________________
૧૬
-
જામ
મોક્ષમાળા-વિવેચન લક્ષણ જ એ છે કે પલટાઈ જાય છે. સાચી વાત કાને આવે તે ગ્રહણ કરી લે. બાહ્ય વસ્તુઓને લઈને રાજા પિતાને મેટો માનતે હતું, પણ મુનિનું કથન સાંભળીને બધી વસ્તુઓ ઉપરથી વિશ્વાસ ઊઠી ગયો કે એ વસ્તુઓ કંઈ કામની નથી. આપણે આત્મા જ પિતાના દેષથી નરકે જાય છે. દેવગતિનું કારણ પણ આત્માના શુભ ભાવ જ છે. જે થાય છે તે આપણું આત્માથી જ થાય છે. એમાં બીજા કેઈને વાંક નથી, પણ આપણે જ વાંક છે. પૂર્વે જેવું કર્યું છે તેવું ફળ અત્યારે દેખાય છે અને અત્યારે જેવું કરે છે તેવું પામશે. પોતે જ પિતાનું કારણ છે. સંસાર ઊભે પણ પોતે જ કરે છે. સુખદુઃખ પણ પિતે જ ઉપાર્જન કરે છે. મિત્ર, વૈરી એ બધું આપણે આત્મા જ છે. કનિષ્ઠ આચાર = ખરાબ આચાર
કૃપાળુદેવે કહ્યું છે કે “ગ્ય સામગ્રી નહીં મેળવવાથી ભવ્ય પણ એ માર્ગ (મેક્ષમાર્ગ) પામતાં અટકયાં છે, તથા અટકશે અને અટક્યા હતા તે માર્ગ આત્મામાં રહ્યો છે. આત્મપ્રાપ્ય પુરુષ – નિગ્રંથ આત્મા - જ્યારે યેગ્યતા ગણ તે આત્મત્વ અર્પશે – ઉદય આપશે – ત્યારે જ તે પ્રાપ્ત થશે, ત્યારે જ તે વાટ મળશે, ત્યારે જ તે મતભેદાદિક જશે.” (૫૪) મહાપુરુષ પાસે કળા છે. એ ટકેર કરે ત્યારે જીવ જાગૃત થઈ જાય. શ્રેણિકને ભીલના ભવના સંસ્કાર હતા તે જાગૃત થઈ ગયા. અનાથીમુનિને આત્મપ્રકાશક બોધ સાંભળીને શ્રેણિકરાજ બહુ સંતોષ પામે. તેને લાગ્યું કે આવી વાત કરનાર મને કઈ મળે નહીં અને સમજાયું કે આ મુનિની વાત માન્ય