________________
સસ્યપ્તિી અવસ્થા
૩૫ કહ્યું કે- આપના ત્રણ પૂરા થાય છે, પછી મારા પર શરૂ થાય છે, અને વિચારે છે કે-“સેનું અને સુગંધ ભેગાં થયાં.”
બહુ જ અનુપમ થયું ! જે ઈરાદે મેં પંદર તજ્યા હતા, તે જ ઈરાદે હવે બીજા પંદરને ત્યાગ કરું છું ! આપણે એક સ્થાનમાં રહીશું, પણ શીલને પૂરેપૂરી રીતે પાળીશું! વિષયચિંતા વખતે તત્વચિંતનમાં મગ્ન થઈશું અને સૂઈશું ત્યારે નિયમ યાદ કરાવનાર ખાંડ (તલવાર) વચમાં મૂકીશું. ધ્યાનમાં રાખજો કે આવા આત્માઓ પિતાનું હૃદય શુદ્ધ છતાં પણ પોતાને માટે આલંબનની જરૂર માને છે.
મુકિતદાયક દાન કર્યું? આથી તમે બરાબર સમજી શકશે કે–શુદ્ધ સમ્યગ્દષ્ટિ આત્માને વિષયનું તેવું વિષ ચડતુ નથી; કારણ કે–તે આત્માઓમાં “વિષ વિષતુલ્ય છે? આ વિવેક જાગ્રત જ હોય છે. એટલે તે આત્માઓ કર્મના ઉદયગે વિષયને સેવે તે પણ ઉદ્વિગ્ન મને જ ! વચમાં વચમાં રાગ આવી જાય તે પણ જાગૃતિ પ્રાયઃ બુઝાઈ ન જાય. ભેગ-ઉપભેગમાં ગુણ છે કે-નિર્બલમાં પ્રાયઃ રાગ આવ્યા સિવાય રહે નહિ પણ વિષયના સંગથી પર થયા પછી તે વિચારે કે “હજી આની આ જ દશા? રેજ આવો વિચાર આવે તે ધાર્યું પરિણામ આવે, પણ એ વિચાર માત્ર નામને જ ના હવે જોઈએ. એટલું જ નહિ પણ તે વિચારથી હૃદયરૂપી ભૂમિ ચીરાવી જોઈએ. આ સ્થિતિ નહિ હોવાથી જ, આજે ધર્મ ધર્મ તરીકે પરિણામ નથી પામતે. આ દાનધર્મની વાત આવે ત્યાં એમ થાય છે કે-દાન છે તે સારું પણ લક્ષ્મી બેટી છે, એમ પ્રાયઃ નથી થતું. દાનથી અનંતા આત્મા મુક્તિમાં ગયા એ વાત સાચી પણ મુક્તિદાયક દાનધર્મ સેવાય ક્યારે ? ત્યારે જ કે-જયારે લક્ષમી આદિ પદ્દગલિક પદાર્થો પર છે અને અસાર છે, એમ ચોક્કસપણે મનાય. અસાર માન્યા પછી અસાર માનનાર આત્માને તેના ભોગવટામાં તેવી મજા નથી જ આવતી. દ્રશ્યકાનમાં દેવા વસ્તુનું ગ્ય દાન થાય, પણ આજ તે લક્ષ્મી એની સાથે
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
