________________
6
"
સમ્યગ્દર્શન, સમ્યજ્ઞાન અને સમ્યક્ચારિત્ર રૂપ જે માક્ષના ઉપાય, એમાંના સમ્યગ્દર્શનના પર્યાય અનેક છે, એમ સમ શાસ્ત્રકાર, આચાર્ય ભગવાન શ્રીમદ્ હરિભદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા શ્રી શાસ્ત્રવાર્તાસમુચ્ચય નામના ગ્રન્થરત્નમાં ફરમાવે છે. સમ્યગ્દર્શનને જેમ ‘દર્શન’ કહેવાય. છે, તેમ મુક્તિબીજ” પણ કહેવાય છે, સમ્યક્ત્વ' પણ કહેવાય છે, , તત્ત્વસાધન પણ કહેવાય છે, ( ટીકાકાર પરમિષ તત્ત્વવેઢન' કહે છે.) ‘ દુઃખાન્તકૃત્’ પણ કહેવાય. છે, અને ‘સુખારમ્ભુ ” પણ કહેવાય છે. આત્માના ચથાવસ્થિત સ્વરૂપને સમજવામાં અતિઉપયાગી હેાવાથી, એને માટે દર્શન એ ખરે જ સાર્થક શબ્દ છે. આ સમ્યગ્દર્શનની. સહાય વિના જીવાદિતત્ત્વાની સાચી સમજ શકય નથી. જીવાદિતત્ત્વાના થાવસ્થિત સ્વરૂપની શ્રદ્ધા માટે દર્શીન જ સહાયક છે. સમ્યગ્દર્શનના અભાવમાં જીવાતિવાની યથાવસ્થિત સ્વરૂપમાં યથા શ્રદ્ધા થવી એ શકય જ નથી. મુક્તિનુ` બીજ : સકલકર્મીની નિવૃત્તિ રૂપ જે મુક્તિ એ સમ્યગ્દર્શનનું ફૂલ છે અને એ લનું સમ્યગ્દન એ ખીજ છે ઃ એ જ કારણે સમ્યગ્દર્શનને મુક્તિનું મીંજ પણ કહેવાય છે, અનેક પાપ ઇચ્છાઓમાં રમતા એવા પણ આત્મા જ્યારે સમ્યગ્દર્શનને પામે છે, ત્યારે સમ્યગ્દષ્ટિ એવા તે આત્માની રમણતા એક મુક્તિની જ ઈચ્છામાં ડાય છે. અન્ય ઇચ્છાઓમાં રમણતા સમ્યગ્દર્શન પામેલા આત્મામાં હાતી નથી. સમ્યગ્દર્શન એ એક એવા ગુણ છે કે-એ ગુણને પામેલા આત્મા સંસારસુખને સાચુ સુખ માનવાથી વિમુખ મની જાય છે. ‘ સમ્યગ્દર્શન ' નામના ગુણના પ્રતાપે આત્મા સાથે પરિણામઢી બની જાય છે, એથી સંસારનાં સુખાને પણ તે દુઃખરૂપ અને દુઃખનાં કારણા માને છે. સુખ માટે તા તે મેક્ષની જ ઈચ્છા
ચા
"
સ
સ
ન
શ
ના
૫
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
