________________
૨૮ ].
સમ્યગદશન-૧ પ્રાપ્તિ, એનું નામ ઔપથમિક સમ્યક્ત્વની પ્રાપ્તિ. ઔપથમિક સમ્યક્ત્વના પરિણામવાળા એ અનમુહુર્તને, અન્ડરકરણ કહેવામાં આવે છે. અનિવૃત્તિકરણના અન્તર્મુહૂર્તથી અનન્તર એવું જે અન્તરકરણનું અન્નમુહૂર્ત, તે અન્તર્મુહૂર્નના પહેલા સમયે જ જીવ ઔપશમિક સમ્યક્ત્વ રૂપી આત્મપરિણામને સ્વામી બને છે.
વનમાં સળગતે દાવાનળ આખાય વનપ્રદેશને બાળનારે હોય, પરન્તુ વનપ્રદેશને જે ભાગ ઘાસ આદિથી રહિત બની ગયેલ હોય અથવા તે વનપ્રદેશના જે ભાગને ઘાસ આદિથી રહિત બનાવી દેવાયું હોય, તે વનપ્રદેશને ભાગ એ દાવાનળથી અસ્કૃષ્ટ રહેવા પામે છે. કારણ કે–અગ્નિના ગે સળગી ઊઠે એવી કોઈ સામગ્રી જ, વનપ્રદેશના એ ભાગમાં નથી. પશમિક સમ્યકત્વરૂપી આત્મપરિણામને પામનારા જીવે પણ, એક અન્તર્મુહૂર્તને, વનપ્રદેશના એ ભાગ સમું બનાવી દીધેલું હોય છે, અને એથી, એ અન્તમુહૂર્ત દરમ્યાનમાં છેલ્લે છેલ્લે જ્યાં સુધી એ જીવ અનન્તાનુબંધી કષાયના ઉદયવાળે બનતું નથી, ત્યાં સુધીને માટે એ જીવને દર્શન મેહનીયની કઈ પણ પ્રકૃતિને કેઈ પણ પ્રકારને ઉદય હેતે જ નથી.
અનિવૃત્તિકરણના કાળમાં જીવ કેવા પ્રકારની સિદ્ધિ પ્રાપ્ત કરે છે–એ
સંબંધી સૈદ્ધાતિક અભિપ્રાય કાગ્રન્શિક અભિપ્રાય, સમ્યફવના પરિણામને પામનાર અનાદિ મિથ્યા દષ્ટિ એ દરેકે દરેક જીવ આવી રીતે, પહેલાં તે ઔપથમિક સમ્યકત્વના પરિણામને જ પામે છે; જ્યારે આ બાબતમાં, સૈદ્ધાતિક અભિપ્રાય એ છે કે સમ્યક્ત્વના પરિણામને પામનારા અનાદિ મિથ્યાષ્ટિ એવા બધા જ છે, પહેલાં, પથમિક સમ્યકત્વ જ પામે–એ નિયમ નથી. અનાદિ મિથ્યાદષ્ટિ છે, ઔપશમિક સમ્યકૃત્વને પામ્યા વિના પણ, ક્ષાપશમિક સમ્યકત્વને પામે, એવું બને છે. એટલે કે સમ્યક્ત્વના પરિણામને પામનારા અનાદિ મિથ્યાદષ્ટિ
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
