________________
૧૫
•ાર "
મોક્ષમાળા-વિવેચન શિક્ષાપાઠ ૭. અનાથી મુનિ, ભાગ ૩
હે શ્રેણિકરાજા ! ત્યાર પછી એટલે દીક્ષા લીધા પછી હું આત્મા - પરાત્માને નાથ થયો. બધા જીવોની રક્ષા કરે તેથી નાથ. તને શંકા થઈ હતી કે “હું અનાથ કેમ હઉં? મૃષા તે નથી બેસતા ?” તે હવે ટળી ગઈ હશે. એ રીતે ચકવર્તી પણ અનાથ છે. વેદનીને તીવ્ર ઉદયમાં કઈ મદદ કરી શકે નહીં. કર્મના ઉદય આગળ સર્વ અનાથ છે. કર્મ તે ભગવાનને પણ ભેગવવાં પડ્યાં.
જ્યાં ઉપાધિ છે ત્યાં અનાથતા છે, જ્યાં સમાધિ છે ત્યાં સનાથતા છે. પરવસ્તુને સંગ છે તે ઉપાધિ છે. બહારની ઉપાધિ છે ત્યાં સમાધિમાં રહી શકાય નહીં, તેથી અનાથતા છે. માટે હું કહું છું તે તું મનન કરી જજે. પ્રથમથી કહ્યું છે કે આ પાઠ પઠન કરવા કરતા મનન કરવાના છે.
નિશ્ચય માનજે કે આપણે આત્મા જ નરકે લઈ જનાર છે. તંદુલ મત્સ્ય પાપભાવનાથી નરકે જાય છે. ત્યાં વૈતરણી નદીમાં છરપલાની ઘાર જેવું પાણી હોય છે તે પીએ તે જીભ કપાઈ જાય. શાલ્મલી વૃક્ષ પણ નરકમાં હોય છે. તેના ડાળા, થડ બધે કાંટા હોય. કામધેનુ અને નંદનવન એ બન્ને દેવકનાં સુખના દૃષ્ટાંત છે. સુખદુઃખનાં સ્થાન ગમે ત્યાં હોય પણ તેની પ્રાપ્તિ કરાવનાર આત્મા જ છે. પિતાના હાથની વાત છે. જેવા થવું હોય તેવા થઈ શકાય. આત્મામાં શક્તિ છે. કર્મ બાંધે પણ ખરા અને છોડે પણ ખરે.
અનાથી મુનિને દુખ આવ્યું તેથી ભાવ ફર્યા. તેમનું વૃત્તાંત સાંભળીને રાજાના પણ ભાવ ફર્યા. ભવ્ય જીવોનું
"
,
:
-
PT
:
:
-
-
*
,
*
:
