ।
અંડિલ ભૂમીએ ગયા. રસ્તામાં તે પ્રશિષ્ય દાદાગુરુને કહ્યું - ‘ગુરુદેવ ! આપે મારા ગુરુદેવને કેમ ઠપકો આપ્યો ?' દાદાગુરુ બોલ્યા - ‘તેણે ભૂલ કરી હતી. તેથી તેને સુધારવા મેં ઠપકો माप्यो. ते तारो गुरु छ, भारी तो शिष्य ४ छ ने !' शिष्य बोल्यो - 'गुरुदेव ! भा२। ગુરુદેવે ભૂલ કરી હોત તો આપે આપેલ ઠપકો યોગ્ય ગણાય. પણ મારા ગુરુદેવને તો એ જ ખબર નથી કે આ દીક્ષા કોણે આપી છે.” દાદાગુરુ બોલ્યા - “તો પછી તેણે મને કહ્યું કેમ न ?' प्रशिष्य भोल्यो - 'गुरुदेव ! भा२। शुरुदेव साक्षात् विनयनी मूर्ति सभा छे. 'शुरु ઠપકો આપતા હોય ત્યારે કંઈ પણ સામું ન બોલવું' એ સિદ્ધાંત એમણે આત્મસાત્ કર્યો છે. માટે આપની આગળ પોતાનો બચાવ કરવા એઓ કંઈ નહીં બોલે.” પછી ઉપાશ્રયમાં આવીને તે બીજા સાધુના આસને જઈને ગુરુએ તેને કહ્યું - ‘તે મને કહ્યું કેમ નહીં કે મને આ વિષયમાં કંઈ ખબર નથી.' શિષ્ય ગુરુના પગમાં પડીને બોલ્યો – ‘ગુરુદેવ ! આપની આગળ મારે શું જીભ ચલાવવી.” પછી ગુરુએ શિષ્યને મિચ્છામિ દુક્કડમ્ આપ્યું. બધા પોત-પોતાના આસને ગયા. આ પ્રસંગમાં જેમ ગુરુએ કર્કશવચનોથી ખૂબ ઠપકો આપ્યો છતાં શિષ્ય હાથ જોડી અને પગમાં પડી ગુરુને પૂજ્યા તેમ બધા શિષ્યોએ કરવું એ અહીં સાર છે.
