Book Title: Agam 43 Mool 04 Uttaradhyayan Sutra
Author(s): Saubhagyachandra
Publisher: Mahavir Sahitya Prakashan Mandir Ahmedabad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/001220/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'uttarAdhyayana sUtra gujarAtI anuvAda saMtabAla 2YA thaDS) rA ; I so nAdara che - nI je amadAvAda mahAvIra sAhitra prakAzana maMdira amadAvAda RE Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMtabAla graMthAvali puSpa bIjuM zuM zrI virAdhyayana satra gujarAtI anuvAda ': anuvAdaka: kavivarya paMDitazrI nAnacaMdrajI svAmInA suziSya laghuzatAvadhAnI paM. munizrI saubhAgyacaMdrajI (saMtabAla) 1 - SS - : prakAzaka: mahAvIra sAhitya prakAzana maMdira haThIbhAInI vADI, amadAvAda-4. * Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka manubhAI ja. paMDita maMtrI mahAvIra sAhitya prakAzana maMdira haThIbhAInI vADI, amadAvAda-380 004. prathama AvRtti: navembara 1934 : prataH 3200 bIjI AvRtti: jAnyuArI 193pa : prata: 330 trIjI AvRtti: navembara 1958 : prata : 1OOO cothI AvRtti: 16mI me, 1991 : prataH 1000 kiMmata rUpiyA pacIsa mudraka aMkana prinTarsa 65, devamaMdira sosAyaTI, cAMdaloDIyA, amadAvAda- 2 --- - Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaMdanIya gurudeva kavivarya zrI nAnacaMdrajI svAmInuM ! abhyAsa, ciMtana ane asAMpradAyikatAno A sevakamAM je kAMi vikAsa thayo che te ApanI asIma kRpAnuM ja phaLa che. e AbhAravaza A graMtha ApanA karakamaLamAM sAdara arpaNa karuM chuM. muni saubhAgya (saMtabAla) Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama AvRttinuM nivedana A UgatuM mahAvIra sAhitya prakAzana maMdira thoDA ja vakhatamAM ATaluM pragatimAna thaze evI pahelAM kalpanA paNa na hatI. Aje dinapratidina saMkhyAbaMdha jijJAsuonA utsAha prerita patro ane pustakonI puSkaLa mAMga satata cAlu rahevA uparAMta saMsthAne sAtha paNa bahoLA pramANamAM maLyo che. bhagavAna mahAvIranA sAhityanI janatAne khUba ja bhUkha hoya,prathama AvRttinI 3200 nakala kaDhAvelI paraMtu te pustaka bahAra paDe te pahelAM ja grAhakanI saMkhyA chapAyelAM pustako karatAM vadhI javAthI bIjI AvRttinAM 3300 pustako turata ja chapAvavAnI jarUra paDI che. A AvRtti vakhate kAryAlayanI yojanA nizcita karavAmAM AvI che AthI sthAyI grAhako thanArane ane saMsthAne ubhayane lAbha thavAno saMbhava che. A kAryAlayanI yojanAmAM be utsAhI jijJAsuonI vRddhi thai che ane Arthika javAbadArI svataMtra rIte teoe upADI lIdhI che. sau sabhyonI anumati ane zrI budhAbhAI zAha tathA zrI jUThAbhAi zAhanA ati AgrahathI A varSanI maMtrIpadanI javAbadArI zrI lakSmIcaMdabhAie kabUla rAkhI che. vidvAna muni mahArAjazrInI bhAvanAmaya anugraha buddhi tathA temanA guruzrInI udAratA A saMsthAnI utpAdakatA ane jIvanazakti che. zrI budhAbhAI ane zrI jUThAbhAinI mUkasevA A saMsthAnI preraNA che. ane anya kAryavAhakonI kAryadakSatA A saMsthAnI cAlaka zakti che. sahAyaka, poSaka ane grAhakonI amIdraSTinuM siMcana sadA maLatuM rahe e ja abhyarthanA sAthe viramuM chuM. saMvata 1991 kArtika suda 1 navembara 1934 vyavasthApaka Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjI AvRtti viSe thoDuM eka prathama AvRttinAM pustako bahAra paDe ke turata ja 3700 grAhaka thaI cUkelAM ane uparA uparI mAMga cAlu rahevAthI bIjI AvRttinI zIdhrAtizIgha AvazyakatA UbhI thai che te pUrI pADavA mATe A bIjI AvRtti bahAra paDe che. A AvRttithI saMsthAnuM saMcAlana vyavasthita karavAmAM AvyuM che. tenI savistara yojanA A pustaka sAthe ja ApelI che. premI sajjano teno yatheccha lAbha laI zakaze. havethI A saMsthAnA kAyama Arthika sahAyadAtA tarIke zrI DuMgarazI gulAbacaMda saMghavI niyata thayA che ane A varSanA maMtrI tarIke zrI lakSmIcaMda jhaveracaMda saMghavIne cUMTavAmAM AvyA che. zrI budhAbhAi, zrI juThAbhAi, zrI maNibhAI ane itara sajjano paNa saMsthAnA sabhyo rUpe rahI kArya karavAnA che. jAnyuArI, 193pa saMtabAla trIjI AvRtti prasaMge prathama prathama jyAre "uttarAdhyayana sUtra bahAra paDyuM, tyAre kalpanA evI hatI ke zakaya teTalAM ghaNAM jaina Agamo bahAra paDaze. A mATe sauthI prathama phuraNA budhAbhAI (hAlanA munirAja dayAnaMdajI)ne thaI hatI. tyArabAda tenI "mahAvIra kAryAlayanI eka kAyamI yojanA paNa cAlu thai hatI. je bIjI AvRttinI pachavADe apAi che. paraMtu munizrI saubhAgyamunijI (hAla "saMtabAla" tarIke prakhyAta che, teo) no samauna ekAMtavAsa AvI paDayo, tyArabAda temanA nivedana pachI saMpradAyomAM uhApoha macyo. dhIme dhIme uttarAdhyayana H 5 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paristhiti evI thai ke thoDA sUtragraMtho bahAra paDyA pachI lagabhaga te kAma sthagita thai gayuM. joke uttarAdhyayana pachI 'dazavaikAlika' ane 'sAdhaka sahacArI' bahAra paDI cUkelAM. 'zrI AcArAMga sUtra'nuM pUrvArdha paNa pragaTa thayeluM. 'bhagavatI sUtra' be zataka lakhAyeluM te ane AcArAMga sUtranuM uttarArdha lakhAyeluM, te banneya aprakAzitapaNe rahI gayAM. tyArabAda 'saMtabAla' dvArA bIjA nAnA moTA aneka graMtho lakhAyA ane temAMnA ghaNAkharA 'mahAvIra sAhitya prakAzana maMdira' taraphathI ja bahAra paDayA che. te daramiyAna bhAlanalakAMThA prayogane kAraNe navalabhAi, aMbubhAi va. kAryakaro maLyA, temanuM paNa sAhitya A saMsthA taraphathI chapAtuM hoya che. A rIte 'vizvavyApakatA'nuM A sAhitya pachavADenuM dhyeya che, te to jIvaMta rIte sArthaka thayuM, paNa jaina Agamo vadhu bahAra nathI paDayAM ane have tevI saMbhAvanA paNa ochI lAge che. 'uttarAdhyayana sUtra'nI gujarAtI bhASAMtaranI banneya AvRttio Aje varSothI khalAsa thai cUkI hatI jyAre jainajainetaronI mAMga satata aneka sthaLethI cAlu hatI. munimahArAjanI lekhanazailI koI evI anokhI che ke bIjAM bhASAMtaro cAhe teTalAM hoya, toya A bhASAMtara ane noMdho ta2pha jainajainetara vAcakonuM AkarSaNa rahetuM hoya che. A vakhathe ghATakopara sthA. jaina saMghe muMbaI jevA mahAnagaramAM dharmakrAntine saMghavyApI banAvavAnI pahela karI te vakhatanAM aneka kAryomAMnuM eka A paNa thayuM. AthI lagabhaga covIsa varSa pachI uttarAdhyayana sUtranI gujarAtI bhASAnI A trIjI AvRtti bahAra paDe che. temAM Ara. ke motIzA TrasTa taraphathI bhAIzrI amRtalAlabhAi dvArA saMsthAne maLelI rUpiyA sattarasonI madada nimitta rUpa banI che, tema mAre kahevuM ja ghaTe. Arthika madada maLavAthI A pustakanI kiMmatamAtra doDha rUpiyo rAkhela che. jijJAsuo A pustakano pUrepUro lAbha uThAvaze evI AzA che. lakSmIcaMda jhaveracaMda saMghavI maMtrI, mahAvIra sA. pra. maMdira uttarAdhyayana i 6 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothI AvRtti prasaMge 1989mAM zrI AcArAMga sUtranA punarmudraNa prasaMge, ame munizrInAM anya sUtrone paNa, - je aprApya che tene - pragaTa karavAnI yojanA rajU karI hatI. te rIte A uttarAdhyayana sUtranI cothI AvRtti, ThIka ThIka lAMbA gALe pragaTa thaI rahI che. uttarAdhyayana sUtranI mAMga to AvyA ja karatI hatI, paraMtu saMtabAla smRtigraMthanuM kAma moTo samaya mAgI le tevuM hovAthI A kArya thoDuM vilaMbita thayuM che. | munizrInA A anuvAdamAM bha. mahAvIranI vANImAM je mAMgalya che, tene munizrIe potAnI madhuratA ane maulikatAthI bharI dIdhuM che. uttarAdhyayana graMtha e munizrIno prathama graMtha-anuvAda che. 1934mAM tenI prathama AvRtti pragaTa thatAM te vAMcIne ravizaMkara mahArAja saMtabAlajIne maLavA Ave che. A aMge saMtabAlajI mahArAja noMdhe che : "eka bhAI eka vakhata zrI ravizaMkara mahArAjane laI AvyA. mahArAja kahe : "A gujarAtImAM uttarAdhyayana vAMcIne amRta pIdhA jevo AnaMda thayo. meM paNa mahArAjazrIne tyAre ja pahelI vAra joyA." tyAra pachI A baMne mahApuruSonI maitrI kevI jAme che, te varNavavAnI jarUra che kharI? A graMthamAM je amRta bharyuM che, tenA AsvAda mATe kevaLa A graMthanI anukramaNikA vAMcatAM paNa, te ApaNane graMthanA vAcana bhaNI dorI jAya che. graMtha pragaTa karavAnI yojanA mUkI tyAre 40 rUpiyA kharca Avaze evI gaNatarI hatI. paNa vizvavAtsalyamAM tenI jAherAta ApatAM be traNa mAsamAM ja tenA 700 uparAMta AgotarA grAhako thaI gayA, uttarAdhyayana [ 7 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTale ghaTADIne 30 rUpiyA karI. graMthanA chellA pharamA chapAtA hatA tyAM madurAIthI gAMgajIbhAI kuMvarajIbhAI vorAno patra Avyo ke amArA taraphathI A graMthanA chApakAmamAM rUpiyA pAMca hajAranI Arthika sahAya svIkArazo, ane graMthanI kiMmata ghaTADI zakAya to ghaTADazo. te rIte have graMthanI kiMmata mAtra rUpiyA pacIsa rAkhI che. bhagavAna mahAvIranI vANInA aMtima upadezanuM A amRta loka sulabha karavAmAM jeNe jeNe sahAya karI te saunA ame AbhArI chIe. 16-5-1991 manu paMDita maMtrI mahAvIra sAhitya prakAzana maMdira uttarAdhyayana H 8 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = = = A prathama AvRttinuM vaktavyo jyArathI uttarAdhyayana sUtranuM vAcana kareluM tyArathI te sUtra pratye AkarSaNa thayeluM ane jema jema bIjAM sUtro ane graMthono abhyAsa thato gayo tema tema te AkarSaNa bhinna bhinna rIte pariNamavA lAgyuM. tyArabAda Itara darzanonA eTale khAsa karIne vaizeSika, naiyAyika, sAMkhya, vedAMta ItyAdi darzanonA sAhityano abhyAsa ane nirIkSaNa karavAno samaya maLato gayo; tema ja darzana, vAdo ane mato e badhAnuM avalokana thoDuM ghaNuM je kaMI thatuM gayuM tema tema jainadarzana pratyenI abhiruci kaMIka vizeSa ane vizeSatara ja thavA lAgI ane tema thavuM svAbhAvika ja hatuM. chelle chelle bauddhadarzananA graMtho vAMcavA maLyA. jainasAhitya sAthe teno tulanAtmaka abhyAsa karatAM khUba ja rasa paDyo. bauddhasAhitya vAMcyA pachI jaina sAhitya pratyeno Adara to vizeSatama thayo ja, paraMtu tenI pariNati prathama karatAM kaMIka judI rIte ja thavA pAmI. paraMparAgata saMskArathI jainadarzana e vizvavyApI darzana che ema mAnI lIdheluM tene badale jainadarzananI vizvavyApakatA zI rIte ane zA mATe? A badhuM ciMtana karavAno vizeSa avasara maLyo hoya to te bauddha dharmanA viziSTa vAcana pachI ja. ane te ciMtananA pariNAme jainadarzana pratyeno Adara prathama karatAM vizeSa thayo kharo. paraMtu tenI dizA palaTI gaI ane tyArathI evo nizcaya thato gayo ke, e badhuM tulanAtmaka daSTie vicArIne te vizeSatAo AgaLa karavI. vaijJAnika, aitihAsika ane lokopayogitAnI dRSTie jainadarzana kai kai vizeSatAo dharAve che ? lokamAnasanuM nidAna karanAruM tenI pAse kyuM rasAyaNa che? A badhuM mAnasamaMthana thayA pachI te te daSTie vAMcatAM je je buddhigrAhya thayuM tenA gADha saMskAronuM citra mAnasapaTamAM AlekhAtuM gayuM. bhagavAna mahAvIranAM anya sUtromAM je amRta vacano che te paikI prathama uttarAdhyayanane taddana navI Dhabe saMskAravAnI bhAvanA prathama udbhavavAnAM be kAraNo hatAM. (1) saraLatA ane (2) sarvavyApakatAH uttarAdhyayana [ 9 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane tethI ja sau pahelAM tene navInatA ApavAnI jijJAsA rahyA ja karatI hatI. te sAthe bhinnabhinna daSTibiMduthI jainavADumayane gujaragirAmAM vikasAvavAnA koDa paNa rahyA karatA hatA. mAnasazAstranA niyama mujaba e AMdolane ja jANe asara na karI hoya tema thoDA ja vakhatamAM eka tattvajijJAsu bhAI maLI AvyA. "mahAvIranAM amUlAM sarvatogrAhI amRtavacano ghara ghara kAM na pahoMce ?" evI temane paNa svataH preraNA jAgI hatI. te bhAInuM nAma zrI budhAbhAI mahAsukhabhAI. temanI preraNAthI bIja bhAI maLI AvyA, jemanuM nAma zrI jUThAbhAI amarazI. te ane bIjA sagRhasthoe maLI vATAghATa karyA pachI bhinnabhinna yojanAo paikI eka khAsa viziSTa yojanA nakkI karI lIdhI. ane tenA phaLa svarUpe mahAvIra sAhitya prakAzana maMdira nAmanI saMsthA UbhI thaI. tenA je je vidvAna sabhyo thayA temaNe sevAvRttine mokhare karI loka sevArthe sAva sastuM sAhitya bahAra pADavAno nizcaya karyo. AvI rIte mArI tIvra icchAne tAtkAlika nyAya maLatAM mane saMtoSa to thayo che, paraMtu tenI sAthe mArA saMkalpabaLamAM sarvottama Teko maLyo ane A dizAmAM vadhu ne vadhu prayatna karavAnI A saMsthA dvArA eka uttama taka sAMpaDI te AhUlAdanuM varNana zabdomAM zI rIte Ave ? Aje ApaNI pAse uttarAdhyayana sUtranI dIpikA, TIkA, avacUrI, niryukita, bhAga, cUrNi, gujarAtI TabAo ane hindI TIkAo bhinna bhinna saMsthAo taraphathI khUba khUba bahAra paDI gayAM che to A uttarAdhyayananA anuvAdamAM kaI vizeSatAo che? A praznano eka sIdho ane saraLa uttara e che ke e badhuM hovA chatAM jainavAmayathI jainetara varga sAva ja ajANa rahyo che eTaluM ja nahi paNa jaino sudhdhAM te vastuthI lagabhaga aparicita ja che. tenuM anurUpa daSTAMta AjanI pravartI rahelI ApaNI dhArmika avyavasthA ja te nirdeza mATe paryApta thaze. Ama thavAnAM traNa kAraNo che : sUtronI mULa bhASAnuM ajJAtapaNuM, anuvAdana zailInI durbodhikatA, mUlyanI adhikatA. ziSTa uttarAdhyayana 10 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAhityanI pracAradaSTithI thayelI A yojanA e badhI agavaDone dUra karavAmAM upayogI nIvaDaze tema mAnavuM asthAne nathI. lekhana paddhati : tulanAtmaka dRSTinA saMskAronI chApa kevI ane kevA AkAranI che? temAM huM keTale aMze saphaLa thayo chuM? teno nirNaya to vAcaka dvArA ja thaI zake; paraMtu A uttarAdhyayananuM sAMgopAMga anuvAdana karatI vakhate je je dRSTi rAkhavAmAM AvI che tenuM TUMka daSTibiMdu rajU karI lauM. samAjadaSTi : jainadarzana potAne vizvavyApI manAve che ane pokArI pokArIne kahe che ke mukita prApta karavAno adhikAra jIvamAtrane che, mAtra yogyatA joie; AthI ja sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikA e cAre aMgone saMgha tarIke mAne che ane te badhAMne mokSanA samAna adhikAro paNa Ape che, to AvA udAra zAsananA siddhAMtomAM kevaLa ekAMta eka pakSane lAgu paDatuM kathana hoI ja zI rIte zake? tethI gRhasthajIvanamAM paNa tyAga saMbhave che, ane te daSTibiMdune anulakSI bhagavAna mahAvIre aNagArI ane agArI ema be prakAranA mArgo spaSTa batAvyA che. uttarAdhyayanamAM gRhasthanA tyAganI eka sthaLe spaSTa rekhA tarI Ave che ke __ "santi egehiM bhikkhuhiM gAratthA saMjamuttarA artha : "ghaNA musAdhuo karatAM saMyamI gRhastho paNa uttama hoya che." sArAMza ke gRhastha jIvanamAM paNa mokSanI abhilASA sevI zakAya che ane alpAMze tyAga paNa karI zakAya che. sUtrakAre A udAra Azayane lakSamAM laI ahIM bannene lAgu paDatI zailI svIkAravAmAM AvI che. bhASAdaSTi : bhASASTie tathA AjubAjunA saMyogonuM nirIkSaNa karI vAstavika maulikatA jALavavA khAtara keTalAka artho nakkI karelA che. temAM paraMparA karatAM kaMika bhinnatA avazya dekhAze, paraMtu te bhinnatA ucita ane sUtrakAranA Azayane anusarIne thayelI hoI te badala vAcakavarga sahiSNu thaze ema mAnI laIne ja teTalI bhinnatAne sthAna ApeluM che. tenAM be cAra daSTAMto ahIM ApavAthI teno spaSTa khyAla AvI zakaze. "nIyavaThThI" A prAkRta zabdanuM saMskRta uttarAdhyayana [ 11 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIcavartI thAya che. paraMparA pramANe teno artha "guruthI nIcA Asana para besanAra' e pramANe thAya che. A artha bahu ja saMkucita che eTaluM ja nahi paNa cAlu prakaraNamAM asaMgata che. te zabdanuM rahasya ekAMta namratA sUcaka che. " huM kAMI nathI tevI jAtanI namratAyukta bhAvanA' e artha prakaraNasaMgata ane arthasaMgata lAge che. te ja prakAre "guruNAvavAyakArae" mAM paNa gurunI samIpa rahevAno bhAva vyaMjanA zaktithI te ja ghaTI zake che ke gurunA ddhayamAM rahenAra. zuM bhagavAna mahAvIranA badhA ja ziSyo pAse rahetA hatA ? mATe tema mAnavuM sughaTita na lAgatAM uparano artha noMdhamAM spaSTa karyo che. A ane evAM bIjAM paNa sthAno noMdhamAM yathocita rIte spaSTa karyA che. arthadRSTi : A ja pramANe keTalIka gAthAonA artho paNa paraMparAthI bhinna bhinna cAlyA Ave che jema ke *sapUvvamebaM nalamejja pacchA esovamA sAsayavAiyANaM / . visIyaI siDhile Ayuyammi kAlovaNIe sarIrassa mee // saMskRta chAyA "sapUrvamevaM na meta pad SopamA zAzvatavAdrinAma | viSIdati zithile AyuSi kAlopanIte zarIrasya bhede // Ano artha TabAnI paraMparA pramANe e thAya che ke "pahelAM na thayuM to pachI thaze" Ama kahevuM jJAnI puruSone mATe yogya che, kAraNa ke te potAnA bhaviSyakALane paNa jANe che, paraMtu sAmAnya manuSya je tema kare ane potAnI unnatino mArga ciMtavyA sivAya mRtyu pAme to te vakhate tene kheda karavo paDe che." ahIM traNa prakAranA prazno udabhave che : (1) cAlu prasaMgamAM jJAnI paratvenuM kathana zuM ghaTita che? (2) kadAca tema hoya topaNa zAzvatavAdI vizeSaNa jJAnIvAcI kema hoI zake ? kAraNa ke zAzvatavAdI ane zAzvatadarzI e bannemAM ghaNI bhinnatA che. zAzvata bolavuM to sau koi mATe sulabha che, paNa nityadarzana to kevaLa jJAnI puruSo ja karI zake. (3) jJAnI artha levA chatAM paNa e banne padono Akho artha zuM barAbara ghaTI zake che ? A badhA praznonI vicAraNA karyA pachI je kaMI artha ghaTe che te nIce pramANe che: "je pahelAM nathI pAmato te pachI nathI pAmato" arthAtu ke AkhA uttarAdhyayana [ 12 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jagatanI racanA nizcita che. pahelAM je hatuM te ja Aja che ane rahevAnuM. loka paNa zAzvata ane AtmA paNa zAzvata che. ApaNe kazuM pheravI zakavAnA nathI. to pachI AtmavikAsano prayatna karavAnI AvazyakatA zI ? AvI zAzvata (niyati) vAdIonI mAnyatA hoya che, paraMtu jyAre AyuSya zithila thAya che tyAre tenI te mAnyatA pharI jAya che ane tene khUba ja pazcAttApa thAya che vagere..... 'anuvAdana zailI : anuvAdana be prakAranAM hoya che. (1) zabdArtha pradhAna anuvAdana ane (2) vAkyartha pradhAna anuvAdana. zabdArtha pradhAna anuvAdamAM zabda para jeTaluM lakSya apAya che teTaluM arthasaMkalanA upara apAtuM nathI. AthI zabdArtha to spaSTa rIte jaNAya che. paraMtu tenI matalaba samajavAmAM khUba vilaMba thAya che. ane tethI ghaNIvAra kilaSTa paNa thai paDe che. jyAre vAkyarthapradhAna anuvAdanamAM zabdArtha para bahu gauNatA rakhAya che, paraMtu tenI zailI evI suMdara ane rocaka hoya che ke vAcana karatAM ja tenuM rahasya barAbara samajI zakAya che. A sthaLe e bannenuM samanvayIkaraNa karyuM che. arthAt ke mULa zabdone yathArtha anusaravA chatAM zailI tUTavA dIdhI nathI; tema ja sAmAnya gujarAtI jANanArane paNa vAcanamAM kaThaNa na paDe tevI saraLa ane suMdara bhASA rAkhavA yathAzakya prayatna paNa karyo che. noMdha : jaina ane jainetara ema dareka vargane rahasya samajavAmAM sulabha thAya te sAru TUMkI ane upayogI noMdha zlokonI nIce ucita prasaMgoe ApelI che tema ja AkhA adhyayananuM rahasya batAvavA tathA adhyayanano saMbaMdha jALavavA khAtara upara "bleka TAipa"mAM samRddha noMdha ane dareka adhyayananI nIce TUMkI noMdha darzAvavAno yathAzakaya parizrama sevyo che. saMskAra : artha karatI vakhate sAva saraLa zabda vAparavAnI khUba cIvaTa rAkhI che. tema ja keTalAka pAribhASika zabdomAM suMdaratA lAvavA mATe tenuM mULa rahasya jALavI kavacitu bhASA saMskAra paNa karyo che. jema ke - 'niyoThThiI arthAta niyorthIi mokSArthI A zabda jaina paribhASAmAM bahudhA A rIte prasiddha che. paraMtu te ja zabdane mumukSa tarIke vAparIe to te viziSTa ane sarvavyApI lAgaze. A ane evA bIjA paNa hA, mALa, buddhi e badhA pAribhASika zabdone ucita prasaMge prakaraNa saMgati jALavIne tathA bhASA paratvenI vartamAna saMskAritA tema ja uttarAdhyayana [ 13. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zailIne anusarIne saMskAra ApyA che. Ama karavA chatAM sUtranA mULa Azayane jALavavAno hetu to pradhAnapaNe rAkhavAmAM khAsa sAvadhAna rahyA chIe. satranI jIvanavyApakatA : ahiMsAnA siddhAMtanuM gaMbhIra pratipAdana, tyAgAzramanI yogyatA, vizvavyApI prema, strIpuruSa Adi saune samAna adhikAra, saMyamanI mahattA, karmAvalaMbI varNavyavasthA, jAtivAdanAM khaMDana, gRhastha zrAvakanAM kartavyo evA evA uttama padArthapATho bhagavAna mahAvIranA pratipAdita pravacanomAM spaSTa maLe che ke je AjanA vartamAna yugane dhArmika dizA tarapha doravA mATe khUba ja preraNAjanaka nIvaDe tevA che. sUtranI A jIvanavyApI daSTi spaSTa karavAnuM lakSya paNa AkhA anuvAdamAM sArI peThe rAkhyuM che. asAMpradAyikatA : khAsa karIne eka ja jAtanI sAMpradAyikatA ke mAnyatAne na poSatA kevaLa tAttvika buddhie ja kArya karavAno uddeza kAyama jALavI rAkhyo che. A badhAM dRSTibiMduo rAkhavAnuM eka ja kAraNa che ke A graMthamAM rahelI vizvavaMdya bhagavAna mahAvIranI preraNAtmaka vANIno lAbha jaina ke jainetara sau koi laI zake. A anuvAdanamAM je kAMI asAMpradAyikatA AvI hoya te mArA pUjya gurudeva zrI nAnacaMdrajI mahArAjanI saMskRtino vAraso ja che; eTaluM ja nahi paraMtu A AkhA anuvAdane sAMgopAMga tapAsI jai saMzodhana karavAmAM temanA vizALa avalokanano ja phALo che. eTale temano AbhAra to akathya che. uparAMta "dinakara'nA utsAhI taMtrI bhAi jamanAdAsa ravANI tema ja temanA laghubaMdhu tArakacaMdra pAkA lakhANathI mAMDIne badhAM "prapho" tapAsavAmAM je kaMI jahemata uThAvI che te prazaMsanIya che. paraMtu A badhA saMyogo hovA chatAM vizeSa saphaLatAno AdhAra to zrI budhAbhAI tathA zrI jUThAbhAI upara ja che. AkhA "mahAvIra sAhitya prakAzana maMdira"nI yojanA teonI sUtra sevA bajAvavAnI bhAvanAne aMge ja thavA pAmI che. kAgaLa kharIdavAnA kAryathI mAMDIne premanA aMtima kArya sudhI te bannee jhINavaTabharI kALajI rAkhI che ane rAkhatA rahevAnA che. te A uttarAdhyayananA vAMcakoe noMdhavA yogya che. saMtabAla uttarAdhyayana g 14 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( upodaghAta bhagavAna mahAvIranAM upalabdha sUtronA be vibhAga paDe che. (1) aMgapraviSTa (2) aMga bAhya. aMgapraviSTa sUtronuM guMthana gaNadharo ( bhagavAna mahAvIranA paTTa ziSyo ) e karyuM che ane aMga bAhya sUtronuM gUMthana gaNadharoe tema ja bIjA pUrvAcAryoe karyuM che. paraMtu te bannemAM rahelAM tAtvika sUtro bhagavAna mahAvIra ane temanA pUrvavartI tIrthakaronA AtmAnubhavanI ja prasAdI che. uttarAdhyayana sUtrano samAveza aMgabAhyamAM thAya che. tema chatAM te AkhuM sUtra sudharmasvAmI ( bhagavAna mahAvIranA agiyAra gaNadharomAMnA pAMcamA gaNadhara ke jemanuM gotra agni vaizyAyana hatuM). e bUsvAmI 8 sudharmasvAmInA ziSyane saMbodhIne kaheluM che. ane temAM AvatA Thera Thera asamartha goyama mA pamAya, vAsaNa mahAvIrekha vimaravA ItyAdi sUtro sAkSI pUre che ke bhagavAna mahAvIre potAnA jIvana kALamAM te sUtro gautamane saMbodhIne kahyAM hatAM. jaina paraMparA pramANe uttarAdhyayanano kALanirNaya. 4 zvetAMbara maMdiramArgI ane zvetAMbara sthAnakavAsI e banne phirakAne mAnya gaNAtAM batrIsa sUtro paikInuM A eka uttama sUtra che ane aMga, upAMga, mULa ane chedanA cAra vibhAgo paikI mULa vibhAgamAM tenI gaNanA thAya che. bhagavAna mahAvIra mokSe gayA pachI (bArame varSe gautama mukta thayA hatA, te ja pATe brAhmaNa kuLajata zrIsudharmasvAmI AvyA, ane vIranirvANa pachI temanI vIsame varSe mukti thai. tyArabAda temanI pATe zrI aMbUsvAmI virAjIta thayA.) "vIra vaMzAvalI-jainasAhitya saMzodhaka). A vigata parathI uttarAdhyAyananI prAcInatA ane abhutatA svayaM spaSTa thai jAya che. * uttarAdhyayananI oLakhANamAM pro. zrI. davee A saMbaMdhI pAchaLa Apela hovAthI jaina paraMparAnI mAnyatA ja ApelI che. uttarAdhyayana [ 15 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrvakAlIna bhArata-dhArmika yuga H bhagavAna mahAvIrano yuga e dhArmika yuga tarIke gaNAya. te yugamAM traNa dharmo mukhya hatA. jene anukrame veda, jaina ane bauddha dharma tarIke oLakhavAmAM Ave che. te samaye veda ane jaina e banne prAcIna hatA, ane bauddhadarzana arvAcIna hatuM. eka sthaLe DaoN. harmana jekobI AcArAMga sUtranI prastAvanAmAM lakhe che : 2 It is now admitted by all that Nataputta (Gnatriputra), who is commonly called Mahavira or Vardhamana, was a contemporary of Buddha; and that the Niganthas (Nirgranths) now better known under the name of Jains of Arhatas, already existed as an important sect at the time when the Buddhist Church was being founded. " zramaNa bhagavaMta mahAvIra prabhune nAme oLakhAtA jJAtaputra vardhamAna svAmI, je vakhate buddha vicaratA hatA te vakhate ja temanA samakAlIna tarIke vidyamAna hatA. ane je vakhate bauddha dharma hajI sthapAto hato te vakhate jaino athavA ahitanA nAme oLakhAtA nigraMtho eka agatyanA paMtha tarIke kyAranAe vicArI rahyA hatA. e have sarvamAnya thaI cUkyuM che." A parathI ema siddha thAya che ke pAzcAtya vidvAno ke je prathama bauddha dharma karatAM jaina dharmane arvAcIna gaNatA, teo have puSTa pramANa maLatAM tenI prAcInatA barAbara svIkArI zakyA che. prathama DaoN. brebara, DaoN. lesana vagere keTalAka vidvAnoe tema zI rIte mAnI lIdhuM haze? tema koIne zaMkA thAya tenuM samAdhAna DaoN. harmana jekobI jainasUtronI prastAvanAmAM A pramANe Ape che: pro. lesana bane dharmanI ekatA mAne che. tenAM cAra kAraNo nIce darzAvyAM che. (1) bhASAdaSTi: buddhanuM badhuM maulika sAhitya pAlibhASAmAM che, jyAre bhagavAna mahAvIranuM sAhitya ardhamAgadhI bhASAmAM che. A uttarAdhyayana [ 16 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - bane sAhityamAM bahoLe aMze bhASAnI samAnatA temane lAgI. (2) keTalAka pAribhASika zabdonI samAnatA : jemake, jina, | arvata, sarvAjJa, siddha, buddha, saMbuddha, parinivRtta, mukta vagere samAna hovAthI. (3) gata tIrthakaronI samavartI guNapUjA. (4) ahiMsA vagere keTalAka siddhAMtonI sthaLa samAnatA. paraMtu A cArenI pRthakatA jaina sUtranI prastAvanAmAM DaoN. harmana jekobIe karI veda tathA bauddhadharmanA siddhAMto karatAM jainadharmanA ghaNA siddhAMto sAva bhinna ane te banne karatAM ghaNI vizeSatAo darzAvatAM teNe sacoTa pramANapUrvaka puravAra karyA che. jaina dharmano pracAra : A sthaLe eka saMdeha thaze ke jainadharmanA vizvavyApI siddhAMto hovA chatAM teno pracAra hiMda sivAya Itara dezomAM bauddhadharmanA pracAranI jema kema thavA na pAmyo ? tenAM ghaNAM kAraNo che. temAMnAM A paNa hoi zake : (1) bhagavAna mahAvIre bhagavAna pArzvanAthanI paraMparA karatAM ghaNAM kaDaka vidhividhAno sthApyAM hatAM ane tethI jainadharmano mukhya pracAraka zramaNa varga hiMda bahAra jaI zakyo na hato ane (2) pracAra karavA karatAM dharmanI nakkaratA para te vakhatanI jaina saMskRtinuM vizeSa lakSya hovuM joie. ATaluM prasaMgocita kahyA pachI uttarAdhyayananI vizeSatA para AvIe. jainadharmanA viziSTa siddhAMto AtmAnuM nityatva : AtmAne pariNAmI nitya mAnavo, arthAt ekAMta kUTastha-nitya ke kevaLa anitya nahi. AtmA e akhaMDa nitya hovA chatAM karmavazAt tenuM pariNamana thAya che. kahyuM che ke: no iMdiyagejjho amuttabhAvA / amuttabhAvA vi a hoi nicco / ajjhatthaheDaM niyayassa baMdhA / / saMsAraheDaM ca vayaMti baMdhaM // AtmA amUrta hovAthI bahirindriyothI pratyakSa thaI zakato uttarAdhyayana [ 17. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI. vaLI te amUrta hovAthI nitya che, paraMtu Ama hovA chatAM ajJAnavazAt te karmabaMdhanothI baMdhAyelo che ane baMdhana e ja A saMsArano hetu che. sAMkhyadarzana tene phUTastha nitya mAne che. jyAre bauddhadarzana ekAMta anitya mAne che. A banne siddhAMto vicAratAM apUrNa bhAsaze. kAraNa ke jo ekAMta kUTastha nitya hoya to tenuM pariNamana thai zake nahi. pariNamana na hoya to baMdhana paNa na hoya ane baMdhana na hoya to mukta, nirvANa ke mokSano prayatna paNa hoi zake nahi. jyAre ApaNane to kSaNe kSaNe duHkhanuM saMvedana thAya che, zarIranA sArA mAThA dareka prasaMge AtmA zubhAzubha bhAvo anubhave che. tethI spaSTa khyAla Ave che ke AtmA pote nitya hovA chatAM karmabaMdhanathI baMdhAyelo che. vaLI jo AtmA kevaLa anitya hoya to pApa, puNya, sukha, duHkha e kaMi saMbhave ja nahi. vaLI je AtmA karmabaMdhana kare te ja nAza pAme to pachI te karmanuM pariNAma koNa bhogave ? ema paraspara asaMbaddhatA jaNAya che. AthI ja jainadarzana tene pariNAmI nitya mAne che. vizvanuM anAditva H A jagata izvare banAvyuM nathI. AkhuM vizva anAdi che. keTalAMka darzano mAne che ke dareka kAryanuM kaMika ne kaMika kAraNa hoya ja che. jema ke ghaDA rUpa kAryano karanAra kuMbhAra tema nAnA moTA dareka kAryano kartA ke preka koi ne koi avazya che. te ja rIte A jagatano kartA paNa koi ne koi hovo ja joie. ane tene ja te izvara kiMvA koi zaktirUpa kalpe che. Ama svIkAratAM nIcenA prazno udbhave che. (1) jo badhA kAryano saMcAlaka izvara mAnIe to jIvone sukhaduHkha ApavAmAM tenI sArI mAThI asara ane icchAnuM AropaNa thAya che; kAraNa ke jagatamAM evo niyama che ke icchA vinA pravRtti thai zake nahi ane evI icchA thavI tene rAga ane dveSa kahevAya che. je AtmA rAga ane dveSathI kaluSita hoya te izvara ke sarvajJa zI rIte hoi zake? uttarAdhyayana i 18 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) tevI koi zakti hoya to vaLI te zaktinuM bhAjana ke teno svAmI tethI atirikta koi svIkAravo ja paDe ane te svIkAravA jatAM to pAcho teno te Aropa lAgu paDe. (3) jo kartA anya hoya to ja phaLa devAnI sattA bIjAnI hoi zake. (4) izvara ke tevI zakti 52 AdhAra rAkhavAmAM puruSArthane jarApaNa avakAza raheto nathI. ane jo puruSArtha nathI to jIvana paNa vyartha che, ane jIvana vyartha hoya to jagatano paNa hetu raheto nathI. AthI ja jainadarzana kahe che ke : "appA kattA vikattA ya suhANa ya duhANa ya AtmA pote ja karmano kartA ane sukhaduHkhano bhoktA che. bIjo kare ne tame bhogavo ke tame karo ne bIjo bhogave te suTita nathI, ane tethI ja A vizva izvare ke koie banAvyuM nathI ke teno preraka paNa nathI, kAraNa ke rAgadveSathI rahita thayelA siddha AtmAne saMsArano saMbaMdha rahevA pAmato nathI. AtmasaMgrAma : AkhA saMsAramAM eka nAnAthI mAMDIne moTA jaMtu sudhI paraspara eka bIjAne bhoge jIvatA hoya che ane ema svArthanAM pArasparika dvaMdvayuddho bhinna bhinna kSetramAM bhinna bhinna rIte pravartI rahyAM che. jainadarzana kahe che ke "bahAranA badhA saMgrAmothI viramo. tamAruM kalyANa, tamAruM hita, tamAruM sAdhya e badhuM tamArAmAM che. tamo je bahAra zodhI rahyA cho te sAva mithyA vastu che. potAnA koipaNa sukha mATe bIjA sAthenA atyAcAra, hiMsA ke yuddha e badhAM nakAmAM che. "kahyuM che ke, appANameva jujjhAhi kiMte jujjheNa bajjhao / appANameva appANaM; jaittA suha mehae ||1|| baraM me appA daMto saMjameNa taveNa ya / mAhaM parehiM dammaMto baMdhaNehiM vahe hi ya // 2 // (1) bahAranA yuddhathI zuM vaLavAnuM che ? mATe AMtarika yuddha karo. AtmAnA saMgrAmathI ja sukha pAmI zakazo. uttarAdhyayana n 19 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) bahAranA vadha ke baMdhanathI damavA ke damAvA karatAM saMyama ane tapathI potAnuM Atmadamana karavuM te ja uttama che. karmanA acaLa kAyadAthI punarjanmano svIkAra : jaDa, mAyA ke karmathI saMDovAyeluM caitanya je je jAtanI kriyA kare che tenuM phaLa tene potAne ja bhogavavuM paDe che. jainadarzana kahe che ke : " kaDANa kammANa na mokkhaatthi karelAM karmane bhogavI lIdhA vinA karmathI chUTI zakAtuM nathI." karmano kAyado ja evo che ke jyAM sudhI tenuM bIja baLI na jAya tyAMsudhI zubha ke azubharUpe paraMparAgata pariNamana thatuM rahevAnuM, ane jyAM sudhI karmathI saMbaMdha rahe tyAM sudhI te jIvAtmAnAM bhinna bhinna sthAne yojavAmAM nimitta banavAnAM ane punarAgamana thatuM ja rahevAnuM. | mumukSu ane tattvajJAnanA jijJAsue je cAra vastuo jJAtavya che te ja A che; AtmAnI oLakhANa, vizvanuM kAraNa, nma-janmAMtaranuM kAraNa ane tenuM nivAraNa. A vastuonuM jJAna ne yathArtha rIte thAya to tene potAnA aihika janmanI saphaLatAnAM sAdhano sArthakya karavAmAM ughukta thAya ke nahi e kevaLa judo ja prazna che, paraMtu duniyAnA dareka mahAna dharmasaMsthApako ane tattvavettAoe A mukhya vastuone dRSTi samIpe ja rAkhIne pRthaka pRthaka siddhAMto ghaTAvyA che tathA mumukSuo prati vividha prakAranAM kartavya karma prabodhyAM che. bhagavAna mahAvIranA kALamAM vedadharma pracalita hato, joke tenAM vidhividhAnomAM khUba saMkaratA prasarI gaI hatI, paraMtu e dharmanA pracArako tathA tattvasaMzodhakonI dRSTi paNa upara kahI te cAra vastuo prati ja hatI. eka smRtinAM A vAkyo che, kiM kAraNaM brahma / kRtaH sma jAtA jIvAmaH kena kva ca saMpratiSThitAH / ke sukhetareSu vartAmaha iti // arthAt (1) zuM A vizvanuM kAraNa brahma che ? (2) ApaNe kyAMthI utpanna thayA, zAthI jIvIe chIe ane kyAM rahyA chIe tathA (3) zAthI sukhadukhamAM vartIe chIe ? A traNe praznAtmaka smRti vAkyomAM vizvanuM kAraNa, AtmAnI oLakhANa, pUrvajanma-vartamAna janma-punarjanmanuM kAraNa ane tenA nivAraNa mATe sukha-duHkhanA uttarAdhyayana [ 20 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAraNanAM saMzodhana dvArA kartavyakarmanuM vidhAna e cAre prazno samAviSTa thAya che. vedadharme A cAre praznonuM nirAkaraNa kevI rIte karyuM che ane temAM kaI vizeSatA-nyUnatA che e vicAra atre vistArathI karavo yogya nathI, te vicAra to Itara mahAtmAonI sAthe jaina mahAtmAoe paNa sUtra graMthomAM sArI peThe karelo che. mahAvIranA samakAlIna buddhe paNa A ja zreNIne svIkArI mumukSu dharmanuM vidhAna karyuM che. jevI rIte tattva vicAraNAnI daSTie jaina ane veda dharma vacce matabheda che tevI ja rIte buddhanA nirNayo tathA vidhAno vacce paNa matabheda che, paraMtu tattva zreNInuM sAmya ja atre vaktavya che. brahma, AtmA, pUrvajanma-punarjanma ane tenI kAraNa nivAraNanI vicAraNA eTale IhalokanuM kartavya karma e buddhanA tattvadarzananI zreNI che. (1-2) buddha, brahma tathA AtmAnA astittvane mAnya rAkhavA nA kahe che eTale vizvane anAdi tathA AtmAne avAstavika mAne che, paraMta (3) karma vipAkathI nAma rUpAtmaka dehane nAzavaMta jagatamAM punaH punaH janma levo paDe che ema svIkAre che ane (4) e janmanA pherAnuM kAraNa samajI laine te kAraNa je vaDe nAbUda thAya tevo mArga svIkAravAnuM paNa vidhAna kare che. A ja cAre vastuonuM nirAkaraNa bhagavAna mahAvIra uttarAdhyayanasUtramAM je paddhatie kare che ane je navanIta kADhI Ape che te A upoddhAtanA pUrvArdhamAM A sUtramAMnAM ja pramANo ApIne je niSkarSa kADhI batAvyo che te uparathI joI zakAze. bhAratanA prAcIna tattvajJAnanI uparyukta traNa mukhya zAkhAomAMnI jainadharmanI mukhya zAkhA pramukha tattvo viSe zo nirNaya Ape che te jANavAnI jijJAsu jaina tathA jainetarone saMtoSavAnA hetupUrvaka A sUtranI sauthI pahelI, pasaMdagI ane prasiddhikaraNa karavAmAM AvyAM che. saMtabAla uttarAdhyayana [ 21 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (uttarAdhyayana sUtrano paricaya ) jainanA ghArmika graMthomAM uttarAdhyayananuM sthAna anokhuM che. uttarAdhyayana, Avazyaka, dazavaikAlika ane piDaniryukti A cAra sUtragraMthone jaino mULa sUtrarUpa sAmAnya saMjJAthI oLakhe che. mULa sUtro zA mATe kahevAyAM te paNa jANavA jevuM che. zApenTIyara nAmanA jarmana vidvAna eka kalpanA kare che ke A graMthone AvuM nAma maLavAnuM kAraNa e ja ke e graMtho " Mahavira's own words " (Utt. Su. Introd. P. 32 ) arthAt mahAvIra svAmInA potAnA ja zabdo temAM graMthita thayelA che. temanuM A vidhAna dazavaikAlikane dekhItI rIte lAgu paDI zakatuM nathI ema kahI mULasUtrano bIjo ja artha Dr. Schubring (Do. zUbriga) kare che. teo kahe che ke " sAdhu tarIkenA jIvananI zarUAtamAM je yamaniyamAdi Avazyaka che, teno A graMthomAM upadeza hoi A graMthone mULasUtro kahevAmAM AvyAM hoya (Work Plahaviviras, P. I.) Prof. Guerinot (u. gorInoTo nuM mAnavuM ema che ke A graMtho * Traite's Originaux," arthAt asala graMtho che, jenA upara aneka TIkAo, niryuktio thaI che. TIkA graMthano abhyAsa karatAM ApaNe paNa je graMtha upara TIkA karavI hoya te graMthane mULa graMtha kahIe chIe. vaLI jaina dhArmika graMthomAM A graMtho upara sauthI vadhAre TIkAgraMtho che; A kAraNothI A graMthone TIkAonI apekSAe mULagraMtho athavA "mULa sUtra" kahevAnI prathA paDI haze ema kalpI zakAya che. uttarAdhyayana sUtrane potAnI saMjJA zI rIte maLI te mATe paNa saheja matabheda pravarte che. Leumann (lyumana) ane " Later readings' athavA pAchaLathI racAyelA graMtho mAne che, ane tenA samarthanamAM jaNAve che ke A graMtha aMgagraMthonI apekSAe pAchaLathI racAyela hoi ene "uttara" eTale pAchaLano graMtha kahyo che. paraMtu uttarAdhyayana uparanA TIkA graMthomAMthI ApaNane jANavAnuM maLe che ke * La Religion Djaina, P. 79. uttarAdhyayana [ 22 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra svAmIe temanA chellA comAsAmAM chatrIsa aNapUchayA praznonA "uttara" arthAt javAbo ApelA je javAbo A graMthanA rUpamAM saMgRhIta che. A mAhitI satya mAnavAne ApaNI pAse sabaLa pramANo che. ane "uttara' zabdano artha temAM pUrti kare che, jethI e mata vadhAre vajanadAra gaNavAmAM kazo vAMdho jaNAto nathI. uttarAdhyayana sUtranI nIce pramANe AvRttio suprasiddha cheH 1. CharpentiernI AvRtti upodghAta, TIkA, TippaNa sAthe. (1922). (A AvRtti sArAmAM sArI che ). Achieves d'Eludes Orientales HLMLEMI ACH maNako. 2. jainapustakoddhAra mALAnA maNakA naM. 33, 36, 41. 3. uttarAdhyayana sUtra, vijayadharmasUrijInA ziSya munizrI jayantavijayajI (AgrA, 1923-27, 3 bhAgamAM). A graMthamAM kharataragacchanA upAdhyAya kamalAsaMyamanI TIkA paNa che. 4. aMgrejI bhASAntara, Jacobi, Sacrad Books of the East mALAno 45mo maNako. 5. sivAya bhAvanagara, liMbaDI vagere sthAnomAM prasiddha thayela AvRttio che. te badhAM paikI A gujarAtI anuvAda sauthI utkRSTa che. TippaNa, noMdha ane vAkayArthapradhAna bhASAntara paddhati e A AvRttinI upayogitAmAM ane maulikatAmAM vadhAro kare che; bhASAnI saraLatA A AvRttine lokabhogya banAve che. A graMthane 36 adhyayano che, e padyamAM lakhAyelo che, ane temAM yamaniyamonuM mukhyatve karIne nirUpaNa karavAmAM AvyuM che. zikhAmaNanA rUpamAM sUtrAtmaka zikSAvAkyo, yatione titikSA tarapha doranAra preraNAzIla bhAvabharyA kathano, ane janma, dharmazikSA, zraddhA tathA saMyamarUpa lAbhacatuSTayano mokSaprAptimAM upayoga, kharA sAdhu ane khoTA sAdhu vacceno bheda vagere vagere viSayo vizadatAthI nirUpyA che. sivAya nAnAM paNa suMdara udAharaNo, viSayane saraLa karavAne mUkelAM uttarAdhyayana 1 23 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ThekANe ThekANe jovAmAM Ave che. coranuM udAharaNa, ratha hAMkanAranuM udAharaNa ( adhya. 6, zlo. 3), traNa vepArInI vAta ( adhyayana 7muM zlo. 14-16 ), vagere TucakAo kundanamAM goThavelA hIrAnI mAphaka caLakI rahe che. naminAtha svAmI nI vArtA ahIM pahelI ja vakhata kahevAmAM Ave che. A sivAya saMvAdo e A graMthanI vizeSatA che. naminAthano saMvAda ApaNane buddhagrantha suttanipAtamAMnI pratyeka buddhanI vArtAne yAda karAve che. rikeza ane brAhmaNano saMvAda dhArmika kriyA ane dhArmika vRttinA balAbalano khyAla Ape che. purohita ane tenA putrono saMvAda sAdhu jIvana karatAM gRhastha jIvana keTale aMze nyUna che te pratipAdana kare che. A saMvAda mahAbhArata tema ja bauddha jAtakamAM paNa amuka pheraphAra sAthe jovAmAM Ave che e puravAra kare che ke uttarAdhyayana sUtranA keTalAka jUnA bhAgomAMno e eka che, A granthanuM AThamuM adhyayana kApilika (saM. pitjhIyam arthAt kapilanuM ) kahevAya che. ane zAntisUrinI TIkAmAM kAzyapasuta kapilanI vArtA paNa ApavAmAM AvI che je brAhmaNa graMthomAMnA kapilanA itihAsane ghaNe aMze maLatI Ave che. bAvIsamA adhyayanamAM zrIkRSNanI vArtA che te paNa aneka dRSTie AkarSaka che paraMtu jainadharmanA itihAsa mATe upayogI vastu to 23 mA adhyayanamAM che, pArzvanAtha ane mahAvIranA ziSyonA saMvAdano e prasaMga che, ane te saMvAdamAMthI mULa pArzvapravRtta jaina kevo hato ane mahAvIre temAM zA zA sudhArA karyA teno kaMika aMze temAMthI khyAla Ave che. uttarAdhyayana (a. 25)nuM vastu dhammapat (3vAna ) nI sAthe maLatuM Ave che. kharo brAhmaNa kone kahevo e vastu upara A adhyayanamAM keTalAMka suMdara sUtro mUkelAM che, A pramANe A graMthanI vastu che. upara jaNAvI gayA pramANe A graMtha upara ghaNI TIkAo thai che, ane jUnAmAM jUnI TIkAo paNa A mULasUtro upara ja maLI Ave che. Ama hovAthI uttarAdhyayananI TIkAo vize thoDo ullekha bAkI rahI javo na joie. sauthI jUnI TIkA bhadrabAhunI che, je niSkutti (saM. niryutti) X sAMkhyazAstranA pravartaka kapilane A kapila sAthe kazo saMbaMdha nathI. uttarAdhyayanan 24 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ne nAme oLakhAya che. A TIkA badhI TIkAo karatAM upayogI gaNAya che kAraNa ke temAM jainadharma vize jUnI mAhitI khUba maLI Ave che. pachInI TIkAo dazamA zatakamAM lakhavAmAM AvelI; temAM zAntisUrino bhAvavijaya ane devendragaNinI (sana 1073) TIkA mukhya gaNAya che. A banne vyaktio jainazAsananA alaMkArarUpa ane prakhara vidvAno hatA tethI tenI TIkAomAM ThekANe ThekANe zAstrArtha ane khaMDanamaMDananI jhalaka jovAmAM Ave che. bhASAzAstranI daSTie tapAsatAM uttarAdhyayana sUtranI bhASA ghaNI ja jUnI che, ane jenaAgamamAM je graMthomAM sauthI jUnI bhASA saMgRhIta thai che te paikI A graMtha paNa eka che, jaina zAsanamAM sauthI jUnI bhASA AcArAMga (mAM che, tyAra pachI jUnI sUyagaDAMgamAM che. ane trIje ja sthAne uttarAdhyayana sUtra Ave che, ema bhASA zAstrIo mAne che. A pramANe uttarAdhyayananI samAlocanA pULa jIvAthI karavAno uparano prayatna che, vidvAno temAM alano jue to kSamA Ape e ja abhyarthanA. vya. . dave ema.e.bI.TI. pI.eca.DI. (laMDana) prophesara, gujarAta koleja, amadAvAda uttarAdhyayana [ 25 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (trIjI AvRtti viSe thoDuM eka ) jainasUtromAM mULa tarIke oLakhAtAM sUtromAM zrI uttarAdhyayana'no samAveza che. je dareka zvetAMbara saMghone sarvamAnya che. ghaNAM jaina bhAIbaheno A sUtrane khAsa kaMThastha karI nAkhe che. keTaleka sthaLe divALInA divasomAM AnuM vAMcana cAle che. bhagavAna zrI mahAvIra svAmIe chellA comAsAmAM je aMtima uttaro ane bodha ApyAM te ahIM ApavAmAM AvyAnI mAnyatA sarvamAnya hovAthI mahAvIra nirvANadine Ano vAcana mahimA khAsa rahelo jaNAya che. A sUtramAM evuM vaividhya ane lagabhaga cAre anuyoganuM eTaluM suMdara saMkalana che ke tene vAMcavAnuM hiMdI saMskRtinA koIpaNa dharmapremIne game che. emAMnI vArtAo paNa ghaNI AkarSaka che. A graMtha Aje varSo pachI trIjI AvRttimAM chapAya che. bIjI AvRtti viSe choDuM eka lakhAyuM te vakhate je vistIrNa yojanA apAyelI, te sthagita ja thaI cUkI. varSothI lakSmIcaMda saMghavI kAyamI maMtrI rahyA che. e emanI saraLa prakRtino namUno gaNAya. budhAbhAI jainamuni thavAne kAraNe tathA jUThAbhAI bIjA aneka vyavasAyone kAraNe saMsthAthI mukta thayA che. chatAM te bannenI potapotAnI maryAdAmAM sahAnubhUti rahyA ja karI che. te saMsthA mATe saubhAgyanI vAta che. jam ravANI tathA tAraka ravANI varSothI chUTA thayA che. paraMtu bhAla naLakAMThA prayogane kAraNe je vizALa evo sarvadharmapremI samAja Ubho thayo che, tene lIdhe " mahAvIra sAhitya prakAzana maMdira' saMsthAne sAruM evuM kauTuMbikabhAvanuM jUtha anAyAse maLI gayuM che. alabatta saMsthAe sastApaNAno je Agraha rAkhelo temAM vecANa vyavasthAnI joie teTalI sagavaDa na hovAne kAraNe te Agrahane badale kamizananI prathAnI chUTa kSamya mAnavI paDe che. bIjI prakAzana saMsthAone paNa amuka zaratoe jUnuM navuM chapAnAruM sAhitya apAyuM che ne apAtuM jAya che. e vAcakone jJAta rahete khAtara jaNAvI devuM ucita gaNAze. tA. 11-10-58 ghATakopara sthA. jaina upAzraya. "saMtabAla uttarAdhyayana [ 26 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha Saa anukramaNikA adhyayana 1 vinayata vinItanAM lakSaNa - avinItanAM lakSaNa ane tenuM pariNAma - sAdhakanuM kaThina kartavya - gurudharma - ziSyazikSA - cAlatAM, UThatAM, besatAM tathA bhikSA levA jatAM bhikSunuM vartana. 2 pariSaha bhinnabhinna sthitimAM bhinnabhinna prakAranAM AvI paDelAM Akasmika saMkaTomAM sahiSNutA ane zAMti bhikSue kevI rIte jALavavA teno spaSTa ullekha. 3 caturaMgIya 15 manuSyatva - dharmazravaNa - zraddhA ane saMyamamAM puruSArtha karavo. e cAre AtmavikAsanAM aMgono kramapUrvaka nirdeza - saMsAracakramAM pharavAnuM kAraNa - dharma koNa pALI zake? - zubha karmanuM suMdara pariNAma. 4. asaMskRta 19 jIvananI caMcaLatA - duSTa karmanuM duHkhada pariNAma - karmano kartA hoya te ja karmano bhoktA - pralobhanamAM jAgRti - svacchaMdanA nirodhamAM ja mukti. 5 akAmamaraNIya ajJAnInuM dhyeyazUnya maraNa - krUra karma karanArano pralApa - bhoganI AsaktinuM duSpariNAma - banne prakAranA rogonI utpatti - maraNa samaye durAcArInI sthiti gRhastha sAdhakanI yogyatA - sAcA saMyamanuM pratipAdana - sadAcArInI gati - devagatinA sukhanuM varNana - saMyamInuM saphaLa mRtyu. da sullaka nirgatha 27 dhana, strI, putra ke parivAra; karmathI pIDAtAne zaraNabhUta thatAM nathI - bAhya parigrahano tyAga - jagata mAtranA jIvo para mitra bhAva - vANI ane zAstravidyA vartana vagaranAM nakAmAM che- saMyamInI parimitatA. uttarAdhyayana [ 27 22 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 elaka 30. bhogI ane bakarAno samanvaya - adhamagatimAM janAranAM viziSTa lakSaNo - lezamAtra bhUlanuM ati duHkhada pariNAma - manuSya jIvananuM kartavya - kAmabhogonI caMcaLatA. 8 kApilika 35 kapilamuninuM pUrva jIvana - zubha bhAvanAnA aMkurane lIdhe patanamAMthI vikAsa - bhikSukone mATe temano uttama upadeza - sUkSma ahiMsAnuM suMdara pratipAdana - je vidyA dvArA bhikSunuM patana thAya te vidyAno tyAga - lobhanuM pariNAma - tRSNAnuM AbehUba citra - strI saMgano tyAga. * namipravajyA 40 nimitta maLatAM namirAjanuM abhiniSkramaNa - namirAjAnA tyAgathI mithilAmAM thayelo hAhAkAra - zakrendra sAthe tAttvika praznottaro ane suMdara samAdhAna. 10 drumapatraka 48 vRkSanA jIrNa pAMdaDA sAthe jIvananI sarakhAmaNI - jIvananI utkrAMtino krama - manuSya jIvananI durlabhatA - bhinnabhinna sthAnomAM bhinnabhinna AyuSya sthitinuM parimANa - gautamane uddezI bhagavAna mahAvIre Apelo apramattatAno upadeza - pariNAme gautamanA jIvana para thayelI asara ane temanuM aMtima nirvANa. 11 bahuzrutapUjya 55 jJAnI ane ajJAnInAM lakSaNa - sAcA jJAnInI manodazA - jJAnanuM suMdara pariNAma - jJAnInI sarvocca upamA. 12 harikezIyA 59 jAtivAdanAM khaMDana - jAtimadanuM duSpariNAma - tapasvInI tyAga dizA - zuddha tapazcaryAno divya prabhAva - sAcI zuddhi zAmAM? 13 cittasaMbhUtIya 68 saMskRti ane jIvanano saMbaMdha - premanuM AkarSaNa - citta ane saMbhUti e banne bhAIono pUrva itihAsa - sahaja vAsanAne mATe Apavo paDelo bhoga - punarjanma zAthI? - pralobhananA prabaLa uttarAzayana [ 28 * Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nimittamAM tyAgInI dazA - citta ane saMbhUtinuM paraspara milana - cittamunino upadeza. 14 ISakArIya 79 RNAnubaMdha kone kahevAya ? cha sAthIdAronuM pUrvajIvana ane ISakAra nagaramAM punarmilana - saMskAranI phuraNA - paraMparAgata mAnyatAnI jIvana para asara - gRhasthAzrama zA mATe ? sAcA vairAgyanI kasoTI - AtmAnI nityatAno sacoTa khyAla - Akhare chaenAM parasparanA nimittathI saMsAra tyAga ne aMtima mukti. 15 sabhiluM 90 Adarza bhikSu koNa? tenuM spaSTa ane hadayasparzI varNana. 16 brahmacarya samAdhinAM sthAno 94 mana, vacana ane kAyAthI brahmacarya zI rIte pALI zakAya tenAM daza paththo - brahmacarya pAlananuM phaLa zuM? - tenAM vistRta varNana. 17 pApazramaNIya 101 pApI zramaNa kone kahevAya? - zramaNa jIvanane patita karanAra sUkSmAtisUkSma doSonuM paNa cikitsApUrNa varNana. 18 saMyatIya 105 kAMDilyanagaranA saMyati rAjAnuM mRgayA mATe udyAna gamana - sahaja lahera karavA jatAM AvI paDelo pazcAttApa - gardabhAlI muninA samAgamathI thayelI asara - saMyatirAjAno gRhatyAga - saMyati tathA kSatriyamunino samAgama - jainazAsananI uttamatA zAmAM ? - zuddha aMtaHkaraNathI thayeluM pUrvajanmanuM smaraNa - cakravartI jevA mahAsamRddhivAna jIvAtmAoe AtmavikAsa mATe Adarelo tyAga ane tevA aneka puruSonAM ApelAM sacoTa dagaMto. 19 mRgAputrIya 115 sugrIvanagaranA balabhadra rAjAnA taruNakumAra mRgAputrano bhoga prasaMgamAM eka munine jovAthI hurelo vairAgya - putranuM kartavya - mAtApitAnuM vAtsalya - tyAga mATe AjJA letAM thayelI pArasparika tAttvika carcA- pUrvakAle adhamagatimAM bhogavelI vedanAnuM varNana - Adarza tyAga. uttarAdhyayana 29 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 mahAnizIya 127 zreNika mahArAjA ane anAthImunino AzcaryakAraka saMyoga - azaraNa bhAvanA - anAthatA ane sanAthalAnuM bayAna - karmano kartA tathA bhoktA AtmA ja che tenI pratIti - AtmA pote ja potAno zatru tathA mitra che - saMtanA samAgamathI magadhapatine upajelo AnaMda. 21 samudrapAlIya 135 caMpAnagarImAM vasatA bhagavAna mahAvIranA ziSya pAlitanuM cAritra - tenA putra samudrapAlane eka coranI dazA jotAM ja utpanna thayelo vairAgya - temanI aDaga tapazcaryA - tyAganuM varNana. 22 rathanemIya 140. ariSTaneminuM pUrvajIvana - taruNavayamAM yogasaMskAranI jAgRti - sahaja nimittathI paraNavA jatAM utpanna thayelo vairAgya - strIratna rAjImatInuM abhiniSkramaNa - rathanemi ane rAmatInuM Akasmika ekAMtamAM milana - rathaneminI jAgRta thayelI vAsanA - rAmatInI aDagatA - prabaLa pralobhanamAMthI rathanemino uddhAra - strIzaktinuM jvalaMta dazya. 23 kezigautamIyA 149 zrAvastInagarImAM mahAmuni kezIzramaNa ane jJAnI gautamanuM milana - gaMbhIra praznottara - kezI mahArAjanI kAryadakSatA - samayano sAda parasparanA samAgamathI pariSadamAM vyApI rahelo AhalAda. 24 samitio 163 ATha pravacana mAtAonuM varNana - bhikSanI te mAtAnuM vAtsalya - sAvadhAnI ane saMyamanuM saMpUrNa varNana - kema cAlavuM, bolavuM, AjIvikA meLavavI, vyavasthA jALavavI - mana, vacana ane kAyAno saMyama kema jALavavo tenuM saMpUrNa bayAna. 25 thazIya 19 yAjaka koNa ? yajJa kyo? - agni kaI ? - brAhmaNa kone kahevAya ? - vedanuM rahasya - sAco yajJa - jAtivAdanAM khaMDana - karmavAdanuM khaMDana - zramaNa, muni ane tApasa kone kahevAya ? - saMsAranI cikitsA - sAcA upadezanI asara. uttarAdhyayana [ 30 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 samAcArI 175 sAdhaka bhikSunI dinacaryA - tenA daza prakAronuM varNana - jhINavaTathI AkhA divasano varNavelo suMdara kAryakrama - samayane oLakhI kArya karavAnI zikhAmaNa - eka sAmAnya kriyAmAM paNa sAdhakone jALavavAnI sAvadhAnatA - divasa tathA rAtrino vakhata ghaDiyALa vinA jANavAnI paddhati 27 khaluMkIya - 184 gaNadhara gArgyunuM sAdhaka jIvana - gaLiyA baLada jevA ziSyonI jIvanasamIkSA - svacchaMdatAnuM pariNAma - ziSyonI AvazyakatA kyAM sudhI ? - Akhare gaNadhara gArDe svIkArelo Atmonnatino sAco mArga- temAM pragaTa thatI nirAsakti. 28 mokSamArga gati 187 mokSamArganAM sAdhanonuM spaSTa varNana - jagatanAM badhAM tattvonAM tAtvika lakSaNo - AtmavikAsano mArga saraLatAthI zI rIte maLe? tenuM varNana. 29 samyakatva parAkrama - 193 jijJAsAnI sAmAnya bhUmikAthI mAMDIne aMtima sAdhya (mokSa) pAmavA sudhInI badhI bhUmikAonuM bahu sarasa ane sacoTa varNana - uttama prakAranA toMtera guNonuM ane tenA phaLano nirdeza. 30 tapomArga karmarUpI kASTane bALavAnI agni kaI ? - tapazcaryAnuM vaidika, vaijJAnika ane AdhyAtmika ema traNe daSTie thayeluM nirIkSaNa - tapazcaryAnA bhinnabhinna prakAranA prayogonuM varNana ane te dvArA thatI zArIrika ane mAnasika asara. 31 caraNavidhi 215 saddhodhanI zALA tarIke batAvelo saMsAra - vastu mAtramAM keTalIka jANavA lAyaka, keTalIka tyAgavA lAyaka ane keTalIka grahaNa karavA lAyaka hoya che - ahIM ekathI mAMDIne kramathI tetrIsa prakAranI varNavelI vastuo - upayoga e ja dharma. uttarAdhyayana H 31 209 Jain Education Interrational Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' 218 231 236 32 pramAdasthAna pramAdanAM sthAnonuM cikitsApUrNa varNana - vyApI rahelA duHkhanI muktinA upAya - tRSNA, moha ane lobhano janma zAthI - rAga ane vaiSanuM mULa zuM? - Idriyo tathA mananA asaMyamanuM pariNAma - mumukSune batAvelI kAryadizA. 33 karma prakRti janmamaraNanA duHkhanuM mULa - AThe karmonAM nAma, bheda, sthiti ane pariNAmanuM saMkSipta chatAM ciMtanIya varNana. 34 leyA sUkSma zarIranA bhAvo athavA zubhAzubha karmonuM pariNAma - cha lezyAonAM nAma, raMga, rasa, gaMdha, sparza, pariNAma, lakSaNa, sthAna, sthiti, gati, AyuSya vagere samasta prakAronuM vistRta varNana - kayA doSo ane kayA kayA guNothI asuMdara ane suMdara bhAvonuM thavApaNuM - sthULa kriyA sAthe sUkSma manano saMbaMdha - kaluSita ke aprasanna mananI AtmA para thatI sArImAThI asara - mRtyu pahelAM jIvana kAryanA phaLano dekhAva. 35 aNagArAdhyayana 244 gRhasaMsAranA moha - saMyamInI javAbadArI - tyAganI sAvadhAnatA - pralobhana ane doSanA nimittamAM samAnatA koNa jALavI zake? - nirAsaktinI vAstavikatA - zarIramamatvano tyAga. 36 jIvAjIva vibhakti saMpUrNa lokanA padArthonuM vistRta varNana - muktinI yogyatA - saMsArano itihAsa - zuddha caitanyanI sthiti - Izvara saMsAramAM Ave ke ? - saMsArI jIvonuM pRthaka pRthaka gatiomAM ApeluM varNana - ekendriya, beIdriya, trIdriya, caturindriya ane paMcendriya jIvonA bhedaprabhedonuM varNana - jaDa padArthonuM varNana - bhinna bhinna AyuSyasthiti - jIvAtmA para karmanI thatI asara - aphaLa ane saphaLa mRtyu sAdhavAnI kaluSita temaja suMdara bhAvanAnuM varNana; A badhuM kahI bhagavAna mahAvIranI thayelI mukta dazA ItyAdi. 248 uttarAdhyayana H 32. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana : paheluM vina cakRta vinayane artha ahIM arpaNatA che. jainadarzananA siddhAMta pramANe paramAtmA pratye arpaNatA bajAvavAnI hoya che tyAre te bhakti kahevAya che. paraMtu jyAre te gurujana tarapha bajAvavAnI hoya che tyAre te svadharma ke vaktavya tarIke gaNAya che. A adhyayanamAM gurune uddezI, ziSya ane gurunA pArasparika dharmo batAvelA che. arpaNutAthI ahaMkArane laya thAya che. ahaMkAranA nAza thayA vinA AtmazAdhana thaI zaktAM nathI, ane AtmazodhananA mAga vinA zAMti ke sukha nathI. sau kaI jijJAsune avalaMbana (satsaMga)nI AvazyakatA hoya ja che. bhagavAna bolyA : (1) saMyogathI vizeSa karIne mukAyelA ane gharabAranA baMdhanathI chUTelA bhikSunA, vinayane prakaTa karIza. tame kamapUrvaka ane sAMbhaLo. dha : saMyoga eTale Asakti. Asakti chUTe tyAre ja jijJAsA jAge. eTale gharabAranuM mamatva UDI jAya. AvI bhAvanA zuM ApaNe jIvanamAM nathI anubhavatA ? (2) je AjJAne pALanAra, gurunI nikaTa rahenAra ane Igita tathA AkAra. (mabhAva tathA mukhAdinA AkAra)ne jANanAra hoya te vinIta kahevAya che. dha : AjJApAlana, prIti ane vicakSaNatA - A traNe guNo apaNutAmAM hovA joIe. nikaTane artha pAse rahevuM teTaluM ja nathI paNa hRdayamAM sthAna jamAvavuM te che. (3) AjJAnuM ullaMghana karanAra, gurujanonA hRdayathI dUra rahenAra, zatrusamAna (viredhI) ane avivekI puruSa avinIta kahevAya che. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttazayana satra (4) jema saDelI kUtarI sa` sthaLethI apamAna pAme che ema zatru jeve, vAcALa ane durAcArI (svacchaMdI) sava sthaLethI tiraskAra pAme che. (pa) bhUMDa suMdara anAjanA DhAMne cheDIne viSTAne khAvuM pasaMda kare che, tema svacchaMdI mUkha` sadAcAra che|DI svacchaMde vicaravAmAM ja AnaMda mAne che. (6) kUtaruM, bhUMDuM ane manuSya, e traNe dRSTAntAnA bhAvane sAMbhaLIne peAtAnuM hita IcchanAra manuSya vinaya mAgamAM peAtAnA manane sthApe. (7) A uparathI mumukSu ane satyazodhake vinayanI vivekapUrvaka ArAdhanA karavI ane sadAcAra vadhAratA javuM. Ama karavAthI te koI sthaLe nAsIpAsa (tiraskRta) thaze nahi. (8) ati zAnta thavuM ane mitrabhAve jJAnIjanA pAse upayeAgI sAdhana zIkhavAM. nira'ka vastuone teA cheDI ja devI. (9) mahApuruSonI zikSAthI mUkha'nI peThe kApita na thavuM. zANA thaI sahanazIlatA rAkhavI. halakA mananA mANusenA saMga na karavA. hAsya ane gammatA paNa cheDI devI. noMdha : mahApuruSA jyAre zikhAmaNa ApatA heAya tyAre kema va vu' te binA uparanI gAthAmAM che. (10) caMDAlanu` ka` (keApa) na karavuM ane bahu pralApa paNa na karaveA. samaya pramANe zikSaNa ke upadeza meLavIne pachI ekAMtamAM te zabdAnu` ciMtana karavuM. (11) bhUlathI caMDAla kama` thaI jAya to tene kadI chupAvavuM nahi, je deSa thaI gayeA heAya te gurujana pAse kabUla karI levA. jo potAnI bhUla na thaI hAya te tene khulAsA karI devA. noMdha : caMDAlaka' eTale duSTaka", temAM anyAya, akatavyu ke kepa, kapaTa ane viSayane samAveza thAya che. (12) gaLiyA gheADA (ke pU.lela baLada) vAraMvAra cAmuka mAge che, tema vAraMvAra mahApuruSAnI zikSA na mAgavI, paraMtu cAlAka gheADe jema cAbuka jotAM ja ThekANe Ave che tema mumukSue pApaka'ne bhAna thatAM ja cheADI devu . (13) satpuruSAnI AjJAne taracheADanAra ane kaThora vacana kahenAra keTalAka durAcArI ziSyA komaLa gurune paNa krodhI banAve che. ane aMtaHkaraNane oLakhI anusaratA keTalAka cAlAka vinIta ziSyA kharekhara krodhI gurune paNa zAnta karI mUke che Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinayazruta nedha : guru ke ziSya banne sAdhaka dazAmAM heI bhUlane pAtra che. paraMtu ahIM ziSya kartavya ja batAvyuM che. (14) pUchavA sivAya uttara na Apa. pUche to huM na bolavuM. krodhane zAMta karI apriya vAtane paNa priya banAvavI. (15) pitAne AtmA ja dama joIe, kAraNa ke AtmA e ja dukhya che. Atma-damana karavAthI A loka ane paralokamAM paNa sukhI thavAya che. (16) "tapa ane saMyamathI mArA AtmAne dama te ja uttama che. huM bIjA baMdhana ke mArathI rakhe damAuM !' goMdha : A leka svayaM ApaNuM para utAravAnuM che. saMyama ane tapathI zarIranuM damana thAya che te svataMtra hoya che. paNa asaMyama ane svachaMdathI upasthita thatuM damana parataMtra ane tethI vadhu duHkhada thaI paDe che. (17) vANI ke karmathI, chAnI rIte ke pragaTarUpe kadI paNa jJAnIjane (gurujano) sAthe vaira na karavuM. mahApuruSo pAse besavAnI ziSTatA batAve che ? (18) gurujanonI pITha pAse ke AgaLa pAchaLa na besavuM. tema ekadama pAse besI paga sAthe paga na aDADavA. vaLI zayA ke pitAnA Asana para besIne pratyuttara na Apa. (19) gurujanenI pAse paga para paga caDAvI ne besavuM ke paganA gAMThaNa chAtI pAse rAkhI hAtha bAMdhI na besavuM. paga phelAvIne paNa na besavuM. () AcArya belAve te kadI mIMDha (mauna) na thavuM. mumukSu ane gurukRpAnA Icchake tarata ja temanI pAse javuM. (21) AcArya dhIme ke jorathI bolAve tyAre kadI paNa besI na rahetAM viveka pUrvaka pitAnuM Asana choDIne dhIra puruSe temanI pAse jaIne sAMbhaLavuM. (22) zayAmAM ke Asane rahIne kadI pUchavuM nahi. guru pAse AvI hAthajoDI - namratApUrvaka besI ke UbhA rahIne samAdhAna karavuM. (23) AvA vinayI ziSyane sUtravacana ane bhAvArtha bane vastu adhikAra mujaba gurue samajAvavI (e gurudharma che). bhikSuoe vyavahAra ke rAkhe te batAve che : (24) bhikSue khoTuM na bolavuM ke nizcayAtmaka vacana na kahevAM. bhASAnA deSane choDI devo ane kapaTane paNa choDI devuM. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra (25) pUche te sAvadya (dUSita) na kahevuM. potAnA svA sAru khIjAne mATe ke kAI khIjA kAraNAthI nira`ka ane mavALuM vacana na khelavuM. (26) brahmacArIe ekAMtanA dhara pAse, luhAranI ke ke ayeAgya sthAna upara ke e dharanI vacce; tema ja moTA rastA para ekalA, ekalI strI sAthe na UbhA rahevuM ke na vArtAlApa karavA. * noMdha : brahmacaya e te mumukSunuM jIvanavrata che. eTale tene vyavahAra kevA hAya te ahIM batAvyu che. (27) "mahApuruSA mane ThaMDA ThapakAthI ke kaThera vANIthI je zikSA kare che, te (mAruM sadbhAgya che) mane bahu lAbhadAyaka che.' ema mAnIne vivekapUrvaka tenuM pAlana karavuM. (28) zikhAmaNa kaThera ane kaThina hovA chatAM duSkRtane dUra karanAra che, tethI zANA sAdhaka tene hitakArI mAne che. paNa asAdhu janane te dveSa karAvanAra nIvaDe che. (29) nirbhaya ane DAhyA puruSA kaThAra zikSAne paNa uttama gaNe che. jyAre kSamA ane zuddhi karanAruM hita vAkatha paNa mUDhapuruSAne SanuM nimitta banI jAya che. (30) guruthI UMcu' na hoya tevu` ke kacakacATa na thAya tevA sthira Asana para esavuM. khAsa kAraNa sivAya tyAMthI na UThatAM caMcalatAne cheDI besI rahevuM. (31) bhikSue samaya thaye sthAnathI bahAra AhAra nihArAdi kriyA mATe javuM. ane kALa thaye pAchA pharavuM, akALane cheADIne kALadhamane anukULa thaI sa kAryo karavAM. noMdha : khAsa kAraNa sivAya Azrama cheDavA nahi ane vakhatAvakhata kALane tapAsI anukULatAe kAma karavuM. zikSAthe janAra bhikSunA dhama samajAve che : (32) bhikSue dhaNA manuSyA' jatA hoya tevI paMgatamAM na javuM. premapUrvaka ApelI bhikSA ja levI. AvI kaTinAIthI meLavAtuM anna paNa samaya thaye ane te paNa parimita ja grahaNa karavuM', (33) dharathI (bheAjanAlayathI) ati dUra nahi, tema ati pAse nahi ke khIjA zramaNA dekhe tema paNa nahi, evI rIte bhikSA mATe UbhA rahevu'. khIjA kAIne oLaMgIne AgaLa vadhavuM nahi. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinayazruta nedha : bIjA bhikSu puruSo dekhe te tenuM dila dubhAya ke dAtAnA hRdayamAM phera paDe mATe tema nahi karavuM ema kahyuM che. (34) (dAtArathI) UMce meDA upara ubhA rahIne ke nIce rahIne athavA ati " dUra ke ati pAse bhikSA nahi letAM parane athe karAyela nirdoSa AhAra ja saMyamIe grahaNa karavo. dha : bIjAne mATe eTale sAdhu nimite nahi karelI bhikSA. kevA sthAne tyAgIe AhAra kare ne kema kare te batAve che: (35) jyAM bahu jatuo na hoya, bIja na verAyAM hoya, ane DhAMkeluM sthAna hoya tyAM saMyamI puruSe vivekathI kaMI nIce na verAya tevI rIte samabhAvathI khAvuM joIe. (36) bahu sarasa kayuM che, bahu suMdara rIte pakAvyuM che, bahu sArI rIte chevuM che, bahu sArI rIte mAyu (saMskAra karyA) che, bahu rasika banAvyuM che ane kevuM suMdara maLyuM che evI dUSita manodazA munie choDI devI. gurujana ane ziSya jananI kartavyabhAvanA spaSTa kare che ? (37) suMdara gheDAne calAvatAM sArathi jema AnaMda pAme che, tema zANe sAdhakone zikhAmaNa ApatAM guru AnaMda pAme che. ane gaLiyA gheDAne calAvatAM sArathi jema thAkI jAya che, tema mUkhane zikhAmaNa ApatAM guru paNa thAkI jAya che. (38) kalyANakArI zikSAne pAmyA chatAM mane A capeTA, cAbakhA, Akroza ke vadha rUpa che tema pApadaSTivALe (ziSya) puruSa mAne che. (39) sAdhu puruSa ane putra, bhAI ke svajana (jANI guru ema kahe che) e pramANe mAnI zikSAne kalyANakAra mAne che. ane pApa daSTi tevI dazAmAM potAnI jAtane dAsarUpa mAnI duHkhI thAya che. dha : eka ja zikSAnAM dRSTimedathI be svarUpa thAya che. (40) AcAryane paNa kapa na karAvo ane AtmAne paNa kopita na kare. jJAnI puruSone upaghAta (hAni na kare. ane keInAM chiko paNa na jevAM. (41) kadAca AcArya kAraNavazAta ke pAyamAna thAya to prema vaDe temane prasanna karavA. hAtha joDI temane vinavavA ane kahevuM ke pharIthI A pramANe nahi karuM. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdayayana sUtra (42) jJAnI puruSoe je dhArmika vyavahArane Acaryo che te Acare. dhArmika vyavahArane Acarato manuSya niMdAne pAmato nathI. nedha ahIM vyavahAranuM vidhAna karI bhagavAna mahAvIre AdhyAtmikatA paNuM vyavahArazunya zuSka dazA nathI tema samajAvyuM che. (43) AcAryanA manamAM raheluM ke vANIthI bolAyeluM jANIne ke sAMbhaLIne tene vANuthI svIkAra karIne karmathI AcarI levuM joIe. dha : vANuM karatAM vatananAM mUlya adhika che. (4) vinIta sAdhaka nahi preravA chatAM zidhra prerita thAya che. "jevuM kahyuM tevuM karyuM ja che." e pramANe kartavya hamezAM karyA kare che. (45) e pramANe (uparanuM) jaNane je buddhimAna ziSya name che ( te pramANe vate che) tene lokamAM yaza phelAya che, ane jema prANuone AdhAra - pRthvI che tema te AcAryonA AdhArabhUta thaI rahe che. jJAnI zuM Ape che te batAve che : (46) sAcA jJAnI ane zAstra pUjo ziSya para jyAre prasanna thAya che, tyAre zAstranAM gaMbhIra rahasya samajAve che. (47) ane zAstrajJa ziSya niHsaMdeha thaIne karmasaMpattimAM mananI rUci lagADI. sthitaprajJa thAya che. ane tapa, AcAra ane samAdhine kamathI prApta karIne tathA divyajyoti dhArIne, pAMca vrata pALIne - (48) deva, gAMdharva tathA manuSyothI pUjAyele te mumukSa muni malina dehane cheDIne - te ja janmamAM siddha thAya che. athavA mahAna RddhidhArI deva bane che. noMdha : A traNa lekamAM sAdhakanI zreNi batAvI tenuM phaLa darzAvyuM che. ninaya eTale viziSTa nIti. nIti e dharmano pAyo che. gurujananA vinayathI satsaMga thAya che, rahaya samajAya che ane rahasya jANyA pachI vikAsapathe javAya che, ane e vikAsathI devagati ke mokSagati pamAya che. e pramANe kahuM chuM. Ama vinayazruta nAmanuM prathama adhyayana samApta thayuM. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana : bIju pariSa ha vinaya pachInuM bIjuM adhyayana parivahanuM Ave che. pariSaha eTale aneka prakArathI sahevuM tenuM nAma pariSaha che. e aneka prakAromAMnA ahIM bAvIsanuM varNana che. tapazcaryA ane parivahana phera e che ke upavAsAdi tapazcaryAmAM veThavAM paDatAM bhUkha duHkha, TADha, ke tApa vagere vecchAe hoya che. jyAre khAvAnI IcchA hovA chatAM ke bhANumAM hovA chatAM keI Akasmika kAraNathI na maLe ke na khavAya chatAM pratikriyA karyA sivAya samabhAve te kaSTanuM vedana karI levuM tene pariSaha kahevAya che. A prakaraNamAM saMyamIne uddezIne varNana che. chatAM gRhastha sAdhakane paNa AvA aneka prasaMgomAMthI pasAra thavAnuM hoya che ja. sahanazIlatA vinA saMyama nathI, saMyama vinA tyAga nathI, tyAga vinA vikAsa nathI ane vikAsa e ja manuSya jIvananuM phaLa che. sudharmavAmI potAnA suziSya jabUsavAmIne uddezIne bolyAH "meM sAMbhaLyuM che" AyuSyamAna bhagavAna sudharma svAmIe A pramANe kahyuM : (ahIM kharekhara bAvIsa pariSaha zramaNa bhagavAna kAzyapa mahAvIre varNavyA che). sAdhaka bhikSu, te sAMbhaLIne, jANIne, jItIne, tene parAbhava karIne bhikSAcImAM gamana karatAM pariSahAthI sapaDAya te na haNAya ! (kAyara na bane). ziSya pUche che ? bhagavad ! te bAvIsa pariSahe kayA? zramaNa bhagavAna kAzyapa mahAvIre varNavyA che. jene sAMbhaLIne, jANIne, jItIne, tene parAbhAva karIne bhikSu bhikSAcarImAM gamana karatAM paripahethI pakaDAtAM kAyara na bane? Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana satra AcAya kahe che : ziSya ! te A ja, kharekhara bAvIsa pariSahe zramaNa bhagavAna kAzyapa mahAvIre vadhu byA che, ke jene bhikSu sAMbhaLIne, jANIne, jItIne, parAbhavakarIne bhikSAcarImAM jatAM pariSahAthI sapaDAya tA kAyara na ane. te A pramANe che : (1) kSudhAnA pariSaha, (2) pipAsA (tRSA) ne pariSaha, (3) TADhanA pariha, (4) tApanA pariSaddha, (5) DAMsa maccharane pariSaddha, (6) avaane pariSaddha, (7) arati (aprIti) pariSaha, (8) strIne pariSaha, (9) carcA (gamana) pariSaha, (10) beThakanA pariSaha, (11) Akrozavacanane pariSaha, (12) vadhanA riSaha, (13) zayyAneA pariSaha, (14) yAcanAneA pariSaha, (15) alAbhaneA pariSaddha, (16) rAganeA pariSaha, (17) tRNuspanA pariSaha, (18) melane pariSaddha, (19) satkAra tiraskAra (mAnApamAna)nA pariSaddha, (20) prajJA (buddhi)nA pariSaha, (21) ajJAnaneA pariSaha, (22) ane dananA pariSaha. (1) he ja bU ! pariSahAnA je vibhAga bhagavAna kAzyape vaLye che te tamAne kramathI kahIza. mane sAMbhaLe. (2) khUba bhUkhathI deha gherAya chatAM Atma ejasavALA tapasvI bhikSu keAI vanaspati jevI vastune paNa na chede ke na chedAve, na Ate pakAve ke na anya dvArA pukAve. noMdha : jainadarzana sUkSma ahiMsAmAM mAne che, eTale jainabhikSuethI acitta (jIvarahita) AhAra ja ane te paNa para mATe karela hoya tevA maLe te ja khAI zakAya. tenAM khUba kaDaka vivividhAnA che. ahI tethI ja ullekha karyo che ke game tevI bhUkha hoya chatAM koI jIvanI hi MsA na karavI. (3) dhamaNanI mAphaka zvAsocchvAsa cAlatA hoya (AkhA zarIranI nase| dekhAtI hAya,) kRza thaI gayA hoya, kAgaDAnI TAMga jevAM aMga thaI gayAM hoya chatAM annapAnamAM niyamita rahenAra bhikSu prasanna cittathI gamana kare. noMdha : khArAkanI IcchA hAya chatAM na maLe tApaNu sarcamI ema mAne ke DIka ja thayuM, A paNu saheja tapazcaryA thaI. ''+ Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariSaha (4) tRSAthI pIDAto hoya chatAM damitendriya, anAcArathI DaranAra ane saMyamanI ' , ' lA rAkhanAra bhikSu ThaMDA (citta) pANIne na seve, paraMtu maLI zake te - jIvarahita (citta) pANInI zodha kare. (5) lekanI AvajA vagaranA bhAgamAM AkuLa tathA tRSAthI pIDAtA hoya, atyaMta mukha sukAtuM hoya to paNa jarAya dIna na thatAM te pariSahane prasannatAthI sahana kare. nedha : AvajA vagaranA mArgamAM koI jalAzaya hoya to ahI keI nathI tema dhArI pIvAnuM mana thaI jAya, e hetue ahIM te sthAna lIdhuM che. (6) gAmegAma vicaratA ane hiMsAdi vyApArathI viramelA, rUkSa (sUku) aMga vALA bhikSane kadAcita TADha vAya te jainazAsananA niyamone yAda karIne . kAlAtikrama na kare. nedha : TADhathI bacavAnA upAya mATe ciMtanane vakhate te kAryane vakhate) nidrAdhIna na thavuM ke niyamothI viruddha bIjA upacAre paNa na karavA. (7) TADhanuM nivAraNa thAya tevuM mAnuM chAparuM nathI ke mArI pAse TADhathI cAmaDInuM rakSaNa thAya tevuM vastra (kAmaLo) paNa nathI mATe huM agnine sevuM, AvuM te bhikSu ciMtave paNa nahi. (8) grISma RtunA paritApathI ke bIjI RtunA sUryanA uNa tApathI ke sarvAga ghAmathI akaLAyela bhikSu sukhanI paridevanA (hAya A tApa kyAre zAMta thAya !) na kare. (9) garamIthI tapI gayele tattvajJa muni te vakhate jJAnanI prArthanA na kare ke gAtrane jaLathI na siMce ke te pariSahane nivAravA pitAne paMkhAdithI na vIMjhe. noMdha : kaSTane pratikAra karavAthI manamAM nirbaLatA pese che. sAdhake sadAya jAgRti rAkhavI. (10) varSARtumAM DAMsa maccharathI pIDAte mahAmuni samabhAva rAkhe ane yuddhane mokhare rahelA hAthInI peThe zUravIra thaI zatrane (dhane) ha. (11) dhyAna samaye lehI ane mAMsa khAtAM te kSudra jatuone na haNe, na vAre ke na trAsa Ape. eTaluM ja nahi, paNa pitAnuM mana paNa dUSita na kare, arthAta tenI upekSA kare. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdayayana sUtra nodha : cittasamAdhi thAya te zarIrane lagato khyAla paNa na rahe. (12) ati jINuM vastra thavAthI "have huM vastra vagara thaIza" athavA "A jUnAM vastra joI mane kaI vastra Ape tethI huM vastra sahita thaIza"- evI rIte mikSa kadI paNa ciMtave nahi. (13) koI avasthAmAM vastra vinAne ke jIrNa vastravALe athavA suvastravALo heya. te te banne dazA saMyama dharmane mATe hitakArI che, ema jANIne jJAnI muni kheda na kare. nodha : kaI avasthA eTale jinakalpI avasthA. (14) gAmegAma vicaratA, niyatasthAna rahita tathA parigrahathI mukata evA munine saMyama para aNagame Upaje te tene sahana kare. (mana para kaMTALo AvavA. (15) vairAgI, AtmarakSaNamAM krodhAdikaSAyathI zAMta ane AraMbha kAyathI viramelo muni dharmarUpI bagIcAmAM vicare. nedha : saMyamamAM ja manane sthApavuM. (16) A lekamAM strIo, manuSya (puruSa)ne AsaktinA mahAna nimittarU5 che. je tyAgIe ATaluM jANyuM tenuM sAdhupaNuM saphaLa thayuM samajavuM. noMdha : strIonA saMgathI viSaya janme che. viSayathI kAma, krodha, saMmeha. ane kramathI patana thAya che. mumukSuoe te vAtane khUba vicArI strIsaMgane tajI devo. puruSonA saMbaMdhamAM strIoe paNa tema ja samajavuM. (17) A pramANe vicArIne zANA sAdhake strIone saMsaga kAdava je malina mAnIne tenAthI phasAvuM nahi. AtmavikAsano mArga zodhI saMyamamAM ja gamana karavuM. (18) saMyamI sAdhu pariSahathI pIDita thavA chatAM gAmamAM, nagaramAM, vaNikanI vastIvALA pradezamAM ke rAjadhAnImAM paNa ekAkI (pariSahone) sahana karata vicare. nedha : duHkhamAM bIjAne bhAgIdAra na kare. ane pitAnA manane vaza karIne vihare. (19) keInI heTha (vAda) na karatAM bhikSue ekAkI (rAgadveSa rahita thaI) vicaravuM.. koI sthaLe mamatA na karavI. gRhasthAmAM anAsakata rahIne kaI khAsa sthAnanI maryAdA rAkhyA sivAya vihAra karavo. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariSaha - neMdha : AkhI pRthvIne pitAnuM kuTuMba mAnI saMyamIe mamatvabhAva rAkhyA. vinA sarva sthaLe vicaravuM. (20) smazAna, zUnya ghara ke vRkSanA mULamAM ekAkI zAMta citta rAkhI (sthira Asane) besavuM. jarA paNa bIjAne trAsa na Apa. (21) tyAM besatAM tene upasargo (keIe IrAdApUrvaka ApelAM ko) Ave to tene daDha manathI sahana karavAM. paNa zaMkti ke bhayabhIta (bIkaNu) thaI UThIne bIjI jagyAe na javuM. nedha : ekAMtamAM kyAM ane kevI rIte muni bese tenuM A vidhAna che. (22) sAmarthyavALA tapasvI bhikSue anukULa ke pratikULa upAzraya (rahevA mATe maLeluM sthAna) maLe kAlAtikrama karavo nahi. kAraNa ke "A sAruM che. A kharAba che." evI pApadaSTi rAkhanAra sAdhu AcArathI patita thAya che. (23) strI, paza, paMDaga ityAdithI rahita, sAro ke kharAba upAzraya meLavIne, "A eka rAtrinA upayogathI mane zuM sukha dukha thaI javAnuM che ?" A pramANe bhikSue ciMtavI levuM. nedha : strI, pazurahita sthAnamAM rahevAnuM kAraNa e che ke tevA nirjana, sthAnamAM bhikSu samAdhimAM vadhu sthira thAya. (cittacalita na thAya), (24) koI bIjo manuSya bhikSu para Akroza kare te tenI sAme kaThora vartana ke - kepa karavo nahi. (kAraNa ke tema karavAthI) mUkha jevuM bane. mATe zANe bhikSa kopa na kare. noMdha : Akroza eTale kaThora zabda ke tiraskAranAM vacano. (25) zravaNAdi Idriyone karakatulya tema ja saMyamanuM darya nAza kare tevI bhayaMkara.. ke kaThora vANuM sAMbhaLIne paNa cupacApa (mauna dhAraNa karI) tenI upekSA karavI, te vANune manamAM sthAna ApavuM nahi. (26) (koIthI) haNAya te paNa bhikSu na kopa kare ke mananAM sAmA mATe deSa na. rAkhe. paNa titikSA (sahanazIlatA)ne uttama jANIne te ja dharmane Acare. (27) saMyamI ane dAnta (IdriyonuM damana karanAra) evA zramaNane koI sthaLe kaI paNa mAre ke vadha kare te jIvane nAza thavAne nathI" Ama e. saMyati (saMyamI) ciMtave. nedha : pitA para AvelA mRtyusaMkaTane paNa manamAM lAvyA vinA sahana. For Private & Personal Jse Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 uttarAdhyayana sarA karavuM te kSamAdharma kahevAya che. kSamAvAna, keI jAtanI pratikriyA na kare tema pitAnA manamAM duHkha paNa na lAve. (28) are ! ghara tyAgI janAra bhikSanuM jIvavuM hamezAM duSkara heya che." kAraNuM ke te badhuM mAgIne ja meLavI zake che. tene ayAcita kazuM hotuM nathI. (29) bhikSAthe gRhasthane ghera jatAM bhikSune pitAne hAtha lAMbo kare te sahela nathI (yAcanA karavI te duSkara che) mATe gRhasthavAsa e ja uttama che, ema bhikSu ciMtave nahi. nedha : sAcA bhikSune mAgavuM ghaNIvAra duHkhada thAya che chatAM mAgavuM e temanA mATe dharyA che. AthI ja temane parivahamAM sthAna che. (30) gRhasthone tyAM (bhinna bhinna sthaLe) bhojana taiyAra thAya te vakhate bhikSA cArI mATe javuM. tyAM bhikSA maLe ke na maLe to paNa buddhimAna bhikSu anutApa (khe) na kare. ' (31) "Aje huM bhikSA na pAmyo. paraMtu kAle bhikSAne lAbha thaze. temAM zuM ?" je ema ciMtave te bhikSAnI aprApti tene khaTake nahi. neMdha : ucca bhAvanA ke vicAra sAdhakanA saMkaTane parama sAthI che. (32) (kavacita) vedanAnA duHkhathI pIDAyele bhikSu utpanna thayelA duHkhane jANIne paNa manamAM jarAya dInatA na lAvatAM buddhine sthira rAkhe ane rogathI gherAvA " chatAM te duHkhane sahana kare. (33) bhikSu auSadhane (roga pratikArane na Icche, paraMtu Atmazodhaka thaI zAna rahe. pratiupAya na kare ke na karAve temAM ja kharekhara tenuM sAdhutva che. noMdha : dehAdhyAsane cheDI denAra ucca yogInI bhUmikAnI A vAta che. ahIM AjubAjunA saMgabaLane viveka karavo ghaTe. (34) vastravinA rahenArA tathA rUkSa zarIravALA tapasvI sAdhune tRNa (dakSedika) upara sUtAM zarIrane pIDA thAya - . (35) ke ati tApa paDavAthI atula vedanA thAya ema jANIne paNa e ghAsa vaDe pIDA pAmelA sAdhuo vastra na seve. . noMdha : ucca bhUmikAnA je bhikSuo aMga para vastro nathI rAkhatA tevAne ghAsanI zayA aMga para khUMce chatAM teo te kaSTa sahana kare, paNa vastra na vApare. (36) grISma ke bIjI keMI RtumAM dhAma vaDe rajathI ke melathI malina zarIravALA Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariSad buddhimAna bhikSu sukha mATe jhaMkhanA na kare (A mela kema TaLe ! tevuM na Icche). (37) pitAnA karmakSayane IcchanAra bhikSu pitAnAM ucita dharmane sarajIne jyAM sudhI zarIrane nAza na thAya tyAMsudhI zarIra vaDe melane dhAraNa kare. nedha : uparanA zloko dehAdhyAsa vinAnA ucca bhUmikAvALA munio mATe che chatAM sAmAnya rIte paNa zarIra satkAra e bhikSudharmanuM dUSaNa che. mATe te dUSaNane tajI devuM ane vivekapUrvaka sAdhanA tarIke zarIrane upayoga karavo. (38) rAjAdika ke zrImaMta amAruM abhivAdana (vaMdana) kare, sAmA AvI sanmAna kare ke bhajanAdinuM nimaMtraNa kare, AvI icchAo je kutsita (halakA)bhikSao rAkhe che tevI spRhA Adarza muni na rAkhe. noMdha : sanmAna pote na icache ke IcchatA hoya teo ThIka kare che ema. paNa na mAne. (39) alpa kaSAya (kedhAdi) vALe, a5 icchAvAna, ajJAta gRhasthone tyAM bhikSAthe janAra tathA sarasa AhAramAM tRNuM na rAkhanAra tattvabuddhivALA bhikSa rasamAM Asakta na bane ane anutApa paNa na kare. (keIne utkarSa joI IrSALu paNa na bane.). (40) "meM kharekhara ajJAna phaLavALAM (jJAna na pragaTe evAM) karmo karyA che ke jethI huM kyAMka keIthI paNa pUchAuM to kazuM jANuM zakato nathI ke javAba ApI zakatA nathI. (41) paNa have pAchaLathI "jJAnaphaLavALAM kama udaya pAmaze !" Ama karmanA vipAkane ciMtavI AvA samaye AzvAsana le. dhaH puruSArtha karavA chatAM alpabuddhine laIne tarkabuddhi na udbhave te. tethI hatAza na thatAM puruSArtha karyA kare. (42) "huM nirarthaka ja maithunathI nivRtta thayo, (gRhasthAzrama cheDI brahmacarya dhAraNa karyuM.) phekaTa ja IdriyonAM damana karyA, kAraNa ke dharma e kalyANakArI che ke azubha phaLa ApanAra che tene pratyakSa joI zakato nathI. (karmanA phaLane sAkSAta na jouM te zA mATe kaSTa veThavuM?) (43) vaLI tapazcaryA AyaMbila ityAdi grahaNa karIne tathA sAdhunI pratimA (bhikSuonA bAra abhigrahonI kriyA)ne pALIne vicaravA chatAM mAru saMsAra bhramaNa kema jatuM nathI ? Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyayana sUtra *. (44) mATe parapheka ja nathI ke tapasvInI Rddhi paNa lAgatI nathI. mATe kharekhara huM sAdhupaNuM laI ThagAyo chuM evuM evuM bhikSu na ciMtave. - (45) ghaNuM tIrthakaro (bhagavAna) thaI gayA, thAya che ane thaze. teoe je - kahyuM te badhuM khoTuM ja kahyuM che. (athavA tIrthaMkara thaI gayA, thAya che ane thaze tema kahevAya che te khoTuM che) ema paNa bhikSu na ciMtave. nedha : mAnavabuddhi parimita che. jyAre bhAva aparimita che. jagatanI - badhI vastu ApaNe joI paNa na zakIe tema kalpI paNa na zakIe. tethI vivekapUrvaka zraddhA rAkhI AgaLa vadhavuM e ja uttama che. (46) A badhA pariSaha kAzyapa bhagavAna mahAvIre kahelA che. tene jANIne (anubhavIne) bhikSu kaI sthaLe temAMnA koIthI paNa pIDAyA chatAM na haNAya. nedha : AmAMnA ghaNuM pariSaha ucca yogIne, keTalAka munine tathA keTalAka sAdhakane lAgu paDe che. chatAM AmAMthI ApaNuM jIvanamAM paNa ghaNuM utArI zakIe chIe. aNagAra mAga ane agarimArga baMne judA hovA chatAM tene - saMbaMdha bahu gADha che. banne eka ja dhyeye janArA che. zramaNavarganAM ghaNuM vidhAna gRhasthane lAgu paDe che. pariSaha e sAdhakanuM amRta che. mukelInI zALA sAdhakane AgaLa ane - AgaLa dhapAve che. ema kahuM chuM. Ama pariSaha nAmanuM bIju adhyayana pUrNa thayuM. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ i vRkSA pahelAM mULa, zAkhA, prazAkhA, puSpa ane pachI phaLa prasave che. arthAt ke kramapUrvaka Uge che, phUle che ane phaLe che. jema AkhI sRSTimAM A niyama vyApaka che, tema jIvananI unnatine paNa krama che. jIvanavikAsanI bhinnabhinna bhUmikAe e teneA krama kahevAya, krama vinA AgaLa paNa na vadhAya, mATe e jIvanavikAsane anukrama je cAra bhUmikAomAM bhagavAna mahAvIre batAvyA che, te A adhyayanamAM vaNa vAyeA che. adhyayana : trIjuM caturaMgIya cAra aMga samadhI bhagavAna khelyA : (1) prANImAtrane A cAra uttama aMge (jIvana vikAsanA vibhAge) prApta thavAM A saMsAramAM dulabha cheH // 1 // manuSyatva ! 2 ! zruti (satya zravaNu) nA 3 !! zraddhA (aDaga vizvAsa) / / 4 / saMyamanI zakti. noMdha : manuSyatva eTale manuSya jAtinA vAstavika dharmI. manuSyadeha maLyA pachI paNa manuSyatva prApta karavAnuM heAya che ja. manuSyatvanAM vAstavika cAra lakSaNA che [1] sahaja saumyatA [ 2 ] saheja komaLatA [ 3 ] amasaratA (nirabhimAnitA) [ 4 ] anuka'pA. ATalI sArAsAra vicAronI yAgyatA pachI ja savastuonu` zravaNa thAya. zravaNu thayA pachI ja sAcA vizvAsa jAge. vizvAsa thAya eTale aNutA prApta thAya ane ATalI aNutA pachI ja tyAga saMbhave. (2) A saMsAramAM bhinna bhinna prakAranAM judAM judAM karmo karIne gAtra ane judI judI jAtiomAMthI bhinna bhinna sthAne prajAe (jIve) utpanna thAya che ane tenAthI vizva vyApta thayuM che. noMdha : kavazAta ja jIvA saMsAramAM jude jude sthaLe utpanna thAya che. (Izvara tene utpanna kare che te saMgata lAgatuM nathI.) Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUra (3) jevA prakAranAM karyo hoya, tevI rIte jIvo kadAcita devalokamAM naraka nimAM che ane kadAcita AsurI yonimAM gamana kare che. dha : karmavazAta jIvAtmAnI jevI yogyatA svAbhAvika rIte ja banI gaI hoya che tevA sthAnamAM te yojAya che. (4) ekAda vakhate kSatriya thAya che. kadAcita caMDAla thAya che, kavacita bukkasa thAya che. koI vakhate kIDo ke pataMga thAya che. vaLI kaI vakhate kuvo, - (nAnajatu) ke kIDI paNa thAya che. . - nodha : jenI mAtA brAhmaNa tathA pitA cAMDAla heya te bukkasa kahevAya che. arthAt evI mizra jAtimAM janma le che. (5) kamathI viMTAyelA prANIo A prakAre saMsAracakramAM phare che. ane sarvArthomAM kSatriyonI jema saMsAramAM rahevA chatAM vairAgya pAmatA nathI. nedha : cAra varSomAM kSatriyone vadhAre bhogI mAnI tenI upamA ahIM ApelI che. (6) karmanA pAzathI jakaDAyelA ane tethI bahu vedanA pAmelA duHkhI che amAnuSI (naraka ke tiryaMca) yonimAM haNAya che. (7) karmonA kramika nAza thayA pachI zuddhi pAmelA jevo anukrame manuSyane bhavane pAme che. dha : manuSyabhavane zAstrakAree uttama mAne che kAraNa ke vikAsanAM badhAM sAdhane tyAM prApta thAya che. (8) manuSya zarIra pAmIne paNa te satyadharmanuM zravaNa durlabha che ke je dharmane sAMbhaLavAthI jI tapazcaryA, kSamA ane ahiMsAne pAme. noMdha : satsaMga, satya ke dharmanI prApti ke jhAMkhI tyAre ja thaI gaNAya ke jyAre ApaNuM saguNa jAgRta thAya. (9) kadAcita tevuM zravaNa paNa thAya chatAM zraddhA te atyaMta durlabha che. kAraNa ke nyAyamArga (muktimArga)ne sAMbhaLyA chatAM paNa ghaNuM jIvo patita thAya che. nodha : zAstranuM ane guruvacananuM satyabuddhithI nizcayapUrvaka dhAraNa karavuM tevI sthitine zraddhA kahevAya che. zraddhALu mANasa sAMbhaLyA pachI besI na rahe. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturaMgIya (10) manuSyatva, zravaNa ane vizvAsa pAmyA pachI saMyamanI zakti te durlabha ja che. ghaNuM ja satya pratye ruci dharAvatA hoya che, chatAM tene AcarI zakatA nathI. A nedha : A sthaLe anivArya karmanuM baMdhana batAvyuM che. anyathA. vastunI ruci thayA pachI tene AcaravA sivAya rahI zakAya ja nahi. (11) je manuSyatvane pAmela chava, dharmane sAMbhaLIne zraddhALu bane che te pUrva kamane rokIne tathA zakti meLavI saMyamI thaIne tapasvI banI karmane khaMkherI nAkhe che. (12) saraLa AtmAnI zuddhi thAya che ane zuddha manuSyanA aMtaHkaraNamAM ja dharma TakI zake che. tema ja kramazaH te jIva ghIthI siMcAyelA agninI mAphaka zuddha thaI zreSTha mukitane pAme che. (13) karmanA hetune jANa (zodhI kADha). kSamAthI kIti meLava. Ama karavAthI pArthiva (dhULa) zarIrane choDIne tuM UMcI dizAmAM jaIza. nedha : pitAnA aMtarAtmAne uddezIne A kathana kaheluM che. athavA ziSyane uddezI gurue kaheluM che. (14) ati utkRSTa evA AcAro (saMyama)nA pAlanathI uttamottama yakSe (deva) bane che. te devo atyaMta zukala (dvaita) kAMtivALA hoya che. ane pharIne tyAMthI jANe patana na ja thavAnuM hoya tema teo mAnatA hoya che. dha : devagatimAM ekAMta sukha che ane bAlavaya, yuvAnI tathA vRddha avasthA jevuM hatuM ja nathI. te maraNuta sudhI samAna sthitimAM rahe che. A dRSTie zAstrakAranuM kathana che. (15) devonAM sukhane pAmelA ane IcchA mujaba rU5 karanArA te deve UMcA kalpAdi devalokamAM seMkaDo pUrva (moTu kALa pramANa) sudhI rahe che. noMdha : kalpAdi devalokanI ucca bhUmikAmAM che. ane pUrvae moTuM kALa pramANa che. (16) te sthAne (devalekamAM) yathAyogya sthiti karIne AyuSya pUrNa thaye tyAMthI yuta thaIne te devo manuSyanimAM utpanna thAya che ane tyAM temane dA aMge (uttamottama sAmagrI) maLe che. u. 2 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyayana sutra (17) kSetra (grAmAdi) vAstu (ghara) suvarNa (uttama dhAtuo), pazuo, dAse tathA ne karo A cAra, kAma dhaMdho jyAM hoya tyAM te utpanna thAya che. nedha : A cAre vibhAgo maLI eka aMga bane che. * (18) tema ja mitravAna, jJAtimAna, uccagotravALA, kAntimAna, alparogI, mahA buddhivALe, kulIna, yazasvI tathA baliSTa thAya che. nedha : A nava aMge tathA uparanuM eka maLI daza aMge thayAM. (19) anupama evA manuSyayogya bhogone AyuSyanA aMta paryata bhagavatAM chatAM prathamanA vizuddha satyadharmane anusarIne te dvArA zuddha samyakatva pAmIne - nedha : samyakatva e jainadarzananI muktinuM prathama pagathiyuM che. (20) tathA je puruSa cAra aMge (varNavyA te)ne durlabha jANuM saMyamane svIkArIne, kama se (kama dalIne tapa vaDe dUra kare che te nizcala siddha thAya che. (sthira mukti pAme che.) nedha : jenadarzanamAM puNya ane nija evAM AtmavikAsanAM be aMge che. puNyathI sAdhano prApta thAya che ane satya dhamane samajI te sAdhano dvArA patita na thatAM AtmavikAsane mArge javAya che tene nirjarA kahevAya che. sAcA dhamIne naTanI upamA ApI zakAya. te nAcavA chatAM tenI daSTi te dora para ja hoya tema sadhInI daSTi te sAdhanono upayoga karatAM karatAM paNa mokSa tarapha ja hoya. e pramANe kahuM chuM. Ama cAra aMga saMbaMdhInuM trIju adhyayana samApta thayuM. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adayayana : cothu a sa kRta jIvita caMcala che. karmanAM phaLa bhegavavAM ja paDe che, tenuM nirUpaNa A adhyayanamAM khUba sarasa rIte thayuM che. bhagavAna bolyA : (1) jIvita saMdhAya tevuM nathI mATe pramAda na kara. kharekhara jarAvasthAthI gherAyelAne zaraNa nathI ema ciMtava. pramAdI ane tethI hiMsaka banelA vivekazUnya cha kene zaraNe jaze? noMdha : gautamane uddezIne A kathana kahevAyeluM che. chatAM gAyama eTale IdriyonuM niyamana karanAra mana paNa teno artha kyAM nathI thato ? ApaNe AtmAbhimukha thaI mana pratye te saMbaMdhana jarUra vAparI zakIe. (bIjI badhI vastu tUTayA pachI saMdhAya che paNa jIvitadorI tUTayA pachI kadI saMdhAtI nathI.) (2) kubuddhivazAta (ajJAnavazAta) pApanAM kAma karIne je manuSyo dhanane meLave che, karmanA pAzathI gherAyelA ane vairathI baMdhAyelA te ja dhanane ahIM ja mUkIne narakagatimAM cAlyA jAya che. (3) khAtara pADatAM (corI karatAM) pakaDAyele pApakarma karanAra cAra jema potAnA kamathI kyAya che (pIDAya che) tema ja ahIM ane paralokamAM potAnA karma vaDe ja pIDA pAme che. kAraNa ke karAyelAM karmonI (bhogavyA vinA mukti nathI. neMdha : je jevAM karma kare che tene te ja bhogave che. kartA bIja ane bhoktA bIje hoI zake ja nahi e nyAye A lekhamAM je karmanAM pariNAma na maLyAM hoya te paralekamAM meLavavA janma dhAraNa karavo ja paDe che ema punarbhavanI siddhi svayaM thaI jAya che. (4) saMsArane pAmele jIva pArakAne mATe (ke pitAnA jIvana vyavahAramAM je kAma kare che te karmanA udaya (pariNAma) kALamAM tene pitAne ja bhogavavuM paDe che.) tenA (dhanamAM bhAga paDAvanAra) bAMdhavo kamamAM bhAga paDAvatA nathI. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra (5) dhanathI paNa pramAdI jIvAtmA A lAkamAM ke paralAkamAM zaraNa meLavI zakate nathI. jema (adhArI rajanimAM) dIvA bujhAI gayA pachI anaMta byAmAhathAya che tema AvA puruSa nyAya mAne jovA chatAM jANe na joce! hAya tema byAmeAha pAme che. noMdha : keTalAka mAne che ke dhanathI yamadUtane samajAvI daIzuM" tethI jI jatI vakhate dhanAdi paNu zaraNurUpa thatu nathI te batAvyuM che. (6) sUtelAomAM jAgRta rahenAra (Asakta puruSAmAM nirAsakta rahenAra), buddhi. mAna ane vivekI sAdhaka vizvAsa na kare, kAraNa ke kSA bhayaMkara che ane zarIra (tenI pAse) akhaLa che mATe bhAraNya pakSInI mAphaka apramatta thaIne vicare). noMdhaH kALadravya akhaMDa che tyAre zarIra te vinAzI che. e apekSAe bhayaMkara batAvI kSaNu mAtra paNa gaphalata na karavAnuM kahyuM che. bhAraDa pakSIne mukha e chatAM zarIra eka hoya che. tethI te cAlatAM, besatAM, UThatAM manamAM khyAla rAkhatuM hAya che. te pramANe sAdhake paNa sAvadha rahevu (7) gheADI paNa Asakti e jALa che tema mAnI pagale pagale sAvadha thaI vicaravuM. lAbha maLe tyAM sudhI saMyama jIvita laMbAvI pachI ataHkALa jANIne milana zarIranA aMta lAvaveA. taiAMdha: sAvadha sAdhakane potAnuM AyuSya kAre pUrNa thaze te khyAla thaI. jAya tyAre ja tenA samajapUrvaka tyAga kare anyathA deha para Asakti bhale na heAya paraMtu tene sAdhana mAnI rakSaNa karavAnI pharaja na cUke. (8) jema zikSita ane kavaca (akhatara) dhArI gheADe| vijaya meLave che tema sAdhakamuni svaccha Mdane rAkavAthI mukti pAme che. vaLI pUrva' (mATI sakhyA vALuM kALa pramANa) varSo sudhI apramatta thaI vicare te muni tevI ja rIte zIghra muktine pAme che. noMdha : svacchaMda ane pramAda e ja patananAM kAraNeA che. mumukSue tene prathamathI ja dUra karavAM ane apa NutA tathA sAvadhatA prApta karavI. (9) zAzvata niyativAdI matavALAonI e na pAme te pachI paNa na pAmI zake. te te manuSyane) zarIranA viraha thatI upamA mAnyatA che ke je pahelAM (ahIM viveka karaveA dhaTe che, nahi vakhate kALathI jhaDapAtI vakhate ke Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 AyuSya zithila paDe tyAre teonI paNa te mAnyatA badalAI jAya che. ane (kheda karavA paDe che.) asaskRta noMdha : jo ApaNe pahelAM nathI karyu te| have zuM karI zakIzuM? Ama mAnIne paNa puruSArtha cheDI devA nahi. koI paNa kALe ane kaI paNa sthitimAM puruSArthAM karatA ja rahevuM. ahIM paraMparA pramANe evA paNu atha thAya che ke -zAzvatavAdI eTale ceAkkasa kahI zakanArA evA jJAnIjaneA (trikALadazI" hovAthI) A ja pramANe atyAre thaze, pachI nahi thAya ke atyAre ja te jIva meLavI -zakaze pachI nahi vagere vagere cAkkasa jANe che teme te pachI paNa puruSA karI zake. paraMtu A upamA to tevA mahApuruSone lAgu paDe khIje nahiM. jo tevI rIte khIjo sAdhAraNa jIvAtmA tema kare te tene AyuSyanA aMta vakhate kheda karavA paDe che. (10) AveA viveka (tyAga) karavA mATe zIghra zaktimAna (keAI) nathI mATe kAmA (bhAgA)ne cheDI daI mahaSi, saMsAra svarUpane samabhAva (samaSTi)thI samajIne, AtmarakSaka banI apramattapaNe vicare. noMdha : kAmeAne bhAgavavA ane jAgRti ke nirAsakti rAkhavI e kAma saheluM nathI mATe prathama bhAgAne cheDI devA e ja uttama che. (11) vAraMvAra meAha guNAne jItatA ane sayamamAM vicaratA tyAgIne viSaye aneka svarUpe sparzI kare che. paratu teone viSe bhikSu peAtAnuM mana duSTa na banAve. (12) (lalacAve tevA) manda mantra sparze bahu lAbhAvanArA hoya che. paratu teone viSe mana na javA devuM, krodhane Avave, abhimAnane dUra karavuM, mAyA (kapaTa)ne na sevavI tathA lAbhane cheDI deve. (13) jee vANIthI ja saMskArI gaNAtA tuccha ane parapravAda karanArA chatAM sagadveSathI jakaDAyelA che te parataMtra ane adhamI che ema jANI temanAthI alaga rahI zarIranA aMta sudhI sadguNAnI ja AkAMkSA sevavI. ema kahu chuM. e pramANe asaMskRta nAmanuM cothuM adhyayana pUNuM thayuM. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana : pAMcamuM akAma-maraNIya | mRtyukALa e jIvanakAryane saravALe che. maraNa te vAraMvAra - thAya che. kAraNa ke pramAda e ja maraNa che, chatAM A adhyayanamAM te dehano tyAga vakhatanI dazAnuM varNana karyuM che. A varNana parathI te sthitinI pahelAM ja samajI apramatta thavAya te hetu spaSTa mAluma , pachI Ave che. (1) duHkhe karIne UtarI zakAya evA mahApravAhavALA saMsAra samudramAMthI aneka puruSa tarI gayA. tyAM mahAbuddhivALA eka jijJAsue A praznane pUcho. (2) dareka jIvanI mara|te be sthitio (bhUmikAo) hoya che : (1) akAma-maraNa ane (2) sakAma-maraNa nedha : maraNa samaye azAMta rahe athavA dhyeyazUnya maraNa thAya te akAma-maraNa ane dhyeyapUrvaka avasAna thAya te sakAma-maraNa kahevAya che. (3) bALakonuM to akAma maraNa ke je maraNa vAraMvAra thAya che ane paMDita puruSanuM sakAma maraNa ke je eka vAra ja thAya che. dha : jainadarzana, zuddha samyakatvadhArI jIvanA maraNane paMDita maraNa mAne che. ane tevo AtmA vadhAremAM vadhAre saMsAramAM pharIthI eka ja vAra janma le -- che. ane sAmAnya jIvone aneka vAra janmamaraNa karavAM paDe che. (4) tyAM AgaLa A pahelI rithati mahAvIre A pramANe (tenI) batAvI che ke je Idriya viSayomAM Asakta thayela bALaka (mUkha) ghaNuM kara kRtyo karato. hoya che. noMdha : je atyaMta kara kRtyo jevAM ke hiMsAdi karmo kare che te ja akAmamaraNane anubhave che. (5) je kaI kAmabhogomAM Asakta thaI asatya karmone Acare che tenI mAnyatA Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAma-maraNIya evI hoya che ke : "meM paraloka joyo ja nathI ane A viSayane AnaMda te pratyakSa che." (6) "A kAmabhoge to hAthamAM AvelA pratyakSa che. ane je pachI thavAnuM te to kALe karIne thavAnuM che. (mATe tenI ciMtA zI ? vaLI keNa jANe che ke paraleka (punabhava) che ke nathI ?" , (7) "bIjAnuM thaze te mAru thaze" A pramANe e mUkha baDabaDe che ane tevI rIte kAmabhoganI AsaktithI Akhare kaSTane pAme che. bheganI Asakita zuM kare che te samajAve che: (8) tethI trasa ane sthAvara jIvo para daMDa AraMbhe che ane potAne mATe kevaLa anarthathI (hetupUvaka ke ahetue) prANIsaMghane haNI nAkhe che. nedha : trasa eTale je che hAlatA cAlatA dekhAya che. sthAvara eTale pRthvI, pANI, agni, vAyu ane vanaspatinA che ke je AMkhothI spaSTa rIte na dekhAya che. joke hamaNuM vaijJAnika zodha jagajAhera thaI che ane pANI, vanaspati. vageremAM jIvo manAyA che. (9) kramazaH hiMsaka, jUTho, mAyAvI, cADIo, zaTha ane bhUkha e te dArU ane mAMsane bhogavato chatAM A sAruM che ema mAne che. (10) kAyAthI ane vacanathI madonmatta thayela ane dhana tathA strIomAM Asakta thayele, te aLasiyuM mATIne jema be prakAre bhegI kare che tema be prakAre - kamarUpa maLane ekaTho kare che. noMdha : be prakAre eTale zarIra ane AtmA banethI azuddha thAya che. zarIranuM patana thayA pachI tene sudhAravAno mArga bahu bahu kaThinAIthI maLe che paNa AtmapatananA uddhArane mAge te maLavo azakya che. (11) tyAra bAda pariNAme roga (pIDA)thI kharaDAyele ane tethI kheda pAmela - te khUba tapyA kare che. ane pitAnAM karelAM duSkarmone saMbhArI saMbhArIne have paralokathI paNa adhika bIvA mAMDe che. (12) "durAcArIonI je gati che te narakanAM sthAne meM sAMbhaLyAM che ke jyAM kara (bhayaMkara) karma karanArAne asahya vedanA thAya che. " nedha : sAta prakAranAM narakanuM jenazAstramAM vidhAna che. tyAM, karelAM duSTakarmonA phaLarUpe uttarottara akalpanIya vedanAo pratyeka prANIone bhegavavI paDe che. (13) "papAtika (svayaM karmavazAta-utpati thAya che te) (naraka) sthAna ke je Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sutra ' AgaLa sAMbhaLyuM che tyAM jaIne jIva karelAM karmothI pachI khUba ja paritApa pAme che." (14) jema gADIvAna jANavA chatAM sArA dhorI rastAne choDI daIne viSama bhAgamAM jatAM dhUsarI (dhurA) bhAMgI jAya tyAre zoka kare che. (15) tema dharmane choDIne tathA adhama aMgIkAra karIne maraNanA meM AgaLa gayelo pApI mANasa jIvanadhUMsarI bhAMgI gaI hoya te ja prakAre zoka kare che. (16) tyArabAda te bhUkhe maraNane aMte bhayathI trAsa pAmI, kalithI (jugAranA dAvathI) jitAyela ThagArAnI mAphaka akAma maraNe mare che. nedha : jugAramAM koI dhutAro paNa hArI jAya che. tema akAma maraNathI tevo pApI jIva bhava hArI jAya che. (17) A to bALakonuM akAma maraNa kahyuM. have paMDitenuM sakAma maraNa kahIza. mane sAMbhaLo; ema bhagavAna sudharmasvAmI bolyA : (18) puNyazALI (supavitra) puruSo, brahmacArIo ane saMyamI puruSonuM vyAghAta rahita ane ati prasanna evuM maraNa je meM sAMbhaLyuM che - (19) te badhA bhikSuone ke badhA gRhasthone prApta thatuM nathI. paNa kaThina vrata pALanArA bhikSuo ane bhinna bhinna prakAranA sadAcAra sevanArA sabRhastha ja te mRtyune vare che. (20) keTalAka sAdhuo karatAM gRhastho paNa adhika saMyamI hoya che. paraMtu sAdhutAnI apekSAe te badhA gRhastho karatAM sAdhuo adhika saMyamI ja hoya che. noMdha : A gAthA atyaMta gaMbhIra ane sAcA saMyamanuM pratipAdana karanArI che. veza ke avasthA vizeSa saMyamanAM piSaka ke bAdhaka che ja nahi. (21) lAMbA vakhatanAM carma, nagnatva, jaTA, saMghATi (buddha sAdhuonuM uttarIyavastra) ke muMDana A badhAM cihno te durAcAravALA vezadhArIne zaraNabhUta thatAM nathI. dha : badhAM bhinna bhinna cihno saMyamanAM rakSaka nathI. sadAcAra ja saMyamano rakSaka che. (22) bhikSAcArI karanAra bhikSa paNa je durAcArI hoya te te narakathI chUTI zakatA nathI. (sArAMza ke) bhikSu che ke gRhastha he ! sadAcArI hoya te ja svargamAM jaI zake che. nedha : sAdhune naraka na hoya ke zrAvakane naraka hoya te koIne IjA Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akAma-maraNIya ra5 heto nathI. je koI je sthitimAM rahI durAcAra seve tene naraka, ane sadAcAra seve tene svarga maLI zake che. gRhasthI suvatI (sadAcArI) kevI rIte heya te batAve che : na (23) gRhastha paNa sAmAyikAdi aMgone zraddhApUrvaka, (arthAta mana, vacana, kAyAthI) sparza kare ane mAsanI bane pAkhI (pAkSika)omAM eka pAkhI paNa pauSadha vinA khAlI javA na de. nedha : sAmAyika e jenadarzananI AtmaciMtananI kriyA che. yogasAdhananI kriyA gRhasthane prAyaH haMmezAM karavAnI hoya che. ane te kriyA zuddha rIte karatAM AtmasAkSAtkAra thaI mokSa meLavI zakAya che. sAmAyika mAtra eka ja kalAkanI kriyA che ane pauSadha kriyA e AkhI ahorAtri (rAtri divasa) AtmaciMtana karavAnI kriyA che. pauSadhane divase upavAsa karI saumya Asane besI AtmaciMtvana karyA karavAnuM kahyuM che. (24) A pramANe samajaNapUrvaka gRhasthAvAsamAM paNa sArA vratathI (sadAcArI) rahI zakanAre jIva A dArika zarIra (malina zarIra)ne cheDI devalokamAM jaI zake che. nedha : pazu ane mAnavInA dehane jenazAstra audArika zarIra kahe che. - dArika eTale hADa, mAMsa, cAma, rudhira ityAdi bibhatsa vastuone paMja. (25) vaLI je saMvara karanAre (saMsArathI nivRtta thayelo) bhikSa hoya che te sarva duHkha naSTa karIne mukta athavA mahAna RddhivALo deva (A be paikI eka) thAya che. noMdha : ahIM eka zaMkA thAya ke munine mukti ne gRhasthane zA mATe nahi ? paraMtu e vAta te spaSTa che ke gRhasthajIvanamAM tyAga e apavAda che. je gRhasthAzramamAM duHsAdhya che te ja tyAga sAcI sAdhutAmAM susAdhya ane vizeSatara che. - AthI gRhastha karatAM tyAgI zIdhratara ane sahelAIthI mukti meLavI zake! vAstavika rIte te jenadarzana mAne che ke tyAga e ja muktinuM anupama sAdhana che. pachI - e gRhasthAvAsamAM che ke sAdhu jIvanamAM he ! devanAM nivAsasthAne kevAM hoya che te varNave che : - (26) atyaMta uttama, vizeSa karIne moha pamADanArAM (AkarSaka) anukrame adhikA dhika divyakAtivALAM ane yazasvI sthAne ke je badhAM ucca prakAranA dethI vibhUSita che. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyayana sa. tyAM virAjamAna de kevA hoya che te batAve che : (27) tyAM rahenArA devo paNa dIrgha AyuSyavALA, khUba samRddhivALA, IcchA pramANe rUpa dhAraNuM karanArA, ddhivALA, vaLI sUryasamAna kAtivALA, ane jANe hamaNuM ja utpanna thayA na hoya ! tevA dedIpyamAna hoya che. (28) je saMsAranI AsaktithI nivRtta thaIne saMyama tathA tapazcaryAnuM sevana kare che te bhikSuo che ke gRhastha ho, avazya te (upara kahelAM) sthAnamAM jAya che. (29) sAcA pUjanIya, brahmacArI (jitendriya) ane saMyamIonuM (vRttAnta) sAMbhaLIne zIlavAna ane bahusUtrI (zAstrane yathArtha jANanArA) maraNaHkALe trAsa pAmatA nathI. (30) prajJAvAna puruSa dayAdharma tema ja kSamA vaDe (bAlapaMDita maraNane) tola karI temAM vizeSa dhyAna ApIne arthAta te prakAranI uttama Atmasthitie pahoMcIne vizeSa prasanna thAya (jIvana sudhI). (31) ane tyArabAda mRtyu najIka Ave tyAre zraddhALu sAdhaka uttama evA gurunI pAse jaIne maharSane (deha mUchane) dUra kare ane dehanA viyoganI AkAMkSA rAkhe. neMdha : jeNe jIvanane dharmathI vaNI nAkhyuM hoya te ja aMtakALe mRtyune AnaMdathI bheTI zake che. (32) Avo muni kALa prApta thaye (mRtyu vakhate) prApta thayelA zarIrane dUra karIne. traNa prakAranAM sakAma maraNa paikI ekathI avazya maraNa pAme che. noMdha : te sakAma maraNa traNa prakAranAM hoya che. (1) bhaktapratyAkhyAna maraNa (mRtyu vakhate AhAra, pANuM, svAdya ke khAdya keIpaNa prakAranI vastu na. levI te) (2) Igita maraNa (AmAM cAra prakAranA AhAranA paccakakhANa uparAMta , jagyAnI paNa maryAdA bAMdhavAnI hoya che). (3) pAdapagamana maraNa (kapilI vRkSanI zAkhAnI mAphaka eka ja zvAse zvAsocalDravAsa nIkaLI jAya tyAM sudhI paDI. rahevuM te). evI rIte traNa prakAranAM sakAma (paMDita) maraNa hoya che. ' e pramANe kahuM chuM. - Ama akAma maraNa saMbaMdhI pAMcamuM adhyayana samApta thayuM. ' Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana : chaThuM" phulaka nigraMtha anAcArI bhikSuonuM adhyayana ajJAna ke avidyA e ja saMsAranuM mULa che. te kevaLa zAstra, bhathI ke vANI dvArA mokSanI vAta karavAthI nAza thaI zake nahi.. ajJAnane nivAravA te kaThaNamAM kaThaNa puruSArtha ane viveka karo joIe. A janmamAM maLelAM sAdhano jevAM ke dhana, parivAra Adine moha paNa sahaja rIte chUTI zakti nathI. tenAthI Asakti haThAvavA paNa kaThinamAM kaThina tapazcaryA karavI paDe che te janmajanmathI vArasAmAM maLelA ane jIvananA aNue aNunA saMskAramAM jaDAyelA ajJAnane nivAravA keTale prayatna karavo paDe te spaSTa vastu che. mAtra veza parivartanathI vikAsa na thaI zake. veza parivartananI sAthe hadayanuM parivartana joIe. AthI ja jainadarzana jJAna ane kriyA (vartana)nuM sAhacarya svIkAre che. bhagavAna bolyA: (1) jeTalA ajJAnI puruSo che te badhA duHkhane utpanna karanArA che (duHkhI che.) te mUDha puruSo bahu vAra anaMta evA saMsArane viSe naSTa thAya che. (duHkha pAme che). dha : ajJAnathI manuSya svayaM duHkhI te thAya ja che ane pADozIne paNa duHkhakara nIvaDe che. (2) mATe jJAnI puruSa bahu janmonI jALanA mArgane samajIne (tajIne pitAnA 1. ja AtmA vaDe satyane zodhe. (satya zodhananuM paheluM sAdhana maitrI che mATe) : : - ane prANImAtra sAthe mitrabhAva sthApe. (3) strI, putra, pautro, mAtA, pitA, bhAIo ane putravadhUo pitAnA karmathI. pIDAtA evA tane zaraNa ApavA mATe lezamAtra samartha nathI. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sara (4) samyapha darzanavALA puruSe potAnI (zuddha daSTithI) buddhithI A vAtane vicAravI ane pUrva paricayanI AkAMkSA na rAkhavI. Asakti ane snehane to chedI ja nAkhavA joIe. nedha : samyaphadarzana eTale AtmabhAna. Asakti ane rAga dUra thatAM jAya tema tema Atmadarzana thAya. ahIM bhagavela bhogenuM smaraNa na AvavA devuM arthAta jAgRti rAkhavI e batAvela che. (5) gAya, ghoDA ityAdi pazudhanane, maNi lene, tathA dAsa cAkara vagere sarvane tuM choDI daIne kAmarUpI (IcchA pramANe rUpa dhAraNa karanAra) deva thaI zakIza. (aMtaHkaraNathI A pramANe vicAravuM). (6) tevI ja rIte sthAvara ke jaMgama koI prakAranI mikta (dhana) dhAnya ke alaMkAre karmonA pariNAme pIDAtAne duHkhathI mukAvavA mATe zaktimAna nathI tema samaje. (7) potAnI mAphaka ja sarva sthaLe sarvane joIne arthAta pitAnI mAphaka anya jIvone paNa potAnA prANa vahAlA che tema jANIne bhaya ane vairathI viramele AtmA ke IpaNa prANIonA prANane na haNe. nedha : bhaya e pharatAthI ja janme che. eTale manuSya krara eTale ja adhika bhayabhIta. vaira e zatrutAnI lAgaNI che. A be bhAvothI viramAya eTale sarva jIvo pratye premAmRta vahyA kare. potAnI upamAthI dareka jIva sAthe varte te bhANumAtra para sahaja prema saphare. (8) koInI AjJA sivAya kaMI paNa levuM te narakagatimAM laI jara che ema mAnIne ghAsanuM taraNuM paNa ApyA vagara levuM nahi. bisue pitAnI Idriyone nigraha karIne potAnA pAtramAM (rAjIkhuzIthI koIe ApeluM bhojana ja grahaNa karavuM. nedha : adattanI vyAkhyA gRhastha mATe paNa che. phera mAtra eTale ke puruSArtha karIne te hakanuM vivekapUrvaka laI zake. nItine bhaMga karI je kaMI dIdheluM levuM te paNa adatta ja gaNAya. (9) ahIM keTalAka te ema ja mAne che ke pApakarma cheDyA sivAya paNa Arya dhamane jANIne ja sarva duHkhothI mukta thavAya che. te vastu ucita nathI.) - neMdha : A lokamAM jJAna karatAM vatananI adhikatA batAvI che. vartana na hoya te vaNI nirarthaka A Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuklaka-nigraMtha 29(10) baMdha ane mokSanI vAto karanArA kahevA chatAM karatA nathI te mAtra vANanI bahAdurIthI potAnA AtmAne AzvAsana ja Ape che. (11) judI judI jAtanI (vicitra) bhASAo zaraNarUpa thatI nathI. te vidyAnuM anuzAsana paNa kyAMthI zaraNabhUta thAya ! pApa karmothI pakaDAyelA mUrkhAo nahi jANavA chatAM pitAne paMDita mAnanArA hoya che. (12) je keTalAka bAlajI (ajJAnI) zarIramAM, zarIranA varNa ane sauMdaryamAM sarva prakAre eTale mana, vacana ane kAyAthI Asakta hoya che te sau duHkhanA ja bhogI bane che. (13) teo anaMta evA A saMsAramAM lAMbe mAge paDe che. (saMsAracakramAM khUba bhame che.) mATe badhI bAjuthI jaI tapAsIne muni apramatta thaIne ja vicare.. (14) bAhyasukhane AgaLa karIne kadI paNa kazuM na Icache. mAtra pUve thayelAM (saMcita) karmanA kSayane mATe ja A dehano sadupayoga kare. : zarIra, dhana, svajana Adi sAmagrI mukhya nathI paNa gauNa che. tene sadupayega karavAthI ja sukha maLe. tenI lAlasAmAM jIvana kharce to badhuMya gumAve. (15) karmanAM mULa kAraNe (bIja)no viveka karIne vicAra karIne) avasara (gyatA). jaIne saMyamI bane. (saMyamI banyA pachI) nirdoSa bhojana ane pANIne paNa mApathI grahaNa kare. nedha : yogyatA vinA saMyama na Take mATe "avasara, jenAra e vizeSaNa lIdhuM che. tema ja tyAga ane tapa vinA pUrva karmone kSaya asaMbhavita che mATe tyAgane anivArya batAvyuM che. (16) tyAgIe leza mAtra paNa saMgraha na karavo, jema pakSI pAMkhane sAthe laIne ja phare che tema muni 5NuM (sava vastu parathI) nirapekSa (mamatva rahita) thaI vicare. (17) lajjALu (saMyamanI lAja dharAvanAra) ane grahaNa karavAmAM paNa maryAdA rAkhanAra bhikSu gAma, nagara ItyAdi sthaLe, baMdhana rahita (nirAsakta) thaI vicare. ane pramAdIomAM (eTale gRhasthanA saMsargamAM rahevA chatAM paNa apramatta rahI bhikSAnI gaveSaNa (zela) kare. e pramANe te anuttara jJAnI ane anuttara darzanadhArI ahaMna prabhu jJAnaputra mahAvIra vizAlI nagarImAM A pramANe vyAkhyAna karatA hatA."(ema) jaMbusvAmIne sudharmasvAmIe kahyuM: e pramANe kahuM chuM. evI rIte bhulaka nigraMtha saMbaMdhInuM chaThuM adhyayana samApta thayuM. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana : sAtamuM. ela ka bakarAnuM adhyayana bhegamAM tRpti nathI; jaDamAM kayAMya sukha nathI. " bhAgamAM jeTalI Asakti teTaluM ja AtmAthI dUra rahevAya. AtmAthI dUra rahevAya teTale duSkarmone puMja bheLe thAya ane tenA pariNAme adhogatimAM javuM paDe. mATe manuSyabhavane sArthaka kare e ja ApaNuM parama kartavya che. (1) jema atithi (mahemAnone uddezIne (mATe) keI mANasa potAne AMgaNe - bakarAne pALI cokhA ane java ApI piSyA kare, (2) tyAra pachI te haSTapuSTa, meTA peTavALa, jADe, bahu medavALe (thaI khUba khuzI thAya) ane vipula dehavALo bane tyAre jANe atithinI vATa ja na jete hAya ! (tema madamAto phare). (3) jyAM sudhI e paNe ghera Ave nahi tyAM sudhI ja te bicAre jIvI zakavAne che. paNa jyAre atithi ghera Ave tyAre (gharanA badhA mANasa ane paroNAo) (tenuM mAthuM kApIne (vadha karIne tene khAI jAya che. (mRtyuvaza thAya che). (4) kharekhara te bakare jema paraNuMne mATe ja (puSTa karAya che) rakhAya che. tema adhamI_bAlajIva paNa (krara karmo karI) naranuM AyuSya bAMdhavA mATe ja kAmabhoga vaDe pApothI pioSAya che. neMdha : jema baka khAtI vakhate khUba majA mANe che tema bhego bhogavatI vakhate jIvAtmA kSaNika sukha mANuM le che. paraMtu atithirUpa kALa Ave tyAre tenI mahAdurgati thAya che. ane pahelAnuM mAneluM sukha mahA bhayaMkara du:kharUpa nIvaDe che. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ elaka narakane yogya bAlAjIva kayA dothI gherAyelA hoya che te doSa batAve che. (5) bAlachava; hiMsaka, jUThuM belanAra, mArgamAM corI karanAra (bahAravaTiyo) bIjAnI vastune jhuMTavI lenAra, mAyAvI, adharmanuM khAnAra, zaTha tathA (6) strIomAM Asakta, ImileluM pa, mahAraMbhI, mahAparigrahI, dArU ane mAMsa bhakSaka, parane pIDA ApanAra, (pApamAM vadhela paridRDha) pApI. noMdha : jIbha, kAna, nAka, Urza ane cakSu ItyAdi IdriyonA viSayamAM Asakta hoya te IdriyalupI kahevAya che. mahAraMbhI eTale mahA (svAthI) hiMsaka, mahA parigrahI eTale atyaMta (tRSNALu) AsaktimAna. (7) bakarAnuM mAMsa zekI kakaDA karI khAnAra (bakarA vagere pazuone khAI janAra), moTI phAMdavALe tathA apathya khAIne zarIramAM lohIne jamAvanAra evo adhamI jIva, jema bakare atithinI vATa jue che tema te narakagatinA AyuSyanI vATa jue che. (narakagati pAme che). (8) majAnAM Asana, zAo, savArIo (gADI, ghoDA vagere) dhana tathA kAma bhogane (kSaNavAra) bhogavIne, duHkhathI meLaveluM dhana tajIne tathA bahu karmamelane ekaThA karIne, (9) AvI rIte karmothI bhAre thayela jIvAtmA vartamAna kALamAM ja mazagUla rahI, jema bakare atithi AvyuM te sthitimAM zeka kare che tema mRtyakALe atyaMta zeka kare che. nedha: pratyutpannaparAyaNa eTale, pachI zuM thaze? te pariNAma nahi 'vicAranAra che. kAryanA AraMbhamAM je pariNAma na vicAre te pAchaLathI khUba ja pastAya che. paraMtu pAchaLane pastAvo taddana nirarthaka che. (10) tema ja evA ghora hiMsaka AyuSyane aMte A dehane choDI karmathI parataMtra thaIne AsurI dazAne pAme che athavA to narakamAM cAlyA jAya che. neMdha : jainadarzana asuragati kiMvA narakagatie ja gatio ja AvA atyaMta hiMsakone mATe mAne che. (11) jema kANI keDIne mATe eka manuSya hajAra senA mahAre hArI gayo ane eka (rogamukta) rAjA apathya evA AmraphaLane khAIne rAjya hArI gayo, (tema mAnavabhava hArI jAya che). Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sutra nedhaH A bane zAstrokta daSTAMto che. tAtparya e che ke uttama evA Atmasukhane ke jenAM mUlya na thaI zake te choDIne parasukha eTale jaDajanya kAmago je Icche che te kANuM keDI mATe suvarNa gumAve che. rogathI mukta karela vaide rAjAne pathya pALavA mATe AMbAnuM phaLa khAvAnI manA karI hatI chatAM bhUlathI (rasAsaktithI) khAIne teNe eka sahaja svAda mATe potAne prANa gumAvyo. te ja rIte saMsArabhogI thoDI bhUlathI Atmika jIvana veDaphI saMsAra paribhramaNamAM paDe che. ' have devagatinA bhego sAthe manuSyanA bheganI tulanA kare che : (12) e pramANe manuSya saMbaMdhInA kAme devakAmonI pAse cha che. devakAmo (manuSyanA bhoge karatAM) sahastragaNuM ane AyuSyapayata divyasvarUpamAM (13) te devanI sthiti paNa amaryAdita (aneka varSonI saMkhyAthI paNa vadhu kALanI hoya che. A badhuM jANavA chatAM se (100)thI paNa ochAM varSanI (manuSyanI) AyuSya sthitimAM (paNa) duSTa buddhivALA puruSa viSayamArgamAM phasAI jAya che. (14) jema traNe vANiyAo mULa (mUDI) grahaNa karIne (kamAvA arthe) nIkaLelA, tyAM temane eka lAbha meLave che, bIje pitAnI mULa mUDI ja pAchI lAve che (15) ane trIjo mUDI gumAvIne Ave che. A te vyavahArika upamA che. paraMtu e ja pramANe dharmamAM paNa jANavuM. nedha : A traNe daSTAMta zAstramAM che. ahIM zlemAM te spaSTa kare che. (16) manuSyatva pragaTAve che te mULa mUDIne AbAda rAkhe che, (manuSyane deha maLe te mULa mUDI ja che.) devagati pAme che te lAbha meLave che paNa je cho naraka ane tiryaMca (pazuyoni) bhava pAme che te to kharekhara mUDIne paNa gumAve che. dhaH jeo satkarmathI devagati pAme che te manuSyabhavathI kaMIka vadhu meLave che ane duSkarma kare che te adhogati pAme che. (17) bAlakanI (mUDhajIvanI Apatti ane vadhu jenA garbhamAM che tevI be prakAranI gati (upara kahI gayA te) thAya che. Asaktine vaza thayele te zaTha devatva ane manuSyatva bane hArI jAya che. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ elaka . (18) te eka vAra viSayothI jitAya, (viSayAsakta thayo) ke tenA vaDe tenI be prakAre durgati thAya che. tyAMthI ghaNu lAMbA kALa sudhI paNa nIkaLavuM tene pachI durlabha thaI paDe che. ' nedha : vikAsa e durlabha che paNa patana te sulabha che. eka vAra patana thayuM ke ucca bhUmikAthI TheTha nIce paDI javAya che. A (19) A pramANe vicArIne tathA bAla (ajJAnI) ane paMDitanI tulanA karIne je pitAnI mUDIne paNa kAyama rAkhe che te manuSyanine pAme che, (20) AvI bhinnabhinna prakAranI zikSAo dvArA je puruSa gRhasthAzramamAM rahIne paNa je sadAcArI rahe che te avazya saumya evI manuSya yonine pAme che. kAraNa ke kharekhara prANIo kamanuM phaLa acUka bhogavanArAM hoya che. nedha : karmavAta ja jIvonI ucca ke nIca gati thatI hoya che. (21) jeonI vipula zikSA che. (mahAjJAnI che teo pitAnI mUDIne oLaMgI jaI (manuSya dharmathI AgaLa vadhI), zIlavAna ane vizeSa sadAcArI thaI ane adIna (tejasvI) banI devapaNane pAme che. nedha : manuSya manuSyadharma sAcavo te te sAmAnya kartavya che. tyAM sudhI te pitAnI mUDI ja jALavI gaNAya. paraMtu manuSyadharma karatAM AgaLa vadhe arthAta, vizvadharmamAM praveze tyAre ja vizeSatA gaNAya. . (22) e prakAre bhikSu adInatA ane anAsaktine jANune (vicArIne) zA mATe AvuM na jIte (pAme) ! ane chatIne zAMtinuM saMvedana (anubhava) zA mATe ne kare ? noMdha : uparanI suMdara gAthAne sAdhaka thaI zA mATe na ArAdhe ? (23) dAbhaDAnI Toca para raheluM jaLabiMdu samudranI sAthe zI rIte sarakhAvAya ? te ja rIte devonA bhoga AgaLa manuSyanA bhogonuM paNa samajI levuM ghaTe. (24) je A dAbhaDAnI TocanA jaLabiMdu jevA caMcaLa kAmago che to kSINa thatA TUMkA AyuSya kALamAM zA mATe (kyA hetune laIne) kalyANa mArgane na jA ? (25) ahIM kAmothI anivRtta (kAmAsakta) thayelAno svArtha (Atmonnati) haNAya. che ane te puruSa nyAya (mokSa) mAgane sAMbhaLyA chatAM tyAMthI patita thAya che. u. 3 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A * uttarAcIna sura noMdhaH kAma e badhA rogonuM ane ApattionuM mULa che. ethI sAvadha rahevuM. (26) "kAmabhogothI nivRtta thayelAnI Atmonnati haNAtI nathI, balake apavitra dehane tyAgI te deva svarUpa bane che. e pramANe meM sAMbhaLyuM che." (27) te jIva; jyAM Rddhi, kIti, kAti, AyuSya tathA uttama sukha hoya che tyAM suMdara manuSyonA vAtAvaraNamAM jaI utpanna thAya che. - have tAravaNI kare che : (28) bALakanuM bAla juo ke je dhamane choDI, adharma aMgIkAra karIne ' arthAta adhamI banIne narakamAM utpanna thAya che. (29) have satyadharmane anusaranArA dhIrapuruSanuM dhIrapaNuM juo ke je dharmiSTha thaI, adharmathI dUra rahIne devagatimAM utpanna thAya che. (30) paMDitamuni A pramANe bAlabhAva tathA abAlabhAvanI tulanA karIne bAla bhAvane tyAgI abAlabhAvane seve. noMdha : bAla zabda kevaLa ajJAnatA ke mUrkhatA sUcaka ja nathI. balake bAla zabda anAcAranuM paNa sUcana kare che. e pramANe kahuM chuM. ema elaka saMbaMdhInuM sAtamuM adhyayana samApta thayuM. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana : AThamuM kApilika kapilamuninuM adhyayana mana e ja baMdhana ane mokSanuM kAraNa che. manane duSTavega baMdhana kare che ane mananI nirmaLatA mumukSutA jagADe che. cittanuM aniyaMtritapaNuM kayAM sudhI ghasaDI jAya che! ane aMtarAtmAne eka ja avAja lakSya ApavAthI kevI rIte adhaHpatanamAMthI bacAvI le che ? "kapila munIzvara ke je Akhare anaMta sukha pAmI mukta thayA che tenA pUrva jIvanamAMthI teno mUrtimAna bedhapATha ahIM maLI zake che. kapila kauzAMbI nagarImAM vaselA eka uttama evA brAhmaNa kuLamAM janmyA hatA. yuvAna vayamAM mAtAnI AjJAthI zrAvastI nagarImAM AvI eka diggaja paMDitane tyAM vidyAdhyayana mATe lAgI paDyA hatA. yauvana vaya eka prakArane naze che. e nazAne vaza thaI keka yuvAno mArgane bhUlI jAya che. kapila pitAne mArga cUkyA. viSayanI prabaLa vAsanA jAgI. viSayanI AsaktithI strIsaMgane nAda lAgyo. strIsaMganI tIvratara' lAlasAe pAtra kupAtrane pArakhavA na dIdhuM. ane e kRtrima sanehanA garbhamAM rahelI viSayanA jherI vAsanAne poSanAra tevuM ja eka samAna pAtra zodhI lIdhuM ane saMsAra vilAsI jIvone sarvottama lAgatA evA kAmabhogane bhogavavA lAgyA. vAraMvAra bhegavavA chatAM tene je karasanI pipAsA che te sAMpaDatI nathI. ane tema tema ajJAnatAthI vivaza thaI adhaHpatananI khADamAM nIce ne nIca te ghasaDAtA jAya che. ekadA lakSamI ane sAdhanAthI hIna ane dIna banelA te patnInI preraNAthI mahArAjanA darabAramAM (pratidina prAta:kAlamAM prathama Ava Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyayana agara nArane senA mahero ApavAnuM vrata che) javA rAtrinA chelalA prahare nIkaLe che. tyAM cAra dhArI rAjapura vaDe pakaDAya che. tyAMthI mahA-- sajAnI anukaMpA vaDe chUTe thAya che ane mahArAjA tenA para prasana. thaI IcchA mujaba varadAna mAgavAnuM kahe che. - kapila vicAramAM paDe che: "A mAguM te mAguM tenI lAlasA. eTalethI tRpta thatI nathI. Akhare AkhuM rAjya mAgavA tenuM mana. lalacAya che. ane evuM te vacana bahAra kADhavA jAya che te ja kSaNe. acAnaka aMtaHkaraNane avAja Ave che ke rAjya meLavyA pachI paNa tRpti kayAM hatI? kapilanuM hadaya sphaTika jevuM nirmaLa hatuM. tethI ekAeka kapilano vicAraga vaLI jAya che. bhegamAM kyAMya tRpti ja nathI.. lAlasAnA pariNAme be mAsA (suvarNane siko) mATe Avelo huM rAjya mAgavA tatpara thayA chatAM temAM paNa tRpti kayAM? Akhare e pUrvAgIzvaranA pUrva saMskAro jAgRta thaI gayA. sAcA sukhano mArga samajAye. ane te ja vakhate teNe sau kaMI bahAranI gaNAtI milakatane meha kSaNavAramAM tyAgI dIdho. be mAsAnI. paNa jarUra tane lAgI nahi. mahArAjA ane saune vismita karI mUkayA. ane potAnA aMtaHkaraNane jAgRta karI dIdhuM. - saMteSa samAna sukha nathI. tRSNa e ja duHkhanI jananI che. tRSNA zamAvavAthI te kapilanAM aneka AvaraNe kSaya thayAM. tenuM aMta:karaNa prakulita banyuM, uttarottara uttama ciMtananA pariNAme AtmadhyAna karatAM karatAM kevalyane pAmyA. ' '(1) anitya, asthira ane duHkhathI bharelA saMsAramAM huM kayuM kAma karuM ' ke jethI durgati na pAmuM. (ke jijJAsue pUchayu) : ", :. 4 : (2) pahelAMnI Asaktine cheDI daIne keI sthaLe rAgabaMdhana na karatAM (mUkI - detAM detAM), viSayathI sAva virakta thAya to doSa ane mahA doSathI paNa - bhikSu mukAI jAya che. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kApilika 37 (3) vaLI sa`pUrNa jJAna ane zanavALA tathA sarva jIvAnu` hita ane kalyANu ciMtavanArA vItamAha munivIra mahAvIra pazu jIvAnI mukti mATe A pramANe kahe che. (4) sarva prakAranI graMthie (Asakti) tathA choDI devAM. sa` kAma samUhane (bhAgAne) jovA lepAtA nathI. kalaha (kalezacitta)ne bhikSue chatAM sAvadha evA sAdhaka (5) paNa bhAgarUpa AmiSa (bhAgya vastu)nA deASAthI kaluSita, hitakArI mAga ane mumukSu buddhithI vimukha eveA khAla, ma Mda ane mUDha jIvAtmA khaLakhAmAM mAkhInI mAphaka (saMsAramAM) baMdhAI jAya che. (6) adhIra (Asakta) puruSothI te! A kAmabhAge kharekhara duHkhe karIne tAya che. sukhethI tyAjya nathI. je sadAcArI sAdhue hAya che te ja dustara evA A sauMsArane tarI jAya che. (7) keTalAka duSTa ane ajJAnI bhikSuke ema kahetA hoya che ke prANIvadha thAya temAM zuM ? Ama kahenArA mRgalA (Asakta) ane madamuddhivALA ajJAnIo, pApI dRSTie vaDe karIne narakamAM jAya che. noMdha: koI khIjAe (anya mANase) prANIonA vadha karI AhAra upannave tA te paNa sAdhujIne akalpya che. (8) "kharekhara prANIvadha karavA te zuM paNa tene anumedana ApatAM paNa kadI sarvAM du:khAthI te jIva chUTI zakatA nathI." je AcAryoe sAcA dharmonI nirUpaNA karI che te badhAe A pramANe pharamAvelu che.. noMdha : kAI paNa mata, vAda ke danamAM ahiM sAta sivAya dhama tAnye nathI. jainadarzana ahiMsAnI khUba gabhIra samAlAcanA kare che. te kahe che ke tamA khIjAne du:kha na de teTalAmAM ja ahiMsA samApta thatI nathI paraMtu kAIpaNa hiMsAnA kAyane uttejanA na maLe tevA viveka rAkhave. te ahiMsA che. (9) je prANAnA atipAta (dhAta) na kare te samiti yukta, ane sajIve nuM rakSaNa karanAra (ahi Msaka) kahevAya che. Ave banavAthI sthaLamAMthI pANInI peThe tenuM pApakama nIkaLI javA mAMDe che. noMdha : jainadarzanamAM pAMca samiti che. temAM AhAra, bhASA zeAdhana, nRvyavasthA tathA pratiSThAna (bhikSAdi vadhe te kevuM sthaLe mUkavI) vidhinA samAveza thAya che. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sutra (10) jagatamAM vyApta thayelA trasa (hAlatA cAlatA) ane sthAvara (sthira rahelA jIvo para mana, vacana ane kAyAthI daMDa na AraMbha. nedhaH sukSma ke dhULa chanI hiMsA, mana, vANuM ke vartanathI na ja karavI. (11) zuddha bhikSAne jANIne temAM ja bhikSu pitAnA AtmAne sthApe. saMyamayAtrA mATe grAsa (kebiyA) pramANe (maryAdApUrvaka) bhikSA kare ane rasamAM Asakta na thAya. (12) bhikSu gRhasthanA vadhelA ThaMDA AhArane, jUnA aDadanA bAkaLA, thUlu, sAtha ke (pulAka) java AdinA bhUkAnuM paNuM bhajana kare che. dhaH mAtra saMyamanA hetuthI ja tenuM zarIra hoya che ane zarIra TakAvavA mATe AhAra levAne heya che. je vidyA dvArA patana thavAne bhaya che te batAve che : (13) jeo lakSaNavidyA (zarIranAM koIpaNa cihnothI prakRti jANI levAnuM zAstra), svapna zAstra ane aMgavidyA (aMga upAMgothI prakRti jANI levAnuM zAstra)no upayoga kare che, te sAdhuo nathI kahevAtA. e pramANe AcAryoe pharamAvyuM che. (14) (saMyama grahaNa karyA pachI) jeo pitAnA jIvanane niyamamAM na rAkhatAM samAdhi yogathI bhraSTa thAya che, teo kAma bhAgomAM Asakta thaIne (kukarmo karI) AsurI dehamAM utpanna thAya che. (15) vaLI tyAMthI (AsurI gatimAMthI) paNa pharIne saMsAra cakramAM khUba aTana: karyA kare che. ane bahu karmanA lepathI lepAyelA teone samyaphatva (sabaMdha). thavuM atyaMta durlabha che. mATe suMdara rAha darzAve che : (16) keI A AkhA lekane (lekasamRddhine) eka ja vyaktine upabhoga athe ApI de chatAM tenAthI paNa te saMtuSTa na thAya. kAraNa ke A AtmA (bahirAtmA- kapAzathI jakaDAyela chava) duHkhe karIne purAya tevo che.. (sadAya asaMtuSTa rahe che.) (17) jema lAbha thatuM jAya tema lobha thAya. lAbhathI lobha vadhatuM jAya che. be mAsA (jUnA vakhatanA sikkAnuM nAma che) mATe kareluM kArya karoDathI paNuM pUruM na thayuM Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 kapilika nedha: jema jema maLatuM jAya che tema tema tRSNa kevI rIte vadhe che tenuM upara ApeluM AbehUba citraNa che. (18) jenuM aneka puruSomAM citta che evI, unA chAtIvALI (stanavALI) ane rAkSasI jevI strIomAM Asakta thavuM nahi ke je puruSane prathama pralezana ApIne pachI tenI sAthe cAkaranA jevuM vatana rAkhe che. dha: vezyA ke halakI vRttinI strIonA saMbaMdhane A leka che. jevI rIte puruSone strIomAM na lebhAguM te ja rIte strIoe puruSomAM paNa na lebhAguM te vAta vivekapUrvaka svIkArI levI ghaTe. ahIM ziSyane saMbodhIne kahevAyeluM hovAthI te kathanamAM te strIonI vAta Ave te svAbhAvika che. paraMtu vAstavika rIte te puruSa che ke strI ho ! viSayanI Ata vAsanA ja adhogati ApanArI che.. (19) gharane tyAgI saMyamI thayele bhikSa strIo para Asakta na thAya. strIsaMgane - tajIne tenAthI dUra ja rahe. ane pitAnA cAritra dharmane suMdara jANIne tyAM ja potAnA cittane sthira kare. (20) e pramANe A dharma, vizuddha mativALA kapilamunie varNavyo che. tene jeo Acaraze te tarI jaze ane tevA puruSoe ja banne leka (A. leka tathA paralaka) ArAdhyA samajavA. nedha : rAga ane lebhanA tyAgathI mana sthira thAya che. cittasamAdhi vinA yoganI sAdhanA nathI. yogasAdhanA e to tyAgInuM parama jIvana che. te sAdhavA mATe kaMcana ane kAminI e bannenAM baMdhana kSaNe kSaNe naDatararUpa che. tene tyAgyAM to che ja paNa tyAgyA chatAM Asakti rahI jAya che. te AsaktithI dUra rahevA satata jAgRta rahevuM e ja saMyamI jIvananuM anivArya gaNatuM kArya che. e pramANe kahuM chuM. ema kapilamuni saMbaMdhInuM AThamuM adhyayana samApta thayuM Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana : navamuM nami pravajyA namirAjarSine tyAga - mithilAnA mahArAjA namirAja dAdhajavaranI dAruNa vedanAthI pIDAtA hatA. te vakhate mahArANIo tathA dAsIo khUba caMdane ghasI rahI hatI. hAthamAM paherelI cUDIo paraspara aphaLAvAthI je avAja utpanna thatA hatA te mahArAjanA karNa para athaDAI vedanAmAM vadhAro karato hovAthI mahArAjAe maMtrIzvarane kahyuM : "A ghoMghATa asahya che. tene baMdha kare." caMdana ghasanArAoe mAtra hastamAM ekeka cUDI saubhAgyaciha. rUpa rAkhI badhuM dUra karyuM ke turata ja avAja baMdha tha. - thoDIvAre namizvare pUchyuM: "kema kArya pUrNa thayuM ? - maMtrI : nA jI. namidhara : "tyAre avAja zAthI baMdha thayo ?" maMtrIe uparanI hakIkata jaNAvI. te ja kSaNe pUrvayoganA hadayamAM Akarimaka asara thaI gaI. teNe vicAryuM ke jyAM be che tyAM ja ghaMghATa che, eka che tyAM zAMti che. Aja gUDha ciMtananA pariNAme nimittathI) pUrvajanmanuM smaraNa thayuM ane zAMtine meLavavA mATe bahAranAM badhAM baMdhane chaDI ekAkI vicaravAnI tIvra jijJAsA jAgI. vyAdhi zAnta thayo ane turata ja e yogI sarpanI kAMcaLI mAphaka rAjapATa ane ramaNIonA bhogavilAsane tajI, tyAgI thayA ane tapazcaryAnA mArge prayANa karyuM. te apUrva tyAgInI kasoTI Idra jevAe karI. te praznottara ane tyAganA mahAvyathI A adhyayana samRddha thayuM che. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namipravajyA (1) devakathI yuta thaIne (UtarIne) manuSyalokamAM utpanna thayele namirAja - (uparanA nimittathI) sehanIya karmanA zAnta thavAthI pUrva janmone saMbhAre che. (2) pUrvajanmane saMbhArIne te bhagavAna namirAja pitAnI meLe baMdha pAmyA. - have putrane rAjyArUDha karIne zreSTha dharma (yogamArga)mAM abhiniSkramaNa kare che (praveze che). (3) uttama aMtaHpuramAM rahyAM rahyAM te nimirAja devaleka jevA (devabha5) UMcA prakAranA bhogone bhogavI, have jJAnI (tenI asAratAne jANanAra) banI badhuM choDI de che. (4) (te) nAnAM zahera tathA prAntathI joDAyelI mithilAnagarI, mahArathIsenA, yuvAna rANIo tathA badhA nokara cAkarene choDIne nIkaLI gayA (ga mAgamAM pravRtta thayAM). ane te bhagavAne ekAntamAM jaI adhiSThAna karyuM. (5) jyAre namirAjA jevA mahAna rAjarSinuM abhiniSkramaNa thayuM ane pravajyA (gRhatyAga) thavA lAgI tyAre mithilAnagarImAM kolAhala (hAhAkAra) thaI rahyo. nedha : mithilA te kALamAM mahAna nagarI hatI. te nagarI nIce aneka prAMta, zahera, nagara ane gAma hatAM evA rAjarSi AvA devagya bhegone bhogavatA hoya tyAM ekAeka tyAga kure e pUrvajanmanuM yogabaLa ja sUcave che. AvI vyaktine sadAcAra, prajAprema, nyAya vagere khUba apUrva hoya ane tethI tenA virahane laIne snehIvane AghAta lAge te svAbhAvika che. (6) uttama pravrayAsthAne virAjelA rAjarSine saMbadhI IdramahArAja brAhmaNarUpe A vacana bolyA : nedha : mirAjarSinI kasoTI mATe AvelA Idra brAhmaNane svAMga so hatA. temaNe je praznamALA pUchI teno ullekha che. . (7) re! Aya ! Aje mithilAnagarImAM kolAhalathI vyApta (hAhAkAramaya) ane bhayaMkara zabda gharaghara tathA mahela mahelamAM zA mATe saMbhaLAya che ? (8) tyArabAda A vAtane sAMbhaLIne hetu ane kAraNathI prerAyelA namirAjarSie devendrane A vacana kahyuM : (9) mithilAmAM ThaMDI chAyAvALuM, manahara, phUla ane pAMdaDAthI bhareluM tema ja haMmezAM bahuM janene bahu guNa karanAruM evuM caityavRkSa che. * (10) re bhAI ! te maneera caityavRkSa (Aje) pracaMDa vAyuthI harAI jatuM hovAthI " "aMzaraNa banI gayelA ane te ja kAraNe du:khita ane vyAdhithI pIDAyelAM evAM A pakSIo AkaMda karI rahyAM che. A ka . : - . WWW.jainelibrary.org Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdayayana sUtra nedha : mithilAnAM nagarajanone pakSIo rUpa ane namirAjane vRkSarUpa batAvyA che. (11) A arthane sAMbhaLIne hetu ane kAraNathI prerAyelA devendra tyArabAda nami rAjarSine saMbaMdhIne A vacana bolyo : (12) he bhagavana ! A agni ane (temAM madada karanAra) vAyu A maMdirane bALI rahyo che. ane tethI tamAru) aMta:pura paNa baLI rahyuM che. tame zA mATe te tarapha jatA nathI ? (13) A arthane sAMbhaLIne hetu ane kAraNathI prerAyelA nAmarAjarSi devendra prati A vacana bolyA : (14) jenuM tyAM (mithilAmAM) kaMIpaNa che ja nahi tevA ame sukhethI rahIe chIe ane sukhe karIne jIvIe chIe. (tethI te brAhmaNa !) mithilA. baLavA chatAM mAruM baLatuM nathI : (15) kAraNa ke strIputra parivArathI mukta thayelA ane saMsAranA vyavahArathI pasa thayelA bhikSune kaMI priya paNa nathI ane kaMI apriya paNa nathI. nedha : jyAM Asakti che tyAM ja TheSa che. TheSa che tyAM apriyatA che. je priyatAne nAza thaye te apriyatA saheje samAI jAya ane e banne virame ke du:khamAtra gayuM. kAraNa ke duHkhanI lAgaNI tevA bhAvane laIne ja thAya che. (16) gRhasthAzramathI para thayelA evA tyAgI ane sarva jajALathI mukta thaI ekAnta (Atma) bhAvane ja anusaranArA bhikSane kharekhara dareka sthaLe bahu AnaMda hoya che. nedha : roga badho hadayamAM che. hRdayazuddhi thaI ne saMtoSa jAgyo ke turata ja kalyANa ane maMgaLanAM dareka sthaLe darzana thavAnAM. (17) A ane sAMbhaLIne hetu ane kAraNathI prerAyele devendra tyArabAda nami rAjaSine uddezIne A pramANe bolyo : (18) he kSatriya ! killo, gaDhane daravAje, khAIo ane seMkaDe subhaTane haNuM nAkhe tevuM yaMtra (tApa jevuM yaMtra) banAvIne pachI jA. dha: tuM tArA kSatriya dharmane pahelAM saMbhALI pachI tyAganA dharmane svIkAra. je pahelA dharmane cUkIza te AgaLa kema vadhI zakIza ? (19) tyArabAda A arthane sAMbhaLIne hetu ane kAraNathI prerAyelA namirAjarSie devendrane A pramANe kahyuM : Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namipravajyA (20-21) zraddhA (satya para aDaga vizvAsa)rUpI nagara, saMvara (saMyama)rUpI" bhAgoLa, kSamArUpI sudaragaDha, traNa gupti (mana, vacana ane kAyAnuM suniyamana)rUpI duHjhagharSa [durjaya zatanI zastra vizeSa), puruSArtharUpI dhanuSya, IryA [vivekapUrvaka gamanaM]rUpI dorI ane dhIrajarUpI bhAthuM banAvIne satya sAthe parimaMthana (satyaciMtana) karavuM joIe. (22) kAraNa ke tapazcaryArUpa bANothI yukta te ja muni karma rUpa bakhtarane bhedI. saMgrAmamAM vijaya pAme che ane bhava (saMsArarUpa baMdhana)thI mukta thAya che. dha : bAhya yuddhone vijya kSaNika heya che. ane pariNAme paritApa ja upajAve che. zatrune pote zatru banI potAnA bIjA aneka zatruonI paraMparA utpanna kare che. AthI tevA yuddhanI paraMparA janmajanma cAlyA kare che. ane tethI yuddhathI virAma maLatuM ja nathI. ane e vAsanAne kAraNe ja aneka janma levA paDe che; mATe bahAranA zatruo jethI utpanna thAya che, te zatruo ke je hRdayamAM bharAI beThA che, tene haNavA mATe prayAsa Adaravo e ja mumukSanuM kartavya che. te saMgrAmamAM kaI kaI jAtanAM zastro joIe tenI bahu UMDI zodha karI uparanAM sAdhana nami bhagavAne varNavyAM che. te yogIno anubhava ApaNuM jIvana. saMgrAmamAM kSaNe kSaNe jarUrI che. A uttarathI vismita thayelo iMdra DIvAra avAka rahyo. (23) A tatvane saMbhALIne vaLI hetu ane kAraNathI prerAyele devendra mirAja rSine A pramANe kahevA lAgyo : (24) he kSatriya ! UMcA prakAranA baMgalAo, meDIvALAM ghare tathA bAlAca pitikAo (kIThAnAM sthAne) karAvI pachI jA. (25) A arthane sAMbhaLIne hetu ane kAraNathI prerAyelA evA namirAjarSi - devendrane A pramANe bolyA : (26) je cAlatAM cAlatAM mArgamAM ghara kare che te kharekhara saMdeha bhareluM che. jyAM jvAne I che tyAM ja zAzvata (nizcita) gharane karavuM joIe. - dha : A lokanuM hArda bahu gaMbhIra che. zAzvatasthAna eTale mukti. mumukSanuM yeya je mAtra mukti ja che te te sthAna meLavyA vinA mArgamAM eTale? ke A saMsAramAM bIjAM gharabAranAM baMdhana zA mATe kare ? (27) A arthane sAMbhaLIne hetu ane kAraNathI prerAyela devendra namirAjarSine. A pramANe bolyo : Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 uttarAdayayana sUra (28) he kSatriya ! mahara, gAMThaDI choDanAra, taskara ane bahAravaTIAone nivA rIne tathA nagaranuM kalyANa karIne pachI jA., | nedha lomahara vagere badhA ceranA vividha prakAre che. (29) A arthane sAMbhaLIne hetu ane kAraNathI prerAyelA namirAjarSie devendrane A pramANe kahyuM : ' (30) ghaNIvAra manuSyo nirarthaka daMDane (hiMsAne) je che. AvA sthaLe guno nahi karanArA vinA vAMke baMdhAI jAya che tyAre gunegAra (ghaNuvAra) chUTI jAya che. noMdha : vizeSa karIne duSTamana ke duSTa vAsanA ja gune karAve che. paraMtu tene kaI daMDa ApatuM nathI. Idri ane zarIra daMDAya che. A nirarthaka daMDa che. duSTa vAsanAone daMDavI e ja sAco daMDa che tene ja daMDavA mATe koziza karavI joIe. (31) A arthane sAMbhaLIne hetu ane kAraNathI prerAyela devendra namirAjarSi prati A pramANe che : (32) he kSatriya ! he narAdhipa ! keTalAka rAjAo ke je tane namyA nathI teone vaza karIne pachI jA. (33) A arthane sAMbhaLIne vaLI hetu ane kAraNathI prerAyelA namirAjarSie devendrane Ama kahyuM : (34) dazalAkha subhaTane dujaya saMgrAmamAM jItavA karatAM eka ja mAtra AtmAne jIta te uttama che ane sAcI jIta che.. neMdha : bahAranA yuddhamAM lAkho subhaTane ekalA hAthe jItanArane paNa jenazAsana vIra nathI gaNAvatuM. kAraNa ke te sAcI jIta nathI, paNa hAra che. je eka pitAnA ja AtmAne jItI le te te sAco vijaya che. (35) AtmA sAthe ja yuddha kare, bahAranA yuddhathI zuM vaLavAnuM che ? zuddha AmAthI duSTaprakRtivALA AtmAne jItIne sukha meLavI zakAya che. dha : viSaya ghaNe vicAraNIya ane gaMbhIra che mATe khUba vicAravuM. (36) pAMca Idriyo, kedha, mAna, mAyA ane lebha tathA dujaya evA AtmAne chato e uttama che, kAraNa ke AtmA cha ke saMva jitAyuM. (37) A arthane sAMbhaLIne hetu ane kAraNathI prerAyelA devendra namirAjarSine Ama kahyuM : Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namipravajyA (38) he kSatriya ! moTA moTA yajJa karIne, tApasa, zramaNa ane brAhmaNone jamA. DIne, dAna karIne, bhogavIne tathA yajana karIne pachI ja jA. noMdha : te kALamAM kSatriyone yajJa karAvavA mATe brAhmaNo preraNuM karatA ane pitAne jamADavAmAM ja dhama batAvatA hatA. gRhasthAzramanA dharma karatAM A dharma viziSTa gaNato hate. tethI kSatriya karma batAvI ahIM dhama dizAnuM sUcana karyuM che. (39) A arthane sAMbhaLIne hetu ane kAraNathI prerAyelA namirAjarSie devendrane A pramANe kahyuM : (40) je prati mAse (ekeka mahine) daza daza lAkha gAye dAnamAM Ape tenA karatAM kaMIpaNa nahi ApanArane saMyama (ja mAtra avazya uttama che) vadhI jAya che. nedha : aparigrahavRtti e ja uttama dharma che. eka saMyamI mANasa avyakta rIte seMkaDone pipI zake che. asaMyamI banI kaMI dAna karavuM te karatAM saMyama pALa vadhu yogya che. A leka khUba ja UMDANathI vicAratAM ApaNI AjanI jIvanadazAnI viTaMbanA maTI jaI UjaLo mArga maLI Ave che. (41) A arthane sAMbhaLIne hetu ane kAraNathI prerAyelo devendra namirAjarSine vaLI A pramANe kahevA lAgyo : (42) (gRhasthAzrama kaThaNa che mATe ja) A kaThaNa Azramane cheDIne tuM bIjA Azrama (tyAgAzrama)ne Icchate lAge che. te manuSyanA pAlaka mahArAja ! ahIM ja (gRhasthAzramamAM ja) pauSadharakta thA. nedha : gRhasthAzramamAM paNa kayAM dharmaniyama nathI thatAM ? mATe gRhasthAzramamAM rahI pauSadha (upavAsa karI kevaLa AtmaciMtanamAM ahorAtri gujAravI) kriyAmAM mazagUla bane. zA mATe tyAgAzramane grahaNa kare che ? . ! (43) A arthane sAMbhaLIne hetu ane kAraNathI prerAyelA namirAjarSie devendrane. Ama kahyuM : (44) prati mAse je bAlajane kuza (dAbhaDA)nA agra bhAga jeTalA bhajanathI calAve (arthAta teTale paNa bhagI bane te) te paNa sAcA dharmanI soLamI kaLAne lAyaka thato nathI. neMdha : gRhasthAzramane dhama, tyAgAzramanI yogyatA na hoya tene mATe yogya ja che. paraMtu sAco tyAga heya te te (gRhasthAzramane) dharma tenA AgaLa nyUna ja che. A vAtane ApaNe anubhavathI paNuM kyAM nathI joI zakatA ? (45) A tatvane sAMbhaLIne hetu ane kAraNuthI prerAyelA devendra namirAjarSine - vaLI bIjI rIte A pramANe kahyuM : Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyayana sutra - (46) he kSatriya! sonuM, rUpuM, maNi, tIo, kAMsu, vastro, vAhane ane bhaMDAra vagere vadhArIne jA. (47) A arthane avadhArIne hetu ane kAraNathI prerAyelA namirAjarSie devendrane A pramANe kahyuM : (48) kalAsaparvata jevaDA, sonA ane rUpAnA asaMkhya parvato kadAca ApavAmAM Ave to te paNa) eka lebhIne mATe pUratA nathI. kAraNa ke IcchAo kharekhara AkAza jevI anaMta che. (AzAne pAra pamAto ja nathI. eka purANuM na purANuM ke bIjI aneka jAge che. noMdha : tRSNanI khADa ja evI vicitra che ke jema jema temAM bharatI - thAya tema te khADa UMDI ne UDI jAya. tRNuM AvI ke pAsenAM sAdhane apUrNa dekhAya. saMteSa AvyuM ke dekhItuM du:kha bhAgyuM eTale sAdhane badhAM sukhada svayaM banI rahe. (49) AkhI pRthvI, zAlInA cekhA, java, (pRthvImAM rahelAM sarva dhAnyo) pazuo ane sonuM A badhuM eka (asaMtuSTa manuSya)ne mATe paNa pUratuM nathI. ema jANIne tapazcaryA AdaravI. noMdha : tapazcaryA eTale AzAne nirodha. AzAne rekI eTale jagata - jItyA. AzAdhArI te AkhuM jagata che. e AzAmaya pravRtti te ja saMsAra che. ane AzA virahita pravRtti e ja nivRtti che. (50) A arthane sAMbhaLIne hetu ane kAraNathI prerAyelA devendra namirAjarSine A pramANe kahyuM : (51) he pRthvIpati ! adbhuta evA (maLelA) bhogene tuM taje che ane nahi maLelA evA kAmone Icche che. kharekhara tuM saMkalpathI haNAya che. (52) A vAtane sAMbhaLIne hetu ane kAraNathI prerAyelA namirAjarSi devendrane uddezI Ama belyA. (53) kAmaga zalya che. kAmago viSa (jhera) che. kAmabhoge kALA nAga jevA che. kAmane prArthanA karatAM karatAM cha bicArA kAmane pAmyA vinA ja dugatimAM cAlyA jAya che. nedha : saMsArane Asakta koIpaNa evo prANuM nathI ke jenI AzA maratI vakhate bhogothI dUra thatAM thatAM pUrNa thaI zakI heya. AzA ke vAsanA e e ja janmanI dAtA che. cAra kaSAyanAM pariNAma darzAve che. (54) dhathI adhogatimAM javAya che. mAnathI adhamagati thAya che. mAyA (kapaTa)thI Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nazcimajyA sagati maLatI nathI. paNa lebhathI te A loka ane paraloka baneno bhaya rahe che. nedha : zAstrakAroe cAre kaSAnuM pariNAma bahu duHkhakara batAvyuM che. paraMtu temAM paNa lAbha to ghaNo ja hAnirtA che. lebInuM vartamAna jIvana paNa apakIrtivALuM hoya che. ane te pApane saMcaya paNa khUba karatA hoya che. AthI ja "lebhane sarva vinAzaka kahyo che." (55) te ja TANe brAhmaNanuM rUpa cheDI daIne ane IdranuM rUpa dhAraNa karIne AvA prakAranI madhuravANuothI stuti karato chate Idra vaMdana kare che. ane kahe che : (56) aho ! tame koine jItI lIdho che. mAnane (abhimAnane dUra karyuM che. mAyAne haThAvI che ane lebhane saMpUrNa vaza karyo che. (57) vAha ! he sAdhujI ! zuM tamAruM saraLapaNuM! zuM tamArI kamaLatA ! kevI tamArI anupama sahanazIlatA ! zuM tamAruM tapa ! ane zI tamArI nirAsakti ! (58) he bhagavana ! ahIM paNa Apa uttama che, pachI paNa uttama thavAnA. sarvazreSTha sthAna evI muktine tame niSkAmI thaIne avazya pAmavAnA. (59) Indradeva e pramANe uttama zraddhApUrvaka namirAjarSinI stuti karatA ane pradakSiNA karatA karatA vAraMvAra laLI laLI vaMdana kare che. (60) tyArabAda cakra tathA aMkuza ItyAdi lakSaNethI aMkita thayelAM munIzvaranAM caraNone pUchane lalita ane capala kuMDala tathA mukuTane dhAraNa karanAra Indra rAja AkAzamAM aMtardhAna thayA. (61) videhane rAjavI nami muni ke je gharabAra tajIne zramaNa bhAvamAM barAbara sthira rahela che te sAkSAt Indra dvArA prerAIne potAnA AtmAne vizeSa namra banAve che. (62) A pramANe vizeSa zANuM ane buddhimAna sAdhake svayaM bodha pAmIne jema nami rAjarSi thayA tema bhegothI nivRtta thAya che. nedha : bhogone tyAga e ja tyAga. Asaktine tyAga e ja tyAga. kaSAyono tyAga e ja tyAga. sAcA tyAga vinA AnaMda kyAM che ? ema kahuM chuM. e pramANe nami pravajyA nAmanuM navamuM adhyayana samApta thayuM. Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana : dasamu dhumapatraka vRkSanu pAMdaDuM vRkSanuM pAMdaDu kharI jAya che, tema zarIra jINu thaI kharI jAya che. manuSyadehanuM paNu tema ja samajavuM. anaMta sa MsAramAM kramapUrvaka unnatikrame mAnavadeha maLe che. te mAnava deha pAmyA pachI paNu sudara sAdhane, A bhUmi ane sAcA dhama' paNa aneka sakaTo pachI ja prApta thAya che. bhegA seAgavavAnI atRptavRtti teA hRreka janmatA, te te janmayAgya zarIra dvArA ApaNane rahyA ja kare che. mATe alpakALamAM alpa prayatna sAdhya sadharma zA mATe na ArAdhIe ? pramAda e rAga che, pramAda e ja duHkha che. pramAdane paraharI puruSArtha karavA te ja amRta che, te ja sukha che. gautamane uddezIne bhagavAna olyA : (1) pILuM jINu` pAMdaDu... jema rAtrinA samUho pasAra thaye (kALa pUro thaI gayA pachI) paDI jAya che. tema manuSyAnuM jIvita paNu AyuSya pUrNa thayethI paDI jAya che. mATe he gautama! samaya mAtrane pramAda na kara. (ra) dAbhaDAnA agra bhAga para avalakhIne raheluM jhAkaLanu bindu jema gheADIvAra ja rahI zake che te ja prakAre manuSyeAnA jIvananuM samajI he gautama ! samaya mAtraneAM pramAda na kare.. noMdha : A asAratA sUcavIne kahevA mAMge che ke apramatta thavuM (3) vaLI bahu vidhnAthI bharapUra ane jhaDapathI cAlyA jatA (nAzava'ta) AyuSyavALA jIvataramAM pUrve karelA duSkarmone jaladI dura kera. he gautama! emAM samayane paNa pramAda na kara. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamapatraka (4) badhA jIvone kharekhara lAMbA kALe paNa dukhe karIne maLI zake tevo A manuSyabhava che. kAraNa ke karmonA vipAke (pariNAme gADha hoya che. (paripakava. hoya che, mATe he gautama ! samayane paNa pramAda na kara. . dha : gADha eTale bhagavyA vinA na chUTe tevAM ghaTa hoya che. manuSyajIvana pAmavA pahelAM kamathI je sthitimAM vikAsa thAya che te ane tyAMnuM kALapramANu batAve che. (15) pRthvIkAya (pRthvIrUpa)mAM gayela chava utkRSTa (vadhumAM vadhu pRthvInA bhaMva kare to) asaMkhyAta (kALa pramANu) varSo sudhI rahe che. mATe he gautama! samaya mAtrano prasAda na kara. nedha : je vikAsabhUmi rUpa naradehamAM kartavya cUkyo to nIce javuM paDe che ke jyAM ghaNo kALa avyakta sthitimAM ja rahevAnuM hoya che. (6) kadAca jaLakAyamAM (jaLanimAM) jAya te tyAM paNa utkRSTa rIte vAraMvAra te ja nimAM utpanna thaI asaMkhyAta kALapramANa sudhI rahevuM paDe che. mATe he gautama! samaya mAtrane pramAda na kara. nedha : pramAda eTale AtmakhalanA ane AmakhalanA e ja patana. ApaNI saunI pratyeka IcchA vikAsa athe ja hoya che. AtmavikAsa mATe ja ApaNe mAnavadeha meLavI gaurava laI rahyA chIe. ApaNe prayatna e vikAsa arthe ja che. tethI AmavikAsamAM jAgarUka rahevuM ke sAvadhAna thavuM te ja ApaNuM dhyeya hovuM joIe ane tenuM ja nAma apramattatA che. jenadarzana AtmakhalanAne pAMca prakAramAM vibhakta kare che. (1) mada (sAdhane meLavI abhimAna-ahaMkAra rAkhavo) (2) viSaya (IdrinA kAmagomAM) Asakta rahevuM (3) koi, kapaTa, rAga ane dveSa karyA karavAM (4) nindA (5) vikathA (A payoga rahita kathA) pralApa karyo karavA. A ja pAMca pramAda jherarUpa che ane adhogatimAM laI janAra lUMTAruo che. tethI pAMca kerethI alaga rahI puruSArtha karavo, te ja apramattatA che. te ja amRta che. (7) agnikAyamAM jAya to paNa utkRSTa AyuSya asaMkhyAta kALa sudhI bhagave che. mATe he gautama saMsaya mAtranI mAdaka 1 kapa u. 4 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana stra (8) vAyukAyamAM gayelA jIva utkRSTa AyuSya asaMkhyAta kALa sudhI bhAgave che. mATe he gautama! samaya mAtranA pramAda na kara. (9) vanaspatikAyamAM gayelA jIva utkRSTa AyuSya anaMtakALa sudhI ane duHkhe karIne aMta Ave tevI rIte bhAgaLyA kare che. mATe huM gautama ! samaya mAtranA prasAda na kara. 9 nAMdha : pRthvI, jaLa, agni, vAyu ane vanaspatimAM paNa chavA hoya che ema have te vaijJAnika zAdha jagajAhera thaI che. te sthitimAM je cetana rahe che temane sthUla mAnasa ke buddhivikAsa hetA ja nathI, ane tevI sthitimAM rahIne je vikAsa thAya che, te (avyakta) parAdhIna heAya che. A badhuM jaNAvIne zAstrakAra e kahevA mAge che ke manuSyadeha e ja puruSA nuM paramasthAna che mATe tyAM pramAda karavA e te! na pUrI zakAya tevI kheATa che. (10) e I Mdriya (zarIra ane jIbhavALA) kAmamAM gayelA jIva vadhu rahe te| saMkhyAta kALa pramANu sudhI rahe che. mATe he gautama samaya mAtrane pramAda na kara. nAMdha : kALanuM bhinnabhinna pramANa bhinna bhinna ThANAMgAdi zAstromAM che. gaNitazAstra parA sudhInI saMkhyAne saMkhyAta kALa mAne che. paNa jainazAstra te tethI paNa AgaLa eTale ekama, dazaka, so ema uttarAttara aThThAvIsa rakama sudhI sa`khyAtakALa mAnyA che. asaMkhyAtakALa saMbaMdhI eTale ke jenI saMkhyA na gaNAya kALa asaMkhyAta ema batAvyu nathI. balke asa`khyAta mATe paNa cokkasa pramANa che. ane te bannethI AgaLanI sakhyA ke jenA manuSya buddhithI karA nirNuya na thaI zake tene anaMtakALa kyo che. (11) traNa IMIMdriya (zarIra, jIbha tathA nAka)vALA zarIramAM gayelA jIva utkRSTakALa rahe te sa`khyAtakALa sudhI rahe che. mATe he gautama ! samaya mAtrane pramAda na kara. (12) cAra iMdriya (zarIra, jIbha, nAka ane AMkha)vALA zarIramAM gayelA jIva utkRSTakALa rahe te saMkhyAtakALa sudhI rahe che. mATe he gautama ! samaya mAtrane pramAda na kara. (13) pAMca I driya (zarIra, jIbha, nAka, AMkha ane kAna) kAyAmAM gayelA jIva utkRSTa rIte pharIpharI sAta ke ATha janmA grahaNa karI zake che. mATe huM gautama ! samaya mAtranA pramAda na kara. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kumapatraka (14) temAM paNa deva ke narakagatimAM gayelA jIva te mAtra eka ja vAra saMlaga rIte bhava grahaNa karI zake che. mATe he gautama ! samaya mAtrano prasAda ne kara nedha : deva ane naraka bane gatine aupapAtika kahe che. kAraNa ke tyAM javA svayaM (vinA enie) utpanna thAya che. tenAM zarIra paNa judA prakAranAM hoya che. tethI mAnava ke pazunA zarIranI mAphaka AyuSya pUrNa thayA pahelAM keI zastrothI -nAza pAmato nathI. deva ke naraka yonine jIva ekavAra tyAM jaI Avyo hoya te pharIne bIjI koI gatimAM gayA bAda ja deva ke narakagatimAM jaI zake. AvI karmAnusAra tyAMnI sthAna ghaTanA zAstrakAroe kapelI che. (15) zubha (sArAM) ane azubha (kharAba) karmone laIne bahu pramAdavALe jIva A pramANe (uparanA kamathI) A bhavarUpa saMsAracakramAM bhamyA kare che. mATe he gautama ! samaya mAtrane pramAda na kara. nedha : ahIM sudhI adhogatimAMthI Urdhvagati ane avikasita jIvanamAMthI vikasita jIvana sudhIne saMpUrNa krama batAvI dIdhuM che. A kramamAM sAmAnya rIte zAstrokta badhI ukramaNa bhUmikAone samAveza thaI gayo che. (16) manuSyabhava pAmIne paNa ghaNuM ja cAra ane pleccha bhUmimAM utpanna thAya che tethI AyabhAva (AryabhUminuM vAtAvaraNu) pAmavo te paNa durlabha che. mATe samaya mAtrane pramAda na kara. dha: Aryadharmane artha sAce dharma ke jemAM ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya ane tyAga e pAMca aMgeno samAveza thAya che. manuSya zarIra pAmyA chatAM ghaNuM jIvo manuSya zarIre pazu ke pizAca jevA hoya che. (17) A dehane pAmIne paNa akhaMDa paMcendripaNuM (badhI Idriya akhaMDa hoya tevI sthiti) kharekhara vizeSa durlabha che. kAraNa ke (ghaNe sthaLe) IdriyenI vikaLatA (apUrNa Idri) dekhAya che. he gautama ! samayano paNa pramAda na kara. dhaH Idriya ane zarIra e badhAM sAdhane che. je sAdhane suMdara na hoya paNa puruSArthamAM phera paDe che. (18) chatra saMpUrNa paMcendriyapaNuM (saMpUrNa sAdhano) paNa meLavI zake che chatAM kharekhara sAcA dharmanuM zravaNa ati durlabha che. kAraNa ke kutIrNa (adhamI ne sevanAra samUha thaze dekhAya che. mATe tene te ucca sAdhane maLyAM che to) he gautama! samaya mAtrane pramAda kara. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyayana a* (19) uttama zravaNuM (satasaMga-sadharma) pAmIne paNa (satya para) yathArtha zraddhA thavI bahu durlabha che. kAraNa ke avidyAne sevanAra (ajJAnI) samUha saMsAramAM bahu dekhAya che. mATe he gautama! samayane paNa pramAda na kara. (20) sadharma para vizvAsa karanArane paNa sAcAdharmane kAyAthI sparza kare te pramANe vartana karavuM). te ati durlabha che. kAraNa ke kAjabhogomAM AsajI thayelA jevo saMsAramAM bahu dekhAya che. mATe he gautama! samaya mAtrane pramAda na kara. - kAmAge je dvArA gavAya che tenI vakhata jatAM zI sthiti thAya che ? te spaSTa batAve che. (21) tAruM zarIra jINuM thavA lAgyuM che. tArA keza ta thavA lAgyA che. tArA kAnonI zakti kSINa thavA lAgI che. he gautama! samaya mAtrano pramAda na kara. (22) tAruM zarIra jIrNa thavA lAgyuM che. tArA keza veta thavA lAgyA che. tArI AMkhanuM baLa haNAI rahyuM che. he gautama ! samaya mAtra pramAda na kara. (23) tAruM zarIra jIrNa thavA lAgyuM che. tArA keza ta thavA lAgyA che. tAruM nAsikAbaLa hIna thayuM che. he gautama! samaya mAtrane pramAda na kara. '(24) tAruM zarIra jINuM thavA lAgyuM che. tArA keza phikA paDavA lAgyA che. tArI jIbhanI zakti harAI gaI che. he gautama! samaya mAtrane pramAda na kara. (25) tAruM zarIra karNa thavA lAgyuM che. tArA keza phIkA paDI gayA che. tArI sparzendriyanI zakti kSINa thavA lAgI che. mATe he gautama ! samaya mAtrane paNuM pramAda na kara. (26) tAruM zarIra karNa thayuM che. tArA keza phIkA paDI gayA che. tAruM sarvabaLa. - harAI rahyuM che. mATe have tuM samaya mAtrane pramAda na kara. nedha: A kathana bhagavAne gautamaneudezI ApaNe saune pharamAvyuM che. eTale ApaNe ApaNuM jIvanamAM utAravuM e ja uttama che. ApaNAmAMnA keI taruNa, keI yuvAna ane koI vRddha paNa thayA haze, kaI uparanI sthiti anubhavatA haze aine koI have anubhavavAnA haze. paraMtu saunI A ja sthiti vahelI moDI thatI. rahe che. uparanA slemAM cAlu vartamAnakALanA prayogo hovA chatAM saMskRta vyAkaraNa pramANe adyatana, pUrNa vartamAnakALamAM bhASAMtara teTalA mATe mUkyuM che ke te ja saMgata lAge che. . . . . . . . . : Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ humapatraka kadAca jINuM zarIra na hoya tene zAno bhaya che ke te pramAdamAM na paDe? (27) (padArtho) pratye aruci, gaDagumaDanAM darda, visUcikA (kolerA) vagere judI judI jAtanA rogo tane sparza kare, jenAthI zarIra kaSTa pAme ane kadAca nAza paNa pAmI jAya, mATe he gautama! samaya mAtrane pramAda na kara. neMdha : AkhuM zarIra rogonuM sthAna che. jema jema nimitta maLe tema tema tene prAdurbhAva thAya che. rego bALapaNa, yuvAnI ke vRddhAvasthA e badhAmAM lAgu ja che. jarA paNa zarIra saudarya ke sAdhanamAM Asakta na thatAM AtmasvarUpa vicaravuM. (28) zaradaRtunuM khIleluM kamaLa, jema pANIthI utpanna thavA chatAM nirALuM rahe che tema tuM tArI AsaktithI alaga thA. ane sarva vastunA mehathI rahita thaI he gautama ! samaya mAtrane paNa pramAda na kara. , (29) dhana ane bhAryA (patnI)ne cheDIne te sAdhutAne AdarI che. mATe te vaselA (bhego)nuM pharIthI pAna na kara. he gautama! samaya mAtrane (saMyama mArgamAM) pramAda na kara. nedhaH che DelAne eka yA bIje rUpe yAda karavuM ke tenA saMka9pa karavA te paNa pApa che. mATe tyAgIoe kevaLa apramattapaNe AtmaciMtanamAM ja masta rahevuM. (30) tema ja mitrajane, bhAIo ane vipula dhanasaMpattinA saMcayane (svecchAthI) cheDI daIne have bIjI vAra tenI gANuM (IcchA) na kara. he gautama ! samaya mAtra paNa gaphalata na kara. 31mA lokanAM be caraNomAM bhagavAne gautamane saMyamamAM sthira karavA mATe bhaviSyamAM paNa uttama puruSe kayuM AzvAsana laIne saMyama mArgamAM sthira thaze te batAvyuM che. (31) Aje tIrthakara pote (A kSetramAM vidyamAna nathI paNa aneka mahApuruSoe anubhavele teono mokSadarzaka mAge to kharekhara dekhAya che. (A pramANe bhaviSyamAM dhamIjano AzvAsana laI saMyamamAM sthira thaze.) te hamaNuM (mArI hAjarImAM) he gautama! A nyAya yukta mArgamAM zA mATe pramAda kare che ? samaya mAtrane pramAdane kara. noMdha: gautamane saMbadhI bhagavAne batAvyuM che ke vartamAna kALe ja saue kArya parAyaNa thavuM. (32) he gItama ! kAMTAvALA mAga (saMsAra)thI dUra thaIne mahA dhorImArga (jinamArgamAM tuM Avyo che. mATe te mArga para najara rAkha. samaya mAtrane pramAda na kara. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyayana satra nodha: saMyama jevA amRtane pAmIne viSayonA jhera kene game ? eka vAra khADAmAMthI UgaryA pachI temAM paDavAnuM mana kone thAya? (33) UlaTA mArge caDI jaIne nibaLa bhAravAhaka (beje vahana karanAra) pachI. khUba khUba pIDAya che. mATe he gautama ! tuM mAgane na bhUla. samaya mAtrane pramAda na kara, (34) he gautama ! moTA samudrane kharekhara have tuM lagabhaga tarI gayo. have vaLI kAMThA sudhI AvI kema Ubho rahyo che ? A pAra AvavA mATe zIvratA. kara. samayane paNa pramAda have na kara. naMdha: jIvananA chelA kALamAM have moha ze ? (35) (saMyamamAM ke sthira rahevAthI) he gautama ! akalevara (ajanmA) zreNIne ava-- laMbI have tuM siddhalakane pAmIza. (jyAM gayA pachI pharIthI saMsAramAM AvavuM paDatuM ja nathI. te sthAna sukhakArI, kalyANakArI ane zreSThatara che. tyAM javA mATe samaya mAtrano pramAda na kara. (36) he gautama! gAma ke nagaramAM jatAM paNa saMyamI, jJAnI ane nirAsakta thaI vicara. zAntimArga (AtmazAnti)mAM vRddhi kara, samaya mAtrane paNa pramAda na kara. (37) AvI rIte artha ane padothI zobhatuM ane sabhAvanAthI kahevAyeluM bhagavAnanuM kathana sAMbhaLyA pachI gautama, rAga ane dveSa bane chedIne siddha gatimAM gayA. noMdha : gautama jyAre saMyamamAM asthiracitta thayA hatA te samaye bhagavAne A pramANe pharamAveluM. A upadeza gautama mahArAjanA jIvanamAM vaNAI javAthI. teoe aMtima dhyeya prApta karyuM ane zAzvata sukha pAmyA. ApaNe gAyama ApaNuM mana che. aMtarAtmAnI kRpA ApaNuM para jIvananA ghaNA prasaMge thatI rahe che. je te avAjane sAMbhaLI jIvanamAM AcarI mUkIye to. ApaNe paNa beDo pAra thaI jAya. manuSya jIvananI ekeka kSaNa amUlya ratana samAna che. amRta samAna che. ApaNe je bhUmikA para chIe te dharma para sthira rahI apramatta rIte AgaLa vadhIe to. A jIvanayAtrA saphaLa thaI jAya. pharI pharI A samya ane A sAdhanA sAMpaDavAnAM nathI. mATe maLelA sadupayoga karavo ane kSaNe kSaNe sAvadha rahevuM. e pramANe kahuM chuM. ema kumapatraka nAmanuM dazamuM adhyayana samApta thayuM. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana : agiyAramuM ba huzrata pUjaya jJAna eTale AtmaprakAza. A prakAza dareka AtmAmAM bharyo che. mAtra tenAM AvaraNe nIkaLI javAM joIe ane ghaTanAM dvAra UghaDI javAM joI e. zAno abhyAsa zodha mATe che ema jANI taravajJa puru zAstrone bhaNyA pachI bhUlI jAya che. ahaMkAra e jJAnanI argalA che. ahaMkAra gayo ke prajAne khulya samaja. jJAnInI parIkSA zIla (AcAra vicAra)thI thAya che. zAstrothI nahi ! bhagavAna bolyA : (1) saMyoga (AsaktithI) vizeSa karIne mukAyelA ane gRhatyAgI bhikSunA AcArane kamapUrvaka prakaTa karIza. mane sAMbhaLe. (2) je vairAgI banIne mAnI, lebhI, asaMyamI ane vAraMvAra vivAda karanAra hoya che, te avinIta ane abahuzrutI (ajJAnI) kahevAya che. (3) je pAMca sthAnethI zikSA (jJAna) nathI maLI zakatI te pAMca sthAne A. pramANe che: mAna, krodha, pramAda, roga ane Alasya (ALasa). (4.5) vAraMvAra (1) hAsya kIDA na karanAra, (2) sadA IndriyonuM damana karanAra, (3) marma (keInAM chidro)ne ughADAM na karanAra, (4) sadAcArI, (5) anAcAra, (6) alolupI, (7) krodha nahi karanAra ane (8) satyamAM anurakta rahenAra ja zikSAzIla (jJAnI) kahevAya che. zikSAzIlanAM A sthAne che. dha : zAMti, Idriyadamana, svadoSadaSTi, brahmacarya, anAsakti, satyAgraha ane sahiSNutA. A ATha lakSaNo jenAmAM hoya te ja jJAnI che. mAtra zAstro bhaye jJAnI banAtuM nathI. (6) nIcenAM cauda sthAnamAM rahela saMyamI avinIta (ajJAnI) kahevAya che. ane te mukti pAmI zakatA nathI. " " Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdayayana sUtra seMdhaH ahIM avinItano artha aktavyazIla thAya che. tethI cAlu prakarazunusAra anAnI paNa kahI zakAya. (7) (1) vAraMvAra kopa kare che, (2) prabaMdhane karatA hoya che, (3) mitrabhAva '' karIne vAraMvAra vamI de che ane (4) zAstra bhaNIne abhimAnI bane che. nedhaH eka bIjAonI khAnagI vAto bIjA pAse pragaTa karavI tene prabaMdha kahevAmAM Ave che. (8) (5) je bhUla karyA pachI paNa na nivAratAM DhAMkayAM kare che. (6) mitro upara paNa * kopa kare che. (7) vahAlA evA mitrajananuM paNa ekAMtamAM bUruM bole che. (9) tema ja (8) ati vAcALa, (9) drohI, (10) abhimAnI, (11) lobhI, (12) asaMyamI, sAthenA mANase karatAM, (13) adhika bhogavanAra ane (14) aprIti (zatrupaNuM) karanAra hoya che te avinayI kahevAya che. (10) nIcenAM paMdara sthAne vaDe suvinIta kahevAya che. (1) nIcavatI (namra) (2) acala (3) amAyI (sarala) (4) akutUhalI (kIDAthI dUra rahenAra) neMdha : nIcavatI- huM kaMI ja nathI tevI bhAvanA. (11) vaLI je (5) pitAnI nAnI bhUlane paNa dUra kare che, (6) kodha (kaSAya)nI che . ; vRddhi kare tevA prabaMdhane karato nathI, (7) sarva sAthe mitrabhAvane bhaje che, (8) zAstra bhaNune abhimAna karatuM nathI, (12) (9) temaja pApanI upekSA karato nathI, (10) mitro sAthI) para kopa karato nathI, (11) apriya evA mitranuM ekAMtamAM paNa kalyANakArI ja le che. - (13) (12) kalaha ane Damara vagere krIDAnuM vajana karanAra, (13) jJAnayukta, (14) khAnadAna, (15) saMyamanI lajajAvALe tathA saMyamI hoya che te } : suvinIta kahevAya che. * " dha : uMmara e eka prakAranI hiMsaka krIDA che. (14) je hamezAM gurukuLamAM rahI yoga ane tapazcaryA kare che, madhura belanAra ane zubha karanAra hoya che te zikSA (jJAna) meLavavAne lAyaka che.' (15) jema zaMkhamAM paDeluM dUdha be prakAre zobhe che te ja prakAre (jJAnI) bhikSu dhama-kIti ane zAstra banevaDe (prakAre) zebhe che. nedha : zaMkhamAM paDeluM dUdha dekhAvamAM saumya lAge che tema bagaDatuM paNa nathI. te ja rIte jJAnInuM zAstra bahArathI paNa suMdara rahe che ane zAstrAnukUlavartana thavAthI AtmAnI paNa unnati kare che. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahuzrutapUjaya (16) jema kaja dezanA ghaDAomAM AkI (badhI jAtanI cAlamAM cAlAka ane guNa) gheDo vegathI uttama hoya che. ane tethI ja uttama kahevAya che. che te ja prakAre bahuzruta jJAnI paNa uttama gaNAya che. (17) jema AkIrNa (jAtanA uttama) azva para ArUDha thayela daDha parAkramI zUra chebanne rIte nandinA avAje karIne zobhe che tema bahuzruta (jJAnI) bane te prakAre (AMtarika tathA bAhya vijayathI zobhe che. (18) jema hAthaNIthI gherAyele sATha varasane pIDha hAthI baLavAna ane keIthI parAbhava na pAme te hoya che te ja rIte bahuzruta jJAnI paripakava-sthira buddhi ane anyathI vAda ke vicAramAM na haNAya tevo tema ja nirAsakta hoya che. (19) jema tINa ziMgaDAvALe ane jenI khAMdha bharelI che e ToLAne nAyaka sAMDha jema zobhe che tema (sAdhu samUhamAM) bahuzruta jJAnI zobhe che. (20) jema ati ugra tathA tIkSaNa dADhavALA pazuomAM zreSTha siMha sAmAnya rIte parAbhava pAmatuM nathI tema bahuzruta jJAnI koIthI parAbhava pAmato nathI. (21) jema zaMkha, cakra ane gadAne dhAraNa karanAra vAsudeva sadAya apratihata ': ' (akhaMDa) baLavALA rahe che tema bahuzruta jJAnI paNa (ahiMsA, saMyama ane tapathI) baliSTha rahe che. noMdha : vAsudeva eka hAthe daza lAkha yoddhAone harAvI zake che ane paMcajanya zaMkha, sudarzana cakra ane kemodakI gadA e temanAM zastro che. (22) jema caturatna (ghoDA, hAthI ratha ane subhaTo e cAra senA vaDe zatruno aMta karanAra) mahAna RddhivALo, (cauda ratnane adhipati, cakravatI zobhe che te te ja prakAre cauda vidyArUpa labdhI vaDe) bahuzruta (cAra gatine aMta karanAra) - jJAnI zebhe che. (rAjAomAM cakravartI uttama che.) noMdha : cakraratna, chatra, asi, daMDa, carma, maNi, kAMgaNe senApati, gAthApati, vArSika, purohita, strIratna, azva ane gajaratna. e cakravatInAM 14 rane che. (23) jema hajAre nayanavALA hAthamAM vaja dhAraNa karanAra tathA pura nAmanA daityano nAza karanAra devane adhipati Idra zobhe che tema bahuzruta jJAnarUpa sahastra nayanavALo ane kSamurU5 vajathI meharUpa daityane mAranAra jJAnI zobhe che. (24) jema aMdhakArane nAza karanAra UgatA sUrya tejathI jANe jAjavalyamAna Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e uttarAdhyayanaH sa hAya ! tema zAbhe che, te ja rIte AtmajJAnanA prakAzathI bahuzruta jJAnI zAbhe che. (25) jema nakSatrapati ca MdramA; graha ane natratrAdithI viMTAyelA hoI pUrNimAne divase zAbe che te ja rIte Atmika zItaLatAthI bahuzruta jJAnI zAbhe che. (26) jema lokasamUheAnA bhinnabhinna prakAranA dhAnyAthiI pUrNa ane surakSita bha`DAra zAbhe che te ja rIte (aMga, upAMga zAstronI vidyAthI pU) jJAnI zAbhe che. (27) anAta nAmanA devanuM sarvAM vRkSAmAM uttama evuM ja bhUvRkSa zAbhe che te ja rIte bahuzruta jJAnI zobhe che. (28) nIlavaMta parvatamAMthI nIkaLI sAgaramAM maLanArI sItA nAmanI nadI jema. nadIemAM zreSTha hoya che e ja prakAre bahuzrutajJAnI sa`sAdhakAmAM zreSTha hAya che. (29) jema patemAM UMcA ane suMdara tathA vividha auSadhithI zobhatA mandara paryaMta uttama che tema bahuzrutajJAnI paNa aneka guNA vaDe uttama che. (30) jema akSaya udaka (jenu' jaLa sUkAya nahi tevA) evA svaya' sUramaNa nAmane samudra judA judA prakAranAM ratnethI paripUrNa che te ja prakAre bahuzrutajJAnI uttama hAya che. (31) samudra samAna gaMbhIra, buddhithI parAbhava nahi pAmanArA, sa`kaTAthI trAsa nahi. pAmanArA, kAmabhogeAthI anAsakta rahenArA, zrutathI paripUNu ane pratyeka prANIonA rakSaka mahApuruSA kano nAza karIne uttama gati pAmyA che. (32) mATe uttama arthAMnI gaveSaNA karanAra (satya zodhaka) bhikSu, zruta (jJAna)mAM adhiSThAna kare (AnaMdita rahe)' ke jethI peAtAne ane parane siddhi prApta karAve.. noMdha: jJAna e amRta che. jJAnI sa` sthaLe vijetA bane che. jJAna, e aMta:karaNanI vastu che. zAstro dvArA, satsaMga dvArA ke mahApuruSonI kRpA dvArA. te prApta thaI zake che. e pramANe kahuM chuM. ema bahuzrutapUjya nAmanu' agiyAramu` adhyayana samApta thayuM. #: Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana : bhArasu harikezIya harikeza muninuM adhyayana AtmavikAsamAM jAtinAM khaMdhana hAtAMnathI. cAMDala paNa AtmakalyANunA mAga ArAdhI zake che. caMDAlanatimAM utpanna thanAranu paNa hRdaya pavitra hAI zake che. harikeza mahAmuni caMDAla kuLamAM janmyA chatAM guNanA bhaMDAra hatA. pu'nA ceAga saMskAra hAvAthI nimittavazAt vairAgya pAmI. tyAgI anyA. tyAga lIdhA pachI eka deve te tapasvInI AkarAmAM karI kaseATI karelI. sAcA suvaNunI jema pAra UtarelA te mahAmuni pratye prasanna thayA pachI te dhruvasuni sAthe dAsa banIne kAyama rahyo. ekAda yakSa maMdiranA sabhAmaMDapanI aMdara (ke jyAM te daivaneA vAsa hateA) AkarI tapazcaryAMthI kRza thayelA harikeza dhyAnamagna thaI aDAla UbhA hatA. kauzala rAjAnAM putrI bhadrA temanI sAhelIo sAthe te ja madiramAM darzanAthe AvelAM. garbhadvAra najIka jaI saue devanAM peTabharI darzana karyAM. darzanaH karIne pAchA pharatAM dareka sahacarIe krIDAthe saMbhAmaMDapanA dareka staMbhane Atha bhIDI lIdhI. pAchaLa rahelI bhadrA kumArIe (aMdhArAmAM kharAkhara na sUjhavAthI staMbha jANI) tapasvIne khatha bhIDI lIdhI. bhadrAnA hAthamAM sta Mbhane badale tapasvI AvelA jANI sau sakhIe "tamArA hAthamAM tA sAcA pati ja AvI gayA," ema kahIne kutUhalathI hasavA lAgI. kumArI bhadrA AthI ciDAI gayAM ane tapasvInI mahA avagaNanA karI nAkhI. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyacana satra dhruva AthI khUba kApcA. bhadrA te ja samaye avAka thaI DhaLI paDI. A vAta vAyu vege prasarI gaI. kauzalarAja tyAM padhAryAM. Akhare daivI kApa dUra karavA teM dhruva pravezaka DhuMDhavALA tapasvIjI sAthe bhadrAnAM lagna karavAnI taiyArI thavA lAgI. te ja samaye muninA dehamAMthI deva adRzya thayeA. tapasvI sAvadha thayA ane A badhI dhamAla jeI vismita banI gayA. aMte peAtAnA AkarA saMyamanI ane apUrva tyAganI pratIti ApI e mahAyenIe tyAMthI prayANa karyuM. tyArabAda A bhadrAdevInA sAmadeva nAmanA pureAdhasa sAthe lagna thayAM che. te da MpatI brAhmA pAse kuLa paraMparA mujaba mahAyajJa karAve che. yajamAnarUpe e 6 patI tyAM matra jApAdi kriyA karI rahyAM che. gAma, nagara, zaherAdi sarva sthaLe abhedabhAve vicaratA e vizvopakArakamahAmuni te ja yajJazALAmAM eka mAsanI tapazcaryAne pArage bhikSArthe padhAryAM che. tyAM aparicita brAhmA prathama tenA upahAsa, apamAna ane tiraskAra kare che. bhikSAne badale daDA laI sAme mAravA doDe che. AvA kaparA vakhatamAM e tindukadeva hAjara thaI zuM kare che? bhadrAdevIne naNu thayA pachI tene zI asara thAya che ? AkhuM vAtAvaraNa tapazcaryAMnA prabhAve kevu suvAsita bane che ? te A adhyayanamAM varNavyu che. jAtinAM vidhAna mada mATe nathI, vaNu vyavasthA kama pramANe niyata thaI hatI. temAM UMca nIcanA bheone sthAna na hatuM jayArathI UMca nIcanA bhedane sthAna maLyuM tyArathI te vyavasthA maTI tiraskAra ane abhimAnanA pu omAM palaTI gaI bhagavAne jAtivAdanAM khaMDana karyAM guNavAdane samaz2ALyA. mabhedabhAvanAM amRta pAyAM ane dIna,hIna ane patita jIvAnA uddhAra karyAM. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harikezIya : - - bhagavAna sudharma svAmIe jaMbUne kahyuM : (1) caMDAlakuLamAM utpanna thayelA to uttamaguNane dhAraNa karanArA harikeza balara nAmanA eka jitendriya bhikSu thayA hatA. ' ' (2) (1) IryA, (2) bhASA, (3) eSaNa, (4) AdAna, bhaMDa nikSepa ane (5) uccAra pAsavaNa khela jala saMdhANa pAriThAvaNIyA ema pAMce samitiomAM saMyamI tathA susamAdhi pUrvaka yovALA - (3) manathI, vacanathI ane kAyAthI gupta ane jitendriya te bhinna bhikSA mATe brahmayajJamAM yajJavADe AvIne UbhA rahyA. (4) tapathI sUkAyelA ane chaNe upadhi (vastra vagere) ane upakaraNuM (pAtra vagere) vALA munine AvatA joIne anAryapuruSe hasavA lAgyA. neMdha : muninAM vastra, pAtra, kaMbala, ItyAdi sAdhanane upadhi tathA upakaraNa kahevAya che. (5) jAtimathI unmatta thayelA, hiMsAmAM dhama mAnanArA, ajitendriya ane abrahmacArI (brahmacaryane yathArtha na pALanArA) mUkha brAhmaNe A vacanane kahevA lAgyA : (6) daitya jevA rUpane dharanAra, kALa jevo bhayaMkara, beThelA nAkavALA, jIvastra vALo ane malinatAthI pizAca jevo dekhAto A gaLe vastra vIMTALIne koNa cAlyo Ave che? (te lekee A pramANe manamAM vicAryuM). have munine saMbodhIne kahe che: (7) re! Avo adarzanIya (na jovA lAyaka) tuM koNa che ? ane kaI AzAthI ahIM AvyA che ? jIrNa vastra ane melathI pizAcarUpa thayele tuM ahIMthI jA. ahIM zA mATe Ubho che ? (8) A ja vakhate te mahAmunine anukaMpaka (prema) tinduka vRkSavAsI yakSa (deva) : . pitAnA zarIrane gupta rAkhIne (muninA zarIramAM praveza karIne) A vacana - " kahevA lAgyo : - noMdha : je deva e mahAmunino sevaka banyo hato teNe munizrInA zarIramAM praveza karyo. : * ; (9) huM sAdhu chuM. brahmacArI chuM. saMcamI chuM. dhana parigraha ane dUSita kriyA- ethI virakta thayo chuM. ane tethI ja bIjAo mATe thayelI bhikSA joIne A vakhate annane mATe ahIM Avyo chuM. . . . . . Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sara beMdhaH jaina sAdhuo bIjAne mATe thayelI bhikSA ja grahaNa kare che. pitAne mATe taiyAra karelA AhArane svIkAratA nathI. (10) tamAruM A bhojana ghaNuM apAya che, khavAya che ane bhagavAya che. mATe bAkI vadheluM thoDuM A tapasvI paNa bhale meLave. kAraNa ke huM bhikSA jIvI chuM ema tame jANe. (11) (brAhmaNe belyA) : A bhajana brAhmaNone mATe ja taiyAra thayuM che. ahIM eka brAhmaNa pakSa mATe ja te siddha thayuM che. ame AvuM annapAna tane nahi ApIe. zA mATe ahIM Ubhe che? (12) uccabhUmimAM ke nIca bhUmimAM (banne sthaLe) kRSikAro AzApUrvaka yogyatA joI bIja vAve che. e zraddhAthI mane Apo. ane A kharekhara pavitra kSetra samajI tenI ArAdhanA karo. seMdha : A vacane te deva muninA mukhethI bolAvatA hatA. (13) jyAM vAvelAM puNyo Uge che (je supAtramAM nAkhyAthI dAna phaLe che) te kSetro amee jANI lIdhAM che. jAtimAna ane vidyAvAna brAhmaNe che te ja kSetro khUba suMdara che. neMdha : A vacane tyAM yajJazALAmAM rahelA kSatriyanAM che. (14) krodha, mAna, hiMsA, asatya, adatta ane aparigraha vagere doSa jenAmAM che, tevA brAhmaNo jAti ane vidyA banethI rahita che. te kSetro te pApane - vadhAranArAM che. noMdha : te vakhate keTalAka brAhmaNo potAnA brAhmaNadharmathI patita thaI mahAhiMsAone dhama manAvavAno prayatna karatA hatA. tevAone uddezIne A loka yakSanI preraNuM dvArA muninA mukhamAMthI bolAyo. (15) re ! vedone bhaNyA chatAM tenA arthane jarApaNuM jANuM zaktA nathI. mATe kharekhara tame vANInA bhAravAhaka cho. je muni puruSo sAmAnya ke UMcAM keIpaNu gharamAM jaI bhikSAvRttithI saMyamI jIvana gujAre che te ja kSetro uttama che. A sAMbhaLIne brAhmaNa ziSya khUba kepyA ane kahyuM : (16) re! amArA guruonI viruddha belanAra sAdhu! tuM amArI samakSa A zuM bAlI rahyo che? A annapAna bhalene badhuM nAza pAme. paNa have tane te nahi ja ApavAnA. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harikezIya (17) samitiothI samAhita (samAdhistha), guptiothI gupta (mana, vacana ane kAyAthI saMyamI) ane jitendriya evA mane AvuM zuddha khAnapAna nahi Apo to Aje yone lAbha zuM meLavavAnA ? AvAM (yakSa dvArA muninAM mukhethI vacane sAMbhaLIne brAhmaNe lAlacoLa thaI gayA ane ghAMTo pADIne kahevA lAgyA : (18) are ! ahIM ke kSatriya, yajamAne ke adhyApako che ? vidyAthIonI sAthe maLI teo sau lAkaDI ane ThaMDAe mArIne tathA gaLacI dAbIne Ane jaldI bahAra kADhI mUke. (19) adhyApakonuM AvuM vacana sAMbhaLIne tyAM ghaNuM kumAre doDI AvyA, ane daMDa, chaDI cAbukothI te RSine mAravAne taiyAra thayA. (20) tevA samaye suMdara aMgavALI kauzalika rAjAnI putrI (nAme) bhadrA te sthaLe haNatA te saMyamIne joIne kopita thayelA kumArane turata ja zAMta pADe che. (ane kahe che : ) (21) devanA abhiyoge karIne daivI prakopa zAMta pADavA mATe) vaza thayelA, pitAzrI vaDe (devane prabhAva je zarIramAM hato te) munine huM arpaNa karAyelI hatI. chatAM aneka mahArAjAo ane devendrothI paNa vaMdAyelA A RSirAje mAruM manathI paNa ciMtana na karyuM ane turata ja (zuddhi AvyA pachI) mane gamI dIdhI hatI. noMdha : A bhadrAe saraLabhAvathI maMdiramAM dhyAnastha rahelA munizvaranuM apamAna kareluM tene badale levA tenA ja zarIra sAthe (muni zarIramAM praveza karI deve) lagna karAvyuM hatuM. paraMtu munIzvara jyAre dhyAna pALI svastha thayA ke zIdhra pite saMyamI che tenI pratIti ApI, e bALAnI zAti IchI tene mukta karI mUkI hatI. (22) kharekhara apUrva brahmacArI, jitendriya, saMyamI ane ugra tapasvI tevA A pite te ja mahAtmA che ke jeNe, mArA pitA kauzalika rAjA vaDe (pachIthI) svaIcchAthI apAtI evI mane na svIkArI. neMdha : asarA samI svarUpavAna yuvatI svayaM maLavA chatAM tenA para lezamAtra ane vikAra na tha ane potAnA saMyama mArgamAM aDola rahevuM te ja sAcA tyAganI, sAcA saMyamanI ane sAcA AtmadarzananI pratIti che. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyayana. sutra (23) A mahAprabhAvazALI, mahApuruSAthI mahAna vratadhArI ane uttama kIti vALA mahAyogI puruSa che. tene avagaNavA yogya nathI. re! enI avagaNanA na karo. rakhe to badhAne pitAnA tejathI te bhasma karI nAkhaze! (24) AvAM bhadrAnAM sumadhura vacana sAMbhaLIne vAtAvaraNa para asara thAya te pahelAM to) turata ja de RSinI sevA mATe AvI lAgyA. ane kumArone nivAravA lAgyA. (5Na kumAre mAnyA nahi). neMdha : A sthaLe paraMparA e paNa cAle che ke ahI bhadrAnA pati somadeve e kumAronuM vAraNa karyuM hatuM ane deve vAraNa kare te karatAM Ama thavuM vadhu saMbhavita che. paNa mULa pAThamAM garavA zabda hovAthI artha tevo ja rAkhe che. (25) ane te ja vakhate AkAzamAM rahelA bhayaMkara rUpavALA rAkSase tyAM A samUhane adazya rahI mAravA lAgyA (prabaLa mArathI) jenAM zarIra bhedA I. gayAM ane lehInuM vamana thavA lAgyuM tevAone joIne bhadrA A pramANe pharIthI kahevA lAgI : (26) tame badhA nakha vaDe parvatane khodavA lAgyA che, dAMta vaDe lokhaMDane cAvavA lAgyA che ane agnine page vaDe karIne haNavA lAgyA che (ema mAnuM chuM, kAraNa ke AvA uttama bhikSune tame tiraskAra karyo che. (27) AvA maharSi (kope te) viSadhara jevA bhayaMkara hoya che. e ugra tapasvI ane ghera vratavALA mahApuruSAthIne tame bhajananA vakhate mAravA taiyAra thayA; to have pataMgiyAnI senA jema agnimAM baLI mare tema baLI maravAnA cho. (28) haju jo tame tamAruM dhana ane jIvatara rAkhavA icchatA ho to AkhA samUha sAthe maLIne tenA zaraNe jaI mastaka namAvo. A tapasvI pote je kepita thaze te ApA lekane paNa bALI nAkhaze. noMdha : bhadrA e tapasvInA prabhAvane jANatI hatI. "haju te A daivI prakopa che. paNa have nahi mAne ane temane zaraNe nahi jAo te te tapasvI kadAca kopita thaI AkhA lekane bALI nAkhaze evI mane bhIti che." saune uddezIne teNIe tethI ja tema kahyuM. (29) (tevAmAM te kaMI vicitra ghaTanA banI gaI.) koInI pITha upara to keInuM mastake nIcuM tema paDI gayelA, keI sAve karma ane ceSTA vihIna banelA, kaI bhUtala para hAtha phelAvatA paDI rahelA, koI bahAra nIkaLI gayelA. DaLa ane jIbhavALA, to ke I UMcA mastake DhaLI paDelA Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harikezIya noMdha : A badhu daivI prakepathI banyu. hatuM. (30) AvI rIte kASThabhUta banelA potAnA ziSyone joIne te yAjaka brAhmaNa (bhadrAnA pati) te khUba kheda pAmyA. ane potAnI dharma patnI sahita muni pAse jaI namIne vAraMvAra vinavaNI karavA lAgyA ke he pUjya ! ApanI nindA ane tiraskAra thayAM che tenI kSamA karo. noMdha : kAzala rAjAe tapasvIthI tajAyelI bhadrAkumArIne sAmadeva nAmanA brAhmaNu sAthe hastagrahaNa karAvI RSipatnI ja banAvI hatI. te kALamAM brAhmaNu,. kSatriya, vaizya ane zUdranA ka"bhede hatA paNu AjanA jevA jAtibhedo na hatA. tethI ja pArasparika kanyAne levA devAneA vyavahAra cAlu haze tevu anumAna thAya che. (31) huM vaMdanIya ! ajJAnI, bhUkha ane maMda buddhivALA bALakoe ApanI je asAtanA (du:kha-vedanA) karI che te badhuM mApha kare. ApanA jevA RSi puruSA mahAyALu hoya che. kharekhara te kadI kApa karatA ja nathI. peAtAnuM kAya karI devA cAlyA gayA. tyArakhAda munizrI sAvadhAna thaI A dRzya joI vismita banI jAya che. ane vinavatA brAhmaNeAne kahe che ke (32) A banAvanI pUrve, pachI ke hamaNAM paNa mArA manamAM dveSa nathI. (para Mtu A badhuM joyA pachI mane lAge che ke) (mArI anicchAe paNu) sevA kare che. tee vaDe ja hAyA che. A -- noMdha : jainanamAM sahanazIlatAnAM jvalaMta daMSTAMtA che. tyAgI puruSanI kSamA tA merU jevI aDaga heAya che. temAM kApa ke caMcaLatA AvatAM ja nathI. kumAronI A dazA joI RSirAjane anukapA Ave che. yAgIpuruSA anyane duHkha ApatA nathI tema joI paNa zakatA nathI. lezamAtra kepa ke kharekhara je deve kumArA bicArA (33) (sAcuM spaSTIkaraNa thayA bAda e brAhmaNane ghaNI ja uttama prakAranI asara thAya che. te kahe che ke) : paramAtha ane satyanA svarUpane jANanAra ! mahAjJAnI Apa kadI gusse thAjhmA ja nahi. sa` janasamUha sAthe ame badhAM ApanA caraNAnuM zaraNu mAgIe chIe, u. pa Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra (34) he mahApuruSa ! ApanI sarva prakAre (bahumAnapUrvaka) pUjA karIe chIe. ApamAM evuM kazuM dekhAtuM nathI ke jene na pUchae. he mahA munirAja! bhinnabhinna prakAranAM zAka, rAItAM ane uttama prakAranA cekhAthI saMskArAyeluM A bhejana A5 (prasannatApUrvaka) jamo (svIkAre). (35) A mAruM puSkaLa bhajana paDayuM che. amArA para kRpA karIne Apa svIkAre. (AvI aMta:karaNanI prArthanA sAMbhaLIne) te mahAtmA mAsa khamaNa (eka mAsanA upavAsa)ne pAraNe te bhojanane saharSa svIkAre che. (36) tevAmAM ja tyAM suvAsita jaLa, puSpa tathA dhananI dhArA baMdha AkAzathI divya vRSTi thavA lAgI. devoe gaganamAM duMdubhi vagADI ane "aho ! dAna aho ! dAna" ema divyadhvani thavA lAgyo. dha : dee varasAvelAM puSpa tathA jaladhArAo aceta hoya che. (37) kharekhara divyatapanI A pratyakSa vizeSatA dekhAya che. jAtinI vizeSatA kazIye nathI. caMDAlaputra harikeza sAdhu; ke jenI AvI mahA prabhAvazALI samRddhi che !" caMDAlaputra harikeza sAdhune joIne sau ekI avAje Azcarya cakita thaI upara pramANe bolavA lAgyA. tapasvIjI kahe che : (38) he brAhmaNe ! agnine AraMbha karIne pANIthI bahAranI zuddhine zA mATe dhI rahyA cho ? je bahAranI zuddhi che te Atmazuddhine mAga ja nathI. mahApuruSo kahe che ke : (39) dravyayajJamAM dAbhaDAne; (yUpa) lAkaDAnA khIlAne, tRNa, kAi tathA azcine, - temaja savAra ane sAMja pANIne sparza karatA evA maMda prANuo tamo vAraMvAra nAnA ane duHkha ApIne pApa ja karyA kare che. (40) he bhikSu! ame kema vatIe? kevuM yajJapUjana karIe ? vaLI kevI rIte pApone dUra karIe ? he saMyamI ! te amone jaNuM. he devapUjaya ! kaI vastune jJAnIjano yogya mAne che ? (41) cha kAya (pRthvI, pANI, agni, vAyu, vanaspati ane trasa) jIvonI hiMsA nahi karanArA, kapaTa tathA asatyane nahi AcaranArA, mAyA (kapara) ane abhimAnathI dUra rahenArA tathA parigraha ane strIonI AsaktithI DaranArA dAnta puruSo hoya che te ja vivekapUrvaka vate che. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harikezIya (42) ane pAMca IdriyanuM niyamana karanArA, jIvitanI paNa paravA nahi karanAra ane kAyAnI AsaktithI rahita evA mahApuruSo, bahAranI zuddhinI darakAra na karatAM uttama ane mahAvijayI bhAvayajJane ja Adare che. (43) tamAru ti zuM ? ane jAtinuM sthAna zuM ? tamArI kaDachIo kaI ? ane agni pradIpana karanAruM zuM ? tamArAM lAkaDAM kayAM ? ane he bhikSu ! tamArA zAntimaMtra kyA? kevA yajJathI Apa yajana karo cho ? (A pramANe brAhmaNe bolyA.) (44) tapa e ja agni che. jIvAtmA agninuM sthAna che. mana, vacana ane kAyAnA yoga rUpa kaDachI che. agnine dIpta karanAruM sAdhana zarIra che. karmarUpI lAkaDAM che. saMyamarUpa zAMtimaMtra che. tevI rIte prazasta cAritrarUpa yajJa vaDe ja huM yajana karuM chuM - te ja yajJane maharSijanee uttama gaNyo che. (45) tamAro snAna karavAno hada (kuMDa) kayo ? (saMsAramAMthI taravAnuM) tamAruM puNyakSetra kayuM ? ane jyAM snAna karIne tame kamarajane TALo che te kahe. ApanI pAse jANavAne IcchIe chIe. (A pramANe brAhmaNa belyA.) (46) dharmarUpI hada (kuMDa) che. brahmacaryarUpI puNyatItha che. AmAnA prasanna bhAvathI vizuddha dharmanA muDamAM nAhele huM zAMta thaIne kama doSane dUra karuM chuM. (47) evuM snAna ja kuzaLa puruSoe karyuM che. ane RSioe te ja mahA snAnane vakhANyuM che. jemAM nAkhelA pavitra maharSio nirmaLa thaIne (karma rahita thaIne) uttama sthAna (mukti)ne pAmyA che. nedha: hadayanuM parivartana cAritranI cinagArIthI thAya che. jyAM cAritranI suvAsa maheke che tyAM malina vRttio nAza pAme che. kSaNavAramAM prabaLa virodhakone sevakarUpa banAvI de che. jJAnanAM maMdire cAritranAM naMdanavanathI ja zobhe che. jAti ane kAryanA nIca UMca bhAvo cAritranA svaccha pravAhamAM sApha thaI jAya che. cAritryanAM pArasa keka lekhone suvarNa rUpamAM palaTI mUke che. e pramANe kahuM chuM. ema harikezIya nAmanuM bAramuM adhyayana samApta thayuM. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana : teramuM cittasaMbhUtIya citta ane saMbhUti saMbaMdhI saMskRti e jIvana sAthe jaDAyelI vastu che. jIvanazaktinI te preraNA punaH punaH cetanane karmabaLa dvArA bhinna bhinna nimAM janmAve che. paraspara premathI aNAnubaMdha thAya che ane virodhaka. apavAda na hoya te samAna zIlanA jIve - samAna guNanAM prANIo eka ja sthaLe utpana thAya che. ane janmaparyata akhUTa premanI saritAmAM paraspara jhIle che ane pachI paNa sAthe ja janma le che. citta ane saMbhUti bane bhAI hatA. akhaMDa premanI gAMThathI jakaDAyelA hatA. eka nahi, be nahi, traNa nahi balake pAMca pAMca janmo sudhI sAthe rahyA, sAthe jIvyA. AvA prabaLa premabaMdhuo, cha bhale pRthaka pRthapha utpanna thAya che tenuM zuM kAraNa haze? chachuM. bhave bannenA rAhe zAthI palaTAyA haze ! tenuM prabaLa kAraNa ekanI Asakita ane bIjAnI nirAsakti che. banne bhAI ne prema jema jema zuddha thato gayo tema tema te vikAsa paMthe sAthe ne sAthe UDyA prathama janmamAM te dazArNa dezamAM dAsa rUpe sAthe rahyA hatA. tyAMthI kALe karIne kAliMjara nAmanA parvata para mRgalA thayA. saMgIta para temane abhaMga neha hato. tyAMthI marIne mRtagaMgAnA tIra para haMsa rUpe janma lIdhe. tyAM paNa nehapUrvaka jIvyA ane premavazAt sAthe ja maraNa pAmyA. tyAMthI nIkaLIne punarbhava pAmI kAzI bhUmimAM caMDAla rUpe utpanna thayA. te vakhate namuci nAmano pradhAna khUba buddhimAna ane mahA Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cittabhUtIya saMgItazAstrI chatAM mahAna vyabhicArI hatuM. teNe te deza rAjaaMtaHpuramAM paNa sevyo. te jANI kAzI rAjAe tene mRtadaMDanI zikSA karI. phAMsIne lAkaDe caDAvatAM caDAvatAM caMDAla ke je citta ane saMbhUtine pitA hatA tene dayA utpanna thavAthI teNe namucine bacAvI lIdho che ane pitAne tyAM gupta rAkhI pitAnA putrane saMgItavivA zIkhavavA ja che. bane bhAIne teNe saMgItazAstramAM pAraMgata karI mUkyA. paraMtu ekadI tyAMthI paNa abrahmacaryanA deze tene jIva laIne bhAgavuM paDayuM. Akhare te pharatAM pharatAM hastinApuramAM AvI pitAnI buddhinA prabhAvathI seMkaDe maMtrIno ziramaMtrI thaI ne rahela che. citta ane saMbhUti saMgItavidyAnA prabhAve tyAMnI AkhI Alamane AkarSe che. AthI kAzIrAja pAse tyAMnA saMgIta zAstrIo -nyAya mAgI IrSAthI temanuM apamAna karAvI kAzInI bahAra kaDhAvI mUke che. tyAM paNa duHkhI thAya che. pachI A parAbhavathI kaMTALI parvata parathI paDatuM mUkavA taiyAra thAya che. tyAM eka mahAna jaina mahAtmAno -bheTe thAya che ane akALa mRtyuthI bacAvI le che. caMDAla muLajAta hovA chatAM pUrva saMskAronI prabaLatAthI bane bhAI e saMsAranI asAratAne yathArtharUpe samajI tyAgamArgane grahaNa kare che ane paddhatisara rogamArganI sArI tAlIma meLavyA bAda guru AjJAthI chuTA paDe che. e bane tyAgIe pharatAM pharatAM aneka siddhione prApta karIne hastinApuramAM ja AvI caDe che ke jyAM namuci mahA maMtrIzvara. pade hato. pUrva paricita caMDAlane sAdhu vezamAM te oLakhI le che, ane tethI pitAnuM pigaLa rakhene khulluM thaze! e bhayathI zaheranI bahAra hAMkI kaDhAve che. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. uttarAyayana su citta A badhuM kaSTa zAMtipUrvaka cittamAM kheda lAvyA vagara sahI le che. paraMtu saMbhUti A parAbhavane sahevA asamartha nIvaDe che. che. tapazcaryAnA mahAna prabhAvathI prApta karelI siddhine upayoga karavA taiyAra thAya che. citta pitAnA baMdhune tyAgIne dharma samajAve che. chatAM saMbhUtine kepa zAMta thatuM nathI tenA mukhamAMthI dhUjha (dhuMvADA)nA. goTegoTA nIkaLyA kare che. A vAtanI jANa prajA dvArA tyAMnA mahArAjA (sanatakumAra cakravatI)ne paNa thAya che. te pote sasainya, saparivAra e mahA tapasvInA darzanArthe Ave che. saMbhUtimuni te mahArAjanI samRddhi. joI Asakta thAya che. pitAnI apUrva baLe prApta karelI tapazcaryApa jhaverAtane AvA kSaNika kAmagarUpI kaDI khAtara vecI de che. (jainadarzanamAM Ane niyANuM kahevAya che. niyANuM eTale uttama kAryanI pAchaLa svArthanI. bhAvanA jAge te.) cittane upadeza tene jarAe asara karato nathI. tyAMthI kALagata thayA pachI zubha karma dvArA e baMne devAnimAM utpanna thAya che. tyAMnuM pUrNa AyuSya bhogavyA pachI Asaktine laIne premapravAha vIkharAI jAya che. ane te ja kAraNane laIne. saMbhUti kapIlya nagaramAM culanI mAtAne phUkhe utpanna thaI brahmadatta nAmane. cakravatI (mahAna maMDalezvara) rAjA thaI bese che. - citta purimatAla nagaramAM dhanapati nagarazeThane tyAM janma le che. tyAM paNa puNyaprabhAvane laIne mitra, parivAra, yuvatIe, mAtApitAo ane saMpatti saMbaMdhI aneka prakAre sukhamoja mANI. rahyo che. ekadA saMtanI pAsethI eka ati gaMbhIra gAthA tenA karNadvAramAM athaDAyuM. te para vicAra karatAM prathama AchuM AchuM maraNa thayuM, ke "AvuM meM kyAMka sAMbhaLyuM che ane e ciMtananA pariNAme pUrva Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cittabhUtIya saMskAro tAjA thayA. gatajane teNe eka ja vAramAM joI lIdhA. ane te ja kSaNe sarpa kAMcaLIne cheDI de tema mAtA, pitA ane svajanenA saneha, ramaNIonA bhegavilAsa ane saMpattinA moha choDI dIdhA. ane apUrva cegI banI abhiniSkramaNa karyuM. pUrvanA saMbhUti A janmamAM brahmadatta cakravatI rUpe hatA. cakravatInAM apratihata ane sarvottama divya sukha bhogavavA chatAM tenA aMtaHkaraNamAM kaI kaI vakhata avyakta rIte jhINuM jhINa virahadanA sAlyA karatI. ekadA te bagIcAnA vihArane AnaMda luMTI rahyA hatA. ekAeka navapuSpane daDe joI tene AchuM smaraNa AvyuM ke "AvuM meM joyuM che, ane anubhavyuM paNa che" turata ja devagatinA vimAnanAM smaraNe ane sAthe ja pUrvabhavanAM smaraNo tAjA thayAM. cittano viraha tene asahya thaI paDe. bhegenI AsaktimAM haju sudhI jarA paNa nyUnatA AvI na hatI. paraMtu bhAI paranA vizaddha ane gADha nehe bhAIne maLavAnI apAra tAlAvelI te jAgI gaI hatI. teNe temane zodhI kADhavA mATe A "kavi AsA nA hRA rAjA mA nahA" ardha loka racI dezadezamAM paha (DhaMDhero) vagaDAvI jAhera karyuM ke A kalekane je pUrNa karaze tene ardha rAjapATa maLaze. A vAta dezodezamAM prasarI gaI che. cittamuni gAmegAma vicaratA kAMpI5 nagaranA udyAnamAM Ave che tyAM eka mALI cheDavAne pANI pAtAM A gAthA ucAryA kare che. A gAthA sAMbhaLI cittamuni staMbhI rahe che. Akhare tenI pAsethI vRttAnta jANI e gAthAnAM A pramANe "mALo giyA jA janamane nA vaLA" be caraNa ApI tene pUrNa kare che. mALI rAjyamaMDapamAM AvI bhara kacerImAM te pUrNa loka saMbhaLAve che. AthI brahmadatta cakravatI mALInI hAlatamAM pitAnA bhAIne jotAM vAra ja mUrzita thaI paDI jAya che. A sthitimAM rAjyapuruSe te Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyacana satra mALIne pakaDI keda kare che. aMte te sAcI vAta jAhera kare che ane jenI pAsethI te gAthA sAMbhaLI che te mahA prabhAvazALI gIrAjane tyAM teDI lAve che. - brahmadatta pitAnA bhAInuM apUrva ojasapUrNa zarIra joI svastha thaI jAya che ane kahe che ke bhAI! AvI samRddhi pAmyo ane Apa A tyAganAM dukhe bhego che tenuM zuM kAraNa? citta paNa pitAnA pUrva AzramanuM sukha jaNAve che. ane tyAgamAM duHkha che ke sAcuM sukha che tenI pratIti Ape che. tyAga e parama puruSArthanuM pariNAma che. tyAganAM zaraNu baLavAna puruSe ja grahaNa karI zake che. tyAga e siMhavRttivALA pAtramAM ja Take che. sI jI AmaprakAzane bheTavA tatpara che. ghaTate puruSArtha paNa kare che. apAra duHkha paNa veThe che. chatAM vAsanAnI AMTImAM phasAyelAM prANune puruSArtha ghANanA baLadanI mAphaka tyAM ne tyAM ja rAkhI muke che. Asaktine roga cittanI vizuddhi thavAthI nAza pAme che. zuddha vairAgyanAM pariNamana tevA ja aMtaHkaraNamAM sahaja sahaja thaI jAya che. (1) caMDAlanA janmamAM (karma prakopathI) parAbhava pAmelA saMbhUti munIzvare hastinApuramAM (sanatakumAra cakravatInI Rddhi joIne) niyANuM (AvI samRddhi maLe to kevuM sAruM evI vAsanAmAM tapa vecyuM) karyuM ane tethI padmagula nAmanA vimAnathI caLIne (pachInA bhavamAM) culanI rANInI kUkhe brahmadara rUpe tene avataravuM paDyuM. noMdha : uparanI vAtamAM savistara binA ApI che eTale ahIM ApavAnI jarUra nathI. pAgala vimAnamAM pahelA devaleka sudhI bane bhAI sAthe hatA. A vakhate ja saMbhUti judo paDI gayo tenuM kAraNa e ke teNe niyANuM karyuM hatuM. niyANAthI tene mahARddhi maLI kharI. paraMtu samRddhinAM kSaNika sukha kayAM ane Atmadarzanane AnaMda kayAM ? enI samAnatA kadI hoI zake ? | (2) e pramANe kAMpIlya nagaramAM saMbhUti utpanna thayA. ane (tenA bhAI) . citta, purimatAla nagaramAM vizAla evA zeTha kuLamAM utpanna thayA. (cittanA Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cittasa`bhUtIya aMtaHkaraNamAM vairAgyanA gADha saMskArI hatA ethI) citta teA sAcA dhane sAMbhaLIne zIghra tyAgI thaI gayA. 03 noMdha : citta paNa aDhaLaka dhanavALA dhanapatine tyAM janmyA chatAM te anAsakta hAvAthI kAmabhogeAthI viramI zakayA. (3) citta ane sa MbhUti banne bhAIe (upara kahelA nimittathI) kAMpIlya nagaramAM maLyA ane teo paraspara (bheAgavelAM) sukha du:khanAM phaLa tathA kama vipAkane kahevA lAgyA : (4) mahAkItivALA ane mahAsamRddhivALA brahmadatta cakravatIe potAnA bhAIne bahumAnapUrvaka A vacana kahyuMH (5) ApaNe banne bhAIe paraspara ekabIjAne (hamezAM) anusaranArA, eka bIjAnuM hita karanAra ane eka bIjAnA premamAM khUba rakta hatA. noMdha : brahmadattane jAtismaraNa jJAna ane cittane avadhijJAna thayuM hatu` tethI anubhavelA pU`bhavanI vAta kare che. avadhijJAna eTale maryAdAvALu` trikALajJAna. (6) (pahele bhave) dazANu dezamAM ApaNe baMne dAsa rUpe hatA, (bIje bhave) kAliMjara pa`tamAM mRgalA thayA hatA, (trIje bhave) mRta gaMgA nadIne kAMThe haMsarUpe janmyA hatA. ane (ceAthe bhave) kAzI bhUmimAM caMDALakuLamAM janmyA hatA. (7) (pAMcame bhave) devalAkamAM mahARddhivALA ApaNe deva hatA, mAtra ApaNA chaThTho janma ja paraspara sAtha vagarane thayA che. noMdha : Ama khelI saMbhRtie; chaThThA bhave bhinna bhinna sthaLe zAthI *utpanna thavuM paDayuM tenu kAraNa pUchyuM. (8) he rAjana ! tame (sanatkumAra nAmanA ceAthA cakravatInI samRddhi tathA temanAM sunaMdA nAmanAM strIratnane dekhIne Asakti upajavAthI) tapazcaryAdi ucca karmAnuM niyANu' (AvuM tuccha phaLa) mAgI lIdhuM. tethI te phaLanA pariNAme ja ApaNe viyeAga pAmyA. (A cittanAM vacana che.) nAMdha : tapazcaryAthI pUrvakarmAnA kSaya thato hoya che. pUrvI karyAM kSaya thavAthI AtmA haLave! bane che ane tenA vikAsa thAya che. puNyaka'thI su. dara sapatti maLe paraMtu sapattithI AtmA bhArI banavA saMbhava che. tethI ja mahApuruSa puNya na IcchatAM mAtra pApaka'nA kSaya ja icche che. puNya e joke sAnAnI sAMkaLa Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. uttarAdhyayana che. chatAM sAMkaLa e paNu baMdhana ja che. jeNe dhanarahita thavu hoya teNe sAnAnI sAMkaLa paNa tajI devA prayatna karavA joIe. ane nirAsaktapaNe karmIne bhAgavI levAM joIe. (9) (brahmado kahyuM:) pUrvAM kALamAM satya ane kapaTa rahita tapazcaryAdi zubhakarmAM meM karyAM. tethI ja tenuM phaLa Aje (uttama samRddhi pAmI) huM bhAgavuM chuM. para Mtu huM citta ! tArI dazA AvI zAthI thaI ? tArAM zubhakama badhAM kAM gayAM ? (10) (he rAjendra !) jIvAe AcarelAM sava' (suMdara ke aMsudara badhAM) karI phaLavALAM ja hoya che. karelAM karmone bhAgavyA vinA mukti thatI ja nathI. tethI mArA jIvAtmA paNa puNyakanA pariNAme uttama prakAranI sa`patti ane kAmabhAgeAthI yukta thayeA hateA. (11) he sa'bhUti ! jema tuM peAtAne bhAgyavAna mAne che tema puNyanAM phaLathI yukta cittane paNa mahAna RddhimAna jANu. vaLI he rAjana jevI te (citta) nI samRddhi hatI tevI ja prabhAvazALI kAMti paNa hatI. noMdha : uparanA e leAkeA cittamunie kahyA. Aje te muni thayA hatA. IMdriyaniyamanAdi kaThaNa tapazcaryA ane zarIra vibhUSAnA tyAgathI tenI dehakAMti bahArathI jhAMkhI dekhAtI hatI chatAM tenAM Atmaesa te! keAI apUja hatAM. (12) nRpatie pUchyuM ke; jo evI samRddhi hatI te tyAga zA mATe karyo ? javAkhamAM cittamuni kahe che H paramAthI pUrNa chatAM alpa vacanavALI gaMbhIra gAthA (kAI munIzvare ekadA) aneka manuSyAnA samUhamAM pharamAvI. ke je gAthAne sAMbhaLIne ghaNA bhikSukeA cAritraguNumAM vadhu ane vadhu lIna ane che. te gAthA sAMbhaLIne huM zramaNa (tapasvI) thaye. noMdhaH samRddhi pAmyA chatAM saMtoSa na hateA. A gAthA sAMbhaLyA pachI aMdhaneA tarata ja dUra thayAM ane tyAga grahaNa karyAM. (13) (brahmadatta Asakta hatA. tene tyAga nahotA gamatA tethI teNe cittane bhAge mATe Ama MtraNa kayuM:) ucca, udaya, madhu, ka` ane brahma nAmanA pAMca suMdara mahelA, bhinnabhinna prakAranAM drazya! . temaja madirA ane pAMcala dezanuM rAjya A badhu' tamAru' ja che. huM citta ! tene premapUrNAMka bhogave. (14) vaLI he bhikSu ! vAjiMtra sAthe nRtya tathA saMgIta temaja manohara yuvatIAnA saMgathI viMTaLAIne AvA ramya bhAgAne bhAgavA. te ja mane game. Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gar cittabhUtIya che. tyAga e to kharekhara mahAna kaSTa che. nedhaH tyAgIne bheganuM AmaMtraNa karavAmAM paNa tenAM sneha ane sahRdayatA spaSTa dekhAtAM hatAM. (15) UbharAtA pUrva nehathI ane kAma bhogomAM Asakta thayelA mahArAjA (brahmadatta)ne tenA ekAMta hitaciMtaka ane saMyamadharmamAM rakta rahelA citta munie A vacana kahyuM: (16) badhAM saMgIta te eka prakAranA vilApa sarakhAM che, sarva prakAranAM nRtya ke nATaka e viTaMbanA rUpa che, badhA alaMkAro bojArUpa che ane badhA kAmabhoge ekAMta duHkhane ja ApanAra che. noMdha : saMsAra Akhoya jyAM nATaka rUpe che tyAM bIjA nATaka zAM jevAM ?" je sthaLe kSaNa pahelAM saMgIta ane nRtya thaI rahyAM hoya che tyAM ja thoDI kSaNa bAda hAhAkAra bharyA karuNa rUdana thAya che. tyAM kone saMgIta mAnavAM ? AbhUSaNe bALakanI cittavRttine piSavAnAM ramakaDAM che. tyAM samajune meha zA ? bhege te AdhivyAdhi ane upAdhi traNe tApanAM mULa che. duHkhanA mULamAM sukha zI rIte saMbhave ? (17) tapazcaryArUpa dhanavALA, cAritraguNemAM lIna ane kAma bhogonI AsaktithI sAva virakta evA bhikSuone je sukha hoya che te sukha; he rAjana ! ajJAnIone manahara lAgavA chatAM ekAMta duHkhane ApanAra evA kAmogAmAM kadI hoI zake ja nahi. (18) he nareMdra ! manuSyamAM adhama gaNutA evA caMDAlajIvanamAM paNa ApaNe rahyA hatA. te janmamAM (karmavazAta) ApaNe ghaNuM manuSyanA aprItipAtra thayA hatA. ane caMDAlanAM sthAnamAM paNa rahyA hatA. (te badhuM yAda che 2) nedha: caMDAla jAtine artha ahIM caMDAlakarmane aMge samaje. jAtithI keI nIca ke UMca hotA ja nathI. karmathI ja UMcA ke nIca thavAya che. je uttama sAdhane pAmIne paNa pUrva bhave karelI galata Aje paNa thaze to AtmavikAsane TANe patita thaI javuM paDaze te sAru pUrvabhavanI yAdI Ape che. (19) jevI rIte caMDAlanA ghare utpanna thaI te duSTa janmamAM AkhA lekanI nindAne , pAtra hatA chatAM pAchaLathI zubhakarma karavAthI ja Aje A uttama sthitimAM pahoMcyA chIe. te paNa pUrve karelA karmanuM ja pariNAma che. (e na bhUlaze.) Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUra noMdha : e caMDAla jAtimAM je mahApuruSanA satsaMga tathA saMskArane lIdhe tyAgI thaI je zuddha karmo karyA che tenuM ja A suMdara pariNAma pAmyA chIe. te kALamAM caMDAla jAtimAM manuSyanI samAnatAnA adhikAro brAhmagupage khUMcavI lIdhA hatA. (20) he rAjana ! puNyanAM phaLe karIne ja mahAsamRddhivALe ane mahAbhAgyavALA tuM thayo che. mATe he rAjana ! kSaNika bhogone tajIne, zAzvata sukha mATe) mukti mATe tyAga dazAne aMgIkAra karI le. (21) he rAjana ! A (manuSyanA) kSaNika jIvanamAM suMdara kAryone nahi karavAvALo manuSya dhamane cheDI dIdhA pachI mRtyunA moMmAM jyAre jAya che tyAre para lekane mATe khUba ja pazcAttApa kare che. (22) jema siMha mRgalAne pakaDIne laI jAya che tema aMta vakhate mRtyu (rU5 siMha) paNa manuSyane nirdadha rIte gaLI jAya che. tyAM mAtA, pitA, bhAI vagera kaI sahAyaka thaI zakatAM nathI. (23) te (karmanA pariNAme utpanna thayelA) duHkhamAM jJAtijana, snehIva, putro ke baMdhuo kaI bhAga paDAvatAM nathI. karma karanAra chavane svayaM tenuM duHkha bhogavavuM paDe che kAraNa ke karma te tenA karanArane ja anusare che. ne dha: karma evI vastu che ke tenuM phaLa tenA bhatAne ja maLe che temAM pitAnA jIvAtmA sivAya koI paNa kALe nyUnAdhi kaI karI zake ja nahi AthI kahyuM che ke, "tame ja tamAre baMdha ke mokSa karI zake che." (24) nokaracAkara, pazuo, kSetro (ughADI bhUmi), mahele, dhana ane dhAnya vagere sarvane tajIne mAtra pitAnAM zubha ke azubha karmanI sAthe rahela (kamathI parata tra) ekAkI jIvAbhA ja suMdara ke asudara paraloka (parAbhava) ne pAme che. neMdha: zubhakarma hoya te sArI gatimAM tenuM AkarSaNa thAya che. ane azubha 'kama hoya to mAThI gatimAM thAya che. (25) (mRtyu thayA bAda citAmAM rAkhelA tenA te asAra (cetana rahita) zarIrane agnithI bALIne jJAtijane, putra ane strI vagere (tene thoDA vakhatamAM bhUlI jaIne) bIjA dAtAra (mAlika)ne anusare che. dha : vizvamAM sau koI svArtha pUratuM ja sagapaNa rAkhe che. eka tarapha svArtha gayo eTale sau koI bIjAne anusaravAnAM. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ g , cittasaMbhUtIya (26) he rAjana ! AyuSya te jarA paNa virAma lIdhA vinA niraMtara kSaya thatuM rahe che. jema jema divase vadhe tema tema AyuSyakALa ocho thAya che) jemA jema jarA avasthA AvatI jAya che tema yauvananI kAti harAtI rahe che. mATe he paMcAlanA rAjezvara ! A vacanane sAMbhaLI le. ane mahAraMbha: (hiMsA tathA viSayAdinAM bhayaMkara kAryone na kara. (choDI de). cittanAM ekAMta vairAtpAdaka anubhavanAM vacano sAMbhaLI brahmadara (saMbhUti) bolyA : (27) he sAdhupuruSa ! je vAkyane Apa kahe che te huM paNa have jANI zakuM chuM.. A bhoge ja mane Asakti (baMdhana)nA kAraNarUpa che. paraMtu he Aya!. amArA jevA (dubaLa)thI kharekhara te durbhaya che. [Asakta puruSothI kAma bhogo chUTavA duSkara che.] (28) he cittamuni ! tithI ja hastinApuramAM mahAsamRddhivALA sanatakumAra cakravatIne joIne huM kAmabhogamAM Asakta thaI gayo ane azubha evuM niyANuM [DA mATe ghaNuM tyAgavuM] karI dIdhuM. (29) te nidAna karyA pachI paNa (tamArA kahevA chatAM) nivAraNa na karyuM. tethI ja A phaLa maLyuM che. ane dharmane jANavA chatAM paNa kAma bhogenI AsaktiH cheDI zakatA nathI. dhaH vAsanA jAgyA pachI paNa je gaMbhIra ciMtanathI tenuM nivAraNa thAya. te patita thatAM bacI javAya. (30) jaLa pIvA jatAM kAdavamAM kheMcI gayele hAthI kAMThAne jevA chatAM tene pAmI zakato nathI. e ja pramANe kAmabhogomAM Asakta thayelA ame (kAmabhogonAM duSTa pariNAmane jANavA chatAM) tyAga mAgane anusarI zaktA nathI. (31) kALa utAvaLo thAya che. ane rAtrio jaladI pasAra thatI jAya che. (AyuSyabaLa kSINa thatuM jAya che.) manuSyanA kAmabhoge paNa nitya nathI. pakSIo jema phaLa kharI gayA pachI vRkSane tajI de che tema prApta thayelA kAmabhoge paNa puruSane tajI de che. dha : taruNavayamAM je kAmabhoge pyArA lAge che te ja vRddhavayamAM AkarA thaI paDe che. (32) je bhegone sarvathA choDavA mATe samartha na ho te he rAjana ! dayA, prema, paropakAra ItyAdi Aryakarmo kara. sarva prajA para dayALu tathA dharmaparAyaNa, Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyayana sUra thaIza te tuM ahI (gRhasthAzrama)thI paNa eNvIne IcchA pramANe rUpa dharanAre uttama deva thaIza. (cittamuni bolyA.) nedha : gRhasthAzramamAM paNa yathAzakti tyAga kare to te devAni pAmI zake che. , (33) (bhogAsakta nRpati kazuM na svIkArI zakavAthI cittamuni nirveditA anubhavIne kahe che :) paraMtu he rAjan ! A saMsAranA AraMbha ane parigrahomAM tuM khUba Asakta thayo che. bhogone choDavAnI tArI jarA paNa IcchA ja nathI. to ATale vArtAlApa meM phokaTa ja karyo ema mAnuM chuM. he nRpa ! have huM javAnI IcchA rAkhuM chuM. (ema kahIne cittamuni cAlatA thayA.) (34) paMcAlapati brahmadarese te pavitra sAdhunuM vacana na mAnyuM ane jevA uttama kAmabhego bhogavyA tevA ja uttama narakamAM te cAlyo gayo. nedha : jevAM karma karAya tevuM phaLa pamAya. (35) ane cittamaharSi kAmagothI virakta rahI, ugra cAritra ane ugra tapazcaryA tathA zreSTha saMyamane pALIne zreSTha evI siddhagatine pAmyA. noMdha : bhegone bhogavyA pachI tyAgavA e durlabha ane Asakti haThAvavI e ati durlabha che. bhoganI jALa chUTavI bahu bahu kaThaNuM che. mATe mukSue bhagothI dUra ja rahevuM. ema kahuM chuM. e pramANe cittasaMbhUtinuM teramuM adhyayana samApta thayuM. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caudamu IpukArIya iSukAra rAjA saMbadhI soMganI asara jIvana para saceATa thAya che. RNunA anuma dhA gADha paricayathI jAge che. satsaMgathI jIvana amRtamaya bane che ane parasparanA premabhAvathI ekabIjA pratye sAvadha rahelA sAdhakA sAthe sAthe rahI jIvananA dhyeye pahoMcI vaLe che. adhyayana : A adhyayanamAM AvA ja cha jIvanuM milana thayu che. devaceAnimAMthI UtarI Avela cha pUyAgIe eka ja ISukAra nagaramAM avataryA che. temAMnA cAra brAhmaNakuLamAM ane e kSatriyakuLamAM cALayA che. brAhmaNakuLamAM utpanna thayelA be kumAreA ceAga saMskArAnI prakhaLatAthI yuvAnavayamAM bhAgeAnI lAlacathI para thAya che. saMsAranI vAsanAne dUra karI ceAga levA prerAya che. temanAM mAtA ane pitArUpe ceAAyelA e jIvA paNa tenA ceAgakhaLathI Akhare AkarSAya che ane AkhuM kuTu ba tyAgamAgane zIghra a'gIkAra karI le che. iSukAranagaramAM dhana mAla ane parivAra-AdinAM baMdhanane teDI ekIsAthe A cAra samartha AtmAonuM mahAbhiniSkramaNu ajaba vismayatA jagADe che. AkhA zaheramAM dhanyavAdanA nio gAjI rahe che. A sAMbhaLI pUrva bhavanI preraNA rANIjIne paNa jAgRta thaI jAya che ane te bhAvanAnI asara rAjAjIne paNa ekAeka thaI Ave che, ane AvI rIte e chae jIvAtmAe sayamamAga nA aMgIkAra karI AkarAM tapazcaraNu ane sAdhutA sevI aMtima dhyeyane pAmI jAya che. te badhA ullekha A adhyayanamAM maLe che. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9. bhagavAna malyA : (1) pU`bhavamAM devA thaIne eka vimAnamAM rahelA keTalAka (cha) jIve devalAka jevA ramya, samRddha, prAcIna ane prasiddha evA IjIkAra nAmanA nagaramAM utpanna thayA. (2) potAnAM zeSa (bAkI rahelAM) karmA vaDe ucca evA kuLamAM utpanna thayA che. ane pachIthI tyAM saMsAralayathI udvigna thaI saMsArane cheDIne jine dramA (saMyama dharmI)ne zaraNe gayA che. (3) te cha jIve paikI eka purAhita ane jazA nAmanI tenI patnI thayAM. ane khIjA e jIva puruSapaNuM pAkhIne temanA kumArarUpe thayA. noMdha : cAra jIvA brAhmaNa kuLamAM utpanna thayA ane e kSatriya kuLamAM uttarAdhyayana kSetra 08-741. (4) janma, jarA ane mRtyunA bhayathI trAselA ane tethI ja saMsAranI bahAra nIkaLavAnI IcchAvALA te e kumArA saMsAranA cakra (paribhramaNu)thI chUTavA mATe kAI yAgIzvarane joIne (te nimittathI) kAmabhogAthI virakata thayA. noMdha : jagalamAM keTalAka yAgIjanonAMna thayA pachI pUrva yAganu smaraNa thayuM ane janma, jarA ane mRtyunA du:khathI bharelA A saMsAramAMthI chUTavA mATe A tyAganI apekSA jAgI. (5) peAtAnA karmAMmAM parAyaNa evA purAhita brAhmaNunA te banne bALakone peAtAnA pUjanmAnuM smaraNa thayuM. ane pUrvakALamAM saMyama tathA tapazcaryAnuM sevana karelu' te paNu yAda AvyAM. noMdha : brAhmaNanuM kAryaM te samaye yajJayAgAdi paratve vizeSa rahetuM. (6) tethI teo manuSyajIvanamAM divya gaNAtA evA zreSTha kAmabhogAmAM paNa. Asakta na thayA. ane utpanna thayelA apUva vizvAsathI meAkSanI abhilASAvALA te kumArA potAnA pitA pAse AvIne namratApUrNAMka A pramANe. kahevA lAgyA : (7) A vihAra-jIvana anitya che. vaLI bahu rAgAdinI aMtarAya vALuM ane alpa AyuSyayukta che tethI amene AvA (saMsAra vadhAranAra) gRhasthajIvanamAM (jarA paNu) sa MtASa thatA nathI. mATe munipaNuM (tyAgajIvana) grahaNa karavA mATe ApanI pAse AjJA mAgIe chIe. (8) (A sAMbhaLIne du:khI thayelA) temanA pitAjI; te banne muni (bhAvanAthI Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chapukArIyA cAritrazALI)onA tapa (saMyamI jIvana)mAM bAdhA karanAru vacana bolyA : vedanA pAraMgata puruSe "putrarahita puruSa uttama gatine pAmatA nathI." temA kahe che. nedha : aputrasya gatirnAsti svargoM naiva ca naiva c| tasmAt putramukhauM dRSTvA pazcAd dhama samAcaret / / vedadharmanuM A vacana mAtra amuka apekSAe kahevAyeluM che. veda dharmamAM paNa brahmacArI avasthAmAMthI keka tyAgI purU pADyA che. ane kahyuM che ke - - anekAni sahakhANi kumArA brahmacAriNaH / svarge gacchati rAjendra akRtvA kulasatatim // te bane bALakoe haju tyAgIne veza dhAraNa karyo na hato. ahIM bhAvanAnuM prabaLapaNuM batAvavA mATe munipada lIdhuM che. (9) mATe he putro! vedane barAbara bhaNIne, brAhmaNane saMtoSIne temaja strIo sAthe bhoga bhogavIne ane putrone gharanI vyavasthA sapIne, pachI ja araNyamAM jaI prazasta saMyamI thaje. noMdha : te kALamAM brAhmaNone dAna ApavuM ane vedonuM adhyayana karavuM te bane, gRhasthadhanAM uttama aMge manAtAM. muLadharmanI chApa dareka jIva para rahe ja che tethI ahIM brahmacaryAzrama pachI gRhasthAzrama pALI tyAra bAda vAnaprasthAzrama svIkAravAnuM kahe che. paraMtu AvuM pratipAdana karavAmAM khAsa karIne putro paranI Asakti ja spaSTa jaNAya che. (10) bahirAtmAnA guNa (rAga) rUpI lAkaDAMthI ane meharUpI vAyuthI adhika jAjvalyamAna evA putraviyoganA zokarUpI agnithI baLatA aMta:karaNavALA ane dInavacana (re putro ! tyAgI na bane ema mehathI valavalATa karatA ane vAraMvAra bolatA- (11) vaLI judAM judAM pralobhana ApatA tathA potAnA putrone kamapUrvaka dhana vaDe bhegajanya sukhanuM nimaMtraNa karatA evA purohita (pitA)ne te banne kumAro vicArapUrvaka A vAkaya kahevA lAgyA : Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAthayana sUtra (12) vede mAtra bhaNI javAthI te zaraNarUpa thaI zaktA nathI. jamADelA brAhmaNo kaMI prakAza [AtmabhAnamAM laI jaI zakatA nathI tema utpanna thayelA putro paNa kaMI [pApakarmanAM phaLa bhogavavAmAM zaraNarUpa thatA nathI. te he pitAjI ! A ApanuM kathana keNu mAnI zake? nedha : pitAnA dharmane bhUlelA brAhmaNone jamADavAthI kaMI sadharmanI prApti thaI zakatI nathI. balake ajJAna pese che. vedonuM adhyayana ja kaMI svarga ApI zake nahi. svarga ke mukti te Acarele satyadharma ja ApI zake. (13) vaLI kAmabhoga paNa kSaNamAtra ja sukha ane bahukALa duHkha ApanArA che. je vastumAM ghaNuM du:kha hoya te vastu sukha karanAra zI rIte mAnI zakAya ? eTale ke kAmabhogo ekAMta anarthanI khANa ane muktimArganA zatrurUpa ja che. , . " , (14) viSayasukhane mATe jyAM tyAM bhamato jIva; kAmabhogathI na nivatAM hamezAM - rAtri ane divasa baLatuM ja rahe che. vaLI kAmagomAM Asakta thayela (bIjA mATe dUSita pravRtti karanAra) puruSa dhanAdi sAdhanone zodhatAM zodhatAM jarAvasthAthI gherAIne mRtyu pAme che. : dha : Asakti e AtmamArgathI bhulAvI saMsAramAM bhaTakAve che. Asakta manuSya asatya bhAgamAM AkhuM jIvana veDaphI nAkhe che. ane Akhare te vAsanAne ja sAthe laI mRtyune zaraNe jAya che. ' (15) A (suvarNa, gharabAra vagere mAruM che ane A mAruM nathI. A meM (vyApArAdika) karyuM ane A nathI karyuM. A pramANe baDabaDatA prANIne rAtri ane divasorUpI coro (AyuSyane) corI rahyA che. mATe zA sAru pramAda karo ? dha : mamatvanA gaMdA vAtAvaraNamAM to jIvamAtra sabaDI rahyA che. pitAnI mAnela vastu para Asakti ane anya para dveSa e AkhA jagatanI manovRtti che. tyAM samaju manuSya jAgRta rahI zake che ane je samaya gaye te pharI pharI maLato nathI tema mAnI potAnA (AtmazodhananA) bhAgamAM prayANa kare che. (16) (pitA kahe che , jene mATe Akho saMsAra (badhe prANuM vaga) mahAna tapazcaryA (bhUkha, duHkha, TADha tA5) karI rahyo che. te akhUTa saMpatti, strIo, svajano ane kAmabhogo tamane khUba svataMtra rIte maLyAM che. Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ISakArIya nedha : A vacana purohitanAM che. te ema batAve che ke saMyamane hatuM sukha meLavavAne che. te sukha tamane svayaM maLyuM che mATe saMyama zA mATe le che ? vAstavika rIte saMyama, yoga ke tapa bhautika sukha mATe che ja nahi. kevaLa Atmasukha prApta karavAnAM ja te sAdhane che. . . . . (17) (putroe kahyuM : he pitAjI !) sAcA dharmanI dhurAnA adhikAramAM-svajana, dhana ke kAmagonI kazI AvazyaktA hatI ja nathI. te mATe te ame jagatamAM pratibaMdha rahita pharanArA ane bhikSAjavI banI guNanA samUhane karanArA evA sAdhu thaIzuM. nedha : A nAnA gharanuM mamatva choDI AkhA vizvamAM praveza karIzuM ane bhikSAvI Adarza sAdhu banI AtmaguNanI ArAdhanA karazuM. " (18) jema araNimAM agni, dUdhamAM ghI ane talamAM tela na dekhAvA chatAM saMyogabaLathI utpanna thAya che, te ja rIte he bALake ! paMcabhUtAtmaka zarIramAMthI ja jIva utpanna thAya che. ane zarIranA nAzanI sAthe ja jIva naSTa thAya che. zarIra nAza pAmyA pachI cetana rahetuM ja nathI. (ta pachI dharma zA mATe ? ane saMyama zA mATe ?) :: >> I dha : cArvAka matanuM e kathana che ke paMca mahAbhUtathI ja kaI zakti -utpanna thAya che ane te zarIranI sAthe ja kSINa thAya che. paraMtu vAstavika rIte cetana zaktine kSaya kadI thaI zake ja nahi. araNi, tala ane dUdhamAM agni, tela ane ghI bahAra na dekhAvA chatAM te avyakta rIte avazya rahyuM ja hoya che. tema zarIra dhAraNa karatI vakhate karmathI saMDovAyeluM cetanatatva raheluM ja hoya che. ane zarIra kSINa thaye (rmAnukULa) bIjA zarIramAM jAya che. . " ' (19) (putroe kahyuM : he pitAjI !) AtmA amUrta hevAthI Idriyo dvArA grahaNa karI (jaI ke spazI) zakAto nathI. vaLI kharekhara amUrta hovAthI ja te nitya gaNAya che. AtmA nitya hovA chatAM jIvAtmAmAM rahelA ajJAnAdi doSAe karIne te baMdhAya che. A baMdhana e ja saMsAra paribhramaNanuM kAraNa che ema mahApuruSe kahe che.. dha : jeTalAM amUrta dravyuM che te badhAM nitya hoya che. jemake AkAza amUrta che. to te nitya ja che. paraMtu AkAzadravya akhaMDa nitya che ane jIvAtmA (kamathI baMdhAyela chava) pariNamI nitya che. ane tethI ja karmavazAta te nAnA meTA AkAramAM pariNamI ucca nIca gatimAM gamana kare che. . . . . Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyayana sa (20) Aja sudhI ame mehanA baMdhanathI dharmane jANI zakatA na hatA ane tethI ja bhavacakramAM rUMdhAtA ane kAmagemAM Asakta thatA thatA pApanAM kAma kaye ja jatA hatA. paNa have jANyA pachI pharIthI tema nahi karIe. nedha : eka vakhata ame paNa ajJAnathI zarIra mehamAM rAcI pApa puNya nathI, paraloka nathI. ema tamArA kahevA pramANe mAnyatA dharAvatA hatA. paraMtu have jANyA pachI te vastu aMtaramAM jarA paNa UtaratI nathI. (21) sarvadizAthI gherAyele A Akhe saMsAra tIkSaNa zastra dhArAo (Adhi. vyAdhi ane upAdhinA tApa)thI haNAI rahyo che. tethI gRhajIvanamAM lezamAtra prIti utpanna thatI ja nathI. (22) he putro ! zAthI A leka vITAyo che ? zAthI A loka haNAI rahyo. che ? saMsAramAM kyA kSINa zastronI dhArAo paDI rahI che? te ciMtAmAM paDelA mane tame satvara kaho. 23) (putro kahe che :) A Akho leka mRtyuthI pIDAI rahyo che ane jINuM" avasthA (dharaDApaNuM)thI viMTAI rahyo che. tIkSaNu zastradhArArUpa rAtri divasa AyuSyane kSaNe kSaNe karI rahyAM che. e pramANe he pitAjI ! tame A. vAtane khUba vicAre. (24) je je rAtridivasa jAya che te pAchAM pharatAM nathI. AvA TUMka kALanA jIvanamAM adharmane karanAranA samaye niSphaLa cAlyA jAya che. nodha : amUlya kSaNe punaH punaH sAMpaDatI nathI. samaya jatAM jatAM paNa pazcAttApane mUkI jAya che. (25) je je rAtridivasa jAya che, te pAchAM pharatAM nathI. paNa sadharmanA Acara nArane te saphaLa thaI jAya che. noMdha : samayane sadupayega karanArane samaya hAthamAMthI gayA pachI pastAvuM paDatuM nathI. * putranAM amRta vacanee pitAnuM hRdaya palaTAvyuM hatuM chatAM vAtsalyane pravAha vikhUTAM pADatAM rokI rahyo hato. te bolyA :(ra6) he putra! samyakatvasaMyukta thaIne (Asakti rahita banIne) De kALa cAre jaNuM (mAtA, pitA ane be putro) gRhasthAzramamAM thoDo vakhata Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IpukArIya rahIne pachI ghera ghera bhikSAthI jIvana calAvanArA ApaNe badhA Ada tyAgI thaIzuM. (27) (punnAe kahyu : pitAjI !) jene mRtyu sAthe mitratA hoya, je mRtyuthI chUTI zakatA hoya athavA je jANatA hoya ke huM marIza nahi te ja kharekhara AvatI kAla para vizvAsa rAkhI zake. noMdha : keTalI jijJAsA ! keTalI tAlAvelI ! Adarza vairAgInAM kevAM hayabhedaka vacanA ! zuM A bhAva aMtaranI UMDI pratIti vinA ke tyAganI cegyatA vinA udbhavI zake ? satyanI tAlAvelI pachI kSaNavAra paNa theAlavuM tene asahya thaI paDayu hatu. *(28) mATe jene meLavIne pharIthI janma ja na levA paDe tevA sAdhu dhama' (tyAgamA')ne Aje ja aMgIkAra karIzu. AvAM viSayasukha nathI bhAgavyAM tevu che ja nahi. mATe have e rAga (saMsAranI Asakti)ne cheDIne bhikSudhama mAM zraddhA rAkhavI e ja yAgya che. taruNa yuvAneAnAM hRdayadrAvaka vacanAe pitAjInA pUrva saMskArane jAgRta karI dIdhA. teNe peAtAnAM dhama patnIne uddezIne kahyuM : (29) he vAzidhri ! mAre mATe bhikSAcArI (bhikSudhA~ grahaNa karavA)nA samaya have AvI lAgyA che. kAraNa ke jema vRkSa zAkhAethI ja zobhe che ane sthira rahe che. zAkhAo chedAI gayA pachI te uttama vRkSa ThUMThuM dekhAya che tema e putro vinA mAre pazu gRhasthajIvanamAM rahevuM yAgya nathI. noMdha : patnInuM vaziSTha geAtra hAvAthI te sa MmeAdhana lIdhuM che. (30) jema pAMkha vinAnuM pakSI, sa`grAmane mekhare sevaka vinAnA rAjA ane vahANumAM dravya vinAnA vANiyA zAbhatA nathI ane zAka kare che te ja rIte putra vinAne huM paNu zAbhatA nathI ane du:khI thauM chuM. (31) (A sAMbhaLI jazA bhAryAM patine uddezIne kasoTI karavA kahevA lAgI : ) uttama prakAranA rasavALAM ane sudUra A badhAM kAmabheAgAnAM sAdhanA ekaThAM thayAM che te! hamaNAM te kAmabhAgAne (i MdriyAnA zabdAdika viSayeAne) khUba bhAgavI laIe. pachI sayama mA avazya aMgIkAra karIzuM. (32) he bhagavatI ! (kAmabhAgeAnA) rasA khUba bhogavI lIdhA che. yauvana have cAlyuM jAya che. vaLI asaMyamamaya jIvita bhAgavavA mATe (ke khIjI kaI Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyayana sUtra IcchAthI) huM bhogone taja nathI. paraMtu tyAgI chavananAM lAbha, alAbha, sukha ane duHkhane khUba vicArIne ja mauna (saMyamamAga)ne AdaruM chuM. nedha : bhillujIvanamAM te bhikSA maLe na maLe, aneka prakAranAM bIjAM saMkaTo paNa Ave. gRhasthajIvanamAM te badhuM svataMtra bhogavavAnuM maLyuM ja che. chatAM tyAgI jIvananI IcchA thAya te pUrvanA yoga saMskAranuM ja kAraNa che. tyAgamAM je duHkha che te gauNa che, ane AnaMda che te mukhya che. e AnaMda, e zAMti, e virAma bhogomAM kayAMya koIe anubhavyuM nathI ane anubhavaze paNa nahi. (33) pANInA pUranI sAme cAlanAre vRddha haMsa jema pachIthI jhure che (kheda pAme che) tema tuM kharekhara pachI snehIjanone rakhe saMbhArIne kheda pAme ! (ke. hAya ! meM zA mATe saMyamamArga grahaNa karyo ? tema) mATe gRhasthAzramamAM mArI sAthe rahIne bhogone bhogava. bhikSAcarI (bhikSudhInI vATa bahubahu duHkhada che. noMdha : A lokamAM saMyama mArganAM kaSTa ane gRhajIvananA pralobhana ApI pAkI kasoTI kare che. (34) he bhadra! jema sa5 zarIranI kAMcaLI cheDIne cAlyo jAya che. tema A be taruNa putro bhogone choDI cAlyA jAya che. to huM zA mATe tene na anusaruM? noMdha : sarSa pitAnA zarIramAM utpanna thayelI hovA chatAM kAMcaLIne tajI tene levA prerAto ja nathI. tema sAdhake e AsaktinI kAMcaLIne choDI devI e ja yogya che. ' (35) (jazA vicAravA lAgI ke A badhA) jema rahita jAtanAM (zaktivALA) mAchalAM (tIkaNa pUchaDethI) jIrNa jaLane chedIne jaLamAMthI chUTI jAya tema kAmabhogothI chUTI jAya che. ane jAtimAna baLadanI jema cAritranA bhArane * vahanArA temaja udAra tapazcaryAvALI te dhIra puruSa kharekhara tyAga mArgamAM ja gamana kare che. (36) jema phelAyelI jALAne teDI nAkhIne pakSIo khUba dUra dUra AkAza pradezamAM ' cAlyAM jAya che tema bhAgonI jALane toDIne mArA banne putro ane pati tyAgadharma svIkAre che te huM paNuM zA mATe tene na anusaruM ? Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IpukArIya AvI rIte e cAre samartha AtmAo thoDA ja kALamAM aneka prakAranAM dhana, mAla, parivAra, nokara cAkara vagerene nirAsaktabhAve choDI tyAgadharmane svIkArI le che. ane temanI milaktane keI vArasa na hovAthI te badhuM rAjadarabAramAM pahoMce che. (37) vizALa ane kulIna kuTuMba, dhana ane bhogone choDIne banne putra ane patnI sahita bhRgu purohitanuM abhiniSkramaNa (saMyamamArganuM svIkAravuM) sAMbhaLIne (ane teNe tajelA vaibhavane mahArAjA grahaNa karI rahyA hatA te joIne) rAjA prati kamaLAvatI rANI vAraMvAra A pramANe kahevA lAgyAM : (38) he rAjana ! vamana karelAne khAya te puruSa prazaMsA pAtra gaNuya nahi. mATe brAhmaNe je dhanane vamI dIdhuM (cheDI dIdhu) te dhanane grahaNa karavAnI Apa IcchA dharAvo che te kaI rIte yogya nathI. ' (39) he rAjana ! keI tamane AkhuM jagata ke jagatanuM sarva dhana ApI de te paNa tamAre mATe te pUrNa nathI. (tRSNane pAra kadI Avate ja nathI). vaLI he rAjana ! Apane te zaraNarUpa paNa kadI thavAnuM nathI. (40) he rAjana ! jyAre tyAre A badhA manohara kAmabhogone choDIne tame maravAnA che. maraNa samaye A badhuM zaraNarUpa thavAnuM nathI. kharekhara he narapati ! te samaye eka mAtra sAce dharma ja zaraNabhUta thaze. bIju kazuM (dhanAdi) paNa zaraNabhUta thaI zakaze nahi. nedhaH rANInAM A vacane ekAMta temanA hRdaya vairAgyanAM sUcaka che. mahArAjAe cikitsA mATe kahyuM ke je ATaluM samaje che to gRhasthAzramamAM haju zA mATe rahyAM che ? (41) jema piMjarAmAM pakSiNuM (paMkhiNI) AnaMda pAmI zakatI nathI tema (A rAjya sukhathI bharelA aMtaHpuramAM) huM paNa AnaMda pAmatI nathI. mATe sneharUpI tAMtaNune chedIne tathA AraMbha (sUhiMsAdi kriyA) ane parigraha (saMgrahavRtti)nA deSathI nivRtta, akiMcana (pAse kazuM paNa dhana na rAkhanAra), nirAsakta ane saraLabhAvI banIne saMyamamAgamAM gamana karIza.' (42) jema jaMgalamAM davAgnithI pazuo baLatAM hoya tyAre dAvAnaLathI dUra rahetAM bIjAM prANIo rAgadveSane vaza thaIne AnaMda pAmatAM hoya che. paraMtu pAchaLathI teonI paNa te ja gati thAya che. ' : , WWW.jainelibrary.org Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyaNa sutra (43) e ja pramANe kAmabhogamAM lubdha thayelAM ApaNe rAga ane dveSarUpI agnithI baLI rahelA AkhA jagatane mUDhanI peThe jANI zakatAM nathI. (44) bhogavelA bhogone svaIcchAthI vamI (tajIne) saMyamane viSe AnaMdapUrvaka jema paMkhI pitAnI IcchApUrvaka vicAre che tema ApaNe paNa gAma, nagara ItyAdi sthaLe apratibaMdha thaIne vicaravuM joIe. (45) ApaNuM hAthamAM AvelA AvA bhego paNa sthira rahevAnA nathI. (spaMdana karI rahyAM che.) mATe jema (A purohita va.) cAre jaNAe tyAga karyo tema ApaNe paNa tyAga karavo ghaTe. (46) mAMsavALA pakSI (gIdha)ne joIne sau koI bIjA pakSIo) mAMsa levA mATe tene duHkhI kare che. paraMtu mAMsa vinAnAne kaI duHkhI karatuM nathI. mATe parigraha rUpI mAMsane sarvathA choDIne huM nirAmiSa(nirAsakta) thaI vicarIza. (47) upara kahelI gIdhanI upamAne jANIne temaja kAmabhogoe saMsArane vadhAra nArA che tema samajIne jema garuDathI sapa DarI DarIne cAle che tema ApaNe paNa bhogothI DarIne vivekapUrvaka cAlavuM joIe. (48) he mahArAja ! hAthI jema sAMkaLa vagerenAM baMdhana cheDIne pitAnI vasati (viMdhyAcaLa, aTavI vagere)mAM javAthI AnaMda pAme (tema saMsAranA baMdhana chUTI gayA pachI jIvAtmA khUba AnaMda pAme) he ISakAra rAjana ! meM AvuM (anubhavI puruSo pAsethI sAMbhaLyuM che ane te ja hitakara che ema Apa jANo. nedha sannArI paNa puruSa jeTaluM ja sAmarthya dharAve che. puruSa ane strIo e banne AtmavikAsanAM samAna sAdhaka che. jema puruSane jJAna ane mokSanA adhikAra che tema strIone paNa che. yogyatA ja AgaLa dhapAve che pachI te strI he ke puruSa ho ! . (49) (kamaLAvatI mahArANunA asarakAraka ugAro sAMbhaLIne ISakAra mahArAjAnI moha-nidrA UDI gaI) tyArabAda rANuM tathA rAjA vistAravALuM meTuM rAjya ane duHkhe karIne tajAya tevA AkarSaka kAmagane tajI daIne viSaya mukta, nehamukta, Asaktimukata ane parigrahathI rahita thayAM. (50) uttama kAmaguNone tajyA pachI ati pusvArthavALAM daMpatIe sAcA dharmane samajIne sarva prasiddha evI tapazvaryAne aMgIkAra karI... Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ISakArIya naMdha: AMtarika ane bAhya evI bAra prakAranI tapazcaryA che. kamrUpa kASTane bALavAmAM tapazcaryA agni jevuM kArya kare che. tenuM vistRta varNana AgaLa 30 mA adhyayanamAM Avaze. (51) e pramANe te kramapUrvaka chae cha jarA ane mRtyunA bhayathI kheda pAmIne dharmaparAyaNa thayA ane duHkhanA aMtanI (mokSamArganI) zedha karI kramapUrvaka buddha thayA. (52) vItoha (mehathI rahita tevA) jinezvaranA zAsanamAM pUrve jAgelI bhAvanAo (gata janmamAM kareluM ciMtana) ne saMbhArIne thoDA ja kALamAM te chae che duHkhanA aMtane pAmyA. (53) devI kamaLAvatI, rAjA, purohita brAhmaNa (bhUgu), jazA nAmanI brAhmaNa ane tenA banne putro ema chae chavo muktine pAmyA. sudharma svAmIe jabUne kahyuM: ema bhagavAna bolyA hatA. " e pramANe ISakAra saMbaMdhI caudamuM adhyayana samApta thayuM. Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana : paMdaramuM sa bhikakha te ja sAdhu. saMsAramAM patananAM nimitto puSkaLa che. mATe sAdhakee sAvadha rahevuM. bhikSu AhAra ane vastrAdi Avazyaka vastuomAM paNa saMcama rAkhe e sAdhakadazA mATe upayogI ja che. paraMtu satkAra, mAna ke pratiSThAnI lAlasA rokavI e paNa teTaluM ja upayogI samajavuM. vividha vidyAo ke je tyAgI jIvanamAM upayogI nathI te zIkhIne samayane durupayoga kare te saMyama jIvitane bAdhArUpa che. tapazcaryA ane sahiSNutA e ja AtmavikAsanA gaganamAM UDavAnI pAMkho che. bhikSuo e bane pAne khUba saMbhALI sAthe laIne ce ne UMce caDe. bhagavAna bolyA : (1) sAcA dharmane vivekapUrvaka aMgIkAra karI, anya bhikSuo saMgAthe rahI niyANuM (vAsanA)ne chedI, saraLa thaI ane cAritradharmamAM cAle, tema ja kAmabhogone na IcchI, pUrvAzramanA saMbaMdhIonI sAthe Asakti cheDI de ane ajJAta (nahi jANelAM) gharamAM bhikSAcarI karIne AnaMdapUrvaka saMyama dharmamAM gamana kare te ja sAdhu kahevAya. nedha ajJAta eTale "Aje amAre tyAM sAdhujI padhAravAnA che mATe bhejana karI rAkhIe." tema na jANanArAM dhare. (2) uttamabhikSa rAgathI nivRtta thaI, pitAnA AtmAne patanathI bacAvI, asaMyamathI nivRtta thaI kaSTone sahI; ane sarva jIvone Atmatulya jANIne kaI vastu viSe mUcha (Asakti) na pAme te ja bhikSu kahevAya. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa bhikabU (3) koI Akroza (kaThora vacana) kahe ke mAre, to tene svakarmanuM phaLa jANIne dha rAkhanAra, prazasta ane AtmAne nitya gupta rAkhanAra ane avyAkuLa citta rAkhI harSa ane duHkhathI rahita banI je kaMI saMyamamAM kaSTa paDe tene sahana kare te ja bhikSa kahevAya. (4) alpa ane jIrNa thayA ane Asanane bhogave, ThaMDI, tApa, DAMsa, macchara ItyAdi badhuM vyAkuLatA rahita thaI zAMtipUrvaka sahana kare te ja bhikSu kahevAya. (5) satkAra ke pUjAnI lAlasA na rAkhe. keI vaMdana ke guNanI prazaMsA kare to paNuM abhimAna na lAve. tevA saMyamI, sadAcArI, tapasvI, jJAnavAna, kriyA vAna ane AtmadarzananA ja zedhaka hoya te ja bhikSu kahevAya. (6) jenAthI saMyamI jIvana haNAtuM hoya tevuM kArya na kare. sakaLa mehane dabAve ane naranArIne (mehavardhaka) saMga cheDIne tapasvI thaI vicare, temaja tamAzA jevI vastuomAM rasa na le te ja bhikSu kahevAya. dha : A zlokane artha A rIte paNa thAya che ke je naranArI (svajanasamUha)thI (pUrva paricaya hovAthI) moha utpanna thAya ane saMyamarUpa jIvita haNAya tevAne saMga cheDI daI tapasvI thaI vicare ane khela tamAzAmAM rasa na le te. ja bhikSu kahevAya. (7) nakha, vastra ane dAMta vagere chedavAnI vidyA, rAga (svara) vidyA, bhUkaMpane vicAra, AkAzamAM tArA vagere tUTe tenuM jJAna, svapnavidyA, strI puruSonA lakSaNa jANavAnI vidyA, aMgaphuraNanI vidyA, daRvidyA, gharamAM dATeluM dhana vagere jANavAnI vidyA, zRMgAlAdinA svara oLakhI kArya ke vijaya thaze ke kema ? te jANavAnuM zAstra - AvI vidyAo dvArA pitAnuM saMyamI, jIvana je na calAve te ja sAdhu kahevAya. (8) maMtra, jaDIbuTTI, Adi mULiyAM ane judI judI jAtanA vaizvika upacAre jANIne AcaravAM ke vamana karAvavuM, julAba ApavA, dhUpa devA, AMkhanAM aMjana banAvavAM, snAna karAvavuM, rega Avye AturatApUrvaka mAtApitAdine saMbhAravA ane vaidyaka zIkhavuM e tyAgIone mATe yogya nathI, mATe tene choDI de te ja sAdhu kahevAya. dha: uparanI vidyAo ane tene aMge thatI kriyAo pariName ekAnta tyAga dharmathI patita karAvanArI ja nIvaDe che. mATe jaina munie tevI kriyA karatA nathI ane karanArane anumodane paNuM ApatA nathI. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + : uttarAyayana satra (9) kSatrinA samUha, ugrakuLanA rAjaputro, brAhmaNe, bhogIo ke bhinnabhinna prakAranA zilpIonI pUjA ke prazaMsA na kare. teonI pUjA ke prazaMsA saMyamI jIvanane upakAraka nathI. ema jANIne cheDI de te ja bhikSa kahevAya. noMdhaH rAjAo ke tevA bhogI puruSonuM kiMvA brAhmaNanuM te vakhate khUba jora hatuM tevA puruSonI bhikSuoe beTI prazaMsA karavI te tyAgI jIvananuM bhayaMkara dUSaNa che. tevI khuzAmata karavAthI Atmadhama haNAya che. yogIe te sadA : Atmamagna rahIne vicAravuM. + (10) gRhasthAzramamAM je gRhasthIo sAthe atiparicaya thayo hoya te ane tyAgA zramamAM je gRhasthonA sahavAsamAM Avela hoya teomAMnA keI sAthe A leka saMbaMdhI phaLanI IcchA mATe paricaya na kare te ja sAdhu kahevAya. neMdha : gRhasthonA gADha paricayathI tenA nimitte kadI Atmadharmane haNuM -nAkhe tevAM kAryo karI nAkhavAM paDe mATe gRhasthone A lekanA koI paNa svArtha mATe paricaya na vadhAro. sau sAthe munirAjane kevaLa pAramArthika (dhArmika) ja saMbaMdha hovo joIe. . (11) Avazyaka zarmA (dhAsanI zayA vaparAtI te) pATa, pATalA, AhAra pANuM ke bIjI kaI khAvAlAyaka vastu kiMvA mukhavAsAdinI gRhastha pAse bhikSu yAcanA kare ane kadAca kaI na Ape te tenA para jarAye mana ke vacanathI dveSa na kare ke khoTuM na lagADe te ja sAdhu kahevAya. dha : tyAgIne mAna ane apamAna banne sarakhAM che. (12) aneka prakAranA anna pANuM (acitta) mevA ke mukhavAsa vagere gRhastha pAsethI meLavIne saMgAthI sAdhune bhAga ApIne pachI bhajana kare temaja mana, vANuM ane kAyAnuM saMvaraNa kare te ja bhikSu kahevAya. nedha : athavA "tifar RAna " eTale mana, vacana ke kAyAthI bhikSu dharma dvArA meLavelA AhAra paikI anya koIne ApI na de tema karavAthI * bhaviSyamAM bhikSadharmanA bhaMgano vizeSa saMdeha rahe che. (13) osAmaNa, javanuM bhajana, gRhasthane ThaMDe AhAra, java ke kAMjInuM pANI ItyAdi khorAka (rasa ke anna) meLavIne te bhejananI niMdA na kare tathA sAmAnya sthitinAM dharene viSe paNuM bhikSAne arthe vicare te ja sAdhu kahevAya. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa bhikabu naidha : bhikSune saMyamI jIvananA nirvAha mATe ja bhajana karavAnuM hoya che. rasALa ane svAdu bhojananI vAMchanA rAkhI dhanavAnane tyAM bhikSAthe javuM e sAdhutAnI truTI gaNuya. (14) A lekamAM deva, pazu ke manuSyonA aneka prakAranA atyaMta bhayaMkara ane dveSa utpanna karAvanArA zabdo thAya che. tene sAMbhaLIne bIe nahi te ja sAdhu kahevAya. nedha : agAunA bhikSuo jaMgalamAM vizeSa bhAge rahetA te paristhitine aMge AvI paristhitine vizeSa saMbhava rahe. (15) lokamAM pravartatA bhinnabhinna prakAranA vAda (tarkadizAstro)ne samajI, pitAnA Atmadharmane jALavI saMyamane anusarelo 5hita puruSa sava pariSahene chatIne; sarva jI para samAna bhAva keLavI upazAMta thayeluM ane keI. jIvane pIDA upajAve nahi tevo thaIne vicare te ja bhikSu kahevAya. nedha manuSya jeTalA mata ane vicAro hoya che. ane tene aMge bhinna bhinna dharmo ke paMthe paDI jAya che. paraMtu vAstavika dharma ke satyanA vibhAge kadI : heI zake nahiM. te te sarva sthaLe samAna ja hoya che. (16) je zilpa vidyAthI pitAnuM jIvana calAvanAra na hoya tema ja jitendriya,. AMtarika ane bAhyabaMdhanathI chUTela, alpa kaSAyavALo, thoDuM ane parimita bhakSaNa karanAra ane gharane cheDI rAgadveSa rahita thaI vicare te bhikSu kahevAya. nodha : vezanAM parivartana e sAdhutA nathI paNa sAdhunuM cihna che. sAdhutA apramattatAmAM che; sAdhutA akrodha, avaira ane anAsaktimAM che. sau keI AvI sAdhutAne sAdhI sva ane para kalyANane sAdhe, ema kahuM chuM. e pramANe sabhikhU nAmanuM paMdaramuM adhyayana samApta thayuM. ' Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana : seLayuM brahmacarya samAdhinAM sthAne brahma (paramAtmAnuM svarUpomAM carcA karavI athavA AtmasvarUpanI pUrNapaNe prApti karavI te sau koInuM dhyeya che. eTale brahmacaryanI : AvazyakatA e jIvananI AvazyakatA jevI ja anivArya che. abrahmacarya e ja saMsargathI janmelo vikAra che. A vikAranI jIvAtmA para - jeTalI mehanIya karma (moha utpanna kare evI vAsanA)nI asara hoya che te pramANamAM bhayaMkara nIvaDe che. saMsAramAM jeTalA anartho - Apattio ane dukhe jIvAtmA anubhave che te pitAthI thayelI bhUlanuM ja pariNAma che. bhUlathI bacavA mATe ke AtmazAMti meLavavA mATe je utsuka thaI puruSArtha kare che te sAdhaka kahevAya che. AvA sAdhakane abrahmacaryathI nivRtta thaI brahmacaryamAM sthira thavuM e kriyA mATe - jeTalI AMtarika cekIdArI rAkhavI paDe che teTalI ja ane tethI paNa vadhu bAhA nimittothI paNa cetavuM paDe che. game tevA ucca keTinA cagIne paNa nimitta maLatAM saMsAramAM bIjaka rUpe rahI gayelI vAsanA avazya uttejita thavAne bhaya rahe che. AthI jAgarUka sAdhake A naMti mATe ane vizuddha brahmacarya ArAdhavA mATe bhagavAna mahAvIre kahela anubhavamAMthI pitAne upagI vAte dhArI rAkhavI ane AcaravI. te mumukSu mAtranuM sarvottama kartavya che. "sudharma svAmIe jabUsvAmIne Ama kahyuM : "he AyuSmana ! meM sAMbhaLyuM che." te bhagavAna mahAvIre Ama kahyuM : jinazAsanamAM sthavira bhagavAne (pUrva tIrtha kare) e brahmacaryanI samAdhinAM daza -sthAne pharamAvyAM che. je sthAne)ne sAMbhaLIne tema ja hadayamAM dhArIne Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brahmacarya samAdhinAM sthAno bhikSu, saMyamapuSTa, saMvarapuSTa, samAdhi (cittasamAdhi) puSTa ane jitendriya thaI gupta (Adarza) brahmacArI banI; apramattapaNe AtmalakSI thaI vicare.", ' (ziSya pUchayuM) : kayAM te brahmacarya samAdhi sthAne sthavira bhagavAnee pharamAvyAM che ke jene sAMbhaLIne tema ja avadhArIne bhikSu saMyamapuSTa, saMvarapuSTa, samAdhipuSTa ane jitendriya thaI gupta brahmacArI banI apramattapaNe AtmalakSI thaI vicare. (gurue kahyuM :) kharekhara sthavira bhagavAnee A pramANe daza brahmacarya samAdhinAM sthAne pharamAvyAM che ke jene sAMbhaLIne tathA avadhArIne bhikSu saMcamapuSTa, saMvarapuSTa, samAdhipuSTa ane jitendriya thaI, gupta brahmacArI banI apramatapaNe AtmalakSI thaI vicare. te A pramANe che : (1) strI, pazu ane napuMsaka rahita upAzraya tathA sthAnane seve te ja nigraMtha : (Adarza muni) kahevAya che. je strI, pazu ane napuMsaka sahita upAzraya, zayA ke sthAna bhogave te nigraMtha na kahevAya. ziSya pUchyuM: "tema zA mATe ?" * AcArye kahyuM : "kharekhara strI, pazu ke napuMsaka sahita Asana, zayA ke sthAnane sevanAra brahmacArIne brahmacarya pALavAmAM (1) zaMkA (brahmacarya pALuM ke na pALuM 2) utpanna thAya athavA bIjAne zaMkA thAya ke strI ityAdi sahita sthAna bhagave che te te brahmacArI haze ke kema? (2) AkAMkSA (IcchA)-maithuna bhagavavAnI kadAcita nimitta maLatAM IcchA jAge. (3) vicikitsA (brahmacaryanA phaLane saMzaya) brahmacarya pALavAthI zuM lAbha ? evA duvicAre utpanna thAya ane vicAre thavAthI ekAMta hovAthI patana thavAno bhaya rahe ane te maithunanI lAlasAthI unmatta thaI javAya. tathA tevA vicAro ke duSkAyathI dIdha kALa Take tevo zArIrika rega thAya ane ema patana thavAthI jJAnIe batAvelA satyadhamathI cuta thAya. AvI rIte viSayecchA anarthonI khANa hovAthI tenA nimittarUpa strI, pazu ke -napuMsaka jyAM rahetAM hoya tevAM sthAne nirAza kadI na bhogave. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana satra (2) strIonI kathA (zRMgArarasajanaka vArtAlApa) kare nahi tene sAdhu kahevA. ziSya pUchyuM : "tema zA mATe ?" AcAye kahyuM : "strIonI zRMgAravardhaka kathAo kahevAthI paNa upayukta brahmacaryAmAM hAni thavAno saMbhava che. mATe brahmacArI strI puruSo saMbaMdhI tevI kathAo na kahevI." nedha : zRMgArarasanI kathAo kahevAthI ke karavAthI khalanane saMbhava che AthI te choDI devI ane ekalI strI sAthe paNa kathAlApa ekAMtanA prasaMge karavAnA yogo AvavA devA joIe nahi. (3) strIonI sAthe eka Asane na bese tene Adarza brahmacArI kahe. ziSya pUchayuM : "tema zA mATe ?" AcAye kahyuM : strIonI sAthe eka Asana para lagolaga besavAthI eka bIjA pratye moha thavAne ane te sthaLe banenA brahmacaryamAM upayukta hAni thavAno saMbhava che. mATe brahmacArI puruSe strI sAthe eka Asana para besavuM nahi." dha : je Asana para strI pUvera beThela hoya te Asane aMtamudata (48 miniTa) sudhI paNa besavAne jainazAsana brahmacArIne niSedha kare che. jevI rIte brahmacArIne jAgRti rAkhavAnI che te ja prakAre brahmacAriNIne paNa jAgRti te rAkhavAnI ja che. khAsa karIne AvA prasaMgo ekAMtathI bane che. Akasmika AvI paDelI AvI sthitimAM vivekapUrvaka vartavuM ghaTe. (4) strIonI suMdara, manahara ane AkarSaka Idriyone (viSaya buddhie) jue (vAM suMdara che? kevAM bhogagya che 2) ke ciMtave nahi te ja sAdhu kahevAya. te kema?" ziSya pUchayuM. AcAye kahyuM : "kharekhara strIonI manahara ane AkarSaka Indriyone jonAra ke ciMtavanAra brahmacArI (sAdhu)nA. brahmacaryamAM zaMkA, kAMkSA ke vicikitsA utpanna thAya, brahmacarya khaMDita thAya, unmAda prApta thAya ane pariNAme dIrghakAlika raMganI pIDA thAya. tema ja (AMtarika paNa) kevaLIe pharamAvela dharmathI patita thaI jAya. mATe kharekhara brahmacArI sAdhake strIonAM manahara ane manorama evAM aMgopAMgane (viSaya buddhithI) jevAM ke ciMtavavAM nahi." (5) vastranA paDadAne AMtare ke pASANanI bhIMtane AMtare strIonA kujita (keyalanA jevA) zabda, rovAnA zabda, gItanA zabda, tema ja (patinA virahathI thayelA) vilApanA zabdane sAMbhaLe te Adarza brahmacArI ke nigraMtha na kahevAya. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brahmacarya samAdhinAM sthAne "te zA mATe" ziSya pUchayuM. gurue kahyuM. "bhItane AMtare ke vastranAM paDadAne AMtare rahelI strInA kUjita, rUti, gIta, hasita, svanita (ratiprasaMganAM vani) AkaMdamaya ke vilApamaya zabdone sAMbhaLavAthI brahmacArInA brahmacaryamAM kSati paDe ke unmAda thAya, zarIramAM roga thAya mATe kharekhara brahmacArIe vastranA paDadA ke bhIMtane AMtare strIonA tevA zabdo sAMbhaLavA nahi." nedha : brahmacArI je sthaLe hoya tyAM bhIMtane AMtare rahelAM strI puruSo paraspara zRMgArakrIDA karatAM hoya te vakhatanAM vacano paNa viSayajanaka hoya mATe tevA zabdo sAMbhaLavA ke ciMtavavA nahi. (6) pUrve (gRhastha jIvanamAM) strIsaMgAthe je bhegone bhogavyA hoya ke je rati krIDAo karI hoya tene saMbhAre te sAdhu na kahevAya. zive pUchyuM : "te zI rIte ?" AcAye kahyuM: "brahmacArI je pUrve rati ke pUrvanI ratikrIDA saMbhAre te tenA brahmacaryamAM zaMkA, kAMkSA ane vicikitsA thAya. brahmacaryane bhaMga thAya ke unmAda thAya zarIramAM (viSaya ciMtanathI) roga thAya ane jJAnInA mArgathI patita thaI javAya. mATe nigraMthe pUrvarati ke pUrva ratikrIDAne saMbhAravI nahi." noMdha : zaMkA, kAMkSA ane vicikitsAnA artho pUrve ApelA che mATe pharI pharI lakhyA nathI. (7) ati rasavALAM bhojana na kare te sAdhu kahevAya. ziSya pUchayuM "te kema ?" AcAye kahyuM : "sarasa AhAra karavAthI (kharekhara rasavALA AhArathI) brahmacArInA brahmacaryamAM upara kahevAyelI kSati thAya. ane jJAnInA mAgathI patita thavAya mATe ati rasALa bhejane na khAvAM." nodhaH rasavALAmAM tIkhAM, tamatamatAM ane svAdanI daSTie levAtAM ghaNAM khAnapAnane samAveza thAya che. svAdendriyane asaMyama brahmacarya khaMDananuM sauthI paheluM ane joradAra nimitta che. svAdendriyanA saMyamathI zIdhra brahmacaryanuM rakSaNa thaI zake che. (8) maryAdA uparAMta ati AhAra pANI kare nahi te sAdhu kahevAya. ziSya pUchyuM: "tema zA mATe ?" AcArye kahyuM: "ati bhajana karavAthI u. 7 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyayana sUra upara kahevAyelI rIte brahmacaryanuM khaMDana thAya che ane saMyama dharmathI patita thavAya che." noMdha : ati bhajana karavAthI aMgamAM ALasa pese che. duSTa vicAre jAge che ane ema kramathI brahmacarya mArgamAM paNa ghaNIvAra bAdhA Upaje che. (9) zarIra vibhUSAne anusaranAro (zRMgAra nimitta ati TApaTIpa karyA kare te) sAdhu kahevAto nathI. ziSya pUchyuM: "tema zA mATe ?" AcAye kahyuM: kharekhara saudaryamAM bhUlele ane zarIrane zaNagAranAra brahmacArI strIone AkarSaka nIvaDe che ane tethI tene brahmacaryamAM zaMkA, kAMkSA ane vicikitsA utpanna thAya, brahmacarya khaMDita thAya mATe brahmacArIe vibhUSAnurAgI na nedha : sauMdaryanI Asakita ke zarIranI TApaTIpa karavAthI viSayanI vAsanA jAgavAne saMbhava rahe che. sAdAI ane saMyama e ja brahmacaryanAM pioSaka che. (10) zabda, rUpa, rasa, gaMdha ane sparza ItyAdi IdriyonA viSayomAM je Asakta thato nathI te nigraMtha kahevAya che. ziSya pUchyuM: "tema zA mATe ?" AcAye kahyuM: "zabda, rUpa, rasa, gaMdha ane sparzane anusaranArA brahmacArInA brahmacaryamAM upara kahelI kSati thAya ane kamathI saMyama dharmathI patita thavAya mATe zabdAdi pAMca IdriyonA viSayomAM Asakta thAya nahi te nigraMtha kahevAya che. e pramANe daze brahmacarya samAdhi sthAne pUrNa thayAM. have te (saMbaMdhInA) ke kahevAya che. te A pramANe che : bhagavAna bolyA : 1. (Adaza) brahmacArIe brahmacaryanI rakSA mATe strI, pazu ane napuMsaka rahita evA ekAMta (AtmaciMtanane yogya) sthAnane sevavuM joIe. 2. brahmacaryamAM rakta thayelA bhikSue manane kSobha pamADe tevI ane viSayanI - Asaktine vadhAranArI strIonI kathAne choDI devI. 3. punaH punaH strIonI zRMgAra vardhaka kathA karavAthI (kiMvA vAraMvAra strIo sAthe kathA vArtAnA prasaMgamAM AvavAthI) ke strIo sAthe bahu paricaya karavAthI brahmacarya khaMDita thAya che. mATe brahmacaryanA premI bhikSae te bAbatone hamezAM tyAga karavo. 4. brahmacaryamAM rakta thayele sAdhu strIono aMga pratyaMga ke AkRtine IrAdA pUrvaka vAraMvAra joyA na kare. tema ja strIonAM kaTAkSa upara ke madhura vacane para Asakta ne thAya. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brahacaya samAdhinAM sthAne 5. strIonA koyala jevA zabdo, ruba, gIta, hAsya, premInA virahathI thatAM kaMdana ke zRMgAra samayanAM nehALa vacane para lakSya na ApavuM. A badhI kaNendriyanA viSayanI Asakti che. brahmacaryanA premI sAdhake tene tyAga karo . 6. gRhastha (asaMyamI jIvanamAM strI saMgAthe hAsya, krIDA, viSaya sevana, zRMgAra rasa jamAvavA paraspara mAna rAkhyuM hoya, baLAtkArathI ke trAsathI A viSayasevana karyuM heya ItyAdi keI jAtanA pUrva bhAgone brahmacArIe kadIpaNa ciMtavavA nahi. nedha : pUrve je jAtanA bhoge bhegavyA hoya tenA ciMtanathI paNa bhegonA vicAra ane kusaMka janme che ke je brahmacaryamAM mahAna hAnirtA che. 7. hamezAM brahmacaryamAM rakta thayela bhikSu viSayanI mastI vadhAranArA rasavALAM bhajanane jaldI tyAgI de. 8. saMyamI jIvana nibhAvavA mATe bhikSu dharmane jALavI, maLelI zikSAne paNa - bhikSA vakhate mApa pUrvaka grahaNa kare. brahmacaryanA upAsaka ane tapasvI bhikSuo adhika AhAra kadI na kare. * naidha : bhikSaonuM bhojana saMyamI jIvana TakAvavA mATe ja hovuM joIe. atibhejana AlasyAdi doSone utpanna karI saMyamI jIvanathI bhraSTa karI mUke che. 9. brahmacaryane viSe rakta rahelA bhikSue zarIranI vibhUSA ane zarIrane zaNagAra choDI devo. vastrAdi kaI paNa vastuo zRMgAra mATe dhAraNa na karavI. noMdhaH nakha ke keza samAravA ke zarIranI anupayogI vAraMvAra TApaTIpa karavI ane tene mATe ja satata lakSya rAkhavuM te anAvazyaka che. eTaluM ja nahi paraMtu zarIra paranI evI Asakti keTalIka vAra patananA nimittabhUta paNa thAya che. 10. zabda, rUpa, rasa, gaMdha ane sparza e pAMca indriya saMbaMdhInA kAma bhogone cheDI devA. neMdha : Asakti e ja duHkha che. Asakti e ja baMdhana che. tevuM baMdhana jethI thAya che te vastuone choDI devI. ane pAMca Idriyone saMyamamAM rAkhI tenAthI yogya kArya levuM e ja sAdhakane mATe Avazyaka che. kAnathI satapuruSonAM vacanAmRta pIvAM, jIbhathI satya bolavuM. zarIrathI satakarma karavuM, AMkhothI sadvAMcana karavuM ane manathI dhyAna ane UMDuM ciMtana karavuM e ja Idriyone saMyama gaNAya. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31. uttarAyayata sUra (11) sArAMza ke (1) strIjanavALuM sthAna, (2) mana bhAve tevI strIkathA, (3) strIone paricaya ane (4) strIonAM aMgopAMga joyA karavAM. (12) (5) strIonA koyala jevA zabdo, gIta, rudana, hAsya, (6) strI sAthe bhagavelA bhoge tathA strI saMgAthe pUrva jIvanamAM bhagavelAM sthAne hoya te badhuM saMbhAravuM (7) sarasa bhejane khAvAM ke (8) maryAdA uparAMta bhejane khAvAM. (13) (9) kRtrima sauMdarya vadhAravA mATe karelI zarIranI zobhA ane (10) dudha evA pAMca indriyonA bhoge A daze vastuo Amaledhaka jijJAsune tAlapuTa (bhayaMkara viSa) jhera jevI che. dha : A traNa zlekamAM pUrvakathita vastuo vadhu spaSTa batAvI che. (14) hamezAM tapasvI bhikSue dujaya evA kAma bhogane jItIne brahmacaryamAM kSati thavAno saMbhava rahe tevAM badhAM zaMkAnAM sthAne paNa choDI devAM. (1pa) dauryavAna ane saddharmarUpa ratha calAvavAmAM sArathi samAna bhikSue dharmarUpI bagIcAmAM vicaravuM; ane dhamarUpa bagIcAmAM rakta thaIne IndriyonuM damana karI brahmacaryamAM ja samAdhi (dattacitta) keLavavI. (16) deva, dAnavo ane gAMdharva jAtinA deve yakSa, rAkSase ane kinnarajAtinA devo paNa je duSkara evA brahmacaryane pALe che tevA puruSane namaskAra kare che. | (deve paNuM brahmacArInA dAsa bane che.) (17) A brahmacarya rU5 dhama niraMtara sthira ane nitya che. te dharmanuM pAlana karI aneka jIvAtmAe aMtima lakSya pahoMcyA che, pahoMce che ane pahoMcaze, ema tIrthakara jJAnI puruSoe kahyuM che. nedha : Adarza brahmacarya sau koIne mATe sulabha nathI. chatAM AkAza kusumanI mAphaka azakya paNa nathI. brahmacarya mumukSunuM pagathiyuM che. mana, vacana ane kAyAthI yathAzakya brahmacaryanuM ArAdhana karavuM; brahmacaryanI prIti jALavavI ane brahmacaryanA rakSaNa mATe upara kahelA niyame para lakSya ApavuM ema kahuM chuM, ema brahmacaryanAM samAdhi (rakSaNa) sthAna nAmanuM soLamuM adhyayana samApta thayuM. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana : sattaramuM pApa zramaNI ya pApI sAdhunuM adhyayana saMyama lIdhA pachI tene nIbhAvavAmAM ja sAdhutA che. tyAgI jIvanamAM paNa Asakti ahaMkAra jAge to tyAganI ImArata khaLabhaLe, tevA zramaNo tyAgI nathI gaNAtA paNa pApI zramaNa gaNAya che. bhagavAna bolyA: (1) tyAga dharmane sAMbhaLIne kartavyaparAyaNa thaI je koI dIkSita thAya teNe durlabha evA bodhilAbhane meLavIne pachI sukhapUrvaka cAritra pALavuM. dha : bodhilAbha eTale AtmabhAna pAmavuM. AmabhAna pAmyA pachI caritramArgamAM vadhu sthira thavAya. caritramArgamAM sthira thavuM te ja dIkSAne hetu che. khAvuM, pIvuM ke zarIra zuzruSA karavI e tyAgane hetu nathI. (2) koI saMyama lIdhA pachI mAne che ke upAzraya (rahevAnuM sthAna) suMdara maLyA che. paheravAnAM vastro maLyAM che. jamavAne mATe mAla pANI paNa uttama maLyA kare che. ane jIvAdika padArtho je che tene paNa jANI joI zakuM chuM. te have (pitAnA guru pratye) he AyuSyaman ! he pUjya ! zAstro bhaNavAnuM prayeAjana zuM che ? dha : AvI vicAraNuM pramAdanI sUcaka che. saMyamIe haMmezAM zAstravacanane abhyasta karavAM ane khUba khUba vAraMvAra ciMtavavAM. (3) je saMyamI UMghavAno svabhAva ghaNe rAkhe ke AhArapANa karIne ghaNIvAra lagI sukhe sUI rahe te pApI zramaNa kahevAya che. nedha : saMyamIne mATe dinacaryAnAM ane rAtricaryAnAM bhinnabhinna kAryo hoya che. te badhAMne kamapUrvaka AcaravAM joIe. () vinayamArga (saMyamamAga)ne ane jJAnane je AcArya ane upAdhyAya vaDe Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana satra lAbha thayeA che tevA guruene jJAna thayA bAda nide ke tiraskAra kare te pApI zramaNu kahevAya che. (5) ahaMkArI thaIne AcAya, upAdhyAya tathA saMgAthI sAdhuonI sadbhAvapUrvaka sevA na kare, upakArane bhUlI jAya ke pUjA sanmAna na kare te pApI zra kahevAya che. 102 (6) trasa (hAlatAcAlatA) jIvAne, saceta (sajIva) khIntane, vanaspati ke sUkSmajIvAne paNa cAMpe ke hiMsA kare te asayamI gaNAya chatAM potAne saMyamI mAne te pApI zramaNu kahevAya che. (7) tRNAdinI zayyA, pATa ke khAjo, svAdhyAyanI bhUmikA, esavAnI bhUmikA, paga lUchavAnuM vastra, kAmaLI vagere badhI vastune saMbhALapUrvaka tapAsavI, tapAsyA vinA tene vApare te paNa pApI zramaNu kahevAya che. noMdha: saMyamI mATe peAtAnAM upayAgI sAdhanAne divasamAM be vAra tapAsavAnI jainazAstramAM AjJA che. kAraNa e che ke tema na karavAmAM sUkSmajIvAtI hiMsAne saMbhava che ane te sivAya bIjA paNa keTalAka anarthAnA sabhava che. (8) potAnA saMyamadha ne na chAje tevuM kAryAM kare. vAraMvAra krAdha karyA kare ke pramAdapUrNAMka utAvaLe. utAvaLA gamana kare te pApI zramaNa kahevAya che. (9) jyAM tyAM joyA vinA avyavasthita potAnAM pAtra, kaMbala ItyAdi sAdhanAne mUkI de ane jue tApaNa asAvadhAnatAthI nirIkSaNa kare te pApI zramaNu kahevAya che. noMdha : avyavasthA ane asAvadhAnatA saMyamamAM bAdhaka che. (10) pAtAnA gurunA vacanathI ke manathI parAbhava kare che temaja anupayogI vAte sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM asAvadhAnatAthI prati lekhana (nirIkSaNa) kare che te paNa pApI zramaNa kahevAya che. (11) je ghaNuM kapaTa karyAM kare, jUThuM bole, ahaMkArI hAya, lAbhI ke ajite Mdriya hAya, avizvAsu ane asaMvibhAgI (peAtAnA saMgAthI sAdhaka karatAM gupta rIte vadhAre cIjo bhAgave tevA) hoya te paNa pApI zramaNa kahevAya che. (12) je adhamI (durAcArI), peAtAnI kumuddhithI bIjAnI buddhine parAbhava karanAra, vivAdane utpanna karanAra temaja laDAI ane kalahamAM sadA rakta rahenAra hoya che te pApI zramaNa kahevAya che. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pA5 zramaNIya (13) asthira ane kacakacATa zabdo thAya tevA Asanane viSe jyAM tyAM bese ke asAvadhAnatAthI Asana para bese tema ja koIpaNa kAryamAM barAbara upayoga na rAkhe te pApI zramaNa kahevAya che. (14) raje kharaDelA pagane paMjyA vinA zayyA para sUve ke upAzraya ke zasyAne vivekapUrvaka jue nahi tema ja zayAmAM sUtAM sUtAM asAvadhAnapaNe vate te paNa pApI zramaNa kahevAya che. dha : Adarza saMyamI mATe sAmAnya khalana thAya te paNa pApa che. (15) je dUdha, dahIM ke tevA rasavALA padArthone vAraMvAra khAdhA kare che temaja tapazcaryA tarapha prIti dharAvatA nathI te paNa pApI zramaNa kahevAya che. (16) sUryodayathI mAMDIne sUryAsta thatAM sudhI vAraMvAra veLA kaveLAe AhAra karyA kare ane koI guru ke vaDIla zikhAmaNa Ape to te na mAnatAM bhikSAnI avagaNanA kare che te paNa pApI zramaNa kahevAya che. (17) je sadgurune tyAgI durAcArIone saMga kare che, cha mAse potAnA saMpradAyane cheDI bIjA saMpradAyamAM cAlI jAya che ane niMdanIya cAritravALA hoya che te pApI zramaNa kahevAya che. nedha : saMpradAya eTale gurukula, sAdhaka je gurukulamAM rahIne potAnI sAdhanA karate hoya che tene khAsa kAraNa sivAya chaDIne cAlI janAre svachaMdI sAdhaka patita thAya che. (18) pitAnuM dhara (gRhasthAzrama) choDIne saMyamI thayo che chatAM rasa lupI ke bhogI banI para (gRhasthonAM) ghare pharyA kare ane jotiSa vagere vidyAthI pitAnuM jIvana calAve (te sAdhuno dharma nathI mATe) tevuM karanAra pApI zramaNa kahevAya che. (19) bhikSu thayA pachI to tene "sudauva dura " hovuM joIe. tema chatAM sAmudAyika (bAra kuLanI) bhikSAne na IcchatAM mAtra pitAnI jJAtine ja AhAra laI bhikSA kare che temaja kAraNa sivAya gRhasthane tyAM vAraMvAra bese che te pApI zramaNa kahevAya che. neMdha : je kuLamAM abhaya (mAMsAdi) AhAra thatA hoya temaja halakA AcAravicAro hoya te ja varSa gaNI anya sthaLethI bhikSA levI e pramANe jenazAstrakAroe jaina sAdhujIne chUTa ApI che. gRhasthane tyAM vRddha, rogI ke tapasvI sAdhu ja kAraNavazAta besI zake te sivAyanA te nahi ja. kAraNa ke gRhasthanA ati paricayathI patana ane eka jJAtinA ja piMDa levAthI baMdha thaI jAya che. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 uttarAyayana sUtra (20) pUrvokta kahyo tevo-(pAsasthA-patita, usanA (rasalupI), ahA chaMdA (svachaMdI), saMsattA (Asakta) ane kuzala ema pAMca prakAranA kuzIlanAM lakSaNe sahita-durAcArI tathA jJAna, darzana, cAritra, tapa ane vIrya e pAMce guNothI rahita kuzIla, mAtra tyAgInA veSane ja dhAraNa karanAra evo pApI zramaNa A lekamAM jheranI mAphaka niMdanIya bane che. tema ja A lekamAM ke paralokamAM sukhI paNa thatuM nathI. (21) uparanA badhA doSone je sadAya tyAgI de ane munionA vRdamAM sAco sadAcArI hoya te ja A lekane viSe amRtanI mAphaka pUjAya che. tathA te ja sAce sAdhu A leka ane paraleka bannene ArAdhe che. dha : A lekamAM sarvane vaMdanIya bane che ane paralokamAM divyagati pAme che. athavA kamabaMdhanathI sarvathA mukta thaI jAya che. saMyama lIdhA pachI sthAna pUratI javAbadArI vadhe che. hAlavA cAlavAmAM, khAvApIvAmAM upayogI sAdhane rAkhavAmAM, vidyA meLavavAmAM, gurukulane vinaya jALavavAmAM ke potAnuM kartavya samajavAmAM jarApaNu gaphalata thAya te saMyama haNAya. apramattatA ane vivekane kSaNe kSaNe sthAna ApI krodha, mAna, mAyA, lobha, viSaya, meha, asUyA, IrSyA Adi Atmazatruone vijya meLavato jAya ane AgaLa vadhe te dharmazramaNa kahevAya. je maLelAM sAdhanono durupayoga kare ke pramAdI bane te pApI zramaNa kahevAya. mATe zramaNa sAdhake khUba sAvadhAna rahevuM ane samAdhi sAdhavI ema kahuM chuM : ema pApI zramaNanuM sattaramuM adhyayana pUrNa thayuM. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana : aDhAramuM saM catIya saMyati rAjarSi saMbaMdhI . cAritryazIlanuM mauna je asara upajAve che te hajAro pravaktAe ke lAkho graMtha upajAvI zaktA nathI. jJAnanuM phaLa cAritranuM phuraNa che. cAritranI eka ja cinagArI seMkaDo janmonAM karmAvaraNa (mAyAjALa) ne bALI zake che. cAritranI suvAsa kareDa kalma (pApa)ne nirmaLa karI zake che. ' ekadA kAMpItya nagaranA saMyati mahArAjA mRgayA zikAra mATe eka udyAnamAM nIkaLI paDayA che. AthI e kapIlyukesara udyAnamAM nirdoSa evAM mRgAdi pazuo trAsI UThayAM che. rasamAM Asakta thayelA mahArAjAnA hRdayamAM anukaMpAdevIne badale nirdayatAne vAsa jAmyo che. gheDA para besI kaMka mRgalAone bA mAryA bAda je te -ghavAyelA mRgalA pAse Ave che te ja te tenI pAse padmAsane beThelA eka gIzvarane jue che ane jotAM vAra ja camake che. turata ja azvaparathI UtarI munIzvaranI pAse AvI vinayapUrvaka temanAM caraNapUjana kare che, namaskAra kare che. dayAnamAM aDola rahelA gardabhAlI gIzvarane kazeya khyAla nathI. te to mauna samAdhimAM beThA che, paraMtu mahArAjA yogIrAja taraphathI pratyuttara na maLatAM bhayabhIta thAya che. vinA vAMke karelI nirdoSa pazuonI hiMsA tene vAraMvAra khaTakyA kare che. anukaMpAnI lahera UchaLI paDe che. - yogIzvara dhyAnamAMthI nivRtta thAya che ke zIdhra mahArAja pitAnuM nAma jaNAvI cAgIrAjanA kRpAprasAdane meLavavAnI jijJAsA rajU Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUca kare che. yogIrAja temane yathArtha bhAna karAve che ane tyAM ja e saMskArI AtmAne te ja kSaNe uddhAra thAya che. bhagavAna bolyA : (1) (paMcAla dezamAM) kapIlya nagaramAM caturaMgI senA tathA gADIDA, pAlakhI vagere RddhivALA eka saMyati nAmanA mahArAjA sajya kastA hatA. ekadA te mRgayA (zikAra) karavA mATe potAnA nagatnI bahAra nIkaLyA. (2) azvadaLa, hAthIdaLa, rathadaLa ane pAyadaLa e cAra prAsnI moTI senAthI cAre tarapha gherAyelA - (3) rasa (pazu mAMsane svAda)mAM Asakta thaI azva para caDelA te mahArAjA kAMpIlyukesara nAmanA udyAnamAM mRgalAone bhagADIne (pAchaLa doDI) bIvarA velAM ane doDIne thAkI gayelA evA mRgone vIMdhI nAkhatA hatA. (4) te ja kesara udyAnamAM tapodhanI (tapasvI) ane svAdhyAya (ciMtana) tathA dhyAnamAM joDAyelA eka aNagAra (sAdhu) dharmadhyAnamAM lIna thayA hatA. (5) vRkSathI vyApta evA nAgaravelanA maMDapa nIce te muni Asava (pApamaLIne dUra karIne nirmaLa citte dhyAna karI rahyA che. tenI pAse AvelA (eka) mRgalAne paNa te rAjA haNa nAkhe che. nedha : rAjAne khabara na hatI ke ahIM koI munirAja che. nahi te ziSTatA jALavavA khAtara te kadI tevA mahAyogInI pAse AvuM hiMsaka kRtya karI zakta nahi. (6) (mRga haNAyA pachI) pAchaLa ghoDA para jaladI doDI Avate. te rAjA te sthaLe AvIne haNuyelA mRgalAne jue che ane tene jotAM ja pAse dhyAnastha beThelA tyAgIne paNa jue che. (7) (jotAM vAra ja mArA bANathI munirAja haNyA haze ! muni na haNAyA hoya to mRga tenI pAse AvI gayo mATe kadAca mRga te yogIne haze ane te haNAI gayo, have mAruM zuM thaze ? athavA AvA anukaMpaka yogI pAse AvuM hiMsaka kRtya thayuM tethI tene duHkha thaze. A pramANe vicAra Ave che.) tethI bhayabhIta ane zaMkAgrasta banI gayele te mAne che ke "maMda puNyavALA, rasAsakta ane hiMsaka evA meM kharekhara munizrInI lAgaNI dubhAvI." Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sayatIya 107 (8) te rAjA turata ja pitAnA ghoDA parathI UtarI gheDAne dUra mUkIne munizrI pAse jaI te Adarza tyAgInA banne caraNone bhaktipUrvaka name che ane saraLa hRdayapUrvaka kahe che ke bhagavAna ! mArA aparAdhane Apa mApha kare. (9) paraMtu te vakhate e yogIzvara maunapUrvaka dharmadhyAnamAM tallIna hovAthI rAjAne pratyuttara na ApI zakyA. AthI rAjA bhaya vaDe khUba AkuLavyAkuLa thaI gaye. naMdha: gunegAranuM aMtaHkaraNa svayaM khaLabhaLyA kare che tethI tenA hRdayamAM prathamathI bhaya te have ja. paraMtu yogIzvaranA maune tene vadhAre vyAkuLa banAvI mUko. (10) (pitAnI oLakhANa ApatAM kahe che ke, he bhagavana ! huM saMyati (nAmane rAjA) chuM. mane kaMIka kaho. kAraNa ke mane bahu bIka lAge che ke rakhe kepita thayelA aNagAra pitAnA zaktiprabhAva (tejoleyA)thI kare manuSyone bALI nAMkhe ! nedha : tapasvI ane yogIpuruSone aneka prakAranI siddhio utpanna thAya che. paraMtu AdarzapuruSa tene durupayoga kadI karatA ja nathI chatAM mahArAjAne te bhaya utpanna thAya te te svAbhAvika ja che. munizrI dhyAnamAMthI jAgRta thaI svastha. thayA ane bhayabhIta rAjAne joI turata ja bolI UThayA : (11) he rAjana ! tane abhaya he ! ane tuM paNa have (tArI nIcenA jIvone mATe) abhayadAnane dAtA banI jA. anitya evA A jIvaloka (saMsAra)ne viSe hiMsAnA kAryamAM zA mATe Asakta thAya che ? nedha : jema mArA bhayathI tuM mukta thayo tema tuM paNa sarva jIvone tArA bhayathI mukata kara. abhayadAna jevuM eka uttama dAna nathI. kSaNika evA manuSyajIvanamAM AvAM ghora kRtyo zA mATe kare che ? (12) je tAre rAjapATa, meDI, maMdira, bAgabagIcA, svajana parivAra ane zarIra vagere badhuM choDIne karmavazAta vaheluM moDuM javAnuM ja che te anitya evA A saMsAramAM rAjya para paNa Asakta zA mATe thAya che ? (13) jenA para tuM mUjhAI rahyo che te jIvana ane rU5 e badhuM to vidyutanA, camakArA jevuM caMcaLa che. mATe he rAjan ! A lekanI ciMtA cheDI para leka mATe kaMIka vicAra kara. zA mATe pachInAM pariNAmane ciMtA nathI ? Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyacana satra (14) strI, putro, mitro, ke baMdhuo jIvatAne ja anusarI temAM bhAgIdAra bane che. maraNa thayA pachI koI anusaratuM nathI. nedha : A dekhAtuM sagapaNa jIvana sudhInuM ja che ane manuSyajIvana paNa kSaNika ane parataMtra che. te tevA kSaNika sagapaNa mATe jIvana hArI javuM kaI rIte ucita ja nathI. (15) jema ati duHkhI thayelA putro marelA pitAne ghara bahAra kADhe che tema marelA putrone dehane pitA tyAge che. sagA bAMdhavonuM paNa temaja samajavuM. mATe ' he rAjan ! tapazcaryA ane tyAga (anAsakti mArgamAM gamana kara. nedha : cetana gayA pachI suMdara deha paNa saDavA mAMDe che. eTale premIjana paNa tene jaldI bahAra kADhI citAmAM saLagAvI de che. (16) he rAjana! gharadhaNuM marI gayA pachI teNe ekaThuM kareluM dhana ane pote pipelI strIone koI bIjA manuSya ja bhogave che ane gharanAM badhAM harSa ane saMtoSapUrvaka te marelAnAM AbhUSaNothI alaMkRta thaI AnaMda kare che. noMdha : marelAne viraha thoDo vakhata sAle che, paraMtu saMsAranI ghaTanA ja evI che ke svArtha hoya te lAMbA kALe ane svArtha na hoya te thoDA ja vakhatamAM te duHkha bhUlI javAya che (17) sagAMvahAlAM, dhana, parivAra e badhuM ahIM rahI jAya che ane mAtra te jIve karelAM zubha ke azubha karma ja sAthe Ave che. te zubhAzubha karmathI joDAyela chavAmA ekale ja parabhavamAM cAlyA jAya che. noMdha : AvI jAtanI saMsAra ghaTanA batAvavAthI te saMskArI rAjAnuM hRdaya vairAgyamaya banI jAya che. (18) e pramANe yogIzvaranI pAse satyadharmane sAMbhaLIne te rAjA (pUrva saMskAronI - prabaLatAthI) te ja samaye saMvega (mokSanI tIvra abhilASA) ane nirveda (deva tathA manuSya saMbaMdhInA kAmagothI vairAgya)ne pAmyA. (19) have saMyatirAjA rAjyane cheDIne gaIbhAlI muni pAse jainazAsananI dIkSA laI saMyati muni banI gayA. noMdha : sAco vairAgya jAge pachI kSaNabhara paNa kema rahevAya ? AvA saMskArI cho apUrva AtmabaLa dharAvanArA hoya che. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyatIya gaI bhAlI munIzvaranA ziSya saMyatimuni sAdhujIvanamAM paripakava tema ja gItArtha (nAnI) banI guru pAsethI AjJA laI ekadA grAmAnugrAma vicaratA vicaratA eka sthaLe Ave che. tyAM temane eka bIjA rAjarSi maLe che. A kSatriya rAjarSi devalekathI avIne nIkaLIne) manuSyabhava pAmyA che. te paNa pUrvanA prabaLa saMskArI hovAthI kaMIka nimitta maLatAM jAtismaraNa jJAna thayuM che ane tethI tyAgI banI dezadeza vicarI jinazAsanane zobhAvI rahyA che. (20) rASTrane tyAgIne dIkSita thayelA te kSatriyamuni saMyati yogIzvarane pUche che ke jevuM ApanuM rUpa dekhAya che tevuM ja ApanuM aMtaHkaraNa paNa prasanna dekhAya che. noMdha : jevI ApanI AkRti saumya che tevuM ja aMtaHkaraNa paNa nirmaLa dekhAya che. (21) ApanuM nAma zuM ? pUrvAzramamAM ApanuM gotra zuM hatuM ? Apa zAthI zramaNa banyA? (tyAga kevI rIte lIdho 2) kayA AcArya (gurudeva)ne se cho ? tame vinIta kevI rIte kahevAo che ? (Ama kSatriyamunie pUchayuM hatuM.) (22) mAruM nAma saMsthati che. gautama e mAruM gotra che. jJAna ane cAritrayukta evA gardabhAlI nAmanA AcArya mArA gurudeva che. dha : muktine mATe yogya evA guruvarane huM evuM chuM have vinIta kema kahevAya ? te praznanA uttaramAM punaH kahe che : (23) aha kSatriya rAja mahAmuni ! (1) kriyAvAdI (samajaNa vinA mAtra kiyA karanAra, (2) aMkiyAvAdI (mAtra popaTiyA jJAnane mAnanAra), (3) vinayathI ja siddhi mAnanArA ane (4) ajJAnavAdI. A cAre vAdamAM rahelA puruSo bhinnabhinna prakAranA mAtra vAdo ja karyA kare che. paraMtu tatva mATe kaze prayatna karatA nathI. te saMbaMdhamAM tattvajJa puruSoe zuM kahyuM che ? nedha : Ama kahevAnuM prayojana e che ke tevA matane mAnanAra ekAMtavAdI sAdhaka vinIta kahevAto nathI. tethI ekAMtavAdane huM svIkAratA nathI. tema saMyatimunie kahyuM. (24) tatvanA jANakAra, sAcA puruSAthI ane kSAyikajJAna (zuddhajJAna) tathA kSAyika cAritra vaDe saMyukta evA jJAtaputra bhagavAna mahAvIre paNa A pramANe prakaTa karyuM hatuM. (25) ahIM jeo asatya prarUpaNuM karanAra, (ke pApa karanArA) hoya che te ghora narakamAM paDe che. ane je Arya (satya) dharmane Acare che te manuSya divya gatine pAme che, Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra ' dha : madhyayugamAM jenazAsana sarvopari gaNunuM kAraNa ke pUrNa puruSo tenA pravartaka hatA. ane te tapa, tyAga tathA ahiMsAnA sUkSma siddhAMtanuM prarUpaNa karatA. . (26) te sivAyanA mAtra kapaTayukta mata pravartI rahyA che. te nirarthaka ane peTA - vAdo ja che. ema jANIne huM saMyamamAM pravartana karI IrSA samitimAM vasuM chuM. nAMdha : sarvazreSTha jainazAsanane jANuM te mArgamAM huM gamana karuM chuM IryA samiti e jaina zramaNanI kriyA che. viveka ane upayogapUrvaka gamana karavuM tenuM nAma Iryo. (27) (kSatriya rAjarSie kahyuM :) e badhA azuddha ane asatya daSTivALA anAya mata meM paNa jANyA che. ane paralokane paNa jANyA che. tethI have sAcA A prakAre AtmasvarUpane oLakhI jenazAsanamAM vicaru chuM. nedha: kSatriya rAjarSie saune pahelAM jANI lIdhA hatA ane temAM apUrNatA -lAgavAthI pachI ja jena jevA vizALa zAsananI dIkSA lIdhI hatI. A sAMbhaLI saMyatimunie kahyuM: (28) huM paNa pahelAM mahAprANa nAmanA vimAnamAM pUrNa AyuSyavALA kAntimAna deva tarIke hato. tyAMnI se varSanI upamAvALI divyaAyu sthiti che. te moTA kALa pramANanI hoya che. naMdha: pAMcamA devalokamAM huM devarUpe hato tyAre mAruM AyuSya daza sAgarepamanuM hatuM. sAgarepake e sarva saMkhyAtIta moTuM kALa pramANu kahevAya che. (29) huM te pAMcamAM (brahma) devalokathI nIkaLIne manuSyanA bhavane viSe saMyatirAjA rUpe avataryo hato. (tyAMthI nimittavazAta dIkSita thaI) have huM mArA ane paranA AyuSyane barAbara jANI zakuM chuM. dha: saMyati rAjarSine tevuM vizuddha jJAna hatuM ke je vizuddha jJAna dvArA te pitAno ane parane jIvita kALa jANI zake. (30) (he kSatriya rAjarSi!) bhinnabhinna prakAranI rucio ane svacchaMdone saMyamIe tyAgI devA joIe. ane sarva kAmabhogo anarthanAM mULa che ema jANI jJAnamArgamAM gamana karavuM joIe. (31) tema jANune dUSita (nimittAdi zAstro dvArA kahevAtA) praznothI huM nivRtta thayo chuM. tema ja gRhastha sAthenI gupta rahasya bharI vAtothI paNa nivRtta thaye Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sayatIya 111 chuM. aho ! kharekhara saMsArane tyAgI saMyamamAgane pAmelA puruSe dinarAtrI jJAnapUrvaka tapazcaryAmAM ja vicaravuM joIe. dha: A pramANe saMyati rAjarSie bahu madhura rIte sAdhunI jIvanI (jIvana varNavI pite te mujaba cAle che tenI pratIti ApI vinIta arthAta jenazAsanane anukULa zramaNanI vyAkhyA kahI saMbhaLAvI. kSatriya rAjarSie A sAMbhaLI pitAnuM paNa te ja maMtavya che. ane ApaNe baMne eka ja jinazAsananA anuyAyIe chIe tema khAtarI ApI kahyuM : (32) sAcA ane zuddha aMtaHkaraNathI pUche te huM paNa te ja kahuM chuM je vastu tIrthakara (jinezvara) devoe batAvI che te apUrvajJAna jinazAsanamAM jhaLake che. (33) te jJAnI puruSoe kahyuM che ke akriyA (jaDakriyAne choDI dhIra sAdhake sAcA jJAna sahita kriyAne AcaravI ane samadaSTithI yukta thaI kAyara puruSone kaThina evA sadharmamAM gamana karavuM. noMdha : samati dRSTinAM cazmAM sIdhAM hoya che. te keInA doSo dekhate nathI. mAtra satyane zeAdhaka banI tene ja Acare che. jainadarzana jema jaDakriyA (jJAnarahita kriyA)ne mAnatuM nathI tema zuSkajJAna (kriyA rahita popaTiyuM jJAna)ne paNa svIkAratuM nathI. te jJAna ane cAritra bannenI AvazyaktA svIkAre che. (34) mokSarUpI artha ane saddharmathI zobhatA evA A puNyapada pavitra upadezane sAMbhaLIne pUrvakALamAM bharata nAmanA cakravatIe paNa bharatakSetranuM rAjya ane divya kAmogone cheDIne cAritra dharmane aMgIkAra karyo hato. (35) (pUrva, pazcima ane dakSiNa dizAmAM samudra sudhI ane uttara dizAmAM cula himavaMta parvata sudhI jenI ANa hatI.) tevA bIjA sagara cakravatI paNa sAgaranA cheDA sudhI rahelA bhArata kSetranA rAjyane tathA saMpUrNa hakumatane choDIne saMyama aMgIkAra karI mukti pAmyA che. (36) apUrva RddhimAna ane mahA kItimAna evA madhava nAmanA cakravatI paNa bharatakSetranuM rAjya cheDI pravajyA levAne sAvadhAna thaI gayA hatA. (37) cothA sanakumAra narendra cakravatI ke je mahA RddhivALA hatA chatAM temaNe paNa putrane rAjya soMpIne (saMyama laI) tapazcaryAno mArga AdarI dIdho hato. (38) lekane viSe apAra zAMti karanArA pAMcamA zAMtinAtha nAme RddhimAna cakra vatI paNa bharatakSetranuM rAjya choDI, pravajyA laIne mukti pAmyA. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 uttarAyayana. a (39) IkvAku vaMzanA rAjAomAM vRSabha samAna uttama ane vikhyAta kItivALA narezvara, cha cakravatI kuMthurAjA paNa rAjyapATa tathA saMpatti cheDIne tyAgI banI anuttaragati (mukti)ne pAmyA. (40) sAgaranA cheDA sudhI rahelA bharatakSetranA naravarezvara sAtamA cakravatI aranAmanA narezvara paNa te badhI vastune cheDI karmathI rahita thaI zreSTha gati (mukti) pAmyA. (41) navamA mahApadma nAme cakravatI paNa moTI senA, bhAratavarSanuM mahAna rAjya. tathA uttama kAmabhogone cheDI tapazcaryAnA mArgamAM vaLyA hatA. (42) pRthvInA pratyeka rAjAonAM mAnane mardana karanArA ane manuSyomAM Idra samAna evA AThamA cakravatI hariSaNa paNa mahImaMDaLamAM pitAnuM eka ja chatra pravartAvI Akhare tene choDIne tyAgI banI uttama gatimAM gayA. (43) hajAro rAjAothI gherAyelA agiyAramAM jaya nAmanA cakravatIe paNa sAcA tyAgI thaI AtmadAna karyuM ane uttama gati (mokSagati)mAM gayA. naMdha: cakravatI eTale cha khaMDanA adhipati. evA mahAna puruSoe apAra samRddhi manoramya kAmagone choDI dIdhAM hatAM ane tyAga aMgIkAra karyo hato. bharatakhaMDanA bAra cakravatI paikI uparanA dasa tyAgI thaI mekSe gayA hatA. ane AThamA subhUma cakravatI ane bAramA brahmadatta cakravatI, e banne bhogo bhogavI. narakagati pAmyA hatA. jainazAsanamAM je sAmAnya rAjAe bhaLyA te batAve che? (44) pratyakSa zakrendranI preraNuM thavAthI prasanna ane paryApta evA dazANa rAjyane cheDI dazArNabhadra tyAgamArgane Adaryo. (45) mirAjA bhoge pratye sAkSAta zakrendranI preraNuM hovA chatAM pitAnA AmAne vaza rAkhI vaidehI nagarI tathA gharabArane choDIne cAritradharmamAM sAvadhAna thayA hatA. (49) tema ja kaliMga dezamAM karakaMDurAjA, paMcAla dezamAM dvimukharAjA videha dezamAM (mithilA nagarImAM) namirAjezvara ane gaMdhAra dezamAM nirgata (nagaI) nAmanA rAjezvara tyAgI banyA hatA. noMdha : A cAre pratyeka buddha (koI eka vastu joIne bedha pAmelA) jJAnI. puruSo thaI gayA che. (47) rAjAomAM gherI samAna e badhA rAjAe pitAnA putrone rAjya seMpIne jinazAsanamAM anurakta banyA hatA ane cAritramArganI ArAdhanA karI hatI.. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sayatIya 113 (48) siMdhu seAvIra dezanA dhArI samAna udAyana nAmanA mahArAjAe rAjya cheThIne sayama AryAM ane Akhare uttama evI mekSagatine pAmyA. (49) te ja prakAre kAzIdezanA (sAtamA na Mdana nAmanA baLadeva) rAjAe paNa rAjya tathA kAmabhAgAne tajI dIdhA tathA saMyama Aryo. aMte kalyANa ane satyamA'mAM puruSAtha karIne adharUpI mahAvanane kApI nAMkhyu. noMdha : vAsudevanuM khaLa tathA Rddhi cakravatIthI adhI` hoya che. temanA nAnAbhAI heAya te aLadeva gaNAya. baLadeva dhamapremI ja hoya che te bhAgeAmAM rakta thatA nathI. (50) apayazane haNI nAkhanAra ane mahAkItivALA evA vijaya nAmanA rAjAe paNa guNasamRddha (guNe karIne pU) rAjyane cheDIne dIkSA lIdhI hatI. noMdha : vijaya e khIjA naMbaranA khaLadeva hatA. (51) te ja prakAre prasannacittapUrNAMka ugra tapazcaryA AcarIne mahAbaLa nAmanA rAjarSi paNa mAthA sATe kevaLajJAnarUpa lakSmIne meLavI mukti pAmyA hatA. noMdha : pUrvokta sivAya khIjA paNa sAta baLadeva rAjAe tathA bIjA aneka rAjAe jainazAsanamAM saMyamI thayA che. ahIM mAtra thADAM ja prasiddha draSTAMtA kahyAM lAge che. (52) dhIrapuruSa niSprayeAjanavALI vastuo sAthe unmattanI mAphaka thaI pRthvImAM svacchaMdI thaI kema vicare? ema viveka karIne ja upara kahelA (bharatAdika) zUravIra ane prabaLa puruSAthI puruSa jJAna ane kriyAthI yukta evA jaina mAne AdaratA hatA. (53) saMsAranAM mULa zeAdhavAmAM samatha evI vANI Apane kahI che. te sAMbhaLIne gayA che. vartamAnakALe tamArA jevA keka tarI jaze. A meM (pUrva AgamanI) satya AcaravAthI kaMIka mahApuruSa| tarI tare che ane bhaviSyakALamAM aneka noMdha : A pramANe ahIe ane AtmAthI saMvAda pUrNa thAya che. ane te banne munIzvarA potAnA paMthe (54) dhIrapuruSa saMsAranI niraCka vastu sAru potAnA aNugArAnA satsaMga prayANa kare che. AtmAne zA mATe haze ? arthAt na ja haze, ema viveka kare te sasaMgathI mukta thaI tyAgI banI te a Mte niSkamAM thaI siddha thAya che. u. 8 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyayana sUra naMdha: cakravatI jevA mahArAjAo manuSya lokanI saMpUrNa ddhi ane zaktivALA hoya che. tenA bhAgomAM zI khAmI hoya ? chatAM tyAM paNa tRpti hatI nathI. tRpti tyAgamAM che. tRpti nirAsaktimAM che. tRpti nirmoha dazAmAM che. tethI ja tevA dharaNapati bAhya saMpattine choDI AMtarika saMpattine meLavavA saMyamamArgane svIkAre che. sukhane e eka ja mAga che. zAMtine bheTavAnI e eka ja zreNi che. saMtoSanuM e eka ja sopAna che. aneka jIvAtmAo bhUlI, bhaTakI, rakhaDI raDIne Akhare ahIM ja AvyA che. tyAM ja vizrAma lIdho che. ane tyAM ja je kaMI joItuM hatuM te pAmyA che. e pramANe bhagavAna mahAvIre kahyuM hatuM te tane kahuM chuM. ema zrI sudhI svAmIe jabUne kahyuM. Ama saMyatimuninuM aDhAramuM adhyayana samApta thayuM. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana : ogasamuM mRgAputrIya mRgAputra saMbaMdhI - kukarmanAM pariNAma kaDavAM che. durAtmAnI duSTa vAsanAne anusaravAmAM khUba jokhama che. ekamAtra sahaja bhUlathI A loka ane paralokamAM aneka saMkaTa sahevAM paDe che. durgatinAM dAruNa duHkhe sAMbhaLatAM paNa trAsa upajAve tevAM hoya che to anubhavanI to vAta ja zI ? mRgAputra pUrvanA saMskAravazAt gamArgamAM javA tatpara thAya che. mAtApitA saMyama mArganAM saMkaTe putrane kahI batAve che. putra kahe che : mAtApitA ! kayAM e svaIcchAe sahevAnAM sAmAnya kaSTa ane kayAM e parAdhInatAe bhegavavAM paDatAM dAruNa duHkha? Akhare mRgAputranA saMyamanI sAcI tAlAvelI mAtApitAne pigaLAvI mUke che. saMsArane tyAgI tapazcaryAne AdarI te yogIzvara A ja janmamAM parama puruSArtha dvArA karmo kaMcukane bhedIne aMtima dhyeye maLI zuddha, buddha ane siddha thAya che. bhagavAna bolyA : (1) moTAM vRkSothI ghaTa evAM kAnana (jaMgala) ane kIDA karavA lAyaka udyAnothI surakSita ane samRddhithI ramaNIya evA sugrIva nAmanA nagarane viSe baLabhadra nAmanA rAjA rahetA hatA. ane te rAjAne mRgAvatI nAmanI paTarANI hatAM. (2) mAtA pitAne valabha ane yuvarAja e balazrI nAmane tene eka kumAra hatuM ke je damitendrimAM zreSTha ane mRgAputra tarIke prasiddha thayo hato. (3) te dogundaka (trAyastri zaka) devanI mAphaka manahara ramaNIo sAthe hamezAM naMdana nAmanA mahelamAM AnaMdapUrvaka krIDA karato hato. Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 uttarAdhyayana sUtra nedha : devalokamAM trAyazciMzaka nAmanA bhagI de heya che. (4) maNi ane ratnothI jenuM bhoMyataLiyuM jaDeluM che, tevA mahelane gokhe besIne ekadA te nagaranA traNa rastA, cAra rastA ane moTAM cogAnone bhinnabhinna rIte joyA kare che. noMdha : maNi ane ratnonuM jaDatara e ahI upameya kathana hovuM joIe, kAraNa ke apAra saMpatti hovA chatAM tene AvI rIte upayoga to na ja thaI zake. paraMtu te evA prakAranuM jaDatara hoya ke jenArane tyAM amUlya evAM maNi ke. rane ja pAtharelAM lAge. (5) tevAmAM te mRgAputre tapazcaryA, saMyama ane niyamone dhAraNa karanAra, apUrva brahmacArI ane guNanI khANurUpa eka saMyamIne tyAMthI pasAra thatA joyA. (6) mRgAputra maTakuM mAryA vagara eka daSTithI te yogIzvarane joyA kare che. jemAM jotAM tene vicAra Avyo ke AvuM svarUpa (veza) pahelAM meM avazya kyAMka joyuM che. (7) sAdhujInAM darzana thayA pachI A pramANe ciMtavatAM zubha adhyavasAya (mane bhAvanA jAgRta thayA. ane kamathI mohanIya bhAva upazAMta thavAthI tyAMne. tyAM temane jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. noMdha : jenadarzana jIvAtmAne ATha karmothI gherAyelo mAne che. ane e. karmavazAta ja janmamaraNAdi duHkho veThavAM paDe che. A ATha karmo paikI bIjA sAta karmomAM kevaLa mehanIya karma ja mahAna che. tenI sthiti paNa 70 keDA keDI. sAgarepama eTale ke badhAM karmo karatAM vadhu ane prabaLa mAnI che. A karmane jeTale aMze kSaya thatuM jAya teTale aMze AtmAbhimukha thavAya. mRgAputranA mehanIya karmanuM upazamana thayuM hatuM ane tethI temane jAtismaraNa jJAna thayuM. A jJAna. thavAthI saMsI paMcendriya (manavALA paMcendriya vALAne potAnA navasanI saMkhyA sudhInA pUrvabhavo sAMbhare che. jAtismaraNa jJAna matijJAnane ja eka bheda che. (8) A saMsI (manavALA) jIvane ja utpanna thAya tevuM jJAna utpanna thavAthI prathama teNe gata janma joyo ane jANyuM ke devalokamAMthI UtarIne huM manuSyabhava pAmyo chuM. va mahAna RddhimAna mRgAputra pUrvajanmane saMbhAre che. pUrvajanmane saMbhAratAM. " saMbhAratAM pUrvabhave AdareluM sAdhupaNuM paNa yAda AvyuM. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 117 sRgAputrIya dha : A gAthA koI koI pratimAM vadhu AvelI hovAthI anuvAdana karyuM che. (9) sAdhupaNuM yAda AvyA pachI cAritrane viSe khUba prIti udbhavI ane viSayane viSe teTalI ja virakti (vairAgya) utpanna thaI. AthI mAtApitAnI samIpamAM AvI A vacana kahyuM : (10) he mAtApitA ! pUrvakALamAM meM pAMca mahAvratarUpa saMyama dharma pALe tenuM smaraNa thayuM che. ane tethI naraka, pazu ItyAdi aneka gatinA duHkhathI bharelA saMsAra samudrathI nivRtta thavAne IcchuM chuM. mATe mane AjJA Ape. huM pavitra pravayAM (gRhatyAga) aMgIkAra karIza. dha : pUrvakALamAM paMcamahAvratanuM kahe che tethI jaNAya che ke prathama tIrthakara zrI RSabhadevanA vakhatamAM mRgAputra saMyamI thayA haze. (11) he mAtApitA ! pariNAme viSa (kipAka) phaLanI peThe niraMtara kaDavA phaLa denArA ane ekAMta duHkhanI paraMparAthI ja viMTaLAyelA evA bhogo meM (pUrvakALamAM ane hamaNa) khUba bhogavI lIdhA che. (12) A zarIra azuci (zukavIryAdithI utpanna thayeluM hoI kevaLa apavitra ane anitya che. (ga, jarA ItyAddhiA) duHkha ane kalezanuM ja mAtra bhAjana che. temaja azAzvata (asthira) dazAvALuM che. (13) pANInA phaNa ke parapoTA jevA kSaNika zarIramAM Asakti zI ? te hamaNuM che ke pachI (bAla, taruNu ke jarAvasthAmAM) jarUra javAnuM che te temAM huM kema lebhAu ? (14) pIDA ane kuSTAdi roganuM ghara ane jarA tathA maraNathI gherAyelI A asAra ane kSaNabhaMgura manuSya dehamAM have eka kSaNa mAtra huM rati (AnaMda) pAmI zakato nathI. (15) aho ! A Akho saMsAra kharekhara duHkhamaya che. tyAM rahelA prANIo bicArAM janma, jarA, roga ane maraNanAM duHkhothI pIDAI rahyAM che. (16) (he mAtA pitA 1) A badhAM kSetra (ughADI jamIna), ghara, suvarNa, putra, strI, baMdhuo ane zarIrane choDIne paNa parAdhInapaNe mAre vaheluM ke moDu avazya javAnuM che. - " dha : je jIvAtmA kAmabhogone svayaM nathI to tene kAmabhoga tajI de che; mATe potAnI jAte tAjelA kAmabhoge duHkhakara nahi paNa sukhakara nIvaDe che. Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 uttarAdhyayana sa" (17) jema kipAka phaLanuM pariNAma suMdara nathI tema bhagavelA bhegonuM paNa pariNuma suMdara nathI. nedha : kiM pAka vRkSanAM phaLa jovAmAM ramaNIya ane khAvAmAM to ati madhura hoya che paraMtu khAdhA pachI thoDI ja vAramAM mRtyu nipajAvI de che. (18) (vaLI he mAtApitA ! je musAphara, aTavI jevA lAMbA mArgamAM bhAtuM lIdhA vinA prayANa kare che te raste jatAM kSudhA ane tRSAthI khUba pIDAya che ane duHkhI thAya che. (19) te ja pramANe je dharmane AdaryA vinA parabhava (paralokamAM jAya che, te tyAM jaI aneka prakAranA rogo ane upAdhiothI pIDAya che. nedha : A saMsAra aTavI che, jIva musAphara che ane dharma bhAtuM che. je dharmarUpI bhAtuM hoya te ja je gati pAme tyAM te zAMti meLavI zake che. ane ema saMsArarUpI AkhI aTavI sukhethI pasAra karI zake che. (20) je musAphara aTavI jevA lAMbA mArgamAM bhAtuM laIne prayANa kare che te sudhA ane tRSAthI rahita thaI sukhI thAya che. (21) te pramANe je sAcA dharmanuM pAlana karIne parabhavamAM jAya che te tyAM haLu kamI (a5kamI) ane arogI thaI sukhI thAya che. (22) vaLI he mAtApitA ! ghara baLatuM hoya tyAre te gharane dhaNuM asAra vastu one choDI pahelAM bahu mUlyavALI vastuo ja kADhI le che. (23) tema A Akho leka jarA ane maraNathI baLI jaLI rahyo che. A5 mane AjJA Apo to temAMthI (tuccha evA kAmabhogane tajIne) kevaLa mArA AtmAne ja ugArI laIza. (24) (taruNa putranI tAlAvelI joI tene) mAtApitAe kahyuM : he putra ! sAdhu paNuM (cAritra levuM) e kaThaNa che. sAdhupuruSe hajAro guNone dhAraNa karavA paDe che. nedha : sAcA sAdhujIne de dUra karI hajAre guNone vikAsa karavo paDe che. (25) jIvanaparyata jagatanA jIvamAtra para samabhAva rAkhavo paDe che. zatru ane mitra bannene samAna dRSTithI jovAnA hoya che ane hAlatAM, cAlatAM, khAtAM ema pratyeka kriyAmAM thatI sUma hiMsAthI paNa viramavuM paDe che. tevI sthiti kharekhara sau koIne mATe durlabha che. Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAputrIya , (26) sAdhujIne AkhA jIvana sudhI bhUlecUke paNa asatya bolavAnuM hotuM nathI. satata apramatta (sAvadhAna) rahIne hitakArI chatAM satya bolavuM e bahu bahu kaThaNa che. (27) sAdhujI dAMta khetaravAnI saLI sudhdhAM paNa rAjIkhuzIthI dIdhA vagara laI zake nahi. tevI rIte doSa rahita bhikSA meLavavI e paNa ati kaThina che. neMdha : dazavaikAlika sUtranA trIjA adhyayanamAM betAlIsa doSonuM varNana che. bhikSane tevA sUdhamadoSothI rahita bhojana levAnI AjJA che. (28) kAma bhogonA rasane jANanArAe abrahmacarya (maithuna)thI sAva virakta rahevuM e kaMI sAmAnya vAta nathI. AvuM ghara (akhaMDa) brahmacaryavrata pALavuM ati ati kaThina che. noMdha : bALapaNathI jeNe bhoge na bhogavyA hoya te karatAM bhogavI lIdha. hoya tene vAraMvAra tenuM smaraNa AvavuM e sAva saMbhavita che ane smaraNathI kusaMkalpa thatA jAya te mAnasika, vAcika ane kAyika brahmacarya pALI zakAya nahi. (29) dhana, dhAnya ke dAsAdi koIpaNa vastuno parigraha na rAkhavo temaja saMsAranI hiMsAdi sarva kriyAono tyAga karavo te duSkara che. tyAga karIne kaI vastu para mamatA paNa na rAkhavI te ati duSkara che. (30) anna, pANI, mevA ke mukhavAsa e cAre prakAramAMnA koI paNa AhArano rAge upayoga karI zake nahi temaja kaI paNa vastuno bIjA divasa mATe saMgraha paNa rAkhI zake nahi. AvuM chaThuM vrata che te paNa kaThaNa che. noMdhaH jaina sAdhune ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya ane aparigraha A pAMce vrata mana, vacana ane kAyAthI vizuddha rIte jIvanaparyata pALavAnAM hoya che ane rAtribhojanano paNa sarvathA tyAga karavAno hoya che. sAdhu jIvanamAM je Akasmika saMkaTa Ave che te batAve che (31) sudhA, tRSA, TADha, tApa, (dhyAnamAM) DAMsa ane maccharanuM duHkha, kaThora vacano, duHkhada sthaLa, tRNasparza ane melanuM AvI paDatuM duHkha, (32) temaja tADana (mAra) tarjana (Thapako) vadha ane baMdhananAM kaSTo paNa sahevAM sahelAM nathI. sadA bhikSAcaryA karavI, yAcIne paNa ApeluM ja levuM ane yAcanA karatAM paNa aprApti thAya e badhuM duSkara che. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdayayana sUra (33) A kApatI (pArevAnI jema kAMTAne tajI parimita kazu ja khAvA) vRtti saMyamI jIvana, dAruNa (bhayaMkara kezakuMcana ane duSkara brahmacarya pAlana A badhuM pALavuM zaktivALAne paNa kaThina thAya che. nedha : jaina munione jIvanaparyata kezane hAthavaDe kADhI nAkhavAnI tapazcaryA paNa karavAnI hoya che. (34) mAtApitAe kahyuM : he putra ! tuM sukomaLa, sumajjita (bhAgamAM DUbelo) ane bhoga sukhane yogya che. he putra ! sAdhupaNuM pALavA mATe kharekhara tuM samartha nathI. (35) he putra ! bhAre lokhaMDanA bhAranI jema jIvana paryata avizrAMtapaNe saMyamInA ucita guNono bhAra vahana karavo duSkara che. (36) AkAzamAM UMcA evA cula himavaMta parvatathI paDatI gaMgA nadIne sAme pUre javuM ane be hAthathI sAgara tara jeTalo kaThaNa che teTaluM ja saMyamInA guNone tarI javuM (prApta karavA) durlabha che. dhaH saMsAranI Asakti jeTalI ghaTe teTalI ja saMyama guNanI prApti thAya. (37) veLuno koLiye jeTale nIrasa che. teTalo ja (viSaya sukhathI rahita) saMyama paNa nIrasa che. taravAranI dhAra para javuM jeTaluM kaThaNa che teTaluM ja tapa zraryAnA mArgamAM prayANa karavuM kaThaNa che. (38) vaLI he putra ! sarSanI mAphaka ekAMta AtmadaSTithI cAritra mAgamAM cAlavuM duSkara che. lokhaMDanA java cAvavA jeTalA duSkara che teTaluM ja saMyama pAlana paNa duSkara che. (39) jema baLatI agninI jhALa pIvI dohyalI che tema taruNa vayamAM sAdhupaNuM pALavuM duSkara che. (40) vAyune kethaLo bharavo jeTalo muzkela ke azakya che teTaluM kAyarane sAdhu paNuM pALavuM muzkela che. (41) jema trAjavethI lakSa janane merU parvata taLavo duSkara che tema zaMkA rahita ane nizcaLa saMyama pALa duSkara che. (42) jema be hAthathI Akho samudra tarI jevo azakya che. tema anuzAMta (azakta) jIva vaDe damane sAgara to duSkara che. dhaH dama eTale indriya tathA manane damavuM te kaThaNa che. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhRgAputrIya (43) mATe he putra! tuM zabda, rUpa, rasa, gadha ane speza e pAMce viSayeAnA manuSya sa'kha'dhI bhAgene bhAgava, ane bhukta bhAgI thaIne pachI cAritra dharmAMne khuzIthI svIkAraje. (44) A pramANe mAtApitAnAM vacana sAMbhaLIne mRgAputre kahyu huM mAtApitA ! Ape kyuM te satya che paraMtu niHspRhI (pipAsA rahita)ne A lokamAM kazuMya azakaya hotuM ja nathI, (45) vaLI A saMsAracakramAM du:kha ane bhaya upajAvanArI zArIrika ane mAnasika vedanAe huM anaMtavAra sahana karI cUkayA chuM. (46) jarA ane maraNathI gherAyelA ane cAra gatirUpa bhayathI bharelA A saMsAramAM me' janma maraNu ane bhaya kara vedanA dhaNIvAra sahana karI che. 121 naraka yonimAM pUrve anaMta vedanA veThelI te kahI batAve che : (47) ahIMnA agni jeTalA uSNa hoya che tenA karatAM ana tagaNI naraka yenamAM uSNa agni hoya che. naraka ceAniemAM AvI uSNa vedanAe me' (karmAMnA prabhAve) sahana karI che. (48) ahIMnI ThaMDI karatAM naraka yAnimAM ana tagaNI TADha hoya che. meM naraka gatiemAM tevI sakhta ThaMDInI vedanAe veThI che. (49) kaMdunAmanI kuMbhIe (leDhAdinAM bhAjana)mAM AkraMda karatAM karatAM UMcA page ane nIcA mastake rahelA huM (devakRta) baLatA agnimAM pUrve dhaNIvAra pakAvAyA chuM. noMdha : narakayeAnimAM kandu vagere nAmanAM bhinnabhinna bIsthAne hAya che. tyAM nAraka jIve utpanna thAya che ane tevA jIvAne paramAdhArmika nAmanA tyAMnA adhiSThAtAe aneka yAtanAe Ape che. (50) pUrva kALe mahA dAvAgni jevI marU (verAna medAna) bhUminI vajra jevI veLuvALI kadamba vALukA nadImAM huM anaMtavAra banyA hatA. (51) kantu ku MbIeAmAM UMce badhAyelA asahAyI (sahAya vinA huM karavata ane *ca vagere zastrothI pUrva ghaNIvAra barADA pADatA chedAyA chuM. (52) ati tIkSNa kAMTe karIne vyApta evA meATA sibali vRkSanI sAthe baMdhAyelA ... mane Aghe pAchA UlaTA sulaTa kheMcIne paramAdhAmikAe ApelI vedanA me' sahana karI che. noMdha: sibali vRkSa tAthI paNa moTu hoya che. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 uttarAdhyayana (53) pApakama`nA pariNAme huM. pUrvakALe (potAnA ja kathI) moTA yaMtromAM zeraDInI mAphaka ati bhayaMkara avAja karatA khUba pIDAye| chuM. (54) zUkara ane zvAna jevA zyAma ane sabaLa jAtanA paramAdhArmi ka devAe. anekavAra bhUmi para taratA mane pAyo, (zastrAdie karI) chedI nAkhyA ane bacAvavAnI bUma pADavA chatAM bhedI nAkhyA hatA. (55) (paramAdhAmi kAe) pApakamathI narakasthAnamAM gayelA mArA zarIranA aLasInA puSpavaNI talavAra khaDUga ane bhAlAe karIne e kha`Da, ghaNA khaMDa ane atisUkSma vibhAge karI nAkhyA hatA. (56) jAjvalyamAna sAMkhela ane sarIvALA tapelA lAkhaMDanA rathamAM paravazapaNe. yeAjAyelA mane jotaranA baMdhane AMdhI rejhane jema lAkaDInA prahAre mAre tema mane paNa ma`sthAneAmAM pADIne khUba mAryAM hatA. (57) citAemAM pADAone jema bALe che tema pApakarmothI gherAyelA mane parAdhI napaNe jAjvalyamAna agnimAM zekayA hatA ene bALIne bhasma karyo hateA. (58) OMka ane gIdha pa`khIrUpa banI leDhAnA sANasA sarakhI mabUta cAMce karI valavalATa karatA evA mane paramAdhAmikAe ana tavAra kApI nAMkhI du:kha dIdhu hatuM . (59) e narakagatimAM tRSAthI khUba pIDAtAM dAtAM detAM vaitaraNI nadIne joI pANI pIvAnI AzAe temAM pAyA paraMtu tyAM rahelA astrAnI dhArAothI khUba haNAyA hatA. (60) tApathI pIDAtAM asi (talavAra) patra nAmanA vanamAM gayA tyAM uparathI talavAranI dhAra jevAM tIkSNa patro paDavAthI anaMtavAra chedAyo hateA. (61) mudgaLA, musa`DhI nAmanAM zastro, zULA tathA sAMbelAM vaDe gAtro bhAMgI gayAM hatAM ane tevuM du:kha me' anaMtavAra bhAgaLyu hatu. (62) hyurInI tIkSNa dhAra vaDe khAla utArIne haNAyA hatA ane kAtaraNIe karI aneka vakhata kapAyeA ane chedAyeA hateA. (63) tyAM phAsalAnI kapaTajALeAmAM jakaDAI mRganI peThe pavazapaNe ghaNI vakhata huM vahana karAyA, baMdhAyeA ane rU dhAyA hatA. (64) meATI jALa jevAM nAnAM mAchalAMne gaLI janAra meghaTA moTA magaramacche. AgaLa nAnA macchanI mAphaka paravazapaNe huM ghaNIvAra tevA paramAdhAmikAthI pakaDAyA, kheMcAyA, phaDAyA ane marAyA hatA. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAputrIya 1ra3. (65) vizeSa karIne dezavALI ane lepavALI jALI vaDe pakSI jema pakaDAI jAya. tema paramadhAmikethI huM ghaNIvAra pakaDAyo, lepAyo, baMdhAyo ane mArA hato. (66) sutAre jema vRkSane chede tema kuhADA ke pharasIe karI paramAdhArmike e mane chedyo ane muMjanI peThe) phA, kUTo ane chelyA hatA. (67) jema luhAre capeTA ane dhaNa vaDe loDhAne phUTe tema huM anaMtavAra kuTAye, bhedAya ane marAyo hate. (68) khUba bhayaMkara rudana karavA chatAM trAMbu, loDhuM, sIsuM vagere dhAtuone khUba ' kaLakaLatAM tapAvI mane parANe pIvaDAvyAM. (69) (ane pAtAM pAtAM e paramadhAmikoe kahyuM:) kare anAya karmanA karanAra ! tane pUrvajanmamAM mAMsa bahu priya hatuM." ema kahIne mArA zarIramAMthI mAMsa toDI toDI tenA kakaDA karI agni jevAM lAla bhaDatha banAvI banAvIne mane ghaNu vAra khavaDAvyAM. (0) vaLI tane goLa tathA mahuDAM vagereno banela surA (dArU) bahu ja priya. hato" ema saMbhArIne mArA ja zarIranuM rudhira ane carabI jAjvalyamAna karI mane pIvaDAvI hatI. (71) bhaya sahita uga sahita ane duHkha sahita pIDAyelA evA meM ghaNuM duHkhathI bharelI AvI vedanAo satata anubhavI hatI. (72) naranimAM meM tIvra, bhayaMkara, asahya, mahA bhayakAraka, ghara ane pracaMDa vedanAe ghaNIvAra sahana karI che. (73) he tAta ! manuSyalakamAM jevI bhinnabhinna prakAranI vedanA anubhavAya che. te karatAM narakagatimAM anaMta gaNI vedanAo hoya che. (74) (he mAtApitA !) jyAM maTakuM mArIe teTale vakhata paNa zAMti nathI evI sarva bhavamAM meM asAtA (asukha) vedanA anubhavI che. (75) A badhuM sAMbhaLyA pachI mAtApitAe kahyuM : he putra! bhale tArI IcchA. hoya to dIkSita thA paraMtu cAritra dharmamAM duHkha paDaye pratikriyA (du:khane haThADavAne upAya) nahi thAya. (76) mAtApitAne mRgAputre kahyuM Apa kahe che te satya che. paraMtu huM Apane. pUchuM chuM ke jaMgalamAM pazu pakSIo vicaratAM hoya che tenI pratikriyA koNa kare che ? Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyayana satra - neMdha : pazu ane pakSIonAM dukho jema upAya karyA vinA zAMta thAya che tema mAru paNa duHkha zAMta thaI javAnuM. (77) jema jaMgalamAM mRga ekale sukhethI vihAra kare che tema saMyama ane tapazcaryA - vaDe hu ekAkI cAritradharmamAM sukhapUrvaka vicArIza. (78) moTA araNyane viSe vRkSanA mULamAM beThelA mRgalAne (pUrva karmavazAta ) jyAre roga utpanna thAya che, tyAre tyAM jaI tenI sAravAra keNa kare che ? (79) tyAM jaI koNa tene auSadha Ape che ? tenA sukhaduHkhanI ciMtA kaNa kare ' che ? koNa tene bhejanapANI lAvIne khavaDAve che ? dha: jene sAdhano adhika che tene ja sAmAnya duHkha ati duHkharUpa nIvaDe che. (80) jyAre te nIrogI thAya che tyAre pitAnI meLe bhojana mATe vanamAM jaI suMdara ghAsa ane sarovarane zodhI le che. (81) ghAsa pAIne, sarovaramAM pANI pIne tathA mRgacaryA karIne pachI pitAnA | nivAsasthAne pahoMce che. (82) e ja pramANe udyamavaMta sAdhu ekAkI mRgacaryA carIne pachI UMcI dizAmAM gamana kare che. (83) jema ekale mRga aneka bhinnabhinna sthaLe vase che, eka ja sthAne nahi tema muni gocarI (bhikSAcarI) mAM mRgacaryAnI mAphaka jude jude sthaLe vicare ane bhikSA suMdara maLo ke na maLo te paNa jarA mAtra denArane tiraskAra ke niMdA na kare. (84) mATe he mAtApitA ! huM paNa mRganI mAphaka tevI (nirAsakta) carcA karIza. A pramANe putranA daDha vairAgyane jANa mAtApitAnAM kaThora hRdaya pIgaLI gayAM. temaNe kahyuM : he putra! jema Apane sukha paDe tema khuzIthI kare. A pramANe mAtApitAnI AjJA maLyA pachI te AbharaNadika sarva prakAranI upAdhine cheDavA taiyAra thayA. (85) pAkI AjJA levA mATe pharIthI mRgApue kahyuM : (prasanna citto ApanI AjJA hoya te hamaNuM ja sarvaduHkhothI choDAvanAra mRgacaryA rUpa saMyamane Adaru ? A sAMbhaLI mAtApitAe prasanna citte kahyuM : pyArA putra ! yatheccha vicare. (86) e pramANe bahu prakAre mAtApitAne samajAvI ane AjJA laIne jema mahAna hAthI bakhtarane bhedI nAkhe che tema mamatvane chedI nAkhyuM. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAputrIya 125 (87) samRddha, dhana, mitro, strI, putro ane svajanone vastra para lAgelI dhULane khaMkherI nAkhe tema badhAne tajIne te nIkaLI gaye. (88) pAMca mahAvrato, pAMca samiti ane traNa guptiothI yukta banI atyaMtara (AMtarika) ane bAhya tapazcaryAmAM udyamavaMta thayA. nedha : mahAvrata, samiti ane guptinuM varNana AvI gayuM che. tapazcaryAnuM savistara varNana trIsamA adhyayanamAM Avaze. (89) mamatA, ahaMkAra, Asakti ane garvane cheDI trasa temaja sthAvara jIvo para pitAnA AtmA samAna vartavA lAgyo. (90) vaLI lAbhamAM ke alAbhamAM, sukhamAM ke duHkhamAM jIvitamAM ke maraNamAM, niMdAmAM ke prazaMsAmAM ane mAnamAM ke apamAnamAM samavatI banyA. (91) garva, kaSAya, daMDa, zalya, hAsya, bhaya, zAka ane vAsanAthI nivRtta thaI svAvalaMbI banyA. noMdhaH daMDa traNa che. manadaMDa, vacanadaMDa, kAyadaMDa, zalya paNa traNa che. mAyAzalya, nidAnazalya ane mithyAdarzanazalya. kaSAya cAra che kedha, mAna, mAyA ane lebha. (92) A leka saMbaMdhI ane paraleka saMbaMdhInI AzAthI rahita thayA. bhajana maLe ke na maLe, kaI zarIrane caMdana lagADe ke haNe - e bane dazAmAM samavatI thayA. (3) ane aprazasta evAM pApanA AtmavathI (AgamanathI) sarva prakAre rahita thayA. temaja AdhyAtmika dhyAnanA yoga vaDe kavAyAne nAza karIne prazasta zAsanamAM sthira thayA. (4) e pramANe jJAna, darzana, cAritra, tapa ane vizuddha bhAvanAothI pitAnA AtmAne vizuddha banAvIne - (5) ghaNAM varSo sudhI cAritra (sAdhupaNuM) pALIne eka mAsanuM aNusaNuM karI zreSTha siddhagatine pAmyA. nedha : aNasaNa be prakAranAM hoya che. (1) maraNaparyaMta. A aNasaNa Ayudhyano aMtakALa jANuM maraNapayatanA kALa sudhI karavAnuM hoya che. (2) kALa maryAdita. (9) jema mRgAputra rAjarSi bhogathI taruNa vayamAM nivatI zakyA tema tattvane jANanArA pati puruSe bhAgethI sahasA nivRtta thAya che. Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 uttarAdhyayana sUtra (7) mahAna prabhAvazALI ane mahAna yazasvI mRgAputranuM A saumya cAritra sAMbhaLI, uttama prakAranI tapazcaryA ane saMyamane ArAdhI tathA traNa lekamAM prasiddha evI uttama (mokSa) gatine lakSyamAM rAkhIne - (98) temaja duHkhavardhaka, (caurAdi) bhayanA mahAna nimittarUpa ane Asakti vadhAranAra evA dhanane barAbara oLakhyA pachI tajI daIne sAcA sukhane lAvanAra, muktiyogyaguNa prakaTAvanAra ane sarvazreSTha evI dharmarUpa ghasarIne dhAraNa karo. " nedha saMsAra A duHkhamaya che paNa te saMsAra bahAra nathI, narakagati ke pazugatimAM nathI, te saMsAra te AtmAnI sAthe joDAyeluM che. vAsanA e ja saMsAra - Asakti e ja saMsAra. AvA saMsArathI ja duHkha janme che, SiAya che ane vadhe che. bahAranAM bIjAM zArIrika kaSTo ke akasmAta AvI paDelI sthitinuM duHkha e te pataMgaraMga jevuM kSaNika che. te duHkhanuM vadana thavuM ke na thavuM tene AdhAra vAsanA para che. ATaluM jeNe jANyuM, vicAryuM ane anubhavyuM teo ja A saMsAranI pAra javAno prayatna karI zakyA che. - ema kahuM chuM - e pramANe mRgAputranuM adhyayana samApta thayuM. Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana : vIsamuM mahA nirca thI ya mahA niva" muni sabaMdhI kadAca zarIranI vedanA haravAnuM auSadha haze. bAhya baMdhanAnI vedanA toDavAnAM zastro paNa maLI Avaze. paraMtu UMDI UMDI thatI AtmavedanAne dUra karavAnAM auSadha bahAra kayAMya nathI. AtmAnI anAthatAne dUra karavA mATe bahAranAM keI sAmarthya kAma AvI zaktAM nathI. pitAnA sanAtha mATe pite ja sAvadhAna thavuM ghaTe. bIjAM avalaMbane e jAdugaranA tamAsA che. AtmAnAM avalaMbana e ja sAcAM sAthI che. anAthI nAmanA rogIzvara saMsAranI anityatAne anubhavI cUkyA hatA. rAjyaRddhi jevI samRddhi, apAra vilAso ane taruNinAM pralobhana tathA mAtApitAne apAra sneha e badhuM temaNe sabaLatAthI choDI dIdhuM hatuM. ekadA taruNa vayanA te tejasvI tyAgI, udyAnamAM ekAMta "dhyAna dharI rahyA hatA te ja udyAnamAM akasamAtathI jaI caDelo zreNika nAmane rAjagRhIne rAjavI gIzvaranI prasanna mukhamudrA, jaLahaLatI Atmata ane taruNavayanI tyAgadazA joI mugdha banyuM. zuM AvA yuvAno paNa tyAgI hoya? e vicAre tene bahu bahu cakita banAvyuM. e gInA vizuddha AMdelane zreNikanA aMtaHkaraNamAM je krAMti macAvI tenuM nirIkSaNa karavuM mumukSune ati ati Avazyaka che. Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 129 uttarAdhyayana sUtra bhagavAna bolyA: (1) arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane saMyamI puruSone bhAvathI namaskAra - karIne paramArtha (mokSa) dAtA dharmanI yathArtha zikSAne kahIza. dhyAnapUrvaka mane sAMbhaLe. nedha : saMyata pada; arihaMta, AcArya, upAdhyAya ane saMyamI puruSonuM bodhaka che. (2) apAra saMpattinA svAmI ane magadha dezanA adhipati zreNika mahArAjA maMDita kukSi nAmanA caitya tarapha vihArayAtrA mATe nIkaLyA. (3) bhinnabhinna prakAranAM vRkSo ane latAothI vyApta vividhaphaLa ane puSpathI chavAyeluM ane vividha pakSIothI sevAyeluM te udyAna naMdanavana sarakhuM hatuM. (4) tyAM eka vRkSanA mULa pAse beThelA, sukhane megya, sukomaLa, samAdhistha ane saMyamI sAdhune joyA. (5) te nRpati yogIzvaranuM rUpa joIne te saMyamIne viSe atyaMta Azcarya pAme. (6) aho ! kevI kAMti ! aha kevuM rUpa ! ahA ! e AryanI kevI saumyatA, kSamA, nirlobhatA ane bhega pratye anAsakti che! (7) te muninAM banane caraNone namIne, pradakSiNA karIne, ati dUra nahi ke ati pAse nahi tema UbhA rahI hAtha joDIne pUchavA lAgyA. (8) he Arya ! AvI taruNAvasthAmAM bhoga bhogavavAne vakhate pratrajita kema thayA? AvA ugra cAritramAM Ape zI preraNAe abhiniSkramaNa karyuM? A vastune sAMbhaLavA IcchuM chuM. (9) (muni belyA :) he mahArAja ! huM anAtha chuM. mArA nAtha (rakSaka) koI nathI. tema haju sudhI tevA koI kRpALu mitrane huM pAmI zakyo nathI. (10) A sAMbhaLIne magadhadezanA adhipati zreNika rAjA hasI paDayA. zuM AvA prabhAvazALI ane samRddhivALA Apane haju sudhI keI svAmI na maLe ? nedha : yogIzvaranuM ojasa joI tene sahAyaka keI na hoya te asaMgata lAgyuM ane tethI ja mahArAjAe tema kahyuM. . (11) he saMyamina ! Apano koI nAtha (sahAyaka) na hoya te huM thavA taiyAra chuM. manuSyabhava kharekhara durlabha che. mitra ane svajanothI gherAyelA Apa - sukhapUrvaka mArI pAse raho ane bhogone bhega. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahA nibathIya 129 (12) he magadhezvara zreNika! tuM pote ja anAtha che. je pote ja anAtha hoya te bIjAne nAtha zI rIte thaI zake? (13) muninAM vacana sAMbhaLI te narendra vismita thaye. AvuM vacana teNe kadI keInI pAsethI sAMbhaLyuM na hatuM. tethI te vyAkuLa ane saMzayI banyo. nedhaH tene ema lAgyuM ke A yogI mArAM zakti, sAmarthya ane saMpattine jANatA nahi heya, tethI tema kahe che. (14) ghoDAo, hAthIo ane karoDo manuSyo, zahero ane nagarI vALA aMgadeza tathA magadhadeza)no huM dhaNuM chuM. suMdara aMtaHpuramAM huM manuSya saMbaMdhInA uttama kAmabhogane bhogavuM chuM. mArI AjJA ane aizvarya ajoDa che. (15) AvI manavAMchita vipula saMpatti hovA chatAM huM anAtha zI rIte ? he bhagavad ! ApanuM kaheluM kadAca khoTuM to nahi hoya ! (16) (munie kahyuM) he pArthiva ! tuM anAtha ke sanAthanA paramArthane jANI zakyo nathI, he narAdhipa ! anAtha ane sanAthanA ! bhAvane jarApaNa samajI zakyo nathI. (tethI ja tene saMdeha thAya che.) (17) he mahArAja ! anAtha kene kahevAya che ? mane anAthatAnuM bhAna kyAM ane kevI rIte thayuM ane kema pratrajyA lIdhI te badhuM svastha citta rAkhI sAMbhaLa. (18) prAcIna zaheromAM sarvottama evI ke zAMbI nAmanI nagarI hatI. ane tyAM prabhUta dhanasaMcaya nAmanA mArA pitA rahetA hatA. (19) ekadA he mahArAja ! taruNa vayamAM mane ekAeka AMkhanI atula pIDA utpanna thaI; ane te pIDAthI AkhA zarIrane dAghavara zarU thayo. (20) jema kopele zatru zarIranA komaLa bhAgamAM ati tINa zastrathI ghera pIDA upajAve tevI te AMkhanI vedanA hatI. (21) ane IdranA vajanI peThe dAghavaranI dAruNa vedanA keDanA madhyabhAga, mastaka ane hRdayane pIDavA lAgI. (22) te vakhate vaidyakazAstramAM nipuNa ane jaDIbuTTI, mULiyAM tathA maMtravidyAmAM pAraMgata, zAstramAM kuzaLa ane auSadha karavAmAM catura evA ghaNuM vidyAcAryo mAre mATe AvyA. (23) cAra upAyothI yukta ane evI prasiddha cikitsA temaNe mAre mATe karI. paraMtu te samartha vaidyo ane te duHkhathI choDAvI na zakyA. e ja mArI anAthatA. u. 9 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyayana sUtra (24) mAre mATe pitAzrI sarva saMpatti ApavA taiyAra thayA. paraMtu te paNa duHkhathI choDAvavAne asamartha nIvaDyA e ja mArI anAthatA. (25) vAtsalyanA sAgarasamI mAtA pitAnA vahAlA putranA duHkhathI khUba zekAtura thaI jatI hatI. paraMtu tethI mAruM duHkha chUTayuM nahi. e ja mArI anAthatA. (2) mAtAnA eka ja udaramAMthI janmelA nAnA ane moTA bhAIe paNa mane - duHkhathI choDAvI na zakyA e paNa mArI anAthatA. (27) he mahArAja ! nAnI ane moTI mArI sagI bahene paNa A dukhathI mane bacAvI na zakI e mArI anAthatA nahi te bIju zuM ? (28) he mahArAja ! te vakhate mArA para atyaMta nehavALI ane pativratA patnI AMsubharyA nayane mAruM hRdaya bhIMjavI rahI hatI. (29) mAru duHkha joI te navayauvanA mArAthI jANe ke ajANe anna, pAna, - snAna ke sugaMdhita puSpamALA ke vilepana sudhdhAM bhagavatI na hatI. (30) ane he mahArAja ! eka kSaNa paNa te sahacAriNI aLagI thatI na hatI. Akhare (eTalI agAdha sevA vaDe paNa) te mArI A vedanAne haThAvI na zakI te ja mArI anAthatA. (31) AvI cArekerathI asahAyatA anubhavavAthI meM vicAryuM ke anaMta evA A saMsAramAM AvI vedanAo bhogavavI paDe te bahu bahu asahya che. (32) mATe A vipula vedanAthI je eka ja vAra huM mukAu te kSAnta, dAnta ane nirAraMbhI banI turata ja zuddha saMyamane grahaNa karIza. (33) he narapati ! rAtrie ema ciMtavIne huM sUI gaye. ane rAtri jema jema jatI gaI tema tema mArI te vipula vedanA kSINa thatI gaI. (34) tyArabAda prabhAte te sAva nIrogI thaI gayo ane e badhAM saMbaMdhIonI AjJA laIne kSAnta (sahiSNu) dAnta (damitendriya) ane nirAraMbhI (pApa kriyAthI rahita) thaI saMyamI bane. (35) tyAga lIdhA pachI huM mArA pitAno ane sarva trasa (hAlatA cAlatA) jIvo tathA sthAvara (sthira) che; e badhAno paNa nAtha (rakSaka) thaI zake. noMdha : AsaktinAM baMdhana chUTavAthI pitAne AtmA chUTe che. AvuM Atmika svAvalaMbana e ja sanAthatA. AvI sanAthatA sAMpaDe eTale bahAranA sahAyanI IcchA ja na rahe. AvI sanAthatA pAme te jIvAtmA bIjA jIvono Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -mahA nicathIca 13 paNa nAtha banI zake. bahAranAM baMdhanothI koIne choDAvavAM te kaMI sAcI rakSA na kahevAya. pIDAtA prANIne AMtarika baMdhanothI choDAvavAM te ja sAcu ravAmitva gaNAya. AvI sanAthatA e ja sAcI sanAthatA. A sivAyanI bIjI badhI anAthatA ja samajavI. (36) (he rAjana !) kAraNa ke A AtmA pote ja vaitaraNI nadI ane kUTazAlmalI vRkSa je duHkhadAyI tathA kAmadughA gAya ane naMdanavana samAna sukhadAyI che, nedha : A jIvAtmA pitAnAM pApakarmo vaDe narakagati jevAM anaMta duHkhone bhogave che. ane te ja satkarma vaDe svargAdi gatinAM vividha sukha bhogave che. (37) A AtmA pote ja sukha ane duHkhane kartA ane bhaktA che. ane A AtmA pote ja sumAge rahe te potAne mitra ane kumArge rahe te pote ja pitAne zatru che. AvI rIte potAnI pUrvAvasthAnI prathama anAthatA kahIne have bIjA prakAranI anAvatA kahe che : (38) he rAjana keTalAka kAyara mano niyatha dharmane aMgIkAra te karI le che paNa pALI zakatA nathI. te bIjA prakAranI anAthatA che. he nRpa ! tuM te vastune barAbara zAnta cittathI sAMbhaLa. (39) je pAMca mahAvratane grahaNa karI pachI asAvadhAnatAthI te barAbara pALI zakato nathI ane pitAnA AtmAne anigraha (asaMyama) karI rasAdi svAdomAM lubdha thAya che te bhikSu rAga ane dveSarUpa saMsAranA baMdhanane mULathI chedI zakato nathI. noMdha : pravrajyAno hetu AsakitanAM bIjaka ukheDavAno che. vastu choDavI sahelI che. paNa vastunI Asakita cheDavI kaThaNa che. mATe munie satata te ja prayatna karavo joIe. (40) 1. upayogapUrvaka gamanAgamana 2. bhASA 3. eSaNuM (bhajana vastra vagere grahaNa karavAnI vRtti). 4. bhojana pAtra, kaMbala, vastrAdinuM mUkavuM tathA levuM ane 5. vadhelI Avazyaka vastuno yogya sthaLe tyAga karavo. A pAMca samitiomAM je upayoga rAkhato nathI te vIrapuruSe AcarelA (jina) mArgamAM jaI zakatA nathI. (41) je lAMbA kALa sudhI muzka (sAdhuvratanI kriyA) ruci thaIne paNa pitAnAM trataniyamamAM asthira thaI jAya che. ane tapazcaryAdi anudAnathI bhraSTa thAya Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyayana yuga te che te sAdhu ghaNAM varSo sudhI tyAga, saMyama, kezakuMcana ane bIjAM kaSTothI) pitAnA dehane duHkha ApavA chatAM saMsAranI pAra jaI zakatA nathI. (42) te piolI mUThI ane chApa vinAnA kheTA sikkAnI mAphaka sAra (mUlya) rahita bane che ane kAcano kaTako jema vairyamaNi pAse nirarthaka hoya che tema jJAnIjane pAse te nimUlya thaI jAya che. (43) A manuSya janmamAM rajoharaNAdi muninAM mAtra cihno rAkhe ane mAtra AjIvikA khAtara vezadhArI sAdhu bane te tyAgI na hovA chatAM pitAne tyAgI kahevaDAvato phare che. Avo kusAdhu pAchaLathI bahu kALa sudhI (narakAdi janmonI) pIDA pAme che. (4) jema tALapuTa (hAthamAM levAthI tALavuM phATI jAya tevuM) viSa khAvAthI avyavasthita (avaLuM) zastra grahaNa karavAthI ane avidhithI maMtrajApa. karavAthI jema te mArI nAkhe che te ja rIte viSaganI AsaktithI yukta hoya to te cAritradharma paNa te grahaNa karanArane mArI nAkhe che. (halakI. gatimAM laI jAya che. dha : je vastu vikAsane paMthe laI jAya che te ja vastu UlaTI thAya to nIce paNa laI jAya che. (45) lakSaNavidyA, svapnavidyA, jyotiSa ane vividha kutUhala (bAjIgara) vidyA omAM rakta thayelA ane meLavelI halakI vidyAnAM pApothI peTa bharanArA tevA kusAdhune te kuvidyAo zaraNabhUta thatI nathI. nodha : vidyA AtmavikAsa mATe ja hoya che. je patananuM kAraNa bane to te kuvidyA kahevAya. (46) te vezadhArI kuzIla sAdhu pitAnA ajJAnarUpI aMdhakArathI sadA duHkhI thAya che. ane pachI paNa naraka ke pazuyonimAM gamana kare che. (47) je sAdhu agninI mAphaka sarvabhakSI banIne pitAne mATe karelI, mUlyathI - lIdhelI ke nitya eka gherathI ja meLavelI sadoSa bhikSA paNa lIdhA kare che, 1 te kusAdhu pApa karIne marI gayA bAda durgatimAM cAlyA jAya che. nedha : jenabhikSune bahu ja zuddha ane nirdoSa bhikSA ja levAnI hoya che. bhikSA levA mATe bahu kaDaka niyame tene jALavavA paDe che. (48) mastakane chedanAra zatru je anartha na karI zake te anartha pitAne jIvAtmA ' ja kumAge jAya to karI nAkhe che. paraMtu je samaye te kumArge jato hoya Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahA nigraMthIya 137 che tyAre tene vicAra nathI AvatuM. jyAre mRtyunA mukhamAM javuM paDe che tyAre ja te jANI zake che ane pachI khUba pastAya che. (49) evA kusAdhuone tyAga paNa niSphaLa nIvaDe che ane tene puruSArtha paNa viparIta thaI jAya che. bhraSTAcArIne A loka ke paralokamAM jarA paNa zAMti thatI nathI. te (AMtarika ane bAhya) banne prakAranAM duHkhane bhoga banI jAya che. (50) jema bhegarasatI lalupI (mAMsavALI) paMkha bIjA hiMsaka pakSI vaDe sapaDAIne pachI khUba paritApa kare che te ja prakAre durAcArI ane svacchaMdI sAdhu jinezvara devanA A sanmArgane virodhIne pachI maraNane bahubahu paritApa pAme che. (51) A jJAna ane guNathI yukta evI madhura zikhAmaNuM sAMbhaLIne DAhyA ane buddhimAna sAdhake durAcArIonA mArgane dUrathI ja cheDIne mahA tapasvI | munizvaronA mArge javuM. (52) e pramANe jJAnapUrvaka cAritranA guNothI bharapUra evo sAdhaka zreSTha saMyamane pALIne tathA pAparahita banI pUrva karmane harAvIne Akhare sarvottama ane sthira evA mokSasthAnane pAmI zake che. (53) A pramANe karmazatru pratye ugra, damatendriya, mahAtapasvI, vipula yazasvI ane daDhavratavALA mahAmunizvare (anAthI-munizvare) sAcA nirgathamuninuM mahAzruta adhyayana ati vistArapUrvaka zreNika mahArAjane kahI saMbhaLAvyuM. 4) sanAtAnA sAcA bhAvane sAMbhaLI saMtuSTa thayelA zreNika mahArAjAe be hAtha joDI kahyuM ke he bhagavana ! Ape mane sAcuM anAthapaNuM suMdara rIte samajAvI dIdhuM. (15) he maharSi ! bhale tamane mAnavajanma maLyo. bhale tame AvI kAMti, prabhAva ane saumyatA pAmyA. jinezvaranA satyamArgamAM (zramaNa mArgamAM) vyavasthita rahelA Apa ja kharekhara sanAtha ane sabAMdhava che. (56) he saMyamina ! anAtha jInA tame ja nAtha che. sarva prANIonA Apa ja rakSaka che. te bhAgyavaMta mahApuruSa! hu ApanI kSamA yAcu chuM ane sAthe sAthe ApanI zikhAmaNa vAMchuM chuM. noMdha : saMyamI puruSanI AvazyaktAo bahu ochI hovAthI ghaNA jIvane te dvArA rAhata maLe che. te pote abhaya hovAthI tenAthI bIjA nirbhaya rahI zake che. sArAMza ke eka saMyamI karoDono nAtha banI zake che. Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana satra (57) he saMyamina ! Apane meM pUrvAzramanI vigata (jANavA mATe) vAraMvAra pUchI. ApanA dhyAnamAM bhaMga pADyo che ane bhago bhegA ema (tyAgIne na chAjatuM) AmaMtraNa karyuM che te badhA aparAdhone Apa mApha karaje. (58) rAjamaMDaLamAM siMha samA zreNika mahArAjAe e pramANe paramabhaktithI te zramaNasiMhanI stuti karI. ane tyArathI te vizuddha cittapUrvaka aMtaHpura, svajana ane sakala kuTuMba sahita jainadharmanA anuyAyI banyA. neMdha : zreNika mahArAjA prathama bIjA dharmamAM hatA paraMtu anAthI munizvaranA prabaLa prabhAva thI AkarSAI te jaina dharmanA anuyAyI banyA hatA tevI paraMparA cAle che. (59) munizvaranA amRta samAgamathI tenAM merema ulAsita banyAM. Akhare te. pradakSiNa pUrvaka zirasA vaMdana karI pitAne sthAne padhAryA. (60) traNa guptithI gupta tathA traNa daMDe (manadaMDa, vacanadaMDa ane kAyadaMDa)thI virakta ane guNanI khANasamA anAthImuni paNa anAsaktarUpe paMkhInI peThe. apratibaMdha vihArapUrvaka A vasuMdharAmAM sukhasamAdhithI vicaratA hatA. neMdha : sAcI sAdhutAmAM sanAthatA che. Adarza tyAgomAM sanAthalA che. bhogonA prasaMgamAM anAthatA che. AsaktimAM anAthatA che ane vRtti ke vAsanAnI parataMtratAmAM paNa anAthatA che. anAthAne cheDI sanAtha thavuM pote ja potAnA mitra thavuM e pratyeka mumukSunuM anivArya kartavya che. ema huM kahuM chuM : e pramANe mahA nigraMtha nAmanuM vasamuM adhyayana samApta thayuM. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana : ekavIsamuM . samudrapAlIya samudrapAlanuM jIvana vAveluM aphaLa jatuM ja nathI. Aje nahi te kALe karIne paNa te bIja phaLavAnuM ja che. zubha vAvI zubha pAmI zuddha thavuM e ApaNu jIvanano hetu che.' samudrapAle pUrve vAvyuM hatuM. ane zubha vAvI zubhasthAnamAM yojAI, managamatAM sAdhane pAmyA. ane tene bhegavyAM paNa kharAM ne tajyAM paNa kharAM. paraMtu tene hetu te kaMIka juduM ja hatuM. ane te hetu pAra pADavA mATe ja jANe phAMsIne lAkaDe jatA cArane nimittarUpa je na hoya tema tene jotAM ja tenI daSTinAM paDaLo khUlyAM. mAtra vastu para ja nahi paraMtu vastunA pariNAma tarapha tenI daSTi gaI. vAveluM udaya AvyuM, saMskAra kuryA, pavitra thavAnI preraNa jAgI ane e samartha AtmAe potAnI sAdhanA pUrI karI. bhagavAna bolyA : (1) caMpA (nAmanI) nagarImAM pAlita nAme eka sArthavAha raheto hato. te jJAtine vaNika ane mahAprabhu bhagavAna mahAvIrane zrAvaka ziSya hate. (2) te zrAvaka nigraMtha pravacana (zAstro)mAM bahu kuzaLa paMDita hato. ekadA vahANa rate pihuDa nAmanA nagasmAM te vyApAra mATe AvI rahyo hato. noMdha : A pihuDa nagaramAM ghaNuM varSo sudhI te rahyo hato, tyAM tenA vepAranI sArI jamAvaTa thaI hatI. ane tyAM eka vaNikanI svarUpavatI kanyAne paraNyo hato. A saMpUrNa kathAne saMbaMdha anya granthomAM vistara che. jijJAsue te joI le. ahIM khAsa Avazyaka neMdha ja che. Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 uttarAthayana sutra (3) pihuDa nagaramAM vyApArI tarIke rahetA tenI sAthe koI bIja vaNike pitAnI putrI paraNAvI hatI. ema ghaNo vakhata jatAM te bAI garbhavatI thaI. e garbhavatI patnIne sAthe laI have te (ghaNo vakhata thaI javAthI) pitAnA deza tarapha AvavA nIkaLe. (4) te paMthe cAlatAM pAlitanI strIe samudramAM ja putrane prasava karyo. te bAlaka samudramAM janmavAthI tenuM nAma samudrapAla rAkhavAmAM AvyuM. (5) te vaNika zrAvaka vagere badhI kuzaLatAthI caMpAnagarImAM pitAne ghera pahocyAM, ane tene ghera te bALaka sukhapUrvaka ucharavA lAgyo. (6) jenArane vallabha lAge te ane saumya kAntivALe te buddhimAna bALaka kramapUrvaka beteira kaLAomAM ane nIti zAstramAM paMDita thayo. ane anukrame - have yauvanane paNa prApta thayo. (7) putranI yuvAna vaya joIne tenA pitAe (apsarA jevI) rUpavatI rUpiNI kanyA sAthe tene paraNuM. te samudrapAla ramaNuya mahelamAM dogundaka (vilAsI) devanI peThe kIDA karI rahyo che ane bhage bhogavI rahyo che. (8) (AvI rIte bhogajanya sukha bhogavatAM bhogavatAM keTalAka kALa (pachI) ekadA te mahelanA gokhamAM besI nagaracaryA jovAmAM lIna thayuM che. tevAmAM mAravAnAM cihna sahita vaccabhUmi para laI javAtA eka corane teNe joyo. neMdha : te samayamAM phAMsI para caDAvatAM pahelAM khUba virUpa dhAmadhUmathI gunegArane laI javAmAM AvatuM hatuM. tenA cihna tarIke gaLAmAM kaNeranI mALA, phUTele Dhola, gardabha savArI ane baMdhana rAkhavAmAM AvatAM. (9) te cerane joIne khUba vicAre AvI gayA ane vairAgyabhAve te svayaM kahevA lAge ke aho ! kevAM azubha karmonAM kaDavAM phaLo A pratyakSa bhogavavAM paDe che? nedha : "jevuM karIe tevuM pAmIe A acaLa siddhAMta samudrapAlana aMgeaMgamAM vyApaka thaI gayo. karmanA acaLa kAyadAe tene kaMpAvI mUkyo. bhogajanya A sukhonAM pariNAma zAM? huM zuM karI rahyo chuM ? mAruM ahIM AgamananuM prayojana zuM ? AvI aneka vicArazreNio satata jAgI UThI. (10) ane te ja vakhate UMDA ciMtananA pariNAme jAtismaraNa jJAna jagyuM, sAcuM tattva samajAyuM ane parama saMga jAgyo. sAcA vairAgyanA prabhAve mAtapitAnAM aMtakaraNa saMtuSTa karI Akhare temanI AjJA laI pravajyA svIkArI ane te saMyamI banyA. Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samudrapAlIyA 137 (11) mahAkaleza, mahAbhaya, mahAmaha ane mahAAsaktinA mULarUpa la9mI tathA svajananA mehamaya saMbaMdhane cheDI tyAgadharmane rucipUrvaka svIkAryo ane pAMca mahAvrata tathA sadAcArane ArAdhavA lAgyA. tema ja pariSahane jItavA lAgyA. nedha : pAMca mahAvrata e munionA mULa guNe che. tenuM sthAna jIvananA aNuaNumAM hovuM ghaTe ane bAkInA uttara guNe che, teno saMgraha mULa guNanI puSTi mATe hoya che. (12) ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya ane aparigraha e pAMca mahAvratane aMgikAra karIne te vidvAna munizvara jinezvaree pharamAvelA dharmamAM gamana jinezvare pharamAvelA tyAgamArgamAM bhikSue kema vartavuM te nIce batAve che: (13) bhikSue AkhA vizvanA samasta jIva para dayAnakaDI ane hitaciMtaka thavuM. bhikSu jIvanamAM AveluM badhuM kaSTa kSamA rAkhI sahevuM. sadA pUrNa brahmacArI ane saMyamI ja rahevuM tathA Idriyone vaza karI, pApanA yoga (vyApAra) ne sarvathA tajI daI samAdhipUrvaka bhikSudharmamAM gamana karavuM. (14) je samaye je kriyA karavAnI hoya te ja karavI. dezapradezamAM vicaratA rahevuM. koIpaNa kArya karatAM pahelAM potAnI zakti ke zaktinuM mApa kADhI levuM. kaI kaThera ke asabhya zabdo kahe to siMhanI mAphaka DaravuM nahi ke sAme thaI asabhya paNa bolavuM nahi. nedha : game te kSetramAM hovA chatAM sAdhujIvananI dinacaryAne yogya ja kArya karatA rahevuM. bhikSA TANe svAdhyAya karo ane svAdhyAyane vakhate sUI javuM evI akALa kriyAo na karatAM sarva sthaLe vyavasthita ja rahevuM. (15) saMyamIe priya ke apriya je kaMI thAya te tarapha taTastha rahevuM. kaSTa Ave te tenI upekSA karI badhuM saMkaTa sahana karI levuM. badhuM pitAnA karmavazAta ja thAya che. mATe nirutsAha na thavuM ane niMdA thAo ke prazaMsA thAo te saMbaMdhamAM kazuM lakSya ApavuM nahi. dha : pUjAnI IcchA na rAkhavI ane nindAne manamAM na lAvavI. kevaLa satyazodhaka thaI satya AcaraNa karatA rahevuM. Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 uttarAyayana sUtra (16) manuSyanA aneka prakAranA abhiprAya hoya che. mATe bhikSae tenuM jJAnapUrvaka samAdhAna karavuM. ane manuSya, pazu ke devonA ati ati bhayaMkara upasargo paNa sahana karavA. ne ? ahIM lekaci ane lekamAnasane oLakhavAnuM ane samabhAvathI teno samanvaya karavAnuM batAvI tyAgInI pharaja samajAvI che. (e pramANe pAlita nAmanA muni vicaratA hatA.) (17) jyAre duHkhe karIne sahI zakAya tevA pariSaha (vividha saMkaTo) Ave che tyAre kAyara sAdhake zithila thaI jAya che. paraMtu laDAIne mokhare rahelA - hAthInI peThe te bhikSu (pAlita) jarA paNa kheda pAmyA na hatA. (18) te ja pramANe Adarza saMyamI ThaMDI, tApa, DAMsa, maccharanA sparze ke vividha roge jyAre zarIrane spaze tyAre kheda karyA vinA sahana kare ane te badhuM pUrve karelAM karmonuM ja pariNAma jANuM kaSTo sahI karmone khapAve. (19) vicakSaNa bhikSu satata rAga dveSa ane mohane choDIne jema vAyuthI meru kaMpato nathI tema pariSahothI kaMpe nahi, paNa pitAnA manane vaza rAkhI te badhuM samabhAve sahana kare. (20) bhikSue na garviSTha thavuM ke na kAyara thavuM. na pUjana icchavuM ke na nindA karavI. paraMtu samudrapAlanI peThe saraLa bhAva svIkArIne rAgathI virakta rahI. (jJAna, darzana ane cAritra dvArA) nirvANa mArganI upAsanA karavI. (21) (sAdhue) saMyamane viSe aNagamo ke asaMyamamAM rAga Upaje to nivAra, saMgathI dUra rahevuM, Atma hitaciMtaka thavuM. temaja zeka, mamatA ane pari grahanI tRSNa chedI, samAdhivaMta thaI paramArthapadamAM sthira thavuM. (22) A ja pramANe samudrapAla yogIzvara AtmarakSaNa ane prANIrakSaka banI upalepa vinAnAM ane pitAne uddezIne nahi banAvelAM evAM ja ekAMta sthAnamAM vicAre che ane vipula yazasvI maharSioe je je AcaraNa AcaryAM hatAM tene Acare che. tema ja AvI paDelAM aneka saMkaTone potAnA zarIra dvArA sahI le che. (23) yazasvI ane jJAnI evA samudrapAla maharSi niraMtara jJAnamAM AgaLa vadhyA ane uttama dharma (saMyamadhama)ne AcarIne Akhare kevaLa (saMpUrNa) jJAnanA dhaNI thayA. ane jema AkAzamAM sUrya zobhe tema mahImaMDalamAM AtmatithI epavA lAgyA. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 139 samudrapAlIya (24) puNya ane pApa ema banne prakAranAM karmone khapAvIne zarIra adhyAsathI sarva prakAre chUTI gayA. (zailezI avasthA pAmyA). ane A saMsArasamudranI pAse jaIne samudrapAla apunarAgati (apunarAgamana) arthAta siddhagatine pAmyA. nedha : zailezI avasthA eTale aDola avasthA. jainadarzanamAM AvI sthiti niSkarmA yogIzvaranI thAya che. ane AvI ucca dazA pAmyA pachI tarata ja te Atmasiddha, buddha ane mukta thAya che. saraLa bhAva, titikSA, nirabhimAnitA, anAsakti, niMdA ke prazaMsA banne sthitimAM samAnatA, prANuM mAtra para samabhAva, ekAMtavRtti ane satata apramattatA,-. A ATha guNo e tyAgadharmanI ImAratanA pAyA che. te pAyA jeTalA paripakava ane puSTa teTaluM ja tyAgI jIvana ucca ane suvAsita. e suvAsamAM anaMtabhavanI vAsanAmaya dugadha naSTa bhraSTa thaI jIvAtmA UMcI ne UMcI bhUmikAmAM jaI Akhare aMtima lakSyane pAmI jAya che. ema kahuM chuM. e pramANe samudrapAlIya nAmanuM ekavIsamuM adhyayana samApta thayuM. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adayayana : bAvIsamuM ratha ne mIca rathaneminuM adhyayana zarIra, saMpatti ane sAdhano pUrva puNyathI prApta thAya che, puNyAnubaMdhI puNya hoya te prApta thayelAM sAdhane sanmArge ja jAya che ane upAdAnamAM sahakArI nIvaDe che. zuddha upAdAna eTale jIvAtmAnI unnata dazA. AvI unnata dazAvALa AtmA bhAganA prabaLa prabhamAM paDavA chatAM sahaja nimitta maLe ke saheje chaTakI jAya che. neminAtha kRSNavAsudevanA pitrAI bhAI hatA. pUrvabhavanA prabaLa puruSArthathI tenuM upAdAna zuddha thayuM hatuM. tene aMtarAtmA phaTika je UjaLo hato. hajuye tene unata dazAmAM javuM hatuM tethI ja A uttama rAjakuLamAM manuSyabhave tenuM Agamana thayuM hatuM. bhara yauvana, sarvAga saumya zarIra, vipula samRddhi pAmyA chatAM tenuM mana temAM rAcatuM na hatuM. paraMtu kRSNamahArAjanA ati AgrahavizAt temanuM sagapaNa ugrasena mahArAjanI raMbhA samAna svarUpavatI putrI rAjumatI sAthe thayeluM. bharapUra ThAThamAThathI AkhA yAdavakuLa sAthe te kumAra paraNavA cAlyA. rastAmAM bAMdhelAM pazaonA pokAra sAMbhaLI sArathine pUchayuM ke A bicArAM zA sAru pIDAya che? sArathie kahyuM : prabhu ! e to ApanA lagnamAM AvelA mIjamAnanA bhojana mATe bAMdhI -rAkhyAM che. mArA lagna nimitte A ghera hiMsA ? tejIne Takore basa che. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rathanemIya 141 te ja vakhate lagnanA harSa sukAI gayA. e rAjakumAra paraNyA vinA ghera pAchA vaLyA ane Akhare yuvAnavayamAM rAjapATa ane bhogavilAsa e badhuM tajI mahAgI thayA. sahaja vicAra jIvananA kevA palaTA karI mUke che? sAvadha thayela AtmA zuM nathI karI zakatA ? bhagavAna bolyA : (1) pUrve zauryapura (serIpura) nAmanA nagaramAM rAjalakSaNethI yukta ane mahAnaH RddhimAna eka vasudeva nAmanA rAjA thaI gayA hatA. noMdha : A kathA saMbaMdha vakhate te rAjagAdI para AvyA na hatA arthAta, yuvarAja hatA. | (2) tene devakI ane rohiNI nAmanI be strIo hatI. ane te paikI rohiNIne balabhadra (baladeva) ane devakIne kRSNavAsudeva evA be manahara kumAro hatA. (3) te ja zauryapura nagaramAM bIjA paNa eka mahAna RddhimAna ane rAjalakSaNothI yukta evA samudravijaya nAme rAjA hatA. (4) temane zivA nAme patnI hatAM. ane tenI kUkhethI janmela eka mahA yazasvI AkhA lekano nAtha ane Idriyone damana karanArAomAM zreSTha evo ariSTanemi. nAmane bhAgyavaMta putra hato. (5) te ariSTanemi zaurya, gAMbhIrya Adi guNothI tema ja susvarathI yukta ane (sAthiyA, zaMkha, cakra ane gadA vagere) eka hajArane ATha uttama lakSaNethI. sahita hatA. temanuM gotra gautama hatuM ane zarIrano varNa zyAma hatA. (6) teo vajaRSabhanArAca saMghayaNa ane samacaturastra saMsthAna (cAre bAjuthI je zarIranI AkRti samAna hoya te) vALA hatA. tenuM peTa maccha samAna ramaNIya hatuM. te namIzvara sAthe paraNAvavA mATe kezava (zrIkRSNa) mahArAjAe rAjImatI nAmanI kanyAnuM mAgu karyuM. neMdha : saMghayaNa eTale zarIrane bAMdho. te bAMdhAo pAMca prakAranA hoya che. te paikI vaRSabhanArAcasaMghayaNa sarva zreSTha che. te zarIra eTaluM to majabUta hoya che ke mahApIDAne paNa te sahaja rIte rahI zake che. nemirAja bALapaNathI ja susaMskArI hatA. gRhasthAzrama bhogavavAnI temane lezamAtra IcchA na hatI. te. Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyayana sUtra vaiirAgyamAM taraboLa hatA. paraMtu temanA baMdhu kRSNamahArAjanI AjJAne AdhIna banI te mauna rahyA. te maunane lAbha laI kRSNamahArAje ugrasena mahArAjA pAse rAjImatInuM mAgu karyuM hatuM. (7) te rAjImatI kanyA paNa uttama kuLanA rAjavI ugrasenanI putrI hatI. te suzIla sunayanA ane strIonAM sattama lakSaNothI saMpanna hatI. tenI kAnti, saudAminI jevI manahara ane vidyuta jevI tejasvI hatI. (8) (jyAre kRSNamahArAjAe tenI mAgaNI karI tyAre) tenA pitAjIe vipula samRddhivALA vAsudevane kahI mokalAvyuM ke te kumArazrI neminAtha) ahIM paraNavA padhAre to huM kanyA (avazya) ApI zaku. nedha : te vakhate kSatriyakuLomAM kanyAnAM snehIjane kanyAne sAthe laI vararAjAne sthAne AvatAM ane tyAM maMDapa racI meTI dhAmadhUmathI lagna karatAM ane keTalAMka kuTuMbamAM vararAjAne badale temanuM (talavAra vagere) cihna mekalI kanyAne tenI sAthe paraNAvI lAvatA. tethI ja ahIM ugrasene A navI mAgaNI karI hoya tevuM jaNAya che. (9) nemirAjane ucita divase uttama prakAranI auSadhiothI snAna karAvyuM ane karelAM maMgaLa kAryo sAthe kapALamAM maMgaLa tilaka paNa karAvyuM. uttama prakAranAM vastro paherAvyAM ane temane hAra vagere uttama prakAranA alaMkArothI vibhUSita karyA. (10) vAsudeva rAjAnA (42 lAkha hAthIomAM sauthI moTA madonmatta gaMdhahastI para te ArUDha thayA ane jema mastaka para cUDAmaNi zobhe tema zobhavA lAgyA. (11) tenA upara uttama chatra ane be cAmara DhaLAI rahyAM hatAM. ane te daza dazAha vagere sarva yAdavonA parivArathI cAre bAju viMTaLAI rahyA hatA. (12) tenI sAthe hastI, ghoDA, ratha ane pAyadaLa ema cAra prakAranI suvyavasthita zaNagArelI senA hatI. ane te samaye bhinnabhinna vAjiMtronA divya ane gaganaspazI avAje AkAza gajAvI mUkyuM hatuM. (13) AvI sarvottama samRddhi ane zarIranI uttama kAntithI opatA te yAdavakuLanA A mUSaNarUpa nemizvara pitAnA bhuvanathI (paraNavA mATe) bahAra nIkaLyA. (14) pitAnA zvazuragraha lagnamaMDapamAM pahoMce te pahelAM ja rastAmAM jatAM jatAM - vADAmAM ane pAMjarAmAM purAyelAM, du:khita ane maraNanA bhayathI trAsa pAmelAM prANuone teNe najaronajara joyAM. ( Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rathanemIya 143 neMdha : A prANIo lagna nimite bhojana mATe rAkhavAmAM AvyAM hatAM kAraNa ke te vakhate keTalAka kSatriya rAjAo ke je jaina dharmane pAmI zakyA na hatA te AvI anartha hiMsA karatA hatA. (15) mAMsa bhakSaNa karavA mATe rokelAM ane tethI mRtyunI samIpa pahecelA evAM prANuone joIne te buddhimAna neminAtha sArathine saMbodhIne A pramANe bolyA : (16) cukhanAM Icchuka evAM A prANIone zA sAru vADAmAM ane A pAMjarA emAM rudhI rAkhyAM haze ? (17) A sAMbhaLIne sArathie kahyuM : e badhAM nirdoSa jI ApanA ja A vivAhakAryamAM AvelA lokone jamADavA sAru ahIM goMdhI rAkhyAM che. (18) "tamArA lagna nimitte paNa ghaNA jIvone vinAza !" A vacana sAMbhaLIne sarva jIvo para anukaMpA dharAvanAra buddhimAna nemirAjA khUba ja vicAramAM paDI gayA. (19) je mArA ja kAraNathI AvA asaMkhya nirdoSa chavo haNAI jatA hoya te te vastu mAre mATe A leka ke paraloka ubhayamAM leza mAtra kalyANakArI nathI. naMdha: anukaMpA vRttinA divyaprabhAve tenA hRdayane halamalAvI mUkyuM prathama teNe vicAryuM ke lagnakriyA jevI sAmAnya kriyAmAM paNa AvI ghora hiMsA ! leza rasAsvAdamAM ATalo anartha ! saMsAranAM pAmara jIve zuM anyanAM duHkha pArakhavAnI lAgaNI sAva khoI beThA haze ? A sAmAnya vicAra paNa temane kema skurato nahi hoya? kharekhara jyAM te dRSTi ja nathI tyAM vicAra zAnA hoya? jyAM aMdha anukaraNuM che tyAM viveka kyAMthI janme ? AvA anartha saMyogothI ze lAbha ? AvA saMbaMdhomAM patana sivAya unnati kayAM hatI ? AvA gaMbhIra ciMtananA pariNAme tene tIvra nida thayo. saMsAranI Asakti UDI gaI ramaNInA komaLa pralobhano cepa tene lebhAvI na zakyo. (20) turata ja te yazasvI neminAthe potAnA kAnanAM yugala (banne) kuMDala, lagnanuM cihnabhUta sUtra tathA badhAM AbharaNo sArathine arpaNa karyA ane tyAMthI ja pAchA vaLI gayA. nedha: aitihAsika noMdha maLe che ke neminAtha te ja samaye AgaLa na vadhatAM ghara tarapha pAchA vaLyA. ekAeka AvI jAtanA parivatane temanA snehIjanene asahya kheda upajAvyo. pachI to bahu bahu kahevA chatAM pAchA na vaLyA ane Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 uttarAdayayana su vairAgya prabaLa ja thatuM gayo. varasIdAna (pratyeka tIrthakara dIkSA lIdhA pahelAM ekavarSa sudhI mahAmUlA dAna kare che te) daI Akhare eka hajAra sAdhako sAthe dIkSita thayA. (21) neminAthe ghera AvI jevuM cAritra levAnuM mana karyuM ke te ja vakhate temanA pUrva prabhAvathI prerAI divyaRddhi ane moTI pariSada sAthe ghaNuM (lekAMtika) de tyAM bhagavAnanuM niSkramaNa karAvavA mATe manuSyalakamAM UtaryA. noMdha : neminAtha e jainazAsananA 24 tIrthakara (sarvottama bhagavAna) paikInA bAvIsamA tIrthaMkara hatA. ghaNuM bhavonA tIvratAra puruSArtha pachI ja tIrthaMkara padaprApta thAya che. je samaye tIrthakara deva abhiniSkramaNa kare che te vakhate devagatimAMnA je prazasta deva tyAM AkarSAya che te lekAMtika deva tarIke oLakhAya che. (22) AvI rIte aneka devo ane aneka manuSyanA parivArathI viMTAyelA te nemIzvara ratananI pAlakhI para ArUDha thayA. ane dvArakA (temanA nivAsasthAna) nagarIthI nIkaLI raivataka (gIranAra) parvatamAM AvelA udyAnamAM gayA. (23) udyAne pahoMcyA pachI turata ja deve banAvelI uttama pAlakhImAMthI UtarI paDyA. ane eka hajAra sAdhakonI sAthe temaNe citrA nakSatramAM tyAM pravrayA svIkArI lIdhI. naMdha: zrIkRSNanA ATha putro baLadevanA 72 putra, zrIkRSNanA 563 bhAIe, ugrasena rAjAnA ATha putro, neminAthanA 28 bhAIo, devasenamuni vagere 100 ane 210 yAdava putro tathA ATha moTA rAjAo, eka akSobha, bIje tene putra ane trIjA varadata ema badhA maLI ekI sAthe eka hajAra puruSa sAthe citrA nakSatramAM gherathI neminAtha nIkaLyA hatA. (24) (pAlakhIthI UtaryA pachI) pravrajyA letI vakhate zIdhra teNe sugaMdhamaya, sukomaLa ane vAMkaDiyA vaLelA kezane turata ja pitAne hAthe ja pAMca muSTiothI lucana karyuM ane samAdhipUrvaka sAdhutA svayaM svIkArI lIdhI. (2) jitendriya ane muMDita thayelAM te munizvarane vAsudeve kahyuM : he saMyatIzvara ! ApanA Icchita zreya (mukti)ne zIdhra pAme. (26) ane jJAna, darzana tathA cAritra vaDe tema ja kSamA tathA nirlobhatAnA guNo vaDe AgaLa ane AgaLa vadhe. (A kevuM suMdara AzIrvacana che ! sAce saMbaMdha Ane ja kahevAya. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rathanemIya 145 naMdha: jJAna, darzana ane cAritra. e traNanI pUrNa sAdhanA thayethI jenadarzana mukti mAne che. jJAna eTale AtmAnI oLakhANuM. darzana eTale Atmadarzana ane cAritra eTale AtmaramaNatA. A tripuTInI tanmayatA jema jema vRddhigata thatI jAya tema tema karmanAM baMdhano zithila thAya ane karmothI sAva mukta thaI javAya te sthitine mukti kahevAya. (27) e pramANe baLabhadra, kRSNa mahArAja, yAdavo ane Itara nagarajane arika nemine vaMdana karIne tyAMthI pAchA dvArikA nagarImAM AvyA. (28) A tarapha te rAjakanyA rAjImatI; ariSTanemie ekAeka dIkSA lIdhI te vAta sAMbhaLIne hAsya ane AnaMdathI rahita thaI ane zokanA bhArathI mUrzita thaI jamIna para DhaLI paDI. (29) svastha thayA pachI rAmanI ciMtavavA lAgI ke huM jenAthI tajAI te yuvAna rAjapATa ane bhogasukhane tyajI yogI banyA. ane huM hajIye ahIM ja chuM. mArA jIvanane dhikkAra che. bhAre dIkSA levI te ja kalyANakArI che. (30) tyArabAda pUrNa vairAgyathI prerita thaI dhIrajavALI te rAmatIe kALA bhamara jevA ane narama dAMtiyAthI oLelA vALanuM potAnI meLe ja luMcana karyuM ane ginI banI gaI. (31) kRSNa vAsudeve muMDita ane jitendriya rAmatIne kahyuM ke he putrI ! A bhayaMkara evA saMsAra sAgarane jaladI jaladI tarI jaje. (3) te brahmacAriNI ane viduSI rAjItI dIkSita thaI tyAre tenI sAthe ghaNI sAhelIoe ane sevikAoe pravrajyA grahaNa karI hatI. (33) ekadA gIranAra parvatamAM jatAM jatAM mArgamAM atyaMta vRSTi thavAthI rAmatInAM cIvara bhIMjAyAM ane aMdhakAra thavAthI eka pAsenI guphAmAM jaIne UbhAM rahyAM. noMdha : akasmAtathI je guphAmAM rAjImatI AvI lAgyAM te ja guphAmAM samudravijayanA aMgajAta rAjaputra rathanemi ke je yauvanavayamAM tyAgI banyA hatA te dhyAna dharI UbhA hatA. (34) guphAmAM keI nathI tema aMdhArAmAM jaNAyAthI rAjamatI sAva nagna thaI pitAnAM bhIMjAyelAM cIvara mokaLAM karavA lAgyAM. A dazyathI rathanemi u. 10 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 143 uttAdhyayana satra ekAeka rAjImatIe paNa temA (viyAkuLa) thaI gayA. tevAmAM ja dIThA. oNMdha : ekAMta ati bhayaMkara vastu che. khIjakarUpa rahelA vikAra ekAMtamAM rAkhavAmAM chupAyelA agninI mAphaka jhaLakI UThe che. strI ane puruSane Akasmika sahavAsa paNa aDela yAgIne calita banAve che. UMce caDelA rathanemi AvA leza nimittathI kSaNavAramAM nIce paTakAI paDe che. (35) (rathanemi jotAM vAra ja) ekAMtamAM te saMyamIne joIne rAjImatI bhayabhIta banI gaI. (ajANatAM muni samakSa nagna banI javAyuM e) bhayathI ka`pavA lAgI. ane peAtAnA banne hAthathI geApana karI besI gaI. noMdhaH vastro dUra paheALAM karyAM hatAM. sthaLa ekAMta hatu N. abaLAjAtigata lA ane bhayanI lAgaNIonuM krU jAmyu hatu. A vakhate teNe esI jaI peAtAnA banne hAthathI maTabaddha Asana banAvI peAtAnAM badhAM guhya aMge geApavI lIdhAM, chupAvyAM. (36) te vakhate samudravijayanA a MgajAta rAjaputra rathanemi rAjImatIne bhayabhIta thayelI joI A pramANe khelyA : (37) huM sarale ! huM rathanemi chuM. he rUpavatI! he maMjula bhASiNI ! mArAthI lezamAtra tamane du:kha nahi thAya. he kemalAMgi ! mane seve. (38) A manuSyabhava dula`bha che. mATe cAle, ApaNe bhAge ne bhAgavIe. temAMthI tRpti meLavyA pachI nukta-bhAgI thaI ApaNe banne jinamAgane AcarIzu. (saMyama grahaNa karIzuM). (39) AvI rIte saMyamamAM kAyara ane vikAra jItavAnA udyogamAM sAva parAbhava pAmelA te rathanemine joIne rAjImatI svastha thayAM. strIzaktithI potAnA AtmAne unnata banAvI te ja vakhate peAtAnAM vastrone laI zarIra AcchA dita karyuM.... (40) peAtAnI pratijJA ane vratamAM dRDha thatAM ane potAnI jAti, kuLa ane ziyaLanuM rakSaNa karatAM te rAjakanyA rathanemine uddezI A pramANe khelyAM : (41) 1. kadAca tuM rUpamAM sAkSAt kAmadeva hA, lIlAmAM sAkSAt naLakubera hA ke pratyakSa zakrendra hA, teA paNa huM tane na icchuM. (41) vaiM. aga Mdhana kuLamAM utpanna thayelA sarpI jhaLahaLatI agnimAM baLI maravuM pasaMda kare che. paNa vaseluM viSa pharIthI pIvAnuM icchatA nathI. Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rathanemIya (42) apayazanA abhilASina! tane dhikkAra ho ! ke je te vAsanAmaya jIvana mATe vamelA bhogone bhegavavA Icche che. evA patita chavana karatAM tAruM mRtyu vadhAre uttama che. (43) huM bhojaviSNunI pautrI ane ugrasena mahArAjAnI putrI chuM. ane tuM aMdhakaviSNune pautra ane samudravijaya mahArAjAno putra che. rakhe ApaNe gaMdhanakuLanA sarpa jevAM thaIe ! e saMyamIzvara ! nizcala thaI saMyamamAM sthira thA. nedha : zrI haribhadrasUrinA kathana pramANe haiM. harmana je kebI pitAnI prastAvanAmAM lakhe che ke bhegAsaja e azuddha rUpa che. paraMtu tene badale bhojarAja -joIe. A bhojarAjanuM apara nAma ja ugrasena che ane aMdhakaviSNunuM apara nAma ja samudravijya che. AthI te banne vyaktio bhinnabhinna nathI paNa eka ja che. (44) he muni ! je je strIone joIza ane te strIone joyA pachI je Ama kAmabhogonI vAMchanA rAkhyA karIza te samudrakinAre haDa nAmanuM vRkSa jema pavanathI UkhaDI jAya che tema tAre AtmA ucca bhUmikAthI patita thaze. (45) . jema govALa gAyone hAMkavA chatAM gAyone dhaNI nathI paNa lAkaDIne dhaNI che ane bhaMDArI dravyano dhaNI nahi paNa cAvIne dhaNI che tema tuM paNa je viSayAbhilASI rahIza to saMyama pALavA chatAM cAritrano dhaNI nahi paNa veSane ja mAtra dhaNuM rahIza. (45) va. mATe he rathanemi! krodha, mAna, mAyA ane lobhane dabAvI tArI pAMce Idriyone vaza karIne tArA AtmAne kAmabhogomAMthI pAcho vALa. (46) brahmacAriNI ane sAdhavInAM A AtamarpazI ane sacoTa vacanone sAMbhaLI jema aMkuza vaDe madonmatta hAthI vaza thAya tema rathanemi zIdhra vaza thayA ' ane saMyamadharmamAM barAbara sthira thayA. noMdha: tyAM hAthIrUpa rathanemi; mahAvatarU5 rAmatI ane aMkuzarU5 vacana hatAM. rathanemine vikAra kSaNavAramAM upazAMta thayo ane pitAnuM bhAna thavAthI te pazcAttApapUrvaka potAnA mArgamAM sthira thayA. cAritrane prabhAva zuM na kare ! dhanya che e jagajananI brahmacAriNI maiyAno. mAtRzaktinAM A divya AMdolana Aje paNa strIzaktinI bhavyatAnI sAkSI pUrI rahyAM che. (47) rathanemi AjathI mana, vacana ane kAyAthI susaMyamI ane sarvotkRSTa jitendriya banI gayA. tathA jIvanaparyata potAnA vratamAM akhaMDa daDha rahyA ane cAritrane maraNuta sudhI aDaga nibhAvI rAkhyuM. Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utarAdhyayana sA teAMdha : rAjImatInA vacananA prabhAve tenAM rAmerAmamAM vAsa karyo. te yAgI kadI na paDe tevA meru samAna niSkapAyamAna rahyA. (48) e pramANe Akhare ugra tapazcaryA karIne e vaLI (kevaLa jJAnadhArI) thayAM ane sa` evI siddhagatine pAmyAM. ave (49) jema te puruSazreSTha rathanemie viSayabhAgathI manane zIghra haThAvI lIdhuM tema vicakSaNa ane tattA puruSA paNa viSaya bhAgeAthI nivRtta thaI parama puruSA kare. noMdhaH strIzakti kAmaLa che. tenI gati maMda che. tenu aizvaya bhayathI viMTAyelu che. strIzaktine sUrya' lajjAnAM vAdaLAthI gherAyele che. banne (rAjImatI ane rathanemi) karmonAM baMdhana dUra karI uttama paNa te kayAM sudhI ? samaya na Ave tyAM sudhI. samaya Ave tyAre lajajAnAM vAdaLAM vikharAI jAya che, kemaLatA pracaMtAmAM palaTAI jAya che ane te tejasvI sU` jhaLahaLI UThe che. tyAM jagatanuM sabaLa parAsta thAya che. puruSa zaktine AverA pUrA thaI esarI jAya che. ane Akhare e zaktinA vijaya thAya che. rathanemi pUnA yAgIzvara hatA. AtmadhyAnamAM masta rahenArA hatA. paraMtu. vikAranAM bIja bALavA mATe te teTalA ane tevA prayatna aparyApta hatA tethI ja tema banavA pAmyuM hatuM. A prasaMge rAjImatInuM tIvra tAbaLa ane che. AvA kaTokaTInA prasaMgamAM tenuM Adhaiya AtmaejasanI pratIti che. dhanya he, dhanya he e yAginI ane nimittamAM sapaDAvA chatAM e anne AtmAe AtmajgyAtimAM sthira thayA. rathanemi paNa pUrvIyeAgI hatA eTale ja AtmabhAnamAM AvI zakayA. anyathA pariNAma zuM Avata te kalpanA bahAranI vastu che. ahI tene mAtra TakAra joItI hatI te maLI gaI. nirvikAratA sahajasiddha thAya ane A parAkrama e tenAM yAgIzvarane ! praleAbhananAM prabaLa aDaga rahyA. ane sAdhanA sAdhI ema kahu chuMH e pramANe rathanemi saMbaMdhInuM bAvIsamuM adhyayana samApta thayuM. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana grevIsamuM ke zi gau ta mI cA kezamuni tathA gautamane saMvAda pAMca mahAvrato e mULa guNa kahevAya che. te ja AtmonnatinAM sAcAM sAdhana che. bAkInI Itara kriyAo uttara gu kahevAya che. ane te mULa guNanI puSTi mATe yojAyelI che. mULa dhyeya karmabaMdhanathI mukta thavuM ke mukti meLavavI te che. ane te mArge javAnAM mULabhUta tane kaI paNa kALe, kaI paNa samaye, kaI paNa sthitimAM palaTo thaI zake nahi. te satya to trikAlAbAdhita hoya che. tene kaI paNa palaTAvI zake ja nahi. paraMtu uttaragu ane kriyAnAM vidhividhAnAmAM kALa ke samaya pramANe palaTA thayA che, thAya che ane thavAnA. samayadharmane sAda sAMbhaLyA vinA gati karyA karavAmAM bhaya ane hAni rahelAM che. samayadharmane oLakhI saraLamArgathI kevaLa AtmalakSya rAkhI cAlavAmAM satyanI, dharmanI ane zAsananI rakSA samAyelI che. AjathI 2500 varSa pahelAM bhagavAna mahAvIranA samayanI A vAta che. bhagavAna mahAvIre samayadharmane oLakhI sAdhujIvananI caryAmAM mahAna palaTo karyo hato. pUrvathI cAlI AvatI pArzvanAthanI paraMparA karatAM nUtanatA lAvI mUkI hatI. ane kaDaka vidhividhAne sthApI jainazAsanane punaroddhAra karyo hate. samayadharmane oLakhavAthI jaina zAsananI dharmavA te samayanA veda ane bauddha zAsananA zira para pharakavA lAgI hatI. bhagavAna pArzvanAthanI paraMparAne mAnatA kezI zramaNa saparivAra Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra viharatA viharatA zrAvastImAM padhArelA. te ja vakhate bhagavAna mahAvIranA gaNadhara gautama paNu saparivAra tyAM padhAryAM. anne samudAyA maLyA, parasparanA ziSyAne dhamA~ eka ane kriyA bhinna joI Azcaya thayuM. ziSyAnI zaMkA nivAravA banne RSipu...gavA maLyA, bheTayA vicArenA samanvaya karyo ane Akhare tyAM paNa kezI munizvare samayadhama ne svIkArI lIdhA ane bhagavAna mahAvIranI paraMparAmAM jainazAsanane jaya jayakAra meAlAbyA. 150 bhagavAna melyA : (1) sarvAna (sa` padArthA ane tattvAnA saMpUrNa jJAtA), saddharUpa tI'nA sthApaka ane AkhA lekanA pUjanIya evA pAnAme an jinezvara thaI gayA hatA. noMdha : A vArtA prasaMge bhagavAna mahAvIranuM zAsana prava`tuM hatuM. mahAvIra pahelAM trevIza tI``karo dharmAMnA punaruddhAraka puruSA thaI gayA. te paikI trevIzamA prabhu pA thayA hatA. pArzvaprabhune AtmA te siddha thayA hatA. A vakhate mAtra temanAMdivya AMdolano ane temanuM anuyAyI maMDaLa ahIM hastI dharAvatuM hatuM. (2) leAkAleAkanI sa` vastu para jJAnapradIpa (yeAti)nA prakAzanAra te mahAprabhunA ziSya mahAyazasvI ane jJAna tema ja cAritranA pAragAmI evA kezIkumAra nAmanA zramaNa te samaye vidyamAna hatA. (3) te kezIkumAra mukti matijJAna, zrutajJAna ane avadhijJAna e traNe jJAnathI bharapUra hatA. ekadA baheALA ziSyasamudAya sAthe gAmeAgAma vicaratA vicaratA zrAvastI nagarImAM padhAryAM. noMdha : jainadarzInamAM jJAnanI pAMca bhUmikAo che : (1) matijJAna (2) zruta jJAna (3) avadhijJAna (4) manaparyAya jJAna ane (5) kevaLajJAna. matijJAna ke matiajJAna ane zrutajJAna ke zrutaajJAna AkhA saMsAranA jIvAmAM taratama bhAve hoya che. jJAna zuddha hAya tA ja sajajJAna kahevAya che. ane jJAna azuddha ke viparyAsavALuM hoya tene ajJAna kahe che. samyaka avameAdha te matijJAna ane tenAthI viziSTa jJAna te zrutajJAna. A jJAna jeTalu` vipula teTalA buddhivaibhava vadhu hovAnA. avadhijJAna ucca koTinA nukhyAne ane devAne hoya che ane te dvArA sudUra rahelA padArthanA pUrvI, vartamAna ane bhAvi bhAveAne paNa jANI zakAya che. A Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kezitamIya 151 traNe jJAne azuddha paNa hoI zake che ane je azuddha hoya to anukrame matiajJAna, zruta ajJAna ane visaMgajJAna tarIke oLakhAya che. mana:paryAya e zuddha ja jJAna che ane te jJAna ucca bhUmikAnA saMyamI yogIne ja thAya che. te dvArA te bIjAnA mananI vAta barAbara jANI zake che. sarvathI vizuddha ane kevaLa AtmabhAna ja hoya che tene kevaLajJAna kahevAya che. A jJAna te karmanAM AvaraNe saMpUrNa banyA pachI ja utpanna thAya che. A jJAna utpanna thanArane ja sarvajJa kahevAya che. tevA sarvajJa puruSone saMsAramAM pharIvAra janma levo paDato nathI. (jJAnanA prakAranuM vistRta varNana naMdI vagere sUtromAM joI levuM.) (4) te zrAvastI nagarImAM nagara maMDaLanI bahAra eka tinduka nAmanuM ekAMta (dhyAnayogya bhUmi) udyAna hatuM tyAM pavitra ane jIvarahita ghAsanI zayA ane Asane yAcI te vizuddha bhUmimAM teNe vAsa karyo. (5) te samayamAM vartamAna uddhAraka ane dharmatIrthanA saMsthApaka evA jinezvara bhagavAna vardhamAna AkhA vizvamAM sarvajJa rUpe prasiddha thaI cUkyA hatA. (6) lekamAM jJAna pradyotathI prakAzanA pradIparUpa te bhagavAnanA ziSya jJAna tathA cAritranA pAragAmI evA mahA yazasvI gautama hatA. (7) bAra aMgonA prakhara jJAtA te gautama prabhu paNa bahoLA ziSya samudAya sAthe gAmegAma vicaratA vicaratA zrAvastI nagarImAM padhAryA. dha : adyApI te bAra aMgemAMnAM agiyAra vidyamAna che ane eka daSTivAda nAmanuM aMga upalabdha thatuM nathI. te aMgomAM pUvatIrthakaronAM ane bhagavAna mahAvIranAM anubhavI vacanAmRta che. (8) te nagara maMDaLanI samIpa eka koSTaka nAmanuM ughAna hatuM. tyAM vizuddha sthAna ane tRdinI Acatta zasyA yAcI nivAsa karyo. (9) e pramANe zrAvastI nagarImAM kumAra zravaNa kezI muni ane mahA yazasvI gautama muni e banne jaNa sukhapUrvaka ane dhyAnamagna samAdhipUrvaka rahetA hatA. neMdha : te samaye gAmanI bahAranA udyAnomAM tyAgI puruSo nivAsa karatA. gAmamAM jaI bhikSA mAgI saMyamI jIvana gujAratA. (10) ekadA (bhikSAcarI karavA nIkaLelA) te banenA ziSya samudAya ke je pUrNa saMyamI, tapasvI, guNI ane jIvarakSaka (pUrNa ahiMsaka) hatA. temane Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyayana sUtra parasparanA eka ja bhAga hovA chatAM veza ane bAhya kriyA bhinna jevAthI paraspara vicAra ubhaLe. (11) A dhama vaLI kevo? ane ame pALIe chIe te dharma ke ? A AcAra dharmanI kriyA kevI ane ame pALIe chIe te kevI ? beMdhaH bhagavAna pArzvanAthane kALa Rju ane prAjJa kALa hato. te vakhatanAM manuSyo saraLa ane buddhimAna hatAM ane tethI te prakAranI dhama racanA pravartatI hatI. te vakhate mAtra cAra vrata hatAM. vastro paNa raMgIna manahara vaparAtAM. kAraNa ke suMdara vastraparidhAnamAM ke jINuM vastra paridhAnamAM mukti nathI. mukti to nirAsaktimAM che. tema dhArI te vakhate te praNAlikA cAlI hatI ane Aja sudhI vidyamAna hatI. eka ja jinadharmane mAnavA chatAM bAhya kriyAmAM ATaATaluM aMtara zAthI ? te zaMkA thavI svAbhAvika ja che. e bane gaNadhare to jJAnI ja hatA tene A vastumAM kaMI mahattva ke nikRSTatva nahotuM lAgatuM paraMtu AvI zaMkA ziSyavagane thAya te svAbhAvika hatuM. tenuM samAdhAna karavA mATe paraspara milana karI samanvaya karI le te paNa mahApuruSonI udAratA ane samayasUcaktA ja sUcave che. (12) cAra mahAvratarUpa dharma ke je bhagavAna pArzvanAthe kahyo che ane pAMca mahA vratarUpa dhama bhagavAna mahAvIre kahyo che, te te bhedane hetu zo ? (13) vaLIapadhi (veta vastra ane avastra) vALo A sAdhu AcAra ke je bhagavAna mahAvIre pharamAvyo che, ane A pacaraMgI vastro paheravAne sAdhu AcAra ke je bhagavAna pArzvanAthe batAvyuM che te bannemAM tathya zuM ? AvuM aMtara zA mATe ? jo bannenAM eka ja ya che te kriyAbheda paNa zA sAru ! nedha : te vakhate banne prakAranA munivare hatA. jemAMnA eka jinakalpI ane bIjA sthavira kapI kahevAtA. jinakalpI sAdhuo dehAdhyAsa choDI kevaLa AtmaparAyaNa rahetA. sthavira kapIonuM kAma tethI vizeSa kaparuM hatuM. temane samAjanA saMgamAM rahevA chatAM nirAsatapaNe kAma karavAnuM hatuM ane AtmakalyANa ane para kalyANa bane hetu jALavI AgaLa vadhavAnuM hatuM. teo svalpa parigraha rAkhatA paNa temAM mamatva na rAkhatA. te parigraha rAkhIne paNa jinakapIne mahAna Adara pAme tevI AbhAnI ujajavalatA ane jAgRti satata rAkhatA. (14) kezamuni ane gautama muni e banne mahApuruSoe pitAnA ziSyone A saMzaya jANIne tenuM nivAraNa karavA mATe samudAya sahita paraspara samAgama karavAnI icchA vyakta karI. Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kezigautamIya 153 noMdha : gautama kezImuni karatAM vaye nAnA hatA. paraMtu jJAnamAM meATA hatA. te samaye gautamamunine cAra jJAna hatAM. (1) matijJAna (2) zrutajJAna (3) avadhijJAna (4) mana:paryAyajJAna. (15) vinaya, bhakta tathA avasaranA jANukArI gautama svAnI ziSyasamudAya sAthe kezImuni (pArzva-nAthanA anuyAyI che mATe)nuM vaDIla kuLa jANI temanI pAse tinduka vanamAM pote jAte AvyA. oMdha : bhagavAna pArzvanAtha, bhagavAna mahAvIra pahelA thayA che mATe tenA anuyAyI paNa vaDIla gaNAya. te vinaya baLavavA pAte jJAnI hovA chatAM tyAM padhAryA. A ja namratA ane jJAnapAcananuM cihna che. (16) ziSya samudAya sAthe gautama svAmIne svayaM AvatA joIne kezIkumAra harSoMghelA thaI gayA ane temanu` Atithya suMdara rIte karavA lAgyA. noMdha : veza ane samAcArI bhinna chatAM sabhAga-sAMpradAyika vyavahAranAM bhUta tyAM navAM nahi. jyAM vizuddha prema uchaLatA hoya ane saMpradAyaneA kadAgraha na hoya tyAM tevuM viSavAtAvaraNa hoya ja zAnuM? vAha ! te kSaNa kevI apU che ? AvA sa MtasamAgamanI eka ja kSaNu karADA janmAnAM pAtakane laya karI nAkhe che. (17) kezIkumAra zramaNa gautama bhagavAnane AvatA dekhI utsAhathI temane anurUpa ane prAsuka (jIvarahita zAlInuM, trIhituM, kodarInuM ane rALa nAme vanaspatinuM ema) cAra jAtanAM parALa (dhAsa) ane pAMcamu DAbha ane tRNunAM AsanA laI laIne kezImuni tathA temanA ziSya samudAya gautamamuni ane temanA ziSya samudAyane te para besADe che. (18) te vakhatanuM dRzya anupama lAgatuM hatuM. kumAra kezIbhramaNa ane mahA yazasvI gautamamuni banne jaNu tyAM beThAbeThA jANe sUryAM ane caMdra ja na beThA hAya ! tevI rIte zAlI rahyA hatA. (19) A parasparanA vicAravAdanuM kutUhala jovA mATe mRgalA jevA ke ka ajJa sAdhue ane kutUhalI janA tathA pAkhaDIe paNa hAjara thaI gayA hatA. temaja lAkhAnI saMkhyAmAM gRhastha paNa tyAM ekaThA thayA hatA. (20) (gaganamAge` adRzya rUpe) devA, dAnaveA, gAMdharvo, yakSa, rAkSaseA, kinnara tathA adazya rahelAM aneka bhUta paNa tyAM A dRzya jovA mATe ekaThA thayAM hatAM. (21) te vakhate prathama ja kezImunie gautamane uddezIne kahyuM: huM bhAgyavaMta ! Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhayayana sUtra. huM tamane prazno pUchavA IcchuM chuM. A pramANe bolatA kezamahArAjarSine saMbodhIne bhagavAna gautama A pramANe bolyA : (22) he bhagavan ! ApanI IcchA hoya (Apane yogya lAge te Apa bhale pUche. A pramANe jyAre gautamamunie kezamunine udAratApUrvaka kahyuM tyAre anujJA pAmelA kezI bhagavAne gautama munine A pramANe kahyuM: (23) he mune ! cAra mahAvratarUpa dharma bhagavAna pArzvanAthe kahyo che, paraMtu bhaga vAna mahAvIra to pAMca mahAvratarUpe dharmane kahe che. dha : yAmane artha ahIM mahAvrata lIdho che. (24) te eka kArya (mokSanA hetu)mAM pahoMcavAne yojAyelA e bannenAM A bhinnabhinna veza ane judA judA AcAranuM prayojana zuM haze ? he buddhimAna gautama! A eka ja mArgamAM be prakAranA vividha dharma kema pravate che ? (temAM zuM Apane saMzaya ke Azcarya nathI thatuM ?) (25) A pramANe bolatA kezI zramaNane uddezIne gautamamunie A pramANe kahyuM : zuddha buddhi vaDe ja dharmatattvano tathA paramArthane nizcaya karI zakAya che. nedha : jyAM sudhI tevI zuddha ane udAra buddhi hotI nathI tyAM sudhI sAdhya karatAM sAdhana tarapha ja te vadhu DhaLe che. eTale mahApuruSoe kALa joIne ja tevI sakhata kriyAo yojelI che. (26) (covIsa tIrthaMkara paikI) prathama tIrthakara (2Sabha prabhu)nA samayanA manuSya buddhimAM jaDa chatAM prakRtinA saraLa hatA. ane chellA tIrthakara (bhagavAna mahAvIra)nA samayanA manuSyo jaDa (buddhino durupayoga karanArA) ane vAMkA (kuvikalpa karanAra) hatA. vaccenA bAvIsa tIrthakaronA samayanA jIvo saraLa buddhivALA ane prANa hatA. tethI ja avasara joI bhagavAna mahAvIre kaDaka vidhividhAno kahyAM che. (27) RSabha prabhunA anuyAyIone dharma samajavo kaThina paData. paraMtu samajyA pachI AcaravAmAM te samatha hoI pAra UtaratA ane A chelalA (bhagavAna mahAvIra) tIrthaMkaranA anuyAyIone dharma samajavAmAM sahela che. paNa pALavAmAM kaThina che. tethI ja te bannenA kALamAM pAMca mahAvratarU5 yatidharma samajAvyo che ane vaccenA bAvIsa tIrthakaronA samayamAM cAra mahAvratarUpa dharma samajAvyuM che. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kezigautamIya - neMdha : samajavAmAM kaThina hovAnuM kAraNa buddhinI jaDatA; ane AcaravAmAM kaThina hovAnuM kAraNa e che ke samayanA pravAhamAM manuSyanI zithilatA vadhI gaI hatI. (28) A spaSTa vastu sAMbhaLIne kezI svAmI bolyA : he gautama ! ApanI buddhi suMdara che. amArA saMzayanuM samAdhAna thaI gayuM. have bIje saMzaya (prazna) rajU karuM chuM. he gautama ! tenuM sadhAdhAna kare. (29) he mahAmune ! sAdhu samudAyane pramANapUrvaka ane sapheda vastra vAparavAno dharma zrI bhagavAna mahAvIre kahyo che ane pArzvanAthe te vividha raMgavALAM vastro vAparavAnI paNa chUTa ApI sAdhudharma pharamAvyuM che. noMdha : alakano artha keTalAka avastra kare che. joke sAmAnya rIte ApaNe nagna samAsano artha nakAravAcI gaNIe chIe. e daSTibiMdue tema thaI zake paraMtu te kALamAM paNa A samudAya nirvastra na raheto. keTalAka vastrarahita rahetA ane keTalAka vastrasahita rahetA. kAraNa ke vastra vAparavA karatAM tenI mUcha para bhagavAna mahAvIre khUba bhAra Apyo che. eTale A sthaLe nagna samAsanA cha artho paikI alpane upayoga kare te vadhu saMgata lAge che. (30) te banne eka ja dhyeyamAM joDAyelA hovA chatAM A pramANe dekhItuM bane prakAranAM vezacihno dhAraNa karavAnuM aMtara kema rAkhyuM haze ? he buddhimAna ! Apane ahIM saMzaya thatuM nathI ? (31) A pramANe bolatA kezamunine udezIne gautama A pramANe bolyA : khUba vijJAnapUrvaka samaya ane sAdhuonAM mAnasa joIne te mahApuruSoe A pramANe bhinnabhinna dharmasAdhane rAkhavAnuM vidhAna kareluM che. neMdha : bhagavAna pArzvanAthanA ziSyo sarala ane buddhimAna hatA tethI te vividha vastro paNa zarIranA AchAdana mATe che, vibhUSA athe nathI tema mAnI anAsakta bhAre upayoga karI zakatA hatA. paraMtu bhagavAna mahAvIre joyuM ke A kAryamAM puSkaLa nimitto maLavA chatAM Asakti na thavI te ati ati kaThaNa vastu che. mATe ja pramANapUrvaka ane sAdo veza rAkhavA mATe pharamAvyuM. arthAta e badhu e mahApuruSoe vicArapUrvaka ja avasara joIne karyuM che. (32) sAdo veza rAkhavAnuM kAraNa H (1) lekamAM bhinnabhinna prakAranA vika ane veze pravartI rahyA che. temAM A veza parathI lokone pratIti thAya ke A jaina sAdhu haze. (2) "huM sAdhu chuM" tevuM pitAne vezathI, Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana surata dhyAna rahe mATe (3) saMyamane nirvAha te dvArA thAya. evAM kAraNathI ja lekamAM veza dhAraNa karavAnuM prayojana che. nedha : veza e kaMI sAdhya nathI. mAtra bAhya sAdhana che. te bAhya sAdhana AMtarika sAdhananI puSTimAM ane AtmavikAsamAM madadarUpa thAya teTalA pUratuM tenuM prayajana che. (33) vaLI sAdhuno veza to durAcAra na thavA pAme tevI satata jAgRti rAkhavA mATe mAtra vyavahAranayathI sAdhana che. nizcayanaye te jJAna, darzana ane cAritra e traNa ja mokSanAM sAdhana che. A vAstavika sAdhanamAM te bhagavAna pArzvanAtha ane bhagavAna mahAvIra bane maLatA ja che. (maulikatAmAM lezamAtra bheda nathI.) dha : veza bhale bhinna hoya paraMtu tatvamAM bheda kaza che ja nahi. bhinna veza rAkhavAnuM paNa upara kahyuM te ja prayajana che. (34) kezIsvAmIe kahyuM : he gautama! tamArI buddhi uttama che (tame bahu samanvaya karI zake che), tame mAro saMzaya dUra karyo che. have eka bIje saMzaya (prazna) karuM chuM tenuM he gautama ! tame samAdhAna karo. (35) he gautama ! hajAro vairInI vacce tame vasI rahyA che, vaLI te tamArI sAme jhajhUmI rahyA che. chatAM te badhAne tame zI rIte jItI zako che ? (36) (tame kahyuM :) hu mAtra eka (AtmA)ne jItavA satata prayatna karuM chuM. kAraNa ke te ekane jItavAthI pAMca ane pAMcane jItavAthI dasa ane dasane jItavAthI sarva zatruo svayaM jitAI jAya che. (37) kezImunie gautamane kahyuM ke te zatruo kyAM ? A pramANe belatA kezamunine udezIne gautama munie A pramANe kahyuM : (38) he mune ! eka (mananI duSTa pravRttine vaza thayele) jIvAtmA je na jitAya te te zatru che. (AbhAne na jItavAthI kaSAyo utpanna thAya che, ane e zatrunA pratApe cAra kaSA paNa zatru che ane pAMce Idriyo te paNa zatru che, ema AkhI zatrunI paraMparAne jaina zAsananA nyAya pramANe jItIne zAMtipUrvaka huM vihAra karyA karuM chuM. noMdha : krodha, mAna, mAyA ane lobha e cAra kaSAye kahevAya che. tenA - taratamAM bhAve soLa bhedo che. duSTa mana e paNa zatru che. pAMca Idriyone asa6vega thavAthI e paNa zatruo jevuM kArya kare che. paraMtu badhAnuM mULa eka mAtra Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kezigItamaya 157. durAtmA ja che. tethI tene jItavAthI badhu chatAya che. jenazAstrane nyAya e che , ke bahAranAM yuddha karavA karatAM Atmayuddha karavuM e uttama che. ane kSamA, dayA, tapazcaryA ane tyAga e temane haNavAnAM zastro che. te zastro dvArA ja karma haNAI jAya che. (39) he gautama! tamArI buddhi suMdara che. tame mArA saMzayanuM samAdhAna suMdara karyuM. have bIjo prazna pUchuM chuM tenuM samAdhAna kare. (40) A lekamAM ghaNuM jIvo bicArA karmarUpI jALathI jakaDAyelA dekhAya che. tyAM he muni ! tame zI rIte baMdhanathI rahita thaI vAyunI peThe haLavA thaI aprItibaMdhapaNe viharI zako che? (41) (kezI mahArAjane gautame kahyuM :) he mune ! zuddha upAyothI te pAzalAone. chedIne baMdhana rahita thaI vAyunI mAphaka apratibaMdha rIte vicArI zakuM chuM.. (42) tyAre kezamunie gautamane kahyuM te baMdhana kayAM ? te tame mane kaheze ? A pramANe belatA kezamunine uddezIne gautama kahevA lAgyA. (43) rAga, deva, meha, parigraha ane strIsvajano paranI Asaktio che te ja tIvra, ghATAM ane bhayaMkara nehabaMdhane che. tene chedIne yathAnyAye kramapUrvaka jainazAsanamAM rahI mAre vikAsa sAdhu chuM ane vicArI rahyo chuM. (44) kezIsvAmIe kahyuM : he gautama ! tamArI buddhi uttama che. tame mAre saMzaya dUra karyo che. have bIjI vAtane pUchuM chuM teno javAba Ape. (45) he gautama ! hRdayanA UMDANa bhAgarUpa jamInamAM eka velaDI UgI che ke je velaDImAM viSe jevA jherI phaLo lAge che. te vela tame zI rIte UkheDI nAkhI ? (kezI bolyA). (46) (A sAMbhaLIne gautama bolyA :) te viSavelaDIne to meM mULa sahita ukheDI nAkhI che ane tethI ja e viSavelanAM viSaphaLothI huM mukta thaI jinezvaranAM nyAyaya zAsanamAM AnaMdapUrvaka vicArI rahyo chuM. (47) te vela kaI ? te mane kaheze ? A pramANe kezamunie gautamane kahyuM. tyAre A pramANe bolatAM kezamunine gautama kahevA lAgyA : (48) he munizvara ! A saMsAramAM mahApuruSoe saMsArane vadhAranArI tRSNane ja viSavela kahI che. te vela bhayaMkara ane jherI phaLone ApI jIvone janma maraNa karAvI rahI che. tene barAbara jANI meM UkheDI nAkhI che. te ukheDI nAkhI have huM jinezvaranA nyAyazAsanamAM sukhapUrvaka cAlI zakuM chuM. Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyayana sUra . (49) kezamunie kahyuM : he gautama! tamArI buddhi uttama che. tame mAro te saMzayA chedI nAkhyo.' have bIjA saMzayane mUkuM chuM tenuM samAdhAna kare. (50) he gautama! hRdayamAM khUba jAjavalyamAna ane bhayaMkara eka agni saLagI rahI che ke je zarIramAM rahIne tene ja bALI rahI che. te agnine tame zI rIte bujhAvI nAkhI ? (51) (A sAMbhaLI gautame kahyuM : ) mahAmera (moTAM vAdaLAM)mAMthI utpanna : - thayelA pANInA pravAhamAMthI te uttama pANuM laI satata huM te agnine ThArI nAkhuM chuM ane tethI te TharelI agni mane lezamAtra bALI zakatI nathI. (52) kezImunie gautamane kahyuM : te agni kaI ? te mane kaheze ? A pramANe kezamunine bolatAM sAMbhaLI gautame pratyuttara ApatAM kahyuM : (53) kavAyo e ja agni che (ke je zarIra, mana ane AtmAne satata bALI rahI che.) ane (tIrthakara rUpI mahAmethI varaselI) jJAna, AcAra ane tapazcaryArUpI jaLanI dhArAo che. satyajJAnanI dhArAothI haNAyelI te kaSAyarUpa agni sAva TharI jAya che. mane mArA AtmAne) lezamAtra bALI zakatI nathI. (54) he gautama! tamArI buddhi suMdara che. tame mArA saMzayane chedI nAkhyo che. hajupaNa huM bIjo saMzaya prakaTa karuM chuM tenuM samAdhAna kare. (55) (kezamunie kahyuM :) he gautama! A mahA sAhasika, bhayaMkara ane duSTa (mAlikane khADAmAM dhakelI de tevo) ghoDo khUba doDI rahyo che. te ghoDA para beThelA tame sIdhe mAge zI rIte jaI zako cho ? tenAthI kema ubhAge cAlyA jatA nathI ! noMdha : duSTa svabhAvavALo ghoDo mAlikane koI ne koI vakhate dago ApyA vinA raheto nathI paraMtu tame te tenA para besavA chatAM sIdhA mArge ja cAlyA jAo che tenuM kAraNa zuM ? (56) (kezI mahArAjane gautame kahyuM :) te gabhara doDatA ghoDAne zAstrarUpa lagAmathI bAMdhI rAkhuM chuM. jJAna lagAmathI vaza thaI te ubhAge na jatAM sabhAge ja mane dorI jAya che. (57) kezamunie gautamane kahyuM te ghoDe che ? te tame jANe che? A pramANe bolatA kezamunine gautame A pramANe kahyuM : (58) mana e ja sAhasika, bhayaMkara ane duSTa ghoDe che. te saMsAranA vividha viSaya Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kezigautamIya 159 tarapha Amatema doDI rahyo che. dharmazikSArUpI lagAma vaDe jAtimAna ghoDAnI mAphaka tene barAbara nigraha karuM chuM. (59) he gautama! tamArI buddhi uttama che. tame mAre A saMzaya dUra karyo. have bIja saMzayane paNa raju karuM chuM. tene uttara mane kaho. (60) A saMsAramAM khoTA rastAo ghaNuM che ke je rastAmAM jaI daSTivipa ryAsane kAraNe jIvo sAcA mAgane oLakhI zaktA nathI. ane tethI unmAge jaI duHkhI thAya che. te he gautama ! Apa e unmArge na doravAI jatAM sanmArgamAM zI rIte rahI zake che ? (61) je kaI sanmArge cAlyA jAya che te ane kumALe jAya che te saune meM barAbara jANyA che. ane (sanmAga kumArganuM mane barAbara dhyAna che) tethI huM mArA mArgamAM barAbara cAlI zakuM chuM. naSTabhraSTa thato nathI. (62) kezamunie gautamane kahyuM : te mAga karyo ? e pramANe bolatAM kezamunine gautame A pramANe kahyuM : (63) kalpita matemAM je svachaMdathI varte che te pAkhaMDIo badhA khoTA mAgamAM bhramaNa karI gothAM khAya che. saMsAranA baMdhanathI sarvathA mukta thayelA jinezvarae satyane je mArga batAvyo te uttama che. (64) he gautama! tamArI buddhi bahu uttama che. mAre saMzaya tame chedI nAkhe. have eka bIjo paNa saMzaya che. tenuM samAdhAna kare. (65) jaLanA moTA pravAhamAM taNutAM prANuone te duHkhamAMthI bacAvanAra karyuM zaraNa, kayuM sthAna, kaI gati ane kaye AdhArarUpa dIpa tame mAne che ? (66) te jaLanA vegamAM paNa eka vistIrNa maTo dvIpa che ke jyAM e pANInA mahAna veganuM AvavuM javuM thatuM nathI. (67) kezImunie gautamane kahyuM : te dvIpa o ? A pramANe bolatA kezamunine gautame kahyuM : (68) jarA ane maraNarUpI vegathI A saMsAranAM prANIo taNAI rahyAM che. tenuM zaraNuM, tenuM sthAna, tenI gati ane tene AdhArarUpa dIpa je kaho te eka ja dharma che. (69) he gautama ! tamArI buddhi suMdara che. mAro te saMzaya tame chedI nAkhe. have bIjo saMzaya paNa rajU karuM chuM. tene pratyuttara mane kahe. (70) eka mahA pravAhavALA samudramAM eka nAva cAre tarapha ghUmI rahI che. he gautama! ane Apa te upara caDelA che to tame pAra zI rIte pAmaze ? Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyayana sUtra (71) je chidravALI nAva che te pAra na pahoMcADatAM vacamAM DUbI jAya che ane DUbADe che. chidra vinAnI hoya che te ja pAra utAre che. (72) he gautama ! te nAva Apa kone kahe che ? e pramANe bolatA kezamunine gautame javAba Ape. (73) zarIra e ja nAva che. A saMsAra pite ja samudra che ane jIva e ja nAvika che. te saMsAra samudrane zarIra dvArA maharSi puruSa ja tarI jAya che. nodha : zarIra e nAva che. te koI bAjuthI bhedAya nahi tevI kALajI rAkhavI ane saMyamapUrvaka nAvikane pAra utAra-e maharSi puruSanuM kartavya che. (74) he gautama! tamArI buddhi uttama che. A mAro saMzaya chedAI gaye. have mane bIje saMzaya thayo che tene mane uttara Apo. (75) A samagra lekamAM pravartatA ghera aMdhakAramAM bahu prANIo rUdhAI rahyAM che. te badhAM prANIone prakAza koNa Apaze ? (76) A lekamAM prakAza karanAra je bhAnu Ugelo che te sakaLa lekamAM sakaLa, jIvone prakAza Apaze. (77) vaLI he gautama! te sUrya Apa kone kahe che ? A pramANe belatA kezI. munine gautame kahyuM: (78) saMsAranA samagra aMdhakArane vikherI pitAnI anaMta jyotithI prakAze sarvajJarUpI te sUrya ja A AkhA lekanA prANIone prakAza, Apaze. nedha : je prabaLa AtmAno sava aMdhakAra dUra thayo hoya, je saMsAramAM baMdhanathI sarvathA mukta thayA hoya te ja potAnA anubhavane mAga jagatane batAvI. sarva duHkhathI mukAvI zake. (7) he gautama ! tamArI buddhi uttama che. mAro saMzaya naSTa thayo. mane eka bIje paNa saMzaya thayo che teno uttara mane kahe. (80) he muni ! saMsAranA cha zArIrika ane mAnasika duHkhathI pIDAI rahyA che. tene mATe kalyANakArI, nirbhaya, upadrava ane pIDA rahita karyuM sthAna ? te ApanA jANavAmAM che? (81) huM to mAnuM chuM ke jyAM javuM bahu durlabha che evuM lekanA agrabhAga para eka evuM suMdara ane nizcala sthAna che ke jyAM AgaLa jarA, mRtyu vyAdhi ke vedanA, temAMnuM kazuM ja nathI. (82) paNa te sthAna karyuM che te tame jANo cho ? e pramANe belatAM kezImunine gautame kahyuM. Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kezigotamIya (83) jarA-maraNanI pIDAthI rahita ane parama kalyANakArI lekanA agrabhAga para AveluM te sthAna siddhisthAna ke nirvANa sthAna kahevAya che. ane tyAM maharSio ja jaI zake che. (84) he mune ! te sthAna lekanA agrabhAgamAM duHkhathI pahoMcI zakAya tevuM, nizcala ane parama sukhada sthAna che. saMsArarUpI samudrane aMta karanAra zaktizALI puruSe tyAM pahoMcI zake che. tyAM pahoMcyA pachI kaleza, zoka ke dukha evuM kazuM hotuM nathI. ane tyAM gayA pachI punarAgati thatI nathI. (85) he gautama! tamArI buddhi suMdara che. tame mArA badhAya saMzonuM bahu suMdara samAdhAna karyuM. he saMzayAtIta ! he sarva siddhAMtanA pAragAmI gautama ! tamane namaskAra ho (86) prabaLa puruSAthI kezamunIzvara A pramANe (ziSyonA) saMzayanuM samAdhAna thayA pachI mahA yazasvI gautama munirAjane zirasAvaMdana karIne - (87) te sthAne (bhagavAna mahAvIranA) pAMca mahAvratarUpa dharmane bhAvapUrvaka svIkAre che. ane te sukha mArgamAM gamana kare che ke je mAganI prathama ane aMtima tIrthakare prarUpaNe karI hatI. (88) pachI paNa jyAM sudhI zrAvastImAM rahI tyAM sudhI A pramANe kezI ane gautamane samAgama nitya thato rahyo ane zAstra daSTie karela zikSAvratAdina nirNaya jJAna ane cAritra ane aMgamAM vRddhi karanAra nIvaDyo. neMdha : kezI ane gautama banne gaNanA ziSyone te zAstrArtha ane te samAgama bahu lAbhadAyaka thaye. kAraNa ke zAstrArtha karavAmAM te bannenI udAra daSTi hatI. ekeyane kadAgraha na hato. ane tethI ja zAstrArtha paNa satyasAdhaka banyo. kadAgraha hota te zAstrane AThe anartha paNa thavAno saMbhava hato. paraMtu sAcA jJAnI puruSo kadAgrahathI para hoya che ane satya vastune sarvabhoge svIkAryA vinA rahI zaktA nathI. (89) AkhI pariSada AthI saMtuSTa banI gaI. badhAne satyamArganI jhAMkhI thaI. zrotAo paNa sAcA mArgane pAmyA ane te bane mahezvaronI maMgaLastuti karI bhagavAna kezI ane bhagavAna gautama sadA prasanna rahe tema kahetA sarva deva, dAna ane manuSyo svasthAne gayA. neMdha : samaya dharma eTale A kALe A samaye A sthitimAM zAsananI u. 11 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyacana satra unnati zI rIte thAya? tenI hRdayasparzI vicArapUrvaka unnati karavI e abAdhita satya che. te palaTI zake ja nahi. paNa zAthI karavI te sAdhanika samayadharmanA hAthamAM che. tenAM parivartana saMbhavita che. samaya dhamanI hAkala sau koIne mATe che. samAja samayadhamathI saMkaLAyeluM che. zravaNavarga ane zrAvakasamUha e badhAM samAjanAM aMge che, koI paNuM aMga te tarapha upekSA na rAkhatAM zAstramAM kahelAM abAdhita satyane oLakhI saMgIna puruSArtha kare ane suvyavasthita rahI jenazAsananI unnati kare te ja abhISTa che. ema kahuM chuM : e pramANe kezigautamIya nAmanuM trevIsamuM adhyayana samApta thayuM: Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana : cAvIsamuM sa mi ti A saMyama, tyAga ane tapa, A traNe muktinAM kriyAtmaka sAdhanA che. bhavakha dhaneAthI mukta karavA mATe te ja samatha che. muktie paheAMcavAnA ApaNe sau koI umedyavAra chIe. sau kAI ne mAkSamAga mAM javAne samAna haka che. mAtra tyAM javAnI taiyArI DAvI joI e. A adhyayanamAM munivareAnI saMyamajIvanane peASanArI mAtAonuM varSoMna che. chatAM tenuM avala khana teA sau koI mumukSuone eka sarakhu ja upakArI che. pAtAnu sthAna, ceAgyatA ane samaya joI vivekapUrvaka tenA upacAga karI zakAya che. bhagavAna AlyA : (1) jinezvara devAe je pAMca samitie ane traNa guptie varNavelI che te AThe pravacana mAtAe kahevAya che. noMdha : jema mAtA putra para vAtsalya dharAve che, tenI kalyANakAriNI che tema A AThe vastu sAdhujIvananI kalyANakArI hAvAthI jinezvarAe temane zramaNanI mAtAe tarIke kahelI che. (2) irSyA, bhASA, eSaNA, AdAnabhaMDanikSepaNu ane uccArAdi pratiSThApana A pramANe pAMca samitie, temaja manAgupti, vacanagupti ane kAyagupti e traNa guptie kahevAya. noMdha : 1. IrSyA : mArgamAM barAbara upayAgapU`ka joIne cAlavuM. 2. bhASA : vicArathI gaLIne satya, nirdoSa ane upayeAgI vacana khelavuM. 3. eSaNA : nirdoSa tathA parimita bhikSA tathA alpa vastrAdi upakaraNa levAM. 4. AdAna`DanikSepa : H vastra, pAtrAdi upakaraNa (saMyamI jIvanane upayeAgI sAdhanA) vyavasthita levAM mUkavAM. 5. maLa, mUtra zleSma ke evI kAIpaNu tyAjya vastu koIne duHkha. rUpa na thAya tevuM sthAna joI upayAgapU ka nAkhavI. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyayana sUtra 1. managupti H duSTa ciMtanamAM pravartatA manane rokI levAnA prayoga. 2. vacanagupti-vacanane azubha vyApAra na karavo. 3. kAyagupti : kheTe raste jatAM zarIrane rokI levAnI kriyA. (3) je A ATha pravacana mAtAo saMkSepathI pharamAvI temAM jinezvaradeva kathita; bAra aMgeno samAveza thaI jAya che. (badhAMya pravacane A mAtAomAM aMtabhUta ja thaI jAya che). nedha : bAre aMge (aMgabhUta zAstro)nAM pravacane ucca vartananAM sUcaka che. ane A ATha vastuo barAbara yiAmAM Ave te ucca vartana sAdhya thayuM gaNAya. sAdhya hAtha lAge eTale sAdhana temAM samAI gayuM ke saraLa thayuM gaNAya. je jJAna kriyAmAM pariName te jJAna saphaLa. IrSA samiti vagerenI spaSTatA (4) 1. AlaMbana, 2. kALa, 3. mArga ane 4. upayoga. e cAra kAraNothI. - parizuddha thayelI irSA samitimAM saMyamIe gamana karavuM. (5) jJAna, darzana ane cAritra e traNa sAdhano irSA samitinAM avalaMbana che. divasa e IryAne kALa che (rAtrie IryA zuddha na hovAthI saMyamIne pitAnA sthAnathI bahAra nIkaLavAnI manAI che) ADA avaLe mArge na jatAM sIdhA mArge javuM e irSA samitine mArga che. (ubhAge javAmAM saMyamanI. virAdhanA thavAno saMbhava che.) (6) irthI samitinuM cothuM kAraNa (cothe bheda) upayoga che. te upayoganA paNa cAra bheda che. te huM AgaLa vistArathI kahIza. tame mane sAMbhaLo. (7) dRSTithI udyogapUrvaka jevuM te dravya upayoga, mArge cAlatAM cAra hAtha pramANa sudhI ja dUra jevuM e kSetra upaga, divasa hoya tyAM sudhI ja cAlavuM te kALa upayoga ane cAlavAmAM barobara upayoga (jJAna vyApAra) rAkhavo te bhAva upaga kahevAya che. nedha : cAlavAmAM ke sUkSma jIva paNa pagathI na kacarAI jAya ke bIju kaMI nukasAna na thAya te mATe bahu saMbhALapUrvaka cAlavAnuM hoya che. A iryA samiti ahiMsAdharmanI khUba jhINavaTa siddha kare che. (8) cAlatI vakhate pAMca IdriyonA viSayane tathA pAMca prakAranA svAdhyAyone choDI mAtra cAlavAnI kriyAne ja mukhya gaNI cAlavAmAM ja upayoga rAkhI gamana karavuM. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samitio 165 nedha : zabda, rUpa, gaMdha ke keIpaNa IkiyenA arthamAM mana gayuM eTale cAlavAmAM teTale upayoga cUkI javAya mATe tema na karavuM. temAM cAlatAM cAlatAM svAdhyAya (ciMtana) paNa na karavo. yadyapi te uttama kriyA che tathApi tema karavAmAM manane vyApAra kriyAmAM rokAya to cAlavAne upayoga cUkAya. A sUcavI te pratipAdana karyuM che ke tame je vakhate je kArya karatA ho te vakhate temAM ja lIna raho. jainadarzana kahe che ke upayoga e ja dharma ane pramAda e ja pApa (upayoga eTale sAvadhAnatA.) (9) krodha, mAna, mAyA, lebha, hAsya, bhaya, nidrA tathA anupayogI kathA-- (10) e AThe doSone buddhimAna sAdhake cheDI devA ane te sivAyanI nirdoSa, parimita ane upayogI ja bhASA belavI. (te bhASAsamiti kahevAya che.) (11) AhAra, adhikaraNa (vastra, pAtra vagere sAthe rAkhavAnI vastuo) ane zayA (sthAnaka ke pATa, pATalA) e traNe vastuone zodhavAmAM, svIkAravAmAM ane bhogavavA (vAparavA)mAM saMyamadhamane saMbhALI upayoga rAkha te eSaNa samiti che. (12) uparanI prathama gaveSaNa eTale ugamana ane utpAdana (bhikSA meLavavA)mAM tathA bIjI grahaNaSaNAmAM temaja trIjI bhogavavAnI eSaNamAM lAgatA doSothI saMyamIe upayoga pUrvaka viramI javuM. nedha : uddagamanatA seLa de dAtAra gRhasthane lagatA che. teNe tevA doSothI rahita dAna karavuM. utpAdananA soLa doSo mAtra sAdhunA che. bhikSue tevA doSathI rahita bhikSA meLavavI ane dasa doSo grahaNaSaNanA che, te gRhastha ane bhikSa bannene lAge che. mATe te doSothI rahita thaI bhikSA levI. uparAMta cAra doSa bhikSA bhogavavAnA che. te doSone cheDI bhikSue bhojana karavuM. (13) audhika ane aupagrahika banne prakAranAM upakaraNe ke pAtra vagere saMyamI jIvananAM upapogI sAdhane letAM ke mUtAM bhikSuo A vidhino upayoga karavo. dha : aidhika eTale je vastu bhogavyA pachI ke lIdhA pachI pAchI ApavAnI hoya tevI vastu jevI ke upAzrayanuM sthAna, pATa, pATalA ItyAdi tathA aupagrahika eTale zAstrokta lIdhA pachI pAchI ApavAnI na hoya tevI vastu jemake vastra pAtra ityAdi saMyamInA upakaraNe. Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) AMkhethI kharAkhara te vastuone jue, pachI pU Mje tyArabAda mUke ane vApare. uttarAdhyayana stra ja tene le,. noMdha : nAnA gAcyA ke je saMyamInuM pUMjavAnuM upakaraNa gaNAya che. jenAthI sUkSma jIvA paNa na haNAya tevI rIte pAtro vagere sApha karavAnI kriyAne parimACna (pUjavuM) kahevAya che. (15) maLa, mUtra, aLakhA, nAsikAnA mela ke zarIranA avayaveAnA mela tathA apathya AhAra, na paherI zakAya tevu... jINu thayeluM vastra ane koI bhikSunu mRta zarIra ke te sivAyanI khIjI kSepaNIya (pheMkI devAyAgya nakAmI) vastue hAya tene (jyAM tyAM na pheMkatAM) ucita jagyAe ja nAMkhavI. noMdha : parihAya cIja asthAne pheMkavAthI gaMchI, roga ane upadrava thAya, jIvajaMtuonI hiMsA thAya ane evA dhaNA mahAdeASA ane tethI ja jaina`na vaijJAnika, vaizvika ane dhA`ika dRSTinA apUrva samanvaya karI batAve che. (16) te sthAna dasa prakAranAM vizeSaNAthI yukta heAvu joIe. temAM prathama vizeSaNanA cAra bheda kahe che : 1. te vakhate koI paNa manuSya AvatuM jatuM na hoya ane keI dekhatu Nu na hoya tevu' sthAna. 2. koI manuSya pAse AvatuM nathI paNa dUrathI jue che. 3. koI manuSya Ave che paNa te dekhatuM nathI, 4. kAI manuSya Ave paNa che... ane dekhe paNa che. (17) 1. uparanA cAra bheda paikI pahelA bhedavALu sthAna joI (arthAt koI AvatuM nathI te dekhatuM paNa nathI) tyAM ja te kriyA vaLI sthAna 2. pAtAne ke parane du:kha upajAve nahi tevuM hAya. 3. te bhUmi paNa sama hoya. karavI. (18) 4. te sthAna dhAsa, pAMdaDAM ke vanaspati rahita hAya 5. te bhUmi acitta (kIDI, kuMthavA vagere jIvA rahita) hAya. 6. te sthAna sAva sAMkaDuM nahi paNa paheALu hoya. 7. tenI nIce paNa acitta bhUmi heya. 8. pote je sthAne hAya tyAMthI sAva najIka nahi paNa dUra heAya. 9. jyAM uMdara vagerenAM dara na heAya. 10. trasa prANIe ke khIja na verAyAM hoya tevA zuddha sthAnamAM ja maLamUtrAdi kriyAe karavI joIe. (19) e pAMce samitie bahu sa MkSepamAM kahI have traNa guptiene anukrame kahIza : (A pramANe jaMbU pratye sudha'svAmI khelyA.) noMdha : samitionA adhika vistAra AcArAMgAdi sUtromAM joI leve. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samitie (20) managuptinA cAra bheda che : 1. satya ane gupti. 2. asatya ane gupti. 3. satyAmRSA (mizra) manogupti ane 4. asatyA ane amRSA (vyavahAra) mane gupti. noMdha : satya tattva tarapha ja manane vega rahe te satyamanagupti, asatya vastu tarapha DhaLe te asatyamane gupti, ghaDImAM satya ghaDImAM asatya e bannenI ruci jAge athavA satyamAM thoDuM asatya hoya te badhAMne satya prakAre mAnI ciMtavavuM te mizra ane gupti kahevAya. ane sAMsArika zubhAzubha vyavahAramAM manane vega DhaLe te vyavahAra manogupti kahevAya. (21) saraMbha, samAraMbha ane AraMbha e traNe kriyAmAM jatA manane rekI zuddha kriyAmAM pravartAvavuM te mane gupti che. mATe saMyamIe tevI dUSita kriyAomAM jatAM manane rokI rAkhI managuptinI sAdhanA karavI. nedha : saMraMbha, samAraMbha ane AraMbha e traNe hiMsaka kriyA che. pramAdI jIvAtmAne hiMsAdi kAryanA prayatnano Aveza utpanna thAya che tene saMraMbha kahevAya che. pachI e kAryo mATe sAdhanone ekaThAM karAya che tene samAraMbha kahevAya che. ane chevaTe te kArya prayogamAM mukAya che tene AraMbha kahevAya che. kAryanA saMkalpathI mAMDIne te pUrNa thayA sudhImAM A traNa avasthAe anukrame thAya che. (22) vacanagupti paNa te ja cAra prakAranI che : 1. satyavacanagupti 2. asatya vacanagupti. 3. satyamRSA (mizra) vacanagupti ane 4. asatya ane amRSA (vyavahAra) vacanagupti. (23) saraMbha samAraMbha ke AraMbhanI kriyA mATe belAtAM vacanane upayogapUrvaka saMyamIe nivRtta karI levuM joIe. (24) have kAyaguptinA bhedo batAve che ke 1. UbhA rahevAmAM. 2. besavAmAM 3. savAmAM. 4. khADa vagere ullaMghavAmAM ane 5. pAMce IdriyanA vyApAramAM : (25) saMraMbha, samAraMbha ke AraMbhanI kriyA thaI jatI hoya te tyAM saMyamIe kAyAne rekI levI, tene kAyamusi kahevAya che. noMdha : mana, vacana ane kAyAnuM kevaLa AtmalakSI pravartana thAya ane bAhya vyavahAramAM paNa te ja smaraNa rahe. temaja pApa kAryomAMthI mana, vacana ane kAyA nivatI jAya; AvI sthiti thaI jAya tene managumi, vacanagupti ane kAyamurti kahevAya che. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyayana sutra (26) upara kahelI pAMca samitio cAritra (saMyamI jIvana)ne aMge thatI pravRttimAM upayogI che. ane traNa gupti azubha vyApArothI sarvathA nivRtta thavA mATe upayogI che. (27) A pramANe A AThe pravacanamAtAne sAcA hRdayathI samajIne tenI je koI upAsanA karaze te buddhimAna sAdhakamuni zIdhra A saMsAranA baMdhanathI mukta thaze. nedha : AvatA pApanA pravAhathI dUra rahevuM ane ekaThAM thayelAM pApane prajALavAno prayatna karavo e bane kriyA-tenuM ja nAma saMyama. AvA saMyamane mATe ja tyAgI jIvana sarajAyeluM che ane te ja daSTie tyAganI uttamatA varNavAyelI che. AvI yogyatA prApta karavA mATe buddhinI sthiratA sauthI pahelAM apekSita che. buddhine sthira karavAne abhyAsa ane vairAgya e sarvottama sAdhana che. jo ke te banne zaktio aMtaHkaraNamAM che. paraMtu tene jAgrata karavA mATe zAstro ane mahApuruSonA saMganI paNa AvazyaktA che. je pApanA prahArathI dUra rahevAya ane saMcita pApane bALavAnI tAlAvelI jAge to pachI bIju zuM joIe ? eTaluM ja basa che. pachI to AgaLano bhAga saheje samajAI rahe che. ema kahuM chuM : e pramANe samitio saMbaMdhInuM covIsamuM adhyayana samApta thayuM. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana : pacIsasu ya nI ca yajJa sabadhI vedomAM TheraThera yajJAnAM nirUpaNu che. tema jaina zAstrAmAM paNa che. paraMtu saMsAramAM sAcA yajJane samajanArA koI virala ja hoya che. bahAranA yajJa e dravya yajJa che. aMtaraneA yajJa e sAcA (bhAva) cajJa che. ahArane yajJa kadAca rhiMsaka paNuM hAya. paraMtu AMtarika canamAM hiMsAnAM viSa nathI kevaLa ahiMsAnAM amRta che. bahAranA yajJathI thatI vizuddhi kSaNika ane khaMDita che. paNu AMtarika yajJanI pavitratA akhaMDa ane nitya che. paraMtu sAcA yajJa karavAmAM ceAjakane yAgyatA prApta karavI paDe che. vijayadheASa ane jayadyeASa banne brAhmaNakuLamAM janmyA hatA. (keTalAka itihAsakArA bannene sagAbhAI mAne che.) banne para brAhmaNa saMskRtinI asara hatI. paraMtu sa MskRti e prakAranI hAya che. eka kuLagata ane khIjI Abhagata. kuLagata saMskRtinI chApa ghaNIvAra bhulAvA khavaDAve che. vAstavika rahasya samajavA detI nathI. jIvAtmAne satyathI vegaLA dhakelavAmAM sahAyaka nIvaDe che. paraMtu je jIvAtmAnI Atmagata sa MskRtinuM khaLa adhika hAya che te ja AgaLa vadhe che, te ja satya pAme che. tyAM saMpradAya, mata, vAdo ane darzananA jhaghaDA rahI zaktA nathI. jayaghASa veDhAnA pAragAmI hatA. vedamAnya yajJAne temane nAda lAgyA hatA. paraMtu te yajJAthI meLavelI pavitratA temane kSaNika lAgI. Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyayana sUtra je phaLa veda varNave che te svarga ke muktinI temane AvA yajJamAM avAbhAviktA dekhAvA mAMDI. Atmagata saMskRtinA baLe kuLagata saMskRtinA paDaLa ukheDI nAMkhyAM. tarata ja te vIra brAhmaNe sAcuM brAhmaNava aMgIkAra karyuM ane sAcA yajJamAM rAcI sAcI pavitratA prApta karI. vijayaghoSa yajJavADAmAM kuLa paraMparAgata yajJa karI rahyA hatA. ekadA jayaghoSa yAjaka tyAM AgaLa AvI lAgyA. pUrvanA prabaLa RNAnubaMdha ja jANe tene kheMcI na gayAM hoya ! jayaghoSane tyAga, jayaghoSanI tapazcaryA, jayaghoSanI sAdhutA, jayaghoSano prabhAva ane jayaghoSanI pavitratA ityAdi sadgue aneka brAhmaNone AkarSI ane yajJano zuddha mArga samajAvyA. bhagavAna bolyA : (1) pUrve vaNarasI nagarImAM brAhmaNakuLamAM utpanna thayelA chatAM pAMca mahAvratarUpa bhAvayajJanA karanAra eka mahA yazasvI jayaghoSa nAmanA muni thaI gayA hatA. (2) pAMce IdriyonA sarva viSayomAM nigraha karanAra ane mokSamArgamAM ja cAlanAra (mumukSu) te mahAmuni gAmegAma vicaratA vicaratA pharI ekadA te ja vaNArasI (pitAnI janmabhUmi) nagarImAM AvI pahoMcyA. (3) ane te vaNArasInI bahAra marama nAmanA udyAnamAM nirdoSa sthAna, zayAdi yAcI nivAsa karyo. (4) te kALamAM te ja vaNArasI nagarImAM cAra vedanA jANakAra vijayazeSa nAmane brAhmaNa yajJa karI rahyo hato. (5) upayukta jayaghoSamuni mA khamaNanI mahA tapazcaryAne pAraNe te vijayeSa brAhmaNanA yajJavADAmAM (te ja sthaLe) bhikSAthe AvIne UbhA rahyA. (6) munizrIne tyAM AvatA joI te yAjaka dUrathI ja aTakAve che. ane kahe che ke he bhikSu! tane huM bhikSA nahi ApI zakuM. keI bIje sthaLethI yAcanA karI le. (7) he muni ! je brAhmaNo dharmazAstranA tathA cAra vedanA pAragAmI, yAthI - tathA jyotiSazAstra sudhdhAM cha aMgane jANanArA ane je jiteMdriya hoya tene Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yajJIya 171. (8) tathA potAnA AtmAne tathA paranA AtmAne (A saMsAra samudramAMthI) uddhAra karavA samartha hoya tene ja SaDarasa saMyukta manovAMchita A bhajana ApavAnuM che. (9) uttama arthanI gaveSaNuM karanAra te mahAmuni A pramANe tyAM niSedha karAyA chatAM na rAjI thayA ke na nArAja thayA. (10) anna, pANI, vastra ke tevA koIpaNa svArtha mATe nahi paNa mAtra vijaya ghoSanI ajJAna muktine mATe te munie A vacana kahyAM. (11) he vipra ! vedanA mukhane, yonA mukhane ane nakSatro tathA dharmonA mukhane tuM jANato ja nathI. dha : ahIM mukhane artha rahasya samaje. (12) je pitAnA ane paranA AtmAno (A saMsArathI) uddhAra karavAne samartha che tene paNa te jANI zakyo nathI. je jANato he te kahe. mahAtapasvI ane ojasvI muninA prabhAvazALI praznothI brAhmaNanI AkhI sabhA niruttara thaI gaI. (13) muninA praznano uhApoha ke uttara ApavAne mATe asamartha thayele brAhmaNa tathA tyAM rahelI AkhI sabhA behAtha joDIne te mahAmunine pUchavA lAgyAM. (14) Apa ja vedonuM, yajJanuM nakSatronuM ane dharmonuM mukha kahe. (15) pitAne tathA paranA AtmAno uddhAra karavA je samartha che te koNa? A badhA amane saMzaya che. mATe (amArAthI) puchAyelA Apa ja tene suMdara rIte javAba Ape. (16) munie kahyuM : vedanuM mukha agnihotra che (arthAta agnihotra yajJa je vedamAM mukhya che te ja veda-mukha che.) yajJonuM mukha yajJAthI (saMyamarUpI yajJanA karanAra sAdhu), nakSatronuM mukha caMdramA che ane dharmanA prarUpakemAM bhagavAna RSabhadeva vItarAga hovAthI temaNe batAvela satya dharma e ja sarva dharmamAM zreSTha che. nedha : agnihotra yajJamAM chavarUpa kuMDa, taparUpa vedikA, karmarUpa Idhana, dhyAna rU5 agni, zubha yogarUpI cATavA, zarIra rUpI gora (yAjaka) ane zuddha bhAvanArU5 AhUti jANavI. je zAstromAM AvA yAnuM vidhAna hoya che te veda kahevAya. che ane AvA yajJo kare che te ja yAjakemAM zreSTha gaNAya che. Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana stra vagere hAtha joDI UbhA rahe che ane manAhara rIte stutipUrvaka vaMdana kare che tema te uttama kAzyapane (bhagavAna RSabhane) IMdrAdi namaskAra kare che. (18) sAcuM nAna ane brAhmaNanI sAcI pratijJAne nahi jANanAra mUDha puruSA kevaLa yajJa yajJa karyA kare che paNu yajJanuM rahasya jANI zakatA nathI. ane je kevaLa venu' adhyayana ane zuSka tapazcaryAM karatA heAya che te badhA brAhmaNa nathI paraMtu rAkhathI DhaMkAyelA agni jevA che. 172 (17) jema caMdra AgaLa graha, nakSatra, tArA sAcA brAhmaNa koNa ? (19) A lAkamAM je zuddha agninI mAphaka pApathI rahita thaI pujAyelA che tene ja kuzaLa puruSa| brAhmaNu mAne che, ane tethI ja ame paNa tene brAhmaNa kahIe chIe. (20) je svajanAdimAM Asakta thatA nathI ane saMyamI thaI (kaSTathI) zeAka karatA nathI ane mahApuruSAnAM vacanAmRtAmAM AnaMda pAme che tene ja ame brAhmaNa kahIe chIe. (21) jema zuddha thayeluM sAnu mela rahita hoya che tema je maLa ane pApathI rahita ane rAga, dveSa ane bhayathI para heAya che tene ame brAhmaNu kahIe chIe. (22) je sadAcArI, tapasvI, mitendriya ane tapazcaryA dvArA mAMsa ane leAhI zASavI nAMkhyA hoya, kRza zarIravALA (du`La) ane kaSAya javAthI zAMtine pAmelA hoya che tene ame brAhmaNa kahIe chIe. (23) je hAlatA cAlatA jIvAne ane sthAvara (pRthvI, pANI, agni, vAyu ane vanaspati) jIvAne paNu manathI, vacanathI ke kAyAthI haNutA nathI tene ame brAhmaNa kahIe chIe. (24) je krodhathI, hAsyathI, lAbhathI ke bhayathI khATu khelatA nathI, tene ame brAhmaNa kahIe chIe. (25) je sUcita (cetanavALA jIvA, pazu ItyAdi) ke acitta (suva` ItyAdi) thADuM ke bahu aNudIdheluM ke aNuhakanuM leteA nathI tene ame brAhmaNa kahIe chIe. (26) je devatA, manuSya ke tiya``ca saMbadhI mana, vacana, ane kAyAe karI maithuna sevA nathI (27) jema kamaLa pANImAM utpanna thavA chatAM pANIthI lepAtuM nathI, tema kAma bhAgAthI je alipta thAya tene ame brAhmaNu kahIe chIe. -------- Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yarIya (28) je rasalupI na haya, mAtra dharma nimiro ja bhikSAvI hoya ane gRhasthomAM Asakta na hoya tevA akiMcana tyAgIne ja ame brAhmaNa kahIe chIe. (29) je pUrvasaMyoga (mAtA, pitA, bhAI vagerenA saMga jJAtijanonA saMga ane saMvargane cheDIne pachIthI tenA rAgamAM ke bhogomAM je Asakta thato nathI tene ja ame brAhmaNa kahIe chIe. (30) he vijayeSa! je veda pazudhane nirUpanArA che te ane pApa karmo karI hamAyelI Ahutio te yajJa karanAra durAcArIne ja zaraNabhUta thatAM nathI. kAraNa ke karmo phaLa ApavAmAM baLavAna hoya che. (31) he viSa ! mastaka muMDana karavAthI sAdhu thavAtuM nathI. kAranA uccAraNathI brAhmaNa thavAnuM nathI, tema araNyavAsathI muni ke bhagavAM vastra pahera vAthI tApasa thavAtuM nathI. (32) samabhAvathI sAdhu thavAya che. brahmacarya pAlanathI brAhmaNa thavAya che ane jJAna hoya te muni tathA tapasvI hoya te ja tApasa kahevAya che.. (33) vAstavika rIte varNavyavasthA janmagata nathI, paNa kamagata che. karmathI ja brAhmaNa thavAya che. karmathI ja kSatriya thavAya che, karmathI ja vaizya ane karmathI ja thavAya che. (34) A vastuone bhagavAne khullI rIte kahI batAvI che. snAtaka (ucca brAhmaNa). paNa tevA ja guNothI thaI zakAya che. mATe ja badhAM karmothI mukta hoya, athavA mukta thavAno prayatna kare tene ja ame brAhmaNa kahIe chIe. (35) u5ranA guNothI yukta je uttama brAhmaNo hoya che teo ja pitAnA ane paranA AtmAne uddhAra karavAne mATe samartha che. (36) A prakAre saMzayanuM samAdhAna thayA pachI te vijayaghoSa brAhmaNa te pavitra vacanone hRdayamAM utArIne pachI jayASa munine saMbodhIne - (37) saMtuSTa thayele te vijayASa hAtha joDIne A pramANe kahevA lAgyo : he. bhagavAna ! Ape yathArtha brAhmaNapaNuM mane samajAvyuM. (38) kharekhara Apa ja yajJanA yAjaka (karanAra) che. Apa ja vedanA jANakAra che. Apa ja jyotiSazAstrAdi aMgenA jANakAra vidvAna che ane Apa ja dharmonA pAragAmI che. (39). Apa ApanA ane paranA AtmAno uddhAra karavAne samartha che. mATe he bhikSuttama, ! bhikSA grahaNa karavAnI amArA para kRpA kare. Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyayana sUra (40) he jimane tArI bhikSAthI kazuM prayojana nathI. jaladI saMyamamArganI ArAdhanA kara. janma, jarA, mRtyu, rega evA evA bhayathI gherAyelA A saMsAra sAgaramAM paribhramaNa na kara. (41) kAmagathI kamabaMdhana thaI jIvAtmA malina thAya che. bhegarahita jIvAtmA zuddha thaI karmathI lepAta nathI. bhogI saMsAramAM bhame che, bhogamukta saMsArathI mukta thAya che. (42) sUko ane lIle evA be mATInA goLAe bhIMtamAM athaDAvA chatAM je lIle hoya che te ja cuMTe che, sUke coMTatuM nathI. (43) e ja pramANe kAmagamAM Asakta, duSTa buddhivALA pApakarma karI saMsAra mAM coMTe che. je virakta puruSo hoya che te sUkA goLAnI mAphaka saMsAramAM ceTatA nathI. (44) A pramANe jayaghoSa munivara pAse zreSTha dharma sAMbhaLIne saMsAranI Asa ktithI rahita thaI prajita thaye. (45) e pramANe saMyama tathA tapazcaryA dvArA pitAnA sakaLa pUrvakarmone kSaya karI jayaghoSa ane vighoSa e bane tyAgIo sarvazreSTha siddhine pAmyA. noMdha : janmathI saue jo samAna che. samAna jIvI, samAna lakSI ane samAna prayatnazIla che. janmathI saue zUdra che, saMskArathI ja brija bane che. sArAMza ; patana ke vikAsa e ja nIca ane UMcanAM sUcaka che. janmagata ucca nIcanA bheda mAnI levA e te kevaLa bhrama che. jAtithI kaI cAMDAla, keI brAhmaNa, kaI vaizya ke kaI kSatriya nathI. ghaNuM jAtinA cAMDAla, brAhmaNe jevA hoya che. ghaNu jAtinA brAhmaNe cAMDAla jevA hoya che. ghaNe jAtinA kSatriya vaizya samAna hoya che. ghaNA jAtinA vaizya kSatriya samAna hoya che. mATe karmathI ja brAhmaNa, karmathI ja kSatriya, karmathI ja vaizya ane kamathI ja zUdra kahevAya che. guNothI ja brAhmaNa, kSatriya, vaizya ke cAMDAla thavAya che. brahmacarya, ahiMsA, tyAga ane tapazcaryAdi guNonA vikAsamAM brAhmaNatvane vikAsa che. sAcuM brAhmaNatva sAdhI brahma (AtmasvarUpa)ne ke Atmatine pAmavI e ja saunuM lakSya che. jAtipAtinA kaleze cheDI brAhmaNatvanI ArAdhanA karavI e saune mATe Avazyaka che. ema kahuM chuM. " e pramANe yajJa saMbaMdhInuM pacIsamuM adhyayana samApta thayuM. Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana H chavIsamuM - ra sa mA cA nI A samAcArI eTale samyapha dinacaryA. deha, Indriya ane mana; A badhAM sAdhano je udezathI maLyAM che, te udezane lakSyamAM rAkhI te sAdhanane sadupayoga karI le e ja caryA. aherAtra manane ucita prasaMgamAM joDI devuM ane satata ekane eka kAryamAM parAyaNa rahevuM te sAdhakanI dinacaryA gaNAya. Ama karavAthI pUrva jIvanagata duSTa prakRtine vega maLatuM nathI. ane navIna pavitratA prApta thatI javAthI pUrvanI duSTa vAsanAo nirbaLa thaI Akhare kharI paDe che ane tema tema mokSArthI sAdhaka pitAnA AtmarasanA ghUMTaDA vadhu ne vadhu pItA pItA amara banI jAya che. , ahIM tyAgajIvananI samAcArI varNavelI che. tyAgI jIvana sAmAnya gRhastha sAdhaka jIvana karatAM vadhAre ucca, suMdara ane pavitra hoya che. tethI tenI dinacaryA paNa teTalI ja zuddha ane kaDaka hoya te svAbhAvika che. pitAnA Avazyaka kArya sivAya potAnuM sthAna na cheDavAnI vRtti (sthAna sthiratA), praznacaryA ane ciMtanamAM lInatA, denuM nivAraNa, sevA, namratAane jJAna prApti. A badhA aMgone samAveza samAcArImAM thAya che. samAcArI to saMyamI jIvananI vyApaka kriyA che. prANu ane jIvanane jeTalo sahabhAva che teTalo ja sahabhAva samAcArI ane saMyamI jIvanane che. Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 uttarAyayana sUtra bhagavAna bolyAH - (1) he ziSya! saMsAranA sarva duHkhathI cheDAvanArI samAcArI (dasa prakAranI sAdhu samAcArI)ne kahIza. ke je samAcArIne AcarIne nigraMtha sAdhue A saMsAra samudrane tarI gayA che. (2) pahelI AvazyakI, bIjI naidhika, trIjI ApRcchanA ane cothI prati pRcchanA che. (3) ane pAMcamI chaMdanA, chaThThI IcchAkAra, sAtamI mithAkAra ane AThamI takSetikAra che. (4) vaLI navamI abhyatthAna ane dazamI upasaMpadA, A pramANe daza prakAranI sAdhu. samAcArI mahApuruSoe kahI che. (5) (te daza prakAranI samAcArane vistArapUrvaka kahe che.) 1. gamana (upAzraya, gurukuLa sthAnanI bahAra javAne) vakhate AvazyakI samAcAra AcaravI, arthAta Avazyaka kArya mATe bahAra javuM. 2. naidhika kriyA upAzrayamAM AvyA pachI karavI, arthAta have huM bahAranAM kAryathI nivatI upAzrayamAM dAkhala thayo chuM. have bahAra javAnuM Avazyaka kArya sivAya niSedha che ema. mAnI vartavuM. 3. ApRcchanA kriyA eTale koIpaNa pitAnAM kArya karavAmAM gurune ke vaDIla sAdhaka munivarane pUchIne ja karavuM. 4. pratikRcchanA eTale bIjAnA kArya mATe pharIthI gurune pUchavuM. noMdha : pahelI ane bIjI kriyAmAM ke IpaNuM Avazyaka kriyA sivAya gurukuLavAsa choDavo nahi tema batAvI sAdhakanI javAbadArI samajAvI che. trIjImAM vinaya. e sAdhakanuM parama kartavya che. te ane ethImAM anya munionI sevA tathA vicArano uhApoha batAvyo che. (6) 5. padArtha samUhamAM chaMdanA - eTale pitAnI sAthe rahelA dareka bhikSune vastuonuM nimaMtraNa karavuM. jemake bhikSAdi lAvyA bAda bIjA munione AmaMtraNa kare ke kRpA karI Apa paNa AmAMthI kaMI grahaNa karI mane lAbha Ape. AvA vartanane chaMdanA kahe che. 6. IcchAkAra - eTale pitAnI ke paranI IcchA paraspara jANuM jaNAvI anukULa vartavuM. 7. miththAkAra eTale gaphalatathI thayelI potAnI bhUlanuM khUba ciMtana karI tenuM prAyazcita karI tene mithyA (niSphaLa banAvavuM te jAtanI kriyA. 8. pratizrutatakSetikAra eTale ke gurujana ke vaDIla bhikSuonI AjJAno svIkAra karI temanuM kaheluM yathArtha che, tema jANe Adara karavo te jAtanI kriyA. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAcArI - 177 noMdhaH pAMcamImAM ekalapeTApaNuM choDI hRdayanI udAratA, chaThThImAM sAthe vasatA bhikSukone pArasparika prema, sAtamImAM sUtruTinuM paNa nivAraNa ane AThamI samAcArImAM AjJAnI AdhInatA batAvyAM che. (7) 9 guru pUjAmAM abhyasthAna eTale UThavA besavAmAM ke bIjI badhI kriyA emAM guru ItyAdinI ananyabhAve bhakti batAvavAnI ane temanA guNenI pUjA karavAnI kriyA. 10. avasthAne upasaMpadA eTale potAnI sAthe rahelA AcArya, upAdhyAya ke anya vidyAguruo pAse vidyA meLavavA mATe vivekapUrvaka rahevuM ane vinamra bhAvathI vartavuM te kiyA. A pramANe daza samAcArIo kahevAya che. (8) (dazamI samAcAramAM je sthaLe bhikSu rahyo hoya che te gurukuLa vAsamAM teNe rAtri ane divasanI zI caryA karavI te vistArapUrvaka batAve che.) divasanA cAra prahara paikI sUrya UgyA bAda pahelA praharane cothe bhAge (teTalA kALa sudhImAM) vastrapAtrAdi (saMyamInAM upakaraNo)nuM pratilekhana karavuM ane te kriyA karyA bAda gurune vaMdana karIne- dhaH divasanA cAra prahara hoya che. tethI je 32 ghaDIne divasa hoya to ATha ghaDIne prahara gaNAya. tene cothe bhAga be ghaDI (48 miniTa) gaNAya. jaina bhikSuone haMmezAM vastrapAtrAdi je saMyama nirvAhanAM upayogI sAdhana hoya tenuM divasamAM be vAra pratilekhana (jhINuM najare saMpUrNa nirIkSaNa) karavuM joIe. (9) be hAtha joDIne pUchavuM joIe ke he pUjya ! have huM zuM karuM? vaiyAvRtya (sevA) ke svAdhyAya (abhyAsa) e be paikI Apa kaI vastumAM mArI janA karavA icche che. ? he pUjya ! mane AjJA kare. (10) je gurujI vaiyAvRtya (keIpaNa jAtanI sevAmAM joDavAnuM kahe to aglAna (kheda rahita)paNe sevA karavI ane je zAstronA svAdhyAyamAM yoje te sarva du:khathI choDAvanArA abhyAsamAM zAMtipUrvaka lIna thavuM. nedha : (1) vAcanA (zikSaNa levuM), (2) pRnA (prazno pUchI samAdhAna karavuM), (3) parivartanA (zIkhelAnuM punarAvartana karavuM), (4) anuprekSA (ciMtana) ane (1) dharmakathA. A pAMce svAdhyAyanA bhedo che. (11) vicakSaNa munivare AkhA divasanA cAra bhAga pADavA ane e cAre vibhAgomAM uttara guNa (ktavya karmanI)nI khIlavaTa (vRddhi) karavI. u. 12 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdayayana suga (12) (cAre praharanAM sAmAnya kartavya kahe che : pahele prahare svAdhyAya (abhyAsa), bIje prahare dhyAna, trIje prahare bhikSAcarI ane vaLI cothe prahare svAdhyAyAdi kare. ' noMdha : pahelA ane chellA praharamAM pratilekhana ane zArIrika hAjata nivAravAnI kriyA paNa Adi zabdathI samajI levI. (13) aSADha mAsamAM be pagale, piSa mAsamAM cAra pagale ane caitra tathA Aso mAsamAM traNa pagale pirasI thAya. dha: pirasI eTale prahara, sUryanI chAyA parathI kALanuM pramANa maLe te mATe A vidhAna kareluM che. (14) upara kahyA te sivAya bIjA ATha mahinAne viSe pratyeka sAta ahorAtrie (sAta divase) ekeka aMgula ane chAyA pirasImAM vadhe ghaTe che. naMdha: zrAvaNa vadI ekamathI piSa sudI pUnama chAyA vadhe ane mahA vadI ekamathI te aSADa sudI pUnama sudhI chAyA ghaTe. je mAsamAM tithi ghaTe che te kahe che : (15) aSADa, bhAdara, kAtika, piSa, phAgaNa ane vaizAkha e badhAnA kRSNa pakSamAM ekeka tithi ghaTe che. . dha : uparanA chae mAsa 29 divasanA hoya che te sivAyanA badhA mAsa 30 divasanA hoya che. e hisAbe caMdra varSa 354 divasanuM gaNAya. (16) (pANI pirasInA paganI chAyAnuM mApa kahe che : jeTha, aSADha ane zrAvaNa A traNa mahinAmAM je pirasI mATe paganA chAyAnuM mApa kahyuM che te pagalA upara cha AgaLa vadhArI devAthI te mahinAnI paNa pirasI thAya, ane bhAdaravo, Aso ane kAtika e traNa mahinAmAM upara je mApa kahela che temAM ATha AgaLa vadhAravAthI paNa pArasI thAya. ane mAgazara, poSa ane mahA A traNa mahinAmAM kahela mApathI daza AMgaLa vadhAravAthI paNa pirasInuM mApa thAya. phAgaNa, caitra ane vaizAkha, A traNa mahinAmAM je mApa kahela che tenAthI 8 AMgaLa chAyA vadhAravAthI paNa pirasI thAya. A vakhate vastra, pAtrAdikanuM pratilekhana karavuM. (17) vicakSaNa sAdhu rAtrinA paNa cAra bhAga kare ane rAtrinA cAra bhAgane viSe pratyeka pirasIne yogya kartavya pramANe guNonI vRddhi kare. Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAcArI 1792 (18) rAtrinA pahele prahare svAdhyAya, khIje prahare dhyAna, trIjA prahare nidrA ane cethA prahare pA| svAdhyAya karavA. (19) (rAtrinI pArasInuM mApa zI rIte kADhavu te kahe che :) je kALane viSe je je nakSatro AkhI rAtri pUrNa karatAM hoya te nakSatra AkAzanA ceAthe bhAge paheAMce tyAre rAtrinA pahelA prahara pUrA thayeA jANI svAdhyAya viramavuM. (20) ane te ja nakSatra, AkAzanA ceAtheA bhAga bAkI rahe teTale sudhI Ave arthAt ke cAthI pArasImAM Ave tyAre svAdhyAya zarU karavA. ane te pArasInA ceAthe bhAge (be ghaDI rAtri bAkI rahe tyAre) kALa joI munie pratikramaNa karavu. (21) (have divasanuM vistArapUrvaka kabya kahe che :) pahelA praharane ceAthe bhAge (sUryodayathI e ghaDI sudhI) vastrapAtranuM pratilekhana karavu ane pachI gurune vaMdana karIne sa`duHkhathI mukAvanAra evA svAdhyAya karave. (22) pachI divasanA chellA praharanA ceAthe bhAge gurune vaMdana karIne svAdhyAya kALanA atikrama (ullaMdhana) karyA sivAya vajrapAtrAdinuM pratilekhana karavuM. (23) pahelAM mukhapatrikAnuM pratilekhana karI pachI gucchakanuM pratilekhana kare. pachI gucchAne hAthamAM laIne muni vastronuM pratilekhana kare. (24) (vastra pratilekhananI vidhi kahe che :) (1) vastra jamInathI UMcuM rAkhavuM. (2) majabUta pakaDavuM (3) utAvaLu pratilekhana na karavuM, (4) AdithI mAMDIne a'ta sudhI barAbara vastrane jovuM. (A mAtra dRSTinI pratilekhanA thaI.) (5) vastrane thADuM khaMkheravuM, (6) khaMkheratAM jIva na Utare tA gucchAthI tene pUjavu'. (25) (7) pratilekhana karatI vakhate vastra ke zarIrane nacAvavuM nahi ane (8) vALavu` paNa nahi. (9)theADA bhAga paNa pratilekhana karyA vagarane na rAkhave. (10) vaane UMcu', nIcuM ke bhIMta para aphaLAvavuM nahi. (11) jhATakavuM nahi. (12) vastrAdikane viSe jIva dekhAya te te jIva hatheLI para utArI tenuM rakSaNa karavuM. noMdha : keTalAka nava loDAne atha paDilehaNu karatAM nava vAra jovuM evA paNa kare che, (26) (have cha prakAranI aprazasta pratilekhanA kahe che :) (1) ArabhaTA (pratilekhanA viparIta rIte karavI), (2) sa`mA~ (vastrane cALavu` ke mavu), mauzalI (U'cI, nIcI ke ADI dharatIe vastrane lagADavuM), (4) prasphoTanA Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyacana sUsa (pratilekhana karatAM vAraMvAra jhATakavuM), (5) vikSiptA (pratilekhana karyA vinA. AghApAchA sarakAvI devA.), (6) vedikA (ghUMTaNa ke hAthamAM rAkhatA javuM) (27) (te sivAya bIjI sAta aprazasta pratilekhanAo kahe che :) (1) prazithila (vastrane majabUta na pakaDavuM), (2) pralaMba (vastra lAMbuM rAkhI paDilehaNuM karavI) (3) lela (dharatI sAthe vastrane ragadoLavuM), (4) ekAmaSa (ekI. vakhate AkhuM vastra eka daSTimAM joI levuM) (5) aneka rUpa dhUna (pratilekhana karatAM zarIra tathA vastrane halAvavuM), (6) pramAdapUrvaka pratilekhana karavuM, (7) pratilekhana karatAM zaMkA Upaje to AMgaLIothI gaNatAM upayoga cUkI javo te, Ama tera prakAranI aprazasta pratilekhanA kahI che. (28) vadhAre, echI ke viparIta pratilekhanA na karavI te ja pada (prakAra) prazasta che ane bIjA badhA prakAre aprazasta samajavA. nedha : pratilekhananA ATha bhedo che te paikI upara kahela pahele ja bheda, Acaravo. bAkInA choDI devA. (29) pratilekhanA karatAM karatAM je (1) paraspara vArtAlApa kare (2) koI dezanI kathA kare, (3) koIne pratyAkhyAna Ape, (4) koIne vAcanA Ape ke (5) prazna pUche te - (30) pratilekhanAmAM pramAda karIne te bhikSu pRthvI; pANI, agni, vAyu, vanaspati ke hAlatA cAlatA jIvone virodhaka bane che. (31) ane je pratilekhanamAM barAbara upayoga rAkhe che te bhikSa pRthvI, pANI, agni, vAyu vanaspati ke hAlatA cAlatA jIvone rakSaka banI zake che. noMdha: jeke vastrApAtrAdinA pratilekhanamAM pramAda karavAthI mAtra hAlatA cAlatA jIvone ke vAyukAyanA jIvone ghAta saMbhave che paraMtu pramAda e vastu ja evI che ke te jIvanamAM vyApaka thaI bhikSukanA udezane bhulAvI chakAyanI rakSAmAM hAni utpanna kare che. (3ra) trIjI pirasImAM nIcenAM cha paikI koI paNa eka kAraNa utpanna thAya tyAre AhArapANInI gaveSaNa karavI. nedha: bIje prahare bhikSAcarI mATe javAnuM vidhAna, kALa ane kSetra joIne kahevAyeluM che. tene Azaya samajI vivekapUrvaka zodhana karavuM. (33) 1. sudhAvedanAnI zAMti mATe, 2. sevA mATe (zata zarIra hoya to sevA karI. zake te sArU), 3. iryArthIne mATe (khAdhA vinA AMkhe aMdhArAM AvatAM Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAcArI hoya te te maTADI gamana karI zakAya te mATe), 4. saMyama pALavAne mATe, 5. jIvana nibhAvavA mATe ane 6. dharmadhyAna ane ciMtana mATe. A pramANe che kAraNothI nigraMtha AhAra pANI bhagave. (34) dauryavAna sAdhu ke sAdhvI nIcenAM cha kAraNe AhAra na kare to te asaMyamI na gaNAya. (eTale ke saMyamanA sAdhaka gaNAya.) (35) 1. rogI sthitimAM, 2. upasarga (pazu, manuSya ke devanuM kaSTa Ave te sahana karavAmAM, 3. brahmacarya pALavAne mATe, 4. nAnA jIvonI utpatti jANIne tenI dayA pALavAne mATe, 5. tapa karavAne arthe ane 6. zarIrane aMtakALa jANune aMtima saMthArA mATe. (A che kAraNothI AhAra na kare te saMyamapAlana thayuM gaNuya). dha: saMyamI jIvana pALavA mATe ja AhArane upayoga kare ane saMyamI jIvana haNatuM hoya te tenI rakSA mATe AhAra na kare tema jaNAvI saMyamI jIvananI ja mukhyatA batAvI che. saMyamI jIvana mATe khAvuM, khAvA mATe saMyamI jIvana nahIM. (36) AhAra pANI levA jatI vakhate bhie sarva pAtro ane upakaraNa barAbara pUcha laI bhikSAthe javuM. bhikSA mATe vadhumAM vadhu ardhA jana sudhI javuM. (37) AhAra karyA pachI cothI pirasImAM bhAjanone aLagAM bAMdhI sarvabhAva padArtha)ne prakAza karanAra (e) svAdhyAya kare. (38) cothI pirasInA cothA bhAge svAdhyAya kALathI nivRtta thaI gurune vaMdana karIne vastra, pAtra ityAdinI bhikSu paDilehaNuM kare. dha : cothI pirasIne cotho bhAga eTale sUryAsta thavA pahelAM be ghaDI. (39) maLa, mUtra, tyAga karavAnI bhUmikA jaI AvI pAchAM AvyA bAda IriyA vahiyA kriyA karIne sarva duHkhathI mukAvanAra e kramapUrvaka kAnsaga kare. noMdha: jena darzanamAM bhikSa mATe avazya savAra ane sAMja ema be vAra pratikramaNa karavAnAM hoya che. te pratikramaNamAM thayelA doSenI AlocanA ane bhaviSyamAM na thAya tevo saMkalpa karavAnuM hoya che. (40) te kAyotsagamAM divasa saMbaMdhInAM jJAna, darzana ke cAritramAM thayelA doSone kramapUrvaka bhikSue ciMtavavAM. Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 uttarAyayana sujha (41) kAyotsarga pALIne pachI guru pAse AvI vaMdana kare. vaMdana karyA pachI bhikSu divasamAM thayelA aticAra (deSa)ne kramapUrvaka guru pAse kahe. (42) e pramANe doSanA zalyathI rahita thaI (badhA nI kSamApanA le) tyAra bAda gurune namaskAra karIne sarva duHkhathI cheDAvanAra kAyotsargane kare. (43) kAyotsagane pALIne pharIvAra gurune vaMdana karI (pratyAkhyAna karI) tyArabAda paMcaparameSThInA stutimaMgala karIne svAdhyAya kALanI apekSA rAkhe. noMdha : pratikramaNanA cha Avazyaka (vibhAga) hoya che. te badhI vidhi upara kahela che. (44) (have rAtrinI vidhi kahe che). pahele svAdhyAya, bIje dhyAna, trIje nidrA ane cothe prahare muni punaH svAdhyAya kare. (45) cothI pirasIne Avele kALa jANIne (cethI pirasIne kALa samajIne pitAnA avAjathI gRhasthIo na jAge tevI rIte svAdhyAya kare. (46) cothI pirasIne cotho bhAga bAkI rahe (sUryodayathI be ghaDI pahelAM svAdhyAya kAlathI nivRtta thaIne) tyAre Avazyaka kALanuM pratilekhana karI (pratikramaNane kALa jANIne) pachI gurune vaMdana kare. (47) (devasI pratikramaNanI vidhi kahI che te pramANe badhI vidhi thayA pachI-) sarva du:khathI mukAvanAra kAryotsarga Ave tyAre prathama kAsaga kare. (48) te kAgamAM jJAna, darzana, cAritra ne tapa saMbaMdhI je aticAra lAgyA te anukrame ciMtave. (49) kAsagapALyA pachI gurune vaMdana karIne rAtri saMbaMdhI thayelA ati cArane kramapUrvaka pragaTa karI AlocanA le. (5) doSa rahita thaIne ane kSamA yAcIne gurune vaMdana karyA bAda pharIthI sarva duHkhothI mukAvanAra kAyotsarga kare. nedha : kAtsarga eTale dehabhAvathI mukta thaI dhyAnamAM rahevAnI kriyA. (51) kAyotsargamAM ciMtana kare ke have huM kaI jAtanI tapazcaryA AdaruM ? pachI nizcaya karIne kAyotsargathI nivRtta thaI gurune vaMdana kare. (1ra) upara pramANe kAryotsargathI nivRtta thaI gurune vaMdana karI tenI pAsethI tapazcaryAnA paccakkhANa (pratyAkhyAna) laI siddho (parameDI)nuM saMratavana kare. nodha : e pramANe rAtripratikramaNanA cha Avazyaka (vibhAga)nI kriyA pUrNa thaI. Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAcArI 183 (53) A pramANe dasa prakAranI samAcArI saMkSepathI kahI. jene AcarIne A saMsArasAgarane ghaNuM cho tarI gayA. asAvadhAnatA vikAsanI rodhaka che. game tevI suMdara kriyA hoya, paraMtu avyavasthita hoya to tenAM kazAMya mUlya nathI. vyavasthA ane sAvadhAnatA e banne guNothI mAnasika saMkalpanAM baLa vadhe che, saMkalpabaLa vadhavAthI AvI paDelAM saMkaTo ke vireAdhaka baLo parAsta thAya che ane dhAreluM ISTa pAra paDe che. ema kahuM chuM. ema samAcArI saMbaMdhInuM chavIsamuM adhyayana samApta thayuM. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana : sattAvIsamuM - khaluMkIya gaLiyA baLada saMbaMdhI sAdhakane sadaguru jema sahAyaka che, jeTalA avalaMbanarUpa che teTalA ja saddagurune ziSya paNa sahAyaka bane che. pUrNatA pAmyA pahelAM sau koIne sahAyaka ane sAdhanonI AvazyakatA che. paraMtu te ja sahAyaka ke sAdhane bAdhaka bane to pitAnuM ane paranuM (bannenuM) hita haNAya che. gArgIcArya samartha hatA. gaNadhara (gurukuLapati) hatA. temanI pAse seMkaDe ziSyone parivAra hatuM. paraMtu jyAre te samudAya svacchedI banya, saMyamamArgamAM hAni pahoMcADavA lAgyA tyAre teNe pitAne Atmadharma jALavI - pitAnuM kartavya samajI sudhAravAnA khUba prayatna karI joyA. paNa Akhare temAM te niSphaLa gayA. ziSyane moha, ziSyo paranI Asakti ane saMpradAyanuM mamatva te mahApuruSane sahaja paNa na hatuM. te pitAnuM jALavI ekAMtamAM jaI vasyA ane svAvalaMbananI prabaLa zaktinA sahacArI thaI Atmahita sAdhyuM. bhagavAna bolyA : (1) sarva zAstrasaMpanna eka gAgya nAmanA gaNadhara ane sthaviramuni hatA. te gaNibhAvathI yukta rahI hamezAM samAdhibhAva sAdhI rahyA hatA. neMdha : anya jIvone dharma viSe sthira kare arthAt jJAnavRddha, tapovRddha ane pratrajyAvRddha hoya te sthavira bhikSa gaNAya che ane bhikSagaNanA vyavasthApaka hoya te gaNadhara kahevAya che. Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaluMkIya (2) koI vAhanane yogya vahana (baLada) joDavAthI jema gADIvAna aTavIne oLaMgI jAya che tema e gya (saMyama mArgamAM vahana karatA ziSyasAdhake ane tene doranAra guru bane saMsArarUpa aTavIne oLaMgI jAya che. (3) paraMtu je gaLiyA baLadane gADImAM joDI hAMke che, te na cAlavAthI) te tene mArI mArIne thAkI jAya che ane aMte kaSTa pAme che; tema ja azAMti anubhave che. mAratAM mAratAM gADIvAnane paroNo paNa bhAMgI jAya che. (4) tevA baLadane keTalAka gADIvAne pUchaDe baTaku bhare che. keTalAka vAraMvAra paroNAnI ArothI vIMdhI nAkhe che. paraMtu te gaLiyA baLado cAlatA nathI. mAravA chatAM keTalAka dhuMsarI bhAMgI nAkhe che ane keTalAka kumArge laI jAya che. (5) keTalAka cAlatAM cAlatAM pAsAbhera paDI jAya che, keTalAka besI jAya che ane keTalAka sUI jAya che, ne mAravA chatAM UThatA ja nathI. koI baLada UchaLe che, koI deDakAnI mAphaka ThekaDA mAravA mAMDe che, to koI vaLI ghUrta baLada taruNa gAyane joI tenI pAchaLa doDe che. (6) keTalAka mAyAvI baLada mAthuM nIcuM rAkhI paDI jAya che, keI vaLI mArathI kepI je bAju javuM hoya tyAM na jatAM UMdhe mArge cAlavA mAMDe che. keIka gaLiye baLada DhoMga karI jANe marI na game tema besI rahe che. te vaLI kaI khUba vegabhara nAsavA ja mAMDe che. (7) keI duSTa baLada rAsaDIne toDI nAkhe che. keI svacchaMdI baLada dhoru bhAMgI nAMkhe che. vaLI keI gaLiyo baLada to susavATA ne huMphADA mArI kheDUtanA hAthamAMthI sarakI jhaTa palAyana thaI jAya che. (8) jema gADImAM jeDelA gaLiyA baLada gADIne bhAMgI nAkhI dhaNane herAna karI bhAgI jAya che te ja prakAre tevA svachaMdI kuziSyo paNa kharekhara dharma (saMyamadharma) rU5 gADImAM joDAvA dayathI rahita thaI te saMyamadharmane bhAMgI nAkhe che. (sAcA manapUrvaka saMyama pALatA nathI). (9) (mArI pAsenA) keTalAka kuziSyo vidyAnI RddhinA garvathI madamAtA ane ahaMkArI thaI phare che. keTalAka rasanA lupI che. keTalAka sAtAzIlIyA (zarIra sukhane ja IcchanArA) che ane keTalAka pracaMDa krodhI che. (10) keTalAka bhikSA levA javA)nA ALasu che, keTalAka ahaMkArIo bhikSAe jatAM apamAna thAya mATe bhIruM thaI ekasthAne besI rahe che. keTalAka mudo nmatta ziSyo evA che ke jyAre huM prayojana pUrvaka (saMyamamArgane ucita) zikhAmaNa ApuM chuM. Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 uttarAyacana sura (11) te vacce ja sAmuM belIne doSa ja pragaTa karI batAve che ane keTalAka to AcAryonAM vacana (zikSA)thI vAraMvAra viruddha ja vate che. (12) keTalAkane bhikSAthe mokalavA chatAM jatA nathI. athavA bahAnAM kADhe che ke "te bAI (zrAvikA) mane oLakhatI ja nathI. te mane nahi Ape. te ghera ja nahi hoya, huM mAnuM chuM ke tyAM bIjA bhikSane mokalo to ThIka. huM zuM ekale ja chuM ? A pramANe gurune sAme javAba ApIne bhikSAthe jatA ja nathI. (13) athavA koI prayojane mokalyA hoya to te kArya karI AvatA nathI ane jUTha bole che. kAM to guru kArya batAve che mATe AzrayasthAnanI bahAra Amatema bhamavAmAM samaya gALe che. ane kadAca kArya kare te paNa rAThanI mAphaka tene mAne che. ane rIsathI kapALanI bhamare UMcI karI moTu caDAve che. (14) te badhA muziSyo; bhaNavyA, gaNAvyA, dIkSita karyA tathA bhAta pANIthI piSyA pachI jema pAMkha AvyA pachI haMsalAo dizAvidizAmAM vecachAthI gamana kare che tema, gurune choDI ekalA svachaMdatAthI gamana kare che. (15) jema gaLiyA baLadanI sAthe rahele sArathi (kheDUta) kheda kare che. temAM gArmAcArya potAnA AvA kuziSyo hovAthI Ama kheda kare che, ane kahe che ke je ziSyothI mArA pitAno AtmA haNAya tevA duSTa ziSyothI zuM ? (16) jevA gaLiyA gadheDA hoya tevA mArA ziSyo che. ema vicArI gArmAcArya munIzvara te gaLiyA gadheDAone tajIne tapa Acare che. (17) tyArabAda sukomaLa, namratAyukta, gaMbhIra, samAdhivaMta ane sadAcAramaya vartanathI te gAgye mahAtmA A vasudhAmAM viharatA hatA. nedha : gaLiyo baLada gADAne bhAMgI nAkhe che, gADIvAnane raMjADe che ane svachaMdathI duHkhI thAya che tema svachaMdI sAdhaka saMyamathI patita thAya che. AnaMbana (sahAyaka sad guru ityAdi ne lAbha laI zakatA nathI ane pitAnA AtmAne paNa kaluSita kare che. svataMtratAnA oThA nIce ghaNe bhAge bahujano svachaMtAne ja poSatA hoya che. svachaMtA paNa vAstavika rIte te parataMtratA ja che ane mahApuruSo pratyenI arpaNatA uparathI parataMtratA jaNAya che paraMtu vAstavika svataMtratA che. AvI svataMtratAne upAsaka ja AgaLa vadhI zake che. ema kahuM chuM : e pramANe khaluMkIya nAmanuM sattAvIsamuM adhyayana samApta thayuM. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adayayana : aThThAvIsamuM mokSa mA gati mokSamArganuM gamana sarva jIvanuM lakSya eka mAtra mekSa, nirvANa ke mukti ja che. dukhathI ke kaSAyathI mukAvuM te mokSa. karmabaMdhanathI mukAvuM te mukti. zAMtisthAna prApta karavuM te nirvANa. te sthitimAM ja sarva sukha samAyAM che. jainadarzana AkhA saMsArane cetana ane jaDa - jIva ane ajIva-mAM vibhakta kare che. ane te banne tonAM sahAyaka tema ja AdhArabhUta to jevAM ke dharma, adharma AkAza ane kALane umerIne e cha. padArthomAM A AkhA lokane samAvI de che. eTale jIvanI oLakhANa-jIvanuM yathArtha bhAna-e sauthI prathama Avazyaka che. A sthiti e ja samyagdarzana, AvI sthiti thayA pachI AtmAnA anupama jJAnanI je cinagArI phUTI nIkaLe te ja sAcuM jJAna. AvI sthiti prApta karavAmAM zAstrazravaNa, AtmaciMtana, satsaMga. ane saduvAMcana e badhAM upakAraka aMge che. A nimitto dvArA satyane jANI, vicArI tathA anubhavI AgaLa vadhavuM e ja eka hetu hA joIe. bhagavAna bolyA : (1). yathArtha mokSano mArga je jinezvarae kahelo che tene sAMbhaLo. te mAga cAra karaNothI saMyukta ane jJAnadarzana (cAritra ane tapa)nA lakSaNa rUpa che.. nedha : ahIM "jJAnadarzana lakSaNa" vizeSaNa ApavAnuM prayojana e che. ke mokSa mAgamAM te bannenI ja prathama AvazyaktA che. Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1988 uttarAdhyayana sUtra : (2) 1. jJAna (padArthanI yathArtha samaja), (2) darzana (yathArtha zraddhA), (3) cAritra (tratAdinuM AcaraNa) ane (4) tapa. A prakArathI yukta mokSane mArga kevaLajJAnI jinezvarae pharamAvyuM che. dha: cAritrathI navA karmonuM baMdhana thatuM nathI ane tapathI pUrva karmane. - kSaya thAya che. (3) jJAna, darzana; cAritra ane tapathI saMyukta evA A mArgane pAmelA jIvo sagatimAM jAya che. (4) te paikI pahelA prakAramAM kaheluM jJAna pAMca prakAranuM che. (1) matijJAna, (2) zrutajJAna, (3) avadhijJAna, (4) mana:paryAya jJAna ane (5) kevalajJAna. neMdha : A badhAM jJAnane vizeSa adhikAra naMdI vagere AgamAM che. (5) jJAnI puruSoe dravya, guNa ane tenA sarva paryAyone samajavA mATe A pramANe pAMca prakAranuM jJAna batAvyuM che. neMdha : paryAya eTale palaTAtI avasthA. te padArtha athavA guNa mAtramAM (6) guNo jene Azraye rahelA hoya che tene dravya kahevAya che ane eka dravyamAM varNa, rasa, gaMdha, sparza ke jJAnAdi je dharmothI rahelA che te guNa kahevAya che. ane dravya tathA guNa banene Azrita thaI rahe che tene paryAye kahevAya che. noMdha : jemake AtmA e dravya che jJAnAdi e tenA guNe che. ane -karmavazAt bhinna bhinna rIte rUpAMtara thAya che te tenA paryAya che. (7) dharmAstikAya, adharmAstikAya AkAzAstikAya, kAlAstikAya, pagalAstikAya ane jIvAstikAya e cha dravyarUpa leka, kevaLajJAnI jinezvaroe batAvyo che. (astikAya, e jenadarzanano samUhavAcI pAribhASika zabda che. (8) dharmAstikAya, adharmAstikAya ane AkAzAstikAya e traNe ekeka dravya che ane kALa pugala tathA cha saMkhyAmAM anaMta che. noMdha : samaya gaNanAnI apekSAe ahIM kALanI anaMtatA batAvI che. - (9) gatimAM sahAya karavI te dharmAstikAyanuM lakSaNa che, ane sthiratAmAM sahAya karavI te adharmAstikAyanuM lakSaNa che. AkAza e badhAya dravyanuM bhAjana che ane badhAMne avakAza Apo te tenuM lakSaNa che. Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSamA ati (10) padArthanI kriyAonAM parivartana parathI samayanI je gaNatarI thAya che te ja kALanuM lakSaNa che. upayoga (jJAnAdi vyApAra) jIvanuM lakSaNa che. ane te - jJAna, darzana, sukha ane duHkhathI vyakta thAya che. (11) jJAna, darzana, cAritra, tapa, virya ane upayoga e jIvanAM viziSTa : lakSaNo che. (12) zabda, alaMkAra, prakAza, kAMti, chAyA, tApa, varNa (pILo, dhoLo vagere raMga) gaMdha, rasa ane sparza e badhAM pudgalenAM lakSaNa che. dhaH pudgala e jainadarzanamAM jaDa padArthamAM vaparAte pAribhASika zabda che. (13) ekaThuM thavuM, vikharAvuM, saMkhyA, AkAra (vaNadine) saMga tathA vibhAga e badhI kriyAo paryAyonI bedhaka che. mATe te ja tenuM lakSaNa dhAravuM. (14) jIva, ajIva puNya, pApa, Atratva, saMvara, nijerA, baMdha ane mokSa e nava to che. (15) svAbhAvika rIte jAtismaraNa jJAna ityAdithI) ke keInA upadezathI bhAva. pUrvaka te badhA padArthonI yathArtha zraddhA thavI te sthitine mahApuruSoe samakti kahI che. noMdha : samakti eTale samyakatva yathArtha AtmabhAna. jaina darzanamAM varNana velAM 14 guNasthAnakomAM cothe guNasthAnakathI ja AtmavikAsa zarU thAya che. te zarUAtane samakti kahevAya che. (16) (1) nisagaruci, (2) upadezaruci, (3) AjJAruci, (4) sUtraruci, (5) bIjarUci, (6) abhigamaruci, (7) vistAraruci, (8) kriyAruci, (9) saMkSeparuci ane (10) dharmaruci. A dasa ruciothI samakita taratama bhAve pamAya che. (17) jIva, ajIva, puNya, pApa, Asava, saMvara, nirjarA baMdha ane mokSa. ' e nava padArthone yathArtha rIte jAtismaraNAdi jJAna karIne jANyA pachI te para zraddhA thAya te nisaruci kahevAya che. (18) je puruSa jinezvarae yathArtha anubhavelA bhAvone dravyathI, kSetrathI, kALathI ane bhAvathI potAnI meLe ja jAtismaraNAdi jJAna (nimitta)thI jANIne te ema ja che, bIjI rIte nathI evI aDaga zraddhA rAkhI zake che te nisargarucivALe samakita jANo. Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 uttarAdhyayana sUtra (19) uparyukta bhAvo ke je kevaLI ke chahmasthara vaDe kahevAyelA che tenA upara zraddhA rAkhI zake che te upadeza rucivALo samakita jANu. (20) jenAM rAga, dveSa, meha ane ajJAna nIkaLI gayAM che tevA mahApuruSanI AjJAthI tatva para rucipUrvaka zraddhA dharAve che te AjJArucivALo samakita kahevAya che. (21) je aMgapraviSTa ke aMgabAhyathI sUtrane bhaNIne te sUtra vaDe samakita pAme che te zrutarucivALa samakti jANa. nedha : AcArAMgAdi aMge aMgapraviSTa kahevAya che ane te sivAyanAM bIjAM sUtro aMgabAhya kahevAya che. (22) jema pANImAM telanuM biMdu vistAra pAme ane eka bIja vAvyathI aneka bIja utpanna thAya tema eka padathI ke eka hetuthI ghaNAM pada, ghaNAM daSTAMta ane ghaNuM hetue padArtha para zraddhA vadhe ane samakti pAme tevA puruSane bIjarUci samakti jANo. (23) jeNe agiyAra aMga ane bArame dRSTivAda tathA bIjA Itara siddhAtinA arthane barAbara jANIne samakti prApta karyuM che tene abhigamaruci jANa. .(24) cha dravyanA sarva bhAva, sarva pramANo ane sarve nathI jeNe jANIne samati prApta karyuM che tene vistAraruci samakita jANo, nedha : naya e pramANane aMza che. naya eTale vicAronuM vargIkaraNa. tenA sAta prakAra che. 1. naigama 2. saMgraha 3. vyavahAra 4. jusUtra 5. zabda 6. samabhirUDha 7. evaMbhUtaM pramANu cAra che : 1. pratyakSa 2. anumAna 3. upamAna 4. Aga ma. badhA padArthonA jJAnamAM naya ane pramANanI AvazyaktA rahe che. (25) satyadarzana ane jJAnapUrvaka, cAritra, tapa, vinaya pAMca samiti ane traNa gupti ityAdi zuddha kriyAo karatAM samakti pAme te kriyArucivALA jANa. (26) je asata, mata, vAda ke darzanamAM sapaDAye nathI ke satya sivAyanA bIjA kaI paNa vAdone mAnato nathI chatAM vItarAganA pravacanamAM ati nipuNa nathI (arthAta vItarAga mAganI zraddhA zuddha che paNa vizeSa bhaNela nathI) te saMkSeparuci samati jANo. (27) je astikAya (dravyasvarUpa), suta (zAstra) dharma ane cAritradharmane jinezva rae kahela che te rIte zraddhA rAkhe che tene dhamaruci samakita jANu. Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mekSamAga gati (28) (1) paramArtha (tatva)nuM guNakIrtana karavuM. (2) je puruSo parama anU tattvane pAmyA che teonI sevA karavI. (3) je mAgathI patita thayA hoya ke asatya darzana ke vAdamAM mAnatA hoya tenAthI dUra rahevuM. e traNa guNethI samakitanI zraddhA pragaTe che. (e traNa guNa jALavI samakita rAkhavAthI zraddhApUrvaka jaLavAI rahe che.) (29) samakti vinA cAritra hoI zake ja nahi ane samakita hoya tyAM to cAritra hoya ane na paNa hoya. je ekI sAthe samyakatva ane cAritra utpanna thAya to tyAM pahelAM samati jANavI. naMdha: samakti e cAritranI pUrvavatI sthiti che. yathArtha jANyA vinAnuM AcareluM arthavinAnuM che. (30) darzana vinA (samati rahita) jJAna na hoya, jJAna vinA cAritranA guNa - na hoya ane cAritranA guNa vinA (karmathI mukti na maLe ane karmamukti vinA nirvANagati (siddhapada) thAya nahi. (31) 1. niHzaMkti (jinezvaranA vacana viSe zaMkA rahita thavuM), 2. niHkAMkSita (asatya matamAM vAMcchA rahita thavuM,) 3, nivicikitsya (dhamaphaLamAM saMzaya rahita thavuM), 4. amUDha daSTi (ghaNuM matamatAMtare joIne mUMjhAvuM nahi te arthAta aDaga zraddhAvALuM thavuM), 5. upabRhA (satyadharma pAmIne je guNa puruSa hoya temanI prazaMsA kare ane guNavRddhi kare te) 6. sthirIkaraNa (dharmathI zithila thatA hoya tene sthira karavA), 7. vAtsalya (svadharmanuM hita sAdhavuM ane svadharmIonI bhakti karavI), 8. prabhAvanA (satyadharmanI unnati karavI ane pracAra kare.) A ATha samyapha dRSTinA AcAro che. (32) prathama sAmAyika cAritra, bIju chedo pasthApanIya, trIju parihAra vizuddha cAritra, cothuM sUkSma saMparAya cAritra. (33) ane pAMcamuM kaSAya rahita yathAkhyAta cAritra (te agiyAramA ke bAramAM guNasthAnake rahelA) chadyasthane tathA kevaLIne hoya che. A pramANe kamane khapAvanArAM cAritra pAMca prakAranAM kahyAM che. noMdha : sAmAyika cAritra pAMca mahAvratarUpa prathama cAritrane kahevAmAM Ave che. bIju sAmAyika cAritranA kALano cheda karIne pharI sthApana karavuM tenuM nAma chedopasthApanIya cAritra kahevAmAM Ave che. parihAra vizuddha cAritra ucca prakAranA jJAna ane tapazcaryA pUrvaka nava sAdhuo sAthe rahI doDha varSa sudhI pALe che te sUkSma saMparAya eTale alpa kaSAyavALuM cAritra. Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 uttarAyayana sUtra (34) tapa AMtarika tema ja bAhya ema be prakAre varNaveluM che. bAhya tapanA ane AMtarika tapanA cha cha prakAre che. nedha : tapazcaryAnA vizeSa adhikAra mATe trIsamuM adhyayana juo. (35) jIvAtmA jJAnathI padArthone jANe che. darzanathI te para zraddhA rAkhe che. cAritrathI AvatAM karmone rodha kare che. ane tapathI pUrvanAM karmo khapAvI zuddha thAya che. (36) e pramANe saMyama ane tapathI pUrva karmone dUra karIne sarva duHkhathI rahita. thaI maharSie zIdhra mokSagati pAme che. ema kahu chuM e pramANe mekSamArgagati saMbaMdhInuM aThThAvIsamuM adhyayana samApta thayuM. Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana : ogaNatrIsamuM sabhya kutva para ke ma parAkrama, zakti ke sAmarthya te jIvamAtramAM che, paraMtu vizvamAM teno upayoga judI judI rIte judA judA rUpe thato dekhAya che. te ja jInI bhinna bhinna bhUmikAo sUcave che. je zastra anya para na vAparatAM pitA para ja vApare che te zUra na gaNAtAM mUkhamAM khape che. te ja prakAre prApta thayelAM taravAnAM sAdhanethI pote ja DUbe che te bAlajIva kahevAya che. jyAre bAlabhAva maTe che tyAre sAthe sAthe tenI draSTi paNa palaTe che. A sTine jainadarzana samati-STi kahe che. e daSTi pAmyA pachI je puruSArtha thAya che te ja sAce puruSArtha ke sAcuM parAkrama kahevAya che. jIva mAtra sAdhaka che saMsAra e sAdhanAnI bhUmikA che. temAM paNa manuSyabhava e sAdhanAnuM ucca kSetra che. tyAM maLelAM sAdhana sumArge prayukta thAya te sAdhakanI sAdhanA saphaLa thaI te zIdhra pitAnuM kalyANa sAdhe che. jema jI bhinna bhinna tema tenAM sAdhanAmAM ane prakRtimAM paNa bhinnatA che. tethI samakita parAkramanAM bhinna bhinna sAdhano bhinna bhinna rUpe ahIM 73 bhemAM batAvyAM che. jemAMnAM keTalAMka sAmAnya, keTalAMka vizeSa ane keTalAMka vizeSatara kaThina che to te paikI pitapatAne ISTa sAdhanonuM zodhana karI pratyeka sAdhake puruSArthamAM prayatna kare ane vicAravuM ati ati Avazyaka che. u. 13 Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyayana sUtra sudharma svAmIe jaMbusvAmIne kahyuM : he AyuSyamAna ! te bhagavAna mahAvIre A pramANe kaheluM te meM sAMbhaLyuM che. ahIM kharekhara zramaNa bhagavAna kAzyapa mahAvIre samyakatva parAkrama nAmanuM adhyayana varNavyuM che. jene suMdara rIte sAMbhaLIne tenA para vizvAsa ane zraddhA lAvIne, (aDaga vizvAsa lAvIne) tenI ruci jamAvIne, tene sparza karIne, tenuM pAlana karIne, tenuM zedhina, kIrtana ane ArAdhanA karIne temaja (jinezvaranI) AjJApUrvaka anu pAlana karIne ghaNA jIvo siddha, buddha, mukta thAya che, parinirvANa pAme che ane sarva duHkhane aMta kare che. teno A artha A pramANe kramathI kahevAya che. jemake (1) saMga (mokSAbhilASa), (2) nirveda (vairAgya), (3) dharmazraddhA, (4) gurusAdharmika zuzruSaNa (mahApuruSa ane sahadhamIonI sevA), (5) AlocanA (AnI vicAraNuM), (6) nindA (dAnI nindA-AtmaniMdA), (7) gaha (deSa pratye tiraskAra), (8) sAmAyika (AtmabhAvamAM lIna thavAnI kriyA), (9) catuviMzatistava (cavIza tIrthakaronI stuti, (10) vaMdana, (11) pratikramaNa (pApanuM prAyazcita karavAnI kriyA), (12) kAyotsarga, (13) pratyAkhyAna (pratijJA levI), (14) stava stutimaMgaLa (guNIjananI tuti), (15) kAla pratilekhanA (samaya nirIkSaNa), (16) prAyazcitakaraNa (prAyazcittanI kriyA), (17) kSamApanA, (18) svAdhyAya, (19) vAcana, (20) pratipracchanA (praznottara), (21) parivartanA (abhyAsanuM punarAvartana) (22) anuprekSA (UMDuM bhinna bhinna ciMtana), (23) dharmakathA, (24) zAstra ArAdhanA (jJAnaprApti), (25) cittanI ekAgratA, (26) saMyama, (27) tapa, (28) vyavadAna (karmanuM vikharAvuM), (29) sukhazAya (saMtoSa), (30) apratibaddhatA (anAsakti), (31) ekAMta Asana, zayana ane sthAnanuM sevana, (32) vinivanA (pApakriyAthI nivRtta thavuM), (33) saMbhoga pratyAkhyAna (svAvalaMbana), (34) upadhi pratyAkhyAna (anAvazyaka vastuono tyAga athavA vastra, pAtra ityAdine Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sacava parAkama tyAga, (35) AhAra pratyAkhyAna, (36) kaSAya pratyAkhyAna, (37) cAga pratyAkhyAna, pApaprasaMgane yAga, (38) zarIrane tyAga, (39) sahAyakano tyAga, (40) bhakSya pratyAkhyAna (aNasaNa-zarIrane aMtakAla jANuM sarvathA AhArane tyAga), (41) svabhAva pratyAkhyAna (duSTa prakRtiothI nivRtti, (42) pratirUpatA (mana, vacana ne kAyAnI ekatA-kartavyapAlana), (43) vaiyAvRtya (guNIjananI sevA), (44) sarva guNasaMpanatA (AtmAnA sarva guNonI prApti), (45) vItarAgatA (rAgadveSathI virakti), (46) kSamA, (47) mukti (nirlobhatA), (48) saralatA (paTane tyAga), (49) mRdutA nirabhimAnatA, (50) bhAvasatya (zuddha aMtaHkaraNa), (51) karaNa satya (sAcI pravRtti, (para) yoga satya (mana, vacana ane kAyAne vyApAra satyarUpa hoya te dazA), (53) mane gupti (manane saMyama), (54) vacanagupti (vacanane saMyama), (55) kAyazuti (kAyAne saMyama) (56) manaHsamAdhAraNa (satyamAM cittanI ekAgratA), (57) vAphasamAdhAraNa (vacananuM yogya mArgamAM nirUpaNa), (58) kAya samAdhAraNa (satyapravRttimAM zarIranuM sthApana), (59) jJAna saMpannatA (jJAnanI prApti) (60) darzana saMpannatA (samyaphatra prApti), (61) cAritra saMpannatA (zuddha cAritranI prApti), (62) zrosendriya nigraha (kAnane saMyama), (63) AMkhano saMcama, (64) dhrANendriya (nAkane saMyama), (65) jIbhane saMyama (66) sparzendriyane saMyama, (67) krodhavijaya (68) mAnane vijaya, (69) mAyAno vijaya (70) lobhane vijaya, (71) rAgadveSa ane mithyAdarzana (ajJAna)ne vijaya, (72) zailezI (mana, vacana ane kAcAnA roganuM rUMdhavuM- parvatanI peThe AtmaaDelatAnI sthiti), ane (73) akamatA (kama-rahita avasthA). bhagavAna bolyA : (1) (ziSya pUche che.) he pUjya : savega (mumukSatA)thI jIvAtmA zuM prApta karI zake che? (kayA guNane pAme che?) WWW.jainelibrary.org Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Et uttarAdhyayana sUtra guru khelyA : sa MvegathI anuttara dha zraddhA jAge che ane evI apU dhama zraddhAthI zIghra vairAgya utpanna thAya che ane tedrArA te anaMtAnubaMdhI (jIvAtmA sAthe dRDha aMdhAyelA) kreAdha, mAna, mAyA ane lAbhane khapAve che. (A sthaLe kaSAyeAnA upazama, kSaya ke kSayApazama e traNemAMthI ceAgyatA pramANe eka sthiti hoya che.) te jIvAtmA navuM karmAM bAMdhatA nathI. ane kabaMdhananA nimittarUpa mithyAtvanI zuddhi karIne darzana(samakti)nA ArAdhaka thAya che. ucca prakAranI samaktinI vizuddhithI (kSAyika samakitanI ucca sthitithI) koI TAI jIva to te ja bhave meAkSa pAme ane jee. te ja bhave meAkSa na pAme teo paNa Atma vizuddhi vaDe trIje bhave avazya meAkSa pAme che. noMdha : traNa bhavathI adhika bhava tene karavA paDatA nathI. (2) he pUjya ! jIvAtmA niveda (nirAsakti)thI zuM pAme che? nivedathI deva, manuSya ane pazu saMbadhInA pratyeka kAmabhAgamAM zIghra vairAgya pAme che ane tethI badhA viSayeAthI virakta thAya che. ane sava` viSayeAthI virakta thayelA te AraMbhanA (pApakriyAnA) parityAga kare che. AraMbhanA parityAga karIne sa`sAranAmAne kramapUrvaka kedI nAkhe che. ane siddhi (meAkSa) mAge` gamana kare che. (3) hai pUjya ! dharmazraddAthI jIva zu phaLa pAme che ? dharma zraddhAthI sAtAvenIya (kathI prApta thayelAM) sukhA maLavA chatAM temAM rAcatA nathI. paNa vairAgya dhane pAme che agara (gRhasthAzrama) dharmAMne choDI de che. ane aNugArI (tyAgI) thaI zArIrika ane mAnasika chedana, bhedana, saMyeAga ane viyeAgeAnA duHkhane nAza kare che. (navA ka`baMdhanathI nivRtta thaI pU ka`nA kSaya kare che.) ane avyAbAdha (bAdhA rahita) meAkSasukhane meLave che. (4) he pUjya ! gurujana ane svadhI enI sevAthI jIva zu' pAme che? gurujana ane svadhamI onI sevAthI sAcA vinaya (mAkSanuM mULa' kAraNa)ne prApta kare che. ane vinaya meLavIne samyaktvanAM rASaka kAraNeAnA nAza kare che ane tethI naraka, pazu, manuSya ane deva sabaMdhInI du`tine aTakAve che, ane jagatamAM bahumAna kIti pAmatA te aneka guNane dIpAvI sevAbhaktinA apUrva sAdhana vaDe manuSya ane devagatine pAme che. meAkSa ane satinA mArga (jJAna, darzIna ane cAritra)ne vizuddha kare che arthAt ke Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyakatva parAkama 197 vinayathI prApta thatAM sarva prazasta kAryone te sAdhe che ane sAthe sAthe bIjA ne paNa te bhAge dore che. (5) he pUjya! AlocanAthI jIvAtmA zuM pAme che ? AlocanAthI mAyA (kapaTa), nidAna ane mithyAdarzana (asaddaSTi) A traNa zalyo ke je mokSamArganA vighAtarUpa ane saMsAranAM baMdhana karanAra che tene dUra kare che. ane tethI aprAya saraLatAne prApta thAya che, saraLa jIva kapaTa rahita bane che tethI strIveda ke napuMsaka vedane bAMdhato nathI ane pUrve bAMdhela hoya to tene nAza kare che. neMdha : strIveda eTale strI jAtine yogya prakRti ane zarIranuM pAmavuM. (6) he pUjya ! AtmaniMdAthI chava zuM pAme che ? AtmadoSonI niMdAthI pazcAttApanI bhaThThIne jagAve che ane pazcAttApanI bhaThThImAM dene bALI vairAgya pAme che. ane e virakta puruSa apUrva karaNanI zreNi (kSapaka zreNi) prApta kare che. ane te prApta karanAra te tyAgIjana mohanIya karmane khapAve che. noMdhaH karmanuM savistara varNana tetrIsamA adhyayanamAM juo (7) he pUjya ! gaha (anya samIpe AtmaniMdA karavA)thI chava zuM meLave che ? gIMthI AbhanamratA (laghutArUpa buTTIne) meLave che ane te chava aprazasta karmabaMdhananA hetuthI yogone nivRtta karI prazasta yogo pAme che. ane prazasta yogo pAmIne te aNagAra anaMta (AtmadhAtaka karmonA paryAyone naSTa karI nAkhe che. (8) he pUjya ? sAmAyikathI jIvAtmA zu pAme che ? sAmAyika karavAthI (AtmasaMtoSa) virAma maLe che. (9) he pUjya ! covIsa tIrthakaronI stutithI jIva zuM pAme che ? vIsa tIrthakaronI stutithI AtmadarzananI vizuddhi thatI jAya che. dha: manuSya jevuM dhyAna dhare che tevuM ja tenuM AMtarika vAtAvaraNa banI jAya che ane Akhare te ja thaI jAya che. (10) he pUjya ! vaMdanathI jIva zuM meLave che ? vaMdanathI nIca gAtronuM karma bAMdhyuM hoya te khapAvI UMca gotronuM karma bAMdhe che. (nIca vAtAvaraNamAM na janmatAM ucca vAtAvaraNamAM janme che.) ane saubhAgya prApta kare che. tathA AjJAnuM saphaLa sAmarthya pAme che. Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a uttarAdhyayana stra (dhaNA jIvA--samAjanA netA bane che.) ane dAkSiNyabhAva (vizva vallabhatA)ne pAme che. (11) he pUjya ! jIva pratikramaNathI zu` meLave che ? pratikramaNathI (AdarelAM) vratanAM chidro DhAMkI zake che ane zuddha vratadhArI te hiMsAdi AsravathI nivRtta thaI AThe pravacanamAtAmAM sAvadha thAya che. ane vizuddha cAritra meLavI saMyama yAgathI alaga na thatAM jIvana paryaMta sacamamAM samAdhipUrvaka vicare che. (12) he pujya ! kAyAtsagathI jIva zuM pAme che? kAyAtsaMga'thI bhUta tathA vartamAna kALanA doSonuM prAyazcita karI vizuddha ane che ane bhAravAhaka jema bhArathI rahita thaI zAMtipUrvaka vicare che tema tevA jIva ciMtArahita thaI prazasta dhyAnamAM sukhapUrvIka vicare che. (13) he bhagavan ! pratyAkhyAnathI jIva zu meLave che ? pratyAkhyAnathI navAM pApo rokI icchAneA nirodha kare che ane icchAne nirAdha karavAthI sarva padArthImAM te tRSNA rahita banI paramazAMti jhIlI. zake che. (14) he pUjya ! stavastutimaMgaLathI jIva zuM pAme che ? stavastuti maMgaLathI jJAna, darzana ane cAritrarUpa dhilAbhane meLave che ane te edhilAbhane meLavI dehAMte meAkSa pAme che athavA (bAra devalAka, nava praiveyaka ne pAMca anuttara vimAnavALI) ucca devagatinI ArAdhanA kare che. (15) he pUjya ! svAdhyAyAdikALanA pratilekhanathI jIva zu` pAme che ? tevA pratilekhanathI jIvAtmA jJAnAvaraNIya karmone dUra kare che. (16) he pUjya ! jIva prAyazcita karavAthI zu pAme che ? prAyazcita karavAthI pApanI vizuddhi kare ane vratanA aticAre (deASA) rahita thAya che ane zuddha manathI prAyazrita grahaNa karIne kalyANanA mArga ane tenA phaLanI vizuddhi kare che ane te kramathI cAritra ane tenA phaLa (meAkSa)ne ArAdhI zake che. (17) he pUjya ! kSamAthI jIva zuM pAme che ? kSamAthI cittane AlAda thAya che. jIva jagatanA sarva prANI, ane tene bhUta, jIva ane sattva prazAMta cittavALA e cAre prakAranA Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saphatva parAkAma jIvomAM mitrabhAva utpanna karI zake che. ane te vizvamaitrI pAmI pitAnA bhAvanI vizuddhi karI Akhare nirbhaya bane che. nedha : anyanA doSo ane bhUle gaLI javAthI citta prasanna rahe che ane e satata citta prasannatAthI vizuddha prema vizva para pragaTe che. te keIne bhaya ApatuM nathI tethI ja nirbhaya bane che. (18) he pUjya ! svAdhyAyathI chava zuM prApta kare che ? svAdhyAyathI jJAnAvaraNIya karmane khapAve che. (19) he pUjya ! vAcanathI chava zuM prApta karI zake che ? vAcanathI karmanI nirjarA thAya che ane sUtraprema thavAthI jJAnamAM vRddhi thAya che. ane tevA sUtrapremathI tIrthaMkaranAM dharmanuM avalaMbana maLe che ane te satyadharmanA avalaMbana vaDe karmanI mahA nirjarA karI niSkamI bane che. nedhaH vAcanamAM svavAcana ane adhyayana e bannene samAveza thAya che. (20) he pUjaya! zAstracarcAthI chava zuM meLave che ? zAstracarcAthI mahApuruSanAM sUtro ane tenuM rahasya te bannene zodhI zake che. ane tethI kAMkSAmohanIyakama (mativiparyAsa)ne chedI nAkhe che. (21) he pUjya ! sUtraparivartanathI jIva zuM meLave che? vAraMvAra abhyAsane pheravavAthI visarelA akSarone saMbhAre che ane te jIvAtmA akSaralabdhi pAme che. (22) he pUjya ! anuprekSAkSI chava zuM pAme che ? AyuSya kamane cheDI bAkInA sAta karmonA gADha baMdhanathI baMdhAyelI prakRtione zithila baMdhanavALI banAve che. te kamaprakati lAMbAkALanI sthitivALI hoya te TUMkAkALanI sthitivALI banAve che. tIvra rasavALI hoya te te maMda rasavALI banAve che. bahu pradezavALI hoya to alpapradezavALI banAve che. kadAca AyuSyakarma baMdhAya agara na paNa baMdhAya (jo pahelAM AyuSya na baMdhAyuM hoya te baMdhAya). asAtavedanIya karma na baMdhAya ane te jIvAtmA anAdi, anaMta ane dIrghakAlika evA A saMsAra araNyane jaladI oLaMgI jAya che. (23) he pUjya ! dhamakathAthI jIva zuM pAme che? . dharmakathAthI nirjarA thAya che ane jinezvaronAM pravacanonI prabhAvanA thAya che. evA pravacanonA prabhAvathI bhaviSyakALamAM te jIva zubhakarma bAMdhe che. Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 0 uttarAdhyayana sUtra (24) he pUjya! sUtrasiddhAMtanI ArAdhanAthI jIva zuM pAme che? sUtranI ArAdhanAthI ajJAna dUra thAya che ane tethI te jIva koI sthAne kaleza pAmate nathI. (25) he pUjya! mananI ekAgratAthI jIva zuM pAme che ? mananI ekAgratAthI te jIva cittane nirodha kare che. (26) he pUjaya! saMyamathI chava zuM pAme che ? saMyamathI anADhavapaNuM (AvatAM pApane revAM te) pAme che. (27) he pUjya ! tapathI chava zuM pAme che? zuddha tapazcaryAthI pUrva karmano kSaya thAya che. (28) he pUjya ! sarva karmanA vikharAvAthI (sarva karmanI nivRttithI)jIva zuM pAme che ? karma vikharAyAthI jIvAtmA sarva prakAranI kriyAthI rahita thAya che ane tyArabAda siddha, buddha ane mukta thaI zAMta thAya che ane sarva duHkhano aMta kare che. (29) he pUjya! bhogajanya sukhathI dUra rahI saMtoSathI (jIvana gALanAra) jIva zu pAme che ? saMtoSathI avyAkuLa zAMta bane che ane tevo sthitabuddhi jIva, harSa, viSAda ke zeka rahita cAritramohanIya karmone khapAve che. nedha : je AvaraNathI saMyamanI skaraNa na thAya te cAritramohanIya karma kahevAya che. (30) he pUjya ! (viSayAdinA) apratibaMdhathI chava zuM pAme che ? apratibaMdhathI asaMgatAnuM phaLa utpanna thAya che ane asaMgatvathI cittanI ekAgratA pAmI te jIva rAtri ane divasa (kadI) koIpaNa vastumAM na baMdhAtAM ekAMta zAMti pAme che ane apratibaMdhapaNe vicare che. (31) he pUjya ! ekAMta (strI ItyAdi saMga rahita) sthAna, Asana ane zayanane bhagavatAM jIva zuM pAme che ? tevA ekAMta sthAnathI cAritranuM rakSaNa thAya che ane zuddha cAritrazALI jIva rasAsakti cheDI cAritramAM nizcaLa thAya che. AvI rIte ekAMtamAM rakta mokSabhAvane pAmela chavAtmA AThe prakAranAM karmonAM baMdhanathI mukta thAya che. (32) he pUjya ! viSayaviraktithI chava zuM pAme che ? . Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyaktva parAkama viSaya viraktithI navAM pApa karmo thatAM ane pUrve baMdhAyelAM hoya che te TaLe che. ne tyArabAda te jIva cAra gatirUpa saMsAra aTavIne oLaMgI jAya che. (33) he pUjya ! saMbhoganA pratyAkhyAnathI jIva zuM pAme che? saMganA pratyAkhyAnathI parAvalaMbanane kSaya kare che ane te svAvalaMbI jIvAtmAnA yoga uttama athavALA thAya che. te pitAnA ja lAbhathI saMtoSa pAme che. bIjAnA lAbhanI AzA karato nathI. tema kalpanA, spRhA, prArthanA ke abhilASA paNa karatA nathI. te AvI rIte aspRhI-anabhilASI banI uttama prakAranI sukhazamyA (zAMti) pAmIne vicare che. nedha : saMyamIonAM pArasparika vatanane saMbhoga kahevAya che. AvA saMgathI viramavuM arthAta sauthI nilepa rahevuM. (34) he pUjya ! upadhi (saMyamInAM upakaraNo)nA paccakkhANathI chava zuM pAme che ? upadhinA pratyAkhyAnathI te padArthanA levA, mUkavA ke sAcavavAnI ciMtAthI mukta thAya che ane upAdhi rahita chava nispRhI (svAdhyAya, dhyAna ane ciMtanamAM nizcita rahenAra) thaI upAdhi na maLe te kaleza pAmato nathI. (35) he pUjya ! sarvathA AhAranA tyAgathI jIva zuM pAme che ? AhAra tyAga karavAnI yogyatAvALe jIva, AhAra tyAgathI jIvananI lAlasAthI mukta bane che ane jIvanano meha chedAvAthI te jIvAtmA AhAra - vinA paNa kheda pAmato nathI. (36) he pUjya ! kaSAyanA tyAgathI chava zuM pAme che ? kaSAyanA tyAgathI vItarAgabhAva utpanna thAya che. ane vItarAgabhAvane pAmelA jIvane duHkha ane sukha samAna bane che. (37) he pUjya ! yoga (vyApAra)nA tyAgathI chava zuM pAme che ? yoganA tyAgathI chava ayogI (mana, vacana ane kAyAnA vyApAra rahita) thAya che. ane te ayogI chava kharekhara karma bAMdhatA nathI. ane pUrve bAMdheluM hoya tene sarvathA dUra kare che. noMdha: yoga eTale mana, vacana ane kAyAne vyApAra. (38) he pUjya ! zarIranA tyAgathI chava zuM pAme che? zarIranA tyAgathI siddhinA atizaya (ucca) guNabhAvane pAme che. ane siddhinA atizaya guNathI saMpanna thaI te jIvAtmA lekanA agrabhAgamAM jaI parama sukha pAme che. arthAta siddha (sarva karmathI mukta) thAya che. Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 (39) he pUjya ! sahAyakanA tyAgathI jIva zuM pAme che ? sahAyakanA pratyAkhyAnathI ekatva bhAvane pAme che ane ekatva bhAvane pAmelA jIva alpakaSAyI, alpakaleSI ane appubhASI thaI saMyama, saMvara ane samAdhimAM vadhu dRDha thAya che. (40) he pUjya ! AhAratyAganI tapazcaryA karanAra jIva zuM pAme che ? tevA aNusathI seMkaDe| bhavAne kApI nAkhe che. ane che.) (41) he pujya ! (sayeAga 3 dhanarUpa kriyA mAtranA) tyAgathI jIva zuM pAme che? vRttimAtranA tyAgathI anivRttikaraNa pAme che. te anivRttine pAmelA aNugAra kevaLA thaI bAkI rahelA cAre (vedanIya, AyuSya, nAma ane geAtra) karmo'zeAne khapAve che. ane pachI siddha, yuddha ane mukta thaI zAMta thAya che. (sava du:khAne aMta lAve che.) uttarAdhyayana sa (42) he pujya ! pratirUpatA (AdarzItA--sthavirakalpI--nI AMtara ne bAhya upAdhi rahita dazA) vaDe jIva zuM pAme che? pratirUpatA (mana vacana ne kAyAnI ektA)thI ladhupaNA (namratA)ne pAme che. ane tevA jIva apramattapaNe prazasta ane prakaTa cihnone dhAraNa kare che ne tevA nima`La, samyaktvI ane samiti sahita ane che tathA sa vene vizvAsarUpa, jitendriya, ane vipula tapazcaryAMthI yukta paNa thAya che. (43) he pujya ! sevAthI jIva zu` pAme che ? sevAthI jIvAtmA tIrthaMkara nAmageAtra AMdhe che. (44) he pUjya ! sa`guNa prApta karavAthI jIva zuM pAme che ? jJAnAdi sarva guNAnI prApti thayA pachI sa MsAramAM AvavuM paDatu nathI; ane saMsAramAM na AvavAthI te jIvAtmA zArIrika ane mAnasika duHkhAthI mukta thAya che. noMdha : vItarAgatA ahI. kevaLa vairAgasUcaka che. (46) he pUjya ! kSamAthI jIva zuM pAme che ? (alpa saMsArI (45) he pUjya ! vItarAgapaNAthI jIva zuM pAme che? tevI nirAsatithI snehanAM budhanAne te jIva chedI nAkhe che tathA mane!jJa ane amaneAna zabda, rUpa, gaMdha, rasa, sparzI, ityAdi viSayAmAM vairAgya pAme che. kSamAthI te vikaTa pariSaheA para paNa vijaya meLave che. Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23. saccatva parAkama (47) he pUjya ! nirlobhatAthI jIva zuM pAme che? nirlobhatAthI jIva aparigrahI bane che. ane dhanelolupI puruSonA (kacche parAdhInatAo)thI bacI jAya che, arthAta nirAkuLa bane che. (48) he pUjya ! niSkapaTatAthI jIva zuM pAme che? niSkapaTatAthI mana, vacana ane kAyAthI saraLatA ane suMdaratA prApta kare che. ane koInI sAthe te pravaMcanA (ThagAI karatuM nathI. te jIvAtmA dharmane ArAdhaka bane che. (49) he pUjya ! mRdutAthI jIve zu pAme che ? mRdutAthI jIva abhimAna rahita thAya che. ane kamaLa mRdutAne prApta karI. ATha prakAranA madarUpa zatrune saMhAra karI zake che. naMdha: jAti, kuLa, baLa, rUpa, tapa, jJAna, lAbha ane ezvarya--A ATha madanAM sthAne che. (50) he pUjya ! bhAvasatyathI (zuddha aMta:karaNathI chava zuM pAme che ? bhAvasatyathI hRdayavizuddhi utpanna thAya che. ane vizuddha aMta:karaNavALe. jIva ja ahaMta prabhunA batAvelA dharmanI ArAdhanA karI zake che. ane te dharmanI ArAdhanAmAM udyamI thaI paralekamAM paNa dharmane ArAdhaka bane che. (51) he pUjya ! karaNasatyathI chava zuM pAme che ? karaNasatya (satya pravRtti karavA) thI satyakriyA karavAnI zakita janme che ane satya pravRttimAM rahele jIva jevuM bole che tevuM ja kare che. (52) he pUjya ! yogasatyathI jIva zuM pAme che ? satya yogathI yogenI vizuddhi thAya che. nedhaH yoga eTale mana, vacana ane kAyAne vyApAra. (53) he pUjya! managuptithI chava zuM pAme che? mananA saMyamathI ekAgratA (mAnasilabdhi) utpanna thAya che ane. ekAgra cittavALe jIva saMyamane ArAdhaka bane che. (54) he pujya vacanasaMyamIthI chava zuM pAme che? vacanasaMyamathI te vikAra rahita thAya che ane nirvikAra chava AdhyA-- tmika yuganA sAdhanathI (vacana siddhi) yukta thaI vicare che. (55) he pUjya ! kAyAnA saMyamathI jIva zuM pAme che ? Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyayana sUtra kAyAsaMyamathI saMvara (pApanuM rokavuM) ane temAMthI kAyalabdhi utpanna thAya che ane saMvarathI te jIva pApa pravAhano nirodha karI zake che. (56) he pUjya ! manane satya mArgamAM (samAdhimAM) sthApavAthI jIva zuM pAme che ? manane satya mArgamAM sthApavAthI ekAgratA utpanna thAya che ane ekAgratA utpanna karIne jIva jJAnanA paryAya (aneka zaktio) utpanna kare che. ane jJAnanA paryAyone utpanna karIne samyaktvanI zuddhi kare che ane mithyAtvane (57) he pUjya ! vacanane satyabhAgamAM sthApavAthI jIva zuM pAme che ? vacanane satyamArgamAM sthApavAthI samyaktvanA paryAya nirmaLa kare che. ane sulabha badhitva pAme che. temaja durlabha bodhitvathI nivRtta thAya che. (58) he pUjya ! ka yAne saMyamamAM sthApavAthI jIva zuM pAme che ? - kAyAne satyabhAve saMyamamAM sthApavAthI cAritranA paryAya nirmaLa thAya che ane cAritranA paryAyane nirmaLa karIne anukrame yathAkhyAta cAritranI sAdhanA kare che. yathAkhyAta cAritranI vizuddhi karIne cAra karmA zone khapAve che. ane tyArabAda te jIva siddha, buddha, mukta ane zAMta thaI sarva duHkhono aMta kare che. (59) he pUjaya! jJAnasaMpannatAthI chava zuM pAme che? jJAna saMpanna chava sarva padArthonA yathArtha bhAvane jANI zake che ane te caturgatirUpa saMsAra aTavImAM duHkhI thato nathI. jema dorAvALI seya khovAtI nathI tema jJAnI jIva saMsAramAM bhUlo paDato nathI ane jJAna, cAritra, tapa ane vinayanA yogone prApta kare che tema ja pitAnA darzana ane paranA darzanane barAbara jANIne asatyamArgamAM phasAto nathI. (60) he pUjya! darzana saMpannatAthI jIva zuM pAme che? samakitI chava saMsAranA mULarUpa ajJAnanuM chedana kare che tenA jJAnane prakAza olavAto nathI ane te prakAzamAM zreSTha jJAna tathA darzanathI pitAnA AtmAne saMyojIne suMdara bhAvanApUrvaka vicAre che. (61) he pUjya ! cAritra saMpannatAthI jIva zuM pAme che ? cAritra saMpannatAthI zailezI (meru jevA nizaLa) bhAvane utpanna kare che ane tevA nizcaLa bhAvane pAmelo aNagAra bAkI rahelAM cAra karmone khapAve che ane tyArabAda siddha, buddha, mukta ane zAnta thaI sarva duHkhene aMta kare che. R. . Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyaktva parAkama 20 (62) he pUjya ! zrotrendriyanA nigrahathI chava zuM pAme che ? zrotrendrinA nigrahathI suMdara ke asuMdara zabdamAM rAgadveSa rahitapaNe vate che ane tethI rAgadveSathI utpanna thayelAM karmo bAMdhatA nathI ane pUrve je karmo bAMdhelAM che tene kSaya kare che. (63) he pUjya ! AMkhanA saMyamathI chava zuM pAme che ? AMkhanA saMyamathI suMdara ke asuMdara rUpamAM (dazyamAM) rAgadveSa rahita thAya che ane tethI rAgadveSathI utpanna thayelAM karmo bAMdhato nathI ane . pUve je karmo bAMdhelAM che tene kSaya kare che. (64) he pUjya! dhrANendriyanA nigrahathI chava zuM meLave che ? nAkanA saMyamathI suvAsita ke dugadhita padArthomAM rAgadveSa rahita thAya che ane tethI rAgadveSathI utpanna thayelAM karmone bAMdhato nathI. ane je karmo bAMdhelAM che tene kSaya kare che. (65) he pUjya ! divendriyanA nigrahathI chava zuM meLave che ? jIbhanA saMyamathI suMdara ke asuMdara rasomAM (rasavALAM ke masAlAvALAmAM) rAgadveSa rahita thAya che ane tethI rAgadaSathI utpanna thayelAM karmo bAMdhatuM nathI ane pUrve je karmo bAMdhelA che tene kSaya kare che. (66) he pUjya ! spazendriyanA saMyamathI chava zuM pAme che ? sparzendriyanA saMyamathI suMdara ke asuMdara sparzamAM rAgadveSa rahita thAya che ane tethI rAgadveSathI utpanna thayelAM karmo bAMdhatA nathI ane pUrve je karmo bAMdhelAM che tene kSaya kare che. (67) he pUjya! dhanA vijayathI jIva zuM pAme che ? krodhaviyathI chava kSamAnA guNane pragaTAve che. kidhathI utpanna thatAM karmone bAMdhatuM nathI ane pahelAM bAMdhyAM hoya tene khapAve che. (68) he pUjya! mAnanA vijayathI jIva zuM pAme che ? mAnanA viyathI mRdutAnA apUrva guNane pragaTAve che ane mAnajanya kamane bAMdhato nathI ane pUrve je baMdhAyuM che tene khapAve che. (69) he pUjya! mAyAnA vijayathI jIva zuM pAme che ? mAyAnA vijayathI saraLabhAvapaNuM pAme che ane mAyAthI vedavAM. paDatAM karmo bAMdhato nathI ane pUrve baMdhAyAM hoya to tene dUra kare che. (70) he pUjya! lebhanA vijyathI chava zuM pAme che? Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyacana sUtra lebhanA vijayathI saMtoSarUpa amRtane meLave che. lebhajanya kamane bAMdhatA nathI ane pUrve baMdhAyelA che tene vikhere che. (71) he pUjya ! rAgadveSa ane mithyAdarzananA vijayathI chava zuM pAme che ? - rAgadveSa ane mithyA darzananA vijyamAM prathama te jJAna darzana ane cAritranI ArAdhanAmAM te jIvAtmA udyamI bane che ane pachI ATha prakAranAM karmonI gAMThathI mukAvA mATe kramapUrvaka aThThAvIsa prakAranAM mehanIya karmone kSaya kare che ane tyArabAda pAMca prakAranuM jJAnAvaraNIya karma, nava prakAranuM darzanAvaraNIya karma ane pAMca prakAranuM aMtarAya karma e traNe karmo ekI sAthe khapAve che. ane tyArabAda zreSTha, saMpUrNa, AvaraNarahita, aMdhakArarahita, vizuddha ane lokAlokamAM prakAzita evAM kevaLajJAna tathA kevaLa darzanane pAme che. kevaLa thayA pachI jyAMsudhI saMyogI hoya che tyAMsudhI iryA pathika karma bAMdhe che. te kamane sparza mAtra be samayanI sthitivALo ane sukhakara hoya che. te kama pahele samaye baMdhAya che bIje samaye vedAya che ane trIje samaye naSTa thAya che. pahele samaye (kSaNe) te karma baMdhAyuM, bIje samaye vedAyuM, ane trIje samaye chevaTa naSTa thayuM, eTale cothe samaye to te jIvAtmA kamarahita thAya che. neMdha : karmonAM varNana mATe 33 muM adhyayana juo. (72) tyArabAda te kevaLI jeTaluM AyuSya hoya teTaluM pUrNa karIne AyuSyanA aMtathI aMtamuhUrta (be ghaDI) jeTale kALa bAkI rahe tyAre mana, vacana ane kAyAnA vyApArano repa karI te jIva sUma kriyApratipAti (A zukala dhyAnane trIjo bheda che) ciMtavIne sauthI pahelAM mana, vacana ane kAyAne yoga rUMdhe che ane te vyApAra rUMdhIne zvAsocchavAsano paNa nirodha kare che ane te nirodha karyA pachI pAMca hasva akSaronuM uccAraNa karatAM eTale kALa thAya teTale kALa (zailezI avasthAmAM rahIne te aNagAra samucchinakriya (kriyArahita) ane anivRtti (akriyAvRtti) nAmanA zukaladhyAnane ciMtavane te vedanIya, AyuSya, nAma ane netra e cAre karmone ekI sAthe khapAve che. neMdha : Ata, raudra, dharma ane zukala ema dhyAnanA cAra bhedo che. zukala dhyAnanA paNa cAra bhedo che. temAMnA chellA be kevaLI jIvAtmA ciMtave che. (73) tyArabAda audArika, tejasa ane kAmaNa e sarva zarIrane choDIne sama zreNine prApta karIne keI sthaLe rokAyA vagara avakragatie siddhasthAnamAM Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sazyakatva parAkama 207 pAmIne pitAnI mULa zarIranI avagAhanAnA 3 jeTalA AkAza pradeza thAya tethI yukta thaI sava karmone aMta kare che. (74) A pramANe kharekhara samyakatva parAkrama nAmanA adhyayanane artha zramaNa bhagavAna mahAvIre kahyo che, batAvyo che, dekhADyo che ane upadezyo che. nedha : samakti sthiti e cothA guNasthAnakanI sthiti che. jIvAtmA karma, mAyA ke prakRtine AdhIna rahe che tyAre prathamathI mAMDIne sAva mukta thatAM sudhImAM te ghaNuM ghaNuM bhUmikAmAMthI pasAra thatA rahe che. saMsAranA gADhabaMdhanathI mAMDIne -sAva mukta thatA sudhI ke azuddha (ATha rUcaka pradeza ja mAtra zuddha rahe che nahi te jaDa jevo bane che) caitanyathI mAMDIne sAva zuddha caitanya thAya tyAM sudhInI bhUmikAone jenA darzana saMkSiptathI cauda prakAramAM vibhakta kare che. tene ja guNa sthAnaka tarIke oLakhavAmAM Ave che. A bhUmikAo sthAna vizeSa nahi paNa AtmAnI sthiti vizeSa che. paheluM sthAnaka mithyAdaSTinuM che, te dRSTi eka ucca manuSyathI mAMDIne avikasita sUkSma jI sudhI rahelI hoya che. paraMtu temAM taratatA (ochAvattA)nA asaMkhya bhedo che, bIjI ane trIjI bhUmikA paNa asthira che, tethI ethIthI ja mokSamArga zarU thAya che ema samajavuM. anya darzanamAM A sthitine AmasAkSAtkAra tarIke varNavI che. A bhUmikAmAM saMsAra paribhramaNa karAvavAnA nimittarUpa tIvra kaSAye maMda paDI jAya che. e Atma pariNAmo jeTalAM vizuddha, kRtrima zuddha ke mizra hoya te pramANamAM te kSAyika, upazama ane kSayopazama sthiti tarIke kahevAya che. AThame guNasthAnaka pahoMcyA pachI A traNa paikI mAtra be zreNio rahe che jene upazama ane kSapaka zreNi kahevAya che. upazama (rmone upazamAvanAra) zreNivALA jIvanuM AgaLa vadhyA pachI paNa patana ja thAya che. kAraNa ke te vizuddhi sAcI nahi paNa kRtrima hoya che. jema rAkhathI DhaMkAyele agni na dekhAvA chatAM vAyunA sapATAthI spaSTa dekhAI rahe che, te ja prakAre upazama zreNivALA jIvAtmA agiyAra guNasthAna jevI ucca bhUmikA para pahoMcyA chatAM sUkSma lobhane udaya thatAM patita thAya che. kSapaka (karmono kSaya karanAra) zreNivALA jIvAtmA dasamI bhUmikA parathI agiyAramIe na jatAM sIdho bAramI bhUmikA para pahoMce che. A sthitimAM tenA kaSAyo kSINa thayA hoya che ane tethI te teramA guNasthAnake jaI kevaLI thAya che. A vakhate ATha karmo paikI cAra karmonAM (nisava jevAM) AvaraNa rahe che e kevaLI jyAM sudhI deha hoya che tyAM sudhI dehanI hAjatone laIne kAma karatA rahe che paraMtu te kama Asakti rahita hoIne baMdhana kartA na hoI turata ja kharI paDe che. A kriyAne IryApathikI kriyA kahe che. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 uttarAyayana sutra AyuSyakALa pUrNa thavAnA samaye zukala dhyAnane trIje bheda ke jene sUkSmakiyApratipAtI kahe che tene ciMtavIne sauthI prathama maga, vacanaga ane kAga ema kramapUrvaka rUMdhana karI Akhare zvAsocchavAsane rUMdhI te chavAmAM sAva niSkapa bane che. A sthitine zailezI avasthA kahevAya che. tyAM ma, , 3, ane 4 evA pAMca hasva akSaranA uccAraNa kALa jeTalo samaya rahI Akhare zakala dhyAnanA cothA bhedane spazI bAkI rahelAM cAre karmone kSaya karI pUrNa AtmasvarUpI zuddha, buddha ane mukta thAya che. zuddha cetananI svAbhAvika Udhvagati hovAne lIdhe te UMce ane UMce jyAM sudhI tenuM gatisahAyaka tatva-dharmAstikAya hoya che, tyAM sudhI UMce jaI Akhare sthira thAya che. je sthAne Ama sthiratA thAya che te sthAna lokanA agrabhAga para AveluM che ane tene siddhagati tarIke kahe che. aMtima zarIra choDatI vakhate tenuM pariNAma (UMcAI, pahoLAI) hoya temAM 1/3 bhAga (mukha, kAna, peTa vagere khAlI sthaLe) pole hoya che. eTale bhAga nIkaLI jaI 2/3 bhAgamAM te jIvAtmAnA teTalA pradeza te siddhasthAnamAM vyApta thAya che. te tenI avagAhanA kahevAya che. bhinna bhinna siddhAtmAonA pradeze paraspara avyAghAta rahI parasparanuM pRthakatva batAvatA rahe che. evA parama puruSa vItarAga, tameha ane vataSa hovAthI temanuM saMsAramAM punarAgamana thaI zakatuM nathI. ema kahuM chuM : Ama samyakatva parAkrama saMbaMdhI ogaNatrIsamuM adhyayana samApta thayuM. Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana : trIsa tapo mArga A saMsAra Adhibhautika, Adhidaivika ane AdhyAtmika dukhethI gherAyelo che. saMsAranA sarva jI Adhi, vyAdhi ane upAdhithI haNAI rahyA che. keI vakhate zArIrika te kaI vakhate mAnasika ema dardonI taDAmAra lAgI rahI che, ane e vyAdhithI bejAra thayelA ja tenuM nivAraNa satata IcchI rahyA che. dareka kALamAM dareka uddhAraka puruSa bhinnabhinna prakAranAM auSadha mApe che. bhagavAna mahAvIre sarva saMkaTonA nivAraNa mATe eka mAtra uttama koTinI jaDIbuTTI ApI che ke je tapazcaryAne nAme oLakhAya che. tapazcaryA mukhyatve be prakAramAM vibhakta karI che ke je AMtarika ane bAhyanA nAme prasiddha che. bAhA tapazcaryA khAsa karIne apramatta rAkhavA arthe che. je zarIra pramAdI hoya te tenI pravRtti pApa tarapha DhaLatI hoya che ane tevI paristhitimAM zarIra tathA Indriyo sAdhakane badale bAdhaka thaI paDe che. jyAre zarIra apramatta ane saMyamI bane tyAre ja Atma jijJAsA jAge che ane ciMtana, manana, yogAbhyAsa, dayAna vagere AtmasAdhanAnAM aMgamAM pravRtta thaI zake che. tethI ja bAhAtapazcaryAmAM aNusaNa (upavAsa), udarI (alpAhAra), bhikSAcarI (maLelAM sAdhanone paNa parimita ja upayoga karavo), rasa prarityAga (svAdendriya nigraha), kAyakaleza (deha damananI kriyA) ane u. 14 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 uttaradayayana sUtra vRttisaMkSepa (jIvananI jarUriyAta ghaTADatA javuM). A chae tapazcaryAe ekalAM amRta che. tene je je draSTie jeTalA pramANamAM upaga thAya teTaluM pApa ghaTe ane pApa ghaTe eTale dhArmika bhAva avazya vadhye jAya. paraMtu teno upayoga pitAnI yogyatA pramANe karatA rahevuM joIe. AMtarika tapazcaryAeAmAM prAyazcita, vinaya, sevA, svAdhyAya, dayAna ane kAryotsarga (dehAdhyAsane tyAga) e cha vastuone samAveza thAya che. A chae sAdhane AmannatinAM bhinnabhinna pagathiyAM che. AtmanatinA Icchuka sAdhake temAMthI ghaNuM prApta karI zake tema che. bhagavAna bolyA : (1) rAga ane dveSathI ekaThuM thayeluM pApakarma bhikSu je tapa vaDe khapAve che tene (te tapane) ekAgra cittathI sAMbhaLo. (2) prANavadha, mRSAvAda (asatya) adata, maithuna (abrahmacarya) ane parigraha e pAMca mahAvratothI tathA rAtribhojanathI virakta thayele jIvAtmA anAstrava (navAM pApa rekanAra-Asava rahita) thAya che. (3) vaLI pAMca samiti tathA traNa guptithI sahita, kaSAyathI rahita, jitendriya, nirAbhimAnI ane zalya rahita jIva anADhavI thAya che. (4) upara kahelA guNothI viparIta evA doSo dvArA rAga ane dveSathI eka kareluM karma je prakAre naSTa thAya che te (upAya)ne ekAgra manathI sAMbhaLo. (5) jema moTA taLAvano jaLa AvavAne mAga rUMdhIne tema ja aMdaranuM prathamanuM pANI ulecIne tathA sUryanAM tApe karIne kramapUrvaka te (jaLa)nuM zoSaNa thAya che tema - (6) saMyamI puruSanuM navuM thatuM pApakarma (paNa vrata dvArA) rUMdhavAthI AvatuM nathI ane pUrve karoDe bhavathI saMcita kareluM je pApakarma hoya che te paNa tapa vaDe jINuM thaI jAya che. (7) te tapa bAhya ane AMtarika ema be prakAranuM che. ane te bAhya tathA AMtarika tapanA paNa pRthaka pRthapha cha cha bhedo che. (8) (bAhya tapanA bheda kahe che) 1. aNusaNa, 2. uNodarI, 3. bhikSAcarI, Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -tapamAga 211 4. rasa parityAga, 5. kAya kaleza ane 6. saMlInatA. ema cha prakAranuM bAhya tapa hoya che. (9) eka kALa maryAdita (eTale ke eka upavAsa ke adhika dinaparyata ane bIju maraNa paryata ema aNusaNu be prakAranA hoya che. temAM paheluM - (bhajananI) AkAMkSA sahita ane bIju kAMkSA rahita hoya che. nedha : pahelAmAM maryAdA hovAthI bhojananI apekSA rahe che. bIjAmAM rahetI nathI. (10) je kALa maryAdita tapa che te paNa saMkSepathI cha prakAranuM che. 1. zreNi tapa, 2. pratara tapa, 3. ghana tapa, 4. vaga tapa. (11) 5. vaga tapa ane 6. prakIrNa tapa. A pramANe bhinnabhinna ane manavAMchita phaLa ApanAruM, kALamaryAdita aNasaNa jANavuM. nedha : zreNitapa vagere tapazcaryAo judI judI rIte upavAsa karavAthI thAya che. te tapanuM vistRta varNana anya sUtromAM joI levuM. (12) je maraNapayatanuM aNusaNa hoya che te paNa kAyaceSTAne uddezI be prakAranuM kahyuM che. 1. savicAra (kAyAnI kriyA sahita) ane 2. avicAra niSkriya. (13) athavA saparikarma (bIjAnI sevA levI te) ane aparikama ema be prakAre kahyuM che tenA paNa be bheda che. 1. nihArI ane 2. anihArI. e bane prakAranA maraNamAM AhArano tyAga to hoya che ja. nedha : nihArI eTale je muninuM gAmamAM maraNa thatAM mRta kalevarane bahAra laI javuM te ane guphAmAM maraNa thAya te anihArI kahevAya che. (14) uNodarI tapa paNa dravyathI, kSetrathI, kALathI, bhAvathI ane paryAyathI saMkSepamAM pAMca prakAranuM kahyuM che. (15) jeTale jene AhAra hoya te paikI alpamAM alpa eka kavala paNa ocho le e dravyathI uNodarI tapa kahevAya che. (16) 1. gAma, 2. nagara, 3. rAjadhAnI, 4. nigama, 5. Akara (khANavALA pradeza), 6. pallI (aTavInI vacceno pradeza), 7. kheTa (jyAM dhULane koTa hoya te pradeza), 8. karabaTa (nAnA nAnA gAmovALA pradeza), 9. droNamukha. (jaLa ane sthaLavALe pradeza), 10. pATaNa (sarva dizAthI mANasa AvI zake tevuM sthaLa), 11. maMDapa (cAre dizAmAM aDhI aDhI gAu sudhI gAma hoya te), 12. saMvAhana (parvatanA madhyamAM gAma hoya te). Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyayata sue. (17-18) 13. Azramapada (tApasanAM sthAnake heya te) 14. vihAra (jyAM bhikSuo vasatA hoya tevuM sthaLa), 15. sanniveza (nAnA nAnA nesaDAo), 16. samAja (dharmazALA), 17. gheSa (gAyanuM gokuLa), 18, sthaLa (retInA UMcA DhagalAvALuM sthaLa) 19. senA (senAnuM sthaLa), 20. khaMdhAra (kaTaka UtaravAnAM sthaLa.)21. sArtha(vAhanone UtaravAnuM sthaLa),22. saMvata (bhayothI trAselAM kuTuMba AvIne rahe te sthaLa), 23. koTa (keTavALuM gAma), 24. vADA (vADAomAM. vADAvALAM sthaLa), 25. zerIo, ane 26. ghare. ATalAM kSetromAM abhigraha kare ke ATalA pradezano ja je AhAra maLe te le e prakAranuM kSetrathI uNodarI tapa kahevAya che. neMdha : khAsa karIne A kSetro jena bhikSuone mATe kahyAM che. paraMtu gRhastha sAdhaka paNa pitAnAM kSetramAM AvA prakAranI kSetra maryAdA karI zake che. (19) 1. peTIne AkAre, 2. ardhapeTIne AkAre, 3. gomUtrane AkAre, 4. pataMgane AkAre, 5. zaMkhAvRtane AkAre tenA be bheda 1. pADAmAM ane 2. pADA bahAra, ane 6. pahelAM saLaMga cheDA sudhI jaIne pachI pAcho vaLatAM bhikSAcarI kare. ema cha prakAre kSetra thakI uNadarI tapa kahevAya che. nodha : uparanA chae AkAre pramANe bhikSAcarI karavAno niyama mAtra bhikSu mATe kahevAya che. (20) divasanA cAra praharamAMthI amuka prahare bhikSA maLe te levI e prakAre abhigraha (saMkalpa) dhArI vicare te kALa thakI uNAdarI tapa jANavuM. (21) athavA theDI nyUna trIjI porasImAM ke trIjI pirasIne the bhAga bAkI rahe tyAre bhikSAcarI maLe te grahaNa karIza. e prakArano saMkalpa kare to te kALathI uNodarI tapa kahevAya. (22) strI athavA puruSa alaMkAra sahita ke rahita athavA bAla, yuvAna ke vRddha tema ja amuka prakAranAM vastra sahita hoya -- (23) vaLI amuka varNavAna hoya, roSa rahita ke harSa sahita hoya evAM evAM cihnothI yukta hoya tevAne hAthe ja bhikSA levI tevo saMkalpa kare te bhAvathI. udarI tapa kahevAya. nedha : AvA kaDaka saMkalpa vAraMvAra phaLe nahi tethI bhikSA na maLatAM vAraMvAra (bhUkhyA rahevAthI) tapazcaryA thAya te saMbhavita che. Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapamAga . (24) dravyathI, kSetrathI, kALathI ane bhAvathI je je varNana karyuM e cAre niyamo sahita thaI je bhikSu vicare te paryAvacara tapazcaryA karanAra kahevAya che. nedha : paryava eTale jemAM upara kahelA cAre aMza hoya te tapane paryAya uNodarI tapa kahevAya che. (25) ATha prakAranI gocarImAM ane sAta prakAranI eSaNAmAM je je bIjA abhi graho bhikSa rAkhe che te bhikSAcarI tapa kahevAya che. nedha : trIjI tapazcaryAne anya aMgomAM vRtti saMkSepa paNa kahela che. vRtti saMkSepa eTale jIvananI jarUriyAta ochAmAM ochI karI nAkhavI te trIju bAhya * tapa kahela che. (26) dUdha, dahIM, ghI vagere rase tathA saMskArI rasika bhojana tathA bIjA paNa rasano tyAga karavo te rasaparityAga nAmanI tapazcaryA kahevAya che. (27) vIrAsana (khurasI jevuM Asana) vagere vividha Asane kAyAne apramatta rAkhI sukha karanAra nIvaDe che. tevAM kaDaka Asane karI kAyAne kasavI te kAya kaleza nAmanuM tapa kahevAya che. (28) ekAMta ke jyAM svAdhyAya dhyAnanI anukULatA maLe, koI na Ave jAya evA strI, pazuthI rahita sthAnamAM zayana tathA AsananuM sevana karavuM te saMsInatA nAmanuM tapa kahevAya che. (29) e prakAre saMkSepathI bAhya tapa kahyuM. temaja saMkSepathI kamapUrvaka AMtarika tapa kahIza. (30) prAyazcita, vinaya, sevA, svAdhyAya, dhyAna ane kAyotsarga e cha atyaMtara tapa che. (31) bhikSu AlocanAdi dasa prakAranAM prAyazcitta vahana kare che te prAyazcitta tapa kahevAya che. nedha : prAyazcitta eTale pApanuM chedana karavuM. tenA dasa prakAra che : 1. -AlocanA. 2. pratikramaNa, 3. tadubhaya, 4. viveka, 5. vyutsarga, 6. tapa, 7. veda, 8. mUla, 9. upasthAna ane 10. pAraMcika vizeSa vivaraNa cheda sUtromAM jue. (32) 1. gurvAdikanI sAme javuM, 2. temane be hAtha joDavA, 3. Asana ApavuM, 4. gurunI ananya bhakti karavI ane 5. hRdayapUrvaka sevA karavI te viya kahevAya che. Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra nedha : abhimAna ogaLyA vinA sAcI sevA-suzruSA thatI nathI. (33) AcAryAdinI dasa sthAnamAM zakti anusAra sevA bajAvavI te vaiyAvRtya tapa. kahevAya che. nedha : AcAryAdimAM A dazano samAveza thAya che. 1. AcArya, 2. upAdhyAya, 3. sthavira, 4. tapasvI, 5. rogISTa, 6. sahAdhyAyI, 7. svadhamI, 8. kuLa, 9. gaNa ane 10. saMdha. (34) vAcana levI, prazna pUchavA, vAraMvAra zAstra pheravavuM, sUtrAdino artha tathA rahasya ciMtavavuM ane dhamakathA karavI e pAMca prakAranAM svAdhyAya tapa kahevAya che. (35) samAdhivaMta sAdhaka Ata ane raudra e bane dhyAnane choDIne dharmadhyAna tathA. zukala dhyAnane ciMtave che tene mahApuruSoe dhyAna kahyuM che. (36) sUtI vakhate, besatI vakhate ke UbhA rahetI vakhate je bhikSa kAyAno sarva vyApAra cheDI de (halAve calAve nahi) tene chaThuM kAyotsarga tapa kahyuM che. (37) e pramANe be prakAranAM tapa je muni yathArtha samajIne Acare che te paMDita sAdhaka sava saMsAranA baMdhanathI jaladI chUTI jAya che. nedha : A eka anubhavIe anubhavelI uttama rasAyaNa che. AtmadardIne nivAravAnuM A ja eka ajoDa auSadha che. du:khI ane dardIoe A ja upAya. jIvanamAM ajamAvavA ane jIvanane samuddhAra karI levo te bIjA badhAM sAdhano karatAM uttama che. vidyAmAM ahaMkArano saMbhava che. kriyAmAM ajJAnatA, akakaDatA ke jaDatAno saMbhava che. tapazcaryAmAM jJAna ane kriyA baneno samAveza che. tethI ahaMkAra, ajJAna, akkaDatA ane jaDatA badhAM vilaya thaI AtmasaMtoSa, AtmazAMti ne Atmateja pragaTe che. ane tevA jIvAtmAo pote prakAzI lekane prakAza apI pitAnAM AyuSya, zarIra, IkiyAdi sAdhanane choDI sAdhyasiddha thAya che. ema kahuM chuM : e pramANe tamAga saMbaMdhI trIsamuM adhyayana samApta thayuM. Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana : ekatrIsamuM caraNavidhi cAritranA prakAza pApanA pravAha cAlyA Ave che. tene rAkavAnI kriyAne savara kahevAya che. pApamAMthI nivRtta thavuM ke dhama'mAM lIna thavuM te banne samAna che. pApane! AdhAra mAtra kriyA para nathI paraMtu kriyAnI pAchaLanA adhyavasAye para che, kaluSita vAsanAthI thayeluM kArya khAdya STie uttama paNa dekhAtu hAya chatAM milana ane nakAmuM che. zubha bhAvanAthI thayeluM sAmAnya kArya dRSTie kaniSTha dekhAtuM hAvA chatAM uttama ane AtmatRpti mATe praryApta che. dehane aMge khAvuM pIvuM, khelavu, besavu', UDavu' ityAdi badhu karyA vinA ApaNe rahI zakIe nahi. mATe tenAthI nivRtta thavu. kadAca thoDA samaya mATe zakya hoya chatAM jIvanabhara tema rahevuM azakaya che. ane mAne ke bahAranI kriyA thADA vakhata khaMdha paNa karavAne sama` hAI e tApaNu ApaNuM AMtarika kriyAtmaka kAryo teA thayA ja karavAnu che. tene ApaNe jakharAIthI rAkI zakavAnA nathI. mATe ja bhagavAna mahAvIre kriyAne baMdha karavAnuM na kahetAM kriyA karavA chatAM tamArA upayAga zuddha ane sthira rAkhA tema kahyuM che. zuddha upayeAga eTale AtmalakSya. jo AtmalakSya hAya te! kriyA pAchaLanI adhI kaluSitatA saheje viramI jAya. bhagavAna malyA : (1) jIvAtmAne ekAMta sukha ApanAra ane jene AcarIne aneka jIvA A saMsAra sAgarane tarI gayA te cAritranI vidhi huM kahu` chu : (2) eka taraphathI nivRtta thavuM ane bIjA mAOmAM pravRtti karavI arthAt ke asa yamathI nivRtta thavuM ane sayamamAM pravRtti karavI joIe. Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 uttarAdhyayana satra - (3) pApakarmamAM pravRtti karAvanAra evA be pApa rAga ane dveSa che. je bhikSa te A baMnene roke che, te A saMsAramAM paribhramaNa karato nathI. (4) traNa daMDa, traNa garva ane traNa zone je bhikSu taje che te saMsAramAM nitya paribhramaNa karato nathI. seMdha : (1) manadaMDa (2) vacana daMDa ane (3) kAyadaMDa. (1) Rddhigarva, (2) rasagava ane (3) zAtAga. (1) mAyAzalya (2) nidAnazalya ane (3) mithyAtva darzana zalya. (5) je bhikSa deva, manuSya ane pazuonA Akasmika upasarga (saMkaTo)ne sama bhAvathI sahana kare che te saMsAramAM bhamato nathI. (6) cAra vikathA, cAra kaSAya, cAra saMjJA ane be prakAranA dhyAnone haMmezane mATe je bhikSa choDI de che te saMsAramAM bhamatuM nathI. nedha : ArtadhyAna ane raudra dhyAna. (7) pAMca mahAvrato, pAMca IdrinA viSayone tyAga, pAMca samiti ane pAMca pApa kriyAone tyAga. te cAre vastuomAM haMmezAM, upaga rAkhe che te saMsAramAM bhamatuM nathI. nedha : upayoga zabda AcaravAmAM, grahaNa karavAmAM ane tajavAmAM ema traNe sthaLe lAgu paDe. (8) cha lezyAo, chakAyo ane AhAranA cha kAraNamAM je bhikSu haMmezAM upayoga rAkhe che te saMsAramAM bhamato nathI. (9) sAta piMDa grahaNanI pratimAo ane sAta prakAranA bhayasthAnomAM je bhikSu hamezAM upayoga rAkhe che te saMsAramAM bhamato nathI. (10) ATha prakAranA mado, nava prakAranuM brahmacarya rakSaNa ane dasa prakAranA bhikSu dharmamAM je bhikSa hamezAM upaga rAkhe che te saMsAramAM paribhramaNa karato nathI. (11) agiyAra prakAranI zrAvaka pratimAomAM ane bAra prakAranI bhikSu pratimA emAM je bhikSu hamezAM upayoga rAkhe che te saMsAramAM bhamato nathI. nedha : pratimAo eTale cokkasa vrata niyamavALI kriyA. (12) tera prakAranAM kriyA sthAnamAM, cauda prakAranA prANasamUhomAM ane paMdara prakAranA paramadhAmika devamAM je bhikSu hamezAM upayoga rAkhe che te saMsAramAM - bhamato nathI. (13) je bhikSu (sUyagaDAMga sUtranA prathama skaMdhanAM) seLa adhyayanemAM tathA sattara prakAranA asaMyamomAM satata upayoga rAkhe che te saMsAramAM bhamato nathI. Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caraNavidhi 217 (14) aDhAra prakAranAM abrahmacaya sthAnAmAM, ogaNIsa prakAranAM jJAtA adhyayanamAM ane vIsa prakAranAM samAdhistha sthAnAmAM je bhikSu hamezAM upayAga rAkhe che te sa'sAramAM bhamatA nathI. (15) ekavIsa prakAranA bhikSu hamezAM upayega (16) sUyagaDAMgasUtranA kula rUpavALA devemAM je karatA nathI. sabaLa dekhene ane bAvIsa prakAranA pariSahAmAM je rAkhe che te saMsAramAM bhamatA nathI. trevIsa adhyayanamAM ane ceAvIza prakAranA adhika bhikSu hamezAM upayAga rAkhe che te saMsAramAM paribhramaNa (17) je bhikSu pacIsa prakAranI bhAvanAomAM ane dazAzruta kadhabRhatkalpa ane vyavahAra sUtranA maLI khvIsa udezeAmAM upayeAga rAkhe che. te saMsAramAM bhramatA nathI. (18) sattAvIsa prakAranA aNugAraguNAmAM temaja aThAvIsa prakAranA AcAraprakA (prAyazcita)mAM je bhikSu hamezAM upayAga rAkhe che. te saMsAramAM bhamatA nathI. (19) egaNatrIsa prakAranA pApasUtronA prasaMgamAM ane trIsa prakAranAM mahAmahanInAM sthAnAmAM je bhikSu hamezAM upayega rAkhe che te saMsAramAM bhamato nathI. (20) ekatrIsa prakAranA siddhabhagavAnanA guNAmAM, batrIsa prakAranA yAga saMgrahAmAM ane tetrIsa pakAranI asAtanAemAM je bhikSu hamezAM upayAga rAkhe che te sauMsAramAM bhamatA nathI. (21) uparanA badhA sthAnamAM je bhikSu satata upayega rAkhe che te pati sAdhu A sa` sasArathI zIghra mukta thAya che. noMdha : saMsAra e sAdhanI zALA che. temAM rahelA pratyeka padAae satata kaMI ne kaMI navIna khedha ApatA ja hoya che mAtra tenI sanmukha daSTi rAkhavI joIe. dRSTimAM amRta bharAyu' eTale jagatamAMthI amRta ja maLyA karaze. ahI ekathI mAMDIne tetrIsa saMkhyA sudhInI bhinna bhinna vastu batAvI che. temAM keTalIka grAhya ane keTalIka tyAjya karavAnI paNa che. paraMtu jANyA pachI ja te ane kriyA banI zake mATe yathAtha dRSTie e saune jANavAnA prayatna karavA e -ati ati Avazyaka che. : ema kahu chuM H e pramANe caraNavidhi nAmanuM ekatrIsamuM adhyayana pUrNa thayuM. Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana batrIsamuM pra mA da sthA na je saMsAra anAdi che to duHkha paNa anAdi kALathI samajI levuM. paraMtu anAdi hovA chatAM je duHkhanuM mULa zodhI te mULane ja dUra karI zakAya te saMsAramAM rahevA chatAM duHkhathI chUTI zakAya che. sarva duHkhathI mukAvuM tenuM ja nAma mokSa. te samyaphajJAnanA avalaMbanathI A mokSa ghaNu puruSoe sAdhyo che, sAdhI zake che ane sAdhI zakaze ja. sarvajJanuM A anubhava vAkya che. janmamRtyunA duHkhanuM mULa karmabaMdhana che. te karmabaMdhanuM mULa meha che. ane meha, tRSNa, rAgadveSa ItyAdimAM prasAda mukhya pATha bhajavanAra pAtra che. kAmagonI Asakti e ja pramAdanAM sthAna che. pramAdathI ajJAnanI vRddhi thAya che. ajJAna ke mithyAtvathI zuddha draSTino viparyAsa thAya che ane cittamAM malinatAne kacaro jAme che. AthI tevuM malina citta mukti mArganI abhimukha thaI zakatuM nathI. gurujana ane mahApuruSonI sevA, satsaMga ane saduvAcanathI jijJAsA jAge che. sAcI jijJAsA jAgyA pachI satya, brahmacarya, tyAga saMyama evAM uttama aMgo paratve ruci pragaTe che ane tevAM AcaraNathI pUrvanI malinatA dhovAI jaI zuddha bhAvanAo jAge che. AvI bhAvanAo ciMtana, manana ane nididhyAsanamAM upayogI ane AtmavikAsamAM khUba sahAyaka nIvaDI zake che. bhagavAna bolyA : (1) anAdikALathI mULa sahita sarva duHkhanI muktine ekAMta hitakArI, kalyANa kara upAyane kahIza. mane pratipUrNa (ekAgra) cittathI tame sAMbhaLe. Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amAdasthAna 219 (2) saMpUrNa jJAnanA prakAzathI, ajJAna ane mehanA saMpUrNa tyAgathI temaja rAga ane dveSanA kSayathI ekAMta sukhakArI mokSapada pAmI zakAya che. te mekSapada pAmavAnA upAya kayA te batAve che. (3) bAlajIvonA saMgathI dUra rahevuM, gurujana ane vRddha-anubhavI mahApuruSonI sevA karavI tathA ekAMtamAM rahI zairyapUrvaka svAdhyAya-sUtra tathA tenAM gaMbhIra . arthanuM ciMtana karavuM e ja mokSane mAga (upAya) che. (4) vaLI samAdhinI IrachAvALA tapasvI sAdhue parimita ane zuddha AhAra grahaNa karavo, nipuNurtha buddhivALA (mumukSu) sAthIdArane zodho ane sthAna paNa ekAMta (dhyAna dharavA lAyaka) IcchavuM joIe. (5) jo guNathI adhika ke guNathI samAna nipuNa sAthIdAra na maLe te kAma bhegomAM nirAsakta thaIne ane pApone dUra karIne ekalA (rAgaSa rahita) paNa zAMtipUrvaka vicaravuM. dha : sAdhakane sahAyakanI apekSA rahe che. paraMtu te sahacArI je na maLe te ekaluM rahevuM paNa duguNIne saMga na karavo. ahIM eka caryAnuM vidhAna - nathI paNa guNanA ja sahavAsamAM rahevuM te bhAra ApavA mATe eka zabdanuM vidhAna che. (6) jema IDAmAMthI pakSI ane pakSamAMthI IDa ema paraspara kAryakAraNu bhAva che te ja pramANe mohamAMthI tRSNa, ane tRSNamAMthI meha ema paraspara janyajanaka bhAva mahApuruSoe kahyo che. (7) tema ja rAga ane Sa e bane ja karmanA bIjarUpa che. kama e mehathI utpanna thAya che ane karma e janmamaraNanuM mULa paNa che. janmamaraNa e duHkha utpanna thavAno hetu che, e pramANe jJAnI puruSo kahe che. neMdha : duHkhanuM kAraNa janmamaraNa. janmamaraNanuM kAraNa karma, karmanuM kAraNa meha ane mehanuM kAraNa rAgaSa. A rIte rAgaSa e ja AkhA saMsAranuM mULa che. (8) duHkha tenuM haNyuM hoya che ke jene moha thato nathI tema moha paNa tene haNa hoya che ke jenA hRdayamAMthI tRSNane dAvAnaLa bujhAya che ane tRSNA paNa tenI haNAI che ke jene prabhune pajavatAM nathI. ane jene . labha haNAyo che tene kazuM (Asakti jevuM hotuM nathI. 9) mATe rAga, dveSa ane meha, e traNene mULa sahita ukheDavAnI IcchAvALA sAdhake je je upAye svIkAravA joIe tenuM kamapUrvaka huM varNana karuM chuM. (10) vividha jAtanA raso (rasavALA padArthane kalyANathIoe bhogavavA nahi.. kAraNa ke raso Idrine uttejita karanArA nIvaDe che ane svAdu phaLavALA. Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 uttarAyayana sutra vRkSanI upara pakSIo jema (dhasI AvI) pIDA upajAve che tema IdriyonA viSayamAM unmatta banelA manuSyanI upara kAmabhoge (paNa dhasI AvI) pIDA kare che. (11) jema ghaNAM kAchothI bharelA vanamAM pavananA jhapATA sAthe utpanna thayela dAvAgni bujhAtuM nathI tema vividha jAtanA rasavALA AhAra bhogavanAra brahmacArIne IdriyarUpa agni zAMta thato nathI. arthAta ke rasa sevana koI paNa manuSyane hitakArI nathI. (12) jema uttama auSadhethI rega parAjaya pAme che tema damitendriya, ekAMta, zayana, Asana, ityAdine bhagavanAra tema ja alpAhArI muninA cittane rAgarUpa zatruo parAbhava karI zakatA nathI (arthAta ke Asakti tenA cittane khaLabhaLAvI zakatI nathI). (13) jema bilADAnA sthAnanI pAse UMdarAnuM rahevuM prazasta ucita nathI tema strIonA sthAna pAse brahmacArI puruSane nivAsa paNa yogya nathI. arthAta jokhama bhareluM che. noMdha : brahmacArIne jema svAdendriyane saMyama ane strIsaMga tyAga Avazyaka che te ja prakAre brahmacAriNInuM samajavuM. (14) zramaNa ane tapasvI sAdhake strIonAM rU5, lAvaNya, vilAsa, hAsya, maMjula vacana, aMgopAMgano maroDa, kaTAkSa vagere jaIne pitAnA cittane viSe tenuM sthApana karavuM nahi ke irAdApUrvaka te badhuM jevAne vyavasAya kare nahi. (15) uttama prakAranA brahmacaryavratamAM rakta rahelA ane dhyAnanA anurAgI sAdhakane mATe strIonAM darzana, tenI vAMchA, tenuM ciMtana ke tenAM guNakIrtana karavAM nahi temAM ja tenuM hita rahela che. (16) mana, vacana ane kAyA e traNene saMyama rAkhanAra samartha yogIzvara ke jene DagAvavA divya kAMtivALI devAMganAo paNa samartha thaI zakatI nathI tevA munione paNa strI vagerethI rahita ekAMtavAsa, ekAMta hitakArI che ema jANIne mumukSue ekAMtavAsa sevavo. (17) mokSanI AkAMkSAvALA, saMsAranA bhIru ane dharmamAM sthira thayelA samartha puruSane paNa ajJAnI puruSonuM manaharaNa karanAra strIone tyAga jeTalo kaThaNa che tevuM AkhA lekane viramanArane kAMI paNa kaThaNa nathI. (18) jema moTA sAgarane taryA pachI gaMgA jevI moTI nadI paNa taravAmAM sulabha Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramAdasthAna che tema strIonI Asakti choDayA pachI bIjI badhI (dhanAdi) Asaktio choDavI sulabha thAya che. (19) devaloka sudhInA samagra lekamAM je kAMI zArIrika ane mAnasika duHkha che. te badhuM kharekhara kAmabhoganI AsaktithI ja utpanna thayeluM che. tethI? nirAsata puruSa ja te duHkhane aMta pAmI zake che. (20) jema svAdathI ane varNathI kiMpAka vRkSanAM phaLa bhogavatAM te suMdara lAge che. paraMtu khAdhA pachI thoDA ja vakhatamAM te jiMdagIne aMta ANe che. te ja upamA kAmogenA pariNAmanI samajavI. (21) samAdhine icchuka ane tapasvI sAdhu IdriyonA manojJa viSayomAM manane pravartAve nahi ke tenA para rAga na kare ane amaneza viSaya para duSa paNa na kare. (22) cakSaIdriyathI grAhya rUpa che. je mane rU5 che te rAganuM nimitta ane amane jJarUpa dRSinuM nimitta bane che. te bannemAM je samabhAvI rahe che tene mahApuruSo vItarAga (rAgaSa rahita) kahe che. (23) cakSu e rUpanuM grahaNa karanAra che. ane rU5 e cakSano grAhya viSaya che. tethI managamatuM rUpa e rAgano hetu che. temaja amanojJa rUpa te dveSane hetu , che tema mahApuruSo kahe che. (24) jema daSTine lelupI pataMgiya rU5nA rAgamAM Atura thaIne Akasmika mRtyu pAme che te ja prakAre rUpimAM je tIvra Asakti rAkhe che te akAlika : mRtyune pAme che. (25) je jIva amanojJa rUpa joIne tIvra vaiSa kare che te jIva te ja vakhate duHkhane. anubhave che. arthAta ke jIva pote potAnA durdAnta doSathI du:kha pAme che. . temAM rUpano kazoya doSa nathI. (26) je manohara rUpamAM ekAMta rakta che te jIva amanohara rU5 upara dRSi kare che ane tethI te ajJAnI pachI khUba duHkhathI pIDAya che. AvuM jANIne virAgI muni tevA doSathI na lepAya. (27) rUpanI Asaktine pAmele jIva trasa ane sthAvara evA aneka jIvonI hiMsA kare che, te ajJAnI bhinna bhinna upAyathI paritApa Ape che ane pitAnA ja svArthamAM rakta rahI te kuTila aneka jIvone pIDA paNa upajAve che. (28) rU5nI AsaktithI ke tene grahaNa karavAnI mUrchAthI, te rUpavALA padArthane utpanna karavAnA prayatnamAM, tenI prAptimAM, tenA rakSaNamAM, vyayamAM ke viya- - Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdayayana sUtra gamAM jIva sukhI kyAMthI thAya ? bhoga bhagavatI vakhate paNa tene tRpti hetI nathI. (29) manojJa rUpanA parigrahamAM Asakta thayele jIva jyAre temAM atRpta thAya che tyAre Asakti vadhe che ne saMtoSa meLavI zakato nathI. tyAre asaMtoSanA doSa vaDe duHkhI thayele te atyaMta lebha vaDe malina thaIne anyanuM nahi dIdheluM paNa grahaNa karavA mAMDe che. (30) tRSNAthI parAbhava pAmele prANI adattane levA chatAM te parigrahamAM tathA rUpamAM atRpta ja rahe che. adattane haraNa karanAro te lebhamAM AkarSAI mAyA ane asatya ityAdi doSane vadhArI mUke che chatAM te duHkhathI chUTI zakato nathI. (31) jUThuM belavA pahelAM pachI ane prayogakALamAM paNa duSTa hRdayavALe te jIva duHkhI thAya che. temaja rUpamAM atRpta rahe ane aNudIdheluM grahaNa karanAra hamezAM asahAyI ane duHkhapIDita rahe che. (32) evI rIte rUpamAM anurakta rahelA jIvane kiMcita paNa sukha kyAMthI saMbhave ? je vastu meLavavA mATe teNe apAra kaSTa veTheluM te rUpanA upabhAgamAM paNa atyaMta kaleza ane du:kha pAme che. (33) e ja prakAre amanejJa rUpamAM dRSa karanArA jIva duHkhonI paraMparAo utpanna kare che. ane duSTa cittathI je kama ekaThuM kare che tenuM pariNAma A loka ane paralekamAM du:khanA ja kAraNarUpa thAya che. (34) paraMtu rUpamAM virakta thayele manuSya zeka rahita bane che, ane jema jaLamAM UgeluM kamaLapatra jaLathI lepAtuM nathI tema A saMsAranI vacce rahevA chatAM uparanA duHkhasamUhanI paraMparAthI te lekhAto nathI. (35) zabda e zrotreyine viSaya che. mane zabda rAgano hetu ane amane zabda duSano hetu che. je jIvAtmA te bannemAM samabhAva rAkhI zake che te ja vItarAgI che ema mahApuruSo kahe che. (36) kAna zabdane grAhaka ane kAnane viSaya zabda ema mahApuruSa kahe che. amaneza zabda duSano hetu ane manojJa rAgane hetu che. (37) je zabdomAM tIvra Asakti rAkhe che te saMgItanA rAgamAM Asakta thaelA mRgalAnI mAphaka mugdha thaIne zabdamAM atRpta rahI akALa mRtyu pAme che. (38) vaLI je amaneza zabdamAM tIvra duza rAkhe che te ja kSaNe te duHkha pAme che. Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramAdarasthAna rara3 AvI rIte jIva pitAnA ja durdamya doSathI duHkhI thAya che temAM zabdane jarA paNa doSa nathI. (39) suMdara zabdamAM ekAMta rakta raheze te amane zabdarUpa dRSi rAkhe che ane Akhare te ajJAnI duHkhathI khUba pIDAya che. AvA deSathI virAgI muni lepAto nathI. (40) atyaMta svAthI, malina ane ajJAnI chava zabdanI Asaktine anusarIne aneka prakAranA carAcara jIvonI hiMsA kare che, bhinnabhinna upAyothI paritApa ane pIDA upajAve che. (41) madhura zabdanI AsaktithI mUchita thayela chava manojJa zabdane meLavavAmAM, tenuM rakSaNa karavAmAM, tenA viyogamAM ke tenA nAzamAM te jIvane sukha kyAM maLe che ? tene bhogavatI vakhate paNa te tRpta thatuM nathI (42) jyAre te zabda bhogavavAmAM asaMtuSTa jIvane mUchIne lIdhe te upara Asakti vadhI jAya che tyAre Asakta rahele te jIva kadI saMtoSa pAmatuM nathI ane asaMtoSanA doSathI lebhAkRSTa thaI bIjAnuM nahi dIdheluM paNa corI le che. (bIjAnA bhogemAM bhAga paDAve che.) (43) tRSNAthI parAbhava pAmela chava chatAM adatanuM grahaNa kare che, zabdane bhoga vavA tathA meLavavAmAM hamezAM asaMtuSTa rahe che ane lebhanA doSathI kapaTa ane asatyAdi doSo vadhe che, ane tethI te chava duHkhathI mukAto nathI. (44) jUThuM belavA pahelAM, belavA pachI ke huM belatI vakhate paNa te asatya vadanAra du:khI jIvAtmA e prakAre adatta vastuone grahaNa karate ane zabdamAM atRpta rahe te ati duHkhI ane asahAyI bane che. (45) evA zabdamAM anurakta rahelA jIvane thoDuM paNa sukha kyAMthI maLe ? zabdanA upabhogamAM paNa atyaMta kaleza ane duHkha pAme che, te meLavavA mATe to duHkhanI vAta ja zI ? (46) e ja prakAre amanojJa zabdamAM veSa karanAro te jIva duHkhonI paraMparAone utpanna kare che, ane duSTa cittathI ne karmone ekaThAM kare che, ane te karmo pariNAme duHkhakara nIvaDe che. (47) paraMtu zabdamAM virakta manuSya te zokathI rahita hoya che, jema (jaLamAM UgeluM) kamaLapatra jaLathI lepAtuM nathI tema A saMsAranI vacce rahevA chatAM te jIva uparanA dukhasamUhanI paraMparAthI lepAto nathI. Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rara4 uttarAdhyayana sutra (48) gaMdha e dhrANendriyane grAhya viSaya che. manojJa gaMdha rAganA hetubhUta che. ane amanojJa gaMdha dUSanA hetubhUta che. je (jIva) te bannemAM samabhAva rAkhI zake che te ja vItarAgI che. (49) nAsikA gaMdhanI grAhaka che ane gaMdha e nAsikAnA grAhya viSaya che. tethI manojJa gaMdha rAganA heturUpa che ane amane gaMdha e dukhanA heturUpa che ema mahApuruSo kahe che. (50) je manuSya gaMdhamAM tIvra Asakti rAkhe che te (caMdanAdiya auSadhinI sugaMdhamAM AsakA thaI pitAnA rAphaDAmAMthI bahAra nIkaLelA sapanI mAphaka akAlika mRtyune pAme che. (51) vaLI je jIva amanojJa gaMdha para tIvra 4Sa rAkhe che te jIva te ja kSaNe duHkha pAme che. AvI rIte jIva potAnA ja durdamya doSathI duHkhI thAya che. temAM gaMdhane jarApaNu deSa nathI. (para) je keI sugaMdha para atizaya rAga kare che; ekAMta rakta rahelA tene amaneza gaMdha para duSa Upaje che. ane Akhare te te ajJAnI du:khathI khUba pIDAyA che. paNa AvA duSathI vItarAgI muni lekhAto nathI. (53) atyaMta svArthamAM DUbelo bAla ane malina jIva sugaMdhamAM lubdha banIne aneka prakAranAM carAcara jIvonI hiMsA kare che ane bhinna bhinna prakAre teone paritApa ane pIDA upajAve che. (54) chatAM gaMdhanI AsaktithI ane mUrchAthI mane gaMdhane meLavavAmAM, tenuM rakSaNa karavAmAM, tenA viyogamAM ke tenA nAzamAM te jIvane sukha kyAMthI maLe? tene upayoga karatI vakhate paNa atRpti ja heya che. (55) jyAre gaMdhane bhegavavA chatAM asaMtuSTa rahe che tyAre tenA parigrahamAM Asakti vadhe che ane ati Asakta rahele te jIva kadIe saMtoSa pAmato nathI, ane asaMtoSanA doSathI lebhAkRSTa tema ja duHkhI te jIvAtmA bIjAnA sugaMdhavALA padArthone paNa cerI le che. (56) e pramANe adattanuM grahaNa karanAra, tRgaNAthI parAbhava pAmela ane sugaMdha bhogavavA tathA meLavavAmAM asaMtuSTa prANuM lebhanA devalI paTa tathA asatyAdi doSane vadhArI mUke che. ane tethI te chava duHkhathI sukAto nathI. (57) asatya bolavA pahelAM ke tyAra pachI, ke (mRSA vAkyane) prayoga karatI vakhate paNa te atizaya du:khI hoya che. ane te du:khI jIvAtmA eprakAre Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prasAdasthAna adatta vastuone grahaNa karavA chatAM gaMdhamAM atRpta rahe te atiduHkhI ane asahAyI bane che. (58) e prakAre gaMdhamAM anurakta rahelA jIvane thoDuM paNa sukha kyAMthI saMbhave ? je vastune prApta karavA kaSTa veTheluM te gaMdhanA upabhogamAM paNa atyaMta kaleza ane du:kha pAme che. (59) e prathANe amano gaMdhamAM deSa pAmele te chava duHkhonI paraMparAne utpanna kare che ane dveSathI bharela citta (duSTa cittathI) karmone ja ekaThAM kare che ane te karmo pariNAme tene duHkhakara nIvaDe che. (60) paraMtu je gaMdhamAM virakta rahI zake che te zokathI rahita hoya che ane jaLamAM UgeluM kamaLapatra jema jaLathI levAtuM nathI tema A saMsAranI vacce rahevA chatAM (te chava) upara jaNAvelA duHkhonI paraMparAthI lekhAtA nathI. (61) rasa e jIbhane grAhya viSaya che. mane rasa rAganA hetubhUta ane amanez rasa dezanA hetubhUta che. je te bannemAM samabhAva rAkhI zake che te vItarAgI che. (62) jIbha e rasanI grAhaka che ane rasa e jIbhane grAhya viSaya che. mane rasa rAganA heturUpa ane amane rasa haiSanA heturUpa che ema mahApuruSo kahe che. (63) jema rasane bhogI macacha AmiSanA lebhamAM lokhaMDanA kAMTAthI bhUdAI jAya che tema rasamAM tIvra Asakti rAkhanAra akALa mRtyune pAme che. (6) vaLI je amArasamAM tIvra TheSa rAkhe che te te ja kSaNe duHkha pAme che. AvI rIte potAnA ja durdamya doSathI chava duHkhI thAya che. temAM rasano kazo paNa deSa nathI. (65) rucikAraka rasamAM ekAMta rakta rahelo chava amanejha rasa para dveSa rAkhe che ane Akhare te ajJAnI duHkhathI khUba pIDAya che. AvA doSathI virAgI muni lepAta nathI. (66) atyaMta svArthI banela bAla ane malina jIva rasanI Asaktine anusarIne aneka prakAranA carAcara jIvonI hiMsA kare che. ane bhinnabhinna upAsethI tene paritApa ane pIDA upajAve che. " (67) chatAM rasanI AsaktithI ane mUchathI manA rasane meLavavAmAM, tenuM rakSaNa karavAmAM, tenA viyogamAM ke tenA nAzamAM te jIvane sukha kyAM maLe ? tene upayoga karatI vakhate paNa atRpta ja hoya che. u. 15 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 uttarAThyayana sUtra (68) jyAre rasa bhogavavA chatAM asaMtuSTa rahe che tyAre tenA paricayamAM Asakti vadhe che ane ati Asakta rahele te chava kadI saMtoSa pAmato nathI. ane asaMtoSanA doSathI te duHkhI jIvAtmA bIjAnuM nahi dIdheluM paNa corI le che. (69) A pramANe nahi dIdheluM grahaNuM karanAra, tRSNAthI parAbhava pAmela ane rasane meLavavA tathA bhogavavAmAM asaMtuSTa prANI, laMbhanA doSathI kapaTa ane asatyAdi doSone vadhAre che. ane tethI te jIva duHkhathI mukAto nathI. (70) asatya vacana bolavA pahelAM, tyArapachI ke mRSA vAkyane prayoga karatI vakhate duSTa aMta:karaNavALe te duHkhI jIvAtmA e prakAre adatta vastuone grahaNa karato ane rasamAM atRpta raju rahetA duHkhI ane asahAyI bane che. (71) e prakAre rasamAM anurakta rahelA jIvane thoDuM paNa sukha kaMyAthI maLe ! je rasene prApta karavAmAM kaSTa veTheluM te rasanA upayoganAM paNa atyaMta kaleza ane duHkha pAme che. (72) e pramANe amanejha rasamAM TheSa pAmele te jIva duHkhanA samUhanI paraMparA utpanna kare che. ane dveSa bharelA cittathI karmone ja ekaThAM kare che. te karma pariNAme duHkhakara nIvaDe che. (73) paraMtu je manuSya rasamAM virakata rahI zake che ke te zethI rahita hoya che che ane jema kamaLapatra jaLathI lepAtuM nathI tema te jIva A saMsAranI vacce rahevA chatAM A du:kha samUhanI paraMparAthI lapAto tathI. (74) sparza e sparzendriya (kAya)ne grAhya viSaya che. manejha sparza' rAganA hetubhUta ane amane sparza dUSanA hetubhUta che. je te bannemAM samabhAva rAkhI zake che te ja vItarAgI che. (75) kAyA e sparzanI grAhaka che. ane sparza e tene grAhya viSaya che. manana sparza rAganA hetubhUta che ane amaneNa spaza SanA hetubhUta che, ema mahApuruSo kahe che. (76) je jIva sparSomAM tIvra Asakti rAkhe che te che jaMgalamAM AvelA ThaMDA jaLamAM paDelA ane grAhathI pakaDAyelA rAgAtura pADAnI mAphaka akALa mRtyu pAme che. (77) vaLI je amanejha sparzamAM tIvra TheSa rAkhe che te te ja kSaNe du:kha pAme che. AvI rIte potAnA ja durdamya deSathI jIva duHkhI thAya che. temAM sparza jarA paNa aparAdhI nathI. Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramAdarasthAna (78) suMdara sparzamAM ekAMta rakta rahele jIva amane sparza para TheSa kare che ane Akhare te ajJAnI duHkhathI khUba pIDAya che. paNa AvA doSathI virAgamuni lekhAto nathI. (79) atyaMta svArthI banele bAla ane malina jIvAtmA sparzanI Asakitane anusarIne aneka prakAranA carAcara jIvonI hiMsA kare che ane bhinnabhinna upAyothI tene paritApa ane pIDA upajAve che. (80) chatAM sparzanI AsakitathI tathA mUchathI manojJa parzane meLavavAmAM, tenuM rakSaNa karavAmAM, tenA viyogamAM ke tenA nAzamAM te jIvane sukha kyAM maLe che ? tene upabhoga karatI vakhate paNa te atRpta ja hoya che. (81) jyAre sparzane bhogavavA chatAM asaMtuSTa rahe che tyAre tenI parigrahamAM Asa kti vadhe che ane ati Asakta rahele te jIva kadI saMtoSa pAmato nathI, ane asaMtoSanA doSathI bhAkRSTa tema ja du:khI jIvAtmA te bIjAnuM nahi dIdheluM paNa corI le che. (82) A pramANe adattanuM grahaNa karanAra (cera), tRSNathI parAbhava pAmelo ane sparza bhogavavA tathA meLavavAmAM asaMtuSTa prANa lobhanA doSathI kapaTa tathA asatyAdi doSone vadhAre che ane tethI te jIva duHkhathI mukAto nathI. (83) mRSA vAkya bolavA pahelAM ane tyAra pachI ke prayoga karatI vakhate duSTa aMta:karaNavALo te duHkhI chavAmAM e pramANe adatta vastuone grahaNa karate ane sparzamAM atRpta rahe to te ati du:khI ane asahAyI bane che, (84) e prakAre sparzamAM anurakta rahelA jIvane thoDuM paNa sukha kayAMthI maLe ? je sparzanA padArtho prApta karatAM kaSTa veThela che te sparzanA bhegamAM atyaMta kaleza ane duHkha pAme che. (85) e pramANe amanejha sparzamAM TheSa pAmele te jIva duHkhanA samUhanI paraMparA utpanna kare che ane dveSa bharelA cittathI karmone ja ekaThAM kare che. te karmo pariNAme tene duHkhakara nIvaDe che. (86) paraMtu je manuSya sparzamAM virakta rahI zake che te zekathI rahita thAya che ane kamaLapatra jaLathI jema lepatuM nathI tema A saMsAranI vacce rahevA chatAM uparanA duHkha samUhanI paraMparAthI lepAta nathI. (87) bhAva e manane viSaya che. manojJa bhAva rAganA hetabhUta ane amane bhAva daiSanA hetubhUta che. je te bannemAM samabhAva rAkhI zake che te ja vItarAgI che. Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ la uttarAdhyayana satra (88) mana e bhAvatuM grAhaka che ane bhAva e mananA grAhya viSaya che. manejJa-bhAva rAganA hetabhUta che ane amaneAnabhAva dveSanA hetubhUta che ema mahApuruSA kahe che. (89) je jIva bhAvezamAM tIvra Asakti rAkhe che te jIva kAma guNemAM Asakta hAthI jema banAvaTI hAthaNIne mATe khADAmAM paDe che tema rAgAtura hAthInI mAphaka akALa mRtyune pAme che. (90) vaLI je amaneAnabhAva para tIvra dveSa rAkhe che tyAM te ja kSaNe te du:kha pAme che. AvI rIte potAnA ja durramya doSathI jIva du:khI thAya che. temAM bhAvanA jarApaNu doSa nathI. (91) maneAhara bhAvamAM ekAMta rakta rahelA jIva amaneAnubhAva para dveSa rAkhe che. ane Akhare te ajJAnI du:khathI khUba pIDAya che. paNa AvA doSathI virAgI muni lepAteA nathI. (92) atyaMta svAthI banelA malina ane khAla jIva bhinna bhabhinna bhAvanI Asaktine anusarIne carAcara jIvAnI hiMsA kare che. ane bhinnabhinna upAyothI teone paritApa ane pIDA upajAve che. (93) chatAM bhAvanI AsaktithI ane mUrchAthI manejJa bhAvane meLavavAmAM, tenu rakSaNa karavAmAM, tenA viyeAgamAM ke tenA nAzamAM te jIvane sukha kayAM maLe che ? tenA upabhAga karatI vakhate paNa atRpti ja rahe che. (94) jyAre bhAvane bhAgavavA chatAM asaMtuSTa rahe che tyAre tenA parigrahamAM Asakti vadhe che ane ati Asakta rahelA te jIva kadI sa`teASa pAmate nathI ane asa MtApanA doSathI lAbha vaDe kheMcAyelA temaja duHkhI te jIvAtmA khIjAtu nahi dIdheluM paNa cArI le che. (95) A pramANe adattanuM grahaNa karanAra, tRSNAthI parAbhava pAmelA ane bhAvane bhAgavavA tathA meLavavAmAM asaMtuSTa prANI lAbhanA doSathI kapaTa ane asatyAdi doSAne vadhAre che ane tethI te jIva duHkhathI mukatA nathI. (96) mRSA vAkayane khelavA pahelAM ane tyAra pachI ke mRSA prayoga karatI vakhate duSTa aMta:karaNavALA te duHkhI jIvAtmA e pramANe adatta vastuone grahaNa karatA tathA bhAvamAM atRpta rahetA ati du:khI ane asahAyI bane che. (97) e prakAre bhAvamAM anurakta rahelA jIvane thADuM paNa sukha kayAMthI maLe ? je bhAvanA padArthA prApta karatAM kaSTa veThela te bhAvanA upayAgamAM paNa atyaMta kaleza ane duHkha pAme che. Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramAda sthAna 22e (98) e pramANe amane bhAvamAM TheSa pAmele te jIva duHkhanA samUhanI paraMparA utpanna kare che ane deSa bharelA cittathI je karmo ekaThAM kare che te karmo pariNAme tene duHkhakara nIvaDe che. (9) paraMtu je manuSya bhAvamAM virakta rahI zake che te zokathI rahita thAya che ane kamaLapatra jema jaLathI lepAtuM nathI tema A saMsAranI vacce rahevA chatAM te jIve uparanA duHkha samUhathI lepate nathI. (100) e pramANe Idriya ane mananA viSaye AsaktivALA jIvane ekAMta duHkhanA nimittarUpa bane che. te ja viSayo vItarAgI puruSane kadApi thoDuM paNa dukha ApI zaktA nathI. (101) kAmabhoganA padArtho pote te samatA ke vikAra kazuM upajAvatA nathI, paNa rAga ane dveSathI bharelo jIvAtmA ja temAM Asakta banI mohathI te viSayomAM vikArane pAme che. (100) (mehanIya karmathI je cauda bhAvo utpanna thAya che te kahe che.) (1) krodha, (2) mAna, (3) mAyA, (4) lebha, (5) jugupsA, (6) arati (hi ), (7) rati, () hAsya, (9) bhaya, (10) zeka, (11) puruSavedane udaya (12) strI vedane udaya (13) napuMsaka vedane udaya ane (14) bhinnabhinna prakAranA kheda vagere bhA. (tevA Asakta jIvone utpanna thAya che). (103) e pramANe kAmabhogamAM Asakta rahele jIva evA aneka prakAranA durgati dAyaka doSo ekaThA karI lajita bane ane sarva sthAnamAM aprItikara e karuNatAthI dIna bane te jIvAtmA bIjA ghaNuM vizeSa doSone paNa prApta kare che. (104) AvI rIte IdriyanA viSayarUpa cArene vaza thayele bhikSa paNa pitAnI sevA karAvavA mATe sAthIdAra (ziSyAdi)ne Iche paNa bhisunA AcArane pALavA Icchato nathI. ane saMyamI thavA chatAM tapanA prabhAvane na oLakhatAM pazcAttApa (are A zA mATe meM tyAga karyo ? ema) kare che. e prakAre asaMkhya vikAre (deSo)ne utpanna kare che. (105) tyArabAda AvA vikArothI meharUpI mahAsaMsAramAM DUbavAne mATe bhinna bhinna prakAranAM tevAM nimitta maLe che. ane akAya kare che tethI utpanna thatuM duHkha nivAravA mATe sukhanI IcchA rAkhanAra te Asakta jIvAtmA hiMsAdi kAryamAM paNa udyamI thAya che. Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sa 30 (106) paraMtu je viSayeAthI virakta che tene indriyAnA te prakAranA zAdi viSaye manAjJatA ke amaneAnnatA utpanna karI zakatA nathI. (rAgadveSa upajAvI zakatA nathI.) (107) evI rIte saMyamanA anuSThAnA vaDe saMkalpa vikalpAmAM samatAne pAmelA te virAgInI zabdAdi viSayAnA asakalpathI (duSTa ciMtana na karavAthI) kAma bhAga saMbaMdhI tRSNA sAva kSINa thAya che. (108) kRtakRtya te vItarAgI jIva jJAnAvaraNIya ka` eka kSaNamAM khapAve che ane te ja pramANe darzAnAvaraNIya ane aMtarAya kanA paNa nAza kare che. (109) amehI ane niraMtarAyI (a MtarAya kamarahita) te yAgIzvara jagatanA sa` padArthAne saMpUrNa jANe ane anubhave che ane pApanA pravAha rokI zukaladhyAnanI samAdhi yukta thaI sAva zuddha thayela te jIvAtmA AyuSyanA kSaye meAkSa pAme che. (110) je duHkha saMsArI jIva mAtrane satata pIDI rahyuM che te sava`duHkhathI ane sasAra rUpa dIdha` rAgathI sAva mukta thAya che. evI rIte te prazarata jIva peAtAnA lakSyane pAmI anata sukha meLave che. (111) anAdi kALathI jIvAtmAnI sAthe jaDAyelA du:khaneA sathA vimukti mA bhagavAne A pramANe 'hyo che. ghaNA jIvA kramapUrNAMka A mArgone pAmIne atyaMta sukhI thAya che. noMdha : zabda, rUpa, gadha, rasa ane sparza A pAMca viSayeA kahevAya che. te badhA potapotAne anukULa indriyAne uttejita karavAnuM AbAda kAma kare che. mAtra nimitta maLavuM joIe. vaLI badhA viSayeAnA pArasparika saMbaMdha paNa rahyo hAya che. jemake jIbhanA kAbU gumAve te khIjI indriyAne vaza na rAkhI zake. mATe ekaNu iMdriyane te mAge chUTI mUkavI e dekhItI sAmAnya bhUla hovA chatAM mahAnamAM mahAna anaMnu kAraNa che, ane tenuM pariNAma eka nahi paNa aneka bhave| sudhI bhogavavuM paDe che. mATe zANA sAdhake dAnta, zAnta ane aDaga rahevu. ema kahu chuM H e pramANe pramAdasthAna saMbaMdhI batrIsamuM adhyayana samApta thayuM. Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adayayana : tetrIsamuM karmaprakati karma e AkhA jagatane acaLa kAyade che. A kAyadAne vaza AkhuM jagata pravatI rahyuM che. A kAyade jugajuga june che. tenAM parivartana thatAM ja nathI. game tevuM samartha baLa bhalene he ! paraMtu tenA para tenuM cAlI zakatuM nathI. aneka samartha zUravIra, yogIpuruSa ane cakravatIe thaI gayA paNa te kAyadAne vaza to temane rahevuM ja paDyuM. aneka de, dAna, rAkSase vagere pAkayA. paNa ahIM te tene mastaka namAvavuM ja paDayuM. A karmanI racanA gaMbhIra che. karmane AdhIna thayeluM caitanya pitAnuM svarUpa sAthe hovA chatAM tene bhUlI jAya che. jaDa gharSaNathI vividha sukhaduHkhanA anubhava kare che ane tanmaya banI jaI aneka gatiomAM jaDanI sAthe ne sAthe paribhramaNa kare che. kama eka chatAM bhinna bhinna pariNAmonI apekSAe tenA ATha varga che. sauthI prabaLa sattA, prabaLa sAmarthya, prabaLa kALasthiti ane prabaLa rasasaMvedana kevaLa mehanIya karmanAM manAya che. mohanIya eTale caitanyanI brAntithI utpanna thayeluM karma. ATha karmono sarvopari narapati che. A nRpatine jItyA pachI bIjA sAmaMte vaza thaI zake che. A badhAM karmonAM pudagala parimANa, tenI kALasthiti tene aMge caitanyanAM thatAM parivartana, kAma, krodha, lobha, moha vagere zatruonA pracaMDa prakepa vagere adhikAre A adhyayanamAM saMkSepathI chatAM bahusparzI Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 uttarAyacana satra varNavyA che. AvA ciMtanathI jIvana para thatI karmanI asarathI ghaNe aMze chUTI javAnuM banI zake che. bhagavAna bolyA : (1) jenAthI baMdhAyelo A chava saMsAramAM paribhramaNa kare che te ATha karmone huM kramapUrvaka kahuM chuM. (2) 5. jJAnAvaraNIya, 2. dazanAvaraNIya, 3. vedanIya, 4. mehanIya, temaja 5. AyuSya kama- (3) ane 6. nAmakarma 7. gotrakama tathA 8. aMtarAya kama e pramANe A ATha karmo saMkSepathI kahyAM che. (4) 1. matijJAnAvaraNIya, 2. zrutajJAnAvaraNIya, 3. avadhijJAnAvaraNIya, 4. * mana:paryAya jJAnAvaraNIya ane 5. kevaLa jJAnAvaraNIya, ema jJAnAvaraNIyanA pAMca prakAra che. (5) 1. nidrA, 2. nidrA nidrA, (gADha nidrA), 3. pracalA (chatAM besatAM UMdhavuM te), 4. pracalA pracalA (cAlatAM nidrA levI te) ane 5. ciddhi nidrA (je nidrAmAM puSkaLa baLa pragaTe che jAgrata avasthAmAM ciMtaveluM ke bIju kAMIpaNa asAdhAraNa kAma karI sUI javAne AmAM daSTAMta maLe che.) (6) 6. cakSu darzanAvaraNIya; 7. acakSudarzanAvaraNIya, 8. avadhi darzanAvaraNIya ane 9. kevaLa darzanAvaraNIya. e pramANe nava prakAranuM darzanAvaraNIya kama jANavuM. (7) (1) sAtA vedanIya (je bhogavatAM sukha utpanna thAya) ane (2) asAtA vedanIya, e pramANe vedanIya karmanA mULa be prakAra che ane te bannenA pRthaka pRthapha ghaNuM bhedo che. nedha : karmaprakRtine vistAra khUba ja vizALa che. vadhAre samajavA mATe karmaprakRti, karmagraMtha ityAdi graMthomAM joI levuM. (8) darzanAvaraNIya ane cAritrAvaraNIya ema mohanIyakarma paNa be prakAranuM che ane darzanAvaraNIyanA traNa ane cAritrAvaraNIyanA be bhedo che. (9) samyapha, mehanIya, mithyAtvamohanIya ane samyapha mithyAtva mehanIya (mizra mehanIya). A traNe darzanamohanIyanI prakRtio che. (10) cAritra mohanIya kama be prakAranuM kahyuM che. (1) kaSAya mehanIya ane (2) nokaSAya mehanIya. '' ' . Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAma pravRtti 230 ke nedha : krodhAdi kaSAyajanya karma kaSAya mehanIya karma kahevAya che ane nekaSAyajanya karma nokaSAya mehanIya karma kahevAya che. (11) kaSAyathI utpanna thayelAM karmonA soLa bhedo che ane kaSAyanA sAta athavA nava bhede che. noMdha : (1) krodha, (2) mAna (3) mAyA ane (4) lobha. e pratyekanA anaMtAnubaMdhI, apratyAkhyAna ane saMjavalana evA cAra cAra peTA bhedo che. tethI kula maLI soLa thayA. hAsya, rati, arati, bhaya, zeka, jugupsA ane veda. -ema vaLI sAta athavA te vedanA, strIveda, puruSaveda ane napuMsaka veda ema maLI nava thAya. (12) naraka, tiryaMca, manuSya ane devanuM AyuSya ema AyuSyakarmanA cAra bhedo che. (13) zubha nAma ane azubha nAma ema nAma karma be prakAranuM kahyuM che ane zubha tathA azubhanA paNa peTA bhedo ghaNuM che. (14) ucca gotra ane nIca gotra ema gotra kama paNa be prakAranuM kahyuM che. ATha prakAranA mada karavAthI nIca gotra ane mada nahi karavAthI ucca gotra maLe che mATe te bannene ATha ATha prakAranuM varNavyuM che. (15) dAnAntarAya, lAbhAntarAya, bhogAntarAya, upabhogAntarAya ane vIryAntarAya ' ema antarAya kama paNa saMkSepathI pAMca prakAranuM kahyuM che. noMdha : vastu maLavA chatAM upayoga karI na zakAya athavA vastunI prApti na thAya tene aMtarAya kahe che. (16) A pramANe te AThe karmonI mULa ane uttara pravRtio (peTA bhedo) varNavI. have temanA pradeza, temanuM kSetra, temane kALa ane bhAva kahIza te sAMbhaLoH noMdha : pradezAgra eTale te te karmanAM pudgala. kAraNa ke kema e jaDa padArtha che. (17) AThe karmonAM anaMta pradezAgra (pudgalo) che. te badhA maLI saMsAranA abhavya jIvathI anaMta gaNuM hoya che ane anaMta siddhothI anaMtamAM bhAganAM hoya che. noMdha : abhavya eTale mukti meLavavA mATe ayogya. (18) badhA nAM karmo saMpUrNa lokanI apekSAe e dizAmAM sarva Atma * pradezathI badhI rIte baMdhAtAM rahe che. Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 uttarAdayayana sutra nedha : ATha karmo jema dravyanI apekSAe anaMtasaMkhyAmAM che tema kSetrathI. chae dizAmAM vaheMcAyelAM che. (19-20) te ATha karmo paikI jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, vedanIya ane aMtarAya karmonI ochAmAM ochI sthiti aMtamuhUrta ane vadhAremAM vadhAre tetrIsa koDA keDI sAgaropama hoya che. idha : vedanIya karmanA be bhedamAM sAtavedanIya karmanI sthiti paMdara koThAkroDI sAgaropama hoya che. sAgarepama eTale sAgaranI mAphaka upamAvALA, arthAta moTI saMkhyAvALI sthitinuM kALapramANa che. (21) mohanIya kamanI kALasthiti ochAmAM ochI aMtarmuharta kALanI ane vadhAremAM vadhAre sIttora kroDA kroDI sAgaropamanI kahI che. (22) AyuSya karmanI sthiti jaghanya (ochAmAM ochI) aMtamuhUrta kALanI ane vadhumAM vadhu tetrIsa sAgarepamanI kahI che. (23) nAma karma ane gotrakarma e bane karmonI ochAmAM ochI kALasthiti ATha aMtarmuhUrtanI che ane vadhumAM vadhu vIsa koDA kroDI sAgaropamanI che. (24) sarva karma skaMdhanA anubhAga (pariNAmo kiMvA raso)nuM pramANa siddhagatinA. anaMta jIvone anaMtame bhAge eAchuM hoya che. paraMtu je te sarva karmanAM paramANuonI apekSA laIe te badhA (saMsArI ane siddha) jIvo karatAM paNa adhika hoya che. noMdha : skaMdha to saMkhyAta, asaMkhyAta ke anaMta paramANuonA bane che. ane tethI tenI saMkhyA ghaNuM nyUna hoya che, ane paramANuo te leka vyApta ane pramANamAM anaMtAnaMta hoya che. tethI tenI saMkhyA sauthI adhika thAya che. je padArthathI saMkhyA ja anaMta hoya to tenA anubhAgonI saMkhyA adhika hoya, te te svAbhAvika ja che. 25) mATe e badhAM karmonA rasone jANIne e karmone bAMdhe nahi ane baMdhAyelAM karmono tyAgamAM DAhyo sAdhaka satata upaga rAkhe. dhaH karmanAM pariNAma tIvra bhayaMkara che. karmavedanAnuM saMvedana tIkSaNa. zastra jevuM asahya che. karmane kAyade kaMpAvI mUke te kaThaNa che. karmanAM baMdhana. Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamaprakRti 235 cetananAM sAmartha jhuMTavI le che. cetananI vyAkuLatA e ja kaSTa, e ja saMsAraane e ja duHkha che. ema jANuM azubha karmathI viramavuM ane zubha karmane saMcaya karavo. caitanyanuM prabaLa sAmarthya vikasita thayA pachI te zubhakarma rUpa suvarNanI, beDIthI paNa chUTI javAne puruSArtha kare te ja eka mAtra jIvananuM sAphalya che.. ema kahuM chuM : e pramANe karmaprakRti saMbaMdhI tetrIsamuM adhyayana samApta thayuM. Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana : cetrIsamuM le zyA lezyAnA artho aneka che. lezyA eTale kAMti, vezyA eTale sauMdarya, vezyA eTale manovRtti vagere vagere. paraMtu A sthaLe lazyAne rahasyArthI jIvAtmAno adhyavasAya ke pariNAma vizeSa che. saMcita (ekaThuM thayeluM), prArabdha (udayamAM AvatuM) ane kriyAmANa (karAtu); A traNa prakAranAM karma jIvAtmA (karmasaMgI jIva)mAM vidyamAna hoya che. kama pote jaDavastu che. varNa, gaMdha, rasa, sparza ItyAdi tenA asAdhAraNa dharmo che. cetana te jJAna, AnaMda ane satyamaya che. tenA A dharmo jaDa dravyathI sAva vibhinna che. Ama hovA chatAM paNa cetana ane jaDane saMsarga hovAthI jaDajanya pariNAmonI asara te jIvAtmA para thayA vinA rahetI nathI. sArAM mAThAM karmanI asarathI jIvAtmAnuM mApa ghaDAI gayuM hoya che tethI te kamaga-zarIra, Indriya, AkRti, varNa ItyAdi pAme che. ane tenA pUrva karmane nijeravAnuM tathA navIna kamane grahaNa karavAnuM kArya satata cAlu rahe che. jyAM sudhI karmanI muktine sAco mArga na maLe ke AtmabhAna na thAya tyAMsudhI tenAM pariNAmo vibhinna gati (sthAna)mAM vibhinna rIte jIvAtmA vedato ja rahe che. karma bahu sUkSama hovAthI te mULa svarUpamAM dekhI zakAya nahi. paraMtu nimitta maLatAM tene aMge jIvAtmA para thatI sArI mAThI asara ApaNe jarUra joI zakIe chIe. jemake krodhAdi kaSAyonuM mApa badalAtI -zarIranI AkRti, hAvabhAva ane kArya parathI nIkaLI Ave che te ja Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vezyA 237 prakAre vezyA e paNa jIvAtmAne karma saMsargathI utpanna thato vikAra vizeSa che. te pite kamarUpa hovAthI tene varNa, gaMdha, rasa, sparza, pariNamana, sthiti ityAdi badhuM hoI zake che. paraMtu te eTaluM badhuM sUkSma che. ke tenuM ApaNe sthaLa cakSu dvArA nirIkSaNa ke pazana pratyakSa karI zakIe nahi. tene yathArtha samajavA mATe divya jJAnanI ane divyadarzananI apekSA che. chatAM kArya vizeSathI te vastunuM anumAna jarUra kADhI zakAya. dAdhI: manuSyanA caherA para dekhAtI bhayaMkaratA, tenI sAhasiktA, gAtranuM kaMpana tathA uNutA vagere badhAM ekAMta jheranAM sUcaka che. vaijJAnika zadhathI atyaMta krodha vakhatanuM zeNitabiMdu jheramaya hoya che, ane te dvArA manuSyanAM maraNa thayAnA paNa aneka daSTAMte pratyakSa dekhAyAM che... eTale te vastune vizeSa samajAvavAnI AvazyakatA rahetI nathI. vezyAo bhinna bhinna prakAranI hoya che. temAM pahelI traNa aprazasta ane chellI traNa prazasta che. te aprazastane tyAgI prazastanI ArAdhanA. karavI e mumukSujanane bahu bahu Avazyaka che. bhagavAna bolyA : (1) have anakamathI lezyA adhyayanane kahIza. e chae kama lezyAnA anu bhAvAne kahetA evA mane sAMbhaLo : nedha : kama legyA eTalA mATe kahI che ke te kamanI sthiti utpanna kare che. anubhAva eTale tIvra ke maMda rUpe rasanuM saMvedana. (2) (lezyAnA agiyAra bele kahe che) leyAonA 1. nAma 2. varNa, 3. rasa, 4. gaMdha, 5. sparza, 6. pariNuma, 7. lakSaNa, 8. sthAna, 9, sthiti, 10. gati ane 11. avana. (jyAre aMtamuhUrta AyuSya bAkI rahe tyAre AgAmI bhavanI je leyA utpanna thAya te) vagerene sAMbhaLe. * Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 uttarAyayana sutra (3) 1. kRSNa leyA, 2. nIla vezyA, 3. kApatI leyA 4. te lezyA 5. padma legyA ane 6. zukala lezyA. e teonAM kramapUrvaka nAme che. (4) kRSNalezyAne varNa jaLavALAM vAdaLa, pADAnAM ziMgaDAM, arIThA, gADAnI , maLI, kAjaLa ane AMkhanI kIkI jevo zyAma hoya che. ' (5) nIla leyAne varNa lIlAM azokavRkSa, nIla cAsa pakSInI pAMkha ane snigdha vaya nilamaNi jevo hoya che. (6) kApatI vezyAno varNa aLazInAM phUla, keyalanI pAMkha ane pArevAnI Doka je hoya che. naMdha: kApatI lezyAne vaNa kaMIka kALe ane kaMIka lAla hoya che. (7) teje lezyAne varNa hiMgaLAnA jevo, UgatA sUrya jeva, sUDAnI cAMca jevo ane dIpakanI prabhA jevo hoya che. (8) padha lezyAne varNa haLadaranA kaTakA jevo ane zaNa (dhAnya vizeSa)nA tathA azaNanA phaLanA raMga jevo pILo jANavo. (9) zukala lezyAne varNa zaMkha, aMkaratna, macakuMdanAM phUla, dUdhanI dhAra ane rUpAnA hAra jevo ujajavala heya che. - (10) kRSNa lezyAne rasa kaDavA tuMbaDAne, kaDavA lIbaDAne tathA kaDavI rohiNIne rasa jeTale kaDavo hoya tenA karatAM svAdamAM anaMta gaNe kaDavo jANa. - (11) nIla lezyAne rasa sUTha, marI ane pIparanA rasano svAda ke hasti pipilI (gajapIpara)nA rasane svAda tINuM hoya te karatAM paNa anaMta gaNe - tIkha jANavo. (12) kApatI vezyAne rasa kAcA AMbAnA phaLane svAda, kAcA koThAnA rasane svAda ane tuMbaranA phaLanA svAda jevo hoya tenA karatAM anaMta gaNo tura jANa. . (13) tejalezyAno rasa pAkA AmraphaLanA rasane svAda ane pAkA kaThAnA rasano svAda hoya te karatAM anaMtagaNuM khaTamIThe jANo. - (14) padma lezyAne rasa uttara vAruNa tathA bhinnabhinna prakAranA madhu ane preraka Asava, vagere dArUonA rasathI paNa anaMtagaNuM khaTamIThe jANu. (15) zukala lazyAne rasa khajura, drAkSa, dUdha, khAMDa ane sAkaranA rasane svAda heya te karatAM anaMtagaNe mITho jANa. Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezayA 239 . (16) kRSNa, nIla ane kApatI e traNe azubha lezyAonI gaMdha marelI gAya, bhareluM kUtaruM ke marelA sapanI gaMdha karatAM anaMta gaNuM kharAba hoya che. (17) tejaleyA padmazyA ane zukalaloyA e traNe prazasta lezyAonI gaMdha, kevaDA vagerenAM sugaMdhI puSpa tathA pIsAtA vasANuMnI jevI sumadhura gaMdha hoya te karatAM anaMtagaNI prazasta hoya che. (18) kRSNa, nIla ane kApatI e traNe leyAonA sparza karavata, gAya ane baLadanI jIbha ane sAgavRkSanA patra karatAM anaMta gaNe karkaza hoya che. (19) teje, padma ane zukala e traNe lezyAne sparza mAkhaNa, sarasavanuM phUla ane bUra nAmanI vanaspatinA samAna sparza karatAM anaMta gaNe kamaLa hoya che. (20) te chae lezyAonA pariNAma anukrame traNa, nava, sattAvIsa, ekAsI ane baso tetALIsa prakAranA jANavAM. noMdha : traNa eTale jaghanya, madhyama ane utkRSTa, pachI jaghanya, madhyama ane utkRSTanA kramathI traNa traNa bhede vadhAratA javA. lezyAnAM lakSaNo : (21) pAMce Asrava (mithyAtva, avrata, pramAda, kaSAya ane azubha yoga)ne niraMtara sevana karanAra mana, vacana ane kAyAthI asaMyamI cha kAyanI hiMsAthI nahi viramele, AraMbhamAM Asakta, pApanAM kAryomAM sAhasika ane zudra- (22) kara, ajitendriya ane sarvanuM ahita karanAra kuTila bhAvanAvALe. AvA badhA yogathI joDAyela chava kRSNa leyAnAM pariNAmavALo jANo. (23-24) irSALu, kadAgrahI (asahiSNu), tapa nahi AdaranAra, ajJAnI, mAyAvI, nirlaja, laMpaTa, dveSI, rasalupI, zaTha, pramAdI, svAthI, AraMbhI, zudra ane sAhasika ityAdi kriyAothI joDAyela chavAmA nIla zyAvALo gaNAya. (25-26) vANImAM ane vatanamAM vakra (apramANika), mAyAvI, abhimAnI, pitAnA doSane chupAvanAra, parigrahI, anartha mithyAdraSTi, cora, abhimAnI ane bIjAnA kALajAne bhedI nAkhe tevo kaTherabhASI, A badhA gothI joDAyela chavAmAM kApatI vezyAvAna hoya che. (27-28) namra, capaLa, saraLa, akutUhalI, vinIta, dAnta, tapasvI yogI dhamamAM Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdayayana atra da, dharmapremI, pApabhIru ane kalyANane icchuka vagere vizeSaNothI joDAyela jIvAtmA teje lezyAvAna jANu. (29) je manuSyane kedha, mAna, mAyA ane lebha alpa haya, citta zAMta heya, damitendriya, yogI, tapasvI, (3) a5bhASI, upazama rasamAM jItanAra ane jitendriya e badhA vizeSaNothI joDAyele padhalezyAno dhaNuM jANu. (31) Arta ane raudra e bane dunene choDIne je dharma ane zukaladhyAna dhare che tathA rAgadveSa rahita, zAMtacittavALo, damitendriya ane pAMca samitio tathA traNa guptiothI gupta- (32) a5rAgI athavA vItarAgI, upazAMta ane jitendriya vagere vyApArathI joDAyelo hoya che te jIva zukala lezyAvAna jANu. (33) asaMkheya avasarpiNI ane utsarpiNInAM jeTalA samaya ane saMkhyAtIta lekanA jeTalA AkAza pradeza hoya teTalAM zubha-azubha lezyAonAM, sthAne jANavAM. dha : dasa kroDAkroDI sAgaropamanI eka avasarpiNuM (Utarato) kALa ane dasa kroDAkoDI sAgaropamanI eka utsarpiNuM (caDato) kALa gaNAya che. (34) kRSNa lezyAnI sthiti jaghanya aMtamuhUrta ane utkRSTa tetrIsa sAgarepamanI upara eka muhUrta jANavI. nedha : paralokamAM je leyA maLavAnI hoya te legyA maraNa pahelAM eka aMtamuhUta vahelI Ave che. eTale eka aMtamuhUrta umeryuM che. (35) nIlezyAnI sthiti jaghanya aMtarmuhUrta ane utkRSTa dasa sAgaropama upara palyopamanA asaMkhyAta bhAga vadhAre jANavI. (36) kApatI vezyAnI sthiti jaghanya aMtamuhUrta ane utkRSTa traNa sAgaropama I upara palyopamane asaMkhyAtame bhAga vadhAre jANavI. (37) tejalezyAnI sthiti jaghanya aMtarmuhUta ane utkRSTa be sAgaropamanI upara , popamane asaMkhyAtamo bhAga vadhAre jANavI. (38) padma leyAnI sthiti jaghanya aMtamuhUrta ane utkRSTa dasa sAgaropamanI upara eka aMtarmuhUta adhika jANavI. (39) zalalezyAnI sthiti jaghanya aMtamuhUrta ane utkRSTa tetrIsa sAgaropamanI . . upara eka aMtamuhUta adhika jANavI . Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA 41 (40) A te kharekhara lezyAonI samuccaya (saMgraha) sthiti kahI. have cAre gatiemAM lezyAonI sthiti bhinnabhinna prakAre kahIza. (41) (naraka gatinI lezyAsthiti kahe che :) kApatI lezyAnI sthiti jadhanya dasa hajAra varSoM ane vadhumAM vadhu traNu sAgarApamanI upara paDyeApamane asakhyA tameA bhAga adhika jANavI. (42) nIla lezyAnI sthiti jadhanya traNa sAgarApamanI upara paDyeApamanA asaMkhyAtamA bhAga adhika ane utkRSTa sa sAgare pamanI upara paDyeApamane asaMkhyAtamA bhAga adhika jANavI. (43) kRSNalezyAnI sthiti jadhanya dasa sAgarApamanI upara paDyeApamanA asa`khyA tameA bhAga adhika ane utkRSTa tetrIsa sAgarApamanI jANavI. (44) narakanA jIvAnI A lezyAsthiti vaNu vI. have pazu, manuSya ane devAnI lezyAsthiti vaNu vIza. (45) zukala lezyA sivAya bAkInI lezmAnI tiyaMca ane manuSyanI sthiti (pRthvI, pANI, agni, vAyu, vanaspati, e iMdriya, traNa IMdriya, cAra iMdriya, asaMjJI pacendriya, sauMnI pa'cendriya, tiya "ca tathA samUmi ane garbhaja manuSyA paikI) jene jyAM jyAM je je kRSNAdika pAMca lezyAo prApta thAya te pratyekanI sthiti jadhanya ane utkRSTa kevaLa aMtamu ta kALanI jANavI. (tethI kevaLajJAnI AmAMthI bAda thAya che.) (46) kevaLI (bhagavAnanI zukala lezyA kahe che :) zukala lezyAdinI sthiti jadhanya aMtamu ta ane utkRSTa kroDapUrNAMmAM mAtra nava varSAM ochA kALanI jANavI. (47) A pazu ane manuSyono lezyAsthiti vadhI. have devAnI lezyAsthiti vaNuM vIza. (48) kRSNalezyAnI sthiti jadhanya dasa hajAra varSanI ane utkRSTa padhyeApamanA asaMkhyAtamA bhAgatI jANavI. (49) nIla lezyA sthiti jadhanya kRSNalezyAnI utkRSTa sthiti karatAM eka samaya adhika ane utkRSTa pakSe pamanA asaMkhyAtamA bhAganI jANavI.. (50) kApAtI lezyAnI ochAmAM ochI sthiti nIla lempAnI utkR sthiti karatAM eka samaya adhika ane utkRSTa pacepamanA asakhyAtamA bhAganI jANavI. u. 16 Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 uttarAdhyayana stra (51) have bhavanapati, vyaMtara, jyAtiSTha ane vaimAnika e cAra jAtinA devAmAM rahelI tejo kSezyAnI sthiti kahIza. (52) tejolezyAnI sthiti jadhanya eka patyeApamanI ane utkRSTa e sAgaropamanI upara paDyeApamanA asakhyAtamA bhAga jeTalI adhika jANavI. (53) tejolezyAnI sthiti jadhanya daza hajAra varSoMnI (bhavanapati ane vyatara devAnI apekSAe) jANavI ane utkRSTa e sAgarApamanI upara paklyApamanA asa`khyAtamA bhAga adhika (vaimAnika devAnI apekSAe) jANavI. (54) padmalezyAnI ochAmAM ochI sthiti tejolezyAnI utkRSTa sthiti karatAM eka samaya adhika ane vadhumAM vadhu sa sAgare pamanI upara eka mu adhika jANavI. (55) zukala lezyAnI ochAmAM ochI sthiti eka samaya adhika ane utkRSTa tetrIsa adhika jANavI. padmalezyAnI utkRSTa sthiti karatAM sAgaropamanI upara eka muddata (56) kRSNa, nIla ane kApAtI e traNe adhamalezyAo che. ane e traNa lezyAethI jIvAtmA dugati pAme che. leyAe che. ane e traNa lezyA (57) tejo, padma ane zukala e traNe dhama AthI jIvAtmA sugati pAme che. (58-59) maraNu vakhate AgalA bhavane mATe jIvAtmAmAM jyAre lezyAe pariNAma pAmatI heAya te vakhate pahele samaye ke aMtima samaye koI paNa jIvAnI utpatti thatI nathI. (60) sArAMza ke maraNAMte AgAmI bhavanI lezyA pariNamyA pachI aMta ta bAda ane aMtamuddata bAkI rahe te vakhate jIve paralokane viSe jAya che. noMdha : lezyAonI racanA evI hoya che ke te je gatimAM javAnuM hoya tevA AkAramAM mRtyunI eka samaya pahelAM ja pariNata thAya che. (61) mATe A badhI lezyAonA pariNAmane jANIne bhikSu aprazasta lezyAone cheDI prazasta lezyAmAM adhiSThAna kare noMdha : zubhane sau icche che. azubhane kAI nathI icchatuM. zubha kevaLa vicArathI na pAmI zakAya. zubhane mATe satata zubha prayatna thavA ghaTe. aprazasta laizyAonu` utpanna thavu svAbhAvika che. tene prApta karavAnA prayatna karavA paDatA nathI, IrSyA, DhAdha, droha, krUratA, asaMyama, pramattatA, vAsanA ane Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA mAyA vagere badhuM nimitta maLatAM jIvAtmA IcchAe ke anicchAe sahasA karI nAkhe che. paraMtu kamaLatA, vizvaprema, saMyama, tyAga, arpaNutA ane abhayatA vagere *ucca guNe ArAdhavA tyAM ja kaThinatA che. tyAM ja kasoTI che ane tyAM ja 'upaganI AvazyaktA che. AvI sarANe caDhanAra sAdhaka ja zubha, suMdara ane prazasta lezyAone pAmI, -zake che. ema kahuM chuM : e pramANe legyA saMbaMdhI trIsamuM adhyayana samApta thayuM. Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana : pAMtrIsamuM aNu gA rAdhya ya na saMsAranA bAhA baMdhanathI chUTavuM paNa kaMI saheluM nathI. saMsAranA kSaNabhaMgura padArthomAM keka bicArA bhegavilAsI cha rAcI rahyA che, rakhaDI rahyA che ane svacchaMdI jIvana gujArIne A loka ane paralokamAM parama vedanAne denArAM karmone saMcaya karI rahyA che. tyAM keI haLukamI jIvane ja sadubhAva ke vairAgya jAge che. ane. tyAganI tAlAvelI lAge che. AvuM tyAgI jIvana durlabha hovA chatAM kadAca pAmI zakAya. paraMtu gharabAra, sagAMvahAlAM e badhuM choDayA pachI teTalAmAM ja jIvana-- vikAsanI samApti thaI jatI nathI. jeTaluM sthAna UMcuM teTalI ja javAbadArI adhika thatI javAnI. tyAgInuM jIvana, tyAgInI sAvadhAnI, tyAgInI madazA. vagere keTalAM kaDaka, udAra ane pavitra hovAM joI e tenAM ahIM vidhAna che. bhagavAna tyA : (1) je mArgane AcaravAthI bhikSu duHkhane aMta karI zake tevA tIrthakaranA batAvelA mArgane huM tamane kahI saMbhaLAvuM chuM. tene ekAgra cittathI tame sAMbhaLo. (2) je bhikSusAdhaka gRhasthavAsane choDIne pravrajyA mArgamAM gayelo che teNe A. Asaktione barAbara samajI levI joIe, ke je AsaktiothI manuSpo baMdhAya che. nedha H samajI levI eTale barAba jANune tyAga karavo joIe. Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNagArAdhyayana 25 (3) te ja pramANe hiMsA, asatya, corI, abrahmacarya, aprApta vastuonI IrachA ane meLavelAne parigraha e pramANe A pAMca sthAne saMyamIe cheDI devAM. (4) citravALuM puSpa ane agaracaMdananA dhUpathI sugaMdhita, suMdara zveta vastranA caMdaravAthI zaNagAreluM ane suMdara kamADavALuM evuM mane hara ghara bhikSu manathI paNa Icche nahi. ' dha : AvA sthAne na rahevA mATe je kahyuM che tenuM khAsa kAraNa e che ke bahAranuM sauMdarya paNa keTalIka vakhata jevAthI bIjakarUpe rahelA vikArAdi doSone *uttejita karavAmAM nimittarUpa thAya che. (5) tevA upAzrayamAM bhikSune Idriyone saMyama kaThina thaI paDe che. kAraNa ke sthAna kAma ane rAganuM vRddhikAraka che. ' (6) mATe smazAna, sUnuM ghara ke vRkSanA mULamAM athavA gRhasthIoe pitAne mATe banAvelAM sAdA ekAMta makAnamAM bhikSue rAgadveSathI rahita thaI vAsa karavo. noMdha : te kALamAM dareka bhAvika gRhastha pitA potAnI dharmakriyA karavAnuM ekAMta sthAna pitAnA gharathI alaga rAkhatA hatA. (7) je sthAnamAM bahu jIvonI utpatti na hoya, pitAne ke parane pIDAkAraka na hoya ane strIothI vyApta na hoya te sthAnane viSe ja parama saMyamI, bhikSune rahevuM kalpa (tevA sthAne rahevuM joIe). (8) bhikSu ghare kare nahi ke bIjA dvArA karAve nahi, kAraNa ke ghara karAvavAnI kriyAmAM aneka jIvonI hiMsA thAya che. (9) jemAM sUkSma ane sthaLa evA sthira ane hAlatA cAlatA jIvonI gRha kAryamAM hiMsA thAya che. tethI saMyamIe ghara baMdhAvavAnI kriyA cheDI devI. (10) te ja pramANe AhAra, pANIne rAMdhavAmAM ke raMdhAvavAmAM paNa (pRthvI, pANI, agni, vAyu, vanaspati ityAdi) aneka jIvane vadha thAya che. tethI te prANuonI dayA khAtara pite rAMdhe nahi tema raMdhAve paNuM nahi. (11) jaLa, dhAnya, pRthvI ane kASTane Azraye rahelA aneka AhArapANI pakavavAmAM hoya che mATe bhikSue te pakAvavuM nahi. ' (12) sarva dizAmAM zastranI dhArAnI peThe phelAyeluM ghaNuM jIvone nAza karanAra . jyoti (agni) samAna eka paNuM zastra nathI mATe sAdhue amane uddIpana karavI nahi. Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyayana sutra noMdha : bhikSu pite tevI koIpaNa jAtanI hiMsaka yiA kare nahi tema karAve ke manathI anumeba paNa Ape nahi. (13) kharIdavA ane vecavAnI kriyAthI viramelo ane Dhepha tathA suvarNa jene . samAna che tevo bhikSu suvarNa tathA cAMdIne manathI paNa Icche nahi. nedha : jema DhephAne nimUlya jANI kaI aDatuM nathI tema bhikSu suvarNane jevA chatAM aDake nahi. kAraNa ke tyAga karyA pachI suvarNanI kiMmata tene mana TekA samAna svAbhAvika thaI jAya che. (14) kharIdanAra grAhaka kahevAya che ane vecanAra vANiyo (vepArI) kahevAya che. mATe je yavikAmAM bhikSu paDe che te sAdhu kahevAtuM nathI. (15) bhikSA mAgavAnA vratavALA bhikSue yAcIne ja levuM. kharIdIne levuM nahi.. kAraNa ke kharIdavAnI ane vecavAnI kriyAmAM tenI pAchaLa doSa samAyelo che. mATe bhikSAvRtti e ja sukhakArI che. noMdha : kaMcana ane kAminI e be vastu saMsAranuM baMdhana che, tenI pAchaLa anekAneka doSa samAyelA che. tene tyAgyA pachI tyAgIne parigraha te zuM ? paNa. tenuM ciMtana sudhdhAM na karavuM ghaTe. mATe ja tyAgIne mATe bhikSAcarI e ja dhamya batAvyuM che. (16) satramAM kahelA niyamo pramANe AnaMdita gharamAM sAmudAyika gocarI karatAM AhAranI prApti thAo ke na thAo paNa munie saMtuSTa rahevuM joIe. noMdha : je kuLa duguNothI niMdAyelAM hoya ke abhaya padArtho khAtAM heya tevAM sthaLa cheDIne bhikSue bhinna bhinna kuLamAM nirdoSa bhikSAvRtti karavI. (17) anAsakta ane svAdendriya upara kAbU rAkhanAra sAdhu rasane lolupI na bane. kadAca na maLe to tenI vAMchA paNa na kare. mahAmuni bhajanane rasa. mATe nahi paNa saMyamayAtrAnA nirvAha mATe bhojanane bhogave. (18) caMdanAdinuM arcana, beThakonI racanA, Rddhi, satkAra, sanmAna, pUjana ke parANe karAveluM vaMdana, bhikSu manathI paNa na Icche. (19) raNupayata sAdhu aparigrahapaNe zarIranA mamatvane tajIne niyANuM rahita thaIne zukaladhyAnane ciMtave ane apratibaMdhapaNe vicare. Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNagArAdayacana 247 (20) kALadhama (mRtyu avasara) prApta thAya tyAre cAre AhArane , tyAga karIne te samartha bhikSu A chellA manuSya dehane cheDIne sarva duHkhathI chUTI jAya. (21) mamatva ane ahaMkAra rahita, anAsavI ane vItarAgI thaI kevaLajJAnane prApta karIne pachI kAyamanI nivRtti pAme. dha saMyama e khAMDAnI dhAra che. saMyamane mArga dekhAvamAM saraLa chatAM AcaravAmAM khUba kaThaNuM che. saMyamI jIvana sau koI mATe sulabha nathI. chatAM te eka ja mAtra kalyANane mArga che. ema kahuM chuM : e pramANe aNagAra saMbaMdhInuM pAMtrIsamuM adhyayana samApta thayuM. Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana : chatrIsasu jI vA 7 va vi bha kti jIvAjIva padArthonA vibhAga cetana; jaDa (kama')nA saMsaga thI . janmamaraNanA cakramAM phare che enuM nAma saMsAra. AvA saMsAranI Adi kema kaDhAya ? jyArathI cetana tyArathI ja ema A anne tattvA jagatanA aNu aNumAM bharyAM che. ApaNane tenI AdinI ciMtA nathI kAraNa ke tenI Adi kayA kALathI thaI te naNuvAmAM ja mAtra ApaNuM kazuMce kalyANu nathI tema na jANuvAmAM hAni paNa nathI. kAraNa ke jainadana mAne che ke saMsAranI ADhi nathI ane AkhA pravAhanI apekSAe haju paNa saMsAra cAlavAnA che. tema chatAM mukta jIvAtmAonI apekSAe mukti hatI, che ane raheze. cetana ane jaDanA saMcAga game teTalA nikhiDa (ghaTa) hAvA chatAM te saMbaMdha sa McAgika saMbadha che. samavAya saMbadhanA aMta hAtA nathI. paraMtu saMcALa saMbaMdhaneA ta Aje, kAle ke vadhu kALe paNa thavA saMbhavita che. Aje cetana ane jaDa pAtapAtAnA dhama gumAvI beThAM che. cetanamaya jaDa ane jaDamaya cetana ema paraspara evAM tA ekAkAra thaI gayAM jaNAya che ke sahasA temane ukela paNa na lAvI zakAya. jaDanA anAdi saMsa'thI malina thayelu. caitanya jIvAtmA ahirAtmA kahevAya che ane jyAre te jIvAtmA peAtAnA svarUpanA anubhava kare che tyAre te sthitine aMtarAtmA kahevAya che ane je caitanyA kama rahita thayAM che te paramAtmAe kahevAya che. Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvAvavibhakita 249 jIvAtmAne prathama jagatanA padArthone yathArtha svarUpe jANavAnI IcchA thAya tene jijJAsA kahevAya che. AvI jijJAsA pachI te jagatanAM badhAM tattamAMthI mULabhUta be tane tAravI le che. e tAravyA pachI jIvanI cetanya tatva para ruci DhaLe che. ane turata ja e zuddha banavA mATe zuddha caitanyanI pratIti karI AgaLa vadhe che. jIvanatatvanAM bhinnabhinna svarUpane jANyA pachI svayaM ajIvatattva ane e bane tatvanAM saMgika baLane vicAra karI le che. AkhA saMsAranuM svarUpa tenA lakSyamAM AvI gayA pachI AtmAbhimukha thaI e anubhava pitAmAM karato rahe che ane AtmalakSyanI derI para dhyAna ApI vartamAna karmone rodha kare che. pachI pUrva karmonA saMgathI chUTe che ane ema thatAM zuddha caitanya bane che. bhagavAna bolyA : (1) jene jANIne bhikSu saMyamamAM upagapUrvaka udyamavaMta thAya che te jIva ane ajIvanA judA judA bhedone kahuM chuM ke tame ekAgra cittathI mane sAMbhaLo. (2) jemAM jIva ane ajIva e bane to hoya tene tIrthakaree leka kahyo che. ajIvane eka deza eTale ke jyAM mAtra AkAza che - bIjA keI padArtha nathI - tene aleka kahyo che. (3), jIva ane ajInuM nirUpaNa dravya, kSetra, kALa ane bhAva ema cAra prakArathI thAya che. (4) mukhya rUpI ane arUpI ema ajIva tattvanA be bheda thAya. temAM rUpI - cAra prakAranAM ane arUpI dasa prakAranAM che. (5) dharmAstikAyanA 1. skaMdha. 2. deza ane 3. pradeza ane adharmAstikAyanA 4. skaMdha, 5. deza tathA 6. pradeza. (6) ane AkAzAstikAyanA 7. sakaMdha, 8. deza ane u. pradeza tathA 10. adhyAsamaya (kALatattva), ema badhA maLI arUpInA dasa bheda thAya che. - ' neMdha : koI paNa saMpUrNa dravyanA AkhA vibhAgane skaMdha kahevAya che. skaMdhanA amuka kalpelA vibhAgane deza kahevAya che ane sauthI nAne. vibhAga ke jenA Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra e khaDa na thaI zake paNa skaMdha sAthe joDAyelo hoya to tene pradeza kahevAya che. ane te sUkSma bhAga skaMdhathI alaga thaI jAya te tene paramANu kahevAya che. (7) (kSetranuM varNana :) dharmAstikAya ane adharmAstikAya e banne dravyanuM kSetra leka pramANe che ane AkAzAstikAyanuM kSetra saMpUrNa leka ane alamAM paNuM che. samaya (kALa)nuM kSetra manuSyakSetranA pramANa jeTaluM che (eTale ke 45 lAkha jana sudhI che. (8) (kALanuM varNana :) dharmAstikAya, adharmAstikAya ane AkAzAstikAya e traNe dravya kALanI apekSAe anAdi ane anaMta eTale ke dareka kALamAM sAzvata che ema kahyuM che. (9) samaya kALa paNa niraMtara pravAhanI apekSAe anAdi ane anaMta che. paNa keI kAryanI apekSAe to Adi ane aMta sahita che. : (10) skaMdho, skaMdhanA deze, tenA pradeza ane paramANuo e rUpI (jaDa) padArtho cAra prakAranAM jANavA. (11) dravyathI jyAre paramANu yugale ekaThAM maLe te skaMdha gaNAya che ane alaga alaga hoya tyAre paramANuo kahevAya che. ane kSetrathI kaMdhe lekanA deza. ane vyApI ane paramANu AkhA lekavyApI jANavAM. have skaMdhAdhika pugalanI kALasthiti cAra prakAre kahuM chuM. noMdha : lekanA eka dezamAM eTale ke eka AkAzapradezamAM sakaMdha hoya ane na paNa hoya. paNa paramANuo te avazya heya. (12) saMsAra pravAhanI apekSAe te badhA anAdi ane anaMta che. paNa rUpAMtara ane sthitinI apekSAe Adisahita ane aMtasahita che. (13) eka ThekANe rahevAnI apekSAe te rUpI ajIva pugalenI sthiti eAchAmAM ochI eka samaya ane vadhumAM vadhu asaMkhyAta kALa sudhInI sthiti tIrtha". karee varNavI che. (14) te rUpI ajIva pugalo paraspara vikhUTA paDI pharIthI maLe tenuM aMtara ochAmAM ochuM eka samayanuM ane vadhumAM vadhu anaMta kALa sudhInuM hoya che. (15) (have bhAvathI ajIvarUpI pugalanA bhedo kahe che ) varNathI, gaMdhathI, rasathI, sparzathI ane saMsthAna (AkRti)thI ema teonA pAMca prakAre jANavA. (16) varNathI pariNAma pAmelA te pugalanA pAMca prakAro ho che. 1. kALA, 2. lIlA, 3. rAtA, 4. pILA ane 5. dhoLA. Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvANavavibhakti 51. (17) gaMdhathI te e prakAre pariNAma pAme che. surabhi (suga`dhI) gaMdhavALA ane 2. durabhi gaMdhavALA. (18) rasathI te pAMca prakAre pariNata hAya che. 1. tIkhA, 2. kaDavA, 3. kasAyalA, 4. khATA ane 5. mIThA. (19) sparzIthI te ATha prakAre pariNata kahevAya che. 1. kaza, 2. kAmaLa, 3. bhAre, 4. haLavA. (20) 5. ThaMDA, 6. UnA, 7. snigdha ane 8. lukhA. A pramANe sparzathI AThe prakAranAM kahyAM che. (21) saMsthAna (AkRti)thI pAMca prakAramAM pariNata thAya che. 1. parimaMDaLa (cUDI jevA geALa AkAra), 2. vRtta (daDA jevA geALa AkAra), 3. trAMsA AkAra, 4. ceArasa AkAra ane 5. AyAta (lAMkhA AkAra). (22) vaNuthI je kALA hoya temAM (be) gaMdha, (pAMca) rasa, (ATha) sparzI ane (pAMca) saMsthAna (AkRti) ema (vIsa khelanI) bhajanA (hAya ke na. hAya) jANavI. noMdha : bhajanA lakhavAnuM kAraNa e che ke je sthULa anaMta pradezI kaMdha. pudgala varSothI kALAM hoya, temAM gaMdha, rasa, sparzI ane saMsthAna ema vIsa bhedA jANavA ane paramANunI apekSAe te eka gaMdha, eka rasa ane be sparza ema cAra bhedo ja jANavA. A pramANe dareka sthaLe samajI levu. (23) je pudgala vaNe` lIlAM hoya, temAM gaMdha, rasa, sparzI ane saMsthAnanI bhajanA jANavI. (24) je pudgala varSothI rAte hAya temAM gaMdha, rasa, sparzI ane sa MsthAnanI bhajanA jANavI. (25) je pudgala varSothI pILAM hAya temAM gaMdha, rasa, sparzI ane sa MsthAnanI. bhujanA jANavI. (26) je pudgala vaNuthI sapheda heAya temAM gaMdha, rasa, sparzI ane saMsthAnanI bhajanA jANuvI. (27) je pudgala gaMdhathI surabhi heAya temAM vaNuM, rasa, sparzI ane saMsthAnanI bhujanA jANavI. (28) je pudgala gaMdhathI durabhi hAya temAM vaNuM, rasa, sparza ane saMsthAnanI bhujanA jANavI. Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 2Sara uttarAdayayana asa (29) je pudgala rasathI tIkhAM heya temAM varNa, gaMdha, sparza ane saMsthAnanI bhajanA jANavI. (30) je pudgala rasathI kaDavAM hoya temAM varNa, gaMdha, sparza ane saMsthAnanI bhajanA jANavI. (31) je pudgala rasathI kasAyelAM hoya temAM varNa, gaMdha, sparza ane saMsthAnanI - bhajanA jANavI. (32) je pudgala rasathI khATAM hoya temAM varNa, gaMdha, sparza. ane saMsthAnanI bhajana jANavI. (33) je pudgala rasathI mIThAM hoya temAM varNa, gaMdha, sparza ane saMsthAnanI bhajanA jANavI. (34) je pudgala sparzathI karkaza (kharabacaDo) hoya temAM varNa, gaMdha, rasa ane A saMsthAnanI bhajana jANavI. - (35) je pudgala sparzathI komaLa hoya temAM varNa, gaMdha, rasa ane saMsthAnanI bhajanA jANavI. (36) je pudgala sparzathI bhAre lAgatAM hoya temAM varNa, gaMdha, rasa ane I'' ; . saMsthAnanI bhajana jANavI. (37) je pudgala sparzathI haLavAM heya temAM varNa, gaMdha, rasa ane saMsthAnanI bhajanA jANavI. (38) je pudgala sparzathI ThaMDAM hoya temAM varNa, gaMdha, rasa ane saMsthAnanI bhajanA jANavI. (39) je pudgala sparzathI UnAM hoya temAM varNa, gaMdha, rasa ane saMsthAnanI bhajanA jANavI. (40) je pula sparzathI snigdha hoya temAM varNa, gaMdha, rasa ane saMsthAnanI bhajana jANavI. (41) je pudgala sparzathI lukhAM hoya temAM varNa, gaMdha, rasa ane saMsthAnanI bhajanA jANavI. (42) je yugala AkRtithI parimaMDaLa hoya temAM varNa, gaMdha, rasa ane sparzanI bhajanA jANavI. (43) je pudgala AkRtithI kRta hoya temAM varNa, gaMdha, rasa ane sparza nI bhajana jANavI. Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvAvavibhakti ripara, (4) je pudgala AkRtithI trAMsAM hoya temAM varNa, gaMdha, rasa ane sparzanI bhajanA jANavI. (45) je pudgala AkRtithI cerasa hoya temAM varNa, gaMdha, rasa ane sparzanI. bhajanA jANavI. (46) je pudgala AkRtithI AyAta hoya temAM varNa, gaMdha, rasa ane sparzanI bhajanA jANavI. (47) A pramANe ajIva tatvane vibhAga saMkSepathI kahyo. have jIvatatvanA vibhAgane - kamapUrvaka kahIza. (48) saMsArI (karmasahita) ane siddha (karmarahita) ema be prakAranA jIvo savajJa. puruSo kahyA che. te paikI siddhajIve aneka prakAranA kahyA che. tene huM prathama kahIza evA mane tame sAMbhaLe. (49) te siddha jIvomAM strIliMge tathA napuMsakaliMga ane jaina sAdhunA veze. anya darzananA (saMnyAsI ityAdi, veze ke gRhastha veze thayelA siddha jIvone samAveza thAya che. nedha : strI, puruSa ane janmathI nahi paNa kRta napuMsaka evA ja gRhasthAzrama ke tyAgAzramamAM rahI mokSa pAmI zake che. ahIM te cha prakAra varNavyA che. paraMtu tenA vizeSa bhede karI badhA maLI paMdara prakAranA siddha paNa varNavyA che. (50) siddha thatI vakhate te jIvonI zarIra avagAhanA (UMcAI keTalI hoya te batAve che) jadhanya be hAtha ane utkRSTa pAMcase dhanuSyonI ane te banne karatAM madhyama avagAhanA (tenI vaccenI zarIranI UMcAI)thI UMce (parvata para) nIce (khADa vageremAM) tathA tirachA lekamAM, samudramAM ane anya jalA zayamAM te cha siddha dazA pAmI zake. ' (51) eka samayamAM dasa napusaka (kata napuMsaka), vIsa strIo ane eka ATha puruSo vadhumAM vadhu siddha thaI zake che. (52) eka samayamAM vadhumAM vadhu cAra jIva gRhaliMgamAM, dasa anya ligamAM tathA ekaso ATha jenaliMgamAM siddha thaI zake che. - dha : pitAnA zAsanamAM ho ke anya zAsanamAM ho, gRhasthAzramamAM ho ke tyAgAzramamAM che. je je sthAnamAM jeTajeTalI yogyatA prApta thAya te te jIvo. "mokSa pAme che, tyAM koI darzana, mata, vAda ke Azramane IjAro nathI. Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana stra -254 (53) eka samayamAM ekIsAthe jadhanya (be hAthanI UMcAIvALA vadhumAM vadhu) cAra jIvA, ane utkRSTa (pAMcaseA dhanuSyanI UMcAIvALA) e jIvA temaja madhyama (te bannenI vaccenI) UMcAIvALA ekase ATha siddha thaI zake che. (54) eka samayamAM ekI sAthe UMcA (meru parvatanI cUlikA upara) leAkane viSe cAra, samudramAM e, nadI ityAdimAM traNa, nIcA leAkane viSe vIsa ane madhya leAkamAM ekasA ne ATha jIvA nizcaya siddha thaI zake che. (55) siddha thayelA jIvA kayAM rokAyA che ? kayAM sthira rahyA che? ane kayAM zarIra cheADIne siddha thayA che ? (56) siddhanA jIveA loka jatAM aTakathA che. lokanA agrabhAga para sthira thayA che. ahI madhya leAkamAM zarIra cheDIne tyAM lokanA agra bhAga para rahelI siddha gatimAM sthira thayA che. noMdha : zuddha caitanyanI askhalita gati urdhvagamananI che paNa gati sahAyaka dharmAstikAya tattva alAkamAM na hovAthI lokanA agra bhAga para ja tenI svAbhAvika sthiti thaI rahe che. (57) siddhisthAna kevuM che te kahe che :) sarvoIsiddha nAmanA vimAnathI bAra ceAjana upara chatrane AkAre IsIpabhArA (iSAnUbhAra) nAmanI eka muktizilA pRthvI che. (58) te siddhazilA 45 lAkha ceAjananI lAMbI ane paheALI che. tene AkhA gherAvA tenAthI traNa gaNA karatAM vadhAre jANavA. (59) te siddhazilA madhya bhAge ATha yeAjananI jADI ane pachI thoDu thoDu ghaTatAM ekadama cheDe mAkhInI pAMkha karatAM paNa pAtaLI che. (60) te pRthvI samabhAve arjuna nAmanA dheALA suvaNa jevI khUba ni`La che ane samA chatrane AkAre rahelI che. e pramANe anaMta jJAnI tItha karAe kahyuM che. (6) te siddhazilA zaMkha ane aka nAmanAM ratnA ane mucaku MdanA phUla jevI khUba nimULa ane sudara che. ane te siddhazilAthI eka ceAjana UMce lokane cheDe! AvI rahe che. (62) te ceAjanane chello je eka kAza che teno ane 32 AMgaLanI UMcAImAM siddhaprabhu chaThTho bhAga eTale 333 dhanuSya rahyA che. (63) te mekSamAM mahA bhAgyavaMta evA siddhapuruSA pracathI mukta thaI uttama prakAranI te siddhagatine pAmIne tyAM leAkanA agrabhAga para sthira thayA che. Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvAvibhakti ja (64) (siddha thatA pahelAM) chellA manuSyabhavamAM jeTalI zarIranI UMcAI hoya tenA traNa bhAga paikI eka bhAga cheDIne e bhAga jeTalI siddha vAnI UMcAI siddha thayA pachI rahe che. noMdha : siddha thayA pachI zarIra rahetuM nathI para Mtu te zarIrane vyApI rahelA AtmapradezA teA rahe che ane zarIranA 1/3 je khAlI pradeza che te nIkaLI jatAM 2/3 AkAramAM sava` AtmapradezA rahe che ane Atmapradeza arUpI hAvAthI anaMta jIvA hAvA chatAM tene paraspara dhaNu thatuM nathI. (65) eka jIvanI apekSAe Adisahita ane aMtasahita che. paNu AkhA samudAyanI apekSAe Adi ane aMtarahita che. (66) te siddhanA jIvA arUpI, kevaLajJAna ane kevaLa nathI ja temanI oLakhANu thaI zake tevA che. tee! jenI upamA na ApI zakAya tevA atula sukhane pAmyA che. (67) saMsAranI pAra gayelA ane uttama siddhagatine pAmelA kevaLajJAna ane kevaLadananA dhaNI te sa` siddo lokanA agrabhAga para sthira thayA che. (68) saMsArI jIvA tItha``karAe e prakAranA kahyA che. 1. trasa ane 2. sthAvara. jIvAnA paNa traNa bhede che. (9) 1. pRthvIkAya, 2. jaLakAya ane 3. vanaspatikAya. vaLI e traNanA paNu peTAbhedo kahu chu : te sAMbhaLeA. 70) pRthvIkAyanA jIvA sUkSma ane sthULa e prakAranA che. ane vaLI tenA paNa paryApta ane aparyApta ema e bheda che. (71) sthULa paryApta heAya che. tenA mukhya be prakAre che. 1. kAmaLa ane 2. kaza. ane temAM paNu kamaLanA sAta prakAro che, (72) 1. kALA, 2. lIlI, 3. rAtI, 4. pILI, 5. dhALI, 6. pAMDura (gArA caMdana jevI) ane 7. ati jhINI retI. ema sAta prakAranI suMvALI pRthvI kahevAya che. kaza pRthvInA 36 bhedo che te nIce pramANe : (73) 1. pRthvI (khANunI mATI), 2. maraDIyA kAMkarA, 3. retI 4. paththaranA TukaDA, 5. zilA, 6. samudrAdinuM mIThuM, 7. khArI dhULa, 8. lehuM, 9. trAMbu, 10. kalaI, 11. sIsu, 11. rUpuM, 13. suvaNuM, 14. vajra hIrA-- (74) 15. haDatAla, 16. hI`gA, 17. maNasIla (eka prakAranI dhAtu), 18. sIsaka (jasata), 19. surameA, 20. paravALA, 21. abhraka, 22. abhrakathI mizra thayelI dhULa-- Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 257 uttarAcayana sUtra (75) (have maNinA bheda kahe che :) 23. gomeda, 24. rucaka, 25. aMkaratna, * 26. sphaTikarana, 27. lohitAkSamaNi, 28. maraktamaNi, 29. masAraMgalamaNi, 30. bhujamecakara 31. IndranIla (76) 32. caMdanaratna, 33. garakarana, 34. haMsagarbha ratna, 35. pulakaratna ane 36. sAgadhikarana, 37. caMdraprabhArana, 38. vaiDUyarana, 39. jalakAntamaNi ane 40. sUryakAnta maNi. nedha : ahIM maNinA bhede aDhAra batAvyA che paraMtu cauda gaNIne ja uparanA 36 prakAre che. (77) e pramANe karkaza pRthvInA chatrIsa bhedo kahyA. sama pRthvInA cho te eka ja prakAranA che. bhinna bhinna nathI. ane te draSTigocara paNa thatA nathI. (78) kSetranI apekSAe sUma pRthvIkAyanA jIvo to AkhA lokamAM vyApta che ane sthaLa pRthvIkAyanA jIvo A lokanA amuka bhAgamAM che. have teonA cAra prakAranA kALavibhAgane kahuM chuM(79) sUma ane sthaLa pRthvIkAyanA jIva pravAhanI apekSAe to te jIvo anAdi ane anaMta che, paNa eka eka chavanA AyuSyanI apekSAe to Adisahita ane aMtasahita che. (80) sthaLa pRthvIkAyanA jIvonI sthiti jaghanya aMtarmuhUrta ane utkRSTa bAvIsa hajAra varSanI che. (81) pRthvIkAyamAMthI marIne vaLI pRthvIkAyamAM utpanna thAya tene kAyasthiti kahevAya che. sthaLa pRthvIkAyanA jInI kAyasthiti ochAmAM ochI aMtamuhUrta kALanI ane vadhumAM vadhu asaMkhyAta kALanI hoya che. (82) pRthvIkAyanA jIvo potAnI pRthvIkAyane choDIne pharIthI te kAyA pAme tenI vaccenuM aMtara jadhanya aMtarmuhUta ane utkRSTa anaMtakALa sudhInuM * hoya che. (83) (bhAvanI apekSAe tene varNave che) e pRthvIkAya jIvonA varNa gaMdha, rasa, sparza ane saMsthAnathI hajAro bheda thAya che. (84). jaLakAyanA jIvo sUkSma ane sthULa ema be prakAranA hoya che ane te baMnenA . paryApta ane aparyApta evA be bhedo che. (85) je sthULaparyApta chavo che te pAMca prakAranA che. 1. medhanuM pANa, 2. samudranuM pANI, 3. taraNuM upara raheluM bindu (esabindu vagere) 4. dhuMvaranuM pANI ane 5. himanuM pANI. Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chavAjIvavibhakti 257. (86) sUma jaLakAyano eka ja bheda che. bhinnabhinna nathI. sUkSma jaLakAya che sarvalokamAM vyApI rahyA che ane sthULa to lekanA amuka bhAgamAM ja che. (87) pravAhanI apekSAe te badhA anAdi ane aMtarahita che ane eka eka jIvanA AyuSyanI apekSAe Adi ane aMtasahita che. (88) jaLakAyanA jIvonI AyuSyasthiti ochAmAM ochI aMtarmuhUrta sudhI ane vadhumAM vadhu sAta hajAra varSa sudhInI che. (89) jaLakAyanA jIvonI kAyasthiti te kAyA na mUke tyAM sudhInI (pharI pharI tyAM ja janme) to ochAmAM ochI aMtarmuhUta ane vadhumAM vadhu asaMkhya kALanI kahI che. (90) jaLakAyanA jIvo potAnI jaLakAne cheDIne pharIthI te kAyA pAme tenI vaccenuM aMtara jaghanya aMtamuhUrta ane utkRSTa anaMtakALa sudhInuM hoya che. (91) je jaLakAya jIvonA varNa, rasa, gaMdha, sparza ane saMsthAnathI hajAro bhedo thAya che. (92) vanaspatikAyanA jIvo sUkSma ane sthaLa ema be prakAranA hoya che ane te banenA paryApta ane aparyApta evAM be bhedo che. (3) sthULa paryApta vanaspatikAyanA jIvonA be prakAra che. 1. sAdhAraNa (eka zarIramAM anaMta jIvo rahe te) zarIravALA, 2. pratyeka zarIravALA. (4) judA judA zarIramAM judA judA rahelA pratyeka zarIrI che aneka prakAranA kahyA che. 1. vRkSa (tenA be bheda che eka bIjavALA ane bahu bIjavALA) - 2. gucchAo, (3) vanamAlatI vagere, 4. latAo (caMpaka latAo va.) 5. velA (tuMbaDI va.) 7. ghAsa.. (95) 7. nALiyerI, 8. zeraDI, vAMsa vagere, 9. bilADInA Topa, 10. kamaLa, sAlI vagere, 11. harikAya auSadhi, e badhAne pratyeka vanaspatikAyanA jI kahe che. (96) sAdhAraNa zarIravALA cho paNa aneka prakAranA kahyA che. 1. baTATA, 2. mULA, 3. Adu. (9) 4. harilI kaMda, 5. virilI kaMda, 6. sirUirilI kaMda, 7. jAvaMtrI kaMda, 8. kaMdalI kaMda, 9. DuMgaLI, 10. lasaNa, 11. palAM kaMda, 12. kuDuva kaMda. (98) 13. lehinI kaMda, 14. hutAkSI kaMda, 15. dUtakaMda, 16. kuhaka kaMda 17. - kRSNa kaMda, 18. vajakaMda, 19. sUraNa kaMda. u. 17 Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra (99) 20. azvakaNuM kaMda, 21. siMhakaNuM kaMda, 22. musuMDhI kaMda, 23. lIlI haLadara, e prakAre aneka jAtanA sAdhAraNa zarIravALA jIvo kahyA che. (100) sUma vanaspatikAyane eka ja bheda che. bhinna bhinna jAtathI sUkSma vana patikAya che sarvalokamAM vyApI rahyA che ane sthaLa to lekanA amuka bhAgamAM ja che. (101) pravAhanI apekSAe te badhA anAdi ane aMtarahita che ane eka eka jIvanI AyuSyasthitinI apekSAe Adi ane aMtarahita che. (102) vanaspatikAyanA jInI AyuSyasthiti ochAmAM ochI aMtamuhUrtanI vadhumAM vadhu dasa hajAra varSanI che. (103) vanaspatikAyanA jIvonI kAyasthiti te kAyA na mUke tyAM sudhInI (pharI pharI tyAM ja janme) to ochAmAM ochI aMtarmuhUrtanI ane vadhumAM vadhu - anaMta kALanI kahI che. dha : lIla, phUla, nigoda ityAdi anaMtakAyanA jIvanI apekSAe anaMtakALa gaNu che. (104) vanaspatikAyanA jIvo potAnI vanaspatikAyane cheDIne pharIthI te kAyA pAme tenI vaccenuM aMtara jaghanya aMtamuhUta ane utkRSTa anaMtakALa sudhInuM hoya che. (105) e vanaspatikAya jIvonA varNa, rasa, gaMdha, sparza ane saMsthAnathI hajAro bhedo thAya che. (106) e pramANe saMkSepathI traNa prakAranA cha kahyA. have traNa prakAranA trAsa jIne kahIza. (107) agnikAyanA jIvo, vAyukAyanA jIvo ane (moTA be IkiyAdi) jIvo e pramANe trasanA traNa prakAro che. have te pratyekanA peTA bhedone kahIza, tame sAMbhaLe. noMdha : A sthaLe agni ane vAyarAne sthAvara chatAM eka apekSAe trasa kahyA che. (108) agnikAyanA cha sUkSma ane sthULa ema be prakAranA che. ane tenA 5NuM paryApta ane aparyApta evA be bheda che. nedha : paryApta eTale je je yonimAM jeTajeTalI paryAo meLavavI joIe teTalI pUrI pAme te paryApta ane pUrI pAmyA vinA maraNa pAme te aparyApta kahevAya che. paryA cha prakAranI che ? AhAra, zarIra, Idriya, zvAsozvAsa, bhASA ane mana. www.jainelibrary.drg Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvAjIvavibhakti 2599 (109) sthULa paryApta agnikAyanA aneka prakArA kahyA che. 1. aMgArA, 2. rAkha mizra agni, 3. tapelA lADhA vageremAM agni hAya te, 4. agnijvAlA ane 5. tUTatI javAlA. (bhaDakA). 1 (110) 6. ulkApAtanI agni ane 7. vidyutanI agni. ema aneka bhede jANavA. je sama praryApta agnikAyanA jIvA che te eka ja prakAranA heAya che. (111) sUkSma agnikAyanA jIvA sa` lekamAM vyApI rahyA che. ane sthULa te lAkanA amuka bhAgamAM ja che. have tenA kALavibhAga cAra prakAre kahIza. (112) pravAhanI apekSAe te badhA anAdi ane aMtarahita che. ane AyuSya sthitinI apekSAe Adi ane a`tasahita che. (113) agnikAyanA jIvAnI AyuSya sthiti echAmAM ochI ata'dUta' ane vadhumAM vadhu asaMkhya kALanI kahI che. (114) agnikAyanA jIvAnI kAyasthiti te kAyA na mUke tyAM sudhInI ochAmAM ochI aMtarmu` hata` ane vadhumAM vadhu asaMkhya kALanI kahI che. (115) agnikAyanA vA peAtAnI agnikAyane cheDIne pharIthI te kAyA pAme tenI vaccenuM aMtara echAmAM ochu' aMtamu`` ane vadhumAM vadhu asaMkhya kALa sudhInuM che. (116) e agnikAya jIvAnA varNa, gaMdha, rasa, spa` ane saMsthAnathI hajArA bhedA thAya che. (117) vAMcukAyanAM jIvA sUkSma ane sthULa ema e prakAranA heAya che ane te bannenA paryApta ane aparyApta evA be bhedA che. (118) sthULaparyApta vAyukAyanA jIvA pAMca prakAranA che. 1. utkalika (rahI rahIne vAya te) vAyu, 2. va`TALiyA, 3. dhana vAyu (dhanAdhinI nIce vAya che te), 4. guMjA vAyu (guMjArava kare che) ane 5 zuddha vAyu. (119) tathA 6. saMvataka vAyu ityAdi aneka prakAranA vAyu che. ane sUkSma vAyu tA eka ja prakAraneA hoya che. (120) sUkSma vAyukAyanA jIvA savalAkamAM vyApI rahyA che ane sthULa to amuka bhAgamAM ja che. have teonA kALa vibhAga cAra prakAre kahIza. (121) pravAhanI apekSAe te badhA anAdi ane aMtarahita che. ane AyuSya sthitinI apekSAe Adi ane aMtasahita che. (122) vAyukAyanA jIvAnI AyuSyasthiti ochAmAM ochI a tamu ta ane vadhumAM vadhu traNa hajAra varSa sudhInI che. Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyayana yu (123) vAyukAyanA jIvonI kAyasthiti te kAyA na mUke tyAM sudhInI ochAmAM ochI aMtamuhUrta ane vadhumAM vadhu asaMkhya kALanI kahI che. (124) vAyukAyanA jIvo potAnI vAyukAyane cheDIne pharIthI te kAyA pAme tenI vaccenuM aMtara ochAmAM ochuM aMtarmuhUrta ane vadhumAM vadhu anaMta kALa sudhInuM hoya che. (15) e vAyukAya jIvonA varNa, gaMdha, rasa sparza ane saMsthAnathI hajAra bhedo thAya che. (12) moTA trasakAyavALA (be IkiyAdi) jIvo cAra prakAranA kahyA che. 1. be IdriyavALA, 2. traNa IdriyavALA 3. cAra IdriyavALA ane 4. pAMca IdriyavALA. (127) be iMdriyavALA jIvo paryApta ane aparyApta ema be prakAranA kahyA che. have teonA bhedane kahuM chuM te sAMbhaLe. (128) 1. karamiyA (viSTAmAM utpanna thAya te), 2. aNasiyA, 3. saumaMgala (eka prakAranA jIva), 4. mAtRvAhaka, 5. vAMsI mukhA, 6. zaMkha, 7. nAnA zRMkhalA - (129) 8, kASTha khAnAra paluka, 9. keDA, 10. jaLa, 11. duSTa raktakarSaNa, ane 12. cAMdaNuA. (130) e pramANe be Idriya jIvo ghaNuM prakAranA kahyA che, ane te badhA lokanA. eka bhAgamAM rahyA che. (131) pravAhanI apekSAe badhA anAdi ane aMtarahita che. paNa AyuSya. sthitinI apekSAe Adi ane aMta sahita che. (132) be IdriyavALA jIvonI AyuSyasthiti ochAmAM ochI aMtamuharta ane vadhumAM vadhu bAra varSanI kahI che. (133) be IdriyavALA jIvonI kAyasthiti te kAyA na mUke tyAM sudhInI ochAmAM - ochI aMtamuhUrta ane vadhumAM vadhu asaMkhyAta kALa sudhInI kahI che (134) be IdriyavALA ja pitAnI kAyA cheDIne pharIthI be Idriya kAyA pAme tenI vaccenuM aMtara ochAmAM ochuM aMtamuhUrta ane vadhumAM vadhu anaMta kALa sudhInuM hoya che. (135) e be Idriya jIvonA varNa, gaMdha, rasa, sparza ane saMsthAnathI hajAre. bhedo thAya che. Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvAvavibhakti (136) traNa IdriyavALA jIvo paryApta ane aparyApta ema be prakAre kahyA che. have teonA peTA bhedone kahuM chuM. te sAMbhaLo. (137) 1. kuMthavA, 2. kIDI, 3. (cAMcaDa) uddazA, 4. ukalIA, 5. tRNAhArI, 6. kASThAhArI, 7. mAlugA ane 8. pattAhArI(138) 9. kapAsanA bIjamAM thanArA cho, 10. tinduka, 11. miMjakA, 12. sadAvarI, 13. gulmI, 14. IMdragA ane 15. mAmaNamuMDA ema aneka prakAranA kahyA che. (139) te badhA AkhA lekamAM nahi paNa lokanA amuka bhAgamAM rahyA che. (140) pravAhanI apekSAe te badhA anAdi ane aMtarahita che. ane AyuSyanI * apekSAe aMtasahita che. (141) traNa IdriyavALA jIvonI AyuSasthiti ochAmAM ochI aMtarmada ane vadhumAM vadhu 49 divasanI hoya che. (142) traNa IdriyavALAnI kAyasthiti te kAyA na mUke tyAM sudhI ochAmAM ochI aMtarmuhUta ane vadhumAM vadhu saMkhyAta kALa sudhInI kahI che. (143) traNa IdriyavALA jIvo potAnI kAyAne choDIne pharIthI traNa Ikiya kAyA pAme tenI vaccenuM aMtara ochAmAM ochuM aMtamuhUta ane vadhumAM vadhu anaMta kALa sudhInuM che. (144) e traNa IdriyavALA jenA varNa, gaMdha, rasa, sparza ane saMsthAnathI hajAre bheda thAya che. (145) cAra IdriyavALA jIvo paryApta ane aparyApta ema be prakAranA che. have teonA peTA bhedone kahuM chuM. te sAMbhaLo. (146) 1. aMdhiyA, 2. pitiyA, 3. mAkhI, 4. macchara, 5. bhamarA, 6. kIDa, 7. pataMgiyA, 8. DhikaNa, 9. kaMkaNuM(147) 10. kukuTa, 11. siMgarITI, 12. naMdAvRtta, 13. vIMchI, 14. DolA, 15. bhIMgArI, 16. cIralI, 17. akSivedhaka. (148) 18. achIla, 19. mAgadha, 20. roDa, 21. vicitra pAMkhavALA, 22. jalakArI, 23. upAdhi jalakA 24. nIcakA ane 25. tAmrakA. nedha : A badhAM dezI bhASA para bhinna bhinna nAmo che. (149) e pramANe cAra daIdriyavALAM cho aneka prakAranA kahyA che. te badhA lokanA amuka vibhAgamAM ja rahe che. Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26ra uttarAdhyayana sutra (15) pravAhanI apekSAe e badhA anAdi ane aMtarahita che. ane AyuSyanI apekSAe Adi ane aMtasahita che. (151) cAra diyavALAnI AyuSya sthiti ochAmAM ochI aMtarmahatuM ane. vadhumAM vadhu cha mAsanI kahI che. (152) cAra IdriyavALA jIvonI kAyasthiti te kAyA na mUke tyAM sudhInI ochAmAM ochI aMtarmuhUta ane vadhumAM vadhu saMkhyAta kALa sudhInI kahI che. (153) cAra diyavALA jI pitAnI kAyAne choDIne pharIthI te kAyAne pAme. te vaccenuM aMtara ochAmAM ochuM aMtamuhUrta ane vadhumAM vadhu anaMta kALa sudhInuM hoya che. (154) e cAra Idriya jIvonA varNa, gaMdha, rasa, sparza ane saMsthAnathI hajAre. bhedo thAya che. (155) pAMca IdiyavALA puruSo cAra prakAranA kahyA che: 1. nArakI (narakanA vo, 2. tiyaca, 3. manuSya ane 4. deva. (156) ratanaprabhA Adi sAta pRthvImAM rahevAthI nArako sAta prakAranA kahevAya che : (te pRthvInA nAma A pramANe che :) 1. ratnaprabhA, 2. zarkarA prabhA, 3. vALuprabhA. (157) 4. paMkaprabhA 5. ghUmaprabhA. 6. tamaprabhA ane 7. tame tamasamabhA. e pramANe tyAM rahenArA narakanA jIvo sAta prakAranA kahevAya che. (158) te badhA lekanA eka vibhAgamAM rahelA che. have teonA kALavibhAga cAra prakAre kahIza : (159) pravAhanI apekSAe anAdi ane aMtarahita ane AyuSyanI apekSAe Adi ane aMtasahita che. (160) pahelI narakamAM AyuSyanI sthiti jaghanya dasa hajAra varSanI ane vadhumAM vadhu eka sAgaropamanI che. (101) bIjI narakamAM AyuSyanI sthiti jaghanya eka sAgaropamanI ane utkRSTa traNa sAgaropamanI che. (162) trIjI narakamAM AyuSyanI sthiti jaghanya traNa sAgaropamanI ane utkRSTa sAta sAgaropamanI che. (163) cothI naramAM AyuSyanI sthiti jaghanya dasa sAgarepamanI ane utkRSTa dasa sAgaropamanI che. Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avAjIvavibhakti (164) pAMcamI narakamAM AyuSyanI sthiti jadhanya dasa sAgaropamanI ane utkRSTa sattara sAgaropamanI che. (165) chaThThI narakamAM AyuSyanI sthiti jadhanya sattara sAgaropamanI ane utkRSTa bAvIsa sAgaropamanI che. (166) sAtamI narakamAM AyuSyanI sthiti jaghanya bAvIsa sAgaropamanI ane utkRSTa tetrIsa sAgarepamanI che. (167) narakanA jIvone jeTalI ochAmAM ochI ke vadhumAM vadhu AyuSyasthiti hoya che teTalI ja kAyasthiti hoya che. nedha : naraka ane devagatinuM AyuSya bhogavyA bAda aMtara vagara bIje ja bhave te gatimAM javAtuM nathI. tethI ja AyuSyasthiti ane kAyasthiti samAna kahI che. (168) nArakInA jIvo potAnI kAyAne choDIne pharIthI te ja kAyA pAme tenI vaccenuM aMtara ochAmAM ochuM aMtamuhUrta ane vadhumAM vadhu anaMta kALa sudhInuM hoya che. (169) e narakanAM jIvonA varNa, gaMdha, rasa, sparza ane saMsthAnathI hajAre bhede thAya che. (170) tiryaMca paMceMdriya jIvo be prakAranA kahyA che: 1. saMmUchima paMcaeNndriya ane 2. garbhAjapaMceMdriya. (171) te beunA traNa traNa bhedo che. 1. jalacara, 2. sthalacara ane 3. khecara A (AkAzamAM caranArA). have kramathI tenA peTA bhedane kahuM chuM: mane sAMbhaLo. (172) jalacaranA bhedo A pramANe che : 1. mAchalAM, 2. kAcabA, 3. grAha, 4. magara ane 5. susumAra. ema jalacaranA pAMca bhedo jANavA. (173) te badhA ja AkhA lekamAM nahi, paNa lekanA amuka bhAgamAM rahelA che. have teonA kAlavibhAgane cAra prakAre kahIza : (174) pravAhanI apekSAe badhA anAdi ane aMtarahita che. paNa AyuSyanI apekSAe te Adi ane aMtasahita che. (175) jalacara paMcendriya jIvonI AyuSya sthiti jaghanya aMtamuhUrtanI ane vadhumAM vadhu eka pUrva koTInI kahI che. noMdha : eka pUrvanAM sItera lAkha karoDa ane 56 hajAra karoDa varSa thAya. evA eka koDa pUrvanI sthitine eka pUrva keTI kahe che. Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 uttarAdhyayana satra (176) te jalacara paMcendriya jIvAnI kAyasthiti jadhanya a Mtamu krUta ane utkRSTa pRthak pUrNAMkATInI che. noMdha : pRthak eTale methI mAMDIne nava sudhInI sakhyA. (177) jalacara pa`cendriya jIvA peAtAnI kAyA ADIne te kAyA pharIthI pAme tenI vaccenuM aMtara jadhanya aMtamudbhuta ane utkRSTa anaMtakALa sudhInuM hAya che. (178) sthalacara paMcendriya jIvA 1. cAra pagavALA te cApada ane 2, parisa ema e prakAranA che. ane cApadanA cAra peTA bhede che. tene huM kahuM chuM te tame sAMbhaLeA. (179) 1. ekakhurA [gheADA, gadheDA vagere,] 2. e khurA [gAya, baLada vagere,] 3. gaMDIpadA [suMvALA pagavALA hAthI, geMDA vagere] ane 4. sanakhapadA [siMha, bilADA, kUtarA, vagere.] (180) parisa'nA e prakAza che : uparisapa` ane bhujaparisapa`hAthethI cAlanArA dheA vagere ane uraparisapa-chAtIthI cAlanArA sa` vagere. ane te ekeka jAtimAM aneka prakAranAM hAya che. (181) te badhA satra nahi paNa lekanA amuka bhAgamAM hoya che. have teonA kAlavibhAgane cAra prakAre kahIza : (182) pravAhanI apekSAe te badhA anAdi ane aMtarahita che. paNa AyuSyanI apekSAe te Adi ane aMtasahita che. (183) te sthalacara jIvAnI AyuSyasthiti jadhanya aMta dUtanI ane utkRSTa traNa patyeApamanI hAya che. noMdha : patyeApama e kALapramANa che.. (184) sthaLacara jIvAnI kAyasthiti te kAyA na mUke tyAM sudhInI ochAmAM ochI aMtamu ta ane vadhumAM vadhu traNa patyeApama tathA ethI mAMDIne nava sudhI pUrva kATI adhikanI che. (185) te sthalacara jIvA potAnI kAyA choDIne pharIthI te kAyA pAme tenI vaccenuM aMtara ochAmAM ochu ataDUta ane vadhumAM vadhu anaMtakALa sudhInu` che. (186) khecara (pakSIo) cAra prakAranAM cheH 1. cAmaDAnI pAMkhAvALAM [vaDavAgALa], 2. rAmapakSI [suDA, haMsa vagere] 3. samudga pakSI [jenI pAMkha DhAMkelA Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvAjIvavibhakti rasa kharAnA jevI heAya te A pakSIo manuSyakSetranI bahAra che, ane 4. vitata pakSI [supaDAnA jevI pAMkha pahALI rahe te]. (187) te badhAM AkhA lekamAM nahi paNa lokanA amuka bhAgamAM rahyAM che. have teonA kALavibhAgane cAra prakAre kahIza. (188) pravAhanI apekSAe badhA anAdi ane aMtarahita che. paNu AyuSyanI apekSAe te| Adi ane aMtasahita che. (189) khecara jIveAnI AyuSya sthiti jadhanya ata''nI ane uSkRTa paDyeA pamanA asaMkhyAtamA bhAganI che. (190) khecara jIvAnI kAyasthiti jadhanya aMta nI ane ukaSTa paDyeApamanA asakhyAtamA bhAga tathA tethI adhika ethI mAMDIne nava sudhI pUrva kATInI hAya che. (191) khecara jIveA peAtAnI kAyA cheADIne te kAyA pharIthI pAme tenI vaccenu aMtara jadhanya aMtarmudbhuta ane utkRSTa anaMtakALa sudhInuM hoya che. (192) teonA vaNuM, gaMdha, rasa, sparzI ane saMsthAnathI hajArA bhedA thAya che. (193) manuSyA e prakAranA heAya che : 1. samUmi pace driya ane 2. gaja paceMdriya. have tenA peTA bhedo kahu chu : te sAMbhaLeA. (194) garbha`ja [mAbApanA saMyAgathI thayelA] manuSyA traNa prakAranA kahyA che H 1. ka`bhUminA, 2. akamabhUminA ane 3. aMtaradIpAnA. noMdha : ka`bhUmi eTale asi, masi (vyApAra) ane kRSi jyAM thatI hoya te. a MtaradvIpa eTale culahImavaMta ane zikharIe e paryaMta para cAra cAra dADhAe che. ane pratyeka dADhAemAM sAta sAta aMtaradvIpa che. tyAM eka bhUmi jevA jugaliyA manuSyA utpanna thAya che. (195) karmabhUminA paMdara bhedo [pAMca bharata, pAMca Iravruta ane pAMca mahAvideha], aka bhUminA trIsa bhede [pAMca hemavaya, pAMca airaNyavaya, pAMca harivAsa, pAMca ramyakavAsa, pAMca devaguru ane pAMca uttarakuru], ane chappana aMtaradvIpanA bhedo maLI te badhA ekasA eka jAtinA gala" ja manuSyA kahyA che. (196) saMmUrchi`ma manuSyA paNa gaja manuSyanA jeTalA ja eTale ke ekse eka prakAranA kahyA che. A badhA jIvA lokanA amuka bhAgamAM ja che. satra nathI. noMdha : mAtApitAnA sayAga vinA manuSyanA maLajanya jIvA utpanna thAya Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra66 uttarAcIna sUtra tene saMpUmi manuSyo kahe che. garbhajanI jema tenA paryApta ane aparyApta ema be bheda nathI. (197) pravAhanI apekSAe badhA anAdi ane aMta rahita che paNa AyuSyanI apekSAe Adi ane aMtasahita che. (198) garbhaja manuSyonI AyuSya sthiti jaghanya aMtamuhUrtanI ane utkRSTa traNa palyopamanI kahI che. noMdha : saMmUchima manuSyanI te jaghanya ane utkRSTa mAtra aMtarmuhUrtanI hoya che, ane karmabhUmi manuSyanI jaghanya aMtamuhUta ane utkRSTa koDa pUrvanI hoya che. ahIM to sarva manuSyanI apekSAe uparanI sthiti lIdhI che. (19) garbhaja manuSyonI kAyasthiti jaghanya aMtamuhUrtanI ane utkRSTa traNa palyopama ane adhika pRthaka pUrvakaeNTinI jANavI. nedha : keI jIva sAta bhava to eka eka pUrva koTinA ane AThamo traNa palyopamanA AyuSyane bhava kare, te apekSAe teTaluM vadhu kahyuM che, manuSyanI kAyA lAgalagaTa sAta ke ATha bhava sudhI vadhumAM vadhu maLe to maLI zake che. (200) garbhaja manuSyo pitAnI kAyA choDIne te kAyA pharIthI pAme, tenI vaccenuM aMtara jadhanya aMtarmuhUta ane utkRSTa anaMtakALa sudhInuM hoya che. (201) teonA varNa, gaMdha, rasa, sparza ane saMsthAnathI hajAro bhedo thAya che. (202) sarvajJa bhagavAnoe deve cAra prakAranA kahyA che. tenuM varNana karuM chuM. tame sAMbhaLe ? 1. bhavanavAsI [bhavanapati), 2. vyaMtara, 3. jyotiSa ane 4. vaimAnika. (203) bhavanavAsI devo daza prakAranA, vyaMtara ATha prakAranA, jyotiSkAra pAMca prakAranA ane vaimAnika devo be prakAranA hoya che. (204) asurakumAra, nAgakumAra, suvarNakumAra, vidyutakumAra, agnikumAra, dIpakumAra, udadhikumAra, disikumAra, vAyukumAra ane svanitakumAra. ema daza prakAranA bhavanavAsI devo hoya che. (205) 1. pizAca, 2. bhUta, 3. yakSa, 4. rAkSasa, 5. kinnara, 6. kiMguruSa, 7. mahoraga ane 8. gAMdharva. ema ATha prakAranA vyaMtara de che. (206) 1. caMdra, 2. sUrya, 3. nakSatra, 4. graha ane 5. tArAo ema pAMca prakAranA jyotirSi devatAo hoya che. AmAMnA jIva je manuSyakSetramAM che te. badhA gati karanArA ane manuSya kSetranI bahAra rahenArA sthira hoya che. Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAvavibhakti (207) vaimAnika deva paNa be prakAranA kahyA che. 1. kalpavAsI ane 2. aka5-- vAsI [kalpAtItI. (208) kalpavAsI deve bAra prakAranA hoya che : 1. saudharma, 2. IzAna, 3. sanatakumAra, 4. mahendra, 5. brahmaleka, 6. lAMtaka. (209) 7. mahAzuka, 8. sahastrAra, 9. Anata, 10, prANa, 11. AraNa ane 12. ayyata te badhA devalamAM vasatA deva bAra prakAranA kalpavAsI deva kahevAya che. (210) 1. raiveyaka ane 2. anuttara ema be prakAranA kalpAtIta deve kahyA che.. tyAM raiveyaka nava prakAranA che. (211) raiveyaka devanI traNa triko che: 1. heThenI, 2. madhyama ane 3. uparanI. ane tenA paNa eka eka trikanA 1. nIcenuM, 2. madhyama ane 3. upara ema peTA bhedo maLI kula nava thAya che.] 1. heThalI trikanI nIcenA sthAnanA devo, 2. heThalI trikanA madhyama sthAnanA devo, 3. heThalI trikanI uparanA sthAnanA de. (212) 4. madhyamatrikanA heThenA sthAnanA deve, 5. madhyamatrikanA madhyamasthAnanA devo ane 6. madhyamatrikanA uparanA sthAnanA de. (213) 7. upalItrikanA heThenA sthAnanA deva, 8. upalatrikanA madhyamasthAnanA de ane 9. upalItrikanA uparanA sthAnanA de. ema nava prakAranA veyaka deve kahyA che. ane 1. vijaya, 2. vaijayaMta, 3. jayaMta, 4. aparAjita - (214) ane 5. sarvArthasiddha. ema pAMce anuttara vimAnamAM rahenArA vaimAnika devo AvI rIte aneka prakAranA che. (215) A badhA de lokanA amuka bhAgamAM ja rahyA che. have teonA kALa vibhAgane cAra prakAre kahIza. (219) pravAhanI apekSAe te badhA anAdi ane aMtarahita che. paNa AyuSyanI apekSAe Adi ane aMtasahita che. (217) bhavanapati devanI AyuSyasthiti jaghanya dasahajAra varSanI ane utkRSTa eka sAgarepamathI thoDI adhika rahI che. (218) vyaMtara devonI AyuSya sthiti jaghanya dasahajAra varSanI ane utkRSTa eka palyopamanI kahI che. Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyayana sUtra (219) tiSka denI AyuSyasthiti jadhanya eka palyopamanA AThamA bhAganI ane utkRSTa eka palyopama ane eka lAkha varSa uparanI che. (220) sudharmadevalokanA devenI AyuSyasthiti jaghanya eka palyopamanI ane utkRSTa be sAgaropamanI che, - (221) izAna devakanA devanI AyuSyasthiti jaghanya eka palyopamathI adhika ane utkRSTa be sAgaropamathI adhika kALanI che. (222) sanatakumAra devalokanA devenI AyuSyasthiti jadhanya be sAgaropamanI ane utkRSTa sAta sAgaropamanI che. (223) mahendradevalokanA devenI AyuSyasthiti janya be sAgaropamathI kaMIka adhika ane utkRSTa sAta sAgaropamathI adhika kALanI che. (224) brahmalekanA devenI AyuSyasthiti jaghanya sAta sAgaropamanI ane utkRSTa dasa sAgarepanI che. (225) lAMtaka devakanA devonI AyuSasthiti jaghanya dasa sAgaropamanI ane utkRSTa caeNda sAgarepanI che. ' (226) mahAzuka devakanA devonI AyuSasthiti jaghanya cauda sAgaropamanI ane utkRSTa sattara sAgarepanI che. (227) sahastrAra devalokanA devenI AyuSyasthiti jaghanya sattara sAgarepamanI ane utkRSTa aDhAra sAgaropamanI che. (228) Anata devakanA devanI AyuSya sthiti jaghanya aDhAra sAgaropamanI ane utkRSTa gaNusa sAgaropamanI che. (229) prANuta devakanA devonI AyuSyasthiti jaghanya ogaNasa sAgaropanI ane utkRSTa vIsa sAgaropamanI che. *(230) AraNa develekanA devenI AyuSyasthiti jaghanya vIsa sAgaropamanI ane utkRSTa ekavIsa sAgarepanI che. (31) amruta devakanA devonI AyuSyasthiti jadhanya ekavIsa sAgarepanI ane utkRSTa bAvIsa sAgarepanI che. (232) prathama yakanA devonI AyuSyasthiti jaghanya bAvIsa sAgaropamanI ane utkRSTa trevIsa sAgarepanI che. (233) bIjA greveyakanA devonI AyuSyasthiti jaghanya tevIva sAgaropamanI ane utkRSTa covIsa sAgarepanI che. Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chavAchavibhakti (234) vIjA greveyaka devonI AyuSyasthiti dhanya cAvIsa sAgaropamanI ane utakRSTa pacIsa sAgaropamanI che. (235) cethA greveyaka devenI AyuSya sthiti jaghanya pacIsa sAgaropamanI ane utkRSTa chavIsa sAgaropamanI che. (236) pAMcamA greveyaka devenI AyuSya sthiti jadhanya chavIsa sAgaropamanI ane utkRSTa sattAvIsa sAgarepanI che. (237) chaThThA greveyaka devanI AyuSyasthiti jadhanya sattAvIsa sAgaropamanI ane . utkRSTa adAvIsa sAgaropamanI che. (238) sAtamA greveyaka devonI AyuSyasthiti jaghanya aThThAvIsa sAgarepamanI ane , utkRSTa ogaNatrIsa sAgaropamanI che, (239) AThamA greveyaka devonI AyuSyasthiti jaghanya ogaNatrIsa sAgaropamanI... ane utkRSTa vIsa sAgaropamanI che. (240) navamA greveyaka devenI AyuSyasthiti jaghanya trIsa sAgaropamanI ane utkRSTa ekatrIsa sAgaropamanI che. (241) 1. vijya, 2. vaijayaMta, 3. jayaMta ane 4. aparAjIta e cAre vimA nonA devanI AyuSyasthiti jaghanta ekatrIsa sAgarepamanI ane utkRSTa : tetrIsa sAgaropamanI che. (242) pAMcamA sarvArtha nAmanA mahA vimAnanA devonI AyuSyasthiti barAbara tetrIsa sAgaropamanI che. tethI ochI ke vadhu nathI. (243) jeTalI devenI ochI ke vadhu AyuSyasthiti che teTalI ja sarvajJa devae. kAyasthiti kahI che. dhaH devanuM AyuSya pUrNa thayA pachI lAgatuM ja devagatimAM jAvAnuM thatuM nathI. (44) deva pitAnI kAyA choDIne te kAyA pharIthI pAme tenI vaccenuM aMtara dhanya aMtamuMhata ane utkRSTa anaMtakALa sudhInuM hoya che. (245) teonA varNa, gaMdha, rasa, sparza ane, saMsthAnathI hajAre bhedo thAya che. (246) e pramANe rUpI ane arUpI ema be prakAranA ajIva ane saMsArI tathA siddha, ema be prakAranA chAnuM varNana karyuM. (247) A jIva ane ajIvonA vibhAgane jJAnI puruSa pAse sAMbhaLI tenI yathArtha pratIti lAvIne tathA sarva prakAranA no suvicAronAM vagIkaraNa) dvArA barAbara ghaTAvIne jJAnadarzana pAmI Adaza cAritramAM muni ramaNa kare.. Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAyana sUtra (248) tyArabAda ghaNuM varSa sudhI zuddha cAritra pALIne nIcenA kramathI pitAnA AtmAnuM damana kare. (249) jei tapazcaryA dvArA pUrva karmone tathA kaSAyone kSaya thAya tevI dIdhuM tapazcaryA vidhAna kahe che te saMlekhanA [Atmadamana karanArI tapazcaryA ochAmAM ochA cha mAsanI, madhyama rIte eka varSanI ane vadhumAM vadhu bAra varSanI hoya che. (250) pahelAM cAra varSamAM pAMca vigaya [ghI, goLa, tela vagerene tyAga kare ane bIjAM cAra varSa sudhI bhinnabhinna prakAranI tapazcaryA kare. (251) navamuM tathA dasamuM ema e banne varSo paryata upavAsa ane ekAMtara upavAsane pAraNe AyaMbila kare ane agiyAramA varSa pahelAM cha mAsa sudhI adhika tapazcaryA na kare. (252) agiyAramA varSanA pAchalA cha mAsamAM to chaTha aThama evI AkarI tapazcaryA kare ane vacce vacce te ja savaMtsaramAM AyaMbila tapa paNa kare. noMdha : AyaMbila eTale rasavihIna bhajana, mAtra eka ja vakhata kare. (253) te muni bArame varSe prathama ane cheDe sarakhuM tapa kare. [prathama AyaMbila vacce bIju tapa ane vaLI te varSane aMte AyaMbila kare te koTI sahita AyaMbila tapa kahevAya, ane vacce vacce mAsakhamaNa ke ardha mA khamaNa jevI moTI nAnI tapazcaryA karI A rIte bAra varSa pUrAM kare. nedha : AvI tapazcaryA karatI vakhate vacce ke tapazcaryA pachI maraNane avasara Ave tyAre maraNuparyatanuM aNusaNuM karavAnuM hoya che. je vigata AgaLa ApI che. te vakhate suMdara bhAvanA hovI joIe. (254) 1. kAMdapI, 2. AbhiyogI, 3. kibiSikI, 4. AsurI vagere azubha bhAvanAo maraNa vakhate AvI jIvane khUba kaSTa Ape che ane te badhI dugatinA hetubhUta thAya che. (255) je jIvo mithyAtvadarzana (asatya premI)mAM rakta, jIvaghAta karanAra ane - niyANuM karanAra [DA mATe ghaNuM veDaphI nAkhanAra] hoya che ane te bhAvanAmAM mare che tevA jIvone dhilAbha bahu ja durlabha thAya che. noMdha : bodhilAbha eTale samyakatvanI prApti. (256) je cha samyakatva darzanamAM rakta, niyANune na karanAra ane zukalezyA [ujajavala aMtaHkaraNanA pariNAmane dhAraNa karavA vALA hoya che ane te Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chavAvavibhakti ja bhAvanAmAM je mRtyu pAme che te jIvone bIjA janmamAM paNa badhi bIja bahu ja sulabha thAya che. (257) je cha mithyAtvadarzanamAM rakta, kRSNalezyA (malina aMtaHkaraNa)nA pari NAmane dhAraNa karavAvALA ane niyANAne karanAra hoya che. ane te bhAvanAmAM mare che tevA jIvone dhilAbha bahu ja durlabha che. (258) je jinapuruSonA vacanamAM anurakta rahI, bhAvapUrvaka te vacana pramANe AcaraNa kare che te pavitra (mithyAtvanA melarahita) ane asaMkilaSTa (rAgadveSanA kaleza rahita thaI thoDA ja samayamAM A duHkhada saMsArane pAra pAme che. dhaH jina eTale rAgadveSathI sarvathA rahita paramAtmA. (59) je cha jinavacanane yathArtha jANI zaktA nathI te bicArA ajJAnIo ghaNIvAra bALamaraNa ane akAma maraNe pAme che. (260) pitAnA doSanI AlocanA kevA jJAnI puruSa pAse kahevI joIe temanA guNa kahe che: je ghaNuM zAstranA rahasyane jANanAra hoya, jemanAM vacana samAdhi (zAMti)ne utpanna karanArAM hoya ane je kevaLa guNanA ja grahaNa karanAra hoya te puruSo ja bIjAnA doSanI AlocanA mATe yogya che. (261) 1. kaMdapa kiAyakathAne saMlApa), 2. kautkaca [mukhanA vikAravALI ceSTA, 3. keInA svabhAvanI hAMsI ane kukathA ke kuceSTAnI bIjAne vismaya karanAra chava kAMdapI-bhAvanA karatA hoya che. (262) rasa, sukha ke samRddhinI mATe je sAdhaka vazIkaraNa vagerenA maMtra ke dorA dhAgA kare che te AbhiyogI bhAvanAne karato hoya che. * dhaH kAMpI ane AbhiyogI vagere duSTa bhAvanAne karanAra kadApi deva thAya topaNa halakI koTine deva bane che. (263) kevaLI puruSa, jJAnI, dharmAcArya tathA sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ke zrAvikA enI je niMdA kare che tathA kapaTI hoya che te kibiSI bhAvanAne karate hoya che. (64) kAyama roSane karanAra hoya tathA samaya maLatAM zatru banI jAte hoya, evA duSTa kAryothI pravartate jIva AsurI bhAvanAne karate hoya che. Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra0ra uttarAyayana sutra noMdhaH nimittane artha nimitazAstra paNa thAya che. te eka tiSanuM aMga che. te khoTI rIte joI bIjAne Thagate heya te mANasa paNa AsurI bhAvanAne poSe che. (265) 1. zastragrahaNa [talavAra vagerethI maravuM] 2. viSabhakSaNa [jhera khAIne maravuM], 3. jvalana [AgamAM baLI maravuM], 4. jalapraveza [pANImAM maravuM] ke 5. anAcArI upakaraNe [kuTila kAryonuM sevana karavAthI jIvAtmA aneka prakAranA navA janma--maraNe utpanna kare che. naMdha: akALa maraNathI chavAtmA chUTavAne badale bamaNuM baMdhAya che. (266) A pramANe bhavasaMsAramAM siddhine ApanAra evAM uttama prakAranAM chatrIsa adhyayanane suMdara rIte pragaTa karIne kevaLajJAnI bhagavAna jJAtaputra AtmazAMtimAM lIna thayA. dhaH jIva ane ajIva e banenA vibhAge jANavA jarUrI che. pachI naraka ane pazuchavanamAM duHkha, svarga ane manuSya jIvanamAM sukhaduHkha Adi aneka avasthAvALA A vicitra saMsAramAMthI kema chUTI zakAya te upAya ajamAvavAnI tAlAvevI lAge che. AvI tAlAvelI pachI du:khamAM paNa sukha, vedanAmAM paNa zAMti ane saMtoSa vikasatAM jAya che. ema kahuM chuM: ema jIvAjIva vibhakti saMbaMdhI chatrIsamuM adhyayana samApta thayuM. 3% zAnti: Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ootdicure baE naasn pAna aa tyAga tyA 000 bhat. camakapAsa, . haSabhano vA pATa mAlikI hukamaryAdA sityo OM mevA Hication International