SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 231
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ क्षमा व क्षमाशीलः प्रशंसनीय {717} यः समुत्पादितं कोपं क्षमयैव निरस्यति ॥ इह लोके परत्रासौ, अत्यन्तं सुखमश्रुते । क्षमायुक्ता हि पुरुषा लभन्ते श्रेय उत्तमम् ॥ (स्कं. पु. वैष्णव./का./11/18-19) जो व्यक्ति उद्बुद्ध क्रोध को क्षमा से शान्त कर देता है, वह इस और उस- दोनों लोकों में अति सुख प्राप्त करता है । ये क्षमाशील पुरुष ही हैं जो उत्तम श्रेय की उपलब्धि करते हैं। {718} येषां मन्युर्मनुष्याणां क्षमयाऽभिहतः सदा । तेषां परतरे लोकास्तस्मात् क्षान्तिः परा मता ॥ (म.भा. 3/29/44) जिन मनुष्यों का क्रोध सदा क्षमाभाव से दबा रहता है, उन्हें सर्वोत्तम लोक प्राप्त होते हैं। अतः क्षमा सबसे उत्कृष्ट मानी गयी है । {719} बहुधा वाच्यमानोऽपि यो नरः क्षमयाऽन्वितः ॥ तमुत्तमं नरं प्राहुर्विष्णोः प्रियतरं तथा । ( वा.रामा. माहात्म्य 4/19-20 ) जो मनुष्य बारंबार दूसरों की गाली सुनकर भी क्षमाशील बना रहता है, वह उत्तम व्यक्ति कहलाता है । उसे परमेश्वर का भी अत्यन्त प्रियजन माना गया है। {720} द्वाविमौ पुरुषौ राजन् स्वर्गस्योपरि तिष्ठतः । प्रभुश्च क्षमया युक्तो दरिद्रश्च प्रदानवान् ॥ ( म.भा. 5 / 33 /58, विदुरनीति 1/58; वि. ध. पु. 1 / 218 / 17 ) दो प्रकार के पुरुष स्वर्ग के भी ऊपर स्थान पाते हैं- एक वह जो शक्तिशाली होते हुए भी क्षमा करे, और दूसरा वह जो निर्धन होने पर भी 'दान' दे। अहिंसा कोश / 201]
SR No.016128
Book TitleAhimsa Vishvakosh Part 01
Original Sutra AuthorN/A
AuthorSubhadramuni
PublisherUniversity Publication
Publication Year2004
Total Pages406
LanguageHindi
ClassificationDictionary & Dictionary
File Size32 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy