Book Title: Dharmacharyabahumankulakam
Author(s): Ratnasinhsuri, Ratnabodhivijay
Publisher: Jinshasan Aradhana Trust

View full book text
Previous | Next

Page 406
________________ ३५२ एकोनत्रिंशत्तमं वृत्तम्। अवतरणिका - एवं गुर्वाराधनाविराधनयोर्फलं प्रदाऽधुनैतत्कुलकश्रवणेनाऽप्यजातगुरुभक्तिपरिणामस्य शिष्यस्याऽधिककथनं निष्फलमिति द्योतयति - मूलम् - एयंपि हु सोऊणं, गुरुभत्ती नेव निम्मला जस्स । भवियव्वया पमाणं, किं भणिमो तस्स पुण अन्नं ? ॥२९॥ छाया - एतदपि खलु श्रुत्वा, गुरुभक्तिः नैव निर्मला यस्य । भवितव्यता प्रमाणं, किं भणामः तस्य पुनः अन्यत् ? ॥२९॥ दण्डान्वयः - एयंपि हु सोऊणं जस्स निम्मला गुरुभत्ती नेव तस्स भवियव्वया पमाणं पुण अन्नं किं भणिमो ? ॥२९॥ हेमचन्द्रीया वृत्तिः - एतत् - धर्माचार्यबहुमानकुलकनामप्रकृतशास्त्रम्, अपि - एतत्कुलक श्रवणं विना कदाचिन्निर्मलगुरुभक्तिर्न स्यात् एतत्कुलकश्रवणानन्तरमपि गुरुभक्त्यकर्तुरधिकदया-पात्रत्वमिति द्योतयति, हु - निश्चयेन, श्रुत्वा - श्रोत्रविषयं कृत्वा, यस्य - शिष्यस्य, हृदये प्रवृत्तौ चेति गम्यम्, निर्मला - निर्गतम् अपगतं मलम् - अवज्ञाऽनादरतिरस्काराऽऽशातनाविराधनादिरूपं यस्याः सा निर्मला, निरतिचारेत्यर्थः, गुरुभक्तिः - गुरौ - जिनाज्ञापालके भक्तिः - विनयबहुमानरूपेति गुरुभक्तिः, न - निषेधे, एव - अवधारणे, भवतीति गम्यम्, तस्य - निर्मलगुरुभक्त्यभाववतः शिष्यस्य, मोक्षगमने इति गम्यम्, भवितव्यता - नियतिः, प्रमाणम् - कारणम्, पुनः - उक्तादधिकम्, अत्राऽऽवृत्त्या 'तस्य' इति पदं पुनर्ग्राह्यम्, अन्यत् - प्रेरणावचनम्, किम् - तस्य मोक्षगमने नियतेः प्रमाणत्वात्सर्वप्रेरणावचनानां निष्फलत्वमिति द्योतयति, भणामः - वदामः । અવતરણિકા - આમ ગુરુની આરાધના અને વિરાધનાનું ફળ બતાવી હવે “આ કુલક સાંભળવાથી પણ જેને ગુરુભક્તિનો ભાવ નથી થયો તે શિષ્યને વધુ કહેવું નકામું छ' म ०४९॥ छ. શબ્દાર્થ - આ (કુલકોને પણ સાંભળીને જેને નિર્મળ ગુરુભક્તિ ન થઈ હોય તેના भाटे भवितव्यता प्रभा. छे, जीटुं तेने शुं ही ? (२८) હેમચન્દ્રીયા વૃત્તિનો ભાવાર્થ - ગુરુ ભગવાનની આજ્ઞા પાળનારા હોય. તેમની ભક્તિ એટલે તેમના વિનય-બહુમાન. ગુરુના અવજ્ઞા, અનાદર, તિરસ્કાર, આશાતના, વિરાધના વગેરે ગુરુભક્તિમાં ડાઘરૂપ છે. આ બધા વિનાની ગુરુભક્તિ એ નિર્મળ ગુરુભક્તિ છે. આ કુલક સાંભળ્યા પહેલા તો કદાચ નિર્મળ ગુરુભક્તિ ન થઈ હોય પણ આ કુલક સાંભળ્યા પછી પણ જે શિષ્યના હૃદયમાં અને પ્રવૃત્તિમાં નિર્મળ ગુરુભક્તિ નથી થતી તેની માટે ભવિતવ્યતાને કારણે માનવી, તેને બીજું શું કહીએ ?

Loading...

Page Navigation
1 ... 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443