Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ |||||=|g||||||||||g|||||=||=|||||E][E| |_||_||_| |_||E |||_| | ||||||||=|E] taporatna ratnAkara ][|E][g||E] zrI mahAvIra svAmIne prasAda zrI nemipArtha vihAra zrI kezarIyAjI bhagavAnane prAsAda-mahuvA ke sayAjake : tapasvI munizrI ratnAkaravijayajI mahArAja
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ FO OM hrI zrI zaMkhezvara pArzvanAthAya nama: nameA namaH zrI guru nemisUri-darzanasUrIzvarebhyaH zrI taporatna ratnAkara : prakAzaka : zrI. ve-mU. jaina saMgha-mahuvA vi. saM. 2038, sane 1982, vIra. sa. 508 mUlya--amUlya
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ haka prAptisthAna : (1) zeTha padamA tArAnI peDhI (2) bhegIlAla mAnacaMda zAha mahuvA (sau.) reDa nakala 2000 0 mudraka belA TAIpa seTiMga varkasa ghIkAMTA roDa, amadAvAda,
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapano mahimA A anAdi saMsAramAM anaMtakALathI cAlI rahelAM janma-maraNanAM viSacakane vikheravA mATenuM ameghazastra te tapa che. AvA vinavidAraka, vikAra vinAzaka, AtmavikAsaka, bhavazeSaka ane puNyapaSaka tapadharmane saMyamanAM svAMgathI sajja banIne ArAdhanArA aneka AtmAo karmanA marmane bhedIne, bhavanI beDIne chedIne muktidhAme pahoMcI gayA che. evA te mahAna puruSanAM maulika Adarzane lakSamAM rAkhI munijIvananAM prANasamAM tapAdharmanI ArAdhanAmAM aviratapaNe rata thayelAM pUjyapAda tapenidhi munirAjazrI ratnAkaravijayajI mahArAje 108 akhaMDa upavAsanI ugra, kaThina ane virala tapazcaryA pUrNa karI che. yad dUraM yad durArAdhyaM, yacca dUre vyavasthitam / tatsarvaM tapasA sAdhyam tapo hi duratikramam // tapazcaraNanI AvazyakatA- jIvanI cAra gati paikI manuSyagatine zreSTha gaNavAmAM AvI che. je ke devagatimAM sukha-sAhyabInI kamInA nathI hatI, paraMtu sarvotkRSTa sukha-mekSa-nI prApti mATe te manuSyagati sivAya bIjuM kaI uttama sAdhana nathI. A ja
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ apekSAne laIne deve paNa daza daSTatathI durlabha mAnava--jIvana prApta karavA mATe jhaMkhanA kare che. mAnava jIvananuM caNatara dharmanA draDhamULa pAyA para ja nirbhara che. mAnavajIvananuM te ja dharmAcaraNa che. jo mAnavajIvanamAMthI e teja lupta thayuM te te jIvananI kimata nUra vinAnA hIrA jevI eTale ke kAcanA kaTakAnI mAphaka nahIvat che.. dAna, zIla, tapa ane bhAva e cAre dharmanA staMbhe che. jinapUjA, sAmAyika, pratikramaNa vigere dharmakaraNI nirjarAnA hetubhUta che, paraMtu nikAcita karmono kSaya mATe te "tapa" e ja eka amegha upAya che. tIrthaMkara paramAtmA cakavatI, vAsudeva, baLadeva, maharSi ane prAbhAvika AcArya bhagavate paNa tapazcaraNathI zivasukha prApta karI zakyA che. anaMtI puNyarAzivALA cakavatI paNa cha khaMDanI sAdhanA prasaMge vAraMvAra aThThamatapanuM avalaMbana le che, e ja hakIkata. "tapa"nI sarvotkRSTatA siddha kare che. zrImaMtane sAdhanasaMpanna hoya te ja dAnadharmanuM AcaraNa karI zake, vizuddha zIlanuM pAlana karavA mATe paNa mane maLa ne sAnukULatA joIe paraMtu sAmAnya mAnavI paNa bhAvanA zIlatAthI zarIrazakti pramANe tapa-dharmanuM sevana karI zake che. AgamagraMthamAM A hakIkatane. darzAvatAM saMkhyAbaMdha dekhAte upalabdha thaI zake che.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapanI mahattA- tApyante ssAdidhAtavaH karmANi vA aneneti tapaH / je kiyA vaDe zarIranA rasa, rudhira vagere sAte prakAranI dhAtuo athavA te karmasamUha tApa pAme-zeSAI jAya tene tapa" kahevAmAM Ave che? zAstrakAra bhagavaMtee prasaMge prasaMge tapanA aneka prakAre guNa gAyA che. caramajinapati zrI mahAvIra svAmI bhagavaMte paNa sADAbAra varSa paryatane ghera tapa karIne kevaLajJAna prApta karyuM hatuM. bhavakoDIsaMciyaM kammaM tavasA nijjarijjai // keDo bhavamAM saMcita kareluM kama tapa vaDe kSaya pAme che. malaM svarNagataM vahni-haMsaH kSIragataM jalam / yathA pRthakkarotyeva, jantoH karmamalaM tapaH // jema suvarNamAM rahelA mela-kacarAne agni judo pADe che, rAjahaMsa dUdhamAM rahela pANIne bhinna kare che tema prANIonA karmarUpa melane tapa (AtmAthI) judo pADe che. yatpUrvANitakarmazailakulizaM yatkAmadAvAnalajvAlAjAlajalaM yadugrakaraNagrAmAhimantrAkSaram / yatpratyUhatamaHsamUhadivasaM yallabdhilakSmIlatAmUla tadvividhaM yathAvidhi tapaH kurvIta vItaspRhaH //
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapa, pUrvopArjita karmarUpa parvatane bhedavAmAM vadhu samAna che. tapa, kAmadevanI javALAnA samUhane zAMta karavA mATe pANI samAna che. tapa, iMdriyasamUharUpI sapane vaza karavAmAM gArUDI maMtra samAna che. tapa, ajJAnarUpI aMdhakArarAzine dUra karavAmAM divasa samAna che. tapa, labdhi temaja lakSmIrUpI latAne vikasvara karavAmAM mULa samAna che. mATe kaI paNa jAtanI pRhA-AkAMkSA rahita banIne manuSya vividha prakAranA tapanuM AcaraNa karavuM joIe. kAntAraM na yathetaro jvalayituM dakSo davAgniM vinA, dAvAgniM na yathAparaH zamayituM zakto vinAmbhodharam / niSNAtaH pavanaM vinA nirasitu nAnyo yathAmbhodharam , kA~dhaM tapasA vinA kimaparo hantuM samarthastathA // bhayaMkara jaMgalane dagdha karavAmAM keNa samartha ? dAvAnaLa. dAvAnaLane zAnta karavAmAM koNa samartha? megha. meghane vikherI nAkhavAmAM koNa samartha ? pavana. tevI ja rIte karmasamUhane haNavAmAM-dUra karavAmAM eka mAtra tapa ja samartha che. kalpavRkSa te sAMsArika bhega-vilAsanI pUti kare, paNa zAstrakAra bhagavatee te tapane abhUta kalpavRkSanI upamA ApatAM jaNAvyuM che ke -
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ santoSaH sthUlamUlaH prazamaparikaraskandhabandhaprapazcaH, paJcAkSIrodhazAkhaH sphurdbhydlHshiilsmptprvaalH| zraddhAmbhaHpUrasekAdvipulakulabalaizvaryasaundaryabhogasvargAdiprAptipuSpaH zivapadaphaladaH syAttapaH kalpavRkSaH // taparUpI abhuta kalpavRkSanuM - satoSa e majabUta mUkI che. zAnti e vistRta thaDa che. pAMca Idriyanirodha e vizALa zAkhA-DALI che. abhayadAna e pAMdaDAM che. zIla-cAritrya e pahelA-aMkurAo che. zraddhArUpa-pANInuM siMcana jenAthI, uttama vizALa kula, bala, vaibhava, ane saundaryanI prApti thAya che. svaprApti e puSpa che zivasukhaprApti e phaLa che tapano A acintanIya prabhAva ne mahimA jANyA pachI te sujJa puruSe vicArI levuM joIe ke adyazvInavinAzasya, zarIrasya zarIriNAm / sakAmanirjarAsAram , tapa eva mahatkalam //
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAnava zarIra Aja ke kAla vinAza pAmavAnA svabhAvavALuM che, arthAt ke tenI sthiti jhAkaLanA biMdu jevI kSaNabhaMgura che te sakAma nirjarAvALuM tapazcaraNa karavuM te ja mAnava jIvananuM mahAnuM phaLa che. jIvanamAM tapanI upagitA- taMdurastInI daSTie paNa tapanuM jIvanamAM aneruM sthAna che. TAIpheDa ke viSama javara jevA prasaMgamAM mAnavIne laMghana karAvavAmAM Ave che e prakAratare tapa jevuM AcaraNa che paNa te pharajiyAta che. je tapazcaraNa marajIyAta samajIne zraddhAthI karavAmAM Ave te baMne vaccene AsmAna jamIna eTale taphAvata avazya jaNAI Ave. bhautika vilAsa ane mAtra khANIpINImAM rakta rahete pazcimAtya samAja paNa "upavAsa"nuM mUlyAMkana karatAM zIkhe che, je bhAvanA te ApaNA zAstrakArabhagavaMtae ApaNane gaLathuthImAM ja ApI che ema kahIe te temAM aMzamAtra atizayokti nathI. davA karI-karIne kaMTALI gayelA ane kensara jevA viSama ne asAdhya rogathI khUvAra thaI gayelA paNa upavAsa ke tapa caraNanA niyama-upaniyamathI punaH svArathya prApta karI zakavAnA dAkhalAo paNa jANavA maLe che. jaina zAstrakAra bhagavatee tapazcaraNanI maryAdA bAMdhI che. keI paNa jAtanI pRhA ke AkAMkSAthI karAte tapa
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ icchita phaladAtA banI zakatuM nathI. tevuM tapazcaraNa chAra para lIpaNa" jevuM ke ukharabhUmimAM bI vAvavA jevuM niSphaLa bane che. maharSi naMdiSeNane sADAbAra keTI suvarNanI vRSTi karavAnI zakti prApta thaI ke rAjarSi viSNukumArane aneka labdhio prApta thaI te tapanuM AnuSaMgika phaLa che. tapanA be prakAro che ? bAhya ane atyaMtara ane te baMnenA paNa cha-cha peTA vibhAgo che, je gurugamathI jANavA rogya che. atra te tene mAtra nAma-nirdeza karIe chIe. bAhya tapa atyaMtara tapa 1. anazana 1. prAyazcitta 2, unA darikA 2. vinaya 3, vRttisaMkSepa 3. vaiyAvRjya 4. 2satyAga 4. svAdhyAya 5. kAyakaleza 5. dayAna 6. saMlInatA 6. kAsa Aje dhIme dhIme jaDavAda pitAne paMje prasAra Ave che tema bIjI bAjuthI samAjamAM "tapazcaryAnI ruci paNa vizeSa ne vizeSa jAgRta thatI Ave che je sAruM ne puSTikAraka bhejana khAvAmAM Ave te zarIrane puSTa banAvavA uparAMta kAMtimAna paNa banAve che tevI ja rIte tapazcaraNa je vidhipUrvaka samajIne karavAmAM Ave che tenuM Ihalaukika ne pAralaukika uttama phaLa maLe che. A ja hetune anulakSIne A pustaka prasiddha karavAmAM Avela che.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja pAme che. jemAM AvatA na Ave te e karavuM viziSTatA- tapane mATe mAtra vidhi darzAvatAM pustake avAranavAra pragaTa thayA kare che, paraMtu tethI karavAmAM AvatA tapanI mahattA ne gaMbhIratA samajAtI nathI. A jAtanI khAmI dUra karavA mATe A pustakamAM prayAsa karavAmAM Avyo che. zarUAtamAM dareka tapane mATe saMkSipta vivecana karavAmAM AvyuM che, jethI samajI zakAya ke huM ke tapa karuM chuM? tapa karavAne hetu zuM che? A rIte samajaNapUrvaka karavAmAM AvatAM tapamAM bhAllAsa paNa vRddhi pAme che. vivaraNa bahu ja saMkSipta paddhatie karavuM paDyuM che, jethI vAcakane kaMTALo na Ave tema pustaka ati vistRta paNa na thAya. prasaMge prasaMge tapane lagatI saMkSipta kathAo paNa AlekhavAmAM AvI che. jethI bALajI tene sahelAIthI upayoga karI zake. ekaMdare A pustakamAM 162 tapa darzAvavAmAM AvyA che. tapane mATe "AcAradinakara" ane "vidhiprA" jevA bIjA uttama graMtha che. akSayanidhi, bRhaspaMcamI, saMvatsara (varSItapa), pistAlIza Agamane tapa, caMdanabALAne tapa, tera kAThiyAne tapa, nAnA-moTA daza paccakhANa, pisadazamI, karmasUdana, kalyANaka tapa, vIza, sthAnaka tapa, agiyAra aMgane tapa, samavasaraNane tapa, vIragaNadhara tapa, navakAra tapa, paMcaraMgI tapa,
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugapradhAna tapa, mekSa tapa, cauda pUrva tapa, meru tapa, AyaMbila vardhamAna tapa, rohiNI tapa, gautama paDaze tapa, mahAvIra labdhine tapa, mauna ekAdazIne tapa, kSIrasamudrane tapa, navapadajInI oLI, meru terazane tapa, siddhi tapaA tape hAlamAM vizeSa pramANamAM pracAramAM che. -prakAzaka
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Amukha " anaMtAnaMta bhavyAtmAe je pAvanakArI tIne viSe meAkSamAM gayA che. evA siddhagirirAjanI chAyAthI AkhyAti baneluM amAruM nAnuM sarakhuM gAma zrI jinazAsanathI, jinazAsananA cAre aMgeAnA caraNAthI punitamAMthI mahA pavitra thayela che. 66 pavitra evI kAmarola nagarImAM aDhAre varNanI janatA rahe che. temAM darakhAre vizeSa pramANamAM che. chatAM aikaya bhAvane sau janatAe prApta karyAM hatA. mahAna jainAcArya, akhaMDa, ajoDa brahmacarya dhAraka parama pUjaya AcArya devazrI vijayanemisUrIzvarajI ma. sA.nA punita pAdarajathI A nagarI pavitra banI che. zAstravizArada, jyotiSa mArtaMDa pa. pU. AcArya devazrI vijayana dvana sUrIzvarajI ma.sA.nI dIkSA bAda saMsArI janenAM taphAnAmAM rakSaNa A ja nagarImAM darabAree tathA zrI sathe kayuM hatuM tevI ja rIte pU. A. zrI vijayapadyasUrIzvarajI ma. sA., pU. A. zrI vijayamerUprabhasUrIzvarajI ma. sA.nuM rakSaNa A nagarImAM thayela hatuM. amArA gAmamAMthI traNa traNa bhavyAtmAe saMsAramAne tyajI saMyamapathe saMcaryAM ane samaye samaye kAmareAla jaina
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMghane hita-zikSA ane mArgadarzana ApanArA e punitasaMtanA caraNamAM amAre zrI saMgha kaTiza vaMdanA karI rahyo che. te parama pUjya AcAryadevazrI vijayanemisUrIzvarajI ma. sA.nA ziSya pU. munizrI dhanavijayajI ma. tathA gAmanA bhagata vIracaMdabhAI te pU. munizrI vinaya. prabhAvijayajI ma. sA. tathA 108 upavAsanA dIrgha tapasvI je ramaNIkabhAImAMthI pU. muni zrI ratnAkaravijayajI ma. sA. rUpe banI zrI jainazAsananI prabhAvanA karavA pUrvaka amArA zrI saMghanA nAmane suzobhita banAvyuM che. kAmarela jaina saMghamAM zrI neminAtha svAminuM bhavya jinAlaya che. te zrI neminAtha bhagavAnanI pratiSThA zAsanasamrAzrInA samudAyanA vidvavarya pa. pU. AcArya devazrI vijayadharmadhuraMdharasUrIzvarajI ma. sA., pa. pU. AcAryadevazrI vijayanItiprabhasUrIzvarajI ma. sA. Adi tathA amArA gAmanA panetA suputra pU. munizrI ratnAkara vijayajI ma. AdinI zubha nizrAmAM bhavya mahotsava pUrvaka thaI hatI. tapasvIrane tapadharmane AdarI jaina zAsanamAM tapadharmanI prabhAvanA gAme gAma, nagare nagara karI hovAthI pustakane " taporatna ratnAkara (tapAvalI) nAmathI. aMkita karavAmAM AvyuM che. A pustakanAM pUpha saMzodhana vagere kAryomAM pa. pU. AcArya bhagavaMtazrI vijayanItiprabhasUrIzvarajI mahArAja
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAhebe utsAhathI pUpha saMzodhana karI Apela che. tathA presa vALA zrI jagadIzabhAI maNIbhAIe prinTiMga kAmakAja vigere sArI rIte karI Apela che. zrI jinAjJA viruddha chadmasthAvasthAnA doSe kAMI paNa lakhAyuM hoya te trividha kSamApanA yAcIe chIe. lI. zrIkAmala jaina che. mU. saMgha dareka tapamAM karavAnI Avazyaka vidhi (1) be TaMka savAra sAMja pratikramaNa karavuM. (2) be TaMka savAra sAMja paDilehaNa karavI. (3) haMmezAM jinezvara bhagavAnanI pUjAbhakti karavI. (4) savAra, bapora ane sAMje devavaMdana vidhipUrvaka karavuM. (5) vidhipUrvaka paccakhANa karavuM ane pAravuM. (6) guruvaMdana karavuM ane temanI pAse paccakakhANa levuM. (7) jJAnanI pUjA bhakti karavI. .
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 (8) prabhu pAse khatAvela saMkhyA pramANe sakhyA pramANe akSatanA sAthiyA karI tenA upara yathAzakti phaLa, naivedya caDhAvavAM. (9) dareka tapamAM matAvela gaNuM 20 navakAravALI pramANe gaNavuM. (10) tapamAM batAvelI sakhyA pramANe khamAsamaNu devA. (11) tapamAM batAvela saMkhyA pramANe legassanA kAussagga karaveA. (12) jyAM jyAM gurupUjA kahI hoya tyAM tyAM guru pAse svastika karI te upara yathAzakti dravya mUkavu. ane guru mahArAjane vaMdanA karI temane vAsakSepa leve. (13) tapazcaryAne divase svAdhyAya vizeSa prakAre karavA. (14) brahmacarya pALavuM ane bhUmizayana karavuM. (15) pU. sAdhu-sAdhvI mahArAjonI vividha prakAre vaiyAvacca karavI. (16) tapane pAraNe yathAzakti svAmivAtsalTa karavu, vadhAre na ane te samAna tapa karanArA zrAvika-zrAvikAne yathAzakti e-cArane jamADavA (17) meTA moTA tapane aMte yA madhyamAM tenuM maheAtsavapUrNAMka jamaNu karavuM. sAmAnya tapamAM lakhyA pramANe udyApana ujamaNuM karavuM.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ (18) dareka tapamAM je pANI vAparavAnuM hoya te te ukALeluM pANI ja vAparavuM. (19) koI paNa tapa mokSasukhanI icchAthI ja kare. (20) kaSAyane jema bane tema vizeSa rodha kare, kSamA yukta ane samatAbhAve je tapa karavAmAM Ave te ja pUrNa phaLadAyaka bane che.
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Hui Hui Hui Hui Hui Hui Hui Hui # Hui Hui Hui Hui Hui 10000000000000 kArela-jaina daherAsara mUlanAyakajI zrI naminAtha bhagavAna Kou # Kou # # Kou Kou
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ E|||||||||||||||E][g|||||||E]n][g|||||g|||||g||g||||||g|||||T|E] prauDha prabhAvazAlI, jagazurU tapagacchAdhipati aneka prAcIna tIrthoddhAraka bALabrahmacArI pa. pU. AcArya zrI vijayanemisUrIzvarajI ma. sA. lnyc hil dinhii pryukt praarchi AcArya zrI vijayanemisUrIzvarajI ma. sA. janma paMnyAsa 1929 pada maMdiro che mahuvA [][][][|||||||||al|E][][][][][][][][][][[][][][][][][][][g||||||||||||| 1960 dIkSA sa. [g||||||||||||||||||||5||g||||||||||||||g|||||||||||||||||||][E][g||||||g|||||||||gi[E]g]g]g] valA, che '2. 1945,. g] sUrIpada jA . bhAvanagara saM. ne nA gaNipada pl ( 1964 || bhAvanagara 19 6 7, valA sAsanasamATa svargavAsa -2005 divALI-mahuvA ( zAsana samrA). T|E]E|g|| |_| |||||||||||||||||||||||||||g|||||||||||||||||||
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ . . janma saMvata 1943 pApa suda-15 mahuvA dIkSA avADa su6-10 1959 bhAvanagara gaNipada sa. 1969 adhA Da suda-5 kapaDavaMja zAsana samrAT zrIjInA prathama para drArakAmAMya emAM vinamasurIyA mahArAja dInA paTTAmbarabhara kara badrArakAcArya zrImad vijayadarzanasarIzvarajI mahArAjazrI. re mArA 2 je Aja panyAsa pada 1969 aSADha sudI-9 kapaDava ja upAdhyAya 1972 mahA 16-3 sAdaDI AcAya pada sa Mvata 1979 vaizAkha vadI-ra khaMbhAta svAsa-2016 caitra vada-4-pAlItANA pa. pU. AcAya' zrI vijayadanasUrIdharajI ma. sA. . -
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ . . . |E] |||E||3|| ||E]|||=| (kAmarolavALA) pU. munizrI dhanavijayajI ma. (kAmareAlavALA) . . . . . .
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ |||||||||||||] [|||||||E][g||||||||||||3||3||||||||||||||||||5||7||E] - zAsana samrATa - pU. A. zrI vijayanemisUrIzvarajI ma. sA.nA ziSyaratna |||_||||||||_||_||||||_||_||||_||||_| _||_||_||_||_||_||_||_|E][g||||||||| T] janma |_| saMvata | | kAmarola dIkSA vAvaDI |_| leTa || 2 vata [E]. 2000 mahA veda-3 _||_|ll|E]g] [E] vaDIdIkSA [E] rahI[E] zALA [E] 2000 [E] phAgaNa vadI-2 [E] ravivAra kAladharma || talAjA [E] saMvata [E] 2 0 27 pl caitra E| vada-13 ||||||||||||||||_||_||_| |_| |_||_||||||||||||||||| |||_||_||_||_||_||_||_||_||_||_|ll|E|||| (kAmarelavALA) pU. muni zrI vinaya pravijayajI ma. sA. ||||T|||E][g||||||||||||||||||||||||||||||||3||a|| ||||||||||||3||3|
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ [g|||||||||||||||||||||||||||||_||_||||||||||||||||||||||||||||| dIkSA che'ra ja 2 00/ janma saMvata phAgaNa suda-5 borasada 198 5 dIkSA saMvata aSADha H] vada-3 E||a||g||||||||||E][][][i]n][][][][][][][][][][][][][E][][g||||E][][als|| ||s||g||E] 2 00/ ITI kAmarela vaizAkha sudI-11 amadAvAda (kAmarolavALA) tapasvI pU. munirAja zrI ratnAkaravijayajI ma. sA. [][E][][E||||g||||||||||||||||||||5||7||g||||||||3||g|||||g||||||||E}
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ E|||||||||||||||||||||I||||||||||7||E][3][][E][] [E][g||||||||| (kAmarolavALA) tapasvI munirAja zrI ratanAkaravijayajI mahArAja E|||||||||||||||||||||||||||||||||||||IIIIlln][E] dvArA pANInAnerolbayanacaMde chagharakaMpa mane tenA puradhubena DI T|G||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||| dIkSA saMvata 2008 gi] phagiNa GiI suda-5 T| borasada [E janma saMvata 1] 1985 |_| aSADha vada-3 g] kAmarela dIkSA saMvata || 2008 || vizAkha | suda-11 || amadAvAdag| 10 8 upavAsanI dIrdha tapazcaryAnI tasvIra mahuvA- saM. 203 6 ||||||||||||=||s|||| E][][][][][][][][]] ]] ][][][]] [g||||[][g||||||||||||3||||||
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ E||=|| || |_||||_||_||_||_| [[][3][][3][E][][T| E ||| ||3|||||| El 5, pU. AcArya deva vijaya merU prabhasUrIzvarajI ma. sA. 108 upavAsI tapasvIne IT (E||||g|| |||||T ||||||||E][g|||||||||T||H|| ||s|| |||||E][E | || ||s|||||E] vA AkSepa pradAna kare che.-mahuvA TEL||||||||||5||=||E||||||||||||||||||||||||||_||_||_||=|||||||||||||| ||||| raMbhAbena maNIlAla maNIlAla lAlacaMda jama :-31 - 1- 2 6 dAThAvALA hIla amadAvAda ||||||||g||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ T|E]E|||||||||||||||||||||||||E] B]]g][E]]|||||||||||E][][][][][][E]EEle|E] [g|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||3||3||a||=|||||||||||| sI. zAha mAnacada gulAbacaMda (tapasvInA saMsArI pitAzrI) kAmarela. |||||||g||||||||||||||||||||||g|||||T||H||||||||||||||||||||||||||||| |||||||||||||||E]S|||||||||||E]||||||E][3][][]]g]t]g|||||||||g|||||||||||||||||
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ |||||||||||||||||E][[][][][][][]] ]][[][][][][]][][][][][][][][][] pU. munizrI ratnA karavijayajI ma. nA saMsArI mAtuzrI Eig|||E|| |_||_|E||||||||||||||||||||||||||||||E]E|||||||||||||||||||||||||T| ga, kemakuMvarabena (hAla mahuvA) [E][][][[][][][]] an||g|||||||||||||E]E||||||||||||||E||||
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ |||||3||||||||||[][][][][][][][][][][]] [E][E] [E][E]:[E][E][][E sva. jhaverI-bhagavAnajI premacaMda jAmanagaravALA [E][g|||||||||||||||||||=||g|||||=|||| janma svargavAsa vi. saM. ET 1964 2031 |i| aSADha || suda-14 [T][E][E][E][E]|||||E][][][][][][[l[_||_||_||_|[g|||||||||||||||E]]]][][][][][][E] bhAdaravI [T] vidI-5 gi| |_| jAmanagara muMbaI | [E] 2-8E] 1909 tA. 25-9- [E] 1975 [E] ||||||||||||||||||||||||5|[g|||||g||||||||||||||||||E]| smaraNArthe hA. naM. IrachAbena tathA candrakAnta, subodha, jasavaMtI, mRdulA taraphathI (muMbaI) ][[]]][][][][][][] ||||||||||3|||||||||||||||:T][g|||||||||||
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ . . janma tA. 2-51913 ][E |E] 2 |E]|E||||E][E | sva. zrI meAhanalAla gAradhanadAsa vArA (trApajavALA) hAla bhAvanagara svarga vAsa 18-61975 bhAvanagara . . Kou Hui Hui Hui Hui E . . . . . . .
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ OM hrI~ arha namaH namo namaH gurunemisUraye zAsana samrAT pa. pU. AcArya devazrI vijaya naimi sUrIzvarajI ma. sA nA paTTadhara pa. pU. AcArya devazrI vijayajI dena surIzvarajI ma. sA. nA. to dharma prabhAvaka 5. pUjya munizrI ratnAkaravijayajI ma. sA. nA. jI va na pa ri ca ya ka khapAve cIkaNA, bhAvama gala tapa jANa; anata labdhi upaje, jaya jaya tapa guNa khANa ! maiM tapa vinA siddhi nathI ! kalikAlamAM bhautika sukhAnI ghelachAmAM ajJAnavaza prajA jyAre dharma, sayama, cAritra, tapa vigere sukRtya karaNI bhUlI jAya che, temaja nAstikatA, baDAI karavAmAM gaurava le che, tyAre te dhanI jgyAti jhAMkhI paDatI dekhAya che. paraMtu e jyeAti akhaMDa ane zAzvata che. zrI vItarAga bhagavaMteAnA jinazAsananI akhaMDa jgyAta temaja tenA prabhAva samaye samaye udyota pAmyA che. jinazAsanamAM tapazcaryAnuM mahattva tA Agavu' che, temaja vamAnanA nAstika yugamAM na mAnI zakAya evI ugra tapasyAnI
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ ArAdhanAnA ajoDa prasaMge "jainadharma " mAM jovA maLe che. AvA prasaMge dharmathI vimukha banelI-niprANa banelI prajA ane samAjamAM dharma bhAvanAno udyota karI tene dharmAbhimukhI banavAnI preraNuM Ape che. jinazAsanamAM tapa, tapasvI ane tapasvInI bhaktine e to mahimA davA che ke tapanI anumodanA, tapasvinI bhakti paNa tIrthakara nAma gotra bAMdhavAnuM eka nimitta banI jAya che. A vibhUtine janma saM. 1985mAM ASADha vadi 3 nA reja zrI zatruMjaya girirAjanI TUMka tarIke zAstramAM jenuM varNana che te tAladhvajagiri (taLAjA) pAsenA nAnA evA "kAmarela" gAme thayo hate. gAma bIlakula nAnuM hatuM. te vakhate tyAM zrAvakenA 15/20 gharo hatA, paNa te badhA dharmanA saMskArothI vibhUSita hatAM. gAmaDuM hatuM chatAM dharma saMskAranuM dhAma hatuM. gAmane pAdarethI kamaLA nadI khaLakhaLa vahetI rahetI hovAthI, AsapAsanI lIlI vanarAjIthI vikasita thayeluM e gAma hatuM. havAmAna zItaLa ane AhalAdaka hatuM. hAla tyAM bhavya ane benamuna jinAlaya temaja upAzraya paNa che. AvuM badhuM AvA nAnA gAmamAM tyAre ja zakya bane che ke je dharmanA pAyAnA umadA ane ucca saMskAre hoya te. munirAja zrI ratnAkaravijayajI nA saMsArI dAdA. pa. pU. munizrI vinayaprabha vijayajI ma. sA.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ uTa (vIracaMdabhAI) e moTI uMmare dIkSA laIne varSo sudhI cAritra pALyuM hatuM. | munirAjazrI ratnAkara vi. ma. sA. nA pitAzrInuM nAma mAnacaMdabhAI temaja mAtuzrInuM nAma nemakuMvara bena hatuM. saMsArI nAma ramaNIkalAla bAlyAvarathA ramata gamatamAM vItI. khabara na hatI-tenA pitAjIne ke tene dikaro ramaNika eka mahAna zramaNa ane ugra tapasvI banI jaina zAsananA itihAsamAM amara nAmanA meLavaze. na hatI khabara tenI janetAne ke tene ramaNika eka mahAna tapasvI zramaNa banIne ugra tapazcaryA karI tenI kukSIne ujALanArU aNamala tejasvI metI banaze. na hatI khabara tenA bhAIo-sagAone ke rakhaDate rajhaLate ramaNika ratnAkarAvajayajI" rUpI ratna banI tapa-gaganamAM camakate sitAre thaze. na hatI khabara kAmarola vAsIone ke temanA gAmane A ramaNIka- "ratnAkaravijaya" banI ugra tapanI ArAdhanA karI leko jIbhane Terave ramata rahI-kAmaroLa gAmanuM nAma sArAye rASTra-vizvamAM rezana karaze. kAmarolanA panetA suputra ramaNIkabhAI pitAnA saMsArI dAdA evA pU. munirAjazrI vinayaprabha vijayajI ma. sA. nA caraNomAM samarpita banyA. dAdAe ghaDavaiyAajoDa zIlpI evA potAnA vaDIla gurubhrAtA pa. pU. A. bha. zrI dazanasUrIzvarajI ma. sA. ne ghaDavA mATe samarpita karyA.
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 savata 2008 nA phAlguna zudi pAMcamanA zubha dine-rasada-mukAme zrI bhAgavatI dIkSA aMgIkAra karI, temaja vaDI dIkSA saM. 2008 vaizAkha suda 11 pAMjarApeALa amadAvAdamAM thai. Ama ramaNika mAMthI "ratnAkara' nuM sarjana thayuM. A rIte ramaNike sarjananI zarUAta "ratnAkara" nAmathI karI. saddagurunA caraNamAM rahI eka anunA ziSya tarIke zrI guru sevA karIne gurunI kRpA meLavI. gurukRpAthI zAstranuM jJAna meLavyuM, pUrvInA sa'skA rAthI karmakSayAthe ugra tapazrcaryAnI ArAdhanA zarU karI.. pAlItANAmAM vikrama savata-2016 ane 2017 mAM e vakhata mAsakSamaNa karyAM. amadAvAda mu. vi. sa. 2024 doDha mAsI (45) upavAsa karyAM, vi. saM. 2027 mAM be mAsI (60) upavAsa karyAM, mahuvA mukAme vi. sa. 2032 mAM zreNItapanI ArAdhanA karI, amadAvAda mu. vi. saM. 2034 mAM 68 zrI navakAraakSaranI ArAdhanA karI. vagere mahAna tapazcaryAe uparAMta 16 upavAsa, 15 upavAsa, 11 upavAsa, aThThAi-8 upavAsa, vaSItapa vigere ugra. tapazcaryAe paNa munizrIe karI che. chelle vi. saM. 2036 mAM peAtAnA dAdA gurujInI puNyabhUmi evI madhumatI (mahuvA) nAM prAMgaNe pa. pU. gItA AcArya zrI vijayamerUprabhasUrIzvarajI ma. sAhebanI zubha nizrAmAM 108 upavAsa karIne eka ajoDa vikrama sthApyA che. pAtAnA tapanA prabhAvathI teezrIe mahuvAmAM
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21 ghaNAe bhAvikone mAsakSamaNa, siddhitapa, zreNItapa, aDDAIe vi. ArAdhanA karavAnuM preraNAdAyI baLa ApI bhAvikAnI preraNAmUti anyA che. ahA ! hA ! kharekhara pU. munizrI ratnAkara vi. ma. sA. nI janetAne dhanya che ! temane bhUri bhUri vaMdanA, ke je mAtAnI kukSie eka mahAna sa Mta tapasvI munizrInA je janma thayeA che "ratnAkara" rUpI ratna ApanAra ratnakukSiNI mAtA dhanya banyA che, e janmabhUmi paNa dhanya che ke je bhUmimAMthI AvuM ajoDa zramaNa ratna sAMpaDayuM. emanA pitAzrIne paNa dhanya che, bhale Aje pitA sthUla dehe vidyamAna nathI paraMtu AvA punita sa Mta tapasvithI te akSaradehe amara banyA che, e kuTuMbane pazu dhanya banAvI dIdhuM che ke jemAM AvuM parama zramaNa tapasvI ratna udbhavyuM. ane yaza tathA gauravanu sadbhAgI banyuM che. Aje sArAye dezamAM AvI ugra tapazcaryAnI bhUri sRSTi prazaMsA thaI rahI che. temaNe jainetarone te Azcaya mukhya karI dIdhA che, vaijJAnike temaja DokaTare vicAra karatA thaI gayA che ke A munirAja ATalA divasanA upavAsathI jIvaMta kema rahI zake ? chellA sekaDo varSomAM jainazramaNa bhagavatamAM 108 upavAsa karyAnA koIpaNa dAkhalA itihAsanA pAne sAMparatA nathI. jaDavAda-raMgarAga ane deDu sukhanA bhogapabhAgamAM rAcatA-nAcatA AjanA yugamAM AvI 108 upavAsanI
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ ugra tapazcaryAnI ArAdhanA zramaNa bhagavAna zrI mahAvIranA pathe vicaratA paMca mahAvratadhArI munizrI ratnAkaravijayajI ma. sA. madhumatI (mahuvA) ne AMgaNe sukhazAtApUrvaka pUrNa karI che, AvI ugra tapazcaryA zAsananA chellA cAraso varSanA ItihAsamAM eka navuM ja pRSTha umere che. - A koyaDe vaijJAni temaja DekaTa mATe samazyArUpa banI gaye. dUra-sUdUrathI darzanArthe bhAvika leke A mahAna tapasvI saMta munizrInA AzIrvAdAthe tathA mahA tapazcaryAnI bhUri bhUri prazaMsA karatAM mahuvAnI punita dharatI upara AvI rahyA che. jema jema pAraNane divasa najIka AvatA jAya che, tema tema leDonI bhIDa paNa vadhatI jAya che. mahuvAnA AMgaNe padhAratA mahemAna mATe "atithi devo bhava' mAM mAnato mahuvAno samasta jaina saMgha khaDe page taiyAra rahyo che, temaja sevA-suzraSA-lahAvo laI rahyo che. mahuvAnA zrI jainasaMgha zAsana ane rASTranA kAryomAM kayAreya pAchI pAnI karI nathI. zAsanane zebhe e rIte vizvamAM yazakalagIrUpe rahyo che jenI ItihAsa sAkSI pUre che. AvA mahAmAnava, mahA tapasvInA pAraNAnA prasaMgane mahAmUle mAnI zrI janasaMghe tene pitAne prANaprazna banAvyuM che. A prasaMgane aNamela mAnIne tapazcaryAne chAje e rIte agiyAra divasanA mahAmahotsavamAM vividha anu
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 vhAne, saMghapUjana tathA jamaNeA, bhavya prAsa'gika varagheADAe vi. AryeAjita kAryakramAmAM sakaLa saMdha lAgI gayA che. mahuvA zaheranA nAgirako paNa A mahAna tapazca ryAMnA mahAtsava prasa`ge jainasaMdha sAthe Ataprota thaI tapasvI munirAja ane tapanA mahimAne vaDhI rahyA che. samagra mahuvAnA nAgarikoe A prasaMgane peAtAnA mAnI tapanuM sAcuM mUlyAMkana karavAnA je nirdhAra karyAM che te paNa A bhUminI virala mahAnatA lekhAya. akamara mAdazA itihAsa ema batAve che ke rALa hanA samayamAM capAkhahena nAmanA zrAvikAe 180 upasanI ati ugra tapazcaryA karI hatI. chellA cArasA vanA jaina ItihAsamAM AvI ke enA jevI ugra tapazcaryA koI e karI hoya tema lAgatuM nathI. akhaMDa khAlabrahmacArI pU. munirAjazrI ratnAkaravijayajIe mahuvA mukAme 108 upavAsanI ati ugra tapazcaryAM nirvijJa pUrNa karIne kharekhara vizvavikrama tADayA che. bhAratanA ane paradezanA tabibi vijJAnIe ane jo ema cUstapaNe mAne che ke kei paNa mAnavI nevuM divasathI vadhAre divasa pachI anna vinA jIvI zake nahi. temanI te dRDha mAnyatAne lapaDAka mAre tevI 108 upavAsanI uparokta tapazcaryA karIne. munirAjazrI ratnAkaravijayajIe jagatanA lokone acaMbAmAM nAkhI dIdhA ane AvI anupama tapazcaryA dvArA jemaNe jainadharmanA DaMkA duniyAbharamAM vagADI dIdhe
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 ane jaina dharmanA vajane uccatama sthAne laherAvyo tevA munirAjazrInuM jIvanacaritra saMkSiptamAM varNavela che. bAlyAvasthAthI ja teo dharmAnurAgI te hatA ja, paraMtu zAsanasamrAT AcAryadeva zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAja sAhebanA paTTadhara pa. pU. A. zrI vijaye darzanasUrIzvarajI ma. sA. AdinA nikaTanA paricayamAM AvavAthI temanAmAM dikSA levAnI bhAvanA jAgI. pa. pU. paM. zrI zubhaMkara vijayajI ma. (hAla AcArya) nA varada haste temaNe saM. 2008mAM berasada (gujarAta) mukAme dIkSA aMgIkAra karI ane teja varSamAM amadAvAda mukAme temane pAMjarApoLamAM pU. A. zrI darzanasUrIzvarajI ma. nA varada haste vaDI dIkSA ApavAmAM AvI. AvA tapasvI ziramaNa munirAjazrIe temanA jIvana daramyAna karelI vidhavidha prakAranI tapazcaryA nIce mujaba che. (1) muMbaI mukAme aDDAI karI saM 2006. (2) caitra ane AsonI maLIne Azare pa0 eLI. (3) mahAmaMgaLakArI vaSItapa kadambagiri mukAme. vi. saM. 2013 (4) mAsakSamaNa pAlItANA mukAme , , 2016 (5) 31 upavAsa , , , , 2017 (6) 45 upavAsa amadAvAda ,
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 (7) siddhi tapa , , (8) 60 upavAsa , , (9) 68 , , (10) zreNIkApa mahuvA (11) 108 upavAsa mahuvA , 2025 , , 2017 , , 2034 203ra , , 2036 khUbInI vAta te e che ke munirAjazrIne 108 upavAsa daramyAna saMpUrNa zAtA vartAtI hatI. pitAne karavAnA pratyeka dhArmika vidhavidhAna teozrI jAte karatA. hatA. eTaluM ja nahIM paraMtu pAraNane divase pAraNuM karyA pahelA jaMgI janamedanI sAthe nIkaLela varaghoDAmAM teozrI jAte cAlIne gayA hatA ane sau keInI prazaMsAne pAtra banyA hatA. AvI ugra tapazcaryA daramyAna keI paNa prakAranI galatI nathI thatI ne ! tenuM ADakatarI rIte dhyAna rAkhanArA mANasa paNa hatA. paraMtu AvA ugra ane mahAna tapasvI munirAjazrI viSe koI kazuM bolI zake tema nahotuM. tethI ulaTuM vizvabharanA vartamAnapatroe temanI bhUri bhUri prazaMsA karI che ane yazagAthA gAI che. siddha gaNAtu ane manAtuM vijJAna ane tenA niyama eka bAju rahI gayA ane 108 upavAsa karIne temaNe je vizvavikrama che. tethI vijJA nIo ane tajajJo Azcaryamugdha thaI gayA ane Ane camakAra samaja ke kudaratanI kaI tAkAta adazyapaNe AmAM kAma karI rahI haze ema ja mAnavuM rahyuM ne? bIjuM game te
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 hAya paNa munirAjazrInA manebaLa ane AtmabaLe ja AmAM agatyanA bhAja bhajavyeA che. 108 upavAsanI teozrInI tapazcaryA daramyAna jarUra, temanuM zarIra kRza banyu hatu. para Mtu temanuM manobaLa ane AtmabaLa dRDhIbhUta thayu` hatu`. tene viSe saMskRtamAM eka zlAka che. chinnaM chinnaM punarapi punaH svAdu caivedaMDam | kaptaM kapta punarapi punaH caMdanaM cArugandham // taptaM taptaM punarapi punaH kAMcanaM kAntavarNam / na prANAnte prakRti vikRtirjAyate ttamAnAm || arthAt zeraDIne jema jema kApIe tema tema te vadhu mIThI ane svASTi lAge, caMdananA lAkaDAne jema jema kApIe tema tema te vadhu sugadha Ape, kAMcana agara senAne jema jema tapAvIe tema tema te vadhAre vizuddha thAya, ane uttama puruSo prANAMta pazu potAnI prakRti (svabhAva)mAM vikRti thavA detA nathI. zabdArtha uparAMta A zlAkanA jyAre bhAvArtha karavAmAM Ave tyAre ema kahI zakAya ke zeraDIne peAtAnA daMha para kApa dvArA chedA paDe che te chatAM te vadhu mIThAza Ape che. eja rIte caMdananA lAkaDAnuM chedana thAya che chatAM te vAtAvaraNamAM vadhu sugadha phelAve che ane tenA dehane chedanAra kuhADI ke hathIyArane paNa te sugaMdhita kare che. sAnAne tapAvIne tenI kaseTI.
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 karavAmAM Ave che tyAre melane bhAga alaga thaI jAya che ane senuM taddana zuddha (se TacanuM sonuM) banI jAya che. e ja rIte tapa dvArA deha kRza bane che paraMtu dehanA avaye zuddha bane che ane sauthI vizeSa Atmazuddhi dvArA AtmabaLa khUba vadhI jAya che. vaLI tapanA prabhAvathI anya vyaktio upara ananya chApa paDe che. temanA dilamAM paNa AvA prakAranuM yathAzakti tapa karIne Atmavizuddhi karavAnI bhAvanA jAge che tema ja dharmAnurAga keLavAya che. tethI tapane ATale moTo mahimA ane prabhAva che, tapa e makSa prAptinuM amegha sAdhana che. jaLa khUba vadhI : sauthI vize. jad dehanA avA kezavalAla mANekacaMda zAha borIvalI, muMbaI
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 upavAsanI tapazcaryA aMge AvelA zubha saMdezAo pAlItANuM, A vadi bIja 2036 parama pUjya prakhara vaktA AcArya zrImAn vijayamerUprabhasUrIzvarajI ma. sA. Adi saparivAra gya. vijaya yazadevasUri AdinI savinaya vaMdanA. je yugamAM AhAra saMjJAnuM jora eTale ke khAvApIvAnI svAda lelupatAnuM jora Toce pahoMcyuM che. tyAre, khAvA-pIvAmAM mastI mANatI janatAne lAlabattInI jema "jarA ruka jAo, ane dekhene saMketa ApatI, vaLI saha keIne bhAre UMDA AzcaryamAM mUkI detI ane anekane bhAre preraNA ApatI ajoDa tapazcaryA munizrInI ratnAkaravijayajIe karI pitAnA AtmAnuM mahAna kalyANa te sAdhyuM-sAthe sAthe jaina zrIsaMghane-samAjane, mahAna AcArya sUrisamrATu sAhebane samudAya ne anya samudAyane ane mahuvAnA jaina zrIsaMghane ane sahune gaurava bakyuM che. ! lAMbA bhUtakALanI khabara nathI paNa saikAmAM A tapazcaryA abhUtapUrva ane suvarNAkSare noMdha levAya tevI thaI che.
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapanI sAthe munijIne apramattabhAva, anero utsAha,. addabhUta zArirIka, mAnasika zakti, A badhI bAbate. suvarNamAM sugaMdhanI jema hajAre, jenejainetaramAM bhAre kutUhala ane Azcarya pedA karyuM che ane munizrI pratye, jainadharma pratye ane jainadharmanA tyAga-tapa paratve bhAre Adara ane mAna utpanna karAvyuM che. kharekhara A badhuM jANIne e tapasvI AtmAne zatazaH dhanyavAda ghaTe che. huM emanA ugra tapaguNanuM abhivAdana karI abhinaMdu chuM. emanA tapasvI AtmAne namana karuM chuM. e tapasvI AtmAne anurodha karuM chuM ke-mArA mATe teo hArdika prArthanA kare ke mArA zArIrika saMjeganA kAraNe mArA jIvanane tapa guNa rUpI gulAbane karamAe choDa suMdara rIte vikasavA pAme. bIjuM eka gAnuyeAga banavA pAmelI ghaTanAne AnaMda e che ke je dharatI upara abhUtapUrva aghaTinI tapazcaryA thavA pAmI e bhUmi mahAti mahAna AcArya pUjyapAda sUrisamrATu zAsana samrArnI janmabhUmi ane svargabhUmiH ubhaya prasaMgathI pAvana thayelI puNya dharatI. che. bIju mahuvA (madhumatI) eka aitihAsika prAcIna nagarI jyAM zAsanapatinA tIrthanI chAyA che. ane trIjuM zAsana samrArazrInA vArasadAranI puNya nizrA-A triveNI yega virala kahevAya ! "
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 tapasvInuM utkaTa puNya te kharuM paNa e tapazcaryA AvI nivikapaNe khabara ja na paDe ke AmaNe AvI ugra tapasyA karI hoya; na koI ciMtA UbhI thavA pAmI. nirAbAdha paNe eka sarakhA sukhada divasa pasAra thaI gayA. enI pAchaLa svargastha mahAna gurUdeve ane zAsanadevee pUru pADeluM baLa kAma karI gayuM che te kharekhara Azcaryajanaka bAbata che. 108 nA aMkanI dhruvanI saMkhyAne pAra pAmyA teno sarvatra jaya jayakAra ane AnaMda AnaMda phelAI gayo che. antamAM jaina zAsana jayavaMtu rahe, tapa guNane ke gAjate rahe ane pAraNA pachI zIvra pUrvavat sthitine prApta kare. sahu sAvadhAna rahe. e ja prArthanA ane namra vinaMti jaina jayati zAsanama. javAharanagara-geregAMva; muMbaI Aso vada pAMcama. zAsana prabhAvaka pU. A. ma. zrI vijaya merUmabhasUrIzvarajI ma. sA. Adi. lI. vijaya dakSasUri, vijaya sadguNasUri AdinI sAdara vaMdanA anuvaMdanA sukhazAtA.
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3. . AvA kaparA kALamAM A mahAna tapa bhalabhalAnA zira mUkAve che. jeTalI anumodanA karIe teTalI ochI che. mahuvA zrI saMghane paNa sahasazaH dhanyavAda che ke teone A prasaMga ujavavAne mahA alabhya lAbha maLyo che.....ugra tapasvI munirAja zrI ratnAkaravijayajIne amArA hArdika abhinaMdana pUrvaka sukhazAtA pRcchA vidita karaze. A prasaMga hajAro nahIM balake lAkha AtmAone anamedanIya banela che. parama pUjya paramopakArI zAsanasamrAzrIna puNya prabhAva sAmrAjyano ajoDa prabhAva ne pratApa hatuM ane AthI vizeSa prasarela che.... AvI ugra tapazcaryAthI ApaNA samudAyanuM gaurava abhivRddhi pAmela che, eTaluM ja nahIM, paraMtu jainazAsananI mahAna prabhAvanA vizvabharamAM prasArI tapasvIjIe amara nAmanA meLavI che. zrIpAlanagara jaina upAzraya, muMbaI-6. Aso vada-6. amadamAdi guNaguNa vibhUSita zAsanaprabhAvaka pU. A. ma. zrImad vijaya meruprabhasUrIzvarajI ma. sA. nI sevAmAM. vijya bhuvanabhAnu AdinI savinaya vaMdanA... ugra tapasvI munipuMgavazrI ratnAkaravijayajInI 108
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3ra upavAsanI bhISma tapasyAnI atyaMta anumAdanA thAya che. A kALamAM tapa guNaratnanA ratnAkara samA zrI ratnAkara. vijayajI mahArAje jabaradasta tapasyA karI nijanAM te adbhUta Atmahika sAdhyAM, sArAye zrI jaina saMdhamAM jammura dharma prabhAvanA tathA jainetara samAjomAM nakkara zAsana prabhAvanA karI che. kaMIkanI AhAra-priyatAne dhakko lagADI dIdhA che. jANavA maLelu` ke ATa ATalA upavAsamAM paNa A mahAn tapayegI apramatta rahetA, jAte cAlIne dana karavA jatAM ane bhAvikAne vAsakSepa paNa nAMkhatAM. dhanya tapa ! dhanya tapasvI ! ApazrI saunI temaja tapasvInI vaiyAvaccanI paNa anumeAdanA karIe chIe ane pAraNA bAda tapasvIjIne cirakALa sucAru AreAgya banyuM rahe evI prabhu pratye prArthanA che. daH pote, nAsika, vi. sa`. 2036, AsA vada 8. Apa kRpALue 108 upavAsanI ajoDa abhUtapUrva tapazcaryA karyAnA samAcAra vamAna patro dvArA jANIne apAra hu ane atyanta anumAdanA karI che. ApanI A tapanI anumAdanA karatA eka patra mArA taraphathI Apane lakhAye che, je maLyo haze.
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33 ApanA mahAna tapanuM Aje pAraNuM thayuM haze. ApanA saMyamapUta ane tapaHpUta dehe nirAmayatA haze. sadaiva ApanA saMyama sAdhaka zarIrane sucArutA jhaMkhu chuM. AvuM mahAna tapa karIne vizvabharamAM Ape jinazAsananI abhUta prabhAvanA karI che. bheganI bhayaMkara bhUkhathI ubharAI gayelA jagatamAM Ape tapasvI ane Adarza sAdhu ratna tarIke eka divya Adarza khaDo karyo che. ApanA e tapadharmane ane Atma kalyANanA eka mAtra AkAMkSI AtmAne mArA ane mArA sahu ziSya parivAranA agaNita vaMdana che ! kRpALu ! evI AziSa varSAvaze, jethI ame ya ApanI jema tapanI ArAdhanAnA ArAdhaka banIe. pUjyapAdu zAsanaprabhAvaka AcAryadevazrI vijaya merAprabhasUrIzvarajI ma. ne amArI koTizaH vandanA vidita karaze. lI. caMdrazekhara vijayane vaMdana mahuvA baMdare pUjya A. bha. zrI vijya meprabhasUrIzvarajI ma.nI zubha nizrAmAM. pUjya munirAja ratnAkara vijayajI mahArAje karela 108 upavAsanI mahAna tapazcaryAne anulakSI brahad muMbaInA zrI saMghe ane saMsthAone upakrame zrI geDIjI jaina upAzraya muMbaImAM maLela caturvidha zrI saMghanI jAhera sabhAmAM karavAmAM Avela.
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 anumeAdananA TharAva (6 parama pUjya zAsana samrAT AcArya mahArAja zrI 1008 zrI vijaya nemisUrIzvarajI mahArAjanA samudAyanA, pUjya mahAt tapasvI munirAjazrI ratnAkaravijayajI mahArAje, mahuvA ( saurASTra) mukAme, vi. saM. 2036 nA cAlu cAturmAsa daramyAna, 108 upavAsanI akhaMDa ane ugra tapazcaryAnI ArAdhanA apramatta bhAve karIne zrI jinazAsananI apUrva prabhAvanA karI che." " jaina dharmanA upavAsa ane tapazcaryA e kaThinamAM kaThina tapazcaryAM che. emAM kayAMya paNa zithilatAne sthAna nathI. ane tethI 108 upavAsanI AvI mahAn ane ugra tapazcaryAe vartamAna kALanI ati virala, vikramarUpa ane sau koinI anumodanAnA viSaya banI rahe tevI che. gADIjI upAzraya-mubaImAM cAturmAsa birAjamAna 5. pU. AcArya zrI vijaya sUcediyasUrIzrvarajI mahArAjanI zubha preraNAthI, zrI vijaya deva sUra sagha ADhi aneka sa'ghA tathA akhila bhArata jaina TaoNnpharansa Adi vividha saMsthAne upakrame, parama pUjya AcArya zrI vijaya rAma sUrIzvarajI ma. (DahelAvALA) 5. pU. AcArya zrI vijaya labdhi sUryodayasUrIzvarajI ma. pa. pU. AcArya zrI vijaya sUrIzvarajI ma., 5. pU. AcArya zrI jayacaMdre surIzvarajI ma., pUjya paMnyAsajI zrI subhadrasAgarajI gaNivarya, pUjya gaNivarya zrI nityAya sAgarajI ma.
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35 Adi zramaNa bhagavatenI zubha nizrAmAM, semavAra, tA.-2710-80. (saM 2036 Aso vadi 4) nA roja maLelI catuvidha zrI saMghanI A jAhera sabhA parama pUjya munizrI ratnAkaravijayajI mahArAjanI A mahAna tapazcaryAnI bhUri bhUri anumodanA kare che ane zAsanadeva teone saMpUrNapaNe zAtA Ape tevI prArthanA kare che." muMbaI-2 tA. 1-11-80 parama pUjya zAMta dAMta paramapakArI zAsana subhaTa, sadA hita-mita ane satya vananArA, nIDara vaktA AcArya bhagavaMta zrI vijaya meruprabhasUrIzvarajI ma. sA. Adi. bIja; samagra vizvamAM vartamAna yugamAM mahAnamAM mahAna tapasyA karanAra pa. pU. munirAja zrI 108 zrI ratnAkara vijayajI ma. sA. 108 upavAsa pUrNa karyA tene koTI koTI vaMdanA karuM chuM. tapasvI mahArAjanI dhIraja, samatA, ane mananI makkamatA eka mahAna vIra puruSane, vIra AtmAne chAje tevI che. prAtaH smaraNayaya pa. pU. A zrI vijaya nemi sUrIzvarajI ma. sA. nI pATe vidvattAmAM, cAritramAM, jJAnamAM, dhyAnamAM, zAsananA saMcAlanamAM, rakSaNamAM jema aneka mahApuruSa-mahA saMte thayA tema A eka mahA tapasvI paNa thayA. mAruM namra sUcana che ke paryuSaNa vyAkhyAnamAM
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ jema caMpA zrAvikAnuM nAma rozana thayuM che tema zrI saMgha munirAja zrI ratnAkara vijayajInuM nAma yogya rIte joDIne vartamAna yuganuM ane pa. pU. A. devazrI vijaya nemi. sUrIzvarajI ma. sA. nuM gaurava vadhAravuM joIe. lI. rAyacada maganalAlanA 1008 vaMdanA pArlA, muMbaI Ase vada-2 parama pUjyapAduM zAsanasamrATazrInA caraNakamaLa rajathI pavitrita mahuvA baMdare parama pUjyapAduM A. deva zrImad vijaya megnaprabhasUrIzvarajI ma. sA., ugra tapasvI munirAja zrI ratnAkara vijayajI ma. AdinI sevAmAM. pArlAthI li. azacaMdrasUri AdinI savinaya vaMdanAvali. * vizeSa jaNAvavAnuM ke pU. tapasvI mahArAja sukha zAtAmAM haze? ame te bahu dUra beThA chIe, paraMtu dUra -sura rahelA paNa caMdranuM pratibiMba ahIM rahela thALImAM paDe che. tema dUra rahelA amArI zubha bhAvanAnA pratibimba rUpe zAsana devanI asIma sahAyathI tapasvInA sakala vAMchita pUrNa thAya evI abhyarthanA.
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 kharekhara! ratnAkara - samudra - ratnanA bhaMDAra, paraMtu tapasvI mahArAje ratnone badale ratnatrayInI sAdhanA svarUpa upavAsanA dariyA banI pitAnuM nAma sArthaka karyuM che. dhanya tapasvI - dhanya tapazcaryA. .. 108 upavAsanI tapazcaryAnA pAraNAnA divase amArA zrI saMgha taraphathI pAMca jIva choDAvavAno nirNaya karyo che. zrI pArzvanAthajI. . mU. jaina saMgha ghATakopara, muMbaI Do. bAvIzI pAlItANuM. jaina dharmamAM "tapa"nuM maDutva che ja, paraMtu ApanA A "ugratAthI" enuM mahatva anekagaNuM pratyakSa banI jAya che (pa. pU. A. devazrI vijaya meruprabhasUrIzvarajI ma. sA. nI zubha nizrA ane pAvana preraNAthI ja ApanI tapazcaryA AgaLa dhapI rahI che! dhanya guruvarya!) ..... tapasvI mahArAjazrInI tapazcaryA karavAnI vRttipravRti, bALakone dharma pamADavAnI suMdara ane saraLa zilI guruva pratye bhaktibhAva ane vaiyAvacca vRtti - A badhuM jANe emanA jIvana sAthe vaNAI gayuM che.
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 .. ApanuM saMyamabaLa, punya samRddhi ane mananI makkamatA evA che ke-Apa dhAre te karI zake; ane eja banyuM. A tapazcaryA pAchaLanA gUDha rahasyamAM aMtaranI anupama prabaLa bhAvanA hovA uparAMta jinazAsana pratye zraddhA-sanmAna, pUjya pAda zAsanasamrAzrIne pAdasparzathI prabhAvita pAvanatA, pa. pU. A, devazrI vijaya meprabha sUrIzvarajI ma. sA. nI nizrA ane preraNuM khUba ja sahAya rUpa banI ema kahI zakAya. sAvarakuMDalA Aso vada-3 I zrI madhupurI maNe mahAvIra svAmi dAdAnI zItala chAyAmAM zrI nemisUri AdigurU nama: | prakhara vidvAna vyAkhyAtA, tiSAcArya pa. pU. A. devazrI vijaya meruprabhasUrIzvarajI ma. sA. AdinI sevAmAM jaina zAsanamAM zrI deva, guru, dharma ane ApazrI jevAnI nizrAmAM Aje mahAna tapazcaryAnI saritA vahI rahI che. evI pavitra pUjyapAda A. deva zrI vijaya nemi sUrIzvarajI dAdAnI parama pAvana tIrthabhUmimAM AvA
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39 tapasvI muni puMgavathI Aje madhupurInuM ejas suMdara dIpI rahela che, je Apa jevA AcAryadevanA zubha AzivacanathI jainadharmane jaya jayakAra thaI rahyo che. -kasudarAya metIcaMda zAha. kenpharansa-muMbaI tA-22-10-80 108 upavAsanI ati ugra ane kaThIna tapasyA pU. mu. zrI ratnAkaravijayajI mahArAje karI che. je mATe ame teonA tapanI bhAre anudanA karIe chIe. zAsana samrATu samudAyanuM ane samasta zramaNa saMghanuM paNa A mahAna gaurava che. 108 upavAsanI tapazcaryA eka etihAsika ghaTane che. lI. jayaMtabhAI ema. zAha mA. maMtrI : zrI jaina . konpharansa (muMbaI) ziva-sAyana (muMbaI-rara) Aso vada-6, 2036 ....kharekhara kaLIkALamAM eka AzcaryabhUta bane banI che. bhagavAna jIvita svAmI tathA Apa pUjyazrInI parama sAMnidhyamAM A tapenidhie na vikama saryo che....atre
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 vyAkhyAnamAM anumodana karavA preraNa karela ke, A tapanI anamedanAthe varSamAM ochuM 108 divasa besaNAdi tapa kare. temAM saMkhyAbaMdha AtmAoe niyama lIdhela che. muni jagavallabhavijayajI mahArAja jodhapura A vada-7 AjanA yugamAM jaina zAsanamAM AvA nararatna rahelA che ke jeoe manane vaza karI, kAyA uparanI mamatAne teDIne, rasanA Adi Indriyone kAbumAM rAkhI mahAvIra zAsanamAM, paMcama kALamAM, ghora tapasyAne ke vagaDAvyuM.... tapanI anumodanA svarUpa A vada 2 ne zrI ciMtAmaNi pArzvanAtha mahApUjana ghaNA ja utsAhapUrvaka bhaNAvAyu hatuM. -sAdhvI puNyaprabhAzrI, ratnaprabhAzrI Adi zrI jhaverI pArka AdIzvara TrasTa amadAvAda-13. tA. ra7-10-80 Apa sarve sukha zAtAmAM haze. A kAlamAM ghaNA samaye saMyama jIvanamAM AvI ugra tapasyA karI te zAsanane mATe gaurava rUpa che. ApanuM tapa nividane pAra pADavA sAthe dIrdhAyuSa vadhe. e ja amArI zAsana devane prArthanA. tapathI nikAcita karmane teDavAnI tAkAta tapamAM
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 41 che. ApanA zarIne sArI sukhAkArI prApta thAya. AvA ugra tapa karavAnI zakti prApta thAya tathA AtmAnA kalyANa rUpa thAya. eja abhilASA. --jhaverI pA jaina sa`gha amadAvAda jainayuvaka ma`DaLa surendranagara tA. 28-10-'80 ApanA pUjyatama dehe sukhazAtA haze. chellAM 300 varSanA ItihAsamAM na anela tathA na kalpI zakAya tevI mahAna tapazcaryAM Ape karI che. Ape 108 upavAsa karI ApaNA jainazAsananA itihAsamAM ApanuM nAma suvarNAkSare ArUDha karyu che. te kharekhara ApaNA zAsana mATe khUba garvanI vAta che. ApanI anumodanA karI zakAya tevA zabdo amArI pAse nathI. Apanu' 108 upavAsanuM pAraNuM AvatI kAle che. ane te pAraNuM khUba ja sukhazAtApUrvaka thAya tevI zAsana devane prArthanA. naTavaralAla esa. zAha tA. 28-10-'80 parama pUjya mahA tapasvI zAMta mUrti munizrI ratnAkara vijayajI ma. sA.
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 jainadhama nA tyAga ane tapanA umadA guNAne vikasAvatA ane AjanA yugamAM adbhuta-apUrva avismaraNIya ane sahune acaMbAmAM mUkI de tevI ajoDa tapazcaryAMthI dhanI ujjavaLa jyeAtine vadhu dedIpyamAna banAvanAra ApazrIne zata zata dhanya ! munirAjanA maMgaLamaya nAdathI hArdika rIte gajavatA hu* ApazrInA tapanI bhUri bhUra praza'sA karuM chuM, parama pUjya AcArya bhagavata zrI vijaya merUprabha sUrIzvarajI ma. sA. nA sAnidhyamAM zAsanasamrAT nitya smaraNIya zrImad vijaya nemisUrIzvarajI ma. sA.nI pAvana bhUmimAM ApazrInA tapanI pUrNAhutinA amUlya avasara ujavAI rahyo che. te senAmAM sugaMdha samAna che. zAsana devane prArthanA che ke ApazrInuM pAraNuM sukhazAtA pUrNAMka thAya eTaluM ja nahi kiMtu jainazAsanane jayavaMtu anAvatA ApazrInI zArIrika prakRti suyazakArIsukharUpa rahe ane bhautika yugamAM rahenAra ane rAcanAra sarvene tapanuM anerU mahattva samajAya tevI zAsana devane prAthanA che. 6 nAma tevA guNa che, tapamAM ratnAkara; Aje sakaLa vizva, kare ApanA Adara' lI. 'naTavara'lAlanA vaMdana..
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ manasukhalAla rIkhavacaMda-mAlegAMva - tA. 22-10-80 vartamAnanA sarvazreSTha tapasvI ! paramapakArI parama vairAgI tapamUrti pU. munirAja zrI ratnAkaravijayajI ma. sA. Adi gurudevanI pUnita caraNa sevAmAM- caraNa sevaka manasukhalAla rIkhavacaMdanI zatazaH vaMdanA. ..AtmAnI anaMta zaktine sAkSAt dAkhala ApanAra he mahA vibhUti vAraMvAra vaMdanA ! jaina zAsananA jAhojalAlIbharyA ItihAsanI jhAMkhI, ApazrInI sudIrgha tapasyAthI Aje thAya che. jaina zAsananA ItihAsamAM A avasara suvarNAkSare lakhAya tevo mahAna che. ane te sAthe tA. 28-10-80ne zubha dina jaina zAsanamAM suvarNa dina haze. tenI sukhada kalpanA mAtrathI Aje paNa harSAzra ubharAya che. samayanuM ke peya apeya-khAdya-akhAdya-bhakSyAbhaDhyane sArAsAra viveka bhUlIne rAta divasa jyAre mAnavI khAudhare banI AhAranI-rasanAnI lAlasAmAM pUrepUra jakaDA che, hajI vadhu jakaDAya che tevA samaye 108 upavAsa jevA mahAna tapasyAnI ta jalAvI ApazrIe sAce ja ama samAna jIvone tapa dharmane sacoTa saMdeza zikhavADyo che. A tapananA ajavALe sAce ja ApazrInuM "ratnAkara" nAma sArthaka ja thAya che.
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ ema. pI. vIrapuravALA gedharA, tA. 23-1080, ApanI sukhazAtA sau IcchIe chIe. zAsanadeva Apane vadhu ne vadhu prabhAvaka ane zaktizALI banAve evI prArthanA. AvA kaparA kALamAM jyAM rasendriye kALo kera vartAvyo che. saMghayaNanA ThekANA nathI chatAM Ape vItarAga prabhunA cIMdhyA mArge vIratA batAvI zAsanane DaMko vagADyo che. kevI aDaga zraddhA, kevI samatA! ahA ! o bhAgyazALI aNagAra, tamane dhanya che. Ape A pudagalanI mAyA teDI, rasenidraya para adabhuta vijaya meLavyo che. dhanya! dhanya! ame pAmara saMsAra bhegI, AvuM lakhavA gya nathI, paNa manamAM satata A mahA tapa yAda Ave che ane A anumodanA sarI paDe che. li. Apane mahendra. pI. vIrapuravALA tathA gautama ema. vIrapuravALA sAthe sarvonI vaMdanA. tapasvI munirAjazrI ratnAkaravijayajI ma.sA. Adi sAdara vaMdanA sukhazAtA. ApazrInI tapazcaryAnA samAcAra jANI khUba khUba AnaMda thaye. tapazcaryAnI sukhazAtA haze.
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAsanadevane prArthanA che ke ApanI A tapazcaryAnuM pAraNuM sukharUpa nivaDe. ApanI AvI mahAna tapazcaryA nimitte mArA khUba khUba aMtaranA abhinaMdana. -pAsAgara tA. 24-10-81 pUjya AcArya deva 1008 zrI meruprabhasurIzvarajI gurudeva ane pUjya ugra mahAna tapasvI zAMtamUti prakhara munirAjazrI ratnAkaravijayajI gurumahArAjazrInI zubha nizrAmAM zrI madhumatI nagare (mahuvA baMdare). berIvalI nagarethI (kuMbhaNa nivAsI) hAla muMbaIthI lI. Apane AjJAMkita suzrAvaka kAMtilAla raNachoDadAsa zeThanI savinaya 1008 vaMdanA-namaskAra svIkAraze. jata, hAlamAM mahuvA (baMdara) nagaramAM A varSanuM cAturmAsa (2036) itihAsamAM ajoDa ane avarNanIya suvarNAkSare aMkti puravAra thayela che. Apa jevA jJAnI gurumahArAja ane niDara tathA satyavaktAnA pravacanathI hAlamAM mahuvA nagaramAM je jainazAsananI ujajavala jeta prakAzita ugra tapasvI zAMtamUrti muni mahArAjazrI ratnAkaravijayajI ma.sA.nI 108 upavAsanI ugra tapazcaryAnA prabhAvathI je
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 jainazAsana te anAdikALathI ujjavaLa che. paraMtu hAlamAM AvA bhautikavAdanA jamAnAmAM je Apa jevA gurudevanI zubha nizrAmAM ratnAkaravijacajI ma. sA. 108 upavAsanI ugra tapazcaryAM jema kAlikAla sarvajJa A. zrI hIrasUrIzvarajI ma. sA.nA kALamAM temanA zubha AzIrvAdathI ca'pAbAI e akabara jevA mahAna hiMsA priya rAjAnA rAjyamAM 6 mAsanI ugra tapazcaryA karavAne pU. A. zrI zrI hIrasUrIzvarajI ma. sA.nI mulAkAtane yAga anela. tA hAlamAM mahuvA nagara te AkhuM pU. ugra tapasvI munizrI ratnAkaravijayajI ma. sA. nA pAraNA mATe gheluM banyuM che. tema eka mahAn tapasvI AtmAnA tapanA prabhAvathI AkhA bhAratane khUNekhUNe mahuvAnagaranuM nAma prasiddha banela che. , " parama pUjya parameApakArI, paMca mahAvratadhArI, paca samitidhAraka, jJAna nidhAna, zAsana zaNagAra, saMsAranA udAsI, Ai maDhanA TAlaka, yatidharmanA pAlaka, rAga-dveSane jItavAmAM vIra, zivaramaNInA pyAsI, tattvajJAnanA prakAzI, tapa-jJAnarUpI alakArothI suzebhita, paramapUjya, zirasAvadya aneka guNAlakRta, apratima tapasvI pUjya mahArAja sAhebazrI ratnAkaravijayajI ma. sA. DoMbIvalIthI lI. rITAnA (ApanI bhatrIjI)nAM 1008 vAra vaMdanA avadhArazeAjI. ApazrI A pRthvIpaTane ApanA kuku'mamaya caraNeAnA sparzIthI sadA pavitra-pAvana karyAM karI che. ApazrInA dharmAM
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 47 padezarupI prakhara sUryanA prakAzane lIdhe jainazAsana adbhuta prakAzanI rezanI ApI rahyuM che. vaLI ApanI ugra tapasyAnA prabhAve paNa ajJAna ne pramAdanI gheAra nidrAmAM paDelA ne jaina samAjanA sa'tAnAmAM dhArmika-naitika ane vyAvahArika kusumeAnA vikAsa paNa thavA lAgyA che. Apane gurudevanI pavitra chAyAmAM zAtA haze. ApanI tamiyata paNa ugra tapasyA karavA chatAM sayama-sAdhanAne anukULa haze. Apa tapasvInA pratyakSa darzona karavA mATe dareka utsuka banI gayA chIe. basa. zAsanadevI ApanI tapAbhAvanA nivighnapaNe paripUrNa kare e ja prabhu pAse prAthIye chIe. li. tapasvInA pratyakSa darzana icchatI rITAnA agaNitavAra vaMdanA ApanA caraNa-kamaLamAM avadhArazeAjI. javAharanagara-jaina derAsara muMbaI Aso vada-3. goregAmathI li. ApanI danAbhilASInI sA tattvayazAzrIjI vikRtiyazAzrIjI, maMjulayazAzrIjI Adi ThA.nI kaTIzaH vaMdmanA
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 pU. munizrI ratnAkaravijacajI ma. sA. ATalA upavAsanI sAthe apramattabhAve je kriyA karI rahyA che, te khUba AzcaryakAraka che. AkhA bhAratabharamAM sauthI prathama reko rUpa anI gayela che. ane itihAsanA pAne te suvarNAkSare AvI jaze. Avu... suMdarakSetra, Apa jevA mahApuruSonI nizrA, cAturmAsanA kALa vi. sa'gama maLavA duSkara che. temaNe te jIvana sArthaka karyuM, tenI sAthe samudAyane paNa gaurava levAnuM che. AvA ratnA paNa che. kharekhara sAkSAt jemaNe vaMdananA lAbha lIdhA te teA dhanya banI gayA. ama jevA dUra beThA AvA tapasvI ratnanA vaMdananA lAbha laI zakIe tema nathI. lakhavA ke melavA mATe koI zabda nathI. zAsanadeva temanA tapamAM sahAya kare ane sAthe sAthe nIrogI zarIra, dIrghAyuSI khakSe evI zAsanadeva pratye prArthanA. zAsanasevA sAthe anekavidha tapa karI siddhinA seApAna sara kare evI manekAmanA. bAbulAla sI. zAha muMbai tA. 28-10-'80 nagare sthita, zrI namaskAra mahA bhAvanAnA ananya svasti zrI mahuvA maMtra smAraka, ratnatrayInA apramatta ArAdhaka, ama mUka jIvAnAM kRpAnidhi, edhibIjanI prAptimAM puSTa Alakhana bhUta, 50 pUjya A0 zrI vijayameruprabhasurIzvarajI ma. sa. tathA taMtra birAjamAna anya muni pugavA tathA tapeAnidhi pa. pU. zrI ratnAkaravijayajI ma. sA. sarvane.
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ muMbaIthI li. bAbulAla caMdulAla zAha parivAranI vinayayukta bhAvabharI bhUri bhUri vaMdanA avAja keTale mahAna apUrva gAnuyoga zrI mahuvanagaramAM pravartI rahyo che. zrI tapAgaccha saMgha mATe ke je puNyanagarI mahuvAmAM jaina zAsanasamrAha ratnane vi. saM. 1929nA kArataka suda 1nA roja janma thayo. te ujajavaLa naranaDuMgava AgaLa jatAM zrI tapegAdhipati, bhAraka, jagaduguru, zAsanasamrA, sarvataMtra svataMtra, zrI sUricakra cakravatI pa. pU. AcAryazrI vijaya nemisurIzvarajI nAma avadhAraNa karI zrI jainazAsanane dipAvyuM te A mahAna gurubhagavaMtanI puNyanagarI jyAM vizuddha paramANuothI yukta che. tyAM ApazrInA suganI puNya nizrAmAM adaSTa anugrahAgathI tathA temAM paNa zrI zAsanasamrATunI puNya janmanagarImAM temanA samudAya parivAramAM pUjya tanidhi zrI rabAravijayajI ma. sAhebe upADelI 108 upavAsanI apUrva, ugra, apramattabhAvanA akhaMDa tapazcaryA je have ApazrInI zubha nizrAmAM phalavatI banI pUrNAhutinA Are AvIne UbhI rahI che. tyAre amArA haiyAmAM AnaMdane avadhi tathA bhUri bhUri bhAvavaMdanA yukta anumodanAne mahAsAgara hele caDe che. AvA uttama ArAdhaka AtmAnI tapazcaryApUrvakanI ArAdhanAnI anumodanA karavAmAM ame amArA jIvanane sArthaka thayeluM jANIe chIe. kema ke amane anumodanAnI A taka anAyAse prApta thaI che. zrI tapAgacchIya zAsanasamrAddha - - - -
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 samudAyanA mahAna gaurava samAna pa. pUjya zrI ratnAkara vijayajI mahArAja sAheba apUrva akhaMDa tapazcaryA karavA dvArA zrI jinazAsananI mahAna prabhAvanA karI che. zAsanadeva temanI A zubha bhAvanAyukta upADela mahAna tapazcaryA nirvidane pAra pADavAmAM sahAyabhUta thAya evI amArI bhAvapUrvakanI kSaNekSaNanI zubha abhyarthanA yukta prArthanA che. amArAvatI teozrInI sukhazAtAnI pRcchA karaze. tathA bhAvapUrvakanI vaMdanA kaheze. kAntilAla bradharsa muMbaI tA. rara-10-80. pa.pU. tapasvI munirAjazrI ratnAkaravijayajI ma. sA. 108 upavAsanI ugra tapazcaryA ApanI nizrAmAM karI rahyA che. te jANI khUba ja AnaMda thaye. pUjyazrInI tapazcaryAthI jaina jagatamAM eka avarNanIya AnaMda chavAI gaye che. kayAM ne tyAM Aje tapazcaryAnI anumodanA thaI rahI che. ane mahuvA sAthe saMkaLAyelA hovAthI sahu ke gAmanA zrAvake ane saMghanA AgevAne pUjyazrInI sukhazAtA ane tapazcaryA aMge pUchI rahyA che. ame tene kahIe chIe ke tapazcaryAmAM dinapratidina khUba ja zAtApUrvaka pU. munirAjazrI ratnAkaravijayajI AgaLa vadhI rahyA che. A jANI sau keI AnaMdita thAya che.
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa A cAturmAsa mahuvAnA itihAsamAM suvarNAkAre aMkita thayuM gaNAze. AvI ugra tapasyA khAdazAha mogalasamrATa akabaranA samaye zrAvikA ca'pAbene karI. cha mAsanI ugra tapasyAnI vAta sAMbhaLIne khUda bAdazAhe paNa ca'pAzrAvikAnI anumAdanA karI tene sukhazAtA pUchavA gayAnA dAkhale itihAsamAM akita che. tyAra pachI koI meATI tapazcaryA thaI hAya tevuM sAMbharatu nathI. athavA kayAMya noMdhanIya ullekha paNa nathI, A tapazcaryA (108 upavAsa ) jaina jagatamAM hAlanA samayamAM khUba ja ugra tapazcaryAM gaNAya Aje vizvanA zArIrika vijJAnanA niSNAtane paNa pAtAnA vicAro badalI nAkhavA paDaze. 108 upavAsanI ugra tapazcaryAthI jagatanu DokaTara grupa paNa vicAraNA karatuM thaI gayuM che te jANavA maLe che. pU. A. bhagavaMtazrI meruprabhasUrIzvarajInA puNya prabhAve mahuvA Aje jagatamAM agrasthAne mUkAI gayuM che. pU. gurubhagava'tane mArA vatI sukhazAtA pUchazejI ne vaMdanA kahezeAjI. tapasvI munizrI ratnAkaravijayajI ma. sA.ne mArA vatI sukhazAtA ane vaMdanA kahezeAjI. zAsanadeva pUjyazrInI mahAna tapazcaryA nirvighne pUrNa kare tevI bhAvanA ane prArthanA. --ApanA kAMtilAla popaTalAla maNIyAra
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ para chabIladAsa kesarIcaMda khaMbhAta tA. 23-10-80 paramavAtsalyavAridhi, paramadarzana-jJAna-cAritra, tapatejomaya, paramadhyapAda pa. pU. AcArya bhagavaMta, pa. pU. gaNibhagavaMte pa. pU. ratnAkaravijayajI ma. sA. Adi pU. varyonI pUnita sevAmAM. vi. vi. saha puNyadehe sukhazAtA cAhatA kuzaLa chIe. pa. pU. nAkaravijayajI ma. sA.nA mahAtapanI khUba khUba anumodanA karIe chIe. A mahAna huM na bhUlatA houM te chellA be varSamAM ke caMpAbAInA cha mAsa tapa pachI keIe karyo sAMbhaLyo nathI. AvA mahAna tapasvInA darzana ane vaMdana ane pa. pU. A. bha.nA vyAkhyAna zravaNane lAbha zArIrika vadhAre paDatI avasthatAnA kAraNe manamAM saMgrahIta kare paDe che mahAtIrtha madhumatI (prAcIna arvAcIna mahAtIrtha pa. pU. zAsana samrAzrInA janma-svargagamana rUpa) temAMya anupama jJAna-dhyAna tapasyAgamaya AcArya bhagavaMtanI zubha nizrA ane AvI nirUpama ArAdhanAne mahuvAmAM triveNuM saMgama thayuM che. mahAtapa tenI pUrNAhUtirUpa pAraNuM ane te nimittanA mahotsavanI khUba khUba anumedinA karIe chIe. li. A chabIladAsa kesarIcaMda
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa3 zAha paTela enDa kuAM, muMbai tA. 27-10-'80 prAtaH smaraNIya parama pUjya AcArya bhagava'tazrI vijayamerUprabhasUrIzvarajI ma. sA. Adi munigaNu-zrI mahuvA. ApazrInI pAvana nizrAmAM pU. munizrI ratnAkara vijayajI ma. sa.nI aitihAsika, abhUtapUrva evI 108 upavAsanI vikrama, addabhuta ane anumedanIya tapazcaryAnI saphaLa pUrNAhUti prasaMge amArA sau-sahakuTuMbanA siniya 1008 vAra vaMdanA svIkAraze|jI. mahuvAmAM ApazrInA cAturmAsa daramiyAna je je zAsana prabhAvanAnA ciraMjIva kAryAM ApazrInA punya sAthe thAya che. tenAM yazakalagIrUpa AvI ugra tapazcaryAnI pUrNA. hUtinA avasaranA maItsava mahuvAnA AMgaNe vaijAya che, te kharekhara mahuvA zrI saMghatu sadbhAgya temaja gaurava che. A prasaMge pU. mUni zrI ratnAkaravijayajIne teezrInA apUrva tapane anulakSIne koI padavI ( jevI ke tapeAnidhi, tapa zirAmaNI evI kAI) arpaNa thaI zake ke ? jo ke ApaNe tyAM AvI koI yAjanA-praNAlikA che ke nahI tene bahu khyAla nathI phakta manamAM uddabhaveluM sUcana lakhyu che. lI. pravINacaMdra phulacaMda zAha
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 li. pUracaMda tArAcaMda muMbaI tA. ra7-10-80 pa. pU. A. ma. sAheba, prAtaH smaraNIya vAcaspati AcArya zrI meruprabhasUrIzvarajI ma. sA. tapasvI muni zrI ratnAkaravijayajI ma. sA. anya sAdhu ma tathA sAdhvIjI ma. vagerenI pavitra sevAmAM. ghATakoparathI li. zrAvaka kapUracaMda tArAcaMdanA 108 vAra vaMdanA. 108 upavAsanuM mahAna tapa lagabhaga puru thavA AvyuM che. temanI bhUri bhUri anumodanA. ApanA sAnidhyamAM mahuvAmAM AvI tapasyA eka munirAja kare te mahuvAnA paNa dhanya bhAgya, pAraNAmAM je leke hAjarI Apaze temanA paNa ahebhAgya, AvI tapasyAthI vijJAna che TuM sAbita thayuM che. hindustAnamAM nahiM paNa jagatamAM A tapanI yaza gAthA gavAze. ItihAsa tathA zAstramAM amara thaI raheze, Apane amArA khAsa vaMdana ke temanA upavAsa ApanI dharma pratyenI bhAvanAnuM pratika che. zAsana deva temane saMpUrNa sukhazAtAmAM rAkhe ane pAraNuM bAda paNa pUrepUrI zAtA rahe tevI prArthanA. dhanya che mahuvAnA saMghane ke AvA muni mahArAjanA cAturmAsane lAbha maLyo che.
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ papa jaina upAzraya-barAbajAra muMbaI 28-10-80 pUjyapAda AcAryapravara zrImad vijaya meruprabhasUrIzvarajI ma. sA. AdinI sevAmAM li. A. vijya vizAlasena sUri. gaNi rAjazekhara vijayajI Adine savinaya vaMdana avadhAraze. vi. ja. ke. mahA tapasvI munizrI ratnAkaravijayajI ma.nI atihAsika mahA tapasyA ApazrInI paramakRpA ane devanI sahAyathI paripUrNa thatAM zrI jinazAsanane mahA jaya jayakAra ane abhuta prabhAvanA thaI che. ame paNa ahIM vyAkhyAnamAM tapa-tapasvInI guNa gAthA gAI anudanA khUba karI che. te sAMbhaLI ghaNA bhAvike paNa gadagad thaI gayA che. ApazrInI pavitra nizrAmAM tyAM samagra mahuvA ja nahIM paNa A deza dhanya banI rahyo che. tapasvI munizrInuM pAraNuM khUba khUba dhAmadhUmathI thayuM haze. ne temanuM svAthya paNa ghaNuM sAruM haze. temanI svasthatA, apramattatA ane zAlInatAne leke ahobhAvathI gAya che. harakhAya che.
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka ATha upavAsI-tapasvI muni mahArAjazrIne vaMnA ... sorASTra che raLIyAmaNuM, jyAM mahuvA nagarI vikhyAta. pUnita bhUmi che, jyAM AtmA nirmaLa thAya. ratnAkara che tame, eka se ATha upavAsa thAya. nemisUrIzvarajInA, janma sthAne, AnaMda maMgala vartAya. vIranA upAsaka banI, saubhAgya bI lAvI jAya. dharma premI banIne, aMtara ujavaLa thAya. A vadi chaTha tA. 29 mI okTobare, pAraNuM karAya. mahuvA pAse kAmaLamAM janmI, harSAzru chalakAya; gata varSe rAjanagara, - pAMjarA poLa aDasaTha upavAsa thAya. upavAsI banI ne, karyo jaina zAsanane jaya jayakAra. mahuvAmAM pAraNA prasaMge yaMta jhaverI abhinaMdana apI jAya. racayitA : zrI jayaMtilAla mehanalAla jhaverI jhaverIvADa, laherIyA poLa, amadAvAda-1
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa7 parama pUjya munirAja zrI ratnAkaravijayajI mahArAja nI mahuvA mukAme thayelI 108 upavAsanI mahAna tapasyAnI anumodanA nimitte zrI goDIjI upAzraya-muMbaImAM jAyela bhavya samAroha prasaMge guru bhakti gIta. [rAga bhUpALI] . dhanya tapasvI muni ratnAkara, anudana kare sahunA aMtara; dhanya karyuM tame A bhava jIvatara; zAsana zobhAvyuM dhanya munivara-dhanya janma dha kAmaLa gAme, pitAjI jenA mAnacaMda nAme; maLyA mAtAjI nAme nemakuMvara, dharmanA siMcyA saMskAra suMdara-dhanya yuvAna vayamAM saMyama lIdhuM, cAritra paMthe pagaraNa kIdhuM; ramaNikamAMthI banyA ratnAkara; gurujI kIdhAM zrI darzana sUrIzvara-dhanya vinaya vaiyAvaccanA guNo rUDA, saMyama sAdhanAmAM paNa zUrA preraNA prere zrI darzanasUrIzvara, ne maLyA zrI naMdana sUri guruvara-dhanya
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 Atma kalyANanI bhAvanA bhAve, dharma kiyAmAM dila nA DagAve, tapamAM rahe mana magana niraMtara, karmanA baMdhana teDavA satvara-dhanya mAsa khamaNa vaLI zreNI tapa kIdhAM, upavAso sATha ne aDasaTha kIdhAM vividha tapamAM vadhatAM AgaLa, catuvidha saMghane pAmatA Adara-dhanya manamAM bhAre utkRSTa jAgyA, ekase ne ATha upavAse dhAryA zubha nizrA maLI merUprabha sUrIzvara, paMkAyuM vizvamAM mahuvA baMdara-dhanya zAsana samrATranuM gAma zobhAvyuM, zrI nemisUrIzvaranuM nAma ujALyuM; mahimA tapane gavAte ghara ghara, pahoMcavuM ane mukti zikhara para-dhanya dUra dUranA saMghe kare anumodana, bhakti bhAvathI vaMde bhaktajanaka AcArya Adi padhAryA munivara, tapane vadhAre muMbaI mahAnagara-dhanya..
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ paha pAraNAneA dina Avye lAkheNA, zAsana devatA ! zAtA dejo !; 'kha'sI' bhaktinu` vagADe vAjinara praNamI zrI geADI pAva. jinezvara-dhanya0 raciyatA zrI asIlAla kha'bhAtavALA. 15, nava nidhAna dolatanagara roDa na-9, erIvalI-pUrva, muMbaI-400066. Aso suda 4, somavAra, tA. 27-10-80
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA naM. tapanuM nAma 1 IMdriya jaya tapa ra kaSAya jaya tapa 3 yAga zuddhi tapa 4 dharmacakra tapa 5-6 laghu aSTAnikA tapaDhya 7 aSTa karyuM sUdana tapa . ekasA vIza kalyANaka tapa ekasAvIza kalyANaka tapa 8 9-10-11 jJAna darzana cAritra tapa 12 cAMdrAyaNa tapa 13 tIrthaMkara vardhamAna tapa 14 parama bhUSaNa tapa 15 zrI jina dIkSA tapa 16 tIthakara jJAna tapa 17 tI'kara nirvANu tapa 18 UnArikA tapa 19 sa'lekhanA tapa sa saMkhyA zrI mahAvIra tapa 20 21 kanakAvali tapa 22 muktAvali tapa 23. ratnAvali tapa 24 laghu siddhaniSkrIDita tapa pRSTha 9 11 12 17 17 27 31 34 37 38 40 43 44 47 50 para 54 pa 57 na
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ s2 73 74 77. 81 83 25 bRhat niSkrIDita tapa 26 bhadrottara tapa ra7 mahA bhadra tapa 28 bhadrattira tapa 29 sarvatebhadra tapa guNaratna saMvatsara tapa 31 agiyAra aMga tapa 32 saMvatsara tapa 33 naMdIzvara tapa 34 puMDarIka tapa 35 mANijya prastArikA tapa 36 padmottara tapa 37 samavasaraNa tapa 38 vIra-gaNadhara tapa 39 azoka vRkSa tapa 40 ekaso sattara jina tapa 41 navakAra tapa kara caudapUrva tapa 422 caturdazI tapa 43 ekAvalI tapa 44 daza vidha yati dharma tapa 45 paMca-parameSThI tapa 46 laghu paMcamI tapa 47 bRhat paMcamI tapa 85-89 100 115 118 119 . 121. 123 126. 128:
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ 127 138 139 144 145 146 149 48 catu vidha saMgha tapa 49 ghana tapa 50 mahA ghana tapa 51 varga tapa para zreNI tapa pa3 pAMca merU tapa 54 batrIsa kalyANaka tapa papa cyavana tapa tthA janma tapa pa6 sUryAyaNa tapa 57 lekanAli tapa 58 kalyANaka aSTAnikA tapa 59 AyaMbila vardhamAna tapa 60 mAghamALA tapa 60/1 zrI mahAvIra tapa 61 lakSa prati pada tapa 62 sarvAga suMdara tapa 63 nIrUja zikha tapa 64 saubhAgya kalpavRkSa tapa 65 damayaMtI tapa 66 Ayati janaka tapa 67/1 akSaya nidhi tapa 67/2 akSaya nidhi tapa ra 68 mukuTa saptamI tapa 69 aMbA tapa 151 153 154 157 158 160 160 163 164 165 165 167 174 174 187 195 196
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ 201 203 208 6 210 211 214 215 217 218 che rarara 223 (70 zrata devatA tapa 71 rohiNI tapa 72 tIrthakara mAtR tapa 73 sarva sukha saMpatti tapa aSTApada pAvaDI tapa mekSa daMDa tapa (mekSakakhaMDaka tapa) 76 aduHkhadazI tapa *99 aduHkhadaza tapa raje 78 gautama paDagho tapa 79 nirvANa dIpaka tapa 80 amRtASTamI tapa 81 akhaMDa dazamI tapa 82 paratra thAlI tapa 83 sopAna (pAvaDI) tapa 84 karma caturtha tapa 85 navakAra tapa (nAne) 86 avidhavA dazamI tapa 87 bRhannadyAvarta tapa 88 laghu naMdyAvarta tapa 89 vIsa sthAnaka tapa 90 aMgavizuddhi tapa 91 aThThAvIza labdhi tapa 92 azubha nivAraNa tapa 93 aSTa karmottara prakRti tapa 94 aSTa pravacana mAtR tapa 224 225 227. 228 228 ` 231 232 243 243 254 255 265
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ 268 268 268 269 271 276 284 285 287 289 290 lm 95 aSTamAsI tapa 96 karma cakravAla tapa 97 AgaTa mekta kevali tapa 98 cattAri aThTha daza deya tapa 99 kalaMka nivAraNa tapa (sItA tapa) 100 grASabha nAthajI kAMtulA tapa 101 kaMTha bharaNu tapa 103 kSIra samudra tapa 104 keTi zIlA tathA 105 pAMca paccakhANa tapa 106 gautama kamaLa tapa 107 ghaDIyAM ghaDIyAM tapa 108 pIstAlIsa Agama tapa 109 caturgati nivAraNa tapa 110 cauThThI tapa 111 caMdana bALA tapa 112 cha-- jinanI oLI tapa 113 jina guNa saMpatti tapa 114 jina janaka tapa 115 tera kAThiyAne tapa 116 devala iMDA tapa 117 dvAdazAMgI tapa 118 nava nidhAna tapa 119 meTA daza paccakakhANa tapa 291 lh 303 303 lh 312 315 318 lh 319 322. 322. 323 325
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6pa 326 327 342 345 347 347 348 349 348 120 nAnA daza paccakhANa tapa 121 nava padanI oLI tapa 122 nava brahmacarya gupti tapa 123 nigada AyukSaya tapa 124 nijigISTha tapa 125 pada kaDI tapa 126 dAridraya haraNa tapa 127 paMcAmRta tapa 128 pAMca chaThTha tapa 129 paMca mahAvrata tapa 13. pArzvajina gaNadhara tapa 131 piSa dazamI tapa 132 bIjane tapa 133 moTe ratnottara tapa 134 ratna rehaNa tapa 135 bRhasaMsAra tAraNa tapa 136 laghu saMsAra tAraNa tapa 137 RSabha deva saMvatsara tapa 138 chamAsI tapa 139 zatruMjaya mAdaka tapa 140 zatruMjaya chae-aThThama tapa 141 merU tradazI tapa 142 ziva kumArane bele tapa 143 Sa kAya tapa 3493pa0 352 359 310 360 361. 362 362 367 367 398 370 ga ale tapa 372. 374
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 375 375 u74 378 380 381 382 144 sAta so ATha mekSa tapa 145 siddhi tapa 146 siMhAsana tapa 147 saubhAgya suMdara tapa 148 svarga karaMDaka tapa 149 svarga svastika tapa 150 bAvana jinAlaya tapa 151 aSTa mahA siddhi tapa 15ra rana mALA tapa 153 ciMtAmaNi tapa 154 paradezI rAjAne chaThTha 155 sukha duHkhanA mahinAne tapa 156 ratna pAvaDI tapa 157 suMdarI tapa 158 merU kalyANaka tapa 159 tIrtha tapa 160 prAtihArya tapa 161 pacaraMgI tapa 162 yuga pradhAna tapa 163 praznottare savAra sAMjanA paccakakhANe nava grahanA jApa ane prArthanA 385 386 387 . - ' 388 392 396 399 * -
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ dAtAonI zubha nAmAvali zrI : kAmarela . mU. jaina saMgha jJAna-khAtu 5001 zrI = . mU. mahuvA jaina saMgha jJAna-khAtu pa001 bhAvanagara zeTha DosAbhAI abhecaMda jJAna-khAtu 2001 keTha ve. . jaina saMgha 2001 keTha che. mU. svaH jhaverI bhagavAnajI premacaMda. 1001 zrI kAMtilAla lakSmIcaMda zeTha : sAvarakuMDalA vALA ha. kalAlatIbena 1001 zrI dharaNIdhara khImacaMda keLiyAvALA zrI maNilAla dAThA (vALA) rakhIvALA amadAvAda sva. mehanalAla goradhanadAsa vAyaja (vALA) che dIkarAo hAla bhAvanagara 501 zrI nAgaradAsa jecaMda kAmarela (vALA) ha. lIlAvatI bena tathA chokarAo 501 zrI zAMtAbena ramaNIkalAla gAMdhI chokarA ha : dIkarA 501 zrI kusumabena zAMtilAla ha : chokarA 501 zrI jhaveracaMda chaganalAla ha : baLavaMtarAya. 251 rekaDA) zrI zAMtAbena naTavaralAla ha : chokarA dhanAsuthAranI paLa amadAvAda 251 zrI dalIcaMda mehanalAla tathA sva. lIlAvatI bena ha : bhIkhAlAla 251 zrI jayaMtilAla tArAcaMda (dAThA vALA) eva
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 251 zrI vinayacaMda ramaNalAla pAMjarApoLa amadAvAda 251 zrI vAsA jayasukhalAla pratAparAya (unAvALA) ANapura (thANA) 251 rekaDA) zrI kanoDiyA jIvarAja jerAja mu. thaNasA 251 rekaDA) zrI cInubhAI gheghAvALA muMbaI 251 rekaDA) zrI rasilAbena mahendrabhAI gAMdhI pAlaDI 251 sva. kaMcanabena caMdulAla umedacaMda khaMbhAta (vALA) suputro pAlaDI 251 zrI ratilAla vADIlAla dhamaSTA nAgara pAlaDI 251 zrI kezavalAla mANekacaMda haH a, sau. caMcaLabena tathA 251 zA : vijayakumAra ramaNikalAla ha : caMpAbena 251 zrI pUnamacaMda durlabhadAsa gAMdhI (mahuvAvALA) hAla amadAvAda 51 mAstara chaTAlAla nAnacaMda keTana cAla rUma naM. 23 amadAvAda
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU. A. sa. zrI nemisUrIzvarajI ma. sA. nuM jIvana caritra zrI kadambagiri tIrtha upara birAjamAna zrI zrInAsa gaNadhara bhagavAnane zrI bharatacakravatI e kadambagirinA prabhAva viSe pUchyuM. tenA javAkhamAM zrI gaNuAdhIza zrInAbha bhagavAna cakravatI bharatane A girirAjanA mahimA darzAve che. gai utsarpiNImAM saMprati nAme cAvIzamA tIrthaMkara thayA hatA. temane sa` labdhisapanna evA eka kaba nAme gaNadhara hatA. keTi munienI sAthe tee A pavitra giri para siddhipada pAmyA tethI A giri kadambagiri nAme eLakhAya che. A kadambagirimAM prabhAvika divya auSadhi, rasakRSikA, ratnanI khANA ane kalpavRkSe rahelA che. dipAtsavIne divase zubha vAre saMkrAMtie ke uttarAyaNamAM jo ahIM AvI ma`DapanI sthApanA karavAmAM Ave te devatA pratyakSa thAya che. te auSadhie, te rasakuMDA ane te siddhie pRthvImAM nathI ke je A girimAM naDDI hAya. sarva siddhinA sthAna samAna A kadagiri jevuM camatkArI tItha hAya e saurASTranI bhUmimAM daridratA te sa`bhave ja kema ! A girinI sAdhanA karanAra kalpavRkSa-kAmadhenu-ci'tA maNi pAme che. dIpakanA samUhathI jema aMdhakAranA nAza thAya
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ so che tema A tIrtha paranI auSadhio amRtasamAna che. A zikhara paNa sarva pApane nAza karanAruM che. ahIM sadAkAlanA chAyAvRkSe abhITa padArtha Ape che. AvA mahimAvaMta giri para bharatacakravartIe aneka vRkSethI vyApta dharmanAmanA udyAnamAM bhAvI tIrthakara zrI mahAvIra svAmI bhagavAnane prAsAda karAvyuM. A kadambagiri rAjathI jenuM dAridraya dUra thayuM nathI te jIva mahAbhAgyahIna haze. puNyazALa, bhAgyazALI-jIva upara A zrI kadambagiri rAja tuTamAna thAya tene riddhi-siddhi ne sukha-zAMti maLe che. zrI zakuMjaya girinA pAMca zikhare zrI tAladhvajagiri, hitavyagiri, koTinivAsagiri kadambagiri, ane DhaMkagiri-e pace sajIvana kUTo che ane pavitra ane prabhAvavALA che. temAM A kadambagiri phUTa-zikhara nirmaLa ane camatkAravALuM che. enI ArAdhanA karavAthI aneka camatkAravALI labdhio prApta thAya che temaja ahIM camatkArI auSadhio hovAthI aneka rogone nAza karanAra che. sarva pAparUpI parvatane bhedavAmAM vA samAna che. zrI siddhagirinI 6 gAu tathA 12 gAunI pradakSiNAmAM sauthI prathama zrI kadaMbagiri Ave che. A kadaMbagiri tIrthanuM nAma bIjI rIte paNa suprasiddha che. gaI covIzImAM zrI nirvANIjIna nAmanA bIjA
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 71 tIrthakara thayA, temane kadaMba nAmanA gaNadhara hatA. zrI nirvANa prabhunA upadeza vacanathI te gaNadhara A tIrtha upara AvyA ane cittanA ati ullAsa sahita anazana tapa AdarIne A tIrtha para muktipada pAmyA, te kAraNathI A tIrthanuM kadaMbagiri e nAma prasiddha thayuM che. zatrujya mahAbhyamAM AvatI vIzInA cAvIzamA zrI saMprati prabhunA zrI kadamba gaNadhara che ema ullekha che. uMcI TekarI upara prAcIna derI che. jemAM zrI kaSabhadeva prabhunA tathA zrI kadamba gaNadharanA prAcIna pagalA birAjamAna che. vikrama saMvata 1158mAM AcArya zrI devabhadrasUrIzvarajI mahArAjAe prAkRtamAM racela zrI kathAnakeSa graMtha jenuM Agama prabhAkara munizrI puNyavijayajI mahArAje saMzodhana karela che temAM nIce pramANe ullekha che. "saurASTra dezamAM kadaMbagiri nAmane parvata che ane tyAM lAla dUdhavALA zeranA vRkSe che. tenA prAgathI suvarNa siddhi thAya che. atyAre paNa saMhaNI tathA brakvadaMDikA vagere prabhAvazALI camatkArI auSadhio vidyamAna che. A zrI parama pAvana tIrtha zrI kadambagiri tIrthanuM mahA mahimA-zALI varNana zrI kaSabhadeva prabhunA zrI zrInAbha nAmanA gaNadhara bhagavate zrI kaSabhadeva prabhunA putra prathama cakI zrI bharata mahArAjane kahI saMbhaLAvyuM hatuM.
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAMcakroDa muni parivAra sAthe caitrI pUrNimAne pavitra divase zrI siddhAcala upara paramapada-mukti pAmelA che ane zrI kaSabhasena jemanuM bIjuM nAma puMDarIka gaNadhara bhagavaMta jenA parama pAvana nAmathI tIrthAdhirAja zrI puMDarIkagirithI prasiddha che. temane ghaNuM ja vistArathI zrI zatruMjaya girine mahimA varNavyuM hatuM. sarvalabdhisaMpanna zrI gautama gaNadhara bhagavate tathA zrI sudharmAsvAmI bhagavate vistArathI tIrthAdhirAjane mahimA varNavyo hate. A mahimA varNanamAM kadambagirinA mahimAne paNa ullekha maLe che. A avasarpiNI kALanA jInA upakArArthe zrImAna dhanezvarasUrijI mahArAje zrI zatruMjya mAhAsya graMtha banAvyuM te zatrujya mAhityamAM zrI kadambagirine mahimA vistArathI che. dhanya kadambagiri ! dhanya tIrthabhUmi! saurASTranA sauMdarya dhAma gaNAtA madhupurImahuvA vIrakSetra che. jAvaDazA ane hAMsA maMtrInA putra jagaDuzA jevA dAnavIre mahuvAnA rahe che. ahIM jIvitasvAmI zrI mahAvIra svAmInI manahara pratimA che. sUrisamrATu tArthoddhAraka tapAgacchAdhirAja AcAryapravara zrImad vijayanemisUrIzvarajI ma. paNa mahuvAnA mahAna ratna hatA. parama pUjya kRpALu AcAryapravara 1966nI sAlamAM kadambagiri tIrthamAM padhAryA. A bhUmi te tIrthabhUmi hatI. ahIMnA paramANuo mahApavitra hatA. vAtAvaraNa paNa ramya hatuM. vRkSarAjI,
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ DuMgarAo, nAnakaDuM nesaDuM tathA zrI kadambagiri joIne AcAryazrIne A tIrthanA samudvAranI bhAvanA jAgI. AsapAsanI vizALa jagyA paNa hasI rahI hatI. jagyAnA bhAgya jAgI uThayA. samayanA jANa zrImAna AcAryapravare A tIrtha bhUmimAM devaprAsAda, jJAnazALA, upAzraya tathA pratimAonA navasarjananuM svapna joyuM ane teozrInI dIrdhadaSTie tIrthodvAra tathA dharma-udyotanI jvalaMta AvazyakatA pArakhI lIdhI. gurudevanA puNyaprabhAve bedAnAnesanA kAmaLIAo gurUdevanI amara bhAvanA samajyA. gurUdeve bhUminI navaracanAnI AgAhI karI. dharmane upadeza Ape ane kAmaLIA bhAIoe DuMgara uparanI tathA vAva pAsenI gAmataLanI keTalIka jagyAo bheTa ApavA pUjyapAd AcAryazrIne AgrahabharI vinaMti karI, paNa dIrdhadaSTi AcAryapravare bheTa levA nA kahI ane vecANa ApavA mATe upadeza Ape. kAmaLIA bhAIe te mATe paNa saMmata thayA ane e nAnakaDA nesaDAnI AsapAsanI hajAra vAra jamIna amuka dare vecANa levAmAM AvI. AcAryazrI te kadambagirinA tIrthoddhAranI bhAvanA bhAvatA gujarAta padhAryA. saurASTra, gujarAta, mAravADa, mevADanA pradezamAM bhavya AtmAone upadezAmRtanuM pAna karAvatA vicarI rahyA hatA. zrI serIsAjI mahAtIrtha, zrI kAparaDAjI mahAtIrtha, zrI rANakapura mahAtIrtha, zrI kuMbhArIyAjI mahAtIrtha temaja staMbha tIrtha (khaMbhAta)ne aneka tIrtha svarUpa daherAsare vagerenI pratiSThAo, saMgha, upadhAne, udyApa vagere dharma,
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 udyota ane zAsana prabhAvanAnA kAryAM karAvyA. jaina zAsanane jaya jayakAra vartI rahyo. samAjamAM dharmAbhAvanAnA dIvaDA pragaTI rahyA. zAsananA mahAna sthaMbha sUrisamrATra AcAryazrIe AvatI kAlanA mahAna prAbhAvika madirAvaLI, upAzrayA, jJAna zALA, pratimA sarjana ane tI bhUminA sarjana mATenuM AyeAjana karyuM. bIjI navI jagyAe paNa levAI gaI. tIrthoddhArane udAracarita dAnavIra jaina samAjanA bhAgyazALI bahena-bhAIoe paNa dhananA DhagalA karI dIdhA. dezadezanA bhAgyazALI dAnavIrAe dAnanA pravAha vahevaDAvyA ane Aje zrI kadambagiri tItha AcArya bhagavaMtanuM puNya smaraNa karAvatuM jaina samAjanA lAkhA yAtrikA, munimahAtmAo, sAdhvIjI, zrAvaka-zrAvikAene Atmazuddhi, AtmazAMti ane AtmakalyANanA divya sa`deza ApI rahyuM che.
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ namaste kAdaMba! Aje pUjyazrInA gAmamAM (bedAnAnesamAM) maMgala praveza hato. nUtana jinAlayanI pratiSThA mATe teozrI padhArI rahyA hatA, nAnuM chatAM raLiyAmaNuM e gAma jANe ke I meTo tahevAra hoya, tema utsAhano bhavya vAtAvaraNathI dIpI UThayuM hatuM. amadAvAdanA AgevAna zreSTivare zeTha cImanalAla lAlabhAI vagere hAjara ja hatA. emane AnaMda mATe nahote. emAMye kAmadAra tathA vakIla te AnaMdanA mahAsAgaramAM ja majajanmajajana karI rahyA hatA. pelA darabAro sAmaiyAmAM mokhare hatA. yathAsamaya praveza thaI gaye. derAsara jeIne pUjyazrI saMteSa pAmyA. maMgalAcaraNa bAda leke vikharAyA. tyArapachI pUjyazrInI sUcanAnusAra zrI kadaMbagirijInA vahIvaTa mATe tyAM eka sthAnika peDhInI sthApanA karavAmAM AvI. enuM nAma "tapAgacchIya zeThazrI jinadAsa dharma dAsanI peDhI" rAkhyuM. kevuM suMdara nAma? jinanA dAsa ane dharmanA dAsanI peDhI eTale ja jinadAsa dharmadAsanI peDhI.
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ 76 ane mULanAyaka bhagavAna? ApaNA zAsananA carama tIrtha patiApaNA Asana upakArItraNa jagatanA nAtha devAdhideva zrI mahAvIra prabhu. emanI divya chatAM bhavyatama-45 iMca UMcI saparikara pratimA purathI taiyAra thaIne AvI gaI hatI. enuM divya ane prasanna mukhamaMDaLa-jANe zarada pUnamane caMdra ja joI lyo. ane enI pAse vyApeluM divya teja jANe e caMdranI snA. bhAvuka che te nirakhatAM ja nahotA dharAtAjANe amRtAsvAdane anupama AhalAda anubhavI rahyA heya. AvA kadaMbagiri tIrthane namana ho. zAsanasAmrAcchIne upadeza hamezAM prANImAtrane sukhanI ja cAhanA hoya che, maMgaLanI ja kAmanA hoya che. keIne duHkhanI jarUra nathI, keIne duHkha gamatuM paNa nathI. paNa sAcuM sukha kayuM ? keIe lakSmImAM sukha mAnyuM, keIe vADIbaMgalAmAM sukha mAnyuM, koIe vaLI strImAM sukha mAnI lIdhuM ane keIe putrAdi parivAramAM ja sukha mAnI lIdhuM. saue pitAne gamatI cIjane sukha tarIke mAnI.
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ 77 paNa he mAnava ! tuM vicAra kara ke sAcuM sukha kone kahevAya ? zAstrakAre AnA uttaramAM eka ja pharamAve che kesarva paravaza TurNa, samAjamAM suram | lakSmI hovI e sukha kharuM, paNa e sukha lakSmIne AdhIna che. e lakSmI meLavavAmAM keTaluM duHkha ? meLavyA pachI ene sAcavavAnuM keTaluM duHkha? kaI cera-lUMTAru upADI jAya teya duHkha ane kadAca na maLe te apAra duHkha. keIe putramAM sukha mAnyuM paNa prathama te ene pedA karavAmAM duHkha, ene ucherIne moTo karyo ane e nAsI gaye yA marI gaye, teya duHkha. e putra durguNI nIvaDyo teya duHkha ja duHkha Ama he Atmana ! jene tuM sukha mAnI rahyo che, e badhuM te te vastune AdhIna che, tAre AdhIna nathI. ane je vastu parAdhIna che, te duHkhanuM ja mULa che. tyAre prazna thAya che sAcuM sukha kene kahevuM? AnA javAbamAM jJAnIe pharamAve che ke - yanna dukhena saMbhinnaM, na ca bhraSTamanantaram / abhilASApanItaM ca, tajjJeyaM paramaM padam // je sukhamAM duHkhane aMza paNa na hoya, je maLyA pachI kadI pAchuM na jAya ane je maLyA pachI AgaLa vadhu sukha meLavavAnI abhilASA paNa na thAya, tenuM nAma sAcuM sukha.
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 tyAre sa'sAranAM sarva sukhA duHkhathI mizrita ja che. mAnavIe mAneluM koI paNa sukha evu nahI' hAya ke je du:khamizra na heAya. tema e sukhA kAyamanAM zAzvata nathI. Aje lakSmI ke strIputrAdi maLyAM hoya, e kAle nAza paNa pAme che. eTaluM ja nahIM paNa jema jema e sukha maLatu jAya, tema tema te vadhAre kema maLe? tenI abhilASA rahyA ja kare che. mATe e sukha-sAcu sukha na ja manAya. have e sAcuM sukha meLavavAnu' parama sAdhana dhama che. je ahiMsAmaya che, sayamamaya che ane tapazcaryAmaya che. temaja durgatimAM paDatAM prANIone aTakAvanAra che, pApathI bacAvanAra che. AvA magalakArI dharmanI ArAdhanAmAM he mAnava ! tuM parAyaNa rahIza, tA ja tane sAcA sukhanI prApti thaze. koIkavAra pAlItANA rAjya taraphathI kanaDagata thAya, ne jayatalATIvALA raste yAtrA baMdha karavAnA prasaga Ave, teA A rehIzALAnI pAganA pAchale raste loko sukhapUrvaka dAdAnI yAtrA karI zake, ane sTeTane kAMI paNa rakhApu Avu' na paDe. upara caDhatAM mAmAM kuuMDanI pelI tarapha pAlItANA sTeTanA rastA Ave, paNa te jAhera mAga-rAhadArI mA gaNAya, eTale te mATe sTeTa kAyadesara kAMI vAMdhA laI na zake. "
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ AvI dUraMdezI bhAvanAthI teozrIe kuMDa pAsenI jamIna garAziyAo pAsethI peDhI dvArA kharIdI levA vicAraNA karI. ane e mATe e garAziyAone upadeza paNa Ape. ethI garAziyAoe jamIna peDhIne vecavA mATe taiyAra thayA ane rehazALA tIrtha sthApyuM. AvI zAsananI tathA mahAtIrthanI lAgaNI ane AzAtenAthI bacavA-bacAvavAnI dAjha ane sujha jene haiye kAyama vasI hatI evA zAsana samrA keTI keTI vaMdana.
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIzaMkhezvarapArzvanAthAya namo namaH zrI gautama svAsine namaH namo namaH zrI guru nemi sUraye namo namaH zrI guru darzana sUraye taporatna ratnAkara tapAvali. 1. iMdriya tapa. ["i" eTale jIva. tene jANavAnuM sAdhana te "Indriya". zrI vizeSAvazyaka bhASyamAM jaNAvyuM che ke - nI sa va mi7-mesattAvyo te sottAibheyamiMdiyamiha talliMgAibhAvAo / 2993 / / " sarva upalabdhi, sarva bhega ane parama aizvaryanA vistArathI jIva Indra' kahevAya che. tenAM liMgAdi lakSaNathI zrotrAdi bhedavALI (pAMca) Indriya jANavI. haraNa, hastI, pataMgiyuM, bhramara ane mAchavuM-e ekeka indriyanAM parAdhInapaNAthI mRtyune zaraNa thAya che te ApaNe manu pAMce IndriyenA gulAma banI jaIe te ApaNI zI sthiti thAya ? je IMdriyavaza paDyA te ApaNuM te adhaHpatana ja thAya. ta-1
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ taparatna ratnAkara IdriyasukhanI ati lAlasA manuSya jIvanane vinAza ja netare che. jeo idrinA rasamAM racyApacyA rahe che teo aneka prakAranA bhayaMkara vyAdhionA zikAra bane che. anubhavI puruSae kahyuM che ke- eka sAthe be pathe na ja jaI zakAya. uttara ane dakSiNa baMne dizAmAM eka sAthe na jaI zakAya tema Idriyasukhone upabhega ane mekSamArganI prApti baMne kiyAe eka sAthe karAya saMbhavita nathI, mATe ja zAstrakAroe pharamAvyuM che ke-mukti meLavavI hoya te ITriyene jaya kare. iMdriye pAMca prakAranI che. 1. sparzanendriya (tvacAcAmaDI), 2. rasaneMdriya (jIbha), 3. dhrANedriya (nAsikA), 4. cakSuriMdriya (AMkha) ane 5. zrotraMdriya (kAna). pAMce iMdriyanA mukhya viSaye pAMca che ane peTA viSaye 23 che. 1. raparzaneMdriya sparza (8) 2. rasaneMdriya rasa (5) 3, prANedriya vAsa (2) 4. cakSuriTriya rU5 (5) 5. zrotraMdriya zabda (3) (1) sparzavaDe 1. haLavuM, 2. bhAre, 3. kamaLa, 4. kharabacaDuM, pa. ThaMDuM, 6. garama, 7. cIkaNuM ane 8. lUkhuM e ATha bAbate jANuM zakAya. (2) jIbhathI 1. mIThuM, 2. khATuM, 3. khArUM, 4. kaDavuM ane pa. tIkhuM jANI zakAya.
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ vijaya (3) suMghavAthI 1. sArI sugaMdha ane 2. kharAba sugaMdha jANI zakAya. (4) netrathI 1. gheLo, 2. kALa, 3. lIle, 4. pILo ane pa. rAte raMga jANI zakAya. (5) kAnathI 1. sacitta zabda, 2. acitta zabda ane 3. mizra zabda jANuM zakAya che. jIvatAM prANIone zabda-vani te sacitta, jaDapadArthone avAja te acitta ane baMnenA mizraNarUpa avAja te mizra; jemake mANasa saMgIta gAte hoya ane sAthe vAjuM vAgatuM hoya. IdrinA A viSayamAM rAga ke dveSa the, sukha ke duHkhanI kalpanA pedA thavA devI te indriyenI Asakti kahevAya. komaLa zamyA ke svAdiSTa bhajana joIne rAjI thavuM ke kharabacaDI pathArI ke karkaza avAja sAMbhaLIne aprIti karavI te "iMdriyAsakti che. tene jItavA prayAsa kare te "idriyajaya" kahevAya.]. pUrvArddhabhaktamekaM ca, virasAile upoSitam / pratyekamiMdriyajayaH, paJcaviMzativAsaraH // 1 // artha-purimardu, ekAsaNuM, navI, AMbela ane upavAsa. e pramANe pAMca divasa karavAthI eka iMdriyajayano tapa thaye. e rIte pAMca iMdriyenA jaya mATe pAMca oLI karavAthI pacIza divase A tapa pUro thAya che. tapasyAnA divasamAM bhUmi para zayana karavuM, brahmacarya pALavuM, udyApanamAM
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ taratna ratnAkara jinezvaranI pAse athavA jJAnanI pAse pUjApUrvaka pacIza pacIza pakavAna (daDa), phaLa, vigere hekavA tathA teTalI saMkhyAvALA modaka vigere sAdhuone ApavA. saMghavAtsalya karavuM. A tapa karavAthI duSTa iMdriyenI azubha pravRtti thatI nathI. A sAdhu tathA zrAvaka bane karavAno tapa che. garaNuM vigere nIce pramANe, sA. kha le. na, pahelI oLI-sparzanendriyayata namaH 8 8 8 20 bIjI oLI-rasanendriyajayatapase namaH 5 5 5 20 trIjI oLI-dhrANendriyajayatapaNe namaH 2 2 2 20 cethI oLI-cakSuriMdriya tapaNe namaH pa pa pa 20 pAMcamAM oLI-driyajayatapara namaH 3 3 3 20 athavA "iMdriyAya namaH" e rIte pAMce e LImAM gaNavuM. tathA sAthIyA, khamAsamaNa ane kAussaga pAMca pAMca karavA. navakAravALI vIza gaNavI. 2. kaSAyajaya tapa. ["kaSAya" zabda dhAtu uparathI banela che. 6 eTale bagADavuM, ThAra mAravuM. zrI prajJApanA sUtranA teramAM padamAM kahyuM che ke kalusanti jaM ca jIvam , teNa kasAya tti vucanti / jIvananA zuddha svarUpane je kaluSita kare te "kaSAya" kahevAya. "#"ne bIjo artha che saMsAra. jenAthI saMsArane gA=lAbha thAya te "kaSAya".
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAyajaya 5 1. krAdha-dveSa, gusso, akSamA ke vera levAnI vRtti. 2. mAna-abhimAna, aDukAra, mada. 3. mAyA-luccAI,kapaTa, dage, anyane chetaravAnI vRtti. 4. lAbha-tRSNA, lAlasA, asateASa, vadhAre ne vadhAre levAnI vRtti. kaSAyanA upara pramANe mukhya cAra bheda che paraMtu te darekanA anaMtAnuba'dhI, apratyAkhyAna AvaraNIya, pratyArAna AvaraNIya ane saMjavalana ema cAra-cAra bheda paDatAM seALa vibhAge thAya che. anaMtAnubaMdhI e tIvra kaSAya che ane te sAmAnya rIte sajIvone hoya che. apratyAkhyAnAdi kaSAye uttarAttara ma hAya che. bhavavRddhinA hetubhUta A kaSAyAne jaya karave joie. ikkAsaNagaM taha, nivvigamAyaM vilamabhatta / iya hoi layaca kasAyavijaya ya tavacaraNe // 1 // pahele divase ekAsaNuM, bIje divase nIvI, trIje divase mIla, ceAthe divase upavAsa e pramANe eka kaSAyane mATe cAra divasanI eka latA cheThaLI) thaI, evI karAve tapAcaraNamAM cAra letA (premaLI) karatI eTale eLa divase A tapa pUrA thAya che. dyApanamAM jinezvara pAse adhavA jJAna pAme pUjApUrvaka seLa eLa mehaka, phaLa vize TokatI munione paNa teTaluM dAna vu. A tapa karavAthI sa kakSAno nAza thAya che. A sAdhu tathA zrAvakane karavA gADha tapa che. gAyu vigere dareka divase nIce prama karavu'----
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 tapAra na ratnAkara sA. pra. le. ne. 1. anaMtAnubadhi ke dhajayAya namaH 16 16 16 ra0 2. apratyAkhyAna AvaraNIya kAdhajayAya namaH || 1 ) : 3. pratyAkhyAna AvaraNIya dhajayAya namaH ; ; ; 4. saMjavalana kopajayAya namaH pa. anaMtAnubadhi mAnajayAya namaH 6. apratyAkhyAna AvaraNIya mAnajayAya nama: 9. pratyAkhyAna : ; , mAnajayAya namaH ; 8. saMjavalana mAnajayAya nama: , , 9. anaMtAnubandi mAyAjAya namaH 10. apratyAkhyAna AvaraNIya mAyAjayAya namaH 11. pratyAkhyAna AvaraNIya mAyAjayAya nama: , , 12. saMjavalana AvaraNIya | mAyAjayAya nama: , ; 13. anantAnubadhi lebhajayAya nama: , , , 14. apratyAkhyAna AvaraNIya lebhajayAya namaH 15. pratyAkhyAna AvaraNIya lejiyAya namaH )}} ) 16. saMjavalana lebhayAya nama: , , ,
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ gazuddhi athavA "sarvakaSAyAya namaH" e rIte be divasa gaNavuM. athavA cAra cAra divasa nIce pramANe gaNavuM - 1. krodhajayatapase nama: (pahelI oLI) 4 4 4 20 2. mAnajayatapase namaH (bIjI oLI) 4 4 4 20 3 mAyAjayatapase namaH (trIjI oLI) 4 4 4 20 che. lebhayatapase namaH (cethI oLI) 4 4 4 20 3. meMgazuddhi tapa. ga" eTale mana, vacana ane kAyAnI pravRtti. te karmane AtmA bhaNI kheMcI lAvavAmAM kAraNabhUta che, jethI tene "Asrava" kahevAmAM Ave che. karmane je Asrava puNyabaMdha mATe thAya te zubha ane pApabaMdha mATe thAya te azubha kahevAya che. zrI tatvArthasUtranA chaThThA adhyAyamAM kahyuM che ke-jAya-vA-mana-vArma : !aa sa zAstrava cherI suma puSyasya / rUA kAma pApa che ja ! | mana e markaTa jevuM caMcaLa che, dhajAnA cheDA jevuM asthira che ane pavananI mAphaka svataMtra rIte bhaTakanAruM che, paraMtu te ja manane dhyAnamAM joDavAthI ke ekAgra karavAthI mokSaprAptimAM sahAyabhUta banI zake che. vacana paNa jema tema na bolavuM. dvAdazAMgIne vaphAdAra rahIne bhASA bolavI te vacananI zubha pravRtti che. prAjJapuruSe niravagha ane satya bhASA ja belarI joIe. kAyA eTale zarIra, deha. pApakArI pravRttine choDavI e kAyAnI zubha pravRtti che. zrImad kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcArya mahArAje zrI gazAstrane cothA prakAzamAM kahyuM che ke--
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporatna ratnAkara zarIreNa suguptena, zarIrI cinute zubham / satatArambhiNA jantu-ghAtakenAzubham punaH // 77! karNAdika kiyAvALA zarIrathI AtmA "zubha karmane saMcaya kare che temaja satata AraMbhavALA ane pariNAme jIva-hiMsAdi pravRttivALA zarIrathI azubha karma upArjana kare che. manovega, vacana ane kAyegane zuddha karavA mATe nIcene tapa Avazyaka che yoge pratyekaM vikRtikAcAmlaM cApyupopitam / evaM navadinogazuddhiH saMpUryate tapaH // 1 // A tapa mana, vacana ane kAyAne vega(vyApAra)ne zuddha karanAra hovAthI zuddhi nAme kahevAya che, temAM ma gane AzrayIne pahele divase navI, bIje divase AyaMbIla ane trIje divase upavAsa. e rIte vacana ane kAyAnA yugane AzrayIne paNa traNa traNa divasa karavuM. eTale nava divase A tapa pUrNa thApa che. udhyApanamAM jinezvara pAse athavA jJAna pAse cha vigayanA padArtho tathA nava nava medaka, phaLa vigere hekavA. jJAnapUjA tathA devapUjA karavI, aSTamaMgalika karavAM. A tapa karavAthI mana, vacana ane kAyAnA yoganI zuddhi thAya che. A sAdhu tathA zrAvakane karavAne AgADha tapa che. ughApane aSTa maMgaLa karAvavAnuM jaina prabodhamAM lakhyuM che. garaNuM vigere nIce pramANe--
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmacakra maneyAgatapase namaH vacarcAyAgatapase namaH kAyayeAgatapase namaH (trIjI (pahelI oLI) (bIjI ekaLI) ALI) sA. kha. leA. nA. 3 3 3 20 "" ,, "" "" . 29 29 22 4. dharmacakra tapa [cha khaMDa pRthvInI sAdhanA karanAra cakravatI pRthvIpIDa para zreSTha gaNAya che kAraNa ke temanI Rddhi-siddhi, vaibhavavilAsa ke saMpattinI khareAkharI kAI karI zakatuM nathI. cakavatI peAtAnA cakra"nI sahAyathI vijaya meLave che. paraMtu zAstrakAra bhagavaMte kahe che ke- dharmacakra" pAse te cakravartInuM te cakra paNa jhAMkhu paDI jAya che kAraNa ke dharmacakra naraka,tiya ca, manuSya ane deva e cAre gatinA nAza karavAnuM sAmarthya dharAve che. ane tenAthI ja avinAzI anupama, akSaya bhaDAra sarakhI siddhigatinI prApti karI zakAya che. A "dharmacakra" e tIthakara bhagavatane deveAkRta atizaya che. atizaya eTale prabhAvasUcaka lakSaNa. tI kara bhagavatane cetrIza atizaya hAya che. jyAre te vicare che tyAre deve AkAzamAM !" - viSuvIne sAthesAtha pherave che. AvA uttamakeATinA "dharmacakra" nI prApti mATe nIcenA tapa karavA Avazyaka che.
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapeArata ratnAkara 10 SaSTikAntarAMstathA | vidhAya prathamaM SaSThaM, 35vAmAna dharma,dAya (122) vAsare / / / / dhatuM cakra eTale samUha, athavA bhagavAna arihaMtanu atizayarUpa dha cakra, tenI prAptinu kAraNa hovAthI dha cakra nAme tapa kahevAya che. temAM prathama eka chaThThuM karIne pAraNuM karavu'. pachI ekAMtara saTha upavAsa karavA. e pramANe A tapa 123 divase pUrNa thAya che. udyApanamAM ratnajaDita suvarNanuM athavA rUpAnuM' dharmacakra karAvIne jinezvara pAse pUjApUrvaka hokavu'. sAdhune annAdika dAna devu', yathAzakti sa'ghapUjA, svAmIvAtsalya karavu. A tapa karavAthI aticAra rahita beAdhinI prApti thAya che. A yati tathA zrAvakone karavAne AgADha tapa che. (AcAradinakara.) bIjI rIta-- karavu. pachI ekA eka aThThama karIne prathama eka aThThama karIne pAraNuM tara 37 upavAsa karavA. tyAra pachI pAraNuM karavu.. eTale kula upavAsa 43 ane pAraNAnA divasa 39 maLI 82 divase A tapa pUrNa thAya che. udyApana upara pramANe (pratya tara nakhara ) trIjI rIta-- athavA AMbIla 24 nira Mtara karavA. udyApana upara pramANe (vidhiprapA.) garaNuM vigere nIce pramANe-- sA. kha. lo0 0 dha cakriNe arihaMtAya namaH 12 12 12 20 athavA-namA arihaMtANu" e garaNuM gaNavuM
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ aSTa karmasUdana cethI rIta athavA prathama eka aThThama karIne pAraNuM karavuM. pachI trIza ekAMtara upavAsa karavA. pachI eka aThThama karIne pAraNuM karavuM. pachI trIza upavAsa ekAMtara karavA. chelle eka aThThama karIne pAraNuM karavuM. A rIte karatAM upavAsa 69 tathA pAraNAM 63 maLI 132 divase tapa pUrNa thAya che. (A tapane mahAdharmacakavAla tapa paNa kahe che.) pa-6. laghu aSTAnikA tapaddhaya. [ATha ATha divasanA tapane "aSTAnika" kahevAya che, jema ATha divasanA mahotsavane ApaNe "aSTAnikA" maho. sava kahIe chIe. je divasamAM A tapa karavAmAM Ave che te divaso zAzvatI aThThAInA pavitra divase che, te A tapanI viziSTatA che.] aSTamIbhyAM samArabhya, zuklAzvayutacaitrayoH / rAkA yAvatsaptavarSe svazaktyA'STAhnikAtapaH // 1 // A ATha ATha divasano tapa hevAthI aSTahinakA tapa kahevAya che. A tapa Azvina ane caitra mAsanI zukala aSTamIe AraMbha karI pUrNimAe pUrNa kare. haMmezAM potAnI zakti pramANe ekAsaNuM, navI, AMbIla ke upavAsa kare. e pramANe sAta varSa sudhI karavuM. tapanA divasamAM maTI snAtravidhie jinapUjA karavI. udyAnamAM chappana chapana bhedaka, phaLa, puSpa vigerevaDe devapUjA karavI. sAdhune dAna devuM. yathAzakti saMghapUjA karavI. A bane tapa
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 tArana ratnAkara durgAMtine nAza karanAra che. A sAdhu tathA zrAvakane karavAne gaDha tapa che. (ahiM Adhina aAhinakA tapane caitra aSTAhinakA tapa ema be judA judA tapa hovAthI ne vidhi sarakhI hAvAthI tapanA nabara e caDAvyA che ane hakIkata bhegI lakhI che. garaNuM vigere aSTaka sUdana tapamAM kahyA pramANe jANavuM (jIe tapa naMbara 9) 7. aSTa ka`sUdana tapa. nikAcita karmone pALavAmAM zAstrakAroe tamane amogha sAdhana gaNAvyu che temAM paNa A tapa khAsa karmAMnA sUdana-nAza mATe ja karavAne che. ATha karmo ane tenu svarUpa nIce pramANe che. jenA yathI siddhadazA prApta thAya che. 1. jJAnAvaraNIya-nAma, jAti, guNa ane kriyAdi yukta vizeSa Adha te jJAna, tene je kama Avare te jJAnAvaraNIya tenA maninAnA de pAMca bhedo che. jJAnAvaraNIya karma nA svamAtra pATAnA jevA che. jema ghana, ghanatara pATe cakSunA tejanu vadhatu enDru AcchAdana kare che tema mantra ke tIvra jJAnAvaraNIya kama Ache vadhate aze jJAnanuM AcchAdana kare che. 2. dazanAvaraNIya-nAma, jAti Ardi rarhuita sAmA nya bodha te darzIna, tene Avare te danAvaraNIya. tenA nava bhedo che.
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ aSTa karmasUdana 13. A karmane svabhAva pratihArI-dvArapALa je che. jema dvArapALa lekonA vRttAMtane jANavAnI IcchAvALA rAjA pAse javA IcchatA lekane roke che tema A karma jIvarUpa rAjAne ghaTAdi padArtharUpa lekanuM darzana-sAmAnya bodha thavA detuM nathI. 3. vedanIya-sukha ke duHkharUpe vedAya-anubhavAya te vedanIya karma. tenA zAtA ane azAtA be prakAra che. A karmane svabhAva madhathI kharaDAyela taravAra je che. jema taravAra cATatA prathama madhane ravAda AvavAthI sukha upaje ane pachI jIbha kapAvAthI duHkha thAya. 4. mehanIya-samyagadarzana ane samyaphacAritrane ghAta kare te mehanIya. tenA mithyAtvamehanIya vigere aThThAvIza bhedo che. A karmane svabhAva madirA jevo che. jema madirApAnathI jIva hitAhitane viveka bhUlI jAya che tema A karmanA vazavartI paNAthI jIva pAramArthika hitAhitane viveka gumAvI bese che. 5. AyuSya-devAdi gatimAM sthiti karavI - rahevuM. tenA deva, nAraka, manuSya ane tiryaMca cAra bheda che. A karmane svabhAva heDanA jevuM che. jema heDamAM paDele jIva tenI mudata pUrI thayA pahelAM chUTI zakatuM nathI. tema AyuSyakarmanA udayathI sthiti pUrI thayA sivAya jIva chUTI zakatuM nathI.
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ taratna utnAkara 6. nAma kama-gati, jAti Adi vividha avasthAne anubhava thAya. tenA devagatyAdi ekase ne traNa bhedo che. A karmane svabhAva citArA jevuM che. jema citrakAra vividha prakAranA rUpa-citro banAve tema A karma jIvana jAti, gati, zarIrAdi vividha rUpe kare che. 7. zetrakarma-janma tha te getra. tenA UMca ane nIca be bheda che. A karmane svabhAva kuMbhAra je che, kuMbhAra mAMga lika kAma mATe tema ja madirA bharavA mATe paNa kuMbhe banAve tema A karma UMca gotra paNa Ape ane nIca gotra paNa Ape. 8. aMtarAya-dAnAdi zaktione ghAta kare. tenA dAnAntarAyAdi pAMca bhedo che. A karmane svabhAva bhaMDArI jevuM che. jema bhaMDArI rAjAne dAna karavAmAM pratibaMdha kare tema A karma jIvane dAnAdi karavAmAM aTakAve. AThe karmone vizeSa vRttAMta navatatva, karmagraMtha, kammupayaDI vigere graMthethI jANa.] pratyAkhyAnAnyaSTau, pratyekaM karmaNAM vighAtAya / iti karmasUdanatapaH, pUrNa syAdyugarasamitAhaiH // 1 // upavAsamekabhakta, tathaikasikthaikasaM sthitI dattI / nirvikRtikamAcAmlaM, kavalASTakaM ca kramAtkuryAt // 2 // ATha kamane kSaya karavA mATe A pramANe tapa kara
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ aSTa karmAMsUdana 15 pahele divase upavAsa karavA, khIje divase ekAsaNuM karavu, trIje divase ekasidhdha (eka dANe!) sthAnake cevi hAra AMkhala karavuM, ceAthe divase eka agI (ekalaThANu) ekAsaNuM ThAma cevihAravALuM karavuM, pAMcame divase DAma cAvihAra ekadattI (ekI vakhate pAtramAM paDelu ja khAvuM te) karavu, chaThThuM divase lUkhI nIvI karavI, sAtame divase AMbIla karavuM tathA Ame divase A kavaLanuM ekAsaNa karavuM. e AThe divase anukrame garaNuM vigere nIce pramANe gaNavuM. vIza navakAravAlI gaNavI. 1 jJAnAvaraNIyaka kSaye zrIanaMtajJAnasaMyutAya namaH namaH 2 danAvaraNIyaka kSaye zrIanantadaza nasaMyutAya namaH 3 vedanIyakakSaye zrIavyAbAdhagusa'yutAya 4 mehanIyakama kSaye zrIanantacAritraguNasa yutAya namaH 5 Ayu:ka ye zrIakSayasthitiguNasa cutAya namaH namaH 6 nAmaka kSaye zrIarUpInira MjanaguNusa yutAya 7 gAtrakarmakSaye zrIagurulaghuguNusaMyutAya 8 antarAyakarma kSaye zrIanantavIya guNasaMyutAya namaH namaH athavA nIce pramANe gaNavuM-- 1 zrI anaMta jJAnaguNadhArakAya 2 zrI anaMta danaguNadhArakAya namaH namaH nama: 3 zrI avyAbAdha guNadhArakAya 4 zrI kSAyika samyaktvaguNudhArakAya namaH prakRti. 28
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 taratna nAkara 103 5 zrI akSayasthiti guNadhArakAya nama: 6 zrI amUrta guNadhArakAya namaH 7 zrI agurulaghu guNadhArakAya 8 zrI ananta vIrya guNadhArakAya kAryotsarga, sAthIyA, tathA khamAsamaNA karmaprakRti pramANe karavA. je divase je karmane tapa cAlatuM hoya te divase te karmanI pUjAmAMthI eka eka DhALa anukrame bhaNAvavI (snAtra sahita) (tenI rIta cesaTha prakArI pUjAmAMthI jANavI.) ujamaNamAM ATha kamanI 118 prakRti sUcavanAruM ATha zA ne 158 patrovALuM rUpAnuM vRkSa ane karmavRkSanA chedane mATe tenA mULamAM mUkavAne sonAna kuhADe tathA cesaTha modaka jJAnanI pAse hekavA athavA devanI pAse kavA. jJAnanI pUjA karavI tathA dAna devuM. moTI snAtravidhie jina pUjA karavI. saMgha vAtsalya karavuM. e rIte prathama oLI thaI. evI ATha oLI karavI, eTale cosaTha divase karmasUdana tapa pUrNa thAya. A tapanuM phaLa karmane kSaya thAya e che. A sAdhu tathA zrAvakane karavA lAyaka AgADha tapa che. athavA bIjI rIte A tapa A rIte paNa karavAmAM Ave che. prathama eka aThThama kare. pachI sATha ekAMtara upavAsa karavA, tathA chelle eka aThThama kare. kula 66 upavAsa ane dara pAraNA thavAthI cAra mAsa ane ATha divase A tapa pUrNa thAya che. A vidhie tapa karatAM siddhapadanuM garaNuM gaNavuM. jJAna, guru ane saMghanI bhakti karavI. udyApana upara pramANe karavuM.(jainadharmasiMdhu.)
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ ekaso vIza kalyANaka 17 A pramANe sAdhu tathA zrAvakane karavA lAyaka cheanivAra AgADha ta5 zrI jinezvare kahelA che. munioe karelI tapasyAenA udyApana mATe mUla graMthamAM A pramANe kahyuM cheudyaapne ca gRhibhiH, kArya karma yathoditam / kArApyaM yatibhiH zrAdvaistadabhAve ca mAnasam // 1 // artha-gRhasthIoe ughApanamAM tapavidhimAM kahyA pramANe karma karavuM, tathA sAdhuoe tapasyA karI hoya te tenuM udyApana zrAvako pAse karAvavuM. athavA tema na bane te mAnasika udhApana karavuM. yadinAntarita kArya, tadanAgADhamucyate / ekazreNyA vidheyam yattAdAgADhaM jagau jinaH // 2 // artha-je tapa divasane AMtare karavAmAM Ave te anAgADha tapa kahevAya che, ane je AMtara vinA zreNibaddha karavAmAM Ave te AgADhatapa kahevAya che ema jinezvare kahyuM che. iti jinoktAni tapAMsi atha gItArthoktAni tapAMsi 8. ekase vIza kalyANaka tapa. ['kalyANaka"] e tIrthakara bhagavata jevI sarvazreSTha vyaktine ja hoI zake. temanA avana (garbhAvatAra), janma, * upara lakhelA 7 uparAMta upadhAna tapa, yogodrahana, zrAvakanI 11 pratimA ne muninI 12 pratimA-kula 11. ta 2
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 tapeArata ratnAkara dIkSA, kevaLajJAna ane mokSagamana-e prakAre pAMca kalyANaka che, kalyANakadina eTale uttamAttama divasa. zrI tIrthaMkara bhagavatanA kalyANaka prasaMge nArakI jevA dAruNa duHkhI jIvane paNa kSaNika sukhanA anubhava thAya che. kahyu` che ke "jemanA kalyANaka divase, narake paNa ajavALuM " gheAra timiramAM sabaDatA jIvane prakAzanI prApti e ochI upakAraka hakIkata nathI. ApaNA bharatakSetramAM cAvIza nIrthaMkara bhagavatanA darekanA pAMca-pAMca kalyANakonI gaNatrIe ekasA vIza kalyANako thAya che. ] * yasmin dine tIrthakarasya garbhAvatArajanmavrata kevalAni / mokSo babhUvAtra dine tapo yatkalyANakaM tatsamudAharanti // | 1 || a--je divase tIrthaMkaranA garbhAvatAra (cyavana), janma, dIkSA, kevaLajJAna ane meAkSa thaye hAya, te divase je tapa karavA te kalyANakatapa kahevAya che. 1 kalyANaka ekasminnekAzanametayordvayorvirasam / AcAmlaM tritaye'pi hi catuSTaye'pyanazanaM prAhuH ||2|| a -je divase eka kalyANaka hAya te divase ekAsaNuM karavuM, je divase be kalyANaka hoya te divase nIvI karavI, traNa kalyANaka hAya te divase AMbIla karavuM ane cAra kalyANakane divase upavAsa karavA ema kahyuM che. ra. ( pAMca kalyANakane divase ekAsaNApUrvaka upavAsa karavA. eTaluM AcAra- upadezamAM adhika kahyuM che.)
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka vIza kalyANaka 19 athavA eka kalyANake ekAsaNuM, be kalyANake AMbila, traNe AMbila tathA ekAsaNuM, cAre upavAsa ane pAMca kalyANake upavAsa tathA ekAsaNuM e pramANe karavuM. vIza tIrthakaranA cyavana, janma, dIkSA, jJAna ane nirvANa e pAMca kalyANakanA 120 divasene viSe upavA sAdika tapa kare. ekAsaNAthI je paMcakalyANaka arAdhe te mAgazara sudi 10 nuM AMbila kare ne mAgazara zudi 11 no upavAsa karI 6 kalyANaka ArAdhe ane upavAsathI paMcakalyANaka ArAdhe te mAgazara suda 10 ne agyArazane prathama chaDuM karI zarU kare to pAMca varSe kalyANakatapa pUro thAya. ujamaNe kanakasiMha rAjAnI jema vaza jinezvaranI pratimA bharAvavI. tilaka 24, pavAna 24, khAja ra4 ane kupI, kacelI vigere pUjAnAM upakaraNe 24-24 Dhekavo. 2 vana kalyANake "parameSThine namaH" e maMtrano jApa be hajAra (vIza navakAravALI) kare. janma kalyANake "ate namana be hajAra jApa kara. dIkSA kalyANake "nAthAya namaH "no jApa be hajAra karo. jJAna kalyANake "sarvajJAya namaH"no be hajAra jApa kare. nirvANa kalyANake " pAraMgatAya namaH be hajAra jApa kare. cyavanakalyANaka sAdharmika vAtsalya, janma kalyANake goLa ghInuM dAna, dIkSAghANake ToparA goLa vaheMcavA, jJAnakalyANake saMghapUjA ane nirvANakalyANake moTI pUjA bhaNAvavI. je upavAsathI A tapa kare teNe dareka kalyANake upavAsa kare. be athavA vadhAre kalyANaka je divase heya tenuM ArAdhana bIjA varSomAM karavuM. jyAM bhagavaMtanI kalyANaka bhUmi hoya
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 taparatna ratnAkara kevala cyavana, dIkSA tyAM meTA mahatsavathI saMgha sahita yAtrA karavA javuM. vidhiyukta yAtrA karavI. tathA sarva bhagavaMtana paMca kalyANakone utsava karavo. garaNuM vigere nIce pramANe-- tithi. A vada. (gujarAtI) kalyANa zrI saMbhavanAthasarvajJAya namaH zrI padmaprabhAI te namaH janma 12 zrI neminAthaparameSThine namaH zrI padmaprabhanAthAya namaH zrI mahAvIra pAraMgatAya namaH tika zuda. zrI suvidhinAtha sarvajJAya namaH kevala zrI aranAthasarvajJAya namaH kAtika vada. zrI suvidhinAthAhate namaH janma zrI suvidhinAthanAthAya namaH zrI mahAvIranAthAya namaH zrI padmaprabha pAraMgatAya namaH mokSa mAgazara zuda zrI aranAthAhaMte namaH janma zrI aranAthapAraMgatAya namaH zrI aranAthanAthAya namaH zrI mallinAthAhate namaH janma kevala. dIkSA dIkSA mekSa dIkSA
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ ekasa vIza kalyANaka 11 11 11 14 15 10 11 12 13 14 U 11 14 15 12 12 13 *)) zrI matrinAdhanAthAya namaH zrI mahvinAthasarvajJAya namaH zrI naminAthasa jJAya namaH zrI sa'bhavanAthA te namaH zrI sa'bhavanAthanAthAya namaH mAgazara vada. zrI pArzvanAthAte namaH zrI pArzvanAthanAthAya namaH zrI candraprabhAte namaH zrI candraprabhanAthAya namaH zrI zItaLanAthasa jJAya namaH poSa zuda zrI vimalanAthasanAya namaH zrI zAMtinAthasajJAya namaH zrI ajitanAthasa jJAya namaH zrI abhinandanasarAya namaH zrI dharma nAthasanAya namaH pASa vada. zrI padmaprabhaparameSThine namaH zrI zItalanAthA te namaH zrI zItalanAthAnAthAya namaH zrI AdinAthapAra gatAya namaH zrI zreyAMsanAthasanAya namaH 1 dIkSA kevala kela janma dIkSA janma dIkSA janma dIkSA kevala kevala kaivala kevala Devala kaivala cyavana janma dIkSA nAsa kevala
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapovana ratnAkara ! = taa 7 janma 6 janma = dIkSA janma 5 mAgha zuda. zrI abhinaMdanAte namaH zrI pUjyasarvattAya nama: zrI dharmanAthAte namaH zrI vimalanAthAta namaH zrI vimalanAthanAthAya namaH zrI ajitanAthAhate nama: zrI ajitanAthanAthAya namaH zrI abhinaMdananAthAya namaH zrI dharmanAthanAthAya namaH mAgha vada. zrI supArzvanAthasarvajJAya namaH zrI supArzvanAthapAraMgatAya namaH zrI candraprabhasarvajJAya namaH zrI suvidhinAthaparameSThine namaH zrI AdinAtha sarvajJAya namaH zrI zreyAMsanAthAhaMte nama: zrI munisuvratasarvattAya namaH zrI zreyAMsanAthanAthAya namaH zrI vAsupUjyAhate nama: zrI vAsupUjyanAthAya namaH phAgaNa suda. zrI aranAthaparameSThine namaH zrI mallinAthaparameSThine namaH kevala mela, 6 kevala vyavana ra ra % 6 kevala janma ra kevala ha ? dIkSA janma dIkSA (c) vyavana 2 4 vyavana
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ cyavana mAkSa dIkSA. vana ekaso vIza kalyANaka 8 zrI saMbhavanAthaparameSThine namaH zrI mallinAthapAraMgatAya namaH 12 zrI munisuvratanAthAya namaH phAgaNa vada. zrI pArzvanAthaparameSThine namaH zrI pArzvanAthasarva jJAya namaH zrI candraprabhaparameSThine namaH zrI AdinAthAte namaH zrI AdinAthanAthAya namaH caitra zuda. zrI kuMthunAthasarvajJAya namaH zrI ajitanAthapAraMgatAya namaH zrI saMbhavanAthapAraMgatAya namaH zrI anaMtanAthapAraMgatAya namaH zrI sumatinAthapAraMgatAya namaH zrI sumatinAtha sarvajJAya namaH zrI maDAvIrADute namaH zrI padmaprabhasarvajJAya namaH kevala yavana janma dIkSA kevala mekSa mekSa makSa mAkSa kevala janma kevala - - mokSa zrI kuMthunAthapAraMgatAya namaH zrI zItalanAthapAraMgatAya namaH zrI kuMthunAthanAthAya namaH mekSa dIkSA
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapana ratnAkara | R cyavana mekSa 8 8 dIkSA 8 janma kevala 8 8 janma zrI zItalanAthaparameSThine namaH zrI naminAthapAraMgatAya namaH zrI anantanAthanAthAya nama: zrI anantanAthAhute namaH zrI anantanAtha sarvajJAya namaH zrI kuMthunAthAhaMte nama: vaizAkha suda. zrI abhinaMdanaparameSThine namaH zrI dharmanAthaparameSThine namaH zrI abhinaMdana pAraMgatAya namaH zrI sumatinAthAhaMte namaH zrI sumatinAthanAthAya namaH zrI mahAvIrasarvajJAya namaH zrI vimalanAthaparameSThine namaH zrI ajitanAthaparameSThine namaH vyavana 8 = vana mAkSa 1 1 janma dIkSA kevala & R & 1 cyavana vyavana vyavana janma vaizAkha vada. zrI zreyAMsanAthaparameSThine namaH zrI munisuvratAhaMte namaH zrI munisuvratAraMgatAya namaH zrI zAntinAthAhate namaH zrI zAntinAthapAraMgatAya namaH zrI zAntinAthanAthAya namaH zrAkSa janma mekSa dIkSA
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ ekasesa vIza kalyANaka 5 12 13 7 - "- v smy 8 14 "v 9 x 3 jyeSTha zuda zrI dhanAthapAra'gatAya namaH zrI vAsupUjyaparameSThine namaH zrI supArzvanAthA te namaH zrI supArzvanAthanAthAya namaH jyeSTha vada. zrI AdinAthaparameSThine namaH zrI vimalanAthapAraMgatAya namaH zrI naminAthanAthAya namaH aSADha zu zrI mahAvIraparameSThine namaH zrI neminAthapAra'gatAya namaH zrI vAsupUjyapAra'gatAya namaH aSADha vada. zrI zreyAMsanAthapAraMgatAya namaH zrI anantanAthaparameSThine namaH zrI naminAthA te namaH zrI kuMthunAthaparameSThine namaH zrAvaNa zuda zrI sumatinAthaparameSThine namaH zrI neminAthA te namaH zrI neminAthanAthAya namaH 5 mAkSa cyavana janma dIkSA cyavana mAkSa dIkSA cyavana mAkSa mAkSa sAkSa cyavana janma cyavana cyavana janma dIkSA
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporatna 2nAkara - mAkSa vyavana zrI pArzvanAthapAraMgatAya namaH zrI munisuvrataparameSThine namaH zrAvaNa vada. zrI zAMtinAthaparameSThine namaH zrI caMdraprabhapAraMgatAya namaH - zrI supArzvanAthaparameSThine namaH yavana. mekSa vyavana bhAdaravA suda. zrI suvidhinAthapAraMgatAya namaH bhAdaravA vada. zrI neminAtha sarvajJAya namaH ne divase zrI mahAvIrane garbhApahAra thaye te kalyANaka gaNavuM nahIM. Aso suda. 15 zrI naminAthaparameSTine namaH cyavana bAkInI vidhi upara kahelI rIta pramANe jANavI. dareka kalyANa ke sAthIyA 1ra karavA, khamAsamaNa 12 devA, kAussaga 12 legassane kare ane navakAravALI 20 gaNavI. (vadhAre hakIkata mATe jue zrI jainadharma prakAza (mAsika-bhAvanagara) pu. rapa, pRSTha 6 )
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAna, dazana, cAritra 9-10-11, jJAna, darzana, cAritra ta5. jJAna [ AtmatatvanI oLakhANa karavI yA te vAstavika kalyANa-sAdhananA mArganI oLakhANa karavI te samyagajJAna. jo ke jJAna ane kriyAnuM paraspara sAhacarya che chatAM temAM jJAnane mahattva ApavAmAM AvyuM che, jemake, nahi jJAnena sadazaM pavitramiha vidyate |....smygjaankriyaabhyaam mokSaH / prathama jANyA pachI te te kAryane AcaraNamAM mUkI zakAya che. jainAgamamAM jJAnane pAMca prakAra darzAvyA che-1. mati. jJAna, 2. zrutajJAna, 3. avadhijJAna, 4. mana:paryavajJAna, 5. kevaLajJAna, 1. matijJAna-pAMca Indriye ane manadvArA je jJAna thAya te matijJAna. AMkhathI jevAya, jIbhathI cakhAya, nAkathI suMghAya, kAnathI saMbhaLAya ane cAmaDIthI sparza karAya te badhuM matijJAna che. smRti, pratyabhijJAna, tarka ane anumAna e paNa matijJAnano ja viSaya che. matijJAnanA kula aThThAvIza bhedo che. 2zrutajJAna-zabdathI ke zAstrakAro je bodha thAya te pratajJAna, pIstAlIza Aga, paMcAMgI temaja bIjA zAstrIya ne kRtajJAnamAM samAveza thAya cheH kRtajJAnanA kula cauda bhedo che. 3 avadhijJAna-mana ane indriyanI apekSA vinA AtmAne rUpI padArthonuM je maryAdita jJAna thAya te avadhijJAna. avadhijJAnanA anugAmI, ananugAmI vigere cha bheda che.
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ taratna ratnAkara 4. mana:paryavajJAna-mAtra mananA paryAyane pratyakSa jANe. mana:paryavajJAnI aDhIdvIpamAM rahelA saMjJIpaMcendriyanA mananA paryAyane pratyakSa jANe ane mane gata bhAvane anumA nathI jANI zake. tenA vipulamati ne bAjumati evA be bheda che. 5. kevaLajJAna-pUrNajJAna. sarvadravya ane sarva paryAnuM je jJAna te kevaLajJAna, kevaLajJAnane bIjo bheda nathI. A rIte pAMce jJAnanA 28+14+6+2+1=kula ekAvana bhedo che te gurugamathI jANavA. zAstrakAroe jJAnanI atyaMta mahattA gAI che. ahIM te eka ja ukti TAMkIe bahu koDayo varase khape, karma ajJAne jeha / jJAnI zvAsocchvAsamAM, karma khapAve teha // darzana darzana eTale daSTi. vivekadaSTirUpa tattvazraddhA e samyagadarzana athavA samyakatva. satya prApta karavA mATenI Atarika jAgRti ke ruci te ja sAcI zraddhA kahevAya che ane te ja samyakatva che. samyagadarzanane traNa bhedo nIce pramANe che 1. kSAyika samyagadarzana-anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA ane lebha tathA samyakatvamehanIya, mizramehanIya ane mithyAtvamehanIyanA kSayathI je satya tatvanI ruci thAya te. 2. opazamika samyakatva-mithyAtvamehanIya vigere uparanI sAta prakRtionA upazamathI je satya tattvanI ruci thAya te.
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ A cha prakRtinA anya sabhyatva jJAna, darzana, cAritra 3. kSApazasika samyakatva-samyakatvamohanIya sivAyanI bAkInI cha prakRtinA kSapazamathI ane samyakatvamehanIyane udayathI je satya tatvanI ruci thAya te. samyagadarzana-athavA samyaktvanuM zuM mahatva che te saMbaMdhamAM pU. zrI bhadrabAhusvAmIe zrI uvasaggahara tetramAM kahyuM che ketuh sammatte laDhe, cintAmaNi-kappapAyavabhahie / pAvanti aviggheNaM, jIvA ayarAmaraM ThANaM // - mithyAtvathI bacavA mATe ane samakitamAM daDha thavA mATe samakitanA saDasaTha bolamAM vistArathI svarUpa samajAvyuM che, te gurugamathI jANI levA avazya prayAsa karo. cAritra pApakarmathI pAchA haThavuM e ja samyakracAritra che. pitAnA jIvanane pApanA saMvegathI dUra rAkhI nirmaLa banAvavuM ane yathAzakti parahita sAdhavuM e "samyapha cAritrane paramArtha che. cAritranA be bheda che. eka sarvavirati ane bIjuM dezavirati. sAdhuo mATe sarvavirati ane zrAvake mATe dezavirati. sarvavirati pAMca mahAvratanA pAlaka hoya che ane zrAvake pAMca aNuvratanA dhAraka gaNAya che. sarvavirati cAritranA prakAre nIce pramANe che-1. sAmAyika, 2. chedapasthApanIya, 3. parihAravizuddhi, 4. sUphamasaM5rAya ane 5. yathAkhyAta. zrAvakone gya Azutro temaja guNavrata ane zikSA thAtri
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapeAratna ratnAkara 30 vratanuM svarUpa vizeSa jANavA yogya che ane te gurugamathI jANI yathAzakaya AcaraNa karavA prayAsa karave. vahANanA khalAsI jJAnavALo hoya chatAM anukULa vAyu na hAya tA icchita sthaLe pahoMcI zakAtuM nathI tema manuSya paNa jJAnI hovA chatAM samyak cAritrarUpI anukULa patrana vinA siddhisthAne pahoMcI zakatA nathI. ekAntaropavAsaizca tribhirvApi nirantaraiH / kArya jJAnatapazcodyApane jJAnasya pUjanam ||1|| ekAMtarA traNa upavAsa karavA athavA lAgaDha upavAsa traNa (ama) karavA. e pramANe jJAnatapa karavA. udyApanamAM sAdhune pustaka tathA jJAnanA upakaraNanuM dAna devuM. jJAnapUjA karavI, jJAnanI pAse chae vigayanA padArthA DhAkavA. A tapa karavAthI jJAnanI prApti thAya che. temAM paNa cathAzakti siddhAMtAdi pustaka lakhAvIne mUkavu. ( pravacanasArAhAre ) dana tapa paNa e ja rIte upara pramANe karaveza. dyApanamAM moTI snAtravidhie devanI pUjA bhaNAvavI. jina pratimAnI pAse chae vigayanA padArthA DhokavA. sAdhuone vastra, pAtra vigerenuM dAna devuM. samakitanI cha bhAvanAnuM zravaNu karavu. derAsaranI pramAnA, pujanA vigere karavuM. A tapanuM phaLa nirmaLa bodhinA lAbha thAya te che. cAritra tapa e ja pramANe karavA. udyApanamAM muni aThThamanA divaseAmAM pauSadha athavA dezAvakAzika karavuM joie. *
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAMdrAyaNa 31 Ane chae vigaInA padArthAnuM dAna devu' tathA vastra, pAtra vigeraeNnuM dAna devu. A tapa karavAthI nimaLa cAritranI prApti thAya che. A traNe tapa sAdhu tathA zrAvakane karavAnA AgADha tapa che. sA. ma le ne jJAna tapanuM' garALuM- hI nA nANassa 51 51 51 dana tapanuM garALu -hI" namo dasaNA 67 67 cAritra tapanuM garaNa -OM hrI" namA cArittarasa 70 70 athavA sAthIyA vigere jJAnapamAM pAMca, dana tapamAM khAra ane cAritratapamAM sattara karavA. 20 20 20 67 70 12. cAMdrAyaNa pa. [ zuklapakSamAM jema caMdrakalA vRddhi pAme che ane kRSNapakSamAM caMdrakalA hIna thatI jAya che tenI mAphaka je tapasyA caDhatA-utaratA kramathI karavAmAM Ave tene cAMdrAyaNu tapa kahevAmAM Ave che. teneA krama nIce vidhimAM yathA batAvye che eTale te saba'dhI vizeSa vivecana karavAmAM AvatuM nathI. ceAsaDa iMdro paikI e iMdro jyAtiSInA che-eka caMdra ane bIjo sUrya. cadra svAmItvanI dRSTie caDhiyAtA che. samabhUtalA pRthvIthI 790 yAna UMce khyAticakra zarU thAya che. 800 ceAjane sUrya hAya che ane 880 yeAjane cadra rahela che. zrI bRhatsaMgrahaNImAM kahyuM che ke-bIr tatura samI ca rivesu nA cadra, sUrya, graha, nakSatra ane tArA e pramANe pAMca prakAranA jyAtiSI che. temAM caMdra vizeSa mahaddhika che. gatimAM sauthI ma gati ca'dranI
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 tapeAratna ratnAkara che, tenAthI zIghragati sUnI, tema krame vadhatAM vadhAre zIghragati tArAonI che jyAre mahuddhipaNAmAM ulaTA krama samajavA, tArA karatAM vadhAre mahaka nakSatra ane e krame sauthI mahaddhika cadra gaNAya che. caMdranA vimAnane vahana karanAra sALa hajAra devA che. tenA parivAramAM maMgala, budha vigere 88 grahA, abhijita vigere 28 nakSatro ane 66975 koTAnukATI tArAo che. manuSya kSetramAM caMdra cara che eTale ke pharatA che jyAre aDhIdvIpanI bahAra rahelA caMdranA vimAnA sthira che. A saMbadhI vizeSa jANavAnA jijJAsue bRhatsa'grahaNI vAMcavI.] cAMdrAyaNaM ca dvividhaM prathamaM yavamadhyakam / dvitIyaM vajramadhyaM tu tayozcaryA vidhIyate // 1 // yavamadhye pratipadaM zuklAmArabhya vRddhitaH / ekaikayograsadacyA rAkAM yAvatsamAnayet ||2|| tataH kRSNapratipadamArabhyaikai kahA nitaH / amAvAsyAM tadekatve yavamadhyaM ca pUryate ||3|| vajramadhye kRSNapakSamArabhya pratipattithiH / kAryA paMcadazagrAsadattibhyAM hAnirekataH || 4 || amAvAsyAzca parato grAsadartti vivardhayeta / yAvatpaJcadazaiva syuH pUrNamAsyAM ca mAsataH || 5 || evaM mAsadvayena syAtpUrNaM ca yavavajrakam / cAndrAyaNaM yaterdatteH saMkhyA grAsasya gehinAm ||6 //
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAMdrAyaNa 33 caMdranuM ayana eTale javuM te arthAta hAni ane vRddhi, teNe karIne je thayeluM te cAMdrAyaNa tapa kahevAya che. te be prakAre che. paheluM yavamadhya ane bIjuM vajamadhya. temanuM svarUpa A pramANe che-javanI jema jene madhyabhAga sthULa hoya ane Adi-aMta bhAga hINa (pAtaLa) hoya te yavamadhya kahevAya che. tathA vajInI jema je vacce sUkSma (pAta) hoya ane Adi aMtamAM sthUla hoya te vajamadhya kahevAya che. ahIM sthUlatA ane hInatA(sUkSmatA)e karIne datti tathA grAsanI bahulatA ane pitA jANavI. paheluM yavamadhya cadrAyaNa A pramANe karavuM-zukalapakSanI pratipadAne divase eka, bIjane divase be, ema eka eka datti tathA kavaLanI vRddhi karI pUrNimAne divase paMdara datti tathA kavaLa levA. pachI kRSNapakSanA paDavAe paMdara, bIjane divase cauda, ema eka eka datti tathA kavaLa ocho karI amAvAsyAe eka datti tathA kavaLa le. e pramANe yavamadhya cAMdrAyaNa yati tathA zrAvakane bannene mATe jANavuM. vajamadhya cAMdrAyaNa sAdhu ane zrAvakane bannene A pramANe jANavuM. kRSNapakSanI pratipadAthI AraMbhIne paMdara grAsa tathA dattimAMthI eka eka ocho karavAthI amAvAsyAne divase eka eka grAsa ane datti rahe che, pachI zukalapakSane paDavAthI AraMbhIne eka eka grAsa ane dattinI vRddhi karI pUrNimAe paMdara grAsa tathA datti thAya che. A pramANe vajamadhya cAdrAyaNa paNa eka mAse pUrNa thAya che. e rIte yavamadhya ane madhya cAMdrAyaNa be mAse pUrNa thAya che. ahIM dattinI je saMkhyA ta-3
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 tapeArata ratnAkara ApI che, te sAdhu AzrayI jANavI, tathA grAsa(kavaLa)nI saMkhyA ApI che te gRddhastha AzrayI jANavI (pacAzaka). udyApane jinapratimAne meATI snAtravidhie snAtra karAvIne chae vigayanA naivedya sahita 480 mAdaka, phaLa vagere DhokavAM. tathA caMdranI rUpAnI mUrtti tathA suvarNanA java (32) ane vA karAvI deva pAse DhAkavA. sAdhuone vastra, pAtra, anna vigerenuM dAna devuM. saMdhanI pUjA bhakti karavI. A tapa karavAthI sarva pApanA kSaya tathA puNyanI vRddhi thAya che. A sAdhu tathA zrAvakane karavAnA AgADha tapa che. ekaluM yavamadhya cAMdrAyaNa kare teA 240 mAdaka DhAkavA, tathA vajra DhokavA nahIM, te ja pramANe kevaLa va madhya kare te temAM paNa 240 meAdaka DhAkavA ane java DhAMkavA nahI. bIjI rIta zuklapakSanI pratipadAthI Ara'bhIne eka upavAsa ane eka AMbila ema paMdara divasa sudhI karavuM. udyApanamAM meika 15 tathA rUpAnA caMdra karAvI prabhu pAse DhokavA. garaNuM vigere nIce pramANe. sA. kha. le ne0 name siddhANu . . 20 pahelI rIta pramANe kare teA kavaLanI saMkhyA pramANe sAthIyA vigere karavA. 13. tIrthaMkara vardhamAna tapa [zrI zramaNa saMgha tapa [tIyeteDaneneti tIrthama'" jenA vaDe tarAya te tI. jenA AlaMbanathI bhayaMkara bhavasAgaranA pUrepUrA pAra pamAya
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthaMkara vadhu mAna 35 te tI. ane AvuM tI 'zruta' ane 'cAritra'rUpI dharma che. AvA dha ne--tIne je pravartAve te tIra kahevAya. AvA tIrthaMkara bhagavaMtA anaMtA thayA che ane anatA thaze paNa A avasarpiNI kAlamAM ApaNe je bharatakSetramAM vasIe chIe tene AzrayIne cAvIza tIrthaMkarA thayA che jenA puNya-pavitra nAmA nIce pramANe. 1 zrI RSabhadeva 2 zrI ajitanAtha 3 zrI sa'bhavanAtha 4 zrI abhinadana 5 zrI sumatinAtha zrI padmaprabha da 7 zrI supArzvanAtha 8 zrI caMdraprabha 9 zrI suvidhinAtha 10 zrI zItalanAtha 11 zrI zreyAMsanAtha 12 zrI vAsupUjya 13 zrI vimalanAtha 14 zrI ana`tanAtha 15 zrI dhanAtha 16 zrI zAntinAtha 17 zrI kuMthunAtha 18 zrI aranAtha 19 zrI mahvinAtha 20 zrI munisuvratasvAmI 21 zrI naminAya 22 zrI neminAtha 23 zrI pArzvanAtha 24 zrI vardhamAnasvAmI RSabhAderjinasaMkhyAvRddhayA tAvaMti caikabhaktAni / vIrAderapyevaM valamAnaM vardhamAnataH || 1 || atha caikaikamantaM paJcaviMzatisaMkhyAni SaTzatAhena pUryate ||2|| pratyekAzanakAni ca /
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 taratna 2 nAkara je vRddhi pAme te vardhamAna kahevAya. te tapa A rIte kare. prathama bhASabhadevajIne AzrayI eka ekAsaNuM karavuM. zrI ajitanAthajIne AzrayI be ekAsaNAM karavA. e rIte vadhatAM zrI mahAvIra svAmIne AzrayI covIza ekAsaNI karavAM. tyAra pachI pazcAnupUrvIvaDe zrI mahAvIra svAmI AzrayI eka ekAsaNuM, zrI pArzvanAtha AzrayI be ekAsaNuM, e rIte karatAM zrI kaSabhadevajI AzrayI ra4 ekAsaNAM karavAM. arthAta dareka jinane AzrayIne pacIza pacIza ekAsaNAM kula thAya che. athavA ekI sAthe dareka jinane AzrayIne pacIza pIza ekAsaNI karavAM. A banne rIte karatAM kula cha divase eTale cha ekAsaNe A tapa pUrNa thAya che, udyApanamAM covIza jinezvaranI maTI snAtra pUjA karI cAvIza vIza puSpa, phaLa, pakavAnna, medaka vigerethI pUjA karavI. tathA je divase je tIrthakara AzrayI tapa cAlatuM hoya te divase te devanI vizeSa pUjAbhakti karavI. saMghanI pUjA, vAtsalya karavuM. A tapanuM phaLa tIrthaMkaranAmakarmane baMdha che. A sAdhu tathA zrAvakane karavAne AgADha tapa che. upara je ekAsaNuM karavAnA kahyAM che te badala nI athavA AMbIla karavAnuM jainaprabodha tathA jainasiMdhumAM kahyuM che. je je tIrthakarane tapa cAlatuM hoya te te tIrthakaranA nAmanuM garaNuM vIza navakAravALInuM gaNavuM. sAthiyA, khamAsamaNa ane legassa bAra bAra karavA.
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa2mabhUSaNa 37 14. paramabhUSaNa tapa [ laukika vyavahAramAM paNa mAnavanI uccatA-oDatA tenA vastrAlaMkArathI jANI zakAya che. sau koIne suzobhita dekhAvuM game che paNa tevI saMpatti puNyAnusAra ja prApta thAya che. mAnavInI apekSAe cakravartInI addhi-siddhi ajoDa gaNAya che. dravyathI tevI Rddhi-bhUSaNa prApta karavA ane bhAvathI mekSarUpI sarvotkRSTa AbhUSaNa prApta karavA nIce tapa kare Avazyaka che.] zubhaiAtriMzadAcAmlaiMrekabhakta tadantare / vAsarANAM catuHSaSTayA, tapaH paramabhUSaNam // 1 // je tapa karavAthI jJAna, darzana ane cAritrAdika athavA cakavatIne yogya evA mukuTa-kuMDalAdika utkRSTa bhUSaNa pAmIe tenuM nAma paramabhUSaNa tapa kahevAya che. A tapamAM ekAMtara ekAsaNAvALA batrIza AMbIla karavA eTale A tapa ka divase pUrNa thAya che. (athavA lAga2 batrIza bila karavA. " jaina prabodha") ughApanAmAM moTI snAtravidhipUrvaka jinapUjA karI jinezvarane ratnajaDita suvarNamaya mukuTa, kuMDala, hAra, tilaka vigere AbhUSA caDAvavAM, tathA batrIza batrIza pakavAna, phaLa vigere dvArA. A tApa karavAthI parama saMpatti tathA guNanI prApti thAya che. A yati ane zAkane karato anAgaDha ta che. garaNuM vigere nIce pramANe - sAva kha0 le ne ? * namo arihaMta
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ taratna ratnAkara 15. zrI jina dIkSA tapa rAga ane dveSa Adi sarva doSothI rahita tenuM nAma vina. saMskRta dhAtu -eTale jItavuM, tenA parathI uttara zabda banela che. aDuM , paramAtmA, vItarAga, parameSTI vigere tenA paryAyavAcaka zabda che, cAlu avasarpiNI kALamAM bharatakSetrane AzrayIne je covIza tIrthakaro-bhagavate thayelA che te nina kahevAya. dIkSA eTale sarvavirati. saMsAranA kaMcana tathA kAminyAdi saMga choDI, samagra gRha tathA kuTuMbanI jaMjALa tyajI daI ucca kalyANa paMthe ArUDha thavAnI AkAMkSAthI paMcamahAtapAlanarUpa je pratijJA grahaNa te sarvavirati athavA dIkSA. zrI sthAnAMgajI sUtranA pAMcamA sthAnakamAM kahyuM che kepnyc mahavvayA paNNattA, taM jahA-1 savvAo pANAivAyAo veramaNaM, 2 saJcAo musAvAyAo veramaNa jAva 5 savvAo rahRAA veramA arthAt 1 hiMsA, 2 asatya, 3 taiya, 8 maithuna ane pa parigrahano sarvathA tyAga tenuM nAma sarvavirati athavA bhAgavatI dIkSA. dIkSA-svIkAra sivAya A jIvane kadI mukti prApta thavAnI nathI. e pArakavarI dikSA daza daSTAMte durlabha a! mAnava deha sivAya bIje prApta paNa thavAnI nathI. eTale ja sukha-sAhyabImAM anekagaNA caDiyAtA evA iMdramahArAjAdi deva virativALAne pUjanIya mAne che. pUjAnI DhALamAM kahyuM che ke "viratine praNAma karIne, Idra sabhAmAM bese re.
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jina dIkSA dIkSA prasaMge jyAre rajoharaNa(ghA)nI prApti thAya che tyAre mAnavI harSAtirekathI nAcI UThe che, te ema sUcave che ke A bhayaMkara bhava-sAgaramAMthI taravA mATe pravahaNa samAna A rajoharaNa mane prApta thayuM che. jinezvara bhagavaMtenI dIkSAne AzrayIne A tapa kaI rIte kare te nIce darzAvyuM che dIkSAtapasi cAhadbhiryenaiva tapasA vratam / jagRhe tattathA kAryamekAntaritayuktitaH // 1 // arihaMtanI dIkSAne anukaraNa karanAro tapa, te dIkSAta kahevAya che, temAM je tIrthakare je tapasyA karIne dIkSA greDa karI hoya te tapa ekAMtaritanI yuktivarDa kare. eTale ke zrI sumatinAtha svAmIe ekAsaNuM karIne dIkSA lIdhI tethI tene AzrayIne ekAsaNuM karavuM. zrI vAsupUjya svAmIe upavAsa karIne dIkSA lIdhI tethI tene AzrayIne upavAsa kare. zrI pArzvanAthajIe ane zrImallinAthajIe ama karIne dIkSA lIdhI tethI temane AzrayIne eka eka aThThama kare, bAkInA vIza tIrthakaree chaThTha karIne dIkSA lIdhI tethI temane AzrayIne eka eka chaThTha karavo. sarva maLIne 47 upavAsa tathA eka ekAsaNuM thAya. dareka prabhu AzrayI tapanA aMtaramAM ekAsaNuM karavuM eTale 70 divase tapa pUrNa thAya kemake aMtaranA ra3 divasamAM eka ekAsaNuM pAMcamA prabhu AzrayI karavAnuM hovAthI 22 divasa AMtarAnA thAya. udyAnamAM ekAsaNuM karI moTI rAtravidhie jinezvaranuM snAtra
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporana ratnAkara karI aSTaprakArI pUjA bhaNAvavI, chae vigaInA padArtho tathA modaka 48, phaLa 48, vigere prabhu pAse DhekavAM. A tapa karavAthI nirmaLa vratanI prApti thAya che. A sAdhu tathA zrAvakane karavAne anAgaDha tapa che. je tIrthaMkaranA nAmane tapa cAlato hoya te prabhunA nAmanI sAthe "nAthAya namaH" eTaluM pada jeDI garaNuM vIza navakAravALInuM gaNavuM, tathA sAthIyA vigere bAra bAra karavA. upara pramANe chaThuM, aDrema karavAnI paNa zakti na hoya te ekAMtara ekAsaNA vaDe 47 upavAsa ne eka ekAsaNuM karI 94 divase tapa pUrNa kare. 16. tIrthakara jJAna tapa navama, dazamA ane agiyAramAM jJAna, darzana ane cAritra tapanA vivecanamAM jJAna saMbaMdhI vivecana thaI gayuM che eTale te saMbaMdhamAM punaH vivecana karavuM yogya nathI.] yena tIrthakRtA yena tapasA jJAnamApyate / tattattathA vidheyaM syAdekAntaritavRttitaH // 1 // tIrthakaranA jJAnane anukaraNa karanAro tapa, te jJAna tapa kahevAya che. temAM je tIrthakare je tapavaDe jJAnane prApta karyuM, te tIrthakarane AzrayIne tapa ekAMtara vRttivaDe kara. eTale ke zrI AdinAtha, mallinAtha, neminAtha ane pArzvanAtha
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthakara nirvANa 41 aThThamavaDe kevaLajJAna prApta karyuM tethI temane AzrayIne cAra aThThama karavA, zrI vAsupUjyasvAmIne eka upavAsavarDa kevaLajJAna thayuM tethI tene AzrayIne eka upavAsa kare. bAkInA ogaNIza tIrthakarane chaDUvaDe kevaLajJAna thayuM tethI temane AzrayIne 19 chaThTha karavA. sarva maLI upavAsa ekAvana thayA. te AMtare ekAsaNuvALA karavA. jethI 74 divase e tapa pUrNa thAya temAM 23 aMtaranA 23 ekAsaNuM samajavA. udyApanamAM dIkSA tapa pramANe karavuM, paNa mAdaka vigere para DhAkavA. A tapanuM phaLa vizuddha jJAnanI prApti thAya te che. A sAdhu ane zrAvakane karavAne anAgaDha tapa che. je tIrthakarane AzrayIne tapa cAlato hoya te prabhunA nAmanI sAthe "sarva jJAya namaH" e pada joDI navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere bAra bAra karavA. upara pramANe chaThTha, aThThama karavAnI paNa zakti na hoya te ekAMtara ekAsaNA vaDe 51 upavAsa karavA jethI 101 divase tapa pUrNa thAya. 17. tIrthakara nirvANa tapa [sakala karmane laya karI mukti pada prApta karavuM te nirvANa. AjakAla "nirvANa" zabdane jema tema upayoga karavAmAM Ave che te saMgata nathI. jemake amuka puruSanI
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporatna ratnAkara nirvANatithi, prAyaH je vyaktinuM A saMsAramAM punarAgamana nathI thavAnuM tevI ja vyaktine "nirvANa" zabda lAgu pADI zakAya. ka"nA astitva saMbaMdhI have koIne paNa samajAvavAnuM rahetuM nathI. e te have nirvivAdapaNe sAbita thaI cUkela. hakIkata che. jenenI "kama philasaphIthI bhalabhalA prakAMDa, vidvAne paNa mugdha banI gayA che. karmavargaNA"nA pudgalA lekAkAzamAM sarvatra bharyA paDyA che, paNa jIvanI tathAvidha pravRtti dvArA tathA prakAranA pudgale kheMcAIne jIvane cUMTe che tenuM nAma karmabaMdhana. tIrthakara bhagavate zeSa rahelA karmane nAza karavA mATe aMtimakALe je tapazcaryA kare che te "nirvANa tapa" kahevAya che. nirvANa prApta pachI teonuM A bhavasAgaramAM punarAgamana saMbhavatuM ja nathI. A saMbaMdhamAM zrI umAsvAtI. vAcakavarSe potAnA zrI tatvArtha sUtramAM kahyuM che kedgdhe vIje yathA'tyantaM, prAdurbhavati nAGkuraH / / karma bIje tathA dagdhe, na rohati bhavAGkuraH / / yena tIrthakRtA yena tapasA muktirApyate / tattathaiva vidheyaM syAdekAntaritavRttitaH // 1 // tIrthakaranA nirvANa karIne oLakhate je tapa, te nirvANa tapa kahevAya che. temAM je tIrthakara je tapasyA karIne mukti
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ 43 tIrthakara nirvANa pAmyA hoya, te tapa te ja prakAre ekAMtaranI yuktivaDe kare. temAM zrI AdinAthajI che upavAsa karIne mukti pAmyA che, mahAvIrasvAmI chaThTha tapavaDe nirvANa pAmyA che. bAkInA bAvIza tIrthakaro eka mAsa upavAsavarDa mekSapada pAmyA che, te sarva tapane upavAse ekAMtara ekAsaNavaDe karavAnuM kAraNa ke e pramANe avicchinna tapa karavAnI hAlamAM zakti nathI. udyApanamAM meTA nAvapUrvaka cavIza vaza medaka, phaLa vigere DhekavA. sAdhubhakti, saMghabhakita karavI. A tapanuM phaLa ATha bhavanI aMdara mokSanI prApti thAya te che. A sAdhu tathA zrAvakane karavAno anAgADha tapa che. je tIrthakarane AzrayIne A tapa cAlato hoya tenA sAthe "pAraMgatAya namaH" e e pada jeDI vIza navakAravALI gaNavI. sAthIyA vigere bAra bAra karavA. dIkSA, jJAna ane nirvANa tapane kalyANaka tapamAM samAveza thAya che, paNa temAM eTale vizeSa che ke-kalyANakane tapa AgADha hovAthI kalyANakanA divasane sparza karIne ja te karavAmAM Ave che. ane A traNa tape te anAgADha hovAthI te te tapanI saMkhyAe karIne karavAmAM Ave che. eTale ke eka divase cyavana ane janma kalyANaka hoya te upavAsathI kalyANaka tapa karanAra eka kalyANakanI ArAdhanA karI bIjA kalyANakanuM ArAdhana bIje varSe te divase kare che. ane ekasaNu ke AMbIlavaDe kalyANaka tapa karanAra eka tIrthakaranA ke e tIrthakaranA kalyANakanI ArAdhanA karIne bAkI rahela ArAdhanA bIje varSe te divase kare che. eTale te tapa kalyANakanI
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporana ra nAkara tithinibaddha che. ane dIkSA, jJAna ane nirvANa e traNa kalyANakanA upara batAvelA tapa te tIrthaMkara bhagavate karelA tapanA upavAsa pramANe karavAnA che. tene mATe amuka divase karavAno niyama nathI. temAM paNa nirvANa kalyANaka saMbaMdhI tapa te rara mAsa ane ATha divasa pramANane hovAthI ekAMtara upavAsavaDe karatAM mAsa ne 16 divase thaI zake che. 18. Urika tapa (pAMca prakAre) [darikA eTale niyata pramANa karatAM UNA rahevuM te. tapane bAhya tapanA je cha prakAra che temAM samAveza karavAmAM AvyA che. zrI AcArapradIpa graMthamAM kahyuM che ke sanamuramuunodrm tasya karaNamUnodarikA / puruSa tathA strInA AhAranuM pramANa keTaluM? te saMbaMdhamAM kahyuM che ke battIsa kira kavalA, AhAro kucchipUrao bhaNio / purisarasa mahiliAe, aTThAvIsa have kavalA / / kavalANa ya parimANa, kukkuDi-aDaya-pamANamettaM tu / jo vA avigiya-bayaNo, vayaNammi chuhejja vIsatyo / sAmAnya rIte puruSane batrIza LiyA ane strIne aThThAvIza LiyAnuM bhajana-pramANuM hoya che. keLiyAnuM pramANu kukaDInA cheDA jeTaluM yA te mukha paDeluM karyA sivAya saralatAthI mukhamAM mUkI zakAya teTaluM samajavuM. A UdarikA ta pAMca prakAre karI zakAya che, tenuM vizeSa vivecana nIce vidhimAM darzAvyuM che.]
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ UnAdarikA 45 appAhArA 1 avaDA 2 dubhAga 3 pattA 4 tahe va dekhaNA 5 / adR8duvAlasa 12 solasa 16 cauvIsa 24 tahikatIsA 31 / / alpAhArA, apArdhA, dvibhAgA, prAptA ane dezanA (ki`cinA) e pAMca prakAre UnAdarikA tapa kahevAya che, temAM ekathI ATha kavaLa sudhI alpAhArA, navI khara kavaLa sudhI apArdhA, terathI soLa kavaLa sudhI dvibhAgA, sattarathI ceAvIza kavaLa sudhI prAptA ane pacIzathI ekatrIza kavaLa sudhI kicihnA, A pAMce prakAranI UnAdarikA traNa traNa prakAranI che. te A pramANe ekAdika kavaLavaDe jadhanya, be Adi kavaLavaDe madhyama ane ATha Adi kavaLavaDe utkRSTa. A pramANe pAMce prakAranI UnAdarikA samajavI. temAM apAr3ArA UnArikA eka grAse karIne jadhanya, be, traNa, cAra ane pAMca grAse karIne madhyama ane cha, sAta tathA ATha kavaLavaDe utkRSTa jANavI. 1. apArdhA UneArikA nava grAsavaDe jaghanya, deza tathA agiyAra grAsavaDe madhyama ane bAra grAsavaDe utkRSTa jANavI. 2. dvibhAgA UnedarikA tera grAsavaDe jaghanya, cauda tathA paMdara grAsavaDe madhyama, ane sALa grAsavaDe utkRSTa jANavI 3. prAptA UnAdarikA sattara tathA aDhAra grAsavaDe jaghanya, egaNIza, vIza, ekavIza tathA khAvIza kavaLe karIne madhyama, ane trevIza tathA ceAvIza grAsavarDa utkRSTa jANavI 4. kicinA UnArikA pacIza tathA chabbIza grAsavaDe jaghanya, sattAvIza, aThThAvIza tathA egaNatrIza grAsavaDe madhyama ane trIza tathA ekatrIza grAsavaDe utkRSTa jANavI 5. puruSanA
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporatna ratnAkara saMpUrNa AhAra batrIza kavaLane che, tethI ekatrIza kavaLa sudhI kiciThThanA UdarikA thAya che. A pramANe pAMce prakAranI UdarikA paMdara divase pUrNa thAya che. strIone saMpUrNa AhAra aThThAvIza kavaLane che, tethI tene AzrayIne pAMca prakAranI Urika A pramANe jANavIekathI sAta kavaLa sudhI alpAhArA 1, AThathI agiyAra kavara sudhI apArdhA, 2. bArathI coda kavaLa sudhI dvibhAga 3. paMdarathI ekavIza kavaLa sudhI prAptA 4. tathA bAvIzathI sattAvIza kavala sudhI kiMcidRnA UdarikA 5 A prakAre paNa jaghanya, madhyama ane utkRSTa bhede karIne traNa traNa prakAre A pramANe che. alapADArA UdarikA eka tathA be grAsavaDe jaghanya, traNa, cAra tathA pAMca grAsavaDe madhyama ane cha tathA sAta grAsavaDe utkRSTa 1. apArdhA UdarikA ATha grAsavaDe jaghanya, nava grAse karIne madhyama ane dasa tathA agiyAra grAsavaDe utkRSTa jANavI 2. dvibhAga unedarikA bAra grAse karIne jaghanya, tera grAsavaDe madhyama ane cauda grAsavaDe utkRSTa jANavI. 3. prAptA UdarikA paMdara tathA soLa grAse karIne jaghanya, sattara, aDhAra ane ogaNIza grAsavaDe madhyama ane vIza tathA ekavIza grAsavaDe utkRSTa jANavI che. tathA ki cidranA UdarikA bAvIza tathA trevaza kavaLavaDe jaghanya, vIza tathA pacIsa grAsavaDe madhyama, ane chavvIza tathA sattAvIza grAsavaDe utkRSTa jANavI pa. A pramANe paMdara divase A tapa pUrNa thAya che. A dravya UdarikA jANavI.
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMlekhanA bhAva UdarikA AgamamAM A pramANe kahI che - kohAha aNudiNaM cAo jiNavayaNabhAvaNAo a / bhAvoNodariyA vi hu pannatA vIyarAehiM // 1 // niraMtara krodhAdikane tyAga karavo, tathA jinezvaranA vacananI bhAvane bhAvavI. e bhAva UdarikA vItarAge kahelI che. 1 lekapravAha UdarikA A pramANe che-prathama divase ATha kavaLa, bIje divase bAra, trIje divase seLa, cothe divase covIza tathA pAMcame divase ekatrIza kavaLa levA. strIoe pahele divase sAta, bIje divase agiyAra, trIje divase cauda, cothe divase ekavIza, tathA pAMcame divase sattAvIza kavaLa levA. e pramANe A tapa pAMca divase pUrNa thAya che. garaNuM nIce pramANe sA. pra. le. navakAravAlI. Udaritapase namaH 12 12 12 20 kevaLa levA. , bIje divase cauda, cothe 19 salekhanA tapa [jenAthI sArI rIte "zoSaNa thAya te saMlekhanA. zarIra ane kaSAya vigerenuM zoSaNa karavAnuM hoya che. zrI paMcavastakamAM kahyuM che kesNlehnnaa iha khalu, tavakiriyA jiNavarehiM paNNattA / jaM tIe salihijjai, deha-kasAyAi NiameNam // 1366 //
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapeArata ratnAkara deha ane kaSAyAne pAtaLA pADavA mATe salekhanA" che, vRddhAvasthA, ruggAvasthA ke pramaLa vairAgyane kAraNe "salekhanA" karavAnI bhAvanA thAya tyAre zaktisacAgeA joI AcaraNa karavuM ane tapa svIkAryA phachI mananA bhAvA ni`La rahe tema vartavuM. A salekhanAnA jadhanya, madhyama ane utkRSTa traNa prakAro AgamomAM darzAvela che. jaghanya khAra pakSa eTale cha mAsanI, madhyama bAra mAsanI ane utkRSTa bAra varSanI che. sa'lekhanAnA pAMca aticArA nIce pramANe che, te dUra karavA prayAsa karavA. 48 1 IhaleAkAzasA-marIne huM. A leAkamAM ja utpanna ghauM, manuSya tha, rAjAdika ... evI, AkAMkSA. 2 paralAkAzasA-mRtyu pAmIne detra thauM, caMdra thauM. 3 jIvitAza'sA-A lekhanAvasthAmAM vadhAre samaya jIvuM, leAke vizeSa satkAra-sanmAnAdi kare. 4 maraNAza'sA-sanmAna tathA satkArAdinA abhAve jaldI mRtyu thAya tevuM icchavu. 5 kAmabhAgAza'sA-devalAkamAM ke manuSyalAkamAM jyAM utpanna thAuM tyAM mane kAma tathA vipula bhAganI prApti thAya. A aticArA "salekhanA' ne khAdhaka che; mATe tene parihAra karavA.]
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMlekhanA cattAri vicittAI vigai nihiAI cattAri / saMvacchare a dunniu egaMtariaM ca AyAmaM // 1 // nAinivigao a tave chammAse parammiraM ca AyAmaM / avare vi a chammAse hoi vigaTuM tavo kammaM // 2 // vAsaM koDisahi AyAma kaTu ANupuvIe / eso bArasa varisAi hoi salehaNAi tavo // 3 // prathama cAra varasa vicitra tapa karavA. pachI bIjA cAra varasa nIvinA AMtarAvALA upavAsa e ja pramANe karavA. tyAra pachI be varasa sudhI nI vinA AMtaravALA abIla karavA. tyAra pachI cha mAsa sudhI upavAsa tathA chaThTha parimita bhejanavALA AMbIlane AMtare karavA. tyAra pachI cha mAsa sudhI AMbIlanA AMtaravALA cAra cAra upa vAsa karavA. tyArapachI eka varSa sudhI niraMtara AMbila karavA e pramANe bAra varase A tapa pUrNa thAya che. "name tavassa" e padanAM garaNanI vIza navakAravALI gaNavI. sAthIyA vigere bAra bAra karavA. yaMtramAM A pramANe lakhyuM che. varSa cAva7 varaNa 34u / kavaNa I laddA 33 / karUNA varSa4 yAvat uni / uni / u4ni / uni / u15 / u30ni / varSara cAva7 mAM | ni | mAM | ni | tyAdri pUrajIyA | mAsa6 yAvat u1 aaN| u2 AM / u3 AM / pUraNIyA /
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 57. taratna ranAkara mAsa6 yAvat u4 AM / u4 AM / u4 AM / pUraNIyA / varSa1 yAvan AcAmlAni kartavyAni / 20. sarva saMkhyA zrI mahAvIra tapa [cAlu avasarpiNI kALanA vIsa tIrthakara bhagavatemAM zrI vaddhamAnasvAmInuM AyuSya mAtra 72 varSanuM ja * AyuSya hatuM. temAM paNa teozrInA dIkSita jIvananA te 42 varSa ja hatA, bhagavaMte potAnA zeSa rahelA nikAcita karmone khapAvavA mATe chaghasthAvasthAmAM ugra-ghera tapazcaryA AdarI ane nIce jaNAvavAmAM AvyA pramANe bAra varSa ane sADA cha mAsa paryata vividha tapazcaryAo karI, prAMta kevaLajJAna prApta karyuM. bhagavaMta mahAvIre je tapazcaraNa karela che, tethI te Azcaryamugdha banI javAya che. tapa-padanI pUjAmAM kahevAmAM AvyuM che ke sADAbAra varSa jina uttama, vIrajI bhUmi na ThAyA he. [bhagavaMta mahAvIranA anuyAyI tarIke ApaNe paNa yathAzakti tapArAdhana karavuM ja joIe.] pArasa ceva ya vAsA mAsA cha cceva addhamAso a / vIravarassa bhagavao eso chaumattha pariyAo // 1 //
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarva saMkhyA zrI mahAvIra pa bAra varasa, cha mAsa tathA addhamAsa, ATale kALa zrI mahAvIra svAmI chadmasthapaNe rahyA te vakhate temaNe je tapasyA karI, te A pramANe-eka chamAsI tapa, eka bIjuM chamAsI tapa pAMca divasa nyUna, nava cAturmAsI tapa, be trimAsika tapa, be aDhI mAsika tapa, cha dvimAsika tapa, be doDha mAsika tapa, bAra mA khamaNa, tera pakSakhamaNa, be divasanI bhadra pratimA, cAra divasanI mahAbhadra pratimA, daza divasanI sarvatobhadra pratimA, base ogaNatrIza chaThTha, bAra aThama, traNa ogaNapacAsa pAraNAnA divasa tathA eka dIkSAne divasa, sarva maLI bAra varasa sADA cha mAsa thayA. A tapa yathAzakti ekAMtara upavAsa karavA. zakti na hoya teNe A sarva tapamAMthI koI paNa tapa zakti tathA kALane anusarIne kare. udyApanamAM zrI mahAvIrasvAmInI moTI snAtra vidhie snAtra karavApUrvaka aSTaprakArI pUjA karavI. cha vigaInA paphavAnna, vividha phaLa vigere kavAM. (dhUma maNa 1, ghI maNa ) saMgha vAtsalya, saMghapUjA karavI. A tapanuM phaLa tIrthakara nAmakarmane baMdha thAya te che. A sAdhu tathA zrAvakane karavAne AgADha tapa che. "zrI mahAvIranA thAya namaH" e maMtranA garaNAMnI vIza navakAravALI gaNavI. sAthIyA vigere bAra bAra karavA.
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ para taporatna 2nAkara 21. kanakAvali tapa kinakAvali eTale suvarNane hAra. suvarNanA hAramAM jema zera-latAo ane dADima-caMdraka hoya che tenI mAphaka A vratamAM tene anusarIne vividha rIte tapazcaryA karAya che. tenI vidhi darzAvavAmAM AvI che.] tapasaH kanakAvalyAH, kAhalAdADime api / latA ca padakaM cAntyalatA dADimakAhale // 1 // ekadvitryupavAsataH praguNite saMpUrite kAhale, tatrASTASTamitaizca SaSThakaraNaiH saMpAdayedADime / ekAdyaH khalu SoDazAntagaNitaiH zreNI ume yuktitaH, SaSThaistaiH kanakAvalau kila caturviMzanmito nAyakaH // 2 // tapasvIonA hRdayane zobhAvanAra hovAthI A kanakAvali nAmane tapa kahevAya che. temAM prathama eka upavAsa karI pAraNuM karavuM. pachI chaThTha karI pAraNuM karavuM, pachI aThThama karI pAraNuM karavuM. e rIte eka kAhalikA pUrNa thAya che. tyArapachI ATha chaThTha karavA, tethI eka dADima pUrNa thAya che. tyArapachI eka upavAsa karI pAraNuM, be upavAsa karI pAraNuM, traNa upavAsa karI pAraNuM, e rIte anukrame vadhatAM vadhatAM soLa upavAsa karI pAraNuM karavuM. ema karavAthI hAranI eka latA (ra) pUrNa thAya che. tyArapachI trIza chaThTha karavAthI te latAnI nIce padaka
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ kanakAvali pa3 saMpUrNa thAya che. tyArapachI soLa upavAsa karIne pAraNuM, paMdara upavAsa karIne pAraNuM, cauda upavAsa karIne pAraNuM, e rIte pratime anukrame utaratAM utaratAM eka upavAsa karIne pAraNuM karavuM. ema karavAthI hAranI bIjI latA utpanna thAya che. tyAra pachI ATha chaThTha karavAthI tenI uparanuM bIjuM dADima utpanna thAya che. tyArapachI aThThama karIne pAraNuM, pachI chaThTha karIne pAraNuM ane pachI eka upavAsa karIne pAraNuM karavuM, tethI uparanI bIjI kAlikA utpanna thAya che. ahIM je upavAsa, cha8 ane aThThama lakhyA che tenuM pAraNuM karIne tarata bIje divase ja upavAsAdika karavA, paNa vacamAM AMtaruM pADavuM nahIM. A tapamAM kula pAraNAnA divase 88 thAya che tathA upavAsa 384 thAya che, eTale A tapa eka varSa traNa mAsa ane bAvIza divase pUrNa thAya che. (e pramANe cAra vAra karavAthI pAMca varSa, be mAsa ane aThThAvIsa divasa thAya che, ema cAragaNo tapa karavAnuM zrI pravacanasAre ddhAramAM kaheluM che. ahIM pAraNamAM pahelI zreNIe vigaI sahita Icchita bhejana kare, bIjI zreNIe nIvI, trIjI zreNIe alepa dravya eTale je cIja khAtAM hasta vigerene lepa na thAya evA caNA, vAla vigere khAvA, tathA cethI zreNIe AMbila karavA. (sarva pAraNAnA divaso ekAsaNAnA ja che.) udyApanamAM moTI snAtra vidhipUrvaka aSTaprakArI pUjA bhaNAvavI. upavAsanI saMkhyA pramANe suvarNa TaMkanI mALA banAvI prabhunA kaMThamAM nAMkhavI. tarA chae vigaInA paphavanno, vividha phaLa vigere DhokavAM. sAdhuone annadAna
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporane ratnAkara devuM, saMdha vAtsalya, saMghapUjA karavI. A tapa karavAthI sarva bhega tathA mokSanI prApti thAya che. A sAdhu tathA zrAvakane karavAno AgADha tapa che. vizeSa eTale che ke aMtakRdaMdazAdi sUtromAM kanakAvalinA padomAM tathA dADimema bagaDA () che tene sthAne tagaDA (aThThama) kahyA che ane ratnAvalimAM adruma che tene sthAne SaSTha mUkavA evuM zrI pravacanasAre ddhAranI TIkAmAM kaheluM che. garaNuM "name arihaMtANuM" e padanuM vIza navakAravALavaDe gaNavuM. sAthI A vigere bAra bAra karavA. rara. muktAvali tapa muktAvali eTale motInI mALA. jemAM motInI mALAmAM caDha-utara metI hoya che tema A tapamAM paNa caDha-utara tapazcaryA darzAvavAmAM AvI che.] muktAvalyAM caturthAdi poDazAyAvalIdvayam / pUrvAnupUrvyA pazcAnupUrvyA jJeyaM yathAkramam // 1 // ekadvayekaguNaikavedavasudhAbANaikapaDbhUmibhiH, saptakASTamahInavaikadazabhirbhU rudrabhUbhAnubhiH / bhUvizvaiH zazimanvilAtithidharAvidyAsurIbhirmitaretadavyutkramaNopavAsagaNitairmuktAvalI jAyate // 2 // tapasvIone kaMThanA AbharaNarUpa nirmaLa mutAvaLI sadaza hovAthI A tapa muktAvalI nAmane kahevAya che. te muktAvALI
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 55 muktAvali mAM upavAsAdika seLa sudhI be AvaLI AnupUrva vaDe tathA pazcAtupUvI vaDe anukrame jANavI. temAM prathama eka upavAsa upara pAraNuM, pachI chaThTha upara pAraNuM, pachI upavAsa upara pAraNuM, pachI aDDama upara pAraNuM, pachI upavAsa upara pAraNuM, pachI cAra upavAsa upara pArANuM pachI upavAsa upara pAraNuM, pachI pAMca upavAsa upara pAraNuM, pachI upavAsa upara pAraNuM, pachI che upavAsa upara pAraNuM, pachI upavAsa upara pAraNuM, pachI sAta upavAsa upara pAraNuM, pachI upavAsa upara pAraNuM, e rIte soLa upavAsa upara pAraNuM, pachI upavAsa upara pAraNuM karavuM. tyAra pachI pazcAnupUrvIe levuM eTale ke prathama seLa upavAsa upara pAraNuM, pachI upavAsa upara pAraNuM, pachI paMdara upavAsa upara pAraNuM, pachI upavAsa upara pAraNuM, pachI cauda upa vAsa upara pAraNuM, pachI upavAsa upara pAraNuM, pachI tera upavAsa upara pAraNuM, pachI upavAsa upara pAraNuM-e rIte chevaTa eka upavAsa upara pAraNuM karavuM. A pramANe upavAsa 300 tathA pAraNAnA divasa 60 maLI eka varSe A tapa pUrNa thAya che. tene kanakAvaLInI jema cAra vAra karavAthI cAra varSe pUjA thAya che. tapane aMte udApanamAM moTI snAtra vidhipUrvaka pUjA bhaNAvIne prabhunA kaMThamAM muktAvalI (motInI mALA) AropavI. saMdha vAtsalya, saMghapUjA karavI. A tapa karavAthI vividha prakAranA guNonI zreNuM prApta thAya che. A yati tathA zrAvakane karavAno AgADha tapa che. garaNuM "name arihaMtANa - nI navakAravALI vIza gaNavI. sAthiyA vigere bAra bAra karavA.
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ para taporatna ratnAkara 23. ratnAvali tapa [suvarNa ane motI karatAM paNa ratnanI kiMmata vizeSa hAya che. tethI ekavIsamA kanakAvali ane bAvIsamA muktAvila tapa karatAM paNa A ratnAvali tapamAM latA-sera, tarala- caMdraka vigerenI vizeSatA che. A tapa karavAnI vidhi nIce darzAvI che.) rA kAlikA dADimakaM latA tarala eva ca / anyA latA dADimakaM kAhaliketi ca kramAt ekadvitryupavAsaiH saH kAhale dADime punaH / tarala cASTamamatho ratnAvalyAM lateva tat ekatriyupavAsato bha ime saMpAdite kAhale, aSTASTASTamasaMpadA viracayedyuktyA punardADime / ekAdyaiH khalu SoDazAntagaNitaiH zreNIdvaya ca kramAt, pUrNa syAttaralo'STamairapi catustriMzanmitairnirmalaiH 11211 // // guNarUpa ratnAnI AvaLI hovAthI A tapa ratnAvaLI nAmane kahevAya che. temAM anukrame kAThulikA, dADama, latA, tarala (patraka), bIjI latA, dADima ane kAlikA, e pramANe ratnAvaLI thAya che. temAM prathama kAhalikAne viSe eka upavAsa, tyAra pachI pAraNuM karavuM. tyArapachI be upavAsa upara pAraNuM, pachI traNa upavAsa upara pAraNuM karavuM. tyAra pachI dADamane viSe ATha aThThama karavA, tyAra pachI eka upavAsa upara pAraNuM,
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ ratnAvali 57 pachI e upavAsa upara pAraNuM, pachI traNa upavAsa upara pAraNu -e pramANe anukrame seALa upavAsa sudhI karavAthI eka latA (sera) thAya che. pachI cAtrIza aThThama karavAthI padmaka thAya che. tyAra pachI padhdhAnupUrvI vaDe eTale soLa upavAsa upara pAraNuM, pachI paMdara upavAsa upara pAraNuM, pachI cauda upavAsa upara pAraNuM, e pramANe utaratAM utaratAM eka upavAsa sudhI AvavuM. ema karavAthI bIjI latA pUrNa thAya che. tyAra pachI bIjA dADamanA ATha AThUma karavA. pachI ama karIne pAraNuM, pachI chaThThu karIne pAraNuM ane pachI upavAsa karIne pAraNuM karavAthI bIjI kAhalikA pUrNa thAya che. e pramANe upavAsanA divasa kula 434 tathA pAraNAnA divasa 88 thAya che. sa` maLI para2 divase A tapa pUrNa thAya che. (kAInA mate A tapa paNa cAra pirapATIe karatAM pAMca varSa, nava mAsa ane aDhAra divasa thAya che.) udyApanamAM meTI snAtra vidhipUrvaka ghaNA mUlyavALI nirmaLa ratnanI mALA prabhunA kaThamAM paherAvavI. gurupUjA, saMdhapUjA, sa`ghavAtsalya karavuM. A tapa karavAthI vividha prakAranI lakSmI maLe che. A yati tathA zrAvakane karavAnA AgADha tapa che. garaNuM pUrvAMnI jema " namo arihuMtANuM "nuM vIza nava kAravALI pramANa gaNyuM. sAthIyA vigere bAra bAra karavA. 24. laghu si'haniSkrIDita tapa ( pazuonA rAjA si'hu gaNAya che, kAraNa ke te cakAra ane zUravIra che. vAgha ke dIpaDAthI mAphaka te khadhuM ke kapaTI
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 taporana ratnAkara prANI nathI, tethI ja te sarvazreSTha prANI gaNAya che. tenI e khAsiyata che ke-jema jema te AgaLa vadhe che tema tema potAnI pITha pAchaLa najara karato jAya che. tenI dRSTinI mAphaka je tapa karAya che te "siMhaniSkrIDita" kahevAya che.) gacchan siMho yathA nityaM pazcAdbhAgaM vilokayet / siMhaniSkrIDitAkhyaM ca tathA tapa udAhRtam // 1 // ekadvyekatriyugmairyugaguNavizikhairvedaSaTpaJcatAkSyaiH, paTakubhAzvanidhAnASTanidhihayagajaiH par3ahayaiH paJcaSabhiH / vedairbANaiyugadvitrizazibhujakubhizcopavAsaizca madhye, kurvANAnAM samantAdazana miti tapaH siMhaniSkrIDitaM syAt / / jema siMha cAlatAM cAlatAM pAchaLa bhAga jue che, te ja pramANe siMhaniSkrIDita tapa kaheluM che. temAM prathama eka upavAsa upara pAraNuM, pachI be upavAsa upara pAraNuM, pachI eka upavAsa upara pAraNuM, pachI traNa upavAsa upara pAraNuM, pachI be upavAsa, pachI cAra upavAsa, pachI traNa, pachI pAMca, pachI cAra, pachI che, pachI pAMca, pachI sAta, pachI che, pachI ATha, pachI sAta, pachI nava, pachI ADa e pramANe upavAsa karI pAraNuM karavuM. pachI pazcAnupUrvIe levuM eTale ke prathama nava upavAsa, pachI sAta, pachI ATha, pachI che, pachI sAta, pachI pAMca, pachI che, pachI cAra, pachI pAMca, pachI traNa, pachI cAra, pachI che, pachI traNa, pachI eka, pachI be ane pachI eka upavAsa karI pAraNuM karavuM. A tapamAM upavAsanA divasa
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ laghusiMhaniSkrIDita 154 tathA pAraNane divasa 33 maLI kula 187 divasa thAya che. (A tapa paNa cAra paripATIe karatAM be varasa aThThAvIsa divase pUro thAya che, ema matAMtara che.) udyApanamAM moTI snAtra vidhipUrvaka prabhunI pUjA bhaNuMvavI. upavAsanI saMkhyA pramANe medaka, phaLa, paphavAna vigere DhekavAM. A yati tathA zrAvakane karavAne AgADha tapa che. garaNuM vigere pUrvavat "namo arihaMtANaM'nuM gaNavuM. 25, bRhat siMhaniSkrIDita tapa [cavIzamA tapamAM jaNAvyA karatAM A tapanA divasanI saMkhyA adhika che eTale tene "bRhat " kahevAmAM Avela che.] etadvyekakapATayoniyamalerveda trivANAbdhibhiH, paTapaJcAzvarasASTasaptanava bhirnAgaizca dignandakaiH / jANAravima...vidhutamaviau vizvedeva tithipramANamanubhizcATipratithyanvitaiH // 1 // kalAmanutithitrayodazacaturdazArkAnvitai strayodazazivAMzubhirdazagirIzanandairapi / dazATanavasaptabhirgajarasAzvabANai rasaizcatu vizikhavahnibhiryugabhujatribhUdvIndubhiH rA
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 60 taporatna ratnAkara upavAsaiH kramAtkAryA pAraNA antarAntarA / siMhaniSkrIDitaM nAma bRhatsaMjAyate tapaH // 3 // ja chI agiyA che nava kAra, pachI pachI A tapa paNa pUrvanI je ja che, paraMtu ahIM tapasyAnA divase adhika che. te A pramANe-prathama eka upavAsa upara pAraNuM, pachI be upavAsa upara pAraNuM, pachI eka upavAsa, pachI traNa, pachI be, pachI cAra, pachI traNa, pachI pAMca, pachI cAra, pachI che, pachI pAMca, pachI sAta, pachI che, pachI ATha, pachI sAta, pachI nava, pachI ATha, pachI daza, pachI nava, pachI agiyAra, pachI daza, pachI bAra, pachI agiyAra, pachI tera, pachI bAra, pachI cauda, pachI tera, pachI paMdara, pachI cauda, pachI soLa ane pachI paMdara upavAsa karIne pAraNuM karavuM. tyArapachI pazcAnupUrvIe A pramANe levuM-prathama seLa upavAsa, pachI vaida, pachI paMdara, pachI tera, pachI vaida, pachI bAra, pachI tera, pachI agiyAra, pachI bAra, pachI daza, pachI agiyAra, pachI nava, pachI daza, pachI ATha, pachI nava, pachI sAta, pachI ATha, pachI che, pachI sAta, pachI pAMca, pachI che, pachI pAMca, pachI cAra, pachI pAMca, pachI traNa, pachI cAra, pachI be, pachI traNa, pachI eka, pachI be ane chevaTe eka upavAsa karI pAraNuM karavuM. (e rIte darekane aMte pAraNuM karavuM. A rIte kula upavAsanA divaso 497 tathA pAraNAnA divase 61 maLI kula 558 divase eka varSa, cha mAsa ane aDhAra divase A tapa pUro thAya che. A tapa paNa cAra paripATIe karatAM cha varSa,
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhakatapa be mAsa ane bAra divase pUro thAya che e matAMtara che.) udyApanamAM moTA snAtra pUrvaka pUjA bhaNAvIne upavAsanI saMkhyA pramANe puSpa, phaLa tathA modakAdika naivedya arpaNa karavuM. sAdhune anAdikanuM dAna devuM, saMghapUjA, saMgha vAtsalya karavuM. A tapanuM phaLa upazamazreNInI prAptirUpa che. A sAdhu tathA zrAvakane karavAne AgADha tapa che. naMbara 21 thI 25 sudhInA tape cAra paripATIe karavAnA zrI pravacanasAradvAramAM kahelA che. garaNuM vigere pUrvavat "namo arihaMtANuM" 26. bhadra tapa dvitrivata patrivatu pannamaH | paJcaikadvitrivedaizca dvitribedeSubhUmibhiH // 1 // catuHpaJcaikadvitribhizcopavAsaiH zreNipaJcakam / bhadre tapasi madhyasthapAraNazreNisaMyutam // 2 // A tapa bhadra eTale kalyANakAraka hovAthI bhadra nAme kahevAya che. temAM prathama zreNimAM pahele eka upavAsa karI pAraNuM karavuM. pachI be upavAsa upara pAraNuM, pachI traNa upara pAraNuM, pachI cAra, ane pachI pAMca upavAsa upara pAraNuM karavuM. bIjI zreNie prathama traNa upavAsa, pachI cAra, pachI pAMca, pachI eka ane pachI be upavAsa karI pArANuM karavuM. trIjI zreNie prathama pAMca upavAsa, pachI eka, pachI be, pachI traNa ane pachI cAra upavAsa karI pAraNuM karavuM. jethI zreNie prathama be upavAsa, pachI traNa, pachI cAra, pachI pAMca.
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporana ratnAkara ane pachI eka upavAsa karI pAraNuM karavuM. pAMcamI zreNie prathama cAra, pachI pAMca, pachI eka, pachI be ane pachI traNa upavAsa karI pAraNuM karavuM. sarvane cheDe eka ja pAraNAne. divasa Ave. A rIte karatAM kula upavAsa dina 75 tathA pAraNA dina 25 maLI traNa mAsa ane daza divase A tapa pUrNa thAya che. udyApanamAM jinezvaranuM snAtra karAvavuM. phaLa, naivedya, medaka vigere zakti pramANe DhekavAM. A tapanuM phaLa kalyANanI prApti thAya e che. A sAdhu tathA zrAvakane karavAne AgADha tapa che. zrI mamhAvIrasvAminAthAya namaH" e padanI navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere bAra bAra karavA. 27. mahAbhadra tapa ekadvitricatuHpaJcaSaTsaptabhirupoSaNaiH / nirantaraiH pAraNakamAdyazreNau prajAyate // 1 // dvitIyapAlyAM vedeSuSaTsaptakadvivahnibhiH / tRtIyapasthi saDhitriveza rada | | caturthapAlyAM tricatuHpaMcapaT saptabhUbhujaiH / paJcabhyAM rssptkdvitrivedshiliimukhaiH||3||
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAbhadra SaSThayAM dvitricatuHpaJcaSaTsaptakairupoSaNaiH / saptamyAM paJcapaTsaptabhUyugmatricatuSTayaH // 4 // evaM saMpUryate saptazreNibhirmadhyapAraNaiH / mahAbhadraM tapaH saptaprastAraparivAritam // 5 // A mahAbhadra tapa pUrvanI ja jema thAya che, temAM tapanA divaso adhika che, te A pramANe prathama zreNImAM eka, be, traNa, cAra, pAMca, cha ane sAta upavAsa anukrame AMtarA rahita pAraNAvALA karavA, bIjI zreNImAM cAra, pAMca, cha, sAta, eka, be ane traNa upavAsa AMtarA rahita pAraNuvALA karavA. trIjI zreNimAM sAta, eka, be, traNa, cAra, pAMca ane che upavAsa e ja rIte karavA. cothI zreNImAM traNa, cAra, pAMca, cha, sAta, eka ane be, e pramANe pUrvanI jema upavAsa karavA. pAMcamI zreNImAM cha, sAta, eka, be, traNa, cAra ane pAMca e pramANe karavA. chaThThI zreNImAM be, traNa, cAra, pAMca, cha, sAta ane eka, e pramANe upavAsa karavA. sAtamI zreNImAM pAMca, cha, sAta, eka, be, traNa ane cAra e pramANe AMtarA rahita pAraNAvALA upavAsa anukrame karavA. A rIte A tapamAM upavAsanA divasa 196 tathA pAraNAnA divasa 49 thAya. sarva maLIne 245 divase A tapa pUrNa thAya che. udyApanamAM moTI snAtra vidhipUrvaka pUjA bhaNAvavI. yathAzakti phaLa, naivedya, bhedaka vigere DhAMkavA. gurupUjA, saMghapUjA vigere karavuM. A tapanuM phaLa sarva vinane nAza tathA
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporatna ratnAkara 64 puNyanI prApti thAya te che. A sAdhu tathA zrAvakane karavAnA AgADha tapa che. garaNuM vigere bhadra tapa pramANe (jIe tapa. nakhara 26) 28. bhadrottara tapa AdyazreNau paJcaSabhiH saptASTanavabhistathA dvitIyAyAM ca saptASTanavabANarasairapi // 1 // tRtIyAyAM nandabANaSaTsaptASTabhiruttamaiH / caturthyA rasasaptASTanavavANamitaiH kramAt // 2 // paJcamyAmaSTanandeSuSaT saptabhirupoSaNaiH / nirantaraM pAraNAbhirbhadrottaratapo bhavet ||3|| bhadra eTale kalyANe karIne uttara eTale uttama hAvAthI A bhadrottara nAme tapa kahevAya che. temAM prathama zreNie anukrame pAMca, cha, sAta, ATha ane nava upavAsa AMtarA rahita pAraNAvALA karavA. bIjI zreNimAM sAta, ATha, nava, pAMca ane cha upavAsa karavA. trIjI zreNimAM nava, pAMca, cha, sAta ane ADa upavAsa karavA. ceAthI zreNimAM cha, sAta, ATha, nava ane pAMca upavAsa karavA. tathA pAMcamI zreNimAM ATha, nava, pAMca, cha ane sAta upavAsa nira'tara pAraNAvALA karavA. tethI bhadrottara tapa thAya che. A tapamAM upavAsa dina 175 tathA pAraNA ni 25 maLI khasA divase A tapa pUrNa thAya che. udyApana
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarvatobhadra bhadra tapanI peThe jANavuM. A tapa karavAthI sarva vAMchitanI siddhi thAya che. A sAdhu tathA zrAvakane karavAne AgADha tapa che. garaNuM vigere tapa naMbara 26 pramANe samajavuM. 29 sarvatobhadra tapa. AdyA paJcaSaDazvanAganavanirdikachaMbhumiH zreNikA, nAgairnandakakuzivaiH zararasairazcaidvitIyA ca sA / rudairvANarasAzvanAganavanirdigbhistRtIyA bhaveta turyA saptagajaizca nandadazabhiH zrIkaMThabANai rasaiH // 1 // kASTArudrazarai rasaihayagajainandAnvitaiH paJcamI, paSTI paTaturagebhanandadazabhiH zrIkaMThabANaiH parA / nandAzAzivavANaSaDahayagajaiH pUrNAvaliH saptamI. te vai pAraNakAntarA nigaditA nityopavAsA budhaiH // 2 // taraphathI kalyANa karanAra hovAthI A tapa sarvatebhadra kahevAya che. ahIM prathama zreNuM anukrame niraMtara pAraNAvALA pAMca, cha, sAta, ATha, nava, daza ane agiyAra upavAsavarDa thAya che. bIjI zreNI ADa, nava, daza, agiyAra, pAMca, cha ane sAta upavAsavaDe thAya che. trIjI zreNI agiyAra, pAMca, cha, sAta, ATha, nava ane daza upavAsavaDe thAya che. ethI zreNI sAta, ATha, nava, daza, agiyAra, pAMca ane cha upavAsavarDa thAya che. pAMcamI zreNI daza, agiyAra, pAMca, cha, sAta, ATha ta-5
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapAna nAkara ane nava upavAsa karIne thAya che chaThThI zreNI che, sAta, ATha, nava, daza, agiyAra ane pAMca upavAsa vaDe thAya che. tathA sAtamI zreNI nava, daza, agiyAra, pAMca, cha, sAta ane ATha upavAsavaDe thAya che. A tapanA dina 32 tathA pAraNanA dina 49 thAya che. kula A tapa (441) divase pUrNa thAya che. udyApana bhadra tapanI peThe jANavuM. keTalAeka AcAryo A cAre bhadrAdika tapanA udyApanamAM upavAsanI saMkhyA pramANe puSpa, phaLa, pakvAnna vigere DhekavAnuM kahe che. A tapanuM phaLa sarva prakAranI zAMti tathA sarva karmanA kSayanI prApti thAya te che. A sAdhu tathA zrAvakane karavAne AgADha tapa che. garaNuM vigere tapa naMbara 26 pramANe jANavuM. 30. guNaratna saMvatsara tapa [ ratna karatAM paNa guNarUpI ratnanI kiMmata anekagaNI caDhiyAtI che. guNa banavuM ane sAthe sAthe guNanA rAgI banavuM te bahu ja muzkela che. A vizvamAM guNavALA mANase maLI Avaze, paNa te paikI kaI guNIjana pratye matsarI haze, keI zreSabuddhivALA haze, kaI kinnAkhera haze, kaI kapaTabhAvavALA haze; tethI ja kahyuM che kegukha raNujA ra no viroSanaH pote guNa ane sAthesAtha anyanA guNane rAgI zakhsa te virala ja hoya che. ]
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNaratnasaMvatsara guNaratna SoDazabhirmAsaiH saMpUryate punastatra / mAse caikAdiSoDazAntAH syurupavAsAH paJcadaza // 1 // guNarUpI ratnanI prAptinuM kAraNa hovAthI A guNaratna tapa kahevAya che. ( A tapa zrI mahAvIrasvAmInA ziSya kaMdajIe Acaryo hate. ) temAM pahelA mAsamAM eka upavAsa ane eka pAraNuM, e rIte paMdara upavAsa ane paMdara pAraNa maLIne trIza divase pUrNa thAya che. bIje mAse be upavAsane AMtare pAraNA karavAthI vIza upavAsa tathA daza pAraNuM maLI trIza divase pUrNa thAya che. trIje mAse traNa traNa upavAse pAraNuM karavAthI vIza upavAsa tathA aDa pAraNA maLI batrIsa divasa thAya che. cothe mAse cAra cAra upavAsa upara pAraNuM karavAthI covIza upavAsa ane che pAraNAM maLIne trIsa divasa thAya che. pAMcame mAse pAMca pAMca upavAsa upara pAraNA karavAthI pacIza upavAsa ane pAMca pAraNAM maLIne trIsa divasa thAya che. cha mAse ja che upavAsa upara pAraNuM karavAthI cavIza upavAsa ane cAra pAraNu maLIne aThAvIza divasa lAge che. sAtame mAse sAta sAta upavAsa upara pAraNAM karavAthI ekavIza upavAsa ane traNa pAraNAM maLI cevIza divase pUrNa thAya che. AThame mAse ATha ATha upavAsa upara pAraNAM karavAthI civaza upavAsa tathA traNa pAraNAM maLIne sattAvIza divasa thAya che. navame mAse nava nava upavAsa upara pAraNA karavAthI sattAvIza upavAsa ane traNa pAraNuM maLI trIsa divasa thAya
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68 taposTsa ratnAkara che. dazame mAse daza dRza upavAsa upara pAraNA karavAthI trIza upavAsa ane traNa pAraNA maLI tetrIza divasa thAya che. agiyArame mAse agiyAra agiyAra upavAsa upara pAraNA karavAthI tetrIza upavAsa ane traNa pAraNA maLI chatrIsa divasa thAya che. Arame mAse mAra mAra upavAsa upara pAraNA karavAthI cAvIza upavAsa ane e pAraNA maLI chavvIza divasa thAya che. terame mAse tera tera upavAsa upara pAraNA karavAthI chavvIza upavAsa ane e pAraNA maLI aThThAvIza divasa thAya che. caiAda ceAda upavAsa upara pAraNA karavAthI aThThAvIza upavAsa ane be ;pAraNA maLI. trIza divasa thAya chaeN. padame mAse paMdara paMdara upavAsa upara pAraNA karavAthI trIza upavAsa ane e pAraNA maLI khatrIza divasa thAya che. seALame mAse sALa seALa upavAsa upara pAraNA karavAthI khatrIza upavAsa ane e pAraNA maLI ceAtrIza divasa thAya che. A rIte A tapa nyUnAdhika tathA sarakhA divasoe karIne barAbara sALa mAse ja pU thAya che. ( eka dare gaNatAM 480 divaso thAya che. ) udyApanamAM moTA snAtrapUrvaka jinapUjA, sAdhupUjA, saMghapUjA vigere yathAzakti karavuM. A tapanuM phaLa ucca guNasthAna para ArehaNa thAya te che. A sAdhu tathA zrAvakane karavAne AgADha tapa che. " guNaratnasaMvatsaratapase namaH " A paTTanI navakA ravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere mAra mAra karavA.
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 giyAra aMga 31. agiyAra aMga tapa [ tIrthakara bhagavaMte jyAre kevalajJAnI thAya che tyAra pachI ja temanA vicAro zrata tarIke gaNadhara bhagavaMte jhIle che eTale ke tIrthakara arthathI dvAdazAMgInI prarUpaNa kare che ane gaNadhara bhagavate tene sUtrarUpe guMthe che. bhagavaMta mahAvIrano upadeza temanA agiyAra gaNadharie jhIlyo hato ane tenA parathI teoe dvAdazAMgI-bAra aMganI racanA karI hatI. hAlamAM bAramuM aMga "daSTivAda" viracheda pAmyuM che. agiyAra aMge vidyamAna che. aMga" zabda sUtrarUpa puruSane aMga tarIke jAcele che. zrI naMdisUtranI cUNimAM sUtra-puruSane paricaya nIce pramANe ApavAmAM Avyo che. AcArAMga ane sugaDAMga-be paga ThANAMga ane samavAyAMga-be naLA bhagavatI ane jJAtAdharmakathAMga-ba jAMgha upAsakadazAMga ane aMtakRdazAMga-pITha temaja udara anuttaravavAI ane praznavyAkaraNa-be hAtha vipAka-Deka daSTivAda-mastaka 1. AcArAMga sUtramAM sAdhuone AcAronuM varNana che. tenA pacIza adhyayana che. kalekapramANa 2500 che, tenA para pUjya zrI zIlAMkAcAryanI 12000 pramANa TIkA che. cUrNa 8300 kalekanI che ane pUjyazrI bhadrabahu svAmIkRta niryukti 368 kalekapramANa che. 2. sUyagaDAMga sUtramAM Itara darzane bauddha, sAtha, mImAMsaka vigerenI carcA ane upadeza che. tenA 23
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ Co taporatna ratnAkara adhyayane che. mULa zleka 2100 che, tenA para zrI zIlAM kAcAryanI 12850 kapramANa TakA che. cUrNa 10000 kanI che ane zrI bhadrabAhusvAmIkRta niyukti 250 zlekapramANa che. 3. sthAnAMga sUtramAM eka, be, traNa, cAra ema kame vadhatAM daza sthAnake darzAvI tAvika vyAkhyA karavAmAM Avela che. adhyayane daza che. ane pramANa 3770 che. zrI abhayadevasUrijIe banAvela TakA 1550 zlekapramANa che. 4. samavAyAMga sUtramAM zrI sthAnAgajImAM adhUrI rahela hakIktanuM daza uparAMtanI saMkhyAvALI bAbatanuM varNana che. mULa leka 1967, cUrNa 400 kalekanI che. zrI abhayadevasUrikRta TIka 3776 pramANa che. 5. bhagavatI (vivAhapannatti) sUtramAM zrI gautamasvAmIjIe bhagavaMta zrI mahAvIrasvAmIne jIvAjIva saMbaMdhI pUchelA 36000 prazno tathA tenA uttaro che. A sUtranA 41 zake che ane mULa leka 15752 che. cUrNa 3000 kalekanI che. A sUtra para zrI abhayadevasUrie TIkA racI che ane tenA para saMzodhana karI zrI droNAcAryajIe 18615 kalekanI TIkA racI che, upAdhyAyazrI dAnazekhara jIe vi saM. 1568mAM A sUtranI 12000 kapramANa laghuvRtti paNa racela che. 6. zrI jJAtAdharma kathA sUtramAM trIjA ArAnA prAMtabhAgathI pAMcamA ArAnI zarUAta sudhI eTale ke
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ agiyAra aMga bhagavaMta zrI mahAvIrasvAmInA jIvanakALa paryaMtanA jaina zAsananA prabhAvaka, satIo ane vIrapuruSonAM caritra che. adhyayana 19 che, mULa leka papa00 che ane zrI abhaya devasUrijInI TIkA karepara kapramANa che. 7. upAsaka dazAMga sUtramAM ANaMda, kAmadeva, vigere bhagavaMta mahAvIranA daza mukhya zrAvakanA caritrA che. adhyayana 10, mULa leka 81ra, zrI abhayadevasUrijInI TIkA 900 lekapramANa che. 8. aMtagaDadazAMga sUtramAM bhagavaMta mahAvIrasvAmIna aMtakRta kevaLI thaIne mekSe gayelA munirAjonA caritra che. mULa leka 900 ane zrI abhayadevasUrijInI TIkA 300 kapramANa che. 9. anuttaravavavAI sUtramAM je munivare anuttara vimAnamAM UpajyA temanuM varNana che. mULa leka 12, zrI abhayadevasUrijInI TIkA 100 zlekapramANa che. 10. praznavyAkaraNa sUtramAM Azrava tathA saMvaranuM varNana ApavAmAM Avela che. mULa leka 1250 ane zrI abhayadevasUrijInI TIkA 3490 zlekapramANa che. 11. vipAka sUtramAM sukha ane duHkha tema ja karmaphaLa saMbaMdhI viza adhyayane che. mULa leka 1216 ane zrI abhayadevasUrikRta TIkA 900 kalekapramANa che. ] ekAdazyAM samArabhya zuklAyAM rudrasaMkhyayA / mAsaistapo yathAzakti pUryate'GgatapaH sphuTam // 1 //
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporana ratnAkara zukala ekAdazIthI AraMbhIne agiyAra mAsanI ekAdazIe yathAzakti tapa karavAthI aMga tapa pUrNa thAya che. zrI AcArAMga vigere agiyAra aMgane A tapa hovAthI aMga tapa kahevAya che. temAM zukala ekAdazIne divase yathAzakti ekAsaNuM, nIvI, AMbila ke upavAsa kare. e pramANe dareka zukala ekAdazIe athavA bane pakSanI ekAdazIe karavuM. te agiyAra mAse pUrNa thAya che. (baMne pakSanI ekAdazI levAthI agiyAra pakhavADIye tapa pUro thAya che, ema paNa keI AcAryane mata che. ) udyApana laghu paMcamInI peThe karavuM. vizeSa eTale ke-A tapamAM agiyAra aMga lakhAvavA tathA agiyAra agiyAra vastu DhekavI. A tapa karavAthI AgamanA bedhanI prApti thAya che. A yati tathA zrAvakane karavAne AgADha tapa che. 1 zrI AcArAMga sUtrAya namaH 2 zrI suyagaDAMga 3 zrI ThANAMga che ke 4 zrI samavAyAMga 5 zrI bhagavatI , 6 zrI jJAtAdharmakathAMga 7 zrI upAsakadazAMga 8 zrI aMtakRdazAMga che. 9 zrI anuttaravavAI ;) 10 zrI praznavyAkaraNa ) 11 zrI vipAka che
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ savasar 73 32. saMvatsara tapa [ savatsara eTale va. jema ApaNA mAthe vizeSa devu' thaI gayuM hoya ane leNadArane eka sAthe na ApI zakIe te devAnA kAMdhA-haptA karIe chIe te pramANe A suvatsara tapamAM paNa DuptA pADavAmAM AvyA che. mahinAnI dareka caturdazI, traNe cAmAsI ane paryuSaNapa mAM AvatI savatsarI. tene lagatI vidhi nIce darzAvavAmAM AvI che eTale te sabaMdhI vizeSa lakhavAnuM rahetu nathI. jo mAthe karajane jo vadhatA jAya teA eka kALe te asahya banI jAya tethI zAstrakAra bhagavatAe dI vicAraNA karIne AvI jAtanA haptA pAyA che. ApaNe pakSI pratikramaNa karatAM paNa "aticAra" pachI elIe chIe ke, pakSItapa prasAda karAveAjI tenA artha e ja che ke-e jAgRti na hoya teA te devA mATe jAgrata bane.] sAMvatsaraM tapaH sAMvatsarike pAkSike'pi ca / cAturmAse kRte loce kriyate tadudIryate // 1 // eka varSamAM nizce je tapa karAya te savatsara tapa kahevAya che, temAM pAkSika AlecanA eTale padara divasanI AleAcanA mATe dareka caudaze upavAsa karavA te arthAt Ara mAsanI cAvIza caturdazInA upavAsa karavA tathA cAturmAsanI AlAcanA mATe traNe cAmAsIe eTale
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapeArata ratnAkara 74 kArtika cAmAsI, phAgaNa cAmAsI tathA aSADa comAsIe e upavAsa karavAthI cha upavAsa thAya. tathA saMvatsarI AleAcanA mATe traNa upavAsa saMvatsarInA karavA. e sa maLIne tetrIza upavAsa karavA. A tapa karavAthI varSomAM karelAM pApanA kSaya thAya che. A yuti tathA zrAvakane kara vAnA AgADha tapa che. (bIjo vaSItapa judI jAtanA che. jIe tapa na. 137) "saMvatsaratapase namaH" garaNuM, navakAravALI vIza tathA sAthIyA vigere bAra bAra karavA. 34. nadIzvara tapa. [tItilAkamAM asaMkhyAtA dvIpa-samudro AvelAM che. temAM prathama dvIpa, jemAM ApaNe vasIe chIe te ja budvIpa che ane chelle samudra svayaMbhUramaNa che. tyArabAda alAkAkAza Avela che : 1. jabudvIpa, 2. dhAtakIkhaMDa, 3. puSkarAvata, 4. vAruNIvara dvIpa, 5. kSIravara dvIpa, 6. dhRtavara dvIpa, 7. Ivara dvIpa ane AThamA dvIpa naMdIzvara che. nadI eTale vRddhi. temAM paNa iza eTale zreSTha. eTale ke sa` prakAranI zreSTha vRddhi-samRddhiyukta na dIzvara dvIpa A dvIpa 1638400000 yAjana paheALA che. A dvIpanA madhyabhAganI apekSAe cAre dizAmAM zyAma varNanA
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 75. naMdIzvara cAra aMjanagiri AvelA che. te 84000 ejana UMcA che ane cAre upara ekeka jinabhuvana che. e pramANe aMjanagirinA cAra jinace. A aMjanagirinI cAre dizAe eka eka lAkha janane aMtare ekeka lAkha jana lAMbI-pahoLI vAvaDIo che. eka aMjanagirinI apekSAe cAra vAvaDI hovAthI cAra aMjanagirinI apekSAe soLa vAvaDIo thaI. A vAvaDIethI 500 ejana dUra eka lAkha jana lAMbuM vana Ave eTale ke eka vAvaDInI cAre bAju vana hovAthI e aMjanagirinI cAra vAvaDIne soLa vane thayA ane cAra aMjanagirinI soLa vAvaDIonA 64 vane thayA. A seLa vAvaDIo upara phiTika ratnamaya ujajavala 64000 jana uMcA ane 1000 ejana UMDA "dadhimukha" parvata che. te soLe dadhimukha parvate para eka eka zAzvata jinacaitya hovAthI dadhimukhanA seLa jinacaitye thayA. eka vAvaDIthI bIjI vAvaDIe jatAM, vacamAM babbe ratikara parvate Ave che. eTale seLa vAvaDInA aMtarALe batrIza ratikara parvate thayA. te sarva upara zAzvata jinacaitya che. A pramANe aMjanagirinA cAra, dadhimukhanA sela ane ratikaranA batrIza maLI bAvana zAzvata jinacaitya zAzvata pratimAothI bhita che.
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapeAratnaratnAkara zAzrvatI aThThAIe temaja tIrthaMkarAdikanA janma, dIkSA vigere kalyANaka nimitte saudharmedranA AdezathI devA A naMdIzvara dvIpa para aThThAI maheAtsava bhaktibhAvapUrvaka ujave che. A dvIpanA zAzvata jinacaityAne anulakSIne karAtA A tapa naMdIzvara tapa kahevAya che. 76 zrI zatruMjaya paryaMta para ujama bahene 'dhAvelI "zrI naMdIzvaranI Tuka" jovAthI tenI racanAnA sAce khyAla AvI zake che. cAre dizAmAM tera-tera maLI khAvana jinacaityAthI ma'Dita pavitra nadIzvara dvIpa che, nandIzvaratapo dIpotsavadarzAduddIritaH / sapta varSANi varSa vA kriyate ca tadacanaiH // 1 // naMdIzvaranA tapa dIvALInI amAvAsyAthI zarU karavAne kahelA che. te sAta varSe athavA eka varSe te (naDhIzvara)nI pUjAvaDe pUrNa karAya che. nadIzvaradvIpamAM rahelA caityenI ArAdhanA mATe A tapa kahelA che. temAM dIvALInI amAvAsyAne rAja paTTa upara naMdIzvaranu` citra kADhI tenI pUjA karavI. te divase zakti pramANe upavAsa, AMbila, ekAsaNu` ke nivI karavI. pachI dareka amAvAsyAe te ja tapa karavA. e pramANe sAta varSa karavA athavA eka varSa sudhI karavA. udyApanamAM moTI snAtra vidhie jinapUjA karIne suvarNanA karAvelA naMdIzvaranI pAse
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ puMDarIka bAvana bAvana jAtinA mAdaka, phaLa, puSpa, pAnna vigere DhAkavAM. sAdhupUjA, saMghapUjA, saMghavAtsalya vagere karavuM. A tapa karavAthI ADa bhave mekSa prApta thAya che. A yati tathA zrAvakane karavAneA AgADha tapa che, nono bIjI rIta. upara je sAta varSa sudhI tapa karavAnuM lakhyu che, temAM matAMtara A pramANe che-dIvALInI amAvAsyAe zarU karIne te amAvAsyA sudhI tapa karavA. pachI pharIthI dIvALInI amAvAsyAe zarU karI tera amAvAsyAe pUrNa karavA. e pramANe cAra vAra karavA. A pramANe karavAthI paNa sAta varSe pUro thAya che. upavAsa bAvana thAya che. eka varSInA saMbadhamAM paNa matAMtara A pramANe chedIvALInI amAvAsyAe chaThTha karavo. pachI dareka pUnama tathA amAvAsyAe chaThThuM karavA. e rIte tera mahine A tapa pUrNa thAya che. eTale '26' chaThThanA 'para' upavAsa thAya che. nadIzvaradvIpatapase namaH" navakAravALI vIza. sAthIA vigere khara mAra karavA. 34. puMDarIke tapa (caitrI punama tapa) [A avasarpiNI kALanA Adi tItha kara zrI RSabhadeva bhagavatanA pautra ane bharata mahArAjAnA putra RSabhasena, temanuM ja bIjuM nAma pu.DarIka.
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapeArata ratnAkara paramAtmAe kaivalyajJAna prApta thayA pachI je dezanA ApI te sAMbhaLIne bharata mahArAjAnAM RSabhasena vigere pAMcase putroe temaja sAtasA pautroe ekI sAthe ja dIkSA lIdhI. te prathama dezanAmAM zrI puMDarIka sAdhu, prabhunI prathama putrI brAhmI sAdhvI, ikSurasa vaheArAvI prathama pAraNuM karAvanAra zreyAMsakumAra zrAvaka ane paramAtmAnI dvitIya putrI suMdarI zrAvikA-e pramANe caturvidha saMdhanI sthApanA karI. puDarIkasvAmIne cArAzI gaNadharomAM mukhya sthAna ApyuM. paramAtmAnA mukhathI "tripadI" sAMbhaLIne teozrIe vistRta dvAdazAMgInI racanA karI. 98 tee paramAtmA sAthe vicaravA lAgyA. paramAtmA pAse temanA aThThANu putro temaja bAhubalie paNa dIkSA laI lIdhI. ekadA sphaTikAcaLanA zikhare birAjamAna paramAtmAne zrI puMDarIka gaNadhare prazna karyAM ke-he svAmin ! bAhubali pramukha aneka munivaro mArA pachI dIkSita thayA che ane thoDA samayanA cAritravAn hovA chatAM kevaLajJAnI thayA che ane huM zarUAtathI ApanA ziSya banavA chatAM mane kevaLajJAna kema prApta thatuM nathI ? mAruM kevaLAvaraNa karmo kayAM ane kaI rIte nAza pAmaze ? bhagavaMte jaNAvyuM ke--he puMDarIka ! A sphaTikAcaLanI pazcime vimaLAcala (zrI zatru Mjaya) nAmanA parvata che. te ana`tA munivarone muktipada ApanAro che ane bhUtakALamAM aneka jIvA te pavitra sthAna para mukti pAmyA che. te
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ puMDarIka parvatanA zikhara para tamane mukti pradAtA kevaLajJAna prApta thaze. paramAtmAnA AdezathI teoe munivaro sahita zrI vimalAcala prati prayANa AraMLyuM. mArgamAM aneka jIvone pratibadhI zAsanane udyota karatAM teo mathurA nagarImAM AvyA. tyAM yugAdIza prabhu ane bharata mahArAjAe kADhele saMghasamUha bhego thaye. sarva sAthe vihAra karI zrI vimaLAcaLa tIrthe AvI pahoMcyAM. paramAtmAne samavasarelA jANI cAre nikAyanA dee "samavasaraNa"nI racanA karI. paramAtmAe dezanA ApI ane prathama paurUSI pUrNa thaI eTale paramAtmAnI pAdapIThane Azraya karIne prathama gaNadhara puMDarIkasvAmIe paNa bhavya jIne pratibodhatI dezanA ApI. bIje divase, "A girinA pasAyathI mane kevaLajJAnanI prApti thavAnI che" ema vicArIne zrI puMDarIkasvAmIe pAMca koDa munivare sAthe saMlekhanA karI. pAMca koDa munivarothI parivarelA zrI puMDarIkasvAmIe roSa, teSa ane kAmane uchera karIne temaja dehanuM zeSaNa karIne anazana svIkAryuM. paramAtmAe paNa kevaLAvaraNane naSTa karavAnA hetuthI zrI vimalAcalanA addabhuta mAhAbhyanuM varNana karyuM. jenA mahimAthI zrI puMDarIkasvAmI temaja sAthenA pAMca koDa munivarane kaivalyazrI prApta thaI. caitra mAsanI zukala pUrNimAe zrI puMDarIkasvAmI ane
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporana ratnAkara 80 pAMce kroDa munivaroe meAkSalakSmI prApta karI. devAe tyAM maheAtsava karyAM. bharatamahArAjAe anupama jinacaitya ba MdhAvyu, tyArathI zrI caitrI pUrNimAno mahimA jagatamAM prasaryAM, je Aje akho varSoM vyatIta thaI javA chatAM avirata cAlu che. muktipadanA abhilASI bhanya prANIe A puDarIka (caitrI pUrNimA) tapa avazya karavA. sapta varSANi varSaM vA pUrNimAyAM yathAbalam / tapaH prakurvatAM puMDarIkAkhyaM tapa ucyate // 1 // puDarIka eTale zrI RSabhadevanA pahelA gaNadharanI ArAdhanA mATe A tapa che, tethI pu'DarIka tapa kahevAya che. te gaNadhara caitrI pUrNimAne roja siddhAcaLa para siddhi pAmyA che tethI te divase zrI puMDarIkasvAmInI pratimAnI pUjA karavI, tathA zakti pramANe upavAsa, ekAsaNAdika tapa karavA, kasuMbI ragavALA vastrathI pUjA karavI, kasuMbI raMganI pILa karavI, netrAMjana karavuM, haridrA rAge karIne paNa pUjA karavI. tyAra pachI dareka pUrNimAe te tapa tathA pUjA karavI. e pramANe sAta varSa athavA eka varSa sudhI karavuM. athavA khAra varSanI bAra caitrI pUrNimA ja karavI. (pa'dara varasa karavAnuM paNa bAra mAsika pa kathAmAM kahyuM che.) udyApanamAM strIe naNaMdanI dIkarIne tathA puruSe enanI dIkarIne ghaNAM mAMDAnu bhAjana karAvI ridrA rAga, kasukhI
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ mANikya pAvaDI vastrane jeTa, tAMbUla, kaMkaNa, nU pura vigere ApavuM, sAdhu sAdhvIone rajoharaNa, mukhavastrikA, vastrApAtra vigerenuM dAna devuM tathA ghaNAM mAMDA vahorAvavA. temaja zrAvakanA sAta ghare ghaNA mAMDA devA. A tapa karavAthI mokSanI prApti thAya che. yati tathA zrAvakane karavAne A AgADha tapa che. zrI puMDarIkagaNadharAya namaH" navakAravALI vIza, sAthIyA vigere 150 deDha karavA. cevI pUnamanA tapane vidhi pitAne sthAne rahIne jene tapa kara hoya tene mATe vidhi kahe che. mukhyatAthI te zrI puMDarIka bhagavAnanA ja pratimAjI hovA joIe. tenA abhAve zrI gautamasvAmInA, tenA abhAve zrI rASabhadevajInI pratimAjI, tenA abhAve je prabhujInuM biMba hoya tenI pAse vidhi kara. chevaTa sthApanAcArya pAse paNa kare. 150 pradakSiNA devI. 150 khamAsamaNa devA. 150 sAthIA karavA. 150 phUlanI mALAo caDAvavI ne 150 legassane kAussagga kare. je eka sAthe na thaI zake te 10-20-30-40 ane 50 legassane judo judo karIne 150 legassane kAussagga pUro kara. 35. mANijya prastArikA tapa. (maNiya pAvaDI) [pAvaDInI AkRtimAM jema caDa-utara krama hoya che
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapovana ratnAkara tema A tapamAM paNa hInAdhika kama che. pAvaDI te leDhAnI hoya paNa khAta muhUrtAdika zubha kiyAmAM jema rUpA ke suvarNanI haDI ke kedALI vaparAya che. jinabiMbanA sthApana samaye temanI gAdI nIce jema suvarNa ke rUpAne kUrma (kAcabo) mUkAya che, kaI makAnanuM uddaghATana karatAM jema rUpAnuM tALuM khelavAmAM Ave che eTale ke dareka zubha prasaMge ke kAryomAM uttama vastuone upayoga thAya che tethI ja tapazcaryA jevI ekAMta hitakara pravRttimAM "pAvaDIne mANikaya pAvaDInI upamA ApavAmAM AvI che.] mANikyaprastArI cAzvinazuklasya pakSasaMyoge / ArabhyaikAdazikAM rAkAM yAvadvidadhyAcca // 1 // mANikayanI prastArikAnI jema A tapane vistAra hovAthI mANikaya prastArikA kahevAya che. te Azvina zukala ekAdazIe AraMbhI pUrNimA sudhI karavAnuM che. eTale ke ekAdazIe upavAsa, dvAdazIe ekAsaNuM, tradazIe navI, caturdazIe AMbila ane pUrNimAe besaNuM karavuM athavA ekAdazIe upavAsa, dvAdazIe AMbila, travedazIe navI, caturdazIe ekAsaNuM, tathA pUrNimAe besaNuM e pramANe karavuM tathA te pAMca divasamAM prabhAte sUryodaya pahelAM snAnapUrvaka sArA bhAgyavALI suvAsinI strInuM mukhamaMDana tathA udvartana karavuM. pachI pite paNa pavitra suMdara vastro athavA kasuMbI vastranuM
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDyo ttara tapa 83 yugala paherIne tathA saMpatti pramANe alaMkAro paherIne, akhaMDa akSatanI aMjaLI bharIne te upara eka jAtiphaLa jAyaphaLa) mUkI maMgale cArapUrvaka caityane pradakSiNA karIne te aMjali jinezvara pAse mUkavI. pachI bIjI pradakSiNAmAM zrIphaLa mUkavuM. trIjI pradakSiNamAM DIMTa tathA parNa sahita bIjoruM akSatanI aMjalI upara mUkavuM. tathA cethI pradakSiNAmAM akSatanI aMjalI upara sepArI mUkI pradakSiNA karIne aMjalI deva pAse mUkavI, pachI sAta dhAnya, lavaNa, ekasa ATha hAthe vastra, eka se ATha rAtI caNoThI, tathA kasuMbI vastra deva pAse mUkavuM. A pramANe cAra varSa sudhI karavuM. udyApanane viSe eka so ATha pUrNa kuMbha dIvA sahita de pAse kavA. tathA eka rUpAne da suvarNanI vATa sahita heka. saMghapUjA, saMghavAtsalya karavuM. A tapa karavAthI nirmaLa guNanI prApti thAya che. tathA zrAvakane karavAne AgADha tapa che. mANijya prastArikAtapaNe namaH' navakAravALI vIza, sAthIo vigere bAra bAra karavA. 36. padyottara tapa. (kamaLanI oLI) [padma eTale kamaLa. kamaLa e puSpanI jAtimAM sarva zreSTha che. kamaLa dekhAve ramaNIya hoya che temaja tenI suvAsa paNa AhlAdaka hoya che. lakSmInuM vAhana(sthAna) kamaLa che,
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ tArata ratnAkara ex eTale ja tene kamalA kahevAmAM Ave che. pakSIgaNamAM uttama rAjahaMsane cAro paNa kamalanA mIsataMtue che. A rIte paNa kamala uttama gaNAya che. tIrthaMkara bhagavaMtA jyAre vicare che tyAre devA suvarNanA nava kamaLe viSuve che ane tenA para padanyAsa karI paramAtmA pRthvI paryaTana kare che. A rIte kamaLanI zreSThatA che. kamaLa e pratyeka vanaspatikAya che. sacitta tyAganA paramAtmAne niyama hAya che eTale devA suvaNaeNnA kamaLo viSuve che. moTu kamaLa UMcAImAM eka hunnara caiAjanathI adhika heAya che, kAraNa ke drahA vigeremAM thatAM kamaLAnI nALa(dAMDI) hajAra yeAjanathI paNa adhika lAMbI hAya che. A tapamAM kamaLanI ATha pAMkhaDIne anulakSIne tapa karavAnuM vidhAna che, ane te rIte nava vakhata tapazcaryA karavAnuM hAvAthI tene "kamaLanI eLI" kahevAmAM Ave che. pratyekaM navapaSvaSTASTa pratyeka saMkhyayA / upavAsA mIlitAH syudvasaptatiranuttarAH || 1 || padma eTale kamaLanI jema lakSmIvarDe utkRSTa hovAthI A tapa padmottara nAme kahevAya che. temAM nava padmone viSe dareka padmamAM AThe ATha pAMkhaDI hAvAthI te darekanA ekAMtara
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavasaraNa 85 A ekAsaNAnA pAraNAvALA eka eka upavAsa karavA. evI rIte nava vakhata karavuM tethI tapa khetera upavAsa ane khetara ekAsaNAe karIne pUrNa thAya che. A tapa zukala pakSanI navamIne roja zarU karavA. udyApanamAM meTI snAtravidhie jinapUjA karavI. ATha pAMkhaDIvALA suvarNInA nava kamaLa karAvI prabhu pAse DhAkavA. sAdhune annAdikanuM dAna devuM. saMghapUjA, saMghavAtsalya karavuM. A tapa karavAthI atula lakSmI prApta thAya che. yati tathA zrAvakane karavAnA A gADha tapa che. "padmIttaratapase nama:" athavA "namo arihaMtANa' "padmottaratapase namaH" athavA "tame ariDu tAlu'' sAthIyA vigere e padanI navakAravALI vIza gaNavI. tathA bAra karavA. 37. samavasaraNa tapa [tIrthaMkara paramAtmAne kevaLajJAna utpanna thAya tyAre cAsaDa iMdro kevaLajJAna mahAtsava kare che. te vakhate devA samavasaraNanI racanA kare che ane temAM besI tIrthaMkara paramAtmA dezanA Ape che. eka ceAjanapramANa bhUmimAMthI vAyukumAra deve kacarA dUra kare che. meghakumAra deve tene sugaMdhI jaLathI siMce che. adhiSThAyaka devA cha RtunA puSpavaDe te pRthvInI pUjA kare che. vyaMtaradeve bhUmitalathI satrA keza (gAu) UMcu' suvarNa ratnamaya
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ taparanA ratnAkara pITha race che. bhavanapati deve pRthvIthI daza hajAra pagathiyAvaDe poMcI zakAya teve suvarNanA kAMgarAvALe rUpAne kilo race che. dareka pagathiyuM eka hAtha pahoLuM ane eka hAtha UMcuM hoya che eTale pahele kille pRvIpIthI savA koza UMce thAya che. te rUpAnA kilAnI bhIMta 500 dhanuSapramANa jADI ane tetrIza dhanuSya ne batrIza AMgaLa pahoLI hoya che. te killAmAM pUtaLIo ane aSTa maMgalikavALA cAra daravAjA racavAmAM Ave che. killAne cAre khUNe jamIna para cAra vAvaDIe racavAmAM Ave che. pUrva dizAne daravAje baru deva, dakSiNa dvAre SaTravAMga deva, pazcima dvAre kapAlI deva ane uttara dvAre jaTAmuguTadhArI deva dvArapALa tarIke rahe che. pahelA killAmAM madhye cAra daravAjA pAse pacAsapacAsa dhanuSya pramANa sarakhI bhUmi hoya che. A killAmAM deva temaja manuSyanAM vAhane rahe che. bIje gaDha suvarNa ane ratnamaya kAMgarAvALe tiSI de race che. tene pAMca hajAra pagathiyA hoya che. tenA pUrva dvAre jyA, dakSiNa dvAre viyA, pazcimaDhAre ajitA ane uttara dvire aparAjitA nAmanI babbe devIo dvAra pAlikA tarIke rahe che. A gaDhamAM siMha, vAgha, mRga, sarpa, neLiye, tirya-ca jAtivaira tyajIne rahe che. A gaDhanI IzAna dizAmAM devachaMdo racavAmAM Ave che, jyAM dezanA bAda paramAtmA AvIne vizrAma kare che. vaimAnika deva ratnane ane maNimaya kAMgarAthI suzo
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ 62 samavasaraNa bhita trIjo gaDha race che. tenA pAMca hajAra pagathiyA hoya che. pUrva dvAre sAma, dakSiNa dvAre yama, pazcima dvAre varuNa ane uttara dvAre kubera e pramANe cAra leAkapALA dvArapALa tarIke rahe che. A trIjA ratnanA gaDhanI madhyamAM sarakhI bhUminu pIDa hAya che, te eka keza ane chaseA dhanuSapramANa vistAravALu hoya che. A bhUmitaLanA madhyamAM paramAtmAnA dehapramANathI UMcI, cAra dvAravALI ane cAre dizAmAM traNa-traNa pagathiyAvALI maNiratna pITha hoya che. te pIThanA madhyabhAgamAM eka yeAjananA vistAravALA aze kavRkSa hAya che. te jinezvara bhagava tanA dehumAnathI khAragaNA UMcA hAya che. te vRkSanI nIce devachaMda hAya che. tenI cAre dizAe cAra suvarNanAM si'hAsana hoya che. AgaLa eka ratnamaya pAdapIDa hAya che tenA para paramAtmA caraNanyAsa kare che. dareka siMhAsana para motInI zreNIthI alaMkRta traNa-traNa chatrA hAya che. dareka sihAsananI baMne bAju e cAmaradhArI devA rahe che. siMhAsana AgaLa cAre dizAe dharmacakra temaja nAnI nAnI ghaTaDIethI suzeAbhita mahAdhvaja hAya che. pUrva dizAnA dhvajane dharmadhvaja, dakSiNanA dhvajane mAnadhvaja, pazcimanA dhvajane gajadhvaja ane uttaranA dhvajane sihadhvaja kahevAmAM Ave che. maNipITha, caityavRkSa, siMhAsana, chatra, cAmara tathA
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporana ratnAkara devado vigere vyaMtara deve kare che. jo ke cAre nikAyanA de maLIne samavasaraNa racavAmAM Ave che, chatAM kaI uttama deva dhAre te eka paNa samavasaraNa racI zake che, A varNana vRtta(La) samavasaraNanuM jANavuM. corasa samavasaraNanuM vRttAMta "lekaprakAza" graMthathI jANI levuM.] zrAvaNamatha bhAdrapadaM kRSNapratipadamihAditAM nItvA / SoDaza dinAni kArya, varSacatuSkaM svazaktyA tapaH // 1 // samavasaraNanI ArAdhanA mATe A tapa che. temAM gujarAtI zrAvaNavada ekamane divase AraMbhIne potAnI zakti pramANe besaNuM athavA ekAsaNuM vigere karavuM. e rIte soLa divasa karavuM. haMmezAM samavasaraNanI pUjA karavI. A A pramANe cAra varSa karavuM, udyApane (dara varase) samavasaraNanI meTI snAtra vidhie pUjA karI cha vigaInI vastu enA thALa (paphavAna phaLa vigere) kavA. saMghavAtsalya, saMghapUjA karavI. A tapanuM phaLa sAkSAta tIrthakaranuM darzana thAya te che. A sAdhu tathA zrAvakane karavAne AgADha tapa che. pravacanasAroddhAra vigeremAM evuM kahyuM che ke pahele varase seLa ekAsaNA, bIje varase soLa nIvI, trIje varase seLa upavAsa karavA. je lAgeTa upavAsa na karI zake te cAra cAra upavAsane AMtare pAraNuM karavuM ema jaina prabaMdhamAM kahyuM che.
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavasaraNa 89 paNa cAre varasa A rIte ja upavAsa karavAnuM lakhe che. A tapane mATuM samavasaraNa paNa kahe che. jo lAgaTa upavAsa na karI zake tene mATe khIjI rIta e che ke-pahele divase ekAsaNu, khIje divase nIvI, trIje divase AMkhila, cothe divase upavAsa. e eka oLI thaI. evI cAra eLI karavAthI sALa divasa thAya. e rIte paNa cAra varasa karavuM. (prata na. a.) samavasaraNu tapa. (bIjo) A tapane nAnuM samavasaraNa paNa kahe che. A tapanA zrAvaNa vada cothathI AraMbha karI bhAdaravA zudI cothane divase eTale sALa divase pUrNa karavA temAM (ekAsaNAdika) yathAzakti tapa karavA. udyApana vigere upara pramANe, (AcAradinakara.) cAra zreNInA cAra prakAre garaNAM vigere nIce pramANe, sA. ma. le. nA. 10-60 10 20 9 9 20 12 12 12 20 8 20 zrI bhAvajinAya namaH zrI zratasamavasaraNajinanAthAya namaH zrI manaHpavaaDuM te namaH zrI kevalijinAya namaH re samavasaraNu tapa (trIte) ekkAsaNAiehiM bhavaya caukkagammi solasahi / hoi samosaraNatavo, tappUA puvva vihihiM // 1 // (pravacanasArAdvAra gAthA 565).
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporatna ratnAkara A tapa ekAsaNAdike karIne eTale cAra ekAsaNAM, cAra nivI, cAra AMkhila tathA cAra upavAsa karavAthI thAya che. arthAt pahele divase ekAsaNuM, khIje divase nIvI, trIje divase AMkhila ane ceAthe divase upavAsa, e prathama zreNI thaI. evI cAra zreNIe eTale soLa divase A tapa pUrA thAya che. A tapa zrAvaNa kRSNa catuthI'thI Ara'bhI bhAdrapada zukala caturthIe eTale savatsarIne divase pUrNa karavA. e rIte cAra varSa sudhI karavuM. athavA zrAvaNa kRSNa catuthI thI bhAdrapada zukala catuthI sudhI soLa upavAsa karavA, athavA zrAvaNa kRSNa pratipathI Ara'bha karavA temAM prathama cAra upavAsa karI pAraNe ekAsaNu athavA besaNu' karavu' evI rIte cAra zreNIe karI saMvatsarIne divase pUrNa kare. e rIte cAra varSa karavuM. haMmezA samavasaraNanI pUjA karavI. udyApane jinapUjApUrNAMka thALa 4 naivedya bharIne mUkavA. (samavasaraNanA tapa pUro thayA pachI pAMcame varase si'hAsana tapa avazya karavA joIe evI pravRtti che. te tapa mATe nabara 146 vALA tapa jue. samavasaraNa tapanI sAthe sAthe paNa siMhAsana tapa thaI zake che. A tapa eka vamAM karavA hAya te varSe varSe eLI nahI karatAM eka varSImAM ja zrI eLI karavAthI paNa thAya che.) 90
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIragaNadhara 93 38. vIragaNadhara tapa ["gaNa"nI racanA kare te gaNadhara kahevAya. sAdhusamudAya temanI nizrAmAM soMyamArAdhanA kare. bhagavata mahAvIrane agiyAra gaNadharo hatA. paramAtmA RSabhadevane cArAzI gaNadhara hatA. e pramANe dareka bhagavAne judI judI saMkhyAmAM gaNadharo hAya che. mukhya gaNadhara paramAtmAnA mukhathI tripadI" sAMbhaLI tenA parathI dvAdazAMgInI racanA kare che. bhagavata mahAvIranA agiyAra gaNadhara paikI nava gaNadharA bha0 mahAvIranI haiyAtimAM ja muktipada pAmelA. mukhya gaNadhara gautamasvAmIne bhagavata mahAvIranA nirvANa pachI turata ja kevalajJAna prApta thavAnuM hatuM eTale zeSa rahelA zrI sudharmAMsvAmIne zAsananA bhAra soMpavAmAM Avela. teezrIe bha. maDAvIranA nirvANa pachI 20 va panta zAsana-dhurA vahana karI. tyArathI ja saudharma-paTTapara'parA" zarU thaI che. agiyAre gaNadharo saMbaMdhI phUMka vRttAMta nIce pramANe che. vizeSa jANavAnA jijJAsue "gaNadharavAda" nAmanA graMtha vAMcave, 1. iMdrabhUti--(zrI gautamasvAmI) magadha dezamAM AvelA geAkhara nAmanA gAmamAM gautama gotrIya vasubhUti dvijanI pRthvI nAmanI patnInA teo suputra hatA. temane agnibhUti temaja vAyubhUti nAmanA e laghu badhu hatA. A uparAMta--
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ taratna ratnAkara kallAka gAmamAM dhanumitra ane dhammilla nAmanA be brijene vAraNa ane bhadilA nAmanI patnIthI vyakta ane sudharmA nAmanA putro thayA hatA. maurya gAmamAM dhanadeva ane maurya nAmanA be dvijo mAsIyAI baMdhu hatA. teone maMDika ane mauryaputra nAmanA putro hatA. vimaLApurImAM deva nAmanA dvijane jayaMti bhAryAthI akaeNpita nAmane putra hatuM. kezalA nagarImAM vasu nAmanA dvijane naMdA strIthI alabhrAtA nAmano putra hate. vatsa dezamAM AvelA tuMgika gAmamAM datta dvijane karUNa patnIthI metA nAmane putra hatuM. rAjagRha nagaramAM bala nAmanA dvijane atibhadrA strIthI prabhAsa nAmane putra hate. A agiyAre viprakumAra cAre vedamAM niSNAta hatA ane seMkaDo ziSyane parivAravALA hatA. apApA nAmanI nagarImAM milabrije te agiyAre viprakumArane yajJAthe nimaMcyA hatA. te samaye tyAM ja vIra bhagavaMtane samavasarelA jANI deve vaMdanArthe AvI rahyA hatA, te joIne iMdrabhUtie harSathI potAnA sAthIdArane kahyuM ke ApaNu yajJakarmane prabhAva jue ! ApaNA maMtrabaLathI AkarSAI deve paNa AvI rahyA che." tevAmAM caMDAlanA grahanI mAphaka yajJa-maryAdAne tyajI daI dene samavasaraNamAM
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIragaNadhara jatAM joIne nagaraleka belyA ke- "sarvajJa paramAtmAne vAMdavA de udyAnamAM jaI rahyA che." "sarvajJa" e zabda sAMbhaLatAM ja IMdrabhUti kodhathI dhamadhamI UThayA. teo bolyA ke-"mArA karatAM sarvajJa bIjo koNa che ? mUrkha mANasane tenI gatAgama na hoya, paNa vibudha gaNAtAM devene paNa tene khyAla nathI Avato ! kharekhara te vIra iMdrajAliye jaNAya che ke jeNe deve temaja mAnavene vaza karI lIdhA che. hamaNAM ja jaIne huM temane parAbhava pamADuM" AvA ahaMkArabharyA vacano belI iMdrabhUti pitAnA pAMcase ziSya sAthe samavasaraNa tarapha cAlyA. samavasaraNa najare paDatA, paramAtmAnI prAddhisiddhi jotAM temaja asaMkhya devane najare nIhALatAM "A zuM?" ema IMdrabhUti AzcaryamAM garakAva thaI gayA tevAmAM jagadgurue amRta jevI vANIthI IMdrabhUtine saMdhyA ke"he gautama ! IMdrabhUti ! tamane svAgata che." eTale te temane vadhu Azcarya thayuM ke zuM teo mArA gotra tathA nAmane paNa jANe che. vaLI vicAra AvyuM ke-mAra jaga. prasiddha nAmane kaNa nathI jANatuM ? paraMtu je teo mArA. manamAM rahelA saMzayanuM nivAraNa kare te sAcA sarvajJa jANuM. tevAmAM te paramAtmAe. sAkara jevI mISTa vANImAM punaH kahyuM ke "he gautama ! tamane jIva che ke nahIM te saMzaya che, paNa jIva che, te citta, caitanya, vijJAna ane saMjJA vigere lakSaNethI jANI zakAya che. je jIva na hoya te pApa temaja
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporana ratnAkara puNyanuM pAtra keNa ? tamAre dAna, yajJa vigere karavAnuM nimitta paNa zuM ?" paramAtmAnA AvA yuktiyukta vacane sAMbhaLI temanA mithyAtvanuM chedana thayuM eTale mithyAbhimAnane tyAga karI tarataja temaNe potAnA parivAra sahita paramAtmA pAse dIkSA lIdhI. 2. agnibhUti-iMdrabhUtine dIkSita thayelA sAMbhaLIne temanA baMdhu agnibhUtie vicAryuM ke te iMdrijAlike mArA bhAIne chetarI lIdho jaNAya che mATe temane jItI mArA bhAIne pAcho lAvuM. Ama vicArI pAMcase ziSyanA parivAra sahita paramAtmA pAse jaIne beThA. te samaye paramAtmAe temane saMbodhIne kahyuM ke-he agnibhUti ! tamane karma che ke nahi ? te saMzaya che, paNa atizaya jJAnI purUSane karma pratyakSa jaNAya che. tamArA jevA chagha0 purUSone jIvanI vicitratA jevAthI anumAna vaDe karma jANI zakAya che. karmanI vicitratAthI ja sukhaduHkha vigere vicitra bhAve prApta thAya mATe "karma che e tuM nizcaya rAkha. koI rAjA che te kaI bhIkhArI che, keI hAthI para bese che te koI page cAle che, kaI dAna Ape che te koI bhIkha mAgIne udarapUti kare che-te sarva karmane ja prabhAva che. paramAtmAnA vacanathI pratibaMdha pAmI agnibhUtie paNa paramAtmA pAse svazi sahita dIkSA svIkArI. 3. vAyubhUti-temaNe vicAryuM ke mArA baMne baMdhu
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIragaNadhara 95 ene jemaNe jItI lIdhA te kharekhara sarvajJa ja hovA joIe mATe huM paNa temanuM zaraNa svIkAruM ane mAro saMzaya cheThuM. A pramANe vicArI te paNa paramAtmA pAse pitAnA parivAra saha AvyA. paramAtmAe temane jaNAvyuM ke he vAyubhUti ! tamane jIva ane zarIra viSe moTo bhrama che; pratyakSa rIte jIva zarIrathI bhinna jaNAtuM nathI tethI jaLamAM parapoTAnI mAphaka jIva zarIramAM ja utpanna thaIne zarIramAM ja mUccha pAme che. A tAre saMzaya che paNa te mithyA che, kAraNa ke sarva prANIone jIva dezathI te pratyakSa che, kAraNa ke tenI IcchA vigere guNe pratyakSa hovAthI svasaMvi-pitAne je anubhava thAya teve che te jIva deha ane IdriyothI judo che ane iMdriye jyAre nAza pAme che tyAre paNa te idrie prathama bhegavelA arthane saMbhAre che." A pramANe saMzayacheda thatAM vAyubhUtie paNa pAMcase ziSyo sAthe dIkSA grahaNa karI. 4. vyakta-temaNe vicAryuM ke traNa veda jevA iMdrabhUti vigere traNe baMdhuoe dIkSA lIdhI tethI paramAtmA sarvajJa che temAM zaMkA nathI. have huM paNa mArI zaMkAnuM nirasana karI prabhune ziSya thAuM. tene paNa paramAtmAe jaNAvyuM ke-"he vyakta ! pRthvI Adi paMca bhUta che ja nahIM evI tane zaMkA che, paNa bhuvanamAM vikhyAta thayelA svapna, asvapna, gaMdharvapura vigere bhedo ja na ghaTI zake." A pramANe saMzaya chedatAM temaNe pAMcaso ziSya sAthe dIkSA svIkArI.
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporatna ratnAkara pachI te kamaza: eka pachI eka sarva viprakumAre paramAtmA pAse AvyA ane vIrabhagavaMte te sarvanA saMzaya chedI sva-ziSya banAvyA. tenuM saMkSipta varNana nIce pramANe pa. sudharmA-"A jIva je A bhavamAM che te ja parabhavamAM thAya che evI tane AzaMkA che paNa te khoTI che. jIvanI pRthaka pRthapha gati karmane AdhIna che. ane tethI ja prANIonuM vividhapaNuM jaNAya che. temaNe pAMcase zive. sAthe saMyama grahaNa karyuM. 6. maMDika-"tamane baMdha ane mokSa viSe saMzaya che AtmAne baMdha temaja mekSa thAya che te prasiddha hakIkata che. mithyAtvAdivaDe karela karmane saMbaMdha te baMdha kahevAya. baMdhane aMge derI sAthe baMdhAyela prANInI mAphaka, naraka, tiryaMca, manuSya ane devarUpa catugatimAM paribhramaNa karavuM paDe che. jJAna, darzana ane cAritra pramukha hetuothI je karmane AtyaMtika nAza thAya te mokSa kahevAya. je ke jIvane kamane saMbaMdha paraspara anAdisiddha che paraMtu agnithI jema suvarNa ane pASANa judA paDI jAya tema jJAnAdikathI jIva karmathI alaga thaI zake che. temaNe sADAtraNa ziSyo sAthe dIkSA lIdhI. 7. mauryaputra-"deva viSene tamAre saMdeha kADhI nAkhe. A samavasaraNamAM birAjelA iMdrAdika deve pratyakSa ja che. zeSa samayamAM manuSya lekanI asahya durgadhIthI teo manuSyalokamAM AvatA nathI tethI tene abhAva na mAna." temaNe paNa sADAtraNase zive sAthe dIkSA svIkArI.
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIragaNadhara tapa 97 8. akaMpita--"najare na dekhAvAthI nArakInA jIvo nathI" e tamAro saMzaya vRthA che. atyaMta paravazapaNAne kAraNe teo ahIM AvI zakatA nathI temaja tamArA jevA manuSyo tyAM javAne samartha nathI. kSAyika jJAna sivAya tenuM svarUpa jANI zakAze nahi." temaNe paNa traNa ziSya sAthe dIkSA lIdhI. 9. acaLabhrAtA-"tamAro puNya ane pApa viSene saMdeha mithyA che, kAraNa ke dIrdha AyuSya, atyaMta rUddhi, suMdara rUpa, saMpUrNa Arogya vigere puNyanAM pratyakSa phaLa A lekamAM paNa jovAya che. tethI viparIta pApanAM phaLo che." temaNe paNa traNa ziSyo sAthe dIkSA lIdhI. 10. metArya-"bhavAMtaramAM prApta thanAra paraleka nathI," evo tamAro saMzaya che paNa badhA pRthvI, pANI vigere paMcabhUta karatAM jIvanI sthiti judI che. paMcabhUta nAza pAmI jAya che paNa jIvamAM cetanAzakti che. te paralekamAM jAya che ane tyAM jAtismaraNa vigere jJAnathI pUrva bhavanuM smaraNa thAya che. temaNe paNa traNaso ziSya sAthe saMyama svIkAryuM. 11. prabhAsa--"mekSa che ke nahIM ?" e tamAre saMzaya dUra karo. vedathI ane jIvanI avasthAnA vicitrapaNAthI karma siddha thAya che ane zuddha jJAna, darzana ane cAritrathI karmane kSaya thatAM mekSa prApta thAya che. temaNe paNa traNa ziSya sAthe pravajyA grahaNa karI. ta-7
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapAna nAkara A pramANe paramAtmAnI saMzaya chedanArI ane alaukika jJAnavALI vANI sAMbhaLI agiyAre viprakumAra pratibodha pAmyA ane sarvavirati svIkArI svakalyANa sAdhyuM. paramAtmAe te sarvane gaNadhara sthApyA.] caramajinasyaikAdazaziSyagaNadhAriNastadarthaM ca / pratyekamanazanAnyapyAcAmlAnyatha vidadhyAcca // 1 // gaNadharanI ArAdhanA mATe je tapa te gaNadhara tapa kahevAya che. temAM zrI vardhamAna svAmInA agiyAra gaNadhare che, temanI ArAdhanA mATe dareka gaNadharane AzrayIne ekAMtara agiyAra agiyAra upavAsa athavA agiyAra agiyAra ekAMtara AMbila karavA. (matAMtare dareka gaNadhara AzrayIne eka eka upavAsa athavA AMbila karavAnuM paNa kahyuM che.) udyApanamAM agiyAra agiyAra cAritranA upakaraNa sAdhune ApavA. gaNadharanI mUrtinI pUjA karavI. saMgha vAtsalya, saMghapUjA karavI. A tapanuM phaLa kevaLajJAnanI prApti thAya te che. A yati tathA zrAvakane karavAne AgADha tapa che. garaNuM vigere nIce pramANe. (je gaNadharane tapa cAlatuM hoya te nAmanuM gANuM gaNavuM.) uparane A tapa vaizAkha zudi 11 thI zarU karavAmAM Ave che. te divase zrI gaNadharanA deva vAMde. A tapa 11 chaThuM karIne paNa karAya che.
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ azekavRkSa tapa sAva kha0 0 0 11 11 11 20 nama: dd , dd , dd , dd dd dd dd dd dd dd dd 5 1 zrI IndrabhUti gaNadharAya 2 zrI agnibhUtigaNadharAya namaH 3 zrI vAyubhUtigaNadharAya nama: zrI vyaktabhUtigaNadharAya namaH zrI sudharmasvAmIgaNadharAya namaH zrI maMDitagaNadharAya zrI maurya putragaNudharAya namaH 8 zrI akaMpitagaNudharAya 9 zrI alabhrAtRgaNadharAya 10 zrI metAgaNadharAya nama: 11 zrI prabhAsagaNudharAya namaH nama: ) , dd dd dd dd nama: namaH 39. azoka vRkSa tapa [ azaka eTale zeka rahita. je vRkSanA AlaMbanathI bhaya, zaka nAza pAme te vRkSane azoka vRkSa kahevAya che. jema bhami ane kSetra paratve guNa hoya che tema vRkSa paratve paNa guNa hoya che. azeka vRkSanuM vAtAvaraNa ja evuM hoya che ke saMsAranA trividha tApathI tapta banelA prANIne bAhya ane AtyaMtara zAMti apI zake. azoka vRkSanI A viziSTatAne kAraNe ja tene bhagavaMtanA prAtihAryomAM mukhya sthAna maLela che. jyAre jyAre bhagavaMta dezanA de ane samavasaraNanI racanA karavAmAM Ave tyAre azoka vRkSa nIce siMhAsana para birAjita thaIne ja dezanA Ape, azoka vRkSa bhagavaMtanA dehathI bAraguNe UMce hoya che. ].
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 tapeArata ratnAkara Azvina zukla pratipadamArabhya tithIva paMca nijazaktyA / kuryAttapasA sahitaH paMca samA idamazokatapaH // 1 // azeka vRkSanI jema A tapa magalakArI hovAthI azeka tapa kahevAya che, temAM Azvina zukla pakSanI ekamane divase AraMbhIne zuda pAMcama sudhI eTale pAMca divasa sudhI zakti pramANe ekAsaNAdika tapa karavA. hamezAM azeka vRkSa sahita zrI jinezvaranI pUjA karavI. A pramANe pAMca varSa karavuM. (jaina prAdhamAM tathA jaina dharmasiMdhumAM evu' lakhyuM che keAsA mAsamAM paMdara upavAsa ane pa Mdara ekAsaNAM ekAMtare karavA. A rIte karIe te eka ja varSe A tapa pUrNa thAya che.) udyApanamAM azekavRkSa sahita navIna jinabiMba karAvI vidhi pramANe pratiSThA karAvavI. cha RtunAM puSpa, phaLa, sopArI vigerethI pUjA karavI. yathAzakti phaLa, mAdaka, naivedya DhokavA, A tapanu phaLa sa* sukhanI prApti che. A sAdhu tathA zrAvakane karavAno AgADha tapa che. azeAkavRkSatapase namaH " navakAravALI vIza, sAthIyA vigere mAra mAra karavA. 66 40. eka sA sIttera jina tapa (vijaya eLI tapa) [ ka bhUmiomAM ja zrI tIrthaMkarabhagavAnA janma thAya che. aDhI dvIpane viSe tevI paMdara kama bhUmi che. 5 bharata, 5 aravata, 5 mahAvideha. mahAvideha kSetramAM khatrIza vijayA che. bharata temaja airavata kSetramAM eka avasarpiNI ke utsa piNI kALamAM trIjA ArAnA prAMtabhAgathI cethA ArAmAM traNa varSa ane sADA ATha mAsa nyUna rahe teTalA samaya pa``tamAM
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka so sittera jine tapa 101 cavIza-vIza tIrthaka thayA che ane zeSa ArAmAM tIrthakarone viraha hoya che. parantu mahAvideha kSetramAM te amuka amuka vijayomAM tIrthakare te vicaratA ja hoya. mahAvideha kSetra AzrayI kadApi tIrthakarono viraha thatuM nathI. koI e utkRSTa kALa paNa Ave che ke je samaye mahAvidehanI batrIze vijayamAM ane bharata temaja aravata kSetramAM paNa tIrthakare vicaratA hoya tyAre te saMkhyA 170 tIrthakaranI thAya che. mahAvidehanI batrIza vijaya. tevA pAce mahAvidehanI 160 vijayamAM 160 tIrthakara, pAMca bharatanA pAMca ane pAMca airAvata kSetranA pAMca maLIne kula 170 tIrthakare vicare che. e svAbhAvika ja che ke-je samaye jambudvIpanA bharatakSetramAM tIrthakara vicaratA hoya te ja samaye dhAtakIkhaMDa ke puSparAvartA kSetramAM paNa tIrthaMkara vicaratA ja hoya. te pramANe mahAvideha ane aravata kSetra AzrayI paNa jANI levuM. 170 tIrthakaro eka ja samaye vicaratA hoya tevuM cAlu vIzInAM bIjA tIrthakara zrI ajitanAtha bhagavaMtanA samaye banyuM hatuM.] saptatizatajinAnAmuddizyakaikabhaktaM ca / kurvANAnAmudyApanAttapaH pUryate samyak // 1 // eka se sIttera jinezvaranI ArAdhanA mATe A tapa che. temAM eka sIttera tIrthakarone AzrayIne AMtarA rahita eka eka ekAsaNuM karavuM eTale eka se sIttera lagelaga ekAsaNAM karavAM. athavA te vIza ekAsaNAM lagalaga karIne
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 tapora ranAkara pachI eka pAraNuM karavuM. e pramANe ATha vAra karavAthI eka sADa ekAsaNAM thAya, te pachI 10 ekAsaNI karavA eTale 170 ekAsaNu ne nava pAraNA thAya che. athavA ekAntarA ekase ne sItera upavAsa karavAnuM paNa keTalAkanA matamAM che. udyApanamAM moTI snAtra vidhie jinapUjA karIne eka se sIttera pakavAnna, phaLa, puSpa vigere kavAM. saMghapUjA, saMghavAtasalya karavuM. A tapanuM phaLa AryakSetramAM janma thAya te che. je divase je tIrtha". karane tapa cAlato hoya te divase te tIrthakaranA nAmanuM gaNuM gaNavuM. sAthIyA, khamAsamaNa ane kAussaga bAra bAra samajavA, navakAravALI vIza vIza gaNavI. garaNuM nIce pramANe gaNavuM. (zrI jebUdIpanA mahAvidehe jinanAma) 1 zrI jayadeva sarvajJAya namaH 14 zrI varadattasa namaka 2 zrI karNabhadrasarvatra , 15 zrI caMdraketusava , 3 zrI 9mIpatisa, ,, 16 zrI mahAkAyasa , 4 zrI anantapuSasa,, 17 thI amaraketusara ,, pa zrI gaMgAdharasa 18 zrI araNyavAsasa 6 zrI vizAlacaMdrasava ,, 19 zrI hariharasa , 7 zrI priyaMkarasa 20 zrI rAmendrasaha , 8 zrI amarAdityasava 21 zrI zAMtidevasa0 , 9 zrI kRSNanAthasa0 ,, 22 zrI anantakRtala0 , 10 zrI guNaguptasatra 23 zrI gajendrasava , 11 zrI padmanAbhasa 24 zrI sAgaracandrasaha, 12 zrI jaladharasa ) 25 zrI lakSmIcandrasarA, 13 zrI yugAdityasatra 26 zrI mahezvarasa ,,
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka sA sittera jina tapa 27 zrI RSabhadevasa0 namaH 28 zrI saukAMtisa0 29 zrI nemiprabhasa [dhAtakI khaDanA prathama ,, 1 zrI vIracandrasarvajJAya namaH 2 zrI vatsasenasa0 3 zrI nIlakAntisa0 4 zrI mujakezisa0 5 zrI philmakasa0 6 zrI kSemakarasa 7 zrI mRgAMkanAthasa0 8 zrI munimUrtti sa0 9 zrI vimalanAthasa 10 zrI Agamikasa. 11 zrI niSpApanAthasa0 "" 97 "" ?? ,, "" "" "" "" "" "" 12 zrI vasudharAdhIpasa.,, 13 zrI mallinAthasa "" "" "" "" 103 30 zrI ajitabhadrasa0 namaH 31 zrI mahIdharasa 32 zrI rAjezvarasa0 ,, mahAvidehe jinanAma ] 17 zrI 18 zrI 19 zrI kalpazAsa 20 zrI nalinIdattasa0 21 zrI vidyApatisa0 22 zrI supArzvanAthasa0 23 zrI bhAnunAthasa0 24 zrI prabhajanasa0 25 zrI viziSTanAthasa0 pUrNa bhadrasa. namaH lAMtisa 26 zrI jalaprabhasa0 27 zrI municandrasa. (mahAbhImasa.) 28 zrI RSipAlasa0 29 "" 19 32 19 27 "" "; 27 "" 29 zrI kuDa'gadattasa0 14 zrI vanadevasa0 30 zrI bhutAnaMdasa. 15 zrI valabhRtsa. 31 zrI mahAvIrasa0 16 zrI amRtavAhanasa0 32 zrI tIrthaM zvasa0 ,, ,, [dhAtakI khaMDanA dvitIya mahAvidehe jananAma ] 1 zrI dharmAM dattasa`jJAya namaH 3 zrI merudattasaOjJAya namaH 2 zrI bhUmitisa0 4 zrI sumitra ,, "" 27 19 , ,, 77 ,,
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 tapeAratna ratnAkara 5 zrI zrISeNunAthasajJAya namaH 19 zrI zazAMka sa`jJAya namaH 6 zrI prabhAnandasa 20 zrI jagadIzvarasa 7 zrI padmAkarasa. 21 zrI devendranAthasa 8 zrI mahAgheSasa 22 zrI guNanAthasa0 23 zrI udyotanAthasa 9 zrI candraprabhasa 10 zrI bhUmipAlasa0 11 zrI sumatiSeNusa 24 zrI nArAyaNasa0 25 zrI kapilanAthasa 12 zrI atizru()tasa0,, 26 zrI prabhAkarasa 27 zrI jinadIkSitasa0 28 zrI sakalanAthasa0 (acyutasa0) 13 zrI tI bhUtisa0 14 zrI lalitAMgasa0 15 zrI amaracandrasa 16 zrI samAdhinAthasa0 17 zrI municandrasa0 18 zrI mahendranAthasa (zrI puSkarA 1 zrI meghavAhanasa 2 zrI jIvarakSakasa 3 zrI mahApuruSasa 4 zrI pApaharasa 5 zrI mRgAMkanAthasa 6 zrI surasiMhusa 7 zrI jagapUjyasa0 8 zrI sumatinAthasa0 9 zrI mahAmahendrasa ,, "" ,, ,, "" 25 29 99 "" "" "" "" "" "" "" ,, "" "" ,, "" 29 zrI zIlAranAthasa0 30 zrI vAdhara sa 31 zrI sahasrArasa 32 zrI azekAbhyasa 99 11 zrI kumAracandrasa0 12 zrI vAriyesa 13 zrI ramaNanAthasa 14 zrI svayaMbhUsa0 15 zrI acalanAthasa 16 zrI makaraketusa 17 zrI siddhArthanAthasa0 18 zrI salanAthasa0 "" .. y, ,, ,, prathama mahAvidehe jinanAma ) jJAya namaH 10 zrI amarabhUtisa. namaH ?? ,, 27 "" 27 "" 99 "" 99 2 OM OM OM OM OM.
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka so sittera jina tapa 105 19 zrI vijayadeva sarvajJAya namaH 26 zrI mahAyazasarvajJAya namaH 20 zrI narasiMhasa0 , 27 zrI uSmAMkasa, 21 zrI zatAnaMdasa0 , 28 zrI pradyumnanAthasa0 , 22 zrI vRMdAkisa0 , 29 zrI mahAtejasa0 ,, 23 zrI candrAtapasa0 , 30 zrI puSpaketusa0 24 zrI citra(candra)guptasa0,, 31 zrI kAmadevasa 25 zrI darathasa , 32 zrI samaraketusa0 (puSparArthe dvitIya mahAvidehe jinanAma) 1 zrI prasannacaMdrasarvattAya namaH 18 zrI pratimA dharasarvajJAya namaH 2 zrI mahAsenasa) ,, 19 zrI atizreyasa0 ,, 3 zrI vajanAthao ), (ajitanAtha) 4 zrI suvarNabAhuto ,, 20 zrI kanakaketusara 5 zrIkucaMdra(kuruvida)sa0, 21 zrI ajitavIryasa , 6 zrI vajIvIryasa0 ,, 22 zrI phalyumitrasa0 7 zrI vimalacaMdrasa0 , 23 zrI brahmabhUta(ti) c ,, 8 zrI yazedharasa 24 zrI hita(dina)karasa0 ,, 9 zrI mahAbalasa0 , 25 zrI varuNadattao by 10 zrI vAsenasa , 26 zrI yazakIrtAisa0 ,, 11 zrI vimalabodhasa0 , 27 zrI nAgeo ,, 12 zrI bhImanAthasa0 , 28 zrI mahIdharasa0 ,, 13 zrI meruprabhAsa0 ,, 29 zrIkRtabrahma(kRtavarma)sa0,, 14 zrI bhadraguptasa0 ,, 30 zrI maheMdrasa0 ,, 15 zrI sudaDhasiMhasa 31 zrI vardhamAnasa0 , 16 zrI suvratasa0 ,, 32 zrI sureMdradattasa0 17 zrI haricaMdrasa0
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 taporana ratnAkara 1 jaMbudvIpe bharatakSetre-zrI ajitanAtha sarvasAya namaH 2 dhAtakIkhaMDe prathama bharatakSetre-zrI siddhAMtanAthasa , 3 dhAtakIkhaMDe dvitIya bharatakSetre-zrI karaNanAthasava ,, 4 puSkara prathama bharatakSetre-zrI prabhAsanAthasa. 5 puSparAdhe dvitIya bharatakSetre-zrI prabhAvakanAthasa. da jaMbUDhIpe airAvatakSetre-zrI caMdranAthasava 7 ghAtakIkhaMDe prathama airavatakSetra-zrI jaganAthasa - ghAtakIkhaMDe dvitIya eravatakSetra-zrI puSpadanta satra 9 puSparAdhe prathama airAvatakSetre-zrI agrAhikasa , 10 puSparAdhe dvitIya eravatakSetre-vali(la)bhadrasa : A tapa jaina prabodha vigeremAM paNa che. 41. navakAra tapa [ navakAra mahAmaMtranA svarUpanuM saMpUrNa varNana kevaLa bhagavaMta na karI zake, kAraNa ke talamAM jema tela, kamalamAM jema makaraMda-sugaMdha vyApta che tema sakala AgamAM nava kAramaMtra aMtargata rahela che. caMda pUrvanA sArarUpa kahevuM hoya te "navakAra maMtra" ja kahI zakAya. | navakAra maMtrane e aciMtya prabhAva che ke-tene koIpaNa upamA ApI zakAya nahIM, chatAM vyavahAru rIte kahevuM hoya te upa0 zrI yazovijayajI mahArAja pitAnI racelI "paMca parameSThIgItAmAM varNave che tema.... parvatamAM jema meruparvata, vRkSamAM jema kalpavRkSa, sugaM.
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ navakAra tapa 107 dhamAM jema caMdana, vanamAM jema naMdanavana, pakSIemAM jema garuDa, tArAmAM jema cadra, nadIemAM jema gagA, svarUpa vatamAM jema kAmadeva, devezamAM jema IMdra, samudramAM jema svayaMbhUramaNa, puSpamAM jema kamala, auSadhimAM jema amRta, dharmAMmAM jema dayAdhama, vratamAM jema brahmacarya vrata, dAnamAM jema abhayadAna zreSTha che tema sa maMtrAmAM navakAra mahAmatra zirAmaNI che. navakAramatranA prabhAvathI aneka jIvA mukti pAmyA che ane aneka manuSyeA ileka ane paralokanI Rddhi prApta karI zakayA che, jemAM bhIla-bhIlaDI, rAjisaMha ane ratnavI, zivakumAra, zrImatI, jinadAsa, caMDipaoNMgala cAra, huDika yakSa, zrIpAla rAjA, kaMbala-sa`khala, rAhiNIyA cAra vigere aneka dRSTAMte prasiddha che. namaskAra mahAmaMtranI maDhuttA saMbaMdhI prAcIna mahuSi ee aneka graMthA lakhyA che temaja aneka sthaLe tene lagatuM varNana paNa karela che. kahyu che kesaghrAma sAra-rIndra-munA-siMdadurvAcihni--ripunyanasamavAni / saura-pra-zrama-nizAcara--zAjinInAma, nazyanti paJcaparameSThipadairbhayAni // [ upadezataraGgiNI ] navakAra mahAma`tranA prabhAvathI yuddha, samudra, hasti, sa, siMha, duSTa vyAdhi, agni, zatru, baMdhana, cera, graha, bhrama, rAkSasa ane zAkinInA upadrave dUra bhAgI jAya che. jo puNa sammaM guNiuM, naro namukAra - lakkhamakhaMDam / pUei jiNaM saMgha, baMdha titthayaranAmaM so || ( zrAddha dina hRtya )
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 taparanA ratnAkara je manuSya eka lAkha navakAra akhaMDapaNe gaNe tathA zrI jinezvaradeva temaja zrI saMghanI pUjA kare te tIrthakaranA makarma bAMdhe. nava lAkha japaMtA naraka nivAre" temaja "nava lAkha japaMtA thA jinavara" vigere subhASite ghaNAM ja pracalita che. namAmi maMtra, zatraya ziki. vItarAgasamo devo, na bhUto na bhaviSyati // A subhASita ja navakAra mahAmaMtranI sarvazreSThatA sAbita kare che. kahyuM che ke-navakAra samAna maMtra, zatruMjaya samAna parvata, vItarAga samAna deva bhUtakALamAM thayA nathI ane bhaviSyakALamAM thanAra nathI. jaina samAjanA sarva phirakAone mAnya A mahAmaMtra che. [ namaskAra maMtranuM varNana karatAM ghaNo ja vistAra thaI jAya eTalA mATe jijJAsue A saMbaMdhamAM "zrI namaskAra mahAmaMtra" nAmanuM pustaka vAMcavuM. ] namaskAratapazcASTaSaSTisaMkhyakabhaktakaiH / vidhIyate ca tatpAdasaMkhyAyAstu pramANataH // 1 // navakAra maMtranI ArAdhanA mATe je tapa, te navakAra tapa kahevAya che. temAM pahelA padamAM sAta vaNuM che tethI tenA sAta upavAsa athavA sAta ekAsaNI karavAM. bIjA padamAM pAMca akSara hovAthI pAMca upavAsa athavA pAMca ekAsaNuM karavAM, trIjA padanA sAta, cethA padanA sAta,
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ navakAra tapa 109 AThe AThe A pAMcamAnA nava, tathA chaThThA, sAtamA, AThamAnA ane navamAnA nava upavAsa athavA ekAsaNAM karavA. pramANe karavAthI aDasaDa upavAsa athavA ekAsaNAM thAya che. A upavAsa athavA ekAsaNAM lagolaga karavA, athavA zakti na hoya te sa'padAe sa`padAe pAraNu karIne karavA, ( sa padA upara pramANe jANavI, paNa AThamA ane navamA padmanI saMpadA eka ja gaNavI. ) upavAsa kare te! ekAMtarA paNa kare. temAM pAraNe besaNu' tivihAru' karavuM. udyApanamAM rUpAnA patarA upara suvarNanI lekhaNavatI paca-parameSThinA maMtra lakhIne jJAnapUjA karavI. aDasaTha aDasaTha phaLa, puSpa, rUpAnANuM, pAnta vigere DhAkavAM. gurupUjA, saMghapUjA, sadhavAtsalya karavu. peAtapetAnI saMpadAnuM garaNuM, sAthIyA vigere nIce pramANe, pahelI saMpadAe name ariha'tANu mIjI name siddhANu namA AyariyANa trIjI cAthI name| uvajjhAyANaM pAMcamI name aAe savvasAhUNa chaThThI sAtamI AThamI "" ,, 17 ,, 99 ,, 27 sA. kha0 lA. ne 7 7 7 20 5 pa 5 20 7 7 7 20 7 20 20 20 20 - ja '' L esA pa'ca namukkAro savvapAvapaNAsaNA maMgalANu' ca santhesi paDhama havai maMgala, 17 17 17 \' ja \ . 2 A '' ja 20 1 AThamA ane navamA pade sAta chaThThuM tathA eka aThThama karavA evA saMpradAya che. 2 bIjI pratiomAM kasturIthI lakhavAnuM kaheluM che,
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 taporatna ratnAkara A tapanuM phaLa sarva sukhanI prApti thAya te che. yati tathA zrAvakane karavAne anAgADha tapa che, navakAra padane tapa senapraznamAM A pramANe lakhela che, prathama padane sAta akSara mATe lAgaTa sAta upavAsa karavA. bIjAnA pAMca akSara mATe pAMca upavAsa lAgaTa karavA. evI rIte sAta pada sudhI dareka saMpadAnA akSara pramANe upavAse lagaTa kare ane AThamI, navamI saMpadAe zakti hoya te 17 upavAsa ekI sAthe kare ne zakti na hoya te pahelA ATha karI pAraNuM karI pharI nava upavAsa kare. dareka padanuM jharaNuM eka eka lAkha gaNe ane je AThamI navamI bhegI kare [ 17 upavAsa lAgaTa kare ] te e be padane bhego be lAkha jApa kare. prathama padane tapa kare tyAre sAta dina sudhI "name arihaMtANuM "ne eka lAkha jApa kare, evI rIte je je padane tapa kare te te padane jApa eka lAkha kare ane je zakti na hoya te dareka padanuM be hajAra garaNuM gaNe, sAthIyA, khamAsamaNa vigere pUrvanI peThe jANavAM. navakAra maMtranA prabhAve zrImatI vi. nA daSTAMta-- zrImatI pitanapuramAM suvrata zreSThIne zrImatI nAmanI sadaguNI putrI hatI. dharmazAstranA abhyAsathI te tatvanA marmane paNa jANatI hatI temaja tene AcAra paNa zuddha hatuM. jemAM zrImatI dharmamAM pravINa hatI tema gRhakAryomAM paNa pravINa hatI.
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImatI 111 tenAmAM rUpa temaja guNane sumeLa hatuM. te ja nagaramAM eka mithyAdaSTi zreSThIputra hatuM. teNe zrImatIne hastanI mAgaNI karI. suvatazreSThIe prathama te InkAra karyo, paraMtu te zreSThIputre pote atizaya dhamI hovAnuM ane janadharma para prIti hovAne ADaMbara karavA mAMDayo. chevaTe bahu sama jAvavAthI suvatazreSThIe zrImatIne tenI sAthe dhAmadhUmapUrvaka paraNAvI. paraNIne sAsare AvyA bAda zrImatIne gRha-vyavahAra thaDe vakhata te zAtipUrvaka cAlyo paraMtu tyArabAda zrImatInA parama zrAvikA dharmane kAraNe tenI naNaMda vagere keIne koI kAraNa batAvI tene para gusse darzAvavA lAgyA. zrImatI tenuM kAraNa samajI gaI chatAM nizcaLa cittathI dharmanuM pAlana karatI. dhIme dhIme tene pati paNa tenAthI vimukha thavA lAge, tenA sAsu-sasarA paNa tenA pratye ocho Adara batAvavA lAgyA, chatAM zrImatI te nizcala mane dharmanuM ArAdhana karatI ane gRhakAryomAM jarA paNa khAmI AvavA detI nahIM. tenA sAsu-sasarAe potAnA putrane bIjI strI paraNAvavAne ghATa ghaDavA mAMDe, paNa zrImatInI hAjarImAM tema kema banI zake ? ekadA gharanA sarva mANasee ekatamAM maLI eka prapaMca race. gharanI aMdhArI koTaDImAM eka ghaDAmAM moTo bhayaMkara sarpa mUkIne te ghaDAnuM DhAMkaNuM DhAMkI dIdhuM. pachI samaya joIne tenA patie zrImatIne
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 tapana ratnAkara Adeza karyo ke pilI oraDImAM paDelA ghaDAmAMthI tuM pupanI mALa laI Ava. pUjA mATe tene upayoga karavAnuM che. zrImatIne A kAvatrAnI gaMdha paNa nahotI. te prati dina navakAramaMtranuM smaraNa karatI. Aje paNa smaraNa karatI karatI te aMdhArI keTaDImAM gaI. DhAMkaNuM khaseDI ghaDAmAM hAtha nAkhI te puSpanI mALA laIne pati pAse AvI. navakAramaMtranA prabhAvathI zAsanadevIe ghaDAmAMthI sApane khaseDI tene sthaLe puSpanI mALA goThavI hatI. A dazya jotAM ja cakita banelA tenA patie gharanA badhA mANasane ekatra karyA ane banela banAva kahI saMbhaLAvyuM. A prabhAvathI gharanA badhA mANaso zrImatInA caraNamAM paDyA ane potAnA duSTAcaraNanI mAphI mAgI. zrImatIe jaNAvyuM ke-Apa sarva te mAre pUjya che. mAruM kahevuM eTaluM che ke-tame sarva sanmArge vaLe saddharmanuM AcaraNa karo ane pratidina navakAramaMtranuM smaraNa kare. tuSTa banelA sAsu-sasarAe zrImatInA kathanathI meTo mahotsava karyo ane pitAnuM dravya dharmakAryomAM vAparavuM zarU karyuM. zivakumAra yazobhadra nAmanA zreSThIne ziva nAmane putra hatuM. bAlyavayathI ja te jugAra vigere vyasanamAM Asakta banyuM hatuM. tenA pitAe tene ghaNIvAra samajAvyuM chatAM tenI kaMI paNa
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ zivakumAra asara na thaI. tenA pitAe tene dharmamArge vALavA paNa prayatna karyo chatAM temAM paNa tene niSphaLatA maLI. chevaTe tenA pitAe tene ekAMtamAM lAvI kahyuM : putra, bIjuM te kAMI nahIM paraMtu jyAre tArA para bhayaMkara Aphata AvI paDe tyAre tuM "navakAra maMtrane yAda karaje, tArI sarva Aphata tene smaraNa mAtrathI nAza pAmI jaze. pitAnA atizaya AgrahathI teNe navakAramaMtra zIkhI lIdhe. laMpaTI ane jugArI lekenA saMsargathI zivakumAranI badhI saMpatti nAza pAmI gaI. dravyanAza pAmavAthI tene kaI paNa AdarasatkAra karatuM nathI. mitravarga paNa tene cheDI gaye. nisteja banelA zivane ekadA eka tridaMDI yogIne meLApa thayuM. teNe tenI nistejatAnuM kAraNa pUchayuM eTale zive pitAnI nirdhanatAnuM duHkha vyakta karyuM. parivrAjaka ziva jevA sulakSaNA kumArane bhega ApavA mAgate hato. teNe tene potAnI jALamAM phasAvIne kahyuM : "he ziva ! je tuM mAruM kahyuM mAne te gharanI dAsInI mAphaka lakSmI tane vaza thaI jAya. " zive te svIkAryuM eTale parivrAjake kahyuM ke-ramazAnamAMthI kaI paNa akSata zaba (maDaduM) laI Ava. kALI cadazanI bhayaMkara rAtri AvatAM parivrAjaka zivane te zaba tathA puSpAdika sAmagrI laI bhayAnaka kSazAnabhUmimAM AvavA kahyuM. mazAna bhUmimAM tridaMDIe eka bhavya mAMDaluM banAvyuM. tema karavA mATe suMdara vATikA
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 tArata ratnAkara banAvI ane maDadAnA hAthamAM tIkSNa talavAra ApI. pAsenA ja vRkSa para zIkuM banAvI zivakumArane temAM esAyAM. jethI te sIdhA heAmamAM ja paDe. khAda duSTa buddhivALe DhiDI nizcala cittathI maMtra-smaraNa karavA lAgyA. A badhA kArastAna parathI zivakumArane jaNAyuM ke -peAte bhayakara AphatamAM sapaDAyeA che. tridaDI peAtAnA bhAga levA mAge che. bhayaMkara zmazAna, kALI adhArI rAtri, kara triRR'DI, ughADI talavAre Ubhu rAkhelu' zaba ane tridaDIne matrAccAra-A badhuM joI zivakumArane peAtAnuM mRtyu pAse ja jaNAyuM. A samaye pitAnI zikhAmaNa tene yAda AvI ane te eka cittathI navakAramaMtranuM smaraNa karavA lAgyA. triRRDInA maMtraprabhAvathI te zakha talavAra laI sI'kAnA sutaranA tAra tADavA AgaLa cAle che paraMtu navakArama`tranA prabhAvathI te AgaLa vadhI zakatuM nathI. A pramANe e- cAra vakhata thavAthI zakAzIla parivrAjake zivane pUchyuM : zuM tu koIpaNa jAtanA maMtra jANe che ? zivane khabara nathI ke-peAtAnA navakAramaMtranA smaraNathI parivrAjakanA matra niSphaLa thAya che. teNe bhALAbhAvathI kahyuM : huM kaI paNa jANatA nathI. mane jaNa potapotAnA maMtro yAda karavA lAgyA. trida'DInA baLathI maDadAnA adhiSThita thayela vaitAla zivaku mArane kaI paNa upadrava karI zakayA nahI... zivakumAranA sthira cittanA maMtrajApathI tenuM paribaLa vadhyuM. eTale
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ zivakumAra 115 kaTALelA vaitAle te triDIne ja upADIne hAmamAM pheMkI dIdho, jethI temAMthI suvarNa puruSa utpanna thayA. zivakumArane AveA banAva joI ati Azcarya thayuM. peAtAnA navakAra-maMtranA jApanuM ja A pratyakSa pariNAma teNe najare nIhALyu teNe nIce utarIne suvarNa puruSane bhUmimAM guptapaNe dATI rAkhI, temAMthI thoDuM thoDu suvarNa meLavI alpa samayamAM ja mahAzrImaMta banI gayA. tene dharmanA prabhAva barAbara samajAyA hatA eTale teNe peAtAnu dravya sanmArgomAM chUTe hAthe vAyu ane chevaTe navakAra ma MtranuM pratidina bhAvapUrvaka ArAdhana karI sadgati prApta karI. 42. cAda pUrva tapa. [ "cADha pUnA jANakAra" eTalA mAtrathI ApaNane cauda pUnA pramANunu... vAstavika svarUpa samajAze nahi, zrI bhadrabAhusvAmI (chaThThA paTTadhara) sudhI cauda pUrvInuM jJAna kharA bara jaLavAtuM AvyuM. tyArabAda zrI sthUlibhadrasvAmI daza pUrvanA jJAtA banyA ane zrI saMghanA AgrahathI mULa mAtra cAra pUrva zrI bhadrabAhusvAmIe teozrIne zikhavyA. tyArabAda kALanA prabhAvathI pUrva saMbaMdhI jJAna kramazaH ghaTatu gayuM ane chelle smaraNazaktimAM ati maMdatA AvavAthI zrI devaddhi gaNi kSamAzramaNe upasthita jJAnane graMthArUDha karyuM, je ApaNA para parameApakArI RRNa che.
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 taratna ratnAkara pUrvanuM pramANa keTaluM te jANavA mATe zAstrakAroe jaNAvela che ke1. utpAda pUrva eka hastI pramANa zahIthI lakhI zakAya, 2. AgrAyaNI pUrva be * * * 3. vIryapravAda , cAra che che ke 4. astipravAda ,, ATha > > ) 5. jJAnapravAda , soLa 6. satyapravAda ,, batrIza 7. AtmapravAda , cosaTha 8. karmapravAda , eka aThThAvIsa 9. pratyAkhyAnapravAda ,, base ne chappana , 10. vidyApravAda , pAMcase ne bAra , 11. kalyANapravAda , eka hajAra covIza , 12. prANAvAya, eka hajAra te aDatAlIza , 13. kriyAvizALa , cAra hajAra ne chanuM ,, ,, 14. lekabiMdusAra , ATha hajAra, eka ne bANuM , , ekaMdare soLa hajAra, traNa ne cATI hastIne jokhatAM je pramANa thAya teTalA pramANu zAhIthI jeTaluM lakhI zakAya. tene cauda pUrva pramANa kahI zakAya. AvA apUrva kRtadhara mahApuruSavaDe kathita jenAgamAM. zaMkAspada hakIkata kevI rIte saMbhavI zake ? jJAna e ja ajJAnarUpI aMdhakArane dUra karavAmAM sUrya sadaza che mATe te jJAnarUpa cauda pUrvanI ArAdhanA karavI te svaparahitakAraka che.
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ cauda pUrva tapa zuklapakSe tapaH kArya, caturdaza caturdazIH / caturdazAnAM pUrvANAM, tapastena samApyate // 1 // cauda pUrvanI ArAdhanA mATe je tapa, te cauda pUrva tapa kahevAya che. temAM zubha muhurte zuda caudazane reja zarU karI caudaze caudaze zakti pramANe upavAsa athavA ekAsaNAdika tapa kare. athavA banne caudaza laIne sAta mAse tapa pUrI kare. [ A caturdazI tapa kahevAya che. athavA suda caudazane divase AraMbhIne lagabhaga cAra divasa sudhI ekAsaNA karI pUra kare. prathama AgamanI sthApanA karavI. vAsakSepathI tenI pUjA karavI. jJAna pAse nIce batAvyA pramANe nitya sAthIyA karavA. nitya caityavaMdana karavuM. jJAnanI yathAzakti rUpAnANe pUjA karavI. jJAnanI pUjA bhaNAvavI. stavanane sthAne jJAnanI pUjA kahevI chelle divase varagheDe caDAve.) udyApana jJAnapaMcamInI peThe karavuM. (juo naMbara 47 athavA 46) vizeSa eTale ke 14 pustaka lakhAvIne mUkavAM. tathA cauda cauda padArtho-upakaraNo levAM. gurupUjA, saMghapUjA, saMghavAtsalya vigere karavuM. A tapanuM phaLa samyak zravajJAnanI prApti thAya te che. A sAdhu tathA zrAvakane karavAne AgADha tapa che. garaNuM vigere nIce pramANe je pUrva tapa cAlate hoya te pUrvanuM gaNavuM. cauda pUrvanAM nAma sAva kha0 le ne 1 zrI utpAdapUrvAya namaH 14 14 14 20 2 zrI AgrAyaNI pUrvAya namaH 26 26 26 20
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 3 zrI vIryapravAdapUrvIya namaH 4 zrI aslipravAdapUrvIya namaH tapeAna ratnAkara 16 16 20 28 28 20 12 12 20 2 20 16 20 30 0 20 20 15 20 12 20 13 20 30 20 5 20 16 28 12 . 5 zrI jJAnapravAdapUrvIya namaH 6 zrI satyapravAdapUryAya namaH 7 zrI AtmapravAdapUrvIya namaH 8 zrI ka`pravAdapUrvIya namaH 9 zrI pratyAkhyAnapravAdapUrvIya namaH 16 30 20 20 15 15 12 12 10 zrI vidyApravAdapUrvIya namaH 11 zrI kalyANapravAdapUrvIya namaH 12 zrI prANAvAyapUrvIya namaH 13 zrI kriyAvizAlapUrvIya namaH 14. zrI lAkabiMdusArapUrvIya namaH 13 13 30 32 25 25 [ 42 2. caturdazI tapa '23samudripuLamAsinitti'-arthAt be caturdazI, e aSTamI, amAvAsyA (amAsa) ane punama-e cha pa tithi che. pa tithiomAM paNa caturdazI zreSDa che. te patithimAM vizeSa prakAre dharmArAdhana, tapazcaryAM karavI joie. ahI' eTaluM paNa jANI levu jarUrI che ke-bIja, pAMcama ane agiyAraza e jJAnatithi che ane zrI jinezvara bhagavatanI kalyANaka tithie temaja paryuSA parvanA divase e cAritratithi che."] - 16 30 zukalapakSanI caudazane divase je tapa karavAnA hAya te tane caturdazI tapa kahIe. te tapamAM cauda zukalapakSanI
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ ekAvali tapa 119 caturdazIoe ekAsaNAdi yathAzaktie karavAmAM Ave che. udyApanamAM cauda jAtinA dhAnya tathA cauda phalAdi jJAna pAse vA prabhu pAse dharAya che. zukala agiyAraza 11 mAsa sudhI karavI ane zukala caudaza 14 mAsa upavAsathI karavI. te baMne tapamAM maunapaNathI rahevuM. te tapane mRtadevI tapa kahe che. ema eka prAcIna pratimAM lakheluM che. 43. ekAvali tapa [je tapamAM, ekAvali suvarNa AbharaNanI mAphaka, padaka, puSpa, dADima, sera vigerenI mAphaka tapazcaryA karavAmAM Ave te ekAvali tapa kahevAya.] ekadvitryupavAsaH kAhalike dva tathA ca daaddimke| vasusaMravyaizcaturthaiH zreNI kanakAvalIvacca // 1 // catustriMzacaturthezca pUryate taralaH punaH / samAptimeti sAdhUnAmevamekAvalI tapaH // 2 // eka AvInI jema upavAsa karavAthI ekAvaLI tapa thAya che. temAM prathama eka upavAsa pachI pAraNuM, pachI be upavAsa upara pAraNuM, pachI traNa upavAsa upara pAraNuM, ema karavAthI prathama kAhalikA thAya che. pachI ekAMtara pAraNAvALA ATha upavAsa karavA, teNe karIne kAlikAnI nIce dADima puSpa utpanna thAya che. tyArapachI eka upavAsa upara pAraNuM,
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 tapAna ratnAkara pachI be upavAsa upara eka pAraNuM, pachI traNa upavAsa upara eka pAraNuM, e rIte caDatAM caDatAM seLa upavAsa upara eka pAraNuM karavAthI hAranI eka sera pUrI thAya che. tyAra pachI cotrIza upavAsa ekAMtara pAraNavaDe karavAthI te hAranuM padaka thAya che. tyArapachI vilemanA kamathI eTale seLa upavAsa upara eka pAraNuM, paMdara upavAsa upara eka pAraNuM, cauda upavAsa upara eka pAraNuM, ema utaratA utaratA chevaTa eka upavAsa upara eka pAraNuM karavAthI bIjI sera pUrI thAya che. pachI pAraNAnA AMtarAvALA ATha upavAsa karavAthI bIjA dADimanA puSpa utpanna thAya che. tyAra pachI traNa upavAsa ane chevaTe eka upavAsa upara pAraNuM e rIte karavAthI bIjI kAhalikA pUrNa thAya che. Ama karavAthI kula 334 upavAsa ane 88 pAraNAM thAya che. udyApanamAM bRhasnAtra pUrvaka vidhithI pUjA karIne pratimAne muktAphaLane eka serane meTo hAra paherAvata saMghavAtsalya, saMghapUjA, gurupUjA vigere karavuM. A tapa karavAthI nirmaLa guNanI prApti thAya che. A sAdhu tathA zrAvakane karavAne AgADha tapa che. bIjI rIte ekAsaNuM 1, navI 1, AMbila 1, tathA upavAsa 1, e rIte eka oLI thaI. evI pAMca oLI karavAthI paNa ekAvaLI tapa thAya che. (A matAMtara vidhiprapamAM che.) * tathA suvarNa akSaraya pustaka lakhAvI suvihita munirAjane ApavuM. tevo joga na hoya to zrI saMghanA bhaMDAramAM mUkavuM. paNa potAnI nizrAe na rAkhavuM.
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ #zavidha yutidhama tapa 121 "name ari|tANu"e paTTanI navakAravALI vIza gaNavI, sAthIyA vigere bAra bAra karavA. 44. dezavidha yatidhama tapa, [ khAsa karIne munione vizeSa prakAre pAlana karavA lAyaka hovAthI nIcenA davidha yatidhama" tarIke ALakhAya che. A yatidharmanA pAlanathI "Asava"nA rAdha thAya che. ane krodhAdika vibhAva dazAmAM paDatA jIva svasvabhAvamAM sthira bane che daza yatidharmAMnu sakSipta svarUpa nIce pramANe che. khaMtI mahatra ajjava, muttI tavasaMjame a boddhavyo / sattva sAba vicaLa 2, thama 6 nadhammA ! [navatattva] 1. hatI---kSamA-krodha utpanna na thavA devA athavA utpanna thayA hAya to tene niSphaLa karaveza. 2. mava-mAr-abhimAna vaDe utpanna thatAM jAtyAdi madanA tyAga karaveza. 3. banava-Ava-mAyAne tyAga. 4. munnI-nibhitA-Ahya parigrahane viSe mUrchAnA tyAga. 5. taMtra-"pasyA-IcchAonA redha. 6. saMgame-saMyama-Indriya ane kaSAyAdri upara ya meLavavA te sayama. 7. sattva-satya-yathA hitakAraka ane parimita khelavuM.
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ = = 1rara taporatna ratnAkara 8. zera-zauca-aMtaHkaraNanI pavitratA temaja corIne tyAga. 9. vizvabaM-akiMcanya-sarva prakAranA parigrahane tyAga. 10. mar-brahmacarya-viSaya vAsanAne tyAga karavo. saMyamAdau dazavighe dharma ekAntarA api / kriyanta upavAsA yattattapaH pUryate hi taiH // 1 // daza prakAranA yatidharmanI ArAdhanA mATe A tapa che. temAM daza upavAsa ekAMtare karavA. teNe karIne A tapa pUrNa thAya che. (A tapa zukla pakSamAM zarU thAya che. jaina prabodha) udyApanamAM moTI snAtra vidhie deva pUjA karI daza daza phaLa, paphavAnna vigere vastuo hekavI. tathA munine vastrApAtrAdikanuM dAna devuM. saMghapUjA, saMghavAtsalya karavuM. A tapanuM phaLa zuddha dharmanI prApti thAya te che. A sAdhu tathA zrAvakane karavAne AgADha tapa che. tapane divase garaNuM vigere nIce pramANe - 1 kSAMtiguNadharAya namaH 6 saMyamaguNadharAya namaH 2 mArdavaguNadharAya namaH 7 satyaguNarAya 3 AjIvaguNadharAya namaH 8 zaucaguNadhara ya namaH 4 muktiguNadharAya namaH 9 akiMcanaguNadharAya namaH pa tapaguNadharAya namaH 10 brahmacaryaguNadharAya namaH sAthIyA 10, khamAsamaNa 10, kAussaga 10 legassane ane navakAravALI 20 gaNavI. nama:
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMcaparameSThI tapa 45. paMcaparameSThI tapa [arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu-me paMca parameSThI kahevAya che, traNe kALa ane traNe lekamAM te pratiSThita che. 1. arihaMta-mokSamArganA prathama upadezaka zrI arihaMta bhagavaMte che. teo janmathI ja traNa jJAnavALA hoya che. dIkSA prApti bAda cothuM jJAna prApta karI, kevaLajJAna upAjI mokSamArga darzAve che. siddha bhagavate deha rahita hovAthI temaja sAmAnya kevaLajJAnI atizaya rahita hovAthI, teo mokSamArganA Adya darzaka banI zakatA nathI. ari hatanA guNa bAra che. 2. siddha-arihatena arihaMtapaNane temanA AyuSyanA aMte aMta Ave che jyAre siddha bhagavaMtonuM siddhapaNuM te avinAzI che. siddha bhagavatenA guNe temaja sukha avyAbAdha che. avyAbAdha sukha siddha sivAya anyane prApta thatuM nathI. arihaMta paNa AyuSyakarmanA aMta sudhI dehane AdhIna rahe che mATe ja arihaMta paNa siddhapaNuM mATe udyama kare che. siddha bhagavaMtanA guNa ATha che. 3. AcArya-arihaMte dehadhArI hovA chatAM sarvakAla ane sarva kSetromAM temanI hAjarI nathI hotI. siddha bhagavaMta te deha rahita ja che, mATe sarvakAla ane sarva kSetromAM muktine mArga calAvavAnI javAbadArI AcAryanA zire rahe che. AcArya bhagavaMtanA guNa chatrIza che.
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporana ratnAkara 4. upAdhyAya-AcArya bhagava'tA rAjavInA sthAne che, upAdhyAya bhagavata matrInA sthAne che. AcAya bhagavatanA svaya' vinaya karave ane khIjA pAse tevA vinaya karAvaveA te teonuM mukhya kartavya che, kAraNa ke vinaya vinA vidyA nathI tema vinaya vinA dharma paNa nathI.' vinayathI jJAna, jJAnathI darzIna (zraddhA), dazanathI cAritra ane cAritrathI meAkSa prApta thAya che. upAdhyAyabhagavaMtanA mukhya dharma bhaNavu. ane bhaNAvavuM te che. temanA pacIza guNe che. 124 5. sAdhu-mokSamArganA sAdhaka te sAdhu. AcAryA pAsethI AcAra ane upAdhyAya pAsethI vinaya prApta karIne teo muktimArganI sAdhanA kare che ane muktimArganA musApharane paNa sahAyaka paNa bane che. teozrInI sahAya evA prakAranI che ketemAM eka pAi ne paNa khaca karavA paDatA nathI. temanI pAsethI jJAna, darzana tapa, zIla temaja svarga ane apavarganAM sukhA paNa vinAmUlye maLe che. sAdhunA sattAvIsa guNA che. sa`maLIne paMca parameSThInA 108 guNA thAya che. ApaNe nira'tara gaNatAM navakAravALImAM 108 maNakA hAvAnuM kAraNa paNa paMcaparameSThInA saguNAnI saMkhyA ja che. pAMcaparameSThI jevA jagata para upakAra karanAra koI nathI. A saMbaMdhamAM vizeSa jANavAnA jijJAsue " namaskAra mahAmatra nAmaka pustaka vAMcavuM. ] ??
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMcaparameSThI tapa 125 upavAsaikasthAne AcAmlaikAzane ca nirvikRtiH / pratiparameSThi ca SaTka pratyAkhyAnasya bhavatIdam // 1 // pAMca parameSThInI ArAdhanA mATe A tapa che. temAM pahele divase upavAsa, bIje divase ekalaDANuM, (mAtra eka ja hAtha hAle paNa bIjuM kaI aMga hAlavuM na joIe. tathA sthAnake ja cauvihAra karavo joIe.) trIje divase AMbila, cothe divase ekAsaNuM, pAMcame divase navI, chachuM. divase purima ane sAtame divase ATha kavaLa ( athavA bIjI pratone AdhAre besaNuM paNa che. ) e pramANe sAta divasanI eka evI thaI. evI pAMca oLI karavAthI 35 divase tapa pUrNa thAya che. udyApane paMcatIthI biMba bharAvavuM. arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhunI bhakti, modaka 35 tathA bIjI vastu pAMca pAMca prabhu pAse ThekavI. saMdhapUjA, saMghavAtsalya karavuM. A tapanuM phaLa sarva vighanI zAMti thAya te che. A yati tathA zrAvakane karavAne AgADha tapa che. sAi kha0 le neo name arihaMtANuM 12 12 12 20 >> name siddhANuM OM namo AyariyANa 6 1 1 che name uvakjhAyANuM 25 25 25 che name e savvasAhUNuM 27 27 27 20
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 tapeArata ratnAkara 46. laghupacamI tapa. [ A pacamI tapasa''dhI vizeSa varNana ane kathA AnA pachI 47 mA mRtpaMcamI tapanA vivaraNamAM Apela che te vAMcavuM] laghupaMcamyAM dvayazanAdi paJcamAsottaraM tapaH kRtvA / tatpaJcavidhaM samAptau samApyate mAsapaMcaviMzatyA // 1 // pacamIne divase karavAnA tapa te paMcamI tapa kahevAya che te tapa zrAvaNa, bhAdrapada, Azvina, kArtika, peSa ane caitra, eTalA mAsa vaIne bIjA mAsamAM zuda pAMcame zarU karavA. puruSe athavA strIe jinacaityane viSe jAtyAdika puSpAvaDe devapUjA karavI. pachI jJAnanuM sthApana karI tenI paNa puSpAdi vaDe pUjA karavI. pachI tenI AgaLa zubha ( akSata ) taMdulavaDe suMdara svastika karavA. tenA para dhRtapUrNa pAMca vATavALA DheDhIpyamAna dIpaka mUkave. pAse phaLa, medaka Adi naivedya mUkavuM. pote mastaka para gaMdha, akSata ane caMdanane dhAraNa karI guru pAse jaI zukala pAMcamI tapane Ara'bha karavA. pAMca mAsanI pAMca zukla pAMcamane divase besaNuM karavu. pachI pAMca mAsanI pAMca zukala paMcamIe ekAsaNuM karavuM. pachI pAMca mAsanI pAMca zukla paMcamIe navI karavI. pachI pAMca mAsanI pAMca zukUla pAMcamIe AMbila karavA. pachI pAMca mAsanI zukla pa'samIe upavAsa karavA. e pramANe pacIza mAse te tapa pU thAya che. koI gacchamAM pacIze mAsanI dareka paMcamIe
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ laghupaMcamI tapa 127 jevI rIte AraMbha karyo hoya eTale ke besaNuM ke ekAsaNuM ke navI vigere je tapa vaDe AraMbha karyo hoya te ja tapa karavAnI paddhati che. athavA A tapa upara pramANe zukala paMcamIe AraMbha karI guphala tathA kRSNa ema banne paMcamI laI pacIza paMcamIe eTale eka varSa pUrNa karavAmAM Ave che. (naM. a.) athavA upara pramANe guphala paMcamIe AraMbhI zukala tathA kRSNa ema bane paMcamI laI pAMca paMcamIe A tapa pUre karavAmAM Ave che. temAM ughApane pakvAnna, phaLa vigere tathA jJAnanA upakaraNa pAMca pAMca hekavA (na. ga.) athavA zukala paMcamIe zarU karI dareka paMcamIe upavAsa karavo. e rIte pacIza paMcamIe eTale eka varSe tapa pUrNa kare. (paM. bu ) udyApanamAM jinapratimAnI moTI nAtra vidhipUrvaka pUjA karavI. pAMca pAMca vividha prakAranA pakavAnna, phaLa, rUpAnANuM vigere DhekavAM. tathA aMga, upAMga athavA nAnI pithI pAMca lakhAvI sAdhune vaherAvavI. tenA abhAve saMghanA bhaMDAramAM mUkavI. pustaka (jJAna)nI AgaLa sApaDA, pATI, rUmAla, derI, pIMchI, navakAravALI, vAsakSepane vAvaTo athavA dAbaDe, lekhaNa, khaDIe, mukhavastrikA, dAMDa, rajoharaNa, ThavaNI, ghAne pATo, chAbaDI, jaMgalUDaNAM, sukhaDa, vAsakSepa vigere jJAna, darzana tathA cAritranA
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 taratna ratnAkara upakaraNe sarve pAMca pAMca DhekavA. pAMca prakAranA dhAnya kavA. saMghapUjA, saMghavAtsalya, gurubhakti vigere karavuM. A tapanuM phaLa jJAnane lAbha thavArUpa che. A yati tathA zrAvaka karavAne AgADha tapa che. A tapa mukhyae karI jJAnane uddezIne che, temAM jJAna lakhAvavuM tathA tenAM upagaraNe karAvavA enI AvazyakatA che. jJAna lakhAvavAne mahimA AcAropadezamAM A pramANe varNave che - likhApyAgamazAstrANi yo guNibhyaH prayacchati / tanmAtrAkSarasaMkhyAni varSANi tridazo bhavet // 1 // artha--je mANasa Agama-zA lakhAvIne guNa. munione Ape che, te pustakanA akSara jeTalAM varSa devakamAM vase che. (ItyAdi ) * namo nANassa' padanI navakAravALI vIza, sAthIyA vigere 51 karavA athavA pAMca pAMca karavA. 47. bRha paMcamI-jJAnapaMcamI tapa [ jJAna saMbaMdhI varNana karavuM ke tenI viziSTatA varNavavI te suvarNane opa ApavA jevuM kArya che. pratyeka darzana ke te varga jJAnanI mahattA pIchANe che ane tene vikasAvavA prayAsa kare che, paraMtu e lakSa rAkhavuM joIe ke jJAna je samyaga heya te ja te " tAraka banI zake che. anyathA te mithyAtva-ajJAna "mAraka" bane che, ' , ,
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAnapaMcamI tapa zrI dazavaikAlika sUtranA cothA adhyAyamAM jaNAvyuM che ke- nAM 3 yA" prathama jJAna ane pachI dayA (aDiMsA ). jJAnanI mahattA mATe ATaluM TUMkuM ja vAkaya paryApta che. pUjyazrI tIrthakara bhagavaMte prarUpela bhAvone zrI gaNadhara mamhArAjAoe guMthela dvAdazAMgIne " jJAna" kahI zakAya. jJAna e AtmAno advitIya guNa che. sarva karmane nAza karI AtmA jyAre siddhisthAnamAM birAje che tyAre paNa jJAna guNa AtmAnI sAthe ja rahe che. bhayaMkara bhavarUpI saMsAra-sAgarane pAra karavA mATe jJAna ati upayogI nIkA samAna che. jJAnI puruSee jJAnanI atyaMta mahattA sthaLe sthaLe gAI che, je paikI ki cit ullekha ApaNe joIe. a vs yArna, vidyAvAnuM tataH param | annena kSaNikA tRptiH, yAvajjIvaM tu vidyayA // annadAna e uttama dAna che paraMtu vidyAdAna tenAthI paNa zreSTha che, kAraNa ke anAthI kSaNika tRpti thAya che para vivAthI te jIvanaparyanta saMteSa maLe che. na caurahArya na ca rAjahArya, na bhrAtRbhAjyaM na ca bhArakAri / vyaye kRte vardhata eva nitye, vidyAdhanam sarvadhanapradhAnam //
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporatna ratnAkara vidyA cArathI cArAtI nathI, rAjAthI DaraNuM karAtI nathI, bhAI temAM bhAga paDAvI zakatA nathI, tenA bhAra upADavA paDatA nathI vAparavA chatAM haMmeza vRddhi ja pAme che eTale ja kahevAmAM AvyuM che ke-vidyArUpI dhanasa prakAranAM dhanAmAM zreSTha che. 130 jJAna-virAdhanA ke jJAna--AzAtanA kadI paNa na karavI. AjakAla dekhAdekhIthI ke ajJAnane kAraNe Rtuva'tI bahenA pustaka vAMce che je jJAnanI AzAtanAnA ja eka prakAra che. jJAnI puruSoe jJAnAzAtanAnA kaDavAM phaLa jaNAvyAM cheHviraadhynti ye jJAnaM vacasApi hi durdhiyaH / mRkatvamukha gitva - doSAsteSAmasaMzayam // je dRSTabuddhivALAe vacanavaDe paNa jJAnanI virAdhanA kare che teone nizcaye mUMgApaNuM, mukhanA uMgA vigere vyAdhi thAya che. jJAnanI ArAdhanA ke virAdhanA karavAthI kevAM phaLo prApta thAya che te pracalita varadatta-guNamajarInI kathA dvArA jANI zakAya che. jenu sa MkSipta varNana nIce pramANe che varadatta-guNamaMjarInI kathA bharatakSetranA padmapura nagaramAM ajitasena rAjavIne thazeAmatI rANInI kUkSIthI varadatta nAmanA putra janmyA hatA. sAta-ATha varSanA thatAM tene adhyApakane soMpyA paNa kaI paNu akSara caDhayo nahi. adhyApake pAra vagaranI
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAnapaMcamI tapa mahenata karI paNa pUrvanA jJAnotarAyane kAraNe kaMI paNa vidyA na AvaDI. yuvAvasthA prApta thatAM kumArane kedrane rega thayo, rAjAe aneka upacAro karyA paNa dareka prayatnamAM niSphaLatA ja sAMpaDI. te ja nagaramAM siMhadAsa zreNIne kapUratilakA patnIthI guNamaMjarI nAmanI putrI thaI. te janmathI ja rogI ane mUMgI hatI. zreSThIe sArA sArA vaidyo dvArA zuzruSA karAvI, paNa eka upAya sArthaka na thayuM. yuvAvasthA prApta thayA chatAM mUMgI ane rogI hovAthI koI tene paraNavA taiyAra na thayuM. ekadA te ja nagaramAM cAra jJAnanA dhAraka pU. zrI vijayasenasUri padhAryA. zreSThI pitAnI putrI sAthe, rAjA pitAnA putra sAthe temaja asaMkhya nagaraleke vaMdana karavA gayA. sUrimahArAje gaMbhIra dharmadezanA ApI, jJAnanuM mAhAsya samajAvyuM. dezanAne aMte zreSThIe potAnI guNamaMjarI putrI mUMgI ane rogI kema thaI tenuM kAraNa pUchyuM. gurumahArAje tene pUrvabhava varNavatAM kahyuM ke-pUrve kheTaka nagaramAM jinadeva zreSThIne suMdarI nAmanI patnI hatI. tenAthI tene pAMca putra ane cAra putrIo prApta thaI hatI. putre temaja putrIo uMmaralAyaka thatAM temane bhaNavA mokalyA. putre jaDa jevA ane bhaNavAmAM nirutsAhI hatA. mahetAjI bhaNAvatA tyAre ramatagamata karatAM ke ADuMavaLuM dhyAna rAkhatA, jethI
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 taporatna ratnAkara tene kazu jJAna prApta thayuM nahi. ekadA mahetAjIe teo ne zikSA karI, eTale ghare AvIne putrAe tenI mAtAne phariyAda karI. sudarI AthI uzkerAI ane putrone jaNAvyu ke-jyAre mahetAjI teDavA Ave tyAre ene pattharA mAro eTale te pharIthI teDavA AvatA ja aTakI jaze ane tamAre bhaNavA javAnuM baMdha thaI jaze. heAkarAoe te te pramANe karyuM-mahetAjIne mArIne kADhI mUkayA. su'darI AthI ghaNI rAjI thai. manamAM vicAryuM TreDave mArA okarAne mahetAjI kevI rIte mAraze ? vaLI tene vicAra mALyA ke bhaNelAne paNa maravuM che ane na bhaNelAone paNa marI javuM paDe che te pachI bhaNavAnI mAthAkUTa zA mATe karavI ? eTale teNe gharamAM hatAM te badhAM bhaNavAnA pustaka bhegAM karI bALI nAkhyA. Aja avasare jinadeva bahArathI AvI caDhayo. teNe suMdarInI A ceSTA joI ghaNA ja Thapako Apyo. na bhaNavAthI kevuM mAThuM pariNAma Avaze te samajAvyuM; paNa suMdarI upara tenI kaMI ja asara na thaI. chokarAe yuvAna thayA paNa mUrkha ne ajJAna hAvAthI koI e kanyA ApI nahIM. jinadeve dukAne besAryAM paNa jJAna vagara vepAra kema kare ? ekadA pati-patnI vacce mukha putro saMbaMdhI vAtacIta thatAM suMdarI uzkerANI. ukaLATamAMne ukaLATamAM teNI na khelavAnu khAlI gaI. zeThane paNa krodha AvyA ane AvezamAM ne AvezamAM pAse paDelA patthara upADI
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAnapaMcamI tapa 133 mAryo. te marmasthaLamAM vAgavAthI suMdarI tarata ja mRtyu pAmI ane tamArI putrI guNamaMjarI tarIke utpanna thaI, pUrva bhavanA jJAnanA aMtarAyane kAraNe te mUMgI temaja rogI thaI. A hakIkata sAMbhaLatA ja guNamaMjarIne jAtisamaraNa jJAna thayuM. mUrzita dazAmAM teNIne pitAnuM sarva pUrvadita jaNAyuM. zreNIe pitAnI putrI mATe upAya pUchayo. guru mahArAje jJAnapaMcamInuM ArAdhana jaNAvI tene vigatavAra vidhi darzAvyo. guNamaMjarIe jiMdagIparyata jJAnapaMcamI talanuM ullAsa sahita ArAdhana karyuM. rAjavI ajitasene paNa pitAnA putra varadattanA kuchapaNA aMge gurumahArAjane pRcchA karatAM gurumahArAje jaNAvyuM ke zrIpura nagaramAM vasu zreSThIne vasusAra ane vasudeva nAmanA be putro hatA. bALavayamAM mitro sAthe ramatAM ramatAM te baMne vanamAM jaI caDhayA. tyAM zrI munisuMdara nAmanA AcArya mahArAjane dharmopadeza ApatAM joyA. teo baMne tyAM jaI beThA. vairAgyavAhinI dezanA sAMbhaLI baMne jaNAe dIkSA lIdhI. laghubaMdhu vasudevanI prajJA tIvra hatI. temaNe alpa samayamAM zAmAM pAraMgatatA prApta karI. temanI zakti joI gurumahArAje temane AcArya padavI ApI. ziSyo temanI pAsethI pATha letA ane zAstrAdhyayana karatAM, ekadA vasudeva AcArya rAtrinA saMthAre karI sUtA hatA tevAmAM ziSya pATha levA AvyA. eka ziSya Ave, te
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ taratna ratanAkara jAya eTale bIjo Ave. ema ziSyo vAraMvAra AvavA lAgyA. te sarvane pATha ApI zAstrabodha samajAvI teo kaMIka nidrAvaza thayA tevAmAM eka ziSyane pATha na samajAyAthI punaH pUchavA AvyA ane gurumahArAjane pRcchA karatAM teo jAgI gayA ane tene samajaNa ApI. te ziSyanA javA bAda vasudeva muninI vicAradhArAmAM palaTo thaye. azubha karmane udaya Avye. temaNe vicAryuM ke huM bahu jJAnI thaye te A ziSyane pATha levA-devAnI mAthAkUTa karavI paDe che, tene karatAM na ja bharyo hota te sAruM. mAre vaDIlabaMdhu vasusAra jJAnI nathI ke te te sukhapUrvaka kevI nidrA laI rahyA che ? pachI te temaNe vAcA ApavA levAnuM baMdha karyuM. AgaLa abhyAsa kare paNa baMdha karyo ane bhaNeluM vismRta thaI javA lAgyuM. A rIte temaNe amRtane ghaDo pheDI nAkhI, pApane ghaDe svIkAryo ane tIvra jJAnAMtarAya karma bAMdhyuM. A temaja raudradhyAnane vaza thaI te vasudeva muni kALa karI tamArA varadatta putra tarIke janme che. pUrva bhavanA jJAnamaMtarAyane kAraNe temane vidyA prApta thaI nathI ane kaDhane roga prApta thayo che. A hakIkata sAMbhaLatAM ja varadattane jAtismaraNa jJAna thayuM ane gurumahArAjane jJAnAMtarAyanA nivAraNa mATe pRcchA karI. gurue temane jJAnapaMcamInI ArAdhanA karavA jaNAvyuM. jJAnapaMcamInA ArAdhanathI tene deha suvarNa jevI kAMtivALo banI gayuM. rAjAe temane aneka rAjakanyAo paraNAvI.
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAnapaMcamI tapa 13pa guNamaMjarI paNa jJAnapaMcamInA ArAdhanathI niraMgI thaI. zreSThIe paNa tene kuLavAna vaNika putra sAthe paraNAvI. kALakane teo baMnee dIkSA lIdhI. suMdara cAritra pALI teo devalekamAM upajyA, tyAMthI cyavI varadattane jIva mahAvidehamAM zurasena nAme rAjavI thayA ane cAritra pALI, mukti pAme. guNamaMjarIne jIva paNa sugrIva nAme rAjakumAra thaye ane zuddha saMyama pALI mele gaye. A pramANe jJAnapaMcamInI ArAdhanA karavAthI teo sadgatinA bhAjana thayA. jJAnapaMcamIne saubhAgya paMcamI paNa kahevAmAM Ave che. jJAna bhaNavuM, bhaNAvavuM, sAMbhaLavuM, lakhavuM, lakhAvavuM temaja jJAnInI bhakti-bahumAna karavuM, jethI jJAnAMtarAya karma tUTe che. jJAnInI prazaMsA karavI, yathAzakti jJAne pagaraNa vaheMcavA ane samyagajJAnane vikAsa thAya tema vartavuM, e ja svakalyANanI sAcI kuMcI che. jJAna ane tenA bhedo-prakAre saMbaMdhI agAu navamA, dazamA ane agiyAramA jJAna, darzana ane cAritra nAmanA tapamAM vivecana karavAmAM Avela che, jethI ahIM tenI punarukti karavAmAM AvatI nathI. evameva tapo varSapaJcakaM kurvatAM nRNAm / ekAntaropavAsezca pUrNa saMghatapo bhavet // 1 //
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 tapovana nAkara e ja pramANe pAMca varSa sudhI tapa karatAM manuSyane bRhaspaMcamInuM vrata paNa pUrNa thAya che. A tapa AraMbha laghu paMcamInI jema kare. vidhi paNa te ja pramANe che. eka varSanI kula pAMcame besaNuM karavuM, bIje varase ekAsaNuM, trIje varSe navI, ethe varSe AMbila ane pAMcame varSe upavAsa karavA. e pramANe pAMca varSa pUrNa thAya che. udyApana laghu paMcamInI jema karavuM. (juo tapa naM. 46) temAM sarva vastu pacIza pacIza ThekavI. A tapanuM phaLa maDAjJAnanI prApti thAya te che. A yati tathA zrAvakane karavAne AgADha tapa che. athavA A tapa pAMca varSe ane pAMca mAsanI dareka ajavALI came upavAsa athavA ekAsaNuM karavAthI paNa thAya che. garaNuM vigere laghu paMcamIvatu jANavuM. eka prAcIna pratimA lakhela che je rogAdi kAraNe pachavADethI paNa tapa pUrNa karAya che ane udyAna adyamAM, madhyamAM ke anya kyAre avasara maLe tyAre yathAzaktie karavAnuM che. temAM pAMca purAka bharAvavA vigere karavAnuM che. A tapa utkRSTathI AvI rIte paNa karavAmAM Ave che-dareka zukala paMcamIne upavAsa jAjajIva kare. pAMca varasa pachI ughApana vigere karavuM. garaNuM naM. 46 nA tapa pramANe jANavuM.
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturvidha saMgha tapa 137 48. caturvidha saMgha tapa, [ sAdhu, sAdagI, zrAvaka ane zrAvikA, e catuvidha saMgha kahevAya che. temanI sau prathama sthApanA, A avasarpiNI kALamAM yugadIza zrI AdinAtha bhagavaMte karI hatI. dharmane AdhArastaMbha A caturvidha saMgha ja che ane te pAMcamA ArAnA cheDA sudhI "du pasahusUri" paryata rahevAne che. __ svaparahita mokSAnuSThAnaM yA sAdhayatIti sAdhuH / je svaparahita temaja mokSanA anuSThAnane sAdhe-prAta kare te sAdhu. phaLAti nivAra rUti vA-je jinavacanane sAMbhaLe, Acare te zrAvaka athavA ri purato sAdhusanavANiti Ave-je sAdhu samApe jaIne sAdhu samAcArI (sAdhu jIvana saMbaMdhI) sAMbhaLe te zrAvaka saMghanI zakti apUrva che. A yugamAM saMghanuM bahumAna sacavAI rahe ane tenI mahattA sacavAI rahe te pramANe vartavuM joIe] upavAsadvayaM kRtvA tataH kha-rasa-saMkhyayA / ekAntaropavAsaizca pUrNa saMvatapo bhavet // 1 // caturvidha saMghanI ArAdhanA mATe A tapa che. temAM prathama eka chaThTha karI pAraNuM karavuM. pachI ekAMtara sATha upavAsa karavA. e rIte karavAthI A tapa pUrNa thAya che. udyApanamAM saMghavAtsalya ane saMghapUjA karavI. A tapanuM phaLa tIrthaMkara
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 taporana ratnAkara nAmakarma upArjana thAya te che. A yati tathA zrAvakane karavAne AgADha tapa che. namo tIrthassa" padanI navakAravALI vIza, sAthIyA vigere bAsaTha bAsaTha athavA pacIza pacIza karavA. 49. ghana tapa ekadvayekadvidvayekayugmazazisaMkhyayopavAsaizca / pAraNakAntaritairapi nirantaraiH pUryatetra ghanam // 1 // A tapa AMkaDAnA ghananI yuktie thAya che. temAM prathama eka upavAsa karI pAraNuM karavuM. pachI be upavAsa karI pAraNuM, pachI eka upavAsa karI pAraNuM, pachI be upavAsa karI pAraNuM, pachI pharIthI be upavAsa karI pAraNuM, pachI eka upavAsa karI pAraNuM, pachI be upavAsa karI pAraNuM, ane pachI eka upavAsa karI pAraNuM karavuM. A rIte upavA sa bAra tathA pAraNAM ATha maLI vIza divase A tapa pUro thAya che. udyApanamAM meTI snAtravidhie pUjA karI upavAsanI saMkhyA pramANe puSpa, phaLa, medaka vigere deva pAse DhAkavA. saMgha vAtsalya, saMghapUjA karavI. munine dAna devuM. A tapanuM phaLa mahAlakSmI (mokSalaphamI)nI prApti thAya te che. A yati tathA zrAvakane karavAne AgADha tapa che. "namo arihaMtANaM' padanI navakAravALI vIza, sAthIyA vigere bAra bAra karavA.
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAghana tapa 50. mahAghana tapa mahAghanatapaH zreSTha ekadvitribhireva hi / upavAsairnavakRtvaH pRthaka leNimupAgataiH ||1|| ghananA AMkaDAnA bAhulyapaNAthI A mahAghana kahevAya che. A tapamAM prathama zreNie anukrame eka, be ane traNa upavAsa ekAMtara pAraNAvALA nira`tara karavA. bIjI zreNimAM anukrame be, traNa ane eka upavAsa ekAMtara pAraNAvALA karavA. trIjI zreNimAM traNa, eka ane e upavAsa, ceAthI zreNimAM e, traNa ane eka upavAsa, pAMcamI zreNimAM traNa, eka ane e upavAsa, chaThThI zreNimAM eka, be ane traNa upavAsa, sAtamI zreNimAM traNa, eka ane be upavAsa, ADamI zreNimAM eka, be ane traNa upavAsa tathA navamI zreNIe be, traNa ane eka upavAsa ekAMtara pAraNAvALA nira'tara karavA. A rIte karavAthI upavAsa 54 tathA pAraNA 27 maLIsa dina 81 e A tapa pUrNa thAya che. udyApane meTI snAtrapUka ekAzI ekAzI puSpa, phaLa, mAdaka vigere DhAMkavA. gurupUjA, saMghapUjA, sa MdhavAtsalya vigere karavuM, A tapanuM phaLa cakravatInI Rddhi prApta thAya te che. A muni tathA zrAvakane karavAneA AgADha tapa che. "nameA arihaMtANaM' padanI navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere khAra khAra karavA, 2 3 1 301 | 2 1 2 3 3 1 2 1 2 23 r 132 3 1 yaMtra sthApanA
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporana ratnAkara bIjI rIta jaina proAdha) (cAra pa ta ghana) prathamanI rIta karatAM adhika tapa karavA hoya te A rIte karavA. prathama zreNIe eka, be, tragu ane cAra nira'tara upavAsa ekAMtara pAraNAvALA karavA. khIjI zreNIe be,traNa, cAra ane eka. trIjI zreNImAM traNa, cAra, eka ane e. ceAthI zreNImAM cAra, eka, be ane traNa pAMcamImAM be, traNa, cAra ane eka. iTTImAM traNa, cAra, eka ane be. sAtamImAM cAra, eka, be ane traNa. AThamImAM eka, be, traNa ane cAra. navImAM traNa, cAra, eka ane che. dazamImAM cAra, eka, be ane traNa. agiyAramImAM eka, be, traNa ane cAra, khAramImAM be traNa cAra ane eka. teramImAM cAra, eka, be ane traNa. caiAdamImAM eka; be, traNa ane cAra. paMdaramImAM be, traNa, cAra ane eka tathA sALamImAM traNa, cAra, eka ane be. e pramANe anuse niraMtara upavAsa ekAMtara pAraNAvALA karavA. e rIte upavAsa 160 tathA pAraNA 64 maLI 224 divase pUrNa thAya che. 1 2 3 4 23 4 1 3 4 1 2 140 2 3 4 1 34 1 2 4 1 3 4 12 4 1 2 3 4 14 23 1 2 3 4 4 1 2. 3 1 2 3 4 2 3 4 1 23 1 2 3|4 234 1 trIjI rIta ( pAMca paryaMta ghana ) prathama zreNIe anukrame eka, be, traNu, cAra ane pAMca 3 4 1 2
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAna tapa 141 upavAsa nira'tara ekAMtara pAraNAvALA karavA. khIjI zreNIe be, traNa, cAra, pAMca ane eka. trIjI zreNIe traNa, cAra, pAMca, eka ane e. ceAthI zreNIe cAra, pAMca, eka, be ane traNa. pAMcamI zreNIe pAMca, eka, be, traNu ane cAra. chaThThI zreNIe be, traNa, cAra, pAMca ane eka. sAtamI zreNIe traNa, cAra, pAMca, eka ane be. AThamI zreNIe cAra, pAMca, eka, be ne Nu, navamI zreNIe pAMca, eka, be, traNa ne cAra. dazamI zreNIe eka, be, traNa, cAra ne pAMca. agiyAramI zreNIe traNa, cAra, pAMca, eka ne be. bAramI zreNIe cAra, pAMca, eka, e ne traNa. teramI zreNIe pAMca, eka, be, traNa ne cAra. caidamI zreNIe eka, be, traNa, cAra ne pAMca pa MdaramI zreNIe be, traNa, cAra, pAMca ne eka. soLamI zreNIe cAra, pAMca, eka, e ne traNa. sattaramI zreNIe pAMca, eka, be, traNa ne cAra. aDhAramI zreNIe eka, be, traNa, cAra ne pAMca. egaNIzamI zreNIe be, traNa, cAra, pAMca ne eka. vIzamI zreNIe traNa, cAra, pAMca, eka ne khe. ekavIzamI zreNIe pAMca, eka, be, traNa ne cAra. bAvIzamI zreNIe eka, be, traNa, cAra ne pAMca. trevIzamI zreNIe be, traNa, cAra, pAMca ne eka cAvI. zamI zreNIe traNa, cAra, pAMca, eka ne be. pacIzamI zreNIe cAra, pAMca, eka, be ne traNa. A rIte karavAthI upavAsa dina 375 tathA pAraNA dina 125 maLI kula krina 500 eTale sALa mAsa ne dina vIzavaDe A tapa pUrNa thAya che. "name ari'ta! "" padanI navakAravALI 20 gaNavI, taNA sAthIyA vigere mAra mAra karavA.
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 1 |2|3|4| 5 12 123642 561 12 23|4|5|1| |3 4|5|132 3 24252122 42 56102637 5 |12|3 4 1 | 2 | 3 | 4 | 5 4 15 102 3 5 |1 21354 1 |2|3|4|5 |2 1324 56 1 4 15 pa 1|2|3|4 1 22232425 112|3 5 1 213|4| 223145 1 2 231425 1 ra 3 415 1 3 |4|5|1|2| 23 | 4 | 5 12 4 | 5 |1|223 ceAthI rIta [cha paMta ghana] zreNIe prathama bIjI trIjI cAthI pAMcamI chaThThI sAtamI AThamI navamI dasamI agiyAramI khAramI teramI "" "" 22 "" ,, 99 ,, 22 "" ,, "" 1 2 3 4 2 3 5 3 4 4 5 pa 6 ~ ae x 3 4 ' 1 jI 'jI taporatna ratnAkara 23 | 4 | 5 | 13 2 4 152 13233 5 |1|2|3|4| 5 ly mn ae x 1 ja sa ta 1 . -- 4 5 1 1 2 4 pa 3 * 1 F A d 1 2 jI 4 2 3 3 4 3 4 5 1 M - ja L ra 3 ma m ra 3 ka - ~ 2
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAghana tapa 143 0 0 h m` m mm X m` m m h 0 m h 0 m h 1 m lh h m m X m - 11. ` 0 Dove x W em ex W caudamI zreNIe 4 5 6 1 2 3 paMdaramI ,, 5 6 1 2 3 4 soLamI sattaramI 1 2 3 4 5 6 aDhAramI ogaNIsamI , 4 5 6 1 2 3 vIzamI , 5 6 1 2 3 4 ekavIsamI bAvIzamI 1 2 3 4 5 6 trevIsamI covIzamI pacIzamI 5 6 1 2 3 4 chavIsamI 6 1 2 3 4 5 sattAvIzamI , 1 2 3 4 5 6 aThThAvIsamI ogaNatrIzamI , 3 4 5 6 1 2 trIzamI 4 5 6 1 2 3 ekatrIzamI 6 1 2 3 4 5 batrIzamI 1 2 3 4 5 6 tetrIzamI cotrIzamI , 3 4 5 6 1 2 pAMtrIzamI 4 5 6 1 2 3 chatrIzamI , ( 5 6 1 2 3 4 A rIte karavAthI upavAsa 7pa6 nA pAraNA 216 sarva dina 972 eTale be varSa, ADa mAsa ne bAra divase A tapa pUrNa thAya che. h ` 0 e a w m m A 5 os " ja h m che - = m mm m
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 taratna ratnAkara "name arihaMtANaM' padanI navakAravALI 20 sAthiyA vigere bAra bAra karavA. 51. varga tapa ekadvayekakayugmayugmanasudhAyugmendubhUyAmala mAyugmadvayabhUmiyugmadharaNIyugmenduyugmaikakaiH / ekadvayeka advibhUmiyugalajyAjyAdvibhUmidvayai rekadvayaka advicandrayAmalare kaikayugmendubhiH // 1 // hitimAnA di, padhajAgara zrakhya ti | vargAkhyaM tapa ucyate hyanaganairmavyollasatpAragaH, sarvatrApi nirantarairapi dinAnyasmin khapaTabhUmayaH // 2 // varganA AMkavaDe je tapa te varga tapa kahevAya che. temAM nIce pramANe ekAMtara pAraNAvALA niraMtara upavAsavarDa ATha zreNIe tapa kare. pahelI zreNuM 1 2 1 2 2 1 2 1 bIjI ) 1 2 1 2 2 1 2 1 trIjI , 2 1 2 1 1 2 1 2 cethI , 2 1 2 1 1 2 1 2 pAMcamI , 1 2 1 2 2 1 2 1
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ zreNI tapa 145 chaThThI zreNI 1 2 1 2 2 1 2 1 sAtamI ., 2 1 2 1 1 2 1 2 ADamI , 2 1 2 1 1 2 1 2 eTale ke prathama eka upavAsa karI pAraNuM karavuM, pachI be upavAsa karI pAraNuM, pachI eka upavAsa karI pAraNuM. pachI be upavAsa karI pAraNuM, pachI be upavAsa karI pAraNuM pachI eka upavAsa karI pAraNuM, pachI be upavAsa karI pAraNuM, ane pachI eka upavAsa karI pAraNuM karavuM. e rIte pahelI zreNuM thaI. te prakAre bIjI sAte zreNIo karavI te pramANe karatAM upavAsa 96 tathA pAraNuM 64 maLI kula dina 160 thAya. udyApane moTI snAtra pUrvaka 160 medaka, phaLa, puSpa, vigere hekavAM. saMghavAtsalya. saMghapUjA karavI. A tapanuM phaLa mahAaddhi prApta thAya te che. A sAdhu tathA zrAvakane karavAne AgADha tapa che. garaNAmAM "name arihaMtANuM" padanI navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere bAra bAra karavA. para. zreNuM tA. zreNau SaTzreNayaH proktA, eko dvau prathame kSaNe / dvitIyAdiSu caikaikakramavRddhayA'bhijAyate // 1 // zreNInA aMkavaDe je tapa te zreNItapa kahevAya che. A zreNItapamAM cha zreNIo kahI che. temAM prathama zreNIe prathama eka upavAsa karI pAraNuM karavuM, pachI be upavAsa karI ta-10
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 tapana ratnAkara pAraNuM karavuM. bIjI zreNImAM prathama eka upavAsa karI pAraNuM, pachI be upavAsa upara pAraNuM, pachI traNa upavAsa upara pAraNuM. trIjI zreNImAM eka, be, traNa ane cAra upavAsa, e ja pramANe pAraNAvALA karavA. jethI zreNImAM eka, be, traNa, cAra, ane pAMca. pAMcamImAM eka, be, traNa, cAra, pAMca, ane che, tathA chaThThImAM eka, be, traNa, cAra, pAMca, che ane sAta niraMtara upavAsa anukrame pAraNAnA AMtarAvALA karavA. e rIte karavAthI upavAsa 83 ane pAraNuM ra7 maLI kula 110 divase A tapa pUrNa thAya che. ughApane maTI nAtra vidhipUrvaka 110 paphavAna, phaLa, puSpa vagere DhekavA. saMghavAtsalya, saMghapUjA karavI. A tapanuM phaLa kSapakazreNInI prApti thAya te che. A sAdhu tathA zrAvakane karavAne AgADha tapa che. "name arihaMtANuM" padanI navakAravALI vIza gaNavI, sAthIyA vigere bAra bAra karavA pa3. paMca meru tapa (merumaMdira ta5) [ mahAvideha kSetranI madhyamAM meru parvata Avela che. te parvata eka lAkha yojana UMce pIta suvarNamaya zAzvata che. A parvatanuM 1000 ejana pramANa mULa jamInamAM gayeluM che. ane 9000 ejana jamIna bahAra che eTale te parvata ti gnakane vaTAvIne AgaLa gayela che ane tenuM mULa ratnaprabhA pRthvInA prathama kAMDa paryata pahoMcela che. jamIna para dekhAtA
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMcaesa tapa 147 - taLane "samabhUtala" kahevAya che ane te sthaLe teno vistAra 1000 ejanano che. upara jatAM kamazaH ghaTatA ghaTatA zikharabhAge te parvata eka hajAra jana pramANa pahe rahe che. tethI A parvata UMcA karelA "ge puccha" jevo jaNAya che. A parvata traNa vibhAgamAM vaheMcAyeluM che. jamInamAM rahela hajAra janathI hIna bhAga te prathamakAMDa. A kAMDa kAMkarA, patthara ane ratnAdithI vyApta che. tyArabAda 63000 jana pramANa sphaTikaratna, ekaratna temaja suvarNAdi ratnavALe bIjo kAMDa che. samabhUlAthI 500 yejane naMdanavana" Avela che, nIce kaMdabhAge "bhadrazAlavana' che ane 63000 yejane "somanasa vana" che. A samanasa vanathI zikhara sudhIne bhAga te trIjo kAMDa kahevAya che, ane te jAMbunada suvarNane banela che. A trIjA kAMDa para pAMDukavana Avela che, jenA madhyamAM eka cUlikA AvelI che, je 40 jana UMcI, mULamAM 12 jana pahoLI ane zikhare jayeAjana paheLI che. vairya ratnanI zrIdevInA bhavana sarakhI vRttAkAra ane upara eka eka mahAna zAzvata caityagRhavALI A cUlikAthI pa00 jana dara cAre dizAmAM cAra jinabhuvana che. A cAre bhuvananI bahAra bharatAdi kSetranI dizA tarapha ra50 jana pahoLI, 500 jana dI, 4 yojana UMcI, aSTamInA caMdra jevI zveta arjuna suvarNanI cAra abhiSekazilAo vate che. te pratyeka zilA vedikA
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 taporana ratnAkara sahita vanavALI che, emAM pUrva dizAmAM 'pAMDuka balA', pazcima dizAmAM 'raktaka'balA' uttaramAM 'atiraktaka'balA' ane dakSiNa dizAmAM 'atipAMDuka'balA' nAmanI zilA che. temAM pU temaja pazcimanI ane zilAo para 500 dhanuSa lAMbA, 250 dhanuSa paheALA ane 4 dhanuSya UMcA evA be siMhAsano che ane uttara temaja dakSiNa dizAnI zilAo upara uparanA ja pramANavALu' ekeka si'hAsana hoya che. pUrva temaja pazcima dizAnI zilAo upara pU temaja pazcima mahAvideDanA tIrthaMkara bhagavattAnI snAnAbhiSeka kriyA karavAmAM Ave che jyAre uttara dizAnI zilA para bharatakSetranA ane dakSiNa dizAnI zilA para avata kSetramAM janmelA tIrthaMkara bhagavatAnA snAnAbhiSeka thAya che. aDhI dvIpane viSe pAMca merupatA hoya che, tene uddezIne A tapa karavAmAM Ave che jethI paca merutapa kahevAya che. jema paramAtmAnA snAtrajaLanA abhi SekathI meruparyaMta kRtakRtya bane che tema A tapanA AcaraNathI bhavika jenA paNa dhanya bane che. pratyekaM paJcamerUNAmupopaNakapaJcakam / ekAntaraM merutapastena saMjAyate zubham // 1 // merupa tanI saMkhyAe karIne je tapa karavA te meru tapa kahevAya che. temAM pAMca merune uddezIne pratyeke pratyeke
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ atrIsa kalyANaka tapa 149 pAMca pAMca upavAsa ekAMtara pAraNAvALA karavA. tethI pacIza upavAsa ane pacIza pAraNAMvaDe tapa pUrNa thAya che. udyApanamAM moTI snAtra vidhie pUjA karI pAMca suvarNanA meru karAvI DhokavA. tathA pacIza pacIza pAnna, phaLa vagere DhAkavA. A tapanuM phaLa uttama padanI prApti thAya te che. A sAdhu tathA zrAvakane karavAne AgADha tapa che. garaNuM vigere nIce pramANe, je merune uddezIne tapa cAlatA hAya te nAmanu garajhu' vigere jANavuM. sA 1 sudanamejinAya namaH 2 vijayamejinAya namaH 3 acalameruzinAya namaH namaH '' + 4 maMdaramerujinAya vidyanmAlimeruniAya namaH bIjI rIta ( TIppaNa ) ma dha + 14 50 'pa pa pa ma 5 le + 5 + + '' Ta 20 20 20 20 20 athavA mAtra pAMca upavAsa ekAMtara besaNAvALA karavA eTale A tapa daza divase paNa karI zakAya che. bIje vividha upara pramANe samave. 54, batrIza kalyANaka tapa [ ja dvIpanA mahAvideha kSetranA trIza jayeAma', utkRSTa kALe thatAM khatrIza tIrthaMkara bhagavatAnA kevaLajJana kalyANakane uddezIne A tapa karavAmAM Ave che.
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 taparanA ratnAkara kalyANaka eTale parama zreSTha divasa. te divase nArakI jevA ati dAruNa duHkhI jIvane paNa kSaNika sukhane anubhava thAya che upavAsatraya vI, TrAnniAvavAnA ! ekabhaktAMtarAstasmAdupacAsatrayaM vadet // 1 // batrIza upavAsavaDe jaNAtAM kalyANakane batrIza kalyANaka kahe che. temAM prathama aDrama karIne pAraNuM karavuM. pachI ekAMtara ekAsaNAnA pAraNAvALA batrIza upavAsa karI tathA cheDe aDUma karIne pAraNuM karavuM. ema karavAthI A tapa ADatrIza upavAsa ane cetrIza pAraNAvaDe eTale tera divase pUrNa thAya che. ughApanamAM moTI snAtravidhipUrvaka batrIza batrIza paphavAnna, phaLa vigere kavAM. saMghavAtsalya, saMghapUjA karavI. A tapanuM phaLa tIrthakaranAmakarmanI prApti thAya te che. A sAdhu tathA zrAvakane karavAne AgADha tapa che. (A tapa vasudevahiMDImAM che.) garaNuM tapa naMbara 40 mAM kahelA "jabUdvIpanA prathama mahAvidehe jinanAma" e mathALe lakhelA batrIza nAmanuM gaNavuM. sAthIyA, khamAsamaNA vigere paNa te ja pramANe karavA. A tapa jaMbudvIpamAM rahelA mahAvidehamAM utkRSTa kALe thayelA 32 prabhunA kevaLajJAna prAptirUpa kalyANakanA ArAdhana saMbaMdhI jANa.
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ cyavana tapa tathA janma tama 151 55. cyavana tapa tathA janma tapa [ tIrthaMkara paramAtmAnA cyavana temaja janmakalyANakane AzrayIne karAtAM tapane cyavana temaja janmakalyANaka kahevAya che. tama zrI tIrthaMkara paramAtmAnA jIva, devagatimAM apUrva sukha bhogavI manuSyakSetrane viSe, karmabhUmimAM, uttama kuLamAM dhanADhaya ke pratApI rAjAnI zIla vigerethI guNasaMpanna rANInI kukSie avatare che. devagatimAMthI garbhamAM avataravAnA samayane cyavana " kahevAmAM Ave che. devanuM jyAre cha mAsa zeSa Ayu rahe che tyAre tenA kaDamAM rahela puSpanI mALA karamAI jAya che. kalpavRkSa kaMpavA lAge che, vasra melA jAya che, ALasa AvavA mAMDe, kAma-rAga vRddhi pAme, aMga bhAMge, sRSTimAM bhrama thavA lAge, zarIra dhrujavA lAge ane arati utpanna thAya parantu tIrthaMkara thanArA devanuM teja cyavanakALa sudhI UlaTu vRddhi pAmatuM rahe ane upara jaNAvyAM tevAM dUSita cihno temane jaNAtAM nathI. jyAre tIrthaMkara thanAra devanA jIva svaga mAMthI ve che, tyAre pRthvI para aziva-upadrava vigere zamI jAya che ane nArakInA jIvane paNa kSaNamAtra sukha maLavAthI hu pAme che. jyAre tIrthaMkara paramAtmAnA jIva mAtAnA garbhamAM Ave che tyAre jinamAtA caiAda mahAsvapnA jue che.
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15ra taporatna ratnAkara samasta jagata harSavaMta haya, nimitta ane zakunAdi cage sArAM hoya te samaye madhyarAtrie, pRthvI jema nidhAnane praseve tema, jinamAtA jinezvara bhagavaMtane janma Ape che. paramAtmAnA janma samaye sarva dizAo praphullita bane che. chappana dikakumArikAo AvI prasUti saMbaMdhI sarva kArya kare che. janma thatAM ja saidharmedranuM Asana kare che eTale janmasthaLe AvI mAtA pAse paramAtmAnuM pratibiMba mUkI, paMcarUpa karI paramAtmAne meruparvata para laI jAya che. tyAM bAkInA tresaTha iMdro paNa parivAra sAthe AvI pahoMce che ane paramAtmAne mahotsava ati harSa pUrvaka snAnAbhiSeka kare che. ] caturviMzatitIrthazAnuddizya cyavanAtmakam / vinA kalyANakadinaiH, kAryAnazanapadvati // 1 // avanane uddezIne je tapa te cyavana tapa kahevAya che. temAM vIza tIrthakarene uddezIne temanA kalyANakanA divasa vinA ekAMtara vIza upavAsa karavA. ughApane mATI snAtravidhipUrvaka jinezvara pAse covIza vIza pavAnna, phaLa vigere ThekavA. saMghavAtsalya, saMghapUjA karavI. A tapanuM phaLa saddagatinI prApti thAya te che. A sAdhu tathA zrAva kane karavAne AgADha tapa che. janma tapa paNa e ja pramANe kare.
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ suryAyaNa tapa 153 RSabha je divase je tIrthaMkaranA tapa cAlatA hoya te divase temanA nAmanuM gaNuM gaNuvu. navakAravALI vIza gaNavI. (sAthIyA vigere khAra karavA.) cyavananA tapamAM svAmI parameSThine namaH ' e rIte parameSThI pada 24 prabhunA nAma sAthe joDIne gaNavuM. tathA janmanA tapamAM RSabhasvAmI a Mte namaH * e rIte ate pada 24 prabhunA nAma sAthe joDIne gaNavu. ItyAdi (jue nabara 8 vALA tA.) 6 56. sUryAyaNa tapa [ jemAM khArame tapa cAMdrAyaNane lagatA che tevI ja rIte A sUryAMyaNu tapa che. samabhUtalA pRthvIthI 800 yAjana A'ce sUryAMnu sthAna che. te jyAtiSI devAnA iMdra che. manuSyakSetramAM sU cara eTale ke pharate che jyAre aDhI dvIpanI ahAra tenA vimAne sthira che. sUnA vimAnane seALa hajAra deve vahuna kare che. tenI gati caMdra karatAM zIghra che, paNa Rddhi caMdra karatAM ochI che. sUryane lagatuM vizeSa varNana bRhatsa brahaNImAMthI vAMcI levuM. sUnI jema ayana eTale gati arthAt hAni ane vRddhie je tapa thAya te sUryAyaNu tapa kahevAya che. A tapa damadhya tathA yavamadhya cAMdrAyaNanI jema ja karavA, paraMtu
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 taporatna ratnAkara S A tapa kRSNapakSanI pratipadAe AraMbha. udyAnamAM caMdrane ThekANe sUrya kare. bAkI sarva cAMdrAyaNa tapa pramANe jANavuM. A tapanuM phaLa moTA rAjyanI prApti thAya te che. A sAdhu tathA zrAvakane karavAne AgADha tapa che. (naMbara 12 vALe tapa juo.) 57. lokanAli tapa A leka vaida rAjapramANa che tyArabAda alakAkAza. che. sAtamI nArakInA aMtima taLIyAthI prathama nArakInA uparitana taLIyA paryata sAta raju (rAja) pramANa thAya che. tyArabAda tiryagUleka (jemAM ApaNe vasIe chIe) vaTAvIne saudharma tathA IzAna devakanA uparitana pratare ATha, sanakumAra tathA mAheMdranA aMtima pratare nava, brahma devaleka vaTAvI lAMtaka devaleke daza, mahAzuka vaTAvI sahastrAra devaleke agiyAra, AraNa tathA aSNutAne bAra, nava ve-- yakAnta tera ane pAMca anuttara vimAne vaTAvI siddhazilA te dama rajaju (rAja) pUrNa thAya che. A leka "vaizAkha" saMsthAne eTale be hAthane baMne keDa para rAkhI be paga pahoLA rAkhI Tagara Tagara Ubhe. hoya tevA puruSanA AkArane che. A uparAMta vRddha puruSa, trizarAva saMpuTa ke leNuM karatI yuvAna strInA AkArane paNa lekanA AkAra sAthe sarakhAvAya che.
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ leAkanAli tapa 155 A lAka koI e utpanna karyo nathI. svayaMsiddha nirAdhAra sadA zAzvata che. A leka dharmAstikAya, adharmAM stikAya, AkAzAstikAya, jIvAstikAya ane pudgalAsti kAyamaya che. A caiAda rAjaleAka madhye trasa jIveAnA prAdhA nyavALI, cauda rAjapramANa lAMbI ane eka rAja paheALI vasanADI" Avela che, jemAM ekendriyathI mAMDI paceiMdriya panta javA hoya che. tenI bahAranA leAkakSetramAM kevaLa ekendriya jIvA ja hAya che. adhA, tik ane urdhva e traNe sthAne " leka '' zabda lagADIne melAya che. adheAbhAge adhika sAta rAja pRthvI che. Urdhva bhAge kAMika nyUna sAta rAja pRthvI che. Udhva lokanA sAta rAjya madhya tiya galeAka temaja siddhazilAnA samAveza thAya che UlAka sAta rattuthI nyUna mRdagAkAre, tiya zloka 1800 yAjana ghaTAkAre ane adheAleka sAta rattuthI adhika adhAmukhI kuMbhInA AkAre che, adheleAkamAM nArakIe, paramAdhAmIo, bhuvanapati deva-devIe vigerenAM sthAnA che. tIAMlAkamAM vratarA ane manuSya, asa khyadvIpasamudro, jyAtiSI devA AvelA che, UrdhvalokamAM sadAnada nimagna uttama keTInA vaimAnika deve tathA temanA vimAne che. tyArabAda siddha paramAtmAthI vAsita siddhazilAgata siddha paramAtmAe rahela che.]
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 taratna ratnAkara saptapRthvyo madhyalokaH, kalpA graiveyakA api / anuttarA mokSakSilA, lokanAliritIyate / // 1 // ekabhaktAnyupavAsa ekabhaktAni nIrasAH / AcAmlAnyupavAsazca kramAtteSu tapaH smRtam // 2 // lekanAlanA keme karIne je tapa karavo te lekanAli. tapa kahevAya che. temAM sAta naraka pRthvI, eka madhya leka, bAra kalpa, nava rAyaka, pAMca anuttara vimAna tathA mokSa ( siddha)-zilA e lekanALa kahevAya che temAM sAta naraka pRthvIne udezIne sAta ekAsaNI karavAM. pachI makhya lekane uddezIne eka upavAsa kare. pachI bAra kalpa (devaleka)ne udezIne bAra ekAsaNAM karavAM. pachI nava vaiveyakane AzrapIne nava navI karavI. pachI pAMca anuttara vimAnane AzrathIne pAMca abIla karavA. pachI siddhazilAne AzrayIne eka upavAsa kare, e pramANe pAMtrIsa divasavaDe A tapa pUrNa thAya che. temAM ekAsaNuM 19, navI, 9, bIla 5 ane upavAsa 2 thAya che. udyApanamAM moTI snAtra vidhipUrvaka jinapUjA karavI. rUpAnI sAta pRthvIo, suvarNamaya madhyaleka, vividha maNimaya bAra kalpa, nava veyaka ane pAMca anuttara vimAna tathA sphaTikamaya siddhazilA (rUpAnA caMdra sahita) karavI ane tenA para suvarNa tathA ratna sthApavA ane te sarva deva pAse puruSa pramANa akSatane Dhagalo * rUpAno caMdra karavAnuM (ba) vigere naMbaravALI prati kahe che.
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalyANaka aSTAlinakA tapa 1pa7 karI tenA para mUkavAM. nAnA prakAranAM pakvAnna, phaLa DhAkavAM. saMghavAtsalya, saMdhapUjA karavI. A tapanuM phaLa uttama jJAnanI prApti thAya te che. A sAdhu tathA zrAvakane karavAne AgADha tapa che. " name arihaMtANuM" padanI navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere bAra bAra karavA 58. kalyANaka aSTAnikA tapa [ kalyANakane anulakSIne ATha-ATha divasa paryata. karAte tapa te kalyANaka aNahnikA tapa kahevAya che. ] ekabhaktASTakaM kAryamaI kalyANapaJcake / pratyekaM pUryate tacca bRhadaSTAhnikAtapaH // 1 // cyavana, janma, dIkSA, kevaLajJAna ane nirvANa e pAMca kalyANa kevaDe saMyukta thayelA ATha ATha divasa hovAthI kalyANaka aSTAhnikA nAme tapa kahevAya che. temAM bhAdika eka eka tIrthakaranA eka eka kalyANakane AzrayIne ATha ATha ekAsaNI karavAthI cALIza ekAsaNAvaDe eka tIrthakaranA kalyANakane tapa pUrNa thAya che. e rIte bIjA trevIza tIrthakaronA kalyANakane AzrayIne cALIza cALIza ekAsaNa karavAthI kalyANaka aSTAhikA tapa pUrNa thAya che. sarva maLIne 60 ekAsaNuM thAya che. kadAca eka tIrthakarathI bIjA tIrthakaranA kalyANakatapanI vacce AMtaro paDe te temAM aDacaNa nathI. paNa cALIza ekAsaNunI aMdara te AMtaro paDe na joIe. udyApanamAM ekase ne viza vIza
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 taporatna ratnAkara (athavA mAtra covIza covIzaja) padyAnna, phaLa vigere moTI snAtra vidhipUrvaka kavAM. sAdhune vastra, ana, pAtra vigerenuM dAna devuM. saMghavAtsalya, saMghapUjA karavI. A tapanuM phaLa tIrthakara nAmakarmane baMdha thAya te che. A sAdhu tathA zrAvakane karavAne AgADha tapa che. je tIrthakaranA je kalyANakane tapa cAlatA hoya te te tIrthakaranA nAmanuM garaNuM gaNavuM. (naM. 8vALo ta5 juo) 59. AMbila vardhamAna tapa. [ cha vigayanA tyAgapUrvaka karAtuM ekAzana te Arya bila kahevAya che. dUdha, dahIM, ghI, tela, geLa ane paphavA e cha viga che. vigaya eTale vikRti, je rasanA sevanathI mana, vacana ane kAyAmAM vikRti Ave te vigaya. Aje pratidina AMbila tapanI mahattA vadhatI jAya che ane te tapanuM AcaraNa karanAra bhavyAtmAonI saMkhyA paNa vRddhi pAmatI jAya che. AyaMbila e uttama prakArane tapa che, rasaneMdriyane jItavA mATe amegha upAya che. caitra ane Aso mAsamAM eka sAthe karAtAM nava AyaMbilane "zrI navapadajInI oLI" kahevAmAM Ave che. A zrI siddhacaka bhagavaMtanA ArAdhanathI zrIpAla ane mayaNAsuMdarI A leka ne paralekamAM ati trAddhi-siddhine prApta karI zakyA hatA, te hakIkta ApaNA samAjamAM suvidita che. * Avo pATha a. ba. vigere pratiomAM che.
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1pa0 bila viddhamAna tapa caDhatA krame oLI karavI te "vaddhamAna tapa" kahe vAya che. A kALamAM paNa keka bhavyAtmAo vikaTa gaNAtI A vardhamAna tapanI so eLI pUrNa karI zakyA che. zrIcaMda kevaLIe pUrvabhave A AyaMbila vAddhamAna tapanA karela ArAdhanAthI atyaMta trAddhi-siddhi prApta karI hatI ane prAMte mikSalakSmIne varyA hatA. upavAsAntaritAni ca zataparyantaM tathaikamArabhya / vRddhayA nirantaratayA bhavati tadAcAmlavardhamAnaM ca // AMbilavaDe vRddhi pAmate je tapa te AMbila vardhamAna tapa kahevAya che. temAM upavAsanA AMtarAvALA AMbIla ekathI AraMbhIne se sudhI caDhatAM caDhatAM karavAM. eTale ke prathama eka bIla karI upavAsa kare, pachI be AMbIla upara upavAsa kare, pachI traNa AMbIla upara upavAsa kare, e pramANe caDhatAM caDhatAM se AMbala upara upavAsa kare. A rIte karatAM cauda varSa, traNa mAsa ane vIza divase A tapa pUrNa thAya che. udyApanamAM moTI snAtravidhipUrvaka covIza jinanI pUjA karavI. munine dAna devuM. saMghapUjA, saMghavAtsalya karavuM. A tapanuM phaLa tIrthaMkaranAmakarmane baMdha thAya te che. A sAdhu tathA zrAvakane kastAne AgADha tapa che. name arihaMtANaM' padanI navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere bAra bAra karavA. A mahAna tapa che ane puNyazALI jIva ja tene sAdaMta pUrNa karI zake che. A tapa pUrva bhave zrIcaMda kevaLIe karyo hate.
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 tapeArata ratnAkara 60. mAdyamALA tapa. Arabhya poSadazamIM paryante mAghazuklapUrNAyAH / snAtvA'rhantaM saMpUjya caikabhaktaM vidadhyAcca // 1 // mAgha mAsamAM mALArUpe karavAno je tapa te mAghamALa! tapa kahevAya che. te tapa pASa vada dazamane divase ArabI mAgha zuThThI purNimAe pUro karavA. temAM ha MmezA snAna karIne arihaMtanI pUjA karI niraMtara ekAsaNA karavAM. A tapa ekavIza divase pUrNa thAya che. e pramANe cAra varSa sudhI karavuM. udyApane moTI snAtravidhipUrvaka jinezvaranI pUnna karI suvarNa maNithI gati evA dhRtanA meru khanAvI deva pAse Dhoka. pakvAnna phaLa vigere yathAzakti DhAMkavA. munine dAna devu'. saMghapUjA, saMghavAtsalya karavuM. A tapanuM phaLa uttama sukhanI prApti thAya te che. A kevaLa zrAvakane karavAnA AgADha tapa che. "name arihatANa" padanI navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere bAra bAra karavA. 60-1. zrI mahAvIra tapa. [nikAcita karma khapAvavA mATe ugra tapazcaryAM jevu eka paNa pramaLa sAdhana nathI. bhagavaMta mahAvIranA jIve tripRSTha vAsudeva vigere bhavAmAM bAMdhela nikhiDa ka graMthIne bhedavA mATe ghara tapazcaryA karI ane eTalA ja mATe ApaNe tapapa6nI pujAnI DhALamAM gAIe chIe ke
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI mahAvIra tapa 161 sADAmAra varsa jina uttama, vIrajI bhUmi na hAyA heA; ghera tame kevala laghu teDunA, padmavijaya name pAyA. tapasyA karatAM karatAM... kArtika vi 10me mahAvIra paramAtmAe dIkSA lIdhI ane vaizAkha vida 10 me temane kevaLajJAna prApta thayuM. chadmasthAvasthAnA 12 varSa ane sADA chamAsa thAya che temAM paramAtmAe phakta 349 divasa ja pAraNAnAM karyAM che. A gheAra tapazcaryA kaI rIte paramAtmAe karela tenI yAdI nIce pramANe mAsa-divasa tapasa khyA 1 chamAsI 1 cha mAsamAM pAMca divasa echA 5 36 9 caumAsI 2 traNa mAsI 1 bhadra, mahAsadra ane sarvAMtAbhadra pratimA ekasAthe karI tenA divasa 25 0 7 16 2-4-10 12 aThThama (traNa upa vAsa) 1 229 chaThThuM (be upavAsa)15 8 ta-11 tapasa khyA 2 aDhI mAsI 5 6 e mAsI 12 ra dADha mAsI 3 mAsa-divasa 12 mAsakhamaNa 12 72 pAsakhamaNa 36 1 dIkSAnA divasa 0 350 O ha 0 ra 7 1 138-36 pAraNAnA divasa 11-19 349 150-15 kula varSa 12 ane sADA cha mAsa
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporana ratnAkara gaNatrImAM gaNI zakAya tevA upasargI pramAtmAne chadmasthAvasthAmAM nIce pramANe thayA hatA, je teozrIe apUrva samabhAvathI sahana karyAM hatA. 162 1 govALIyA (baLada mUkI 5 kaTapUtanA vyaMtarIne asahya janAra)nA zIta upasarga 6. sagama deve karelA 20 asthika grAmamAM zULapANI yakSanA meATA ghera upasargo 7 geAvALIyAe kAnamAM nAMkhelA khIlAnA 3 caDakauzika sanA 4 ga`gA naThThI utaratAM sudara devanA kevaLajJAnanI prApti pachI ge,zALAe te leyA mUka vArUpa mahAn upasarga thayeA hateA. tIrthaMkara bhagavAne kevaLajJAna prApta thayA pachI upasarvAM thatA ja nathI, A hakIkatamAM bhagavata mahAvIrane geAzAlAe karela upasarga apavAdarUpa samajave. samabhAvI, sahiSNu ane ghera tapasvI bhagavata mahAvIre A sa upasargo kanija rAdhe vedI lIdhA ane prAMte apUrva zivamIne prApta karI. [vizeSa vRttAMta jANavAnA Icchuke zrI triSazilAkApuruSa ciratranu` dazamu' pa'vAMcavu'. ] mahAvIratapo jJeyaM, varSANi dvAdazaiva ca / trayodazaiva pakSAMca, paJcakalyANapAraNe // 1 //
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI lakSapratipada tapa 163 - zrI mahAvIrasvAmIe chadmastha avasthAmAM je tapa karyo te mahAvIra tapa kahevAya che. temAM bAra varSa ane tera pakSa eTale sADAcha mAsa sudhI daza daza upavAse pAraNuM karIne tapa pUrNa kara. udyApanamAM moTI snAtravidhipUrvaka zrI mahAvIrasvAmInI pratimA AgaLa suvarNamaya vaTavRkSa heka. tathA saMdhavAtsalya vigere karavuM. A tapanuM phaLa karmane kSaya thAya te che. A sAdhu tathA zrAvakane karavAne AgADha tapa che. garaNamAM "zrI mahAvIrasvAmine namaH" e padanI navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere bAra bAra karavA. 61. lakSapratipada tapa. (lAkhI paDe) zukla pratipadaH sUryasaMkhyA ekAzanAdibhiH / samarthanIyAstapasi lakSapratipadAkhyake // 1 // zukalapakSanI ekamane divase ekAzanAdika (athavA upavAsAdika) tapa kare. e rIte bAra ekame eTale eka varSe A tapa pUrNa thAya che. A tapa zrAvaka zrAvikAe karavAnuM che, udyApanamAM devapUjApUrvaka devanI pAse lakSa (eka lAkha) dhanya kavuM. lakSa dhAnyanuM pramANa A pramANe-cekhA mANu 5, maga pAlI 2, maTha pAlI 1, aDada pAlI, 1, caNA mANa 2, ceLA mANA 2, tuvera pAlI 8, vAla mANA 2, tala pAlI chuM,
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporatna ratnAkara 164 juvAra mANA 5, godhUma mANA 7, java mANA 2, kAMga mANA 3, kedrA mANA 3. A tapanuM phaLa agaNita lakSmInI prApti thAya te che. A zrAvakane karavAne AgADha tapa che // iti gItArthokAni tapAMsi // have AcAryAMktaphaLa tapasyAo kahe che 62. sarvAMgasuMdara tapa. zuklapakSe'STopavAsA AcAmlAntaritAH kramAt / vidhIyante tena tapo bhavetsarvAMgasundaram // 1 // je tapa karavAthI sa aMgeA sudara thAya te sarvAMgasuMdara tapa kahevAya che. temAM prathama zukalapakSanI ekamane divase upavAsa karIne pAraNe AMbIla karavuM, pharI upavAsa karI AMkhIla karavuM. e pramANe ATha upavAsa ane sAta AMkhila karI paMdara divase (pUrNi mAe) A tapa pUrNa karavA. zakti pramANe sayamAki daza prakAranA dharmanuM pAlana karavu', kaSAyanA tyAga karavA. pUrNimAne divase udyApana karavuM. temAM moTI snAtravidhipUrvaka devanI pAse ratnajaDita suvarNa maya puruSa karAvI DhAkavA. yathAzakti phaLa, pakSAnta DhAkavAM. munidAna, sa`ghavAtsalya, saghapUjA karavI. A tapanuM phaLa saM aMganI suMdaratAnI prApti thAya te che. A zrAvakane karavA lAyaka AgADha tapa che. * zrI pravacanasAroddhAranA bAlAvabAdha vigeremAM pAraNe ATha AMbIla' kahyAM che.
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ nIrajazikha tapa garaNamAM che hI name arihaMtANuM" padanI navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere bAra bAra karavA. 63. nIrUjazikha tapa. (nIrUpha siMha) tapo nIrujazikhAkhyaM vidheyaM tadvadeva hi / navaraM kRSNapakSe tu, karaNaM tasya zasyate // 1 // nIraja eTale rogarahita jenI zikhA eTale cUDA che, te nirUzikha nAmane tapa kahevAya che. A tapa sarvAMgasuMdaranI jema ja kare eTale ekAMtarA ATha upavAsa tathA sAta AMbIla maLI paMdara divase pUrNa kare. vizeSa eTale ke-A tapa kRSNa pakSanI ekamane divase AraMbha karI amAvAsyAe pUrNa karAya che. udyApana vigere sarvAga suMdaranI jema jANavuM. (juo naMbara 62 vaLe ta5) A tapa karavAthI AregyatA prApta thAya che. A zrAvakane karavA lAyaka AgADha tapa che. A tapamAM glAna sAdhu sAdhvInI auSadhyAdhivaDe zuzruSA karavAnI mukhyatA che. (nijigISThamAM ane AmAM taphAvata che. juo tapa naMbara 124) garaNuM vigere pUrvanI jema jANavuM. 64. saubhAgya kalpavRkSa tapa [ vagara parizrame, mAtra te sthaLe jaI ciMtana karavA mAtrathI je manavAMchita padArtho Ape te kalpavRkSa kahevAya. A
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapovana ratnAkara tapa saubhAgya prApta karavA mATe kalpavRkSa samAna hovAthI tene saubhAgya-kalpavRkSa kahevAmAM Avela che. saubhAga sarva janane ISTa hoya che. lagnAdika vyavahArika prasaMgamAM paNa "saubhAgya"nI vAMchA karavAmAM Ave che. yugalika manuSya, bhagavaMta vaSabhadeve sarva kalAo zIkhavI te pahelAM, kalpavRkSa pAse jaI je vastunI jarUrata hoya tenI icchA karatA ane te tarata ja pUrNa thatI. bAda kALadoSathI kalpavRkSane prabhAva ghaTate gaye ane ApaNA bharatakSetrane AzrayIne te nAbUda thaI gaye kahI zakAya. kalpavRkSe daza prakAranA hoya che, jenuM saMkSipta varNana nIce pramANe che. 1. madhaMga-madha Ape. 2. bhagAMga-vividha pAtra-vAsaNa Ape. 3, turbhAga-vividha prakAranA vAjiMtre Ape. 4-5 dIpazikhAMga ane jatiSakAMga-adbhuta prakAza Ape. 6. citrAMga-vividha puSpanI mALA Ape. 7. citrarasa-aneka prakAranAM svAdiSTa bhejana Ape. 8. mayaM-judI judI jAtanAM AbhUSaNo-alaMkAre Ape. 9. gehAkAra-vasavA mATe AvA-ghara Ape. 10. anagna-divya vastro Ape.
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ #mayaMtI tapa saubhAgyakalpavRkSastu, caitre'nazanasaMcayaiH / ekAntaraiH parakAryastithicandrAdike zubhe // 1 // 167 saubhAgya ApavAmAM kalpavRkSanA jevA A tapa hAvAthI saubhAgya kalpavRkSa nAmanA A tapa che. te caitra mAsanI zuda ekamathI tithi ane caMdrAdikanA zubha ceAge ekAMtara pAraNAvALA 15 upavAsa karavAthI trIza divase pUrNa thAya che. udyApane mATI snAtravidhipUrNAMka suvarNanA ke rUpAne kalpavRkSa karAvI deva pAse DhAkave!. ( suvarNunA vRkSa kare te vinrama tathA metInA phaLavA ane zAkhAvALA karavA athavA ta'phUlanA karave.) saMghavAtsalya-sa'ghapUjA karavI. A tapanuM phaLa saubhAgyanI prApti thAya te che. A zrAvakane karavAnA AgADha tapa che. "hI namA arijhu'tANu ' padanI navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere mAra mAra karavA. * 65. damayaMtI tapa [jayAre naLarAjAe damayaMtIne gADha ja'galamAM sUtI mUkI gupta rIte tenA tyAga karyAM, tyArabAda satI damayatIe peAtAnI vikaTa viSegAvasthA nivighnapaNe pAra pADavA mATe A tapa karyAM hatA tethI A tapane damayaMtI tapa kahevAmAM Ave che. satI damaya'tInuM saMkSipta vRttAMta nIce pramANe che--
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 taporana ratnAkara vidarbha deza (hAlane madhya bhArata)ne bhIma rAjavIne damayaMtI nAmanI suzIla putrI hatI. te strInI cosaTha kalAmAM ati nipuNa banI. aDhAra varSanI vaye bhImarAjAe teNInA vivAhatsava mATe kuMDinapuramAM svayaMvara ra. zala dezane AvatA varamAM ghae - kezala dezane rAjavI niSadha pitAnA putra nI ane kabara sAthe svayaMvara prasaMge AvatAM, damayaMtIe naLanAM kaMThamAM varamALa ApI. bhImarAjAe kariAvaramAM ghaNI dhanasaMpatti ane anya sAmagrI ApI. DAeka divasa kuDinapuramAM rekAyA bAda niSadharAjA pitAnA putra ane putravadhU sAthe potAnI kezalA nagarI tarapha cAlyA. mArgamAM rAtrI paDI gaI ane gADha jaMgala AvyuM. mArga paNa sUjhe nahIM tevA aMdhakAra prasaMge damayaMtIe potAnuM bhAvasthala lUchI nAMkhyuM eTale jANe sUryane khaMDa hoya tevA jhaLahaLate prakAza prakaTa. te prakAzamAM teoe kAlsamAM UbhA rahelA dhyAnamAM magna, madonmatta hAthInI sUMDhavaDe ghasAtA ane madajaLanI suvAsathI AkarSAyelA bhamarAonA guMjAravathI zobhita eka munivarane joyA. saue rathamAMthI UtarI munivarane praNAma karyA. munivare yogya jANI dezanA ApI. prAMte niSadharAjAe damayaMtI. nA bhAlasthaLamAM prakAzita tejapuMjanuM kAraNa pUchyuM. javAbamAM munizrIe teNIne pUrvabhava varNavatAM jaNAvyuM ke pUrvabhave teNIe pAMcase ayabIla karI, bhAvI tIrthakara zrI zAMti nAtha paramAtmAnI ekAgra manathI sevA-arcanA karI, udyAnamAM
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ kramaya'tI tapa 169 cAvIze tI kara bhagavAne bhAlaghalamAM ratnajaDita suvarNa tilaka cADAvyA hatAM, jenA prabhAtrathI A bhavamAM teNIne bhAlasthalamAM prakAza--tilaka prApta thayela che. niSadharAjAe svanagarImAM AvI, naLane rAjya soMpI dIkSA grahaNa karI. naLanA bhAI kukhara mahAprapaMcI hatA. naLanI AbAdI joine te IrSyAthI baLavA lAgyA. koIpaNa prakAre naLane sthAnabhraSTa karavAnI te yukti ajamAvavA lAgyA. ekadA thata ramatAM naLa potAnuM samagra rAjya temaja strI damayaMtI hArI gayA. nagarajanonA samajAvavAthI kubare damayatIne naLa sAthe sAthe javA dIdhI. gADha vanamAM gayA bAda baMne pati-patnI sUI gayA. naLane viyAra Avye ke-vanavagaDAmAM ke dezAMtaramAM strI adhanarUpa che, mATe mAre damayatIne tyAga karave. Ave nirNAya karI naLe, teNInA vastranA cheDA para kuMDanapura temaja kezalA nagarI ane tarapha javAno mArga darzAvI, tene bharanidrAmAM ekalI tyajI daI guptapaNe cAlyA gayA. mAmAM AgaLa vadhatAM, dAvAnaLamAM sapaDAyelA eka sape naLane potAnuM rakSaNa karavA kahyuM. naLe tene bacAvI ahAra kADhatAM te sape tene DaMkha mAryAM jethI tenA jheranI asarathI naLa kruDo banI gayA. naLe upakAra upara apakAra karavAnuM kAraNa pUchatAM sarpe jaNAvyuM ke-huM tArA pitA niSadha chuM. bhAvI ApattimAMthI rakSaNa karavA mATe meM A pramANe . karyuM che.
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporana ratnAkara huM dIkSAnA prabhAvathI mRtyu pAmIne pAMcame brahma devake deva thaye chuM. A zrIphaLa ne karaMDiyo huM tane ApuM chuM te ghaDaNa kara. zrIphaLamAM divya vastra che ane karaMDiyAmAM AbhUSaNa che. jyAre tAre te paheravAnI IcchA thAya tyAre tuM pahereje eTale tAruM mULa rUpe prakaTa thaze. bAda naLanI IcchAthI pitA-deve tene susumarapuranagare pahoMcADe. davege te nagaramAM rAjahustI gAMDa thaI gaye. naLe. tene vaza karyo. dadhipaNe rAjavIe naLane pitAnI pAse bolAvyA. rAjAne kubaDAe kahyuM ke-huM naLa rAjAne rase chuM. sUryapAka rasavatI jANuM chuM. naLarAjA damayaMtIne vanamAM tyAga karI kayAMka cAlyA gayA che. ekadA keIka pAThake rasayA (naLa) pAse damayaMtIne lagatA ko uccAryA eTale kubaDAe tene damayaMtInuM vRttAMta pUchyuM. teNe jaNAvyuM ke-damayaMtIe prAta:kALa thatAM ja naLane nahIM jotAM vilApa karavA mAMDe. tevAmAM pAlava para lakhela akSarapaMkti tarapha dRSTi gaI eTale pitAne tyAga thayele jANI teNI ati duHkhI thaI tevAmAM eka sArthane. meLApa thaI gayo. eTale tenI sAthe te AgaLa cAlI. varSARtumAM sAthe paDAva nAkhatAM teNIe guphAmAM rahI dharmA. rAdhana karyuM. bAda AgaLa vadhatAM mArgamAM teNIne kaI rAkSasa maLe. rAkSasathI teNuM kSebha na pAmatAM rAkSasa prasanna thayo ane jaNAvyuM ke A varSe tane tArA patine meLApa thaze. bAda ekAMta guphAmAM rahI, zrI zAMtinAtha bhagavaMtanuM
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ damayaMtI tapa 17 pratibiMba sthApI, tapazcaryA ane dharmArAdhanA karavA lAgI. tevAmAM te sthaLe zrI yazobhadrasUri nAmanA munivara AvI caDhayA. teNIe pitAnA pati-viyeganuM kAraNa pUchyuM eTale jJAnI gurue jaNAvyuM ke-pUrva mammaNa nAmanA rAjavInI tuM vIramatI nAmanI paTTarANI hatI. kAryavazAta grAmAMtara jatAM rastAmAM munivara maLyA, tene apazukana jANuM tame te munie bAra ghaDI paryata rekI rAkhyA paraMtu tyAra pachI pazcAttApa thatAM te munivarane khamAvI vidAya karyA. A kAraNathI tane bAra varSane pati viyega thayo che. bAda cAlatAM cAlatAM teNI acalapuramAM AvI. te sthAnanI rANI caMdrayazA tenI mAsI thatI hatI, paNa teNe damayaMtIne oLakhI nahIM. tenA saguNathI AkarSAI caMdrayazAe tene dAnazALA pI. ekadA kuDinapurathI AvelA haribhadra nAmanA brAhmaNe dAnazALAmAM rahelI damayaMtIne. oLakhI lIdhI. caMdrayAne vAta jaNAvatAM teNu damayaMtIne bahumAnapUrvaka rAjamahelamAM laI gaI. tyArabAda damayaMtI. pitAnA pitA pAse kuMDinapura gaI ekadA kArya prasaMge bhamarAjAe potAne dUta dadhipaNuM rAjA pAse mekahyuM tyAM te sUrya pAka rasavatI ja. teNe AvIne te hakIkta bha ma rAjAne jaNAvatAM damayaMtIe kahyuM ke tamArA jamAI sivAya kaI sUrya pAka raI jANatuM ja nathI mATe te tamArA jamAI ja levA joIe, vizeSa khAtrI mATe teNe yukti karI pitAne jaNAvyuM ke "damayaMtI pharI svayaMvara karanAra che" evA samAcAra dadhipaNuM rAjAne
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ 192 taporatna nAkara kahevara eTale naLa rAjA pitAne A parAbhava sahana karI zakaze nahi ane te dadhipaNe rAjAne laI atre zIgha AvI pahoMcaze. damayaMtInI yukti saphaLa thaI. pazuo paNa pitAnI strIne parAbhava sahana karI zakatA nathI te naLa jevo kSatriya ane pratApI puruSa kema sahana karI zake ? mAtra eka divasane ja samaya zeSa hovA chatAM vidyA prabhAvathI te dadhiparNane laI svayaMvara maMDapamAM hAjara thaye. damayaMtIe temane oLakhI lIdhuM ane kahyuM ke vanamAM sUtI mUkIne cAlyA gayA hatA paNa have mane jAgatIne cheDIne kayAMya paNa jaI zakaze nahi. naLe potAnuM mULa svarUpe pragaTa karyuM ane AnaMda phelA bhImarAjAe potAnuM rAjya naLane suprata karI dIdhuM. bAda naLa rAjavI priyA sAthe potAnI kozalA nagarIe AvyuM. punaH ghanakaDAmAM kuberane jItI laI svarAjyanI prApti karI. vividha vilAse bhegavyA bAda, pitAnA puSkara nAmanA putrane rAjya sepI baMnee dIkSA lIdhI. dIkSA-samayamAM paNa damayaMtI pratye AkarSaNa rahyA karatuM hovAthI naLarAjAe prAMte anazana karyuM ane kALa karIne lekapAla thayA. damayaMtI paNa cAritra pALI, devaleke jaI vasudevanI kanakavatI nAmanI patnI thaI. bAda zrI neminAtha bhagavaMta pAse dvArikAne nAza ane pAyanane upadrava jANI,
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ damayaMtI tapa 173 dIkSA grahaNa karI, kevaLajJAna pAmI mekSalakSmIne prApta karI. damayaMtI saMbaMdhI vistRta vRttAMta jANavAnA Icchake zrI damayaMtI caritra vAMcavuM.] damayantyA pratijinamAcAmlAnyekaviMzatiH / kRtAni satatAnyeva, damayaMtItapo hi tat // 1 // damayaMtIe naLa rAjAno viyegAvasthAmAM A tapa karela hovAthI te damayaMtI tapa kahevAya che. temAM dareka jinane uddezIne vIza vIza tathA zAsanadevatAne uddezIne eka eka ema ekavIza ekavIza AMtara rahita AMbila karavA tethI pAMcase ne cAra divase A tapa pUrNa thAya che. zakti na hoya te eka tIrthaMkaranAM ekavIza abIla karIne pachI pAraNuM karavuM. e rIte karavAthI vIsa divasa pAraNAnA vadhe che. udyApanamAM covIza tIlaka karAvIne prabhune caDAvavAM tathA pAMcase ne cAra saMkhyA pramANa rUpAnANuM, pakavAnna, phaLa vigere DhokavAM. moTI snAtravidhipUrvaka jinapUjA karavI. saMghavAtsalya, saMghapUjA karavI. A tapa karavAthI Apattine nAza thAya che. zrAvakane karavAne AgADha tapa che. je tIrtha karane tapa cAlatuM hoya, te tIrthakaranA nAma sAthe sarva jJAya namaH e pada jeDI garaNuM navakAravALI 20 nuM gaNavuM. sAthIyA vigere bAra bAra karavA. zAsanadevatAnA tapane divase te te zAsanadevInA nAmanuM garaNuM gaNavuM.
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 taporane 2nAkara 66. Ayatijanaka tapa kArya dvAtriMzadAcAmlaiH, svasattvena niraMtaraiH / evaM syAdAyatizubhaM, tapa udyApanAnvitam // 1 // Ayati eTale uttarakALa, tene zubhapaNe je utpanna kare te Ayati(zubha)janaka tapa kahevAya che. A tapa niraMtara batrIza AMbIla karavAthI pUrNa thAya che. zakti na hoya te ekAMtarika pAraNAMvALAM abIla karavAM. udhApane moTI sanAtravidhipUrvaka batrIza paphavAna, phaLa vigere kavAM, saMghavAtsalya, saMghapUjA karavI. A tapa karavAthI uttara kALamAM zubha thAya che. A zrAvakane karavAne AgADha tapa che. garaNuM ">> hIM namo arihaMtANaM' padanuM gaNavuM. sAthIyA vigere bAra bAra karavA. 67/1 akSayanidhi tapa jeine kadApi kSaya na thAya te nidhi-bhaMDAra te akSayanidhi. je tapanA prabhAvathI tevA akhUTa nidhinI prApti thAya te akSayanidhi tapa kahevAya. A tapane lagatI sarva vidhi nIce darzAvavAmAM AvI che eTale tenuM vizeSa vivecana nathI karavAmAM AvatuM. A tapanA prabhAvathI suMdarIne kevI rIte akSayanidhananI prApti thaI tenuM saMkSipta varNana A pramANe che - jabUdvIpanA bharatakSetramAM rAjagRhI nAmanI nagarImAM
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ akSayanidhi tapa 175 saMvara nAme zeTha vasatA hatA. tene guNavatI nAme strI hatI. te kharekharI guNuvatI ja hatI; paraMtu pUrNAMkamanI viparItatAthI tenA gRhamAM dAridraye vAsa karyAM hatA. strI bhatttara mahA muzkelIe AjIvikA calAvavA lAgyA. sukhanA icchuka prANIe dharmArAdhana karavAnI jarUra che. te sivAya sukhasaMpattinI prApti thaI zakatI nathI. anyadA guNavaMtIe garbha dhAraNa karyAM. ganA prabhAvathI zeThanI AjIvikAnA sAdhanA vRddhi pAmyA. bIjA vepArIe potAnA bhAgamAM temane vepAra karAvavA lAgyA ane tema karatAM karatAM zeDanA vyApAra vRddhi pAmyA eTale dravyanu Agamana paNa vadhAre thavA lAgyuM. gabha sthiti pUrNa thaye guNavatIne putrIneA prasava thayeA. tenI nALa dATavA mATe khADA khedatA temAMthI nidhAna nIkaLyuM. putrI bhAgyazALI gaNAI. rAjamaMdira sudhI e vAta paheAMcI ane rAjAe paNa tene bahumAna ApyuM' arthAt zeThane ghera vadhAmaNI mekalI. savara zeThe paNa e bhAgyazALI putrIne janma-maheAtsava putranI jevA karyAM ane bArame divase sagAkuTuMbIone AmatraNa karI jamADIne temanI samakSa putrInuM suMdarI evu nAma sthApana karyuM.... anukrame te khIjanA caMdranI jema pratidina vRddhi pAmavA lAgI. te suMdarI ramatAM ramatAM jyAM jyAM jarmana kheAdatI hatI tyAM tyAM saheje maNimANekayukta nidhAna pragaTa thatuM hatuM. tevI rIte puSkala nidhAna prApta thavAthI zeTha paNa ghaNA dravyavAna thayA ane satra tenI Akharu-Ijjata vistAra
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporana ratnAkara 176 pAmavA lAgI. A jagatamAM dravya e evI mahattvavALI vastu gaNAya che ke jenAvaDe manuSyane dareka prakAranI maDhuttA prApta thAya che. dravyavAna manuSya vicakSaNa na heAya te paNa vica kSaNa gaNAya che, pAMcamAM pUchAya che ane jyAM jAya che tyAM te bahumAna pAme che; eTalu ja nahi paNa tenuM vacana paNa koI ullaMghatu nathI. ahIM eTaluM yAda rAkhavAnuM che ke dravyaprAptinI sAthe jo abhimAnanI ke durAcaraNanI prApti thai hoya che te tene pUrNAMkata lAbha maLI zakatA nathI, mATe dravyavAna manuSyAe te baMne prakArathI tadana dUra rahevAnu dhyAnamAM rAkhavu. sudarI anukrame yauvanAvasthA pAmI eTale te rabhA ane urvazI jevI zaiAbhavA lAgI. zeThanA manamAM tene joIne vara mATe ciMtA utpanna thaI. yAgya kanyA jo yAgya varane ApavAmAM Ave te ja te da MpatI sa pUrNa sukha meLavI zake che, tethI evI ci'tA zeThane udbhave e svAbhAvika che ane evI anupama kanyAne yeAgya vara maLavA muzkela paDe te paNa sAcI vAta che, paraMtu tevA samaiga pUrNAMkane anusAre maLI Ave che. suMdarInA sabadha te ja nagaramAM samudrapriya nAme zeThanI kamalazrI nAmanI srIthI janmelA zrIdatta nAmanA zreSThIputra sAthe thayA. mATI dhAmadhUma sAthe tenA pANigrahaNa maheAtsava karavAmAM Avye ane ghaNA dravyasahita tene sAsare vaLAvavAmAM AvI. pavitra pagalAMvALI suMdarI sAsare AvI ke te ja vakhate tyAM paganA 'gUDAvaDe eka kAMkaro kADhatAM nidhAna
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ akSayanidhi tapa 177 pragaTa thayuM. senaiyAthI bharele pUrNakaLaza nIkaLe, tethI zvasura pakSanA sarva mANaso atyaMta AnaMda pAmyA ane tenA mosALa pakSavALAe suMdarIne jamavA mATe teDI, eTale tyAM paNa nizAne pragaTayuM. evI rIte jyAM jyAM te pagalAM mUke arthAt jene ghera jAya tyAM nidhAna pragaTa thatuM hatuM, eTale tene sarvatra mAna maLavA lAgyuM. rAjA paNa tene bahumAna ApavA lAgyo. anyadA dharmazeSa nAmanA AcArya tyAM padhAryA. rAjA pramukha sarva leke vaMdana karavA gayA. suMdarI paNa pitAnA kuTuMba sahita bhaktithI vAMdavA AvI. gurumahArAjane vAMdIne sarva grasthAne beThA, eTale gurue samayecita dezanA apI. temAM dAna, zIla, tapa ne bhAvarU5 cAra prakAranA dharmane upadeza karatAM tapadharmanI vizeSa vyAkhyA karI. tapanAM ArAdhana vaDe karmanI nirjarA thAya che eTaluM ja nahi paNa evA apUrva puNyane baMdha thAya che ke jethI AgAmI bhave aneka prakAranI sukhasaMpatti prApta thAya che. nigI ane baLavAna zarIranI prApti mATe te tapa ja mukhya sAdhana che. pUrvabhave tapa karanArAo A bhavamAM aparimita baLavALA ane nirogI thAya che." ItyAdi dharmadezanA ApyA bAda suMdarIe UbhA thaIne vinayapUrvaka AcArya bhagavaMtane pUchyuM ke- "he ravAmina ! meM pUrve kevA prakAranA dharmanuM ArAdhana karyuM che ke jethI A bhavamAM mAre pagale-pagale nidhAna pragaTa thAya che ?" gurumahArAje kahyuM ke-"pUrva bhave ta-12
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 taratna ratnAkara te akSayanidhi nAmane tapa zubha bhAvapUrvaka karyo che, tene yege A bhavamAM sthAne sthAne tane nidhAnanI prApti thAya che." suMdarIe prArthanA karI ke-"he svAmina ! mArA pUrva 'bhavanuM savistara vRttAMta kaho ke jethI meM kevI rIte e tapanuM ArAdhana karyuM hatuM tenI mane khabara paDe, ane A bhavamAM paNa huM tenuM vizeSa prakAre ArAdhana kare" gurumahArAje jaNAvyuM ke "kheTakapura nAmanA nagaramAM saMyama nAmane zeTha vasaMta hatuM. tene jajumatI nAme strI hatI. te niraMtara aneka prakAranA tapa karatI hatI ane jJAnanI paNa samyapha prakAre bhakti karatI hatI. teNe rAvaLI, kanakAvaLI, ekAvaLI vigere tapa karyA ane bIjA paNa avanavA prakAranA tapa gurUmahArAjane pUchI pUchIne karavA lAgI. tenuM citta tapadharmamAM ja rakta thayeluM hatuM. leke paNa tenI aharniza prazaMsA karatA ane tenA tapadharmanI anumodanA karatA hatA. - have tenA paDozamAM eka vasu nAme zeTha rahete hate. tenI semasuMdarI nAmanI strI hatI. te dharmathI ajJAta hatI, mUrkha hatI ane abhimAna tathA IrSyAthI bharapUra hatI. bAjumatInI thatI prazaMsA te sAMbhaLI zakatI nahatI. nItikAra kahe che ke-navarI strI ghaNI hAni kare che. kahyuM che ke - bhUkhe brAhmaNa bagAyuM Dhora, cAMya nAga nAsaM cAra; rAMDa bhAMDa ne mAte sAMDha, e sAtathI ugarIe mAMDa. 1 anyadA saMyama zeThanA gharanI najIkamAM agnine upadrava the. saMyama zeThanuM ghara temAM sapaDAvAnI taiyArImAM
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ akSayanadhi tapa 199 ja hatuM, paraMtu RnnumatInA tapanA prabhAvathI tenuM kAMI paNa baLyuM nahi. A Aga lAgI tyAre sAmasuMdarI manamAM ahu ja khuzI thaI ke have saMyamazeThanuM ghara jarUra baLI jaze, paNa tenA gharane kAMI paNa nukazAna na thayu. eTale tenu mana nirAza thaI gayuM. anyadA te gAmamAM dhADa paDI, te vakhate paNa semasuMdarI manamAM rAjI thai ke-jarUra have saMyamazeDanuM ghara lUMTAI jaze paraMtu te vakhate paNa tenuM kAMI gayuM nahi. dhADa pADavAvALA tenA gharamAM peThA ja nahI. A pramANe joine paNa sAmasuMdarI nirAza thaI. anukrame sayama zeTha ne RnnumatI dharmanuM ArAdhana karIne svage gayA. sAmasuMdarI RnnumatInI atyaMta irSyA karavAthI aneka prakAranAM ka baMdhanathI bhAre thaI. tene pariNAme te ja bhavamAM tenA gharamAMthI dravya nAza pAmyuM ane daridrAvasthA prApta thai. anukrame tevI duHkhI sthitimAM mRtyune vaza thaI; paraMtu daivayeAge aMtasamaye koI zrAvakanAM mukhathI teNe pragaTaprabhAvI navakAramaMtra sAMbhaLyo. tenA prabhAvathI te mRtyu pAmIne mathurA nagarInA rAjA jitazatrune ghare cAra putra upara putrI thai. saRddhi tenuM nAma pADyuM. pAMca dhAvamAtAvaDe lAlanapAlana karAtI te meTI thai. evAmAM jitazatru rAjAnI upara koI zatru rAjA caDI Avye . tenI sAthe yuddha karatAM jitazatru rAjA mRtyu pAmyA. zatrunuM sainya nagaramAM peThuM eTale rAjamahelamAM rahelA loko jema AvyuM tema nAsavA lAgyA. rAjamahela zatru rAjAe lUTI lIdhe. saRddhi tyAMthI ekalI bhAgIne aTavImAM jatAM bhUlI paDI.
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 taporatna ratnAkara AkhI rAtri paribhramaNa karatAM savAre raste caDI. pachI vanaphaLa vaDe AjIvikA karatI te vanamAM ja vanacara thaIne rahI, kAraNa ke tene anya kaI AzrayasthAna nahotuM ke jyAM jaIne te Azraya laI zake. tenI yauvanAvasthA vyatIta thavA mAMDI ane sAMsArika sukhanI prApti sivAya niSphaLa javA lAgI. anyA tyAM kaI vidyAdhara AvyuM. teNe tene rUpavaMtI joIne tenI sAthe pANigrahaNa karyuM ane tyAMthI potAne ghera laI gaye; paraMtu te durbhAgiNInA pagalAMthI te ja vidyAdharanA gharamAM agniprakopa theye tethI tenI sarvajaddhi bhasmasAt thaI gaI. vidyAre tene pAchI vanamAM mUkI dIdhI. tyAM eka palapatinI daSTie paDI eTale te bhilla tene pitAnI pallImAM laI gayA. trIje divase tenuM ghara paNa agnimAM baLI gayuM, eTale badhA cera leke A strInI nidA karavA lAgyA. ane tenAM puNyahIna pagalAnuM ja mAThuM pariNAma mAnavA lAgyA. pachI te pallI patie tene eka sArthavAhane vecI. sArthavAha tene laIne cAlyo eTale te mArgamAM ja luMTANo. tenI badhI Rddhi cera ke lUMTI gayA. mAtra zarIrabhara ja raho. teNe paNa tyajI dIdhI eTale te ekalI eka sarevarane kinAre nirAza thaIne UbhI UbhI pitAnA pApane pazcAttApa karavA lAgI. evAmAM bhAgyege eka muni mahArAjA tyAM AvI caDyA. rAjaputrI tene page lAgI, eTale munie tene
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ akSayanidhi tapa 181 mIThe vacane khelAvIne kahyu " he vatse ! tuM rAjaputrI che, chatAM A sarovarane kinAre UbhI UbhI zu vicAra kare che? pU.bhavamAM dhI vanA je matsara karyAM che, tenA pApathI tuM A bhavamAM rAjaputrI thayA chatAM tArA pitAnuM maraNa thayuM, rAjamahela luMTAyeA. tAre bhAgavuM paDyuM vanacara thaI duHkha pAmI. temAM khecare laI jaIne kSaNAra sukha ApyuM paNa pAchuM' vanacara thavu paDyu. A khA tArA pUrNAMkanA vipAka che. pUrve vAvelA pApavRkSanI zAkhAonA e badhA vistAra che. "" A pramANe jJAnI gurunAM vacane sAMbhaLIne te rAjaputrIe temane vaMdana karIne pUchyu ke--" he bhagavan ! A du:khathI mArA chUTakArA zI rIte thAya te kRpA karIne mane batAve. huM have duHkha sahana karIne atyaMta kAyara thaI gaI chuM. gurumahArAje kahyuM ke-" vatse ! jo tAre A duHkhathI chUTavu' ja hoya ane sukhasapatti prApta karavI heya tA tuM akSayanidhi nAmanA tapa kara ne jJAnanI bhakti kara. zrAvaNa vi 4 thI e tapa zarU karavA ne bhAdrapada zudi 4 the ( savaccharIe ) pUrNa karavA. temAM yathAzakti ekAMtara upavAsa ane ekAsaNAM karavAM, athavA 15 ekAsaNAM karI prAMte (16 me divase) upavAsa karavA, e Taka pratikramaNa karavAM, ziyaLa pALavuM, jinapUjA karavI, eka kuMbha sthApI tene akSatavaDe bharavA, dararAja be hajAra guNuM gaNavuM. A tapa karatAM koI paNa prakAre peAtAnI zakti geApavavI nahi. A tapa pUrvokta rItie utkRSTa traNa varSa paryaMta karavA.
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 taporana ratnAkara cethe varSe zAsanadevInI ArAdhanA nimitte A tapa kare. A tapanuM zubha mane ArAdhanA karavAthI A bhavamAM paNa sukhasaMpatti prApta thAya che eTaluM ja nahIM paNa parabhavamAM te aDhaLaka Dhaddhi, siddhi, sukha, saubhAgyAdi prApta thAya che. " A pramANe gurumahArAjanAM vacane sAMbhaLIne rAjaputrIe e tapane svIkAra karyo. pachI gurune vAMdIne tyAMthI grAmatare gaI ane pArakI sevAcAkarI-kAmakAja karavAvaDe AjIvikA karavA lAgI. anukrame gurae kahela divasa Avyo eTale vidhipUrvaka te tapa teNe zarU karyo, paNa dravya sthiti maMda hovAthI yathAzakti karyo. bIje varase tethI sArI rIte karyo, trIje varase tethI vadhAre sArI rIte karyo, cothe varase kAMI dravyavRddhi thavAthI vizeSa sArI rIte Adaryo. tevAmAM keTalAka vidyAdhara kIDA nimitte te rAjaputrIvALA gAme AvyA. temAM te rAjaputrIne svAmI vidyAdhara paNa hatA. teNe pitAnI priyAne oLakhI eTale teNe tyAMthI laI jaIne pitAnA aMtaHpuramAM rAkhI. rAjaputrIe tyAM tapa pUrNa karyo, sArI rIte ziyala pALyuM ane zeSAyu aNasaNa vaDe pUrNa karI he suMdarI ! tuM A saMvarazeThanI putrI paNe utpanna thaI che. pUrvabhave te akSayanidhi tapa karyo hate tenA prabhAvathI A bhavamAM tane pagale pagale nidhAna prApta thAya che. tapane prabhAva aciMtyA ane apUrva che. A pramANe gurumahArAje kahele pitAne pUrvabhava
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ akSayanidhi tapa 183 sAMbhaLIne UDApoha karatAM suMdarIne jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. teNe pitAne pUrvabhava dITho. guru mahArAjane teNe kahyuM ke"he svAmina ! Ape je pramANe mAre pUrvabhava kahyo te saMpUrNa satya che. meM jevA ApanA vakhANa sAMbhaLyA hatA tevA ja Apa jJAnI ane cAritravAna che" A pramANe gurumahArAjanI stuti karI vATIne te pitAne ghera AvI. pachI zrAvaNa vadi ja AvatAM teNe moTA ADaMbara sahita akSayanidhi tapana zarUAta karI. te vakhate rAjA, rANI, zeTha, sAmaMta vigere sarva te tapa karavAmAM sAmela thayA. te tapanI zarUAta karI tyArathI te vizeSa nidhAna pragaTa thavA lAgyuM, eTale te te dravyane teNe prabhAvanAdi kAryomAM chUTe hAthe vyaya karavA mAMDyo. tenuM nAma suMdarI hatuM te bhUlAI gayuM ane sau tene akSayanidhinA nAmathI ja bolAvavA ne oLakhavA lAgyA. udAra manathI teNe tapa karIne tenuM pUrNa phaLa saMpAdana karyuM. bhAdrapada zudi paMcamIne divane teNe jJAnabhakti ane mahatsavapUrvaka saunI sAthe pAraNuM karyuM. devadevIe paNa tenI prazaMsA karavA lAgyA, ane tenA tapanI anumodanA karavA lAgyA. anukrame sAMsarika sukhabhega bhegavatAM suMdarIne cAra putra ne cAra putrIo thaI prate saMsAra tajI daI cAritra aMgIkAra karI, niraticAra pALI, cAra ghanaghAtI karmane kSaya karI, kevaLajJAna prApta karI, aneka jIvane upadeza ApI, akSayanidhi tapanI vizeSa puSTi karI, Ayu
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporana ratnAkara 184 pUrNa thaye te siddhipadane pAmI. tyAM anaMtajJAna, anaMtadana, anaMtacAritra, ane tavI - e anaMtacatuSTayI yukta thaI anulaghupaNuM prApta karyuM. tyAM eka avagAhanAmAM ane ta siddho che ane tenA deza-pradezane avagADIne rahelA te karatAM asaMkhya zuA siddho che, tyAM paNa manuSpavanA zarIra karatAM OM avagAhanAe siddha thai yAvat akSayasthiti pAmI. ghaTa saMsthApya devAgre, gandhapuSpAdipUjitam / to vidhIvata harSa, takSadhiya ghuTaNam // // A tapa akSayanidhi (akhUTa bhaMDAra)nI jevA hAvAthI tenuM nAma akSayanidhi tapa che. te zrAvaNa vada cethane divase zarU karavA. te divase jinezvaranI pratimA AgaLa gAyanA chANuthI bhUmi lI...pIne te para ga ulI karI tenA para kuMbha sthA pana karavA. ( te kuMbha suvarNa nA, rUpAnA ke anya uttama dhAtune athavA chevaTe mATIne leve.) te kubha vicitra prakAranA sugaMdhI puSpothI pUjavA tathA temAM suvarNa, maNi, muktAphaLa, sopArI vigere nAkhIne tenuM tthApana karavu. pachI pa Mdara divasa sudhI tenuM nitya pUjana karavuM. jinezvarane traNa pradakSiNA karIne ghaTamAM akSatanI aMjalI dararoja nAMkhavI. (te aMjalImAM senAnANuM, sApArI vigere levu) kuMbha pAse navedya DhokavuM. dararoja zakti pramANe ekAsaNu' athavA besaNu karavu, hu MmezAM kuMbha pAse nRtya, gItAhika utsava karavA. e rIte paryuSaNu paryaMta A tapa
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ akSayanidhi tapa 185 kare. ( saMvatsarIne divase eTale chelle divase upavAsa karo. ) A rIte cAra varSa paryata A tapa kare. udyA. panamAM moTI nAtravidhipUrvaka nAnA prakAranA pAna, phaLa vigere kavAM. saMghavAtsalya, saMghapUjA karavI. A tapa karavAthI sarva prakAranI saMpatti prApta thAya che. bIjI rIte akSatanI muThI haMmezAM kuMbhamAM nAMkhavI. jeTalA divase te ghaTa pUrNa thAya teTalA divasa pratidina ekAsaNAdika tapa kare. bIje sarva vidhi tathA udyApana upara pramANe jANa. A 8 vakane karavAne AgADha tapa che. garaNuM " hI na nANassa e padanuM navakAravALI vIza pramANe gaNavuM. sAthIyA vigere ekAvana ekAvana karavA. 672 akSayanidhi tapa A tapa zrAvaNa vada 4 ne divase zarU karI saLa divase pUro kare temAM suvarNane ratnajaDita kuMbha karAva athavA zakti pramANe bIjI koI rUpA vigere dhAtune karAve athavA chevaTa zakita na hoya te mATIne karAva pachI te kuMbha gharamAM, derAsaramAM athavA upAzraye pavitra sthAne jinabiMbanI samIpe gahelI karI te para sthApa. tenI samIpe svastika karI te para kalpasUtra padharAvavuM. tenI pAse hamezAM banne kALanuM pratikamaNa karavuM. hamezAM devapUjA karavI. pustaka upara caMdare bAMdha, jJAnane dhUpa dIpa karI hamezAM rUpAnANe pUjavuM athavA zakti na hoya te pahele
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 tapovana ratnAkara tathA chelle divase rUpAnANe pUjavuM ane vacalA divasomAM yathAzakti dravyavaDe pUjavuM. pachI akSatanI be hAthe aMjalI bharIne upara sepArI tathA rUpAnANuM mUkI UbhA thaI jJAnanI "bodhAgAdhaM" e ya bolI stuti karavI athavA A duha bola-"jJAna samuM ke dhana nahi, samatA samuM na sukha jIvita sama AzA nahi, lebha samuM nahi duHkha 1 " pachI te akSatanI aMjaLI sepArI sahita kuMbhamAM nAMkhavI. upara eka zrIphaLa mUkavuM. ema soLa divasa sudhI akSatanI aMjalI, sopArI tathA rUpAnANuM kuMbhamAM nAkhavuM. chelle divase kuMbha cokhAthI pUrNa karo. pachI khamAsamaNa daI " icchAkAreNa saMsiDa bhagavad ! zrI zrIdevatAArAdhanAI kAussaga karuM ? IcchuM, zrI zratadevatAArAdhanArtha karemi kAusagga " annattha0 kahI eka navakArano kAusagga karI eka jaNa pArI " nameDa " kahI "sudevayA bhagavaI, nANAvaraNayakammasaMghAya; tesiM khave sayaM, jesiM susAyare bharI 1 " e ya kahe "jI hI namo nANassa" e padanI navakAravALI 20 dararoja gaNavI. A pramANe dararoja karavuM. chelle divase rAtrijAgaraNa, pUjA, prabhAvanA karavI. pAraNAne divase hAthI, ghoDA vigerethI vaDe zaNagArI vAjategAjate kuMbhane derAsara laI ja. te vakhate kuMbha upara zrIphaLa rAkhI te upara lIluM, pILuM, rezamI vastra vITI, upara phUlanI mALA paherAvI saubhAgyavatI strIne mAthe mUka. tathA naivedyamAM sarva jAtanAM pakvAna, sukhaDI vigere yathAzakti
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ akSayanidhi tapanI vidhi 187 karAvI tenA thAla pazu saubhAgyavatI strIone mAthe mUkavAM. e rIte varaghoDA sahita derAsara AvavuM. kuMbhavALI strIoe vaNa pradakSiNA karI prabhu pAse kuMbha mUko, pachI naivedya paNa prabhu pAse mUkavuM. jJAnanA pustakane gurune sthAnake padharAvI gurupUjA tathA pustakapUjA rUpAnANuthI karavI. bhAdaravA zudi ane divase tapanI samApti karavI. te tannA divase mAM niraMtara ekAsaNuM athavA besaNuM karavuM. chelle saMvatsarIne divase upavAsa kare. zudi pane ja pAraNuM karavuM. svAmIvAtsalya, prabhAvanA vigere karavuM. e rIte cAra varSa sudhI A tapa karavAno niyama che. jeTalA jaNa tapa karatAM hoya, te dareke judA judA kuMbha mUkavA. A zrAvakane karavAne AgaDha tapa che. akSayanidhi tapanI vidhi prathama dariyAvihI pratikramavA, pachI icchAkAreNa saM. bha0 akSayanidhi tapa ArAdhana nimitte caityavaMdana karuM? Iccha kaDI nIce pramANe caityavaMdana karavuM. zArAnanAyaka sukhakaraNa, vardhamAna jinabhANa ! aharniza ehanI zira vahu, ANu guNamaNikhANa che te jinavarathI pAmIyA, trIpadI zrI gaNadhAra ! Agama racanA bahuvidha, arthavicAra apAra rAma te zrI kRtamAM bhASiyA e, tapa bahuvidha sukhakAra ! zrI jinaAgama pAmIne, sAdhe muni ziva sAra kA siddhAMtavANI suNavA rasika, zrAvaka samakita dhAra ! ISTa siddhi arthe kare, akSayanidhi tapa sAra 4
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapovana ratnAkara tapa te sUtramAM ati ghaNAM, sAdhe munivara jeha / akSaya nidhAnane kAraNe, zrAvakane guNa geha pA te mATe bhavi tapa kare e, sarva Rddhi maLe sAra vidhizuM eha A rAdha tAM, pAma je bhava pAra | dA zrIjinavara pUjA kare, trika zuddha trikALa ! tema vaLI zrutajJAnanI, bhakti thaI ujamALa !IOaa paDikamaNuM be TaMkana, brahmacaryane dharIe jJAnanI sevA karI, saheje bhavajaLa tarIe 8 caityavaMdana zubhabhAvathI e, stavana thaI navakAra ! mRtadevI upAsanA, dhIravijya hitakAra. 9 pachI je kici kahIne namuLuNa kahevuM. pachI be jAvaMti kahI mehaMtu kahI, nIce pramANe stavana kahevuM. (lAvo lAvone rAja moMghAmUlA motI-e dezI) tapAvara kIje re, akSayanidhi abhidhAne; sukhabhara lIje re, dina dina caDate vAne (e AMkaNI) parva pajUSaNa parvaziremaNi, je zrI parva kahAya ! mAsa pAkha chaThTha dasama duvAlasa, tapa paNa e dina thAya tao l/1 paNa akSayanidhi parva pajUSaNakere kahe jinabhANa ! zrAvaNa vada cothe prAraMbhI, saMvacharI parimANa tao ||rA e tapa karatAM sarva riddhi vare, paga paga pragaTe nidhAna ! anukrame pAme teha paramapada, sAnvayI nAma pradhAna tao tra
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ akSayanidhi tapanI vidhi paramatsarathI karma baMdhANuM, teNe pAmI duHkhajALa ! e tapa karatAM te pUravanuM, karma thayuM visarALa tae In jJAnapUjA kRtadevI kAussagga, svastika ati sohAve sevanajaDita kuMbha nijazakti, saMpUraNa krame thA. ta. pA jaghanya madhyama utkRSTathI karIe, Iga deya tina varasa | varasa cothe zukadevI nimitte, e tapa vIzavAvIza. ta. dA eNe anusAre jJAnataNuM vara, garaNuM gaNIe udAra ! AvazyakAdi karaNa saMyuta, karatAM lahe bhavapAratachA Iha bhava parabhava doSa AzaMsA, rahita kare bhavi prANuM ! je parapugala grahaNa na karavuM, te tapa kahe varanANI taTa che rAtijagA pUjA parabhAvanA, haya gaya zaNagArIje ! pAraNA dina paMca zabda vAje, vAjate padharAvIjetalA. caiitya vizALa hoya tihAM AvI, pradakSiNa vaLI dIje ! kuMbha vividha naivedya saMghate, prabhu AgaLa DheIjeta1 rAdhanapure e tapa suNI bahu jaNa, thayA ujamALa tapa kAje ema mukhya maMDANa ochavamAM, masAlIyA devarAje ta 11 saMvata aDhAra tetAlI varase, e tapa bahu bhavI kIdho zrIjina uttama pAda pasAye, padmavizya phaLa lIdhe tArA tyAra pachI jaya vayarAya kahI "suyadevayAe karemikAusagga" annaththo kahI eka navakArane kAussagna karI nameSIt kahI "suyadevayAbhagavaI, nANAvaraNIyakammasaMghAyuM tesiM khauM saryA, jesiM suyasAyare bhatti 1" e thAya
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 taporatna ratnAkara kahevI pachI paccakhANuM karavuM. pachI pUjAnI DhALa kahevI te nIce pramANe- duhA saptama pada zrI jJAnane, siddhacaka padamAMhI ! ArAdhI je zubha mane, dina dina adhika uMchAhi 1 Ida gAthA. anANasaMhitamoharasa, name name nANa divAyarassa ! paMcapayAsu uvAragasTa, sattANu tattatva payAsagalsa nA have jehathI sarva ajJAna rodhe, jinAdhIzvara prekta athavA mati Adi paMca prakAra prasiddho, jagadubhAte sarvade vAviruddho thadIya prabhAve subhakSe abhakSa, supeya apeya sukRtya akRtya jeNe jANIe lokamadhye sunANu,sadA me vizuddha deva pramANe rA hAthI, bhavya name guNajJAnane, svaparaprakAzaka bhAve che ! parajaya dharma anaMtatA, bhedabheTa svabhAvejI 1aaaa (cAla) je mukhya pariNati sakala sAyaka, bedha bhAva vilacchanA mati Adi paMca prakAra nirmaLa, siddha sAdhana lacchanA che syAdvAdasaMgI tattvaraMgI, prathama bhedabhedatA savikalpa ne avikalpa vastu, sakala saMzaya chedatA para DhALa bIcha. bhakSyAmikya na je viNa lahiye, paya apeya vicAra! kutya akRtya na je viNa lahiye, jJAna te sala AdhAra . bhAsika
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ akSayanidhi tapanI vidhi 191 prathama jJAna ne pache ahiMsA, zrI siddhAMte bhAkhyuM ! jJAnane vaMdo jJAna ma nide, jJAnIe zivasukha cAkhyuM re. bha0 sakala kiyAnuM mUla je zraddhA, tehanuM mUla je kahiye che te jJAna nitya nitya vaMdI, te viNa kahe kema raDiye re? bha0 paMca jJAnamAMhi jeha sadAgama, svaparaprakAzaka jeha dIpaka pare tribhuvana upakArI, vaLI jema ravi zazI meha re. bha0 leka Urva adha tiryaga jotiSa, vaimAnika ne siddha kaleka pragaTa savi jehuthI, teha jJAne muja zuddhi re bha0 5 DhALa trIjI. jJAnAvaraNI je karma che, kSaya upazama tasa thAya re ! te hue ehi ja AtmA, jJAna adhatA jAya re vIlAla pachI "jI hI paramAtmane namaH jJAnapadebhyaH kalazaM yajAmahe svAhA" e maMtra bolane jJAnanI vAsakSepa vaDe pUjA karavI, ane pachI dravya vaDe pUjA karavI eTale sanemahora tathA rUpAmahorathI jJAnanI yathAzakti pUjA karavI. pachI nIce pramANe duhA belI zratajJAnanA 20 bhedanA 20 khamAsamaNa devA. pIThikAnA duhA sukhakara zaMkhesara namI, thuNazya zrI zruta nANA cau muMgA zrata eka che, svaparaprakAzaka bhANa nA abhilApya anaMtame, bhAge raciye jeha gaNadhara deve praNamIo, Agama rayaNa aDa para
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ 192 taporana ratnAkara Ima bahula vaktavyatA, chaThANa vaDIyA bhAva kSamAzramaNa bhAge kahyA, geya sarSi jamAva tra leza thakI kRta varaNavuM, bheda bhalA tasavIza akSayanidhi tapane dine, khamAsamaNa te vIza kA sUtra anaMta artha maI akSara aMza lahAya ! zrata kevaLI kevaLa pare, bhAkhe zrata parajAya papA (prathama bheda) zrI zrutajJAnane nita nema, bhAva maMgalane kAja pUjana arcana dravyathI, pAmo avicala rAja dA (khamAsamaNa devuM) (A cha duhe dareka khamAsamaNe kahe. ) I. saya aDavIsa varataNA, tihAM akAra aDhAra zrata paryAya samAsameM, aMza asaMkhya vicAra 7 zrI 02 batrIza varNa samAya che, eka leka majhAra ! te mAMhe eka akSara grahe, te akSara zrata sAra che. zrI kR03 kSapazama bhAve karI, bahu akSarane jeha jANe ThANAMga Agele, te kRtanidhi guNageha palA keDi ekAvana aDalakha, aDasaya ekAdazI hajAra cAlIza akSara padataNa, kahe anuyogaduvAra 11 zrI zra04 artha te cha pada kahyuM, jihAM adhikAra karAyA te pada kRtane praNatA, jJAnAvaraNI hakAya 11 zrI za05 1. zrI jinabhadragaNa thAzramaNe. 2. vizeSAvazyakabhAgamAM.
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ akSayanoMdha tapanI vidhi aDhAra hajAra pade karI, aMga prathama suvilAsa / duguNA zruta bahu pada grahe, te pada zruta samAsa // 125 zrI zru06 piDaprakRtimAM eka pade, jANe bahu avadAta / kSayeApazamanI vicitratA, tehaja zruta saMghAta // 13aa zrI zru07 pacAtara bhedde karI, sthiti adhAdi vilAsa / 193 kammapayaDI payaDI grahe, zruta sa'ghAta samAsa 514aa zrI zru8 gatyAdika je mANA, jANe teDumAM eka dha vivaraNa guDANAdike, tasa pratipatti viveka 5155 zrI jIj je masignala mANu pade, laizyA Adika nivAsa / sagraDu taratama yeAgathI, te pratipatti samAsa // 16 // zrI zru010 satapadAdika dvAramAM, je jANe zivalega / eka doya dvAre karI, zraddhA zrata anuyAga 517NA zrI zru.11 vaLI saMtArdika nava pade, tihAM mANA bhAsa / siddhataNI stavanA kare, zruta anuyAga samAsa 5185 zrI zru012 prAmRta prAbhUta zruta namuM, pUravanA adhikAra / buddhi pramala prabhAvathI, jANe eka adhikAra 19aa zrI zu013 prAkRta prAkRta zruta samA, sAbhidha labdhi vizeSa / mahu adhikAra IsyA grahe, kSIrAzrava upadeza 520aa zrI zru014 pUravagata vastu jIke, prAmRta zruta te nAma / eka prabhRta jANe muni, tAsa karuM praNAma // 21 // zrI zru015 pUrava labdhi prabhAvathI, prAkRta zruta samAsa / adhikAra bahulA grahe, pada anusAra vilAsa 22aa zrI zru016 ta13 ~
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 tapovana nAkara AcArAdika nAmathI, vastu nAma zrata sAra ! artha anekavidha grahe, te piNa eka adhikAra mAravA thI zu 17 duga saMya paNavIsa vastu che, cauda pUravane sArA jANe tene vaMdanA, eka zvAse se vAra ra4 zrI zu18 utpAdAdi pUrava je, sUro artha eka sAra vidyA maMtrANa kahyo, pUrava zrata bhaMDAra ArA zrI zu019 biMdusAra lage bhaNe, tehija pUrava samAsa zrI zubhavIrane zAsane, je jJAnaprakAza paradA zrI 20 (prathamanA 4 pIThikAnA duhA, do. dareka bhede kahevAne duhe ane 9 duha teTalA khamAsamaNamAM na gaNavA.) iti akSayanidhi tapa khamAsamaNanA duhA samApta. pachI pasalI (be) bharI "bedhAgAdhaM supadapadavI"e stuti belIne te paNa kuMbhamAM nAMkho. kuMbha pAse kalpasUtranI sthApanA karavI. mAthe caMdaravA, puThIyA bAMdhavA. DAMgaranI DhagalI upara kuMbha sthApa. paMdarame divase te kuMbha pUre bhare. pachI tenA para zrIphaLa mUkI tene lIlA athavA pILA rezamI vastrathI bAMdhe. zrAvaNa vada cothathI AraMbhI bhAdaravA sudI cene divase tapa pUre kare. dararoja ekAsaNAM karavAM. brahmacarya pALavuM, kuMbha pAse akhaMDa dI' phAnasa vigere jatanApUrvaka rAkha. " hI zrI phalI name nANassa e garaNuM 1. dIvAmAM jaMtu na paDe tevI pUratI kALajI rAkhavI. 2. AvA kaThaNa akSaro gaNavA muzkela paDe teNe "namo nANassa" ATalo ja japa karavo. eka pratimAM hovAthI ahIM A maMgAkSaro lakhyA che.
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ mukuTa saptamI tapa 195 navakAravALI vIza pramANu gaNavuM. daza logassano kAusagga kare. chelle tathA pahele divase rAtrI jAgaraNa karavuM tathA varaghaDe kADha. 68. mukuTa saptamI tA. ASADhAdi ca poSAntaM, sapta mAsAn zitISvapi / saptamIpavAsAzca, vidheyAH saptasaMkhyakA // 1 // mukuTanA ughApanavaDe jaNAtI je saptamI te saMbaMdhI tapa te mukuTa saptamI tapa kahevAya che. A tapamAM aSADa, zrAvaNa, bhAdrapada, Azvina, kArtika, mArgazIrSa ane piSa e sAta mAsanI kRSNapakSanI sAtamane divase upavAsa karo. temAM anukrame vimalanAtha 1, anaMtanAtha 2, caMdraprabha athavA zAMtinAtha 3, neminAtha , kaSabhadeva pa, mahAvIra 6 ane pArzvanAtha 7, e sAta tIrthakarane AzrayIne eka eka saptamIe tapa kara. tathA te divase te te tIrthakaranI moTI snAtravidhie pUjA karavI. udyApanamAM maTI jJAvidhi. pUrvaka jinapUjA karavI. rUpAnI lekanAlikA karAvI tenA upara suvarNamaya ratnajaDita mukuTa karAvI deva pAse ka. sAta sAta paphavAja, phaLa vigere hekavA. saMghavAtsalya, saMghapUjA karavI. A tapanuM phaLa vAMchitanI prApti thAya te che. A zrAvakane karavAne AgADha tapa che. je je tIrthakarane tapa
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 tAratna ratnAkara cAlatA hoya te te tIthaMkaranA nAmanu' garaNuM (jemake pahelu vimalanAthAya nama:") navakAravALI vIzanu' gaNavu, sAthIyA vigere khAra mAra karavA. 69. ama tapa. [aMbikA devI zrI neminAtha bhagavaMtanI zAsanadevI che. tene anulakSIne karAtA tapa bA tapa" kahevAya che. 'bikA devInI hakIkata sakSiptamAM nIce pramANe che-- saurASTranuM kADInAra (kuberanagara) yakSAnadInA kinAre raLiyAmaNuM zahera che. tyAM sAmabhaTa nAmanA dvijane abikA nAmanI patnI hatI. jo ke somabhaTTanA pitA jainatvanA saMskArAthI vAsita hatA, paraMtu tenA svargavAsanI sAtheAsAtha te saskAreA lupta thaI gayA hatA. somabhaTamAM te vArasA nahAtA UtaryAM. a'khikA suzIla, saddaguNI ane zraddhALu strI hatI. ekadA mAseApavAsI e munivare tenA gRhAMgaNe AvI caDhayA. aMbikAe ullAsapUrNAMka bhAvasahita khane munivarane gocarI vaheArAvI, zAMtamukhamudrAvALA ane munivaro "dha lAbha"rUpI AzISa ApI cAlyA gayA. aMbikAne supAtradAna ApyAnA atIva satASa thayeA. bAjumAM ja rahetI dvija pADozaNe A kArya nIhALyu ane tenA irSyAgni bhabhUkI UThayA. muni pratyenA dveSa paNa
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMbA tapa 197 prajavalita thaye ane yAtadrA belavA lAgI. paraMtu aMbikA para tenI kazI asara na thaI eTale tenI sAsu pAse jaIne vAtane vadhArIne kahI. tenI sAsu paNa UkaLI uThI. mArA jIvatAM gharamAM tAruM zAsana kema cAle ? evA mithyA ghamaMDamAM AvI jaI teNe paNa jema tema bakavA mAMDyuM. tevAmAM samabhaTa paNa bahArathI AvI caDha. teNe paNa A kajIyAkaMkAsanuM svarUpa joyuM. tenI mAe vAtane vikRtarUpe karI eTale tene paNa gusso caDha. ane AvezamAM ne AvezamAM teNe aMbikAno tiraskAra karyo. pitAnuM ghara cheDI cAlyA javAnuM somabhaTe aMbikAne pharamAna karyuM. AvA banAvathI aMbikA te DaghAI ja gaI paNa zraddhAbaLe pitAnA aMbara ane zabara nAmanA be putrone laI cAlI nIkaLI. ghaNo paMtha kApyA bAda teNIne vicAra ubhA kemeM mArI sAsunI kadI avajJA karI nathI, mArA svAmInI bhaktimAM kadI UNapa AvavA dIdhI nathI, chatAM A prasaMga upasthita thaye te je bhAvabhAva. have suzIla sadgurUnuM zaraNa svIkArI, raivatAcala para jaI, zrI neminAtha bhagavaMtanuM dhyAna dharI svakalyANa sAdhIza. AvI vicAraNA karatAM eka putrane keDa upara besADIne temaja bIjAne AMgaLIe vaLagADIne teNI cAlavA lAgI. cAlatAM cAlatAM mArgamAM bhayAnaka jaMgala AvyuM, chatAM teNI hiMmatabhera AgaLa vadhI. UghADe page sakhta
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporatna ratnAkara 198 tApamAM cAlatAM tene ghaNI vedanA thavA lAgI, chatAM zrI neminAtha prabhunuM dhyAna dharatAM teNe pravAsa cAlu ja rAkhyo. koIvAra tIkSNa kAMTA vAgatA, koIkoI vAra bhayaMkara ganAe tenI kasoTI karI letA chatAM aDagapaNe teNe cAlavu zarU ja rAkhyu. threDoka samaya vItatAM eka bALake pANI maLyuM, te bIjAe bhUkha lAgI che kahI bhojana mAgyuM'. verAna ja'galamAM anna-pAna kayAMthI lAvavu' ? tevA vicArathI aMbikAnA ane netromAMthI azru vahevA mAMDayA. bALakonI Atta vANI sAMbhaLI aMbikAne rudana karavA sivAya bIjo rastA nahAtA. khALaka kai samaje che ? temaNe te peAtAnI mAgaNI cAlu ja rAkhI. chevaTe thAkI jaI aMbikA eka AmravRkSa nIce visAme khAvA beThI. tevAmAM thaDe dUra eka suMdara sarevara tenI najare paDayu. bALakone pANI pAI svastha karyA ane mAmravRkSanAM phaLe khavarAvI teonI kSudhA tRpta karI. khAda teNe AgaLa ne AgaLa raivatagirinI dizAmAM cAlavA mAMDayuM. A bAju sAmabhaTanA ghare mAse pravAsI munine gocarI vaheArAvavAthI je bhAjanAmAM anna hatuM te badhA vAsaNA suvarNanA banI gayA. dhAnyanA koThAra bharapUra thaI gayA. AvA prabhAva joI akhikAnI sAsue semasane sarva hakIkata jaNAvI ane pazcAttApa karI kahyu` ke hamaNAM ne hamaNAM jyAM hAya tyAMthI aMkhikAne zIghra teDI lAva.
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMbA tapa 198 semabhaTane pastAvAne pAra na rahyo. AvezamAM ne AvezamAM karelI potAnI bhUla tene samajAI utAvaLe pagale te aMbikAnI pAchaLa gaye ane jaMgalamAM jatI aMbikAne teNe dUrathI joI eTale "he a bike ! UbhI rahe UbhI rahe." ema bUma pADavA lAgyo. pitAnA nAmano pokAra sAMbhaLI aMbikAe pAchuM joyuM to pitAnA patine utAvaLe pagale Avate je eTale teNI bhayabrAMta thaI gaI. tene vicAra Avyo kejarUrI mArI sAsue bhaMbherIne mArA svAmIne mane mArI nAkhavA ja mekalyo jaNAya che. tenA hAthe mRtyu pAmavA karatAM huM ja zA mATe mRtyu na pAmuM ? A vicAra karI, najIkamAM dekhAtA kUvAnA kAMThe AvI, deva, guru ane dharmanuM zaraNa svIkArI, zrI neminAtha bhagavaMtanuM dhyAna dharI bane bALako sAthe teNIe UMDA kUvAmAM jhaMpApAta karyo. eTalAmAM te samabhaTa paNa te sthaLe AvI pahoMce. pitAnI patnIne A kAryathI ane pitAnI bhUlathI tene paNa ati pazcAttApa thayuM. "have huM mAruM meTuM zI rIte bIjAne batAvI zakIza ?" tevA vicArathI teNe paNa te ja kUvAmAM jhaMpalAvyuM. maraNAMte zubha dhyAnathI aMbikA mRtyu pAmI, "aMbikA nAmanI devI tarIke upajI. sevaka devIoe tene pRcchA karatAM teNae pitAno pUrvabhava nihALyo ane bhagavaMta zrI neminAthane atyaMta upagArI jANI, temanA kevaLajJAnanA
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 taporana ratnAkara mahatsava prasaMge zrI revatAcala para AvI, parSadAmAM besI, dezanA sAMbhaLI. iMdranI pRcchAthI bhagavaMta zrI neminAthe "aMbikA devInI utpatti kahI saMbhaLAvI eTale ke "aMbikA devIne bhagavaMta zrI neminAthanI zAsanadevI tarIke sthApI. somabhaTa mRtyu pAmIne aMbikA devInA vAhanarUpa siMha thayo. aMbikA devI suvarNa jevA varNavALI che, siMhanA vAhanavALI che. tenA jamaNA be hastamAM mAtuliMga ane pAza hoya che jyAre DAbA be hAthamAM putra ne aMkuza heya che. khoLAmAM bIjA putrane besADela che. ] zuklAsu paJcamISveva paJcamAseSu vai tapaH / ekabhaktAdinA kAryamaMbApUjanapUrvakam // 11 // aMbA devInI ArAdhanA mATe A tapa che. temAM pAMca mAsanI zukala pAMcamane divase ekAsaNAdika tapa kare. ane te divase neminAtha tathA aMbAdevInuM pUjana karavuM. ughApane uttama dhAtunI aMbAdevInI mUrti karAvI tenI sthApanA karavI. zAstrokta vidhie tenI haMmezAM pUjA karavI. saMghavAtsalya, saMghapUjA karavI. A tapa karavAthI aMbAdevI pAsethI varadAnanI prApti thAya che. A zrAvakane karavAne AgaDha tapa che. (jaina prabodhamAM kRSNa pakSanI paMcamIe karavAne kahyo che. tathA ujamaNe sAdhune navAM vastra, anna vigere ApI
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ mRtadevatA tapa 201 pratilAbhavA, ane aMbAnI mUti be putra sahita tathA AmranI lumba sahita karAvavI, pachI tenuM pUjana karavuM ema kahyuM che.) garaNuM che hI "zrI aMbikAdevya namaH" e padanuM navakAravALI vIza pramANe gaNavuM. 70 mRtadevatA tapa zrutajJAnanI-pravacananI adhiSThAtrI devIne zrIdevatA kahevAmAM Ave che. tadevatA, vAgIzvarI, zAradA ke sarasvatI te badhA paryAyavAcaka nAmo che. dharma be prakAre kahyuM che : eka cAritra dharma ane bIjo mRtadharma. saMyamanA pAlanarUpa cAritradharma ane samyagajJAnanA ArAdhanasvarUpa zratadharma, samyajJAna gaNadharaguMphita ane tIrthakarabhASita sUtra-siddhAMtanA AlaMbanathI ja prApta karI zakAya che. AvI ArAdhanA sArI rIte thaI zake te mATe zradharmanI adhiSThAtrI mRtadevatAnI stuti "suadevayA bhagavaI..." paNa karavAmAM AvI che. zrI pukharavaradIsUtra-te zrutastava ja che. temAM zratane ja mahimA varNavavAmAM Ave che. kalAkaMdanI cethI gAthA mRtadevInI stutirUpa che. - nirvANakalikAmAM zrI kRtadevInuM svarUpa varNavatAM kahyuM ke--kRtadevI zveta varNavALI temaja haMsanA vADanavALI che. tenA jamaNA be hAthamAM varadAna temaja kamaLa che ane DAbA be hAthamAM pustaka ane mALA rahela che, jyAre
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporata ratnAkara AcAradinakaramAM ema jaNAvyuM che ke tenA jamaNA e hAthamAM mALA ane kamaLa che jyAre DAbA e hAthamAM vINA ane pustaka rahela che. 202 zrutadevIne zvetavarNae sAttvikatAnu cinha che; kamaLa pavitratAnuM sUcaka che ane pustaka e jJAnanuM pratIka che. zrI senapraznanA 236 mA praznamAM-sarasvatI devI brahmacArI che ke kema ?' tenA khulAsAmAM javuAvyuM che ke sarasvatI devI byatarendra gItaratinI agramahiSI che, jethI te brahmacArI kahevAtI nathI. AvA ullekha kSetrasamAsa TIkA ane zrI bhagavatIjImAM che. jyAre te ja senapraznanA 437 mA praznanA uttaramAM jaNAvyuM che ke-sarasvatI ane zrutadevI eka ja paryAyavALA e nAmeA che, paraMtu koI paNa sthaLe te kai nikAyanI che tema temanuM AyuSyamAna keTalu che te saMbadhI varSoMna jevAmAM AvatuM nathI. zrutadevInI prasannatAthI AmarAjA pratiSedhaka zrI bappabhaTTI sUrijI, kalikAlasarvIjJa zrI hemacandrAcArya jI, temaja mahAmahopAdhyAya zrI yazeAvijayajI mahArAje agAdha zruta-jJAnanI prApti karI hatI.]
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ mRtadevatA tapa 203 ekAdazasu zukleSu pakSeSvekAdazISu ca yathAzakti tapaH kArya vAgdevyarcanapUrvakam // 1 // tadevInI ArAdhanA mATe A tapa che. temAM agiyAra zukala ekAdazIne divase mRtadevInI pUjApUrvaka yathAzakti ekAsAdika tapa kare. udyApane mRtadevInI mUrti uttama dhAtunI banAvI tenI pratiSThA karavI, tathA vidhi pramANe pUjA karavI. A tapanuM phaLa zratajJAnanI prApti thAya te che. upara pramANe agiyAra phala ekAdazIe upavAsa karIne mauna dhAraNa karavuM ema paMcAzakamAM tathA pratyaMtaramAM kahyuM che. hI zrI kRtadevatA" namaH e padanI navakAravALI vIza gaNavI. 71. rehiNI tapa [hiNI tapa strIvargamAM khUba ja pracalita che. rohiNI nakSatrane anulakSIne A tapa karavAmAM Ave che. A tapanA prabhAvathI vaidhavyapaNuM prApta thatuM nathI. A tapanA ArAdhanathI rohiNIe kevI sukha-saMpadA prApta karI tene lagatI hakIkata nIce pramANe caMpApurImAM zrI vAsupUjya svAmInA putra maghavA rAjavIne lakSmI nAmanI rANI hatI. temane ATha putra upara eka putrI janmI. putrInuM nAma rahiNI rAkhyuM. maghavA rAjavIe tenA lagnetsava nimitte svayaMvara maMDapa race ane deza
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 tapeArata ratnAkara dezanA ekatra thayelA aneka rAjakumAra paikI nAgapuranA azekakumAranA kaMThamAM varamALA AropI. nAgapura AvyA khAda azekanAM pitAe azeAkane rAja dIkSA grahaNa karI. bhegavilAsa bhogavatAM rAhiNIne ATha putro ane cAra putrIo thaI. ekadA rAhiNI gokhamAM beThI hatI tevAmAM koI strInA putra mRtyu pAmavAthI rudana karavAnA avAja sabhaLAyA. te srI mAthuM kUTatI hatI, chAtI pITatI hatI ane vAraMvAra vilApa karatI hatI. A drazya joI rAhiNIe rAjAne pUchyu ke strI kaI jAtanuM nATaka kare che ? rAjAe kahyuM ke-A nATaka nathI. te strI raDe che, tu tArA sukhano ga na kara. rohiNIe kahyuM ke-DuM ga karatI nathI. meM AvuM drazya koI sthaLe joyu nathI tethI pUchuM chu ke--A strI zu' karI rahI che ? rAjAe kahyu` ke-te rudana kare che. zahiNIe punaH pUchyuM ke-A strI AvuM kayAMthI zIkhI haze? AvI jAtanA praznathI rAjAne kaika roSa caDayA ane AvezamAM ne AvezamAM kahyuM ke--le tane paNa huM zIkhavuM. ema belI, rANInA khALAmAM ramatA sauthI nAnA leAkapAla nAmano putra upADI laI, gokhamAMthI nIce pheMkayA parantu reAhiNInuM puNya jAgRta hatu eTale paradevIe putrane addharathI ja jhIlI lIdhA ane siMhAsana para besADayA. AvA camatkAra joi rAjA ghaNuM ja Azcaya pAmyA. gheADAeka divase bAda te nagarImAM ruppakuMbha ane
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ rohiNu tapa 205 suvarNa kuMbha nAmanA be munivare padhAryA. rAjAe saparivAra jaI vaMdana karI, mIThI dezanA sAMbhaLI, prAMte pRcchA karI ke duHkha zuM kahevAya te rahiNI zA mATe jANatI nathI? munivare teNIne pUrvabhava varNavatAM jaNAvyuM ke pUrve A ja najarImAM dhanamitra nAmane zreSThI hate. tene kharAba nasIbavALI durgadhA nAmanI putrI hatI. teNI yuvAvasthAne prApta thaI chatAM tene paraNavA koI taiyAra na thayuM. dhanamitra tene paraNanArane keDa dravya ApavA taiyAra thaye te paNa dudhAnI kharAba vAsa ane uSNu sparzane kAraNe keIe pasaMdagI batAvI nahi. tevAmAM rAjanA gunehagAra kaI eka cArane vadhastaMbha para jatAM bacAvI, tenI sAthe pitAnI putrI paraNAvI paNa putrInA samAgamathI tenA ati uSNa sparzane kAraNe saMtApita thavAthI rAtrinA samaye ja te cora nAzI gaye. dhanamitra A banAvathI ghaNe dukhI thaye tevAmAM te nagarImAM jJAnI gurumahArAja AvyA. temane vaMdana karI durgadhAnA durbhAgya saMbaMdhI kAraNa pUchyuM eTale jJAnI bhagavate jaNAvyuM ke ujayaMta parvata pAse girivara (jUnAgaDha)mAM pRthvIpAla nAmane rAjA hatA. tene siddhamatI nAmanI rANI hatI. ekadA rAjA-rANI upavanamAM kIDA karavA gayA. upavanamAM jatAM ja rAjAe guNasAgara nAmanA mAsopavAsI munivarane nIhALyA eTale temane vaMdana karI, rANIne AjJA ApI ke-A munirAjane ApaNA gRhe laI jaI gocarI vahAra. rANInI anicchA chatAM rAjAnA AdezathI kacavAte mane
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 taporatna ratnAkara raNI svaAvAse gaI ane munivarane kaDavA tuMbaDAnuM zAka vaheArAvyu. zAkane kaDavu jANI munivare tene paraDavavAnI taiya:rI karI. paNa asaMkhya jIvahiMsA jANI pote ja khAi gayA ane zubha dhyAnathI kevaLajJAna prApta karI, kALa karI mezne sidhAvyA. rAjAne A hakIkatanI khabara paDatAM rANIne kADhI mUkI. sAtame divase rANIne kADhanA vyAdhi thayeA. mRtyu pAmI chaThThI narake gaI. tyAra bAda ghaNA bhavezamAM bhamI, bhAgyayeAge navakAra mahAmaMtranuM zravaNa karavAthI A tamArI putrI thaI che. durgaMdhAne tarata ja jAtismaraNa jJAna thayuM. potAnA pUrvabhava joyA. potAnA azubha karmane dUra karavA upAya pUchyA eTale gurumahArAje sAta varSoM ne sAta mAsa rohiNInA tapa karavAnuM kahyuM. A tapanA prabhAvathI tuM azAka rAjAnI rahiNI nAmanI rANI thaIza. gurumahArAjanA kathanathI zubha dhyAnathI teNe rohiNI tapanu' ekAgra manathI ArAdhana karyuM ane mRtyu pAmI, svarge jai A tamArI patnI thai che. A tapanA kAraNe "du:kha" zuM kahevAya te paNa te jANatI nathI. he rAjan ! tame paNa pUrvabhavamAM rAhiNI tapanuM samyag ArAdhana karavAthI maghavA nAmanA rAjA thayA che ane tamArA baMnenA suyeAga thayA che. guruvaranuM kathana sAMbhaLI, harSa pAmI rAjA rANI sva sthAne gayA ane prAMte dIkSA laI, kevaLajJAna prApta karI, mAkSalakSmIne varyA.. ]
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ rohiNu tapa 207 rohiNyAM ca tapaH kArya vAsupUjyArcanAyutam / saptavarSI saptamAsI upavAsAdibhiH param // 1 // A tapa rahiNI nakSatramAM thAya che, tethI te rahiNI tapa kahevAya che. te tapa akSaya tRtIyAne divase athavA tenI AgaLa pAchaLa jyAre rohiNI nakSatra hoya tyAre zarU thAya che. te tapa zrI vAsupUjya svAmInI pUjApUrvaka sAta varSa ane sAta mAsa sudhI kare. eTale mAse mAse jyAre rohiNI nakSatra hoya te te divase upavAsAdika (upavAsa, AMbila, nIvi vigere) tapa kare. je kadAca eka paNa hiNI nakSatra bhUlI javAya te pharIthI prathamathI AraMbha karo. udyApanamAM zrI vAsupUjyasvAmInI pratimAnI moTI nAnavidhie pUjA karIne suvarNamaya azokavRkSa heka. (pratyaMtaranA mate suvarNamaya sema rAjA tathA azeka yukta hiNI rANI tathA vAsupUjyasvAmInI pratimA karAvI deva pAse DhekavI. eka ne eka saMkhyA pramANa medaka, phaLa, dIpa vigere DhekavAM.) saMghavAtsalya, saMghapUjA karavI. A tapanuM phaLa avidhavApaNuM tathA saubhAgya sukhanI prApti thAya te che. A zrAvakane karavAno AgADha tapa che. (A tapa pauSadhapUrvaka upavAsa karIne karavAno pracAra che. athavA pauSadha na thaI zake te AraMbhAdika kArya na kare.) ">> hI zrI vAsupUjyasarvattAya namaH" e padanI navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere bAra bAra karavA.
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 taporana ratnAkara 72. tI karamAtRtapa paramAtmA [jinezvara bhagavaMtanI mAtA, jyAre garbhamAM avatare che tyAre zreSTha cauda mahAsvapno jue che. caude mahAsvapnAnAM nAma A pramANe che. 1 hastI, 2 vRSabha, 3 si'ha, 4 lakSmIdevI, 5 puSpanI mALa, 6 cadra, 7 sUrya, 8 dhvaja, 9 kaLaza, 10 sarovara, 11 samudra, 12 devivamAna, 13 ratnasamUha ane 14 ni maagni, cakravartInI mAtA paNa A ja mar3Asvapno jue che, paNa te tI'karanI mAtA karatAM kaika hIna kAMtivALA jue che. jyAre jinezrvara mAtAnA garbhamAM avatare che tyAre tenA prabhAvathI mAtAnuM zarIra svaccha ane sugaMdhI thaI jAya che. anya mAtAonI mAphka temanu gasthAna bIbhatsa jaNAtuM nathI. paramAtmAnA janma pachI prAyaH jinamAtAe anya garbha dhAraNa karatI nathI, kAraNa ke te anupama zIladharmane dhAraNa karanArI hAya che. neminAtha bhagava'tanI mAtA zivAdevI che kema ke temaNe laghutra rathanemine paNa tevu' kacit jANavuM. A sabadhamAM zrI apavAdarUpa jaNAya janma Apela che, zrI saptatizatasthAna prakaraNamAM, cAlu avasarpiNI kALanA jinezvara bhagavaMtanI mAtAne AzrayIne jaNAvyuM che ke-zrI RSabhadeva Adi ATha jinezvaranI mAtAe meAkSe gaI. suvidhinAtha Adi Aya jinendronI mAtAe saku mAra devalAkamAM gaI ane kuMthunAtha Adi ATha tIrthaMkaranI
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ 29 tIrthakaramAtR tapa mAtAo mAhendra devalekamAM gaI. keI sthaLe trizalAdevI bAramA devaleke gayAno ullekha che; te matAMtara jANa.] bhAdrapadazukrapakSe prArabhya saptamI tithim / trayodazyantamAdheyaM tapo mAurisaMjJakam // 1 // tIrthakarone mAtAnI ArAdhanA mATe A tapa che. tene bhAdaravA sudI sAtamane divase AraMbha karI zudI terasa sudhI dUdha, dahIM, ghI, kara be (dahIM bhAta), kSIra, lApasI ane ghekharavaDe zrI jinamAtAnI pUjA karI (AgaLa dharI) haMmezAM ekAsaNAdika tapa kare. te tapa sAta varSa sudhI kare. paraMtu banne varase A pramANe udyApana karavuM-bhAdaravA sudI caudazane divase covIza vIza puDA, purI, pAnna, phaLa vigere jinamAtA pAse kavAM. putravALI vIza zrAvikAne vastra, aMgarAga, tAMbUla vigere ApavuM. pachI sAtamA varSanA udyApanamAM zrI jinamAtAnI AgaLa sAtamane divase tela DhokavuM. AThame ghI, navamIe pakvAna, dazamIe gAyanuM dUdha, agiyAraze dahIM, bArase goLa, ane terase khIcaDI, vaDI, kaNika (leTa), haraDe, dhANu, methI, guMdara, AMjaNa, zalAkA, sAta sAta pAna, sopArI vigere DhekavAM. putravALI zrAvikAne zrIphaLa ApavAM. saMghavAtsalya, saMghapUjA karavI. A tapanuM phaLa putraprApti thAya te che. ta-14 , putravALI cAvI sAtamA varSanA A garAga, tAMbUla
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporana ratnAkara 210 A zrAvakane karavAnA AgADha tapa che, " zrI jinamAtre namaH e padanI navakAravALI vIza gaNavI. "" 73. sa`mukhasa`patti tapa ekAdivRddhayA tithiSu tapa ekAzanAdikam | vidheyaM sarvasaMpattisukhe, tapasi nizcitam ||1|| sarva sukhasapattinuM kAraNa havAthI A tapa sa sukhasa patti nAmaneA kahevAya che. temAM zukla ke kRSNapakSanI ekamane divase eka ekAsaNAdika tapa karavA. bIje pakha vADIye khIjathI be ekAsaNAdika karavAM, trIje pakhavADIye trIjathI traNa ekAsaNAdika karavAM, cethe pakhavADIye cAthI cAra ekAsaNAdika karavAM. e rIte vadhatAM vadhatAM paMdarame pakhavADIye pUrNimAMthI athavA amAvAsyAthI paMdara ekAsahArdika karavAM (pravacanasAre|dvAramAM ekAsaNAne badale upavAsa karavAnu kahyu che) paraMtu je kadAca koI tithi bhUlI javAya te tapanA Arabha pharIthI karavA. A rIte karatAM A tapa ekaso ne vIza tapanA divasovaDe pUrNa thAya che. udyApane snAtrapUjApUrvaka ekaso ne vIza mAdaka DhakavAM. saMghavAtsa lya, saMghapUjA karavI. A tapanu phaLa sukhanI prApti thAya te che. A zrAvakane karavAnA AgADha tapa che. Anu garaNuM tapa nakhara 76 thI jANavuM. sAthIyA vigere mAra mAra karavA.
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ aSTApada pAvaDI tapa 211 bIjI rIte eka pakhavADIyAnI eka ekamane upavAsa karo. be pakhavADIyAnI be bIjanA upavAsa, traNa pakhavADIyAnI traNa trIjanA upavAsa, e pramANe caDatA caDatA paMdara pakhavADIyAnI punama tathA amAsanA upavAsa karavAthI paNa A tapa thAya che. A tapa meTo pakhavAso kahevAya che. A tapamAM kaI tithi bhUlI javAya te AvatI bIjI tithi laI zakAya che paNa karele tapa niSphaLa thatuM nathI. 74. aSTApada pAvaDI ta5 (aSTApada oLI) [ aSTApada parvata e cAlu avasarpiNI kALanA prathama tIrthakara zrI rASabhadeva bhagavaMtanuM nirvANasthaLa che. che upavAsanI tapazcaryA pUrvaka pAdapopagamana anazana karIne daza hajAra sAdhuo sAthe bhagavaMte ahIM ekSaprApti karI hatI. bAda bharata cakravatIe ahIM "siMhaniSadyA" nAmaka bhavya jinaprAsAda karAvyuM hatuM. ane temAM vartamAna covIzInA tIrthakarenA dehapramANe, saMsthAna, varNa ane lAMchanayukta pratimAo pratiSThita karI hatI. dakSiNa dizAmAM cAra bhagavaMtanI mUrtio-zrI aSabhadevathI abhinaMdana svAmI paryata. pazcima dizAmAM ATha-zrI sumatinAthathI zrI vAsupUjyasvAmI paryata. uttara dizAmAM daza-zrI vimalanAtha svAmIzrI zrI neminAtha prabhu paryata.
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ 212 taporatna ratnAkara pUrva dizAmAM be-zrI pArzvanAtha temaja zrI mahAvIrasvAmI. A kamane anulakSIne ja ApaNe "siddha yuddhamAM rAri ba-soca vALI gAthA jANIe chIe. bharata cakravatIe tIrtharakSA mATe A parvatane cAre tarapha ATha ATha pagathiyAM karAvyA eTale "aSTapada" e nAmathI prasiddhi thaI. jaina zAstromAM e ullekha maLI Ave che ke-je caramazarIrI hoya eTale ke-tabhavamokSagAmI hoya te ja zrI aSTApadanI yAtrA karI zake che. zrI uttarAdhyayananI zrI zAMtyAcAryakRta bRhadvRttimAM kahyuM che ke ramasIra sAdU zAharU navAM, botti | arthAta je sAdhu caramazarIrI hoya te ja nagavara-parvata zreSTha zrI aSTApada parvata para ArahaNa karI zake, anya nahIM. kalikAlasarvajJa zrImadda hemacaMdrAcAryo, zrI triSaSTizalAkApuruSa caritra dazamA parvanA navamA sargamAM jaNAvyuM che keyo'ssttaapde jinAn natvA vased rAtriM tadbhave sa sidhyati / je aSTApadaparvata para rahelI jinapratimAone vaMdana karIne eka rAtri gALe che. te te bhave siddha thAya che. anaMtalablinidhAna prAtaHsmaraNIya pUjya zrI gautamasvAmI mahArAje, pitAnA taddabhavakSagAmIpaNanI khAtrI mATe, sUryanA kiraNanuM AlaMbana grahaNa karI, aSTApada parvata para ArohaNa karI, jinapratimAone vaMdana karI, pAchA vaLatAM (153) paMdara ne traNa tApane pratibodhI, dIkSA ApI hatI. te hakIkata ApaNane suvidita che.
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ aSTApadapAvaDI tapa 213 zrI abhidhAnaciMtAmaNine cothA bhUmikAMDamAM zrImad hemacaMdrAcArye aSTApada parvata "kailAsa" hevAnuM jaNAvyuM che. zrI jinaprabhasUrijIe paNa svaracita vividhatIrthakalpamAM magyparavAmAM te ja hakIktanuM samarthana karela che. tIre a uttaradisIbhAe bArasajoyaNesuM aThThAvao nAma kelaasaapara mihALa ramo navaro nathagvo adhyA nagarInI uttara dizAe bAra yeAjana dUra, aSTApada nAmane ramya parvatarAja Avela che, jenI UMcAI ATha jana che, jenuM bIjuM nAma kelAsa" che. Adhunika bhUgoLa pramANe "kailAsa" parvata himAlayanA tibeTa dezamAM mAnasarovaranI uttare 25 mAIla dUra Avela che. A parvatanuM zikhara bAre mAsa baraphathI ja chavAyeluM rahe che. havAmAna ghaNuM ja ThaMDuM ane tephAnI hovAthI tenA para ArohaNa karI zakAtuM nathI. AzvineSTA hinakAsveva yathAzakti tapaHkramaiH / vidheyamaSTa varSANi tapa aSTApadaM param // 1 // aSTApada parvata upara caDavAne je tapa, te aSTApada pAvaDI tapa kahevAya che. temAM A zudI AThamathI pUrNimA sudhInA ATha divasa te eka aSTAhnikA (oLI) kahevAya che. te divasomAM yathAzakti (upavAsAdika) tapa kara. pahelI
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 taposTsa ratnAkara eLIe tIrthaMkaranI pAse suvarNamaya eka seApAna (pagathiyu') karAvIne mUkavu. tathA tenI aSTaprakArI pUjA karavI. e pramANe ATha varSa sudhI ATha seApAna sthApI tapa karaveza. udyAne mATI snAtravidhipUrNAMka cAvIza cAvIza pAna, phaLa vigere TokavAM. A tapanu phaLa durla bha vastunI prApti thAya te che. A zrAvakane karavAnA AgADha tapa che. "OM hrI aSTApadatIrthAya namaH " e patranuM garajI. vIza navakAravALI pramANa gaNavuM. sAthIyA vigere ATha ATha karavA. bIjI rIte AsA vada amAvAsyAthI Ara'bhI ekAM tare aDe upavAsa karavA. pAraNe ekAsaNuM karavuM. e pramANe ADa varSa karavuM. udyApane aSTApada pUjA, dhRtamaya girinI racanA, suvarNamaya nIsaraNIe A ADa pagathiyAvALI A karAvavI. pakvAnna, tathA satra jAtinAM phaLe celIza ceAvIza DhAkavAM. bIjI sa vastu ATha ADe DhokalI. (jaina prAdhamAM A tapane aSTApada ALI paNa kahe che.) 75. meiDa tapa. (meAAkaraDaka tapa.) yAvanmuSTipramANaH syAdgurudaMDatha tAvataH / vidadhItaikAntarAMzcopavAsAnsusamAhitaH // 1 // meAkSadaMDa saMbaMdhI je tapa te meAkSadaMDa tapa kahevAya che, temAM gurunA daMDa (dAMDA) jeTalI muThInA pramANana! hAya teTalA upavAseA ekAMtarA pAraNAvALA karavA. chelle upavAse gurunA
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ mokSadaMDa tapa 215 da'DanI 'danathI pUjA karavI, tathA gurune vastradAna ApavuM. zrIphaLa tathA akSata dAMDA pAse DhAkavA. upavAsanI sakhyA jeTalA phaLa, mudrA (rUpAnADu), pAna vagere dAMDA pAse mUkavA. saMghapUjA, saMghavAtsalya karavuM. A tapanuM phaLa vipattine nAza thAya te che. A zrAvakane karavA lAyaka AgADha tapa che. OM hInane le!e savvasAGga" e padanI navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere sattAvaMza karavA, (! bIjI rIte evI che ke-gurunA dAMDAne aMguSDanA pa vaDe mApa jeTalI sakhyA thAya teTalA ekAsaNAM karavAM. tathA thApare teTI sakhyAvALA medaka vigere dAMDA pAse DhokavA. mAkI sa upara pramANe karavuM. (na'. a.) trIjI rIta evI che ke-upavAsa eka, AMkhila eka, nIvI eka, ekAsaNu eka, purimaTTu eka-A eka eLa thaI. evI pAMca evI karavAthI pacIza divase A tapa pUrA thAya che. ucApana upara pramANe (vidhiprayA vigere prate) karavu'. garaNa vigere tapa nabara 1 pramANe karavuM, (A tapane mekSakaraDaka tathA pAMca paccakkhANunI eLI paNa kahe che) 76. aduHkhadazI tapa. zukapakSeSu kartavyAH kramAtpaJcadazasvapi / upavAsAstithiSvevaM pUryate vinaiva tat //
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ 216 tarata ratnAkara duHkha jevAne jene svabhAva nathI te aduHkhadaza (adukhadekhI)nAmane tapa kahevAya che. temAM prathama zukala pakSanI ekamane divase upavAsa kare, pachI bIje mAse zuda bIjane upavAsa kare. pachI trIje mAse zudI trIjane upavAsa kara, e pramANe caDatA caDatA paMdarame mAse pUrNimAne upavAsa kare. e rIte karatAM paMdara mAse kula paMdara upavAsavaDe A tapa pUrNa thAya che. A tapa karatAM je kaI tithi bhUlI javAya te tapane AraMbha pharIthI kare. udyApane zrI kaSabhadevanI pUjA karavI. rUpAnuM vRkSa karAvavuM, tenI zAkhA sAthe suvarNanuM rezamI pATIvALuM pAraNuM (gheDIyuM) TAMgavuM. temAM rezamI taLAI pAtharavI. te upara suvarNanI putaLI suvADavI. paMdara paMdara paphavAna, phaLa, rUpAnANuM vigere Theka. tathA paMdare mAsanI tapanI tithie navAnavA naivedya, pakavAna, phaLa vigere kavAM. saMghapUjA, saMghavAtsalya karavuM. A tapanuM phaLa sarva duHkhane nAza thAya te che. A zrAvakane karavAne AgADha tapa che. bIjI rIte dareka pakhavADIyAnI tithie upara pramANe caDatA caDatA upavAsa karavA. tema karavAthI paMdara pakhavADIye A tapa pUre thAya che. $ hIH "zrI bASabhasvAmI ahaMte namaH" A padanI navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere bAra bAra karavA. * A tapanuM nAma pakhavAso paNa kahevAya che. (A tapamAM tithi bhUlI javAya to bIjI AvatI tithi lai zakAya che paNa pharI zarU karavo paDato nathI.)
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ aduHkhadazI tapa 217 77. aduHkhadazI tapa (bIjo) trIjI rIta evI che-ekAMtarA paMdara upavAsa tithinA niyama vinA ja karavAnuM bAkI udyApana vigere upara pramANe karavuM. garaNuM vigere nIce pramANe sAva kha0 le ne 1 zrI kuMthunAthapAraMgatAya namaH 17 17 17 2 zrI zItalanAthapAraMgatAya namaH 10 10 10 20 3 zrI AdinAthaparameSThine namaH 1 1 1 20 4 zrI zreyAMsanAthapAraMgatAya namaH 11 11 11 20 5 zrI dharmanAthapAraMgatAya namaH 15 15 15 20 6 zrI neminAthasarvattAya namaH 22 22 22 7 zrI caMdraprabhasarvajJAya namaH 8 8 8 8 zrI abhinaMdapAraMgatAya namaH 4 4 4 20 9 zrI munisuvrata pAraMgatAya namaH 20 20 20 20 10 zrI aranAthapAraMgatAya namaH 18 18 18 20 11 zrI mallinAthapAraMgatAya namaH 19 18 19 20 12 zrI aranAthasarvajJAya namaH 18 18 18 20 13 zrI kaSabhadevapAraMgatAya namaH 1 1 1 20 14 zrI vAsupUjyapAraMgatAya namaH 12 12 12 20 15 zrI saMbhavanAthanAthAya namaH 3 3 3 20 16 zrI mahAvIra pAraMgatAya namaH 24 24 24 20
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 taratna ratnAkara - = = 78. gautama paDaze [ zrI gautama svAmInuM saMkSipta jIvana te ADatrIzamAM "vIra gaNadhara tapamAM AvI gayuM che. zrI gautama svAmIe aSTApada parvata parathI pAchA vaLatAM anukrame pahele, bIje ane trIje pagathiye rahelA 501501-501 tApane pratibaMdha pamADI, pAtramAM a5 khIra vaherAvI, potAnI labdhinA prabhAvathI te sarva 1503 tApasane yathecchA pAra karAvyuM te prasaMga sarvane suvidita che. te ja nimittane anulakSIne A "gautama paDaze" nAmane tapa karavAmAM Ave che. zrI gautamasvAmI dvArA dIkSita zivene kevalajJAna prApta thaI jatuM paNa zrI gautamasvAmI svayaM kevalajJAnathI vaMcita rahetA, tenuM mukhya kAraNa bhagavaMta mahAvIra pratyenuM teozrInuM pratibaMdhana hatuM. je rAtre bhagavAna mahAvIranuM nirvANa thayuM (dIpAlikA) te ja rAtre A prItibaMdhana tUTI javAthI temane kevalajJAna prApta thayuM hatuM. bhagavata mahAvIrane jIva jyAre tripRSTha vAsudeva hatA ane zAlina kSetranuM rakSaNa karatAM temaNe siMhane vadha karyo hato tyAre zrI gautama svAmIne jIva, temane sArathI tarIke hato. A pramANe teo baMnene saMbaMdha ghaNo jethI cAlyA AvatuM hatuM. vidyamAna Agama jotAM temanA keTalAkanuM nirmANa bhagavaMta mahAvIrane zrI gautamasvAmIe karelA praznane ja AbhArI gaNI zakAya. zrI uvavAI, rAyapaNI, jaMbudvIpa
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ gautamapaDadhA tapa 219 prajJapti, sUrya prApti ane zrI bhagavatIjI A hakIkatanu samarthana kare che. vizeSa jANavAnA jijJAsue " gaNadharavAda " vAMcavA. ] rAkA paMcadazasu svazakteranusArataH / tapaH kArya gautamasya pUjAkaraNapUrvakam // 1 // zrI gautamaravAsInA pAtrAne uddezIne A tapa karavAmAM Ave che, tethI tenu' nAma gautama padmaDa (paDaghe!) kahevAya che. A tapamAM dareka pUrNimAe yathAzakti upavAsa, ekAsaNu vigere tapa karavA. tathA zrI gautamasvAmInI mUrtinI pUjA karavI, e rIte paMdara pUrNimA sudhI tapa karavA. udyAne zrI gautamasvAmInI tathA zrI mahAvIrasvAmInI meTI snAtra vidhie pUjA karavI. rUpAnu pAtra karAvI temAM khIra bharI jhoLI sahita gautamasvAmInI tathA mahAvIrasvAmInI mUrtti pAse mUkavu. tathA kASThamaya pAtru khIra ane jhoLI sahita gurune vaheArAvavuM. saMghavAtsalya, saghapUjA karavI A tapa karavAthI vividha labdhinI prApti thAya che. A zrAvakane karavAnA AgADha tapa che. bIjI rIte kAntika zudI ekamane divase upavAsAdika tapa karIne gautamasvAmInI pUjA vigere upara pramANe sa karavu. A pramANe eka varSa sudhI dareka ekamane divase karavuM. udyApana vigere upara pramANe karavu.
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporana ratnAkara "OM hrI zrI gautamasvAmine namaH " e padanI navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere sattAvIza karavA. 220 79. nirvANudIpaka tapa (dIvALIno chaTTha) [dIpAvalI-dIvALI parvamAM sa leke 'ce driyanA sukhanA vizeSa abhilASI bane che, maDAAra`bha karI ka`ba dhana kare tevA divasomAM A tapazcaryA karavAmAM Ave te te mahAlAbhakArI thAya. dIvALI parvanI utpatti saMbaMdhI sakSipta vRttAMta nIce pramANe che- peAtAnuM AyuSya najIka jANI paramAtmA zrI vIrabhagavata apApAnagarImAM hastipAlarAjAnI sabhAmAM chelluM cAtumAMsa rahyA. pa "kAsane besI AsAvada 0))ne chaThThuM karyAM. chellA paheAre svAti nakSatranA yAga thatAM, idramahArAjAe paramAtmAne vijJapti karI ke-ApanA janma nakSatra para bhasmarAzi graDa besavAnA che. jo Apa kSaNamAtra AyuSya vadhAro te te kara grAnI asara nAbUda thAya ane ApanA nirvANa pachI paNa jaina dharmonI prabhAvanA vizeSa vRddhiMgata thatI rahe. paramAtmA zrIvIre iMdrane jaNAvyu ke-AyuSyakama nAM pugalo nyUnAdhika thAya nahI. zrI jinezvaro paNa tema karavA samartha nathI. ane bhAvi mithyA thanAra nathI. G aMtasamaye . paramAtmAe sALa paheAra panta madhura dhvanithI dezanA ApI. temAM paMcAvana adhyayana zubha karma
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirvANadIpaka tapa 221 vipAkanA ane paMcAvana adhyayana azubha karmavipAkanA kahyAM. te uparAMta chatrIza adhyayane paNa kahyA. prAMte ganirodha karI. zailezIkaraNa sAdhI paramAtmA nirvANa pAmyA. - A prasaMge tyAM AvelA nava malakI ane nava lacchavI kula aDhAra rAjavIoe paramAtmarUpI bhAva udyotane viraha thavAthI dravya udyota karyo arthAt asaMkhya dIpaka pragaTAvyA. vaLI te rAtrie devadevIoe nirvANa mahotsava prasaMge AvAgamana karyuM hovAthI te rAtri tirmaya banI banI rahI eTale tyArathI A vada 0))ne divasa "dIpAlikA-dIvALI" tarIke prasiddhi pAme.] varSatrayaM dIpamAlA, pUrva mukhye dinadvaye / upavAsadvayaM kArya, dIpaprastArapUrvakam // 1 // nirvANa (mokSa)nA mArgane viSe dIvA samAna A tapa hovAthI nirvANadIpaka nAme kahevAya che. temAM dIvALInI caudaza tathA amAvAsyA e bane divasa ane rAtrIe zrI mahAvIrasvAmInI pratimAnI pAse akhaMDa cekhA tathA akhaMDa ghInA dIvA mUkavA. udyApanamAM zrI mahAvIrasvAmInI meTI: snAtravidhie pUjA karI eka hajAra ghInA dIvA mUkavA. * saMghavAtsalya, saMghapUjA karavI. A pramANe traNa varSa karavAthI A tapa pUrNa thAya che. A tapanuM phaLa mekSamArganI * khIra bharIne pAnuM gurune vahorAvavuM evo paNa pracAra che.
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporana ratnAkara 22 prApti thAya te che. A zrAvakane karavAnA AgADha tapa che. sAthIyA vigere khAra khAra karavA. garaNuM A pramANe-- OM hrI zrI mahAvIrasvAmIsa jJAya namaH 'navakAra vALI 20 caturdazIe. * OM hrI zrI mahAvIrasvAmIpAra'gatAya namaH ' navakAravALI 20 amAvAsyA prathama rAtre. OM hrI" zrI gautamasvAmIsa jJAya namaH" navakAravALI 20 amAvAsyA pAchalI rAtre. 80, amRtASTamI tapa. zuklASTamISu cASTAsu, AcAmlAditapAMsi ca / vidadhIta svazaktyA ca tatastatpUraNaM bhavet // 1 // amRtanA abhiSekavaDe jaNAtI je aSTamI te aSTamI amRtASTamI kahevAya che. A tapa zukla pakSanI ATha AThamane divase AMbila ( athavA upavAsa ) vigere pAtAnI zakti pramANe karavAthI pUrNa thAya che. udyApanamAM meTI snAtravidhipUrvaka ghI tathA dUdhanA bharelA kaLaza e ( upara navuM vastra DhAMkIne) tathA eka maNu mAdaka deva pAse DhAkavA. sa`ghavAtsalya, saMghapUjA karavI. A zrAvakane karavAnA agaDha tapa che. A tanu phaLa AgyanI prApti thAya te che. (kaLaza upara navuM lIluM vastra DhAMkI te upara laviMga tathA meTo lADu mUdavAnuM paNa na'. ba. vigere pratyutaramAM kahyuM che. ) khIjI rIte ekAsaNAM tera, nIvI cAvIza, Aya'khila
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ akhaMDadazamI tapa 223 paMdara, e pramANe lagolaga karavAthI A tapa pUrNa thAya che. bIjo sarva vidhi upara pramANe samaje. 3% hI" no sidhANuM" padanI navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere ATha ATha karavA. 81. akhaMDa dazamI tA. zuklAsu dazasaMkhyAsu, nijazaktyA tapovidhim / vidadhIta tataH pUrtistasya saMpadyate kramAt // 1 // akhaMDa dazamIne divase je tapa karavAmAM Ave tenuM nAma akhaMDa dazamI tapa kahevAya che. temAM daza zukla dazamIne divase pitAnI zakti pramANe ekAsaNAdika tapa kare. tethI te tapa pUrNa thAya che. (tapane divase akhaMDa annanuM bhajana karavuM eTale ke muzaLa vaDe nahIM khaDelA evA cekhAnuM bhajana karavuM.) udyAnane daza daza paphavAna, phaLa, rUpAnANuM vigere deva pAse DhekavuM. akhaMDa akSatanuM naivedya mUkavuM. akhaMDa (navuM) vastra gurune vaherAvavuM. cityanI pharatI ghInI traNa dhArA akhaMDa karavI. (prabhunI pratimA eka moTA tAsamAM birAjamAna karI, savApAMca zera ghI laI tenI akhaMDa dhArAvADI jarA mAtra paNa dhAra tUTe nahIM te rIte pratimAjI pharatI karavI.) saMghavAtsalya, saMghapUjA karavI. A tapanuM phaLa akhaMDa sukhanI prApti thAya te che. A zrAvakane karavAne AgADha tapa che.
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapeAratna ratnAkare "hI" nA arihaMtANuM ' padanI navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere khAra khAra karavA. 224 8ra. patra pAchI tapa. paJca varSANi vIrasya, kalyANakasamAptitaH / upavAsatrayaM kRtvA, dvAtriMzadarasAMvarat // 1 // paralokane viSe pAlanA jevuM je tapa te paratra pAlI tapa kahevAya che. temAM zrI mahAvIrasvAmInA kalyANakanI samAptithI eTale divALInA divasathI ArabhIne prathama traNa upavAsa ( aThThama) karavA. pachI AMtarA rahita maMtrIza nIvI karavI. koInA matamAM daza upavAsa ekAMtarA karavAnuM paNa kahevu che. ( jaina dharmasidhu tathA jainaprAdhamAM chelle paNa adruma karavA ema kahyu che. ) A pramANe pAMca varSa sudhI tapa karavA. udyApane dareka vaSaeN thALamAM eka zera lApazInI pALa karI vacce ghIthI pUrNa karI deva pAse DhAkavI. pAMca varSane aMte chellA udyApanamAM meTIsnAtra vidhipUrvaka jinapUjA karI upara pramANe naivaidya tathA vividha prakAranA pakavAna, phaLa, rUpAnANu vigere deva pAse DhAkavAM. sadhavAtsalya, saoNMghapUjA karavI. A tapanuM phaLa paraleAkamAM saddagatinI prApti thAya te che. A zrAvakane karavAnA AgADha tapa che. *na. ba. vigere pratiomAM akhaMDa anna khAvAnu lakhyu che,
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ seApAna (pAvaDI) tapa 25 * "OM hrI zrI mahAvIrasvAmIpAraMgatAya namaH ,, e padanI navakAravALI vIza gavI. sAthIyA vigeye mAra mAra karavA. 83. seApAna (pAvaDI) tapa. saptASTanavadazabhistad guNaistithisaMkramaiH / ttimi: thate caitra, mauvAnatapa uttamam // // mekSa para ArohaNa karavA mATe sopAna ( pagathiyA ) jevuM hovAthI A sopAna eTale pAvaDI tapa kahevAya che. A tapamAM cAra pratimAe karavAnI kahelI che. sAta saptamikA, ATha anrumikA, nava nAmikA ane daza dazamikA. A cAra pratimA A prakAre karavI.--ahIM sAta saptamikA eTale sAta divasanI eka ALI, evI sAta eLI karavI. arthAt A sAta eALInA divasa 49 thAya. temAM pahelI sAta divasanI eLImAM huMmezAM eka eka dRtti karavI. bIjA sAta divasanI bIjI ALImAM haMmezAM e tti karavI. trIjI eLInA sAte divasamAM haMmezAM traNa traNa dRtti karavI. e pramANe vadhatA vadhatA sAtamI oLInA sAte divasa haMmezAM sAta sAta dRtti karavI. ( kula tti 196.) bIjI ATha aThThamikA--ahIM ADe divasanI eka eLI gaguvI. evI ATha eLI karavAI 64 divase A ma-65
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226 tapana ratnAkara bIjI pratimA pUrNa thAya che. ahIM paNa uparanI jema pahelI oLInA ATha divasa haMmezAM eka eka datti karavI. bIjI oLInA ATha divasa babe karavI. e rIte vadhatAM AThamI oLIne ATha divasa haMmezAM ATha ATha datti karavI. (kula datti 200). trIjI nava navamikA-ahIM nava divasanI eka oLI evI nava eLI karatAM 81 divase A pratimA pUrNa thAya che. temAM paNa upara pramANe pahelI nava divasanI oLImAM haMmezAM eka eka datti karavI, bIjI nava divasanI oLImAM haMmezAM babe datti, e pramANa caDatAM caDatAM chevaTe navamI oLIe haMmezAM nava nava dakti karavI. e rIte karatAM kula datti 40pa thAya che. cathI daza dazamikA-ahIM paNa daza divasanI eka oLI evI daza eLI karatAM so divase A pratimA pUrNa thAya che. ahIM paNa pahelI daza divasanI oLImAM haMmezAM eka eka datti karavI. bIjI oLImAM haMmezAM babe datti karavI. e rIte vadhatAM chevaTe dazamI oLImAM haMmezAM daza daza datti karavI. e rIte karatAM kula 550 dattio thAya che. A cAre pratimA nava mAsa ane cauvIza divase pUrNa thAya che. tathA dattinI saMkhyA 1439 thAya che. A viSe pravacanasAre dvAramAM A pramANe kahyuM che. cauvIsa divasa ahiyA nava mAsA savva ittha divasAgi / cauda sayA guNayAlA dattINaM havai iya saMkhA // 1 //
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ 227 karmacaturtha tapa A tapamAM ceviza divase karIne adhika evA nava mAsa sarva tapanA divase che. tathA caudase ane ogaNacALIza dattionI saMkhyA che. udyApanamAM moTI snAtravidhipUrvaka jinezvaranI pUjA bhaNAvavI. vividha prakAranAM pakvAnna, phaLa, rUpAnANuM vigere deva pAse DhAkavAM. saMghavAtsalya, saMghapUjA karavI. A tapanuM phaLa mokSamArganI prApti thAya te che. A zrAvakane karavAne AgADha tapa che. "hI namo arihaMtANaM' padanI navakAravALI viza gaNavI. sAthIA vigere bAra bAra karavA. 84. karmacaturtha tapa. upavAsatrayaM kuryAdAdAvante nirantaram / madhye paSTimitAH kuryAdupavAsAMzca sAntarAn // 1 // karmanA khaMDanane mATe je caturtha eTale upavAsa kare te karmacaturtha tapa kahevAya che. temAM prathama traNa upavAsa (aThThama) karIne pAraNuM karavuM, pachI ekAMtarA sATha upavAsa karavA, pachI cheDe traNa upavAsa (aThThama) AMtara rahita karavA. e pramANe upavAsa 66 tathA pAraNA dina 62 kula 128 divase A tapa pUre thAya che. udyApanamAM moTI rAtravidhipUrvaka rUpAnuM vRkSa tathA suvarNa kuhADe karAvI deva pAse kavAM. nAnA prakAranA pakavAna, phaLa vigere Thekava. saMghavAtsalya, saMghapUjA karavI. A tapanuM phaLa karmane nAza thAya te che.
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 taporana ratnAkara (6 OM hrI namo arihaMtANu ' padanI navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere bAra khAra karavA. 85. navakAra tapa (nAno.) kRtvA navaikabhaktAni tadudyApanameva ca / dviInavidheya ja, pUrvavattatsamavanam // ? | navakAranA phaLane ApanAra heAvAthI A navakAra tapa kahevAya che, temAM zaktihIna mANase nabara 41 vALA tapamAM kahyA pramANe aDasaTha ekAsaNAM athavA 68 upavAsa karI na zake teNe navakAranA pada jeTalA eTale nava ekAsaNAM lage laga karavAM. udyApana vigere sa` vidhi naMbara 41vALA navakAra tapamAM kahyA pramANe karavA. tenu' phaLa paNa tenA jevuM ja che. A muni tathA zrAvakane karavAnA AgADha tapa che. garaNu vigere tapa nabara 41 pramANe samajavuM. 86. avidhavA dazamI tapa, bhAdrapada zukla dazamIdina ekAzanamatho nizAyAM ca / aMbApU janajAgaraNakarmANi suvidhinA kuryAt // 1 // vaidhavya rahita thavA mATe strIjAtie karavAnA A tapa che. temAM bhAdaravA zuddhi dazamane divase brahmacarya pALavuM ane ekAsaNuM (athavA matAMtare upavAsAdika yathAzakti) karavuM. rAtrIe aMbikA devI pAse sa`gItAddipUrNAMka jAgaraNa karavuM....
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ bRhannaghAvata tapa 229 tathA aMbA devInuM pUjana karavuM. zrIphaLa daza, pakvAnna deza vigere saphaLAdika vastu daza daza DhokavI. A pramANe daza varSa sudhI A tapa karaveza. O dareka bhAdaravA zuddhi 11 ne divase sAdharmikane jamADI, sAdhune dAna ApI pachI pAraNuM kare. akhAdevIne kakunI pILa karavI, aMjana karavuM, tema peAtAne paNa aMjana karavuM ane rezamI caNIyA, kAMcaLI, cadaravA tathA cakSu devIne caDAvavAM. pachI dIpaka daza karavA. A pramANe jai pra.mAM kahyu` che. udyApane iMdrANInI pUjA karavI. saghavAtsalya, saMghapUjA karavI. A tapanuM phaLa avidhavApaNu* prApta thAya te che, A zrAvakane karavAnA AgADha tapa che. (dareka varSe` udyApanamAM khamaNuM khamaNuM naivedya mUvu', eTale ke pahele varSe zrIphaLAdika daza daza DhAkavAM, khIje varSe vIza vIza DhAkavAM. e pramANe samajavu. naM. ma.) vidhiprapAmAM bIjI rIta e khatAvI che ke-upavAsa eka, ekAsaNu' eka, chaThThuM eka, ekAsaNuM eka, aThThama eka, ekAsaNuM eka. pAraNe khIra bhAjanavaDe sAdhune pratilAbhavA jJAnanI pUjA bhaNAvavI. - OM hI zrI rI akhAdevya namaH navakAravALI vIza gaNavI. " e padanI 87. bRhannaghAva tapa [noMghAvata' e eka jAtanA svastika-sAthiyA che. aSTamAMgalikamAM tenA samAveza karavAmAM Avye che. sa prANIonA hitane mATe pravate te maMgala kahevAya che. lauki
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ 230 taparatna 2tnAkara maMgalamAM naMdyAvartanI gaNatrI karavAmAM AvI che, je ke leke ttara mAMgalika tarIke te arihaMta, siddha, sAdhu ane kevaLIprarUpita dharma e cAranI gaNatrI karavAmAM Ave che. A tapamAM IMdra mahArAjA, zrIdevI, vidyAdevI, zAsanayakSayakSiNI, dipAla, kSetrapAla vigerene Azrayane tapa karavAne vidhi darzAvyo che, jene hetu maMgala prAptine che.] bRhannaMdyAvarta vidhisaMkhyayaikAzanAdibhiH / pUraNIyaM tapazcodyApane tatpUjana mahat // 1 // naMdyAvartanI ArAdhanA mATe A tapa che. temAM prathama naMdyAvartanI ArAdhanA mATe eka upavAsa kare. pachI saudharmendra, IzA ane zrutadevatAnI ArAdhanA mATe traNa AMbIla karavAM. tyAra pachI ahitAdika ADanI ArAdhanA mATe ATha abIla karavAM. tyAra pachI evIza jinamAtAnI ArAdhanA mATe cetavIza ekAsaNAM karavAM. pachI seLa vidyAdevI AzrayI seLa ekAsaNuM karavAM. pachI cosaTha idrone AzrayI esaTha ekAsaNAM karavAM. pachI cesaTha IMdrANI AyI cesaTha ekAsaNAM karavAM. pachI vIza zAsanakSene AzrayI vIza ekAsaNAM karavAM. pachI vIza zAsanayakSiNIne AzrayI vIza ekAsaNuM karavAM. pachI daza dipAlane AzrayI daza ekAsaNI karavAM. pachI navagraha tathA eka kSetrapAlane AzrayI daza ekAsaNI karavA. pachI cAra nikAyanA devatAne AzrayI * A be IMdra cAmaradhara tarIke che. * pAMca parameSThI tathA 2natraya.
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ laghunaghAva tapa 23. cAra ekAsaNuM karavAM. tyAra pachI sarvanI ArAdhanA mATe eka upavAsa kare. A rIte upavAsa be, AMbila agiyAra, ekAsaNuM basa ne cesaDa-e sarva maLI ra77 divase A tapa pUrNa thAya che. ughApane derAsaramAM moTI snAtravidhio pUjA bhaNAvavI. dharmAgAra (upAzraya)ne viSe naMdyAvartanI pUjA pratiSThAnI vidhi pramANe karavI, saMdhapUja, saMghavAtsalya karavuM. A tapa karavAthI parabhavane viSe tIrthakara nAmakarma upArjana thAya che, ane A bhave sarva baddhi tathA sarva devanuM sAMnidhya prApta thAya che. A zAvakane karavAne AgADha tapa che. 88. laghunaMdyAvarta tA. layozca nadyAvartasya, tapaH kArya vizeSataH / tadArAdhanasaMkhyAmirudhApanamihAdivat // 1 // naMdyAvartanI ArAdhanA mATe je tapa te naMdyAvata tapa kahevAya che. temAM prathama naMdyAvarta ArAdhanA mATe eka upavAsa kare. pachI dharaNaMdra, aMbikA, zrIdevI ane gautamasvAmIne AzrayI cAra AMbila karavAM. pachI pAMca parameSThI tathA ratnatrayanI ArAdhanA mATe ATha AMbila karavAM. pachI seLa vidyAdevIne AzrayIne soLa ekAsaNuM, pachI vIza zAsanAzine AzrayIne vIza ekAsaNuM, pachI daza diphapAlane AzrayIne daza ekAsaNAM, pachI nava graha tathA eka kSetrapAlane AzrayIne daza ekAsaNa, pachI cAra nikAyanA devane AzrayIne cAra ekAsaNuM, tyArapachI sarvanI ArAdhanA mATe eka upavAsa kare. e rIte karavAthI be upavAsa,
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 tapeAratna ratnAkara khAra AMbila tathA ceAsaDa ekAsaNAM maLI kula 78 divase A tapa pUrNa thAya che. udyApane caityamAM meTI snAtra vidhithI pUjA karavI. dharmAMgAra (upAzraya)ne viSe laghuna ghAvanI pUjA vigere pUjAnI jema karavu'. saghavAtsalya, saghapUjA karavI. A tapanuM phaLa tI karanAmagAtranA aMdha tathA sarva devanu sAMnidhya prApta thAya te che. A sAdhu tathA zrAvakane karavAnA gADha tapa che. // iti phalatapAMsi saptaviMzatiH // // iti AcAradinakaragatatapAMsi pUrNAni || 89. vIza sthAnake tapa ja [bhavacakramAM avyAbAdha sukha prApta karavuM te ja atima lakSya hevu' joi e. je sukhanI pAchaLa duHkha Ave ke janmamaraNanA pherA karavA paDe te akSaya sukha na kahI zakAya. anuttara vimAnavAsI devA tetrIza sAgaropama pramANa samaya pa ta vyi sukha anubhave che. temanA sukhanI sarakhAmaNI karI zakAya tevuM sukha saMsAranI aMdara koIpaNa gatimAM nathI, chatAM tevuM apUrva sukha bhogavyA pachI paNa janma, jarA ane maraNAdikanuM duHkha sahevu paDe che. tyAre prazna e thAya che ke--avicaLa sukha kayu ? vAstavika sukha kone kahI zakAya ? javAkhamAM eTaluM jaNAvI zakAya ke--tevuM avicaLa, zAzvata ane anupameya sukha muktimAM ja hoya che.
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ viza sthAnaka tapa 233 vIza sthAnakatapanA ArAdhanathI tevuM muktinuM sukha prApta karI zakAya che. cAlu avasarpiNI kALanA ceza tIrthakara bhagavaMtee potAnA pUrvabhavamAM A sthAnakanuM ArAdhanA karIne ja jinanAma kama upArjana karyuM hatuM. tIrthakara bhagavaMna thanAra pratyeka jIva ochAvattA aMze vIzasthAnaka tApadanuM avazya ArAdhana kare che. cAlu vIzInA prathama zrI rASabhadeva bhagavaMta temaja vIzamA zrI mahAvIra bhagavaMte vIzevIza sthAnakanuM ArAdhana karyuM hatuM ane bAkInA bAvIza tIrthaMkara paramAtmAee eka eka padanuM ArAdhana karyuM hatuM. je kaI prANa samyagarIte vIza sthAnaka tapanuM ArAdhana kare te avazya zrI jinezvara bhagavaMtanI adbhuta lakSmIne prApta kare. vIza padanA ArAdhana saMbaMdhI vigata nIce ApavAmAM AvI che eTale te pratyeka padanuM kaMIka saMkSipta svarUpa samajI laIe. 1. arihaMta pada-savi jIva karuM zAsanarasI evI utkRSTa bhAvanArUpI bhAvadayAnA paripAkarUpe zrI tIrthaMkaranAmakarmanuM upArjana karI, zreSThakulamAM upaja, saMyama svIkArI, ghanaghAtI karmone nAza karI, kevaLajJAnAkika anaMta AtmasaMpadA prApta karI, sakala deveMdrothI pUjita samavasaraNamAM virAja agyAnapaNe bhavya jIvone pratibaMdhe te zrI arihaMtapadavI zreSTha upakAraka hovAthI ArAdhavAyegya che.
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapAna ratnAkar 234 arihaMta e paca parameSThImAM pradhAna-mukhya che ane nAma, sthApanAdika cAra nikSepe humezAM dhyAvavA yeAgya che. 2. sidda--samyagdana, jJAna ane cAritrarUpa ratnatrayInu yathArtha ArAdhana karI, sakaLa karmanA kSaya karI, janma-jarA-maraNAdika duHkhathI rahita akSaya zivasa'padAne prApta karanAra siddha paramAtmAnuM ArAdhana A padathI thAya che. A pada parama nirmaLa che. 3. pravacana--tIrthaMkara paramAtmA dezanA Ara'bhamAM "naoN tivRC" kahI, paramAtmAnA vacana pramANe vanAra sAdhu, sAdhvI. zrAvaka ane zrAvikarUpa caturvidha saMghane vaMdana kare che. zrI saMdha aneka sadguNI AtmAonA samudAyarUpa hAvAthI anata guNaratnanuM nidhAna che, 4. AcAya pada--pAMca iMdriyanuM damana, navavidha brahmacarya nu` pAlana, cAra kaSAyanA jaya, pAMca mahAvratanu pAlana, paMcAcAranu sevana, pAMca samiti ane traNa guptinu' pAlana-e 36 guNeAnA samudAya jenAmAM jhaLahaLI rahyo hAya che te AcAya, upakArI hAvAthI, sadA sevavA lAyaka che. 5. sthavirapada--uttama praznAranI kSamA, mRdutA, vigere guNAvaDe je anya sAdhujanane yathAvasara sahAya ApI. sayamamAga mAM sthira kare te sthavira jaina zAsanane dIpAvanAra che. 6. upAdhyAyapada--peAte nirmaLa cAritra pALavAmAM
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ 235 vIza sthAnaka tapa ughata rahI, sAdhusamUhane suzikSita kare te upAdhyAya AcAryane, gacchane ane zrI saMghane sahAyaka che. 7. sAdhupada-zAzvata sukhanI siddhi karavA, saMsAra sukhane tyAga karI, ratnatrayInuM pramAdarahitapaNe pAlana kare te sAdhu kahevAya. tenI upAsanA karavI. 8. jJAnapada-svaparane, jaDa temaja cetanane, hita ke ahitane tathA kartavyA kartavyane jenAthI jANI zakAya te jJAna. jJAnarUpI vivekadIpaka pragaTa thatAM AtmaprakAza thAya, adhyAtma svarUpanI prApti thAya. 9. darzanapada-sarvajJa bhagavaMtakathita tapa, tatva, paDadravya, satanaya, nikSepa vigere hakIktane satya temaja prAmANika mAnavA te samyakatva-darzana che. te ciMtAmaNi ratnanI mAphaka icchita mekSasukhanI prApti karAve che. 10. vinayapada-guNIjana pratye mRdutA rAkhavI, sajjanenI yathAzakti bhakti-bahumAna karavuM, sadguNI thavA prayatna kare, rAgadveSAdika zatrune dUra karavA te vinaya. vinayavaDe ja vidyA, vijJAna ane prAMte zivasukhanI prApti thAya che. 11. cAritrapada-anAdisaMcita karmamalane naSTa karanAra ane zuddha phaTika ratnasamAna nirmaLa cAritrArAdhanathI AtmAnA svAbhAvika ravarUpane pAmI zakAya che. 12. braghacaryapada aneka prakAranI viSayAsaktine dUra karanAra temaja svarUparamaNatA prApta karAvanAra brahmacarya
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ 236 taporana ranAkara vizva-vaMdita che. anya aneka prakAranAM sukRta karanAra prANI yathAvidhi brahmacarya pALanAranI barAbarI karI zakatA nathI. 13. kriyApada-kriyA-AcaraNa vagaranuM ekaluM jJAna pAMgaLuM gaNAya ane jJAna vagaranI ekalI kiyA paNa AMdhaLI ja gaNAya. bhejananuM nAma mAtra levAthI kaI bhUkha bhAMgatI nathI, paNa tenuM sevana-AsvAdana karavAthI bhUkha bhAMge che tema kriyA karavAthI ja sAdhyasthAne pahoMcI zakAya che. 14. tapapada-jema suvarNanI zuddhi agnithI thAya che tema bAhya tathA atyaMtara tapazcaryAthI AtmAne karmapI mela dagdha thaI jAya che. nikAcita karmone paNa naSTa karavAnuM sAmarthya tapamAM che. 15. gautamapada-varaprabhu pratye zrI gautamasvAmIne akRtrima ane apratima prema hatuM tema sajajanee paNa svaguru pratye te ja prema dhAraNa kare joIe. chaThTha chane tape pAraNuM karanAra ane aThThAvIza labdhinA dhaNI zrI gautamasvAmI paramavinayI hovAthI A pada atyaMta premathI ArAdhavA yogya che. 16. jinapada-dedhAdika aDhAre dUSaNane kSaya karI vitarAgapadanI prApti karanAra "jina" kahevAya che. prathama arihaMta padamAM te tIrthakara bhagavaMtane ja samAveza thAya che jyAre A padamAM ghAtI karmane nAza karI kevaLajJAna prApta karanAra sarvajJa samAveza thAya che. 17. saMyamapada-viSayasukhane parityAga karI,
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ 237 vIza sthAnaka tapa hiMsAdika AzrayadvArane tyAga karI Atmanigraha karanAra saMyamI kahevAya che. sarvasaMyamI munirAje che, jayAre zrAvaka dezasaMyamI kahevAya che. 18. abhinava jJAnapada-buddhinA ATha guNa prApta karI pitapatAnI yegyatA pramANe gurugamathI navAM navAM Agama-zAstro vAMcavA-vicAravA. zratapada-sUtra, Agama, siddhAnta, grantha ke prakaraNa temaja bhASya, cUrNi, niryukti, TIkA e sarva sarvajJa puruSoe karela hovAthI pramANabhUta che. vinaya, bahumAna, yega-upadhAna pramukha ucita AcArathI mRtapadanuM avazya ArAdhana karavuM. 20. tIrthapada-jenAthI bhavasAgara tarI zakAya te tIrtha kahevAya tenA be prakAra cheH jaMgama ane sthAvara, vartamAnakALe vicaratA vIza viharamAna jina, gaNadhara, kevaLI temaja AtmA catuvidha saMgha jaMgama tIrtha gaNAya. pavitra zrI zatruMjaya, giranArajI, sametazikhara vigere sthAvara tIrtho kahevAya. A vIza sthAnane tapa ghaNe prasiddha che. te karavAne pracAra paNa sarvatra sArI rIte jovAmAM Ave che. A tapa ghaNo vistArathI karavAmAM Ave che, te paNa te saMbadhI sAmAnya vidhi ja mAtra ahIM ApIe chIe. vistAra mATe "vIza sthAnaka pada saMgraha" chapAyela che te tathA vidhiprapA vigere. graMtha jevA. A tapa karavAne uttama mArga te e che ke
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 taporana ratanAkara suvihita gurunI samakSa temanI AjJAnusAra kare, chatAM dareka sthaLe gurune vega heta nathI. te paNa tapa AraMbhyA pahelAM najIkanA gAmamAM jyAM gurune vega hoya tyAM jaI sarva vidhithI sujANa thaI tene AraMbha kare yogya che, athavA jeoe A tapa karyo hoya ane tenA vidhividhAna vigere sArI rIte jANatA hoya tevA suzrAvakathI mAhitagAra thavuM. sAmAnya vidhi prathama zubha nirdoSa muhUrta naMdIsthApanapUrvaka suvihita gurunI samIpa viMzatisthAnaka tapa vidhipUrvaka uccara. eka eLI be mAsathI cha mAsa sudhImAM pUrNa karavI. kadAca cha mAsanI aMdara eka oLI pUrNa na thAya te karelI (cAlatI oLI)ne pharIthI AraMbha kare paDe. eka eLInAM vIza pada che, temAM vize divasamAM viza pada judAM judAM gaNavAM athavA eka oLInA vIza tapanA divase mAM eka ja pada gaNavuM, bIjA viza dinamAM bIjuM pada gaNavuM. e rIte viza oLIe (400 divase) vIza pada pUrNa karavAM. dareka padanI ArAdhanA karavAne sArI zaktivALAe ama karIne pratyeka padanI ArAdhanA karavI. e rIte karavAthI vIza aDDame eka eLI pUrNa thAya ane vize eLI cAra aThThame pUrNa thAya. tethI hInazaktivALAe chaThTha karavA, tethI hina zaktivALAe cevihAra upavAsa, te na bane te tivihAra upavAsa, te na bane te AMbila, te na bane te navI ane teTalI paNa zakti na hoya te tivihAra ekAsaNAe karI ArAdhavAM. ekAsaNAthI e tapa karI zakAya nahIM. vaLI
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIza sthAnaka tapa 239 zaktimAna mANase vIze padanI ArAdhanAne divase ATha paheArA pAsaDu karaveA, techI hInazaktivALAe mAtra divasanA cAra paheArane pAsaha karavA. e rIte vIze padma pauSadha karIne ArAdhavAM. jo pauSadha karavAnI zakti satra padamAM na heAya teA AcArya pade 1, upAdhyAya pade 2, sthavira pade 3, sAdhu pade 4, cAritra pade pa, gautama pade 6 ane tIrtha pade 7-e sAta pade te avazya pauSadha karavA joI e. tema chatAM zakti na hoya te te divase dezAvakAzika kare ane sAvadya vyApAranA tyAga kare. teTalI zakti paNa na heAya te yathAzakti tapa karI ArAdhe tathA peAtAnI laghutA vicAre. maraNu tathA janmanA sUtakamAM upavAsAdika tapa kare, paNa te gaNatarImAM na gaNe, strI paNa RtusamayamAM upavAsAdika kare te paNa gaNatarImAM na gaNe, tapane divase jo pauSadha kare te ghaNuM ja zreyaskara che. paNa peASadha na kare te te divase be vakhata pratikramaNa tathA traNa vAra devavaMdana aneX DilehaNu avazya karavuM tathA brahmacarya pALavuM, bhUmizayana karavu, ati sAvadya vyApArane AraMbha na karavA, asatya na khelavu, AkhA divasa tapanA padanuM guNavana karavu', tapane divase pauSadha kare te pAraNAne divase jinabhakti karIne pAraNuM karavuM. jo tapane divase pauSadha na karyAM hAya te te divase jinabhakti pUjA kare, karAve, bhAvanA bhAve, tapanA sAta pade paNa pauSadha na bane nA sattaramI eLImAM avazya pauSadha karavA, eve pracAra che. x devavaMdana, paDilehaNa ha MmezAM na karI zake teA teramI oLIe avazya karavuM. *
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporana ratnAkara 240 divase ArAdhya padanA jeTalA guNa heAya teTalA logassanA kAyAtsaga kare, te guNeAnuM smaraNa karatrApUrvaka khamAsamaNu daI vaMdanA kare. te padmanA mahimA ane guNanu smaraNa karIne AkhA divasa harSita rahe. A vidhie vIze enI karavI tathA dareka eLIe te te padanA utsava, maheAtsatra, prabhAvanA, dyApanapUrvaka kare. jinazAsananI unnati kare zakti na hoya tenA chevaTa eka ja ALI utsavAdika sahita kare arthAta prAMte A mahAn tapanuM yukita ujaSNu' kare. vIzapadanu garaNu nIce pramANe-- 1 3 name ahitA ga 23 namA siddhANu. 3OM nama pavayaNussa. 4 OM namo AyariyANaM. 5 3 namA therANuM. 6 OM namA uvajjhAyANuM. 7 OM namo loe savvasAhU~gu. 27 51 67 para 8 OM namA nAsa 9 3 name dasaNussa. 10 3 namA viyasa pannassa. sA kha. leA nA 12 12 12 20 31 31 31 20 27 27 27 20 36 36 36 20 10 10 10 20 25 25 25 20 11 3 namA cArittasa' 12 OM namA khaMbhaLvayadhAriNa 13 OM name kiriyoNuM. ' 27 27 20 20 20 20 51 51 67 67 para para 0 0 70 70 70 20 18 18 18 20 25 25 25 7.
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIza sthAnaka tapa 14 OM name tavassa. 15 OM nama gAyamasa. 16 OM namo jiNANuM. 17 OM name sayamasa, 18 OM name abhinavanANussa. 19 OM namA suyasta. 20 OM namA tirthasa. 12 11 20 17 51 20 38 kara 12 12 20 11 11 20 20 20 20 17 17 20 51 51 20 20 20 20 38 38 20 nIcenA duhA belI khamAsamaNa devA ( dareka eLIe eka eka duhA elavA. ) // 1 Id || 2 parama paMca parameSThImAM, paramezvara bhagavAn / cAra nikSepe dhyAI e, name namA jibhANu guNa ana'ta nirmaLa thayA, sahaja svarUpa ujAsa / aSTa kama kSaya karI, bhaye siddha name tAsa bhAvAmaya auSadha samI, pravacana amRta vRSTi tribhuvana jIvane sukhakarI, jaya jaya pravacana di chatrIza chatrIzI guNe, yugapradhAna muNI da jinamata paramata jANutA, name name te sUrI'da tajI parapati ramaNutA, lahe nijabhAva svarUpa| sthira karatA bhavi lekane, jaya jaya thivira anUpa // 5 // dha sUkSma viSNu jIvane, na heAya tattva pratIta / bhaNe bhaNAve sUtrane, jaya jaya pAThaka gIta ta-16 / / 3 / / / 4 / * nd
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra4ra taporana ratnAkara | 10 || svAduvAda guNa pariNa, ramatA samatA saMga ! sAdhe zuddhAnaMdatA, name sAdhu zubhAraMga adhyAtama zAne karI, vighaTe bhavabhrama bhIti | satya dharma te jJAna che, namo namo jJAnanI rIti + 8 + kAlekanA bhAva je, kevalibhASita jehA satya karI avadhArato, name name darzana teha zauca mULathI mahAguNI, sarva dharmane sAra | guNa anaMtane kaMda e, name vinaya AcAra ratnatrayI viNa sAdhanA, niSphaLa kahI devA bhAvayaNanuM nidhAna che, jaya jaya saMyama jIva 11 jinapratimA jinamaMdira, kaMcananA kare che ! brahmavatathI bahu baLa lahe, name name ziyala sudeDa ura Atmabodha viNa je kiyA, te te bAlaka cAla tatvArathathI dhArIe, name kiyA suvizAla | 13 | karma khapAve cIkaNAM, bhAva maMgaLa tapa jANa pacAsa labdhi upaje, jaya jaya tapa guNakhANa 14 n chaThTha chaDuM tapa kare pAraNuM, caunANuM guNadhAma | e sama zubha pAtra ke nahIM, name name geyasvAma / 15 | deSa aDhAre kSaya gayA, upanyA guNa jasa aMga ! vaiyAvacca karIe mudA, name name jina pada saMga 16 1 zuddhAtama guName rame, tajI Idriya AzaMsA thira samAdhi saMteSa, jaya jaya saMyama vaMza 17
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIza sthAnaka tapa 243 jJAnavRkSa seve bhavika, cAritra samakita mULa . ajara amara pada la lahe, jinavara padavI phUla che 18 in vaktA zretA yegathI, zruta anubhava rasa pInA dhyAtA dhyeyanI ekatA, jaya jaya zrata sukha lIna 5 19 II tIrthayAtrA prabhAva che, zAsana unnati kAja paramAnaMda vilAsatA, jaya jaya tIrtha jahAja 90. aMgavizuddhi tapa. prathama AMbIla 3, pachI navI 3, pachI ekAsaNuM 3, cheDe eka upavAsa kare. udyApane 13 medaka jJAna pAse DhekavAM. >> hI namo nANassa' e padanI navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere bAra bAra karavA. 91. aThThAvIsa labdhitapa [ labdhi eTale zaktivizeSa. zAsana para saMkaTa AvyuM hoya athavA te zAsanaprabhAvanA karavAnI agatyatA hoya tevA prasaMge labdhidhArI vyaktio calabdhine pherave che. labdhionA aneka prakAre che chatAM aAvIza labdhio ati prasiddha che, jenuM saMkSipta vivaraNa nIce pramANe che - 1. Ama Sadhi labdhi-hAtha,paga vigere avayane sparza karavA mAtrathI sarva prakAranAM vyAdhio nAza pAme.
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporata ratnAkara 2. viDauSadhi labdhi--maLa-mUtravaDe eTale ketenA sparza mAtrathI (vyAdhinA sthAne te lagADavAthI-ghasavAthI) sarva prakaranAM rAge! naSTa thAya. 244 3. khelauSadhi labdhi-zrleSma eTale thUka, gaLamAM ne lITanA spathI sarva vyAvie zamI jAya. 4. jalauSadhi labdhi-zarIranA jalla eTale parasevA (mela) zarIranA sarva prakAranAM vyAdhine nAza kare. 5. saudhi labdhi-keza, rAma, nakha Adi sa zArIrika padArthoM sa` rogane nAza karavA samartha hoya. A labdhivALA munivaranA keza, rAma, rudhira vigere padArtho atyaMta sugadhavALA hAya che. 6. sa`bhinnazrotA labdhi-tvacA, vigere pAMce IMdriyA vaDe sAMbhaLavAnI zakti hoya athavA koipaNa eka IMdriyavaDe sa` iMdriyAnA viSaye| jANavAnI zakti hAya. 7. avadhijJAna labdhi-AtmA rUpI dravyone iMdriyA ne mananI madada vinA AtmasAkSAt jANe athavA dekhe. 8. Rnumati manaH pavajJAna labdhi-Atma aDhI dvIpamAM rahelA sanI pA~ceMdriya jIvanA maneAgata bhAvAne eTale mananA vicArone iMdriya ane mananI madada lIdhA vinA AtmasAkSAt jANe te mana:paryAya jJAnalabdhi kahevAya, temAM paNa je sAmAnyathI alpa paryAya jANe te. 9. vipulamati mana:pavAta labdhi-aDhI
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ aThThAvIza labdhi tapa 245 dvipamAM rahelA saMsI paMcendriya jIvonA mane gata bhAvane vizeSapaNe jANe. 10. cAraNulabdhi -munivarane AkAzagamana karavAnI zakti prApta thAya tenA be prakAra che. (1) jaMghAcAraNavacce visAmo lIdhA vinA ja teramA rucaka dvIpa sudhI jaI tyAM zAzvata caityane vaMdana karI pAchAM vaLatAM eka visAme AThamA naMdIzvara dvIpe AvI, tyAM zAzvata caityonI vaMdanA karI bIjuM uDDayana karI svasthAne Ave. (2) vidyAcAraNaprathama uDyane mAnuSottara parvata sudhI jaI tyAM zAzvata caityane vaMdana karI, bIjA udyane naMdIzvara dvIpe Ave. tyAM zAzvata cityane vaMdana karI, tyAMthI eka ja uyane svasthAne Ave. A tIrthogati kahI. urvagatine aMge jaMghAcAraNa muni eka ja uyane meruparvatanA zikhara para rahelA pAMDukavana sudhI jaI, tyAM zAzvata nI vaMdanA karI, pAchAM utaratAM eka udayanathI naMdanavanamAM AvI, tyAM zAzvata cetyene vaMdana karI, bIjA udyane svasthAne Ave. vidyAcAraNa munivaro prathama uyane bhUmithI pa00 jana para AvelA meruparvatanA naMdana vanamAM jaI, tyAM zAzvata ne vAMdI, bIjA uthane merunA zikhara para eTale naMdanavanathI 98500 ejana para rahelA pAMDuka vanamAM AvI, tyAM zAzvatA ne vaMdana karI, pAchA utaratAM eka ja uDDayane svasthAne Ave.
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ taparanA nAkara jaghAcAraNa munivaranI prathama jatI vakhate gati ghaNI hoya che ane pAchA vaLatAM ochI hoya che. kAraNa ke prathama jeghAbaLa vadhAre hoya che ane pachI thAka lAgatAM a5alapa thatuM jAya che. vidyAcAraNa munivarane prathama vidyApATha alpa hoya che, paNa jema jema te vizeSa gaNavAmAM Ave. che tema tema vidyA vizeSa abhyasta (tAjI) thAya che. A kAraNathI temanI prathamagati visAmAvALI ane svasthAna taraphanI gati zIvra hoya che. - A uparAMta bIjA paNa aneka prakAranA cAraNa labdhivALA munio hoya che, jemake padmAsanathI ke konsasanathI zarIra halAvyA vinA sthiratApUrvaka AkAzamAM UDavAnI zakti te macAraNa labdhi . vAva, nadI, sarovara ke samudra Adi jaLAzayamAM akhakAya jenI virAdhanA karyA sivAya, jema bhUmi upara paga mUkIne cAle tema jaLamAM paga mUkIne cAle te jaLacAraNa labdhi. bhUmi upara cAra AMgaLa UMcA rahIne cAlavAnI zakti te jaMghAcAraNa labdhi. aneka prakAranAM vRkSe para rahelAM phaLane avalaMbI cAlavA chatAM phaLanA jIvane kiMcit paNa bAdhA na upaje tevI zakti te cAraNu labdhi.
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ aThThAvIza labdhi tapa 247 aneka vRkSAdikanAM phUlenI upara paga upADIne mUkIne cAlavA chatAM phUlanA jene koI paNa pIDA na thAya tevI cAlavAnI zakti te puSpacAraNa labdhi. aneka vRkSe para rahelAM patra para paga mUkI upADIne cAlavA chatAM patranA jIne kAMI paNa pIDA na upaje tevI cAlavAnI zakti te patracAraNu labdhi. cAra jana UMcA niSadha ane nIlavaMta parvatanI TaMkajhinna zreNione avalaMbIne, upara caDavAnI temaja nIce ugaravAnI zakti te zreNicAraNu ladhi. agninI baLatI javAlAo upara eTale zikhAo upara cAle te paNa agninA javene pIDA na upaje evI cArAnI zakti te agnizikhAcaraNa ladhi. dhUmADo upara jAya athavA tI-ADe jAya te paNa te dhUmADAnA avalaMbanavaDe AkAzamAM akhalita gati karavAnI je zakti te dhamAcAraNa ladhi. caMdra, sUrya, graha, nakSatra ke tArA vigere koI paNa tejasvI padArthanAM tejanAM kiraNonA AlaMbanathI AkAzamAM gamana karavAnI zakti te tirahimacAraNu tAdhi. prAtaHsmaraNIya zrI gautamasvAmI aSTApada parvata para sUryanAM kiraNo avalaMbIne caDyA hatA te A ja labdhinA prabhAvathI. AvI rIte nihAracAraNa, avazyAyacAraNa, meghacAraNa,
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 taporana ratanAkara vAridhArocAraNa, markaTatatcAraNa, vAyucAraNa vigere A labdhinAM aneka prakAre che. 11. AzIviSa labdhi-munivaranA dAMta-dADhamAM jhera jevI zakti utpanna thAya che, jethI anyane zikSA karavA mATe dAMta detAM-karaDatAM prANI tatkALa mRtyu pAme che. 12. kevaLa labdhi -je jJAnavaDe leka ane alekanAM sarva padArthonA sarva bhAva-paryAye jANavAnI zakti. A labdhinA prabhAvathI iMdriya ane mananI madada vinA AtmA sAkSAt -pratyakSa jANe-dekhe. 13. gaNadhara labdhi-jenAthI gaNadharapaNuM prApta thAya. 14. pUrvadhara labdhi -caudapUrvanuM zrutajJAna prApta thAya. 15. tIrthakara (arihaMta) labdhi-tIrthakarapadanI prApti thAya. 16. cakravartI labdhi-cakravartI padanI prApti thAya. cha khaMDanuM rAjya, cauda ratna, nava nidhi vigerenI cakravartIne prApti thAya che. 17. baLadeva labdhi -baLadeva padavInI prApti thAya che. te vAsudevanA vaDIla brAtA hoya che. 18. vAsudeva labdhi-vAsudevapaNAnI prApti thAya. vAsudevane traNa khaMDanuM rAjya hoya che. temane cakra vigere sAta ratnanI prApti thAya che. amRtAzrava labdhi-amRta jevAM vacane hoya te
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ 29 aThThAvIza labdhi tapa amRtAzrava labdhi kahevAya. A labdhina kSIrAzava, madhyAzrava, dhRtAva, IphavAzrava vigere prakAre che. 20. kacchakabaddhi labdhi-koThAmAM (anAja bharavAnA miTA koThAramAM) nAkheluM dhAnya jema varSo sudhI vinAza pAmatuM nathI tema muninA hRdayamAM utarela sUtrArtho dIrghakALa paryata sthira rahe, bhUlAya nahIM. 1. padAnusAra ladhi -keIpaNa graMthanuM paheluM, madhyama ke chelluM pada sAMbhaLIne tene anusaratA sarva zratanuM jJAna thAya. tenA traNa prakAra che. (1) graMthanI zarUAtanuM pada sAMbhaLIne samagra graMthane baMdha thAya te anuzrotapadAnusAriNI (2) chellA padane sAMbhaLIne saMpUrNa graMthane bodha thAya te pratizrotapadAnusAriNI ane graMthanA vacalA koIpaNa padane sAMbhaLIne saMpUrNa granthane baMdha thAya te ubhayapadAnusAriNI kahevAya che, rara, bIjaladhi-bIjabhUta eka artha padane sAMbhaLIne bIjuM sarva zreta yathArtha jANe te bIjabuddhi labdhi kahevAya. A prakAranI labdhi gaNadhara bhagavaMtane avazya hoya che, kAraNa ke tIrthakara bhagavaMtanA mukhathI "tripadI" sAMbhaLIne tadanusAra dvAdazAMgInI racanA kare che. 23. te jelazya labdhi-kadhamAM AvI muni aneka jina pramANa kSetramAM rahelA pitAnA zatru vigere padArthone bALavAne samartha ati tIvra teja eTale ke agni jevA ati uSNa pudgala pheMkavAnI zakti te tejalezyAlabdhi.
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ 250 taporana ratnAkara 24, AhAraka labdhi-AhAraka zarIra banAvavAnI zakti. A labdhivaDe cauda pUrvadhara muni eka hastapramANa zarIra banAvI sUkama thatazaMkA TALavA mATe athavA te zrI. jinezvara bhagavaMtanI samavasaraNa Adi trAddhi dekhavA mATe vicaratA tIrthaMkara paramAtmA pAse mokalI zake ane kArya samApti thaye te dehanuM visarjana karI zake. 25. zItalezyA labdhi-A tejalezyA labdhithI viparIta labdhi che. A laghivaDe baLatA jIvAdi padArtho jaLanA chaMTakAvanI mAphaka zAnta thaI jAya che. vekiya labdhi--bhavya jIva vividha prakAranI kriyAo. karavAnI zaktivALuM vaiyi zarIra banAvI zake te vaikriya labdhi. tenA aneka prakAre che, jemake (1) aNusva. (2) mahattva (3) laghutva (4) gurutva (5) prAta (6) prAkAmya (7) izitva (8) vazitva (9) apratighAtitva (10) antardhAnatva (11) kAmarUpi vigere. (1) aNu jevaDuM eTale atyaMta bArIka zarIra banAvI zakAya. AvA sUkSma zarIrathI kamaLanI nALanA chidramAM paNa dAkhala thaI zakAya ane tyAM rahIne cakravatI jevA bhegA bhegavI zake. (2) meruparvata eka lAkha yejana UMce che ane daza hajAra 90 jana jADo che tenAthI paNa mahattva meTuM zarIra banAvI zake. (3) vAyuthI paNa laghu-halakuM zarIra banAvI zake. (4) vA karatAM paNa atizaya bhAre -vajanadAra zarIra banAvI zake. (5) bhUmi upara UbhA
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ aThThAvIza labdhi tapa rahIne hAtha eTale badhe laMbAve ke-jethI meruparvatanA zikharanA agrabhAgane spazI zake. (6) jema jaLamAM praveza kare tema bhUmimAM praveza karIne cAlavAnI zakti temaja pANImAM DUbakI mArIne upara tarI Ave tema bhUmimAM paNa DUbakI mArIne upara tarI AvavAnI zakti. (7) tIrthakara, cakavatI ke IMdra sarakhI trAddhi vidurvavAnI zAta (8) sarva jene vaza karavAnI zakti. (9) jema sIdhA-sapATa mArgamAM akhalitapaNe gamana karI zakAya tema vacce parvatAdi naDatara AvavA chatAM akhalitapaNe gamana karavAnI zakti (10) adrazya-antardhAna thavAnI zakti. (11) eka sAthe aneka prakAranAM vividha rUpa banAvavAnI zakti.) 27, akSINamahAnasa labdhi-aneka vastuo ApavA chatAM paNa khUTe nahI te akSaNa labdhinA be prakAra che. (1) akSaNamahAnasa labdhi ane (2) akSINa mahAlayalabdhi. je labdhinA prabhAve pAtramAM alapa aDAra vigere hoya te paNa te AhAra ghaNuM jaNAne ApavA chatAM khUTe nahIM te aNamahAnasa labdhi kahevAya. zrI gautama svAmIe apa kSIrathI aSTApada parvata para rahelA 1pa03 tApasone eka pAtravaDe pAraNuM karAvyuM hatuM. parimita bhUmimAM asaMkhya de, tiryo ane manuSya potapotAnA parivAra sahita samAI zake ane paraspara ekabIjAne bAdhAsaMkaDAza na upaje te akSaNamahAlaya labdhi kahevAya. 28. pulAka labdhi-cakavartInuM sainya paNa cUrNa karI zake.
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ upara taporanA 2tnAkara A aThThAvIze labdhio bhavya puruSane hoya che. bhavya strIone aDhAra labdhio hoya che. temane nIcenI daza labdhio hotI nathI. (1) arihaMta labdhi, (2) cakavata labdhi, (3) vAsudeva labdhi (4) baladeva labdhi, (pa) saMbhinnate labdhi, (6) cAraNa labdhi, (7) pUrvadhara labdhi, (8) gaNadhara labdhi, (9) pulAka labdhi ane (10) AhAraka zarIralabdhi. anaMtakALe accherArUpa strI tIrthakara thAya che, jemake cAlu vIzImAM zrI mallinAtha tIrthakara thayA, paNa te accheruM gaNAya; paraMparA na gaNAya. abhavya puruSane 15 ane abhavya strIone 14 labdhi hoya che. upara jaNAvela daza labdhio uparAMta (11) kevaLI labdhi, (12) kAjumatI mana:paryavajJAna labdhi, (13) vipulamati mane paryAvajJAna labdhi, abhavya puruSone na hoya ane (14) Azrava labdhi abhavya strIne na hoya. eka eka labdhinuM eka eka ekAsaNuM ( athavA ekAMtara upavAsa) ema nirataMra aThThAvIza ekAsaNA( athavA upavAsa) karavA. labdhi aThThAvIza dharI, guru geyama gaNeza dhyA bhavI zubhakaru, tyAgI rAga ne rIsa / 1 / * zrI A hIlabdhaye namaH" ema belI dararoja pacAsa khamAsamaNa, pacAsa legassane kAryotsarga, pacAsa sAthIyA tathA vIza navakAravALI te te divasanI labdhinA 1. labdhinuM nAma dararoja badalavuM. duho te ja belavo. E -
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ aThThAvIza labdhi tapa 253. nAmanI gaNavI. te labdhinAM nAma nIce pramANe ( A tapanuM phaLa niLa buddhinI prApti thAya te che. ) 1 3 zrI Amo Sadhilaye namaH / 2 3 zrI vipuDoSadhilabdhaye namaH / zrI kheleoSaliye namaH / 3 4 3 zrI jalloSadhilabdhaye namaH / 5 dR 7 8 zrI sarvASadhilabdhaye namaH / zrI sabhinnazreAtAlaye namaH / zrI avadhilabdhaye namaH / zrI mana:paryAM valabdhaye namaH / 9 OM zrI vipulamatilabdhaye namaH / 10 3 zrI cAraNalabdhaye namaH / 11 OM zrI AziviSalaye namaH / 12 OM zrI kevalalaUye namaH / 13 OM zrI gaNadharalabdhaye namaH / 14 3 zrI pU`dharalaye namaH / 15 OM zrI arihaMtalabdhaye namaH / 16 OM zrI cakravati labdhaye namaH / 17 OM zrI khaladevalabdhaye namaH / 18 OM zrI vAsudevalabdhaye namaH / 19 OM zrI amRtAzravalaye namaH / 20 zrI koSTakabuddhi labdhaye namaH / 21 OM zrI padmAnusArilabdhaye namaH / 22 OM zrI khIjabuddhilabdhaye namaH /
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ 254 taporana ratnAkara 23 4 zrI tejelezyAlabdhaye namaH | 24 che zrI AhArakalabdhaye namaH | 25 che zrI zItalezyAlabdhaye namaH | 26 che zrI vaikipalabdhaye namaH | 27 3 zrI akSINamahAnasalabdhaye namaH | 28 che zrI pulakalabdhaye namaH | 2. azubhanivAraNa tapa prathama upavAsa eka, pachI navI be, pachI AMbIla traNa, pachI ekAsaNA che, pachI 'lUkha copaDyo eka, ekasiphatha pAMca, ekaThANA cAra, elaghare eka, alavADe eka (DhokaLAM vigere alepa padArtha), eka kavaLa eka-A pramANe 25 divase tapa pUrNa kare. namo arihaMtANuM" e padanI navakAravALI vIza gaNavI, sAthIyA vigere bAra bAra karavA. 1 lukhA paDyAnI evI rIta che ke-eka vATako ghIno tathA eka vATako pANIno TAMkI rAkhavo. pachI koI ajANyA pAse eka vATako ughaDAvavo. temAM jo ghIne UghaDe to ekAsaNuM karavuM ane pANIne UghaDe to AMbIla karavuM. 2 ekalagharAnI evI rIta che ke-pANIne loTo laIne koI saMbaMdhIne ghera javuM. te vakhate jo te gharamAMthI "Avo padhAze ema kahe to tyAM ekAsaNuM karavuM. athavA kAMIka bIjuM kahe arthAtu kema AvyA? ItyAdi kahe to tyAM ja pANI pIne covihAranuM pathyakhANa karIne AvavuM.
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ 255 aSTakarmottara pravRtti tapa 93. aSTakarmottara prakRti tapa [chaThTha: karmasUdana tapamAM A AThe karmane lagatuM saMkSipta vivecana karavAmAM AvyuM che. A saMbaMdhamAM vizeSa jANavAnuM e ke jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya ane aMtarAya karmanI utkRSTa sthiti trIza koTAkoTi sAgaropanI che, mehanIyakarmanI sItera koTAkoTI sAgaropamana che, nAma temaja gotra kamanI vIza keTakeTI sAgarepanI che ane AyuSa karmanI tetrIza sAgaropamanI che jyAre jaghanya sthitibaMdha A pramANe jANavo-vedanIyakarmanI jaghanya sthiti bAra muhurtanI ane zaSa karmonI antamuhUnI jANavI. karmasaMbaMdhI vizeSa mAhitI mATe kammapayaDI, paMcasaMgraha, navatatva vigere che. avazya vAMcavA.) ATha karma madhye jJAnAvaraNanI uttaraprakRti pAMca, darzanAvaraNanI nava, vedanIyanI be, mehanIyanI aThThAvIza, AyukarmanI cAra, nAma karmanI eka ne traNa, gotra karmanI be, aMtarAya karmanI pAMca, sarva maLI 158 prakRti hovAthI 158 upavAsa ekAMtara ekAsaNe karavA. eTale ke eka upavAsa pachI ekAsaNuM ema 158 upavAsa ane 158 ekAsaNA vaDe eka oLI thAya, tevI ATha oLI karavI. udyApanamAM 158-158 vastu tathA mAdaka ThekavA, jJAnanI pUjA karavI, gurune dAna devuM. saMdhavAtsalya karavuM. ityAdi. garaNuM nIce pramANe vIza navakAravALInuM * hAlanI pravRttimAM mAtra 158 upavAsa chUTaka karavAno pracAra che.
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ 256 tapovana ratnAkara gaNavuM. je divase je prakRtine tapa cAlato hoya te divase tenA nAmanuM gaNavuM. jJAnAvaraNIya prakRti pa 1 matijJAnAvaraNIyarahitAya zrI anaMtajJAnasaMyutAya siddhAya nama : 2 zratajJAnAvaraNIyarahitAya zrI anaM. 3 avadhijJAnAvaraNIyarahitAya zrI anaM0 | 4 mana:paryavajJAnAvaraNIyarahitAya zrI anaMo | 5 kevalajJAnAvaraNIyarahitAya zrI anaM 0. athavA "zrI anaMtajJAnasaMyutAya siddhAya namaH" eTaluM ja gaNavuM. sAthIyA vigere pAMca pAMca karavA. darzanAvaraNIya karmanI prakRti 9 1 acakSurdarzanAvaraNIyarahitAya zrIanantadarzanasaMyutAya siddhAya namaH | 2 cakSurdarzanAvaraNIyarahitAya zrI anaMta 3 avadhidarzanAvaraNayarahitAyazrIanaMta 4 kevaladarzanAvaraNIyarahitAya zrI anaMta, 5 nidrArahitAya zrI anaMta 6 nidrAnidrArahitAya zrI anaMta 7 pracalArahitAya zrI anaMta 8 pracalA pracalArahitAya zrI anaMta 9 sthAnaddhirahitAya zrIanaMta athavA "zrIanantadarzanasaMyutAya siddhAya namaH" pada gaNavuM. sAthIyA vigere nava nava karavA.
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ = aSTakarmottara prakRti tapa 257 vedanIya karmanI prakRti 2 1 satAvedanIyarahitAya zrIavyAbAdhaguNasaMyutAya siddhAya nama: 2 asAtavedanIyarahitAya zrIavyAbAdha athavA "zrIavyAbAdhaguNasaMyutAya siddhAya namaH" e pada gaNavuM. sAthIyA vigere be be karavA. mehanIya karmanI prakRti 28 1 samyakatva mehanIyarahitAya zrIanantacAritraguNasaMyu. tAya siddhAya namaH 2 mizramehanIyarahitAya zrIananta 3 mithyAtvamehanIyarahitAya " 4 anantAnubajheidharahitAya " pa anantAnubandhimAnarahitAya" 6 anantAnubadhimAyArahitAya" 7 anantAnubalpilabharahitAya " 8 apratyAkhyAnikolarahitAya " 9 apratyAkhyAnimAnarahitAya " 10 apratyAkhyAnimAyArahitAya " 11 apratyAkhyAnilebharahitAya " 12 pratyAkhyAnikolarahitAya " 13 pratyAkhyAnimAnarahitAya " 14 pratyAkhyAnimAyArahitAya " ta-17
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ 258 tapovana utnAkara 15 pratyAkhyAnilebharahitAya " 16 saMnlanakAMdharahitAya 17 saMjavalanamAnarahitAya 18 saMjavalanamAyArahitAya 19 saMjavalanabharahitAya 20 hAsyamehanIyarahitAya 21 rati mehanIyarahitAya 22 arati mehanIyarahitAya 23 bhayamehanIyarahitAya 24 zekamehanIyarahitAya 25 durgAhanIyarahitAya 26 puruSavedarahitAya 27 strIvedarahitAya 28 napuMsakavedarahitAya athavA "anantacAritraguNasaMyutAya zrI siddhAya namaH" e pada ja mAtra gaNavuM. sAthIyA vigere 28-28 karavA. AyuSya karmanI prakRti 4 1 devAyUrahitAya zrIakSayasthitiguNasaMyutAya zrI siddhAya namaH 2 narayUrahitAya0 3 tiryaMcAyUrahitAya ja narakAyurahitAya athavA mAtra "zrIakSayasthitiguNasaMyutAya zrI siddhAya namaH" eTaluM ja gaNavuM. sAthIyA vigere 4-4 karavA.
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ 259 aSTakarmottara prakRti tapa nAma karmanI prakRti 103 1 devagatirahitAya zrIarUpiniraMjanaguNasaMyutAyazrI siddhAya namaH 2 narakagatirahitAya, 3 tiryaMcagatirahitAya. ja naragatirahitAya. 5 ekendriya jAtirahitAya, 6 kIndriya jAtirahitAya. 7 zrIndriyajAtirahitAya. 8 caturIndriyajAtirahitAya. 9 paMcendriya jAtirahitAya, 10 dArikazarIrarahitAya, 11 vaikiyazarIrarahitAya. 12 AhArakazarIrarahitAya. 13 tejasazarIrarahitApa0 14 kANazarIrarahitAya. 15 audArikAne pAMgarahitAya, 16 vaikiyAMgopAMgarahitAya 17 AhArakAMge pAMgarahitAya, 18 dArikaudArikabaMdhanarahitAya. 19 odArikataijasabaMdhanarahitAya. 20 audArikakArmaNabaMdhanarahitAya 21 vaikiyakriyabaMdhanarahitAya.
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ 260 taporanA 2nAkara 22 vaikiyatijasaMbaMdhanarahitAya. 23 vaikiyakAzmaNabaMdhanarahitAya, 24 AhArakAhArabaMdhanarahitAya, 25 AhArakarajasabaMdhanarahitAya 26 AhArakakAmaNabaMdhanarahitAya0 27 dArikatajasakArmabaMdhanarahitAyA 28 vaikriyajisakAmaNabaMdhanarahitAya, 29 AhAraujasakArmaNabaMdhanarahitAya. 30 taijasataijasabaMdhanarahitAya, 31 kAzmaNakAzmaNabaMdhanarahitAya. 32 taijasakarmaNabaMdharahitAya 33 audArika saMdhAtanarahitAya. 34 vaikiyasaMghAtanarahitAya. 35 AhArakasaMghAtanarahitAya, 36 taijasasaMghAtanarahitAya 37 kArmasaMghAtanarahitAya 38 vajIrSabhanArAcasaMhananarahitAya - 39 RSabhanArAcasaMhananarahitAya. 40 nArAcasaMhananarahitAya 41 ardhanArAcasaMhananarahitAya. kara kalikAsaMhanIrahitAya. 43 sevArtasaMhananarahitAya. 44 samacaturastrasaMsthAnarahitAya - 45 nyadhasaMsthAnarahitAya.
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ 263 aSTakarmottara prakRti tapa 46 sAdisaMsthAnarahitAya. 47 vAmana saMsthAnarahitAya. 48 kumbhasaMsthAnarahitAya. 49 haMDaka saMsthAnarahitAya 50 kRSNavarNarahitAya. 51 nIlavarNarahitAya para hitavarNarahitAya, 53 pItavarNarahitAya0 paka vetavarNarahitAya0 papa surabhIgaMdharahitAya0 pa6 durabhIgaMdharahitAyao 57 tiktarasahitAya0 58 kaTukarasahitAyao 59 AspharasahitAya. 60 kaSAyarasahitAya 61 madhurarasarahitAya. dara zItasparzarahitAyao 63 uSNasparzarahitAyao 64 gurUparNarahitAyao 65 laghuparahitAya, 66 parasparzarahitAya, 67 snigdhasparzarahitAya 68 rukSasparzarahitAyao 69 mRdusparzarahitAya.
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ 262 taratna 2nAkara 70 narakAnupUvarahitAya, 71 tiryaMcAnupUrvIrahitAya. 72 narAnupUvarahitAya 73 devAnupUrvIrahitAya 74 zubhavihAgatirahitAyA 75 azubhavihAgatirahitAya, 76 parAghAtanAmakarmarahitAya. 77 ucchavAsanAmakarma rahitAya. 78 AtapanAmarmarahitAya. 79 udyAtanAmakarmahitAya 80 agurulaghunAmakarmarahitAya, 81 tIrthaMkaranAmakarma rahitAya 82 nirmANanAmakarmarahitAya 83 upaghAtanAmakarma rahitAya 84 trasanAmakarmarahitAya. 85 bAdaranAmakamarahitAya. 86 paryAtanAmakarmarahitAya, 87 pratyekanAmakarmarahitAya, 88 sthiranAmakarmarahitAya 89 zubhanAmakarmarahitAya 90 saubhAgyanAmakarma rahitAya. 91 susvaranAmakarmacahitAya 92 AdeyanAmakarmarahitAya 7 yazanAma karmarahitAya,
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ aSTakarmottara prakRti tapa 94 sthAvaranAmakarma rahitAya, 95 sUkSmanAmakarmarahitAya. 9 aparyAptanAmakarma rahitAya 97 sAdhAraNanAmakarma rahitAya. 98 asthiranAmakarmacahitAya, 99 azubhanAmakarma rahitAya 100 daurbhAgyanAmakarmarahitAya 101 duHsvaranAmakarmarahitAya, 102 anAdeyanAmakarma rahitAya, 103 ayazenAmakarmarahitAya athavA "zrI arUpIniraMjanaguNasaMyutAya zrIsiddhAya namaH eTaluM ja gaNavuM. sAthIyA vigere 103-103 karavA. gotra karmanI prakRti 2 1. urgotrarahitAya zrI agurulaghuguNasaMyutAya zrI siddhAya namaH 2 nIrogetrarahitAya zrIagurulaghuguNa , , athavA mAtra "zrIagurulaghuguNasaMyutAya zrI sidAya namaH" eTaluM gaNavuM. sAthIyA vigere be-be karavA. aMtarAyakarmanI prakRti 5 1 dAnAntarAyakarma rahitAya zrI antavIryaguNasaMyutAya zrI siddhAya namaH
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ zu ? 264 tapovana ratnAkara 2 lAbhAntarAyakarmahitAya zrIanaMta 3 bhegAntarAyakarma rahitAya 4 upagAntarAyakarmarahitAya , 5 vayitarAyakamarahitAya athavA mAtra "zrIanantavIryaguNasaMyutAya zrI siddhAya nama" e padanuM garANuM gaNavuM. sAthIyA vigere pAMca pAMca karavA. bIjI rIta (prati naM. ba.) athavA aSTa karmottara prakRti tapa karavAnuM A pramANe paNa lakhyuM che. jJAnAvaraNIya karmane AzrayI dazama (lagelaga cAra upavAsa) upara pAraNuM karavuM. evAM pAMca dazama karavA. darzanAvaraNayane AzrayI nava dazama karavA, vedanIya karmane AzrayI be dazama karavA, mehanIya karmane AzrayI aThThAvIza aDDama karavA. Ayukarmane AzrayI cAra dazama karavA, nAmakarmanA upavAsa ekase ne traNa karavA, gotrakarmanA be dazama karavA tathA aMtarAyakarmanA pAMca-duvAlasa (lagelaga pAMca upavAsa) karavA. athavA jJAnAvaraNanA duvAlasa pAMca, darzanAvaraNanA dazama nava, vedanIyana aTTama be, mohanIyanA aThThama aThThAvIza, AyunA dazama cAra, nAmanA chaThTha athavA upavAsa eka sa traNa, gotranA dazama be tathA aMtarAyanA dazama pAMca A pramANe anukrame vidhipUrvaka karavA athavA chUTaka chUTaka karavA. bIje sarva vidhi udyApana vigere upara pramANe jANavuM.
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ aSTa pravacanamAtR tapa 265 94. aSTa pravacanamAtR tapa. (a. naM. ka) (jema mAtA putrAdikanuM jatana-rakSaNa kare che tema pAMca samiti ane traNa gupti A ATha prakAre saMyama-cAritranuM mAtAnI mAphaka pAlana-rakSaNa kare che tethI tene "pravacanamAtA" kahevAmAM Ave che. samiti pAMca che ane gupti traNa che. semejamAveneti samiti - sArI rIte ekIbhAva-ekAgratA je kriyAmAM thayela che te samiti" athavA te nAgarijAma cha samitiH ekAgra pariNAmavALI suMdara ceSTAkriyA te "samiti." tenA nIce pramANe pAMca prakAre che. 1. IrSA samiti-kaI jIvane AghAta, pIDA ke trAsa yA te takalIpha na thAya te jAtanI kALajI rAkhIne karavAmAM AvatI cAlavAnI kiyA. 2. bhASA samiti--koIne paNa ahitakara na nIvaDe tevI rIte niravava vacana-pravRtti. 3. eSaNA samiti-zrI dazavaikAlika pramukha sUtromAM darzAvyA pramANe beMtAlIza SothI rahita gecarI levI. 4. AdAna-nikSepa samiti-pAtra, vastra temaja upakaraNe vigere yatanApUrvaka sAvadhAnIpUrvaka levA-mUkavAnI pravRtti. pa. pAriSThApanikA samiti-mala, mUtra, zleSma vigerene jaNApUrvaka paraThavavAnI pravRtti. vana gutiH | gujju eTale rakSA karavI, rekavuM, nigraha kara. je kiyAvaDe rakSA thAya, aniSTa saMparka ke
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ 266 tapovana ratnAkara aniSTa pariNAma rekAya ke koIpaNa vastune nigraha thAya te "gupti" kahevAya. guptane artha e che ke-saMyamanuM pAlana mATe mana, vacana ne kAyAthI pragaTatI asat pravRttine rekavI. guptinA nIce pramANe traNa prakAre che. 1. mane gupti manane duSTa vicAre ke saMkalpamAM pravartavA na devuM. ra. vacana-gupti-khAsa jarUra vinA bolavuM nahi. 3. kAya-gupti-kAyAthI bane teTalI ochI pravRtti karavI. dhyAna mane guptimAM madada rUpa che. mauna vacana guptimAM sahAyakAraka che ane kAryotsarga kAyaguptimAM avalaMbanabhUta che. A traNa guptine samiti paNa gaNI zakAya che. e rIte gaNIe te "samitinI saMkhyA AThanI thAya che. zrI uttarAdhyayana sUtramAM "samitinI saMkhyA ATha jaNAvela che. jyAM "samiti" heAya tyAM "gupti" avazya hoya. ja paraMtu jyAM "gupti" hoya tyAM "samitinI bhajanA jANavI eTale ke hoya ane na paNa hoya. samiti mukhyatve pravRttipradhAna che ane gupti mukhyatve nivRttipradhAna che. ] pahele divase eka kavaLa, bIje divase eka kavaLa, trIje divase eka kavaLa e pramANe 1-1-1 Isami.
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ aSTa pravacanamA tapa 267 tinI ArAdhanA dina traNa karavI. pachI pahele divase be kavaLa, bIje divase eka, trIje divase be e pramANe 2-1-2 bhASAsamitinI ArAdhanA dina traNa karavI. eSaNAsamitinI ArAdhanA mATe anukrame kavaLa 3-1-3 e pramANe traNa divasa karavA. AdAna-bhaMDanikSepaNA samitinA anukama kavaLa 4-1-4 e pramANe traNa divasa karavA. uccArapAsavaNakhela pAriSTAnikA samitinA anukrame kavaLa pa-1-pa karavA. managutinA 6-1-da karavA, vacanaguminA 7-1-7 kavaLa karavA tathA kAyaguptinA 8-1-8 e pramANe karavA. sarva kavaLa saMkhyA 80 thAya che. tapa dina 24 tathA pAraNAdina 8 thISa che, (eTale ke eka mAtRne traNa divasane tapa pUro thAya tyAre cheDe eka pAraNuM karavAthI pAraNAnA divasa ATha thAya che.) garANuM vigere nIce pramANe je mAtRne tapa cAlatuM hoya tenA nAmanuM gaNavuM. sAva kha0 le ne 1 IsamitidharAya nama: 3 3 3 20 2 bhASAsamitidharAya namaH 5 5 5 20 3 eSaNasamitidharAya namaH 7 7 7 20 4 AdAnabhaMDamattanikSepaNAsamiti dharAyanama:9 9 9 20 5 uccAraprastravaNakhelApArikApanikA- samitidharAya namaH 11 11 11 20 6 mane guptidharAya namaH 13 13 13 20 7 vacanaguptidharAya namaH 15 15 15 20 8 kAyaguptidharAya namaH 17 17 17 20
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 268 taporatna ratnAkara 5. aSTamAsI tapa. (jai. pra. ja. siM. vigere) A tapamAM ekAMtara ekAsaNe 240 upavAsa karavA. eTale ke eka upavAsa ane ekAsaNuM e pramANe 240 upavAsa ane 244 ekasaNAM karavAM. ujamaNe 240 modaka DhokavA. A tapa madhyama bAvIza tIrthakarane AzrayIne karavAne che, tethI je je tIrthakarane tapa cAlatuM hoya te te tIrthakaranA nAmanI sAthe nAthAya namaH e pada jeDI vIza navakAravALI gaNavI. A pramANe dareka tIrthakarane AzrayIne 240 upavAsa tathA 24. ekAsaNuM karavAM. sAthIyA vigere bAra bAra karavAM. 9. karmacakavAla tapa (ja. pra. naM. A vigere) prathama eka aThThama karI pAraNuM karavuM, pachI cosaTha upavAsa ekAMtara pAraNuvALA karavA. (kaI pratamAM sADa tathA keImAM ekasaTha upavAsa lakhyA che.) chevaTa akrama kare. temAM kula 70 upavAsa ane 66 pAraNuM thAya che. jamaNe 128 modaka jJAna pAse hekavA, suvarNacaka deva pAse ThokavuM. "jI hI name arihaMtANuM" padanI navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere bAra bAra karavA. 97. Agameta kevali tapa (jai. pra. vigere) varuM reSAmi vite rUti varjinaH | jenAmAM jJAna, darzana ane cAritra-e traNanI paripUrNatA hoya te kevaLI bhagavaMta samajavA.
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ cattAri aTha dasa daya tapa 269 jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, mehanIya ane aMtarAya karmane sarvathA kSaya thavAthI A pada prApta thAya che. temane pUrNa puruSa ke kevaLI tarIke saMbodhavAmAM Ave che. kevaLI thayA pachI lekanA saMpUrNa svarUpane jANI zake che ane te pachI ja pravacana dvArA zrotAo samakSa samasta vizvanI tamAma ghaTanAo ane vyavasthAnuM nirUpaNa kare che. kevaLI bhagavata hastAmalakavatuM kAlekanuM svarUpa jANI-samajI zake che ane tethI ja teo "sarva" tarIke prasiddhi pAme che.] AMbila niraMtara daza karavA, upara eka upavAsa kare. ujamaNe medaka agiyAra, nALIyera agiyAra tathA rUmAla eka pustaka AgaLa hekavAM, zrI jinanI aSTaprakArI pUjA karavI, gurubhakti karavI. garaNuM "name nANasa" padanuM gaNavuM. sAthIyA vigere 51 karavA. 98. cAri aThTha dasa deya tapa. (jai. pra. vigere) [ cAra, ATha, daza ane bakula cavIza tIrthakarane anulakSIne A tapa karavAmAM Ave che. "siddhANaM buddhANa nI pAMcamI gAthAmAM A saMbaMdhI ullekha Ave che. bharata cakravartIe aSTApada parvata para yAtrA karI, je siMhaniSadyA prAsAdanuM nirmANa karyuM temAM pUrvAdi dizAomAM,
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ 270 taporatna ratnAkara vartamAna cAvIzanA tIrthaMkara bhagavaMtAnI dehapramANa je rIte mUrtio sthApita karI teno krama sUcavavAmAM Avyo cheH-- dakSiNa dizAmAM zrI RSabhajinathI abhina dasvAmI paryaMta cAra, pazcima dizAmAM sumatinAthathI vAsupUjyasvAmI paMta AThe, uttara dizAmAM zrI vimalanAthathI zrI neminAtha pa ta deza pUrva dizAmAM zrI pArzvanAtha temaja zrI mahAvIrasvAmI e-- samasta jaina tIrthAMmAM aSTApada tIrthanI mahattA ghaNI ja che, kAraNa ke yugAdIza zrI RSabhadeva bhagavaMtanu te nirvANusthaLa che temaja prathama cakravatI bharata mahArAjAe paNa eka mAsanuM aNusaNu karIne aSTApada paryaMta para ja siddhigatine prApta karela che.] A tapa aSTApade rahelA cAvIza tIrthaMkaranI ArAdhanA mATe che. temAM prathama cAra upavAsa, pachI ATha upavAsa, pachI daza upavAsa ane pachI be upavAsa ema ceAvIza upavAsa karavA. (dRza karyAM pachI tarata ja e upavAsa karavA, temAM pAraNAnA divasanuM ja AMtaru' Avavu joie evI pravRtti che.) zrI aSTApadmatIrthAya namaH" e paTTanI navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere cAvIza cAvIza karavA.
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ 271 kalaMkanivAraNa tapa yAne sItA tapa 9 kalaMka nivAraNa tapa yAne sItA tapa. [ A tapanuM bIjuM nAma "sItA tapa" che. pitAnA para caDhelA kalaMkane dUra karavA mATe mahAsatI sItAe tapazcaryA karela eTale "kalekanivAraNa A tapanuM bIjuM nAma sItA tapa" kahevAya che. mahAsatI sItAne vRttAMta te ghaNe vistRta che, paNa ApaNe saMkSiptamAM ja ahIM te saMbaMdhI ullekha karIe. - mithilA nagarInA janakarAjAne viditA nAmanI paTTarANI hatI. kALakrame viditAe putra-putrInA yugalane janma Ape te samaye pUrva bhavanA kevI seMdharma devalekavAsI piMgala nAmanA deve putranuM apaharaNa karyuM. vaitADhaya parvata najIka jatAM piMgaLane kaMIka dayA AvI eTale vastrAbhUSaNathI zobhita karIne te sthaLe ekAMta pradezamAM mUkIne cAlate tha. tevAmAM rathanupura nagaranA caMdragati vidyAre te bALakane uThAvI laI, pitAnI saMtAnarahita patnIne seMpo ane tenuM bhAmaMDaLa evuM nAma rAkhyuM. putranA haraNathI rAjA-rANIne atizaya duHkha thayuM. kALakrame sItA strIonI cesaTha kalAmAM pAraMgata banI. te yauvanavatI banI eTale janakane tene vara saMbaMdhI ciMtA uddabhavI. evAmAM svecchAe janakanA rAjya para humale karyo eTale temaNe pitAnA mitra dazaratha rAjavInI sahAya mAgI. rAma tathA lamaNe madade AvI mlecchone parAbhava karyo. janakarAjAe tene mahotsava pUrvaka nagarapraveza
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ 272 tapovana ratnAkara karAvyo ane pitAnI putrI sItA temane ApavAne mAnasika saMkalpa karyo. bAda rAma tathA lakSmaNa potAnI rAjadhAnI ayodhyA cAlyA gayA. ekadA nAradamuni mithilAnA aMtaHpuramAM AvI caDhayA. temanI bhayAnaka AkRti joIne sItA DarI gaI ane kolAhala karavA lAgI eTale tenI sakhIoe AvIne nAradane tiraskArapUrvaka bahAra kADhayA. nArade A prasaMganuM vera vALavAne nirNaya karyo. teNe sItAnI ramya chabI citarI. bhAmaMDalane batAvI. bhAmaMDala kAmAsakta bane ane potAnA pAlaka pitA caMdragatine vAta karI. caMdragati vidyAdhare sItAnuM mAguM karavA pitAne dUta janaka rAjA pAse mokalyA. janakanI sthiti muMjhavaNabharI banI gaI. pitAnI IcchA rAmane paraNAvavAnI hatI ane bIjI bAju vidyAdharanuM kaheNa hatuM. temaNe svayaMvara racavAne manasUbe karyo ane jAhera karyuM ke-je koI devAdhiSThita "vajAvata" nAmanA dhanuSyane namAvaze tene sItA varaze. svayaMvara prasaMge aneka dezanA rAjA, rAjaputre AvyA paraMtu eka rAma sivAya kaI paNa dhanuSa caDhAvI zakyuM nahIM. rAmane vijaya thayuM ane sItAe tene varamALA paherAvI. A banAvathI bhAmaMDala ati duHkhI banyuM ane pitAnA nagare pAchA vaLatAM mArgamAM tene AkAzavANI saMbhaLANI ke sItA tArI bahena che. tame baMne bhAI bahena che ? janmatAM ja tAruM apaharaNa karavAmAM Avela. A adeya vANI sAMbhaLIne bhAmaMDalane pitAnA vartana mATe
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalaMka nivAraNa tapa yAne sItA tapa 272 pazcAttApa thayo. teNe pAchA pharI pitA janaka tathA bahena sItAnI kSamA yAcI. rAjA dazaratha pAse kemeya e varadAna dvArA rAmane vanavAsa mA. daMDakAraNyamAM rAvaNe sItAnuM apaharaNa karyuM. rAme rAvaNa sAthe yuddha karI sItAne punaH prApta karI. sItA sagarbhA banI. tenA dehado me pUrNa karyA, tevAmAM sItAnuM dakSiNa netra pharakayuM. tene amaMgaLanI AzaMkA thavA lAgI. tenI zAMti mATe aneka prakAranAM zubha kAryo karyA. tevAmAM eka akasmAt je prasaMga banI gaye. nagaracarcA jovA mATe pharatA rAmane kAne e vAta athaDANa ke-"sItA rAvaNane tyAM cha mahinA rahevA chatAM rAme zuddhi karyA vinA tene pAchI ANI te ucita na karyuM." A lokApavAda sAMbhaLIne rAmane ghaNuM lAgI AvyuM. teNe lakSmaNane A hakIkata jaNAvI. lakSmaNe tevI vAta para dhyAna na ApavA jaNAvyuM chatAM "leka viruddhane tyAga" kare joIe e hakIkata para rAma mustAka rahyA ane pitAnA senAnIne bolAvIne sUcanA karI ke--keI na jANe tema sItAne ekAMta pradezamAM tyAga kare. senAnIe hukama mAthe caDhAvyuM ane tIrthayAtrAnA bahAne sItAne nijana vanamAM laI jaI rAmane Adeza sItAne jaNAvyuM. AvI dAruNa hakIkata sAMbhaLatA ja sItAne mUrchA AvI gaI, pachI alpa samaye svastha thaI sItAe senAnIne kahyuM ke ta-18
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ 294 taporena ratnAkara mAre saMdeze rAmane jaNAvaje ke-"sagarbha avasthAmAM mAtra lekApavAdanA bhayane khAtara, cakakasa prakAranI khAtarI karyA vagara sItAne tyAga kare tamane ghaTatuM nathI." senAnI sItAne vaMdana karI pAchA cAlyA gaye. tevAmAM te nirjana pradezamAM puMDarIkapurano vAgha rAjavI AvI caDha. sItAne potAnI bahena gaNIne svagare laI gaye. sItAe tyAM putrayugalane janma ApyuM, jenAM lava ne kuza nAma pADavAmAM AvyA. rAmane senAnIe sItAne saMdeza saMbhaLAvyuM. rAmane pAchaLathI pazcAttApa che. te pradezamAM punaH tapAsa karAvI, paNa sItAne patto na maLe eTale mAnI lIdhuM ke sItA bhayAnaya jaMgalamAM hiMsaka janAvarane bhegI banI gaI haze. lava ne kuza mahAparAkramI thayA. acAnaka nArada tyAM AvI caDyA. teNe lava ne kuzane samagra hakIkata kahI saMbhalAvI eTale lava ne kuza sainya sahita adhyA upara caDhAI karavA cAlI nIkaLyA, rAma, lakSmaNa temaja lavakuzanA sainya vacce bhISaNa saMgrAma thA. vAsudeva lakSmaNe chevaTe pitAnuM cakra mUchyuM, paraMtu te paNa lava ne kuzane pradakSiNA ApIne pAchuM pharyuM. tevAmAM nArada tyAM AvI caDyA ane rAma-lakSmaNane saghaLI hakIktane ghaTasphoTa karyo. rAme Adara pUrvaka sItAne nagaramAM AvavA jaNAvyuM. sItAe jaNAvyuM ke-mArI zuddhinI khAtrI karAvyA sivAya huM nagarapraveza nahIM karuM.
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalakanivAraNa tapa yAne sItA tapa 275 sItAe pabyiA karyAM ane peAtAnI ziyalanI zuddhi janatA samakSa sAbita karI ApI, peAtAnA paranuM " kala ka" dUra karyuM. khAImAM aMgArA bharAvyA ane te parathI namaskAra mahAmatranA smaraNapUrvaka pasAra thaI gaI. aMgArA zItaLa jaLasadeza khanI gayA ane mahAsatI sItAnu` satItva sAbita thayu. mahAtsavapUrvaka rAme sItAneA nagarapraveza karAvyeA. ayeAdhyA nagarImAM jJAnI zIlacaMdra muni padhAryAM. temane vana karI sItAe peAtAnA para kalaka zA mATe AvyuM ? te saMbadhI pRcchA karI. munivare pUrvabhava jaNAvatAM kahyu. ke-- zrIbhUti nAmanA purohitane sarasvatI nAmanI patnIdvArA vegavatI nAmanI putrI thai hatI. vegavatI irSyAkhAra hatI. ekadA tenA gAmamAM tapasvI muni AvyA. leka tenI sArI rIte paryuM`pAsanA karavA lAgyA eTale vegavatI belavA lAgI ke-leAko kevA ajANa che ? A muni te pracI che. me temane ekAMtamAM strI sAthe krIDA karatAM joyAM che. AvA muMDiyAnI te pUjA karavAnI hoya! A pramANe vegavratI muninI niMdA karavA lAgI.
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapeAratna ratnAkara A hakIkata sAMbhaLI tapasvI munie nizcaya karyAM ke --jyAM sudhI mArA paranuM kalaMka dUra nahI' thAya tyAMsudhI anna-jaLano tyAga karIza. zAsanadevIe vegavatInA zarIramAM tIvra vedanA utpanna karI. vegavatIthI A duHkha sahana na thaI zakayuM. tene peAtAnA adhamAcaraNa mATe pazcAttApa thayA ane munivaranI kSamA mAgI. pachI vegavatIe dIkSA lai ugra tapazcaryA karI. tenA prabhAvathI tuM sItA tarIke janmI paNa muni-kala`kane kAraNe tane kalAkanI prApti thaI. sItAne potAnA pUrvabhava yAda AvyA ane teNe paNa dIkSA svIkArI. tenuM yathArtha e rIte pAlana karI, kALa karI khAramAM devaleAke iMdra tarIke upajI.] 276 A tapamAM upavAsa eka, besaNu eka, AMkhIla eka, besaNu eka, AMbIla eka, upavAsa eka, A pramANe * sItA tapa karavAthI kalaMka na Ave, udyApane jJAnapUjA karavI. prabhu pAse meka nava DhAkavA. gurunA nava aMganI pUjA karavI. "name rirhatANuM" pannunI vIza navakAravALI gaNavI sAthIyA mAra khAra karavA. 100 RSabhanAthajI kAMtulA (hAra) tapa. (pra,na'.Da) zrI RSabhanAthajInA hAra jevA tapa hAvAthI RSabha A tapamAM koI 9 dina paNa kahe che, paraMtu paM. zrI gaMbhIravijayajIvALI bhASAnI pratimAM 6 hatA. kadAca hAya tA jJAnI jANe. oLI paDI *
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ mauna ekAdazI tapa 277 kAMtulA tapa kahevAya che. te tapamAM prathama be upavAsa pachI ekAsaNuM, pachI sAta upavAsa ekAsaNAne AMtare karavA. pachI eka aThThama (traNa lAgaTha upavAsa) pachI ekAsaNuM, pachI ekAMtare sAta upavAsa ekAsaNAvALA karavA, pachI eka chaThTha (be upavAsa) kare, pachI ekAsaNuM karavuM. AvI rIte kula dina 38 thAya. A tapanA udyApanamAM zrI kaSabhadevajIne matIne hAra caDhAve. garaNuM "zrI bASabhanAthAya namaH" navakAravALI 20, sAthIyA, khamAsamaNa vigere 12-12 jANavA. 101. mana ekAdazI tapa [bAvIsamA tIrthakara zrI neminAtha bhagavaMtane zrIkRSNa vAsudeve ekadA pRchA karI ke he bhagavaMta! varSamAM uttama divane kare? huM saMyama laI zakuM tema nathI temaja bIjA vrata-anuSThAna AcarI zakuM tema nathI te kRpA karIne eka e divasa darzAve, jenA ArAdhanathI huM kRtakRtya thaI zakuM. bhagavaMtazrI neminAthe zrI kRSNane jaNAvyuM ke-mAgazara zudi agiyAraza-mauna ekAdazIne divasa sarvottama che. te divase mananuM pAlana karavuM ane upavAsa sahita pauSadha vrata grahaNa karI, dharmAcaraNa karavuM. te divase jinezvara bhagavaMtenA doDhaso kalyANaka thayA che, tethI te divasanI tulanA thaI zake tema nathI.
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ 278 taporana ratnAkara vartamAna covIzInA aDhAramAM zrI aranAtha bhagavaMtanI dIkSA, ogaNIsamA zrI mallinAtha bhagavaMtane janma, dIkSA ne kevaLa temaja ekavIsamA zrI neminAtha bhagavaMtane kevaLa -A pramANe pAMca kalyANaka te divase thayelA che. AvI ja rIte pAMca bharata ane pAMca eravata daza kSetrane viSe pAMca pAMca kalyANaka thayA che eTale 50 kalyANaka thayA. te pramANe bhUtakALa, vartamAna ane bhaviSyakALanI gaNatrIe doDha kalyANaka thAya che. nevuM tIrthakaranA doDhaso kalyANako A ja punita divase thatAM hovAthI A divasanuM mAhAtmya apUrva che. bhagavaMtanA mukhathI A divasanuM mAhAtma sAMbhaLI kRSNa punaH prazna karyo ke he bhagavaMta ! A mauna ekAdazInA ArAdhanathI kene kevI addhi-siddhinI prApti thaI te Apa jaNAve. zrI neminAtha bhagavaMte A saMbaMdhI suvrata zreSThInI kathA varNavatAM kahyuM ke dhAtakIkhaMDanA IsukAra parvatanI dakSiNa dizAmAM vijaya nAmanA nagarane viSe pRthvI pALa rAjAne caMdrAvatI nAmanI rANI hatI. te nagaramAM sura nAmane zreSThI hatI, jene jaina dharmane viSe atizaya anurAga hate. te jinabhaktimAM anurakta hatA, aDhaLaka saMpattine mAlika hatA ane saMsAramAM je kaMI sukha kahevAya te sarva prakAre sukhI hate. ekyA rAtrine viSe sUra zreSThIne vicAra ubhA ke mArI pAse aDhaLaka dhana-saMpatti che, te gurumahArAjane
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ mauna ekAdazI tapa 209 pUchI tenA sadupayoga karuM. gurudeve temane mauna ekAdazInuM ArAdhana karavA sUcana karyuM. gurue darzAvela vidhi pramANe temaNe agayAra varSane agiyAra mAsa pa'ta mauna ekadazInuM rUDI rIte ArAdhana karyuM. prAMte sAruM ujamaNuM paNa karyuM. ane potAnI lakSmInA sandhyaya karyAM. chevaTe zubha bhAvamAM mRtyu pAmI agiyAramA AraNu nAmanA devale ke ekavIsa sAgaropamanA AyuSyavALA deva thayA. zauya pura nagarImAM samRddhidatta nAmanA kulIna zreSThIne prItimatI nAmanI patnI hatI. tenI kukSImAM sUrazreSThInA jIva devalekathI cyavIne upayA. garbhanA prabhAvathI prItimatIne sArAMsArAM teA karavAna. dedA thavA lAgyA. janmasamaye nALa dATatAM aDhaLaka dhanano prApti thaI. nAmAbhidhAna samaye, temanuM sutrata evuM yathA nAma rAkhavAmAM AvyuM. bALavacamAM sArI vidyAbhyAsa karyAM. yauvanAvasthAmAM mAta-pitAe agiyAra sadguNI kanyA sAthe vivAhamaheAtsala karyAM. suvrata zreSThIe sarva vyAvahArika kheAjo upADI lIdhe eTale samRddhidatta zreSThIe dIkSA laI, svahita sAdhI, devagati prApta karI. pUrvabhavanA mauna ekAdazInA uttama ArAdhanathI sutrata zreSThIne agiyAra patnIo prApta thavA uparAMta agiyAra krADa sauneyA temaja agiyAra putraratnanI prApti thai. dhIme dhIme temanI suvAsa ne kIti prasaravA lAgI. suvrata zreSThI
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ 280 tapovana ratnAkara paNa maLelI lakSmIne chUTe hAthe sadvyaya karavA lAgyA. vyavahAramAM paNa eka jALavavA lAgyA eTale "satyavAdI" tarIke paNa temanI nAmanA prasarI. rAjAe temanuM bahumAna karI "nagarazeTha"nI padavInI navAjeza karI. ekAda te nagaramAM zrI dharmaghoSa nAmanA sUripaMgava padhAryA. temanI pAse mauna ekAdazInuM mAhAsya sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM suvrata zreSThIne mUcha AvI gaI. mUrchA vaLatAM jAtismaraNa jJAna thayuM ane pUrvabhavamAM pote karela mona ekAdazInuM ArAdhana najara sAme taravaravA lAgyuM. amUlya ratnanI kiMmata samajAya, pachI tenuM keTalI kALajIpUrvaka jatana karavAmAM Ave che? mauna ekAdazInA ArAdhanathI ja A badhI sukha-sAhyabI ne kIrtiprazaMsA prApta thayela te jANyA pachI te suvata zreSThIe sahakuTuMba mauna ekAdazInI utkRSTa rIte ArAdhanA zarU karI. rAtridivasane pauSadha grahaNa karI, mauna pALI dharmAcaraNa karavA lAgyAM. suvrata zreSThInA mauna ekAdazInA ArAdhanAthI loko para paNa suMdara chApa paDI. leke paNa mauna ekAdazInuM sArI rIte ArAdhanA karavA lAgyA. kharekhara kahyuM che kegtaanugtiko lokaH / ekadA ceralekae rAtrinA samaye suvrata zreSThInI havelImAM praveza karyo. cera lokee vicAryuM ke-gharanA badhA mANase pauSadhamAM che ane mauna svIkAre che eTale ApaNane
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ 281 mauna ekAdazI tapa pakaDAI javAno kaze bhaya nathI. teoe havelInI sArasAra vastuonA poTalA bAMdhyA, zeTha corone jue che, AbhUNAnA poTalA bAMdhatA paNa nIhALe che, chatAM manamAM aMzamAtra dvidhAbhAva na lAvatAM dharmakriyAmAM ja magna rahe che. care mIkta laine havelI bahAra nIkaLatAM ja ocIMtA osarI para cUMTI gayA na hale ke cale. jANe keIe taMbhita karI dIdhA hoya tema citramAM Alekhela pUtaLAnI mAphaka, mAthe poTalAM rahI gayA che tevI sthitimAM sthira thaI gayA. prAtaHkALa thatAM ja zeThe pauSadha pAryo. sarva jinamaMdira darzana karavA cAlyA gayA. A bAju corene vicitra sthitimAM jotAM ja nagarajanoe kolAhala karI mUkyuM. keTavALa vigere cokIdAre paNa AvI pahoMcyA. teo paNa zeThanI havelI pAse AvatAM ja jANe taMbhita thaI gayA. zeDa pitAnuM jinamaMdira-darzanAdi kArya patAvI havelIe AvyA. A bAju rAjA paNa A banAva sAMbhaLI zeThanI havelIe AvyA. zeThe rAjAnuM bahumAna karyuM eTale rAjAe varadAna mAgavA jaNAvyuM. suvrata zeThe cerene kavitadAna ApavAnuM mAgI lIdhuM. zAsanadevIe cerene mukta karyA. cero paNa A banAvathI ghaNu ja zaramAI gayA. hajAre upadeza je kAma na karI zakata te kAma A eka ja prasaMge karyuM. cera lekee tyArathI jIvanaparyata corI na karavAnI pratijJA lIdhI.
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapeArata ratnAkara maunaekAdazIne divase suvrata zeTha, patnI ane putra sa` pauSadha grahaNa karI dharmAcaraNa kare che tevAmAM rAtrinA samaye nagaramAM bhaya'kara Aga pragaTI nIkaLI. Aga phelAtAM phelAtAM nagaramAM prasarI gaI. jotajotAmAM Aga zeThanI havelI pAse paNa AvI pahAMcI. lAke hAMphaLAphAMphaLA khanI gayA. sarva vastuo laI loko ghara bahAra nIkaLI gayA. zeThane cetavaNI ApavA mATe nagarajanoe temanI havelImAM praveza karI bhayAnaka AganA samAcAra ApyA. koIke vaLI AvA akasmAt samaye AgAra-chUTanI hakIkata paNa darzAvI; chatAM makkama mananAM zeThane kaMi paNa asara thaI nahI. teoe peAtAnA vrata-pAlanamAM aDaga rahevAne ni ya karyAM. 282 daivayeAge banyuM paNa temaja, zeTTI havelI AsapAsane pradeza AgamAM bhasmIbhUta thaI gaye, paNa roDanI havelI surakSita rahI. agiyAra varSa ne agiyAra mAsanuM ArAdhana pUrNa thatAM sunnatazreSThIe mauna ekAdazInu bhavya rIte ujamaNuM karyuM. zrI guNasuMdarasUrijInA yAga prApta thatAM temanI pAse zrIe sahita dIkSA lIdhI. temanI strIe sArI rIte sayama pALI, kanirAkarI kevaLajJAna prApta karI mukti lakSmIne varI. ekadA eka vyaMtaradevane suvratamuninA sattvanI parIkSA karavAnuM mana thayuM. mauna ekAdazIne divase teNe eka muni
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ mauna ekAdazI tA 283 varanA deDamAM praveza karyAM ane kAnanI pIDA utpanna karI. kAnanI pIDAthI akaLAtA akaLAtA te munivara sutrata sAdhu pAse pahoMcyA ane koI paNa hiMsAme davA lAvavAnI vijJapti karI. suvrata sAdhune mauna ekAdazIne kAraNe "mauna'' hatuM eTale temaNe kazeA paNa pratyuttara na ApyA. eTale AvezamAM AvI jaI te munie suvratamunine rajoharaNane mAthAmAM prahAra karyAM, chatAM sutrata sAdhu peAtAnA niyamamAM nizcala rahyA. eTale khInna paNa keTalAka upasageryAM karyAM. chatAM sattvazALI sutrata munivara para tenI kazI asara na thaI eTale te mithyAtvI deva temanI mAphI mAgI cAlye gaye. suvata sAdhue tyArabAda ghAtI karmAMnA kSaya karI, kevaLajJAna prApta karI prAMte adbhuta zivalakSmIne prApta karI. zrI neminAtha bhagavatanA mukhathI mauna ekAdazInu mAhAtmya ane sutrata zreSThInI hakIkata sAMbhaLI zrI kRSNa vAsudeve paNa mauna ekAdazInA ArAdhana mATe niyama grahaNa karyAM. ApaNA laukika vyavahAramAM paNa "mauna"nuM mAhAtmya ghaNuM che, 'savase varI rRpa' gAjyA meha varase nahi" "bhasyA kUtarA karaDe nahi" bahu khele te mAMDo" "auna sarvArtha sAdhanam " A badhI leAkeAtie mauna"nuM mahattva darzAve che. mauna" mAM acittva zakti che. AjanA Adhunika
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ taratna ratnAkara = yuga-"balavAne yuga" manAI rahyo che paNa je sUkSma daSTithI jema tema bolavAnA lAbhAlAbha vicAraze tene "mauna"nuM mAhAsya samajAyA sivAya nahIM rahe. ApaNumAM ghaNuM ja pracalita subhASita che ke-chetu mauna cAlyAna ziDyApatu chinnasaMsAya ziSyane zaMkA udbhave, guru pAse jAya ane guru pAse jatAM ja teone saMzayane nAza thaI jAya. A pratApa gurunA "mana"mAM hate.] A tapa mAgazara zuddha agiyAraze zarU kare. te divase upavAsa kare. e rIte agiyAra varasanI mAgazara zudI agiyAraza karavI athavA agiyAra mAsanI agiyAra zukla ekAdazI karavI. agiyAra varasa sudhI dareka mAsanI zuda agiyAraza karavI. athavA dara varasanI mauna agiyAraza jAvajajIva karavI. (kula cAra prakAra che.) "zrImaddhinAthasarvajJAya namaH' e padanI navakAravALI vIza gaNavI tathA mauna ekAdazIne divase doDha kalyANakanI eka eka navakAravALI gaNavI. sAthIyA vigere 11-11 karavA. 102. kaMThAbharaNu tapa. (siddhivadhu kaMThAbharaNu) (jai.pa.) A tapamAM prathama eka chaThTha kare. pachI pAraNuM, pachI eka upavAsa karI pAraNuM, pachI aDDama karI pAraNuM, pachI upavAsa karIne pAraNuM, pachI chaThTha kare. e rIte tapanA nava divasa thAya tathA pAraNAnA divasa pAMca thAya.
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSIrasamudra tapa 285 bane maLI 14 divase A tapa pUrNa thAya che. "name siddhANa" e padanuM jharaNuM vIza navakAravALI gaNavuM. sAthIyA vigere ATha ATha karavA. udyApanamAM nava muktAphaLa mUkI jJAnabhakita karavI. bIjI rIta (prata naM. 3) athavA prathama eka chaThTha kare, pachI pAraNuM karavuM. pachI ekAMtara pAraNuvALA sAta upavAsa karavA, pachI eka aThThama kare. pachI pAraNuM karI sAta upavAsa ekAMtara pAraNAvALA karavA. pachI chevaTa eka chaDuM kare. e rIte ekavIza upavAsa ane soLa pAraNue A tapa pUrNa thAya che. bIjuM sarva upara pramANe jANavuM. 103 kSIrasamudra tapa [ manuSyakSetranuM je pramANa aDhI dvIpanuM gaNAya che tenI bahAra A kSIrasamudra Avela che. tIskalekamAM je asaMkhya dvIpa-samudro AvelAM che te paikI kSIravara samudra pAMcame che. jaMbudvIpanI pharate (1) lavaNa samudra, dhAtakIkhaMDa pharate (2) kALadadhi, puSkaradvIpa pharate (3) puSkaravara samudra, vAruNIvara dviIpa pharate (4) vAruNIvara samudra ane kSIravara dviIpa karate (5) kSaravara samudra Avela che. A samudranuM pANI kSIra-dUdha jevA varNavALuM hovAthI tene kSIrasAgara kahevAmAM Ave che. A pANu kSIra jevA
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ tAranA ratnAkara varNavALuM che paNa dUdha samAna nathI. cAra zera dUdha ukALIne traNa zera jeTaluM bALI nAkhI je eka zera bAkI rahe temAM zarkarA nAkhatAM je svAda Ave tevI mIThAzavALuM A pANI che. sAmAnya rIte kahIe te ema kahI zakAya ke-cakravatInI gAyanA dUdha karatAM paNa adhika mIThAzavALuM A pANI che ane tethI ja devAdhideva tIrthakara bhagavaMtanA janmAbhiSeka samaye A pavitra pANI vaparAya che. dvIpa-samudro vAmaya jagatIthI rakSita che. te jagatI mULamAM bAra ejana, madhyabhAge ATha yeAjana ane zikhara para cAra jana pahoLI hoya che. ekaMdare ATha yejana UMcI hoya che. A jagatI upara vividha jAtinA ratnothI suzobhita padmavara vedikA be gAu UMcI ane 500 dhanuSyanA vistAravALI hoya che. te vedikAnI baMne bAju manahara ane ramya vanapradeze AvelAM che, je vanakhaMDamAM vyaMtara deva-devIo vividha prakAranI kIDA kare che. A jagatInA madhya bhAgamAM cAre bAju pharatA vedikAnA pramANuvALA jharukhA hoya che. te jharUkhAmAM besIne vyaMtara deva-devIo samudranI laharIo ane vividha da joI AnaMda pAme che. A kSIrasAgaranA pANI jevI mIThAza ApaNAmAM Ave te mATe A "kSIrasamudrane tapa karavAmAM Ave che. bahenamAM A tapa vizeSa pracalita che ane prAyaH paryuSaNanA divasomAM A tapa vizeSe karIne karavAmAM Ave che. ]
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ keTizilA tapa 187 A tapamAM sAta UpavAsa nira'tara karI pAraNe gurune kSIra vaherAvI mAtra kSIravaDe ekAsaNuM karavuM. DAma cAvihAra karavA. udyApane khIra, khAMDa ane dhRtathI bharelA thALa deva pAse DhAkavA. gurune dAna devuM. sa`ghavAtsalya, jJAnapUjA karavI. bIjI rIta (jai. pra. jai, si', vigeremAM) A tapa zrAvaNa mAsamAM karaveA. paryuSaNA pahelAM tene Ara.bha karavA. temAM ATha ekAsaNA upara eka upavAsa karavA. udyApana upara pramANe. kSIravarasamasamyagdanadharAya namaH" e padanuM garaNuM navakAravALI vIzanuM gavuM. sAthIyA vigere sAta sAta karavA. ( A bIjI rIta pracalita nathI. ) 104. kADhizilA tapa. (vrata naM.De. ) koTizilA upara cha tIrthaMkaranA gaNadhara vigere sAdhue mekSe gayA che. temane uddezIne A tapa karavAne che. temAM zrI zAMtinAthajInA zAsanamAM cakrAyudha Adi saMkhyAtA sAdhue mekSe gayA, mATe temane uddezIne prathama eka upavAsa karaveA. pachI ATha ekAsaNAM karavAM, pachI eka upavAsa karI pAraNe ekAsaNuM karavuM. sarva maLI dina agyAre A tapa pUrA thAya che. pachI zrI kuMthunAthasvAmInA zAsanamAM paNa saMkhyAtA munie siddha thayA che, tethI temane AzrayIne paNa upara pramANeja agiyAra divasanA
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ 288 taratna ratnAkara tapa kare. pachI aranAthavAmInA vArAmAM bAra karoDa munie siddhipadane pAmyA che, tethI temane AzrayIne prathama eka upavAsa karIne pachI daza ekAsaNI karavA, pachI eka chello upavAsa karI pAraNe ekAsaNuM karavuM. tethI pAraNu sahita tera divase A tapa pUro thAya che. zrI mallinAthajInA vArAmAM cha kareDa munie mokSe gayA tethI temane AzrayIne pahele upavAsa, pachI cAra ekAsaNa, pachI eka upavAsa karIne pAraNe ekAsaNuM karavuM. kula sAta divase A tapa pUre thAya che. zrI munisuvrata svAmInA vArAmAM traNa karoDa munie siddhipada pAmyA che, tethI temane AzrayIne prathama upavAsa, pachI ekAsaNuM ane pachI upavAsa karI pAraNe ekAsaNuM karavuM. ema kula cAra divase A tapa pUrNa thAya che. zrI naminAthajInA vArAmAM eka kareDa muni siddha thayA, tethI temane AzrayIne eka upavAsa karavo. pAraNe ekAsaNuM karavuM udyApane deva pAse daza sAthIyA akSatanA karavA. daza dIvA ghInA mUkavA, daza puSpamALA prabhunA kaMThamAM paherAvavI, aSTaprakArI pUjA bhaNAvavI. taMDula (khA) savAzera prabhu pAse hekavA. " hai namo sidvANuM" e padanuM garaNuM, navakAravALI vIzanuM gaNavuM. daza legasane kAussaga kare, pradakSiNA daza, khamAsamaNAM daza devA, jAvIyarAya paryata caiityavaMdana karavuM. khamAsamaNa A pramANe devA.
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAMca paccakhkhANa tapa zrI zAMtinAtha jinatA, cakrAyudha gaNudhAra; koTizilAe ziva lahyA, praNam' prAtaH udAra. cAvIza juganA sahu malI, sAdhu saMkhyAtI koDa; eNI tIrathe mukate gayA, vaMdu e kara joDa. maDAtIratha siddhAMtamAM, bhAkhe zrI jagabhANa; tana mana vacane sevatAM, laDDIe zivapura ThAma. dazANa deze keI kahe, keika siMdhu majAra; koTizilA tIratha tihAM, praNamu` vAraMvAra. 289 puSpa dIpa naivedyathI, je pUje jinarAja akSata phUla AgaLa dhare, sIjhe vaMchita kAja, eka jIva jihAM ziva lahe. tIratha kahIe teDu; asaMkhya muni jihAM ziva lahe, kima navi kahIe eha ? pa 3: ta-19 105. pAMca paccakkhANa tapa (eLI) (TI.) A tapamAM pahele divase upavAsa, khIje divase besaNuM, trIje divase ekAsaNuM, ceAthe divase nIvI, pAMcame divase AMkhIla e pramANe pAMca divase eka eLI thaI. evI pAMca eLI karavI. garaNuM "tameA siddhANu" e padanuM vIza navakAravALInuM gaNavuM. sAthIyA vigere ATha ATha karavA.
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ 290 toratna ratnAkara 106, gautamakamaLa tapa [ anata labdhinidhAna zrI gautamasvAmInu sakSisa vRttAMta vIra gaNadhara tapa naM. 38mAM A ja pustakamAM tema ja gautamapaDaghA tapa na. 78mAM varNavAI gayuM che. ] A tapamAM ekAMtara upavAsa nava karavA. udyAyane gautama svAmInI pUjA pUrvaka suvarNInuM kamaLa karAvIne DhAMkavu. bIjI sarva vastu pAna, phaLa vigere zakti pramANe DhokavA. zrI gautamasvAmisa nAya namaH' e padanI navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere sattAvIza karavA. 107. ghaDIyAM be ghaDIyAM tapa (lA.) A tapamAM prathama cAra divasa sudhI na ghaDIyu karavu. eTale ke pA ghaDImAM ( cha miniTamAM ) bhejana karI levuM. pachI ATha divasa sudhI badhAM ghaDIyAM karavAM eTale adhI ghaDImAM ( 12 miniTamAM ) jamI levu. pachI seALa divasa sudhI eka ghaDIyuM karavuM, eTale eka ghaDImAM (24 miniTamAM) jamI levuM. pachI khatrIza divasa sudhI e ghaDIyAM karavAM, eTale 48 miniTamAM jamI levu.... A pramANe be mAse A tapa pUrNa thAya che. hamezAM ekAsaNAnu paccakkhANa karavuM. ThAma cAvihAra karavA. "namA arihaMtANa" padanI navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere bAra bAra karavA.
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ pIstAlIza Agama tapa 108. pIstAlIza Agama tapa (paMnyAsa kAjInI tapAvala) [ sUryane asta thatAM prakAza mATe jema dIpaka pragaTAvavAmAM Ave che tema kevaLajJAnarUpI sUrya asta pAmatA pAMcamA ArAmAM AgamarUpa dIpakane udyota sva-para upakAraka che. zrI vIra paramAtmAnA agiyAra gaNadhara paikI pAMcamA zrI sudharmAsvAmIe paNa dvAdazAMgInI racanA karI hatI, je atyAre pracalita che. prathama tIrthakara zrI rASabhadeva svAmIe jene artharUpe varNavyAM hatAM evA Agame aneka hatA, paraMtu avasarpiNI kALanA vazavartIpaNAthI atyAre pistAlIza Agama rUDha che. pIstAlIDa AgamanI saMkhyA prakAra nIce pramANe che. agiyAra aMga, bAra upAMga, daza pannA, cha chedasUtra, cAra mULasUtra, tema ja naMdIsUtra ane anugadvArasUtra. pIstAlIze AgamanuM varNana AlekhatAM vizeSa pramANa thaI jAya paraMtu sAmAnya samaja mATe tenuM saMkSipta svarUpa nIce pramANe che. agiyAra aMga 1. AcArAMga-zrAvake temaja munionA AcAranuM varNana che. khAsa karIne pAMca prakAranA jJAnAcArAdinuM varNana che. A sUtranA be zrutaskaMdha (mukhya vibhAga) che ane
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ 292 taporata ratnAkara paccIza adhyayanA che. padma saMkhyA 18000 aDhAra hajAra che. padmanA pramANa saMbaMdhI matamatAMtara pratrate che. senapraznamAM trIjA ullAsanA 82 mA praznottaramAM zrIvijayasenasUri mahArAje jaNAvela che ke-5108846215 zrlokanu eka pada thAya. zrI ka granthavRtti temaja zrI anuyAgadvAra sUtramAM 510886840 zloka temaja 28 akSarapramANane eka pada-pramANa jaNAvela che. 2. sUtrakRtAMga-jIvAdika aneka vicArAnuM varNana che. adhyayana trevIza che. padma pahelAM sUtra karatAM khamaNI eTale 36000 hajAra che. sUtrakRtAMganA gAramAM adhyayanamAM 363 pAkhaDIenuM varNana che tenA prakAro A pramANe samajavA. 180 kriyAvAdI, 84 akriyAvAdI, 67 ajJAnavAdI, 32 vinayavAdI. kriyAvAdInA 180 bheda A pramANe-jIvAdi nava padArthane svataH parataH e bhede guNatAM 18, tene nitya ane anitya e bhede guNatAM 36, tene kALa, svabhAva, niyati, Izvara ane AtmA e pAMca bhede guNatAM 180bheda thayA. akriyAvAdanA 84 bheda-jIvADhi sAta padArthane svata: ne parataH e bhede guNatAM 14 bheda thayA. tene kALa, cadRcchA, niyati, svabhAva, Izvara ane AtmA e cha prakAre guNatAM 84 bheda thayA.
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ pIstAlIza Agama tapa ajJAnavAdInA 67 bheda-jIvAdi nava padArthane sata, asat, sadasat , avaktavya, sadavaktavya, asadava ktavya ane sadasaravaktavya ema saptabhaMgIvaDe guNatAM 63 bheda thayA. temAM nIce pramANe cAra bheda umeratAM 67 thAya. (1) chatI bhatpatti koNa jANe che ? (2) achatI bhAve tpatti koNa jANe che ? (3) chatI achatI bhAtpatti keNa jANe che ? ane (4) avakatavya bhatpatti koNa jANe che ? - vinayavAdInA 32 bheda-1 sura, 2 rAjA, 3 yati, 4 jJAnI, 5 sthavi2, 6 adhama, 7 mAtA ane 8 pitA e AThane mana, vacana, kAyA ane dAnathI--ema cAra prakAre vinaya karavAthI batrIza bheda thAya. 3. sthAnAMga-zrarakaMdha eka ja che, adhyayane daza che. dareka adhyayanamAM eka, be, traNa ema caDatI saMkhyA vALI vastuone vicAra darzAvavAmAM Avyo che. 4. samavAyAMga-zrutaskaMdha che ane samavAya se che. ekathI caDatAM caDatAM se sudhInI saMkhyAvALI vastuone vicAra che. pa. bhagavatIjI-ektAlIza zataka che ane daza hajAra uddeza che. zrI vIraparamAtmAne zrI gautamasvAmI gaNadhare pUchelA 36 000 praznonA uttaro che. dareka praznottare eka senAmahora mUkIne saMgrAma senAe A sUtra sAMbhaLyuM hatuM. 6. jJAtAdharma kathA-A sUtramAM gaNeza adhyayane che ane be taskadha che. AmAM kathAone saMgraha che. kahevAya
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ 294 tapeArata ratnAkara che ke A sUtramAM sADAtraNa karoDa kathA varNavavAmAM Avela. atyAre teTalI saMkhyAnI kathAe upalabdha thatI nathI. 7. upAsakadazAMga-bhagavata mahAvIranA ANaMda kAmadevAdi daza zrAvakonA adhikAra che. 8. aMtagaDadazAMga-A sUtramAM ATha varga che. e aMtakRt kevaLI thaine mAkSane prApta thayelA che temanA adhikAra che. 9. anuttarAvavAI-A sUtramAM traNa varga che ane je munivaro kALadharma pAmIne anuttara vimAnamAM deva tarIke upajyA temanA adhikAra che. 10. praznavyAkaraNa-daza adhyayanA che. pAMca Azrava dvAra ane pAMca savara dvAranu varNana che. 11. vipAkasUtra-be zrutaska Mdha ane vIza adhyayane che. pahelAmAM duHkhanAM viSAke ane bIjAmAM sukhanAM vipAke vavavAmAM AvyA che. bAra upAMga 1. uvavA-DeNika rAjAe vIra bhagavatanA karelA bhavya sAmaiyAnA vana uparAMta abaDanA ziSyanuM varNana ane siddhabhagavaMtanu svarUpa darzAvyu' che. 2. rAyapaseNI-sUryaMbha devanA temaja tenA pUrvabhavA pradezI rAjAnA adhikAra che. 3. jIvAvigama-daza adhyayane che ane jIva tema ajIvanA adhikAra che.
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ 295 pIstAlIza Agama ta5 4. pannavaNu-36 pada (vibhAga) che. 5. jaMbadvIpaprajJapti-jaMbudvIpane lagate viratRta adhikAra che. 6. saryaprajJapti-sUryamaMDaLa ane grahonA cAraparibhramaNanI hakIkata che. 7. caMdraprajJapti-caMdra temaja tiSacakane lagatuM varNana che. 8. nirayAvali-devAdikano adhikAra che. tene pAMca adhyayana che. temAM eka adhyayanamAM narake janAra nuM varNana che. A upAMganuM bIjuM nAma kapiyA che, ( 9 kalpavaMsiyA, 10 pukyiA , 11 puDuzuliyA ane 12 vahinadazA-A darekamAM daza daza adhyayana che. daza pannA zrI vIrabhagavaMtanA cauda hajAra munivaree cauda hajAra payanA racyA hatA te sivAya anya munivaree paNa pannAnI racanA karI che. vartamAnakALe paNa lagabhaga trIzeka pannA upalabdha thAya che temAMthI ghaNe bhAge aMtasamayanI ArAdhanAne lagatA daza pannAnI pIstAlIza AgamamAM gaNanA karavAmAM AvI che. 1. causaraNa-paramAtmAnA zaraNane adhikAra che. gAthA 63 che.
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ 296 taratna ratnAkara 2, Aura paccakkhANu-gAthA 70 3. bhaktapariNA-AhAra, bhaya, maithuna ne parigrahae cAra saMjJAnA tyAgarUpa gAthA 172 4. saMthAraka-temAM varNavyA pramANe saMthAre sukozaLa munie karela. gAthA 123 pa. taMdalaveyAliya-garbhamAM AvatAM jIvanuM svarUpa varNavyuM che. gAthA 139 6. caMdAvijhaya-vinayaguNI dhanyamunine adhikAra che. gAthA 114 7. devendrastuti-saMthArAmAM rahela muni devastuti kare che. gAthA 307 8. maraNusamAdhi-paramAtmA sAthe layalIna thavAya che. gAthA 663 9 mahApaccakakhANa-sarva pApane sarAvavAnuM che. gAthA 142 10. gaNivijA-aneka prakAranAM bhAve darzAvavAmAM AvyA che. gAthA 82 cha chedasUtro 1. nizItha-munirAjanI AleyaNa saMbaMdhI adhikAra. 2. jinaka95-caraNasittarI ane karaNasittarInuM svarUpa 3. paMcakalpa-AgamavyavahAra, vyutavyavahAra, AjJA
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ pIstAlIza Agama taya 237 vyavahAra, dhAraNAvyavahAra ne jitavyavahAra-A pAMca prakAranA vyavahAranuM svarUpa. 4. vyavahAra-utsaga ne apavAda mA 5. dazAzrutaskaMdhamunirAjanI daza dazA darzAvI apramAdI rahevAnA upadeza. 6. mahAnizItha-upadhAna vigere AcAranI vidhi. cAra mULasUtra 1. dazavaikAlika-daza adhyayana che. zrI zayyaMbhavasUrie peAtAnA putra temaja alpAyuvALA manakamuni mATe pUrNAMmAMthI uddharIte A sUtranI racanA karI hatI. 2. uttarAdhyanasUtra-zrI vIra bhagavaMte peAtAnA nirvANu samaya pUrve sALa paheAra paMta akhaMDa dezanAdhArAe je dezanA ApI che te trIza adhyayanarUpa. 3. Aghaniyukti-munirAjane AcAra varNavavAmAM AvyeA che. 4. Avazyaka-cha Avazyakane lagatu varNana che. be sUtreA 1. anuyAgadvAra-sAta naya, saptabha'gI ane nikSepa!nuM varNana. ra.nadImativigere pAMca jJAnanA vistArathI adhikAra che. A pramANe saMkSiptamAM pIstAlIza AgamanuM svarUpa samajavuM. jJAnanI ke Agama graMthAnI kaDhI paNa AzAtanA na
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporatna ratnAkara: 298 karavI. jJAnanI virAdhanA mahAdu:khadAyaka che. tenA phaLasvarUpe dAridraya, buddhihInatA, hIna aMgopAMga, sa MtApa, mUrkha pazu vigere aneka prakAranAM duHkhA prApta thAya che. A tapamAM 45 lagolaga ekAsaNAM karavAM, dararAja judu juduM' garaNuM gaNavuM, sAthIyA karavA, khamAsamaNu devA. hamezAM te te AgamanI DhALa snAtra bhaNArtAne khelavI. tapa pUrNa thaye udyApane varaghoDo tathA pUjA prabhAvanAdika karavuM. naMdIsUtra tathA bhagavatIsUtranI sAnAmahAravaDe pUjA karavI. pahele tathA chelle divase rUpAnANe tathA khIjA AgamAnI paisAthI tathA vAsakSepathI pUjA karavI. tapa pUrNa thaye pIstAlIza pIstAlIza vastue jJAna pAse DhAkavI. gurupujana karavu. pIstAlIza AgamanI meATI pUjA bhaNAvavI. zeSa vidhi guru pAsethI jANavA. garaNu' vigere nIce pramANe-- 1 zrI naMdIsUtrAya namaH 2 zrI anuyAgaDhArasUtrAya namaH 3 zrI dazavaikAlikasUtraya namaH 4 zrI uttarAdhyanasUtrAya namaH 5 zrI edhaniyuktisUtrAya namaH 6 zrI AvazyakasUtrAya namaH 7 zrI nizIthacchedatrAya namaH 8 zrI vyavahArakalpasUtrAya namaH sA. kha. lo nA 51 51 51 20 62 61 62 20 14 14 14 20 36 36 36 20 10 10 10 20 32 32 32 20 16 16 16 20 20 20 20 20
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ pIstAlIza Agama ta5 9 zrI dazAzrutaskalpasUtrAya namaH 19 19 19 20 10 zrI paMcakalpacchedasUtrAya namaH 19 19 19 20 11 zrI jItaka9pacchedasUtrAya namaH 35 35 3pa 20 12 zrI mahAnizIthajIMdasUtrAya namaH 42 42 42 20 13 zrI catuH zaraNaprakIrNa kasUtrAya namaH 10 10 10 20 14 zrI AturapratyAkhyAnasUtrAya namaH 10 10 10 20 15 zrI bhaktaparikSAsUtrAya namaH 10 10 20 10 16 zrI saMstArakaprakIrNa kasUtrAya namaH 10 10 17 zrI naMdalavaitAlikasUtrAya namaH 10 10 10 18 zrI caMdradhyAprakIrNa kasUtrAya namaH 10 10 10 20 19 zrI deveMdrastavaprakIrNa kasUtrAya namaH 10 10 10 20 20 zrI maraNasamAdhisUtrAya nama: 10 10 10 20 21 zrI mahApratyAkhyAnasatrAya namaH 10 10 10 20 22 zrI gaNividyAprakIrNakasUtrAya namaH 10 10 10 20 23 zrI AcArAMgasUtrAya namaH 25 25 25 20 24 zrI sUtrakRtAMgasutrAya naNaH 23 23 20 25 zrI sthAnAMgasutrAya namaH 10 10 10 20 26 zrI samavAyAMgasutrAya namaH 104 104 104 20 27 zrI bhagavatI satrAya namaH 42 42 42 20 28 zrI jJAtAMgasutrAya namaH 19 19 19 20 29 zrI upAsakadazAMgasutrAya namaH 10 10 10 20 30 zrI aMtakRdazAMgasUtrAya nama: 19 19 19 20 31 zrI anuttarapAtisUtrAya namaH 23 23 23 20 32 zrI praznavyAkaraNasUtrAya namaH 10 10 10 20
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ -300 taporana ratnAkara 33 zrI vipAkAMgasUtrAya namaH 20 20 20 20 34 zrI upapAtikasUtrAya nama: 23 23 22 20 35 zrI rAjapraznIyasUtrAya namaH 42 42 42 20 36 zrI jIvAbhigamasUtrAya namaH 10 10 10 20 37 zrI prajJApane pAMgasUtrAya namaH 36 37 36 20 38 zrI sUryaprajJaptisUtrAya namaH pa7 57 57 20 39 zrI jaMbudvIpaprajJaptisUvAya namaH 50 50 40 zrI caMdraprajJaptisUtrAya namaH 50 50 41 zrI kalpAvataMsakasUtrAya namaH 10 10 kara zrI nirayAvalisUtrAya namaH 10 10 10 20 43 zrI puSpagulikAsUtrAya namaH 01 10 10 20 44 zrI vanDidaze pAMgasUtrAya namaH 10 10 10 20 45 zrI pupikopAMgasUtrAya namaH 10 10 10 20 109 caturgati nivAraNa tapa (naM. ka.) niraka, tiryaMca, manuSya ane deva-A cAra prakAranI gati che. bhavasAgaramAM bhaTakate prANa A cAra paikI game te gatimAM paribhramaNa kare che. jyAre sakala karmane kSaya thAya che tyAre cAre gatine aMta karI, zAzvata sthAna-mokSane prApta karI zakAya che. cAre gati ane tenA peTA bhedo-upabhedo saMbaMdhI vistRta vivecana jANanAre jIvavicAra, navatatva, karmagraMtha vigere pustake avalekavA. ahIM te mAtra saMkSiptamAM sAmAnya samajaNa ApavAmAM AvI che.
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturgatinivAraNa tapa 301 1. naraka-ratnaprabhA vigere sAta narakabhUmimAM rahetA nAraka kahevAya che. A ja paraspara ekabIjAne atikaSTa Ape che, temaja tIvra kaSAyavALA mithyAdaSTi paramadhAmika deve paNa svabhAvathI A nAraka chene aneka prakAranAM atidAruNa duHkha Ape che. 2. tiryaca-1. jaLamAM rahenArA magara, mAchalAM vagere, 2. sthaLa para vicaranArA catuSpada gAya, haraNa, vigere, 3. sApa vigere peTe cAlanAra ane 4. neLIyA vigere bhujAthI cAlanAra, temaja 5 khecara-AkAzamAM cAlanArA, pIchAnI pAMkhavALA piopaTa, mera vigere ane cAmaDAnI pAMkhavALA cAmAcIDIyA vigere. 3. manuSya-kamarbhumi, akarmabhUmi ane aMtadvIpamAM rahenArA. karmabhUmi 5 bharata, 5 eravata ane 5 mahAvideha kula paMdara che. 5 himavaMta, 5 hiraNyavaMta, 5 harivarSa, 5 ramyaka, 5 devakuru ane 5 uttarakuru-e 30 akarmabhUmi che. je bhUmimAM kRSi vigere karmo na thAya te akarmabhUmi kahevAya, A akarmabhUmimAM yugalika manuSya ja vase che. himAvAna ane zikharI e be parvatanI pUrve ane pazcime be-be cheDAo gajadaMtane AkAre lavaNasamudramAM dUra gayela che. te eka eka cheDA para sAta sAta aMtadvIpa che. te. chappana aMtadvIpamAM paNa yugalika manuSya vase che.
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ 302 taporana ratnAkara 4. deva-devenA mukhya cAra prakAra che 1 bhavanapati, 2 aMtara, 3 jyotiSI ane 4 vaimAnika. bhavanapatinA daza prakAra che ane te alakamAM rahe che. yaMtaranA be prakAra cheH vyaMtara ane vAnavyaMtara ane te darekane ATha-ATha bhedo che. bhavanapati denA uparanA bhAgamAM A deve rahe che. tiSI-caMdra, sUrya, graha, nakSatra ane tArA e pAMca prakAranA che. aDhIdvIpamAM cara tiSI hoya che jayAre aDhI dvIpanI bahAra sthira tiSI hoya che. vaimAnika-bAra devaloka parvatanA deve kapa panna kahevAya che. teo svAmI-tevaka bhAvavALA hoya che. nava vaiveyaka ane pAMca anuttara vimAnanA deve kapAtIta che; teo ahamiMdra che. ? A tapamAM cAra eLI karavAnI che, temAM pahelI oLImAM pahele divase ekAsaNuM, bIje divase eka kavaLa, trIje divase ekAsaNuM, cothe divase be kavaLa, pAMcame divase ekAsaNuM, cha divase traNa kavaLa, e rIte vadhatA vadhatA paMdarame divase ekAsaNuM ane soLame divase ATha kavaLa e pramANe 8 ekAsaNuM ane ATha pAraNanA divasa maLIne 16 divasa ane kavaLa 36 kula thAya che. A pahelI oLI thaI. bIjI oLImAM pahele divase navI, bIje divase [pAraNane divase] nava kavaLa, trIje divase navI, cothe divase daza
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturgatinivAraNa tapa 303 kavaLa-e pramANe caDatA caDatA paMdarame divase navI tathA soLame divase soLa kavaLa-A rIte bIjI oLI thaI. trIjI oLomAM pahele divase AyaMbila, bIje divase sattara kavaLa, trIje divase AyaMbila, cothe divase aDhAra kavaLa, e rIte caDatA caDatA paMdarame divase bAyaMbila ane soLame divase covIza kavaLa-A trIjI oLI thaI. e ja rIte cothI oLImAM pahele divase upavAsa, bIje divase pacIza kavaLa, trIje divase upavAsa, cothe divase vaza kavaLa, e rIte caDatA caDatA paMdarame divase upavAsa ane soLame divase batrIza kavaLa ave. A rIte 64 divase A tapa pUrNa thAya che. temAM 32 tapanA divasa ane 32 kavaLanA divasa. kula kavaLa para thAya che. jI hI "name arihaMtANuM" padanI navakAravALo vIza gaNavI. sAthIyA vagere bAra bAra karavA. 110. cauThThI ta5 (naM ka. vigere) A tapamAM ekAMtara AMbila 3ra karavA, pAraNe ekAsaNuM karavAM, ekAsaNe trividha AhAranuM paccakhANa karavuM "namo arihaMtANuM" padanI navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vagere bAra bAra karavA. 111. caMdanabALA tapa | [ bhagavaMta zrI mahAvIranA ghera abhigrahane pUrNa karanAra parama bhAgyavatI zrI caMdanabALA ja hatI. Aje paNa
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ 304 taratna ratnAkara caMdanabALAne aThThama" e pramANe pavitra satI sAdhvInuM smaraNa karIne aThThamanI tapasyA phakta aDadanA bAkulAthI karavAmAM Ave che. nArIvargamAM A tapa ghaNo ja pracalita che. caMdanabALAnuM saMkSipta kathAnaka nIce pramANe che. caMpAnagarInA dadhivAhana rAjAne dhAriNIthI rANI vasumatI nAmanI putrI prApta thaI. yeAgya umare vasumatIne vyavahAru ane dhArmika abhyAsa karAvyA. kudaratI rIte ja vasumatIne dhArmika saMskAra pratye atIva anurAga hatuM. te dhArmika jIvana jIvatI ane rAjakumArI hovA chatAM haMmezAM sAdAIthI rahetI. dhIme dhIme vasumatI yauvanavatI banI. acAnaka kozambInA zatAnike caMpAnagarIne ghere ghA. dadhivAhana rAjAe sAmano karyo paNa zatAnikanA pracaMDa lazkara pAse tene parAjita thavuM paDyuM. te jIva laIne nAsI gayA. zatAnike sainyane Adeza karyo ke-nagarImAMthI jene je phAve te pramANe lUMTI le. AkhI caMpAnagarImAM hAhAkAra macI gaye ane leka sainyanA julamathI trAsI gayA. dadhivAhana nAzI gayAnA samAcAra sAMbhaLI rANI dhAriNI ane vasumatI paNa lAga joIne nAsI chUTyA. nagarInI bahAra nIkaLatAM eka sAMDhaNIvAra temane joI gaye, rAjarANI ane rAjabIja-vasumatIne jeI sAMDhaNusvAra temanAM rUpa para mehita thaI gaye, teNe vicAryuM ke-A nagaramAMthI A ja vastuo grahaNa karavA jevI che. teNe pAchaLa sAMDhaNI mArI
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ caMdanabALA tapa 305 mUkI ane te baMnene pakaDI laI bhayAnaka jaMgala tarapha cAlye gaye, jyAM koI paNa mANasa pharake nahIM. ,, bhayAnaka jaMgalamAM AvelA joI rANI dhAriNIe sAMDhIsvArane pUchyu " tame amane zu' karaze ? " ziyalanI kiman na samajadAra mUkha sAMDhaNIsvAre kahyu` ke- ' are ! tane sAruM sAru khavarAvIza ne mArI patnI banAvIza. " vajrapAta jevA A vacane sAMbhaLatAM ja dhAriNIne AghAta lAgyuM. ane te AghAtane pariNAme te ja kSaNe te dharatI para DhaLI paDI. mAtAnuM acAnaka mRtyu thayeluM nIhALI vasumatInI vedanAne pAra na rahyo. teNe kalpAMta karI mUkayA. thoDIvAre te paNa mUrchA pAmI chebhAna banI gaI. sAMDhaNIsvAra A acAnaka manAvathI gabharAI gayA. tene thayuM ke A rAjakanyAne have kaMi paNa na kahevuM. vasumatInI mUrchA uttarI eTale sAMDhaGgIsvAre tene mISTa zabdothI AzvAsana ApyuM ane potAnA sAthe kozAmbI nagarImAM lAvyeA. kauzAMkhImA AvIne sAMDhaNIsvAre vicAra karyAM ke-A mALA ati rUpavaMta che, mATe tene vecIza te ghaNuM dhana maLaze. teNe kauzAMbInA cauTAmAM vasumatIne vecavA mATe UbhI rAkhI kauzAMbI vepArapradhAna nagarI hatI, vaLI rAjadhAnI hatI eTale lokonI avarajavara moTA pramANamAM rahetI. vasumatIne joI ghaNA lAkA ekaThA thaI gayA paNa sAMDhaNIsvAra ta-20
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ 306 taratna ratnAkara tenuM mUlya vadhAre mAgate hevAthI keIe kharIdI nahIM tevAmAM te sthaLe dhanAvaha zreNI AvI caDyA. dhanAvaha zreNI bhadrasvabhAvanA premamUrti ane dayAnA bhaMDAra hatA. temaNe vicAryuM ke A keI uccakuLanI bALA jaNAya che. bhAgyavaza vecAvAne prasaMge prApta thayuM che, keI nIcane prApta thaze te tenI lAja-maryAdA nahIM sacavAya, eTale teoe temane meM mAgyuM mUlya ApIne kharIdI laI, ghare lAvI, pitAnI patnI mULAne sopIne kahyuM ke-A ApaNuM putrI che, tenuM barAbara jatana karaje. vasumatI te ahIM potAnA gharanI mAphaka rahevA lAgI. madhura vacanathI zreSThI vigerene AnaMda ApavA lAgI. tenA vacana caMdana jevA zItaLa hovAthI zreSThIe tenuM caMdanabALA nAma rAkhyuM. caMdanA rUpALI te hatI ja. temAM bhara yuvAvasthAne kAraNe tenuM rUpa atyaMta khIlI UThayuM hatuM. mULA zeThANIne manamAM zaMkA uddabhavI ke-rakhene zeTha caMdanAne pitAnI patnI banAve. evAmAM acAnaka eka prasaMga banI gayA ane mULA zeThANIne saMzaya majabUta banyA. grISma RtunA sakhta tApamAM zeTha ghare AvyA. paga dhanAra keI nekara teTalAmAM na hatuM eTale caMdanAe samajI jaI, pitA tulya dhanAvaha zeThanA paga dhoyA. daramiyAnamAM vAMkA vaLatA caMdanAne aMboDe chUTI jaI nIce kAdavamAM paDyo. zeThe pitAnI lAkaDIthI te UMce karI pharIthI bAMdhI
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ caMdanabALA tapa 307 dIdho. mULA jharukhAmAMthI A dazya nihALI rahI hatI. tene IrSyAgnimAM A banAvathI ghImAM siMcana jevuM thayuM. tene kapAgni prakaTI nIkaLyuM. teNe koI paNa prakAre caMdanAne kAMTo dUra karavAne manasUbo karI lIdhuM. zeTha bhejana karI, cheDo vakhata ArAma karI dukAne cAlyA gayA. have mULAe pitAnuM kartavya zarU karyuM. eka hajAmane bolAvI caMdanAnA vALa kapAvI nakhAvyA. mAthe muMDe karAvyuM. pagamAM beDI nAkhI ane dUranA oraDAmAM laI jaI mAra mArI pUrI dIdhI. nekarane sapta dhamakI ApI ke-je kaI caMdanA saMbaMdhI hakIkata zeThane jaNAvaze tenuM mota ja AvyuM samajI leze. sAMje zeTha ghare AvyA, ADuMavaLuM joyuM paNa caMdanAne na jaI eTale pRcchA karI. zeThANanI dhAkathI keIe uttara na Ape. zeThe vicAryuM ke ADI-avaLI ramatI haze. bIje divase paNa caMdanAne na joI eTale badhA nokarone pUchyuM paNa khulAse na maLe eTale dhAyuM ke kayAMka besavA gaI haze. trIjA divase paNa caMdanAne na jatAM zeThane zaMkA udbhavI. teNe badhA nekarane bhegA karIne dhamakAvyA eTale eka DozIe himmata lAvIne badhI hakIkta jaNAvI. hakIkata sAMbhaLatAM ja zeThane pagathI mAthA sudhI Aga lAgI hoya tevI vedanA thaI. tarata ja te DozI sAthe caMdanabALAnA oraDA pAse AvyA. zeThe bAraNuM ughADI nAkhyuM
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ 308 tapeArata ratnAkara te caMdanAnA pagamAM beDI, mAthe suDo, mukhamAM navakAra maMtranuM raTana ane AMkhe ceAdhAra AMsu : kamaLane cImaLAtA keTalI vAra ? caMdanAnuM mukhakamaLa traNa divasanA upavAsathI karamAI gayuM. A dazya jotAM ja zeThanI AMkhamAMthI daDa daDa AMsu vahevA lAgyA. mULA pratye tene atyaMta krAdha upajye paNa hamaNAM ca'danAne ka'Ika bhojana te karavu. raseADAmAM jaI tapAsa karatAM kai paNa na maLyuM. phakta eka bAju khUNAmAM sUpaDAmAM aDadanA bAkaLA paDayA hatA, te laI AvI caMdanAne ApatAM kahyuM : " beTA, hamaNAM tu A khAkaLAnu bhAjana kara, huM hamaNAM ja luhArane belAvI Avu chuM." "" caMdanA vicAra kare che ke jIvananA raMga kevA vicitra che ! kayAM rAjakumArInu` jIvana ? kevI rIte sapaDAI ? kayAM kevI rIte vecANI ane pariNAme Aje kevI dazA !! traNa divasanA upavAsane aMte paNa bAkaLA maLyA ! paNa jo koI atithi AvI caDhe tA paNa mAruM kalyANa thAya. 66 vIra paramAtmAe ghera abhigraha dhAraNa karyAM che. koI satI ne suMdara rAjakumArI dAsI banI hoya, pagamAM letAnI eDI hAya, mAthe muMDo karAvyo hoya, bhUkhI hoya, raDatI hAya, eka paga aMdara ane eka paga uMbarAnI mahAra rAkhIne beThI hAya, khAvA mATe aDadanA bAkaLA hAya, te khAkaLA mane vaheArAve, te ja mAre bhikSA grahuNa karavI. AvA ghAra abhigraha kevI rIte pUrNa thAya ? pAMca
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ caMdanabALA tapa 309 mahinA ne paccIsa divasa thayA chatAM A abhigrahanI pUrNAhutI nathI thaI. kauzAMbI nagarImAM bhagavaMta bhikSA mATe bhramaNa karI rahyA che. caMdanAnA bhAgyabaLathI acAnaka paramAtmA tenA AMgaNe AvI caDhavyA. badhI bAbate barAbara nIDALI, paNa caMdanAnI AMkhamAM AMsuM nahotA eTale bhagavaMta pAchA pharyA. caMdanabALAe joyuM ke-atithi pAchA pharI rahyA che eTale AMkhamAM azra lAvI teNe vijJapti karI ke kRpAnAtha ! zA mATe pAchA phare che ? aDadanA bAkaLA grahaNa karI muja raMka para kRpA kare. paramAtmAe caMdanAnI AMkhamAM azru nIhALyA ane pitAne hAtha lAge karyo. caMdanAe bhaktibhAvathI bAkaLA vaharAvyA. traNa jagatanA svAmIne abhigraha pUrNa thaye. kudarata paNa AnaMdI banI gaI. dee jyabhArava karyo. prakRti khIlI UThI. caMdanAnI beDI tUTI gaI ane pUrvavat manehara banI gaI zeTha luhArane bolAvIne AvyA tyAM te caMdanAne pahelAnA jevI svarUpavatI joI harSita banyA, mULA zeThANI paNa A camatkAra nIhALI tyAM AvI caDhayA. caMdanAe zeTha-zeThANInA caraNamAM mastaka namAvyuM. mULA zeThANIne AbhAra mAnatA kahyuM ke mAtA, Apane mArA para atIva upakAra thaye, kAraNa ke traNa jagatanA nAtha mahAvIra paramAtmAnuM pAraNuM mArA hAthe thayuM.
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapeArata ratnAkara nagaramAM A hakIkatanI jANu thatAM ja lokonAM ToLeToLAM AvavA lAgyA. rAjA-rANI paNa AvyA ane caMdanamALAne dhanyavAda ApavA lAgyAM. 310 evAmAM eka sIpAI Avye. caMdanAnA pagamAM paDI raDavA lAgyA. AvA harSoMnA prasa Mge tene raDavAnuM kAraNa pUchyuM tyAre teNe jaNAvyuM ke-A caMdanA caMpAnagarInI rAjakumArI vasumatI che. huM tene sevaka hatA. temanI AvI dazA nIhALI mane raDavuM Ave che. kayAM te vaibhava ane kayAM AjanI gulAmI dazA ? zatAnika rAjA mane keda pakaDI ahIM lAvyA hatA tethI mane duHkha thayelu, paNa caMdanAnA AvA duHkha AgaLa mAruM duHkha zA hisAbamAM ? sainikanI A hakIkata sAMbhaLatAM ja zatAnika rAjAnI rANI mRgAvatI melI de-dhAriNI | mArI bahena thAya. tenI putrI vasumatI caMdanA), cAla bahena, mAre tyAM rAjamahelamAM raheje. ane caMdanA mAsI mRgAvatI sAthe rAjamahelamAM gai. rAjamahelamAM rahevA chatAM caMdanAnA jIva vaibhavavilAsamAM cAMTatA nathI. tene phakta paramAtma-ci'tavana ane dharma-dhyAnanI ja laganI lAgI che. AbhUSaNA ke mevAmIThAi tene lobhAvI zakatA nathI. prabhu zrIvIra kevaLajJAna prApta thayA pahelAM dezanA ApatA nathI temaja kai ziSya paNa karatA nathI eTale caMdanA temanA kevaLajJAna prAptinA samaya sudhI rAha joi pavitra jIvana gALavA lAgI.
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ caMdanabALA tapa 31. prabhune kevaLajJAna prApta thayA pachI caMdanAe temanI pAse dIkSA lIdhI. prabhu mahAvIranI e ja prathama sAdhvI -ziSyA. teo bhagavaMta mahAvIranI chatrIsa hajAra sAdhvInA vaDerA banyA. kALakame mRgAvatIe paNa dIkSA lIdhI ane caMdanabALAnI ziSyA thayA. ekadA sUrya ne caMdra mULa vimAne vIrabhune vAMdavA temanA samavasaraNamAM AvyA. temanI hAjarImAM sUryAsta thavAne khyAla sAdhvIzrI mRgAvatIne na rahyo. sUrya, caMdranA cAlyA javA bAda rAtri samaye mRgAvanI sAthvI upAzraye AvyA eTale mukhya pravatinI caMdanAe, rAtrie AvavA saMbaMdhI mRgAvatIne upAlaMbha Ape. sAdhvI mRgAvatIzrIne potAnI bhUla samajAI ane te saMbaMdhI AlecanA karatAM karatAM temane kevaLajJAna thayuM. rAtri samaye caMdanabALA sUtA hatA tevAmAM tenA samIpa bhAgamAMthI eka kRSNa sarpane jate joI mRgAvatIe sAdhvI caMdanAne hAtha jarA khase eTale alpa nidrAvALA AryA caMdanA jAgI gayA. hAtha khaseDavAnuM kAraNa pUchatAM mRgAvatIe kRSNa sarpanuM Agamana jaNAvyuM. caMdanAe pUchayuM ke-AvI gADha zyAma rAtrimAM tame kRSNa sapane kevI rIte je ? mRgAvatIe jaNAvyuM ke ApanA pasAyathI. eTale caMdanabALAe punaH pUchayuM ke-zuM Apane kevaLajJAna thayuM che ? mRgAvatIe namrabhAve hA kahI eTale caMdanabALAne thayuM ke-meM kevaLInI AzAtanA karI che. teo temane vinayabhAve khamAvavA lAgyA. zubha bhAvathI khamAvatAM khamAvatAM AryA caMdanAne paNa kevaLajJAna prApta thayuM. dhanya che AvI kSamApanAne !
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ 312 taporana ratnAkara AyuSya pUrNa karI AryA caMdanabALA nirvANa pAmyA. caMdanabALAnI jevA tapa-tyAga ne ziyaLane prApta karavA mATe tene "aDrema kare jarUrI che.] A tapa kArtika vada 10 thI vaizAkha sudI 10 sudhImAM athavA paryuSaNamAM athavA kaI paNa divase karavAmAM Ave che. temAM mAtra eka aThThama karI cothe divase pAraNe munine aDadanA bAkaLAnuM dAna daI pite paNa tenuM ja pAraNuM karavuM. paccakhANa AMbilanuM karavuM tathA ThAma cauvihAra kare. mA vIrasavAminAthAya namaH" e padanuM garaNuM vIza navakAravALInuM gaNavuM. sAthIyA vigere bAra bAra karavA. vizeSa vidhi-zrI caMdanabAlAnA tapane pAraNe rUpanI supaDIne khUNe aDadanA bAkaLA bharIne vaherAve, te sAthe rUpA-nANAMthI gurupUjana kare. pagamAM tathA hAthamAM sUtaranI athavA rezamanI phAlakInI AMTI nAMkhI munine dAna Ape. 112. chanu jinanI oLI tapa [ bharatakSetrane AzrayIne bhUta, bhaviSya ne vartamAnae traNe kALanI vIzInA tera tIrtha kare, mahAvidehakSetrane AzrayIne vIza viharamAna tIrthakare ane cAra zAdhatAM jina-RSabha, caMdrAnana, vAriSaNa ne vardhamAna-e pramANe chanuM tIrthaMkara paramAtmAne AzrayIne A tapa karAya che.]
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ chanujananI oLI tapa 313 A tapamAM atIta, anAgata ane vartamAna jina AzrayI traNa vIzI tathA sImaMdharAdika vIza jina vicaratA ane zrI rASabhAnana, caMdrAnana, vAriSeNa ane vardhamAna e cAra zAzvatA jina-kula chanuM jina AzrayI eka upavAsa kare. vakhatanI anukULatAe chUTA chUTA karatAM chanuM upavAse A tapa pUrNa thAya che. garaNuM nIce pramANe. je tIrthakarane tapa cAlatuM hoya tene nAmanuM gaNavuM. nava kAravALI vIza gaNavI. sAthIyAM, khamAsamaNa vigere bAra bAra karavA. ughApane evIza jinane tIlaka vagere caDAvavAM. atIta vIzI jinanAma 1 zrI kevalajJAnine namaH 13 zrI sumatinAthAya nama: 2 zrI nirvAsine namaH 14 zrI zivagatinAthAya namaH 3 zrI sAgarAya namaH 15 zrI atAganAthAya namaH 4 zrI mahAyazase namaH 16 zrI namIzvarAya namaH 5 zrI vimalAya namaH 17 zrI anilanAthAya namaH 6 zrI sarvAnubhUtaye namaH 18 zrI yazodharanAthAya nama: 7 zrI zrIdharanAthAya namaH 19 zrI kRtArthanAthAya namaH 8 zrI dattanAthAya namaH 20 zrI jInevaranAthAya namaH 9 zrI dAmodaranAthAya namaH 21 zrI zuddhamatinAthAya namaH 10 zrI sutejonAthAya namaH 22 zrI zivaMkaranA thAya nama 11 zrI svAminAthAya namaH 23 zrI caMdananAthAya namaH 12 zrI munisuvratanAthAya namaH 24 zrI saMpratinAthAya namaH
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ nama: nama: 314 taporatna ratnAkara vartamAna vIzI jinanAma 1 zrI kaSabhadevAya namaH 13 zrI vimalanAthAya nama: 2 zrI ajitanAthAya namaH 14 zrI anaMtanAthAya nama: 3 zrI saMbhavanAthAya namaH 15 zrI dharmanA thAya 4 zrI abhinaMdananAthAya namaH 16 zrI zAMtinAthAya 5 zrI sumatinAthAya namaH 17 zrI kuMthunAthAya nama: 6 zrI padmaprabhasvAmine namaH 18 zrI aranAthAya nama: 7 zrI supArzvanAthAya namaH 19 zrI mallinAthAya namaH 8 zrI caMdraprabhasvAmine namaH 20 zrI munisuvratanAthAya namaH 9 zrI suvidhinAthAya namaH 21 zrI naminAthAya nama: 10 zrI zItalanAthAya namaH 22 zrI neminAthAya namaH 11 zrI zreyAMsanAthAya namaH 23 zrI pArzvanAthAya nama: 12 zrI vAsupUjyanAthAya namaH 24 zrI mahAvIrasvAmine namaH anAgata evI zI jinanAma 1 zrI padmanAbhAya namaH 13 zrI niSkaSAyanAthAya namaH 2 zrI suredevAya namaH 14 zrI nipulAkanAthAya namaH 3 zrI supArzvanAthAya namaH 15 zrI nirmamanAthAya namaH 4 zrI svayaMprabhasvAmine namaH 16 zrI citraguptAya namaH 5 zrI sarvAnubhUtaye namaH 17 zrI samAdhinAthAya namaH 6 zrI devazratanAthAya namaH 18 zrI saMvaranAthAya namaH 7 zrI udayanAthAya namaH 19 zrI yazodharanAthAya namaH 8 zrI peDhAlanAthAya namaH 20 zrI vijayanAthAya nama: 9 zrI piTTilanAthAya namaH 21 zrI mallanAthAya nama: 10 zrI zatakIrtaye namaH 22 zrI devanAthAya namaH 11 zrI suvratanAthAya namaH 23 zrI anantavIryanAthAya namaH 12 zrI amamanAthAya namaH 24 zrI bhadrakRdunAthAya namaH
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ cannujInanI oLI tapa vIza viharamAna jinanAma 1 zrI sIma'dharasvAmine namaH 2 zrI yugamandharasvAmine namaH 3 zrI bAhujinAya namaH 4 zrI subAhujinAya namaH 5 sujAtajinAya namaH 6 zrI svayaM prabhasvAmine namaH 7 zrI RSabhAnanAya namaH 8 zrI anantavIryAya namaH 9 zrI suraprabhAya namaH 10 zrI vizAlanAthAya namaH 1 zrI RSabhAnanajinAya namaH 2 zrI candrAnanajinAya namaH 315. 11 zrI vajra dharAya namaH 12 zrI caMdrAnanajinAya namaH 13 zrI cadrabAhusvAmine namaH 14 zrI bhujaMganAthAya namaH 15 zrI izvaranAthAya namaH 16 zrI nemiprabhasvAmine namaH 17 zrI vIrasenanAthAya namaH zrI zAzrvata cAra 18 zrI maDAbhadrAya nama 19 zrI devajasAhinAya namaH 20 zrI ajitavIryAya namaH jinanAma 3 zrIva mAnajinAya namaH 4 zrI vAripejinAya namaH 113. jinagusa'patti tapa (na. a.) [ zrI jinezvara bhagavaMtanA guNA gaNanAtIta che. temanI samRddhi ke saMpattinuM varNana thaI zake tema nathI. eka kavie sAcuM ja kahyu` che ke-paramAtmAnA guNA te anaMta che, jyAre mAre te eka ja jIbha che ane parimita AyunA divaso che. teTalA samayamAM eka jIbhathI huM
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ 316 taporatna ratnAkara anaMtaguNa paramAtmAnA guNa kevI rIte gAI zakuM ? ahIM mAtra saMkSipta prakAre paramAtmAnA nevuM guNanI gaNanA karI te pramANe tapa karavAnI maryAdA darzAvI che. arihaMta paramAtmAne mULathI-janmathI cAra atizaya hoya che, karmakSayathI agiyAra uddabhave che ane devakRta ogaNIza atizaya hoya che. A pramANe 34 atizaya jinezvara bhagavaMtanA hoya che. vIza prakAre tIrthakaranAmakarma upArjana thAya che, tene lagatuM varNana ApaNe tapa naM. 89 mAM vAMcI gayA chIe. cyavanAdika pAMca kalyANaka saMbaMdhI paNa saMkSipta varNana tapa naM. 55 temaja tapa naM. pa8 mAM AlekhAI gayuM che. siddhabhagavaMtanA ekatrIza guNa hoya che. A pramANe 34+ra05+31=90 nevuM upavAse A tapa pUrNa thAya che. cetrIza atizayane lagatuM varNana nIce pramANe che - atizaya eTale prabhAvasUcaka lakSaNa. tene lagatuM vistRta varNana zrI samavAyAMga sUtranA citrIzama sUtramAM ApavAmAM Avela che. janmathI ja pragaTa thanArA cAra atiza- 1. lekottara abhUta svarUpavAna deha, 2 sugaMdhI zvAsepzavAsa, 3. dUdhanI mAphaka mAMsa temaja rudhiranuM tapaNuM, 4 carmacakSuovALAnuM AhAra temaja nihAra mATe adazyapaNuM.
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ jina janaka tapa 317 jJAnAvaraNIyAdikanA kSayathI pragaTatAM agiyAra atizaye-1. samavasaraNanI racanA, 2. arthagaMbhIravANI, 3. bhASAnI sarvadezIyatA, 4. AsapAsanA vistAramAMthI javarAdi rogane nAza, pa. parasparanA vairanI zAMti, da. pAkano nAza karanArI tIDa vigere Itine abhAva, 7. upadravane virama, 8. ativRSTi, 9. anAvRSTi 10 ane dukAne abhAva, 11 svacakabhaya ke paracakabhayane asaMbhava. devakRta egaNIza atiza-1. dharmacakanuM pharavuM, 2 cAmaranuM vIMjhAvuM, 3. pAdapITha sahita siMhAsananuM cAlavuM, 4. traNa chatrAnuM dhAraNa thavuM, pa ratnamaya vajanuM AgaLa-AgaLa cAlavuM, 6. svarNakamalanI racanA thavI, 7. samavasaraNanI AsapAsa traNa prakAranA gaDha racAvA, 8. upadezasamaye judI judI cAre dizAmAM paramAtmAnAM cAra mukho dekhAvAM, 9 zrI tIrthaMkara paramAtmA virAjatA hoya tyAM azoka vRkSanI racanA thavI, 10. mArgamAM rahelA kaMTaka-kAMTAonuM adhamukha thavuM, 11. vRkSanI DALIoe cUkI mUkIne namana karavuM, 12. devaduMdubhInuM vAgavuM, 13. saMvartaka jAtinA pavananuM vAvuM, ke je kacare Adi malina padArtho dUra karIne sarvane sukhadAyaka vAya, 14. pakSIo vaDe pradakSiNA thavI, 15 gaMdakanI vRSTi thavI, 16. paMcaraMgI divya puSpanI vRSTi thavI, 17. zrI tIrthaMkara paramAtmAnA mastakanA keza, dADhI, mUcha tathA hAtha-paganA nakhanI vRddhi na thavI, 18. aneka devenuM samIpamAM rahevuM ane 19. anukULa ane manahara Rtuo banAvI. ]
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapeAratna ratnAkara A tapamAM nevuM upavAsa chUTaka chUTaka karavAnA che, te A pramANe--tIthaMkara nAmaka nA vIza, tIthaMkaranA sahuja atizaya cAra, karma kSayathI thayelA atizaya agiyAra, devakRta egaNIza, cyavanAdika kalyANaka pAMca tathA siddhanA guNu ekatrIza. ATalA guNu AzrayI eka eka upavAsa karatAM nevuM upavAse A tapa pUrNa thAya che. " namo arihaMtANuM " padmanI navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere khAra khAra karavA. 318 114, jina janaka tapa [ jevI rIte terame tapa zrI jinezvara bhagava'tanI mAtAone anulakSIne karavAmAM Ave chetevI rIte zrI jinazvara - bhagavatanA pitAne anulakSIne A! tapa karavAmAM Ave che. vamAna cAvIzInA tI kare paikI prathama RSabhajinanA pitA nAbhirAjA nAgakumAra nikAyamAM deva thayA. zrI ajitanAthathI cadraprabhasvAmI Aphri sAta tIrthaMkarAnA pitA izAna devalokamAM gayA. zrI suvidhinAthathI zAMtinAtha sudhInA ADe tIrthaMkaranA pitA sanatkumAra devaloke deva thayA ane zrI ku'thunAthathI zrI mahAvIrasvAmI Adi ATha tIrthaMkarAnA pitA mAhedra devadyAkamAM gayA. zrI mahAvIrasvAmInA prathama mAtA-pitA devAna'dA ane RSabhadatta vipra mekSe gayAnA ane siddhArtharAjA ne trizalA devI-bAramA acyuta devalAke gayAnA paNa ullekha jovAmAM Ave che.
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ tera kAThiyA tapa 319 puNyazloka puruSottama trijagadguru paramAtmAnA pitAe paNa utkRSTa puNyazALI ja hoya che tethI temane anulakSIne A tapa karavAmAM Ave che. ] A tapamAM niraMtara batrIza AMbila karavA. ujamaNe jinapUjA, gurubhakti saMghabhakti vigere karavuM. "name arihaMtANaM' padanI navakAravALI vIza gaNavI. sAthiyA vigere ba 2 bAra karavA. 115. tera kAThiyAne tapa [ kAThiyA eTale lUMTArA. mArge cAlatAM prANIne vacce aTakAvIne jema lUMTArA tUTI jAya che tema dharma sanmukha thayelA prANIne vacce vacce AMtarIne-aTakAvIne A ALasa vigere durguNo dharmarUpI dhana lUMTI le che, jethI tene kAThiyA" nI upamA ApavAmAM AvI che. te kAThiyAne je kamajavAmAM AvyuM che te paNa buddhimAM utarI zake te che. dharma karatAM prANIne prathama ALasa Ave che, kaMIka puruSArtha karI te jAgRta thAya che tyAM meha subhaTa jora kare che. mohane kaMIka parAsta karavAmAM Ave che tyAM avajJA-tiraskAra kAThiye jora pakaDe che. tene kaMIka haTAvavAmAM Ave che tyAM abhimAnarUpI kAThiye jera kare che. e pramANe A kAThiyAnI goThavaNa saMkalanabaddha che. vistRta vivecana mATe "tera kAThiyAne rAsa" vAMcavAyegya che.]
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ u20 taporatna ratnAkara prathama eka aThThama karI pAraNe lApasInuM ekAsaNuM karavuM, ThAma cevihAra kare. bIjA aThThamane pAraNe ghauMnA roTalAnuM ekAsaNuM, trIjA aThThamane pAraNe dUdha cekhAnI khIranuM ekAsaNuM, cothe mAna mUkI paraghara jaI ekAsaNuM karavuM. pAMcame pArake ghera jaI te kahe ke pAraNuM karo te pAraNuM karavuM, chaThuM be vATakA-ekamAM ghI tathA ekamAM pANI bharI DhAMkavA, pachI ajANyA mANasa pAse ughaDAvavA. ghIne UghaDe te ekAsaNuM ane pANIne ughaDe te AMbila karavuM. sAtamA aThThamane pAraNe che ghara bIjAnA ane eka ghara pitAnuM ema sAta gharamAMthI koIpaNa ThekANe pAraNuM karavuM. AThame pAraNe. caMdanabALAnI jema aDadanA bAkaLAnuM munine dAna karI pite tenuM ja pAraNuM karavuM. navame pAraNe roTalI khAvI. (paNa unI raI khAvI nahIM). agiyArame drAkSa, khAreka vigere me khAra (abhakSya meve khAve nahIM.) bArame dheyelI khAMDa vigerenuM pANI pIvuM. terame pAraNe dahIM, khAMDa khAvuM. (badhAM pAraNAM ekAsaNAMnA ja jANavA.) A tapanuM nAma "chUTA aThThama" paNa kahevAya che. kula 13 aThThama ne 13 pAraNuM maLI bAvana divase A tapa pUrNa thAya che. sAthiyA vigere ATha ATha karavA. garaNuM nIce pramANe vIza navakAravALInuM gaNavuM. 1. paraghara eTale potAnA saMbaMdhInuM jANavuM, paNa jene tene tyAM na samajavuM. 2. phAlgana mAsa pachI drAkSAdi mevo abhakSya che. mATe tevA vakhatamAM amane pAraNe AMbila kare to paNa cAle.
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ tera koThiyA tapa 32 1 AlasakAThIye nivArakAya siddhAya namaH 2 mohakAThI nivArakAya ? 3 avajJAkAThI nivArakAya " 4 mAnakAThI nivArakAya 5 kodhakAThI nivArakAya da pramAdakAThI nivArakAya 7 kRSaNakADI nivArakAya 8 bhayakAThIye nivArakAya 9 zekakAThIye nivArakAya 10 ajJAnakAThIye nivArakAya 11 vyAkSepakAThI nivArakAya 12 kutUhalakAThI nivArakAya " 13 viSayakAThI nivArakAya " athavA nIce pramANe gaNavuM >> hI dhajajamiyANuM namaH " vijayarAgANuM nama: " vinaya dhAriNe namaH madvaguNasaMpannANuM namaH khaMtiguNasaMpannANuM namaH apamattacAriNe namaH " " dAnaladdhIsaMpattANuM namaH " vavanayabhayANuM namaH ta-21 my m h h m 1 w 8
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ 322 9 hI vIyaseAyANa namaH sumaInANadharANuM namaH 29 20 11 lagnInuttANuM namaH 12 ampakammasa varadhAriNa namaH adrupavayaNajaNaNIdhAriNuM namaH 13 "" 27 "" "" "" ,, ?? taporatna ratnAkara A pramANe gaNI na zake te hI namo siddhANu "e padanI navakAravALI vIza gaNavI. bIjI rIte tera kAThIya!nA tera ama AMkhilanA pAraNAvALA paNa karAya che. 116, devala iMDA tapa, (vidhiprapA.) A tapamAM esaNA pAMca, ekAsaNA sAta, nIvI nava, AMbila pAMca, upavAsa eka-e pramANe sattAvIza divase tapa pUrNa thAya che. "OM hrI namo arihaMtANuM " padanI 20 navakAravALI gaNavI. sAthIyA vigere bAra bAra karavA. ,, 117, dvAdazAMgI tapa (jai. pra. na. a.) [bAra aMgonA samUhane dvAdazAMgI kahevAmAM Ave che. AcArAMga, suyagaDAMga vigere agiyAra aMga pracalita che. jene lagatuM sakSipta svarUpa na. 108 pIstAlIza Aga manA tapamAM upara darzAvavamAM AvyuM che. bAramuM " draSTivada " nAmanu' aMga hatu, je bhaya kara khAra vI duSkALamAM naSTa thayu.-visarAI gayuM..]
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ nava nidhAna tapa 323 A tapamAM zukla pakSanI bArasa bAra mAsa sudhI karavI. ekAsaNAdika tapa karavo. ughApana jJAnapaMcamInI jema karavuM. lhI duvAlasaMgINuM namaH" e padanuM jharaNuM vIza navakAravA LInuM gaNavuM. sAthIyA vigere bAra bAra karavA. 118. nava nidhAna tapa. (lA. vi. pra.) [ nava nidhAnanI prApti, khAsa karIne te, cakavatine thAya che. puNyazALI paNa aSTa mahAsiddhi ane navanidhinI vAMchA kare che. utkRSTa puNyarAzi ekatra thAya tyAre nava nidhAnanI prApti thAya che. A nidhAne evA che ke tene kadApi kALe kSaya thatuM nathI. nava nidhAnenuM saMkSipta svarUpa nIce pramANe che 1. naisarganidhAna-thI chAvaNI, zahera, grAma, khANa, droNamukha, maMDapa ane pattana vigerenuM nirmANa thAya che. 2. pAMDukanidhAna-thI mAna, unmAna ane pramANa e sarvanuM gaNita tathA dhAnya ane bIjano saMbhava thAya che. 3. piMgalanidhAna thI nara, nArI, hAthI ane ghaDAonA sarva jAtinAM AbhUSaNone vidhi jANI zakAya che. 4. kALanadhAna-thI vartamAna, bhUta ane bhaviSya kALanuM jJAna, kRSi vigere karma ane anya zilpAdikanuM jJAna thAya che. ' 5. mahAkALanidhAna-thI paravALA, rUpuM,
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ 324 taporatna ratnAkara - suvarNa, muktAphaLa, letuM tathA hAdika dhAtuonI khANa utpanna thAya che. 6. mANavanidhAna-zI ddhA, Ayudha ane kavacanI saMpattio tathA sarva prakAranI yuddhanIti ane daMDanIti pragaTa thAya che. 7. sarvaratnakanidhAna-thI cakaratna vigere sAta ekendriya ane sAta pacaMdriya ratna utpanna thAya che. 8. mahApaghanidhAna-thI sarva prakAranAM zuddha ane raMgIna vastro niSpanna thAya che. 9. zaMkhanidhAna-thI cAra prakAranA kAvyanI siddhi, nAdyanATakanI vidhi ane sarva prakAranA vAjiMtra niSpanna thAya che. A mahAnidhio gaMgA nadInA mukhamAM bhAga tIrthamAM rahe che. A nidhio ATha caka upara pratiSThita thayelA hoya che. ATha yejana UMcA, nava jana vistAramAM ane daza jananI laMbAIvALA hoya che. A nidhAnanA mukha vaiDUrya maNinA bAraNAthI AcchAdita karelAM hoya che. A nidhAnanI jevA ja nAmavALA, papamanA AyuSavALA nAgakumAra nikAyanA deva tenA adhiSThAyaka hoya che. navanidhAnanI prApti thAya te mATe A tapa avazya karaNIya che. ]
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ meTA deza paccaklRkhANa tapa 325 A tapa zudlapakSanI nava navamIne divase upavAsa karavAthI pUrNa thAya che. garaNuM nIce pramANe. 1 zrI nesa nidhAnAya namaH 6 zrI mAvakinadhAnAya namaH 2 zrI pAMDukanidhAnAya namaH 7 zrI saratnakanidhAnAya namaH 3 zrI piMgalanidhAnAya namaH 8 zrI mahApAnidhAnAya namaH 4 zrI kAlanidhAnAya namaH 9 zrI zaniyAnAya namaH 5 zrI mahAkAlanidhAnAya namaH A tapathI nidhAnanI prApti thAya che. sAthIyA vigere nava karavA. udyApane prabhune natra aMge tilaka caDAvavA. 119 meTA daza paccakkhANa (5. ta. vagere) [vivADitajItrana bAda strIemAM A tapa ghaNuM| ja pracalita che. koI keI kumArI avasthAmAM paNa nAnA-moTA deza paccakkhANanA tapa kare che. ] pahele divase tivihArA upavAsa karave!. khIre divase ekAsaNu. trIje divase eka ceAkhAnu AMbila eTale eka cAkhAne dANA gaLavA ane DAma ceviAra. ceAthe divase nIvI, pAMcame divase eka kavaLa, ThAma ceAvihAra. char3e divase ekaaMgIyu' ekAsaNuM eTale eka hAtha ane meDhA sivAya bIjuM aMga halAvavu nahI, ThAma cAvihAra karavA. sAtame divase vruttinuM AMkhila, ThAma cevihAra. ADame
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ 326 tapeAratna ratnAkara divase AMkhila tivihAra, navame divase paragharIyu' ekAsaNuM DAma cAvihAra. tathA dazame divase khAkharIyu. AMkhila eTale mAtra khAkharA ja khAvA, DAma ceAvihAra karavA. garaNu` sAthIyA vigere nIce pramANe. sA. kha0 lA. nATa 67 67 20 17 17 20 . 20 21 20 31 20 45 20 28 20 9 9 20 13 13 13 20 12 12 12 20 udyApane mAdaka 10 prabhu pAse DhAkavA. jJAnapUjA karavI 1 zrI samaktipAra gatAya namaH 2 zrI akSayasamakitAya namaH 3 4 7 8 zrI sakitanidhinAthAya namaH zrI kaivalajJAninAthAya namaH 5 zrI ekatvagatAya namaH 6. zrI svanidhinAthAya namaH zrI gautamalabdhinAthAya namaH zrI akSayanidhinAthAya namaH 9 zrI paravatAya namaH 10 zrI munisuvratAya namaH ane aSTaprakArI pUjA bhaNAvavI. 67 17 21 31 45 28 21 31 45 28 120. nAnA deza paccakkhANu [5. ta. vigere ] A tapamAM prathama eka upavAsa, bIje divase ekAsaNu, trIje divase abila, ceAthe divase ekAsaNu, pAMcame divase nIvI, chaThThuM divase eka kavaLa, sAtame divase khIranuM ekAsaNuM, AThame TeThavA athavA TAparAnuM ekAsaNuM,
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 navapadanI oLI tapa navame divase bhare bhANe ekAsaNuM, tathA dame divase upavAsa. e pramANe daza divasa karavuM. garaNuM, ughApana vigere moTA daza paccakakhANa pramANe karavuM (juo. naM. 119) 121. navapadanI oLI (siddhacakArAdhanata5) (jai. pra.) dinapratidina zrI navapadajInI oLInuM mAhAbhya vadhanuM Ave che. A oLI saMbaMdhI varNana karavuM eTale divase sUryane batAvavA jevuM kArya gaNAya. A oLInA ArAdhanAthI aneka bhavya prANIo A bhavasAgarane nistAra pAmyA che, chatAM paNa rAjA zrIpAla ane mayaNAsuMdarIe zrI navapadajInI ArAdhanathI je baddhi-siddhi prApta karI Atmazreya sAdhyuM tene kAraNe A tapanI vizeSa prasiddhi thaI che. zrIpAlarAjA ane mayaNAsuMdarInuM saMkSipta vRttAMta nIce pramANe che. vistRta vivecana mATe to zrIpAla rAjAne rAsa artha sahita ke zrIpAla caritra ja vAMcavuM gya che. bharatakhaMDanA mAlavadezanI ujajaiNI nagarImAM prajApAla rAjavIne surasuMdarI ane mayaNAsuMdarI nAmanI be putrIo hatI, abhyAsakALa pUrNa thayA pachI paMDitae rAjAne prArthanA karI ke rAjaputrInI parIkSA laI amane pAritoSika Apo. rAjAe kahyuM : sAruM. AvatI kAle rAjasabhAmAM baMne putrInI parIkSA laI tamane inAma ApazuM.
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporatna ratnAkara rAjasabhA bharANI che. rAjAe aneka prazno karyAM". tenA baMne putrIe yuktipUrvaka javAbe ApyA. rAjA harSita banyA. paMDitAne InAma ApyAM. chelle chelle rAjAe eka prazna karyAM. jagatane jIvADanAra kANu ? A praznamAM rAjAnuM abhimAna jhaLakatu hatu. 38 surasuMdarI mithyAdhathI vAsita hatI jyAre mayaNAsuMdarI samyag dharmanAM saMskAravALI hatI. surasuMdarI para tenA vaiddhika dharmagurunI dAyA hatI jyAre mayaNAsuMdarI jaina dharmanA saMskArAthI vAsita hatI. karmonAM niyame ane jIvanuM svarUpa te sArI rIte samajatI hatI. surasuMdarIe pitAne gamI jAya tevA javAba ApyA. jagatane jIvADanAra be jaNA ja che; eka rAjA ane bIjo megha. rAjAe mayaNAsuMdarI sAme joyuM paNa te niruttara rahI. rAjAe pharI prazna karyAM paNa mayaNAsuMdarInA hADa thIDAyelA ja rahyA. vizeSa Agraha karI rAjAe pUchyu eTale mayaNAsu darIe niDaratAthI javAba ApyA. pitAzrI abhimAna na kare. jIvana maraNu e mAnavInA hAthanI vAta nathI. dareka vastu kavIna che. rAjAnI AMkhamAM krodhAgni bhabhUkI UThaco. pAtAnu pharajaMda bhara sabhAmAM apamAna kare te tenAthI sahana ta thayuM. eTale rAjA tADUkI UThayoH putrI ! tane tArA kama para bharAMsA che te tenuM pariNAma tujoi leje. sabhA visarjana thaI gaI. rAjAnA krAdha zamyA nahetA.
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ navapadanI oLI tapa 329 surasuMdarIne eka rAjaputra sAthe paraNAvI. kara-kariyAvara paNu ghaNuM ApyuM ane utsavapUrvaka lagna karyA. ekadA prajApAla rAjA pharavA nIkaLe tevAmAM teNe sAmethI koDhiyA lekenI moTI ja AvatI nIhALI. pradhAnane tapAsa karavA kahyuM pradhAne tapAsa karI jaNAvyuM ke-A sAta kukkI leke che. temane uMbara nAmane rANo che, tene mATe rAjaputrInI tapAsa karavA teo deza-paradeza bhame che. rAjAne mayaNAsuMdarI para vera vALavAnuM yAda AvyuM ane kuSThI lekene te potAnA nagaramAM teDI gaye temaja mayaNAsuMdarIne uMbara rANu sAthe paraNAvI, ubara rANA sAthe paraNAvavAthI mayaNAsuMdarIne leza mAtra kheda na thA. leke rAjAne phiTakAra ApavA lAgyA ke "cheru kachoru thAya paNa mAvatara kamAvatara na thAya." mayaNAsuMdarIe pitAne upakAra mAnyA ane kahyuM ke-Ape ApelA patine paramAtmAnI jema pUchaza. uMbararANe ne mayaNAsuMdarI sAthe rahe che, paNa uMbarANAne eka satI strInuM jIvana dhULadhANI karatAM vicAra Ave che. te manathI Teka rAkhe che. satA mayaNAne te sparza paNa karatA nathI. baMne dharma Acare che. atithi jananI sevA kare che. saMta-sAdhunI bhakti kare che. garIba dIna lokone anna-vastra Ape che. paNa uMbararANAne kaDha nAbUda thato nathI. uMbararANAnI rItabhAtathI mayaNAsuMdarIne jaNAyuM ke uMbarANe sAmAnya mAnavI nathI paNa kaI khAnadAna vyakti jaNAya che.
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36o taporatna ratnAkara pUrva vRttAMta aMga dezanI caMpA nagarImAM siMharatha rAjAne kamaLaprabhA nAmanI paTTarANIthI zrIpAla nAmanA putranI prApti thaI. bhAgyayoge zrIpAlanI bALavayamAM ja siMheratha rAjA svargavAsI banyA. rAjaputra bALavayana hoI tenA kAkA ajitasenanI dAnata pharI. teNe siMhAsana hastagata karyuM. ane zrIpAlano ghATa ghaDI nAkhavAne Adeza karyo. kamaLaprabhAne A samAcAra maLatAM ja putrane laIne te. gupta rIte nAsI gaI. pachavADe ajitasenanA sainiko paDyA. rANI page cAlatI hatI jyAre pAchaLa ghoDesvAro hatA. pakaDAI javAnI bIkamAM rANI zvAsabhera doDI ane keDa para kuMvara rahI gayo che tevAmAM keDhiyAnuM eka ToLuM maLyuM. jIva bacAvavAnI AzAe teNe keDhiyAnA AgevAnane vinaMti karI. keDhioe pitAnA ToLAmAM kuMvarane saMtADI dIdho. ane rANI cAlI gaI thoDI ja vAramAM sainika AvI pahoMcyA ane rANI tathA rAjaputra saMbaMdhI pRchA karI. keThiyAoe potAnuM ajJAna darzAvyuM eTale sainika gusse thayA ane tapAsa karavA hukama karyo. tyAre koDhiyAnA AgevAne jaNAvyuM ketamAre tapAsa karavI hoya te khuzIthI karo, paNa amane sparza karatAM ja tamane koDhane cepI roga lAgu paDI jaze. A hakIkata sAMbhaLatAM ja bIkanA mAryA sainike pAchA cAlyA gayA. keDhiyAo sAthe huM meTo thaye. mane teoe pitAne nAyaka banAvyo.
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ navapadanI oLI tapa 331 uMbarANAnI hakIkata sAMbhaLatAM ja mayaNAsuMdarInA harSane pAra na rahyo. tene thayuM ke chevaTe huM eka rAja kumAra sAthe paraNI chuM, vidhinA khela haMmezA vicitra ja hoya che. ekadA keIe mayaNAsuMdarIne jaina munirAjanA AgamananI hakIkata kahI. mayaNAsuMdarI temanI pAse gaI. upadeza sAMbhaLyA pachI mayaNAe gurumahArAjane potAnuM duHkha dUra karavA prArthanA karI, koI auSadha darzAvavA kahyuM. guru mahArAje AzvAsana ApatAM jaNAvyuM-bahena, zAMti dhAraNa kara. duHkhamAM ja dhIraja dhAraNa karavI e ja mAnavInuM bhUSaNa che. ame te sAdhu kahevAIe. amAre saMsAranI Adhi, vyAdhi ke upAdhi na hoya. ame davA na karIe ke auSadha paNa na cIpIe. amArI pAse te sarva roganuM eka ja auSadha che. ane tenuM nAma "dharma. " tArA lalATa parathI tuM bhAgyazALI jaNAya che. dharmanA prabhAvathI sarva sArAM vAnAM thAya che. ekacittathI tuM dharmanuM dhyAna dharaje. AgamarUpI sAgarane levIne mAkhaNarUpa yaMtra tane jaNAvuM chuM tenuM tuM ekAgra cittathI ArAdhana karaje. e mahAprAbhAvika yaMtra che "zrI navapada yaMtra A navapadanuM dhyAna dharaje ane zrI siddhacakanI ArAdhanA karaje. tenA prabhAvathI sarva prakAranAM tArAM dukha-dAridraya naSTa thaI jaze. navapadamAM prathama pada -arihaMta, jemaNe saMsArathI taravAne mArga darzAvyuM. bIjuM pada siddha bhagavaMtanuM
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ 332 tapeArata ratnAkara che. jemaNe bhavAraNyane ulladhI jai siddhigati prApta karI che. trIjuM pada AcAya, je paMcAcArAnA pAlaka ane dhanA dhArI che. ceAthu padma upAdhyAyanuM che, je ajJAnIne paNa jJAna-mArga darzAve ane ziSyAne vAcanA Ape. pAMcamu pada sAdhu-munivaratu che, je kaMcana temaja kAminInA tyAgI hAya che, zIla-saMyamanA pAlaka hoya che. huM pada darzIna che, je zAsanamAM sAcI zraddhA utpanna kare che. sAtamuM pada jJAnanuM che, je hitAhitanA vicAra darzAve che. jJAna temaja jJAnInA Adara batAve che. mu pada cAritranu che, je A karmInA nAza karavAnuM sAmarthya dharAve che. navamuM pada tapanuM che, tapazcaryAnI zakti anegha che. nikAcita karmAne paNa toDI nAkhavAnu sAmarthya tapamAM che, mayaNAsuMdarIe guru-kathana svIkArI lIdhuM ane te pramANe AsA tathA caitra mAsamAM zrI navapadajInu zuddha manathI ArAdhana zarU karyuM. thADo samaya vyatIta thatAM ja navapadajInA prakSAla-jalathI zrIpALanA TADha nAbUda thaI gayA. sAtaso kADhIyA paNa kaMcana jevI kAyAvALA nI gayA. satra AnaMda AnaMda vartAI rahyo ane navapadajInA mahimA mahItalamAM prasarI gayA. bhAgyayeAge rANI kamalaprabhA pharatI pharatI tyAM AvI caDhe che. zrIpAlane jotAM ja tenA stanamAMthI dUdhanI dhArA vachUTI. tenI pAsethI uparanI hakIkata jANuvA maLe che. mayaNAsuMdarInI mAtA paNa svAmInA duSkRtyathI rIsA ine peAtAnA bhAI puNyapALa rAjAne ghera AvI che. ekadA
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ navapadanI oLI tapa 333. mayaNAsuMdarI ne zrIpAla tenI najare caDhayA eTale keDhiyAne badale kAMtimAna kuMvara sAthe mayaNAne jotAM tene manamAM kuzaMkA udbhave che. mayaNae mAtAne oLakhI, sarva hakIkata jaNAvI kahyuM ke-A sarva pratApa zrI siddhacaka yaMtrane che. teo sarva rAjamahelamAM gayA. ekadA ghoDA khelavate khelavato prajA pALa rAjA paNa tyAM AvI caDhaye. teNe paNa mayaNAne uMbarANAne badale kAMtimAna rAjakumAra sAthe nihALI eTale ugra AvezamAM AvI jaI talavAra kADhI, paraMtu mayaNAe sarva hakIkata jaNAvatAM tene roSa zamI gaye ane mayaNA tathA tenI mAtA, zrIpALa ane tenI mAtA vagerene AdarapUrvaka pitAnA nagara ujajaiNamAM laI gayA. ekadA zrIpALa suMdara poSAka paherIne pharavA nIkaLyo che tevAmAM eka kanyAe pitAnI mAtAne pUchyuM ke A keNa che ? DesIe jaNAvyuM ke-te ApaNA rAjAne jamAI che. A pramANe vacana sAMbhaLyA bAda zrIpALanuM mana cakaDaLe caDyuM. tene thayuM ke-sasarAnA nAmathI oLakhAvuM ane A rIte puruSArtha karyA vinA paDI rahevuM te vyAjabI nathI. teNe dezATana karavAne makkama nirNaya karyo. A hakIkta mAtA tathA mayaNane paNa jaNAvI. teoe sAthe AvavA kahyuM paNa zrIpALe samajAvI ekalA ja vidAya lIdhI. zrIpALa bharuca baMdare AvI pahoMce. tyAMnA baMdaramAM kauzAMbInA sArthavAha dhavalazeThanA pAMcase vahANe nAMgaryA
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ 334 tapeArata ratnAkara hatA. devavazAt te vahANA cAlatA na hatA. koie kahyuM kekhatrIza lakSaGgA puruSane hAma karI taiA vahANu cAlaze. dhavalazeThe potAnA subhaTaneA hukama karyAM. khatrIza lakSaNA puruSa zeAdhI lAve, sainikoe zrIpALane pakaDayA. zrIpAle kahyuM ke-cAlA, huM tamArA vahANane calAvI dauM. samudrakinAre AvI, vahANa para caDhI jevu' zrI navapadajInuM dhyAna dharyuM ke tarata ja vahANeA cAlatAM thayA. dhavalazeDanA AnaMdano pAra na rahyo. dhavalazeDane thayu` keAvA parAkramI puruSa ApaNI sAthe hoya te sAgara-sak ramAM ghaDDA upayegI thAya. temaNe zrIpAlakumArane sAthe lIdhA, vahANu cAlatAM cAlatAM khakhkharaLe AvI paheAMcyA. pANI-iMdhaNa vigere levA vahANA kinAre AvyA tevAmAM rAjAnA nAkarA dANu" mAgavA AvyA. abhimAnI dhavaLazeThe te sevakAne nasADI mUkayA eTale rAjA peAtAnA sainya sAthe ALye, dhavaLazeThanA daza hajAra subhaTa ane rAjAnA sainya vacce yuddha jAmyuM. subhaTo UbhI pu'chaDIe nAsI gayA, dhavalane pakaDI laI rAjAe UMdhA mAthe laTakAvyA. tevAmAM zrIpAla AvI caDhayA. dhavale kahyu. ke-mane bacAvA tA mArA pAMcaso vahANumAMthI ardhA tamane ApuM. zrIpAle khara rAjavI sAthe bAtha bhIDI ane navapadanuM smaraNa karI yuddha Ayu, khararAya hArI gayA. zrIpAle temane pakaDI lIdhe. khararAye mAphI mAgI ane peAtAnI putrI paraNAvI, dhavalazeThane paNa mukta karyA. vacamAM ratnadvIpa ALye. tyAM paNa vepAra-vaNaja karI vahANu AgaLa cAlyA.
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ navapadanI oLI tapa 335 have dhavaLane thayuM ke zrIpAlane mArI nAkhuM te tenI Rddhisiddhi, aDhIse vahANa ne tenI patnI paNa mArI bane. teNe yukti karI. vahANa ne cheDe mAcaDo bAMdhI zrIpAlakumArane Azcarya jovA mATe AvavAnuM kahI, temane dhakko mArI samudramAM pADyA ane pachI daMbha karyo ke-kumAra acAnaka mAMcaDe tUTatAM samudramAM paDI gayA che. zrIpALakumAra ISTadevanuM smaraNa karatAM, punya pasAyathI koMkaNane kinAre nIkaLe. caMpAnA jhADa nIce jaI sUta, tevAmAM rAjAnI kuMvarI tenI sakhIo sAthe tyAM Avo caDhI ane nizAnI pramANe badhuM barAbara maLI AvatAM teNe zrIpAlakumArane pitAne bhAvI svAmI tarIke svIkAryo. rAjAne sarva hakIkata saMbhaLAvI ane jyotiSInA vacana pramANe rAjAe dhAmadhUmathI potAnI kanyA tene paraNavI. A bAju dhavalazeThe zrIpALanI patnIne herAna karavA upAya karyo paNa niSphaLa nIvaDe. musApharI karatAM pavananA tephAnane kAraNe je bAju javuM hatuM, te dizAmAM vahANo na cAlatAM kaMkaNane kinAre AvI caDhayAM. zeTha bheTazuM laI rAjasabhAmAM gayA tyAM te zrIpALane rAjasabhAmAM beThele je. zrIpALane jotAM ja dhavalazeThanA hRdayamAM tela reDAyuM. dhavalazeTha zrIpAlane halako citaravA prapaMca racyuM. eka DuMbane meTA InAmanI lAlaca ApI kahyuM ke-tAre bharasabhAmAM zrIpALane tArA putra tarIke gaLe vaLagI paDavuM. eTale rAjAne tenA para krodha upajaze jethI tene dehAMta daMDa Apaze.
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ 336 taporena nAkara DuMe barAbara pATha bhajavyuM eTale rAjAe talavAra kheMcI. taravAra jotAM ja tenA metIyA marI gayA. tene thayuM ke rAjA mane paNa mArI nAkhaze eTale teNe jevuM hatuM tevuM kahI saMbhaLAvyuM. dhavalazeThane kArasthAna jANI rAjAe dhavalazeThane pakaDI magAvyA ane mAravA talavAra ugAmI tevAmAM zrIpALa ADo paDyo ane tene bacAvI lIdhe. dhavale zrIpAlanI mAphI mAgI ane havethI kaI paNa jAtanuM dukRtya pharI nahIM karuM tema kahI pitAnI sAthe lIdho. dhavalazeDanA hRdayane saMtApa zamata nathI. te koI paNa upAye zrIpALanuM kAsaLa kADhI nAkhavA yuktio race. che. amAsanI ghora aMdhArI rAtri jAmI hatI. te samaye madhyarAtrie dhavalazeThane durvicAra sUryo. teNe pote ja Aje zrIpALanuM kAsaLa kADhI nAkhavAnuM nirNana karyuM. zrIpALa paNa pitAnA zayanakhaMDamAM nirAMte sute hate. dhavalazeThe pite kaTArI lIdhI ane dhIme dhIme-cAra pagalAMnI mAphaka nIsaraNI caDhaye. aMdhakArane aMge chelluM pagathiyuM cUke. pApane bhAra vadhI javAthI nIce paTakA ane hAthamAM rahelI kaTArI pitAnA ja peTamAM vAgI. tarata ja pApa-punyane hisAba cUkavavA tene AtmA paraleka prayANa, karI gaye. dhabAko thatAM ja kare ane zrIpALa jAgRta thaI
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ navapadanI oLI tapa 337 yAra dhavaLazeThanuM zaba najare paDatAM ghaNI ja dilagIrI thaI. zrIpALe tenI aMtyeSThi kriyA karI zrIpALe ghaNe dezamAM paribhramaNa karyuM ane jAgatA puNyane kAraNe temaNe ghaNI rAjakanyAo sAthe pANigrahaNa karyuM temaja atula vaibhava prApta karyo. have temane mAtA tathA mayaNAsuMdarIne maLavAnI IcchA thaI eTale ujajaina AvI, mAtAnA caraNamAM praNAma karyo. mayaNAsuMdarIe bIjI rAjaputrIone pitAnI bahenanI mAphaka sAthe rAkhI, sarve sukhapUrvaka divaso pasAra kare che ane navapadanuM pUrNa zraddhAthI ArAdhana kare che. eka divasa naTa leko ujajaiNI nagarImAM nRtya karavA AvyA. prajApAla rAjA, zrIpAla, rAjamAtA temaja mayaNasuMdarI vagere rAjasabhAmAM ekaThA thayA che. naTa lekee nATAraMbha zarU karyo paNa acAnaka vizna Ave tema naTaDI nAcavA UbhI thatI ja nathI. tene khUba samajAvavAmAM AvI chatAM te te A prasaMge haiyAphATa rudana karavA lAgI. maya NAe tene pAse bolAvI. AMkhe AMkha maLatAM ja mayaNA tene potAnI sagI bahena surasuMdarI tarIke oLakhI gaI. mayaNAsuMdarIe tene AzvAsana ApyuM ane sarva hakIkta pUchI. surasuMdarIe jaNAvyuM ke lagna pachI vidAya thayA bAda rAtrie acAnaka dhADa paDI, mArA svAmI rAjakumAra hovA te-22
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 tapeArata ratnAkara chatAM bhIrunI mAphaka nAsI gayA. sainiko jyAM tyAM cAlyA gayA. lUMTArAee mane pakaDI. tyAra bAda te mArA para ghaNI vItI paNa chevaTe huM A naTa lekanA hAthamAM AvI. Aje tamane sane jotAM ja mAruM hRdaya bharAI AvyuM. mayaNasu darIe naTa lokone rAjI karI surasuMdarIne potAnI pAse rAkhI lIdhI. have mAtA kamalaprabhAe zrIpAlane peAtAnuM caMpApurInu' rAjya hAtha karavA preraNA karI. zrIpAle kAkA ajitasenane kahevarAvyuM paNa kapaTI kAkA kye mAne ? ane vacce tumula yuddha thayuM. zrIpALanA vijaya thayA. kAkA ajitasene sAdhupaNuM svIkAryu. ghAtI karyAMnA nAza karI ajitasena kevaLI anyA. viharatAM viharatAM capApurIe AvatAM zrIpALa temane vaMdanArthe gayA. dezanA bAda peAtAnA pUrva bhava vigere pUchyuM. ArasImAM jema mukha dekhAya tema kevaLI ajitasene zrIpALanA pUrva bhava jaNAvyo eTale zrIpALe viziSTa rIte navapadArAdhana zarU karyuM. rAjasAhyabI pUrNa rIte bhAgavI, prAMte zrIpALa mayaNAsuMdarI vigere rANIe navamA devalAke utpanna thayA. navamA bhave siddhipada pAmaze. navapadajInA ekAgra ArAdhanathI zrIpALa rAjAnI mAphaka aSTa mahAsiddhi ne navanidhi pragaTe che; mATe kalikAlanA kalpataru sarakhA zrI siddhacakra bhagavaMtanuM anirdeza dhyAna karavu.]
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ navapadanI oLI tapa 338 A tapa prathama A zudI 7nA divasathI AraMbhIne Aso sudI pUrNimA paryata nava divasa sudhI tathA caitra sudI 7thI AraMbhI caitra zudI pUrNimA sudhI nava divasa AyaMbila karavAthI thAya che, temAM prathama divase ekalA cokhAnI ja vastu, bIje divase kevaLa ghauMnI, trIje divase kevaLa caNAnI, cothe maganI, pAMcame aDadanI, ane chaThe, sAtame, AThame tathA navame divase kevaLa cokhAnI vastuo khAIne AMbila karavA joIe. ema na banI zake te sAmAnya rIte AMbila karavAM. e rIte sADAcAra varSa paryata karavAthI ekAzI AMbila thAya che ane A tapa pUrNa thAya che. tapanA nave divase e brahmacarya pALavuM. haMmezA sAMja savAra pratikamaNa karavuM, traNa TaMka deva vAMdavA, paDilehaNa karavuM, eka eka divase eka eka padanI kriyA karavI. je padanA jeTalA guNa hoya teTalA sAthIyA karavA. khamAsamaNa devAM. kAussaga karo, te te padanA guNanI bhAvanA bhAvavI. kIrtana karavuM. haMmezAM snAtra pUrvaka aSTapakArI pUjA karavI. garaNuM vigere nIce pramANe. 0 sAva kha0 le ne 1 4 hIM name arihaMtANuM 12 12 12 2 , ,, name siddhANuM 8 8 8 20 ,, , name AyariyANuM 36 36 36 4 , , namo uvanjhAyANuM 25 25 25 ,, ,, name e savvasAhUNuM 27 27 27 6 che name daMsaNassa 67 67 67 20 = da *
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ 340 7 8 9 OM hrI namA ,, ,, 99 :) nANussa namA cArittassa namA tavasa tapeArata ratnAkara sA. kha0 lA. ne 51 51 51 20 17 17 17 20 12 12 12 20 navapadanA khamAsamaNu nIce pramANe ApavAM. ra 1 " icchAmi khamAsamaNeA vaMdi" jAvaNijjAe nisIhie martyaeNu va'dAmi. OM hrIM namo ariha'tANu'" A pramANe prathama pade bAra guNe zaiAbhita, madhyabhAge virAjamAna, ujjavaLa va sahita evA zrI aridbhuta bhagavAnane mArI trikALa va`danA hAjo. 2 " icchAmi khamA. 'OM hrI namo siddhANu" e khIje pade ATha guNe zebhita, pUrva dizAe virAjamAna, raktavarNa sahita evA zrI siddha bhagavatane mArI trikAla vaMdanA hAjo. 3 icchAmihI' name AyariyANa" e trIje pade chatrIza guNe zaiAbhita, dakSiNa dizAe virAjamAna, pIta vadhu sahita evA zrI AcArya bhagavAnane mArI trikAla vAdyanA hAjo. 4 " icchAmi "OM hrIM namA uvajjhAyANa" e ceAthe pade pacIza guNe zAlita, pazcima dizAe virAjamAna, nIlava sahita evA zrI upAdhyAyajIne mArI trikALa vaMdunA hAjo.
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 navapadanI oLI tapa 5 "IcchAmitra hIM name e savvasAhUNa" e pAMcame pade sattAvIza guNe zobhita, uttara dizAe birAjamAna, kRSNavarNa sahita evA sarva sAdhune mArI trikALa vaMdanA heje. 6 IcchAmitra "jI hI no daMsaNussa" e cha chuM pade saDasaTha bele zobhita, naiRtya khUNe birAjamAna, vetavarNa sahita evA zrI darzanapadane mArI trikALa vaMdanA ho. 7 "IcchAmi " hI* namo nANassa" e sAtame pade ekAvana bhede zobhita, agni khUNe birAjamAna, vetavarNa sahita evA zrI jJAnapadane mArI trikALa vaMdanA heje. 8 "IcchAmitra "jI hI name cArittasta" e AThame pade sattarabhede zebhita, vAyavya khUNe birAjamAna, vetavarNa sahita evA zrI cAritrapadane mArI trikALa vaMdanA heje. - 9 "IcchAmi "jha hI namo tavassa"e navame pade bAra bhede bhita, IzAna khUNe birAjamAna, zvetavarNa sahita evA zrI tapa padane mArI trikALa vaMdanA heje. A rIte nava divasa paryata vidhi kare. A saMkSepathI vidhi karyo che, savistara vidhi suvihita gurudvArA temaja navapadanI oLInI vistRta bukathI jANe, (khamAsamaNa detAM bolavAnA duhA.) parama paMca parameSThImAM. paramezvara bhagavAna; cAra nikSepe dhyAIe, na name zrI jinabhANa. 1
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________ 342 tArana ratnAkara aSTa karyAM mala kSaya karI, bhaye siddha name| tAsa; bhAvAmaya auSadha samI, amRta dRSTi jAsa. chatrIza chatrIzI guNe, yugapradhAna suNI ; jinamata paramata jANatA, namA name te sUrIda. sUkSma bedha viSNu jIvane, na hoya tattvapratIta; bhaNe bhaNAve sUtrane, jaya jaya pAThaka gIta. syAdvAda guNa pariNamyA, ramatA samatA saMga; sAthe zuddhAnaMdatA, namo sAdhu zubha raMga. lokAlekanA bhAvaje, kevalIbhASita ha; satya karI avadhAratA, name namA darzana tevu. adhyAtama jJAne karI, vighaTe bhava bhrama bhAti; satya dharma te jJAna che, namo nameA jJAnanI rIti. ratnatrayI viSNu sAdhanA, niSphaLa kahI sadeva; bhAvarayaNanuM nidhAna che, jaya jaya sayama jIva. kama khapAve cIkaNAM. bhAva maMgala tapa jANuM; pacAsa labdhi upaje, jaya jaya tapa guNakhANuM. ma 3 4 6 122. nava brahmacarya gupti tapa (na. 3 ) [ brahmacarya vrahman uparathI khanelA che. zrI sthAnAMga sUtranA navamA sthAnanI TIkAmAM jaNAvyuM che ke trA ra kuzalAnuSThAna', tacca taccaryaM cAsssevyamiti brahmacaryam / eTale kuzaLa anuSThAna, tenuM sevana karavuM te brahmacarya
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________ nava brahmacarya gupti tapa 37 kuzaLa anuSThAna eTale AtmAne hitakAraka kiyA. sAmAnya rIte brahmacaryane vyavahAru artha e che ke strIbhegathI rahita thavuM; mithunane tyAga kare. zrImad hemacaMdrasUrijI mahArAje gazAstranA prathama prakAzamAM brahmacaryanA aDhAra prakAra darzAvyA che. divyaudArikakAmAnAM, kRtAnumati-kAritaiH / mano-vAk-kAyatastyAgo, brahmASTAdazadhA matam // divya ane audArika kAmane mana, vacana ne kAyAthI karavA, karAvavA ane anumodavAne tyAga kare-e pramANe brahmacarya aDhAra prakAranuM che. "divya" eTale deva saMbaMdhI ane audArika" eTale manuSya tathA tiryaMca saMbaMdhI kAmaga -maithuna sevavAnI IcchAne mana, vacana ane kAyAthI svayaM tyAga kare, bIjA pAse tyAga karAvo ane jeo mathuna sevatA hoya teone sArA jANavA nahi. mithunakAmabhegechA be prakAranI che. saMprApta ane asaMprApta. strI-puruSa AdinI paraspara saMga karavAnI IcchA te "saMprApta kAmaga" che. tenA hasita, lalita vigere ATha prakAro kAmazAstramAM varNavyA che. saMga karavAnI IcchAvALI vyaktinI gerahAjarI hoya tyAM tenuM smaraNa karavuM. ciMtana karavuM temaja saMga karavAnI tIvra abhilASA karavI te asaMprApta-kAmaga" kahevAya che. kSetranI rakSA karavA mATe jema vADa karavAmAM Ave che
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________ 344 taporana ratnAkara te pramANe aDhAra prakAranA brahmacaryanI rakSA mATe zAstrakAroe nava prakAranI vADa darzAvI che je nIce pramANe che. 1. viviSyatisevA-strI, pazu ane napuMsakanA sahavAsathI rahita ekAMta sthAnamAM nivAsa kare. 2. strIparihRA-strIo saMbaMdhI vAtane tyAga. 3. nicAInurAnamU--strIonI besavAnI vastu para besavuM nahIM. je pATa, pATalA ke Asana, zayana para strI beThelI hoya te be ghaDI paryanta vAparavAM nahi. 4. nUirAyA-rAgane vaza thaI strIonAM aMge pAMga, stana, kaTi, mukha Adi avayave jevA prayatna na kare. pa. purAttApUcavartana-bharatane aMtare strI puruSanuM joDeluM raheluM hoya tevA nivAsasthAnane tyAga kare. 6. pUrvazatAmRta-strI sAthe pUrve karela kIDAnuM smaraNa na karavuM. 7. baLatAna|-idrine utteje tevA mAdaka AhArapAnane tyAga karavo. bane tyAM sudhI nirasa AhAra ja vApare. 8. nimAtraST -pramANathI adhika AhAra na kare. 9 vibhUpa-ni -zarIranI TApaTIpa na karavI, zRMgAra na saja. dareka vratamAM brahmacarya vratanI mahattA che ane tene ja kAraNe kahevAya che ke-brahmacarya vratadhArIne praNAma karIne pachI ja iMdra mahArAjA pitAnA siMhAsana para bese che.]
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________ nava brahmacarya gupti tapa 345 A tapamAM eka eka guptine AzrayIne eka eka ekAsaNuM nava nava kavaLanu karavu. eTale nava divase A tapa pUro thAya ane temAM kavaLasaMkhyA ekAzI thAya. sAthIyA vigere nava nava karavA. garaNu-- OM hrInamA navakha'bhaceraguttidharANa e padmanu vIza navakAravALI "" pramANu gaNavuM. udyApane sAdhu sAdhvIne tathA brahmacArI zrAvaka zrAvikAne vastra dAna devuM. 123. nigeAda AyukSaya tapa (jai. si) na [ sAdhAraNa vanaspatikAyane nigeda kahevAmAM Ave che. sUkSma sAdhAraNa vanaspatikAyane sUma nigeAda kahevAmAM Ave che. ca cakSuthI jene na joI zakAya tene sUkSma kahevAmAM Ave che. A vizvamAM asaMkhya geALAo che, eka eka gALAmAM asakhyAtI nigeda che ane eka eka nigeAdamAM anaMtA jIvA hAya che. jee anAdikALathI sUkSmanigedamAM ja rahelA che, kadApi temAMthI bahAra nIkaLyA ja nathI te 8 avyavahArarAzi "nA jIvA kahevAya che. je jIvA sUkSminagedamAMthI bahAra nIkaLI cUkayA hAya che te vyavahArarAzi"nA jIvo kahevAya che. nigeAdanA jIvAnuM AyuSya aMtarmuhUtanuM hAya che. aMtarmuhUta nA kALa eTale e ghaDInI adaranA kALa. tenI
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporana ratnAkara 346 zarUAta nava samayathI thAya che. atyaMta sUkSma kALane samaya kahevAmAM Ave che. nimiSamAtramAM asabhya samayeA vyatIta thaI jAya che. AvA niMgAda" saMbadhI AyunA kSaya mATe A tapa karavAmAM Ave che. ] prathama eka u SavA sa upara ekAsaNuM. pachI e upavAsa upara ekAsaNuM, pachI traNa upavAsa upara ekAsaNu, pachI e upavAsa upara ekAsaNu', pachI eka upavAsa upara ekAsaNuM. ema cauda divase tapa pUrNa karavA. udyApane coda mAdaka DhAkavA. A tapanu phaLa nigodanA AyuSyanA kSaya thAya te che. " namo arihaMtANu" e padghanI vIza navakAravALI gaNavI. sAthIyA vigere mAra mAra karavA. ' Hei banne vidhi. (ra. vi. ) prathama eka upavAsa pachI ekAsaNuM, pachI be upavAsa eka ekAsaNuM, pachI traNa upavAsa eka ekAsaNuM, pachI 4 upavAsa eka ekAsaNuM, pachI 5 upavAsa eka ekAsaNu, pachI 4 upavAsa ne ekAsaNuM, pachI 3 upavAsa ne ekAsaNu, pachI 2 upavAsa ne ekAsaNuM. pachI eka upavAsa ne ekAsaNuMe pramANe kula 34 divasa (25 upavAsa ne 9 ekAsaNAM ) karavAthI paNa e tapa thAya che. khAkInA vidhi upara pramANe jANavA. udyApane 34 medaka vigere prabhu pAse DhAkavA.
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmakaDI tapa 347 124. nijigISu tapa. (naM. a. vigere vi. pra.) A tapamAM eka upavAsa upara eka AMkhila-e pramANe ATha upavAsa ane ATha AMkhilavaDe eTale sALa divase A tapa pUrNa thAya che. udyApanamAM seALa mAdaka, phaLa vigere deva pAse DhokavA. (nIrUzikha athavA nirUjasiMha tapa kRSNa--pakSe ja thAya che. temAM mukhyatve plAna sAdhu sAdhvInI vaiyAvacca karavAnI che. temaja te tapa 5dara divase pUrNa thAya che. jue tapa nabara (63) OM hrIM "nameA arihaMtANu" paTTanI navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere bAra bAra karavA. 15. padakaDI tapa. (jai. pra. je. si') prathama eka upavAsa karIne pAraNu,pachI e upavAsa karIne pAraNuM, pachI eka upavAsa karIne pAraNuM, e prathama eLI thaI. pachI eka upatrAsa upara pAraNuM, e upavAsa upara pAraNu, eka upavAsa upara pAraNuM, e trIjI oLI thaI. pachI eka upavAsa upara pAraNuM, e upavAsa upara pAraNuM, traNa upavAsa upara pAraNu, be upavAsa upara pAraNuM, eka upavAsa upara parazu e trIjI eLI thai.. pachI eka upavAsa ne pAraNuM, e upavAsa ne pAraNuM, traNa upavAsane pAraNuM, cAra upavAsa ne pAraNu'. traNa upavAsa ne pAraNuM, e upavAsa ne pAraNuM, eka upavAsa ne pAraNuM, e ceAthI eLI thaI. kula 33 upavAsa ne 18 pAraNA maLI 51 divasa thAya. udyApanamAM tapanI sakhyA
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporana ratnAkara devane caDhAvavA. pUjA siddhANu" e padanI 348 jeTalA (33) mAtI tathA pravAla vigere yathAzakti karavuM. "tame navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere ATha ATha karavA. 126. dAridrayaharaNa tapa. (vi.pra.) A tapa pUrNimAthI zarU karavAnA che. prathama divase upavAsa, bIje divase ekAsaNuM, trIje divase nIvI, ceAthe divase AyaMbila, pAMcame divase besaNu, e pramANe eka eLI thaI. khIjI etaLI paNa e ja pramANe karavI. kula daza divase A tapa pUrNa thAya che. pAraNe sAdhune dAna ApavuM. udyApane jJAnapUjA karavI. OM hrI "name! nANussa" padmanI navakAravALI bIza gaNavI. sAthIyA vigere pa1 karavA. 127, paMcAmRta tapa. (vi. pra.) A tapamAM pAMca aThThama cha mAsamAM karavAnAM che. temA pahelA aThThamane pAraNe sAdhune vaherAvIne zrIkha'Da khAvA. bIjA aThThamane pAraNe zIrA khAve. trIjA aThThamane pAraNe lApasI, ceAthA akramane pAraNe lADu tathA pAMcamA aThThamane pAraNe khIra khAvI. dareka pAraNe sAdhune vaherAvIne pachI pAraNuM karavuM.... hI "name arihaMtANuM ' padanI navakAravAlI 20 gaNavI. sAthIyA vigere khAra bAra karavA.
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAMca chaThTha tapa 349 128. pAMca chaThTha tapa (paM. ta.) prathama chaThTha karIne pAraNe vRta, sAkara ane ghauMne ATo (curamuM athavA zI), bIjA chaThThane pAraNe dUdha, cokhA ne sAkara, trIjA chaThThane pAraNe jhaLI pAtro sAdhu sAdhvIne vahorAvIne bharyo bhANe ekAsaNuM. cethA chane pAraNe mUcha rahita svAda karyA vinA ekAsaNuM. pAMcamAM chaThThane pAraNe pANIne leTo bharIne be traNa ghera javuM. je koI jamavAnuM na kahe che te divase upavAsa karavo. A tapa pAMca chaThTha tathA pAMca pAraNAvaDe eTale paMdara divase pUro thAya che. ughApane svAmI bhAIone jamADIne zrIphaLa ApavAM. 34 hIM "name arihaMtANaM' padanI navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere bAra bAra karavA. 129 paMca mahAvrata tapa. [je vrata ghaNuM moTuM hoya, pALavAmAM muzkela hoya tene "mahAvrata" kahevAmAM Ave che. vrata eTale pratijJA. zrI sthAnAMga sUtranA pAMcamA sthAnakamAM kahevAmAM AvyuM che ke paJca mahavvayA paNNattA. taM jahA-1 savvAo pANAivAyAo veramaNa, 2 savvAo musAvAyAo veramaNa, 3 savvAo adinnAdANAo veramaNa, 4 savvAo mehuNAo veramaNa, 5 savvAo pariggahAo veramaNam /
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35o taporatna ratnAkara 1. sarva prANAtipAta viramaNa-hiMsAne sarvathA tyAga. 2. sarva mRSAvAdaviramaNa-asatya jUThAne sarvathA * tyAga. 3. sarva adattAdAnaviramaNa-cerIne sarvathA tyAga. 4. sarva mithunaviramaNa--maithunane sarvathA tyAga. 5. sarva parigrahaviramaNa-parigrahano sarvathA tyAga. A mahAvratane "sarvavirati" kahevAmAM Ave che. vaLI te sarvaviraticAritranAM mULa pAyArUpa hovAthI "mULaguNa" tarIke paNa oLakhAya che. ] A tapamAM pratyeka mahAvratane AzrayIne eka eka upavAsa tathA eka besaNuM karavuM. ema pAMca upavAsa ekAMtara besaNAnA pAraNAvALA karavAthI daza divase tapa pUrNa thAya che. " hI name e savasANuM" padanI navakAravAlI vIza gaNavI. sAthIyA vigere sattAvIza karavA. 130. pAzvajina gaNadhara tapa [bhagavaMta mahAvIrane agiyAra gaNadhara hatA tyAre puruSAdANI zrI pArzvanAtha bhagavaMtane daza gaNadhare hatA. temane anulakSIne A tapa karavAmAM Ave che. te daze gaNadharanA vistRta jIvanacaritra mATe zrI pArzvanAthacaritra vAMcavuM yogya
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArjina gaNadhara tapa 351 che. ahIM te mAtra temanA mAtA-pitA vagere hakIkata jaNAvI che. 1. zubhadatta-kSemapurI nagarI, dhana jaya pitA, lIlAvatI mAtA. 2. Aya ghASa-rAjagRhInagarI,matrIputra,bALabrahmacArI. 3. viziSTa-kAMpilyapura nagarI, mahedrarAjAnA putra, 4. brahma-surapuranagara, kanakaketu rAjA pitA, zAMtimatI mAtA, bAlabrahmacArI. 5. sAma-kSitipratiSThita nagara, mahIdhara rAjA pitA, revatI mAtA. 6. zrIdhara-peAtanapura nagara, nAgabALa rAjA pitA, suMdarI mAtA. 7. vIrabhadra(vASiNa )-mithilA nagarI, nima rAjA pitA, zeAdharA mAtA. 8. yazAbhadra ( bhadrayaza )-peAtanapura nagara, samarisa'hu rAjA, padmA mAtA. 9. asAyi ( jaya ) mahAguNI ( vijaya )- zrAvastI nagarI, rAjaputrA. A tapamAM lagelaga dRza cha karavA. chaThThane pAraNe esaNuM karavuM. sAthIyA vigere daza daza karavA. garaNuM nIce pramANe--
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35ra taratna ratnAkara 1 zrI zubha gaNadharAya nama:.. 2 zrI AyaghoSagaNadharAya nama: 3 zrI viziSTagaNadharAya nama: 4 zrI brahmagaNudharAya nama: 5 zro samagaNadharAya nama: 6 zrI dharagaNadharAya nama: 7 zrI vIrabhadragaNudharAya nama: 8 zrI yazobhadragaNadhAya nama: . 9 zrI amAyi (ya) gaNadharAya nama: 10 zrI mahAguNi (vijaya) gaNadharAya nama: udyApanamAM zrI gaNadhara devanI pUjA karavI ne tene aMgIyA vigere 10 caDAvavAM. gaNadharanI pratimAne abhAve kaI paNa prabhunI pratimAne caDAvavAM. 131. piSadazamI (ta. vigere) [ hiMdI piSa vada 10 ane gujarAtI mAgazara vada 10 ne divase A tapanI zarUAta thAya che. A tapa traNa prakAre karI zakAya che. ' (1) daza varSa ne daza mAsa sudhI mAgazara vada 9, 10 ne 11 e pramANe traNa divasanA ArAdhanathI. (2) yAjajIva mAgazara vada 10 nA ArAdhanathI. (3) daza varSa paryanta mAgazara vada 10 nA ArAdhanathI.
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________ pASadazamI tapa 353 zreNika mahArAjAe rAjagRhInA udyAnamAM bhagavaMta mahAvIrasvAmIne prazna karyA ke bhagavaMta! pASa mAsamAM karyo divasa uttama gaNAya ? bhagavate kahyuM ke-pASa dazamanA divasa uttama visa che. zreNika mahArAjAe punaH pUchyuM ke tenuM kAraNa zuM ? temaja te divasanA ArAdhanathI kone kevuM phaLa prApta thayuM ? bhagavata mahAvIre zreNika rAjAne jaNAvyuM ke--ASa dazama e mArA puragAmI tevIzamA tIrthaMkara pArzvanAtha bhagavatanA janmadina che, te kAraNe tenu ati mAhAtmya che. te divasanA ArAdhanathI suradatta zreSThIne gayenrI Rddhi sAMpaDI ane chevaTe siddhigati prApta karaze. A sa`khadhI sakSipta vRttAMta nIce pramANe che. vANArasI (kAzI) nagarImAM azvasena rAjAnI vAmA rANInI kUkhe cauda svapnathI sUcita zrI pArzvanAthanA pASa vida dazamanA roja janma thayA. teozrInA janmathI rAjyamAM sarvatra AnaMda prasaryAM, azvasena rAjAe dInayAcaka janeAne sArA pramANamAM dAna ApI satASita karyAM. kuzasthaLanA prasenajita rAjAne prabhAvatI nAmanI sarvAMguNasaMpanna ane apUrva lAvaNyavatI rAjakumArI hatI. kali'gadezanA yavana rAjAe prabhAvatIne prApta karavA mATe kuzasthaLane ghere ghAlyA. prasenajita rAjavIe azvasena rAjavInI sahAya mAgI. pitAzrIne aTakAvI zrI pArzvanAtha ta-23
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________ 354 taporatna ratnAkara bhagavaMta pite kuzasthaLa gayA. temanA Agamana mAtrathI ja yavana rAjavI cAlyA gaye. prasenajite zrI pArzvanAtha bhagavaMta sAthe prabhAvatInA mahesUvapUrvaka lagna karyA. ekadA bhagavaMta zrI pArzvanAtha jharUkhAmAM besI nagaracaryA nihALI rahyA hatA tevAmAM ghaNA lokone AnaMdapUrvaka vividha sAmagrI laIne jatAM nihALyA. tapAsane aMte jaNAyuM ke kamaTha nAmane bhegI udyAnamAM Avela che. te paMcAgni tapa kare che, tethI leke tene vaMdana-pUjanArthe jaI rahyA che. bhagavaMte A mithyAtvI kiyA jANI lokone sanmArge lAvavA vicAryuM. traNa jJAnavALA paramAtmAne zuM ajANyuM hoya? teo rAjasavArI sAthe kamaTha yegI pAse padhAryA. te vakhate thegI pAse paMcAgni prajvalate hate. lAkaDAnI madhyamAM sarpa paNa baLI rahyo hate; te bhagavaMtanA khyAla bahAra kema jAya ? lokone AkarSavA mAtramAM satyadharma nathI. saddharma te zuddha niSkalaMka AcaraNa ane vyavahAramAM ja rahela che, te darzAvavA paramAtmAe saLagI rahelA kASTane pitAne sevaka mAraphata phaDAvyuM che temAM ardhadagdha thayele sarSa sau keIne jovAmAM Avyo. sarpa mRtyune mahemAna banI rahyo hate. paramAtmAe sevaka mAraphata tene navakAramaMtranuM zravaNa karAvyuM, jenA prabhAvathI mRtyu pAmI sarpa dharaNendra tarIke upaje. kamaDane ajJAna tapa-kaSTathI loko tenAthI vimukha thayA. kamaThane pitAnA parAbhavathI pAWkumAra para zreSa
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________ poSa dazamI tapa 355 upaje, paraMtu tevI sthitimAM te temanuM kaMI ahita karI zake tema na hatuM. kALage mRtyu pAmI kamaTha meghamAlI deva tarIke Upaje. vasaMtaRtunA AgamanathI pAWkumAra prabhAvatI devI sAthe kIDAthe gayA. tyAM jinamaMdira nIhALatAM temAM praveza karyo. jinamaMdiranI bhIMta para pitAnA puragAmI bAvIzamA tIrthakara zrI neminAtha bhagavaMte pitAnI patnI rAjImatIne, lagna karyA pUrve je tyAga karyo hate te saMbaMdhI citra najare caDyAM. paramAtmAne nimitta maLI gayuM. saMsAra tyAga karavAnI manebhAvanA thaI. tevAmAM lekAMtika devee AvIne dharma pravartAvavA mATe prabhune prArthanA karI. saMvatsara na ApI paramAtmAe mAgazara vada 11 nA roja paramezvarI pravajyA grahaNa karI. dIkSA bAda "kAdaMbarI" aTavImAM AvatAM jAti maraNajJAnane prApta thayelA hastIe pitAnI suMDha dvArA prabhune snAnAbhiSeka karyo. te sthaLa "kalikuMDa tIrtha tarIke prasiddhi pAmyuM. bAda kausubha vanamAM AvatAM paramAtmAnA deha para dharaNe pitAnI phaNA prasArI eTale te sthaLe smRti tarIke ahicchatrA nAmanI nagarI vasI. | meghamALI deve pitAnuM vaira vALavA mATe zrI pArzva prabhu kAyetsarga dhyAnamAM UbhA hatA te samaye vividha upasargo karyA, paraMtu meruparvata zuM pracaMDa vAyuthI paNa kaMpAyamAna thAya? paramAtmAne nizcaLa jANI meghamAlI deve akhaMDa dhArAe vRSTi zarU karI. nadI-nALAM ubharAI gayA, jamIna
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________ 356 tapovana ratnAkara para jANe pANI samAtuM na hoya te dekhAva thaI rahyo. sAta ahorAtri paryaMta muzaLadhAra vRSTi thavAthI paramAtmAnI nAsikA paryata jaLa AvI lAgyuM tevAmAM dharaNekanuM Asana kaMpAyamAna thayuM. avadhijJAnathI meghamAlI devanuM A dukRtya jANI vegapUrvaka paramAtmA pAse AvI, vijJapti karI temanA para potAnI phaNAnuM chatra karyuM. dharaNendra meghamAlI devane tenA duSkRtya mATe upAlaMbha Ape. meghamAlI paNa paramAtmAnI nizcalatA ane samabhAva pAse pitAne parAbhava svIkArI, paramAtmAne namI, khamAvIne cAlyA gaye. dharaNendra paNa paramAtmAnI prArthanA karI svasthAne gaye. paramAtmA tyAMthI vihAra karI Azramapada udyAnamAM AvyA ane caitra vada cothane divase kevaLajJAnanI prApti thaI aneka bhavya ane pratibaMdhI, pitAne nirvANa samaya naka jANI zrI sametazikhara para padhAryA. 70 varSa dIkSita jIvana ane 30 varSa gRhasthajIvana-kula eka se varSanuM AyuSya bhegavI, zrI sametazikhara para tetrIsa munivare. sAthe eka mAsanA anazanapUrvaka nirvANa pAmyA. zrI pArzvanAtha bhagavatanuM AyanAmakarma atizaya hatuM tethI sarvatra vizeSa pUjana temaja Adarane pAtra banyA che. surendrapura nagaramAM narasiMha rAjAne guNasuMdarI rANI hatI. te ja nagaramAM suradatta zreSThIne zIlavatI nAmanI patnI hatI. zreNIne aDhaLaka dhana hatuM paNa mithyAtvathI vAsita hatA.
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________ poSa dazamI tapa 3pa7 eka vakhata mAlanA aDhIse vahANa bharIne ratnadvIpe mikalyA. kaya vikaya karatAM ghaNe naphe maLe. bIjA kariyANAM bharI vahANe pAchA pharatAM hatAM tevAmAM samudramAM vAvaMToLa utpanna thayA ane te badhA vahANa kALakUTa kIpe jaI caDhayA. vahANe pAchA na pharyA paraMtu gharamAM nidhAnarUpe rAkhela agiyAra jhADa seniyA paNa kelasAmAM pheravAI gayA. pAMca gADAM mAla bharIne AvatA hatA tene lUMTArAo tUTI gayA. A pramANe aNadhArI upAdhithI eka vakhatanA sarvazreSTha zrImaMta suradatta zreSThI raMka banI gaye. dhana cAlyA jatAM nagarazeTha tarIkene mAna-marataba paNa cAlyA gaye. jene paDyo bola jhIlI levAmAM AvatuM hatuM tyAM temanI sAme najara nAkhanAra paNa keI na rahyuM. kALage devedrasUri te nagaramAM padhAryA. narasiMha rAjavI dabadabApUrvaka vaMdanArthe gaye suradatta zreSThI paNa dekhAdekhIthI gaye. sUri mahArAjanI dezanA sAMbhaLavAthI tenA hRdayamAM apUrva zAMti prasarI. dezanA bAda saunA cAlyA javA pachI ekAMtamAM gurumahArAje tene jIvanuM sarva svarUpa samajAvI, tapazcaryAne mahimA paNa darzAvyo. suradatta zreSThIe gurumahArAjanI sUcanAthI piSadazamanI ArAdhanA zarU karI. ArAdhanAne mAtra daza mahinA vItyA tyAM te aDhIse vahANe mAla sAthe sahIsalAmata pAchA AvyAM. gharamAM dATeluM nidhAna pragaTa thayuM ane AnaMda prasaryo. "piSadazamIne A prabhAva jANa suradatta zreSThIe savizeSapaNe ArAdhanA zarU karI. nagarazeThanI padavI paNa punaH prApta thaI.
Page #451
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporana ratnAkara zeThane daza putra thayA. zeThe pASadazamInuM sArI rIte udyApana karyuM. prAMte gurumahArAja pAse dIkSA grahaNa karI. chaThTha-aThThamanI tapazcaryA karatAM chevaTe kALadharma pAmI dazamA devalAke utpanna thayA. tyAM vIza sAgaropamanu' AyuSya bhogavI, vIne mahAvideha kSetramAM puSkalAvatI vijayane viSe maMgalAvatI nagarImAM siMhasena rAjavInI guNasuMdarI nAmanI paTTarANInI kUkhe jayasena putra tarIke janmaze. kevalajJAna prApta karI prAMte siddhagati prApta karaze. 358 bhagavata mahAvIranA mukhathI pASadazamInA AvA acinha prabhAva taNI zreNika mahArAjAe te pavitra dinanI ati praza'sA karI.] A tapa pASa dazamI eTale gujarAtI mAgazara vada dazamanA divasane anusarIne thAya che. temAM prathama navamIne divase sAkaranA pANInuM ekAsaNuM karavu. ne ThAma ceAvihAra karavA. dazamIne divase ekAsaNuM karI ThAma cAvihAra karavA tathA agiyArazane divase tivihAruM' ekAsaNuM karavuM. ekAsaNuM karIne trividha AhAranu' paccakakhANu karavu. traNe divasa brahmaca pALavuM. banne vakhata pratikramaNa karavu'. jinama'diramAM jaI aSTa prakArI athavA sattaraprakArI pUjA bhaNAvavI. snAtra mahAtsava karavA. nava age ADa'barapUrNAMka bhagavAnanI pUjA karavI. guru pAse AvI sidghAMtanuM zravaNa karavuM. A pramANe daza varSa sudhI karavu, vaLI tapane divase (mAgazara vada 10 me) pauSadha karavA.
Page #452
--------------------------------------------------------------------------
________________ bIjanA tapa 359 A pramANe je tapa kare che tenI mana:kAmanA siddha thAya che. A lekamAM dhanadhAnyAdika pAme, paralokamAM iMdrAddika pada pAme ane chevaTe mekSa pada pAme. "OM hrI" zrI pArzvanAthA te namaH" e padanuM garajhu' vIza navakAravALI pramANu gaNavuM. sAthIyA vigere khAra mAra karavA. udyApane daza pUDA, deza rUmAla (purataka khAMdhavAnA), daza navakAravAlI, daza nIlamaNi, daza caMdaravA, seAnuM, rUpuM, kAMsu', pIttala e cAra dhAtuenI daza daza pratimA ane jJAna, dana ne cAritranA upakaraNeA daza daza karAvavA. khAkI vidhi gurugamathI jANavA. 132. bIjanA tapa (pa. ta.) A tapa kArtika zudI bIjathI zarU karavAnA che. temAM dareka mAsanI zudI bIje cAvihAra upavAsa karavA. e rIte bAvIza mAsa sudhI athavA utkRSTa khAvIza varasa sudhI A tapa karavA. savAra sAMja banne vakhata pratikramaNa. pratilekhanA, trikAla devavaMdana vigere karavuM. udyApana zakti pramANe karavuM. khAvIza khAvIza vastue jJAna pAse DhokavI. garaNuM vigere nIce pramANe samajavuM. 1na sUitrAya namaH 2 anuyAgaDhArasUtrAya namaH sA. kha0 lA. Aaa 51 5151 20 2 62 62 20
Page #453
--------------------------------------------------------------------------
________________ athavA 36o taparanA ratnAkara sAva kha0 le ne 1 ghaniyuktastrAya namaH 14 14 14 20 2 anugadvArasUtrAya namaH 62 2 2 20 tapane divase upara pramANe babbe garaNuM vIza vIza navakAravALInAM gaNavAM. sAthIyA vigere paNa babbe sUtranA karavAM. 133. meTe ratnattara tapa. (rA. vi.) prathama eka aThThama karIne pAraNuM, pachI bIje aThThama karIne pAraNuM, pachI trIje aThThama karIne pAraNuM karavuM. pAraNe besaNuM karavuM. e rIte traNa aThThama ane traNa pAraNAvaDe A tapa thAya che. " hI name arihaMtANuM" padanI navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere bAra bAra karavA. 134. ratna rehaNa tapa, (je. 5. vigere) A tapa A zudi pAMcamane divase zarU karo. temAM cAra cAra divasanI pAMca oLI che. temAM prathama divase ekAsaNuM, bIje divase navI, trIje divase AMbila ceAthe divase upavAsa, e pahelI oLI thaI bIjI oLIe navI, AMbila, upavAsa, ekAsaNuM anukrame karavA. trIjI oLIe anukrame AMbila, upavAsa, ekAsaNuM, navI karavA. jethI eLIe upavAsa, ekAsaNuM, navI, AMbila karavA. pAMcamI oLIe upavAsa, ekAsaNuM, navI, AMbila karavA. A rIte
Page #454
--------------------------------------------------------------------------
________________ bRhatsaMsAratAraNa tapa 31 A tapa vIza divase pUro thAya. udyApane navakAravALI 5, sthApanAcAya 5, ratnamaya biba pa karAvavA. medaka 20 jJAna pAse DhAkavA. tapanA divasomAM brahmacarya sahita jJAna, darzona ane cAritranI ArAdhanA karavI. pAraNAne divase gurunI agapUjA yathAzakti dravyavaDe karavI. devanI aSTaprakArI pUjA karavI. A tapa traNa varSa paryaMta karavA. OM hrI namA arihaMtANu" padanI navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere khAra mAra karavA. 135. bRhatsa'sAratAraNu tapa. (jai. 5. vigere) A tapamAM prathama eka aThThama karI pAraNe AMbila karavuM. pachI bIjo aThThama karI AMbila karavuM. pachI trIjo aThThama karI AMbila karavu. e rIte nava upavAsa ane traNa AMbila ema khAra divase A tapa pUrNa thAya che. udyApane dUdha bharyAM tarabhANA upara rUpAnI eDI (vahANu) tarAvavI. vahANumAM rUpAnANuM, mAtI, viThThama bharavAM, yathAzakti pUjA bhaNAvavI. jJAnapUjA karavI. deva vAMDhavA. pratikramaN, paDilehaNa vigere sarva karavuM. garaNuM vigere nIce pramANe vIza navakAravALInuM gaNavuM. sA. kha0 lA. nA 1 3hI zrI kezigaNadharAya namaH sUrisi'hugaNudharAya namaH danaArAdhanAya namaH 2 3 ;" 4 :, jJAnaArAdhanAya namaH 27 7) ,, 77 22 99 22 1111 11 20 11 11 11 20 67 67 67 20 53 51 51 20
Page #455
--------------------------------------------------------------------------
________________ tArata ratnAkara sA. pA. le ne 5 OM hvI zrI cAritraArAdhanAya namaH 17 17 17 20 tapaArAdhanAya namaH 12 12 12 20 362 n " D x 10 11 12 "" ,, ,, HH "" 77 22 :7 22 ,, ,, 29 12 99 29 99 29 "" ,, "" devazrutarAdhanAya namaH kSAyikasamyaktvAya namaH 9 sAgarasenAya namaH vimalaeAdhAya namaH mahAyazase namaH sarvAnubhUtAya namaH . . 8 20 9 9 20 8 20 8 20 8 20 8 20 . . . . . traNa 136, laghu saMsAratAraNa tapa. (jai. pra. vigere) A tapamAM prathama traNa AMkhila upara eka upavAsa, pharI AMkhila upara eka upavAsa, pachI trIjI vAra traNa AMbila upara eka upavAsa. e rIte nava AMkhila ane traNa upavAsa ema bAra divasa vaDe A tapa pUrNa thAya che. bIjuM sa pUrvavat (jIe naM. 135) 137. RSabhadeva sa'vatsara tapa. (varSItapa) (prata na'.a.) A tapane varSI tapa kahevAmAM Ave che. tera mAsa ne agiyAra divase A tapa pUrNa thAya che. gujarAtI phAgaNa vi AThame tapanI zarUAta karavAmAM Ave che ane vaizAkha zuddhi trIja-akSaya tRtIyAne divase 108 zeraDInA rasanA ghaDAthI pAraNu' karavAmAM Ave che. prathama tIrthaMkara zrI RSabhadeva
Page #456
--------------------------------------------------------------------------
________________ RSabhadeva savasara tapa 363 bhagavaMte 400 cArasA upavAsane pAraNe akSaya-tRtIyAne divase pAraNuM karela, jene anulakSIne A tapa karavAmAM Ave che. bhagavaMtanA jevuM zarIra-saMghayaNu na heAvAthI hAlamAM ekAMtara upavAsathI A tapa karavAmAM Ave che. A tapane lagatI hakIkata sa`kSiptamAM nIce pramANe che. bhagavaMta RSabhadeva A cAvIzInA Adya tIrthaMkara che eTaluM ja nahI. paNa vyavahAra-dhanA paNa Adi pravaka che. teozrIe leAkeAne vyavahAra zIkhavADayeA, vANijyA zikhavyA ane kalpavRkSonA prabhAva maMda paDatAM lokone AjIvikAnAM sAdhanA paNa darzAvyAM. teozrIe vIza lAkha pUrva va yuvarAjAvasthAmAM ane tresaTha lAkha pUrva varSa rAjyadhUrA vahana karavAmAM vyatIta karyAM. ekadA teozrI naneAdyAnamAM gayA hatA tyAM latAma`DapamAM birAjI leAkAnI krIDA nIhALI rahyA hatA. krIDA nihALatAM nihALatAM tene evI vicAraNA udbhavI ke--"AvuM kaika me' pUrva nIhALyu che." Ama vicAratA-vicAratAM teozrIne kSati smaraNa jJAna udbhaLyu. dIkSA svIkAravAnI vRtti thai tevAmAM ja lAkatika devAe AvIne paramAtmAne prArthanA karI ke- "svAmin ! tIrtha pravartAva."paramAtmAe saMvatsarI dAna ApavuM. zarU karyuM. bAda phAgaNu vidre AThamanA roja kaccha mahAkaccha vigere cAra hajAra rAjAe sAthe dIkSA lIdhI. yugalikAne dIkSitAne kevA niravadya-e tAlIza deSa rahita AhAra ApavA tenu kaI paNa lakSa nahAtuM. sayamI avasthAmAM te nirdoSa geAcarI maLe te ja svIkArI zakAya.
Page #457
--------------------------------------------------------------------------
________________ 364 tapAna 2nAkara paramAtmAne pAraNAne divase zuddha eSaNIya AhAra na maLe eTale teozrIe upavAsa zarU karyA. paramAtmA pratyenI bhaktithI ke temanI samakSa ava, gaja, mUlyavAna vastro, uttama AbhUSaNo vigere padArtho dharavA lAgyA, paraMtu paramAtmAne te paikI kaI paNa vastu kalpatI nahatI. pAraNA mATe -zuddha AhAra na maLe tyAMsudhI paramAtmAe upavAsa zarU rAkhyAM. kaccha maDAcchAdie zarUAtamAM te paramAtmAnuM anukaraNa karyuM paraMtu chevaTe teonI dhIraja khUTI ane vanamAM jaI kaMda-mULanuM bhakSaNa karanAra tApasa banyA. paramAtmA ekAkI vicaratAM hastinApura padhAryA. dIrgha tapasvI bhagavaMtane pAraNA mATe lekoe vividha bheTaNa dharyA. vAraMvAra vijJapti karI chatAM te paikI paramAtmAne kape tevI eka paNa vastu na hovAthI paramAtmAe kaI paNa svIkAryuM nahi eTale ke e, kheda pAmIne kelAhala karI mUko. acAnaka lekene kailAhala sAMbhaLI rAjamaMdiramAM beThelA bharata mahArAjAnA pautra ane samaprabha rAjavIne putra zreyAMsakumAre pratihArIne tapAsArthe mokalyA. pratihArIe bhagavaMtanuM Agamana jaNAvyuM. paramAtmAnuM Agamana sAMbhaLI zreyAMsakumAra UghADe page temanI sanmukha de. paramAtmA paNa temanA AMgaNamAM ja padhArI rahyA hatA. paramAtmAne jotAM ja zreyAM. sakumArane kudaratI bhAsa thaye ke-pUrve kayAMya meM bhagavaMtane joyA che. vAraMvAra UhApoha karatAM tene tarata ja jAti maraNa jJAna thayuM ane tenA prabhAvathI jANyuM ke pUrve para mAtmA mahAvideha kSetramAM vajAnAbha cakravatI hatA tyAre huM
Page #458
--------------------------------------------------------------------------
________________ RSabhadeva saMvatsara tapa 365 temanA sArathI hatA. paramAtmAne kalpI zake tevA AhAra vaheArAvavA mATe zreyAMsakumAre manasUbe karyAM tevAmAM te te ja samaye koI eka nAgarika tAjA zeraDInA rasanA bharelA ghaDAMe zreyAMsakumArane bheTaNAM tarIke ApavA mATe laI AvyeA. zreyAMsakumAre te kSurasa paramAtmAne vaheArAbyA. paramAtmAe paNa tene kalpya jANI peAtAnA hAtha prasAyer. paramAtmAe pAraNuM karyuM. te divasa vaizAkha zuda trIjanA hatA. te samayathI te divasa akSayatRtIyA tarIke prasiddhi pAmyA. zreyAMsakumAre paramAtmAne pAraNuM karAvyAthI te sthaLe paMca divya pragaTa thayAM. pUrvabhavamAM anubhavela heAvAthI zreyAMsakumAre leAkeAne munidhama samajAvyeA ane tyArathI leAkeAmAM supAtra dAnanI pravRtti zarU thaI. paramAtmAe savatsarI dAnathI 'dAnadha' pravartAvyo, paraMtu zreyAMsakumAre te "supAtra dAna" rUpa dharma pravartAvyeA. A pramANe bhagavaMte dIkSA-lIdhA pachI tera mAsa ne agiyAra divase pAraNuM karyuM, tenA anukaraNarUpe A tapa karavAmAM Ave che. zrI navapadArAdhananI jema hAlamAM A tapanI ArAdhanA divase divase vRddhi pAmatI rahe che.] A tapa phAgaNu (gujarAtI) vada 8 ne rAja zarU karI yathAzakti ekAMtara upavAsa karavA, temAM kula upavAsa 400 karavA. te trIje varSe akSaya tRtIyAne divase pUrNa thAya (tapa karatAM vacamAM je akSaya tRtIyA Ave te divase khAdhA vAra
Page #459
--------------------------------------------------------------------------
________________ 366 tapovana 2nAkara AvatuM hoya te upavAsa kare.) chelle divase devagurunI pUjApUrvaka saMdhavAtsalya karI pAraNuM karavuM. " hI" zrI trASabhadevanAthAya namaH" padanI navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere bAra bAra karavA. bIjI rIta-zrI kaSabhadevasvAmInA zAsanamAM utkRSTa tapa 360 upavAsane che. tethI tene AzrayIne 360 upavAsa ekAMtara pAraNAvALA karavA. bIjuM sarva upara pramANe, hAlamAM A tapa karavAne pracAra A pramANe che.-phAgaNa vada 8ne divase upavAsathI zarU karI ekAMtare pAraNe besaNuM karI tera mahine 11 divase eTale akhAtrIjane divase pAraNuM kare che. pAraNe 108 ghaDA zeraDInA rasanA athavA sAkaranA pANInA pIe che. (ghaDa rUpAne atizaya nAne banAve che.) A tapamAM be divasa bhegA khAvAnA na AvavA joIe. tathA caudazane khAdhAvAra na AvavuM joIe, tema traNa mAsInA (14-15nA) chaThTha karavA joIe ane chevaTe chaThThathI e che tape pAraNuM na karavuM joIe pAraNe zeraDIne rasa pIvAne che, te paNa tAjo ja hoya te pIvAya, kAraNa ke be pahora pachI zeraDIne rasa laghupravacanasAradvAramAM abhakSya kahyo che. tevA rasanA abhAve sAkaranA pANIthI paNa cAle che.
Page #460
--------------------------------------------------------------------------
________________ zatruMjayamAdaka tapa 367 138. chamAsI tapa. * [ja. pra. vigere ] zrI mahAvIrasvAmInA zAsanamAM utkRSTa cha mAsI (upavAsa 180) tapa che. tethI tene AzrayIne ekaso eMzI upavAsa ekAMtara pAraNAvALA karavA. udyApane 180 lADu, phaLa vigere prabhu pAse DhAkavAM. "hI zrI mahAvIrasvAmInAthAya namaH" e padanuM garaNuM navakAravALI vIzanuM gaNavuM. sAthIyA vigere bAra bAra karavA. ekAMtarA upavAsa cha mAsa sudhI karavA. temAM caudaze khavAya nahIM. mAsIne chaThTha karavo. zarU karatAM chaTra temaja pAraNuM paNa cha thAya che. (A chamAsI tapamAM upavAsa 90 thAya che.) 139 zatruMjayadaka tapa. (ja. pra. vigere) A tapamAM pahele divase purimaThu, bIje divase ekAsaNuM, trIje divase navI, ceAthe divase AyaMbila, pAMcame divase upavAsa kare. udyApane pAMca mANAnA medaka tathA pAMca rUpiyA deva pAse DhAMkavA. jJAnanI pUjA rUpAnANuthI karavI. " hIra zrI zatruMjayatIrthAya namaH" e padanI navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere ekavIza karavA. *A 180 upavAsa pAraNAvALA zaktine abhAve kahyA che, nahIM to Azare 300 varSa agAu dilhIpatinA divAnanAM phaIbA(caMpAbA)e lAgaTha 180 upavAsa pAdazAha samakSa karela che evo lekha che.
Page #461
--------------------------------------------------------------------------
________________ 368 taratna nAkara 140 zatruMjaya chaDuM, aThThama tapa. (paM. ta. vigere) [zrI zatruMjaya tIrthAdhirAjanA vizeSa varNana mATe "zrI zatruMjaya mAhAbhya" vAMcavuM. A tapa pracalita che ane zrI siddhAcalanI yAtrA navANuM karIe vimalagiri" e stavanamAM paNa kahevAmAM AvyuM che ke-sAta chaThTha deya aThThama tapasyA karI caDhIe girivarIe-vimalAMgara yAtrA navANuM karIe"] A tapamAM pahelo tathA chello aThThama kare. ane vacce sAta chaThTha karavA. e rIte vIza upavAsa tathA nava pAraNuM maLI ra9 divase tapa pUrNa thAya che. sAthIyA vigere 21-21 karavA. navakAravALI vIza nIce pramANe gaNavI. aDrame 1 >> hI zrI puMDarIkagaNudharAya namaH chaTre 2 , , zrI RSabhadevasarvajJAya namaH , zrI vimalagaNadharAya namaH zrI siddhakSetrAya namaH zrI harigaNudharAya namaH , 6 , zrI bAhubaligaNadharAya namaH , zrI sahastrAdigaNadharAya namaH , 8 ,, , zrI sahasakamalAya namaH adrupa 9 ) , zrI keDigaNadharAya nama: athavA nIce pramANe baMne ame 1 zrI siddhAdri zatruMjayasiddhagirivarAya namaH chaThe 2 3% hI zrI AdIzvaraparameSThine namaH >> = =
Page #462
--------------------------------------------------------------------------
________________ zatruMjaya che, aThThama tapa chaThThuM 3 3 hI zrI AdIzvaramate namaH zrI ADhIzvaranAthAya namaH "" ra zrI AdIzvarasajJAya namaH sa 23 35 "" 12 jI p 3 * 5 2 V athavA " zrI zatruMjayapatAya namaH '' e garaNuM hamezAM gaNavuM. 9 ekavIza khamAsamaNu nIce pramANe ApavA 1 OM hrI zrI zatrujayapatAya namaH "" ;" ra zrI puMDarIkapatAya namaH zrI siddhakSetrapa tAya namaH zrI vimalAcalAya namaH zrI suragiraye namaH zrI mahAgiye namaH 10 11 12 77 a ,, 0) ,, ta-24 ,, ,, ,, 36 ,, "" 33 "" ,, "" "" zrI AdIzvarapAraMgatAya namaH " zrI zatruMjayasiddhakSetrapuMDarIkAya namaH zrI siddhakSetrapu DarIkavimaliMgaraye namaH ,, ,, ,, ,, "" ,, "" 27 "" ,, "" "" "" "" 99 369 zrI puNyarAzaye namaH zrI patAya namaH zrI patedrAya namaH zrI mahAtIrthAya namaH zrI sArasvatAya namaH zrI dRDhazaktipa tAya namaH zrI muktinilayAya namaH
Page #463
--------------------------------------------------------------------------
________________ 390 14 OM hI "" " 2 2 2 15 ', 16 " 17 " 18 * 19 zrI pAtAlamUlAya namaH 20 'zrI akama kAya namaH 21 " zrI sarvAMkAma pUrAya namaH udyApanamAM navANuM prakArI pUjA bhAvavI. yathAzakti rAnapUjA tathA prabhAvanA i karavu, "" ,, :: "" "" zrI puSpadaMtAya namaH zrI mahApadmAya namaH " tArana ratnAkara zrI pRthvIpIThAya namaH zrI subhadragiripadegtAya namaH zrI kailAsagiripatAya namaH 141. meru yAdazI tapa (5. ta. vigere ) [ gujarAtI poSa vada teraza ane hiMdI mADu vada terazane meru trayeAdazI kahevAmAM Ave che. A pavitra divase cAlu avasarpiNI kALanA prathama tIrthaMkara zrI RSabhadeva bhagavata aSTApada paryaMta para nirvANu pAmyA tene anulakSIne A tapa karavAmAM Ave che. paramAtmAne kevaLajJAna prApta thayA pachI eka lAkha paMcALI hajAra sADA chasA munivara, traNa lAkha sAdhvIe, traNa lAkha ne pacIza hajAra zuddha samatidhArI zrAvako, temaja pAMca lAkha, cApana hajAra zrAvikAe eTalA parivAra thayA. eka lAkha pUrva sudhI saMyama pALyA pachI potAnA meAkSakALa samIpa jANI prathama tItha kara aSTApadma pate padhAryAM ane
Page #464
--------------------------------------------------------------------------
________________ merutra dazI tapa 31 daza hajAra munivara sAthe anazana svIkAryuM. trIjA suSamaduSama nAmanA ArAnA nevAsI pakhavADIyA bAkI rahyA tyAre pivA vada terazanA roja pUrvAhna samaye, caMdra abhijit nakSatramAM hatuM tyAre paryakAsane birAjelA paramAtmA lekAgra-siddhAvasthAne prApta thayA. paramAtmAnA agnisaMskAranI bhUminI najIka aSTApada parvata para bharata mahArAjAe traNa keza UMco ne eka jana lAMba-pahoLo siMhaniSadyA prAsAda karAvyo ane temAM vIza tIrthaMkara paramAtmAonI mAna, lAIna ane varNayukta pratimAo sthApI, Ane lagatuM vizeSa varNana tapa naM. 74 ane tapa na. 98 mAM. jaNAvela che. ] A tapane gujarAtI mAsa pramANe piSa vada terasane divase AraMbha karAya che. te divase zrI bASabhadeva svAmInuM nirvANa kalyANaka thayuM che, tethI A divasanuM mAhAmya ghaNuM moTuM che. te divase cauvihAra upavAsa kare. (zakti na hoya te tivihAra kare. ) ratnanA pAMca meru karavA temAM cAra dizAe cAra nAnA meru karavA. ratnanA na bane te thanA karavA. tenI pAse cAra dizAe cAra naMdAvata karavA. dIpa, dhUpa pramukha ghaNA prakAranI pUjA karavI. e rIte tera mahinAnI athavA tera varasanI trAdazI karavI. " hI zrI aSabhadeva pAraMgatAya namaH" e padanuM garaNuM navakAravALI vIzanuM gaNavuM. A rIte mahine mahine karavAthI sarva karmane kSaya thAya che.
Page #465
--------------------------------------------------------------------------
________________ 392 taporatna ratnAkara A bhava tathA parabhavane viSe sukhasa'padmA pAme che. te tapane divase poSadha karavA. pAraNAne divase gurUne prati lAbhIatithi vibhAga karI pAraNuM karavuM. sAthIyA vigere mAra khAra karavA, 14ra. zivakumAranA belA (chaThThu) tapa (je pra. je. si.) [namaskAra mahAma MtranA ArAdhanane aMge A tapa karavAmAM Ave che. zrI navakAra mahAmaMtranA ArAdhanathI keTalAya prANIo bhavajala tarI gayA che, paNa navakAra maTThAmaMtranA pracalita vAMchita pUre vividhapare, zrI jinazAsana sArA nizce zrI navakAra nitya, japatA jayajayakAra" A chaMdamAM je tera daSTAMtA darzAvyA che temAM zrI zivakumAranA ullekha che jema ke navakAra thakI zrIpALa naresara, pAmyA rAjya prasid, ramazAna viSe zivanAmakumArane, sAvanapuruSA siddha A pramANe ullekhAyela zrI zivakumAranu sakSita kathAnaka nIce pramANe-- ratnapuranA yaze|bhadra zreSThIne zivakumAra nAmanA putra hate. zreSThI pAse lakSmI ghaNI hatI. zivakumAra bALavayathI ja kaMIka vimAge caDhI gayA ane tene pariNAme lakSmInA meTA vyaya thavA lAgyA. zeThe tene sudhAravA mATe aneka prayAso karyAM, paNa zivakumAra para tenI kaMI asara na thaI,
Page #466
--------------------------------------------------------------------------
________________ zivakumAranA eleA tapa yazobhadra zeTha maraNapathArIe paDayA tyAre teNe zivakumArane peAtAnI pAse lAvI chellI hitazikhAmaNa ApI ke jyAre acAnaka akasmAta ke AtAnu kAraNa upasthita thAya tyAre tAre navakAra maDAmaMtranuM smaraNa karavuM, zivakumAre te zikhAmaNa svIkArI ne pitAe prANa cheDayA. 373 pitAnA mRtyu pachI zitrakumAra dhIre dhIre tadna nina thaI gayA. jIvananirvAhu paNa kevI rIte calAvavA tenI paNa tene ciMtA thavA lAgI. tevAmAM tene eka kApAlikanA meLApa thaI gayA. kApAlika ma`traprayAgathI "suvarNanA puruSa" siddha karavA mAgane hutA ane te mATe tene khatrIzalakSaNA uttarasAdhaka puruSanI jarUra hatI. zivakumAramAM tene sa lakSaNlRA dekhAyA eTale tene lAlaca ApI peAtAnI sAthe zmazAna bhUmimAM laI gayA. te sthaLe ekAMtamAM yajJakuMDa banAvyeA. kApAlika eka zakha paNa lai Avye ane tenA hAthamAM talavAra ApI maMtrajApa zarU karyAM. A badhuM dRzya khetAM ja zivakumArane khyAla Avye ke--A maraNabhaya upasthita thayeA jaNAya che. Aphata samaye navakAra-maMtranu' smaraNa karavAnI pitAnI hita-zikhAmaNu tene yAda AvI. teNe eka cittathI navakAra-maDAma tranA jApa zarU karyAM. te maMtranA jApanA prabhAvanA kAraNe kApAlikanA ma`tranA jApathI UbhuM thatuM zaba pAchuM paDavA lAgyuM. eTale kApAlike zivakumArane prazna karyAM ke tuM kaMI paNa maMtrajApa kare che?
Page #467
--------------------------------------------------------------------------
________________ 374 taperana ratnAkara zivakumAre InkAra karyo. thaDe samaya vyatIta thaye tevAmAM te navakAra mahAmaMtranA jApanA prabhAvathI zabe pitAnA hAthamAM rahela talavArathI kApAlikane ja vadha karyo ane tene yajJakuMDamAM homI devAthI te tarata ja "suvarNa-puruSa"nA rUpamAM parivartana thaI gayo. A rIte zivakumArane "suvarNa puruSa"nI siddhi thaI navakAra mahAmaMtrane Ave acinya prabhAva jANa tenA ArAdhanA mATe harahameza udyata rahevuM.] A tapamAM bAra chaThTha lagolaga AMbilanA pAraNAvALa karavA. lAgaTha na thaI zake te chUTaka karavA. udyApanamAM bAra modaka, phaLa, rUpAnANuM vigere deva pAse hekavA. jJAnanI pUjA tathA gurunI bhakti karavI. "hI namo arihaMtANuM" padanI navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere bAra bAra karavA. 143, paya tapa. (ra. vi.) A tapamAM lAgaTa che upavAsa karavA. udyApanamAM zakti pramANe jIvadayAmAM dravya vAparavuM. garaNuM che hI "name arihaMtANaM' padanuM navakAravALI vaza pramANa gaNavuM. sAthIyA vigere bAra bAra karavA.
Page #468
--------------------------------------------------------------------------
________________ saubhAgyasuMdara tapa 37pa 144. sAta saukhya ATha mekSa tapa. (je. pra.) A tapamAM sAta ekAsaNAM karI upara eka upavAsa kare. udyApanamAM sAta medaka tathA AThame cAragaNe moTe mAdaka deva pAse Dheka. seLa jAtinAM pakavAnna tathA phaLa vigere DhAMkavA. jJAnapUjA karavI. hI" "name arihaMtANuM" padanI navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere 12-12 karavA 145. siddha tapa (paM. ta. jA.) A tapamAM prathama eka upavAsa karI pAraNuM, pachI be upavAsa upara pAraNuM, pachI traNa upavAsa upara pAraNuM, pachI cAra upavAsa upara pAraNuM, ema caDatAM caDatAM ATha upavAsa upara pAraNuM karavuM. pAraNe besaNuM karavuM. udyApane yathAzakti pUjA, prabhAvanA karavI. garaNuM nIce pramANe vIza navakAravALInuM gaNavuM. sAthIyA vigere ATha ATha karavA. 1 >> hI zrI anantajJAnasaMyutAya siddhAya namaH 2 , , zrI anantadarzanasaMyutAya , avyAbAdhaguNasaM. anantacAritraguNa akSayasthitiguNasaM. zrI arUpIniraMjanaguNasaM. zrI agurulaghuguNasaMyu. ,, zrI anantavIryaguNasaMyu. che x - v ? *
Page #469
--------------------------------------------------------------------------
________________ 376 tapAna nokara --- 146. siMhAsana tapa (5. ta. lA) A tapamAM pAMca upavAsa upara pAraNuM karavuM. e rIte cAra vAra pAMca pAMca upavAsa karavA. temAM kula vIza upavAsa thAya che. udyApana yathAzakti karavuM. garaNuM hIM* namo siddhANa" padanuM vIza navakAravALInuM gaNavuM. sAthIyA vigere pAMca pAMca karavA. (A tapa samavasaraNa tapa pUre thaye karavAnI pravRtti che.) 147. saubhAgyasuMdara tapa. (jai. pra. vigere) A tapa ekAMtarA soLa upavAsa karavAthI ane pAraNe AMbila karavAthI trIza divase pUrNa thAya che. " hI" name arihaMtANuM" padanI navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere bAra bAra karavA. udyApane jJAnanI pUjA bhakti karavI. 148. svargakaraMDaka (svarga daMDa) tapa (jai. pra. vigere) [ svarganI prApti mATe A tapa karavAmAM Ave che. cauda rAjalakamAM nIcenA sAta rAjamAM sAta narakapRthvI che. nAbhine sthAne tIrachalaka che. tIrjhaleka samabhUlA pRthvIthI navaze jana nIce ane navaze jana UMce che eTale ke aDhAra so jana UMco che ane eka rAjapramANa labapaheLe che. uparanA navaze janamAM sUrya, caMdra, graha, nakSatra, tArA vigere tizcakano samAveza thaI jAya che. tyArabAda eka rAja UMce dakSiNa dizAmAM (1) saudharma
Page #470
--------------------------------------------------------------------------
________________ svakaraMDaka ta5 377 ane uttara dizAmAM (2) izAna ema be devaleka lagolaga sarakhI sapATIe AvelAM che. tyAMthI eka rAja UMcA (3) sanakumAra ane (4) mAheMdra be devaleka dakSiNauttare joDAjoDa Avela che, tyAMthI UMce eka rAjamAM (5) brahma ane (6) lAMtaka e baMne devaleka keTaleka aMtare ekabIjAnI upara AvelAM che. tyAMthI eka rAja UMce (7) zuka ane (8) saraskAra e be devaleka eka ekanI upara keTaleka aMtare Avela che. tyAMthI keTaleka UMce (9) Anata ane (10) prANuta devaleka dakSiNa-uttare joDAjoDa che ane sahastrArathI eka rAja UMce (11) AraNa ane (12) amruta devaleka dakSiNa-uttare joDAjoDa che. tyAMthI eka rAja UMce puruSanA gaLAnA sthAne navaraiveyaka jemAM eka-ekanI upara anukrame AvelAM che. ane tenAthI eka rAja UMce pAMca anuttara vimAna AvelAM che, jemAM sarvArthasiddha vimAna vacce che. ane vijyAdi cAre tenI AjubAjumAM cAre dizAmAM rahelAM che. A anuttara vimAnanI upara siddhazilA Avela che. A devalekavAsI devenuM AyuSya ane zarIra pramANa keTaluM hoya tene lagatuM saMkSipta varNana nIce pramANe che - saudharma devaleka zarIrapramANa sAta hAtha, Ayu be sAgaropama izAna devaloka , , , adhika sanakumAra devaka , cha hAtha, ;, sAta sAgaropama mahendra devaloka , , , , adhika
Page #471
--------------------------------------------------------------------------
________________ 378 taporatna ratnAkara brahma devalekapAMca zarIrapramANa hAtha, , daza sAgarepama lAMtaka devaka ,, ,, cauda zuka devaleka ,, cAra hAtha, sattara , sahasAra devaleka ,, ,, aDhAra , Anata develeka , traNa hAtha, , ogaNIza , prANata devaleka , , , vIza , AraNa devaleka ,, ,, , ekavIza , acuta devaleka , , , bAvIza , nava raiveyakamAM darekanuM zarIra pramANe be hAthanuM ane Ayu trevIza sAgarepamathI eka-ekanuM kamaza: vadhatAM navamA greveyakanA devanuM ekatrIza sAgaropamanuM AyuSya. hoya che. pAMca anuttara vimAnavAsI devanuM zarIrapramANa. eka hAthanuM hoya che jyAre vijaya, vijayaMta, jayaMta ane aparAjita e cAre vimAnavAsI devanuM AyuSya 31 thI 33 sAgarepama sudhInuM hoya che. pAMcamA sarvArtha siddha vimAnavAsI devanuM Ayu tetrIza sAgaropamanuM hoya che.) A tapamAM prathama bAra devakane Azrayane bAra ekAsaNAM karavAM, pachI nava raiveyaka AzrayIne nava nIvI, pachI. pAMca anuttara vimAna AzrayI pAMca AMbila, chevaTa eka upavAsa-e rIte sattAvIza divase A tapa pUrNa thAya che..
Page #472
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAvana jinAlaya tapa 379 "OM hrI* namo arihaMtANu'padmanI vIza navakAravALI gaNavI. sAthIyA vigere khAra khAra karavA. 149. sva svastika tapa. (jai. pra. vigere) prathama cAra ekAsaNA upara eka upavAsa karavA ghApane pAMca dhAnyane svastika pUravA. pAMca dhAnya maNa maNu jJAnanI pAse DhAkavA 'OM hrI nameA nANussa'" padanI nava kAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere ekAvana karavA. 150, bAvana jinAlaya tapa (pa', ta. lA. jA.) [A tapane lagatuM vana tapa na. 33mAM Apela che. A tapa na'dIzvara dvIpanA bAvana jinAlayanI ArAdhanA nimittanA che. tene khAvana ajavALA tapa kahe che te strIjAtie karela apabhraMza che, A tapamAM ajavALI aMdhArI AThama ane caudazane divase upavAsa karavA. e rIte tera mahine-mavana upavAse tapa pUrNa karavA. A tapa karatAM jo koi tIthi bhUlI javAya te karelA tapa pharIthI zarU karavA paDe che. udyApane jJAnanI pUjA-bhakti tathA danabhakti karavI. athavA naMdIzvara dvIpanI pUjA bhAvavI. garaNuM vigere nIce pramANe :--
Page #473
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 taporataratnAkara ajavALI AThame--hI zrIcaMdrAnanasvAmisanAya namaH aMdhArI AThame--I zrIva mAnasvAmisannAya namaH ajavALI caudaze-- hI zrIRSabhAnanasvAmisa jJAya namaH adhArI caudaze hI zrIvAriSeNusvAmisannAya namaH sAthIyA vigere mAra mAra karavA. 151, aSTa mahAsiddhi tapa ( lA. ) [ A tapane lagatuM varNana tapa naM. 91, para karavAmAM Avela che. A aSTa mahAsiddhinA samAveza chatrIzamI vaikriya labdhimAM karavAmAM Avye che. ] A tapamAM lagelaga ATha ekAsaNAM karavAM athavA ekAMtara ATha upavAsa karavA. udyApane jJAnapUjA vigere yathAzakti karavuM, garaNuM nIce pramANe:1. aNimAsiddhaye nama: 5 2 mahimAsiddhaye namaH 6 laghimAsiddhiye namaH 7 garimAsiddhaye namaH sAthIyA vigere ATha karavA. 8 3 4 "" "" ,, ,, 99 "" vazivAsiddhaye nama: prAkAmyasiddhaye nama: prAptisiddhaye nama: izitAsiddhaye namaH
Page #474
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2namALA tapa 31. 152. ratnamALA tapa. ( lA. ) A tapa bAvana divasa karavAne che. temAM anukrame nIce pramANe tapa karavo-1 upavAsa, 2 ekAsaNuM 3 eka dhAnyanuM AMbIla, 4 ekalaThANuM (ekAsaNuM), pa paragharIyuM ekAsaNuM-kAma covihAra, 6 upavAsa, 7 ujaLA dhAnyanuM ekAsaNuM, 8 abIla, 9 ekalaThANuM, 10 ekAsaNuM, 11 upavAsa, 12 ekAsaNuM (je khAvAnI cIja hoya te sarva jinezvara pAse mUkI pachI khAvI), 13 upavAsa, 14 ekAsaNuM (te divase jinevanI aSTaprakArI pUjA karI prabhu pAne khIrane thALa dhara), 15 upavAsa, 16 ekAsaNuM, 17 upavAsa, 18 besaNuM, 19 upavAsa, 20 ekAsaNuM, 21 navI, rara AMbila, 23 ekalaThANuM, 24 upavAsa, 25 ekAsaNuM, rada upavAsa, 27 ekalaThANuM, 28 upavAsa, 29 ekAsaNuM, 30 upavAsa, 31 ekAsaNuM, 3ra eklaThANuM, besaNuM, 34 upavAsa, 35 ekAsaNuM, 36 ekAsaNuM, 37 upavAsa, 38 ekAsaNuM (aSTaprakArI pUjA, khIrane thALa Dheka). 39 upavAsa, 40 ekAsaNuM (khAvAnI badhI cIja prabhu pAse kavI) 41 upavAsa. 4ra ekAsaNuM, 43 ekalaThANuM, 44 AMbila, 45 ujaLA dhAnyanuM ekAsaNuM, 46 upavAsa, 47 paragharIyuM ekAsaNuM, 48 ekalaThANuM, 49 eka dhAnyanuM AMbila, 50 ekAsaNuM, 51 vihAra upavAsa, para ekAsaNuM (atithisaMvibhAga kare.) A pramANe tapa bAvana divasa kare. dararoja dere cauda sAthIyA tathA
Page #475
--------------------------------------------------------------------------
________________ 382 taporatna ratnAkara da kare. upavAsane divase jinabhakti vizeSa prakAre karavI. tapa pUro thaye udyApane aSTaprakArI pUjA bhaNAvavI, prabhunA kaDamAM suvarNa, rUpAne athavA puSpane hAra zakti pramANe paherAva. saMghavAtsalya karavuM. 32 hI namo arihaMtANuM" padanI navakAravALI vIza gaNavI. 153. ciMtAmaNuM tapa (vi. ) A tapamAM prathama eka upavAsa, pachI ekAsaNuM, trIje divase nIvI, cothe divase upavAsa, pAMcame divase ekAsaNuM, - chaThe divase upavAsa karavo. udyApane jJAnapUjA, rAtrijAgaraNa karavuM. pAMca strIone tabela ApavuM. "3% hIM namo arihaMtANaM' padanI navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere bAra bAra karavA. 154. paradezI rAjAne chaTu (chu. 5) [ paradezI rAjAne saMpUrNa hevAla jANavA mATe rAyapaNIya-sUtra vAMcavuM gya che.] keya dezane A rAjavI ghaNo ja kRra hatuM, - "zarIrathI bhinna AtmA che "maraNa pachI janmAMtara che puNyapApanI pravRtti dvArA ja sukha-duHkhanuM nirmANa thAya che AvA AvA siddhAnta te svIkArate ja nahI. te rAjAne citra nAmane vyavahArakuzaLa amAtya hate. te rAjAnuM nAstikapaNuM dUra karAvavA mATe satata ciMtA
Page #476
--------------------------------------------------------------------------
________________ paradezI rAjAneA cha tapa 383 sevA. ekadA tene kezIgaNadharanA meLApa thayeA. citra maMtrIe temane potAnA rAjAnI hakIkata jaNAvI peAtAnA nagare padhAravAnuM AmaMtraNa ApyuM. pharatAM pharatAM kezI zramaNa te thaLe AvI pahoMcyA ane udyAnamAM nivAsa karyAM. citra matrIne A samAcAra maLyA eTale teNe gheADA khelAvavAnA bahAnA nIce pradezI rAjAne sAthe lIdheA. khUba parizrama paDavAthI citra maMtrI rAjyane te ja udyAnamAM vizrAma mATe laI gayA ane ekAMta bhAgamAM mane beThA. tevAmAM dUrathI kezIgaNadharanA dhama dezanAnA nei teeAnA -paTa para athaDAyA eTale rAjAe svabhAva pramANe citra ma MtrIne pUchyuM ke ATalAmAM A kANu khaDakhaDATa karI rahyo che ? citra maMtrIe prasaMga joIne gurumahArAjanuM Agamana jaNAvyuM ane zaMkAnuM samAdhAna meLavavA preraNA karI. ane zrIkezIgaNadhara pAse gayA. kezIgaNadhara bhagavate paNa paradezI rAjAnA aneka nAstika praznonA mane gamya ane yuktipuraskara zAMtabhAvathI javAbe ApyA. paradezI rAjAnA svabhAva gurUmahArAjanA A prathama samAgame ja palaTAi gayA. te parama Astika banI gayA. pachI te temaNe vAra'vAra kezIgaNadhara bhagavatanI dezanAnA lAbha lIdho. paradezI rAjavInuM samasta jIvana-parivartana thaI gayuM. tenI sa kAMtA rANIne rAjavInuM dhArmika jIvana pasaMda na paDyuM. rAjA bhAga-vilAsathI paNa vimukha rahevA lAgyA. rANIe ekadA rAjAne jhera Apyu. rAjAne te
Page #477
--------------------------------------------------------------------------
________________ 384 taratna ratnAkara hakIkatanI jANa thavA chatAM tenuM kuMvADuM sarakhuM paNa na kaMpyuM temaja rANI pratye dveSabhAva paNa na pragaTa. ArAdhanA bhAvamAM kALadharma pAmI rAjA "saryAbha" nAmane deva che. temaNe bhagavaMta mahAvIra pAse apUrva deva-nRtya karyuM. kezIgaNadharanA samAgamathI paradezI rAjavInuM jIvana unnata banI gayuM. ] A tapamAM tera chaThTha karavA. pAraNe besaNAM karavA. kula 39 divase A tapa pUrNa thAya che. garaNuM nIce pramANe - >> hI zrI name kArakadaMsaNadharANuM , name rocakadaMsaNadharANuM name dIpakadaMsaNadharANuM namo nisagarUIdharANuM name uvaesarUIdharANuM name surUdhirANuM name ANArUIdharANuM name bIyarUIdharANuM name abhigamarUIdharANuM name vitthArarUdhirANuM name kiriyArUIdharANuM name saMkhevarUIdharANuM name dhammarUIdharANuM
Page #478
--------------------------------------------------------------------------
________________ sukhadu:khanA mahinAnA tapa 155. sukhaduHkhanA mahinAnA tapa. (lA.) prathama mAse upavAsa upara AMkhila-e pramANe paMdara upavAsa ane padara AMbila karavA. khIje mAse paMdara AMbila ane paMdara nIvI ekAMtara karavA. trIje mahine paMdara nIvI ane paMdara ekAsaNAM ekAMtara karavA. ceAthe mahine paMdara ekAsaNAM ane paMdara besaNAM ekAMtara karavA. ujamaNe jJAnanI pUjAbhakti karavI "OM hrI namA arihaMtANuM' padanI vIza navakAravALI gaNavI. sAthIyA vigere khAra khAra karavA. 156, ratnapAvaDI tapa. [AsA caitranA chaThTha] (lA.) A tapamAM ATha chaThThuM ne 1 aThThama (3 upavAsa) karavAmAM Ave che. te koI paNa varasanA Ase di 14-15 ne chaThThuM karavA. ne chello navame varSe Ase zuddhi 13-14-15 nA aThThama karavA. garaNu tathA sAthiyA vigere nIce pramANe:pahelI oLIe OM hI namA arihaMtANa 12 12 12 bIjI eLIe name siddhANuM namA AyariyANu trIjI oLIe cAthI eLIe chaThThI ekaLIe . ta--25 ,, "" 27 :7 99 "" "" pAMcamI oLIe name lAe savvasAhUNa "" "" 97 385 . . 36 36 36 namA uvajjhAyANuM 25 25 25 name dasagussa 27 27 27 67 67 67
Page #479
--------------------------------------------------------------------------
________________ 386 sAtamI oLIe OM hrI" tame nANassa namA carittasa ,, AThamI eLIe . navamI ALIe tame tavasa 99 udyApanamAM navapadajInI pUjA bhaNAvavI. "" tArata ratnAkara 51 51 51 70 70 72 12 12 12 "" 157 suMdarI tapa. (lA.) A tapamAM sATha AMkhila karavA. udyApane jJAnanI pUjAbhakti karavI "OM hI" namo siddhANuM" paTTanuM garaNuM gaNavuM. sAthIyA, khamAsamaNa vigere . AThe AThe karavA. dyApane siddhanI pUjAbhakti karavI. 158. meru kalyANuke tapa (jai. pra. vigere ) A tapa zrI AddIzvara bhagavaMtanI bhaktinA che. temAM prathama traNa aThThama karavA. pAraNe besaNuM karavu. pachI ekAMtara che upavAsa karavA. pAraNe besaNuM karavuM. prathama traNa akrama na thai zake te e aThThama karavA ane pachI ekAMtara cha upavAsa karIne chevaTa eka aThThama karavA. A tapa eka ja varSamAM karavA. meru trayeAdazIne divase chello upavAsa Ave e pramANe tapa karavA. udyApane yathAzakti pUjA bhaNAvavI. "hI zrI RSabhadevapAra'gatAya namaH" padmanI navakAravALI vIza gaNavI. sAthIyA vigere bAra bAra karavA.
Page #480
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrtha tapa 387 159 tIrthatapa. (zrA.) tIrthe javAnA muhartAne divase ke tIrthe prathama darzana karavAnA divase dara varSe te yAtrAnI yAdIne mATe upavAsa kare tene tIrtha tapa kahe che. (gujarAtI zrAddhavidhi ka63 me pAne che.) dara varSanuM garaNuM " hI tIrthAdhirAjAya namaH" samajavuM. sAthIyA vigere 20-20 karavA. 160. prAtihArya tapa. (ra. vi) prathama upavAsa 1, pachI ekAsaNuM 1, pachI besaNuM 1 evI rIte ATha vAra karavAthI ra4 divasoe A tapa pUrNa thAya che. pachI jJAnapUjA, prabhAvanA, rAtri jAgaraNa karavuM. garaNuM hI" "namo arihaMtANuM" padanuM vIza navakAravALI pramANa gaNavuM. sAthIyA vigere bAra bAra samajavA. 161. paMcaraMgI tapa. (pra.) A tapamAM 25 mANase hovAM joIe. temAMthI eka paMcake (pAMca mANase) prathama pAMca upavAsanAM paccakhANa karavAM. bIje divase bIjA pAMca mANase 4 upavAsanAM paccakkhANa karavAM. trIje divase trIjA pAMca mANase 3 upavAsanAM paccakkhANa karavAM. ethe divase cothA pAMca mANase be upavAsanAM paccakhANa karavAM. pAMcame divase bAkInA pAMca mANase 1 upavAsanAM paccakkhANa karavAM A
Page #481
--------------------------------------------------------------------------
________________ 388 tapArata ratnAkara pacIse mANasanAM pAraNAM eka divase AvavAM joi e. A tapamAM jJAnanI sthApanA karavI. pradakSiNA, sAthIyA, vigere pa1-51 samajavAM. paNa tape varaghoDA caDAvavA OM hI "namo nANassa" padanI 20 navakAravALI gaNavI.. 162. yugapradhAna tapa jyAre jyAre jainazAsanamAM maMdatA Ave che tyAre tyAre yugapradhAna" AcAya janme che ane AvelI madatAne dUra karI jainazAsanane sUrya punaH dedIpyamAna kare che. zrI vIrabhagavaMtanuM zAsana pAMcamA ArAnA cheDA paryaMta cAlavAnuM che ane temAM prasaMge prasaMge "yugapradhAna" janma laI jaina zAsanAdyota phelAvaze. A sa'badhI vizeSa varNana yugapradhAnA ga'DikA jevAM pustako dvArA jANavuM. yugapradhAnanu` kA` ati muzkela hAya che. mAnavA svabhAva haMmeza gatAnugatika hAya che. rUDhine te sAme rahe che ane anukaraNa karyA karavuM te tenA priya viSaya che. AvI rIte praveza pAmelA vikArone dUra karavAnuM kA yugapradhAnAnu` che. [varSARtumAM nadInA pravAhamAM taNAI javuM muzkela nathI, paNa te pravAhamAM tarIne sAme kinAre pahoMcavu temAM ja mahattA che. yugapradhAnAnu` kArya AvuM kIMmatI te muzkela che.] .
Page #482
--------------------------------------------------------------------------
________________ cugapradhAna tapa 389 prathama jJAnanI pUjA bhaNAvavI. pahelA udayanA divasa 20, tathA bIjA udayanA divasa 23. temAM pahelA udayane 20 divasa madhye pahele ane chelle divase AMbila athavA upavAsa kare, bAkInA aDhAra divase ekAsaNuM karavAM. haMmezAM vIza khamAsamaNa devAM, vaza pradakSiNA devI, vIza legassane kAussaga kare, banne vakhata pratikamaNa, traNe kALa devavaMdana tathA jJAnanI pUjA karavI. pahele tathA chelle divase rUpAnANe jJAnapUjA karavI ane vaccenA aDhAra divase zakti pramANe jJAnapUjA karavI. sAthIyA 20, badAma 20, tathA phaLa naivedya vigere (vIza vIza) vastuo jJAna pAse DhokavI. prathama tapanA AraMbhamAM pUjA bhaNAvavI. pachI jJAna pUjavuM, pachI pradakSiNa, pachI khamAsamaNa pachI caityavaMdana ane pachI paccakhANa karavuM. bIjA udayane vidhi paNa e ja rIte jANa. vizeSa e ke pahele ne chelle divase AMbila athavA upavAsa kare. vacce 21 ekAsaNuM karavA. ra3 divase tapa pUrNa kare. yugapradhAnanI chabI ThavI upara mUkavI ne tenI vAsakSepavaDe pUjA karavI. garaNuM nIce pramANe viza navakAravALI pramANe dararoja mANavuM -
Page #483
--------------------------------------------------------------------------
________________ taratna ratnAkara pahele udayamAM che hI" zrIsudharmasvAmine namaH , , zrIjabUravAmine namaH , , zrIprabhavasvAmine namaH , , zrIzayyabhavasvAmine namaH , , zrIyazobhadrasUraye namaH , , zrIsaMbhUtivijayasUraye namaH ,, , zrIbhadrabAhusUraye namaH , ,, zrIsthUlabhadrasUraye namaH , zrI AryamahAgiye nama: , , zrI AryasuhastisUraye nama: , zrIguNasundaraye namaH , zrIkAlikAcAryasUraye namaH ,, zrIskandilAcAryasUraye namaH ,, zrIvatimitrasUraye namaH , , zrI AryadharmasUraye nama: , , zrIbhadraguptasUraye namaH , , zrIguNasUraye namaH , , zrIvAsvAmisUraye namaH ,, ,, zrI AryarakSitasUraye namaH , ,, zrIdurbalikApuSpamitrasUrya namaH do
Page #484
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugapradhAna tapa ja bIjA udayamAM. 13 hI zrIvasenasUraye namaH| zrInAgahastisUraye namaH / zrIvatimitrasUraye namaH| zrIsi'hasUraye namaH| zrInAgArjunasUraye namaH / zrIbhUtaddInnasUraye namaH / zrIkAlikAcA sUraye namaH / zrIsatyamitrasUraye namaH / zrIhArihyasUraye namaH / zrIjinabhadrakSamAzramaNusUraye namaH / zrIumAsvAtivAcakasUraye namaH| zrIpuSpamitrasUrace namaH / zrIsa'bhUtisUraye namaH| zrIsa'bhUtiguptasUraye namaH / zrIdharma rakSitasUraye namaH / zrIjyeSThAMgagaNisUraye namaH| zrIlgumitrasUraye namaH / zrIdharma gheSasUraye namaH / zrIvinayamitrasUraye namaH / zrIzIlamitrasUraye namaH / zrIreva...tasUraye namaH / zrIsumimitrasUraye namaH| zrIarIhannisUraye namaH| 29 ajJAnatimirabhAskaramAM ApelAM yaMtrAnusAra A nAmeA lakhyA che. 3 4 chuM 1 . 1, 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 33 22 19 "" 19 99 ;" 59 99 "" "" 22 99 ,, 99 "" "" 12 99 ,, 27 99 "" 99 "" "" "" ,, "" 22 "" "" "" "" "" 27 ,, "" 99 "" 391 ""
Page #485
--------------------------------------------------------------------------
________________ taporatna ratnAkara tapa naMbara 38 nI bIjI rIta. gaNadhara ekAdazI 11 varSa sudhI karavI. prathama vaizAkha zudI 11ne divase upavAsa kare che hIM" "zrI IMdrabhUtisarvajJAya namaH" e padanI vIza navakAravALI gaNavI. bIje varSe vaizAkha sudI 11ne divase upavAsa karI che hI zrI agnibhUtisarvajJAya namaH" e padanI vIza navakAravALI gaNavI. e pramANe agiyAra varSe agIyAra gaNadharanI ArAdhanA karavI. senA praznamAMthI tapasyAne lagatA upagI praznottaro. (ullAsa trIjo) prazra 118--caitra mAsa adhika hoya te kalyANakAdika tapa pahelA mAsamAM kare ke bIjA mAsamAM kare ? uttara-pahelA caitranA kRSNapakSamAM tathA bIjA caitranA zukalapakSamAM tapa kare. e pramANe tAtapAda hIrasUri bhagavAna karAvatA hatA ema jeyuM che, mATe te ja pramANe karavuM joIe, nahIM te bhAdaravA mAsanI vRddhi hoya, tyAre mAsakSamaNadika tapa kayArathI karAya ? (dareka adhika mAsamAM A pramANe ja jANavuM.) prazna 128--baso ne ogaNatrIza chaThTha saMbaMdhI tapa karavAnuM zarU karyo che, paNa pAchaLathI cha karavAnI zakti na rahI hoya te ekAMtara upavAsa karI zake ke nahIM?
Page #486
--------------------------------------------------------------------------
________________ praznottare 393 uttara-base ogaNatrIza chaThTha tapa uccaryo hoya teNe cha ja karavA joIe, ekAMtara upavAsa karI zakAya nahIM. prazna 129-Azvina tathA caitranA asvAdhyAyanA divasamAM je upavAsa karAya te vIzasthAnakanI oLImAM gaNI zakAya ke nahIM? uttara--Azvina tathA caitranA asvAdhyAyanA divasamAM sAtama, AThama tathA nema e traNa divasamAM karelA upavAsa vizasthAnakanI oLImAM gaNAya nahIM. prazna 200-caitra tathA AzvinanA asvAdhyAyanA divasamAM je tapa karyo hoya te rohiNI tapamAM ane AlecanAdimAM gaNI zakAya ke nahIM ? uttara-sAtama, AThama ane temane divase karela tapa AlecanAmAM gaNAya nahIM. tathA rahiNI ane tenI jevA ja bIjA (eTale ke je tapa bhUlI javAya te A tapa niSphaLa thAya, ane pharIthI zarU karavo paDe evA) tapamAM gaNI zakAya che, paraMtu anya tapamAM gaNavA nahIM. (ullAsa ce) prazna 156-vizasthAnaka tapa, akarmasUdana tapa, tathA AMbila vardhamAna tapa, asvAdhyAyanA traNa divasamAM (caitra tathA Adhina zukalapakSanI sAtama, AThama ane nemamAM) gaNAya ke nahIM?
Page #487
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 taratna 2nAkara uttara-vIzasthAnaka tapa tathA aSTakarmasUdana tapa e be tapamAM asvAdhyAyanA traNa divasa gaNavA nahIM ane AMbilavardhamAna tapamAM te e traNa divasa gaNAya che, evI paraMparA che. prazna 36-pAkhIne chaDuM karIne mahAvIra svAmInA chaThThamAM nAkhIe, ane pAkhIne upavAsa svAdhyAyAdivaDe pUrNa karIe, te A chaThTha mahAvIra svAmInA chaThThamAM Ave ke nahIM ? uttara-alpa zaktimAna manuSya je pAkSika chaThThane. mahAvIrasvAmInA chaThThamAM nAkhe te cAlI zake, paNa pAkSika tapa upavAsAdika karIne jaladIthI pUro kare. prazna 37-mahAvIrasvAmInA chaThThane pAraNe besaNuM vigere karavuM joIe? ke zakti pramANe karavuM ? uttara-zakti pramANe karavuM. prazna 157-aSTakarmasUdana tapa je upavAsavarDa karavAnI zakti na hoya, te AMbilathI karI zakAya ke nahIM? uttara-je upavAsa karavAnI sarvathA zakti na hoya te AMbilavaDe paNa thaI zake che. (A uttara 158 uttaraprakRti AzrayI tapane mATe saMbhave che.) prazna 99 -pahele divase cevihAra upavAsa karI bIje divase tivihAra upavAsa kare. e pramANe cha karavAthI te mahAvIrasvAmInA chaThThamAM nAMkhI zakAya ke nahIM? uttara--be upavAsa judA judA karelA hovAthI mahAvIrasvAmInA chaThThamAM gaNI zakAya nahIM, kAraNa ke ra29 chaThTha
Page #488
--------------------------------------------------------------------------
________________ praznottara 395 tapanA AraMbhamAM chaThTha uccaravAmAM Ave che, tethI te pramANe ja karavo joIe paraMtu AlecavAmAM AvI zake. prazna 141-pahele divase covihAra upavAsa karIne bIje divase pUrvanA upavAsane sAthe rAkhIne chaThThanuM ke akrama vigerenuM paccakhANa karI zakAya ke nahIM? uttara-pahele divase eka upavAsanuM paccakhANa lIdheluM che, paNa chaThanuM lIdheluM nathI, je bIje divase chaThThanuM paccakakhANa le te pachI trIje upavAsa paNa kare paDe. A pramANe samAcArI che. zrI hIraprazna prazna 34-sAMvatsarika, pAkSika, aSTamI, rohiNI ItyAdi tapa uccarelA hoya temAMnAM be tapa eka divase AvatA hoya ane chaThTha karavAnI zakti na hoya te karyo tapa kare ? uttara-chaThTha karavAnI zakti na hoya te je tapa pahele Ave te kare, pachavADene tapa pachI karI Ape. mehanIya karmasaMbaMdhI 28 aThThama karatAM vacce tithi saMbaMdhI tapa ke rohiNI Ave te cAlatA tapathI cAlI zake. iti senaprane.
Page #489
--------------------------------------------------------------------------
________________ 396 taparatna ratnAkara prabhAtanAM paccakakhANe namukkArasahia muddhisahi uggae sUre namukkArasahie mudisahi * paccakhAI cauvihaMpi AhAraM, asaNaM, pANuM, khAImaM, sAimaM, anatthaNAbhegeNaM, sahasAgAreNaM, mahattarAgAreNaM, savvasamAhivattiyAgAreNaM, * siraI. pirisI-sAparisI-purima-ava uggae sUre, namukkArasahiaM, parisiM, sAparisiM, sUre uggae purimaDuM avaDuM muddasahiaM, paccakhAI ugae sure, cauviDaMpi AhAraM, asaNaM, pANuM, khAImaM, sAimaM, annatthaNAbhogeNaM, sahasAgAreNaM, pacchannakaleNuM, disAme heNuM, sAvayaNeNaM, mahattarAgAreNaM, savvasamAhittiyAgAreNaM, sirAI biAsaNuM-ekAsaNuM uggae sUre, namukkArasahiaM, parisiM, sAparisiM, sUre uggae purima avaDuM muddasahie paccakakhAI uggae sUre, cauvihu pi AhAraM, asaNaM, pANuM, khAImaM, sAimaM, annatthaNAbhogeNaM, sahasAgAreNaM, pachaknakAleNuM,disAheNuM, sAhavayaNeNaM, mahattarAgAreNaM, savvasamAvittiyAgAreNuM. vigaIo paccakakhAI, annatthaNAbhogeNa. sahasAgAreNa, levAleveNa gihatyasaMsaTTaNa, ukhittavivegeNaM, paDucamakhieNuM, pAriThThAvaNiyAgAreNaM, mahattarAgAreNaM, savvasamAhittiyAgAreNuM * biyAsaNuM, egAsaNa, pacakhAI tivipi AhAra, * paccakUkhANa karanAre paccakhAmi) ane vosirAmi' zabda bolavA
Page #490
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhAtanAM paccakakhANe 397 asaNaM, khAimaM, sAimaM, annatthaNAbhogeNaM, sahasAgAreNaM, sAgAriyAgAreNaM, AuTaNapasAreNaM, guruadbhuThThANeNaM, pAriThThAvaNiyAgAreNaM, mahattarAgAreNaM, savvasamAhivariyAgAreNaM, pANassa leveNa vA, aleveNa vA, bahuleveNa vA.. sasinheNa vA, asilveNa vA, siraI. AyaMbila-nIvI ugae sUre, namukkArasahiaM, parisiM, sAparisiM, sUre uggae purimaThuM avaDuM muddasahiaM paccakkhAI, ugae sUra. cauvilaMpi AhAra, asaNaM, pANuM, khAimaM, sAimaM, annatthaNAbhogeNaM, sahasAgAreNaM, pacchannakAleNuM, disAheNaM, sAhuvayaNeNaM, mahattarAgAreNaM, savvasamAhittiyAgAreNaM, AyaMbila, nizvigaIe, paccaphakhAI, annatthaNAbhogeNaM, sahasAgAreNaM, levAleveNuM, gihatyasaMsaaNuM, ukhittavivegeNaM, pAriThThAvaNiyAgAreNaM, mahattarAgAreNaM, savvasamAhittiyAgAreNaM, egAsaNuM, paccakakhAI, tiviDaMpi AhAraM, asaNaM, khAimaM, sAimaM, annatthaNAbhogeNaM, sahasAgAreNaM, sAgAriyAgAreNaM, AuMTaNapasAreNaM, guruadbhuThThANeNaM, pAriThThAvaNiyAgAreNaM, mahattarAgAreNaM, savvasamAhittiyAgAreNaM, pANassa leveNa vA, aleveNa vA, aheNa vA, bahuleveNa vA, sasinheNa vA, asitheNa vA, siraI. - tivihAra upavAsa - sUre uggae, * abbarUduM paccakkhAI, tivihaMpi AhAraM, asaNaM, khAImaM, sAimaM, annatthaNAbhogeNaM, * biAsaNAnuM paccakkhANa karavuM hoya to "biAsa" pATha bolavo ane ekAsaNAnuM karavuM hoya to 'egAsaNa pATha kahevo.
Page #491
--------------------------------------------------------------------------
________________ tAna ratnAkara pAriAvaNiyAgAreNaM, mahattarAgAreNa', sahasAgAreNaM savvasamAhivattiyAgAreNaM, * pANuDAra. parisi; sAGgapArisi sUre uggae purima ava, muTThisahiapaccakkhAI, annatthaNAbhogeNaM, sahasAgAreNaM, pacchannakAleNuM, disAme heNa, sAhuvayaNeNaM, mahattarAgAreNaM, sabvasamAhivattiyAgAreNaM, pANassa laveNa vA, leveNa vA, accheNa vA, accheNa vA, atuleveNa vA, sasittheNa vA, asittheNa vA, vAsirai. cavihAra upavAsa pea sUre uggae. ambhattanlR paccakkhAI, cantripi AhAra. asaNuM, pANuM, khAIma, sAima, annatthaNAbhAgeNa, sahasAgAreNuM pAriziyAgAreNaM, mahattagArAreNaM, savvasamAhivattiyAgAreNa vAsiraI, dezAvAzika desAvagAsiya', uvabhAga', paribhoga', paccakkhAI, annatthaNAbhAge sahasAgAreNu, mahattarAgAreNaM, savvasamAhivattiyAgAreNaM, vAsiraI. muTTisahia-abhigraha murisahia', abhiggu' paccak khAi, annatthaNAbhAge, sasAgAreNaM, mahattarAgAreNaM, savvasamAhivattiyAgAreNa vAsirai. tivihAra upavAsanu paccakkhANa pAravAnA pATha sure uggae upavAsa karyAM tivihAra, pArisI, sA perisI, sUre uggae purima avaDu mudghiDDia paccakkhANu karyu. pANahAra. paccakkhANa phAsia, pAlia, sAhiba', tIria. kiTTi, ArAhiaM, ja ca na ArAhima tassa micchAmi dukkaDa
Page #492
--------------------------------------------------------------------------
________________ nava grahonA jApa ane prArthanA 399 AyaMbila-nIvI-ekAsaNuM biyAsaNupAravAne pATha uggae sUre namukkArasahiaM, pirisI, sAparisI, sUre uggae purima ava muddasaDia paccakakhAI kayuM" cauvihAra, AyaMbila-nIvI ekAsaNuM-biAsaNuM karyuM tivihAra. paccakakhANa phasiaM, pAliaM, sehie tIri, kiSTie, ArAhiaM, je ca na ArAhie tassa micchAmi dukkaDa sAMjanAM paccakakhANe pANahAra pANahAra. divasacarimaM. paccakakhAI, annatthaNAbhegeNaM, sahasAgAreNaM, mahattarAgAreNaM, savvasamAhivattiyAgAreNaM, siraI cauvihAra-tivihAra-vihAra divasacarimaM. paccakkhAI cauviDaMpi AhAraM, tivihaMpi AhAraM, duvilaMpi AhAraM, asaNaM, pANuM, khAimaM, sAimaM, annatthaNAbhogeNaM, sahasAgAreNaM, mahattarAgAreNaM, savvasamAvivattiyAgAreNaM, siraI. nava grahonA jApa ane prArthanA noMdha-je grahanI mALA gaNavI hoya tene raMganI mALA laI prathama grahane jApa karavo ane te karIne te grahanI nIcenA phlekathI prArthanA karavI. (1) sUryane jA5 chesUryAya namaH (lAla raMganI mALA) prArthanA: padmaprabhajinendrasya, nAmeccAreNa bhAskara !; zAnti tuSTi ca puSTi ca rakSA kuru jayazriyama(2) caMdrano jApa candrAya namaH (sapheda raMganI mALA) prArthanA: caMdraprabhajinendrasya, nAnA tArAgaNAdhipa !; prasanno bhava zAnti ca, rakSAM kuru jayazriyama
Page #493
--------------------------------------------------------------------------
________________ 400 taratna nAkara. (3) maMgalane jApa 3 maMgalaya namaH (lAla raMganI mALA) prArthanAH sarvadA vAsupUjyazya, nAgnA zAnti zriyama; rakSA kuru dharAsUne!, azubhepi zubhe bhava. budhane jApa budhAya namaH (pILA raMganI mALA) prArthanA : vimalAnantadharmArA, zAntiH kuMthurnamistathA mahAvIrazna tannAsnA, zubha bhava sadA budha.. (5) guruno jApa che gurave nama: (pILA raMganI mALA prArthanA : aSabhAjita supArdhA-&Abhinandana zItalau; sumatiH saMbhavaH svAmI, zreyAMsa jinettamAH, 1 etattIrthakRtAM nAsnA, pUjaya ca zubhe bhava, zAnti tuSTi ca puSTi ca, kuru devagaNacita! 2 (6) zukano jApa zukAya namaH (sapheda raMganI mALA) prArthanA : puSpadantajinendrazya, nAgnA daityagaNAcita ! prasane bhava zAnti ca, rakSA kuru jaya zriyama, (7) zanine jApa che zanaizcarAya namaH . (bhUrA ke kALA raMganI mALA) prArthanA : zrIsutratajinendrasya, nAne sUryAsambhava prasane bhava zAnti ca, rakSAM kuru yezriyama. (8) rAhune jA5 che. have namaH (kALA raMganI mALA) prArthanA : zrI neminAtha tIrtheza-nAsnA - siMhikAcuta, A prasane bhava zAnti ca, rakSAM kuru jaya ziyama, 9) ketuno jApa ketave namaH (lIlA ke kALA raMganI mALA) prArthanAH rAhe saptamarAzistha, kAraNe dazyatembare zrImalipArzvagnA , kete ! zAntizriyaMkura saMpUrNa
Page #494
--------------------------------------------------------------------------
_