________________
प्रद्योतिका टीका प्र. ३ . ६ रत्नप्रभा पृथ्व्याः संस्थाननिरूपणम्
५३
एवं जाव अहे सत्तमा वि' यथा शर्करामभायाः संस्थानविषये वक्तव्यता तथैव बालकामभा पंकप्रभा धूमप्रभा तमःप्रभा तमस्तमः प्रमाणामपि पृथिवीनां संस्थानविषये वक्तव्यता ज्ञेया, सर्वाऽपि नारकपृथिवी झल्लरी संस्थितैवेति । एवं वालुकाप्रभात आरभ्य तमस्तमा पृथिवी पर्यन्ताः सर्वा अपि पृथिव्याः झल्लरी संस्थिताः, तथा तत्सम्बन्धि घनोदधि घनवाद तनुवातावकाशान्तराण्यपि झल्लरी संस्थितान्येवेति ज्ञातव्यमिति ॥ ६ ॥
ननु सप्ताऽपि एताः पृथिव्यः सर्वा किमलोकस्पर्शिन्यो नवे ? ति उच्यतेनालोक स्पर्शिन्यः किन्तु लोकस्पर्शिन्य एत्र उक्तञ्च --
नविय फुर्सति अलोगं चउसु वि दिसासु सन्त्र पुढवीओ' इति नापि च स्पृशन्ति अलोकम्, चतुसृष्वपि दिक्षु सर्व पृथिव्याः, इतिच्छाया एतदेव दर्शयति- 'इमी से णं' इत्यादि,
मूलम् - इसीसे णं भंते! रयणप्पभाए पुढवीए पुरथिमि ल्लाओ चरिमंताओ केवइयाए अबाहाए लोयंते पण्णत्ते ? गोयमा ! दुबालसएहिं जोयणेहिं अबाहाए लोयंते पन्नन्ते, एवं सत्तमाए वि' जिस प्रकार की यह संस्थान विषयक वक्तव्यता शर्करा प्रभा के सम्बन्ध में कही गई है उसी तरह की वक्तव्यता बालुकाप्रभा, पङ्कप्रभा, धूमप्रभा, तमः प्रभा, और तमस्तमः प्रभा के भी संस्थान के सम्बन्ध में है ऐसा जानना चाहिये क्योंकि ये सब पृथिवीयां झल्लरी के जैसे ही आकार वाली हैं। इसी प्रकार बालुका प्रभा से लेकर तम स्तमा पृथिवी तक के जो घनोद्धि, घनवात, तनुदात एवं अवकाशान्तर हैं वे सब भी झल्लरी के जैसे ही आकार वाले है यह भी स्वतः समझ लेना चाहिये सू० ||६||
'जहा सक्कर पभाए बत्तव्वया एवं जाव अहेखत्तमा वि' ने अ આ સંસ્થાન સ ંબંધી કથન શકાપ્રભા પૃથ્વીના સબંધમાં કહેલ છે, એ જ પ્રમાણેનુ' કથન વાલુકાપ્રભા, પંકપ્રભા, ધૂમપ્રભા, અને તમતમા પ્રભાના સસ્થ નતા સંમ્ ધમાં પણ સમજવું કેમકે આ બધી પૃથ્વીચે ઝાલરના આકાર જેવાજ આકારવાળી છે. એજ પ્રમાણે વાલુકાપ્રભા પૃથ્વીથી લઈને તમસ્તમા પૃથ્વી સુધીના જે ઘનેાધિ, ઘનવાત, તનુવાત અને અવકાશાન્તર તે બધા પણ ઝાલરના આકાર જેવાજ ગાળ આકારવાળા છે. તેમ સ્વતઃસમજી લેવુ'. ।। સુ. ૬ ।।
