Tattvartha Sutra Part 02 Sthanakvasi

Book Title: Tattvartha Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 513
________________

दीपिका-नियुक्ति टीका अ.७ सू.६६ स्वाध्यायस्य भेदनिरूपणम् ४९७
तत्वार्थनियुक्ति:--'पूर्व तावद् यथाक्रमं षड्विधाभ्यन्तरतपसः पायश्चित्तस्य-विनयस्य-वैयाश्त्यस्य च परूपणं कृतम्, सम्पति-क्रममाप्तस्य स्वाध्यायस्य चतुर्याभ्यन्तरतफ्सो वाचनादि पञ्चभेदान् प्ररूपयितुमाह'सज्झाए पंचविहे, वायणापुच्छणापरियट्टणाअणुप्पेहा-धम्मकहाभेयओ' इति । स्वाध्यायः-सुष्ठु मदिया कालवेलापरिहारेण पौरुष्याधपेक्षया चाऽध्यायः-मूलमत्रपठनम्-स' पञ्चविधो वर्तते । तद्यथा-वाचना प्रच्छना परिवर्तनाऽनुप्रेक्षा धर्मकथा चेत्येवं परिसंख्यातः स्वाध्यायोऽवगन्तव्या, तत्रशिष्याणा मागमार्थाध्यापनरूपा वाचना १ कालिकस्यो-स्कालिकस्याऽऽलापप्रदानं वा-शचना २ सन्देहविनाशाय निश्चितार्थदाढाय वा मूत्रार्थयोराचार्यकामन से चिन्तन करना अनुप्रेक्षा है । (५) अहिंसा आदि धर्म की प्ररूपणा करनाधर्म कथा है। यह पांच प्रकार का स्वाध्याय जानना चाहिए ॥६६।
तत्वार्थनियक्ति- छह प्रकार के आभ्यन्तर तप में से प्रायश्चित्त, विनय और वैयावृत्य का निरूपण किया जा चुका, अब चौथे आभ्यन्तर तप स्वाध्याय के वाचना आदि पांच भेदों की प्ररूपणा करते हैं
मर्यादापूर्वक अर्थात् असज्झाय काल को टालकर या पौरुषी आदि का ध्यान रखकर मूलत्रका पठन स्वाध्याय कहलाता है। उसके पांच भेद हैं (१) वाचना (२) पृच्छना (३) परिवर्तना(४) अनु. प्रेक्षा और (५) धर्मकथा शिष्यों को आगम का अर्थ पढाना वाचता है या कालिक और उत्कालिक के आलापों का प्रदान करना वाचना स्वाध्याय कहलाता है। संशय का निवारण करने के लिए या निश्चित
અનપેક્ષા છે. (૫) અહિંસા આદિ ધર્મની પ્રરૂપણ કરવી ધમકથા છે. આ પાંચ પ્રકારના સ્વાધ્યાય જાણવા જોઈએ. ૬ દશા
તત્વાર્થનિર્યુકિત-છ પ્રકારના આભ્યન્તર તપમાંથી પ્રાયશ્ચિત્ત, વિનય અને વૈયાવૃત્યનું નિરૂપણ કરવામાં આવ્યું, હવે ચોથા આભ્યન્તર તપ સ્વાધ્યાયના વાચના આદિ પાંચ ભેદની પ્રરૂપણ કરીએ છીએ
મર્યાદાપૂર્વક અર્થાત્ અસઝાયકાળ વગેરેને ટાળી દઈને અથવા પોરસી આદિનું ધ્યાન રાખીને મૂળસૂત્રનું પઠન સ્વાધ્યાય કહેવાય છે–તેના પાંચ ले छे-(१) वायना (२) २७ना (3) परिपत्तना (४) अनुप्रेक्षा (4) ધર્મકથા શિષ્યોને આગમને અર્થ ભણવ વાચના છે અથવા કાલિક અને ઉકાલિકના આલાપાનું પ્રદાન કરવું વાચના સ્વાધ્યાય કહેવાય છે. સંશયનું નિવારણ કરવા માટે અથવા નિશ્ચિત અર્થની દઢતા માટે સૂવ અથવા અર્થના વિષયમાં આચાર્યને પ્રશ્ન પૂછવા પૃચ્છના છે. ભણી ગયેલા સૂત્ર અને અર્થનું
श्री तत्वार्थ सूत्र : २


Page Navigation
1 ... 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894