Tattvartha Sutra Part 02 Sthanakvasi

Book Title: Tattvartha Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 652
________________

દરદ
तत्वार्थ सूत्रे
हारतप:- तुच्छोऽल्पोऽसारश्च श्यामाकादिनिष्पादित आहार स्तुच्छाहार उच्यते तथाविधतुच्छाहारतपो भवतीति १० रीत्या रसपरित्यागतपोऽनेकविधं भवतीति बोध्यम् उक्तश्चोपपातिके ३० सूत्रे - 'से किं तं रसपरिच्चाए ३ रसपरिच्चाए अणेगविहे पण्णत्त, तं जहा - निव्विइए १ पणीयर सपरिच्चाए २ आयंबिलए ३ आयामसित्थभोई : अरसहारे ५ विरसाहारे ६ अंताहारे ७ पंताहारे ८ लूहाहारे ९ तुच्छाहारे १० से तं रसपरिच्चाए ' इति । अथ aisal रसपरित्यागः १ रसपरित्यागोऽनेकविधः प्रज्ञप्तः, तद्यथा - निर्विकृतिकः १ प्रणीतरसपरित्यागः २ आचामाम्लम् ३ आयामसिक्थभोजी ४ अरसाहारः ५-६ विरसाहारः अन्त्याहारः ७ मान्ताहारः ८ रूक्षाहारः ९ तुच्छाहारः १० इति ॥ १६ ॥ मूलम् - कायकिलेसतवे अणेगविहे, ठाणट्टियाइ भेयओ | १७| छाया - 'कायक्लेशतपोऽनेकविधम्, स्थानस्थितिकादि भेदतः ॥ १७ ॥ अंगीकार करना प्रान्ताहार तप है । रूखा-सूखा आहार रूक्षाहार कहलाता है'
जो आहार तुच्छ अर्थात् अल्प या असार हो- श्यामाक आदि का बना हो वह आहार तुच्छाहार कहलाता है । इत्यादि प्रकार से रसपरित्याग तप के अनेक भेद होते हैं । औपपातिकसूत्र के तीसवें सूत्र में कहा हैप्रश्न - रसपरित्याग तप के कितने भेद हैं ?
उत्तर - रसपरित्याग तप अनेक प्रकार का है, यथा - (१) निर्विकृतिक (२) प्रणीत रसपरित्याग (३) आयंबिल (४) आयामसिक्थ भोजी (५) अरसाहार (६) विरसाहार (७) अन्ताहार ( ८ ) प्रान्ताहार ( ९ ) रुक्षाहार और (१०) तुच्छाहार ॥ १६ ॥
ઉખાડીને કાઢી લેવામાં આવે છે તે પ્રાન્તાહાર કહેવાય છે અથવા ખાટી છાશ થી મિશ્રિત ચણા વગેરે અથવા ટાઢુ ભેાજન પ્રાન્તાહાર કહેવાય છે. તેને જ ખાવાના નિયમ અંગીકાર કરવા પ્રાન્તાહાર તપ છે. રૂખા સુકા આહાર રૂક્ષાહાર કહેવાય છે. જે આહાર તુચ્છ અર્થાત્ અલ્પ અથવા અસાર હાય શ્યામાક વગેરેના અનેલા હોય તે તુચ્છાદ્વાર કહેવાય છે ઇત્યાદિ પ્રકાર થી સપરિત્યાગતપના અનેક ભેદ હોય છે. ઔપપાતિક સૂત્રના ત્રીસમાં સૂત્રમાં કહ્યું છે
પ્રશ્ન—રસપરિત્યાગ તપના કેટલા ભેદ છે ?
ઉત્તર—રસપરિત્યાગ તપ અનેક પ્રકારના છે જેવાકે (૧) નિવિકૃતિક (२) प्रीतरसपरित्याग ( 3 ) सायं मिस ( ४ ) सायामसियलोकल 4 ) ( अरसा हार (६) विरसाहार (७) अन्ताहार (८) प्रान्ताहार (८) ३क्षाडार भने (१०) તુચ્છાહાર ॥ ૧૬ u
શ્રી તત્વાર્થ સૂત્ર : ૨


Page Navigation
1 ... 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894