Book Title: Tattvartha Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
दीपिका-नियुक्ति टीका अ.८.१५ मिक्षाचर्यातपसः प्ररूपणम् ६२७ अदृष्टलाभिक:-अदृष्टस्याऽऽवरणादिनाऽऽच्छादितस्य दात्रादिभिः कृतोपयोगस्य भक्तादेलामः । यद्वाऽदृष्टात् पूर्व कदापि न दृष्टात् दायकाद् लाभोऽर ष्टलामः सोऽस्याऽस्तीति अष्टलाभिकः२१ पृष्टलाभिका-भिक्षार्थ समुपस्थित यं श्रमणं 'भो ! श्रमण ? त्वं किमिच्छसि' इत्येवं कश्चिद्ग्रहस्था पृच्छति स पृष्ट इत्युच्युते, तस्य श्रमणस्य तस्माद् गृहस्थाद् यो लामो भवति स पृष्टलाम उच्यते सोऽस्याऽस्तीति पृष्टलाभिको बाध्यः २२ अपृष्टलाभिक:-के चद्गृहस्थेनाऽपृष्टस्यैव श्रमणस्य य स्तस्माद् गृहस्थाद् लाभः सोऽपृष्टलाम उच्यते सोऽस्याऽस्तीति अपृष्टलाभिको बोध्यः २३ मिक्षालाभिका-कस्यचित् क्षेत्राद्ध गृहस्था द्वा याचित्वा गृहस्थेन समानीत तुच्छ बल्लचणककोद्रवादिक निष्पादित आहारो भिक्षोच्यते, तस्याऽळाभो यस्याऽस्तीति स भिक्षालाभिक उच्यते २४
(२१) अदृष्टलाभिक-अदृष्ट अर्थात् किसी चीज से आच्छादित आहार-पानी को जिसका उपयोग दाता आदि ने कर लिया हो, लेने की प्रतिज्ञा करने वाला अदृष्टलाभिक कहलाता है। अथवा पहले कभी न देखे हुए दाता के हाथ से लेने का अभिग्रह करने वाला अदृष्टलाभिक कहलाता है।
(२२) पृष्टलाभिक-भिक्षा के लिए उपस्थित श्रमण से-'हे प्रमण आपको क्या चाहिए ?' ऐसा पूछ कर दिये जाने वाले आहार को ही ग्रहण करने का नियम लेने वाला पृष्टलाभिक कहलाता है।
(२३) अपृष्टलाभिक-जो गृहस्थ विना पूछे आहार देगा, उसी को ग्रहण करूंगा-ऐसी प्रतिज्ञा करने वाला अपृष्टलाभिक कहलाता है।
(२४) भिक्षालाभिक-किसी जगह अथवा गृहस्थ से याचना करके कोई गृहस्थतुच्छ बल्ल, चना या कोद्रव आदि लाया हो और उससे जो
(૨૧) અદ્રષ્ટાભિક–અદ્રષ્ટ અર્થાત્ કઈ વસ્તુથી ઢાંકેલા આહાર પાણીને જેને ઉપગ દાતા વગેરેએ કરી લીધું હોય તે લેવાની પ્રતિજ્ઞા કરનાર અષ્ટલાભિક કહેવાય છે. અથવા પહેલા કદી પણ ન જેએલા દાતાના હાથથી લેવાને અભિગ્રહ ધારણ કરનાર અદ્રષ્ટલાભિક કહેવાય છે,
(૨૨ પૃષ્ઠલામિક-ભિક્ષા માટે ઉપસ્થિત શ્રમણને છે શ્રમણ આપે ને શી ખપે ? એવું પૂછીને આપવામાં આવનાર આહારને જ ગ્રહણ કરવાનો નિયમ લેનાર પૃષ્ઠલાભિક કહેવાય છે.
(૨૩) અપૂષ્ણલામિક--જે ગૃહસ્થ વગર પૂછે આહાર આપશે તેનાથી જ ગ્રહણ કરીશ એવી પ્રતિજ્ઞા કરનાર અપૃષ્ઠલાભિક કહેવાય છે
(૨૪) ભિક્ષાલામિક-કઈ જગ્યાએથી અથવા ગૃહસ્થથી યાચના કરીને કિઈ ગુહસ્થ તુચ્છ ભલ, ચણા અથવા કેરી આદિ લાવ્યા હોય અને
श्री तत्वार्थ सूत्र : २
