________________
મિથ્યાત્વને ગાઢ અંધકાર
_ ૮૩ બનેલા એ પરિવ્રાજક, પિતાના પેટ ઉપર લેઢાને પાટો બાંધ્યું હતું અને જ્યાં જાય ત્યાં એ પોતાના હાથમાં જબૂવૃક્ષની શાખાને લઈને જ જતો હતો.
લેકને આ જોઈને કૌતુક ઉપજતું, એટલે કે એ પરિવ્રાજકને પૂછતા કે–“તમે પેટ ઉપર આ લેઢાને પાટો બાંધ્યો છે અને હાથમાં જબૂવૃક્ષની શાખા રાખી છે, તેનું શું કારણ છે ?”
એના જવાબમાં, એ પરિવ્રાજક કહેતું હતું કે-“મેં વિદ્યાને એટલા બધા પ્રમાણમાં મારા પેટમાં ભરી દીધી છે કે–એનાથી મારું પેટ ફાટી જવાની મને બીક રહે છે; એટલે વિદ્યાથી મારું પેટ ફાટી જવા પામે નહિ; એ માટે મેં મારા પેટ ઉપર લેઢાને પાટો બાંધ્યો છે; અને, આ આખાય જમ્બુદ્વીપમાં મારા જે વિદ્યાવાળો બીજે એક પણ નથી–એ જણાવવાને માટે, હું મારા હાથમાં આ જબૂવૃક્ષની શાખાને લઈને ફરું છું.”
આથી લોકોએ એ પરિવ્રાજકનું પટ્ટશાલ” એવું નામ પાડયું હતું. લેકે એને પટ્ટશલ કહેતા હતા.
આવા અજ્ઞાન અને ગર્વિષ્ઠ માણસ જોડે વાદમાં ઉતરાય? આવા તુચ્છ અને ઘમંડી હૈયાને ધરનારની સાથે વાદમાં ઊતરવું, એ પણ એક મોટું જોખમ છે. મિથ્યાભિમાની માણસેમાં વિદ્યા હાયએ બને, પણ એમની વિદ્યા એમને પચેલી ન હોય. એમની વિદ્યા, એમને કષાયના અગ્નિમાં શેકે; અને જે કાઈ એમની હડફેટે ચઢી જાય, તેને એમનું જે ઉપજતું હોય તે એ પૂરો કરી દીધા વિના રહે નહિ. આવાં અનેકવિધ કારણસર એવાઓની સાથે વાદમાં ઉતરવાને, શ્રી જૈન શાસનમાં નિષેધ કરાયે છે.
આમ છતાંય, રોહગુપ્ત એની સાથેના વાદને સ્વીકારી લીધે.
રહગુપ્ત, એ જૈન મુનિ હતા, વિદ્વાન પણ હતા અને શક્તિશાળી પણ હતા. પણ એમ લાગે છે કે એમનામાં પોતાની વિદ્વત્તા અન્ને
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
