Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahiMsA vizvakoza (vaidika/brAhmaNa saMskRti) vidyAvAcaspati subhadragati bhAga-1
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahiMsA vizvakoza sukha va zAMti, pratyeka prANI ke lie abhilaSita haiN| vaiyaktika sukha-zAMti hI nahIM, vizva-zAMti kI prakriyA meM bhI ahiMsA ko vyAvahArika jIvana meM pratiSThApita karane kI AvazyakatA nirvivAda hai| Adhunika yuga kA AtaMkavAda hiMsaka vAtAvaraNa kI upaja hai, jisane vizva ke pratyeka deza ko ahiMsA kA mahattva samajhane ke lie bAdhya kiyA hai| bhAratavarSa kI saMskRti kA 'utsa' ahiMsA hai| bhAratavarSa ahiMsA kA sandeza samasta vizva ko detA A rahA hai jisakA pratiphala yaha hai ki vizva ka prAyaH sabhI dharmoM meM ahiMsA ko upAdeya mAnA gayA hai| Adhunika yuga meM, dharma-darzana ke kSetra meM, khaNDana-maNDana ke svara ke sthAna para, samanvayAtmaka dRSTikoNa va sahiSNutA ko apanAne ko pramukhatA dI jA rahI hai| vidvAnoM kA yaha sarvatra prayAsa ho rahA hai ki sabhI dharmoM darzanoM meM vyApta samAnatA ko adhikAdhika rekhAMkita kiyA jAya tAki ve ekatA ke sUtra meM baMdhakara, sAmUhika rUpa se samasta mAnavatA ke lie sukha-zAMti kA mArga prazasta kara skeN| isI vaicArika pRSThibhUmi meM 'ahiMsA vizvakoza' kI saMkalpanA huI thii| jaina dharma ke aMtima tIrthaMkara aura ahiMsA ke avatAra bhagavAn mahAvIra ke 2600veM janma kalyANaka ke avasara para, bhArata sarakAra ne I. 20012002 ko 'ahiMsA varSa' ke rUpa meM manAne kI ghoSaNA kI thii| isane bhI prastuta vizvakoza ke nirmANa meM gatizIlatA pradAna kii| ___bhAratIya dharA para aneka dharma/darzanoM kA prAdurbhAva va vikAsa hotA rahA hai aura unheM pramukhatAH (1) vaidika brAhmaNa paramparA aura (2) zramaNa paramparA-ina donoM meM vargIkRta kiyA jAtA hai| prastuta vizvakoza ke nirmANa kA uddezya yaha rahA hai ki sabhI dharma-darzanoM meM anusyUta 'ahiMsA' ke samasta pakSoM ko ujAgara karate hue isake sArvajanIna mahattva ko rekhAMkita kiyA jaay| isake tIna khaNDa prastAvita haiM:-(1) vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa, (2) jaina saMskRti khnndd|
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahiMsA-vizvakoza ahiMsA ke dArzanika, dhArmika va sAMskRtika svarUpoM ko vyAkhyAyita karane vAle prAcIna zAstrIya viziSTa sandarbho kA saMkalana (prathama khaNDa : vaidika/brAhmaNa saMskRti) [jainazAsana-sUrya, saMghazAstA, AcArya-kalpa gurudeva munizrI rAmakRSNa jI mahArAja ke suziSya AcAryakalpa, vidyAvAcaspati, saMgha-zAstA] subhadra muni sahayoga va sampAdana : DaoN. dAmodara zAstrI adhyakSa, jaina darzana vibhAga rASTrIya saMskRti saMsthAna jayapura (rAjasthAna) DaoN. maheza jaina prakAzaka yUnivarsiTI pablikezana naI dillI -110 002
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ pera s vivAna mahAvIra ke 2600 veM janma-kalyANaka-samAroha ko garimAmaya banAne hetu bhArata sarakAra dvArA ghoSita ahiMsA varSa (I 2001-2002) ke sandarbha meM parikalpita Veeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeery (c) prakAzaka saMskaraNa 2004 ISBN 81-7555-088-0 mUlya 1200.00 rupaye prakAzaka prakAzaka yUnivarsiTI pablikezana 7/31, aMsArI ror3a, dariyAgaMja naI dillI -110 002 mudraka nAgarI priMTarsa, navIna zAhadarA, dillI-32
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ SAHINSA-ENGYGLOPAEDIA S S (Compilation of ancient textual important references explaining Religious, Philosophical & Cultural aspects of Ahinsa] {Vol.1: Vedic/Brahamanic Culture} SUBHADRA MUNI [Disciple of Revered Sangha-Shasta, Shasan-Surya, Acharyakalp Gurudev Munishri Ramkrishna Ji Maharaja] es Co-Compilor & Editor : Dr. Damodar Shastri Head, Deptt. of Jain Darshan, Rastriya Sanskrit, Sansthan, Jaipur (Raj.) Dr. Mahesh Jain Publisher University Publication New Delhi-110 002
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Conceived to commemorate Ahinsa year (2001-2002) declared by Govt. of India, to glorify 26th Birth Century of Lord Mahaviral (c) Publisher Edition 2004 ISBN 81-7555-088-0 Price Rs. 1200.00 Publisher UNIVERSITY PUBLICATION 7/31, Ansari Road, Darya Ganj, New Delhi-110 002 Printer Nagri Printers Naveen Shahadra, Delhi-110 032 es
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ zraddhA-samarpaNa samasta mAnavatA ko vizvabandhutva, karuNA, dayA, anukampA, prema, paraspara sahayoga, sauhArda Adi kA maMgalamaya saMdeza dene vAle, ahiMsA ke sAkSAt avatAra bhagavAna mahAvIra tathA unakI sAMskRtika dhArmika paramparA ko evaM ahiMsA kI mahAjyoti ko jIvanta rakhane evaM jana-jana ke antarmana ko jJAna Aloka se udyotita karane vAle mahAn dharma prabhAvaka, saMghazAstA, jaina zAsana-sUrya, AcAryakalpa, paramapUjya prAtaHsmaraNIya gurudeva munizrI rAmakRSNa jI mahArAja vandanIya caraNa kamaloM meM zraddhA va pararA bhakti se kamarpita - subhadra muni
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ aTiMyA-vizvakoza (vaidikAbAThANa saMskRti rakhaNDa) - || anukramaNikA|| 1.prAkka thana..... ......... VII veeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee 2. viSaya-anukrama ........... 3. uddharaNa-sthala-saMketa (spaSTIkaraNa) .......... 4 . ahiMsA-koza ................... 5. AdhAra-srota granthoM/prakAzanoM kA vivaraNa ........ 6. viSaya-sUcI (akArAdi-krama se) . . . . . . . . 7. uddharaNoM ke prArambhika aMzoM kI akArAdikrama se saMyojita sUcI... 353 ........ . ......"
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ // prAkkathana // prAcIna bihAra ke suprasiddha vajjI gaNataMtra kI rAjadhAnI vaizAlI ke rAjA siddhArtha kI patnI trizalA ke garbha se 30 mArca 599 I. meM 'varddhamAna' bAlaka kA janma huaa| rAjakIya ) parivAra meM sahaja sulabha atyadhika sukha-suvidhA va bhoga-vilAsa kI sAmagrI ko tyAga kara, unhoMne 30 varSa kI avasthA meM kaThora muni - jIvana kI sAdhanA aMgIkAra kii| 12 varSoM kI kaThoratama sAdhanA meM apane Atma-saMyama, apramAda va samatva ke bala para kramazaH agrasara hote ) hue unhoMne sarvocca sthiti 'vItarAgatA' prApta kI, aura 'jina' (AtmavijayI) kahalAye / unheM sampUrNa nirAvaraNa jJAna yAnI 'sarvajJatA' prApta ho gaI thii| ve jaina dharma ke antima 24 veM ) tIrthaMkara hue| bhArata kI sarvadhAraNa janatA ko unhoMne 30 varSoM taka dhArmika va AdhyAtmika viSayoM kA upadeza diyA, aura 72 varSa kI Ayu meM I. pU. 527 meM bhautika zarIra ko chor3akara nirvANa / mokSa prApta kiyaa| unhoMne samAja ke sabhI vargoM ko zAzvata sukha kA mArga dikhAyA / jIvana ke pratyeka kSetra meM unhoMne 'ahiMsA' kI vyAvahArikatA, upayogitA va sArthakatA kA dRSTikoNa prastuta ) kiyaa| unhoMne ahiMsA ko 'samatA' va 'vItarAgatA' kI bhUmikA para pratiSThita kara usa yuga kii| ciMtana - dhArA ko eka nayA AyAma diyaa| bhagavAn mahAvIra ke dhArmika upadezoM se usa samaya ) varNa-viSamatA, vicAra - saMkIrNatA, dhArmika ajJAnatA Adi ke kAraNa pracalita una amAnavIya va anyAyapUrNa pravRttiyoM ko gaharA AghAta lagA jo sAmAjika va dhArmika kSetra meM vyApta thIM / '
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Seeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee unake upadeza kA sAra thA- mana, vacana va zarIra se 'ahiMsA' yA 'samatA' kI ye ra sAdhanA hI 'mokSa' kI sAdhanA hai| unake anusAra 'dharma' kI pahalI sIr3hI hai-saccI/yathArtha e dRSTi, jisakI pahacAna hai-zAMti va maitrI bhAva ke mAnasa kA nirmaann| jisa vyakti ke mana meM prANiyoM ke prati maitrI bhAva nahIM hai, vaha dhArmika nahIM ho sktaa| kisI bhI prANI ko mAranA, ra S use pIr3ita karanA aura usakA zoSaNa karanA 'adharma' hai| isa 'adharma' meM preraka honA yA anumodaka/samarthaka honA bhI pApa hai| 'jIo aura jIne do'- unake upadeza kA sAra hai| e unake dvArA upadiSTa 'jaina dharma' samasta prANimAtra ke abhyudaya kA mArga prazasta karatA hai, SisIlie use 'sarvodaya tIrtha' ke nAma se bhI jAnA jAtA hai| bhagavAna mahAvIra kI 'ahiMsA' apane meM samagra dhArmika sadguNoM ko sameTe hue hai| 'ahiMsA' kA artha mAtra kisI ko na mAranA hI nahIM hai, apitu una sabhI kAryoM va vicAroM se bacanA hai jinase koI bhI prANI pIr3ita, duHkhI, zoSita yA vyathita hotA ho| ahiMsA kI / SsarvotkRSTa sthiti to usa udAtta mAnasika sthiti kA nirmANa honA hai jahAM kisI bhI prANI keS prati manomAlinya yA manovikAroM kA utpanna honA hI samApta ho jaay| kSamA, maitrI, dayA, le ekaruNA, prema, udAratA, paropakAritA,saha-astitva-bhAvanA, mAnasika saralatA va pavitratA, SsamatA-bhAva, sabhI prANiyoM meM Atmavat dRSTi (sarvabhUtAtmatA)-ye sabhI ahiMsA rUpI mahAnadI / kI vividha dhArAeM haiN| Aja samasta mAnavatA ko saMgharSa, vaira-virodha, asahiSNutA, vicArasaMkIrNatA, AtaMkavAda, zakti-vistAra kI lAlasA, ghRNA, dveSa Adi-Adi rAkSasI vRttiyoM va vibhISikAoM ne ghera rakhA hai aura mAnavatA kA astitva hI khatare meM par3a gayA hai| isa bhayAvaha ra esthiti meM bhaga. mahAvIra kI ahiMsA hI vizva-zAnti kI sthApanA kara, samasta mAnavatA ko se bacAye rakhane meM mahatvapUrNa bhUmikA nibhA sakatI hai| ra san 1974 meM bhagavAna mahAvIra kA 2500 vAM parinirvANa divasa manAyA gayA thaa| yaha S samAroha eka varSa taka na kevala bhArata meM calA thA, apitu videzoM meM bhI utsAha aura umaMga LAGeeeeeeeeeeeeeeeeeneral II
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ske sAtha sampanna huA thaa| bhArata kI tatkAlIna pradhAnamaMtrI iMdirA gAMdhI svayaM bhagavAna mahAvIra ke 2500 veM parinirvANa divasa samArohoM ke lie gaThita rASTrIya samiti kI adhyakSa thiiN| e ahiMsA-varSa meM hamAre deza ke pradhAnamaMtrI zrI aTala bihArI vAjapeyI kI preraNA se aura unake SnetRtva meM bhagavAna mahAvIra kA 2600 vAM janma-jayaMtI mahotsava rASTrIya va antarrASTrIya stara para ra bhavya rUpa meM Ayojita karane kA nirNaya huA thaa| ukta mahotsava ke adhIna vividha samAroha ra (6 apraila, 2001 se prAraMbha hokara 25 apraila, 2002 taka varSa-paryaMta cle| isa pUre varSa ko SbhArata sarakAra ne 'ahiMsA-varSa' ke rUpa meM vidhivat mnaayaa| ra zatAbdI-puruSa rASTra-pitA mahAtmA gAMdhI ke zabdoM meM "bhagavAna mahAvIra ahiMsA ke ra avatAra the| unakI pavitratA ne saMsAra ko jIta liyA thaa| mahAvIra svAmI kA nAma isa samaya yadi kisI siddhAnta ke lie pUjA jAtA hai to vaha 'ahiMsA' hai| ahiMsA-tattva darzana ko yadi kisI ne vikasita kiyA to ve mahAvIra svAmI the"| isa cintana-prakriyA ke pariprekSya meM bha. mahAvIra ke 2600 veM janma-jayaMtI mahotsava ko-'ahiMsA varSa' ke sAtha manAnA atyanta prAsaMgika va nyAyocita thaa| e 'ahiMsA-varSa' ke daurAna yaha cintana mere mana meM uThA ki bhagavAn mahAvIra dvArA e upadiSTa ahiMsA ke poSaka jo upayogI va mahattvapUrNa vicAra-kaNa prAcIna bhAratIya sAMskRtika paramparA ke pratinidhi-vAMgmaya meM upalabdha haiM, unakA saMkalana eka vizvakoza ke rUpa meM kiyA ra ejAya jisase ve sarvasAdhAraNa ko sulabha ho sakeM aura vidvAnoM ke lie bhI upayogI siddha hoN| cUMki prAcIna bhAratIya sAMskRtika dharohara jisa vAMgmaya meM bikharI huI hai, vaha bahuta vizAla hai,5 hai isalie suvidhA kI dRSTi se atyanta mahattvapUrNa granthoM ko hI rekhAMkita kara, unhIM ke AdhAra ra para ahiMsA-sambandhI uddharaNoM ke saMgraha kA kArya prArambha kiyA gyaa| isake atirikta, samasta SkArya ko vividha khaNDoM meM vibhAjita karane kA nirNaya liyA gyaa| ve khaNDa haiM-(1)vaidika/ ra brAhmaNa saMskRti khaNDa, (2) jaina saMskRti khaNDa, aura (3) sarvadharma khnndd| ukta nirNaya kera e anurUpa, ukta khaNDoM ko pRthak-pRthak va kramazaH prakAzita kiyA jA rahA hai| DII
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ S vizvakoza ke prastuta vaidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa meM jisa mahattvapUrNa vAMgmaya ko AdhAra banAyA gayA hai, usake antargata cayanita grantha haiM-samasta veda (Rgveda, yajurveda, e sAmaveda, atharvaveda), brAhmaNa grantha, upaniSada, rAmAyaNa va mahAbhArata, gItA, vividha smRtiyAM (manu smRti, yAjJavalkya smRti Adi), dharmazAstra, nItizAstra (cANakya nIti, zukranIti ra SAdi), vividha purANa (viSNu purANa, bhAgavata purANa Adi), dArzanika sUtra-grantha aadi| adhyetAoM kI suvidhA ke lie saMgRhIta uddharaNoM kA hindI anuvAda bhI sAtha meM diyA jA e rahA hai| saMkSepa meM bhAratIya saMskRti ke aMgabhUta (vaidika/brAhmaNa) saMskRti meM ahiMsA' ke S sambandha meM jo bhI mahattvapUrNa/ upayogI cintana upalabdha hai, usa vaicArika cintana kI ra amUlya dharohara ko eka jagaha saMgRhIta karane kI bhAvanA mere mana meM upajI, usI ko mUrta | SrUpa dene kA AMzika prayAsa prastuta 'ahiMsA-vizvakoza' ke prathama khaNDa vaidika/brAhmaNa ra saMskRti khaNDa ke rUpa meM sArthaka huA hai| isa vizvakoza ke dvitIya khaNDa (jaina saMskRti) C meM bhI ukta nIti ke anurUpa saMkalana aura unakA prastutIkaraNa kiyA jA rahA hai| 2 eka bAta 'ahiMsA-vizvakoza' kI prabandhana-yojanA nIti ke sambandha meM bhI spaSTa ra e karanA cAhatA huuN| 'ahiMsA' eka vyApaka avadhAraNA hai| satya, asteya, aparigraha, brahmacarya, C SAdi sabhI isa 'ahiMsA' meM anusyUta haiN| kSamA, dayA, karuNA, anukampA, maitrI, sauhArda, ra paropakAra, abhayadAna, samatva-dRSTi Adi bhI ahiMsA-vRkSa kI hI zAkhA-prazAkhAeM haiN| yadi 'ahiMsA' ko samajhanA hai, to isase jur3I huI ukta sabhI sadbhAvanAoM kA bhI nirUpaNa ra apekSita hogA hii| isI dRSTi se 'ahiMsA' ko 'parama dharma' kahA gayA hai| zAstrakAroM ne svayaM e svIkArA hai ki jisa prakAra eka hAthI ke pAMva meM sabhI prANiyoM ke pAMva samAhita ho jAte 5 haiM, usI taraha 'ahiMsA' meM sabhI dharma samAhita haiN| aba, yadi sabhI zAkhA-prazAkhAoM ke e sAtha mUla vRkSa ahiMsA' kA vizvakoza taiyAra kiyA jAya to vaha eka 'dharma-vizvakoza' kA rUpa le legaa| Caeeeeeeeeeeeeeeeeeennel IV
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Feeeeeeeeeeeeeeeeeeeepe S vastusthiti yaha hai ki 'ahiMsA ' kI taraha hI, ahiMsA ke aMgabhUta satya, kSamA, e dayA, Adi meM se pratyeka para pRthak-pRthak eka-eka vizvakoza taiyAra ho sake- itanI pracura e SsAmagrI zAstroM meM bharI par3I hai| isa sambandha meM hamArI nIti madhyamamArgI rahI hai| hamArA yaha ra prayAsa rahA hai ki ahiMsA- kendrita vivaraNoM ko hI pramukhatA dI jAe aura unhIM uddharaNoM ko ra C vizvakoza meM sthAna diyA jAya jinase ahiMsA kA udAtta va mahanIya svarUpa rekhAMkita ho rahA ho| sAtha hI ahiMsA va ahiMsAtmaka AcaraNa ke vividha ghaTakoM- kSamA, karuNA, dayA, le e anukampA, jIvarakSA, prANadAna, abhayadAna Adi kA bhI saMkSipta rUpa se pratipAdana ho ske| Skucha sthaloM para apekSita TippaNI bhI dI gaI hai, tAki pratipAdya viSaya-vastu kI pRSThabhUmi bhI jJAta ho ske| S yaha saMkalana kArya kitanA zrama-sAdhya hai- ise vidvAna svayaM samajha sakate haiN| kintu jaina zAsana-sUrya, saMghazAstA, AcAryakalpa paramapUjya gurudeva znI rAmakRSNa jI mahArAja ra ke zubhAzIrvAda se yaha kArya alpa samaya meM, sampanna ho skaa| isa kArya meM mere sahayogI saMghIya muniyoM , vizeSakara mere priya ziSya-ratna zrI amita muni kA amUlya sahayoga rahA hai, rajisake lie unheM merA ananta AzISa hai| S DA. dAmodara zAstrI ne isa kRti meM pramukha sahayogI hokara, use sampAdita karane kA e uttaradAyitva svIkAra kiyA, isake lie ve bhI sAdhuvAda ke pAtra haiN| AzA hai, 'vaidika/ brAhmaNa saMskRti-khaNDa' ke rUpa meM 'ahiMsA-vizvakoza' kA prastuta prathama bhAga jaina darzana va ra jaina saMskRti ke vijJa janoM, manISiyoM va cintakoM ke lie upAdeya siddha hogA aura bhagavAna ra mahAvIra ke caraNoM meM merI eka vinamra 'zraddhAprasUnAJjali' bhI hogaa| - subhadra muni
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahiMsA-vizvakoza (vaidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa) // vissy-anukrm|| ....1-5 * . . . . . ...5-6 . . . . . ........... 9 1. ar3hiyA aura TiMyA (AmAnya pRSThabhUmi)........ 5 * ahiMsAH eka sArvatrika va sArvakAlika dharma * ahiMsAH dazAMga dharma kA eka vizeSa aMga.... * ahiMsA se samanvita AcaraNa hI dharma. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6 / ahiMsAH eka parama tapa. . . . . . . . . . . . . . . . hiMsAH dharma nahIM, adharma hai..... ra . ahiMsAH ziva-dharma kI AdhAra. ... * ahiMsA kI parama dharma ke rUpa meM pratiSThA ... ..10-13 e . ahiMsA-samRddhi se sampanna deza hI sevanIya . . . . * ahiMsAH eka sAttvika guNa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14 * ahiMsAcaraNa kA laukika, pAralaukika va AdhyAtmika lAbha ........ * hiMsA kI nindA . . . . . . . . . ... * hiMsAH eka tAmasika pravRtti. . . . . . . . . . ...........9-10 ......14 .....26-27 * . . . .27 VII
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ MPARAMMARY * hiMsA ke laukika va pAralaukika duSpariNAma . . . . . . . . . . . . . . . . 28-40S * hiMsAH pApAtmA kA lakSaNa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40-41 * hiMsakaH pRthvI para bhArabhUta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . * ahiMsaka AcaraNaH puNyAtmAoM/ saMta mahAtmAoM kI pahacAna ........ S2.ThiM/aThiM kA vizeSa svarUpa aura usake vividha vyAvahArika rUpa * hiMsA kA AdhAraH mAnasika vikAra/kaSAya ........ ... * hiMsA/ahiMsA kA bhAvAtmaka parivAra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48-51 [hiMsA kA adhArmika bhAvAtmaka parivAra; ahiMsA kA dhArmika bhAvAtmaka parivAra;] * hiMsA/ahiMsA kA vyApaka svarUpa aura usake vividha prakAra ....... 51 * ahiMsA kA vyApaka paribhASita svarUpa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .hiMsA kA vyApaka paribhASita svarUpa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........53 .hiMsA/ahiMsA ke bheda ................. . . . . . . . . . . . . . . 530 * ahiMsA kA vidhyAtmaka svarUpa : jIva-rakSA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . * hiMsA-ahiMsA kA AdhAraH azubha va zubha bhAva . . . * hiMsA-phalaH kartA ke bhAvAnurUpa hI . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15......... 23. aTiMyAH bhAratIya saMskRti vadharmakI kendra-bindu...... * ahiMsAcaraNa ke lie sarvathA upayukta bhUmiH bhAratavarSa . * ahiMsA kI sthApanA ke lie IzvarAvatAra . . . . . . . . . . . . . . . . * ahiMsA kI pramukhatAH zreSTha yuga kI AdhAra . . . . . . . . . . . . . . . * hiMsA-pramukhatAH kaliyuga kI vizeSatA . . . . . . . . . . . . . . . . . * ahiMsAH IzvarIya svarUpa (kSamA AdiH devI kA svarUpa) ........ * ahiMsaka hI vaiSNava evaM Izvara-bhakta .......... VIII
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * * . . . . . . . . . . . ......84 .........94 54. aThiyaka AcAra-vicAra ke sUtraH bhAratIya AMskRtika vAMgmaya meM.. 68-1403 * ahiMsAH dainika jIvana meM AcaraNIya . . . . . . . .. ........ * ahiMsA kI nIMva: sabase Atmavat vyavahAra . . . . . . . . . . . . . . . . ahiMsA kA AdhAraH prazasta vicAra va samatva-darzana . . . . . . ....78-81 * rakSaNIya/avadhya prANIH striyAM, gau, pakSI Adi . . . . . . .. ............81-83 e .bhrUNa-hatyAH nindanIya va varjanIya . .rakSaNIyaH pradhAna va zreSTha vyakti ....... ........................885 . mAnava-mAtra kI rakSA kA bhAva....... * ahiMsA ke vyAvahArika rUpaH kSamA, abhayadAna, prANadAna ahiMsAtmaka abhayadAna ke preraka vacana ..... * * * * * * * * * .........92-94 * ahiMsAH prazasta manobhAvoM kI srota . . . . . . (dayA, karuNA, paraduHkhakAtaratA, maitrI Adi bhAva) * ahiMsA kI abhivyaktiH paropakAra/anugraha/ para-kalyANa ........ * ahiMsA kI sArthakatAH chala, kapaTa, dveSa va kuTilatA se rahita vyavahAra . .104-106 * ahiMsAH vANI-vyavahAra meM bhI . ..... 106-111 * ahiMsaka dRSTiH anuzAsana meM bhI apekSita . . . . . . . ......... 111 ahiMsA ke pratikUla dharmaH para-nindA, paradoSAropaNa, Atma-stuti Adi......112ahiMsAH AhAra-sevana meM .......... .....117-140 hiMsA-doSaH mAMsa-bhakSaNa meM anivArya .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 177-119 * ahiMsA kI pUrNatAH mAMsa-bhakSaNa ke tyAga se hI . hA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119-120 * ahiMsaka: mAMsa ke kraya-vikraya Adi kA bhI tyAgI ..... ...... 121-123 mAMsa-bhakSaNa: nindanIya va varNya ...... nindanAya vavajya.. . . . . . . . . . . . . . . . . ............123-124 madya va mAMsaH brahmacArI va saMnyAsI ke lie vizeSataH varNya ...... vaNya . . . . ...........124-125 * madya va mAMsa ke tyAga kI mahimA .... * hiMsaka bhAvoM kI poSaka: madirA ......136-139 . ahiMsaka: madirA va mAMsa kA tyAgI .... ......139-140
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ eeeeeeee 5. ahiMsAH aneka dharmoM kI prANa. * ahiMsA aura satyaH paraspara-sambaddha * ahiMsA / hiMsA kI kasauTI para hI satya asatya kA nirNaya hiMsaka vacana kaTuvacana. hiMsaka asatya vacana tyAjya * ahiMsaka kI vANI: priya va hitakara ho * ahiMsakaH vANI- prayoga meM kuzala / apramatta ahiMsaka vacana kA suprabhAva ahiMsakaH kaTuvacana suna kara bhI anudvigra ahiMsA aura saMtoSa / aparigraha dharma * hiMsaka vRttiH asantoSa va parigraha * hiMsAtmaka (vaira - vidveSa) Adi bhAvoM kA vardhakaH parigraha * hiMsAtmaka / sAhasa kArya se arjita 'kAle dhana' kA azubha phala hiMsA ke lie prAya: anurvarA bhUmiH nirdhanatA ... ahiMsA aura dayA / AnRzaMsya-dharma * ahiMsA (Atmavat vyavahAra)- dayA dayA, karuNA va sauhArda - ekArthaka dayA IzvarIya svarUpa 'dayA jIva vadha se nivRtti. 'dayA ke pAtra prANimAtra * dayApUrNa vyavahAraH pAlatU pazuoM ke prati . dayA dharma kI mahanIyatA dayA/anukampA/karuNA se rahita vyakti nindanIya . . * ahiMsakaH zaraNAgata-rakSaka * hatyA ke doSI : zaraNAgata-rakSA se vimukha dayA/ anukampA Adi ke vizeSa pAtraH zaraNAgata 'dayA/ anukampA kI abhivyakti: zaraNAgata- rakSA zaraNAgata para dayA / karuNA: zreSThatA kI pahacAna . X * 141-234 141 .142-146 146-147 .148-153 154-157 157-162 .163-166 166-169 .169-173 169-170 170-171 ..172 173 174-192 .174-175 .176 176 176 177-178 178-184 .184-188 188-189 .. 189 .189-190 190 190-191 ...191-192 ecces
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ * ahiMsA aura kSamA/akrodha dharmaH paraspara-sambaddha .............. 192-204 (kSamAvAn hI ahiMsaka) .kSamA se dhama kA pUNatA......... tA....... . . . . . . . . . . . . . . . . . ............193 ....... jAhalAmaka thAta . mA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - - - .211 / . . . . . ................ .kSamAH satpuruSoM va vIroM kA alaMkAra... . . . . . . . . : ................194-195 * ahiMsAtmaka pravRttiH kSamA ...... .......195-196 .kSamA kI mahattA . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..... * . . . . . . . . . . . . . . . . .197-200 * kSamA va kSamAzIlaH prazaMsanIya . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........ 201-204 ahiMsA-pAlana meM sahayogI: dAna-dharma ............. .......205-227 * dAna: maulika sanAtana dharma.. * ahiMsakaH uttama dAtA ......... * ahiMsA kI sahaja abhivyaktiH anukampAdAna va abhayadAna. . . . . . . . . . . .hiMsA-pApanAzaka: dAna-dharma ......... ......... 209 kRpaNatA- nazaMsatA/hiMsAtmaka kArya ...... kRpaNatA= AtmaghAtI pravRtti........... * dAna dharma kA svarUpa. * * * . . . . . . . . . . . . . . . . . ....211-212 ahiMsaka: dAna kA yogya pAtra ........... .dAna dharma kI mahattA aura usake mahanIya phala.. ........212-213 . anna Adi kA dAnaH prANadAna/prANa-rakSA . . . . . . . . . . . . .... * ahiMsAtmaka dAna-dharma aura usake sthAyI pratIka ...... .......219-222 * dAna dharma ke preraka vacana . * ahiMsA aura zauca dharma. ahiMsA aura asteya/acaurya dharma . . . . . . . . . .....228* ahiMsA aura indriya-nigraha Adi dharma. . . . . . . . . . ...... 228-2290 (indriya-saMyama, dama, jitendriyatA, brahmacarya Adi) *ahiMsA aura tapa dharma .. .... 231-2326. . . . . ... Caeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeel XI
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahiMsAH varNAzrama-dharma evaM adhyAtmayoga kI aMga ...233-2585 * ahiMsA/ahiMsaka AcaraNa sabhI vargoM ke lie . ........ 233-235 * ahiMsA aura brAhmaNa varNa . brAhmaNa varNa . . . . . . . . . . ...................... 235-237 2 . ahiMsA aura kSatriya varNa................... . . . . . . . ........ 237-238 . ahiMsA aura zadra varNa ..................................... 239C * ahiMsA/ahiMsaka AcaraNaH brahmacarya Azrama meM ... * ahiMsA/ahiMsaka AcaraNaH gRhastha Azrama meM ........... hiMsaka vivAha Adi vargya ........242 * hiMsa. (sUnA)-doSa ke nivAraka pAMca yajJa ......... .......242-243 *dayA-bhAva kI abhivyaktiH gRhastha ke bhUta-yajJa meM ... . . . . . . . .244-2450 * ahiMsA/ahiMsaka AcaraNaH vAnaprastha Azrama meM . ........2460 * ahiMsA/ahiMsaka AcaraNaH saMnyAsa Azrama meM ..... .......246-2490 * ahiMsA aura adhyAtma-sAdhanA . . . . . . . . . . * * * * * * * * * . . . . . . . . . . . .250-252 * ahiMsAH kriyAyoga va jJAnayoga meM. ... . ahiMsA aura dhyAna-yajJa ................ . . . . . . . . . . . . . . . * ahiMsAH brahmarUpatA kI prApti kA sAdhana ................. .........254-255 abhayadAtA evaM prANimitraH brahmaloka kA adhikArI...... ......255-258 .... veeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee 7. ar3hiyA aura yajJIya vidhAna ......... ....... 259-2646 * yajJa meM jIva-hiMsA zAstra-sammata nahIM ....... * ahiMsaka yajJa kI samarthaka vividha kathAeM. . . . . . . . . . . . . . (rAjA vasu kA upAkhyAna) hiMsA va mAMsa-dAna varjitaH zrAddha meM........ XII
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ . . . . . . . . . . . . . ....277 28. ar3hiyA aura rAja-dharma ...... ....273 * hiMsaka/amaryAdita sthiti kA rAjA hI niyantraka.............. 273* ahiMsaka va dayAlu svabhAvaH rAjA ke lie apekSita ........... * Adarza ahiMsaka rAjyaH rAmarAjya. . . . . . *vadha-daNDa/ugra daNDaH sAmAnyataH varjita ...... ..................278-279 * rAjA kI ahiMsaka dRSTiH kara-grahaNa meM. . . . . . . . . . ........279-282 .hiMsaka yuddhaH sAmAnyataH varjita. . . . . . . . . . . . . . . *hiMsaka yuddha kA bhayAvaha pariNAma. . . . . . . . . . ........285-288 * hiMsaka yuddha kI vidveSa-pUrNa AgaH pIr3hI-dara-pIr3hI.......... *dayA-dAnaH rAjA kA viziSTa kartavya. . . . ........290-291 *dayA-dAna dvArA nirdhana/anAthoM kA poSaNaH zAsakIya kartavya........ * ahiMsaka dRSTi se sampanna yuddhaH dharmayuddha. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293-302 *kUTa/tIkSNatama zastrAstroM (paramANu-astroM) kA prayoga yuddha meM varNya.... 302-304 XII
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddharaNa-sthala-saMketa (spaSTIkaraNa) saMgRhIta uddharaNoM ke anta meM dAIM ora, usa grantha kA aura usake usa sthala kA ra koSThaka ke andara saMketa kiyA gayA hai jahAM se vaha zloka/padya uddhRta hai|mudrnn-suvidhaa kI dRSTi se grantha ke nAmava sthala ko prAyaH saMkSipta rUpa meM aMkita kiyA gayA hai jisakA spaSTIkaraNa isa prakAra samajhanA cAhie: saMkSipta grantha nAma grantha kA pUrNa nAma uddhRta sthala-saMketa (spaSTIkaraNa) = atharvaveda (kANDa/sUkta/maMtra saMkhyA) = agnipurANa (adhyAya/ zloka saMkhyA) = atri smRti (zloka saMkhyA) = AMgirasa smRti (zaka saMkhyA) = Apastamba smRti (adhyAya/zloka saMkhyA) = IzAvAsyopaniSad (mantra-saMkhyA) = uttara rAmacarita (bhavabhUti) (aMka/zloka saMkhyA) =Rgveda (maMDala/sUkta/maMtra saMkhyA) = aitareya upaniSad (adhyAya/khaNDa/maMtra saMkhyA) = aitareya brAhmaNa (paMcikA/adhyAya/khaNDa) = aitareya AraNyaka (AraNyaka/adhyAya/khaNDa) = auzanasa smRti (zloka saMkhyA) =kaThopaniSad (adhyAya/vallI mantra saMkhyA) kA. smR. = kAtyAyana smRti (khaNDa/zloka saMkhyA) XIV
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ e kau. brA. se kauSI. se gI. ra gau. smR. 2 kU. pu. = kUrma purANa (bhAga/adhyAya/zloka saMkhyA) ra kena. = kena upaniSad (khaNDa/mantra saMkhyA) = kauSItakI brAhmaNa = kauSItakI brAhmaNa upaniSad S ga.pu. garuDa purANa (khaNDa/ adhyAya/zloka saMkhyA) = gItA (bhagavadgItA) (adhyAya/zloka saMkhyA) go. brA. = gopatha brAhmaNa (bhAga/prapAThaka/kANDikA saMkhyA) = gautama smRti ____ (prakaraNanAma) cANakyanIti/vRddhacANakya (adhyAya/zloka saMkhyA) cANakya sAra saMgraha (adhyAya/zloka saMkhyA) chAMdo. = chAMdogya upaniSad (adhyAya/khaNDa/mantra saMkhyA) tA.bra. = tANDya brAhmaNa (adhyAya/khaNDa/kaNDikA saMkhyA) taitti. A. = taittirIya AraNyaka (prapAThaka/anuvAka saMkhyA) = taittirIya upaniSad (vallI/anuvAka/mantra saMkhyA) S taitti. brA. = taittirIya brAhmaNa (aSTaka/prapAThaka/anuvAka/mantra) ra da. smR. = dakSa smRti (adhyAya/zloka saMkhyA) de. bhA. =devI bhAgavata purANa skandha/adhyAya/zloka saMkhyA ra nA. pu. = nAradIya mahApurANa khaNDa/ adhyAya/zloka saMkhyA = nItizataka(bhartRhari) (zloka saMkhyA) ra nyA.da. = nyAyadarzana (adhyAya/Anhika/sUtrasaMkhyA) pa.pu. = padmapurANa (khaNDa/adhyAya/zloka saMkhyA) ra taitti. e nI.za. ra XV
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ , pa. smR. ra paM. ta. pu. smR. prazna. werere = parAzara smRti (adhyAya/zloka saMkhyA) / = paMcataMtra ___ (taMtra saMkhyA/zloka saMkhyA) = pulastya smRti (zloka saMkhyA) = praznopaniSad (prazna/mantra saMkhyA) = bRhaspati smRti (adhyAya/zloka saMkhyA) = bRhadAraNyaka upaniSad (adhyAya/brAhmaNa/mantra saMkhyA) = baudhAyana smRti (prakaraNanAma/sUtrasaMkhyA) = brahmANDa purANa (pAda/adhyAya/zloka saMkhyA) = brahma purANa (adhyAya/zloka saMkhyA) = brahmavaivarta purANa (khaNDa/adhyAya/zloka saMkhyA) = bhaviSya purANa (parva/adhyAya/zloka saMkhyA) = bhAgavata purANa (skandha/adhyAya/zloka saMkhyA) = mahAnArAyaNa upaniSad (khaNDa/mantra-saMkhyA) = maNDalabrAhmaNopaniSat (brAhmaNa/mantra saMkhyA) e = matsya purANa (adhyAya/zloka saMkhyA) = mahAbhArata(gItA presa saMskaraNa)(parva/adhyAya/zloka saMkhyA) veeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeens fy mnh ma.nA.u. [aThAraha paryoM kI sUcaka saMkhyA isa prakAra hai- 1.Adi parva,2.sabhA parva 3. vana parva,4.virATa parva, 5. udyoga parva, 6. bhISma parva,7. droNa parva, 8. karNa parva, 9. zalya parva, 10. sauptika parva, 11. strI parva, 12. zAnti parva, 213. anuzAsana parva, 14. Azvamedhika parva, 15. AzramavAsika parva, 16. mausala parva,17. mahAprasthAnika parva, 18. svargArohaNa parva] [ma.bhA3/20704 se tAtparya hai- mahAbhArata ke vana parva ke 207veM adhyAya kA 74 vAM zloka] ma. smR. = manusmRti (adhyAya saM./zloka saMkhyA) 2 maho. =mahopaniSad (adhyAya/mantra saMkhyA) va XVI
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ > mANDU. ra mai. A. maitrA S ya.smR. C yo. sU. = mANDUkya upaniSad ( mantra saMkhyA) ( mA. pu. = mArkaNDeya purANa ( adhyAya/zloka saMkhyA) muNDa. = muNDaka upaniSad (muNDaka/ khaNDa/mantra saM.) =maitrAyaNI AraNyaka (prapAThaka/ kaNDikA saMkhyA) = maitrAyaNI upaniSad = yajurveda ( adhyAya/zloka saMkhyA) = yama smRti (zloka saMkhyA) ra yA.u. = yAjJavalkyopaniSad (mantra saMkhyA) S yA. smR. = yAjJavalkya smRti (adhyAya/prakaraNa/zloka saMkhyA) = yogavAziSTha (vAlmIki) (prakaraNa-nAma /sarga/zloka saMkhyA) = yoga sUtra (pAda/sUtra saMkhyA) ra la. hA. smR. = laghuhArIta smRti (adhyayana/zloka saMkhyA) S yo. sU.bho. vR. = yogasUtra-bhojavRtti ra li. smR. = likhita smRti (zloka saMkhyA) S va. smR. = vaziSTha smRti (zloka saMkhyA) vA.pu. = vAmana purANa (adhyAya/zloka saMkhyA) vA. rAmA.. = vAlmIki rAmAyaNa (kANDa/adhyAya/zloka saMkhyA) . [kANDoM kI sUcaka saMkhyA isa prakAra hai- 1.bAlakANDa, 2.ayodhyA kANDa, 3. araNyakADa, 4.kiSkindhA kANDa, 5. sundara kANDa, 6. yuddha kANDa,7. uttara kaanndd|] [vA.rAmA. 5/18/30 se tAtparya hai- vAlmIki rAmAyaNa ke pAMcaveM-sundara kANDa ke 18 veM adhyAya kA 30 vAM zloka] ra vi. dha. pu. = viSNudharmottara purANa khaNDa/adhyAya/zloka saMkhyA e vi. smR. = viSNu smRti (zloka saMkhyA yA prakaraNanAma) ReeeeeeeeeeeeeeeeeeeeRad XVII
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ v vi. pu. ve. smR. vai.da. vyA. smR. za. pa. zaM. smR. zA. smR. zAM. bhA. zi. pu. zu.nI. zvetA. saM. smR. sA. skaM. pu. hA. smR. reces = = = = = = = = = = viSNu purANa vedavyAsa smRti vaizeSika darzana = = vyAsa smRti zatapatha brAhmaNa (kANDa / adhyAya / brAhmaNa/kaNDikA saMkhyA) zaMkha smRti (adhyAya / zloka saMkhyA) (zloka saMkhyA) zAtAtapa smRti zAMkara bhASya - zukranIti zvetAzvatara upaniSad ziva purANa saMvarta smRti * sAmaveda = skanda purANa = hArIta smRti ( aMza / adhyAya / zloka saMkhyA) (adhyAya / zloka saMkhyA) (adhyAya / Anhika / sUtra saMkhyA) (adhyAya / zloka saMkhyA) (saMhitA / khaNDa/adhyAya / zloka saMkhyA) (adhyAya / prakaraNa / zloka saMkhyA) (adhyAya / mantra saMkhyA) (zloka saMkhyA) (bhAga saM/ adhyAya / khaNDa/ samagramantra saMkhyA) (khaNDa/ upakhaNDa/adhyAya / zloka saMkhyA) (adhyAya / zloka saMkhyA) ree XVIII m
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahiMsA - vizvakoza
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ TEE E EEEEEEEER {1} aThiMA aura TiMA (AmAnya pRSThabhUmi) ahiMsA: eka sArvatrika va sArvakAlika dharma 11 ahiMsA satyamasteyaM shaucmindriynigrhH| dAnaM damo dayA kSAntiH sarveSAM dhrmsaadhnm|| ___(yA. smR. 1/5/122) ahiMsA, satya, acaurya, zauca (pavitratA), indriya-saMyama, dAna, dama (antaHkaraNa Wan kA saMyama), (dInoM para) dayA aura (apakArI para bhI)kSamA-ye sabhI ke liye (sAmAnya Wan rUpa se) dharma ke sAdhana haiN| ___{2} ahiMsA satyamasteyaM shaucmindriysNymH| damaH kSamA''rjavaM dAnaM sarveSAM dhrmsaadhnm|| (ga.pu. 1/96/29) ahiMsA, satya, acaurya, zauca (zuddhi), indriya-saMyama, dama (Atma-damana), kSamA, saralatA va dAna-ye sabhI ke lie 'dharma'-sAdhana haiN| $$$$$$$$$$$$$$$$$$$ {3} ahiMsA sarvabhUtAnAmetat kRtyatamaM mtm| etat padamanudvignaM variSThaM dhrmlkssnnm| (ma.bhA.13/anugItA parva/50/2-3) saba prANiyoM ke lie ahiMsA hI sarvottama kartavya hai-aisA mAnA gayA hai| yaha sarvazreSTha udvega-rahita sthiti hai, aura dharma kA mukhya lakSaNa hai| PUUUUHHHHnaganananananana. ELELEUCUCUEUEUEUEUEUEUEUEUEUEUEUEUELELELCLCLCLELELELELELELELE ahiMsA-koza/1]
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEne iSTAcAro damo'hiMsA dAnaM svAdhyAyakarma c| ayaJca paramo dharmo ydyogenaatmdrshnm|| (ga.pu. 1/93/8) lokamAnya AcAra, dama (jitendriyatA), ahiMsA, dAna, svAdhyAya evaM yogasAdhanA dvArA AtmasAkSAtkAra-ye utkRSTa dharma haiN| {5} ahiMsA satyamakrodha AnRzaMsyaM dmstthaa| ArjavaM caiva rAjendra nizcitaM dhrmlkssnnm|| (ma.bhA. 13/22/19) ahiMsA, satya, akrodha, komalatA (dayA), indriya-saMyama aura saralatA-ye dharma ke nizcita (sthAyI) lakSaNa haiN| 16} vedAbhyAsastapo jJAnamindriyANAM ca sNymH|| ahiMsA gurusevA ca niHzreyasakaraM prm|| (a.pu. 162/4-5) vedAbhyAsa, tapa, jJAna, indriya-saMyama, ahiMsA, guru-sevA- ye sabhI (pravRttiparaka dharma) parama niHzreyasakArI dharma haiN| %%%Y=Y=Y=Y=%%%%%%Gong Gong Gong Le Bian Zhi %Gong Gong Gong Gong Gong Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting ahiMsA satyamasteyaM shaucmindriysNymH| dAnaM dayA ca kSAntizca brhmcrymmaanitaa|| zubhA satyA ca madhurA vAG nityaM stkriyaartiH| sadAcAraniSevitvaM prlokprdaaykaaH|| ___ (vA.pu. 15/2-3) (1) ahiMsA, (2) satya, (3) asteya, (4) zauca, (5) indriya-saMyama, (6) dAna, (7) dayA, (8) kSamA, (9) brahmacarya, (10) nirabhimAnatA, (11) zubha, satya va madhuravANI, (12) sadA satkarma meM anurakti, (13) sadAcAra-sevana- ye sabhI dharma paraloka ko sudhArane vAle haiN| (vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/2
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ %%% %%Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo %%% % % %%% % svAdhyAyo brahmacaryaM ca dAnaM yajanameva c| akArpaNyamanAyAso dayA''hiMsA kssmaadyH|| jitendriyatvaM zaucaM ca mAMgalyaM bhktircyute| zaMkare bhAskare devyAM dharmo'yaM mAnavaH smRtH|| (vA. pu. 11/23-24) svAdhyAya, brahmacarya, dAna, yajJa, akRpaNatA (udAra dAnazIlatA), thakAna na rakhanA hai * (dhArmika kAryoM meM utsAha), dayA, ahiMsA, kSamA, jitendriyatA, zauca, maMgalamayatA, evaM * acyuta, zaMkara, sUrya va devI meM bhakti honA-ye sabhI mAnavIya dharma mAne gaye haiN| __ } adrohazcApyalobhazca damo bhUtadayA shmH|| brahmacaryaM tapaH zaucamanukrozaM kSamA dhRtiH| sanAtanasya dharmasya muulmetdduraasdm|| __ (ma.pu. 143/31-32) IrSyAhInatA, nirlobhatA, indriyanigraha, jIvoM para dayAbhAva, mAnasika sthiratA, brahmacarya, tapa, pavitratA, karuNA, kSamA aura dhairya-ye sanAtana dharma ke mUla hI haiM, jo bar3I kaThinatA se prApta kiye jA sakate haiN| Yong Zhi Zhi Bian Zhi Le Le Le Ban Zhen Ban Gou Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Gou Zhi Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Ming {10} sAmAnyamanyavarNAnAmAzramANAJca me shrRnnu|| satyaM zaucamahiMsA ca anasUyA tathA kssmaa| AnRzaMsyamakArpaNyaM santoSazcASTamo gunnH|| ___ (mA.pu. 28/31-32) __ (rAjakumAra alarka kI mAtA 'madAlasA' kA kathana-) anya varNoM tathA anya AzramoM ke jo sAmAnya dharma haiM, unheM maiM batA rahI hUM, suna lo| satya, zauca, ahiMsA, anasUyA, kSamA, dayA, adainya aura AThavAM santoSa-ye sabhI vargoM aura AzramoM ke lie sAmAnya dharma haiN| ahiMsA koza/3]
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ RXXXXXXXXXX####FEEEEEEEEEEng Zhun - satyaM dayA tathA dAnaM svadArAgamanaM tthaa| adrohaH sarvabhUteSu samatA srvjntussu|| etatsAdhAraNaM dharmam ....... / (de. bhA. 6/11/21-22) sabhI prANiyoM ke prati adroha (ahiMsA), sabhI prANiyoM ke prati samatA-dRSTi, satyabhASaNa, dAna, svapatnIvrata- ye sarvasAmAnya (sabhI ke lie AcaraNIya) dharma haiN| {12} ahiMsA satyamasteyaM shaucmindriynigrhH| svadharmapAlanaM rAjan srvtiirthphlprdm|| / (de. bhA. 6/12/21-22) ahiMsA, satya, acaurya, zauca, indriya-nigraha aura sva-dharma kA pAlana- inase vahI suphala prApta hotA hai jo samasta tIrthoM ke sevana se prApta hotA hai| Le Pin Pin Yu Yu Yu Zhi Zhi Jia Zhou Zhi Zhe Zhi Zhi Zhi Bian Zhi Le Zhi Zhe Zhi Zhi Zhi Gou Le Le Le Wan Wan Le Le Gou Ni Ni Ni Ni Ni Ni {13} ahiMsA satyavAdazca satyaM zaucaM dayA kssmaa| varNinAM liMginAM caiva sAmAnyo dharma ucyte|| (pu. smR. 22, ga.pu. 1/205/22 __ meM AMzika parivartana ke sAtha) ahiMsA, satya-bhASaNa, satya-niSThA ke sAtha rahanA, (Antarika) pavitratA, dayA va kSamA-ye samasta varNoM aura veSadhAriyoM ke lie sAmAnya dharma haiN| 9Le Le Wan Wan Wan Wan Le Le Le Wan Wan Le Le Ming Ming Ting Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Wan Gou %Y=Y=Y=Y=Zhi Huo Wan Le Le Gou Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Jian Ting {14} eSa dharmoM mahAyogo dAnaM bhUtadayA tthaa| brahmacaryaM tathA satyamanukrozo dhRtiH kssmaa| sanAtanasya dharmasya mUlametat snaatnm| (ma.bhA.13/anugItA parva/91/33-34) yahI dharma hai, yahI mahAn yoga hai| dAna, prANiyoM para dayA, brahmacarya, satya, karuNA, OM dhRti aura kSamA-ye sanAtana dharma ke sanAtana mUla haiN| Nian noJin Suo Suo Suo Suo Suo Suo Suo Suo Suo Suo Suo Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye sa vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/4
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ta Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Nan %%%%%%%%%% {15} ahiMsA satyamakrodho daanmetcctussttym| ajAtazatro sevasva dharma eSa snaatnH|| (ma.bhA.13/162/23) (bhISma kA yudhiSThira ko upadeza-) ahiMsA, satya, akrodha, aura dAna-ina cAroM kA sadA sevana kro| yaha sanAtana dharma hai| . {16} karmaNA manasA vAcA sarvabhUteSu srvdaa| hiMsAvirAmako dharmo hyahiMsA paramaM sukhm|| (ga.pu.1/229.14) mana, vacana va karma se sarvadA sabhI prANiyoM kI hiMsA se nivRtta honA parama sukhakArI # ahiMsA dharma hai| {17} adrohaH sarvabhUteSu karmaNA manasA giraa| anugrahazca dAnaM ca satAM dharmaH snaatnH|| (ma.bhA.12/162/21) mana, vANI aura kriyA dvArA sabhI prANiyoM ke sAtha kabhI droha na karanA tathA dayA va dAna-ye sabhI ahiMsAtmaka kArya saba zreSTha puruSoM ke sanAtana dharma ke rUpa meM mAnya haiN| ahiMsAHdazAMga dharma kA eka vizeSa aMga {18} brahmacaryeNa satyena tapasA nityvrtnaiH| dAnena niyamaizcApi kSamAzaucena vllbh|| ahiMsayA ca zaktyA vA'steyenApi prvrtte| etairdazabhiraMgaizca dharmamevaM prsuuyte|| saMpUrNo jAyate dharma aMgairgarbho ythodre| ___ (pa.pu. 5/89/8-10) jisa prakAra (nArI ke) udara meM garbha vividha aMgoM se paripUrNa hokara janma letA hai, + usI prakAra 'dharma' daza aMgoM se samRddha/paripUrNa hokara hI mUrtimAna hotA hai| ve daza aMga haiMH (1) brahmacarya, (2) satya, (3) tapa, (4) nityakarma, (5) dAna, (6) niyama, (7) kSamA, (8) zauca, (9) ahiMsA, aura (10) astey| Gong Gong Gong Gou Wan Gou Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni ahiMsA koza/5]
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ MAINEERIEREMEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEyme {19) brahmacaryeNa satyena mkhpNckvrtnaiH|| dAnena niyamaizcApi kSamA-zaucena vllbh| ahiMsayA suzaktyA ca asteyenApi vrtnaiH|| etairdazabhiraMgaistu dharmamevaM prpuuryet|| (pa.pu.2/12/46-48) (viduSI sumanA brAhmaNI kA pati somazarmA ko kathana)-brahmacarya, satya, paJca yajJa, *dAna, niyama, kSamA, zauca (zuddhi), acaurya, suzakti (Atma-zakti, dama) va ahiMsA -ye dharma ke dasa aMga haiN| inase dharma ko pUrNa samRddha kare (arthAt ina sabhI ke anuSThAna se hI dharma kA sarvAMga rUpa se anuSThAna sambhava ho pAtA hai)| ahiMsA se samanvita AcaraNa hI dharma Pian Qia Pian Pin Hui Hui Huo Ai Hui Hui Hui Hui Hui Zhen Pin Pin Pin Le Yu Le Ming Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Gou Kan Kan Ming Gou Wan Gou Ni FGou Wan Gou Ming Ming Ming Ming Gou {20} ahiMsArthAya bhUtAnAM dharmapravacanaM kRtm| yaH syAdahiMsAsampRktaH sa dharma iti nishcyH|| (ma.bhA.12/109/12) prANiyoM kI hiMsA na ho ,isI ke liye dharma kA upadeza kiyA gayA hai; ataH jo ahiMsA se yukta ho, vahI dharma hai, aisA dharmAtmAoM kA nizcaya hai| {21} yat syAdahiMsAsaMyuktaM sa dharma iti nishcyH| ahiMsAya bhUtAnAM dharmapravacanaM kRtm|| (ma.bhA.8/69/57) siddhAnta yaha hai ki jisa kArya meM hiMsA na ho, vahI dharma hai| maharSiyoM ne prANiyoM kI hiMsA na hone dene ke liye hI (arthAt ahiMsA ke pracAra-prasAra ke lie hI) uttama dharma kA # pravacana kiyA hai| E EEEER EPEEEEEEEEEEEEEEE [vaidika/bAhmaNa saMskRti khaNDa/6
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ C%Yu Zhi Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming >> ahiMsA: eka parama tapa {22} ahiMsA satyavacanamAnRzaMsyaM damo ghRnnaa| etat tapo vidurdhIrA na zarIrasya shossnnm|| (ma.bhA.12/79/18) kisI bhI prANI kI hiMsA na karanA, satya bolanA, krUratA ko tyAga denA, mana aura indriyoM ko saMyama meM rakhanA tathA saba ke prati dayAbhAva banAye rakhanA- inhIM ko dhIra puruSoM ne 'tapa' mAnA hai| kevala zarIra ko sukhAnA hI 'tapa' nahIM hai| REEEEEEEEEEEEEE EEEEEEEEEEEEKKERASHTRA {23} ahiMsA satyamakrodhaH, sarvAzramagataM tpH|| (ma.bhA.12/191/15; nA. pu. 1/43/116) kisI bhI prANI kI hiMsA na karanA, satya bolanA aura mana meM krodha na Ane denAye sabhI AzramoM se sambandhita 'tapa' haiN| Hei Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Gou Yu Gou Wan Gou Gou Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gou Gou Mian Mian Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Ming Shu {24} ahiMsaiva prNtpH| . (pa. pu. 3/31/27; ma. bhA. 13/115/23; 13/116/28; skaM. pu. brahma/dharmAraNya/36/64) ahiMsA hI 'parama tapa' hai| {25} paropaghAto hiMsA ca paizunyamanRtaM tthaa| etAnsaMsevate yastu tapastasya prhiiyte|| (nA. pu. 1/44/12) jo vyakti dUsaroM para prahAra karatA hai, unakA vadha karatA hai, asatya bolatA hai tathA dUsare kI cugalI karatA hai, usakA tapa kSINa ho jAtA hai| Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan , ahiMsA koza/7]
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ XXXXNEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEng {26} ahiMsrasya tapo'kSayyamahiMsro yajate sdaa| . (ma.bhA.13/116/31) jo hiMsA nahIM karatA, usakI tapasyA akSaya hotI hai| hiMsA:dharma nahIM, adharma hai {27} hiMsA caadhrmlkssnnaa| . (ma.bhA. 14/43/21) "hiMsA' to 'adharma' (hI) hai| {28} hiMsayA vartamAnasya vyartho dharmo bhvediti| kurvannapi vRthA dharmAnyo hiNsaamnuvrtte|| (nA. pu. 2/10/7) hiMsA meM jIne vAle vyakti kA dharmAcaraNa vyartha ho jAtA hai, isalie jo bhI 'hiMsA kA AcaraNa karatA hai, vaha dharmAcaraNa ko vyartha karatA hai| Ming Ming Ming Ming Ming Ming Gou Wan Gou Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Gou Yu Le Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Gou Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Lie Lie Lie Gou Le {29} hiMsayA saMyutaM dharmamadharmaM ca vidurbudhaaH| (nA. pu. 2/10/9) hiMsA se samanvita (tathAkathita) dharmAcaraNa ko vidvAnoM ne 'adharma' hI batAyA hai| {30) abhakSyabhakSaNaM hiMsA mithyA kAmasya sevnm| parasvAnAmupAdAnaM caturdhA karma kaayikm|| (skaM. pu. 1/(2)/41/20) nirarthaka hiMsA, abhakSya-bhakSaNa, kAma-bhogAdi kA (amaryAdita) sevana, tathA dUsaroM ke dhana ko har3apa lenA- ye cAra kArya zArIrika (pApa) haiN| Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming , Sha [vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/8
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ MAJEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE {31} etad rUpamadharmasya bhUteSu hi vihiNstaa| (ma.bhA.3/33/33) prANiyoM kA prANa-haraNa rUpa yaha hiMsA kArya adharma kA svarUpa hI hai| {32} ahiMsA sakalo dharmaH, hiNsaa'dhrmstthaa'hitH|| ___ (ma.bhA.12/272/20) ahiMsA hI 'sampUrNa dharma' hai, aura hiMsA ahitakArI va adharma hai| ahiMsAH ziva-dharma kI AdhAra {33} atha dharmAH zivenoktAH shivdhrmaagmottmaaH| hiMsAdidoSanirmuktAH kleshaayaasvivrjitaaH| sarvabhUtahitAH zuddhAH suukssmaayaasmhtphlaaH|| (pa.pu. 2/69/1-2) bhagavAn ziva ne dharmoM kA kathana kiyA hai, aura ve dharma ziva-dharma ke zAstroM meM pramukhatA se varNita haiN| ye dharma hiMsA Adi doSoM se sarvathA rahita haiM, inake anuSThAna meM kleza bhI nahIM hotA, ye sabhI prANiyoM ke lie hitakArI haiM, doSa-rahita hone se zuddha haiM tathA ye thor3e hI parizrama se * mahAn phala ko dene vAle haiN| Gong Gong Gong Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni . . {34} ArAdhyate mahAdevaH sarvadA srvdaaykH| jIvahiMsA na kartavyA vizeSeNa tpsvibhiH|| (skaM. pu. 1/(3)/11/69) saba kucha dene vAle ziva kI sadA ArAdhanA karanI caahie| ( isa dharma ke ArAdhaka) tapasviyoM dvArA jIva-hiMsA vizeSa rUpa se varNya hai| Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian ahiMsA koza/9]
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ RXXXEXXEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE {35} jJAnadhyAnasupuSpADhyAH zivadharmAH snaatnaaH|| tathA'hiMsA kSamA satyaM hrIH shrddhendriysNymH| dAnamijyA tapo jJAnaM dazakaM dhrmsaadhnm|| (pa.pu. 2/69/35) ziva-dharma sanAtana haiM tathA jJAna va dhyAna rUpI puSpoM se paripUrNa haiN| ziva-dharma ke dasa sAdhana isa prakAra haiM:-(1)ahiMsA, (2) kSamA, (3)satya, (4)hrI, (5) zraddhA, (6) indriya-saMyama, (7)dAna, (8) yajJa, (9) tapa, va (10) jJAna (aatm-jnyaan)| ahiMsA kI parama dharma ke rUpa meM pratiSThA __{36} ahiMsA paramo dhrmH|| (ma.bhA. 3/207/74; 13/116/28;14/43/21; de.bhA. 4/13/55; zi. pu. 2/5/5/18; skaM. pu. 1/(2) / 63/37; vi. dha. pu. 3/268/12) 'ahiMsA' parama dharma hai| Ming Ming Ming Ming Gou Gou Gou Ai Rui Si Le Le Ban Zhen Ban Gou Gou Le Le Ban Zhen Ban Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming %%Y=Y=Ting Ting Ting Ting Le Le %Gou Wan Gou Le Gou %, {37} ahiMsA paramo dharmaH, tathA'hiMsA prNtpH| ahiMsA paramaM satyaM, yato dharmaH prvrtte|| (ma.bhA. 13/115/23) 'ahiMsA' parama dharma hai, yahI parama tapa hai, aura yahI parama satya hai kyoMki ahiMsA # se (arthAt usI ke AdhAra para) dharma kA pravartana/ astitva hotA hai| 1381 ahiMsA paramo dharmaH, ahiMsA ca paraM tpH| ahiMsA paramaM jJAnam, ahiMsA paramaM phlm|| (skaM.pu. brahma/dharmAraNya/36/64) ahiMsA parama dharma hai, ahiMsA hI parama tapa hai, ahiMsA parama jJAna hai, aura ahiMsA * hI sarvotkRSTa (puruSArtha-) phala hai| Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%%%Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming , [vaidika/bAhmaNa saMskRti khaNDa/10
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE {39} ahiMsA paramo dharma iti vedeSu giiyte| dAnaM dayA dama iti sarvatra hi zrutaM myaa|| tasmAtsarvaprayatnena kAryaM vai mhtaampi|| (pa.pu. 6(uttara)/64/63-64) ahiMsA parama dharma hai, aisA vedoM meM kahA gayA hai| dAna, dayA, va dama- ina (ke * mahattva) ko bhI maiMne sarvatra sunA hai| isalie sabhI taraha se mahAn logoM dvArA sevanIya ahiMsA Adi kA AcaraNa karanA caahie| {40} ahiMsA paramo dharmaH purANe prikiirtitH| (nA. pu. 2/107) ahiMsA ko purANoM meM parama dharma' (sarvotkRSTa dharma) ke rUpa meM varNita kiyA gayA hai| {41} 9Yong Zhen Ban Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Bian Zhi Le Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ting Gong Gong Gong Gong Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming prANinAmavadhastAta sarvajyAyAn mato mm| (ma.bhA. 8/69/23) prANiyoM kI hiMsA na karanA hI sarvazreSTha dharma hai| {42} yathA nAgapade'nyAni padAni pdgaaminaam| sarvANyevApi dhIyante padajAtAni kaunyjre|| evaM sarvamahiMsAyAM dharmArthamapi dhiiyte| amRtaH sa nityaM vasati yo hiMsAM na prpdyte| (pa.pu. 1/15/373-374; ma.bhA. 5/245/18-19;13/114/6 meM tathA a.pu. 372/4-5 meM AMzika parivartana ke sAtha) jaise pairoM dvArA calanevAle anya prANiyoM ke sampUrNa pada-cinha hAthI ke pada-cinha meM * samA jAte haiM, usI prakAra sArA dharma aura artha ahiMsA meM antarbhUta haiN| jo kisI kI bhI hiMsA nahIM karatA, vaha sadA amRta (janma va mRtyu ke bandhana se mukta) hokara nivAsa karatA hai| Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan ahiMsA koza/11]
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ {43} pravizanti yathA nadyaH samudramRjuvakragAH / sarve dharmA ahiMsAyAM pravizanti tathA dRDham // (pa.pu. 3/31/37) jaise Ter3hI-mer3hI calane vAlI sabhI nadiyAM samudra meM praviSTa ho jAtI haiM, vaise hI sabhI dharma 'ahiMsA' meM samAviSTa ho jAte haiM - yaha nizcita hai| {44} ahiMsA paramo dharma:, tathA'hiMsA paro damaH / ahiMsA paramaM dAnam, ahiMsA paramaM tapaH // (ma.bhA. 13/116/28 ) ahiMsA parama dharma hai, ahiMsA parama saMyama hai, ahiMsA parama dAna hai aura ahiMsA parama tapasyA hai| {45} tasmAt pramANataH kAryo dharmaH sUkSmo vijAnatA / ahiMsA sarvabhUtebhyo dharmebhyo jyAyasI matA / (ma.bhA.12/265/6) vijJa puruSa ko ucita hai ki vaha vaidika pramANa se dharma ke sUkSma svarUpa kA nirNaya kare / sampUrNa bhUtoM ke liye jina dharmoM kA vidhAna kiyA gayA hai, unameM ahiMsA hI sabase bar3I mAnI gayI hai| [vaidika / brAhmaNa saMskRti khaNDa / 12 {46} sarvayajJeSu vA dAnaM sarvatIrtheSu vA''plutam / sarvadAnaphalaM vApi naitattulyamahiMsayA // (ma.bhA.13/116/30) sampUrNa yajJoM meM jo dAna kiyA jAtA hai, samasta tIrthoM meM jo gotA lagAyA jAtA hai tathA sampUrNa dAnoM kA jo phala hai - yaha saba mila kara bhI ahiMsA ke barAbara nahIM ho skte| Gui Guang .
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEng {47} ahiMsA paramo yajJaH, tathA'hiMsA paraM phlm| ahiMsA paramaM mitram, ahiMsA paramaM sukhm|| (ma.bhA.13/116/29) ahiMsA parama yajJa hai, ahiMsA parama (utkRSTa) phala hai, ahiMsA parama mitra hai, aura ahiMsA parama sukha hai| {48} ahiMsA paramo dharmaH, ahiMsaiva paraM tpH| ahiMsA paramaM dAnam, ityAhurmunayaH sdaa|| (pa.pu. 3/31/27) 'ahiMsA' parama dharma hai, parama tapa hai, parama dAna hai, aisA sadaiva muniyoM kA kahanA hai| Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Le Le Le Wan Wan Le Le Wan Le Le Le Le Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Zhi Zhi Zhi Zhe Zhi Bing Zhi Jia Jia Jia Jia Jia Jia ___{49} na bhUtAnAmahiMsAyA jyAyAn dharmo'sti kshcn| (ma.bhA.12/262/30) prANiyoM kI hiMsA na karane se jisa 'ahiMsA' dharma kI siddhi hotI hai, usase * bar3ha kara mahAn dharma koI nahIM hai| Ming Ming Ming Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Hu 1503 ahiMsAyAH paro dharmo nAstyahiMsAparaM sukhm| (kU.pu. 2/11/15) ahiMsA se bar3ha kara dUsarA koI na to parama dharma hai aura na hI usase bar3hakara koI (kArya) parama sukha ko dene vAlA hai| REEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEER ahiMsA koza/13]
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ XXXXXXXXXXXEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEL ahiMsA-samaddhi se sampanna deza hI sevanIya {51} ekapAdasthite dharme yatra kvacana gaamini|| kathaM kartavyamasmAbhirbhagavaMstad vadasva nH| yatra vedAzca yajJAzca tapaH satyaM dmstthaa| ahiMsAdharmasaMyuktAH pracareyuH surottmaaH| sa vo dezaH sevitavyo mA vo'dharmaH padA spRshet|| (ma.bhA.12/340/87-89) ___ (devoM va RSiyoM kA bhagavAna se prazna-) bhagavan ! jaba kaliyuga meM sarvatra dharma kA hai eka hI caraNa avaziSTa rahegA, taba hameM kyA karanA hogA? yaha btaaiye| (bhagavAna kA * uttara-) jahAM ahiMsA-dharma ke sAtha veda, yajJa, tapa, satya, indriyasaMyama pracalita hoM, usI deza kA tumheM sevana karanA caahiye| aisA karane se tumheM adharma apane eka paira se bhI nahIM chU sakegA (arthAt kaliyuga meM vahI sthAna, pradeza yA deza/rASTra nivAsa-yogya hai jahAM ahiMsA * dharma kA AcaraNa dRSTigocara hotA hai| aise rASTra meM nivAsa karane se kaliyuga ke duSprabhAva se surakSita rahA jA sakatA hai|) %%%%%%%Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Ming Gong Gong Gong Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Fei ahiMsAH eka sAttvika guNa {52) akArpaNyamasaMrambhaH kSamA dhRtirhiNstaa| samatA satyamAnRNyaM mArdavaM hriircaaplm|| sarvabhUtadayA caiva sattvasyaite guNAH smRtaaH|| (ma.bhA.12/301/18,20) akArpaNya (dInatA kA abhAva), asaMrambha (krodha kA abhAva), kSamA, dhRti, ahiMsA, samatA, satya, RNa se rahita honA, mRdutA, lajjA, acaMcalatA, paropakAra aura sampUrNa prANiyoM meM # para dayA- ye saba sAttvika uttama guNa batAye gaye haiN| E EEEEEM EPSEEEEEEEEEEEE vaidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/14
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE ahiMsAcaraNa kA laukika, pAralaukika va AdhyAtmika lAbha {53} ahiMsakaH samaH satyo dhRtimAn niytendriyH| zaraNyaH sarvabhUtAnAM gtimaapnotynuttmaam|| (ma.bhA. 5/245/20) jo vyakti ahiMsaka, samadarzI, satyavAdI, dhairyavAn, jitendriya aura sampUrNa prANiyoM ko zaraNa denevAlA hotA hai, vaha atyanta uttama gati pAtA hai| {54} xxXXXXKKKEEEEEEEEEEEEEEETA yo na hiMsati sattvAni mnovaakrmhetubhiH|| jIvitArthApanayanaiH prANibhirna sa bddhyte| __ (ma.bhA. 12/277/27-28) jo vyakti mana, vANI, kriyA tathA anya kAraNoM dvArA kisI bhI prANI kI jIvikA kA apaharaNa karake usakI hiMsA nahIM karatA, usa (ahiMsaka) ko dUsare prANI bhI vadha yA . bandhana ke kaSTa meM nahIM ddaalte| Ni Pin Zhen FFFFBian Bian Bian Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Gou Wan Gou Wan Gou Gou Gou Gou Wan Gou Ming Ming Ming Ming Ming Ming Gou Wan Gou Pin Pin Pin Gou Gou Wan Gou Kan Kan Gou Gou , {55} anasUyA hyahiMsA ca sarve'pyete hi paaphaaH| ___ (nA. pu. 1/15/136) paradoSa-darzana kI apravRtti tathA ahiMsA- ye pApa ko naSTa karatI haiN| {56) nyAyopetA guNopetAH srvlokhitaissinnH|| santaH svargajitaH zuklAH saMniviSTAzca stpthe| sarvabhUtadayAvantaste ziSTAH shissttsmmtaaH|| __ (ma.bhA. 3/207/87-88) jo nyAyaparAyaNa, sadguNasampanna, saba logoM kA hita cAhanevAle, hiMsArahita aura sanmArga para calanevAle haiM, ve zreSTha puruSa svargaloka para vijaya pAte haiN| jo sabhI prANiyoM ke prati dayA-bhAva rakhate haiM, ve hI ziSTa puruSa mAne gaye haiN| EXEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEM ahiMsA koza/15]
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ NIXXXXXXXXXEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE {57} ahiMsA styvcnmaanRshNsymthaarjvm|| adroho nAbhimAnazca hIstitikSA damaH shmH| dhImanto dhRtimantazca bhuutaanaamnukmpkaaH|| akAmadveSasaMyuktAste santo loksaakssinnH| __(ma.bhA.3/207/91-93) jo ahiMsA , satyabhASaNa, komalatA, saralatA (dayA), adroha, ahaMkAra kA tyAga, lajjA, sahanazIlatA, indriya-nigraha,zAnti va dhairya-inheM dhAraNa karate haiM aura samasta prANiyoM para anugraha karate haiM, ve saMta/sajjana hI sampUrNa lokoM ke liye pramANabhUta /AdarzabhUta hote haiN| {58} ahiMsApratiSThAyAM tatsannidhau vairtyaagH|| (yo.sU. 2/35) . yogI meM ahiMsA kI dRr3ha sthiti ho jAne para, usa yogI ke samIpa Ane para, paraspara sabhI prANI apanI janma-jAta zatrutA kA parityAga kara dete haiM, arthAt jAti, deza, kAla, samaya kI sImA se Upara uTha kara ahiMsA kA pAlana karane vAle yogI meM jaba yaha ahiMsA ma kI bhAvanA dRr3ha sthiti ko prApta kara letI hai, taba usa yogI ke samIpa meM sahaja va svAbhAvika virodha vAle sarpa-nevalA, gaja-siMha ityAdi jIva bhI vaira va dveSabhAva ko chor3a kara mitrabhAva se vicaraNa karate haiN| {59} dAkSiNyaM rUpalAvaNyaM saubhAgyamapi cottmm| dhanaM dhAnyamathArogyaM dharmaM vidyAM tathA striyH|| rAjyaM bhogAMzca vipulAn, brAhmaNyamapi cepsitm| aSTau caiva guNAnvApi dIrgha jIvitameva c|| ahiMsakAH prapadyante yadanyadapi durlbhm| ___ (vi. dha. pu. 3/268/3-5) ___(1) dAkSiNya (cAturya Adi), (2) rUpa-lAvaNya, (3) uttama saubhAgya, (4) OM dhana-dhAnya, Arogya, dharma, (5) vidyA va striyAM, (6) rAjya, (7) vipula kAma-bhoga, (8) * abhIpsita brAhmaNatva- ina ATha guNoM ko tathA dIrgha jIvana ko evaM anya durlabha padArthoM ko * ahiMsaka prApta kara letA hai| %% %%%%%% %%%%%%%%%%%%%%%%%%%, vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/16 De Keng Keng Keng Keng Keng Gou Wan Gou Gou Yu Gou Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEM {600 yeSAM na kazcit trasati, trasyanti na ca ksycit| yeSAmAtmasamo loko durgANyatitaranti te|| (vi. dha. pu. 2/122/16) jo na to kisI anya ko trAsa/pIr3A dete haiM, aura na hI kisI se trasta hote haiM, saMsAra ko Atma-tulya dRSTi se dekhane vAle ve loga durgama saMkaToM ko pAra kara lete haiN| {61} ahiMsA sarvadharmANAM dharmaH para ihocyte| ahiMsayA tadApnoti yat kiNcinmnsepsitm|| (vi. dha. pu. 3/268/1) sabhI dharmoM meM zreSTha dharma 'ahiMsA' kahI jAtI hai| ahiMsA ke dvArA vyakti apanA saba ka kucha abhIpsita prApta kara sakatA hai| {62} ahiMsraH sarvabhUtAnAM yathA mAtA yathA pitaa|| etat phalamahiMsAyA bhUyazca kurupuNgv| na hi zakyA guNA vaktumapi vrssshtairpi| ___(ma.bhA.13/116/31-32) hiMsA na karane vAlA manuSya sampUrNa prANiyoM ke mAtA-pitA ke samAna hai| ye saba * ahiMsA ke phala haiN| yahI kyA, ahiMsA kA to isase bhI adhika phala hai| ahiMsA se hone vAle lAbhoM yA guNoM kA to sau varSoM meM bhI varNana nahIM kiyA jA sktaa| %%Y=Le Zhi Zhi Ming Ming Ming Ming Ming Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni {63} dharme ratAH satpuruSaiH sametAH, tejasvino daangunnprdhaanaaH| ahiMsakA vItamalAzca loke, bhavanti pUjyA munayaH prdhaanaaH|| (ma.bhA. 2/109/31) jo kabhI kisI prANI kI hiMsA nahIM karate tathA jo (hiMsA Adi ke) malasaMsarga se jA rahita haiM, aise dharma-tatpara, tejasvI satpuruSoM kI saMgati karane vAle zreSTha muni hI saMsAra meM pUjanIya hote haiN| Qi Qi Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%%% ahiMsA koza/17]
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ Gui Gua Dan Dan Dan Dan Tou Jing Wan Qing Qing Qing Wan Qing Gua Wan Ban Ban Tou Qing Qing Wan Qing ahiMsakastataH samyak dhRtimAn niyatendriyaH / zaraNyaH sarvabhUtAnAM gatimApnotyanuttamAm // {64} , jo indriyajaya dhRtisampanna, pUrNata: / samyaktayA ahiMsaka hotA huA, samasta prANiyoM ke lie zaraNa-sthAna hotA hai, vaha uttama gati ko prApta karatA hai / {65} karmaNA manasA vAcA ye na hiMsanti kiMcana / ye na majjanti kasmiMzcitte na badhnanti karmabhiH // prANAtipAtAdviratAH zIlavanto dayAnvitAH / tulyadveSyapriyA dAntA mucyante karmabandhanaiH // sarvabhUtadayAvanto vizvAsyAH sarvajantuSu / tyaktahiMstrasamAcArAste narAH svargagAminaH // [vaidika / brAhmaNa saMskRti khaNDa / 18 ( brahma. 15/75) (brahma.pu. 116/7-9) jo mana, vacana va karma se kisI kI hiMsA nahIM karate haiM, aura jo kisI viSaya meM (rAga-grasta hokara) DUbate nahIM hai, ve karmoM ke bandhana meM nahIM baMdhate / jo prANi-vadha se nivRtta haiM, zIla-sampanna va dayAlu haiM, indriyajayI haiM, tathA zatru va mitra meM samabhAva rakhate haiM, ve karma-bandhana se chUTa jAte haiM / {66} ahiMsA satyavacanaM sarvabhUteSu cArjavam / kSamA caivApramAdazca yasyaite sa sukhI bhavet // yazcainaM paramaM dharmaM sarvabhUtasukhAvaham / duHkhAnniHsaraNaM veda sarvajJaH sa sukhI bhavet // (ma.bhA. 12/215/6-7) ahiMsA, satyabhASaNa, samasta prANiyoM ke prati saralatApUrNa bartAva, kSamA tathA pramAdazUnyatA- ye guNa jisa puruSa meM vidyamAna hoM, vahI sukhI hotA hai| jo manuSya isa ahiMsA rUpI parama dharma ko samasta prANiyoM ke liye sukhada aura duHkha nivAraka jAnatA hai, vahI _ sarvajJa aura sukhI hotA hai / Gui Gui Gui 1, Bi
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ ELe Le Gong Gong Gong Gong Le Le Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=An Y=Y=Y=Y=Y=Y=%%%%%%%%%$Ming ___{67} ahiMsA samatA shaantiraanRshNsymmtsrH| dvArANyetAni me viddhi|| (ma.bhA. 3/314/8) (yakSaveSadhArI dharmarAja kA yudhiSThira ko upadeza-)ahiMsA, samatA, zAnti, dayA aura amatsaratA (DAha kA na honA)-ye mere pAsa pahuMcane ke dvAra haiM- aisA samajhanA caahie| {68} na tADayati no hanti prANino'nyAMzca dehinH| yo manuSyo manuSyendra toSyate tena keshvH|| (vi.pu. 3/8/15) he narendra ! jo manuSya kisI prANI athavA (vRkSAdi) anya dehadhAriyoM ko pIr3ita OM athavA naSTa nahIM karatA, usase zrIkezava santuSTa rahate haiN| Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Juan Juan Juan Juan Gou Wan Gou Pin FFFFFFFYu Qi Shang Shang {69} apramAdo'vihiMsA ca jnyaanyonirsNshym|| (ma.bhA. 5/69/18) pramAda se dUra rahanA tathA kisI bhI prANI kI hiMsA na karanA-ye nizcaya hI 'jJAna' (tattva-jJAna) ke utpAdaka haiN| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Le Shi {70 kAni karmANi dhANi loke'smin dvijsttm| na hiMsantIha bhUtAni kriyamANAni srvdaa|| zrRNu me'tra mahArAja yanmAM tvaM pripRcchsi| yAni karmANyahiMsrANi naraM trAyanti srvdaa|| __(ma.bhA.12/296/35-36) (rAjA janaka kA parAzara muni se prazna-) dvijazreSTha! isa loka meM kauna-kauna se aise dharmAnukUla karma haiM, jinakA anuSThAna karate samaya kabhI kisI bhI prANI kI hiMsA nahIM hotI hai (apitu rakSA hotI hai)? - (parAzara muni kA rAjA janaka ko uttara) mahArAja! tuma jina karmoM ke viSaya meM pUcha / rahe ho, unheM batAtA hUM, mujha se suno| jo karma hiMsA se rahita haiM, ve hI sadA manuSya kI rakSA kArakSakahAtAha TM E EEEEEEEine ahiMsA koza/19]
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ % % % % % %% %% % %%%% %% %%%%%% % % {71) ArtaprANapradA ye ca, ye ca hiNsaavivrjkaaH| apIDakAzca bhUtAnAM te narAH svrggaaminH|| ___(vi. dha. pu. 2/117/18) Arta (duHkhI/ pIr3ita) vyaktiyoM ko prANa-dAna dene vAle, hiMsA se nivRtta rahane * vAle aura prANiyoM ko kabhI pIr3A nahIM dene vAle vyakti svarga jAte haiN| {72} ruupmaishvrymaarogymhiNsaaphlmshrute| ___ (ma.bhA.13/7/15, bR.smR. 1/71; vi. dha. pu. 3/237/26) ahiMsA dharma ke AcaraNa se rUpa , aizvarya aura ArogyarUpI phala kI prApti hotI hai| {73} rUpamavyaMgatAmAyurbuddhiM sattvaM balaM smRtim| prAptukAmainaraihi~sA varjitA vai mhaatmbhiH|| (ma.bhA.13/115/6) jo sundara rUpa, pUrNAMgatA, pUrNa Ayu, uttama buddhi, sattva , bala aura smaraNazakti prApta # karanA cAhate the, una mahAtmA puruSoM ne (abhISTa-prApti ke lie) hiMsA kA sarvathA tyAga kara OM diyA thaa| (arthAt hiMsA-tyAga yA ahiMsA se abhISTa phala prApta kiyA jA sakatA hai|) Ni Hui Hui Hui Xia Xia Pin Chai Chai Chai Chai Chai Chai Chai Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting ahiMsaikA sukhaavhaa| (ma.bhA. 5/33/52,viduranIti 1/52) ekamAtra 'ahiMsA' (dharmacaryA) hI sukha dene vAlI hai| ___{75} ye vA pApaM na kurvanti karmaNA manasA giraa| nikSiptadaNDA bhUteSu durgANyatitaranti te|| (ma.bhA.12/110/7; vi. dha. pu. 2/122/13) jo mana, vANI aura kriyA dvArA kabhI pApa nahIM karate haiM aura kisI bhI prANI ko hai zArIrika hiMsA se kaSTa nahIM pahuMcAte haiM, ve saMkaTa se pAra ho jAte haiN| R Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan vaidika/bAhmaNa saMskRti khaNDa/20
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gong Gong Gong Gong Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=%%%. {76} karmaNA manasA vAcA sarvAvasthAsu srvdaa| parapIr3ana kurvanti, na te yAnti ymaalym|| (pa.pu. 3/31/25) jo kisI bhI sthiti meM karma, vANI va mana se kisI ko pIr3ita nahIM karate, ve kabhI yamaloka meM nahIM jaate| {771 yo bandhanavadhaklezAn prANinAM na cikiirssti| sa sarvasya hitaprepsuH sukhmtyntmshrute|| (ma.smR. 5/46) jo jIvoM kA vadha va bandhana nahIM karanA cAhatA hai, vaha saba kA hitAbhilASI vyakti atyanta sukha prApta karatA hai| 178) yaddhyAyati yatkurute dhRtiM badhnAti yatra c| tadavApnotyayatnena yo hinasti na kiNcn|| (ma.smR. 5/47) jo kisI kI hiMsA nahIM karatA, vaha jisakA cintana karatA hai, jo kArya karatA hai aura jisa (paramAtmacintana Adi) meM dhyAna lagAtA hai; una saboM ko binA (vizeSa) prayatna ke hI prApta kara letA hai| Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Kan Ting Ting Ting Ting Ting Ting Zhi Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {79} na hiMsayati yo jantUn mnovaakkaayhetubhiH| jIvitArthApanayanaiH prANibhirna sa hiNsyte|| (ma.bhA.12/175/27) jo manuSya mana, vANI aura zarIra rUpI sAdhanoM dvArA prANiyoM kI hiMsA nahIM karatA, # jIvana aura artha kA nAza karane vAle hiMsaka prANI usakI bhI hiMsA nahIM karate haiN| % %%%%% %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% ahiMsA koza/21]
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ EEEEEEEEEEEEEEEEEE ng {80} ahiMsA satyamakrodhaH, tapo dAnaM damo mtiH| anasUyA'pyamAtsaryamanIA zIlameva c|| eSa dharmaH kuruzreSTha kathitaH prmesstthinaa| brahmaNA devadevena ayaM caiva snaatnH|| asmin dharme sthito rAjan naro bhadrANi pshyti| ___ (ma.bhA.12/109/ pR. 4705) __ ahiMsA, satya, akrodha, tapasyA, dAna, mana va indriyoM kA saMyama,vizuddha buddhi, kisI ke doSa na dekhanA, kisI se DAha aura jalana na rakhanA tathA uttama zIlasvabhAva kA * paricaya denA-ye dharma haiN| isakA parameSThI brahmA ne upadeza kiyA thA aura yahI sanAtana dharma hai| isa dharma meM jo sthita hai, use hI kalyANa kA darzana hotA hai| {81} ajaatshtrurstRtH| (R. 8/93/15) ajAtazatru (nirvaira) kabhI kisI se hiMsita (vinaSTa) nahIM hotaa| Qiu Zhi Ai Y=Bian Zhi Mian Mian Zhi Zhi Zhi Zhi Zhe Zhi Bu Bu Bu Gong $$$$$$Le Kan Kan Kan Zhi Zhi Bian Zhi Le Le Le Le Le Le Jia Le Le Gou Wan Gou Nian {82} lokadvaye na viMdanti sukhAni praannihiNskaaH| ye na hiMsanti bhUtAni, na te bibhyati kutrcit|| (pa.pu. 3/31/36) jo prANi-hiMsA karate haiM, ve ihaloka aura paraloka donoM jagaha, sukha se vaMcita hote haiN| jo prANi-hiMsA se virata haiM, unheM kahIM bhaya nahIM hotaa| {83} sarvahiMsAnivRttAzca sAdhusaMgAzraye nraaH| sarvasyApi hite yuktAste nraaHsvrggaaminH|| (pa.pu. 2/96/25) jo vyakti sabhI prakAra kI hiMsAoM se nivRtta haiM, sAdhu (sajjana) logoM kI saMgati bha # karate haiM aura jo sabhI ke hita-sAdhana (paropakAra) meM saMlagna rahate haiM, ve svarga meM jAte haiN| vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/22
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ Si Si Si Si Si Si Si Si Si Suo Ye Ye Ye Ye Ye Xi Xin 50 84} yastu zuklAbhijAtIyaH praannighaatvivrjkH| nikSiptazastro nirdaNDo na hiMsati kadAcana // na ghAtayati no hanti jantaM naivaanumodte| sarvabhUteSu sasneho yathA''tmani tathA pre|| IdRzaH puruSotkarSoM devi devtvmshnute| upapannAn sukhAn bhogAnupAzAti mudA yutH|| atha cenmAnuSe loke kdaaciduppdyte| tatra dIrghAyurutpannaH sa naraH sukhmedhte|| ____ (ma.bhA. 13/144/56-59) jo zuddha kula meM utpanna aura jIva-hiMsA se alaga rahane vAlA hai, jisane zastra aura daNDa kA parityAga kara diyA hai, jisake dvArA kabhI kisI kI hiMsA nahIM hotI, jo na mAratA + hai, na mArane kI AjJA detA hai aura na mArane vAle kA anumodana hI karatA hai, jisake mana meM saba prANiyoM ke prati sneha banA rahatA hai tathA jo apane hI samAna dUsaroM para bhI dayAdRSTi rakhatA hai OM hai, devi! aisA zreSTha puruSa to devatva ko prApta hotA hai aura devaloka meM prasannatApUrvaka svataH upalabdha hue sukhada bhogoM kA anubhava karatA hai| yadi kadAcit vaha manuSya-loka meM janma ma letA bhI hai to vaha manuSya dIrghAyu aura sukhI hotA hai| %%%%%%Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Zhi Ting Ting Ting 185} tadetaduttamaM dharmam, ahiNsaadhrmlkssnnm| ye caranti mahAtmAno nAkapRSThe vasanti te // (ma.bhA.13/115/69) yaha ahiMsA-rUpa dharma saba dharmoM se uttama hai| jo isakA AcaraNa karate haiM, ve mahAtmA svarga-loka meM nivAsa karate haiN| 1863 dhRtiH zamo damaH zaucaM kAruNyaM vaagnisstthraa| mitrANAM cAnabhidrohaH saptaitAH samidhaH shriyH|| (ma.bhA. 5/38/38) dhairya, manonigraha, indriyasaMyama, pavitratA, dayA, komala vANI aura mitra se droha na Wan karanA-ye sAta bAteM lakSmI ko bar3hAne vAlI haiN| Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan ahiMsA koza/23]
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ Zhong Huan Cheng Yu Huo Huo Huo Wan Wan Le Le Pin Zhen Ban Ban Zhi Pin Ting Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting %% %% %%%%% %%% %%%%%%% %%%%%%% %%%% % {87} zubhena karmaNA devi praannighaatvivrjitH| nikSiptazastro nirdaNDo na hiMsati kadAcana // na ghAtayati no hanti nantaM naivaanumodte| sarvabhUteSu sasneho yathA''tmani tathA pre|| IdRzaH puruSo nityaM devi devtvmshrute| upapannAnsukhAnbhogAnsadA'zrAti mudA yutH|| atha cenmAnuSe loke kdaaciduppdyte| eSa dIrghAyuSAM mArgaH suvRttAnAM sukrmnnaam| prANihiMsAvimokSeNa brahmaNA smudiiritH|| (brahma.pu. 116/54-57) (pArvatI ko zaMkara kA kathana-) he devi! zubha karmoM vAlA vyakti prANi-vadha ke kArya se dUra rahatA hai aura vaha zastra va daNDa ke prayoga ko tyAga kara kisI kI bhI hiMsA nahIM : krtaa| vaha na svayaM kisI kA vadha karatA hai, na hI kisI ko prANi-vadha hetu prerita karatA hai ma hai aura na hI prANi-vadha kA anumodana karatA hai| vaha sabhI prANiyoM ke prati sneha-bhAva banAye rakhatA hai| aisA vyakti (marakara) 'deva' banatA hai aura vahAM upalabdha sukhoM kA sAnanda ma upabhoga karatA hai| vaha manuSya-yoni meM AtA bhI hai to vahAM bhI sukha bhogatA hai| prANi-hiMsA kA tyAga karane ke kAraNa prApta hone vAle evaM sadAcAra va satkarma ke dIrgha Ayu vAle mArga kA nirUpaNa brahmA ne kiyA hai| {88} nirmamazcAnahaGkAro nirdvndvshchinnsNshyH| naiva kruddhyati na dveSTi nAnRtA bhASate girH|| AkruSTastADitazcaiva maitreNa dhyAti naashubhm| vAgdaNDakarmamanasAM trayANAM ca nivartaka : // samaH sarveSu bhUteSu brhmaannmbhivrtte| (ma.bhA.12/236/34-35) jisane mamatA aura ahaMkAra kA tyAga kara diyA hai, jo zIta, uSNa Adi dvandvoM ko samAna bhAva se sahatA hai, jisake saMzaya dUra ho gaye haiM, jo kabhI krodha aura dveSa nahIM karatA, ' jhUTha nahIM bolatA, kisI kI gAlI sunakara aura mAra khAkara bhI usakA ahita nahIM socatA, OM saba para mitrabhAva hI rakhatA hai,jo mana, vANI aura karma se kisI jIva ko kaSTa nahIM pahu~cAtA hai bhAra samasta prANiyo para samAnabhAva rakhatA jaEEEEEEEEEEEEEEEEE [vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/24 kA pratisAtA adabhAva
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ FpZhen Le Le Le Le Ting Ting Wan Le Le Wan Wan Le Le Le Wan Wan Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Zhen Gou Gou s NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE {89} aparaH sarvabhUtAni dyaavaannupshyti| maitradRSTiH pitRsamo nirvairo niytendriyH|| novaijayati bhUtAni na vighAtayate tthaa| hastapAdaiH suniyatairvizvAsyaH srvjntussu|| na rajvA na ca daNDena na loSTairnAyudhena c| udvejayati bhUtAni bhUkSaNakarmA dyaaprH|| evaMzIlasamAcAraH svarge smupjaayte| tatrAsau bhavane divye mudA vasati devvt|| sa cet karmakSayAnmayoM mnussyessuupjaayte| alpAbAdho nirAtaGkaH saH jAtaH sukhmedhte|| sukhabhAgI nirAyAso nirudvegaH sadA nrH| eSa devi satAM mArgoM bAdhA yatra na vidyte|| (ma.bhA. 13/145/37-42) nirdaya vyakti ke viparIta, jo manuSya saba prANiyoM ke prati dayA-dRSTi rakhatA hai, saba ko mitra samajhatA hai, sabake Upara pitA ke samAna sneha rakhatA hai, kisI ke sAtha vaira nahIM # karatA aura indriyoM ko vaza meM kiye rahatA hai, jo hAtha-paira Adi ko apane adhIna rakhakara * kisI bhI jIva ko na to udvega meM DAlatA aura na mAratA hI hai, jisa para saba prANI vizvAsa ja karate haiM,jo rassI DaMDe, Dhele aura ghAtaka astra-zastroM se prANiyoM ko kaSTa nahIM pahuMcAtA,jisake OM karma komala evaM nirdoSa hote haiM tathA jo sadA hI dayAparAyaNa hotA hai, aise svabhAva aura // * AcaraNa vAlA puruSa svarga loka meM divya zarIra dhAraNa karatA hai aura vahAM ke divya bhavana meM 3 devatAoM ke samAna AnandapUrvaka nivAsa karatA hai| phira puNyakarmoM ke kSINa hone para yadi vaha # mRtyuloka meM janma letA bhI hai, to usake Upara bAdhAoM kA AkramaNa atyanta kama hotA hai| vaha nirbhaya ho sukha se apanI unnati karatA hai aura sukha kA bhAgI hokara, AyAsa * (kaSTa)va udvega se rahita jIvana vyatIta karatA hai| yaha satpuruSoM/sajjanoM kA (ahiMsA kA) mArga hai, jahAM kisI prakAra kI vighna-bAdhA nahIM Ane pAtI hai| %%%%%% %% %%%%%%%%%% %%%%%% %%%%%%% % ahiMsA koza/25]
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ {90} ahiMstro yAti vairAjyaM naakpRsstthmnaashkm| ( pa.pu. 6 (uttara) / 32/65) hiMsA se virata ahiMsaka vyakti ko avinAzI svargIya rAjya kA Adhipatya prApta hotA hai| hiMsA kI nindA {91} sarveSAmeva pApAnAM hiMsA paramihocyate / hiMsA balamasAdhUnAM hiMsA lokadvayApahA // (fa. u. g. 3/252/1) sabhI pApoM meM bar3A pApa 'hiMsA' hI kahI jAtI hai| hiMsA asajjanoM/ duSToM kA hI bala hotI hai aura vaha unake donoM lokoM ko bigAr3ane vAlI hotI hai| {92} vane niraparAdhAnAM prANinAM ca mAraNam // gavAM goSThe vane cAgneH pure grAme ca dIpanam // iti pApAni ghorANi surApAnasamAni tu // ( pa.pu. 2/67/60-61) vana meM niraparAdha prANiyoM ko mAranA, tathA gauzAlA meM aura vana, nagara va grAma meM Aga lagA denA- ye surApAna kI taraha hI ghora pApa haiN| [vaidika / brAhmaNa saMskRti khaNDa / 26 {93} tyaktasvadharmAcaraNA nirghRNAH parapIDakAH / caMDAzca hiMsakA nityaM mlecchAste hyavivekinaH // ( zu.nI. 1/44) jo loga svadharmAcaraNa ko chor3ane vAle, dayAzUnya, dUsare ko pIr3A pahuMcAne vAle, krodhI tathA hiMsA karane vAle hote haiM, ve 'mleccha' haiM / unameM viveka kA leza bhI nahIM hotA hai| Xing Jian Gui Gui Gui
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ < %%%%%%%%%%%% %%%%%%%%%%%Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan {94} prANaviyogaprayojanavyApAro hiMsA, sA ca srvaanrthhetuH| __ (yo.sU. 2/30 bho.vR.) zarIra se prANa ko viyukta yA pRthak karane ke uddezya se kiyA gayA kArya yA ceSTA 'hiMsA' hai| yaha hiMsA sabhI anarthoM kA mUla kAraNa hai| 1953 {95} nijannanyAnhinastyenaM sarvabhUto yato hriH|| (vi.pu. 3/8/10) dUsaroM kI hiMsA karane vAlA unhIM bhagavAn (hRdayasthita Izvara) kI hiMsA karatA hai, kyoMki bhagavAn hari sarvabhUtamaya haiM- ve sabhI prANiyoM meM sthita haiN| {96} hiMsA garIyasI srvpaapebhyo'nRtbhaassnnm|| (zu.nI. 2/207) Y=Y=Y=Ming Ming Ming Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Wan Wan Wan Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Ni FFFFFFFF saba pApoM se bar3hakara hiMsA aura jhUTha bolanA hai| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting . 1972 hiMsAratazca yo nityaM nehAsau sukhmedhte|| (ma.smR. 4/170) sarvadA hiMsA meM nirata manuSya parapIDA meM saMlagna hai; vaha manuSya isa loka meM sukhI va samRddha nahIM hotA hai| hiMsAH eka tAmasika pravRtti .. {98} sattvodayAcca muktIcchA karmecchA ca rjogunnaat| tamoguNAjjIvahiMsA kopo'haMkAra eva c|| (bra.vai.pu. 4/24/61-63) zarIra meM sattva ke udreka hone se jIva ko mukti kI icchA hotI hai, rajoguNa ke udaya ka hone para (sAMsArika) karma karane kI icchA hotI hai, aura tamoguNa se jIvoM meM hiMsA, krodha aura ahaMkAra utpanna hote haiN| Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming ahiMsA koza/27]
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ XXXXXXXXXXXXXEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE hiMsA ke laukika va pAralaukika duSpariNAma {99) trAtAraM nAdhigacchanti raudrAH praannivihiNskaaH| udvejanIyA bhUtAnAM yathA vyaalmRgaastthaa|| (ma.bhA.13/115/32) jaise hiMsaka pazuoM kA loga zikAra karate haiM aura ve pazu apane liye kahIM koI rakSaka nahIM pAte, usI prakAra prANiyoM kI hiMsA karane vAle krUra manuSya dUsare janma meM sabhI pApiyoM dvArA udvigna pIr3ita kiye jAte haiM aura unheM apane liye koI saMrakSaka bhI nahIM miltaa| Cheng Yu Ai Si Ai Si Ai Zhi Zhi Zhi Zhe Zhi Zhe Zhi Gou Wan Gou Ni Kan Kan Kan Kan Kan Kan Kan Kan Y=Y=Y=Y=Tong Ai Le Le Wan {100} ahiMsAdikRtaM karma iha caiva paratra c| zraddhAM nihanti vai brahman sA hatA hanti taM nrm|| __ (ma.bhA. 12/264/6) ahiMsA aura dayA Adi bhAvoM se prerita hokara kiyA huA karma ihaloka aura paraloka meM bhI uttama phala denevAlA hai| yadi mana meM hiMsA kI bhAvanA ho to vaha zraddhA kA nAza kara detI hai| phira vaha naSTa huI zraddhA karma karane vAle isa hiMsaka manuSya kA hI sarvanAza * kara DAlatI hai| {101} ye purA manujA devi sarvaprANiSu nirdyaaH| janti bAlAMzca bhuJjante mRgANAM pkssinnaampi|| evaMyuktasamAcArAH punarjanmani shobhne| mAnuSyaM sucirAt prApya nirapatyA bhavanti te| putrazokayutAzcApi nAsti tatra vicaarnnaa|| (ma.bhA.13/145/pR. 5968) (ziva kA pArvatI ko dharma-nirUpaNa-) devi! jo manuSya pahale samasta prANiyoM ke prati # nirdayatA kA bartAva karate haiM, mRgoM aura pakSiyoM ke bhI baccoM ko mArakara khA jAte haiM, aise hai + AcaraNa vAle jIva phira janma lene para dIrghakAla ke pazcAt mAnava-yoni ko pA kara saMtAnahIna ma tathA putrazoka se saMtapta hote haiM, isameM vicAra (yA sandeha) karane kI AvazyakatA nahIM hai| .. [vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/28
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ < % %%%%%%%%% % % %%%% %% %%%%% %%% % {102} yo'hiMsakAni bhUtAni hinstyaatmsukhecchyaa| sa jIvaMzca mRtazcaiva na kvcitsukhmedhte|| (ma.smR. 5/45) jo vyakti ahiMsaka jIvoM kA apane sukha ( jihvAsvAda- zarIrapuSTi Adi) kI icchA * se vadha karatA hai, vaha jItA huA tathA mara kara bhI kahIM para sukha-samRddhi nahIM prApta krtaa| {103} prANinAM prANahiMsAyAM ye narA niratAH sdaa| paranindAratA ye vai te vai nirygaaminH|| (pa.pu. 2/96/7) jo loga prANiyoM kI prANa-hiMsA meM sadA lage rahate haiM aura jo para-nindA meM pravRtta rahA karate haiM, ve nizcaya hI narakagAmI hote haiN| {104} harati paradhanaM nihanti jantUn vadati tathA'nRtaniSTharANi yshc| azubhajanitadurmadasya puMsaH kaluSamaterhadi tasya naastynntH|| (vi.pu. 3/7/28) jo puruSa dUsaroM kA dhana haraNa karatA hai, jIvoM kI hiMsA karatA hai tathA mithyA aura kaTu bhASaNa karatA hai, ina azubha karmoM ke kAraNa madamatta usa duSTabuddhi ke hRdaya meM bhagavAn 'ananta' nahIM Tika skte| {105) hiMsakAnyapi bhUtAni yo hinasti sa nighRnnH| sa yAti narakaM ghoraM ki punaryaH zubhAni c?|| (paM.ta. 3/106) jo manuSya hiMsaka prANiyoM ko bhI mAratA hai, vaha nirdayI hotA hai aura vaha bhISaNa naraka ko prApta hotA hai, tathA jo ahiMsaka pazuoM ko mAratA hai usakA to # kahanA hI kyA (vaha to ghora naraka ko prApta hotA hI hai)| E EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE ahiMsA koza/29]
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ming Nai Nai Shen Nan Nan Nan Nan Nan %% %% %% %%% %% %%%%% {106} bhUteSu baddhavarasya na manaH shaantimRcchti| (bhA. pu. 3/29/23) ___ jo anya prANiyoM ke sAtha vairabhAva rakhatA hai, usake mana ko kabhI zAnti nahIM mila sktii| {107} duSTaM hiNsaayaam| (vai.da. 6/1/7) hiMsA ke kAraNa acche-se-acchA sAdhaka bhI duSTa (malina) ho jAtA hai| FZhuan Bing Yu Xia Xia Yu Yu Yu Yu FFHui Hui Ba Ba Ba Ba Ba Ni Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Ming Ming Ming Ming Ming Mei Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Zhen Chu {108} zAstradRSTAnavidvAn yaH samatItya jighaaNsti|| sa pathaH pracyuto dharmAt kupathe prtihnyte| __ (ma.bhA. 10/6/20-21) zAstradarzI puruSoM kI AjJA kA jo mUrkha ullaGghana karake dUsaroM kI hiMsA karanA * cAhatA hai, vaha dharmamArga se bhraSTa ho kumArga meM par3a kara svayaM hI mArA jAtA hai| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Bei Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting F8 {109) bhUtAni ye'tra hiMsanti jalasthalacarANi c| jIvanArthaM ca te yAnti kAlasUtraM ca durgtim|| (pa.pu. 3/31/30) jo jalacara yA sthalacara prANiyoM ko apanI jIvikA ke lie mArate haiM, ve 'kAlasUtra' naraka meM durgati ko prApta karate haiN| {110) adattAdAnanirataH prdaaropsevkH| hiMsakazcAvidhAnena sthaavressvbhijaayte|| (yA. smR., 3/4/136) corI karane vAlA, para-strI kA sevana karane vAlA tathA (zAstrIya vidhi ke viruddha) 3 hiMsA karane vAlA mara kara sthAvara (vRkSa, latA Adi adhama koTi) kI yoni meM janma letA hai| Le Le Le Le Le Le %%%%%%Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu vidika/bAhmaNa saMskRti khaNDa/30
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ye Ye Ye Ye Ye Jin Suo Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye reru {111} hiMsrA bhavanti krvyaadaaH| (ma.smR. 12/59) hiMsaka (sadA hiMsA karane vAle baheliyA, zikArI Adi) manuSya dUsare janma meM kravyAda (kacce mAMsa khAne vAle bilAva Adi) hote haiN| {112} devatvaM sAttvikA yAnti manuSyatvaM ca raajsaaH| tiryaktvaM tAmasA nityamityeSA trividhA gtiH|| (ma.smR. 12/40) sthAvarAH kRmikITAzca matsyAH sarpAH skcchpaaH| pazavazca mRgAzcaiva jaghanyA tAmasI gtiH|| hastinazca turaMgAzca zUdrA mlecchAzca grhitaaH| siMhA vyAghrA varAhAzca madhyamA tAmasI gtiH|| rakSAMsi ca pizAcAzca tAmasISUttamA gtiH|| ___ (ma.smR. 12/42-44) sAttvika (sattvaguNa kA vyavahAra karane vAle)vyakti devatva ko, rAjasa (rajoguNa * kA vyavahAra karane vAle) manuSyatva ko aura tAmasa (tamoguNa yAnI hiMsA va krUratA se * sampanna vyakti) tiryaktva (pazu-pakSI, vRkSa, latA-gulma Adi kI yoni) ko prApta karate haiM; + ye tIna prakAra kI gatiyAM haiN| sthAvara (vRkSa, latA, gulma, parvata Adi acara), kRmi (sUkSma * kIr3e), kIr3e, machalI, sarpa, kachuvA, pazu, mRga; ye saba jaghanya (hIna)tAmasI gatiyAM hai| hAthI, ghor3A, zUdra, nindita mleccha, siMha, bAgha aura sUara-ye madhyama tAmasI gatiyAM haiN| rAkSasa aura pizAca-ye uttama tAmasI gatiyAM haiN| {113} ato vai naiva kartavyA prANihiMsA bhyaavhaa| viyojya prANinaM prANaistathaikamapi nirghnnH|| . (vi. dha. pu. 3/252/13) eka bhI prANI ko usake prANoM se rahita karane vAlA nirdaya kahA jAtA hai, ataH bhayAvaha prANi-hiMsA kabhI nahIM karanI caahie| EXEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE ahiMsA koza/31]
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ MIRREEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEma {114} api kITaH pataGgo vA na haMtavyaH kthNcn| mahad duHkhamavApnoti puruSaH praanninaashnaat|| (vi. dha. pu. 3/252/2) kITa ho yA pataMgA ho, use kisI bhI paristhiti meM nahIM mAranA caahie| manuSya prANi-hiMsA ke duSpariNAma svarUpa mahAn duHkha ko prApta karatA hai| {115} prANihiMsApravRttAzca te vai nirygaaminH|| (ma.bhA. 12/23/69) jinakI pravRtti sadA jIva-hiMsA meM hotI hai, ve nizcaya hI naraka meM girate haiN| tZhong FFFFNi Gua Gua Gua Gua Gua Gou Gou Gou Wan Gou Wan Gou Tan Ta Gou Zhen Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Wan Gou Gong Gong Gong Gong Gong Gou Gou Wan Gou Zhen Ming Yu {116} rAjahA brahmahA gonazcoraH prANivadhe rtH| nAstikaH parivettA ca sarve nirygaaminH|| (vA.rAmA. 4/17/32) rAjA kA vadha karane vAlA, brahma-hatyArA, goghAtI, cora, prANiyoM kI hiMsA meM tatpara rahane vAlA, nAstika aura parivettA (bar3e bhAI ke avivAhita rahate apanA vivAha karane vAlA choTA bhAI) -ye saba ke saba narakagAmI hote haiN| {117} yo jantuH svakRtaistaistaiH krmbhinityduHkhitH|| sa duHkhapratighAtArthaM hanti jntuunnekdhaa| tataH karma samAdatte punaranyanavaM bhu|| tapyate'tha punastena bhuktvaa'pthymivaaturH| (ma.bhA.12/329/54-55) . jo jIva apane hI kiye hue vibhinna karmoM ke kAraNa sadA duHkhI rahatA hai, vahI usa duHkha kA nivAraNa karane ke lie nAnA prakAra ke prANiyoM kI hatyA karatA hai| tadanantara vaha aura bhI bahuta-se naye-naye (hiMsaka) karma karatA hai aura jaise rogI hai apathya khAkara duHkha pAtA hai, usI prakAra una karmoM se bhI vaha adhikAdhika kaSTa pAtA meM rahatA hai| vidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/32
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ FTing Ting Wan Wan Le Le Wan Wan Wan Wan Wan Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Wan Wan Le Le Wan Wan Le Le Jia Le Le Pin Pin Wan Wan Le Le Wan Le Zhe Zhi Zhe Zhi Jia {118} ye tviha vai bhUtAnyudvejayanti narA ulbaNasvabhAvA yathA dandazUkAste'pi pretya narake dandazUkAkhye nipatanti, yatra nRpa dandazUkAH paJcamukhAH saptamukhA upasRtya grasanti yathA bileshyaan|| yastviha vA atithInabhyAgatAnvA gRhapatirasakRdupagatamanyuH didhikSuriva pApena cakSuSA nirIkSate, tasya cApi niraye pApaddaSTerakSiNI vajratuNDA gRdhAH kaGkakAkavaTAdayaH prshyorublaadutpaattynti|| (bhA.pu. 5/26/33,35) jo isa loka meM soM ke sadRza ugra svabhAva vAle puruSa prANiyoM ko duHkha dete haiM, ve ' svayaM bhI marane ke bAda dandazUka naraka meM jA girate haiM jahAM pAMca-pAMca tathA sAta-sAta mukha ke OM sarpa unake samIpa Akara unheM cUhoM kI bhAMti nigala jAte haiN| jo gRhastha puruSa isa loka meM atithi tathA abhyAgatoM kI ora bAra-bAra krodha meM bharakara, mAno unheM bhasma karanA cAhatA ho, aisI kuTila dRSTi se dekhatA hai to naraka meM jAne ke bAda usa pApadRSTi ke netroM ko gRdhra, kaMka, kAka OM tathA vaTa Adi vajra ke samAna tIkhI coMcoM ke pakSI ekAeka barabasa nikAla lete haiN| {119} prANAtipAte yo raudro daNDahastodyataH sdaa| nityamudyatazastrazca hanti bhUtagaNAn nrH|| nirdayaH sarvabhUtAnAM nitymudvegkaarkH| api kITapipIlAnAmazaraNyaH sunighRnnH|| evaMbhUto naro devi nirayaM prtipdyte| viparItastu dharmAtmA ruupvaanbhijaayte|| (ma.bhA. 13/144/49-51; brahma. 116/48-50 meM AMzika parivartana ke sAtha) (mahAdeva zaMkara kA pArvatI ko kathana) devi! jo manuSya dUsaroM kA prANa lene ke liye hAtha meM DaMDA lekara sadA bhayaMkara rUpa dhAraNa kiye rahatA hai, jo pratidina hathiyAra uThA hai kara jagat ke prANiyoM kI hatyA kiyA karatA hai, jisake bhItara kisI ke prati dayA nahIM hotI, jo samasta prANiyoM ko sadA udvega meM DAle rahatA hai aura jo atyanta krUra hone ke kAraNa cIMTI aura kIr3oM ko bhI zaraNa nahIM detA, aisA mAnava ghora naraka meM par3atA hai| jisakA svabhAva ' * isake viparIta hotA hai, vahI dharmAtmA aura rUpavAna hokara janma letA hai| 5555555Wan 5555555555555555555555555555555555 Zhong Guo Nan Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming ahiMsA koza/33]
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ Kan Kan Huo Kan Kan Yu Wan Wan Zhi Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Wan Le Zhe Zhi Zhe Gou Wan Gou ___{120) arthairApAditairguLa hiMsayetastatazca taan| puSNAti yeSAM poSeNa zeSabhugyAtyadhaH svym|| vArtAyAM lupyamAnAyAmArabdhAyAM punaH punH| lobhAbhibhUto niHsattvaH parArthe kurute spRhaam|| kuTumbabharaNAkalpo mandabhAgyo vRthodymH| zriyA vihInaH kRpaNo dhyAyaJchvasiti muuddhdhiiH|| evaM svabharaNAkalpaM ttkltraadystthaa| nAdriyante yathApUrvaM kInAzA iva gojrm|| tatrApyajAtanirvedo mriyamANaH svyNbhRtaiH| jarayopAttavairUpyo maraNAbhimukho gRhe|| Aste'vamatyopanyastaM gRhapAla ivaahrn| AmayAvyagradIptAgniralpAhAro'lpaceSTitaH // vAyunotkramatottAraH kphsNruddhnaaddikH| kAsazvAsakRtAyAsaH kaNThe ghurghuraayte|| zayAnaH parizocadbhiH parivItaH svabandhubhiH / vAcyamAno'pi na brUte kAlapAzavazaM gtH|| evaM kuTumbabharaNe vyaapRtaatmaa'jitendriyH| mriyate rudatAM svaanaamuruvednyaa'stdhiiH|| ___ (bhA.pu. 3/30/10-18) jo vyakti hiMsA Adi krUra karmoM dvArA dhana arjita kara apane parivAra Adi kA * poSaNa karatA hai, usakI (svayaM usake parivAra meM) durgati isa prakAra hotI hai:- kuTumbiyoM ka ke bhojana se bace hue Tukar3e bhI use kaThinAI se milate haiN| jIvikA ke lie kiye gaye vividha udyogoM ke bAra-bAra niSphala ho jAne para manuSya, lAlaca meM par3a kara, corI Adi duSkarma karane laga jAtA hai| parivAra ke paripAlanArtha vaha abhAgA jo upAya karatA hai vahI // niSphala ho jAtA hai, taba vaha parivAra ke pAlana kI cintA se gaharI sAMseM liyA karatA hai| # pAlana-poSaNa karane meM usake asamartha ho jAne para, strI-putra Adi usakA vaise hI anAdara karane lagate haiM jaise kisAna bUr3he baila kaa| pahale jinako khilA kara khAtA thA, Aja unhIM kA mohatAja hone, bur3hApe ke kAraNa kurUpa ho jAne aura mauta ke muMha meM paira laTakAye rahane Y=Y=Y=Y=Y=Y=Le Le Wan Wan Le Le Le Wan Wan Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Wan Wan Wan Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Sun (vaidika/bAhmaNa saMskRti khaNDa/34
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ Nan Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming ma para bhI usakI AMkheM nahIM khultiiN| cintA aura bur3hApe ke kAraNa use roga ghera lete haiM, pAcana# zakti bigar3a jAne se bhara-peTa bhojana bhI vaha nahIM kara sakatA, isase vaha kisI kAma-kAja # * ke lAyaka nahIM rhtaa| isa dazA meM anAdara ke sAtha gharavAloM ke diye hue Tukar3oM para vaha * pAlatU kutte kA-sA jIvana bitAtA hai| UrdhvazvAsa calane se AMkheM nikala AtI haiM, nAr3iyoM # kI gati ko kapha roka detA hai,khAMsane aura sAMsa lene meM bhI use bar3A kaSTa hotA hai aura kapha aTaka jAne se gale se ghara-ghara zabda hone lagatA hai| mauta ke phande meM phaMsA huA, cintita bhAI-bandhuoM ke bIca leTA huA, vaha prANI gharavAloM ke bAra-bAra bulavAne para bhI kleza # ke mAre nahIM bola paataa| isa prakAra vaha abhAgA, bhAI-bandhuoM ko rote-kalapate chor3akara, OM yama-yAtanA bhogane hetu sadA ke lie AMkheM mUMda letA hai| {121} nidrAluH krUrakRllubdho nAstiko yaackstthaa| pramAdavAnbhinnavRtto bhavettiryakSu taamsH|| (yA. smR., 3/4/139) nidrAzIla, karakarmA (prANiyoM ko pIr3A dene vAlA), lobhI, nAstika (dharmAdi kA + nindaka), mAMgane vAlI, pramAdI (kAryAkArya-vivekazUnya) aura viruddhAcaraNa karane vAlA OM tamoguNa-yukta vyakti mara kara tiryak (pazu) kI yoni meM janma grahaNa karatA hai| Zhi %%%%Keng Keng Keng Keng Keng Keng Ting Ting Ting Ting Wan Wan Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Zhi Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le {122} hiMsraH svapApena vihiMsitaH khalaH, sAdhuH samatvena bhayAd vimucyte| (bhA. pu. 10/8/31) hiMsaka duSTa vyakti ko usake svayaM ke pApa hI naSTa kara DAlate haiM, jaba ki sAdhu sajjana puruSa apanI samatA (sama-dRSTi) se hI saba khataroM se baca jAtA hai| {123} na hiMsA-sadRzaM pApaM trailokye scraacre| hiMsako narakaM gacchet svargaM gcchedhiNskH|| (zi.pu. 2/5/5/20) __ carAcara-sahita samasta trailokya meM hiMsA-samAna koI pApa nahIM hai| hiMsaka naraka bha * jAtA hai, aura ahiMsaka svarga prApta karatA hai| Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan ahiMsA koza/35]
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ Yuan Chang $$$$$$$$$$$$$$$$$$, {124} yastviha vA ugraH pazUnpakSiNo vA prANata uparandhayati tamapakaruNaM puruSAdairapi vigarhitamatra yamAnucarAH kumbhIpAke taptataile uparandhayanti // (bhA.pu. 5/26/13) jo mahAkrUra puruSa isa loka meM jIvita pazu tathA pakSiyoM ko rAMdhatA ( mAra kara pakAtA hai), rAkSasoM se bhI nindita usa nirdayI prANI ko paraloka meM yamarAja ke sevaka kumbhIpAka naraka meM le jAkara khaulate hue tela meM rAMdhate haiN| [ vaidika / brAhmaNa saMskRti khaNDa / 36 {125} lobhAtsvapAlanArthAya jIvinaM hanti yo naraH / majjAkuNDe vasetso'pi tadbhojI lakSavarSakam // tato bhavetsa zazako mInazca saptajanmasu / eNAdayazca karmabhyastataH zuddhiM labhed dhruvam // .pu. 2/30/31-32) jo lobhavaza apane bharaNa-poSaNa ke lie kisI anya jIva kA hanana karatA hai, vaha lAkha varSa taka majjA ke kuNDa meM use hI khA kara par3A rahatA hai| anta meM sAta janmoM taka vaha zazaka (kharagoza), machalI, mRga Adi yoniyoM meM utpanna hokara duHkhAnubhava karatA hai, uparAnta hI usakI zuddhi ho jAtI hai - yaha nizcita hai / {126} nirayaM yAti hiMsAtmA yAti svargamahiMsakaH / yAtanAM niraye raudrAM sa kRcchraM labhate naraH // yaH kazcinnirayAt tasmAt samuttarati karhicit / mAnuSyaM labhate cApi hInAyustatra jAyate // (ma.bhA. 13/144/53-54) jisakA citta hiMsA meM lagA hotA hai, vaha naraka meM giratA hai aura jo kisI kI hiMsA nahIM karatA hai, vaha svarga meM jAtA hai| naraka meM par3e hue jIva ko bar3I kaSTadAyaka aura bhayaMkara yAtanA bhoganI par3atI hai| yadi kabhI koI usa naraka se chuTakArA pAkara manuSya - yoni meM janma tA bhI hai, to vahAM usakI Ayu bahuta thor3I hotI hai|
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ %%%%%%%%%%%% %%%%%%%%%%% %%%%%%%% {127} pApena karmaNA devi vadhyo hiNsaartirnrH| apriyaH sarvabhUtAnAM hiinaayurupjaayte|| ___ (ma.bhA. 13/144/52; 13/144/55; brahma 116/53 meM AMzika parivartana ke sAtha ) devi! hiMsApremI manuSya apane pApakarma ke kAraNa dUsaroM kA vadhya, saba prANiyoM kA apriya tathA alpAyu hotA hai| {128} yastu raudrasamAcAraH srvsttvbhyNkrH| hastAbhyAM yadi vA padbhyAM rajvA daNDena vA punH|| loSTaiH stambhairAyudhairvA jantUn bAdhati shobhne| hiMsArthaM nikRtiprajJaH prodvejayati caiva h|| upakrAmati jantUMzca udvegajananaH sdaa| evaM zIlasamAcAro nirayaM prtipdyte|| sa vai manuSyatAM gacched yadi kAlasya pryyaat| bahvAbAdhaparikliSTe jAyate so'dhame kule|| lokadveSyo'dhamaH puMsAM svayaM karmaphalaiH kRtaiH| eSa devi manuSyeSu boddhavyo jnyaatibndhussu|| (ma.bhA. 13/145/32-36 ; brahma. 117/31-35 meM AMzika parivartana ke sAtha) jisa manuSya kA AcaraNa krUratA se bharA huA hai, jisase samasta jIva bhayabhIta hote ke haiM, jo hAtha, paira, rassI, DaMDe aura Dhele se mArakara ,khambhoM meM bAMdha kara tathA ghAtaka zastroM kA prahAra karake jIva-jantuoM ko satAtA rahatA hai, chala-kapaTa meM pravINa hokara hiMsA ke uddezya se una jIvoM meM udvega paidA karatA hai tathA udvegajanaka hokara sadA una jantuoM para AkramaNa ma karatA hai, aise svabhAva aura AcaraNa vAle manuSya ko naraka meM giranA hI par3atA hai| yadi vaha * kAla-cakra ke phere se phira manuSyayoni meM AtA bhI hai to aneka prakAra kI vighna-bAdhAoM jA se kaSTa-pUrNa jIvana bitAne vAle adhama kula meM utpanna hotA hai| aisA manuSya apane hI kiye hue karmoM ke phala ke anurUpa hI manuSyoM meM tathA jAti-bandhuoM meM nIca samajhA jAtA hai aura saba loga usase dveSa rakhate haiM (arthAt koI bhI usakA mitra nahIM hotaa)| 2 % %%%%% %%% % %%%%%%%%%% %% %%%%% , ahiMsA koza/37]
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ {129) sopadhaM nikRtiH steyaM parIvAdo hysuuyitaa| paropaghAto hiMsA ca paizunyamanRtaM tthaa|| etAnAsevate yastu tapastasya prhiiyte| yastvetAn nAcared vidvAMstapastasya prvrdhte|| (ma.bhA. 12/192/17-18) prANi hiMsA, kapaTa, zaThatA, corI, para-nindA, dUsaroM ke doSa dekhanA, dUsaroM ko hAni pahuMcAnA, cugalI khAnA aura jhUTha bolanA- ina durguNoM kA jo sevana karatA hai,usakI tapasyA kSINa hotI hai| kintu jo vidvAn ina doSoM ko kabhI AcaraNa meM nahIM lAtA, usakI tapasyA nirantara bar3hatI rahatI hai| Luo Ji Xie Can Yu Yu Yu Yu Yu Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou $$Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le Fang Le Le Gong Gong Gong Gong Gong Gong Le Le Le Li Kan Kan Kan Kan Kan Kan Ming Xing {130} dharmadhvajI sadA lubdhazchAmiko lokdmbhkH| baiDAlavratiko jJeyo hiMsraH srvaabhisndhkH|| (ma.smR. 4/195) te tapantyandhatAmistre tena pApena krmnnaa|| (ma.smR. 4/197) hiMsaka, dharmadhvajI (apanI prasiddhi ke liye dharma kA DhoMga karane vAlA), lobhIOM kapaTI, saMsAra ko Thagane vAlA (kisI kI dharohara nahIM vApasa karane vAlA Adi) aura dUsaroM ke guNa ko sahana nahIM karane se unakI nindA karane vAlA 'biDAlavratika' kahA gayA hai| aise Wan loga apane pApa ke kAraNa 'andhatAmisra' naraka meM jAte haiN| {131} ye tviha yathaivAmunA vihiMsitA jantavaH paratra yamayAtanAmupagataM ta eva ruravo OM bhUtvA tathA tameva vihiMsanti tasmAdrauravamityAhU rururiti srpaadtikruursttvsyaapdeshH|| (bhA.pu. 5/26/11) __isa saMsAra meM kuTumba kA poSaNa karane ke liye hI usane jisa jIva kI jisa prakAra # hiMsA kI hotI hai, paraloka meM yama-yAtanA ko prApta hone para use ve hI jIva 'ruru' hokara usI taraha pIr3ita karate haiN| ataeva use 'raurava' naraka kahate haiN| 'ruru' nAma ke jIva sarpa + se bhI adhika krUra svabhAva ke hote haiN| %%%%%%%% %%%%%%% %%%% % Nan %%%%%%% vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/38
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ % % %%% % %%%%% %%%%% % %%% %% %% %%%%%% {132} ye narA iha jantUnAM vadhaM kurvanti vai mRssaa| te raurave nipAtyante bhiyaMte rurubhiirussaa|| yaH svodarArthe bhUtAnAM vadhamAcarati sphuttm| mahArauravasaMjJe tu pAtyate sa ymaajnyyaa|| ___ (pa.pu. 5/48/11-12) jo loga isa loka meM nirarthaka prANi-vadha karate haiM, ve 'raurava' naraka meM jAte hai aura # 'ruru' prANiyoM ke bhayAnaka krodha se chinna-bhinna hote haiN| jo apane peTa ko bharane ke lie prANiyoM kA vadha karatA hai, vaha yama kI AjJA se mahAraurava naraka meM DAla diyA jAtA hai| Ting Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le Ting Ting Wan Wan Le Le Y=%%%Bei Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Kan Wan Le Ming Ming Ting Ting Ting Ting {133} karmaNA manasA vAcA parapIDAM karoti yH| tad bIjaM janma phalati, prabhUtaM tasya caashubhm|| (vi.pu. 1/19/6) jo vyakti mana, vacana tathA karma se dUsaroM ko pIr3A pahuMcAtA hai- isake kAraNa usa vyakti ko aneka azubha janma lene aura bhogane par3ate haiN| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Jie {134} bhUtadrohaM vidhAyaiva kevalaM svkuttumbkm| puSNAti pApanirataH so'ndhatAmitrake ptet|| (pa.pu. 5/48/10) jo vyakti prANiyoM se droha kara kevala pApa-kAryoM meM udyata hotA huA apane kuTumba OM kA bharaNa-poSaNa karatA hai, vaha andhatAmisra naraka meM jAtA hai| {135} asti devA aMhorurvasti rtnmnaagsH| (R. 8/67/7) devoM! (vidvAnoM) pApazIla hiMsaka ko mahApApa hotA hai, aura ahiMsaka dharmAtmA ko ma atIva divya zreya (sukRta) kI prApti hotI hai| Di Er %%%%%%%%% % %%%%%%% %%%%%%% % % ahiMsA koza/39]
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ {136} nAma narake sarvasattvabhayAvahe / Yuan raurave iha loke'munA ye tu hiMsitA jantavaH purA // ta eva ruravo bhUtvA paratra pIDayaMti tam / tasmAd rauravamityAhuH purANajJAH manISiNaH // (de. bhA. 8/22/10-11 ) jina prANiyoM ko vyakti isa loka meM mAratA hai, unakA vadha karatA hai, ve hI prANI usa hiMsaka puruSa ko (jaba vaha pApakarma-vaza raurava naraka meM jAtA hai,) sabhI prANiyoM ke lie bhayaMkara raurava naraka meM 'ruru' prANI bana kara pIr3A dete haiM, isIlie purANa - jJAtA manISiyoM ne isa naraka kA nAma 'raurava' batAyA hai| hiMsAH pApAtmA kA lakSaNa [vaidika / brAhmaNa saMskRti khaNDa / 40 {137} paranindA kRtaghnatvaM paramarmAvaghaTTanam // naiSTharyaM nirghRNatvaJca paradAropasevanam / parasvaharaNAzaucaM devatAnAJca kutsanam // nikRtyA vaJcanaM nRNAM kArpaNyaM ca nRNAM vadhaH / yAni ca pratiSiddhAni tatpravRttizca santatA // upalakSyANi jAnIyAnmuktAnAM narakAdanu / (mA.pu. 15/39-42) paranindA, kRtaghnatA, kisI ko marmAntaka pIr3A pahuMcAnA, niSThuratA, nirdayatA, paranArI sevana, paradhanApaharaNa, apavitratA, devanindA, kapaTa se kisI ko ThaganA, kRpaNatA, narahatyA tathA anya niSiddha karmoM meM nirantara pravRtti Adi aise cinha haiM jinase yahI anumAna karanA cAhiye ki aisA karane vAle loga naraka kI yAtanA bhoga kara naraka se nikale haiM aura manuSya yoni meM Aye haiM / {138} hiMsA blmsaadhuunaam| (ma.bhA. 5/39/69, viduranIti - 7/69) hiMsA pApI puruSoM kA hI bala hai| Gui
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ % 55555 %% % %% %% %% %%% %%% %% % % %% %%% %% % {139} dayAdaridrahRdayaM vacaH krkckrkshm| paapbiijprsuutaanaamettprtyksslkssnnm|| __(pa.pu. 1/134/32-33) dayA se daridra (rahita) hRdaya honA aura ArI ke samAna karkaza vANI honA-ye una # puruSoM ke pratyakSa lakSaNa haiM jo pApa rUpI bIja se utpanna (arthAt pApAtmA) haiN| {140} hiMsA ca hiMsrajantUnAM satInAM ptisevnm| (bra.vai.pu. 3/35/94) jisa prakAra satI-pativratA striyoM kA bala pati-sevA hotI hai, vaise hI hiMsaka svabhAva vAle prANiyoM kA bala 'hiMsA' hotI hai| {141} anAryatA niSTharatA krUratA nisskriyaatmtaa| puruSaM vyaJjayantIha loke klussyonijm|| (ma.smR. 10/58) isa loka meM anAryatA, niSTharatA, krUratA, kriyA (yajJa-sandhyAvandanAdi kArya-) kI # hInatA, ye saba nIca yoni meM utpanna puruSa kA paricaya karA detI haiM arthAt ina guNoM se yukta meM manuSya adhama koTi kA hai, aisA jAnanA caahiye| 5555555555555555555555555 {142} hiMsA balaM khalAnAM ca tapasyA ca tpsvinaam| (bra.vai.pu. 3/35/88) duSToM kA bala 'hiMsA' hotI hai aura tapasviyoM kA bala unakA tapa hotA hai| {143} atIvaroSaH kaTukA ca vANI narasya cihnaM nrkaagtsy|| ___ (pa.pu. 1/134/131) atyanta roSa se yukta honA, kaTu vANI bolanA yaha usa vyakti ke cinha haiM jo naraka se AyA huA hai| % %%% %%%%% %%%%% %%% %% %%% % %%%%%%% ahiMsA koza/41]
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ SEXAAAAEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE hiMsakaH pRthvI para bhArabhUta {144} ye mithyAvAdinastAta dyaastyvivrjitaaH| nindakA gurudevAnAM teSAM bhAreNa piidd'itaa|| jIvaghAtI gurudrohI grAmayAjI ca lubdhkH|| zavadAhI zUdrabhojI teSAM bhAreNa piidd'itaa|| (bra.vai.pu. 4/4/23,26) (pRthvI mAtA kA prajApati ko kathana-) he tAta! jo mithyAbhASI (jhUThe), dayAsatya se hIna tathA guru va devoM kI nindA karane vAle haiM, una logoM ke bhAra se maiM pIr3ita rahatI hai huuN| jIva-hiMsaka, gurudrohI, gA~va-gA~va yajJa karAne vAlA, kasAI, zUdroM ke zava kA dAha aura // unakA anna-bhojana karane vAlA -ina logoM ke bhAra se maiM pIr3ita ho rahI huuN| Tian Bing Bing Bing Bing Bing Bing Bing Ni Ni Ni Ni Pin Pin Zhe Zhi Kan Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting ahiMsaka AcaraNaH puNyAtmAoM/saMta mahAtmAoM kI pahacAna {145} dayA bhUteSu saMvAdaH prlokprtikriyaa|| satyaM bhuuthitaarthoktirvedpraamaannydrshnm| guru-devarSi-siddharSipUjanaM saadhusnggmH|| satkriyAbhyasanaM maitrImiti budhyeta pnndditH| anyAni caiva saddharmakriyAbhUtAni yAni c|| svargacyutAnAM liGgAni purussaannaampaapinaam| (mA.pu. 15/43-45) bhUtadayA, premAlApa, paraloka ke sukha ke liye satkarma, satyavAditA,prANikalyANa ke liye janopadeza, veda ke prAmANya para vizvAsa, gurusevA, devapUjA, RSipUjA, siddhasevA, ' satsaGga, saddharmAnuSThAna, maitrI bhAva tathA anya saddharmAcaraNa-sambandhI kriyAkalApa aise cihna ke haiM, jinake dvArA yaha jAnA jAtA hai ki aisA karane vAle loga dharmAtmA haiM aura svarga se ' OM bhUloka para Aye haiN| %%%%%%%%%%% % % %%%%% % Di Yi Nan Nan Nan Nan Nan Ruo %%% vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/42
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ < %%%%%%%%%%%% %%%%% %%% Qiong Qiong Qiong Nan Nan Nan Nan {146} pradAnaM pracchannaM gRhamupagate sambhramavidhiH, priyaM kRtvA maunaM sadasi kathanaM caapyupkRteH| anutseko lakSyA nirabhibhavasArAH parakathAH, satAM kenoddiSTaM vissmmsidhaaraavrtmidm|| (nI.za. 57) gupta rUpa se dAna-dharma karanA, koI apane daravAje Ae to usakA Adara-satkAra karanA, logoM kA bhalA karanA aura kisI ke sAmane apanI bar3AI na jatAnA, dUsaroM ne kucha upakAra kiyA ho to sabake sAmane unake prati kRtajJatA prakaTa karanA, dhana-sampatti pAne para abhimAna na karanA, dUsaroM kI niMdA yA tiraskAra na karanA-ye saba talavAra kI dhAra para calane jaisA hai, ise satpuruSoM/sajjanoM ko na jAne kisane sikhaayaa| {147} Wang Ming Gong Gong Gong Gong Gong Gong Le Gou Wan Gou Zhi Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Zhen FFTing Ting Ting Ting Ting Zhen Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gong Gong Gong Gong Gong Gong Nian anindA parakRtyeSu svdhrmpripaalnm|| kRpaNeSu dayAlutvaM sarvatra madhurA girH| prANairapyupakAritvaM mitraayaavybhicaarinne|| gRhAgate pariSvaGgaH zaktyA dAnaM shissnnutaa| evaM samRddhiSvanutsekaH prbuddhissvmtsrH|| a-paropatApi vacanaM maunvrt-crissnnutaa| bandhubhirbaddhasaMyogaH svajane ctursrtaa|| ucitAnuvidhAyitvam, itivRttaM mhaatmnaam|| (a.pu.238/19-22) saMta-mahAtmAoM kA samagra carita isa prakAra hai-dUsaroM ke bAre meM nindA na karanA, # apane dharma/kartavya kA nirvAha, kRpaNa logoM ke prati dayA-bhAva, sarvatra madhura bhASaNa, apane * prANa dekara bhI kisI kA upakAra karanA, ghara meM mitra Ae to use gale lagAnA, yathAzakti + dAna, sahanazIlatA, samRddhi meM abhimAna na honA, dUsaroM kI unnati/samRddhi para IrSyA nahIM + karanA, aisA vacana na bolanA jisase dUsare ko saMtApa/pIr3A ho, prAyaH mauna rahanA, bandhuOM bAMdhavoM ke sAtha sahayoga-bhAvanA se jur3e rahanA, AtmIya janoM ke prati sahayogI honA, aura // ucita kArya ko hI krnaa| Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Ming Le Le Le Le Ting Ting Le Le Le Wan Wan Le Le Le Le Le Le Le Le Le Qi ahiMsA koza/43]
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ AXEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE . {148} manasi vacasi kAye puNyapIyUSapUrNAH, tribhuvanamupakArazreNibhiH priinnyntH| paraguNaparamANUnparvatIkRtya nityam, nijahadi vikasantaH santi santaH kiyntH|| (nI.za. 70) jo manasA-vAcA-karmaNA satkarma-rUpI amRta se pUrNa haiM, tInoM lokoM kI bhalAI meM # lage rahate haiM aura sadA dUsaroM kI choTI-se choTI bhalI bAta ko bar3hA-car3hA kara bakhAna karane I meM hI AnaMda mAnate haiM-aise saMta/sajjana puruSa isa saMsAra meM bahuta kama pAe jAte haiN| Wo Zhao Dao Yu Hang Yu Wan Kan Kan Kan Yu Zhi Zhi Gou Wan Gou Wan Gou Pin Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gong Gong Gong Gong Gong Gong Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Gou % 1149 abhayaM sttvsNshudvirjnyaanyogvyvsthitiH| dAnaM damazca yajJazca svAdhyAyastapa aarjvm|| ahiMsA satyamakrodhastyAgaH shaantirpaishunm| dayA bhUteSvaloluptvaM mArdavaM hriircaaplm|| tejaH kSamA dhRtiH zaucamadroho naatimaanitaa| bhavanti sampadaM daivImabhijAtasya bhaart|| (ma.bhA. 6/40/1-3, gItA 16/ 1-3) (1)bhaya kA sarvathA abhAva, (2)antaH karaNa kI pUrNa nirmalatA, (3) tattvajJAna ke hai liye dhyAnayoga meM nirantara dRr3ha sthiti, (4) sAttvika dAna, (5) indriyoM kA nigraha/damana, (6)yajJa, (7) tapa, (8)antaHkaraNa kI saralatA, (9)mana, vANI aura zarIra se kisI prakAra ma bhI kisI ko kaSTa na denA, (10) yathArtha aura priya bhASaNa, (11)apanA apakAra karane vAle para bhI krodha kA na honA, (12) abhimAna kA tyAga, (13) anta:karaNa kI uparati arthAt ' citta kI caMcalatA kA abhAva,(14) kisI kI nindA Adi na karanA, (15) saba prANiyoM meM niSkAraNa dayA, (16) indriyoM kA viSayoM ke sAtha saMyoga hone para bhI unameM Asakti kA na honA, (17) komalatA, (18) loka aura zAstra se viruddha AcaraNa meM lajjA, (19) vyartha hai ceSTAoM (caMcalatA) kA abhAva, (20) tejasvitA, (21)kSamA, (22) dhairya, (23) bAhara kI zuddhi, (24)kisI ke bhI zatrubhAva kA na honA, aura (25)apane meM pUjyatA ke abhimAna ' kA abhAva- ye aise lakSaNa haiM jo daivI-sampadA ke sAtha utpanna hue puruSa meM pAe jAte haiN| Zhi Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Le Le Bian Zhi Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Wan Gou Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ju 1 555Si Si Si Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye vidika/bAhmaNa saMskRti khaNDa/44
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ SNan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan {150} tRSNAM chindhi bhaja kSamA jahi madaM pApe ratiM mA kRthAH, satyaM brahyanuyAhi sAdhupadavIM sevasva vidvjnm| mAnyAnmAnaya vidviSo'pyanunaya pracchAdaya svAnguNAn, kIrtiM pAlaya duHkhite kuru dayAmetatsatAM lkssnnm|| (nI.za. 69) lAlaca tyAganA, sahanazIla bananA, pApa karmoM se dUra rahanA, mana se bhI burA vicAra # na karanA, saca bolanA, mahApuruSoM ke mArga para calanA, vidvAnoM kI sevA-zuzrUSA karanA, bar3oM // 4 kA Adara karanA, zatruoM ke sAtha bhI prema kA vyavahAra karanA, svAbhimAna kI rakSA karanA, OM dIna-dukhiyoM para dayA karanA, yahI saba satpuruSoM/sajjanoM ke lakSaNa haiN| {151} navanItopamA vANI karuNAkomalaM mnH| dharmabIjaprasUtAnAmetatpratyakSalakSaNam // __ (pa.pu. 1/134/31-32) makkhana jaisI vANI aura karuNA se yukta komala mana- usa vyakti ke pratyakSa lakSaNa haiM jo dharma-rUpI bIja se utpanna hue haiM (arthAt dharmAtmA haiN)| 5555555555555555555555555555555555 {152} trINyeva tu padAnyAhuH satAM vrtmnuttmm| na caiva duhyed dadyAcca satyaM caiva sadA vdet|| (ma.bhA. 3/207/93-94) zreSTha puruSa tIna hI pada (mukhya bAteM) batAte haiM-(1) kisI se droha na kare, (2) dAna kare aura (3) sadA satya hI bole| ye hI zreSTha puruSoM ke sarvottama vrata haiN| {153} sarvalokahitAsaktAH sAdhavaH prikiirtitaaH| (nA. pu. 1/16/30) sAdhu/sajjana -mahAtmA loga sabhI ke hita ke lie tatpara rahate haiN| %%%%%%% %%% %%%%%%%%%%%%%%%%% %% ahiMsA koza/45]
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ %%%%%%Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Nan Nan Nan Nan Nan Nan {154} sudhiyaH sAdhavo loke naradeva nrottmaaH| nAbhidruhyanti bhUtebhyo yarhi nAtmA klevrm|| (T.. 4/20/3) jo zreSTha manuSya buddhimAna tathA sAdhu/sajjana svabhAva ke hote haiM, ve saMsAra meM anya jIvoM se droha nahIM krte| kyoMki yaha dRzyamAna zarIra AtmA nahIM hai (aura caitanya rUpa AtmA sabhI jIvoM meM vidyamAna rahatI hai)| Kan Kan Zhi Jia Yu Yu Yu Yu Le Le Le Bian Zhi Le Ban Le Le Le Chang Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Zhen Le Le Le Le Le Kan Kan Kan Kan Gong Gong Gong Gong Gong Le Le Le Ban Gou Zhi %Gou Dui Gou Gou Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni %Gou Gou Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Wan Wan Le Le Le Le Wan Wan Wan Le Le Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Wan Ming Gou Wan Gou Wan Wan Le Le Wan Fa Rews/46
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ming Ming Ming Ming Ming Ming Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian {2 r3hiyA/ahiMsA kA vizeSa svarUpa aura usake vividha vyAvahArika rUpa hiMsA kA AdhAra: mAnasika vikArAkaSAya Dian Gong Gong Gong Ai Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {155) zokaH krodhazca lobhazca kAmo mAnaH praasutaa| IrSyA moho vidhitsA ca kRpA'sUyA jugupsutaa|| dvAdazaite mahAdoSA mnussypraannnaashnaaH| ekaikamete rAjendra manuSyAn pryupaaste| yairAviSTo naraH pApaM mUr3hasaMjJo vyvsyti|| (ma.bhA. 5/45/1-2; 5/43/16-17 meM AMzika parivartana ke sAtha) (jJAnI sanatsujAta kA kathana-)zoka, krodha, lobha, kAma, mAna, atyanta nidrA, IrSyA, Wan moha, tRSNA, kAyaratA, guNoM meM doSa dekhanA aura nindA karanA-ye bAraha mahAn doSa manuSyoM ke OM prANanAzaka haiN| (tAtparya yaha hai ki krodha Adi kaSAya/manovikAra hiMsaka haiM, jisameM utpanna hote haiM, vaha to apane svarUpa kA ghAta karatA hI hai, apane se sambaddha vyakti ke lie bhI ghAtaka siddha ka hote haiN|) kramazaH eka ke pIche dUsarA A kara ye sabhI doSa manuSyoM ko prApta hote jAte haiM, jinake OM vaza meM hokara mUDha-buddhi mAnava (hiMsA Adi) pApakarma karane lagatA hai| {156} lobhAt krodhaH prabhavati lobhAt kAmaH prvrtte| lobhAnmohazca mAyA ca mAnaH stambhaH praasutaa|| (ma.bhA. 12/158/4) lobha se hI krodha prakaTa hotA hai, lobha se hI kAma kI pravRtti hotI hai aura lobha se hI mAyA, moha, abhimAna, uddaNDatA tathA 'parAsutA' arthAt dUsaroM ke prANa-haraNa kI icchA OM Adi doSa prakaTa hote haiN| Di Yi Bu Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming ahiMsA koza/47]
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ AEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEM {157} parAsutA krodhalobhAd, abhyAsAcca prvrtte| (ma.bhA. 12/163/9) krodha aura lobha ke bAraMbAra Avega jaba hote haiM taba vyakti meM parAsutA' (dUsaroM ko 3 jAna se mAra dene kI pravRtti) paidA hotI hai| {158} lobhAt tyajanti dharmaM vai kuladharmaM tathaiva hi| mAtaraM bhrAtaraM hanti pitaraM bAndhavaM tthaa|| (de. bhA. 6/16/48) lobha (hI va durguNa hai, jisa) ke kAraNa loga dharma ko tathA kula-dharma ko chor3a kara, mAtA, pitA, bhAI, bandhujanoM kI bhI hatyA meM pravRtta hote haiN| Bing Bing Bing Bing Bing Bing Chu Gou Wan Gou Zhen Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gong Gong Gong Gong Gong Gong %Y=Y=Y=Y=Zhen Zhen Ban Zhen __{159) kAmAdapyadhiko loke lobhAdapi ca daarunnH| krodhAbhibhUtaH kurute hiMsAM praannvighaatiniim|| (de. bhA. 6/7/10) saMsAra meM kAma (icchA, tRSNA) se bhI adhika bhayaMkara tathA lobha se bhI adhika dAruNa 'krodha' hai, jisake kAraNa vyakti kisI kA bhI prANa-ghAta kara hiMsA-kArya karate (dekhe jAte) haiN| Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Huo Le Lie Lie Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le %Gou Wan Gou Wan Gou Le Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting %Lie Ting Zhi Zhi Zhang hiMsA/ahiMsA kA bhAvAtmaka parivAra [vaidika purANoM meM kahI-kahIM alaMkArika-pratIkAtmaka zailI apanA kara kaI bhAvAtmaka padArthoM ke svarUpa ko samajhAne kA prayAsa dRSTigocara hotA hai| eka paurANika sthala para asatyakAritA (mRSA) rUpI patnI ke pati ke rUpa meM 'adharma' kA nirUpaNa hai aura usI ke vaMza-krama meM hone vAlI bhAvI santAnoM ke rUpa meM hiMsA, mAyA, dambha (mAna), lobha Adi ko varNita kiyA gayA hai| eka anyatra sthala para, hiMsA ke pati ke rUpa meM 'adharma' ko varNita kara, mAyA, asatya, zoka, krodha, IrSyA Adi ko vaMzajAta santatiyoM ke rUpa meM nirUpita kiyA gayA hai| niskarSataH paurANika hai granthakAra mAnasika vikAroM se sambaddha eka adhArmika pravRtti ke rUpa meM 'hiMsA' ko prastuta karanA cAhate haiN| isI taraha, anyatra purANa meM 'dharma' ke parivAra ke rUpa meM ahiMsA, kSamA, zAnti Adi ko citrita kiyA gayA hai| isa varNana ke pIche bhI, paurANika manISiyoM kA Azaya yahI hai ki 'ahiMsA' eka dhArmika pravRtti hai, aura satya, kSamA, zAnti- ye sa #. usase sambaddha haiN| isI sandarbha meM kucha viziSTa uddharaNa yahAM prastuta haiM-] Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%%* [vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/48
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ta Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan [hiMsA kA adhArmika bhAvAtmaka parivAra] Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {160} yathA''vRtaH sa vai brahmA tamomAtrA tu sA punH| putrANAM ca tamomAtrA aparA niHsRtaa'bhvt|| pratisrotAtmako'dharmo hiMsA caivaashubhaatmikaa| (bra.pu. 2/9/30-31) jajJe hiMsA tvadharmAd vai nikRtiM cAnRtaM ca te| nikRtyanRtayorjajJe bhayaM naraka eva c|| mAyA ca vedanA cApi mithundvymetyoH| mayAjajJe'tha vai mAyA mRtyu bhuutaaphaarinnm|| vedanAyAM tatazcApi jajJe duHkhaM tu raurvaat|| mRtyorvyAdhirjarAzokakrodhAsUyA vijjnyire| duHkhottarAH smRtA hyete sarve caadhrmlkssnnaaH|| teSAM bhAryA'sti putro vA sarve hyanidhanAH smRtaaH| ityeSa tAmasaH sargoM jajJe dhrmniyaamkH|| (bra.pu. 2/9/63-67) ___ [yahI kathA mArkaNDeya purANa- 47/29-32 meM tathA padmapurANa ke sRSTi khaNDa (-a.3/191-194) meM bhI varNita hai|] brahmA kI mAnasI sRSTi ke antargata tAmasI sRSTi kA prasAra isa prakAra huA:- pahale adharma aura hiMsA utpanna hue| (30-31) adharma kA azubha hiMsA se vivAha huA aura ina donoM ke nikRti (zaThatA/mAyA/chala, # kapaTa) nAmaka putrI tathA anta (asatya) nAmaka putra hue| nikRti ne anRta ke sAtha vivAha kiyA aura bhaya va naraka do putroM ko tathA mAyA va vedanA- ina do putriyoM ko janma diyaa| bhaya ne mAyA se vivAha kara mRtyu ko tathA naraka ne vedanA se vivAha kara duHkha ko janma diyaa| mRtyu se vyAdhi, jarA (vRddhAvasthA) , zoka, krodha, asUyA (IrSyA) utpanna hue| (63-67) Hao Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting % %%%%%%%%%%%% %% %%%%%%%%%%%%%%%% ahiMsA koza/49]
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ Yuan Chang Guo Guo Guo Guo Guo DEA ( {161} mRSA'dharmasya bhAryA''sIddambhaM mAyAM ca zatruhan / asUta mithunaM tattu nirRtirjagRhe'prajaH // tayoH samabhavallobho nikRtizca mahAmate / tAbhyAM krodhazca hiMsA ca yadduruktiH svasA kaliH // (bhA.pu. 4/8/2-3) adharma kI mRSA (jhUTha) nAma kI bhAryA thI / he zatrusUdana ! usake dambha nAma kA putra aura mAyA nAma kI kanyA utpanna huI / una donoM putra - kanyA ko nirRti (aniSTa saMkaTa) le gayA, kyoMki usake koI santAna nahIM huI thI / he mahAmate ! unase lobha tathA tathA nikRti arthAt zaThatA kI utpatti huii| unase krodha tathA hiMsA aura unase kalaha va durukti (durvacana) kI utpatti huI / [ ahiMsA kA dhArmika bhAvAtmaka parivAra ]. {162} atha dharmaH samAyAtaH svarUpeNa ca vai tadA / brahmacaryAdibhiryuktastapobhizca sa buddhimAn // satyaM brAhmaNarUpeNa brahmacaryaM tathaiva c| tapastu dvijavaryo'sti damaH prAjJo dvijottamaH // kSamA zAntistathA lajjA ahiMsA ca hyakalkanA / etAH sarvAH samAyAtAH strIrUpAstu dvijottama // evaM dharmaH samAyAtaH parivAra - samanvitaH / ( pa.pu. 2/12/60-63, 68 ) (durvAsA RSi kI tapazcaryA se prabhAvita hokara dharma - parivAra kI pratyakSa rUpa se upasthiti huI, usakA paurANika varNana ) - vahAM dharma apane svarUpa se (sAkAra hokara) brahmacarya va tapa Adi pArivArika sadasyoM ke sAtha upasthita huA / brAhmaNa kA rUpa dhAraNa kara satya, brahmacarya, tapa, dama tathA isake atirikta kSamA, zAnti, lajjA, ahiMsA, akalkanA(avaMcakatA ) - ye sabhI strI-rUpa meM vahAM padhArIM / Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le [ vaidika / brAhmaNa saMskRti khaNDa / 50
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ SNan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%%%%%%%%%Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan {163} prasannA sA kSamAyuktA srvaabhrnnbhuussitaa| padmAsanA surUpA sA zyAmavarNA yshsvinii|| ahiMseyaM mahAbhAgA bhavantaM tu smaagtaa| (pa.pu. 2/12/86-87) ( svayaM dharma dvArA apane parivAra ke viSaya meM durvAsA ko kathana)-he mahAbhAga! ma dekhie, yaha jo (Apake sAmane) prasanna mudrA meM sthita hai, apanI sahacarI kSamA ke sAtha virAjamAna hai, sabhI prakAra ke AbharaNoM se alaMkRta hai, kamala para baiThI hai, vaha sundara rUpa dhAriNI, va zyAma varNa vAlI yazasvinI 'ahiMsA' hai, jo Apake samakSa padhArI hai| [dharma ke parivAra kI vizeSa jAnakArI hetu draSTavya-bra. pu. 2/9, pa. pu. 2/8, 2/12 aadi-aadi|] hiMsA/ahiMsA kA vyApaka svarUpa aura usake vividha prakAra Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le %%%%Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting %%%%%% [kisI kA apakAra yA ahita karanA, pIr3A denA, sukha meM bAdhaka bananA, nindA karanA, bhayabhIta karanA, vadha // karanA Adi-Adi kArya'hiMsA' hI haiN| ata: 'ahiMsA' meM ve sabhI kArya samAhita haiM jinase kisI ko upakRta kiyA jAya, sukha pahuMcAyA jAya, duHkha va saMkaTa meM sahAyatA dI jAya, prANa-rakSA kI jAya, apakArI para kSamA kI jAya aadiaadi| isI dRSTi se kSamA, dayA, anukampA, karuNA, vaiyAvRttya, dAna, paropakAra, abhayadAna, durvacana kA tyAga, samatva-ma dRSTi aura aisI sabhI pravRttiyAM jinase prANiyoM kA hita hotA ho-'ahiMsA' ke antargata hI haiN| isI sandarbha meM vaidika/ brAhmaNa paramparA ke granthoM se kucha viziSTa uddharaNa yahAM prastuta haiM-] Tong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Lai ahiMsA kA vyApaka paribhASita svarUpa {164} karmaNA manasA vAcA sarvabhUteSu srvdaa| . aklezajananaM proktA tvahiMsA prmrssibhiH|| (kU.pu. 2/11/14) kisI bhI jIva ko mana, vacana va karma se, kisI bhI rUpa meM, kisI bhI prakAra kA kleza na pahuMcAne kA nAma 'ahiMsA' hai- aisA parama RSiyoM ne kahA hai| Di Er Chang Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ Gui {165} ahiMsA nAma sarvabhUteSu anabhidroha: / cakSurmanovAkzarIrakarmaNAM nyAsaH / karmendriya- buddhIndriyANAM saMyamaH / ahaMkArakAmakrodhalobha-upanivartanam // (sAMkhyAcArya hArIta kA vacana, uddhRta lakSmIdhara bhaTTa racita 'kRtyakalpataru' kA 'mokSakANDa' prakaraNa, draSTavyaH udayavIra zAstrI - kRta 'prAcIna sAMkhya sandarbha', pR. 192) ahiMsA kA artha hai- samasta prANiyoM ke prati droha kA na honA / ahiMsA kA artha hainetra, mana, vacana va zarIra se una pravRttiyoM ko nahIM karanA jinase kisI prANI ko kaSTa/pIr3A ho, tathA karmendriyoM va jJAnendriyoM kI una pravRttiyoM para saMyama / aMkuza rakhanA jo anya prANI ko aniSTa ho| ahiMsA kA artha hai - prANI- pIr3aka ahaMkAra, kAma, krodha va lobha (Adi mAnasika) vikAroM kA tyAga / (nA. pu. 1/33/76) para- pIr3A / kleza ke sabhI prANiyoM ko kleza na ho - isa prakAra vyavahAra rakhanA, yA kAryoM se dUra rahanA- yahI 'ahiMsA' hai jise santa mahApuruSoM ne yoga-siddhi dene vAlI batAyA hai| (arthAt karuNA, anukampA, dayA, paropakAra, kSamA, dayA dAna, prANa-dAna, abhaya-dAna, Adi -Adi kArya prANiyoM kI pIr3A / kleza ko dUra karate haiM, ataH ye sabhI 'ahiMsA' ke antargata Ate haiM / ) {166} sarveSAmeva bhUtAnAmaklezajananaM hi yat / ahiMsA kathitA sadbhiryogasiddhi-pradAyinI // na karanA / (37.g. 372/4) ahiMsA dharma hI uttama dharma hai | ahiMsA kA artha hai - prANiyoM ko pIr3A dene kA kArya Yuan [ vaidika / brAhmaNa saMskRti khaNDa / 52 {167} bhUtApIDA hyahiMsA syAt, ahiMsA dharma uttamaH //
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ Chu Ban Chu Yan Nan Chu hiMsA kA vyApaka paribhASita svarUpa {168} udvegajananaM hiMsA santApakaraNaM tathA // rukkRtiH zoNitakRtiH paizunyakaraNaM tathA / hitasyAtiniSedhazca, marmodghATanameva ca // sukhApanhutiH saMrodho vadho dazavidhA ca sA / . (a.pu. 372/5-7) (ahiMsA kA artha hai-hiMsA na karanA / ) hiMsA meM daza prakAra ke kArya Ate haiM, ata: vaha daza prakAra kI hai| ve dasa kArya haiM- (1) kisI ko udvigna karanA (ghabarAhaTa paidA karanA), (2) santApa (mAnasika pIr3A) denA, (3) roga (svAsthya - hAni) karanA, (4) khUna bahAnA, (AghAta Adi se kSata-vikSata karanA), (5) paizunya (cugalI, parokSa - nindA), (6) hita (abhISTa kAryasiddhi Adi) meM vyavadhAna DAlanA yA use naSTa karanA, (7) gupta rahasya ko prakaTa karanA, (8) sukha meM bAdhA / rukAvaTa DAlanA, (9) gamanAgamana Adi meM rukAvaTa DAlanA, tathA ( 10 ) vadha karanA / [ isI prakAra, ukta hiMsaka kAryoM se nivRtti rUpa ahiMsA bhI 10 prakAra kI siddha ho jAtI hai / ] hiMsA / ahiMsA ke bheda {169} vitarkA hiMsAdayaH kRta-kAritAnumoditA lobha - krodha- moha pUrvakA mRdumadhyAdhimAtrA duHkhAjJAnAnantaphalAH // (yo.sU. 2/34) hiMsA, asatya, steya, abrahmacarya, parigraha- ye pAMca 'vitarka' ( yoga-sAdhanA meM pratikUlatA paidA karane vAle kArya ) haiM / ve pAMcoM vitarka tIna-tIna prakAra ke hote haiM / (1) kRta-svayaM kie ge| (2) kArita - preraNA dekara dUsaroM se karAye gae / (3) anumodita dUsaroM ke hiMsA ityAdi vitarkoM kA anumodana karanA / apanI anumati se hiMsA Adi kA samarthana karanA hI anumodita vitarka haiN| ye vitarka lobha-krodha-mohapUrvaka hote haiM / ina saba mRdu, madhya, adhimAtra ( atyadhika ) - ye tIna prakAra hote haiN| ye vitarka ananta duHkha evaM ananta ajJAna rUpa phala pradAna karane vAle haiM / arthAt ye hiMsA ityAdi vitarka sadaiva duHkha evaM ajJAna hI pradAna karate haiM, kabhI bhI inase sukha tathA jJAna kI prApti nahIM hotI / [ hiMsA ke 81 bheda:- kRta, kArita va anumodita-ye hiMsA ke tIna bheda hue, inameM se pratyeka ke lobha-janita, krodha-janita va moha-janita, isa prakAra tIna-tIna bheda hokara nau bheda hue| inameM se pratyeka ke mRdu, madhya va tIvra- isa prakAra tIna-tIna bheda hokara 27 bheda hue| inameM se bhI pratyeka ke tIna-tIna bheda hote haiM-jaise mRdu ke tIna bheda-mRdumRdu, madhyamRdu, tIvramRdu, madhya ke tIna bheda -mRdumadhya, madhyamadhya, tIvramadhya, tIvra ke tIna bheda- mRdutIvra, madhyatIvra tIvratIvra, isa prakAra kula 81 bheda hote haiM] [draSTavya: yo. sU. 2/34 para vyAsa- bhASya ] Dan Dan Dan Wu Wu Wu Wu Wu Wu Wu Wu Wu Wu Wu Wu Wu Wu Wu Wu Wu Wu Wu Wan Zhi , ahiMsA koza / 53]
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahiMsA kA vidhyAtmaka svarUpaH jIva-rakSA {170} jIvituM yaH svayaM cecchet kathaM so'nyaM prghaatyet| yad yadAtmani ceccheta tat parasyApi cintyet|| (ma.bhA.12/259/22) jo svayaM jIvita rahanA cAhatA ho, vaha dUsaroM ke prANa kaise le sakatA hai? manuSya apane jaliye jo-jo sukha-suvidhA cAhe, usI ko dUsare ke liye bhI sulabha karAne ke lie soce| {1712 ahiMsApUrvako dharmo yasmAt sdbhidaahRtH| yUkAmatkuNadaMzAdIMstasmAt tAnapi rkssyet|| (paM.ta. 3/105) cUMki (dharmavit) sajana manuSyoM ne ahiMsA ko hI dharma kahA hai, isalie yUkA (jU), khaTamala aura DAMsa Adi (tucchaprANiyoM) kI bhI rakSA karanI caahie| Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Gou Wan Gou Wan Gou Gou Wan Gou Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Wan Gou Gong Gong Gong Gong Gong Hua Le Gong Gong Gong Gong Ting Ting . {172} ---------------ahiMsAM tu vdaamyhm| tRNamapi vinA kAryaM chattavyaM na vijaantaa| ahiMsA-nirato bhUyAda, yathA''tmani tathA pre|| (pa.pu. 2/13/22-23) (viduSI sumanA brAhmaNI kA apane pati somazarmA ko kathana-) ahiMsA kA svarUpa maiM batA rahI hUM (suno)| svayaM kI taraha saba ko dekhate hue, sabhI meM Atmavat vyavahAra karate hue, nirarthaka tRNa taka kA bhI chedana nahIM karate hue, ahiMsA kA anuSThAtA (ahiMsaka) honA OM caahie| arthAt jaise svayaM ko apanA pIr3ita va santApita Adi honA acchA nahIM lagatA, vaise hI dUsare ke lie, bhale hI vaha ghAsa-phUsa yA choTA paudhA hI kyoM na ho, pIr3A Adi dene kA kArya nahIM karanA ahiMsA' kA anuSThAna /AcaraNa hai| Wan Wan Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ji Le Le %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%, vidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/54
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jia Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting hiMsA-ahiMsA kA AdhAraH azubha va zubha bhAva %%%%%Gou Wan Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Gou Le Le Le Ming Ming Ming Ming Ming Nian {173} syAt prANaviyogaphalo vyApAro hananaM smRtm|| rAgadveSAt pramAdAcca svataH parata eva vaa|| bahUnAmekakAryANAM sarveSAM shstr-dhaarinnaam| yadyeko ghAtakastatra sarve te ghAtakAH smRtaaH|| AkrozitastADito vA dhanairvA pripiidditH|| yamuddizya tyajet prANAn, tmaahurbrhmghaatkm|| auSadhAdhupakAre tu na pApaM syAtkRte mRte| (a.pu. 173/1-5) rAga yA dveSa se aura pramAda se, svayaM yA kisI ke dvArA aisI ceSTA, jisase kisI ke prANa cale jAeM, hiMsA kahI gaI hai| (isa sandarbha meM vizeSa bAta yaha hai ki koI vyakti hiMsA ma kA doSI hai yA nahIM- isakA nirNaya isa bAta para nirbhara hai ki usa vyakti ke mana azubha bhAva the yA zubha bhaav| jaise-) ___ 1. jahAM bahuta-se zastradhArI vyakti kisI eka vyakti ko mArane ke uddezya se * AkramaNa kareM, vahAM yadyapi kisI eka vyakti-vizeSa dvArA hI hiMsA hotI hai, tathApi usa ma kArya meM sammilita hone vAle sabhI vyakti (hiMsA ke samarthaka hone ke kAraNa) ghAtaka/ OM vadha-doSI mAne jAte haiN| 2. yadi koI vyakti kisI brAhmaNa (Adi) para Akroza kare, pratAr3anA kare, dhanaharaNa kara pIr3ita kare, usa sthiti meM jisa para Akroza Adi kiyA gayA hai, vaha brAhmaNa + prANahIna ho jAya-mara jAya, to isameM jo kAraNabhUta vyakti hai, vahI brahmaghAtaka mAnA OM jAegA, anya nhiiN| 3. upakAra kI bhAvanA se kisI ko auSadha Adi dene meM kisI ke prANa cale jAeM, to (cikitsaka ko usakI bhAvanA zubha hone ke kAraNa) hatyA kA pApa nahIM lgtaa| %%%%%%%%%Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Ting Ting Ting Ting Ting Gou Ting Ting 2. %%%%%%% %%%%%% % %%%%%%% %%%%%%%%%, ahiMsA koza/55]
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%% {174) bhavatyadharmo dharmo hi dhrmaadhrmaavubhaavpi| kAraNAd dezakAlasya dezakAlaH sa taadRshH|| maitrAH krUrANi kurvanto jayanti svrgmuttmm| dhAH pApAni kurvANA gacchanti paramAM gtim|| (ma.bhA.12/78/32-33) deza-kAla kI paristhiti ke kAraNa kabhI adharma to dharma ho jAtA hai aura dharma + adharma rUpa meM pariNata ho jAtA hai, kyoMki vaha vaisA hI deza-kAla hai| saba ke prati maitrI kA bhAva rakhane vAle manuSya bhI (dUsaroM kI rakSA ke liye kisI * duSTa ke prati) krUratApUrNa bartAva karake uttama svargaloka para adhikAra prApta kara lete haiM, tathA ma dharmAtmA puruSa kisI kI rakSA ke liye (pIr3A Adi) tathAkathita pApa-kArya karate hue bhI hai * parama gati ko prApta ho jAte haiN| (udAharaNArtha- aspatAla Adi viziSTa sthAnoM meM tathA zalya cikitsA karane ke samaya cikitsaka rogI ke prati pIr3AdAyaka kArya karatA huA bhI pApagrasta nahIM hotaa|) Wo Le Le Le Le Bian Zhi Le Gou Wan Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting %%%%%%%%Ting Ting Ting Ting Ting Ting hiMsA-phalaH kartA ke bhAvAnurUpa hI {175} yathA sUkSmANi karmANi phalantIha ythaatthm| buddhiyuktAni tAnIha kRtAni manasA sh|| bhavatyalpaphalaM karma sevitaM nitymulbnnm| abuddhipUrvaM dharmajJa kRtamudraNa krmnnaa|| (ma.bhA.12/291/15-16) jaise mana se soca-vicArakara buddhi dvArA nizcaya karake, jo sthUla yA sUkSma karma yahAM kiye jAte haiM, ve yathAyogya phala avazya dete haiM, usI prakAra hiMsA Adi ugra karma ke dvArA OM anajAna meM kiyA huA bhayaMkara pApa yadi sadA kiyA jAtA rahe to usakA phala bhI milatA ma hI hai; antara itanA hI hai ki jAna-bUjha kara kiye hue karma kI apekSA, anajAne meM kiye hue karma kA phala bahuta kama ho jAtA hai| %%%%% %%%%%% %%%% % %%%%Nan , %% %% vidika/bAhmaNa saMskRti khaNDa/56
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ {176} jAnatA tu kRtaM pApaM guru sarvaM bhvtyut| ajJAnAt svalpako doSaH prAyazcittaM vidhiiyte|| (ma.bhA.12/35/45) jAna-bUjhakara kiyA huA sArA pApa bhArI hotA hai aura anajAna meM vaisA pApa bana * jAne para kama doSa lagatA hai| isa prakAra bhArI aura halke pApa ke anusAra hI usake prAyazcitta kA vidhAna hai| * Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Wan Wan Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Jian {177} ajJAnAt tu kRtAM hiMsAmahiMsA vypkrssti| brAhmaNAH shaastrnirdeshaadityaahubrhmvaadinH|| tathA kAmakRtaM nAsya vihiNsaivaanukrssti| ityAhubrahmazAstrajJA brAhmaNA brhmvaadinH|| ___ (ma.bhA.12/291/12-13) anajAna meM jo hiMsA ho jAtI hai, use ahiMsA-vrata kA pAlana dUra kara detA hai| brahmavAdI brAhmaNa zAstra kI AjJA ke anusAra aisA hI kahate haiM; kintu svecchA se jAna bUjha # kara kiye hue hiMsAmaya pApakarma ko ahiMsA kA vrata bhI dUra nahIM kara sktaa| aisA veda zAstroM ke jJAtA aura veda kA upadeza dene vAle brAhmaNoM kA kathana hai| 5555555555555555555555 ahiMsA koza/57]
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye garu {3} ahiMsAH bhAratIya saMskRti va dharma kI kendra-bindu [bhAratIya saMskRti va dharma kA kendra-bindu 'ahiMsA' rahI hai| hamArI bhArata bhUmi hI 'ahiMsA' ko kriyAnvita karane kI samucita puNya-sthalI hai- aisA mAnA gayA hai| satayuga, dvApara, tretA, kali-ina cAra kramika sAMskRtika yugoM ke vibhAjana ke pIche bhI 'ahiMsA' rUpI mAnadaNDa kA honA dRSTigocara hotA hai| satayuga meM ahiMsA kA sAmrAjya hai, to 'kaliyuga' alpa ahiMsA vAlA evaM hiMsA-bahula mAnA gayA hai| Izvara yA kisI mahApuruSa dvArA avatAra lene kA bhI mukhya uddezya 'ahiMsA' kI punaH pratiSThA karanA hotA hai yA hiMsA-bahula (AtaMkavAdI/AtatAyI hai daitya Adi) vyaktiyoM dvArA pravartita hiMsaka vAtAvaraNa kA samUla vinAza karanA hotA hai| bhakti-paramparA ke samarthaka mAnate haiM- bhakti meM zakti hai| vAstava meM 'ahiMsA' meM zakti hai, kyoMki ukta 'bhakta' yA 'IzvarIya priya' hone ke lie 'ahiMsaka' honA Avazyaka hai| inhIM vicAroM ke samarthaka kucha zAstrIya uddharaNa yahAM prastuta haiM-] ahiMsAcaraNa ke lie sarvathA upayakta bhamiH bhAratavarSa Yu Yu Yu Yu Yu Pin Pin Pin Pin Pin Wan Wan Le Le Kan Kan Kan Kan Kan Kan Kan Kan Kan Kan Kan Ni Ni Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Zhi Le Le Gong Gong Gong Gong Gong Gong %%Keng Keng Keng Keng Keng Gou Wan Gou Wan Gou Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Le Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {178} yatra devatAH sadA hRSTA janma vAcchanti shobhnm| nAnAvataphalaM caiva nAnAzAstraphalaM tthaa|| ahiMsAdiphalaM samyakphalaM srvaabhivaanychitm| brahmacaryaphalaM caiva svAdhyAyena ca ytphlm|| iSTApUrtaphalaM caiva tthaa'nycchubhkrmnnaam|| prApyate bhArate varSe na cAnyatra dvijottmaaH|| kaH zaknoti guNAn vaktuM bhAratasyAkhilAn dvijaaH|| evaM samyak mayA proktaM bhArataM vrssmuttmm| sarvapApaharaM puNyaM dhanyaM buddhivivrdhnm|| (brahma. 25/75-79) (prajApati brahmA kA muniyoM ko kathana-) yaha puNyasthalI bhArata-bhUmi dhanya hai, jahAM * jJAna kI vRddhi aura samasta pApoM kA nAza karanA sambhava hai| isa bhArata-bhUmi ke samasta guNoM Wan ko kauna varNana kara sakatA hai? yahI vaha bhUmi hai jahAM kiye gaye zubha-karmo kA hameM phala [vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/58
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Le Le Mai Mai Mai Mai Wan Wan Le Le Wan Le Le Le Le bha mila sakatA hai, anyatra (bhogabhUmiyoM meM) nhiiN| yahIM, ahiMsA Adi ke AcaraNa kA sarvaOM vAMchita phala milatA hai,yahIM brahmacarya kA, svAdhyAya kA, iSTa va pUrta kAryoM kA, isI taraha + anyAnya zubhakarmoM kA phala mila sakatA hai| yahAM janma anekoM vratoM ke AcaraNa se tathA # vividha zAstroM ke adhyayana ke phalasvarUpa hI prApta ho pAtA hai| yahI kAraNa hai ki devatA bhI sadaiva harSa-pUrvaka yahAM janma lenA cAhate haiN| ahiMsA kI sthApanA ke lie IzvarAvatAra {1793 Y=Y=Y=Y=Y=Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gong Gong Gong Y=Y=Y=Y=Y=Y= 'yadA-yadA hi dharmasya glAnirbhavati bhaart| abhyutthAnamadharmasya tadA''tmAnaM sRjaamyhm| daityA hiMsAnuraktAzca avadhyAH sursttmaiH|| ___ (brahma. 53/35-36) (draSTavya-gItA 4/7-8) (bhagavAna kI svIkArokti-) jaba-jaba dharma kI glAni (hrAsa-sthiti) aura adharma kI unnati hone lagatI hai, daitya gaNa hiMsA meM anurakta ho jAte haiM aura zreSTha devoM dvArA bhI hai unakA vadha nahIM ho pAtA, taba maiM svayaM ko (mahApuruSa ke rUpa meM) avatarita karatA huuN| ahiMsA kI pramukhatAH zreSTha yuga kI AdhAra {180} kRtaM prAvartata tadA kalirnAsIt jagat -trye| dharmo'bhavaccatuSpAdazcAturvaNrye'pi naard|| tapo'hiMsA ca satyaM ca shaucmindriynigrhH| dayA dAnaM tvAnRzaMsyaM zuzrUSA yajJakarma c|| ___(vA.pu. 75/10-12) (rAjA bali ke zAsana meM) dharma, apane pUrNa rUpa meM, cAroM pAdoM ke sAtha phalaphUla rahA thaa| cAroM vargoM meM sat-yuga hI pravRtta ho rahA thA, kaliyuga kA nAmoM-nizAna bhI nahIM rahA' OM thaa| tapa, ahiMsA, satya, zauca, indriya-nigraha, dayA, dAna, AnRzaMsya (akrUratA/dayA), # zuzrUSA, yajJa karma-ye sabhI samasta jagat meM anuSThita ho rahe the| %% %% % % % %%%%%% %% % % %% %%% * ahiMsA koza/59]
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ Liang Chang Jun Shi Xiang Chang Ruo Ruo Ruo Ruo % % % % % %%%%% %% hiMsA-pramukhatAH kaliyuga kI vizeSatA {181} hiMsA mAnastA ca, krodho'suuyaa'kssmaa'dhRtiH|| puSye bhavanti jantUnAM lobho mohazca srvshH| saMkSobho jAyate'tyarthaM kalimAsAdya vai yugm|| (ma. pu. 144/36-37) hiMsA, abhimAna, IrSyA, krodha, para-doSa-darzana/udbhAvana, akSamA (asahiSNutA), # adhairya, lobha va moha- ye kaliyuga meM prANiyoM meM adhikAMzataH rahate haiN| kaliyuga meM prANiyoM meM atyadhika kSobha bhI avazya rahatA hai| {1821 yadA sadA'nRtaM tandrA nidrA hiNsaadisaadhnm| zokamohau bhayaM dainyaM sa kalistamasi smRtH|| (ga.pu. 1/215/27) jahAM asatya, tandrA (Alasya), nidrA zoka, moha, bhaya, dInatA evaM hiMsA Adi OM (pApoM) ke sAdhana sarvadA dRSTigocara hoM, vahAM tamomaya 'kaliyuga' kI upasthiti hai- aisA mAnA gayA hai| %Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {183} hiMsA steyAnRtaM mAyA dambhazcaiva tpsvinaam| ete svabhAvAH puSyasya sAdhayanti ca tAH prjaaH|| (ma. pu. 144/30) hiMsA, steya (caurya) ,asatya, mAyA, tapasviyoM meM dambha-ye 'kali' ke svabhAva meM + antarbhUta haiM, kaliyuga meM prajA bhI inhIM kA samarthana karatI haiN| ___{184} vizvastaghAtinaH krUrA dyaadhrmvivrjitaaH| bhaviSyanti narA vipra kalau caadhrmbaandhvaaH|| (nA. pu. 1/41/63) kaliyuga meM vizvAsaghAtI, krUra, dayA-dharma se zUnya tathA adharma ke sAthI/sahayogI hoNgeN| % %% % %%% %%%%%% % %%%%%% %%% % vaiidika/bAhmaNa saMskRti khaNDa/60 %
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ta %% % %%%% %% % %%%% %% % % % %%%%%% % {185} dharmastripAcca tretAyAM dvipAcca dvApare smRtH| kalau pravRtte pAdAtmA, sarvalopastataH prm|| ___(bra.vai. 2/7/69) ahiMsA Adi dharma tretAyuga meM tIna pairoM se, dvApara meM do pairoM se aura kaliyuga meM eka ma paira se rahatA hai, anta meM samasta dharma lupta ho jAtA hai| {186} hiMsakAzca dayAhInAH paurAzca nrghaatinH| harernAmnAM vikrayiNo bhaviSyanti kalau yuge|| (de. bhA. 9/8/35,40) bhAvI kaliyuga meM prAyaH loga manuSyaghAtI, hiMsaka, dayAhIna, tathA Izvara (hari) ke nAma ko becane vAle (arthAt dharma ko vyApAra banAne vAle) hoNge| {187} Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Zhi Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting zaThAH krUrA dAmbhikAca, mhaahNkaarsNyutaaH| caurAzca hiMsakAH sarve bhaviSyanti tataH prm|| (bra.vai. 2/7/18) kaliyuga meM manuSya zaTha, krUra, dambhI (pAkhaNDI), ahaMkArI, cora va hiMsaka hoNgeN| RS55555555555555555555555555 ahiMsAH IzvarIya svarUpa {188} dharmo yajJastapaH satyamahiMsA shaucmaarjvm| kSamA dAnaM dayA lakSmIH, brahmacarya tvmiishvr|| (vA.pu. 3/20) (zaMkara dvArA viSNu kI stuti)- he Izvara! dharma, yajJa, tapa, satya, ahiMsA, zauca, Arjava, kSamA, dAna, dayA, lakSmI va brahmacarya-ye saba tumhI ho| %%%%% %%%%%%%%%Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan ahiMsA koza/61]]
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ (kSamA AdiH devI ke svarUpa) {189} tvayA yuktaH zivo'haM ca, sarveSAM zivadAyakaH / tvayA vinA hIzvarazca zavatulyo 'zivaH sadA // prakRtistvaM ca buddhistvaM zaktistvaM ca kSamA dayA / tuSTistvaM ca tathA puSTiH zAntistvaM kSAntireva ca // (bra.vai. 3/2/11-12 ) (ziva kA devI pArvatI ko kathana ) he devi! tuma se yukta hokara hI maiM 'ziva' hUM aura saba ke lie kalyANakArI huuN| tumhAre binA maiM 'ziva' na hokara 'zava' hUM aura akalyANakArI huuN| tuma prakRti, buddhi, zakti, kSamA, dayA, tuSTi, puSTi, zAnti va sahiSNutA ho / ahiMsaka hI 'vaiSNava' evaM Izvara-bhakta {190} hiMsAdambhakAmakrodhairvarjitAzcaiva ye narAH / lobhamohaparityaktA jJeyAste vaiSNavA dvija // pitRbhaktA dayAyuktAH sarvaprANihite ratAH / amatsarA vaiSNavA ye vijJeyAH satyabhASiNaH // (pa.pu.1/21-22) vaiSNava bhakta kI pahacAna yaha hai ki ve hiMsA, dambha, kAma, krodha-inase rahita hote haiM, lobha va moha ko chor3a cuke hote haiM, pitRbhakta, dayAlu, sabhI prANiyoM ke hita meM saMlagna, mAtsarya-hIna evaM satyavAdI hote haiM / 2Ge {191} zaucasatyakSAMtiyukto rAgadveSavivarjitaH / vedavidyAvicArajJo yaH sa vaiSNava ucyate // kA jJAtA vyakti 'vaiSNava' kahalAtA hai| [ vaidika / brAhmaNa saMskRti khaNDa / 62 ( pa.pu. 6 (uttara) /82/4) zauca, satya va kSamA se yukta, rAga va dveSa se rahita aura veda-vidyA sambandhI vicAra *Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Xiao Xiao Xiao Xiao Xiao Xiao Xiao Xiao Le Le Le , Zhu
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ Yuan Chang Xian 1 {192} vimalamatiramatsaraH prazAntazzucicarito'khilasattvamitrabhUtaH / priyahitavacano'stamAnamAyo vasati sadA hRdi tasya vAsudevaH // (fa.g. 3/7/24) jo vyakti nirmala-citta, mAtsaryarahita, prazAnta, zuddha - caritra, samasta jIvoM kA suhRd, priya aura hitavAdI tathA abhimAna va mAyAse rahita hotA hai, usake hRdaya meM bhagavAn vAsudeva sarvadA virAjamAna rahate haiM / {193} kSamAM kurvanti kruddheSu dayAM mUrkheSu mAnavAH / mudaJca dharmazIleSu govinde hRdayasthite // (ga.pu. 1/222/27) jisake hRdaya meM bhagavAn govinda sthita hote haiM, ve loga krodhI vyaktiyoM ko kSamA karate haiM aura mUrkha/ajJAnI logoM ke prati dayA bhAva rakhate haiN| {194} na calati nijavarNadharmato yaH samamatirAtmasuhRdvipakSapakSe / na harati na ca hanti kiJciduccaiH sitamanasaM tamavehi viSNubhaktam // (fa.g. 3/7/20) jo puruSa apane varNa-dharma se vicalita nahIM hotA, apane suhRd aura vipakSiyoM ke prati samAna bhAva rakhatA hai, kisI kA dravya haraNa nahIM karatA tathA kisI kI hiMsA nahIM karatA, usa atyanta rAgAdi-zUnya aura nirmalacitta vyakti ko hI bhagavAn viSNu kA bhakta jAno / {195} ahiMsA satyavacanaM dayA bhUteSvanugraham / yasyaitAni sadA rAma tasya tuSyati kezavaH // (fa. u. J. 1/58/1) bhagavAna zaMkara kA zrI parazurAma ko kathana - ) he parazurAma ! ahiMsA, satya - bhASaNa, dayA tathA prANiyoM para anugraha - dRSTi- ye jisake dvArA pAlana kiye jA rahe hoM, usa vyakti para bhagavAn viSNu prasanna rahate haiM / Chu ahiMsA koza / 63]
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ AREEKAAREEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEng {196} karmaNA manasA vAcA parapIDAM na kurvte| aparigrahazIlAca, te vai bhaagvtottmaaH|| ____ (skaM.pu. vaiSNava./veMkaTA./21/41; nA. pu. 1/5/51) karma, mana va vacana se jo kisI bhI prANI ko pIr3ita nahIM karate, aura jo parigraha hai bhI nahIM rakhate, ve hI uttama 'bhAgavata' (bhagavadbhakta) haiN| {197} bahudhA bAdhyamAno'pi yo naraH kssmyaanvitH| tamuttamaM naraM prAhurviSNoH priyataraM sdaa|| (nA. pu. 1/37/34) jo vyakti aneka prakAroM se bAdhita/pIr3ita hone para bhI, (pIr3A dene vAle para) kSamA bhAva rakhatA hai, use viSNu kA priya (bhakta) aura zreSTha puruSa kahA jAtA hai| {198} FPian Pian Gou Wan Gou Wan Gou Zhuang Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Wan Le Le Gou Kan Kan Kan Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting ahiMsA satyamasteyaM brhmcryaaprigrhau| vartate yasya tasyaiva tuSyate jagatAM ptiH| sarvabhUtadayAyukto viprpuujaapraaynnH| tasya tuSTo jagannAtho mdhukaittmmiinH|| (nA. pu. 1/34/20-21) ahiMsA, satya, acaurya, brahmacarya va aparigraha- inheM jo vyakti pAlana karatA hai, jagadIzvara usI se santuSTa rahate haiN| jo vyakti sabhI prANiyoM ke prati dayAbhAva rakhatA huA ma viproM kI pUjA meM tatpara rahatA hai, usase madhukaiTabha-saMhAraka jagannAtha bhagavAn prasanna rahate haiN| {199} sarvabhUtadayAvantaH sarvabhUtahite rtaaH| sadA gAyanti devezam, etAn bhaktAn avehi vai|| (skaM.pu. vaiSNava./veMkaTA./6/58) jo sabhI prANiyoM ke prati dayAlu haiM, sabake kalyANa meM saMlagna haiM, bhagavAna kA sadA kIrtana karate haiM- nizcaya unheM hI (Izvara kA) bhakta smjho| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ming Ming Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Bing Bing Bing Bing Bing Bing Bing Bing Bing Le Le Le Le Wan Wan Wan Wan Wan Wan Le Le Le Le Le Le Le Wan Wan Le Le Min Le Bu vaidika/bAhmaNa saMskRti khaNDa/64
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ {200} sarvabhUtahite yuktAH sarvabhUtahite rtH| sarvabhUtAnukampI ca, tasya tuSyati keshvH| (vi. dha. pu. 1/58/23) (bhagavAna zaMkara kA zrI parazurAma ko kathana-)jo vyakti sabhI prANiyoM ke hita meM apane ko jor3atA hai, sabhI prANiyoM ke hita-sAdhana meM saMlagna rahatA hai, sabhI prANiyoM para anukampA rakhatA hai, usa para bhagavAn viSNu prasanna rahate haiN| {201} $Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting parapIDAkaraM karma yasya nAsti mhaatmnH| saMvibhAgI ca bhUtAnAM, tasya tuSyati keshvH|| (vi. dha. pu. 1/58/7) (bhagavAna zaMkara kA zrI parazurAma ko kathana-) jo vyakti aisA koI kArya nahIM karatA jisase dUsaroM ko pIr3A ho, aura jo prANiyoM ko (anna Adi kucha na kucha) detA hai, OM usa mahAtmA para bhagavAn viSNu prasanna rahate haiN| 55555555555555555555555555555555555 {202} nAyaM mArgo hi sAdhUnAM hRssiikeshaanuvrtinaam| yadAtmAnaM parAggRhya pshuvdbhuutvaishsm|| (bhA.pu. 4/11/10) isa jar3a zarIra ko hI AtmA samajhakara isake lie pazuoM kI bhAMti prANiyoM ko mAranA bhagavAn viSNu kI bhakti karane vAle sajjanoM kA mArga nahIM ho sktaa| {203} sarvabhUtadayAvantaH zAntA dAntA vimtsraaH| amAnino buddhimantastApasAH shNsitvrtaaH|| (kU.pu.1/12/276) __ (jo Izvara-bhakta hote haiM, ve) buddhimAna tapasvI va prazasta vrata-niSTha loga sabhI hai OM prANiyoM ke prati dayAlu, zAnta, dAnta, mAtsarya-hIna va mAna-rahita hote haiN| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Wan Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting , ahiMsA koza/65]
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ Yu Ci Gong Gong Gong Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting %%% %%% % %% %%%% %%% %%%%% % {204} kRpAlurakRtadrohastitikSuH srvdehinaam| satyasAro'navadyAtmA samaH srvopkaarkH|| kAmairahatadhIrdAnto mRduH shucirkinycnH| anIho mitabhuk zAntaH sthiro maccharaNo muniH|| apramatto gabhIrAtmA dhRtimaanyjitssddgunnH| amAnI mAnadaH kalpo maitraH kAruNikaH kviH|| AjJAyaivaM guNAndoSAnmayA''diSTAnapi svkaan| dharmAnsaMtyajya yaH sarvAnmAM bhajeta sa sttmH|| ___ (bhA.pu. 11/11/29-32) (zrIkRSNa kA uddhava ko kathana-) jo puruSa kRpAlu, droha na karane vAlA, saba para kSamA karane vAlA, dRr3ha satyatA se yukta, IrSyA ityAdi doSoM se rahita, saba kA upakAra karane vAlA, kAmavikAra-rahita cittavAlA, bAharI indriyoM ko saMyama meM rakhanevAlA, komalacitta, sadAcArI, parigraha-hIna, niSkAma, prApta bhojana se tRpta, zAntacitta, apane ma dharma meM dRr3ha, kevala mujha (Izvara) para Azrita, vicArazIla, sAvadhAna, nirvikAra, dInatAzUnya, OM tathA kSudhA, pyAsa, zoka, moha, vRddhatA va mRtyu ko kucha na samajhanevAlA, pratiSThA kA * anabhilASI, auroM kI pratiSThA karanevAlA, dUsaroM ko samajhAne meM samartha, dhUrtatArahita, Wan karuNAzIla aura satyajJAnI hai tathA vedarUpa merI AjJA se sUcita apane dharmoM ke karane meM 4 guNoM ko evaM na karane meM doSoM ko jAnatA hai, kintu una saba dharmoM ko chor3a kara merI bhakti karatA hai, vaha zreSTha sAdhu hai| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting FTing Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Kan Bei Bei Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting . {205} yasmAnnodvijate loko lokAnodvijate ca yH| harSAmarSabhayodvegairmukto yaH sa ca me priyH|| ___ (ma.bhA. 6/36/15 gItA, 12/15) jisase koI bhI jIva udvega ko prApta nahIM hotA aura jo svayaM bhI kisI jIva se udvega koI OM prApta nahIM hotA, tathA jo harSa,amarSa, bhaya aura udvega Adi se rahita hai, vahI Izvara ko priya hai| Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Na vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/66
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ %%%%%%% %%%%%%% %%% %%%%% %%%%% % % {206} adveSTA sarvabhUtAnAM maitraH karuNa eva c| nirmamo nirahaMkAraH samaduHkhasukhaH kssmii|| saMtuSTaH satataM yogI yatAtmA dRddhnishcyH| mayyarpitamanobuddhiryo madbhaktaH sa me priyH|| (ma.bhA. 6/36/13-14, gItA- 12/13-14) jo puruSa saba bhUtoM meM dveSabhAva se rahita, svArtharahita, saba kA premI aura niSkAraNa dayAlu hai; tathA mamatA se rahita, ahaMkAra se rahita, sukha-duHkhoM kI prApti meM samabhAvI aura kSamAvAn hai arthAt aparAdha karane vAle ko bhI abhaya dene vAlA hai, tathA jo yogI evaM nirantara saMtuSTa hai, mana-indriyoM sahita zarIra ko vaza meM kiye hue hai,aura Izvara ko arpaNa kiye hue mana-buddhi vAlA hai, vahI Izvara-bhakta evaM Izvara ko priya hai| {2073 tatra bhAgavatAndharmAJchikSeda gurvaatmdaivtH| amAyayA'nuvRttyA yaistuSyedAtmA''tmado hriH|| sarvato manaso'saGgamAdau saGgaM ca saadhussu| dayAM maitrI prazrayaM ca bhUteSvaddhA ythocitm|| zaucaM tapastitikSAM ca maunaM svaadhyaaymaarjvm| brahmacaryamahiMsAM ca samatvaM dvndvsNjnyyoH|| sarvatrAtmezvarAnvIkSAM kaivlymnikettaam| viviktacIravasanaM santoSaM yena kencit|| (bhA.pu. 11/3/22-25) ('prabuddha' muni kA rAjA nimi ko upadeza-) gurudeva ko hI AtmA tathA iSTadeva mAnatA huA unhIM se bhAgavata-dharmoM ko siikhe| guru ke prati niSkapaTa AcaraNa karane se svayaM + apane ko de DAlane vAle zrIkRSNa prasanna ho jAte haiN| bhAgavata dharma isa prakAra haiM-sarvaprathama OM saba ora se mana kI asaGgatA, sAdhujanoM kA saGga, saba prANiyoM ke prati yathocita dayA, maitrI ma evaM vinayabhAva, zauca, tapa, titikSA arthAt dvandvoM ko sahanA, mauna arthAt vyartha vArtA9 varjana,mananazIla svAdhyAya, saralatA, brahmacarya, ahiMsA, sukha-duHkhAdi dvandvoM meM samAna vyavahAra, * AtmasvarUpa zrIhari ko sarvatra dekhanA, ekAntasevana, aniketatA arthAt gRha Adi meM mamatva ma kA abhAva, pavitra vastra pahananA, aura jo kucha mila jAya usI meM santoSa krnaa| . Zhu Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gong Gong Gong Gong Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting ahiMsA koza/67]
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {4} aThiMyaka AcAra-vicAra ke sUtraHbhAratIya saMskRtika vAMgmaya meM [bhAratIya saMskRti ke sarvaprAcIna graMtha 'veda' mAne jAte haiN| veda meM ahiMsA yA ahiMsaka AcaraNa ke aneka preraka vacana prApta hote haiN| vedottara saMskRta sAhitya (mahAbhArata, gItA, yogavAziSTha, aura manusmRti Adi smRti granthoM, upaniSadoM,vividha purANoM, nIti-granthoM Adi-Adi) meM bhI bhAratIya saMskRti kA vaicArika pravAha niraMtara dRSTigocara hotA hai| 'ahiMsA' tathA isake sabhI pakSoM ko jIvana meM utArane ke lie ina granthoM meM upayogI nirdeza upalabdha haiN| # prANavadha, dveSa, nindA, krodha, para-apakAra, para-apamAna, chala, kapaTa, IrSyA, kaTuvacana, durAcAra, krUratA, asatya : doSAropaNa-Adi-Adi parapIr3AkArI kArya 'hiMsA' hI haiM, inakA niSedha karane hetu unameM upadeza haiM, to kSamA, dayA, karuNA, paropakAra, maitrI-sauhArda, dAna, para-anugraha, paraduHkhakAtaratA, sadAcArapUrNa bartAva, samatva-bhAva Adi-Adi ahiMsaka AcaraNa apanAne kI bhI preraNAeM prApta haiN| kisI ahiMsA-ArAdhaka vyakti kA vyAvahArika jIvana kaisA honA Wan cAhie-ise samajhane ke lie ukta granthoM ke upayogI va mahattvapUrNa uddharaNoM ko sUtra rUpa meM vibhinna zIrSakoM ke antargata prastuta kiyA jA rahA hai-] ahiMsAH dainika jIvana meM AcaraNIya FGou Wan Gou Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le Ming Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Kan Kan Kan Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting FFTing Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Ming Ming Ming Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {208} mA hiMsIstanvA prjaaH| (ya.12/32) tU apane zarIra se kisI ko bhI pIr3ita na kr| {209} mA hiMsIH puruSaM jgt| (ya.16/3) manuSya aura jaMgama (gAya, bhaiMsa Adi) pazuoM kI hiMsA na kro| {210}. kavirdevo na dabhAyat svdhaavaan| (a.4/1/7) krAntadarzI zreSTha jJAnI aizvarya se samRddha hokara bhI kisI ko pIr3A nahIM dete haiM, saba OM para anugraha hI karate haiN| %%%%%%%%% %%%%%% % %%%% %%%% % %%%% vidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/68
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ {211) nAnyo'nyaM hiNsyaataam| (za.pa.3/4/1/24) paraspara eka dUsare ko hiMsita arthAt pIr3ita nahIM karanA caahie| {212} nedamanyo'nyaM hinsaat| (za.pa. 1/1/4/5) (manuSya) eka-dUsare kA hanana na kreN| Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {213} imA~llokAJchAnto na hinsti| (za.pa.3/6/4/13) zAnta puruSa kisI bhI prANI kI hiMsA (pIr3A dene Adi kArya) nahIM karate haiN| {214} prANihiMsAM na kurviit|| (pa.pu. 5/10/56) prANiyoM kI hiMsA na kreN| Di Dan Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Xing ___{215} ahiMsAlakSaNo dharma iti dharmavido viduH| yadahiMsAtmakaM karma tat kuryAdAtmavAn nrH|| (ma.bhA.13/116/12) dharmajJa puruSa yaha jAnate haiM ki ahiMsA hI dharma kA lakSaNa hai| manasvI puruSa vahI karma kareM, jo ahiMsAtmaka ho| {216} yat tapo dAnamArjavamahiMsA satyavacanamiti tA asya dkssinnaaH| (chAMdo. 3/17/4) jo vyakti tapa, dAna, RjutA,ahiMsA aura satya vacana meM jIvana vyatIta karatA hai, # usakA jIvana 'dakSiNA' (yajJa kI pUrNatA) kA jIvana hai| Le Le Le Wan Wan Le Le Wan Wan Le Le Wan Wan Le Le Wan Wan Le Le Le Wan Wan Le Le Le Wan Wan Le Le Wan Wan Le Le Le Zhang ahiMsA koza/69]
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ INXXXEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEng {217} mA hiMsIH puruSaM jgt| (zvetA. 3/6) jagat meM kisI puruSa (prANI) kI hiMsA mata kro| ___{218} ahiMsraH sarvabhUtAnAM maitraaynngtshcret|| ___ (ma.bhA.12/189/12; nA. pu. 1/43/75) kisI bhI prANI kI hiMsA na kare, saba ke sAtha maitrIpUrNa bartAva kre| Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ban Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Ting Ting Le Le Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {219) na hiMsyAt sarvabhUtAni maitraaynngtshcret| nedaM jIvitamAsAdya vairaM kurvIta kencit|| (ma.bhA.12/278/5, 3/213/34; nA. pu. 1/60/53-54 meM AMzika parivartana ke sAtha) ___ mumukSu puruSa samasta prANiyoM meM se kisI kI bhI hiMsA na kare-kisI ko bhI pIr3A # na de| sabake prati mitrabhAva rakhakara vicaratA rhe| ina nazvara jIvana ko lekara kisI ke sAtha zatrutA na kre| Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Wan Wan Le Le Le Le Le Le Le Gou Wan Gou Ming Ju {220} na hiMsyAdbhUtajAtAni na zapennAnRtaM vdet| (bhA.pu. 6/18/47) (maharSi kazyapa kI ukti-)vrata-pAlana karate samaya, sAdhaka ko cAhie ki vaha kabhI kisI prANI kI kisI bhI taraha hiMsA na kare, jhUTha na bole| ____{221} satyamArjavamakrodhamanasUyAM damaM tpH| ahiMsAM cAnRzaMsyaM ca vidhivat pripaaly|| (ma.bhA.12/321/5) satya, saralatA, akrodha, kisI kA doSa na dekhanA, indriya-saMyama, tapa, ahiMsA aura OM dayA Adi dharmoM kA vidhipUrvaka pAlana kro| %%% %% %%% %%%% % %%%% % %% %% % vidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/70
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Di Xu %%%% Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%%%%%%%%%%%% {222} pakvavidyA mahAprAjJA jitakrodhA jitendriyaaH| manasA karmaNA vAcA nAparAdhyanti krhicit|| anIrSavo na cAnyonyaM vihiMsanti kdaacn| na ca jAtUpatapyante dhIrAH prsmRddhibhiH|| nindAprazaMse cAtyarthaM na vadanti parasya ye| na ca nindAprazaMsAbhyAM vikriyante kdaacn| ___(ma.bhA.12/229/12-14) manISI puruSoM kA jJAna paripakva hotA hai| ve mahAjJAnI, krodha ko jItane vAle aura jitendriya hote haiM tathA mana, vANI aura zarIra se kabhI kisI kA aparAdha nahIM karate haiN| unake mana meM eka dUsaroM ke prati IrSyA nahIM hotii| ve kabhI hiMsA (hiMsaka AcaraNa) nahIM karate tathA ' 5 ve dhIra puruSa dUsaroM kI samRddhiyoM se kabhI mana-hI-mana jalate nahIM haiN| puruSa dUsaroM kI na to nindA karate haiM aura na adhika prazaMsA hii| unakI bhI koI nindA yA prazaMsA kare to unake // mana meM kabhI vikAra nahIM hotA hai| Lei Ke Nan Pao Nan Nan Nan Nan Nan ___{223}, %%%%%Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gou Wan Gou Le Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Xue adrohaH sarvabhUteSu karmaNA manasA giraa| anugrahazca dAnaM ca zIlametat prshsyte|| (ma.bhA.12/124/66) mana, vANI aura kriyA dvArA kisI bhI prANI se droha na karanA, saba para dayA karanA aura yazAzakti dAna denA-yaha zIla kahalAtA hai, jisakI saba loga prazaMsA karate haiN| $$$$$$Lei Lei Lei Lei Lei {224} yadanyeSAM hitaM na syAdAtmanaH karma paurussm| apatrapeta vA yena na tat kuryAt kthNcn|| (ma.bhA.12/124/67) apanA jo bhI puruSArtha aura karma dUsaroM ke liye hitakara na ho athavA jise karane meM * saMkoca kA anubhava hotA ho, use kisI taraha nahIM karanA caahiye| % %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% %%% %%% %, ahiMsA koza/71]
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan {225} paropatApanaM kAryaM varjanIyaM sadA budhaiH| (de. bhA. 5/15/15) vidvAnoM ko para-santApakArI kArya kabhI nahIM karanA caahie| {226} trINyeva tu padAnyAhuH puruSasyottamaM vrtm| na druhyeccaiva dadyAcca satyaM caiva paraM vdet|| (ma.bhA.13/120/10) veda manuSya ke liye tIna bAtoM ko uttama vrata batAte haiM-(1) kisI ke prati droha na kare, (2) dAna de, tathA (3) dUsaroM se sadA satya bole| Kan Kan Kan Kan Kan Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gong Gong Gong Gou Wan Gou Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Wan Gou Ting Ting {227} saMsiddhAdhigamaM kuryAt karma hiMsAtmakaM tyjet| (ma.bhA.12/294/24) manuSya ko unnata hone kA prayatna to karanA cAhiye, kiMtu hiMsAtmaka karma kA tyAga ma kara denA caahiye| Le Le Le Bian Zhi Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Bei Ting Ting Ting Ting Xing {228} na prANAbAdhamAcaret (ma.smR. 4/54) gRhastha aisA koI kArya na kare jisase kisI prANI ko bAdhA/pIr3A ho| ahiMsA kI nIMvaH sabase Atmavata vyavahAra {229) AtmavatsarvabhUteSu yo hitAya prvrtte| ahiMsaiSA samAkhyAtA vedasaMvihitA ca yaa|| (skaM. pu. 1/(2)/55/15) sabhI prANiyoM meM Atmavat dRSTi rakhate hue unakA hitakArI kArya karanA- yahI # 'ahiMsA' hai jo 'veda' meM pratipAdita hai| Le Le Wan Wan Le Le Le Le Le Le Wan Le Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le Le Le Le Wan Wan Le Le Ming F vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/72
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ {230} yathaiva maraNAd bhItiH asmdaadivpussmtaam| brahmAdikITakAntAnAM tathA maraNato bhym|| sarve tanubhRtastulyAH, yadi buddhyA vicaaryte| idaM nizcitya kenApi no hiMsyaHko'pi kutrcit|| (zi.pu. 2/5/5/14-15) jisa prakAra hama zarIradhAriyoM ko mRtyu se bhaya kA anubhava hotA hai- vaise hI brahmA se lekara kITa-paryanta sabhI ko maraNa se bhaya hotA hai| yadi buddhipUrvaka vicAra kiyA jAya to + sabhI zarIradhAriyoM kI sthiti samAna hai| isa (Atmavat dRSTi) kA nizcaya karake koI evaM kabhI bhI kisI kI hiMsA na kre| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {231} prANA yathA'tmano'bhISTAH bhUtAnAmapi te tthaa| Atmaupamyena gntvymaatmvidbhirmhaatmbhiH|| (vi. dha. pu. 3/268/11) jaise apane svayaM ke prANa (pyAre va) abhISTa haiM, vaise hI anya prANiyoM ko bhI OM abhISTa haiM- isa prakAra AtmavettA mahAtmAoM ko Atmaupamya-dRSTi rakha kara vyavahAra karanA caahie| Gong Gong Gong Gong Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ji Yi . {232} ahiMsA-nirato bhUyAd, yathA''tmani tathA pre|| (pa.pu. 2/13/23) sabase Atmavat vyavahAra karate hue, ahiMsA ke AcaraNa meM udyata honA cAhie (arthAt jaise svayaM ko anya dvArA apane prati kiyA huA hiMsaka AcaraNa acchA nahIM lagatA, usI taraha svayaM bhI anya ke prati hiMsaka AcaraNa na kre)| {233} AtmanaH pratikUlAni pareSAM na smaacret| (kU.pu. 2/16/36 ; pa. pu. 3/55/33, 1/19/336; vi. dha. pu. 3/254/44) jo apane ko pratikUla lage, vaha kArya anya ke sAtha bhI na kre| Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%, ahiMsA koza/73]
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ ANSARANANEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE {234} saMkSepAt kathyate dharmo janAH! kiM vistareNa vH| paropakAraH puNyAya pApAya prpiiddnm|| zrUyatAM dharmasarvasvaM zrutvA caivaavdhaarytaam| AtmanaH pratikUlAni pareSAM na smaacret|| (paM.ta. 3/103-104) he manuSyoM! saMkSepa meM tumheM dharma kA svarUpa batAtA hUM, vistAra se kyA lAbha? paropakAra karanA hI puNya hai aura dUsaroM ko duHkha denA hI pApa hai| (ata:dUsaroM ko kaSTa na I dete hue sadaiva paropakAra meM hI saMlagna rahanA caahie)| dharma kA sAra tattva suno aura sunakara use hRdaya meM dhAraNa kro| jo kArya apane lie * ahitakara pratIta ho unheM dUsaroM ke sAtha bhI nahIM karanA caahie| Kan Kan Kan Kan Kan Kan Kan Gou Wan Gou Wan Gou Gou Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Kan Kan Kan Kan Kan Kan Gou Wan Gou Kan Kan Kan Kan Bei Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting ___{235} yathA paraH prakramate pareSu tathA'pare prakramante prsmin| tathaiva te'stUpamA jIvaloke yathA dharmo naipunnenopdissttH|| (ma.bhA.13/113/10) jaise eka manuSya dUsaroM para AkramaNa karatA hai, usI prakAra avasara Ane para dUsare bhI usake Upara AkramaNa karate haiN| isI ko tuma jagat meM apane liye bhI dRSTAnta smjho| hai ataH kisI para AkramaNa nahIM karanA caahiye| isI prakAra, dharma kA kauzalapUrvaka upadeza kiyA gayA hai| {236} yadanyairvihitaM necchedAtmanaH karma puurussH| na tat pareSu kurvIta jaannpriymaatmnH|| (ma.bhA.12/259/20) manuSya dUsaroM dvArA kiye hue jisa vyavahAra ko apane liye vAMchanIya nahIM mAnatA, dUsaroM ke prati bhI vaha vaisA bartAva na kre| use yaha jAnanA cAhiye ki jo bartAva apane liye apriya hai, vaha dUsaroM ke liye bhI priya nahIM ho sktaa| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Fei % %%%%%%%%%%%% %%%%% %%%%%%% %%%%% (vaidika/bAhmaNa saMskRti khaNDa/74
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ Yuan Yuan Dan {237} na tat parasya saMdadhyAt pratikUlaM yadAtmanaH / eSa saMkSepato dharmaH kAmAdanyaH pravartate // (ma.bhA.13/113/8;5/39/71) jo bAta apane ko acchI na lage, vaha dUsaroM ke prati bhI nahIM karanI cAhiye / yahI dharma kA saMkSipta lakSaNa hai| isase bhinna jo bartAva hotA hai, vaha kAmanAmUlaka (rAgAdijanita ) hai| {238} sarvANi bhUtAni sukhe ramante sarvANi duHkhasya bhRzaM trasante / teSAM bhayotpAdanajAtakhedaH kuryAnna karmANi hi zraddadhAnaH // (ma.bhA. 12/245/25 ) sampUrNa prANI sukha meM prasanna hote aura duHkha se bahuta Darate haiM, ataH prANiyoM para bhaya AtA dekha kara jise kheda hotA hai, usa zraddhAlu puruSa ko bhayadAyaka karma nahIM karanA cAhiye / {239} manaso'pratikUlAni pretya ceha ca vAMchasi / bhUtAnAM pratikUlebhyo nivartasva yatendriyaH // (ma.bhA.12/309/5) yadi isa loka aura paraloka meM apane mana ke anukUla vastueM pAne kI icchA hai to apanI indriyoM ko saMyama meM rakhate hue una sabhI AcaraNoM se apane ko dUra rakho jo anya prANiyoM ke lie pratikUla haiM (arthAt unheM duHkha pahuMcAte haiM) / {240} yathA''tmani ca putre ca sarvabhUteSu yastathA / hitakAmo haristena sarvadA toSyate sukham // (fa.g. 3/8/17) jo vyakti svayaM apane aura apane putroM ke samAna hI samasta prANiyoM kA hitacintaka hotA hai, vaha sugamatA se hI zrIhari ko prasanna kara letA hai| $$$$$$ hiMsA koza / 75]
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ Yuan Yuan {241} janasyAzayamAlakSya yo yathA parituSyati / taM tathaivAnuvarteta parArAdhanapaNDitaH // (zu.nI. 3/15) dUsare ko khuza rakhane meM nipuNa vyakti ko cAhiye ki vaha logoM ke bhAvoM ko samajha kara, tadanusAra jo jaise khuza ho, usake sAtha vaisA vyavahAra kare / {242} pIDAmathotpAdya narasya rAma, yathAkathaMcinnarakaM prayAti / tasmAt prayatnena vivarjanIyA parasya pIDA manujena rAma // (vi. dha. pu. 2 / 118/134) (he parazurAma !) jo vyakti jisa kisI bhI taraha dUsaroM ko pIr3A detA hai, vaha naraka gAmI hotA hai, isalie, manuSya ko cAhie ki vaha sAvadhAnI - pUrvaka para- pIr3A ke kAryoM se dUra rahe | [vaidika / brAhmaNa saMskRti khaNDa / 76 Yuan {243} na pApe pratipApaH syAt sAdhureva sadA bhavet / Atmanaiva hataH pApo yaH pApaM kartumicchati // (ma.bhA.3/207/45) yadi koI apane sAtha burA bartAva kare, to bhI svayaM badale meM usake sAtha burAI na kre| saba ke sAtha sadA sajjana hI rahe, arthAt sad vyavahAra hI kre| jo pApI dUsaroM kA ahita karanA cAhatA hai, vaha svayaM hI naSTa ho jAtA hai| {244} pratyAkhyAne ca dAne ca sukhaduHkhe priyApriye / Atmaupamyena puruSaH pramANamadhigacchati // (ma.bhA.13/113/9) mAMgane para dAtA dvArA dene yA inkAra karane se, sukha yA duHkha pahuMcAne se tathA priya yA apriya karane se puruSa ko svayaM jaise harSa - zoka kA anubhava hotA hai, usI prakAra dUsaroM ke liye bhI smjhe| Wu Wu Wu Wu Wu Wu Wu Wu Wu Wu
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ Wu Wu Wu Wu Wu Wu Wu Wu Wu Wu Wu Wu Wu Wu Wu Wu Wu Wu Wu Wu Wu Wu {245} jIvituM yaH svayaM cecchet kathaM so'nyaM praghAtayet / yad yadAtmani ceccheta tat parasyApi cintayet // (ma.bhA.12/259/22) jo svayaM jIvita rahanA cAhatA ho, vaha dUsaroM ke prANa kaise le sakatA hai? manuSya apane liye jo-jo sukha-suvidhA cAhe, usI ko dUsare ke liye bhI sulabha karAne ke lie soce / {246} yo na hiMsyAdahaM hyAtmA bhUtagrAmaM caturvidham / tasya dehAdviyuktasya bhayaM nAsti kadAcana / Chu Ban (bR. smR. 1/35 ) jo cAroM prakAra ke prANiyoM ko apanI jaisI eka hI AtmA kA svarUpa mAnakara hiMsA nahIM karatA hai, vaha apane zarIra ke chUTane para bhI kabhI bhayabhIta nahIM hotA hai / {247} Atmopamastu bhUteSu yo vai bhavati mAnavaH / nyastadaNDo jitakrodhaH pretyeha labhate sukham // (ma.bhA. 12/66/36; tathA 13/113/6 meM AMzika parivartana ke sAtha) jo mAnava samasta prANiyoM ko apane samAna samajhatA hai, ( unake prati hiMsA Adi ) daNDa kA tyAga kara detA hai, aura krodha ko jIta letA hai, vaha isa loka meM, aura mRtyu ke pazcAt paraloka meM bhI, sukha pAtA hai| {248} Atmavat sarvabhUtAni ye pazyanti narottamAH / tulyA zatruSu mitreSu te vai bhAgavatottamAH // (nA. pu. 1/5/57) jo zreSTha puruSa sabhI prANiyoM ko Atma-tulya dekhate haiM aura zatru yA mitra donoM ke prati samAna vyavahAra karate haiM, ve bhAgavata ( bhagavad-bhakta) puruSoM meM zreSThatama haiM / Guo ahiMsA koza / 77]
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ 555% %% %%%%%% %%%% %%%% % %%%%% %%%% % {249) paradrohaM tathA hiMsA prayatnena vivrjyet|| (vi. dha. pu. 2/90/77) (pratyeka) manuSya ko cAhie ki vaha dUsare se droha karanA tathA hiMsaka aacrnn| inheM prayatnapUrvaka chor3a de| Yong Yong Yong %%%%%%%%%%%Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan {250 yathaivAtmetarastadvad draSTavyaH sukhmicchtaa| sukhaduHkhAni tulyAni yathA''tmani tathA pre|| sukhaM vA yadi vA duHkhaM yatkiJcit kriyate pre| tatastattu punaH pazcAt sarvamAtmani jaayte|| (da. smR., 3/20-21) jisa prakAra apanI AtmA hai, vaisI hI dUsare kI AtmA hai- aisA pratyeka sukhArthI OM puruSa ko socanA-dekhanA caahie| jaise apane svayaM ko duHkha yA sukha hote haiM, vaise hI dUsaroM ko bhI hote haiM / sukha yA duHkha jo bhI dUsare ke lie kie jAte haiM, ve kucha samaya bAda usI taraha (sukha yA duHkha rUpa meM) apane lie bhI utpanna hote haiN| ahiMsA kA AdhAraH prazasta vicAra va samatva-darzana ___{251) mAtRvat paradArAMzca paradravyANi lossttvt| Atmavat sarvabhUtAni yaH pazyati sa pshyti|| ___ (pa.pu. 1/19/336-337; A.smR. 10/11; ga.pu. 1/111/12 evaM paM.taM 1/435 meM AMzika parivartana ke sAtha) jo parastriyoM ko mAtA ke samAna, paradhana ko loSTa (Dhele) ke samAna, aura saba prANiyoM ko apanI AtmA ke samAna dekhatA hai, vastutaH vahI draSTA hai, dekhane vAlA hai| [samatva-darzana sambandhI vivaraNa hetu draSTavyaH bhA. pu. 7/14/9, 11/11/16; gItA 5/18-19; 6/9, 29,32; - 12/18; brahma. 128/20; pa. pu. 1/50/92; ma. bhA. 12/239/21-22 Adi-Adi] vaidika/bAhmaNa saMskRti khaNDa/78
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan ____{252} titikSayA karuNayA maitryA caakhiljntussu| samatvena ca sarvAtmA bhagavAnyaM prsiidti|| (bhA.pu. 4/11/13) . sabhI prANiyoM ke prati sahanazIlatA, dayA, mitratA aura samatA kA bhAva rakhane vAle para sarvAtmA bhagavAn prasanna hote haiN| {253} mAnasaM sarvabhUtAnAM dhrmmaahurmniissinnH| tasmAt sarveSu bhUteSu manasA shivmaacret|| (ma.bhA.12/193/31) manISI puruSoM kA kathana hai ki samasta prANiyoM ke liye mana dvArA kiyA huA hai ka (ahiMsA) dharma hI zreSTha hai; ataH mana se sampUrNa jIvoM kA kalyANa hI socatA rhe| {254} Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting 55555555555555555555555555555555555 sarvabhUtasamatvena nirvairennaaprsnggtH| brahmacaryeNa maunena svadharmeNa bliiysaa|| yadRcchayopalabdhena saMtuSTo mitabhuG muniH| viviktazaraNaH zAnto maitraH karuNa aatmvaan|| (bhA.pu. 3/27/7-8) mumukSu puruSa prANimAtra ko samadRSTi se dekhe, vaira-bhAva na rakkhe, Asakti se bacA Wan rahe, brahmacarya aura maunavrata kA pAlana kare, IzvarArpaNa- buddhi se dharma-karma kre| jo kucha hai bha mila jAya, usI meM santuSTa rahe, AhAra parimita kiyA kare, manana karane kI Adata DAle, + ekAntavAsa kiyA kare, citta meM azAnti na Ane de, aura vaha lokahitacintaka, dayAlu va Wan dhairyavAn ho| {255} yadA na kurute bhAvaM srvbhuutessvmNglm| samadRSTestadA puMsaH sarvAH sukhamayA dishH|| (bhA.pu. 9/19/15; vi. pu. 4/10/25 meM AMzika parivartana ke sAtha) jaba manuSya saba prANiyoM ke prati amaMgala/aprazasta vicAra nahIM rakhatA, taba usa OM samadarzI ke liye saba dizAeM AnandadAyinI ho jAtI haiN| Ye Ye Ye Ye Ye Ye Nai Nai Xi Ye Zhu Xi Qiao Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Nai Mo Tou Jin Bang Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye , ahiMsA koza/79]
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Yong Bing Jie Zhi {256} na jIyate cAnujigISate'nyAn na vairkRccaaprtighaatkshc| nindAprazaMsAsu samasvabhAvo na zocate hRSyati naiva caaym|| (ma.bhA. 5/36/15, viduranIti 4/15) jo na to svayaM kisI se parAjita hotA hai aura na dUsaroM ko jItane kI icchA karatA hai, na kisI ke sAtha vaira karatA aura na dUsaroM ko coTa pahuMcAnA cAhatA hai, jo nindA aura prazaMsA meM samAnabhAva rakhatA hai, vahI harSa-zoka se pare ho pAtA hai| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Bei Bei Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {257} bhAvamicchati sarvasya nAbhAve kurute mnH| satyavAdI mRdurdAnto yaH sa uttmpuurussH|| (ma.bhA. 5/36/16, viduranIti 4/16) jo saba kA (astitva rUpa) kalyANa cAhatA hai, kisI ke astitva ko samApta hai * karane sambandhI akalyANa kI bAta mana meM bhI nahIM lAtA aura jo satyavAdI, mRdusvabhAva yukta va jitendriya hai, vahI uttama puruSa mAnA gayA hai| 9Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {258} samaM pazyanhi sarvatra smvsthitmiishvrm| na hinastyAtmanA''tmAnaM tato yAti parAM gtim|| (gItA-13/28) jo puruSa paramezvara ko sabameM samabhAva se sthita dekhatA hai, vaha svayaM apanI hiMsA // nahIM karatA (svayaM ke zAnta svabhAva ko naSTa nahIM karatA), isase vaha parama gati ko prApta ka hotA hai| {2597 amitrAzca na santyeSAM ye cAmitrA na ksycit|| ya evaM kurvate mAH sukhaM jIvanti srvdaa|| ____ (ma.bhA.12/229/17) manISI puruSoM ke na koI zatru hote haiM aura na ve hI kisI ke zatru hote haiN| jo manuSya OM aisA karate haiM, ve sadA sukha se jIvana bitAte haiN| Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Wai vidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/80
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ TAEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEng {260} nApadhyAyenna spRhayet, nAbaddhaM cintyedst|| (ma.bhA.12/215/8) kisI kA ahita na soce aura na caahe| asambhava va mithyA padArthoM kA cintana bhI mana kre| {261} dvandvopazamasImAntaM sNrmbhjvrnaashnm| sarvaduHkhAtapAmbhodaM samatvaM viddhi raaghv|| mitrIbhUtAkhilaripuryathAbhUtArthadarzanaH / durlabho jagatAM madhye sAmyAmRtamayo jnH|| ' (yo.vA.nirvANa (4)198/11-12) samatA ko sukha-dukha, zItoSNa Adi dvandvoM kI zAnti kI paramasImA, saMzayarUpI * jvara kI vinAzaka tathA sakala duHkharUpI Atapa ke lie megharUpa jaane| samatArUpI amRta se otaprota vyakti ke lie sabhI zatru mitra-rUpa ho jAte haiM, aisA yathArthadarzI puruSa trilokI meM durlabha hai| rakSaNIya/avadhya prANIH striyAM, gau, pakSI Adi {262} avadhyo brAhmaNo bAlaH strI tapasvI ca rogbhaak| (paM.ta. 1/214) brAhmaNa, bAlaka, strI, tapasvI aura rogI avadhya hote haiM arthAt inheM mRtyu-daNDa nahIM diyA jAtA hai| {263} avadhyAH shtruyossitH| (ma.pu. 188/49) zatru kI striyA~ bhI avadhya hotI haiN| EPSEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE ) ahiMsA koza/81]
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE ___{264} rakSed dArAMstyajedIrdhyA tathA'nhi svpnmaithune| paropatApakaM karma jantu-pIr3AM ca srvdaa| ___ (brahma. 113/74) gRhastha kA karttavya hai ki vaha striyoM kI rakSA kare, IrSyA chor3e, dina meM nidrA Adi na kre| sAtha hI prANiyoM ko pIr3ita karane evaM dUsaroM ko saMtApa dene vAlA kArya bhI kadApi na kre| {265} avadhyAM striyamityAhuH dharmajJA dhrmnishcye| ___ (ma.bhA. 1/157/31) dharmajJa vidvAnoM ne dharma-nirNaya ke prasaMga meM nArI ko avadhya batAyA hai| Yu Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Ming Ming Gou Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Y=Gou Zhen Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Zhen Bu {2663 praharanti na vai strISu kRtAgasvapi jntvH| (bhA.pu. 4/13/20) yadi striyoM se koI aparAdha bhI ho jAya, to bhI, aura sAdhAraNa jIva bhI, unheM nahIM Ming Ming Ming Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le Le Le %%%Zhi Gou Wan Gou Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Le Gou Ju maarte| {267} pakSiNAM jalacarANAM jalajAnAJca ghaatnm| kRmkiittaanaanyc| mdyaanugt-bhojnm| iti mlaavhaani| . (vi. smR., malinIkaraNa-prazAmana-varNana) pakSiyoM, jalacaroM aura jala meM utpanna prANiyoM kA ghAta karanA, kRmi aura kIr3oM ko mAranA evaM madya ke sAtha bhojana karanA-ye malAvaha pApa kahe jAte haiN| ___{268} striyo rakSyAH prayatnena, na haMtavyAH kdaacn| strIvadhe kIrtitaM pApaM munibhirdhrmttpraiH|| (de. bhA. 7/25/76) striyoM ko kabhI nahIM mAranA cAhie, apitu unakI rakSA karanI caahie| dharmaparAyaNa maniyoM ne strI-hatyA ko pApa batAyA hai| Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%%%%%%%%%%%%%% %% % % vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/82
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ {269} adhyA iti gavAM nAma ka etA hntumrhti| mahaccakArAkuzalaM vRSaM gAM vA''labhet tu yH|| (ma.bhA.12/262/47) zruti (veda) meM gauoM ko aghnyA (avadhya) kahA gayA hai, phira kauna unheM mArane kA vicAra karegA? jo puruSa gAya aura bailoM ko mAratA hai, vaha mahAn pApa karatA hai| {270} go-brAhmaNaM na hiNsyaat| (ma.bhA.13/127/107) gau aura brAhmaNa kA vadha nahIM kre| {271 Zhu Zhou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting avadhyA brAhmaNA gAvo jJAtayaH zizavaH striyH| yeSAM cAnnAni bhuJjIta ye ca syuH shrnnaagtaaH|| (ma.bhA. 5/36/66) brAhmaNa, gau, kuTumbI, bAlaka, strI, annadAtA aura zaraNAgata- ye avadhya hote haiN| %%%%Y=Y=Y=Y=Y=Y=%%%%Gong Gong Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Kan Kan Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting FPing {272} AcAryaM ca pravaktAraM pitaraM mAtaraM gurum| na hiMsyAd brAhmaNAn gAMzca sarvAMzcaiva tpsvinH|| (ma.smR. 4/162) AcArya, vedAdikA vyAkhyAnakartA, pitA, mAtA, guru, brAhmaNa, gau aura saba (prakAra ke) tapasvI-inakI gRhastha kabhI hiMsA ( arthAt inake pratikUla AcaraNa) na kre| {273} avadhyAzca striyaH prAhuH, tirygyonigtessvpi|| __ (bra.pu. 2/36/185; brahma 2/80; pa.pu. 2/28/118 meM AMzika parivartana ke sAtha) striyAM, bhale hI ve pazu-yoni meM hI kyoM na hoM, avadhya mAnI gaI haiN| ahiMsA koza/83]
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ Guo Si Lao Si Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan bhUNa-hatyAH nindanIya va varjanIya {274} bhrUNahatyA apaatryaa| (tai.brA. 3/9/15/57) bhrUNa-hatyA vyakti ko / apAtra ayogya banAtI hai| {275} garbhatyAgo bhartRnindA strINAM ptnkaarnnm| (ga.pu. 1/105/47) ___ pati kI nindA tathA garbha giravAnA-ye (donoM) kArya striyoM ke adha:patana ke kAraNa hote haiN| Ming Ming Ming Ming Ming Ban Ye Ban Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {276} bhrUNahA''havamadhye tu zuddhyate shstrpaattH| AtmAnaM juhuyAdagnau samiddhe tena shuddhyte|| (ma.bhA.12/165/46-47) garbhastha bAlaka kI hatyA karane vAlA (apane pApa se) tabhI zuddha hotA hai jaba vaha yuddha meM zastra-AghAta se mara jAya, yA prajvalita agni meM kUda kara, apanI jAna de de (arthAt yuddha meM yA jalakara svayaM mRtyu yA vadha kA varaNa karanA hI usakI zuddhi kA upAya hai)| {277} surApo'sammatAdAyI bhrUNahA gurutlpgH| tapasaiva sutaptena naraH pApAt prmucyte|| (ma.bhA. 12/161/6) (1) zarAba pIne vAle, (2) svAmI kI anumati ke binA usakI vastu (cora kara) le lene vAle, tathA (3) guru-patnI-gamana karane vAle vyaktiyoM kI taraha bhrUNa-hatyA - karane vAle vyakti ko bhI apane (bhrUNa -vadha) pApa se tabhI mukti mila sakatI hai, jaba vaha # bahuta acchI taraha kI gaI vizeSa tapasyA ke dvArA svayaM ko tpaaye| %%Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Xing %%%% %%% %%%% %%%%%%%%%%, %%%%% vidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/84
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ %%%%%% %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%Le Le Le Le Le %%% {278} bhrUNadhA'vekSitaM caiva saMspRSTaM caapyudkyyaa| patatriNA'valIDhaMca zunA saMspRSTameva c|| (ma.smR. 4/208) garbhahatyA karane vAle se dekhA huA yA sparza kiyA gayA, pakSI (kauvA Adi) se AsvAdita aura kutte se chUA yA anna-inheM kabhI nahIM khaave| {279) annAde bhrUNahA maartti| (ma.smR.-8/317) bhUNa-hatyArA apanA pApa use de detA hai jo usakA anna khAtA hai| (arthAt usakA anna khAne vAlA bhI pApa kA bhAgI hotA hai|) {280) Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting bhrUNaM ca ghAtayedyastu zizuM vA AturaM gurum| brahmahA svayameva syaat.....|| (pa.pu. 1/48/53) jo bhrUNa-hatyA karAve, yA kisI bAlaka, rogI yA guru kA vadha karAve, vaha svayaM brahmaghAtI hai| %%%Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Zhen Ban Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gong Gong Gong Le Le Le Ping {281} bhrUNahA guruhantA ca gonazca munisttmaaH| yAnti te rauravaM ghorm|| (brahma. 19/8) bhrUNa-ghAtaka, guru-ghAtaka aura go-ghAtaka ghora raurava naraka meM jAte haiN| {282} bhrUNahA nivseccnndde| (skaM. pu. 1/(3)/5/12) bhrUNa-hatyA karane vAlA 'caNDa' nAmaka naraka meM nivAsa karatA hai| %%%%%%%%%%%%% %%%%%%%%%% %%% %%%%%% % ahiMsA koza/85]]
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ni Ni Ni Ni Ni Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ban Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Nan Nan %%% %%% % % %% %%% %% %%%%%%%%%%% {283} gohatyAM brahmahatyAM ca strIhatyAM ca karoti yH| mitrahatyAM bhrUNahatyAM mahApApI ca bhaarte|| kumbhIpAkaM sa ca vsedyaavdindraashcturdsh| tADito yamadUtena ghUrNyamAnazca sNttm|| kSaNaM patati vahnau ca kSaNaM patati knnttke| kSaNaM ca taptataileSu taptatoyeSu ca kssnnm|| kSaNaM ca taptapASANe taptalohe kSaNaM ttH| gadhraH koTisahastrANi zatajanmAni suukrH|| kAkazca saptajanmAni sarpaH syaatsptjnmsu| SaSTivarSasahasrANi tato vai vittkRmirbhvet|| tato bhavetsa vRSalo galatkuSThI dridrkH| yakSmagrasto vaMzahIno bhAryAhInastataH shuciH|| (bra.vai.pu. 2/30/144-149) gohatyA, brahmahatyA, strIhatyA, mitrahatyA, bhrUNahatyA karane vAlA mahApApI kumbhIpAka pha naraka meM caudahoM indroM ke samaya taka rahatA hai, vahA~ dharmarAja ke dUtagaNa use mArate hue nirantara ka ghumAyA karate haiN| vaha vahA~ kSaNa meM agni meM giratA hai, kSaNa meM kA~ToM ke kuNDoM meM giratA hai, kSaNa meM khaulate hue tela meM, kSaNa meM saMtapta jala meM, kSaNa meM tapta patthara para aura kSaNa meM tapta lohe para giratA hai| anantara karor3oM janma taka gIdha, sau janma taka sUkara, sAta janma taka OM kauvA aura sAta janma taka sarpa hokara sATha sahasra varSa taka viSThA kA kIr3A hotA hai| usake ke uparAnta zUdra, galatkuSTha kA rogI, daridra, yakSmA-pIr3ita, vaMzahIna, aura strIhIna manuSya hotA ma hai, taba jAkara usakI zuddhi hotI hai| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting . {284} zastrAvapAte garbhasya pAtane cottamo dmH| uttamo vA'dhamo vApi purussstriiprmaapnne|| ___ (yA. smR., 2/23/277) kisI ke zarIra para mArane ke uddezya se zastra calAne para, tathA (dAsI yA brAhmaNI , pha ko chor3a kara anya kA) garbhapAta karAne para, uttama sAhasa kA daNDa hotA hai| puruSa aura strI # ko mArane para (usake zIla aura vRtta ke anusAra) uttama (eka hajAra paNa) yA adhama Wan sAhasa (DhAI sau paNa) kA daNDa hotA hai| Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Nan Nan %%%%%%%%%% %%, vidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/86
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {285} hatyA garbhamavijJAtametadeva vrataM cret| rAjanyavaizyau cejAnAvAtreyImeva ca striym|| (ma.smR. 11/87; a.pu. 169/18 meM pUrvArddha samAna) ajJAta (strI, puruSa yA napuMsaka kA jJAna hue binA) garbha kI hatyA, yajJa karate hue kSatriya yA vaizya kI hatyA aura AtreyI (garbhiNI yA saMskAra-sampanna yA rajasvalA brAhmaNI) kI hai # hatyA karake (brahmahatyA kA) prAyazcitta karanA Avazyaka hai (arthAt ajJAta garbha-liMga-parIkSaNa : karAye binA jo garbha hai-usakI bhI hatyA karane/karavAne vAle ko brahma-hatyA ke samAna mahApAtaka # lagatA hai aura use vahI prAyazcitta karanA cAhie jo brahma-hatyA karane para kiyA jAtA hai)| Zhu Gou Wan Gou FFZhen Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Zhen Mian Mian $$$$$$$Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting %%%%Gou ___{286} bhikSuhatyAM mahApApI bhrUNahatyAM ca bhaarte| kumbhIpAke vasetso'pi yaavdindraashcturdsh|| ___ (de. bhA. 9/34/24) jo bhArata meM bhrUNa-hatyA aura bhikSu-hatyA karatA hai, vaha mahApApI kumbhIpAka naraka * meM taba taka nivAsa karatA hai, jaba taka 14 indra zAsana karate haiM (arthAt jitane kAla taka 14 a * indroM kA zAsana samApta ho, utane dIrgha kAla taka use naraka duHkha bhoganA par3atA hai)| [TippaNIH bhrUNaghAtI ko naraka gamana kA pratipAdana bra.pu. 4/2/153-154 meM bhI kiyA gayA hai|] Di Ming Gou Gong Gong Gong Gong Gong Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Zhen Le Le {287} vRSakSudrapazUnAM ca puMstvasya prtighaatkRt| sAdhAraNasyApalApI daasiigrbhvinaashkRt|| pitRputrasvasRbhrAtRdampatyAcAryaziSyakAH / eSAmapatitAnyonyatyAgI ca shtdnnddbhaak|| (yA. smR., 2/20/236-37) (1) baila, evaM bakare Adi choTe pazuoM ko bAMjha banAne vAlA, (2) sAdhAraNa vastu ke viSaya meM bhI vaJcanA/ThagI karane vAlA, (3) dAsI ke garbha ko girAne vAlA, (4) pitA putra, bhAI-bahina, pati-patnI, AcArya-ziSya-inameM se eka dUsare ko-jo patita nahIM huA Wan hai-tyAgane vAlA (patnI ko talAka dene vAlA pati, pati ko talAka dene vAlI patnI Adi)OM ye sabhI sau paNa (Arthika) daNDa ke bhAgI hote haiN| %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% % ahiMsA koza/87]
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ {288} bhrUNaghnasya na nisskRtiH| (nA. pu. 1/7/53) bhrUNa-ghAtaka kA (apane pApa se) kabhI uddhAra nahIM ho paataa| ___{289} zastrAvapAte garbhasya pAtane cottamo dmH| (a.pu. 258/64) zastra se prahAra karane athavA garbhapAta karane para bhI uttama sAhasa (1000 paNoM kA ) kA daNDa diyA jAtA hai| Ai Ni Ni Pin Pin Pin Pin Pin Pin Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Zhen Le Le Gou Wan Gou Wan Gou Ting Ting Ting {290 nIcAbhigamanaM garbhapAtanaM bhrtRhiNsnm| vizeSapatanIyAni strINAmetAnyapi dhruvm|| (yA. smR., 3/6/297) nIca varga ke pAsa jAnA, garbha girAnA, pati kI hatyA-ye striyoM ko vizeSa rUpa se patita karane vAle karma haiN| [aisI strI kA parityAga karanA zAstra meM batAyA gayA hai| vaha strI tiraskRta/parityakta rUpa se kisI pAsa ke dUsare ghara meM rahate hue, mAtra roTI-pAnI kI hakadAra hotI hai| (dra.yA.smR. 3/6/296)] {291} garbhapAtanajA rogA ykRtpliihjlodraaH| (zA. smR., 104; pa.pu. 5/48/47) garbha kA patana karAne ke pApa se yakRt va plIhA ke aura jalodara roga hote haiN| rakSaNIyaH pradhAna va zreSTha vyakti {292} saMrakSed bhunaaykm| (zu.nI. 3/163) jo bahutoM kA netA (yA svAmI) ho, usakI rakSA karanI cAhie (tAki usake rakSita # hone para bahutoM kA bharaNa-poSaNa ho ske)| vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/88
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ MAEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE Y=Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {293} yasminkule yaH puruSaH pradhAnaH, sa sarvayatnaiH prirkssnniiyH| tasminvinaSTe kulasArabhUte na nAbhiSaGge Darayo vhnti|| (paM.ta. 1/314) kula ke pradhAna vyakti kI pratyeka upAya se rakSA karanI hI caahie| kyoMki kula ke sAra svarUpa usa vyakti ke naSTa ho jAne se zatru loga usa kula ko parAjita kara dete haiN| 12947 naikamicched gaNaM hitvA, syaaccednytrgrhH| yastveko bahubhiH zreyAn kAmaM tena gaNaM tyjet|| (ma.bhA. 12/83/12) eka ora eka vyakti (kI surakSA yA hita-siddhi kA prazna) ho ora dUsarI ora eka samUha (kI) surakSA yA hita-siddhi kA prazna ho to samUha ko chor3akara eka vyakti-vizeSa OM ko grahaNa karanA (arthAt usakI rakSA ko mahatva denA) ucita nahIM hai| parantu kabhI eka vyakti vizeSa bahuta manuSyoM kI apekSA guNoM meM zreSTha ho, aura donoM meM se yadi kisI eka ko grahaNa karane kA (usakI rakSA kA) prazra ho to aisI paristhiti meM eka (vyakti-vizeSa) ke lie samUha ko tyAga denA caahie| mAnava-mAtra kI rakSA kA bhAva {295} pumAn pumAsaM paripAtu vishvtH| (R. 6/75/14) manuSya, manuSya kI saba prakAra se rakSA kre| {296} vizve ye mAnuSA yugA pAnti maryaM rissH| (R.5/52/4) sabhI zreSTha jana sadaiva duSToM se manuSyoM kI rakSA karate haiN| %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%, ahiMsA koza/89]
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ XXXXXEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE ahiMsA ke vyAvahArika rUpaH kSamA, abhayadAna, prANadAna Yu Wan Le Wo Le Le Jia Zhi Zhe Zhi Wan Le Wan Wan Le Le Wan Wan Le Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le {297) prANadAnAt paraM dAnaM na bhUtaM na bhvissyti| na hyAtmanaH priyataraM kiMcidastIha nishcitm|| aniSTaM sarvabhUtAnAM maraNaM nAma bhaart| ___(ma.bhA.13/116/16-17) prANadAna se bar3hakara dUsarA koI dAna na huA hai aura na hogaa| apane AtmA se bar3ha kara priyatara vastu dUsarI koI nahIM hai| yaha nizcita bAta hai| kisI bhI prANI ko mRtyu abhISTa nahIM hai| {298} sarvabhUteSu yaH samyag ddaatybhydkssinnaam| hiMsAdoSavimuktAtmA sa vai dharmeNa yujyte|| (ma.bhA. 13/142/27) jo sampUrNa prANiyoM ko abhayadAna kara detA hai aura (phalasvarUpa sabhI) hiMsAsambandhI doSoM se vimukta ho jAtA hai, usI ko dharma kA phala prApta hotA hai| %Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Ming {299) sarvabhUteSu yo vidvAn ddaatybhydkssinnaam| dAtA bhavati loke sa prANAnAM nAtra sNshyH|| (ma.bhA. 13/115/18) jo vidvAn saba jIvoM ko abhayadAna kara detA hai, vaha isa saMsAra meM ni:saMdeha prANadAtA mAnA jAtA hai| {300} sarvathA kSamiNA bhAvyaM tathA satyapareNa c| vItaharSabhayakrodho dhRtimApnoti pnndditH|| (ma.bhA.12/162/20) manuSya ko sadA kSamAzIla honA tathA satya meM tatpara rahanA caahiye| jisane harSa, bhaya * aura krodha tInoM ko tyAga diyA hai, usa vidvAn puruSa ko hI 'dhairya' kI prApti hotI hai| %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%Nan %% %% % %%%%%% vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/90
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ MWan Wan Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Wan Wan Wan (301) avajJAtaH sukhaM zete iha cAmutra caabhym| vimuktaH sarvadoSebhyo yo'vamantA sa bdhyte|| (ma.bhA.12/229/22) sampUrNa doSoM se mukta mahAtmA puruSa to apamAnita hone para bhI isa loka aura + paraloka meM nirbhaya hokara sukhapUrvaka se sotA hai, paraMtu usakA apamAna karane vAlA puruSa to pApa-bandhana meM bandhatA hI hai| {302} sarvatazca prazAntA ye sarvabhUtahite rtaaH| na kruddhyanti na hRSyanti nAparAdhyanti krhicit|| (ma.bhA.12/229/15) manISI puruSa sarvathA zAnta aura sampUrNa prANiyoM ke hita meM saMlagna rahate haiM, na kabhI krodha karate haiM, na harSita hote haiM aura na kisI kA aparAdha hI karate haiN| "Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting 2021 {303} abhayaM sarvabhUtebhyo yo dadAti dyaaprH| abhayaM tasya bhUtAni ddtiitynushushrum|| kSataM ca skhalitaM caiva patitaM kRssttmaahtm| sarvabhUtAni rakSanti sameSu viSameSu c|| nainaM vyAlamRgA nanti na pizAcA na raaksssaaH| mucyate bhayakAleSu mokSayed yo bhaye praan|| (ma.bhA.13/116/13-15) jo dayAparAyaNa puruSa sampUrNa bhUtoM ko abhayadAna detA hai, use bhI saba prANI abhayadAna dete haiN| aisA hamane suna rakhA hai| vaha ghAyala ho, lar3akhar3AtA ho, gira par3A ho, ma pAnI ke bahAva meM khiMcakara bahA jAtA ho, Ahata ho athavA kisI bhI sama-viSama avasthA OM meM par3A ho, saba prANI usakI rakSA karate haiN| jo dUsaroM ko bhaya se chur3AtA hai, use na hiMsaka pazu mArate haiM aura na pizAca va rAkSasa hI usa para prahAra karate haiN| vaha bhaya kA avasara Ane OM para usase mukta ho jAtA hai| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gong Ting Ting Kan Kan Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ju Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan ahiMsA koza/91]
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ KEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE ng {304} akrodhena jayet krodhm| (ma.bhA.5/39/72, viduranIti 7/72) akrodha (kSamA, zAnti) se krodha ko jiite| {305} hanti nityaM kSamA krodhm|| (ma.bhA.5/39/42, viduranIti 7/42) kSamA sadA hI krodha kA nAza karatI hai| Le Zhi Ban Zhi Kan Kan Kan Kan Wan Wan Wan Le Le Wan Wan Le Le Le Kan Kan Kan Wan Wan Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {306} SaDeva tu guNAH puMsA na hAtavyAH kdaacn| satyaM dAnamanAlasyamanasUyA kSamA dhRtiH|| (ma.bhA. 5/33/81) manuSya ko kabhI bhI satya, dAna, karmaNyatA, anasUyA (guNoM meM doSa dikhAne kI pravRtti kA abhAva), kSamA tathA dhairya-ina cha: guNoM kA tyAga nahIM karanA caahiye| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting ahiMsAtmaka abhayadAna ke preraka vacana {307} abhayamiva hynvicch| (go.brA.2/6/4) tU abhaya kI khoja kr| {308 na tat kratusahastreNa nopavAsaizca nityshH| abhayasya ca dAnena yat phalaM praapnuyaanrH|| (ma.bhA. 11/7/26) abhayadAna se manuSya jisa phala ko pAtA hai, vaha use sahasroM yajJa aura nityaprati upavAsa karane se bhI nahIM mila sakatA hai| % %%% % % %%%%%%%%%%%%%%%, %%%%%%% % vidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/92
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ hai {309) bAdhatAM dveSo ,abhayaM kRnnotu| (R.10/131/6) dveSa se dUra rahie, saba ko abhaya bnaaie| {310} sarve vedAzca yajJAzca tapo dAnAni caangh| jIvAbhayapradAnasya na kurviirnklaampi|| (bhA.pu. 3/7/41) jIvoM ko abhayadAna dene kA jo puNya hotA hai, saba veda, yajJa, tapa tathA dAna Adi usake SoDazAMza kI bhI barAbarI nahIM kara skte| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le %%%Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting 13111 santi dAnAnyanekAni kiM taistucchphlprdaiH| abhItisadRzaM dAnaM paramekamapIha n|| (zi.pu. 2/5/5/21) svalpa phala pradAna karane vAle dAna aneka prakAra ke haiM- parantu abhayadAna karanA jaisA # koI dAna nahIM hai- isa loka meN| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou %%%%%%%%%Y=Y=Y=Ting Ting Ting Ting Ting Le Ping {312} bhItebhyazcAbhayaM deyaM vyaadhitebhystthaussdhm| deyA vidyArthinAM vidyA deyamannaM kssudhaatre|| __ (zi.pu. 2/5/5/23) bhayabhIta ko abhayadAna denA cAhie, vyAdhigrasta ko oSadhi-dAna karanA caahie| vidyArthI ko vidyA dI jAnI cAhie aura bhUkhe ko anna diyA jAnA caahie| {313 bhUtAbhayapradAnena srvkaamaanvaapnuyaat| dIrghamAyuzca labhate sukhI caiva tathA bhvet|| (saM. smR., 53) prANiyoM ko abhaya dAna dene se vyakti samasta kAmanAoM kI pUrti karatA hai, tathA ' dIrgha Aya pAtA hai aura sakhI hotA hai| %%%%%%%%%%%%%%Nan Nan Nan Nan Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Nan , ahiMsA koza/93]]
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Yu Zhang Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Wan Wan Wan Wan Le Le Wan Wan Le Le {314} tapobhiryajJadAnaizca vAkyaiH prjnyaashritaistthaa| prApnotyabhayadAnasya yad yat phlmihaashrute|| (ma.bhA. 12/262/28) tapa, yajJa, dAna aura jJAna saMbaMdhI upadeza ke dvArA manuSya yahAM jo-jo phala prApta karatA hai, vaha saba use kevala 'abhaya dAna' se mila jAtA hai| {315} loke yaH sarvabhUtebhyo ddaatybhydkssinnaam| sa sarvayajJairIjAnaH praapnotybhydkssinnaam|| (ma.bhA. 12/262/29) jo jagat meM sampUrNa prANiyoM ko abhaya kI dakSiNA detA hai, vaha mAnoM samasta OM yajJoM kA anuSThAna kara letA hai tathA use bhI saba ora se abhaya-dAna prApta ho jAtA hai| PHEEEEEEEEEEEEEWan Wan EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEM {316} dAnaM bhUtAbhayasyAhuH sarvadAnebhya uttmm| __(ma.bhA. 12/262/33) prANiyoM ko abhaya-dAna denA saba dAnoM meM uttama kahA gayA hai| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting ahiMsAH prazasta manobhAvoM kI strota (dayA, karuNA, paraduHkhakAtaratA, maitrI Adi bhAva) {317} dRte dUMha mA, mitrasya mA cakSuSA sarvANi bhUtAni samIkSantAm,mitrasyAhaM cakSuSA sarvANi bhUtAni smiiksse| mitrasya cakSuSA smiikssaamhe| (ya.36/18) __ he deva! mujhe zubha karma meM dRr3hatA pradAna kro| sabhI prANI mujhe mitra kI dRSTi se dekheN| + maiM bhI saba prANiyoM ko mitra kI dRSTi se dekhU / hama saba eka dUsare ko paraspara mitra kI dRSTi # se dekheN| Wan Wan Wan Wan Le Le Wan Wan Wan Le Le Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Wan Wan Wan Wan Le vaidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/94
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan {318} ye sthavIyAMso'paribhinnAste maitrA, na vai mitraH kaMcana hinasti, na mitraM kazcana hinsti| (za.pa.5/3/2/7) jo mahAn aura abhinna hote haiM, ve hI mitra hote haiN| jo mitra hotA hai, vaha kisI kI hiMsA nahIM karatA hai tathA mitra kI bhI koI hiMsA nahIM karatA hai| {319} bhyaatpaapaattpaacchokaadaaridryvyaadhikrshitaan|| vimuMcanti ca ye jantUMste narAH svrggaaminH|| (pa.pu. 2/96/29) bhaya, pApa-karma, saMtApa, zoka, daridratA va vyAdhi Adi se grasta prANiyoM ko jo vyakti (saMkaTa se) mukti dilAte haiM, ve svarga meM jAte haiN| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le {320} yo'dhruveNAtmanA nAthA na dharmaM na yazaH pumaan| Iheta bhUtadayayA sa zocyaH sthaavrairpi|| etAvAnavyayo dharmaH punnyshrokairupaasitH| yo bhUtazokaharSAbhyAmAtmA zocati hRssyti|| (bhA.pu. 6/10/8-9) jo prANI apane anitya zarIra se saba jIvoM para dayA karate hue dharma tathA yaza ke ma upArjana kA udyoga nahIM karatA, vaha vRkSAdikoM kI dRSTi meM bhI zocanIya hotA hai| dUsaroM ke duHkha meM duHkhI honA tathA usake sukha meM sukhI honA hI puNyakIrtizAlI puruSoM dvArA sevita ke eka avinAzI dharma hai| 5555555555555555555555555555555555555 {321} bhadraM no api vAtaya, mano dakSamuta krtum| (R. 10/25/1) hamAre mana ko zubhasaMkalpa vAlA banAo, hamAre antarAtmA ko zubha karma karanevAlA ma banAo, aura hamArI buddhi ko zubha vicAra karane vAlI bnaao| %%%%Le Le Le Le Le Le Wan Wan Le Le Le Wan Wan Le Le Wan Wan Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Mai ahiMsA koza/95]
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ Guang Gao 'ziva' bana ! Chu {322} tvaM harasA tapaJjAtavedaH zivo bhava / (ya.12/16) he vijJa puruSa! apanI jyoti se pradIpta hotA huA tU saba kA kalyANa karane vAlA {323} sakheva sakhye pitareva sAdhuH / (R. 3/18/1 ) jaise, hitopadeza Adi ke mAdhyama se mitra-mitra ke prati, aura mAtA-pitA apane putra ke prati hitaiSI hote haiM, vaise hI tuma saba hitaiSI bano / {324} bhadraM manaH kRNuSva / apane mana ko bhadra (kalyANakArI, udAra) bnaao| {325} pApe'pyapApaH paruSe hyabhidhatte priyANi yaH / maitrIdravAntaHkaraNastasya muktiH kare sthitA // (R.8/19/20) (fa.g. 3/12/41) jo puruSa kabhI pApI ke prati pApamaya vyavahAra nahIM karatA, kuTila puruSoM se bhI priya bhASaNa karatA hai tathA jisakA antaHkaraNa maitrI se dravIbhUta rahatA hai, mukti usakI muTThI meM rahatI hai| {326} abhayaM mitrAd abhayamamitrAd, abhayaM jJAtAd abhayaM puro yaH / abhayaM naktamabhayaM divA naH sarvA AzA mama mitraM bhavantu // " (37.19/15/6) hameM zatru evaM mitra kisI se bhI bhaya na ho| na paricitoM se bhaya ho, na aparicitoM se / na hameM rAtri meM bhaya ho, aura na dina meM / kiMbahunA, saba dizAe~ merI mitra hoM, mitra ke samAna sadaiva hitakAriNI hoM / [vaidika / brAhmaNa saMskRti khaNDa / 96 ! 1
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%%%%%; {327} zarma yacchata dvipade ctusspde| (R.10/37/11) manuSya aura pazu-saba ko sukha arpaNa kro| {328} yatte krUraM yadAsthitaM tatta A pyaaytaam| (ya.6/15) jo bhI terA krUra karma yA krUratA Adi kA azAMtipUrNa vicAra hai, vaha saba zAMta ho jaae| {329} priyaM mA kRNu deveSu priyaM rAjasu mA kRnnu| priyaM sarvasya pazyata uta zUdra utaarye|| (a.19/62/1) __ he deva! mujha ko devoM meM priya banAie aura rAjAoM meM priya bnaaie| mujhe jo bhI * OM dekheM, maiM ina kA priya rahU~, zUdroM aura Aryo meM bhI maiM priya rhuuN| {330} svastidA manasA mAdayasva, (R..10/116/2) vizva ke prANiyoM ko svasti (maMgala-kAmanA) do, Ananda do,aura antaramana se sadA prasanna rho| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Kai Ting Ting Ting Ting Fei {331} anabhidhyA parasveSu sarvasattveSu sauhRdm| karmaNAM phalamastIti trividhaM manasA cret|| (ma.bhA. 13/13/5) dUsare ke dhana ko lene kA upAya na socanA, samasta prANiyoM ke prati maitrIbhAva rakhanA bha aura 'karmoM kA phala avazya milatA hai' isa bAta para vizvAsa rakhanA-ye mana se AcaraNa ma karane yogya tIna kArya haiN| inheM sadA karanA caahiye| (inake viparIta, dUsare ke dhana kA lAlaca hai ma karanA, samasta prANiyoM se vaira rakhanA aura karmoM ke phala para vizvAsa na karanA-ye tIna # mAnasika pApa haiM-inase sadA bace rahanA caahiye)| %% %%%%% %%% %%%%% %%% %%%% %%% % ahiMsA koza/97]
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ %%Y=Y=Le Le Le Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ting Ting Ting Le Le Le Le Le Le Le Wan Wan Le Le Le Le Wan Wan Le Le Guo {332} avairA ye tvanAyAsA maitracittaratAH sdaa| sarvabhUtadayAvantaste narAH svrggaaminH|| ___ (brahma.pu. 116/35) jo kisI se vaira nahIM karate, sahaja jIvana jIte hue maitrI-bhAva meM anurakta rahate haiM, tathA jo sabhI prANiyoM ke prati dayA-bhAva rakhate haiM, ve loga svarga jAte haiN| {3333 satyaM dAnaM dayA'lobho vidyejyA pUjanaM dmH| aSTau tAni pavitrANi ziSTAcArasya lkssnnm|| (ga.pu. 1/205/5) ziSTAcAra ke antargata nimnalikhita ATha pavitra kArya Ate haiM- (1) satya, (2) dAna, (3) dayA, (4) nirlobhatA, (5) vidyA, (6) yajJa, (7) pUjA, aura (8) dama (indriy-nigrh)| Ming Ming Gou Yu Gou Gou Wan Gou Gou Wan Gou Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming {334} bhadraM karNebhiH zrRNuyAma devAH, bhadraM pshyemaakssbhiryjtraaH| sthirairaMgaistuSTuvAMsastanUbhiH, vyazema devahitaM ydaayuH|| (R .1/89/8) jIvana kI sukha-zAnti ke lie hama saMkalpa kareM ki hama devajana kAnoM se zubha vArtA hI suneM, zreSTha bAtoM meM hI rasa leM; AMkhoM se zreSTha dRzya dekhanA hI hameM rucikara ho aura prabhu-kRpA se prApta svastha-sabala zarIra dvArA dIrghAyu hokara kalyANa-mArga para calate rheN| {335} na kAmaye'haM gatimIzvarAtparAmaSTarddhiyuktAmapunarbhavaM vaa| ArtiM prapadye'khiladehabhAjAmantaHsthito yena bhvntyduHkhaaH|| (bhA.pu. 9/21/12) (rAjA rantideva kI abhilASA-) maiM bhagavAna se aSTaizvaryayukta parama gati nahIM cAhatA aura mujhe mokSa kI bhI cAha nahIM hai| maiM to sabhI dehadhAriyoM ke hRdaya meM baiTha kara unakA duHkha OM svayaM sahanA cAhatA hUM, jisase unakA duHkha dUra ho jaay| %%%%%%%%% %% %%%% %%%%%%, %%% %% [vaidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/98
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ {3363 yo jJAtimanugRhNAti daridraM diinmaaturm| sa putrapazubhivRddhiM shreyshcaanntymshnute|| (ma.bhA. 5/39/17-18) - jo apane kuTumbI, daridra, dIna tathA rogI para anugraha karatA hai, vaha putra aura pazuoM se vRddhi ko prApta hotA aura ananta kalyANa kA anubhava karatA hai| {337} para- dravyeSvabhidhyAnaM manasA dussttcintnm| vitathAbhinivezazca trividhaM karma maansm|| ' (vi. dha. pu. 3/253/5) dUsare ke dhana ko har3apane kA vicAra karanA, mana se dUsare ke bAre meM amaMgala socanA, tathA asatya bAta para bhI apanA durAgraha rakhanA- ye tInoM mAnasika pApa karma haiM (jo tyAjya haiN)| {338} na svarge brahmaloke vA tat sukhaM prApyate nraiH| yadArtajantunirvANa-dAnotthamiti me mtiH|| __(mA.pu. 15/56) (svargagAmI rAjA 'vipazcit' kI ukti-) merI to apanI dhAraNA yaha hai ki jo sukha mAnava ko Arta prANiyoM kI pIr3A ke prazamana meM milatA hai, vaha na to svargaloka meM mila sakatA hai aura na brahmaloka meM hii| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {339} yastu prItipurogena cakSuSA tAta pshyti| dIpopamAni bhUtAni yAvadarthAnna pshyti|| (ma.bhA.12/297/35) jo samasta prANiyoM ko dIpaka ke samAna sneha se saMvardhana karane yogya mAnatA hai aura unheM sneha bharI dRSTi se dekhatA hai evaM jo samasta viSayoM kI ora kabhI dRSTipAta nahIM karatA, vaha paraloka meM sammAnita hotA hai| Le Le Le Wan Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Wan Le Le Wan Wan Wan Le Le Wan Wan Le Le Le Zhang ahiMsA koza/99]
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ AEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEng {3403 atIvaguNasampanno na jAtu vinyaanvitH| susUkSmamapi bhuutaanaamupmrdmupeksste|| (ma.bhA. 5/39/10) jo adhika guNoM se sampanna aura vinayI hai, vaha prANiyoM kA tanika bhI saMhAra hote OM dekha usakI kabhI upekSA nahIM kara sktaa| Yu Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Kan Kan Kan Bei Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Bei Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting , {341} duHkhitAnAM hi bhUtAnAM duHkhoddhartA naro hi yH| sa eva sukRtI loke jJeyo naaraaynnaaNshjH|| kapotArthaM svamAMsAni, kAruNyena purA shiviH| dattvA dayAnidhiH svarge rAjate kiirtivaaridhiH|| dadhIcirapi rAjarSiH, dtvaa'sthicymaatmnH| trailokyakaumudIM kIrtiM labdhavAn svrgmkssym|| sahasrajicca rAjarSiH prANAniSTAn mhaayshaaH| brAhmaNArthe parityajya gato lokaannuttmaan|| na svarge nApavarge'pi tatsukhaM labhate nrH| yadArtajantunirvANadAnotthamiti no mtiH|| (pa.pu. 5/102/17,20-23) jo loka meM duHkha-pIr3ita prANiyoM ke duHkha ko dUra karatA hai, vaha puNyavAna hai aura nArAyaNa ke (IzvarIya) aMza se utpanna hai| prAcIna kAla meM, rAjA zivi ne eka kabUtara kI jAna bacAne ke lie karuNA se apane mAMsa ko bhI de diyA thA, vaha dayAsAgara rAjA isa dAna se svarga meM virAjita huA aura kIrti bhI prApta kii| isI taraha, rAjarSi dadhIci ne (devatAoM * ko unake astra-nirmANa meM sahAyatA karane ke lie) apanI haDDiyoM taka ko bhI dAna kara diyA thA, ve bhI akSaya svarga meM gaye aura unhoMne triloka-vyApinI kIrti prApta kii| isI 5 taraha, rAjarSi sahasrajit ne brAhmaNa ke lie apane prANa die, ve bhI zreSThatama loka meM ge| // * vastutaH duHkhI-pIr3ita prANiyoM ke duHkha ko zAnta karane se jo sukha milatA hai, vaha sukha na phU to svarga meM aura na mukti meM hI milatA hai| vaidika/bAhmaNa saMskRti khaNDa/100
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ "Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan {342} svstirmaanussebhyH| (taitti.A.1/9) (ahiMsaka kI prazasta bhAvanA)- mAnava-jAti kA kalyANa ho| {343} komalaM hRdayaM nUnaM sAdhUnAM nvniitvt| vahnisaMtApasaMtaptaM tadyathA dravati sphuttm|| (pa.pu. 5/101/31-32) sAdhu/sajjana vyaktiyoM kA hRdaya navanIta ke samAna komala hotA hai jo dUsaroM ke saMtApa/duHkha rUpI Aga ke kAraNa dravita ho jAtA hai| ahiMsA kI abhivyakti: paropakAra/anugraha/ para-kalyANa Gong Gong Gong Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting ___{344} paropakAre'virataM svabhAvena prvrtte| yaH sa sAdhuriti proktaH pramANaM tvasya cessttitm|| (yo.vA.nirvANa (4)197/10) jo nirantara paropakAra meM sahaja bhAva se pravRtta rahatA hai, vaha sAdhu/sajjana kahA gayA ta hai| usakI ceSTA saba logoM ke lie pramANa hotI hai arthAt saba logoM kI svabhAvataH + sanmArga-pravRtti meM sAdhuoM/sajjanoM kA sadAcAra-darzana hI kAraNa hai| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {345} zazvatparArthasarvehaH parArthaikAntasambhavaH / sAdhuH zikSeta bhUbhRdbhyo nagaziSyaH praatmtaam|| (bhA.pu. 11/7/37-38) __ (avadhUta kA rAjA yadu se kathana-) sAdhu/sajjana kA kartavya hai ki jinakI sArI // ceSTAeM sarvadA dUsaroM ke liye rahatI haiM aura jinakI utpatti kevala paropakAra ke liye hotI hai, una parvata tathA vRkSoM se paropakAra karanA siikhe| %%%% %%%%%%%%%%% %% %%%% % %%%%%%% % % ahiMsA koza/101]
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( % %% %%% % % % %%%% %%%%%% %%%%%%%%% % {346} pareSAmupakAraM ca ye kurvanti svshktitH| dhanyAste caiva vijJeyAH, pavitrA lokpaalkaaH|| (skaM.pu. mAhe./kedAra/12/49) jo vyakti zaktibhara dUsaroM kA upakAra karate haiM- ve hI loka kA pAlana karane vAle kRtakRtya puruSa haiN| {347} paropakaraNaM yeSAM, jAgarti hRdaye staam| nazyanti vipadasteSAM, saMpadaH syuH pade pde|| (cANakya-nIti 17/120) jina sajjanoM ke hRdayoM meM paropakAra kA bhAva sadA jAgarUka rahatA hai, unakI sabhI vipadAeM naSTa ho jAtI haiM aura unheM paga-paga para saMpatti prApta hotI hai| Yong Pin Pin Pin Pin Pin Zhe Kan Kan Kan Kan Kan Kan Kan Kan Kan Zhen Le Le Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le Le Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {348} hitaM yat sarvabhUtAnAmAtmanazca sukhaavhm| tat kuryAdIzvare hyetanmUlaM srvaarthsiddhye|| (ma.bhA.5/37/40, viduranIti 5/40) jo sampUrNa prANiyoM ke liye hitakara aura apane liye bhI sukhada ho, use IzvarArpaNabuddhi se niSkAma rUpa se kare; sampUrNa siddhiyoM kA yahI mUlamantra hai| {349} karmaNA manasA vAcA yadabhIkSNaM nissevte| tadevApaharatyenaM tasmAt klyaannmaacret|| (ma.bhA. 5/39/55, viduranIti 7/55) manuSya mana, vANI aura karma se jisakA nirantara sevana karatA hai, vaha kArya usa puruSa ko apanI ora khIMca letA hai (arthAt use karane ke lie prerita karatA rahatA hai)| isaliye sadA kalyANakArI kAryoM ko hI kre| 9%Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {350} proktaM puNyatamaM satyaM paropakaraNaM tthaa|| (zu.nI. 2/206) satya aura paropakAra ko saba puNyoM se zreSTha kahA gayA hai| vaidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/102
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ MLe Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Wan Wan Le Le Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting P. {351) sarveSAM yaH suhRnnityaM sarveSAM ca hite rtH| karmaNA manasA vAcA sa dharmaM veda jaajle|| (ma.bhA.12/262/9) jo saba jIvoM kA suhRd hokara aura mana, vANI tathA kriyA dvArA sadA saba ke hita meM lagA rahatA hai, vahI vAstava meM dharma ke svarUpa ko jAnatA hai| {352} adrohaH sarvabhUteSu karmaNA manasA giraa| anugrahazca dAnaM ca satAM dharmaH snaatnH|| (ma.bhA.3/297/35) mana, vANI aura kriyA dvArA kisI bhI prANI se droha na karanA, saba para dayAbhAva banAye rakhanA aura dAna denA-yaha sAdhu puruSoM kA sanAtana dharma hai| {353} Wang Keng Kan Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting sarvalaukahitaiSitvaM maMgalaM priyvaaditaa| sAmAnyaM sarvavarNAnAM munibhiH prikiirtitm|| (nA. pu. 1/24/28-29) muniyoM ne samasta varNo ke lie sAmAnya dharma isa prakAra batAe haiM- sabhI logoM ke + hita-sAdhana kI bhAvanA, sabhI ke lie maMgala-bhAvanA, priya-bhASaNa aadi-aadi| %%%%%%Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {354} dadhIcinA purA gItaH zloko'yaM zrUyate bhuvi| sarvadharmamayaH sAraH srvdhrmjnysNmtH|| paropakAraH kartavyaH prANairapi dhnairpi| paropakArajaM puNyaM tulyaM krtushtairpi|| (pa.pu. 6(uttara)/129/238-239) ___dadhIci RSi dvArA pUrva kAla meM kathita yaha prazaMsAtmaka vacana pRthvI para sunA jAtA OM hai, jisameM sabhI dharmoM kA sAra nihita hai aura jo sabhI dharmajJoM dvArA saMmata hai- 'apane prANoM ke 4 se tathA dhana se bhI paropakAra karanA cAhie, aura paropakAra se utpanna puNya saikar3oM yajJoM ke ke samAna hotA hai| Le Le Wan Wan Wan Le Le Wan Wan Le Le Le Le Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Kai Chu ahiMsA koza/103]
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ Guang Guang Bian Ma Bian Ma Bian Ma {355} na hi kalyANakRtkazcid durgatiM tAta gacchati / (a. pu. 381/12, gItA - 6/40) (sabakA) kalyANa karane vAlA kabhI durgati ko prApta nahIM hotA hai / (356) saMtasta eva ye loke paraduHkhavidAraNAH / ArtAnAmArtinAzArthaM prANA yeSAM tRNopamAH // tairiyaM dhAryate bhUmirnaraiH parahitodyataiH / ( pa.pu. 5/101/36-37) ve hI loga' santa' haiM jo saMsAra meM dUsaroM ke duHkha ko dUra karate haiM aura duHkhI vyakti ke duHkha ko dUra karane meM jo apane prANoM ko tRNa kI taraha tuccha samajhate haiN| aise paraupakArI santa logoM ke kAraNa hI yaha pRthvI TikI huI hai| ahiMsA kI sArthakatA: chala, kapaTa, dveSa va kuTilatA se rahita vyavahAra {357} ati niho ati sRuistyacittIrati dviSaH / (37.2/6/5) kalaha, hiMsA, pApa-buddhi aura dveSa-vRtti se apane Apako sadA dUra rakhie / [vaidika / brAhmaNa saMskRti khaNDa / 104 (358) yo naH kazcid ririkSati rakSastvena martyaH / svaiH Sa evai ririSISTa yurjanaH // (.8/18/13) vyakti kisI ko rAkSasa bhAva (durbhAva) se naSTa karanA cAhatA hai, vaha svayaM apane hI pApakarmoM se naSTa ho jAtA hai, apadastha ho jAtA hai| {359} mitho vighnAnA upa yantu mRtyum / paraspara eka dUsare se jhagar3ane vAle mRtyu ko prApta hote haiN| (37.6/32/3) Jian
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ MAAYEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEyms {360) sahRdayaM sAMmanasyamavidveSaM kRNomi vH| (a3/30/1) Apa saba paraspara eka dUsare ke prati hRdaya meM zubha saMkalpa rakheM, dveSa na kreN| {361} mA bhrAtA bhrAtaraM dvikSan, mA svasAramuta svsaa| (a3/30/5) bhAI-bhAI Apasa meM dveSa na kare, bahina-bahina Apasa meM dveSa na kreN| {362} sarvaM parikrozaM jhi| (R.1/29/7) saba prakAra ke mAtsarya kA tyAga kr| {363} yathota manuSo mana everyormataM mnH| (a.6/18/2) jisa prakAra marate hue vyakti kA mana marA huA-sA ho jAtA hai,usI prakAra IrSyA karane vAle kA mana bhI marA huA-sA rahatA hai| {364} ava brahmadviSo jhi| (sA.1/2/9/1/194) sadAcArI vidvAnoM se jo dveSa karane vAle haiM, unheM tyAga do| {3653 mA vo vacAMsi paricakSyANi vocm| (sA.1/6/3/9/610) maiM tyAjya arthAt nindya vacana nahIM boltaa| %%%%%%%%%%Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan , ahiMsA koza/105]
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( % %% %% %%% %% %% %%% %%%% %%% %% %%% %% %%%%% % {366} sarvatIrtheSu vA snAnaM sarvabhUteSu caarjvm| ubhe tvete same syAtAmArjavaM vA vishissyte|| (ma.bhA. 5/35/2) saba tIrthoM meM snAna aura saba prANiyoM ke sAtha komalatA kA bartAva-ye donoM eka samAna haiM, athavA komalatA ke bartAva kA vizeSa mahattva hai| {367} kUTena vyavahAraM tu vRttilopaM na ksycit|| na kuryAccintayetkasya manasA'pyahitaM kvcit| (zu.nI. 3/157-158)) kisI ke sAtha kapaTapUrNa vyavahAra yA AjIvikA kI hAni nahIM karanI cAhiye, / aura kabhI kisI kA ahita bhI mana se nahIM socanA cAhiye, inheM vastutaH karanA to dUra rhaa| Bing Bing Bing Bing Bing Bing Bing Lai Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Wan Le {368} ye pareSAM zriyaM dRSTvA na vitapyanti mtsraat| prahRSTAzcAbhinaMdanti te narAH svrggaaminH|| (pa.pu. 2/96/35) jo loga dUsaroM kI samRddhi dekhakara mAtsarya-grasta aura saMtApa-grasta nahIM hote, apitu harSita va Anandita hote haiM, ve svargagAmI hote haiN| 9Ming Yu Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gong Gong Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Gou Gou Ming Ju {369} ye'bhidruhyanti bhUtAni te vai pApakRto jnaaH|| (ma.bhA.13/120/25) jo prANiyoM se droha karate haiM, ve hI pApAcArI samajhe jAte haiN| ahiMsA: vANI-vyavahAra meM bhI {370 na vadet sarvajantUnAM hRdi roSakaraM budhH| (zi.pu. 1/13/80) __aisI koI bAta kisI bhI prANI ke viSaya meM na kahe jisase usake hRdaya meM koI roSa paidA ho|' Wan Wan Wan Le Le Wan Wan Wan Wan Le Le Wan Wan Wan Wan Le Le Le Wan Wan Le Le Wan Wan Le Le Le Le Ming Zhu [vaidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/106
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ Yuan Chang Dan Dan Dan Dan Yuan {371} yAM vai dRpto vadati, yAmunmattaH sA vai rAkSasI vAk / (ai.brA.2/1/7) jo aizvarya evaM vidyA ke ghamaMDa meM dUsaroM kA tiraskAra karane vAlI vANI bolatA hai, jo pUrvApara-sambandha se rahita vivekazUnya vANI bolatA hai, vaha rAkSasI vANI hai| {372} jihvA me bhadraM vAG maho, mano manyuH svarAD bhAmaH / (ya. 20/6) merI jihvA kalyANamayI ho, merI vANI mahimAmayI ho, merA mana pradIpta sAhasI ho, aura merA sAhasa svarAT ho, svayaM zobhAyamAna ho, use koI khaNDita na kara sake / {373} vAcaspatirvAcaM naH svadatu / vANI ke adhipati vidvAn hamArI vANI ko madhura evaM rocaka bnaaeN| {374} bhadravAcyAya preSito mAnuSaH sUktavAkAya sUktA brUhi / (ya. 11/7) (ya.21/61) manuSya kalyANakArI subhASita vacanoM ke lie hI preSita evaM prerita haiM, ata: tuma kathanayogya sUktoM (subhASita vacanoM) kA hI kathana karo / {375} madhumanme nikramaNaM madhumanme parAyaNam / vAcA vadAmi madhumad, bhUyAsaM madhu saMdRzaH // (37.1/34/3) merA nikaTa aura dUra- donoM hI taraha kA gamana madhumaya ho, apane ko aura dUsaroM ko prasannatA dene vAlA ho| apanI vANI se jo kucha bolU~, vaha madhuratA se bharA ho| isa prakAra sabhI pravRttiyA~ madhumaya hone ke phalasvarUpa maiM sabhI dekhane vAle logoM kA madhu (mIThApriya ) hoUM / 1, Dan Dan Dan Dan Dan Mi Dan Dan Dan Dan Dan Dan Dan Dan Dan Dan Dan Wan ahiMsA koza / 107]
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%%%%%%%%% {376} anyo anyasmai valgu vadanta et| (a. 3/30/3) eka dUsare ke sAtha premapUrvaka madhura saMbhASaNa karate hae Age bar3he clo| {377} jAyA patye madhumatIM vAcaM vadatu shntivaam|| (a.3/30/2) patnI pati ke sAtha madhura sukhadAyinI vANI bole| {378} samyaJcaH savratA bhUtvA, vAcaM vadata bhdryaa|| (a3/30/5) bhAI-bahana Adi sabhI paraspara kalyANakArI ziSTa bhASaNa kreN| Ai Si Ai Si Si Yu Zhi Zhe Zhi Wan Le Le Pin Pin Pin Pin Pin Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Ban Wan Wan Wan Le Le Le Le Le Kan Kan Kan Kan Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou , Le Le Le Bu Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Zhi Wan Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {379} udIrata sUnRtA utpurandhI rudagnayaH zuzucAnAso asthuH| (R. 1/123/6) hamAre mukha se priya evaM satya vANI mukharita ho, hamArI prajJA unmukha-prabuddha ho, satkarma ke lie hamArA atyanta dIpyamAna tejastatva (saMkalpa bala) pUrNa rUpeNa prajvalita ho| {380} ghRtAt svAdIyo madhunazca voct| (R. 8/24/20) ghRta aura madhu se bhI atyanta svAdu vacana bolie| {381} mA vo vacAMsi paricakSyANi vocm| (sA.1/6/3/9/610) maiM tyAjya arthAt nindya vacana nahIM boltaa| %%%%%%%%%%%%% %%%%%%%%%%%%%%%%%%% vaiidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/108
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ Yuan {382} parApavAdaM na brUyAt nApriyaM ca kadAcana / (vi. dha. pu. 2 / 233 /51) dUsaroM kI nindA / apayaza-varNana na kareM aura kisI ko apriya bhI na boleM / Chu {383} jihvayA agre madhu me, jihvAmUle madhUlakam / mamedaha kratAvaso mama cittamupAyasi // " (37.1/34/2) merI jihvA ke agrabhAga meM madhuratA rahe, mUla meM bhI madhuratA rhe| he madhuratA ! tU mere karma aura citta meM bhI sadA banI raho / {384} yathemAM vAcaM kalyANImAvadAni janebhyaH / brahmarAjanyAbhyAM zUdrAya cAryAya ca svAya cAraNAya ca // (ya. 26/2) maiM brAhmaNa, kSatriya, zUdra, vaizya, apane, parAye - sabhI janoM ke lie kalyANa karane vAlI vANI bolatA huuN| {385} yastu sarvamabhiprekSya pUrvamevAbhibhASate / smitapUrvAbhibhASI ca tasya lokaH prasIdati // (ma.bhA.12/84/6) jo sabhI ko dekhakara (unake bolane se) pahale hI bAta karatA hai aura saba se musakarAkara hI bolatA hai, usa para sabhI loga prasanna rahate haiN| {386} bhadraM bhadramiti brUyAnnAniSTaM kIrtayetkacit / ( a.pu. 155/20; vi.dha. pu. 2/89/29) sadaiva kalyANakArI bAtoM ko hI karanA cAhiye aura kahIM para aniSTa bhASaNa nahIM karanA caahie| Chu ahiMsA koza / 109]
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ Wan Wan Wan Wan Wan Le Le Gong Gong Gong Gong Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting ___{387} payasvanmAmaka vcH| (a3/24/1) merA vacana dUdha jaisA madhura, sArayukta evaM saba ke lie upAdeya ho| {388} tvaMkAro vA vadho vApi gurUNAmubhayaM smm|| (skaM. pu. 1/(2)/41/168) guru-janoM ke prati 'tuma' kaha kara bolanA yA unakA vadha karanA- donoM samAna hI haiN| {389} avadhena vadhaH prokto yad gurustvamiti prbhuH| (ma.bhA. 8/69/86) __guru (jaise pUjya vyakti) ko 'tUM' isa zabda se tucchatA kI dRSTi se sambodhana karanA OM hI use binA mAre hI mAra DAlanA hai| Dian Yu Ming Zhi Bing Zhi %%%%%%%%Y=Y=Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Bian Zhi Zhi Y=Y=Y=Y=Y=Y=Gou Wan Gou Ni Ni Ni Ni Ting Ting Ting Ting {390} mUDhAnAmavaliptAnAmasAraM bhASitaM bhu| drshytyntraatmaanmgniruupmivaaNshumaan|| (ma.bhA.12/287/33) ghamaMDI mUrtoM kI kahI huI asAra bAteM unake dUSita antaHkaraNa kA hI pradarzana ma karAtI haiM, ThIka usI taraha jaise sUrya sUryakAntamaNi ke yoga se apane dAhaka agnirUpa ko hI prakaTa karatA hai| {391} na jAtu tvamiti brUyAdApanno'pi mhttrm| tvaMkAro vA vadho veti vidvatsu na vishissyte|| (ma.bhA.13/262/52) ___yudhiSThira ! tuma kabhI bar3e-se-bar3e saMkaTa par3ane para bhI kisI zreSTha puruSa ke prati 'tuma' kA prayoga na krnaa| kisI ko 'tuma' kahakara pukAranA usakA vadha kara ma DAlanA-ina donoM meM vidvAna puruSa koI antara nahIM maante| Du Ru Jun Wei Nan Nan Chang Chang Jun Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming , vidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/110
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ni 0000Liang : {392} ativAdAMstitikSeta nAvamanyeta kaJcana / na cemaM dehamAzritya vairaM kurvIta kenacit // (bhA.pu. 12/6/34) jo paramapada pAnA cAhe vaha dUsaroM ke durvacana sahe, kisI kA apamAna na kare aura isa zarIra se kisI ke sAtha vaira bhAva na rkhe| {393} anarthAH kSipramAyAnti vAgduSTaM krodhanaM tathA / ( ma.bhA. 5/38/35) jo bure vacana bolane vAlA aura krodhI hai, usake Upara zIghra hI anartha (saMkaTa) TUTa par3ate haiN| {394} gurUNAmavamAno hi vadha ityabhidhIyate / gurujanoM kA apamAna hI unakA vadha honA kahA jAtA hai / ahiMsaka dRSTi: anuzAsana meM bhI apekSita {395} na kuryAtkasyacitpIDAM sutaM ziSyaJca tADayet / ( ma.bhA. 8/70/ 52 ) (kU.pu. 2/16/56) kisI ko bhI pIr3ita na kare, yahAM taka ki apane putra va ziSya kI bhI tADanA nahIM kre| {396} parasya daNDaM nodyacchet kruddho naiva nipAtayet / (ma.smR. 4/164) gRhastha dUsaroM ke Upara DaNDA na uThAve tathA krodha kara daNDe se kisI ko na maare| Xian ahiMsA koza / 111]
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ "%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% %%%%%%% ahiMsA ke pratikUla dharmaH para-nindA, paradoSAropaNa, Atma-stuti Adi {397} spRhayAlurugraH paruSo vA vadAnyaH krodhaM bibhranmanasA vai viktthii| nRzaMsadharmAH SaDime janA vai prApyApyarthe nota sbhaajynte|| __(ma.bhA. 5/45/3) lolupa, krUra, kaThorabhASI, kRpaNa, mana-hI-mana krodha karane vAle aura adhika AtmaprazaMsA karane vAle-ye chaH prakAra ke manuSya nizcaya hI krUra karma karane vAle hote haiN| ye # prApta huI sampatti kA ucita upayoga nahIM karate / Yu Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Gou Wan Gou Ban Gou Gou Wan Gou Pin Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ban Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ni Ni Ni Ni Xing {398} anRte ca samutkarSo rAjagAmi ca paishunm| gurozcAlIkanirbandhaH samAni brhmhtyyaa|| (ma.bhA. 5/40/3) jhUTha bola kara unnati karanA, rAjA ke pAsa taka cugalI karanA, gurujana para bhI jhUThA ke doSAropaNa karane kA Agraha karanA- ye tIna kArya brahmahatyA ke samAna hai| {399} parasya nindAM paizunyaM dhikkAraM ca karoti yH| tatkRtaM pAtakaM prApya svapuNyaM pradadAti sH|| (pa.pu. 6(uttara)/112/17) jo vyakti jisa kisI dUsare kI nindA karatA hai, cugalI karatA hai tathA use dhikkAratA hai, to vaha usa vyakti ke pApa ko grahaNa karatA hai aura use apanA puNya de detA hai| (arthAt nindA karane vAlA vyakti apanA puNya to gaMvAtA hI hai, jisakI nindA karatA hai usakA pApa bhI apane sira caDhA letA hai|) Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Gou Le Le Wan Wan Le Le Le Le Ming Ming Gou Gou Wan Gou Wan Gou Kan Kan Kan Ting Ting Le Le Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Shu {400 AtmAbhiSTavanaM nindAM parasya ca vivrjyet|| __ (vi. dha. pu. 2/90/87) Atma-stuti tathA para-nindA kA tyAga karanA caahie| %%%% % %%%%%% %%%% %%%% %%%% %% %%%, vaidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/112
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {401} mArdavaM sarvabhUtAnAmanasUyA kSamA dhRtiH| AyuSyANi budhAH prAhurmitrANAM caavimaannaa|| (ma.bhA. 5/39/52) sampUrNa prANiyoM ke prati komalatA kA bhAva, guNoM meM doSa na dekhanA, kSamA, dhairya aura mitroM kA apamAna na karanA-ye saba guNa Ayu ko bar3hAne vAle haiM-aisA vidvAn loga kahate haiN| maiM {4021 na vAcyaH parivAdo'yaM na zrotavyaH kthnycn| karNAvatha pidhAtavyau prastheyaM cAnyato bhvet|| asatAM zIlametad vai parivAdo'tha paishnm| guNAnAmeva vaktAraH santaH satsu nraadhip|| ____ (ma.bhA.12/132/12-13) kisI kI bhI nindA nahIM karanI cAhiye aura na use kisI prakAra sunanA hI caahiye| # yadi koI dUsare kI nindA karatA ho, to vahA~ apane kAna baMda kara le athavA vahA~ se uThakara OM anyatra calA jaay| dUsaroM kI nindA karanA yA cugalI khAnA yaha duSToM kA svabhAva hI hotA hai| zreSTha va sajjana puruSa to sajjanoM ke samIpa dUsaroM ke guNa hI gAyA karate haiN| F$$$$$$Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gong Gong Gong FFTing Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting FFFFFFF $Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {403} paravAcyeSu nipuNaH sarvo bhavati srvdaa| AtmavAcyaM na jAnIte jAnannapi ca muhyti|| (ma.bhA. 8/45/44) dUsaroM ke doSa ko batAne meM sabhI loga sadA nipuNa hote haiM, parantu unheM apane doSoM kI patA nahIM hotA yA phira ve unheM jAna kara bhI anajAna bane rahate haiN| {404} na cakSuSA na manasA na vAcA duussyedpi| na pratyakSaM parokSaM vA dUSaNaM vyAharet kcit|| (ma.bhA.12/278/4) na netra se, na mana se aura na vANI se hI vaha dUsare ke doSa dekhe, soce yA khe| bhakisI ke sAmane yA parokSa meM parAye doSa kI carcA kahIM na kre| %%%%%%%Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%%%%%%%%% ahiMsA koza/113]
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan ___{405} pareSAM ca tathA doSaM na prazaMsed vickssnnH| vizeSeNa tathA brahman zrutaM dRSTaM ca no vdet|| (zi.pu. 1/13/79) vidvAna vyakti ko cAhie ki dUsaroM kA doSa-kathana na kare, aura koI vizeSa doSa kisI kA dekhA-sunA bhI ho to use nahIM khe| {406} asUyaikapadaM mRtyurativAdaH zriyo vdhH| azuzrUSA tvarA zlAghA vidyAyAH shtrvstryH|| (ma.bhA. 5/40/4) guNoM meM doSa dekhanA ekadama mRtyu ke samAna hai, nindA karanA lakSmI kA vadha hai tathA * + sevA kA abhAva, utAvalApana aura AtmaprazaMsA-ye tIna vidyA ke zatru haiN| {407} Pan Gang Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting sambhogasaMvid viSamo'timAnI, dattvA vikatthI kRpaNo durblshc| bahuprazaMsI vanditadvid sadaiva, saptaivoktAH pApazIlA nRshNsaaH|| (ma.bhA. 5/45/4) sambhoga meM mana lagAne vAle, viSamatA rakhanevAle, atyanta abhimAnI, dAna dekara AtmazlAghA karanevAle, kRpaNa, asamartha hokara bhI apanI bahuta bar3AI karane vAle aura saMmAnya puruSoM se sadA dveSa rakhane vAle ye sAta prakAra ke manuSya hI pApI aura krUra kahe gaye haiN| Di Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Di {408} adhIyAnaH paNDitaMmanyamAno yo vidyayA hanti yazaH prsy| tasyAntavantaH puruSasya lokA na cAsya tad brahmaphalaM ddaati|| (ma.pu. 39/24) jo vidyAoM ko par3hakara, apane ko mahAn paNDita samajha kara, apanI vidyA ke bala para dUsare (ko parAjita kara, usa) ke yaza ko naSTa karatA hai, usa puruSa ke lie sabhI loka to bigar3a hI jAte haiM, vaha (jJAna se milane vAle phala) brahma-prApti rUpI phala se bhI vaMcita ho jAtA hai| Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%Sui vidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/114
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ta Shen Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%% %% %%% %%%%% %%%% % %%% {409) sadA'nAryo'zubhaH sAdhuM puruSaM ksseptumicchti|| (ma.bhA. 7/198/26) duSTa aura anArya puruSa sadaiva sajjana puruSa para AkSepa (doSAropaNa) karane kI icchA rakhatA hai| Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Juan Le . {410} AtmotkarSa na mArgeta pareSAM prinindyaa| svaguNaireva mArgeta viprakarSaM pRthgjnaat|| nirguNAstveva bhUyiSThamAtmasambhAvitA nraaH| doSairanyAn guNavataH kssipntyaatmgunnkssyaat|| anUcyamAnAstu punaH te manyantu mhaajnaat| guNavattaramAtmAnaM svena mAnena drpitaaH|| abruvan ksycinindaamaatmpuujaamvrnnyn| vipazcid guNasampannaH prAjotyeva mahad yshH|| ___(ma.bhA.12/287/25-28) dUsaroM kI nindA karake apanI zreSThatA siddha karane kA prayatna na kre| sAdhAraNa manuSyoM * kI apekSA jo apanI utkRSTatA hai, use apane guNoM dvArA hI siddha kare (bAtoM se nhiiN)| yadi unako uttara diyA jAya to phira ve ghamaMDa meM bharakara apane-Apako mahApuruSoM se bhI adhika OM guNavAn mAnane lagate haiN| guNahIna manuSya hI adhikatara apanI prazaMsA kiyA karate haiN| ve apane meM guNoM kI kamI dekhakara dUsare guNavAna-puruSoM ke guNoM meM doSa batAkara una para AkSepa kiyA karate haiN| paraMtu jo dUsare kisI kI nindA tathA apanI prazaMsA nahIM karatA, aisA uttama guNasampanna vidvAn puruSa hI mahAn yaza kA bhAgI hotA hai| Wang Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ji 5 411) rahasya-bhedaM paizunyaM, pr-dossaanukiirtnm| pAruSyaM kalahaM caiva, dUrataH privrjyet|| (cANakya-nItizAstra, tRtIya zataka- 188) kisI ke rahasya ko prakaTa karanA, nirarthaka burAI karanA, dUsare ke doSoM kA kIrtana, kaThora vyavahAra aura jhagar3A-ina kA sarvathA parityAga kara denA caahie| noYe Zhi Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Xi Ye Liang Ya Ya Ya Ya Ya Ya Ye Qiao Zhen Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye ahiMsA koza/115]
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ta Shen Nan Nan Nan Nan %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% %%%% {412} sadvA'sad vA parIvAdo brAhmaNasya na shsyte| narakapratiSThAste vai syurya evaM kurvate jnaaH|| (ma.bhA. 5/45/8) saccI ho yA jhUThI, dUsaroM kI nindA karanA brAhmaNa ko zobhA nahIM detaa| jo loga dUsaroM kI nindA karate haiM, ve avazya hI naraka meM par3ate haiN| {413} paranindA vinAzAya, svanindA yazase prm| (bra.vai. 4/41/7) parAI nindA karane se vinAza hotA hai aura apanI nindA parama yaza pradAna karatI hai| Ming Ming Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {414} na cAtmAnaM prazaMsedvA paranindAM ca vrjyet|| (pa.pu. 3/55/35) na to svayaM kI prazaMsA kare aura na hI para-nindA meM pravRtta ho| {415} AtmanindA''tmapUjA ca paranindA prstvH| anAcaritamAryANAM vRttmetccturvidhm|| __ (ma.bhA. 8/35/45) vANI dvArA apanI nindA va prazaMsA tathA parAyI nindA va prazaMsA karanA- ina cAra ma prakAra ke AcaraNoM ko zreSTha puruSa kabhI nahIM krte| "Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting (vaidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/116
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ TH%%%%%%Le Le Le Le Le Le Le Le Wan Wan Le Le Le Le Le Le Le Le Le Y=Y=Y=Y=Y=Y=Le Le Le ahiMsAH AhAra-sevana meM [AhAra hamAre zarIra ko to puSTa karatA hI hai, sAtha hI hamArI buddhi ko bhI prabhAvita karatA hai| sAttvika AhAra se hamAre andara ahiMsAtmaka manobhAva poSita hote haiM, kintu tAmasika AhAra se hiMsAtmaka manobhAva hI jAgRta hote haiN| kucha tAmasika padArtha to sIdhe hiMsA se jur3e hote haiM, unheM to sarvathA tyAjya mAnA gayA hai| isa sandarbha meM // brahmacArI va saMnyAsI ko to aura bhI adhika sAvadhAna rahane ke lie kahA gayA hai| isI dRSTi se madya, mAMsa Adi kA sevana zAstroM meM varjita hai| isa sandarbha meM prAcIna bhAratIya vAMgmaya ke kucha upayogI uddharaNa yahAM prastuta haiM-] hiMsA-doSaH mAMsa-bhakSaNa meM anivArya {416) Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Wan Gou Lei Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting nAkRtvA prANinAM hiMsAM mAMsamutpadyate kvcit| na ca prANivadhaH svargyaH tasmAnmAMsaM vivrjyet|| (ma.smR. 5/48) jIvoM kI binA hiMsA kiye, kahIM bhI mAMsa nahIM utpanna ho sakatA hai aura jIvoM kI + hiMsA kabhI svarga-prApti kA sAdhana bhI nahIM hai, (apitu naraka-prApti kA sAdhana hai) ataH mAMsa ko chor3a denA (nahIM khAnA) caahiye| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {417} na hi mAMsaM tRNAt kASThAdupalAd vApi jaayte| hatvA jantuM tato mAMsaM tasmAd doSastu bhkssnne|| (ma.bhA. 13/115/24) tRNa se, kATha se athavA patthara se mAMsa nahIM paidA hotA hai, vaha jIva kI hatyA karane para hI upalabdha hotA hai; ataH usake khAne meM (hiMsA-janita) mahAn doSa hotA hI hai| {418} yadi cet khAdako na syAna tadA ghAtako bhvet| ghAtakaH khAdakArthAya tad ghAtayati vai nrH|| (ma.bhA. 13/115/29) yadi koI bhI mAMsa khAnevAlA na ho to pazuoM kI hiMsA karane vAlA bhI koI na rahe; a kyoMki hatyArA manuSya mAMsa (khAne ke lie yA) khAnevAloM ke liye hI to pazuoM kI hiMsA karatA hai| % %%%%%%%%%% %%%%%%%%%%%%%%%%% % ahiMsA koza/117]
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ta Nan Nan Nan Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Nan Nan %%%%%%%%%%%%%% {419} abhakSyametaditi vai iti hiMsA nivrtte| khAdakArthamato hiMsA mRgAdInAM prvrtte|| (ma.bhA. 13/115/30) yadi mAMsa ko abhakSya samajhakara saba loga use khAnA chor3a deM to pazuoM kI hatyA svataH hI baMda ho jAya; kyoMki mAMsa khAnevAloM ke liye hI to mRga Adi pazuoM kI hatyA hotI hai| Kan Kan Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gong Gong Gong Gong Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {420} RSayo brAhmaNA devAH prazaMsanti mhaamte| ahiMsAlakSaNaM dharmaM vedpraamaannydrshnaat|| karmaNA manujaH kurvan hiMsAM paarthivsttm| vAcA ca manasA caiva kathaM duHkhAt prmucyte|| ___(ma.bhA.13/114/2-3) (yudhiSThira kA bhISma se prazna-) vaidika pramANa ke anusAra devatA, RSi aura brAhmaNa OM sadA ahiMsA-dharma kI prazaMsA kiyA karate haiN| ataH nRpazreSTha ! maiM pUchatA hUM ki mana, vANI aura kriyA se bhI hiMsA kA hI AcaraNa karane vAlA manuSya kisa prakAra usake duHkha se chuTakArA pA sakatA hai? Can Gong Gong Gong Gou Gou Wan Gou Wan Gou Ni Ni Ni Ni Ni Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {421} vikAraNaM tu nirdiSTaM zrUyate brhmvaadibhiH| mano vAci tathA''svAde doSA hyeSu prtisstthitaaH|| na bhakSayantyato mAMsaM tapoyuktA mniissinnH| __ (ma.bhA. 13/114/9-10) (bhISma dvArA yudhiSThira ko uttara-)brahmavAdI mahAtmAoM ne hiMsA-doSa ke pradhAna tIna kAraNa batalAye haiM-mana (mAMsa khAne kI icchA), vANI (mAMsa khAne kA upadeza) aura AsvAda ( pratyakSarUpa meM mAMsa kA svAda lenaa)| ye tInoM hI hiMsA-doSa ke AdhAra haiN| isaliye tapasyA meM lage hue manISI puruSa kabhI mAMsa nahIM khAte haiN| Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian , vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/118
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ (Nan Nan Nan Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian . {422} samutpattiM ca mAMsasya vadhabandhau ca dehinaam| prasamIkSya nivarteta sarvamAMsasya bhkssnnaat|| (ma.smR. 5/49) mAMsa kI utpatti aura jIvoM ke vadha va bandhana ( meM hone vAlI hiMsA ke doSa) ko samajha kara, saba prakAra ke mAMsa-bhakSaNa se nivRtta honA caahiye| ahiMsA kI pUrNatAH mAMsa-bhakSaNa ke tyAga se hI Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {423} yathA sarvazcatuSpAd vai tribhiH pAdaina tisstthti| tathaiveyaM mahIpAla kAraNaiH procyate tribhiH|| yathA nAgapade'nyAni padAni pdgaaminaam| sarvANyevApidhIyante padajAtAni kaunyjre|| evaM lokeSvahiMsA tu nirdiSTA dharmataH puraa| karmaNA lipyate janturvAcA ca manasA'pi c|| pUrvaM tu manasA tyaktvA tathA vAcA'tha krmnnaa| na bhakSayati yo mAMsaM trividhaM sa vimucyte| (ma.bhA. 13/114/5-8) (yudhiSThira ko bhISma kA uttara-) jaise cAra pairoMvAlA pazu tIna pairoM se nahIM khar3A raha sakatA, usI prakAra kevala (mana, vacana va zarIra-ina) tIna hI kAraNoM se pAlita huI hai ahiMsA pUrNataH ahiMsA nahIM kahI jA sktii| jaise hAthI ke paira ke cinha meM sabhI padagAmI // prANiyoM ke padacinha samA jAte haiM, usI prakAra pUrva kAla meM isa jagata ke bhItara dharmataH ma ahiMsA kA nirdeza kiyA gayA hai arthAt ahiMsA dharma meM sabhI dharmo kA samAveza ho jAtA hai, aisA mAnA gayA hai| jIva mana, vANI aura kriyA ke dvArA hiMsA ke (trividha) doSa se lipta ma hotA hai, kiMtu jo kramazaH pahale mana, se phira vANI se aura phira kriyA dvArA hiMsA kA tyAga karake sadaiva mAMsa nahIM khAne kA bhI niyama pAlatA hai, vahI pUrvokta tInoM prakAra kI hiMsA ke 5 * doSa se mukta ho jAtA hai (arthAt jo vyakti mana, vANI va karma se hiMsA kA tyAga to karatA, ma kintu vaha ahiMsA-dharma kA pUrNataH pAlaka tabhI ho pAtA hai jaba vaha mAMsa-bhakSaNa kA bhI hai ma tyAga kara de| isa caturvidha ahiMsA ke pAlana se hI vaha hiMsA-doSa se mukta ho pAtA hai)| Mian Mian Zhi Zhi Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Zhang Le Le Le Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le ahiMsA koza/119]
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 666666666 555555555555 {424} yasmAd grasati caivAyurhisakAnAM mahAdyute / tasmAd vivarjayenmAMsaM ya icched bhUtimAtmanaH // (ma.bhA. 13/115/31) hiMsakoM kI Ayu ko unakA ( jIva - hiMsA Adi kA) pApa grasa letA hai| isaliye jo apanA kalyANa cAhatA hai, vaha manuSya ( jIva - hiMsA se bacane ke lie) mAMsa kA sarvathA parityAga kara de| Yong ahiMsaka jIva ko mAMsa - tyAgI honA caahie| {425} ahiMsakastathA janturmAMsavarjayitA bhavet // [vaidika / brAhmaNa saMskRti khaNDa / 120 (vi. dha. pu. 3/268/5) {426} evaM vai paramaM dharmaM prazaMsanti manISiNaH / prANA yathA''tmano'bhISTA bhUtAnAmapi vai tathA // Atmaupamyena mantavyaM buddhimadbhiH kRtAtmabhiH / mRtyuto bhayamastIti viduSAM bhUtimicchatAm // kiM punarhanyamAnAnAM tarasA jIvitArthinAm / arogANAmapApAnAM pApairmAsopajIvibhiH // tasmAd viddhi mahArAja mAMsasya parivarjanam / dharmasyAyatanaM zreSThaM svargasya ca sukhasya ca // ( ma.bhA. 13 / 115/19-22) isa prakAra manISI puruSa ahiMsA rUpa paramadharma kI prazaMsA karate haiN| jaise manuSya ko apane prANa priya hote haiM, usI prakAra samasta prANiyoM ko bhI apane-apane prANa priya hote haiM / jo buddhimAn aura puNyAtmA hai, unheM cAhiye ki sampUrNa prANiyoM ko apane samAna smjheN| jaba apane kalyANa kI icchA rakhane vAle vidvAnoM ko bhI mRtyu kA bhaya banA rahatA hai, taba jIvita rahane kI icchA vAle nIroga aura niraparAdha prANiyoM ko, jo mAMsa para jIvikA calAne vAle pApI puruSoM dvArA balapUrvaka mAre jAte haiM, kyoM na bhaya prApta hogA? isaliye mAMsa kA parityAga dharma, svarga aura sukha kA sarvottama AdhAra hai - aisA samajheM / Wan
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahiMsakaH mAMsa kA kraya-vikraya Adi kA bhI tyAgI {427} yo hi khAdati mAMsAni prANinAM jiivitaissinnaam| hatAnAM vA mRtAnAM vA yathA hantA tathaiva sH|| ___(ma.bhA. 13/115/37) jIvita rahane vAle prANI cAhe mAre gae hoM yA svayaM mara gae hoM, unake mAMsa ko jo vyakti khAtA hai, vaha, bhale hI una prANiyoM ko nahIM bhI mAratA hai, phira bhI, una prANiyoM kA I hatyArA hI hai| {428} "Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le %%%%%%%%%Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting dhanena krayiko hanti khaadkshcopbhogtH| ghAtako vadhabandhAbhyAmityeSa trividho vdhH|| (ma.bhA. 13/115/38; vi. dha. pu. 3/268/14-15 meM AMzika parivartana ke sAtha) kharIdane vAlA dhanake dvArA, khAnevAlA upabhoga ke dvArA aura ghAtaka vyakti vadha evaM bandhana ke dvArA pazuoM kI hiMsA karatA hai| isa prakAra yaha tIna taraha se prANiyoM kA vadha hotA hai| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting . {429} anumantA vizasitA nihantA kryvikryii| saMskartA copahartA ca khAdakazceti ghaatkaaH|| ___ (ma.smR. 5/51; vi. dha. pu. 3/252/23-24) (vadha kI)anumati dene vAlA, zastra se mare hue jIva ke aGgoM ko Tukar3e-Tukar3e karane vAlA, mArane vAlA, kharIdane vAlA, becane vAlA, pakAne vAlA, parosane yA lAnevAlA aura khAne vAlA; (jIva-vadha meM) ye sabhI ghAtaka (hiMsaka) mAne gae haiN| {430} yadi cet khAdako na syAt na bhavet ghaatkstthaa| etAsmAtkAraNAt nindyo ghAtakAdapi khaadkH|| (vi.dha. pu. 3/252/18) yadi (koI mAMsa kA) khAne vAlA hI na ho to (pazu Adi ko)mArane vAlA hI koI nahIM hogaa| isalie vadha karane vAle se khAne vAlA adhika nindA kA pAtra hai| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Wan Wan Le Le Wan Wan Le Le Wan Wan Le Le Wan Wan Wan Le Le Wan Wan Le Le Bei Bei Ting Ting Ting Ting Zhang ahiMsA koza/121]
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ Nan Nan %%%%%%Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%% %% %%% %%%%% {431} AhartA cAnumantA ca vizastA kryvikryii| saMskartA copabhoktA ca khAdakAH sarva eva te|| (ma.bhA. 13/115/45) jo manuSya pazu-hatyA ke liye pazu pAlatA hai, jo use mArane kI anumati detA hai, jo usakA vadha karatA hai tathA jo kharIdatA, becatA, pakAtA aura khAtA hai, ve saba-ke-saba khAnevAle hI mAne jAte haiN| arthAt ve saba khAnevAle ke samAna hI pApa ke bhAgI hote haiN| Jia Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {432} SavidhaM nRpa te proktaM vidvdibhrjiivghaatnm|| anumodayitA pUrvaM dvitIyo ghAtakaH smRtH| vizvAsakastRtIyo'pi caturtho bhksskstthaa| paMcamaH pAcakaH proktaH SaSTho bhuupaatrvigrhii|| ___ (nA. pu. 2/10/8-9) vidvAnoM ne chaH prakAra ke jIvaghAtI batAye haiM- (1) anumodanA dene vAlA (2) svayaM vadha karane vAlA, (3) vizvAsa (arthAt vadha meM sahayoga) dene vAlA (4) mAre gae (ke I mAMsAdi) ko khAne vAlA, (5) mRta mAMsa ko pakAne vAlA, tathA (6) pAtra Adi ke saMgraha meM bhaagiidaar| Ting Ting Ting Ting Le Le Ting Ting Ting Ting Le Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {433} vikrayArthaM hi yo hiMsyAd bhakSayed vA nirNkushH| ghAtayantaM hi puruSaM ye'numnyeyurrthinH|| ghAtakaH khAdako vApi tathA yshcaanumnyte| yAvanti tasya romANi tAvad varSANi mjjti|| (ma.bhA. 13/74/3-4) ___ jo ucchRkhala manuSya mAMsa becane ke lie gau Adi pazu kI hiMsA karatA yA unakA mAMsa khAtA hai tathA jo svArthavaza ghAtaka puruSa ko gAya Adi pazu mArane kI salAha dete haiM, Wan ve sabhI mahAn pApa ke bhAgI hote haiN| gau Adi pazuoM kI hatyA karane vAle, usakA mAMsa meM khAne vAle tathA hatyA kA anumodana karane vAle loga gau Adi pazuoM ke zarIra meM jitane roe~ ma hote haiM, utane varSoM taka naraka meM DUbe rahate haiN| [vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/122
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%% %%%%%%%% %% %% % {434} khAdakasya kRte jantUnU yo hanyAt purussaadhmH| mahAdoSatarastatra ghAtako na tu khaadkH|| (ma.bhA. 13/115/42) jo mAMsa khAne vAle anya logoM ke liye pazuoM kI hatyA karatA hai, vaha manuSyoM meM ke adhama hai| kyoMki ghAtaka ko jitanA bahuta bhArI doSa lagatA hai aura mAMsa khAnevAle ko utanA doSa nahIM lgtaa| mAMsa-bhakSaNaH nindanIya va varjanIya {435} kravyAdAn rAkSasAn viddhi jihvaanRtpraaynnaan|| (ma.bhA. 13/115/25) jo kuTilatA aura asatya-bhASaNa meM pravRtta hokara sadA mAMsa-bhakSaNa kiyA karate haiM, unheM rAkSasa smjho| Wang Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {436) $Ting Ting Ting Ting Ting Ting Kan Kan Kan Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gong Gong Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Zhi Ju majjo naashniiyaat| (chAndo. 2/19) mAMsa na khaaeN| {437} na maaNsmshniiyaat| (taitti.brA.1/1/9/71-72) mAMsa nahIM khAnA caahie| {438} ya icchet puruSo'tyantamAtmAnaM nirupdrvm| sa varjayeta mAMsAni prANinAmiha srvshH|| (ma.bhA. 13/115/48) jo manuSya apane Apa ko atyanta upadravarahita rakhanA cAhatA ho (nirvighna jIvana jInA cAhatA ho), vaha isa jagat meM prANiyoM ke mAMsa kA sarvathA parityAga kara de| %% % %%% % %%%%% %%%%%%%%%% %%% , ahiMsA koza/123]
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ Dan Dan Dan Dan Wan 2 {439} madyapo raktapittI syAt / (zA. smR., madyapAna karane vAle manuSya ko rakta-pitta kI vyAdhi hotI hai / {440} abhakSaNe sarvasukhaM mAMsasya manujAdhipa // mAMsa-bhakSaNa na karane meM hI saba prakAra kA sukha hai| {441} yo yasya mAMsamaznAti sa tanmAMsAda ucyate / matsyAdaH sarvamAMsAdaH tasmAnmatsyAn vivarjayet // {442} mAMsa bhakSayitAmutra yasya mAMsamihAmyaham / etanmAMsasya mAMsatvaM pravadanti manISiNaH // (ma.bhA. 13/115/52) ( ma. smR. 5 / 15 ) jo jisake mAMsa ko bhakSaNa karatA hai, vaha usIkA 'mAMsAda' kahA jAtA hai kintu machalI ke mAMsa ko bhakSaNa karane vAlA to 'sarvamAMsAda' (sabake mAMsa kA bhakSaNa karane vAlA) hotA hai, isa kAraNa se machalI (ke mAMsa) ko chor3a de (arthAt kabhI na khAe ) / 91) madya va mAMsaH brahmacArI va saMnyAsI ke lie vizeSataH varjya {443} straggandhamadhumAMsAni brahmacArI vivarjayet / [vaidika / brAhmaNa saMskRti khaNDa / 124 (ma.smR. 5/ 55; vi. dha. pu. 3/252/21-22) jisake mAMsa ko yahAM para khAtA hUM, vaha mujhe paraloka meM khAyegA, vidvAn 'mAMsa' zabda kA yahI mAMsatva (mAMsapanA arthAt mAMsa zabda kI nirukti) batalAte haiN| (arthAt 'mAMsa' kI nirukti yaha batAtI hai ki use jo khAtA hai, usa khAne vAle ko hI vaha (mAMsa) paraloka meM yA dUsare janma meM khAtA hai- apanA bhojana banAtA hai / ) (saM. smR., 5) brahmacArI ko mAlA, sugandhita padArtha, madhu aura mAMsa ke sevana kA tyAga kara denA caahie| Yuan Ming
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2Wan {444} varjayenmadhu mAMsaM ca gandhaM mAlyaM rasAn striyaH / zuktAni yAni sarvANi prANinAM caiva hiMsanam / / (ma.smR. 2/177) [ draSTavya: ga.pu. 1/94/19; a.pu. 153/14] (brahmacArI) madhu (zahada), mAMsa, sugandhita ( kapUra, kastUrI Adi) padArtha, phUloM mAlA, rasa ( gannA- jAmuna Adi kA sirakA Adi), strI, acAra Adi kA bhakSaNa aura jIva-hiMsA (kisI prakAra se jIvoM ko kaSTa pahuMcAnA ) - inheM chor3a de| {445} madhumAMsAJjanocchiSTazuktastrIprANihiMsanam / bhAskarAlokanAlIlaparivAdAdi varjayet // (yA. smR., 1/2/33) madhu va mAMsa kA sevana (ghRtAdi se zarIra kI mAliza tathA kAjala se AMkha kA ) aMjana, (guru ke atirikta anya kA) jUThA bhojana khAnA, kaThora vacana bolanA, strI - sevana, prANivadha, (udaya tathA asta ke samaya) sUrya ko dekhanA, azlIla (avAcya yA asatya) bhASaNa, paradoSAnveSaNa- ina saba kA brahmacArI tyAga kare / {446} varjayenmadhu mAMsaM ca bhaumAni kavakAni ca / (ma.smR. - 6 /9; pa.pu. 3/58/12 ) (vAnaprasthAzramI ko cAhie ki vaha) madhu (zahada), mAMsa, pRthvI meM utpanna chatrAka (kukuramuttA) - ina kA tyAga kare ( inheM nahIM khAve ) / {447} brahmacaryAt paraM tAta madhumAMsasya varjanam / maryAdAyAM sthito dharmaH zamazcaivAsya lakSaNam // (ma.bhA. 13/22/25) 1 mAMsa aura madirA kA tyAga brahmacarya se bhI zreSTha hai- vahI uttama brahmacarya hai / vedokta maryAdA meM sthita rahanA sabase zreSTha dharma hai tathA mana aura indriyoM ko saMyama meM rakhanA hI sarvottama pavitratA hai| Guo ahiMsA koza / 125]
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ - Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%%%%%%%%% madya va mAMsa ke tyAga kI mahimA {448} yaH sarvamAMsAni na bhakSayIta, pumAn sadA bhAvito dharmayuktaH / mAtApitrorarcitA satyayuktaH, zuzrUSitA braahmnnaanaamnindyH|| 'akrodhano goSu tathA dvijeSu, dharme rato gurushushruusskshc| yAvajIvaM satyavRtte ratazca, dAne rato yaH kSamI caapraadhe|| mRdurdAnto devaparAyaNazca, sarvAtithizcApi tathA dyaavaan| IdRgguNo mAnavastaM prayAti, lokaM gavAM zAzvataM cAvyayaM c|| (ma.bhA. 13/73/11-15) jo saba prakAra ke mAMsoM kA bhojana tyAga detA hai, sadA bhagavaccintana meM lagA rahatA // ma hai, dharmaparAyaNa hotA hai, mAtA-pitA kI pUjA karatA, satya bolatA aura brAhmaNoM kI sevA meM OM saMlagna rahatA hai, jisakI kabhI nindA nahIM hotI, jo gauoM aura brAhmaNoM para kabhI krodha nahIM hai karatA, dharma meM anurakta rahakara gurujanoM kI sevA karatA hai, jIvana bhara ke liye satya kA vrata + le letA hai, dAna meM pravRtta rahakara kisI ke aparAdha karane para bhI use kSamA kara detA hai, ma jisakA svabhAva mRdula hai,jo jitendriya, devArAdhaka, saba kA Atithya-satkAra karane vAlA * aura dayAlu hai, aise hI guNoM vAlA manuSya usa sanAtana evaM avinAzI go-loka meM jAtA hai| {449} madhu mAMsaMca ye nityaM varjayantIha maanvaaH| janmaprabhRti madyaM ca durgANyatitaranti te|| (ma.bhA. 12/110/22) jo mAnava janma se hI sadA ke liye madhu, mAMsa aura madirA kA tyAga kara dete haiM, ve dustara duHkhoM se chUTa jAte haiN| Le Le Le Le Le Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting %%%%%%%%Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Fei {450} dhanyaM yazasyamAyuSyaM svayaM svastyayanaM mht| mAMsasyAbhakSaNaM prAhurniyatAH prmrssyH|| (ma.bhA. 13/11 niyama-parAyaNa maharSiyoM ne mAMsa-bhakSaNa ke tyAga ko hI dhana, yaza, Ayu va svarga fa kI prApti kA pradhAna upAya evaM parama kalyANa kA sAdhana batAyA hai| vaidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/126
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan {451) madhu mAMsaM ca ye nityaM varjayantIha dhaarmikaaH| janmaprabhRti madyaM ca sarve te munayaH smRtaaH|| (ma.bhA. 13/115/70) jo dharmAtmA puruSa janma se hI isa jagat meM zahada, madya aura mAMsa kA sadA ke liye parityAga kara dete haiM, ve saba-ke-saba muni (jaise) mAne gaye haiN| 1452) akhaNDamapi vA mAMsaM satataM mnujeshvr| upoSya samyak zuddhAtmA yogI blmvaapnuyaat|| (ma.bhA.12/300/46) jo lagAtAra jIvanabhara ke liye mAMsa nahIM khAtA hai aura vidhipUrvaka uttama vrata kA pAlana karake apane antaHkaraNa ko zuddha banA letA hai, vaha yogI yogazakti prApta kara letA hai| Y=%%%%%%%Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {453} iSTaM dattamadhItaM ca kratavazca sdkssinnaaH| amAMsabhakSaNasyaiva kalAM nArhanti ssoddshiim|| AtmArthe yaH paraprANAn hiMsyAt svaaduphlepsyaa| vyAghragRdhrazRgAlaizca rAkSasaizca samastu sH|| svamAMsaM paramAMsena yo vrdhyitumicchti| udvignavAsaM labhate yatra ytropjaayte|| saMchedanaM svamAMsasya yathA saMjanayed rujm| tathaiva paramAMse'pi veditavyaM vijaantaa|| (ma.bhA.13/145/pR. 5990) __yajJa, dAna, vedAdhyayana tathA dakSiNAsahita anekAneka yajJa-ye saba milakara mAMsa-bhakSaNa ma ke parityAga kI solahavIM kalA ke barAbara bhI nahIM hote| jo svAda kI icchA se apane lie dUsare ke prANoM kI hiMsA karatA hai, vaha bAgha, gIdha, siyAra aura rAkSasoM ke samAna hai| jo parAye ma mAMsa se apane mAMsa ko bar3hAnA cAhatA hai, vaha jahA~-kahIM bhI janma letA hai, vahIM udvega meM par3A hai ka rahatA hai| jaise apane mAMsa ko kATanA apane liye pIDAjanaka hotA hai, usI taraha dUsare kA mAMsa * kATane para use bhI pIr3A hotI hai| yaha pratyeka vijJa puruSa ko samajhanA caahiye| Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming , ahiMsA koza/127] %%%%%%%%%%Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Ting Ting Zhang
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% %%%%%%% {454} madhu mAMsaM ca ye nityaM varjayantIha maanvaaH| janma prabhRti madyaM ca durgANyatitaranti te|| (vi. dha. pu. 2/122/23) jo manuSya janma se lekara jIvana-paryanta madhu, mAMsa va madya (Adi) kA sevana nahIM hai # karate, ve durgama saMkaToM ko pAra kara lete haiN| Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni {455} yastu sarvANi mAMsAni yAvajIvaM na bhkssyet| sa svarge vipulaM sthAnaM labhate nAtra sNshyH|| yat tu varSazataM pUrNaM tapyate paramaM tpH| yaccApi varjayenmAMsaM samametana vA smm|| na hi prANaiH priyatamaM loke kiMcana vidyte| tasmAt prANidayA kAryA yathA''tmani tathA pre|| ___ (ma.bhA.13/145/pR. 5990) jo jIvana bhara saba prakAra ke mAMsa tyAga detA hai-kabhI mAMsa nahIM khAtA, vaha svarga meM vizAla sthAna pAtA hai, isameM saMzaya nahIM hai| manuSya jo pUre sau varSoM taka utkRSTa tapasyA karatA hai aura vaha jo sadA ke liye mAMsa kA parityAga kara detA hai-usake ye donoM karma * samAna haiM athavA samAna nahIM bhI ho sakate haiM (mAMsa kA tyAga tapasyA se bhI utkRSTa hai)| Wan saMsAra meM prANoM ke samAna priyatama dUsarI koI vastu nahIM hai| ataH samasta prANiyoM para dayA hai karanI caahiye| jaise apane Upara dayA abhISTa hotI hai, vaise hI dUsaroM para bhI honI caahiye| Hao Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Ting Ting Ting Ting {456} acintitamanirdiSTamasaMkalpitameva c| rasagRddhyA'bhibhUtA ye prazaMsanti phlaarthinH|| ___ (ma.bhA. 13/114/16) jo mAMsa ke rasa/svAda ke prati hone vAlI Asakti ke kAraNa usI abhISTa phala (mAMsa-bhakSaNa) kI abhilASA rakhate haiM tathA usake bAraMbAra guNa gAte haiM, unheM aisI acintita ka durgati prApta hotI hai, jise vANI dvArA kahA nahIM jA sakatA tathA jisakI kalpanA bhI nahIM kI hai OM jA sktii| % %%%%%%%%%%%%%% % % % %%% % %%%%%%%% vaidika/bAhmaNa saMskRti khaNDa/128
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ N EWan Wan Wan EEEEEEEEWan maWan Wan e {457} varjako madhumAMsasya tasya tuSyati keshvH|| varAhamatsyamAMsAni yo nAtti bhRgunndn| virato madyapAnAcca, tasya tuSyati keshvH|| (vi. dha. pu. 1/58/2-3) (bhagavAn zaMkara kA parazurAma ko kathana-) he bhRgu-putra! jo vyakti madhu va mAMsa kA sevana nahIM karatA, usa para bhagavAna viSNu prasanna rahate haiN| jo varAha va matsya kA mAMsa nahIM khAtA, madya-pAna bhI nahIM karatA, usa para bhI bhagavAn viSNu prasanna rahate haiN| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Kan Kan Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Zhen Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Si Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le %%%% {458} na bhakSayati yo mAMsaM na ca hanyAna ghaatyet| tanmitraM sarvabhUtAnAM manuH svaaymbhuvo'brviit|| (ma.bhA. 13/115/10) svAyambhuva manukA kathana hai ki jo manuSya na mAMsa khAtA hai aura na pazu kI hiMsA karatA hai aura na dUsare se hI hiMsA karAtA hai, vaha sampUrNa prANiyoM kA mitra hai| Ming Ming Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Bei Bei Ting Ting Xing . {459) sarvamAMsAni yo rAjan yAvajIvaM na bhkssyet| svarge sa vipulaM sthAnaM prApnuyAnAtra sNshyH|| ye bhakSayanti mAMsAni bhUtAnAM jiivitaissinnaam| bhakSyante te'pi bhUtaistairiti me nAsti sNshyH|| mAsaM bhakSayate yasmAd bhakSayiSye tmpyhm| etanmAMsasya mAMsatvamanubuddhyasva bhaart|| (ma.bhA.13/116/23-25) jo jIvanabhara kisI bhI prANI kA mAMsa nahIM khAtA, vaha svarga meM zreSTha evaM vizAla bha sthAna pAtA hai, isameM saMzaya nahIM hai| jo jIvita rahane kI icchA vAle prANiyoM ke mAMsa ko * khAte haiM, ve dUsare janma meM unhIM prANiyoM dvArA bhakSaNa kiye jAte haiN| isa viSaya meM mujhe saMzaya + nahIM hai| (jisakA vadha kiyA jAtA hai, vaha prANI kahatA hai-) mAMsa bhakSayate yasmAt bhakSayiSye / tamapyaham / arthAt, Aja mujhe vaha khAtA hai to kabhI maiM bhI use khaauuNgaa| yahI mAMsa kA mAMsatva ' hai-ise hI mAMsa zabda kA tAtparya smjho| Le Le Le Le Zhen Le Le Le Le Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Le Le Le Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Shi ahiMsA koza/129]]
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%%%%%%%% {460} yo yajetAzvamedhena mAsi mAsi ytvrtH| varjayenmadhu mAMsaM ca samametad yudhisstthir|| ___(ma.bhA. 13/115/8) jo puruSa niyamapUrvaka vrata kA pAlana karatA huA pratimAsa azvamedha yajJa kA anuSThAna kare tathA jo kevala madya aura mAMsa kA parityAga kare, una donoM ko eka-sA hI phala milatA hai| {461} na bhakSayati yo mAMsaM vidhiM hitvA pishaacvt| sa loke priyatAM yAti vyAdhibhizca na piiddyte|| (ma.smR. 5/50) zAstrokta vidhi kA tyAga kara pizAca ke samAna mAMsa-bhakSaNa karane kA jo tyAga karatA hai, vaha logoM kA priya banatA hai tathA rogoM se pIr3ita nahIM hotaa| Ming Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Mian Zhi Zhi Gou Kan Kan Kan Gou Zhe Gou Wan Gou {462} kAntAreSvatha ghoreSu durgeSu gahaneSu c| rAtrAvahani saMdhyAsu catvareSu sabhAsu c|| udyateSu ca zastreSu mRgavyAlabhayeSu c| amAMsabhakSaNe rAjan bhayamanyairna gcchti|| zaraNyaH sarvabhUtAnAM vizvAsyaH srvjntussu| anudvegakaro loke na cApyudvijate sdaa|| (ma.bhA. 13/115/26-28) jo manuSya mAMsa nahIM khAtA, use saMkaTa-pUrNa sthAnoM, bhayaMkara durgoM evaM gahana vanoM ka meM, rAta-dina aura donoM saMdhyAoM meM, caurAhoM para tathA sabhAoM meM bhI dUsaroM se bhaya nahIM prApta hotaa| yadi apane viruddha hathiyAra uThAye gaye hoM athavA hiMsaka pazu evaM sarpo kA bhaya sAmane ho to bhI vaha dUsaroM se nahIM DaratA hai| vaha samasta prANiyoM ko zaraNa denevAlA aura ma una saba kA vizvAsapAtra hotA hai| saMsAra meM na to vaha dUsare ko udvega meM DAlatA hai aura na svayaM hI kabhI kisI se udvigna hotA hai| %%%%%%%Wan Wan Le Le Ming Ming Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le Le Le Le Xiong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Xiao Shuo vaiidika/bAhmaNa saMskRti khaNDa/130
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ Gui 2 {463} mAMsabhakSaNahInasya sadA sAnugrahA grahAH / (fa. &. y. 1/106/12) jo mAMsa nahIM khAtA, usa para sabhI grahoM kA sadaiva anugraha rahatA hai / {464} nivRttA madhumAMsebhyaH paradArebhya eva ca / nivRttAzcaiva madyebhyaste narAH svargagAminaH // jo madya, mAMsa, madirA aura para- strI ina se dUra rahate haiM, ve manuSya svarga loka meM jAte haiN| {465} saptarSayo bAlakhilyAstathaiva ca marIcipAH / amAMsabhakSaNaM rAjan prazaMsanti manISiNaH // ( ma.bhA. 12/23/89) (ma.bhA. 13/115/9 ) saptarSi, bAlakhilya tathA sUrya kI kiraNoM kA pAna karane vAle anyAnya manISI maharSi mAMsa na khAne (ke vrata) kI hI prazaMsA karate haiN| {466} adhRSyaH sarvabhUtAnAM vizvAsyaH sarvajantuSu / sAdhUnAM sammato nityaM bhavenmAMsaM vivarjayan / / ( ma.bhA. 13 / 115 / 11 ) jo puruSa mAMsa kA parityAga kara detA hai, usakA koI bhI prANI tiraskAra nahIM karatA hai, vaha saba prANiyoM kA vizvAsapAtra ho jAtA hai tathA zreSTha puruSa usakA sadA sammAna karate haiN| {467} adhRSyaH sarvabhUtAnAmAyuSmAn nIrujaH sadA / bhavatyabhakSayan mAMsaM dayAvAn prANinAmiha // ( ma.bhA. 13/115/40) jo vyakti mAMsa nahIM khAtA aura isa jagat meM saba jIvoM para dayA karatA hai, usakA koI bhI prANI tiraskAra nahIM karatA aura vaha sadA dIrghAyu evaM nIroga hotA hai / Guang Qing De ahiMsA koza / 131]
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ta Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%%%%%%%% {468} dadAti yajate cApi tapasvI ca bhvtypi| madhumAMsanivRttyeti prAha caivaM bRhsptiH|| (ma.bhA. 13/115/13) jo madya aura mAMsa tyAga detA hai, vaha dAna detA, yajJa karatA aura tapa karatA hai arthAt use dAna,yajJa aura tapasyA kA phala prApta hotA hai- aisA bRhaspati kA kahanA hai| {469} mAsi mAsyazvamedhena yo yajeta zataM smaaH| na khAdati ca yo mAMsaM samametanmataM mm|| (ma.bhA. 13/115/14; dra. vi. dha. pu. 3/268/6) jo sau varSoM taka pratimAsa azvamedha yajJa karatA hai aura jo kabhI mAMsa nahIM khAtA Wan hai- ina donoM kA samAna phala mAnA gayA hai| Kan Kan Kan Gou Wan Gou Le Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {470} varSe varSe'zvamedhena yo yajeta zataM smaaH| mAMsAni ca na khAdedyaH,tayoH puNyaphalaM smm|| (ma.smR. 5/53) jo prati varSa azvamedha yajJa sau varSa taka kare tathA jo mAMsa nahIM khAve; una donoM * kA puNyaphala (svargAdi lAbha) barAbara hai| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {471} varjayanti hi mAMsAni mAsazaH pakSazo'pi vaa| teSAM hiMsAnivRttAnAM brahmaloko vidhiiyte|| ___ (ma.bhA. 13/115/57) jo eka-eka mAsa athavA eka-eka pakSa taka bhI mAMsa khAnA chor3a dete haiM, hiMsA se dUra haTe hue una manuSyoM ko brahmaloka kI prApti hotI hai (phira jo kabhI bhI mAMsa nahIM OM khAte,unake lAbha kI to koI sImA hI nahIM hai)| %%%%%%%%%, %%%%%% %%%%%%%%%%%%%% vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/132
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ < % %%%%%%% %%%%%%%%%%%%% %% %%%%%%%% % ___{472} sadA yajati satreNa sadA dAnaM prycchti| sadA tapasvI bhavati mdhumaaNsvivrjnaat|| (ma.bhA. 13/115/15) madya aura mAMsa kA parityAga karane se manuSya sadA yajJa karane vAlA, sadA dAna dene vAlA aura sadA tapa karane vAlA hotA hai| 4731 sarve vedA na tat kuryuH sarve yajJAzca bhaart| yo bhakSayitvA mAMsAni pazcAdapi nivrtte|| (ma.bhA. 13/115/16) jo pahale mAMsa khAtA rahA ho aura pIche usakA sarvathA parityAga kara de, usako jisa puNya kI prApti hotI hai, use sampUrNa veda aura yajJa bhI nahIM prApta karA skte| Wang Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {474} sarvAnkAmAnavApnoti hayamedhaphalaM tthaa| gRhe'pi nivasanvipro munirmaasvivrjnaat|| . ___ (yA. smR., 1/7/181) mAMsa kA tyAga karane vAlA brAhmaNa sabhI kAmanAoM ko prApta karatA hai tathA ma azvamedha yajJa ke phala ko prApta karatA hai| aisA brAhmaNa gRha meM nivAsa karate huye bhI muni (tulya) hai| {475} hiraNyadAnairgodAnairbhUmidAnaizca srvshH| mAMsasyAbhakSaNe dharmo viziSTa iti naH shrutiH|| (ma.bhA. 13/115/41) suvarNadAna, godAna aura bhUmidAna karane se jo dharma prApta hotA hai, mAMsa kA bhakSaNa na karane se usakI apekSA bhI adhika viziSTa dharma kI prApti hotI hai| aisA hamAre sunane meM ke AyA hai| Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Yong Yong Yong %%%%%%%%%%%%%%%, ahiMsA koza/133]
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ Keng Gong Gong Gong Huo Huo Huo Huo Wan Le Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou s {476} bhakSayitvA'pi yo mAMsaM pazcAdapi nivrtte| tasyApi sumahAn dharmo yaH pApAd vinivrtte|| (ma.bhA. 13/115/44; vi. dha. pu. 3/268/15-16) jo pahale mAMsa khAtA bhI ho, kintu kabhI usase nivRtta ho jAtA hai, usako bhI atyanta mahAn dharma kI prApti hotI hai; kyoMki vaha pApa se nivRtta ho gayA hai| {477} duSkaraM ca rasajJAne mAMsasya privrjnm| cartuM vratamidaM zreSThaM srvpraannybhyprdm|| (ma.bhA. 13/115/17) mAMsa ke rasa kA AsvAdana evaM anubhava kara lene para use tyAganA aura samasta prANiyoM ko abhaya dene vAle isa sarvazreSTha ahiMsAvrata kA AcaraNa karanA atyanta kaThina hai| Ming Ming Mei Y=Y=Y=Ming Ming Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming {478} mAMsaM tu kaumudaM pakSaM varjitaM pArtha raajbhiH| sarvabhUtAtmabhUtasthairviditArthaparAvaraiH / nAbhAgenAmbarISeNa gayena ca mhaatmnaa| AyunAthAnaraNyena diliip-rghu-puurubhiH|| kArtavIryAniruddhAbhyAM nahuSeNa yyaatinaa| nRgeNa viSvagazvena tathaiva shshbindunaa|| yuvanAzvena ca tathA zibinauzInareNa c| mucukundena mAndhAtrA harizcandreNa vA vibho|| (ma.bhA. 13/115/58-61) jina rAjAoM ne Azvina mAsa ke donoM pakSa athavA eka pakSa meM mAMsa-bhakSaNa kA OM tyAga kiyA thA, ve sampUrNa bhUtoM ke AtmArUpa ho gaye the aura unheM parAvara (parama) tattva kA hai + jJAna ho gayA thaa| unake nAma isa prakAra haiM- nAbhAga, ambarISa, mahAtmA gaya, Ayu, ma anaraNya, dilIpa, raghu, pUru, kArtavIrya, aniruddha, nahuSa, yayAti, nRga, vizvagazva, zazabindu, OM yuvanAzva, uzInara putra zibi, mucukunda, mAndhAtA aura hrishcndr| De Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Gou Gou Le Le Le Zhen Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Wan Wan Wan Wan Le Le Wan Wan Wan Le Le Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Le Le Wan Wan Le Le Wan Wan Le Le Wan Wan Le Le vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/134
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ta Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Nan Nan Nan Nan %%%%% {479} yastu varSazataM pUrNaM tapastapyet sudaarunnm| yazcaiva varjayenmAMsaM samametanmataM mm|| (ma.bhA. 13/115/53) (bhISma kA kathana-) jo manuSya sau varSoM taka kaThora tapasyA karatA hai tathA jo a kevala mAMsa kA parityAga kara detA hai-ye donoM eka samAna haiM- aisA merA mAnanA hai| {480} phalamUlAzanairmedhyairmunyannAnAM ca bhojnaiH| na tatphalamavApnoti ynmaaNsprivrjnaat|| (ma.smR. 5/54) pavitra phaloM, kanda-mUloM aura munyanna ( tinI Adi) ke khAne se (manuSya) vaha phala nahIM pAtA hai, jo mAMsa ke tyAga se pAtA hai| HChi Ting Ting Ting Ting Ting Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {481} caturo vArSikAn mAsAn yo mAMsaM privrjyet| catvAri bhadrANyavApnoti kiirtimaayuryshoblm|| (ma.bhA. 13/115/55) jo manuSya varSA ke cAra mahInoM meM mAMsa kA parityAga kara detA hai, vaha cAra kalyANamayI ' vastuoM -kIrti, Ayu, yaza aura bala ko prApta kara letA hai| Di Y=Y=Y=Y=Y=Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ming Ju {482} athavA mAsamekaM vai srvmaaNsaanybhkssyn| atItya sarvaduHkhAni sukhaM jiivenniraamyH|| (ma.bhA. 13/115/56) eka mahIne taka saba prakAra ke mAMsoM kA tyAga karane vAlA puruSa bhI sampUrNa duHkhoM se pAra ho sukhI evaM nIroga jIvana vyatIta karatA hai| Le Le Le Le Le Le %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% ahiMsA koza/135]]
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ FLTing Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Ming Ming Bu Bu . Ni Ni Ni Ni Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Wan Le Ting Ting Ting Ting Ting {483} zyenacitreNa rAjendra somakena vRkeNa c| raivate rantidevena vasunA saMjayena c|| etaizcAnyaizca rAjendra kRpeNa bharatena c| duSyantena karUSeNa raamaalrknraistthaa|| virUpAzvena niminA janakena ca dhiimtaa| ailena pRthunA caiva vIrasenena caiva h|| ikSvAkuNA zambhunA ca zvetena sagareNa c| ajena dhundhunA caiva tathaiva ca subaahunaa|| haryazvena ca rAjendra kSupeNa bharatena c| etaizcAnyaizca rAjendra purA mAMsaM na bhkssitm|| brahmaloke ca tiSThanti jvalamAnAH shriyaanvitaaH| upAsyamAnA gandharvaiH striishstrsmnvitaaH|| tadetaduttamaM dharmam , ahiNsaadhrmlkssnnm| ye caranti mahAtmAno nAkapRSThe vasanti te|| (ma.bhA. 13/115/63-69) zyenacitra, somaka, vRka, raivata, rantideva, vasu, saMjaya, anyAnya nareza, kRpa, bharata, duSyanta, karUSa, rAma, alarka, nara, virUpAzva, nimi, buddhimAn janaka, purUravA, pRthu, vIrasena, ma ikSvAku, zambhu, zvetasAgara, aja, dhundhu, subAhu, haryazva, kSupa, bharata- ina saba ne tathA anyAnya ma rAjAoM ne bhI bhI mAMsa nahIM khAyA thaa| ve saba nareza apanI kAnti se prajvalita hote hue vahAM OM brahmaloka meM virAja rahe haiM, gandharva unakI upAsanA karate haiM aura sahasroM divyAMganAeM unheM ghere rahatI haiN| ata: yaha ahiMsA rUpa dharma saba dharmoM se uttama hai| jo mahAtmA isakA AcaraNa # karate haiM, ve svarga loka meM nivAsa karate haiN| hiMsaka bhAvoM kI poSakaH madirA {484} hRtsu pItAso yudhyante durmadAso na suraayaam| Udharna nagnA jrnte|| (R.. 8/2/12) jisa prakAra duSTa mada se yukta vyakti paraspara lar3ate haiM, usI prakAra dila kholakara zarAba ke * pIne vAle loga bhI paraspara lar3ate-jhagar3ate haiM tathA naGgoM kI bhAMti (nirlajja hokara) rAta bhara Wan bar3abar3AyA karate haiN| Ming Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian , Zhang vaidika/bAhmaNa saMskRti khaNDa/136 Ting Ting Ting Ting Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Xing
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ {485} dhRti lajjAMca buddhiM ca pAnaM pItaM prnnaashyet| tasmAnnarAH sambhavanti nirlajjA nirptrpaaH|| pAnapastu surAM pItvA tadA buddhiprnnaashnaat| kAryAkAryasya cAjJAnAd yatheSTakaraNAt svym|| viduSAmavidheyatvAt paapmevaabhipdyte|| (ma.bhA.13/145/pR. 5987) pI huI madirA manuSya ke dhairya, lajjA aura buddhi ko naSTa kara detI hai| isase manuSya nirlaja aura behayA ho jAte haiN| zarAba pIne vAlA manuSya use pIkara buddhi kA nAza ho jAne Wan se, karttavya aura akartavya kA jJAna na raha jAne se, svacchanda kArya karane se tathA vidvAnoM kI * AjJA ke adhIna na rahane se pApa ko hI prApta hotA hai| {486} Wang Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting gurUnativadenmattaH paradArAn prdhrssyet| saMvidaM kurute zauNDaina zRNoti hitaM kvcit| evaM bahuvidhA doSAH pAnape santi shobhne| kevalaM narakaM yAnti nAsti tatra vicaarnnaa|| tasmAt tad varjitaM sadbhiH paanmaatmhitaissibhiH| yadi pAnaM na varjeran sntshcaaritrkaarnnaat| bhavedetajjagat sarvamamaryAdaM ca nisskriym|| tasmAd buddherhi rakSArthaM sadbhiH pAnaM vivrjitm| (ma.bhA.13/145/pR. 5987) vaha matavAlA hokara gurujanoM se bahakI-bahakI bAteM karatA hai, parAyI striyoM se balAtkAra karatA hai, dhUrtoM aura juAriyoM ke sAtha baiTha kara salAha karatA hai aura kabhI kisI ma kI kahI huI hitakara bAta bhI nahIM sunatA hai| zobhane! isa prakAra madirA pIne vAle meM bahuta se doSa haiN| ve kevala naraka meM jAte haiM, isa viSaya meM koI vicAra (saMdeha) karane kI bAta nahIM haiN| isaliye apanA hita cAhane vAle satpuruSoM ne madirA-pAna kA sarvathA tyAga kiyA hai| yadi + sadAcAra kI rakSA ke liye satpuruSa madirA pInA na chor3eM to yaha sArA jagat maryAdArahita aura 4 OM akarmaNya ho jaay| ataH zreSTha puruSoM ne buddhi kI rakSA ke liye ( use hiMsaka bhAvoM se ' * bacAne ke lie) madyapAna ko tyAgA hai| $Le Le Le Le Le Wan Wan Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting ahiMsA koza/137]
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ {487} amedhye vA patenmatto vaidikaM vApyudAharet / akAryamanyatkuryAdvA brAhmaNo madamohitaH // (ma.smR. 11/96) (kyoMki madyapAna se matavAlA) brAhmaNa apavitra ( mala-mUtrAdi se azuddha nAlI Adi) meM giregA, vedavAkya kA uccAraNa karegA aura niSiddha karma (ahiMsya - hiMsA Adi ) karegA (ata eva use madyapAna nahIM karanA cAhiye) / {488} na hi dharmArthasiddhyarthaM pAnamevaM prazasyate / pAnAdarthazca kAmazca dharmazca parihIyate // . ( vA.rAmA. 4/33/46) dharma aura artha kI siddhi ke nimitta prayatna karane vAle puruSa ke liye madyapAna acchA nahIM mAnA jAtA hai, kyoMki madyapAna se artha, dharma aura kAma- ina tInoM kA nAza hotA hai| {489} keciddhasanti tat pItvA pravadanti tathA pare / nRtyanti muditAH kecid gAyanti ca zubhAzubhAn // kaliM te kurvate'bhISTaM praharanti parasparam / kvacid dhAvanti sahasA praskhalanti patanti ca // ayuktaM bahu bhASante yatra kvacana zobhane / nagnA vikSipya gAtrANi naSTajJAnA ivAsate // evaM bahuvidhAn bhAvAn kurvanti bhrAntacetanAH / ye pibanti mahAmohaM pAnaM pApayutA narAH // [vaidika / brAhmaNa saMskRti khaNDa / 138 (ma.bhA.13/145/pR. 5987) (ziva dvArA pArvatI ko madirA pIne ke doSa batAnA - ) madirA pIne vAle use pIkara naze meM aTTahAsa karate haiM, aMTa-saMTa bAteM bakate haiM, kitane hI prasanna hokara nAcate haiM aura bhale-bure gIta gAte haiM / ve Apasa meM icchAnusAra kalaha karate aura eka dUsare ko mArate-pITate haiN| kabhI sahasA daur3a par3ate haiM, kabhI lar3akhar3Ate aura girate haiN| zobhane ! vahA~ jahA~-kahIM bhI anucita bAteM bakane lagate haiM aura kabhI naMga-dhar3aMga ho hAtha-paira paTakate hue aceta se ho jAte haiN| isa prakAra bhrAntacitta hokara ve nAnA prakAra ke (hiMsaka) bhAva prakaTa karate haiN| jo mahAmoha meM DAlane vAlI madirA pIte haiM, ve manuSya pApI hote haiN| $$$$$$$$$$$ Le Le
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ MEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE m 3 ____{490} paribhUto bhavelloke madyapo mitrbhedkH| sarvakAlamazuddhazca sarvabhakSastathA bhvet|| vinaSTo jJAnavidvadbhyaH satataM klibhaavgH| paruSaM kaTukaM ghoraM vAkyaM vadati srvshH|| __ (ma.bhA.13/145/pR. 5987) madirA pIne vAlA puruSa jagata meM apamAnita hotA hai| mitroM meM phUTa DAlatA hai, saba kucha khAtA aura hara samaya azuddha rahatA hai| vaha svayaM hara prakAra se naSTa hokara vidvAn vivekI meM puruSoM se jhagar3A kiyA karatA hai| sarvathA rUkhA, kar3avA aura bhayaMkara vacana bolatA rahatA hai| ahiMsakaH madirA va mAMsa kA tyAgI Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {491} surAM vai malamannAnAM pApmA ca mlmucyte| tasmAd brAhmaNarAjanyau vaizyazca na surAM pibet|| - (ma.smR. 11/93; vi. dha. pu. 3/234/41) surA (madirA) annoM (khAdya padArthoM) kA mala hai aura ise khAne vAlA pApI bhI mala kahA jAtA hai, isa kAraNa se brAhmaNa, kSatriya tathA vaizyoM ko surA nahIM pInA caahiye| 14921 apeyaM vA'pyapeyaJca tathaivAspRzyameva c| dvijAtInAmanAlocyaM nityaM madyamiti sthitiH|| tasmAtsarvaprayatnena madyaM nindyaJca vrjyet|| pItvA patitaH karmabhyo na sambhASyo bhaved dvijaiH|| (kU.pu. 2/17/41-42; pa.pu. 3/56/44) sabhI dvijAtiyoM ke lie madya eka aisI vastu hai jo kabhI bhI pIne, chUne, yahAM taka hai ki dekhane ke yogya bhI nahIM hai-yaha sarvasammata tathya hai| isalie dvijAtiyoM ko cAhie ki pha kisI bhI taraha madya kA tyAga kreN| jo madya pItA hai, vaha karma se patita ho jAtA hai aura ra usase bhASaNa bhI nahIM karanA caahie| %%%%%%%%% %%%%%%%%% %%%%%%%%%%%%% ahiMsA koza/139]
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ Guo Chu {493} yasya kAyagataM brahma madyenAplAvyate sakRt / tasya vyapaiti brAhmaNyaM zUdratvaM ca sa gacchati // (ma.smR. 11/95) jisa brAhmaNa kA zarIrastha brahma (veda-saMskAra rUpa se avasthita usakA jIvAtmA) eka bAra bhI madya se AplAvita hotA hai arthAt jo brAhmaNa eka bAra bhI madya pItA hai, to usakA brAhmaNatva naSTa ho jAtA hai tathA vaha zUdratva ko prApta karatA hai / {494} yakSarakSaH pizAcAnnaM madyaM mAMsaM surAsavam / tad brAhmaNena nAttavyaM devAnAmaznatA haviH // (ma.smR. 11/95) madya, mAMsa, surA aura Asava- ye cAroM yakSa-rAkSasoM tathA pizAcoM ke anna (bhakSya padArtha) haiM, ata eva devatAoM ke haviSya khAne vAle brAhmaNoM ko unakA bhojana (pAna) nahIM karanA cAhiye / {495} brahmahatyA surApAnaM steyaM gurvaGganAgamaH / mahAnti pAtakAnyAhuH saMyogazcaiva taiH saha // (37.g. 168/24) brahmahatyA, madirApAna, corI, gurupatnI - samAgama karanA tathA aise vyaktiyoM ke sAtha saMyoga (melajola Adi ) - ye pAMcoM kArya mahApAtaka kahe gaye haiM / {496} yastviha vai vipro rAjanyo vaizyo vA somapIthastatkalatraM vA surAM vratastho'pi vA pibati pramAdatasteSAM nirayaM nItAnAmurasi padA''kramyAsye vahninA dravamANaM kArSNAyasaM niSiJcanti // (bhA.pu. 5/26/29) jo somarasa pInevAlA brAhmaNa, kSatriya, vaizya athavA unakI strI yajJavrata grahaNa karake bhI pramAdavaza madirA pIte haiM, unheM yama ke dUta naraka meM le jAte aura unakI chAtI para pAMva rakha kara unake muMha meM galAyA huA garama lohA DAlate haiM / Yuan Chu , [vaidika / brAhmaNa saMskRti khaNDa / 140 Yuan Chang
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ < %%%%%%% %%%%%%%%%% % %%% %%%% {5} ahiMsAH aneka dharmoM kI prANa - [ahiMsA ke atirikta anya jo bhI aneka dharma haiM, jaise - satya, acaurya, dayA, kSamA, dAna, Adi Adi, una saba kI pUrNatA, ahiMsA ke binA sambhava nahIM ho paatii| dUsare zabdoM meM ahiMsA ke pUrNataH pAlana se sabhI anya dharmoM kI pAlanA sahajatayA ho jAtI hai| sabhI dharmoM meM 'ahiMsA' eka anivArya ghaTaka ke rUpa meM anusyUta dRSTigocara hotI hai| jahAM asatya, parigraha, nirdayatA, krUratA, krodha, kRpaNatA Adi meM hiMsA kahIM na kahIM jur3I hotI hai, vahAM satya, aparigraha, dayA, kSamA Adi dharma 'ahiMsA' rUpI parama dharma kI zAkhA- prazAkhAeM hai| isI tathya se sambadhita kucha zAstrIya uddharaNa yahAM prastuta haiM-] Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting ahiMsA aura satyaH paraspara-sambaddha ___{497} ahiMsA satyavacanaM sarvabhUtahitaM prm| ahiMsA paramo dharmaH sa ca satye prtisstthitH| satye kRtvA pratiSThAM tu pravartante prvRttyH|| (ma.bhA. 3/207/74) ___ ahiMsA aura satyabhASaNa-ye samasta prANiyoM ke liye atyanta hitakara haiN| ahiMsA ke sabase mahAn dharma hai, paraMtu vaha satya meM hI pratiSThita hai aura (satya) usI ke hI AdhAra para OM zreSTha puruSoM ke sabhI kArya Arambha hote haiN| {498} satyaM ca samatA caiva damazcaiva na sNshyH| amAtsaryaM kSamA caiva hiistitikssaa'nsuuytaa|| tyAgo dhyAnamathAryatvaM dhRtizca satataM sthiraa| ahiMsA caiva rAjendra styaakaaraastryodsh|| (ma.bhA. 12/162/8-9) satya, samatA, dama (indriya-nigraha), matsaratA kA abhAva, kSamA, lajjA, titikSA (sahanazIlatA), anasUyA, tyAga, paramAtmA kA dhyAna, AryatA (zreSTha AcaraNa), nirantara sthita rahane vAlI dhRti (dhairya) tathA ahiMsA-ye teraha (sadguNa) satya ke hI svarUpa haiM, na isameM saMzaya nahIM hai| Di Yong %%%%%% %%%%%%%%%% %%%%%% %% %%%% % ahiMsA koza/141] Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gong Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ , Suo Suo Suo Suo Suo Suo Suo Suo Suo Suo Suo Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Dian ahiMsA/hiMsA kI kasauTI para hI satya/asatya kA nirNaya {499} yad bhUtahitamatyantaM tat satyamiti dhaarnnaa| viparyayakRto'dharmaH pazya dharmasya suukssmtaam|| (ma.bhA. 3/209/4; vi. dha. pu. 3 /265/13) (dharma-vyAdha kA kauzika brAhmaNa ko kathana-) jisase pariNAma meM prANiyoM kA ma atyanta hita hotA ho, vaha vAstava meM satya hai| isake viparIta jisase kisI kA ahita hotA fa ho yA dUsaroM ke prANa jAte hoM, vaha dekhane meM satya hone para bhI vAstava meM asatya evaM adharma hai| isa prakAra vicAra karake dekhiye, dharma kI gati kitanI sUkSma hai| {500) Mao Mao Mao Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting anRtaM taddhi vijJeyaM sarvazreyovirodhi tt| (nA. pu. 1/16/28) jo vacana sabhI ke kalyANa/hita kA virodhaka hotA hai, use 'asatya' jAnanA caahie| %%%%%%%Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Xing {501) satyasya vacanaM zreyaH satyaM jJAnaM hitaM bhvet| yad bhUtahitamatyantaM tad vai satyaM paraM mtm|| (ma.bhA. 3/213/31) satya bolanA sadA kalyANakArI hai| satya-sambandhI yathArtha jJAna hitakArI hotA hai| jisase prANiyoM kA atyanta hita hotA hai, use hI uttama satya mAnA gayA hai| {502} strISu narmavivAhe ca vRttyarthe praannsNktte| gobrAhmaNArthe hiMsAyAM nAnRtaM syaajjugupsitm|| (bhA.pu. 8/19/43) 'striyoM meM, hAsa-parihAsa ke samaya, vivAha meM , AjIvikA kI rakSA ke lie, # prANasaMkaTa upasthita ho jAne para , gau yA brAhmaNoM ke hita ke liye tathA kisI kI hiMsA (ko rokane)meM asatya-bhASaNa karanA nindanIya nahIM mAnA gayA hai| Ming Ming Ming Ming Ming Lie %% %%% %%%%%%%%%%%%%%%%%%% vaiidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/142
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%%%% %%% % %%%%%%%% {503} paratra svabodha-saMkrAntaye vAg uktA, sA yadi na vaJcitA bhrAntA vA pratipattivandhyA vA bhaved iti| eSA sarvabhUtopakArArthaM pravRttA,na bhuutopghaataay| hai yadi caivamapi abhidhIyamAnA bhUtopaghAtaparaiva syAt, na satyaM bhavet, pApameva 9 bhvet|... tasmAt parIkSya sarvabhUtahitaM satyaM bruuyaat| (yo.sU. 2/30 para vyAsa-bhASya) apane anubhava/jJAna ko dUsare ke pAsa saMkrAnta karane ke uddezya se vANI kA prayoga kiyA jAtA hai, vaha satya tabhI kahalAegI yadi vaha vaJcanA va bhrAnti se yukta evaM pratipAdanaI sAmarthya-hIna na ho| satya vANI samasta prANiyoM ke upakAra hetu hI pravRtta hotI hai, na ki OM prANi-ghAta hetu / yadi vaha vANI prayukta hokara prANi-vighAtaka hI ho, to vaha 'satya' nahIM * hogI, 'pApa' (asatya) hI hogii|----islie soca-samajhakara sarvaprANi-hitakAriNI OM satya-bhASA hI bolanI caahie| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting %%%%%%%%%Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {504} ye'nyAyena jihIrSanto dhanamicchanti ksycit| tebhyastu na tadAkhyeyaM sa dharma iti nishcyH|| __(ma.bhA. 12/109/14) jo anyAya se apaharaNa karane kI icchA rakhakara kisI dhanI ke dhana kA patA lagAnA cAhate hoM, una luTeroM se usakA patA na batAve aura yahI dharma hai, aisA nizcaya rkkhe| }%%%Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong {505} pRSTaM tu sAkSye pravadantamanyathA, vadanti mithyA patitaM nrendr| ekArthatAyAM tu samAhitAyAM, mithyA vadantaM tvanRtaM hinsti|| ___ (ma.bhA.1/82/17) kisI nirdoSa prANI kA prANa bacAne ke liye gavAhI dete samaya kisI ke pUchane para anyathA (asatya) bhASaNa karane vAle ko yadi koI patita kahatA hai to usakA kathana + mithyA hai| paraMtu jahAM apane aura dUsare, donoM ke hI prANa bacAne kA prasaMga upasthita ho, a vahA~ kevala apane prANa bacAne ke liye mithyA bolane vAle kA asatyabhASaNa usakA nAza ma kara detA hai| Wan Wan Wan Wan Le Le Gong Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting ahiMsA koza/143]
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ WASEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE ms {506} satyamiti amAyitA, akauTilyaM vaaddmnHkaayaanaam| (kena. zAM. bhA. 4/8) mana, vANI va karma kI mAyA-rahitatA tathA akuTilatA kA nAma 'satya' hai| FMing Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting . {507} sarvasvasyApahAre tu vaktavyamanRtaM bhvet| tatrAnRtaM bhavet satyaM satyaM cApyanRtaM bhvet|| tAdRzaM pazyate bAlo yasya stymnusstthitm| bhavet satyamavaktavyaM na vktvymnusstthitm| satyAnRte vinizcitya tato bhavati dhrmvit|| (ma.bhA. 8/69/34-35) jaba kisI kA sarvasva chInA jA rahA ho to use bacAne ke liye jhUTha bolanA kartavya hai| vahAM asatya hI satya aura satya hI asatya ho jAtA hai| jo vyavahAra meM satya ko sarvatra satya (aura asatya ko sarvatra asatya) rUpa meM dekhatA-samajhatA hai, vaha 'mUrkha' hai| vyavahAra meM jo satya bhI bolane yogya nahIM ho, to use nahIM bolanA caahie| isa taraha, pahale satya aura asatya kA acchI taraha nirNaya karanA caahie|jo aisA karatA hai, vahI dharma kA jJAtA hai| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le Le Jia Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {508} anRtAM vA vaded vAcaM, na tu hiMsyAt kthNcn|| (ma.bhA. 8/69/23) kisI bhI prANa-rakSA ke lie jhUTha bolanA par3e to bola de, kintu usakI hiMsA na hone de| {509} prANAtyaye vivAhe ca vaktavyamantaM bhvet| arthasya rakSaNArthAya pareSAM dhrmkaarnnaat| (ma.bhA. 12/109/20) prANa-saMkaTa ke samaya, vivAha ke avasara para, dUsare ke dhana kI rakSA ke liye tathA hai # dharma kI rakSA ke lie asatya bolA jA sakatA hai| Di %%%% %%% %%% %% %%%%%%%% %% %% % % Yong % %% %%% %% vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/144
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ta Nan Nan Nan %%%%%%%%%%% %%%%%%%%%% %%%%%%% ___{510} akUjanena cenmokSo nAvakUjet kthNcn| avazyaM kUjitavye vA zaGkeran vaapykuujnaat|| zreyastatrAnRtaM vaktuM satyAditi vicaaritm| yaH pApaiH saha sambandhAnmucyate shpthaadpi|| na tebhyo'pi dhanaM deyaM zakye sati kthNcn| pApebhyo hi dhanaM dattaM dAtAramapi piiddyet|| ___ (ma.bhA. 12/109/15-17) yadi na batAne se luTeroM se kisI dhanI kA bacAva ho jAtA ho to kisI taraha vahAM OM kucha bole hI nahIM, parantu yadi bolanA anivArya ho jAya aura na bolane se luTaroM ke mana meM [ saMdeha paidA hone lage to vahAM satya bolane kI apekSA jhUTha bolane meM hI kalyANa hai -yahI isa viSaya meM vicAra pUrvaka nirNaya kartavya hai| yadi zapatha khA lene se pApiyoM ke hAtha se chuTakArA mila jAye to vaisA hI kre| jahAM taka vaza cale, kisI taraha bhI pApiyoM ke hAtha meM dhana na pha jAne de; kyoMki pApAcAriyoM ko diyA huA dhana dAtA ko hI pIr3ita karatA hai| Ri Y=Y=Y=Y=Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Zhen Ting Ting Ting Ting Ting Ting Chu Zhi Bao $Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting ___{511} tadvadan dharmato'rtheSu jAnanapyanyathA nrH| na svargAccyavate lokAd daivIM vAcaM vadanti taam|| zUdravikSatraviprANAM ytrtoktau bhvedvdhH| tatra vaktavyamanRtaM taddhi styaadvishissyte|| (ma.smR.-8/103-104) tathya ko jAnatA huA dharma (dayA, jIvarakSA Adi) ke nimitta se prastuta avasara para anyathA kahane vAlA manuSya svargaloka se bhraSTa nahIM hotA arthAt dharmabuddhi se asatya a sAkSI dene vAle kA svarga nahIM bigar3atA hai| (manu Adi maharSigaNa) usa vANI ko daivI (deva // sambandhinI) vANI kahate haiN| ata: jahAM satya kahane para zUdra vaizya, kSatriya yA brAhmaNa ko prANadaNDa (phAMsI) ho sakatA ho; vahAM asatya kahanA (gavAhI denA) cAhiye, kyoMki vaha * (asatya kahanA) satya kahane se zreSTha hai| . Ming Ming Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le Wan Wan Le Le Wan Wan Le Le Le Le Le Le Le Le Le ahiMsA koza/145]
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ % % % %% %%%% %%%%%% %%%% % % % %% % {512} varNinAM hi vadho yatra, tatra sAkSyanRtaM vdet|| ___(yA. smR., 2/5/83) jahAM (satya bolane se) cAroM vargoM meM se kisI kA vadha hotA ho, vahAM sAkSI (gavAha) (unakI rakSA-hetu)asatya bole| {513} prANatrANe'nRtaM vAcyamAtmano vA parasya c| (ma.bhA. 12/34/25) apane yA dUsaroM ke prANa bacAne ke liye, guru ke liye asatya bolanA ucita hai| hiMsaka vacanaH kaTuvacana FTing Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Bei Bei Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {514} rohate sAyakairviddhaM vanaM parazunA htm| vAcA duruktaM bIbhatsaM na saMrohati vaakksstm|| (ma.bhA. 5/34/78, viduranIti 2/78; paM.ta. 3/111 meM AMzika parivartana ke sAtha) bANoM se biMdhA huA tathA pharase se kATA huA vana bhI aMkurita ho jAtA hai; kiMtu kaTu vacana ke rUpa meM vANI se kiyA huA bhayAnaka ghAva (kabhI) nahIM bhrtaa| ___{515} vAksAyakA vadanAnniSpatanti, pairAhataH zocati raatryhaani| parasya nAmarmasu te tapanti, tAn paNDito nAvasRjet pressu|| (ma.bhA. 1/87/11; 5/34/80, tathA 2/66/7 evaM 12/299/9 meM; vi. dha. pu. 3/233/280 aura ma.pu. 36/11 meM bhI AMzika parivartana ke sAtha) duSTa manuSyoM ke mukha se kaTuvacana rUpI bANa sadA chUTate rahate haiM, jinase Ahata hokara // manuSya rAta-dina zoka va cintA meM DUbA rahatA hai| ve kaTuvacana rUpI bANa dUsaroM ke marmasthAnoM : ke para hI coTa karate haiN| ataH vidvAna puruSa dUsare ke prati aisI kaThora vANI kA prayoga na kre| Le Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting vaidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/146
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 055555555555555555555555555555 Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%%%%%%%%%%%%%% {516} tathA'ribhirna vyathate zilImukhaiH zete'rditAGgo hRdayena duuytaa| svAnAM yathA vakradhiyAM duruktibhirdivAnizaM tapyati mrmtaadditH|| (bhA.pu. 4/3/19) zatruoM ke dvArA bANoM se viddha ho jAne para itanA kleza nahIM hotA jitanA ki apane * kuTilabuddhi vAle svajanoM ke kuvAkyoM se hotA hai| kyoMki bANoM se zarIra ke chinna-bhinna ho jAne para manuSya ke hRdaya meM pIr3A rahane para bhI kisI taraha nIMda A sakatI hai, kintu duSToM ke kuvAkyoM se marmasthAna ke viddha ho jAne para, rAta-dina becainI banI rahatI hai| 5171 adezakAlajJamanAyatikSamaM yadapriyaM lAghavakAri cAtmanaH / yo'trAbravIt kAraNavarjitaM vacaH na tadvacaH syAt viSameva tdvcH|| (paM.ta. 3/112) isa saMsAra meM jo manuSya vinA kAraNa hI deza-kAla ke viruddha, bhaviSya meM duHkhadAyI, apriya aura apane ochepana (laghutA) ko prakAzita karane vAlA vacana bolatA hai vaha vacana, vacana nahIM hai, apitu viSa hI hotA hai| %%%Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {518} karNinAlIkanArAcAn nirharanti shriirtH| vAkzalyastu na nirhartuM zakyo hadizayo hi sH|| ___ (ma.bhA. 5/34/79, viduranIti 2/79) Wan karNi, nAlIka aura nArAca nAmaka bANoM ko zarIra se nikAla sakate haiM, parantu kaTu vacanarUpI bANa nahIM nikAlA jA sakatA; kyoMki vaha hRdaya ke bhItara taka dhaMsa jAtA hai| [TippaNI:- 1.jidhara bANa ke phala kA rukha ho, usase viparIta rukhavAle do kAMToM se yukta bANa ko karNI // kahate haiN| zarIra meM dhaMsa jAne para yadi use nikAlA jAya to vaha AMtoM ko bhI apane sAtha khIMca letA hai, isaliye atipIr3AdAyaka hotA hai| 2. nAlIka nAmaka bANa atyanta choTA hotA hai, vaha zarIra meM pUrA-kA-pUrA ghusa jAtA hai, ataH use bhI nikAlanA kaThina ho jAtA hai| 3. nArAca sampUrNa lohe kA banA tIkSNa bANa hotA hai jisameM pAMca kaaNtteN| paMkha hote haiN|] Di Yong Nan Nan Nan Nan %%%%%%%%%%% %%%%%%%%%% %%%Nan ahiMsA koza/147]
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ hiMsaka asatya vacana tyAjya {519} niSTharaM bhASaNaM yatra tatra nityaM vsaamyhm|| (pa.pu. 6(uttara)/116/15) (alakSmI/ daridratA kA kathana-) jahAM-jahAM loga kaThora bhASaNa karate haiM, vahAM maiM sarvadA nivAsa karatI huuN| {520} abhyAvahati kalyANaM vividhaM vAk subhaassitaa| saiva durbhASitA raajnnnaayoppdyte|| __ (ma.bhA. 5/34/77, viduranIti 2/77) madhura zabdoM meM kahI huI bAta aneka prakAra se kalyANa karatI hai; kintu vahI yadi kaTu zabdoM meM kahI jAya to mahAn anartha kAraNa bana jAtI hai| Zhen Ban Gou Gou Zhi Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Kan Kan Bei Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {521} na vadet sarvajantUnAM hRdi roSakara budhH|| Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting (zi.pu. 1/13/80) ___ aisI koI bAta kisI bhI prANI ke viSaya meM na kahe jisase usake hRdaya meM koI roSa paidA ho| {522} tasmAt sAntvaM sadA vAcyaM na vAcyaM paruSaM kvcit| ___ (ma.bhA. 1/87/13) kabhI kaThora vacana na bole| sadA sAntvanApUrNa madhura vacana hI bole| {523} kakSA paruSA vAco na bruuyaat|| (bau. smR. snAtaka vrata/28) brahmacArI ko cAhie ki vaha rUkhe aura paruSa (kaThora) vacana nahIM bole| Ba Shen Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%%%%%%%, vidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/148
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ Le Le Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Le Le Le Le Le Le Le Chong Chong Ting Ting Ting Ting Ting Le Le Le Le (524 varjayeduzatI vAcaM hiMsAyuktAM mnonudaam| ' (ma.bhA.12/240/9) sAdhaka ko cAhiye ki mana ko pIr3A dene vAlI hiMsAyukta vANI kA prayoga na kre| {525} nityaM manopahAriNyA vAcA prhlaadyejjgt| udvejayati bhUtAni krUravAgdhanado'pi sn|| __ (zu.nI. 1/166) hamezA manohara vacanoM se jagat ko prasanna karanA cAhiye, kyoMki yadi dhana dene vAlA kubera ke samAna bhI ho, parantu krUra vANI bolane se vaha manuSyoM ko udvigna hI karatA hai| "Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Lao ___{526} kopAtkaTUktirniyataM kaTUktyA . zatrutA bhvet| tathA cApriyatA sadyaH zatruH kaH kasya bhuutle|| ko vA priyo'priyaH ko vA kiM mitraM ko ripurbhvet| indriyANi ca bIjAni sarvatra shtrumitryoH|| ___ (bra.vai.pu. 4/24/64-65) ___ kopa se kaTUkti nizcaya hI bolI jAtI hai, kaTUkti se zatrutA hotI hai aura zatrutA se turaMta apriyatA A jAtI hai-nahIM to pRthivI para kauna kisakA zatru hai? kauna priya hai aura maiM # kauna apriya? sarvatra zatru-mitra hone meM jihvA Adi indriyAM hI kAraNa hotI haiN| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Xue {527} vairaM paJcasamutthAnaM tacca budhyanti pnndditaaH| strIkRtaM vAstujaM vAgjaM ssaaptnaapraadhjm|| (ma.bhA.12/139/42) __ vaira pAMca kAraNoM se huA karatA hai, isa bAta ko vidvAn puruSa acchI taraha jAnate // ma haiM:- 1. strI ke liye, (2) ghara aura jamIna ke liye, (3) kaTora vANI ke kAraNa, (4) # jAtigata dveSa ke kAraNa, aura (5) kisI samaya kiye hue aparAdha ke kaarnn| $%%%%Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian , ahiMsA koza/149]
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ $$$$$$$$ Bian Bian Bian , {528} aruntudaM paruSaM tIkSNavAcaM vAkkaNTakairvitudantaM manuSyAn / vidyAdalakSmIkatamaM janAnAM mukhe nibaddhAM nirRtiM vahantam // (ma.bhA. 1/87/9; 5/36/8, ma. pu. 36/9 kucha parivartita rUpa meM, viduranIti 4 / 8 ) jo svabhAva kA kaThora ho, dUsaroM ke marma meM coTa pahuMcAtA ho, tIkhI bAteM bolatA ho aura kaThora vacanarUpI kAMToM se dUsare manuSya ko pIr3A detA ho, use atyanta lakSmIhIna (daridra yA abhAgA ) smjheN| (usako dekhanA bhI burA hai ; kyoMki) vaha kar3avI bolI ke rUpa meM (mAnoM) apane muMha meM baMdhI huI eka pizAcinI ko Dho rahA hai| {529} nAruntudaH syAnna nRzaMsavAdI na hInataH paramabhyAdadIta / yayA'sya vAcA para udvijeta na tAM vadeduSatIM pApalokyAm // (ma.bhA. 1/87/8; 2/66/ 6; 12 / 299/8; vi. dha. pu. 3/233/279 ; ma. pu. 36/8 meM kucha parivartita rUpa meM) krodhavaza kisI ke marma-sthAna meM coTa na pahuMcAye ( aisA bartAva na kare, jisase kisI ko mArmika pIr3A ho) / kisI ke prati kaThora bAta bhI muMha se nikAle / jo mana ko jalAne vAlI ho, jisase dUsare ko udvega hotA ho, aisI bAta muMha se na bole; kyoMki pApI loga hI aisI bAteM bolA karate haiN| zatru ke viruddha bhI anucita upAya kA sahArA na le| {530} marmAbhighAtamAkrozaM paizunyaJca vivarjayet / dambhAbhimAnatIkSNAni na kurvIta vicakSaNaH / mUrkhonmattavyasanino virUpAnmAyinastathA // nyUnAGgAMzcAdhikAGgAMzca nopahAsairvidUSayet / (mA.pu. 34/ 45-47) kisI ke prati marmAntaka vacana, Akroza tathA cugalakhorI se apane Apa ko sadA bacAte rahe / manuSya kI buddhimattA isI meM hai ki vaha dambha, abhimAna tathA kaTuvacana kA parityAga kre| sAtha hI kisI mUrkha, unmatta, du:khI, kurUpa, mAyAvI, nyUnAGga tathA adhikAGga vyakti kI haMsI na ur3Ave / [vaidika / brAhmaNa saMskRti khaNDa / 150 Wan ,
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%%%%%%% ___{531} kaTuvAcA bAndhavAMzca khalatvena ca yo nrH| dagdhAnkaroti balavAnvahnikuNDaM prayAti sH|| (bra.vai.pu. 2/30/2) jo balavAn khala puruSa apanI duSTatA ke nAte kaTu vANI dvArA bAndhavoM ko jalAyA karatA hai, vaha 'agni kuNDa' nAmaka naraka meM jAtA hai| {532} yasmAdudvijate lokaH sarvo mRtyumukhaadiv| vAkkrUrAd daNDaparuSAt sa prApnoti mahad bhym|| (ma.bhA. 12/262/18) jaise saba loga mauta ke mukha meM jAne se Darate haiM, usI prakAra jisake smaraNamAtra se saba loga udvigna ho uThate haiM tathA jo kaTuvacana bolane vAlA aura daNDa dene meM kaThora hai, aise ka manuSya ko mahAn bhaya kA sAmanA karanA par3atA hai| {533} Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting kAmaM dugdhe viprakarSatyalakSmI kIrtiM sUte durlado nissplaati| zuddhAM zAntAM mAtaraM maGgalAnAM dhenuM dhIrAH sUnRtAM vaacmaahuH|| (u.rA. 5/31) satya aura priya (sUnRtA) vANI manoratha ko pUrNa karatI hai, alakSmI (daridratA)kA OM parihAra karatI hai, kIrti ko utpanna karatI hai aura zatruoM kA vinAza karatI hai| isI kAraNa, sudhIjana aisI vANI ko zuddha, zAnta, kalyANa (maMgala) kAryoM kI jananI aura kAmadhenu ke samAna batAte haiN| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {534} marmANyasthIni hRdayaM tathAsUna rUkSA vAco nirdahantIha puNsaam| tasmAd vAcamuSatIM rUkSarUpAM dharmArAmo nityazo vrjyiit|| ___ (ma.bhA. 5/36/7, viduranIti 4/7) isa jagata meM rUkhI bAteM manuSyoM ke marmasthAna, haDDI, hRdaya tathA prANoM taka dagdha hai ma karatI rahatI haiM; isaliye dharmAnurAgI puruSa jalAnevAlI rUkhI bAtoM kA sadA ke liye Wan parityAga kara de| Wan Wan Wan Wan Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Qi ahiMsA koza/151]
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ %%%%%%%% %%%%% %%%%%%%%%%%%%%%%%%% {535) AjanmasevitaM dAnairmAnaizca pritossitm| tIkSNavAkyAnmitramapi tatkAlaM yAti shtrutaam| vakroktizalyamuddhartuM na zakyaM mAnasaM ytH|| (zu.nI. 3/233-34) jisakI janma se hI sevA kI gaI ho aura dAna tathA mAna se poSaNa kiyA gayA ho, aisA mitra bhI tIkSNa vAkyoM ke kahane se tatkAla hI zatru bana jAtA hai, kyoMki citta meM cubhe huye kaTu-vacana rUpI kAMToM ko nikAla kara dUra karane meM vaha samartha nahIM hotA hai| ataH mitroM ko bhI tIkSNa bAteM nahIM sunAnI caahiye| Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {536} saMvAde paruSANyAhuryudhiSThira nraadhmaaH| pratyAhurmadhyamAstvete'nuktAH prussmuttrm|| na coktA naiva cAnuktAstvahitAH paruSA girH| pratijalpanti vai dhIrAH sadA tuuttmpuurussaaH|| (ma.bhA. 2/73/8-9) nIca manuSya sAdhAraNa bAtacIta meM bhI kaTuvacana bolane lagate haiN| jo svayaM pahale kaTuvacana na kahakara dUsare ke kaTu vacana ke pratyuttara meM kaThora bAteM kahate haiM, ve madhyama zreNI ke puruSa haiN| paraMtu jo dhIra evaM zreSTha puruSa haiM, ve kisI ke kaTuvacana bolane yA na bolane para bhI apane mukha se kabhI kaThora evaM ahitakara bAta nahIM nikaalte| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Lie Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Xing {537} yathA vRkSa AvirmUla: zuSyati sa udvartate, evamevAnRtaM vadannAvirmUlamAtmAnaM karoti, sa zuSyati, sa udvartate, tasmAdanRtaM na vdet| (ai. A. 2/3/6) jisa prakAra vRkSa mUla (jar3a) ke ukhar3a jAne se sUkha jAtA hai aura antataH naSTa ho Wan jAtA hai, usI prakAra asatya bolane vAlA vyakti bhI apane Apa ko ukhAr3a detA hai, jana# samAja meM pratiSThAhIna ho jAtA hai, nindita hone se sUkha jAtA hai-zrI hIna ho jAtA hai, aura ma * antataH narakAdi durgati pAkara naSTa ho jAtA hai| Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Wan Wan Le Le Le Le Le Le Wan Wan Le Le Le Le Ming Ming Ting Ting Ting Ting Le Le Le Le Tiao vaidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/152
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%%%%%%%% {538} kuvAkyAntaJca sauhRdm| (paM.ta. 5/72) kaTu vAkya ke prayoga se maitrI naSTa ho jAtI hai| {539} - nAruntudaH syaadaato'pi na prdrohkrmdhiiH| yayA'syodvijate vAcA nAlokyAM taamudiiryet|| (ma.smR. 2/161). svayaM duHkhita hote hue bhI dUsare kisI ko duHkha na de, dUsare kA apakAra karane kA vicAra na kare aura jisa vacana se koI duHkhita ho, aisA svarga-prApti kA bAdhaka vacana na khe| (Ming Ming Xi Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {540} asannastvAsata indra vktaa| (a.8/4/8) he indra ! asatya bhASaNa karane vAlA asatya (lupta) hI ho jAtA hai| {541} ye vadanti sadA'satyaM prmrmaavkrtnm| jihvA cocchriyate teSAM sdsyairymkiNkraiH|| (brahma.pu. 106/96-97) jo loga dUsare ko marmAntaka pIr3A dene vAlI asatya bhASA bolate haiM, yamaloka meM yama ke dUta unakI jihvA kA uccheda karate haiN| Ming Ming Ming Gou Bian Gou Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Mao Mao Mao Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Ping {542} ziznodare ye niratAH sadaiva, stenA narA vAkparuSAzca nitym| apetadoSAnapi tAn viditvA, dUrAd devAH smprivrjynti|| (ma.bhA.12/299/36) jo sadA peTa pAlane aura upastha-indriyoM ke bhoga bhogane meM hI lage rahate haiM tathA jo OM corI karane evaM sadA kaThora vacana bolane vAle haiM, ve yadi prAyazcitta Adi ke dvArA ukta karmoM maiM ke doSa se chUTa jAeM, to bhI devatA loga unheM pahacAna kara dUra se hI tyAga dete haiN| Ming Ming Ming Ming Ming Ming Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan , . ahiMsA koza/153]
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ Yu Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting A. ahiMsaka kI vANIH priya va hitakara ho {543} sarvabhUtadayAvanto ahiMsAniratAH sdaa|| paruSaM ca na bhASante sadA santo dvijpriyaaH| (ma.bhA. 3/207/84-85) jo samasta prANiyoM para dayA karate, sadA ahiMsA-dharma ke pAlana meM tatpara rahate aura kabhI kisI se kaTu vacana nahIM bolate, aise saMta sadA samasta dvijoM ke priya hote haiN| {544} ahiMsayaiva bhUtAnAM kAryaM shreyo'nupaalnm| vAk caiva madhurA hyasyAH prayojyA dhrmkaaNkssinnaa|| (vi. dha. pu. 3/233/85; ma. smR. 2/159 meM AMzika parivartana ke sAtha) jo dharma kA pAlana karanA cAhate haiM, unheM cAhie ki ve 'ahiMsA' ko apanA kara prANiyoM kA kalyANa kareM aura madhura vANI boleN| Y=Yu Ni Ni Ni Ni Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {545} paraparivAdaH pariSadina kathaJcit paNDitena vktvyH| satyamapi tanna vAcyaM yaduktamasukhAvahaM bhvti|| (paM.ta. 3/114) vidvAn vyakti ko sabhA ke sAmane kisI kI nindA nahIM karanI cAhie aura vaha satya OM bhI nahIM kahanA cAhie jo kahane para kisI ke lie duHkhadAyI yA aprItikara ho| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {546} sarvalokahitaM kuryAt mRduvaakymudiiryet|| (nA. pu. 1/24/21) sabhI logoM ko hita kare aura mRdu- kaThoratArahita vacana bole| {547 na vadet prpaapaani| (nA. pu. 1/26/28) dUsaroM ke pApa/aparAdha kA bakhAna na kre| % %%% %%%%%%%%%% %%% %%%%%%% %%% vidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/154 %
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ % Nan %%%%%% %%%% %%%% %%%% %%%%% %%%% %%%% %% {548} parasparasya marmANi na kadApi vadet dvijH| (nA. pu. 1/26/38) dvija ko cAhie ki vaha eka dUsare ke rahasyoM ko kabhI na khole| {549} saktumiva titaunA punanto, yatra dhIrA manasA vaacmkrt| atrA sakhAyaH sakhyAni jAnate, bhadraiSAM lakSmInihitAdhi vaaci|| (R.10/71/2) jaise sattU ko sUpa (chAja) se pariSkRta (zuddha) karate haiM, vaise hI medhAvI jana apane buddhi-bala se pariSkRta kI gaI bhASA ko prastuta karate haiN| vidvAna loga vANI se hone vAle abhyudaya ko prApta karate haiM, inakI vANI meM maMgalamayI lakSmI nivAsa karatI hai| Gong Gong Gong Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ming Nian {550} satyAM hitAM vadedvAcaM prlokhitaissinniim|| (la.hA.smR. 1/30) paraloka meM, yA anya logoM ke lie upakAra karane vAlI, satya va hitakArI vANI bolanI caahiye| De Le Gou Gou Gou Ming Ming Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gou Gou Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {551} prayuJjIta sadA vAcaM madhurAM hitbhaassinniim| (au.smR.,123; pa. pu. 3/53/16 meM AMzika parivartana ke sAtha) sarvadA hitakArI madhura vANI kA prayoga karanA caahie| {552} RtaM ca sUnRtA vANI kavibhiH prikiirtitaa| (bhA.pu. 11/19/38) satya va madhura vANI kA hI nAma 'Rta' hai| Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting ! ahiMsA koza/155]
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ta Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming {553} parApavAdaM paizunyamanRtaM ca na bhaasste| anyodvegakaraM vA'pi toSyate tena keshvH|| (vi.pu. 3/8/13) ___ jo puruSa dUsaroM kI niMdA, cugalI athavA mithyA-bhASaNa nahIM karatA tathA aisA vacana bhI nahIM bolatA jisase dUsaroM ko kheda ho, usase nizcaya hI bhagavAn kezava prasanna rahate haiN| {554} ye priyANi prabhASate priyamicchaMti stkRtm| zrImanto vaMdyacaritA devAste nrvigrhaaH|| (zu.nI. 1/170) jo loga mIThI vANI bolate haiM aura apane priya kA satkAra karanA cAhate haiM, aise prazaMsanIya carita vAle loga manuSya rUpa meM devatA hI haiN| Ming Kan Kan Kan Kan Kan Kan Kan Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {555} vicakSaNavatIM vAcaM bhASante canasitavatIM vickssynti| (go. brA. 2/2/22) brahmavAdI loga satya tathA priya vANI bolate haiN| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {556} hitapriyoktibhirvaktA, dAtA snmaandaantH| (vyA. smR. 4/60) hitakArI priya vacana bolane vAlA hI zreSTha vaktA hai, sammAnapUrvaka dene vAlA hI zreSTha dAtA hai| ___{557} he jihve kaTukasnehe, madhuraM kiM na bhaassse| madhuraM vada kalyANi, loko'yaM mdhurpriyH|| (cANakya-nItizAstra, dvitIya zataka- 173) he jihvA! kaDuA bolanA hI kyoM acchA lagatA hai? tU madhura kyoM nahIM bolatI? tU to ke logoM kA kalyANa karane vAlI haiM! tU madhura bola, kyoMki yaha duniyA madhuratA ko cAhatI hai| SFWan Wan Le Le Le Wan Wan Wan Le Le Le Wan Wan Le Le Wan Le Le Wan Wan Wan Wan Wan Wan Le Le Wan Wan Le Le Le Le Le Suo Chong vaiidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/156
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%%%%% {558} devi vAg yatte madhumat tasmin maadhaaH|| (tA.brA. 1/3/1) svayaM vAgdevI meM jo mAdhurya hai, vaha manuSya kI vANI meM bhI sthApita honA caahie| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting ahiMsakaH vANI-prayoga meM kuzala/apramatta {559} vacanaM trividhaM zaila laukike vaidike tthaa| sarvaM jAnAti zAstrajJo nirmljnyaanckssussaa|| asatyamahitaM pazcAtsAmprataM shrutisundrm| subuddhaM zatrurvadati na hitaM ca kadAcana // ApAtaprItijanakaM prinnaamsukhaavhm| satyasAraM hitakaraM vacasAM shresstthmiipsitm|| evaM ca trividhaM zaila, niitishaastrniruupitm| (bra.vai. 1/39/53-57) ___ (vaziSTha RSi kA himavAn parvata ko kathana-) loka meM veda meM tIna prakAra ke vacana mAne gaye haiN| zAstrajJa puruSa apanI nirmala jJAna-dRSTi se una sabhI ko jAnatA hai| pahale prakAra kA vacana vaha hotA hai jo pahale kAnoM meM madhura lagatA hai aura bodhagamya Wan bhI hotA hai, kintu pariNAma meM asatya va ahitakara siddha hotA hai| aisA vacana zatru hI kahatA # hai| dUsare prakAra kA vacana vaha hai jo prArambha meM bhale hI duHkhadAyaka pratIta ho, kintu pariNAmataH sukhadAyaka hotA hai| yaha vacana dayAlu va dharma-rata puruSa apane bhAI-bandhuoM ko samajhAne ke lie prayukta karate haiN| tIsare prakAra kA vacana kAnoM meM par3ate hI amRta ke samAna 5 madhura pratIta hotA hai aura pariNAma meM bhI sukhada hotA hai| aisA vacana satyasAra, hitakArI va ma abhISTa mAnA gayA hai| he zailarAja! isa prakAra nIti-zAstra meM tIna prakAra ke vacana kahe gaye ka haiN| (inakA avasarAnurUpa prayoga karanA cAhie tathA dUsare va tIsare vacana ko hI hiMsA-doSa 5 se rahita samajhanA caahie|) Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting ahiMsA koza/157]
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ % %%%%%% % %%%%%%%%%% %%%%%%%%% {560} avyAhRtaM vyAhRtAcchreya AhuH satyaM vaded vyAhRtaM tad dvitiiym| priyaM vadeda vyAhRtaM tat tRtIyaM dharmaM vaded vyAhRtaM tccturthm|| (ma.bhA. 5/36/12,12/299/38, viduranIti 4/12) bolane se na bolanA hI acchA batAyA gayA hai, (yaha vANI kI prathama vizeSatA hai aura yadi bolanA hI par3e to) satya bolA jAya- yaha vANI kI dUsarI vizeSatA hai yAnI mauna kI apekSA bhI adhika lAbhaprada hai| (satya aura) priya bolanA vANI kI tIsarI vizeSatA hai| yadi satya aura priya ke sAtha hI dharma-sammata bhI kahA jAya, to vaha vacana kI (sarvottama) cauthI vizeSatA hai| ina cAroM meM uttarottara zreSThatA hai| ____{561} kAle hitaM mitaM brUyAdavisaMvAdi peshlm|| (zu.nI. 3/12) ucita avasara para, thor3e zabdoM meM, aura susaMgata va madhura vacana bolanA caahiye| Bei Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting ___{562} tasmAtsatyaM vadetprAjJo ytprpriitikaarnnm| satyaM yatparaduHkhAya tadA maunaparo bhvet|| (vi.pu. 3/12/43) ataH prAjJa puruSa ko vahI satya kahanA cAhiye jo dUsaroM kI prasannatA kA kAraNa ho| yadi kisI satya vAkya ke kahane se dUsaroM ko duHkha hotA jAne, to mauna rhe| %%Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Xue ___{563} satyaM brUyAtpriyaM brUyAt na bruuyaatstympriym| priyaM ca nAnRtaM brUyAd eSa dharmaH snaatnH|| (ma.smR. 4/138; a.pu. 372/8; ga.pu. 1/ 229/15; vi. dha. pu. 3/233/177) satya (jaisA dekhA hai vaisA) bole, priya ('tumheM putra huA hai, tuma parIkSA meM uttIrNa ma ho gaye ityAdi prItijanaka vacana') bole, satya bhI yadi apriya ho to use na bole; yahI hai OM sanAtana (anAdi kAla se calA AtA huA) dharma hai| %%% %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% |vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/158
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ MGong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {564} na prahRSyati sammAne nAvamAnena kupyti| na kruddhaH paruSaM brUyAdetat sAdhostu lkssnnm|| ___ (ga.pu. 1/113/41) sAdhu puruSa kA lakSaNa yaha hai-vaha na to sammAna meM prasanna hotA hai aura na hI apamAna se kupita hotA hai, tathA vaha kabhI krodha-yukta hokara kisI ko kaThora vacana nahIM boltaa| Bao Bei Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {565} asatpralApaM pAruSyaM paizunyamanRtaM tthaa| catvAri vAcA rAjendra na jlpennaanucintyet|| (ma.bhA. 13/13/4) _[draSTavyaH brahma 144/19] muMha se burI bAteM nikAlanA, kaThora bolanA, cugalI khAnA aura jhUTha bolanA-ye cAra vANI se hone vAle pApa haiN| inheM na to kabhI jabAna para lAnA cAhiye aura na mana meM hI socanA caahiye| Chang Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le Le {566} nAkrozamRcchanna vRthA vadecca, na paizunaM janavAdaM ca kuryaat| satyavrato mitabhASo'pramattastathA'sya vAgdvAramatho suguptm|| (ma.bhA. 12/269/25) kisI ko gAlI na de, vyartha na bole, dUsaroM kI cugalI yA nindA na kare, mitabhASI pha ho, satya vacana bole tathA isake liye sadA sAvadhAna rahe-aisA karane se vAk-indriyarUpa dvAra kI rakSA hotI hai| {567} adrohaM sarvabhUteSu maitrI kuryAcca pnndditH| varjayedasatIM vAcamativAdAMstathaiva c|| __ (mA.pu. 55/71) paNDita/samajhadAra vyakti ko cAhie ki vaha sarvabhUta (saMsAra) se adroha arthAt // + vairarahita ho sabase mitratA kare, mithyA na bole aura adhika vivAda (yA burI bAta) bhI nahIM ma kre| %%%%%%%%%%%%%%%% %%%%%%%%%%%%%%% %% ahiMsA koza/159]
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ta Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ya Ya Le Le Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Ya Ya Ya Ya ____{568} zlakSNAM vANI nirAbAdhAM madhurAM paapvrjitaam| svAgatenAbhibhASante te narAH svrggaaminH|| paruSaM ye na bhASante kaTukaM niSTharaM tthaa| apaizunyaratAH santaste narAH svrggaaminH|| pizunAM na prabhASante mitrabhedakarI girm| RtaM maitraM tu bhASante te narAH svrggaaminH|| (ma.bhA.13/144/21-23; brahma 116/20-22) (ziva kA pArvatI se vANI-dharma kA kathana-)jo sneha-pUrNa, madhura, bAdhA-rahita aura pApazUnya tathA svAgata satkAra ke bhAva se yukta vANI bolate haiM, ve mAnava svarga-loka 9 meM jAte haiN| jo kisI kI cugalI nahIM khAte aura kabhI kisI se rUkhI, kar3avI aura ma niSThuratApUrNa mu~ha se bAta nahIM nikAlate, ve sajjana puruSa svarga meM jAte haiN| jo do mitroM meM phUTa DAlane vAlI cugalI kI bAteM nahIM karate haiM, satya aura maitrI bhAva se yukta vacana bolate haiM, ve manuSya svargaloka meM jAte haiN| {569} Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting ye varjayanti paruSaM paradrohaM ca maanvaaH| sarvabhUtasamA dAntAste narAH svrggaaminH|| zaThapralApAd viratA viruddhprivrjkaaH| saumyapralApino nityaM te narAH svrggaaminH|| na kopAd vyAharante ye vAcaM hRdydaarnniim| sAntvaM vadanti kruddhA'pi te narAH svrggaaminH|| eSa vANIkRto devi dharmaH sevyaH sadA nraiH| (ma.bhA.13/144/24-27; brahma. 116/23-26) : ____ jo mAnava dUsaroM se tIkhI bAteM bolanA aura droha karanA chor3a dete haiM, saba prANiyoM ke prati samAna bhAva rakhane vAle aura jitendriya hote haiM, ve svarga-loka meM jAte haiN| jinake 9 mu~ha se kabhI zaThatApUrNa bAta nahIM nikalatI, jo virodhayukta vANI kA parityAga karate haiM aura // * sadA saumya (komala) vANI bolate haiM, ve manuSya svargagAmI hote haiN| jo krodha meM A kara bhI OM hRdaya ko vidIrNa karane vAlI bAta mu~ha se nahIM nikAlate haiM tathA kruddha hone para bhI sAntvanApUrNa hai OM vacana hI bolate haiM, ve manuSya svargagAmI hote haiN| yaha vANI-janita (ahiMsA-samanvita)dharma hai batAyA gayA hai| Yong Yong %%%%%%%%%%%%% %%%%%% %%% % %%%%% % vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/160 Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan {570} tathA na krIDayet kaizcit kalahAya bhvedythaa| vinode'pi zapennaivaM te bhAryA kulaTA'sti kim|| (zu.nI. 3/312) krIDA arthAt manovinoda kI aisI bAta bhI nahIM karanI cAhiye jisase jhagar3A khar3A ho jaay| jaise-vinoda meM bhI aisA nahIM kahanA cAhiye ki kyA tumhArI strI kulaTA hai? ___{571} lajjyate ca suhRd yena bhidyate durmanA bhvet|| vaktavyaM na tathA kiMcidvinode'pi ca dhiimtaa| ___ (zu.nI. 3/229-30) jisa vacana se mitra lajita ho jAya yA usake mana meM pharka par3a jAya yA citta duHkhI hai ho jAya, vaise vacanoM ko vinoda meM bhI buddhimAna vyakti ko thor3A bhI nahIM kahanA caahiye| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {572} anAyasaM mune zastraM mRdu vidyAmahaM kthm| yenaiSAmuddhare jihvAM parimRjyAnumRgya c|| zaktyA'nnadAnaM satataM titikssaa'rjvmaardvm| yathArhapratipUjA ca shstrmetdnaaysm|| jJAtInAM vaktukAmAnAM kaTukAni laghUni c| girA tvaM hRdayaM vAcaM zamayasva manAMsi c|| ___(ma.bhA.12/81/20-22) ( zrIkRSNa kA maharSi nArada se jijJAsA-)mune! binA lohe ke bane hue usa komala # zastra ko maiM kaise jAnU~, jisake dvArA parimArjana aura anumArjana karake saba kI jihvA ko ma ukhAr3a lU~ (aisA astra batAiye jo ho bahuta hI komala, kintu jisase saba kA muMha banda ho jaay)| (maharSi nArada kA zrIkRSNa ko uttara-) zrIkRSNa! apanI zakti ke anusAra sadA annadAna karanA, sahanazIlatA, saralatA, komalatA tathA yathAyogya pUjana (Adara-satkAra) ma karanA-yahI binA lohe kA banA huA zastra hai| jaba sajAtIya bandhu Apake prati kar3avI tathA I ma ochI bAteM kahanA cAheM, usa samaya Apa madhura vacana bolakara unake hRdaya, vANI tathA mana // * ko zAnta kara deN| Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan , ahiMsA koza/161] Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ji h
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ Fen Wan Wan Le Le Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Le Le Wan Wan Le Le Ts {573} vAtsalyAtsarvabhUtebhyo vAcyAHzrotrasukhA girH| paritApopaghAtazca pAruSyaM cAtra grhitm|| ___ (ma.bhA.12/191/14) vANI aisI bolanI cAhiye, jisameM saba prANiyoM ke prati sneha bhAva ho tathA jo # sunate samaya kAnoM ko sukhada jAna pdd'e| dUsaroM ko pIr3A denA, mAranA aura kaTuvacana sunAnA ye saba nindita kArya haiN| . {574) nAniSTaM pravadet kasminna cchidraM kasya lkssyet| (zu.nI. 3/118) kisI ke liye durvacana na kahe, aura na hI kisI ke chidra ko dekhe/sUcita kre| Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Zhen Ting De {575} vivakSatA ca sadvAkyaM dharmaM suukssmmveksstaa| satyAM vAcamahiMsrAM ca vdednpvaadiniim|| kalkApetAmaparuSAmanRzaMsAmapaizunAm / IdRgalpaM ca vaktavyamavikSiptena cetsaa|| (ma.bhA. 12/215/10-11) jo sUkSma dharma ko dhyAna meM rakhate hue uttama vacana bolanA cAhatA ho, usako aisI , vANI kahanI cAhiye jo satya hone ke sAtha hI hiMsA va paranindA se rahita ho aura jisameM hai| # zaThatA, kaThoratA, krUratA aura cugalI Adi doSoM kA sarvathA abhAva ho, aisI vANI bhI bahuta thor3I mAtrA meM aura susthira citta se hI bolanI caahiye| %%%%%%%%%Le Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Xing {576} apazabdAzca no vAcyA mitrabhAvAcca kessvpi| gopyaM na gopayenmitre tadgopyaM na prkaashyet|| ___ (zu.nI. 3/313) kisI vyakti ke liye mitrabhAva se bhI apazabdoM kA prayoga karanA ucita nahIM hai| a mitra se gopya viSaya ko na chipAye, aura usake gopya viSaya ko kahIM prakAzita na kre| Di Yi Bu Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/162
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE .mx ahiMsaka vacana kA suprabhAva 15772 priyavAkyapradAnena, sarve tuSyanti jntvH| tasmAd tadeva vaktavyaM, vacane kA dridrtaa|| (cANakya-nIti 16/115) priya vAkyoM ke bolane se sabhI prANI prasanna hote haiN| ataH priya hI bolanA caahie| Akhira, bolane meM daridratA kyoM? {578} sAntvenAnnapradAnena priyavAdena caapyut| samaduHkhasukho bhUtvA sa paratra mhiiyte|| (ma.bhA.12/297/36) jo saba logoM ko sAMtvanA pradAna karatA, bhUkhoM ko bhojana detA aura priya vacana bola kara saba kA satkAra karatA hai, vaha sukha-dukha meM sama rahakara (ihaloka aura) paraloka meM pratiSThita hotA hai| Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Zhi Y=Y=Y=Le %%%%%Gou Wan Gou Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting {5791 dve karmaNI naraH kurvan, asmiMlloke virocte| abruvan paruSaM kiMcit, asto'nrcyNstthaa| (ma.bhA. 5/33/54, viduranIti 1/54) jarA bhI kaThora na bolanA tathA duSTa logoM ko mAna-sammAna na denA-ina do kAmoM ko karane vAlA manuSya isa loka meM vizeSa zobhA pAtA hai| {580} AdAnAdapi bhUtAnAM madhurAmIrayan girm| sarvalokamimaM zakra sAntvena kurute vshe|| (ma.bhA. 12/84/8) __ madhura vacana bolane vAlA manuSya logoM kI koI vastu le bhI le to bhI vaha apanI madhura vANI dvArA isa sampUrNa jagat ko vaza meM kara letA hai| Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=%%%%F ahiMsA koza/163]
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Le Le Le Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=%%%%%%%% {581 priyavacanavAdI priyo bhvti| (ma.bhA. 3/313/113) madhura vacana bolane vAlA (sabhI kA) priya bana jAtA hai| {582} ekaM prasUyate mAtA dvitIyaM vAk prsuuyte| vAgjAtimadhikaM procuH soda-dapi bndhuvt|| (paM.ta. 4/6) eka bandhu ko mAtA utpanna karatI hai aura dUsarI ko vANI (sambhASaNa) arthAt ja vAgdAna se (bhAI) banAyA jAtA hai| paNDita loga ina donoM meM sambhASaNa se utpanna bandhu ko hai sodara bhAI se bhI zreSTha batAte haiN| {583} Kan Kan Kan Kan Ting Ting Wan Wan Le Le Le Ban Gou Wan Gou Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le %%%%%%Gou Gou Ting Ting Ting Ting Ting kaH paraH priyvaadinaam|| (paM.ta. 2/125) priya bAteM bolane vAloM ke lie na koI parAyA hotA hai aura na hI koI zatru hotA hai| {584} satyaM ca dharmaM ca parAkramaM ca bhUtAnukampAM priyavAditAM c| dvijAtidevAtithipUjanaM ca panthAnamAhustridivasya sntH|| (ma.bhA. 2/109/31) samasta prANiyoM para dayA tathA sabase priya vacana bolanA-inheM (satya, dharma, devatA va brAhmaNoM (vidvAnoM) kI pUjA- ina kAryoM kI taraha) sAdhu puruSoM ne svargaloka kA mArga batAyA hai| {585} priyamevAbhidhAtavyaM nityaM satsu dviSatsu vaa| zikhIva kekA madhurAM vAcaM brUte jnpriyH|| (zu.nI. 1/168) sajjana ho yA durjana, sabhI ke sAtha sadaiva madhura vacana bolanA cAhiye, kyoMki jo manuSya mayUra kI taraha madhura vacana bolatA hai, vaha janapriya hotA hai| Le Le Le Le Wan Wan Wan Le Le Le Le Wan Wan Wan Le Le Mai Mai Mai Wan Wan Le Le Le Mai Mai Wan Wan Le Le Le Zhao vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/164
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ %% %%% %%% %%%% Le Le %%%%%%%%%%Y=Y=Y=Y=Y=Zhi % " {586} pazavo'pi vazaM yAnti dAnazca mRdubhaassnnaiH| (zu.nI. 3/86) pazu bhI cArA dene evaM pucakAra kara bulAne se vaza meM ho jAte haiN| phira manuSyoM ke viSaya meM to socanA hI kyA hai? {587} vAcA mitrANi sNddhti| ___ (ai. A. 3/1/6) priya vANI se hI snehI mitra ekatra hote haiN| {588} Wang Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Wan Gou mArdavaM sarvabhUteSu vyavahAreSu caarjvm| vAk caiva madhurA proktA zreya etdsNshym|| (ma.bhA.12/287/18) sampUrNa prANiyoM ke prati komalatA kA bartAva karanA, vyavahAra meM sarala honA tathA mIThe vacana bolanA-yaha bhI kalyANa kA saMdeharahita mArga hai| {589} na hIdRzaM saMvananaM triSu lokeSu vidyte| dayA maitrI ca bhUteSu dAnaM ca madhurA ca vaak|| (ma.bhA. 1/87/12, zu.nI. 1/171, tathA ma. pu. 36/12 meM parivartita rUpa meM prApta) # sabhI prANiyoM ke prati dayA va maitrI kA bartAva, dAna, aura sabake prati madhura vANI kA prayoga-ina kAryoM ke samAna tInoM lokoM meM koI vazIkaraNa mantra nahIM hai| 15903 madaraktasya haMsasya kokilasya shikhNddinH| haraMti na tathA vAco yathA vAco vipshcitaam|| (zu.nI. 1/169) mada se yukta haMsa, kokila yA mayUra kI vANI mana ko utanA nahIM haraNa karatI hai, + jitanA ki acche vidvAnoM kI vANI (mana ko priya lagatI hai)| Wan Wan Wan Le Le Wan Wan Wan Wan Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Wan Wan Wan Le Le Le Le Le Le Le Le Wan Shou You ahiMsA koza/165]
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan 1591 priyavAkyAt paraM loke nAsti saMvananaM prm| (vi. dha. pu. 3/294/5) priya vacana bolane se jyAdA prabhAvakArI koI vazIkaraNa mantra nahIM hai| {592} satyavAdI jitakrodho brahmabhUyAya klpte| (kU.pu. 2/15/21) satyavAdI aura krodha-jayI vyakti 'brahma' rUpa pAne ke yogya ho jAtA hai| {593} praNItirastu suunRtaa| (R. 6/48/20) satya evaM priya vANI hI aizvarya dene vAlI hai| Ming Ming Ming Ming Ming Ming Gou Wan Gou Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Di Ming Le Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le Le Le Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Wan Wan Le Le Wan Wan Le Le Le Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting ahiMsakaH kaTuvacana sana kara bhI anadvigna {594} durvAkyaM duHsahaM rAjaMstIkSNAstrAdapi jiivinaam| saMkaTe'pi satAM vaktrAd duruktirna vinirgtaa|| __ (bra.vai.pu. 3/35/64) jIvoM kA kaTuvacana tIkSNa astra se bhI duHsaha hotA hai| kitanA hI bar3A saMkaTa kyoM na ho, sajjanoM ke mukha se kabhI bhI burI bAta nahIM nikalatI hai| {595} hadi viddha ivAtyarthaM yathA saMtapyate jnH| pIDito'pi hi medhAvI na tAM vaacmudiiryet|| (zu.nI. 1/167) pIr3ita hone para bhI buddhimAn vyakti aisI vANI na bole, jisase sunane vAle vyakti Wan ke hRdaya meM bANa jaisI lage aura vaha atyanta chaTapaTAne lge| %%%%%%%%%Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%% vaidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/166
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ "Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan {596} AkruzyamAno nAkrozenmanyureva titiksstH| AkroSTAraM nirdahati sukRtaM cAsya vindti|| (ma.bhA. 5/36/5, 12/299/16; viduranIti 4/5; draSTavyaH vi. dha. pu. 3/269/2) dUsaroM se gAlI sunakara bhI svayaM unheM gAlI na de| (gAlI ko) sahana karane vAle dvArA rokA huA krodha gAlI dene vAle ko hI jalA DAlatA hai aura usake puNya ko bhI le letA hai| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {597} pratyAhu!cyamAnA ye na hiMsanti ca hiNsitaaH| prayacchanti na yAcante durgANyatitaranti te|| (ma.bhA. 12/110/4) jo dUsaroM ke kaTu vacana sunAne yA nindA karane para bhI svayaM unheM uttara nahIM dete; mAra khAkara bhI kisI ko mArate nahIM; tathA svayaM dAna dete haiM, paraMtu dUsaroM se mAMgate nahIM; + ve durgama saMkaTa se pAra ho jAte haiN| %%%%Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {598} uktAzca na vadiSyanti vaktAramahite hitm| pratihantuM na cecchanti hantAraM vai mniissinnH|| (ma.bhA.12/229/9) zreSTha buddhi se sampanna manISI puruSoM se koI kaTu vacana kaha de to ve bhI usa kaTuvAdI puruSa ko badale meM kucha nahIM khte| ve apanA ahita karane vAle kA bhI hita hI cAhate haiM hai tathA jo unheM mAratA hai, use bhI ve badale meM mAranA nahIM cAhate haiN| 599 ativAdAMstitikSeta nAvamanyeta knycn| na cemaM dehamAzritya vairaM kurvIta kencit|| (ma.smR.-6/47; bhA. pu. 12/6/34 ) saMnyAsI vyakti maryAdA se bAhara (bhI) kisI ke kahI huI bAta ko sahana kare, kisI kA apamAna na kare aura isa (nazvara)zarIra ko dhAraNa kara kisI ke sAtha vaira na kre| Di Li Li Li Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming , ahiMsA koza/167]
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ {600 sAdhavo ye mahAbhAgAH sNsaaraanmoksskaaNkssinnH| na kasmaicitprakupyaMti ninditAstADitA api|| kSamAdhanA mahAbhAgA ye ca daantaastpsvinH| teSAM caivAkSayA lokAH satataM saadhukaarinnaam|| yastu duSTaistu daNDAdyairvacasA'pi ca taadditH| na ca kSobhamavApnoti sa sAdhuH prikiirtyte|| ___(brahma.pu. 3/31/9-11) jo saMsAra se mukti cAhate haiM, nindita va tADita hone para bhI jo kisI ke prati kupita # nahIM hote, kSamA hI jinakA dhana hai, indriya-jayI va tapasvI haiM, ve mahAbhAga 'sAdhu' haiN| sabhI kA hita karane vAle una sAdhu puruSoM ko akSaya loka prApta hote haiN| 'sAdhu' vahI hai, jo duSToM dvArA daNDa Adi se yA vANI se tADita hone para bhI mana meM koI kSobha nahIM krtaa| Y=Zhi Yu Yong Zhen Le Le Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Huo Gou Le Le Le Ming Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Gong Gong Gong Gong Gong Gong Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {601} ativAdastitikSeta nAbhimanyeta kNcn| krodhyamAnaH priyaM brUyAdAkruSTaH kuzalaM vdet|| ma.bhA.12/278/6) yadi koI apane prati amaryAdita bAta kahe-nindA yA kaTuvacana sunAye to mumukSu puruSa usake una vacanoM ko cupacApa saha le| kisI ke prati ahaMkAra yA ghamaMDa na prakaTa kre| koI krodha kare to bhI usase priya vacana hI bole| yadi koI gAlI de to bhI usake prati hitakara vacana hI mu~ha se nikaale| {602} parazcedenamabhividhyeta bANairbhRzaM sutiikssnnairnlaarkdiiptaiH| sa vidhyamAno'pyatidahyamAno vidyAt kaviH sukRtaM me ddhaati|| __(ma.bhA. 5/36/9,viduranIti 4/9) yadi kisI ko koI dUsarA vyakti agni aura sUrya ke samAna dagdha karane vAle atyanta Wan tIkhe (vANI rUpI) bANoM se bahuta coTa pahuMcAve to vaha vidvAna puruSa coTa khAkara atyanta OM vedanA sahate hue bhI aisA samajhe ki vaha mere puNyoM ko hI puSTa kara rahA hai| Di Yi Yong Yong Yong Yong Yong Nan Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Yong %%%%%%%%%%%%%, vidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/168
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ {603} sadA'satAmativAdAMstitikSet satAM vRttaM caaddiitaaryvRttH|| : (ma.bhA. 1/87/10) duSTa logoM kI kahI huI anucita bAteM sadA saha lenI cAhiye tathA sAdhu puruSoM ke vyavahAra ko hI apanAte hue zreSTha sadAcAra se sampanna honA caahiye| {604} AkrozantaM stuvantaM ca tulyaM pazyanti ye nraaH| zAMtAtmAno jitAtmAnaste narAH svrggaaminH|| (pa.pu. 2/96/43) jo apane para Akroza karane vAle aura stuti karane vAle donoM ko samAna bhAva se dekhate haiM, aura jo prazAnta-citta evaM jitendriya haiM, ve svarga meM jAte haiN| ahiMsA aura saMtoSa/aparigraha dharma Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ming Ming Ming Ming Ming Lie Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting [saMtoSa aura aparigraha- ye donoM dharma eka hI pravRtti ke do rUpa haiN| ina donoM kA pAlana tabhI sambhava ho sakatA hai jaba asaMtoSa, tRSNA, parigraha-bhAvanA jaisI hiMsaka pravRttiyoM para niyaMtraNa ho aura unase virati ho| asaMtoSa va parigraha kI hiMsakatA ko iMgita karane vAle kucha zAstrIya vacana yahAM prastuta haiM-] hiMsaka vRttiH asantoSa va parigraha {605} nAcchitvA paramarmANi, nAkRtvA karma daarunnm| nAhatvA matsyaghAtIva prApnoti mahatIM shriym|| (ma.bhA. 1/139/77; 12/15/14) (rAjA yA koI vyakti) machalImAra kI taraha jaba taka kisI prANI ke marma kA uccheda nahIM karatA, tathA atyanta krUra karma kara kisI kA prANa-vadha nahIM karatA, taba taka + atyadhika sampatti nahIM prApta kara sktaa| [jaise machalImAra machalI kA peTa cIra kara tathA krUratA se use mAra kara hI usake peTa se hIre -motI Adi prApta kara pAtA hai, vaise hI koI bhI vyakti dhana yA saMpatti kA arjana karatA va hiMsA kA sahArA lekara hI kara sakatA hai|] %%%%%%%%%%%%%%%%%%% %%%%% %%%%% ahiMsA koza/169]
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ta Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Nan Nan {606} pApena karmaNA vipro dhanaM prApya nirNkushH| rAgamohAnvitaH so'nte kaluSAM gtimshrute|| api saMcaya-buddhirhi lobhmohvshNgtH|| udvejayati bhUtAni paapenaashuddhbuddhinaa|| __ (ma.bhA. 14/91/29-30) jo vyakti pApa-karma se (anyAyapUrNa rIti se) dhana kamA kara ucchRkhala hotA huA rAga va moha ke vazIbhUta ho jAtA hai, vaha aMta meM durgati ko hI prApta hotA hai| vaha lobha va moha ke vazIbhUta hotA huA saMgraha/parigraha kI pravRtti ko apanAtA hai, aura buddhi ko ' kaluSita kara dene vAle pApa-karmoM ke dvArA (anya) prANiyoM ko udvigna/ pIr3ita karatA hai| Wan Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {607} kRcchrAcca dravyasaMhAraM kurvanti dhnkaarnnaat| dhanena tRSito'buddhayA bhrUNahatyAM na buddhyte|| (ma.bhA. 12/20/8) loga dhana ke liye bar3e kaSTa se nAnA prakAra ke dravyoM kA saMgraha karate haiN| paraMtu dhana ' ke liye pyAsA huA manuSya ajJAna-vaza bhrUNahatyA jaise pApa kA bhAgI ho jAtA hai, isa bAta ko vaha nahIM smjhtaa| Ming Ming Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ju hiMsAtmaka (vaira-vidveSa) Adi bhAvoM kA vardhakaH parigraha {608) steyaM hiMsA'nRtaM dambhaH kAmaH krodhaH smayo mdH| bhedo vairamavizvAsaH saMspardhA vyasanAni c|| ete paJcadazAnarthA hyarthamUlA matA nRnnaam| tasmAdanarthamAkhyaM zreyo'rtho duurtstyjet|| (bhA.pu. 11/23/17-19) hiMsA, corI, jhuThAI, pAkhaNDa, kAma, krodha, garva, ahaMkAra, bhedabuddhi, vaira, avizvAsa, spardhA, vyasana-ye pandraha anartha manuSyoM ko dhana se hI hote haiN| ataeva kalyANa kA icchuka OM puruSa isa artharUpI anartha ko dUra se hI tyAga de| Ye Ye Ye Nai Nai Nai Suo Suo Xi Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Qiao Mi Xi Xi Xi Xi Xi Xi Xi Ye Ye Ye Ye Ye Ye vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/170
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ {609} saMpanmattaH sumUDhazca surAmattaH scetnH| bAndhavairveSTitaH so'pi bandhudveSakaro mune|| saMpanmadapramattazca viSayAndhazca vihvlH| mahAkAmI sAhasikaH sattvamArgaM na pshyti|| ___(bra.vai.pu. 2/36/50-51) sampatti se matavAlA, atyanta mUr3ha tathA madamatta vyakti cetanA se yukta tathA I bAndhavoM se ghirA huA hone para bhI bandhuoM se dveSa karatA hai| sampatti-rUpI mada (naze) se mahAmatta prANI (sadaiva) viSayoM (bhogoM) se andhA, vyAkula, mahAkAmI tathA sAhasika hone se sAttvika mArga ko nahIM dekha pAtA hai| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {610} na saMkareNa draviNaM pracinvIyAd vickssnnH| dharmArthaM nyAyamutsRjya na tat klyaannmucyte|| (ma.bhA. 12/294/25) buddhimAn puruSa ko cAhie ki nyAya ko chor3akara (anyAya-mArga se) pApamizrita tarIke se dhana kA saMgraha/parigraha na kare, kyoMki (ahiMsA Adi) dharmAcaraNa ke lie vaha kalyANakArI nahIM hai| Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Na {611} Iheta dhanahetoryastasyAnIhA griiysii| bhUyAn doSo hi vardheta yastaM dhnmupaashryet|| (ma.bhA. 12/20/7) jo dhana ke liye vizeSa ceSTA karatA hai, vaha vaisI ceSTA na kare-yahI saba se acchA hai; kyoMki jo usa dhana kI upAsanA karane lagatA hai, usake mahAn doSoM (hiMsAdi avaguNoM) kI vRddhi ho jAtI hai| Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan ahiMsA koza/171]
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ %%%%%%%%%%%%%%%%%Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%%%% hiMsAtmaka/sAhasa kArya se arjita 'kAle dhana' kA azabha phala Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Bei Bei Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting ___{612} atha gRhAzramiNastrividho'rtho bhvti| zukla: shblo'sitshcaarthH| zuklenArthena yadaihikaM karoti tddevmaasaadyti| yacchabalena tnmaanussym| yatkRSNena tttiryktvm| svavRttyupArjitaM sarvaM sarveSAM shuklm| anantaravRttyupAttaM shblm| antaritavRttyupAttaJca kRSNam kramAgataM prItidAyaM prAptaJca saha bhaaryyaa| avizeSeNa sarveSAM dhanaM zuklaM prkiirtitm| utkocazulkasaMprAptaptamavikreyasya vikrye| kRtopakArAdAptaJca zabalaM smudaahRtm| paarshvik-cuut-cauryaapt-prtiruupk-saahsm| vyAjenopArjitaM yacca tatkRSNaM ' smudaahRtm| yathAvidhamavApnoti sa phalaM pretya ceha c| (vi. smR., gRhasthAzrama-varNana) gRhasthAzrama meM rahane vAle manuSyoM ke pAsa tIna prakAra kA artha (dhana) hotA kI hai| eka zukla, dUsarA zabala aura tIsarA kRSNa / zukla dhana se jo apanA zArIrika OM kRtya karatA hai, vaha deva yoni ko prApta karatA hai / zabala dhana se daihika AvazyakatA kA kAma calAtA hai, vaha manuSya yoni meM janma grahaNa karatA hai / jo kRSNa artha (kAle dhana)se apanA deha-sambandhI vyaya pUrA karatA hai, vaha tiryak yoni meM janma letA hai| # apanI ucita vRtti dvArA arjita dhana 'zukla' nAma se prasiddha hotA hai| anantara-vRtti // * (mukhya jIvikA se pRthak, UparI AmadanI)se arjita dhana 'zabala' dhana hotA hai| Wan antarita vRtti (luka-chipa kara, anucita upAryoM) dvArA kamAyA huA dhana kRSNa OM (kAlA) kahA jAtA hai / paitRka paramparAgata krama se milA huA, prItipUrvaka diyA huA + aura bhAryA ke sAtha prApta dhana sAmAnya rUpa se saba kA 'zukla' dhana hotA hai / rizvata Adi se prApta aura na bikane yogya vastu ke vikraya karane se milA huA tathA jisakI bhalAI kara dI usase upalabdha dhana 'zabala' nAma se kahA gayA hai| pAzvika (jAdUgarI), dyUta (jUA)aura corI se prApta evaM pratirUpaka (nakalI OM mAla taiyAra karanA) tathA sAhasa (hiMsaka kArya) se upalabdha aura (zoSaka vRtti se hai pUrNa) vyAja se upArjita dhana 'kRSNa' kahA gayA hai / manuSya jisa prakAra ke dhana se jo kucha bhI karatA hai, usakA phala yahA~ marane ke bAda use usI prakAra kA (kAle dhana bha se kAlA/ugra bhayaMkara phala, zukla dhana se saumya phala Adi) milatA hai| 055555555Mo Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/172 Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Xing
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ Le Le Le Le Wan Wan Le Le Le Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming ? hiMsA ke lie prAyaH anurvarA bhUmiH nirdhanatA Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting ___{613} asataH zrImadAndhasya dAridryaM prmnyjnm| Atmaupamyena bhUtAni daridraH prmiiksste|| yathA kaNTakaviddhAGgo jantornecchati tAM vythaam| jIvasAmyaM gato liGgairna tthaaviddhknnttkH|| daridro nirahaMstambho muktaH srvmdairih| kRcchaM yahRcchayA''pnoti taddhi tasya paraM tpH|| nityaM kSutkSAmadehasya dridrsyaannkaaNkssinnH| indriyANyanuzuSyanti hiMsA'pi vinivrtte|| ___(bhA.pu. 10/10/13) jo asatpuruSa aizvarya ke mada meM andhA ho rahA ho, usake liye daridratA hI uttama + aJjana hai (arthAt daridra honA hI usake lie kalyANa kAraka hai kyoMki tabhI usako daridratA # ke duHkha kI anubhUti hone se usakI AMkheM khula sakatI hai aura taba vaha hiMsaka kAryoM se * sahajatayA virata ho sakatA hai|)| kyoMki daridra puruSa anya jIvoM ko apane samAna dekhatA hai| hai jisa puruSa ke aGga meM kAMTA gar3atA hai, vaha jaise apanI tathA dUsaroM jIvoM kI pIr3A kI hai # tulyatA kA aMdAjA karake dUsaroM ke liye usakA vyathA kA na honA cAhatA hai, vaise hI vaha puruSa, jise kAMTA lagane kI vyathA kA anubhava nahIM haiM, nahIM caahtaa| daridra puruSa ahaMkAra se bha hone vAlA auddhatya aura saba prakAra ke madoM se rahita hotA hai| use daivayoga se jo kaSTa prApta hai hotA hai, vahI usakA parama tapa hai| jisakA zarIra kSudhA se kSINa ho jAtA hai aura jo sarvadA anna kI cAha meM rahatA hai, aise daridra puruSa kI indriyAM zIghra hI zuSka ho jAtI haiM aura usameM 9 hiMsAvRtti bhI nahIM raha jaatii| [tAtparya yaha hai ki nirdhanatA kI sthiti meM rojI-roTI kamAne kI hai * sArvakAlika cintA ke kAraNa usake mana meM hiMsA, vaira-virodha ke bhAva uTha hI nahIM paate|] Ming %%%$$$Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Zhen Le Le Tuan Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting ahiMsA koza/173]
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 "Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan ahiMsA aura dayA/AnRzaMsya dharma 55 [dayA, karuNA Adi ahiMsA rUpI bIja se utpanna vRkSa kI zAkhA-prazAkhAeM hI haiN| dayA, karuNA va anukampA ke bhAva ko vikasita kie binA 'ahiMsaka hone kI kalpanA bhI nahIM kI jA sakatI hai| isI sandarbha meM kucha viziSTa zAstrIya uddharaNa yahAM prastuta haiM-] ahiMsA =Atmavat vyavahAra)= dayA 5 555 {614} sarvabhUtadayAvanto vizvAsyAH srvjntussu|| tyaktahiMsA-samAcArAste narAH svrggaaminH| (ma.bhA. 13/144/9-10) __jo saba prANiyoM para dayA karane vAle tathA saba jIvoM ke vizvAsapAtra hote haiM aura jinhoMne hiMsAmaya AcaraNa ko tyAga diyA hai, isa prakAra ve (ahiMsA ke niSedhAtmaka va vidheyAtmaka-donoM pakSoM kA anuSThAna karane vAle) manuSya hI svarga meM jAte haiN| ; Wan Y=Zhi Bian Zhi Le Le %%%Y=Y=Pin Pin Le Le Bian Zhi Le Le Pin Ting Ting Ting Wan Wan Le Le Wan Wan Le Le Le Le Zhen Le Le Kan Kan Kan Kan Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou % $$$ {615} AtmavatsarvabhUteSu yo hitAya prvrtte| ahiMsaiSA samAkhyAtA vedasaMvihitA ca yaa|| ____ (kaM. pu. 1/(2)/55/15) sabhI prANiyoM meM Atmavat dRSTi rakhate hue unakA hitakArI kArya karanA- yahI 'ahiMsA' hai jo 'veda' meM pratipAdita hai| $$$$$$$ {616} parasmin bandhuvarge vA mitre dveSye ripau tthaa| Atmavad varttitavyaM hi dayaiSA prikiirtitaa| (a. smR. 41) parAye loga/zatruoM yA bandhuvarga ke prati, mitra yA apane se dveSa rakhane vAle ke prati jo Atmavat vyavahAra hai, vahI 'dayA' kahI gaI hai| $$$$$ %%%%%%% %%%%%%%%%%%%% %% % %% %%%%%%%% vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/174
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ %% %%%%%% %%%%% %% %% %% %% %% %%% %%%%%% % {617} apare bandhuvarge vA, mitre dveSTari vA sdaa| AtmavadvartanaM yat syAt sA dayA prikiirtitaa|| ___ (bha.pu. 1/-/2/158) cAhe koI dUsarA ho yA apanA, zatru ho yA mitra- ina sabake prati kie gae Atmavat vyavahAra kA hI nAma 'dayA' hai| {618} na hi prANAt priyataraM loke kiMcana vidyte| tasmAd dayAM naraH kuryAd yathA''tmani tathA pre|| (ma.bhA. 13/116/8) ___ jagat meM apane prANoM se adhika priya dUsarI koI vastu nahIM hai| isaliye manuSya jaise apane Upara dayA cAhatA hai, usI taraha dUsaroM para bhI dayA kre| {619) na hyAtmanaH priyataraM kiMcid bhUteSu nishcitm| aniSTaM sarvabhUtAnAM maraNaM nAma bhaart|| tasmAt sarveSu bhUteSu dayA kAryA vipshcitaa| __ (ma.bhA. 11/7/27-28) yaha bAta nizcita rUpa se kahI jA sakatI hai ki prANiyoM ko apanI AtmA se adhika priya koI bhI vastu nahIM hai; isIliye maranA kisI bhI prANI ko acchA nahIM lagatA; 4 ataH vidvAn puruSa ko sabhI prANiyoM para dayA karanI caahiye| {620 nAtmano'sti priyataraH pRthivImanusRtya h| tasmAt prANiSu sarveSu dayAvAnAtmavAn bhvet|| (ma.bhA. 13/116/22) isa bhUmaNDala para apanI : 'tmA (svayaM ke jIvana) se bar3hakara koI priya vastu nahIM ma hai| isaliye saba prANiyoM para dayA kare aura saba ko apanI AtmA (apane jaisA) hI smjhe| %% %% % %% %% %%%% %% %% % %%%% %% % ahiMsA koza/175]
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEms dayA, karuNA va sauhArda-ekArthaka {621 svaduHkheSviva kAruNyaM paraduHkheSu sauhRdaat| dayeti munayaH prAhuH sAkSAddharmasya saadhnm|| ___(kU.pu. 2/15/31; pa.pu. 3/54/29) dUsaroM ke duHkha meM apane jaisA duHkha samajhanA aura unake prati karuNA va sauhArda bhAva prakaTa karanA 'dayA hai, jo dharma kA sAkSAt sAdhana hai| dayAH IzvarIya svarUpa Y=Zhen Keng Kan Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Wan Wan Wan Wan Wan Le Le Wan Wan Le Le Gong Gong Gong {622} zraddhA dayA titikSA ca kratavazca hrestnuuH| (bhA. pu. 10/4/41) zraddhA, dayA, titikSA evaM kratu-(satkarma)-ye bhagavAn hari ke zarIra haiN| dayAH jIva-vadha se nivRtti {623} parAsutA krodhalobhAdabhyAsAcca prvrtte| dayayA sarvabhUtAnAM nirvedAt sA nivrtte| (ma.bhA. 12/163/9-10) krodha ora lobha se tathA unake abhyAsa se parAsutA (dUsaroM ke mArane kI icchA)prakaTa ka hotI hai| sampUrNa praNiyoM ke prati dayA se aura vairAgya se vaha nivRtta hotI hai| %%%%%%%%% %%%%%% %%%%% %%% % % %%% %%%% vaidika/bAhmaNa saMskRti khaNDa/176
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ Nan Nan Nan Nan %%%%%%%%%%%%%Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Yong dayA ke pAtraH prANimAtra 16243 pApAnAM vA zubhAnAM vA vadhArhANAmathApi vaa| kAryaM kAruNyamAryeNa na kshcinnaapraadhyti|| __ (vA.rAmA. 5/113/45) koI pApI hoM yA puNyAtmA, athavA vadha ke yogya aparAdha karane vAle hI ve kyoM na bha hoM, zreSTha puruSa ko cAhiye ki una saba para dayA kare, kyoMki aisA koI bhI prANI nahIM hai, jisase kabhI aparAdha huA yA hotA hI na ho| {625} Ye Ye Ye Ye Si Si Si 55Fang Wu Wu 555555Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ban Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Cheng Ye Ye Ye Ye Qiao Ye Ye Ye Ye lokahiMsAvihArANAM krUrANAM paapkrmnnaam| kurvatAmapi pApAni naiva kaarymshobhnm|| (vA.rAmA. 5/113/46) jo logoM kI hiMsA meM hI ramate (Anandita hote) haiM, una pApAcArI va krUrasvabhAvI logoM kA bhI kabhI amaMgala nahIM karanA caahiye| 5555555555555555555555555Wan 5555555555555 {626} ahiMsakAni bhUtAni daNDena vinihanti yH| AtmanaH sukhamanvichan sa pretya na sukhI bhvet|| (ma.bhA. 13/113/5) jo manuSya apane ko sukha dene kI icchA se ahiMsaka prANiyoM ko bhI DaMDe se mAratA hai, vaha kabhI paraloka meM sukhI nahIM hotA hai| . {627} nirguNeSvapi sattveSu , dayAM kurvanti saadhvH| na hi saMharate jyotsnaaN,cndrshcaannddaalveshmni|| (cANakya-nItizAstra-155) sajjana puruSa guNahIna prANiyoM para bhI dayA karate haiN| jaise cAMda apanI cAMdanI ko cANDAla ke ghara se nahIM httaataa| Ming Ming Ming Ming Ming Ming Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%%%%%%%%%%%%%%% ahiMsA koza/177]
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ TEEEEEEEEEEEEEE.me {628} durjaneSvapi sattveSu dayAM kurvanti saadhvH|| (nA. pu. 1/9/23) satyapuruSa durjana prANiyoM para bhI dayA karate haiN| dayApUrNa vyavahAraH pAlatU pazuoM ke prati {629) rodhanaM bandhanaM caiva bhArapraharaNaM tthaa| durgapreraNa-yoktraM ca nimittAni vadheSu sstt|| (pa.smR. 9/31) ghera kara rokanA, bA~dhanA, bhAra lAdanA, AghAta karanA, kaThina sthAnoM para carAne ke # lie le jAnA jue meM jotanA-ye chaH karma vadha (mRtyu) meM kAraNa hote haiM (ina kAryoM se baila + ke vadha-tulya pIr3A hone kI sambhAvanA rahatI hai, ataH sAvadhAnI brte)| Y=Le Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {630} dvau mAsau dApayed vatsaM dvau mAsau dvau stanau duhet| dvau mAsAvekavelAyAM zeSakAle ythaaruci|| (A. smR., 3/20-21) vyAI huI gau kA dUdha do mAsa taka usake bacce ko pilAve aura isake bAda do | mAsa taka kevala do stanoM kA hI dUdha leve arthAt duhe| do mAsa taka kevala eka samaya (dina meM yA sAyaMkAla, kevala eka bAra) hI dUdha kA dohana kare, bAda meM apanI icchA ke ma anusAra dUdha liyA jA sakatA hai| (arthAt byAhI huI gau kA dUdha sArA nikAlane para usakA OM bachar3A bhUkhA raha sakatA hai, jisase usa gau ko pIr3A ho sakatI hai| ata: ahiMsaka vyakti ma ukta hiMsaka kArya se bce|) Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Kan Kan Kan Kan Kan Kan Kan Kan Kan Kan Kan Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Keng Keng Keng Keng Gou Wan Gou Wan Gou {631} yaH zataudanAM pacati kAmapreNa sa klpte| (a.10/9/4) ___ jo saikar3oM logoM ko anna-bhojana dene vAlI (zataudanA) gau kA pAlana poSaNa # karatA hai, vaha apane saMkalpoM ko pUrNa karatA hai| vaidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/178
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ FTing Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ta Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%%%%%%%% %% %% % %% %%%% 1632} yaH kukkuTAnnibadhAti maarjaaraansuukraaNstthaa| pakSiNazca mRgAJchAgAnso'pyenaM narakaM vrjet|| (brahma.pu. 4/2/165) jo vyakti murge, billI, sUara, pakSI, mRga, bakarI (Adi prANiyoM) ko bAMdhakara a rakhatA hai, vaha bhI ghora (pUyavaha)naraka meM jAtA hai| {633} adaMzamazake deze sukhasaMvardhitAn pshuun| tAMzca mAtuH priyAJjAnannAkramya bahudhA nraaH|| bahudaMzakulAn dezAn nayanti bhukrdmaan| vAhasampIr3itA dhuryAH sIdantyavidhinA pre|| na manye bhrUNahatyA'pi viziSTA tena krmnnaa| (ma.bhA.12/262/43-45) tela, ghI, zahada aura davAoM kI bikrI karane se kyA hAni hai, bahuta se manuSya to DAMsa aura maccharoM se rahita deza meM utpanna aura sukha se pale hue pazuoM ko yaha jAnate hue bha meM bhI ki ye apanI mAtAoM ke bahuta priya haiM aura inake bichur3ane se unheM bahuta kaSTa hogA, pha jabaradastI AkramaNa karake aise dezoM meM le jAte haiM jahAM DAMsa, macchara aura kIcar3a kI adhikatA hotI hai| kitane hI bojha Dhone vAle pazu bhArI bhAra se pIr3ita ho, logoM dvArA ma anucita rUpa se satAye jAte haiN| maiM samajhatA hUM ki usa krUra karma se bar3hakara bhrUNa-hatyA kA * pApa bhI nahIM hai| Zhang Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Wan Wan Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Y=Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {634} daNDena tADayedyo hi vRSaM ca vRssvaahkH| bhRtyadvArA svatantro vA puNyakSetre ca bhaarte|| prataptatailakuNDe ca sa tiSThati cturyugm| gavAM lomapramANAbdaM vRSo bhavati ttprm|| ____ (bra.vai.pu. 2/30/54-55) jo kisAna isa puNya-kSetra bhArata meM svayaM apane yA naukara dvArA daNDe se baila ko pITatA hai, vaha cAroM yugoM taka pratapta taila kuNDa meM rahatA hai| anantara, usa baila ke zarIra para meM jitane roMeM hoM, utane varSoM taka vaha baila hotA hai| ahiMsA koza/179]
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ta Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%% 55 {635} viSamaM vAhayed yastu durbalaM sabalaM tthaa| sa gohatyAsamaM pApaM prApnotIha na sNshyH|| yo vAhayed vinA sasyaM khAdaMtaM gAM nivaaryet| mohAttRNaM jalaM vApi sa gohatyAsamaM lbhet|| __ (brahma. 48/117-118) ___ jo vyakti durbala yA sabala baila ko viSama (Ubar3a-khAbar3a) jagaha meM jotatA hai, ma use go-hatyA ke samAna pApa hotA hai| jo baila ko ghAsa khAne se rokatA hai yA binA khilAye * bhUkhe baila ko jotatA hai, yA anajAne meM hI ghAsa khAne va jala pIne se baila ko rokatA haima use bhI go-hatyA kA pApa lagatA hai| Ni Ni Ni Ni Ni Zhen Le Le Le Gou Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Zhen Ban Ting Ting Ting Ting Ting Ting {636} aSTagavyaM dharmahalaM SaDgavaM vRttilkssnnm|| caturgavaM nRzaMsAnAM dvigavaM gojighaaNsuvt| dvigavaM vAhayetpAdaM madhyAhne tu cturgvm|| SaDgavaM tu triyAmAhezSTAbhiH pUrNaM tu vaahyet| nApnoti narakeSvevaM vartamAnastu vai dvijH|| (pa.smR. 2/8-10) ATha bailoM kA hala dharmahala (uttama/zreSTha) hotA hai, aura cha: bailoM se vRtti yA ' * jIvikA calAne jaisA hotA hai| cAra bailoM se nirdayI logoM ke aura do bailoM se gau kI hatyA Wan karane vAloM ke jaisA karma hotA hai| do bailoM kA hala ho, to use prahara bhara hI jotanA cAhiye, hai aura cAra bailoM kA hala ho to do prahara taka hii| chaH bailoM ko tIna prahara taka tathA ATha bailoM se pUre dina bhara jote| isa bhAMti (bailoM ko anucita pIr3A na dete hue) jo dvija kRSi-kArya fa karatA hai, vaha naraka meM nahIM jaataa| $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ {637} $ brahmahatyAsamaM pApaM tannityaM vRsstaaddne| vRSapRSThe bhAradAnAtpApaM tadviguNaM bhvet|| sUryAtape vAhayedyaH kSudhitaM tRSitaM vRssm| brahmahatyAzataM pApaM labhate nAtra sNshyH|| $$ $ %%%%%%% %%% %%%%%, m %%% %%%%%%% vidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/180
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Wu annaM viSThA jalaM mUtraM viprANAM vRssvaahinaam| pitaro naiva gRhNanti teSAM zrAddhaM ca trpnnm|| devatA nahi gRhNanti teSA puSpaM phalaM jlm| dadAti yadi dambhena vipAtAya prklpte|| yo bhuMkte kAmato'nnaM ca brAhmaNo vRssvaahinaam| nAdhikAro bhavetteSAM pitRdevArcane nRp|| lAlAkuNDe vasatyeva yaavccndrdivaakrau| viSThA bhakSyaM mUtrajalaM tatra tasya bhaved dhruvm|| trisaMdhyaM tADayettaM ca zUlena ymkiNkrH| ulkAM dadAti mukhataH sUcyA kRntati sNttm|| SaSTivarSasahastrANi viSThAyAM ca kRmirbhvet| tataH kAkaH paJcajanmasvathaivaM baka eva c|| paJcajanmasu gRdhrazca zRgAlaH sptjnmsu| tato daridraH zUdrazca mahAvyAdhistataH shuciH|| ___ (bra.vai.pu. 2/51/58-67) bailoM ko (usa kArya meM) nitya mArane-pITane se brahmahatyA ke samAna pApa lagatA hai 4 aura unake Upara bhAra (bojha) lAdane se usakA dugunA pApa hotA hai| isa prakAra (sUrya) * ke(pracaNDa) dhUpa meM jo bhUkhe-pyAse bailoM ko apane (jotane-lAdane ke) kAma meM lagAye rahatA hai, use sau brahma-hatyAoM ke samAna pApa hotA hai, isameM saMzaya nhiiN| una vRSavAhI (bailoM dvArA jotane-lAdane ke kAma karane vAle) brAhmaNoM kA anna viSThA ke samAna aura jala mUtra ke samAna hotA hai tathA unake zrAddha-tarpaNa ko pitara loga grahaNa nahIM karate haiN| devatA bhI unakA phUla, phala evaM jala grahaNa nahIM karate haiN| jo brAhmaNa svecchA se vRSavAhakoM kA anna khAtA hai, use pitRkArya evaM devakArya (pUjAdi) meM adhikAra bhI nahIM rahatA hai| (isa kAraNa) caMdramA aura sUrya ke samaya taka use lAlA (lAra) kuNDa naraka meM rahate hue viSThA-bhojana aura * mUtra-pAna nizcita hI karanA par3atA hai| yamarAja ke sevaka zUla dvArA tInoM saMdhyAoM meM . (arthAt dina meM tIna bAra) use tAr3anA dete haiM, mukha meM jalatI huI lakar3I DAla dete aura sUI bha se zarIra meM nirantara chedate rahate haiN| pazcAt vaha sATha sahasra varSa taka viSThA kA kIr3A, pA~ca janmoM taka kauvA aura bagulA, pA~ca janmoM taka gIdha aura sAta janmoM taka siyAra hotA hai| OM anantara, daridra aura mahArogI zUdra hokara usake pazcAt kahIM zuddha ho pAtA hai| 555555555555 Ming Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Xian Ming , ahiMsA koza/181]
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ AXEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEng {638} ye purA manujA bhUtvA ghorkrmrtaastthaa| pazupuMstvopaghAtena jIvanti ca ramanti c|| evaMyuktasamAcArAH kAladharma gatAstu te|| daNDitA yamadaNDena nirayasthAzciraM priye|| (ma.bhA.13/145/pR. 5969) jo manuSya pahale bhayaMkara karma meM tatpara hokara pazu ke puruSatva kA nAza karane arthAt Wan pazuoM ko badhiyA karane ke kArya dvArA jIvana nirvAha karate aura usI meM sukha mAnate haiM, priye! aise AcaraNa vAle manuSya mRtyu ko pAkara yamadaNDa se daNDita ho, cirakAla taka naraka meM nivAsa karate haiN| {6391 AhAraM kurvatIM gAMca pibantIM yo nivaaryet| daNDairgAstADayet mUDho yo vipro vRssvaahkH| dine dine gavAM hatyAM labhate nAtra sNshyH|| (bra.vai. 2/30/172-173) jo vyakti khAtI huI yA pItI huI gau ko rokatA hai, aura jo vipra daNDoM se gau (yA # baila) ko mAratA-pITatA hai, gAr3I yA baila meM baila ko jotatA hai, use pratidina go-hatyA kA doSa lagatA hai- isameM sandeha nhiiN| ___{640} vRSakSudrapazUnAM ca puMstvasya prtighaatkRt| sAdhAraNasyApalApI. daasiigrbhvinaashkRt|| pitRputrasvasRbhrAtRdampatyAcAryaziSyakAH / eSAmapatitAnyonyatyAgI ca shtdnnddbhaak|| (yA. smR., 2/20/236-37) (1) baila, evaM bakare Adi choTe pazuoM ko bAMjha banAne vAlA, (2) sAdhAraNa vastu Wan ke viSaya meM bhI vaJcanA/ThagI karane vAlA, (3) dAsI ke garbha ko girAne vAlA, (4) pitA# putra, bhAI-bahina, pati-patnI, AcArya-ziSya-inameM se eka dUsare ko-jo patita nahIM huA 4 hai-tyAgane vAlA (patnI ko talAka dene vAlA pati, pati ko talAka dene vAlI patnI Adi)OM ye sabhI sau paNa (Arthika) daNDa ke bhAgI hote haiN| Chang Yong Nan Nan %%%%%%%%%%%%%%%%%%Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan , vaiidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/182
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ (Yuan Ming : {641} sthirAGgaM nIrujaM dRptaM sunardaM SaNDhavarjitam / vAhayeddivasasyArddhaM pazcAtsnAnaM samAcaret // (pa.smR. 2/4) jisa baila ke aGga dRr3ha hoM, jo rogarahita ho, darpa se bharA ho, garjanA karatA ho, aura badhiyA na ho aise baila ko AdhA dina hI jote, bAda meM snAna kre| {642} pazUMzca ye vai badhnanti ye caiva gurutalpagAH / prakIrNamaithunA ye ca klIbA jAyanti vai narAH // (brahma.pu. 117/52) jo vyakti pazuoM ko bAMdha kara rakhate haiM, guru-patnI se samAgama karate haiM, jahAM kahIM bhI vyabhicAra karate haiM, ve mara kara dUsare janma meM napuMsaka hote haiN| {643} na nArikelabAlAbhyAM na muJjena na carmmaNA / ebhirgAstu na badhnIyAd baddhvA paravazo bhavet / / kuzaiH kAzaizca badhnIyAd vRSabhaM dakSiNAmukham / ( A. smR. 1/25-26 ) nAriyala ke bane hue rassoM se, bAloM kI rassI se, mUMja kI aura camar3e kI rassI se gau-vaMzaja (baila) ko nahIM bA~dhanA cAhie (kyoMki ye kaThora hotI haiN)| kuza yA ghAsa kI banI huI rassiyoM se hI bailoM ko dakSiNAbhimukha kara bAMdhanA caahie| {644} na nArikelairna ca zANabAlai rna cA'pi maujairna ca valkazrRGkhalaiH / taistu gAvo na nibandhanIyA baddhvA'pi tiSThet parazuM gRhItvA // (pa.smR. 9/33) nAriyala, sana, bAla, mUMja, per3a ke chAla kI rassI tathA lohe kI jaMjIra se kabhI kisI gAya yA baila ko na baaNdhe| yadi bAMdha hI de, to use kATane ke lie zastra (parazu) lekara khar3A rahe (tAki jaba use pIr3A ho to turanta rassI kATa sake) / Bian ahiMsA koza / 183]
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEng {645} halamaSTagavaM dhana' SaDgavaM jiivitaarthinaam| caturgavaM nRzaMsAnAM dvigavaJca jighaaNsinaam|| __(A. smR. 1/23, a. smR 222-223; a. pu. 152/4) hala ko calAne ke kArya meM kRSaka ko vastutaH ATha baila rakhane cAhieM-yahI dharma* sammata hai| cha: bailoM se bhI jo hala kA kAma lete haiM, ve apane jIvikA-nirvAha karane ke icchuka mAne jAte haiN| cAra bailoM se kAma lene vAle krUra hote haiM, aura kevala do bailoM se hala ke dvArA bhUmi jutAI karane vAle jighAMsu (kasAI -bailoM ko mAra DAlane kA yatna karane vAle) OM kahe jAte haiN| {646} kuzaiH kAzaizca banIyAd gopazuM dkssinnaamukhm| (pa.smR. 9/34) kuza yA ghAsa kI banI rassiyoM se hI baila yA gAya ko, use dakSiNa-mukha karate hue, baaNdhe| Yu Gong Gong Gong Gong Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ban Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {6471 kSudhitaM tRSitaM zrAntaM balIva na yojyet| hInAGgaM vyAdhitaM klIbaM vRSaM vipro na vaahyet|| (pa.smR. 2/3; ga.pu. 1/107/6 meM padyArdha samAna) brAhmaNa ko cAhie ki vaha bhUkhe, pyAse aura thake hue baila ko jUe meM na jote| jo baila aGgahIna ho, athavA rogI ho, tathA klIba (badhiyA kiyA gayA) ho, use to hala meM - bAMdhanA, jotanA hI nahIM caahiye| dayA dharma kI mahanIyatA {648} dharmo jIvadayAtulyo na kvApi jgtiitle| tasmAt sarvaprayalena kAryA jIvadayA nRbhiH|| (zi.pu. 2/5/5/16) isa jagatI-tala meM jIvadayA ke samAna dUsarA koI dharma nahIM hai, isalie saba prakAra Wan ke prayatna se logoM dvArA jIvadayA karanI hI caahie| Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan vidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/184
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ "Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%%%%%%%% {649} na dharmastu dayAtulyo, na jyotizcakSuSA smm|| ___ (skaM.pu. vaiSNava/veMkaTA./17/19; nA. pu. 2/22/18) na dayA ke barAbara koI dharma hai aura na hI AMkha ke samAna koI jyoti hai| {650 pZhen Zhen Ban Ming Ming Zhen Ban Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Zhen Ban Gou Wan Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Zhen FFFFFF dayA survsukhaissitvm| (ma.bhA. 3/313/90) saba ke sukha kI icchA rakhanA hI uttama dayA hai| 16511 na dayAsadRzo dharmo na dayAsadRzaM tpH| na dayAsadRzaM dAnaM na dayAsadRzaH skhaa|| (pa.pu. 5/102/15) dayA ke samAna na koI dharma hai, na koI tapa hai, na koI dAna aura aura na koI mitra hai| {652} sarvabhUtadayAyuktaH puujymaano'mrairdvijH| sarvabhogAnvitenAsau vimAnena prayAti c|| (nA. pu. 1/31/27) jo sabhI prANiyoM ke prati dayA bhAva rakhatA hai, vaha (mRtyu ke bAda) devatAoM se pUjita hotA huA samasta bhoga- suvidhAoM se pUrNa deva-vimAna dvArA (paraloka meM) jAtA hai| {653} na hyataH sadRzaM kiMcidiha loke paratra c| yat sarveSviha bhUteSu dayA kaurvnndn|| na bhayaM vidyate jAtu narasyeha dyaavtH| dayAvatAmime lokAH pare cApi tpsvinaam|| (ma.bhA.13/116/10-11) isa loka aura paraloka meM isake samAna dUsarA koI puNyakArya nahIM hai ki isa jagat meM * kA samasta prANiyoM para dayA kI jaay|is jagat meM dayAlu manuSya ko kabhI bhaya kA sAmanA nahIM karanA hai # pdd'taa| dayAlu aura tapasvI puruSoM ke liye ihaloka aura paraloka donoM hI sukhada hote haiN| . Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Na ahiMsA koza/185]
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ XEXXEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE {654} sarvabhUtAnukampI yaH srvbhuutaarjvvrtH| sarvabhUtAtmabhUtazca sa vai dharmeNa yujyte|| (ma.bhA. 13/142/28) jo sampUrNa prANiyoM para dayA karatA, saba ke sAtha saralatA kA bartAva karatA aura samasta bhUtoM ko AtmabhAva se dekhatA hai, vahI dharma ke phala se yukta hotA hai| {655} sarvabhUteSvanukrozaM kurvatastasya bhaart| AnRzaMsyapravRttasya sarvAvasthaM padaM bhvet|| (ma.bhA. 12/66/19) ___ jo samasta prANiyoM para dayA karatA hai aura krUratA-rahita karmoM meM hI pravRtta hotA hai, use sabhI Azrama-dharmoM ke sevana kA phala prApta hotA hai| {656} sarvatra ca dayAvantaH santaH krunnvedinH|| gacchantIha susaMtuSTA dhrmpnthaanmuttmm| ziSTAcArA mahAtmAno yeSAM dharmaH sunishcitH|| (ma.bhA. 3/207/94-95) jo sarvatra dayA karate haiM, jinake hRdaya meM karuNA kI anubhUti hotI hai, ve zreSTha puruSa isa loka meM atyanta saMtuSTa rahakara dharma ke uttama patha para calate haiM jinhoMne (ahiMsA) dharma ko apanAye rakhane kA dRr3ha nizcaya kara liyA hai, ve hI mahAtmA va sadAcArI haiN| Le Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {657} kamikITavayohatyA mdyaanugtbhojnm| phalaidhaHkusumasteyam, adhairyaM ca mlaavhm|| ___ (ma.smR. 11/70; a.pu. 168/40) ' kRmi (atyanta choTe kIr3e), kITa (kRmi se kucha bar3e kIr3e) evaM pakSiyoM kA vadha karanA, madya ke sAtha lAe gae padArtha kA sevana, phala-lakar3I va phUla ko curAnA aura hai 7 (sAdhAraNa aniSTa-kAraka kaSTAdi meM bhI) adhIratA-ye pratyeka karma manuSyoM ko malina karane vAle haiN| Yong Yong Yong Yong Yong Yong Yong Yong Qiang Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Yong Yong Yong Yong Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming vidika/bAhmaNa saMskRti khaNDa/186
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEXXXXANANEEK {658} tiSThan gRhe caiva munirnityaM shucirlNkRtH| yAvajIvaM dayAvAMzca sarvapApaiH prmucyte|| (ma.bhA. 3/200/101) jo sadguNa-sampanna vyakti nirantara ghara para bhI pavitra bhAva se rahate hue, jIvana bhara saba prANiyoM para dayA rakhatA hai, use muni hI samajhanA caahie| vaha sampUrNa pApoM se mukta ho jAtA hai| {659} kharAzvoSTramRgebhAnAmajAvikavadhastathA / saMkarIkaraNaM jJeyaM mInAhimahiSasya c|| (ma.smR. 11/68) gadhA, kuttA, mRga (hiraNa), hAthI, aja (khasI,), bher3a, machalI, sAMpa aura bhaiMsA, # inameM se kisI ko bhI mAranA manuSya ko varNasaGkara ke doSa se dUSita karane vAlA hotA hai| {660) sarvahiMsAnivRttAzca narAH sarvaMsahAzca ye| sarvasyAzrayabhUtAzca te narAH svrggaaminH|| (ma.bhA. 13/23/92) jo saba prakAra kI hiMsAoM se alaga rahate haiM, saba kucha sahate haiM aura sabako Azraya dete rahate haiM, ve manuSya svargaloka meM jAte haiN| {661} bAlavRddheSu kaunteya sarvAvasthaM yudhisstthir| anukrozakriyA pArtha sarvAvasthaM padaM bhvet|| (ma.bhA. 12/66/20) jo bAlakoM aura bUr3hoM ke prati dayApUrNa bartAva karatA hai, use bhI sabhI Azrama-dharmoM : ke sevana kA phala prApta hotA hai| AnRzaMsyaM paro dhrmH| (ma.bhA. 3/313/76; 3/313/129; nA. pu. 1/60/49; vi. dha. pu. 3/270/1) loka meM 'dayA' zreSTha dharma hai| Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Fei ahiMsA koza/187] {662}
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE {663} aparAdhiSu sasnehA mRdavo mRduvtslaaH| ArAdhanasukhAzcApi puruSAH svrggaaminH|| (ma.bhA. 13/23/95) jo aparAdhiyoM ke prati bhI dayA karate haiM, jinakA svabhAva mRdula hotA hai, jo mRdula svabhAva vAle vyaktiyoM para prema rakhate haiM tathA jinheM dUsaroM kI ArAdhanA (sevA) karane meM hI sukha milatA hai, ve manuSya svarga loka meM jAte haiN| dayA/anukampA/karuNA se rahita vyakti nindanIya Keng Keng Keng Keng Keng Keng Keng Keng Keng Pian Gong Gong Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting % {664} yo nA'tmanA na ca pareNa ca bandhuvarge, dIne dayAM na kurute na ca mrtyvrge| kiM tasya jIvitaphalaM hi manuSyaloke, kAko'pi jIvati cirAya baliM ca bhungkte|| (paM.ta. 1/25, ga.pu.1/115/35 ___ meM AMzika parivartana ke sAtha) jo svayaM dUsare prakAra ke sage-saMbandhiyoM, dInoM aura prANiyoM para dayA nahIM karatA hai, isa saMsAra meM usake jIvita rahane kA phala hI kyA hai? yoM to kauvA bhI dUsaroM dvArA dI OM gaI bali se peTa pAlatA huA bahuta dinoM taka jIvita rahatA hai| %Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Gou Gou Ni Ni Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Gou Wan Gou Ting Xing {665} na jJAtibhyo dayA yasya shukldeho'viklmssH| hiMsA sA tapasastasya nAnAzitvaM tapaH smRtm|| (ma.bhA. 3/200/100) jisane vrata, upavAsa Adi ke dvArA zarIra ko to zuddha kara liyA aura jo nAnA prakAra ke pApakarma bhI nahIM karatA, kiMtu jisa ke mana meM apane kuTumbIjanoM ke prati dayA nahIM AtI, usakI vaha nirdayatA rUpa hiMsA usake tapa kA nAza karane vAlI hotI hai; kyoMki kevala bhojana chor3a dene kA hI nAma tapasyA nahIM hai| % %% % % %%%%%%%%%% %%%%%% , % %%%% %%% vidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/188
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ %%%%%Ming Yu %%%Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Gong Gong Gong %%%%%% E%% 1666 anAthaM viklavaM dInaM rogArtaM vRddhameva c| nAnukampanti ye mUDhAste vai nirygaaminH|| (pa.pu. 2/96/18) jo loga anAtha, vikalAMga, dIna, rogI va vRddha vyaktiyoM para anukampA nahIM karate, ve mUDha loga naraka meM jAte haiN| ahiMsakaH zaraNAgata-rakSaka {667} ahiMsakastataH samyak dhRtimAn niytendriyH| zaraNyaH sarvabhUtAnAM gtimaajotynuttmaam|| (brahma. 15/75) jo indriyajayI , dhRtisampanna, pUrNata:/samyaktayA ahiMsaka, evaM samasta prANiyoM ke I lie zaraNa-sthAna hotA hai, vaha uttama gati ko prApta karatA hai| hatyA ke doSIH zaraNAgata-rakSA se vimukha ___668} dhiktasya jIvitaM puMsaH shrnnaarthinmaagtm| yo nArtamanugRhNAti vairipakSamapi dhruvm|| (mA.pu. 128/25) zatrupakSI manuSya ke bhI Arta hokara zaraNa meM Ane para jo manuSya usakI rakSA nahIM karatA, usa manuSya ke jIvana ko dhikkAra hai| {669} AzayA hybhipnnaanaamkRtvaa'shruprmaarjnm| rAjA vA rAjaputro vA bhrUNahatyaiva yujyte|| (ma.bhA.12/360/9) jo AzA lagAkara apanI zaraNa meM Aye hoM, unake A~sU jo nahIM poMchatA hai, vaha rAjA ho yA rAjakumAra, use bhrUNahatyA kA pApa lagatA hai| 4CXEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEERS ahiMsA koza/189]
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEX {670} dharmo hi mahatAmeSa shrnnaagtpaalnm|| zaraNAgataM ca vipraM ca rogiNaM vRddhameva c| ya etAnna rakSanti, te vai brahmahaNo nraaH|| ___ (skaM.pu. mAhe./kedAra/9/49-50) bar3e logoM kA kartavya yaha hai ki ve zaraNAgatoM kA pAlana kre|ve manuSya brahmahatyAre haiM jo zaraNAgata, vipra, rogI aura vRddhajanoM kI rakSA nahIM krte| {671} Agatasya gRhaM tyAgastathaiva shrnnaarthinH| yAcamAnasya ca vadho nRzaMso garhito budhaiH|| (ma.bhA.1/160/10) ghara para Aye hue zaraNArthI kA tyAga aura apanI rakSA ke liye yAcanA karane vAloM kA vadha -yaha vidvAnoM kI rAya meM atyanta krUra evaM nindita karma hai| Ai Gou Zhen Ban Y=Y=Gou Ni Ni Ni Ni Ni Ni Pin Pin Pin Pin Pin Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Zhen Ban Zhen Ni Ni Ni Ni Ni Ni Pin Pin Pin Zhen Zhi Zhi Gou Wan Gou Zhen Zi Yu Zhen FFFFFGou Wan Gou Yu Zhen Gou Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Gou Gou Yu Yu Yu Yu Yu Yu Juan Juan Juan Juan dayA/anukampA Adi ke vizeSa pAtraH zaraNAgata {672} baddhAMjalipuTaM dInaM yAcantaM shrnnaagtm| na hanyAdAnRzaMsyArthamapi zatru prNtp|| (vA.rAmA. 5/18/27) yadi zatru bhI zaraNa meM Aye aura dIna bhAva se hAtha jor3akara dayA kI yAcanA kare to usa para prahAra nahIM karanA caahiye| dayA/anukampA kI abhivyaktiH zaraNAgata-rakSA {673} aato vA yadi vA dRptaH pareSAM zaraNaM gtH| ariH prANAn parityajya rakSitavyaH kRtaatmnaa|| __(vA.rAmA. 5/18/28) yadi koI zatru bhI duHkhI hokara apanI zaraNa meM Ae, to svayaM zatru hote hue bhI zuddha pha hadaya vAle puruSa ko cAhie ki vaha apane prANoM kA bhI moha chor3akara zatru kI rakSA kre| Firs #EKHENEFENE FREE FREE FREEEEEEEEE HAN vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/190
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ cTa Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan {674} vinaSTaH pazyatastasya rakSiNaH zaraNaM gtH| AnAya sukRtaM tasya sarvaM gcchedrkssitH|| evaM doSo mahAnatra prpnnaanaamrkssnne| asvayaM cAyazasyaM ca blviiryvinaashnm|| ___ (vA.rAmA. 5/18/30-31) yadi zaraNa meM AyA huA puruSa saMrakSaNa na pAkara usa rakSaka ke dekhate-dekhate vinAza ko prApta ho jAya, to vaha (mara kara zaraNAgata puruSa) usake sAre puNya ko apane sAtha le jAtA hai| isa prakAra zaraNAgata kI rakSA na karane se mahAn doSa batAyA gayA hai| zaraNAgata kI rakSA na kara pAnA svarga aura suyaza kI prApti ko miTA detA hai aura manuSya ke bala aura parAkrama kA nAza karatA hai (arthAt, usakI sArthakatA ko samApta kara detA hai)| #FFFFFFFFFZhen Gou Zhen Gou Zhen Zhen Ban FZhen Le Le Zhen Ban Zhen Ban Gou Gou Wan Gou Zhen Ban Huo Huo Huo Gou Gou Wan Gou FFFFFFFF {675} balAtkRteSu bhUteSu paritrANaM kuruudvh| zaraNAgateSu kauravya kurvan gaarhsthymaavset|| (ma.bhA. 12/66/21) jina prANiyoM para balAtkAra huA ho aura ve zaraNa meM Aye hoM, unakA saMkaTa se uddhAra karane vAlA puruSa gArhasthya-dharma (ke pAlana se milane vAle puNyaphala) kA bhAgI hotA hai| zaraNAgata para dayA/karuNAH zreSThatA kI pahacAna 16761 yastu zatrorvazasthasya zakto'pi kurute dyaam| hastaprAptasya vIrasya taM caiva puruSaM viduH|| (ma.bhA.12/227/23) jo zaktizAlI hokara bhI apane vaza meM par3e hue athavA hAtha meM Ae hue vIra zatru ma para dayA karatA hai, use hI acche loga uttama puruSa mAnate haiN| 4XXXEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE ahiMsA koza/191]
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%%%%%%%%%% {677} amitramapi ced dInaM shrnnaissinnmaagtm| vyasane yo'nugRhNAti sa vai purusssttmH|| (ma.bhA. 13/59/10) zatru bhI yadi dIna hokara zaraNa pAne kI icchA se ghara para A jAya to saMkaTa ke samaya jo usa para dayA karatA hai, vahI manuSyoM meM zreSTha hai| {678} sa ced bhayAd vA mohAd vA kAmAdvApi na rkssti| svayA zaktyA yathAnyAyaM tat pApaM lokgrhitm|| ___ (vA.rAmA. 5/18/29) yadi vaha (zreSTha puruSa) bhaya, moha athavA kisI kAmanA ke kAraNa, nyAyAnusAra OM yathAzakti usakI rakSA nahIM karatA to usake usa pApa-karma kI loka meM bar3I nindA hotI hai| Yu Ni Ni Ni Ni Ni Gou Wan Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Zhen Ban Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong {679} zaraNAgataM yastyajati, sa cANDAlo'dhamo jnH| (vA.pu. 14/92) jo zaraNAgata ko chor3a detA hai (use zaraNa nahIM detA), vaha vyakti cANDAla hai, adhama hai| Le Gou Gou Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting ahiMsA aura kSamA/akrodha dharmaH paraspara-sambaddha (kSamAvAn hI ahiMsaka) {680} kSAnto dAnto jitakrodho dhrmbhuuto'vihiNskH| dharme ratamanA nityaM naro dharmeNa yujyte| (ma.bhA.13/142/32) kSamAzIla, jitendriya, krodhavijayI, dharmaniSTha vyakti ahiMsaka hotA hai aura sadA OM dharmaparAyaNa manuSya hI dharma ke phala kA bhAgI hotA hai| vaiidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/192
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEENm {681} kSamA''hiMsA kSamA dharmaH kSamA cendriynigrhH|| kSamA dayA kSamA yajJaH kSamayaiva dhRtaM jgt| (ma.bhA.13/vaiSNava dharma parva/92/ pR.6375) ahiMsA, dharma aura indriyoM kA saMyama kSamA ke hI svarUpa hai| kSamA hI dayA aura kSamA hI yajJa hai| kSamA se hI sArA jagat TikA huA hai| kSamA se dharma kI pUrNatA {682} kSamA dharmo hynuttmH|| (ma.bhA. 4/16/a.,pR.1890) kSamA sabase uttama dharma hai| ___{683} Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Hao brahmacaryeNa satyena mkhpNckvrtnaiH|| dAnena niyamaizcApi kSamA-zaucena vllbh| ahiMsayA suzaktyA ca asteyenApi vrtnaiH|| etairdazabhiraMgaistu dharmamevaM prpuuryet|| __ (pa.pu.2/12/46-48) ___(viduSI sumanA brAhmaNI kA pati somazarmA ko kathana)-brahmacarya, satya, paJca yajJa, dAna, niyama, kSamA, zauca (zuddhi), acaurya, suzakti (Atma-zakti, dama) acaurya va ahiMsA ma -ye dharma ke dasa aMga haiM / inase dharma ko pUrNa samRddha kare (arthAt ina sabhI ke anuSThAna se hI , dharma kA sarvAMga rUpa se anuSThAna sambhava ho pAtA hai| %%%%%%Gou Wan Gou Ni Ni %Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gou Yu Yu Yu Ni Ni Ni Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Y=Y=Y=Y=Y=Xue {684} kSamedazaktaH sarvasya zaktimAn dhrmkaarnnaat| arthAnoM samau yasya tasya nityaM kSamA hitaa|| (ma.bhA. 5/39/59, viduranIti 7/59) jo zaktihIna hai, vaha to saba para kSamA kare hI; jo zaktimAna hai, vaha bhI dharma kI siddhi ke liye kSamA kre| jisakI dRSTi meM artha aura anartha donoM samAna haiM, usake to hitakAriNI kSamA sadA vidyamAna hI rahatI hai| ARYANEEEEEEEEEEEEEEEEEEEENA ahiMsA koza/193] H
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEng kSamAH satpuruSoM va vIroM kA alaMkAra {685} alaMkAro hi nArINAM kSamA tu puruSasya vaa| (vA.rAmA. 1/33/7) strI ho yA puruSa,usake liye kSamA hI AbhUSaNa hai| {6868 kSamA tejasvinAM tejaH kSamA brahma tpsvinaam| kSamA satyaM satyavatAM kSamA yajJaH kSamA shmH|| (ma.bhA. 3/29/40) kSamA tejasvI puruSoM kA teja hai, kSamA tapasviyoM kA brahma hai, aura kSamA satyavAdI puruSoM kA satya hai| kSamA hI yajJa hai aura kSamA hI zama (manonigraha) hai| {687} Y=Y=Y=Y=Y=Y=Ni Ni Ni Ni Ni Ni Zhen Zhi Gou Ting Ting Ting Ting Zhi Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ban Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting anasUyA kSamA zAntiH saMtoSaH priyvaaditaa| kAmakrodhaparityAgaH shissttaacaarnissevnnm|| karma ca zrutasampannaM satAM maargmnuttmm| __(ma.bhA. 3/207/96-97) kSamA, zAnti, saMtoSa, priyabhASaNa aura kAma va krodha kA tyAga, doSa-dRSTi kA # abhAva, ziSTAcAra kA sevana aura zAstra ke anukUla karma karanA-yaha zreSTha puruSoM kA ati # uttama mArga hai| {688} sujano na yAti vairaM parahitanirato vinaashkaale'pi| chede'pi candanataruH surabhIkaroti mukhaM kutthaarsy|| (vA.rAmA.mAhAtmya 4/21) dUsaroM ke hita-sAdhana meM lage rahane vAle sAdhujana kisI ke dvArA apane vinAza kA samaya upasthita hone para bhI usake sAtha vaira nahIM krte| candana kA vRkSa svayaM ko kATane vAle OM kuThAra kI dhAra ko bhI sugandhita hI karatA hai| %%% %% % %%%%%%%% % %%%%% %%%% , vidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/194
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEtime {689} kSamA guNavatAM blm|| ___ (ma.bhA. 5/34/75; 5/39/69, viduranIti 2/75) guNavAnoM kA bala hai-kssmaa| {690} kSamA hi paramaM blm|kssmaa guNo hyazaktAnAM zaktAnAM bhUSaNaM kssmaa|| ___(ma.bhA. 5/33/49, viduranIti 1/49) kSamA bahuta bar3A bala hai| kSamA asamartha manuSyoM kA guNa hai to samarthoM kA eka bhUSaNa hai| {691} durjanasya kutaH kssmaa|| (cANakya-nItizAstra, prathama zataka- 167) durjana ko kSamA bhAva kahAM? (kyoMki vaha to sajjanoM kA hI dharma hai|) Ming Le Le Le Wan Wan Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Le Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Wan Wan Le Le Wan Wan Le Le Kan Kan Bei Bei Ting Ting Ting Ting Ting Wan Wan Le Le Le ahiMsAtmaka pravRttiH kSamA .. {692} AkruSTastADitaH kuddhaH kSamate yo bliiysaa| yazca nityaM jitakrodho vidvaanuttmpuurussH|| (ma.bhA. 3/29/33) jo balavAn puruSoM ke gAlI dene yA kupita hokara mArane para bhI kSamA kara detA hai tathA jo sadA apane krodha ko kAbU meM rakhatA hai; vahI vidvAna hai aura vahI zreSTha puruSa hai| vAcA manasi kAye ca, daHkhenotpAditena c| na kupyati na cAprItiH, sA kSamA prikiirtitaa|| ___ (vi.pu. 1/-/2/159) koI vyakti duHkha de to bhI, mana-vacana va zarIra se krodha yA aprasannatA prakaTa na karanA-yahI kSamA hai| %%%%%%%%%%% % %%%%%% %% % % %% %%% %%%% % ahiMsA koza/195]
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ Zhu Wu * {694} kSAntyAspadaM vai brAhmaNyaM krodhasaMyamanaM tapaH // krodha ke niyaMtraNa rUpa tapa kA hI nAma 'kSamA' hai| kSamA hI brAhmaNatva hai| {695} AkuSTo'bhihato yastu nAkrozetpraharedapi / aduSTo vAMgmanaHkAyaistitikSA sA kSamA smRtA // (ma.pu. 145/46) jo nindita hone para badale meM nindaka kI nindA nahIM karatA tathA AghAta kiye jAne para bhI badale meM usa para prahAra nahIM karatA, apitu, mana, vacana va zarIra se pratIkAra kI bhAvanA se rahita ho use sahana kara letA hai, usakI usa kriyA ko 'kSamA' kahate haiN| {696} vigarhAtikramAkSepahiMsAbandhavadhAtmanAm / anyamanyusamutthAnAM doSANAM marSaNaM kSamA // ( mA.pu. 60/20 ) (kU.pu. 2/15/30; pa.pu. 3/54/28) nindA, AkramaNa, AkSepa, hiMsA, bandhana va hatyA karane vAle logoM (ke durAcaraNa) tathA dUsaroM ke krodha se utpanna doSoM ko saha lenA 'kSamA' hai / [vaidika / brAhmaNa saMskRti khaNDa / 196 {697} kSamA dvndv-shissnnutvm| ( ma.bhA. 3/313/88) mAna-apamAna, sukha-du:kha, anukUlatA - pratikUlatA- ina dvandvoM ko sahana karanA hI 'kSamA' hai| {698} AkruSTo nihato vApi nAkrozedyo na hanti ca / vAGmanaHkarmabhirveti titikSaiSA kSamA smRtA // (brahma. pu. 2/32/49) koI dUsarA Akroza kare to usa para Akroza na kare, koI mAre to use na mAre, isa prakAra mana, vacana va karma se AkozakArI va ghAtaka ke prati sahanazIlatA kA honA yaha 'kSamA' hai| Guang
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong kSamA kI mahattA {699} kSamA vshiikRtiloke kSamayA kiM na saadhyte| zAntikhaDgaH kare yasya kiM kariSyati durjnH|| __ (ma.bhA. 5/33/50, viduranIti 1/50) isa jagata meM kSamA vazIkaraNarUpa hai| bhalA, kSamA se kyA nahIM siddha hotA? jisake hAtha meM zAnti (kSamA)rUpI talavAra hai, usakA duSTa puruSa kyA kara leMge? %%%%%%%%%%%%Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le {700} kSamA dhanuH kare yasya, durjanaH kiM krissyti| atRNe patito vahniH, svymevopshaamyti|| (laghu cANakya,2/198) jisake hAtha meM kSamA rUpI dhanuSa hai, durjana usakA kyA bigAr3a sakatA hai? jaise, OM tinakoM (ghAsa-phUsa) se rahita bhUmi para par3I Aga svataH zAnta ho jAtI hai, vaise hI dUsare ma kA krodha kSamAvAn ke Age svataH zAnta ho jAtA hai| Y=Y=%%%Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gong Gong Gong Gong Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {701} pApIyasaH kSametaiva zreyasaH sadRzasya c| vimAnito hatotkruSTa evaM siddhiM gmissyti|| (ma.bhA.12/299/18) pApa karane vAlA aparAdhI avasthA meM apane se bar3A ho yA barAbara, usake dvArA apamAnita hokara, mAra khAkara aura gAlI sunakara bhI use kSamA hI kara denA caahiye| aisA karane vAlA puruSa parama siddhi ko prApta hogaa| {702} kSAntyA zuddhyanti vidvaaNsH| (ma.smR.-5/107) vidvAna kSamA se zuddha hote haiN| noYe Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Cheng Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye ahiMsA koza/197]
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ Qu Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan {703} kSamA brahma kSamA satyaM kSamA bhUtaM ca bhAvi ca / kSamA tapaH kSamA zaucaM kSamayedaM dhRtaM jagat // (ma.bhA. 3/29/37) kSamA brahma hai, kSamA satya hai, kSamA bhUta hai, kSamA bhaviSya hai, kSamA tapa hai, kSamA zauca (zuddhatA, nirlobhatA) hai| kSamA ne hI sampUrNa jagat ko dhAraNa kara rakhA hai| {704} kSantavyameva satataM puruSeNa vijAnatA / vidvAna puruSa ko sadA kSamA kA hI Azraya lenA cAhiye / [vaidika / brAhmaNa saMskRti khaNDa / 198 {705} kSamA satyaM kSamA dAnaM kSamA dharmaH kSamA tapaH / kSamAvatAmayaM lokaH paralokaH kSamAvatAm // (ma.bhA. 4/16/a.,pR.1890) kSamA satya hai, kSamAdAna hai, kSamA dharma hai aura kSamA hI tapa hai| kSamAzIla manuSyoM ke liye hI yaha loka aura paraloka hai| 1 {706} kSamA dharmaH kSamA satyaM kSamA zaucaM kSamA balam / kSamA yajJaH kSamA dAnaM kSamA ca paramaM tapaH // ( ma.bhA. 3/29/42) (vi. dha. pu. 3/269/1 ) kSamA dharma hai, kSamA satya hai, kSamA zauca hai, kSamA bala hai, kSamA yajJa hai, kSamA dAna hai aura kSamA hI parama tapa hai| / {707} yadA hi kSamate sarvaM brahma sampadyate tadA // Wan Wan Wan Wan Wan 5 jaba manuSya saba kucha sahana kara letA hai, taba vaha brahmabhAva ko prApta ho jAtA hai| ( ma.bhA. 5/33/52, viduranIti 1 / 52 ) Xin Wan Wan Wan Wan Wan Wan $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ Fu $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$Qiao Wan Wan Wan Wan Wan Wan {708} Wan Wan , AkrozaparivAdAbhyAM vihiMsantyabudhA budhAn / vaktA pApamupAdatte kSamamANo vimucyate // (ma.bhA. 5/34/74, viduranIti 2/74) mUrkha manuSya vidvAnoM ko gAlI aura nindA se kaSTa pahuMcAte haiN| gAlI dene vAlA to pApa kA bhAgI hotA hai, kintu kSamA karane vAlA pApa se mukta ho jAtA hai| {709} kSamA guNo hi jantUnAmihAmutra sukhapradaH / (A. smR., 10 / 5 ) kSamA prANiyoM kA eka aisA adbhuta guNa hai, jo isa saMsAra meM aura paraloka meM bhI sukha pradAna karatA hai| {710} muktimicchasi cet tAta, viSayAn viSavat tyaja / kSamArjavaM dayAM toSaM, satyaM pIyUSavad bhaja // ( cANakya nIti 9 /76) yadi Apa mukti kI icchA karate haiM, to viSayoM ko viSa mAnakara unakA tyAga kara diijie| kSamA, saralatA, saMtoSa aura satya ko amRta samajhakara unheM dhAraNa kIjie / {711} kSamAtulyaM tapo nAsti, na saMtoSAt paraM sukham / na ca tRSNA-paro vyAdhiH, na ca dharmo dayA- paraH // (laghu cANakya, 3 / 203) kSamA barAbara tapa nahIM, saMtoSa se bar3ha kara sukha nahIM, tRSNA se bar3ha kara roga nahIM, aura bhUta - dayA se bar3hakara dharma nahIM hai| {712} kSamaikA zAntiruttamA / ( ma.bhA. 5 / 33 /52, viduranIti 1/ 52 ) ekamAtra kSamA hI zAnti kA sarvazreSTha upAya hai| Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan $$$$$$Wan 9 ahiMsA - vizvakoza / 199]
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF5555 {713} nAtaH zrImattaraM kiMcidanyat pathyatamaM mtm| prabhaviSNoryathA tAta kSamA sarvatra srvdaa|| (ma.bhA. 5/39/58) samartha puruSa ke liye saba jagaha aura saba samaya meM kSamA ke samAna hitakAraka aura atyanta zrIsampanna banAne vAlA upAya dUsarA nahIM mAnA gayA hai| 1714} kSamA dAnaM kSamA satyaM kSamA yajJAzca putrikaaH|| kSamA yazaH kSamA dharmaH kSamAyAM viSTitaM jagat // ____ (vA.rAmA. 1/33/8-9) kSamA dAna hai, kSamA satya hai, kSamA yajJa hai, kSamA yaza hai aura kSamA dharma hai| kSamA para Wan hI yaha sampUrNa jagat TikA huA hai| Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {715} kSamAvato jayo nityaM sAdhoriha satAM mtm|| (ma.bhA. 3/29/14) ___ saMta janoM kA yaha vicAra hai ki isa jagata meM kSamAzIla sajjana puruSoM kI sadA jaya bhI hotI hai| Se Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo %%%%%%%%%%%%%%%}%%%%%%%%% {716} yeSAM manyurmanuSyANAM kSamayA'bhihataH sdaa| teSAM paratare lokAstasmAt kSAntiH parA mtaa|| (ma.bhA. 3/29/44) jina manuSyoM kA krodha sadA kSamAbhAva se dabA rahatA hai,unheM sarvottama loka prApta hote * haiN| ataH kSamA sabase utkRSTa mAnI gayI hai| REE [vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/200
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSamA va kSamAzIlaH prazaMsanIya {717} yaH samutpAditaM kopaM kSamayaiva nirasyati // iha loke paratrAsau, atyantaM sukhamazrute / kSamAyuktA hi puruSA labhante zreya uttamam // (skaM. pu. vaiSNava./kA./11/18-19) jo vyakti udbuddha krodha ko kSamA se zAnta kara detA hai, vaha isa aura usa- donoM lokoM meM ati sukha prApta karatA hai / ye kSamAzIla puruSa hI haiM jo uttama zreya kI upalabdhi karate haiN| {718} yeSAM manyurmanuSyANAM kSamayA'bhihataH sadA / teSAM paratare lokAstasmAt kSAntiH parA matA // (ma.bhA. 3/29/44) jina manuSyoM kA krodha sadA kSamAbhAva se dabA rahatA hai, unheM sarvottama loka prApta hote haiN| ataH kSamA sabase utkRSTa mAnI gayI hai / {719} bahudhA vAcyamAno'pi yo naraH kSamayA'nvitaH // tamuttamaM naraM prAhurviSNoH priyataraM tathA / ( vA.rAmA. mAhAtmya 4/19-20 ) jo manuSya bAraMbAra dUsaroM kI gAlI sunakara bhI kSamAzIla banA rahatA hai, vaha uttama vyakti kahalAtA hai / use paramezvara kA bhI atyanta priyajana mAnA gayA hai| {720} dvAvimau puruSau rAjan svargasyopari tiSThataH / prabhuzca kSamayA yukto daridrazca pradAnavAn // ( ma.bhA. 5 / 33 /58, viduranIti 1/58; vi. dha. pu. 1 / 218 / 17 ) do prakAra ke puruSa svarga ke bhI Upara sthAna pAte haiM- eka vaha jo zaktizAlI hote hue bhI kSamA kare, aura dUsarA vaha jo nirdhana hone para bhI 'dAna' de| ahiMsA koza / 201]
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEng ____{721} yo nAtyuktaH prAha rUkSaM priyaM vA yo vA hato na pratihanti dhairyaat| pApaM ca yo necchati tasya hantustasyeha devAH spRhayanti nitym|| ___ (ma.bhA.12/299/17) jo dUsaroM ke dvArA apane liye kar3avI bAta kahI jAne para bhI usake prati kaThora yA priya kucha bhI nahIM kahatA tathA kisI ke dvArA coTa khAkara bhI dhairya ke kAraNa badale meM na to mArane vAle ko mAratA hai aura na usakI burAI hI cAhatA hai, usa mahAtmA se milane ke liye hai devatA bhI sadA lAlAyita rahate haiN| {722} yasmAttu loke dRzyante kSamiNaH pRthiviismaaH| tasmAjanma ca bhUtAnAM bhavazca prtipdyte|| (ma.bhA. 3/29/31) isa jagata meM pRthvI ke samAna kSamAzIla puruSa bhI dekhe jAte haiM, isIlie prANiyoM kI utpatti va vRddhi hotI rahatI hai (anyathA krodha se eka dUsare ko mAra kara saba naSTa ho jaaeN)| Bing Bing Bing Bing Bing Bing Bing Bing Si Cheng Wan Wan Le Le Wan Wan Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ban Ting Ting Ting Ting Ting Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ting Ting Ting Ting Ting Gong Gong Gong Zhang Dan Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting %%%%Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {723} kSantavyaM puruSeNeha sarvApatsu sushobhne| kSamAvato hi bhUtAnAM janma caiva prkiirtitm|| (ma.bhA. 3/29/32) puruSa ko saba taraha kI ApattiyoM meM kSamA-bhAva banAye rakhanA caahie| cUMki kSamAzIla vyakti duniyA meM hai, isIlie logoM kA jIvana cala rahA hai| . {724} kSamAvAn brAhmaNo devaH kSamAvAn brAhmaNo vrH|| kSamAvAn prApnuyAt svargaM kSamAvAnApnuyAd yshH| kSamAvAn prApnuyAnmokSaM tasmAt sAdhuH sa ucyte|| ___(ma.bhA.13/vaiSNava dharma parva/92/ pR.6375) jo brAhmaNa kSamAvAn hai, vaha devatA kahalAtA hai, vahI sabase zreSTha hai / kSamAzIla * manuSya ko svarga, yaza aura mokSa kI prApti hotI hai, isaliye kSamAvAn puruSa sAdhu * * kahalAtA hai| vaidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/202
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ % % % %% % %%%% %%%% % % %%%%%%%% % {725} ati yajJavidAM lokAn kSamiNaH prApnuvanti c| ati brahmavidAM lokAnati cApi tpsvinaam|| (ma.bhA. 3/29/38) yajJavettA, brahmavettA aura tapasvI puruSoM (ko prApta hone vAle lokoM) se bhI UMce lokoM ko kSamAzIla manuSya prApta karate haiN| ___{726} kSamAvatAmayaM lokaH parazcaiva kssmaavtaam| iha sammAnamRcchanti paratra ca zubhAM gtim|| (ma.bhA. 3/29/43) kSamAvAnoM ke liye hI yaha loka hai| kSamAvAnoM ke liye hI paraloka hai| kSamAzIla puruSa isa jagat meM sammAna aura paraloka meM bhI uttama gati pAte haiN| Y=Zhi Zhi $$Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Gong Gong Gong Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Gou Gou Zhen Gou Wan Gou Jun Y=Y=% {727} anye vai yajuSAM lokAH karmiNAmapare tthaa| kSamAvatAM brahmaloke lokAH prmpuujitaaH|| ___ (ma.bhA. 3/29/39) yajJa karmoM kA anuSThAna karane vAle puruSoM ke loka dUsare haiM evaM (sakAmabhAva se) vApI, kUpa, tar3Aga aura dAna Adi karma karane vAle manuSyoM ke loka dUsare haiN| paraMtu kSamAvAn ke loka (unase bhI Upara) brahmaloka ke antargata haiM, jo atyanta pUjita haiN| {728} prabhAvavAnapi naraH tasya lokAH snaatnaaH| krodhanastvalpavijJAnaH pretya ceha ca nshyti|| (ma.bhA. 3/29/34) vaha kSamAvAn manuSya hI prabhAvazAlI kahA jAtA hai| usI ko sanAtana loka prApta hote . kI haiN| isake viparIta, krodhI manuSya alpajJa hotA hai| vaha isa loka aura paraloka-donoM meM hai (durgati)vinAza ko prApta karatA hai| E EEEEEEEEEEEEEEEEEEEti ahiMsA koza/203]
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ XEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEyms {729} ye krodhaM saMniyacchanti kruddhAn saMzamayanti c| na ca kupyanti bhUtAnAM durgANyatitaranti te|| ___ (ma.bhA. 12/110/21) jo krodha ko kAbU meM rakhate, kodhI manuSyoM ko zAnta karate aura svayaM kisI bhI prANI para kupita nahIM hote haiM, ve durlaMghya saMkaToM se pAra ho jAte haiN| Yu Gong Zhen Pin Pin Pin Pin Pin Pin Pin Gou Wan Gou Zhen Gou Wan Gou Wan Gou Kuai Pin Ting Ting Ting Ban Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ban Tian Ban Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming {730} kSamA tu paramaM tIrthaM sarvatIrtheSu paannddv| kSamAvatAmayaM lokaH parazcaiva kssmaavtaam|| mAnito'mAnito vApi pUjito'pUjito'pi vaa| AkruSTastarjito vApi kssmaavaaNstiirthmucyte| kSamA yazaH kSamA dAnaM kSamA yajJaH kSamA dmH| (ma.bhA.13/vaiSNava dharma parva/92/ pR.6375) pANDunandana! samasta tIrthoM meM bhI kSamA sabase bar3A tIrtha hai| kSamAzIla manuSyoM ko OM isa loka aura paraloka meM bhI sukha milatA hai| koI mAna kare yA apamAna, pUjA kare yA hai tiraskAra, athavA gAlI de yA DA~Ta batAve, ina sabhI paristhitiyoM meM jo kSamAzIla banA rahatA + hai, vaha tIrtha kahalAtA hai| kSamA hI yaza, dAna, yajJa aura manonigraha hai| Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting 17318 kSamAvantazca dhIrAzca dharmakAryeSu cotthitaaH| maMgalAcArasampannAH puruSAH svrggaaminH|| (ma.bhA.,13/23/88) jo kSamAvAn, dhIra, dharma-kArya ke liye udyata rahane vAle aura mAMgalika AcAra se sampanna haiM, ve puruSa svargagAmI hote haiN| EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEN vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/204
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ %%% %% %%%%% % %%%%% %% % ahiMsA-pAlana meM sahayogI: dAna dharma {732} dRr3hakArI mRdurdAntaH kruuraacaarairsNvsn| ahiMsro damadAnAbhyAM jayetsvargaM tthaavrtH|| (ma.smR. 4/246) dRr3hakartA (vighnAdi ke Ane para bhI prArambha kiye gaye kArya ko pUrA karane vAlA), maniSTharatA se rahita, sukhaduHkhAdi dvandvoM ko sahane vAlA, krUra AcaraNa vAloM kA sAtha nahIM karane ke OM vAlA-aisA ahiMsaka vyakti dama (indriya-saMyama) va dAna kA vrata dhAraNa kara ukta vrata ke prabhAva se svarga ko jIta letA (prApta karatA) hai| ___{733} tatra vai mAnuSAllokAd daanaadibhirtndritH| ahiMsArthasamAyuktaiH kAraNaiH svargamaznute // viparItaizca rAjendra kAraNairmAnuSo bhvet| tiryagyonistathA tAta vizeSazcAtra vkssyte|| kAmakrodhasamAyukto hiNsaalobhsmnvitH| manuSyatvAt paribhraSTastiryagyonau prsuuyte|| (ma.bhA. 3/181/10-12) dAna Adi kArya ahiMsA kI sArthakatA hetu Ayojita kiye jAte haiM, ina dAna Adi kAryoM meM jo vyakti Alasya/pramAda kA tyAga kara pravRtta hotA hai, vaha isa manuSya loka se * svarga loka ko prApta karatA hai| rAjendra ! isake viparIta kAraNa (hiMsaka AcaraNa) upasthita ke hone para manuSya-yoni meM tathA pazu-pakSI Adi yoni meM janma lenA par3atA hai| tAta! pazu-pakSI # Adi yoniyoM meM janma lene kA jo vizeSa kAraNa hai, use bhI yahAM batalAyA jAtA hai| jo kAma, krodha, lobha aura hiMsA meM tatpara hokara mAnavatA se bhraSTa ho jAtA hai, apanI manuSya hone # kI yogyatA ko bhI kho detA hai, vahI pazu-pakSI Adi yoni meM janma pAtA hai| {734} daNDanyAsaH paraM daanm| ___(bhA.pu. 11/19/37) saba prANiyoM ke prati droha va hiMsaka-vRtti kA tyAganA hI parama dAna hai| (arthAt // * uttama dAna meM ahiMsA kA pAlana AnuSaMgika rUpa se hotA hai|) EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEES ahiMsA koza/205] Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gong Gong Gong Gou Wan Gou Y=Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ming Ming Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEma dAnaH maulika sanAtana dharma {735} eSa dharmo mahAyogo dAnaM bhUtadayA tthaa| brahmacaryaM tathA satyamanukrozo dhRtiH kssmaa|| sanAtanasya dharmasya mUlametat snaatnm| (ma.bhA. 14/91/33-34) dAna, prANi-dayA, karuNA, kSamA, dhRti, satya, brahmacarya - ye dharma haiM tathA mahAyoga haiN| sanAtana dharma ke ye sanAtana mUla haiN| ___{736} dAnaM yajJAH satAM pUMjA veddhaarnnmaarjvm| eSa dharmaH paro rAjan balavAn pretya ceha c|| (ma.bhA. 3/33/46) iha loka aura paraloka-donoM jagaha, yajJa ,sammAna pUjA, veda-svAdhyAya, saralatA / Adi kI taraha 'dAna' eka uttama va prabala dharma hai| ahiMsakaH uttama dAtA {737} tena dattAni dAnAni paapenaashuddhbuddhinaa| tAni sarvANyanAdRtya nazyanti vipulaanypi|| tasyAdharmapravRttasya hiMsakasya duraatmnH| dAnena kIrtirbhavati na pretyeha ca durmteH|| dharma-vaitaMsiko yastu pApAtmA purussaadhmH| dadAti dAnaM viprebhyo lokvishvaaskaarnnm|| (ma.bhA. 14/91/25-26,28) azuddha buddhi vAle pApI puruSa dvArA kitanA hI adhika dAna diyA jAya, vaha sArA * kA sArA anAdRta/ tiraskRta hotA huA naSTa/vyartha ho jAtA hai| adharma meM pravRtta durbuddhi, durAtmA va hiMsAparAyaNa vyakti dAna karane para bhI ihaloka va OM paraloka-donoM meM kIrti nahIM prApta krtaa| vaha pApAtmA va narAdhama dharma kA to DhoMga karatA hai| " OM brAhmaNoM Adi ko dAna to vaha isalie detA hai tAki loka meM (usake apane dharmAtmA hone ja kA) vizvAsa jama jaay| Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Ming : vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/206
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahiMsA kI sahaja abhivyaktiH anukampAdAna va abhayadAna {738} anAthAn poSayed yastu kRpnnaandhkpnggukaan| sa tu puNyaphalaM pretya labhate kRcchramokSaNam // vedagoSThAH sabhAH zAlA bhikSUNAM ca pratizrayam / yaH kuryAllabhate nityaM naraH pretya zubhaM phalam // (ma.bhA. 13/145/pR.6000 ) jo anAtha, dIna-dukhiyoM, andhoM aura paMgu manuSyoM kA poSaNa karatA hai, vaha mRtyu ke pazcAt usakA puNyaphala pAtA aura saMkaTa se mukta ho jAtA hai| jo manuSya vedavidyAlaya, sabhAbhavana, dharmazAlA tathA bhikSuoM ke liye Azrama banAtA hai, vaha mRtyu ke pazcAt zubhaphala pAtA hai| {739} kuTumbine sIdate ca brAhmaNAya mahAtmane / dAtavyaM bhikSave cAnnamAtmano bhUtimicchatA // ( ma.bhA. 13/63/9) apane kalyANa kI icchA rakhane vAle manuSya ko cAhiye ki vaha anna ke liye du:khI, bAla-baccoM vAle, mahAmanasvI brAhmaNa ko aura bhikSA mA~gane vAle ko bhI annadAna kare / {740} abhayaM sarvabhUtebhyo vyasane cApyanugrahaH / yaccAbhilaSitaM dadyAt tRSitAyAbhiyAcate // dattaM manyeta yad dattvA tad dAnaM zreSThamucyate / dattaM dAtAramanveti yad dAnaM bharatarSabha // ( ma.bhA. 13/59/3-4) sampUrNa prANiyoM ko abhayadAna denA, saMkaTa ke samaya una para anugraha karanA, yAcaka ko usakI abhISTa vastu denA tathA pyAsa se pIr3ita hokara pAnI mA~gane vAle ko pAnI pilAnA uttama dAna hai aura jise dekara diyA huA mAna liyA jAya arthAt jisameM kahIM bhI mamatA kI gaMdha na raha jAya, vaha dAna zreSTha kahalAtA hai| vahI dAna dAtA kA anusaraNa karatA hai / Guo , ahiMsA koza / 207]
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ AAEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEmy kSudhitasya dvijasyAsye yatkiJciddIyate ydi| pretya pIyUSadhArAbhiH siMcate klpkottikm|| (pa.pu. 3/61/55) __ kisI bhUkhe brAhmaNa ke mukha meM jo kucha bhI diyA jAtA hai, vaha para-loka meM karor3oM kalpoM taka amRta-dhArA bana kara dAtA ko siMcita karatA hai| {742} abhayasya pradAnena naraH syaatsrvkaamdH| azvamedhaphalaM tasya yo rkssecchrnnaagtm|| (vi. dha. pu. 3/302/6) jo vyakti abhayadAtA hotA hai, vaha samasta kAmanAoM kA pradAtA hotA hai| jo zaraNAgata kI rakSA karatA hai, use azvamedha yajJa karane kA phala prApta hotA hai| Y=Y=Zhu Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ming Ting Ting %, {743} vadhakasya hastagataM pazuM krItvA nrottmH| nAkalokamavApnoti sukhI sarvatra jaayte|| (vi. dha. pu. 3/302/24) jo vadhaka/kasAI ke hAtha meM gae hue pazu ko kharIdatA hai aura usake prANa bacAtA hai, vaha puruSa-zreSTha isa loka meM sarvatra sukha prApta karatA hai aura (mara kara) svarga-loga prApta karatA hai| Le Le Gou Ting Ting Ting Ting Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Qi Huo Huo Huo Ming Yong Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Lie Bing Bing Bing Bing Li Bing Hui Hui {744} dInazca yAcate cAyamalpenApi hi tussyti| iti dadyAt daridrAya kAruNyAditi srvthaa|| __(ma.bhA.13/138/10) yaha becArA bar3A garIba hai aura mujhase yAcanA kara rahA hai, yaha dayAmUlaka dAna hai| thor3A dene se bhI saMtuSTa ho jAegA-yaha socakara daridra manuSya ke liye sarvathA dayAvaza dAna # denA caahiye| Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%%%%%%%%%%%%%% vaiidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/208
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ AEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEM {745} abhayasya pradAnAddhi nAnyaddAnaM vishissyte| sarveSAmeva dAnAnAM prANadAnaM vishissyte|| (vi. dha. pu. 3/302/2) - abhaya-dAna se bar3ha kara koI dUsarA dAna nahIM hai| sabhI dAnoM meM prANa-dAna kA viziSTa sthAna hai| {746) cauragrastaM nRpagrastaM ripugrastaM tu mokssyet| (vi. dha. pu. 3/302/27) coroM se, rAjA se tathA zatruoM se ghire/AkrAnta vyakti ko chur3AnA caahie| {747} vadhabhItasya yaH kuryAt paritrANaM nrottmH| zakralokaH smRtastasya yaavdindraashcturdsh|| __ (vi. dha. pu. 3/302/11) prANa-vadha se bhayabhIta vyakti kI jo rakSA karatA hai usa nara-zreSTha ko 14 indroM ke rAjya-kAla taka indraloka kA sukha prApta hotA hai| 45555555555555555555555555555555555) {748} AnRzaMsyena sarvasya dadyAdannaM vickssnnH|| (vi. dha. pu. 3/301/42) vidvAn vyakti ko cAhie ki vaha sabhI ko anukampA/dayA ke sAtha anna-dAna kre| hiMsA-pApanAzakaH dAna-dharma 749} raudraM karma kSatriyasya, satataM tAta vrtte| tasya vaitAnikaM karma dAnaM caiveha paavnm|| (ma.bhA. 13/61/4) kSatriya ko sadA kaThora/krUra karma karane par3ate haiM, ataH yajJa va dAna hI use pavitra hai # karane vAle hote haiN| ahiMsA koza/209]
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ "Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan kRpaNatA=nazaMsatA/hiMsAtmaka kArya {750} yAcamAnamabhImAnAd anaasktmkiNcnm| yo nArcati yathAzakti sa nRzaMso yudhisstthir|| (ma.bhA. 13/59/9) jo anAsakta akiMcana yAcaka kI, apane abhimAna ke kAraNa, yathAzakti (dAna Wan dekara) pUjA-arcanA (satkAra Adi) nahIM karatA hai, vaha manuSya 'nirdaya' hI hai| {751} ekaH sampannamaznAti vaste vAsazca shobhnm| yo'saMvibhajya bhRtyebhyaH ko nRshNstrsttH|| (ma.bhA. 5/33/41) jo apane dvArA bharaNa-bhoSaNa ke yogya vyaktiyoM ko bAMTe binA, akele hI uttama bhojana karatA aura acchA vastra pahanatA hai, usase bar3hakara krUra kauna hogA? Ming Ming Gou Gong Gong Gong Ban Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {752} bhakSyaM peyamathAlehyaM yaccAnyat sAdhu bhojnm| prekSamANeSu yonIyAt, nRzaMsamiti taM vdet|| brAhmaNebhyaH pradAyAgraM, yaH suhRdbhyaH shaashrute| sa pretya labhate svargamiha caanntymshrute|| (ma.bhA. 12/154/11-12) dUsare loga dekhate raheM, phira bhI unake sAmane hI jo uttama bhakSya, peya Adi padArthoM 1 ko (akelA hI)khAtA hai, use nRzaMsa/nirdaya hI kahanA caahie| kintu jo (svayaM khAne se) pahale brAhmaNoM (dharmAtmA jJAnI janoM) ko dekara, phira mitra-varga ke sAtha bhojana karatA hai, OM vaha isa loka meM ananta sukha pAtA hai aura mara kara svarga loka meM jAtA hai| Le Le Le Le Le Le Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Xing {753} adadAnamazraddadhAnamayAjamAnamAhurAsuro bt| (chAMdo. 8/8/5) jo dAna nahIM detA, zreSTha AdarzoM ke prati zraddhA nahIM rakhatA, aura yajJa (lokahitakArI satkarma) nahIM karatA, use 'asara' kahate haiN| vidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/210
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan kRpaNatA= AtmaghAtI pravRtti {754} hiMste adattA puruSaM yAcitAM ca na ditsti| (a.12/4/13) jo puruSa mA~gane para bhI jisa vastu ko nahIM denA cAhatA, vaha (na dI huI vastu) antataH usa puruSa kA saMhAra kara detI hai| {755} ahamasmi prathamajA Rtasya, pUrvaM devebhyo amRtasya nAma yo mA dadAti sa idevamAvad, ahamanamanamadantamadmi // (sA.1/6/1/9/594) maiM anna devatA, anya devatAoM tathA satyasvarUpa amRta brahma se bhI pUrva janmA huuN| jo mujha anna ko atithi Adi ko detA hai, vahI saba prANiyoM kI rakSA karatA hai| jo lobhI dUsaroM ko nahIM khilAtA hai, maiM anna devatA usa kRpaNa ko svayaM khA jAtA hU~, naSTa kara detA huuN| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Wan Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting . {756} yatsarvaM neti brUyAt pApikA'sya kIrtirjAyeta,sainaM tatraiva hnyaat| (ai. A. 2/3/6) jo lobhI manuSya prArthI logoM ko sadaiva 'nA nA' karatA hai, to janasamAja meM usa kI hai ma apakIrti (nindA) hotI hai aura vaha apakIrti usa ko ghara meM hI mAra detI hai, arthAt jItA huA bhI vaha kRpaNa nindita mRtaka ke samAna ho jAtA hai| dAna dharma kA svarUpa {757} yadyadiSTatamaM dravyaM nyAyenaivAgataM ca yt| tattad guNavate deyamityetad daanlkssnnm|| (ma.pu. 145/51) jo-jo padArtha apane ko abhISTa hoM tathA nyAya dvArA upArjita kiye gaye hoM, unheM ' ma guNI vyakti ko de denA-yaha 'dAna' kA lakSaNa hai| ahiMsA koza/211]
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEE ng {758} ahanyahani daatvymdiinenaantraatmnaa| stokAdapi prayatnena daanmitybhidhiiyte|| (a. smR. 40) adInatA-pUrvaka udAra mana se pratidina kucha na kucha denA hI caahiye| cAhe apane Wan pAsa thor3A bhI ho, usameM se bhI prayatnapUrvaka denA hI 'dAna' kahalAtA hai| {759} brahmaNA'bhihitaM pUrvamRSINAM brhmvaadinaam|| arthAnAmucite pAtre zraddhayA prtipaadnm| dAnamityabhinirdiSTaM bhuktimuktiphlprdm|| (kU.pu. 2/26/2; pa.pu.3/57/1-2) yogya pAtra ko zraddhA-pUrvaka apanA dravya (sampatti, vastu Adi) denA hI 'dAna' kahA jAtA hai, aura yaha 'dAna' (aihalaukika)bhoga aura (pAralaukika) mokSa kA dene vAlA hai| Guo Ni Ni Ni %%%%%Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting % Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting ahiMsakaH dAna kA yogya pAtra {760} santuSTAya vinItAya sarvabhUtahitAya c| vedAbhyAsastapo jJAnamindriyANAM ca sNymH|| IdRzAya surazreSTha! yaddattaM hi tdkssym| AmapAtre yathA nyastaM kSIraM dadhi ghRtaM mdhu|| vinazyetpAtra-daurbalyAttacca pAtraM vinshyti| (bR. smR. 1/57-59) dAna sarvadA yogya pAtra ko denA caahie| jo sadA santoSI ho, vinamra vyavahAra vAlA hai| ho, samasta prANimAtra kA bhalA karane vAlA ho, tapa aura jJAna se yukta ho aura indriyoM ko ma saMyama meM rakhane vAlA ho, usI ko dAna kA yogya pAtra kahA jAtA hai| uparyukta guNagaNake viziSTa brAhmaNa ko jo dAna diyA jAtA hai, vaha akSaya hotA hai aura sarvadA usakA phala prApta hai bha hotA hai| kacce pAtra meM rakkhA huA dUdha, dahI, ghRta aura madhu jisa prakAra pAtra kI kamajorI ke kAraNa naSTa ho jAtA hai, aura vaha pAtra bhI svayaM naSTa ho jAtA hai, usI prakAra jo ayogya ma.pAtra ko dAna diyA jAtA hai,vaha bhI niSphala hotA hai| %%%%%%%%%%% %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%, vaidika/bAhmaNa saMskRti khaNDa/212
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ S Ming Le Le Le Le Le Jia Ming Gou %%%%%Gou Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting %%% % %% %%%%%%%%%% %%%%%% %% % %%% {761} akrodhanA dharmaparAH satyanityA dame rtaaH| tAdRzAH sAdhavo viprAstebhyo dattaM mhaaphlm|| amAninaH sarvasahA dRDhArthA vijitendriyaaH| sarvabhUtahitA maitrAstebhyo dattaM mhaaphlm|| alubdhAH zucayo vaidyA hrImantaH styvaadinH| svakarmaniratA ye ca tebhyo dattaM mhaaphlm|| _ (ma.bhA. 13/22/33-35) ___ jo krodharahita, dharmaparAyaNa, satyaniSTha aura indriya-saMyama meM tatpara haiM, aise brAhmaNoM ko zreSTha samajhanA cAhiye aura unhIM ko dAna dene se mahAn phala kI prApti hotI hai| (ataH ma unhIM ko zrAddha meM bhojana karAnA caahie|) jinameM abhimAna kA nAma nahIM hai, jo saba kucha saha lete haiM, jinakA vicAra dRr3ha hai, jo jitendriya, sampUrNa prANiyoM ke hitakArI tathA saba ke hai ke prati maitrIbhAva rakhane vAle haiM, unako diyA huA dAna mahAn phala denevAlA hai| jo nirlobha, # pavitra, vidvAna, saMkocI, satyavAdI aura apane kartavya kA pAlana karane vAle haiM, unako diyA huA dAna bhI mahAn phaladAyaka hotA hai| {762} akrodhaH satyavacanamahiMsA dama aarjvm| adroho'nabhimAnazca hrIstitikSA damaH shmH|| yasminnetAni dRzyante na cAkAryANi bhaart| svabhAvato niviSTAni tatpAtraM maanmrhti|| (ma.bhA. 13/37/8-9) krodha kA abhAva, satya-bhASaNa, ahiMsA, indriya-saMyama, saralatA, drohahInatA, abhimAnazUnyatA, lajjA, sahanazIlatA, dama aura manovigraha-ye guNa jinameM svabhAvataH dikhAyI deM aura dharmaviruddha kArya dRSTigocara na hoM, ve hI dAna ke uttama pAtra aura sammAna ke adhikArI haiN| Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ban Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting _{763} nirmaryAde cAzucau pharavRttau, hiMsAtmake tyktdhrmsvvRtte| havyaM kavyaM yAni cAnyAni rAjan, deyAnyadeyAni bhavanti caasmai|| __(ma.bhA.12/63/6) jo brAhmaNa maryAdA-zUnya, apavitra, krUra svabhAva vAlA, hiMsAparAyaNa tathA apane I dharma aura sadAcAra kA parityAga karane vAlA hai, use havya-kavya tathA dUsare dAna denA na dene // kehI barAbara hai. arthAta niSphala hai| Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%% %%%%%%%%%%%%%%, ahiMsA koza/2131
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Nan Nan Nan Nan Nan Nan % %%%%%%%Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting dAna dharma kI mahattA aura usake mahanIya phala 1764} yaddadAti viziSTebhyo yaccAnAti dine dine| tacca vittamahaM manye zeSaM ksyaabhirkssti|| yaddadAti yadanAti tadeva dhanino dhnm| anye mRtasya krIDanti dArairapi dhnairpi|| kiM dhanena kariSyanti dehino'pi gtaayussH| yavarddhayitumicchantastaccharIramazAzvatam // azAzvatAni gAtrANi vibhavo naiva shaashvtH| (ve. smR., 4/16-19) ___ jo pAsa meM rahane vAlA dhana viziSTa yogya vyaktiyoM ko dAna rUpa meM de diyA jAtA hai aura jisakA pratidina apane bhojanAdi meM vyaya kiyA jAtA hai, vAstava meM usI dhana ko th maiM dhana mAnatA huuN| usake atirikta dhana kI rakSA kisalie kI jAtI hai? arthAta zeSa dhana OM vyartha hI rahatA hai| jo dAna meM diyA jAve aura jisakA bhojanAdi kArya meM svayaM upabhoga karale, vahI vastutaH dhanI puruSa kA apanA dhana hai, bAkI jo dhana yA strI-varga bacA rahatA hai, Wan vaha marane ke pazcAt dUsare logoM ke hI kAma meM AtA hai| kSINa Ayu vAle dehadhArI dhana ko bacA kara kyA kareMge? jisa zarIra ke upayoga ke lie dhana-vRddhi kI icchA kiyA karate haiM, * vaha zarIra to sarvadA nahIM rahane vAlA, anitya evaM nAzavAn hai| Zhong Yi Gou Wan Gou Qi Huo Ming Ming Ming Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Ting Ting Ting Ting Ting Ting Y=Y=Y=Y=Y=Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Xing {765} ye yAcitAH prahRSyanti priyaM datvA vadanti c|| tyaktadAnaphalecchAzca te narAH svrggaaminH|| (pa.pu. 2/96/32) ___ jo loga kisI ke mAMgane para harSita hokara dete haiM, de kara priya bolate bhI haiM aura jinheM dAna ke phala kI icchA bhI nahIM hotI, ve svargagAmI hote haiN| {766} nAsti dAnAt paraM mitramiha loke paratra c| (a. smR. 150) - isa loka aura paraloka donoM hI meM, dAna se bar3ha kara koI mitra (hitakArI)nahI hai| Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan , vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/214
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ Fen Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {767} kRmayaH kiM na jIvanti bhakSayanti prsprm| paralokAvirodhena yo jIvati sa jiivti|| pazavo'pi hi jIvanti kevlaatmodrmbhraaH| kiM kAyena suguptena (supuSTena ) balinA cirjiivinH|| grAsAdardhamapi grAsamarthibhyaH kiM na diiyte| icchAnurUpo vibhavaH kadA kasya bhvissyti|| adAtA puruSastyAgI dhanaM saMtyajya gcchti| dAtAraM kRpaNaM manye mRto'pyarthaM na munycti| prANanAzastu kartavyo yaH kRtArtho na so'mRtH| akRtArthastu yo mRtyuM prAptaH kharasamo hi sH|| anAhUteSu yad dattaM yacca dttmyaacitm| bhaviSyati yugasyAntastasyAnto na bhvissyti|| ___ (ve. smR., 4/22-26) kevala apane hI Amoda meM tatpara rahane vAle pazu bhI apanA peTa bhara kara jIvita pra rahate haiN| jo apanA hI udara bharane meM parAyaNa rahe, aise paripuSTa, balavAn aura adhika samaya taka jIvita zarIra se kyA lAbha hai? jitanA bhI apane pAsa ho, usameM se kucha dAna meM denA hI caahie| eka grAsa meM se bhI AdhA grAsa yAcakoM ko denA ucita hai| yoM to apanI icchA kI OM pUrti karane vAlA dhana-vaibhava kisI ke pAsa bhI nahIM hotA hai| adAtA aura tyAgI-donoM hI hai dhana ko anta samaya meM yahIM tyAgakara cale jAte haiN| jo dhana kA dAna nahIM karatA hai, usako OM kRpaNa mAnA jAtA hai, kyoMki vaha marate samaya bhI dhana ko nahIM chodd'taa| prANoM kA nAza to ma eka dina avazya hI honA hai| kintu jo kRtArtha (dhana kA ucita upayoga kara cukA) hotA hai, vaha nahIM maratA hai| jo akRtArtha hai vaha gadhe ke samAna hI mRtyu ko prApta hotA hai| binA bha bulAye hue jo svayaM hI upasthita ho gaye hoM, aise vyaktiyoM ko diyA huA dAna saphala hotA hai hai| yuga kA bhale hI anta ho jAe, kintu ukta dAna kA anta kabhI nahIM hotA hai| %%%%%%%%%%%%%%%%%%%Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ping {768} dAnadharmAtparo dharmo bhUtAnAM neha vidyte| ___ (kU.pu. 2/26/55) dAna-dharma se bar3hakara koI anya dharma prANiyoM ke lie kartavya nahIM hai| %%%%%%%%%%%%%Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan , ahiMsA koza/215]
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ "Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%%%%%%%Yong Yong Yong Yong Yong Yong Yong Yong Nan Nan Nan Nan Nan 1769} zreyo dAnaM ca bhogazca dhanaM prApya yshsvini| dAnena ca mahAbhAgA bhavanti mnujaadhipaaH|| nAsti bhUmau dAnasamaM nAsti dAnasamo nidhiH|| (ma.bhA. 3/1417, pR. 5923) dhana pAkara, usakA dAna va bhoga karanA hI zreyaskara hai| dAna karane se to vyakti saubhAgyazAlI nareza hote haiN| isa dharatI para dAna ke samAna koI dUsarI vastu nahIM hai aura na hI koI nidhi hai| Gong Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {770 yena dhanena prapaNaM carAmi, dhanena devA dhnmicchmaanH| tasminma indro rucimA dadhAtu, prajApatiH savitA somo agniH|| (a3/15/6) ( vaidika RSi ke udgAra-) dhana ke mAdhyama se (puNya rUpI) dhana kamAne kA ke icchuka maiM jisa dhana se (vinimayAtmaka) vyApAra karatA hUM,usa (dhana ke sadupayoga) meM merI ruci ko indra, prajApati, savitA, soma va agni deva sthira kreN| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Bei Bei Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Chuan {771} dhanaM phalati daanen| (bR. smR. 1/71; pa.pu. 6(uttara)/32/61) dhana dAna dene hI se phalaprada (saphala) hotA hai| {772} RtaM tapaH, satyaM tapaH, zrutaM tapaH, zAntaM tapo, dAnaM tpH| (ma.nA.u.8/1) Rta (mana kA satya saMkalpa) tapa hai| satya (vANI se yathArtha bhASaNa) tapa hai| zruta (zAstrazravaNa yA zAstra-jJAna) tapa hai| zAnti (aindriyika viSayoM se virakti) tapa hai| dAna kA tapa hai| Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%, [vaidika/bAhmaNa saMskRti khaNDa/216
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ < %% %%% %% %% % % % % % %%% %% %%%%% %% % {773} dAnamiti sarvANi bhUtAni prazaMsanti, daanaannaatidusskrm| (ma.nA.u. 21/2) sabhI prANI dAna kI prazaMsA karate haiM, dAna se bar3hakara anya kucha durlabha nahIM hai| {774} vadan brahmA'vadato vanIyAn, pRNannApirapRNantamabhi ssyaat| (R.10/117/7) jaise pravaktA vidvAna apravaktA se adhika priya hotA hai, vaise hI dAna-zIla dhanI vyakti dAnahIna dhanI se adhika janapriya hotA hai| Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ting Ting Ting Ting Ting Wan {775} nAkasya pRSThe adhitiSThati zrito, yaH pRNAti sa ha deveSu gcchti| (R. 1/125/5) janatA ko paritRpta karane vAlA dAnI svarga ke devatAoM meM pramukha sthAna prApta karatA hai| 1776} dakSiNAvatAmidimAni citrA, dakSiNAvatAM divi suuryaasH| dakSiNAvanto amRtaM bhajante, dakSiNAvantaH pratiranta aayuH|| (R. 1/125/6) dAniyoM ke pAsa aneka prakAra kA aizvarya hotA hai, dAnI ke lie hI AkAza meM sUrya prakAzamAna hai| dAnI apane dAna se amRtatva pAtA hai, vaha ati dIrgha Ayu bhI prApta karatA hai| {777} dakSiNAvAn prathamo hUta eti, dakSiNAvAn graamnniirgrmeti| tameva manye nRpatiM janAnAM, yaH prathamo dkssinnaamaavivaay|| (R.10/107/5) dAnazIla vyakti pratyeka zubha kArya meM sarvaprathama AmaMtrita kiyA jAtA hai, vaha samAja pra meM grAmaNI arthAt pramukha hotA hai, saba logoM meM agrasthAna pAtA hai| jo loga sabase pahale dakSiNA (dAna) dete haiM, maiM unheM jana-samAja kA nRpati (svAmI evaM rakSaka) mAnatA huuN| ahiMsA koza/217]
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ta Sui %%%%%% % %% %% %%% % %% %%%%%%%%% % {778} na bhojA mamurna nyarthamIyur, na riSyanti na vyathante ha bhojaaH| idaM yad vizvaM bhuvanaM svazcaitat, sarvaM dakSiNebhyo ddaati| ___ (R.10/107/8) dAtAoM kI kabhI mRtyu nahIM hotI, ve amara hai| unheM na kabhI nikRSTa sthiti prApta hotI hai, na ve kabhI parAjita hote haiM, aura na kabhI kisI taraha kA kaSTa hI pAte haiN| isa pRthvI yA svarga meM jo kucha mahattvapUrNa hai, vaha saba dAtA ko 'dAna' karane se mila jAtA hai| {779) yo devakAmo na dhanaM ruNaddhi, samit taM rAyaH sRjati svdhaabhiH| (a.7/50/6) jo manuSya acche kArya ke lie apanA dhana samarpaNa karatA hai, dAna ke suprasaMgoM meM apane pAsa dhana ko roka nahIM rakhatA hai, usI ko aneka dhArAoM se vizeSa dhana prApta hotA hai| Le Le Le Le Pin Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ni Ni Wan Le Y=Y=Y=Y=Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {780} dAnena dviSanto mitrA bhavanti, dAne sarvaM prtisstthitm| (ma.nA.u. 22/1) dAna se zatru bhI mitra ho jAte haiM, dAna meM saba kucha pratiSThita hai| {7811 dAnAni hi naraM pApAt mokSayanti na sNshyH|| (ma.bhA. 13/59/6) dAna manuSya ko pApa se nizcaya hI mukta karA dete haiN| {782} uccA divi dakSiNAvanto asthuH| (R.10/107/2) jo loga dakSiNA (dAna) dete haiM, ve svarga meM ucca sthAna pAte haiN| [dAna-prazaMsA hetu draSTavyaH bra.pu. 3/16 adhyAya, ga.pu. 1/213/4, pa.pu. 3/57 adhyAya] %% %% %%%% % %%%% % %%% % % %%% %%% %%% [vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/218
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ Dan Dan Dan Dan 2. {783} mA pRNanto duritamena Aran / dAnI kabhI dukha nahIM pAtA, use kabhI pApa nahIM gheratA / anna Adi kA dAnaH prANadAna/prANa-rakSA {784} pratyakSaM prItijananaM bhokturdAturbhavatyuta / sarvANyanyAni dAnAni parokSaphalavantyuta // annAddhi prasavaM yAnti ratirannAddhi bhArata / dharmArthAvannato viddhi roganAzaM tathA'nnataH // annaM hyamRtamityAha purAkalpe prajApatiH / annaM bhuvaM divaM khaM ca sarvamantre pratiSThitam // annapraNAze bhidyante zarIre paJca dhAtavaH / balaM balavato'pIha praNazyatyannahAnita: // AvAhAzca vivAhAzca yajJAzcAnnamRte tathA / nivartante narazreSTha brahma cAtra pralIyate // annataH sarvametaddhi yat kiMcit sthANu jaGgamam / triSu lokeSu dharmArthamannaM deyamato budhaiH // (R. 1/125/7) ( ma.bhA. 13/63/29-34) anna kA dAna hI eka aisA dAna hai, jo dAtA aura bhoktA, donoM ko pratyakSa rUpa se saMtuSTa karane vAlA hotA hai| isake sivA anya jitane dAna haiM, una sabakAM phala parokSa hai / anna se hI saMtAna kI utpatti hotI hai / anna se hI rati kI siddhi hotI hai / anna se hI dharma aura artha kI siddhi smjho| anna se hI rogoM kA nAza hotA hai / pUrvakalpa meM prajApati ne anna ko amRta batalAyA hai| bhUloka, svarga aura AkAza annarUpa hI hai, kyoMki anna hI sabakA AdhAra hai| anna kA AhAra na milane para zarIra meM rahane vAle pA~coM tattva alaga-alaga ho jAte haiN| anna kI kamI ho jAne se bar3e-bar3e balavAnoM kA bala bhI kSINa ho jAtA hai| nimantraNa, vivAha aura yajJa bhI anna ke binA baMda ho jAte hai / anna na ho to vedoM kA jJAna bhI bhUla jAtA hai| yaha jo kucha bhI sthAvara-jaGgamarUpa jagat hai, saba kA saba anna ke hI AdhAra para TikA huA hai| ataH buddhimAna puruSoM ko cAhiye ki tInoM lokoM meM dharma ke liye anna kA dAna avazya kreN| Yuan $$$$$$$$$$$$$$$$$$$ ahiMsA ko 219]
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ CHERE - {785} annaM prANA narANAM hi sarvamanne prtisstthitm| annadaH pazumAna putrI dhanavAn bhogvaanpi|| prANavAMzcApi bhavati rUpavAMzca tathA nRp| annadaH prANado loke sarvadaH procyate tu sH|| __(ma.bhA. 13/63/25-26) ___ anna hI manuSyoM ke prANa haiM, anna meM hI saba pratiSThita hai, ataH annadAna karane vAlA OM manuSya pazu, putra, dhana, bhoga, bala aura rUpa bhI prApta kara letA hai| jagat meM annadAna karane // vAlA puruSa prANadAtA aura sarvasva dene vAlA kahalAtA hai| Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo {786} sarveSAmeva dAnAnAmannadAnaM paraM smRtm| sarveSAmeva jantUnAM yatastajjIvitaM phlm|| tasmAdannAt prajAH sarvAH kalpe kalpe'sRjat prbhuH| tasmAdannAt paraM dAnaM na bhUto na bhvissyti| annadAnAt paraM dAnaM vidyate na hi kinycn| annAd bhUtAni jAyante jIvanti ca na sNshyH|| ____(saM. smR., 8/83) samasta dAnoM meM prANoM ko kAyama rakhane vAle anna kA dAna sabase bar3A dAna kahA OM gayA hai, kyoMki samasta prANiyoM kA jIvana usI meM rahatA hai| prabhu ne jisa anna se kalpaWan kalpa meM samasta prajA kI sRSTi kI thI, usa anna ke dAna se bar3ha kara koI bhI bar3A-se bar3A OM dAna nahIM hotA hai, na huA hai aura na bhaviSya meM bhI hogaa| anna se prANiyoM kI sRSTi hotI hai hai aura anna se hI jIvadhArI jIvita rahate haiM, isameM kucha bhI saMzaya nahIM hai| 2Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo {787} sarveSAmeva dAnAnAm, annadAnaM vishissyte| annadAnAt paraM dAnaM na bhUtaM na bhvissyti|| (vi.dha.pu. 3/315/1) sabhI dAnoM meM annadAna kA sarvocca/viziSTa sthAna hai| anna-dAna se bar3hakara koI anya dAna na huA hai aura na hogaa| SETURESEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE vidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/220 Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ Yuan {788} dAnavadbhiH kRtaH panthA yena yAnti manISiNaH / te hi prANasya dAtArastebhyo dharmaH sanAtanaH // (ma.bhA. 13/112/24) dAtA puruSoM ne jisa mArga ko cAlU kiyA hai, usI se manISI puruSa calate haiM / annadAna karane vAle manuSya vAstava meM prANadAna karane vAle haiN| unhIM logoM se sanAtana dharma kI vRddhi hotI hai| [ TippaNI: anna-dAna kI mahimA hetu draSTavyaH bra.pu. 3/16/52-55; ga. pu. 1 / 213 / 19; brahma 109/10-32; a.pu. 211/44-46; pa.pu.; 2/13/10-18, 2/69/17-25, 5/119/40-41, pa. pu. 6 (uttara)/118/14, 7 (kriyA) /20/ 52-56; vi.dha.pu. 3/315/ Adi-Adi ] {789} prANA vai prANinAmete procyante bharatarSabha / tasmAd dadAti yo dhenuM prANAneSa prayacchati // ( ma.bhA. 13/66/49) gaueM prANiyoM ( ko dUdha pilAkara pAlane ke kAraNa una) ke prANa kahalAtI haiM, isaliye jo dUdha dene vAlI gau kA dAna karatA hai, vaha mAnoM prANa- dAna detA hai| {790} anne datte nareNeha prANA dattA bhavantyuta // prANadAnAddhi paramaM na dAnamiha vidyate / ( ma.bhA. 13/67/ 8-9 ) jisa manuSya ne yahA~ kisI ko anna diyA, usane mAnoM prANa de diye aura prANadAna se bar3hakara isa saMsAra meM dUsarA koI dAna nahIM hai| {791} vyAdhitasyauSadhaM datvA prANadAnaphalaM labhet / rogArtaM paricaryAtha prANadAnaphalaM labhet // (vi. dha. pu. 3 / 302/29) roga se pIr3ita vyakti ko auSadha dene se prANa-dAna kA phala prApta hotA hai| isI taraha, rogI kI paricaryA (ilAja, sevA - zuzrUSA) karane bhI prANa- dAna kA phala prApta hotA hai| Yuan Ban ahiMsA koza / 221]
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ AAEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEma {792} auSadhaM snehamAhAraM rogiNe rogshaantye| dadAno rogarahitaH sukhI dIrghAyureva c|| (kU.pu. 2/26/50) rogI ko usake roga kI zAnti ke lie auSadha va snigdha AhAra dene vAlA vyakti nIroga, sukhI va dIrghAyu hotA hai| {7933 annaM hi jIvitaM loke praannaashcaannnibndhnaaH| annadaH prANado loke sarvadazca tthaa'nndH|| (vi.dha.pu. 3/315/4) anna isa loka meM 'jIvana' svarUpa hai| anna para prANa Tike rahate haiN| isalie anna kA dAna karane vAlA vyakti loka meM 'prANadAtA' hotA hai| annadAtA saba kucha dene vAlA hai (arthAt vaha sabhI prakAra ke dAnoM ke phala ko prApta karatA hai)| Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Ting Ting Ting Ting Ting $$$$$$$Gong Gong Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting ahiMsAtmaka dAna-dharma aura usake sthAyI pratIka Le Wan Wan Le Le Gong Gong Gong Gong Gong Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Na [ahiMsaka dayAlu hotA hai, karuNA kI mUrti hotA hai, usakI pravRtti una kAryoM meM honI svAbhAvika hai jinase loka-kalyANa kA mArga prazasta hotA hai| bhUkha-pyAsa va roga Adi se marate hue yA saMkaTagrasta prANiyoM ko anna, jala va auSadhi Adi dekara bacAnA, bhojana karAnA, tAlAba Adi khudavAnA, aspatAla khulavAnA, Adi Adi kArya usakI hai usI pravRtti ke aMga mAne jAte haiN| ina lokakalyANakArI dAnoM ke sandarbha meM upalabdha kucha zAstrIya vacanoM ko yahAM prastuta kiyA jA rahA hai-] {794} azvamedhasahasrANAM sahasraM yaH smaacret|| ekAhaM sthApayettoyaM ttpunnymyutaayutm| vimAne modate svarge narakaM na sa gcchti|| __ (a.pu. 64/42-43) lAkhoM azvamedha yajJa karane se jo phala hotA hai, usase bhI asaMkhya gunA adhika * phala eka bAra kI jalAzaya-pratiSThA (tAlAba, bAvar3I Adi ke nirmANa) se hotA hai| vaha jaladAna karane vAlA vyakti svarga meM vimAna para ArUr3ha hokara vihAra karatA hai, vaha naraka bha meM kabhI nahIM jaataa| Xue Le Le Le Zhi Bu Bu Bu Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Lie Kan Kan Kan Ming Ming Ming Ming Ming Huo Huo Huo Huo Huo Huo Huo Huo Huo Le Le Chang vidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/222
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEng 795) pAnIyaM paramaM dAnaM dAnAnAM mnurbrviit| tasmAt kUpAMzca vApIzca taDAgAni ca khaanyet|| aMdhaiM pApasya harati puruSasyeha krmnnH| kUpaH pravRttapAnIyaH supravRttazca nityshH|| ___(ma.bhA. 13/65/3-4; pa.pu.uttara (6)/27/1-2) manujI ne kahA hai ki jala kA dAna saba dAnoM se bar3ha kara hai, isaliye kueM, bAvar3I + aura pokhare khodavAne caahieN| jisake khodavAye hue kue~ meM acchI taraha pAnI nikala kara , # yahA~ sadA saba logoM ke upayoga meM AtA hai, vaha kArya usa manuSya ke pApakarma kA AdhA bhAga hai hara letA hai| {796} gavAdi pibate yasmAttasmAtkarturna paatkm| toyadAnAtsarvadAnaphalaM prApya divaM vrjet|| (a.pu. 64/44) jalAzaya ke nirmANa karane se gau Adi prANI jala pIkara tRpta hote haiN| isalie jalAzaya-nirmAtA ko koI pApa nahIM lagatA (arthAt tAlAba Adi banAne meM jo kucha bhI OM jIvahiMsA ho jAtI hai, usake pApa se mukta hotA hai)| vaha jaladAna se saba dAnoM ke phala ko prApta karatA hai tathA svarga kA adhikArI hotA hai| {7972 sarvaM tArayate vaMzaM yasya khAte jlaashye| gAvaH pibanti viprAzca sAdhavazca narAH sdaa|| nidAghakAle pAnIyaM yasya tisstthtyvaaritm| sa durga viSamaM kRtsnaM na kdaacidvaapnute|| (ma.bhA. 13/65/5-6; pa.pu.uttara (6)/27/3-4) jisake khodavAye hue jalAzaya gau, brAhmaNa tathA zreSTha puruSa sadA jala pIte haiM, vaha jalAzaya usa manuSya ke samUce kula kA uddhAra kara detA hai| jisake banavAye hue tAlAba meM garamI ke dinoM meM bhI pAnI maujUda rahatA hai, kabhI ghaTatA nahIM hai, vaha puruSa kabhI atyanta bhaviSama saMkaTa meM nahIM pdd'taa| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ni Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Wan Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting %%%%%%%%%%%%%% Qiong Qiong Qiong Qiong Qiong Qiong Qiong Qiong Qiong Qiong Qiong Qiong Qiong Qiong Qiong Qiong ahiMsA koza/m3]
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ %%%%%% %%%% %%%% % %%%% %%%%% {798} taDAge yasya gAvastu pibanti tRSitA jlm| mRgapakSimanuSyAzca so'zvamedhaphalaM lbhet|| yat pibanti jalaM tatra snAyante vizramanti c| taDAge yasya tat sarvaM pretyAnantyAya klpte|| durlabhaM salilaM tAta vizeSeNa paratra vai| pAnIyasya pradAnena prItirbhavati shaashvtii|| (ma.bhA. 13/58/17-19) jisake tAlAba meM pyAsI gaueM pAnI pItI haiM tathA mRga, pakSI aura manuSyoM ko bhI - jala sulabha hotA hai, vaha azvamedha yajJa kA phala pAtA hai| yadi kisI ke tAlAba meM loga snAna karate, pAnI pIte aura vizrAma karate haiM to ina saba kA puNya usa puruSa ko marane ke bAda akSaya sukha pradAna karatA hai| jala durlabha padArtha hai| paraloka meM to usakA milanA aura bhI kaThina hai| jo jala kA dAna karate haiM, ve hI vahA~ jaladAna ke puNya se sadA tRpta rahate haiN| Y=Y=Y=Y=Y=Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting FGou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting . {799} taDAgArAmakartArastathA'nye vRkssropkaaH| kUpAnAM ye ca kartAro durgANyatitaranti te|| (vi. dha. pu. 2/122/25) jo tAlAba, bagIce va kuMA Adi kA nirmANa karate-karAte haiM aura vRkSa lagAte haiM, ve durgama saMkaToM ko pAra kara lete haiN| 55555555555555555555555555 {800} sarvadAnairgurutaraM srvdaanairvishissyte| pAnIyaM narazArdUla tasmAd dAtavyameva hi|| (ma.bhA. 13/58/21) jala-dAna saba dAnoM se mahAn evaM samasta dAnoM se bar3ha kara hai, ataH usakA dAna avazya karanA caahiye| vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/224
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ *$$$$$$$$$$$$$$$Gui Xiao Xiao Xiao Le Chu Le Le Le {801} puSkariNyastaDAgAni kUpAMzcaivAtra khAnayet / etat sudurlabhataramihaloke dvijottama // Apo nityaM pradeyAste puNyaM hyetadanuttamam / prapAzca kAryA dAnArthaM nityaM te dvijasattama / bhukte'pyannaM pradeyaM tu pAnIyaM vai vizeSataH // (ma.bhA. 13/68/21-22 ) (yama kA eka brAhmaNa ko kathana ) dvijazreSTha ! manuSya ko yahA~ pokharI, tAlAba aura kue~ khudavAne caahiyeN| yaha isa saMsAra meM atyanta durlabha - puNya kArya hai / vipravara! tumheM pratidina jala kA dAna karanA caahiye| jala dene ke liye pyAU lagAnI cAhiye / yaha sarvottama puNya kArya hai| (bhUkhe ko anna denA to Avazyaka hai hI,) jo bhojana kara cukA ho, use bhI anna denA caahiye| vizeSataH jala kA dAna to sabhI ke lie Avazyaka hai| {802} vApIkUpataDAgAni devatAyatanAni ca / annapradAnamArAmAH pUrtaM dharmaM ca muktidam // ( a.pu. 209/2 ) bAvar3I, kUpa tathA tAlAba khodavAnA, devAlaya banavAnA, annadAna karanA tathA sArvajanika bagIcA lagavAnA -yaha 'pUrta' dharma kahalAtA hai aura yaha mukti dilAne vAlA huA karatA hai| {803} vApIkUpataDAgAdau dharmasyAnto na vidyate / pibanti svecchayA yatra jalasthalacarAstadA // ( pa.pu. 3/31/51) jahAM jalacara va sthalacara prANI sadA svecchA se jala pIte hoM, una vApI, kUpa va tAlAba Adi ke nirmANa meM ananta dharma hotA hai / $$$$$$$ Chu ahiMsA koza / 225]
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ %%%%% % Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Ruo Ruo Ruo Ruo Nan Nan Nan %%%%%%%%% dAna dharma ke preraka vacana 18049 A no bhara dakSiNenAbhisavyena prmsh| (R.8/81/6) dAeM aura bAeM-donoM hAthoM se dAna kro| {805} dAnameva paraM zreSThaM dAnaM srvprbhaavkm| tasmAddAnaM dadasva tvaM dAnAtpuNyaM prvrtte|| dAnena nazyate pApaM tasmAddAnaM dadasva hi|| (pa.pu. 2/39/40-41) (bhagavAna viSNu kA 'vena' ko kathana-) dAna parama zreSTha (dharma) hai, vahI sarvAdhika prabhAvazAlI (satkarma) hai, isalie tuma 'dAna' karo, kyoMki dAna se 'puNya' hotA hai| {8063 Mian Mian Zhen Ban Zhen Gou Zhen Ban Zhen Zhen Zhen Gou Gou Gong Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Zhen Mian Mian Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting daatvymskRcchktyaa| (ma.bhA.13/141/77) apanA kalyANa cAhane vAle puruSa ko niraMtara apanI zakti ke anusAra dAna karate rahanA caahiye| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Ping {807} zatahasta samAhara sahastrahasta saM kira! kRtasya kAryasya ceha sphAtiM smaavh| (a3/24/5) he manuSya! tU sau hAthoM se kamA aura hajAra hAthoM se use samAja meM phailA de arthAt dAna kara de| isa prakAra tU apane kiye hue tathA kiye jAne vAle kArya kI abhivRddhi kr| {808} vidadvasa ubhayAhastyA bhr| (R. 5/39/1) he dhanika! donoM hAthoM se dAna kr| EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEN vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/226
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ Zuo Wei Nan Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming {809} zraddhayA deyam, azraddhayA deyam, zriyA deyam, hriyA deyam, bhiyA deyam, saMvidA deym| (taitti.1/11/3) zraddhA se dAna denA, azraddhA se bhI denA, apanI bar3hatI huI (dhanasampatti) meM se denA, zrI-vRddhi na ho to bhI loka-lAja se denA, bhaya (samAja tathA apayaza ke Dara) se denA, aura saMvid (prema athavA viveka-buddhi) se denA (arthAt zraddhA, azraddhA kisI bhI bhAva se ho, 'dAna' eka dharma-kArya hai)| Y=Y=Y=Y=Y=Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {810} dharmAgataM prApya dhanaM yajeta ddyaatsdaivaatithiinbhojyecc| anAdadAnazca parairadattaM saiSA gRhsthopnisstpuraannii|| (ma.pu. 40/3; ma.bhA. 1/91/3) dharma-sammata rIti se dhanArjana kara yajJa kare, sadaiva atithiyoM ko dAna de aura unheM bhojana kraave| dUsaroM kI binA dI huI vastu na le-yahI prAcIna gRhasthopaniSAt (gRhastha ke lie rahasyapUrNa upadeza-sAra) hai| ahiMsA aura zauca dharma {811) yo'rthe zuciH sa hi zuciH na mRdvArizuciH shuciH| tatazcApyAdhikaM zaucam ahiMsA prikiirtittaa|| (vi.dha. pu. 3/249/6) miTTI va jala se zuddhi prApta karane vAlA zuddha nahIM, apitu jo rupae-paisoM Adi ke mAmaloM meM zuddha hai, vahI zuddha hai| usase bhI adhika zuddhatA yadi koI hai, to vaha 'ahiMsA' hai| %%%%%%%%%%%% %%%%%%% %% %%%%% %%, ahiMsA koza/227]
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEE S ahiMsA aura asteya/acaurya dharma 5555555 ___{812} steyAdabhyadhikaH kazcit nAstyadharma iti smRtiH|| hiMsA caiSA parA diSTA sA caatmjnyaannaashikaa| yadetad draviNaM nAma prANA hyete bhishcraaH|| sa tasya harati prANAn yo yasya harate dhnm| ___(kU. pu. 2/29/30-32) ___ corI se bar3hakara koI adharma nahIM hai- yaha smRti-vacana hai| corI sabase bar3I hiMsA hai jo Atma-jJAna ko naSTa karatI hai| dhana-sampatti vAstava meM logoM ke bAhya prANa haiM, ataH hai jo jisakI dhana-sampatti lUTatA va corI karatA hai, vaha usake prANoM kA haraNa (prANa-vadha) hI karatA hai| (arthAt corI karanA hiMsA- kArya ke samAna hI hai|) ;;;; ;; {813} strIhiMsA-dhanahiMsA ca prANihiMsA ca daarunnaa| hiMsA ca trividhA proktA varjitA pNdditainraiH|| (vi.dha. pu. 3/252/11) paMDita logoM ne tIna prakAra kI hiMsAoM ko varjanIya mAnA hai| ve haiM- (1) strIhiMsA, (2) dhana- hiMsA (corI, DakaitI Adi kara dhana haDapanA) (3) dAruNa prANi-hiMsA ma (nirdayatA se kisI ko maarnaa)| ; ;;; ;; ;;;; {814) ahiMsakastu yatnena varjayet tu prstriym| vijane'pi tathA nyastaM paradravyaM prytntH|| (vi.dha. pu. 3/252/12) __ ahiMsaka ko cAhie ki vaha prayatnapUrvaka para-strI kA tyAga kare, sAtha hI para-dravya ko bhI (usake svAmI se AjJA liye binA) grahaNa na kare, bhale hI vaha nirjana sthAna para par3A mahuA ho| ;;Wan m Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Wan Gong Gong Gong Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Fa vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/228
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ming Ming Ming Ming Le Le Chu Chu Chu Chu Chu Chu Chu Chu Le Le Gong Gong Gong $$$%%%%%%%%%%%%. {815} strIhiMsA-dhanahiMsA ca prANihiMsA tathaiva c| trividhAM varjayan hiMsAM brahmalokaM prpdyte| (vi.dha. pu. 3/268/2) strI-hiMsA, dhana-hiMsA, prANI-hiMsA- ina tIna prakAra kI hiMsAoM kA tyAga karane vAlA brahma loka ko prApta karatA hai| ahiMsA aura indriya-nigraha Adi dharma (indriya- saMyama, dama, jitendriyatA, brahmacarya Adi) [jaba taka ahiMsA yA dayA, kSamA Adi ahiMsaka AcaraNa jIvana meM nahIM Ate, taba taka indriya-nigraha, indriya-saMyama, brahmacarya, dama va jitendriyatA Adi dharmo kI pUrNatA saMbhava nahIM hai| isI tathya ko puSTa karane vAle kucha zAstrIya vacana yahAM prastuta haiM-] Y=Y=Y=Pin Pin Pin Gou Ni Ni Pin Pin Pin Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Gou Gou Wan Gou Gou Wan Gou Gou Wan Gou Wan Gou Le Yu Le Gou Ni FFFF {816} damo hyaSTAdazaguNaH pratikUlaM kRtaakRte| anRtaM cAbhyasUyA ca kAmArthau ca tathA spRhaa|| krodhaH zokastathA tRSNA lobhaH paizunyameva c| matsarazca vihiMsA ca pritaapstthaa'rtiH|| apasmArazcAtivAdastathA smbhaavnaa''tmni| etairvimukto doSairyaH sa dAntaH sdbhirucyte|| ___(ma.bhA. 5/43/23-25) dama (indriya-vijaya) ke lie aThAraha guNa apekSita haiN| nimnalikhita aThAraha doSoM # ke tyAga se hI aThAraha guNa utpanna ho sakate haiM (1) hiMsA saMbaMdhI duSpravRtti (2) karttavya akartavya ke viSaya meM viparIta dhAraNA, (3)asatyabhASaNa, (4)guNoM meM doSadRSTi, (5) strIviSayaka kAmanA, (6) sadA dhanopArjana meM hI lage rahanA, (7) bhogecchA, (8) krodha, (9) zoka, (10) tRSNA, (11) lobha, (12) cugalI karane kI Adata, (13) DAha, (14) saMtApa, 4 (15) zAstra meM arati, (16) karttavya kI vismRti, (17) adhika bakavAda aura (18) apane ko bar3A samajhanA-ina doSoM se jo mukta hai, usI ko satpuruSa dAnta (jitendriya) kahate haiN| Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni ahiMsA koza/229]
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ Y=Y=Y=Y=Y=Y=Bao Bao Le Bao Bao }$$%%%%%%%%%Le Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting . {817} kSamA dhRtirahiMsA ca samatA stymaarjvm| indriyAbhijayo dhairya mArdavaM hriircaaplm|| akArpaNyamasaMrambhaH saMtoSaH shrdddhaantaa| etAni yasya rAjendra sa dAntaH puruSaH smRtH|| (ma.bhA. 5/63/14-15; 12/160/15-16 meM AMzika parivartana ke sAtha) __ [draSTavyaH pa.pu. 1/19/308-309] jisa puruSa meM kSamA, dhairya, ahiMsA, samadarzitA, satya, saralatA, indriyasaMyama, dhIratA, mRdutA, lajjA, sthiratA, udAratA, akrodha, saMtoSa aura zraddhA-ye guNa vidyamAna haiM, vahI puruSa dAnta (indriyavijayI )mAnA gayA hai| {818} mado'STAdazadoSaH sa syAt purA yo'prkiirtitH| lokadveSyaM prAtikUlyamabhyasUyA mRSA vcH|| kAmakrodhau pAratantryaM parIvAdo'tha paishunm| arthahAnirvivAdazca mAtsaryaM praannipiiddnm|| IrSyA modo'tivAdazca sNjnyaanaasho'bhysuuyitaa| tasmAt prAjJo na mAdyeta sadA hyetad vigrhitm|| . (ma.bhA. 5/45/9-11) (dama arthAt indriya vijaya kA virodhI doSa hai- md| jitendriya hone ke lie mada saMbaMdhI hiMsaka kAryoM se rahita honA anivArya hai-) mada ke aThAraha doSa haiM, jo pahale sUcita karake bhI spaSTa rUpa se nahIM batAye gaye the:-(1) logoM ke sAtha dveSa rakhanA, (2) zAstra ke pratikUla AcaraNa karanA, (3) guNiyoM para doSAropaNa, (4) asatyabhASaNa, (5) kAma, Wan (6) krodha, (7) parAdhInatA, (8) dUsaroM ke doSa batAnA, (9) cugalI karanA, (10) dhana OM kA (durupayoga se) nAza, (11) kalaha, (12) DAha, (13) prANiyoM ko kaSTa pahu~cAnA, (14) IrSyA, (15)harSa, (16) bahuta bakavAda, (17) vivekazUnyatA tathA (18) guNoM meM # doSa dekhane kA svbhaav| isaliye vidvAn puruSa ko mada ke vazIbhUta nahIM honA cAhie, OM kyoMki satpuruSoM ne isa mada ko sadA hI nindita batAyA hai| Zhu Mian Mian Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting % %%%% %%%%%Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%% [vaidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/230
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ < %%%%% % %%% %%%%%%% %% %%%%%%%% %%% % {819} teSAM liGgAni vakSyAmi yeSAM samudayo dmH| akArpaNyamasaMrambhaH saMtoSaH shrdddhaantaa|| akrodha ArjavaM nityaM naativaado'bhimaanitaa| gurupUjA'nasUyA ca dayA bhuutessvpaishunm|| janavAdamRSAvAdastutinindAvivarjanam / sAdhukAmazca spRhayennAyatiM pratyayeSu c|| (ma.bhA.12/220/9-11) una lakSaNoM kA varNana kiyA jA rahA hai, jinakI utpatti meM 'dama' hI kAraNa hai| kRpaNatA kA abhAva, uttejanA kA na honA, saMtoSa, zraddhA, krodha kA na AnA, nitya saralatA, adhika bakavAda na karanA, samasta jIvoM para dayA karanA, kisI kI cugaLI na karanA, lokApavAda, asatyabhASaNa tathA nindA-stuti Adi ko tyAga denA, satpuruSoM ke saMga kI icchA tathA bhaviSya meM Ane vAle sukha kI spRhA aura duHkha kI cintA na krnaa| {820) abhayaM yasya bhUtebhyaH sarveSAmabhayaM ytH| namasyaH sarvabhUtAnAM dAnto bhavati buddhimaan|| (ma.bhA.12/220/15) jo samasta prANiyoM se nirbhaya hai tathA jisase sampUrNa prANI nirbhaya ho gaye haiM, vaha OM damanazIla (indriyajayI) evaM buddhimAn puruSa saba jIvoM ke liye vandanIya hotA hai| ahiMsA aura tapa dharma Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting [zAstroM meM tapa ko bhI eka viziSTa dharma mAnA gayA hai| tapa ke tIna bheda mAne gae haiM- zArIrika, vAcika, maansik| ye tInoM hI tapa eka prakAra se ahiMsaka AcaraNa kI sAdhanA hI haiN| isa tathya ke poSaka kucha zAstrIya vacana yahAM prastuta haiM-] {821} devadvijaguruprAjJapUjanaM shaucmaarjvm| brahmacaryamahiMsA ca zArIraM tapa uccte|| (ma.bhA. 6/41/14, gItA 17/14) devatA, brAhmaNa, guru va jJAnIjanoM kA pUjana, pavitratA, saralatA, brahmacarya aura ahiMsAye saba zarIra-sambandhI tapa ke antargata haiN| Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan ahiMsA koza/231]
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ % %% %%% % %% % %% %%%%%% %% %%%% %% %%% % % {822} tapo yajJAdapi zreSThamityeSA paramA shrutiH| ahiMsA satyavacanamAnRzaMsyaM damo ghRnnaa| etat tapo vidurdhIrA na zarIrasya shossnnm|| (ma.bhA.12/79/17-18) __yajJa kI apekSA bhI tapa zreSTha hai, yaha veda kA parama uttama vacana hai| kisI bhI prANI hai kI hiMsA na karanA, satya bolanA, krUratA ko tyAga denA, mana aura indriyoM ko saMyama meM rakhanA hai # tathA saba ke prati dayAbhAva banAye rakhanA- inhIM ko dhIra puruSoM ne tapa mAnA hai| kevala zarIra ko sukhAnA hI tapa nahIM hai| 18233 Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Bei Bei Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting FGou Wan Gou Ting Ting Ting Ting sopadhaM nikRtiH steyaM parIvAdo hysuuyitaa| paropaghAto hiMsA ca paizunyamanRtaM tthaa|| etAnAsevate yastu tapastasya prhiiyte| yastvetAn nAcared vidvAMstapastasya prvrdhte|| (ma.bhA. 12/192/17-18) ___ kapaTa, zaThatA, corI, para-nindA, dUsaroM ke doSa dekhanA, dUsaroM ko hAni pahuMcAnA, prANI-hiMsA, cugalI khAnA aura jhUTha bolanA- ina durguNoM kA jo sevana karatA hai,usakI tapasyA kSINa hotI hai| kintu jo vidvAna ina doSoM ko kabhI AcaraNa meM nahIM lAtA, usakI tapasyA nirantara bar3hatI rahatI hai| Wan Wan Le Le Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {824} manaHprasAdaH saumyatvaM maunmaatmvinigrhH| bhAvasaMzuddhirityetat tapo maansmucyte|| (ma.bhA. 6/41/16, gItA 17/16) ___ mana kI prasannatA, zAntabhAva, mauna rahanA, mana kA nigraha aura anta:karaNa ke bhAvoM kI bhalIbhAMti pavitratA-ye saba mAnasika tapa kahe jAte haiN| vidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/232
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Le %%%%%%%%%%% {6} ar3hiyAH varNAzrama-dharma evaM adhyAtmayoga kI aMga [zAstroM meM varNoM va AzramoM se sambandhita sAmAnya va vizeSa dharmoM kA nirUpaNa kiyA gayA hai| unameM ahiMsA yA usake abhinna aMgoM-dayA, karuNA, prANi-rakSA ko pramukha sthAna prApta huA hai, aura krUratA va hiMsA ke kAryoM kA niSedha bhI kiyA gayA hai| gRhastha jIvana ho yA AdhyAtmika sAdhaka kA jIvana, donoM kI caryAoM meM, vyakti kI bhUmikA ke anurUpa, ahiMsA kA mukharita honA apekSita mAnA gayA hai| isIlie mahAbhArata (12/191/15) tathA nAradIya purANa ke (1/43/116) meM ahiMsA ko sabhI AzramoM ke lie AcaraNIya batAte hue kahA gayA hai- 'ahiMsA satyamakrodhaH sarvAzramagataM tpH'| isa sandarbha se jur3e kucha anya upayogI va mahattvapUrNa zAstrIya vacana yahAM prastuta haiN|] ahiMsA/ ahiMsaka AcaraNa sabhI vargoM ke lie {825} dayA samastabhUteSu titikSA naatimaanitaa| satyaM zaucamanAyAso maGgalaM priyvaaditaa|| maitryaspRhA tathA tadvadakArpaNyaM nreshvr| anasUyA ca sAmAnyavarNAnAM kathitA gunnaaH|| (vi.pu. 3/8/36-37; brahma 114/16-17) samasta prANiyoM para dayA, sahana-zIlatA, abhimAna-hInatA, satya, zauca, adhika parizrama na karanA, maGgala-AcaraNa, priyavAditA, maitrI, niSkAmatA, akRpaNatA aura kisI ke ' doSa na dekhanA-ye samasta varNoM ke sAmAnya guNa haiN| {826} ahiMsA stymsteymkaamkrodhlobhtaa| bhUtapriyahitehA ca dharmo'yaM saarvvrnnikH|| (bhA.pu. 11/17/21) ahiMsA, asteya, kAma-krodha va lobha se rahita honA aura prANiyoM kI priya va ka paropakAriNI ceSTA meM tatpara rahanA-ye sabhI vargoM ke sAdhAraNa dharma haiN| ahiMsA koza/233]
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ INEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEng ___{827} ahiMsA priyvaaditvmpaishunymklktaa|| sAmAsikamimaM dharmaM caaturvnnrye'brviinmnuH| (kU.pu.1/2/68; ga.pu. 1/49/23 meM AMzika parivartana ke sAtha) manu mahArAja ne cAroM vargoM ke logoM ke lie ina dharmoM kA vidhAna kiyA hai- ahiMsA, priyavAditA, apizunatA (cugalakhorI na karanA), tathA asteya (corI na krnaa)aadi| Bian Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting %%%%%%Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {828} ahiMsA satyamasteyaM dAnaM kSAntirdamaH shmH| akArpaNyaM ca zaucaM ca tapazca rjniicr|| dazAGgo rAkSasazreSTha dharmo'sau saarvvrnnikH|| ___ (vA.pu. 14/1-2) ahiMsA, satya, asteya, dAna, kSamA, dama, zama, akRpaNatA, zauca, tapa-ye dazavidha # dharma sabhI vargoM ke lie karaNIya mAne gae haiN| {829} ahiMsA satyamasteyaM shaucmindriy-nigrhH| etaM sAmAsikaM dharmaM caaturvnnrye'brviinmnuH|| (ma.smR.-10/63) ahiMsA, satya, corI na karanA, zauca (Antarika svacchatA/zuddhatA), indriyoM para niyantraNa- inheM cAroM vargoM ke lie AcaraNIya dharma ke rUpa meM manu ne saMkSepa meM batAyA hai| {830} kSamA satyaM damaH zaucaM daanmindriysNymH| ahiMsA guruzuzrUSA tIrthAnusaraNaM dyaa| Arjavatvamalobhazca devbraahmnnpuujnm| anabhyasUyA ca tathA dharmaH sAmAnya ucyte| __ (vi. smR. varNAzramavRtti dharma varNana) sabhI vargoM ke sAdhAraNa dharma haiM-kSamA, satya, dama, zauca, dAna, indriyoM kA saMyama, I ahiMsA, guru kI sevA, tIrthATana, dayA, Arjava honA, alobha, devatA aura brAhmaNoM kI pUjA, ma aura anabhyasUyA (nindA na karanA) aadi|| Di Si Bu Bu Bu Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming , vaiidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/234
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ Gong Gong Gong Gong Le Le Le %%%Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Le Ban $$$$$ . {831} ahiMsA satyavacanaM dayA bhuutessvnugrhH| tIrthAnusaraNaM dAnaM brhmcrymmtsrH|| devadvijAtizuzrUSA gurUNAM ca bhRguuttm| zravaNaM sarvadharmANAM pitRNAM pUjanaM tthaa|| bhaktizca nRpatau nityaM tathA scchaastrnetrtaa| AnRzaMsyaM titikSA ca tathA cAstikyameva c|| varNAzramANAM sAmAnyadharmA dharmaM smiiritm| (a.pu. 151/3-6) sabhI vargoM ke lie aura AzramoM ke lie sAmAnya dharma isa prakAra haiM:- ahiMsA, satyabhASaNa, dayA , prANiyoM para anugraha, tIrthATana, dAna, brahmacarya, amAtsarya, deva, guru va brAhmaNoM kI sevA, sabhI dharmoM kA zravaNa, pitR-pUjana, rAjA meM bhakti, tathA nitya sacchAstroM se mArgadarzana lenA, akrUratA (dayA), sahanazIlatA/kSamA tathA aastiktaa| Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gou Wan Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Kan Kan Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ti ahiMsA aura brAhmaNa varNa Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {832} sarvabhUtahitaM kuryAnnAhitaM kasyacid dvijH| maitrI samastabhUteSu brAhmaNasyottamaM dhnm|| (vi.pu. 3/8/24) brAhmaNa ko kabhI kisI kA ahita nahIM karanA cAhiye aura sarvadA samasta prANiyoM ke hita meM tatpara rahanA caahiye| sampUrNa prANiyoM meM maitrI rakhanA hI brAhmaNa kA parama dhana hai| 1833} abhayaM sarvabhUtebhyaH sarveSAmabhayaM ytH| sarvabhUtAtmabhUto yastaM devA brAhmaNaM viduH|| __ (ma.bhA.12/269/33) jo sampUrNa bhUtoM se nirbhaya hai, jisase samasta prANI bhaya nahIM mAnate haiM tathA jo saba 9 bhUtoM kA AtmA hai, usI ko devatA brAhmaNa/brahmajJAnI mAnate haiN| Yong %%%%%%%%%%% %%%%%%%%%%%%%%%% % ahiMsA koza/235]
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ Dan Dan Dan Dan Yuan Chang Chang $$$$$$$$$$$$$$$$ {834} tasmAd prANabhRtaH sarvAn, na hiMsyAd brAhmaNaH kvacit / brAhmaNaH saumya eveha bhavatIti parA zrutiH // vedavedAGgavinnAma srvbhuutaabhyprdH| ahiMsA satyavacanaM kSamA ceti vinizcitam // brAhmaNasya paro dharmo vedAnAM dhAraNA'pi ca / (ma.bhA. 1/11/14 - 16) brAhmaNa ko samasta prANiyoM meM se kisI kI bhI kabhI va kahIM bhI hiMsA nahIM karanI caahie| brAhmaNa veda va vedAGgoM kA jJAtA hone ke sAtha-sAtha sabhI prANiyoM ko abhaya dene vAlA hotA hai / ahiMsA, satyabhASaNa, kSamA aura vedoM kA svAdhyAya - ye nizcaya hI brAhmaNa ke uttama dharma haiN| {835} yajJazca paramo dharmastathA''hiMsA ca dehiSu / apUrvabhojanaM dharmo vighasAzitvameva ca // bhukte parijane pazcAt bhojanaM dharma ucyate / brAhmaNasya gRhasthasya zrotriyasya vizeSataH // (ma.bhA. 13/141/41-42 ) (gRhastha-dharma kA nirUpaNa - ) ghara meM pahale bhojana na karanA tathA vighasAzI honA kuTumba ke logoM ke bhojana karane ke bAda hI avaziSTa anna kA bhojana karanA - yaha bhI usakA dharma hai| jaba kuTumbI jana bhojana kara leM, usake pazcAt svayaM bhojana karanA - yaha gRhastha brAhmaNa kA, vizeSataH zrotriya (vedAbhyAsI) kA, mukhya dharma batAyA gayA hai| {836} zAntA dAntAH zrutipUrNakarNA jitendriyAH prANivadhAnnivRttAH / pratigrahe saMkucitAgrahastAste brAhmaNAstArayituM samarthAH // (va. smR., 186 ) jo zAnta hoM, indriya-damana se sampanna hoM, veda ke zravaNa se pUrNa zrotra vAle hoM, indriyoM ko jItane vAle hoM, prANiyoM kI hiMsA na karane vAle hoM, pratigraha (dAna) meM jinake hAtha saMkucita hoM arthAt Age na baDhate hoM - isa prakAra ke brAhmaNa hI manuSyoM ke uddhAra karane meM samartha hote haiM / $$$$$$$$$$$$ [vaidika / brAhmaNa saMskRti khaNDa / 236 Yuan Chang !
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ MAEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEng {837} kSamA dayA ca vijJAnaM satyaM caiva damaH shmH| adhyAtmaniratajJAnametad brAhmaNalakSaNam // (kU.pu. 2/15/27) kSamA, dayA, vijJAna, satya-AcaraNa, dama (indriya-nigraha), zama (zAnti), tathA ) * AdhyAtmika vidyA meM lagA huA jJAna-ye 'brAhmaNa' ke lakSaNa/ cinha haiN| {838} adroheNaiva bhUtAnAmalpadroheNa vA punH| yA vRttistAM samAsthAya vipro jiivednaapdi|| (ma.smR. 4/2) sAmAnyataH koI vipatti na par3I ho, to aisI sthiti meM brAhmaNa ko cAhie ki vaha jIvoM ko binA pIr3ita kiye athavA kama se kama pIr3ita karate hue apanI jIvikA claave| 1839} vedAbhyAsastapo jJAnamindriyANAM ca sNymH| ahiMsA gurusevA ca niHzreyasakaraM prm|| (ma.smR. 12/83) (upaniSad ke sahita) veda kA abhyAsa, (prAjApatya Adi) tapa, (brahmaviSayaka) jJAna, indriyoM kA saMyama, ahiMsA aura gurujanoM kI sevA-ye brAhmaNa ke liye zreSTha mokSasAdhaka chaH karma haiN| ahiMsAH aura kSatriya varNa {840} pAnamakSAH striyazcaiva mRgayA ca ythaakrmm| etatkaSTatamaM vidyAccatuSkaM kAmaje gnne|| (ma.smR.-7/50) kAmajanya vyasana-samudAya meM madyapAna, jUA, striyAM, aura zikAra (AkheTa)- ina cAroM ko (kSatriya rAjA)kramazaH adhikAdhika kaSTadAyaka smjhe| ahiMsA koza/237]
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {841} daza kAmasamutthAni tathASTau krodhajAni c| vyasanAni durantAni prayatnena vivrjyet|| kAmajeSu prasakto hi vyasaneSu mhiiptiH| viyujyate'rthadharmAbhyAM krodhajeSvAtmanaiva tu|| mRgayA'kSo divA svapnaH parivAdaH striyo mdH| tauryatrikaM vRthATyA ca kAmajo dazako gnnH|| paizunyaM sAhasaM droha iirssyaa'suuyaa'rthduussnnm| vAgdaNDajaM ca pAruSyaM krodhajo'pi gnno'ssttkH|| (ma.smR.-7/45-48) (kSatriya rAjA) kAmajanya dasa tathA krodhajanya ATha, kula milAkara ina aThAraha vyasanoM ko, jo pariNAma meM duHkhadAyaka siddha hote haiM,prayatnapUrvaka tyAga kara de| kyoMki kAmajanya vyasanoM meM Asakta rAjA artha tathA dharma se bhraSTa ho jAtA hai aura krodhajanya vyasanoM 4 meM Asakta rAjA AtmA se hI (apane svarUpa se hI) bhraSTa (svayaM naSTa) ho jAtA hai| mRgayA hai Wan (zikAra), juA, dina meM sonA, parAye kI nindA, strI meM atyAsakti, mada (nazA-madyapAna OM Adi), nAca-gAne meM atyAsakti aura vyartha (niSprayojana) bhramaNa-ye dasa kAmajanya vyasana haiN| cugalakhorI, dussAhasa, droha, IrSyA (dUsare ke guNa ko na sahanA), asUyA (dUsaroM ke guNoM meM doSa batalAnA), arthadoSa (dhanApaharaNa yA dharohara Adi ko vApasa nahIM karanA), kaThora pra vacana aura kaThoradaNDa-ye ATha krodhajanya vyasana haiN| {842} daNDasya pAtanaM caiva vaakpaarussyaarthduussnne| krodhaje'pi gaNe vidyAtkaSTametat trikaM sdaa|| (ma.smR.-7/51) krodhajanya vyasana-samudAya meM daNDa-prayoga, kaTuvacana aura artha-dUSaNa (anyAya se dUsare kI sampatti har3apa lenA)-ina tInoM ko (kSatriya rAjA) sarvadA atikaSTadAyaka maane| Yong Yong Nan Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming , (vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/238
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ ELe Le Le Le Le Le Wan Y=Y=Y=Y=Gong Gong Gong Gong Gong Gong Zhi Zhi Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=%%%%%% ahiMsA aura zUdra varNa {843} ahiMsakaH zubhAcAro daivtdvijvndkH| zUdro dharmaphalairiSTaiH svdhrmennopyujyte|| __(ma.bhA.13/141/ pR.5921) zUdroM ko ahiMsaka, sadAcArI aura devoM va brAhmaNoM kA pUjaka honI caahie| aisA zUdra dharma-pAlana kara abhISTa dharma-phaloM kA bhAgI hotA hai| ahiMsA/ahiMsaka AcaraNa: brahmacarya Azrama meM {844} apriyaM na vadejAtu brahmasUtrI viniitvaam| (ga.pu. 1/96/37) brahmasUtradhArI brahmacArI vinaya-saMpanna rahe aura kabhI apriya bhASaNa na kre| Duan Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Ni Ting Ting Ting Ting Wan Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting ahiMsA/ ahiMsaka AcaraNa: gRhastha Azrama meM ___{845} vibhAgazIlo yo nityaM kSamAyukto dyaaprH| devatAtithibhaktazca gRhasthaH sa tu dhaarmikH|| dayA lajjA kSamA zraddhA prajJA yogaH kRtjnytaa| ete tasya guNAH santi saMgRhI mukhya ucyte|| ___ (da. smR., 2/48-49) jo nitya bAMTa kara khAne ke svabhAva vAlA, kSamA se yukta, dayA-parAyaNa tathA devatA hai va atithiyoM kA bhakta gRhastha hotA hai, vahI gRhI vastutaH parama dhArmika hotA hai| jisa gRhastha + meM dayA, lajjA, kSamA, zraddhA, prajJA, yoga, kRtajJatA-ye guNa vidyamAna hote haiM, vahI gRhastha saba pra meM pramukha va parama prazasta hotA hai| Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Le : ahiMsA koza/239]
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ Bao Bao %%%Y=Y=Le Gong Gong Gong Gong Gong Gong %%%%%%Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Yi {846} ahiMsA satyavacanaM srvbhuutaanukmpnm| zamo dAnaM yathAzakti gArhasthyo dharma uttmH|| ___ (ma.bhA. 13/141/25) kisI bhI jIva kI hiMsA na karanA, satya bolanA, saba prANiyoM para dayA karanA, mana aura indriyoM para kAbU rakhanA tathA apanI zakti ke anusAra dAna denA-yaha saba gRhasthaOM Azrama ke uttama dharma haiN| {847} karmaNA manasA vAcA bAdhate yaH sadA praan| nityaM kAmAdibhiryukto mUDhadhIH procyate tu sH|| __ (nA. pu. 1/4/73) jo vyakti mana, vacana va karma se dUsaroM ko pIr3A detA hai, aura sadA kAma-bhogoM meM Asakta rahatA hai, vaha mUDhabuddhi kahA jAtA hai| *Guo Bao Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {848} na saMzayaM prapadyeta nAkasmAdapriyaM vdet| nAhitaM nAnRtaM caiva na stenaH syAnna vaardhssii|| (yA. smR., 1/6/132) gRhastha saMzayapUrNa (prANa-vipatti ke sandehavAle) karma meM pravRtta na ho, niSkAraNa # apriya vacana na bole, ahitakArI tathA anRta (asatya) vacana bhI (akasmAt) na bole| * corI na kare tathA niSiddha sUda se jIvikA na claave| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou {849) satAM dharmeNa varteta kriyAM shissttvdaacret| asaMklezena lokasya vRttiM lipseta vai dvij|| (ma.bhA. 3/209/44;12/235/26 meM parivartita aMza ke sAtha) manuSya ko cAhiye ki vaha satpuruSoM ke dharma kA pAlana kare, ziSTa puruSoM ke samAna OM bartAva kare aura jagat meM kisI bhI prANI ko kaSTa diye binA jisase jIvana-nirvAha ho # sake, aisI AjIvikA prApta karane kI icchA kre| Di Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming , vidika/bAhmaNa saMskRti khaNDa/240
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ AAEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEma 18500 na hiMsyAtsarvabhUtAni nAnRtaM vA vdetvcit| nAhitaM nApriyaM brUyAna stenaH syaatkthnycn|| (kU.pu. 2/16/1) gRhastha ko cAhie ki vaha kisI bhI prANI kI hiMsA na kare aura na hI asatya bole| vaha na to ahitakArI va apriya bhASaNa kare, aura na hI kabhI corI kre| {851) gRhasthadharmo nAgendra srvbhuuthitaissitaa|| (ma.bhA. 12/359/7) samasta prANiyoM ke hita kI rakSA karanA gRhastha kA dharma hai| Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Si Jia {852} dveSaM dambhaM ca mAnaM ca krodhaM taikSNyaM ca vrjyet|| (ma.smR. 4/163) gRhastha dveSa, dambha, abhimAna, krodha aura krUratA kA tyAga kre| {853} jJAtisambandhimitrANi vyApannAni yudhisstthir| samabhyuddharamANasya dIkSA''zramapadaM bhvet|| (ma.bhA. 12/66/8) jo saMkaTa meM par3e hue sajAtiyoM, sambandhiyoM va mitroM kA uddhAra karatA hai, use vAnaprastha Azrama-dharma ke pAlana se milane vAle pada kI prApti hotI hai| {854} karmaNA manasA vAcA yatnAddharmaM smaacret| asvayaM lokavidviSTaM dharmyamapyAcarenna tu|| (yA. smR., 1/6/156) gRhastha aise dharma kA bhI AcaraNa na kare jo svarga ko na dene vAlA tathA loka se Wan * vidveSa karAne vAlA ho| %% %%% %% %% % % % % %% %%%%%% % %% %%%% $ ahiMsA koza/241]
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ % %%%%%%%% %%%%% % %%% %% %% %% %% % %%%%%% {855} na kuryAdduHkhavairANi vivAdaM caiva paishunm| (kU.pu. 2/16/33) gRhastha duHkhaprada zatrutA, vivAda va pizunatA (cugalakhorI) kA vyavahAra kisI se na kre| hiMsaka vivAha Adi varNya Ni Ni Ni Ni Ni Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting . {856 hatvA chittvA ca bhittvA ca krozantIM rudatIM gRhaat| prasahya kanyAharaNaM rAkSaso vidhirucyte|| (ma.smR. 3/33) kanyA ke pakSa vAloM ko mArakara yA unakA aGgacchedana Adi kara aura gRha yA # dvArAdi ko tor3a kara ('hA pitAjI! maiM balAtkAra se apahRta ho rahI hUM' ityAdi) cillAtI ma tathA rotI huI kanyA ko balAtkAra se haraNa karake lAnA 'rAkSasa' vivAha kahA gayA hai (jo ma adhama koTi kA hone se tyAjya hai)| hiMsA (sUnA)-doSa ke nivAraka pAMca yajJa {857} paMca sUnA gRhasthasya culI pessnnyupskrH| kaNDanI codakumbhazca badhyate yAstu vaahyn| tAsAM krameNa sarvAsAM niSkRtyarthaM maharSibhiH / paJca klRptA mahAyajJAH pratyahaM gRhmedhinaam|| adhyApanaM brahmayajJaH pitRyajJastu trpnnm| homo daivo balibhIto nRyjnyo'tithipuujnm|| paJcaitAnyo mahAyajJAna hApayati shktitH| sa gRhe'pi vasannityaM sUnAdoSairna lipyte|| devatA'tithibhRtyAnAM pitRNAmAtmanazca yH| na nirvapati paMcAnAmucchvasanna sa jiivti|| vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/242
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ TAKXIXEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE ma (ma.smR. 3/68-72) gRhastha ke liye culhI, cakkI (jAMtA), jhADU, okhalI-musala aura jala kA ghaTaye pAMca pApa/hiMsA ke sthAna haiM; ina vastuoM kA upayoga karatA huA gRhastha anajAne meM hone vAlI jIva-hiMsA ke pApa se baMdhatA (pApabhAgI hotA) hai| una saboM kI nivRtti ke liye maharSiyoM ne paJca mahAyajJa karane kA vidhAna gRhasthAzramiyoM ke liye batalAyA hai| veda kA * adhyayana aura adhyApana karanA 'brahmayajJa' hai, tarpaNa karanA 'pitRyajJa' hai, havana karanA 'devayajJa' hai, balivaizvadeva karanA 'bhUtayajJa' hai tathA atithiyoM kA bhojana Adi se satkAra hai karanA 'nRyajJa' hai| yathAzakti ina paJcamahAyajJoM ko nahIM chor3ane vAlA gRhasthAzrama meM rahatA hai huA bhI dvija paJcasUnA (pAMca hiMsA-prasaMga) ke doSoM se yukta nahIM hotA hai| jo gRhasthAzramI # devatAoM ( tathA bhUtoM), atithiyoM, mAtA-pitA Adi vRddhajanoM (tathA sevakoM),pitaroM aura # svayaM ko annAdi se santuSTa nahIM karatA hai, vaha zvAsa letA huA bhI nahIM jItA hai (mare hue ke samAna hai)| [ina pAMca sUnA-doSoM kA nirdeza anya granthoM meM bhI prApta hai| udAharaNArtha-viSNu-smRti (gRhasthAzramavarNana),matsya-purANa-52/15-16; yAjJavalkya smRti- 1/5102, bhAgavata purANa-5/26/18, mahAbhArata- 12/36/34#35, Adi aadi|] 35, Adi aadi|] ... [spaSTIkaraNaH gRha-kArya va rasoI Adi kI vyavasthA meM anivArya rUpa se hiMsA ho jAtI hai| ina hiMsA-yukta sthaloM ko 'sUnA' nAma se abhihita kiyA gayA hai| prathama 'sUnA' vaha hai jo acAnaka jala meM praveza, jala meM DubakI lene, vastra se binA chAne hue jala-grahaNa karane Adi kI kriyAoM ke daurAna utpanna hotI hai| dUsarI 'sUnA' vaha hai jo andhakAra meM idhara-udhara calane, zIghratA se hilane-Dulane, anajAne meM kIr3oM-makor3oM para caDha jAne Adi se hotI hai| tIsarI 'sUnA' vaha hai jo pITane yA kATane (kulhAr3I se vRkSa/kASTha Adi ke kATane-pITane), cUrNa karane, (lakar3I Adi) cIrane se hotI hai| cauthI 'sUnA' vaha hai jo anAja kUTane, ragar3ane yA pIsane se utpanna hotI hai aura pAMcavI sUnA vaha hai jo (lakar3I Adi ke) gharSaNa se, (jala Adi ke) garma karane se, bhUnane, chIlane, yA pakAne se hotI hai| gRhastha logoM ko ina pAMca prakAra kI hiMsA ke pApoM se chuTakArA dilAne ke lie pAMca 'yajJoM viziSTa kRtyoM kA vidhAna kiyA gayA hai| prathama 'yajJa' hai- (1) brahmayajJa-veda/ satzAstra kA adhyayana-adhyApana va svaadhyaay| (2) pitRyajJa-pitaroM ke prati zraddhArpaNa (3) devayajJa-agni meM Ahuti DAlanA, (4) bhUtayajJa-jIvoM ko ana-dAna, (5) nayajJa / manuSyayajJa-atithi ko anna-bhojanAdi kA daan| inameM antima do (bhUta-yajJa va manuSya-yajJa) yajJoM meM vyakti brahmANDa yA AsapAsa meM raha rahe prANiyoM va manuSyoM ke prati apane dhArmika uttaradAyitvoM va kartavyoM ko, tyAga kI bhAvanA ke mAdhyama se, kriyAtmaka rUpa detA hai aura isa prakAra anajAne meM huI jIva-hiMsA ke pApa se mukti pAne kA prayAsa karatA hai|| Wan Wan Wan Le Le Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Wan Wan Wan Le Le Chang ahiMsA koza/243]
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEET dayA-bhAva kI abhivyakti: gRhastha ke bhUta-yajJa meM [bhUta-yajJa ke mAdhyama se gRhastha tuccha, upekSita jIva-jantuoM ke prati tathA parivAra va samAja ke dIna va evaM rogI vyaktiyoM ke prati apanI dayA bhAvanA ko abhivyakta karatA hai| isa sambandha meM kucha viziSTa uddharaNa yahAM prastuta haiM-] Ni Ni Ni Ni Ni Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Zhi Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting . {858} nAtmArthe paacyednnm|| (pa.pu. 1/15/302; ma.bhA.12/243/5; ga.pu. 1/96/15 meM AMzika parivartana ke sAtha) gRhastha kevala apane hI bhojana ke liye rasoI na banAve (apitu anya prANiyoM kI # bhUkha miTAne ke uddezya se banAve) / {859} yeSAM na mAtA na pitA na bandhu vAnnasiddhirna tthaa'nnmsti| tattRptaye'nnaM bhuvi dattametat te yAntu tRptiM muditA bhvntu|| bhUtAni sarvANi tathAnametadahaM ca viSNurna tto'nydsti| tasmAdahaM bhUtanikAyabhUtamannaM prayacchAmi bhavAya tessaam|| (vi.pu. 3/11/53-54) [annadAna karate samaya gRhastha dvArA abhivyakta bhAva-] sampUrNa prANI, yaha anna aura maiM-sabhI viSNu haiM, kyoMki unase bhinna aura kucha hai hI nhiiN| ataH maiM samasta bhUtoM kA zarIra rUpa yaha anna unake poSaNa ke liye dAna karatA huuN| {860} bAlasvavAsinIvRddhagarbhiNyAturakanyakAH / saMbhogyAtithibhRtyAMzca dampatyoH shessbhojnm|| (yA. smR., 1/5/105; ga.pu. 1/96/15-16 meM AMzika parivartana ke sAtha) bAlaka, suvAsinI (pitA ke ghara meM rahane vAlI) vivAhitA strI, vRddha, garbhiNI va Wan rogI kanyA, atithi aura bhRtya-ina saba ko bhojana bAMTa kara (dekara) jo zeSa bace, use # gRhastha pati-patnI khaayeN| EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEENP vidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/244
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ 55 N EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEng {861} zunAM ca patitAnAM ca zvapacA paaproginnaam| vAyasAnAM kRmINAM ca zanakairnirvaped bhuvi|| (ma.smR. 3/92) (devayajJa ke bAda, bhUta-yajJa kA sampAdana isa prakAra hai-) kuttA, patita, cANDAla, # pApajanya (kuSTha yA yakSmA Adi) roga se yukta vyakti, kauvA, kIr3A-ina sUkSma va atyanta upekSita prANiyoM ke liye dhIre se ( jisase dhUli Adi se naSTa anna nahIM ho) avaziSTa kucha anna ko pAtra se nikAlakara, pRthak rakha deve| 5 {862} caturdazo bhUtagaNo ya eSa tatra sthitA ye'khilbhuutsNghaaH| tRptyarthamannaM hi mayA visRSTaM teSAmidaM te muditA bhvntu|| ityuccArya naro dadyAdannaM shrddhaasmnvitH| bhuvi sarvopakArAya gRhI sarvAzrayo ytH|| (vi.pu. 3/11/55-56) yaha jo caudaha prakAra kA bhUtasamudAya hai, usameM jitane bhI prANigaNa avasthita haiM, una saba kI tRpti ke liye maiMne yaha anna prastuta kiyA hai, ve isase prasanna hoN| isa prakAra uccAraNa karake gRhastha puruSa zraddhApUrvaka samasta jIvoM ke upakAra ke liye pRthivI meM annadAna kareM, kyoMki gRhastha hI sabakA Azraya hai| 555555555555555555555555555 : 1863 devA manuSyAH pazavo vayAMsi siddhaassykssorgdaitysNghaaH| pretAH pizAcAstaravassamastA ye cAnnamicchanti mayA'tra dttm|| pipIlikAH kITapataGgakAdyA bubhukSitAH krmnibndhbddhaaH| prayAntu te tRptimidaM mayA'nnaM tebhyo visRSTaM sukhino bhvntu|| (vi.pu. 3/11/51-52) (prANiyoM ko anna-dAna karate samaya gRhastha dvArA abhivyakta kiye jAne vAle bhAva-) 'devatA, manuSya, pazu, pakSI, siddha, yakSa, sarpa, daitya, preta, pizAca, vRkSa tathA anya bhI cIMTI Adi kITa pataGga jo apane karmabandhana se ba~dhe hue kSudhAtura hokara mere diye hue anna kI icchA karate hai haiM, una saba ke liye maiM yaha anna dAna karatA huuN| ve isase paritRpta aura Anandita hoN|' Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Wai ahiMsA koza/245]
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ta Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Ruo Ruo %%%%%%% %% ahiMsA/ahiMsaka AcaraNaH vAnaprastha Azrama meM {864} svAdhyAye nityayuktaH syAddAnto maitraH smaahitH| dAtA nityamanAdAtA srvbhuutaanukmpkH|| (ma.smR.-6/8) (vAnaprastha Azrama meM sAdhaka) sarvadA vedAbhyAsa meM lagA rahe; ThaMDA-garma, sukhaduHkha, mAna apamAna Adi sabhI dvandvoM ko sahana kare, saba se mitrabhAva rakhe,mana ko vaza meM # rakhe, dAnazIla bane, dAna na le aura saba jIvoM para dayA kre| ahiMsA/ahiMsaka AcaraNaH saMnyAsa Azrama meM {865} ahiMsA brahmacaryaM ca satyamArjavameva c| akrodhazcAnasUyA ca damo nitympaishunm| aSTasveteSu yuktaH syAd vrateSu niytendriyH|| AzIryuktAni sarvANi hiMsAyuktAni yAni c| lokasaMgrahadharmaM ca naiva kuryAnna kaaryet|| paraM nodvaijayet kaMcinna ca ksycidudvijet| vizvAsyaH sarvabhUtAnAmagryo mokssviducyte|| __ (ma.bhA.13/anugItA parva/46/29-30, 39, 41) saMnyAsI ko cAhie ki vaha ahiMsA, brahmacarya, satya, saralatA, krodha kA abhAva, madoSa-dRSTi kI tyAga, indriya-saMyama aura cugalI na khAnA-ina ATha vratoM kA sadA sAvadhAnI # ke sAtha pAlana kre| indriyoM ko vaza meM rkhe| jitane bhI kAmanA aura hiMsA se yukta karma haiM, una sabakA evaM laukika karmoM kA na svayaM anuSThAna kare aura na dUsaroM se kraave| kisI dUsare OM prANI ko udvega meM na DAle aura svayaM bhI kisI se udvigna na ho| jo saba prANiyoM kA OM vizvAsapAtra bana jAtA hai, vaha sabase zreSTha aura mokSa-dharma kA jJAtA kahalAtA hai| KEE5554555555555555555555555555555 m 1866) bhikSordharmaH shmo'hiNsaa| (bhA.pu. 11/19/42) zAnti tathA ahiMsA-ye saMnyAsI ke pradhAna dharma haiN| Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Na vidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/246
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ %%%%%%%%%%%%%%%%Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%% {867} rAgadveSavimuktAtmA, smlossttaashmkaanycnH|| prANihiMsA-nivRttazca, maunI syaatsrvniHspRhH| dambhAhaMkAranirmukto nindaapaishnyvrjitH| AtmajJAnaguNopetaH, ytirmokssmvaapnuyaat|| ___ (kU.pu. 2/28/18-19,22) saMnyAsI ko cAhie ki vaha rAga-dveSa se hIna ho, patthara va sone meM sama-bhAva rakhe, + prANiyoM kI hiMsA se sarvathA dUra rahe, mauna rakhe tathA sabhI padArthoM se niHspRha/anAsakta rhe| dambha va ahaMkAra se bhI vaha nirmukta ho, para-nindA va cugalakhorI na kare, aura Atma-jJAna rUpI guNa se yukta ho-aisA yati/saMnyAsI mokSa ko prApta karatA hai| {868} ahiMsA satyamasteyaM brahmacaryaM tapaH prm| kSamA dayA ca santoSo vratAnyasya vishesstH|| (kU.pu. 2/28/27) ahiMsA, satya, asteya (corI na karanA), brahmacarya rUpI parama tapa, kSamA, dayA, santoSa- ye sabhI 'yati' ke lie vizeSa vrata rUpa se pAlanIya haiN| Bian Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Bei Bei Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ming {869) brahmacaryamahiMsAM ca styaasteyaaprigrhaan| seveta yogI niSkAmo yogyatAM svamano nyn|| (vi.pu. 6/7/36) yogI ko cAhiye ki apane citta ko brahma-cintana ke yogya banAtA huA brahmacarya, OM ahiMsA, satya, asteya aura aparigraha kA niSkAmabhAva se sevana kre| {870} traivargikAMstyajetsarvAnArambhAnavanIpate / mitrAdiSu samo maitrassamasteSveva jntussu|| (vi.pu. 3/9/26) bhikSu ke lie ucita hai ki vaha artha, dharma aura kAma rUpa trivarga sambandhI samasta karmoM ko chor3a de, zatru-mitrAdi meM samAna bhAva rakhe aura sabhI jIvoM kA suhRd ho| NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEN ahiMsA koza/247]
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=%%%%%%%%%% {871} sarvaM brahmamayaM pazyetsa saMnyAsIti kiirtitH| sarvatra samabuddhizca hiNsaamaayaavivrjitH|| krodhAhaMkArarahitaH sa saMnyAsIti kiirtitH| (bra.vai.pu. 2/36/123-124) saba ko brahmamaya dekhe, use 'saMnyAsI' kahate haiN| sarvatra samAna buddhi rakhane vAlA, F hiMsA va mAyA se rahita tathA krodha va ahaMkAra se zUnya ho, use 'saMnyAsI' kahA jAtA hai| {872} sarvabhUtahito maitraH smlossttaashmkaanycnH| dhyAnayogarato nityaM bhikSuryAti parAM gtim| (zaM. smR. 7/8) saMnyAsAzramI yati prANI-mAtra se prema kare aura suvarNa tathA miTTI ke Dhele ko samAna bhAva se dekhe| sadA dhyAna-yoga meM saMlagna rahane vAlA hI yati paramagati ko prApta hotA hai| Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ti {873} jarAyujANDajAdInAM vaaNgmnHkaaykrmbhiH| yuktaH kurvIta na drohaM sarvasaGgAMzca vrjyet|| (vi.pu. 3/9/27) bhikSu ko cAhie ki vaha nirantara yoga-niSTha rahakara jarAyuja, aNDaja aura svedaja Adi samasta jIvoM se mana, vANI athavA karma dvArA kabhI droha na kare tathA saba prakAra kI ma AsaktiyoM ko tyAga de| {874} tRptakezanakhazmazruH pAtrI daNDI kusumbhvaan| vicarenniyato nityaM srvbhuutaanypiiddyn|| (ma.smR.-6/52) bAla, nAkhUna aura dAr3hI-mUMcha kaTavA kara (bilkula muNDana karAkara), bhikSApAtra (miTTI kA sakorA Adi), daNDa tathA kamaNDalu ko liye hue sabhI (kisI bhI) prANiyoM Wan ko pIr3ita na karate hue (saMnyAsI) sarvadA vicaraNa kre| Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Na vaidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/248
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan {875} prANihiMsAnivRttazca maunI syAt srvniHspRhH| (pa.pu. 3/59/19) bhikSu/saMnyAsI ko cAhie ki vaha prANiyoM kI hiMsA se sarvathA nivRtta rahe, mauna rakhe aura sabhI meM ni:spRha rhe| {876} nAzramaH kAraNaM dharme kriyamANo bhaveddhi sH| ato yadAtmano'pathyaM pareSAM na tdaacret|| (yA. smR., 3/4/65) (AtmopAsana rUpa) dharma (ke AcaraNa) meM Azrama (kA pratIka daNDa-kamaNDalu OM Adi) kAraNa nahIM hai, apitu vaha dharma karane (AcaraNa) se hotA hai| isaliye jo apane liye apathya (ahitakArI) hai, use dUsare ke liye nahIM karanA caahiye| {877} ahiMsayendriyAsa vaidikaizcaiva krmbhiH| tapasazcaraNaizcograiH sAdhayantIha ttpdm|| (ma.smR.-6/75) ahiMsA, viSayoM kI anAsakti, vedapratipAdita karma aura kaThina tapazcaraNoM se (saMnyAsI) isa loka meM usa pada (brahmapada) ko sAdha lete haiM ( ina karmoM ke AcaraNa se brahma-prApti kI yogyatA prApta kara lete haiN)| 18781 saMrakSaNArthaM jantUnAM rAtrAvahani vA sdaa| zarIrasyAtyaye caiva samIkSya vasudhAM cret|| (ma.smR.-6/68) (saMnyAsI)zarIra ke pIr3ita hone para bhI, rAta meM yA dina meM, saba jIvoM kI rakSA ke lie sarvadA bhUmi ko dekhakara cle| Di Yi Chang Pian Pian Pian Pian Pian Pian Pian Pian Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Yi ahiMsA koza/249]
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahiMsA aura adhyAtma-sAdhanA [manuSyatva-devatva-paramAtmapada-ina kramika sopAnoM para agrasara hone hetu aneka sAdhanAeM haiN| gItA kA karmayoga ho yA yogasUtra kI yoga-sAdhanA, anAsakti kA jJAna-mArga ho yA kaThora tapazcaryA, sabhI meM ahiMsA'ko jIvana meM pratiSThita kiye binA lakSya-siddhi nahIM ho paatii| isI viSaya-vastu ko pratibimbita karane vAle kucha zAstrIya vacana yahAM prastuta haiM-] {879) AnRzaMsyaM kSamA satyamahiMsA ca damaH spRhaa| dhyAnaM prasAdo mAdhuryaM cArjavaM ca yamA dsh|| __ (vi. dha. pu. 3/233/203) (1)AnRzaMsya (dayA/komalatA), (2)kSamA, (3) satya (4) ahiMsA, (5) damaka (indriya-nigraha), (6) (mokSa kI) spRhA, (7) dhyAna, (8) prasAda (prasannatA), (9) madhuratA tathA (10) RjutA-saralatA- ye dasa 'yama' haiN| Y=Y=Y=Le Le Bian Zhi Le Yu Le Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Gou Ti {880 ahiMsA satyamasteyaM brhmcryaaprigrhau| yamAH saMkSepataH proktAzcittazuddhipradA nRnnaam|| (kU.pu. 2/11/13) __ ahiMsA, satya, asteya (corI na karanA), brahmacarya va aparigraha-ye pAMca 'yama' haiM, jo yoga-sAdhanA ke prAthamika AdhAra haiM aura (mumukSu) logoM ke lie citta-zuddhi ke upAya/sAdhana haiN| {881} brahmacaryamahiMsAM ca styaasteyaaprigrhaan| seveta yogI niSkAmaH yogitAM svmnonyn|| (nA. pu. 1/47/12) yoga-sAdhaka ko cAhie ki vaha niSkAma rUpa se yoga-sAdhanA ko aMgIkAra karate * hue brahmacarya, ahiMsA, satya, acaurya va aparigraha- inakA AzrayaNa le| NEEEEEEEEEEEEEEEEEEE [vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/250
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ % %% %% %%%%%%%%% % %%%%% % %%%%%% {882} asteyaM brahmacaryazca tyAgo'lobhastathaiva c| vratAni paJca bhikSUNAmahiMsAparamANi vai|| (mA.pu. 41/16) yogiyoM ke ye pAMca vrata haiM-(1) asteya, (2) brahmacarya, (3) tyAga, (4) alobha tathA antima (5) ahiNsaa| {883} a 8455555555555555555555555555555555 tatra ahiMsA sarvathA sarvadA sarvabhUtAnAm anbhidrohH| uttare ca yama# niyamAHtanmUlAH,tatsiddhiparatayaiva tatpratipAdanAya pratipAdyante, tadavadAtarUpakaraNAya upaadiiynte| tathA coktam-sa khalu ayaM brAhmaNo yathA yathA vratAni bahUni I samAditsate,tathA tathA pramAdakRtebhyo hiMsA-nidAnebhyo nivartamAnaH,tAmeva avadAtarUpAmahiMsAM kroti| (yo.sU. 2/30 para vyAsa-bhASya) pAMca yamoM me pahalA 'yama' ahiMsA hai, jisakA artha hai- samasta prANiyoM ke prati * droha (durbhAva)kA tyaag| uttaravartI yamoM va niyamoM (satya, asteya, brahmacarya, aparigraha-ye + cAroM yama, aura zauca, santoSa, tapa, svAdhyAya, Izvara-prANidhAna-ye pAMcoM niyama) kA mUla # 'ahiMsA' hI hai| cUMki ahiMsA kI siddhi hone para hI satyAdi kI siddhi/saphalatA sambhava * hotI hai, isalie 'ahiMsA' ke spaSTa pratipAdana ke lie hI unakA pratipAdana/nirUpaNa kiyA hai jAtA hai| kahA bhI hai- "yaha brAhmaNa jaise-jaise bahuta -se vratoM ko dhAraNa karatA jAtA hai, vaise-vaise pramAdakRta hiMsA-hetuoM se nivRtta hotA huA, usI ahiMsA ko aura bhI adhikAdhika nirmala banAtA jAtA hai|" %Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong %%%%%%%Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong {884} brahmacaryaM dayA kSAntiAnaM stymklktaa| ahiMsA'steyamAdhuryyadamAzcaite yamAH smRtaaH|| (ga.pu. 1/105/56) brahmacarya, dayA, kSamA, dhyAna, satya, akalkatA (zuddhatA), ahiMsA, asteya, madhuratA, dama (indriya-jaya)-ye 'yama' haiN| - ahiMsA koza/251]
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ NXXXEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEma {885} ahiMsA satyamasteyaM brhmcryaaprigrhau| akrodhazcAnasUyA ca proktAH saMkSepato ymaaH|| (nA. pu. 1/33/75) ahiMsA, satya, acaurya, brahmacarya, aparigraha, krodha na karanA (arthAt kSamA bhAva), paradoSa darzana meM pravRtti na rakhanA- ye saMkSepa se 'yama' kahe gae haiN| {886} ahiMsA-satyAsteya-brahmaca-parigrahA ymaaH|| (yo.sU. 2/30) ___ ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya evaM aparigraha -ye pAMca 'yama' (yoga sAdhanA ke prAthamika aMga) haiN| {887} ahiMsA satyamasteyaM brahmacaryAparigrahau / ymaashc-------------------|| (a.pu. 161/19-20, 372/2, + 382/31; ga.pu. 1/218/12) 'yama' pA~ca haiM-ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya aura aprigrh| {888} Aste yama upa yAti devaan| (a.4/34/3) jo (ahiMsA, satya,asteya, brahmacarya aura aparigraha rUpa) yamoM meM rahatA hai, vaha devatva ko prApta hotA hai| . {889} ahiMsA satyamasteyaM brahmacaryaM dyaa''rjvm| kSamA dhRtirmitAhAraH zaucaM ceti yamA dsh|| (de. bhA. 7/35/6) ahiMsA, satya, acaurya, brahmacarya, dayA, RjutA (saralatA), kSamA, dhairya, parimita9 bhojana, zauca (zuddhi)- ye dasa 'yama' haiN| Ming Ming Ming Ming Ming Ruo Yong Yong Ma Tou Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming [vaidika/bAhmaNa saMskRti khaNDa/252
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE ahiMsAH kriyAyoga va jJAnayoga meM {890) ahiMsA satyamakrodho brhmcryaaprigrhau| anItA' ca dayA caiva yogayorubhayoH smaaH|| __ (nA. pu. 1/33/35) * ahiMsA, satya, krodha na karanA (arthAt kSamA), brahmacarya, aparigraha, IrSyA na karanA, dayA- ye (kriyAyoga va jJAnayoga- ina) donoM yoga-sAdhanAoM meM samAna rUpa se pAlanIya haiN| }Gong Gong Gong %%%Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Yao Yao Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le {891} karmaNA manasA vAcA sarvalokahite rtH| samarcayati devezaM kriyAyogaH sa ucyte|| (nA. pu. 1/33/42) . mana, vacana va karma se sabhI logoM ke hita-sAdhana meM pravRtta rahate hue Izvara kI ArAdhanA-arcanA karanA- yaha 'kriyAyoga' kahA jAtA hai| 9Yu Rui Y=Y=Y=Y=Y=%%%%Zhen Le Le Le Yu Le Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Zhi Ci Yu Zhen Y=Y=Y=Y=Yu Zhen Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y= ahiMsAH aura dhyAna-yajJa {892} dhyAnayajJaH paraH zuddhaH srvdossvivrjitH| teneSTvA muktimAjoti bAhyazuddhaizca naadhvraiH|| (apu. 374/13-14) hiNsaadossvimuktitvaadvishuddhishcittsaadhnH|| dhyAnayajJaH prstsmaadpvrgphlprdH| (a.pu. 374/14-15) dhyAnayajJa atyanta zuddha aura sabhI doSoM se rahita hai| isalie dhyAnayajJa se hI mokSa prApta hotA hai, (kevala) bAhya zuddha yajJoM se nhiiN| hiMsA aura doSa se vimukta hone ke bAda jo citta kI vizuddhi hotI hai, usa ke bAda hI 'dhyAna yajJa' pUrNa hotA hai jo mokSa-phala ko dene vAlA hai| EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEN ahiMsA koza/253]
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEms ahiMsAH brahmarUpatA kI prApti kA sAdhana {893} AnRzaMsyaM kSamA zAntirahiMsA stymaarjvm| adroho'nabhimAnazca hIstitikSA shmstthaa|| panthAno brahmaNastvete etaiH prApnoti ytprm| tad vidvAnanubuddhyeta manasA kmNnishcym|| (ma.bhA. 12/270/39-40) samasta prANiyoM para dayA, kSamA, zAnti, ahiMsA, satya, saralatA, adroha, nirabhimAnatA, OM lajjA, titikSA aura zama-ye parabrahma kI prApti ke mArga haiN| inase vyakti para-brahma ko pA letA hai hai| isa prakAra vidvAna ko mana ke dvArA karma ke vAstavika pariNAma kA nizcaya karanA caahiye| {894 Yu Ni Ni Fu Ai Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou %Y=Y=Y=Y=Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting yadA'sau sarvabhUtAnAM na druhyati na kaangkssti| karmaNA manasA vAcA brahma sampadyate tdaa|| (ma.bhA. 12/21/5) jaba (koI rAgAdi-vijayI) vyakti mana, vANI aura kriyA dvArA sampUrNa prANiyoM meM # kisI ke sAtha na to droha karatA hai aura na kisI kI abhilASA hI rakhatA hai, taba vaha parabrahma hai| paramAtmA ke svarUpa ko prApta ho jAtA hai| {895} ahiMsApAzrayaM dharmaM yaH sAdhayati vai nrH|| trIn doSAn sarvabhUteSu nidhAya puruSaH sdaa| kAmakrodhau ca saMyamya tataH siddhimvaapnute|| (ma.bhA. 13/113/3-4) (bRhaspati kA yudhiSThira ko uttara-) jo manuSya ahiMsAyukta dharma kA pAlana karatA hai, vaha anya samasta prANiyoM ke prati vyavahAra meM moha, mada aura matsaratArUpa tInoM doSoM ko (dUra) rakha kara evaM sadA kAma-krodha kA saMyama/nigraha karake siddhi ko prApta ho jAtA hai| %%%%%%%% %%%% % %%%%%Nan Nan % %%%%%%% vidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/254
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ MAHEENAEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEng 1896} ahiMsA vaidikaM karma dhyaanmindriysNymH| tapo'tha guruzuzrUSA kiM zreyaH puruSa prti|| _ (ma.bhA. 13/113/1) (yudhiSThira kA bRhaspati se prazna-)ahiMsA, vedokta karma, dhyAna, indriya-saMyama, tapasyA hai * aura guruzuzrUSA-ina meM se kauna-sA karma manuSya kA (vizeSa) kalyANa kara sakatA hai? {897} vItarAgA vimucyante puruSAH krmbndhnaiH| karmaNA manasA vAcA ye na hiMsanti kiNcn|| . (ma.bhA. 13/144/7) mana, vANI aura kriyA dvArA kisI kI hiMsA nahIM karane vAle vItarAga (rAga Adi manovikAroM se rahita) puruSa hI karmabandhanoM se mukta ho jAte haiN| {898} prANAtipAtAd viratAH zIlavanto dyaanvitaaH|| tulyadveSyapriyA dAntA mucyante krmbndhnaiH| (ma.bhA. 13/144/8-9) jo kisI ke bhI prANoM kI hatyA se dUra rahate haiM tathA jo suzIla aura dayAlu haiM,ve karmoM ke bandhanoM meM nahIM pdd'te| jinake liye zatru aura priya mitra donoM samAna haiM, ve jitendriya OM puruSa hI karmoM ke bandhana se mukta hote haiN| abhayadAtA evaM prANi-mitraH brahmaloka kA adhikArI {899) abhayaM sarvabhUtebhyo dattvA naisskrmymaacret| sarvabhUtasukho maitraH sarvendriyayato muniH|| (ma.bhA.13/anugItA parva/46/18) (vAnaprastha kI avadhi pUrI karake) sampUrNa bhUtoM ko abhaya-dAna dekara karmama tyAgarUpa saMnyAsa-dharma kA pAlana kre| saba prANiyoM ke sukha meM sukha maane| saba ke sAtha # mitratA rkhe| samasta indriyoM kA saMyama aura muni-vRtti kA pAlana kre| NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEN ahiMsA koza/255]
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ MINSEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEng {900} yo dattvA sarvabhUtebhyaH pravrajatyabhayaM gRhaat| tasya tejomayA lokA bhavanti brhmvaadinH|| (ma.smR.-6/39) jo saba (sthAvara tathA jaGgama) prANiyoM ke liye abhaya dekara gRha se saMnyAsa le ma letA hai, usa brahmajJAnI ke tejomaya loka (brahmaloka Adi) hote haiM arthAt vaha una lokoM Wan ko prApta karatA hai| {901} na bibheti yadA cAyaM yadA cAsmAna bibhyti| kAmadveSau ca jayati tadA''tmAnaM ca pshyti|| (ma.bhA.12/21/4) jaba manuSya kisI se bhayabhIta nahIM hotA aura usase bhI jaba koI prANI bhayabhIta # nahIM hotA, taba kAma va dveSa kA vijetA vaha vyakti Atma-sAkSAtkAra kara letA hai| Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {902 9%%%%Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Si Xi abhayaM sarvabhUtebhyo datvA yazcarate muniH| na tasya sarvabhUtebhyo bhayamutpadyate kvcit|| (ma.bhA. 12/192/4; nA. pu. 1/43/125) jo muni (saMnyAsI) saba prANiyoM ko abhaya-dAna dekara vicaratA hai, usako bhI sabhI prANiyoM kI ora se kahIM bhI bhaya prApta nahIM hotaa| {9031 parivrAjakaH sarvabhUtAbhayadakSiNAM datvA pratiSThe athApyudAharantiHabhayaM sarvabhUtebhyo datvA carati yo muniH / tasyApi sarvabhUtebhyo na bhayaM. jAtu vidyte| (va. smR., 244-246) parivrAjaka samasta prANiyoM ko abhayadAna kI dakSiNA dekara pratiSThita hotA hai| kahA + bhI gayA haiM:-jo mananazIla muni samasta prANiyoM ko abhaya dekara vicaraNa karatA hai, usako OM bhI samasta prANiyoM se kabhI kisI prakAra bhaya nahIM hotA hai| NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEENA vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/256
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ta Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Nan %%%% {904} abhayaM sarvabhUtebhyo yo dadAti mhiipte| sa gacchati paraM sthAnaM viSNoH pdmnaamym|| (ma.bhA. 11/7/25) jo sampUrNa prANiyoM ko abhayadAna detA hai, vaha bhagavAn viSNu (parAmAtmA)ke avinAzI paramadhAma meM calA jAtA hai| {905} yasmAdaNvapi bhUtAnAM dvijAnnotpadyate bhym| tasya dehAdvimuktasya bhayaM nAsti kutshcn|| (ma.smR.-6/40) jisa dvija se jIvoM ko lezamAtra bhI bhaya nahIM hotA, zarIra se vimukta (mare) hue usa dvija ko (paraloka Adi meM) kahIM se bhI bhaya nahIM hotA (arthAt vaha sarvadA ke liye nirbhaya # ho jAtA hai)| Qi FFFFGou Gou Zhe Zhe Zhi Zhe Zhi Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Kan Kan Kan Zhe Zhi Zhen Dao Yu Ming Ming Mei Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Gou {906} dAnaM hi bhUtAbhayadakSiNAyAH sarvANi daanaanydhitisstthtiih| tIkSNAM tanuM yaH prathamaM jahAti so'nantyamApnotyabhayaM prjaabhyH|| (ma.bhA. 12/245/26) isa jagat meM jIvoM ko abhaya kI dakSiNA denA saba dAnoM se bar3hakara hai| jo pahale bha se hI hiMsA kA tyAga kara detA hai, vaha saba prANiyoM se nirbhaya hokara mokSa prApta kara letA hai| {907} abhayaM sarvabhUtebhyo dattvA yaH pravrajed dvijH| lokAstejomayAstasya pretya caanntymshnute|| (ma.bhA.12/244/28) jo brAhmaNa sampUrNa prANiyoM ko abhayadAna dekara saMnyAsI ho jAtA hai, vaha marane ke pazcAt tejomaya loka meM jAtA hai aura anta meM mokSa prApta kara letA hai| % %%%% %%%% % % %%% %%% %%%%% %% %% %% % % ahiMsA koza/257]
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEthe {908} chittvA'dharmamayaM pAzaM yadA dhrme'bhirnnyte| dattvA'bhayakRtaM dAnaM tadA siddhimvaapnute|| (ma.bhA.12/298/4) jo manuSya jaba adharmamaya bandhana kA uccheda karake dharma se anurakta ho jAtA aura 5 sampUrNa prANiyoM ko abhayadAna kara detA hai, use usI samaya uttama siddhi prApta hotI hai| {909} abhayaM vai brhm| (bRhadA. 4/4/25) abhaya hI brahma hai-arthAt abhaya ho jAnA hI brahmapada pAnA hai| 19103 yo'bhayaH sarvabhUtAnAM sa prApnotyabhayaM pdm|| (ma.bhA.12/262/17) jo abhaya pradAna karatA hai, vahI nirbhaya pada ko prApta hotA hai| REEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEER vidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/258
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEL (7) ahi~yA aura yajJIya vidhAna [ahiMsApradhAna bhAratIya saMskRti meM 'yajJa' ke anuSThAna ko mahanIya sthAna prApta hai| paza-hiMsA yajJIya vidhAna kA aMga ho hI nahIM sktii| 'ajJAna' yA ajJAna-janita bhrAMti ke kAraNa 'paza-hiMsA'ko kAlAntara meM hai yajJIya vidhAna se jor3ane kA prayAsa huA, kintu vaha pUrNatayA niSphala huaa|jinhoNne ukta prayAsa kiyA, unakI adhogati huii| yajJa ho yA zrAddha Adi pita-yajJa ho, jIva-hiMsA sarvatobhAvena varjita hai, isI prakAra mAMsa-bhakSaNa yA mAMsa-dAna Adi bhI varjita haiN| isI tathya ke poSaka kucha viziSTa zAstrIya vacana yahAM prastuta haiM-] Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Gou Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Yu F yajJa meM jIva-hiMsA zAstra-sammata nahIM {911) zrUyate hi purA kalpe nRNAM vrIhimayaH pshuH| yenAyajanta yajvAnaH punnylokpraaynnaaH|| RSibhiH saMzayaM pRSTo vasuzcedipatiH puraa| abhakSyamapi mAMsaM yaH prAha bhakSyamiti prbho|| AkAzAdavaniM prAptastataH sa pRthiviiptiH| etadeva punazcoktvA viveza dhrnniitlm|| __(ma.bhA. 13/115/49-51) sunA hai, pUrvakalpa meM manuSyoM ke yajJa meM puroDAza Adi ke rUpa meM annamaya pazu kA // hI upayoga hotA thaa| puNyaloka kI prApti ke sAdhanoM meM lage rahane vAle yAjJika puruSa usa + anna ke dvArA hI yajJa karate the| prAcIna kAla meM RSiyoM ne cedirAja vasu se apanA saMdeha pUchA # thaa| usa samaya vasu ne mAMsa ko bhI, jo sarvathA abhakSya hai, bhakSya batA diyA thaa| usa samaya AkAzacArI rAjA vasu anucita nirNaya dene ke kAraNa AkAza se pRthvI para gira par3e the| bAda meM pRthvI para bhI phira yahI nirNaya dene ke kAraNa ve pAtAla meM samA gaye the| {912} navadhaH pUjyate vede, hitaM naiva kthNcn|| (ma.bhA. 6/3/54) veda meM hiMsA kI prazaMsA nahIM kI gaI hai| hiMsA se kisI prakAra kA hita/ kalyANa bhI nahIM ho sktaa| paEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEENA ahiMsA koza/259]
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ {913} ye tviha vai puruSamedhena puruSAH yajante yAca striyo nRpazUkhAdanti, tAMzca te OM pazava iva nihatA yamasadane yAtayanto rakSogaNAH saunikA iva svadhitinAvadAyAsRk OM pibanti nRtyanti ca gAyanti ca hRSyamANA yatheha purussaadaaH|yetvih vA anAgaso'raNye grAme vA vaizrambhakairupasRtAnupavizrambhayya jijIvizUchUlasUtrAdiSUpaprotAnkrIDanakatayA // yAtayanti te'pica pretya yamayAtanAsu zUlAdiSu protAtmAnaH kSutRDbhyAM cAbhihatAH kaGkavaTAdibhizcetastatastigmatuNDairAhanyamAnA AtmazamalaM smrnti|| (bhA.pu. 5/26/31-32) isa loka meM jo puruSa naramedhAdi yajJa ke dvArA yajana karate tathA jo striyAM puruSapazuoM ko khAtI haiM, unheM pazu ke samAna ve mAre hue puruSa yamaloka meM rAkSasa bana kara vividha prakAra # yAtanAeM dete haiM aura vyAdhoM kI taraha apane zastroM se kATa-kATakara unakA lohU pIte haiN| jaise ve manuSyabhojI puruSa isa loka meM usakA mAMsa khA kara Anandita hote the, vaise hI ve rakta # pIte aura Anandita hokara nAcate-gAte haiN| jo puruSa isa loka meM vana yA gAMva ke niraparAdha . jIvoM ko, jo apane prANoM kI rakSA cAhate haiM, aneka upAyoM se vizvAsa dilA tathA apane OM pAsa Ane para dhokhe se pakar3a kara kAMTe yA sUtrAdi meM piro kara khela karate hue satAte haiM, ve bhI marane para yamayAtanAoM ke samaya zUla se bIMdhe jAte haiN| taba bhUkha-pyAsa se vyAkula tathA : kaMka, vaTa Adi tIkhI coMca ke pakSiyoM dvArA noce jAne para, ve apane purAne pApoM kA smaraNa karate haiN| {914} te me maMtamavijJAya parokSaM vissyaatmkaaH| hiMsAyAM yadi rAgaH syAdyajJa eva na codnaa|| hiMsAvihArA hyAlabdhaiH pazubhiH svsukhecchyaa| yajante devatA yajJaiH pitRbhuutptiinkhlaaH|| (bhA.pu. 11/21/29-30) __ (zrIkRSNa kA uddhava ko kathana-) viSaya-Asakta vyakti mere gUr3ha abhiprAya ko OM nahIM jAnate ki vedoM meM hiMsA kI preraNA nahIM kI gayI hai, balki yadi kisI kI hiMsA meM vizeSa pravRtti ho to vaha yajJa meM kevala pazu-Alabhana (sparzamAtra) bhara kare, hiMsA na karehai aisA niyama kiyA gayA hai| hiMsA meM rata ve duSTa apane sukha kI icchA se pazuoM kI bali dekara, devatA, pitara tathA bhUtapatiyoM kA yajJoM dvArA yajana kiyA karate haiN| [vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/260
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE.mx {915} yad ghrANabhakSo vihitaH surAyAstathA pazorAlabhanaM na hiNsaa| evaM vyavAyaH prajayA na ratyA imaM vizuddhaM na viduH svdhrmm|| ye tvanevaMvido'santaH stabdhA sdbhimaaninH| pazUnduhyanti visrabdhAH pretya khAdanti te ca taan|| (bhA.pu. 11/5/13-14) sautrAmaNi yajJa meM madya kA kevala sUMghanA hI vihita mAnA gayA hai, pInA nhiiN| yajJAdi 3 meM pazu ke kevala Alabhana arthAt sparza karane kA vidhAna hai, hiMsA karane kA nhiiN| aura 4 kevala santAnotpatti ke liye hI strI-prasaMga meM pravRtta hone ko kahA gayA hai, viSaya-sukha ke lie nhiiN| isa vizuddha dharma ko ve mUrkha loga nahIM jAna pAte / isa tAtparya ko bhalI bhAMti na * jAnane vAle tathA atyanta garvIle aura apane meM zreSThapana kA abhimAna rakhane vAle jo prANI haiM tathA jo kisI lAbha para vizvAsa karake pazuoM se droha kiyA karate haiM, unake dvArA mAre hue OM pazu mara kara unhIM ko khA jAte haiN| ___{916} sarvakarmaSvahiMsA hi dharmAtmA mnurbrviit| kAmakArAd vihiMsanti bahirvedyAM pshuunnraaH|| (ma.bhA. 12/265/5) dharmAtmA manu ne sabhI (dhArmika) kAryoM meM ahiMsA kA hI pratipAdana kiyA hai| yajJa hai kI vedI para pazuoM kA jo bali-dAna kiyA jAtA hai, vaha logoM kI manamAnI/svacchandatA ke # kAraNa hI hotA hai| {917} ete'pi ye yAjJikA yajJakarmaNi pazUn vyApAdayanti, te mUrkhAH paramArthaM zruteH na # jaannti| tatra kila etaduktam-'ajaiHyaSTavyam',ajA-vrIhayaH tAvat saptavArSikAH kathyanteH, punaH pshuvishessaaH| (paM.ta. 3/106 ke bAda gadya) jo vaidika loga yajJa karmoM meM pazuoM ko mArate haiM ve atyanta mUrkha haiM, kyoMki ve * zruti kA vAstavika artha nahIM smjhte| zruti meM vahAM kevala yaha kahA gayA hai ki 'ajoM se + yajJa karanA caahie'| (vastutaH) sAta varSa ke purAne yava 'aja' kahalAte haiM na ki 'pazu-I vizeSa' chaag| EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEES ahiMsA koza/261] Yu Yu Yu Yu Yu Y=Y=Y=Y=Y=Y=Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ban Zhi Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ming Zhi %%%%%Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ Chu {918} yajJiyAzcaiva ye vRkSA vedeSu parikalpitAH // yaccApi kiMcit kartavyamanyaccokSaiH susaMskRtam // mahAsattvaiH zuddhabhAvaiH sarvaM devArhameva tat // ( ma.bhA. 12/265/11-12 ) vedoM meM jo yajJa-sambandhI vRkSa batAye gaye haiM, unhIM kA yajJoM meM upayoga honA caahiye| zuddha AcAra-vicAra vAle mahAn sattvaguNI puruSa apanI vizuddha bhAvanA se prokSaNa Adi ke dvArA uttama saMskAra karake jo koI bhI haviSya yA naivedya taiyAra karate haiM, vahI saba devatAoM ko arpaNa karane ke yogya hotA hai / {919} zarIravRttamAsthAya ityeSA zrUyate zrutiH / nAtisamyak praNItAni brAhmaNAnAM mahAtmanAm // (ma.bhA. 12/79/16) zarIra - nirvAha mAtra ke liye dhana prApta karake yajJa meM pravRtta hue mahAmanasvI brAhmaNoM dvArA jo yajJa sampAdita hote haiM, ve bhI yadi hiMsA Adi doSoM se yukta hoM to uttama phala nahIM dete haiM, aise 'zruti' (veda) kA siddhAnta sunane meM AtA hai| Chu . (pa.pu. 1/13/323 paM.ta. 3/107 meM AMzika parivartana ke sAtha) pazu kI hatyA kara aura khUna kA kIcar3a bahA kara yajJa kiyA jAya aura usase svarga-prApti hotI ho to phira naraka kisako milegA? {920} yajJaM kRtvA pazuM hatvA kRtvA rudhirakardamam / yadyevaM gamyate svargo narakaH kena gamyate // [vaidika / brAhmaNa saMskRti khaNDa / 262 {921} ( ma.bhA. 13/115/43 ) mAMsala bhI mUrkha evaM adhama manuSya yajJa-yAga Adi vaidika mArgoM ke nAma para prANiyoM kI hiMsA karatA hai, vaha narakagAmI hotA hai| ijyAyajJa zrutikRtairyo mArgaibudho'dhamaH / hanyAjjantUn mAMsagRdhuH sa vai narakabhAg naraH // Bi
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Ming Xian Xian Xian Xian Xian {922} yadyadharmarataH saGgAdasatAM vaa'jitendriyH| kAmAtmA kRpaNo lubdhaH straiNo bhuutvihiNskH|| pazUnavidhinA''labhya pretbhuutgnnaanyjn| narakAnavazo janturgatvA yAtyulbaNaM tmH|| ___ (bhA.pu. 11/10/27-28) jIva adhama puruSoM ke saMga meM par3akara adharmarata, ajitendriya, svecchAcArI, kRpaNa, * lobhI, straiNa (strI-sadRza svabhAva vAlA) tathA prANihiMsaka hokara binA vidhi ke hI pazuoM kA vadha karake bhUtapreta Adi ko bali detA hai, to vaha avazya paravaza hokara naraka meM jAtA OM hai aura anta meM ghora andhakAra arthAt ajJAna meM jA par3atA hai| ___{923} te tu tad brahmaNaH sthAnaM prApnuvantIha saattvikaaH| naiva te svargamicchanti na yajanti yshodhnaiH|| . satAM vAnuvartante yajante caavihiNsyaa| vanaspatInoSadhIzca phalaM mUlaM ca te viduH|| na caitAnRtvijo lubdhA yAjayanti phlaarthinH| ___ (ma.bhA.12/263/25-27) sAttvika mahApuruSa usa brahmadhAma ko prApta hote haiM, unheM svarga kI icchA nahIM hotI, # ve yaza aura dhana ke liye yajJa nahIM karate, satpuruSoM ke mArga para calate aura hiMsA-rahita yajJoM + kA anuSThAna karate haiN| vanaspati, anna aura phala-mUla ko hI ve haviSya mAnate haiM, dhana kI OM icchA rakhane vAle lobhI Rtvija hI inase yajJa nahIM karAte haiN| {924} vedadharmeSu hiMsA syAd adharmabahulA hi saa| kathaM muktiprado dharmo vedokto bata bhuupte|| (de. bhA. 1/18/49) (zrI zukadeva jI kA janaka jI se prazna-) he rAjan! vaidika dharma meM (kahIM-kahIM) OM adharma-bahula (yajJIya) hiMsA kA vidhAna batAyA gayA hai, aisI sthiti meM ukta dharma muktiprada kaise ho sakatA hai? Ling %%%%%%%%%%%%%%% %%%%%%%%%, ahiMsA koza/263]
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ SEE EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEme {925} ahiMsAM ca tathA viddhi vedoktAM munisttm| rAgiNAM sA'pi hiMsaiva niHspRhANAM na sA mtaa|| (de. bhA. 1/18/59) (janaka jI kA zrI zukadeva jI ko uttara-) munivarya! veda meM ahiMsA kA hI kathana hai| vastutaH hiMsA rAga Adi se yukta logoM dvArA hI anuSThita hotI hai, niHspRha. (vItarAga) vyaktiyoM dvArA 'hiMsA' mAnya nahIM kI jaatii| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Kan Kan Kan Kan Kan Gou Wan Gou Ting Ting {926} idaM kRtayugaM nAma kAlaH zreSThaH prvrtitH| ahiMsyA yajJapazavo yuge'smin na tdnythaa|| catuSpAt sakalo dharmo bhaviSyatyatra vai suraaH| tatastretAyugaM nAma yI yatra bhvissyti|| prokSitA yatra pazavo vadhaM prApsyanti vai mkhe| yatra pAdazcaturtho vai dharmasya na bhvissyti|| (ma.bhA. 12/340/82-84) yaha satyayuga nAmaka zreSTha samaya cala rahA hai| isa yuga meM yajJa-pazuoM kI hiMsA nahIM kI jaatii|ahiNsaa-dhrm ke viparIta yahAM kucha bhI nahIM hotA hai| isa satyayuga meM cAroM caraNoM # se yukta sampUrNa dharma kA pAlana hogaa| tadanantara tretAyuga AyegA, jisameM vedatrayI kA pracAra # hogaa| usa yuga meM yajJa meM mantroM dvArA pavitra kiye gaye pazuoM kA vadha kiyA jAne lagegA aura dharma kA eka pAda (caturtha aMza) kama ho jaayegaa| Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/264
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo %%%%%%%%% %%%%%%%%%%%%%%%% % teSAM saMvadatAmevamRSINAM vibudhaiH sh| mAgAMgato napazreSThastaM dezaM prAptavAn vsuH|| antarikSacaraH zrImAn smgrblvaahnH| taM dRSTvA sahasA''yAntaM vasuM te tvntrikssgm|| UcurdvijAtayo devAneSa cchetsyati sNshym| yacA dAnapatiH zreSThaH srvbhuuthitpriyH|| kathaMsvidanyathA brUyAdeSa vAkyaM mahAn vsuH| evaM te saMvidaM kRtvA vibudhA Rssystthaa| apRcchan sahitAbhyetya vasaM raajaanmntikaat| bho rAjan kena yssttvymjenaahosvidaussdhaiH|| etannaH saMzayaM chindhi pramANaM no bhvaanmtH| (ma.bhA. 12/337/6-11) isa prakAra jaba RSiyoM kA devatAoM ke sAtha saMvAda cala rahA thA, usI samaya # nRpazreSTha vasu bhI usa mArga se A nikale aura usa sthAna para pahuMca gye| zrImAn rAjA uparicara vasu apanI senA aura vAhanoM ke sAtha AkAza mArga se calate the|un antarikSacArI vasu ko sahasA Ate dekha brahmarSiyoM ne devatAoM se kahA- ye nareza hama logoM kA saMdeha dUra # kara deMge, kyoMki ye yajJa karane vAle, dAnapati, zreSTha tathA sampUrNa bhUtoM ke hitaiSI evaM priya haiN| ye mahAn puruSa vasu zAstra ke viparIta vacana kaise kaha sakate haiM? aisI sammati karake OM devatAoM aura RSiyoM ne eka sAtha rAjA vasu ke pAsa Akara apanA prazna upasthita kiyA: rAjan! kisake dvArA yajJa karanA cAhiye? bakare ke dvArA athavA anna dvArA? hamAre isa saMdeha kA Apa nivAraNa kreN| hama logoM kI rAya meM Apa hI prAmANika vyakti haiN| Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Gong Gong Gong Gong Gong %Y=Y=Y=Y=Y=Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting sa tAn kRtAJjalibhUtvA paripapraccha vai vsuH|| kasya vai ko mataH kAmo bUta satyaM dvijottmaaH| dhAnyairyaSTavyamityeva pakSo'smAkaM nraadhip| devAnAM tu pazuH pakSo mato rAjan vadasva nH| devAnAM tu mataM jJAtvA vasunA pksssNshryaat|| chAgenAjena yaSTavyamevamuktaM - vcstdaa| (ma.bhA. 12/337/11-14) taba rAjA vasu ne hAtha jor3a kara una saba se pUchA-vipravaroM ! Apaloga saca-saca ma batAiye, Apa logoM meM se kisa pakSa ko kauna-sA mata abhISTa hai? kauna 'aja' kA artha ) bakarA mAnatA hai aura kauna anna? (RSiyoM ne kahA-) hama logoM kA pakSa yaha hai ki anna se Wan yajJa karanA cAhiye tathA devatAoM kA pakSa yaha hai ki chAga nAmaka pazu ke dvArA yajJa honA Nan Nan Nan Nan Pian Pian Pian Pian Pian Pian Pian Pian Pian Pian Nan Nan Nan Nan Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Yong Yong Nan Nan Nan Nan Nan Nan , vidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/266
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' ' FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFE OM caahiye| rAjan! aba Apa hameM apanA nirNaya btaaiye| devatAoM kA mata jAnakara rAjA vasu ne unhIM kA pakSa lekara kaha diyA ki aja' kA artha hai-chAga (bakarA) , ataH usI ke dvArA yajJa karanA caahiye| kupitAste tataH sarve munayaH suuryvrcsH|| UcurvasaM vimAnasthaM devpkssaarthvaadinm| surapakSo gRhItaste yasmAt tasmAd divaH pata // adyaprabhRti te rAjannAkAze vihatA gtiH| asmacchApAbhighAtena mahIM bhittvA prvekssysi|| viruddha vedasUtrANAmuLaM yadi bhvennp| vayaM viruddhavacanA yadi tatra ptaamhe| tatastasmin muhUrte'tha raajopricrstdaa| adho vai sambabhUvAzu bhUmervivarago nRp| (ma.bhA. 12/337/14-17) [brahmANDa purANa (pUrva bhAga/anuSaMgapAda/29 a.) ___meM bhI zroka 6-32 taka yahI kathA varNita hai|] ___yaha sunakara ve sabhI sUrya ke samAna tejasvI RSi kupita ho uThe aura vimAna para baiThakara deva pakSa kI bAta kahane vAle vasu se bole| tumane yaha jAnakara bhI ki 'aja' kA " artha anna hai, devatAoM kA pakSa liyA hai, isaliye svarga se nIce gira jaao| Aja se AkAza meM vicarane kI tumhArI zakti naSTa ho gyii| hamAre zApa ke AghAta se tuma pRthvI ko bheda kara pAtAla meM praveza kroge| tumane yadi veda aura sUtroM ke viruddha kahA ho to hamArA yaha zApa avazya lAgU ho aura yadi hama zAstraviruddha vacana kahate hoM to hamArA patana ho jaay| RSiyoM ke itanA kahate hI usI kSaNa rAjA uparicara AkAza se nIce A gaye aura tatkAla OM pRthvI ke vivara meM praveza kara gye| {928} (mahAbhArata ke anugItA parva meM prApta kathA-) purA zakrasya yajataH sarva uucurmhrssyH| RtvikSu karmavyagreSu vitate yjnykrmnni|| huyamAne tathA vahI ho| gunnsmnvite| deveSvAhUyamAneSu sthiteSu paramarSiSu // supratItaistathA vipraiH svAgamaiH susvraip| azrAntazcApi lghubhirdhvryuvRssbhaistthaa| Alambhasamaye tasmin gRhIteSu pshussvth| maharSayo mahArAja babhUvuH kRpyaanvitaaH|| '' '''' ' ' R E EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEET ahiMsA-vizvakoza/267]
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ MANEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEng tato dInAn pazUn dRSTvA RSayaste tpodhnaaH| UcuH zakraM samAgamya nAyaM yajJavidhiH shubhH|| (ma.bhA.13/anugItA parva/91/8-12) jaba indra kA yajJa ho rahA thA aura saba maharSi maMtroccAra kara rahe the, Rtvija loga apane-apane karmoM meM lage the, yajJa kA kAma bar3e samAroha aura vistAra ke sAtha cala rahA thA, uttama guNoM se yukta AhutiyoM kA agni meM havana kiyA jA rahA thA, devatAoM kA AvAhana ho rahA thA, bar3e-bar3e maharSi khar3e the, brAhmaNa loga bar3I prasannatA ke sAtha vedokta maMtroM kA uttama svara se pATha kara rahe the aura zIghrakArI uttama adhvaryugaNa binA kisI thakAvaTa ke apane kartavya kA pAlana kara rahe the| itane hI meM pazuoM ke Alambha (vadha) kA samaya aayaa| jaba pazu pakar3e liye gaye, taba maharSiyoM ko una para bar3I dayA aayii| una pazuoM kI dayanIya avasthA dekhakara ve tapodhana RSi indra ke pAsa jAkara bole-yaha jo yajJa meM pazuvadha kA vidhAna hai, yaha zubhakAraka nahIM hai| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Zhen Ban Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Wan Le Ting Ting aparijJAnametat te mahAntaM dhrmmicchtH| na hi yajJe pazugaNA vidhidRSTAH purNdr|| dharmopaghAtakastveSa samArambhastava prbho| nArya dharmakRto yajJo na hiMsA dharma ucyte|| Agamenaiva te yajJaM kurvantu yadi cecchsi| vidhidRSTena yajJena dharmaste sumahAn bhvet|| yaja bIjaiH sahasrAkSa trivrssprmossitaiH| eSa dharmo mahAn zakra mhaagunnphlodyH|| (ma.bhA.13/anugItA parva/91/13-16) puraMdara! Apa mahAn dharma kI icchA karate haiM to bhI jo pazuvadha ke liye udyata ho gaye haiM, yaha ApakA ajJAna hI hai, kyoMki yajJa meM pazuoM ke vadha kA vidhAna zAstra meM nahIM dekhA gayA hai| prabho! Apane jo yajJa kA samArambha kiyA hai, yaha dharma ko hAni pahuMcAne vAlA hai| ma yaha yajJa dharma ke anukUla nahIM hai, kyoMki hiMsA ko kahIM bhI dharma nahIM kahA gayA hai| yadi Wan ApakI icchA ho to brAhmaNa loga zAstra ke anusAra hI isa yajJa kA anuSThAna kreN| zAstrIya vidhi ke anusAra yajJa karane se Apako mahAn dharma kI prApti hogii| sahasranetradhArI indra! Apa tIna varSa ke purAne bIjoM (jau, gehU~ Adi anAjoM) se yajJa kreN| yahI mahAn dharma hai aura OM mahAn guNakAraka phala kI prApti karAne vAlA hai| %%%Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Y=Y=Y=Ban Gong Gong Gong Gong Gong Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ni EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEN [vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/268
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE zatakratustu tad vaakymssibhistttvdrshibhiH| uktaM na pratijagrAha mAnAnmohavazaM gtH| teSAM vivAdaH sumahAn zakrayajJe tpsvinaam|| jaGgamaiH sthAvaraivApi yaSTavyamiti bhaart| te tu khinnA vivAdena RssystttvdrshinH| tadA saMdhAya zakreNa papracchupati vsum| dharmasaMzayamApannAn satyaM brUhi mhaamte|| . (ma.bhA.13/anugItA parva/91/17-19) tattvadarzI RSiyoM ke kahe hue isa vacana ko indra ne abhimAnavaza nahIM svIkAra kiyaa| ve moha ke vazIbhUta ho gaye the| indra ke usa yajJa meM juTe hue tapasvI logoM meM isa prazna ko lekara mahAn vivAda khar3A ho gyaa| eka pakSa kahatA thA ki jaMgama padArtha (pazu Adi) + ke dvArA yajJa karanA cAhiye aura dUsarA pakSa kahatA thA ki sthAvara vastuoM (anna-phalaI OM Adi) ke dvArA yajana karanA ucita hai| ve tattvadarzI RSi jaba isa vivAda se bahuta khinna ho gaye, taba unhoMne indra ke sAtha salAha lekara isa viSaya meM rAjA uparicara vasu se pUchAmahAmate! hamaloga dharma-viSayaka saMdeha meM par3e hue haiN| Apa hamase saccI bAta btaaiye| mahAbhAga kathaM yajJeSvAgamo npsttm| yaSTavyaM pazubhirmukhyairatho bIjai rsairiti|| tacchrutvA tu vasusteSAmavicArya blaablm| yopanItairyaSTavyamiti provAca paarthivH|| evamuktvA sa napatiH praviveza rsaatlm| uktvA'tha vitathaM praznaM cedInAmIzvaraH prbhuH|| (ma.bhA.13/anugItA parva/91/21-23) mahAbhAga nRpazreSTha! yajJoM ke viSaya meM zAstra kA mata kaisA hai? mukhya-mukhya pazuoM dvArA yajJa karanA cAhiye athavA bIjoM evaM rasoM dvArA? yaha suna kara rAjA vasu ne una donoM pakSoM + ke kathana meM kitanA sAra yA asAra hai, isakA vicAra na karake yoM hI bola diyA ki jaba jo OM vastu mila jAe, usI se yajJa kara lenA caahiye| isa prakAra kaha kara, asatya nirNaya dene ke * kAraNa cedirAja vasu ko rasAtala meM jAnA pdd'aa| Y=Y=Y=Y=%%%Y=Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gong Gong Gong Gou Wan Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gong Gong Gong Gong F8 REEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEN ahiMsA koza/269]
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE {929} (matsya purANa meM prApta kathA-) mantrAn vai yojayitvA tu ihAmutra ca karmasu / tathA vizvabhugindrastu yajJaM prAvartayat prbhuH|| daivataiH saha saMhRtya srvsaadhnsNvRtH| tasyAzvamedhe vitate smaajgmurmhrssyH|| (ma.pu. 143/5-6) vizvabhoktA sAmarthya-zAlI indra ne ehalaukika karmoM meM mantroM ko prayukta kara devatAoM ke ke sAtha sampUrNa sAdhanoM se sampanna ho yajJa prArambha kiyaa| unake usa azvamedha-yajJa ke Arambha hone para, usameM maharSi-gaNa upasthita hue| Si Si Si Si Si Si Si 55555Si Si Si Xi Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Ye Zhen 55555555555555555 maharSayazca tAn dRSTvA dInAn pshugnnaaNstdaa| vizvabhuja te tvapRcchan kathaM yjnyvidhistv|| adharmoM balavAneSa hiMsA dharmepsayA tv| nava pazuvidhistviSTastava yajJe surottm| adharmo dharmaghAtAya prArabdhaH pshubhistvyaa| (ma.pu. 143/11-13) maharSi usa dIna pazuoM ko dekhakara uTha khar3e hue aura ve vizvabhuga nAma ke # vizvabhoktA indra se pUchane lage-'devarAja'! Apake yajJa kI yaha kaisI vidhi hai? Apa dharma* prApti kI abhilASA se jo jIva-hiMsA karane ke liye udyata haiM, yaha to mahAn adharma hai| surazreSTha! Apake yajJa meM pazu-hiMsA kI yaha navIna vidhi dIkha rahI hai| aisA pratIta * hotA hai ki Apa pazu-hiMsA ke vyAja se dharma kA vinAza karane ke liye adharma karane para tule hai hue haiN| yaha dharma nahIM hai| yaha sarAsara adharma hai| teSAM vivAdaH sumahAn jajJe indrmhrssinnaam| jaGgamaiH sthAvaraiH kena yaSTavyamiti cocyte|| te tu khinnA vivAdena zaktyA yuktA mhrssyH| saMdhAya samamindreNa papracchuH khacaraM vsum|| ___(ma.pu. 143/16-17) indra aura una maharSiyoM ke bIca sthAvaroM yA jaGgamoM meM se kisase yajJAnuSThAna karanA * cAhiye' isa bAta ko lekara eka atyanta mahAn vivAda uTha khar3A huaa| yadyapi ve maharSi * zaktisampanna the, tathApi unhoMne usa vivAda se khinna hokara indra ke sAtha saMdhi karake (usake Sirst EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEN vaidika/bAhmaNa saMskRti khaNDa/270
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ SEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEN kA nirNayArtha eka upAya taya karake) uparicara (AkAzacArI rAjarSi) vasu (ko madhyastha mAna OM kara usa) se prazna kiyaa| mahAprAjJa tvayA dRSTaH kathaM yjnyvidhinp| auttAnapAde prabrUhi saMzayaM chindhi naH prbho|| (ma.pu. 143/18) uttAnapAda-nandana nareza! Apa to sAmarthyazAlI evaM mahAn buddhimAna haiN| Apane * kisa prakAra kI yajJa-vidhi dekhI hai, use batalAiye aura hama logoM kA saMzaya dUra kiijiye| Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting FF zrutvA vAkyaM vasusteSAmavicArya blaablm| vedazAstramanusmRtya yajJatattvamuvAca h|| yathopanItairyaSTavyamiti hovAca paarthivH| yaSTavyaM pazubhirmedhyairatha muulphlairpi| hiMsA svabhAvo yajJasya iti me drshnaagmH| tathaite bhAvitA mantrA hiMsAliGgA mhrssibhiH|| (ma.pu. 143/19-21) una RSiyoM kA prazna suna kara mahArAja vasu ucita-anucita kA kucha bhI vicAra na # kara, veda-zAstroM kA anusmaraNa kara yajJatattvakA varNana karane lge| unhoMne kahA-'zakti evaM samayAnusAra prApta hue padArthoM se yajJa karanA caahiye| pavitra pazuoM aura mUla-phaloM se bhI yajJa kiyA jA sakatA hai| mere dekhane meM to aisA lagatA hai ki hiMsA yajJa kA svabhAva hI hai| isI . I prakAra (tAraka Adi mantroM ke jJAtA ugratapasvI) maharSiyoM ne hiMsAsUcaka mantroM ko utpanna kiyA hai|' ityuktamAtro nRpatiH praviveza rsaatlm| UvacArI nRpo bhUtvA rasAtalacaro'bhavat // vasudhAtalacArI tu tena vAkyena so'bhvt| dharmANAM saMzayacchettA rAjA vsurdhogtH|| ___ (ma.pu. 143/25-26) aisA kahate hI rAjA vasu rasAtala meM cale gye| isa prakAra jo rAjA vasu eka dina AkAzacArI the, rasAtalagAmI ho gye| RSiyoM ke zApa se unheM pAtAla-cArI honA pdd'aa| dharma-viSayaka saMzayoM kA nivAraNa karane vAle rAjA vasu isa prakAra adhogati ko prApta hue| baEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEENA ahiMsA koza/271]
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE tasmAnna hiMsA yajJe syAd yaduktamRSibhiH puraa| RSikoTisahastrANi svaistapobhirdivaM gtaaH|| tasmAna hiMsAyajJaM ca prazaMsanti mhrssyH| (ma.pu. 143/29-30) (sUta jI kA ukta kathA ke AdhAra para niSkarSa-) isaliye pUrvakAla meM jaisA RSiyoM ne kahA hai, usake anusAra yajJa meM jIva-hiMsA nahIM honI caahiye| hajAroM karor3a RSi apane tapobala se svargaloka ko gaye haiN| isI kAraNa maharSigaNa hiMsAtmaka yajJa kI OM prazaMsA nahIM krte| hiMsA va mAMsa-dAna varjitaH zrAddha meM Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Gou Wan Gou Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni {930} na dadyAdAmiSaM zrAddhe na caadhaaddhrmtttvvit| munyantraiH syAtparA prItiryathA na pshuhiNsyaa|| naitAdRzaH paro dharmo nRNAM sddhrmmicchtaam| nyAso daNDasya bhUteSu manovAkkAyajasya yH|| ___ (bhA. pu. 7/15/7-8) dharma ke marma ko samajhanevAlA puruSa zrAddha meM (khAne ke liye) mAMsa na de aura na svayaM hI khAya, kyoMki pitRgaNakI tRpti munijanocita AhAra se hI hotI hai, pazuhiMsA se nahIM hotii| saddharmakI icchA vAle puruSoM ke liye sampUrNa prANiyoM ke prati mana, vANI aura zarIra se daNDa (hiMsA) kA tyAga kara denA-isake samAna aura koI zreSTha dharma nahIM hai| {931} madhuparke pazorvadhaH ................. / mAMsAdanaM tathA zraddhe vaanprsthaashrmstthaa|(14) etAn dharmAn kaliyuge vrdhyaanaahurmniissinnH|| (nA. pu. 1/24/14,16) kucha dhArmika kriyAoM ko manISiyoM ne kaliyuga meM varjanIya mAnA hai| ve kriyAeM ma hai- (1) madhuparka (atithi yA dUlhe ke svAgatArtha kI jAne vAlI dhArmika kriyA) meM pazu kA vadha karanA, (2) zrAddha meM mAMsa-bhakSaNa, (3) vAnaprastha Azrama.....Adi aadi| Yu Wan Le Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Mai Mai Mai Le Le Le Le Le Mai Bing Bing Bing Bing Bing Bing Bing Bing Bing Bing Bing Mai Mai Mai vidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/272
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE (8) ahiMsA aura rAjadharma EASE [rAjA yA zAsaka-varga kA pramukha kArya prajA-rakSaNa hotA hai| deza yA prajA ke ahitakArI tattvoM kA vinAza karanA, aura prajA va deza kA sarvavidha kalyANa karanA-ye donoM kArya'prajA-rakSaNa ke sAtha jur3e hue hote haiN| duSToM ke niyantraNa Adi kucha apavAda-kAryoM ko chor3a kara, rAjA ko ahiMsaka rUpa dhAraNa karanA caahie| yathAzakti use hiMsA *yA ugra rUpa athavA kaThoratA se bacanA caahie| yahAM una zAstrIya nirdezoM ko prastuta kiyA jA rahA hai, jinameM rAjA se hai ahiMsA-priya hone kI apekSA vyakta kI gaI hai| vastutaH hiMsA ke tANDava-nRtya ko samApta karane ke lie hI to 'rAjA' pada kI prAcIna kAla meM udbhAvanA kI gaI thI-], Qi Huo Qi Huo Zhen Le Le Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le Jie Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Yu hiMsaka/amaryAdita sthiti kA rAjA hI niyantraka {932} yathA hyanudake matsyA nirAkrande vihnggmaaH| vihareyurthathAkAmaM vihiMsantaH punaH punH|| vimathyAtikrameraMzca viSahyApi prsprm| abhAvamacireNaiva gaccheyurnAtra sNshyH|| evameva vinA rAjJA vinazyeyurimAH prjaaH| andhe tamasi majjeyuragopAH pazavo ythaa|| hareyurbalavanto'pi durbalAnAM prigrhaan| hanyukyacchamAnAMzca yadi rAjA na paalyet|| ___ (ma.bhA.12/68/11-14) jaise sUrya aura candramA kA udaya na hone para, samasta prANI ghora andhakAra meM DUba jAte meM haiM aura eka dUsare ko dekha nahIM pAte haiM, jaise thor3e jala vAle tAlAba meM matsyagaNa tathA OM rakSaka-rahita upavana meM pakSiyoM ke jhuMDa paraspara eka dUsare-para bAraMbAra coTa karate hue icchAnusAra vicaraNa karate haiM, ve kabhI to apane prahAra se dUsaroM ko kucalate aura mathate hue * Age bar3ha jAte haiM aura kabhI svayaM dUsare kI coTa khA kara vyAkula ho uThate haiM, isa prakAra * Apasa meM lar3ate hue ve thor3e hI dinoM meM naSTaprAya ho jAte haiM, isameM saMdeha nahIM hai| isI taraha rAjA ke binA ve sArI prajAe~ Apasa meM lar3a-jhagar3a kara bAta-kI-bAta meM naSTa ho jAeMgI * aura binA caravAhe ke pazuoM kI bhA~ti dukha ke ghora aMdhakAra meM DUba jaaeNgii| yadi rAjA prajA * kI rakSA na kare to balavAn manuSya durbaloM kI bahU-beTiyoM ko hara le jAeM aura apane gharapravAra kI rakSA ke liye prayatna karane vAloM ko mAra ddaaleN| kaAAEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE E T ahiMsA koza/273] EFFFFFFFFFti
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Ruo Le {933} dharmameva prapadyante na hiMsanti prsprm| anugRhNanti cAnyonyaM yadA rakSati bhuumipH|| (ma.bhA.12/68/33) jaba rAjA rakSA karatA hai, taba saba vargoM ke loga nAnA prakAra ke bar3e-bar3e yajJoM kA anuSThAna karate haiM aura manoyogapUrvaka vidyAdhyayana meM lage rahate haiN| {934} yAnaM vastramalaGkArAn ratnAni vividhAni c| hareyuH sahasA pApA yadi rAjA na paalyet|| pated bahuvidhaM zastraM bahudhA dhrmcaarissu| adharmaH pragRhItaH syAd yadi rAjA na paalyet|| mAtaraM pitaraM vRddhamAcAryamatithiM gurum| klizrIyurapi hiMsyurvA yadi rAjA na paalyet|| vadhabandhapariklezo nityamarthavatAM bhvet| mamatvaM ca na vindeyuryadi rAjA na paalyet|| antAzcAkAla eva syurloko'yaM dasyusAd bhvet| pateyurnarakaM ghoraM yadi rAjA na paalyet|| __ (ma.bhA.12/68/16-20) yadi rAjA prajA kA pAlana na kare to pApAcArI luTere sahasA AkramaNa karake vAhana, vastra, AbhUSaNa aura nAnA prakAra ke ratna lUTa le jaaeN| yadi rAjA rakSA na kare to dharmAtmA puruSoM para bAraMbAra nAnA prakAra ke astra-zastroM kI mAra par3eM aura vivaza hokara logoM ko adharma kA mArga grahaNa karanA pdd'e| yadi rAjA pAlana na kare to durAcArI manuSya mAtA, pitA, vRddha, AcArya, atithi aura guru ko kleza pahuMcAveM athavA mAra ddaaleN| yadi rAjA rakSA na kare to dhanavAnoM ko pratidina vadha yA bandhana kA kleza uThAnA par3e aura // kisI bhI vastu ko ve apanI na kaha skeN| yadi rAjA prajA kA pAlana na kare to akAla meM hI logoM kI mRtyu hone lage, yaha samasta jagat DAkuoM ke adhIna ho jAe aura (pApa ke kAraNa) ghora naraka meM gira jaae| 9Wan Wan Le Le Wan Wan Le Le Bing Yong Wan Le Ting Ting Le Le Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Yu Ni Ni Pin Pin Yu Yu Yu Yu Yu Yu Le Y=Y=Y=Y=Y=Y=Gou Wan Gou Wan Gou EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEENA vaiidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/274
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ MAEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEme ahiMsaka va dayAlu svabhAvaH rAjA ke lie apekSita {935} AnRzaMsyaM paro dharmaH sarvaprANabhRtAM ytH| tasmAdrAjA''nRzaMsyena pAlayetkRpaNaM jnm|| (zu.nI. 1/159) sabhI prANiyoM ke prati krUratA na karanA (arthAt dayA) hI parama dharma hai| ataH rAjA krUratA chor3a kara (dayA-bhAva ke sAtha) hI dIna aura niHsahAya jana kA pAlana kre| {936} adAnenApamAnena chalAcca kttuvaakytH| rAjJaH prabaladaNDena nRpaM muJcati vai prjaa|| (zu.nI. 1/140) rAjA ke dAna na karane se, rAjA dvArA kiye gaye apamAna va chala se, usake kaTuvacana OM se, aura usake kaThoratama daNDa se prajA use chor3a detI hai| Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Zhen Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Zhen Gou Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni F+ {937} na hi svasukhamanvicchanpIDayetkRpaNaM jnm| kRpaNaH pIDyamAnaH svamRtyunA hanti paarthivm|| (zu.nI. 1/160) apane sukha ke lie garIba ko kabhI na satAye, kyoMki satAyA huA garIba apanI mRtyu se rAjA ko naSTa kara detA hai| 1938} tasmAnnityaM dayA kAryA cAturvarNya vipshcitaa| dharmAtmA satyavAkacaiva rAjA raJjayati prjaaH|| (ma.bhA.12/56/36) vidvAna rAjA ko cAroM vargoM para sadA dayA karanI cAhiye, dharmAtmA aura satyavAdI OM nareza hI prajA ko prasanna rakha pAtA hai| %% %%% % %%% % % %%% %%%% %% %% %% %% %% % % ahiMsA koza/275]
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ Yuan Yuan Ming : {939} viparItastAmasaH sa syAt so'nte narakabhAjanaH / nirghRNazca madonmatto hiMsakaH satyavarjitaH // ( zu.nI. 1/32 ) sAttvika rAjA se viparIta rUpa meM, tAmasI rAjA nirdayI, madonmatta, hiMsaka, satyavarjita hotA hai aura isI lie marane para vaha naraka ko jAtA hai| {940} vAkpAruSyaM na kartavyaM daNDapAruSyameva ca / parokSanindA ca tathA varjanIyA mahIkSitA // (ma.pu. 220/10) rAjA ko kaTuvacana bolanA aura kaThora daNDa denA- ye donoM hI karma nahIM karane caahiyeN| {941} kSamate yo'parAdhaM sa zaktaH sa damane kSamI / kSamayA tu vinA bhUpo na bhAtyakhilasadguNaiH // ( zu.nI. 1/82 ) jo aparAdhoM ko kSamA karanevAlA kSamAzIla evaM duSToM kA damana karanevAlA hai, vahI zaktimAna kahalAtA hai / sampUrNa guNoM se yukta hone para bhI, rAjA yadi kSamA-rahita hotA hai, to usakI zobhA nahIM hotI hai / {942} kadApi nogradaNDaH syAt kaTubhASaNatatparaH / bhAryA putro'pyudvijate kttuvaakyaadugrdnnddtH|| ( zu.nI. 3/85) tatpara nahIM honA udvigna ho uThate haiN| rAjA ko kabhI bhI pracaNDa daNDa denevAlA evaM kaTubhASaNa karane meM cAhiye, kyoMki strI tathA putra bhI kaTubhASaNa karane evaM pracaNDa daNDa dene se {943} rASTrapIDAkaro rAjA narake vasate ciram / ( a.pu. 223/7 ) rASTra ko pIr3A pahu~cAne vAlA rAjA cirakAla taka naraka meM nivAsa karatA hai| [vaidika / brAhmaNa saMskRti khaNDa / 276 Wan
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEme {944} kSamA vai sAdhumAyAti na hyasAdhUnkSamA sdaa| kSamAyAzcAkSamAyAzca pArtha viddhi pryojnm|| vijitya kSamamANasya yazo rAjJo vivrdhte| mahAparAdhe hyapyasmin vizvasantyapi shtrvH|| manyate karSayitvA tu kSamA sAdhvIti shmbrH| asaMtaptaM tu yad dAru pratyeti prakRtiM punH|| naitat prazaMsantyAcAryAH, na ca saadhunidrshnm| akrodhenAvinAzena, niyantavyAH svputrvt|| (ma.bhA.12/102/29-32) satpuruSoM ko sadA kSamA karanA AtA hai, duSToM ko nhiiN| kSamA karane aura na karane kA prayojana batAtA hU~, ise suno aura samajho jo rAjA zatruoM ko jIta lene ke bAda, unake aparAdha kSamA kara detA hai, usakA yaza bar3hatA hai| usake prati mahAn aparAdha karane para bhI zatru usa para vizvAsa karate haiN| zambarAsura kA mata hai ki pahale zatru ko pIr3A dvArA atyanta durbala karake phira usake prati kSamA kA prayoga karanA ThIka hai, kyoMki yadi lohe kI Ter3hI char3I ko hai binA garma kiye hI sIdhI kiyA jAya to vaha phira jyoM kI tyoM ho jAtI hai| parantu AcArya* gaNa isa mata kI prazaMsA nahIM karate haiM, kyoMki yaha sajjana puruSoM kA dRSTAnta nahIM hai| rAjA ko ' to cAhie ki vaha putra kI. hI bhAMti apane zatru ko bhI binA krodha kiye hI vaza meM kare, usakA vinAza na kre| Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Kan Kan Kan Kan Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Gou Wan Gou Wan Gou Adarza ahiMsaka rAjyaH rAmarAjya {945} sarvaM muditamevAsIt sarvo dhrmpro'bhvt| rAmamevAnupazyanto nAbhyahiMsan prsprm|| (vA. rAmA. 6/128/100) saba loga sadA prasanna hI rahate the| sabhI dharmaparAyaNa the aura zrIrAma (ke Adarza ka svarUpa) ko hI bAraMbAra dRSTi meM rakhate hue, ve sabhI eka dUsare kI hiMsA (yA eka dUsare se 5 hiMsaka vyavahAra) nahIM karate the| Wan Wan Wan Wan Wan Wan Le Le Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Wan Wan Wan Le Le Wan Wan Wan Le Le Bu ahiMsA koza/277]
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ta Pian Pian Pian Pian Pian Pian Pian Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming vagha-daNDa/ugra daNDaH sAmAnyataH varjita {946} asAdhuzcaiva puruSo labhate shiilmekdaa| sAdhozcApi hyasAdhubhyaH zobhanA jAyate prjaa|| na mUlaghAtaH kartavyo naiSa dharmaH snaatnH| api svalpavadhenaiva prAyazcittaM vidhiiyte|| udvejanena bandhena virUpakaraNena c| vadhadaNDena te klizyA na purohitsNsdi|| ____ (ma.bhA.12/267/11-13) duSTa puruSa bhI kabhI sAdhusaMga se sudhara kara suzIla bana jAtA hai tathA bahuta-se duSTa puruSoM kI saMtAneM bhI acchI nikala jAtI haiN| isaliye duSToM ko prANadaNDa dekara unakA mUloccheda nahIM karanA caahiye| kisI kI jar3a ukhAr3anA sanAtana dharma nahIM hai| aparAdha ke ' anurUpa sAdhAraNa daNDa denA cAhiye, usI se aparAdhI ke pApoM kA prAyazcitta ho jAtA hai| aparAdhI ko usakA sarvasva chIna lene kA bhaya dikhAyA jAya athavA use kaida kara liyA hai| jAya yA usake kisI aMga ko bhaMga karake use kurUpa banA diyA jAya, paraMtu prANadaNDa dekara # # unake kuTumbiyoM ko kleza pahu~cAnA ucita nahIM hai| isI taraha yadi ve purohita brAhmaNa kI zaraNa meM jA cuke hoM to bhI rAjA unheM daNDa na de| {947} vAgdaNDaM prathamaM kuryAd dhigdaNDaM tdnntrm| tRtIyaM dhanadaNDaM tu vadhadaNDamataH prm|| (ma.smR.-8/129) rAjA guNiyoM ko prathama bAra aparAdha karane para vAgdaNDa (vANI se DAMTanA Adi), usake bAda (dUsarI bAra aparAdha karane para) dhigdaNDa (dhikkAranA Adi), tIsarI bAra Arthika daNDa (jurmAnA) aura isake bAda vadhadaNDa (aparAdhAnusAra zarIratADana arthAt kor3e * yA beMta se mArakara, yA adhika gambhIra aparAdha meM hI, yadi ukta daNDoM se na sudhara pAye to, * aGgaccheda Adi yA prANadaNDa) se daNDita kre| REEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEENP (vaidika/bAhmaNa saMskRti khaNDa/278
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ Gua Gua Xi Gua {948} na nihanyAcca bhUtAni tviti jAgarti vai zrutiH // tasmAt sarvaprayatnena vadhadaNDaM tyajennRpaH / (zu.nI.4/1/92-93) 'prANiyoM kA vadha nahIM karanA cAhiye' aisI zruti kA vacana (veda kA vacana ) hai / ataH rAjA ko atyanta prayatnapUrvaka vadha - daNDa ke prayoga ko tyAga denA cAhiye / {949} nAparAdhaM hi kSamate pradaNDo dhanahArakaH / svadurguNazravaNato lokAnAM paripIDakaH / / nRpo yadA tadA lokaH kSubhyate bhidyate yataH / ( zu. nI. 1/129-130) jo rAjA aparAdha ko sahana nahIM karatA hai tathA ugra daNDa detA hai, dhana kA haraNa kara letA hai, apane durguNoM ke sunane para kahane vAle ko pIr3A pahuMcAne lagatA hai, usase prajA duHkhI ho uThatI hai aura rAjA se prema haTA letI hai| rAjA kI ahiMsaka dRSTiH kara- grahaNa meM (950) mAlAkAropamo rAjan bhava mA''GgArikopamaH / tathAyuktazciraM rAjyaM bhoktuM zakSyasi pAlayan // : (ma.bhA. 12/71/20) (bhISma kA yudhiSThira ko upadeza - ) tuma mAlI ke samAna bno| koyalA banAne vAle ke samAna na bano (jaise, mAlI vRkSa kI jar3a ko sIMcatA aura usakI rakSA karatA hai, taba usase phala aura phUla grahaNa karatA hai, paraMtu koyalA banAne vAlA vRkSa ko samUla naSTa kara detA hai; usI prakAra mAlI banakara rAjyarUpI udyAna ko sIMca kara surakSita rakhanA cAhie aura phala-phUla kI taraha prajA se nyAyocita 'kara' (Taiksa) lete rahanA cAhie, koyalA banAne vAle kI taraha sAre rAjya ko jalA kara bhasma nahIM karanA cAhie), aisA karake prajApAlana meM tatpara rahakara tuma dIrghakAla taka rAjya kA upabhoga kara sakoge / ahiMsA koza / 279]
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yong Bing Bing Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Chu 1951} arthamUlo'pi hiMsAM ca kurute svymaatmnH| karairazAstradRSTairhi mohAt sampIDayan prjaaH|| (ma.bhA. 12/71/15) __ (bhISma kA yudhiSThira ko upadeza) jo dhana kA lobhI rAjA mohavaza prajA se zAstraviruddha adhika kara (Taiksa) lekara use kaSTa pahuMcAtA hai, vaha apane hI hAthoM apanA vinAza karatA hai| {952} yathA madhu samAdatte rakSan puSpANi ssttpdH| tadvadarthAn manuSyebhya aaddyaadvihiNsyaa|| (ma.bhA. 5/34/17, viduranIti 2/17) [draSTavyaH ga.pu. 1/113/5-6] jaise bhauMrA phUloM kI rakSA karatA huA hI unake madhu kA grahaNa karatA hai, usI prakAra Wan rAjA bhI prajAjanoM ko ahiMsApUrvaka arthAt unheM kaSTa diye binA hI unase dhana (Taiksa Adi) le| Yu Le Le Pin Pin Pin Pin Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Pin Pin Pin Chu Huo Huo Huo Huo Huo Huo Gou Gou Ting Ting Ting FGou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Le Ming Ming Gou Pin Le Ban 3 {953} bhRto vatso jAtabalaH pIDAM sahati bhaart| na karma kurute vatso bhRzaM dugdho yudhisstthir|| rASTramapyatidugdhaM hi na karma kurute mht| yo rASTramanugRhNAti parirakSan svayaM nRpH|| saMjAtamupajIvan sa labhate sumahat phlm| (ma.bhA. 12/87/21-23) (bhISma kA upadeza-) bharatanandana yudhiSThira! jisa gAya kA dUdha adhika nahIM duhA jAtA, usakA bachar3A adhika kAla taka usake dUdha se puSTa evaM balavAn ho bhArI bhAra Dhone hai * kA kaSTa sahana kara letA hai; paraMtu jisakA dUdha adhika duha liyA gayA ho, usakA bachar3A kamajora hone ke kAraNa vaisA kAma nahIM kara paataa| isI prakAra, rASTra kA bhI adhika dohana # karane se vaha daridra ho jAtA hai; isa kAraNa vaha koI mahAn karma nahIM kara paataa| jo rAjA svayaM rakSA meM tatpara hokara samUce rASTra para anugraha karatA hai aura usako prApta huI Aya se Wan apanI jIvikA calAtA hai, vaha mahAn phala kA bhAgI hotA hai| vaiidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/280
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ NAEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE 1954} mAlAkArasya vRttyaiva svaprajArakSaNena c| zatru hi karadIkRtya taddhanaiH koshvrdhnm|| karoti sa nRpaH zreSTho madhyamo vaishyvRttitH| adhamaH sevayA dnnddtiirthdevkrgrhH|| ___(zu.nI.4/2/18-19) jo mAlI kI taraha vyavahAra rakha kara prajA kI rakSA kare aura zatru ko 'kara' dene yogya OM banA kara usake dhana se koSa ko bar3hAtA hai vaha nRpa zreSTha kahalAtA hai, jo vaizyavRtti vyavasAya hai Adi se koza bar3hAtA hai vaha madhyama, evaM sevA karAkara tathA jurmAnA, tIrtha-sthAna evaM OM devamaMndiroM para 'kara' lagAkara jo koSa bar3hAtA hai, vaha adhama rAjA kahalAtA hai| Yu Gou Wan Gou Yu Yi Yu Ming Ming Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ba Dan Dan Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {955} uccAvacakarA dApyA mahArAjJA yudhisstthir|| yathA yathA na sIderaMstathA kuryaanmhiiptiH| phalaM karma ca samprekSya tataH sarvaM prklpyet|| (ma.bhA. 12/87/15-16) (bhISma kA yudhiSThira ko upadeza-)yudhiSThira! rAjA ko cAhiye ki vaha logoM kI hai haisiyata ke anusAra bhArI aura halkA kara (Taiksa) lgaave| bhUpAla ko utanA hI kara lenA OM cAhiye, jitane se prajA saMkaTa meM na par3a jaay| unakA kArya aura lAbha dekhakara hI saba kArya * karane caahiye| Jun Keng Pian Chu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Gou Yu Le Yu Le Pin Pin Pin Gong Gong Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Lie Ai Si Yu Zhi Zhi {956} rAjandudhukSasi yadi kSitidhenumenAm, tenAdya vatsamiva lokamamuM pussaann| tasmizca samyaganizaM paripuSyamANe, nAnAphalaM phalati kalpalateva bhuumiH| (nI.za. 37) he rAjan ! yadi tU isa dharatI rUpI gau ko duhanA cAhatA hai, to tU isa dharatI para rahane vAle ina manuSyoM kA, dudhArU gau ke thana meM khUba dUdha chor3akara, bachar3oM kI taraha bhalIbhA~ti // pAlana-poSaNa kr| janatA sukhI va samRddha rahe to pRthvI mAtA kalpataru bana kara tujhe muMha* mAMgA phala degii| E EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEER ahiMsA koza/281]
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ta Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Nan Nan Nan Nan %%%%%%%%%% {957} grAmeSu bhUpAlavaro yaH kuryAdadhikaM krm| sa sahasrakulo bhuMkte narakaM klppnycsu|| __ (nA. pu. 1/15/91) grAma (Adi) meM jo rAjA adhika 'kara' (Taiksa) vasUla karatA hai, vaha hajAroM kuloM/pIr3hiyoM ke sAtha pAMca kalpoM taka naraka-duHkha bhogatA hai| {958} UdhazchindyAt tu yo dhenvAH kSIrArthI na labhet pyH| evaM rASTramayogena pIr3itaM na vivrdhte|| (ma.bhA. 12/71/16; ga.pu. 1/111/5) jaise dUdha cAhane vAlA manuSya yadi gAya kA thana kATa le to isase vaha dUdha (kadApi) nahIM pA sakatA, usI prakAra rAjya meM rahane vAlI prajA kA anucita upAya se zoSaNa kiyA jAya to usase rASTra kI unnati nahIM hotii| hiMsaka yuddhaH sAmAnyataH varjita {959) kAryANyuttamadaNDasAhasaphalAnyAyAsasAdhyAni ye, prItyA saMzamayanti nItikuzalAH sAnaiva tai mntrinnH| niHsArAlpaphalAni ye tvavidhinA vAJchanti daNDodyamaiH, teSAM durnayaceSTitairnarapaterAropyate shriistulaam|| (paM.ta. 1/407) ___jo atyanta ugra daNDa aura sAhasa yukta phala vAle kaSTa-sAdhya yuddha jaise kAryoM ko * prema tathA zAnti (sAma aura dAma) se zAnta kara dete haiM, ve hI sacce mantrI hote haiM; aura jo ke nirarthaka aura thor3e se phaloM vAle kArya ko anyAya (bheda nIti) tathA yuddha (daNDa nIti) se OM pUrA karanA cAhate haiM, una mantriyoM kI isa burI nIti ke kAraNa rAjA kI rAjyalakSmI hI khatare bhI 4 meM par3a jAtI hai| Xue Xu Gong Gong Gong Gong Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Gong Gong Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Yu Ren vidika/bAhmaNa saMskRti khaNDa/282
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ta Xie Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%%%%%%%%%%% {960 varjanIyaM sadA yuddhaM rAjyakAmena dhiimtaa| upAyaistribhirAdAnamarthasyAha bRhsptiH|| sAntvena tu pradAnena bhedena ca nraadhip| yadarthe zaknuyAt prAptuM tena tuSyeta pnndditH|| (ma.bhA. 12/69/23-24) jo buddhimAn rAjA rAjya kA hita cAhe, use sadA yuddha ko TAlane kA hI prayatna karanA # caahiye| bRhaspatijI ne sAma,dAna aura bheda-ina tIna upAyoM se hI rAjA ke liye dhana kI 9 Aya batAyI hai| ina upAyoM se jo dhana prApta kiyA jA sake, usI se vidvAn rAjA ko saMtuSTa bha honA caahiye| 3555555555555555555555555555 1961} upAyavijayaM zreSThamAhurbhedena mdhymm| jaghanya eSa vijayo yo yuddhena vishaampte|| __ (ma.bhA. 6/3/81) sAma-dAnarUpa upAyoM se jo vijaya prApta hotI hai, use zreSTha batAyA gayA hai| bhedanIti * ke dvArA zatrusenA meM phUTa DAla kara jo vijaya prApta kI jAtI hai, vaha madhyama hai tathA yuddha ke ke dvArA mAra-kATa macA kara jo zatru ko parAjita kiyA jAtA hai, vaha saba se nimna zreNI kI vijaya mAnI gaI hai| Y=Y=Y=Y=Y=Y=Zhi Zhen Pin Pin Y=Y=Y=Y=Pin Pin Pin Pin Pin Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Zhi Zhen Zhi Huo Pin {962} sAmnA dAnena bhedena samastairathavA pRthak / vijetuM prayatetArIn na yuddhena kadAcana // (ma.smR.-7/198) (rAjA) (1) sAma (prema-pradarzana),(2) dAna, (3) bheda (zatru ke rAjyArthI dAyAda yA maMtrI Adi ko vijaya hone para rAjya Adi dene kA lobha dekara apane pakSa meM karanA)- ina tInoM upAyoM se athavA inameM se kisI eka yA do upAyoM se, zatruoM ko jItane kA prayatna OM kare, (pahale) yuddha se jItane kI kadApi ceSTA na kre| Yu Yu Yu Le Le Yu Le Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Le ahiMsA koza/283]
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE {963} upAyAH sAma dAnaM ca bhedo daNDastathaiva c| samyakprayuktAH siddhayeyurdaNDastvagatikA gtiH|| (yA. smR., 1/13/346) sAma, dAna, bheda aura daNDa-ye cAra (zatru Adi ko vaza meM karane ke) upAya haiN| inakA suvicArapUrvaka vidhivat prayoga karane para saphalatA prApta hotI hai| inameM daNDa kA tabhI prayoga kare, jaba anya koI upAya kAma na kre| {964} sAmAdidaNDaparyanto nayaH proktaH svymbhuvaa| teSAM daNDastu pApIyAMstaM pshcaadviniyojyet|| (paM.ta. 1/408) brahmA ne sAma se lekara daNDa taka (sAma, dAma, bheda, daNDa)jitanI nIti kahI haiM usameM daNDa-nIti sabase pApa-pUrNa hai| ataH usakA prayoga sabase anta meM (sAma, dAma Adi nItiyoM ke viphala hone para)karanA caahie| {965) ayuddhenaiva vijayaM vardhayed vsudhaadhipH| jaghanyamAhurvijayaM yuddhena ca nraadhip|| (ma.bhA. 12/94/1) rAjA yuddha ke sivA kisI aura hI upAya se pahale apanI vijaya-vRddhi kI ceSTA kare; yuddha se jo vijaya prApta hotI hai, use adhama zreNI kI batAyA gayA hai| {966} anityo vijayo yasmAd dRzyate yudhymaanyoH| parAjayazca saMgrAme tasmAyuddhaM vivrjyet|| (ma.smR.-7/199) cUMki yuddha karate hue do pakSoM kI vijaya tathA parAjaya anizcita rahatI hai, isa kAraNa yuddha kA tyAga kre| Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%%%%%%%%%%, vidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/284
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$Nian Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan {967} saMsAre duHkhadaM yuddhaM na kartavyaM vijAnatA / lobhAsaktAH prakurvanti saMgrAmaM ca parasparam // lobha meM Asakta vyakti (rASTra) hI paraspara saMgrAma karate haiM / kintu yuddha saMsAra meM duHkha hI paidA karatA hai, ata: samajhadAra vyakti (yA rASTra) ko cAhie ki vaha yuddha na kare ( yathAzakti usase bace ) / {968} na sukhaM kRtavairasya bhavatIti vinirNayaH / saMgrAmarasikAH zUrAH prazaMsanti na paNDitAH // yuddhe vijayasandeho nizcayaM bANatADanam / daivAdhInamidaM vizvaM tathA jayaparAjayau // daivAdhInAviti jJAtvA na yoddhavyaM kadAcana / (de. bhA. 5/11/61) hiMsaka yuddha kA bhayAvaha pariNAma (de. bhA. 6/6/8,10-11 ) vaira bAMdha kara kisI ko sukha nahIM milatA - yaha nizcita bAta hai| isalie paNDita evaM yuddha-rasika vIra bhI isa (vaira bhAva va yuddha) kI prazaMsA nahIM krte| yuddha meM vijaya milegI yA nahIM - yaha saMdeha banA hI rahatA hai, bANa Adi astroM ke vAra bhI jhelane par3ate haiM, jaya va parAjaya- donoM hI bhAgya ke adhIna haiM- aisA jAna kara kabhI yuddha nahIM karanA caahie| {969} ko hyapi bahUn hanti nantyekaM bahavo'pyuta / zUraM kApuruSo hanti ayazasvI yazasvinam // ! puruSa yazasvI vIra ko parAjita kara detA hai / Zhu ( ma.bhA. 5 / 72/51) $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ yuddha meM eka yoddhA bhI bahuta se sainikoM kA saMhAra kara DAlatA hai tathA bahuta se yoddhA milakara eka ko hI mAra dete haiN| kabhI kAyara zUravIra ko mAra detA hai aura kabhI ayazasvI Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan Wan ahiMsA - vizvakoza / 285]
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ FaChong Chong Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Le Le %%%%Y=Y=Y=Y=Y=Y=Chu Yu Yu Yu Zhi %%%%% {970} mahAdoSaH saMnipAtastasyAdyaH kSaya ucyte| (ma.bhA. 6/3/82) yuddha mahAn doSoM kA bhaNDAra hai| una doSoM meM sabase pradhAna hai-jnsNhaar| 1971) saMgrAmo vai kruurm| saMgrAme hi krUraM kriyte| (za.pa.1/2/5/19) yuddha krUra hotA hai| yuddha meM krUra kAma kie jAte haiN| {972} yuddhe kRSNa kalirnityaM prANAH sIdanti sNyuge| (ma.bhA. 5/72/49) (yudhiSThira kA zrIkRSNa ko kathana-) yuddha meM sadA kalaha aura logoM ke prANoM kA nAza hI hotA hai| 9Zhi Zhi Bian Zhi Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Ting Ting Ting Ting Ting Le Le %%%%Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ting Ting Ting Ting Zhen Ban 4 {973} . parAjayazca maraNAnmanye naiva vishissyte| yasya syAd vijayaH kRSNa tasyApyapacayo dhruvm|| (ma.bhA. 5/72/54) parAjaya aura mRtyu meM koI jyAdA pharka nahIM hai| jisakI vijaya hotI bhI hai, use bhI nizcaya hI dhana-jana kI bhArI hAni uThAnI par3atI hai| {974} jayo naivobhayordRSTo nobhayozca praajyH| tathaivApacayo dRSTo vyapayAne kssyvyyau|| (ma.bhA. 5/72/52) kabhI-kabhI aisA bhI hotA hai ki na to donoM pakSoM kI vijaya hotI hai aura na donoM kI parAjaya hii| hAM,donoM ke dhana-vaibhava kA nAza avazya dekhA gayA hai| yadi koI pakSa pITha dikhAkara bhAga jAya, to use bhI dhana aura jana-donoM kI hAni uThAni par3atI hai| ########## ############### #HANNE vidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/286
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ {975} sarvathA vRjinaM yuddhaM ko ghnanna pratihanyate / hatasya ca hRSIkeza samau jaya-parAjayau // ( ma.bhA. 5/72/53) yuddha to sarvathA pApa rUpI hI hai| jo dUsaroM ko mArane para utare, vaha bhI kyA kisI se mArA nahIM jAegA? aura jo yuddha meM mArA gayA, usake liye to vijaya ho yA parAjaya- donoM samAna haiN| {976} antato dayitaM ghnanti kecidapyapare janAH / tasyAMgabalahInasya putrAn bhrAtRnapazyataH // nirvedo jIvite kRSNa sarvatazcopajAyate / ( ma.bhA. 5/72/55-56) jaba taka yuddha samApta hotA hai, vijayI yoddhA ke aneka priyajana (vipakSI sainikoM dvArA ) mAra DAle jAte haiN| jo vijaya pAtA bhI hai, vaha bhI (kuTumba aura dhanasambandhI) bala se zUnya ho jAtA hai| jaba vaha yuddha meM mAre gaye apane putroM aura bhAIyoM ko nahIM dekhatA hai, to vaha saba ora se udAsIna va virakta ho jAtA hai; use apane jIvana se bhI vairAgya ho jAtA hai| {977} ye hyeva dhIrA hrImanta AryAH karuNavedinaH // ta eva yuddhe hanyante yavIyAn mucyate janaH / hatvA'pyanuzayo nityaM parAnapi janArdana // ( ma.bhA. 5/72/56-57) jo loga dhIra-vIra, lajjAzIla, zreSTha aura dayAlu haiM, ve hI prAyaH yuddha meM mAre jAte haiM aura adhama zreNI ke manuSya jIvita baca jAte haiN| zatruoM ko mArane para bhI unake liye sadA mana meM pazcAttApa banA rahatA hai| Chu ahiMsA koza / 287]
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ "Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%%%%%% {978} na yuddhe tAta kalyANaM na dharmArthI kutaH sukhm| (ma.bhA. 5/129/40) yuddha karane meM kalyANa nahIM hai| usase dharma aura artha kI bhI prApti nahIM ho sakatI, phira sukha to mila hI kaise sakatA hai? hiMsaka yuddha kI vidveSa-pUrNa AgaH pIr3hI-dara-pIr3hI {979} jAtavairazca puruSo duHkhaM svapiti nitydaa| anivRttena manasA sasarpa iva veshmni| (ma.bhA. 5/72/60-61) __ kisI se vaira bAMdhane vAlA puruSa udvignacitta hokara sadA usI taraha duHkha kI nIMda ma sotA hai jaise so se bhare ghara meM rahane vAlA vykti| Ming Ming Ming Ming Ming Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Wan Wan Le Le Gou Wan Gou Wan Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Zhi Zhi Keng Kan Ting Ting Ting Ting Ting {980} utsAdayati yaH sarvaM yazasA sa vimucyte| akIrtiM sarvabhUteSu zAzvatIM so'dhigcchti| ____ (ma.bhA. 5/72/61-62) jo zatru ke kula meM AbAlavRddha sabhI puruSoM kA uccheda kara DAlatA hai, vaha vIrocita yaza se vaMcita ho jAtA hai| vaha sabhI logoM meM usa apakIrti (nindA) kA bhAgI hotA hai jo kabhI samApta nahIM hotii| 1981) na cApi vairaM vaireNa kezava vyupshaamyti|| haviSA'gniryathA kRSNa bhUya evaabhivrdhte| ___ (ma.bhA. 5/72/63-64) jaise ghI DAlane para Aga bujhane ke bajAya aura adhika prajvalita ho uThatI hai, usI prakAra vaira karane se vaira kI Aga zAnta nahIM hotI, adhikAdhika bar3hatI hI jAtI hai| %%%% %%% % % % %% %%%%%, %%%%% %%% vaiidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/288
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ {982} zeSo hi balamAsAdya na zeSamanuzeSayet // sarvocchede ca yatate vairasyAntavidhitsayA / ( ma.bhA. 5/72/58-59 ) mAre jAne vAle zatruoM meM se koI-koI jo bacA raha jAtA hai, vaha zakti kA saMcaya karake, vijetA ke pakSa meM jo loga bace haiM, unameM se kisI ko jIvita nahIM chor3anA cAhatA / vaha zatru kA anta kara DAlane kI icchA se, virodhI dala ko sampUrNarUpa se hI naSTa kara dene kA prayatna karatA hai| {983} ato'nyathA nAsti zAntirnityamantaramantataH // antaraM lipsamAnAnAmayaM doSoM nirantaraH / ( ma.bhA. 5/72/64-65 ) (cUMki donoM pakSoM meM se kisI pakSa ko sadA koI na koI chidra arthAt dUsare ke lie pratikUla avasara milane kI sambhAvanA rahatI hai, isaliye) donoM pakSoM meM se eka kA sarvathA nAza hue binA (dUsare pakSa ko) pUrNataH zAnti nahIM prApta hotI hai| jo loga (zatru ko naSTa karane kA chidra/avasara DhUMDhate rahate haiM, unake sAmane to azAnti bane rahane kA ) yaha doSa nirantara rahatA hai / {984} pauruSe yo hi balavAnAdhihRdayabAdhanaH / tasya tyAgena vA zAntirmaraNenApi vA bhavet // athavA mUlaghAtena dviSatAM madhusUdana / phalanirvRttiriddhA syAt tannRzaMsataraM bhavet // ( ma.bhA. 5/72/65-66) pUrva vaira kI smRti ke kAraNa, mana meM jo prabala cintArUpa Adhi / roga hRdaya ko pIr3ita karatA rahatA hai, usakI zAnti tabhI saMbhava hai jaba usa (vaira-bhAva) ko chor3a diyA. jAya, yA vyakti mara jAya, yA phira apane zatruoM ko samUla naSTa karanA saMbhava ho sake aura abhISTa phala kI siddhi ho jAya, kintu yaha (samUla nAza kA kArya) to atyanta krUratA kA kArya hai| Guang Guang Guang Gao Guang Guang ahiMsA koza / 289]
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%%%%%%%%%% {985} jayo vairaM prasRjati duHkhamAste praajitH| (ma.bhA. 5/72/59-60) vijaya kI prApti bhI cirasthAyI zatrutA (ke vAtAraNa) kI sRSTi karatI hai| parAjita pakSa bar3e duHkha se samaya bitAtA hai| {986} na hi vairANi zAmyanti diirghkaaldhRtaanypi|| AkhyAtArazca vidyante pumAMzced vidyate kule| (ma.bhA. 5/72/62-63) dIrghakAla taka mana meM dabAye rakhane para bhI vaira kI Aga sarvathA bujha nahIM pAtI; kyoMki yadi koI bhI usa kula meM vidyamAna (jIvita) hai, to usase pUrva meM ghaTita vaira bar3hAne + vAlI ghaTanAoM ko batAne vAle bahuta se loga use mila jAte haiM jisase vaira kI Aga punaH // bar3hatI rahatI hai| Ming Zhi Pin Pin Pin Pin Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Ban Le Pin Zhen Zhi Zhi Bian Zhi Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Ting Ting Pin Wan Kan Kan Kan Ni .. {987 na hi vairAgnirudbhUtaH karma caapypraadhjm| zAmyatyadagdhvA nRpate vinA hyektrkssyaat|| (ma.bhA.12/139/46) prajvalita huI vaira kI Aga eka pakSa ko dagdha kiye binA nahIM bujhatI hai aura aparAdhajanita karma bhI eka pakSa kA saMhAra kiye binA nahIM zAnta hotA hai| Dan Dan Gou Le Le Ban Y=Y=Y=Y=Y=Y=Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Le F%%Y=Y=Y=Y=Chi Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni 4 dayA-dAnaH rAjA kA viziSTa kartavya ziva kartavya .. {988}. . AnRzaMsyaM paro dharmo yAcate yat prdiiyte| ayAcataH sIdamAnAn srvopaayairnimntryet|| (ma.bhA. 13/60/6) yAcaka ko jo dAna diyA jAtA hai, vaha dayArUpa parama dharma hai, paraMtu jo loga kleza + uThA kara bhI yAcanA nahIM karate, una brAhmaNoM ko pratyeka upAya se apane pAsa bulA kara dAna denA caahiye| %% % %% % %% % % % % % %%%%%% % % % % vidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/290
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ Chu . {989} Apadyeva tu yAcante yeSAM nAsti parigrahaH / dAtavyaM dharmatastebhyastvanukrozAd bhayAnna tu // jina logoM ke pAsa kucha bhI saMgraha nahIM hai, ve yadi Apatti ke samaya yAcanA kareM to unheM dharma (kartavya) samajha kara aura dayA karake hI denA cAhiye, kisI bhaya yA dabAba meM paDa kara nahIM / dayA- dAna dvArA nirdhana / anAthoM kA poSaNaH zAsakIya kartavya {990} avRttivyAdhi - zokArtAnanuvarteta zaktitaH // Atmavat satataM pazyedapi kITapipIlikAm / (ma.bhA.12/88/23) ( zu. nI. 3 / 10-11 ) jIvikA se rahita tathA vyAdhi yA zoka se Artta logoM ko yathAzakti sahAyatA pahuMcA kara rAjA ko unakA upakAra karanA cAhiye, evaM kIr3e tathA cITiyoM taka ke bhI sukhaduHkhAdi ko apanI hI taraha samajhanA cAhiye / {991} kRpaNAnAthavRddhAnAM vidhavAnAM ca yoSitAm / yogakSemaM ca vRttiM ca nityameva prakalpayet // (ma.bhA. 12/86/24; a. pu. 225/25; ma. pu. 215/62) rAjA ko cAhie ki vaha dIna, anAtha, vRddha tathA vidhavA striyoM ke yogakSema evaM jIvikA kA sadA hI prabandha kare / {992} anAthAn vyAdhitAn vRddhAn svadeze poSayennRpaH // (ma.bhA. 13/145/pR. 5950 ) rAjA ko cAhiye ki apane deza meM jo anAtha, rogI aura vRddha hoM, unakA svayaM poSaNa kare / ahiMsA koza / 291]
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEng {993} yeSAM svAdUni bhojyAni samavekSyanti baalkaaH| nAzranti vidhivata tAni kiM na pApataraM ttH|| yadi te tAdRzo rASTra vidvAn sIdet kSudhA dvijH| bhrUNahatyAM ca gacchethAH kRtvA paapmivottmm|| dhik tasya jIvitaM rAjJo rASTre ysyaavsiidti| dvijo'nyo vA manuSyo'pi zivirAha vaco ythaa| (ma.bhA. 13/61/27-29) . (bhISma kA yudhiSThira ko kathana-) jisake choTe-choTe bacce svAdiSTa bhojana kI * ora tarasatI A~khoM se dekhate hoM aura vaha unheM nyAyataH khAne ko na milatA ho, usa puruSa hai ke lie isase bar3ha kara pApa aura kyA ho sakatA hai? rAjana! yadi tumhAre rAjya meM koI vaisA # vidvAn brAhmaNa bhUkha se kaSTa pA rahA ho to tumheM bhrUNa-hatyA kA pApa lagegA aura koI bar3A bhArI pApa karane se manuSya kI jo durgati hotI hai, vahI tumhArI bhI hogii| rAjA zivi kA | kathana hai ki jisa ka rAjya meM brAhmaNa yA koI aura manuSya kSudhA se pIr3ita ho rahA hai, usa * rAjA ke jIvana ko dhikkAra hai| {994} sahasrambharaH zucijivho agniH| (ya.11/36) samAja ke agraNI netA ko pavitra jIbha vAlA aura hajAroM kA pAlana-poSaNa karane vAlA honA caahie| {995} vikalAGgAn pravrajitAn dInAnAthAMzca paalyet| (zu.nI. 3/126) rAjA ko vikalAGga, saMnyAsI, dIna aura anAtha logoM kA pAlana karanA caahiye| SEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE vaidika/bAhmaNa saMskRti khaNDa/292
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ < %%% %%% % %%%% %%%% %%% %%%%%%% % %%% % % ahiMsaka dRSTi se sampanna yuddha: dharmayuddha [ ahiMsA dharma ke vyAkhyAkAroM ne chala, kapaTa, amaryAdita krUratA Adi dharma-viruddha upAyoM se bacate hue, ahiMsaka dRSTi ke sAtha, eka sImita maryAdA meM hI yuddha karane kI anujJA dI hai| ukta dharmayuddha ke mUla meM mukhya + rUpa se pAMca ahiMsAtmaka bhAvanAeM nihita hai- (1) hiMsA kama se kama ho tathA nirarthaka hiMsA se bacA jAe, (2) chala, kapaTa Adi kA prayoga na ho tathA niyama-viruddha prahAra na ho, (3) nihatthe, yuddhavimukha, yuddha meM sahAyatA kArya karane vAle, tathA apane se nirbala sAdhana vAle vyakti para prahAra na karanA, (4) paramparA se haTa kara asAdhAraNa yA atyadhika ugra astroM (paramANu astroM Adi) ke prayoga se bacanA tathA (5) khela-bhAvanA ke sAtha, dina ke yuddha kI samApti ke bAda, punaH paraspara prema se rhnaa| isI dharma-yuddha se sambandhita niyama mahAbhArata meM nirdiSTa haiM, jinheM yahAM prastuta kiyA jA rahA hai-] {996} tataste samayaM cakruH kurupaannddvsomkaaH|| dharmAn saMsthApayAmAsuryuddhAnAM bhrtrssbh| . (ma.bhA. 6/1/26-27) kaurava, pANDava tathA somakoM ne paraspara milakara yuddha ke sambandha meM kucha niyama bnaaye| unhoMne yuddha-dharma kI maryAdA sthApita kii| 1997 naivAsanaddhakavaco yoddhavyaH kSatriyo rnne| eka ekena vAcyazca visRjeti kSipAmi c|| se cet sannaddha Agacchet sannaddhavyaM tato bhvet| sacet sasainya Agacchet ssainystmthaahvyet|| sa cennikRtyA yuddhayeta nikRtyA prtiyodhyet| atha ced dharmato yuddhayed dharmeNaiva nivaaryet|| (ma.bhA. 12/95/7-9) jo kavaca bAMdhe hue na ho, usa kSatriya ke sAtha raNabhUmi meM yuddha nahIM karanA caahiye| eka yoddhA dUsare ekAkI yoddhA se hI kahe-tuma mujha para zastra chor3o- maiM bhI tuma para prahAra 3 karatA huuN| yadi vaha kavaca bAMdhakara sAmane Ae to svayaM bhI kavaca dhAraNa kara le| yadi OM vipakSI senA ke sAtha Ave to svayaM bhI senA ke sAtha usa zatru ko llkaare| yadi vaha chala * se yuddha kare to svayaM bhI usI rIti se usakA sAmanA kare aura yadi vaha dharma se yuddha Arambha // kare to dharma se hI usakA sAmanA karanA caahiye| %% %% % % %%% %%% %%%% %%% %%% % % %%% %%%% * ahiMsA koza/293] Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ban Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Zhi Y=Y=Y=Y=Y=
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEma {998} vAcA yuddhapravRttAnAM vAcaiva prtiyodhnm| niSkrAntAH pRtanAmadhyAnna hantavyAH kdaacn|| rathI ca rathinA yodhyo gajena gjdhuurgtH| azvenAzvI padAtizca pAdAtenaiva bhaart|| (ma.bhA. 6/1/28-29) jo vAgyuddha meM pravRtta hoM, unake sAtha vANI dvArA hI yuddha kiyA jaay| jo senA se * bAhara nikala gaye hoM unakA vadha kadApi na kiyA jaay| rathI ko rathI se hI yuddha karanA cAhiye, isI prakAra hAthIsavAra ke sAtha hAthIsavAra, ghur3asavAra ke sAtha ghur3asavAra tathA paidala ke sAtha paidala hI yuddha kre| Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ting %%%%%%Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ming Ming Yu Y=Y=Y=Y=% {999) yathAyogaM yathAkAmaM yathotsAhaM ythaablm| samAbhASya prahartavyaM na vizvaste na vihvle|| (ma.bhA. 6/1/30) jisameM jaisI yogyatA, icchA, utsAha tathA bala ho, usake anusAra hI tathA vipakSI ko batAkara use sAvadhAna karake hI, usake Upara prahAra kiyA jaay| jo vizvAsa karake asAvadhAna ho rahA ho athavA jo yuddha se ghabarAyA huA ho, usa para prahAra karanA ucita nahIM hai| Zhong Le Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Gou Le Zhi Huo Huo Huo Huo Huo Ting Ting Ting Ting Ting Ting Zhi Y=Y=Y=Y=Y=Zhen Ban %Zhen Huo Huo Huo Le Yu Le Pin {1000) bhagnazastro vipannazca kRttagyo htvaahnH| cikitsyaH syAt svaviSaye prApyo vA svagRhe bhvet|| nirvaNazca sa moktavya eSa dharmaH snaatnH| tasmAd dharmeNa yoddhavyamiti svaaymbhuvo'brviit|| (ma.bhA. 12/95/13-14) jisake zastra TUTa gaye hoM, jo vipatti meM par3a gayA ho, jisake dhanuSa kI DorI kaTa gayI ho tathA jisake vAhana mAra DAle gaye hoM, aise manuSya para bhI prahAra na kre| aisA puruSa yadi apane rAjya meM yA adhikAra meM A jAye to usake ghAvoM kI cikitsA karAnI cAhiye athavA use meM usake ghara pahuMcA denA caahiye| use ghAva Adi ThIka hone para chor3a denA cAhie yaha sanAtanadharma hai| ataH dharma ke anusAra yuddha karanA cAhiye, yaha svAyambhuva manu kA kathana hai| vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/294
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEXAXEEEEEEEEEEEEEEEEEEEXXXXEEEEEEma {1001} nivRtte vihite yuddhe, syAt prItirnaH prsprm|| yathAparaM yathAyogaM, na ca syAt kasyacit punH| (ma.bhA. 6/1/27-28) ve niyama isa prakAra haiM-cAlU yuddha ke baMda hone para, saMdhyA-kAla meM hama saba logoM meM paraspara prema pUrvavat banA rhe| usa samaya punaH kisI kA kisI ke sAtha zatrutApUrNa ayogya maiM bartAva nahIM honA caahiye| {1002} nAzvena rathinaM yAyAdudiyAd rathinaM rthii| vyasane na prahartavyaM na bhItAya jitAya c|| (ma.bhA. 12/95/10) ___ghor3e ke dvArA rathI para AkramaNa na kre| rathI kA sAmanA rathI ko hI karanA caahiye| # yadi zatru kisI saMkaTa meM par3a jAya to usa para prahAra na kre|re aura parAjita hue (apanI // * hAra mAna cuke) zatru para bhI kabhI prahAra nahIM karanA caahiye| Zhi Yu Yu Yu Yu Ban Si Wan Wan Le Le Ting Ting Wan Wan Le Le Wan Wan Le Le Ming Yu Le Y=Y=Y=Y=Y=Y=%%Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Ni Ni Ni Ni {1003} na sUteSu na dhuryeSu, na ca shstropnaayissu| na bherIzaGkhavAdeSu, prahartavyaM kthNcn|| (ma.bhA. 6/1/32) ghor3oM kI sevA ke lie niyukta hue sUtoM, bojha Dhone vAloM, zastra pahuMcAne vAloM tathA bherI va zaGkha bajAne vAloM para bhI koI kisI prakAra bhI prahAra na kre| {1004} nAyudhavyasanaprAptaM nAtaM naatipriksstm| na bhItaM na parAvRttaM satAM dhrmaanusmrn|| (ma.smR.-7/93) apane zastra-astra se TUTane Adi se duHkhI, putra Adi ke zoka se Arta, bahuta ghAyala, Dare hue aura yuddha se vimukha yoddhA ko, sajjana kSatriyoM ke dharma kA smaraNa karate hue 4 (rAjA yA koI bhI yoddhA) na maare| % %%%%%%%%%%%% %%%%%% % %%% %, ahiMsA koza/295]
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ INMENMEANERNXXXXEEEEEEEEEEEEEEEEEEEXX. {1005} naghahanyAtsthalAruDhaM ma klIna kRtaanyjlim| na muktakezaM nAsInaM na tavAsmIti vaadinm|| (ma.smR.-7/91; zu.ni. 4/7/358) (ratha para baiThA huA)yoddhA (1) bhUmi para sthita yoddhA ko, tathA (2) napuMsaka, * (3)hAtha jor3e hue, (4) bAla khole hue, (5)baiThe hue aura (6) maiM tumhArA hUM' aisA kahane vAle (zaraNAgata) yoddhA ko na maare| {1006} na suptaM na visannAhaM na nagnaM na niraayudhm| nAyudhyamAnaM pazyantaM na pareNa smaagtm|| (ma.smR.-7/92; zu.ni. 4/7/359 meM AMzika parivartana ke sAtha) soye hue, kavaca se rahita, naMge, zastra se rahita, yuddha se virata, (kevala yuddhako) dekhane vAle (jaise-yuddha-saMvAdadAtA Adi) aura dUsare ke sAtha yuddha meM bhir3e hue yoddhA ko bhI na maare| Kan Kan Kan Kan Kan Ni Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ming Ming Ming Ming Gou Wan Gou Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gong {1007} ekena saha saMyuktaH, prapanno vimukhstthaa| kSINazastro vivarmA ca, na hantavyaH kadAcana // (ma.bhA. 6/1/31) jo eka ke sAtha yuddha meM lagA ho, zaraNa meM AyA ho, pITha dikhAkara bhAgA ho, aura jisake astra-zastra aura kavaca kaTa gaye hoM; aise manuSya ko kadApi na mArA jaay| __{1008} gobrAhmaNanRpastrISu skhyurmaatturgurostthaa|| hInaprANajaDAndheSu suptabhItotthiteSu c| mattonmattapramatteSu na zastrANi ca paatyet|| (ma.bhA. 10/6/21-22) . (yuddha meM) gau, brAhmaNa, rAjA, strI, mitra, mAtA , guru, durbala, jar3a, andhe, soye hue, * Dare hue, matavAle, unmatta aura asAvadhAna puruSoM para manuSya zastra na claaye| EHREEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEERS [vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/296
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEES {1009) satsu nityaH satAM dharmastamAsthAyana maashyet| yau cai nayatyadharmeNa kSatriyo dhrmsNgrH|| AtmAnamAtmanA hanti pApo nikRtijiivnH| (ma.bhA. 12/95/15-16) sajjanoM kA dharma sadA satpuruSoM meM hI rahA hai| ataH usakA Azraya lekara use naSTa OM na kre| dharmayuddha meM tatpara huA jo kSatriya adharma se vijaya pAtA hai, chala-kapaTa ko jIvikA kA sAdhana banAne vAlA va pApI svayaM hI apanA nAza karatA hai| {1010} mokSe prayANe calane paanbhojnkaalyoH| atikSiptAn vyatikSiptAn nihatAn prtnuukRtaan|| suvizrabdhAn kRtArambhAnupanyAsAn prtaapitaan| bahizcarAnupanyAsAn kRtveshmaanusaarinnH|| ... ..... (ma.bhA.12/100/27-28) zastra aura kavaca utAra dene ke bAda, yuddhasthala se prasthAna karate samaya, ghUmate-phirate OM samaya aura khAne-pIne ke avasara para kisI ko na maare| isI prakAra, jo bahuta ghabarAye hue hai hoM, pAgala ho gaye hoM, ghAyala hoM, durbala ho gaye hoM, nizcinta hokara baiThe hoM, dUsare kisI kAma meM lage hoM, lekhana kA kArya karate hoM,pIr3A se saMtapta hoM, bAhara ghUma rahe hoM, dUra se sAmAna lAkara logoM ke nikaTa pahu~cAne kA kAma karate hoM athavI chAvanI kI ora bhAge jA jI rahe hoM, una para bhI prahAra na kre| Bian Zhi Kan Kan Gou Wan Gou Wan Gou Gou Wan Gou Gong Gong Gong Gong Le Le Gou Wan Gou Wan Gou Yong Xian Zhe Zhi Bing Zhi Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Zhi Zhen Le Le Zhen Zhi Zhi {1011} gajo gajena yAtavyasturageNa turnggmH| rathena ca ratho yogyaH pattimA pattireva c| ekenaikazca zastreNa zastramastreNa vaa'strkm| __ (zu.nI.4/7/357-358) hAthI para savAra sainika hAthIvAloM se, ghur3asavAra ghur3asavAroM se, ratha para car3he huye rathavAloM se aura paidala sainika paidala sainikoM se yuddha kareM, aura akelA akele se, OM zastravAlA zastravAloM se evaM astravAlA sainika astravAloM se hI ldd'e| SHREEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEN ahiMsA koza/297]
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ AEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEma {1012} noko bahubhiryAyyo vIro yodhayitaM ydhi|| nyastavarmA vizeSeNa zrAntazcApsu priplutH| bhRzaM vikSatagAtrazca htvaahnsainikH|| (ma.bhA. 9/32/52-53) raNabhUmi meM kisI eka vIra ko bahusaMkhyaka vIroM ke sAtha yuddha ke liye vivaza karanA OM nyAyasaMgata nahIM hai| vizeSataH usa vIra ko jisane apanA kavaca utAra diyA ho, jo thaka kara jala meM gotA lagAkara vizrAma kara rahA ho, jisake sAre aGga atyanta ghAyala ho gaye hoM, tathA jisake vAhana aura sainika mAra DAle gaye hoM, kisI samUha ke sAtha yuddha ke liye bAdhya karanA kadApi ucita nahIM hai| 11013} niSprANo nAbhihantavyo nAnapatyaH kthNcn|| (ma.bhA. 12/95/12) jo balahIna aura saMtAnahIna ho , usa para to kisI prakAra bhI AghAta na kre| {1014} tavAhaMvAdinaM klIbaM nihetiM prsNgtm| na hanyAdvinivRttaM ca yuddhprekssnnkaadikm|| __(yA. smR., 1/13/326) 'maiM ApakA hUM' aisA (vinatipUrvaka) kahane vAle, hiMjar3e, zastrahIna, dUsare se yuddha kara rahe, yuddha se virata tathA yuddha ke darzaka Adi ko na maare| {1015} balena vijito yazca na taM yudhyeta bhuumipH| saMvatsaraM vipraNayet tasmAjjAtaH punrbhvet|| (ma.bhA. 12/96/4) jo bala ke dvArA parAjita kara diyA gayA ho, usake sAtha rAjA kadApi yuddha na kre| * use kaida karake eka sAla taka anukUla rahane kI zikSA de; phira usakA nayA janma hotA hai| (vaha vijayI rAjA ke anukUla ho jAtA hai)| ### ##########EEE EEEEEEN vaidika/bAhmaNa saMskRti khaNDa/298
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ MANANEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEma {1016} bRddho bAlo na hantavyo naiva strI kevalo nRpH|| yathAyogyaM tu saMyogyaM nighnan dharmo na hiiyte| (zu.nI.4/7/361-362) vRddha , bAlaka, strI yA kevala akelA bacA huA rAjA-ina sabhI ko nahIM mAranA cAhiye, balki unake sAtha yathAyogya vyavahAra karake unheM kevala apane adhIna kare, aisA I karate hue rAjA svadharma se cyuta nahIM kahA jAtA hai| {1017} vRddhabAlau na hantavyau na ca strI naiva pRsstthtH|| tRNapUrNamukhazcaiva tavAsmIti ca yo vdet| __(ma.bhA. 12/98/48-49) yuddha meM vRddha, bAlaka aura striyoM kA vadha nahIM karanA cAhiye, kisI bhAgate hue kI OM pITha meM AghAta nahIM karanA cAhiye, jo muMha meM tinakA liye zaraNa meM A jAya aura kahane lage ki maiM ApakA hI hUM, usakA bhI vadha nahIM karanA caahiye| Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Le Wan Wan Le Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Wan Wan Le Le Wan Wan Wan Wan Wan Le Le Wan Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Y=Ni Ni Ni Ni Pin Pin Pin Zhi Zhi Ni Ni Ni Ni Ni Gou Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Gong Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y= ___{1018} vizIrNakavacaM caiva tavAsmIti ca vaadinm| kRtAJjaliM nyastazastraM gRhItvA na hi hiNsyet|| (ma.bhA. 12/96/3) jisakA kavaca chinna-bhinna ho gayA ho, jo maiM ApakA hI hUM-aisA kaha rahA ho aura hAtha jor3e khar3A ho, athavA jisane hathiyAra rakha diye hoM, aise vipakSI yoddhA ko kaida karake # mAre nhiiN| ___{1019} azastraM puruSaM hatvA sazastraH purussaadhmH| arthArthe yadi vA vairI mRto jAyeta vai khrH|| (brahma.pu. 109/100) yadi koI sazastra narAdhama, cAhe vaira bhAva se yA dhana prApti ke lobha se kisI zastrahIna (nihatthe) vyakti ko mAratA hai to vaha mara kara gadhA bana kara janma letA hai| ENAMEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEERS ahiMsA koza/299]
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ INEEMEENAEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE. {1020) prakIrNakeze vimukhe brAhmaNe'tha kRtaanyjlau|| zaraNAgate nyastazastre yAcamAne tthaa'rjun| abANe bhraSTakavace bhraSTabhagnAyudhe tthaa|| na vimuJcanti zastrANi zUrAH sAdhuvrate sthitaaH| (ma.bhA. 8/90/111-113) jo keza khola kara khar3A ho, yuddha se mu~ha mor3a cukA ho, brAhmaNa ho, hAtha jor3akara zaraNa meM AyA ho, hathiyAra DAla cukA ho, prANoM kI bhIkha mAMgatA ho, jisake bANa, kavaca # aura dUsare-dUsare Ayudha naSTa ho gaye hoM, aise puruSa para uttama vrata kA pAlana karane vAle zUravIra zastroM kA prahAra nahIM karate haiN| {10211 aho jIvitamAkAkSenedRzo vdhmrhti| sudurlabhAH supuruSAH sNgraamessvplaayinH|| kRtaM mamApriyaM tena yenAyaM nihato mRdhe| iti vAcA vadan hantRn pUjayeta rhogtH|| hantRNAmAhatAnAM ca yat kuryurpraadhinH| krozed bAhuM pragRhyApi cikIrSan jnsNgrhm|| evaM sarvAsvavasthAsu sAntvapUrvaM smaacret| priyo bhavati bhUtAnAM dharmajJo viitbhiinRpH|| __ (ma.bhA. 12/102/36-39) 'sabhI loga apane prANoM kI rakSA karanA cAhate haiM, ataH prANa-rakSA cAhane vAle puruSa * kA vadha karanA ucita nahIM hai| saMgrAma meM pITha na dikhAne vAle satpuruSa isa saMsAra meM atyanta durlabha haiN| mere jina sainikoM ne yuddha meM isa zreSTha vIra kA vadha kiyA hai, usake dvArA merA bar3A hai apriya kArya huA hai'| zatru-pakSa ke sAmane vANI dvArA isa prakAra kheda prakaTa karake rAjA ekAnta meM jAne para apane una bahAdura sipAhiyoM kI prazaMsA kare, jinhoMne zatru pakSa ke pramukha ke vIroM kA vadha kiyA ho| isI taraha zatruoM ko mArane vAle apane pakSa ke vIroM meM se jo ke hatAhata hue hoM, unakI hAni ke liye isa prakAra duHkha prakaTa kare, jaise aparAdhI kiyA karate hai * haiN| janamata ko apane anukUla karane kI icchA se jisakI hAni huI ho, usakI bAMha pakar3a * kara sahAnubhUti prakaTa karate hue jora-jora se rove aura vilApa kre| isa prakAra saba avasthAoM meM jo sAntvanApUrNa bartAva karatA hai, vaha dharmajJa rAjA saba logoM kA priya evaM FEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEER [vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/300 Yu Ci Ming Yu Yu Yu Pin Pin Chu Xian Keng Ni Ni Ni Ni Ni Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Y=Zhen Keng Keng Keng Keng Keng Keng Keng Yu Ai Zhi Bian Zhi
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ SE NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEma nirbhaya ho jAtA hai| {10229 dharmaniSThe jayo rAjJi yoddhavyAzca samAH smaiH| gajAdyaizca gajAdhAzca na hantavyAH plaayinH|| (a.pu. 236/57) jo rAjA dharma se yukta hokara yuddha karatA hai, usakI vijaya hotI hai| yuddha apane barAbara vAloM ke sAtha karanA cAhiye, jaise hAthIsavAra ko hAthI Adi para savAra yoddhAoM ke sAtha hI yuddha karanA caahiye| saMgrAma se bhAgane vAloM ko nahIM mAranA caahiye| - {1023} Y=Y=Y=Y=Y=Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Wan Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Kan Kan Kan FZhen Le Le Le Le Ting Ting Ting Ting na prekSakAH praviSTAzca azastrAH ptitaadyH| zAnte nidrAbhibhUte ca arthottIrNe ndiivne|| (a.pu. 236/58) yuddha dekhane vAle, niHzastra hokara yuddha meM praveza karane vAle, gire hue, zAnta tathA nidrA se abhibhUta puruSoM ko nahIM mAranA caahiye| 5 {1024} mattaM pramattamunmattaM suptaM bAlaM striyaM jddm| prapannaM virathaM bhItaM na ripuM hanti dhrmvit|| . (bhA.pu. 1/7/36) ____ madyAdi se matta, asAvadhAna, grahAdi ke Aveza se unmatta, sotA huA bAlaka, strI, niSkriya, zaraNAgata, jisakA ratha TUTa gayA hai aura DarA huA zatru-ina ko dharmajJa puruSa nahIM maarte| {1025) rAjJA rAjaiva yoddhavyastathA dharmo vidhiiyte| nAnyo rAjAnamabhyasyedarAjanyaH kthnycn|| __ (ma.bhA. 12/96/7) rAjA ko rAjA ke sAtha hI yuddha karanA cAhiye (anya ke sAtha nhiiN)| usake liye # yahI dharma vihita hai| jo rAjA yA rAjakumAra nahIM hai, use kisI prakAra bhI rAjA para astraOM zastroM kA prahAra nahIM karanA caahiye|| %%%%%%%%Ruo Ruo Ruo Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming Ming >> ahiMsA koza/301] 55555555
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%%%%%%%%%%%%%% {1026} na ripUn vai samuddizya vimuJcanti narAH shraan| randhra eSAM vizeSeNa vadhaH kAle prshsyte|| (ma.bhA.1/117/16) manuSya apane zatruoM para bhI, vizeSataH jaba ve saMkaTa kAla meM ho, bANa nahIM chodd'te| upayukta avasara (saMgrAma Adi) meM hI zatruoM ke vadha kI prazaMsA kI jAtI hai| {1027} pibantaM na ca bhuJjAnamanyakAryAkulaM na c|| na bhItaM na parAvRttaM satAM dhrmmnusmrn| (zu.nI.4/7/358-361) jalapAnAdi karate huye, bhojana karate hue, yuddha ke atirikta anya kArmoM meM vyasta bha hue, Dare hue evaM yuddha se vimukha hue, aise sainikoM ke Upara prahAra nahIM kre| Gong Gong Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Gou Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting {1028} na hi prahartumicchanti zUrAH pradravato bhRshm| tasmAt palAyamAnanAM kuryaannaatynusaarnnm|| (ma.bhA.12/99/14) zUravIra jora-jora se bhAgate hue yoddhAoM para prahAra karanA nahIM cAhate haiM, ataH palAyana karane vAle sainikoM kA adhika dUra taka pIchA nahIM karanA caahiye| Si Jia Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ming Ming Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Le Le Le Chu Le Le Le Wan Le Le Y=Y=Y=Y=Y=Y=Zhen kUTa/tIkSNatama zastrAstroM (paramANu-astroM) kA prayoga yuddha meM varNya __{10291 etat tapazca puNyaM ca dharmazcaiva snaatnH|| catvArazcAzramAstasya yo yuddhmnupaalyet| (ma.bhA. 12/98/47-48 jo yuddha-dharma kA nirantara pAlana karatA hai, usake liye yahI tapasyA, puNya, sanAtanadharma tathA cAroM AzramoM IAAAEKApAlana hai| vaiidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/302
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ Yuan {1030} zuddhAtmAnaH zuddhavRttA rAjan svargapuraskRtAH / AryaM yuddhamakurvanta parasparajigISavaH // zuklAbhijanakarmANo matimanto janAdhipa / dharmayuddhamayudhyanta prepsanto gatimuttamAm // na tatrAsIdadharmiSThamazastaM yuddhameva c| nAtra karNI na nAlIko na lipto na ca bAstikaH // na sUcI kapizo naiva na gavAsthirgajAsthijaH / iSurAsInna saMviSTo na pUtirna ca jihmagaH // RjUnyeva vizuddhAni sarve zastrANyadhArayan / suyuddhena parA~llokAnIpsantaH kIrtimeva c|| (ma.bhA. 7 / 189/9-13 ) (divyadRSTi saMjaya dvArA kaurava - pANDavoM ke madhya ho rahe dharma - yuddha (Aryayuddha) kA dhRtarASTra ke samakSa varNana-) saba yoddhAoM ke hRdaya zuddha aura AcAra-vyavahAra nirmala the| ve sabhI svarga kI prApti rUpa lakSya ko apane sAmane rakhe hue the; ataH paraspara vijaya kI abhilASA se ve Aryajanocita yuddha (dharma yuddha) karane lge| janezvara ! una saba ke vaMza zuddha aura karma niSkalaGka the; ataH ve buddhimAn yoddhA uttama gati pAne kI icchA se dharmayuddha meM tatpara ho gye| vahA~ adharmapUrNa aura nindanIya yuddha nahIM ho rahA thA, usameM karNI, nAlIka, viSa lagAye hue bANa aura bastika nAmaka astra kA prayoga nahIM huA thaa| ( TippaNa - karNI, nAlIka va bastika Adi astra apekSAkRta adhika tIkSNa hone se yuddha meM varjita haiN)| usa yuddha meM na sUcI, na kapiza, na gAya kI haDDI kA banA huA, na hAthI kI haDDI kA banA huA, na do phaloM yA kAToM vAlA, na durgandhayukta aura na jihmaga (Ter3hA jAne vAlA) bANa hI meM lAyA gayA thA / ( TippaNa - sUcI, kapiza Adi bANa bhI adhika tIkSNa hone se inakA prayoga dharma-yuddha meM varjita hai / ) ve saba yoddhA nyAyayukta yuddha ke dvArA uttama loka aura kIrti pAne kI abhilASA rakhakara sarala aura zuddha (sAmAnyataH upayoga meM lAye jAne vAle ) zastroM hI dhAraNa kiye hue the / 9595 ahiMsA koza / 303]
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEXnx ___{1031} na kUTairAyudhairhanyAdhudhyamAno raNe ripuun| na karNibhirmApi digdhairnaanijvlittejnaiH|| (ma.smR.-7/90) yuddha karatA huA (rAjA yA koI yoddhA) kUTazastra (bAhara meM lakar3I Adi tathA * bhItara meM ghAtaka tIkSNazastra yA lohA Adi se yukta zastra); karNi ke AkAra vAle phala OM (bANa kA agalA bhAga), viSAdi meM bujhAye gaye, tathA agni se prajvalita honevAle arthAt # aMta meM Aga kA golA bana kara saMhAra karane vAle (aNubama Adi) astra-zastroM se zatruoM ma ko na maare| [TippaNI:- Aja kI sthiti ke pariprekSya meM paramANu-astroM, rAsAyanika va jaivika astroM kA prayoga yuddha meM karanA dharmaviruddha kahA jaayegaa|] Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Wan Wan Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni {1032} iSurlipto na karNI syaadstaametdaayudhm| yathArthameva yoddhavyaM na kruddhayeta jighaaNstH|| (ma.bhA. 12/95/11) yuddha meM viSalipta aura karNI (nAmaka tIkSNa) bANa kA prayoga nahIM karanA caahiye| OM ye duSToM ke astra haiN| yathArtha (sarvamAnya) rIti se yuddha karanA caahiye| yadi koI vyakti yuddhaka * meM kisI kA vadha karanA cAhatA ho to usa para krodha nahIM karanA cAhiye (kintu yathAyogya Wan pratIkAra karanA caahiye)| KEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE {1033} karma caitadasAdhUnAmasAdhUn sAdhunA jyet|| dharmeNa nidhanaM zreyo na jayaH paapkrmnnaa| (ma.bhA. 12/95/16-17) chala-kapaTa kA kAma to duSToM kA kAma hai| zreSTha puruSa ko to duSToM para bhI dharma se hI vijaya pAnI caahiye| dharmapUrvaka yuddha karate hue mara jAnA bhI acchA hai;paraMtu pApakarma ke dvArA vijaya pAnA acchA nahIM hai| ........ .. ........ EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEES vidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/304
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ prayukta granthoM / prakAzanoM kA vivaraNa 1. vAlmIki rAmAyaNa (hindI anuvAda sahita, bhAga-DhDha va DhaDhDha), prakA. gItA presa, gorakhapura, saMvat 2044 (chaThA) saMska., 2. mahAbhArata (hindI anuvAda sahita, khaNDa 1 se 6 taka), prakA. gItA presa, gorakhapura, anuvAdaka : paM. rAmanArAyaNa datta zAstrI 'rAma', saM. 2044 (paMcama) saMska., 3. manusmRti, anuvAdaka, paM. haragovinda zAstrI, prakA. caukhambA saMskRta saMsthAna, vArANasI, saMvat 2049 (caturtha) saMska., 4. yAjJavalkya smRti, anuvAdaka : DA. gaMgAsAgara rAya, prakA. caukhambA saMskRta pratiSThAna, dillI-110007, 1999 I. saMska., 5. zrI viSNu purANa (hindI anuvAda sahita ), anuvAdaka: munilAla gupta, prakA. gItA presa, gorakhapura, saMvat 2043 (dasavAM) saMska., 6. bIsa smRtiyAM (khaNDa-DhDha va DhDhaDhDha), saMpA. paM. zrIrAma zarmA AcArya, prakA. saMskRta saMsthAna, barelI - 243003 (u.pra.), 1987 I. saMska., 7. zukranIti, cANakya nIti, vRddha cANakya (ka evaM kha), cANakya sAra saMgraha, nItizataka (bhartRhari), saMgraha grantha : saMskRta ke loka-vizruta nIti kAvya evaM Akalana, DA. kiraNa zukla, prakA. je. pI. pabliziMga hAusa, ke. 447, premanagara - II, nAMgaloI, dillI-110041, 1999 I. saMska., 8. Rgveda (Dha-DhDhaGkabhAga), bhASyakAra : paM. zrIpAda dAmodara sAtavalekara, prakA. svAdhyAya maNDala, pAraDI (balasADa, gujarAta), 1985 I. saMska. 9. yajurveda, bhASyakAra : paM. zrIpAda dAmodara sAtavalekara, prakA. svAdhyAya maNDala, pAraDI (balasADa, gujarAta), 1985 I. saMska. 10. atharvaveda kA subodha bhASya, bhASyakaraH paM. zrIpAda dAmodara sAtavalekara, (1-3 bhAga), prakA. svAdhyAya maNDala, pAraDI (balasADa, gujarAta), 1983 I. saMska. 66666666 ahiMsA koza / 305]
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ Zhong Guo Bing Bing Bing Bing Bing Bing Bing Bing Bing Bing Yong Wan Wan Le Le Wan Wan Wan Le Le Wan Wan Le Le FE EEEEEEEEEEEEEEENA 11. Rgveda saMhitA (sAyaNa-bhASya sahita), 1-4 bhAga, saMpA. maiksamUlara, prakA. kRSNadAsa akAdamI, vArANasI, 1983 I. (dvitIya saMska.), 12. zukla yajurveda saMhitA (vAjasaneyI mAdhyandina zAkhA), uvvaTa-mahIdhara-bhASya- sahita, prakA. motIlAla banArasIdAsa, dillI-vArANasI, 1978 I. (punarmudraNa). 13. kRSNa yajurveda (taittirIya) saMhitA, sAyaNa-bhASya sahita, prakA. AnandAzrama saMskRta grantha mudraNAlaya, puNe, 1978 I.saMska. 14. taittirIya saMhitA, sAyaNa-bhASya sahita, prakA. vaidika saMzodhana maNDala, puNe, 1972 I. saMska. 15. kRSNayajurvedIya taittirIya saMhitA, saMpA. paM. zrIpAda dAmodara sAtavalekara, prakA. svAdhyAya maNDala, pAraDI (balasADa, gujarAta), caturtha saMska. 16. sAmaveda saMhitA, sAyaNa-bhASya sahita, (1-5 bhAga), saMpA. zrI satyavrata sAmazrami bhaTTAcArya, prakA. muMzIrAma manoharalAla, dillI, 1983 I. saMska. 17. zatapatha brAhmaNa (vAjasaneyi-mAdhyandina), 1-5 bhAga (sAyaNa-bhASya sahita), prakA. jJAna pabliziMga hAusa, 29/6 zaktinagara, dillI-7, 1987 I. saMska.. 18. tANDya mahAbrAhmaNa (sAmavedIya) sAyaNa-bhASya sahita, (1-2 bhAga), prakA. caukhambhA saMskRta saMsthAna, vArANasI, vi. saM. 2044 (dvitIya saMska.) 19. gopatha brAhmaNa (bhASyam)(atharvavedIya), bhASyakAraH paM. kSemakaraNadAsa trivedI, prakA. DA. indradayAla seTha, ilAhAbAda, 1977 I. (dvitIya saMska.) 20. aitareya brAhmaNa, sAyaNa-bhASya-sahita, saMpA. DA. sudhAkara mAlavIya, (1-2 bhAga), prakA. tArA priMTiMga varksa, vArANasI, 1980-83 I. saMska. 21. taittirIya brAhmaNa (kRSNayajurvedIya), (1-2 bhAga), sAyaNa-bhASya sahita, prakA. AnandAzrama (saMskRta granthAlaya), puNe, 1979-81 I. saMska. 22. taittirIya brAhmaNa, (bhaTTa bhAskara mizra-bhASya sahita), (1-4 bhAga), prakA. motIlAla banArasIdAsa, dillI, 1985 I. saMska. 23. maitrAyaNI saMhitA (yajurvedIya), saMpA. paM. zrIpAda dAmodara sAtavalekara, prakA. svAdhyAya maNDala, pAraDI (balasADa, gujarAta), caturtha saMska., 24. aitareya AraNyaka (sAyaNa-bhASya sahita), saMpA. DA. munIzvara deva, prakA. vizvezvarAnanda . vaidika zodha saMsthAna, hoziyArapura, 1992 I. saMska. EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEP [vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/306 SEEEEEEEEEEEEEEEEEEE Can Yu Ting Ting Ting Ting Ting Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Le Yu Le Le %Y=Y=Gou Le Le Le Le Ming Gou Wan Gou Ni Le Le Le Yu Le Y=4
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ "Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan Nan %%%%%% %% %% % % % %%% % 25. pArAzara smRti (hindI TIkA sahita), prakA. caukhambA vidyAbhavana, vArANasI, 1998 I. (dvitIya saMska.) 26. laghu hArIta smRti (hindI vyAkhyA sahita), prakA. caukhambA oriyaNTAliyA, vArANasI, 1996 I., 27. matsya purANa, prakA. AnandAzrama (saMskRta granthAvalI), puNe, 1981 I., 28. mArkaNDeya mahApurANa, 1-5 bhAga (hindI anuvAda sahita), prakA. paurANika tathA vaidika adhyayana evaM anusandhAna saMsthAna, naimiSAraNya, sItApura, 1984 I., 29. mArkaNDeya mahApurANa (hindI anuvAda sahita), prakA. nAga pablizarsa, dillI-110007, 30. brahmavaivarta purANa (pUrvabhAga va uttarabhAga), hindI anu. tAriNIza jhA, prakA. hindI sAhitya sammelana, prayAga, 1981 va 1984 I. sNskrnn| 31. yogavAziSTha (vAlmIki-praNIta) (1-5 bhAga) hindI anu. DA. mahAprabhulAla gosvAmI, prakA. tArA buka ejensI, vArANasI, 1994 I. saMska. 32. yogavAziSTha (vAlmIki-praNIta) (1-3 khaNDa), saMpA. DA. kAntA guptA, prakA. nAga / pablizarsa, dillI-7, 1998 I. saMska. ... 33. upaniSatsaMgrahaH, prakA. motIlAla banArasIdAsa, dillI, 34. veda-sudhA, saMgrAhaka va anuvAdakaH DA. satyakAma vidyAlaMkAra, prakA. rAjapAla eNDa sansa, dillI, 1972 I. saMska. 35. garuDa mahApurANam, saMpA. paM. zrIrAmateja pANDeya, prakA. caukhambA vidyAbhavana, vArANasI, 1986 I. saMska. 36. brahmANDa mahApurANa, saMpA. DA. ke .vI.zarmA, prakA. kRSNadAsa akAdamI, vArANasI, 1983 I. saMska. 37. padmamahApurANa (uttarakhaNDa va kriyAkhaNDa), prakA. nAga pablizarsa, dillI, 1984 I. saMska. 38. saMkSipta padmapurANa (hindI), prakA. gItA presa, gorakhapura, saM. 2043 saMska. 39. padmapurANa (sRSTi khaNDa), prakA. nAga pablizarza, dillI, 1984 I. saMska. 40. padmapurANa (bhUmikhaNDa, svargakhaNDa, brahma khaNDa, pAtAla khaNDa), prakA. nAga pablizarsa, dillI, 1984 I. saMska. , 41. agni mahApurANa, prakA. nAga pablizarsa, dillI, 1985 I. saMska. %% % %%%%% % %%% % %%%% % % %%% % %% ahiMsA koza/307]
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE ___42. vAmana mahApurANa, prakA. nAga pablizarsa, dillI, 1985 I. saMska. 43. brahma mahApurANa, prakA. nAga pablizarsa, dillI, 1985 I. saMska. 44. agni purANa-(1-2 bhAga), hindI anuvAdaH tAriNIza jhA, prakA. hindI sAhitya sammelana, prayAga, 1986 I. 45. viSNu purANa, prakA. nAga pablisarsa, dillI, 1985 I. 46. bhaviSya purANa (1-3 bhAga), prakA. nAga pablisarsa, dillI, 1984 I. 1 47. skaMdapurANa (1-7 bhAga), prakA. nAga pablisarsa, dillI, 1986 I. 48. ziva purANa (1-2 bhAga), prakA. nAga pablisarsa, dillI, 1986 I. 49. devI bhAgavata purANa, prakA. prakA. nAga pablisarsa, dillI, 1986 I. 50. nAradIya mahApurANa, prakA. nAga pablisarsa, dillI, 1986 I. 51. viSNudharmottara purANa, (1-2 bhAga), prakA. nAga pablisarsa, dillI, 1986 I. ........ .. -........ Hei Gou Ai Si Ai Si Ai Si Jia Ming Mei Le Le Gou Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Wan Gou Keng Keng Keng Keng Keng Keng Keng Keng Pin Pin Chu Huo Kan Kan Zhen Le Le Si Si Yu Zhi 8 EEEEEEEP NEEEEEEEEEEEEEEEEEEE vidika/bAhmaNa saMskRti khaNDa/308
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahiMsA vizvakoza (vaidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa) . // vissy-suucii|| (akArAdi-krama me saMyojita) * prastuta ahiMsA-vizvakoza (ke vaidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa) meM pratipAdita Ssamasta viSayoM ko akArAdi-krama se saMyojita kara, eka tAlikA banAI gaI hai jo nIce prastuta hai| tAlikA meM cayanita pratyeka viSaya ke sAmane unase sambaddha zlokoM/uddharaNoM kI anukrama-saMkhyA darzAI gaI hai| prastuta koza meM (andara) pratyeka uddharaNa/zloka se pUrva ra usakI anukrama-saMkhyA aMkita hai| nIce kI tAlikA meM cayanita viSaya ke sAmane sambaddha ra zloka/uddharaNa kI saMkhyA ke atirikta, sambaddha pRSTha kI saMkhyA bhI, uddharaNa-saMkhyA ke sAmane ra aMkita kI gaI hai| isake AdhAra para pAThaka cayanita viSaya para uddharaNa Adi khojanA cAheM, e eto ve nirdiSTa anukrama-saMkhyA va pRSTha-saMkhyA para use khoja sakate haiN| viSaya-zIrSaka zloka/uddharaNa saMkhyA | pRSTha saMkhyA 20 akrodha [dekheM-kSamA] 90-92 192-204 297-306 680-731 1,2 7 8-10 13-14 15-18 ahiMsA-vizvakoza/309]
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya-zIrSaka zloka/uddharaNa saMkhyA pRSTha saMkhyA || 498 141 206 234 236 237 239 735 828,830 834 837 845 868 879 889 893 941 944 247 252 254 276 277 20 acaurya/adattAdAna-virati [dekheM-ahiMsA aura asteya/acaurya dharma] 228-229 812-815 1-2 Feeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee 129 198 193 233 234 683 826 827,829,830 868-869 881 882-889 247 250 251-252 adhyAtmayoga/adhyAtma-sAdhanA [dekheM-ahiMsA aura adhyAtma-sAdhanA; ahiMsAH varNAzrama-dharma evaM adhyAtma yoga kI aMga] 825-910 233-258 Greeeeeeeeeeeeeeeeeepend vidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/310
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya-zIrSaka zloka/uddharaNa saMkhyA | pRSTha saMkhyA SO anukampA/dayA 5,7 8-10 13-14 17 57 195 200 206-207 223 336,339 352 584 677 831 846 864 anukampA-dAna [dekheM-ahiMsA kI sahaja abhivyakti... dayA-dAna dvArA..; dAna dharma] 738-748 988-995 767 207-209 290-292 215 277 809 anugraha [dekheM-ahiMsA kI abhivyakti...] 343-356 101-104 52 147 153 190 200 204 253 302 ahiMsA-vizvakoza/311]
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya-zIrSaka zloka/uddharaNa saMkhyA | pRSTha saMkhyA 826 233 291 annadAna 312 739 748 801-802 207 209 225 30 anna Adi kA dAnaH prANadAna/prANarakSA |784-793 219-222 aparigraha [dekheM-ahiMsA aura santoSa...] 169-173 605-613 196, 198 204 880-881 885-888 66 250 252 890 253 abhayadAtA va prANi-mitraH ra brahmaloka kA adhikArI... 899-910 255-258 208 COabhayadAna [dekheM-ahiMsA kI sahaja abhivyakti...; ahiMsA ke vyAvahArika rUpa ...; ahiMsAtmaka abhayadAna ke preraka vacana] 209 742,744 745-747 303 308 309-13 314-316 477 833 134 235 236 834 CareeeeeeeeeeeeeeeeeeeeRJ vidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/312
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya-zIrSaka zloka/uddharaNa saMkhyA| paSTha saMkhyA 0avadhya [dekheM-rakSaNIya...] 262-273 81-83 1017 299 asatya [dekheM- ahiMsA aura satya, ahiMsAH vANI-vyavahAra meM bhI] 497-498 379 141 108 asantoSa [dekheM-hiMsaka vRttiH asantoSa va parigraha] 605-607 169-170 CO asteya [dekheM-ahiMsA aura asteya dharma] 812-815 228-229 ahiMsaka AcaraNaH puNyAtmAoM/ saMta mahAtmAoM kI pahacAna 145-154 42-46 SO ahiMsaka AcaraNaH sabhI vargoM ke lie | 825-831 233-235 50 ahiMsaka AcAra-vicAra ke sUtraH bhAratIya sAMskRtika vAMgmaya meM.... 208-496 68-140 30 ahiMsakaH uttama dAtA 737 206 ahiMsakaH kaTuvacana suna kara bhI anudvigna 594-604 166-169 aeeeeeeeeeeeeeeeekeepenal ahiMsA-vizvakoza/313]
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya-zIrSaka zloka/uddharaNa saMkhyA pRSTha saMkhyA YO ahiMsaka kI vANIH priya va hitakara ho | 543-558 154-157 SD ahiMsakaH dAna kA yogya pAtra 760-763 212-213 SO ahiMsaka dRSTiH anuzAsana meM 2 bhI apekSita 395-396 111 20 ahiMsaka dRSTi se sampanna yuddhaHdharmayuddha | 996-1033 293-304 ahiMsakaH madirA va mAMsa kA tyAgI 491-496 139-140 ra ahiMsakaH mAtA-pitA-tulya ahiMsakaH mAMsa ke kraya-vikraya Adi kA bhI tyAgI ra 427-434 121-123 911 259 20 ahiMsaka yajJa kI samarthaka vividha ra kathAeM (rAjA vasu kA upAkhyAna) 927-929 265-272 SO ahiMsaka vacana kA suprabhAva 577-593 163-166 50 ahiMsaka va dayAlu svabhAvaH rAjA ke lie apekSita 935-944 275-277 SO ahiMsakaH vANI-prayoga meM kuzala/ apramatta 559-576 157-162 Releaseeeeeeeeeeeeeees [vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/314
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya-zIrSaka zloka/uddharaNa saMkhyA praTha saMkhyA heMsakaH zaraNAgata-rakSaka 667 189 / ahiMsaka=kSamAvAn [dekheM-ahiMsA aura kSamA/akrodha dharma...] 680-681 192-193 190-207 62-67 SO ahiMsaka hI vaiSNava evaM Izvara-bhakta SO ahiMsAH aneka dharmoM kI prANa 497-824 141-232 CO ahiMsA/ahiMsaka AcaraNa: gRhastha Azrama meM 845-857 239-243 CO ahiMsA/ahiMsaka AcaraNaH S brahmacarya Azrama meM 844 rshs CO ahiMsA/ahiMsaka AcaraNa : vAnaprastha Azrama meM 864 246 SO ahiMsA/ahiMsaka AcaraNa sabhI 5 vargoM ke lie 825-833 233-235 SO ahiMsA/ahiMsaka AcaraNaH S saMnyAsa Azrama meM 865-878 246-249 174-175 SO ahiMsA (=Atmavat vyavahAra)= dayA| 614-620 - ahiMsAH AhAra-sevana meM 416-496 117-140 SO ahiMsAH IzvarIya svarUpa (kSamA AdiH devI kA svarUpa) 138-189 ahiMsA-vizvakoza/315]
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka/uddharaNa saMkhyA pRSTha saMkhyA 22-26 viSaya-zIrSaka So ahiMsAH eka parama tapa SO ahiMsAH eka sAttvika guNa CO ahiMsAH eka sArvatrika va - sArvakAlika dharma . . 1-17 1-5 SO ahiMsA aura adhyAtma sAdhanA 879-910 250-258 50 ahiMsA aura asteya/acaurya dharma 812-815 228-229 CO ahiMsA aura indriya-nigraha Adi dharma (indriya-saMyama,dama,jitendriyatA, brahmacarya Adi...)| 816-820 229-231 1-2 4-9 2-3 . . . . . 2 2 2 2 2 = 2 2 2 8 3 43 64-65 180 198 203 204 (vaidika/bAhmaNa saMskRti khaNDa/316
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya-zIrSaka zloka/uddharaNa saMkhyA | pRSTha saMkhyA 206,207 221 254 257 333 448 498 569 680 681 730 732 735 821 824 RRNNN 829 831 836 837,839 864 879-882 884-890 899 234 235 236 237 246 250-251 251-253 255 SO ahiMsA aura kSatriya varNa 840-842 237-238 ahiMsA aura kSamA/akrodha dharmaH paraspara-sambaddha... 680-731 192-204 ahiMsA aura tapa dharma 1821-824 231-232 174-192 SO ahiMsA aura dayA/AnRzaMsya dharma 64-679 arsen L ahiMsA-vizvakoza/317]
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ s viSaya-zIrSaka zloka/uddharaNa saMkhyA pRSTha saMkhyA 20 ahiMsA aura dhyAnayajJa 892 253 78 498 879 250 ahiMsA aura brAhmaNa varNa 832-839 235-237 ahiMsA aura yajJIya vidhAna 911-931 259-272 CO ahiMsA aura rAja-dharma 932-1033 273-304 SO ahiMsA aura zUdra varNa 843 239 / ahiMsA aura zauca dharma 227 811 1,2 8,10 191 207 683 703,706 821 828-30 889 COahiMsA aura satyaH paraspara-sambaddha 497-498 141 vidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/318 eue
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya-zIrSaka zloka/uddharaNa saMkhyA | pRSTha saMkhyA / ahiMsA aura santoSa/aparigraha dharma 169-173 64 605-613 196,198 204 880-881 885-888 890 252 253 20 ahiMsA aura hiMsA (sAmAnya pRSThabhUmi) 1-154 1-46 ahiMsA kA AdhAraH prazasta cintana ra vasamatva-darzana... | 251-261 78-81 / ahiMsA kA dhArmika bhAvAtmaka parivAra | 162-163 50-51 Co ahiMsA kA vidhyAtmaka svarUpaHjIva-rakSA | 170-172 ahiMsA kA vyApaka paribhASita svarUpa 164-167 229 51-52 72 615 174 ahiMsA kI abhivyaktiH paropakAra| anugraha/para-kalyANa 344-356 101-104 ahiMsA kI nIMvaH Atmavata vyavahAra | 229-250 614-620 990 72-78 174-175 291 50 ahiMsA kI parama dharma ke rUpa meM pratiSThA 36-50 10-13 17 ahiMsA-vizvakoza/319] .
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya-zIrSaka zloka/uddharaNa saMkhyA pRSTha saMkhyA 0 ahiMsA kI paribhASA [dekheM-ahiMsA kA vyApaka paribhASita svarUpa] | 164-167 51-52 229 72 30 ahiMsA kI pUrNatAH mAMsa-bhakSaNa le ke tyAga se hI 423-426 119-120 Paa ahiMsA kI pramukhatAH zreSTha e yuga kI AdhAra... 180 CO ahiMsA kI sahaja abhivyaktiH anukampAdAna va abhayadAna... 738-748 207-209 SO ahiMsA kI sArthakatAH kapaTa, S dveSa va kuTilatA se rahita vyavahAra... |357-369 104-106 ra ahiMsA kI sthApanA ke lie e IzvarAvatAra | 179 59 SO ahiMsA ke pratikUla dharmaH paranindA, 5 paradoSAropaNa, Atma-stuti Adi... | 397-415 112-116 ahiMsA ke vyAvahArika rUpaH kSamA, abhayadAna, prANadAna... 297-306 91-92 vidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/320
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ zviriminirriter viSaya-zIrSaka ahiMsAH kriyAyoga va jJAnayajJa meM ahiMsAcaraNa kA laukika, pAralaukika va AdhyAtmika lAbha ahiMsAcaraNa ke lie sarvathA upayukta bhUmiH bhAratavarSa... ahiMsAtmaka abhayadAna ke preraka vacana ahiMsAtmaka dAna-dharma aura usake sthAyI pratIka... ahiMsAtmaka pravRttiH kSamA ahiMsAH dazAMga dharma kA eka vizeSa aMga " zloka / uddharaNa saMkhyA kh 899 891 53-90 178 307-316 794-810 738 692-698 18-19 ahiMsAH dainika jIvana meM AcaraNIya 208-228 ahiMsA paramo dharmaH [ dekheM- ahiMsA kI parama dharma ke rUpa meM pratiSThA ] 683 36-50 61 pRSTha saMkhyA 253 15-26 58-59 92-94 222-227 207 195-196 5-6 193 68-72 10-13 17 seeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeer ahiMsA - vizvakoza / 321]
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya- zIrSaka ahiMsA - pAlana meM sahayogI: dAna-dharma 0 ahiMsAH prazasta manobhAvoM kI srota (dayA, karuNA, paraduHkhakAtaratA, maitrI...) 0 ahiMsAH brahmarUpatA kI prApti kA sAdhana - ahiMsAH bhAratIya saMskRti va dharma kI kendra-bindu .... 0 ahiMsAH varNAzrama dharma evaM adhyAtmayoga kI aMga ahiMsAH vANI-vyavahAra meM bhI 0 ahiMsAH ziva dharma kI AdhAra 0 ahiMsA-samRddhi se sampanna deza hI sevanIya 0 ahiMsA se samanvita AcaraNa hI dharma ahisA / hiMsA kI kasauTI para hI satya / asatya kA nirNaya... zzzz zloka / uddharaNa saMkhyA [vaidika / brAhmaNa saMskRti khaNDa / 322 732-734 317-343 893-898 178-207 825-910 370-394 33-35 51 20-21 Atmavat vyavahAra 614-620 [dekheM- ahiMsA - Atmavat vyavahAra; ahiMsA kI nIMva ] 229-250 614-620 990 499-513 pRSTha saMkhyA 205 94-101 254-255 58-67 233-258 106-111 9-10 14 19 6 142-146 174-175 72-78 174-175 291
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ Feeeeeeeeeeeeeeeeeeeeepany viSaya-zIrSaka zloka/udbharaNa saMkhyA | pRSTha saMkhyA 1400 112 SO Atmastuti [dekheM-ahiMsA ke pratikUla dharma] 114 406-407 410 414-415 1945 277 317-343 94-101 PO Adarza ahiMsaka rAjyaH rAmarAjya AnRzaMsya [ dekheM-ahiMsA aura dayA; ahiMsAH prazasta manobhavoM kI srota] 320 332-33,335 336,338-339 341 352 SO AhAra-sevana [dekheM-ahiMsAH AhAra-sevana meM] 416-496 117-140 30 indriya-nigraha/indriya-saMyama [dekheM-ahiMsA aura...] 229-231 816-820 1-2 4-9 2-3 64-65 ahiMsA-vizvakoza/323]]
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya-zIrSaka zloka/uddharaNa saMkhyA| pRSTha saMkhyA 89 180 198 203 204 160 192 193 204 206 207 221 254 257 333 448 498 569 680 681 730 732 735 821 824 829 831 836 837,839 864 879-882 884-890 899 Feeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee 205 206 231 232 234 235 236 237 246 250-251 251-253 255 20 IzvarAvatAra [dekheM- ahiMsA kI sthApanA] 179 514-518 146-147 10 kaTuvacana [dekheM- hiMsaka vacana] 519-542 104 148-153 29 vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/324
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya-zIrSaka zloka/uddharaNa saMkhyA | pRSTha saMkhyA 139, 143 445 841-42 940, 942 125 238 kara (rAjakIya Taiksa) [dekheM- rAjA kI ahiMsaka dRSTi..] 950-958 279-282 0 karuNA [dekheM- dayA] 614-679 174-192 14 204 320 332-333,335 336,338-339 341 352 621 656 676 20 kaliyuga [dekheM- hiMsA-pramukhatAH kaliyuga kI vizeSatA] | 181-187 60-61 20 kaSAya [dekheM-hiMsA kA AdhAraH mAnasika vikAra/kaSAya]| 155-159 47-48 kAlA-dhana [dekheM-hiMsAtmaka kArya se arjita] 612 172 Paeeeeeeeeeeeeeeeeeeerend ahiMsA-vizvakoza/325]
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya-zIrSaka zloka/uddharaNa saMkhyA| pRSTha saMkhyA O krUra/tIkSNatama zastrAstroM (paramANu astroM) kA prayoga yuddha meM varNya | 1029-1032 302-304 kRpaNatAH AtmaghAtI pravRtti 754-756 2111 ra kRpaNatA=nRzaMsatA/hiMsAtmaka kArya 750-753 210 kSatriya varNa [dekheM-ahiMsA aura kSatriya varNa] 840-842 237-238 .kSamA [dekheM- ahiMsA aura kSamA; ahiMsA ke vyAvahArika rUpa;ahiMsAtmaka pravRttiH kSamA] 680-731 297-306 192-204 90-92 1,2 8-10 13-14 15,18 149 191 193 204 206 498 141 206 735 828,830 834 234 236 Paneeeeeeeeeeeeeeeeeeerend vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/326
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya-zIrSaka | zloka/uddharaNa saMkhyA | pRSTha saMkhyA 837 845 868 879 237 239 247 250 252 889 893 254 041 276 277 kSamA AdiH devI ke svarUpa 189 eeeeeeeeeeeeeeee DO kSamA kI mahattA 699-716 197-200 kSamA vakSamAzIlaH prazaMsanIya 717-731 201-204 SO kSamAvAn hI ahiMsaka 680-681 192-193 SO kSamAH satpuruSoM va vIroM kA alaMkAra | 685-691 194-195 20 kSamA se dharma kI pUrNatA 682-684 193 garbhapAta = hiMsA . [dekheM- bhrUNa-hatyA] 274-291 84-88 CO gRhastha [dekheM-ahiMsA/ahiMsaka AcaraNaH gRhastha Azrama meM]| 845-857 239-243 30 ghAtaka kauna? 427-432 121-122 Luce s so ahiMsA-vizvakoza/327]
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka/uddharaNa saMkhyA | pRSTha saMkhyA viSaya-zIrSaka SO jitendriyatA [dekheM-ahiMsA aura indriya-nigraha] 229-231 816-820 1-2 2-3 -65 180 198 204 207 221 257 333 448 498 126 569 680 192 730 204 205 Vaeeeeeeeeeeeeeeeeeeerend vidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/328
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya-zIrSaka zloka/uddharaNa saMkhyA | pRSTha saMkhyA 231 821 824 232 829 831 836 837,839 864 879-882 884-890 234 235 236 237 246 250-251 251-253 899 255 tapa [dekheM- ahiMsAH eka parama tapa; ahiMsA aura tapa dharma] 22-26 821-824 7-8 331-332 35,37-38 129 207 216 221 314 472 479 703,705 198 199 711 216 772 828 234 868 247 pe ahiMsA-vizvakoza/329]
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka/uddharaNa saMkhyA| pRSTha saMkhyA viSaya-zIrSaka SOtIrtha 12 204 234 235 [dekheM- ahiMsA aura indriya-nigraha] 229-231 816-820 1-2 4-9 Geeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee weeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee vidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/330
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya-zIrSaka zloka/uddharaNa saMkhyA| pRSTha saMkhyA 448 126 498 569 680 681 730 732 735 821 824 829 831 836 837,839 864 879-882 884-890 231 232 234 235 236 237 246 250-251 251-253 899 255 dayA 614-679 174-192 [dekheM- ahiMsA aura dayA; ahiMsAH prazasta manobhAvoM kI srota] 5,7 8-10 13-14 17 57 ....... 195 200 206-207 223 320 332-333,335 336,338-339 341 100 ahiMsA-vizvakoza/331]
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya-zIrSaka zloka/uddharaNa saMkhyA pRSTha saMkhyA 352 584 677 103 164 192 831 235 846 240 864 1 5,7 8-10 13-14 17 190 195 198-199 203 221 303 320 332-33 448 . 455 131 467 589 165 681 710-11 735 193 199 206 vidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/332
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya-zIrSaka zloka/uddharaNa saMkhyA pRSTha saMkhyA 819 AN 231 232 233 234 235 236 239 247 253 254 868 890 893 935,938 275 e dayA/ anukampA Adi ke vizeSa pAtraH zaraNAgata 672 190 SO dayA/anukampA/karuNA se rahita vyakti nindanIya 664-666 188-189 10 dayA/anukampA kI abhivyaktiH ra zaraNAgata-rakSA 673-675 190-191 CO dayAH IzvarIya svarUpa / dayA, karuNA va sauhArda-ekAryaka 621 50 dayA ke pAtraH prANi-mAtra 624-628 177-178 dayAH jIva-vadha se nivRtti 623 Greeeeeeeeeeeeeeeeeeepend ahiMsA-vizvakoza/333]
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ FEMARARAMARRRRRRRRRRepe) viSaya-zIrSaka zloka/uddharaNa saMkhyA pRSTha saMkhyA dayA-dAna dvArA nirdhana/ anAthoM kA poSaNaH zAsakIya kartavya 990-995 291-292 50 dayA-dAnaH rAjA kA viziSTa kartavya 988-989 290-291 SO dayA dharma kI mahanIyatA 648-663 184-188 | 629-647 178-184 0 dayApUrNa vyavahAraH pAlatUpazuoM ke prati CO dayA-bhAva kI abhivyaktiH gRhastha ke bhUta-yajJa meM 858-863 244-245 SO dazAMga dharma 18-19 5-6 683 193 dAna-dharma 1-2 4,7 11-14 15, 17, 18 35 44,46 48 80 146, 147 149 152 180 201 216 vidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/334
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya-zIrSaka zloka/uddharaNa saMkhyA pRSTha saMkhyA 223 226 306 314 333 448 126 468 132 472 589 683 705-706 714 730 733 735 828,830 831 846 133 165 193 198 200 204 205 206 234 235 240 COdAna-dharma kA svarUpa [dekheM- ahiMsA- pAlana meM sahayogI dAna-dharma; ahiMsakaH uttama dAtA; ahiMsAtmaka dAna dharma;] | 757-759 211-212 CO dAna-dharma kI mahattA aura ra usake mahanIya phala 764-783 214-219 CO dAna-dharma ke preraka vacana 804-810 226-227 dAnaH maulika sanAtana dharma 735-736 206 dharma-yuddha [dekheM- ahiMsaka dRSTi se sampanna yuddhaH dharma-yuddha] | 996-1033 293-304 ahiMsA-vizvakoza/335]
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya-zIrSaka zloka/uddharaNa saMkhyA | pRSTha saMkhyA dhyAna [dekheM- ahiMsA aura dhyAna-yajJa] 253 21 141 250 naraMka aura hiMsA 103, 105 109 115-116 118-119 123 124,126 128 130-131 132-134 136-137 143 242 281-82 283 286 412 433 116 122 137 486 496 140 632 151 179 180 180-181 636 637 182 666 794 913 920-21 189 222 260 262 vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/336.
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ Fameeroneeeeeeeena viSaya-zIrSaka zloka/uddharaNa saMkhyA | pRSTha saMkhyA m 934 263 274 276 939,943 148 CO nirdhanatA 519 . [dekheM- hiMsA ke lie prAyaH anurvarA bhUmiH nirdhanatA] 613 | 173 para-kalyANa [dekheM- ahiMsA kI abhivyakti] 43-350 101-104 CO parakIya upahAsa 530 150 CO paraduHkhakAtaratA [dekheM- ahiMsAH prazasta manobhAvoM kI srota] 335 338 340-41 100 evendererekeeeeeeeeee 112 para-doSAropaNa [dekheM-ahiMsA ke pratikUla dharma...] 398 1401,403-404 409-410 113 115 55 155 47 60 125 229 230 232 252 para-bindA 102 129 137 140 Comic cerererererere .. ahiMsA-vizvakoza/337]
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya-zIrSaka zloka/uddharaNa saMkhyA yA 154 146 149 155 382 545,547 553 566 574,575 841 867 159 162 parama dharma [dekheM- ahiMsA paramo dharmaH ] 10-13 36-50 409-410 115 / parigraha [dekheM- hiMsaka vRttiH asantoSa va parigraha; hiMsAtmaka bhAvoM kA varddhakaH parigraha] 605-607 608-611 169-170 170-171 CO paropakAra/anugraha [dekheM- ahiMsA kI abhivyakti] 344-356 101-104 52 83 147 152 190 200 204 253 302 826 990 20 prazasta cintana [dekheM- ahiMsA kA AdhAra; ahiMsAH prazasta manobhAvoM kI strota; hiMsA/ 173-174 251-261 55-56 78-81 vaiidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/338
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya-zIrSaka .. zloka/uddharaNa saMkhyA pRSTha saMkhyA ahiMsA kA AdhAraH azubha va zubha bhAva] 317-343 94-101 71 prANa-dAna [dekheM-anna Adi kA dAnaH prANa-dAna/prANa-rakSA; ahiMsA ke vyAvahArika rUpa] . 89 170-172 295-296 618-20 743 745,747 784-793 175 208 209 219-222 10 prANa-rakSA [dekheM- anna Adi kA dAnaH prANa-dAna/prANa-rakSA; ahiMsA kA vidhyAtmaka svarUpaH jIva-rakSA; mAnavamAtra kI rakSA kA bhAva] O brahmacarya [dekheM- ahiMsA aura indriya-nigraha; ahiMsA/ ahiMsaka-AcaraNaH brahmacarya Azrama meM ] 239 844 816-820 229-31 8-9 79 735 - 821 206 231 235 246 831 865 868-69 880-82 884-890 247 250-251 251-253 Casleenneeeeeeeeeeeeeena ahiMsA-vizvakoza/339]
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ . zloka/uddharaNa saMkhyA| pRSTha saMkhyA ra viSaya-zIrSaka 0 brahmarUpatA/ brahmaloka kI prApti 88 24 132 471 592 704 815 166 198 229 258 263 909 923 O brAhmaNa [dekheM-ahiMsA aura brAhmaNa-varNa] 832-839 235-237 O bhArata varSa [dekheM- ahiMsAcaraNa ke lie sarvathA upayukta bhUmiH| 178 bhArata varSa; ahiMsA-samRddhi se sampanna deza] |51 58-59 14 CObhAratIya saMskRti e [dekheM- ahiMsAH bhAratIya saMskRti va dharma kI kendra-bindu) 178-207 58-67 CO bhUNa-hatyAH nindanIya va varjanIya . | 274-291 607 669 993 84-88 170 189 292 126-136 CO madya-tyAga [dekheM- ahiMsakaH madirA-mAMsa kA tyAgI; madya va mAMsa ke tyAga kI mahimA; hiMsaka bhAvoM kI poSakaH madirA] 448-483 484-490 491-496 136-139 139-140 186 261 657 915 50 madya va mAMsa ke tyAga kI mahimA | 448-483 126-136 ocessinerende [vaidika/bAhmaNa saMskRti khaNDa/340
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya-zIrSaka loka/uddharaNa saMkhyA| pRSTha saMkhyA CO madya va mAMsaH brahmacArI va saMnyAsI C ke lie vizeSataH varNya 443-447 124-125 CO madhura/priya vANI aura ahiMsA 147 149 151 192 325 353 373,375 376-77,379-80 383 387 Feeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee 520 522 525 533 544 551-552 554-557 558 560-61 568 573 577-591 593 687 160 162 163-166 166 194 233 825 827 234 117-120 CO mAMsa-tyAga 416-426 [dekheM- ahiMsakaH madirA-mAMsa kA tyAgI; ahiMsA 435-442 123-124 ahiMsA-vizvakoza/341]
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya-zIrSaka zloka/uddharaNa saMkhyA| pRSTha saMkhyA 126-136 kI pUrNatA...; madya va mAMsa ke tyAga kI mahimA; | 448-484 mAMsa-bhakSaNa; hiMsA-doSaH mAMsa bhakSaNa meM anivAryaH| 494 hiMsA ba mAMsa-dAna varjitaH zrAddha meM] 930-931 140 .. . 272 mAMsa-bhakSaNaHnindanIya va varjanIya 435-442 123-124 295-296 mAnava-mAtra kI rakSA kA bhAva CO mRtyu-daNDa [dekheM-vadha-daNDa/ugra daNDa...] 946-949 278-279 maitrI [dekheM- ahiMsAH prazasta manobhAvoM kI srota; dayA]| 317 318 323,325-326 331 332 88 145. 207 218-219 252, 254 259 261 825 159 165 233 235 246 832 846 mleccha = hiMsaka N [vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/342
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya-zIrSaka zloka/uddharaNa saMkhyA pRSTha saMkhyA DO yajJa [dekheM- ahiMsA aura yajJIya vidhAna; hiMsA/sUnA doSa ke nivAraka pAMca yajJa] 857 991-931 242-243 259-272 308 314,315 333 354 453 460 468-470 472 681,683 686 706 714 127 130 132 133 193 194 198 200 . 204 50 yajJa meM jIva-hiMsAH zAstra-sammata nahIM | 911-926 259-272 20 yuddha 2 [dekheM- hiMsaka yuddha...] 959-968 282-285 kA yoga-sAdhanA 2 [dekheM-adhyAtma-sAdhanA] 825-910 233-258 . ___ ahiMsA-vizvakoza/343]
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ | zloka/uddharaNa saMkhyA eka saMkhyA viSaya-zIrSaka CO rakSaNIya/avadhya prANIH striyAM, gau, pakSI Adi 262-273 81-83 1017 299 50 rakSaNIyaH pradhAna va zreSTha vyakti 292-294 88-89 SOrAja-dharma [dekheM- ahiMsA aura rAja-dharma] 932-1033 273-304 141 100 50 rAjarSi-dadhIci (ahiMsA ke ArAdhaka) SO rAjA kI ahiMsakadRSTi kara-grahaNa meM 354 103 950-958 279-282 rAjA rantideva (ahiMsA ke ArAdhaka) SO rAjA zivi (ahiMsA ke ArAdhaka) 1341 100 0 rAma-rAjya [dekheM- Adarza ahiMsaka rAjyaH rAmarAjya] 945 277 kA vadha-daNDa/ugra daNDaH sAmAnyataH varjita | 946-949 278-279 vAnaprastha [dekheM- ahiMsA/ahiMsaka AcaraNaH vAnaprastha Azrama meM] 864 246 | 676-679 191-192 DOzaraNAgata para dayA/karuNAH ra zreSThatA kI pahacAna... LORaeeeeeeeeeeeeeeenel [vaidikAbAhANa saMskRti khaNDa/344
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka uddharaNa saMkhyA | pRSTha saMkhyA 53 64 1005, 1007 1014 1018 1020 1024 ziva-dharma [dekheM- ahiMsAH ziva dharma kI AdhAra] 33-35 [dekheM-ahiMsA aura zUdravarNa] 843 zauca [dekheM- ahiMsA aura zauca dharma] 811 1,2 8, 10 191 207 683 703,706 821 828-30 889 lemoensenrenrernal ahiMsA-vizvakoza/345]
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya-zIrSaka .... . . TA zloka/uddharaNa saMkhyA| prata saMkhyA SO satya/ satyavAditA [dekheM- ahiMsA aura satya;ahiMsAH vANI-vyavahAra meM bhI;ahiMsA/ hiMsA kI kasauTI para...] .141-146 497-513 1-2 5,7 10 11-14 15, 18 35, 37 51-52 80 145 150, 152 190-191 204 216 221 257 126 193 194 300 306 448 683 686 703,705-706 710 714 735 772 198 199 200 206 216 233 234 235 825 828 831 vidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/346
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya-zIrSaka ............ zloka/uddharaNa saMkhyA | pRSTha saMkhyA 236 237 meeeeee 240 835 837 846 868-69 879-80 884 885-89 890 252 253 254 893 santoSa [dekheM-aparigraha] 605-613 169-173 10 67 194 207 687 710-11 817 819 865 230 231 246 868 247 saMnyAsa [dekheM- ahiMsA/ahiMsaka AcaraNaH saMnyAsa Azrama meM] | 865-878 246-249 10 samatva-darzana 1 [dekheM- ahiMsA kA AdhAra...] 251-261 20 sAdhu/ sajjana puruSa va ahiMsA 122 153 154 343-345 600 603 169 57 - ahiMsA-vizvakoza/347]
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya-zIrSaka zloka/uddharaNa saMkhyA | pRSTha saMkhyA 243 343-345 402 409 113 115 177 178 194 200 202 277 278 297 sArvatrika/sArvakAlika dharma [dekheM ahiMsAH eka sArvatrika/sArvakAlika dharma] svarga aura ahiMsA 319 455 Gueeeeeeeeeeeeeeeeeene vidika brAhmaNa saMskRti sanDa/348
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ Asmeeeeeeeeeeeeeeeeeena viSaya-zIrSaka : | zloka/udraraNa saMkhyA palasa 1459 129 131 614 660 197 188 720 201 202 204 205 724 731 732,733 752 782 796 210 218 223 hatyA ke doSIHzaraNAgata se vimukha 1668-671 189-190 OhiMsaka/amaryAdita sthiti kA ra rAjA hI niyantraka 932-934 273-274 SO hiMsaka asatya vacana tyAjya 519-542 148-153 DO hiMsakaH pRthvI para bhArabhUta ra hiMsaka bhAvoM kI poSakaH madirA 484-490 136-139 20 hiMsaka yuddha kA bhayAvaha pariNAma 989-978 285-288 979-987 288-290 959-968 282-285 So hiMsaka yuddha kI vidveSapUrNa AgaH pITI-dara-pIDhI So hiMsaka yuddhaH sAmAnyataH varjita CO hiMsaka vacanaH kaTuvacana 514-518 146-147 Laeeeeeeeeeeeeennel ahiMsA-vizvakoza/349]
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya-zIrSaka ..... ... | zloka/uddharaNa saMkhyA | pRSTha saMkhyA 148-153 519-542 514-518 146-147 519-542 148-153 104 139,143 445 841-42 940,942 276 hiMsaka vivAha Adi varmya 856 242 605-607 169-170 CO hiMsaka vRttiH asantoSa va parigraha hiMsA [dekheM- ahiMsA aura hiMsA] 1-154 1-46 : . QO hiMsA/ahiMsA kA AdhAraH azubha va zubha bhAva 173-174 ....155-56 CO hiMsA/ahiMsA kA bhAvAtmaka parivAra | 160-163 . : 149-51. D hiMsA/ahiMsA kA vizeSa svarUpa aura usake vividha vyAvahArika rUpa.... ra 155-177 47-57 hisA/ahiMsA kA vyApaka svarUpa aura usake vividha prakAra... . ra 164-11 hisA/ahiMsA ke bheda | 169 20 hiMsAH eka tAmasika pravRtti Vaeeeeeeeeeeeeeeeeeeene vidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/350
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya-zIrSaka zloka/udbharaNa saMkhyA| pRSTha saMkhyA 00 hiMsA kA adhArmika bhAvAtmaka parivAra 160-161 49-50 20 hiMsA kA AdhAraH mAnasika ra vikAra/kaSAya 155-159 47-48 NO hiMsA kA vyApaka paribhASita svarUpa 168 30 hiMsA kI nindA 91-97 26-27 O hiMsA kI paribhASA [dekheM- hiMsA kA vyApaka paribhASita svarUpa] 168 519 148 CO hiMsA ke lie prAyaH anurvarA e bhUmiH nirdhanatA... 613 173 CO hiMsA ke laukika va pAralaukika duSpariNAma 99-136 28-40 170-171 SO hiMsAtmaka (vaira, vidveSa) Adi bhAvoM kA vardhakaH parigraha... | 608-611 0 hiMsAtmaka/sAhasa kArya se dr i 247........ arjita 'kAle dhana' kA azubha phala... | 612 172 DD hiMsA-doSaH mAMsa-bhakSaNa meM anivArya | 416-422 117-119 CO hiMsAH dharma nahIM, adharma hai | 27-32 8-9 ahiMsA-vizvakoza/351]
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ RAMERemeeeeeee viSaya-zIrSaka zloka/uddharaNa saMkhyA pRSTha saMkhyA SO hiMsA-pApanAzakaH dAna-dharma | 749 209 hiMsAH pApAtmA kA lakSaNa 137-143 hiMsA-pramukhatAH kaliyuga kI vizeSatA | 181-187 60-61 O hiMsA-phalaH kartA ke bhAvAnurUpa hI 175-177 56-57 eka hiMsA va mAMsa-dAna varjitaH zrAddha meM | 930-931 272 CO hiMsA (sUbA)doSa kenivArakapAMca yajJa |ast 242-243 ererererererererererererererere vidikADAhAna saMskRti khaNDa/352
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahiMsA vizvakoza (vaidika / brAhmaNa saMskRti khaNDa) uddharaNoM kI akArAdikrama sUcI pAThakoM kI suvidhA ko dRSTi meM rakha kara, prastuta ahiMsA - vizva koza meM (padyAtmaka va gadyAtmaka) uddharaNoM ke prArambhika aMzoM ko akArAdi-krama se saMyojita kara nimnalikhita sUcI taiyAra kI gaI hai: uddharaNa kA prArambhika aMza akAmadveSasaMyuktAH... akArpaNyamasaMrambhaH... 35 akUjanena cenmokSo... akrodha ArjavaM nityaM... akrodhanAH dharmaparAH... akrodhazcAnasUyA ca.... akrodhaH satyavacanam... akrodhena jayet krodhamH... akrodhano goSu tathA dvijeSu.... akhaNDamapi vA mAMsaM :... aghnyA iti gavAM nAma ... acintitamanirdiSTam.... ajAtazatrurastRtaH.... ajena yaSTavyamiti... ajJAnAt tu kRtAM hiMsAM... ati niho ati sRdho... atiyajJavidAM lokAn... ativAdAMstitikSeta... atIvaguNasampanno..... uddharaNa pRSTha saMkhyA saMkhyA 57 52 817 510 819 761 865 762 304 448 452 269 456 81 927 177 357 725 392 599 601 340 16 9 9 1 8 : 9 19 n 9 : thm 9 n 6:55 95 n t 230 231 213 246 213 92 126 127 83 128 22 265 57 104 203 111 168 100 uddharaNa kA prArambhika aMza atIvazeSaH kaTukA ca... ato'nyathA nAsti... ato vai naiva kartavyA... atrApyudAharantImam... atha gRhAzramiNaH trividho'rtho ... atha cenmAnuSe loke .... atha dharmaH samAyAtaH ... atha dharmAH zivenoktAH athavA mAsamekaM vai .... athavA mUlaghAtena .. adaMzamazake deze 'adattAdAnanirataH ... adadAnamazraddadhAnam.... adAtA puruSastyAgI.... adAnenApamAnena... adezakAlajJamanAyatikSamaM... adya prabhRti te rAjan... adrohaM sarvabhUteSu.... adrohaH sarvabhUteSu... 33 "" *** uddharaNa pRSTha saMkhyA saMkhyA 143 983 113 31 927 265 172 612 84 23 87 162 33 482 984 633 41 110 753 767 936 517 927 567 17 223 352 8 28 28 28 2 289 24 50 9 135 179 30 210 215 275 147 267 159 5 71 103 ahiMsA - vizvakoza / 353]
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ 793m 784 219 79 85 700 268 uddharaNa kA uddharaNa pRSTha prArambhika aMza saMkhyA saMkhyA adrohazcApyalobhazca... 93 adroheNaiva bhUtAnAm... 838 237 adroho nAbhimAnazca... 57 16 adveSTA sarvabhUtAnAM... 206 67 adharmo dharmaghAtAya... 929 270 adharmo balavAneSa... 929 270 adhIyAnaH paNDitaMmanya... 408 114 adhRSyaH sarvabhUtAnAM ... 466 131 467 131 adhyApanaM brahmayajJaH... 857 242 anabhidhyA parasveSu ... 331 97 anarthAH kSipramAyAnti ... 393 111 adattAdAnanirataH ... 110 30 anasUyA kSamA zAntiH .... 687 194 anasUyA hyahiMsA ca... 55 15 anAthaM viklavaM dInaM... 666 189 anAthAn poSayed yastu... anAthAn vyAdhitAn vRddhAn... anAyasaM mune zastraM... 572 161 anAryatA niSThuratA... 14141 anAhUteSu yad dattaM... 767 215 anityo vijayo yasmAd... __284 anindA parakRtyeSu... aniSTaM sarvabhUtAnAM... 297 90 anIrSavo na cAnyonyaM... __ 71 anumantA vizasitA... 121 anumodayitA pUrvaM ... 12 anUcyamAnAstu punaH ... anRtaM taddhi vijJeyaM ... 142 anRtAM vA vaded vAcaM ... 508 144 anRte ca samutkarSo ... 398 112 antato dayitaM ghnanti ... antaraM lipsamAnAnAm ... antarikSacaraH zrImAn ... 927 266 uddharaNa kA uddharaNa pRSTha prArambhika aMza saMkhyA saMkhyA antAzcAkAla eva syuH... 934274 annaM prANA narANAM hi... 785 220 annaM viSThA jalaM mUtraM... 637 181 annaM hi jIvitaM loke... annaM hamRtamityAha... 784 annataH sarvametaddhi... 784 219 annadAnAt paraM dAnaM... 786 220 annapraNAze bhidyante... annAde bhrUNahA mArTi... annAddhi prasavaM yAnti... 784 219 anne datte nareNeha... anye vai yajuSAM lokAH... aparaH sarvabhUtAni... aparAdhiSu sasnehAH ... aparijJAnametatte ... 928 apare bandhuvarge vA ... aparopatApi vacanaM ... 147 43 apazabdAzca no vAcyAH ... 576 apasmArazcAtivAdazca ... 816 api kITaH pataGgo vA ... 114 api saMcayabuddhirhi... 606 apRcchan sahitAbhyetya... apeyaM vApyapeyaJca... apramatto gabhIrAtmA... apramAdo'vihiMsA ca... 69 apriyaM na vadejjAtu... 844 abruvan kasyacinnindAm... 410 115 abhakSaNe sarvasukhaM... 124 abhakSyabhakSaNaM hiMsA... abhakSyametaditi vai... 419 118 abhayaM mitrAd abhayamamitrAd... .326 9 abhayaM yasya bhUtebhyaH ...... 820 abhayaM vai brahma... abhayaM sattvasaMzuddhiH... 14944 617 291 am 147 43 115 440 500 30 976 287 983 909 vidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/354
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddharaNa kA prArambhika aMza uddharaNa pRSTha saMkhyA saMkhyA abhayaM sarvabhUtebhyo ... 303 91 740 207 833 235 ___255 902 256 899 904 257 200 1019 764 257 ___92 745 613 73 742 520 208 ____148 17959 uddharaNa kA uddharaNa pRSTha prArambhika aMza saMkhyA saMkhyA ava brahmadviSo jahi... 364 105 avRttivyAdhizokArtAna.... 990 291 avairA ye tvanAyAsA... 332 98 avyAhRtaM vyAhRtAcchreya AhuH... 560 158 aSTagavyaM dharmahalaM... 636 azastraM puruSaM hatvA... azAzvatAni gAtrANi... azvamedhasahasrANAM... 794 asataH zrImadAndhasya... asatAM zIlametad vai... 402 113 asatAlApaM pAruSyaM... 159 asatyamahitaM pazcAt... asannastvAsata indra vaktA... 540 153 asAdhuzcaiva puruSo... 946 asUyaikapadaM mRtyuH... 406 asti devA aMhorurvasti... 135 39 asteyaM brahmacaryaM ca... 882 251 asmin dharme sthito rAjan... ahanyahani dAtavyam... 758 212 ahamasmi prathamajA Rtasya... ahiMsakaH zubhAcAro... 843 ahiMsakaH samaH satyaH... 53 15 ahiMsakastataH samyak... 565 559 151 761 213 ___192 25980 42 11 487 138 376 108 138 abhayamiva hyanviccha... abhayasya pradAnAddhi... abhayasya pradAnena... abhyAvahati kalyANaM... abhyutthAnamadharmasya ... amAninaH sarvasahAH... amitramapi ced dInaM... amitrAzca na santyeSAM... amRtaHsa nityaM vasati... amedhye vA patenmattaH... anyo anyasmai valgu... ayuktaM bahu bhASante... ayuddhenaiva vijayaM... aruntudaM paruSaM tIkSNavAcaM... arthamUlo'pi hiMsAM ca... arthAnAmucite pAtre... arthairApAditairguyA... ardhaM pApasya harati... alaMkAro hi nArINAM... alubdhAH zucayo vaidyAH... avajJAtaH sukhaM zete... avadhena vadhaH proktaH... avadhyAM striyamityAhuH... avadhyA brAhmaNA gAvo... avadhyAH zatruyoSitaH... avadhyAzca striyaH prAhuH... avadhyo brAhmaNo bAlaH... 755 528 720 228 489 965 284 ___150 ___280 212 34 795 223 685 194 761 213 301 91 389 110 26582 7183 263 81 27383 26281 | 177 59 ahiMsakastathA jantuH... ahiMsakastu yatnena... ahiMsakAni bhUtAni... ahiMsakAH prapadyante.. ahiMsayA ca zaktyA vA... ahiMsayendriyAsaGgaiH... ahiMsayaiva bhUtAnAM... ahiMsAM ca tathA viddhi.. ahiMsAM tu vadAmyaham... ahiMsAdikRtaM karma... 249 154 18 877 544 925 172 100 264 54 28 ahiMsA-vizvakoza/355]
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddharaNa pRSTha saMkhyA saMkhyA uddharaNa kA prArambhika aMza uddharaNa pRSTha saMkhyA saMkhyA uddharaNa kA prArambhika aMza ahiMsAdiphalaM samyak... ahiMsAdharmasaMyuktAH... ahiMsA nAma sarvabhUteSu... ahiMsAnirato bhUyAd... ahiMsA paramo dharmaH... 178 51 14 826 828 829 868 880 885 887 889 233 234 234 247 250 252 252 252 ahiMsA satyavacanam... 497 822 831 235 58 171 827 16 54 234 846 ahiMsA paramo yajJaH... ahiMsApAzrayaM dharmaM ... ahiMsApratiSThAyAM tatsannidhau... ahiMsApUrvako dharmaH... ahiMsA priyavAditvamH... ahiMsAyAH paro dharmaH... ahiMsA brahmacaryaM ca... ahiMsAya bhUtAnAM... ahiMsAlakSaNo dharmaH... ahiMsA vaidikaM karma... ahiMsA sakalo dharmaH.. ahiMsA satyamakrodhaH... ahiMsA satyavAdazca... ahiMsA-satyAsteya... ahiMsA samatA zAntiH... ahiMsA sarvadharmANAM... ahiMsA sarvabhUtAnAm... ahiMsA sarvabhUtebhyaH... ahiMseyaM mahAbhAgA... ahiMsA sukhAvahA... ahiMsaiva paraM tapaH... ahiMsaH sarvabhUtAnAMH... 5 2 70 -- 26 -- 90 ahiMsA satyamasteyam ... 1021 301 -- ahiMsrasya tapo'kSayyam... ahiMsro yAti vairAjyaM... aho jIvitamAkAMkSet... AkAzAdavaniM prAptaH... AkruSTastarjito vApi... AkuSTastADitaH kuddhaH... AkruSTastADitazcaiva... - | 7 12 198 2 4 64 911 730 692 88 259 204 195 24 - vidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/356.
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddharaNa pRSTha saMkhyA saMkhyA 7120 673 190 928 267 784 669 189 865 uddharaNa kA prArambhika aMza AkruSTo nihato vApi ... AkuSTo'bhihato yastu... AkrozitastADito vA... AkruzyamAno nAkrozet... AkrozantaM stuvantaM ca... AkrozaparivAdAbhyAM... Agatasya gRhaM tyAgaH... Agamenaiva te yajJaM... AcAryaM ca pravaktAraM... AjanmasevitaM dAnaiH... AjJAyaivaM guNAn doSAn... AtmanaH pratikUlAni... AtmanindA''tmapUjA ca... Atmavat sarvabhUtAni... Atmavat sarvabhUteSu... 671 888 20 182 136 929 264 uddharaNa pRSTha saMkhyA saMkhyA 698 196 695 196 ___173 55 596 167 604 169 708 199 190 928 268 272 83 535 152 204 __66 233 415 ____116 248 ___ 229 72 615 174 400 112 453 17 410 115 247 77 426 120 580 163 893 254 879 250 662 935 75 988 290 748 804 226 989 291 559 157 801 225 349 830 234 uddharaNa kA prArambhika aMza ArtaprANapradA ye ca... Arto vA yadi vA dRptaH... Alambhasamaye tasmin... AvAhAzca vivAhAzca... AzayA hyabhipannAnAm... AzIryuktAni sarvANi... Aste yama upayAti... Aste'vamatyopanyastaM... AhartA cAnumantA ca... AhAraM kurvatI gAM ca... ikSvAkuNA zambhunA ca... ijyAyajJazrutikRtaiH... iti pApAni ghorANi... ityuktamAtro nRpatiH... ityucArya naro dadyAd... idaM kRtayugaM nAma... imAMllokAJchAnto na... iSurlipto na karNI... iSTaM dattamadhItaM ca... iSTAcAro damo'hiMsA... iSTApUrtaphalaM caiva... iha loke paratrAsau... IdRzaH puruSotkarSaH... IdRzaH puruSo nityaM... IdRzAya surazreSTha... IrSyA modo'tivAdazca... Ihata dhanahetoryaH... uktaM na pratijagrAha... uktAzca na vadiSyanti... uccA divi dakSiNAvanto... uccAvacakarA dApyA... utsAdayati yaH sarvaM... udIrata sUnRtA utpurandhI.. udyateSu ca zastreSu... 862 926 213 1032 453 69 AtmAbhiSTavanaM nindAM... AtmArthe yaH paraprANAn... AtmotkarSaM na mArgeta... Atmopamastu bhUteSu... Atmaupamyena mantavyaM... AdAnAdapi bhUtAnAM... AnRzaMsyaM kSamA zAntiH... AnRzaMsyaM kSamA satyam... AnRzaMsyaM paro dharmaH... 4 178 717 84 22 87 . 24 187 AnRzaMsyena sarvasya... A no bhara dakSiNena... Apadyeva tu yAcante... ApAtaprItijanakaM... Apo nityaM pradeyAste... ArAdhyate mahAdevaH... Arjavatvamalobhazca... 760 818 611 928 598 782 955 980 379 462 212 230 171 269 167 218 281 288 108 130 ahiMsA-vizvakoza/357]
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddharaNa kA prArambhika aMza udvegajananaM hiMsA... udvejanena bandhena.... upakrAmati jantUMzca.. upalakSyANi jAnIyAt... upAyavijayaM zreSTham ... USurdvijAtayo devAn..... UcurvasuM vimAnasthaM.... UdhazchindyAt tu yo dhenvAH.... RjUnyeva vizuddhAni... RtaM tapaH, satyaM tapaH zrutaM ... RSayo brAhmaNA devA..... RSibhiH saMzayaM pRSTo... ekaH sampannamaznAti .... ekaM prasUyate mAtA.... ekapAdasthite dharme .... ekAhaM sthApayettoyaM... ekena saha saMyukta:... ekenaikazca zastreNa... ekaikamete.... eko hApi bahUn ghnanti... etat tapazca puNyaM ca.... etannaH saMzayaM chindhi... etat phalamahiMsAyAH..... etatsAdhAraNaM dharmam..... etad rUpamadharmasya ..... etAnAseveta yastu.... etAvAnavyayo dharmaH.... ete paJcadazAnarthA.... ete'pi ye yAjJikA..... etairdazabhiraMgaistu..... 33 etaizcAnyaizca rAjendra ... evaM kuTumbabharaNe.... [ vaidika / brAhmaNa saMskRti khaNDa / 358 uddharaNa pRSTha saMkhyA saMkhyA uddharaNa kA prArambhika aMza evaM doSo mahAnatra... 278 evaM dharmaH samAyAtaH.... evaM bahuvidhA doSAH evaM bahuvidhAn bhAvAn..... evaMbhUto naro devi .... evaMyuktasamAcArAH.... 8 5 168 946 128 137 40 961 283 927 266 927 267 958 282 1030 303 772 216 420 118 911 259 751 210 582 164 51 14 794 222 1007 296 1011 297 155 47 969 285 1029 302 927 266 62 17 11 4 31 9 130 38 823 232 320 95 608 170 917 261 19 6 683 193 483 136 120 34 " evaM lokeSvahiMsA tu ... evaM vai paramaM dharmaM .... evaM zIlasamAcAraH... evaM samyak mayA proktaM ... evaM sarvamahiMsAyAm..... evaM sarvASyavasthAsu... evaM svabharaNAkalpaM ... evamuktvA sa nRpatiH.... evameva vinA rAjJA.... eSa dIrghAyuSAM mArgaH... eSa dharmaH kuruzreSTha... eSa dharmo mahAyogaH ... 33 uddharaNa pRSTha saMkhyA saMkhyA auSadhaM snehamAhAraM... auSadhAdyupakAre tu.... kaH zakroti guNAn vaktuM .... kaTuvAcA bAndhavAMzca... kathaM kartavyamasmAbhiH ... kathaMsvidanyathA brUyAd.... kaTA'pi nodaNDaH syAt..... karoti sa nRpaH zreSTho..... kapotArthaM svamAMsAni ... karNinAlIkanArAcAn .... karma ca zrutasampannaM ..... karma caitadasAdhUnAm..... karmaNA manasA vAcA ... 33 674 162 486 489 119 101 638 423 426 89 178 42 1021 120 928 932 87 80 14 735 792 173 178 531 51 927 942 954 341 518 687 1033 16 65 191 14 2 2 3 4 4 4 4 4 = 8 59 68 5482 50 137 138 33 28 182 119 120 25 58 11 300 34 269 273 24 22 4 206 222 55 58 151 14 266 276 100 147 194 304 5 18
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddharaNa pRSTha saMkhyA saMkhyA 367 106 18059 1021 300 991 147 767 138 149 343 101 149 526 607 657 170 186 435 816 200 871 248 uddharaNa kA uddharaNa pRSTha prArambhika aMza saMkhyA saMkhyA 76 21 133. 39 16451 196 64 349 102 847 240 854 241 891 253 karmaNA manujaH kurvan... . 420 118 kaliM te kurvate'bhISTaM... 489 138 kalkApetAmaparuSAm... 575 kavirdevo na dabhAyat... 210 kasya vai ko mataH kAmo... 927 266 kaH paraH priyavAdinAm... kAkazca saptajanmAni... 28386 kAni karmANi dhANi... 70 19 kAntAreSvatha ghoreSu... 462 130 kAmajeSu prasakto hi... 841 238 kAmaM dugdhe viprakarSatyalakSmI... 533 ___151 kAmakrodhasamAyukto... 733 kAmakrodhau pAratantryaM... 818 230 kAmAdapyadhiko loke... 159 48 kAmairahatadhIrdAnto... 204 66 kArtavIryAniruddhAbhyAM... 478 134 kAryANyuttamadaNDasAhasa... 959 282 kAle hitaM mitaM brUyAd... 561 158 kiM dhanena kariSyanti... 764 214 kiM punarhanyamAnAnAM.. 426 120 kuTumbabharaNAkalpo... 12034 kuTumbine sIdate ca... 739 207 kumbhIpAkaM sa ca vased... 28386 kuvAkyAntaJca sauhRdam.... 538 153 kuzaiH kAzaizca banIyAd... 643 646 184 uddharaNa kA prArambhika aMza kUTena vyavahAraM tu... kRtaM prAvartata tadA... kRtaM mamApriyaM tena... kRpaNAnAthavRddhAnAM... kRpaNeSu dayAlutvaM... kRpAlurakRtadrohaH... kRmayaH kiM na jIvanti... keciddhaMsanti tat pItvA... kopAt kaTUktirniyataM... komalaM hRdayaM nUnaM... ko vA priyo'priyaH ko vA... kRcchrAcca dravyasaMhAraM... kRmikITavayohatyA... kravyAdAn rAkSasAn viddhi... krodhaH zokastathA tRSNA... krodhAhaMkArarahitaH... kSaNaM ca taptapASANe... kSaNaM patati vanhau ca... kSataM ca skhalitaM caiva... kSantavyaM puruSeNeha... kSantavyameva satataM ... kSamate yo'parAdhaM sa.. kSamAM kurvanti kuddheSu... kSamA guNavatAM balam... kSamA guNo hi jantUnAm... kSamA guNo hyazaktAnAM... kSamA tu paramaM tIrthaM... kSamAtulyaM tapo nAsti... kSamA tejasvinAM tejaH... kSamA dayA ca vijJAnaM.. kSamA dAnaM kSamA satyaM... kSamA dvandvasahiSNutvam... kSamA dhanuH kare yasya... kSamA dharmaH kSamA satyaM... 205 723 276 689 709 690 202 704 198 941 -193 195 199 195 730 711 199 686 194 837237 714 200 697 196 700 197 706 198 204 183 ahiMsA-vizvakoza/359]
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddharaNa pRSTha saMkhyA saMkhyA 486 137 850 241 147 43 1008 296 270 283 86 726 715 282 957 433 122 108 724 724 202 135 180 636 862 926 746 705 234 927 uddharaNa kA uddharaNa pRSTha prArambhika aMza saMkhyA saMkhyA kSamA dharmo'hyanuttamaH... 682 193 kSamAdhanA mahAbhAgAH... 600 168 kSamA dhRtirahiMsA ca... 817 230 kSamA brahma kSamA satyaM... 703 198 kSamAyuktA hi puruSAH... 717 201 kSamAvatAmayaM lokaH... 203 kSamAvato jayo nityaM... 200 kSamAvantazca dhIrAzca... 731 204 kSamA vazIkRtirloke... 699 197 kSamAvAn prAppuyAt svarga... 202 kSamAvAn brAhmaNo devaH... kSamA vai sAdhumAyAti... 944 277 kSamA zAntistathA lajjA... 162 kSamA satyaM kSamA dAnaM... 198 kSamA satyaM damaH zaucaM.... 830 kSamA'hiMsA kSamA dharmaH... 681 193 kSamA hi paramaM balam... 195 kSamedazaktaH sarvasya... 684 193 kSamaikA zAntiruttamA... 712 kSAnto dAnto jitakrodho... 680 kSAtyA zuddhayanti vidvAMsaH..... 702 197 kSAntyAspadaM vai brAhmaNyaM... 694 19 kSudhitaM tRSitaM zrAntaM... 647 184 kSudhitasya dvijasyAsya... 741 kharAzvoSTramRgebhAnAm... 659 , 187 khAdakasya kRte jantUn... 434 123 gacchantIha susantuSTAH... 656 186 gajo gajena yAtavyAH... 1011 297 garbhatyAgo bhartRnindA... 27584 garbhapAtanajA rogA... 291 88 gavAM goSThe vane cAgneH... gavAdi pibate yasmAt... 223 grAsAdardhamapi grAsam... 767 215 gurUNAmavamAno hi... 394 111 uddharaNa kA prArambhika aMza gurunativadenmattaH... gRhasthadharmo nAgendra... gRhAgate pariSvaGga... gobrAhmaNanRpastrISu... gobrAhmaNaM na hiMsyAt... gohatyAM brahmahatyAM ca... grAmeSu bhUpAlavaro yaH... ghAtakaH khAdako vApi... ghRtAt svAdIyo madhunazca... caturo vArSikAn mAsAn... caturgavaM nRzaMsAnAM... caturdazo bhUtagaNo ya eSa... catuSpAt sakalo dharmo... cauragrastaM nRpagrastaM... chAgenAjena... chittvA'dharmamayaM pAzaM... jaGgamaiH sthAvarairvApi... jajJe hiMsA tvadharmAd vai... janavAdamRSAvAdaH... janasyAzayamAlakSya... jayo naivobhayo dRSTiH... jayo vairaM prasRjati... narAyujANDajAdInAM... jAtavairazca puruSo... jAnatA tu kRtaM karma... jAyApatye madhumatI... jitendriyatvaM zaucatvaM.. jihvayA agre madhu... jihvA me bhadraM vAGmaho... jIvaghAtI gurudrohI... jIvituM yaH svayaM cecchet... jIvituM yaH svayaM necchet... jJAtisambandhimitrANi... jJAtInAM vaktukAmAnAM.... 690 908 928 16049 199 819 192 241 974 985 873 208 979 176 83 372 14442 170 245 853 241 572 161 vidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/360
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ 175 798 283 938 2017 uddharaNa kA uddharaNa pRSTha prArambhika aMza saMkhyA saMkhyA jJAnAdhyAnasupuSpADhyAH ... 35 10 ta eva yuddhe hanyante... 97 287 ta eva ruravo bhUtvA... 13640 tacchrutvA tu vasusteSAm... 928 269 taDAgArAmakartAraH... 799 224 taDAge yasya gAvastu... tatastasmin muhUrte'tha... 927 267 tataste samayaM cakruH... 996 293 tato dInAn pazUn dRSTvA... 928 tato bhavet sa vRSalaH... tato bhavetsa zazako... 125 tatra ahiMsA sarvathA... 883 tatra bhAgavatAn dharmAn... tatra vai mAnuSAllokAt... 733 tatrApyajAtanirveda... 120 tathA na krIDayet kaizcit..... 570 tathAribhirna vyathate zilImukhaiH 516 147 tathA'hiMsA kSamA satyaM... tadA saMdhAya zakreNa... tadetaduttamaM dharmam... 85 23 483 136 tadvadan dharmato'rtheSu... 511 tapobhiryajJadAnaizca... 314 94 tapo yajJAdapi zreSTham... 8m 232 tapo'hiMsA ca satyaM ca... - 180 tapyate'tha punastena... 117 32 tayoH samabhavallobho... 161 50 tavAhaMvAdinaM klIbaM... 1013 taramAt tad varjitaM... 486 137 tasmAt pramANataH kAryaH... 45 12 tasmAt prANabhRtaH sarvAn... 834236 taramAdannAt paraM dAnaM... 786 220 tasmAdannAt prajAH sarvAH... tasmAd buddherhi rakSArthaM... 486 137 uddharaNa kA uddharaNa pRSTha prArambhika aMza saMkhyA saMkhyA tasmAd viddhi mahArAja... 426 120 tasmAtsarvaprayatrena... 39 11 492 139 948 219 tasmAt sarveSu bhUteSu.... 619 tasmAt sAntvaM sadA vAcyaM... 148 tasmAtsatyaM vadetprAjJaH... 562 158 tasmAna hiMsAyajJaM ca... 272 tasmAnna hiMsA yajJe syAd... 929 272 tasmAnnityaM dayA kAryA... 275 tasyAdharmapravRttasya... 737 206 tAdRzaM pazyate bAlo... 507 144 tAsAM krameNa sarvAsAM... 857 titikSayA karuNayA... 252 tiSThan gRhe caiva muniH... 658 tIkSNavAkyAnmitramapi... 535 152 tRNamapi vinA kArya... 172 tRSNAM chindhi bhaja kSamA... tejaH kSamA dhRtiHzaucam... te tapantyandhatAmile... te tu khinnA vivAdena... tetu tadbrahmaNaH sthAnaM... 923 tena dattAni dAnAni... 737 te me matamavijJAya... 914 teSA bhAryAsti putro vA... 160 teSAM liGgAni vakSyAmi... teSAM vivAdaH sumahAn 7o teSAM saMvadatAmevam... 266 tairiyaM dhAryate bhUmiH... 104 tyaktasvadharmAcaraNAH... tyAgo dhyAnamathAryatvaM... trAtAraM nAdhigacchanti... trikAraNaM tu nirdiSTa... 118 trisandhyaM tADayettaM ca... 929 145 263 819 786 637 181 ahiMsA-vizvakoza/361]
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddharaNa kA prArambhika aMza trINyeva tu padAnyAhu..... 152 226 895 trIn doSAn sarvabhUteSu... traivarNikAMratyajet sarvAn... 870 388 189 tvaMkAro vA vadho vApi ... tvayA yuktAH zivo'haM ca... tvaM harasA tapaJjAtavedaH... dakSiNAvatAmidimAni citrA... dakSiNAvAn prathamo hUta..... 777 322 776 daNDanyAsaH paraM dAnam... 734 740 468 842 634 639 354 341 816 229 530 150 867 247 dayAdaridrahRdayaM .... 139 41 dayA bhUteSu saMvAdaH.... 145 42 dayA lajjA kSamA zraddhA... 845 239 825 233 650 185 613 173 841 238 828 234 dayA samastabhUteSu.... dayA sarvasukhaiSitvam... daridro nirahaMstambho... daza kAmasamutthAni .... dazAGgo rAkSasa zreSTha... dAkSiNyaM rUpalAvaNyaM.... dAtavyamasakRcchaktyA..... dAtAraM kRpaNaM manye.... dAnaM bhUtAbhayasyAhu..... ..dAnaM yajJAH satAM pUjA... dAnaM hi bhUtAbhayadakSiNAyAH... 906 59 16 806 226 767 215 316 94 736 206 257 dattaM manyeta yaddatvA ..... dadAti yajate cApi... daNDasya pAtanaM caiva... daNDena tADayed yo hi..... daNDairgAstADayet mUDho.... dadhIcinA purA gIta:... dadhIcirapi rAjarSi..... damo hyaSTAdazaguNa..... dambhAbhimAnatIkSNAni ... dambhAhaMkAranirmukto.... uddharaNa pRSTha saMkhyA saMkhyA [vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa / 362 45 72 254 247 110 62 96 217 217 205 207 132 238 179 182 103 100 uddharaNa kA prArambhika aMza dAnadharmAtparo dharmo.... dAnamiti sarvANi bhUtAni.... 773 768 788 dAnavadbhiH kRtaH panthAH.... dAnameva paraM zreSThaM... dAnAni hi naraM pApAt... 805 781 dAnena dviSanto mitrA... 780 dAnena nazyate pApaM ... 805 dAnena niyamaizcApi .... 19 683 744 341 691 628 798 594 477 107 732 317 857 637 112 821 831 927 863 558 929 968 261 155 720 579 852 " dInazca yAcate cAyam... duHkhitAnAM hi bhUtAnAM.... durjanasya kutaH kSamA..... durjaneSvapi sattveSu.... durlabhaM salilaM tAta .... durvAkyaM duHsahaM rAjan... duSkaraM ca rasajJAne.... duSTaM hiMsAyAm... dRDhakArI mRdurdAntaH.... dRte dRha mA, mitrasya ..... devatA'tithibhRtyAnAM.... devatA na hi gRhaNanti..... devatvaM sAttvikA yAnti... devadvijaguruprAjJa.... devadvijAtizuzrUSA.... devAnAM tu pazuH pakSo.... devA manuSyAH pazavo vayAMsi ..... devi vAg 'yatte madhumat... daivataiH saha saMhRtya .... daivAdhInAviti jJAtvA .... uddharaNa pRSTha saMkhyA saMkhyA dvandvopazamasImAntaM... dvAdazaite mahAdoSAH... dvAvimau puruSau rAjan.... dve karmaNI naraH kurvan... dveSaM dambhaM ca mAnaM ca... 215 217 221 225 218 218 226 6 193 208 100 195 178 224 166 134 30 205 94 242 181 31 231 235 266 245 157 270 285 81 47 201 163 241
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ 630 391 450 665 308 ukalaNa... 737 510 930 183 670 76 189 uddharaNa kA uddharaNa pRSTha prArambhika aMza saMkhyA saMkhyA dvau mAsau dApayed... 178 dhanaM phalati dAnena... 71 216 dhamena krayiko hanti... 428 121 dhanyaM yazasyamAyuSyaM... dharmadhvajI sadA lubdhaH... 130 OM dharmaniSThe jayo rAjJi... 1022 301 dharmameva prapadyante... 933 214 dharmavaitaMsiko yastu... 206 dharmastripAcca tretAyAM... 185 dharmAgataM prApya dhanaM... 810 227 dharme ratAH satpuruSaiH... 17 dharmo jIvadayAtulyo... 648 184 dharmopaghAtakastveSa... 928 268 dharmo yajJastapaH satyam... 188 dharmo hi mahatAmeSa... 190 dhiktasya jIvitaM puMsaH... 668 dhik tasya jIvitaM rAjJo... 993 dhRti lajjAM ca buddhiM ca... 137 dhRtiH zamo damaH zaucaMH... dhyAnayajJaH paraH zuddhaH... na kAmaye'haM gatimIzvarAt 335 na kuryAt kasyacit pIDAM... 395 na kuryAd duHkhavairANi... 855 242 na kUTairAyudhairhanyAd... 1031 304 na kopAd vyAharante ye... 569 na ghAtayati no hanti... .. 84 23 87 24 na cakSuSA na manasA... 404 113 na calati nijavarNadharmato... : 194 63 na ca hanyAt sthalArUr3ha.... 1005 296 na cAtmAnaM prazaMsedvA... 414 116 na cApi vairaM vaireNa... 981 1288 na caitAnRtvijo lubdhAH... 923 263 na coktA naiva cAnuktAH ... 536 152 564 159 292 uddharaNa kA uddharaNa pRSTha prArambhika aMza saMkhyA saMkhyA na jAtu tvamiti brUyAt... 110 na jIyate cAnujigISate 257 80 na jJAtibhyo dayA yasya... 188 na tat kratusahasreNa... 92 na tat parasya saMdadhyAt... 237 na tatrAsIdadharmiSTham... 1030 na tADayati no hanti... 68 19 na tebhyo'pi dhanaM deyaM... 145 na dadyAdAmiSaM zrAddhe... 272 na dayAsadRzo dharmo... 651 185 na dharmastu dayAtulyo... 649 185 na nArikelabAlAbhyAM... 643 183 na nArikelairna ca zANabAlaiH 644 na nihanyAca bhUtAni... 948 279 na pApe pratipApaH syAt... 243 na prahRSyati sammAne... na prANAbAdhamAcaret... 228 na prekSakAH praviSTAzca... 1023 na bibheti yadA cAyaM... 256 na bhakSayati yo mAMsaM... 129 130 na bhakSayantyato mAMsaM... 118 na bhayaM vidyate jAtu... 185 na bhUtAnAmahiMsAyA... na bhojA mamurna nyarthamIyu... T18 218 na manye bhrUNahatyApi... 179 na mAMsamazrIyAt... 437 123 na mUlaghAtaH kartavyo... 946 278 na yuddhe tAta kalyANaM... 978 288 na rajjvA na ca daNDena... 89 25 na ripUna vai samuddizya... 1026 302 na vadet parapApAni... 547 154 na vadet sarvajantUnAM... 370 106 521 148 72 301 86 892 98 13 ___160 VI T ahiMsA-vizvakoza/363]
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 175 574 341 100 338 175 766 uddharaNa kA uddharaNa pRSTha prArambhika aMza saMkhyA saMkhyA na vadhaH pUjyate vede... 912 259 navanItopamA vANI... 151 45 na vAcyaH parivAdo'yam... na vimuMcanti zastrANi.... __1020 ___300 na saMkareNa draviNaM... 610 171 na saMzayaM prapadyeta... 848 240 na sukhaM kRtavarasya... 968 285 na suptaM na visannAhaM... 1006 296 na sUcI kapizo naiva... 1030 na sUteSu na dhuryeSu... 1003 na svarge nApavarge'pi... na svarge brahmaloke vA... na hi kalyANakRt kazcit... 355 na hi dharmArthasiddhayarthaM... 488 na hi prANAt priyataraM... 618 na hi prANaiH priyatamaM... 455 128 na hi mAMsaM tRNAt... 117 na hiMsayati yo jantUn... na hiMsAsadRzaM pApaM... na hiMsyAd bhUtajAtAni... na hiMsyAt sarvabhUtAni... 850 241 na hi prahartumicchanti... 1028 na hi vairAgnirUdbhUtaH... 987 290 na hi vairANi zAmyanti... 986 290 na hi svasukhamanvicchan... 937 215 na hIdRzaM saMvananaM... 589 165 na hyataH sadRzaM kiMcid... 653 na hyAtmanaH priyataraM... 619 | 175 na hyeko bahubhirvyAyyo... 1012 298 nAkasya pRSThe adhitiSThati 775 nAkRtvA prANinAM hiMsAM... 416 nAkrozamRcchenna vRthA vadeca.... 566 nAcchitvA paramarmANi... 605 169 uddharaNa kA uddharaNa pRSTha prArambhika aMza saMkhyA saMkhyA nAtaH zrImattaraM kiMcid... 713 nAtmano'sti priyataraH... nAtmArthe pAcayedannam ... nAniSTaM pravadet kariman.... nAnyo'nyaM hiMsyAtAm... 211 nApadhyAyenna spRhayet... 260 nAparAdhaM hi kSamate... 949 nAbhAgenAmbarISeNa... 478 nAyaM mArgo hi sAdhUnAM..... 202 nAyudhavyasanaprAptaM.... 1004 nAruntudaH syaadaato'pi... 539 nAruntudaH syAnna nRzaMsavAdI 529 nAzramaH kAraNaM dharme... 876 nAzvena rathinaM pApAd... 1002 nAsti dAnAt paraM bhinnam... nAsti bhUmau dAnasamaM... 769 nikRtyA vaJcanaM nRNAM... 137 nighnannanyAn hinastyenaM... nityaM kSutkSAmadehasya... nityaM manopahAriNyA... nidAghakAle pAnIyaM... nidrAluH krUrakRllubdho... nindAprazaMse cAtyartha... nirayaM yAti hiMsAtmA... nirguNAstveva bhUyiSTham... nirguNeSvapi sattveSu... 627 nirdayaH sarvabhUtAnAM... 119 nirmamazcAnahaMkAraH... nirmAda cAzucau krUravRttau nirvedo jIvite kRSNa... nivraNazca sa moktavyaH... 1000 nivRttA madhumAMsebhyaH... 464 nivRtte vihite yuddhe... 1001 niSTharaM bhASaNaM yatra... 519 148 417 302 126 410 185 98 3 217 117 vaidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/364
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ 286 ___ m 139 137 405 346 344 uddharaNa kA uddharaNa pRSTha prArambhika aMza saMkhyA saMkhyA niSprANo nAbhihantavyo... 1013 298 nIcAbhigamanaM garbha... 290 88 nRpo yadA tadA lokaH... 949 279 nedamanyonyaM hinasAta... 21269 naikamicched gaNaM hitvA... 294 89 naitat prazaMsantyAcAryAH... 944 naitAdRzaH paro dharmo... 930 272 nainaM vyAlamRgA ghnanti... .. 303 91 naivAsannaddhakavaco... 997 293 naiSa dharmaH satAM devAH... 927 265 naiSTharyaM nighRNatvaJca... nodvejayati bhUtAni... 89 nyastavarmA vizeSeNa... 1012 298 nyAyopetA guNopetAH... 56 15 nyUnAGgAMzcAdhikAGgAMzca... 530 150 paMca sUnA gRhasthasya... ___857 242 pakvavidyA mahAprAjJA... 22271 pakSiNAM jalacarANAM... 267 82 paJcajanmasu gRdhrazca... 181 paJcaitAnyo mahAyajJAn... 857 ___242 pated bahuvidhaM zastraM.. 934 274 panthAno brahmaNastvete... 893 254 payasvanmAmakaM vacaH... 387 110 paratra svabodha-saMkrAntaye... 143 paraM nodvejayet kaMcit... 865 paradravyeSvabhidhyAnaM... 33799 paradrohaM tathA hiMsAM... 249 paranindA vinAzAya... ___116 paranindA kRtaghnatvaM... 137 40 paraparivAdaH parivAdi na... parapIDAkaraM karma... 201 65 paravAcyeSu nipuNaH... 403 113 parazcedenamabhividhyeta... 602 168 parasmin bandhuvarge vA... 616 174 uddharaNa kA uddharaNa pRSTha prArambhika aMza saMkhyA saMkhyA parasya daNDaM nodyacchet... 396 111 parasya nindA paizunyaM... 399 112 parAjayazca maraNAt... 973 parApavAdaM na brUyAt... 382 109 parApavAdaM paizunyam... 553 parAsutA krodhalobhAd... 157 623 paribhUto bhavelloke... 490 parivrAjakaH sarvabhUtAbhayadakSiNAM 903 256 parUSaM ye na bhASante... 568 160 pareSAM ca tathA doSaM... 114 pareSAmupakAraM ca... 102 paropakaraNaM yeSAM... 347 102 paropakAraH kartavyaH... 354 103 paropakAre'virataM.. 101 paropaghAto hiMsA ca... 257 paropatApanaM kArya... 72 pazavo'pi vazaM yAnti... 586 pazavo'pi hi jIvanti... 767 215 pazuMzca ye vai badhnanti... 183 pazUnavidhinASS labhya... pAnapastu surAM pItvA... 485 pAnamakSAH striyazcaiva.... 840 pAnIyaM paramaM dAnaM... 795 pApAnAM vA zubhAnAM vA... pApIyasaH kSametaiva... 197 pApena karmaNA devi... 37 pApena karmaNA vipro... pApepyapApaH parUSe... 325 pitRputrasvasRbhAtR... 287 640 pitRbhaktA dayAyuktA... 190 pipIlikAH kITapataGgakAdyAH..863 245 pibantaM na ca bhuAnam... 1027302 225 165 637 642 263 503 223 246 177 413 606 - 62 - ahiMsA-vizvakoza/365]
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ 267 329 238 uddharaNa kA uddharaNa pRSTha prArambhika aMza saMkhyA saMkhyA pizunAM na prabhASante... 568 160 pIDAmathotpAdya narasya... 242 pumAn pumAMsaM paripAtu 295 purA zakrasya yajataH... . 928 puSkariNyastaDAgAni... 801 puSye bhavanti jantUnAM... 181 pUrva tu manasA tyaktvA ... 423 119 pRSTaM tu sAkSye pravadantam... 505 143 paizunyaM sAhasaM drohaH... 841 pauruSe yo hi balavAn... 984 289 prakIrNakaze vimukhe... 1020 ___300 prakRtistvaM ca buddhistvaM... 189 62 praNItirastu sUnRtA... 593 166 prataptatailakuNDe ca... 634 179 pratisrotAtmako dharmaH... 160 49 pratyakSa prItijananaM... 784 219 pratyAkhyAne ca dAne ca... 24476 pratyAhurnocyamAnA ye... 597 pradAnaM pracchannaM gRhamupagate... 146 prapAzca kAryA dAnArthaM... prabhAvavAnapi naraH... 728 pravizanti yathA nadyaH... prasannA sA kSamAyuktA... praharanti na vai strISu... prANatrANe'nRtaM vAcyam... 513 prANadAnAt paraM dAnaM... 297 prANanAzastu kartavyo... 215 prANavAMzcApi bhavati... 220 prANaviyogaprayojana... prANAtipAtAd viratAH... 898 255 prANAtipAte yo raudro... 119 33 prANAtyaye vivAhe ca... 509 144 prANA yathA'tmano'bhISTAH... uddharaNa kA uddharaNa pRSTha prArambhika aMza saMkhyA saMkhyA prANA vai prANinAmete... 789 prANinAM prANahiMsAyAM... 103 prANinAmavadhastAta... 41 11 prANihiMsAM na kurvIta... 214 prANihiMsAnivRttAzca... 867 879 prANihiMsApravRttAzca... 115 priyaM mA kRNu deveSu... priyamevAbhidhAtavyaM... 585 priyavacanavAdI priyo bhavati... 581 priyavAkyapradAnena... 577 priyavAkyAt paraM loke... 591 proktaM puNyatamaM satyaM... 350 prokSitA yatra pazavo... 926 phalamUlAzanairmedhyaiH... baddhAMjalipuTaM dInaM... 672 bandhubhirbaddhasaMyogaH... 147 balAtkRteSu bhUteSu 675 balena vijito yazca... 1015 bahudaMzakulAn dezAn... 633 bahudhA bAdhyamAno'pi... 197 bahudhA vAcyamAno'pi... 719 bahUnAmekakAryANAm... bAdhatAM dveSo abhayaM... 309 bAlavRddheSu kaunteya... 661 bAlasvavAsinIvRddha... 860 bIjairyajJeSu yaSTavyam... brahmacaryaM tathA satyam... brahmacaryaM tapaH zaucam... brahmacaryaM dayA kSAntiH ... brahmacaryamahiMsA ca... 480 167 43 801 163 173 266 146 767 785 9A 65 881 brahmacaryAt paraM tAta... brahmacaryeNa satyena... 447 185 vidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/366
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddharaNa pRSTha saMkhyA saMkhyA 88 483 288 278 274 281 282 276 436 85 180 140 uddharaNa kA prArambhika aMza bhUNaghnasya na niSkRtiH... bhrUNaghnA'vekSitaM caiva... bhrUNahatyA apAtryA... bhrUNahA guruhantA ca... bhrUNahA nivaseccaNDe... bhrUNahA''havamadhye tu... majjo nAznIyAt... mattaM pramattamunmattaM... madaraktasya haMsasya... madoSTAdazadoSaHsa... madyapo raktapittI syAt... madhuparke pazorvadhaH... madhumanme nikramaNaM... madhu mAsaM ca ye nityaM... 495 834 1024 134 752 590 818 210 439 95 uddharaNa kA uddharaNa pRSTha prArambhika aMza saMkhyA saMkhyA 196 683 193 brahmaNAbhihitaM pUrvam... 759 212 brahmaloke ca tiSThanti... ___136 brahmahatyAsamaM pApaM... 637 brahmahatyA surApAnaM... brAhmaNasya paro dharmo... 236 brAhmaNebhyaH pradAyAnnaM... 752 210 bhakSayitvA'pi yo mAMsaM... 476 bhakSyaM peyamathAleA... bhagnazastro vipannazca... 1000 bhaktizca nRpatau nityaM... 831 bhadraM karNebhiH zrRNuyAma... 334 98 bhadraM no api vAtaya... 321 bhadraM bhadramiti brUyAt... 386 109 bhadraM manaH kRNuSva... 324 bhadravAcyAya preSito mAnuSaH... 374 bhayAtpApAt tapAcchokAt... 319 bhavatyadharmo dharmo hi... 174 56 bhavatyalpaphalaM karma... 175 bhavetsatyamavaktavyaM... 507 144 bhAvamicchati sarvasya... 257 bhikSuhatyAM mahApApI... 286 87 bhikSodharmaH zamo'hiMsA... 866 246 bhItebhyazcAbhayaM deyaM... 312 bhukte parijane pazcAt... 835 bhUtadrohaM vidhAyaiva... 134 39 bhUtAni ye'tra hiMsanti... ___ 30 bhUtAni sarvANi tathAnnametad... 859 bhUtApIDA hyahiMsA syAt... bhUtAbhayapradAnena... 31393 bhUteSu baddhavairasya... 10630 bhUto vatso jAtabalaH... 953 bhrUNaM ca ghAtayedyastu... 280 931 375 449 451 454 445 824 148 239 929 ___95 56 80 944 534 530 madhumAMsAdhanocchiSTa... manaH prasAdaH saumyatvaM... manasiM vacasi kAye... manaso'pratikUlAni... mantrAn vai yojayitvA tu.... manyate karSayitvA tu... marmANyasthIni hRdayaM... marmAbhighAtamAkrozaM... maharSayazca tAn dRSTvA... mahAdoSaH saMnipAtaH... mahAprAjJa tvayA dRSTa... mahAbhAgA kathaM yajJe... mAtaraM pitaraM vRddham... mAtRvat paradArAMzca... mAnasaM sarvabhUtAnAM... mAnito'mAnito vApi... mAnuSyaM sucirAt prApya... mA pRNanto durita... 970 929 109 928 934 167 251 253 730 101 783 219 ahiMsA-vizvakoza/367)
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ 558 281 279 950 463 131 129 124 469 132 uddharaNa kA uddharaNa pRSTha prArambhika aMza saMkhyA saMkhyA mA bhrAtA dhAtaraM dvikSana... 361 105 mAyA ca vedanA cApi... 160 49 mArdavaM sarvabhUtAnAm... 401 113 mArdavaM sarvabhUteSu... 165 mAlAkArasya vRttyaiva... 954 mAlAkAropamo rAjan... mA vo vacAMsi... 365 105 mA vo vacAMsi pari... 381 108 mAMsaM tu kaumudaM pakSa... 478 134 mAMsabhakSaNahInasya... mAMsaM bhakSayate yasmAd... 459 mAM sa bhakSayitA'mutra... 442 mAMsAdanaM tathA zrAddhe... 931 212 mAsi mAsyazvamedhena... mA hiMsIH puruSaM jagat... 209 217 mA hiMsIstanvA prajAH... 20868 mitrIbhUtAkhilaripuH... 26181 mitho vighnAnA upayantu... 359 104 muktimicchasi cet tAta... 710 199 mUDhAnAmavaliptAnAm... mRgayA'kSo divA svapraH.... 841 mRtyorvyAdhirjarAzoka... 160 mRdurdAnto devaparAyaNazca... 448 mRSA'dharmasya bhAryA''sId... 161 maitrAH krUrANi kurvanto... 174 maitryaspRhA tathA tadvadad... 825 mokSe prayANe calane... 1010 297 ya icchet puruSo'tyantam... 438 yakSarakSaHpizAcAnnaM... 494 140 yadyApi kiMcit kartavyam... 918 yaja bIjaiH sahasrAkSa... 928 yajJaM kRtvA pazuM hatvA... yajJazca paramo dharmaH.. 835 236 uddharaNa kA uddharaNa pRSTha prArambhika aMza saMkhyA saMkhyA yajJiyAzcaiva ye vRkSAH... 918 262 yat tapo dAnamArjavamahiMsA... 216 69 yat tu varSazataM pUrNa... 455 yatte krUraM yadAsthitaM... 328 yat pibanti jalaM tatra... 798 yatsarvaM neti brUyAt... 756 yat syAdahiMsAsaMyuktaM... yatra devatAH sadA hRSTAH... yatra vedAzca yajJAzca.... yathA kaNTakaviddhAno... 613 yathA''tmani ca putre ca... 240 yathA nAgapade'nyAni... 423 yathA paraH prakramate pareSu... 235 yathA madhu samAdatte... 952 yathA yathA na sIdaren... 955 yathAyogaM yathAkAmaM... 999 yathA vRkSa AvirmUlaH zuSyati... 537 yathA''vRtaH sa vai brahmA... yathA sarvazcatuSpAda vai... yathA sUkSmANi karmANi... 175 yathA hanudake matsyAH ... 932 yathemAM vAcaM kalyANIm.... 384 yathaiva maraNAd bhItiH... 230 yathaivAtmetarastadvad... yathota mamuSo mana... 363 yathopanItairyaSTavyam... yadanyeSAM hitaM na syAd... yadanyairvihitaM necched... 236 yadA na kurute bhAvaM... 255 yadA yadA hi dharmasya... 179. yadA sadA'nRtaM tandrA... 182 yadi cet khAdako na syAt... 418 430 121 423 390 110 49 250 929 224 pa... 920 262 A vidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/368
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa 493 894 254 993 210 24 -286 968 uddharaNa kA uddharaNa pRSTha prArambhika aMza saMkhyA saMkhyA yadi pAnaM na varjeran... 486 137 yadRcchayopalandhena... 25479 yadetad draviNaM nAma... 812 228 yadA'sau sarvabhUtAnAM... yadi te tAdRzo rASTra... 292 yad ghrANabhakSo vihitaH... 915 261 yad dadAti yadanAti... 764 214 yad dadAti viziSTebhyo... 214 yad dhyAyati yatkurute... 78 21 yadbhUtahitamatyantaM... - 142 yadyadiSTatamaM dravyaM... 757 211 yadyadharmarataH saGgAd... 922 263 yazcainaM paramaM dharmam... 66 18 yastu duSTaistu daNDAyaiH.. 600 168 yastu prItipurogena... 33999 yastu raudrasamAcAraH... 128 37 yastu zatrorvazasthasya... 676 191 yasmAdudvijate lokaH... 532 151 yaH kazcit nirayAt... 12636 yaH kukkuTAnnibadhnAti... yaH zataudanAM pacati... 631 yaH samutpAditaM kopaM... 717 201 yaH sarvamAMsAni na bhakSayIta... 448 yaH svodarArthe bhUtAnAM... 39 yastu varSazataM pUrNaM... 479 yastu zuklAbhijAtIyaH... yastu sarvamabhiprekSya... ___ 109 yastu sarvANi mAMsAni... ___128 yastviha vA ugraH pazUn... 124 36 yastviha vai vipro... 496 140 yasmAttu loke dRzyante... 722 202 yasmAdaNvapi bhUtAnAM... 905 257 yasmAd grasati caivAyuH... yasmAnnodvijate loko.... 205 66 uddharaNa kA uddharaNa pRSTha prArambhika aMza saMkhyA saMkhyA yasminkule yaH puruSaH... 293 yasminnetAni dRzyante... 762 yasya kAyagataM brahma... 140 yAM vai dRpto vadati... 371 107 yAcamAnamabhImAnAd... 750 yAnaM vastramalaGkArAn... 934 yuddhe kRSNa kalirnityaM... 972 yuddhe vijayasandeho... yuvanAzvena ca tathA... . 478 ye krodhaM saMniyacchanti... 729 ye tvanevaMvido'santaH... 915 ye tviha yathaivAmunA vihiMsitAH131 ye tviha vai bhUtAnyuTejayanti... 118 ye tviha vai puruSamedhena... 913 yena dhanena prapaNaM carAmi... TO ye narA iha jantUnAM... 132 ye'nyAyena jihIrSanto... 504 143 ye pareSAM zriyaM dRSTvA... 106 ye purA manujA devi... ye purA manujA bhUtvA... 182 ye priyANi prabhASate... 554 156 ye bhakSayanti mAMsAni... 459 129 ye'bhidruhyanti bhUtAni... ye mithyAvAdinastAta... ye yAcitAH prahRSyanti... ye vadanti sadA'satyaM... 541 ye varjayanti paruSaM... ye vA pApaM kurvanti... yeSAM na kazcit trasati... yeSAM na mAtA na pitA... 859 yeSAM manyurmanuSyANAM... 718 ye zAntA dAntAH zrutipUrNa... 836 236 ye sthavIyAMso'paribhinnAste... 31895 368 101 638 178 369 106 42 135 *214 23 153 385 569 455 244 200 424 ahiMsA-vizvakoza/369]]
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ 256 181 188 721 910 27 246 uddharaNa kA prArambhika aMza saMkhyA saMkhyA yeSAM svAdUni bhojyAni... 993 292 ye hyeva dhIrA hImantaH... 977 287 yo jantuH svakRtaistaistai... 117 32 yo jJAtimanugRhaNAti... 336 yo devakAmo na dhanaM ruNaddhi... 779 218 yo dattvA sarvabhUtebhyaH... 900 yo'dhuveNAtmanA nAthA... 320 95 yo naH kazcid ririkSati... 358 yo na hiMsati sattvAni... 54 yo nAtmanA na ca pareNa... 664 yo nAtyuktaH prAha rUkSaM.... 202 yo'bhayaH sarvabhUtAnAM... - 258 yo bhukte kAmato'nnaM ca... 637 ___181 yo vAhayed vinA sasyaM... 635 ____ 180 yo na hiMsyAdahaM hyAtmA... yo bandhanavadhaklezAn... 77 yo yajetAzvamedhena... 460 130 yo yasya mAMsamazrAti... 441 __124 yo'rthe zuciH sa hi zuciH..... 811 27 yo hi khAdati mAMsAni... 121 yo'hiMsakAni bhUtAni... , 102 rakSAMsi ca pizAcAzca... rakSed dArAMstyajedIyA... rathI ca rathinA yoddhayaH... 998 rahasyabhedaM paizunyaM... 411 115 rAgadveSaviyuktAtmA... 867 rAgadveSAt pramAdAcca... 173 ____55 rAjandudhukSasi yadi kSiti... 956 ___281 rAjJA rAjaiva yoddhavyaH 1025 ____301 rAjahA brahmahA gonaH... 11632 rAjyaM bhogAMzca vipulAn... rASTrapIr3Akaro rAjA... 943 276 rASTramapyatidugdhaM hi... 953 280 rukRtiH zoNitakRti... 168 - 53 uddharaNa kA uddharaNa pRSTha prArambhika aMza saMkhyA saMkhyA rUpamavyaMgatAmAyuH... 7320 rukSA paruSA vAco na brUyAt... 523 148 rUpamaizvaryamArogyam... 7220 rodhanaM bandhanaM caiva.... 178 rohate sAyakairviddhaM... 146 raudraM karma kSatriyasya... 209 raurave nAma narake... lajyate ca suhRd yena... lAlAkuNDe vasatyeva... tRptakezanakhazmazruH... 874 248 lokadvaye na vindanti... . 22 lokadveSyo'dhamaH puMsAM.... lokahiMsAvihArANAM... - 625 loke yaH sarvabhUtebhyo... 315 lobhAt krodhaH prabhavati... 156 lobhAt tyajanti dharmaM vai... 158 lobhAtsvapAlanArthAya... - lauSTaiH stambhairAyudhairvA... vacanaM.trividhaM zaila... vadan brahmA'vadato vanIyAn... 774 217 vadhakasya hastagataM... 208 vadhabandhapariklezo... vadhabhItasya yaH kuryAt... vane niraparAdhAnAM... varAhamatsyamAMsAni... varjako madhumAMsasya... varjanIyaM sadA yuddhaM... varjayanti hi mAMsAni... 471 varjayeduzatIM vAcaM... varjayenmadhu mAMsaM ca... 444 125 446 125 varNAzramANAM sAmAnya... 831 235 varNinAM hi vadho yatra... 512 vartate.yasya tasyaiva... 198 64 125 128 427 .29 112 31 264 82 294 247 132 524 149 512 146 vidika/brAhmaNa saMskRti khaNDa/370
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ 929 uddharaNa kA prArambhika aMza vizIrNakavacaM caiva... vizvastaghAtinaH krUrAH... vizvAsakastRtIyo'pi... vizve ye mAnuSA yugA... vItarAgA vimucyante... vRddhabAlau na hantavyau.... vRddho bAlo na hantavyo... vRSakSudrapazUnAM ca... 940 947 uddharaNa pRSTha saMkhyA saMkhyA 1018 229 18460 432 122 29689 897 255 1017 299 1016 299 287 87 640 182 738 924 195 165 94 207 vedagoSThAH sabhAH zAlAH... vedadharmeSu hiMsA syAd... vedanAyAM tatazcApi... vedavedAGgavinnAma... vedAbhyAsastapo jJAnam... __160 834 34 120 uddharaNa kA uddharaNa pRSTha prArambhika aMza saMkhyA saMkhyA varSe varSe'zvamedhena... 470 132 vasudhAtalacArI tu... 271 vAksAyakA vadanAnniSpatanti... 515 146 vAkpAruSyaM na kartavyaM... 276 vAdaNDaM prathamaM kuryAd... 278 vAcaspatirvAcaM naH... 373 107 vAcA manasi kAye ca... 693 vAcA mitrANi saMdadhati... 587 vAcA yuddhapravRttAnAM... 998 vAtsalyAtsarvabhUtebhyaH... 973 vApIkUpataDAgAni... 802 vApIkUpataDAgAdau... 803 vAyunotkramatottAraH... 120 vArtAyAM lupyamAnAyAm... 34 vikalAGgAn pravrajitAn 995 vikrayArthaM hi yo hiMsyAd 433 122 vigarhAtikramAkSepa... 696 196 vicakSaNavatIM vAcaM bhASante... vijitya kSamamANasya... 944 vitarkA hiMsAdayaH kRtakArita...169 vidadvasa ubhayAhastyA... 808 ___226 viduSAmavidheyatvAt... 485 vinaSTo jJAnavidvadbhyaH... 490 vinaSTaH pazyatastasya... 674 191 vinazyet pAtradaurbalyAt... 760 212 viparItastAmasaH sa syAt... 939 276 viparItaizca rAjendra... 205 vibhAgazIlo yo nityaM... 845 239 vimathyAtikrameraMzca... 932 vimalamatiramatsaraH prazAntaH 192 63 viruddhaM vedasUtrANAm... 927 267 virUpAzvena niminA... 483 136 vivakSatA ca sadvAkyaM... 162 viSamaM vAhayed yastu... 635 180 839 527 791 149 555 156 30692 277 636 432 572 569 187 928 vairaM paJcasamutthAnaM... vyAdhitasyauSadhaM dattvA... SaDeva tu guNAH puMsA... SaDgavaM tu triyAmAhe... SaDvidhaM nRpate proktaM... zaktyA'nnadAnaM satataM... zaThapralApAd viratA... zaThAH krUrA dAmbhikAzca... zatakratustu tadvAkyam... zatahasta samAhara... zayAnaH parizocadbhiH ... zaraNAgataM yastyajati... zaraNAgate nyastazastre... zaraNyaH sarvabhUtAnAM... zarIravattamAsthAya... zarma yacchata dvipade... SaSTivarSasahasrANi... zazvatparArthasarvehaH zastrAvapAte garbhasya... 226 807 120 733 679 273 130 1020 462 919 32797 637 181 345 101 284 86 575 ahiMsA-vizvakoza/371]
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ 93 8 263 289 47 ____136 uddharaNa kA uddharaNa pRSTha / prArambhika aMza saMkhyA saMkhyA 289 88 zAstradRSTAnavidvAn yaH... 108 30 ziznodare ye niratAH sadaiva... 542 zuklAbhijanakarmANo.... 1030303 zuddhAtmAnaH zuddhavRttAH... 1030 303 zunAM ca patitAnAM ca... 861 245 zubhA satyA ca madhurA... 7 2 zubhena karmaNA devi... zUdraviTkSatraviprANAM... 145 zrRNu me'tra mahArAja... zeSo hi balamAsAdya... 982 zokaH krodhazca lobhazca... 155 zaucaM tapastitikSAM ca... 20767 zaucasatyakSAntiyukto... 191 ___62 zyenacitreNa rAjendra... 483 zraddhayA deyam, azradvayA deyam... 809 zraddhA dayA titikSA ca... 622 176 zrutvA vAkyaM vasusteSAm... 271 zrUyatAM dharmasarvasvaM... 234 74 zrUyate hi purAkalpe... 911 259 zreyastatrAnRtaM vaktuM... 510 145 zreyo dAnaM ca bhogazca... 216 zUkSNAM vANI nirAbAdhAM... 568 160 saMkSepAt kayyate dharmo.... 234 saMgrAmo vai krUram... 971 saMchedanaM svamAMsasya... 453 saMjAtamupajIvan sa... 953 saMtasta eva ye loke... 356 104 saMpanmattaH sumUDhazca... 171 saMpanmadapramattazca... 609 171 saMrakSaNArthaM jantUnAM... 878 249 saMrakSed bahunAyakam... 292 88 saMvAde paruSANyAhuH... 536 152 saMvidaM kurute zauNDaiH.. 486 137 | uddharaNa kA uddharaNa pRSTha prArambhika aMza saMkhyA saMkhyA saMsAre duHkhadaM yuddhaM... 967 285 saMsiddhAdhigamaM kuryAt... 22772 sakheva sakhye pitareva sAdhuH.. sa cet karmakSayAnmokSaH... sa cet sannaddha Agacchet... 997 sa cennikRtyA yuddhayeta... 9917 sa ced bhayAd vA mohAd vA... 678 192 satAM dharmeNa varteta... 849 240 satAM vAnuvartante... 923 satkriyAbhyasanaM maitrIm... 145 42 satyaM ca dharmaM ca parAkramaM ca... 584 164 satyaM ca samatA caiva... 498 141 satyaM dayA tathA dAnaM... 11 satyaM dAnaM dayA'lobho... 333 satyaM brAhmaNarUpeNa... 162 satyaM brUyAt priyaM brUyAt... 563 satyaM bhUtahitArthoktiH... satyamArjavamakrodhaH... 221 satyamiti amAyitA... satyavAdI jitakrodhaH... 166 satyaM zaucamahiMsA ca... satyasAraM hitakaraM... 559 157 satyasya vacanaM zreyaH... 142. sattvodayAcca muktIcchA... 27 satsu nityaH satAM dharmaH... 297 sadA'nAryo'zubhaH sAdhu... 409 115 sadA yajati satreNa... 472 133 sadA'satAmativAdAMritatidot... 603 sa duHkhapratighAtArthaM... sadvA'sad vA parIvAdo... 412 sanAtanasya dharmasya... 144 227 929 769 501 74 127 609 735 206 santaH svargajitaH zuklAH ... santi dAnAnyanekAni... 56 15 31193 vaiidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/372
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 __114 uddharaNa kA uddharaNa pRSTha prArambhika aMza saMkhyA saMkhyA sarvabhUtAtmabhUtasthaiH... 478 134 sarvabhUtAnukampI yaH... 654 186 sarvabhUteSu yaH samyag... sarvabhUteSvanukrozaM... 655 186 sarvabhUteSu yo vidvAn... 299 sarvamAMsAni yo rAjan... 459 sarvayajJeSu vA dAnaM... 46 sarvalokahitaM kuryAt... 546 sarvalokahitAsaktAH... 153 sarvalokahitaiSitvaM... sarvasvasyApahAre tu... 507 sarvahiMsAnivRttAzca... 83 660 sarvANi bhUtAni sukhe ramante... 238 sarvAnkAmAnavApnoti... 474 sarve tanubhRtastulyAH... 23073 sarve vedA na tat kuryuH... 473 sarve vedAzca yajJAzca... 310 sarveSAmeva dAnAnAm... 223 353 uddharaNa kA uddharaNa pRSTha prArambhika aMza saMkhyA saMkhyA | santuSTaH satataM yogI... 206 67 santuSTAya vinItAya... 760 212 saptarSayo bAlarivalyAH... 465 131 samaH sarveSu bhUteSu... 88 24 samaM pazyanhi sarvatra.... samutpattiM ca mAMsasya... 422 119 sampUrNo jAyate dharmaH... 18 sambhogasaMvid viSamo'timAnI... 407 samyaJcaH savratA bhUtvA... 378 ____ 108 sarvaM tArayate vaMzaM.... 797 sarvaM parikrozaM jahi... 105 sarvaM brahmamayaM pazyet... sarvaM muditamevAsIt... 945 sarvakarmasvahiMsA hi... 916 sarvatazca prazAntA ye... sarvatIrtheSu vA srAnaM... 366 106 sarvato manaso'saGgam... 207 67 sarvatra ca dayAvantaH... sarvatrAtmezvarAnvIkSAM... sarvathA kSamiNA bhAvyaM... 300 sarvathA vRjinaM yuddhaM... 975 sarvadAnairgurutaraM... 800 sarvabhUtadayA caiva... 52 sarvabhUtadayAyukto... 362 871 302 91 656 207 786 781 287 91 166 14 198 351 982 128 341 sarvAbhUtadayAvantaH 199 sarveSAmeva pApAnAM... sarveSAmeva bhUtAnAm... sarveSAM yaH suhRnnityaM... sarvocchede ca yatate... sa vai manuSyatAM gacchet... sahastrajicca rAjarSiH.. sahasrambharaH zucijivho... sahRdayaM sAMmanasyam... sAdhavo ye mahAbhAgAH... sAntvena tu pradAnena... sAntvenAnnapradAnena... sAmAdidaNDaparyanto.... sAmAnyamanyavarNAnAm... sAnA dAnena bhedena... 360 600 960 163 543 614 ___ 174 25479 832 235 200 65 872 248 sarvabhUtasamatvena... sarvabhUtahitaM kuryAt... sarvabhUtahite yuktAH... sarvabhUtahito maitraH... 578 964 284 962 283 | ahiMsA-vizvakoza/373]
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ 89 250 645 688 483 267 2m 297 637 129 38 823 82 uddharaNa kA uddharaNa pRSTha prArambhika aMza saMkhyA saMkhyA sukhabhAgI nirAyAsaH... sukhaM vA yadi vA duHkhaM.. sukhApanhutiH saMrodho... 168 53 sujano na yAti vairaM... ___194 sudhiyaH sAdhavo loke... 154 46 supratItaistathA vipraiH... 928 surAM vai malamannAnAM... 491 surApo'sammatAdAyI... 84 suvizrabdhAn kRtArambhAn... 1010 sUryAtape vAhayedyaH... 180 sopadhaM niSkRtiH steyaM... 232 steyaM hiMsA'nRtaM dambhaH... 608 170 steyAdabhyadhikaH kazcit... 812 228 striyo rakSyAH prayatnena... 268 strIhiMsA dhanahiMsA ca... 813 228 229 sthAvarAH kRmikITAzca... 112 sthirAGgaM nIrujaM dRpta... 641 183 strISu narmavivAhe ca... 502 142 spRhayAlurugraH paruSo vA... 397 112 syAt prANaviyogaphalo... 173 straggandhamadhumAMsAni... svaduHkheSviva kAruNyaM... 176 svamAMsaM paramAMsena... svargacyutAnAM liGgAni... svastidA manasA mAdayasva... 330 svastirmAnuSebhyaH... 101 svAdhyAye nityayuktaH... 246 svAdhyAyo brahmacaryaM ca... hatvA garbhamavijJAtam... 87 hatvA chitvA ca bhitvA ca... 856 hanti nityaM kSamA krodham... 30592 hantRNAmAhatAnAM ca 1021 300 uddharaNa kA uddharaNa pRSTha prArambhika aMza saMkhyA saMkhyA harati paradhanaM nihanti jantUn... 104 29 hareyurbalavanto'pi... 932 273 halamaSTagavAM dharmya... 184 hastinazca turaMgAzca... 112 haryazvena ca rAjendra... hitapriyoktibhirvaktA... hiMsakAnyapi bhUtAni hiMsakAzca dayAhInAH... hiMsayA vartamAnasya... hiMsayA saMyutaM dharmam... hiMsA garIyasI sarva... hiMsA ca hiMsrajantUnAM... hiMsA cAdharmalakSaNA... hiMsAdambhakAmakrodhaiH... hiMsAdidoSanirmuktAH... hiMsAdoSavimuktitvAt... hiMsA balamasAdhUnAm... 138 hiMsA balaM khalAnAM ca... | hiMsA mAnastA ... hiMsAratazca yo nityaM... hiMsAvihArA hyAlabdhaiH... 914 hiMsA steyAnRtaM mAyA.... hiMsA svabhAvo yajJasya... hiMste adattA puruSaM... 754 hiMsraH svapApena vihiMsitaH... 122 hiMsrAH bhavanti kravyAdAH... 111 hitaM yat sarvabhUtAnAm... 348 hiraNyadAnairgodAnaiH... 475 hInaprANajaDAndheSu... 1008 hUyamAne tathA vanhau... 928 hRtsu pItAsu yudhyante... 484 136 hRdi viddha ivAtyarthaM... 166 he jihve kaTukalehe... 557 156 " 815 55 442 124 127 342 242 595 vidika brAhmaNa saMskRti khaNDa/374
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ zabdoM aura aMkoM meM : lekhaka vairAgya zubha nAma : gurudeva zrI subhadra muni jI mahArAja janma . : 12 agasta 1951 sthAna grAma riNDhANA (hariyANA) pitA : dharmaniSTa zrI rAmasvarUpa jaina varmA mAtA : zrImatI mahAdevI jena varmA 9 varSa kI vaya meM bAbA gurudeva : yogarAja zrI rAmajI lAla jI mahArAja pUjya gurudeva : saMghazAstA zrI rAmakRSNa jI mahArAja muni-dIkSA : 16 pharavarI 1964 dIkSA-sthAna : vividha bhASAvid, Agama, nigama, purANa, vyAkaraNa, kAvya, jyotiSa, mantra evaM vividha dharma darzanoM kA gahana adhyyn|| sRjana : vividha viSayoM para zatAvika pustakeM patrikA : zrI smbodhi| ziSya : zrI rameza muni, zrI aruNa muni, zrI narendra muni, zrI amita muni, zrI hari muni, zrI prema muni| praziSya : zrI aravinda muni pada evaM : saMghazAstA, vidyAvAcaspati, vidyA-sAgara bahumAna (DI.liT), jaina ratna, yuvA mniissii| vicaraNa paMjAba, himAcala, hariyANA, dillI, uttara pradezA samprati : sAhitya sRjana, bAla saMskAra nirmANa, jana-jAgaraNa evaM jIvana-mUlyoM kI sthaapnaa| vyaktitva : Atma-sAdhanA, vyAkhyAtA, lekhn| Rs. 1200.00
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ kRti aura kRtikAra 'darzana aura jIvana' paricaya-paMkti meM aMkita nahIM ho sktaa| ThIka isI prakAra kRti ke sarjaka bhI paricaya-pakti kI rekhAoM se Upara haiN| unake dvArA racita aneka Thosa va ciMtana-pradhAna grantha dekha kara yaha svata: prAmANita hotA hai ki ve vidyAvAcaspati gurudeva dArzanika muni haiN| jIvana ke vyAkhyAtA haiN| munitva unakI sAMse haiN| darzana, jIvana aura munitva kI sampUrNa vyAkhyA kA jo svarUpa banatA hai to yaha hai-zrI subhadra muni| ___ inakI dRSTi parama udAra hai, sAtha hI satyAnveSaka bhii| satyAnveSaNa karate hue inakI dRSTi meM para, para | nahIM hotaa| sva, sva nahIM hotaa| sva-para kA paribodha naSTa ho jAnA hI munitva kA mUlamaMtra hai| sva aura para yugapada haiN| 'para' rahA to 'sva' astvi meM rahatA hai| 'sva' rahegA, taba taka 'para' miTa nahIM sktaa| darzana jitanA gUDha, jIvana-sA sarasa aura munitva ke Ananda meM racA hai, inakA vyktitv| yaha vyaktitva jitanA AkarSaka hai utanA hI snehasikta bhI hai| ___ vyavahAra meM parama mRdu| AcAra meM parama nisstthaavaan| vicAra meM parama udaar| kaTutA ne inakI hRdaya-vasudhA para kabhI janma nahIM liyA hai| inakA sampUrNa jIvana- AcAra, darzana kA vyAkhyAtA hai| prastuta kRti 'ahiMsA vizvakoSa' inake virAT ciMtana evam udAtta bhAvoM kI saMsUcaka to hai hI, vizva-saMskRti ko inake munitva kA sArthaka yogadAna bhI hai| hiMsA-grasta vartamAna vAtAvaraNa meM yaha ahiMsA kA prAsaMgika hastakSepa hai| vizva-zAMti evam vizva-maMgala kI bhaviSya-rekhAeM kAla ke bhAla para aMkita karane vAlA sadpuruSArtha hai yaha nizcita hai ki isakA sarvatra svAgata manuSyatva ke sAra kI vartamAna meM upasthiti pramANita kregaa| -saMpAdaka ISBN 81-7555-088-0 yUnivarsiTI pAblakazana 7/31, aMsArI roDa, dariyAgaMja . naI dillI - 110002 97881751550889 //