Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ ai llre Gsil is - eoleo. LIR daeri Salita (10) eTION bhAga 3
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ A sArabhUta navakAramaMtrane tajIne je bIjA maMtrane svataMtra rIte (navakAra matrane sAdhyA vinA ) seve che tenAM kama tene pratikUla che.) ane te potAnI kuTevathI kalpavRkSane tajIne bAvaLane seve che, ema jANavuM. prathama A navakAranI sevA kare ane pachI anya maMtra seve athavA navakAramAM rahelA maMtrabIvaDe anya maMtrane vAsita karIne te maMtra seve to te paNa phaLe che. emAM prabhAva te navakArane ja jANa, jema amRtasamudrane sparzane Avela pavana paNa viSanA vikAra hUra kare che. e prabhAve te amRtano ja che, pavanane jarA paNa nahIM. navakAramaMtrane tajIne sevelA anya maMtra nibaja ane juThA che. te nathI phaLatA eTaluM nahIM paNa sAdhakane nukasAna kare che, jyAre navakAramaMtrane je sAdhe che te potAnA A leka ane paralokane saphaLa -pRSTha 86 ite
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ ENT`AS - svAdhyAya [ apabhraMza--hiMdI-gujarAtI vibhAga] munivarya zrI tavAnaMdavijayajI mahArAja projaka : sva. zeTha zrI amRtalAla kAlIdAsa dozI, bI. e. prakAzaka : jaina sAhitya vikAsa maMDala 112, svAmI vivekAnaMda mArga, IralA, vile-pArale, muMbaI-pa6
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzaka: caMdrakAnta amRtalAla dozI menejIMga TrasTI jena sAhitya vikAsa maMDaLa 112, svAmI vivekAnaMda mArga IralA, vile-pArale, muMbaI-pa6, prathama AvRtti 500 vi. saM. 203 6. I. sa. 1980 mUlya rU. 50 sarvAdhikAra surakSita yaMtilAla maNilAla zAha navaprabhAta prinTIMga presa, ghIkAMTA roDa, amadAvAda.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ caramabhavamAM cakravartI ane tIrthaMkaranI be uttama padavIone prApta karanAra zrI kuMthunAtha bhagavAna mULanAyaka, jaina derAsara, sAntAkrujha- vesTa, muMbaI- 54
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
_
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' S ' . ' = subhASita suciraM pi tavo taviyaM, cinnaM caraNaM suyaM ca bahupaDhiyaM / jai tA na namukkAre, raI tao taM gayaM vihalaM // lAMbA kALa sudhI tapa karyuMcAstri pALyuM ane ghaNuM zAstronuM adhyayana karyuM paNa je namaskArane viSe rati (ramaNutA) na thaI to badhuM niSphaLa gayuM jANavuM. Def ka: t : - * * * eso parama rahasso, paramamaMto imo tihuaNaMmi / tA kimiha bahuvihe hiM, paThiehiM putthayabharehiM // tribhuvanamAM A parama rahasya che ane A paramamaMtra che, te bahu prakAranA zAstronA samUhane bhaNavAthI zuM? tAtparya ke eka namaskAranuM ja yathArtha ArAdhana kare te beDe pAra thaze. SERRUN30212QDIMMEDIIDED (jIjI rI che ( as I[GSii pa kI GIR A BIT IN MIS
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA 1 subhASita 2 prakAzakIya nivedana 3 arpaNa 4 graMtha paricaya 5 artha saMgati viSayAnukrama kramAMka 83-1 terasa-bhea-navakAra-paDalasarUpa-phala apabhraMza - 84-2 navakArarAsa 85-3 navakAra phalavarNanam 86-4 viSaharamaMtragarbhita paMcaparameSThi maMtrastotram / 87-5 paMcaparameSThi namaskAra mAhAtmya *viSaya kartA ajJAtakartRka zrIjinaprabhasUri zrI jinaprabhasUri . zrI jinaprabhasUri zrI jinavallabhasUri upA. zrI samayasuMdarajI 88-6 zrI paMcaparameSThi gIta 89-7 90-8 zrI arihaMtapadastavana zrI navakArastavana upA. zrI samayasuMdarajI zrI premarAja zrI bhUdhara kavi zrI vijayabhadra zrI padmarAja zrI lakSmIkIrti 91-9 NamokAra mAhAtmya 92-10 navakAra mAhAtmya 93-11 zrI navakAra stavana 94-12 navakAra phalagIta 95-13 namaskAra subhASita 96-14 arihaMta batrIsa birudAvalI 97-15 namaskAra bAlAvabodha 98-16 namaskAra bAlAvabodha *44-17 navabhatra praNaya gujarAtI zrI vinodIlAla ajJAtakartRka zrI hemahaMsagaNi ajJAtakartRka ,, zrI pAsa vi5 * mA titA anubha 100-18 7pAyo cha, tesa-17 smaave|
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ TITION GHAROHTA AUGUSTRY AMAU pa Man CHOULDLA RWAAVAT DuULL ALLLLL Mut DULLAUN MIND ORE ANUA TAIL Mimi. A . . . NuTUTILL Din..rina AnimmMum Fun HORTHATARRERY NCERTHAT HOL am... DIARRITAIN. TIMROPEOPLOMAR. TOMATARAK D TLA..LTD R HinhimAHADKAVITA KOSPIREONLINm TV HEREATRE TITLJ 8 AURAILEMIITEmmun WANDWONLAIL. BUNDU 4 . SSE-- LAnmLL TILL. TO mamme mmy ETITILLLLLLLLLLLOLITIUL | LLLLLLLLL magalamahAsuyakA OM (namukkAro) 6 namo arihaMtANa namo siddhANa namo AyariyANa namo uvajjhAyANaM namoloe savya-sAhaNaM eso paMca- namukAroM savva-pAva-ppaNAsaNo maMgalANaM ca savvesi paDhamaM havai maMgalaM AAPSE THIMITTTTTTTTTTI Nutty Rea NIELI LLLL NEW PHIRITUADIm IMDHE mathurA stupanA pravezadvAramAM namaskAra maMtrane mUlapADa
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
_
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ gujarAtI anukramaNikA 100-18 navakAra mahAmaMtra namaskAra 101-19 paMcaparameSThi sajajhAya 102-20 paMcaparameSThi vinatI 103-21 navakAramaMtrane chaMda 104-22 paMcaparameSThi gItA 105-23 namaskAra chaMda .106-24 namukkAra sajajhAya 107-25 navakAra bhAsa 108-' che namaskAphala 109-27 navakArano rAsa 110-28 navakAramaMtranI sajajhAya 111-29 nakAravALI gIta 112-30 navakAra gIta 113-31 navakAra-mahimA zrI jinaprabhasUriziSya pALa zrI devavijayajI 59. zrI cAritrasAra zrI kuzaLalAbha 6pa upA. zrI yazovijayajI 68 upA. zrImAnavijyajI 87 upA. zrImAnavijyajI 89 zrI jJAnavimalasUri 94 zrI hemakavi ajJAtakartAka zrI kIrtivimala 108 zrI labdhivijaya 109 zrI vachabhaMDArI zrI kAnakavi 111 100 103 110 ajJAtakartAka 112 zrI kavirAja nemidAsa 113 rAmajI-zAha ajJAtakartRka 161 114-32 navakAranI sajhAya x 115-33 paMcaparameSThi maMtrarAja dhyAnamAlA zrI jJAnavimalasUri bo (bAlavilAsa) 116-34 namA-dhyAnam + 117-35 yAra zaraNAM vaDe anaMtAbaMdhI kaSAyanA soLa bhedonuM nivAraNa pariziSTa 1 thI 6 graMtha saMdarbhasUci 163 16 7-182 183- 4 A kRtino naMbara 114-33 chapAye che tene badale 115-33 samajo . + cAra zaraNAM vaDe. A kRti naMbara 115-33 chapAya che tene badale 117-3pa samajo.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzakIya nivedana je namaskAra maMtrano mahimA apAra ane artha anaMta ane udAra kahyo che, te namaskAra mahAmaMtranA viSaya upara Agama ane AgAmettara jaina sAhityamAM be hajArathI vadhu varSanA kALa daramiyAna aneka AcArya bhagavaMte, munivaryo ane vidvAnoe maMtro, sta, prazastio vagere racIne vipula sAhityanuM sarjana karyuM che. prAkRta, saMskRta, apabhraMza, hindI ane gujarAtI bhASAomAM vaividhyapUrNa aneka racanAo maLI Ave che. tene saMgraha ane saMpAdana karIne namaskAra maMtranA viSaya upara graMthamALA taiyAra karavAnuM kAma sadUgata zeThazrI amRtalAla kAlIdAsa dezIe I. sa. 1955 mAM upADyuM. eka vyavasthita yejanA karavAmAM AvI ane pU. paM. zrI dhuraMdharavijayajI gaNivara, pUjya munirAja zrI aMbUvijayajI mahArAja ane pUjya munirAja zrI tatvAnaMdavijayajI mahArAja ema traNanuM saMzodhaka maMDaLa racavAmAM AvyuM. jema jema kAma AgaLa vadhatuM gayuM, tema tema tene vyApa vadhate gaye. 25 saMsthAonI sahAya meLavavAmAM AvI ane paMDitene mokalIne kAzI, ArA, kalakattA, bIkAnera, jyapura, jodhapura, surata, vaDodarA, amadAvAda, jAmanagara, lIMbaDI, pATaNa, pAlItANuM, DabhoI rAdhanapura vagere sthaLoethI hastapratiomAMthI nakale utArIne ke pheTo sTeTa kepIo karIne pATha levAmAM AvyA. aneka muni nA saha maLelA sahakArathI A bhagIratha kArya thaI zakyuM che. tenA upara satata sAta varSanA dIrgha parizrama pachI "namaskAra svAdhyAya" prAkRta vibhAga ane saMskRta vibhAga bahAra pADavAmAM AvyA. papa0 pAnAnA prAkRta vibhAgamAM 45 saMdarbhe-viSaye ApavAmAM AvyA che tathA 350 pAnAnA saMskRta vibhAgamAM 37 saMdarbho ApavAmAM AvyA che. te pachIne A prastuta graMthamAM 34 saMdarbho ApavAmAM AvyA che. AvI rIte 1250 pAnAmAM vaheMcAyeluM ane 116 saMdarbhovALuM eka jJAnacaka (Encyclopaedia) astitvamAM Ave che. AvA uttama samaye A mahAna kAryanA preraka sadUgata zeThazrI amRtalAlabhAIne ame khUba ja AdarapUrvaka yAda karyA vagara rahI zakatA nathI. pUjya munirAja zratasvAnaMda vijayajI mahArAje temanA viSe je AdarapUrvaka lekha lakhe che, tenA uparathI temaNe A graMthamALA pUrNa karavA mATe ane ArAdhakemAM navakAra viSenA zraddhA ane jJAna vistRta bane te arthe niSThApUrvaka A kArya pUruM karavA mATe pitAnI jAtane kevI samarpita karI dIdhI hatI tene yatkiMcit khyAla Avaze. mahadaMze A vibhAganuM kArya teoe pUruM karyuM hatuM ane keTalAka phamAM chapAI gayA hatA paNa vidhine maMjura nahIM hoya eTale kAma adhurUM rahI gayuM. teozrInA svargavAsa
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ nivedana pachI jyAre pUjya munirAja zrI tasvAnaMdavijayajI mahArAjane maLavAne prasaMga thaye tyAre A graMthane pUre karI ApavA mATe ame temane vinaMti karI ane teoe tene saharSa svIkAra karIne A kAryane khUba ja premapUrvaka pUruM karI ApyuM che. teoe traNe vibhAgane sAMge pAMga pUrA karavA AdithI aMta sudhI zrama uThAvyA che. prAkRta-saMskRta vibhAganA saMzodhana pAchaLa eka samaye varSo sudhI dararoja 7-8 kalAka temaNe satata kArya karyuM hatuM. sadUgata amRtalAlabhAIe teoe sAthe besIne joyelA graMthano AMka hajArathI paNa vizeSa thavA jAya che. eka bhagIratha kArya jyAre pUrNa thAya che tyAre tenuM seveluM A svapna sAkAra thayeluM jeIne amane ghaNo AnaMda thAya che. teo banee sAthe maLIne karelA mRta ArAdhanathI samAjane ati zuddha ane samRddha sAhitya prApta thayuM che. aMdAje 22 varSa pahelAM A ja graMthamALAnA bhAgarUpe temaNe namaskAra mahAmaMtra viSe zAstrokta mAhitI Apate svataMtra graMtha taiyAra karAvyo hato. temAM khUTatA aMze pUrNa karIne pU. munirAja zrIsvAnaMdavijayajI mahArAje tene chapAvavA mATe amane utsAhita karyA che. " namaskAra arthasaMgati" nAma ApIne e granthano ame namaskAra svAdhyAyano A vibhAgamAM samAveza karyo che. namaskAra maMtranuM sagapAMga ane rucikara nirUpaNa ApatI A arthasaMgati A graMthamALAnuM mahatvanuM aMga banI rahe che. namaskArane anulakSIne je racanAonuM saMzodhana karIne je 116 saMdarbhone traNa vibhAgamAM ekatra karavAmAM AvyA che, temAM keTalIka kRtio kharekhara adbhuta che. namaskAra vizenI saMgrahita mAhitI upara traNa vibhAgano nicoDa AvI jAya ane traNe vibhAgamAM rahelI vastune TUMkamAM chatAM sacoTa rIte AvarI tye tevI eka samIkSA A graMthamAM ja pragaTa karavAnI abhilASA prAkRta vibhAgamAM karavAmAM AvI hatI. sarjanAtmaka ciMtana ane mahenata mAgI ce tevuM A kArya che. e samIkSAne svataMtra kRti tarIke anukuLatAe bahAra pADavAnI bhAvanA rAkhIne atyAre amArA kAryane A che pAtaLe khyAla ApavA pUratuM sImita rAkhIe chIe. te hetuthI ati vistAra karyA vagara prAkRta vibhAganA saMdarbhe viSe phakta aMgulinirdeza ane saMskRta vibhAgamAM rahelI mahatvanI kRtio vize saMdarbhavAra TuMkI rUparekhA ApavAno prayAsa karIzuM. A graMthamAM apabhraMza tathA gujarAtI saMdarbhe ApavAmAM AvyA che. temAM vAMcakone sugamya thAya te hetuthI pU. munirAja zrI tavAnaMdavijayajI mahArAje zrama laIne dareka apabhraMzanA saMdarbhanI viratArathI samajUtI taiyAra karI ApI che. temAM zrI mAna vijyajI kRta namukkAra sajhAya upara vAMcakenuM lakSya kheMcavAmAM Ave che. tathA utkRSTa bhAvadhArA pragaTa thAya tyAre namaskRta kavi hRdaya kevI rIte pravAhita thAya che te dRSTie
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ nivedana namaskA2 artha saMgatimAM sAdhupadamAM kuvalayamAlA AdhArita che aneka namaskAra ApavAmAM AvyA che, te parizIlana karavA yogya che. namaskAra svAdhyAya-prAkRta vibhAga, A graMthamAM mahAnizItha sUtramAMnA namaskAra viSayaka saMdarbhanuM ati suMdara chatAM saraLa gujarAtI bhASAMtara sauthI prathamavAra raju thAya che. mahAnizItha sUtra uparAMta "zrIcaityavNdn mahAbhASya', 'uvahANavihithuttaM' 'vaddhamANavijAvihI', 'arhannamaskoravalikA' 'siddhanamaskA. rAvalikA' 'arihANAithuttaM', 'namaskArarahassathavaNaM', 'paNhagambhaM paMcaparamidvithavaNaM', 'cavihajjhANa ghutta', "gunyamAhA', "mattaparinnA', "saMaodhArA', '3rarAjAnA' Adi aneka mahatvanA namaskAra viSayaka oNtrone temAM samAviSTa karavAmAM AvyAM che. A badhAM tetromAM namaskArane lagatI bhinna bhinna vigate carcavAmAM AvI che. upadhAnavidhimAM (sahAvidighutta) zrI namaskAra maMtranI vAcanA levA mATenA upadhAnane vyavasthita AmnAya ApavAmAM AvyuM che. ane te maMtranA upAsakanuM sthAna keTaluM UMcuM che e suMdara rIte batAvavAmAM AvyuM che. namaskAra niryuktimAM (namorAzinuttI ) navakAranA utpatti nikSepa Adi agiyAra dvArathI vizada vicAraNA karavAmAM AvI che ane bRhannamaskAra phalamAM (vaMdhanamujhAizu) zrI namaskAra maMtrane sarvAgI mahimA gAvA uparAMta tenI ArAdhanAthI prApta thatAM viziSTa phaLanI vistRta neMdha levAmAM AvI che. "dAnavivAra', "navANAyaoi', 'nama#Ara cAhyAna TI' Adi kRtie A graMthanI yazakalagIrUpa che. dhyAna, zUnya, kalA, jyoti, bindu, nAda, tArA vagere dhyAnanA covIza mArgonuM vyavasthita nirUpaNa dhyAnavicAra" sivAya anya keI graMthamAM haju sudhI maLyuM nathI. maMtragarbhita evA "ribAghutta" mAM te pAribhASika zabdone ekaja gAthAmAM ja samucita rIte nAmollekha maLe che, paNa tenuM yathArtha rahasya te "dhyAnavirAramAM ja phuTa thAya che. "ttAvAraNA thavA ane tenA paranI namawAra cAhavAna TI' paNa adbhuta kRtio che. namaskAra svAdhyAya-saMskRta vibhAga A graMthamAMnI keTalIka kRtione saMkSipta paricaya A rIte che - (1) vira stavanam-paMcanamaskRti dIpaka nAmanA graMthamAM saMgrahita A stotramAM prakAranA * eyaM kavayamabheyaM khoiyamatthaM parA bhavaNarakkhA / ____joi sunnaM viMdu nAo tArA labo mattA // 2 // artha-A paMca namaskAra e parama abheda kavaca che, parama khAtikA (khAI) che, parama astra che. parama bhavanarakSA che, 5. jyoti che, parama zUnya che, parama biMdu che, parama nAda che, parama tAsa che. lava che ane parama mAtrA che. namaskAra svAdhyAya (prA. vi) pR-206 (pUrvanA kALamAM killAnI rakSAnA sAdhana tarIke khADIne upayoga karatA hatA.)
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ nivedana thAna vize ane tenAM phaLa viSenI mAhitI tathA kAranI vyApakatAne suMdara khyAla ApavAmAM AvyuM che. (2) mAyAvIra (dU jAra) :-zrI jinaprabhasUrijInA anubhava upara AdhArita A racanA hI kAranA viSayamAM suMdara prakAza pADe che. (34) a akSAtara17 : -brIjayasiMhasUrijI viracita dharmopadezamAlA vivaraNamAMthI levAmAM AvelA A stotramAM barphe kAranuM rahasyamaya varNana che. temAM ka, 2 ane huM tathA biMdunI vizeSatAo tathA vargonI vyApakatAnuM suMdara nirUpaNa karyuM che. (3 4) kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcArya viracita prasiddhahemazabdAnuzAsana nA prathama sUtramAM banI svapajJatatvaprakAzikA TIkA ane e TIkA uparanA zabdamahArNava nyAsamAMthI levAyelA A barsTa viSenA bIjA saMdamAM barphakAranuM svarUpa, abhidheya-tAtparya ema traNa prakAre vyAkhyA karIne tathA praNidhAna sahita cAra dvArA vaDe vizada vivaraNa karavAmAM AvyuM che. (3) saMskRtADhayAzraya mahAkAvyanA prathama zlekanI zrIabhayatilakagaNi kRta TIkAmAMthI A viSene trIje saMdarbha levAmAM AvyuM che. temAM chuM tattvanA gaNatva ane mukhyatva viSe carcA karIne tenA rahasyanuM uddaghATana karavAmAM AvyuM che. A e suvarNasiddhine mULa hetu che, evuM vidhAna AmAM jovA maLe che. (4) RSimattavayatravaraF-hakAranuM mahattva darzAvatuM tathA RSimaMDalamaMtrAlekhananI vidhi darzAvatuM A zrIsiMhatilakasUrijI racita stotra sAdhaka mATe ghaNuM upayogI che. (5) vItarAjaratotramadAnaLamU-kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcArya racita zrI vItarAga stotranA maMgalAcaraNanA prathama cha zloka upara zrI prabhAnaMdasUrijIe karelA vistAra pUrvakanA A vivaraNamAM pratyeka pada upara vizada rIte prakAza nAkhavAmAM AvyuM che. (6) pathamAvanA-bhaTTAraka zrI sakalakIrti racita tatvArtha sAradIpaka nAmanA mahAgraMthamAMnA padastha bhAvanA prakaraNamAMthI levAyelA A saMdarbhamAM namaskAramAMthI utpanna thayelA aneka maMtranI ArAdhanAnA prakAro tathA phalazruti ane padasthadhyAnanI suMdara bhAvanA A tenI khAsa vizeSatAo che. (7) maMtrasAhityanA mahAna jJAtA zrI siMhatilakasUrinA traNa saMdarbhe maMtrasAhityamAM AgavuM sthAna prApta karatA temanA graMtha maMtrarAja rahasyamAMthI levAmAM AvyA che. Izvameripha prathama saMdarbha levAmAM AvyuM che. temAM OM hrIma vagere maMtrabIjanAM -----+ vagere aMgenAM rahasyanuM suMdara varNana karavAmAM AvyuM che,
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ namaskAra svAdhyAya temanA racelA meSThividyArapaH ne dvitIya saMdarbha tarIke levAmAM AvyuM che. temAM yaMtranuM vivaraNa tathA dhyAna viSe kuMDalinI zakti viSenI mAhitI, e tenI mahattvanI vizeSatAo che. trIjA saMdarbha tarIke te ja graMthakAranI racanA levAmAM AvI che. yunamAra stotram- AmAM zAtyAdi karmone sAdhavAnI prakriyAo ApavAmAM AvI che. (8) namAramAra-zrI siddhasenasUrijInI A kRtimAM navakAra ane tenA pratyeka varNanuM suMdara vivecana che tathA navakAranA smaraNathI thatA lAbhe, navakArane prabhAva vigere darzAvavAmAM AvyA che. emAM saptamaprakAzathI je caturAinuM varNana Ave che, te te kharekhara ajoDa che. (9) pazvanacchanistuti tathA chattA: A banne zrI jinaprabhasUrijInI kRtiomAM nama skAra viSe viziSTa mAhitI maLe che. (10) nirajastotrama-zrI kamalaprabhasUri kRta A tetramAM paMcaparameSThI temaja vIza tIrthakarone zarIramAM kaye kaye sthaLe nyAsa kare ane e prakAranA nyAsanuM zuM phaLa maLe te darzAvavAmAM AvyuM che. (11) gharamAtmaparviti-upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAja kRta A kRtimAM paramA bhAnA zuddha svarUpanuM saMkSepamAM suMdara varNana che. (12) janamatithIja tathA padmamatihInatatanama+%AmannA -"paMcanamaskRti dIpaka" nAmanA graMthamAMthI levAyelA A be saMdarbhonA kartA bhaTTAraka zrI siMhanaMdI che. prathama saMdarbhamAM sAdhanAmAM upayogI evA digya, Asana, mudrA, kAla, kSetra, dravya, bhAva, pallava, karma, guNa, sAmAnya, vizeSa vagerenuM varNana karavAmAM AvyuM che. jyAre bIjA saMdarbhamAM namaskAranA pademAMthI nIkaLelA aneka maMtra ApavAmAM AvyA che. temAM keTalAka maMtronA dhyAnanI viziSTa prakriyAo paNa batAvavAmAM AvI che. (13) IkSanamarAjuLanavipi -ajJAtakartAnI AkRtimAM lAkha navakAranA japane suMdara vidhi tathA tIrthakara nAmakarma kevI rIte upAI zakAya ene nirdeza che. (14) sUravAnuzAsana-AcArya zrI nAgasena AnA racayitA che. pUjya munirAja zrI tanhA naMdavijyajI mahArAje tene anuvAda karyo che ane te amArI saMsthAe prakAzita karyo che. temAMthI je saMdarbha levAmAM AvyA che, temAM nAma- sthApanA-dravyabhAvadhyeyanuM suMdara varNana che. emAM vyavahAradhyAna tathA nizcayadhyAna, nA dhyAnanI viziSTa prakiyA tathA ahaMnA abheda dhAnAdi tathA AtmasaMvedananuM varNana e tenI dhyAnAkarSaka vizeSatAo jaNAI Ave che.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ nivedana (15) mAtuzrakaraNa-zrI ratnacaMdragaNinI A kRtimAMthI je saMdarbha levAmAM AvyA che temAM praNavAdi maMtrabInA pratyeka aMganuM vAe (abhidheya) darzAvavAmAM AvyuM che. (16) anAmaHdalapura-kartA kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcArya che. temAM arihaMta paramAtmAnA eka hajAra ne ATha (1008) nAmanI anuTupa chaMdamAM suMdara guMthaNI karI che. (17) ninAdunnanAmaratotra-mahAmahopAdhyAya zrI vinayavijayajI kRta A stotra bhujaMga prayAta vRttamAM hovAthI gAvAmAM AhUlAdAyaka che. emAM arihaMta paramAtmAnA vyApaka svarUpanuM varNana che. tathA temanI janmathI mAMDIne nirvANa sudhInI aneka avasthAone namaskAra karavAmAM Avela che. temAM atIta, anAgata, vartamAna covIzInA tIrthakare, A bhUminAM vartamAna tIrtho, zAsana, saMgha, navakAramaMtra, siddhAnta, darzanAdi zuddhi, kriyA, sAdhudharma, zrAvakadharma, mRtadevatA vagerene paNa namaskAra karavAmAM AvyA che. (18) nizastranAmastavanamrtA khyAtanAma paM. AzAdhara che. A stavana temaNe jina, sarvajJa, yajJAI, tIrthakRta, nAtha, yogi, nirvANa, brahma, buddha ane annakRta zabdothI zarU thatA daza zatakamAM vibhakta karyuM che. temAM zrI jinezvaranAM 1008 nAma ApelAM che. (19) vorAziphaLa-kartA AcArya ziromaNi zrI haribhadrasUri che. Dizaka prakaraNamAMthI samarasApati, bhAvapratiSThA, pUjA, sAlaMbana-nirAla banega, gicitta, beyanuM svarUpa vagerenuM svarUpa darzAvatA zlokone judA tAravIne anuvAda sahita ahIM rajU karela che. (20) rAtratA-AnA kartA siddhasena divAkara che. zrI arihaMta paramAtmAnuM svarUpa zabdothI para che. je rUpane saMpUrNa vyakta karI zakAya tema nathI. tene pUrvanA aneka mahaSioe zabdo vaDe samajAvavA tetrAdirUpe aneka prayatna karyA che. arihaMtanA svarUpane vyakta karanArAM bhaktipradhAna stotramAM "zakastavanuM sthAna mokhare raheluM che. A staMtra maMtra- rAja garbhita che. enA agiyAra AlAvA e agiyAra maMtra che. ' (21) himaNAtisaMgha-racayitA AcAryazrI pUjyapAda che. emAM AtmA ane mukti viSayaka anyadarzanIonI mAnyatAonuM khaMDana ane jainadarzana sammata AtmA ane mokSanI siddhinuM saceTa pratipAdana jovA maLe che. (22) zrAvidhijrma-racayitA zrIratnazekharasUri che. e graMthamAMthI zrAvakanA kartavya saMbaMdhI saMdarbha judA tAravIne ApavAmAM AvyA che. temAM zrAvakenuM prabhAtikakRtya, svare daya vagerenuM tathA navakAranA japanA prakAranuM varNana che.
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ namaskAra svAdhyAya amArI saMsthAe namaskAra karavAdhyAyanA saMdarbho upara svataMtra graMtha taiyAra karIne agAu bahAra pADayA che. tene saMkSipta nirdeza A rIte cheH 1. paMca parameSThi maMtrarAja dhyAnamAlA-saMdarbha upara AdhArita dhyAna ane yeganA viSaya upara svataMtra graMtha amArI saMsthAe bahAra pADe che. 2. dhyAnavicAra-saMdarbha 24 prakAranAM dhyAna darzAvato ananya graMtha che. jenA upara svataMtra pustikA bahAra paDI che ane have te graMtha saMsthA taraphathI taiyAra thaI rahyo che. eka maMjila pUrI thAya che, tyAre have pachInuM kArya vicAravAnuM rahe che-mahattvanI vigate tAravIne tenuM cita saMkalana karavuM, maMtranuM sAdhananAnI daSTie svarUpa, ArAdhanA, vijJAna, ArAdhakanI yegyatA, paMca parameSThinA parama pAMca padenI vicAraNuM te pade zAnA dyotaka che, tene parama rahasyamaya artha zuM che, tene samagra vizva sAthe saMbaMdha kevI rIte che, mAMtrika, tAMtrika ane yaugika dRSTie A mahAmaMtranuM zreSTha sthAna kevI rIte che, tenAthI riddhio, siddhio ane labdhio kevI rIte prApta thAya che vagere aneka prazno jijJAsune utpanna thatA hoya che. je saMzodhana mATenA have pachInA viSaye banI rahe che. A granthanuM kArya pUruM thavA AvyuM tyAre je vizeSa racanAo maLI, tene pari ziSyomAM samAvavAmAM AvI che. addabhuta kRtio jemAM rahelI che te prastuta graMthanA amArA A vivecanane ahIM pUruM karIe chIe. ArAdhaka, saMzodhake sarvene namaskAra mahAmaMtranuM je parama gUDha. anirvacanIya ane anubhavagamya svarUpa che te satvara prApta thAya evI maMgaLa kAmanA sAthe ame viramIe chIe. prastuta graMthamAM chAsthatA, anupayega, presaSa Adi kAraNothI je kAMI zAstra viruddha lakhAyuM hoya te badala ame kSamA cAhIe chIe. 112, esa. vI. roDa, IlAM, vile-pArale, muMbaI...16 tA. 15-5-1980 nivedaka candrakAnta amRtalAla dozI, TrasTI-jena sAhitya vikAsa maMDaLa,
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ mukhapRSTha-citraparicaya A te jinamUrtinuM citra che ke je atyAre rAjasthAnanA sirohI jIllAnA sirohI roDa relve sTezana najIkanA piMDavADA gAmanA zrI kanvetAMbara jinamaMdiramAM virAjamAna che. te jinabhUttinAM darzana karatAM ja AmAmAM zAMtarasane mahAsAgara UbharAya tevI tenI mahAna kAyotsarga mudrA che. tenA upara A rIte mananIya zilAlekha che : "OM nIrAgatvAbhAvena sarvajJatvavibhAvakaM jJAtvA bhagavatAM rUpaM jinAnAmeva pAvanaM / dro....va-zava...mi.... nainaM zArid sumarA madharAtaparaMpaniMtapurmarjo....t...vrdrshnaay zuddhasajjJAnacaraNalAbhAya / saMvat 744 sAkSAt pitAmaheneva vizvarUpavidhAyinA zilpinA zivanAgena kRtametaJjinadvayam // " A zilAlekha saM. 744 ne che. eTale bahu ja prAcIna che. enI bhASA saMskRta che, emAM bhASAkIya daSTie keTalIka azuddhio hovA chatAM ane keTaluMka lakhANa truTita truTita hevAthI na samajAya tevuM hovA chatAM bhAvArtha sarala che. te A rIte che: "sarva prathama AkAra dvArA paMcaparameSThine namaskAra che. nIrAgatA vagere bhAvo vaDe, sarvattapaNane prakAzita karanAruM evuM rUpa bhagavAna jinezvaranuM ja hoya che. te ja pAvana che. zrI yazodavasUrie A uttama jinabiMba yugala karAveluM che. te jIvoe seMkaDo bhavonI paraMparAmAM upArjita karelAM atyaMta liSTa karmorU5 rajane dUra karanAruM thAo. te uttama samyagdarzana, zuddhajJAna ane niraticAra cAritranA lAbha mATe thAo. "saMvata 744 mAM sarvarUponA nirmANamAM vizvavidhAtA jevA zilpI zrI zivanAge A jinayugala kayu che. " paricayasAra : A jinamUtti paMcadhAtumya che. e prathamavAra sirohI pAsenA vasaMtagaDha gAmamAMthI maLI AvI hatI. atyAre piMDavADA (ji. sirohI, rAjasthAna )nA vetAMbara jinamaMdiramAM che, te kAryotsarga mudrAmAM che. ati AkarSaka che, pratiSThA saMvata 744 mAM zrI yazodharadevasUrie karI hatI, mUttinA zilpakAra zrI zivanAga hatA. - zilAlekhamAM kahyuM che ke mUtti vItarAgatva ane sarvajJavane oLakhAvanAra, pApanAzaka ane darzanajJAnacAritrane lAbha karAvanAra che. zilAlekha vizenI amUlya mAhitI amane gavarnameMTa koleja, sirohI (rAjasthAna) nA prAdhyApaka zrI sohanalAlajI paTaNI taraphathI prApta thaela hovAthI ame teozrInA atyaMta RNI chIe, teozrIne AbhAra mAnIe chIe.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
_
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
_
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ jeo jaina sAhitya vikAsa maMDala jevI saMzodhana kArya mATe samartha saMsthA tathA jaina dharmanA AdhyAtmika sAhityanuM sarjana karIne eka amUlya khajAne potAnA parivArane ja nahI paNa samasta samAjane samarpita karatA gayA ane navakAra viSayaka sava prAcIna sAhityanA sAnuvAda saMkalananI jeonI mahAna IcchA A graMthanA prakAzanathI paripUrNa saphaLa thaI rahI che te sva. zrAddhavarya zrI amRtalAla kAlIdAsa dozI, bI.e. jama: svargavAsa : tA. 14 - 10 - 1894 ] [ tA. 7-1-1977
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ C/) TI) It's ] - S - arpaNa jeo | II namaskAra svAdhyAya-prAkRta vibhAga namaskAra svAdhyAya-saMskRta vibhAga namaskAra svAdhyAya-apabhraMza--hiMdI gujarAtI vibhAga rogazAstra aSTama prakAza vivaraNuM tattvAnuzAsana-gujarAtI anuvAda sahita vagere mahAkAya graMthanA nimaNumAM mane satata preraNa karatA rahyA che sva. zrI amRtalAla kAlIdAsa dozI saddagata AtmAne atiprema, ati Adara, ati bahumAna sAthe arpita jo ja ta | - saMpAdaka - saMpAdaka
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ sva. zrAddhavarya zrI amRtalAla kAlIdAsa dozI mArI dRSTie lagabhaga 20 varasa pahelAMnI A vAta che. sva. zrAvakavarya zrI amRtalAla kAlIdAsa dezI namarakAra svAdhyAya-prAkRta vibhAga saMzodhananuM kArya laIne AvyA. kAma bahu moTuM hatuM ane ghaNuM samaya mAgI le tema hatuM, tethI ghaNuM moTA meTA vidvAna sAdhu bhagavaMtone suzrAvaka zrI amRtalAlabhAIe kArya saMbhALI levAnI vinaMti karI, paNa jyAre keIe e kAma lIdhuM nahIM tyAre aMte pUjya vaDIlanA AdezathI e kAma su. amRtalAlabhAI e mane sepyuM. bIjA sarva vaDIla sAdhu bhagavaMtoe paNa mane AzIrvAda ApyA ane vijayAdazamIthI e kAryane maMgala prAraMbha karyo. have mane ema lAge che ke mArA mahAna puNyAnubaMdhi puNyanA udayathI jANe suzrAvaka amRtalAlabhAI mane e kAma meMpavA mATe na AvyA hoya ! A vicAra AvavAnuM kAraNa e che ke Aje navakAranA viSayanuM UMDANa je mane prApta thayuM che, emAM prathama upakAra emane hate. saMzodhananuM kAma eTale ghaNA ghaNA graMtha jevA paDe ane ema jotAM jotAM navakAra manamAM vasatA ga, eno mahimA samajAte gaye ane enA viSe vadhu ne vadhu jijJAsA vikasavA lAgI. ethI jIvanamAM je kaMI lAbha prApta thayA, enA mULa kAraNamAM suzrAvaka amRtalAlabhAIne moTo phALo che. namaskAra svAdhyAya prAkRta vibhAganA saMzodhanamAM bethI vadhu varasa nIkaLI gayAM. A bAju suzrAvaka amRtalAlabhAIe mane kahI rAkheluM ke, "game tevuM kAma hoya, game tyAre game te pustaka ke vastunI jarUra paDe, tamee mane ja jaNAvavuM, mane ja lAbha Apavo." A rIte teo sarva anukULatA sAcavatA rahyA ane bahu ja kunehapUrvaka, satat prerita karIne ane pote emAM saMpUrNa sahakAra ApIne namaskAra svAdhyAya prAkRta vibhAganuM kArya teoe mArI pAsethI karAvI lIdhuM. kharuM kahuM to e kAma emaNe A rIte karAvI lIdhuM eTale thayuM ! e pachInA varasomAM e ja utsAhathI, e ja preraNAthI ane e ja kunehathI teoe mArI pAsethI namaskAra svAdhyAya - saMskRta vibhAga ane tatvAnuzAsana gujarAtI anuvAda e be graMthanuM kAma karAvI lIdhuM. kAryakuzaLatA, saraLatA, sajjanatA, vAtsalya, prema, namratA vagere guNothI emanuM jIvana bhareluM hatuM. eka meM joyuM ke emane jJAnamAM agAdha rasa hate. jIvanamAM lakamIthI samRddha thavA mATe emaNe jeTale prayAsa karyo hato, tethI paNa vadhu prayAsa jJAna lakSmIthI samRddha thavA
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ arpaNa ka mATe karyo hato. e pote ekalA ja jJAna samRddha thAya evA svAthI na hatA, tethI "jaina sAhitya vikAsa maMDaLa" saMsthA sthApIne sau kaI samyajJAna rUpa dhana vaDe samRddha thAya, e mATe bhagIratha prayAsa Adaryo. lamI meLavavAmAM je sahakAra emanA puNe ane emanI kuzaLatAe emane Ape, e ja sahakAra e ja be kAraNoe emane jJAna meLavavAmAM paNa Ape. mahenata te kevI ke divasamAM dhaMdhAnA samaye dhaMdhe saMbhALavAnuM ane bAkInA samaye jJAna vyavasAya. keTalAka divasomAM te teo rAtanA phakta be ja klAka nidrA letA, bAkInI AkhI rAta ciMtanamAM jatI. piote B. A. hatA. emanA kALamAM B. A. eTale ghaNuM UMcuM zikSaNa gaNAtuM. saMskRta bhASAmAM teo pravINa hatA. vAMcanane teone khUba ja rasa. emane kahevAmAM Ave ke "amRtalAlabhAI! amuka amuka viSaya graMthamAM gata che !" to te sadA taiyAra. ghaNI jahemata uThAvIne aMte viSaya meLavI Ape ane te paNa pAcho mahattvane. have ghaniSTa paricayanA divaso AvyA. yegazAstra aSTama prakAza vivaraNa" ' graMthanuM kAma saMbhALavAnuM hatuM, e nimitte lagabhaga be varasa jeTale kALa jAmanagaramAM rahevAnuM thayuM. su. amRtalAlabhAIne jJAnane rasa e hato ke e be varasa teo paNa jAmanagaramAM rokAyA. jAmanagara emanuM potAnuM vatana. avAranavAra vacce teo plenathI muMbaI jaI AvatA paNa be varasa sudhI emanuM mana saMzodhana kAryamAM jAmanagaramAM ja rahyuM. gavidyA ane taMtravidyA e bemAM teo mane niSNAta karavA mAgatA hatA, jezI yegazAstranuM kAma ghaNI ja ucca keTinuM thAya. e mATe teoe eka sArA vidvAna anubhavI paMDita gatI ApyA. e paMDita pAse taMtraloka, svaccheda taMtra, mRgendra taMtra, vijJAna bhairava, zrI vidyArNava vagere graMthane abhyAsa meM karyo. e paMDitanA badhA ja kharaca vagerenI vyavasthA su. amRtalAlabhAIe karelI. - jAmanagaramAM emanA makAnanI bAjumAM ja zrI popaTalAla dhArasIbhAInI jema bekiMgamAM amArA mATe upAzraya jevI ja badhI vyavasthA teoe karAvI ApI. roja ochAmAM ochA pAMca kalAka teo mArI pAse besatA ane e rIte cogazAstra aSTama prakAza vivaraNa graMthanI racanAmAM teo haMmezAM pitAnA vicAre vagere rajU karatA rahetA. - eka vakhata to evuM banyuM ke yogazAstranA AThamAM prakAzanA eka kalekamAM rahelI dhyAna prakriyA gUDha hatI. te prakriyA barobara samajyA vinA e zlokane artha karI zakAya nahIM. ane bleka kyAMka bIjA graMthamAM maLI jAya te kevuM sAruM. e mATe ame bane
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ namaskAra svAdhyAya aneka gajhathe, taMtragraMtha vagere jevA lAgyA. phakta eka ja zlokane besADavAmAM deDha mahine nIkaLI gaye, paNa aMte eka vataMtranA graMthamAM e kaleka saMpUrNa maLI gaye ane e lekanI TIkA paNa bahu ja maTI maLI. artha spaSTa thaI gayuM. amArA baMnenA AnaMdane pAra na hatA. A graMthanI anukULatA te emaNe mane ghaNI ja karI ApI hatI. game teTalo kiMmatI graMtha hoya, game teTalAM pustake ekI sAthe joItAM hoya, te teo athAga prayatnathI e badhA ja meLavI ApatA. pUnAnI bhAMDArakara saMsthAmAMthI bahAragAmavALA mATe keTalIka hastalikhita pratio maLavI muzkela hoya che, paNa teo mATe A kAma bahu ja sarala hatuM. teo bIjAne na maLI zake evI prate meLavI zaktA hatA. emanuM vAMcana ane parizIlana vizALa hatuM. je kAMI vAMcatA tenI tarata ja ne karI letA athavA mANasa pAse karAvI letA. eka vakhata emaNe kaI graMthamAM eka viSaya je haya, pachI game tyAre jarUra paDe te e viSaya tarata meLavI ApatA. A te badhuM ThIka paNa piote pitAnA mATe evI eka pegasAdhanAnI zodhamAM hatA ke je meLavavA mATe teo AkAza pAtALa eka karI rahyA hatA-athAga parizrama karatA hatA. gasAdhanAmAM teozrIne abhuta rasa hatuM ane prayatna paNa teo e ja karatA hitA. aneka yegIonA saMparkamAM teo hatA. pite pitAnI aMtima avasthAmAM saMpUrNa samAdhi jALavI zake, eTaluM jJAna teoe sArI rIte meLaveluM. chelle chelle zarIramAM bImArIo aneka hatI, paNa e sthitaprajJa puruSa e avasthAmAM paNa svastha hatA. A bAju emanI TrITameMTa cAlu hoya ane A bAju emanuM mana te vividha graMthanA vividha viSayanA parizIlanamAM ramI rahyuM hoya, kevI jJAna ramaNatA ! jaina AcAryomAM sauthI vadhu mAna emane sva. pU. A. deva zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI ma. sA. pratye hatuM. e mahApuruSane teo bahu ja Adara sAthe saMbhAratA ane kahetA ke "jJAnamAM satata parizrama te pU. A. sAgarAnaMdasUrIjIne." teo belatAM bolatAM AnaMda anubhavatA ke "zrI sAgarAnaMdasUri eTale mUrtimAna jJAnanI ta ! zrI sAgarAnaMdasUrIjInA jJAnanI kadara teo je rIte karatA hatA, tevI kadara karatI bIjI vyaktio meM to hajI joI nathI. su. amRtalAlabhAIne te te viSayomAM niSNAta te te vyaktione paricaya karavAmAM bahu rasa hatuM. teo udAra paNa eTalA ja hatA.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ arpaNa jAmanagaramAM eka tAMtrika paMDita te sadA pitAne tyAM ja rAkhatA hatA. AyurvedamAM paNa emane rasa hato. eka vakhata eka bhagavA vastravALA gIne teo amadAvAdathI jAmanagara laI AvyA hatA. kharekhara, e bhegInuM yeganuM jJAna agAdha hatuM. e badhuM e samajAvavAnI keziza karatA. chelle e cagInI vidAyane avasara AvyA. jatI vakhate eNe su. amRtalAlabhAI pAse ghaNI ghaNI cIjo mAgI ane e badhuM anubhavyA pachI upAzrayamAM mane kahevA lAgyA ke "kharekhara, sAcA niHspRha te jaina sAdhuo ja hoya che.' amRtalAlabhAI udAra ane premALa paNa eTalA ja hatA. gupta rIte dAna vagere ApatA. prasiddhi ke kItine temane meha na hate. eka vakhata eka jaina bhAIe kaIka ophisamAMthI TAIparAITaranI corI karI, bajA2mAM te vecI mAryuM. AgaLa jatAM e bhAI polIsanA sakaMjAmAM AvI gayA. polIsanA mANasane samajAvI, te bhAIne mukta karAvyuM. pachI tene jIvananirvAha mATe samucita dhana ApI sAre raste caDhAvI dIdho. A badhuM evI rIte karyuM ke keIne paNa khabara nahIM. e bhAIe jyAre mArI pAse - vAta karI, tyAre ja mane khabara paDI, paNa su. amRtalAlabhAIe potAnA mukhathI potAnI prazaMsA kadI ja karI na hatI. eka vakhata su. amRtalAlabhAI eka vRddha anubhavI zrAvakane* laIne AvyA hatA. emaNe mane kahyuM ke, "Amane paricaya karavA jevuM che. teo pAse traNa addabhuta vastuo cheH tiSa, vega ane DahApaNuM." kharekhara e zrAvaka ghaNA ja aMtarmukha hatA. mArA jIvanamAM meM AvA jyotiSI joyA nathI. sAmI vyakti upara najara paDatAM ja tenA viSe badhuM ja kahI zake ane gaMbhIra paNa evA ja. . ganI traNa siddha prakriyAo ane tiSa zrI bhAIcaMdabhAIne eka saMnyAsIe ApeluM. saMnyAsIne teo upara dayA AvI hatI. baneluM evuM ke teo koDapati hatA, paNu badhuM ja dhana cAlyuM gayuM hatuM. teo dIna banI gayA hatA. e avasthAmAM sanyAsIe temane AzvAsana ApI vidyAo ApI hatI. teo niHspRha hatA. e tiSI rAtrie kaIne kevuM svapna AvyuM che, te paNa kahI ApatA. keIpaNa anubhavI ane buddhizALI pitA pitAnA saMtAnane jema sAcI ane sArI salAha Ape, tema zrI bhAIcaMdabhAI sArI salAha ApatA. * nAma bhAIcaMdabhAI hatuM.
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ namaskAra svAdhyAya . . . A te eka daSTAMta thayuM. su. amRtalAlabhAI AvA aneka anubhavI mANase pAsethI sadA premathI jJAna ane anubhava meLavI letA hatA. A su. amRtalAlabhAIne jaina saMghanI ghaNI ja ciMtA hatI. eka vakhata amadAvAdamAM badhA jaina AgevAne bhegA thayA hatA. e vakhate e AgevAnonI sAthe saMghanA abhyadayanA viSayamAM pote kevI kevI rIte vAta karI, e jyAre mane teo kahetA tyAre huM te emanI svAbhAvika pratibhAthI atyaMta prabhAvita thaI jato hato. jena saMghanI vartamAna samasyAo kema ukelAI jAya e viSe teo potAnAthI banatuM badhuM karatA hatA. chelle chelle meM su. amRtalAlabhAIne emanA nivAsasthAne (IralA brIja) jeyA hatA. tyAre teo mAMdagImAM hatA. pathArIvaza hatA. ame e vakhate IralA brIja upAzraye hatA. teo haMmezAM bolAvavA mATe mANasane mokalatA. palaMga para paDyA paDyA paNa teo dharmanI tAtvika vAta sAMbhaLavAmAM bahu ja rasa dharAvatA hatAM. jyAre jyAre aMtima ArAdhanAnA viSaye - mRtyu mahotsava vagere - temane huM saMbhaLAvate, tyAre tyAre teo AnaMdamAM AvI jatA. e pachI lagabhaga be varase teone svargavAsa thaye. chelle eka vakhata ame govAlIA Tenka upAzraye hatA. e vakhate teo jasaleka hispITalamAM hatA. e vakhate dharma sAMbhaLavAmAM teonuM mana sadA rahyA karatuM hatuM. A te mArA saMbaMdhamAM AvyA, teTalA pUrata ja atisaMkSepamAM paricaya rajU karyo che, jemAM teomAM rahelA aneka dhArmika guNo tarI Ave che. emane guNiyala AtmA paralokamAM sadA sukhI rahe ane thoDA ja bhavamAM mokSanI prApti kare evI zubha bhAvanA sAthe viramuM chuM. - muni tavAnaMdavijaya vIra saMvata 2506 ArAdhanA bhavana, zrI pArzvanAtha janma kalyANaka zrI caMdraprabhasvAmI derAsara, tA. 14-12-79 vilepArale, vesTa, muMbaI-paka
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ graMtha-paricaya graMtha paricayanI samaja [ AmAM badhA ja paricaya Apela nathI, keTaleka paricaya te te te saMdarbhamAM ja ApavAmAM Avela che. e paricayamAM pratiparicaya, graMthakAra paricaya vagere Apela che. jyAre e sivAyano paricaya ahIM Apela che. jemAM moTe bhAge te te saMdarbhamAM rahela vizeSa padArtha ane tenI vizeSatAo darzAvavAmAM AvI che, je vAMcanAra mATe ati upayogI che. graMtha vAMcatAM pahelAM A graMtha-paricaya vAMcI javAthI vAMcanArane vizeSa lAbha thaze. ]
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ [83-1] terasa-bhea-navakAra-sarva-phala. A saMdarbhanA kata viSe ullekha maLe nathI, te paNa bhASA uparathI ema lAge che ke-e ati prAcIna hovuM joIe. emAM zrI tIrthaMkara nAmakarmane upArjana karavA mATe atyaMta pavitra akSarasmaraNamaya sarala sAdhana batAvavAmAM AvyuM che. vidyApravAha pUrvamAMthI A AvyuM haze ema lAge che. padastha dhyAnamAM japa vagere sAdhanane upayoga karavAmAM Ave che. * A saMdarbhamAM prathama be gAthAo bahu ja mahatvanI che. ahIM kahyuM che ke-1- 3-4-5-6-7-16-35-68-127-163 e rIte gAthA traNa pachInI gAthAomAM darzAvela akSaro vaDe navakAranA 13 prakAro thAya che. tAtparya e che ke A badhA ja maMtrAkSare navakAramAMthI nIkaLela che. emane eka eka prakAra svayaM pote guDha mahAvidyAsvarUpa che. AmAMnA keTalAka prakAro yegazAstra vagere graMthamAM maLe che. tyAM kahevAmAM AvyuM che ke A badhAM ja pUrvagata vidyAo che. A saMdarbhamAM gAthA 3 mAM che ne paramAkSara, gAthA 5 mAM kahyuM ne parameSThi namaskAra, gAthA 7 mAM ari mAratA ne sarva maNi, maMtra, auSadhi karatAM paNa adhika vagere je kahevAmAM AvyuM che, te ghaNuM ja mahatvanuM ane sArthaka che. ArAdhaka AtmAo mATe A saMpUrNa saMdarbha bahu ja kALajIpUrvaka vAMcI javA jevo che. [ 84-2] navakAra rAsa. A saMdarbhamAM zarUAtanA pAMca paghomAM pAMca parameSThionA guNe sAme rAkhIne namaskArapUrvaka stuti karavAmAM AvI che. 6 ThThA padyamAM navakArane mahimA che. sAtamA padyamAM lAkha navakAranI vidhipUrvaka ArAdhanA karavAthI zrI tIrthaMkarapadanI prApti thAya che, e kahevAmAM AvyuM che. AThamA padyamAM kahyuM che ke pRthvI, svarga ane pAtAlamAM navakAranA yazaparimalane vistAra vizALa che. ahIM sakala Agamane dehanI upamA ApIne navakArane tilakanI upamA Apela che. * vizeSa mATe ju be prastuta saMpAdaka viracita ane zrI jaina sAhitya vikAsa maMDaLa dvArA prakAzita graMtharata "yogazAstra aSTama prakAza vivaraNa" A samagra graMtha padastha dhyAnane uddezIne racavAmAM Avyo che. vizeSa jijJAsu sAdhake mATe A graMthanuM vacana bahu ja upayogI thaze. 4 kalikAla sarvajJa zrI hemacaMdrasUrIzvaranI savizeSa ArAdhanAthI prasanna thaela mRtadevatAe pUrvAgata keTalIka vidyAo teone Apela, temAMnI keTalIka vidyAo bhegazAstranA AThamAM prakAzamAM teoe gu thela che. jemAMnI keTalIka vidyAonA akSaro A saMdarbhanA maMtrAkSaro sAthe maLatA Ave che.
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ prantha paricaya navamuM padya kahe che ke - kAmadhenu, ciMtAmaNIratna ke kalpavRkSa phakta A ja bhavamAM vAMchita Ape che, jyAre navakAra A bhavamAM, parabhavamAM ane bhavabhavamAM vAMchita pUre che. agiyAramA padyathI navakArane mahimA daSTAMta ApIne kahela che. sattaramA padyathI navakArane mahimA varNavela che. ( [ 85-3] navakAra phalavarNana. navakAranA smaraNathI Aloka ane paralokanA badhAM ja sukho, badhA ja ISTa padArtho kevI rIte svayaM prApta thAya che. tathA badhAM ja duHkhe kevI rIte dUra thAya che, te A saMdarbhamAM bahu ja suMdara zailImAM kahevAmAM AvyuM che. * [ 86-4] parameSThimaMtra tetra. A saMdarbhamAM mahamahAsanA garava - viSane, je viSa vaDe AkhuM vizva - jagata mUDha che - tene kevI rIte navakAra utAre che te suMdara rIte batAvyuM che. arihaMta, siddha vagere dareka padano mahimA (khAsa karIne viSa utAravA mATe) suMdara zailimAM kahyo che. - arihaMta padanA varNanamAM viSahara maMtranA 18 akSara 18 prakAranA sthAvara jaMgama viSa tathA zrI arihaMtanuM 18 doSathI rahitapaNuM vagere 18 nI saMkhyA khAsa dhyAna kheMce che. AcAryapadanA varNanamAM mahAjJAnI caudapUrvadhara zrI bhadrabAhusvAmI tathA teozrI dvArA prakAzita zrI "viSadhara maMtra"ne ullekha che. upAdhyAyapada paMkti 3, 7, 9 ane sAdhupada paMkti 5 mAM "; dUI zrI ma" namaH" e maMtra garbhita che. pRSTha 18 nI prathama gAthAmAM maMtra bIjAkSathI sahita smare jaIe e nirdeza che. viSahara maMtra mUla 18 akSarane che. tenI pUrvamAM ane pazcAta che ? vagere maMtrI gurugamathI joDavAmAM che. bIjAkSarathI sahita viSaharamaMtranA 27 akSara zreSTha gaNavAmAM Ave che. kalikAla sarvajJa zrI hemacaMdrasUri racita gazAsa aSTama prakAzamAM prayajana vizeSa mATe navakAranA padanI pUrvamAM 4 vagere bIjAkSara joDavAnuM vidhAna che. 87-5 ] paMcaparameSThi namaskAra mAhAsya. A saMdarbhanA prAraMbhamAM kahyuM che ke "he ajJAnI jIva! zA mATe manamAM kalpavRkSane vicAra kare che? zA mATe ciMtAmaNiratna, kAmadhenu vagere meLavavAnI sAdhanA kare che. zA mATe deza-dezAMtaramAM bhamI
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ namaskAra svAdhyAya citravela gote che ane zA mATe rananI rAzI meLavavA sAgara oLaMge che. enA karatAM sAruM e che ke cauda pUrvane sAra navakAra pAma ke jethI ahIMnA badhAM kAja sare ane stara saMsArane paNa tuM sahelAIthI tarI jAya. A saMdarbhamAM kahyuM che ke mastakasthAne aSTadalasuvarNakamalamAM anukrame arihaMta Adi padonuM te te zveta Adi varNamAM dhyAna karavuM joIe. vaLI sAdhake paNa te te padanI viziSTa sAdhanA vakhate te te varNanAM vastra paheravAM joIe. cheda 2 mAM kahyuM che - navakAra kevalibhASita rIte (zAstrokta vidhithI) gaNavAthI sarva lAbha thAya che. A saMdarbhamAM kahyuM che - arihaMta padanA dhyAnathI (mukhya vastu ) mokSa, siddhapadathI vazIkaraNa, AcAryapadathI riddhi-siddhi-lAbha-navanidhi-rAjya-roganAza ane upAdhyAyapadathI vaimAnika devagatinI prApti thAya che. navakAra gaNatI vakhate navakAranA gurulaghu akSaranA uccArane upaga rAkha joIe. navakArane jApa bhAvapUrvaka kare jaI e. ethI pracura pApakSaya thAya che. padya 9 thI daSTAMte ApelAM che. katanI apAra zraddhA A tetra racanAmAM dekhAI Ave che. " [90-8] navakAra stavana. AmAM tapasahita navakAra gaNavAnuM mAhAsya samajAvyuM che. navakAranA 9 pada che. pada dITha kramazaH A rIte upavAsa karavA. 7-5-7-7-9-8-8-8-9 A rIte kula 68 upavAsathI navakAranI ArAdhanA karavI. te te padanI ArAdhanA vakhate te te padanI 20 mALA roja gaNavI. dA. ta. prathama pada "name arihaMtANuM" nI ArAdhanA vakhate lAgalagaTa 7 upavAsa ane dararoja e padanI 20 mALA gaNavI. pAMca parameSThinA anukrame A rIte guNe che 12 + 8 + 36 + 25 + 27 = 108 upara kahela 68 upavAsanI ArAdhanA vakhate dararoja jinapUjA karavI, gurubhakti karavI, sAdharmika bhakti karavI vagere. te pachI tapa pUrNa thatAM ujamaNuM karavuM. [1-9] sukAra mAhAsya. AmAM navakAranAM aneka daSTAMte kAvyamAM aMtargata karyA che. A daSTAMta digaMbara saMpradAyanA graMthethI jANI levAM. AmAM navakArane aparAjita maMtra kahyo che.
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ grantha paricaya [12-17] navakAra mAhAnya, AmAM prathama navakAranuM ane pachI cAra zaraNanuM varNana karyuM che. [7-11] navakAra stavana. AmAM anukrame navakAranI maMgaLatA, pAMca pada, pada, saMpadA, gurulaghu akSara, pApakSaya ane daSTAMtenuM varNana che. [4-12] navakAra lagIta - AmAM padya 4 mAM kahyuM che ke kaI AkAzane kAgaLa kare, badhI vanarAjInI lekhinI banAve, sarva samudranA pANInI zAhI banAve, bRhaspati pote ja guNagAna (navakAranA) karavA bese ane IMdra te sadA lakhe te paNa A guNagAna-lekhanane aMta kadApi na Ave. padya 7thI navakAranAM daSTAMte kahyAM che. [5-13] namaskAra subhASita, AmAM kahyuM che ke navakAra saMjIvanI che. tene vAraMvAra japa kara tene eka kSaNa paNa vicAra nahi. sUtAM uThatAM, meTuM ghetAM, videza jatAM, vanamAM sarvatra navakAra gaNa. sarpa pAse AvI jAya te DaravuM nahIM. navakAra gaNanAra saMkaTamAM paDatuM nathI. tene vyaMtara devatA chaLatA nathI, agnimAM te baLe nahIM. samudra para te page cAlyA jAya. navakArane japa mokSaphaLa Ape che. [96-14] arihaMta batrIsa birudAvalI. A batrIsa saMkhyAne saMbaMdha batrIsa dAMta sAthe che. (zrI kumArapALa mahArAjA dararoja prAtaHkALa zrI vItarAga tetranA 20 prakAza ane yegazAstranA 12 prakAza ema 32 prakAzane svAdhyAya karatA hatA). [97-15] zrI namaskAra bAlAvabodha. AmAM kahyuM che ke navakAra sakala maMgaLanuM mULa jinazAsanane sAra, agiyAra aMga-cauda pUrvane uddhAra ane sadA zAzvata maMtra che. no arihaMtA" padane artha karatAM arihaMtanI vyAkhyA, svarUpa, guNe, dhyAna mATenuM varNa, pada, saMpadA vagere suMdara rIte kahyA che. ema ja bIjA padonA arthamAM paNa jANI levuM. dhyAnanA vaNe (raMge) A rIte batAvyA che- arihaMta-caMdra jevA kata. siddha-ugatA sUrya jevA lAla. AcAryasenA jevA pILA.
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ namaskAra svAdhyAya upAdhyAya-marakata maNi jevA nIlA. sAdhu-aSADhanA megha jevA zyAma. A saMdarbhamAM kahyuM che laukika maMgale dahI vagere ane lokettara maMgale tapa-niyama saMyama vagere te badhAmAM navakAra paheluM eTale utkRSTa maMgala che. - navakAranI cUlikAmAM tetrIsa (3) akSara che ane batrIsa akSara kema nahIM? e viSe zrI mahAnizItha sUtra, zrI pravacana sAre dvAra vagere zAstra pramANe ApyAM che. navakAra maMtramAM pada 9, saMpadA 8, akSara 68, temAM 7 bhAre (guru) ane 61 laghu akSara che. be akSara ekaThA maLyA hoya te bhAre (guru) kahevAya. ekale eka ja akSara heya te laghu (haLa) kahevAya. - ATha karoDa, ATha hajAra, AThase ne ATha navakAra bhaktipUrvaka gaNanAra mokSa pAme che. * navakAra bhAvathI vidhisahita, gurudatta AmnAyathI ane atyaMta AsthAthI japatAM - navakAranAM phaLo varNavavA daSTAMte kahyAM che, te A rIte - - (1) A lokamAM devatA saMnidhi kare-jema zrImatI zrAvikA ' , (2) saMkaTa dUra thAya, lakSmI maLe-jema zrAvakaputra zivakumAra . (3) maraNAMta saMkaTa TaLe-jema zrAvaka jinadAsa. (A traNa dawtemAM A lekanuM phaLa kahyuM che. have paralokanAM phaLa mATe nIcenAM daSTAMte jANavAM). - (4) parakamAM rAjya maLe-jema caMDapiMgala cara. (5) mahApApI hoya te paNa devatA thAya-jema huMDika cera. " (6) mokSa pAme-jema rAjasiMhakumAra ane ratnAvatI. A badhAM daSTAMte vistArathI A saMdarbhamAM Apela hovAthI avazya vAMcavA jevAM che. 9i8-16] namaskAra bAlAvabedha. dhyAnanA abhyAsIoe A saMdarbha khAsa vAMcavA jevuM che. arihaMta kevA thAvA? te kahyuM che ke - rAga-dveSarUpa ari - verI jeNe haNyA che evA 64 iMdranI pUjAne gya (bhavanapati iMdra 20, vyaMtara IMdra 32, tiSInA caMdra-sUrya--2 iMdra, vaimAnika devA ATha devalekanA. 8 ane navamA-dazamAne 1 tathA agiyAra-bAramAne 1 ema vaimAnika 10 IMdra. 20 + 32 + 2 + 10 = 64 iMdro thAya). kevaLajJAnI, cetrIsa atizaye virAjamAna, aSTa mahApratihAye zobhatA-evA 20 viharamAna tIrthakara bhagavAna arihaMtapade dhyAvA. varNa
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ prantha paricaya raMganA viSayamAM kahyuM che ke saphaTikamaNi jevA aMkarana jevA athavA kuMdapuSpa jevA dhavala vaNe dhyAvA. arihaMtapadamAM zrIcaMdraprabhasvAmI ane zrI suvidhinAtha e benuM dhyAna karavuM. AvuM dhyAna mokSa ke svarga Ape che. aSTa mahAprAtihAryo A rIte che - 1 azokavRkSa, (2) surapuSpavRSTi, (3) divyadhvani, (ahIM jinavANI zabdano prayoga che) (4) cAmarayuma, (5) siMhAsana, (6) chatratraya, (7) bhAmaMDala ane (8 devaduMdubhi siddha kevA hoya che ? te kahyuM che ke - jJAnAvaraNIyAdi ATha karmo kSaya karI mokSe-siddhimAM gayA te siddha. te siddhi ( siddhizilA) kevI? te kahyuM che ke - [ lekane aMte 45 lAkha jana viSkavALI rakAbI jevI [mULamAM uttAna (UMdhI) chatrI kahyuM che.) rakAbI vacce ATha jana uMcAIvALI jADI)e siddhazilA che. te motInA hAra jevA varNavALI, rUpAnI pATa jevA varNavALI, sapheda hIrA jevI athavA dudha jevI veta che. tenI upara siddha bhagavaMte virAjamAna che. te ajarAmara sthAna che. tyAM je pahoMcyA teo anaMta sukhamAM lIna thAya che. traNe bhuvananuM eka siddha bhagavaMtanA eka AtmapradezamAMnA sukhane anaMtame bhAge paNa na Ave. e siddha bhagavaMtanuM dhyAna rakta (gulAla jevA lAla, padmarAgamaNi jevA lAla athavA dADama kula jevA lAla) varNamAM karavuM. siddhapadamAM zrIpadmaprabhasvAmI ane zrI vAsupUjya svAmI bhAvavA. ethI traNe lokanuM AcAryapada kevA hoya? te kahyuM che ke jJAnAcArAdi pAMca AcAra pote pALe ane bIjAne upadeze. (AcAryanI kRpAthI prasAdathI) vidyAo, maMtro vagere siddha thAya che. sonA jevA pILA varNamAM dhyAna karavuM. ahIM zrI RSabhadeva vagere 16 pILA varNanA tIrthakara bhAvavA. ethI Aga vagere 16 bha TaLe che. upAdhyAya kevA? te kahyuM che ke- AcArAMga vagere bAra aMga bhaNe, vardhamAnavidyAne dhAraNa kare, vinaya zIkhave ane sUtra bhaNave iMdramaNi athavA nIlakamala jevA nIlavarNamAM dhyAna karavuM. ahIM zrImalilanAtha ane zrI pArzvanAtha bhAvavA. ethI A lekanA sarva lAbha prApta vazIkaraNa thAya ? thAya. ke trIsa atiza, ATha prAtihAryo, arihaMtanA 12 guNa vagere prastuta saMpAdaka viracita devAdhideva bhagavAna mahAvIra graMthamAM ApelA. rUpastha dhyAna mATe e graMtha jarUra juo,
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ namaskAra svAdhyAya - sAdhu bhagavaMta vize kahyuM che ke aDhI dvIpa-manuSya kSetramAM rahelA sarva sAdhuo, ratnatrayInA sAdhaka, pAMca mahAvratanA pAlaka, pAMca samiti sahita, traNa guptithI sahita, aDhAra hajAra zIlAMgane dharanArA ane sattarabhede saMyamane sAdhanArA che. ariSTharatna, aMjana vagere jevA kRSNavarNamAM dhyAna karavuM. ahIM zrI munisuvratasvAmI ane zrI neminAtha bhAvavA. sAdhu bhagavaMte mokSamArge cAlatAne sahAya kare che - mokSamArge cAlanAranA mitra che. e dhyAna pApane nAza kare che. cUlikAne samajAvatAM kahyuM che ke A paMca parameSThi namaskAra bhAvasAhita karAya te sarva pApano nAza kare che. paMca parameSThi namaskAranuM smaraNa karatAM karatAM sarva pApo kSaya thAya che. A saMsAramAM dahIM, caMdana, svastika, ahiMsA, tapa vagere sarva maMgalomAM paheluM A namaskAra che. tethI sarva zubha kAryanA AraMbhamAM prathama navakAranuM smaraNa karavuM. navakAranA prabhAvathI sarva zubha kAryo nirviktapaNe pUrNa thAya che.. bhejana samaye, sUtAM pahelAM, jAgatAM, nagara vagerenA pravezamAM, nirgamanamAM (bahAra javAmAM, paMcaparameSThi namaskAra sAtavAra gaNave. navakAra zAzvata che. cauda pUrvane sAra che. tene artha barabara samajIne dhyAna karavuM. A navakAramAM pAMca adhikAra, ATha saMpadA, nava pada, aDasaTha akSara-temAM sAta gurU ane ekasaTha laghu che. navakAranuM phaLa varNavatAM ahIM kahyuM che ke vyAdhi vagere sarva bhaye navakAranA prabhAvathI tatkAla nAza pAme che. eka lAkha navakAra vidhipUrvaka gaNavAthI tIrthaMkara nAmakarma baMdhAya che. bhaktipUrvaka ATha karoDa, ATha hajAra, AThaso ne ATha navakAra je gaNe che, te mokSa pAme che. arihaMta siddhane samajAve (oLakhAve che. tethI arihaMta moTA che. arihaMta dIkSA vakhate sAmAyika vrata uzcaratAM siddhane namaskAra kare che, tethI siddha moTA kahevAya. eTale ke amuka apekSAe arihaMta mahAna che to amuka apekSAe siddha mahAna che. T 9-17 ] zrI navakAra mahAmaMtra prabaMdha, A prabaMdhamAM " namo arihaMtANaM' pada vaDe sarva zAzvata ane azAzvata jinabibene vistArathI namaskAra karela che. kayAM kayAM keTalI saMkhyAmAM jinabiMba che te ahIM kahela che. | [101-19] paMca parameSThi sajhAya. AmAM cha DhALamAM pAMca parameSThinA 108 guNa kahyA che. e guNe zrI ThAkuMgasUtranA AdhAre kahyA che. [ 10ra-20] paMca parameSThi vinati. AmAM prathama nAma-sthApanA-dravya-bhAva ema cAra prakAranA jinezvarane namaskAra che. [ 103-21 ] zrI navakAra maMtrane chaMda A saMdarbhamAM navakAranA sauthI vadhu dawte ApavAmAM AvyAM che.
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarasvatI devI bikAnera myujhiyamanA citra parathI
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
_
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ namaskAra svAdhyAya namaskAra athe saMgati vagere (zAstrIya daSTie) prakaraNa-paheluM pATha paricaya - parama maMgalakArI dvAdazAMgI sAra svarUpa namaskAra-maMtrane pATha A pramANe belAya che? namo arihaMtANaM / namo siddhANaM / namo AyariyANaM / namo uvajjhAyANaM / namo loe savvasAhUNaM / eso paMca namukAro savva-pAva-ppaNAsaNo / maMgalANaM ca savvesiM paDhamaM havai maMgalaM // mahApuruSoe A maMtranuM aharniza ArAdhana karIne e abhiprAya ucA che ke "traNa lokamAM namaskArathI sArabhUta anya koI maMtra nathI, mATe tenuM pratidina parama bhaktithI smaraNa karavuM joIe." A abhiprAyane mAnya rAkhIne jaina saMghamAM zAstrane upadeza detAM, vidyAbhyAsa karatAM karAvatAM, keIpaNa prakAranuM dharmAnuSThAna karatAM temaja jAgavAnA samaye bhejana-samaye, zayana-samaye, nagarAdi praveza samaye ke kaI paNa prakAranuM saMkaTa upasthita thaye namaskAramaMtranuM zraddhApUrvaka samaraNa karavAmAM Ave che. jaina kuLamAM janmelA keIpaNa bAlaka-bAlikA evA bhAgye ja haze ke jeo A maMtrane jANatA nahi hoya! jyAre amuka vyakti jaina che ke nahi te nakkI karavAne prasaMga Ave che, tyAre tene prathama namaskAra-maMtra bolAvavAmAM Ave che ane te je sArI rIte bolI zake te ema mAnavAmAM Ave che ke te jaina have joIe. namaskAra-maMtranuM rahasya prakAzavA mATe AcAryoe niryukti; bhASya, cUrNi ane TakArUpI vivecana grantha lakhyA che, mAhAsya-sUcika kRtio nirmANa karI che tathA camatkArika tetre, kalAmaya kAbe ane nAnAM moTAM aneka prakAranAM pado uparAMta rAsa ane kathAonI paNa vipula pramANamAM racanA karI che. vaLI tenA ka ane yaMtra paNa banAvyA che. eTale namaskAra-maMtra saMbaMdhI jemane vizeSa jJAna prApta karavAnI IcchA hoya temane mATe puSkaLa sAmagrI paDelI che.
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2] namaskAra arthasaMgati ahIM eTaluM spaSTIkaraNa karavuM ucita lekhAze ke A sAmagrI kAMI eka ja sthaLe nathI paNa judAM judAM aneka sthAnamAM atra-tatra vikharAyelI paDI che ane keTalIka bahumUlya vastuone bahu zodha karavA chatAM patto lAgatuM nathI. dAkhalA tarIke jaina sAhityamAM namaskAra-laghu-paMjikAne ullekha Ave che ane bahu prayatna pachI ame tenI eka nakala meLavIne jevA pAmyA chIe paNa laghupajikA nAma evuM sUcana kare che ke tenI eka bRhata-paMjikA paNa hevI joIe-te kyAM ? vaLI jaina sAhityamAM namaskArAvali graMthanuM nAma Ave che, te hajI sudhI prApta thayela nathI. zrImAnatuMgasUei uttamaavara-vArtha zabdathI zarU thatuM eka mahAcamatkArika tetra banAveluM che. te keTalAka sthaLe 35 gAthAovALuM prApta thAya che ane keTalAka sthaLe 33 gAthAovALuM prApta thAya che. paraMtu tene bhAva samajavA mATe je TIkA-sAhitya joIe te upalabdha thatuM nathI. keTalAka prayAsa pachI uttara ane pUrva pradezamAMthI tenI eka laghu avasUri prApta thaI che ane prAcIna prationA saMgrahamAMthI tenA para racAyelI saMskRta TIkAne chelle bhAga hAthamAM AvyuM che, temAM jaNAvyuM che ke A stotra 31 gAthAnuM che, eTale 35 gAthAomAMnI 4 gAthAo kSepaka che. A TIkA parathI evuM spaSTa jaNAya che ke zrI mAnatuMgasUrie bhaktAmara ratetranI racanA karIne beDIo teDavAne je camatkAra karI batAvyA te ja camatkAra namaskAra mahA-maMtra belIne paNa karI batAvyo hato. - vikramanA paMdaramA zatakamAM thayelA zrI siMhatilakasUri maMtra-zAstramAM vizArada hatA. temaNe sUri-maMtra saMbaMdhI maMtra-rAja rahasya nAmano 633 gAthA pramANa eka mahatvapUrNa graMtha racyuM che. tenI pratio Aje upalabdha che paNa tenA para maMtrazAstranAM aneka gUDha rahasyathI bharapura lIlAvatI nAmanI TIkA paMcAyelI che, temAM paNa namaskAra-maMtra saMbaMdhI ghaNuM vivecana hevAne saMbhava che. paraMtu ghaNe prayatna karavA chatAM tenAM darzana thayAM nathI. digaMbara saMpradAyamAM paNa A viSayamAM tevI ja sthiti pravarte che, chatAM eTaluM kahI zakAya ke temanA AcAryoe maMtraparaMparAne jALavI rAkhavAno ghaNe sAro prayAsa karyo che. ane tethI AcArya siMhanaMdI jevA namaskAra-maMtra upara eka hajAra zleka pramANu suMdara graMthanI racanA karI zakyA che. namaskAranA sAhitya viSe ATale prAsaMgika nirdeza karIne have tenA viSe je je hakIkate jANavA jevI che, tenuM kramazaH vivecana karIzuM. namaskAra maMtranI anAditA : bhUtakALamAM ananta tIrthakara thaI gayA che, te badhAe namaskAra-maMtranuM svarUpa A prakAreluM che. vartamAnakALamAM mahAvidehAdi kSetromAM viza tIrthakare viharamAna che, temaNe paNa namasakAramaMtranuM svarUpa prakAzeluM che ane te ja rIte bhaviSyamAM je je tIrthakare
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 3 prakaraNa paheluM thaze, te paNa enuM svarUpa prakAzaze ane temanA gaNadhare tenI svarUpe racanA karaze, tethI namaskAra-maMtra anAdi siddha kahevAya che. jainAcAryoe spaSTa zabdomAM kahyuM che ke jema kALa anAdi che, jIva anAdi che ane jaina dharma anAdi che, tema namaskAra maMtra paNa anAdi che. namaskAra maMtranA saMbaMdhamAM mahAnizIthasUtranA trIjA adhyayanamAM jaNAvyuM che ke namaskAranuM mUla-sUtra' sUtratvanI apekSAe gaNadhare dvArA ane arthatvanI apekSAe arihaMta bhagavaMta dharmatIrthakara trivekapUjya zrI vIra jinendra dvArA prajJApita che, e vRddha saMpradAya che." digambara saMpradAyanA AcAryo paNa A ja mata dharAve che. temaNe eka sthaLe anAdimUlamantro'yaM, sarvavighnavinAzanaH / maMgaleSu ca sarveSu, prathamaM maGgalaM mataH // A anAdi mULa-maMtra sarva vijone vinAza karanAra che ane sarva maMgalamAM prathama maMgala manAyele che." temaNe adhyAtma maMjarI nAmaka graMthamAM kahyuM che ke : ' idaM arthamantraM paramArthatIrthaparamparAprasiddhaM vizuddhopadezadaM / ' A abhISTa siddhikAraka maMtra paramArthathI tIrthakaronI paraMparA tathA guruonI paraMparAthI anAdikALathI cAlyA Ave che ane vizuddha upadeza ApanAra che." temaNe namaskAra-dIpaka graMthamAM kahyuM che ke mantrasthA''khyA tu paJcAGgaM namaskArastu paJcakam / anAdisiddhamantro'yaM na hi kenApi tatkRtam // ane A maMtranuM nAma paMcAMga-namaskAra ke paMca namaskAra che, tathA A maMtra anAdi siddha che. tenI racanA keIe karI paNa nathI. pUva ye vai jinA jAtAste va yAsyanti yAnti cetyanenaiva hi muktyaGgaM mUlamantramanAditaH // kharekhara! pUrvakALamAM je jina thaI gayA che, tevA jine bhaviSyakALamAM thaze ane vartamAna kALamAM paNa thAya che, e kAraNathI mUlamaMtra anAdikALathI muktinuM aMga gaNAya che."
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ namaskAra arthasaMgati paraMtu SakhaMDa jinAgamanI prastAvanAmAM tenA saMpAdaka mahAzaye vistRta carcA karyA pachI namaskAra-maMtra puSpadantAcAra vikrama saMvata 144 eTale I. sana 87 mAM ra. hiya evuM anumAna doryuM che. paraMtu erisAnI hAthIguphAmAM kaliMganareza khAravelanA je zilAlekha prApta thAya che ane jemAM "namo arahaMtA no savasiSAnaM' e pATha prApta thAya che, tene samaya prasiddha purAtattvavettA zrImAna kAzIprasAda jayasvAle aneka pramANe ApIne I. sa. pUrvene nizcita kare che, tethI saMpAdaka mahAzayanI uparyukta mAnyatA bAdhita thAya che ane zrI namaskAra-maMtranA racayitA zrI puSpadaMta karI zakatA nathI. dhArmika mAnyatA ane aitihAsika daSTinuM avalokana karyA pachI namaskAra-maMtranI racanA saMbaMdhI jena-darzanane zuM abhiprAya che, te paNa jANI laIe. jaina darzana zabdane dravyathI nitya ane paryAyathI anitya mAne che, eTale zabdAtmaka namaskAra maMtra dravyathI nitya che ane paryAyathI anitya che. mAMne sarva-saMgrAhI nigamanAya sAmAnya mAtranuM ja avalaMbana karanAro hevAthI tenA abhiprAye sarva kaMI utpAdavyaya rahita che, eTale namaskAra-maMtra anutpanna che. jyAre vizeSagrAhI nigama naya ane vyavahArAdi anya naya vastune utpAda-vyaya sahita mAne che, eTale temanI daSTie namaskAra-maMtra utpanna che. A viSayamAM vadhAre jANavAnI IcchAvALAe zrI jinabhadragaNi kSamAzramaNakRta vizeSAvazyakabhASya ane tenA paranI maladhArI zrI hemacaMdrAcArya kRta TIkA jevI. namaskAra sUtra ane maMtra thaDA samaya pahelAM "namaskAra-maMtra saMbaMdhI keTalAka nibaMdha lakhAvavAmAM AvyA hatA, temAM evuM jovAmAM AvyuM hatuM ke ApaNA zikSita vargane paNa namaskAra maMtra zuM che-tene spaSTa khyAla nathI. keTalAke lakhyuM hatuM ke namaskAra-maMtra eka prakAranI stuti che, te keTalAke lakhyuM hatuM ke namaskAra-maMtra eka prakAranI prArthanA che, eTale ke e spaSTa karavAnI jarUra che ke namaskAra-maMtramAM keInI stuti nathI ke keIne prArthanA karavAmAM AvatI nathI. paNa maMgala nimitte sUtrapATha belIne paMcaparameSThine namaskAra karavAmAM Ave che. tethI te eka prakAranuM maMgala-sUtra ke namaskAra sUtra che. ahIM e jANI levuM jarUranuM che ke jaina zAstrakAre sUtrasaMjJA te pATha ke kRtine ja lagADe che ke jenI racanA gaNadhara bhagavaMte, pratyeka buddhee, caturdaza pUrvadharoe ke abhinna dazapUvAe karelI hoya. namaskAra-maMtra sUtrarUpe zrIgaNadhara bhagavaMte e prakAzela che, te vAta upara kahevAI gaI che, eTale tenuM sUtratva siddha che. paraMtu A sUtra vAraMvAra manana karavA jevuM hovAthI temaja tenA ArAdhana dvArA aneka prakAranA camatkArika pariNAme AvatAM hovAthI lokavyavahAramAM tenI prasiddhi namaskAra-maMtra tarIke thaI che ane Aje sarvatra tene namaskAramaMtra tarIke ja oLakhavAmAM Ave che.
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa paheluM namaskAra maMtranAM nAmo (1) paMca maMgala : Avazyaka-niryukti (gA. 1. 3.), mahAnizItha sUtra tathA pratikamaNanI prAcIna vidhi darzAvatI gAthAomAM A nAma Ave che. (2) paMca maMgala-mahAmRta-Udha : A zabda-pravega mukhyatve mahAnizIthI sUtramAM thayela che. (3) paMca namukkAra : namaskAra maMtranAM pAchalAM cAra padomAM tathA Avazyaka niryukti ane keTalAMka tetromAM A nAma jovAya che. (4) paMca namakkAra : zrI jayasiMhasUrie dhammaesamAlA vivaraNamAM A nAmane vyavahAra karyo che. (5) paMca-makakAra : pakhaMDAgamanI dhavalA-TIkAmAM A nAma jovAmAM Ave che. (6) paMca-NayAra : mUlAcAranA paDAvazyakAdhikAramAM A nAma jovAmAM Ave che. (7) paMca-namaskAra : triSaSTizalAkA puruSa caritra, pArzvanAtha caritra vagere aneka saMskRta granthamAM A nAmane pravega thayelo che. (8) paMca-namaskRti viSaSTi zalAkA puruSa caritramAM tathA bIjI saMskRta kRtiemAM A nAma jovAmAM Ave che. (9) parameSTi-namaskAra : yegazAstra, zrAvaka dharma-kRtya prakaraNa, upadeza taraMgiNuM Adi granthamAM A nAma jovA maLe che. (10) paMcaparameSThi-namaskAra : cagazAstramAM A nAma paNa jovAya che. (11) paMca parameSThi-namayiA yegazAstramAM A nAma paNa jovAmAM Ave che. (12) parameSThi-paMcaka-namaskAra zrI abhayadevasUrie bhagavatI sUtranI TIkAmAM A zabdane pravega karela che. (13) namakakAra : dhavaesamAlAmAM A nAma paNa jovAmAM Ave che. - (14) NamokAra : mUlArAdhanA vagere graMthamAM AvuM nAma jovAya che. (15) namaskAra : vicAramRta sArasaMgraha vagere graMthamAM A nAma jovA maLe che. (16) navakAra : zrAddha vidhiprakaraNa tathA keTalAka tetramAM A nAma levAmAM Ave che. (17) paMcaguru-namaskAra : digaMbara saMpradAyanA sAhityamAM A nAma levAmAM Ave che. (18) paMcaguru-namaskRti: A nAma paNa digaMbara saMpradAyanA sAhityamAM vizeSa jovAmAM Ave che.
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6] namaskAra athasagati (19) paMca namukakAra-mahAmaMtra : dhammaesamAlAmAM A nAma paNa jovAmAM Ave che. (20) paMca namukkAra-varamaMtaH siri payapaNu-saMdehamAM A nAma prApta thAya che. (21) paMca guru maMtra: digaMbara saMpradAyanA tetramAM A nAma jovAmAM Ave che. (22) paramiTri-paramamaMta ! zrAddha dinakRtya, yatidinacaryA vagere graMthamAM A nAma maLe che. (23) navakAra-mahAmaMtra : zrI harakhavijayajIe racelI sajajhAyamAM A nAma jevAmAM Ave che. (24) siddhamaMtra : zrI kuzaLalAbha racelA chaMdamAM A nAma jovAya che, A sivAya bIjAM paNa keTalAMka nAmo hovAno saMbhava che, paNa je nAme jainasAhityanuM avalokana karatAM amArA jevAmAM AvyAM te ahIM rajU karyA che. namaskAra-maMtranuM baMdhAraNa namaskAra-maMtra gadyabaddha che ke padyabaddha tene uttara e che ke "namaskAra maMtranAM prathama pAMca pado gadya-baddha che.X kAraNa ke tenuM baMdhAraNu AlApa vaDe thayeluM che ane pachInAM cAra pado padhabaddha che kAraNa ke tenuM baMdhAraNa eka prakAranA chaMda vaDe thayeluM che. * namaskAra-maMtranAM pAMca pade nIce pramANe lakhatAM te eka jAtanI garahA hoya tevo bhAsa thAya che. namo arihaMtANaM namo siddhANaM namo AyariyANaM / namo uvapajhAyANaM namo loe savyasAhUNaM // A padanI racanAmAM trila ane catuSkalanA niyamita AvatuM jaNAya che jemake na mo a ri haM tA NaM, na mo si ddhA NaM na mo A ya ri yA NaM / 1 2 1 1 2 2 2 1 2 2 2 2 1 2 2 1 1 2 2 3 4 4 3 - 3 - - - 3 na mo u va ujJA yA , na mo lo sa va sAhU NaM // 1 2 1 1 2 2 2 1 2 2 2 2 1 2 2 2 3 4 - 3 4 gu 3- 4 A gaNanAmAM va ne laghu gaNelo che. te mATe prAkRta piMgala-sUtramAM kahyuM che kektthvi saMjuttaparI ghaNNo lahu hoi dasaNeNa jahA / parihalasaha cittadhijja, taruNikaDakkhammi NigvuttamaM // 3 // keTalA sthaLe saMyuktanI pUrva varNa laghu gaNAya che, jemake trIjAnA pAnA DhisA pAdamAM ( nI pUrvane ti laghu rahe che.
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ t 16 LY prakaraNa paheluM do be prakAranA che : (1) jAti nibaddha ane (2) vRttanibaddha. temAM jAtinibaddha chaMdanuM baMdhAraNa mAtrAnA meLa para thayeluM hoya che ane vRttanibaddha chaMdanuM baMdhAraNa akSaranA meLa pa2 thayeluM hoya che. gAhA, mAhiA vagere chaMde jAti nibaddha che ane silege, naMdiyaya vagere vRtta nibaddha che. namaskAra maMtranA chellAM cAra pade spaSTatayA silege ke anuTupa che, kAraNa ke te darekamAM anukrame 8 + 8 + 8 + 9 maLI 33 akSaro che. AvA 33 akSarovALA anuTupa chaMda zrI uttarAdhyayana sUtra ane dazavaikAlika sUtramAM aneka sthaLe jovAmAM Ave che. tyAM eka akSarane oche gaNI te chaMdane zuddha mAnavAne vyavahAra chaMda zAstrIomAM pracalita che. e vyavahAra pramANe ahIM akSaranI gaNanAmAM rU ne anakSara mAnave ghaTe che ane ahIM pUrvadalamAM- tri + ca + ca tri ca + ) + tri + ca ca - + = 31 mAtrA che, 11 ane uttara dilamAM tri + ca + ca , vica gutriya = 27 mAtrA che - 1 eTale pUrvadalanA badhA trika catuSkalenI AvRtti kramazaH uttaradalamAM che, mAtra temAM chelluM catuSkala nathI. have A pada racanAnuM gADA sAthe keTaluM badhuM sAmya che, te joIe. A pada racanAmAM paheluM ane trIjI pAda 3 + 4+4 maLI agiyAra mAtrAnuM che ane gAhAmAM te 4+4+4 maLI bAra mAtrAnuM hoya che. A pada racanAnA bIjA pAdamAM 16 + 4 maLI vIsa mAtrA che tyAre gAhAmAM 16 + 2 maLI aDhAra hoya che ane A padaracanAmAM cothA pAdamAM 16 mAtrA che, tyAre gAhAmAM 15 mAtrA hoya che. bIjI rIte kahIe to A pada-cinanuM pUrvadala 31 mAtrAnuM ane utaradala 27 mAtrAnuM che ane gAhAmAM te anukrame 30 mAtrAnuM ane 27 mAtrAnuM heya che, Ama te baMne vacce mAtra eka ja mAtrAne takAvata che, eTale te eka prakAranI gahA hoya tema lAge che. Sa khaMDAgamanI dhavalA TIkAmAM A sUtra gAthArUpe chapAyeluM che ane tene cheDe # ? . eka aMka lakhe che, e paNa vicAravA gya che. + chaMdazAstranI bhUmikAmAM zrI madhusudana vidyAvAcaspatie lakhyuM che ke ruca no ghehi brAhmaNeSu, rucaM rAjasu dhAraya / ruvaM vaizyeSu zudreSu, mayi dhehi rucArucam ||ityaadau hikArekArasya sakArArasya vA avidyamAnatrada bhAvAdaSTAkSaratvam / ItyAdimAM hi kAranA 6 kArane ke 8 kArane avidyamAna samajavAthI ATha akSaro thAya che.
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 ] namaskAra asaMgati e rIte A chaMdamAM pAMcame akSara sarvatra laghu che, ane chaThTho guru che. temaja bIjA ane cethA caraNane sAtama-AThame anukrame laghu-guru che. namaskAra-maMtranA vibhAge mA namaskAra-maMtra viSayanI daSTie be vibhAgamAM vaheMcAyeluM che. temAMne pahele vibhAga pAMca padomAM pUre thAya che ane bIjo vibhAga cAra padomAM pUre thAya che. pahelA vibhAgane zAstrakAre e "mUla" kahyo che, kAraNake temAM namaskAra-maMtranA mukhya viSayanuM pratipAdana che, ane bIjA vibhAgane "cUlA' ke "cUlikAnI viziSTa saMjJA ApI che. kAraNa ke te namaskAranuM prajana athavA phala batAvanAre heI sUtranI cUDA samAna che. prAkRta bhASAmAM cUThAne artha alaMkAra ke AbhUSaNa vizeSa thAya che ane tethI sUtranA cheDe je rahasyapUrNa vacana ke pariziSTa mUkeluM hoya che. tene cUDA eTale "cUlA " ke "cUlikA" kahevAmAM Ave che. pahelA pUrva, bIjA pUrva, trIjA pUrva, ane cothA pUrvane likAo hatI ane dazavaikAlika Adi sUtrone paNa cUlikA che. namaskAra-maMtranuM varNa, pada ane saMpadAnuM mAna varSothI pada bane che, padethI saMpadA bane che ane saMpadAothI sUtra bane che. tethI zAstrakAra maharSioe namarakAra- sUtranA varNa, pada ane saMpadAonI saMkhyA darzAvelI che. namarakAra sUtramAM vaNe aDasaTha (68) che, pado nava (9) che ane saMpadAo ATha (8) che, temAM sAta saMpadAo pada-tulya che ane AThamI saMpadA AThamA ane navamA padanA sattara (17) akSarothI (vaNethI) banelI che. namasakAra-sUtramAM aDasaTha varNonI gaNanA kevI rIte thAya che? tene khulAse nIcenI gAthA kare che. paMcapayANa paNatIsa, vaNNa cUlAi-vaNNa tittIsaM / evaM imo sammapai, phuDamakkharamaTThasaThThIe // A pAMca padone pAMtrIza varSe ane cUlAnA tetrIza varSe, e pramANe A namaskAra spaSTa aDasaTha varNovALe che. ke A varSomAM drA-jhA-va--zva-4 ane dave e sAta jeDAkSare eTale saMyukta che ane bAkInA 61 sAdA eTale asaMyukta che. namaskAra-sUtramAM nava padenI gaNanA A pramANe thAya che namo arihaMtANaM // 1 // namo siddhANaM // 2 // nama gAyariyANaM Ne rU |
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa paheluM namo ujjhAyANaM // 4 // namo loe sabasAhUNaM // 5 // savva pAvappaNAsaNo // 7 // maMgalANaM ca savvesiM // 8 // paDhamaM havai maMgalaM // 9 // saMpadA eTale arthanuM vizrAmasthAna ke arvAdhikAra. tenI vyAkhyA sAsakAroe A pramANe karI che: "sagherate-richidyate cAmariti saMpa" jenAthI saMzA rIte artha judo paDAya te saMpada ke saMpadA. pravacana sAroddhAranA abhiprAyathI namarakAsUtramAM avI ATha saMpadAo che. namaskArane upadhAna-vidhimAM ATha AyaMbIla karavAnuM pharamAvyuM che, te A saMpahAnA dharaNe samajavAnuM che. namaskAra-maMtranI bhASA jagatanI bhinna bhinna bhASAone abhyAsa karIne vidvAne evA nirNaya para AvyA ke prathama manuSya svAbhAvika-vacana vyApAra kare che ane pachI tenuM saMskaraNa thavA lAge che, ema karatAM bhASAnuM eka cekasa svarUpa ghaDAya che. tethI bhASAonA prAkRta ane saMskRta evA be vibhAgo astitvamAM Ave che. A parathI je loko pahelI saMskRta ane pachI prAkRta evA siddhAMtanuM sthApana karatA hatA tenuM nirasana thAya che. bhAratamAM prAcInakALamAM keTalI bhASAo bolAtI tene spaSTa nirdeza karavAnuM zakya nathI. paNa sAmAnyataH ema kahI zakAya ke je bhAga AryAvarta tarIke oLakhAtuM hatuM temAM prAkRta ane saMskRta ema be prakAranI bhASAo belAtI hatI ane dakSiNa bhAratamAM tAmIla ane drAviDa bhASAone upayoga thato hate. vedonI racanA thaI te pahelAM A dezamAM je bhASA bolAtI tene vidvAnoe prAkRta mAnI che, vedonI bhASAne vaidika-saMskRta mAnI che ane tyAra pachInI pANinI vageree vyAkaraNe racIne tenuM je zuddha-svarUpa nirmANa karyuM ane jemAM kAlidAsa, bhavabhUti vagere mahAkavioe pitAnAM suMdara kAvya lakhyAM, tene laukika saMskRta mAnI che. vidvAnoe atiprAcIna kAlamAM bolAtI bhASA te prAkRtanI prathama bhUmikA mAnI che. pAlI, zaurasenI, ardhamAgadhI, mAgadhI vagerene bIjI bhUmikA mAnI che ane jene mahArASTrI tathA apabhraMza vagerene trIjI bhUmikA mAnI che.
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15] namaskAra arthasaMgati jainazAstromAM evuM spaSTa vidhAna che ke sarva tIrthakara ardhamAgadhI bhASAmAM upadeza Ape che ane gaNadhara bhagavaMte tene ardhamAgadhImAM ja sUtrarUpe guMthe che. zramaNa bhagavAna mahAvIre bhAratanI janatAne je dhArmika upadeza Ape, temAM A ja bhASAne Azraya levAyo hate e hakIkata che ane tene ItihAsane saMpUrNa Teko che. "ardhamAgadhI bhASA kone kahevAya?" tenuM spaSTIkaraNa nizIthacUrNimAM A pramANe kareluM che ? "je bhASA ardhA magadha dezamAM bolAtI hoya te ardhamAgadhI athavA je bhASA aDhAra dezI bhASAonA mizraNavALI hoya te ardhamAgadhI." jaina-zAstrokArenuM e spaSTa kathana che ke sUtra pUrvApara saMyukta, vairAgyakara, svataMtra, " zAstrathI aviruddha, purAtana ane ardhamAgadhI bhASAmAM racAyeluM hoya che. tAtparya ke gaNadhara bhagavaMte, pratyeka buddhoe, caturdaza pUrvadhae ane abhinna dazapUrvIoe sUtranI je racanA karI che, te badhAnI bhASA ardhamAgadhI che. zAstromAM keTalAka sthaLe A bhASAne RSibhASitA ke AvuM paNa kahevAmAM AvI che. namaskAra-maMtra sUtra che ane tenI racanA gaNadhara-bhagavaMte dvArA thayelI che, e vAta upara kahevAI gaI che, eTale tenI bhASA ardhamAgadhI che. namaskAra-maMtrane uccAraNa vidhi dedika maMtranI uccAraNapaddhati cokkasa prakAranI che. ane te barAbara jaLavAI rahe te mATe nIcenA kramane anusaravAmAM Ave che. prathama kevala maMtroccAra zIkhavavAmAM Ave che, jene saMhitA-pATha kahevAmAM Ave che, pachI padaracchedapUrvaka maMtra-pATha zIkhavavAmAM Ave che. jene pada-pATha kahevAmAM Ave che. pachI e pade AlavAM, be pado cheDI devAM. pachInAM be pado belavAM ane pachInAM be pado choDI devAM e rIte je pATha zIkhavavAmAM Ave che, tene kama-pATha kahevAmAM Ave che. A traNe rIte pATha levAthI temAMnA dareka zabdo barAbara yAda rahe che ane tenA uccAra vidhimAM phera paDatuM nathI. pachI jaTA, rekhA, zikhA, mALA, dhvaja, daMDa, ratha ane dhana e ATha prakriyAothI e maMtra bolatAM zikhavAya che ane temAM anukrame, utkama, vyutkrama, abhikama ane saMkrama e paMcasaMdhine prayoga karavAmAM Ave che, tethI e maMtra smaraNa-paTamAM zuddha svarUpe sadAne mATe jaLavAI rahe che. AvI koI paddhati jena-sUtronA uccAra karavA mATe astitvamAM hatI ke kema? te ApaNI sAme prazna che ane tene uttara ahIM ApavAmAM Ave che. - jaina dharmane prathama AcAra jJAnaprAptine che ane tenA mATe je ATha niyamo ghaDavAmAM AvyA che, temAMnA chaThThA niyamamAM evuM spaSTa pratipAdana karavAmAM AvyuM che ke sUtranA dareka varNana uccAra zuddha kare. tAtparya ke jeo sUtrapATha azuddha bele che; te jJAnAcArano bhaMga kare che ane tethI doSapAtra thAya che.
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke prakaraNa paheluM [ ai sUtra-jJAna ApavA mATe jaina zAsakAroe cha aMga mAnelAM che, te A pramANe (1) saMhitA eTale tene uccAravidhi zIkhava. (2) pada eTale sUtranA pado judAM pADI batAvavAM. (3) padArtha eTale dareka padano artha zIkhavave. (6) pada-vigraha eTale sAmAsika padane chUTAM pADI batAvavAM. (5) cAlanA eTale artha saMbaMdhI pratikULa tarka kare. (6) pratyavarathAna eTale te tarkane uttara Apa. ane je artha zIkhavyuM che, te te barAbara che, ema siddha karI ApavuM eTale keI ema mAnatuM hoya ke jena-sUtre te game tema belI zakAya, kAraNa ke te mATe cakkasa niyamo astitvamAM nathI, te e mAnyatA bhUla bharelI che. jaina-sUtranI uccAraNavidhi mATe anuga dvArA sUtramAM kahyuM che ke 'suttaM uccAreavvaM akkhaliaM amiliaM abaccAmeliyaM paDipuSNaM paDipuSNaghosa kaMThoDavippamukaM guruvAyaNovagayaM / ' sUtrane uccAra akhalita, amilita, avyatyAgreDita, paripUrNa, zeSayukta, kaMThaSThavipramukta, ane guruvAranA pramANe karo." akhalitAdi vizeSaNane khulAse TIkAkAroe A pramANe karyo che. pattharothI yukta bhUmimAM jema haLa barAbara cAlatuM nathI ane upara ke nIce jAya che, tema uccAranI bAbatamAM na thaI javA devuM te akhalita. eka jAtanA dhAnyamAM bIjI jAtanuM bheLavI devAnI jema eka sUtramAM bIjA sUtrane pATha meLavI de te milita ane tema na thavA devuM te amilita athavA pada ane vAkyane megya viccheda karavuM te amilita, jemake "gho paMcAmuhimata navate vadhe moDaje maryAya guNa, naurkhyAmartha richA pravartamane nIyA drividhAH" vagere. "asthAnanidhita vA" athavA sUtrane asthAne cheDI devuM ane temAM bIjA sUtranA pAThane mUkI de te vyatyAgreDita. jemake prAta:/gastha amatha akSaNa nidhanaM jatA ahIM kArAvAra rAma0 pachI je pATha he joIe te chUTI gaye che ne bIjA zlokane rAkSasa nidhanaM jatA e pATha dAkhala thaI gayo che. . che ke " zrI kRSNa mahArAjane eka devatAe prasanna thaIne caMdananI bherI ApI hatI. te sUtra 151, pR. 241-
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 ] namaskAra arthasaMgati lerI cha mahine eka ja vAra vAgatI ane tene avAja bahu dUra sudhI saMbhaLAte. A lerInA avAjathI cha mahinAmAM thayelA roga dUra thatA. ane bhaviSyamAM cha mAsa sudhI navA roge thatA nahi. eka vAra dAhavarathI pIDAtA keIka vaNika e bherIne avAja sAMbhaLavA mATe AvyuM. paNa rastAmAM vilaMba thaI javAthI dhArelA samaye pahoMcI zakyo nahi. ethI te bherInA rakSaNa karanArane kahevA lAgyuM ke "bhAI ! je tuM mane A bherImAMthI caMdanane eka TukaDe Ape te meM mAgyuM dhana ApuM." AthI bherInA ke tene bherIne eka TukaDe Ape ane bIjA kANathI teTale bhAga pUrI nAkhe. e pramANe bherIne rakSake bIjAne paNa keTalAka TukaDA ApyA. have jyAre te bherI cha mahine vagADavAmAM AvI tyAre tene avAja theDe dUra sudhI ja saMbhaLA. ane tethI keIna roga maTyA nahi. A bAbatamAM tapAsa karavAmAM AvI. tyAre jaNAyuM ke bherI rakSake AkhI bherIne sAMdhIne nakAmI karI nAkhI che. AthI te rakSakane kADhI mUkyo. ane zrI kRSNa aThThama tapa karI pharI te devane ArA. deve AvIne punaH tevI ja bherI ApI. pachI te bherInuM rakSaNa karanAra bIje sAre prAmANika mANasa rAkhe." te enuM yatnathI rakSaNa karavA lAgyuM. tethI zrIkRSNane paNa te bherIne egya lAbha maLe. A rIte jeo sUtrane eka bhAga bhUlI jAya che ne temAM bIjAnAM banAvelAM sUtrene bhAga umeratA jAya che, teo chevaTe e sUtranuM saMpUrNa svarUpa bagADI nAkhe che ane tevAM sUvamAMthI bhaLatA ja artho nIkaLe che. paripUrNa be prakAranuM che. sUtrathI paripUrNa ane arthathI paripUrNa. temAM aMdanA mAtrAdi niyatamAnapUrvaka bolavuM te sUva-paripUrNa ane tU tA Adine adhyAhAra na karatAM mULa artha sacavAI rahe te rIte belavuM. te artha-paripUrNa. udAtta, anudAtta ke svarita sthAna prayatnanAM jJAnapUrvaka uccAraNa thAya te paripUrNa ghoSa ke zeSayukta. kaMTha, eka vagere sthAnethI uccAra barAbara kare te kaTheSThavipramukta ane gurudvArA maLelI vAcanA anusAra bolavuM te "guruvArAne pagata'.x A niyamane anusaravAmAM Ave te pATha bolavAnI paddhati eka ja prakAranI rahe ane jyAre paNa samudAya ekaThA thayA hoya tyAre badhA ekI sAthe samAna ucArathI bolI zake, paraMtu jainasaMghamAM uccAraNanI A paddhati jaLavAI rahI nathI e hakIkta che ane tethI tamArakAra-maMtrane uccAra je zAstrIya paddhatie tha joIe te bhAgye ja jovAmAM Ave che. Aje bhAratavarSamAM eka paNa jaina-pAThazALA evI nathI ke jyAM zAstranA A niyamane AdhIna sUtranuM saMhitAdi-pUrvaka jJAna apAtuM hoya. A paristhiti kyAM sudhI cAlaze? + anugArasUtra dvAra 13nA AdhAre.
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ LALITATION parANaPOLITI cattArimaMgala-arihaMtA maMgala, siddhA maMgala, sAhU maMgalaM, kevalipannatto dhammo mNgl|| cattAri loguttamA - arihatA loguttamA, siddhA kAlIguttamA, sAha loguttamA, kevalipannatto dhammo loguttmo| cattAri saraNa pavajjAmi arihate saraNa pavajjAmi, siddhe saraNa pavajlAmi, sAhU saraNaM pavaljAmi, kevalipazcattaM dhassaM saraNa pvllaasi|| BE HCHANNEL mutharAyapaTamathI 1 saporTa
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
_
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa-bIju padArtha (padada, padArtha ane paddhavigraha) koIpaNa sUtra ke maMtrane pATha atyanta zraddhApUrvaka karavAmAM Ave te tenuM yakta phaLa maLe che, paraMtu jJAnaprAptine kema e che ke pAThane paricaya thayA pachI padadanuM jJAna karAvavuM ane dareka padane artha samajAve, eTale ahIM padaccheda ane padArthane vicAra karavAmAM Ave che. pada cheda paccheda kare eTale padano cheda kare arthAt sAthe rahelA padone judA pADIne batAvavAM. arthanI daSTie A kriyA ghaNI mahatvanI che, kAraNa ke be pado judAM hoya tene eka gaNavAmAM Ave ke eka pada akhaMDa hoya tenA be TukaDA karavAmAM Ave te tenA arthamAM taphAvata paDI jAya che. dA. ta. "dIvA nathI A pAjyamAM, che aMdhAru ghara " e pada samUha che. temAM dIvA ane nathI e padone eka karI nAkhavAmAM Ave te dIvAnathI A rAjyamAM, che aMdhAruM ghara " evI racanA thaI jAya ane tene artha mULa AzayathI judo ja samajAya athavA "jogaNuM e te devatA, nahI te raNu pASANu" e padasamUhane e padaraccheda karavAmAM Ave ke "je gaNIe te devatA, nahi te raNuM pASANu" te enA arthamAM khoTuM aMtara paDI jAya. tAtparya ke koIpaNa sUtra pAThane padaccheda barAbara karavo joIe. namaskAra-maMtramAM keTalA pado che?" ema pUchavAmAM Ave te tarata ja tene uttara maLaze ke "nava'...paraMtu e samajI levuM Avazyaka che ke ahIM pada zabdano prayoga khAsa arthamAM karavAmAM Avyo che. namaskA2nA mULa-maMtramAM pAMca AlApake che, tene pAMca pado kahevAmAM AvyAM che. ane cUlikA silego chaMdamAM heI cAra caraNavALI che, te dareka caraNane pada kahevAmAM AvyuM che, A rIte tenI saMkhyA navanI banelI che. paraMtu vyAkaraNazAstrI te vibhaktivALA dareka zabdane pada mAne che, e daSTie namaskAramaMtramAM vIza pade che, te A pramANe () no (2) caritALuM ! (3) namo (4) siddhALuM ! (1) no (6) mAyariyA !
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 ] namaskAra arthasaMgati (7) namo (8) 3vAvALuM ! (1) namo (20) Dhora (27) sannAdUi . (2) po (23) paM-napu%Aro (24) satrAvapUjAso (25) rA (26) (27) safi (28) vai (21) varu (20) maMDha || A viSayamAM anubhavathI evuM jovAmAM AvyuM che ke teramA padamAM ghaNIvAra bhUle thAya che ane te eka sAmAsika pada hevA chatAM paMghanaro ema be pado judA lakhavAmAM para zabda bahuvacanAta hevAthI namudhArA evo pravega thAya ane tethI ghaNonA sthAne paNa ane davapava qLAno padanA sthAne "sadavarAvapULAkSanA" evA proga thAya, kAraNake te namaskAranAM vizeSaNo che ane vizeSaNone vizeSanA ja liMga, vacana ane vibhakti lAge che. caudamA padamAM paNa ghaNIvAra bhUle thAya che ane savAla pUchALo ke savAra ane GMAtaLo evAM be judAM pado lakhavAmAM Ave che, paraMtu upara jaNAvela kAraNosara te egya nathI. padAtha padanA artho barAbara thAya te mATe (1) vyAkaraNa (2) koSa (3) pUrvApara saMbaMdha (4) prakaraNa (5) vyavahAra ane (6) pUrvAcAryakRta vyAkhyAna para lakSa rAkhavuM jarUrI che. vyAkaraNa vinA padanI siddhi kevI rIte thaI che, te samajAtuM nathI, keSa vinA tenA paryAyavAcaka zabdonuM jJAna thatuM nathI, ane pUrvApara-saMbaMdha, prakaraNa, vyavahAra ane pUrvAcAryonAM vyAkhyAna vinA te pada kharekhara kayA arthamAM vaparAyuM che, tene nirNaya thatuM nathI. dA. ta. "Ave che vanarAja' e zabdonA artha mATe vyAkaraNa te eTale ja khulAse kare ke "Ave che e kriyApada che ane vanarAja" e kartA che. mATe vanarAja Ave che," e artha thAya paraMtu te vanarAja zabda kayA arthamAM vaparAyele che tene uttara ApI zakaze nahi. kaSanI madada letAM ema jANI zakAya ke "vanarAja" zabda vyaktinuM vizeSa nAma sUcave che ane siMhano artha paNa batAve che, paraMtu tethI vanarAja nAmanI kaI vyakti Ave che ke siMha Ave che ? tene nirNaya thato nathI. te mATe te pUrvApara saMbaMdha ke prakaraNa jevuM paDe che. je e vAkayanI pachI ema lakhyuM heya ke-Aja laIne senA mahAsAhasI" te tarata ja samajAya che ke ahIM "dhanarAja zabda ke rAjAnuM nAma dazAve che. athavA 'phALa bharate pIThe dharI pUchane te tarata ja
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa bIju [ 15 samajAya che ke ahIM "vanarAja" zabda siMhanA arthamAM vaparAya che. pUrvApara saMbaMdha ane prakaraNanuM lakSa rAkhyA vinA artha karavA jatAM moTA moTA vidvAnoe paNa bhUle khAdhI che ane anarthane AmaMtraNa ApyuM che. zabdone artha karatI vakhate bhASAne vyavahAra paNa lakSamAM levAnI jarUra rahe che, arthAt te zabdo bhASAmAM je artha darzAvavA mATe vaparAtA hoya te rIte ja tene artha karavo ghaTe che. dA. ta. "tenAM bAre vahANa bUDI gayAM" evA vAkayane artha ema karavAmAM Ave ke tenA bAra vahANe samudramAM saphara karatAM hatAM, teNe jaLasamAdhi lIdhI" te e artha sAco nathI, kAraNake A vAkya belavAmAM vaktAne Azaya e hatuM ke tenI sarva AzAo nAza pAmI" athavA tALave madha cUMTayuM ?" vAkayane artha ema karavAmAM Ave ke tenA mukhanI aMdara uparanA bhAgamAM madha cUMTI gayuM, te te yaMgya nathI. kAraNake tene vyavahArika artha e che ke tene lAlaca lAgI' sUtrane artha nirNaya karavA mATe chellI ane sahuthI mahatvanI vAta e che ke tenI vyAkhyA pUrvAcAryoe je rIte karI hoya te lakSamAM levI. kAraNake temAM paraMparAgata artha ane zAstrIya daSTine sumeLa hoya che. ahIM jeTaluM jaNAvavuM ucita lekhAze ke pUrvAcAryoe gaNadhara bhagavaMta vagerenAM racelAM sUtrane artha prakAzavA mATe bhAre parizrama uThAvIne niryukti, bhASya, cUrNi tathA TIkAnI racanAo karelI che ane tene zrIsaMghe mUlasUtra jeTalI ja pavitra mAnelI che, eTale sUtrane susaMgata artha karavA mATe tenuM mananaparizIlana Avazyaka che.* namo ardhamAgadhI bhASAmAM "nA" padane avyaya mAnavAmAM AvyuM che. tene bhAva saMskRta bhASAmAM nAnuM avyayathI Ave che, paraMtu gujarAtI bhASAmAM A jAtanAM avya nahi hovAthI tene bhAva darzAvavA mATe "namaskAra he" ema nAma ane kriyApadapUrvaka bolavuM paDe che. tethI gujarAtI anuvAdamAM "namaskAra he" evAM pado mUkelAM che+ namo padathI zuM samajavuM ?" tene uttara niyuktikAre A pramANe Ape che? va-mA-saMdhroga-valyo " "namo padane artha dravya ane bhAvane saMkoca che." * zabdano artha vicAravA mATe sAhityakAroe nIcenI vastuo upayukta mAnI che. (1) saMga, (2) viga, (3) sAhacarya, (4) viredha, (5) artha, (6) prakaraNa, (7) liMga, (8) anyavAkaya saniSi, (9) sAmarthya, (10) auciti (11) deza (2) kAla, (13) vyakti, (14) svarAdi, -kAvya prakAza, dvitIya ullAsa. nAyikAe zabdano zaktigraha ATha prakArano mAnya che. (1) vyAkaraNa (2) upamAna (3) koSa (4) AptavAkaya (5) vyavahAra (6) vAkathazeSa () vivRtti ane (8) prasiddha pada sanidhAna. + anuvAdita padonI saMkalanA prakaraNanA cheDe karavAmAM AvI che.
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 ] namaskAra arthasaMgati A uttara ghaNe mArmika che ane tene bhAva ekadama samajamAM AvI zake te nathI, tethI lalitavistarA caityavaMdanavRttimAMthI zrI haribhadrasUrie A zabdone artha samajAvyA che. temaNe kahyuM che ke -riAH pAvara saMcAno dravya saMdoraH mAvasarA vizuddhastha manano nicoLa " arthAt hAtha, mastaka ane paga vagere avayavone sArI rIte rAkhavAM te dravya saMkeca ane temAM vizuddha manane joDavuM te bhAva saMkeca. vadhAre spaSTa kahIe te zeraDInA sAMThAnI jema sIdhA rahelA bane hAthane chAtI sanmukha lAvavA ane daze AMgaLIone bhegI karavI te kara-saMkoca kahevAya. parvatanA zikharanI jema unnata rahelA mastakane chAtI bhaNI nIcuM namAvavuM te ziraHsa keca kahevAya. ane thAMbhalAnI jema sthira rahelA banne pagane DhIMcaNamAMthI vALIne jamInane aDADavA tene pAdasaMkoca kahevAya. karasaMkeca, zirasaMkoca ane pAdasaMkocanI saMyukta kiyAne paMcAMga praNipAta kahevAmAM Ave che, kAraNa ke temAM be hAtha, be DhIMcaNa ane mastaka ema pAMca aMgo bhegAM thayelAM hoya che. yuddhamAM namI javAnI nItine eka prakAranuM dUSaNa mAnavAmAM Ave che, paNa AdhyAtmika kSetramAM sthiti judA prakAranI che. temAM te pahele guNa namavAne joIe. je pUjya purune namI zakatuM nathI, te kaI jAtanuM jJAna pAmI zakato nathI, pAmavAno adhikArI nathI. tethI zrI haribhadrasUrie "lalitavistarA" nAmanI caiityavaMdanavRttimAM kahyuM che ke "dharma prati mUjImUtA vanA-dharma pratye laI javA mATe mULabhUta vaMdanA che." ahIM e prazna thavAno saMbhava che ke "vaMdanA eTale namaskAra karavAthI dharma pratye zI rIte javAya?" tenA uttaramAM tyAM jaNAvyuM che ke "namaskAra vaDe u na thata bhAvalAsa AtmakSetramAM dharma prasaMzA ke dharmabahumAna rUpI bIjane vAve che, dharma- cintanAdirUpa aMkurAone prakaTAve che. dharma zravaNa ane dharmAcArarUpa zAkhA-prazAkhAone vistAra kare che tathA svarga ane mokSanAM sukhanI prAptirUpa phUla tathA phone Ape che." zrI haribhadrasUrinA A uttaramAMthI evuM tAtparya kADhavAmAM Ave ke je namaskAranI kiyA bhAlAsane jagADanArI hoya che, tenA vaDe dharma pratye javAya che ane anukrame mokSa sudhI pahoMcAya che, paNa je diyAmAM bhAvane ja ulAsa nathI, te mAtra dravyanamaskAranI kriyA che, eTale tenAthI tevA phaLanI prApti nathI" te te ucita gaNAze. zrI siddhasenasUrie namaskAra mahAmyanA chaThThA prakAzamAM A vastu spaSTa zabdomAM jaNAvI che. temaNe kahyuM che ke "kRNa ane zAMbanI mAphaka bhAvanamazkaramAM tatpara thA ane vIrA zALavI tathA pAlakanI jema dravyanamaskAra karIne AtmAnI khoTI viDaMbanA na kara."* * zrIkRSNa ane vArA zALavI tathA pAlaka ane zabanA daSTAMta nIce mujaba cheH ekadA zrIkRSNa 18000 sAdhuone dvAdazAvartA-vaMdanA karavA mAMDI, eTale bIjA rA o thoDA thaDa munione vaddIne besI gayA, paNa vIrA nAmanA zALavIe zrIkRSNanA anukaraNarUpa badhA sAdhuone
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa bIjuM [15 jema nakSatramAM caMdramA bhAyamAna che, tema tamAma puNyarAzimAM bhAva-namaskAra zobhAyamAna che zreSTha che." "bhAva-namaskAra vinA jIve anaMtIvAra dravya-cAritra grahaNa karyuM ane mUkayuM paNa te kaMI ja phaLa ApanAra na thayuM A bhAva namaskAra avazya utkRSTa te ja che. svarga ane mokSamAM javAne sanmArga che tathA durgatirU5 vAdaLAMone vikheravAmAM pralayakAlIna pavananI samAna che.' je bhAva namaskAra utkRSTa che, te dravya-namaskAranI AvazyakatA zuM? e praznane uttara ahIM ApavAmAM Ave che. "utkRSTa-nikRSTane vyavahAra apekSAkRta che. arthAt eka varatu nikRSTanI apekSAe utkRSTa kahevAya che ane utkRSTanI apekSAe nikRSTa kahevAya che, paNa tethI nikRSTa anAvazyaka che, evuM siddha thatuM nathI. dA. ta. pahelI kakSA karatAM bIjI kakSAnuM zikSaNa uttama gaNAya che. Ama trIjI, cothI, pAMcamI chaThThI, karatAM sAtamI kakSAnuM zikSaNa uttama gaNAya che, paraMtu tethI ema kahevAmAM Ave che ke pahelI, bIjI, trIjI, cothI, pAMcamI, ane chaThThI kakSAnuM zikSaNa anAvazyaka che, te te vAjabI nathI, vaMdanA karI. pachI zrIkRSNa neminAtha prabhune kahyuM ke sarve munione dvAdazAvatI vaMdanA karavAthI Aje, mane jeTale zrama lAge che, teTale zrama traNane sATha yuddha karatAM paNa lAgyo na hato. eTale prabhu belyA ke "he vAsudeva ! tame Aje ghaNuM puNya, kSAyika samakti ane tIrthaMkara nAmakarma upArjana ka" che. vaLI sAtamI narakane yogya karma pudagalone khapAvIne trIjI narakane yogya AyuSya bAMdhyuM che. jene tame A bhane cheDe nikAcita karaze." e sAMbhaLI zrIkRSNe kahyuM: "he bhagavAna! have pharIvAra sarva munione vaMdana karuM jethI pUrvanI jema mAruM narakanuM AyuSya mULamAMthI kSaya thaI jAya !" tyAre prabha bolyA "he dharmazIla ! have je vaMdanA karo te dravyavaMdanA thaze ane phaLa to bhAvavaMdanAthI maLe che, anyathA maLatuM nathI." tyAre zrIkRSNa pilA vIrA zALavIe karelI municaMdanAnA phaLa viSe pUchayuM eTale prabhu bolyA, "ene vaMdanA karavAnuM phaLa mAtra tenA zarIrane kaleza thaye teja thayuM, kAraNa ke teNe tamArA anukaraNarUpe bhAva vinA vaMdana karyuM che, te pachI zrIkRSNa bhagavaMtane namIne temanAM vacana para vicAra karatA dvArakApurImAM AvyA. ekadA zrI nemInAtha prabhu raivatagirI upara samavasaryA, te khabara jANI zrIkRSNa pAlaka ane saba vagere putrone kahyuM ke je savAre vahelA uThIne sauthI prathama prabhune vRdize tene huM mane vAMchita vasta ApIza te sAMbhaLI zabakamAre prAtaHkAle zAmathiI uDI gharamAM ja rahIne bhAvathI prabhune vaMdanA karI. ane pAlake maLaske vahelA uThI moTA azva upara besI utAvaLA giranAra para jaI vaMdanA karI. pachI zrIkRSNa pAse AvI darpaka nAmanA avanI mAMgaNI karI. zrIkRbaze kahyuM ke zrI neminAtha prabhu jene prathama vaMdanA kaheze, tene e azva ApIza, zrIkRSNa prabhu pAse jaIne pUchyuM ke "svAmina! vatA karI karI che ? prabhu bolyA, "palake dravyathI ane zaei bhAvathI prathama vaMdanA karI che. zrIkRSNa pUchayuM : e kevI rIte? eTale prabhue kahyuM ke: pAlaka amathuM che. ane jAMbavatIne putra zAMba bhavya che, mATe ema banyuM. e sAMbhaLI zrIkRSNa kepa karIne bhAvarahita pAlane kADhI mUko ane zabane bhAgyA pramANe te uttama azva Akho tathA moTo maDilika rAjA batAvyo,
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 ] namaskAra arthasaMgati kAraNa ke pahelI, bIjI, trIja, cethI, pAMcamI ane chaThThI kakSA vinA sAtamI kakSA siddha ja thatI nathI. dravyanamaskAra ane bhAva-namaskAramAM paNa temaja samajavAnuM che. bhAvanamaskArane dravyanamaskAranI apekSAe utkRSTa gaNavAmAM Ave che ane dravya-namaskArane bhAva-namaskAranI daSTie nikRSTa gaNavAmAM Ave che. paNa tethI dravya-namaskAranI anAvazyaktA siddha thatI nathI. vaLI vyavahAramAM dravya namaskAra pahele che, kAraNa ke tenA vinA namaskAranI pravRtti ke namaskArane vyavahAra saMbhava nathI. ane eTaluM yAda rAkhavuM ke bALa-jIne prAyadravya-namaskAra ja hoya che. . namaskArane vicAra taMtra graMthamAM paNa sArI rIte karavAmAM AvyuM che. gaMdharva-taMtramAM namaskAranI mahattA darzAvatAM kahyuM che ke devamAnuSagandharvAH, yakSarAkSasapannagAH / namaskArega tuSyanti, mahAtmAnaHsamantataH // namaskAreNa labhate, caturvaga mahodayam / sarvatra sarvasiddhayartha natirekA pravartate // natyA vijayate lokAn , natyA dharmaH pravartate / namaskAreNa dIrghAyurachinnA labhate prajAH // deva, manuSya, gandharva, yakSa, rAkSasa, nAga ane anya mahAtmA puruSe namaskArathI sarva rIte saMteSa pAme che." mahAna unnati karanAra evA catuvargane manuSya namaskArathI prApta kare che. badhAM kAryonI siddhi mATe dareka sthaLe namaskAra ja prazaMsanIya che. namaskArathI leke jItAya che. namaskArathI dharmanuM pravartana thAya che, ane namaskArathI prajAjane rogarahita dIrdhAyune prApta kare che." - taMtra-vizAradoe namasakAranA traNa prakAra mAnyA che. kAyika, vAcika ane mAnasika temAM kAyikane uttama mAnya che, vAcikane adhama mAnya che ane mAnasikane madhyama mAnya che. temaNe namaskAranAM lakSaNe jaNAvatAM kahyuM che ke trikoNamatha SaTkoNamarddhacandra pradakSiNam / daNDamaSTAGgamugrazca, saptadhA natilakSaNam // trikeNa, varNa, ardhacaMdra, pradakSiNa, daMDa, aSTAMga, ane ugra ema namaskAranA lakSaNa, sAta prakAranAM che. deva-devIo kayA namaskArathI zIghra prasanna thAya che te paNa temaNe nakkI kareluM che ane te mATe dizA-kAla vagerene krama nizcita karela che.
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa bIjuM [ 19 maMtra-vizArada jainAcArya jaNAve che ke che pUrvaka raLo padane prayoga karavAthI sarva ISTa kAryonI siddhi thAya che ane vinA mAtra namo pada balavAmAM Ave to te mokSabIja che* ane te ja kAraNe zrI hemacaMdrAcArye yegazAstranA AThamA prakAzamAM (zleka-72) jaNAvyuM che ke Aleka saMbaMdhI phaLa icchanArAoe namaskAra-maMtranuM 4 sahita dhyAna dharavuM ane mokSapadanI IcchA che, teNe kAra vinA dhyAna dharavuM. eka mata evo che ke ghaNo e zeAdhita bIja che. eTale ke tene prayoga karavAthI Atmazuddhi thAya che. lekavyavahAramAM paNa namaskArane viziSTa sthAna che ane deza tathA jAti para tenA aneka prakAre pravarte che, paraMtu tenuM varNana ahIM prastuta nathI. arihaMtANaM arihaMtAnuM pada chaThThInA bahuvacanamAM AveluM che, temAM mULa zabda arihRta che. saMskRta bhASAmAM A ja artha darzAvanAre zabda "ata" che. zrI hemacandrAcArya siddha-hemacaMdra zabdAnuzAsananA AThamA adhyAyanA bIjA pAdamAM eka khAsa sUtra racIne jaNAvyuM che ke "vat " zabdamAM TUnA mAthe je repha rahe che, tene prAkRtamAM ukAra, AkAra ane kAra Agama thAya che, eTale gata nA arhata, arahatuM ane arihatuM evAM rUpa bane che. saMskRta bhASAmAM at zabda ja dhAtune rAta pratyaya AvIne thayela che ane AvA pratyayavALA zabdone "rUcarAvaH " siMddha he 2-1-116 sUtrathI aMtane "a" e Adeza thAya che. eTale te rUpanuM pariNamana aruhaMta arahaMta ane arihaMta e zabdomAM thAya che. tAtparya ke prAkRta bhASAmAM aruhaMta, arahaMta ane arihaMta evA je zabdo vaparAyA che, te badhAne mULa artha zat che. namaskAra-maMtrane saMskRta bhASAmAM je bhAvAnuvAda thayo che, temAM gata zabda ja mukAyela che. jemake "namoDAsiddhAvAvasthA sarvasAdhumyaH " jainAga tathA prakaraNa graMtha para saMskRta TIkA lakhanAra sarva AcAryo ane gItAthIoe paNa A zabdane ja upayoga karelo che. a dhAtu pUjA ane megyatAne artha darzAve che eTale zata zabdano artha pUjAne yogya-pUjaya e thAya che. 4 praNavanamoyuktAni padAni sarvANi iSTaM kArya janayati / praNavaM vinA namo iti mokSabIjam / / -merUtuMgAcAyata satri, avivAdhikAra 0 juo jena bhAskara bhAga 20, kiraNa bIju pR. 56.
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20] namaskAra asaMgati niryuktikAre arihaMta zabdano artha karatAM jaNAvyuM che ke-- arihaMti vaMdaNa namasaNAI, aurahaMti pUyasakAra / siddhigamaNaM ca arihA, arihaMtA teNa vuccanti // jeo vaMdana ane namaskArane gya che, jeo pUjA ane saMskArane egya che, tathA jeo siddhi-gamanane gyA che, te arahaMta kahevAya che. catazaraNa prakIrNakanI eka gAthAmAM arihaM tene je vizeSaNe lagADavAmAM AvyAM che, temAMthI paNa A ja artha nIkaLe che. temAM kahyuM che ke - thui-baMdaNamarahaMtA, amariMdanariMdapUyamarahatA / sAsayamuhamarahaMtA, arahaMtA huMtu me saraNaM // jeo stuti ane vaMdanAne egya che, jeo amarendra ane narendranI pUjAne gya che ane jeo zAzvata sukhane egya che, te arahaMte mane zaraNa ApanArA thAo." zrI mahAnizItha sUtramAM paNa arihaMta zabAnA je arthe karavAmAM AvyA che, temAM pahelo artha e ja rIte karavAmAM Ave che. jaina sUtra graMtha upara saMskRtamAM TIkA karavAnI pahela zrI haribhadrasUrie karI. temaNe Avazyaka sUtranA pAMcamA adhyayanamAM AvelA caityastavanA pATha paranI TIkA karatAM arihaMta zabdanI khyAkhyA A pramANe karI che. "rojhAdamAAtiddArthavi pUnAmantItyataH tIrthanAH" jeo azoka vagere aSTa mahAprAtihAryarUpa pUjAne gya che, te arihaMte arthAt tIrthakare." - zrI hemacaMdrAcArye abhidhAna ciMtAmaNimAM "a" zabdanI vyAkhyA karatAM jaNAvyuM che ke "rajAtirAjAna kuredrAvichatAM pUai vantItyana" je cetrIza atizaye ke surendra vagerenI pUjAne gya che, te ahaMna." zrI abhayadevasUrie bhagavatI sUtranI TIkAmAM "namo arihaMtA" padanI vyAkhyA kAtAM jaNAvyuM che ke "navanirmitaisoarijAbAtihAryAM pUnAmantIcantaH je devatAoe racelI azoka vagere mahAprAtihAryarUpa pUjAne gya che, te arihaMte." tAtparya ke moTA bhAganA pUrvAcAryoe ahaMta zabdano artha "aSTa mahApratihAryanI jaLane vya" e karyo che.* vyAkaraNazAstrane tene saMpUrNa Teko che. niryuktikAre arihaMta zabdanA bIjA paNa arthe karyA che jemake-- vika-viNA-sAI, risa joI lavaje . ee ariNo haMtA, arihaMtA teNa vuccanti // 919 // * vedo, brAhmaNagra, upaniSado, saMhitAo ane bauddha sAhityamAM paNa ahaMta zabda pUjyanA ayamAM vaparAyele che.
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 21 prakaraNa bIjuM aTTavihaMpi ya kamma, aribhUyaM hoi saJcajIvANaM / te kammamarihaMtA, arihaMtA teNa vucaMti // 920 // (aprazasta bhAvamAM vartatI) iMdriya, kAmaganI IcchA, (kadha, mAna, mAyA, lAbha Adi) kaSAye, (bAvIza prakAranA) parISaha. (zArIrika ane mAnasika duHkhanA anubhavarUpa) vedanAo tathA (manuSya, tiryaMca ane devae karelA) upasargo e (aMtaraMga athavA bhAva) ari (zatru) che. A arione haNanArA arihaMta kahevAya che." ATha prakAranAM karmo ja sarva jIvone aribhUta che.) A karmarUpa ariene nAza karanArA hevAthI teo arihaMta kahevAya che." ardita padane chaThThInA bahuvacanane pratyaya lAgI rahRtALa pada baneluM che. ahIM chaThThInA bahuvacanano pratyaya lAgavAnuM kAraNa zuM? ene uttara e che ke ardhamAgadhI bhASAnA niyama pramANe namo avyayanA vegamAM AveluM pada chaThThI vibhaktimAM hovuM joIe ane namaskAra eka arihaMtane nahi paNa aneka arihaMtane karavAnuM che, eTale tene chaThThInA bahuvacanane pratyaya lagADela che. saMskRta bhASAmAM ramana avyayanA yugamAM AveluM pada caturtha vibhaktimAM hovuM joIe. e niyama che, tethI sadaMtALa padane saMskRta anuvAda "a " karela che. gujarAtI bhASAmAM arihaMta zabda tatsama che. ane "namaskAra " e be padanA gamAM Avelo che. tethI tene dvitIyAnA bahuvacanane pratyaya lagADI "arihaMtane" e. anuvAda karavAmAM AvyuM che. siddhANaM "daMtALa" padanI jema "siltAna' pada chaThThIne bahuvacanamAM AveluM che. temAM mULa zabda siddha che. A zabda saMskRta ane gujarAtI bhASAmAM. tatsama hovAthI anuvAdamAM anukrame "saMH" ane "siddhone e pada mUkavAmAM AvyAM che. siddha' zabdathI zuM samajavuM? e praznone uttara zrI jinabhadragaNi kSamAkSamaNe vizeSAvazyaka-bhASyamAM A pramANe Ape che : "siddho vo rizno nA 2 vola vivo " arthAt je pitAnA guNa vaDe niSpanna hoya te te siddha kahevAya. tene vikalpa ke vyavahAra caMda prakAre thAya che. pAThakenI jANa mATe te cauda prakAre ahiM rajU karavAmAM Ave che: (1) keInuM nAma siddha hoya tene nAmasiddha kahevAya.
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 ] namaskAra arthasaMgati (2) koI vastunI siddha tarIke sthApanA karavAmAM AvI hoya tene sthApanA siddha kahevAya. (3) koI dravya siddha kareluM eTale rAMdheluM hoya tene dravyasiddha kahevAya. (4) bhAravAhana, kRSi, vANijya Adi karmo kaDevAya che, temAM je kuzaLa hoya tene karmasiddha kahevAya. (5) kuMbhArakAma, citrakAma, suthArIkAma, darajIkAma, luhArakAma, vaNakaranuM kAma, hajAmanuM kAma vagere zilpa kahevAya che, temAM je kuzaLa hoya tene zi95siddha kahevAya. (6) jeNe ghaNI ke koI pradhAna vidyA siddha karelI hoya tene vidyAsiddha kahevAya. (7) jeNe ghaNu maMtra ke koI pradhAnamaMtranI siddhi karelI hoya tene maMtra-siddha kahevAya. (8) camatkArika saMejanavALA lepa, guTikA, aMjana, cUrNa vagerene vega kahevAya che. tene prayoga karavAmAM je kuzaLa hoya tene vega-siddha kahevAya. (9) je AgamAM eTale zAmAM vizArada hoya, tene Agama-siddha kahevAya. (10) je arthanuM upArjana karavAmAM tathA tene saMgraha karavAmAM kuzaLa heya, te artha-siddha kahevAya. (11) sthaLa ane jaLanA pravAsane yAtrA kahevAmAM Ave che temAM je niSNAta heya tene yAtrA-siddha kahevAya. (12) jenI buddhi vipula, vimala ane sUkSama hoya athavA autpatikI, veneyikI, kArmikI ke pArizAmikI hoya tene buddhi-siddha ke abhiprAya-siddha kahevAya. (13) je vividha prakAranI ugra tapazcaryA karI zake te tapasiddha kahevAya. (1) jeNe karmane sarvAze nAza karyo hoya te karmakSaya-siddha kahevAya. niryuktikAre jaNAvyuM che ke ahIM A caudame prakAra grahaNa karavAne che. TIkAkAroe siddha zabdanI vyAkhyA judA judA aneka prakAroe karI batAvI che. temAM niruktavidhithI siddha zabdano artha karatAM jaNuvyuM che ke siddha zabdanA pitta ane gha evA be bhAge che, temAM sina para sitaM eTale aSTa prakAranAM karmarUpI iMdhanane bALavAne bhAva darzAvanAruM che ane dha pada dAte eTale te dhanane pUrepUrAM bALI nAkhavAne artha darzAvanAruM che. A rIte siddha zabdano artha ATha prakAranAM karmone saMpUrNa bALI nAkhanAra e thAya che.
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa bIjuM [ 23 temaNe zabdazAstranI dRSTie siddha zabdane artha karatAM jaNAvyuM che ke viSa dhAtu gatine artha batAve che, eTale jeo pharI pAchuM na AvavuM paDe e rIte sidhyAsidhAvyA-kSamAM gayA te siddha. athavA "Si dhAtu niSpattine artha batAve che eTale jeo sidhyA-niSkitArtha thayA-kRtakRtya thayA te siddha. athavA "vidhu" dhAtu zAstha ane mAMgalyane artha darzAve che, eTale jeo sidhdhA-anuzAstA thayA ane jemaNe maMgalarUpatA anubhavI te siddha. koSamAM siddha zabdanA nitya ane prakhyAta evA athe jovAmAM Ave che, tene TIkAkAree A rIte saMgata karyA che : "siddho aparyavasAna rithatine lIdhe nitya che ane guNa samUhane pAmelA hevAthI bhavya jemAM prakhyAta che.* siddha zabdanA A ane saMgraha nIcenA zlokamAM levAya che : dhmAtaM sita yena purANakarma, yo vA gato nivRttisaudhamurdhni / khyAto'nuzAstA pariniSThitArtho, yaHso'stu siddhaH kRtamaGgalo me // "jenA vaDe purANuM ka banI gayAM che, athavA je mokSa-maMdiranA agrabhAge gayelA che, athavA je khyAta, anuzAstA ke parinicchitArtha che, te siddha mane maMgala karanArA thAo." ahIM e spaSTatA karavI ucita gaNAze ke siddhanA A sarva arthomAM karmakSayane lagate je pahele artha che, te mukhya che ane zAstrakAroe tene ja mahatva ApyuM che. te saMbaMdhI niryuktikAre kahyuM che ke-pravAhanI apekSAe dIrghakAlanI sthitivALuM ane svabhAvathI AtmAne malIna karanAruM je karma te (jJAnAvaraNIyAdi) ATha prakAre baMdhAya che. A aSTavidha baddhakarmane bALI nAkhe arthAt tene kSaya kare te siddha kahevAya che, kAraNake siddhatva temane ja prApta thAya che." tAtparya ke je AtmA sarvakamene nAza karIne potAnA zuddha svarUpane prApta kare che, te siddha kahevAya che. AyariyANaM : "barihaMtANaM' padanI jema "gAriyALa" pada chaThThIne bahuvacanamAM AveluM che. temAM mULa zabda nAriya che, ahIM keTalAka ArthiALe evo pATha paNa bole che, temAM mULa ____ + siddhA:-nityAH apryvsaansthitiktvaat| prakhyAtA vA bhavyarUpalabdha guNavantosvAn ! " -abhayadevasUrikata " bhagavatIsUtra'nI TIkAnuM maMgalAcaraNa
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ A ] namaskAra athasaMgati zabda zArira che A banne zabdone bhAva saMskRta ane gujarAtI bhASAmAM "bApA" zabda vaDe Ave che, eTale tene anuvAda anukrame "bA " ane "AcAryone" e pado vaDe karavAmAM AvyuM che. - bhArata dezamAM prAcInakALamAM AcArya zabdane vyApaka upayoga thase. temAM jeo puruSanI 64 kalA ane strIonI 72 kalAnuM zikSaNa ApatA, temane kalAcArya kahevAmAM AvatA. je citrakAma, suthArIkAma, kuMbhArakAma vagere paMcazipa ane tenI vividha zAkhAonuM zikSaNa ApatA temane zilpAcArya kahevAmAM AvatA ane jeo dharmasaMbaMdhI UMDuM jJAna ApatA ke dharmasaMghanuM Adhipatya bhogavatA temane dharmAcArya kahevAmAM AvatA. A traNa prakAranA AcAryomAMthI ahIM dharmAcArya prastuta che.* vaidika paraMparAmAM AcAryane artha vedanuM adhyayana karAvanAra ke vaidika maMtranI vyAkhyA karanAra vidvAna brAhmaNa thAya che. tyAre boddha ane jaina paraMparAmAM AcAryane atha zramaNa saMghanA keI eka bhAgane vidhisara sthapAyela agraNI thAya che. niyuktikAre AcArya zabdano artha karatAM jaNAvyuM che ke jeo paMcavidha AcArane acaranArA tathA prakAzanArA che, temaja (sAone tathA zrAvakane temane viziSTa) AcAra darzAvanArA che, te AcArya kahevAya che." gacchAcAra prakIrNakamAM AcAryane paricaya ApatAM kahyuM che ke, "AcArya garacha (sAdhu-samudAya)ne mATe meDhI, AlaMbana, staMbha, daSTi ane uttama yAna samAna che. arthAt meDhImAM baMdhAyelA pazuo jema maryAdAmAM vate che, tema gacha paNa AcAryanA baMdhanathI maryAdAmAM vate che. hastanuM AlaMbana jema khADA vageremAM paDatAM aTakAve che, tema AcAryanuM AlaMbana saMsArarUpa khADAmAM paDatAM aTakAve che. jema staMbha prAsAda (mahela)ne AdhArabhUta che, tema AcArya gacchanA AdhArabhUta che, jema daSTi zubhAzubha vastune darzAve che, tema AcArya paNa gacchane bhAvi zubhAzubha darzAve che. ane jema chidra vinAnuM uttama vahANa manuSyane samudratIre pahoMcADe che, tema AcArya paNa gacchane saMsAranA tIre pahoMcADe che. tAtparya ke AcArya sAdhu samudAyanA agraNI che ane temanI deravaNIthI ja te unnatine pAme che. x rAya paNa sUtramAM pradeza rAjA kahe che : he bhagavana ! huM jANuM chuM ke AcAryo traNa prakAranA hoya che, te A pramANeH kalAcArya, zilpAcArya ane dharmAcArya-sUtra 91. carake AyurvedAcArya kevo hovo joIe tenuM varNana carakasaMhitAmAM karyuM che. + manaskRtinA bIjA adhyAyamAM kahyuM che ke upanIya tu yaH ziSyaM vedamadhyApayet dvijaH / sakalpaM sarahasyaM ca tamAcArya pracakSate // 140 // je brAhmaNa pitAnA ziSyane upanayana (janoI devAne) saMskAra kare, kahe ane rahasya sAthe veda bhaNAve che, te AcArya kahevAya che.
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa bIjuM [ as sUtra-siddhAMtanAM rahasya samajAvavAnuM kArya AcAryanuM che, te mATe kahyuM che ke je sUtra ane artha nuM rahasya barAbara jANanAra hoya, aneka zubha lakSaNothI yukta haya, gacchane mATe meDhI samAna hoya ane gaNanI ciMtAthI mukta hoya te AcArya sUtranAM rahasya prakAze che." TIkAkAroe AcArya zabdanI je vyAkhyAo karI che, temAMthI be vyAkhyAo khAsa dhyAnamAM rAkhavA jevI che. eka vyAkhyAmAM temaNe kahyuM cheH "A mA jAtIvyArA je maryAdAthI varte che te AcArya " ahIM temaNe maryAdA zabdathI zAkta AcAra samajavAnuM che, e khulAse karyo che, eTale AcAryane artha "zAstramAM varNavelA AcAra pramANe vartanAra" ema samajavAnuM che. bIjI vyAkhyAmAM temaNe kahyuM che : "varcata banAvavArthaH" "je sevAya te AcArya ane tene spaSTIkaraNamAM kahyuM cheH "strAvanAmArtha mumukSumite pharthaH" "sUtra ane tene artha athavA sUtrane artha jANavA mATe je mumukSuo vaDe sevAya " ema ahIM samajavAnuM che. tAtparya ke "mumukSuo jemanA caraNe besIne sarvajJa bhagavaMtee kahelAM zAstranuM rahasya pAmI zake te AcArya." jaina paraMparAmAM AcAryane mATe sUri zabda paNa vaparAya che. uvajjhAyANaM saritALa" "padanI jema" "31nnAyALa" pada chaThThInA bahuvacanamAM AveluM che, temAM mULa zabda "uvakajJA" che. saMskRta ane gujarAtI bhASAmAM A zabdane bhAva upAdhyAya" zabda vaDe Ave che, eTale tene anuvAda anukrame "kadAcaH " ane * upAdhyAyane? e pade vaDe karelo che. vaidika saMskRtimAM je brAhmaNa vedane eka bhAga athavA te vedanAM cha aMge AjIvikA mATe bhaNAve tene upAdhyAya kahevAya che. bIddha saMskRtimAM je zramaNa ziSyone sArI rIte sAcave ane zAstrajJAna Ape te upAdhyAya kahevAya che ane jaina zAmAM je sAdhu anya sAdhuone sUtra-siddhAMta tathA prakriyAnuM jJAna Ape tene upAdhyAya kahevAya che. niktikAre upAdhyAya zabdano artha karatAM jaNAvyuM che ke "je bAra aMgavALe svAdhyAya (arthathI jinezvaroe prarUpele che ane sUtrathI) gaNadhara bhagavaMtae kahele che, tene ziSyane upadeza kare che, tethI te upAdhyAya kahevAya che." namaskAra-maMtranA eka prAcIna stavanamAM kahyuM che ke "bAra prakAranAM apUrvazratane ziSyane upadeza karanArA, zAstranA jANakAra tathA svAdhyAya ane dhyAnamAM tatpara evA upAdhyAyane sadA namaskAra che." TIkAkAe upAdhyAya zabdanI vyAkhyA aneka prakAre karI che temAMnI theDI vyAkhyAo A pramANe che :
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ namaskAra arthasaMgati (1) upetya samIpamAgatya adhIyate asmAt iti upAdhyAyaH jenI samIpe AvIne bhaNAya che-adhyayana karAya che, te upAdhyAya. (2) 34-sI thi-Sina -ghate ti upAdhyAya jenI samIpe ghaNI vAra javAya che-javuM paDe che, te tAtparya kAraNa ke vAyanApRcchanAdi mATe jenI pAse ghaNIvAra javuM paDe te upAdhyAya. (3) 3-samIpaM i-gAdhivata rata-mate ti vALA jenI samIpe ghaNuM yAda karAya che, te upAdhyAya. tAtparya ke jenI pAse jaIne sUtra-siddhAMtanuM samaraNa karAya che, te upAdhyAya. nirukta vidhithI "pAdhyAya' zabdanI vyutpatti karatAM temaNe jaNAvyuM che ke "97samIpe adhiSasanAt zrutasyAyo lAbho bhavati yebhyaste upAdhyAyAH jenI samIpe vasavAthI zrutane lAbha thAya te upAdhyAye. upAdhyAya zabdanI eka vyAkhyA evI che ke 3g-synone A varatAr thAyarati autMAyAH" jeo upagapUrvaka sArI rIte dhyAna dhare che, te upAdhyAya. vaLI ardhamAgadhImAM vaDaHI ne paryAya zabda 3 che, tene artha paNa e ja thAya che. te saMbaMdhI niryuktikAre kahyuM che ke u ti uvaogakaraNe, jjhatti a jhANassa hoi niise / eeNa hu~ti ujjhA, eso anno vi pajjhAbho // 918 // 3 upaga rAkhavAne artha darzAve che ane kA dhyAnane nirdeza kare che. arthAt jeo upayogapUrvaka dhyAna kare che, te kakSA (upAdhyAya) kahevAya che.* ahIM e vAta spaSTa rIte samajI levI joIe ke jinezvarae je bAra aMganI prarUpaNuM karelI che, temAM saMvara ane nirjarA agrasthAne che ane temAM svAdhyAya tathA dhyAnanI mukhyatA che. eTale upAdhyAya te bannenuM saccazikSaNa Ape che. vaLI e vAta paNa lakSyamAM rahevI ghaTe ke jinazAsanamAM zikSA be prakAranI manAyelI che : grahaNa ane AsevanA. temAM grahaNa zikSA sUtrenA svAdhyAyarUpa che ane AsevanA zikSA sAmAcArInA sabhyanuM anuSThAnarUpa che, eTale upAdhyAya sUtronA jJAna sAthe temAM upadezAyelI kriyAone paNa zikhave che ane e rIte samyagajJAna tathA samyakriyAnI paraMparA jALavI rAkhe che. jaina paraMparAmAM upAdhyAyane mATe vAcaka, pAThaka ke vidyAguru zabdano prayoga paNa thAya che. 4 ojhA ane jhA e kSAnAM apabhraMza rUpa che,
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa bIjuM loe Topa pada saptamInA ekavacanamAM AveluM che, temAM mULa zabda "rojha", che. saMskRta ane gujarAtI bhASAmAM tene bhAva boja' zabda vaDe AvI zake che. tethI tene anuvAda anukrame "Dha" ane "lekamAM" e po vaDe karela che. leka kone kahevAya?' tenA uttaramAM zrI uttarAdhyayana sUtranA aThThAvIsamA adhyayanamAM kahyuM che ke- +dharma, adharma, AkAza, kAla, pudgala ane jIva e cha dravyanA samUhane kevalajJAnI jinezvara bhagavaMtee laka kahyo che. zrI bhagavatI sUtranA teramA zatakanA cethA uddezakamAM e prazna puchAye che ke "he. bhagavaMta" A loka ke kahevAya? tenA uttaramAM bhagavaMte kahyuM che ke "he gautama! A leka paMcAstikAyarUpa kahevAya che, te A pramANeH (1) dharmAstikAya, (2) adhamatikAya, (3) AkAzAstikAya, (4) jIvAstikAya, ane (5) pudgalAstikAya." tAtparya ke leka padravya ke paMcAstikAyanA samUharUpa che. ahIM eTale khulAse kare Avazyaka che ke cha dravyamAMnA kAladravyane astikAya mAnavAmAM AvatuM nathI. ane bAkInAM dravyane astikAya mAnavAmAM Ave che, eTale pAMca dravya astikAya che ane tenuM sUcana karavA mATe ja "paMcAstikAya" zabdano prayoga karavAmAM Ave che. A leka cauda rAjuja pramANa che ane tenA Urdhva, tiryam ane adha (adhasU) evA traNa bhAge che. temAM tiryam lekane aDhI dvIpa pramANa madhyavatI bhAga manuSyalaka kahevAya che. kAraNa ke manuSyanI utpatti temAM ja thAya che. ahIM leka zabdathI A manuSyaka samajavAne che. TIkAkAroe leka zabdanI je vyutpatti karI che. tene paNa dhyAnamAM rAkhIe. teo kahe che: "strokta ta o je dekhAya che-jaNAya che, te loka" athavA so kamajora darate rUtti Dho: "je jaNAya che, eTale pramANuthI dekhAya che te loka athavA "rokI pharate vastrajJAnamAte To: "je kevalajJAnarUpa sUrya vaDe dekhAya che, te leka." ahIM prAsaMgika eTaluM jaNAvavuM ucita jaNAze ke jeTalA bhAgamAM paMcAstikAya yApIne rahela che teTalA bhAgane jaina zAstrakAre leka kahe che ane jemAM mAtra AkAza sivAya bIjuM kaMI paNa nathI. te bhAgane aleka kahe che. + ahI dharma ane adhama zabda puNya-pApane nahi paNa paMcAstikAyamanA dhamastikAya ane adhamastikAyane artha darzAve che. * kSetranI laMbAI-pahoLAI darzAvanArUM eka jAtanuM ati vistRta mApa. vizeSa mATe juo prabodhaTIkA bhAga-1 pRSTha 16 1.
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ ] namaskAra arthasaMgati savva-sAhUNaM "ritA " padanI jema "satra-sohU' pada chaThThInA bahuvacanamAM AveluM che. temAM mULa zabda "satra-sAda" che. saMskRta tathA gujarAtI bhASAmAM A zabdane bhAva "sarva. sAdhu" zabda vaDe AvI zake che. tethI tene anuvAda anukrame "sarvapuSpaH" ane sarva sAdhuone" e pade vaDe karavAmAM Avyo che. bhASA vizAradoe padone cAra prakAranAM mAnyAM che ? (1) kAraka vAcya, (2) samAsa-vAya, (3) taddhita-vAcya ane (4) nirukta-vAya, temAM paravA e kAraka-vAcya pada che, kAraNake te pacananI kriyAne artha darzAve che ? tenI vyutpatti A pramANe thAya che : "tIti para | sagapuruSa e samAsa-vAgyA pada che, kAraNake temAM rAga ane puruSa e be zabdone samAsa thayela che. vyuM. "rAjJa puruSaH sApu' | vAsudeva e taddhita-vAcya pada , kAraNake te vasudeva uparathI banela che. bu. "vasuMvasthApatyuM pumAna vAsudeva ane jhamara pada nirukta-vAca pada che, kAraNake tene artha niruktathI siddha thaI zake che. vyu. "amati ja pautti prakaraH" sarva sAdhu e samAsa-vAcya pada che, kAraNake temAM sarva ane sApu e be padone samAsa thayela che. tene pada-vigraha A pramANe thAya che : sAtau vadhu rUti sarvasAdhu bhASA vizAradoe samAsanA pAMca prakAra mAnyA che : (1) avyayIbhAva, (2) tapuruSa, (3) dvigu, () zraddha, ane (5) batrIhi. keTalAka tapuruSa ane karmadhArayane judA gaNI tenA cha prakAre paNa mAne che. temAM vizeSaNa ane vizeSyane je samAsa thAya tene karmadhAraya kahevAmAM Ave che, eTale uparane samAsa karmadhAraya che. zAstrakAre e sarva cAra prakAranuM mAnyuM che nAma sarva, rathApanA sarva, deza sarva ane niravazeSa sarva.* keInuM nAma sarva hoya te te nAma-sarva kahevAya, athavA sarva e be akSarane zabda te nAma-sarva kahevAya. keIpaNa padArthamAM sarva nI sthApanA karI hoya tene sthApanAsarva kahevAya. bahatara, pradhAna ke deza sarvane Adeza-sarva kahevAya. jemake grahaNa karelAM bhajanamAMthI ghaNA bhAge khAdhuM hoya tene DuM bAkI hoya te "teNe sarva bhejana khAdhuM ? ema kahevAya che. A pradhAna-sarva che, ane gAmamAM padhArelA badhA munirAjene vaMdana karyuM hoya to sarve munirAjone vAMdyA" ema kahevAya che. A deza-sarva che, kAraNa ke je munirAjene vAMdyA te sarva munirAjene eka bhAga che. jemAM koI avazeSa na rahebAkI na rahe, te niravazeSa-sarva kahevAya. jemake "sarva de animeSa nayanavALA hoya che.' x cattAri savvA pannattA taM jahA nAma-savara ThANa-savvae Aesa-savvae niravasesa-savvae / sthAnagasUtra, sthA. 4, u. 2.
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa bIjuM [ 29 ahIM sarva vizeSaNa niravazeSa-sarvanA arthamAM vaparAyeluM che. niryuktikAre sIdhu zabdano artha karatAM jaNAvyuM che ke "sAdhu cAra prakAranA hoya cheH nAma-sAdhu, sthApanA-sAdhu, dravya-sAdhu, bhAva-sAdhu." keInuM nAma sAdhu hoya te nAma-sAdhu, kaI vastumAM sAdhunI sthApanA karI hoya te sthApanA-sAdhu. je sAdhune veza dhAraNa karatA hoya paNa sAdhune yegya saMyamAdi guNonuM bhAvathI pAlana na karatA hoya ne dravya-rasAdhu ane je sAdhunA vezanI sAthe aMtaramAM paNa sAdhutA rAkhatA hoya te bhAva-sAdhu. niryuktikAre bhAva-sAdhune paricaya A pramANe Akhe cheH "je sAdhuo nirvANu sAdhaka gene sAthe ane prANIo pratye sama heya te-bhAva-sAdhuo che.' TIkAkAe sAdhu zabdanI vyutpatti judI judI aneka rIte karI che jemake (2) "sAdhari niSNAta varSAvijAti napura je dharmAdi kAryane niSpAdana kare te sAdhu." (2) "sAdhati jJAnAra-zaktimifkSamiti sAdhu je jJAnAdi zakti vaDe mokSane sAthe te sAdhu. (3) " savarNa-jJAna-vA ifiaaN sAva tati sAdhu" je samyaga-darzana, samyagra-jJAna ane samyapha-cAritra vaDe mokSane sAdhe te sAdhu. (8) "-rti kakSAnuSThAna vA sAvacatti pu" je va ane parahitane sAthe athavA mokSanA anuSThAnane sAdhe te sAdhu." () "sAdhAta pothati viziSTayAmawvamiti sAdhu" je viziSTa kriyA vaDe mokSanuM piSaNa kare te sAdhu." (6) "mitimartha sAdhavatIti sAdhu" je icchita arthane (mokSane) sAthe te sAdhu." tAtparya ke ahIM sava-tAkULa padathI vividha prakAranAM sAdhano vaDe mokSa mArganI sAdhanA karanArA saghaLA sAdhuone grahaNa karavAnA che. pasI gNo' pada darzaka-sarvanAma che ane paMja-mukSAro padanA saMbaMdhamAM vaparAyeluM che, tethI pahelInA eka-vacanamAM AveluM cheka temAM mULa zabda paNa che. x je sarvanAme vizeSaNanA sthAne vaparAyelAM hoya tene vizeSyanAM liMga vacana ane vibhakita lAge che.
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 ] namaskAra arthasaMgati saMskRta bhASAmAM A sarvanAmane bhAva tat sarvanAmathI Ave che, eTale tene anuvAda pahelInA eka vacanamAM "gg:' pada vaDe karavAmAM AvyuM che. prAkRta bhASAmAM phaMga ane iba sarvanAma ane saMskRta-bhASAmAM rUnuM ane svataMtra sarvanAma anukrame samIpanA ane vadhAre samIpanA padArtha mATe vaparAya che.4 eTale ahIM gjha parathI banelA paNa rUpane prayoga karavAmAM AvyuM che, paraMtu gujarAtI bhASAmAM vastusthiti judI che. temAM pharam sarvanAma parathI AveluM A rUpa vadhAre samIpanA padArtha mATe vaparAya che ane zat sarvanAma parathI AveluM "e" rU5 samIpanA padArtha mATe vaparAya che, tethI ghaNo padane bhAva lAvavA mATe gujarAtI anuvAdamAM 'A' para mUkavAmAM AveluM che. pazca-namukkAro Ta-mukSAro" pada pahelInA ekavacanamAM AveluM che, temAM mULa zabda stranamukSAra che. saMskRta ane gujarAtI bhASAmAM A padane bhAva "va-namA?" zabda vaDe Ave che, tethI teno anuvAda anukrame "padma-namarAH " ane "paMca-namaskAra" e pade vaDe karavAmAM Ave che. "-nAra' e samAsavAya ke sAmAsika pada che. tene pada vigraha A pramANe karavAmAM Ave che: "pannAnAmaevAhInAM namaH zvinamaH "+ at Adi pAMcane namaskAra arthAt arhat Adi pAMcane karele namaskAra, te "paMca-namaskAra' A SaSThI tapuruSa samAsa che. sAmAnya rIte saMkhyAvAcaka pada AgaLa Ave te dvigu samAsa thAya che ane te sAmAsika pada napuMsaka liMgamAM hoya che, paraMtu ahIM "namukSAro' rUpa uttara padanI pradhAnatA hevAthI tapuruSa samAsa thayelo che ane te puliMgamAM Avela che. sava-pAvALAso sa-i-FgALo" pada prathamAnA eka vacanamAM AveluM che, kAraNa ke te gharanamukSo padanuM vizeSaNa che. temAM mULa zabda "satra-va-vAsana " che. x idamastu saMnikRSTa samIpavIta caitado rUpam / ___adasastu viprakRSTaM taditi parokSe vijAnIyAt // daram saMniSTa-samIpanA padArthane mATe, uta vadhAre samIpanA padArthane mATe, a dUranA padArthane mATe ane tat pakSa padArthane mATe vaparAya che. ka nuM apabhraMzamI puhila ge arga ane strIliMge zAtra evuM rUpa bane che. temAMthI mA no lepa thaI gujarAtInI 'A' rU5 baneluM che. pata nuM apabhraMzanA pulige rUpa bane che, temAMthI dune lepa thaI gujarAtImAM "e" rUpa baneluM che. + juo siddhicaMdragaNikRta sapta-smaraNanI vyAkhyA. zrI hakIrtisarIe paNa sapta-maraNanI TIkAmAM A jAtano ja pada-vigraha karyo che.
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa bIjuM [ 31 saMskRta-bhASAmAM "sadaga' zabdano bhAva "sarva' zabda "para" zabdane bhAva "pA" zabdathI ane "cqrLo" zabdane bhAva "prAra" zabdathI Ave che, eTale tene saMskRta anuvAda sarva-pa-prArAnaH" karela che. gujarAtI-bhASAmAM "va" zabdane bhAva "sarva' zabdathI, "gna' zabdane bhAva pApa" zabdathI ane "ciALo' zabdane bhAva "praNAzaka" zabdathI Ave che. eTale tenA anuvAdamAM "sarva-pApa-praNAzaka' pada mUkela che. sarva-jJAna-kaLAzanaH" "e samAsa-vAcca ke sAmAsika-pada che. tene pada-vigraha A pramANe samajavAne che; "sarvALi ja tAri vAri-sarva ni" sarva evAM je pApa te sarva-pA5 ane "sattAnAM pravarSa nAna -vidhvaMsA: sarvapApakarazaH" sarva pApane prakarSathI nAza karanAra arthAt vivaMsaka te "sarva pApa praNAzaka".* A samAso paikI pahele karmadhAraya ane bIje SaSThI tapuruSa che. ahIM sarva zabda niravazeSa sarvanA arthamAM che, pApa zabda adharma ke azubha karmanA arthamAM che ane praNAzana zabda atyantanAza ke sarvathAnAza karavAne artha dazAve che, eTale "sarva-pApa-praNAzaka" no artha "sarva adharmane ke azubha karmane atyanta nAza karanAra e thAya che. maMgalANaM "jAtrA' pada chaThThInA bahuvacanamAM AveluM che, temAM mULa zabda "i che. saMskRta ane gujarAtI bhASAmAM A zabda tatsama che, eTale teno anuvAda anukrame nA" ane "maMgaLanuM e pado vaDe karavAmAM Avela che. maMgala' zabdano prayoga ati prAcIna kALathI dhArmika tathA vyAvahArika kSetramAM vipula pramANamAM thatuM AvyuM che, eTale e zabda sahu koIne paricita lAge che, paraMtu tene vAstavika artha te vyAkaraNazAstrane AdhAra laIe te ja samajAya tevo che. zrI jinabhadragaNi kSamAzramaNe vizeSAvazyaka bhASyamAM maMgala zabdanA artho A pramANe samajAvyA che : "maMSidhI, hi tena mA do." "jenA vaDe hitanI prApti thAya te maMgala.+ pachI temaNe maMgala zabdanI vizeSa vyutpatti karI che : "aphavA je dho, naM jIrU tayeM samAre" athavA maMga eTale dharma, tene je lAve, tene svAdhIna - 4 juo siddhicaMdra gaNikRta "sapta-smaraNa" vyAkhyA. + aMja dhAtu gati arthavALe che ane badhA gati arthavALA dhAtuo prAptinA arthamAM paNa vaparAya che.
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 ] namaskAra arthasaMgati kare te maMgala." pachI temaNe jaNAvyuM che ke vyAkaraNanA niyama anusAra maMgala zabda aneka rIte siddha thAya che ane TIkAkAroe tenAM udAharaNa A rIte ApyAM che : (1) ma dhAtu parathI maphate jenA vaDe zAstra zubhAvAya (ze) te maMgala. (2) mana dhAtu parathI mate, jenAthI vinanA abhAvane nizcaya karAya te maMgala. (3) mad dhAtu parathI mAghati jethI harSa thAya te maMgala. (4) mut dhAtu parathI monta, jethI nizcitapaNe zAstrane pAra pamAya te maMgala. (5) madu dhAtu parathI maute jethI pUjAya te maMgala athavA. (6) mAM jAti mavAti maMjU-athavA mane je bhAvathI eTale ke saMsArathI dUra kare (tenAthI choDAve) te maMgala. (7) mA mad ArA-jethI zAstramAM vina na thAya athavA jethI zAstrane nAza na thAya te maMgala. (8) mArcanAjU-je samyagU-darzanAdi mokSamArga pamADe te maMgala. kalyANa, zubha, kSema, prazasta, bhadra, ziva, kuzala vagere maMgala zabdanA paryAye eTale samAnArthI zabdo che. zAstrakAroe maMgalanA be prakAre mAnyA che. dravyamaMgala ane bhAvamaMgala. temAM je vastuo vyavahArathI maMgala gaNAtI hoya tene dravyamaMgala kahI che. jemake dahIM, durvA (dharo), akSata caMdana, vagere. prAcIna kALamAM maMgalakAraka vastuonA samUha tarIke aSTamaMgalane khAsa sthAna ApavAmAM AvatuM ane koI moTA yuddha caDavuM hoya ke dhArmika utsave karavA hoya te tenuM viziSTa rIte Alekhana thatuM.x aSTamaMgalamAM nIcenI vastuo sthAna pAmelI cheH (1) svastika (2) zrIvale, (3) naMdyAvata, (4) vardhamAnaka (zarAva-saMpuTa), (5) bhadrAsana, (6) laza (7) matsyayugala ane (8) darpaNa, je vastuo paramArthathI maMgala-gaNAtI hoya, tene bhAva-maMgala kahevAya. A vyAkhyA pramANe mati, zruta, avadhi, mana:paryava ane kevala e pAMca jJAnanA samUhane bhAva-maMgala gaNavAmAM Ave che. zAstromAM arihaMta, siddha, sAdhu ane kevali-praNIta dharmanI gaNanA paNa bhAva-maMgalamAM karelI che. tathA ahiMsA, saMyama ane tapane bhAva-maMgala kahyA che. 4 zrI bharata cakravatIe cha khaMDanI sAdhanA karatI vakhate tamistrA guhAnA dvAra AgaLa aSTamaMgala AlekhyA hatA ane zrI RSabhadevanA janmAbhiSeka samaye Indra mahArAje aSTamaMgalanuM Alekhana karyuM hatuM. keNika mahArAjAe carama tIrthaMkara zrI mahAvIra prabhunuM sAmaiyuM karyuM hatuM tyAre aSTamaMgala AgaLa rAkhyA hatA,
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa bIjuM [33 ra" e naipAtika pada eTale eka prakAranuM avyaya che. - saMskRta bhASAmAM A zabda tatsama che, eTale tene anuvAda "ra" pada vaDe ja karavAmAM Ave che. paraMtu gujarAtI bhASAmAM tene bhAva lAvavA mATe "ane avyaye vAparavuM paDe che. ra" avyaya nIcenA arthamAM vaparAya che. (1) anvAcaya-pradhAna vastunI sAthe gauNa vastune joDavI te. jemake "mikSAra Tranya "--ziSya ? bhikSA levA jA ane gAyane lete Ava." ahIM bhikSA levA javI e pradhAna kArya che ane gAyane laI AvavI te gauNa kArya che. (2) samAhAra-samUhane saMgraha karavo te. jemake jALI ja rauja tanU nipAtabe pANI (hAtha) ane be pAda (paga) te pANipAda." (3) ItaretarAga-ekathI vadhAre vastuonuM aMdaroaMdara maLI javuM te. jemake dhava gha idhava -dhava (dhAvaDI) ane khadira (khera) dhavakhadira. (4) samuccaya-paraspara nirapekSa kiyAone anvaye karavo te. jema ke "paddhati vati ra maitra:-maitra bhaNe che ane rasoI kare che. (5) viniga-anuSThAna ke kama-vidhAna darzAvavuM te jemake- "ba ja vaM ja pRtra ! saMyudhyAya-he vRtahA ! huM ane tuM (baMne maLIne) AmAM joDAI jaIe." (6) tulyogitA-sarakhApaNuM darzAvanAre eka prakArane alaMkAra jemakeghAtacovasthita--dhyAna karyuM ane hAjara thaye." (7) kAraNu-hetu-jemake "grAma joratha: nAta-gAma javuM che ane tApa che. arthAt tApa paDe che, tethI gAma kevI rIte javAya?" (8) pakSAntara-athavA jemake mukho'pi zobhate tAvat , sabhAyAM vastraveSTitaH / tAvacca zobhate mRkhoM, yAvat kizcinna bhASate // sabhAmAM vastra dhAraNa karela mUkha paNa zebhe che. athavA mUrNa tyAM sudhI ja zobhe che, ke jyAM sudhI te kAMI bolatuM nathI. (9) pAdapUraNa-pAda pUravA mATe nirarthaka samAveza kare jema ke-mArajI * " ane e samuccavAcaka ubhayAnvayI-avyaya che ane te catu parathI baneluM che. -
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 ] namaskAra arthasaMgati cAvidane ragha-mArIca ane subAhu yajJamAM vigna karaze. ahIM bIjo ja pAdapUraNa mATe che (10) avadhAraNa-nizcayane artha dazava te jemake-tti 1 nutA-tethI ja stavAyelI che. ahIM (navakAramAM) ca zabda samuccayanA arthamAM vaparAyeluM che. kAraNa ke eka kriyA sarva pApa praNazananI che ane bIjI kriyA sarva maMgalemAM zreSTha maMgala thavAnI che. samvesi breli' pada sarvanAma che ane kaMTALa' padanA saMbaMdhamAM hovAthI chaThThInA bahu vacanamAM AveluM che. temAM mULa zabda 'zakya che. tenA saMskRta-gujarAtI anuvAda anukrame "nA" ane "sarvenuM" e pado vaDe karavAmAM Ave che. ahIM "sava" zabda niravazeSasarvanA arthamAM che, eTale jagatamAM maMgalanA jeTalA prakAre vidyamAna heya te saghaLAM grahaNa karavAnAM che. par3ha pada maMdhArTa padanuM vizeSaNa hovAthI pahelI vibhaktinA ekavacanamAM Avela che. saMskRta ane gujarAtI bhASAmAM tene bhAva "prathama" zabda vaDe AvI zake che. eTale teno anuvAda anukrame "trathama' ane "prathama" e pado vaDe karavAmAM Ave che. ahIM e jANavuM jarUrI che ke zabdo traNa prakAranA che. egika, ane garUDha ke mizra. temAM je zabdo bhegane artha darzAvatA hoya te legika kahevAya che, jemakepratIti vA . (je raseI kare che te raseIo) ahIM par dhAtu prakRti che ane e pratyaya che. temAM par dhAtu pAka-raI karavAnA arthamAM che, tethI patine artha raI kare che, e thAya che ane evA pratyayane artha kartA che, eTale je pakAvate heya- raI karato hoya te vAva-rasoIe-e artha nIkaLe che. je zabdo avyayazaktithI nIkaLatA arthanI apekSA rAkhyA vinA samudAyazaktithI potAne abhimata artha grahaNa kare athavA mULa arthane saMkeca kare ke vadhAre, te rUDha kahevAya che. jemake che eTale vRSabha. meM dhAtune to pratyaya lagAvIne-zabda bane che, eTale tene artha gamana karanAra evo thAya che. paraMtu te avayavArthano tyAga karIne teNe potAne abhimata vRSabha evo artha samudAyazaktithI darzAvyuM eTale te rUDha che. ahIM "go' zabdanA mULa arthane saMkoca thaye che. je zabdo avayavazakti tathA samudAyazaktine sahakArathI. artha dazAve te mizra (garUDha) kahevAya che. jemake-jUna-kamaLa. ahIM "pa nA pAna kAya rUti vA pana" evI vyutpatti karavAmAM Ave che, eTale je urdU mAM janmeluM che, te
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa bIjuM paphU paraMtu paMkamAM te deDakAM, sevALa, piyaNuM badhuM janme che. te sarvane tyAga karIne teNe mAtra kamaLane ja artha darzAvyo, eTale te garUDha ke mizra gaNAya che. prathama zabdanI vyutpatti "ghathate prasiddho mavatIti prathama-je prasiddha thAya te prathama e pramANe thAya che, paNa samudAyazaktithI te pradhAna (utkRSTa) pUrva ke Avane artha darzAve che. "sarva dhAtuomAM suvarNa prathama che." e vAkyamAM prathamane artha pradhAna ke utkRSTa che. prathama zatruMjyanI yAtrA karI, pachI giranAranI yAtrA karI." e vAkayamAM prathamane artha pUrve che. prathama tIrthakara zrI kaSabhadeva thayA." e vAkyamAM prathamane artha Adya (pahelA) che. prathama zabdanuM ATaluM vivecana sAMbhaLyA pachI pAThakanA manamAM e prazna jarUra thaze ke "ahIM prathama zabda kayA arthamAM vaparAyele che?' tene uttara e che ke ahIM prathama zabda pradhAna, pUrva ane Adya e traNe arthomAM vaparAyele che, te A rIte ? paMcanamaskAra sarvamaMgalomAM pradhAna maMgala che, ema kahevAne Azaya e che ke guNanI apekSAe te utkRSTa che. paMca-namaskAra sarva maMgalenuM pUrva maMgala che, e kahevAnuM tAtparya e che ke anya maMgalenI maMgalatA paNa tene ja AbhArI che. " ane "paMca-namaskAra sarva maMgalanuM AghamaMgala che." ema kahevAnuM rahasya e che ke A jagatamAM paramArtha ke vyavahArane anulakSIne koI paNa zubha kArya karavuM hoya te tenA prAraMbhamAM A paMca-namaskArane uccAra karAya che." havaha "huva" pada vartamAnakALamAM tRtIya puruSanA ekavacanamAM AveluM che. temAM mULa dhAtu "ro" che. saMskRta bhASAmAM tene bhAva "mU' dhAtuthI Ave che. eTale tene anuvAda mati" pada vaDe karavAmAM Avyo che. ahIM e jANI levuM jarUranuM che ke "mU" dhAtu sattA, prAdurbhAva ane saMpAdanane artha darzAve che. jemake (1) vastuni dhanAni ca mavatti-enI pAse ghaNuM dhana che. ahIM maninna pada sattAnA artha mAM che, eTale artha darzAve che. (2) vavANImonA thatI putro mati-vaja ane dUdhanuM bhajana karanArI strIne putra vidvAna janme che. ahIM "mati' pada prAdurbhAvanA arthamAM che. eTale "nAthate "ne artha darzAve che.
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36] namaskAra asaMgati (3) aruNo suko mavatti-azukala zukala thAya che. ahIM "mA" pada saMpAdananA arthamAM che. eTale pAte ne artha darzAve cheH na gujarAtI bhASAmAM ho athavA mU dhAtune bhAva "hevuM " dhAtuthI Ave che. eTale tene anuvAda "hAya" pada vaDe athavA "che pada vaDe karela che. maMgalaM mAruM pada pahelInA ekavacanamAM AveluM che. temAM mULa zabda maMtra che. saMskRta ane gujarAtI bhASAmAM tene anuvAda anukrame "mam" ane "maMgala pada vaDe karavAmAM Ave che. ahIM namaskAra-maMtranA badhAM padone artha pUrNa thAya che. eTale tenA saMskRta ane | gujarAtI anuvAdonI saMkalana karI batAvIzuM ane temAMthI nIkaLatA arthonI saMgati karI karI A prakaraNa pUruM karIzuM. ahIM eTaluM spaSTIkaraNa karavuM ucita gaNAze ke eka bhASAnAM padone samAna arthavALA bIjI bhASAnA padamAM utAravAM tene anuvAda, bhASAMtara ke tarajume kahevAya che ane tene bhAva spaSTa samajAya e rIte tenA arthone besADavA tene arthasaMgati ke bhAvArtha kahevAmAM Ave che. namaskAra maMtrane saMskRta anuvAda namogya | nA siddhamyaH | nama AcAryebhyaH / nama upAdhyAyebhyaH / namo loke sarva-sAdhubhyaH / eSa paJca-namaskAraH sarva-pApa-praNAzanaH / maGgalAnAM ca sarveSAM, prathamaM bhavati maGgalam / anuvAdita thayelAM saMskRta bhASAnA padone sAthe mUkatAM saMdhinA niyama anusAra pahelA padamAM visarganI pachI ja AvavAthI visargano 3 thaye che, te prathamanA 2 nI sAthe saMdhi pAmI zo banyA che ane mane lepa thaI tenA sthAne avagraha Avelo che. bIjA padamAM visarga pachI na AvavAthI saMdhi thayelI nathI. trIjA padamAM visarga pachI nA AvavAthI ane cothA padamAM visarga pachI 3 AvavAthI visargano lepa thaye che. pAMcamA padamAM visarga pachI stra e kamaLa vyaMjana AvavAthI visargane 3 thaye che 4 saMskRta bhASAmAM lopa thayA pachI AgaLanA svaranI pUrvanA svara sAthe saMdhi thatI nathI,
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa bIjuM 31 ane AgaLanA vA nI sAthe saMdhi pAmI bane che. chaThThA padamAM g: padanI AgaLanA visargane lepa thaye che, kAraNake patar zabdanI AgaLanA visargane vyaMjana para rahetAM lepa thAya che, e saMskRta bhASAne niyama che. namaskAra-maMtrane gujarAtI anuvAda namaskAra he arihaMtane. namaskAra he siddhone. namaskAra ho AcAryane. namaskAra he upAdhyAyane. namaskAra he lokamAM sarva sAdhuone. A paMca-namaskAra, sarva-pApa-praNAzaka, maMgalanuM ane sarvenuM, prathama heya maMgala. namaskAra-maMtrane gujarAtI bhAvArtha , arihaMtane namaskAra he. siddhone namaskAra he. AcAryone namaskAra che. upAdhyAyane namaskAra he. lekamAMnA sarva sAdhuone namaskAra he. A paMcaparameSThIne karele namaskAra sarva azubha-kane atyata nAza kare che, ane badhA maMgalemAM prathama maMgala che.
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 ] [ namaskAra athe saMmati prakaraNa trIjuM prazna ane uttara (cAlana ane pratyavasthAna) sUtrane vizeSa bedha thavA mATe cAlanA ane pratyavasthAna arthAt zaMkA ane samAdhAna ke prazna ane uttarane kama upayogI manAya che, eTale A prakaraNamAM namaskAra-maMtra saMbaMdhI je je prazno uThe che ke uThavA saMbhava che, tene saMgraha kare che ane tene yathAmati yathAzakti uttara ApavAmAM AvyuM che. praznaH "namo' padane arihaMtAdi padanI pahelAM kema mukeluM che? uttara : sUtra ke maMtramAM navo pada ghaNA bhAge paheluM mUkavAmAM Ave che. jemake 'namo tthuNaM arihaMtANaM bhagavaMtANaM,' namo'stu vardhamAnAya,' 'namo bhagavate pArzvanAthAya dharaNendrapadmAvatIsahitAya' vagere. vaidika maMtromAM paNa namaH padane prayoga ghaNA bhAge pUrvamAM jovAya che. jemaketamane kamajavaH" "namo diothA ', "namaH rAmavAya " (yajurveda) ItyAdi. tethI ahIM namo padane arihaMtAdi pAMca padenI pahelAM mUkayuM che. prazna : vyAkaraNanI dRSTie "namo" pada gya che ke "namo ? uttara: vararuci vagere keTalAka vaiyAkaraNane mata e che ke prAkRtamAM "a" ne sthAne sarvatra "La" ne Adeza thAya che. "no ja sarvatra' (prAkRta prakAza 2, 42) setubaMdha Adi graMthamAM A prakAre sarvatra "" jevAya che. paraMtu mahAvaiyAkaraNa zrI hemacandrAcArya siddhahema zabdAnuzAsanamAM "a" (8-1-229) sUtrathI jaNAvyuM che ke AdimAM rahelA asaMyukta "a" nA sthAnamAM "ba" ne Adeza vikalpa thAya che. gauDavo Adi graMthamAM m" no prayoga vaikalpika jaNAya che, tethI vyAkaraNadRSTie "namo" ane "namo" e ane pravege zuddha che. hasta-likhita patromAM A banne prAge jovAmAM Ave che. praznaH prAcIna zilAlekhamAM namo pada vizeSa jovAmAM Ave che ke no? uttaraH badhA prAcIna zilA-lekhe jovAne prasaMga prApta thayuM nathI, paraMtu orisAnI hAthIguphA tathA gaNezaguphA (je I. sa. pUrvenI che tenA) para mahAmeghavAhana kaliMgAdhipati mahArAjA khAravelane je zilAlekha che, temAM nIcenA zabdo jovAmAM Ave cheH "namo sadaMtAnaM namo uvaDhAnaM .... mahAna zata prasAdAnaM hiMm. mathurAnA prAcIna stUpo upara paNa "namo karato vadhamAnata mahataq=Athe " evA zabdo jovAmAM Ave che. eTale "namo' zabdane vyavahAra prAcInakALamAM pracalita hate. ema siddha thAya che. prazna : namaskAranAM mAhAbhya-graMthe e saMbaMdhamAM zuM kahe che?
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( [ 39 prakaraNa trIjuM ] uttaraH zrI siddhasenAcAryanuM namaskAra mAhAsya suprasiddha che. tene prathama prakAzamAM jaNAvyu che ke - ye namo arihaMtANaM, namo siddhANamityatha / namo AyariyANaM covajjhAyANaM namo'gragam // 8 // namo loe sabasAhUNa-mevaM padapaJcakam / mati mato maLyA, tenAM mAjhamaH || 8 || namaskAra-sUtranAM pratyeka akSara laIne je bleka banAvyA che, temAM paNa-zo' padane ja kheluM che jemake naranAthA vaze teSAM, natAstebhyaH sureshvraaH| na te bibheti nAgebhyo, ye'rhantaM zaraNaM zritAH // 12 // mohastaM prati na drohI, modate sa nirantaram / mokSaM gamI so'cireNa, bhavyo yo'rhantamarhati // 13 // . praznaH maMtra-zAstranI daSTie "namo" pada ThIka che ke namo? uttara : maMtra-zAstra te ja kArathI zu kAra parvatanA sarva akSarane maMtra mAne che. kAri dRAntA, vargamannA kIrtitAH | (ArSa vidyAnuM zAsana, a-1) eTale 7 nI zakti ochI che ane na nI zakti vizeSa che, ema mAnavAnuM kAMI kAraNa nathI. praznaH maMtrAbhidhAnamAM ja nAM 20 nAme nIce pramANe ApavAmAM AvyA cheH 4 nirguNa rati, jJAna, jIbhana, pakSivAhana, jayA, za, narakajita nikala enipriya, khi, kATavI, zro, samRddhi, bodhinI, rAdhava, zabinA, vara, nArAyaNa ane nirNaya, eTale tenuM mAhAsya adhika hoya tema nathI lAgatuM? x No nirguNoratirjJAnaM, jambhanaH pakSivAhanaH / jayA zambhurnarakajit , niSphalo yoginIpriyaH // 100 / dvimukhaM koTavI zrotraM , samRddhirbodhinI matA / rAdhavaH rAzinI thI, nArAyaNazva niH /102 zabda ka95dumamAM cothI paMkti A pramANe ApelI che trinetro mAguvIDyo, rakSAvAdaH pachI mAdhavaH zaGkhinI vIro, nArAyaNazca nirNayaH / e pramANe pAMcamI paMkti ApelI che. vAcaspatyAbhidhAnamAM paNa A pramANe pAMca paMkti ApelI che. tAtparya ke A gaNanA pramANe ja nAM 24 nAme che,
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 20 29 30 33 34 35 40 ] [ namaskAra artha saMgati uttaraH--je maMtrAbhidhAnamAM ja nAM 20 nAma A pramANe jaNAvelAM che, te ja maMtrAbhidhAnamAM nAM 35 nAmo A pramANe jaNAvelAM che : gajinI, kSamA, sauri, vANI, vidhi-pAvanI, madha, savitA, , tura, nAza, ajana, vAsI, dvira, vAmapAdAMgulimukha, vainateya, stuti, varmAna, taraSi, vAli, Agama, vAmana, javAhinI, hAtha, nihi, sugati, viyava , akhAtmA, dIghANA, hasniApura, mecaka, girinAyaka, nIla, ziva, anAdi, ane mahAmati. * eTale nAmanuM adhika mAhAsya gaNIe te 7 nuM mAhAsya vadhI jAya che. prazna : kavi-saMpradAya pramANe akSara ThIka che ke ? uttara : vRtta-ratnAkaranA TIkAkAra nArAyaNa vagere kavivare mAtRkAkSaronAM zubhAzubha phaLa nIce pramANe thavAnuM kahe che : 6 ane 4 sivAya saghaLA svare saMpattikAraka che. 4, , , gha -saMpan kare che. - apakIti kare che. - sukha Ape che. - premane vadhAre kare che. - mitralAbha karAve che. - bhaya upajAve che. - maraNa nipajAve che. - duHkha Ape che. * no gajinI kSamA saurirvAruNI vizvapAvanI / meSazva savitA netraM, danturo nArado'JjanaH / / 117 / / UrdhvavAsI dviraNDazva, vAmapAdAGgulermukham / vainateyastutivadma, taraNirvAlirAgamaH / / 118 / / vAmano jvAlinI dIrtho, nirIhaH sugato viyat / zabdAtmA dIrghaghoNA ca, hastinApuramecakau // 119 // girinAyakanIlau ca, zivo'nAdimahAmatiH // 120 / / Ta-4
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 41 seogbu bu bu yi han bubu e yuggu bu prakaraNa trIjuM ] - zebhAmAM vadhAro kare che. - zebhA ghaTADe che, - zrama karAve che. - sukha Ape che. - jhaghaDo karAve che. - sukha Ape che. - saMtoSa upajAve che. - sukha Ape che. - bhaya upajAve che. - maraNa nipajAve che. - kaleza karAve che. - duHkha Ape che. - lakSamIne vadhAro kare che. - dAha pedA kare che. ' 4-1 - vyasanI banAve che. - sukha Ape che. - kheda karAve che. - sukha Ape che. - kheda karAve che. - samRddhi Ape che. eTala ne saMtoSa ApanAra che ane "ba" parizrama karAvanAra che. A badhI daSTie vicAra karatAM "vo" pAThane je vyavahAra cAlI rahyo che, te saMgata jaNAya che. prazna : namaskAra be rIte thaI zake : saMkSepathI ane vistArathI temAM saMkSepathI namaskAra kare hoya te mAtra siddhone ane sAdhuone ja kare joIe kAraNa ke sAdhuone namaskAra karatAM arihaMte, AcAryo, upAdhyAyane namaskAra thaI jAya che. ane vistArathI namaskAra kare che te aSAdi tIrthakare, puMDarIkAdi gaNadharo vagere pratyekanA nAma laIne karavo joIe, paraMtu A rIte pAMcane namaskAra karIe te nathI saMkSipta namaskAra tho ke nathI vistRta namaskAra tenuM kema? uttara : arihaMta, AcAryo ane upAdhyAye avazya sAdhuo hoya che, kema ke temanAmAM sAdhuonA guNa hoya che. paNa badhA sAdhuo arihaMta, AcArya ke upAdhyAya hotA nathI. tAtparya ke temAMnA keTalAka arihaMta hoya che, keTalAka sAmAnya kevalIo T T 1 ka
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ e Ave che. 42 ]. [ namaskAra artha saMgati hoya che, keTalAka tapadezaka AcAryo hoya che, keTalAka sUtra-pAThaka upAdhyAye heAya che, te keTalAka sAmAnya sAdhuo ja hoya che. tethI arihaMtAdine namaskAra karatAM je viziSTa phaLanI prApta thAya che, te mAtra sAdhuone namaskAra karavAthI thatI nathI. A kAraNe saMkSipta namaskAra pAMcane kare ja egya che, ane vistArathI te namaskAra karAte ja nathI, kema ke tema thavuM azakya che. prazna : saMkSipta namaskAra arihaMtAdi pAMcane karavAmAM Ave che, tenA kAraNe zuM ? uttara : arihaMta mokSa-mArganA upadezaka che, tethI temane namaskAra karavAmAM Ave che. siddha pitAnI akSaya-ananta sthitivaDe mokSamAM ane mekSa-mArgamAM avinAzIpaNAnI buddhi utpanna karanArA che, tethI temane namaskAra karavAmAM Ave che. AcAryo AcAranI dezanA vaDe dharmanI paraMparA jALavI rAkhanArA che, tethI temane namaskAra karavAmAM Ave che. upAdhyAye vinayAdi guNonA zikSaNapUrvaka zAstranuM jJAna ApanArA che, tethI temane namaskAra karavAmAM Ave che. ane sAdhuo mokSanI sAdhanAmAM pite tatpara hoya che ane bIjAne temAM sahAya karanArA che, tethI temane namaskAra karavAmAM Ave che. prazna: arihaMte, siddho, AcAryo, upAdhyAya ane sAdhuone namaskAra karavAne kama pUrvAnupvI paNa nathI ane pazcAnupUvI paNa nathI, kAraNa ke pUrvAnupUrvIthI namaskAra karIe te pahelAM siddhone, pachI arihaM tene pachI AcAryone, pachI upAdhyAyane ane chevaTe sAdhuone kara joIe. siddhoe sarva karmo khapAvela hovAthI kRtakRtya che ane arihaMte paNa pUjya che, kAraNa ke dIkSA letI vakhate teo siddhone namaskAra karIne sAmAyika uccare che ane pazcAnupUvIthI namaskAra karIe te pahele namaskAra sAdhuone, pachI upAdhyAne, pachI AcAryone, pachI arihaMtane ane chevaTe siddhone karavo joIe. A viSayamAM Apane zo uttara che? uttara : arihaMte, siddho, AcAryo, upAdhyAya ane sAdhuone namaskAra karavAne kama ja ucita che, kAraNa ke arihaMte dharmanA pravartana dvArA ApaNA upara mahAna upakAra kare che ane temanA upadeza dvArA ja ApaNe siddha bhagavaMtene jANI zakIe chIe, tethI pahele namaskAra temane kare gya che. ahi te dIkSA letI vakhate siddhone namaskAra kare che, te vAta sAcI che, paraMtu arihaM tene ane ApaNo ka5 judo che; ApaNuM mATe arihaMte ja prathama vaMdanIya che. lekamAM e rivAja che ke prathama rAjAne namaskAra karo ane pachI pariSadane (5rSadAne) namaskAra kare. te pramANe ahIM rAjAtulya arihaM tene prathama namaskAra karavAmAM Ave che ane pariSadUtulya siddhone, AcAryone, upAdhyAyane tathA sAdhuone pachI namaskAra karavAmAM Ave che. 4 * vizeSa khulAsA mATe vizeSAvazyaka bhASyanI gAthA 3201, 32 2, 32 10, 3213 jovI.
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa trIjuM ] [ 43 prazna : sAmAnya ane vizeSanI apekSAe nAma be prakAranAM che, temAMthI arihaMta (arahaMta ke aruhaMta) zabda kayA prakAramAM Ave che? uttara : arihaMta zabda eka apekSAe sAmAnya nAmanI kaTimAM Ave che ane bIjI apekSAe vizeSa nAmanI kaTimAM Ave che. prazna H eka nAma sAmAnya nAmanI koTimAM hoya athavA vizeSa-nAmanI kaTimAM heya paNa ubhaya nAmanI kaTimAM kema AvI zake ? uttara : A lekanI tamAma vastuo anantadharmAtmaka che, temAMthI amuka dharmanI apekSAe te eka prakAranI kahevAya che ane bIjA dharmanI apekSAe te bIjA prakAranI kahevAya che. eka vyakti putranI apekSAe pitA kahevAya che ane pitAnI apekSAe putra kahevAya che. tethI eka nAma sAmAnya ane vizeSa ema banne prakAranuM saMbhavI zake che. arihaMta zabda vaDe jenA jenAmAM ahaMva che te saghaLAne saMgraha thAya che, eTale te sAmAnya-nAmanI kaTimAM Ave che ane siddha, AcArya, upAdhyAya, sAdhu vagerethI pitAnI vizeSatA batAve che, eTale te vizeSa-nAmanI koTimAM Ave che. prazna : je arihaMta zabda sAmAnya-nAmanI kaTimAM che te ahIM namo arihaMtaH e prayoga karavAnI jarUra hatI, kAraNa ke tethI badhA atene namaskAra thAta, paNa tema na karatAM bahuvacanane pravega karavAmAM AvyuM che, tenuM kema? uttaraH pUjya puruSane mAnArthe bahuvacanathI saMbedhavA joIe e ziSTa saMpradAya che, tethI ahIM AritALa e bahuvacanane prega karavAmAM Ave che. vaLI vyAkaraNamAM paNa sUtra che. ke "juve" 2/2/124 guru eka hoya che ke be hoya te paNa temanA mATe bahuvacanane prayoga karavo joIe. eTale rihaMtAnuM pada bahuvacanamAM mukAyeluM che. bIjAM padenuM paNa temaja samajavuM. prazna : arihaMta deva che ke guru? uttaraH je deva ane guru evA be bhAga pADavA hoya te arihaMtono samAveza devamAM thAya, kAraNake te jaina-dharmanA mukhya upAsya deva che ane deva ane guru evA be vibhAge na pADavA hoya te temane deva paNa kahI zakAya ane guru paNa kahI zakAya kAraNa ke temaNe jagadgurunuM pada sArthaka kareluM che. 4 ahIM eTaluM spaSTIkaraNa karavuM jarUrI che ke jeo devanimAM janmyA hoya teo janmathI deva che ane jemaNe AtmAnA divya guNe prakaTa karyA che, te guNathI deva che. jenazAstronA abhiprAyathI A bIjA prakAranA deva upAsya che, kAraNa ke teo aDhAra doSathI rahita che ane AtmAnA kaivalajJAnAdi divya guNene pUrepUrA prakaTAvanAra che. >> 'jagaciMtAmaNi sutta tathA "ajia-saMtithaomAM arihaMtane jagagurunuM vizeSaNa lagADavAmAM AvyuM che.
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 ] [ namaskAra athe saMgati prazna : arihaMta kathA aDhAra doSathI rahita hoya che? - uttara : saMbodha-prakaraNanA prathama prakaraNamAM jaNAvyuM che ke-jenA (1) ajJAna (2) krodha, (3) mada, (4) mAna, (5) mAyA, (6) lebha, (7) rati, (8) arati, (9) nidrA (10) zeka (11) alI (asatya) vacana (12) cerikA (13) matsara, (14) bhaya, (15) prANivadha, (16) prema (17) kIDA-prasaMga ane (18) hAsa (hAsya) e aDhAre doSa nAza pAmyA che, te devAdhidevane huM namuM chuM. 'A pratyeka doSane zuM artha thAya che, te spaSTa samajI laIe. pravacana-sAroddhAranI TIkAnA AdhAre te ahIM ApavAmAM Ave che. ajJAna : eTale saMzaya, anadhyavasAya ane viparyayarUpa mUDhatA. krodha : eTale kopa madaH eTale kula, bala, aizvarya, rUpa, vidyA vagere ATha vastune ahaMkAra kare ke bIjAne maryAdA rahita banIne tiraskAra kare. mAna : eTale durAgraha na choDe athavA yogya salAhane grahaNa na karavI. lobha : eTale Asakti. mAyA ? eTale daMbha. rati : eTale abhISTa padArtha upara mananI prIti. arati eTale aniSTanA saMprayogathI (AvI paDavAthI) utpanna thatuM mane duHkha. nidrA : eTale uMdha. zAka H eTale cittanI viSamaya vihalatA. alIka vacana : eTale mRSAvAda. ' cerikA H eTale bIjAnA dravyanuM haraNa te. matsara H eTale bIjAnI saMpatti vagere jeIne asahiSNu thavuM. bhaya ? eTale bhIti, bIka ke Dara. prANivadha H eTale prANInI hiMsA. prema eTale snehavizeSa. kIDA prasaMga : eTale kIDAmAM rathata-gamatamAM Asakti. hAsa : eTale hAsya. zrI hemacaMdrAcArya abhidhAna ciMtAmaNinA devAdhidevakAMDamAM aDhAra denI gaNanA A pramANe karI che : (1) dAnAntadAya, (2) lAbhAntarAya, (3) viryAntarAya, (4) bhegAntarAya, (5) upabhegAntarAya (6) hAsa (hAsya), (7) rati, (8) arati (9) bhaya, (10) jugupsA, (11) zeka,
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ | [ 45 prakaraNa trIjuM ] (12) kAma, (13) mithyAtva, (14) ajJAna, (15) nidrA (16) avirati (17) rAga ane (18) veSa. prazna : AtmaguNone pUrNapaNe prakaTAvyA kayAre gaNAya? uttara : AtmAmAM jJAna, darzana, cAritra ane vIrya nAmanA je guNo rahelA che, te anaMtanI koTimAM Ave tyAre AtmaguNone pUrNapaNe prakaTAvyA gaNAya. praznaH arihaMta zabdane baMdha karAvanArA bIjA zabdo kayA che? uttara : arihaMta zabdane baMdha karAvanArA bIjA zabdo nIce mujaba che : (1) bhagavAna (2) tIrthakara-tIrthakRt (3) jina-jineza-jinendra-jinezvara (4) sarvajJa (5) sarvadazI (6) kelI (7) devAdhideva (2) puruSottama (9) prabhu (10) buddha (11) vItarAga (12) Apta (13) jagadguru (14) jagannAtha (15) jaga-bAMdhava (16) jagarakSaka (17) jaga-sArthavAha (18) lakattama (19) lokanAtha (20) trilokanAtha (21) tribhuvanasvAmI (22) parama parameSThI (23) paramezvara (24) paramAtmA vagere. prazna : nAma, sthApanA, dravya ane bhAvathI arihaMte cAra prakAranA manAya che, temAM "namo arihaMtA" pada bolatAM kyA arihaMtane namaskAra thAya che? uttara : "7no arihaMtANaM' pada bolatAM nAma-arihaMta, sthApanA-arihaMta, dravyaarihaMta ane bhAva-arihaMta e cAre prakAranA arihaMtane namaskAra thAya che. zrIhemacaMdrAcArye caturvizati-jina-stuti (salAha-stotra) nA prAraMbhamAM A padanA bhAva nIcenA zabdomAM utAryA che. nAmAisti--maH punaniyAnamAM kSetre kAle ca sarvasminnarhataH samupAsmahe / ' 2 // jeo sarvakSetramAM ane sarvakAlamAM nAma, sthApanA, dravya ane bhAva vaDe traNe jagatanA lokone pavitra karI rahelA che, te ahaM tenI ame samyagU upAsanA karIe chIe." prazna : ahIM sarvakSetrathI zuM samajavuM ? uttaraH ahIM sarvakSetrathI pAMca bharata, pAMca aravata ane pAMca mahA-videha ema paMdara karmabhUmio samajavI ke jyAM ahaM teno janma thAya che. 5 hamavata, 5 hairaNyavata, 5 harivarSa, 5 ramyaarSa, 5 devakuru ane 5 uttarakuru e 30 akarmabhUmiomAM ahaM. tene janma thatuM nathI, eTale te kSetre ahIM gaNavAnAM nathI. prazna: ane sarvakAlathI zuM samajavuM? uttara : sarvakAlathI bhUta, bhaviSya ane vartamAnakAla samaja, arthAt bhUtakAlamAM je arhate thaI gayA, vartamAna kAlamAM vidyamAna che ane bhaviSyakALamAM thanAra che te sarvene namaskAra karuM chuM. "namo @ M" sUtranA cheDe belAtI gAthAmAM A bhAva spaSTatayA prakaTa karavAmAM Ave che.
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 ] namaskAra athe saMgati je ahaMta bhUtakAlamAM siddha thayA che, je ane bhaviSyakALamAM siddha thaze ane jeo, sAMprata kAle vidyamAna che, te sarvene mana, vacana ane kAyAnA praNidhAnapUrvaka vaMdana karuM chuM. arihRAAM padanI jema vidvAnuM vagere padone paNa sarvakSetra ane sarvakAlavAcI samajavAnAM che. prazna : zuM siddho sarva kSetramAMthI thAya che? uttara : nA. siddho manuSa-leka ane tenI upara nIcenA maryAdita bhAgamAMthI thAya che. prazna : siddha prAbhRta nAmanA prakaraNa-graMthamAM kahyuM che ke siddho Urghaleka, aleka ane tiryagalokamAMthI thAya che tenuM kema ? - uttara : tyAM UrdhvalakathI meruparvatanI cUlikA sudhIne bhAga, adhelakathI eka hajAra jana nIceno bhAga ane tiryalakathI aDhI pivata manuSyalaka sUcavavAmAM AvyuM che, eTale uparanAM kathananI sAthe tene jarAye virodha nathI. paraMtu ahIM eTaluM spaSTIkaraNa jarUrI che ke manuSyalakamAMthI keInuM devatA vagere vaDe apaharaNa vagere thayuM hoya te varSadhara parvata ane dvIpa-samudramAMthI paNa siddha thAya che, anyathA manuSyalekamAMthI-manuSya lekamAM rahelI paMdara karmabhUmimAMthI ja siddha thAya che. prazna : bhUtakALamAM keTalA siddho thayA haze ? uttara : anaMtako, tethI ja koI maharSie gAyuM che ke "anaMta vIzI jina namuM, siddha anaMtI koDa." prazna : vartamAnakAlamAM keTalA siddho thatA haze? uttara : vartamAnakAla eka + rasamaya hoya che, teTalA kALamAM jadhanyathI eka ke che ane utkRSTathI ekase ne ATha siddha thAya che. 4 buddhavaMdanAmAM nIcenI gAthA bolavAmAM Ave che: ye buddhA atItA ca, ye ca buddhA anAgatA / . paccupannA ca ye buddhA, ahaM vaMdAmi savvadA // 2 // je buddho atIta che, je buddho anAgata che ane je buddho vartamAna che, temane huM sarvadA vaMdana nAha lejo 3 34tro ripa ca maya tiviNa vi. gAthA 21 ka samaya e kAlano bhAga che. asaMmati samakanI 1 AvalikA, saMkhyAta AvalikAne 1 zvAsa, 2 zvAsane 1 prANa 7 prANano 1 ka. 7 oNkano 1 lava, 7 lavanuM 1 muhUrta ane 30 muhUrtanI eka aherAtri thAya che. A parathI samayanI sUkSmatAne khyAla AvI zakaze. Wan iko va do va tinni va aTrasayaM jAva ekasamayammi / majurA vinnara saMvA2 2 vIrAIs IkarA - pravacana-sAroddhAra
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa cIjuM [ 47 prazna : bhaviSyakAlamAM keTalA siddha thayA haze ? uttara : anaMta prazna : anaMta AtmAomAMthI anaMta AtmAo siddha thayA pachI keTalA AtmAo bAkI rahe? uttara : anaMta tIrthakara bhagavaMtone jyAre paNa ema pUchavAmAM Ave che ke keTalA AtmAo siddha thayA ? tyAre teo jaNAve che ke eka nigadane anaMta bhAga siddha thaye che, eTale ke anaMtAnaMta AtmAo hajI siddha thavAnA bAkI che. saMkhyAtanA gaNitamAM amuka saMkhyAmAMthI amuka saMkhyA bAda thAya te amuka saMkhyA bAkI rahe tema kahI zakAya che, paNa anaMtanuM gaNita tethI juduM che. temAM te anaMtamAMthI anaMta bAda jAya te paNa anaMta ja rahe che. prazna : jIvo keTalA prakAre siddha thAya che? uttara : jI paMdara prakAre siddha thAya che, te A pramANe (1) tItha-siddho-tIrtha utpanna thayA pachI tenA sadbhAvamAM siddha thayelA. atIrtha-siddho-tIrtha sthapAyA pahelAM ke tIrthane viccheda thaye heya te kAlamAM siddha thayelA ) (3) tIrthaMkara--siddha tIrthakaranI padavI pAmIne siddha thayelA. (4) atIrthaMkara-siddo tIrthakaranI padavI pAmyA vinA siddha thayela. (5) svayaM-bukra-siddho-jeo koIne upadeza sivAya potAnI meLe baMdha pAmIne siddha thayelA. (6) pratyekabuddha-siddhio-rAjarSi karakaMdU ane namirAja vagerenI mAphaka ekAda nimittathI bedha pAmIne siddha thayelA. (7) buddhaodhita-siddho-AcAryAdithI bedha pAmIne siddha thayelA. (8) strIliMga-siddho-strIpaNAmAM strInA vezamAM siddha thayelA. ahIM liMga zabdathI bAhyakAra samaja paNa viSayanI IrachArUpa bhAva veda na samaje, kAraNa ke bhAvedamAM vartate kaIpaNa jIva siddha thatuM nathI, (9) puruSaliMga-siddho-purUSapaNAmAM-purUSanA vezamAM siddha thayelA. (10) napuMsakaliMga-siddho-gAMgeyanI jema napuMsakaliMge siddha thayelA. (11) svaliMga-siddho-ahIM liMga eTale veza-haraNAdirUpa sAdhunA veze siddha thayelA. (12) anyaliMga-siddho-valakala, bhagavA vastra vagererUpa saMnyAsI AdinA veze siddha thayelA. (13) gRhiliMga siddhomadevI mAtA vagerenI jema gRhasthanA vezamAM siddha thayelA. (14) eka-siddo-eka samaye eka mokSe gayelA
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 ] namaskAra arthe saMgati (15) aneka siddo-eka samaye aneka mekSe gayelA. prazna : tIrthasiddho ane atIrthasiddho e be bhedamAM ja bAkInA bhedano samAveza thAya che, te bIjA bhedanuM nirUpaNa zA mATe ? uttara: tIrthasiddho ane atIrtha siddha e be bhedamAM bAkInA badhAne samAveza thAya che. paraMtu tIrthasiddha ane atIrthasiddha kahevAthI bAkInA bhedonuM jJAna thAya nahi ane vizeSa bhedanuM parijJAna thavA mATe ja zAstrane prayatna che, tethI bIjA bhedonuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che. prazna : saMnyAsI vagerenA vezamAM rahelAo paNa siddha thAya che? uttaraH hA. je kaI karmano kSaya kare te siddha thAya che te, mATe zrI haribhadrasUrijIe saMbodha-prakaraNanI AdimAM kahyuM che ke seyaMvaro ya AsaMvaro ya, buddho ya ahava aNNo vaa| samabhAva bhAviappA, lahai mukkhaM na saMdeho // 3 // vetAmbara ho ke digambara ho, baddha che ke anya kaI paNa , jene AtmA samabhAvathI bhAvita che, te mokSa pAme che temAM saMdeha nathI. prazna: saMsAramAM paribhramaNa karI rahelA ja kaI ne kaI kAle te karmakSaya karIne siddhAvasthAne prApta karatA ja haze ne? uttara : saMsAramAM paribhramaNa karI rahelA lAvyA che kAlAMtare karmakSa karIne siddhAvasthAne prApta thAya che, paNa jAtibhavya tathA abhavya che keIpaNa kAle tema karavAne samartha thatA nathI. prazna : amuka jevo bhavya kema ane amuka che jAtibhavya tathA abhavya kema? uttara : keTalAka prazno evA hoya che ke jene uttara yuktithI ApI zakAya ane keTalAka prazno evA hoya che ke jene uttara AgamathI ja ApI zakAya. zAstramAM kahyuM che ke jo heuvAyapakkhammi heuo Agamammi aagmio| so samayapannavao siddhaMta virAhago anno // je vastu AgamathI samajAya tevI hoya te AgamathI samaje ane samajAve ane dalIlethI samajAya tevI hoya te dalIlathI samaje ane samajAve. te zAstrano vAstavika prarUpaka che ane tenAthI bhinna eTale judI rIte vartanAra zAstrane virodhI che. tAtparya ke sarvajJa bhagavaMte potAnA jJAnathI A prakAranI sthiti joI che ane te AgamamAM darzAvelI che. tethI AgamavAdanA viSayamAM hetuvAda athavA yuktine sthAna nathI. prazna : siddhanA che kayAM rahetA haze ? uttara : siddhanA je lekanA agrabhAge rahe che. prazna : siddhanA che tyAM kevI rIte pahoMcyA haze? uttara : jIvanI svAbhAvika gati Urdhva che, eTale te sakala karmathI mukta thAya che tyAre sIdhI Urdhva gati kare che ane upara jaNAvyuM tema lokanA agrabhAge phakta eka ja samayamAM pahoMce che.
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa trIjuM [ 49 prazna : sakala karmathI mukta thayele jIva lekanA abhAge ja zA mATe sthira thAya che? tyAMthI AgaLa gati kema kara nathI? uttara : jIvamAM gatimAna thavAnI zakti che, paNa kyAM gatisahAyaka dharmAstikAya nAmanuM dravya hoya tyAM ja tenI gati saMbhave che. leka pUre thatAM aleka zarU thAya che, tyAM dhamatikAya nAmanuM dravya nathI eTale sakala karmathI mukta thayele jIva Urdhvagati karate tyAM ja aTakI jAya che. zrI papAtika sUtramAM kahyuM che ke : aDhoya-parizA siddhA, cotho ya paTriyA ! alethI aTakelA siddhanA che lekanA agrabhAge sthira thayelA che." prazna : alekamAM zuM hoya che? uttara : alakamAM dhamastikAya, adharmAstikAya, jIva, pudgala ke kAla nAmanAM dra hotA nathI paNa mAtra AkAza dravya. ja hoya che. tethI jIva ane pulanI gati-sthiti mAtra lekamAM ja saMbhave che. prazna : siddhanA je lekanA agrabhAge sthira thaIne zuM karatA haze? uttara : siddhanA jI kRtakRtya hoIne temane kaMIpaNa karavApaNuM rahetuM nathI. paraMtu teo pitAnI cidAnaMdamaya avasthAmAM magna hoya che, ane anaMtAnaMta sukhane anubhava kare che ke jenuM varNana vaikharI vANIthI thaI zakatuM nathI. eka jaMgalamAM rahenAra manuSya jema cakravartIne bhejanane svAda kevo hoya che, te samajI zake nahi, tema sAMsArika sukhamAM racyApacyA rahelA AtmAo siddhanAM sukhane yatkiMcit paNa samajI zake nahi ke temanI yathArtha kalpanA karI zake nahi. mAtra gAbhyAsIo ja tenA sukhanI yatkiMcita kalpanA karI zake. prazna : AcAryo paMcAcArane zA mATe prakAze ? uttara : mumukSuo mokSanA suvihita mArgane jANI zake te mATe AcAryo paMcAcArane prakAze. prazna : AcAryo paMcAcArane kevI rIte prakAze? uttara : AcAryo sUtra-sriddhAMtanA vyAkhyAna vaDe paMcAcArane prakAze, paNa pitAnI kalpanAmAtrathI prakAze nahi. prazna : AcArya mUtra-siddhAMtanuM vyAkhyAna kevI rIte kare ? uttara : AcArya sUtra-siddhAMtanuM vyAkhyAna dravya, kSetra, kAla, bhAva joIne kare. bIjA zabdamAM kahIe te AcArya upasthita thayelA zrotAonI yegyatA vagerene lakSamAM rAkhIne upadeza Ape, prazna : zrotAonI gyatAthI zuM kahevA Icche che? uttara : vinaya, viveka, namratA, saraLatA, madhyasthatA, jijJAsAvRtti vagere guNone zrotAonI yogyatA mAnavAmAM Ave che ane tethI viparIta guNone zrotAonI agyatA mAnavAmAM Ave che.
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 ] namaskAra artha saMgati prazna : AcAryane ghaNuM sAdhuonI sAra-saMbhALa karavAnI hovAthI temane vyAkhyAna karavAne samaya kayAMthI maLe ? uttara : AcAryane ghaNe bhAre pravartaka, vira, gaNavacchedaka vagere upADI le che, eTale temane vyAkhyAna karavAno samaya maLe che. prazna : pravartaka kene kahevAya ? uttara : je sAdhuone sAmarthya pramANe judA judA vegamAM pravartAve te pravartaka kahevAya. prazna : 2thavira kone kahevAya? uttara : pravartaka sAmarthya anusAra sAdhune je yugamAM pravartAvyA hoya temAM kheda pAmavAno prasaMga AvatAM (kaMTALe upajatAM) tene upadezAdikathI sthira kare te sthavira kahevAya. prazna : gaNavacchedaka kone kahevAya ? uttara : gachinuM kArya upasthita thatAM je pitAnA AtmAnI anugrahabuddhi vaDe pravRtti kare ane te kAryane zIgha karI de tathA kSetrayAcanA ane upadhinI yAcanAmAM je kheda na pAme, temaja sUtrArthanA jANakAra hoya tene gaNAvacchedaka kahevAya. prazna : AcAryone "vaMjavihuM mArA zAyaramALA taNA 2 vamavaMtA" kahyA pachI "AyA raMsaMtA" zA mATe kahyA ? uttara : AcAryo paMcavidha AcAranuM svayaM pAlana karanArA hoya che ane mumukSuone upadeza Ape che, temaja teo gacchanA sAdhuone sAraNA, vAraNA, ceyaNuM ane paticeyaNA vaDe temane viziSTa AcAra darzAvanArA hoya che, tethI temane mAyAvaM saMtA-kahyA che. tAtparya ke ahIM jAyela AcAra zabda sAdhunA viziSTa AcArano sUcaka che. praznaH sAraNuM eTale? uttara : sAraNa (smAraNuM) eTale pitAnA hAtha nIcenA sAdhuonI vAraMvAra sArasaMbhALa karavI ane teone AcAramAM kaMIpaNa bhUla thatI hoya to tenuM smaraNa karAvavuM. prazna : vAraNa eTale? uttara : vAraNa eTale sAdhuonA cAritramAM kaI aticAra lAgatuM hoya ke anAcAra thatuM hoya te tenuM nivAraNa karavuM, tene niSedha karavo. prazna : cAyaNa eTale ? uttaraH coyaNa (danA) eTale sAdhuo pramAdamAM rahetA hoya te temane ISTa upAyathI sanmArge vALavA vAraMvAra preraNA karavI ane jarUra paDatAM kaThora zabdo kahIne paNa temane sadAcAramAM pravartAvavA. prazna : AcAryo jema sAdhuone temanA viziSTa AcAranuM darzana karAve che, tema zrAvakone temanA viziSTa AcAranuM darzana karAve ke nahi? uttara : AcAryo zrAvakone paNa temanA viziSTa AcAranuM darzana karAve, kAraNake
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa trIjuM teo tIrthakara bhagavaMte sthApelA caturvidha saMghane ja eka bhAga che. prazna : svAdhyAya kene kahevAya? uttara: svAdhyAya zabdamAM traNa pada , hu+mA+gayA. temAM su pada sundu ke zebhanane artha (sAra) darzAve che. A pada abhivyApti ke vidhine artha darzAve che ane adhyAya pada adhyayanane artha darzAve che. eTale sArI rIte vidhipUrvaka adhyayana karavuM tene svAdhyAya kahevAya. athavA je sArI rIte vidhi-pUrvaka adhyayana karavA gya che, tene paNa svAdhyAya ja kahevAya. ane svAdhyAya zabdane 2 ane 3 thAya evA be padothI baneluM mAnIe te AtmA saMbaMdhI je adhyayana te svAdhyAya-evo artha paNa nIkaLI zake. upAdhyAya zrIyazovijajIe zrI haribhadrasUriskRta DakanI ga-kIpikA vRttimAM pahele ane trIjo artha karela che. prazna : zrI aupapAtika sUtramAM svAdhyAyane pAMca prakArane arthAt pAMca aMgavALo kahyo che. ane Avazyaka-niryuktimAM upAdhyAyane paricaya karAvatA svAdhyAyane bAra aMgavALo kahyo che tenuM kema? uttara : zrI aupapAtika sUtramAM svAdhyAya zabda pahelA arthamAM vaparAyele che, eTale svAdhyAya karavAnI rIta pAMca prakAranI che, ema samajavAnuM che, ane Avazyaka-niryuktimAM svAdhyAya zabda bIjA arthamAM vaparAyele che, eTale svAdhyAya karavA gya zAstro bAra aMgamAM vibhakta thayelAM che, ema samajavAnuM che. A bAra aMgene ardhamAgadhI bhASAmAM suvAsaMgha' ane saMskRta bhASAmAM "tArA " ke " zI" kahevAmAM Ave che. prazna : dvAdazAMgInI racanA gaNadhara kevI rIte kare che ? uttara : gaNadhara tIrtha-sthApanA vakhate zrI tIrthakara bhagavaMtane pradakSiNA daIne namaskAra karIne pUche che ke "he bhagavaMta! tatva zuM che? te kahe." tyAre bhagavaMta kahe che ke- gvapane vA-vastu utpanna thAya che.' pharI gaNadharo pradakSiNA daIne namaskAra karIne e ja prazna pUche che, tyAre bhagavaMta kahe che ke " merU vA-vastu nAza pAme che," temaja trIjIvAra gaNadhare pradakSiNa daIne namaskAra karIne e ja prazna pUche che, tyAre kahe che ke dhu vA" tema chatAM vastu sthira rahe che." A pramANe praNAma karIne pUchavuM te niSadyA kahevAya che. A traNa niSadyAthI gaNadhara bhagavaMtene evo nizcaya thAya che ke "sarva-vastuo utpAda, vyaya ane dhrauvya yukta che. A pachI gaNadhara bhagavaMte bIjabuddhi nAmanI viziSTa thatAM tenI dvAdazAMgI rUpe racanA kare che. prazna : dvAdazAMgImAM kayA sUtre racAya che ? uttara : dvAdazAMgImAM nIcenA bAra sUtro racAya che: maNA vaMvighe 10LA, te jahA-pALA, vaNipurA, paridRNA, , dhamA
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ 52 ] namaskAra artha saMgati (1) AyAra (AcAra) (2) sUyagaDa (sUtrakRta), (3) ThANa (sthAna) (4) samavAya (samavAya) (5) vivAhapaNuti (vyAkhyA prajJapti athavA bhagavatIjI) (6) nAyAdhammakahA (jJAtA dharmakathA) (7) uvasaga dasA (upAsaka dazA) (8) aMtagaDadasA (aMtakRdazA) (9) AguttavavAdasA (anuttarapAtika dazA) (10) pahAvAgaraNa (prazna-vyAkaraNa) (11) vivA-suya (vipakaDyuta) ane (12) divAya (daSTivAda) A prazna : gaNuM re A sUtra kayA krame race che? uttara : gaNadhare prathama daSTivAda race che ke jenuM bIjuM nAma "pUrvagata" che. ane pachI AyAra, suyagaDa vagere agiyAra aMgenI racanA kare che. A vastunuM pramANa e che ke zAstrakAroe pUrvanI vyAkhyA A pramANe karelI che. pUrvAni pUrvANi-pUrve racAyAM te pUrva athavA brutA pUrvatriya ti vRLi 3rapAra pUrvADakIni vaturvA sarvazratanI pUrve karAya che mATe pUrva, te utpAdapUrva vagere cauda che." vizeSAvazyaka-bhASyanI nimna-gAthAmAM paNa Avo ja abhiprAya vyakta karavAmAM AvyuM che. jaivi ya bhUyAvAe, savvassa vaogayassa oyAro / nijjUhaNA tahA vihu, dummehe patha itthIya // 551 // ( ziSya prazna kare che: "he prabhe ! AgamamAMthI saMbhaLAya che ke gaNadhara mahArAja prathama pUrvanI racanA kare che ane e pUrvamAM saMpUrNa vAmaya aMtata thAya che. te zeSa aMge (bAkInAM agiyAra aMge) athavA aMga-bAhya-zruta racavAthI zuM lAbha ?" ene uttara ApatAM guru jaNAve che ke he ziSya !) je ke bhUtavAdamAM-daSTivAdamAM sarva vADamayane antarbhAva thAya che, te paNa maMdamati vALA tathA strIonA upakAra mATe zeSazrutanI racanA thAya che. tAtparya ke prathama sarva vADamayane antarbhAva karanArA pUrvenI racanA thAya che ane pachI maMdamativALA tathA strI vagerenA upakAra mATe bAkInAM agiyAra aMgo racavAmAM Ave che. * zrI sthAnAMgasUtranA dasamA sthAnamAM daSTivAdanAM dasa nAmo A pramANe ApelAM che ? didvivAteti vA he uvAteti vA bhUyavAteti vA taccAvAteti vA . sammAvAteti vA dhammAvAteti bhAsavijateti vA pUvagateti vA aNujogagateti vA savvapANabhUta jIvasattasuhAvaheti vA (1) daSTivAda, (2) hetuvAda, (3) bhUtavAda, (4) tattvavAda, (5) samyagvAda, (6) dharmavAda, (7) bhASAvijaya (8) pUrvagata, (9) anugagata ane (10) sarvaprANabhUta chavasarva sukhAvaha. dRSTivAdanA pAMca vibhAgo manAya che : (1) parikarma, (2) sUtra, (3) pUgata (4) anuga ane (5) cUlikA. eTale pUrvagata e tenA eka vibhAganuM paNa nAma che. A pUrvagata vibhAgamAM utpAdapUrva vagere 14 pUrvo AvelAM che.
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa trIjuM [ 53 praznaH ziSyane zAstrane svAdhyAya karAvavA mATe kayA guNo apekSita che? uttara : prathama to upAdhyAya pote dvAdazAMgInA pAragAmI ane tenA arthane barAbara jANanArA hovA joIe tathA sUtra ane arthane vistAra karI zake tevA bahuzruta joIe, vaLI temanI zIkhavavAnI paddhati evI sudara hevI joIe ke jethI game tevA jaDa ziSyane paNa zAstrajJAnanI prApti thAya ane e rIte te pitAnI sAdhanA saphaLa banAvI zake. te uparAMta temane svabhAva ghaNe zAMta joIe, jethI ziSyo temanI AgaLa chUTathI pitAnI zaMkAo rajU karI zake ane tenuM samAdhAna meLavI zake prazna: pada sarva sAdhuone saMgraha karanAra che, te sadA vizeSaNanI jarUra zuM? uttara: rAhULa pada sAmAnya rIte sAdhuone saMgraha karanAra che, paNa sAdhuonA pramatta, apramatta, virakavipaka, jinakalpika, pratimA kalpika, kapAtita vagere aneka prakAre temAM keI prakAra rahI na jAya te spaSTatayA sUcavavA mATe ahIM vizeSaNa jeluM che. prazna : lava ne SaSThIluptaka pada mAnIne tene saMbaMdha gALa Adi pado sAthe joDavAmAM Ave te kema? uttaraH bhASA-zArAnI daSTie temAM kaMI vAMdho nathI paraMtu niryuktikAra asahAi sahAyataM, karaMti je saMjamaM karitassa / vg mArof, namAmi zuM navakuit 2005 // evI je gAthA racI che, tathA zrIabhayadevasUri vagere pUrvAcAryoe tenuM je rIte vyAkhyAna karyuM che, te ema darzAve che ke savasAhUNaM e eka ja pada . paNa sava ane sAdUi vArA-sakazA-pAradhArA tathA . tadubhayavitthArarayo, te'haM jhAemi ujjhAe / / 1245 / / je dvAdazAMgarUpa svAdhyAyanA pAragAmI che, tenA arthonA dhAraka che ane taduparAMta tadubhaya eTale satra ane arthano vistAra karavAmAM rasika che, te upAdhyAyanuM huM dhyAna dharuM chuM. pAhANasamANavihu, kuNaMti je suttadhArayA sIse / sayalajaNapuyaNijje, te'haM jhAemi ujjhAe // 1247 / / je sutradhAraka pASANa jevA jaDa ziSyone paNa sUtra-siddhAMtone svAdhyAya karAvIne sarvajananA pUjanIya banAve che, te upAdhyAyanuM huM dhyAna dharuM chuM. bAvannavAnacaMdaraseNa, je loyapAvatAvAI / uvasAmayaMti sahasA, te'haM jhAemi ujjhAe // 1252 // bAvana akSararUpI caMdanarasathI je lekanA pApa ane tApane jaldI samAve che, te upAdhyAyanuM ' dhyAna dharuM chuM. - prAkRta zrIpAlacaritra,
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 ] namaskAra athe saMgati evA be judAM pado nathI. roDa tathA mAvAri-yaMtrano pATha paNa e pada eka hovAnuM sUcana kare che. prazna : ahIM vaMra zabda jarUra che? zuM ho namunnA kahevAthI pAMcane karelA namaskArane baMdha thatuM nathI ? uttara : "gs: " patar nuM rUpa che ane patar vadhAre samIpanA padArthane vAcaka che. tethI ghaNo zabda vaDe samIpavatI evA sAdhuone karelA namaskArane baMdha thAya paNa pAMcane karelA namaskArane bodha thAya nahi. mATe ahIM vaMra zabda Avazyaka che. tenA vaDe pAMcane karela namaskAra e spaSTa baMdha thAya che. prazna : zrI jinezvara bhagavaMtanI AgaLa aSTa-maMgalanuM Alekhana zA mATe karavAmAM Ave che? uttara : biMbavidhi pravezamAM tenAM kAraNa jaNAvelAM che, te A pramANe cheH (1) svastikane hetu svasti bhUgagananAgaviSTapeSUditaM jinavarodaye kSaNAt / svastikaM tadanumAnato jinasyAgrato budhjnairvilikhyte|| .... jinavarono udaya thatAM,janma thatAM tarata ja pRthvI, AkAza ane pAtALa e traNalekamAM svasti eTale kSema thAya che, tethI jinezvaranI AgaLa sujJajanavaDe svastika AlekhAya che. (2) zrIvatsane hetu antaH paramajJAnaM, yad bhAti jinAdhinAtha hRdayasya / tacchIvatsavyAjAt, prakaTIyUtaM vahirvande // - jinezvaranAM hRdayanI aMdara je paramajJAna raheluM che, te zrIvatsanA vyAjathI bahAra pragaTa thayuM che tene huM vaMdanA karuM chuM. (3) naMdyAvatane hetu tvasatsevakAnAM jinanAtha ! dikSu, sarvAsu sarve nidhayaH sphuranti / atazcaturdhA navakoNanandyAvartaH satAM vartayatAM sukhAni // jinanAtha ! tamArA sevakone e dizAmAMthI sarve nidhio maLe che. tethI cAra dizAmAM prasarato nava koNa (jenA eka pAMkhaDAmAM nava khUNuM paDe che te) vALo naMdyAvata sapuruSone sukha pravartAvo. (4) vardhamAnane hetu gothaM cazaka samudra kayuta marUM, mA-dhI-vinaya-zarma-manorayAzcA vardhanta eva jinanAyaka ! te prasAdAt , tadvardhamAnayugalaM paTamAdadhAnaH //
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa trIjuM [ 55 - he jinanAyaka ! tamArI kRpAthI, puSya, kIti, abhyadaya, adhikAra, mahatva, saubhAgya, buddhi, vinaya, sukha ane mane jarUra vadhe che, tethI vardhamAna yugalanuM (uparathI vadhatuM nIce jAya ane nIcethI vadhatuM upara Ave, zava-saMpuTanuM ema) Alekhana karIe chIe. (5) bhadrAsanane hetu jinendrapAdaiH paripUjyapRSTha-ratiprabhAvairatisanikRSTam / ___ bhadrAsanaM bhadrakaraM jinendrapuro likhenmaGgalasatsayogam // vizeSa prakAre pUjAyela caraNataLavALA ati prabhAvazALI jinezvara devanA caraNenI khUbaja najIka raheluM, sarvenuM bhadra karanAruM ane maMgalarUpI sapadArthathI yukta evuM bhadrAsana zrI jinendra bhagavAnanI AgaLa AlekhavuM. (6) kalazane hetu vizvatraye ca svakule jinezo, vyAkhyAyate zrIkalazAyamAnaH / ato'tra pUrNa kalazaM likhitvA, jinArcanA-karma kRtaarthyaamH|| traNa bhuvanamAM ane pitAnA kulamAM jinezvara zrIlaza jevA gaNAya che, tethI ahIM pUrNa kalazanuM Alekhana karIne ame jinapUjArUpI kamane saphaLa karIe chIe. (7) mIna-yugalane hetu tvadvadhya-paJcazaraketana-bhAvakalaptaM, kartuM mudhA bhuvananAtha ! nijAparAdham / sevAM tanoti puratastava mInayugmaM, zrAddhaiH puro vilikhitaM tu nijAGgayuktyA // he bhuvananAtha ! tamArAthI vadhya evA kAmadevanA dhvajamAM rahevAthI tevA ja bhAvane pAmeluM mInayugma pitAnI aMga-yunivaDe aparAdhane vRthA karavA mATe tamArI sevA kare che tethI zrAvako vaDe tamArI samakSa A mIna-yugala AlekhAyuM che. (8) darpaNane hetu AtmAlokavidhau jino'pi sakalastInaM tapo duzvaraM, dAnaM brahma paropakArakaraNaM kurvan parisphurjati / so'yaM yatra sukhena rAjati sa vai tIrthAdhipasyAgrato, nirmeyaH paramArthavRttividuraiH sNjnyaanibhirdrpnnH|| AtmAnuM darzana karavAmAM badhA jinezvara bhagavAna paNa dura tapa, dAna, adhyAtma jJAna, paropakAra Adi karatAM dedIpyamAna thAya che. ane evA te bhagavAna jemAM sukhapUrvaka rAje-bhe che, te darpaNa paramArthavRttinA jANakAra viziSTa jJAnIo vaDe tIrthakara bhagavAnanI AgaLa AlekhAya che. prazna : 9 nA rathAne keTalAka dorU pATha bole che, tenuM kema ?
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 ] namaskAra artha saMgati uttara : vyAkaraNanI dRSTie dhruva ane do e banne pATha zuddha che, paNa ho pATha balavAthI zAsakAroe namaskAranA 68 akSaranI ja gaNanA batAvI che, ne bAdhita thAya che, tethI varU pATha belavo ucita che. prazna : namaskAranA akSaro 68 hevAne pATha keI AgamamAM che? uttara : hA, mahAnizItha sUtramAM kahyuM che kethev ikkArasapayaparichinna ti AlAbaga tittIsa akkhara parimANaM, 'eso paMca namukAro, savva pAvappaNAsaNo, maMgalANaM ca savvesiM paDhamaM havai maMgalaM' ti cUlaM / namaskArarUpa mULamaMtra agiyAra pado tathA tetrIsa akSarapramANa traNa AlAvAthI yukta che. arthAt mULa-maMtranA prabhAvane darzAvanArAM pAchalAM cAra padenAM akSaranuM parimANa 33 akSaranuM che, ane temAM AlApa traNa che." praznaH anuSkapa blekamAM 32 akSare heAya che ane phora pAThathI 32 akSare thAya che. eTale gvarU karatAM dorU pATha ThIka lAgatuM nathI ? uttara: anuSyapa lekamAM sAmAnya rIte 32 akSaro hoya che, paNa prAcIna anuSya pimAM ghaNAM sthaLe 33 akSaro paNa jovAmAM Ave che. jemake jahA dumassa pupphesu, bhamaro Aviyai rasaM / na ya puppha kilAmei, so ya pINei appayaM // 1 // dazavai. a. 1 ahaM bhogarAyassa, . taM ca'si aMdhagavaNhiNo / mA kule gaMdhaNA homo, saMjamaM nihuo cara // - dazavaikAlika sUtra-a-2. uttarAdhyayanasUtra vageremAM paNa AvI gAthAo maLe che. eTale 33 akSaravALo anuTupa paNa zuddha ja che. prazna : bIjI gAthAnA akSaro 3ra mAnatAM anya kaMI bAdha Ave che ? uttara : hA. jyAre koI viziSTa kArya upasthita thayuM hoya tyAre bIjI gAthAnAM cAra padonuM dhyAna karavAmAM Ave che, ane te vakhate 32 pAMkhaDInuM kamaLa kapI dareka pAMkhaDImAM eka eka akSara ane kaNikAmAM eka akSaranI sthApanA karavAmAM Ave che. te 32 akSarane mAnatAM thaI zakatI nathI, tethI zurU pATha rAkhe ucita che. prazna : vAkayamAM prAyaH "mAhita' "mavati" "vartate" ItyAdi kriyApadane artha adhyAhArathI jANI zakAya che, to ahIM "varU" "mavatti' kriyApada mUkavAnuM prayojana zuM? - uttara : "3Ati" Adi kriyApadone artha adhyAhArathI jANI zakAya che. te paNa ahIM varu padane prakaTa pravega karavAnuM prayojana e che ke tenAthI maMgalanI bhavana (thavArUpa) kriyAne bedha thAya che. ane tenI sadA-sarvadA vidyamAnatAne khyAla Ave che.
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa trIjuM [ 57 tAtparya ke A paMca-namaskAra sarva maMgalemAM utkRSTa maMgala che ane te niraMtara vidyamAna rahe che. je duva padane pravega na karyo hota te Avo artha kadI paNa prApta thaI zakta nahIM. prazna : ahIM mAruM zabdano prayoga karavAnI zI jarUra paDI? "sarva maMgalamAM prathama che." ema kahevAthI zuM prathama maMgalane baMdha nathI thatuM ? uttara : ahIM mAruM zabdane pravega na karyo heta te tenA arthanI pratIti thaI zakatI hatI, paraMtu jagat kalyANakArI viSayanuM pratipAdana karanArA zAstramAM Adi, madhya ane anya maMgala karavuM joIe, e saMpradAya hovAthI ahIM anya maMgala tarIke maMtra zabdanI yejanA karelI che. prazna : namaskAra sUtramAM Adi ane madhya maMgala kayuM che? uttara : namaskArasUtranI AdimAM namo pada che ane madhyamAM strI para che te madhyamaMgala che. prazna : namo padane maMgala gaNavAmAM kAraNa zuM? uttara : zAstranA prAraMbhamAM maMgala traNa prakAranAM thAya che ? AzIrvAdAtmaka, namaskArAtmaka ane vastunirde rAtmaka, kahyuM che ke "namaci vastuzo vAgari namum" ahIM namo zabda namaskAranI kiyAne sUcavate hevAthI maMgalarUpa che. prazna : Dhora padane madhya-maMgala gaNavAnuM kAraNa zuM ? uttara : to para madhyamAM AveluM che ane roja dhAtu darzAnArthaka-jJAnArthaka hevAthI tene madhya-maMgala gaNeluM che. e jANI levuM jarUranuM che ke saghaLA jJAnArthaka dhAtuonA zabdo maMgalarUpa gaNAya che. prazna : namaskAramaMtrane parameSThi namaskAra, paMcaparameSThi namaskAra ke parameSThi-paMcaka namaskAra kahevAnuM kAraNa zuM ? uttara : namaskAra maMtrane parameSThi-namaskAra, paMca parameSThi namaskAra ke parameSThi paMcaka namaskAra kahevAnuM kAraNa e che ke temAM arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu e pAMca parameSThIne namaskAra karavAmAM Ave che. prazna : parameSThI eTale? parame pade tiSThatIti parameSThI / uttara : parameSThI eTale parama pade rahelA. parama pado pAMca che arihaMtapada, siddhapada, AcAryapada, upAdhyAyapada ane sAdhupada. e pAMca paramapademAM birAjamAna hevAthI arihaMta vagere parameSThI kahevAya che. temAM arihaMtane paramaparameSThI kahevAmAM Ave che. e pAMce padanuM varNana have pachInA prakaraNomAM anukrame karavAmAM Avela che.
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa cothuM arihaMta pada namaskAramaMtra saMbaMdhI gata prakaraNamAM je vivecana karavAmAM AvyuM che, tenA parathI vAMcako samajI zakayA haze ke prastuta maMtranuM rahasya paMcaparameSThI che ane temAM agrapada arihaMtone apAyeluM che, eTale prathama paricaya temane ApavAmAM Ave che ? jaina maharSio kahe che ke A vizvamAM je koIne Izvara ke paramezvaranI saMjJA ApavI hoya te te arihaMtene tIrthakarane ApI zakAya, kAraNa ke teo baLadeva, vAsudeva, cakavana ane Indra karatAM paNa vizeSa aizvaryazALI hoya che ane traNe leka para prabhutva dharAve che. keIpaNu AtmA arihaMta-padane kyAre pAmI zake?" ene uttara ApatAM jaina zAstrakAroe jaNAvyuM che ke "anAdikALathI saMsAramAM paribhramaNa karI rahelo AtmA jyAre (1) arihaMta, (2) siddha, (3) pravacana, (4) AcArya, (5) sthavira, (6) upAdhyAya, (7) sAdhu (8) jJAna, (9) darzana (10) vinaya (11) cAritra (12) zIlavrata (13) samAdhi (14) tapa, (15) dAna, (16) vaiyAvRtya (17) saMyama (18) abhinavajJAna (19) zrata ane (20) tIrtha e vIsa-sthAnakamAMthI koI paNa sthAnakanuM utkRSTabhAve ArAdhanA kare che, tyAre tIrthakara nAmakarma bAMdhe che ane te tIrthakara nAmakarmanA udayathI bhaviSyamAM tIrthakara arihaMta banI zake che.* pahelA ane chellA tIrthakare eTale zrI RSabhadeva ane zrI mahAvIra svAmIe pitAnA pUrvajIvanamAM A vize sthAnakene sparyA hatAM ane madhyanA tIrthakaramAMthI kaI e eka, koIe be, kaI e traNa te kaI e sarva-rathAnene saparyA hatAM.+ arihaMta thanAra AtmAe bIjA AtmAo jevA ja hoya che ke temanAmAM kaI vizeSatA hoya che?' e prazna jarUra vicAraNIya che, eTale tene uttara ahIM ApavAmAM Ave che. "Ama te arihaMta thanAra AtmAo bIjA AtmAo jevA ja hoya che, 4 Avazyaka niyukti gAthA (178, 18, 181). ' + Avazyaka niyukta gAthA 182 ahIM e jaNAvavuM upayogI thaI paDaze ke bauddha-dharmamAM paNa lagabhaga AvI ja mAnyatA pracalita che tenA zAstramAM jaNAvyuM che ke je AtmA bhaviSyamAM buddha thanAra hoya teNe pUrvabhAmAM dAna, zIla, naiSkarpa, (vairAga) prajJA, vIya, kSati, satya, adhiSThAna (aDagatA) maitrI, ane upekSA e daza pAramitAonuM ArAdhana karavuM paDe che. zAkyaputra gautamabudhe temanA pUrva-jIvanamAM A daze pArimitAonuM ArAdhana karyuM hatuM.
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa cihyuM [f 59 paraMtu temanAmAM vizeSatA eTalI hoya che ke teo paropakAra karavAnA svabhAvavALA, svArthane gauNa karanArA, sarvatra Ucita kiyAne AcaranArA, dInatA vinAnA saphaLa kAryane ja AraMbha karanArA, kRtajJatA darzAvanArA, duSTavRttiothI nahi haNAyela cittavALA, deva ane gurunuM bahumAna karanArA tathA gaMbhIra Azayane dhAraNa karanArA hoya che.* jema arihaMta thavAne samaya najIka AvI jAya che, tema tema A guNe vadhAre vikAsa pAmatA jAya che ane chevaTe te mahAna karUNuM bhAvanAmAM pariName che. A vakhate tIrthakara nAmakarmane baMdha nikAcita thAya che. pachI teo prAyaH uccaprakAranA devalokamAM janme che ane tyAMthI cyavIne manuSyalakamAM, paMdara karmabhUmimAM, AryakSetramAM ane AryakulamAM janme che. ahIM vAMco pUchaze ke "arihaMta thanAra AtmAe devaloka cheDIne manuSyalekamAM zA mATe avataratA haze? ane temAM ya karmabhUmimAM, AryakSetramAM ne AryakulamAM ja kema utpanna thatA haze?" eTale prathama temanA mananuM samAdhAna karavAmAM Ave che. "zAsakAroe cAra prakAranI gati mAnI che, naraka, tiryaMca, manuSya, ane deva. temAM manuSyagatimAM ja mekSanA anaMtara kAraNarUpa samyapha cAritrane sadbhAva che, eTale chelle bhava karanAra AtmA manuSyagatimAM ja jame e siddhAMta sthApita thayelo che ane manu. dhyagatine prApta karanAra AtmAo karmabhUmi ane akarmabhUmi evA be vibhAgamAM janme che. temAM karmabhUmimAM kRSi, vANijya, kaLA, hunnara, dharma Adine vyavahAra prave che ane akarmabhUmimAM te mAtra yugalika avasthA ja pravarte che, tethI chelle bhava karanAra AtmAo manuSyalokanA karmabhUmi nAmaka vibhAgamAM ja janme e vAta nakkI karelI che. vaLI karma bhUmimAM paNa AryakSetra ane anAryakSetra evA be vibhAgo che, temAM dharmArAdhananI vizeSa anukULatA AryakSetramAM ja hevAthI arihaMte AryakSetramAM janma. je AtmA dharmacakanuM pravartana karIne jagane uddhAra karavAne che ane jagata-pUjya banavAnuM che, te Arya kuLamAM ja utpana thAya, ema mAnavAmAM AvyuM che. te mATe A rahyA niryuktikAranA zabdo : arihaMta cakkavaTTI baladevA ceva vAsudevA ya ee uttamapurisA na hu tucchakulesu jAyaMti // 49 // uggakula bhogakhatti a kulesu ikakhAganAyakorave / harivaMse a visAle AyaMti tahiM purisasIhA // 50 // * lalita-vistarA tya-vaMdana vRtti * koIka AtmAo narakane bhava karIne pachI manuSya thAya che, tethI ahIM prAyaH zabdane praga karyo che.
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ namaskAra arthasagati tIrthakara, cakravartIe, balade ane ane vAsudeva A uttama-puruSe kadI halakA kuLamAM utpanna thatA nathI. te puruSasiMha ugra, bhaga, kSatriya, IkSavAku, jJAna, kauravya, harivaMza vagere vizAla uttama kuLamAM utpanna thAya che.'+ arihaMta deve kayAre utpanna thAya che? ane keTalA utpanna thAya che, e praznane uttara zAstrakAra maharSioe A pramANe Ape che: "kAlacakanA be vibhAgo che : avasarpiNIkAla ane utsarpiNIkAla. temAM avasarpiNIkAlamAM dareka vastunA rasakasa anukrame utaratA jAya che ane utsarpiNI kAlamAM dareka vastunA rasakasa anukrame caDatA jAya che. A bane kAlamAM cha cha ArAe hoya che. eTale samasta kAla-caka bAra ArAnuM bane che. avasarpiNane prathama Are ekAMta suSamA cAra kaTAkeTI sAgaropamano hoya che, bIje Are suSamAM traNa koTAkoTI sAgaropamane hoya che. trIje Are suSamaduSamA be keTaTI sAgaropamane hoya che. ethe Are duSamasuSamA beMtAlIza hajAra varSa jUna eka kaTokaTI sAgaropamane hoya che. pAMcame Aro duSamA ane chaThTho Are ekAMta duSamAM ekavIsa-ekavIsa hajAra varSanI hoya che. utsarpiNamAM AthI ulaTo kema hoya che, eTale prathama Aro ekAMta duHSamA ane bIje Are duHSamAM ekavIsa-ekavIsa hajAra varSanA hoya che. trIje Are duSama suSamA beMtAlIza hajAra varSa juna eka koTAkoTI sAgaromane hoya che, cothe Are suSama-duHSamAM be kaTAkedI sAgaropamane hoya che, pAMca Are suSamAM traNa koTAkeTIne sAgaropamane heAya che ane chaThTho Are ekAMta suSamA cAra koTAkedI sAgaropamane heya che. utsarpiNIkALa pUro thatAM ja avasarpiNI kALa zarU thAya che. ane avasarpiNI kAla pUrI thatAM ja utsarpiNI kAla zarU thAya che. Ama kALanuM cakra avirata gatie cAlyA kare che. baMne kALamAM arihaMtane janma trIjA ArAnA aMta bhAgathI laI cethA ArAnI pUrNAhuti sudhI thAya che ane temanI saMkhyA covIsanI hoya che. ahIM e spaSTIkaraNa karavuM Avazyaka lekhAze ke A kALa-vyavasthA bharata tathA airAvata kSetramAM ja che, paNa mahAvideha kSetramAM nathI. tyAM te badhe kALa sarakhe sukhamaya ja heya che ane temAM samayAnusAra arihaMte utpanna thAya che. bharatakSetramAM trIjA ArAnA aMtabhAgathI cothA ArAnI samApti sudhImAM zrI aSabhAdi covIza arihaMte thayA tene bharatakSetranI vartamAna covIzI gaNavAmAM Ave che + bauddha graMthamAM jaNAvyuM che ke buddhane janma UMcA kSatriya kuLamAM thAya che. bhadhisatva jayAre devalokamAMthI evIne buddha tarIke manuSyalokamAM avataravAnA hatA, tyAre devaputroe temanA jamavAnAM sthAna ane rAjakuLa viSe ghaNI carcA karI ane chevaTe kapilavastu nagara tathA zAkya kuLa para pasaMdagI utarI.
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ ago arha 'aha~ ityetadakSarama, paramezvarasya parameSThino vAcakama, siddhacakasyA dibIjamA sakalAgamopaniSadbhUtama, azeSavighnavidhAtanighnama, akhilahaSTAdRSTaphalasaMkalpakalpamo pamama, AzAstrAdhyayanAdhyApanAvadhi praNidhayamA praNidhAnaM cAnenAtmanaHsarvataH saMbhedastadamidhe yena caabhedH| vayamapi caitacchAstrArambhe prnniddhmhe| ayameva hi tAttviko namaskAra iti // 1 // VAYAN FAT kalAmaya ahu * maMgalapATha
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
_
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa cothuM ane te vIzInI pUrve je vIza ariDato thayA tene atIta vIzI kahevAmAM Ave che. vAMcakenI jaNa mATe tenAM nAme ahIM rajU karIe chIe? atIta vIzInAM nAma (1) kevala jJAnI (13) sumati (2) nirvANI (1) zivagati (3) sAgara (15) astAtha (4) mahAyaza (16) naminAtha (5) vimala (17) anila (6) sarvAnubhUti (18) yazodhara (7) zrIdhara (19) kRtArtha (8) datta (20) jinezvara (9) dAmodara (21) zuddhamati (10) suteja (22) zivakara (11) svAmI (23) spaMdana (12) munisuvrata (24) saMprati bharatakSepamAM have pachI thanArI (anAgata) covIsInAM nAme paNa vAMcakenI jANa mATe rajU karavAmAM Ave che. (1) padmanAbha (13) niSkaSAya (2) suradeva (14) nipulAka (3) supAzva (15) nimama (4) svayaMprabha (16) citragupta (5) sarvAnubhUti (17) samAdhi (6) devadyuta (18) saMvara (7) udayanAtha (19) yazodhara (8) peDhAla (20) vijaya (9) piTila (21) malla (10) zatakIti (22) devaprabha (11) munisuvrata (23) anaMtavIrya (12) amama (24) bhadraMkara vartamAnakALe pAMca mahAvidehakSetramAM visa jine vidyamAna che, temanAM nAme A pramANe samajavAM ?
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ 62 ] namaskAra asaMgati jabudvIpamAM (1) zrI sImaMdhara svAmI (3) zrI bAhuvAmI (2) zrI yugadhara svAmI. (4) zrI subAhu svAmI ghAtakIkhaMDamAM (5) zrI sujAtasvAmI (9) zrI suraprabha svAmI (6) zrI svayaMprabha svAmI (10) zrI vizAlasvAmI. (7) zrI rASabhAnana svAmI (11) zrI vajadhara svAmI (8) zrI anaMtavarya svAmI (12) zrI caMdrAnana svAmI. adhapuSparAvartAmAM (1) zrI caMdrabAhuvAmI ( 7) zrI variSaNa svAmI (14) zrI bhujaMgasvAmI (18) zrI mahAbhadrasvAmI (15). zrI Izvaradeva svAmI (19) zrI devayazAsvAmI (16) zrI nemiprabhasvAmI (20) zrI ajitavIrya svAmI. ahIM e jANavuM upayogI thaI paDaze ke zrI kaSabhasvAmI, zrI caMdrAnasvAmI, zrI vAriNasvAmI ane zrI vardhamAnasvAmI e cAra nAme zAzvata che, eTale arihaMtanI je covIzI tathA vIzIo thAya che, temAM A nAmavALA arihaMta avazya hoya che. eka arihaMta pachI bIjA arihaMta kayAre thAya ? tene mATe kaI cokkasa niyama nathI. paNa te amuka amuka aMtare thAya che ane kALa je utarate hoya te te aMtara kramazaH ghaTe che ane kAla je caDatuM hoya te te aMtara kramazaH vadhe che. dAkhalA tarIke zrI rASabhAdi arihaMta bharatakSetramAM utaratA kALamAM thayA. temAM pahelA arihaMta zrI aSabhadeva ane bIjA arihaMta zrI ajitanAthanA nirvANu vacce pacAsalAkha koTi sAga. repamanuM aMtara hatuM. te aMtara ghaTatuM ghaTatuM bAvIzamA ane tevIzamA arihaMtanI vacce. 83750 varSanuM rahyuM tevIzamA ane ane covIsamA tIrthakara vacce te aMtara mAtra 250 varSanuM rahyuM. sAmAnya manuSyane mati ane zrata e be jJAna hoya che, paraMtu arihaMta mAtAnA garbhamAM avatare tyArathI mati, zruti ane avadhi e traNa jJAnavALA hoya che.* tethI eTaluM jANI zake che ke huM amuka develekamAMthI thavIne ahIM Avyo chuM. + je. zAstra jJAnanA pAMca prakAro mAne che : (1) mati (2) bula (3) avadhi, (4) mana:paryAya ane (5) kevala. temAM Indriya ane mananA vyApArane lIdhe je jJAna thAya tene mati kahe che, Indriya ane manane vyApArane lIdhe je zAstrAnusArI
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa cothuM [ 63 arihaMte garbhamAM Ave che, tyAre mAtAne hAthI, vRSabha, siMha, lahamIdevI, puSpa mALA, caMdra, sUrya, dhajA, pUrNa kalaza, padyasarovara, kSIrasamudra, vimAna (jo narakamAMthI AvIne Avela hoya te asurapati bhavana), ratnarAzi ane nidhUma agni darzAvatAM cauda sava Ave che, je pavitra, parAkramI ane paropakArI putraratnanI AgAhI kare che. arihaMte devalokamAMthI auvIne manuSyalakamAM avatare te ghaTanAne avanakalyANaka kahevAya che. temane janma thAya te ghaTanAne janmakalyANaka kahevAya che. teo saMsArano tyAga karIne saMyama dIkSA dhAraNa kare te ghaTanAne dIkSA-kalyANaka kahevAya che. teo cAritra ke pradhAnanA baLe kevalajJAnanI prApti kare che te ghaTanAne kevalajJAna-kalyANaka kahevAya che. ane teo dehane tyAga karIne nirvANapadane pAme te ghaTanAne nirvANa-kalyAzuka kahevAya che. arihaMtenA jIvananI A pAMga ghaTanAone kalyANaka kahevAnuM nimitta thAya che. garbhasthiti pUrNa thaye arihaMtane janma thAya che, tyAre samasta vAtAvaraNamAM eka prakArano AnaMda prasarI jAya che. dizA nirmaLa bane che, vidhutvanA prakAza je uddata sarvatra jovAmAM Ave che, pavana maMda maMda vahIne pRthvI paranI ja dUra kare che, ane me. tene tenA para sugaMdhI jaLanI vRSTi kare che. te vakhate nArakIone paNa sukha prApta thAya che, te tiryaMca, manuSya ane devenuM te kahevuM ja zuM ? tAtparya ke te samaye badhAne apUrva sukhane anubhava thAya che. - zAmAM kahyuM che ke arihaMtane janma thayele jANane dizA ane vidizAomAMthI chappana dikakumArikAo temanI mAtA AgaLa Ave che ane maMgala mahotsavapUrvaka sUtikAkarma kare che. pachI deve temane meru parvata upara laI jAya che ane potAnA kalpa (AcAra) anusAra temane nAtra mahotsava kare che. A mahotsava ghaNo ja bhavya hoya che ane temAM vividha tIrthomAMthI lAvelA jala vaDe bhAvI tIrthakarane ranAna karAvavAmAM Ave che. pachI deve temane mAtA AgaLa pAchA mUkI jAya che ane naMdIzvarIpe jaI aSTAhikA mahatsava kare che. jJAna thAya te zrata kahe che. Idriya ane mananI sahAya vinA AtmAne rUpI dravyonuM maryAdita sIdhu jJAna thAya tene avadhi kahe che. mananA paryAnuM jJAna thAya tene manaH paryAya athavA mana:paryava kahe che. je jJAna paripUrNa, asAdhAraNa ne anaMta hoya tene kevaLa kahe che. kevalajJAnathI AtmA sarva padArthonA sarva bhAva jANI zake che. Adhunika vijJAne svIkArelA "kalera vayansa o "inTayuzala noleja " avadhijJAnanI sAbitI Ape che. "TelIpathI" mana:paryaya jJAnanuM pramANa puruM pADe che. ane "sAI meTrI 'e e vAta siddha karI ApI che ke thAnabaLathI jagatanI jaDa ke caitanya vastuno hajAro-lAkhA varSanA itihAsa jANI zakAya che tathA tenA svarUpanuM Abehuba varNana karI zakAya che, eTale kevalajJAnanA sidgata yathArtha
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64 ] namaskAra arthasaMgati tIrthakarene janma thatAM mAtApitAne ati harSa thAya che ane teo paNa temane bhavya janma mahotsava ujavI nAmAdi saMskAro kare che. arihaMtanA zarIramAM keTalIka vizeSatAo hoya che, tenI naidha zAstrakAroe karelI che. te parathI zrI hemacaMdrAcArye abhidhAna ciMtAmaNinA devAdhidevakAMDamAM kahyuM che ke(1) tIrthakaronuM zarIra addabhuta rUpa ane sugaMdhavALuM, nirogI ane parasevA tathA | melathI rahita hoya che. (2) zvAsa kamaLa je sugaMdhI hoya che. (3) rudhira ane mAMsa gAyanA dUdha jevA sapheda ane durgadharahita hoya che, (4) bhojana tathA mala-mUtra visarjananI kriyA carmacakSuvaDe joI zakAtI nathI. A cAra zArIrika vizeSatAone sahajAtizayaka (janmAtizaya) kahevAmAM Ave che. . arihaMte carama zarIra hevAthI temanuM zarIra vaja-Sabha-nArA saMghayaNavALuM hoya che.4 eTale teo ga-sAdhanA vakhate ghora upasargo ane parISaha sahana karI zake che. arihaMta (samacaturasa saMsthAnavALA hoya che, temanI chAtI pahoLI ane bharAvadAra hoya ane tenA para zrIvatsanuM cihna hoya che, temanA hAtha hAthInI sUMDha jevA lAMbA ane DhIMcaNa sudhI pahoMce tevA hoya che, temaja teo aneka zubha lakSaNethI yukta ane dekhAvamAM zAMta tathA manahara hoya che. ahiM tenA bela kAnane sukhakAraka ane manane AnaMda ApanArA hoya che tathA zreSTha taMdubhinA nAda karatAM paNa vadhAre madhura hoya che. vaLI te zubha ane maMgalamaya hovAthI sAMbhaLanAranuM atyaMta kayANa kare che. teonI cAla bahu jhaDapI ke bahamaMda nahi paNa zreSTha gaMdhahastinI jema madhyama gativALI hoya che. ane tethI jenAranA dilamAM AnaMdanI lAgaNI utpanna kare che. arihaMtenuM zarIra atyaMta baLavALuM hoya che tethI game te majabuta azva, hAthI ke manuSya temane sAmane karI zakatuM nathI. * viratRta varNana mATe juo prastuta saMpAdaka viracita graMtha "devAdhideva bhagavAna mahAvIra' + sAmAnya manubenuM citta ghaNuM vikSepavALuM hovAthI koIpaNa viSaya para be ghaDI sudhI sthira thaI zakatuM nathI, tethI AvA manuSyane dharmadhamAna ke zukaladhyAna siddha thatuM nathI. ane te e mokSanI prApti karI zakatA nathI. tyAre uttama saMhanAvALI AtmAnuM citta keAI paNa viSaya para be ghaDI sudhI sthira thaI zake che eTale teo dhamadhamAna ane zukaladhyAna siddha karI zake che ane tenA baLe siddhipadanA sApana para padArpaNa karI zake che. A ghaTanAmAMthI e siddhAMta phalita thAya che ke jeo carama zarIrI hoya tenuM saMdhayaNa (zarIrano bAMdhe) uttama eTale vajI -RSama-nArAja hovuM joIe,
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 65 prakaraNa e arihaMta bAlyAvasthAmAM mAtAnuM stanapAna na karatAM aMgUThAmAMnuM amRta cUse che, pachI kaMIka moTA thatAM phaLa ke dhelA annanuM bhajana kare che, ane e rIte temanA zarIranuM saMvardhana thAya che, dIkSA parvenuM jIvana arihaMta kumAra avarathAmAM Ave che, tyAre samavayaska mitra sAthe aneka prakAranI AnaMdakIThA kare che ane temAM vIratA, dhIratA, audArya vagere guNone paricaya Ape che. pachI yuvAna thatAM bhagya kamane udaya heya te vivAhita thAya che ane nirAsatapaNe saMsAranAM sukha jogavatAM rAjakumArane gya saghaLAM kartavyonuM pAlana kare che. tyArabAda rAjyapadanI prApti thAya te prajAnuM kalyANa thAya e rIte varte che ane saMvege pramANe yuddho kheDIne rAjyane vistAra paNa kare che.* arihaMta svayaMjJAnI hovAthI ane jagadguru thavAne sarjAyelA hovAthI pracalita zikSAnI apekSA rAkhatA nathI. samaya jatAM arihaM tene saMsAranA sarva sukho asAra jaNAya che ane mekSanI tAlAvelI lAge che. te ja vakhate pAMcamA devalokane aMte vasanArA sArasvatAdi nava lekAMtika deve temanI samIpe AvIne vinayapUrvaka kahe che : "he bhagavaMta! sarvajanuM hita karanAruM tIrtha pravartAve." A zabdanuM nimitta pAmIne arihaMte saMsAra choDavAnI taiyArI kare che ane bAra mAsa sudhI kareDo suvarNa maheranuM dAna de che. pachI niyata divase upavAsAdi tapazcaryA karIne devee ANelI zibikAmAM besI nagara bahAra udyAnamAM jAya che ane azekavRkSa nIce ubhA rahI sarvavastra, mAlya ane alaMkArone tyAga kare che. te ja vakhate Indra temanA khabhA para devaduSya nAmanuM vastra nAkhe che. pachI ahiMta pAMca mUThI bharIne pitAnA mastaka para rahelA sarvekezana loca kare che ane saudharmAdhipati tene pitAnAM vastramAM grahaNa kare che. ATale vidhi thayA bAda arihaMta bhagavaMta "namo siddhANaM' bolIne sarva pApavyApAranuM navakoTi pratyAkhyAna karI samatA ganI sAdhanA svIkAre che ane tyAMthI anyatra vihAra karI jAya che. A pratijJAne zAstrIya paribhASAmAM sarvavirati sAmAyika kahevAmAM Ave che. + covIza tIrthakaramAMnA zrIvAsupUjya, zrI mahinAtha zrI ariSTanemI zrI pArzvanAtha zrI mahAvIre rAjyapada grahaNuM karyuM na hatuM. bAkInA tIrthaMkaroe rAjapada grahaNa karyuM hatuM ane temanA zrI zAMtinAtha zrI kuMthunAtha ane zrI aranAtha te cha khaMDa chatAne cakravartI paNa thayA hatA. (1) pApa manathI karavuM nahIM, (2) pApa manathI karAvavuM nahi. (3) pApa manathI anumodavuM nahi, (4) pApa vacanathI karavuM nahi. (5) pApa vacanathI karAvavuM nahi. (6) pApa vacanathI anamedavuM nahi (9) pApa kAyAthI karavuM nahi. (8) pApa kAyAthI karAvavuM nahi (9) pApa kAyAthI anumodavuM nahi.
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66 ] namaskAra arthasaMgati sAdhanA - sarva--virati sAmAyikathI navA karma AvatAM aTake che paNa je ka AtmAne lAgelAM che ane jene lIdhe AtmAnI zakitao pUrNarUpe prakaTa thaI nathI, tene kheravavA mATe tapazcaryAnI jarUra paDe che, eTale arihaMte bAhya ane Abhyantara tapazcaryAne Azraya le che. teo parISadone sahana kare che ane eka Asane lAMbe vakhata dhyAnastha rahe che. vaLI krodha, mAna, mAyA ane lebha e cAre kaSAyone kramazaH kSaNa karatA jAya che ane chevaTe zukala dhyAnanA bIjA pAyAX para ArUDha thAya che. tyAM pahelo darzana-mehanIya ane cAritra-mohanIya kamane kSaya kare che, tethI temane anaMta (yathAkhyAta) caritranI prApti thAya che. pachI jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya ane aMtarAya e traNa karmane zIghra kSaya kare che, tethI anaMtajJAna (kevalajJAna), anaMta darzana (kevavadarzana) ane anaMta vIryanI prApti thAya che. A rIte anaMta catuSTayanA svAmI banyA pachI keTalIka evI ghaTanAo bane che ke jene ApaNe camatkAra kahI zakIe. zAsakAroe tene karmakSayathI utpanna thatA agiyAra* atizaya kA che te A pramANe : (1) dezanA samaye jana pramANabhUmimAM asaMkhya deve, manuSya tathA tibece samAI jAya che. (2) temanI vANI eka jana sudhI saMbhaLAya che ane te badhA pitapotAnI bhASAmAM te samajI jAya che. (3) temanA mastaka pAchaLa bhAmaMDaLa jovAmAM Ave che te arihaMtanA zarIramAMthI nIkaLatAM addabhUta prakAzanuM saMvaraNa kare che, anyathA manuSyo temanA zarIra sAmuM joI zake nahi. (4-11) temanA pagalAM thAya tyAMthI savAse jana jeTalA vistAramAM navarAdi roge thatAM nathI. (5) arasaparasanA vara zAMta thaI jAya che. (6) iti eTale dhAnya vagerene hAni karanAra uMdare tIDe vagerene samUha na hoya. (7) mArI sAmUhika maraNe thatAM nathI. (8) ativRSTi ane avRSTi baMnene abhAva thAya che. () durmikSa eTale bhikSAno abhAva aTakI jAya che ane sAdhu-saMta vagerene joItI bhikSA pUratA pramANamAM maLI rahe che. 4 zukala dhyAnanA cAra pAyA gaNAya che, te A pramANe (1) pRthakRtva-vitarka savicAra (2) (2) ekatva-vitarka-nirvicAra (3) sUmakriyApratipAti ane (4) vyupata kriyAnivRtti. * vistRta varNana mATe juo prastuta saMpAdaka viracita graMthaH "devAdhideva bhagavAna mahAvIra.'
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa dhuM (10) paracakrabhaya eTale zatru sainyanI caDAI vagere thatI nathI ane, (11) svacakabhaya eTale pitAnA sainyamAM baLave phATI nIkaLa vagere bhayajanaka ghaTanAo banatI nathI. zAstrakAro jaNAve che ke arihaMtane kaivalajJAna utpanna thayuM che, e jANatAM ja IndrAdi dene atyaMta AnaMda thAya che ane teo potapotAnA parivAra sahita vimAna vagere divya vAhanemAM nIce utarI AvI apUrva gIta gAya che, adbhUta nRtya kare che. pachI teo arihaMtane vaMde che, stave che, pUje che ane traNa pradakSiNa daI vaMdana karI pitAnI apUrva bhakti pradarzIta kare che ane arihaMta bhagavaMta sarvane dharmanI dezanA daI zake te mATe samavasaraNanI racanA kare che. e vakhate devatAo 19 atiza kare che. te A rIte - (1) prathama vAyukumAra jAtinA bhavanapati deve eka jana pramANe bhUmine saMvartaka vAyu vaDe sApha kare che. (2) pachI maghakumAra nAmanA bhavanapati deve dhULa samAvavA mATe gaMdakanI vRddhi kare che. (3) pachI vyaMtaradeve te para paMcaraMgI puSponI vRSTi kare che ane vanaspatikAyane bAdhA na thAya tevI rIte ratna-zIlA vaDe pRthvI-pITha bAMdhe che. (4) tenA para bhavanapati deva rajata-prAkAra eTale rUpane gaDha race che. te koTanI aMdara jyotiSI deve suvarNamaya-prAkAra eTale sonAne gaDha race che, ane te keTanI aMdara vimAnika de 2namayaprAkAra eTale ratnane gaDha race che. (5) A traNa gaDhanI aMdara madhya bhAgamAM vyaMtaradeve ratna jaDita pITha race che, tenA para kaMIka UMcI eka beThaka banAve che ane tenA para azoka vRkSa (caitya-vRkSa)nI racanA kare che. (6) tenI nIce sphaTika ratnanuM siMhAsana race che. (7-8) tenA para traNa chatro ane cAmara vagere race che. (I arihaMta bhagavaMta cAle che, tyAre paga mUkavA mATe deve, nava suvarNa-kamaLanI racanA kare che. (10) A kamaLa para paga mUkatAM arihaMta bhagavaMta samavasaraNanA pUrva dvAre Ave che ane tyAMthI praveza karI caitya vRkSaneka pradakSiNA daI "namo tisa" ema bolI + viratuM varNana mATe juo prastuta saMpAdaka viracita graMthaH "devAdhi deva bhagavAna mahAvIra * cityakSanuM haraya jANavA juo prastuta saMpAdaka viracita "devAdhideva bhagavAna mahAvIra"
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68 ] namaskAra arthasaMgati pUrvAbhimukha bese che. arihaMta bhagavaMtanuM mukha badhA joI zake te mATe deve uttara, pazcima ane dakSiNa dizAmAM temanI traNa pratikRtio sthApe che. (11) arihaMta bhagavaMta jyAre vihAra kare che, tyAre deve AkAzamAM sUryamaMDaLanA jevuM tejasvI dharmacakane AgaLa calAve che. (12) tenI sAthe atyaMta UMce dharmadhvaja rAkhe che. (13) vaLI deva-zaktithI vAyu anukULa vAya che. (14) pakSio pradakSiNAvALI gatimAM uDatAM hoya che. (15) mArgamAM rahelA kaMTako adhamukha thaya che. (16) vRkSe namra thAya che ane puSpa vaDe arihaMta bhagavaMtane vadhAve che. (17) sarva Rtuo anukULa thAya che. (18) arihaMta bhagavaMtanA nakha tathA keza vRddhi pAmatA nathI. . (19) ane cAre nikAyanA maLI ochAmAM ochA eka koTi deva sAthe rahe che. cAra janmAtiza, agiyAra karmakSayaja atizaya ane ogaNIza devatAkRta atiza maLI arihaMta bhagavaMtanA kula covIza atizaya gaNAya che. - arihaMte mAlavakauzika (mAlakoza) Adi rAgamAM dezanA de che. te vakhate deve temAM divya-dhvani pUre che eTale te atyaMta karNa madhura lAge che. teo cheDA zabdomAM ghaNuM kahe che, loka-bhASAne ja upayoga kare che ane dAna, zIla, tapa tathA bhAvamaya dharmanuM anekAnta daSTie pratipAdana kare che. temanA samavasaraNamAM yaMtraNuM (pIDA) vikathA, paraspara matsara ke bhaya hotuM nathI. tethI sarva prakAranA deve, manuSya ane tiryaMce temanI dezanA sAMbhaLavAne Ave che ane temanI janegAminI madhura vANI sAMbhaLI sarva--virati, deza-virati ke samyakatva-sAmAyika pAme che. arihaMtanI dezanA kadI paNa niSphaLa jatI nathI. prabhu mahAvIranI prathama dezanA niSphaLa gaI e eka accheruM eTale Azcaryajanaka ghaTanA gaNAya che. apUrva dezanA zaktine lIdhe arihaMte lAkhe-koDe jevonA hRdayamAM pavitra jIvana jIvavAnI bhAvanA prakaTAve che. ane temane eka saMgha racI tIrthanuM pravartana kare che. A saMghamAM sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikA evA cAra aMge hoya che, eTale te thaturvidha saMgha kahevAya che. te - arihaMtanI gerahAjarImAM A saMgha temaNe upadezelA dharmane pracAra cAlu rAkhe che ane tenA lIdhe bhAvi jagata pitAnuM kalyANa sAdhavAne mArga pAmI zake che. A AyuH sthiti pUrNa thaye arihaMta paryakAsana Adi mudrAe zukaladhyAnanI trIjI
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa thayuM [[ 69. ane cothI avasthA prApta kare che, ane avaziSTa kame khapAvI nivANa padanI prApti arihaMtanA dehane Indra divya-jaLathI navarAve che, tenA para bAzASe caMdanano lepa kare che ane divya vastrAbhUSaNathI zaNagArI gazIrSa caMdanane kASThanI citA para mUke che. pachI agnikumAra devo citAmAM agni prakaTAve che, vAyukumAra deve vAyu vaDe tene prajava lita kare che ane anya deve temAM kesara, karaturI, ghUta vagere padArtho nAkhe che. A citAmAM arihaMtanA dehanI sarva dhAtuo baLI jAya che, paraMtu asthi bAkI rahe che. temAMthI jamaNI ane DAbI DADha zaka tathA IzAnendra grahaNa kare che. nIcenI baMne Da camara ane bali Indra grahaNa kare che, bAkInA dAMta bIjA Indo grahaNa kare che ane zeSa asthine devatAo ati AdarathI laI le che. pachI nirvANanA sthAne maNimaya stUpanI racanA kare che ane tyAMthI naMdIzvaradvIpe jaI aSTAhnikA matsava karI potAnA sthAne jAya che. A vakhate vizvanA manuSyanI sthiti bahu viSAdamaya thaI paDe che. temane mArga darzAvanAra, temanA mananA saMzo bhAMganAra, temane navI AzA ane navuM jIvana ApanArane viga temanAthI sahana thato nathI, chevaTe game tema karIne tene pitAnA manane samajAve che, ane temane punaH punaH vaMdana karIne kRtArtha thAya che. arihaMta bhagavaMtanI khAsa vizeSatA jaNAvavA mATe zAstrakAroe aSTa-prAtihArya ane cAra mUlAtizaya ema bAra guNenI * je prarUpaNa karI che, tenAthI paNa pAThakae paricita thavuM jarUrI che. zAstrakAre kahe che ke Indra vaDe niyukta karAyelA chaDIdAra jevA de te pratihAra ane temaNe bhaktivazAt karela je karyuM te prAtihArya. tAtparya ke arihaMta bhagavaMtanI bhakti nimite deve dvArA je viziSTa upacAra thAya che, tene prAtihArya kahevAya che. prAtihAryanI saMkhyAne spaSTa ullekha ceIviMdaNu mahAbhAsamAM maLe che : aDhavihapADi hera arihaMti teNa arahaMtA (gAthA-277) ATha prAtihAryonI pUjAne gya hovAthI te arihaMta kahevAya che ane temAM tenAM nAme paNa jaNAvelAM che, te A pramANe asogarukkho surapupphabuTTI, divyojjhuNI cAmaramAsaNaMca / bhAmaMDalaM duMduhi yA''yavattaM, supADiherANi jiNANameva // * A bAramunA vistRta varNana mATe juo "devAdhideva bhagavAna mahAvIra."
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 ] namaskAra arthasaMgati (1) azokavRkSa (2) surapuSpavRSTi, (3) divyadhvani, (4) cAmara, (5) Asana, (6) bhAmaMDala (7) duMdubhi (8) chatra e suprAtihAryA jinene ja hoya che. AvAM ja nAme darzana-zuddhinAM nIcenA lekamAM Ave che. azokavRkSaH surapuSpavRSTiH, divyadhvanizcAmaramAsanaM ca bhAmaNDalaM dundubhirAtapatraM, satprAtihAryANi jinezvarANAm // pravacana sAroddhAranI nimna gAthA aSTa prAtihAryanA A nAmanuM saMpUrNa anumodana kare che : kaMkilli kusumavRTThI devajjhuNI cAmarA''saNAI ca / bhAvalaya bherI chattaM jayaMti jiNapADi herAI // 440 / / (1) kaMkilI-azokavRkSa, (2) kusumavRSTi, (3) divyadhvani (4) cAmara, (5) Asana, (6) bhA maMDala, (7) duMdubhi ane (8) chatra e ATha prAtihAryA jaya pAme che. ahIM eTaluM jaNAvavuM ucita lekhAze ke digambara saMpradAya paNa A prakAranA prAtihAryane svIkAra kare che ane tenI saMkhyA AThanI ja mAne che. arihaMta bhagavaMtanA zarIra mAna karatAM bAra gaNuM UMcuM, suMdara AkRtivALuM, vizAla ghaTAyukta, rakta varNanAM parNo tathA vividharaMgI puSpa thI suzobhita je azokavRkSa devatAo race che, tene azokavRkSa prAtihAryuM kahevAmAM Ave che. samavasaraNanI bhUmimAM devatAo paMcaraMgI puSpanI vRSTi kare che, tene surapuSpa vRSTi prAtihAryA kahevAmAM Ave che. arihaMta bhagavaMtanI dezanA mAlakoza vagere rogonA svarane anusaratI hoya che, temAM devatAo veNu-vINa Adi divya-vAInA sUranI je milAvaTa kare che, tene divya dhvani prAtihArya kahevAmAM Ave che. arihaMta bhagavaMta dezanA de che, te vakhate temanI baMne bAju devatAo ta cAmara vIje che, tene cAmara prAtihArya kahevAmAM Ave che. arihaMta bhagavaMtane besavA mATe pAdapITha sahita siMhanI AkRtinuM sphaTikamaya je Asana banAve che. tene siMhAsana prAtihArya kahevAmAM Ave che. arihaMta bhagavaMtanA zarIramAMthI nIkaLI rahelI divyaprabhAnuM saMvaraNa karavA mATe temanA mastakanI pAchaLa je racanA karavAmAM Ave che, tene bhAmaDala pratihArya kahevAmAM Ave che.
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa evuM [71 arihaMta bhagavaMtanI sthiratA hoya ke teo vihAramAM hoya tyAre AkAzamAM deve adazya rIte duMdubhi nAnA vAdya vagADyA kare che, tene duMdubhi pratihAryuM kahevAmAM Ave che. ane arihaMta bhagavaMta dezanA de che, te vakhate temanAM mastaka para motIonI mALAothI yukta, kaMda puSpanI mALAthI zaNagArelA ane sphaTika ratnamaya traNa che vika che, tene chatra nAmanuM AThamuM prAtihArya mAnavAmAM Ave che. jinamurtinA parikaramAM AThe prAtihAryane kalAmaya upayoga thAya che ane samavasaraNathita arihaMta bhagavaMtanuM dhyAna dharatAM tenuM AlaMbana avazya levuM paDe che, A parathI pAThakone aTa-pratihAryanI mahattAne khyAla jarUra AvI jaze. zAstrakAra ziSya ke zrotAone vizada jJAna ApavA mATe saMkSipta vastune vistAra kare che ane vistRta vastune saMkSepa kare che. te rIte temaNe trIza atizayene saMkSepa cAra atizayamAM karyo che, tenAM nAme anukrame jJAnAtizaya, pUjAtizaya, vacanAtizaya ane apAyApagamAtizaya che. vAstavika arNapaNanI zarUAta kevalajJAna prakaTavAthI thAya che, eTale prathama vidhAna jJAnatizayanuM karavAmAM AvyuM che. jJAna prakaTa thatAM deva-dAna vagere temanI viziSTa prakAre pUjA kare che, mATe bIjuM vidhAna pUjAtizayanuM karavAmAM AvyuM che. e prakAre pUjA thayA pachI arihaMta bhagavaMta abhUta vANI vaDe dharmanI dezanA de che. eTale trIjuM vidhAna vacanAtizayanuM karavAmAM AvyuM che ane arihaMta bhagavaMta rithara hoya ke vicaratA hoya tyAM tyAMthI sarva apAyane apagama thAya che eTale cothuM vidhAna apAyAgamAtizayanuM karavAmAM AvyuM che.* arihaMta bhagavaMte tapazcaryAnAM baLe jJAnanuM AvaraNa karanArA sarva karmone kSaya karI kevaLa-jJAnanI prApti kare che, tene jJAnAtizaya kahevAmAM Ave che. A jJAnane lIdhe teo kalekanA sarva bhAve vANI zake che. jJAnAtizayanA prabhAvathI bhagavaMtanA astitva mAtrathI aneka jIvonA saMzaye ekI sAthe samakALa dUra thaI jAya che. arihaMta bhagavaMtane kevaLajJAnanI prApti thatAM ja deveMdro vagere aSTamAprAtihAryAdinI racanA vaDe bhagavaMtanI mahAna bhakti kare che tene pUjAtizaya kahevAmAM Ave che. arihaMta bhagavaMta keLavajJAnanI prApti thayA pachI ja dezanA de che. te vakhate temanI vANImAM nIcenA 35 guNa hoya che, e vacanAtizaya che? * keTalAka graMthomAM apAyA pagamAtiza prathama kahela che. * A cAra mUlatizanA vistR1 varNana mATe juo prastuta saMpa daka viracita graMtha devAdhideva bhagavAna mahAvIra
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 ] namaskAra athasaMgIta (1) sAvara-vyAkaraNanA niyamathI yukta hoya che. (2) zAra-cca svare bolAtI hoya che. (3) vAra-parItatA-grAmyapragathI rahita hoya che. (4) evAmIvAtva-meghanI jema gaMbhIra zabdavALI hoya che. (5) vratanAvidhAcitA-paDagho pADanArI hoya che. (6) nitya-saralatAvALI hoya che. (7) nIta-rAva-malakoza vagere rogonA svaravALI hoya che. A sAta atizaye zabdanI apekSA hoya che, bAkI atizaye arthanI apekSAe hoya che, te A pramANe-- (8) mArthanA-mahAna arthavALI hoya che. (9) kapAtarapUrvApara vAkyanA ane arthanA virodha vinAnI hoya che. (10) zizva-ISTa siddhAMtanA arthane kathana karanArI tathA vAkyanI ziSTatA sUca vanArI hoya che. (11) saMzayAmA -saMdehathI rahita hoya che. (12) nirAtAcottara--bIjAnAM dUSaNothI rahita hoya che. (13) dayA -aMtaHkaraNane prasanna karanArI hoya che. (14) mithaHNAmAkSatA--pado ane vAkyonI paraspara sApekSatAvALI hoya che. (15) pratAvAya--deza ane kAlane anusaranArI hoya che. (16) taravanitA-vastu svarUpane darzAvanArI hoya che. (17) gIf-pramata-viSayAMtarathI rahita ane nirarthaka vistAranA abhAvavALI hoya che. (18) attAdhAnatA-pitAnI prasaMzA ane paranI nidAthI rahita hoya che. (19) kAminAraya-vaktAnI mahAna kulInatAne sUcavanArI ane pratipAdya viSayanI bhUmikAne anusaranArI hoya che. (2) gatina -madhura-ghInI jema sinagdha ane goLanI jema madhura hoya che. (21) bAsthatA-prasaMzAne yogya hoya che. (22) jAmavevitA-bIjAnAM marmane na ughADavAnA svarUpavALI hoya che. (23) saurA-kathana karavA gya arthanI udAratAvALI hoya che.
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa ceAthuM { 73 (24) dhafItivadUtA-dharma ane arthathI yukta hoya che. padArtho sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM jIvonA hRdayamAM dharmane vikasAvanArI hoya che. (25) rAjA -kAraka, kALa, vacana, liMga, vibhakti vagerenA viparyAsavALA doSathI rahita hoya che. (26) vizvamAM-vidhuttarA-vizvama, vikSepa, vagere mananA dethI rahita hoya che. (27) tri-zrotAonA cittamAM avicchinnapaNe Azcarya utpanna karanArI hoya che. (28) mutarAM-adbhUta hoya che. (29) anattipiTasvitA-atyanta vilaMba rahita hoya che. (30) nezanAtivaividha-varatuone vividha rIte varNavanArI hoya che. (31) Aropita-vizeSatA-bIjA vacanI apekSAe vizeSatA sthApana karanArI hoya che. (32) navapradhAtA-sarvapradhAna hoya che. (33) varga-1-vAva-vivighatA-varNapada, vAyanA spaSTa vivekavALI hoya che. (34) azutti-kahevAne IrachelA viSayanI sArI rIte siddhi thatAM sudhI na aTakanArI hoya che. (35) ravi -anAyAse utpanna thanArI hoya che. arihaMta bhagavaMte kevalajJAnanI prApti thayA pachI jyAM jyAM vicare che, tyAM tyAM savAse jana sudhI rega, vera, Iti, maraNa, ativRSTi, avRSTi, dubhikSa ane karanAre svarASTra-pararASTra taraphathI bhaya thatuM nathI, tene apAye-aniSTone apagama (nAza) atizaya arthAt apAyAparAmAtizaya kahevAmAM Ave che. sArAMza e che ke mahAna anubhavI puruSoe kahyuM che ke "arihatenuM niraMtara manana karanAra AtmA chevaTe arihaMta bane che." ja
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa pAMcamuM siddha-pada sarva arihaMtoe kahyuM che ke karmavazAt anAdikAlathI saMsAramAM paribhramaNa karI rahela chava dharma puruSArthanA ge guNa zreNIe (guNasthAnake) caDhate sarva karmane nAza karIne siddha padane pAme che. sujJa pAThake A kathanamAMthI traNa siddhAMte tAravI zakaze. (1) AtmAne anAdikALathI saMsAramAM paribhramaNa karavuM paDe che, tenuM mULa kAraNa kamane saMga ke karmanuM baMdhana che. (2) AtmA puruSArthanA ge te karmane nAza karI zake che. (3) karmane nAza karavA mATe guNazreNi ke guNasthAnanuM ArahaNa Avazyaka che. A siddhAMte aMge eTaluM spaSTIkaraNa karavuM Avazyaka che ke "AtmA prathama zuddha hate ne pachI tene kamane baMdha thaye ema jaina maharSionuM mAnavuM nathI. teo kahe che ke je zuddha AtmAne karmane baMdha thatuM hoya te siddhapadane pAmelA jIvene paNa karmane baMdha thAya che ane e rIte vAstavika mukti, mokSa ke nirvANa saMbhavI zake nahi; eTale satya hakIkta e che ke, AtmA mATInI khANamAM rahelA senAnI jema prathama azuddha avasthAmAM hoya che ane pachI kramazaH zuddha thate thatuM siddhi-padane pAme che. A rIte siddhi-pada pAmyA pachI tene punaH karmane baMdha thato nathI." ahIM e spaSTIkaraNa paNa Avazyaka che ke jaina maharSie kAraNa ane kAryanA kAyadAmAM pUrI zraddhA dharAve che, tethI evuM vidhAna kare che ke- mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAya ane vega e kAraNone lIdhe kamane baMdha thAya che ane jyAre e kAraNane abhAva thAya che, tyAre karmane baMdha thatuM nathI." tAtparya ke AtmA prathama karmabaddha hoya che tyAre A kAraNe vidyamAna hoya che ane pachI siddha thAya che tyAre A kAraNo vidyamAna hotAM nathI. mokSamArganuM nirUpaNa karavA mATe jaina maharSioe cha sthAnanuM nirUpaNa karyuM che,te pAThakoe avazya jANavA jevuM che. teo kahe che : atthi jIo taha niccaM, kattA bhottA ya punapAvANaM / asthi dhuvaM nivvANaM taduvAo atthi chaTThANe // (1) jIva che. (2) te nitya che
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa pAMcamuM It 15 (3-4) te puSya ane pApano arthAt zubhAzubha karmane kartA paNa che ane bhaktA paNa che. (5) te karmane sarvAze nAza karIne mokSa ke nirvANa meLavI zake che. eTale nirvANa avazya che. (6) ane tene upAya vidyamAna che. A cha sthAnamAMthI eka paNa sthAnane svIkAra karavAmAM na Ave te mokSa mATe puruSArtha saMbhavI zaka nathI. thoDI spaSTatAthI A vidhAnanuM rahasya barAbara samajAI jaze. je jIva ke AtmA jevI koI vastunuM astitva ja na hoya te mukita kene thAya? mokSa kone maLe ? je jIva ke AtmA kSaNika hoya athavA deha sAthe ja nAza pAmatA hoya te paraloka ke mukitanI ciMtA zA mATe ? e paristhitimAM vartamAna jIvanamAM je sukha maLyuM te bhegavI levuM ja ITa gaNAya. je AtmA karma kartA na hoya te tene karmanuM baMdhana kema hoya ? ane karmanuM baMdhana na hoya to temAMthI chUTavAnuM kyAM rahyuM ? je AtmA karmane kartA hoya paNa bhaktA na hoya te tene puya-pApano viveka karavAnI jarUra zI? je AtmA karmane nAza karavAnI zakti na dharAvatuM hoya te te mukta kema thaI zake? ane AtmA kamane nAza karavAnI zakti dharAvate hoya paNa te mATe koI upAya vidya mAna na hoya te puruSArtha karavAne artha zuM ? tAtparya ke jIva che, te nitya che, karma karyA che, kamane bhaktA che, karmane nAza karavAnI zakti dharAve che ane te mATe upAya vidyamAna che, ema mAnavAthI ja kaIvaNa AtmAne mukti, mekSa, nirvANa, paramapada ke siddha-padanI sAdhanA mATe puruSArtha karavAne utsAha jAge che ane uttarottara guNasthAnaka para ArUDha thato jAya che. jana maharSioe guNasthAnakanI paraMparAnuM je varNana karyuM che. te A rIte che? + gavAsiSThamAM AtmAnI mukhya be ane avAMtara cauda avasthAonuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che te, A rItaH ajJAnamaya-avasthA (1) bIja jAgRta, (2) jAgRta (3) mahAjAgRta, (4) jAgRtavapna (pa) svapna, (6) svapna jAgRta, (7) suSuptaka. jJAnamaya-avasthA (8) zubhecchA, (9) vicAraNuM, (10) tanamAnasA, (11) sattvApatti, (12) asaMsakti (13) padArthobhAvanI, (14) turyAgA.
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 ] namaskAra arthasaMgati (1) mithyASTi-guNasthAna teo jaNAve che ke dareka AtmA prathama mithyAdi guNasthAne hoya che, tyAM te karmonI pracuratAne lIdhe anantakALa paryata nigedanA bha kare che. te pachI karma anusAra pRthvIkAya, apakAya, tejaskAya, vAyukAya tathA pratyeka vanaspati kAyamAM pharI pharIne janma dhAraNa kare che. ahIM tene chedana, bhedana, zIta, tApa, vaSa vagerenAM pArAvAra duHkha sahana karavA paDe che. A pramANe anaMta ekendriyanA be karyA pachI AtmA beindriya, teIndriya, ane carphoriMdriya eTale kIDAnA vagerenA bha kare che. temAM paNa duHkhane saravALe bahu mATe hoya che. ane manuSyanA jIvana sAthe sarakhAmaNI karIe te emaja kahevuM paDe ke emanAM duHkhe agaNita heya che. kSaNa pahelAM janmelo kIDe bIjI ja kSaNe koIne paga taLe cagadAI jAya che ke koI moTA kIDAnA mukhamAM jaI paDe che, athavA TADha, tApa ke chedana-bhedanane bhayaMkara bhegA thaI pitAnA prANa gumAve che. A rIte lAMbA kALa sudhI kIDA vagerenA aneka bhava karyA pachI te paMcendripaNuM pAme che ane karmAnusAra tiryaMca, nAraka, manuSya tathA deva e cAra gatinA bha kare che. temAM nAraka ke devanA bhale ekI sAthe be thatA nathI ane paMcendriya tiryajhIpaNuM ke manuSyapaNuM ekI sAthe vadhAremAM vadhAre sAta ke ATha bhava sudhI cAle che. tAtparya ke tyAra pachI AtmAne karmAnusAra judI judI gatimAM utpanna thavuM paDe che. Ama bhavasAgaramAM bhaTakatAM bhaTaktAM siddhAvasthA prApta thavA mATe jyAre eka pudgala parAvarta eTale kALa (anaMta utsarpiNa-avasarpiNane bhegI karIe teTalo samaya) bAkI rahe che, tyAre AtmAne satyadharmane Azraya levAnI prabaLa utkaMThA jAge che. A kALamAM ayavasAyenI tevA prakAranI vizuddhithI AtmA AyuSya-karma sivAya bAkInAM sAte karmonI sthiti pa manA asaMkhyAtamA bhAge nyUna evA eka kaDAkaDI sAgaropama jeTalI kare che. zAstrakAro A pagalAne "yathApravRttikaraNa" kahe che. bauddha matamAM vikAsa kramanI cha avasthAo nIce pramANe svIkAravAmAM AvI che : (1) aMdhapRthujAjana (pRthapha-jana) (2) kalyANa pRthujajana, (3 setApanna (4) sakadAgAmI (5) o pAtika ane (6) arahA, A avasthAmAM uttarottara vikAsanA caDhatA krame sUcave che. + bRhata saMgrahaNimAM kahyuM che ke "nigadanA goLAo (sakala kAkAsamAM vyApelA hovAthI). asaMkhya che. te dareka gALAmAM sAdhAraNa zarIro asaMkhya che ane te dareka sAdhAraNa zarIramAM jIvo ananta che. (atyAra sudhImAM eka nigadanA jIvono anaMtamo bhAga siddha thayo che.) ka ekendriya beidriya, teIdriya ane cariMdriya jIvono samAveza tiya"ca gatimAM thAya che.. - + kamanI ATha prakRtionAM nAme A rIte cheH jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, vedanIya, mehanIya, Ayu, nAma, gotra ane aMtarAya
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa pAMcamuM [ 71 ahIMya yathApravRtti zabda anAgapaNAnuM ane karaNa zabda adhyavasAyanuM sUcana kare che. tAtparya ke AtmAe A rIte karmone je ghaTADo karyo che te akAma nirjarAne AbhArI che. temAM sakAma nijArAne kaI hise nathI. yathApravRttikaraNane spaSTa khyAla ApavA mATe zAstrakAze dhAnyanA DhagalAnuM tathA giripASANu-nadI nyAyanuM daSTAMta Ape che. dhAnyanA eka DhagalAmAMthI kuTuMbanA nirvAha mATe roja jeTaluM dhAnya kADhavAmAM Ave tenAM karatAM temAM thoDuM nAkhavAmAM Ave te samaya jatAM e Dhagale ocho thaI jAya che. tema jIva anAgapaNe ghaNuM karmone khapAvate jAya ane ceDAM karmone bAMdhatuM jAya te kAlAMtare ochA karmavALe thaI jAya che. athavA giripradezamAMthI eka pASANa tUTIne nadInA pravAhamAM Ave ne tenI sAme ghasaDAte jAya te dhIme dhIme cAre bAjuthI ghasAIne goLa banI jAya che, tema saMsAramAM athaDAte kuTAte jIva anAgapaNe karma khapAvate jAya te kAlakrame ochA karmavALe bane che. che che : - A karaNa vaDe jIva nibiDa-rAga-dveSanA pariNAmarUpa graMthi pradezanI samIpamAM Ave che. ahIM eTaluM spaSTa karavAnI AvazyakatA che ke abhavya jIvo paNa graMthipradezanI samIpamAM AvI zake che ane tIrthakaronI apUrva ddhi ke sAdhuonAM sanmAna joIne athavA svargAdi sukhanI IcchAthI dIkSA grahaNa karI navapUrva sudhInuM thatajJAna saMpAdana karI zake ane bhavAMtare navamA saiveyakamAM* utpanna thaI zake che, paNa graMthine bheda karIne samyapharavanI prApti karI zaktA nathI. * zrI sata bhagavaMtoe jIvonA be prakAra kahyA che : bhavya ane abhavya mekSamAM javAnI yogyatAvALA jIvone bhavya kahevAmAM Ave che. ane tevI gyatA vinAnA jIvone abhavya kahevAmAM Ave che. * daSTivAdanA eka vibhAga tarIke gaNAtA cauda pUrvanAM nAme nIce pramANe che : (1) utpAdapUrva (8) karmapravAda (2) agrAyaNIya (9) pratyAkhyAnapravAda (3) vIrya (10) vidyApravAda (4) asti-nAstikavAda (11) avazva (5) jJAnapravAda (12) prANAyu (6) satyapravAda (12) kriyAvizAla (7) AtmapravAda (14) laka-biMdusAra bAra devakanI upara ane pAMca anuttara vimAnanI nIce navagreveyakanA vimAno uparAupara AvelA che. tenA nAmo nIce pramANe che. - (1) sudarzana, (2) supratibudhdha (3) manorama (4) sarvatobhadra (5) suvizAla (6) sumanasa (7) saumatsya (2) priyaMkara ane (9) nandrikara.
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78] namaskAra arthasaMgati bhavya jIvomAM je dIrgha saMsArI hoya che, te ahIMthI pAchA phare che ane pharI pAchAM dIrghasthitivALA karmo bAMdhe che; je avasthita pariNamI hoya che, te keTaloka kALa ema ne ema paDyA rahe che. arthAt teo karmanI sthiti ochI ke vadhAre karatA nathI. ane jeo ladhusaMsArI hoI ardha pudagalaparAvarta jeTalA kALamAM avazya mokSe janAra hoya che, teo apUrvakaraNanI (pUrva kadI na thaye heya tevA adhyavasAyanI) madadathI graMthino bheda kare che ane anivRttikaraNa (je kArya karyA vinA nivRtti na pAme tevA adhyavasAyanI madada) vaDe samyakatvane avazya spaze che ke jene avirata-samyagadaSTi nAmanuM cothuM guNasthAna kahevAmAM Ave che. (2) sAsvAdana-samyagadaSTi-guNasthAna vRkSa parathI paDeluM phaLa bhUmi sudhI na pahepyuM hoya tyAM sudhI aMtarAla avarathAmAM gaNAya che, tema samyakatvane spazI cUkele AtmA nIce paDatuM hoya ane mithyASTi guNasthAna sudhI pahoMce na hoya tyAM sudhI aMtarAla avasthAmAM gaNAya che. A vakhate te samyakatvanA kaMI svAdavALe hoya che, tethI tenI avasthA vizeSane sAsvAdana-samyagadaSTiguNasthAna kahevAmAM Ave che. (3) samyaga-mithyAdaSTi-guNasthAna AtmA jyAre kathaMcit samyakatvanA pariNAmavALo ane kathaMcita mithyAtvanA pariNAmavALe ema mizra pariNAmavALo hoya che, tyAre tenI avasthA vizeSane samyagamithyAdi guNasthAna kahevAmAM Ave che. A vakhate tene samyakatva para ruci paNa hatI nathI ane aruci paNa hotI nathI. pahelA guNasthAnathI caDe ane cothA guNasthAnathI paDele AtmA A sthAne Ave che. (4) avirata-samadaSTi-guNasthAna yathApravRttikaraNa, apUrvakaraNa ane anivRttikaraNanA ge samyakatvane pAmelA arthAt samyagdaSTi thayelA paNa vilAsanI uNapane lIdhe virata eTale aMzathI paNa saMyamI na banelA AtmAnI avasthA vizeSane avirati-samyagadaSTi-guNasthAna kahevAmAM Ave che. uttarAdhyayana sUtranA aThThAvIsamA adhyayayanamAM samyakatvano paricaya ApatAM jaNAvyuM che ke jIva, ajIva, baMdha, puSya, pApa, Azrava, saMvara, nirjara ane mokSa e nava ta che.* A navatanI vibhAvathI ke upadezathI bhAvapUrvaka zraddhA karanArane samyaktva kaheluM che. * navatattaprakaraNamAM tatvanAM nAmo nIcenAM kame jaNAvelA che ? jIva, ajIva, puSya, pApa, Azrava, saMvara, nija rA, baMdha ane mekSa e nava to jANavA je.gya che,
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa pAMcamuM [ 19 ane e ja adhyayanamAM samyakatvanuM mahattva samajAvatAM kahyuM che ke, samyakatva vinA jJAna na hoya, jJAna vinA cAritranA guNe na hoya. cAritranA guNo vinA rAga-dveSamAMthI mukti na hoya ane rAgadveSanI mukti vinA nirvANa na hoya. tAtparya ke samyakatva e nirvANanuM-mokSanuM kAraNa che. (5) viratAvirata guNasthAna sacavane spazI cUkelo AtmA jyAre dezavirati grahaNa karIne aMzataH virata bane che tyAre tenI avasthAvizeSane viratAvirata guNasthAna kahevAmAM Ave che. aMzataH virata thayele AtmA bAkInA aMzemAM avirata hoya che tethI tene viratAvirata kahevAmAM Ave che. vratadhArI zrAvake A guNarathAne rahelA kahevAya che. (6) pramatta saMyata-guNasthAna viratAvita guNasthAnamAMthI AgaLa vadhele AtmA jyAre sarvavirati sAmAyika grahaNa karI saMyata bane che, paNa kaMIka aMze pramAdavALe hoya che, tyAre tenI avasthA vizeSane pramattasaMvata guNasthAna kahevAmAM Ave che. ahIM pramAda zabdathI AtmavatI AgaLa vadhavAne anutsAha samajavane che. nidrA vigerene paNa pramAda kahevAmAM Ave che, (7) apramattasaMcata-guNasthAna sarvaviratine dhAraNa karanAra je AtmA pramAda rahita hoya che, tenI avasthAvizeSane apramatta saMyata guNasthAna kahevAmAM Ave che. A avasthAmAM rahele AtmA jarA paNa pramAdavALe thaye ke chaThThA guNasthAne AvI jAya che ane pramAda rahita thaye ke punaH sAtamA guNasthAne caDhI jAya che. Ama chaThThA ane sAtamA guNasthAna vacce caDhavuM-utaravuM lAMbA samaya sudhI cAle che. (8) nivRtti bAdara-guNasthAna apramatta avasthAmAM rahele sarvavirata AtmA jyAre kodha, mAna, mAyA ane lebha e cAra kaSAyanA skUlavarUpane amuka aMze jItI le che tyAre tenI avasthAvizeSane nivRtti bAdara guNarathAna kahevAmAM Ave che. (9) anivRttibAdara-guNasthAna sarvavirata AtmA jyAre kaSAyanAM sthUla svarUpathI ghaNe aMze nivRtta thayeluM hoya paNa amuka aMzavALe hoya tyAre tenI avasthA vizeSane anivRtti bAda guNasthAna kahevAmAM Ave che. A avasthAmAM kaSAyane parAjita karavA mATe bhAre puruSArtha cAlI rahyo hoya che.
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 ] namaskAra arthasaMgati (10) sUkSmasaMyarAya-guNasthAna je sarvavirata AtmA, kadha, mAna ane mAyAne sarvathA nAza karI cUkyo hoya paNa lobhanA sUkSama aMzavALa hoya tenI avasthAvizeSane sUmasaMgaparAya guNasthAna kahevAmAM Ave che. (11) upazAMta moha-guNasthAna je sarvavirata AtmAe mohanIya karmane kiMcikAla mATe zAMta karyuM hoya tenI avasthAvizeSane upazAMtoha guNasthAna kahevAmAM Ave che. A avasthAmAM avaziSTa lebhanA aMzane upazama thAya che, paNa sarvathA nAza thato nathI. (12) kSINameha guNasthAna je sarvaviratane AtmAe mehanIyakarmane sarvathA kSINa karI vItarAga avasthA prApta karI hoya tenI avasthAvizeSane kSINamAha guNasathAna kahevAmAM Ave che. (13) sagIvalI-guNasthAna mohanIyakarmane kSINa karI AtmA jyAre jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya ane aMtarAyakamane kSaya karI kevaLajJAna, kevaladarzana ane anaMtavIryathI yukta bane che paNa mana, vacana ane kAyAnA rogathI yukta hoya che, tyAre tenI asvasthAvizeSane sagI kevalI guNasthAna kahevAmAM Ave che. arihaMte ane kevalI bhagavaMte A guNasthAne rahelA hoya che. (14) agakevalI-guNasthAna sagI kevalI bhagavaMte nirvANapUrve zeSa karmonI parama nirjarA mATe sUkSama kriyAanivRtti zukaladhyAnanA baLathI mana, vacana ane kAyAnA bAdara tathA sUkSama gene niSedha kare che. temanI A avasthA vizeSane agI kevalI guNasthAna kahevAmAM Ave che. A avasthAmAM teonA Atmapradeze evA saMkucita banI jAya che ke te zarIranA 2/3 bhAvamAM samAI jAya che. tyArapachI teo samucchinnakriyA apratipAti nAmanA zukala dhyAnanA cothA pAyA para AruDha thAya che, madhyamarItie a, ba, u, a, la e pAMca hasva vaNeno uccAra karI eTalA samayamAM sarva saMvararUpa zailezI avasthA (zaila-parvata nizcala avasthA)ne prApta thaI vedanIya, nAma ane getra kamane guNazreNithI tathA Ayukarmane yathAsthita zreNithI sarvathA kSaya kare che ane e cAre karmo kSaya thatAM Urvagatie samayamAtramAM siddhazIlAnA agrabhAga para pahoMcI tyAM siddharUpe sadAkAla birAje che.
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa pAMcamuM [a siddhonuM svarUpa AcArAMgasUtranA pAMcamA adhyayanamAM siddhonuM svarUpa A rIte jaNAvyuM cheH 'accei jAImaraNassa baTTamagmaM vikkhAyarae, savve sarA niyaTuMti, takA jattha na vijjai, mai tattha na gAhiyA, oe appaiTThANassa kheyanne, se na dIhe, na hasse, na baTTe, na taMse na cauraMse, na parimaMDale na kiNhe na nIle na lohie na hAlidde na sukile na surabhigaMdhe na durabhigaMdhe na titte na kaDue na kasAe na aMbile na mahure na kakkhaDe na maue na garue ma lahue na uNhe na ni na lukkhe ... na kAU na ruhe na saMge na itthI na purise na annahA parinne sanne uvamA na vijjae, arUvI sattA, apayassa payaM natyi // ' janma-maraNanA kAraNabhUta kamene nAza karIne AtmA mekSamAM lIna thAya che. A avasthAnuM varNana karanArA sarva zabdo pAchA phare che arthAt tenA saMpUrNa svarUpanuM varNana karI zaktA nathI. tyAM kalpanA jaI zakatI nathI, tyAM buddhi pahoMcI zaktI nathI, tyAM samagra karma rahita AtmA zarIra vagarane, saMsAramAM rahelA sarva nI avasthAne jANanAro hoya che. te AtmA AkAre lAMbe, TUMko, goLAkAra, trikoNAkAra, catuSkoNakAra ke maMDalIkara heto nathI. varNamAM kALa, nIle, lAla, pILe ke sapheda hete nathI. gaMdhamAM sugadhI ke dudhI hetuM nathI. svAdamAM tIkhuM, kaDa, tura, khAre ke mIThe te nathI. sparzamAM karkaza, kamaLa, bhAre, halake, Une, ThaMDe, snigdha ke lukho hetuM nathI. strIrUpe, puruSarUpe ke napuMsakarUpe paNa have nathI. jJAtA ane parijJAtArUpe hoya che. tene koI upamA nathI, te arUpI che. tenA svarUpane saMpUrNa rIte kahI zake evuM koI pada (zabda) nathI. Avazyaka niryukitamAM kahyuM che ke "siddha bhagavate zarIra rahita, AtmapraTeMzanI ghanatAvaLA, sAmAnya viSayarUpadarzana ane vizeSa viSayarUpa jJAnamAM upagavALA hoya che.' vaLI temAM jaNAvyuM che ke je avyAbAdha sukha mokSamAM gayelA siddhone heya che, te sukha manuSya tathA sarva deve paikI keIna hotuM nathI. jIva vicAra prakaraNamAM kahyuM che ke "siddhone zarIra hetuM nathI, AyuSkarma hotuM nathI, prANa ke ni hetI nathI ane teonI sthiti jainAgamamAM sAdi-anaMta arthAt jenI Adi che paNa aMta nathI tevI batAvI che." + sthiti cAra prakAranI hoya che : (1) sAdi-sAMta-jenI Adi ane aMta bane che,
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 82 ]. namaskA2 arthasaMgati siddhanA ATha guNa . karmakSayanI apekSAe siddha-bhagavaMtemAM ATha guNe prakaTe che. te A pramANe che : (1) anaMta jJAna, (2) anaMta-darzana (3) avyAbAdha sukha (4) anaMta-cAritra (5) akSaya-sthiti (6) arUpIpaNuM, (7) agurulaghutva ane (8) anaMtavIrya. - (12) anaMta-jJAna-anaMta-darzana. : zAstromAM kahyuM che ke "jIvanuM lakSaNa upayoga che.'x dareka jIva upagavALuM hoya che.4 ane upagane artha zAstromAM A rIte karela che. upayujyate vastuparicchedaM prati vyApAryate jIvA'nenetyupayogaH jenA vaDe jIva vastunA pariccheda (baMdha) prati vyApAra kare-pravRtta thAya te upaga athavA "upa" eTale samIpa-samIpavartI ane vega eTale jJAna-darzananuM pravartana, arthAt jenA vaDe AtmA jJAna-darzananuM pravartana karavAnI abhimukhatAvALo thAya tevA cetanA vyApArane upaga kahevAmAM Ave che. A upayoga be prakAranA cheH anAkAra ane sAkAra. - temAM vastune sAmAnya baMdha karAve te anAkAra upayoga ke darzana kahevAya* ane vizeSa dha karAve te sAkAra upaga ke jJAna kahevAya. nirgodamAM rahelA AtmAne, upaga hoya che?' e praznanA uttaramAM zAmAM ke jaNAvyuM che ke "hA, nigodamAM rahevA AtmAone akSaranA anaMtamA bhAga jeTalo upayoga hoya che, anyathA temanI gaNanA AtmA tarIke thaI zake ja nahIM. A sthaLe zAmAM " e paNa spaSTatA karI che ke "badhA AtmAone sarakho upayoga heta nathI, paNa karmakSayanA * pramANamAM ochevadhato hoya che. A sthiti samajAvavA mATe temaNe dIpakanuM dRSTAMta ApyuM che jema eka dIpaka para jADA kapaDAnuM AvaraNa hoya te tene prakAza bahu jhAMkhe paDe, kAMIka pAtaLA kApaDanuM AvaraNa hoya te prakAza ocho jhAMkho paDe ane bilakula AvaraNa na hoya te prakAza pUrepUre paDe." tAtparya ke karmanuM AvaraNa jeTalA aMze che . (2) sAdi anaMta-jenI Adi che paNa aMta nathI. (3) anAdi-sAta-jenI Adi nathI paNa aMta che. (4) anAdi-anaMta-jenI Adi ane aMte baMne nathI. ' ' x 3o rakSA tattvArtha sUtra a. 2, sUtra-8. * jaM sAmannagahaNaM bhAvANaM ne ya kaTTa AgAraM / avisesiUNa atthe, daMsaNamii vuccae samaye // phUTa akAra karyA vinA tathA arthanI vizeSatA vinA bhAvanuM je sAmAnya grahaNa karavuM tene zAstromAM darzana kaheluM che,
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa pAMcamuM ochuM thAya teTalA aMze temane upaga tejasvI bane. siddha bhagavatee jJAnAvaraNIya ane darzanAvaraNIya karmone pUrepUro kSaya karele hevAthI temanAmAM anaMtajJAna ane anaMtadarzana prakaTe che. - ahIM eTalI hakIkata nedhavA yogya che ke chavastha AtmAone pahele dazane paNa ane pachI jJAnopayoga hoya che. eTale temAM prathama ghaTatya (ghaTanI jAti) grahaNa karyA pachI ghaTarUpa vizeSa padArthane grahaNa kare che, tyAre kevalI bhagavaMtene pahele jJAne payoga ane pachI darzanepayoga hoya che, eTale teo prathama ghaTarUpa vizeSa padArthane grahaNa kare che ane pachI ghaTane grahaNa kare che ane tethI ja temanI stutimAM "nagna sarisI" sarvajJa, sarva darzI vizeSaNe saMgata thAya che. vaLI chadmasthAne darzane payoga ane jJAne payoga vadhAremAM vadhAre antarmuhUrta sudhI hoya che, temAM darzane payoga karatAM jJAne pagane samaya saMkhyAtA gaNo vadhAre che, tyAre keTalI bhagavaMtene baMne upaga eka eka samayanA ja hoya che. keI AtmAne eka samaye be upaga hotA nathI. te saMbaMdhI vizeSAvazyaka bhASyamAM kahyuM che ke, nANammi daMsaNammi ya ego egayarammi uvuttaa| savvassa kevalissa vi jugavaM do natthi uvaogA // jJAna ane darzana e be upagamAMthI sarva jIve eka ja upayogavALA hoya che. kevalI bhagavaMtene paNa ekI sAthe be upayoga letA nathI. (3) avyAbAdha sukha keTalAka manuSya ema mAne che ke "viSayone bhegoga karavAmAM ja sukha hoya che, tethI nirvANa, mukita, mikSa ke siddhAvasthAmAM koI jAtanuM sukha maLavA saMbhava nathI. teo 'jai tattha natthi sImaMtiNIo mnnhrpiyNguvnnaao| tAre siddhantiya ! baMdhaNaM khu mokkho na so mokkho // ' he saiddhAMtika ! tuM je mikSa-mArganuM pratipAdana kare che, te vAstavika mekSa nathI, paNa eka jAtanuM baMdhana ja che, kAraNake tyAM (sukhane ApanArI) manahara piyaMgu varNavALI strIo nathI." pIgalika sukhe kSaNika che, tethI game teTalAM ke game teTalIvAra bhogavavAmAM Ave paNa tenAthI AtmAne saMtoSa thatuM nathI, chatAM jemanI mati mehAvezathI mUDha banelI che, teo emAM ja sukha mAne che ane enI ja jhaMkhanA kare che. teo kahe che : 0 zrI madbhavAdI ane zrI siddhasena divAkaranuM maMtavya A bAbatamAM juduM paDe che, paraMtu tenuM samAdhAna zrImadda yazovijayajIe jhAnabiMdamAM ghaNI vizadatAthI karyuM che.
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ namaskAra asaMgati varaM vRndAvane ramye kroSTutvamabhibAJchitam / na tvevAviSayo mokSaH kadAcidapi gotamaH // ' he gautama ! yamunA nadInA taTa para AvelA ramaNIya vRMdAvanamAM ziyALano janma le te te IcchavA egya che (kAraNake tyAM suMdara rUpavALI yuvAna govAlaNanA mukha-kamaLa jovA maLe ane temanA hAsya, vineda tathA gIta sAMbhaLavA maLe) paraMtu jyAM koIpaNa jAtanA viSayo nathI tevA mekSamAM javuM kadI paNa IcchavA yogya nathI." AhAra, bhaya, mithuna ane parigraha saMjJAmAM rAcI rahelA AtmAne zAsakAroe bhavAbhinaMdI kahyA che, temanI vicAradhArAnAM darzana nimnaphlekamAM thAya che? 'asAro'pyeSa saMsAraH, sAravAniva lakSyate / dadhidugdhAmbu-tAmbula-puSpapaNyAGganAdibhiH // ' aneka duHkhathI vyApta hovAnA kAraNe A saMsAra je ke asAra che, te paNa te dahIM, dUdha, jaLa, tAMbula, puSpa ane vArAMganAone lIdhe sAravALo jaNAya che." AvAM vacane sAme lAlabattI dharatAM zrIharibhadrasUrijIe gabiMdumAM jaNAvyuM che ke - zrUyante caivadAlApA, loke tAvadazobhanAH / zAstreSvapi hi mUDhAnAmazrotavyAH sadA satAm // AvAM je vAkaye lekasamUhamAM ane laukika zAstromAM saMbhaLAya che, te mUDha manuthonAM heIne puruSoe sarva samaya mATe sAMbhaLavA gya nathI. tAtparya ke mumukSuoe te kevaLa hitabuddhithI kahevAyelAM jJAnInAM vacane ja sAMbhaLavAM joIe ane te pramANe vartana karIne pitAnA jIvanane saphaLa banAvavuM joIe.' parama pavitra paropakArI jaina-mahiSaoe kahyuM che ke- AtmA jyAM sudhI vedanIya karmathI yukta hoya che, tyAM sudhI te zAtA ke azAtAne anubhava kare che, paNa vedanIya mane AtyaMtika nAza thAya tyAre te sahaja svabhAvamAMthI prakaTatA sukhane pUrNa letA bane che. A sukhanI vizeSatA e che ke te paugalika sukhanI jema punaHvyAbAdhA (pIDA)vALuM banatuM nathI ke utpanna thayA pachI kadI paNa cAlyuM jatuM nathI. arthAt te avyAbAdha ane anaMta hoya che. Avazyaka niyuktimAM kahyuM che ke 'vitthinnasavvadukkhA, jAijarAmaraNabaMdhaNavimukkA / avvAbAI sukkhaM aNuhavaM te sAsayaM siddhA // 988 // " * ahIM gautama eTale gautama gaNadhara samajavAnA nathI paNa gautama e gAlava RSi (saMnyAsI)nA ziSyanuM nAma che.
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa pAMcamuM ( 85 sarva duHkhane sarvathA tarI gayelA, janma, jarA ane maraNanAM baMdhanathI chUTA thayelA siddho e avyAbAdha ane anaMta sukhane anubhava kare che." (4) anaMta cAritra "atmA jJAna-darzanasvabhAvavALe che, ane vizuddha sukha svarUpa che, chatAM saMsAramAM kema paribhramaNa kare che?' ene TUMko uttara ApatAM zAsakAra maharSioe jaNAvyuM che ke " La"--mohane lIdhe-mehanIya-kamane lIdhe te saMsAramAM paribhramaNa kare che.* madira pIvAthI jema manuSyanI mati vikala thAya che, tema mehanA udayathI AtmAnI vivekazakti vizva thAya che ane te sa-asane ke hitAhitane viveka karI zako nathI. pariNAme dhana-dhAnya, bAga-bagIcA strI-putra, parivAra vagere je vastuo para che, tene potAnI mAnI le che, ane tene mATe aneka prakAranA anartho karavAne te prerAya che, tathA jJAna, darzana, cAritra, tapa vagere je vastuo pitAnI che, tene cheka bhUlI jaI vivekahIna-AthArahIna jIvana gALe che. moha badhA azubha karmone rAjA gaNAya che, kAraNa ke tene kille tUTe tyAre ja bIjAM karmo zaraNe Ave che, eTale sAdhakone sahuthI vadhAre prayatna tenA para jaya meLavavA mATe karavo paDe che. mehathI utpanna thatA azuddha bhAvone zAstrakAra maharSioe be bhAgamAM vaheMcyA che. (1) samyaktvane rodha karanArA ane (2) cAritrane rodha karanArA. temAM samyakatvane rodha karanArA azuddha bhAve traNa prakAranA che : (1) mithyAtva mohanIya eTale jenA udayane lIdhe AtmAmAM mithyAtva upanna thAya che ane vItarAga praNIta tothI viparIta zraddhA thAya che.* x AyA nANasahAvI, dasaNasIlo visuddhsuhruuvo| so saMsAre bhamaI, eso doso khu mohassa | -(zrI jinagama) moheNa gambhaM maraNAha ei, pattha mohe puNo puNo / -zrI AcArAMga sUtra, adhyayana 5 uddeza le abhigraha eTale mAruM te sAruM' evI manovRttine lIdhe. anabhigraha eTale satya-asatyane nirNaya karavAnI udAsInatAne lIdhe, abhiniveza eTale pakaDeluM nahIM choDavAnI Tevane lIdhe saMzaya eTale anirNayAtmaka manodazAne lIdhe tathA anAbhoga eTale upayoganI khAmIne lIdhe AtmAne je daSTivipa. yasa thAya che ane jene lIdhe te adharmane dhama ane dharmane adhama, amAgane mArga ane mArgane amArga, achavane jIva ane jIvane ajIva, asAdhune sAdhu ane sAdhune asAdhu tathA amukatane mukata ane mukatane amukata mAnavA lAge che temaja je deva, guru ane pa lakattara hoI zreyasUtI sAdhanA karavAmAM atyaMta upAmI che, teno preyanI prApti mATe upayoga karavA prerAya che. tene mithyAtva samajavuM. mithyAtvanA paca, dasa ane cha prakAranuM rahasya AmAM AvI jAya che.
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ 86 ] namaskAra athasaMgati (2) mizra mAnIya eTale jenA udayathI AtmAne samyapha ane mithyAtvanA mizra pari thAya che. ane (3) samyakatva mohathIya eTale jenA udayathI AtmAne kSAyaka samyapha thatuM aTake che. cAritrane redha karanArA azuddha bhAve mukhyatve be prakAranA cheH kaSAyarUpa ane nAkakaSAyarUpa. ahIM kaSAya zabda kaSa eTale karma ke bhavana ane Aya eTale lAbhano artha darzAvanAra che, tethI je bhAve vaDe karma baMdhAya athavA saMsAra vadhe tene kaSAyarUpa samajavAnA che ane je bhAve kaSAya jeTalA prabala ke Ugra nathI paNa tenI uttejanAmAM madada karanArA che, temane nokaSAya samajavAnA che. kaSAyarUpa bhAve mukhyatve cAra prakAranA ane avAMtara bhedathI seLa prakAranA che, te . A pramANe : 4(1) anaMtAnubaMdhI krodha (3) pratyAkhyAnI kola.' (2) apratyAkhyAnI krodha (4) saMjavalana krodha. (2) mAna (5) anaMtAnubaMdhI mAna (6) apratyAkhyAnI mAna. (6) pratyAkhyAnI mAna (8) saMjavalana mAna. (3) mAyA (9) anaMtAnubaMdhI mAyA (10) apratyAkhyAnI mAyA (11) pratyAkhyAnI mAyA (12) saMjavalana mAyA jA jIva varisa caumAsa pakkhagA, narayatiri naraamarA / sammANuladhvaviraha, ahakkhAyacarittaghAyakarA // 18 // -karma graMtha prathama jene anubaMdha mRtyuparyata rahe ane je samakUvane roke tene anaMtAnubaMdhI kaSAya kahevAya che. jene anubaMdha varSa payaMta rahe ane je dezaviratirUpa pratyAkhyAna na thavA de te apratyAkhyAna kaSAya kahevAya che. jeno anubaMdha cAra mAsa paryata rahe ane je sarvavirati rUpa pratyAkhyAna na thavA de te prata khyAna kaSAya kahevAya che. jene anubaMdha eka pakSa paryata rahe ane je yathAprakhyAta cAritrane roke te saMjavalana kaSAya kahevAya che. prathama guNasthAnathI cothA guNasthAne caDavA mATe je graMthino bheda karavo paDe che, te A cAra anaMtAnubaMdhI kaSAyanI cokaDI che. te saMbaMdhI vizeSAvazyaka bhAvamAM kahyuM che ke gaMThiti sadubbheo kakkhaDaghaNarUDhagaMThiyva / jIvassa kammajaNio, ghaNarAgadosapariNAmo // karkaza, ghana ane daDha maMthinI jema jIvano karmajanita je ghana rAga dveSarUpa pariNAma che tene maMthi samajavI. A graMthi ghaNuM kaTe bhedAya che.
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 87 prakaraNa pAMcamuM (4) lebha (15) anaMtAnubaMdhI leja apratyAkhyAnI lebha (16) pratyAkhyAnI leja (16) saMjavalana lebha. A seLa kaSAyanI tIvratA jema jema ochI thatI jAya che. tema tema AtmAne cAritra guNa khIle che ane jyAre sarva kaSA dUra thaI jAya che, tyAre AtmA rAga ane SanA baMdhanamAMthI sarvathA mukta thaI vItarAga avasthAne pAme che. A nekaSAyarUpa bhAve "hAsya Saka" ane "vedatrika" be prakAramAM vaheMcAya che, te A pramANe hAsya SaTTa (1) hAsya-jenA vaDe nimittathI ke nimitta vinA hasavuM Ave che. (2) rati-jenA vaDe nimittathI ke nimitta vinA harSa thAya che. (3) arati-jenA vaDe nimittathI ke nimitta vinA kheda thAya che. () bhaya-jenA vaDe nimittathI ke nimitta vinA bIka lAge che. mananA pariNAmo caMcaLa bane che. (5) zeka-jenA vaDe nimittathI ke nimitta vinA paritApa upaje che. (6) jugupsA--jenA vaDe nimittathI ke nimitta vinA dhRNA upaje che. vedatrika (7) puruSaveda--strIne bhegavavasanI IcchA. (8) strIveda-puruSane bhegavavAnI IcchA. (9) napuMsakaveda-strI-puruSa baMnene bhogavavAnI IrachA. kaSAyano nAza thatAM pahelAM A nokaSAyone nAza thaI jAya che, eTale tenI ahIM avataMtra vivekSA nathI. siddha bhagavaMte anaMta cAritravALA che, ema kahevAne spaSTa artha e che ke teo pitAnA svabhAvamAM magna che ane tevI sthiti anaMtakALa sudhI cAlavAnI che.* (5) akSaya sthiti AyuSya karmane lIdhe AtmAne eka dehamAM amuka samaya pUro karavo paDe che. A karmanI utkRSTamAM utkRSTa sthiti tetrIza sAgaropamanI che, paraMtu siddha bhagavaMtee AyuSyakarmane saMpUrNa kSaya karele hevAthI temane na deha dhAraNa karavAnuM nathI, tethI AyuSyanI * " jANuM cAritra te AtamA nija svabhAvamAM ramatuM re ' -eka jaina maharSi,
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 88 ] namaskAra arthasaMgati A maryAdA temane lAgu paDatI nathI. tAtparya ke temaNe je sthiti prApta karI che te akSaya che. cityavaMdananA adhikAra sakakathaya (menthanuM sUtra) bolavAmAM Ave che. temAM siddhagatine mATe nIcenAM vizeSa vaparAyelAM cheH sivaM-upadrava rahita, aruM-acala-sthira, arca-vyAdhi ane vedanAothI rahita, aniM-anaMta, vaM-kSayarahita, je kadI nAza thatI nathI. avava -karma janya pIDAethI rahita ane pujAvitti-jyAM gayA pachI pAchA pharavAnuM hotuM nathI. (6) arUpIpaNuM nAma karma pramANe AtmA zubha ke azubha varNa, gaMdha, rasa ane sparza svabhAvavALAM pudgale grahaNa kare che ane tenA lIdhe zubha ke azubharUpanuM nirmANa thAya che, paraMtu siddha bhagavatee nAmakarmane sarvathA kSaya karela hovAthI teo zubha ke azubha pudgale grahaNa karatA nathI ane tenI koIpaNa prakAranuM rUpa nirmANa thatuM nathI. tAtparya ke teo arUpI hoya che ane te ja kAraNe temanI stuti karatAM "niraMjana" ane "nirAkAra' jevAM vizeSaNa vaparAya che. (7) agurulaghu saMsAranI sAmAnya rIti evI che ke UMcA kuLamAM ke ucca jAtimAM janmya hoya tene UMce eTale guru gaNave ane je nIcA kuLamAM ke nIca jAtimAM janmyo hoya tene nIce eTale laghu gaNave. paraMtu siddhAvasthAmAM kaI kuLa nathI ke kaI jAti nathI. eTale tyAM guru-laghune vyavahAra saMbhava nathI. vaLI pUrvakuLanI apekSAe joIe te eka AtmA UMcA kSatriyakuLamAM janmyA hoya ane cakavanapada pAmIne siddha thayela hoya ane bIje AtmA nIca cAMDAlanA kuLamAM janmyA hoya ane nirava cAritra pALIne siddha thaye hoya te e baMne siddhomAM koI paNa prakAranA gurU-laghupaNane vyavahAra thatuM nathI. tAtparya ke siddhanA badhA je sarakhA che. sAthe sAmyavAda siddhAvasthAmAM che. (8) anaMta vIrya dAna devA gya vastu hAjara hoya, dAna lenAra paNa cArivavaMta ane supAtra hoya chatAM AtmA dAna daI na zake, enuM kAraNa dAnAMtarAya karma che. lAbha meLavavAnI IcchAthI pravRtti karI hoya ane tene saphaLa banAvavA mATe jarUrI sarva sAdhane ekaThAM karela hoya chatAM lAbha na thAya, tenuM kAraNa lAbhAMtarAya karma che. miSTa AhArapuSpAdi bhegavavA yogya aneka vastuo hAjara chatAM tene bhogavI zakAya nahi tenuM kAraNa bhegAMtarAya karma che.
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa pAMcamuM [ 89 vAraMvAra bhogavavA yogya vastu, alaMkArAdi vastuo tathA strI vagere vidyamAna chatAM tene upaga thaI zake nahi, tenuM kAraNa upabhegAMtarAya karma che ane chatI zaktie kaMIpaNa prayatna karavA zaktimAna thAya nahi; tenuM kAraNa viyatarAya karma che. A pAMca prakAranAM aMtarAya karmo jema jema pAtaLAM paDatA jAya che, tema tema dAna, lAbha, bhAga, upaga ane vIrya nAmanI labdhio vikAsa pAmatI jAya che ane jyAre aMtarAya karmano sarvathA nAza thAya che, tyAre e labdhio pUrNa svarUpe prakaTa thAya che. te siddha bhagavaMtenuM aMtarAya-karma sarvathA nAza pAmeluM hovAthI temanAmAM A pAMce labdhio pUrNarUpe prakaTelI hoya che, tAtparya ke teo anaMtavIryanA-anaMta zaktinA svAmI bane che, paNa prajananA abhAve tene kadI paNa pheravatA nathI. A ATha guNe vaDe siddha bhagavaMtanuM vAraMvAra ciMtana karavAthI saMsAra eso jaNAya che ane mekSamArga tarapha prIti thAya che.
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa chaDuM AcArya-pada AcAryapadanuM mahatva jaina zAmAM aneka rIte varNavAyeluM che. zrI mahAnizItha sUtramAM kahyuM che ke "je bhAvAcAryo che arthAt AcAryanA sarva guNethI vibhUSita che, temane tIrthakara samAna samajavA ane temaNe karelI AjJAnuM ullaMghana karavuM nahika saMbadha prakaraNanA guru svarUpAdhikAramAM jaNAvyuM che ke "jinezvare te dharmane mArga darzAvIne kakyAranAya ajarAmara padane pAmI gayA. temanI gerahAjarImAM vartamAnakALe sarva-zAsana AcAryo ja dhAraNa kare che." zrImadda yazovijyajIkRta navapadanI pUjAmAM jaNAvyuM che ke asthabhiye jinasUraja kevala, vaMdIe jagadI, bhuvana-padAratha-prakaTanapaTu, AcAraja ciraMjI. bhavikA siddhacaka padavaMda kevaLa jJAnI jInezvararUpa sUryane asta thatAM jagatnA dIpakarUpe je prakAza Ape che ane traNa bhuvananA padArthone prakaTa karavAmAM je kuzaLa che, te AcArya ghaNuM che. baMdhAraNanI daSTie AcAryapadanuM mahatva samajavA mATe "bhAratIya jaina zramaNasaMskRti ane lekhanakaLA" nAmanA mahAnibaMdhamAM prakaTa thayelI nIcenI neMdha ati upayogI thaI paDaze. "jaina zramaNa saMsthAnuM sUtra vyasthita rIte calAvavA mATe temAM kula, gaNuM ane saMghane lagatI vyavasthA hatI ane saMghATakanI thejanA paNa ghaDavAmAM AvI hatI. saMghATakanI thejanA yugalarUpe paNa hatI ane samudAyarUpe paNa hatI. samudAyarUpa "sAdhu saMghATaka" ne "gaccha" e nAmathI oLakhatA. paraspara saMbaMdha dharAvatA go, kule ane ne anukrame kula, gaNa ane saMgha e nAmathI oLakhatA. e gaccha, kula ane gaNe upara kAbu rAkhavA mATe eka sthavira zramaNanI nimaNuMka thatI. jemane anukrame kulAcArya, gaNAcArya ane saMghAcArya tarIke mAnavAmAM AvatA. (tAtparya ke) samagra zramaNa saMsthA upara chevaTanI sattA dharAvanAra samartha puruSa saMghAcArya kahevAtA. emanI sattA ane AjJA samasta zramaNa-saMsthA upara pravartatI ane mahattvanA kAryonA aMtima nirNa temanA hAthamAM rahetA, eTaluM ja nahi paNa temanA e nirNaye sarvamAnya karavAmAM AvatA. paraMtu Aje saMghAcAryanI prathA astitvamAM nathI ane kulAcAryuM ke gaNAcAryane x je te bhAvAyariyA te titthayarasamA ceva daDavyA / santiaM ANaM naaikmejti|| -adhyayana pAMcamuM
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa ja sAmAnya rIte AcArya kahevAmAM Ave che, eTale spaSTIkaraNa sAthe AcAryapadanI gyatAne paricaya karAvIzuM. vizeSAvazyaka bhASyamAM jaNAvyuM che ke dIkSA grahaNa karAvyA pachI ziSyane bAra varSa paryata sUtra bhaNAvavuM. te pachI bAra varSa paryata e sUtrane artha samajAva. kAraNa ke jema haLa, raMTa athavA ghANamAMthI chUTele bhUkhe baLada sAruM athavA kharAba ghAsa svAdano anubhava karyA sivAya khAI jAya che, ane pachI vAgeLatI vakhate ene svAda anubhave che, tevI ja rIte ziSya paNa prathama artha jANyA vinA bAra varSa sudhI sUtra bhaNe, te vakhate tene artha nahi jANavAthI rasa paDato nathI, paraMtu artha grahaNa karatI vakhate rasa paDe che. athavA jema kheDUta prathama DAMgara Adi dhAnya vAve che. pachI tenuM rakSaNa karIne pakave che. te pachI tene kApImasaLI-sApha karIne ghare lAvIne nizcitapaNe tene upayoga kare che. jo tema na kare te dhAnya lAvavA Adine tene zrama niSphaLa jAya che. te ja pramANe ziSya paNa bAra varSa sudhI sUtra bhaNIne je tene artha grahaNa na kare te tenA adhyayanane zrama niSphaLa jAya che. mATe sUtra bhaNyA bAda bAra varSa paryata avazya tene artha samajAve. A pramANe sthavira kapano krama che ke prathama dIkSA ApavI, te pachI sUtra bhaNAvavuM ane te pachI tene artha bhaNAve. upara kahyA pramANe sUtrAI bhaNele ziSya je AcArya padane lAyaka hoya te ochAmAM ochA be munio ane trIjo pite ema traNa jaNane, grAma, nagara, saMniveza AdimAM vihAra karAvI bAra varSa sudhI vividha dezanAM darzana karAvavAM. ane je te ziSya AcAryapadane lAyaka na hoya te tene mATe A dezATanane niyama nathI. temAM AcAryapadane lAyaka ziSyane dezanA darzana karAvavAnuM kAraNa e jaNAvyuM che ke "vividha dezamAM vihAra karatAM te tIrthakaronI janmabhUmi, dIkSAbhUmi vagere jue. te joIne vicAre ke ahIM tIrthakare janmyA hatA. "ahIM dIkSA lIdhI hatI. ahI mekSe gayA hatA, ItyAdi. AvA vicAra karatAM tene atizaya AnaMda thAya ane samyavamAM sthira thAya. vaLI judA judA dezomAM pharatAM atizaya zrutajJAnI AcAryonAM darzanathI sutrArtha saMbaMdhI ane sAmAcArI saMbaMdhI vizeSa jJAna prApta thAya. temaja judA judA dezanI bhASA ane AcAranuM paNa jJAna thAya. tethI te dezamAM janmelA ziSyone te te bhASAmAM dharmopadeza ApI zake. pachI e dharmopadezathI bodha pAmelAone dIkSA Ape. pUrva dIkSA pAmelAo tenI upasaMpadA-nizrA aMgIkAra kare ane A guru sarvabhASA tathA AcAramAM kuzaLa che, ema jANIne tenA para prIti kare. A pramANe AcArya-padane lAyaka hoya evA ziSyane bAra varSa sudhI deza-darzana
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ che namaskAra arthasaMgati karAvArUpa aniyatavAsa karAve. ethI ghaNu ziSyanI prApti thayA bAda AcArya-pada pAmIne sva-parane upakAra kare. AcAryapadanI lAyakAta mATe zAstrakAroe kahyuM ke desakula jAIruvI, saMghayaNI dhijuGo annaasNsii| avikatthaNo amAI, thiraparivADI gahiyavako // 94 // jiyapariso jiyanido, majjhattho desakAlabhAvann / marNanaSTarUmo, nANAMvidamAsan 25. paMcavihe AyAre, jutto sutatthatadubhayavihinn / AharaNaheu uvanaya, nayaniuNo gAhaNAkusalo // 16 // sasamaya-parasamayaviU, gaMbhIro dittimaM sivo somo / , guNasayalalio eso, pabayaNavAraM parikaheuM // 97 // -saMbadha prakaraNa, suguruadhikAra (1-4) -4-nA -dezayukta, kulayukta, jAtiyukta ane rUpayukta, jemane janma madhyadeza ke sADI paccIsa Arya-dezamAM thaye hoya te dezayukta kahevAya che. jemane pitRpakSa zuddha heya temane kulayukta kahevAya che. jemane mAtRpakSa 0 bahata kapisUtramAM 25 Arya dezonA nAma ane tenI mukhya nagarIo nIce pramANe darzAvI che? Ajane prakA (1) magadha rAjagRha (rAjagIra ) -bihAra prAMtano eka bhAga. (2) aMga caMpA (caMpAvALA) - bhAgalapura jI vagere. tAmralipti (tAluka) -baMgALa kaliMga kaMcanapura -orissA. vArANasI (banArasa) - uttarapradeza (!) kezale sAketa (ayodhyA) gajapura (hastinApura ) -kurukSetra vagere. (8) kuzAta satya * mathurAnI uttara pradeza, che. (8) pAMcAla kapilyapura -pharukkAbAda jile vagere yukta prAMta. 6 (18) jAMgala ahicchatrA -barelI prAMta vagere uttarapradeza - (11) saurASTra bArAmatI (dvArakA) -saurASTra - (12) videha mithilA - janakapura jile vagere (bihAra) (13) vatsa kauzAMbI (kAsala) - alhAbAda jillo vagere, (3) baMga kAzI EZS32
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 93 prakaraNa chaThuM zuddha hoya temane jAtiyukta kahevAya che, ane jemanI AkRti suMdara hoya temane rUmyukta kahevAya che. A guNone lIdhe AcAryane jagatamAM prabhAva paDe che ane temanI pAse zine bahoLo samudAya adhyayanAdi kAryo kare che. (5) saMgALa-saMghayaNavALA. saMghayaNayukta. jemanuM zarIra sAmarthya uttama prakAranuM hoya te saMghayaNa kahevAya che. A guNane lIdhe lAMbA samaya sudhI pravacanAdi kAryo karI zake che. (6) udharUnu-mRtiyukta. jemanuM citta svastha hoya temane dhRtiyukta kahevAya che. A guNane lIdhe teo game tevA aTapaTA praznomAM paNa muMjhAI jatA nathI ke bhramamAM paDatA nathI, (7) aLAeNI-anAzasI. AzaMsAthI rahita. jeo zretAo pAsethI AhAra-pANI, pAtra ke vastranI IcchA rAkhatA nathI, te AsaMzAthI rahita kahevAya che. (8) vathaLo-vikathana deSa rahita. koIne cheDe paNa aparAdha thaye heya tene pharIpharIne kahI saMbhaLAvavAM te vikathanadoSa kahevAya che. AcArya AvA doSathI mukta hoya che ane tethI ja ziSyanA mukhethI eka vAra tene aparAdha saMbhaLAvIne ucitadaMDa, AlecanA ke prAyazcita Ape che. (9) amAthI-mAyA rahita, zaThatA rahita. A guNane lIdhe AcArya potAnA gacchanuM sArI rIte pAlana karI zake che. (4) saMdarbha naMdIpura - uttarapadeza (15) malaya bhadrilapura -hajArIbAga jille va. (bihAra) (16) masya vairATa -jayapura ane alavaranI AsapAsanA pradeza (17) varuNa ahI -uttarapradeza (18) dazANuM mRtikAvatI -mALavAno uttara bhAga (19) cedI zuktimatI -madhyaprAMta (20) siMdhu saurvara vItabhayanagara -sidhu kinArAne pradeza (21) zarasena mathurA - mathurAnI AsapAsane pradeza (22) bhaMgI --mAnabhUma jile va (bihAra) (23) vartana mAsapurI (24) kuNAlaka zrAvastI -ayodhyA jile vagere. (25) koTivarSa lATa -gujarAtane dakSiNa bhAga (2pa ketaka tAMbI -bihAra prAMta pAvA
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ namaskAra arthasaMgati (10) ciraparivAra-sthira paripATIvALA. niraMtara abhyAsane lIdhe jemanI sUtrArthavAcanA sthira thayelI che, te sthira parirU pATIvALA kahevAya che. A guNane lIdhe sUtra ane arthanI vAcanA kAyama eka sarakhI rahe che. (11) vo-gRhIta vAkaya, upAdeya vacanavALA. jemanuM vacana badhA grahaNa kare te upAdeya vacanavALA kahevAya. A guNane lIdhe temanA thaDA zabdo ghaNA arthavALA jaNAya che. tAtparya ke teo DuM kahe te paNa ghaNI asara thAya che. (12) nicarito-pariSadUne (5rSadA)ne jItanAra. jeo game tevI moTI sabhAmAM paNa kSobha na pAme temane pariSad jItanArA kahevAya che. A guNane lIdhe AcArya potAnuM maMtavya sabhAjanene bahu spaSTatAthI samajAvI zake che. (13) niyado-nidrAne jItanAra. jenI nidrA alpa hoya teNe nidrAne chatI kahevAya che. A guNane lIdhe AcArya rAtre sUtra ane arthanI bhAvanA sArI rIte karI zake che. (1) mazno -madhyastha. je sarva ziSyane viSe samacittavALA hoya te madhyastha kahevAya. A guNane lIdhe AcArya gacchanuM sArI rIte pAlana karI zake che. (15-17) resa-4-mAvajU-dezapsa, kAlajJa, bhAvasa. je kSetranI paristhiti barAbara jANatA hoya temane dezasa kahevAya. jeo samayane barAbara oLakhI zakatA hoya temane kAlajJa kahevAya ane jeo lekenI mane dazAne barAbara pArakhI zakatA hoya temane bhAvajha kahevAya. A guNone lIdhe AcArya janatAne sArI rIte dharma pamADI zake che. (18) bAsaThamo- Asannalabdha-pratibha. jemane pUchavAmAM Ave ke tarata ja pratibhA-uttara ApavAnI zakti hoya, temane Asanna labdha pratibha kahevAya che. A guNane lIdhe AcArya anya darzanIone tAtkAlika uttara ApI zake che. (19) nALa visa-mAsanU-judA judA dezanI bhASAne jANanAra. A guNathI judA judA dezonA AcAra-vicAra jANe che ane temane dharmane upadeza Ape che. (20-24) vaMzavide zAre kutto-pAMca prakAranA AcAramAM joDAyela.
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa chaThuM [ 95 je jJAnAcAra, darzanAcAra, cAritrAcAra, tapAcAra ane vicAra e pAMca AcAranuM pAlana karanAra hoya te pAMca prakAranA AcAramAM joDAyelA kahevAya che. A guNane lIdhe AcArya ziSyamAM AcAranuM pravartana karI zake che. (25) susvatamavihinU-sUtra, artha ane te bannenI vidhinA jJAtA. A guNane lIdhe AcArya sUtrAnusArI suMdara pravacana karI zake che. (26-29) gAdA-de--na-nikaLo-daSTAMtanipuNa hatunipuNa, upanayanipuNa, nayanipuNa, je daSTAMta devAmAM kuzaLa heya te daSTAMtanipuNa kahevAya. je hetu eTale kAraNa ApavAmAM kuzaLa hoya te hetunipuNa kahevAya. jeo vivecanane sArI rIte upasaMhAra karI zake teo upanaya nipuNa kahevAya. ane jeo eka ja vastune vividha daSTibiMduthI rajU karI zake teo navanipuNa kahevAya. A guNane lIdhe AcAryanuM pravacana atyaMta prabhAvazALI bane che. (30) Irrigao-grAhaNa kuzaLa. jeo eka vastunuM samartha pratipAdana karI zake temane grAhaNa kuzaLa kahevAya. A guNane lIdhe AcArya game tevA durjayavAdIone jItI zake che. (31-32) samaya-samacavijha-svasamaya-jJAtA, parasamayajJAtA jeo jinAga ane tene lagatAM zA sArI rIte jANatA hoya teo svasa mayajJAtA kahevAya ane anyadarzanIonAM zAstra-siddhAte sArI rIte jANatA hoya teo parasamayajJAtA kahevAya. A guNane lIdhe AcAryamAM ucca prakAranI vidvattA Ave che. ane tenA lIdhe te sarvatra jaya pAme che. (33) mIre gaMbhIra-jemanA svabhAvamAM tucchatA na hoya teo gaMbhIra kahevAya. A guNane lIdhe AcAryanuM gaurava vadhe che. (34) ritti-diptimAna, tejasvI. jemanA tejane saraLatAthI parAbhava na thAya. teo dIptimAna kahevAya. A guNane lIdhe AcArya koIthI daba tA nathI ke temanA para keInI zeha paDatI nathI. (35) zivo-kalyANakara. A guNane lIdhe AcArya jyAM jAya tyAM vaparanuM kalyANa kare che. (36) soro-saumya. jemanI daSTi zAMta hoya temane saumya kahevAya, A guNane lIdhe sahune AcArya prati bahumAnanI lAgaNI thAya che. gukha-sava-Dhizo-guNa-zatakalita, seMkaDe guNothI yukta, ghaNo-Ave, AvA AcArya,
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 ] namaskAra arthasaMgati vaLatA-pravacana-sAra, dvAdazAMgInuM rahasya. variza kahevAne gya che. tAtparya ke je AcArya bhagavaMto AvA guNothI yukta hoya te gacchanuM netRtva karI zake che ane janatAne samyakatva pamADI dharmanA sAcA mArga para mUkI zake che. AcArya bhagavaMtanA chatrIza guNonI gaNanA saMbodha-prakaraNamAM aneka rIte karAyelI che. temAMnI be gaNanA vizeSa upayogI hovAthI ahIM ApavAmAM Ave che. paDirUbAi caudasa khaMtimAzya dasaviho dhammo / bArasa ya bhAvaNAo sUriguNA huMti chattIsaM // pratipAdi cauda guNe, kSAMti Adi dazavidha yati-dharma ane bAra bhAvanAo maLIne AcAryanA guNa chatrIsa thAya che.* pratirUpAdi cauda guNenuM spaSTIkaraNa guru-guNa patrizata paviMzikAmAM najare paDe che, te A pramANe (1) vivo suMdara AkRtivALA. (2) terasI-tejasvI. (3) gucqdALA mo-yuga-pradhAnagama, yuga eTale samaya ke kALa, temAM pradhAna che jJAna jenuM te yugapradhAnAgama. arthAt pitAnA kALamAM jenuM zAstrajJAna zreSTha hoya tevA. (4) madurva madhura vAkya belanAra. anubhavI puruSanuM e kathana che ke na tathA zazI na salilaM, na candanaraso na zItalA chAyA // AhalAdayanti puruSa, yathA hi madhurAkSarA vANI // madhura akSarovALI vANuM puruSane eTale AnaMda Ape che, teTale AnaMda caMdramA, jaLa, candanarasa ke zItala chAyA ApI zakatI nathI. tethI sujJa puruSae sadA madhura akSaravALI vANIne ja prayoga kara joIe. (5) mIre gaMbhIra. jemanA svabhAvamAM tucchatA na hoya teo gaMbhIra kahevAya. A guNane lIdhe AcAryanuM gaurava vadhe che. (6) dhimaMto-mRtimAna, cittane svaratha rAkhanAra, game tevA vikaTa ke vicitra prasaMgamAM paNa mananuM samatalapaNuM jALavI rAkhanAra. dhIrajavALA. (7) ravAsa-upadeza parAyaNa, upadeza devAmAM tatpara * navapadajInI ArAdhanAmAM A guNo pramANe AcAryane 36 vaMdana karavAmAM Ave che,
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa chaThuM [ (8) gariNAvI-aparisAvI, anAthavI, karmanA Azravane dUra karanAra. koInI gupta vAta. jemanA mukhamAMthI kadI na nIkaLe evA. (9) soma-saumya-jemanI daSTi zAMta hoya temane saumya kahevAya. (10) saMto -saMgrahazIla, dharmane saMgraha karanAra (11) ami -abhigrahamati, sarvagrAhI buddhivALe. (12) vivasthaLo-vikathana deSathI rahita. (vistRta artha pUrve AvI game che.) (13) karavo-acapaLa, caMcaLatA rahita. (14) vasaMtacitro-prazAMta hRdaya, prazAMta hRdayavALA. daza-vidha yati-dharmanI gaNanA A pramANe thAya che? (15-1) haMsI-kSAMti, kSamA, krodha rahitapaNuM. (16-2) mAM-mArdava, namratA, nirabhimAnapaNuM. (17-3) annava-Arjava, saraLatA, niSkapaTapaNuM. (18-4) mutti-mukti, saMtoSa, nirlobhapaNuM. (19-5) tara--tapa ane saMyama. tapathI IcchAne dha tathA bAhya ane atyaM. tara tapazcaryA samajavI. ane saMyamathI pAMca mahAvratAdi sattara prakArano saMyama samaja. (21-7) sara-satya, priya, paththa tathA tathya vacanane satya samajavuM. (22-8) solaM-zauca, mana-vacana-kAyAnI pavitratA. (23-9) gALiM -Acinya, kaMIpaNa parigraha rAkhavo nahi. kaI paNa vastu para mamatva rAkhavuM nahi. (24-10) vaimaM-brahma, brahmacarya. bAra bhAvanAo suprasiddha che, te A pramANe (25-1) arja-anityabhAvanA-sarvapaugalika padArthonI tathA saMbaMdhanI anityatA ciMtavavI. (27-2) gara-azaraNa-bhAvanA-arihaMta Adi cAra zaraNa vinA saMsAramAM prANIne koInuM zaraNa nathI. tevuM ciMtana karavuM. (26-3) saMto- saMsAra-bhAvanA, saMsAramAM jIvanuM anAdi paribhramaNa tathA temAM anaMta janma, maraNa ane asthira saMbaMdhanuM ciMtana karavuM. (28-4) nAca-ekatvabhAvanA. janma-maraNa tathA sukha-duHkha saMsAramAM ekalAne ja anubhavavAM paDe che, tema ciMtavavuM,
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 98 ] namaskAra arthasaMgati (2-5) annAM anyatva-bhAvanA. AtmAne zarIra, dhana, baMdhu vagerethI bhinna ciMtavavuM (30-6) gurU azucitva-bhAvanA. kAyAnuM apavitrapaNuM ciMtavavuM. (31-7) gAtA-Azrava-bhAvanA. kaSAya, ga, pramAda, avirati tathA mithyAtvane azubha karmanA hetu tarIke ciMtavavA. (32-8) laMgo-saMvara-bhAvanA. saMyamanuM svarUpa ciMtavavuM. (33-9) -nirja rA-bhAvanA. karmanI nirjarA karavAmAM kAraNabhUta tapane mahimA ciMtave. (34-10) DholA-sAvo-leka svabhAva-bhAvanA. cauda rAja-lokanuM svarUpa ciMtavavuM. (35-11) jodI sukA-dhi-durlabha-bhAvanA. samyakatvanI durlabhatA ciMtavavI. (36-12) i-maraNa sAthaTI arihA-dharma svAkhyAta bhAvanA. dharmanA sAdhaka arihaMte (paNa durlabha) che ema ciMtavavuM. bIjI gaNanA A pramANe thAya che. paMciMdiya-saMvaraNo, taha navaviha-baMbhacera-guttidharo / taha cattacaukasAyo, aTThArasaguNehiM saMjutto // paMca mahavvaya-jutto, paMcavihAyAra-pAlaNa-samattho / vaM nirU-titti-gutto, chattIsaguNatrio * arthAt AcArya pAMca Indriyone saMvara karanAra, tathA nava prakAranI brahmacaryanI guptine dhAraNa karanAra tathA cAra prakAranA kaSAyathI mukta ema aDhAra guNo vaDe yukta hoya che. vaLI te pAMca mahAvratathI yukta, pAMca prakAranA AcAra pALavAmAM samartha ane pAMca samiti tathA traNa guptithI rakSita hoya che. A pramANe kula chatrIza guNavALA hoya che. * A chatrIza guNe vaDe AcArya bhagavaMtanuM ciMtana karatAM samyakatvamAM sthira thavAya che. ane anukrame AcAramAM kuzaLa banI paramapadane pAmI zakAya che. * AvazyakanA aneka bAlAvabedhAmAM mukhatve A guNonuM vyAkhyAna thayeluM che. sAmAyikamAM gurunI sthApanA karatI vakhate paNuM A guNonuM ciMtana karavAmAM Ave che. ke A maNanA vistRta vivecana mATe juo prabaMdha TIkA bhA. 1 le chelI AvRtti.
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNu-sAtamuM upAdhyAya-pada upAdhyAya bhagavaMte gacchanI sArasaMbhALa karavAmAM AcArya bhagavaMtane madada kare che. tathA sAdhuone sUtra-siddhAMtanuM paddhatisara zikSaNa Ape che. tethI zramaNa-saMghanuM mahatvanuM aMga gaNAya che ane te ja kAraNe AcArya bhagavaMte pachI tarata ja temane vaMdanA karavAmAM Ave che. zrI haribhadrasUrie saMbadha prakaraNanA gurusvarUAdhikAramAM jaNAvyuM che ke-upAdhyAye daDha, saMghayaNavALA, uttama jAtivALA, uttama kulavAna , jitendriya, bhadra, aMgopAMganI kheDa-khAMpaNathI rahita, nagI, vAcanA ApavAmAM kuzaLa, gurue ApelA parama maMtravALA, dIkSA, vaDIdIkSA ane pratiSThA vagere kAryomAM kuzaLa ItyAdi lAkha guNavaDe yukta kahelA che.* upAdhyAya bhagavaMtanA pacIsa guNonuM varNana temaNe aneka rIte kahyuM che, temAM eka sthaLe jaNAvyuM che ke ikkArasaMgadhArI bArauvaMgANi jo ahijjei / taha caraNa-karaNasattarI dharAvai dharai paNavIsaM // je agIyAra aMga tathA bAra upAMgone bhaNe che. tathA caraNasittarI ane karaNasittarIne dhAraNa kare che tathA karAve che. (temane upAdhyAya jANavA.) jena-sUtranA abhiprAyathI zrutajJAna be prakAranuM che? aMga praviSTa ane aMga bAka temAM je zruta arihaMta bhagavaMte nI dezane sAMbhaLIne gaNadhara bhagavaMte e raceluM hoya te aMga-praviSTa kahevAya che ane je zruta tenA AdhAre sthavira maharSioe raceluM hoya aMgabAhA kahevAya che. thirasaMghayaNI jAi-visiThThakulavaM jiiMdioM bhaddo / no hINaaMguvaMgo nIrogI vAyaNAdakkho // 187 // gurudattaparamamaMto dikkhovtthaannaapitthtthaasu| . dakkho lakkhaguNehiM saMjuo vAyago bhaNai // 188 // - zrIsaMbadha prakaraNa-gurusvarUpAdhikAra + vartamAnakALa upAdhyAyanA A paccIza guNanuM vyAkhyAna prasiddha che. x 'suyanANaM duvihe pannate taM jahA-aMgapaviDhe ceva aMgabAhire ceva / ' sthAnAgasUtra, sthAna bIjuM, uddeza 3je, sUtra 71
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 ] namaskAra arthasaMgati aMga praviSTa kRtanA bAra prakAre naMdisUtramAM A pramANe jaNAvyA che ; (1) AyAra (AcAra), (2) suyagaDa (sUtrakRta), (3) ThANuM (sthAna), (4) samavAo (samavAya), (5) vivAhapannatI (vyAkhyAprajJapti), (6) nyAyAdhammakahAo (jJAtA dharmakathA), (7) uvAsagadasA (upAsaka dazA), (8) aMtagaDa dasAo, (aMtakRta dazA), (9) AzuttarovAI sAe (anuttarapAtika), (10) pahAvAgaraNAI (praznavyAkaraNa), (11) vivAga surya (viSAkakRta), (12) diTUiThavAe (daSTivAda) . (sUtra 44). AmAMthI bAramuM daSTivAda viccheda gayeluM che, eTale zeSa agiyAra ane nirdeza karela che. ahIM eTaluM spaSTIkaraNa karavuM Avazyaka che ke hAlamAM je agiyAra aMge upalabdha che, te mULa aMgasUtrane amuka ja bhAga che ane te devardhigaNi kSamAzramaNa dvArA zrI vIranirvANa saM. 98 mAM saMpAdita thayela che. Ama banavAnuM kAraNa e che ke zramaNa bhagavAna mahAvIranA nirvANa pachI Azare eka aDatAlIsa varSa pUrve dezamAM bAra varSa dukALa paDaze, tethI keTalAka sAdhuo samudra kinAre cAlyA gayA. keTalAke nadIe.nA taTo para Azraya lIdhe. keTalAka parvatanI guphAomAM cAlyA gayA, te keTalAke anazanapUrvaka dehane tyAga karyo. A sthitimAM zAno svAdhyAya barAbara thaI zakyo nahi. tethI keTaluMka zruta bhUlAI gayuM. dukALa pUro thayA pachI vIra nirvANa saM. 160 nI AsapAsa zramaNa saMghane pATalIputramAM ekaTho karavAmAM AvyuM. ane bacyuM hatuM teTaluM zrata ekaThuM karavAmAM AvyuM paNa temAM bAramuM aMga daSTivAda prApta thaI zakayuM nahi. zrI bhadrabAhusvAmI A aMganA jANakAra hatA. paNa teo e vakhate nepALanI sarahada para rahIne mahAprANa nAmanuM dhyAna siddha karI rahyA hatA, ke jenI siddhithI samasta zrutanuM parAvartana theDIka kSaNomAM thaI zake che. A aMge temanI pAsethI meLavavA mATe saMgha keTalAya sAdhuone temanI pAse mekAyA. temAM mAtra sthUlibhadra muni sUtrathI cauda pUrva ane arthathI dazapUrva sudhInuM jJAna meLavIne pAchA AvyA. tyArapachI pUrvenuM jJAna kamazaH lupta thatuM gayuM ane zrI mahAvIra nirvANa pachI eka hajAra varSe tamAma parvonuM jJAna lupta thayuM. zrI vira-nirvANanA navamA saikAmAM paNa bAravaNI dukALa paDyo hato ane tyAre paNa sutra siddhAMtane keTaleka bhAga bhUlAI gayuM hatuM. tethI AcArya skaMdilasUrie mathurAmAM ane AcArya nAgArjune vallabhIpuramAM zrI zramaNa saMghane ekatra karyo hato ane zrutane vyavasthita karyuM hatuM. saMghane ekatra karyo hate. ane temAM zrutane graMthArUDha karavAno nirNaya levAyo hato. A
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ praka raNa sAtamuM vakhate temaNe avaziSTa kRtanuM je saMpAdana karyuM hatuM, te paraMparAgata ApaNA sudhI pahoMcyuM che. pAThakonI jANa mATe ahIM upalabdha agiyAra aMge TUMka paricaya ApavAmAM Ave che. (1) AyArAMga-(AcArAMga)-A aMgane be mRta skandha che. temAM prathama zrutaskaMdhamAM nava adhyayane che. ane bIjA zrutakadhamAM soLa adhyayane che. A adhyayanamAM mukhyatve sAdhu dharmanA AcAra, gocarI vidhi, vinaya tathA saMyama vagerenuM varNana che. A aMga para zrI bhadrabAhuvAmI kRta niryukti, zrI jinadAsagaNi kRta cUrNi tathA zrI zIlAMkAcAyakRta saMskRta TIkA vidyamAna che. zrI gaMdhahastIe A aMga para gahana vivaraNa rasthAne ulekha prApta thAya che. paNa tenuM vivaraNa upalabdha thayuM nathI. (2) sUyagaDAMga-(sUtrakRtAMga)-A aMgane be zruta skandho che temAM prathama zrutaskamAM soLa adhyayane che ne bIjA zrutaskaMdhamAM sAta adhyayane che. A adhyayanamAM kriyAvAdI, akriyAvAdI, ajJAnavAdI ane vinayavAdInA maLIne pAkhaMDInA traNaso ne tresaTha bhedo vistArathI varNavyA che, temaja zuddhatattvanuM nirUpaNa kareluM che. A aMga para zrI bhadrabAhasvAmikRta niryukti, zrI jinadAsagaNi mahattakRta cUrNi, zrI zIvAMkAcAryakRta saMskRta TIkA upalabdha che. (3) ThANAMga-(sthAnAMga)-A aMgamAM eka zrutaskandha che, daza adhyayane che. ane ekavIsa uddesaNAkAla che temAM ekathI dasa sudhInA bhAvanuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che.* A aMga para zrI abhayadevasUrie saMskRtamAM TIkA racI che, te upalabdha che. (4) samavAyAMga-(samavAyAMga)-A aMgamAM 160 sUtre che, temAM jIva, ajIva vagerenI caDatA krame prarUpaNa karavAmAM AvI che. A aMga para zrI abhayadevasUrie saMskRtamAM TIkA racI che. te upalabdha che. (5) vivAha pataMga-(vyAkhyAprajJapti)-AnuM bIjuM nAma zrI bhagavatIjI paNa che. A aMge eka zrutaskalparUpa che, temAM 101 zake ane teTalAM ja adhyayane che, ane 1575ra sUtre che. A sUtromAM jIva, ajIva, jIvAjIva, leka, alaka, kAleka svasamaya ane parasamayanI vyAkhyA karelI che. + AcArAMga tathA sUtrakRtAMganI cUrSi zrI jinadAsagaNikRta hovAne pravAda che. * bauddhone aMgUrUra nikAyamAM A zailI jovAmAM Ave che.
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 ] namaskAra athasagati A aMga para cUrNi racAyelI che, paNa te upalabdha nathI. zrI abhayadevasUrie saMskRtamAM vizada TIkA racelI che, te upalabdha che. . (6) nAyAdhammakahAMga (jJAtAdharmakathAga -A aMga be zrutaskomAM vaheMcAyeluM che. pahelA zrutaskaMdhamAM 19 adhyayane che ane bIjAmAM daza vargo tathA dasa adhyayane che. prathama zrutakamAM nagara, rAjA, mAtapitA, udyAne, pravajyA, vizeSa tapa, paralakanI gati, aMtakiyAnuM varNana che, ane bIjA zrutakamAM kathAo ane upakathAo che. A aMga para zrI abhayadeva sUrie saMskRtamAM TIkA racI che, te upalabdha che. (7) uvasaga dasAMga-(upAsaka dazAMga)-A aMge eka zrutarakalpa che, temAM daza adhyayane ane daza uddezAo che ane temAM 812 sUtro guMthAyelAM che. A sUtramAM upAsakanAM nagaro, nagaranA svAmI, mAta-pitA, udyAne, AcAryonuM vratagrahaNa, parigraha pramANa, bhegane tyAga, tapasyA, pratyAkhyAna, samAdhimaraNa vagerenuM varNana che. A aMga para zrI abhayadevasUrie saMskRtamAM TIkA racI che, te upalabdha che. (8) aMtagaDadasAMga-(antakRzAMga)-A aMge eka zrutaskaMdharUpa che. temAM ATha varga ane ATha udeza che. temAM nagare, nagaranA rAjAo, mAta-pitA, samRddhi, udyAne, ca, AcArya, prajyA, bhegano tyAga, vizeSa tapa, pratyAkhyAna ane kevaLajJAnanI prAptivaDe aMtakriyA vagere viSayanuM varNana che. A aMga para zrI abhayadevasUrie racelI saMskRta TIkA upalabdha che. (9) ANuttarovavAI, dasAMga (anuttapipAtikadazAMga)-A aMge eka taskaMdha parU che. temAM traNa vargo ane traNa uddezAo che. temAM anuttaravimAnamAM upajanArAonAM nAme, nagare, rAjAe, udyAne, caitya vagerenuM varNana che. anuttara vimAnamAM jenI utpatti thAya che, tenI dazAnuM varNana hovAthI anuttarapapAtika dazA kahevAya che. (10) pahAvAgaraNaMga (praznavyAkaraNaga)-A aMge eka zrutaskaMdharUpa che. ane temAM daza adhyayano che. temAM pAMca Azrava dvArenuM tathA pAMca saMvaradvAranuM varNana che. A aMga para zrI abhayadevasUrie racelI saMskRta TIkA upalabdha che. (11) vivAgasuyAMga (vipAkaotAMga)--A aMgane be zrutaskaMdho che, temAM viza adhyayane ane vize uddezAo che. pahelA kRtasakaMdhanI apekSAe bIjo zrutaskaMdha ghaNe nAne che, prathama zrutaskaMdhamAM duHkhamAM vipAkavALA nuM duHkha varNavyuM che ane bIjA zrutaskaMdhamAM sukhanA vipAkavALA jIvonuM sukha ane dIkSA grahaNanuM varNana karavAmAM AvyuM che.
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa sAtamuM [ 103 A aMga 52 zrI abhayadevasUrie racelI saMskRta TIkA upalabdha che. aMgabAhyakRta be prakAranuM che ? Avazyaka ane Avazyaka vyatirikta. temAM Avazyaka zruta sAmAyika, caturvizatistava, vaMdana, pratikramaNa, kAyotsarga ane pratyAkhyAna e cha adhyayanavALuM che ane Avazyaka vyatirikta sUtra be prakAranuM che. kAlikazruta tathA ukAlikakRta, temAM kAlikazruta aneka prakAranuM che, jemake "uttarajajhayaNaI (uttaradhyayana), dasAo (dazA), kapa (ka95), vavahAra (vyavahAra), nisIha (nizItha, mahAnisIha (mahAnizItha), IsibhAsiyAI (RSibhASita), jaMbUdIpanatI (jaMbudvIpa prajJapti), dIvasAgara pannatI (dvIpasAgara prajJapti), caMdapannatI (caMdraprajJapti), khuphiyA vimANu pavitI (kSatilaka vimAna pravibhakti), aMgacUliyA (aMga cUlikA), vagacUliyA (vargacUlikA), vivAhacUliyA (vivAhacUlikA), aruNAvavAe (aruNopa pAta), varNavavAmAM (varuNapapAta), guruvavAo (gopAta), dharaNavavAe (dharaNapapAta), vesamaNavavAe (vaizramaNapapAta) vaMdhAvavAe (laMdhare papAta), devidevavAe (devendro papAta), uThANasurya (uthAnakRta), samuTThANusuyaM (samutthAnakRta), nAgapariyAvaNiyAo (nAgapariNA panikA), niyA. valiyAo (nirayAvalikA), kapiyAo (kalpikA), kapavaDaMsiyAo (kapAvalaMsikA), puphiyAo (pupikA, pRSphacUliyAo (puSpacUlikA), vahIdasAo (vRSNidazA) vagere. utkAlikakRta aneka prakAranuM che, jema ke dasayAliya (dazavaikAlika), kapiyAkapriya (kalipakAkalpika), cuvakapasuyaM culakapakRta) mahAkapUsurya (mahAka paDyuta), uvavAIryA (aupapAtika) rAyaseNiya, (rAjapraznaka), jIvAbhigama (jIvAbhigama), paNavaNuM (prajJApane) (mahApaNavaNa (mahAprajJApanA), pamAya pamAyaM (pramAdApramAda), naMdI naMdI) AogadArAI (anugadvAra), deviMdathao (devendrastava), taMduveyAliyaM (tandulavaicArika) caMdA vijayaM (caMdrakaa), sUrapaNutI ( sUryaprajJapti , parisimaMDala (pauruSI maMDala), maMDalampasa (maMDalapraveza), vijajAcaraNa viNicchao (vidyAcaraNa vinizcaya), gaNivijajo (gaNividyA) jhANa vibhatI (dhyAna vibhakti), maraNa vibhatI (maraNa vibhakti), AyavisohI (Atmavizuddhi) vIrAga suyaM (vItarAgadyuta) saMlehaNAsurya (saMlekhanA kRta), vihAraka ( vihAraka5), caraNa vihI (caraNavidhi), Aura paccakakhANuM( AturapratyAkhyAna) ane mahApaccakakhANuM (mahApratyAkhyAna) x aMgabAhire duvihe pannatte taM jahA-Avassae ceva Avassaya bahiritte ceva, / Avassavabahiritte duvihe pannatta taM jahA-kAlae ceva ukkAlie ceva // -sthAnagasUtra sthAna 2 juM, udeza 3 je, sUtra 71. * A nAma naMdisatramAM jaNAvelAM che. 9 nAgapariyAvaliyAo (pAThAMtara) (nAgapayavilikA)
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ namaskAra arthasaMgati kAlika ane ukAlika zrutamAM jaNAvelAM nIcenAM bAra sUtrane "upAMga' tarIke (1) evAIyaM (papAtika) utkAlika zrata (2) rAyapaNuIyaM (rAjaprAzrIka) , (3) jIvAbhigama (jIvAbhigama) , , (4) parNavaNA (prajJApanA) (5) sUrapannatI (sUryaprajJapti) (6) jaMbUdIvapannatI (jabUdvIpa prajJapti) kAlikazruta (7) caMdapannatI (caMdraprajJapti) , (8) kampiyA (kalpikA) (9) kampavarDasiyA (kapAvalaMsikA) ,, (10) puSkriyAo (pupikA) (11) puSphacUlikAo (puSpacUlikA) (12) vahIdasAo ( vRSNidazA) upAdhyAya bhagavaMte A sUtronuM vidhipUrvaka adhyayana kare che ane tenuM bIjA sAdhuene vidhipUrvaka adhyayana karAve che, tethI zrata dharmanI paraMparA avicchina rahe che ane tenA AdhAre cAlatA cAritradharmamAM ujajavalatA Ave che. have caraNasittarI ane karaNa sittarInuM svarUpa samajIe. caraNa eTale cAritra ke zamaNudharma. tenA yathArtha pAlana mATe zAstrakAroe je sIttera bolonI prarUpaNa karI che, tene caraNasittarI kahevAya che, te aMge zAstromAM kahyuM che ke " -samayama-sanama-AvavuM 2 vaimargo. nAnAraM-tibaM-unALA-vaLagaM . vrata, zramaNadharma, saMyama, vaiyAvRtya, brahmacaryanI guptie, jJAnAditrika, tapa ane kronigrahAdi e caraNa che." ahIM vratathI prANAtipAta viramaNavratAdi paMca mahAvrata, zramaNa dharmathI kSamAdi daza prakAranA guNo, saMyamathI sattara prakAranA saMyama, vaiyAvRtyathI AcAryAdi dazanuM vaiyAnRtya, brahmacarya guptithI vivikta-vasati-sevA Adi nava guptie, jJAnAditrikathI samyagajJAna, samyagadarzana ane samyaphacAritra, tapathI cha bAhya ane cha atyaMtara tapa ane kronigrahathI ne nigraha, mAnane nigraha, mAyAne nigraha ane lebhane nigraha e cAra nigraho samajavAnA che. A badhA prakArone saravALe sIttera thAya che,
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa sAtamuM " [105 karaNa eTale kriyA, tenI siddhi mATe je sIttera belenI prarUpaNa thayelI che, tene karaNanittarI kahevAya che. te saMbaMdhI jaina zAmAM kahyuM che ke - vivivodI-zabiruM, mAvaja-gharanA ja hiniro hida gugo, mAhIM reva pAra tu " . piMDevizuddhi, samiti, bhAvanA, pratimA, idriyanirodha, pratilekhanA, gupti ane abhigraho e karaNa che." ahI piMDavizuddhithI AhAra zayyA, vastra ane pAtra e cAra prakAranI piMDavizuddhi, samitithI irSA samiti vagere pAMca prakAranI samiti, bhAvanAthI anityasvAdi bAra prakAranI bhAvanAo, pratimAthI bAra prakAranI bhikSupratimAo, pratilekhanAthI, 1 daSTi pratilekhanA, 6 prasphoTaka, (9) AsipheTaka ane (9) prasphoTaka e 25 belapUrvaka thatI vastra vagerenI pratilekhanA ane abhigrahathI dravyAbhigraha, kSetrAbhigraha, kAlAbhigraha ane bhAdhigraha e cAra prakArano abhigraha samajavAno che. A badhA prakArone saravALe sIttera thAya che. - A paccIsa guNavALA upAdhyAya bhagavaMtanuM smaraNa karatAM samyagujJAnamAM sthira thavAya che ane paraMparAe paramapada prApta karI zakAya che.
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa - AThamuM sAdhupada saMsAranI sarva kAmanAo cheDIne mokSamArganI satata sAdhanA karanArA sAdhu bhagavaMte parama pUjya hovAthI navakAramAM temane pAMcamA pade namaskAra karavAmAM Ave che. AcArya bhagavAna zrI haribhadrasUri mahArAjAe "saMbadha prakaraNanA guruvarUpAdhikAramAM jaNAvyuM che ke gIyatthA saMviggA nissallA cttgaarvaasNgaa| jiNamaya ujjoyakA sammAna pabhAvanA muNiNo // 227 // - sAdhue gItArtha (jeoe sUtra ane arthane viziSTa guruparaMparAthI AtmasAt karela che, evA ) saMvigna (sagayukta, kSAbhilASI , zalyarahita, gAravano tyAga karIne asaMga banelA jinadharmane ughAta karanArA ane samyakatvanA prabhAvaka hoya che. * zrI bhadrabAhuvAmI mahArAjA zrI dazavaikAlika sUtranI niryuktimAM jaNAve che ke3pa-niri-naTa-sajara- 14-tAjA ya no dora mamara-ji-gharLa--ra-vAra no samo sAdhu bhagavAna sarSa, parvata, agni, samudra, AkAza, vRkSa, bhramara, haraNa, pRthvI, kamaLa, sUrya, pavana jevA hoya che. sa5: bIjAe karela bIla (dara)mAM rahe che. AhArano svAda letA nathI ane bIlamAM pesatI vakhate jarApaNa ADIavaLI gati karato nathI. evI ja rIte sAdhu bhagavAna bIjAe karela sthAnamAM rahenArA, AhAramAM Asakti vagaranA ane saMyamamArgamAM sIdhI (jarApaNa ADIavaLI nahIM) gati karanArA hoya che. parvata ? game tevA jhaMjhAvAtamAM paNa aDola rahe che. sAdhu bhagavAn ghera parISaha ane upasargomAM aDola rahe che. ane ? tejathI dIpe che, iMdhanathI tRpta thatuM nathI ane sArI ke kharAba sarva vastuone bALI nAkhe che. sAdhu bhagavAna tapathI tejasvI hoya che, jJAna meLavavAmAM atRpta hoya che ane bhikSAmAM ApanAra ke na ApanAra pratye sama hoya che. samudra gaMbhIra, 2 rAzivALo ane maryAdAne na oLaMganAra hoya che,
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ makaraNa ApyuM i iod. sAdhu bhagavAna gaMbhIra, kSamAdi guNaratnothI bharelA ane sArA maryAdAne na oLaMganAra hoya che. AkAza H nirAlaMba reIpaNa bIjA AdhAranI apekSA vagaranuM hoya che. sAdhu bhagavAna koInA upara AdhAra rAkhatA nathI - svAvalaMbI hoya che. vRkSa : phaLa ane AzrayanA athI pakSIone vasavAnuM sthAna Ape che ane pravAsIonuM vizrAmasthAna bane che. sAdhu bhagavAna mokSaphaLane IcchanArA jene tathA kaSTamaya saMsAranA pravAsIone zAMtvana Ape che. bhramara : aneka prakAranA pupimAMthI teone pIDA karyA vagara jarUra pUrate rasa cUsI le che. sAdhu bhagavAna aneka gharamAMthI gRhane pIDA na thAya te rIte theDI thoDI gocarI (bhikSA) prApta karI saMyama jIvana nirvAha kare che. mRga : pAradhinA bhayathI udvigna rahe che. sAdhu bhagavAna saMsAranA bhayathI udvigna hoya che. pRthvI : badhe bhAra sahana kare che. sAdhu bhagavAna sarva kheda, parizrama vagere sahana kare che. kamaLa : kAdava vagerethI nilepa hoya che. sAdhu bhagavAna kAmagathI alipta hoya che. sUrya = sarvatra prakAza kare che. sAdhu bhagavAna jJAnarUpa prakArA kare che. pavana keIthI paNa rokAyA vagara sarvatra gati kare che. sAdhu bhagavAna keI paNa jAtanA pratibaMdha vinA vihAra kare che. A badhI upamAo ema batAve che ke sAdhupaMthe vicaravuM mahAvikaTa kArya che. AvuM mahAvikaTa kArya sAdhu bhagavaMte A jIvana pAra pADe che, ethI teo nama. skAra karavA gya che. pratrajyA (sAdhu jIvananI dIkSA) mATe egya keNa kahevAya ? tene uttara ApatAM zrI haribhadrasUri mahArAjA "dharmabiMdu" graMthanA cethA prakaraNamAM jaNAve che keH vaghA AryadezotpannaH viziSTajAtikulAnvitaH kSINaprAyakarmamala: tata eva vimalavuddhiH durlabhaM mAnuSyaM, janma maraNanibhittaM,
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108,4 , namaskAra atha saMgati , , viSayA tutavA, saMghone thiI tikSaNaM mai, dAruNo karmavipAkaH ityavagatasaMsArunairguNyaH, tata eva tadviraktaH pratanukaSAyaH alpahAsyAdiH kRtajJaH vinItaH prAgapi rAjAmAtyapaura janavahumataH - naI ke -gorI vALa zrAddha thi samusaMpannati | sAdhu jIvananI dIkSA levA mAganAra uttama puruSanAM lakSaNo A pramANe jANavA ke (1) Arya dezamAM utpanna thayela hoya che.* (2) viziSTa jAti tathA kuLavALe hAya. "fif (3) jene kamala lagabhaga kSINa thayela hoya, evo hoya. (4) ane ethI ja nirmala buddhivALe heya. . (5) e nirmalabuddhithI jeNe saMsAranI nirguNatA (asAratA) sArI rIte A pramANe jANela cheH (a) manuSya janma durlabha che. (ba) janma e ja maraNanuM kAraNa che (janma na hoya te maraNa paNa na hoya.) (ka) saMpatti caMcala che. (3) viSe dukhanA hetu che, (viSayasukha bhogavavAnuM pariNAma dAruNa che, te durgatimAM laI janAruM hovAthI.) (I) saMgamAM viga rahe che, (saMga ja viyegamAM pariName che. jene saga thAya che. tene avazya viyega thato hoya che.) prakAranuM ( AvIci nAmanuM maraNa ja kahevAmAM AveluM che.) (ja) karmanA vipaka (phaLe ) dArUNa (bhayaMkara duHkhadAyaka) heya che . (6) A rIte saMsAranI asAratA jANI tenAthI virakta tha khele hoya (7) pAtaLA (alpa) kaSAthavALa hoya. 2 (8) hAsya vagere nekaSAye paNa tenAM alpa hoya. (9) kRtajJa heya (10) vinayavaMta hoya. 0 AdrakumAra vagere anAya dezamAM utpanna thayelA ne paNa dIkSA apAvela paraMtu te apavAdarUpa jaNakhI, tevA dAkhalAo bahu ja thoDA che.
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ '[ ios prakaraNa ApyuM (11) gRhastha avasthAmAM paNa rAjA, maMtrI, nagarajana vagerethI bahumAnane pAmela hoya. (12) droDa (vizvAsaghAta) karanAra na hoya (13) bhAvI kalpaNanuM pAtra hoya athavA jenA zarIranAM aMge sulakSaNavALAM hoya ( kheDakhAMpaNavALAM na hoya) e heya. (14) sAre zrAvaka hoya athavA zraddhAvaMta hoya. (15) dhamamAM sthira hoya. (16) AtmasamarpaNa karavA pitAnI meLe ja zrI sadguru pAse Avela hoya. dIkSA mATe agya keNa kahevAya ? ene uttara ApatAM zAmAM kahyuM che kedIkSA mATe aDhAra prakAranA purUSa agya che te A rIte A rIte che: (1) bALaka H ATha varasanI aMdarano. (2) vRddha : sittera varasathI adhika vayavALo. (3) napuMsaka? strI ane puruSa baMnene viSayasevana mATe abhilASI, puruSAkRtivALo. (4) kulIba H strIonAM darzana, zravaNa vagerethI vikAra pAmaze tathA temanI bhe prArthanAthI vidyala bananAre. (5) jaDa : tataDe, zarIrathI bhUla tathA ki karavAmAM pramAdI. (6) vyAdhigrasta H bhagaMdara, atisAra, koDha, patharI, kSaya, apasmAra, javara vagere bhayaMkara rogavALo (7) cAra : corI athavA lUMTane dhaMdho karanAra. (8) rAjA5kArI : rAjAnA zarIrane, dhanabhaMDArane, aMta:pura, kuTuMba vagerene droha karanAre (9) unmatta H ga De, cittavibhramavALo. (10) adazana : AMdhaLo. (11) dAsa : dAsIthI utpanna thaele. (12) dupaTaH kaSAyadue (tIvakaSAyavALo) ane viSayaduSTa (strI vageremAM lubdha). (13) mUDha : vivekaraDita. (14) RNuta : rAjA athavA zAhukAra vagerene karajadAra. (15 jugati : jAti, kema ke zarIrathI dUSita. (6) avabaddhaH paisA levA mATe ke vidyAgrahaNa karavA mATe ja A le.
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 ] namaskAra arthasaMgati (17) bhUtaka : keIe bhADe lIdhelo. ( jayAM sudhI tenI mudata pUrI na thAya tyAM sudhI te dIkSA mATe agya kahevAya che.) (18) niSphaTikaH mAtA, pitA, vaDila vagerenI rajA vinA Avele heya tene dIkSA ApavI te niSphaTika kahevAya. AvA prakAranI strIo paNa dIkSA mATe agya che. uparaMta garbhavatI strI ane nAnAM bALake vALI strI paNa dIkSA mATe agya kakevAya sAdhu bhagavaMtanA 27 guNone nirdeza zrI samavAyAMga sUtramAM A rIte prApta thAya che? satta vIsaM aNa riguNA pannatA, taMjahApANAivAyaramaNe evaM paMca, paMca vi sotiyi niggahe jAva phAsiM deyaniggahe, ko havivege jAva lobhavivege, bhAvasacce karaNasacce jogasacce, Ima, vitA, maNasamAharaNata', batisAharaNatA, kAyasamAharaNatA, NANasaMpaNNayA, dasaNasaMpaNNayA carittasaMpaNNayA, veyaNAahiyANayA mAraNaMtiAhiyAsa gayA / sattAvIza sAdhuguNe kahyA che, te A rIteprANAtipAta viramaNa vagere pAMca, zretrendriyanigrahathI sparzaneMkinigraha sudhI pAMca. phodhanA tyAgathI lebhanA tyAga sudhI (cAra). bhAvasatya, karaNasatya, gasatya. kSamA. virAgatA. manasamAharaNatA, vacanA samAharaNutA, kAryasamAharaNatA. jJAnasaMpannatA, darzanasaMpannatA, cAritrasaMpannatA vedanAyAsanatA, mAraNAMtikAthAsanatA A guNonuM saMkSipta vivecana A rIte che (1) prANAtipAta viramaNavrata - pAMca indri, dhAsavAra AyuSya, manobaLa, vacanabaLa ane kAyabaLa e daza je vrata, te prANAtita viramaNavrata.
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa ApyuM [ in A vratathI sAdhu pRthvIkAya, akAya, te kAca, vAukAya. vanaspatikAya, beIdriya IMdriya, caundriya ane paMcendriyane manathI, vacanathI ane kAyAthI haNe nahIM, haNAve nahIM, tathA haNutAne anude nahIM, eTale 9 X 3 43 = 81 bhAMgAthI ahiMsAnuM pAlana kare. (2) mRSAvAda viramaNavrata jUThuM bolavuM te mRSAvAda. tenAthI viramavAnuM vrata te mRSAvAdaviramaNavata. A batathI sAdhu krodha, lobhathI, bhayathI ke hAsyathI, manathI, vacanathI, kAyAthI, huM bele nahIM balAve nahIM ane bolatAne anumode nahIM. eTale 4 43 43 = 36 bhAMgAthI satyanuM pAlana kare. (3) adattAdAnaviramaNa vrata A vratathI sAdhu gAma, zahera ke vanamAM Do, ghI, nAnI, moTe sacina che arcita, manathI, vacana, kAyAthI cerI kare nahI. karAve nahIM ane karatAne anumo nahI eTale 6 4 3 43 = 54 bhAMgAthI asteya (acauryanuM pAlana kare. (4) maithunaviramaNavrata : maithuna karatAM viramavAnuM vrata je vrata te maithunaviramaNavrata. A vratathI sAdhu devatAnI strI, manuSyanI , ke tiryaMcanI ne manathI, vacanathI, kAyAthI bhagave nahI, bhagavAve nahIM, ke bhagavAne anume de nahIM. eTale 3 * 3 43 = 27 bhAMgAthI brahmacaryanuM pAlana kare. (5) parigraha viramaNavrata H sarva prakAranA parigrahathI viramavAnuM je vrata te parigrahaviramaNavrata. A vratathI sAdhu the, ghaNe nAne moTo sacitta ke acina parigraha manathI, vacanathI, kAyAthI pite rAkhe nahIM, bIjA pAse rakhAve nahIM, ke rAkhatAne anu nahIM, eTale ke 6 43 * 3 = 54 bhAgAMvaDe akicanatAnuM pAlana kare. (6) zrotraMdriyanigraha : zretra (karNa, kAna) iMdriyanA viSaya sacitta, acitta ke mizra ema traNa prakArane zabda che. temAM ISTa zabda para rAga na thAya ane aniSTa zabda para dveSa na thAya, tene zretrendriya nigraha kahevAmAM Ave che.* - + pAMce IdriyonA nigrahanA viSaya zrI uttarAdhyayanasUtranA 8mA prama dasthAna' nAmanA adhyayanamAM ativistArathI samajAvela che.
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ ii2] namaskAra arthasaMgati pUrvadhara bhagavAna zrI umAsvAti vAcaka "prazamaratiprakaraNa" graMthamAM kahe che ke : kalaribhitamadhuragAMdharva-turyayopidvibhUpagaravAdyaiH / zrotrAvavo darikha rUva vinAza! yati | In madhura ane manohara gAMdharvanI viSNu ane strIonAM AbhUSaNanA dhvani (avAja) vagerethI bendriyamAM lIna hRdayavALo jIva harinI peThe vinAza pAme che. (7) cakSurindriyanigraha : cakSu (netra, AMkha) iyine viSaya varNa (raMga) che, te pAMca prakAranA che. veta (sapheda, dhoLe) varNa, pIta (pILI), varNa rakta (lAla) varNa, nala (nIla) varNa, ane kRSNa (zyAma, kALe) varNa temAM ISTa varNa para raga na thAya ane aniSTa varNa para TheSa na thAya, tene cakSu indriyane nigraha kahevAya che. prazamarati prakaraNa" mAM kahyuM che ke : gati vabhrameGgitAkAra hAsyalIlAkaTAkSavikSaptaH / tavakSa: zarama rUva vidyate vivAda jarA strIonAM gati (cAlavAnI rIta), vilAsa, igita kAra, hAsya, lIlA ane kaTAkSathI vivala thayela ane rUpamAM lIna cakSuvA puruSa pataMgiyAnI jema paravaza thaInAza pAme che. (8) dhrANendriyanigraha prANa Idriya viSaya surabhigaMdha ane durabhigaMdha che. temAM rAga ke dveSa na thAya te dhrANendriyanigraha che. * prazamarati prakaraNamAM kahyuM che kesnaanaanggraagvtik varNakadhRpAdhivAsapaTavAsaiH / gandhabhrabhitamanasko madhukara iva vinAza gupayAti / 43 // snAna, vilepana, gaMdhavaSTi, pIThI, dhUpa, sugaMdha, paTavAsa vagere vaDe karIne gaMdhathI bhramita manavALo jIva bhramaranI peThe vinAza pAme che. (9) rasaneMdriyanigraha : rasaneMdriyane viSaya tIkho, kaDa, tUre, khAro ane mIThe kema pAMca prakArano rasa che lokamAM khATo rasa prasiddha che, tene aMtarbhAva ane mIThA rasamAM thAya che. temAM ISTa rasamAM rAga ke aniSTa rasamAM dveSa na thaya, te rasaneMdriyanigraha kahevAya che prazamaratimAM kahyuM che ke miSTAnnapAnamAMsaudanAdimadhurarasaviSayagRddhA mA / / gayantrapAzabaddho mIna iva vinAzamupayAti // 44 //
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 113 prakaraNa AThamuM miSTAna, vividha prakAranA pINAM, mAMsa, bhAta Adi madhura rasanA viSayamAM vRddha thayela jIva galayaMtra-lehakaMTakamaya yaMtramAM jakaDAyela mAchalAnI peThe vinAza pAme che. (10) spaze nendriyanigraha : sparzaneMdriyane viSaya zIta, uSNa, sinagdha, rukSa, laghu, guru, mRdu ane karkaza ema ATha prakArane sparza che. temAM ISTa sparzamAM rAga ke aniSTa sparzamAM TheSa na thAya, te sparzaneMdriyanigraha kahevAya che. prazamaratiprakaraNa" mAM kahyuM che ke zayanAsanasaMgadhana suratamnAnAnulepanAsaktAH / sparzavyAkulitamatiH gajendra ika badhyate mUDhaH // 45 // zayana, Asana, aMgamardana, ratikrIDA, nAna ane anulepanamAM Asakta thayela mUDhAmAM sparzendriyanA viSayamAM muMjhAIne gajeMdranI peThe baMdhanane pAme che. (11) krodha viveka : Bdhane tyAga kare. (12) mAnaviveka : ATha prakAranA madane tyAga kare. (13) mAyAviveka ke kapaTane tyAga kare. (14) lobhaviveka : lebhane tyAga kare. (15) bhAvasatya : aMtarAtmAne zuddha rAkhe te bhAvasatya kahevAya. uttarAdhyayana sUtranAM pAMcamA adhyayanamAM kahyuM che ke cIrAjiNaM nagiNiNaM jaDisaMghADimuMDiNaM / eyAMI pi na tAyaMti, dussolaM pariyAgataM // lAMbA vakhatanAM carma, nagnatva, jaTA, saMghADi (bauddha saMnyAsInuM uttarIya vastra) ke muMDana, A badhAM cinha, dudhacArIne tArI zaktAM nathI. tAtparya ke jene aMtarAtmA zuddha hoya te ja kare che. (16) karaNasatya ? karaNa zabdanA aneka artho che, paNa ahIM "pratilekhanAdi kiyA" e artha levAne che. sAdhu pratilekhanAdi kriyA zuddha kare, te karaNa satya guNa kahevAya. (17) gasatya : mana, vacana ane kAyAnA yogone pavitra rAkhe. (18) kSamA : krodha utpanna thavAnuM nimitta maLavA chatAM pitAnA svarUpamAM sthira rahevuM, te kSamA kahevAya che. 15.
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 ] namaskAra arthasaMgati ' (19) virAgatA ? saMsAranuM svarUpa sArI rIte samajI ane tenAthI bhAvita thaI saMsArathI virakta rahevuM te. vira gatA-vairAgya kahevAya, sAcA vairAgya vinA sAdhu dharmanuM pAlana sArI thaI zakatuM nathI. ' (ra0) manasamAharaNutA : akuzala (apavitra) manane nigraha kare. A guNanuM bIjuM nAma mane gupti che. (21) vacanasamAharaNatA : akuzala vacanane nigraha te vacanasama haraNutA che. A guNanuM bIjuM nAma vacanagupti che. (22) kAyasamAharaNutA : akuzala kAyAne nigraha kare. A guNanuM bIjuM nAma kAyamukti che. (23) jJAnasaMpannatA : samyajJAnathI vibhUSita hoya. - (24) dazanasaMpannatA : samyagudarzana-samyakatvathI vibhUSita heya. (25) cAritrasaMpannatA : samyapha cAritrathI vibhUSita hoya. ' (26) vedanAdhisahanatA : bAvIsa prakAranA parISahene sArI rIte sahana kare. te A pramANe (1) kSudhA pariSaha : sudhA (bhUkha)nI vedanA sahana kare. (2) pipAsA pariSaha H tRSAnI vedanA sahana kara. (3) zIta pariSahaThaMDInI vedanA sahana kare. (4) uSNu pariSaha H tApanI vedanA sahana kare. (5) dazapariSaha ? macchara vagerenA dezanI pIDA sahana kare. (6) acela pariSaha : vastranI jItA vagerene lIdhe je vedanA thAya te sahana kare. () arati pariSahaH saMyamamAM vicaratAM aratinAM kAraNa bane, tenI vedanAne sahana kare. (8) strI parivahaH strInA hAvabhAva vagere najare paDavA vagerethI je vedanA thAya te sahana kare. zAmAM kahyuM che ke pupphaphalANaM ca rasaM surAe maMsassa mahiliyANaM ca / jANatA je virayA te dukArakAra ra vaMde // jeo puSpanA, phaLanA, madirAnA, mAMsanA ane strInA rasane jANavA chatAM temanAthI viragyA che, te duSkara kArya karanArAone huM vaMdu chuM.
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa AThamuM (I carthI pariSaha : vihAra vagere karavAthI je kaSTa paDe tene sahana kare. (10) nedhikI pariSahaH zUnyaghara, samazAna, sarpabila, siMhaguphA, vagere sthAnamAM rahIne dharmadhyAna dharatAM je upasargo thAya tenI vedanAne sahana kare. (11) zasya pariSahaH UMcI nIcI vagere bhUmi para zayyA karavAthI je vedanA thAya te sahana kare. (12) Akroza pariSaha : kaI kaDavAM vacana saMbhaLAve ke AkSepo kare tenI vedanAne sahana kare. (13) vadhu pariSaDa: koI mAre ke vadha kare che, "AtmAne nAza thatuM nathI vagere vicArI saghaLI vedanA samatAthI sahana kare. (14) yAcana pariSaha keIthI AgaLa vasa, pAtra, AhAra, vagerenI yAcanA karatAM je vedanA thAya te sahana kare. (15) alAbha pariSaha ghera ghera gocarIe pharavA chatAM AhAranI prApti na thAya te, "aMtarAya karmane udaya che athavA saheje tapavRddhi thAya che" ema samajI badhI vedanAne sahana kare. (16) rega pariSaha roganI vedanA sahana kare. (17) tRNu paraSihaH vihAra karatAM athavA saMthArAmAM dAbhaDAnI aNI vagerene je sparza thAya che te sahana kare. (pUrvanA kALamAM munie tRNanA saMthArAmAM zayana karatA hatA.). (18) malapariSaha : AjIvana snAnane abhAva hovAthI mala tathA svedane lIdhe je vedanA thAya te sahana kare. (19) satkAra pariSaha : pitAnuM ghaNuM mAna-sanmAna thatuM dekhI manamAM je harSanI lAgaNI thAya tene sahana kare athavA pitAne satkAra na thAya to tethI je udveganI lAgaNI thAya tenI paNa vedanAne sahana kare. (2) prajJA pariSahaH adhika buddhine lIdhe vidyAno je mada utpanna thAya tene sahana kare. tAtparya ke "anaMta jJAnInI tulanAmAM pite kAMI ja nathI, evuM vicArI madane zAMta kare. (21) ajJAna pariSaha ghaNA parizrama kasvA chatAM jJAnanI vRddhi nahIM thavAthI athavA amuka viSayamAM pitAnI jANakArI na hovAthI je vedanA utpanna thAya te sahana kare. (rara) samyapha pariSaha H aneka kaSTo ane upasargo prApa thavA chatAM samyaktvathI calita na thAya.
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ namaskAra arthasaMgata A rIte sAdhu bhagavaMtanA 26 mAM guNa vedanA-adhisahanatAmAM 22 parISado samatAthI sahevAnA hoya che, vedanAnuM kaSTa sahana karatAM karatAM AtmAmAM suMdara rIte samabhAvane vikAsa thAya che ane aMte sahaja kSamA vagere guNonuM prAkaTaya thAya che. (27) mAraNAMtika adhisahanatA maraNAMta kaSTa AvavA chatAM tene samabhAve sahana kare. che. A rIte zrI samavAyAMga sUtramAM varNavelA sAdhu bhagavaMtanA 27 guNa sakSepamAM kahyA che. AgamAM bahu ja vistArathI caraNakaraNAnuga kahyo che. temAM aneka rIte sAdhudharma varNavavAmAM Avela che. A 27 guNe paNa aneka rIte varNavavAmAM AvyA che. prakaraNa graMthamAM A rIte varNana maLe che ? ..... chanvaya chakkAyarakkhA, paMciMdiyalohaniggaho khaMtI / bhAvavisohI paDilehaNA ya, karaNe vimuddhI ya // , saMgamanAthanuttI, kamaLavAthait - je vArUNarasa, mara vasAsa 2 . cha vrata (pAMca vrata mahAvata ane chaThuM rAtribhajanavismaNa vrata), cha kAyanI rakSA, pAMca indriyane tathA lebhano nigraha, kSamA, bhAvavizuddhi, pratilekhanAdi kriyAmAM zuddhi, saMyamayegamAM yuktatA, amusalamanavacana kAyAno dha zItAdi (22 parISada) sahana ane mAraNAMtika upasarga sahana-gaNana A rIte che : (1-6) pAMca mahAvrata tathA rAtribhejanAvirasmaNavrata. (7-12) pRthvIkAya, apakAya, teukAya, vAukAya, vanaspatikAya ane trasakAya, e chakAyanA jIvonI rakSA. (13-17) pAMca Idriyane nigraha (18) lebhano nigraha (19) kSamA (20) bhAvazuddhi (21) pratilekhanAdikriyAmAM zuddhi. (22) saMyama gemAM yuktatA. (23) akuzala manapravRttine roke. - (24) akuzala vacanapravRttine reke. - (25) akuzala kAyapravRttine roke. . (26) zItAdi pIDA (22 parISada) sahana kare. (27) mAraNAMtika upasargo sahana kare.
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa AThamuM iii A rIte paNa gaNanA karAya che ? pAMca mahAvrata rAtribhe janaviramaNavrata cha javanikAyanI rakSA paMcaMdriyasaMyama traNagupti lebhatyAga kSamAM cittanirmalatA vastrapratilekhanAzuddhi saMyama pariSahasahana upasargasahana 27 saMbadhaprakaraNa vagere aneka graMthomAM sAdhunA 27 guNa 27. rIte varNavelA che. " upara je jaNAvyuM che, te te mAtra guNonI saMkSipta gAnA ja che. vizeSa varNana A rIte jANavuM. sAdhu bhagavate AvA hoya che. pAMcamahAvratanuM sadA upagapUrvaka pAlana karanArA, rAtribhojanane sadA tyAga karanArA, pRthvIkAya Adi chae prakAranA jamAnA dareka jIvane AtmasamAna gaNa atyaMta dayApUrvaka tenuM rakSaNa karanArA, AMkha Adi pAMce iMdriyanuM saMyamana karanArA eTale ke . rUpa Adi viSayene vize cakSu Adi idrine Azita na karanArA, manavacana-kAyAnI guptine dhAraNa karanArA, lebhanA tyAgI, cittane sadA nirmala rAkhanArA, vastra paDilehaNA vagere atyaMta vizuddha rIte karanArA, sattara prakAranA saMyamavALA, pariSaha ane upasargone sadA sahana karatA, lokasaMjJA tyAga karanArA eTale ke kIti vagerenI jhaMkhanA na rAkhanAre, kSamA Adi daza prakAranA sa dhudharmamAM sadA udyamazIla, niyANuM ane kheda baMnene dUra rAkhI tapa tapanArA, pAMca cazravanA tyAgI, traNa daMDanA tyAgI, cAra kaSAyanA tyAgI, gurunI ane zastranI AjJA mAthe caDhAvanArA, parimita ane hitakara vacana-jarUra paDe te ja bolanAra anyathA maunane dhAraNa karanArA, pApanuM niyamita prAyazcita karanArA karIne pApamelane cittathI dUra karanArA, dharmanAM sAdhane para paNa mamatA
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 ] namaskAra arthasaMgati na rAkhanArA ane tethI ja akicana, zabda-rUpa-rasa-gaMdha-sparza e pAMca prakAranA abrahmanA viSayamAM cittane na javA denArA ane ethI ja mahAna brahmacArI, zAkta rIte zuddha AhAra, vastra vagerenI gaSaNA karanArA, svAdhyAya dhyAna vageremAM sadA magna, dharma karavAmAM pitAnA zramane na gaNanArA, saMsAra samudramAM DUbatA bhavyajane dvIpanI jema AzvAsana-vizrAmasthAna ApanArA, pite tarelA bI jAne tAranArA, karuNAvaMta, jaMgamatIrtha, sarva avasthAomAM samatAvALA, anAbAdha, A masukhanA gaSaka, dharmamAM sthira hRdayavALA, upamAthI rahita, kSamA, RjutA vagere thI prakSaNa navI navI Atmavizuddhine pAmatA, prazAMta gaMbhIra svabhAvavALA, sarva pApaDiyAethI virata, pAMca prakAranA AcArane jANanArA, paDilehaNa vagere je sAdhukiyA tene vizuddha bhAvathI karatA, azubha gone nirodha karatA, lAbha ke alAbhamAM samAna, niMdA ke stutimAM samAna (mAna ke apamAnamAM samAna) ane bIjA paNa AvA prakAranA aneka guNethI sAdhu bhagavaMte vibhUSita hoya che, sArAMza e che ke A lekamAM je kaMI mekSa padanuM AlaMbana levA mAgatA hoya teo mATe samartha AlaMbana samAna che. AvA sAdhu bhagavaMte 15 karmabhUmi, bharata aravata, videhakSetramAM rahelA je koI heya te sarva namaskAra karavA gya che. sAdhu bhagavaMte mATe aneka graMthomAM aneka paryAyavAcI nAma jovA maLe che. te A rIte : zramaNa, sAdhu, muni, nigraMtha, aNagAra, saMnyAsI, legI, mahAvratI, bhikSu, dIkSita, prajita, RSi vagere. bIjA keTalAka nAme A rIte che. mahAtmA, mAhaNa, avadhUta vagere. bIjA keTalAka nAme A rIte che. zAMta, dAMta, kSAnta, nirAraMbha, akiMcana, tatvajJa, vAcaMyamI, mukta, anubhavI, mahAnubhAga, mahAnubhAva, tAraka vagere. sAdhu bhagavaMtanA AtmAmAM aneka prakAranA bhAvanI vizuddhi niraMtara thatI hoya che. sAmAyika vagere bAhya kriyAo tenI abhivyaMjaka mAtra che. badhA pariNAmomAM sakala jenI hitanA Azayane svapane jIvADanAra mahAna amRta kahevAmAM Ave che. sAdhu eTale ja AvA amRtanA svayaMbhUramaNa mahAsAgara. zAmAM sAdhu bhagavaMtemAM rahelA niletA vagere guNone aneka upamAo vagere dvArA samajAvavAmAM AvyA che. jemake zrI paMcasUtramAM kahyuM che ke gharanAnivALA padma vagerenI upamAvALA padma eTale kamaLa, kamaLa jema kAdavamAMthI utpanna thAya
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa AThamuM [ 119 che ane jala vagerethI vadhe che chatAM kAdava ane jalathI nilepa rahe che, tema sAdhu bhagavAnane jIva saMsAramAM utpanna thaye heya, saMsAramAMnA sukhethI vRddhi pAmela hoya che chatAM e baMnethI sAdhu bhagavAna alipta hoya che. AvI rIte sAdhubhagavaMtanA guNone upamA Adi dvArA zomAM samajAvyA che. have zAmAM AvatI sanna ane nAdu zabdonI keTalIka vyAkhyAo vagere joIe: zrI AvazyakasUtranI niryuktimAM bhagavAna zrI bhadrabAhusvAmI mahArAjA kahe che kesAdhunA cAra prakAra che: nAma sAdhu, sthApanA sAdhu, dravyasAdhu ane bhAvasAdhu. ke gRhastha vagerenuM-sAdhu evuM phakta nAma ja hoya, te te nAmasAdhu kahevAya. sAdhunuM citra vagere te sthApanA sAdhu kahevAya. bAvAo vagere dravyasAdhu kahevAya. zrI jinezvara bhagavaMtanI AjJA mujaba mokSaganI sAdhanA karanArA ane sarva jIvo vize samatAne sAdhanArA mahAtmAone bhAvasAdhu kahevAmAM Ave che. sAdhu bhagavaMte viSayasukhethI virakta, vizuddha cAritranA niyamothI saMyukta, tapaguNanA sAdhaka, AtmAne saMsArathI tAravArUpa je AtmakRtya tenA vize sadA udyamazIlA ane mokSamArgamAM jene jene sahAyanI jarUra hoya te sahAya karanArA hevAthI sau koI mATe namaskaraNIyanamaskAra karavA yogya che. - sAdhu bhagavaMtene bhAvapUrvaka namaskAra karavAthI jIvanA hajAro bhava (janma-maraNa) ochA thAya che (teTalA bhavo sudhI bhamADanArA karmo namaskAra karatAM ja kSaya pAme che.) A janmamAM ane bhavobhava sudhI bodhi samaktine lAbha thAya che. durgAnane nAza thAya che. sarva pApono nAza thAya che. sAdhubhagavaMte badhA maMgalemAM pAMcamuM (prathama cAra arihaMtAdi hevAthI) maMgala che. sAdhu-namaskArane sUtramAM mahAna gUDha arthavALo varNavavAmAM Avela che. e namaskAra maraNa-najIka Ave tyAre pratikSaNa aneka vakhata mahApuruSa vaDe karAya che. zrI mahAnizItha sUtramAM kahyuM che ke atyaMta kaSTamaya, ugra ugratara ane ghora tapanuM AcaraNa karatA rahI, aneka vrate, niyama vagere sAdhatA rahI aneka abhigrahane dhAraNa karatA rahIne vizeSa prakAranA saMyamanA vizuddha pAlananI sAthe sAthe pariSaha ane upasargo samatApUrvaka sahatA rahIne sarva duHkhomAMthI vimuktirUpa mekSane je satata sAdhatA hoya che te sAdhu bhagavaMte kahevAya che. upAdhyAya bhagavAna yazovijayajI mahArAjA upara jaNAvela mahAnizItha sUtranA amane samajAvatAM "brAjhiMdudrAviMzikA mAM kahe che ke "dIkSA kaSTa mATe che."
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 ] namaskAra arthasaMgati (Ane Azaya e che ke jeo A samaje che. teo siMhanI jema dIkSA laI ane siMhanI jema pALe che athavA dIkSA letI vakhate A samajaNa na paNa hoya ane pAchaLathI AvI jAya te teone paNa ziyALanI jema laI siMhanI jema pAlana karanArA uttama AtmAo kahyA che. dIkSA letI vakhate A samajaNa na hoya ane pAchaLathI paNa na Ave te teo A saMsAra aTavImAM aTavAyA ja kare che.) zrI bhagavatI sUtranI TIkAmAM zrI abhayadevasUri mahArAjAe niryuktimAM kahela padArtha te lIdhe ja che te uparAMta kahyuM che ke- sarva ane sAdhu (sava arg) e padomAM sarva e teone kahevAmAM Ave che ke jeo sarva jI mATe hitakAraka hoya che, athavA (saMskRta). sArva eTale ahi te, teonA sAdhu, athavA sarva zubha yogone sAdhe te sAdhu, athavA sArva eTale ahiM tene ja sArdha (jinAjJA-paripAlana vaDe) te sAdhu, athavA sAdhupaNAmAM rahIne kumatanuM utthApana karIne je arihaMta-matanI sthApanAne sAthe te sAdhu, athavA sadava eTale zradaDha (saMskRta) zravya sAMbhaLavA gya jinavacana temAM je sAdhanA vaDe nipuNa hoya te sAdhu athavA sadana sarA (saMskRta) savya eTale saMyamane anukULa evAM kAryo, temAM sAdhanA vaDe je nipuNa hoya te sAdhu. ro" ro saMskRta. lokamAM e zabdane samajAvatAM tyAM kahyuM che ke kevaLa pitAnA gaccha vageremAM rahelA sAdhuo ja nahIM, paNa sarvalekamAM rahelA (jinAjJAne mAnanArA) sAdhu bhagavaMtone namaskAra che. namaskAra svAdhyAyanA traNe bhAgamAM aneka sthaLe sAdhupadanuM suMdara varNana che. temAMnuM eka sthaLa namaskAra-svAdhyAya prAkRtavibhAga kuvalayamAlA saMdarbha (pR. 353) che tyAM kahyuM trikaraNa ge huM sAdhu bhagavaMtane namaskAra karuM chuM, jethI lAkho bhavamAM bAMdhelA ghaNu pApane huM kSaNavAramAM vinAza karI zakuM. traNa guptithI gupta, mithyAtva-rahita, samyaphavasahita, karmane kApanArA ane uttama satvavALA sarva sAdhu bhagavaMtane huM namaskAra karuM chuM. paMcasamitimAM udyamavALA, mAyAzalya vagere traNa zalyarUpa mahAmaThThone harAvavAmAM zarA, ca2 prakAranI vikathAthI rahita, mada-mehathI rahita, dhIra, zuddha vezyavALA, kaSAya rahita, jenuM hita karanArA, cha prakAranA jIvanakAryanuM rakSaNa karavAmAM tatpara, saMsAranA kinAre rahelA, maithuna vagare cAra saMjJAothI rahita ane tethI prApta thatA guNothI yukta hevAnA kAraNe daDha vratavALA sarva sAdhu bhagavaMtene namaskAra karuM chuM.
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa AThamuM [ 121 pariSahonI senAne jItanArA, upasargo sahanArA, mokSapathe AgaLa vadhatA ane be pramAdathI rahita sarva sAdhu bhagavaMtene namaskAra karuM chuM. maraNa samaye sAdhu namaskAra maLI gayA, te ciMtAmaNIratna maLI gayuM. have kAcanA kaTakAnI kema IcchA rAkhe che? sAdhu namaskAra pApane hare che, puNya vagaranA AtmAonA hRdayamAM sAdhu namaskAra kayAMthI Ave ? - sAdhu bhagavaMtane vizuddhi vaDe karAte namaskAra sarva sukhanuM mULa che. tathA mokSanuM kAraNa che. tethI sarva Adara vaDe huM bhagavaMtane namaskAra karuM chuM ke jethI bhavasamudrane tarIne huM mekSa pAmuM. kuvalayamALA'mAM eka rAjA pitAnA maMtrI sAthe udyAnamAM AvelA che. tyAM eka mahAna AcAryane vizALa sAdhu parivAra virAjamAna che, rAjA te badhAnAM darzana kare che. te vakhate teNe je joyuM, tenuM suMdara varNana e graMthamAM che te A rIte ? te sAdhu bhagavaMte kalpavRkSa ke ciMtAmaNI ratna jevA hatA. temAMnA keTalAka jIva, ajava vagerenuM jemAM vidhAna che, jemAM kArya ane akAryanI tenA phaLa sAthe vicAraNuM che ane sAdhune suMdara AcAra che, evA zrI AcArAMga sUtranuM dhyAna karatA hatA. ' keTalAka jemAM svasamaya ane parasamaya vagerenI vicAraNuM vagere che evA zrI sUtrakRtAMgano svAdhyAya karatA hatA. keTalAka sthAnAMgasUtra sAMbhaLatA hatA; keTalAka samavAyAMgasUtra bhaNatA hatA, keTalAka jANe amRtarasathI mizrita hoya evA zrI bhagavatIsUtranI dhAraNa karatA hatA; keTalAka jJAtAdharmakathAsUva keTalAka aMtagaDadasAsUtra, keTalAka anuttaradazA sUtrane svAdhyAya karatA hatA keTalAka jemAM gaNadhara bhagavAna prazna pUche che ane traNa lokanA guru tIrthaMkara bhagavAne uttara Ape che evA zrI praznavyAkaraNasUtrane bhaNatA hatA. keTalAka daSTivAdane, keTalAka pavaNAstro , keTalAka sUrya prajJaptine, keTalAka caMdra prajJaptine svAdhyAya karatA hatA. keTalAka gaNadharee racelAM zAstrone, keTalAka sAmAnya kevalIoe kahelAM zAne, keTalAka pratyekabuddhoe ke svayaM buddhoe kahelAM zAstrone svAdhyAya karatA hatA, keTalAka tarkazAstrane bhaNatA hatA, keTalAka dharmakathA saMbhaLAvatA hatA, keTalAka vAda vivAda (zAstrArtha) karatA hatA, keTalAka jyotiSa vagere zAstronuM avagAhana karatA hatA,
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 ] namaskAra arthasaMgati keTalAka niprAbhRtazAstrane svAdhyAya karatA hatA ane keTalAka suMdara madhura kA racatA hatA. keTalAka tapasvI hatA, keTalAka maMtra-taMtra-vidyAonA jANakAra hatA, keTalAka - tiSamAM niSNAta hatA, keTalAka siddhAMtanA sArane vicAratA hatA, keTalAka traNa guNie guma hatA, keTalAka mahAprANaplAnane sAdhatA hatA, keTalAka jinavacananuM dhyAna karatA hatA ane keTalAka sAdhupratimAone ArAdhatA hatA. keTalAka kAyotsarga mudrAmAM, keTalAka amuka viziSTa niyamamAM rahelA, keTalAka virAsanamAM, keTalAka utkaTAsanamAM, keTalAka gehAsanamAM, keTalAka padmAsanamAM hatA. keTalAka guru bhagavaMtanI vaiyAvacca (sevA) karatA hatA. keTalAka sAdhusamAsArI zIkhatA hatA. keTalAka zukaladhyAnamAM hatA, keTalAka dharmadhyAnamAM hatA, keTalAka AtmAnA avaguNenI niMdA karatA hatA. AvI rIte aneka zubhakriyAomAM magna sAdhu bhagavaMtane rAjAe joyA. sAdhu dharmaparibhAvanA e pachI kuvalayamALA saMdarbhamAM "sAdhudharma paribhAvanA " che. (pR. 359) te A rIte huM sarva sAdhu bhagavaMtane namaskAra karuM chuM huM kyAre sAdhupaNuM pAmIza ! kayAre rAtrIe dhyAnamAM hoIza ! jyAre caraNakaraNanuyegane svAdhyAya karIza! kayAre upazAMta manavALa thaIne karmamahAparvata bhedavA vAsamAna evA pratikramaNane karIza! kayAre huM sUtraperisI ane arthaparikI karIza ! kayAre huM mahAna vairAgyamArgamAM ramate haIza ! kyAre huM dharma dhyAnamAM lAgI jaIza! kayAre huM chaTha, aThama vagere mahAna tapazcaryA karIza! kayAre huM IsamitipUrvaka gocarIe nIkaLIza! kayAre huM samacittavALo gocarIe pharIza - bhale pachI mUDha leke hase ke niMdA kare-kayAre huM zatru-mitra pratye samabhAvavALa thaIza ! kayAre huM sukta rIte rAgadveSa vagara gecarI karIza ! jyAre huM sUtrArthamAM niSNAta thaIza ! kyAre huM suMdara bhAvanAemAM caDhIza! kayAre huM zUnyabhUmi ke smazAnabhUmimAM dharmadhyAnamAM rahIza ! kayAre huM parvatanI guphAomAM ke jaMgalamAM nirdoSa bhUmimAM cAre prakAranI aMtima ArAdhanA karI zarIra cheDIza! A mAre jIva satvarahita che, nisAra che, kemake e phakta manoratho ja ciMtavyA kare che. karate kAMI nathI, eTaluM ja nahIM, paNa A jIva mahAna pApI che kemake e pApakAmAM ja udyamazIla che. te bAlamunio dhanya che ke jemaNe nAnI vayamAM dIkSA lIdhI ane priyane viga vagere je ja nathI.
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa AThamuM ( t 123 te bAlamunio dhanya che ke jeoe vivAha ja na karyA, kAmarasathI ajJAta rahA, priyAnA sukhane joyuM ja nahIM ane sIdhesIdhA dIkSAmAM lIna thaI gayA.' te bAlamunio dhanya che ke, jeoe viSayasukhe jANyA ja nahIM. te bAlamunio dhanya che ke jeo zIlamAM udyamazIla che, gRhavAsanuM sukha jANyuM ja nathI, vinaya kare che ane jinavacananA svAdhyAyamAM lIna che. te bAlamunio dhanya che ke, jemanA zarIramAM kAma nivRtta thaI gayuM ane svAdhyAyamAM eTalA badhA magna rahyA ke premarasa jAgye ja nahIM. te bAlamunio dhanya che ke jeo janmatAM ja (dIkSA letAM ja) jinezvaramAM evA saMlIna thaI gayA ke mokSamArgane nAzaka kumatimArga jANatA ja nathI. have te saMsAra sukhamAM zarIranI badhI zaktio kSINa thaI gaI, nAnA hatA tyAre dIkSA laI lIdhI hota to kevuM sAruM thAta! kevAM sarasa tapa, saMyama, svAdhyAya vagere karata! sAdhu-zaraNuM chelle sAdhu-zaraNa-samajAvIne A prakaraNa pUruM karIe chIe, "causaraNupayanA" (namaskAra svAdhyAya prA. vi. pU. pa09)mAM A rIte kahyuM che : jIvalokana baMdhu, kuti-mahAsamudranA pArane pAmelA, mahAna bhAgyazALI ane ratnatrayIthI mekSasukhane sAdhanArA sAdhu bhagavaMte mane zaraNa he. kevalajJAnI, parAvadhijJAnI, vipulamatijJAnI, zratadhara, evA je koI AcAryo, upAdhyAye ke sAdhuo hoya te sarva sAdhu che, teo mane zaraNa de. caudapUva, dasapUrvI, navapUrvI, bAra aMganA dhAraka, agiyAra aMganA dhAraka, jinakalpI vagere sarva sAdhu bhagavaMto mane zaraNa de. kSIrAsavI vagere labdhidhArI sAdhu bhagavaMte mane zaraNa he. vividhathI rahita, IcchAthI rahita, prazAMtamukhazobhAvaLA, guNethI bharelA, meha rahita bhavyajanenA manane priya, AtmAmAM ramatA, viSayakaSAvathI rahita, ghara-bAra strI vagerathI rahita, harSa-viSAda vinAnA hiMsA vagere dethI vimukta karaNAvaMta, mekSamAge AgaLa vadhatA, sukRta ane puNyathI bharelA, kAma viDaMbaNA vinAnA, kaleza vagerethI rahita ane sAdhupaNAmAM susthira evA sAdhu bhagavaMte mane zaraNa he. A rIte zaraNanI bhAvanAthI badhA ja mAnasika vagere kaleze nAza pAme che. mahAmahimAvaMta evA sAdhupaNAne varNavavuM ati duSkara che paNa ati saMkSepathI kareluM sAdhupadanuM varNana ahIM pUruM thAya che.
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa-navamuM paMcamahAmaMgalazrutaskaMdha (navakAra)nI cUlikA-cUlA. "name e savasAhUNuM" pada pachInAM chellAM cAra pade maLIne cUlikA kahevAya che. cUlikAne artha vagere pUrvanA prakaraNamAM AvI gaela che. have evI vizeSatAo joIe zrI mahAnizIthasUtramAM (juo na. svAdhyAya prA. vi. pR. 44) tathA caityavaMdana mahAbhASyamAM (juo na. vA. prA. vi. pR. 87) cUlikA vize suMdara mAhitI che, tyAM kahyuM che ke- A pAMcane namaskAra ghaNo vaMvanamukkAro e zuM kare che? (uttaramAM kahyuM che ke-) sarva pApa-jJAnAvaraNIyAdi je vizeSa karma, tene AtmAmAMthI chUTA paDI daze dizAomAM bhagADI mUke (nAza kare che-sAvAva vALo ane e paMcanamaskAra ke che? (uttaramAM kahyuM che ke) maMgala. maMgala zabdanI be rIte vyutpatti karavAmAM AvI che : (1) maMm + - 6 (ra) + + sAruM (1) maMga eTale nirvANa sukhane sAdhavAvALAM phakta je eka ja samartha che, te samyaguke darzanAdika ahiMsA lakSaNavALo Ahata (jaina) dharma. 4 eTale te dharmane prApta karAve te maMgala. sArAMza ke jenAthI dharmanI prApti thAya te maMgala. tAtparya ke namaskAranuM smaraNa maMgala hevAthI te AtmAmAM avazya dharmane vikAsa sAdhI ApanAra che. (2) paM eTale mane ane eTale saMsArathI tAre te maMgala atha' che eTale mArI (mArA AtmAne vaLagela) baddha pRSTa ane nikAcita evA AThe prakAranA karmanI rAzI) tene na eTale gALe eTale dUra kare te maMgala. sArAMza ke navakAranuM maraNa maMgala hovAthI te AtmAne saMsArathI tAre, AThe prakAranA karmane nAza karIne A maMgala kevuM che? te kahyuM che ke badhA maMgalemAM paheluM che. - maMgala eTale maMgalane karanAra vastu, dahIM, goLa, cokhA, caMdana, nALIyera vagere tathA aSTamaMgalaH pUrNakalaza-svastika darpaNa-bhadrAsana. vardhamAna-mInayugala-zrIvansanaMdyAvarta vagere tathA ahiMsA, satya, tapa, vagere sarva dravya ane bhAvamaMgalemAM A paMcanamaskAra paheluM maMgala che. cUlAne artha karatAM zrI nizItha cUNImAM kahyuM che ke cUlA eTale vizeSa rIte zobhAvanAra (vibhUSaNa) athavA zikhara, (juo na. svA. prA. vi. pR. 61).
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 25 prakaraNa navamuM zrI naMdIsUtramAM kahyuM che ke mRtarUpI parvata upara zikharanI jema zebhe te cUlA. (juo na. vA. prA. vi. pR. 61) navakAranuM kamalabaMdha thAna jyAre karavAnuM hoya che, tyAre aSTadalakamaLamAM vacce name arihaMtANuM" pachI pUrvAdi cAra dizAomAM anukrame cAra pado "name siddhANaM' vagere. te pachI AgneyAdi cAra vidizAomAM cUlikAnA. cAra padenuM dhyAna karavAmAM Ave che. keTalAka graMthomAM koIka vizeSa prayajana mATe cUlikAnA 33 akSaranuM 32 pAMkhaDIvALA kamaLamAM eka eka pAMkhaDImAM eka eka akSaranuM anukrame dhyAna karavAmAM Ave che ane eka akSara vacce kaNikAmAM mUkavAmAM Ave che. (juo na. svA. prA. vi. pR. 451) cUlikAnuM smaraNa karatI vakhate je bhAvanA karavAnI hoya che, tenuM suMdara varNana zrI mahAnizIthasUtramAM che, tyAM kahyuM che ke A paMcanamaskAra sarva pApane prakarSathI nAza kare che ane badhA maMgalemAM paheluM maMgala che. sArAMza ke navakAra gaNatI vakhate gaNavAnuM prayojana (udeza) e rAkhavuM joIe ke mArA karmane kSaya thAo ane mane maMgalanI prApti thAo.* A rIte karmakSaya ane maMgalanuM Agamana e be AzayathI navakAra gaNu zreSTha che, ema cUlikA pote ja kahI Ape che. navakAranA daSTAMte A prakaraNamAM graMthanuM kada vadhI javAnI ciMtAthI ApelAM nathI. vizeSAthIoe te namaskAra niryukti saMdarbhamAM namarakAra svAdhyAya prAkRta vibhAgamAM joI levA. * A graMthamAM paNa aneka saMdarbhomAM daSTAMta che. + A viSaya namaskAra niyukatamAM suMdara rIte samajAvela che. juo na. svA. prA. vi. pR. 159. ittha ya paomaNa maNa kammakkhao maMgalAgamo ceva / * namaskAra svAdhyAya-apabhraMza di dezIbhASA vibhAga. -zrI namaskAra niyukita,
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa-dazamuM namaskAra-bhAvanA navakAranI artha saMgati vagerenI daSTie arihaMtAdi dareka paranA varNananI dRSTie ane cUlikAnI daSTie atisaMkSepamAM pUrvanAM prakaraNomAM varNana karela che. navakArano vistAra samagra jinavacana havAthI game teTale tene vistAra graMthamAM karatA rahIe te paNa pAra na Ave. zAstromAM saMbhaLAya che ke kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcAryanA samakAlIna AcArya zrI jayazekharasUri hatA. teoe satata tera varasa sudhI navakAra upara viSayAMtara karyA vagara vyAkhyAno ApyAM hatAM. zAmAM to kahyuM che ke sarvakALanA sarvaarihaMto eka pachI eka anukrame varNana karavA lAgI jAya te paNa navakAranA prathama pade rahelA arihaMtanA anaMtAguNemAMnA eka guNanuM paNa varNana pUruM thAya nahIM. tAtparya ke namaskArane mahimA sarva vANIthI paNa pUre varNavAya tema nathI. te paNu zAmAM je vizeSa gAthAo vaDe navakArane mahimA bhAvanA karavA mATe varNavyo che te ahIM saMkSepamAM kahIzuM. namaskAra maMtrane mahimA >> manamAM vistare ane daDha thAya e mATe A rIte bhAvanA karavI : (1) A paMcanamaskAra sarva pApAne nAza kare che ane badhA maMgala mAM prathama maMgala che. (2) navakArathI zatru nitra thAya che, jhera amRta thAya che, jaMgalamAM maMgala thAya che, cAra cerI karI zaktA nathI, jotiSanI daSTie kharAba phaLa AvatuM hoya to te sAruM thai jAya che. pArakAnA+ kharAba maMtranI ApaNuM para asara thatI nathI, pizAca vagere kharAba karavAne badale sahAya karatA thaI jAya che, sarpo, siMha, vAgha vagere upadrava karI zaktA nathI, Apatti saMpatti mATe thAya che, duHkha sukha mATe thAya che, kedamAMthI mukti maLe che vagere. sArAMza ke navakArathI jIvane sarvatra lIlAlahera thAya che. (3) gayA janmamAM puNyAnubaMdhi puNya jeNe upArjana karyuM che ane bhAvi janmamAM jenuM mahAna puNyAnubaMdhi puNya udayamAM AvavAnuM che, e AtmA A paMca namaskAranuM ramaraNa kare che. e bhaviSyamAM kadI paNa naraka ke tiryaMcagatimAM ja nathI eTaluM ja nahIM, paNa uttarottara caDhiyAtI sArI gatie, sukha vagere pAmIne aMte mokSamAM thoDAka ja bhavamAM jAya che. X mahimAthI cittamAM rasa vadhe che, rasa vadhavAthI cittamAM ekAgratA Ave che ane ekAgratAthI navakAra phaLe che. + namarakAra svAdhyAyanA prathama be bhApamAMthI mahattAnI gAthAono bhAva mAtra ahIM ApavAmAM Ave che.
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa dazamuM [ 121 () IMdra, cakravartI, vAsudeva vagerenI samRddhie te navakAranA mahAna prabhAvathI saraLatAthI maLe che. jenA prabhAvathI tIrthakaranI samRddhi maLe tenA prabhAva AgaLa te iMdra AdinI samRddhine kaI hisAba ja nathI. (5) traNe bhuvanamAM dravya-kSetra-kALa bhAvanI daSTie je kAMI sArI vastu koIne paNa maLelI dekhAya che, te badhe navakArane ja prabhAva che. (6) sarva ApattiothI rahita navakArarUpa mahAna vAhanamAM jeo beThelA che teo lIlAthI mokSane pAme che. (7) jevI rIte nakSatramALAmAM caMdramA zreSTha che tevI rIte sarva puSya samudAyamAM (puNyasamudAyanI prAptimAM) navakAra zreSTha che. (8) sUtromAM paNa puNyanA nava kAraNomAM navakAra ja zreSTha kAraNa darzAvavAmAM AvyuM che. (9) jevI rIte makAnane Aga lAgatAM mANasa mahAmUlavavAna jhaverAta laIne tarata nIkaLI jAya che evI rIte maraNa samaye cauda pUrvadhare paNa navakAra ratnane cittamAM rAkhI paralokamAM cAlyA jAya che. (10) jevI rIte talane sAra tela che, puSpane sa 2 sugaMdha che ane dahIMne mAkhaNa che evI rIte sarva Agame ne sa2 navakAra che. koIka ja dhanya jIva tenI upAsanA kare che. (11) maraNa samaye keI tiryaMca paNa navakAra sAMbhaLe te tenI avazya sadgati thAya che, te pachI manuSyanI sadgati thAya, emAM Azcarya ja zuM che? (12) je vakhate ApaNe navakAranuM sthAna, maraNa vagere karatA hoIe athavA navakAra sAMbhaLatA hoIe te vakhate A bhAvanA karavI : (a) kharekhara ! mArAM sarva aMge amRtathI siMcAI gayAM. (ba) kharekhara ! kaI mahAna puNyAtmAe niSkAraNa baMdhu thaIne mane navakAra Ape ke navakAra saMbhaLAvye. (kaA navakAranuM maraNa, zravaNa vagere kharekhara ja mahAna puNya che, mahAna zreya che ane mahAna maMgala che. () kharekhara mane durlabha vastune lAbha thaye, badhAM priyajane mane maLyAM, mArA AtmAmAM tattvane prakAza thaye, mane sArabhUta varatu maLI, mAM badhAM duHkhe TaLI gayAM, pApo te dUra ja bhAgI gayAM, huM saMsAranA pArane pAmyA. (I) meM pUrve je kAMI prazama vagere guNenuM sevana karyuM, deva-gurunI AjJA pALI, niyama karyA, tapa tapyAM te badhAM Aje saphaLa thayAM, mAro janma Aje saphaLa thaye. (13) mAtAnA udaramAM hoya tyAre ane janma vakhate je mAtA manamAM navakAra gaNatI hoya te te bALaka bhaviSyamAM mahAna puNyazALI thAya che. (14) ApattimAM navakAranuM samaraNa kare te Apatti saMpattirUpa thAya ane saMpattimAM navakAranuM smaraNa kare te saMpattio vadhe,
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 ] namaskAra arthasaMgati - (15) navakAranA eka akSarathI sAta sAgarepama pramANe, eka padathI pacAsa sAgarepama pramANa ane saMpUrNa eka navakArathI pAMcase sAgaropama pramANa pApo nAza pAme che. 4(16) vidhipUrvaka eka lAkha navakAra gaNanAra niyamA tIrthaMkara nAmakarma bAMdhe che, emAM kAMI sadeha nathI - 4(17) ATha kareTha, ATha lAkha, ATha hajAra, ATha ATha navakAra gaNanAra trIje bhave mokSa pAme che. (18) he navakAra! tuM ja mArI mAtA, pitA, netA, badhu, mitra, guru, deva, prANa svarga, mokSa vagere che, te navakAra ! tuM zAzvata maMgala che. ' (19) A lekanI sarva ISTa vastuo, paralokanI sarva ISTa vastuo ane mokSa paNa lIlAthI ApanAra che! navakAra ! phakta tuM eka ja che ! (20) mahAna pukAnubaMdhi puNyathI je A navakAra pAmya, tenI naraka ane tiryaMca gatio avazya rokAI gaI. (21) paMcanamaskAranI sAthe jenA prANa jAya, te je mokSa na pAme te avazya devapaNuM pAme. (22) A navakAranA prabhAvathI A saMsAramAM manuSya kadApi nokara, cAkara, dAsa, duHkhI, nIca-kuLavALa ke aMgamAM kheDakha paNavALe thato nathI. (23) hAthanI AMgaLIonA 12 veDhA upara je 9 vAra (12 49 = 108). navakAra gaNe tene bhUta, preta vagere chaLI zakatA nathI. (24) badhA maMtramAM navakAra parama maMtra che, badhA dhyeyamAM navakAra parama dayeya $ che, ane badhA ta mAM navakAra parama pavitra tattva che. (25) A saMsAra samudramAM DUmatA cha mATe navakAra jevI ke sArI naukA nathI. (26) jyAM sudhI jIva navakAra na pAme, tyAM sudhI enAM zArirIka ke mAnasika dukhone nAza ke rIte thAya? (27) navakAra duHkha hare che, sukha kare che, bhavasamudranuM zoSaNa kare che ane A leka ane paralokanA badhA ja sukhanuM mULa navakAra che. (28) khAtAM, pItAM, sUtAM, jAgatAM, nagarapraveza vageremAM bhaya hoya tyAre, Apattima tAtparya ke sarve kAryomAM navakAranuM smaraNa karavuM joIe. (29) bIjA badhA maMtre azAzvata che jyAre kevaLa eka navakAra ja zAzvata che. (30) sApa Dese tyAre tenuM jhera jema gAruDamaMtra tatkALa utAre che, tema pApaviSane navakAra maMtra tatkALa dUra kare che. (31) zuM A navakAra kAmakuMbha che, ciMtAmaNI ratna che ke kalpavRkSa che? nahIM, nahIM, e badhA karatAM adhika che, kAraNa ke kAmakuMbha vagere te eka bhavamAM ja sukha Ape che jyAre navakAra te svarga apavarga (mokSa) paNa Ape che - 4 jue zrAddhavidhi, na. svA. saM. vi. pU329
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ . it - zrI mahAvIra prabhu (kAyo saga mudrAmAM )
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
_
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ apabhraMza Adi dezI bhASA vibhAga [83-1 ] * [ ajJAtakartRka] terasa-bhea-navakAra-paDala-sarUva-phalaM / iga du-ti-ti-cau-paNa-cha-saga-solasa-paNatIsa-aTThasaTThIhiM / sagavIsasaya-tisaThasaeNa vaNNANa NipphaNNA // 1 // terasa navakAra ime, patteyaM sabci laikkhvaaraao| je guNahi tisaMjhaM, te baMdhaMti titthayaranAmaM // 2 // [ dvAragAthAdvayam ] cha-darisaNa maMtakkharahaM 'ukAra' ju sAru / so paramakkharu maNi dharahu, jaM chinnehu saMsAru // 3 // 'u sA' ue akkhara sarahu, ji sAhai niyakajju / 'a-si-sA' teakkharasaraNi, pAbahu sivapurirajju // 4 // paramehi-NamokAro, 'arahaM' tihi akkharehi je sarahi / te laMghiya savvabhayA, riddhI-siddhIjuyA huMti // 5 // ___anuvaad| eka (1), be (2), traNa (3), cAra (4), pAMca (5), cha (6), sAta (7), soLa (16), pAMtrIsa (35), aDasaTha (68), ekaso sattAvIsa (127), ane ekaso tresaTha (163) varNo vaDe niSpanna (banelA) navakAranA A tera bhedomAM darekane judA judA lAkhavAra jeo traNe saMdhyAe gaNe che, teo tIrthaMkara nAmakarma bAMdhe che // 1-2 // (A be dvAragAthAo cha / ) 'OMkAra ' je darzanonA maMtrAkSarono sAra che, te paramAkSara OMkArane dhAraNa karo, ke jethI saMsAra chedAi jAya // 3 // 'u-sA' e be akSaronuM smaraNa karo ane potAnuM kArya saadho| 'a-si-sA' e traNa akSaronA smaraNa vaDe zivapuranA rAjyane pAmo // 4 // 'arahaM ' e traNa akSaro vaDe parameSThi-namaskArane jeo smare che, teo sarvabhayone pAra karIne Rddhi ane siddhine pAme che // 5 // * pUrva prakAzita namaskAra svAdhyAya saMskRta vibhAga mAM 82 sudhInA kramAMko che. te pachIno A 83. kramAMka che. te pachIno kramAMka 1 A vibhAganA prathama saMdarbhane sUcave che. 1 tisahassapaNa R | 2. lakkhivA R / 3. titthagara' R / 4. maMtakkharAhaM B / 5. chinau BI. 6. jimmahaha niyadeg R / 7. sivapurijju B / 8'riddhi-siddhi-jayA BI
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2] terasa-mea-navakAra-paDala-sarUva-phalaM / [ apabhraMza 'a-si-u-sA' ceu akkharai, jo jhAyaha niyacitti / te laMghivi jara-maraNa-bhau, siva-suha lahahi na bhaMti // 6 // maNi-maMtosahi-maliyahu, kAI karesahi tAhaM / 'a-si-A-u-sA' paMcakkharai hiyaDai nirvasahiM jAhaM // 7 // OM a-si-A-u-sA' je kira chahiM akkharehi navakAraM / jhAyaMti pahiTThamaNA, duriyAI tesi navi huMti // 8 // je jhAyahi ekaggamaNa 'a-si-A-u-sA-namaH' sattakkhara / maMtakkhara pavatte, duhu lahahiM na satta // 9 // 'arihaMta-siddha taha Ayariya uvajjhAya sAhu' eehiM solasahiM akkharehi, maMto savvaM duhaM harai // 10 // niccaM pi bho 'namo arihaMtANaM' I payAI paMceva / paNatIsa akkharehiM, maMtaM paramakkharaM saraha // 11 // je sarahiM navapaehiM, aDasaTThI akkharehiM navakAraM / aTThottara-sayavAraM, tesiM paNassaMti duriyAI // 12 // 'a-si-u-sA ' e cAra akSaronuM je potAnA cittamAM dhyAna dhare che, te jarA-maraNanA bhayone olaMgI jai zivasukhane pAme che, temAM bhrAMti nathI / / 6 // - , jemanA hRdayamA 'a-si-A-u-sA' e pAMca akSaro vase che, temane maNi, maMtra, auSadhi * ane mUliyAMonI zI jarUra che ? // 7 // / je harSita manavALA puruSo 'OM-a-si-A-u-sA ' e cha akSaro vaDe navakAranuM dhyAna kare che, teonAM pApa rahetAM nathI // 8 // - maMtrAkSaronA pAThamA prayatnazIla je dhyAtA ekAgra manathI 'a-si-A-u-sA-namaH" e sAta akSaronuM dhyAna kare che, te sAta prakAranAM duHkhone pAmato nthii|| 9 // 'arihaMta-siddha-Ayariya-sAhu' e soLa akSaro vaDe banelo maMtra sarva duHkhane hare che // 10 // ' he bhavya ! ' namo arihaMtANaM' vagere pAMce padanA pAMtrIsa akSaro vaDe banelA paramAkSaramaMtranuM tuM hamezAM smaraNa kara // 11 // ... jeo nava pado vaDe eTale ke aDasaTha akSaro vaDe navakAranuM ekaso ATha vAra smaraNa kare che, teonAM pApa nAza pAme che // 12 // 1. caurakkhai B / 10. lahai B / 11. nivasihI BI
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ vibhAga namaskAra svAdhyAya sarahuM guNahu~ paNarasapaehiM caupana eguNacatta / cauti(tI)sa causaraNappabhiI-sagavIsa [saya] akkharaM maMtu // 13 // saMgavIsaI saI akkharahe, paNatIsa 'OM' kkharajuttu / iha tesaThasaya akkharau, duhaharu sumaraha maMtu // 14 // cattAri saraNaM pavajjAmi-vagere paMdara (15) pado vaDe anukrame copana (54) ogaNacAlIsa (39) ane cotrIsa (34) akSaro malIne ekaso ne sattAvIsa (127) akSaranA maMtranu tame smaraNa karo, gaNo // 13 // ekaso ne sattAvIsa akSaro tathA OM akSarayukta navakAramaMtranA prathama pAMtrIsa vaNoM sahita kula ekaso ne tresaTha akSaranA duHkhane haraNa karanAra maMtranu smaraNa karo // 14 // X prati-paricaya A stotra jayapuranivAsI paM. bhagavAnadAsa pAsenA eka chUTaka patra uparathI pU. munirAja zrI abhayasAgarajI mahArAje utArekheM, te nakala parathI ahIM lIdhuM che, jenI B saMjJA rAkhI che ane pU. paM. zrIramaNIkavijayajI mahArAje jesalameranA bhaMDAranI koI prati uparathI karelI nakala amane mokalelI te uparathI pAThAMtaro lIdhA che teno ahIM R saMjJA rAkhI che / A stotrane anuvAda sAthe ahIM pragaTa kayu cha / A stotranA kartA koNa che te jANI zakAyuM nshii|
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ navakArarAsa [84-2] zrIjinaprabhasU riracita nvkaarraas| // namaH pnycprmesstthicrnnkmlebhyH|| paNamivi risahajiNiMdu deva tiyaloyadivAyaru, vIru namau gaMbhIru dhIru sAsaya suhasAru / ajara amara vara nANavaMta tihuyaNa cUDAmaNi, sAsayasuha saMpatta siddha vaMdau te niya maNi // 1 // aMga igAraha cauda puvva tihuM pai nimmaviyA, goyama gaNahara pamuha sayala paNamau AyariyA / suyasAyara guNamaNi khanna tihuyaNa vikkhAyA, uvaya(u)ttA uvaesadANi paNa[ma]u uvajjhAyA // 2 // bhavasaMsAravirattacitta sivasuha ukaMThiya, satarabheya saMjama pavatta tava-uvasama saMThiya / sAyara jima gaMbhIra thIra maNa jima kaMcaNagiri, appamatta cAritta jutta je piyayama khamasiri // 3 // anuvAda * trilokadivAkara devAdhideva zrI RSabhajinendrane praNAma karo. gaMbhIra, dhIra ane zAzvata sukhane mApanAra zrI vIrajinendrane namaskAra karo. ajara, amara, uttamottama jJAnavaMta, trimuvanacUDAmaNI ane zAzvata sukhane sArI rIte pAmelA zrI siddha bhagavaMtane ( tamArA ) potAnA manamAM (bhAvapUrvaka) vaMdana (namaskAra) karo. // 1 // jeoe traNa pada (tripadI) vaDe agiyAra aMga ane. caudapUrvanuM nirmANa karyu evA zrI gautamagaNadhara pramukha sakala AcAryone praNAma karo. zruta (jJAna)nA mahAsAgara, guNamaNIonI khANaM, traNe bhuvanamAM vikhyAta (prasiddha ) ane upadeza ApavAmAM upayogavALA ( kuzala ) evA upAdhyAyone praNAma karo. // 2 // bhavasaMsArathI virakta cittavALA, zivasukhanI utkaMThAvALA, sattara prakAranA saMyamamA pravRtta, tapa-upazamamAM sArI rIte rahelA, sAgara jevA gaMbhIra, kaMcanagiri ( meruparvata )nI jema nizcala mana - ahIthI zaru thatA sarva anuvAdomAM mULamAM jevU che prAyaH te ja akSarazaH raju karela che. tethI vyAkaraNa vagerenI dRSTie A anuvAda na jotAM kevala bhAvanI dRSTie A anuvAda jovo, evI vAMcakone namra vinaMti. jyAM anuvAda thai zakyo nathI, tyAM kauMsamAM praznacihna (?) mUla che. saMpAdaka, saMzodhaka ane anuvAdaka
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ vibhAga namaskAra svAdhyAya kaMcaNa tiNa maNi liThTha pavara je maNi samu dhArahiM, samitiM gutti-daya-dANa dhammu nimmalu paripAlahiM / vijaya batIsi ji muNi videhi paNa bhArahi sivakara, paNa va eravai ji tavanihANa vaMdahu bhattibbhara // 4 // ( ThavaNi ) paDhamu paNamauM paNamauM sayala arahaMta tayaNaMtaru,siddhavara sUri guNauM guNauM guNa viviha saMThiya / Agamanihi uvajjhAya taha, sAhu namauM tava dhaNa mahiDDiya / siva-maMgala-kallANakara jo sumarai suviyANu, so paramiTThihi phali lahai nicchai amaravimANu // 5 // ( ghattA ) roga haraNu duhasaya dalaNu sayala samIhiya riddhi pyaaru| nara-sura-siva suha iTakaru bhaviyahu suhaM sumaruhu maNu navakAru // 6 // mRmisayaNa baMbhavaya kaliuM guNaI ju vihisauM lakkhu navakAru / arahaMtapau so naru lahai mahahiM surAsura vivihapayAra(ru) // 7 // vALA, apramatta, cAritrathI yukta, kSamAlakSmInA priyatama, kaMcana, tRNa, ratna-mATIna De' vagerene jeo sama rIte dhAre che, samiti-gupti-dayA-dAna vagaire nirmala dharmane jeo uttama rIte pALe che, batrIsa vijayo (pradezo) vALA videhakSetramAM, pAMca bharatamAM, pAMca airavatamA rahelA ane tapanA nidhAna ekA munione ( sAdhuone ) zreSTha bhaktithI vaMdana karo / / 3-4 // ___ prathama sakala arihaMtone praNAma karo, praNAma kro| te pachI vividha guNovAlA zreSTha siddho tathA AcAryonuM guNana ( smaraNa ) karo, guNana karo / AgamonA nidhAna upAdhyAyo tathA tapadhanarUpa mahARddhivAlA sAdhuone namaskAra karo / ziva-maMgala-kalyANane karanAra parameSThio, je vidhipUrvaka smaraNa kare che, te phalarUpe bhavAMtaramA avazya devavimAna (vaimAnika devagati ) pAme // 5 // ___ he bhavyo ! rogane haranAra, seMkaDo duHkhone daLanAra, sarva samIhita tathA Rddhione ApanAra, manuSyo-devonAM sukho tathA mokSa sukhane ApanAra ane iSTane karanAra navakAranuM sukhethI manamAM smaraNa karo // 6 // ___ bhUmizayana-brahmacaryavrata sahita je vidhipUrvaka lAkha navakAra gaNe te manuSya arihaMtapada pAme che tathA devatAo asurothI vividha prakAre pUjAya che // 7 //
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ apabhraMza navakArarAsa mahiyala sagiga payAli taha jasu jasa parimala guru vitthAru / sayalahaM Agama jo tilaujANahiM bhaNiuM sAsaya navakAru // 8 // kAmadheNu ciMtArayaNu surataru ihu bhavi hui vachiyakaru / jiNa navakAru sayala ahiu paviyahu iha paraloya muhaMkaru // 9 // ( ThavaNi ) pAvanAsaNu pAvanAsaNu atthagaMbhIru, bhuvaNattayamuhakaraNu duTTaaTTakammahaM vihA(ha)DaNu, bhava sAyara so naru taraha va(ma)NavaMchiyadAyAru, paMcamagai niruvama lahaiM jo jhAyai navakAru // 10 // ( ghattA ) dunni vasaha guNagaNa dhavala jiNami kiu bahu bhAu / ta saMbala kaMvala te sura huyaI bhuNi paramiTTi pabhAu // 11 // siddha (suvaNNa) purisu navakAra phali ahi thiu kusumaha mAla / ta puliMdiya naravai dhU huiya pAviya sukkha visAla // 12 // ... pRthvI-svarga-pAtAlamAM navakAranA yaza--parimalano vistAra ghaNo cha / te zAzvata navakAra loko bar3e sakala AgamomAM tilaka kahevAyo che / / 8 // jina-navakAra A bhavamA kAmadhenu-ciMtAmaNI-kalpavRkSanI jema vAMchita karanAra che, badhA karatAM adhika che, ane A loka ane paralokamAM sukha karanAra che, ema tame nizcita jANo // 9 // . navakAra nizce pApanAzaka che, pApanAzaka che, arthathI gaMbhIra cha, traNe bhuvanane sukha karanAra che, duSTa ATha karmano nAzaka che, krodha-dAvAnala mATe jala samAna che ane kugatipaMthathI nivAranAra che, je manavaMchitadAtAra navakAranuM dhyAna kare che, te nara bhavasAgara tare che ane anupama evI paMcamagati ( mukti )ne pAme che // 10 // ......be sapheda baLada guNasamuhathI ( paNa ) dhavala ( ujvala hatA / ) bannee jinadharma viSe bahubhAva karyo teo parameSThi-prabhAva sAMbhaLIne kaMbala-saMbala nAme devatA thayA // 11 // , . he puruSo ! navakAra phaLa ApavAmAM siddha che / ( tenA prabhAvathI zrImatIne viSe ) sApa phulanI mALA thayo, bhIlaDI rAjaputrI banone vizALa sukha pAmo // 12 //
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ | 7 vibhAga ] namaskAra svAdhyAya taNu cai puliMdu suUpanauM mahiyali naravaiputtu / ta jAisaraNi niya mau maNiu maNivaMchiuM tiNi pattu // 13 // pAvaniraMta gayaNihiM bhamata samalI vIdhiya bANi / ta navakAraha phali sAhu iya naravaidhU suhakhANi // 14 // narabhavi saMpai je variya patta ji amaravimANI / ta siddhi ramaNi je nara ramahiM phala navakAraha jANi // 15 // ( uvaNi ) nisuNi saMgatu saMgatu purisu nAmeNa kothuviu gAmi thiu, muNihiM vayaNi navakAru jhAyai, bIyabhavihiM huu rayaNisiho rAyariddhi ai pavara pAvai / bhuMjeviNu suhaM rajjasiri kevalanANa lahei, jo paramiTThi maNi sarai maNavaMchiu tasu hoi // 16 // ( dhattA ) jiNa navakAru ju naru nicu(ccu) jhAyai so AvaiM kai Avi na pAvai / duTTha kuTTha gaha bhau tasu nAsai vAhi jalaNu jala durihitA sai // 17 // 32 (navakAranA pramAve ) bhIla maraNa pachI pRthvItalane viSe rAjaputra thayo, rAjaputra-rAjaputrIe (bhIla-bhIlaDInA jIve ) jAtismaraNa jJAna vaDe potapotAno bhava jANyo / navakArathI banne manavaMchita pAmyAM // 13 // pApamAM nirata ( magna ) ane AkAzamAM bhamatI samaLI pAradhInA bANathI vIMdhAi, sAdhue navakAra saMbhaLAvyo, tenA phaLarUpe te rAjaputrI thaI, sukhI thaI // 14 // ___ narabhavamA jeo saMpattine varyA che, ( devagatimAM ) jeo devavimAna pAme che athavA ( mokSa gatimAM) jeo siddhi ramaNInI sAthe rame che / te badhuM navakAranuM phaLa jANo // 15 // ___ sAMbhaLo, koika saMgata (?) nAmano puruSa (kheDuta ) gAmaDAmAM thayo, te munivacane navakArarnu dhyAna karato hato, te bIjA bhavamAM rajanIsiMha (ratnasiMha ) thayo, ati zreSTha rAjariddhi pAmyo, sukha ane rAjyalakSmI bhogavI te kevalajJAna pAmyo. je parameSThionuM manamA smaraNa kare che tenAM manavaMchita (pUrAM) thAya che // 16 // ___jinanamaskAra- je nitya dhyAna kare che, te kadApi Apatti pAmato nathI, duSTa koDha roga, hAthI ( vagereno ) teno bhaya nAza pAme che ane roga Aga, jala ( pUra vagereno maya ) paNa tenAthI dUra bhAge che // 17 //
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ navakArarAsa [ apabhraMza guru giri rani paDiu maNi thArai bhavasAyaru tamu lIlAi tArai / hari-kari-visahara-sAiNi-sIha-riudala tAsu na laMghahiM lIha // 18 // jo nara jhAyai e paramakkhara dUrihi nAsahiM tasu sabhi takara / paMca payai jo aNudiNu jhAyai lachi sayaMvara tamu ghari Avai // 19 // vihisau ujamai jo navakAru duttara helA tarai saMsAru / jo naru sumarai aTTasaThi azkhara tAsu surAsura vaTTahi kiMkara // 20 // pabhaNiu yahU navakAraha rAsu sayala maMgala guNagaNaNaAvAsu / jo naru aNudiNu niyamaNi jhAyai sivapura lacchi pavara so pAvaha // 21 // ||iti navakArarAsaH samAptaH // navakAra moTA parvata para athavA araNyamAM bhUlA paDelAne ThAre che ( manamAM zAMti Ape che ) bhavasAgarathI lIlA vaDe tAre che, hari (?) hAthI, sarpa, zAkinI, siMha ane zatrudaLa tenI rekhAne (maryAdAne ) oLaMgatA nathI // 18 // je mANasa A (navakAranA) parama akSaronuM dhyAna kare che, tenAthI sarva coro dUra bhAge cha / je roja ( navakAranAM) pAMca padonuM dhyAna kare che, tenA ghare lakSmI svayaMvarA thaIne ( potAnI meLe ) Ave che // 19 // . je navakAramA vidhisahita prayatnazIla (udyama kare) che, te dustara saMsArane sukhethI zIghra tarI jAya che-je mANasa 68 akSaranuM smaraNa kare che, tenA devatAo-asuro kiMkara thAya che // 20 // ___ sakala maMgalo ane guNagaNonA AvAsarUpa A navakArarAsa ame (kartAe ) kahyo che, je enuM roja potAnA manamA dhyAna kare che, te zreSTha zivapura ( mokSa ) lakSmI pAme che // 21 //
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ vibhAga ] namaskAra svAdhyAya [85-3] zrI jinaprabhasUriracita navakAraphalavarNanam / paNamevi pAya paramesarANa, usabhAi sayala titthesarANa / paNamau pakkhAliyapAvamala, jeNa nisuNahu jiNanavakAraphalu // 1 // navakAra pabhAvi nisuNi mitta !, je jhAyahiM dhaMmaha taNiya ciMti / te dukkhu na pAvahiM annabhavi, jahiM jAya tahiM suhu lahahiM jaNi // 2 // navakAriM laMghahiM AvayAu, navakAriM pAvahiM saMpayAu / navakAriM punnaI ubhUyaMti, navakAriM pAvaI khayaha jaMti // 3 // navakArihiM vajja vijayaDhakka, navakArihiM ko bhaMjai maDakka / navAriM navanihi saMpaDaMti, chakkhaMDa vasuMdhari te lahaMti // 4 // navakAriM caudaha rayaNa hoMti navakAri guNasaya vittharaMti / navakAru sumaMgala dhannu punnu, navakAriM tulla nahi kAMi annu // 5 // navakAraI rANA puhaipAlu, vara rUva vana guNasaya visAlu / navakAriM varagayagAmiNIu, saMpajjahiM pavarau kAmiNIu // 6 // zrI RSabha vagere sakala tIrthaMkaronA caraNane praNAma karIne pApamalane prakSAlita karanAra ( ame navakAranuM phaLa kahIe chIe) (tame paNa ) praNAma karo ane jinanamaskAranuM phaLa sAMbhaLo. 1 / he mitra ! tuM navakArano prabhAva sAMbhaLa. jeo cittamAM sadA (?) navakAranuM dhyAna kare che, teo anya bhavamAM duHkha pAmatA nathI. jyAM jAya tyAM lokamAM sukha pAme che. 2 navakArathI Apattio oLaMgI jAya che ane navakArathI saMpattio pAme che, navakArathI puNyo udbhave che, navakArathI pApo kSaya pAme che. 3 navakArathI vijayanagArAM vAge che, navakArathI ( zatruno ) garva bhAMgI jAya che, navakArathI ( teo) navanidhi pAme che. navakArathI teo cha khaMDa pRthvI meLave che. 4 navakArathI cauda ratno thAya ( maLe ) che. navakArathI seMkaDo guNa vistAra pAme che. navakArathI zreSTha maMgala, dhana ane puNya thAya che, navakAra jevU bIjuM kAMI nathI. 5. navakArathI pRthvopAlaka-rAjA thAya che, navakArathI zreSTha rUpa, ucca varNa ( kSatriyAdi ) tathA vizAla seMkaDo guNo thAya che, navakArathI pravara uttama gajagAminI kAminIo (strIo) maLe che. 6
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10] navakAraphalavarNanam [ apabhraMza navakAriM gayaghaDa vAri huMti, dappurdhara sAhaNa saMpaDaMti / navakArihiM sAmiyamaM(va)daNAI, nara haMti sattiANaMdaNAhaM // 7 // navakArihiM kayakolAhalAI, Agai Thiya dhAvahiM pAyalAhiM / navakArihiM jANihi saMcaraMti, na kayAviya paya bhUmihi karaMti // 8 // navakArihiM vara sohaggu hoi, jasa caMdadhavalu vittharai loi / navakArihiM pariyaNu viNayajuttu, hiyaicchiu labbhai bahu vi vittu // 9 // navakArihiM jIvu na duhiu dutthu, jahiM uppajjai tahiM ji sutthu / navakArihiM vararUveNa jutta, labbhaMti maNorama para putta // 10 // navakArihiM labbhaI beTTiyAu, rairUyau taruNataraTTiyAu / navakArihiM piyayama cittahAri, Ajamma vi vihava na hoi nAri // 11 // navakArihiM varadhavalaharivAsu, saMpajjA komala tUliphAsu / navakArihiM kaya kappUrahAra, nara vilasaI jaha kheyarakumAra // 12 // navakAriM nAsahiM bhUya peya, veyAla nisAyara duTTha jeya / navakArihiM nahayalagAmiNIu, pavahaMti na maNuyahaM DAiNIu // 13 // navakArathI gajaghaTAonA madajala hoya che, (AMgaNe hAthIo hoya che ) navakArathI darpathI uddhata evI senAo prApta thAya che, navakArathI vaMdanAonA svAmI thAya che ( loko namaskAra kare che?) navakArathI mANaso zakti ane AnaMdavALA thAya che. 7 navakArathI kolAhala karatI, sAme AvIne jhAMjharo sAthe doDatI (nAcatI?) jANe bhUmi upara paga ja na mUkatI hoya, evI rIte ( nRtyAMganAo ? ) saMcare che. 8 navakArathI uttama saubhAgya thAya che, navakArathI yaza caMdra samAna dhavala thai lokamAM vistare che, navakArathI parivAra vinayayukta thAya che, navakArathI manavAMTita ghaNuM ja dhana maLe che. 9 navakArathI jIva duHkhI ane kharAba hAlatavALo thato nathI, jyAM paNa utpanna thAya che tyAM sukhI sArI avasthAvALo thAya che. navakArathI (jIvo) uttama rUpathI yukta manorama ane zreSTha putro meLave che. 10 ___ navakArathI uttama rUpamA rati jevI ane pragalbha putrIo maLe che, navakArathI manohara priyatama (pati) maLe che, navakArathI strI jIvananA aMta sudhI vidhavA thatI nathI 11 navakArathI uttama dhavala rU (kapAsa) jevAM sparzavALA komala, uttama, dhavala, iMdra jevAM * (divya ) vastro maLe che, navakArathI kapUra vagerethI zarIra sugaMdhita karI hAra dhAraNa karela mANasa khecarakumAra ( vidyAdhara )nI jema vilase che. 12 navakArathI duSTa nizAcaro-bhUta, preta, vetAla ( bagere ) dUra bhAgI jAya che. navakArathI AkAzamAM bhamatI DAkinIo manuSyone chaLI zakatI nathI. 13
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ vibhAga ] namaskAra svAdhyAya [19 navakArapabhAviM vagdha sIha, laMghati na adu dinna lIha / navakArabaliNa sAyaru taraMti, saMgAma duggu nara nittharaMti // 14 // navakAriM thAvara jaMgamAI, nAsaMti naraha visamaI visaaii| navakArihiM jalaNu vi jalu narAhaM, bahumANa bhattibhara nibbharAhaM // 15 // navakArihiM vairaI uvasamaMti, gahagAma bhUa aNukUla huMti / navakArihiM kAI na kAI jaNe, suMdaru saMpajai sayalu bhave (?) // 16 // navakArihiM suhu vijjAharAha, gaMdhavva siddha taha kiMnarAhaM / navakArihiM dANava vaMtarAhaM, gacchaMti diyaha harasiya-praNAhaM // 17 // navakArihiM caMdAicca dovi, suhu bhuMjaI suMdaru devaloi / navakArihiM tArA riddhimaMta, aMbaratali dIsahiM jagajagaMta // 18 // navakArihiM labbhai suravimANa, maNirayaNaviNimmiya appamANa / navakArihiM suragaNa karahiM seva, jati vayaNu deva deva // 19 // navakArihiM pINapayoharAu, na muyaMti pAsu vara accharAu / navakArihiM nara ahamiMda huMti,:paMcotera (caNu) sokhaiM aNuhavaMti // 20 // - navakAranA prabhAva vAgha, siMha ( vagere ) dIdhelI rekhA-hadane olaMgatA nathI, navakAranA balavAlA puruSo sAgara tarI jAya che athavA saMgrAma, aTavI (vagere)no nistAra (pAra) pAme che. 14 . navakArathI manuSyone (caDhelA) sthAvara * jaMgama viSama (kharAba) viSo (jhera) nAza pAme che, navakArathI bahumAna ane atyaMta bhaktithI nirbhara (bharelA) manuSyone mATe agni paNa pANI thai jAya che. 15 navakArathI vera (zatrubhAva) upazame che, navakArathI grahono samUha ane bhUto anukUla thAya che, navakArathI sarvabhavomAM (saMsAramA) kaI kaI suMdara vastuo lokamAM prApta thatI nathI ? 16 . ___ navakArathI vidyAdharo, gaMdharvo siddho + tathA kiMnaronAM sukho prApta thAya che. navakArathI dAnavo (asuro), vyaMtaronA divaso harSavALA manathI pasAra thAya che. 17 navakArathI caMdra ane sUrya x baMne devalokamAM sukha bhogave che, navakArathI riddhivAlA tArAo (tArAnA devo) AkAzatalamAM jhagajhagATa karatA dekhAya che. 18 nakArathI maNoo ane ratnothI banAbelaM moTuM devavimAna maLe che. navakArathI devagaNo sevA kare che ane 'jaya deva deva' evAM vacanothI jayajayakAra kare che. 19 ____navakArathI puSTa stanavAlI zreSTha apsarAo kSaNavAra paNa dUra thatI nathI. navakArathI manuSyo ahamiMdra thAya che ane pAMca anuttaravimAnanA sukho anubhave che. 20 * sthAvara-khorAkamAM apAela jhera. jaMgama-sApa vagerenA karaDavAthI caDhela jhera. + vidyAsiddha vagere. x A bane iMdro che.
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ navakAraphalavarNanam [ apabhraMza navakArihiM sijjhahiM maMta taMta, anna vi je kajja mahAmahaMta / navakArihiM jogiya jogasiddhi, maNahara saMpajjai sayalariddhi // 21 // navakAri jAI paMcappayAI, tailoya mahiya sattakkharAI / navakAri tini cUlA visAla(lu), ja(je)hiM saMthuyaM (te) tihuyaNi sAmisAlu // 22 // navakAri aTThasaThThI varANa, kiya saMkha (sa) jiNidihiM akkharANa / navakArihiM vaccai jAha dIha, naramajjhi pahilliya tAMha lIha // 23 // navakAru bhaNivi je nisi suyanti, te iha bhava suhiya hoMti / navakArihiM je jaggaMti nara, muhu joyaI saMpaya tAhaM para // 24 // navakAraI bhoyaNu jo karei, tamu duTuM diTTi pasaru vi haNei / navakArihiM vasaNi na dei cittu, saMnihiu jema nibhiccu bhicc(ccu)||25|| navakAri (ru) aNAiaNaMtuM pahu, maM majjhahu jaNa bhAveNa lehu / navakAru jiNAgamasavyasAru, lIlaI ugghADai siddhibAru // 26 // navakArathI maMtro taMtro siddha thAya che, anya paNa moTA moTAM kAryoM siddha thAya che, navakArathI yogIone yogasiddhi ane sakala manohara Rddhio prApta thAya che. 21 - navakAramAM pAMca pado cha, traNe lokamAM pUjita sAta akSaro (AdimAM namo arihaMtANaM) che. navakAranI cUlikAnA traNa vibhAga che. * traNe bhuvanamA jeo mahAn che. teo (parameSThIo) ahIM navakAramAM stavavAmAM AvyA che. 22 ____- navakAramA zreSTha (parama) akSaronI saMkhyA jineMdroe 68 kahI che. navakAra (nA smaraNa) vaDe jeono divaso jAya che, teonI manuSyomA gaNanA pahelA naMbare thAya che. 23 navakArano pATha karIne jeo rAtanA suve che. (sUI jAya che), teo A bhavamA sukhI thAya che, navakArathI je mANaso jAge che, (uThatAM ja jeo navakAra gaNe che), zreSTha saMpattio teonAM mukha jUe che (zreSTha saMpattio teonI pAse potAnI meLe Ave che). 24 navakArathI je bhojana kare che, tenI najara mAtra paNa duSTano nAza kare che. jema AjJAMkita samartha sevaka sAthe hovAthI mANasa nirbhaya hoya che, tema navakArane dhAraNa karanAra saMkaTane citta Apato nathI. (nirbhaya hovAthI saMkaTane manamA lAvato nathI.) 25 ____navakAramA anAdi anaMta prabhu (bhagavAna-pAMca parameSThio) che. teo mane lokamAM ( ? ) bhAvathI prApta thAo. x navakAra sarva jinAgamono sAra che, siddhi-bAra| navakAra lIlAthI udhADe The. 26 * eso paMca namukkAro 1 / savvapAvappaNAsaNo 2 | maMgalANaM ca samvesi, paDhamaM vai maMgalaM 3 / 4 labha no leha paNa prAkRtamAM thAya che. juo pAiasaddamahaNNao leha zabda /
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ vibhAga ] [13 namaskAra svAdhyAya navakAra lakkhu jo naru guNei, niyasattie pacchA ujjamei / navakArapabhAvihi suyapavittu, naru baMdhai sirititthayaragottu // 27 // navakAra guNai jo aTThaaha, pada diyahu tassa kamaTTha naTTha / navakAra guNai jo aTThakoDi, so sabaha dukkhaha jAi toDi // 28 // navakAra sarai jo maraNakAli, so baMdhai annada bhavaha paali| navakAri bhAu jasu appamANu, saMpajjai so riddhivaddhamANu // 29 // jo naru niru navakAraha rattau, paMcahiM samii tiguttihiM guttau / paDhai guNai navakArahaM bhattau, so nivyANaha jAi niruttau // 30 // // iti navakAraphalaNanaM samAptam // lAkha navakAra je mANasa gage ane pAchaLathI temAM zakti mujaba udyama kare che (zakti mujaba ujamaNuM kare) che navakAranA prabhAve zuci pavitra thayela te tIrthaMkara nAmakarma bAMdhe. 37 je roja ATha ATha navakAra gaNe che tenAM ATha karma nAza pAbhe che. je ATha karoDa navakAra gaNe che te sarva duHkhone oLaMgI jAya che. 28 je maraNa samaye navakAra- smaraNa kare che te bIjA bhavanI pALa bAMdhe che. navakAramA jeno aparimita bhAva che te vadhatI jatI Rddhine pAme che. 29 __je mANasa niraMtara navakAramA rakta che, je pAMca samiti (thI samita) ane traNa guptithI gupta che ane bhaktipUrvaka navakAra paDhe che, te nizcita mokSamA jAya che. 30 . prati-paricaya munizrI jinavijaya jIe chapAvela chatAM adyAvadhi apragaTa saMgrahanA phorma uparathI utArIne A * 3-4 naMbaranI baMne kRtio ahIM ApavAmAM AvI che. AmAM navakAranAM phaLonuM mahattvapUrNa varNana che, * A. kRtinA kartA zrI jinaprabhasUri hatA, evo ullekha AmAM ja....maLe che. A zrI jinaprabhasUrie aneka kRtio racelI che, teo 13 mI 14 mI zatAbdInA vacalA gALAmAM thayA htaa|
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ [86-4] Agamika zrIjinaprabhasUriracitam visaharamaMtra gabhiMta paMcaparameSThimaMtra stotram mohapannagagarali tihuyaNu ghAriu / jiNahiM sammattu rasAyaNu cAriu // ariri paramiTi varamaMtu maNi dharahu / visayamahAvisi jema navi marahu // ariri para0 // 1 // ( arihaMta padasmaraNa ) OM siddhi zrIsi(ri)ddhi paramaguru kahai / sayala visaharaNu ihu jasu hiyai rahai // ariri para0 // 2 // thAvara jaMgama aDAra visa haNae / tasu ajaru amaru pahu jiNaprabhu kuNae // ariri para0 // 3 // miccha visahara garuDu deu arihaMtu / sayalavisa upavisahaM ehu mUlamaMtu // ariri para0 // 4 // trijagahitu aTThadasadosihi rahitu / hAi visu sumariyau atisayasahitu // ariri para // 5 // anuvAda arihaMta mAhAtmya. moharUpa sarpanA jhera (nA phelAvA)thI traNe bhuvano becena che, tenA bacAva mATe jeoe (jIvone) samyak va rasAyaNa khatraDAvyuM, te parameSThionA zreSTha maMtro (navakArane) are jIvo ! tame manamA dharo, jethI viSayarUpa mahAjherathI tame na maro. 1 sakala viSane haranAra A navakAra jenA hRdayamA rahe che, tene mokSa ane sAMsArika lakSmInI siddhi (prApti) thAya che, ema paramaguru (zrI jineMdra paramAtmA) kahe che. 2 ___ tenA (navakAra gaNanAranA) sthAvara ke jaMgama aDhAre prakAranAM viSa nAza pAme che. tene (navakAra gaNanArane) zrI jineMdra bhAvAna ajara, amara pramu banAve che. 3 arihaMta deva mithyAtvarUpa sarpa mATe garuDa jevA che, A mUlamaMtra (navakAra) badhA jherone besADanAra (zamAvanAra) che. arihaMta deva trage jagatanu hita karanAra ane aDhAra dopathI rahita che. jo teornu atizayothI sahita smaraNa karavAmAM Ave to teo viSa hare che. 5
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ vibhAga ] namaskAra svAdhyAya (siddha pada smaraNa ) . panarasi bhedi bhava lahi jagu tAraI / nAmamaMteNa je pAvavisu vAraI // jajja(? ssa) caturdaza bhuvana natthivi suhaMsa / sa siddha maNi dharahu tumhi muttiavayaMsa // jajja catu0 // 1 // aNaMta desaNa viriya siddha suhu maanniN| vimalakevalanayaNi bhuvaNi pariyANaiM // jajja catu0 // 2 // dhammajali pAvu malu jehiM pakkhAliu / sukkajjhANAnaliNa kammavaNu jAliu // jajja catu0 // 3 // jAhaM nahu jamma jara maraNu bhaya rogaa| loha maya moha nahu soga viyogA // jajja catu0 // 4 // ( AcArya pada smaraNa ) sumari jiya tAhaM AyariyahaM pAya / jAha parabhAvi visu nAsae ThAya // vaipuri * visahara phuliMga maMtavaranAho / sumariu sUrivaru siribhaddabAho // bapuri visa0 // 1 // ( siddha varNana ) chellA bhavamAM paMdara bhedo lahIne (paMdara bheda hoine) jeo jagatane tAre che, jeo nAmamaMtrathI (navakArathI) pAparUpa jheranu vAraNa kare che, jenAM (anaMta) sukhano (eka) aMza paNa caude bhuvanamA nathI te muktinA mukuTa siddha (bhagavaMta)ne tame manamAM gharo. 1 siddha bhagavaMta anaMta darzana, vIrya ane sukha mANe che, kevalajJAnarUpa vimala nayanathI bhuvanone saMpUrNa jANe che. 2 jeoe (siddhoe) dharmajala baDe pApamala prakSAlita karela che, zukladhyAnarUpa agni vaDe karmavana bALela che. 3 jeone janma, jarA, maraNa, bhaya, lobha, mada, moha, roga, zoka ane viyoga natho. 4 ( AcArya mAhAtmya ) he jIva ! te AcAryonA caraNanu smaraNa karo, jeonA prabhAve viSa nAza pAbhe che, re rAMka jIva ! *sUrivara zrI bhadrabAhue prarUpela (ane) maMtromAM zreSThamAM zreSTha (evA) visahara-phuliMga maMtra- smaraNa kara. 1 1 ahIMthI zaru thatuM ardhaM vAkya A pachInI gAthAo 2, 3 ane 4 nA aMte joDaq. * 'bapuri' bApaDA, rAMkanA arthamAM che. ahIMthI zaru thatuM ardha vAkya A pachInI 2, 3 ane 4 gAthAo sAthe joDIne vAMcaq. .
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 ] visaharamaMtra garbhita paMcaparameSThimaMtra stotram [ apabhraMza caudapUravataNA rahasya je jaannii| sayala atisaya sutta maMta vkkhaanniN|| bapuri visa0 // 2 // narayagai kUva nivaDaMtu jaNu rkkhii| suyanayaNi uDa aha loaThii pikkhaI // bapuri visa0 // 3 // hoti chattIsa gaNahara guNihiM sohaI / bhaviyapaMkaja desaNakiraNi paDibohai // bapuri visa0 // 4 // ( upAdhyAya pada smaraNa ) sU(su)yajalahipAragaya bArasa aMga / muNipavara je paDhAvaI jiyANaMga // 9 * uvajhAya gAruDiya aNusarahu / aMtara bAhira visapasaru jima jarahu // OM uvajhAya0 // 1 // dhammadesaNakaraNaniuNa guNarayaNa / rohaNAcalasarisa nimmalacaraNa // uvajhAya0 // 2 // hrI~ asama uvasama amayarasasitta / kammavisu haNaI je pAyaDiya tatta // OM uvajhAya0 // 3 // jeo (AcAryo) cauda pUrvanAM rahasyo jANe che, potAnI pAse rahela-sakala atizayo (labdhiothI) sahita jeo sUtro ane maMtronuM vyAkhyAna kare che. 2 ___jeo narakagatirUpa kUvAmAM paDatA jIvonuM rakSaNa kare che, jeo zrutanayana vaDe Urdhva, adholokanI sthiti jUe che. 3 ___ jeo gaNadharanA (AcAryanA) chatrosa guNothI zobhe che, jeo bhavya jIvarUpa kamaLone dezanArUpa kiraNo vaDe pratibodhita kare che. 4 ( upAdhyAya-mAhAtmya ) jeo zrutasamudranA pArane pAmelA che, muniomAM pravara che, anaMga (kAmadeva)ne jeoe jItela che, je bAra aMga bhaNAve che, te gAruDI samAna upAdhyAyane anusaro, jetho aMtara-bahArano viSano phelAvo nAza pAme. 1 dharma samajAvavAmAM ane karavAmAM (AcaravA mAM) nipuNa, guNaratno mATe rohaNagiri samAna, nirmaLa cAritravALA. 2 jeo nirUpama upazamarUpa amRtarasatho sIMcAyelA che. jebho tattvane pragaTa karIne karmaviSane haNe che. 3 * mUlamAM OM vagere maMtrAkSaro gUMthelA che. ahoMtho zaru thatuM vAkyArtha A pachInI gAthAo - 2, 3 ane 4 sAthe joDavU.
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ namaskAra svAdhyAya 7 vibhAga ] zrI vimalabodha karai ya uvajhAya / vihiya vihipuvva paMcaviha sajjhAya // OM uvajhAya0 // 4 // __ ( sAghupada smaraNa ) paMca mahavvaya merugirisarisa / dharaI je sIla lIi duddharisa // ariri kharatara saMjama raha dhura dhavala / muNivasaha namaha Agamabihikusala // ariri khara0 // 1 // sAhu arha(haiM) mahAmaMtu nitu dhyAyai / dosi bAyAli suddhannu je cAhaI // ariri khara0 // 2 // malamaliNagatta cAritta supavitta / paNasamiti samita tigutta apamatta // ariri khara0 // 3 // kamma ahi aTTha kula dappu je naasii| pAsavisaharamaMtu hiyai adhivAsaI // ariri khara0 // 4 // vidhipUrvaka pAMca prakArano svAdhyAya karIne jeo vimalabodha Ape che, ( sAghu-varNana ) jeo meruparvata jevA pAMca mahAvrata dhAraNa kare che, durdharSa (duHkhe karIne pALI zakAya evA) zIlane le che ( svIkAre che ) - are re ! saMyama rathanI kharatara (kaThora, kaSTadAyaka) dhAla dhurA (dhusarI)ne vahe che, te AgamavidhimAM kuzala evA munivRSabhone (zreSTha munione ) tame namaskAra karo // 1 // - jeo OM hA~ zrI arha namaH * e mahAmaMtranuM dhyAna kare che, betAlIsa doSathI rahita zuddha anna jeo cAhe che (gaveSe che ) // 2 // jeo melathI malina zarIravALA hAvA chatAM cAritra yo atyaMta pavitra che, pAMca samitithI samita, traNa guptithI gupta ane apramatta che // 3 // jeo karmarUpa ahi-nAganA ATha kulonA darpano nAza kare che, jeo 'pAsavisahara' maMtra hRdayamA adhivAsita (bhAvita ) kare che // 4 // x ahIMthI zaru thatuM vAkyArtha A pachI gAthAo 2, 3 o 4 nA aMte umer| . * A maMtrAkSaro upAdhyAya padanI zaruAtathI ahIM sudhI gUMlA che.
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18] [apabhraMza. visahara maMtra garbhita paMcaparameSThimaMtra stotram ( namaskAramAhAtmya varNana ) bIjaakkharasahita maMta suvisittttaa(h)| saraha siridevabhahasUri uvaiTTA(4) // cauda pUravataNau atthu iha saaru| hiyai kari paMca paramiTi navakAru // cauda pUrava0 // 1 // dharahu paramiTi-mahAmaMtu dhIrA / lahahu jima sayala-visajalahi-paratIrA // cauda pUrava0 // 2 // bhau harai vAhi-ahi-cora-hari-hatthi / sujji navakAru nitu guNau maNi satthi // cauda pUrava0 // 3 // Agamika sUriiMda jiNapaha vayaNa / jo muNai so lahai suharayaNa // cauda pUrava0 // 4 // // vayaNANi samAptAni // ( namaskAramAhAtmya varNana ) bIjAkSaroe sahita suviziSTa maMtra (viSahara maMtra ) je zrI devabhadrasUrie * mane upadezela che. ternu smaraNa karo. - je cauda pUrva go sArabhUta artha che, te paMca parameSThi namasvArane hRdayamA dhAraNa karIne upara kahela viSahara maMtranuM smaraNa karo // 1 // ___ he dhora puruSo ! parimeSThi mahAmaMtrane dhAraNa karo, jethI sakala viSajaladhi (saMsAra )nA paratIrane tame pAmo // 2 // ___ navakAra vyAdhi, sarpa, cora, sIMha, hAthInA bhayane hare che, tethI zuddha navakAra zasta (pavitra ) mana vaDe nitya gaNo // 3 // ___je Agamika (Agama gacchanA ) sUriomAM iMdra samAna zrI jinaprabhasarinA vacanane sAMbhaLe che, te sukharUpa ratna pAme che // 4 // (prati-paricaya) A stotra nI prati saMbaMdhe paricaya 85-3 mujaba cha / .. graMthakAre ahIM potAnA gururnu nAma [yela che,
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ hindI vibhAga [87-5] zrIjinavallabhasari racita pazcaparameSThinamaskAramAhAtmya / kiM kappataru re ayANa ! ciMtau maNabhiMtari, kiM ciMtAmaNi kAmadhenu ArAhI bahupariH citrAvelI kAja kisai desaMtara laMbau, rayaNarAsi kAraNa kisai sAyara ulaMghau, caudaha pUrava sAra yuge, laddhau e navakAra / sayala kAja mahiyala sarai, duttara tarai saMsAra // 1 // kevalibhAsiya rIti jike navakAra ArAhai, bhogavi sukkha anaMta aMta paramappaya sAhai; iNa jANe surariddhi puttasuha vilasai bahupari, iNa jANe suraloka iMdrapada pAmeM suMdari eha maMtra sAsato jage, aciMta ciMtAmaNi eha / samaraNa pApa save Talai, riddhisiddhi niyageha // 2 // niyasira Upara jhANa majjha ciMtavai kamala nara, kaMcanamaya aThadala sahita tiNamAMhi kanakavara; tihAM baiThA 'arihaMtadeva' paumAsaNa phaTikamaNi, seyavattha paharevi 'paDhamapaya' ciMtau niyamaNi nivvAriya caugaigamaNa, pAmiya sAsaya sukkha / arihaMtajhANai tuma laho, jima ajarAmara mukkha // 3 // (prati-paricaya ) A kRti 'ratnasAgara-mohana guNamAlA'nA pRSThaH 201mAMthI levAmAM AvI cha / A stotranI traNa-cAra hastalikhita pratio meLavI hatI, te badhA uparathI eka zuddha pATha tAravIne ahIM ApavAmAM Avyo che / A kRtino keTalAka 'vaDo navakAra' nAme paNa ullekha kare che / AnA kartA jinavallabhasUri hovAnuM kRtinA aMtima ullekhathI jaNAya che / teo kyAre thayA ane konA ziSya hatA e jANavA maLyuM nathI / A kRtimAM namaskArano mahimA jaNAvyo che /
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20] [ hindI paJcaparameSThinamaskAramAhAtmya panarabheya tihAM 'siddha' 'bIyapada' je ArAhai, rAtai vidrumataNe vaNNa niyasohaga sAhai; rAtI dhotI pahari japai siddhahi puvadisi, sayalasiddhi tihAM naraha hoi tatakhiNa sayavasi; mUlamaMtra vasIkaraNa, avara sahu jaga dhaMdha / maNi mUla osahi karai, buddhihINa jAcaMdha // 4 // dakSiNadisi paMkhaDI japai 'namo AyariyANaM', sovana vaNNaha sIsasahita uvaesaha nANaM; riddhisiddhi kAraNe lAbha Upara je dhyAvai, , pahiravi pIlAvattha teha manavaMchiya pAvai iNa jhANai navanidhi huvai roga kade navi hoi / gajaratha hayavara pAlakhI cAmara sira joi // 5 // nIlavaNNa 'uvajhAya' sIsa pADhaMtA pacchima, ArAhijjai aMga punya dhAraMta maNoramaH pacchimadisi paMkhaDI kamala Upara suhajhANaM, jovo paramANaMda devagaya tAsu vimANaM; guru laghu je lakkhai vidura, tihAM nara bahuphala hoi / bhAvavihuNA je jape, tihAM phala siddha na koi // 6 // .. 'sarvasAdhu' uttaravibhAga sAmalA baiThThA, - 'jiNadharma' loya payAsayaMta cAritta guNajiTThA; maNa-vayaNa-kAehiM japai je ekai jhANai, . paMcavaNNa tihAM nANa jhANaguNa eha pramANe anaMta covIsI jaga huI, e hosI avara anaMta / Adi koi jANe nahI, iNa navakAraha maMta // 7 // 'eso paMcanamokAro' pada dizi aganehi, 'savvapAvappaNAsaNo' pada japa nerehi vAyavadisa jhAeha 'maMgalANaM ca savvesiM' 'paDhamaM havai maMgalaM' isANaparasiM; cihuM disa cihuM vidisai, miliya aThadala kamala tthvei| jo guru laghu jANI japai, so ghaNapAva khavei // 8 //
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ . [21 vibhAga ] namaskAra svAdhyAya iNa prabhAva dharaNiMda huo pAyAlaha sAmI, samalIkumara uppaNNa suraloyaha gAmI . saMbala kaMvala be balada pahutA paMcamakappe, mUlI dIdho cora deva thayo navakAraha jappeM; zivakumAra manavaMchiya kare, jogI lIyo masAMNa / sonApuraso sIdhalo, iNa navakArapramANa // 9 // chIkai baiTho cora eka AkAsai gAmI, ahi phiTTI hui phUlamAla navakAra nAmI vAcharuA cAraMta vAla jala nadI pravAhai, vIMdhyo kaMTahi uyara maMta japiyo manamA ciMtyA kAja sabai sarai, Irati parati vimAsa / pAlittamUritaNI pare, vidyA siddha AhAsa // 10 // cora dhADa saMkaTa Talai rAjAvasi hove, titthaMkara so hoi lAkha guNa vidhisuM jodai sAiNa DAiNa bhUta preta vetAla na puhavai, Adhi vyAdhi grahataNI pIDa te kimahi na hovada; kuTu jalodara roga sabai, nAsai eNai maMta / ___ mayaNAsuMdaritaNI para, navapayajhAga karata // 11 // eka jIha iNa maMtrataNA guNa kitA vakhANu, nANahINa chaumattha eha guNa pAra na jANuM; jima se-je tittharAu mahimA udayavaMtau, sayala maMtra dhuri rAja maMtrarAja jayavaMtau; titthaMkara gaNahara paNIya, caudaha pUrava sAra / iNa guNa aMta na ko lahai, guNa guruo nadakAra // 12 // aDa saMpaya nava paya sahita igasaTha laghu akSara, guru akSara satteva eha jANo paramAkSara; guru jiNavallahasUri bhagai sivasukkhaha kAraNa, narara-tiriyagai roga soga bahu dukkhanivAraNa; jala thala pavyaya vanagahana, samaraNa huve ikacitta / paMca parameTThimaMtraha taNI, sevA dejyo nitta // 13 //
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 ] zrIpaJcaparameSThi-gIta , [88-6] upA0 zrIsamayasuMdara racita zrIpazcaparameSThi-gIta / ( rAga-prabhAti ) japau paMcaparameTTi parabhAti jApaM / harai duri zoka saMtApa pApaM // 1 // jpu0| aThasahi akSara guru saptamAnaM / sukha saMpadA aSTa navapada nidhAnaM // 2 // japau0 / mahAmaMtra e cauda pUrava sAraM / bhaNyau bhagavatIsUtra dhuri tatvasAraM // 3 // japau0 / japai lAkha navakAra je ekacittaM / lahai te tIrthakarapada pavittaM // 4 // japau0 / (prati-paricaya ) 88-89 chaTA-sAtamA naMbaranI baMne kRtio 'samayasuMdara-kRtikusumAMjali' prakA0 zrIabhayajaina graMthamAlA, puSpaH 15, nAhaTA badharsa, 4 jagamohana mallina sTrITa, kalakattA 7-thI prakAzita graMthanA pRSThaH 221, ane pRSThaH 219 parathI utArI ahIM pragaTa karI che / bane kRtionA kartA suprasiddha upA0 zrI. samayasuMdara gaNivarya cha / teo sAcoranivAsI zreSThI rUpazInA putra htaa| temanI mAtAnuM nAma lIlAde hatuM / temaNe upA0 zrIsakalacaMdrajI pAse dIkSA lIdho ane saM. 1649mAM temane lAhoramAM upAdhyAya padavI ApavAmAM AvI / temaNe jaina Agamono abhyAsa karI prauDha pAMDitya meLavyu hatuM / teo samartha TIkAkAra, saMgrahakAra tathA zabdazAstra ane chaMdaHzAstra vagere aneka zAstromAM niSNAta hatA / temaNe samAda akabaranI samakSa eka pada 'rAjAno dadate saukhyam 'nA ATha lAkha artho karI potAnI vyutpanna pratibhAthI samrAT ane janatAne Azcaryamugdha banAvI dIdhA hRtA / temaNe aneka graMthonI racanA karI cha / keTalAka graMtho prasiddha thayA cha / temanI keTalIka gujarAtI kRtiono saMgraha uparyukta 'samayasuMdara-kRtikusumAMjali' nAme pustakamAM pragaTa thayo cha / __bane nAnI kRtio paikI pahalI kRtimAM paMcaparameSThiI namaskArano mahimA varNavyo che jyAre bIjI kRtimAM arihaMtanuM mAhAtmya batAvyuM che /
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ vibhAga] [23 navakAra svAdhyAya kahu~ e navakAra ketUM vakhANaM / gamai pApa saMtApa pAMca sArapramANaM // 5 // japau0 / sadA samaratAM saMjapaI sarvakAmaM / bhaNai 'samayasundara' bhagavaMtanAmaM // 6 // japau0 / [89-7] upA0 zrIsamayasuMdara racita zrIarihaMtapada stavana / hAM ho eka tila dilameM Avi tuM, karai karamanau nAza / ananta zakti chai tAharI, jima vanahiM dahai ghAsa // eka0 // 1 // hAM ho nAma japai hiyai tuM, nahIM tau siddhi na hoya / sAda kIjai UMcai svare, paNa dharai nahIM koya // eka0 // 2 // hAM ho eka tUM eka tUM dila dharUM, nAma paNa japUM maMhi / samayasuMdara kahai mAharai, eka arihaMta tUMhi // eka0 // 3 //
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24] zrInavakArastavana .. I hindI [90-8]: zrIpremarAja racita zrInavakArastavana / jina gaNadhara deva, pUravadhara kevalI, mahAgyAnI guNavaMta, jagata jana kevlii| kiNahi na pAyo pAra, maMtra navakArano, caudaha pUrava sAra, tAra saMsArano // 1 // e ajha(bhu) ta araviMda siMhAsana sUlikA, pAcaka pANI hoya, saMkaTa saba cUrikA / samalI sarasakumAra, vRSabha do surapati, bhaNi navakAra pratApa, bhIla viNa narapati // 2 // sakala maMtra dhura rAja, maMtra rAjA sahI, vaMchita pUraNa Asa, adhika mahimA khii| ika akSara navakAra, japo mana sudha karI, sAgaropama sAna harai, agha khIna karI // 3 // lahi mAnava avatAra, sAra sura taru samo, kIje tapa navakAra, paMca guru pAya namo / uttama pada arihata, lahIjai saba sire, tapa parabhAve kAma, mahA sagalA sirai // 4 // (prati-paricaya ) A stavana kalakattA, jainamaMdira 96, kenIMga sTrITanA hastalikhita saMgraha naM. 132-2997 mAMthI maLyuM che, tenu ahIM saMpAdana karavAmAM AvyuM che / A stavananA kartA premarAja hovAnuM tenI aMtima kaDI uparathI jaNAya che / A premarAje saM 1724 pahelAM 'vaidarmI copAI' racI che / eka loMkAgacchIya prema nAyaka kavi thayA che jemaNe 'draupadI rAsa' saM. 1691 mAM ane 'maMgalakalazarAsa' saM. 1992 mAM racelA hovAnuM jANa vAmAM Ave che / A stavanamAM namaskArano mahimA temaja namaskAranA upadhAnatapanI vigata jaNAvI cha /
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ vibhAga ] namaskAra svAdhyAya traisaTha purasa prasiddha, jagatameM jANiye, tapa kariye so bhAga, vizeSa vakhANiye / rAja riddha saba siddha, baddha tIje lahai, tapa kara suMdara rUpa, sadA sukha niravahai // 5 // dekhI tapa paramANa, ANa mAne saha, amiya bharI subhadRSTi, vilauke surabahU / ATha karamano aMta, karai tapa tatkhiNe, vidhana vigruSa duHkha dUra, vANI jinavara bhaNai // 6 // mugata mAnanI mAna, labaddhI guNa Upajai, maMtra taMtra ratha siddha, indra sama nIpajai, jaMghAcAraNa caitya, juhArai sAsatA, ANaMda aMga na mAya, moTI tapa AsatA // 7 // bhArI karmano jIva, tarai tapasuM sadA, sura nara save koDi, joDa karakU sadA / aSTApada caDha sAdhu, seve je jina balI, tApasa viNa pratibodha, kiyA jina kevalI // 8 // pada pahile upavAsa, sAta bhaviyaNa karai, dUje pada upavAsa, paMca mana sudha karai / trIjai sAta upavAsa, sAtamAMhi nahi bhamai, kara cauthe pada sAta, karma vairI game // 9 // paMcama pada upavAsa, kare nava premasuM, paMca pUjana guNamAla, hiye dhara nemsuN| pada cha? upavAsa, sAtama pada AThamai, ATha ATha valI ATha, karai pada nava namai // 10 // saba aDasaTha upavAsa, Asa pUraNa karai, ziva sukha maMgala zreNi, sadA AvI varai / bArai guNa arihaMta, ATha siddhAM taNAM, sUra chatIsa paccIsa, jANa pAThaka guNAM // 11 //
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 [hindI . zrInavakArastavana guNa sattAvIsa sAdhu, aTThottaraso milI, pratipada anukrama jApa, sahasa doya mana ralI / pUjA kara jinarAja, suguru saMtoSiye, lIje narabhava lAha, sAhammI poSiye // 12 // UjamaNAnI vidha pAMca, pAMcamanI para kahai, tribhuvana tilaka anUpa, sadA sukha so lahaiM, iNa vidha dUsaNa TAla, dharai vrata jinamatI, premarAja saba siddha, sumukha hoya sAsatI // 13 // USA
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ vibhAga ] namaskAra svAdhyAya [91-9] zrIbhUdhara kavi racita NamokAramAhAtmya zrIguru zikSA deta haiM, sumara maMtra navakAra / lokottama maMgala mahA, asaraNa jana AdhAra // 1 // prAkRta rUpa anAdi hai, mita acchara peMtIsa / pApa jAya saba jApate, bhASe gaNadhara Iza // 2 // mana pavitra kara maMtrako, sumiro zaMkA chAri / vAMchita vara pAve sahI, zIlavanta nara-nArI // 3 // viSadhara vAgha na bhaya kareM, vinase vidhana aneka / vyAdhi viSama vyaMtara bhaneM, vipata na vyApe eka // 4 // kapiko zikhara sameda pe, maMtra diyo munirAya / / hoya amara nara ziva vasyo dhara cauthI parayAya // 5 // kaho padmaruci seThane, suno bailake jIva / / nara surake sukha bhuMjake, bhayo rAva sugrIva // 6 // dIno maMtra sulocanA, viMdhazrIko joya / gaMgAdevI avatarI, sarapa DasIthI soya // 7 // (prati-paricaya ) A kRti 'NamokAramaMtrakA artha' (prakA0 jainadharma pustakAlaya, lAhora ) nAmakA pustakamAMthI levAmAM AvyuM che / A stavananA pratyeka dohAmA pahelA ane trIjA pAdanI sAthe 'suna prANI re' ane bIjA temaja cothA pAdanI sAthe 'sIkha suna prANI re' pada joDIne bolavAmAM Ave che| stavananA kartA bhUdhara kavie potAnuM nAma chellI kaDImAM darjAvyuM che / kavivara bhUdharadAsajI AgarAnA rahevAsI htaa| teo jJAtie khaMDelavAla vaizya htaa| temaNe pArzvapurANa, jainazataka, padasaMgraha vagere hindI bhASAmAM aneka graMtho racyA cha / teo digaMbara jaina htaa| A stavanamAM temaNe namaskAranuM mAhAtmya varNavyu cha /
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24) [hindI NamokAramAhAtmya (prati-paricaya) cArudatta pai banikane, pAyo kUpa maMjhAra / parabata upara chAgane, bhayo yugama sura sAra // 8 // nAga nAganI jalata haiM, dekho pArtha jineMdra / maMtra deta taba hI bhaye, padmAvatI dharaNeMdra // 9 // celemeM hathanI phaMsI, khaga kIno upakAra / bhava laike sItA bhaI, parama satI saMsAra // 10 // jala mAMge sUlI caDhayo, cora kaNThagata prANa / maMtra sikhAyo seThane, lahyo suraga sukha thAna // 11 // caMpApurameM gvAliyA, poSe maMtra mahAna / seTha sudarzana avataryo, pahile bhava niravANa // 12 // maMtra mahAtamakI kathA, nAma-sUcanA yeha / zrIpuNyAzrava granthameM, vyoro so suna leya // 13 // sAta vyasana sevata haTo, adhama aMjanA cora / saradhA karate maMtrakI, sIjhI vidyA jora // 14 // jIvaka seTha samodhiyo, pApAcArI svAna / maMtra pratApe pAiyo, sundara svarga vimAna // 15 // Age sIjhe sIjha hai, ahavA sIjheM niradhAra / tinake nAma bakhAnate, koi na pAve pAra // 16 // baiThata calate sovate, Adi anta lo dhiir| isa aparAjita maMtrako, mati visaro ho vIra // 17 // sakala loka saba kAlameM, paramAgamameM sAra / bhUdhara kabahu na bhUliye, maMtrarAja mana dhAra // 18 // For.
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ vibhAga namaskAra svAdhyAya [92-10] zrIvijayabhadra racita . navakAramAhAtmya / paDho maMtra navakAra, tApate jaro nivAra, paDho maMtra navakAra, duHkha-dAlidra TArai / paDho maMtra navakAra, huvai kAyara nara sUrA, paDho maMtra navakAra, bhaMDAra rahe bharapUrA / paDho maMtra navakAra, mokSa mAraga nihAlai, japiye maMtra zrIjinavara taNo dina dina jasa adhiko vadhai // 1 // ( navakAra maMtra paDhayAM pachai prANI kAMI paDhA ? ) pahilo maMgalika kahuM hivai eha, uttama TAlai sayala saMdeha / arihaMta ari jehane nahi koya, so saraNo svAmI mujha hoya // 1 // maMgalika bIjo manameM dharo, lokamAMhi che uttama khro| siddha gayA je siddha ananta, so sA(sa)raNo svAmI hiye dharanta // 2 // maMgalika bolu hivai tiratI, lokamAMhi che uttama yati / sAdhu saraNa bhaviyaNa aNusaro, jima bhava-sAyara duttara taro // 3 // (prati-paricaya) A kRti stavanasaMgrahamAMthI levAmAM AvI cha / A kRtinA kartA vijayabhadra muMni hovArnu stavananI aMtima kaDI uparathI sUcita thAya cha / teo AgamagacchIya hemavimalasUrinA ziSya zrIlAvaNyaratnanA ziSya hatA / temaNe 'kamalAvatirAsacaritra' ane 'kamalAvatIrAsa' paMdaramI zatAbdImAM racyA hovAnuM jANavA maLe cha / ___A stavanamAM navakAramaMtra ane cAra zaraNAno mahimA temaNe varNavyo che /
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ [hindI // 4 // navakAramAhAtmya maMgalika cotho e avadhAra, kevalI bhASita dharma saMbhAla / TAlai roga soga bhaya maraNa, sAco zrIjinadharmano saraNa cAra saraNa kare nara jeha, bhavasAyara DUbe nahi teh| sakala kameno ANe anta, mokSa taNAM sukha lahai ananta tIna kAla tihuM joge karai, U~cI padavI te nara vrai| vijayabhadra kaviyaNa ima kahai, garabhAvAsa jIvar3o navi lahai // 6 // NRNAM . DIT
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ vibhAga ] namaskAra svAdhyAya [93-11] zrIpadmarAja racita zrInavakArastavana / ( navakAra dezIkI cAla ) zrInavakAra japo mana raMge, zrIjinazAsana sAra rI mAI ! / sarva maMgalamAMhe pahalo maMgala, japatAM jayajayakAra rI mAI ! // 1 // pahilo pada tribhuvana-jana-pUjita, praNabhu zrIarihaMta rI mAI ! / aSTakarama vi(va)rajita bIjai pada, dhyAuM maiM siddha anaMta rI mAI ! // 2 // AcArija tIjai pada samarUM, guNa chattIsa nidhAna rI mAI ! / cothe pada uvajjhAya japIje, sUtra siddhAMta sujAna rI mAI ! // 3 // sarva sAdhu paMcama pada praNamuM paMca mahAvrata dhAra rI mAI ! / nava pada aSTa yahAM che saMpada, aDasaTTa varaNa saMbhAra rI mAI ! // 4 // sAta ihAM guru akSara ehameM, eka akSara uccAra rI mAI ! / sAta sAgaranA pAtika jAve, pada paccAsa vicAra rI mAI ! // 5 // saMpUrNa praNasai ye sAgaranA, pApa palAve dUra rI mAI / iha bhava kSema kuzala sukha saMpadA, parabhava Rddhi bharapUra rI mAI ! // 6 // (prati-paricaya) A 'stavanAvalI' (prakA0 kalakattA) pustakamAMthI levAmAM Avyu cha / A kRtinA kartA upA0 zrIpadmarAja gaNi che, ema aMtima kaDI uparathI jaNAya che / deo kharataragacchoya mahopAdhyAya zrIpuNyasAgara gaNinA ziSya hatA / temaNe aneka stavano, gAto, sajjhAyonI racanA karI che, keTalAka rAsa paNa racyA cha / teo saM0 1628mAM vidyamAna htaa| vizeSa hakIkata mATe jUo 'zrIbhAvArivAraNapAdapUrtyAdistotrasaMgraha' (prakA0 zrIhiMdI jainAgamaprakAzakasumati kAryAlaya, koTA) ane tenI prstaavnaa| temanA gurunI hakIkata paNa temAM ApavAmAM AvI cha / A stavanamAM paMcaparameSThI padono mahimA batAvyo che| namaskAranAM pado, saMpadA, guru akSara vagere vigato sUcavI cha /
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ [hindI navakArastavana irati sovana puraso siddho, zivakuMvara ina dhyAna rI mAI ! / sarapa phITI huI phUlanI mAlA, zrImatI ne paradhAna rI mAI ! // 7 // yakSa upadrava karato nivAryoM, paracyo eha parasiddha rI mAI ! / cora caNDapiMgala ne huMDaka, pAmI suranara Rddha rI mAI ! // 8 // paMca parameSThI maMtra jaga uttama, caude pUrava sAra rI maaii!|| guNa bole 'zrIpadamarAja' guru, mahimA jAsa apAra rI mAI ! // 9 //
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ / vibhAga ] namaskAra svAdhyAya [94-12] zrIlakSmIkIrti racita navakAraphalagIta praha samai leisyuM arahaMta nAma, siddha AcArija guNa abhirAma, siri uvajhAya suhAmaNA, sAdhu sahUnai karuM jI praNAma / gAyasyuM guNa navakAranA, paMcaparameTThi chai sakala sukhadhAma, pAmiyai paramapada saMpadA, rAti-dina gAiyai guNa abhirAma-kai // 1 // __ bhaviyaNa mana sudhi dhyAyai / suvacana Apijyo sAradAmAya, muguru taNau mai lAu supasAya, guru suprasanna save saMpajjai, manataNI ugati mata ANijyo kAya / suguru kahai tima kIjiyai, sajala jalada jimi paMka pulAya, pApa jAyai puNya saMpajjai, vaMchita bola sahu ehathI thAya-kai // 2 // bhaviyaNa mana sudhi dhyAyai / cavada pUrava jinasAsaNa sAra, tehamAMhi paMca paramiTTa adhikAra, zrIjinavara mukhi upadisai, anaMta cauvIsitaNau navakAra / ehanI Adi navi ko lahai, sakala sukhasaMpadAtaNau avatAra, solaha roga alagA pulaI, zrIzrIpAla nariMda saMbhAri-kai // 3 // bhaviyaNa mana sudhi dhyaayi| kAgala koi karai AsamAna, sarava vaNarAinI lekhanI ANi, samudra jala saraha(va) jau masi karai, suraguru saimukha karai guNagAna / (prati-paricaya) A gItanI be hastalikhita pratio zrIabhaya jaina graMthAlaya, bikAnera, naM. 1227 be patranI maLI hatI, te uparathI saMpAdana karIne ahIM ApavAmAM Avyu cha / kartAe potAnuM nAma stavananI aMtima kaDImAM lakSmIkIrti batAvyuM che| teo saM0 1745 mAM dharmopadezavRtti, uttarAdhyayanavRtti ane kalpasUtravRtti ( kalpadrumakalikA )nA racanAra kharataragacchIya zrIlakSmIvallabhanA guru htaa| ___ A kRtimAM kartAe namaskAranA phaLonAM dRSTAMtonuM sUcana karI mAhAtmya gAyuM che /
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ navakAraphalagIta | hindI iMdra jau lekha sadA likhai, tau paNi ehanau navi lahai mAna, akali sArU sahu ko kahai, tau hiva kIjIyai ehanai dhyAna-kaI // 4 // bhaviyaNa mana sudhi dhyAyai / ehanA saMbhalijyo avadAta, manathakI chaMDijyo kaca pachatAta !, mana pachai siddhi na saMpajjai, mana sudhi saphala huvai devanI jAta / kari nijamata guruvayaNa le, sadaguru praNimijai teNi parabhAta, muguru sikhAmaNi mAniyai, sugurunau e upagAra vikhyAta // 5 // bhaviyaNa mana sudhi dhyAyai / navapada dhyAvatAM saMpadA hoi, zAstranI yukti vicArinai joi, ihAM na vikrama kapaTa kahuM sugurunau vacana mAnau sahu koi / suguru te maMtra e sIkhavai, tehanA praNamiyai caraSa(Na) nita doya. sAjaNa jaNa tehi ja kharau, sAMbhalijyo naranArI loya // 6 // ___ bhaviyaNa mana sudhi dhyAyai / iha bhavi lIla lahI naranAri, tehanA kavijana nAma saMbhAri, ratanapurI raliyAmaNI, yazobhadra zrAvaka seTha suvicAra / tasu suta sAta vyasana dharai, te achai siva nAmai citta udAra, jogI kapaTa kIdhau ghaNau, sovana purasa thayau nava[kAra]-kai // 7 // bhaviyaNa mana sudhi dhyaayi| potanapuri achai sugata iNI nAma, zrImatI tAsu sutA abhirAma, kapaTa paraNI pachatAviyau, ahi dharyau kuMbhamahi mArivA kAma / mithyAtvI mana bhaya nahIM, subhaga kahai nija nAri nai tAma, phUlamAlA mujha Apijyo, zrImatI kumarinI rAkhI chai mAma // 8 // bhaviyaNa mana sudhi dhyAyai / kSitiparatITha chai nagara suvisAla, jala bahai naitaNau vega asarAla, bIjapUraka nararAyanai dIghau, jI ANinai svAda rasAla / rAya nita puruSa tihAM mokalai, devatA bAgamAMhi haNai tatakAla, jiNadAsa zrAvaka guNanila, maMtra guNI tihAM varI jayamAla // 9 // ___ bhaviyaNa mana sudhi dhyAyai /
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ vibhAga navakAra svAdhyAya nayara vasaMtapura rAya :jiyasattu, dhAraNI rANI saMbhalau vatta, caMDapiMgala tihAM coraTai, AbharaNa lei vezyAghare patta / rAjapuruSe sUlI diyau, vesa kalAvatI pUrava mitta, sAra navakAra saMbhalAviyau, te thayau naravarataNai ghari putta // 10 // bhaviyaNa mana mudhi dhyAyai / kamaTha gaMjana pAsakumAra, aradha balatau tihAM sApa udAra, maMtra 'a si A u sA' dAkhavyau, dharaNidhaNI thayau nAgakumAra / dha(dhA)riNi padamAvatI tasu taNai paMcaparamiTThanau sujasa vistAra, samalI rAjakumarI thaI, sAdhu mukhai bhara vacchi majhAri // 11 // ___ bhaviyaNa mana sudhi dhyAyai / nayara rAjagRhI prasenajita rAya, zrAvaka RSabhadAsa nAma kahAya, devavaMdaNa deharai gayau, rUpa khura cora rasanA lalacAya / rAya bhelau nita jimai, dhUmaprayoga sUlI divarAya, pANI tAsu pAvai nahI, seTha navakAra diyau cora sura thAya // 12 // bhaviyaNa mana sudhi dhyAyai / saMbala kaMbala vRSabha athAma, saMbhalAvyau navakAranau nAma, sura thayA sabala ridhi saMpanI, zrAvaka jinadAsa sIkhavyau tAma / vidyA AgAsagAminI tasu muta, cItavyau aganinai ThAma, paDhiyai jau sIjhai nahIM, cora sAhasa dharI sAdhiyau kAma // 13 // . bhaviyaNa mana sudhi dhyAyai / bhIlI nai bhIlaNI vanaha vasaMti, nagara puSkarAradha nAma kahaMti, sAdhu damasAra dayAnilau, sIkhavyau tihAM bhaNI hita dharI maMta / dhyAna dharI ahanisi japai tihAM thakI, cavi thayA niramala kaMta, rAjasiMha kumari ratnAvatI, mati dhariyai kavijana kahai saMta // 14 // bhaviyaNa mana sudhi dhyAyai / iNi pari sukha lahyA lahisyai aneka, abhinava cittamAhi ANi viveka, je navakAra maMta sudhi japai, tehanai syAma bhujaMgama bheka /
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ [hindI navakAraphalagIta bhUta vetAla puhacai nahI, sugurunau vacana jau mAni jai eka, ehanau dhyAna navichaMDiyai, rAkhiyai catura nara ApaNI Teka // 15 // bhaviyaNa mana sudhi dhyAyai / dhaNa kaNa kaMcaNa rAjyabhaMDAra, pAmiyai lAchi lIlA avatAra, sajana rasA bhAga sadA lahai, mana milatau tasu milai para vAra / ANa ko tAsu laMghai nahI, Adarijyo tumhe catura nara nAri, maMtramahimA siddhi cakamai 'lakhamIkIrati' jagi jayakAra // 16 // bhaviyaNa mana sudhi dhyAyai / [95-13] zrIvinodIlAla racita namaskArasubhASita ( kavitta ). jagameM saMjIvana hai paMca namokAra maMtra, japo jAhi bAra bAra china eka na bhulAiye / sovata uThata mukha dhovata videza jAta, banameM bhujaMga saMga dekha na DarAiye // saMkaTahU na parai jIva vintarahU chalai nAhi, agnihU meM jare nAhiM samudra paira jAiye / kahata hai 'vinodIlAla' suno bhaiyA bhavya jIva, jAkI jApa japese mokSa phala pAiye // paramAtama arhat prabhu, siddha zuddha sukhdaay| AcAraja uvajhAya muni, vandU mastaka nAya // (prati-paricaya) A kRti koI stavanAvalInA saMgrahamAMthI levAmAM AvI che / AnA kartA vinodIlAla hovArnu emAM ja sUcana kayuM che| A kavi sahajAdipuranA rahevAsI htaa| temaNe dilhImAM AvIne saM0 1747mAM bhaktAmarakathA, saM0 1749mAM samyaktvakaumudI vagere kRtio racyAnu jaNAya cha / __ A gItamA namaskArano mahimA sUcavyo cha /
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ vibhAga ] namaskAra svAdhyAya [ 37 [96-14] ajJAtakartRka arihaMta batrIsa birudAvalI / jaya saMsArasAgarasakalajaMtutAraNa ! // 1 // jaya janma-jarA-maraNadukkhanivAraNa ! // 2 // jaya solakalAsaMpUrNazi(za)zivadana ! // 3 // jaya cautrIsa atizayasadana ! // 4 // jaya sakalakalyANavallIkaMda ! // 5 // jaya sakalasaMprAptaparamAnaMda ! // 6 // jaya dukkhadAvAgnizamAvanaaMbhodhara ! // 7 // jaya saMghamahAmaMdaraza(ze)khara ! // 8 // jaya zatrumitrasamAnamAnasa ! // 9 // jaya mohamUrchAnivAraNasudhArasa ! // 10 // jaya amRtakuMDasamAlocana ! // 11 // jaya sakalakumatasaMkocana ! // 12 // jaya mugatimArgavAhakasArthavAha ! // 13 // jaya mithyAtvavRkSonmUlanajalapravAha ! // 14 // jaya zaraNAgatavajrapaMjaravIra ! // 15 // jaya anaMtaguNaparikalitazi(za)rIra ! // 16 // jaya sakalasurAsuranarAdhipatinAyaka ! // 17 // jaya sarvajIvaabhayadAnadAyaka ! // 18 // jaya causahideveMdrapUjitapAdapadma ! // 19 // jaya anaMtajJAna-darzanaguNasadma ! // 20 // (prati-paricaya ) A birudAvalI pATaNa, zrIhemacandrAcArya jJAnamaMdiranI DA. naM, 129, prati naM. 3826 nA patra 5-6 mAthI utArIne ahIM saMpAdita karavAmAM AvI cha / AnA kartA koNa che te jANavAmAM Avyu nthii| arihaMta bhagavaMtanI vizeSatAo batrIza vAkyomAM suMdara rIte gAvAmAM AvI cha /
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ hindI arihaMta batrIsa virudAvalI jaya sakalaviSayakaSAyacUraNa ! // 21 // jaya tribhuvanajanamanovAMchitapUraNa ! // 22 // jaya sakalazalAkApuruSapradhAM(dhA)na ! // 23 // jaya paMcAnaMtali(lakSmInidhAna ! // 24 // jaya sakalalokAlokaprakAzakara ! // 25 // jaya vimalakevalajJAnadinakara ! // 26 // jaya paramottamasiddhivadhUvara ! // 27 // jaya mokSaphaladAyakakalpatara(ru)! // 28 // jaya siddhisarovaranivAsI rAjahaMsa ! // 29 // jaya saphalatribhuvanaziro'vataMsa ! // 30 // jaya yogIndracUDAmaNimunIzvara ! // 31 // jaya sakalatribhuvanaikaparamezvara ! namaste namaste namaste // 32 // // iti batrIsa birudAvalI samAptA //
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ gujarAtI vibhAga [97-15] zrIhemahaMsagaNi racita zrInamaskAra bAlAvabodha / zreyAMsi zrImahAvIraH, sa zrIsaMghasya yacchatAt / yasyAjJA kalpavallIva, manovAJchitadAyinI // 1 // zrIvarddhamAna[jina]zAsanarAjyanetA, vizvatrayAdbhutacaritrayugapradhAnaH / zrIsomasundaragururgurucakravartI, __bhUyAdameyamahimA mama suprasannaH // 2 // tatpaTTanAyakAH zrImunisundarasUrayo jayantyadhunA / jayacandrasUri-jinakIrtimariparivAraparikaritAH // 3 // svAnyayorupakArAya, likhyate lezato mayA / SaDAvazyakasUtrANAM, vyAkhyA bAlAvavodhinI // 4 // pahilauM sakalamaMgalIkana mUla, zrIjinazAsananau sAra, igyAra aMga caUda pUrvanau uddhAra, sadaiva zAzvatau zrIpaMcaparameSThimahAmaMtra naukAra (prati-paricaya) - A bAlAvabodha 'prAcIna gUjarAtI gadyasaMdarbha' (prakA0 gUjagata vidyApITha, amadAbAda, saM. 1986 )nA pR0 161 thI 171 mAMthI utArIne ahIM ApavAmAM Avyo che / A bAlAvabodhamAM kartAe namaskAra vize artha sAthe vistRta mAhitI Apo che, eTalaM ja nahIM namaskAranA prabhAvanI cha kathAo ApIne tenuM mAhAtmya batAvavAno prayatna karyo cha / * A kRtinA kartA zrIhemahaMsagaNi cha / zrIsomasundarasUrinA ziSya zrImunisundarasUrinA hastadIkSita ziSyo paikI zrIhemahaMsagaNi paNa eka che / zrIjayacandrasUri ane cAritraratnagaNi temanA vidyAguruo htaa| ___ A hemahaMsagaNie nyAyasaMgraha-svopajJa vRtti sahita, ArambhasiddhivArtika, SaDAvazyaka bAlAbabodha vagere aneka grantho racyA hatA / chello grantha saM.0 1510mAM temaNe racyo hto| A bAlAvabodhanI bhASA e samayanI cha /
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40] namaskAra bAlAvabodha [ gujarAtI ___namo arihaMtANaM // 1 // namo siddhANaM // 2 // namo AyariyANaM // 3 // namo uvajjhAyANaM // 4 // namo loe savvasAhUNaM // 5 // eso paMcanamukkAro // 6 // savvapAvappaNAsaNo // 7 // maMgalANaM ca savvesiM paDhamaM havai maMgalaM // 8 // ehanau artha--" namo arihaMtANaM-namo arhadbhyaH / " arihaMta jehe rAga dveSa kaSAyAdika aMtaraMga ari-vairI haNiyA chii| te zrIarihaMta cautrIsa atizaya, pAMtrIza vANIguNe karI sahita samavasaraNi baiThA viharamANa chaI / tehaMhUI, namo kahIi-mAharau namaskAra ho| arihaMta caMdramaMDalanI pari zvetavarNa dhyAIiM / etalai eka pada tathA eka saMpada huI / jetalai arthasamAptinau adhikAra hui, tetalai saMpada jANivI / ucchAsa e bIjauM nAma / tihAM vIsAmau lIjai / ima sarvatra jaannivuN| ___havai, " namo siddhANaM-namaH siddhebhyaH"-siddha je ATha karmanirmukta huI anaMtasaukhyamaya mokSi pahutA siddhasilA Upari joaNanai cauvIsamai bhAgiM vartai / teha zrIsiddhahaInamo-namaskAra hau / zrIsiddha UgatA sUryanI pari raktavarNa dhyAIiM / etalaI bi pada, bi saMpada huii| "namo AyariyANaM nama AcAryebhyaH"-AcArya je jJAnAcArAdika paMcavidha AcAra ApaNa pAlaI anerAhUI plaaviN| ziSyanaiM dvAdazAMgInau artha khi| te zrIAcAryahaI namo-namaskAra hau / AcArya suvarNavarNa dhyAII / etalaI 3 pada, 3 saMpada huI / ___"namo uvajjhAyANaM-nama upAdhyAyebhyaH"-upAdhyAya je dvAdazAMgInauM sUtra mukhAdhIta guNaiM, ziSyahaI paDhAvaI / te upAdhyAyahaI namo-namaskA hau / upAdhyAya marakatamaNinI pariM nIlavarNa dhyAIiM / etalaI 4 pada, 4 saMpada huii| "namo loe savvasAhaNaM-namo loke sarvasAdhubhyaH' loke manuSyalokamAhiM je sarvasAdhu mokSamArgasAdhaka jinakalpI pramukha ghaNe bheda RSIzvara chaI / te savihuMhUI namo-namaskAra hau / mahAtmA AsADhanA meghanI pari zyAmavarNa dhyAIiM / etalaI 5 pada, 5 saMpada huii| ... etalaI pAMtrIze akSare zrInaukAra mUlamaMtra kahIMI / havaI Agali cihuM padanI cUlikAmAhiM eha mUla-maMtra prabhAva kahai chai / "eso paMcanamukkAro savvapAvappaNAsaNo-epa paMcanamaskAraH sarvapApapraNAzanaH / " e pAMcahaM parameSThinau namaskAra te kisiu chai-savva pAva0-sarva pApa taNau praNAzana pheDaNahAra chai / etalaI chaTThauM anai bi pada hUAM / bi saMpada hui chaTThI, saatmii|| tathA-"maMgalANaM ca savvesiM paDhamaM havai maMgalaM maGgalAnAM ca sarveSAM prathamaM bhavati maGgalam / " sarva maMgalIka je lokIka dadhi dUrvA akSata caMdanAdika; lokottara tapa niyama saMyamAdika; teha savihuM maMgalIkamAhiM, paDhama-prathamaM kahIi-pahilaGa utkRSTauM maMgalIka e zrInaukAra kahIi / etalaI AThamauM anai navamauM bihu pada hUAM / bihu pade karI saMpada ekaji AThamI huI / eka cUlikAmAhi 'havai' nai sthAnaki 'hoI' isiuMhu kahatA ketalAi batrIzaji akSara mAnaI, puNa mUliM tetrIsa akSara chai /
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ vibhAga ] namaskAra svAdhyAya [41 yata uktaM mahAnizIthasiddhAnte-"taheva ikkArasa payaparicchinna tti' igyAra padi paricchinna kahatAM sahita chai / "ikkArasa payaparicchinna'tti AlAvage tittIsa akkharaparimANaM / .eso paMcanamukkAro, savapAvappaNAsaNo / maMgalANaM ca savvesiM, paDhama: havai maMgalaM / / iti cUlaM // teNeva kameNa chaTTha-sattama'dvamadiNesu AMbilehiM ahijijjA / " - pravacanasAroddhAre'pyuktam "paMcaparamiTimaMte pae pae satta saMpayA kamaso / pajjaMtasattarakkharaparimANA aTThamI bhaNiA ||"-gaathaa 68 // yadyapi ' havai' anai 'hoi' kahatAM arthanau vibheda kAMI chai nahI / tathApi 'havai' isiu ji kahivaDaM / jeha bhaNI namaskAra cUlikA graMthamAhiM kahiu~ chai-jivAraiM kAryavizeSi Upanai cUlikAtaNaDaM dhyAna karIi, tivAraI batrIsadala kamala racI ekekau akSara ekekI pAMkhuDIiM sthApI tretrIsamau akSara madhya karNikAI sthApI dhyAna karivauM / havai jau 'hoi ' isiuM kahIi tau cUlikA batrIsa ji akSara pahucai, batrIse akSare batrIsa pAMkhuDIi ji pUrAI, madhyakarNikA ThAlI ji rahai / ityAdika aneka zrIsiddhAMtayukti chaiM / madhyastha paNaI vicArivauM / evaM zrInavakAra mahAmaMtri 9 pada, 8 saMpada, 68akSara, tehamAMhiM 7 bhAre, 61 laghu akSara / je bi akSara ekaThA milyA huI te bhArI kahIi / je ekekalau akSara te laghu halUu; ima sarvatra jANivauM / eha zrInaukAranau mahimA ima kahi chai " navakAra ikkakkhara pAvaM pheDei satta ayarANaM / pannAsaM ca paeNaM sAgarapaNasayasamaggeNaM // 1 // jo gaNai lakkhamegaM pUei vihIi jiNanamukkAraM / titthayaranAmagoaM so baMdhai natthi saMdeho // 2 // aTTheva ya aTThasayaM aTThasahassaM ca atttthkoddiio| jo guNai bhattijutto so pAvai sAsayaM ThANaM // 3 // " - zrInaukAra bhAvasahita vidhiI japatAM zrIgurudatta AmnAya anaiM AspAnaI vizeSiiM karI; ihaloki anai paralokiM sakala vAMchita phala sojhaiM / iha loki tAM devatA sAnnidhya karaI / jima zrAvakanI putrikAhaI kodhauM / atra kathA [1] bharatakSetri potanapura nagara / tihAM sugupta nAmiI vyavahArIu zrAvaka, tehanai zrImatI nAmiI beTI dharmavaMti chai / ekavAra koeka mithyAtvI zreSThinau beTau zrImatInauM rUpa dekhI vyAmohiu / paraNivA vAMchai / pitA kanhali magAvai / pitA mithyAtvI bhaNI diha nahI / pachai kapaTa zrAvaka huI zrImatInauM pANigrahaNa kIdhauM / ApaNai ghari leI giu| tehanauM kuTuMba sahU mithyAtvI chai / zrImatI dharanAM sarva kAja kAma karai, puNa eka mithyAtva kimai na karai / jinadharma karatAM bhaNI sAsU naNaMda
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42] namaskAra bAlAvabodha [ gujarAtI te Upari pagi pagi khIjaI / pelI ApaNA karmajihUI dosa dii / kimai dharmathakI cUkai nahI / bharatAra zrImatI Upari dveSa vahata u tehahaI viNAsInai bIjI stro pariNevA hIDai / ekavAra tINaI kAladAruNa sarpa ghaDAmAhiM ghAtI, DhAMkI gharamAhiM mUMkiu / avasariM vAsa bhavanamAhiM ziyyAiM baiThau zrImatIhUI kahai-jA gharamAhi amukaI sthAnakiM ghaDAmAhiM phUla mUkAM chaiM te ANi / pelI strI mahAvinIta tatkAla tihAM gaI / navakAra japItIiM ji DhAMkaNUM UdhADI ghaDAmAhiM hAtha thAlyo / naukAranai prabhAviiM tUThI zAsanadevatAI sarpa pheDI sugaMdha phUlanI mAlA kiidhii| zrImatII te phUla ANI bharatArahaI ApyAM / pelau camakiuM / e kisiuM huii| tihAM jaI te dhaDau joai / dekhai ta u mAhiM sApa nahIM, anai ghaDau parimaliM mahamaha chai / pachai jANi u-sahI ehahuI devatA sAhAyya karaiM / huM abhAgiu ehahUI pADuuM cItavauM / pachai sajanavarga melI teha Agali ApaNa u vRttAMta kahi zrImatIhaI khamAvai / tehanA guNa Upari anurAga dharai / ekavAra avasara dekhI zrImatI bharatAhUI jinadharmanA marma kahai / karmavivaranaI yogiI pratibodha lAgau / mahAmarjAdo jaina zrAvaka iu / yAvajjIva dharma pAlI sugatii puhutau // kathA eka 1 // ___ valI naukAranaI prabhAviiM aneka saMkaTa bhAjaiM, lakSmInI prApti hui; jima zrAvakanA beTAhUI huii| atra kathA [2] ratanapura nagara, yazobhadra zreSThi-zrAvaka tehanau beTau zivakumAra mahAvyasanIu / pitAI prAMtakAliM mAna mAgI kahiM u-vaccha ! etalauM karije; jivAraI tUM hUI gADhauM saMkaTa Avai tivArai e naukAra japei / dAkSiNya lagaI mAMniuM / pitA divaMgata hUu / zivakumAra sAta vyasana poSataI hu~taI lakhami sadhalI niigmii| nirddhana bhaNo kihAI mAna mahattva na lahaI / ekavAra tehahUI tridaMDIu miliu| teha Agali prIti lagaiM nirddhanapaNAnau viSAda prakAziu / tridaMDIu kahai-jau mAharauM kahiuM karoM tao tUhahUI lakSmII karI dhanada samAna karauM / pachai zivakumArapAsaiM eka mRtaka aNAvI kAlI caudasinI rAtriI masANanI bhUmikAI gio| mAMDala mAMDiGa / mRtakahAthiM UghADauM khaDga AlI zivakumArahUI kahiu~-tU ehanAM paganAM talAM ulhaaNsi| ApaNapaI maMtranu jApa homa karai chai / tisii zivakumAra saMkaTi paDiu cItavai-AhA sahI, INaiM mAyAvIiM tridaMDII e saghalu mujha mArivAnau upAya mAMDiu / mRtaka UThInai sahI mujahUI khaDgi karI AhaNisii; tau hivaM kisiuM karauM / IhAM thakau havaDA nasAI nahI / ima karatAM pitAnauM te vacana sAMbhari / ekAgra huI naukAra japavA lAgau / tridaMDIyAnA maMtranaI baliiM karI te mRtaka lagAreka salasalInai UThivA lAgauM / valI pAchauM ji paDiuM / tridaMDIu cItavai-sahI kAMI bhAharA jApamAMhi dodalauo io / valI vizeSiI ekAgrapaNaiM karavA lAgau / mRtaka UThI bIjai vAra valo tima ji pAchauM paDiGa / tivAraiM tridaMDIu camakiu / zivahUI pUchai-kAMI maMtra tU huI AvaDaI ? ziva kahai-nA / puNa hiAmAhiM naukAranau mahimA jaanniu| pachai tridaMDIu anai zivakumAra behU jaNA valI ApaNauM maMtra smaravA lAgau / vetAlana
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ vibhAga ] namaskAra svAdhyAya adhiSThiuM mRtaka uutthiuN| zivahaI naukAranaiM prabhAviiM karI puhacI zakai nahIM / pachai rIsAviI mRtakiM UpADI tridaMDIAnuM mastaka khagi karI chediuM / maMtranai mahimAI karI tatkAla tridaMDIu phITI sonAtaNuM purisau hUu / zivakumAra camatkariu / rAtri bhaNI tivAraiM te sahU bhuiM mAhiM sAtiu / prabhAti damitAri rAjAhUI saghala vRttAMta kahIu / rAjAnu Adeza pAmI mahotsavapUrvaka sonAnau purasau zivakumari ApaNai dhari AMNyo / lakSmI akhUTa huI / dIhaI purasAnA mastakanai koTho TAlI bIjAM sadhalAM aMgopAMganau sonauM kApI kApI vAvarIi / rAtri valI divyAnubhAvi tisyAMi ji thAi / thoDe ji dihADe prauDha zrIvaMta vyavahAriu thiu| anukrami gurunaI yogiM dharmanA marma jANI sAva suvarNamaya prAsAda karAvI, mAhiM maNimaya pratimA maMDAvI, dharma pAlI sugati pahutu // kathA 2 // ____valI zrInaukAranaiM prabhAvi maraNAMta saMkaTai thiku chUTIi / jima jinadAsa zrAvaka chUTau / atra kathA [3] kSitipratiSThita nagara, bala-rAjA ekavAra navai meghi vUThai nadI pUri aavii| loka jovA gyA / pANImArhi taratuM eka meTiuM pAkuM bIjorU diitthuN| talArimAhiM paisI lIdhauM / jaI rAjAhUI Apyo / sugaMdha madhura sarasa te bIjapUra asvAdiGa / harSiu rAjA pUchai-e kihAM lAdhauM ? talAra kahai-svAmI ! nadInA pUramAMhiM Avi taratuM / rAjA kahai nadInai taTiM tarTi jAu, eha mUla jou / kahinI vADithikuM e AviuM ? pelA jotA jotA tihAM ghaNIka lagai gyA / dIThI vADI paisavA lAgA / tisaI dUkaDe loke kahiuM-aho ! Iha ma paisu ji koekai eha phala phUla lezai te tihAM ThAma ji rahai, marai / pelA pAchA chaI rAjAhaiM kahaI / rAjA rasalaMpaTa thaku kahai-jAu to nagaramAhiM sarva manukSanA vArA karau / rAyanA Adeza bhaNI talAre sarvanagaralokanAM nAmanI cIThI likhI eka ghaDAmAMhiM ghAlI prabhAti kumArikA pAzai cIThI kaDhAvIi / jehanI cIThI nIkalai te jIvatavya nirAsa thaI dhUjatuM kAMpatuM tINai vADIiM jaai| bIjauruM noDI nadImAhiM vahitU mUkai / talAra nagaradvAri rahI te kADhI liI / pelau ApaNa' tihAM ji marai / nagara saMghalaM viSAda prApta huii| rAjAnA manamAhiM nhiiN| ima karatAM ekavAra jinadAsa zrAvakanI cIThI nIsarI / pelau mahAnirbhayapaNai ghari tathA deharai devapUjA karI, sarva kuTuMba khamAvI, sAgAri aNasaNa UcarI vanabhaNI puhatu / UMcaI sAdiM nukAra kahitu ji vanamAMhi paiThau vananaiM adhiSThAyakiM vyaMtaraI naukAra sAMbhaliu cItavaie akSara kahAMi AgaiM sAMbhalyA chaI / jJAnanu upayoga deI pAchaliu bhava joi dekhai tu, siDaMpachalaI bhavi maI dIkSA leI virAdhI teha bhaNI marI vitara thiu / ahA jINaiM dIkSAiM ekai dIhADau sUdhI pAlIiM itai vaimAnika devatAnI padavI lAbhai; te dIkSA pramAda lagai te mi hArI; aho !-ima pazcAttApa dharatu AvI jinadAsa zrAvakahUi pratyakSa huuu| be hAtha joDI Agali Ubhu rahiu / pagi lAgI kahai-mUhahUi dharma bUjhavi u, tU mAharai guraH kAMI vara mAgi / zrAvaka kahai-cara desi tu sarva jIva mArivA niyama lii; anai sthAnaki ji baiThA dina prati eka bIjauraI ANI Apavau / vyaMtaraha
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ namaskAra bAlAvabodha [ gujarAtI mAniuM / zrAvaka akhaMDa pAchau Aviu / rAjAhui vRttAnta kahiuM / ekeka vIjoro zravakarahai vyaMtarau sadaiva ANI Apai / zrAvaka jai rAjArahaiM Alai / rAjA harSiu; nagaraloka harSiu / sahUko jinadAsa zrAvakanI prazaMsA karai / ghaNu kAla dharma pAlI sugati pahutu // kathA 3 pUrI // ... e ihalokiM naukAranA phala Upari traNi dRSTAnta kahyA / havaI paraloka Upari kahIi chai 3 dRSTAnta // paraloki naukAramai prabhAviM rAjyapadavI pAmoi / jima caMDapiMgala caurai pAmI / atra kathA [4] vasaMtapura nagara; jitazatru rAjA, bhadrA raanii| caMDapiMgalanAmaiM caura chai / tINai~ corI karI karI nagaraloka UdegiGa chai / ekavAra rAyanu bhaMDAra phADI rANInu amUlika hAra coriu / eka kalAvatI nAmi tihAM gaNikA chai / kAI zrAvikA kAMi mithyAtiNi / tehanai viSai te cora ulUdhau cha / te hAra leI gaNikAi Apiu / ima karatAM mayaNaterasinu parva AviuM chii| saghalI gaNikA ApaNA ApaNA zRMgAra pahirI udyAna vanamAhiM krIDA karivA gaI / kalAvatIi te hAra pahirI tihAM aavii| tisiM rANInI dAsIe te hAra tehanai kaMThi dIThau / olakhio, jaI rANInai kahiuM / rANIi rAjAhai kahiuM / rAjAI pratIhAra pA[sa]i jovarAvI caMDapiMgala kalAvatInA gharamAhiM thiku sAhI mahAviDaMbanApUrvaka sUliI divarAviu / kalAvatI te vAta jANI tihAM gii| ciMtavaI-aho / mAharai kIdhai eharaI isI avasthA AvI; tu AjatU eka puruSa TAlI bIjA sarvapuraSa niyama / eharaI nuMkAra diuM / pelI muMkAra deI / chehaDai cora marI paTTarANInu beTau iu / rAjAi mahAmoha lagai mahotsava karI puraMdarakumAra nAma dIdhauM / kalAvatIiM dIhADAnI takatAka joI jANiuM sahI e teha ji mAhAro bharatAra / rAjAnai AvAsi Avai / puraMdarakumAra bAlakahaI hulAvai / jivAraiM rudana karai tivAraiM pAchilA bhavanaI nAmi. bolAvai / he caMDapiMgala ! ma roi / bAlakarahaI te nAma sAMbhalI jAtismaraNa Uparnu / nukAranu mahimA jANiu / pitA divaMgata huA pUThi puraMdarakumAra rAjA iu / kalAvatInau upagAra jANI teha Upari atyaMta snehathiku niraMtara nuMkAranuM smaraNa karai / rAjya anai dharma pAlI sugati pahutu // kathA cauthI 4 // valI paraloki naukAranaI prabhAviM mahApApanu karaNahAra marI devatAnI padavI lahai / jima huMDika cori lAdhI // atra kathA [5] mathurA nagarI, zatrumardana rAjA / tihAM huMDika cora sadaiva corI kri| ekavAra kahieka vyavahArIAnai ghari khAtra pADI ghaNauM suvarNa coriuM / kuTuMbane mANase kalakala kIdhau / talAra dhaayaa| sonA sahita cora sAhiu / bAMdhI prabhAti rAjA Agali ANyo / rAjAi nagaramAMhiM cahuTai cahuTai pheravI aneka prakArI viDambanA karAvI, bApaDau sUlII divarAviu / nagaramAMhi saghale udghoSaNA karAvI aho loko ! isiu phala dekhI bIjau ko corI ma karasiu / anai ehanI ciMtA kUNahiM na krivii| pachai sUlI kamhali rAulA cara muMkyA / ji ko ehanI ciMtA karai te AvI kahijyo jima teharaha iM eha
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ vibhAga] namaskAra svAdhyAya ji daMDa kIjai / tisii bApaDA te corarahaI tAvaDaiM anai rudhiranai nIkalavai karI apAra gADhI tRSA laagii| ji ko DhUkaDu jAi tehahUi pANI mAgai / rAjAne bhae karI kuNahU pANI pAi nahI / tisiI jinadatta zrAvaka Aviu / pelai pANI mAgiuM / zrAvaki kahiuM- pANI leI Aq tetalai tU nukAra guNi / 'namo arihaMtANaM' mukhi Ucari / zrAvaka ghari jaI karavaDau pANI bharI jetalaI Avai tetalaI 'namo arihaMtANaM' kahitAM ji coranA prANa gyaa| marI maharddhika yakSa devatA Upanau / tisiM care jaI jinadatta zreSThinu vRttAMta rAjA Agali kahiu / rAjAI teharahai sUlI ghAlavAnuM Adeza dIdhau / rAsami caDAvI tINaiM bhUmikAM leI gyA / tIsaI tINaiM huMDikayakSai navai Upanai avadhijJAna prayujiuM / ApaNA gura jinadatta zrAvakahaI tisI avasthA dIThI rIsAbiu / AvI nagara Upari mahAkAya zilA vikurvI, AkAzi vANI bolavA lAgo- are rAjA amAtya pramukha sarva nagaraloka ! pApI Ao havaDAM ji INaI zilAI karI tumha savihuMhUI cUrNa karauM / e dayAnu samudra suzrAvaka mAharu svAmI zrIjinadatta zreSThI; tehahaI tumhe evaDI viDaMbanA kara chau / ekavAra devu mAharUM kIdhuM / tIsaiM rAjA pramukha sahU ko bhayabhrAMta hUtuM puSpAdikanI pUjA karI vonavai-ajANivA lAgai, kIdhauM e aparAdha khami / aho devatA ! Aja amhahUI jIvitavya diI / devatA kahai-tu jIvatA mUkuM, jau eha zrIjinadatta zreSThinai saraNai paIsau; anai pUrvadisI mAharau prAsAda karAvu / mAhiM sUlii dhAliu cora anai nukAra detu zreSThi e bihuMnI mUrti karAvI pUjau tu mUkuM / rAjAI sahU mAniuM / pachai zreSThinai anyAya khamAvI paTTahastIiM bahasArI moTe utsave nagaramAMhiM paisAru kodhau / te yakSanA prAsAdamAhiM tisI bi mUrti sahU karAviuM / yakSa upazAMta hUu / sthAnaki pahutu // kathA pAMcamI 5 // .. tathA nukAranai prabhAviiM mokSainI padavI lAbhai / rAjasiMha kumAranI pari / atra kathA [6] trIjau puSkakharadvIpa, tihAM bharatakSetramAhiM siddhAvaTa grAma / tihAM hUkaDI parvatanI guphAI eka damasAra RSIzvara caumAsI upavAsa tapa karatu caumAsu rahiu chai / tihAM eka puliMdiu nai pudiMdI AvyA / RSi vAMdiu / bhadra pariNAma dekhI RSi muMkAra sokhavInai kahiuM-e trikAla sadaiva sAvadhAna thaI japivau / pelAM behU sadaiva japaI / RSi caumAsA pUThiM gurukanhali pahutA / kAliM beha parokSa huaaN| puliMdAnu jIva marI jaMbUdvIpa maNimaMdira nagari rAjA mRgAMkarAjA vijayA rANI, tehanai garbhi avtriu| rANIiM sIhanuM svapna lAdhauM / anukrami putrajanma huu / mahotsava karI rAjasiMhakumAra nAma dIghauM / mauDai mauDai bahuttari kalA pArINa iu / rUpa lAvaNya saubhAgyanauM nidhAna yauvana vaya prApta hUu / matisAgara muhatAnau beTau sumatikumAra / tehasiuM rAjasiMhanai mitrAI chai / ekavAra rAjasiMhakumAra mitrasahita vanamAhiM turaMgamanI krIDA karivA giu / ghaNI velA turaMgama khelAvI thAku eka AMbAnI chAyAiM vIsamai chai / tisai eka vaTevAhU tihAM miliu / kumari pUchiuM-kahu kihAM thakI AvyA, kihAM jAsiu ! / kihAMI kAI Azcarya dIThauM hUi te kahu / pelai kahaipannapuranagarathaku hUM Aviu / sakalatIrthanu ThAkura zrIzatrujayatIrthanI yAtrA karavA jAuM chauM / havaI
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46] namaskAra bAlAvabodha | gujarAtI AzcaryanI vAta sAMbhali / teNai padmapuri nagari padmarAjA, haMsI rANI, teha taNai ratnavatI nAmi beTI causaThi kalAkuzala mahArUpa pAtra yauvana vaya prApta huI / pitAni maniM varaciMtA upanI / amAtyahUI kahaI- eha kanyAhUi guNe karI anurUpa yogya vara kihAM thiku milazai / mahaMtu kahai-svAmI ! ma kara ciMtA / ehanAM bhAgya chai te svayameva samAnayoga melazai / ekavAra rAjA Agali eka naTavau puliMdAnai veSi nAcatu dekhI kanyAhUI mUrchA AvI jAtismaraNa Uparnu / ApaNu pAchilu bhava puliMdAnu dIThau / pUrvabhavanI bhAryA ratnavatI prati atisAnurAgathiku valI pUchai-kahu Adhu kisiuM hUuM ? vaTevAhU kahai-pachai te kanyAtaNI pratijJAnI vAta desi videsi vistarI / aneka rAjAnA kumAra te kanyA pariNavAnai lobhaI AvI AvI kUr3e ji kahai / amhe pAchilai bhavi puliMdA itaa| pachai kanyA kahai-aho ju tumhe puliMda itA tu kahau tamhe siuM puNya kIdhauM hUtauM jeNai karI evaDI rAjyariddhi lAdhI ? pelA te vAta na jANai, kUDA pddiaa| tahIa lagai te kanyA puruSadveSiNI thaI / e puruSa saghalAi kUDA bolA ji hui / teha bhaNI eha puruSataNuM mukha nahIM jouM / isiuM cItavaI strIijinA vRMdamAhiM thikI raha rahai / tu aho rAjakumara ! puruSamAhiM tUM ratna chai anai strImAhiM tu te kanyAratna / tumhe bihuMhUi jai yoga milai tu apAra jaDatuM hui / isiuM sAMbhalI kumAra harhiu, AnaMdiu; sarva aMgalagna AbharaNa UtArI tehahUI ApI visarjI ApaNai ghari Aviu / ratnavatIhaI milavAnA upAya ciMtavai / tisaI nagaraloke milI rAjAhai ekAMtiM vInavai-svAmI ! ajhe kima karUM? e rAjasiMhakumAra nagaramAhiM jINai jINai serIiM sAMcarai tihAM tihAM ApaNAM bAlakai rovyatAM mUMkI mUMkInai saubhAgyanA vyAmohiA strInA vRMda game game joivA dhAi / AmArAM dharanAM kAjakAma saghalAi sIdAi chai / teha bhaNI svAmI ! kumara nagaramAhiM phiratu vAru / rAjAiM pratIhAra pAiM kumArarahaI kahirAviu / vaccha ! tUM sadaiva AvAsamAhiM ji thiku rahije, kalA abhyasaje, bAhiri hIDatAM puruSanI kalA vikalA thAi / te sAMbhalI kumara dRhavANau / citavai tAti ima tuM kahAviu, ju kAMI mAharu u(a)parAdha tAtanai maMni prtibhaasiu| pachai sumitrai vAtanu paramArtha kahiu / tU dUhavaNa phiTI pachai kumara kahai-mitra ! e tAtanI AjJA tu gADhI duSkara; sadaiva gharamAMhi paisI rahiy; anai te padmarAyanI beTInu ghaNauM kUtiga chai tu cAlau teha dezAMtara bhaNI jAIi // yataH "dIsaha vivihacariaM jANijjai mujjaNa-dujaNaviseso / appANaM ca kalijjai hiDijai teNa puhviie||" isiuM vimAsI behUjaNa khaDA hAthi leI tihAM bhaNI nIkalyA / ThAmi ThAmi aneka Azcarya joatA joatA jAi chai / ekavAra araNyamAhiM sUnai devakuliM sUte kahieka puruSanu karuNasvara sAMbhaliU / kumAra UThI khaDga hAthi leI teha bhaNI cAliu / Agali giu dekhai tu vikarAla rAkSasaI puruSa eka kakSAmAhiM cAMpiu chaD / te AkraMda karai chai / kumaraI rAkSasahUi kahiuM-e bApaDau mUki / INaI tAhA~ siuM viNAsiuM ? pelau kahai-e mUMhahUi vazi karatu itu / mai kahiuM
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ [47 vibhAga ] namaskAra svAdhyAya tu vasi thAuM ju ApaNaI mahAmAMza kApI mUMhahaha dii / e tu deI sakai nahIM / hUM tu bhUkhiu / tu hava e mAharu bhakSa, e kima mUMkuM? / kumAra kahai-ehahUi mUMki / hUM mAharuM mahAmAMza tUMhahai yatheSTa ApuM / ima kahI khaDga kADhI jetalai mAMsa kApavA lAgau tetalai rAkSasa harSiu kahai-aho sAhasIka paropakArI satpurupa ! tAharaI sAhasiM tUTau huuN| vara mAgi / kumara kahai-ju tUM tuTho The tu e bApaDAnauM manavAMchita pari / rAkSasa kahai-tAharA kahiA bhaNI te karisu / puNa devatArnu darzana niSphala na thAi / teha bhaNI A cintAmaNi ratna lii / ima kahI ciMtAmaNi ratA ApI rAkSasa adRza thiu / kumAra pAchau giu / mitra naI te vRttAMta kahiu / AdhA cAlyA / kumAriM mArgi mitra Agali pUrvabhavanauM svarUpa kahiuM / mitra hasI kahaI-aho mitra ! tUM ratnavatI pariNIvA jaI chaI; anai te tu puruSadveSiNI chai / INaiM puruSanai veSiI tehay darzanai karavA nahI lAbhada; saMmASaNanI vAtai kihAM? / kumAra kahai-mitra ! ciMtA sI kojai ? hiva bhAgya ja phli| yataH "aghaTitaghaTitAni ghaTayati, sughaTitaghaTitAni jrjriikurute| vidhireva tAni ghaTayati, yAni pumAn naiva cintayati // " kumAranai maniM pUrvabhavanau vRttAMta jANiA lagai eka naukAra ji nI ekAMta AsthA anai dhyAna chai / ekavAra araNyamAhiM eka sarovaranI pAliM AMbAnI chAyAI kumAra sUtu chai / ikaDA vanagahanamAhiM sumana phala cUMTai chai / tizaya tu AkAzi eka vidyAdhara jAi chai / tINaiM jAtai sUto rAjasiMha kumAranauM rUpa dekhI ciMtaviuM-majha keDai ji mAharI bhAryA Avai chai te jau eha puruSanauM rUpa dekhizai to mAharu sneha mUkI eha ji Upari anurAga dharazai / isiuM vimAsI teha ji vanagahanamAhiM thikI kisIi USadhI leI pANIsiuM ghasI lalATiM sUkSma tilaka kIdhauM / tatkAla kumAra strIrUpi hUu / vidyAdhara Adhau cAlyo / lagArekai tehanI bhAryA vidyAdharI aavii| tINai te strIrUpa dekhI ciMtaviuM-sahI valato Avato mAharo svAmI jau e strIhai dekhisii to ehanai vipaha rAtu mujha sAluM na joi / isiuM vimAsI teha ji vanagahanamAhiMthI anerI eka USadhI leI ghasI tima ji tilaka kIdhauM / tatkAla strIrUpa TAlI puruSarUpa thiuM / vidyAdharI AghI cAlI / te saghalau vRttAMta sumatiM vRSyanai AMtarai rahiM dIThau / te binhai, USadhI vanamAhithI leI gAMThi baaNdhii| kumArahaI jagADI saghalau vRttAMta kahiu / anukrami padmapurI pahutA / tihAM suvarNamaya jinaprAsAda DhUkaDA rahai chaI / ciMtAmaNinai prabhAvi sakala manovAMchita sukha pahucai chai / timaI ji strInai samUhi vITI sukhAsani baiThI ratnavatI kanyA prAsAdiM AvI / Agali thikA kAMbaDIA puruSa talAra puruSanaI pAchA karai chai / tisiI te binhai kArimI strI thaI ikaDerI prAsAdamAhiM AvI UbhI rhii| ratnavatIiM paramezvaranai ATha prakAri pUjA kIdhI / pAchI valatIiM kumAra strI dIThI / devAMganAsamAna rUpa dekhI harSi pUchiuM-mahAnubhAgi ! tumhe apUrvavasyAM dIsau / kihAM tAM AvyAM ? tisai mitra strI kahaie mAharI sakhI maNimaMdira nagarathikI aavii| ratnavato kahai-e tamhArI sakhI majhanai dekhatA mani
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 ] namaskAra bAlAvabodha [ gujarAtI apAra ullAsa thAi chai / tumhe mAharai ji parahuNA thAu / ApaNai ghari leI gaI / aneka bhakti karai / behU ghaNu kAla tihAM rahiAM / ekavAra ratnavatI prati kumArazrI kahai-dekhau ajItAM tAharai pUrvabhavanuM bhartAra puliMdau kihAMiM jANIi nahIM, anai yogya vara pAkhai duDIi kanyA kAI zobhaya nahIM / pachai ekisiu melI svayaMvaramaMDapa maMDAvI ApaNA managamatA kahieka varanau pANigrahaNa karai kAM nahIM ? / pachai ratnavatI kahai-joi, nara bharatAra tAM mananI ratinai kAjiiM kIjai / te tu tujha sAhmauM joUtAM majhahai Upajai chai / tu bIjai kuNahiM mAharai kAja kAI nahIM / tivArai kumAra strI pUchai-te bhavAMtaranu puliMdau vara kima olakhAi ? ! ratnavatI kahai-ji ko te bhavanuM kIdhauM puNya mAharaM jANazai te sahI mAharu pUrvabhavanu pati / tivAraI kumArastrI kahai-etalaM jANauM 'pAchilai bhavi damasAra RSIzvara nuMkAra tUMhahUi sIkhaviu hutu te smaravAnaI prabhAvi tUM marI rAyanI beTI huI / ' te sAMbhalInai camatkarI ratnavatI ApaNI sakhI caMdralekhA prati kahai-e kima e vAta jANai ? / caMdralekhA kahaisvAminI ! joitAM ehanI gati, vacanaceSTA, sahu puruSanA sarakhaM dIsai chai / anai eha dekhI tujahUI rati Upajai / tINai isiuM jANIe, sahI e tAharu pUrvabhavanu bharatAra / kisiiM kAraNiM puruSa- svarUpa AcchAdI strInai rUpiM ApaNapuM dekhADai cha / tisaI caMdralekhA kumArastrI prati kahai-svAmI ! have prasAda karI ApaNauM svabhAvanuM rUpa dekhADau / tisaI USadhInai yogaI behU puruSanaI rUpi thiA / rUpa dekhI sahU ko harSiyA / pachai caMdralekhA kahai-svAmI ! jima rUpa prakAziuM; tima gotra kulAdika prakAsau / tivAraiM mitrai kumArataNauM desa, kula, gotra vaTevAhUnA vacananau vRttAMta saMpUrNa kahiu / rAjAi vAta jANI harSithikai zubhalagni moTe mahotsave ratnavatIno pANigrahaNa karAviu / hastimocani aneka gajeMdra turaMgama arddharAjya dIdhauM / rAjasiMha kumAra ratnavatI sahita nAnAprakAra bhogasukha bhogavai chai / ghaNau kAla iu / ekavAra pitAI mRgAMka rAjAI pratIhAra hAthi lekha mokalInai kahAviuMvaccha ! hivai amhe vRddha huaa| rAjya chAMDI dIkSA levAnI utkaMThA kara chauM / ghaNA kAla lagai tAharA darzananI utkaMThA chai / tu vahila AMhAM Avije / pachai rAjasiMha kumAra sasarAnai mokalAvI ratnavatI sahita caturaMga kaTaka parivAra maNimaMdara nagara bhaNI cAliu / anukrami putuM / pitAhai praNAma kIghauM / sarva kuTuMba parivAra harSiyA / rAjA ciMtavai kumArahUi rAjya deI hUM ApaNuM dharmakArya karauM / isiiM AvI udyAnapAlaki vInaviDaM-svAmI ! udyAnamAMhi guNasAgarasUri guru pAudhAriyA / rAjA aniharSiu / rAjasiMha kumAra prati rAjya sthApI sAte kSetre vitta vecI saparivAra gurukanhaliM giu / dIkSA leI duSkara tapa karI devaloki pahutu / rAjasiMha rAjAI ratnavatI rANI sahita samyaktva"mUla bAra vrata paDiyajyAM / niSkaMTaka rAjya anai zrAvakadharma pAlai chai / nukAranai prabhAvi moTA moTA vayarI rAjA AjJA manAvyA / gAma gAma jinaprAsAda karAvyA / pRthvI jinamaMDita karAvI / cirakAla rAjya pAlI ekavAra rogAkrAMta thikaI hUMtai ApaNA putra pratApasiMha kumArahaiM rAjya sthApanA kiidhii| ApaNapai ratnavatI rANI sahita zrIgurunai mukhiiM savistarI ArAdhanA kiidhii| sarva jIvarAzi khamAvI
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ vibhAga ] namaskAra svAdhyAya zubha dhyAni zrInaukAra [ japa] tu ji parokSa huuu| marI pAMcami devaloki dasa sAgaropamanai AUkhai braleMdra isiM nAmi iMdra hUu / ratnavatIi mArI tINaI ji iMdra [ taNI ] sAmAnika devatA huI / tihAM thiku cyavI eka bhava saMsAramAhiM avatarI dIkSA leI sakala karma kSaya karo kevalajJAna UpArjI behUM jaNAM mokSa lahazai // kathA 6 // iti zrInavakAra bAlAvabodha / ORE
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ajJAtakartRka ] . [98-16] namaskAra bAlAvabodha / ( sattaramA saikAnI gujarAtI bhASA ) OM // zrIvItarAgAya namaH / namo arihaMtANaM // arihaMtanaI mAharau namaskAra hai| kisyA chai te arihaMta / rAga dveSarUpIyA ari vayarI haNyA chai 'jehe / te arihaMta valI kisyA chai / causaTThi iMdrataNI nIpa~jAvI pUjAnai yogya thaai| kisyA te causadvi iMdra / vIsa bhavanapati, batrIsa vyantareMdra / dasa devalokanA biI caMdamA sUrya / e causaTThi iMdra saMbaMdhinI pUjA rahaii yogya thAi / valI arihaMta kisyA chai / utpanna divya vimalakevala jJAna, cautrIsa atizaya virAjamAna, aSTamahAprAtihArya zobhamAna / kisyA te aSTamahAprAtihArya-azokavRkSa 1, phUla pagara 2, paramezvaranI vANI 3, cAmarayugma 4. siMhAsana 5, chatratraya 6, bhAmaMDala 7, devaduMdubhi 8 / e ATha mahAprAtihArye kairI zobhAyamAna / viharamAna tIrthakara bhagavaMta arihaMtapadi dhyAyavA / anaI jisiUM sphaTikamaNi 1 aMkaratna 2 zaMkheM kuMdataNA puppha tehetaNo pahiM dhavalavarNa / zrIcaMdraprabha suvidhinAtha te arihaMta jANivA je mokSa khecarapadavInA deNahAra / te arihaMta pratiiM mAharu namaskAra hu|| _ namo siddhANaM // siddha pretiiM mAharau namaskAra huN| kisyA te siddha / je ATha karmanau kSaya karI mokSa 1. mahopAdhyAya zrI 19 lAvaNyavijayagaNigurubhyo namaH // B / 2. mAharu B / 3. huo B | 4. kehavA B / 5. rupiA B / 6. jeNai B | 7. kehavA B / 8. nIpajA rahaI yodeg A / 9. kehavA chai te B / 10. bhuvanapatinA B / 11. vyAntareMdra A / 12. bai B / 13. hui B / 14. pratimA 'divya' nathI / 15. saMzodeg B / 16. karI saMzodeg B | 17. nai jehavo sphuTika B / 18 zaMkhaha taNA / 19. tehanI parai / 20. pratai namaskAra huo B| 21. pratai mAharo nadeg B / 22. huo BI 23. karmano BI (prati-paricaya) A bAlAvabodha pATaNa, zrIhemacandrAcArya jJAnamaMdiranI DA0 naM0 117, prati naM0 3441 nI pAMca pAnAnI prati uparathI utAyuM che jenI A saMjJA rAkhavAmAM AvI che ane e ja jJAnamaMdiranI DA0 naM0 135, prati naM0 4120 nI cAra pAnAnI prati uparathI B saMjJAthI pAThabheda lIdhA cha / __ AmAM navakAranA vizeSa artho lagabhaga sattaramI sadInI bhASAmA lakhavAmAM AvyA che / AnA kartA vize koI mAhitI maLo nathI /
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ vibhAga ] namaskAra svAdhyAya gayA / kisyA te ATha karma / jJAnAvaraNI 1, darzanAvaraNI 2, vedano 3, mohanI 4, Ayukarma 5, nAmakarma 6, gotrakarma 7, aMtarAyakarma 8 / e ATha karma kSaya karI siddhiI gayA / kisI te siddhi lokanai aMti / paMcatAlIsa lAkha joyaNapramANa viSkaMbha anai madhyabhANi ATha joyaNa bAhulya jisiuM uttANu chatra tisiu AkAra / jisiu motInau hAra rUpAnu paTTa AbhUAnu parvata, jisiDa hIra gokhIre, tehanI pariI nirmala dhavala je siddhisilA tehanai madhya vibhaugi ATha joyaNa Upari gAUnau chaTThau bhAga, triNNisa~I tetrIsa dhanuSa pramANa, je siddha ajarAmara sthAnaka, tihAM je puhA chai anaMta sukha loNI chai / kisi" te sukha, je sukhanai anaMtamai bhaugi tribhuvanaitaNUM sukha na hui / jisiu gulAla padmarAgamaNi jAsUla dauDimInAM phUla hoMgalo, tehanI paeNri raktavarNa te pramaprabha vAsupUjya jANavA / anaiM traimyanUM vazIkaraNa moha karaI te siddha pratiI mAharuM namaskAra hu~ // 2 // namo AyariyANaM // AcArya pratiiM mAharu namaskAra hu / kisyA te AcArya, je jJAnAcAra 1, darzanAcAra 2, cAritrAcAra 3, tapAcAra 4, vIryAcAra 5 e paMcavidha AcAra ApaNapaI pAlai / paranaiM upadizai / anai zrIAcAryanaiM prasAdi vidyAmaMtrAdika sIjhai / anaiM jisi dhamiuM dhamiuM suvarNa kuSmAMDI puSpha haridrA harIyAla tehanI pariiM pItavarNa zrIAdinAtha pramukha 16 sola tIrthakara te AcArya jANavI / anaiM je artha paDhAvaH, sUrimaMtra dharaI, anaI jala-jalaNAdi sola bhaya haI te AcArya 'pratiiM mAharuM namaskAra huN|| ___ namo uvajjhAyANaM // . upAdhyAya 4 tei mAharu namaskAra hu~ / kisyA te upAdhyAya / je dvAdazAMga paDhai / kisyA te dvAdazAMga / AcArAMga 1, jhUya DAMga 2, ThANAMga 3, samavAyAMga 4, vivAhapannatI 5, jJAtAdharmakathAMga 6, upAsagadazAMga 7, aMtagaDadazAMga 8, aNuttarovavAIdazAMga 9, praznavyAkaraNAMga 10, ..1. AukhuM 5 B / 2. nAma / gotra / atarAya e B / 3 siddhi BI * 4. kisi chai te B | 5. mAthai paca B / 6. nai B / 7. bhAgai B / 8. uttANAnuM A / 9. tisai AkArai jiso motIno. hAra B | 10. rUpAno paTTa B | 11. jisyo B / 12. gokSIra B / 13. parai B / 14. B pratimA 'nirmala' nathI / 15. bhAgai B / 16. gAUno chaTo B / 17. sai tetIsA B / 18. pohotA B | 19 anaiMA / 20. lINa B | 21. kiso te B | 22. bhAgai B / 23. taNo na hoi anai lAla B / 24. dADima phUla B / 25. parai B | 26. jANivA / anai B / 27. trailokyanau vasIkaraNa B / 28. kara te A / 29. pratai mAharo B / 30. hoo B | 31. pratai mAharo B / 32. huo B | 33. pAMcavidhAcAra ApaNi pAlaI B / 34. palAvai B / 35. nai prasAdaha / 36. B pratimA 'anaiM' nathI / 37. jisyo dhamyo B / 38. haridra hariyAla B / 39. parai B / 40 jANivA Bi 41. anai te artha B / 42. gharaI B / 43. anai B / 44. jalanAdika B . 45. hara te Bi 46. pratai mAharo B | 47. huo B / 48. prataha mAharo B / 59. huo B | 50. sUgaDAMga AM 51. deghaprajJaptyaMga B / 52. ThANAMga 8 aMta B / 53. aNUttadeg BI
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 namaskAra bAlAvabodha [ gujarAtI vipAkazrutAMga 11 / e agyAra aMga anaI caUda pUrva je bhaNai, anai je vardhamAnavidyA dharaI, vinaya sIkhavai, je vAcanAcArya sUtra paDhAvai / anaiM jisiuM iMdramaNi, tamArlanIlotpala tehanI pairiI nIlavarNa zrImallinAtha zrIpArzvanAtha te upAdhyAya jANivA / anaI je IMhaloki lAbha karai te upAdhyAya pretiI mAharu namaskAra hu~ // 33 // ____namo loe savvasAhUNaM // Igaii loki manuSya khetra / kisiuM te manuSya khetra, aDhI dvIpa, bi samudra / kisyA te aDhI chIpa / jaMbUdvIpa 1, dhAtakIkhaMDa 2, puSkaradvIpaineM arddha-e aDho dvIpa / lavaNasamudra 1, kAlodadhi samudra 2 / e manuSya khetraimAhiM panara karmabhUmimAMhiM, kizI te panara karmabhUmi, 'pAMca bharata, pAMca airavata, pAMca mahAvideha / kima pAMca bharata / eka jaMbUdvIpaimA bi dhAtakIkhaMDa dvIpamAMhi, bi puSkaravara dvIpaurddhamAMhi / ima pAMca bharata, pAMca airavaMta pAMca mahAvideha / ihAM panara karmabhaimimAMhi je sarva sAdhu chai / kisyA te sA~dhu, ratnatrayasauMdhaka / kisyA~ te ratnatraya, jJAna 1, darzana 2, cAritra 3-e ratnatrayanA sAdhaka, pAMca mahAvrata pAlaka / kisyA te pAMca mahAvrata, sarvapraNAti gatavirama[Na] 1, sarvamRSAvAdaviramaNa 2, sarvaadattAdAnaviramaNa 3, sarvamaithunaviramaNa 4, sarvaparigrahaviramaNa 5, rAtribhojanaviramaNa 6-e cha pratanA pAlaka / pAMca sumati sumatA / kisI te pAMca sumati, IryAsumati 1, bhASAsumati 3, AdAnabha(bha)DanikSepA sumati 4, pAriSThApanikA sumati 5 / e pAMca sumatiiM sumatA / triNNi guptiM guptA / kisI te triNi gupti, manogupti 1, vacanagupti 2, kAyagupti 3 e triNNi gupti guptA / aDhAra saMhasa solAMga dharai / saMtarabheda saMyameM samAcarai / kisyA te satara bheda saMyama, pAMca Azrava 5, prANAtipAta 1, mRSAvAda 2, adattAdAna 3, maithuna 4, parigraha 5-e pAMca Azravathaku viramai / pAMca iMdri te kisyAM, cakSuiMdri 1, ghrANeMdi] 2, jiveMdri 3, karNedrIya 4, sparzaneMdrI 5-ehanau nigraha karai / dhyAri kakhA(SA)ya, kisyA te cyAri kaSAya, krodha 1, mAna 2, mAyA 3, lobha 4-eha cyAri kaSAyanUM jIpavU / tiNi daMDa te kisyA, manodaMDa 1, vacanadaMDa 2, kAyadaMDa 3 / e traNNi daMDa vasi ANI / e satarabheda saMyama samAcarai / te sAdhu varNiNa karI, jisiu ariSTamaya ratna aMjana marakata 1. zruta 11 B / 2. eigyAra aMgani cadeg B / 3. anai vardhamAnavidyA je dharai B / 4. sIkhai A / 5. anai jisiu B / 6. lapriyALanI B7. parai B / 8. loki kalAkalApa karai B I 9. pratai mAharo B / 10. huo B / 11. iNi B | 12. kSetrai kisyu manuSya kSetra B / 13. aDhaI - B / 14. dIpa e aDhaI B / 15. kSetramAhiM B / 16. bhUmi kisi panara karamabhUmi B / 17. paMca bharata airadeg B / 18. paMca B / 19. mAhi bi B / 20. khaMDai bai pudeg B / 21. dvIpAdhi e bharata B | 22. degvata tima pAMca B / 23. e panara B / 24. mAhi sarva B / 25. sAdhu je B / 26. sAdhai B| 27. kisyo B / 28. BmAM 'sarva' nathIH-prANAtipAta 1, mRSAvAda 2, adattAdAna 3, maithuna 4, parigraha 5, rAtribhojana 6, e B / 29. pAMce samite samitA / trihuM gupte guptA B: 30. triNya B / 31. trihaM e gupte guptA B / 32. sahasra sIlaMga ratha dharai B / 33. satare mere saMyana pa.lai / te sAdhu varNi karI jisyo riSTa ratnamaya aMjana B /
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ / 53 vibhAga namaskAra svAdhyAya maNi jehe taNI pariI kRSNa varNa te zrImunisuvratasvAmi neminAtha jANivA / anaiM mokSa mArge cAlatA saMyama sAdhatAM sakhAyata karai / je pApa pheDavA samartha / te sAdhu pratiiM mAharu namaskAra hai| eso paMcanamukkAro savvapAvappaNAsaNI // e paMca parameSThi namaskAra hu~ / bhAva sahita kIjaii tu kisiuM kri| sarva paoNpa pheDaNahAra / kisyAM te sarva pApa / INai saMsAri jIvaI devagati 1, narakagati 2, tiryaMcagati 3, manuSyagati 4, e caturgati saMsAraimAhi bhramaNa karatAM mithyautva 5, avirati 12, kaSAya 25 trihUM yoge karI kRSNa 1, nIla 2, kApota 3, trihUM lezyau~e karI Arta raudra eNhe azubha dhyAne karI je jIvaI, ji hiMsAdika pApa UpAjiuM te sa~dhalaM INai paMcaparameSThi namaskAraI smarI tai hu~teI kSaya jAi / valI kisiu chai-- / maMgalANaM ca savvesiM / paDhamaM havai maMgalaM // . INaii saMsAriiM dadhi pUrvA caMdana pRthivI sarasava svastikAdika sarva maMgalIka kAryamAhiM prathama maMgalIka / eka naukAra jANivu / teha bhaNI sarva zubha kArya AraMbhatAM dhuri samarevau / ehanai prabhAvi jima sarva zubha kArya nirvighnapaNai vRddhivaMtA hui // yataH bhoyaNakAle sayaNe paDibohe purapavesaniggamaNe / paMcaparameSTi( TThi)maMtaM samarijjA sattavArAsu // 1 // e paM.parameSThi namaskAra, atIta anAgata vartamAna cauvIsI taNI AdiI jinokta artha thakI zAsvatu caUda pUrva- sAra arthapUrvaka dhyAyavu / INai navakAri arihaMtAdika pAMca adhikAra, aSTa saMpadA, navapada, aTThasaTThi akSara, tehayA~hiM sAta bhAre, IMgasaTThi akSara haLUA / anaiM e navakAranaM kisiuM phala / 1. tehanI parai B | 2. vrata nemideg B / 3. jANavA B / 4. anai je mokSadeg B / 5. mArgaDa BI 6. pAlatAM rahiM B / 7. karaI B / 8. te B / 9. pheDava.nai ziSai samartha B] 10. pratai mAharau BI 11. huo B / 12. pAMca B| 13. B pratimA 'hu' nathI / 14. guNi tu kasyuM karaI BI 15. pApano B / 16. iNi jIvaI B / 17. manuSyagati 2 B / 18. narakagati 4 BI 19. mAhiM B / 20. karatai B / 21. mithyA A / 22. BmAM 'bihUM' nthii| 23. trihaM B / 24. lezya I B / 25. B pratimA 'ehe azubha' nathI. 26. jIvai B | 27 saghalu inni| 28. nmskaari| 29. haM kSaya A 30. karai maMgalANaM B | 31. iha saMsAre dUrvA B / 32. pRthvI sarisava BI 33. lokamAhi B / 34. jANivau B / 35. samaravu jima ehadeg / 36. prabhAvai sarva B / 37. B pratimAM 'yataH' nthii| 38. savvattha kajjeMsu B / 39. pAMca B | 40. Adi jideg B / 41. thiko zAzvatu / 42. pUrvanu B / 43. arthathiko dhyAyavau B / 44. iNi B / 45. kArai haMtA BI 46. ATha B / 47. mahiM A / 48. bhArI B / 46. ikasaTi B / 50. B pratimA 'anaI' nathI / 51. naukAranauM kisyuM phala BI
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 namaskAra bAlAvabodha [ gujarAtI vAhi-jala-jalaNa-hari-kari-takara-saMgAma-visaharabhayAI / nAsaMti takkhaNeNaM, jiNanavakArappabhAveNaM // 1 // jo guNai lakkhamegaM pUeNi vihIai jiNanamukkAraM / titthayaranAmagoyaM so baMdhai natthi saMdeho // 2 // aTTheva ya aTThasayA asahassaM tu atttthkoddiio| jo guNai bhattijutto so pAvai sAsayaM ThANaM // 3 // . e namaskArataNUM phala jANivauM / e paMca parameSThibhAhiM kuNa vaDA, siddha vaiMDA, kahIi tu pahilUM arihaMtanaI namaskAra kIjaii / pachei siddha naI namaskAra kIjai te syA bhaNI jeha bhaNI ApaNaarihaMtanai upadesiiM siddhanaiM jANIi / je arihaMta bolai, mArga dekhADai, te mukhya teha bhagI siddha vaDAI mUMkI arihaMtanaiM dhuri namaskAra karIi / anaiM arihaMta cAritra letAM namo siddhANaM kahI sAmAyakatrata UcareI teha bhaNI siddha vaiDA jANavA // iti navakAra bAlAvi(va)bodha samApta // ___ saMvat 1677 varSe caute ( caitrI) zudi budhavAra likhitaM / vIraratna // 1. je A / 2. guNaI B / 3. meyaM B | 4. pUyaI B / 5. vihIi B / 6. taNo BI 7. vao B / 8. pAMca B / 9. kuMga vaDo B / 10. vaDA, kisyA bhaNI pahilau B| 11. arihaMta nama' B / 12. karII B / 13. pacha[i] siddhanai kI naI teha bhaNI ApaNi arideg B / 14. dezai karI siddha jANIi anai je volai B | 15. vaDA mUkI dhuMu ari arihaMtanai namaskAra karII B | 16. anai B | 17. vrata B / 18. kahIi B / 19. uccarai B / 20. vaDA kahIyaI B / 21. iti zrInamaskAra bAlA[va]bodhasaM pUrNamiti // lekhaka-pAThakayoH sukhI, khaM) bhavatu / zrI //
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ [100-18] zrI pAla kavi racita zrInavakAramahAmaMtraprabaMdha sahI e namo ratALuM, tavatAM tihuaNu bhANuM, manazuddhi je samaraI anudina, pAmaI te kalyANuM, sahI e namo arihaMtANuM. 19 bhuvaNavaI sAta koDi laphakha, bahuttiri sAsaya jiNahAra mANuM te raMga aThayAsI koDi sAThi lAkha, biMbaha eha parimANuM. sahI e namo 2. meru tArUiDha pramukha je parvata, nadI kuMDa draha kaMThe tIha sikhari prAsAda a7I, je batrIsasaI ogaNasaDe, sahI e nAme 3. caki kuMDali naMdIsari, puSkara pAI dIha jaMbUka lAkha triviNa sahama ekANuM, trisiI vasAM biMba sahI e namo 4. bAra devalaki nava raiveyaka, anuttara paMca vimANe lAkha caudAsI sahasa sattANuM, trevIsa adhikAM jANuM. sahI e name. pa. (prati paricaya) A " navakAramaMtraprabaMdha'nI eka pAnAnI prati paTaNa, zrIhemacaMdrAcArya jJAnamaMdiranA hastalikhita bhaMDAramAM "namaskAraphalabhAsa Adi' zIrSaka prati Do. naM. 114, prati naM. 3121 nA 3-4 patramAMthI maLI AvI che; tene saMpAdita karI ahIM pragaTa karavAmAM AvI che. A prabaMdhanA kata kavi depAla hovAnuM tenI 11 mI kaDI uparathI jaNAya che. kavi depAla emanA samayamAM (saM. 1500 thI 1522 vidyamAna) nAmAMkti kavi tarIke prasiddhi pAmyA hatA. A kavie gujarAtI bhASAmAM aneka katio racelI maLI Ave che, temAM jAvaDa-bhAvaDa rAsa, rohiNiyA corano rAsa, AdrakumAranuM saDa, vajasvAmI-pAI vagere (juo jaina gUrjara kavio bhA. 1, pR. 37 thI 41) jANavAmAM AvI che. kavi zrI RSabhadAse saM. 1670 mAM "kumArapAla rAsa'mAM depAla kavine mAnabhera ullekha karyo che. vaLI, dilhImAM khyAti pAmelA temaja rAjadarabAramAM mAnavaMta desalaharA samarA zAha ane sAraMga zAhanA depAla kavi Azrita hatA. (jUo, atihAsika rAsa saMgraha bhA. 1, saMkSiptasAra, pR0 7)
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrInavakAramaMtrapravadha bAvana kehisu lAkha caurANuM, biMba sahasa cuAlA; sAtasaI sAThAM sovana vanina, maNimaya rayaNa jiNalAM. sahI e name 6. aMtara pAyAli tArAmaMDali, jiNahara bhuvaNa asaMkha; ekekaI bhuvaNi jibiMba asIsu, kevali kahIe ji saMkha. sahI e namo7. sAsaya paDimA trASabha caMdrAnana, vardhamAna vAriNa; asAsaya jiNahara anaMta, cauvIsI anaMtAnaMta kameNu sahI e name zAzvatAM biMbataNI kahIa ji saMkhyA, azAzvatAM navi jANuM ghari puri nayari prAsAdi achata, tahiM saMkhyA kima ANuM. sahI e namo. 9. name arihaMtANuM bhaNatAM, tihANa biMba praNAma pApa paNasaI sAgarataNuM, japatA arihaMta nAma. sahI e namo10. tukAraprabaMdha paDhaI guNaI je saMbhalaI sIhi puNya vizAla manavaMchita phala te savi pAmai, belaI kavi depAla. sahI e nama. 11. sahI e name arihaMtANuM, tavatAM tihuaNu bhANuM manasuddhi je samaraI, anudina pAmaI te kalyANuM. sahI e name12. iti zrInavakAramaMtra prabaMdha.
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ [100-18] jinaprabhasUriziSya racita navakAra mahAmaMtra namaskAra sukhakAraNu bhaviyaNa samare nita navakAra; jinazAsana Agama cauda pUravane sAra. 1 daNa maMtranI mahimA kahetAM, na lahuM pAra; surata jima ciMtita, vaMchita phala dAtAra. sura dAnava mAnava, seva kare kara joDi; bhUmaMDala vicare, tAre bhaviyaNa koDi. 3 sukha de vilase atisaya jAsa anaMta, pahile pada namIe arigaMjana "arihaMta. 4 je pannara le siddha thayA bhagavaMta paMcamI gati hitA, aSTa karama karI aMta. 5 kala akala surUpI, paMcAtaMtaka deha "siddha" pada praNamuM, bIje pada vaLI eha. 6 ga7bhAra dhuraMdhara, suMdara sasIhara sama kare sAraNa vApaNu, guNa battIse tema. 7 zruta jANa siramaNi sAyara jima gaMbhIra trIje pada namIe "AcAraja" guNa dhIra. dhRtadhara Agama sUtra bhaNAve sAra; tapa vidhisuM jove, bhAkhe artha vicAra. (prati-paricaya) A "navakAra mahAmaMtra namaskAra'nI be hastalikhita pratio maLI hatI. eka royala eziyATika sosAyaTI, kalakattA, prati naM. 7697-14 C1, ane bIjI zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI lIMbaDInA bhaMDAranI hatI. e baMne prati uparathI A stavanano pATha saMpAdita karavAmAM Avyo che. A stavananA kartA vize chelI kaDImAM zrI jinaprabhasUrivaraziSya evo ullekha karele maLe che.
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ gUjarAtI navakAra mahAmaMtra namaskAra munivara guNa jotAM, te kahIye "uvajhAya'; cethe pada praNamuM, ahanisa tehanA pAya. 10 paMca Azrava Tale, pAle paMcAcAra tapasI guNadhArI, vArI viSaya vikAra. 11 trasa thAvara pahara, lokamAMhi je sAdha", trividhe te praNamuM, paramAratha jirNa lAdha. 12 ari karI hari DAyaNI, sAyaNa bhUta vetAla; sarva pApa praNAsa, bhAse maMgala mAla. 13 INa samaya saMkaTa dUra Tale tatkAla Ima jape jinaprabhasUrivara-ziSya rasAla 14
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ [101-19 ] zrIdevavijyajI racita paMcaparameSTi sAya zrIvatarAya nama: II - ( vIra mAtA prItikAraNI-e dezI ) citta dharI bhagavatI bhAratI, jina gurupaya paNaevI; paMca parameSipada maMtranuM, dharuM dhyAna nitamavi. paMca pada varNanA sAMbhale. e AMcalI. 1 bAra arihaMtanA guNa bhalA, siddhanA ATha guNa dhyAya; sakhara chatrIsa AcAryanA, paNavIsa uvajhAya. paMca pada varNanAga 2 sAta naI vIsa guNa sAdhunA, sarva milI eka se ATha. sUtra siddhAMtamAMhi kahyA, jeuM ThANAMgane pATha, paMca pada varNanA 3 siddha arihaMtanA guNa ghaNA, kahuM keTalAeka IMdra nAgaeNdra sura nara mili, lAkha rasanA huI che. paMca pada varNanA 4 zrIvijayadeva guru pATavI, zrIvijayasiMha gururAya re; tehane sIsa navakAranA, devavijaya guNa gAya. paMca pada varNanA. 5 - iti prathama sajhAya saMpUrNa 8 DhALa : prathama bhaNuM arihaMtanAjI, suMdara guNa e bAra; atisaya cAra suhAmaNujI, aSTa mahApratihAra. bhavika jana jaMpiI jinanuM re nAma. rAgadveSa jeNaI haNyAM, sIjhaI saghalAM kAma. bhavika jana jaMpiI e AMcalI 2 prati-paricaya) A "paMcaparameSThI sajajhAya"nI hastalikhita prati pATaNa, zrI hemacaMdrAcArya jJAnamaMdiranA DA, naM. 164, prati naM. 65ra nI pAMca pAnAnI maLI hatI te uparathI saMpAdana karIne ahIM pragaTa karavAmAM AvI che. A sajhAyanA kartA zrI vijayadevasUrinA ziSya zrIvijayasiMhari, temanA ziSya devavijaya hatA. teo aDhAramA saikAmAM vidyamAna hatA. A sajA kAyamAM alaga alaga DhALamAM pAMca parameSThIo saMbaMdhI gaNene khyAla Ape che.
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ 0 ] 8 + 8 paMcaparameSThisajjhAya [ mul baarii AThaI Iti upasamaIjI, gAu saya paMca majhAra; nANu vacana pUjA taNAjI, atizaya abhinava Ara. bhavika jana jaMpiI. 3 zaka rahita taruvara bhaleja, phala dala phUla rasAla; phUla pagara DhIMcaNa samAja, samavasaraNa suvizAla bhavika jana jaMpiI. 4 madhura rAga mana mehatAjI, divya dhvani bhavivRMda; siMhAsana Asana ThavyAjI, cAmara DhAlaI Idra. bhavika jana japiI. 5 chatra traya sira sehatuMjI, gayaNe duMdubhinAda; bhAmaMDala tejaI karIjI, mAMDaI raviNyuM vAda. bhavika jana japiI. 6 zrIvijayadeva paTodharujI, zrIviyasiMhasUri arihaMtanA guNa e kahyAjI, devavijaya ANaMda. bhavika jana jaMpiI. 7 | iti zrI dvitIya arihaMtaguNanI sakjhAya saMpUrNa che. DhALa--(abalAnI dezI). aSTa karama cUraNa karI re lAla, ATha guNe parasiddha, mere pyAre re; khAIka samaktinA dhaNI lAla, vaMdu ehavA siddha, mere pyAre re. aSTa karama cUraNa karIre lAla, ho mere lAla. anaMta nANu daMsaNuMdharA re lAla, cothuM vIraja anaMta, mere pyAre re, aguru laghu sUSima kahyA che lAla, avyAbAdha vahaMta. mere pyAre re. aSTa karama- 2 jehanI kAyA jehavI re lAla, UNI trIjaI bhAga, mere pyAre re; siddhasilAthI je aNuI re lAla, avagAhana vItarAga. mere pyAre re. aSTa karama. sAdi anaMta jihAM ghaNuM re lAla, samayaI samayaI jAya; mere pyAre re, maMdiramAMhi dIpAlikA re lAla, saghalI ti samAya mere pyAre re. aSTa karama. 4 mAnavabhavathI pAmiI re lAla, siddhataNa sukhasaMga, mere pyAre re; e adhikAra sahu kahyo re lAla, je jeu bhagavatI aMga. mere pyAre re. aSTa karama 5 zrIvijyadevasUrIsaru re lAla, zrIvijayasiMhasUrisa, mere pyAre re, siddhataNuM guNa belatAM re lAla, deva diI AsIsa. mere pyAre re. aSTa karama0 6 Iti tRtIya siddhaguNanI sajhAya saMpUrNa DhALa-(rasiyAnI dezI), have AcArijanA guNa sAMbhaLe, jehathI pAme re nANa, bhAgI; darasaNa varaNa lahe vali jehathI, jagamAM jugaTu pradhAna, vairAgI.
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ vibhAga ] namaskAra svAdhyAya seve ehave sUvi sadA, jo siddhAMta sAga, sebhAgI tIrthakara viNa tIrtha kara sama guru, guNa thA5nA bhASya, sabhAgI.. seve ehave sUri sadA. 2 paMca iMdrI saMvaraNa karui bhaluM, navavidha pAlaI re baMbha, sebhAgI; cAra kaSAya taNe je ya karaI, jiNasAsaNane re thaMbha, sebhAgI. ehave 3 paMca mahAvrata paMcavidhAcAra, paMca sumati dharaI dhIra, sebhAgI; triNa gupati pAlaI te vIrane, paTTapara vIra, sebhAgI. se eha0 4 e chatrIsa guNe karI bhate, tehanaI nAmuM re sIsa, sebhAgI; zrIvinyasiMhasUrIsara ehavA, tehane belaI sIsa sebhAgI. seve eha. 5 | iti zrI caturtha AcAryanA guNanI sajhAya saMpUrNa zrIvijhAyataNu guNu kahiI, samaraMtA sivapada sukha kahika tehanI guruANu sira vahiI, rAti divasa tehanA guNa grahiI. je guru IgyAra aMganA jANa, bAra upAMga karaI je vakhANa; tenA artha bhaNaI naI bhaNavaI zikhyAdikanaI valI samajhAvaI. gachataNA je meDhIbhUta, paMca mahAvrata bhAra jItta; gItAratha guNa saMjutta, parigraha paMca pramAdaI mukta. rayaNAyaranuM jehanaI mAna, ujuAlaI daMsaNa varanANa; dharma zukalanuM dhyAI dhAna, sakala sAdhumAM lahaI bahu mAna. munivara guNa upara paNavIsa, yalI jeNaI mAyA rAsa bhAvaI praNamuM vIsa bAvIsa, teha guru pUraI saMgha jagIsa. zrIvijayadevasUrIsara bAI pAI zrI vijayasiMha virAja teha taNe bAlaka Ima bolaI, munivaranA guNa na laI. 6 | iti zrI pAMcamI upAdhyAyanA paMcavIsa [ guNa ] nI sakjhAya saMpUrNa DhALa-( mAruDInI desI ) muni samarI ho gaNadharanuM dhyAna ki, gautamasAmI dhurIdharI, havi bolisa he guNa sAdhunA sAra ki, jima pAmuM saMyama sirI.
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ dUra ] paMcaparameSThi sajjhAya [ Hrra ehavA munivara che paNamuM bahubhAvi ki, saMyamakamalA je varyA, bhava dariyA he tariyA te sAdhu ki, pUrava muni jima sAMbharyA. ehavA munivara he praNamuM bahu bhAvi ki. 2 vrata pAMcaI he pAlaI manazuddhi ki, nizi bhojana na kadA karAI chakAyanI rakSA karaI jeha ki, paMce IMdrI vazi karaI. ehavA muni3 bAhya parigraha che TAlaI aMtaraMga ki, khimAM khaDaga hAtha dharAI bhAvazuddhi ha paDilehaNa sAra ki, karaNa viseDI AdaraI. ehavA muni4 saMyamanA he guNa vividha prakAra ki, mana vacana kAyA re ; sItAdika hosaI parIsaha jeha ki, IryAsamiti sAdhate. ehavA muni maraNatika he upasarga sahaMti ki, gayasukumAli jima sahyA; avaMti he sukamAla aja ki. sAsaNanAyaka niravahyA. ehavA muni 6 je pAlaI he guNa sattAvIsa ki, zuddhAcArA munivaru; gocarI I kahe khapa zuddha dharaMta kiM, jIva sakala naI hitakaruM. eDavA muni sUrIsa he zrIvijayadevasUri ki, tavaga7aMbara dinakaru, tasa pATi ho vijaya muNiMda ki, sohama jaMbU gaNadharu. ehavA muni, 8 pAmI puNyaI che e gurunI sevA ki, devavijaya sevaka bhaNaI. te pAmaI ho jaya lIlavilAsa ki, munivaranA guNa je thaI. ehava muni 2 he praNamuM bahu bhAva ki, saMyamamalA je varyA. iti SaSThamI sAdhunA sattAvIsa guNanI sajhAya saMpUrNa | iti zrI navakAra ekasu guNanI sajhAya saMpUrNa. saMvata 1744 varSe mAgazara vadi 9 vAra ravidine bhASita sAdhavI jyatasirI lakhAvItaM zrIrAjanagaramadhya maMgalamastu che
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ [12-20] zrIcAritrasArakRta paMcaparameSThivinatI pahilauM paNamauM zrIarihaMta, dukhataNA jiNi kIdhA aMta; deSa aDhAra rahita guNa bhalA, je vaMdaI tasu caDatI kalA. caumukhi baITa dharama kaheMti, bhAva jiNesara teya bhaNuti; dhuri AdIsara aMtima vira, nAma jisesara sAhasa dhIra. ThavaNa jiNA jiNa paDimA kahI, jihAM dekhauM tihAM vaMdau sahI; padamanAbha AdaI je hasaI, dravya jiNa te mujha mani vasaI. kara joDInaI karauM praNAma, cAri jiNesara samarI nAma; je jagabaMdhava tribhuvananAtha, mugatihi jAtAM elaI sAtha. hipa huM praNamau siddha anaMta, ATha karama jiNi kIdhA aMta; paMcAcAra dhuraMpara dhIra, aMtima jalanidhi jema gaMbhIra. AcArija samaruM savAra, bhavasAyara utAraI pAra; guNa chattIsa karI saMjura, jiNasAsaNa (je] uttama patta. hiva uvajhAya pAya paNa mesu, manavaMchita sukha sahI lahesu; sUtra samagrataNu bhaMDAra, guNamaNi rohaNagiri avatAra. jagi cAritrIyA je je chaI sAra, na karaI SaDavidha jIvA bAdha sattAvIsa guNe saMjItta niramala sIla sadA supavitta. (prati-paricaya) A "paMcaparameSTivinatI "nI hastalikhita eka patranI prati pATaNa, zrI hemacaMdrAcArya jJAnamaMdiranA bhaMDAranA De. naM. 204, prati naM. 9103 mAMthI maLI che. tene saMpAdita karI ahIM rajU karI che. A "vinatI nA kartA zrIcAritrasAra nAmanA muni hovAnuM 11 mI kaDImAMthI jANavA maLe che. A cAritrasAra muni kharataragacchIya zrI jayasAgara upAdhyAyanA ziSya ratnacaMdra ane temanA ziSya bhaktilAbhanA ziSya hatA. teo aDhAramA saikAmAM vidyamAna hatA.
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza ] [ mjJAtI paMcaparameSThivinatI sahasa aDhAra sIlaratha dhAra, doSa rahita je liI AhAra Apa samA savi mANuI java, bhagati karI te namau sadIva. pAMcaI paMcama gati dAtAra, jANa sevA kIjaI sAra jima saMsAra taNuM duHkha jAI, manavaMchita phala nizcaya thAI. vAra be lesTaI je nAma, te lahisya siva kerau ThAma, Ima balaI "zrIcAritasAra', pAMcaI pada saMsAraI sAra. iti zrIpaMcaparameSTivinatI saMpUrNa - * 0:: - O. 0 ( Untvwwww 0
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 103-21 ]. zrIkuzaLalAbharacita navakAramaMtrano chaMda ( duhA ) vAMchita pUre vividha pare, zrIjinazAsana sAra; nizcara zrInavakAra nitya, japatAM jaya jayakAra. aDasaTha akSara adhika phala, navapada nave nidhAna; vItarAga svayaM mukha vade, paMca parameSThI pradhAna. eka ja akSara ekacitta, samaryA saMpatti thAya; saMcita sAgara sAtanAM, pAtika dUra palAya. sakala maMtra zira mukuTamaNi, saddagurubhASita sAra; se bhAviyAM mana zuddhazuM nitya japI navakAra. (chaMda-bhujaMgI) 7 navakArathakI zrIpAla naresara, pATe rAjya prasiddha, smazAna viSe ziva nAma kumArane, vanapurise siddha; nava lAkha japaMtA naraka nivAre, pAme bhavane pAra, so bhaviyAM bhatte cokakhe citte, nitya japI navakAra. 1 bAMdhI vaDazAkhA zike* besI, heThaLa kuMDa hutAza, taskarane 1 maMtra sama zrAvaka, 2 leI3 UDyo AkAza; (prati-paricaya) A "navakAramaMtrane chaMda', namaskAra mahAmaMtra' nAmaka pustakamAM chapAye che, te pATha Adarza rAkhIne zrI abhaya jana graMthAlaya, bikAneranI be hastalikhita pratio (1) prati naM. 8223 ane (2) prati naM. 80224 maLI hatI te prationA pAThamedo kramaza: ane saMjJAthI nadhiIne ahIM mULa pAThanuM saMzodhana karI prasiddha karavAmAM Avela che. A katinA racayitA prasiddha kavi upAdhyAya zrI kuzaLalAbha vAyaka che. teo kharataragacchIya upAdhyAya zrI abhayadharmanA ziSya hatA; ane sattaramA saikAmAM vidyamAna hatA. temaNe gujarAtI bhASAmAM aneka kRtio racelI che. A chaMdamAM temaNe namaskAranA jApanuM phaLa daskRtithI batAvyuM che ane e mATe bhAvanAne zuddha karavAnI preraNA ApI che. 1. pari nA 4 / 2. nicesuM thA. 3. 3. nita . . . 4. navaya 5 sudharuM jA. g, I 6. nita ja, g | 7, 4 mAM Ida' ja nathI. 8. pAlI, za, I 9. purasI jA. 10. chIke ja sIke rU. 11. tasakarane vali maMtra zamaryo. vaja. 12. zrAvake ja ! 13. uDaDyo te AkAza ja !
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ navakAramaMtrano chaMda [ gujarAtI vidhi14 rIte japatAM viSadhara,15 kaMpe DhALe amRtadhAra, so bhaviyAM bhatte cokakhe citte, nitya japI navakAra. 2 bIjorA kAraNu rAya mahAbala, vyaMtara duSTa vire, jiNa navakAre hatyA TAlI, pAye yakSa pratibodha; navalAkha 7 jape te thAye jinavara, I che adhikAra, se bhaviyAM bhatte cokabe citte, nitya japI navakAra. pahelIpati zikhya munivara pAse, mahAmaMtra mana zuddha, parabhava te rAjasiMha pRthivIpati, pAmya parighala8 riddha; e 9 maMtrathakI amarApura pahote, cArUdatta suvicAra, so bhaviyAM bhatte cakakhe citte, nitya japI navakAra. 4 saMnyAsI kAzI tapa sAdhate, paMcAgni parajAle, dITha 1 zrI pArzvakumAre pannaga, adha balate te Tale, saMbhalA zrInavakAra svayaM mukha, Indra bhuvana avatAra, se bhaviyAM bhatte cikakhe citta, nitya japIleM navakAra. mana zuddha japatAM mayaNAsuMdarI, pAmI priyasaMga, INa 21 dhyAna thakI kaTa TaLyuM uMbaranuM, raktapittane rega; nizcasupajatAM navanidhi thAye24, dharmataNe 5 AdhAra, se bhaviyAM bhatte cekhe citte, nitya japI navakAra. 6 ghaTamAMhi kRSNa bhujaMgama ghA, gharaNI karavA ghAta, parameSThI ke prabhAve hAra phUlane, vasudhAmAMhi vikhyAta; kamalAvatI 27 piMgala kIdhe, pApa taNe parivAra, se bhaviyAM bhatte cakakhe citte, nitya japI navakAra. 7 gaNagaNa8 jAti rAkhI grahIne, pADI bANa prahAra, pada paMca suNetAM pAMDupati ghara, te thaI kuMtA nAra; e maMtra amUlaka mahimA maMdira, bhavaduHkha bhaMjaNahAra, so bhaviyA bhatte eka citte nitya japI navakAra. 8 14. subha rIte jo 15. viSadhara viSa TALe 11. jeNe ja, jirNo tA 17. navalAkha japatAM thAye jA, nava lAkha japatAM jo 18. parimala na ! 19. eha maMtra japI amarApura pRhato , e maMtra.. pitA lA 20. pekhe ja | 21. jiNa dhyAne ja ! 22. niphTI , nitye la aa 23. sujapatAM ja, japate ttA 24. pAme a 25. e dharama a 26. parameSThi pramANe hAra puSka vasudhAmeM . parameSTI samari hAra puSka vasudhAmAM a | 27. kamalavatI 28. pratimAM A kaDI 9 mI che ane "kaMbala saMbala' vALI kaDI 8mI che 29. grahaNe gehaNa !
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ himA ] nadhakAramaMtrano chaMda kaMbala* saMbale kAdava kADhayAM, zakaTa pAMcase 1 mAna, dIdhe navakAre gayA devaloke, vilase amara vimAna; e maMtrathakI saMpatti vasudhAkara tale, vilase jaina vihAra, se bhaviyAM bhatte cekhe citte, nitya japIye navakAra. Age cAvIsI huI anaMtI, haze vAra anaMta, navakArataNI kaI Adi na jANe, Imara3 bhAkhe bhagavaMta; pUravara4 dizi cAre Adi prapaMce, samare saMpatti thAya, so bhaviyAM bhatte cekabe citte, nitya japIye navakAra. 10 parameSTIkara thakI surapada je pAme, te kRta karma kaThora, puMDarIkagiri 6 upara pratyakSa pekhe, maNidhara ne eka mora; sahaguru37 sammukha vidhi samaratAM, saphala janama saMsAra, so bhaviyAM bhatte cekakhe citta, nitya japIye navakAra. 13 zulikA paNa taskara kIdhe, lekha parasiddha, tiDAM zeTha navakAra suNA, pAye amaranI riddha; zeThane ghara AvI vina nivAryA sure karI manohAra, se bhaviyAM bhatte cekane citta, nitya japIye navakAra. 12 paMca parameSThI jJAna ja38 paMca, paMca dAna cAritra, paMca sajhAya mahAvrata paMca, paMca samiti samakti; paMca pramAda viSaya taja, paMcaha pAlo paMcAcAra, se bhaviyAM bhatte cokakhe ciMte, nitya japI navakAra. 13 ( kalaza-chapaya ) nitya japIye navakAra, sAra saMpatti sukhadAyaka, siddha maMtra e zAzvata, ema jape zrIjaganAyaka, zrIarihaMta susiddha, zuddha AcArya bhaNIe, zrIvijhAya susAdhu, paMca parameSThI 40thaNIje, navakAra sAra saMsAra che, "kuzalalAbha" vAcaka kahe, ekacitte ArAdhatAM, vividha addhi vAMchita lahe. 14 30. saMbala ne kaMbala - kaMbala ne saMbala ha0 | 31. pAMcase pramANa 40, paMcasaya mAna, a | 32. saMpada vasudhAtala vilaMse jaina , saMpatti vasudhAmAM lahI ja ! 33. ema bhAkhe arihaMta ja bhAkhe Ima bhagavaMta ra0 / 34 disicyAre-saMpata sAra. 0 0 35. parameThI surapada te paNa pAme je katakama. 4. parameSThi-surapati te paNa pAme je karata kama kaThora, gha0 | 36. gira 5ratikha pe munivara pAse, . 37. saddagurune te sanamukha samaya saguru sanmukha vidya saritA tA 38. jJAna te paMce paMce dAna caritta va. / 39. sumati 0 0 40. gaNaje, ja, suNaje tA.
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 104-22 ] upA. zrI yazovijyajI viracita zrI paMcaparameSThigItA ( cAli ) praNamIe premapyuM vizvatratA, samarIe sAradA sukavi mAtA; paMcaparameSThi guNathu9Na kIje, puNyabhaMDAra supari bharIje. 1 (1) arihaMtapadavarNana ( duhA ) arihaMta puNyanA Agara, guNasAgara vikhyAta; suragharathI cavI Upaje, cauda supana lahe mAta; jJAna traNe jU alaMkariyA, sUryakiraNe jema; janame tava janapada hue, sakala subhikha bahu prema. | (cAli) daza dizA tava e pragaTa ti, narakamAM paNi e khiNa udyoti; vAya vAe surabhi zIta maMda, bhUmi paNi mAnu pAme AnaMda. dizi-kumarI kare echava, Asana kaMpe IMda, raNakaI re ghaMTa vimAnanI, A milI suravRMda; paMcarUpa karI hari suragirizikhare leI jAi, havave prabhu bhagati, kSIrasamudrajala lAI. 1. khANa. 2. alaMkArAcaMka avyaya, athavA je. 3. raNakAra kare. 4. meruzikhara upara. " prati-paricaya) A paMcaparameSTigItA', 'gUrjara sAhitya saMgraha' bhA.1 mAM chapAyelI che. tenuM saMzodhana karI, kaThina zabdonA artha ApavApUrvaka ahIM prasiddha karavAmAM Ave che. A katinA racayitA suprasiddha tArkika upAdhyAya zrIyazovijayajI mahArAja che. temanA jIvanacarita ane racanAo saMbaMdhe "zrIyazovijayasmRtigraMtha" je thoDA samaya agAu pragaTa thayo che temAM puSkaLa sAmagrI ekatrita karelI che tethI e vize ahIM jaNAvatA nathI. temano janma saM. 1688 mAM ane svargavAsa saM. 1743 mAM thaye. e samaya daramiyAna temaNe aneka graMtha-prAkRta, saMskRta, gujarAtI ane rAjasthAnI bhASAmAM lakhyA che. A kRti paMcameSThIonA svarUpa upara vistArathI prakAza pADe che.
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ vimAna ] zrI paMcaparameSThigotA ( cAli ). snAtra karatAM jagataguru zarIre, sakala de vimala kalazanare; ApaNuM karmamala dUri kIdhA, teNu te "vibudhagrantha prasiddhA. 5 havarAvI prabhu mehale re, jananI pAse deva, amRta have re aMgUThaDe, bAla pIye e Teva; haMsa kauMca sArasa thaI kAne kare tasa nAda, bAlaka thaI bhelA rame, pUre bAlya-savAda. (cAli ). bAlatA atikrame taruNabhAve, ucita sthiti joga saMpatti pAve, daSTi7 kAMtAI ne zuddha ve, bhoga paNa nira-hetu have. 7 ( duhA ) . paraNuM taruNI manaharaNI, gharaNuM te sebhAga, zebhA garva abhAva, ghara rahetAM vairAga; bhega-sAdhana jaba cheDe, maMDe vrataryuM prIti, tava vyavahAra virAje, vairAgI prabhunIti. ( cAli ) deva kAMtikA samaya Ave, leI vrata svAmI tIratha prabhAve; ugra tapa japa karI karma gAle, kevalI hAI nija guNa saMbhAle. 9 ( duhA ) catriIsa atizaya rAjatA, gAjatA guNa pAMtrIsa, vANa guNamaNikhANI, pratihArya (aDa Isa mUlAtizaya je yAra, te sAra bhuvana-upagAra, kAraNa duHkhagaNavAraNa, bhavatAraNa avatAra | ( cAli ) zAha addabhuta rucira rUpa gaMdha, rAga mala svedana nahi saMbaMdha zvAsa ati ali gokhara dhavala,rudhirane mAMsa aNuvisTa amala. 11 5 vidvAnanA 6. svAda-rasa 7 mitra-tA-vA-vA-rithA-vAttA-kama-gr-A ATha draSTimAMthI chaThThI kAMtA daSTi, vivecana mATe juoH "guja2 sAhitya saMgraha' prathama vibhAgamAM upA. zrIyazovijayajI kata " ATha yogadaSTi sajhAya ? pRthaH 330, kAMtA-daSTi mATe juoH DhALa dhI, pRSTha: 37. 8. A. * aMgrejI aMke te te prakArone batAve che. 9, gadha rahita.
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11. bhI paMcaparameSThigItA [ vimAna ( duhA ) kareI bhavathiti prabhutaNI, lekottara camatkAra, carmacakSu gocara nahi, je AhAra "nIra atizaya eha ja sahajanA, cAra dhare jinarAya, have kahIe IgyA je, haI gae 12ghanaghAya. 12 ( cAli ) kSetra eka janameM uchAhiM, devanaratiziya bahu koThimahi; janagAmiNI vANI bhAse,nara tiriya surasuNe nita ullAse. 13. jana zata ekamAMhi jihAM jinavara viharata, daitimAri dubhikSa virodha virAdhi na hatA svaparacaka ativRSTi avRSTi bhayAdika jeha, te savi dUri palAye, jima dava varasata maha. 14 ( cAli ) taraNimaMDala14 pare teja tAje paMThi AmaMDala vipula rAje; surakRta atizaya jeha lahIe, eka 15UNA have vIsa kahIe. 15. ( duhA ) dharmacakra zuci cAmara vakhatraya vistAra, chatraya siMhAsana haMdubhi-nAda udAra ratnatraya devaja UMco citrama sohita, kanakamala pagalAM have caumuha dharma kahetA ( cAla ) vAyu anukUla sukhamala jAye, kaMTakA 16UMdhamukha sakala thAo; svAmI jakhathI toga sAthe keza nakha ma tabathI na vadha. 17 koDi game sura seve, paMkhi pradakSaNa ti, Rtu anukUla kumAra godaka varasaMti, 10. maLatyAga. 11. mULathI-janmathI thayelA. 12 ghanaghAtIcAra ka. 13 dAvAnala 14. sUryamaMDaLa. 15 ogaNIsa. 16. amukha. 17 de che. 11 18 16.
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ vimA . 18 zrI paMcaparameSThigItA viSaya sarva zabdAdika, navi have pratikUla, taru paNa savi zira nAme, jinavarane anukUla. 1 2 18 ( cAli ) have karyuM jeha8paNutIra vANI,guNa sakala guNa taNI jeha khANa prathama guNa jeha saMskAravaMta, udAtta guNa apara savi suNe saMta. 19 | ( duhA ) zabda gaMbhIrapaNuM jihA, valI upacArapata, anunAdi saralatA, upanIta rAga sameta; zabdAtizaya e sAta, arthAtizaya have joya, mahArthatA anyAhata ziSTapaNuM guNa hoya. 20 R ( cAli ) 11 18. 22 11 guNa asaMdigya vigata, jana hRdayagAmi guNa madhuravI, pUrva aparAdha sAkAMkSabhAva, nitya prastAva ucita svabhAva. ( duhA ) tatvanika apakIrNa prajIta nijazlAghA, anyanaMda rahita abhijAta madhura ane niSpaka te dhanya maMta, veI udAra triva pratibaddha, kArakAdi aviparyaya vizvama rahita subaddha ( cAli ). 59 2 3 citrakara adabhutA rativilaba, jAti vicitra savizeSa biMba sarva para varNa-pada-vAkazuddha, nahi ya vira kheda na ruddha 39 Ima pAMtrIsa guNe karI, vANI vade arihaMta, sarva Ayu je kaI suNe, to nahI bhUkha na 19zcaMta roga zaga na jAge, lAge madhura atyanta, Ihi Avazyaka bhAge kividAsI daSTAMta. 18, patriIza. 19. bhrAMti-zrama, 24
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 ] ___ zrI paMcaparameSTigItA [ gujarAtI ( cAli ) devaduMdubhi kasumavRSTi chatra, divyadhvani cAmara Asana pavitra bhavya bhAmaMDala mA azoka pratihAya hare ATha zeka. 25 27 rAgAdika je apAya te, vilaya gayA savidoSa, Uge jJAna divAkara, jaya jaya huo jagi ghoSa vANI kumatikRpANI tribhuvana jana upacAra, pAme jana je vyApaka, mUlAtizaya e yAra. (cAli) mahAmAhaNa mahAgopanAha, mahAnirdhAmaka mahAsatyavAha birUda mahAkathitataNuM je karaMta, tehanA guNa gaNe kuNa anaMta? ( duhA ). puNya mahAta phaladala, kisalaya guNa te anya, anya te kSAyika saMpatti, upakAre karI dhanya; kSIra nIra suviveka e, anubhava haMsa kareI anubhava vRtti re rAce, arihaMta dhyAna dhareI. ( cAla ) buddha arihaMta bhagavaMte brAtA, vizvavibhu za zaMkara vidhAtA, parama parameSThi jagadIza neta, jina jagannAha ghanamaha jotA. - ( duhA ) 1 1 1 1 4 1 5 15 29 16. 21 11 _10 mRtyu jaya viSa-AraNa, jaga-tAraNe IzAna; 23 mahAdeva mahAvrata dhara mahA Izva2 mahAjJAna; 25 91 vizvabIja dhRvadhA2, pAlaka puruSapurANa 2 8 | 31 39 brahma prala caturAnane jagabhANa. cAli ). 33 34 30 31 36 37 bhadra bhavaa takara zata-Ana da, kamane kavi sAvika prItikadaH . 1 42 43 44 4 5 35. 31 jApitAmaha mahAnadI , sthavira pamAzraya prabhu amA. 20. taravAra 21. sArthavAha.
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ citrA ] namaskAra svAdhyAya [ re 5 6 * 61. 5 8. 32 viSNu jiSNu hari acuta, puruSottama zrIkata, . vizvabhara, dharaNIdhara, narakata kare aMta ,' - dahI keza balisUdana gavaddhanadhara dhIma, vizvarUpa vanamAlI ' jalazaya. puNya-zarIra, fi' ': (cAli ) - : 63 64 + 65 66 + + 171 0 8 - 09 Arya zAstA sugata vItarAga, abhayadAtA tathAgata anAgata; nAma ItyAdi avarAMta jasa, teha prabhu majhumatA di ullAsa. namaskAra arihaMtane vAsita jehanuM citta, - "dha te kRtapurNa , jIvita tAsa- pavitta : 1 * AdhyAna datasa navihue, navihue duragati dhAsa , bhavakSaya karatAM re samaratAM, lahie sukRti abhyAsa. tb p (2) siddhapadravarNana 33 34 AtmaguNa sakala saMpada samRddha, karmakSaya kari huA jeha siddha; tehanuM paNa kIje udAra, pAmIye jemAM saMsAra pAra. 35 ( duhA ) che . samakita Atama vRcchatA, kevalajJAna anaMta, ; - kevalada vIrya te, zakti anAhaMte to ! hama arUpa anaMtanI, avagAhana jalyAM kATha, amR-laghu avyAbAdha e, prayA zuci guNa ATha . ( cAli) : : : : sarva zatru kSaye sarva roga, vigamathI hota thayega; sarva IrachA lahe hoe jeha, tehathI sukha anaMte 21a che. 37 ( duho ) sarva kAla sapiDita, siddha taNI sukharAzi - " - anaMta vargane bhAge, mAe na sarSa AkAza; + 22, guNa, 23. che- chedAya nahi evu... ? !: * * * ; '' - 1 , , 16
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 38 zrI paMcaparameSTigItA [ jUnA vyAbAdhA kSaya saMgata, sukha lava kalpe rAzi, tehane eha na samudaya ehane eka prakAza. | (cAli ) sarvakAlA kaleNuyuMta vaga, bhayaNa AkAza aNuMmANu saga; zuddha suhaNuM taNuM tathya dezI, rAzi triNe aNuM te vizeSI. 39 ( duhA ) kAlabheda nahi bhedaka zivasukha eka vizAla, jima dhana keDinI sattA anubhavatAM TihuM kAla keDi varasanA re AjanA, siddhamAM nahIM deI bhAMti, jANe paNa na kahe jina, jima pura guNa bhillajAti. | (cAli), jANuM te paNa nagara guNa aneka, bhIlanI 24pAlamAMhi bhIla eka, navi kahe vigara upamAna jema, kevalI siddha sukha Itha tema. 41 ( duhA ) azva vAhane kAMI cAle che, narapati surapati rUpa, eka viveka virAje e, bIje e sAja anUpa; ave apahata sainya te, cheDI doDI jAya, pAline parisari mehI te, beThI Ika taruchAya. ( cAli ) eka te bhIla avinIta turage, kaSTa upanIya 25chuDa tarasa lAge; plAna mukha dekhIe bhIla eke, te piNa camakIo tAsa Teka. 43 ( duhA ) eka ekane dekhe re, na vize nija rUpa, eka suvarNa alaMkRta, eka te kAjalakRpa; Tagamaga I re pazu pari, bhASA navi samajAya, anumAne jala ANio, bhIla leI nRpane pAya. ( cAli ) madhura phala ANI nRpane cakhAve, cittane prema pari pari sikhAve, ' baMdhu pitR mAtRthI adhika jA, bhIla te bhUpati citta Aye. 45 24. pahelI-bhIla Adi jAtine AvAsa-jhuMpaDAne samUha. 25 sudhA-bhUkha
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ vibhAga 3 nA ghaNA ( duhA ) etale AvIre senA, pagi jetI magna, garjita gaja 2heSita haya, ratha 2pAtika vaga; vAjAM re vAgA jItanAM chAMTaNuM kesara ghola, ochava raMga vadhAmaNAM, nava nava huA raMgarola. ( cAli ) baMdijana 28I dasyuM biruda bole, "koI nahIM tAhare deva! tele; thaI theI karata nAce te naTuA, gIta saMgIta saMdhyAna pahuA. 47 ( duhA ) Age dhariA re modaka, mekaraNa suprabaMdha, divya udaka vali ANyAM, zItala sarasa sugaMdha nRpa kahe "bhIla Aroge, te muja Ave bhega, vecAte huM lIdho INa avasare saMga." 48 ( cAli ) vasa alaMkAra tehane pahirAvyAM, mUlagAM tuccha aMbara cheDAvyAM, divya tAMbUlabhUta bhukha te sahe, vijaya gaja rAja sAthi Arahe 49 ( duhA ) keI ArahyA re vAraNa, DhamakyAM Dhela nizANa, nAde 30 aMbara gAje, sAje sabala maMDANa; nagarapraveza mahecchava, acarija pAme re bhIla, jANe huM saragamAM Avio, rAkhI teha ja DIla." ( cAli). dekhI prAkAra AkAra harakhe, nagarane leka suraka parakhe; ApaNu | beThA mahebhya, mAniA sugaNa gaNarAja sabhya. 51 ( duhA ) paherI re pItA paTolI, elI keza punIta, bhaMbhara bhelI TelI, mili gAvata gIta; dAminI pari camakatI re, kAminI dekhe sanara, mAla tilaka misi vibhrama, jIvita madana aMkura. 52 26. dhADAone haNahaNATa. 27. pAyadaLa. 28. chaMdabaddha-kavitApUrvaka. 29. vastra. 30. AkAza 31 meTA zreSThIe-zeThiyA. 32, dAmaNI-kaMThanuM AbhUSaNa
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ . zrIpaMcaparameSThigItA ( cAli ) dekhIyA rAyarANA sate jeha, sRddhino pAra nahi huo teha bhUpa nijasadana 5hata ullAsa, bhIlane diddha sammukha AvAsa. 13 bhejana zayana AcchAdana, dha vilepana aMga, khabara lIe nRpa tehanI, nava nava kelave raMga; ' ' 'adhe bele te saMvi kare, manidhare te je kAje, - " kacaMmisa apayaza te gaNe, je vuiM dIdhuM roja. (cAli ) divasa sukha mAnato tAsa vIta, ketalA raMga ramatAM viciMtA ekadA "evIo jaladakala, paMthinahadayamAM deta phAla. 54 papa kRrta munizama 5rihAra, hArIvalI disa bhAga, prakaTita mAra 3 kiMgArA, viracita dArA rAga; . * virahaNi mana aMgArA, dhArAdhara jaladhAra,.. varata nirakhita Upa, tasa manamAMhi vikAra | (cAli ) sAMbharyA divasa giri bhUmi phiratAM, dekhatAM ThAma nI jharaNa jharatAM; sAMbhalI mera kiMgAra karatAM, sukha lahyAM nIpasyuM sIsa dharatAM. pa7 , 58 janmabhumi te.. sAMbharIroye, karI pikAra, dhAI A nRpa kahe che, " tujhane karaNa prakAra ?" . te kahe "je tumha sukha dIA, mujha hoe duHkha pariNAma baMdhuviraha je Tale, phiri AvuM tuha ThAma' ( cAli ) bela leImokale teha rAjA, baMdhu miliyA sukha divAjA; ekadA nagara vRtAnta pUche, "kahene te kehavuM tihAM kiyuM che?' hAthI ti addhi bimaNI triguvI caguNa mitta, meM kahe iMdune bihene varNasagAI "mitta; * 33. kekA-mero avAje 59
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ [, 77 ja. . . 60 nima) namanA thApA upamA viNa na kahI zake, jima te purane bhAva, tima jina paNa na dekhAve, IhAM ziva sukha anubhAva. " " " ( cAli ) '''"' : ?* :: tehi paNa ati nirAbAdha seTha, sukha adhika saMtarAdika te heThI, jAva sava4 ziva sukhathI jANuM, vItarAge kahyuM te pramANuM. 61 ( duhA ) saMpUraNa suranara - sukha, kAla traya saMbaddha * anaMta guNa ziva sukha aMza, anaMta varaga navi 35laddha siddha sarasu sukha sAriA, vistari nija guNatA sAra, zItala bhAva atula varyA, jJAna bharyA bhaMDAra. * "dara , , ... ( cAli ) .. 1 2 3 siddha prabhu buddha pAraga puroga, amala akalaMka avyaya aga; 10 11 12 13 1 0 15 16 17 18 ajara aja amara akSaye amAI anagha akriya asAdhana ayAI 63 14 2 0 21 22 23 anAvalaMba anupAdhi anAdi asaMga abhaMga, 24 _85 86 87 88 89 avaza agocara akaraNa acala ageha anaMga, che 30 31 32 . 3 : 34 35. azrita ajita ajeya ameya abhAra apAra, 36 31 apara para ajare jarA araha. alekha acAra, ( cAli) 41 42 43 44 45 abhaya avizeSa avibhAga' amita, akala asamAna adhika5 akata' 4) Bo 51 52 53 54 55 , adara avidheya anavara akhaMDa, agurugulaghu ayutAzaya adaMDa, 65 ( duhA ) . 56 50 parama puruSa paramezvara, ' paramaprabhAva pramANa, ' 's a ' paramati paramatama, paramazakti paramANa G 5 6 s 61 parabaMdhu, paramajajavala, paramavIrya parameza: 8 8 :'' '- '60 - - paradaya, ke paramAgama, parama , avyakta adeza. 34. sarvArtha. 35, labdha-prApta 5 . s ' 10:
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 ] [ gUgala zrIpaMcaparameSThigItA | (cAli) jagamuguTa jagataguru jagatatAta, jagatilaku jagatamaNi jagatabhrAta; 1 8 79 80 81 82 83 jagazaraNa jagakaraNa jagatanetA, jagabharaNu zubhavaraNa jagatajetA. 1 2 1 3 14 15 1 6 7 85 86 8 8 8 8 9 to 0 4 1 9 9 10 0 1 0 1 14 84 zAnta sadAziva nivRta, mukta mahadaya dhIra; 01 02 98. kevala amRtalAnidhi karma rahita bhavatIra; praNavabIja pravettara, praNavazakti zRMgAra, praNavagarbha praNavAMkti, yakSa puruSaAdhAra. ( cAli ) 108 103 darzanAtIta darzana pravartI, nityadarzana ane vitI 10 5 10 6 107 108 bahunamana naya jaganata anAma, siddhanA hati ItyAdi nAma ( duhA ) namaskAra te siddhane, vAsita jehanuM citta, dhanya te kRtapuNya te, jIvita tAsa pavitta, ArtadhyAna tasa navI hue, navi hue duragativAsa, bhavaya karatAM re samaratAM, lahiye sukRta ullAsa. (3) AcAryapadavarNana 71 pada tRtIye te AcArya namIe, pUrva saMcita sakala pApa gamie; zAsanAdhAra zAsana ullAsI, bhRtabale teha sakala prakAzI. ( cAli ) kahi mugati padhAryA re jinavara dAkhI paMtha, dharere AcArya AryanIti pravacana nigraMtha; mUrakha ziSyane zIkhavI, paMDita karere pradhAna, e acarija pASANe, pallava udaya samAna. 72 bhAva AcArya guNa ati prabhUta, cakSu AlaMbana meDhibhUta, te kahyuM sUtre jinarAya sari, tehanI ANa mata kaI dharakho. 73 36. le,
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ 98, 76. vimAna ] namaskAra svAdhyAya [ 72 (duhA ) subahuzruta kRtakama, dhamadhAra zarIra, nija para samayadhArI, guNadhArI vratadhIra; kuttiyAvaNa7 sama ehavA, AcArya guNu vaMgha, te ArAdhe ArAdhyA, jina vili aniM. ( cAli ) cauda paDirUva pamuha udAra, khaMti pamuha vizada dasa prakAra, bAra guNa bhAvanAnA anerA, pada chatrIsa guNa sUri kerA. 75. ( duhA ). pratirUpa teje surUpa, tejasvI bahuteja, yugapradhAna tatakAlaI vartanA sUtrasyuM heja; madhuravAya madhubhASI, tuccha nahIM gaMbhIra, kRtimaMta te saMteSI, upadezaka zrutadhIra. ( cAli ) navi jhare marma te aparignAvI, saumya saMgraha kare yukti bhAvI akala 38avikastha ne acala zAMta, cauda guNa e dhare sUri dAMta ( duhA ) dharma bhAvanA vikRta, Ima chatrIsa chatrIsa, guNa dhAre AcAraya, teha namuM nisarI; AcAraya ANaviNa, na phale vidyAmaMta, AcAraya upadeze, siddhi lahaje taMta. 78. ( cAli ) kaha9 hue pUrNa je vimala nIre, te rahe 7 tihAM sukha zarIre ema AcArya guNamAMhi sAdha, bhAvaAcAra aMgi agAdha. 79. ( duhA ) ANu kuNanI re pAlIye, viNa AcAraya Teka, kAraNi trika paNi jihAM hue, tihAM AcAraya eka zrutapaDivattImAMdeg paNi, AcAraya samaratha, jina paNi AcAraya hue, tava dAkhe zruta-aW. 80, 37. katrikA5Nu-jagatanI koI paNa vastu jyAMthI maLI zake evI dukAna. juoH bRhatakalpasUtra' (gAthA : 4214 thI 4223) 38. anidha. 39. sarovara. 40. zrutanI sevA. 77,
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ 80 [ gati ( cAli ) sUri gaNadhara gaNI gajhadhArI, suJruM gaNipiTaka-udyotakArI athadhara sIdhara sadanuyAgI, zuddha anugakara jJAnabhagI. vI. * : 1 0 1 1 : *.11 13 anucana pravacanadhara 18 ANa 15 bhaTTArke Rta-seva bhagavAna, mahAmuni ' 8 ' ' !" 83 3 4 guNI vidyAdhara ad Azraya * * * zranAtha jAgIza. gaccha bhAradhara sadaguru, gurugaNayukata adhIza, guNI vidhAdhara kRtaghara, zubha Azraya jagauza. pha. nAma ItyAdi jasa divya chAje dezanA deta ghana guhira gAje, ke jethI pAmIe acala dhAma, tehe AcAryane karuM praNAma. * 83. AcAraya nakkore : vAsita jehanuM citta, dhanya teha kRtapuchyuM te, jIvita tAruM pavitta Arta dhyAna tasa navi hue, navi hue duragati-vAsa, bhava-kSaya karatAM re samaratAM, lahiMe sukRta-ullAsa. "> 84. ( 4 ) upAdhyAyapadavarNanA : : * : ( cAli ) pada caultha te uvarSAya namIe pUrva saMcita sakala pApa gamIe - jaya AcArya pada ceya dhIra, sugurujhuNa gAjatA ati gaMbhIra. 85. ' aMga IthAra udAra, "aratha zuci gaMgaraMga, vArtika vRti adhyayana, adhyApana bAra upAMga; guNa 41pacavIsa alaMkRta sukRta parama ramaNIka, zrI uvajajhAya namIje, sUtra : bhaNave ThIka. ' sUtra bhaNue sakhara jeha pAse, upAdhyAya je artha bha che. " + ' ' che, teha AcAryae bheda lahIe, daImAM adhika aMtara na kahIe;"> * 87 41. pacIza.
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ vimAna ] [82 namaskAra svAdhyAya ( duhA ) saMgraha karata 42upagraha, nija viSaye ziva jAya, bhava trIje utkarSathI, AcAraya uvajajhAya; - eka vacana Ihi bhAkhe, bhagavAI-vRtti leI, eka ja dhama nizcaya, vyavahAre deI bheI. 88 ( cAli ) sUri uvajajhAya muni bhAviapA, guNa thakI bhinna nahIM je mahappA; nizcaye Ima vade siddhasena, thApanA teha vyavahAra daina. 89 vRtta sutta uvAge, karaNanaI arthiM sa6, jhAyati jhANe pUre, Atama-nANanI hada paNi nirutti uvajajhAya, prAkRta vaNi prasiddha Avazyakaniyukate, bhAkhe artha samRddha ( cAli ) bhAva adhyayana ajhayaNa eNe, bhAva-uvajhAya tima tatva vayaNe, jema zrutakevalI sayala nANuM, vyavahu nizcaye apUjANe.43 91 ( duhA ) saMpUraNa zrata jANe, zrata-kevaLI vyavahAra, guNa-dvArAe Atama-dravyane jJAna prakAra; zrutathI AtamA jANe, kevala nizcaya sAra, zrutakevalI parakAze, tihAM nahIM bheda vAra ( cAli ) . jeDIe jabahI te te upAdhuM, tabahI citmAtra kevala samAyeM; teha uvajhAya padane vicAre, teDa Ika dIpa che 44 jagamajhAre. 93 ( duhA ) upAdhyAya varavAcaka, pAka sAdhaka siddha, karaga araga adhyApaka, katakamAM zraddhA zikSaka dIkSaka viraciraMtane vana vizAla, mohayA pAjhika, jitaparizrama vRtamAla. 42. upayoga. 43. AtmadhyAne. 44. jhagamaga karatA. 1 2 mahayA 94
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1] or twoff zrI paMcaparameSThigItA [ karAtI ( cAli ) sAmyadhArI vidita-pada vibhAga, kurivaNa vigata-4-rAga; 1. 54 apramAdI sadA , 2 6 addhayAnaMda Atama-pravAdI, 95 ( duhA ) nAma aneka viveka, vizArada pArada puNya, paramezvara-AjJAmRta, guNa suvizuddha agaNya; namIe zAsana-bhAsana-pati pAvana uvajhAya, nAma japatAM jehanuM, nava vi( nidhi maMgala thAya. ( cAli) nitya uvajajhAyanuM dhyAna dharatAM, pAmIe sukha nija citta gamatAM; hadaya dudhana vyaMtara na bAdhe, kaI virUo na vayarI virAdhe. 97 (duhA ) namaskAra viSNAyane vAsita jehanuM citta, dhanya teha kRtapuNya te, jIvita tAsa pavitta; ArtadhyAna tasu navi hue, navi hue duragati vAsa; bhavakSaya karatAM samaratAM, lahie sukRta ullAsa. (5) sAdhupadavaNa nA ( cAli ). ziva padAlaMba samaratha bAha, jeha che lekamAM sava sAhuM; premathI tehanuM zaraNu kIje, bheda navi citra rIte gaNaje. 9 | ( duhA ) karmabhUmi pannara vara, bharatairavata videDa, kSetramAM paMkaja netra je, sAdhu amAya iniha; eka pUje savi pUjIA, nidiA siMghe eka, samaguNa ThANuM re nANI, e pada sarva viveka. * 100 ( cAli ) lekasanA vamI dharma dhAre, muni alaukika sadA dasa prakAre; lAbha aNulAbha mAnApamAna, lekhave leTu kAMcana samAna. 101 45. kutrikApaNanA artha mATe juo pAda nedhi naM. 3746. nireha-niSkapa, sthira
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ jinar ] namaskAra svAdhyAya ( duhA ) khetI ajava makva, muttI paNa tasa marma, te uvayAra vAra vivALa vacana vili dharma; laukika viNya lokottara, be chaI te tasa hAI chaThTha guNaThANuM bhava aTavI laMghana joI 102 ( cAli) tapa niyANe rahita tasa akheda, zuddha saMyama dhare sattara bheda, paMca Asava karaNa cau kaSAya, daMDa-trikunvarjane ziva upAya. 103 ( duhA ). gurusUtrAnujJAe, hitamita bhASaNa satya, pAyachitta-jale, malagAlana zevi citta paMkhI upamAo dharmopakaraNa jeha dharaMta, teha akiMcana bhAva che, teNi munirAya mahaMta. 104 ( cAli ) khaMbhamaNa vittitaNuM pharisarUva, saddamaNa tyaja upaviyAra kUva; khaMbhamaNa vinibaMbhe je bhAkhI, te kSopazama gati sUtra dAkhI. ( duhA ) brahmacArIe brahma, kahyo saghaLe AcAra, tihAM manavRtti pratijJA, kSaya upazama vistAra te viNa baMbha attara, surane navei hue taMta, mana virodha paNa zuddha te, baMbha kahe bhagavaMta. ( cAli ) ema dasa dharma pAle vicitra, mUla uttara guNe muni pavitra; bhramara 5ri gocarI karIya bhuMje, zuddha sajhAya ahanizi pramuMje. 107 105 kaleza-nAzinI dezanA, deta gaNe na prayAsa, asaMdIna jima dvIpa tathA, bhavijana AzvAsa; taraNatAraNa karuNA-para, jaMgama tIratha sAra, dhana dhana sAdhu suhaMkara, guNamahimAbhaMDAra. ( cAli ) sama anAbAdha sukhanA gaveSI, dharmamAM thira hRdaya hita ulekhI, ehavA muninuM upamAna nahi, daitya nA sura sahita lekamAMhi. 109 108
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI paMcaparameSThigItA [ gujarAtI 110 9 10 S 14 18 dAnta ava taniti zaddhalezI. SaTa vrata kAya che rakSaka nigrahe indriya-lAbha, khaMti bhAva-vihI, paDilehaNa thira zobha; azubha rodha yogakaraNa tapazuddhi jagIza; zItAdika maraNAMtika, sahe guNa sattAvIza. (cAli ) muni mahAnanda arthI saMnyAsI, bhikSu nirgaLa Atama upAsI; 8 mukta mAhaNuM mahAtmA me 15 16 17 ( duhA ,, ,, zAnta vahaka vara azaraNa-zaraNa mahAvrata-dhAra, pAkhaMDI athaDI , daMDavirata aNagAra; mahadaya kAma, abuddhajAgari jagara, zuddha adhyAtama-dhAma. | ( cAli), , , jeThasuta jinataNe UratA, UnmanIbhAva-bhAvaka pratA, 21 2 3 23 24 luha abhava tIra 0 31 38. 37 88) anubhavI tAraka jJAnava ta, jJAna-cAgI 42 mahAzaya bhada ta. 45 14 ( duhA ) tattvajJAnI vAcama, gukhta driya managupta, mahI kRSi zikSita, dIkSita kAma alupta gata gati gapa, alkhya acina para saha samatAmaya, nipratika zarIra, { cAli) , 114 61 63 zramaNa kRti ga, agara aviSAnanuSThAna roga; 14 amRta tad kiriyAvilAsI, vacana dharma-kSamA zubha abhyAsI. 115 . ( duhA ) zukala zukla abhijAtya, anuttara uttara zarma, mana atava adriya, mudrita karavuM aka dIrNa mAta tIrNa, samAna te sakhya pradhAna, pratisaMkhyAna vicakSaNa, pratyAkhyAna-vidhAna. 116
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ vibhAga] namaskAra svAdhyAya [ 24 (cAli) nAma ItyAdi mahimA-samudra, sAdhu akalaMkanA che amudrA sarva leke jike brahmacArI, tehane praNamIe guNa saMbhArI. 117 (duhA) namaskAra aNagArane, vAsita jehanuM citta, dhanya teha kRtapuNya te, jIvita tAsa pavitta; ArtadhyAna tasa navi hue, navi hue durgati vAsa, bhavakhaya karatAM re samaratAM, lahie sukRta abhyAsa, 118 | (cAli) paMca navakAra e suprakAza, ehathI e savi pApa nAza; sakala maMgala taNuM eha mUla, sujasa vidyA vivekAnukUla. 119 navakAra maMtrano mahimA zrInavakAra same jagi, maMtra na yaMtra na anya, vidyA navi auSadha navi, eha jape te dhanya; kaSTa TaLyAM bahu ehane, jApe tUrata kiddha, ehanA bIjanI vidyA, "namiv7 vinamIne siddha ( cAli ) siddha dhamastikAyAdi dravya, tima ja navakAra e bhaNe bhavya; sarva zrutamAM vaDa e pramANe, mahAnisIthe bhali pari vakhA. 121 ( duhA ) girimAMhi jema suragiri, tarumAMhi jema surasAla, sAra sugandhamAM caMdana, naMdanavanamAM vizAla; mRgamAM 48mRgapati khagapati, khagamAM tArA caMdra, gaMgA nadImAM "anaMga, sarUpamAM devamAM IMdra. 122 (cAli) jima svayaMbhUramaNa udadhimAMhi zrIramaNa jima sakala subhaTamAMhi; jima adhika nAgamAMhi nAgarAja, zabdamAM jalada gaMbhIra gAja. 123 | (DuDA) rasamAMhi jema Ikakhurasa, phUlamAM jima araviMda, auSadhamAMhi sudhA, vasudhAdhavamAM 5 raghunaMda, satyavAdImAM yudhiSThira, dhIramAM dhruva avikaMpa, maMgalamAMhi jinadharma, paparicchada sukhamAM saMpa. 124 47. mi-vinami nAmanA vidyAdharoe navakAramaMtra bIjanI vidyA siddha karI hatI. 48. siMha. 49 garuDa. 50. kAmadeva. 51. rAma. 5ra. parivAra,
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI paMcaparameSThigItA [ mnA ( cAli ) dharmamAMhi dayAdharma moTo, brahma vratamAMhi vajajara-kacheTe, dAnamAMhi abhayadAna rUDuM, tapamAMhi je kahevuM na kUI. 125 ( duhA) ratanamAMhi sAre hIre, nIrogI naramAMhi, zItalamAMhi usIre, dhIre vratadharamAMhi; tima savi maMtramAM sAre, bhAkhe zrI navakAra, kahyA na jAye re ehanA, jeha che bahu upakAra. 126 ( cAli ) taje e sAra navakAra maMtra, je avara maMtra seve svataMtra karma pratikUla 53 bahUla seve, teha surataru tyajI ApaTe. 127 ( duhA ) ehane 55bIje vAsita hoye upAsita maMta, bIje paNi phaladAyaka, nAyaka che e taMta; amRta udadhi kusAra, sArA harata vikAra, viSanA te guNa amRtane, pavanane nahIM re lagAra. 128 | (cAli) jeha nibaja te maMtra jUThA, phale nahIM saham huI apuThA; jeha mahAmaMtra navakAra sAdhe, teha deya leka alave ArAdhe. 129 (duhA ) ratana taNI jima peTI, bhAra alpa bahu mUla, cauda pUravanuM sAra che, maMtra e tehane tulla; sakala samaya atyaMtara, e pada paMca 5pramANa mahAsuabaMdha te jANe, cUlA sahita sujANa. | (cAla) paMca parameSTiguNagaNa pratItA jina cidAnaMda meje udItA, zrIyazavijaya vAcaka praNItA, teha e sAra parameSTigItA. 131 130 54. bAvaLa, 54. pitAnA svabhAvathI. 55, maMtra bIja. 56. bIja vinAne maMtra jUTho che, arthAta phaLa Apato nathI. pa7. cUlikA sahita A namaskAramaMtra mahAzrutaskaMdhathI" pramANita che.
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 05-23]. upA) zrImAnavijayaracita namaskAra chaMda eka aneka ananta santa avicala aviSAdI; siddha buddha avisad zuddha ajarAmara abhaya, avyAbAdha amUratIka nirupAdhi nirAmaya; parama puraSa paramesaru e prarama nAtha pradhAna, bhavabhaya bhAvaTha bhaMjaNe bhajiI zrI bhagavAna (1) rasanA tujha guNa saMta daSTi tuja darzane, nava aMge pUjA sAme kAyA tuja pharasane tuja guNa zravaNe do zravaNa, mastaka praNipAte, zuddha nimitta save huA, zubha pariNata thAteM; vividha nimitta vilAsathI e paNa vilase ekata, avatariye atyaMtare, nizcala diyeya mahaMta. (2) bhAva dRSTimAM bhAva, vyApaka sabi ThAme, udAsInatA avarasyuM, lInI tuja nAme; dIThA viSNu paNa dekhi sUtAM paNa jorve, avara viSayathI jhaDa, indriya budha tyaja, parAdhInatA miTa gaI e bhedabuddhi gaI dUra, adhyAtama prabhu pariNamiuM, cidAnanda bharapura. (3) pUjaka pUjya abhedathI, kuNa che pUjArUpa?, dravyastava raDiu dravyarUpa, eha suddha svarUpa ( prati-paricaya) A "namaskAra chaMda"nA kata upAdhyAya zrImAnavijayajI che. teo upA, yazavijayajI- 25 nA samakAlIna vidvAna hatA, eTale aDhAramA saikAmAM teo vidyamAna hatA. temaNe racelA "dharmasaMgraha" graMthathI emanA bahuzruta pAMDiyane paricaya maLe che. temaNe gujarAtImAM A kRti racI che, jemAM ceya svarUpa arihaMtanA svarUpanuM varNana kareluM che. te kRti ahI pragaTa karavAmAM Avela che.
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ 88 ] [ gujarAta zrIpaMcaparameSThigItA Atama paramAtama bhaye, anubhava-rasa saMgate dvaitabhAva mala nIka, bhagavaMtanI bhagata, Atama chaMde vilasatAM, e pragaTo vacanAtIta, mahAnanda rasa mekale, sajja upAdhi vyatIta. (4) tisuM ti malI gaIpaNa rahe nija avadhe, aMtaraMga sukha anubhave, paNa Atama lamadhuM; niravikalpa manu prAga rUpe pUjA paramAra, kAraka grAhaka eha prabhu, cetana samaratha; vitarAga Ima pUjatAM e lahi6 avihau sukha, mAnavijaya uvajajhAyanAM nAThAM saghaLAM dukha. (5) | iti zrI namaskAra chaMda
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 06-24] upATha mAnaviyaracita namukkAra sajajhAyA 2 3 praNamuM zrIgautama gaNadhAra, kahuM navakArataNe suvicAra jasa maraNaI lahII bhavapAra, paMcaparameSThi sadA jyakAra, dhyAtA ceya dhyAna vyavahAri, paramArathi eka ja niradhAra; dhyAtA gA(jJA)tA samakitavaMta, arihaMtAdika dayeya mahaMta. mana-vaca-kAyataNI ekatA, suddha dhyAna huI etAvatA Adhi-vyAdhi upadrava savi laI, ehathI manavaMchita sukha malaI dhyAtA yeyarUpa java hoya, nizcaya sukha tava pAvaI seya; yeyarUpa vizeSaI suNe, Ika se ATha guNaI juta guNo tihAM prathama arihaMta guNa bAra, taru azaka jana vistAra surakRta puSpavRSTi avani divya, cAmara siMhAsana atibhavya. bhAmaMDala devaduMdubhi nAda, chatrayI dIThaI AhUlAda aSTa mahAprAtihArya eha, sUtra uvAI urvagaI reha. 6 (prati paricaya) "namukkAra sajajhAya"nI cAra patranI eka mAtra prati amadAvAda, saMvegInA upAzrayanA zrI jana jJAna bhaMDAramAMthI prati naM. 174ranI maLI, te uparathI saMpAdana karIne A kRti ahIM rajU karI che. A sajajhAya zrI zAMtivijaya vibudhanA ziSya zrI mAnavijaye racI hovAno aMtima kaDImAMthI paricaya maLe che. kartAe AvI nAnakaDI kRtimAM 108 guNe, ja5nA prakAra ane namaskAra-niyukti ane keTaleka viSaya-kaDI naM. 39 thI 40, 45 thI 53 mAM saMgraha karyo che te temanI saMgrAhaka pratibhAne paricaya karAve che; paNa temanuM bahuzrutatva te temanA graMtharAja "dharmasaMgraha" graMthamAMthI jANavA maLe che, je graMthanuM saMzodhana upAdhyAya zrIyazavijayajI mahArAje karyuM hatuM. e vizenI hakIkata "dhama saMgraha"nI prazastimAMthI jANavA maLe che. teo upAdhyAya zrI yazovijayajInA samakAlIna hatA. vi. saM. 1731mAM temaNe "dhama saMgraha" graMtha racyo hato. kharekhara, A nAnI kati arthagaMbhIra che, namaskAra svAdhyAya prAkRta vibhAgamAMthI "namaskAra - niyakti'nuM vivecana vAMcyA pachI A sajajhAyano artha samajavo saraLa thaI paDe ema che, 12 .
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ ] namukkAra sajjhAya [ gUjarAtI mUlAtisaya udArA cyAra, jJAna vacana pUjAne sAra; turiya apAyApagamaha nAma, arihaMta guNa bArasa abhirAma. kevalanANu kevaladarasaNuM, avyAbAdha samakti bhASaNe; akhyayathiti arUpIpaNuM, agurulahu, variya atighaNuM. savi kamakhyayathI aDaguNa, siddhataNA dhyAe bhaviyaNa; AcArayanaI nAme sIsa, jehamAM guNa heI chatrIsa (DhALa-avasara Aja he re-e dezI) bhaviyaNa bhAvaI re, zrI namukkArane aratha; eha viNa savi huI vyaratha, e Atama aMtara garatha. bhavi. 10 chavvIsa muNa saMjIta AcAraya, sevye huI hitakArI re; karNa cakhu nAzA jIha pharasA, paMciMdriya vazakArI. bhavi. vasati kathA zayA Idriya rasa, kurNatara puSya kIDA re; sarasa adhika AhAra vibhUSA, nava baMbhatti apaDyA. cAra kaSAya rahita je girUA, paMca mahAvrata dhArI re, nANu daMsaNa cArItara tapa, tima viyAcAraI cArI. ISa bhASA eSaNa grahaNa, nikakhevaNAi samite re, paMcama pAriThAvaNa sami, mana vaca kAyaI gupate. bhavi. upAdhyAya dhyAo pada thaI; guNa paNavIsaI ahInA re; aMga upAMga adhyApaka dhAraka, caraNakamala sittarInA. bhavi. ahavA aMga ekAdaza pUrava, caudazanA bhaNanArA re; eha guNaI juta je uvajajhAyA, te bhagavaI taraNArA. bhavi. AcArAMga sugaDAMga ThANagaM, samavAya bhagavAI aMga re; jJAtA dharmakathAga upAsaga, dazA aMtagaDaMga. bhavi. ANuttaravavAI dazA aMga, prazna vyAkaraNa vipAka re; aha upAMga bArasa ujavAI, rAyapaseNI sAka. bhavi. jIvAbhigama pannavaNa nAmaI, jemUdvIpapannatI re; caMda sUra pannattI kapiyA, kapivaDaMsIyA tarI. bhavi pupiyA puSpacUliyA vihu, dazA nAma e bAra re; caraNasittarI guNa cauvIsamaI paMca mahAvrata dhAra. bhavi. 20 khaMtI bhava ajajI muttI, tapa saMyama satya nAmA re; sauca akiMcana baMbha e dazavidha, yatI dharama abhirAma. bhavi21
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ rimA ] namaskAra svAdhyAyaM paMca AzrAsa)va viramaNa paceMdriya, nigraha chataI kaSAyA re daMtraya viramaNa e sattara, bheda saMyama mani bhAyA. bhavi. 22 AcArya uvajajhAya thivira taha, tarasI gilAna nava sIse re; sAdharmika kula gaNa saMgha dasanuM, vaiyAvacca jagIse re. bhavi. baMbharupati nava nANA diga tiga, aNusaNa udariyA re, vittisaMva rasacAo kAyAkalesa saMsInatA bahiyA. bhavi. pAyachitta vinaya vaiyAvacca, sajhAya prANu usa re; atyaMtara tapa be milI bArasa, krodhAdikathI alage. guNa paNavIsamo karaNasittarI, piMDa vizuddhi cAra re, vaA pAtra AhAra vasatinI, taha paNa samiI udAra. bhavi. bhAvanA anitya asaraNa bhava IkatA, anya asucitA dhI re, Asava saMvara nijA navamI, lokasAvaha bedhI. duralabha dharamasAdhaka e bAre, aha bhikhuDimA bAra re, ekAdika sattAmAsikI sattamI, tiga tiga rAtrikI sAra. bhavi. aherAtrikI ekarAtrikI, taDa paMciMdiya redhaI re, paDilehaNa paNavIsa gupata trika, abhigraha caunaI sedhaI bhavi. dravya khetra kAla bhAva bheda Iti, karaNasittarI bhAsI re; paMcamapadi savi sAdhunaI dhyAe, guNa sagavIsa upAsI. bhavi. 30 ( DhALa ) rAtribhUjana viramaNa jata paNa vrata, dhAraka chakakAya rakhyaka; paMceMdriya lebha nigraha khaMtI, bhAva visuddhI paDilehaka. bhavijana! dhyAo paMcaparameSTi, jima lahe mananI iSTi re. ( AMcalI ) bhavi0 31 saMyamaye gaI jugatA girUA, akusala pega nirodhaI sItAdika piIDA sahaI uvasagga, sahatA jaga pratibaMdhaI . e aThThottara guNadhArI, kIjaI kamalabaMdha jApa; ke karajApa ahava japamAlI, tajI nakha agrane vyApAra re. bhavi. meruulaMghana paNavinA japa, aMgUThaI mukhya kahII bhASya upAMzuM mAnasathI kami, aNu madhyamaMttama phala lahII re. bhavi. 35 namukAI dehavAcanA lakhadhI, traNe naya tiga heta; de jUisUtra zabadanaya tIne, eka ja lakhadhika heta re. bhavi. 36
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ bha0 37 namukkAra sajjhAyaM / gajarAtI se cauviha nAmAdika bhedaI, nAma thApanA prasiddha viNa uvaogaI ahavA nirnava, pamuhane dravyathI siddha re. mana ahavA tiga karAvaegaI, bhAva namaskAra kahAI zabadAdika nathabhAva ja vaMchaI zeSa nayaI cau lahaI re. dravya bhAvanuM je saMkecana, namaskAra pada vAcya; pAlaka anuttara sura saMbAdika, ravAmi turiya avAcya re. arihaMtAdika guNamyuM nijamana, suddhapaNuI je mele teha ja bhAvakaraNa mukhyatAI dravyakaraNa paNi lele. Ima Ika akhara jApaI nAza, sAta sAyaranuM pApa; paMcAsanuM pada taha paNasayanuM, pUraNa kIdhaI jAya re. chaggAsI varasI tapa kIdhaI, jetI nirjarA hoya, tetI anAnupUvI gaNatAM, abhiMtara tapa saMya re. paNa adhikArI arihaMtAdika, cAra caraNa cUlikAnAM Avazyaka-nirayugati bhAkhyAM, nahIM budhajananaI chAnAM re. navapada saMpada AThe pADe, aDasaddhi agara mAna; kisaThi lahuA sapataka guruyA, thAI Ima muni mAna re. bha0 44 (DhALa-rAgaH dhanyAthI- zAMti jina bhAmaNaDe jAu--e dezI) je SaTa dvAraI parUpaNa kI jaI te heI mati suddha re, namaskAra kuNa kehane keNaI karI, kihAM kihAM lagi katividha re. bha0 45 namukkAra naya saMyuta dhAre, sakla azuddhatA vAre re jaDatA anubhavane anubhAva suddha sarUpa mahAre re. (AMcalI) jIva namaskAra gyAnanI labaddhi, saMjUta ahavA joga re; Adima naya cau saMmati mAne, namukkAra bhavi lega re. namu. tapariNAmaI pariNata jIve, zabadAdika naya lekhaI re; ne baMdhane bhUtagrAmAbhidha, so savinaya savizeSaI re, nagama vyavahArI Ima belaI, pUjyata namukkAra re; jIva ajIva ekatva bahuvaI, aDabhaMgI avatAra re. sattAmAtrane saMgrahavAdI, nahI ke saMga visaI re, jJAna zabada kiriyAvata kere, turiya vadaI nahI sesaI re. namu. upagi ne zabadAdi mati, namaskAra Iti sayaNa re; saMgrahanaya viSNu pUrava pratipanna, bahu pratipatti bhayaNa re. namu. pa1
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ vimAna che. namaskAra svAdhyAya mati zruta nANAvaraNI daMsaNa, mahanaI khyApasamaI re, namaskAra lahaI java tivAi, na paDaI mithyAbharamAM re. namudra para nakAra aDabhaMgI AdhAraI, kahaI naigama vyavahAra re; saMgraha sattA mAtra AdhArai, atha RjusUtra vicAra che. namudra nahIM anya guNa anya AdhAraI, Ititatakara tR(trika AdhArai re, zabada kriyA tamane paNi vaMchaI iti deha paNi dhAra re. zabadAdika mati tasa karatAne, je upagI jIva re; tasa AdhAraI paNi kAyAI na kahaI sama atIva re. upagathI sthiti aMtaramuhurata, laghu guruM ekaI jIva re; ladhi laghu aMtaramuhurata adhikA, chAsaTha aSara sadIvaI re. nAnA javai upagai tima, lakhadhi sarvadA veda re, arihaMtAdika paNa adhikArI, saMbaMdhaI paNa bheda re. namu. je namukAra nayA navi jANaI lokapravAha cAlaI re; gyA(jJAIyaka guru para taMtra nahIM je, so mithyAta vicAI re. namu. 58 aMtara daSTi vilekI leDA, abhyAsa pavakAra re; zAMtivijaya budha vinayI laI, mAnavijaya sukhakAra re. namu. 59 iti zrI paMDita mAnaviyata namuAra sajhAya samApta che sAhA hemAsuta sAhA tArAcaMda lakhAvIta : zrIstu che saMvata 1729 varSe phAguNa sudi 2 dine likhitaM /
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 207-25 ] zrI jJAnavimalasUriracita navakArabhAsa prathama padavarNana - (DhALa-naNadalanI e dezI) vArI jAuM huM arihaMtanI, jehanA guNa che bAra-mohana prAtihArija ATha che, mUla atizaya che cAra-hana. vArI. 1 vRkSa azoka sukusumanI vRSTi, divyadhvani vANi mahinA cAmara siMhAsana duMdubhi, bhAmaDala chatra vakhANi-mohana. vArI. 2 pUjA atizaya che. bhale tribhuvanajanane mAnya-mohana vacanAtizaya yojanA mAni, samaje bhavi asamAna-mohana. vArI. 3 jJAnatizayeanuttara surataNA, saMzaya chedaNa hAra-mohana kAleka prakAzatAM, kevalI jJAnabhaMDAra-mohana vArI4 rAgAdika AMtararipu, tehanA kIdhA aMta-mahena, jihAM vicare jagadIsaru, tihAM sAte Iti zamata-mohana vArI. paNa 1. dezI naNadalanI. 2. hu tA. rU. thaI 4. che . pa. samajhaI che. asAmAnya che, jJAnAtizaye . 8. prakRzatA 9. kevalajJAnabhaMDAra10. rIpu 11. samaMta (aMgrejI aMka te te prakArone darzAve che.) (prati paricaya ) A bhAsanI hastalikhita be prati kalakattA, 96 kenIga sTrITa, jaina maMdiranA jJAnabhaMDAranI prati naM. 155ra ane prati naM. 986nI patio maLI hatI. temaja bIkAnera, zrI abhaya jena graMthAlayanA jJAnabhaMDAranI prati naM. 8228 prati maLI hatI jenA judA judA pAThAMtaro ApyAM che. A traNe pratione sAme rAkhIne eka Adarza pATha taiyAra karavAmAM AvyuM. te pachI muMbaI, pAyadhunI, zrI zAMtinAtha jaina maMdiranA jJAna bhaMDAranI pithI naM. 118, prati naM. 922 traNa pAnAnI prati maLI tenA uparathI paNa pAThabheda levAmAM AvyA te saMjJAthI sUcavyA che jyAre abhaya jaina graMthAlayanI pratinA pATho. e saMjJAthI sUyagyA che, je TipaNumAM nedhyA che. te A bhAsanAM navakArasa-guNavarNanastati" ane "navakArapadAdhikAra enA nAmo paNa maLe che. A bhAsanA katAM prasiddha AcArya zrIjJAnavimaLasUri che. temaNe gujarAtI bhASAmAM aneka kRtio racI che. te sivAya saMskRtamAM keTalIka TIkAo, gadya-padyAtmaka caritragra che ane aneka stavananI racanA karI che. teo saM 1994 thI saM. 1782 nA gALAmAM vidyamAna hatA. eTale e samayanI bhASA temanI kRtiomAMthI jovA maLe che. pace parameSThIonA svarUpa upara A bhAsa sAro prakAza nAkhe che, 10. 11
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ mir ] namaskAra svAyAya 18. 18 14 1 6 11 1 1 0 ao 81 24 eha apAyApagama, atisaya ati adbhuta-hina; ahanisa sevA sAratAM, kaDigame puruhUta-mehana. vArI 6 mAraga zrIarihaMtana, AdarI guNageha-mahinA cAra nikSepaI vaMdiI, jJAnavimala guNageha-mehana. vAra 7 dvitIya padavarNana " (DhALa alabelAnI e desI) nae siddhANaM bIje pade re-lAla, jenA guNa che ATha -DuM vArI lAla zukaladhyAna anale karI ?-lAla, bALyAM karma kukATha 2-huM vAra lAla, 1 no0 aa jJAnAvaraNa kSaye ladyo re-lAla, kevaLajJAna anaMta re-huM vArI lAlA darzanAvaraNa kSaye ladyo re lAla, kevaLadarzana kaMta re-huM vArI lAla. 2 nA akSaya anaMta sukha sahejathI -lAla, vedanIya karmane nAza re-huM vArI lAla; mihanIya kSaye nirmaluM re lAla, kSAyika samakti vAsa rahuM vArI lAla. 3 name akhayathiti guNa Upane ?-lAla, Ayukarma abhAva huM vArI lAla; nAmakarma kSaye nIpane relAla, rUpAdika gata bhAva re-huM vArI lAla 4 namo aguru-laghu-guNa Upane lAla, na rahyo keI vibhAva re-huM vArI lAla gotrakarma kSaye nIpano re-lAla, nija paryAya sabhAva re-huM vArI lAla. 5 namo anaMtavIrya AtamataNuM re lAla, pragaTa aMtarAya nAsa rehuM vArI lAla ATha karmanAze thaye re-lAla, anaMta akhaya sukha vAsa rahuM vArI lAla. 6 name 12. atizaya ! 13. saritA . 14. pUrUdaMta 15. AdarII dhari nehA 16. vaMdI 17. [ Iti thI prathamapadastavaH] . 18. DhAla: alabelAnI. 19. che28 sukalA 21. anile 22. kSaye lahio lAla 23. kSayathI thayo re 24. kamanaI nAji. . 25. mehanI kSame niramatuM re lAla 26. abhAvi re ra7. kSayaeN nipanuM re ! 28. gotra karma nAzathI re ! 29. nAza 30. thayA re 31, guNa tA. * Adariye sasane. 2. darzanAvaraNa. 3. vedanI. 4. akSayathiti. 5 guNavAsa che ! 9 6 - a 1. 9 8
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 35 37 rA Yo 26 ] navakAra-bhAsa [ gujarAtI di pannara upacArathI -lAla ane paraMpara seTa re-huM vArI lAlA nizcayathI vItarAgatA ?-lAla, trikaraNa karma uccheda 2-huM vArI-lAla. 7 name jJAnavimalanI retamAM re-lAla, bhAsita lokAlekara-huM vArI lAlA tehanA dhyAna thakI huyo re-lAla, sukhIyA saghaLA loka re-huM vAra lAla. 8 name tRtIya padavarNana (prathama govAlA taNe bhavejI e desI ) AcArI AcAryanuM che, trIje pade dharo dhyAna, zuddha upadeza prarUpatAjI, kahyA arihaMta samAna; sUrIsara namatAM zivasukha thAya, bhava bhava pAtika jAya. 1 - paMcAcAra palAvatAcha, ApaNa pAlata, chatrIsa chatrIsI guNejI, alaMkRta tanu vilasaMta. 2 sUrI darzana-jJAna-cAritranAjI, ekeka ATha AcAra; bAraha tapa-AcAranAjI, Ima chatrIsa udAra. 3 sUrI parivArika cauda che, vaLI dazavidha yatidharma bAraha bhAvana bhAvatAMja, e chatrIsI mama. 4 sUrI paMcaMdriya dame viSayathIjI, dhAre navavidha brahma paMca mahAvata pitAjI, paMcAcAne samarma. 5 sUrI pati traNa sudhI dhajI, Tale cAra kaSAya; e chatrIsI darajI, dhana dhana tehanI mAya. 6 sUrI apramatte artha bhAkhatAMjI, gaNi-saMpada je ATha batrIsa cau vinayAdirkejI, Ima chatrIsI pATha. 7 sUrI 32. anaMtarA 33. ucheda 34. [ iti zrI. dvitIya bhAsa ] . 35, AcAri AcAryanujI ! 36. 5da 37, namatA 38, pAtaka 39, ApameM 40. chatrIsI chatrIsa gaNejI ! 4. chejI ! 42. bhAvatAjI. 43. sumati mupati AThe dhareMjI 44. Adare jI ! 45 bhAkhatA. rA. che. chatrIsa chatra sI. 7. rUpAdika, 8, INa saMpada. . !
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 47 8 sUrI pa 0 9 serI truTaka vimA ] namaskAra svAdhyAya gaNadhara epama dIji , yugapradhAna kahivAya; bhacAritra ja jehavAjI, tihAM jinamAraga ThahirAya, jJAnavimala guNa rAjAjI, gAje zAsanamAMhi, te vaMdI nimala karoi, bodhibIja uhi. caturtha padavarNana (pAMce pAMDava vAMdatAM-e dezI). the pada uvajhAyanuM, guNavaMtanuM dhare dhyAna re, yuvarAjA sama te kahyA, para sUrina sUri samAna che. je sUri samAna vyAkhyAna kare, paNi navi dhare abhimAna re, vaLI suvAno pATha dii, bhavione sAvadhAna re. aMga IgyAra cauda pUrva je, vaLI bhaNe bhaNAve je re, guNa paNavIsa ala karyA, daSTivAda arathanA geha re; bahuneha abhyAsa sadA, mane dhAratA dharma dhyAna re, kare gacchanI ciMta prarvata, diI tharane phIna pha. athavA aMga IgyA je, vaLI tehanA bAra upAMga re, caraNa-karaNanI sirtI, je dhAre ApaNe aMga re; vaLI dhAre ApaNe aMge, paMcAMgI ane te saMdhI vANa re; naya gama bhaMga pramANu vicArane, dAkhatA jina ANa re. saMgha sakala hitakAriyA, ratnAdhika muni hitakAra re, paNa vyavahAra prarUpatAM, dasa sAmAcArI AcAra re; 65 je 68 * 46. dIjIIjI ka7 vyAri ja ! 48. TharAya ! 48, mahi . 50. bodhabIjA 51. [ Iti sUripada sajajhAya ] 52, pAMDava pAMce vAMdatA-e dezI 53 thaI pada 54. dhAro dhyAna rU. 55. padi 5 kare 57. dharaI 58. valI mUtrArathano pATha diI 59, jIvane ! 60. valI ! 61. muni 62, dhyAna re 6 ka. bahu mAnare 64. satyarI, je dhAraI ApaNuI aMga re 65 valI dhAraI A paNe aMgi 5 66. sudhI vANi 2 67. vicArane 5 68. prarUpatA =t. 9. gAjatajI 10, pacavIsa, 11. virane, 12. suddhi vANI. a, 13 -
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 _S5 79 81. navakAra-bhAsa [ jUnI kahe dasa samAcAra AcAra, vikArane vAratA guNa ge re, zrIjinazAsana dharmadhurA, niravatA zucideha re. 4 paMcavIza pacavIzI guNa taNI, je bhAkhI pravacanamAMhi re, muktAphaLa-mALA paridvIpa, jasa aMgi uchAha re; jasa dIpe ati uchA athAha guNe,jJAnavimalathI ekatAna re, ehavA vAcakanuM dhyAna kahuM, kima jehathI zubha dhana che, - paMcama padavarNana (te munine bhAmaNe jaI e-e derI ) te munine ke vaMdana bhAve, je padgata padyAya rAkhe re ikiya paNa viSaya pazuthI, khaMti-sudhArasa cAkhe che. 1 te lebha taNA nigrahane karatA, vaio paDilehaNAdika kiriyA re, nirAsaMsaka janAI bahu padi, vaLI karaNusuddhi guNa dariyA re. 2 te ahanisa saMyama gaNyuM jugata, dudhara parIsaha sahatA re; mane vacanakAya kusalatA gaI, varatA guNa anusaratA re 3 te chaDi nija tanu dharma kAje, upasargAdi Ave re, sattAvIsa guNaI karI sohe, sUtrAcAra navi bhAve re. 4 te jJAna darzana cAritra taNA je, trikaraNAge AcAra che , gaI dhare nispRhatA sUdhI, e sattAvIsa guNa sAra re. paNa te arihaMta bhakti 5 sadA upadeza, vAyagasUrinA sahAI muni viNa sarva kriyA navi sUjhe tIrtha sakala sukhadAI re. 6 te. .' paha, samAcArI 70, vikAranaM. 71. niravAhanA 72. paMcavIsI 73. muktAphala mAlA pari 4. dIpaI jasa aMgi uchAhi re 74. jasa dIpaI | 75. upamAna 7. dhyAna re 77. Iiti i . navAva) kAra padAdhikAre caturtha upAdhyAya guNa svAdhyAya] 78, bhAmaNuDe 70, karUM vaMdana bhAveM ! * 80. valI khaMti 81. nigrahane 82 valI ! 83. thatAI bahu 5rivalI ! karaNa zuddhi | 84, yugatA 85. parisaha 86. mana vaca kAya kusalatAge varatAve . 7, chaDe 88. dhamanaI kAniM. 89. Abe re 90. guNe karI saddhaI sUtrAcAra na bhAI re 1. i92. aMgi dharai nispRhatA. 93. udeze . 94. sUjhe | sA. 13, nirAsaMsUyatanA bahupadi. 14. mana kAyA kusalatAge vitAve anusaratA re. 15. "bhakta' . 6. 9ra
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ 95 vimAna ] nemaskAra svAdhyAya pada paMcama eNI pari dhyAvatAM, paMcamagatine sAthe re, sukhakara zAsananA e nAyaka jJAnavimala guNa vadhe che. 7 te navakAra mahimA varNana (mAI dhana supana tuM-e dezI ) e paMca parameSThI maMtra e navakAra, zivapadanuM sAdhana pravacana kero sAra; eka akSara japatAM sAta sAgaranuM duHkha nAze saghaLe padi paNa sayasAgara duHkha. nava pada vaLI saMpada ATha akSara aDasarphiM, guru akSara sAta ja laghu akSara Igasa;i je vidhisyuM japiI gurumukha vahI upadhAna, vaLI nirmala cine samakti vinaya pradhAna. hAI bahuphaLa dAyaka Iha-paraleke sAra, siddhi saghaLI ehamAM cauda vidyA AdhAra; bahu bhede dhyAe kamala karNikAkAra, vaLI rahasya upAMzu bhASyajApa tribhu sAra. vaLI dravya bhAva ehanA aneka vidhAna, guru vinayathI lahie thApanA paMca prasthAna savi maMgaLamAMhiM parama maMgaLa che eha, savi pApa nasADe chADe durita aha. ehanuM mAhAtama jJAnavimaLathI jANI ArAdhe ahaniza jima sukhIyA thAo prANI; aMtara AtamathI lahie eha sarUpa, paramAtama bhAve eha che siddha sarUpa 3 spa, dhyAvatA paMthamI gatine ! 96. dAyaka 97, [ Iti navakAra navapadAdhikAre paMcama sAdhu pada guNu varNana sajajhAya ]. tA. ! * A pratimAM te pachInuM "navakAra mahimA varNana nathI. 16. INi 17. . !
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 208-26 ] zrI hemakavi racita namaskAra phalA jima tiratha puri settarAya, AUkhuM dhuri brahmA Aya; jima devaha dhari jina arihaMta, jima mAnavamAMhi rAjedra. jima giruka jagi grahagaNanAha, jima tAra dhuri rohiNi nAhaka jima girimAMhe giu meru, tihAM nahIM mAnavuM phera (2). jIvadayA chaI dharmaTha mUla, lahuu jima kahII ravisUla; vinaya achaI jima guNanuM sAra, gatamAMhe jima saMyamabhAra. nIma sIma kahII saMtoSa, uttama gati je kahII mekSa, tapa UpaharuM nahIM sanAna, ana samuM nahIM paviM dAna. jima taruaramAMhi dhuri surasAla, jima RtumAMhe varSAkAla; jima devaha dhari arihaMta jima ramaNa sehaI nija kaMti. jima puhavi chaI kalyasiddhAMta, tima maMtraha mAMhi eha ji maMta. eha taNA guNa belisa kavi, pahiluM samarI zArada devi. pahiluM samarI sArada mAI jima batrIsI AvaI ThAI cupaI baMdhi kahAvisa kevi, nisuNau bhavi kanna dharevi. paMcaI tIratha paMcaI padA, paMca pada samarevAM sadA; paMcaI pada tihAM paMcaI samiti, te samaratAM nAI kumati. paMcataNa na karaI khala khaMca, tiNi jAevA kau savi saMca; paMcAnuttara taNuM vimAna, INi samariM te lambaI ThAma. 9 paMce para * kIdhuM je puNya, te tuM Iha paMce maunika paMcama gati dAtAra sujANa, ehanA guNa hiaDaI nara ANi. 10 (prati-paricaya). A bhAsa pATaNa, zrI hemacaMdrAcArya jJAnamaMdiranA bhaMDAranI DA. naM. 114, prati naM. 3121mAMthI maLI Ave che. AnA kartA hema kavinuM nAma 24 mI kaDImAM Ave che, lagabhaga 18 mA saikAnI A kRti hovAnuM jaNAya che. AmAM namaskAra, tenAM pado ane tene gaNavAnI rIta vize varNana karyuM che.
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ vimAna ] namaskAra svAdhyAya avalA savalA naI khIjaDA, vIMjhaDio je hiaDaI jaDiA naMdA-saMkhAvaraha gaNyA, te bhava saMcI dehaga haNyA. 11 navapada nava lesiM je karI, te naranArI sivapuri varI aThasaThi akSara je samaraMti, te aDasaTha tIratha lauMti. 12. saMpada ATha paMca adhikAra, prahi UThI samaru navakAra te naranArI INi saMsAri, valIe na AvaI dukha majhAri. 13 saMkhataNI sugaI jANi, vidgama sahasa eka vakhANika kAsamIra naI metI taNa, eka lAkha dasa sahasaI gayuM. 14 putra che je huI puSya, je jANaI se nara dhanya; rudrAkhe je puNa samAraMti, tehataNuM phala ko na lauMti. 15 kaDAkaDi taNuM phala jANi. kamalabaMdhi sahuI te aNika kaNaya keThi dasa sahasa vakhANi, caMdana sahasa ekanuM jANi. 16 ratAMjaNi dasa sahase I sUtra samuM sayanuM phala joI; jiNavara Agali eki gaNii, keDitaNuM phala munivara bhaNaI. 17 guru Agali ekaI navakAra, guNII lAbhaI bhavanuM pAra; UjalaI dhyAna dhariI huIsiddhi, pIalaI japII huI bahu Rddhi. 18 rAtI raMjII sahuI loka, kAlI dukakha na thAI zaka; meru ullaMdhI AghA jAI, tehanA guNIA niSphala thAI. 19 nizrA pAkhaI je samaraMti, te narabhavanI koThi phiraMti, ehanA guNa munivara kahaI je samaraI te sivasukha lahaI. 20 kaNa phala phephala TIlI phUla, gaNatAM kimaI na jAI bhUla INi pari pa lAkha gaNuMti, te tIrthaMkara pada pAmaMti. 21 kAyA girivara mananI guphA, eha maMtra je hara ijagyA te nara karataNuM gahagaDha, bhAMjI bhUka karaI te ghaTTa. 22 pahilaI padi samaruM arihaMta, bIjaI padi paya namu siddhAMta trIjaI gaNadhara girUA namu, cauthaI uvajajhAya paya tali ramu. 23 pAMcamaI padi namu savi sAdhu, jeha taNu kIjaI ArAdha; te nizci Rddhi siddhi pAmaMti, karajeDI Ima hema bhaNuti. 24 eha lagaI haI purisA siddhi, eha lagaI suravaranI addhi, eha lagaI AvaI bahu Rddhi, eha lagaI nava nizciM siddhi. 25
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra ] namaskAra phala 1 jULatI eha lagaI vaMtara vasi heI, samalI siMghalarAyA dhUe ahi phITI huI kusumaha mAla, je nisuNaI ve triNi kAla. 26 nannau nizci nara je jaI te sata bhavanAM pApa ji khipaI pada pUraI guNaI navakAra, bhava paMcAsahu pApa nivAri. 27 sohaga karaI haraI dohaSNa, zivapuranuM te pAmaI magna; roga sega hari kari vevAla, sAINi DAINi gaha vikarAla. 28 visa vaizvAnara vayarI zamaI INi samatA sivasukha rama INi samari uttama gati huti, mauna karI je jApa karaMti. 29 INi samariI huI niramala kati, eha lagaI mani Asa phalati; bhAvika bhAvi guNaI eha, tu pAmaI nara niramala deha. 30 sennaji jAtrA kIdhaI jisiuM, INi samariMga nizci phala tisivuM; pRhavi pahiluM maMgala eha, eha lagaI vAdhaI neha. 31 eha taNu guNa hiA majhAri, samaI te chUTaI saMsAri. 32 iti namaskAraphataM ,
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ [201-17] [ ajJAtakartaka] navakArane rAsa pahilejI lI jaI zrI arihaMtanuM nAma, sAdhu suguru sabanaI huM karuM paraNamAM rasa bhaNuM navakArane. 1 sarasati sAmaNi de mujha mAya te, gautama gaNadhara lAgU pAya te; te phala jANaje zrInavakArane, rAsa bhaNuM navakArane. 2 saddaguru vANi tame sAMbhaLo, bhUlejI akSara ANajo ThAma, cauda pUraba pahilau kahyau, te puche ANiyau hAmi rAsa bhaNuM navakArane. 3. sAsvata pada eha jagamAMhi jANi, paNi eni sama che ke nahI; gAvatAM manamAMhi harakha apAra, dhAvatAM saMkaTa savi Tali jAI INika maMtroI bAMdhIjI bIjuM AkAsi, ammAvasi punima kare vRkSa calAvIla sAthi, visahara vAgha pAsaI laI DAINi sAINi lAge che pAya, rAsa bhaNuM navakArane. 4 pAThAMtaro-1. 4-ane 3 mAM A bIjI kaDI vizeSa che. 2. A-6 6 trIjI kaDI nathI. 3. 4 sAsvata thI laIne "Tali jAI' sudhIne pATha nathI. 4. * pratamAM INa maMtrabIji baMdhi AkAsi" pATha che. ( prati-paricaya) A rAsanI nIce lakhela pratio prApta thaI che. tene sAme rAkhIne yathAzakya saMzodhita pATha ApavAmAM Avyo che. bahu prayatna karavA chatAM AnA chaMda vagere barAbara zodhI zakAyA nathI. (1) a-navakAra-rAsa-prati naM. 650, jaina maMdira 96, kenIMga sTrITa, kalakattA. (2) cA-navakAra-rAsa-prati naM. 706, jaina maMdira 96, kenIMga sTrITa, kalakattA. ' ' (3) -navakAra-rAsa prati naM. 4 -abhaya jana granthAlaya bIkAnera. (4) -navakAra-rAsa-prati naM. 8220-abhaya jaina granthAlaya-bIkAnera. (5) 3-navakAra-rAsa-prati naM. 8221-abhaya je granthAlaya bIkAnera, (6) ka-navakAra-rAsa-gati naM. 8229 abhaya jaina granthAlaya bIkAnera - A pratiomAM bhAva ane bhASAnI samAnatA hovA chatAM deza, kAla ane lekhakanA bhedathI ghaNAM pAThAMtaro thaI gayAM che. tethI ja ekamAM 24 pado che, tyAre bIjAmAM 16 pada che, koI prati ke 2 nuM paNa eka padya mAnavAmAM AvyuM che. AnA kartA vize mAhitI maLI nathI.
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 7 200 ] navakArano rAsa [ gUjarAtI maMtramAMhi kahyo vaDe navakAra, guNa anaMta na lAbhaIjI pAra; ravi jima"rUpi he nimalA, mala thakI rahita tuhe mukti dAtAra rAsa bhaNuM navakArane. suguNunaranArI he sAMbhaLe rAsa,dhyAvatAM manataNI pahuMcI jyAM Asa veri virodha dUri laI, sugaNanuM prIta mokhisuM hAtha. rAsa bhaNuM navakArane. keraDAM cAratAM balikasa, nadIjala ulaTa AI asesa; bAlakamAMhi calAvIyAM, tiNa manamAMhi sama navakAra nadI jalaphATi huI dai DhAla, rAsa bhaNuM navakArane. sUtra9 siddhAMta kahiuM aneka prakAra, eNe samajI ke nahIM, jinavara bhAkhita ehanI lAra, sAdhu zrAvaka sahu mAni jApa japa, mokSani kAraNi bhavataNe pAra, rAsa bhaNuM navakArane. ehane 1 mahimAjI eha sucaMga, raMga avihaDau phari nahIM; dhAvatAM tatakSiNi pUravaI Asa, amara ko sAMsau nahIM; kahe naI vaNArasI kahe kehA sAtha, rAsa bhaNuM navakArane. ratna 2 amUlikamAMhi pramANe, sIala aolika jiNavara aNa; je nara nArI he nirahavaI, INi bhavi pahuMcasI mekhi duyAra, na rAsa bhaNuM navakArane. eka 3 sIala bIje navakAra, ratanajaDita gali paherIu hAra; tapataNuM mudraDI jhaLahaLaI, khima khaDUga aho rAkhaNahAra, tau siNagAra sehAmaNo, paMcamI gatine eha dAtAra, rAsa bhaNuM navakArane. 11 5. ka mAM "ratanarUpaI ati niramalau, mala thakI rahita, ne mukti dAtAra; evo pATha che. 6. a-kama pAThabheda che, paNa bhAva samAna che. ha. "bAlakavisii. 8. a-mAM- nadI jala tahi AvI chaI bali pATha che. 9. mAM A pada pAMcamuM che. 10 mAM A pada nathI. ene chelle saguNarUM saMmati-mugatirayuM hAthi, pATha che. 11. mAM A padane maLatuM chaThuM pada A rIte ApeluM che ehanA eka akSara saMbhAra, pApa khapAve sAgara sAta te; pUre pada Agala kahuM, duti hare sAgara pacAsa te; pAMcase paraNatA lahuM vahI, upadhAna bhaNe navakArane. 12. 3mAM pAThabheda nIce pramANe che - stananA mAlinau aneka prakAra, sAliameli jiNavara vANi; te nara nAriya niravaTe INa va, pamisyau mekSa duvAri. 13. 4 mAM nIce lakhela pATha che maMtra mAMhe kahyo vaDe navakAra, jJAna jati jANe pahiryo che hAra;
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ vibhAga ) namaskAra svAdhyAya 200 kanyA ge bhU taNI sAMbhaLe vAta, teha* taNuM kuMDI mAM bhara joDI sAkhi, thApaNimAsA je karaI, graMtha anI pari UpajaI resa; jIbha saDaI tihAM hAI viresa, DokarInI paDI jANaje, hAranI5 jegI putra viyoga, rAsa bhaNuM navakAra. 12 caMpAnagarI taNI sAMbhaLa vAta, satIya kalaMkiA viNa aparAdha, nAmiM subhadrA ho jANaje, samyakatva sIla trIje navakAraH iMdra prasaMsA ho je karaI phUThana bhALIu ekalAgAra, rasa bhaNuM navakArane. 13 vasaMtapurI 8 taNI sAMbhaLo vAta, zrAvaka ani adhikAra; nami he jiNadAsa jANuI, bAra vrata he rAkhaNahAra. . leka sahuM karaI jaya jayakAra, rAsa bhaNuM navakArane. 14 jitazatru rAjA he kari rAja, dina dina eka bIraDuM khAI jIbha taNe rasi idrI kiyA cera, ANuM bIDuM rAkhIuM cora. rAsa bhaNe navakArane. 15 eka dina carIra... AvI jiNadAsa, rAjA che teDe I ApaNuI pAsa uThatAM seThaI samaye navakAra, devatA AvinaI lAgaI chaI (pAya); rAsa bhaNuM navakAra. 16 ekara asaMbhama sAMbhaLa vAta, seni keDi ekavIsamI rasika lekamAMhi mahimA ghaNo, INi bhavi sura karaI jayajayakAra. " parabhava pahuMcasI mekSa duAri, rAsa bhaNuM navakAra. 17 14. jha mAM Avo pATha che - tehanI kRDIjI mati bharo sAkha, 15. mAM "hAranA bhega ne pATha che ane A padane maLatA pATha 3 mAM A rIte Apela che - kanyA iMdharataNI sAMbhaLo vAta to, kaMDinapura se koI taNI sAkha te......gaMdharavanI....vagere. 16. eka sIyala dUje navakAra." *. 17-3mAM A pada nathI. 18. 3 mAM Avo pATha che - vasaMta purI nagarI jihAM jiNadAsa seThi, uTha jiNadAsa bIjerAnajI; uThatAM samaye seThi navakAra, devatA AInaI lAgo che pAya. rAsa bhaNo navakArane. Aja pATha mAM 16 mA padane che. 19, 3-mAM A 5Tha nathI. 20. 3 mAM cIThi" pATha che ane e mAM A pada nathI. 21, 3 mAM-"eka pUrava taNI sAMbhaLo 3. mAM A pada nathI.
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 ] navakArano rAsa [ PjJAtI pitanapurI taNe achaI siMgAra, madana nAmi eka zrAvaka sAra; tehanI beTIjI zrImatI, paraNI chaI kuNuya mithyAtIya ghari; dharmane TheSI moTo achaI, tiNi sukhII ghaTamAMhi nAkhI kAla, navakAra prabhAvi thaI phUlanI mAla, rAsa bhaNuM navakArane. 18 ratanapurI nagarI nija subhadra seTha, dharmaiMhi upari nirmalI daSTi; tehane beTejI zivakumAra, sAtaI kuvisana ani aNAcAra, kavisana sAtaI sevaI ghaNuM, mAta pitA kahaI kuTuMba parivAra; kahyo ne mAnija kehane, saMkaTa paDaI guye navakAra; pirisasiddhi thaye nIpane sAra, e phaLa jANo navakAra. rAsa bhaNuM navakAra. 19 vasupurI naI jita zatrurAya, pIMgale cora vasaI tiNi mAMhi. kalAvatI vesAcuM mAMDIu hAra, hAra prabhAviM cAra mArIuM; te marI thaye rAjakumAra, e phaLa jANaye zrInavakAra. rAsa bhaNuM zrInavakArane. 20, marApurI ra4 nayarI sata madana brahmarAya, maMDuka cera vasaI ti ThAI khAtra pADI dhana lIla ghaNe, eka dina paDila talAranaI pAsi; sUlI upari repIu tAsa, tRSA upanI chaI asarAli, hAsuM nIra mAgIu jAma, rAjAnI bhaya ke pANi na pAyo jinadAsa zrAvaka Ima bhaNaI pANi ANuM te guNe navakAra marIne thaye tihAM jakSa e kumAra, zrAvaka sAvidha te kaI e phaLa jANo navakAra, rAsa bhaNuM navakArane. 21 22. mAM "pitanapura taNI" 3 ane 4 mAM A pada A rIte maLe che - ratanapurI nagarI tihAM subhadra seha, tehanI cha beTI zrImatI; paraNI che phiNahI mizcAtI tiNa vAra, dharamane daMSa moTo che, tiNa sarapa ghaTamahe ghAliu phAla, navamara prabhAvathI phUlanI (thaI) mAla, rAsa bhaNuM navakArano. : 12 23. 4 mAM A pada nIce pramANe maLe che- jasa pura nagarI sivadAsa zeTha, bhadrA rANI tihAM taNe sAre che kAja; kalAvatI vesyAnuM saMbaMdha, hAra pragaTayo cora mArIyo, . masta kiNahi diye navakAra, marIne te tha yakSakumAra. 24. jha-mAM A pATha A rIte maLe che- mathurA nagarI tihAM sivasukha madanA rAu, huMDara vase tihAM mahi ane bIjI paMktiomAM sAmAnya phera che.
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ vibhAga namaskAra svAdhyAya [ 207 pukharavara 5 tihAM kIpa majhAri, bharatakSetra tihAM achi vicAra; siddhAnta gaDha parvata kADA, damadaMta rikhesara tihAM rahyuM re caumAsa; eka puliMdI tihAM puliMda sAra, te naI sIkha zrI navakAra, te behu marI thayA rAjakumAra, rAjasiMhanA (avatAra cAritra leI, pAmyA mokhi duAri, tribhuvanamAMhijI eha ja sAra, avara jagamAMhi koI AdhAra. rAsarabhANuM navakArane 22 candrAvatI nagarI mahAra te, viradhavala rAjA che, beTI malayAsuMdarI karmavase, gaI dezane pAra te, duHkhane sahyAM TAMkInA apAra te, paMkhI vakI jaladhara paDe, tihAM samaye manamAMhe navakAra te, jaladhara tarIyA pAra te. rAsa bhaNuM navakArane. 23 phephalapura nagarI dIpa majhAra te, damaNa sAgara rikhI rahyo re comAsa te, pile pAle IMdrANInI sAkhya che, tyAM besI beu sIkhyA navakAra te; rAjakumAra ratanAlI, cAritra pAlI mekSadvAra te; tribhuvanamAMhi huI jaya jayakAra te, te phaLa jANakya navakArane. rAsa bhaNuM navakArane. 24 rAsa bhaNuM jinarAjane, rAsa bhaNuM arihaMtane rAsa bhaNuM gautamasvAmI, rAsa bhaNuM sarva vAmIne, 25. 4 pratimAM A pATha A rIte maLe che- pukharavara tihAM dI5 majhAri, siddha-vaTa paDa TukaDA gAma; kaMda masAraria hita karaI caumAsa, eka puliMda puliMdI, tika sIkhavya zrI navakAra, cari te thaye rAjakumAra rAjasiMdha dhari tanAvatI, cAritra leI naI pamI mokha duvAra, aura jagamAMhi koI nahIM AdhAra; tribhuvana mAMhe ehI ja AdhAra rAsa bhaNuM navakArane. 26 3 mAM nIce lakhelA pada vadhAre maLe che: cArudatta nAme seThano patra to, vezyAne saMge hArayo vitta te; dravya upara udyama kare anukrame, Abhyo darIyA tI; kAsara aNusaNa uccare, suNI navakAra go devaloka te; devatA AvIne kare paraNAma to, rAsa bhaNuM navakArane. H 22 : - saMmata 1953-rA. mIti ceta suda 1 dine-likhI budhavAra, pachI be duhA che ane aMte- "bAI magI paThanArtha ' lakhyuM che,
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 20-28] zrI kIrtivimalaracita navakAramaMtranI sajajhAya samara jIva eka navakAra nija heja zuM, avara kAMI ALa-paMpALa dAkhe; - varNa aDasaTha navakAranA navapada, saMpadA ATha arihaMta bhAkhe. samara0 1 Adi akSara navakAranA samaraNathI, - sAta sAgara TaLI jAya dUra, eka pada uccare durita duHkhaDAM hare, - sAgara Ayu paMcAsa pUrI samara0 2 sarva pada ucaratAM pAMcase sAgara, sahasa cepana navakAravAlI; nehe mana saMvarI harSabhara heja dharI, lAkha nava jApathI mugati TAlI. samara0 3 lAkha eka jApa jana puNya purA jape, padavI pAme arihaMta kerI azekavRkSa tale bAra parSada male, gaDagaDe duMdubhi nAda bhedI. samara0 4 aSTa valI aSTasaya aSTa sahasAvalI, aSTa lAkhA jape aSTa keDI; kIti vimala kahe mukti lIlA lahe, ApaNAM karma AThe vichoDI. samara 5 1. neharyuM. 2. kaMkhe. (prati-paricaya) A sajajhAyanI eka prati lIMbaDI, zeTha ANaMdajI kalyANajInA jJAnabhaMDAranI prati naM. 33ra0nI maLI hatI. anyatra chapAyela pATha sAthe meLavIne nIce pAThAMtaro ApavA sAthe ahIM pragaTa karavAmAM Ave che. A sajajhAyanA kartA "kIrtivimala"hevAnuM aMtima kaDImAM sUcavyuM che. AmAM namaskAranuM phaLa batAravAmAM AvyuM che.
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 62-22 ] zrIlabdhivijayaracita nekAravAlI gIta bAra japuM arihaMtanA (bhagavantanA), guNa sUri chatrIsa siddha ATha guNa jANIi, varavANI re, guNahuM nizadina. 1 nakAravAlI vaMdII cira naMdII re, uThI guNaI sara; sutra taNA guNa gUMthIyA, . maNIyA mohana mera. 2 ne. pacavIsa guNa uvajajhAyanA, sattAvIsa re guNa zrI aNagAra; ekase ATha guNe karI, Ima guNe re bhavIyaNa navakAra. 3 ne. mokSa jApa aMgUTha8 varI, rUThaDe re tarjanAMgulI hoya; bahu sukhadAyaka madhyama, anAmikA re vasyAratha hAya. 4 ne AkarSaNa caTI AMgulI valI, suNe re guNavAnI rIti; meru ulaMghana mata kare, mama kare re nakha agre prIti. 5 ne. nizcala citte je guNa, valI saMkhyAdikathI ekata, tene phala have ghaNe, Ima bele re jiNavara siddhata. 6 ne. saMkha pravAlA sphaTika maNi, patAjIva ratAMjaNI sAra; rUkha sevana yaNa taNI, caMdanAgara nai ghanasAra. 7 ne suMdara phala rudrAbanI, japamAlIkA re resamanI apAra paMcavarNa samasUtranI valI, vizeSe sUtra taNI udAra. 8 ne0 gema pUchavAthI kahyo, mahAvIrajI re e sayala vicAra labdhi kahe bhavINa tame, paNa guNe re nitya zrInavakAra. 9 ne. 1. putrajIvaka nAmanuM jhADa, (prati-paricaya ) A "navakAravALI gIta ... prAcIna stavanAvalImAMthI ahIM udhUta karyuM che. navakAranamaskArane navakAravALIthI gaNavAnI rIta upara A gIta sAro prakAza pADe che, tethI ahIM teno saMgraha karyo che. AnA kartAnuM "labdhi" evuM nAma cheTalI kaDImAM ApeluM che te tapAgacchIya zrI vijaya siMhasUrinA zrI vijayadevasUri, temanA ziSya paM. saMjamaharSa, temanA ziSya guNahaNa, temanA ziSya liivajaya te A gItanA kartA hovAnuM jaNAya che. temaNe aneka katio racelI che,
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 222-20] [zrIvachabhaMDArI racita), navakAra gIta 3 jI0 navakAra taNuM phala sAMbhalI, hRdayakamala dharI dhyAna; anaMta cauvIsI Age mAniu, paMcaparameSThi pradhAna. jIva samari (2) navakAra, jinazAsana kahiuM sAra. jIva AMcalI. vanamAMhi eka puliMda puliMdI, muni tasu dike navakAra aMtakAli bahu maMtravizeSaI, rAyamaMdira avatAra. 2 jI. paDIya bhUmi samalI piSa(kha)vi, muni tasu diI navakAra sIMhalAya taI ghari kuMvArI, bhaNyachi, kariu vihAra nagara pitanapuri jela mithyAtaNi, viThTharanaI diI Ala; mahAmaMtra samaraI manibhaM(tI)tari, sarapa phITI phUlamAla. e navakAra taNaI supasAI parisA siddhi jiNa pAmI kanakamaI jiNabhUthaNa (bhavana) karAviuM, thApyA tribhuvana sAmI. 5 jI bhaNaI vacha bhaMDArI nisidina, mahAmaMtra samarI e navakAra taNuI suparasAI kevali lacheira lahaMta. 6 jI (pati-paricaya) A "navakAra gIta" "namaskAra mahAmaMtra' pustakamAM chapAeluM che, te ja ahIM udbhUta AnA katAM vaccha bhaMDArI, depAla kavinA samakAlIna eTale 19mA saikAmAM thayAnI hakIkata maLI Ave che. "mRgAMkalekhArAsa'nA kavi vacha te A vacha bhaMDArIthI abhinna hevAne saMbhava che. (juo : "jena gUrjara kavio " bhA. 1, pR. 65, 66) A gItanA navakAranI phaLazruti saMkSepamAM Apela che.
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 22-] zrIkAnaracita navakAra-mahimA prabhAte uThI lIje nAma, jo manavAMchita sIdhe kAma; maMtramAM che A moTo maMtra, jema suNatAM heya kAna pavitra. cauda pUrava kere sAra, te UThI samarI navakAra; I maMtre na Ave ApadA, ImaMtre duHkha na Ave kadA. bhejanevelA pele e, duragati karatAM rAkhe che, zrIarihaMta [siddha] AcArya vijhAya, sarva sAdhujIne lAguM pAya. 3 jJAna darzana cAritra tapa sAra, Ine navapada gho bhAvasAra. zrIpAla mayaNAM taNe adhikAra, suNaje zAstra taNe e sAra vIze jinavarane namuM, bhavabhavanA huM prAyazcitta karuM, zrI mahAvIra jinazAsana laI dharme udyama karajo sahI. 5 dhameM have dhana bhaMDAra, dhameM have maMgala mAla; kAna kahe A vacana rasAla, suNaje jIvadayA pratipALa. 6 (prati paricaya) A "navakAra mahimA " zeTha bhANajI dharamazI zApariyAne temanI cha varSanI uMmare temanA kAkAe saMbhaLAvelo te kaMThastha karI rAkhyo hato ane siddhigirimAM potAnI 65. varSanI uMmare A lakhAvyo hato. A gItanA kartA tarIke " kAna" kavine ulekha helI kaDImAM Ave che, paNa temanA jIvana vize khAsa mAhitI maLatI nathI. temanI racanAo paikI eka kulavadhI' (phaledhi) pArzvanAthano chaMda' nAmanI kRti maLI Ave che; jemAM teo zvetAMbara jaina hovAne nirdeza kare che, AmAM "navakArane mahimA' saMkSepamAM gAye che.
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ [214-rUra ] zrI navakAranI sajhAya (jema taru pAkuM pAMdaDuM jI-e dezI) ' lavaNuM. samudra sarovara re, sarojita jaMbUlIpa ATha dizi che pAMkhaDI re, madha meru kamala svarUpa bhaviyaNa kamala race mahAra. dhyAna dhare navakAranuM re, jima pAme bhavapAra. bhavi. 1 arihaMta samara ujale re, ma ya bhavani suprasiddha pUrava dizinI pAMkhaDI re, siddhasta phala liddha. bhavi0 2 dakSiNa dizinI pAMkhaDI re, AcAra ja sevana vana; nIlavarNa uvajhAyane re, pachima samare banna. bhavi. 3 zyAmavarNa sahAmaNe re, labdhivaMta aNagAra; uttara dizinI pAMkhaDI re, je tariyA saMsAra. bhavi. 4 e paMca namukkArano re, agani khUNe varUpa; sava pAvapUNAsaNe re, maitrata khUNe nirUpa. bhavi. 5 maMgalANaM ca sarvesigare, vAyavya khUNe vizAla paDhama havaIti maMgalaM re, ciMte IzANe rasAla bhavi. 6 SaSTI guNe bhAve karI re, mana nirmala navakAra bhava pAtaka japatAM hare re, e cauda pUrava sArA bhavi. 7 zrI harSacaMdra harakhe kahe re, zrI pArdhacaMdra ziSa, INa dhyAne siddhi ramaNa vare re, jima pAme udaya sujagIza. bhavi. 8
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI padmAvatIdevI (nAlaMdA sthApatyAnusAra )
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
_
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ [114-33 ] kavirAja zrI nemidAsa rAmajI zAha praNIta paMca parameSThi maMtrarAja dhyAnamAlA [ apara nAma anubhavalIlA ] tathA tenA upara AcAryazrI jJAnavimalasUrine dabo [ bAlavilAsa ] DhALa pahelI [ DhALa pAI], (maMgala-zuddha AtmasvarUpanI mahAkalyANakArI vicAraNa+) dALa 1/1 mULa :- zrI jinavANI praNamana karI, siddhacaka bhAlasthala dharI; zuddhAtama che mahAkalyANa, te grahavAne thAo jANa...1 bo zrI jina cetrIsa atizayarUpa zrI-zabhA-lahamIvaMta ehavA rAgadveSAdi ripana jItaI ehavA je jina arihaMta tehanI vANI te sarasvatI tehane praNAma karIne valI siddhanA cakra-samudAya te bhAlasthati, te nilAo praNAma karIne athavA puruSAkAre loka dhArI i tivAre siddhacakrane nilADa ThAmi dhArI etale jagapUjya kAma te nilAha siddhaDAma dhArIne eha siddharUpa zuddhAtmA te mahAkalyANamayI karma kalaMka TAlI suvarNarU5 tha tima svarUpa ka(grahavAnaI tuhya prANIo jANa thAo. 1. * A graMtha vivecana sahita "jaina sAhitya vikAsa maMDaLa" taraphathI alaga graMtharUpe prakAzita karavAmAM Avela che, tethI ahIM vivecana Apela nathI. + prastuta rAsanI dareka kaThIne saMkSipta sAra te te kaDI upara darzAvavAmAM AvyA che. A sAra mULa kRtimAM nirdiSTa nahIM hovAthI ame ahIM kauMsamAM darzAvyuM che. 4 zrI nemidAnA guru zrI jJAnavimalasUrie bAlajI mATe A Ta karyo che. mULa pratimAM kayAMka tene bArtha tarIke paNa darzAvyo che, - 15
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrarAja dhyAnamAlA [ gujarAtI DhALa 1/2 (zuddha AtmasvarUpa kayAre ane kema thAya ?) mULa - pragaTe zuci anubhavanI jyoti, nAse tava mithyAmata ti, zuddhAtama avalokana karuM, daDha bhAve ehi ja citta dharuM..2 To - te kidhAre kima thAI te kahaI cha- jivAI zuci nirmala anubhava AtamajJAnanI ti prakAza pragaTai tivAre mithyAmatarUpa chati-malinatA nAza, tivAra IsI ruci upajaI te kahaI chaI-zuddha Atama nikalaMkanuM jevuM jANavuM. sAmAnya-vizeSapaNe jeuM-vicAruM. ehave daDha bhAva cittamAM dharuMrAkhuM te ruci thaI2 DhALa 1/3 na (zuddha AtmAne kema jANe?) mULa - vacana viveka vinaya sa (D) ddhi karI, tiNathI mithyAti apaharI; pragaTayA zubha saMkalpa pradhAne ApyuM prathama zuddhAtama dhyAna.....3 Tae - te kima jANII te kahaI chaI - vinaya 1, viveka 2, vacana 3, e triNanI zuddhi karanaI thAI tiNuI karI mithyAbhAva brAnti bhrama vipasanaI nAza pamADaI. tivAraI pragaTa kahatAM pradhAna zubha saMkalpa pragaTaI. teNe syu thAI. zuddhAtamanuM ja dhyAna cittanaI ApaI anya azubha saMkalpa vAI tivAraI kehanuM avalaMbana karaI te kahaI cha 3 . DhALa 1/4 (prathama paramAtmAnA AlaMbana sAthe ratiguNa pragaTe.) mULa - vItarAga desI nikalaMka, nahI vikalpa mada mAna vaMka teha niraMjana nirmala guNI, prathama AlaMbanasya rati banI...4
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ mar ] nemaskAra svAdhyAya [ 115 Ta - vIta kahetAM gayAM cha rAga anaI dveSa jehathI ehavA je valI nikalaMka-karmamalarahita valI jehathI TalyAM chaI azuddha vikalpa. mada te prApta vastune garva anaI aprApta vastune utkarSa te mAna. vaMka kahetAM vakrapaNuM, mAyA, kuTilatA. teha ji niraMjana niHpApa nirmala guNanA dhaNI ehavA je devAdika prathama kahitA pUrve pahilA tehanA dhyAnanA avalaMbanamyuM rati rAga banI AvaI ....4 dALa 1/5 (AlaMbananA dhyAnathI avarNanIya sukha.) mULa :- eha dhyAne sukha upanuM jeha, guge gola ganyA pari teha na kahArye mukhi sukha bahu thAya, nibiDa karmanA pApa pulAya...5 be - ehavA avalaMbana yAne je sukha upanuM te kehavuM lAgaI? guMga gola gaLyAnI pari thAI. manamAM mIThuM lAgaI paNi mukhaI kAMI upamA na kahI sakaI ajANatAM rahasyanaI Imaja hoI paNi ehavA avalaMbana ciMtanathI kaThina karmanI keDi gamaI tivAre valI keha thAI te kahaI chaI. 5 DhALa 1/6 (pUrvadarzita sthiti thatAM zuM thAya? mULa - ccAra zaraNamyuM lAge rAga, jANe ehathI thaye vaDabhAga; sukha dukha Avye sama mani lAgi, vede jima navi raNameM nAga6 Taba arihaMta 1, siddha 2, sAdhu 3, kevalI praNIta dharma 4-e cAranA zaraNa upara rAga thAI. manamAM harSa dharaI. je huM moTo vaDabhAgya je huM e pAme. tivAre te kehave thAI te kahe che. sukha duHkha AvyaI manamAM vedaI nahI. jima nAga-hAthI saMgAmamAM manamAM vayarI thakI bhaya na pAmaI tima.6
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226 ] maMtrarAja dhyAnamAlA [ gUjarAtI DhALa 1/7 (nijasvarUpanI dravya, guNa, paryAyathI vicAraNA.) mULa : asaMkhapradeza nija jiu dravya, darzana jJAna cAritra guNa bhavya; pajava tehanA anaMta anaMta, nija sarUpa jANe te saMta......7... To - asaMkhyAtapradezI je pitAne jIvadavya cha tehi ja vicAra darzana, jJAna, cAritranA guNa bhavya bhalA jehanaI viSaI chaI te ekekA guNanaI viSaI anaMta anaMta paryAya che. dravya sAthaI avinAbhAvI che. evA svarUpane Atamadravyane jANa te saMta uttama..7 DhALa 1/8 (cetanarAjanuM smaraNa, viciMtana ane dhyAna) ehathI alaga pudagalarUpa, tehathI tyAre cetana bhUpa; ehanuM jJAna enuM dhyAna, daDha pratIta ciMtana anumAna...8 be - ehavA lakSaNathI vilakSaNa alage te acetanAtmaka te pudgalarUpI tehathI alaga arUpI jIva lakSaNa yukta ne cetana rAjA. enuM jJAna tehi ja enuM dhyAna ekAgratA ehavuM ciMtana vicAra anumAnaI karI pratyakSagamya karavuM tehi ja pratIte dhAravuM... . 8 DhALa 1/9 (arihaMtAdi zuddhAtmAnA dhyAnanuM svarUpa) mULaH arihaMtAdika zuddhAtamAM, tenuM dhyAna karo mahAtamA; karmakalaMka jima dUra jAya, zuddhAtama dhyAne sukha thAya...9 be- arihaMtAdika pada te zuddhAtamA kahI. are mahAtamA mahApuruSe tenuM ja dhyAna kare. tima (jima) svakRta karmane mala te alage thAI. nirAvaraNa zuddhAtamAne parama nirAbAdha sukha thAI te kahe che..........9
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ vimA ] namaskAra svAdhyAya DhALa 1/10 ( dhyAnanI sAmagrI) mULa:- mana vacana kAyAnA vega, zubha zubha jeDe na Ihai bhega; vikathA nidrA ne AhAra, AsananA jaya aneka prakAra...10 To - mana, vacana, kAyAnA ga-vyApAra te zubha zubha ThAmaI jeDaI. paropakAra, pApadugaMchAdikaI jeThaI paNa bhegAdikanaI na vAMchaI. vikathA-rAja, deza, bhakta, strI pramukhanA viruddha kathA prabaMdha 1, tathA nidrA 1, pramAda 2, tathA AhAranA atimAtratA-ati zuddhatA, Asana, padmAsana, vIrAsanAdi aneka prakAranA tehanA jaya kara abhyAsa karI sAdhanA karaI ....10 DhALa 1/1 (dhyAnanI sAmagrI-cAlu) mULa - ekAte atipAvana ThAma, ramya deza sukhAsana nahIMghAma; paTa indriya paNa viSayavikAra, navibhA manamAM hiliMgAra...11 ToH- valI ekAnta dravyathI vijana pradeza bhAvathI ekAMta krodhAdike rahita-ati pAvana pradeza-dravyathI zuci sthAnaka bhAvathI pAvana malina saMkalpaI rahita razya-manahara pradeza, dravyathI sukhAsana, padmAsanAdi. bhAvathI sukhAsana para AzA rahita; ghAma-tApa. dravyathI uSNu pradeza, bhAvathI ghAma-deva, matsara, IrSyAdi rahita. ehavaI thAnikaI pAMca indriyanI paTutA-sAvadhAnatA sva sva vyApAraI zubha joDavaI paNi IndriyAI vikAra manamAM vicAra mAtra bhAvaI nahIM. kAmagAdikanaI na joDaI....11 DhALa 1/12 ( thAtAnI gyatA ) mULa - 1 guru vinayi nai mRta anuyAya, guNapakSI ne mani niramAya; audAsinyapaNi bhavabhAva, se paNi navi citta jamAva...12 Ta - - havaI dhyAnano dharaNahAre kehavo joiI te kahaI chaI-gurujanane vinayI, vinayIbhakti bahumAna premavaMta jeII. zruta zAstrAnusArI kiyAvAna jeII. guNadharmapriyatAdi
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228] maMtrarAja dhyAnamAlA [ gUjarAtI guNane pakSapAtI joI. valI mani niramAyI nikapaTI-udAsabhAi saMsAranA bhAva sevaI. ati pradhatA paNi nahI. Aza (soktapaNi viSayAdi vyApAra citta jamAva karI na sevaI. vyasanarUpa na thAI ....12 DhALa 1/13 ( dhyAtAnI yegyatA-cAlu) mULa - ehavA guNane sevI jeya, dhyAnakaraNane yogya te hoya; cala pariNAmI dhare dhyAna, zuddhAtamanuM myuM tasa nAma..13 Tabo: ehavA guNo je sevaNahAra hoI te puruSa dhyAna karavAnaI ceca thAI. jenuM calacitta-pariNAmanI caMcalatA haii te dhyAnanaI dharI sakaI nahI. je calapariNAmI viSayI kahA guNathI viparIta tehanaI zuddhAtamanuM myuM nAma kahII ?...13 DhALa 1/14 ( dhyAtA ane dhyeya) mULa - thira karI rAkhe je upayoga, karate tattvataNe Abhega; AtamasAra te cittamAM dhare, INi vidhi paramAtamapada vare...14 Tabe- thira pariNAma rAkhInaI je jJAnAdikanA upaga rAkhaI, anaI valI tattvAdikane Abhega kahatAM vistArane veSI heI. AtmAne sAra je kArarUpa paMca parameSThI cittamAM dharaI Ima abhyAsa karate hete paramAtama pada pAmaI....14 DhALa 1/15 ( dayeyanuM svarUpa) mULa - tehano zAzvata akhaya uda)dyota, parabrahma paramAtama ti; sahajAnaMda sadA sukhakaMda, mahAsukhasAgara gatasavidaMda..15 Tabo- tehane paramAtamAM te zAzvate dravyArarthe akSayapradezanI apekSAI, uddata nirAvaraNa mATaI utkRSTa jJAna, brahmati arUpI. sahajAnaMda sadA sukhakaMda sahajasarUpa atIndriya AnaMdamaya niraMtara sukhasamudra valI gaye chaI sakala daMda-saMsArane kisa...15
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ visA ] namaskAra svAdhyAya [ 22 dALa 1/16 (thAnanI prAthamika vicAraNA) mULa :- prathama vicAra kare eha, bhavasukha duHkhadAI kehevo; je pudgalamyuM pariNati karI, teha thakI cAre gati phirI..16 To - tihAM cittamAM pahile Ima vicAra karaI. bhava-saMsAranAM sukha te sarva duHkhadAI chaI je eNaI AtamAI pudgalanI saMgati pariNati karI, teha thakI cAraI gatimAM phiravuM kahyuM....16. DhALa 1/17 ( dhyAnanI tAtvika vicAraNA ) mULa - chAlI vATaka nATaka gaNuM, krodhAdika duHkha ketAM bhaNuM; anaMta jJAna je kevalarUpa, parasaMge thaye teha virUpa....17 bo :- chAlI-bakarI jima vADAmAM ghAlI huMtI sakala bhUmi pradeza avagAhaI tima II jIvaI cauda rAjakarUpa vATakaI Ima nATika karatAM avagAhiuM chauM, tihAM krodhAdika duHkha ketAM Ika kahII pitAnuM AtmAnuM kevalajJAna anaMtarUpa chatuM hatuM, tehI paNi pazkarma saMgathI viparyayarUpa thayuM. jJAna ajJAnarUpa thayuM.17. DhALa 1/18 (dhAnanI tAttvika vicAraNa-cAlu) mULa - sakala Rddhi sAvaraNuM jAya, bhAgI badAma anaMta vikAya; pudagala khalasaMge duHkhakAma, madirA moha thakI gatamAma..18 To - sakala Rddhi jehanI sAvaraNaI karI gayA prAya thaI tivAraI badAmanaI anaMtamaI bhAgaI vecANo nigada maLe. pudgala je khalarUpa durjana tehanA saMga thakI e cetana duHkhanuM kAma thayuM. moharUpa madirA thakI gatamAsa-gatalAja thayo. jIva samAna chaI paNi eka jJAnI eka ajJAnI Ima bheda pAmya...18,
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ 220 ] maMtrarAja dhyAnamAlA [karAtI DhALa 1/19 ( dhyAnanI tAtvika vicAraNa-cAlu) mULa - dravya prANa karate bhava gaye, bhAva prANa saMmukha java thaye; jANyo sakala sabhAva vibhAva, satya sarUpa thayo samabhAva...19 To : te mATaI idriya 5, bala 3. sAsosAsa 1, Ayu 1, evaM 10 dasavidha dravya prANa karatAM saMsAra vahyo. paNi-bhAvaprANa-jJAna, darzana, sukha, vIryarUpa teha nirAvaraNa karavAnaI sanamukha thaye. havaI AtamajJAneM sakala svabhAva-vibhAva, samAdhi-upAdhibhAva jANe. tivAra satyasvarUpI thaye. asatya gabhrama micyo. tivAre samabhAve rahyo. je jJAna-vabhAva AsamA, jaya svabhAva karma, adveSa guNa nIpane. 19 DhALa 1/20 ( dhyAnanuM phaLa) mULa :- dekhe nija para kerAM rUpa, jima naTa nRtya karato bhUpa; Apa AnaMdamAMhi te lIna, zAMta sudhArasamAMhi adIna...20 To : tivAre pitAnAM paranAM samAnarUpa jANyAM. jima rAjA naTave navAM navAM rUpa nATika karate sAmAnya prakAra sarvanaI dekhAvaI. Apa rAja potAnA AnaMdamAM lIna thAI yathA bhAvaI mujarA laI jima AtamA zAMta sudhArasamAMhi adInapaNuI vartaI. jima jima guNa pragaTaitima tima sudhArasa vadhaI siddha paramAtamA tima sarva jIva bhava nATika karatAM dekhe cha6.20 DhALa 1/1 (jenazAsanamAM dhyAna mATe aneka yegamArgo) mULa : AparUpa pragaTe jiNa heti, te dAkheM gurujana dharI heti jinazAsanamAMhi yoga aneka, bhAkhyA zAstramAMhi suviveka...21 che - - Apa rUpa pragaTe ehavA jinazAsanamAM aneka ga jeDAvIne vyApAra te saghalAI guruhita karInaI dAkha chaI, te zrI jinazAsanamAM vega pravacana zAstramAM zubha bhalAM viveka karI kahyAM chaI. 21,
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ vimAna ] namaskAra svAdhyAya [ 222 DhALI bIjI [ DhALa : baMgAlAnI dezIrAga : kAphI ] DhALa 2/1 (mokSane mULa upAya-dayAna. tenuM svarUpa) mULa - zivasukhaprApaNa mUla upAya, dhyAna kahyuM che jinavararAya. sAhiba seviI, hAMre manamohana sA; dhyAnamAMhi doI azubha nidAna, AraudranI kIja hAni. sA...1 Ta - zivasukha te mokSasukha pAmavAnaI mUla-prathama upAya-kAraNa zrI jinavarendra dhyAna kahiuM chaI. yAna te kehanaI kahiI? ekAgra ciMtanane dhyAna kahii ehavA sAhiba te dhyAna cAra kahiyAM che, temAMhi pUrvalyAM be azubha. azubhanAM nidAna-kAraNa chaI. te kahAM? ArtadhyAna-Indriya viSayanuM ciMtana 1, raudradhyAna te SaTUkAya jIvana vadha-ciMtana 2, tehanA bhAvanA ciMtananA bheda-pAyA AlaMbana-lakSaNAdi vicAra bahu che te zAstrathI jANavA. DhALa 2/2 mULa - dharmazukala doya dhyAna pradhAna, uttarottara guNadhara anidAna sAva dharmadhyAnathI AtarIdra jAya, nirvikalpa guNa tehathI sadhAya. sA..2 To - havaI chehalyAM 2 cAna pradhAna che. dharma dhyAna te sarAgacAritrInAM sakAma nirjara hetu? zukaladhyAna te AtmAne nirAvaraNa thAvAnuM. heTha(ta) 2 uttara uttara pradhAna guNadhAraka anaI saMsAranA kAraNe nahIM. dharmadhyAna AvyAthI Atta 1, raudra 2, bihuM jAI. nara tiri gati mUla nidAna e dhyAnathI laI. dharmadhyAnathI nirvikalpa guNa upaje. badhibIja sulabha thAI, mAThA saMkalpa na upajaI 2
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrarAja dhyAnamAlA 222] [ gujarAtI DhALa 2/3 (dravya-guNa-paryAyAtmaka ciMtana te zukaladhyAna) mULa - zuddha dravya guNa pajava jeha, zukaladhyAna che tehanuM geha. sAva dharmadhyAna che tenuM hetu, zukaladhyAna mohajIpana ketu. sA..3 Taba - anaI dravya-guNa-paryAyAtmaka nityanityAtmaka paNi vastu svabhAva ciMtana tehanuM ghara te zukaladhyAna. zrutadhara parvadhara zreNigata sAdhunaI hoI. te mATaI dharmadhyAna te zukala dhyAnanuM hetu cha. aAI zukaladhyAnathI meha chataI. ehanAM paNi thAvAnAM lakSaNa AlaMbana pAyA upAya aneka chaI bheda jenA Avazyakaniryukti pramukha grantha maLe kahiyA chaI.. 3 tALa 24 (zuddha kriyAyukta AtmavIrya te zukaladhyAna) zukrakriyA je anubhavasAra, dharmadhyAna che tAsa AdhAra. sAva AtamavIrya je anubhava dhAra, zukala te karma chedana kuThAra. sA. 4 bo - anubhavajJAnaI karI je zuddha kriyA trikaraNagaI je sAra pradhAna chaI dharmadhyAna te tehanuM AdhAra chai. etalaI jJAna, darzanazUnya te dharmadhyAna na hoI anubhavajJAna kriyAyukta AtmAne vIrya joDavuM te tIkhI dhAra samAna. zukaladhyAna te karma chedavAne kuThAra hatAM kAra sarikhuM chai. zukala te AtmAnaI ujajavala kara. athavA mahAdika karma zukala dhyAna zuddha karI nyAyagata thAI...4 DhALa 2/5 (dharmasthAnanA prazasta guNa) mULa - mitrI pramoda kaNa mAdhyayya, dharmadhyAneM hoIe cau svastha. sArA arihaMtAdika zaraNa AAra, kAla anAdinA jAsa pracAra. sA. 5
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ vikhan ] namaskAra svAdhyAya / 123 be - maitrI parahitaciMtA 1, prameha, guNI parasukhane dekhI harSa 2, karuNa dravyabhAve duHkhI jananI dayA 3, mAdhyacca te karakama AtmaprazaMsI guNi dveSI tehanaI viSaI ecalata upekSA 4, dharmadhyAnamAM e yAraI bhAvanA guNa prazasta-bhalAM hoI. arihaMta ghAtI karma rahita (1), siddha 8 karma rahita (2), sAdhu pacAza rahita (3), dharma 18 pApasthAnaka rahita (4) e AranA zaraNu karaNapaNuM-e cAra zaraNane anAdipaNuI jehanA pracAra. jihAM saMsAra Adi (anAdi tihAM paNi anAdi chaU.5 DhALI 2/6 (bhavAbhinaMdIne dharmadhyAna na hoya) mULaH- indriya sukha abhilASA jeha, dharmadhyAna tasa nA deha. sArA zukaladhyAnanuM AyeM rUpa, te mude saMsArane kupa. sAva 6 To - te mATe je Indriya sukhano abhilASa bhavAnaMdIpaNuI Icchaka heI je prANI teha naI dharmadhyAna nAva. jehavaI zukaladhyAnane rUpa svarUpa AvaI te prANI saMsAra kupanaI mudaI DhAMkaI. 6 DhALa 2/7 (zukladhyAnathI zukla guNa pragaTe) mULI bhavAbhinaMdIne e navi hoya, pudagalAnaMdIne bhajanA joya. sA. Atama AnaMdI je hAya, zukala zukala guNa pragaTe soya. sA. 7 bhAbhinaMdIne e dhyAna na hoIna UpajaI. ataI pagalAnaMdI prANanaI valI bhajanA ApAta mAtrai hoI te nahI paNi bahuvAra na TakaI. prasannacaMdrAdikanI parI. ane je Atama AnaMdI zama, saMyama, sukhamagna hoI tehanaI zukladhyAna damadatAdi munI (ni) nI paraI zukaladhyAna e vizeSa je thaI te te guNarUpa thAI...7
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24]. maMtranA sthAnamAM [ gujJAta DhALa 2/8 ( cittanA cAra prakAra) mULI:- citta vikSita nai yAtAyAta, tene dhyAne na rahe thira thAta. sArA suzliSTa citta ane sulIna, tihAM e duvidha hoI layalIna, sAva 8 be - cAra prakAranAM citta kahyAM chaI, eka vikSipta (1) te atyaMta caladuSTabhAva. bIje yAtAyAta (2) te kAMIka thirabhAva mArTi sAnaMda. baka-mIne thAnanI paraI duSTa bhAvanI athiratA eha vAra (5) vAlAnai e dhyAna nAvai. suzliSTa citta trIje te thirabhAi AnaMdayukta 3. sulIna citta ce te parama lInatA 4....8 DhALa ra9 (zuddhAtmanuM ciMtana) mULa zuddhAtama ratnAkara veli, pragaTe tihAM bhavi kIje keli. sA. viSaya kaSAya je bhavatamULa, dhyAne kuThAre karo unamUla. sA. 9 To - zuddhAtamarUpa ratnAkara velinI lahari jihAM pragaTaI tihAM are bhavika jana kelikIDA rasa raMga kare. viSaya kaSAyarUpa je bhava-saMsAra tarunAM je mUla chaI Arta raudrAdi kalahajArUpa te zukladhyAnarUpa kuhADaI karI unAmUlI nAMkhe. 9 DhALa 2/10 (saMsAranuM paribhramaNa aTakAvavA dhyAna-sAcuM avalaMbana.) mULa - bhavavanamAM bhUla kare dara, paNi navi pAme kihAM e dore. sA. java e dhyAna avalaMbana thAya,tava bhavabhava duHkha saghalAM jAya. sA. 10 Ta - - bhava-saMsArarUpa atigahana vanamAM bhU hute bahirAtamAM dehi karaI cha. paNi kihAMI Thera ThekANuM pAmatuM nathI. je bhramaNa karatA rahaI. jivAI e dhyAnanuM AtamAM avalaMbana karaI tivAraI bahirAtamAM TaLI aMtarAtamAM thA. tivAraI bhavabhavanAM saghalAM karmo janita duHkha jAI....10
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ fmA ] namaskAra svAdhyAya [ re, DhALa 2/11 (dharmadhyAna-zAna Adi guNanI khANa) mULI - taraNi kiraNathI jAi aMdhAra, gu(gA) ruDa maMtra jima viSa pratIkAra sAtha jima rehaNagiri ratnanI khANa, tima jJAnAdika guNamaNi dhyAna. sA. 11 To - - jima taraNi kahetAM sUryanA kiraNa prasArathI aMdhakAra jAI jima garuDa te gAruDa jAMgulI maMtrathI thAvara ane jaMgama sarva viSare pracAra jAi, jima rehaNAcala parvatathI sarva ratna pAmII daridra na rahaI tima e dhyAnathI jJAnAdika guNaratnayukta kalyANasiddhi masiddhi pAmII...11 DhALa trIjI (DhALa : tribhuvana tAraNa tIratha : e dezI) (dharmadhyAnanuM svarUpa ane aSTAMga yoga) DhALa 3/1 mULa :- dharmadhyAnanI vyakti ha ima dAkhaI re, ke have, zAstra taNe anusAra nAma mAtra bhAkhaIre, kiM nAma; yoga aSTAMga samAdhi sakala darzana kahe che, kiM sara, paNi te bhavya svabhAva puruSa viNa navi rahe re kiM puva...1 Tabo - havaI cAra dhyAnamAM dharma 1, zukala 2, evai dhyAna dhyAvA gya cha tehanuM svarUpa kahavAnaI DhALa kahII chaI. | dharmadhyAnanI vyakti-pragaTatA ImadAkhII kahII chai. tehamAM vicAranA zAstra vega (pra) dIpa dhyAnadIyAdi bahu chaI paNi rogazAstradikanaI anusAraI nAma mAtra kahI che. aSTAMga yuganI samAdhi sakala darzana kahaI chaI paNi tehanA bhalA vicAra te yegI puruSa vinA kahI sakAI nahI te aSTAMga yoganAM nAma kahaI cha...1
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ phare ]. maMtranA dhyAnamAMDyA [ gujarAtI DhALa 3/2 (aganA nAmatenAthI duSTa vikalpa tathA bhavaduHkha jAya) mULa - yama niyama praNidhAna karaNa prANAyAmamAM re, kiM karu, pratyAhAra neM dhAraNA dhyAna manodamAM re, ki dhyA; eka bhAva susamAdhi e ayoga chaI re, kiM e, ehathI duSTa vikalpa nahi bhava dukha gaI re, kiM nahi...2 bo - (1) yama te 5. - ahiMsA 1, satya 2, asteya 3, mithuna tyAga 4, parigraha parimANa pa. e prathama vega yamanAma 1. (2) niyama-1 zauca, 2 saMteSa, 3 tapa, 4 sajhAya, 5 praNidhAna te devAdikanuM zubha pravRtti ArAdhana. e bIje niyama nAmA-ga 2. (3) karaNa (Asana) - te Indriya nirodhana heti AsanAdi karaNa 3. e trIje ga 3. (4) prANAyAma-te sAse svA(sa)dikanuM zarIra laghukaraNa hetaI. e the ga-4 (5) pratyAhAra-te indriyagaNanaI viSayArtha thakI nivartAvavuM e pAMcame vega-5 (6) dhAraNA-te koIka eka prazarata zubha dayeyane viSaI cittanuM thApavuM. e chaThTho ga-6 (7) dhyAna-te je dhyeya kahyuM chaI tehanuM je bahu vidhya capalatA TALI ekAMI joDavuM te. (8) samAdhi-dhAraNuM dhyAna behanI thApanAM ekatva bhAvaI karI tanmayI bhAva thAvuM te samAdhi. tehi ja artha mAtra AbhAsa mAtra thAI te. samAdhi A AThama yega-8. e aSTAMga sakala darzana sammata chaI. ethI duSTa vikalpa na Upaje; tivAre bhavasaMga duHkha te gArDe kahetAM jAI.2 DhALa 3/3 (thAnasiddhi mATe prANAyAma-tenA prakAra) recaka pUraka kuMbhaka pratyAhArathI re, kiM prava, bhAta) nAsAta(na)na-dvAra vAyu pracArathI re, kiM vAve;
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ vibhAga ]. namaskAra svAdhyAya yatanA kare che te zAMti kahAI re. ki zAMDa, uttara adhara te vAyu vyAdhita kIjII re. kiM vyA ...3 Ta - keIka prANI yAnasiddhinI kAI prathama prANAyAma karaI te prANAyAma pavana nirjaya vinA karI na zakI. jihAM mana heI tihAM pavana heI anaI pavana hAI tihAM mana he. te bihunaI tulya kriyA karavAnaI kAjaI kSIra-nIra nyAyanI pari milavAnaI kAjaI recaka, pUraka, kuMbhaka karaI. nAzA brahmaraMdhra mukha thakI je vAyu bahiHpracAra karaI te recaka 1. apAnakArathI pUraka karaI aMtaraMga te pUraka 2. nAbhipadmanaI viSa pavana sthirI karaI te kuMbhaka 3. sthAnikathI sthAnAMtara karaI pavananaI te pratyAhAra 4. bhA(tA)la-nAza-mukhadvAraI karI pavanane rahe te zAMta. e pAMcame bheda 5. etalaI. suM ? je pavana sAdhanA thiratA karI pAcho pavana mukai tivAraI yatanAI meM kaI sAva dhAna paNaI svarti svasti mukaI te prANAyAma. uttara upa tathA adhara te heThalyA vAyune dha te vyAdhine regAdikane utpAta (na (thAI) vighAta kara. etala pavanasAdhanA nI reganuM hetu....3 DhALa 3/4 (dravya ane bhAva prANAyAmanA guNe) mULa - dravye jAi tridoSa vAta pitta kapha mukhA re, kiM vAva, bhAva thakI nirdoSa hoI tasa nahi ruSA re, kiM ta; viSaya-kaSAya AsaMsa tridoSa gayA thakI re, kiM tri, doSa zAMti tana kAMti vadhe bala bahu thakI re, kiM va...4 be - dravya thakI paNi pavana sAdhanAthI vAta, pitta, kapha pramukhanA videSa roga jAI. bhAva thakI paNi viSaya kaSAya mithyAta maMdatAI tathA nAza, nirdoSa thAI. tehanaI roSa na hoi. valI. viSaya-kaSAya vikAra na hei. AsaMsAe tridoSane nAza thAI, e tridoSa aMtaraMga tridoSa paNi samaI tivAraI doSanI zAMti hoI. bahu kAMti puNya prakRtinI puSTi thAI DhatAdi dhairya bahu vadhaI, viSa nAza pAmaI. guNa bahu thAI. '
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 ] maMtrarAja dhyAnamAlA [ StI DhALa 3/5 (audAsIjarUpa auSadhi ane dharmAmRta pazca) mULa - dAsInya mRgAMkapuDInI sevanA re, kiM putra, karatAM pAvana thAya nahi kaluSita manA re, ki nava; thApa tihAM valI bIja hadayakamale sadA re, ki huM, sthAna varNa kriyA atha AlaMbana te mudA re, kiM A0...5 be - - te trirdoSa gavai udAsInatArUpe mRgAMkapuDInI sevanA karAvaI. apramAdarUpa nivAta, vikathA rahita vijana-ekAnta sevAvaI, dharmAmRta pathya sevAvaI tehavI puDI sevatAM kaluSita mana Tale, dharmaruci vadhaI. bAhyamala regAdika, aMtaraMga mala azubha dhyAnAdika te Talate pAvana thAI. e te AgAmi subhikSa thAnAra hoI tivAre varasatA thaMbha jima, tathA sUrya ugatAM pahilI jima prabhAti tima e jANavA. havaI ehavA zubhAzayarUpa dharatImAM hadayakamalaI bIja thApAI. te bIja kehAM? sthAna, varNa, kiyA, artha, AlaMbana 5 pAmaI sthAna te mudrA, prasthAna, nyAsAdi, varNa te prayatna udAttAdika, kiyA te zUnya paga (nahIM) (athavA) svamati kalpita nahIM artha te yamaniyamAnuyAyI guru pradatta AlaMbana te pratimA sthApanAdika ItyAdi bIja kiyAnAM valI prANAyAmane vicAra leza kahiI cha...5 DhALa 3/6 (prakRti(vRtti) saMkoca, vikAra-avikAra ane nirvikAra mATe pavananI sAdhanA) mULa - prANApAna samAna udAna avyAna re, ki u0, aMge paMca samIra te bIja samAna che re kiM te che je anAhata brahmanA re, kiM ao, dravya pavananA paMca e bIja che dharmanAM re, kiM bI..6 Dhabe - prANa 1, apAna 2, samAna 3, udAna 4, abhyAna (vyAna) 5. e pAMca vAyu aMga maLe che. prANavAyu te nAzAgrathI prAraMbhI yathAvat pAnIya sudhI (1) ( apAna ?)
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ vimAna ] namaskAra svAdhyAya (2) samAna vAyu te saMdhi hRdaya zioNtara te nIla varNa. (3) udAna te kaMTha, tAla, bhUvAdika madhyavati nIlarupha. (4) avyAna te sarva tvacA vyApI raktarupha (5) te cuNe prANa, apAna ehanA gamAgamaI dhAraNA karavI. udAna te rUpa kare. samAja te Indriya jayArthaI thApa. ItyAdika sarva vicAra yogazAstra, gapradIpa, ga-pataMjali graMthathI jANavA. prakRti (pravRtti) saMkeca, vikArAvikAra, nirvikAra sAdhanAne kAraNa pavana chaI te mATe pavana sAdhavAna e pAMca varNane bIja cha ce te prANa, che (a) pAna, je samAna che udAna, sau aLyAna 5. e pavananA varNa thaI. e 5 samIra uThADaI ti vAraI anAhatanAda dasameM dvAre pavana pahoMcAI tivAraI lIna thAI. tivAraI ajANa hasya zunya thaye. anaI bheda jJAnI kahaye tanmayabhAva thaye. pavanAbhyAsI kahasyaI anAhatanAta pA. ItyAdi bhAva kahaI. anaI dravya pavananAbhAsIne paNi AhAra, nidrA, vikathA, Asana daDhatAnA dharma hoI.6 DhALa 3/7 (pavana nirbhayathI thatA lAbha.) mULa - dIpana hoI jaTharAgni tanu lAghavapaNuM re, kiM ta7, regAdikano nAza a5mala dhAraNuM re, kiM ava; gamanAgamanai zrAH na hoI daDha AsanaM re, kiM da , pavanataNuM jaya hoya kRpArasa vAsanaM re. kiM kR0...7 To - . valI, jaTharAgni dIpaI. kAmavIrya eNva na hoI, zarIraI laghutApaNuM hAIhalake thAI. bAhya rogAdikanA nAza thAI. mala alpa uccArAdika dehA zarIra sugaMdha vAtAdika nigama. thaDA etalaI nahI ja. gamanAgamanaI thAka na hoI. tathA svAsAdika zrama na hoI. AsananI daDhatA haI. vAkayanI capalatA, zarIra calatA, utsukatAdi deSa zAMti hoI. pavanane jaya thAI, tivAraI kRpA karuNarasanI vAsanA upajaI, niyapaNuM laI.....7 DhALa 3/8 (pavanAbhyAsa) mULa - liMga nAbhi ne tuMga(da) ridaya kaMTha tAluI re, ki ri0 rasanA nAsA netra bhra bhAla ziramAlIzuM re, kiM kiM bhU0
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20]. maMtrarAja dhyAnamAlA " [ gujharAtI INi ThAmiM nija teja dhare, vAyu cAraNyuM re, kiM vAva sthAnAMtara karI ema sAdhe dazama dvArasyuM re, kiM sA....8 eHche. liMgacakra, nAbhicakra, hRdayacaka, udara (u2) caka, (kaMTha) tAluuM, rasanA, nAzA, netra, zva, bhAla, zira e ThekANuM teja rahevAnAM, tathA varNanyAsanAM tathA svaradhvani utpAdaka sthAnaka e zarIra putta (ga) lakAdikaI jaNAI. tathA pavana thApavAnAM sthAnaka paNi che. vAyu sAdhavAnAM sthAnAMtara karaI. IhAM 15 avasthA chaI te prabhAti je svara sAdhanAmAM je avasthAmAM nADI pracAra heI te dinaI te avasthA thAI. mukhyatAmAM he pachaI valI pUrNa sAdhaka hAI. dazamAdvArathI pheravI caka sAdhaI.... DhALa 3/9 (pavanAbhyAsathI pUraNA pramAnI sAdhanA) mULa - Ima kare pavanAbhyAsa, sudhA tRSA jItavA re, ki kSetra varNa rU5 rasa gaMdha zabda guNa sAdhavA re, kiM za; indriya viSaya vikAra taNe vazi navi hAI re, kiMta, Ima karatAM brahmaraMdhra lahI siddhi nai joI re, kiM la0...9 bo - INi pari pavanAbhyAsa karate kSudhA tRSA jItaI. pUraNa pramA nAma sAdhanA pAmaI. be paravAha te pUraNa pramA nAma sAdhanA kahiI. tehane vicAra nigama ciMtAmaNithI jANa. tehathI varNa, rasa, gaMdha, zabda guNa sarva sadhAI. azubha zubha thAI, teha prANI iMdriya viSaya vikAranai vazi na thAI. dhyAna thiratA rahaI. Ima karatAM brahmaraMdhra jJAnamArga pAmInai siddhine joi. etalaI rUpAtIta dhyAnanA cegyatA hei. ganalikA bAMdhInaI zuddhAtama serI nihAla. 9 DhALa 3/10 (ArAdhanAne prapaMca) mULa dvAdaza vidyA sthAna bhaje tihAM anukrame re, kiM bha0, pRthivyAdika paMcabhUta taNAM tattva abhigamai re, kiM ta; maMDalacakane Ara Avarta pramukha bahu re, kiM A0, tehanA je vistAra lahA graMthathI sahu re. kiM la0...10
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAna | namaskAra svAdhyAya be - anukramaI dvAdaza vidyAsthAna bhajaI. jaMbhiNI 4, mohiNI 4, svaibhiNuM 4-evuM 12 te sAtvika 1, rAjasa 2, anaI tAmasaI 3 jeDatAM thAI athavA aSTAMga yega 1, adhIti, 2, bedha, 3 AcaraNa, 4 pracAraNe karI thAI, tathA valI pRthivyAdika pAMca tatvanA abhigama jANavA. rUpaI karI paNi prApaka thAI. pavanAbhyAsI vinA paNi anAhata nAda pAmaI. maMDala, caka ArA Avarta ItyAdika maMDala maMtraavatAra, cakra "hRdayakamalAdike, A sAdhanAdika Avarta te nyAsa sthApanAdike, avaguMThana, usaraNa, bhUmi pramArjana pramukha bahu vidhAna kahyAM che te jANavAM. tehanA je vistAra prapaMca budhajenaI saghalAI lahyAM chaI..10 DhALa 3/11 (dravyayegInI svara sAdhanA) mULaH dravyagI je hoya lahe te abhyAsathI re, kiM te; tehamAM acarija koya na dharma suvAsathI re, kiM ne, INi paraM sAdhe samIra te vAta nikAlanI re, kiM te; svara sAdhanathI te lahai jalavAlathI re, kiM te...11 be valI je dravyathI vegI, je sAdhanAdikane abhyAsI guru-upAsanA zIla hoI te paNi e sarva prakAra jANaI. te vAtamAM koI acarija nathI. dharmanI suvAsanAthI guru prasannatAthI syuM na thAI? INi pari pavana sAdhanA karate atIta, anAgata, vartamAna kAlanI vAta paNa jANe. igita AkArAdikaI athavA svarasAdhanA paNi jANuI. tathA jalavAla te sAsvAsa nADI pracArathI paNi jANaI. tehanaI sadA zubha heI...11 DhALa 3/12 ( svarodaya-saMvedya samIra) mULa - maMDala cAra vicAra samIra taNA kahyA re, kiM saha, bhauma vAruNa vAyavya AneyaparNa ka(2)hyA re, kiM Ave abhyAse saMvedya samIranI sthApanA re, kiM sa; nAzikA raMdhra hoI pUrNa samApanA re, kiM pUcha...12
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ gujarANI Tabo- pavana sAdhavAnAM skAra maMDala thira sthAnaka kahyAM chaI, te kahAM? bhaumamaMDala-pRthivI 1, varuNamaMDala-A5 2, vAyavya te vAyumaMDala 3, Agneya te teja maMDala 4. tehanA tatva varNa, gaMdha, rasAdika svara sAdhana sarva nADikAthI jANavA. havaI te nADikAnA 2 bheda te eka evedya samIraI sadhAI. tehanA abhyAsathI saMvedya samIra te vyakti samIrathI jehanuM sthAnaka AkAzatala te sarvatra vyApaka chaI. paNi nAzikAnA raMdhra thakI samIranI pUrNa samApanA jaNAI, te svarodaya kahII chaI....12 tALa 3/13 ( svara sAdhanAthI kAryanA mamatvane vicAra ) mULa : maMda maMda vAyu vahe je tattvane re, kiM va; te upara je kArya vicAra mamatvane re, kiM viTa, vAyu kaSNaneM uSNa zIta kRSNa ( kRsna) - bAhire re, ki kR; tiryaMgadha pharamAna bAla ravi sama sahI re, ki bA...13 bo - maMda maMda je vAyu pracAra te tatva kahIIM. AkAza tattva, Urdhva, vAyutatva tiryaka pracAra, apUtattva te agAmI, pRthivI tatva te samagAmI, agni tatva sarvagAmI ItyAdi vicAra te Upari valI je kArya jehanuM mRdu, khara, zubha, durbhAga, sthira, athira, zIdhra, maMda pramukha vicArane jeha mamatva bhAva hoI teha aMgIkAra kare. vAyu paNi pharasa keine uSNa kaIne kaSNa ItyAdi rUpa hAI. e sarva nAThIthI bAhira pharatA vAyune hoI. keIne trI che, keIne adha, koIne urdhvagAmI hei. kaI tatvane varNa bAla ravi-sUrya samAna, koIne dhUmra samAna, keIne pIta, keIne nIla, keIne zyAma, koIne pephe)ta Ima hAI.........13 DhALa 3/14 (dravyagIne svara sAdhanAmAM palimatha) mULa vAmA dakSiNa nAsA ravi, zazi gRhadharA re kiM raviva; tihAM dina pakSanaeN vAra zubhAzubhanI tvarA re, kiM zu;. ityAdika bahu bheda kahyA yogagraMthamAM re. kiM ka0; te sarve hAya dravya taNa, palimaMthamAM re, kiMta...14
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ vimAna ] namaskAra svAdhyAya ToH nAzikAnA paNi 2 (bheda) che. eka vAsa, eka dakSiNa. ekanuM nAma zazi chaI, dakSiNane ravi ghara chaI, tihAM valI pakSa be-kRSNa, zukala bhedaI tathA dinarAtri bhedaI, tiha valI vAra saumya-znara 2 bhedaI dakSiNAnAM krara, vAmanaI saumya joII. tihAM valI zubhAzubha kArya athavA valI gati nAzikA vahananI varA jevI, valI, varNa kSatri yAdika jevA, gamanaI praveza kAlaI. phIkSA-gALica-vRttilevAyAM kSorma-vieipu rAmAnA guma thatA yAtrA-yuddha-vivAhe ca, vidyAyAM rAjadarzane / kAmoddIpana-corye ca, (zasyA) dakSiNanADI sumA thatA || ItyAdika bahu vicAra vegazAstra, viveka vilAsa, ravodaya, svaradIpaka madhyethI jANavA. te saghalAI draSTagI abhyAsathI sAdhaI. te sAdhavAna. te kAjai ghaNuI patimaMtha upakrama karaI chaI. DhALa 3/15 mULa - have bhAve adhyAtma pavanane sAdhI re, kiM ao, gaMbhIrAdika aDaguNa tehamAM vAdhI re, kiM te; kRSNa zukala doI pakSa virati avirati beha re kiM avi, nAsikA AstikabhAva samIra dhare bahu re, ki sava...15 To - have bhAvathI adhyAtma sAdhavAnA upAya kahaI chaI. gaMbhIrAdika ATha guNa je prANIneM hoI te bhAva pavana sAdhanAmAM vadhaI te kahaI che. kRSNapakSI 1 zukalapakSI 2 jehanaI eka pudgala parAvarta saMsAra te zukalapI, tethI adhika saMsAra te kRSNapakSI 2, abhavyane alekhai. avirati virati prANI te beu nADi ( si) kAnI dhurA jANavI. caMdranI sUryanI Astika bhAva te nAsikA te mAMhi samIra pAMca 5 te paMcAsara pracAra jANu........15 DhALa 3/16 (tatva vicAraNa) mULa : caMdra sUryanAM rami te deza sarva saMyatA re, ki de, krodhAdika caumaMDalanI tihAM vaktA re, kiM maM;
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24] maMtrarAja dhyAnamAlA [ gUjarAtI paMca indriya je paTutA tattva vicArIzuM re, kiMta, viSayatanuM saMcAra vikAra nivArII re, ki vi...16 be - caMdra-sUryanAM rami maMDala te dezavirati sarvaviratinA mUlaguNa, uttara guNAdikanA saMyamapaNAnA dera, te krodhAdikanA cyAra maMDala, anantAnubaMdhIyA, apratyAkhAni (nI) yA, pratyAkhyAni (nI) yA, saMjavalanAdikanA cakamaMDala, tihAM pAMca indriyanI paTutA te pAMca tattva vicAraNA prazastapaNaI IdriyAI karaNa zakti, azubha vidyArthInA vikAra, sarvanI vicAraNA e tatvanA pracAra16 DhALa 3/17 (AdhyAtmika ciMtana) paramAtamanuM ciMtana adhyAtma tihAM re, ki ava; azubha taNe saMkalpa tiNe karI nahi tihAM re, ki ti; zubha saMkalpe saMkalpa maMDala kera re, kiM ma0, jeha avidyA vAyu pracAra na ga re, kiM prava...17 To : tihAM paramAtmAnuM svarUpa ciMtana te adhyAtama jANIi. jihAM azubha saMkalpAdikane saMkalpa, Asavane redha, tiNuI karI hoI. tihAM zubha saMkalpanaI maMDaLarUpa saMkalpa pheravaI anaI avidyArUpa azubha vAyune pracAra te jagAvaI nahIM... 17 DhALa 3/18 (AtmarAjanI zuci) mULa - iMdriya mala AlavAla aMbAla na bhAga , kiM ja , AtamarAja marAla te azuci na saMbha re, kiM ao parathI bhaya navi pAmeM Atamane beleM re, kiM A0, durgAnAdika preta tehane navi chaleM re, kiM te...18 be - tivAraI yadyapi zuddhAtama nathI thayuM, tehI paNi IndriyanA malarUpa je AlavAla - kahatAM nIka, tehane jaMbAla-kAdava te bhagavAI nahIM. Atama rAjArUpa rAjahaMsa te azuci paMkane saMbhava na karaI zivakumArAvikenI paraI paramahAdika vayarI thakI te bhaya na
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ vibhAga 3 namaskAra svAdhyAya [ zarU pAmaI. agajeyapaNe varate, pitA balaI kaI sahAya na vAMchai. tehane AraudrAdika dudhdhanarUpa pretaDAM navi chalaI koIne daMbha prapaMca dekhI naI vaMcAI nahI...18 kALa 3/19 ( piThasthAdi dhyAnathI guNe pragaTe.) mULI - piMDasthAdika dhyAna guNe AvI mile re, ki guru, pulaka AnaMdaneM anubhava te AvI bhale re, ki te vyApe samatAbhAva udAsapaNuM bhaje re, ki u0, je kuvAsita saMgati bAlakanI tyaje re, ki bA...19 bo - piMDastha, padasthAdika dhyAnanA guNa AvInaI Azraya jetaluM chavAstha svarUpa dhAvuM te piMDa sthAvasthA 1. padasthAvasthA te ghAtInA abhAvathI thayuM te svarUpa. 2. rUpastha te kevalIbhAva tathA prAtihAryAdika pratimAdika. 3. ItyAdika guNa upanaeN huM pulaka te harSane romAMcakaMcuka 1, AnaMda te nirdetuka citta prasannatA 2. anubhava te trikAletpanna zaka, bhayAdi nAzaI. Atmika tattvajJAna ciMtavane anubhava sukhAsvAda tehavA guNanA udbhava thAI. udAsabhAvapaNuM te tRptabhAvaM zamaNuM te bhajaI valI sahajathI ehevA guNa UpajaI je bAlaka jananI, kuvAsitajananI, agItArthanI, avidyAvaMtanI ehavA puruSanI saMgati varajaI....19 DhALa 3/ra0 (jAgaruka sAdhaka gItArthane seve) mULa - sAvadhAna bahumAna gItAratha nai bhaje re ki gIra, AtamalAbhe tuSTa na paralAbhe rajai re, kiM nava; kaMpa sarveda zrama mUcha brAnti balahInatA re, kiM bhAva, ItyAdika je doSa nahI tasa pInatA re, kiM nava....20 To - gItArtha te zraddhA 1, jJAna 2, kathaka (na) 3, karaNa ja, e cyAra zuddha jainAgama zraddhAvaMta te. cataH- gIyaM bhaNNai suttaM, attho tasseva hoi vakkhANaM / ubhayeNa ya saMjutto, so gIyattho muNeyavyo /
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22] maMtra sthAna mAtrA [ gujarAtI Atama pitAnA guNanaI lAbha prApti tuSTa thAI. paNi parapudgalAdi lAbhaI tuSTa na thAI. valI bhAvAdhyAtma pavanAbhyAsInaI kaMpa, veda zrama, mUcha, bhrAMti, balanI hInatA ItyAdika doSa na hoI. nIroganI pInatA puSTatA thAI. 20 DhALa 3/1 (svAdhyAyathI sAvadhAnI) mULa - vAcanAdika sakjhAya dhare anuprekhyatA re, kiMdha, hAI pramAdanI jhalaki kadApi na pizunatA re, kiM kaH caudalathI SaTa valayathI AgaliM saMkameM re, ki Ave, samati thAna pramatta thakI guNa aMka 2, kiM gu0...21 Ta : vAcanA 1, pRcachane 2, parAvartanA 3. anuprekSA 4. dharmakathA pa. e sakjhAyanI cAratA-kuzalatA akhedAdi guNa vadhataI chekadAcita vicaI 2 pramAdanI jhalakI hoI. paNi pizunatA paradoSAbhAsaI karI guNa upari pradveSatA te na ja hoI. valate pavana valI cAra dalanuM kamala dravyathI nAbhi anaI bhAvathI anantAnubaMdhiyAnaI abhAva tihAMthI ATha dala kamala, dravyathI hRdayakamali anaI bhAvathI pratyAkhyAniyA apratyAkhyAniyA tihAM e 2 cekaDII saMkramaI. etalaI viratirUpa pavana te te bhAva adhyAtamAM saMkramapraveza karaI. samakti sthAnika thakI dezavirati pramattaguNaThAI bhAva adhyAma pavana saMkramaI praveza karaI..21 DhALa 3/rara (te bhAva adhyAtmamAM vAsita hevAthI indriya sukhamAM lIna thAya nahi) mULaH iMdriya sukha AdhIna alInapaNuM ruce re, kiM ao, caki zaka sukha caka thakI adhike marce re ki a...22 (IMdriya sukha uddagAra tAsa, bhAva adhyAtameM re, kiM bhA. vAsyuM mana jasa Ima jANe, te rasa pariName che, kiM te.) To - Idriya sukhanaI AdhIna yadyapi hoI paNi tehamAM alInapaNuM cai lInapaNuM na thAI. cakravati zaka-iMdra tehanA sukha thakI paNi zama saMteSaI adhika AtamalAbhe macaI Idriya sukha te tenuM udgAra chaI. bhAvAdhyAtama jehanuM vAcyuM che te Ima karI jANaI. etalaI e DhAla pUrNa thaI..22
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ vimAna ] [ 220 namaskAra svAdhyAya DhALa cothI ( rAga : kAphI. dezI H baMgAlanI ) [ pavanAbhyAsa cAlu ] mULa - hRdayakamala Thave paMcaka bIja gaNigArA zuddha dharmanuM bIja; bhavi zcAIe, hAM re morA Atama paramAtama pada pAIe..1 To - have valI prakAAMtaraI eha ja pavanAbhyAsanI DhALa thI baMgalAnI dezII kAphI rAgaI kaI chahRdayakamalanaI viSaI ginA bIja paMcaka chaI te valI thAI chaI. (no). loe savva A hos nama. ari pada vicamAM tathA cAra dilanAM cAra pada tathA re 2 thI (8) sai sau evuM Adi akSara thApII. pAMca samIra thApIItyAdika bahubheda cha...1 DhALa kAra (paramAtma svarUpa pAmavA mATe dhyAna.). mULa - praNava sahita Adi pada varNa, nama pada Agali joDe sakarNa...bha2
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8] maMtrarAja dhyAnamAlA [ gujarAtI beche tathA valI paramAtama pAmavAnaI thAI praNava kahetAM kAra sahita paMca pada - siAlA thApII. nava (ma) pada Agali jeDI tathA praNava sahita eka varNa jeThII. aMtaI tathA A sakala vaNe prathama nama aMtai Ima jeDI. anaI kAma, vazya, uccATana, lakSmI, zare 5 khAravA)zya () naI kAje che reM pramukha paMcavarNa DaI. tiha che zrI s e bIja, pada pAMca ItyAdi sarva sakarNa paMDita jANaI....2 DhALa | (tripadI pAMca varNamAM pAMca varNanA phelAvAne vicAra) zULa - tripadI paNa paNa varNa vicAra, e dhyAtAM Tale doSa aDhAra...bha.3 che - | tripadInAM pAMca varNajA-bhAga--sanna-siddhALa" tripada tathA tripada maLe paMca varNanA vicAra "sigA "nA phaIlava chaI. e pada dhyAtAM huMtA deSa aDhAra tathA aDhAra pA5 sthAnAdika laI aMtarAya 5, hAsyAdika 6, evaM 11, kAma 12, mithyAta 13, ajJAna 14, nidrA 15, avirati 16, rAga 17, dveSa 18 doSa TalaI. evaM samudAI 35 guNa prakArataraI pAMca dalane vicAra jANu...3 DhALa 44 ( alakamalanI sthApanA ) mULa - aSTadaleM cauM bIja chaI anya, darzana, jJAna, cAritra, tapa e dhanya. bha...4 be' havaI aSTala kamalanaI viSaI yAra bIja, tihAM anya che te thApIIte kahAMdarzana, jJAna, cAritra, tapa e cAranI thApanA kIjaI. tivAraI navadalanuM kamala karNikAI karI cukta thAI4 hAla 4/5 ( dravya gInI sAdhanA mATe ) athavA mAyA zrI vahiM kAma, sAdhAraNa e bIja abhirAma, bha0.5
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ t vimAna ] namaskAra svAdhyAya mULa - athavA valI mAyA, vazya, zrI lakSamI, vahi, teja, kAmapratApa e cyAraI bIja sAdhAraNa sarvanaI chArUpa chaI te sAdhavAnaI paNi e chaI. dravya gInaI5. DhALa 4/6 ( maMtrarAja aheMkAranI sAdhanA ) mULa garva akSara akSara hetu (ta) prANAdhika vara bhAva saMketa. bha0...2 Ta e ehavuM akSara japatAM akSaraM kahetAM Atma svarUpa prataI, jANa prANathI adhika vara-pradhAna bhAvanaI saMketaI karI6. DhALa 4/7 ( maMtrarAjane nAdAnusaMdhAna mATe samuccAra ) mULa - hUrva dIrgha luta varNavibhAga dhyAtAM pragaTe guNa parabhAga...7 be - hasva 1, dIrdha ra, Duta 3, e triNa varNanA vibhAgane uccAraNa kAla vizeSa mAtrAnaI kahII chaI. tehavA dhyAnI pariNati karataI dhAnanA vibhAga pAmaI te rAjA phera na karaI te haQI vacanasiddhi 1, dIrgha I kAryasiddhi 2, hutaI daridra nAza 3, ItyAdi guNa pAmaI...7 DhALa 4/8 ( samuccArathI samatAramanI parAkASThA ) mULa - sarasa sudhArasa kuMDa sutIra sAmya svabhAvanuM vAdhe hIra, bha8 Ta - sarasa samatArasarUpa sudhAkuMDanuM tIra-kAMThe pAmaI. sAmya svabhAva rAgadveSanI maMdatAnuM hIra-rahasya vAdhaI pAmaI...8
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ 0i] DhALa 49 maMtrarAja dhyAnamAlA ( paramAtmapadano lAbha ) mULa - paramAtama rAjahaMsa sarUpa, avaloke jinaneM anurUpa, bha09 be tivAraI viSaya kaSAyanA nAzathI bahirAtamA TAlInaI AtamApaNuM rAjahaMsapaNuM bhajaI. tivAra pachI jina svarUpa dhAte paramAtamapANuM pAmaI9 kALa 4/10 ( AtmA AtmadhyAnamAM layalIna ) mULa - AtamAM Atama dhyAneM lIna, maMtrarAjamAM jima jali mIna, bha010 be-- e maMtrazAjanA dhyAnamAM layalIna thaye AtmA te AtmArUpa thai. jima nIramAM mAchilo layadhIna thAI tima Atama svarUpamAM layalIna thAI...10 kALa 4/11 ( upazama, apakane saMketa vicAra ) mULa - vAma dakSiNa pAse bihu dhAra, upazama khapaka saMketa vicAra, bha011 havaI valI vAmabhAgaI tathA dakSiNabhAgaI je e maMtranI dhAraI, arihaMtabiMba te dekhaI taddabhavaI upazamazreNi tathA kSapakazreNi pAmyAnI gatAgati gaI. teNuI bhavapAra pAmIi, kamaladala dhyAnaI upazamazreNi svarUpa dhAnaI kSapakazreNinI prApti jANavI. 11
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ namaskAra svAdhyAya It karo DhALa 412 ( jJAna sahAyathI upazama, AtmavIrya khapaka ) mULa - jJAnasahAye upazama dhAra, AtamavI khapaka vicAra. bha012 be - - jihAM graMthibheda thAI che tihAM samaya 1 lagaI. aMtaraI nyUnatA vRddhatA kahI chaI tihAM jJAnanI tIvratAI upazamazreNinI dhArA vadhaMtI anaI vIryanI dhArA vadhaMtaI kSapakazreNinI dhArA vadhatI e ukti chaI...12 DhALa 4/13 ( mithyAtvabhedananI jevI zakti tevI dazA.) mULa - baMdha udaya sattAkRta bhAga, hasvAdika svara yojanA lAga. bha013 karaNaI karmanA baMdha udaya sattAnA svavIyaMi bhAga pADe chai tihAM keIka prANa samakita paDaI. ketalAMIka saMkhyakAle asaMkhyakAlaI anaMtakAlaI tadda bhavamekSa aMtakRta kevalI thAI chaI sarva graMthibheda karI anivRttikaraNa pachI aMtarakaraNa karatAM je vIryanI yAdaza mithyAtvabhedanazakti tehavI te dazAI pAmaI te vicAra graMthA. ntaramAM bahu chaI. tihAMthI jANavA...13 DhALa 4/14 (jApanA traNa prakAra) mULa : rahasya upAMzu ne bhASya vicAra, dhyAnasamApatti niradhAra. bha014 be - havaI gaNavAnA vicAra kahaI che. viSNu bheda rahasya te hRdhyakamali 1, upAMzu te eSThaputrAdikanI cAlaNa nahI 2, bhASya te varNa-sthAnAdi zuddha 3, e dhyAna samApti (samApati) tAI jANavA. dhyAna (nA) rUDhane pavanAbhyAsI...14
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ kirI maMtrarAja dhyAnamAlA DhALa 4/15 (AtmA paramAtmAnA dhyAnathI mokSa pAme.) mULa - Atama paramAtama guNa dhyAna, karate pAme pAvana ThAma. bha015 be - AtmA te paramAtmAne dhyAna karate pAvana hAma pavitratAzaya karma viye janArUpa sthAnaka pAmaI...15 DhALa 4/16 (te vakhate kSAyika samyapha pAme.) mULa - hAI sumeru darzana nikaMpa, nirmala vidhu pare AnaMda japa, bha016 be - tivAraI te prANInaI sudarzana bhalA darzanArUpa meru khAIka samakti te nizcala nikaMpa thAI nimala pUrNa candramAnI paraI AnaMdane jaMpa te nirAbAdha sukha upajaI. mithyAti viparyaya kutarka adika jAI..16 tALa 4/17 (piMDastha Adi dhyAnathI ArAdhaka pitAnA manane svastha kare.) mULa piMDa-padastha ane rUpastha, rUpAtIta cauvidha mana svastha bha017 be - tivAMraI piMDastha 1, padastha 2, anai rUpastha 7 ane rUpAtIta ja e cAra prakArai dhayAnaI mana pitAnuM svastha thAI. paNi pudgalAdika pAmInaI adbhUtatA na bhAI-17
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ namaskAra svAdhyAya mAsa zaer " vimAna ] [ 142 DhALa 4/18 (cAra nikSepa vaDe kema dhAnAdhirUDha thavuM ?) mULa - nAma sthApanA dravya meM bhAva, chauma paDima kevala siddhabhAva. bha018 be - vali tehi ja svarUpa kahaI chaI. nAma 1, thApanA 2, dravya 3, kevala bhAva 4 - e cAranaI chadmastha pratimA kevalI anaI siddhabhAva dhyAnAdhirUDha huM te bhAvaI...18 dALa 4/19 (varUpa vicAratAM pariNAmanI sthiratA) mULa - nirakhate hoI thira pariNAma, zubhakRti dhRtidhara puruSa nidAna.bhA.19 be - eha svarUpa jotAM bhAvatAM pitAnA pariNAma thira ge thAI azubhathI laI te puruSa zubha kRta, zubha pairya, tehane dharaNahAra anidAnI aNapudgala Icchaka eha thAI..19 DhALa 4/ra0 ( AvA avalaMbanathI mokSaprAptimAM vilaMba nahIM ) mULa - avalaMbe vilaMba na thAI, karaNa apUrvanaIvIya sahAya. bha020 beH ehavA dhyAnanuM avalaMbavuM tehi ja mekSa prApaNanaI vilaMba na thAi. zIdhra kAryakArI thAI apUrvakaraNa-vIryanA sahAyathI aneka prakAranI tathAbhavyatAvazi racanA he. 20
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrarAja dhyAnamAlA ae ] [ pUnarAtI DhALa 421 ( sakalIkaraNa ane mudrAo darzAve che.) mULa - sakalIkaraNa paMcAMguli joDi, aMguSTa tarjanI madhyamI hoDI. bha021 Dhabe - - salIcaraNa te jApa sthirIkaraNa. paMcAMguli jehi te amejhimudrA, kAmadhenumudrAkikanuM joDavuM. aMguSa, tarjanI, aMguSTa pAsalI madhyamA, te sarvanaI madhyaaMgulI tehanI heDithI nIpaje...21 DhALa jarara ( sAdhanA prapaMca mATe keTalAMeka bIjo ) mULa - anAmikA kanIni(STi)kA paMca # tU tU tU svAda prapaMca. bha022 To - te anAmikA te kaniSThA pAsaI. kaniSThA te sarvathI laghu. e pAMce AMgulI, tihAM e pAMca bIjaka joDInaI svAhAdi jANIzuM. vistAra karI te zA ne pAMca bIjaka, rakAranA pAMca, kAranA pAMca, kAra-DhakAranA 5 jeDII. vaSar vauvat (vA) 4 ItyAdi yathAcitita jeDI. e DhALa madhye prapaMca dekhADe...22 DhALa pAMcamI ( DhALa : pAI) DhALa 1/1 ( parama maMtrane vizeSa vicAra ) mULa - cauda mahAvidyAnI siddhi, paramamaMtra paramAnaMda vRddhi, causaTha tAsa vidhAna vicAra, sola cauka je kaSAya nivAra. 1
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ vimAna ] namaskAra svAdhyAya [ 20 Taba - have valI ehane ja epAInI DhAlaI kahaI cha0. vizeSa vicAra prati e parama mahAmaMtra chai. 14 vidyA moTI chaI. nagAminI 1, parazarIrapravezinI 2, rUpaparAvartinI 3, sthabhinI 4, mahinI 5, svarNa siddhi 6, 2jatasiddhi 7, rasasiddhi 8, baMdhonI (? mokSaNa ) 9, zatruparAjayI 10, vazIkaraNI 11, bhUtAdidamanI 12, sarva saMpankarI 13, zivapadAdhinI 14, tathA valI sarva prakAraI paramAnaMda vadhaI. te maMtra gaNavAnA vidhAna 64 prakAranAM che. judAM judaI kAryai AvaI. e dravya vidhAna jANuvAnA bhAvavidhAna sAdhIzuM. te e parameSThi maMtra 14 pUrva sAdhana 16 kaSAyanI cekaDI eTale sela cakuM cosaTha ItyAdi aneka sAdhanabhUta thAI....1 tALa para (labdhi ane anAhatanAdanI prApti) mULa - tihAM maMDala cAra tihAM caujJAna, maMDa(ga)la cAra zaraNa e dhyAna; labdhi aThThAvIsanI bhAvanA, nAda anAhatanI pAvanA..2 TA - tihAM cAra maMDala te 4 jJAna matyAdika 4 athavA 4 maMDala-arihaMta 1, siddha 2, sAdhu 3, dharma 4. ehI ja cAra zaraNu dravye 4 kamala, nAbhikamala 1, hRdayakamala, 2, udarakamala 3, anaI ( 2) kaMThakamala 4 maMgala aThAvIsa labdhinI bhAvanA hoI anAhatanAda avyaktalakSaNa. parama pramodanI pAvanA sAhasa savAdikaI karI ... 2 DhALa pa/3 ( zAsanadhurA vahana karavA AmnAyanuM anukaraNa ) mULa - paMcavarNa paripUtaka pITha, triguNayukta nirguNa supaIku, - paMcaprasthAna pravartaka zira. tAsa dhurA vahevA anukaraI3 be - pAMca varNai karI pAvana parama pITha arihaMtANaM ehavuM triguNa-jJAna darzana cAritra yukta, nirguNa-sAtvika, rAjasa, tAmasaI mukta, bhaluM pratika paIDANa, paMca prasthAnane pravartAvaka AcAryAdikanaI pradhAnaI, tehanI dhurA gaNadhara padAdika vahana dhurAI anukaraI 3.
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrarAja dhyAnamAlA DhALa pa/4 ( zAsana dhurA ..cAlu ) paMcAcA pAvana thAya, te e paMcapITha lahevAya vItarAga nahIM paNi upazama rAga, e dhyAne heIIma parabhAga-4 mAMsa AcAraI karI pavitra thAI te paMcAcAra kehA-jJAnAcAra 1, darzanAcAra 2, cAritrAcAra 3, tapa-acAra 4, vIryAcAra 5 e paMcAcAra tivAraI e pAMcapIThanuM pAmavuM thAI. vItarAga na hoI tehaI paNi upazama rAgavaMta che. e dhyAnathI parama prakRSTa parabhAga guNatkarSane dhaNI thAyaI...4 DhALa 5/5 ( zAsanadhurA cAlu) dekhaI pAMcuM ehanA ghaNa, dekhaI paMca ehane paNi guNa sAdhya sAdhana sAdhakanA bheda, triryo chaI paNi hoI abheda, be - e maMtrarAjane dhaNI e pAMcaI arihaMtAdika padanaI dekhAI. e pAMce guNa pada te eha maMtranA dhyAnAranaI paNi dekhAI. sAdhya 1. sAdhana 2. sAdhaka 3. e vidhya da yadyapi chaI paNi para parAI abheda eka rUpaI cha. sAdhya sAdhana te sAdhakAntabhUta I...5 DhALa 5/6 (rahaMtALuMnA pAMca varNanI pAMca padamAM vyApti. ) mULa - abhaya akaraNa ahamindra samAna, tulya, kalpa, sAdhana sAvadhAna; e pAMcenA che ahiDANa, dharmadhyAnanuM e maMDANa..6 To :* . pAMca paranI avasthA e rItaI vyApaka chaI. abhaya 1, akaraNa 2, ahamindra 3, tulya 4, kalma pa-e avasthA sAvadhAna sAvadhAna che. abhaya te arihaMta 1, akaraNa te siddha, ahamindra te AcArya 3, tulya te upAdhyAya 4, kapa te sAdhu 5, e samAna
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ himA ] namaskAra svAdhyAya [ re avasthA chaI e pAMcaI avasthAnA e pAMca pada cha. ahichA(Tha)zuI aMtara bhArthanA jetA dharmadhyAnanuM maMDANa te ehaja che. sAdhu apramAdInaI sakAma nirjarA dharmadhyAnathI mukhyatA chaiM......6 DhALa pa/7 " (zuddhapratItidhara jinabiMba dekhe.) mULa :- ityAdika bahalA vistAra, bahuzruta mukhathI grahIche sAra; zuddha pratIta je nara hoya, madhye dekhuM zrI jina soya.7 To - ItyAdi ghaNA vistAra bahuzrutanA mukhathI jANavA. yogapAtaMjali, gazAsa, dhyAnarahasya, maMtracUDAmaNi, dhyAnepaniSat pramukha, paMcaparameSThipadakArika, aSTaprakAzI zrI siddhasena divAkara (sUri) kRta ItyAdika bahu graMtha chaI. te zuM pratItare je nara hoI tehanaI dhyAna dhAraNa hoI athavA te zrI jinanuM biMba hadathamaNe badhAnamaI dekhai....7 tALa pa8 ( phalazruti ) mULa - tadabhave tribha hoI tasa siddhi, AnuSagika tasa navanidhi Rddhi, leza thakI e be jApa, ihAM paramArthane che bahu vyApa...8 be - - je puruSanaI taddabhava siddha tathA tribhava siddha hoI tehanaI e pratIti upajaI. prasaMga tehani navanidhi risi siddhi hoI te mATi e jApane vicAra lavaleza mAtrathI dekhADe. lavamAtra paraM ene vyApa vistAra ghaNe chaI. gurukRpAthI ja pAmI. abhyAsa sAdhya chaI ...8 DhALa 5/6 ( dharmadhyAnanA cAra pAyAne vicAra ) AjJApAya vipAka saMsthAna, vicaya te ciMtananuM nAma; lezyA zuddha ne bhAva vizuddha, bedha vIrya vairAgya vizuddha ..huM :
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ zaa8 ] kAja dhyAnamAM [ gujharAtI To :A havaI dharmadhyAnanA cAra pAyA kahII chaI. AjJAvicaya 1. apAyavicaya 2, vipAkavicaya 3, saMsthAnaviya 4, AjJA vItarAganI tehanuM vicaya karatAM ciMtana te AjJAvicaya 1. apAya te rAgadveSa tehanuM vighanarUpa chaI tehanuM ciMtana 2. vipAka te karmanA zubhAzubharUpa tehanuM ciMtana 3. saMsthAna te leka puruSAkRti ciMtanarUpa 4. te vizuddha vezyA teja, padma zuklarUpa bhAva te AmapariNAmanI nirmaLatA jJAnabodha vIryanI vizuddhatAI vairAgya nirAzasa pariNAmanI vizuddhi dharmadhyAna upajaI. 9 DhALa pa/10 ( dharmadhyAnamAM maitrI Adi sahAyaka-svarganA hetu) muLa - svargahetu kahio dharmadhyAna, dUbedAre bhAva pradhAna; have bhAkhyuM je zukaladhyAna, te apavarga devAnuM pradhAna...10 To - te dharmadhyAna svarga prAptinuM hetu chai. maitrI, prameha, karuNA, madhyasthatAdika padastha piMThasthAdi khaMtI ajavAdika e sarva dharmasthAnAdi avalaMbana-sahAya chaI udAraI dravya karI bhAva pradhAnatA thAI havaI ethuM zukaladhyAna te apavarga-mekSa-devAnaI dherI-pradhAna chaI. dharma dhyAnathI vizuddha hetu kAraNuI pradhAna bhAva pradhAna saMghayaNa, pradhAna zretAdika hetu janita chaI, te paNi cAra bhedaI chaI te kahaI chaI..10 kALa 5/11 ( zukaladhyAnanA cAra bheda ) mULa - prathama bheda nAnAmRtavicAra, bIjuM ekyazruta suvicAra; sUkSmakriya uchinnaha kiyA, apratipAta caubheda e lahyA11 be - tenA prathama bhedanuM nAma nAnAzrutavicAra pRthakatvavitarka savicAra 1, bIjA bhedanuM nAma ekavitarka avicAra, trIjAnuM nAma sUphamakriyA apratipAtI 3, cethA pAyAnuM nAma ucchinna kriyA apratipAtI 411
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ vimAna ] namaskAra svAdhyAya [ 242 DhALa pa/12 ( vyArthika paryAyArthika vaDe bheda pradhAna ciMtana) mULa : eka Thami paryAya anusaraNa, zratathI dravya viSaya saMkramaNa artha vyaMjana gAMtare thAya, prathama bheda te Ima kahevAya...12 To - - e cAra zukaladhyAnanA bheda te madhye prathama be pAyA SaTu dravyanA je paryAya chaI te dravya 2 nA judA pADyA vinA sarva paryAyanuM anusaraNa sarva dravyanaI viSaI pravartana. zrutajJAnathI dravya-dravyanaI viSaI sakala viSayanuM saMkramaNa. padArthanA vyaMjaka je gAMgaI mana, vacana, kAyAdi yoga thAI te prathama bheda zukaladhyAnane te kahavAI...12 DhALa 5/13 ( artha, vyaMjana ane yugamAM saMkramaNa ) mULa :- eka rIti paryAyane viSe, artha vyaMjana gAMtara kheM (harSa) zrata anusAra thakI je vyakti, te bIjo ekatva vitarka...13 Ta - eka paryAyanI rItaI sakala dravyanA paryAyanI rIti pAmavAva tathA artha, padArtha vyaMjana je gAMtara karate harSaI temAM hica. zrutazAstranI anusAra je eka dravyanA eka paryAyAMtaranI je vyakti thAI te bIje bheda ekatra vitarka savicAra kahiI. 13 DhALa pa/14 (nirvANa samayano vega niradha) mULa -- je nirvANa samayane prAga, nirUddha vega kevalIne lAgI sUkSma yiA pratipAti nAma, trIjuM zukaladhyAna e nAma... 24 To :- nirvANakAla aMtamuhUrta pahelAM je kAyAdi vegane rodha ke je kevalI karaI cha sUkSima kriyA naimiSAdika paNi te pratipAtI chai ne mahiM je sUma kiyA nivRtti tehathI padayeM A jAsai te mATaI pratipAtI kahaI te zukaladhyAnanuM trIjuM nAma sUphamakriya (a) pratipAtI kahIIM14,
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrarAja dhyAnamAlA [ gujarAtI DhALa 5/15 (paranA coga vinAnI dazA) zailezIgata je nizcala yuga, lezyAtIta jihAM nahI paroga; mAmeM ucichanakriya apratipAti, cotho zukalabheda vikhyAti...15 Taba zilAne samudAya te zaila parvata. tehane Iza te zaileza kahetAM meru. tehanI pari bhikaMpa kAyAkAdi (kAyikAdi) sakala ga ruMdhavA lakSaNa lezyAtIta zukalezyAthI atIta jihAM para lega kaI na milaI vibhAga nyUna zarIra ghanapradezI, aspRzyamAna, AkAza pradezI ucchisarvayi apratipati nAmA ehave ce zukala dhyAnane pAye re bheda pragaTa chaI....15 DhALa pa/16 (zukaladhyAnane pahele ane bIjo bheda kene? kayAre ?) mULa :- triga yukta munivaranuM hoya, Adya dubheTa zreNigata soya; nija zuddhatama dravyanuM dhyAna, eka yogai bIjuM abhirAma ...16 To - e zukaladhyAna trigaI zubhagayukta muni apramatta suvizuddha yathAkhyAta saMyamI naI hoI. te dhyAnanA Adya pAyA 2 kSapakazreNigata muninaI haI. eka bhedaI pitAnA zuddhAtama dravyanuM pariNAne dhyAna thAI. bIjaI bhedaI zuddhAtama dravyanA guNa paryAyana abhirAmapaNuM..16 DhALa pa/17 (zukaladhyAnane trIjo bheda kene ? kayAre ?) tanu yogIne trIjuM hoya, cothe bheda age che; mana thiratA chadmasthane dhyAna, aMga thire kevalIne jANa..17 Ta - kevala kAyama rodhena velAI trIje bheda hoI. etalaI trIje pAIye. ethe bhe agInAM saMsAra prApta hoI. chaghasyanaI dhyAna te mananI ekAgratA he. kevalanA kevala ganI nizcalatA te dhyAna. manano vyApAra kevalInai nathI...17
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ R vizam ] namaskAra svAdhyAya DhALa pa/18 | ( siddha bhagavaMtanuM dhyAna te rUpAtIta che.) mULa - cidAnaMda paramAtama amUrta, niraMjana savi doSa vimukta; siddhadhyAna te rUpAtIta, dhyAtA tanmayatAnI rIta...18 cidAnaMda jJAnane paramAnaMda amUrti, arUpI, parama Apa () rUpa niraMjana, rAgadveSane saMga aMjana nathI. sakladoSathI mukta ehavA siddhanuM dhyAna te rUpAtIta kahI. te dhyAnaI pitAnaI tanmayapaNuM rUpAtItApaNuM kahI I....18 DhALa pa/19 (bhapagrahI ka kayAre ane kevI rIte jAya?). mULa - karma bhapagrAhI cAra, laghu paMcAkSarane uccAra; tulya kAla zilezI lahI, karma puMja sahela te dahI...19 Dhabe - valatAM bhavepagrAhI Ara kama rahaI. Ayu 1, nAma 2, gAtra 3, vedanI 4-e tehane kAla laghu paMcAkSara ucAra mAtra kAla e zailezIne agIne tulya saei ja kAla cha. karmajja saghalaI dahInaI kAgraI sthAnakaI jAi..19 DhALa para ( siddhi gatine prakAra ) mULa - dhama alAbuphala daMDAbhAva, cakAdika rIti gatibhAva; samaya eke lokAMti jAya, siddha sarUpa sadA kahevAya. 20 bo - jima dhUma iMdhaNathI chUTo dhUma AkAze jAI, jima pAkuM alAbuM kahetA tuMbraDuM traTakIne vegaluM jAI, jima daMDa vinA cakra pUrvAbhyAse phire tima eNuI jAI karmanA bramaNa vinA paNi anAdi abhyAsaI uMce jAI. eka samayamAMhi lekAgra sthAna jAI. dharmAstikAyanA abhAvathI aleka madhye paNi na jaI sakaI tihAM sadA siddha sarUpI kahavAI tihAM keha rUpa che. te rUpa pAmya 20
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 ] maMtrarAja dhyAnamAla [ gujarAtI DhALa 5/21 (sAdi paNa anaMta ane atIndriya sukha), mULa - sAdi ananta atIndriya sukha, bhAgAM karma janita sAvi dakha; bhava nATika saMsArI taNa, jANe dekheM paNi nahI maNuM....21 be - tihAMthI sAdi valata nAza nathI te mATi, anaMta, Indriya sAdhya sukha nathI te mATe atIndriya sukha, svabhAva janita, karma janita sukha te sarva duHkhamayI chaI te karma savi bhAgAM viNaThAM. tihAM rahyA huMtA siddha saghalA saMsAra nATika jeI chaI jANaI chaI. vizeSa rItaI dekhaI chaI. sAmAnya rIti kisI vAtanI paNa nathI. nATika kara tehathI jeNAranaI ghaNe sukha21 tALa para | (A prakAre parameSThimaMtra zivasukhanuM sAdhana) mULa - INi pari te parameSTI maMtra, zivasukha sAdhanane e taMtra, - nemidAsa kahe ema vicAra, jJAnavimala prabhune AdhArarara Ta - eNaI prakAraI parameSTi maMtrane mahAmahima mokSanAM sukha sAdhavAnaI e mahAtaMtra kapAya chaI. sAha nemidAsa rAmajI evo vicAra kAra maMtrane kahe che. zrI jJAnavimalasUri guru vacanane AdhAra pAmInaI pitAne paNi kAMIka anubhava siddhi Atama svarUpI huMtaI. 22 DhALa chaDI ( chappaya) DhALa 6/1 ( puruSetamarUpanI sthApanA-navakAra maMtranI dhAraNA ) mULa :- zrI ariMhata pada vadani, bhAla tali siddha virAje; bhAvAcArija kaMThi, vAyaga muNi bahu samAje;
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ vimAna ] namaskAra svAdhyAya [ zarU cUlA pada cau pITha, sakala sA(sa)rIra paiThThiya; A , puruSAtamarUpa thApanA, dhyAna svarUpa ahihiya; * Atama ne paramAtamA, eka bhAva thaI mani rameM tene (tritaya bheda abhedathI te jJAnI padi jana nameM.). 1 - Ta - 15da kavitvanI jAti. lakano puruSAkAra banAvII tihAM arihaMtapadanI sthApanA mukhanaI viSaI. bhAlaliI siddhapadanI sthApanA. bhAvAcArya suvihita gaNI AcArya tehanI kaMTha, galaI thApanA. vAcaka-upAdhyAya, muni-sAdhu te bhujA bihuM thApaI. cUlikAnAM cAra patra te pRSTha jANavI. ItyAdi sarva sarIranI pratiSThA thApI. e puruSAtamarUpanI thApanA dhyAna- mayaI adhiSThita karI I. tivAraI aMtara AtmA anaI paramAtmA eka bhAva ekarUpa thaI manamAM ramADIi. nivAraI dhyAtA 1, dhyAna 2, dhyeya 3-e vitaya bheda cha te e bhedapaNe eka rUpa ja dhyeyapaNuI thAI..1 DhALa/2 (yAnane bIjo prakara-siddhacakranI mAMDaNI), mULa - >> ahaMtu padapITha, siddha bhAle thira kIje, nAsAgaNa uvajajhAya, sAhu daI nayana bhaNI jaI kaMTha hRdayane udari nAbhi cau kamaliM jANe, daMsaNa nANu caritta tapa thakI cau pada ANe. siddhacakanI mAMDaNa, aMtara Atama bhAvataI paramAtama padavI lahe, kama paMka savi jAvata...2 - valI avara prakAra dhyAnane kahI chaI. kArapUrvaka arihaMta pada te page thApAI. je mATe arihaMtane mArga kahavAI te mArTi, siddha te bhAlasthale siddhazilAkAra mATe ane sakala karma TAlyAM mATe. nAsA te AcArya tehanI sakala zubha dhAraka chaI. havaI upAdhyAya 4 ane sAdhu te munivara pa e behanaI netra kahatAM lecana jANavAM. havaI kaMThakamala 1, hRdayakamalai 2, udarakamalaI 3, nAbhikamalai 4 e cAra kamaliM e cAra * A kaDInuM chaThuM pAda upalabdha nathI. artha saMgatithI chaDuM pAda banAvI koMsamAM mUkayuM che 20
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ zae ] maMtrarAja dhyAnamAlA [ gujarAtI panI thApanA jANavI. te cAra paddha te kehAM darzana 1, jJAna 2, cAritra 3, tapa kae 4 pada thApana e cAra kamalanaI viSa ANe. e maMtrane prayatna vIya pheravavuM e paMDita vayamaya zarIra, e siddhacakanI mAMDaNII aMtara Atama bhAvatai huMtaI te AtamAM paramAtama padavI pAmI. sakala karmane nAza huMtai parama siddhapaNuM pAmaI....2 DhALa 6/3 (parameSTi maMtranI sAdhanA mATe guNa sAmagrI) zAnta dAnta guNavaMta, saMtanA sevAkArI. vArita viSaya kaSAya, jJAna darzana suvicArI; syAdavAda rasa saMga, haMsa pari zamarasa jhIlai, zubha pariNima nimitta, azubha savi karmanaI khIlaI tAdaza nara parameSThi pada, sAdhananA kAraNe lahaI, sAha rAmajI suta ratna, nemidAsa INi pari kahaI.. 3 che - ehane dhyAyaka have jeII te kahaI chaI upazamI, vinayI, jita indriya, guNa dA (4) yAdivAna saMta sajajana bhagatI, vAryA che viSaya kaSAya jeNe, amaryAdI nahI. jJAna, darzanane bhale vicArI syAdvAdarupa khIrasamudranaI viSe haMsa samAna viveka guNe karI samatA rasamAM jhIlaI. zubha pariNAmaI vartAI. ehavA ja nimitta melavaI. azubha karma savi AvatAM kaI ItyAdika guNavaMta janaI te parameSi maMtra sAdhavAnA kAraNa malavatuM. anaI e maMtranaI thApII. sAha rAmajIne suta ratna nemidAsa te Ima kahaI ...3 DhALI sAtamI (DhALaH caMdrAulAnI) (vivApravAdane AmnAya) kALa 71 muLa - - e pAMce parameSTinA re, sAdhananA AmnAya vidhAmavAda dazama pUrvamAM re, bhAkhyA zrI jinarAya
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ t , vinA ] namaskAra svAdhyAya zrI jinarAyataNa je gaNadhara, vardhamAna vidyAnA Agara, vamAna bhADaeN karI tapiyA, tapa anubhAve sakala karma khapiyA; je bhavika janajI re, dhyAo dharI AnaMda. pramAda dUra karI re, pAme paramAnaMda; bhavajalanidhi tarI (ra) re. AMcalI...1. be - e paMca parameSThI maMtra sAdhavAnA AmbAya rahasya te vidyApravAda pUrva dizAmAmAM valI, te zrI jinarAjanA gaNadhara valI pUrvadhara, valI vardhamAna vidyAnA dhaNI sUrivA valI vadhataI bhAva je vividha tapanA dhAraka e vidyAnAM prabhAvanaI sakala karma ti e kahyA. bhavika jIvanaI AnaMda sAthaI pramAda daSTi karI chAo, paramAnaMda pAme. paramAnaMdaI bhavajaladhi tAre e AsIsa vacana...1. DhALa 7/ra (prANAyAmAdi rUDhi mAtra, zubha saMkalpamAM manega) mULa - prANAyAmadika kA re, rUDhimAtra te je (jA) Ni zubha saMkalpaI thApAI re, manaDuM pAvana ThANi hANi hoI tava azubhaha kerI, nA bAhya abhiMtara vairI, jita kazi jagamAMhi bherI, vAje kIti dize (se) disi serI . AMcalI...2. TaH prANAyAmAdina sala pavananA bheda te rUDhi mAtra. te prAi (ya) abhyAsa mAtra na thAI. sakala dhyAnamAM parameSThi pada dhyAna te puSTa AlaMbana thaI te pAI azubha karmanI hANi na thAI. bAhya AtyaMtara vairI mahAdika tehane nAza thAI, aMtaraMga parI nAsaI jatAza (zI) I jima saMgrAma thaI tima nAI tivAraI didisaI jAya vAdanI kIrtibhaMbhA vAja...2.
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrarAja dhyAnamAlA [ jUnatI DhALa 7/3 (ajJAnane nAza thatAM tAtvika jJAnane prakAza). mULa - siddharasAdika sparzathI re, leha hoI jima hema, Atama dhyAnathI AtamA re, paramAnaMda lahaI tema; jima sUte nara UThI jAge, jANaI sakala vastu vibhAge, tima ajJAna nidrAnaI nAzaI, tattvajJAnano hoI prakAsajI. AMcalI..3. be-- - jima siddharasa kuMpInA (rasanA) pharasathI lehathI hema thAye valI vise lehathI hema thAyaeN tima kahyuM tima paramAtmA dayAnathI AtmA te paramAnaMdapaNuM lahai kahetAM pAme. jima sUte nara jA tivAre pAchilA sarva bhAva saMbhAre, kRtakArya prArabdha kAryanA vibhAga jANe tima ajJAna nidrAne che te nAse tivAre tattvajJAnane prakAza thAyaeN...3. DhALa 7/4 (svabhAva ramaNatA). mULa janmAMtara saMskArathI re, athavA sahaja saMbhAva, athavA suguru prasAdathI re, pAmeM tattva jamAva; pAvakathI jima kaMcana sUda, tattva jJAnathI Atama buddha, Ape saMvedI anya pradI, jANe sarva vibhAva vinadIjI. AMcalI.4. be - ehavuM tatvajJAna pUrvajanmanA saMskArathI Ave. athavA sahejathI vigara prayatna Ave. tathA gurunI kRpAthI tattvane jamAva ghana pAmeM tivAre jima agnithI kaMcana nirmala thAye tima tattvajJAnathI AtmA prada pAme. Apa pote sabhya jJAnane jANa thAye avarane pramoda upajAveM. sarva vibhAvane vebhA (tA) thAye svabhAvapaNe pravarte.....
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ naMbara ghAdAra fmA ] DhALa 7/5 (kSetra, bIja, jala, puSpa, phalanI vicAraNA.), mULa - bahirAtama khAtra pAtra cha re, aMtara Atama bIja, thApI zubha saMkalpathI re, secana nIra lahaje; dijaI puNya prakRti pupAdika prazastapaNaI je thAIrAgAdika, paramAtama anubhava phala pAmI. eka bhAvathI teha akAmIjI AMcalI.pa. Ta IndriyArthInuM phala AtamA te khAtrarU5 khetra che. temAMhi aMtarAtmA zuddha bhavya jIva dravya te bIja. te vAvIne, zubha saMkalparUpa nIre sIMcIne, tihAM dAnAdika detA punya prakRti te puSpAdika teha ja prazasta rAgAdika te sarva karaNa sAdhananA te jANavA. paramAtama anubhava phala teha ja ekayabhAva akAmIpaNuM te paramAnaMda siddha svarUpa che. 5 DhALa 7/6 (nizcaya vyavahAranA saMkalpapUrvane guNa) mULI - abhyAse karI sAdhIzuM re, lahI aneka zubha yoga, AtamavIryanI mukhyatA re, jJAnAdika suviveka; cheka kahe vyavahAra vicArI, asu (zu)bha tyAgathI zuddha AcArI, guNaThANA anugata guNa bhArI, eM jANuI avivekI bhikhArI che... AMcalI...6. be - abhyAse karI sAdhI te proM aneka zubhaga pAmIne AtmavIryanI mukhyatA meM karI jJAnAdikanI suvikatA karIne cheka-DAhyA te vyavahAra vicArIne sayala kAryanI thiratA che. azuddha AcArane tyAga kareM, zuddha AcArane Adara kareM. guNaThANane anugata tatsadRza AcAra-vyavahAra ho. evI vAta avI (vi) vekI bhikhArI te zuM samajhe? 6.
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 j maMtrarAja dhyAnamAlA .. [ mulaanii DhALa 7/7 (AlaMbanathI pariNAmanI sthiratA) mUDI - dharmadhyAna avalaMbaneM re, hoI thira pariNAma, AlaMbanamAM mukhya cha re, e parameSThI nAma; dhAma pApanA je valI hutA, te piNa bhavane pAra pahaMtA, tiryaMcAdikaneM syu kahI che avara guNi joM e lahIIjI. AMcalI..7. bo - | dharmadhyAnanA avalaMbana karate piNa pariNAma thiratA heye saMsAramAM avalaMbana aneka chaI. temAMhi parameSTI maMtrI padanuM AlaMbana vizeSa chaI. e paramAtama dhyAna navapadanA pravartana thakI je pApanAM ghara cilAtIputra sarikhA te paNi saMsAranaI pAra yhatA. valI tiryaMcAdikanuM valI syuM kahevuM. apara guNa jananaI upagArI thAI tehanI sI vAta?.7. hALI 78 (upasaMhAra) mULa - mekSa mArganaI saMmuho re, dhvasta karmanA marma, dharma zarmanI bhUmikA re, TAlyA bhavanA dharma na thaIne savi bhavi prANI, upadeza jima jinavara vANI, syAdvAdanI e sahi nA (vA)NI, sakala surAsura jeha vakhANIjI AMcalI...8. (1) be - mokSamArganaI sanamukha sAhamAM je prANI, rAlyA chai karmanA marma jeNaI te prANI dharamanA zarma ka. sukhanA gharanI bhUmikA jANavI. bhava saMsAranA dharma ka. tApa jeNuI TAlyAM cha ehavA narma saMhAlA thaInaI saghalAI prANI naI jinanI vANIne upadeza eha Apo. syAdvAda je vItarAganuM zAsana tehanI eha ja vAMNI chaI. je paMca parameSThI pada dhyAnaI e AtmA paramAtmA thAI. je samasta surAsuraI je vANI Ima karI vakhANa stavI chaI8 (1)
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ jina ] namaskAra svAdhyAya DhALa 7/9 (upasaMhAra-cAlu) mULa - siddhAne valI sIjharcAI re, sIjhe che je jIva, tehane eka upAya che re, bhavajala paDatAM dIva; devarAja sarikhA jasa dAsa, nahI parabha (bhA) vataNI jasa Asa, vAsanA ehanI bhavi bhavi hoya (je), paramAtama daSTa karI che (je) AMcalI .(2) be je saMsAramAM aneka prANI siddha karmathI muMkAI Atma svarUpI thayA. atIta kAlaI AvataI kAlaI valI sIjhanspe. vartamAna kAlaI paNi mahAvidehAdikamAM sIjhaI che. te sarva prANIne eka ja upAya prapaMca chaI. saMsAra samudramAM paDatAne e parameSThI para dvIpa sarikhe chaI. devarAjai sarikhA jehanA dAsapaNa karaI chaI e dhyAnanA dhyAtA puruSanaI nathI parabhAva pudgalabhAvanI AzA tanA (thA) vAMchA jehanaI te mATe bhavi saMsAramAMhi rahivuM thAI tihAM lagaI ja vAsanA cittamAM raha. paramAtama daSTi karI ehI ja tatvamAM rahyo ?9. (2) vALa 7/10 (upasaMhAra-cAlu) mULa - tattvataNI jihAM kathA re, tevI ja parama nidhAna, jJAnavimala guNa saMpadA re, pArga ThAme ThAmi nAma ehanuM maMgala moTuM, ehathI avara je te savi khoTuM, nemidAsa kahe e ArAdhe, cAra varNa puruSAratha sAdhajI; bhAvika janajI re AMcalI...10. (3) Tabo - je tatvanI saMkathA jJAna, darzana, cAritranA vicAranI vArtA tehI ja jotAM parama nidhAna akSaya vastu chaI. te prANI kevalajJAnanI vimala nirmala saMpadA ThAmaThAmi pAmaI. e dhyAnamAlAnuM nAma te moTuM maMgalIka chaI. ehathI anya je saMsAramAM vastu te karmabaMdhananA Thama sarva khoTAM jANavAM. suzrAvaka sA. nemidAsa kaheM che je e dhyAnamAlA ArAdhe se. cyAra varNa brAhmaNa 1, kSatriya 2, vazya 3, zudra ja e save puruSArtha sAdhe. dharma 1, artha 2, kAma 3, mikSa 4, e 4 sAdha10, (3)
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrarAja dhyAnamAlA 260 ] [ gujarAtI DhALa 7/11 kaLaza mULa - Ima dhyAnamAlA guNavizAlA bhavika jana kaMThi ThA, jima sahaja samatA suralatAne sukha ane pama anubhave; saMvata rasaratu muni zazI (1766) mita mAta madhu ujajavala pabiM, paMcamI divasaI cittavisaI laho lIlA jima sukhadhaM. 1 zrIjJAnavimalasUri gurukRpA lahI, tasa vacana AdhAri; dhyAnamAlA Ima racI nemidAsaI vratadhAri. 11. (4) To : e dhyAnamAlA sakala prANI kaMThi kare. e dhyAnamAlAne be bha0 zrI jJAnavimalasUri kIdhe, rahasya jANavA mArTi. e rahasya samajhIne paMca parameSThIpada ArAdhI tanmaya thAo; jema mahAmaMgala nivAsa tha 11. (4) iti zrI paMcaparameSThI maMtrarAja dhyAnamAlA, anubhavalIlA. bAla vilAsa
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ vibhAga] namaskAra svAdhyAya [116-34] namaskAra vyAkhyAnam mamo arihaMtANaM // 1 // mAharau namaskAru arihaMta hau / kisA ji arihaMta, rAgadveSarUpiyA vayarI jehi haNiyA, athavA catuSaSTi iMdasaMbaMdhinI pUjA mahimA arihai, ji utpanna divyavimalakevalajJAnaM, cautrIsa atizayi samanvita, aSTamahAprAtihAryazobhAyamAna mahAvidehi khetri virahamAna tIha arihaMta bhagavaMta mAharau namaskAru hau // 1 // namo siddhANaM // 2 // mAharau namaskAru siddha hau / kisA ji siddha, duSTASTakarmakSaTha kariu, ji mokSe gyA / ATha karma kisA bhaNiyai / jJAnAvaraNIu 1 darisaNAvaraNIu 2 vedanIu 3 mohanIu 4 Ayu 5 nAmu 6 gottu 7 aMtarAu 8 Iha AThakarmakSau kariu ji siddhi gyaa| kisI ja siddhi; loka taNai agravibhAgI paMcattAlIsa lakSayojanapramANi jisau uttANu chattu tisai AkAri ja siddhisilA, amalanirmala jalasaMkAsa ju ajarAmarasthAnu teha upari yojanasaMbaMdhiyai cauvIsamaha ya vibhAgi ji siddha anaMtasukhalINa ti siddha bhaNiyai / tIha siddha mAharau namaskAra hau // 2 // namo AyariyANaM // 3 // mAharau namaskAra AcArya huu / kisA ji AcArya, paMcavihu AcAru ji paripAlai ti AcArya bhaNiyai / kisau paMcavihu AcAru / jJAnAcAru, darzanAcAru, cAritrA:cAru, tapAcAru, vIryAcAra yau paMcavihu AcAru ji paripAlai ti AcArya bhaNiyai / tIhaAcArya mAharau namaskAru hau // 3 // _ namo uvajjhAyANaM // 4 // mAharau namaskAra upAdhyAya huu / kisA ji upAdhyAya; dvAdazAMgI ji paDhai paDhAvai / kisI ja dvAdazAMgI; AcArAMgu; 1 suyagaDDu 2 ThANAMgu 3 samAvAu 4 vivAhapannatti 5 jJAtAdharmakathA 6 uvAsagadasA 7 aMtagaDadasA 8 aNuttarovavAiyada sA 9 paNhavAgaraNu 10 vipAkazratu 11 dRSTivAdu 12 e bAra aMga ji paDhai paDhAvai ti upAdhyAya bhaNiyai / tIha upAdhyAya mAharau namaskAru huu // 4 // ___ namo loe savvasAhUNaM // 5 // iNi loki ji kei achai mAdhu / yau loku ca kisau bhaNiyai / aDhAi dvIpasamudra panara karmabhUmi / ji kisI pAMca bharata, pAMca airavaMta, pAMca mahAvideha kSetra Iha panara karmabhUmimAMhi ji kei achai sAdhu / kisA ji sAdhu; ratnatrau ji sAdhai / kisau ratnatrau; jJAnu darzanu cAritru yau ratnatrau ji sAghai ti sAdhu bhaNayai / tIha sAdhu paMcamahAvrataparipAlaka / paMcamahAvrata kisA bhaNiyai / prANAtipAtu 1 mRSAvAdu 2 adattAdAnu 3 maithunu 4 parigrahu 5 rAtribhojanu / ji vivarjai ti sAdhu bhaNiyai / tIha sAdhu sarva hI mAharu namaskAru huu // 5 // ___ eso paMca namukkAro // 6 // eu paMcaparameSThi namaskAru / paMca parameSThi kisA / ji pUrvoktabhaNiyA arihaMta 1 siddha 2 AcArya 3 upAdhyAya 4 sAdhu 5 iha paMcaparameSThinamaskAru bhAvi kriyamANu huMtau kisa karai // 6 // savvapAvappaNAsaNo // 7 // sarvapApapraNAsakAriyau hui / INI jIvi caturgatiki saMsAri bhava
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162 ] , namaskAravyAkhyAnam bhramaNu karatai huMtai ji asubhalezyA upAyI pApu su INi paMcaparameSThinamaskAri mahAmaMtri sumaritai huMtai kSau huyai // 7 // maMgalANaM ca savvesiM paDhamaM havai maMgalaM / INi saMsAri dadhicaMdanadurvAdika maMgalIka bhaNiyai / tIha maMgalIka sarvahI mAMhi prathamu maMgala ehu / INi kAraNi subhakArya Adi pahilauM sumarevauM, jiva ti kArya ehataNai prabhAvai vRddhimaMtA huyi| yau namukkAru atItaanAgatavartamAnacauvIsI AdijinoktasAru, su tumhe viseSahai hivaDAtaNai prastAvi arthayuktu dhyeyu dhyAtavyu guNevau paDhevau / ju kisau // jiNasAsaNassa sAro caudasapuvvANa jo samuddhAro / jassa maNe navakAro saMsAro tassa kiM kuNai // anai ehu namaskAra smaratA ihalokataNA bhaya nAsai / yaduktaM-aDavigirirannamajjhe bhayaM paNAsei ciMtio saMto / rakkhai bhaviyasayAI mAyA jai puttabhaMDAI // vAhijalajalaNatakkara harikarisaMgAmavisaharabhaehiM / nAsaMti takkhaNeNaM jiNanavakArappabhAveNaM // hiyaiguhAe navakArakesarI jANa saMThio niccaM / kammaTThagaMThidoghaTTaghaTTayaM tANa parinaTuM // namaskArasya svarUpaM bhaNyate / INi navakAri nava pada pAMca adhikAra sattasaTThi akSara, tIhamAMhi cha bhArI ikasaTThi laghu / isau namaskArataNaraM mhaatmyu| eso maMgalanilao bhayavilao sayalasaMtisuhajaNao / navakAraparamamaMto saMtiyabhitto suhaM deu / appuvvo kappatarU eso ciMtAmaNo ya appuvvo / jo jhAyai sayalakAlaM so pAvai sivasuhaM viulaM // // navakAravyAkhyAnaM samAptam // prati-paricaya prAcIna gurjarakAvyasaMgraha bhAga 1" grantha orIenTala lAyabrerI, vaDedarA taraphathI 7. sa. 1820 mA mA2 5DeTa cha. 'tenA sa pA64 21. zrI sI. DI. sAsa, sema. se.. granthanI prastAvanAmAM te lAyabrerInA kyureTara zrI je. esa. kudalakara jaNAve che ke zrI dalAlanA akALa avasAnathI A granthanA saMgraha vize vizeSa mAhitI atyAre ame bhAbhI Asal nathI. sArAMza ke "namaskAra vyAkhyAna" saMdarbha kaI pratimAMthI levAmAM Avela che, te jANI zakAyuM nathI, chatAM e saMdarbhane abhyAsa karatAM jaNAya che ke AnA kartA zrI acalagacchIya keIka sAdhu bhagavaMta hovA joIe.
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 115-33 ] cAra zaraNAM vaDe anantAnubandhi kaSAyanA soLa bhedanuM nivAraNa 1. amantAnubandhyanantAnubandhikrodhanivAraNArtha caturzAnena cattAri saraNaM pavajAmi / 2. anantAnubandhyanantAnubandhikrodhanivAraNArtha caturmAnena arihaMte saraNaM pavajAmi / 3. anantAnubandhyanantAnubandhikrodhanivAraNArtha caturzAnena siddhe saraNaM pavajAmi / 4. antiAnubandhyanantAnubandhikrodhanivAraNArtha caturmAnana sAhU saraNaM pavajjAmi / 5. anantAnubandhyanantAnubandhikrodhanivAraNArtha caturzAnena kevalipannattaM dhammaM zaraNaM pavajjAmi 6. anantAnubandhyapatyAkhyAnIyakrodhanivAraNArtha caturmAnena cattAri saraNaM pavajjAmi / 7. anantAnubandhyapratyAkhyAnIyakrodhanivAraNArtha caturzAnena arihaMte saraNaM pavajjAmi / 8. anantAnuvandhyapratyAkhyAnIyakrodhanivAraNArtha caturzAnena siddhe saraNa pavajjAmi / 9. anantAnubandhyapratyAkhyAnIyakrodhAnivAraNArtha caturzAnena sAhU saraNaM pavajjAmi / 10. anantAnubandhyapatyAkhyAnIyakordhAnavAraNArtha caturzAnena kevalipannattaM dhamma saraNaM pavajAmi 11. anantAbandhipratyAkhyAnIyakrAdhanivAraNArtha caturmAnena cattAri saraNaM pavajjAmi / 12. anantAnubandhipratyAkhyAnIyako navAraNArtha caturmAnena arihaMte saraNaM pavajjAmi / 13. anantAnubandhipratyAkhyAnIyakrodhanivAraNArtha caturzAnena siddhe saraNaM pavajjAmi / 14. anantAnubandhipratyAkhyAnIyakrodhanivAraNArtha caturzAnena sAhU saraNaM padhajjAmi / 15. anantAnubandhipatyAkhyAnIyakrodhanivAraNArtha caturmAnena kevalipannattaM dhamma saraNaM pvjaami| 16. anantAnuvandhisaMjvalanakrodhanivAraNArtha caturzAnena cattAri saraNaM pavajjAmi / 17. anantAnubandhisaMjvalanakronivAraNArtha caturzAnena arihaMte saraNaM pavajjAmi / 18. anantAnubandhisaMjvalanakrodhanivAraNArtha caturzAnena siddhe saraNaM pavajjAmi / 19. anantAnubandhisaMjvalanakrodhanivAraNArtha caturmAnena sAhU saraNaM pavajjAmi / 20. anantAnubandhisaMjvalanakodhanivAraNArtha catujJAnena kevalipannataM dhammaM saraNaM pavajAmi / 21 anantAnubandhyanantAnubandhimAnanidhAraNArtha caturmAnena cattAri saraNaM pajjAmi / 22. anantAnubandhyanantAnubandhimAnanivAraNArtha caturzAnena arihaMte saraNaM pavajjAmi / 23. anantAnubandhyanantAnuvandhimAna nivAraNArtha caturmAnena siddha saraNaM pavajjAmi / 24 anantAnubandhyanantAnubandhimAnanivAraNArtha caturzAnena sAhU saraNaM pavanAmi / . anantAnabandhyanantAnabandhimAnanivAraNArtha catarzAnena kevalipannataM dhamma saraNaM pvjaami| 26. anantAnubadhyapratyAkhyAnIyamAnanivAraNArtha caturmAnena ca tAri saraNaM pavajjAmi / 27. anantAnubandhyapratyAkhyAnIyamAnanivAraNArtha caturzAnena arihaMte saraNaM pavajjAmi / 28. anantAnumbadhyapratyAkhyAnIyamAnanivAraNArtha caturmAnena siddhe saraNaM padhajjAmi / 29. anantAnubandhyapratyAkhthAnIyamAnanivAraNArtha caturzAnena sAhU saraNaM pavajjAmi / 30. anantAnubandhyapratyAkhyAnIyamAnanivAraNArtha catujhAnena kevalipannataM dhammaM zaraNaM pavajjAmi / 31. anantAnubandhipratyAkhyAnIyamAnanivAraNArtha caturjJAnena cattAri saraNaM pavajAmi / 32. anantAnuvandhipratyAkhyAnIyamAnanivAraNArtha caturzAnena arihaM te saraNaM pavajjAmi /
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 ] cAra zaraNAM vaDe anantAnubandhi kaSAyanA soLa medonuM nivAraNa 33. anantAnubandhipratyAkhyAnIyamAnanivAraNArtha caturmAnena siddha saraNaM pavajjAmi / 34. anantAnubandhipratyAkhyAnIyamAnanivAraNArtha caturmAnena sAhU saraNaM pavajAmi / 35. anantAnubandhipratyAkhyAnIyamAnanivAraNArtha caturzAnena kevalipannattaM dhamma saraNaM pavajjAmi / 36. anantAnubandhisaMjvalanamAnanivAraNArtha caturzAnena cattAri saraNaM pavajAmi / 37. anantAnubandhisaMjvalanamAnanivAraNArtha caturjJAnena arihaMte saraNaM pavajAmi / 38. anantAnubandhisaMjvalanamAnanivAraNArtha caturmAnena siddhe saraNaM pavajAmi / 32. anantAnubandhisaMjvalanamAnanivAraNArtha caturzAnena sAhU saraNaM pavajjAmi / 40. anantAnubandhisaMjvalanamAnanivAraNArtha cara rzAnena kelipannattaM dhammaM zaraNaM pavajjAmi / 41. anantAnubandhyanantAnubandhimAyAnivAraNArtha caturmAnena cattAri saraNaM pavajjAmi / 42. anantAnubandhyanantAnubandhimAyAnivAraNArtha caturjJAnena arihaMte saraNaM pavajjAmi / 43. anantAnubandhyanantAnubandhimAyAnivAraNArtha caturjJAnena siddhe saraNa pavajjAmi / 44. anantAnubandhyanantAnubandhimAyAnivAraNArtha catujha na sAhU saraNaM pavajAmi / 45. anantAnubandhyanantAnubandhimAyAnivAraNArtha caturmAnena kevalipannattaM dhamma saraNaM pavajAmi / 46. anantAnubandhyapratyAkhyAnIyamAyAnivAraNArtha caturmAnena cattAri saraNaM pavajjAmi / 47. anantAnubandhyapratyAkhyAnIyamAyAnivAraNArtha caturjJAnena arihaMte saraNaM pavajjAmi / 48. anantAnubandhyapratyAkhyAnIyamAyAnivAraNArthaM caturmAnena siddha saraNaM pavajjAmi / 49. anantAnubandhyapratyAkhyAnIyamAyAnivAraNArtha caturjJAnena sAhU saraNaM pavajjAmi / 50. anantAnuvandhyapratyAkhyAnoyamAyAnivAraNArtha caturzAnena kevalipannattaM dhammaM saraNaM pvjaami| 51. anantAnubandhipatyAkhyAnIyamAyAmivAraNArtha caturmAnena cattAri saraNaM pajjAmi / 52. anantAnubandhipratyAkhyAnIyamAyAnivAraNArtha caturzAnena arihaMte saraNaM pavajjAmi / 53. anantAnubandhipratyAkhyAnIyamAyAnivAraNArtha caturzAnena siddhe saraNaM pavajjAmi / 54. anantAnubandhipratyAkhyAnIyamAyAnivAraNArtha caturzAnena sAhU saraNaM pavajjAmi / 55. anantAnuvandhipatyAkhyAnIyamAyAnivAraNArtha caturzAne na kevalipannattaM dhammaM saraNaMpavajAmi / 56. anantAnubandhisaMjvalanama yAnidhAraNArtha caturmAnena cattAri saraNaM pavajAmi / 57. anantAnuvandhisaMjvalanamAyAnivAraNArtha caturzAnena arihaMte saraNaM evajjAmi / 58. anantAnubandhimalanamAyAnivAraNArthaM catujJAnena siddhe saraNaM pavajjAmi / 59. anantAnubandhisaMjvalanamAyAnivAraNArtha caturzAnena sAhU saraNaM pavajjAmi / 60. anantAnubandhisaMjvalanamAyAnivAraNArtha caturmAnena kevalipanna dhamma saraNaM pavajAmi / 61. anantAnubandhyanantAnubandhilobhanivAraNArtha caturmAnena cattAri saraNa pavajjAmi / 62. anantAnubandhyanantAnubandhilobhanidhAraNArtha caturmAnena arihaMte saraNa pavajjAmi 63. anantAnunbadhyanantAnuvandhilobhanivAraNArtha caturjJAnena siddhe saraNaM pavajjAmi / 64. anantAnubandhyanantAnubandhilobhanivAraNArtha caturmAnena sAhU saraNa pavajjAmi / 65. anantAnubandhyanantAnubandhilobhanivAraNArtha caturmAnena kevalipannataM dhammaM zaraNaM pavajjAmi / 66. anantAnubandhyapratyAkhyAnIyalobhanivAraNArtha caturzAnena cattAri saraNaM pavajjA / 67. anantAnubandhyapratyAkhyAnIyalobhanivAraNArtha caturjJAnena arihaMte saraNaM pavajjAmi / 68. anantAnubandhyapratyAkhyAnIyalobhanivAraNArtha caturmAnena siddha saraNaM pavajjAmi 69. anantAnuvandhyapratyAkhyAnIyalobhanivAraNArtha caturmAnena sAhU saraNaM pavajjAmi /
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ namaskAra svAdhyAya [165 70. anantAnubandhyapratyAkhyAnIyalobhanivAraNArtha caturzAnena kevalipannattaM dhamma sara pvmaami| 71. anantAnubandhipratyAkhyAnIyalobhanivAraNArtha caturmAnena cattAri saraNaM pavajAmi / 72. anantAnubandhipratyAkhyAnIyalobhanivAraNArtha caturmAnena arihaMte saraNaM pavajAmi / 73. anantAnubandhipratyAkhyAnIlobhanivAraNArtha caturzAnena siddhe saraNaM pavajAmi / 74. anantAnubandhipratyAkhyAnIyalobhanivAraNArtha caturzAnena sAhU saraNaM pavajAmi / 75. anantAnubandhipratyAkhyAnIyalobhanivAraNArtha caturzAnena kevalipannattaM dhammaM zaraNaM pavajAmi / 76. anantAnubandhi saMjvalanalobhanivAraNArtha caturzAnena cattAri saraNaM pavajAmi / 77. anantAnubandhisaMjvalanalobhanivAraNArtha caturzAnena arihaMte saraNaM pavajjAmi / 78. anantAnubanghisaMjvalanalobhanivAraNArtha caturmAnena siddha saraNaM pavajjAmi / 79. anantAnubandhisaMjvalanalobhanivAraNArtha caturjJAnena sAhU saraNaM pavajjAmi / 80. anantAnubandhisaMjvalanalobhanivAraNArtha caturzAnena kevalipannatta dhamma saraNaM pavajjAmi / (prati pasyiya) koIka pratamAMthI saMbaMdha vinAnAM be pAna prApta thayela. tenI AgaLa pAchaLanAM pAnAM maLyAM nahIM. AnA katAM viSe paNa jANavA maLyuM nathI. kaSAyonA kSaya mATe A uttama prakriyA hevI joIe, ema lAge che. MER
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ sukhanI cAvI : navakAra sau koIne duHkha joItuM nathI ane sukha joIe che. dukha pApamAMthI utpanna thAya che ane sukha parama maMgalamAMthI. duHkha na joItuM hoya te sarva pApane praNAza (saMpUrNa nAza) kara joIe ane sukha joItuM hoya te AtmAe parama maMgalamaya thavuM joIe. pApane nAza pApa-rahitane namaskAra karavAthI thAya che ane AtmA paramaMgalamaya tyAre ja thAya che ke jyAre te 5ramamaMgalane namaskAra kare che. sarvathA pApa rahita ane saMpUrNa paramamaMgalamaya AtmAnI avasthAo A vizvamAM phakta pAMca ja che-te che : arihaMte, siddho, AcAryo, upAdhyAya ane sAdhu bhagavaMte. teone anukrame karAyela paMca-namaskAra sarva pApone saMpUrNa nAza kare che ane badhA maMgalemAM paheluM maMgala thaIne ApaNuM AtmAne parama maMgalamaya banAve che. pApa rahita ane paramamaMgalamaya sthiti prApta thatAM ja AtmAne paramasukhanI prApti thAya che, tethI navakAra sukhanI parama cAvI ( Master key) che. pU. munirAja zrI tattvAnaMdavijayajI |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa-1 sarita-si-mAyAya-34dhyAya-(sAdhu)-54 vana . [ A koIka jJAnabhaMDAranI naM. 1131 nI hastalikhita prata uparathI utArela che. - prata adhUrI lAge che. ahIM eka ke be pAnAne ja utAre karela jaNAya che. AmAM navakAranA prathama pada "name arihaMtANuM" ne gujarAtI sAthe jUnI* bhASAmAM che. khAsa karIne AmAM arihaMta kevA ? e samajAvatAM kahyuM che ke aDhAra deSathI rahita (e deze ahIM gaNAvyA che), vartamAnamAM mahAvideha kSetramAM rahelA, trIza atizayathI (2 mI yA che) sahita vagere 81351aa. " racayitAnA pitAnA nAmano ullekha nathI. teo paMDita dakSavijaya (nA ziSya paMDita zrInine mivijyagaNInA ziSya jaSNAya che. " saMpUrNa pratamAM arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu padane-navakAranA prathama pAMca padone gujarAtI bArtha haze, ema lAge che.] (4) -arihaMtasiddhAcAryopAdhyAya (sAdhu) padavarNanabhASA (patra 12 naM. 1311) paMDita dakSavarti paMDitazrI zrInimivijayagaNi gurubhyo namaH / namo arihaMtANaM mAharau * nama X / vayarI jItA anai aDhAra doSa rahita te aDhAra doSa kehA / annANa 1 koha 2 bhaya 3 mANa 4 mAyA 5 lobha 6 raIa 7 araIa 8 .... niddAsogA 10 aliavayaNa 11 coriA 12 macchara 13 bhayA 14 pANivaha 15 pema 16 kIDA 17 pasaMgahAsAi 18 jassa e dosA aTThArasa vi paNaTThA namAmi devA hi devataM / aDhAra dosa rahita arihaMta bhagavaMta jJAnasvarupa kevaladarzana zAMtadAMtakRpAsAgara / trailokyataNAsvAmI, jagatguru jagatpI(DA)- . hara / dharmacakravartI sAMpratakAli paMcama jJAnadhaNi / te pAMca jJAna kehA- matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna, manaHparyavajJAna kevalajJAna e pAMce jJAne kari sahita mahAvidehakSetri caurAsIpUrvalakSaAya / / pAMcasaI dhanuSa pramANakAya vajraRSabhanArAcasaMghayaNa / sabhacaurasasaMThANa AThasahasrapuruSalakSaNopeta / svarupa suMdarAkAra / cautrIsa atizaya virAjamAna te cautrIsa atizaya kehA / adbhutarUpagaMdharogaparasevau malarahitadeha 1 sAsaUsAsa kamalanA gaMdha sarikhao 2 rudhiramAMsa gAyanA dUdha sarikhaM * mAharau = mAharo = mAro x nama = namaskAra
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18] [ nabha212 svAdhyAya unalaM anai abihAmaNuM 3 AhAranIhAra dekhai nahi e cyAra, atizaya janma thakI huI / eka joyaNamAhe naradevatiryacanI koTANakoTi bayasai 1 naradevatiyecanI bhASA nai sarakhI anai joaNa lagai vyApai ehavI bhagavaMtanI vANI 2 jinapUThi bhAmaMDala hui 3 savAbiisaI gAumAhi roga na huii| 4 / etalA mAhe vayara na hui 5 sAta iti na huI / te kehi maragI iti na huI / 7 / ativRSTa na huI / 8 / avarasaNuM na huI 9 / dukAla na huI / 10 / svacakra paracakrano bhaya na huI / 11 / e agyAra atizaya- AkAzanai viSaya dharmacakra cAlai // 1 // Akazi cAmara cAlai / 2 / AkAzai pAdapIThasahita sidhAsana cAlai / 3 / AkAsi chatra tIna cAlai / 4 / AkAsi ratnau dhaja cAlai / 5 / sonAnA kamala upari paga mUkai / 6 / gaDha tIna huii|7| vakhANanai samai cyAramukha hui / 8 / azokavRkSa huii|9| mAragicAlatAM kAMTA uMdhA thAI / 10 / vRkSa namai / 11 / devaduMduhi vAjai / 12 / suhAtau vAyarau hui / 13 / paMkhI pradakSaNAnI payari pharaI 141 sugaMdhapANInI vRSTi huI / 15! pAMca varNa phUlanI vRSTi huI / 16 / keza roma nakha vAdhai nahiM / 17 / jaghanya thakau cyAharai nikAyanA devatAnI koDI hui / 18 / cha rati (Rtu) iMdinaI suhAtI huI / 19 / e ogaNIsa atizaya devatAnA kIdhA / ima saghalAi malInai cautrIsa atizaya jAzivA / pAtrIsa vANI guNakarI sobhAyamAna // pariziSTa-2. pAMca parameSTinA 108 guNa [ kaIka hastalikhita prati uparathI A utAre karela che. mULa saMskRta che, chatAM sarala che, tethI gujarAtI anuvAda Apela nathI. zrIpALarAsa vagere aneka graMthomAM A 108 rANenuM varNana sulabha che, tethI paNa anuvAda Apela nathI. jyAM bahu ja moTI azuddhi saMskRta vyAkaraNa vagerenI daSTie dekhAI tyAM ja phakta kasamAM sudhAra mUkela che. A rejanI ArAdhanAmAM A guNe atyaMta upayogI hovAthI ahIM saMgraha karela che.] paJcaparameSTinAM 108 guNAH :- 1 azokavRkSaprAtihAryasaMyutAya zrIarihantAya (arhate) * namaH / .2 puSpavRSTiprAtihAryasaMyutAya zrIarihantAya namaH / : 3 divyadhvaniprAtihAryasaMyutAya zrIarihantAya namaH / * A rIte kauMsamAM mUkela sudhArela pATha karavo,
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ parizipa 4 dvAdaza cAmarayugmaprAtihAryasaMyutAya zrIarihantAya namaH / 5 suvarNasiMhAsanaprAtihAryasaMyutAya zrIarihantAya namaH / 6 bhAmaNDalaprAtihAryasaMyutAya zrIarihantAya namaH / 7 dundubhiprAtihAryasaMyutAya zrIarihantAya namaH / 8 chatratrayaprAtihAryasaMyutAya zrIarihantAya namaH / 9 jJAnAtizayasaMyutAya zrIarihantAya namaH / 10 pUjAtizayasaMyutAya zrIarihantAya namaH / 11 vacanAtizaya saMyutAya zrIarihantAya namaH / 12 apAyApagamAmAtizayasaMyutAya zrIarihantAya namaH / 13 anantajJAnasaMyutAya zrIsiddhAya namaH / . 14 anantadarzanasaMyutAya zrIsiddhAya namaH / 15 avyAbAdhaguNasaMyutAya zrIsiddhAya namaH / 16 anantacAritraguNasaMyutAya zrIsiddhAya namaH / 17 akSayasthitiguNasaMyutAya zrIsiddhAya namaH / 18 arUpaniraMjanaguNasaMyutAya zrIsiddhAya namaH / 19 agurulaghuguNasaMyutAya zrIsiddhAya namaH / 20 anantavIryaguNasaMyutAya zrIsiddhAya namaH / 21 pratirupaguNasaMyutAya zrIAcAryAya namaH / 22 sUryavattejasviguNasaMyutAya zrIAcAryAya namaH / 23 yugapradhAnAgamasaMyutAya zrIAcAryAya namaH / 24 madhuravAkyaguNasaMyutAya zrIAcAryAya namaH / 25 gAmbhIryaguNasaMyutAya zrIAcAryAya namaH / 26 dhairyyaguNasaMyutAya zrIAcAryAya namaH / 27 upadezaguNasaMyutAya zrIAcAryAya namaH / 28 aparizrAviguNasaMyutAya zrIAcAryAya namaH / 29 saumyaprakRtiguNasaMyutAya zrIAcAryAya namaH / 30 zIlaguNasaMyutAya zrIAcAryAya namaH / 31 avigrahaguNasaMyutAya zrIAcAryAya namaH / 32 avikathakaguNasaMyutAya zrIAcAryAya namaH /
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 j [ namaskAra svAdhyAya 33 acapalaguNasaMyutAya zrIAcAryAya namaH / / 34 prasannavadanaguNasaMyutAya zrIAcAryAya namaH / 35 kSamAguNasaMyutAya zrIAcAryAya namaH / 36 RjuguNasaMyutAya zrIAcAryAya namaH / 37 mRduguNasaMyutAya zrIAcAryAya namaH / 38 sarvA gamuktiguNasaMyutAya zrIAcAryAya namaH / .. 39 dvAdazavidhatapoguNasaMyutAya zrIAcAryAya namaH : 40 saptadazavidhatapoguNasaMyutAya zroAcAryAya namaH 41 satyavataguNasaMyutAya zrIAcAryAya namaH / 42 zaucaguNasaMyutAya zrIAcAryAya namaH / 43 akiJcanaguNasaMyutAya zrIAcAryAya namaH / 44 brahma ryaguNasaMyutAya zrIAcAryAya namaH / 45 anityabhAvanAbhAvakAya zrIAcAryAya namaH / 46 azaraNabhAvanAbhAvakAya zrIAcAryAya namaH / 47 saMsArasvarUpabhAvanAbhAvakAya zrIAcAryAya namaH 48 ekatvabhAvanAbhAvakAya zrIAcAryAya namaH / 49 anyatva-bhAvanAbhAvakAya zrIAcAryAya namaH / 50 azucibhAvanAbhAvakAya zrIAcAryAya namaH / 51 AzravabhAvanAbhAvakAya zrIAcAryAya namaH / 52 saMvarabhAvanAbhAvakAya zrIAcAryAya namaH / 53 nirjarAbhAvanAbhAvakAya zrIAcAryAya namaH / 54 lokasvarUpabhAvanAbhAvakAya zrIAcAryAya namaH / 55 bodhidurlabhabhAvanAbhAvakAya zrIAcAryAya namaH / 56 dharmadurlabhabhAvanAbhAvakAya zrIAcAryAya namaH / 57 zrIAcArAGgasUtrapaThanaguNayuktAya zroupAdhyAyAya namaH / 58 zrIsUtrakRtAGgasUtrapaThanaguNayuktAya zrIupAdhyAyAya namaH / 59 zrIsthAnAGgasUtrapaThanaguNayuktAya zrIupAdhyAyAya namaH / 60 zrIsamavAyAGgasUtrapaThanaguNayuktAya zrIupAdhyAyAya namaH / 61 zrIbhagavatIsUtrapaThanaguNayuktAya zrIupAdhyAyAya namaH /
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ parizi. j 62 zrIjJAtAsUtrapaThanaguNayuktAya zrIupAdhyAyAya namaH / 63 zrIupAzakadazAGgasUtrapaThanaguNayuktAya zrIupAdhyAyAya nmH| 64 zrIantakRddazAsUtrapaThanaguNayuktAya zrIupAdhyAyAya namaH / 65 zrIanuttaraupapAtikasUtrapaThanaguNayuktAya zrIupAdhyAyAya namaH / 66 zrIpraznavyAkaraNasUtrapaThanaguNayuktAya zrI upAdhyAyAya namaH / 67 zrIvipAkasUtrapaThanaguNayuktAya zrIupAdhyAyAya namaH / 68 utpAdapUrvapaThanaguNayuktAya zrIupAdhyAyAya namaH / 69 agrAyaNIyapUrvapaThanaguNayuktAya zrIupAdhyAyAya namaH / 70 vIryapravAdapUrvapaThanaguNayuktAya zrIupAdhyAyAya namaH / / 71 astipravAdapUrvapaThanaguNayuktAya zrIupAdhyAyAya namaH / 72 jJAnapravAdapUrvapaThanaguNayuktAya zrIupAdhyAyAya namaH / 73 satyapravAdapUrvapaThanaguNayuktAya zrI upAdhyAyAya namaH / 74 AtmapravAdapUrvapaThanaguNayuktAya zrIupAdhyAyAya namaH / .. 75 karmapravAdapUrvapaThanaguNayuktAya zrIupAdhyAyAya namaH / 76 pratyAkhyAnapravAdapUrvapaThanaguNayuktAya zrIupAdhyAyAya namaH / . 77 vidyApravAdapUrvapaThanaguNayuktAya zrIupAdhyAyAya namaH / 78 kalyANapravAdapUrvapaThanaguNayuktAya zrIupAdhyAyAya namaH / 79 prANAvAyapUrvapaThanaguNayuktAya zrI upAdhyAyAya namaH / 80 kriyAvizAlapUrvapaThanaguNayuktAya zrIupAdhyAyAya namaH / 81 lokabindusArapUrvapaThanaguNayuktAya zrIupAdhyAyAya namaH / 82 prANAtipAtaviramaNavratayuktAya zrIsAdhave namaH / 83 mRSAvAda viramaNavratayuktAya zrIsAdhave namaH / 84 adattAdAnaviramaNavratayuktAya zrIsAdhave namaH / 85 maithunaviramaNatratayuktAya zrIsAdhave namaH / 86 parigrahaviramaNavatayuktAya zrIsAdhave namaH / 87 rAtribhojanaviramaNavratayuktAya zrIsAdhave namaH / 88 pRthvIkAyarakSakAya zrIsAdhave namaH / 89 apkAyarakSakAya zrIsAdhave namaH / .....9. tejaskAyarakSakAya zrIsAdhave namaH /
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ namaskAra svAdhyAya 91 vAyukAyarakSakAya zrIsAdhave namaH / 92 vanaspatikAyarakSakAya zrIsAdhave namaH / 93 trasakAyarakSakAya zrIsAdhave namaH / 94 ekendriyajIvarakSakAya zrIsAdhave namaH / 95 dvIndriyajIvarakSakAya zrIsAdhave namaH / 96 trIndriyajIvarakSakAya zrIsAdhave namaH / 97 caturindriyajIvarakSakAya zrIsAghave namaH / 98 paJcendriyajIvarakSakAya' zrIsAdhave namaH / 99 lobhanigrahakArakAya zrIsAdhave namaH / 100 kSamAguNayuktAya zrIsAdhave namaH / 101 zubhabhAvanAbhAvakAya zrIsAdhave namaH / 102 pratilekhanAdikriyAzuddhakArakAya zrIsAdhave namaH 103 saMyamayogayuktAya zrIsAdhave namaH / 104 manoguptiyuktAya zrIsAdhave namaH / 105 vacanaguptiyuktAya zrIsAdhave namaH / ' 106 kAyaguptiyuktAya zrIsAdhave namaH / 107 kSudhAdi dvAviMzatipariSahasahanatatparAya zrIsAdhave namaH : 108 maraNAntaupasargasahanatatparAya zrIsAdhave namaH / pariziSTa-3. | digaMbara paraMparA pramANe pAMca parameSThinA 143 guNa. [ aneka digaMbara grantha uparathI A guNane saMgraha karIne sarala gujarAtImAM A viSaya- mI prastuta 420 . tulanA thaI zake eTalA mATe bIjA pariziSTa pachI A viSaya ja trIjA pariziSTa rUpe saMgrahita karela che. ahIM zvetAmbara mata ke digambara matamAM je pharaka jaNAya che, te phakta saMkhyA pUratuM ja che. siddha, AcArya ane upAdhyAyanA guNonI saMkhyA ane mate sarakhI che, sAdhunA guNonI saMkhyAmAM phakta eka aMkano ja pharaka che. digambara matanA 28 guNone samAveza vetAmbara matanA 27 guNamAM thaI ja jAya che. arihaMtanA zvetAmbara mate
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa ] [ 173 12 ane digambara mate 46 guNa gaNAya che. ATha prAtihArya bannemAM sarakhA che. vetAmbara matanA apAyApagamAdi cAra atizayomAM 34 atizaye samAI jAya che. digambaree guNemAM 4 anaMtA (anaMta catuSTaya umerela che, paNa te te siddhamAM paNa hevAthI te kaI arihaM tenA vizeSa lakSaNa-guNo nathI. tAtparya ke digambara matamAM 34 atizaye + 8 prAtihAryo + 4 anaMtA (anaMta catuSTaya), ema 46 guNa gaNelA che. te badhA ja zvetAmbara matanA 12 guNamAM samAI jAya che. A rIte banne vacce koI meTo pharaka nathI.] digambara paraMparA pramANe pAMca parameSThinA 143 guNe - arihaMtanA 46 guNo. janmakAlanA 10 guNe. 1. malamUtranuM na levuM, 2. parase na thave, 3. priyahitakAraka vacana 4. uttamarUpa 5. dUdhanI mAphaka sapheda rakta 6. zarIra sugandhayukta 9. uttama AkAranuM zarIra 8. zarIra vajasSabhanArAcasaMdhayaNavALuM, 9. zarIra 1008 lakSaNa yukta 10. ananta bala kevalajJAnanA 10 guNe - 11. se jana sudhI subhikSa thAya 12. cAra mukha 10, Urdhvagamana kare 14. sarvavidyAnA pAragAmI 15. upasargata thAya 16. kavalAhAra kare nahi 17, chAyA paDe nahi. 18. sphaTika samAna tejasvI zarIra 19nakha ane keza vadhe nahi 20. AMkhenI palake paDe nahi
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 ] [ namaskAra svAdhyAya devanAkRta 14 guNeH21. samavasaraNanI racanA kare. 22. praphullita puSpa ane phUlenI vRSTi kare 23. vaira vidha rahe nahi 24. pRthvIne svaccha kare 25. anukUla sugadhI vAyu vahAve 26. AkAza svaccha kare 27. badhA jIvane AnaMda thAya 28. paganI nIce suvarNa kamalanI racanA kare 29, badhuM anAja praphullita thAya 30. jayajayakAra zabda kare 31. gAdaka vRSTi kare 32, dharmacakana' pravartana kare. 33. mAgadhI bhASAmAM upadeza Ape 34. aSTamaMgala dravyanI utpatti thAya devatAkRta ATha prAtihAryo - 35. siMhAsana 36. 3 chatro 37. 64 cAmare 38. puSpavRSTi 39. azekavRkSa 40. bhAmaMDala 41. dundrabhi. 42. divyadhvani ananta catuSTaya :43. anata jJAna 44. ananta darzana 45. ananta sukha 46. ananta bela siddhanAM ATha guNe - 1. samyakatva guNapata 2. dazana guNopeta 3. ananta vIrya guNopetA 4. sUkSama guNopeta 5. avagAhana guNopeta 6. agurulaghu guNe peta 7. avyAbAdha guNopeta 8. jJAnaguNopena,
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTha 3 [ 175 - AcArthanA chatrIza guNe - 1. paMcAcAra guNopeta 2. vyavahAra prApta 3. AdhAra guNopetA 4. prakAraka guNopetA 5. Aya-vyApadezaka 6. utpInaka guNopeta 7. aparizrAvi guNopeta 8. sukhAvaha guNopeta 9. acaeNlaya guNapata 10. uddezikAhAra varjita 11. zayyAdharAhAra varjita 12. rAjapiMgraDuNa vimukha 13. kRtikarma nirata 14. vatAropaNa gya 15. sarva jayeSTha 16. pratikramaNa paMDita 17. mArsa, vAsI 18. vArSika vega yukta bAra tapa :19. anazana tapoyukta 20. avama(uNa)the piyukata 21. vRttiparisaMkhyAta tapoyukta : 22. rasaparityAga tapa paripuSTa 23. vivikta zAsana tapAyukta 24. kAyakaleza tapaHkalina 25. prAyazcitta tapazcArI 26. vinaya nirata 27. vaiyAvRtyatapa: saMyukta 28. svAdhyAya padhArI 29. vyutsarga tapa sahita 30. dhyAnataniSTha
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ namaskAra svAdhyAya cha Avazyaka 31. sAmAyikAvazyaka yukta 32. stavanAvazyaka yukta 33. vandanAvazyaka yukta 34. pratikramaNavazyaka yukta 35. pratyAkhyAnAvazyaka pAvana 36. kAyetsargAvazyaka saMgata upAdhyAyanA 25 guNeH1. AcAzaMga paThana-pAThana samartha 2. sUtrakRtAMgatu 3. sthAnAMgavedi. 4. samavAyAMgavedi 5. vivAha prajJapratyaMga jJAyaka 6. jJAtRsUvAMga vettA 7. upAsakAzcayanAMga vettA 8. annakRzAMga vettA 9, anuttarapapAda dazAMga vettA 10. praznavyAkaraNagapAra vettA 11. vipAka sUtrAMga vettA 12. utpAda pUrva vedi 13. agrAyaNIya pUrva vettA 14. vIryAnuvAda pUrva vettA 15. asti-nAsti pravAda pUrva vettA 16. jJAnapravAda pUrva vettA 17. satyapravAda pUrva vettA 18. AtmapravAda pUrva vettA 19 karmapravAda pUrva vettA 20. pratyAkhyAna pUrva vettA 21. vidyAnuvAda pUrva vettA, 22. kalyANa pUrva vettA 23. prANAyAma pUrva pravINa 24. kriyAvizAla pUrva pravINa 2. bindusAra pUrva pravINa
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTha 3 ' ' kahI sAdhunA 28 guNeH1. prANAtipAta pratikRta 2. satya mahAvratadhArI 3. acaurya mahAvateSeta 4. brahmacarya mahAvrata viziSTa pa. parigraha nivRtti mahAvrato pata 6. IrSA samiti samanvita 7. bhASAsamiti samanvita 8. eSaNasamiti yukta 9. AdAna nikSepaNa samiti 10. pratiSThApana samiti 11. sparzendriya vyApAra vimukha 12. rasanendriya vyApAra vimukha 13. dhrANendriya vyApAra vimukha 14. cakSurindriya vyApAra vimukha 15. kaNendriya vyApAra vimukha 16. lecanirata 17. sAmAyikaniSTha 18. stotrammukha 19. vandanAnita 20. pratikramaNa karaNatatpara 21. pratyAkhyAna rata 22. kAtsarga karaNa kuzala 23. acela 24. snAnavimukha 25. kSitizAdhi. 26. dattadhAvana rahita 27. sthiti jana nirata 28. eka bhata karaNa kuzala
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ namaskAra svAdhyAya pariziSTa-4 eka lAkha navakAranA japanI sAmAnya vidhi [ keIka prata uparathI A vidhine utAro karavAmAM Avela hoya, ema jaNAya che. ] zrAvakAdine lAkha navakAranI vidhi (sAmAnyataH) vIza divasamAM lAkha navakAra tridhA zIlapUrvaka nitya ekAzana tathA prabhupUjAdi anuSThAna sahita pUrA karavAnA hoya che, teTalA divasamAM na bane te divasanI mudata vadhAre, paNa ekAsanAdi cAlu rAkhe. ekAsana paNa na bane te besaNuthI kare, paNa brahmacaryAdi joIe. besaNuthI ochuM nahi ja. ekalanane badale AyaMbIlathI gaNe te zreSTha. sAmAnya vidhi game te rIte paNa saMkhyApUti kare. jApamAM vAsaMcAra na thavuM joIe, te mATe vAyaDAdravya vaje. vaLI gaNatI vakhate padmAsanAdipUrvaka besavAnI vidhiekAgratAdi zakti mujaba kare. pariziSTa-5 namaskAra mahAmaMtrASTakam [ "jainaprakAza' nA keIka bahu ja jUnA aMkamAMthI A utAre karela hoya, ema lAge che. ] - A saMskRta kAvya bahu ja sarala, suMdara, madhura ane manahara che. saMskRtanuM sAmAnya jJAna hoya te paNa A kAvya samajI zakAya evuM hovAthI anuvAda Apela nathI. keIne na samajAya te teNe jANakAra pAsethI samajI levuM. A kAvya geya hovAthI gAvAmAM bahu ja AnaMda Ave evuM che. A suMdara kRtine lepa na thaI jAya e dRSTithI ahIM saMgrahita karela che. namaskAra mahAmaMtrASTakam : sarvane kriDha pavRkSa " cintAmaNIH zubhamanorathapUraNe saH // varSanairipau vAgniloktrye vijayate parameSTimaMtra // 1 //
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ namaskAra svAdhyAya | [17e sarvAMgamazrutasamudrasudhendusAraH / cAritracanda navanaM sadanaM sukhAnAm // kalyANakundanakhanirdamanaM darANAM / lokatraye vijayate parameSThimaMtraH // 2 // saMsArasAgaranimajjadapUrvanaukA / siddhauSadhirvi vidharogavinAzane ca // niHzeSalabdhibalabodhatarozca bIjaM / .. lokatraye vijayate parameSThimaMtraH // 3 // sUryaH sahasrakiraNeM harati tamAMsi / / siMho yathA gajagaNAMzva nakhairnihanti // saMsAravartiduritAni tathaiva maMtro / lokatraye vijayate parameSThimaMtraH // 4 // padmAkare rucirarazmibhirauSadhIzaH / zIghraM prabodhayati nidritakairavANi // antaH suSuptaguNapadmadatmAni caivaM / . lokatraye vijayate parameSThimaMtraH // 5 // bhUmaNDaleSu zubhavastu na vidyate tat / dhyAnena yasya nanu yannahi sAdhanIyam // dukhaM na tadbhavati yasya vinAzanaM no / lokatraye vijayate parameSThimaMtraH // 6 // zrIpAla devadharaNendrasudarzanAdyAH / pallIpatizca zivakambalazambalAdyAH // dhyAtvA hi yaM padamaguH paramaM pavitraM / lokatraye vijayate parameSThimaMtraH // 7 // bhaktyA dadhAti hRdi yo nanu maMtrarAjaM / divyAM gatiM vrajati nUtanamuktimodam // cUrNIkaroti bhavasaMcitakarmazailaM / lokatraye vijayate parameSThimaMtraH // 8 //
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10] pariziSTa pariziSTa-6 brahma karamazI zAha (zAha) viracita dhyAnAmRta rAsa saMdarbha [ amadAvAda-DelAnA upAzrayanA jJAnabhaMDAranA DA. naM. 43. prata naM. 47 khA. nI 18 pAnAMnI hastalikhita pothImAMthI pR. 7-8 mAMthI A saMdarbha utArela che.] . A racanAnA kartA digambara matanA dhyAnapriya zrAvaka brahma karamazI zAha che. saMpUrNa grantha ghaNo ja uttama che. emAMthI phakta padastha dhyAnane viSaya ahIM raju karela che. AmAM gAthA-6 mAM mastaka, lalATa, mukha, kaMTha, hRdaya ane nAbhikamaLamAM UtaratA -caDhatA vargonuM ciMtana kaheluM che. * gAthA-7 thI mastake aSTadala suvarNa kamaLamAM arihaMtAdinA guNa kevI rIte ciMtA vavA tenuM varNana che. te pachI padAratha dhyAnanA aneka prakAre batAvyA che. gAthA-2 thI navakArane prabhAva varNavela che. chelle dUhA chaMdathI upasaMhAra karela che. ahIM gAthA-6 mAM kahyuM che ke kugurue kahelA kumaMtramAM je vizvAsa dhare, te jinavacanamAM (bhagavAnanI AjJAmAM) nathI, te nizcita rIte pitAnA samaktine nAza kare che. upasahAramAM paNa lagabhaga navakArane prabhAva ja varNavela che.] brahma karamazI sA(zA)ha racita dhyAnAmRtarAsa" " (bhAsaH helanI) uttama suNo dharmadhyAna, jJAna vairAgya upaje hela; te saMsa)kSepe kahuM sAra, cAra bhede zubha nIpaje hela. 1 padastha piheluM nAma, piMDastha biju niramatU hela rUpastha trIjuM dhyAna, rUpAtIta cothuM ujahUM hela. 2 padastha taNo bheda , jinavayaNe seDAvaNe hela Agamatatva puraNa, zAstra siddhAMta te jinataNe hela. 3 baja akSara ye maMtra, vyaMjana svara pada ye bahu hela paMca parameSThI para jine, vANI te ja dhyAye sahu hela. 4.
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 181 namaskAra svAdhyAya ] pAMtrisa akSara maMtra, paMcavIsa sela taNe je jANiyi hela; aSTa akSara che paMca, cAra be eka vakhANIyi hela. 5 nIja mastake ne lADi, mukha kaMDi rudi nAbhi kahI hela; uttaratAM caDatAM kamalAra7, 2che ne cita sa hi hela. 6 gALyAM savarNa varNa, hemakamala zire ciMta hela; ATha dizANi ATha patra, hemakaNikA madhya Tha hela. 7 guNa chinAlI savaMta, karNikAyiM jina dhyAII hela; ATha guNa samRddha siddha, pUrva patri ArAdhiyi hela. 8 dakSiNa dizeye patra, chatrIsa guNe surI dhyAyI hela; pazcima dala upAdhyAya, paMcavisa guNe ArAdhiye hela 9 uttara dise ye dala, aThThAvisa guNe ciMtIyi hela paMcaparameSThI je caMga, nIja nija guNe ciMtIya hela 10 agnikuNe darzana, AThe guNe te ujaluM hela; maitratyakRNiye jJAna, AThe bhede te niramaluM hela. 11 vAyakuNe ye patra, cAritra tera guNe jANiye hela; IzAnakUNe the dala, tapa dvAdaza vakhANIyi hela. 12 e na(sa)vi zubha sthAna, kamala prati nakAra guNa hela; satAvisa usvAsa, kamala bArai Ima bhaNe hela. 13 vacana kAyA kari ThAmi, pariNAmI puNya upaje hela eka upavAsa phala sAra, aThetara+ jAye nIpaje hela. 14 no arihaMtALa, jano T[]riyALa ja helA : no kavAcALa, namo ToNa sadavarAhULa hela. 15 seLa akSara e maMtra basi, japiM upavAsa pAme chela; anidrAnApAdhyAya sarva sAdhubhyo nama: hela 16 arahaMtasiddha zubha jAya, traNasiM jayiM upavAsa hoya hela; zA(zi) taraNA zubha jAya, paMcaseMjarNo te phala lahi hela 17 nAbhikamala kAra, zI (hi)kAra zIra padma Tha hela kaMTha sAkAra rude vakAra, sAkAra mukhya (kha) te ciMto hela. 18 arahaMta zubha nAbhiM, siddha sarvanAyaka hela; skAra maMtra chi sAra, sarva zivaphaladAyaka hela. 19 ja sarakhA , pR. 1. anuvAda, saMdarbha 83-1. + aThotera=108 * arihaMtasiddha e cha akSarane maMtra
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 ] [ pariziSTa. eka Adi Ima aMtya, paMcavI , vyaMjana vakhAhII hela; e(ka) Ade kaI tya, zese ) Au mana AMNiI hela. 20 phrIMkAra zkAra bIja, akSAvalIyaka chaI bahu hela, jinavAMNi vizAla, padastha thAna te dhyAye sahu hela. 21 makAra prabhAva, mahimA kima jAyi kahyo helo vacana kAyA AMNi kAMmi, ekamanA ArAdhi hela. rara DAkiNI zAkiNI bhUta preta, aMtara te jAye TaLe hela sarSa puSpakI mAla, viSama viSa amI thAyi hela. 23 vAgha vAnara ni zIyAla, zvAna cAra Ade bahu hela NakAra phaleM jANu, svargo deva thayA sauda jalA hela vikaTa vari vaza thAya, viSama vana bhavana hoya hela agni phiTI jala hoya, samudra gaupada sama heyi hela. 25 rAme sItA vasudeva, pradyumna dhana nAgakumAra hela, zrIpAla Adi bahu bhUpa sakala bahu TalAM tehataNAM hela. 27 zuddha maMtra anudina japa, cauda pUrvamAMhi sAra; NakAra maMtra ati niramale, bhadadhi tAraNahAra. 1 viSama vyAdhi vidhana viSa Tale, zatru sahu mana mitra ja hoya; dUkha dAlIdra di(dI)napaNuM Tale, manavAMchita phala jaya. 2 jinavara mudrA jiNe dhari, ye avara kareka maMtra vIta vi)jJAna vaidya jyotika kare, jaDI mUlI kumaMtra. 3, kAmaNa mehaNa vazIkaraNa, maraNa uccAraNa thaMbha; daSTigaMdha camatkAra kare, vi(vIra sAdhanA daMbha. 4 kapaTa mAyA kari peTa bhare, mUDha bAhira para Apa; samyakatva hINa te bApaDA, moha mithyAti kare pApa. 5 kuguru vANithI kumaMtra upanA, tihuM kare je vizvAsa, tuM jinavayaNe niSNu nahI, nizca viNa samakita nAza. 6 makAra maMtra je parahari, avara kare AlapaMpAla, amRta ciMtAmaNI te skIniM, dhare kAca viSa halAhala. 7 sparza ciMtAmaNI kAmadhenuM, kalpavRkSa NakAra; sarva vighana vinAza kare, svarga mukti dAtAra. 8 ja ka Adi ma aMtya ima. 4 navakAravAlI athavA akSAvalI = mAtRkA (ra thI kSa sudhInI), + ahIMthI navakAranA prabhAvanuM varNana che.
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ - racanA samaya - SAE . . layi] namaskAra svAdhyAya-prAkRta vibhAmaH / graMtha saMdarbhasUciH kramAMka viSaya 1 bhagavaisuttassa maMgalAcaraNaM (zrIabhayadevasUriviracitA bhagavatIsUtravRttiH) 1128 *2 sattasu saraNesu paDhamaM namokkArasaraNaM (1) siddhicandragaNikRtAvRtiH, (2) zrIharSakIrtisUrikRtavivaraNa 43. namaskArAntargata-padavizeSAnekArthAH (1) paNDita guNaratnamunivarakRtA namaskAraprathamapadArthAH (2) Agamika zrIdevaratnasUriracitAH namaskAramantrAntargata 'namo. loe savvasAhUNa' paJcamapadagata savva zabdasyAnekArthAH saptapaJcAzat (57) 4 sirimahAnisIhasuttasaMdabbho 5 ceiyavaMdaNamahAbhAse namokkArasuttassa ullekho (dharmaghoSasUripraNItaTIkA). vi. saM. 1300 . 64 6 sirimANadevasUriviraiyaM uvahANavihisuttaM .. vi. saM. 260: 93 7 vaddhamANavijjAvihI 8 bhagavayA siribhaddabAhusAmiNA viraiyA Avassayasuttanijjutti . NamokAraNijjuttI . ....170- pahelAM 9 zrIpuSpadanta-bhUtabalipraNItasya zrIvIrasenAcAryaracita dhavalATIkAyA samanvitasya paTkhaNDAgamasya saMdarbhaH (chakkhaMDAgamasaMdabho) . dhavalA TIkA i. sa. '' x10 arahaMtaNamokkAravaliyA-arhannamaskArAvalikA navamI sadI (zrI arhato'STottarazataguNavarNanam ) 411 siddhaNamokAravaliyA-siddhanamaskArAvalikA (siddhaparamAtmano'STottarazataguNavarNanam )........... / 12 arihANAithuttaM (paMcaparamihinamukkArathuttaM.) .. saM. 110 pahelo 13 zrIbhadraguptasvAmipraNItaH paJcanamaskAracakroddhAravidhiH - vi. saM. 110 (paJcaparameSThicakraM, vardhamAnacakraM vA ) x14 dhyAnavicAraH *15 sirimANatuMgasUriviraiyaM navakArasArathavaNa (bhattibharathotaM)...... . chAyAviAhasahiyaM x*16 zrImAnatuGgasUriracita navakArasArathavaNasya namaskAra vyAkhyAna TIkA .. . 17 kuvalayamAlAsaMdabbho *17a parameSThyAdipadagarbhitamantrAdayaH X18 sirijiNacaMdasUriviraiyaM paMcanamukkAraphalathuttaM 363 - 19 paMcanamukkAraphalaM 20 sirijiNadattasUriviraiyaM namukkArarahassathavaNaM ... 1200 21 sirijayacaMdasUriviraiyaM paNhagambhaM paMcaparamihithavaNaM / / * manuvAda thayehA nathI. x 2 niyA pahelIpAra 1 prazita yAya the. bIjI trAjA sadA .. dAkA. sa. 165
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ namaskAra svAdhyAya 422 baubvihajjhANathuta (caturvidhadhyAnastosam) , 23 sirijiNakittisUriraiyaM sovaNNavakkhAsabheyaM paMcaparamihinamukkAramahathuttaM vyAkhyA vi. saM. 1494 399 24 parameTaThithayaM gA: 1-5 426 25 sirigaNivijjAthuttaM 427 - 26 paMca-mahA-paramisiMthayaM gA. 1-6 27 paMcaparamiTThi-jayamAlA gA. 1-7 28 navakAralahukulakaM 438 29 bhataparimnAsaMdabho 30 paMcasuttasaMdabho 31 aMgavijjApainnaya-saMdabbhI.. i. sa. pAMcamI sadI 32 zrImad haribhadrasUriviracita sambodhaprakaraNagranthAdAcAryAdi-svarUpasaMdarbhaH 445 33 pravacanasAroddhAra-taTTIkAsaMdarbhaH . - (mUlakA-nemicaMndrasUriH-TIkAkartA zrIsiddhasenasUriH) 1248 34 sirisiDdarisiraiyaM 'caMdakevalicariya' saMdabbho 974 35 siridevabhaddasUriraiya 'kahArayaNakosa' saMdabbho 1158 ...36 siripaumasIhamuNiviraiya 'NANasAra' saMdabbho 1046 464 37 siriyaNasehararasUriviraiya-'sirisirivAlakahA to siddhacaka___yaMtoddhAravihisaMdabho zrI kSamAkalyANagaNikRtavyAkhyAsameta 38 sirirayaNaseharasaMriviraiya sirisirivAlakahAto paMcaparamihipayArAhaNavihisaMdabho 1428 39 zrIratnazekharasUriviracita 'sirisirivAlakahA'ntargata paJcaparameSThinaH 1428 482 . ... paJcanavakAtmakaH saMdarbhaH - 40 upadezamAlAsaMdabho 1160 41 zrImadhemacandrasUriviracitasya 'prAkRtadvAzrayakAvyasya' zrIpUrNakalazagaNiviracitaTIkopetasya saptamasargasya saMdarbhaH 1200 42 sirijiNadattasUriviraiyassa sirisamayasuMdaragaNi ruyavaskhopeyassa 17 mI sadI 'taM jayau' thavaNassa saMdabbho 43 sirideviMdasUriviNimmiya 'sudaMsaNAcariya' saMdabbho (arihaMtAivaNNanaM) 1320 44 zrAddhadinakRtyAntargato namaskAraviSayakaH saMdarbhaH 45 causaraNa payannAsaMdabho i. sa. dasamI sadI . prakIrNa 512 . yaMtracitro zuddhipatraka 529 timA pahalI bAra zita 46, 466 495 500 504 506
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 v mr , ha saMdarbha sUci ]. [ 185 namaskArasvAdhyAya-saMskRta vibhAgaH graMtha sandarbhasUciH kramAMka viSaya praSTha 46-1 namaskAramantrastotram 47-2 'OM' kAravidyAstavanam 48-3 zrIjinaprabhasUriviracitaH mAyAbIja (hIkAra ) kalpaH pariziSTa 1 'hI'kAravidyAstavanam pariziSTa 2 mAyAbIjastutiH 4964 zrIjayasiMhasUriviracitaH 'dharmopadezamAlAntargataH ahaM akSaratattvastavaH ahaM zrIhemacandrasUriracita zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanasya maGgalAcaraNasUtram svopazatattvaprakAzikATIkA-zabdamahArNavanyAsasaMvalitam 51-6 zrIhemacandrAcAryaviracita-saMskRtaghyAzrayamahAkAvyasya prathamazlokaH / zrIabhayatilakagaNiviracitavyAkhyAsametaH siMhatilakasUriviracitaM RSimaNDalastavayantrAlekhanam 53-8 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryaviracita trizaSTizalAkApuruSa caritagatasandarbhaH (paJcanamaskArastotram ) kalikAlasarvajJa-zrIhemacandrAcAryaracita zrIvItarAgastotramaGgalAcaraNam zrIsoMmodayagaNikRtAvacUrNiH zrIprabhAnandasUrikRtavivaraNam 55-10 bhaTTArakazrIsakalakIrtiracita 'tattvArthasAradIpaka' mahAgranthasya saMdarbhaH 56-11 zrIsiMhatilakasUriviracita zrImantrarAjarahasyAntargata arhadAdi paJcaparameSThi svarUpasadhdarbhaH 57-12 zrIsiMhatilakasUrisaMdRbdhaH parameSThividyAyantrakalpaH 58-13 zrIsiMhatilakasUriviracitaM laghunamaskAracakrastotram 127 59-14 zrIsiddhasenasUripraNItaM zrInamaskAramAhAtmyam 60-15 zrIjinaprabhasUriviracitA paJcanamaskRtistutiH 176 61-16 zrIjinaprabhasUriviracitaH paJcaparameSThinamaskArastavaH 183 62-17 zrIkamalaprabhasUriviracitaM jinapaJjarastotram 63-18 mahAmahopAdhyAya zrIyazovijayagaNiviracitA paramAtmapaJcaviMzatikA 189 64-19 zrIsiMhanaMdibhaTTArakaviracitaH paJcanamaskRtidIpakasaMdarbhaH . .
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ namaskAra svAdhyAya 199 186] 65-20 zrIsiMhanandiviracita-paJcanamaskRtidIpakAntargata-namaskAramantrAH 66-21 AtmarakSAnamaskArastotram . 67-22 paJcaparameSThistavanam 68-23 namaskArastavanam 218 220 221 223 237 241 243 246 248 251 258 69-24 lakSanamaskAraguNanavidhiH 70-25 nAgasenAcAryaviracitatattvAnuzAsanasandarbhaH 71-26 ka zrIcandratilakopAdhyAyaracita zrIabhayakumAracaritasandarbha: ..., kha zrIratnamaNDanagaNiviracita sukRtasAgarasandarbhaH , ga zrIvardhamAnasUriviracita AcAradinakarasandarbhaH * , gha zrIratnamaMdiragaNiviracita upadezataraGgiNIsandarbhaH na ca zrIvijayavarNiviracitaM mantrasArasamuccayAparanAma 'brahmavidhAvidhi' granthAntargatArhadAdibIjasvarUpasandarbhaH ,, cha zrIratnacandragaNiviracitamAtRkAprakaraNasandarbhaH *72-27 zrIhemacandrAcAryaviracitaH arhannAmasahasrasamuccayaH 73-28 mahAmahopAdhyAya zrIvinayavijayagaNiviracita zrIjinasahasranAmastotram ...... *74-29 paM0 AzAdharaviracita zrIjinasahasranAmastavanam 75-30 yAkinImahattarAsUnu-bhavavirahAGka-bhagavat zrIharibhadrasUrikRta 'SoDazakaprakaraNa' sandarbhaH / / 76-31 a zrIjayatilakasUriviracita zrIharivikramacaritAntargatasandarbhaH , ba zrInavatattvasaMvedanAntargatasandarbhaH *77-32 zrIsiddhasenadivAkaraviracitaH zakrastavaH 78-33 zrIpUjyapAdaviracitaH siddhabhaktyAdisaMgrahaH '79-34 zrIratnazekharasUriviracitaM 'zrAddhavidhi' prakaraNAntargatasandarbhaH / 80-35 upA0 zrIyazovijayajIkRta 'dvAtriMzat dvAtriMzikA' 'sandarbhaH 81-36 prakIrNazlokAH 82-37 ajJAtakartRkaH zrIpaJcaparameSThistavaH * AvI nizAnivALA stotrane anuvAda thayo nathI. 284 305 315 327 328
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ vividha graMthomAM maLatA "navakAra maMtra vizenA graMthanA nAme namaskAra kathA lAhora jaina bhaMDAramAM naM. 1780mAM prata hatI namaskAra kulaka je saMskRta bhASAmAM blekabaddha che. vRdArUvRtti devendrasUri kRta gA. 329 , namaskAra dvAtrizikA namaskAra paMcatrizata A kaI digaMbarAcArya kRta pUjA che. namaskAraphalA lI. jJA. bhaMDAra 3281, 3299 : namaskAraphala dRSTAMta namaskAra maMtra mAhAtmya namaskAra mahimA (prAkRta) paMjAba-lAhora bhaMDAra naM. 1387, 1384 - namaskArAdhikAra (saMskRta) paMjAba-lAhora naM. 1385 namaskAra chaMda (brahmacaMdra) hindI hindI nibaMdha namaskAra chaMda (kuzaLalAbha) namaskAra paMjikA namaskAra bAlAvabodha lIMbaDI jJA. bhaMDAra naM. 305 AtmArAma jJAna. 156. 336 pAnAM 9 namaskAramaMtra mAhAtmA bhAMDArakara va. 6 naM. 1316 namaskAra mahAmaMtra namaskAra lIMbaDI jJA. bhaMDAra naM. 2460 (kartA jinaprabhasUri ziSya) namaskAra rAsa goDIdAsa lIMbaDI jJA. bhaMDAra 1310 namaskArayoga (gabiMdu) akSadvayamapi kiM punaH namaskAra rahasya stavana prA. gA. 12. lIMbaDI jJA. bhaMDAra naM. 3324/3 namaskorevalaya 4 pravacana sAroddhAranA prathama dvAra, gA. 79nI TIkAmAM ullekha namaskAra subhASita vinadIlAla kavi sarvabIjamaMtroMkI utpatti nemicaMdranA nibaMdhamAM jovuM namaskAra svAdhyAya lIM. jJAna bhaMDAra 780/2 namaskAra svAdhyAya (Rddhivijaya) lIMbaThI jJAnabhaMDAra 22 17/3 namaskAra rA..di maMtrane AdhAra neTa- apabhraMza--hiMdI-gujarAtI vibhAga koI graMthamAMthI saMdarbhe levAmAM AvyA nathI eTale dareka kRtine aMte prati paricaya ApavAmAM AvyuM che. tethI graMthanI yAdi zarU thAya che, gujarAtI
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 saMdarbha sUci namaskAra stava avacUri haMsavijayajI vaDodarA naM. 231 paMca namaskAra kalpa pannAlAla jaina sarasvatI bhavana bhUlezvara naM. 264ra piTasana riporTa naM. 6 naM. 671 paMca namaskAra cUrNi beMgAla naM. 7475 paMca parameSThi kalpa haMsavi. vaDodarA, naM. 1423 nAthurAma premI naM. 84 paMca parameSTi guNaratnamAlA DelAne bhaMDAra naM. 18, 10(45) paMca parameSTi guNastavana beMgAla naM. 7687 paMca parameSTi namaskAra beMgAla naM. 767, 4308 7076 lIMbaDI naM. 1023 paMca parameSThi pATha kartA yazagaMdI jona siddhAMta bhavana ArA naM. 74, 95, 112 paca parameSTi pUjA che jJAnabhUSaNa IDara, digaMbara jJAnamaMdira naM. 162 >> dharmabhUSaNa patra 8 ' zubhacaMdra patra 39 , jinadAsa kavi patra 13 thI 19 saMskRta paMcAyatI maMdira, dehalI paMca parameSTi prabhAva beMgAla naM. 7713. paMca parameSThi maMtravicAra DelA bhaMDAra 24 (112 113) paMca parameSTi mahAmaMtra cakravRti royala eziyA. se. muMbaI naM. 1846 paMca parameSTi vaMdana beMgAla naM. 7214 paMca parameSTi vivaraNa gA. 25 kartA mahisAgara jaina graMthAvalI pR. 34 bRhaddIpaNikAnI noMdha parathI paMca parameSThi vyAkhyAna lIMbaDI jJAnabhaMDAra naM. 3307 paMca parameSTi saMpradAya AtmArAmajI jJAnabhaMDAra vaDodarA naM. 1424 paMca parameSTi stava lIMbaDI naM. 860/2 paMca parameSTi stava jinaprabhasUri. TIkA abhayadeva. jaina graMthAvalI naM. 282 velanakara 1846 paMca parameSThi guNavarNana AtmArAma jJAnabhaMDAra vaDedarA pra. naM. 167 paMca parameSTi maMtra vyAkhyAna maisura A 597 3 74 paMca parameSTi rAsa udayarane lIMbaDI jJAna. 2468 parameSTi namaskAra baMgAla naM. 7076 parameSi maMtrastava lIM, jJAna. 1685 parameSTi stotra rAmacaMdra lI.' jJAna bhaM. 765 navakAra ka5 digaMbara jJAna bhaMDAra, bhUlezvara naM. 165 jainAnaMda pustakAlaya, surata 655, 678 navakAra paMca trizatapUjA navakAra prakaraNa gA. 27 jaina graM. pR. 183 navakAra artha (namaskAra maMtrArtha) patra 4 AtmA. jJA, bhaMDAra, vaDodarA naM, 333-412
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ namaskAra svAdhyAya 189 namaskAra aMge jovAlAyaka digabara nI yAdI ekIbhAvastotra (jJaTIkA) kartA-vAdirAjasUrisaMskRta-bleka 26-kAvyamAlA bhA-7 gaNadharavalaya peja 17, muMbaI (IDara bhaMDAra) , gobhadrasAra chavakAMDa gA-58mAM siddhanuM varNana che. namaskAra paMcaviMzatu sumatisAgara (IDara jJAna bhaMDAra) A namaskAra paMcatrizata pUjA nathI ?) dazabhakti kartA A-pUjyapAda, TIkA prabhAcaMdra, namaskAra maMtrane daMDaka kahyo che. dravyasaMgraha nemicaMdra siddhAMta cakravatI namaskAra ka95 siMhanaMdI (di. granthabhaMDAra IDara) 428 namaskAra paMcatrizata pUjA saMskRta racanA 1792 (vANAmachanA vidyAnaMdanA ziSya jayarAma di-racita) paMca parameSTipATha thaze naMdI, Ara. je. si. bha. naM. 74-95-112 paMca parameSThi pUjA jJAnabhUSaNa (iDara digaM jJAnabhaMDAra 162 ) paMcAdhyAyI a. 2, pR. 158mAM ahaMtAnuM varNana Ave che. zleka 617-18mAM siddhanuM varNana che. pArzvanAthapurANa AmAM pArzvanAtha bhagavAne gRhasthAvasthAmAM nAga-nAgi nIne namaskAra maMtrane upadeza karyo tenuM varNana che. puNyAzrava kathAkeSa AmAM namaskAra mAhAbhyane pragaTa karanArI ATha kathAo che. vakhaMDAgama-dhavalA TIkA TI-kartA-vIrasenAcArya-prathama khaMDa jIva DrANumAM pR. 43 thI 53 sudhI arihaMtAdinI vyAkhyA che.) ratnakaraSTha zrAvakAcAra kartA-samantabhadra praznottara ratnamAlA harivaMza purANa pravacana sAra kartA kundakundrAcArya paMca parameSi-maMtra vicAra namaskAra cakra DelAno bhaMDAra 24 (112-13) 26 (35) (haMsavijaya mahArAjano saMgraha) AtmArAma jaina jJAna maMdira-vaDodarA 148 paMcaparameMddhi pada (vyAkhyA devaratna). 1409 namaskAra kalpa 1423 paMca parameSTi kalpa 1424 parameSTi saMpradAya 1459 paMcaparameSi-pada (vyAkhyA devaratna)
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 A saMdarbha sUci kAMtivijaya mahArAjano saMgraha 156 namaskAra bAlAvabodha 166 parameSThi guNavarNana 333 navakAra artha (patra-7) 366 namaskAra bAlAvabodha 400 namaskAra maMtrArtha jainAnaMda pustakAlaya-surata 2477 paMcapada kartA ratnamaMdiragaNi prAkRta deveMdrasUri jaya siMhasUri namaskAra-saMbaMdhI tAMbara sAhitya kama graMthanAma bhASA 1 AtmarakSA-namaskAra (bRhannamaskAra)-3% parameSTi namaskAra saMskRta 2 upadeza taraMgiNI 14 subhASito che. saMskRta 3 : kumaputra caritra ane namaskAra mahAmya saMskRta 4 caityavaMdana bhASya . namaskAra varNa-pada-saMpadA vagerenI saMkhyA darzAvela che. 5 NamukkAra-thavaNama prAkRta A stavanamAM tene uddhAra darzAvatI saMskRta TIkA upalabdha che. 6 dhamoesamAlA vivaraNa prAkRta mAM namaskAra mAhAsya para kathA che. ( 7 nakakAra kathA saMskRta 8 namaskAra kalpa (hiMdI) - 9 namaskAra ka95 10 namaskAra cakra 11 namaskAra chaMda (guja.) 12 namaskAra daSTAMta 13 namaskAra niryukita A niryukita para bhASya-cUrNi ane TIkA che. 14 namaskAra paMjika 15 namaskAra prathamapadArtho saMskRta 16 namaskAra prakaraNa (navakAra prakaraNa) 17 namaskAra phaLa prAkRta 18 namaskAra bAlAvabodha (guja.) 19 namaskAra maMtra mAhAbhya 20 namaskAra mahAmaMtra guja. 21 namaskAra mahAmaMtra caMdanamala nAgorI hastalikhita vaDodarA DelAne bhaMDAra amadAvAda kuzaLalAla prAkRta bhadrabAhusvAmI guNaratnamuni pU. paM. bhadrakavijayajI zrI harisatya bhaTTAcArya
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ namaskAra svAdhyAya 22 namaskAra mahAmaMtra namaskAra 23 namaskAra mahimA 24 namaskAra mahAma 25 namaskAra mahAma 26 namaskAra rahasya stavana 27 namaskAra rAsa 28 nabharakAra laghupaMjikA maMtramaya 29 namaskAra vyAkhyA (bhagavatI sUtranA prAraMbhamAM) namaskAra vyAkhyA (sapta smaraNAntargata) 31 namaskAra vyAkhyA ( . ) 32 namaskAra stava namaskAra stava 34 namaskAra stava 35 namaskAra svAdhyAya namaskArAdhikAra 37 navakAra artha guja. jinaprabhasUri ziSya prAkRta saMskRta zrI siddhasena saMskRta(saMkalana) zrI devendrasUri prAkRta (guja.). saMskRta zrI abhayadevasUri zrI harSakIrti zrI siddhicaMdragaNi zrI jinakIrti zrI hemacaMdrasUri saMskRta saMskRta navakAra para nIcenI kRtio racAyAnI noMdha siddhasenasUri bhadrabAhusvAmI 1 namaskAra maMtra kapa 2 namaskAra mahAbhya 3 namaskAra daSTAMta 4 namaskAra viMzikA 5 namaskAra niryukti 6 namaskAra prakaraNa 7 namaskAra phala 8 namaskAra maMtra mAhAsya 9 namaskAra mahimA 10 namaskAra stava 11 namaskAra stava (navakAraphalakulaka) (prAkRta) (zrI hemacaMdra) (paMca paramekistava jinakIrtisUrie oma suMdara ziSya) 12 namaskAra svAdhyAya 13 navakAra kalpa 14 navakAra kulaka 15 paMca parameSTi kalpa 16 , guNaratnamAlA mahAstava
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ stava saMdarbha sUci vivaraNa (1168mAM matisAgara vArtAone saMgraha) jayacaMdra mAnatuMgasUri jinakIrti SaDabhASAmaya stava zrI jinaprabhasUri-TIkA abhayadeva vagere vIravANI vilAsa jena siddhAMta bhuvana, muDabipI. 47 paMca parameSThi ArAdhanA [tADapatra t3 bhA saMskRta, lipI kanaDa] 128 paMca parameSThi vyAkhyAna [ , , 25 bhASA kannaDa] 129 paMca parameSThi svarUpa [ , , 3 , , ] 232 siddha parameSThi svarUpa [ , , 11 , saMskRta 233 siddhabhakti kartA vardhamAnamuni [ , , cha , saMskRta-prAkRta) 234 siddhastaMtra [ , , ; , saMskRta). 235 siddhArcanA vidhiH paM. kartA AzAdharma [ , , 10 , saMskRta ] maisura rAjakIya prAca kozAgAra, maisura (A-597) 674 paMca parameSThi manca vyAkhyAna digaMbara paMcAyatI maMdira, dehalI paMca parameSThi pUjA yazAnaMdI bha. dharmabhUSaNa bha. zubhacaMdra kavi jinadAsa , bakhtAvarasiMha ,, TekacaMda che ratanalAla che kAlurAma 9 rUpacaMdra makkAra karyuM paMca namaskAra tetra umAsvAmI patra-209-10 digaMbara-jaina maMdira, sekakA kucA, dehalI namaskAra graMtha katAM paM. lakSmIcaMda banauDA patra 684 (digabaranI mukhya saMsthA che tyAM maLavAthI paNa navI jANakArI maLI zake tema che.)
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ 193 vi , 877 namaskAra svAdhyAya kannaDa grantha sUci muDabikI jenamaTha graM: naM 99 paMca parameSThi vyAkhyAna patra saM. 16 paMkita pratipatra 10 akSara pratikti 71 lipi kannaDa bhASA kannaDa 202 , , , saM. 31 ) 8 ke 97 lipi bhASA kannaDa (paMca parameSThinA guNonuM varNana) 32 , svarU5 paMDita bAlacaMda lIpI-bhASA-kannaDa 211-12-13 AmAM jinaguNa saMbaMdhI maMtranuM paNa eka pAnuM che. AnI ghaNI nakale che. 238 paMca namaskAra mahAmya patra saM-1 lIpI-bhASA-kannaDa tIrthakara maMgaLa Arati lIpI-bhASA-kannaDa AmAM paMca parameSThionI Aratio che 181 paMca parameSThi pUjA saMskRta kanaDa patra naM-13 lIpI-kannaDa 848 paMca parameSThi pUjA 178 mahApuNyAha vAcanA patra-15 lIpI kanaDa, bhASA-saMskRta nAMdI maMgala vidhAnane eka aMza che. mevAra matra zrI akSara patra-1 paMkti-5 akSara-30 lIpI kannaDa, bhASA-saMskRta, viSaya maMtrazAstra 201 paMca namaskAra aka lIpI nAgarI, bhASA-saMskRta, lekhana samaya 1214 mArgazirSa kRSNA 13 budhavAra vacce eka pAnuM nathI. paMca namaskArASTaka lIpI-bhASA-kannaDa patra 1/2 271 paMca padASTaka patra 1 paMca parameSThi stotra 1/2 lIpI kannaDa bhASA saMskRta 227 338 . 47 24 muDabidrI jainabhavana paMca parameSThi ArAdhanA lIpI-kannaDa, bhASA-saMskRta padmAvatIdevI stotrasaMgraha patra-12 lIpI-kannaDa bhASA-saMskRta kannaDa paMca namaskAra bhAvanA lIpI-kannaDa bhASA-kannaDa nemirAja seTi muDabikI kalikuMDa ArAdhanA vidyAnaMdi vagere nayA maMdira dehalI paMca parameSThi pUjana bakhtAvarasiMha hindI pa-32 5. kAlurAma paMcamaMgala paM rUpacaMdra , patra-6 bIjakoSa (maMtra) 5 caMdrazekhara zAstrI hindI gadya patra-12 maMtrasAdhana vidhi hindI gadya , 2* padmAvatI ka5 bhASA TIkA paM caMdrazekhara zAstrI hindI patra-66 pahmAvatI laghustotra maliSaNAcArya paMca parameSThi pUjA jJAnabhUSaNa zubhacaMdra
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 saMdarbha sUci snAnavidhi bRhata bha, abhayanandI saMskRta 1 thI 12 pAnAM puNya prakAzanuM stavana DhA 7mI causaraNa pannA dhanapAla-navakAreNa vibahe zrIpAla caritra jJAnavimalasUri siri sirivAlakahA zrIpAla rAjAno rAsa je zrAvakavidhi prakaraNa subhASita AcAra dinakara namaskAranuM mAhAmya 1 namaskAra phaLa prakaraNa prAkRta gAthAo 25 2 namaskAra phaLa stotra , 118 (jinezvarasUri ziSya jinacaMdrasUrie racyuM.) 3 siddhasenakata che upadeza taraMgiNImAM ratnamaMdira gaNie 14 ko lakhyA che. 5 sukRta sAgara ane pethaDa caritramAM zloko Ave che. ke zrAddha dinakRtyamAM 1 thI 8 ko Ave che. zrI Atmakamala labdhisUrIzvarajI jJAnamaMdira pustakonI yAdI tA 18-2-54 1115 zrI uvasaggaharaM stotra maMtrapaTa maMtro saha 271 pUjASTaka nemicaMdrasUri prAkRta anaMtanAthacaritra 599 pArzvanAtha yaMtra udayavIragaNI prAkRta gadyapadya 810 ratakaraMDaka zrAvakAcAra samaMtabhadra 1165 bRhadahIMkAra ka5 vivaraNa-vardhamAnavidyA jinaprabhasUri 332 vidya ratna mahodadhi bhadraguptAcArya 1255 jJAnavimalasUri caritra kabaddha 5. muktivimala bhASA prApta pAnA 20 764 ekIbhAva stotra vAdirAja hindI saMskRta anuvAdaka-bhudaradAsa vIra sevA maMDaLa, sarasAvA paMcaparameSTha guNa ratnamALA kartA kharataragacchIya upA. rAmavijayajI (jinalAbhasUrinI AjJAthI) saM. 1817nA Azvina suda 10 pUrNa karyo. paMca parameSThinA 108 guNo mATe A saMgraha che. AcAryanA 36 guNa AmAM amUka bIjI rIte batAvyA che paraMtu zAstrIya che. pAchaLa kathAo che. samavAyAMya sUtramAM sAdhunA 27 guNo che temAM ne prAcInamAM phera che. samApta
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ jema ratnanI peTInA bhAra ochA hoya che ane mUlya bahu hoya che, tema cauda pUrvanA sArarUpa A navakAramaMtrane AtmasAt karavAmAM kaccha a9pa ane lAbha bahu ja che. jeTaluM mUlya cauda pUrvanuM che eTaluM ja navakAranuM che. sava AgamanA AMtarika rahusya svarUpa A navakAra ja pramANabhUta gaNAya che. bIjA AcArAMga vagere Agama padanI saMkhyAnI dRSTie dhaNA ja moTAM hovA chatAM teone phakta zradha ja kahevAmAM Ave che, tyAre cUlikAthI sahita A navakArane mAska'dha kahevAmAM Ave che. -pRSTha * a '*, is
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ priya vAMcaka ! tamane kutuhala jAgyuM ane atyAre A pustaka hAthamAM laine tame joi rahyA che, te mATe thoDI paLAnA tamArA samAgamanI amane A taka ApavA mATe, ame tamAro AbhAra mAnIe chIe. saMga karavAthI sane. anubhava thAya te satsaMga kahevAya. tamAro sahukAra maLe che. tyAre te hetuthI navakAramaMtranA jApanI ghaNI saraLa vidhi, ame ahIM TuMkamAM jaNAvIe chIe. sAkaranI mIThAzane to svAda levAnuM hoya, tema A vidhi, A pustake, A graMthazraya svAdhyAya svAnubhava levA mATe tamane kaheze, to ame satsaMga thayA che tema mAnIzuM. amAre zrama saphaLa thayA che, tevo saMtoSa anubhavI zakIzuM. prathama navakArane zuddha pATha zrI sadguru bhagavaMta pAsethI grahaNa kara.. upaga parovatA rahevAnI Teva pADavI. samayanI anukuLatA mujaba navakArano upayogapUrvaka zuddha pATha prAraMbha12 nI saMkhyAmAM rAja niyamita zarU karavera. upagapUrvaka japAela e bAranI saMkhyAne anukuLatA mujaba 108 sudhI laI javI. e pachI anukuLatA mujaba e saMkhyAne 3 bAMdhI mALA (324) sudhI laI javI. A baMdheja japa AMgaLInA veDhA para ja karo. ja5 va\te sIdhA TaTAra besavuM. AMkha baMdha rAkhavI, manamAM parameSTionI AkRti ke navakAranA akSaro vagere jovAnI keI AvazyakatA prAraMbhamAM nathI. prAraMbhamAM to eTaluMja karavAnuM ke navakAranA akSarono je vAcika ke mAnasika uccAra, je ApaNe pote karIe chIe, temAM ja ApaNuM citta vadhu ne vadhu parovAtuM jAya, A rIte cha mahInA sudhI akhaMDa rIte 324 saMkhyA karanAranA jIvananuM sauthI mahattvanuM kAya phakta cha mahInAmAM siddha thayAMnA ghaNA dAkhalAo che. kAgaLa upara lakhela ke chApela navakAra e matra nathI. ApaNe navakAra belI chIe e paNa tAtvika maMtra nathI paNa potAnAthI uccArAtA navakAranA akSaromAM potAnA tIvra upayoga rahe te maMtra che, e phaLe ja che. emAM keI saMdeha nathI. -kalyANamitra