Book Title: Vividh Pooja Sangraha
Author(s): Jain Prakashan Mandir Ahmedabad
Publisher: Jain Prakashak Mandal Ahmedabad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004811/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TaTEEL चल संग्रह C THOUG Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ मालाएस नमा उवण्याय बासाहणं नमोक्कारो एसा पंचनमाका माआधारया पावप्पणासणी मंगलाण सदाण चालकास आसक्त अपरिग्रड ब्रह्मचय पटमंहगई मगलय Hओरहनाणं अम्तय सत्य 16210 आहसा VEDO माइभवर WATsiविचार | અમદાવાદ ) Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ मन प्रठाशन मंरि,समहावाह, ONOMORRIOD. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 乐 圖 વિવિધ umas શ્રી જીવનમણિ ટ્રસ્ટ સંસ્કારિત ચૌદમું સંસ્કણ વિ.સં. ૨૦૫૦ HT ભાગ ૧ થી ૭ પ્રકાશક શ્રી જૈન પ્રકાશન મંદિર ૩૦૯/૪ ખત્રીની ખડકી, દોશીવાડાની પોળ, અમદાવાદ-૧ મૂલ્યઃ મૂલ્ય : પાંસઠ રૂપિયા www.jainelibrary.or Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ સ્વરૂપે દીસે સાવધ) અનુબંધે પૂજા નિરબંધ. અમૃતના ઘૂંટડા (ત્રીજી આવૃત્તિમાંથી ઉદ્ભૂત) અમૃતના પિપાસુ રાજહંસોને અમૃતની પ્રાપ્તિ | માટે ભક્તિમાર્ગ જેવો સરલ ને સહજસાધ્ય માર્ગ બીજો કોઈ નથી; એમાંય ગીત, નૃત્ય ને સંગીત ભર્યું પૂજા જેવું પ્રબલ છતાં સુકર ને સુખસાધ્ય અન્ય સાધન જવલ્લે જ જડે એવું છે.. આ ચંચળ યુગમાં નિવૃત્તિની નદીઓમાં તરવું સહજ નથી, ઘોંઘાટિયા જમાનામાં ધ્યાન ધારણાના ડુંગરા ચડવા દોહ્યલા બન્યા છે. ક્રિયા અને તપ એકમાર્ગી બન્યા છે. આજના માનવીને ગળથુથીમાં જ | કીતિ ને કાંચનની ભૂખ મળી છે, અને જ્યારે વિષયને વેગળા કરવા એ ખાંડાની ધાર પર ચાલવા જેવું કઠિન I બન્યું છે, એવે ટાણે ભક્તિ-ઉત્સવનો આ રંગ ખરેખર જીવન-વધામણાં જેવો બની રહે છે. પંચમ કાળે જિનબિંબ ને જિનાગમ ધર્મનાં મુલ્ય અવલંબન બન્યાં છે, અને જિનપ્રતિમાને જ્યારે જિનસરખી કહી છે, ત્યારે પૂજા એ ખરેખર હૃદયનો ધર્મ વૈભવ બની રહે છે. પૂજાના ગીતાર્થ રચયિતાઓએ જિનચરિત્ર ને જિનાગમોનો સકલ સાર પૂજાઓની ગીતીરીતિમાં સહજ રીતે ભરી દીધો છે, જેથી સ્ત્રી, બાળક કે Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ સામાન્ય ભણેલ જનસમાજને એ અમૃત રસનું પાન ખૂબ સુગમ બને. આ પૂજાઓ ભવરોગીને નિર્દોષ કાષ્ટ ઔષધિની જેમ ગુણ કારી બને છે; કર્મોદયે કદાચ ગુણકારી ન બને તો પણ અવગુણ તો કરતી જ નથી. આપણે એટલું યાદ રાખવું જોઈએ કે આધ્યાત્મિક પાયા પર જ ભારત વર્ષનું જીવનગઠિત થયું છે. સાદાઈ, સરળતા, સમાનતા ને ત્યાગ એ ધર્મના ચાર પાયા છે. દેવમંદિરો, ધર્મમંદિરો, જ્ઞાનમંદિરો તો આ ચારના પ્રતીક હોવાં ઘટે. . છીછરી મોટાઈ, નિરર્થક આડંબરો, ખોટાં દેખાવો, ઉભટ વેશભૂષાઓ ને સાંસારિક આલાપપ્રલાપો આ પ્રસંગે સર્વથા વર્જ્ય ગણવા જોઈએ. આત્મા મલ્લ છે, મન પ્રતિમલ્લ છે. મનની મોટાઈ કરતાં આત્મિક મોટાઈ તરફ આ પ્રસંગે ચિત્ત રાખવામાં આવે તો પૂજાની નીતિ ને નીતિ બંને જરૂર હૃદયને સ્પર્યા વગર રહે નહિ. સહજ ભાવે કલ્યાણ માર્ગ સાંપડી રહે. પૂજામાં વપરાતા પદાર્થોની સંખ્યા કે શોભા તરફ વિશેષ લક્ષ આપવા કરતાં ગીતાર્થ મુનિઓએ. એ પ્રત્યેક વસ્તુને જેના પ્રતીક તરીકે રજૂ કરી છે. એ પ્રતીકોને સ્મરણ કરવાં ઘટે, જેમ કે કેસ૨પૂજા એ કેવલ. જ્ઞાનનું પ્રતીક છે; ફળથી મોક્ષફળની યાદ લાવવાની. છે, ધૂપથી ભવતારિણી ત્યાગ વૈભવ ભરી દીક્ષાની કલ્પના કરવાની છે; નૈવેદ્યથી અણાહારી પદની અંતરઝંખના સાકાર કરવાની છે. જળ એ અતાગ ભવસાગરનું પ્રતીક છે. ને સ્વસ્તિક એ દેવ મનુષ્ય, Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ તિર્યંચ ને નારકી એ ચાર ગતિનું ચિહ્ન છે. અક્ષતથી એ ચિંતવવાનું છે કે ફરી ભવબીજ ન પાંગરે તેવા અક્ષત-અણનમ પ્રયત્ન કરવાનો છે. સંસારમાં ભૂલ કેટલી સ્વાભાવિક છે ને T કેટલાંક પાપ કેવો સહજ છે, એ સર્વની અનુભૂતિની ઘટના છે. એ સર્વ અપરાધોને-દોષોને દૂર કરવા માટે પૂજા પ્રતિક્રમણ વગેરે ચિત્ત શુદ્ધિના પ્રયોગો છે, ક્ષમાપના એ એનું અમૃત છે. પૂજા-ભાવનાની સફળતા ચિત્તશુદ્ધિમાં છે, નહિ તો તે વ્યર્થ આડંબર બની રહે. કદાચ શુદ્ધિ ઓછી વત્તી થાય તો ય પૂજાપઠન તો અત્તરિયાના દુકાને જવા જેવો ઘાટ છે, ત્યાં માલ વહોરાય તો સારું, નહિ તો - ગંધ તો મળવાની જ છે ! ફળની પ્રાપ્તિ કર્મ પર પણ - અવલંબિત હોય છે છતાં સાચદિલના સાધકને વહેલી મોડી પણ સિદ્ધિ વય વગર રહેતી નથી, એ સુનિશ્ચિત ભક્તિમાર્ગનો વેગવંત પ્રવાહ અસ્તિત્વમાં આવ્યો અગિયારમી સદીમાં. ક્યાં જન્મ્યો, કોણે જન્માવ્યો, એ પ્રશ્નો આજે નિરર્થક છે. સમસ્ત ભારત. એ માર્ગનું પુણ્યપ્રવાસી બની ગયું. એમાં જૈનોએ રાસરાસાઓ વગેરે સાથે આ પૂજાગીતિની રચના દ્વારા અગ્રગણ્ય ભાગ ભજવ્યો. એણે ગુજરાતી પદ્ય સાહિત્યને ઘડવામાં કેટલો મોટો ફાળો આપ્યો તે આજના ભાષા શાસ્ત્રીઓ માટે નિર્ણત કરવાનો વિષય For Private & Personal use only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ WW 41 આપણે એવા રચિયતાઓનાં કેટલાંક પુણ્ય નામો અત્રે સ્મરીને તેઓને વંદન કરવાં જોઈએ, જેમાં પંડિત શ્રી વીરવિજયજી, ઉપા. સકલચંદ્રજી પં. ઉત્તમવિજયજી, પં. રૂપવિજયજી, પં. પદ્મવિજયજી, શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિ, શ્રી દેવચંદ્રજી, શ્રી વિજયલક્ષ્મીસૂરિ, શ્રીમદ્ યશોવિજયજી, શ્રી દીપવિજયજી, શ્રી આત્મારામજી, શ્રી માણેક સિંહસૂરિ, શ્રી બુદ્ધિસાગરસૂરિ, પં. શ્રી ક્ષમાલાભજી, શ્રી મેઘરાજ મુનિ, શ્રી ધર્મચંદ્રજી. આ ઉપરાંત આધુનિક ગીતિકારોનાં નામો પણ ભૂલ્યાં ભુલાય તેમ નથી ! મારા પૂજ્ય પિતાશ્રી (સ્વ. મણિલાલ ઉગરચંદ શાહ) ને પૂજા તરફ અત્યંત અનુરાગ હતો. ને પૂજા સંગ્રહ તેઓને માટે લગ્નપ્રસંગ જેવા ઉલ્લાસનો પ્રેરક હતો. તેઓશ્રીનું અહીં સંસ્મરણ કરી, એ દેહઉપકારીના નિમિત્તે ભવઉપકારક પૂજાઓ સહુ સમક્ષ રજૂ કરી કૃતાર્થ થાઉં છું. આ પુસ્તકના રૂપરંગમાં મારા મિત્ર શ્રી જયભિખ્ખુનો મોટો હિસ્સો છે, તેની નોંધ લઉં છું. શ્રી જશવંતલાલ શાહે પોતાનો પ્રયત્નહોવા છતાં આ શ્રેય મને આપ્યું, તે તેમની આત્મીયતા દાખવે છે. લાલભાઈ મણિલાલ શાહ શ્રી જીવનમણિ સાચનમાળા ટ્રસ્ટ, નવા વિકાસગૃહ, ઓપેરા સોસાયટી, અમદાવાદ-૭ Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . ઇ ૨૪ ( ૮૧ અનુક્રમણિકા ભાગ પહેલો, સ્નાત્ર પૂજાઓ ૧. સ્નાત્ર પૂજાની વિધિ ૨. સ્નાત્ર પૂજા : પંડિત શ્રી વીરવિજયજી ૩. શાંતિજિન કળશ : શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિ ૪. શ્રી અજિતનાથ જિનનો કળશ ૩૬ ૫. શ્રી વર્ધમાન જન્માભિષેક કળશ ૩૯ ૬. સ્નાત્ર પૂજા : શ્રી દેવચંદ્રજી ૪૬ ૭. શ્રી અઢીસો અભિષેક ૫૮ ભાં. બીજો, પંડિતશ્રી વીરવિજયજીકૃત પૂજાઓ ૧. શ્રી પંચકલ્યાણક પૂજા ૬૧ ૨. શ્રી નવાણું પ્રકારી પૂજા. ૩. શ્રી બાર વ્રતની પૂજા ૧૦૧ ભાગ ત્રીજો ૧. વીશ સ્થાનક તપ પૂજા : શ્રી વિજયલક્ષ્મીસૂરિ ૧૨૯ ૨. સત્તર ભેદી. પૂજા : શ્રી સકલચંદ્રજી ઉપા. ૧૪૫ ભાગ ચોથો ૧. નવપદ પૂજા : શ્રીમદ્ ઉપા. યશોવિજયજી ૧૮૪ ૨. શ્રી નવપદ પૂજા : ૫. શ્રી પદ્મવિજયજી ૨૦૬ ભાગ પાંચમો ૧. શ્રી અષ્ટાપદની પૂજા. : ૫. દીપવિજયજી ૨૨૦ ૨. શ્રી નંદીશ્વર દ્વીપ પૂજા : શ્રી ધર્મચંદ્રજી કૃત ૨૪પ ૩. શ્રી વેદનીયકર્મ પૂજા ૨૬૮ ૪. મોહનીય કર્મ પૂજા ૨૭૭ ૫. અંતરાય કર્મ પૂજા ૨૯૧ ૬. શ્રી પ્રભુ પુંખણાંના ત્રણ સ્તવનો ૩૦૮ ૭. પંચકલ્યાણક પૂજા તથા વાસ્તુક પૂજા માટે સામગ્રીની યાદી ૩૧ ૨ ભાગ ૬ઠ્ઠો શ્રી ચોસઠ પ્રકારી પૂજા પંડિત વિરવિજયજી કૃત ૩૨૧ Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી જ્ઞાનવરણીયકર્મ પૂજા ૩૨૨ શ્રી દર્શનાવરણીયકર્મ પૂજા ૩૩૬ શ્રી આયુકર્મ નિવારણ પૂજા ३४७ શ્રી નામકર્મ નિવારણ પૂજા ૩પ૭ શ્રી ગોત્રકર્મ પૂજા ૩૬૭ શ્રી દેવપાલ કવિકૃત સ્નાત્રપૂજા उ७८ શ્રી આદિનાથ જન્માભિષેક કળશ ૩૮૧ શ્રી પાર્શ્વનાથ કળશ ૩૮૫ શ્રી અષ્ટપ્રકારી પૂજા પં. વિરવિજયજી કૃત ૩૮૯ શ્રી પિસ્તાલીશઆગમ પૂજા ” ૪૦૫ શ્રી. પંચકલ્યાણ પૂજા પં. રૂપવિજયજી કૃત ૪૨૩ શ્રી નવાણું અભિષેકની પૂજા. શ્રી પદ્મવિજયજી કૃત ૪૪૩ શ્રી સત્તરભેદી પૂજા શ્રીમદ આત્મારામજી કૃત. ૪પ૭ શ્રી વાસ્તુક પૂજા આ બુદ્ધિસાગરજી કૃત ૪૭પ શ્રી વાસ્તુક પૂજા, શ્રીમદ્ વિજયમાણિકયસિંહસૂરીશ્વરજી કૃત ૪૮૪ શ્રી આદિજીન પંચકલ્યાણક પૂજા. | ૫. ધુરંધરવિજયજી કૃત પ૦૨ શ્રી મહાવીર પંચકલ્યાણક પૂજા પં. શ્રી યશોભદ્રવિજયજી કૃત પ૩ર. ભાગ ૭મો શ્રી ગિરનાર મંડન શ્રી નેમિનાથની ૧૦૮ પ્રકારી પૂજા હંસવિજયજી કૃત પપ૩ શ્રી મહાવીર જિન પંચકલ્યાણક પૂજા. - માણેકસિંહસૂરિ કૃત ૫૮૩ શ્રી દાદાસાહેબની પૂજા રામશ્રદ્ધજી કૃત ૬૧૭ શ્રી ઋષિમંડલ પૂજા આ. વિજયવલ્લભસૂરિકૃત ૬૩૫ પરિશિષ્ટ ૧ શ્રી શાંતિજિન આરતીઓ, મંગલદીવો વિગેરે ૧ ૨ આધ્યાત્મિક પદસંગ્રહ ૩ પૂજા ભણાવતી વખતના રાગોના દુહા Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ આંખને ગમે તેવું હૃદયને રૂચે તેવું આત્માને સ્પર્શે તેવું અપૂર્વ રંગરંગીન પ્રકાશન શ્રી જિનેન્દ્ર દર્શન ચોવીસી તથા અનાનુપૂર્વી સંપૂર્ણ પરિક સાથેના પૂર્ણરંગી ધ્યાનયોગ. ચોવીસ જિનેન્દ્રનાં ચિત્રો શ્રી ગૌતમ ગણધર, શ્રી સિદ્ધચક્ર, વીસ સ્થાનક, શ્રી ઘંટાકર્ણ, શ્રી માણિભદ્ર, શ્રી પદ્માવતી, શ્રી અંબિકા, શ્રી ચકેશ્વરી તથા શત્રુંજય આદિ તીર્થોનાં ૪૮ ચિત્રો સાથે તમામ આર્ટ પેપ૨ : પ્લાસ્ટીક કવર સાથે વધુ માહિતી માટે લખો જૈન પ્રકાશન મંદિર ૩૦૯૪, ખત્રીની ખડકી, દોશીવાડાની પોળ, અમદાવાદ ફોન ૩૫૬૮૦૬ ૩૮૦૦૦૧ Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HIGHT 可可可可 | 的 。 - 951215: 1 680 951210 AE HEIJIE-T。 因以为只只因以及因民风民风民风民风以欧因以这次次次次次感。 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्री शङ्खेश्वर पार्श्वनाथाय नमः । શ્રી વિવિધ પૂજા-સંગ્રહ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પહેલા :– સ્નાત્રપૂજા. [શ્રી પંચ કલ્યાણકાદિક કોઈ પણ પૂજા ભણાવવાની હાય ત્યારે તે પૂજા ભણાવવાનું શરૂ કરતાં પહેલાં સ્નાત્રપૂજા ભણાવવાના વિધિ છે. તેથી, તેમજ એકલી સ્નાત્રપૂજા પણ ભણાવી શકાય છે તેથી, વિવિધ પૂજા સ ંગ્રહના પહેલા ભાગમાં ‘સ્નાત્ર પૂજાએ 'ના સંગ્રહ આપવામાં આવ્યે છે. સ્નાત્રપૂજાના વિધિ. પાતાના હૃદયની ભાવશુદ્ધિ તથા સ્નાનાદિકથી દ્રવ્યશુદ્ધિ કરીને પોતાના ભાલે કેસરનું તિલક કરીને. ' ૧. ઉપર ચંદરવા બાંધેલે ડ્રાય એવી જગ્યાએ, ભૂમિ શુદ્ધિ કરીને, ત્રણ ગઢાની કલ્પનાથી ત્રણ સુંદર માજોઠી પધરાવવા; અને તેના ઉપર સિ'હાસન પધરાવવું. ૨. પછી, સૌથી નીચેના ખાજેઠ ઉપર વચમાં કુમકુમકેસરના સાથિયા (સ્વસ્તિક) કરી, એ સાથિયા ઉપર અક્ષત-ચેાખા પૂરીને તેના ઉપર શ્રીફળ પધરાવવું, Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પહેલો ૩. પછી, તે સાથિયાની સન્મુખ, બીજા ચાર સાથિયા કુમકુમકેસરના કરવા. આ ચાર સાથિયાઓ ઉપર નાડાછડી બાંધેલા અને પંચામૃત દૂધ, દહીં, ઘી, પાણી અને સાકરનું મિશ્રણ)થી ભરેલા ચાર કળશે પધરાવવા. ૪. પછી, સિંહાસનના મધ્ય ભાગમાં કેસરને સાથિયે કરી, તે સાથિયા ઉપર અક્ષત પુરીને, તેના ઉપર રૂપાનાણું મૂકવું અને તે પછી સાથિયા ઉપર ત્રણ નવકાર ગણીને ધાતુના પરિકરવાળા (પંચતીર્થ) પ્રતિમાજી પધરાવવા. ૫. પછી, તે પ્રતિમાજીની આગળ કેસરને બીજે સાથિયે કરી રૂપનાણું મૂકી તે ઉપ૨ શ્રી સિદ્ધચક્રજી પધરાવવા. ૬. પછી, પ્રતિમાજીની જમણી બાજુએ, પ્રતિમાજીની નાસિકા સુધી ઊંચે ઘીને દીપક પધરાવ અને પ્રતિમાજીની ડાબી બાજુએ પૂ૫ બેઠવ. ૭. પછી, બે સ્માનિયાઓએ પિતાના હાથને કાંડે નાડાછડી બાંધવી. તે પછી સ્નાત્રિયાઓએ પંચામૃતથી ભરેલે કળશ બે હાથમાં લઈ ત્રણ નવકાર ગણીને પ્રભુજીને તથા શ્રી સિદ્ધચક્રજીને પ્રક્ષાલ કરે. (અધિક સ્નાવિયાઓ પણ ઉભા રહી શકે છે. કેટલીક પૂજાઓમાં અમુક સંખ્યામાં નારિયાએ ઉભા રાખવાનો વિધિ છે.) ૮. પછી, પ્રતિમાજીને અને શ્રી ત્રિદ્ધચક્રજીને કેસ , વાળાકુંચી કરીને પાણીને પ્રક્ષાલ કરી. ત્રણ અંગલુછણાં કરી સરથી પૂજા કરવી. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - પહિત શ્રીવીરવિજયજીકૃત સ્નાત્ર પૂજા ૯ પછી, સ્નાત્રિયાઓએ પિતાના હાથ ધૂપીને પિતાના જમણા હાથની હથેલીમાં કેસરને ચાંલ્લે કર. ૧૦. પછી, જેટલા નાવિયાએ હોય તેટલા કેસર, ચેખા અને પુષ્પના મિશ્રણરૂપ કુસુમાંજલિના થાળ તૈયાર કરવા. કે જેથી જ્યાં કુસુમાંજલિ લઈને ઉભા રહેવાનું હોય, ત્યાં સ્નાવિયાએ કુસુમાંજલિને થાળ લઈને ઉભા રહી શકે. ઈતિ શ્રી સ્નાત્રવિધિ ૧, પંડિત શ્રીવીરવિજયજીકૃત સ્નાત્ર પૂજા (સ્નાવિયાઓએ હાથમાં પાંચામૃત કળશ લઈને ઊભા રહેવું) કાવ્યમ વિલખિત-વૃત્તમ). સરસશાન્તિસુધારસસાગર, શુચિત ગુણરત્નમહાગર, ભવિકપંકજબેધદિવાકરં,પ્રતિદિનં પ્રણમામિ જિનેશ્વર.૧ કુસુમાભરણુ ઉતારીને, પડિમા ધરિય વિવેક મજજન પીઠે થાપીને, કરિયે જલ અભિષેક (અહીં જમણા પગના અંગુઠે પ્રક્ષાલ અને અગલુંછણ કરી પૂજા કરવી) Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XT વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પહેલો ગાથા-આર્યા-ગીતિ જિણજમ્મસમએ મેરુ–સિહ રયણ-કણય કલસહિ; દેવાસુરહિં સ્ફવિઓ, તે ધન્ના જેહિ દિઠ્ઠોસિ. ૩ (અહીં કુસુમાંજલિની થાળીને લઈને ઊભા રહેવું) કુસુમાંજલિ-ઢાળ નિર્મલ જલલશે ત્વવરાવે, વસ્ત્ર અમૂલક અંગ ધરાવે, કુસુમાંજલિ મેલો આદિ જિમુંદા; સિદ્ધસ્વરૂપી અંગ પખાલી, આતમ નિર્મલ હુઈ સુકુમાલીકુ. ૪ (અહીં પ્રભુના જમણા પગના અંગૂઠે કુસુમાંજલિ મૂકવી.) ગાથા-આર્યા-ગીત મચકુંદ ચંપ–માલઈ, કમલાઈ પુષ્ક્રપંચ-વણાઈ જગનાહ–હવણુ–સમએ, દેવા કુસુમાંજલિ દિક્તિ. ૫ નમેષ્ઠત્ સિદ્ધાચાર્યો-પાધ્યાય—સર્વસાધુભ્ય: કુસુમાંજલિ-ઢાળ રયણ–સિંહાસન જિન થાપીજે, કુસુમાંજલિ પ્રભુચરણે દીજે કુસુમાંજલિ મેલો શાન્તિ જિર્ણોદા. ૬ જિણ તિહું કાલય સિદ્ધની, પડિમા ગુણભંડાર; તસુ ચરણે કુસુમાંજલિ, ભાવિક દુરિત હરનાર. ૭ Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રીવીરવિજયજીકૃત સ્નાત્રપૂજા નમેહંત-સિદ્ધા–ચાર્યો–પાધ્યાય–સર્વસાધુભ્યઃ કુસુમાંજલિ-કાળ કૃષ્ણગર વરધૂપ ધરીજે, 'સુગંઘવર કુસુમાંજલિ દીજે, કુસુમાંજલિ મેલો નેમિ–જિમુંદા. ગાથા-આર્ય-ગીતિ જનું પરિમલબલદહદિસિ, મહુયરઝંકારસદૃસંગયા; જિણચલણે વરિ મુક્કા, સુર નર કુસુમાંજલિ સિદ્ધા. ૯ નર્દત-સિદ્ધાચાર્યો–પાધ્યાય–સર્વસાધુભ્ય: કુસુમાંજલિ-ઢાળ સજિર્ણોસર જગ જ્યકારી, જલથલ ફૂલ ઉદક કરધારી; કુસુમાંજલિ મેલ પાર્થ જિમુંદા. દુહે મૂકે કુસુમાંજલિ સુરા, વીર ચરણ સુકુમાલ; તે કુસુમાંજલિ ભવિકનાં, પાપ હરે ત્રણ કાલ. ૧૧ નમેદઈ સિદ્ધા–ચાર્યો–પાધ્યાય–સર્વસાધુભ્યઃ કસમાંજલિ-ઢાળ વેવિધ કુસુમવર જાતિ ગહેવી જિનચરણે પશુમંત વેવી; સુમાંજલિ મેલો વીર જિર્ણદા. સુગંધકર (પ) ૧૦ Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પહેલે વસ્તુ-ઈદ ન્ડવણુ કાલે ન્હવણકાલે દેવદાણવ સમુચ્ચિય, કુસુમાંજલિતહિં સંકવિય,પસવંત દિસિપરિમલ સુગંધિય, જિણ–પય–કમલે નિવડેઈ, વિગ્ગહર જસ નામ–મતે; અનંત ચકવીસજિન, વાસવ મલીય અસેસ, સા કુસુમાંજલિ સુહકર, ચઉવિહ સંધ વિશેષ, કુસુમાંજલિ મેલે ચકવીસ જિર્ણોદા. ૧૩ નમોહંતુ સિદ્ધાચાર્યો–પાધ્યાય સર્વસાધુભ્ય: કુસુમાંજલિ-ઢાળ અનંત ચઉવીસી જિનજી જુહારું, વર્તમાન ચઉવીસી સંભા; કુસુમાંજલિ મેલો ચોવીસ જિર્ણદા. ૧૪ દુહ મહાવિદેહે સંપ્રતિ, વિરહમાન જિન વીશ; ભક્તિ ભરે તે પૂજિયા, કરો સંધ સુજગીશ. ૧૫ નમોહંત સિદ્ધાચાર્યોપાધ્યાય સર્વસાધુભ્ય: કુસુમાંજલિઝાળ અપછરમંડલિ ગીત ઉચ્ચાર, શ્રી શુભ વીરવિજય જયકારા, કુસુમાંજલિ મેલો સર્વ જિમુંદા. ૧૬ શ્રી કુસુમાંજલિ સમાપ્ત Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પડિત શ્રીવીરવિજયજીત રત્નાત્ર પૂજા પ્રદક્ષિણાના દુહા કાળ અનાદિ અનંતથી, ભવ ભ્રમણને નહીં પાર, તે ભ્રમણા નિવારવા, પ્રદક્ષિણા દેઉં ત્રણ વાર. ભમતીમાં ભમતાં થકાં, ભવ ભાવઠ દૂર પલાય, દર્શન જ્ઞાન ચારિત્ર રૂ૫, પ્રદક્ષિણા ત્રણ દેવાય. જન્મ મરણાદિ ભય ટળે, સીએ એ દર્શન કાજ, રત્નત્રય પ્રાપ્તિ ભણી, દર્શન કરે જિનરાજ. જ્ઞાન વડું સંસારમાં, જ્ઞાન પરમ સુખ દેત, જ્ઞાનવિના જગ જીવડા, ન લહે તવ સંકેત. ચય ને સંચય કમને, રિક્ત કરે વળી જેહ, ચારિત્ર નિર્યુક્તિએ કહ્યું, વંદે તે ગુણ ગેહ. દર્શન જ્ઞાન ચારિત્ર એ, રત્નત્રયી શિવ દ્વાર, ત્રણ પ્રદક્ષિણ તે કારણે, ભવદુઃખ ભંજનહાર. (પછી નીચે પ્રમાણે ચૈત્યવંદન કરવું) ઈચ્છા કારેણ સંદિસહ ભગવદ્ ચૈત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છ. જગચિંતામણિ જગનાહ, જગગુરૂ, જગરફખણ, જગબંધવ, જગસત્યવાહ, જગભાવવિઅકુખણુ, અ ઠાવય સંકવિએ રૂવ, કમ્મ વિણાસણ, ચકવીસપિ જિણવર જયંતુ, અપ્પડિહય સાસણું. કમ્મભૂમિહિકમ્મભૂમિહિ, પઢમ સંઘણિ ઉકાસય સત્તરિક્ષય, Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પહેલા જિણવરાણુ વિહરત લબ્બઈ, નવકોડિહિ કેવલિણ, કોડિ સહસ્સ નવ સાહુ ગમ્મઈ સંપઈ જિણવર વિસ, મુણિ બિહુ કેડિહિં વરનાણુ, સમણુહ કેડિસહસ્સ દુઆ, યુણિજજઈ નિચ્ચ વિહાણિ. જયઉ સામિય જઉ સામિય, રિસહ સૉજિ, ઉજિજંતિ પહુ નેમિજિણ, જયઉ વીર સચ્ચઉરિમણ, ભરૂઅચ્છહિં મુણિસુન્વય, મુહરિપાસ દુહ–દુરિઅ– ખંડણ, અવર વિદેહિં તિસ્થયરા, ચિહું દિસિ વિદિસ જિ કેવિ તિઆણાગય–સંપઈય,વંદુ જિણ સવિ. ૩ સત્તાણવઈ સહસ્સા, લખા છપ્પન્ન અકડિઓ, બત્તિસય બાસિઆઈ, તિઅલોએ ચેઈએ વંદે. ૪ પનરસ કેડિ સયાઈ કડિ બાયાલલફખ અડવન્ના છત્તીસ સહસ અસિઈ સાસય બિબાઈ પણમામિ. ૫. જંકિંચિ નામતિર્થં, સગે પાયાલિ માણુ લોએ જઈ જિણ બિંબઈ, તાઈ સવ્હાઈ વંદામિ. પછી બે હાથ જોડીને – નમુત્થણે અરિહંતાણું ભગવંતાણું. ૧ Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રીવીરવિજયજીકત સ્નાત્ર પૂજા આગરાણું, તિસ્થયરાણું, સયંસંબુદ્વાણું, પુરિસુત્તમાશું, પુરિસસીહાણું પુરિસવરપુંડરીઆણું, પુરિસ વરગધહસ્થીણું. ૩ લાગુત્તમાણું, લોગનાહાણું, લોગહિઆણું, લોગ ઈવાણું, લગપmઅગરાણું. ૪. અભયદયાણું, ચખુદયાણું, મગ્નદયાણું, સરણદયાણું, બેહિદયાણું. ૫. ધમ્મદયાણું, ધમ્મદેસયાણું, ધમ્મુનાયગાણું, ઘમ્મસારહીણું, ઘમ્મરચાઉરંતચક્કટ્ટિણું. ૬. અપ્પડિહયવરનાણદંસણુધરાણું, વિઅક્રછમાઉમાણું. ૭. જિણાણું, જાવયાણું, તિન્નાણું, તાયાણું, બુદ્ધાણું, બેહયાણું, મુત્તાણું, મોઅગાણું. ૮. સવ્યનૂણું, સવ્યદરિસીણું, સિવ–મયલ–મરુઅ–મણુતમખિય–મવ્હાબાહ–મપુણરાવિત્તિ– સિદ્ધિગઈનામધેય કાણું સંપત્તાણું, નમે જિણાણું, જિઅભયાણું. ૯ જે અ અઈઆ સિદ્ધા, જે અ ભવિસ્તૃતિણુગએ કાલે; સંપઈ અ વટ્ટમાણુ, સર્વે તિવિહેણ વંદામિ. ૧૦. જાવંતિ ચેઈઆઈ. ઉડઢે અ. અહે અ. તિરિયલે બે અ; સવ્વાઈ તાઈ વદે, છહ સંતો તત્વ સંતાઈ. ૧. ઈચ્છામિ, ખમાસમણે, વંદિઉં જાવણિજજાએ, નેસહિએ, મત્યએણુ વંદામિ. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૦ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પહેલો જાવંત કેવિ સાહ, ભરહેરવય મહાવિદેહે અ સસિ તેસિં પણઓ, તિવિહેણ તિબંડ વિરયાણું. ૧. નમોર્લ્ડસિદ્ધાચાર્યોપાધ્યાયસર્વ સાધુભ્યઃ ઉવસગ્ગહર પાસે, પાસે વંદામિ કમ્મઘણુમુક્ક; વિસહર-વિસનિન્ના, મંગલ કલ્યાણ આવાસં. ૧. વિસર કુલિંગ મંત, કંઠે ધારે જે સયા મણુઓ: તસ્સ ગહ રોગ મારિ, દુજરા જંતિ ઉવસામં. ૨ ચિઉ દૂરે મતે, તુઝ પણ વિ બહુફલો હોઈ નરતિરિએસુવિ, જીવા, પાવંતિ ન દુખદેગર્ચા. ૩. તુહ સમ્મતે લદ્ધ, ચિંતામણિકપડાયવષ્ણહિએ પાવંતિ અવિઘેણું, આવા અયરામ ઠાણું. ૪. ઈએ સંયુઓ મહાયસ, ભત્તિબ્બર નિષ્ણરેણ હિએ, તા દેવ જિજ બહિ, ભવે ભવે પાસ જિણચંદ. પછી લલાટ સુધી બે હાથ જોડી :– જય વીયરાય જગગુરૂ, હેઉ મમં તુહ પભાવઓ ભયકં, ભવનિઘેઓ મગ્ગાણુસારિયા ઈટ ફલ સિદ્ધિ. ૧. લગવિરુદ્ધચ્ચાઓ, ગુજણપૂઓ પરત્થકરણું ચા સહગુરૂજોગે તડ્વયણ-સેવણું આભવમખંડ. ૨. વારિજજઈ Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પતિ શ્રીવીરવિજ્યજીકૃત સ્નાત્ર પૂજા જઈ વિ નિયાણ બંધણું, વયસય તુહ સમએ તહ વિ મમ હજજ સેવા, ભવે ભવે તુમ્હ ચલણણું. ૩. દુરૂખ ખઓ કમ્મકૂખ, સમાહિમરણું ચ બહિલાભો અ; સંપજજઉ મહ એઅં, તુહ નાહ પણ કરણેણું. ૪. સર્વ મંગલ માંગલ્ય, સર્વ કલ્યાણું કારણું, પ્રધાનં સર્વધર્માણ, જિન જયતિ શાસનમ. ૫ (પછી સ્નાત્રીઓએ હાથ જોઈ ધૂપીને હાથમાં કળશ લઈ મુખકેશ બાંધી ઊભા રહેવું) [ પછી સ્નાવિયા દુહા સહિત ત્રણ પ્રદક્ષિણપૂર્વક ત્રણ ખમાસમણ દેવા ] અથ કળશ સયલ જિણેસર પાય નમી, કલ્યાણક વિધિ તાસ, વર્ણવતાં સુણતાં થકાં, સંધની પૂગે આશ. ૧ ઢાળ સમક્તિ ગુણઠાણે પરિણમ્યા, વળી વ્રતધર સંયમ સુખ રમ્યા વીશ સ્થાનક વિધિએ તપ કરી, એસી ભાવદયા દીલમાં ધરી. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પહેલો જે હવે મુજ શક્તિ ઈસી, સવિજીવ કરું શાસનરસી, શુચિરસઢળતે તિહાં બાંધતા, તીર્થંકર નામ નિકાચતા. ૨ સરાગથી સંયમ આચરી, વચમાં એક દેવને ભવ કરી ચ્યવી પન્નર ક્ષેત્રે અવતરે, મધ્ય ખડે પણ રાજવી કુલે. ૩ પટરાણી કૂખે ગુણની, જેમ માનસરોવર હંસલો; સુખ શય્યાએ રજની શેષ, ઊતરતાં ચૌદ સુપન દેખે. ૪ ઢાળ-સ્વપ્નની પહેલે ગજવર દીઠે, બીજે વૃષભ ઇકો ત્રિજે કેશરી સિંહ, ચોથે લક્ષ્મી અબીહ. પાંચમે ફૂલની માળા, છ ચંદ્ર વિશાળા, રવિ રાતે ધ્વજ મહટે, પૂરણ કળશ નહિ છોટે. ૨ દશમે પદ્મ સરોવર, અગીયારમે રત્નાકર ભુવન વિમાન રત્નગંજી, અગ્નિશિખા ધૂમ વઈ ૩ સ્વપ્ન લહી જઈ રાયને ભારે, રાજા અર્થ પ્રકાશે; પુત્ર તીર્થકર ત્રિભુવન નમશે, સકલ મરથ ફળશે. ૪ Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પહલ બાવરવયજીત રત્નાત્ર પૂજા વસ્તુ છંદ અવધિનાણે અવધિ–નાણે, ઊપના જિનરાજ જગત જસ પરમાણુઆ, વિસ્તર્યા વિશ્વજંતુ સુખકાર; મિથ્યાત્વ તારા નિર્બલા, ધર્મ ઉદય પરભાત સુંદર; માતા પણ આનંદિયાં, જાગતી ધર્મ વિધાન, જાણંતિ જળ–તિલક સમે, હોશે પુત્ર પ્રધાન. ૧ શુભ લગ્ન જિન જનમીયા, નારકીમાં સુખ જ્યોત સુખ પામ્યા ત્રિભુવન જના, હુઆ જગત ઉોત. ૧ ઢાળ (કડખાની દેશી) સાંભળે કળશ જિન–મહત્સવને ઈહિ, છપ્પન કુમારી દિશિ વિદિશિ આવે તિહાં માય સુત નમીય, આણંદ અધિકે કરે, અષ્ટ સંવર્ણવાયુથી કચરો હરે. વૃષ્ટિ ગંદક, અષ્ટ કુમરી કરે, અષ્ટ કલશા ભરી, અષ્ટ દર્પણ ઘરે. અષ્ટ ચામર ઘરે, અષ્ટ પંખા લહી, ચાર રક્ષા કરી, ચાર દીપક ગ્રહી. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૪ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પહેલો ઘર કરી કેળના, માય સુત લાવંતી, કરણ શુચિકર્મ, જલ–કળશે ત્વવરાવતી, કુસુમ પૂછ, અલંકાર પહેરાવતી, રાખડી બાંધી જઈ, શયન પધરાવતી. નમીય કહે માય! તુજ, બાળ લીલાવતી, મેરુ રવિ ચંદ્ર લગે, જીવજો જગપતિ; સ્વામી–ગુણ ગાવતી, નિજ ઘર જાવતી, તેણે સમે ઈન્દ્ર-સિંહાસન કંપતી. ઢાળ (એકવીશાની દેશી) જિન જનમ્યા, જિણ વેળા જનની ઘરે, તિણ વેળાજી, ઈન્દ્ર-સિંહાસન રિહરે, દાહિણોત્તરજી, જેતા જિન જનમે યદા, દિશિનાયજી, સેહમ ઈશાન બેહુ તદા. aોટા-છદ તદા ચિંતે ઈન્દ્ર મનમાં, કોણુ અવસર એ બન્યા, જિનજન્મ અવધિનાણે જાણ, હર્ષ આનંદ ઉપજો; સુઘોષ આજે ઘંટ નાદે, ઘોષણું સુરમેં કરે, સવિ દેવી દેવા જન્મમહોત્સવે, આવજે સુરગિરિવરે. ૨ Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પતિ શ્રીવીરવિજ્યજીકૃત સ્નાત્રપૂજા (અહીં ઘંટ વગાડવા) ઢાળ-પૂલી એમ સાંભળી, સુરવર કાડી આવી મલે, જન્મ—મહાત્સવજી, કરવા મેરુ ઉપર ચલે; સેહમપતિજી, બહુ પરિવારે માય જિનને, વાંદી પ્રભુને આવીયા, વધાવીયા. 4 મેરુ ઉપરછ, પાંડુકવનમેં ચિહ્` દિશે, શિલા ઉપરછ, સિંહાસન મન ઉલ્લસે; તિહાં બેસીજી, શક્રે જિન ખાળે ધર્યો, હરિ ત્રેસઠજી, ખીજા તિહાં આા મળ્યા. (અહીં` પ્રભુને ચાખાથી વધાવવા.) થ્રોટક છંદ. વધાવી પ્યાલે હૈ રત્નકુક્ષિ—ધારિણી ! તુજ સુતતણા, હું શુક્ર સાહમ નામે કરશ', જન્મ મહાત્સવ અતિઘણા; એમ કહી જિન–પ્રતિબિંબ સ્થાપી, પંચ રૂપે પ્રભુ ગ્રહી, દેવ દેવી નાચે હ સાચે, સુરગિરિ આવ્યા વહી. ૪ ઢાળ-પૂલી. ૧૫ 3 ૧ Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પહેલો ગોટક-છંદ મળ્યા ચોસઠ સુરપતિ તિહાં, કરે કળશ અડ જાતિના, માગધાદિ જળતીર્થ ઔષધિ, ધૂપ વળી બહુ ભાતિના; અમ્રુતપતિએ હુકમ કીને, સાંભળો દેવા સવે, ક્ષીરજલધિ ગંગા–નીર લાવે, ઝટિતિ જિન મહોત્સવે. ૬ ઢાળ વિવાહવલાની દેશી) સુર સાંભળીને સંચરીયા, માગધ વરદામે ચલીયા, પદ્મ દ્રહ ગંગા આવે, નિર્મલ જલ કલશા ભરાવે. ૧ તીરથ જલ ઔષધિ લેતા, વળી ક્ષીરસમુદ્ર જાતા જલ કળશા બહુલ ભરાવે, ફૂલ ચંગેરી થાળ લાવે. ૨ સિંહાસન ચામર ધારી, ધૂપધાણું રેકેબી સારી; સિદ્ધાંતે ભાખ્યાં જેહ, ઉપકરણ મિલાવે તેહ. ૩ તે દેવા સુરગિરિ આવે, પ્રભુ દેખી આનંદ પાવે; કલશાદિક સહુ તિહાં ઠાવે, ભક્ત પ્રભુના ગુણ ગાવે. ૪ (રાગ ધનાશ્રી) આતમભક્તિ મળ્યા કેઈ દેવા, કેતા મિત્તનુજાઈ નારી પ્રેર્યા વળી નિજ કુલવટ, ધર્મી ઘર્મ સખાઈ જોઈસ વ્યંતર ભવનપતિના, વૈમાનિક સુર આવે, અત્રુતપતિ હુકમે ધરી કળશ, અરિહાને ન્ડવરાવે. આતમ- ૧ Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પહિત શ્રીવવિજ્યકૃત સ્નાત્ર પૂજા અડજાતિ કળશા પ્રત્યેકે, આઠ આઠ સહસ પ્રમાણે, ચઉસઠ સહસ હુઆ અભિષેકે, અઢીસેં ગુણુ કરી જાણે, સાઠ લાખ ઉપર એક કડી, કળશાને અધિકાર, બાસઠ ઈન્દ્રતણું તિહાં બાસઠ, લોકપાલના ચાર, આતમ- ૨ ચન્દ્રની પંક્તિ છાસઠ છાસઠ, રવિસેણિ નરલેકે, ગુરુસ્થાનક સુરકેરો એકજ, સામાનિકને એકે; સોહમપતિ ઈશાન પતિની, ઈદ્રાણુના સેલ, અસુરની દશ ઈન્દ્રાણી નાગની, બાર કરે કલ્લોલ, આતમ- ૩ તિષ વ્યંતરઈન્દ્રની ચઉ ચાઉ, પર્ષદા ત્રણને એકે, કપતિ અંગરક્ષક કેરે, એક એક સુવિવેકે; પરચુરણસુરનો એક છેલ્લો, એ અઢીસું અભિષેકે, ઈશાન ઈન્દ્ર કહે મુજ આપે, પ્રભુને ક્ષણ અતિરેકે. આતમ- ૪ તવ તસ બળે ઠવી અરિહારે, સહમપતિ મનરેગે, વૃષભ રૂપ શૃંગ જળ ભરી, વણ કરે પ્રભુ અંગે Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પહેલા પુષ્પાદિક પૂજીને છાટે, કરી કેસરી રંગરોલે મંગળદી આરતિ કરતાં, સુરવર જય જય બેલે. આતમ- ૫ ભેરી ભૂગલ તાલ બજાવત, વળિયા જિન કર ઘારી, જનની ઘર માતાને સંપી, એણુપેરે વચન ઉચ્ચારી, પુત્ર તમારો સ્વામી હમારે, અમ સેવક આધાર, પંચ ઘાવી રંભાદિક થાપી, પ્રભુ ખેલાવણુ હાર. આતમ૦ ૬. બત્રીસ કેડી કનક મણિ માણિક, વસ્ત્રની વૃષ્ટિ કરાવે, પૂરણ હર્ષ કરેવા કારણુ, દ્વીપ નંદીસર જાવે, કરીય અઠ્ઠાઈ ઉત્સવ દેવા, નિજ નિજ કલ્પ સધાવે, દીક્ષા–કેવલને અભિલાષ, નિત નિત જિન ગુણ ગાવે. આતમ૦ ૭ તપગચ્છ સર સિંહ–સૂરીશ્વર, કેરા શિષ્ય વડેરા, સત્યવિજ્ય પંન્યાસ તણે પદ, કપૂરવિજય ગંભીરા, ખિમાવિજય તરસ સુજસવિજયના, શ્રીગુભવિજય સવાયા; પંડિત વીરવિજય શિષ્ય જિનજન્મ મહોત્સવ ગાયા. આતમ- ૮ Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજયજીકૃત સ્નાત્ર પૂજા ઉત્કૃષ્ટા એકસો ને સિત્તેર, સંપ્રતિ વિચરે વીશ, અતીત અનાગત કાલે અનંતા, તીર્થકર જગદીશ; સાધારણ એ કળશ જે ગાવે, શ્રી શુભવીર સવાઈ, મંગલલીલા સુખભર પાવે, ઘર ઘર હર્ષ વધાઈ આતમ-૯ [ આરતિ મંગલ દીવા પછી ચૈત્યવંદન કરવું. ] શ્રી શાંતિકલશ ભણાવતાં પહેલાને વિધિ. એક ચકખી કુંડીમાં કંકુને સાથીઓ કરી, તેના ઉપર રૂપાનાણું ને ફળ મૂકવું, શાંતિ કલશ કરનારને કપાળે કંકુને ચાલે કરી અક્ષત ચેડી ગળામાં કુલને હાર પહેરાવ, પછી શાન્તિકલશ કરનારના હાથમાં કંકુને સાથીએ કરી ( પ્રક્ષાલ જળને ગાળી) કળશ ભરે, પછી શાન્તિકલશ કરનારે ત્રણ નવકાર ગણ કલશની ધારા શરૂ કરવી. નમે ડુત સિદ્ધાચાર્યોપાધ્યાય સર્વ સાધુભ્ય’ કહી નવકાર અને ઉવસગ્ગહર ગણું નીચે મુજબ મોટી શાતિ કહેવી. છે શ્રી મટી શાંતિઃ | છે ભ ભ ભવ્યા: શણુત વચન, પ્રસ્તુત સમેત૬, યે યાત્રામાં ત્રિભુવન ગુરોરાઈતા ભક્તિભાજ: છે તેષાં શાંતિર્ભવતુ ભવતા–મહેંદાદિ પ્રભાવા, દારોગ્ય શ્રી ધૃતિ મતિ કરી ફલેશ વિધ્વંસહેતુ: ૧ ભ ભ ભવ્યલકા Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૦ વિવિધ પૂજાસ ગ્રહ ભાગ પહેલે હિં હિ ભરતરાવત વિદેહસંભવાનાં સમસ્ત તીર્થંકૃતાં જન્મન્યાસનપ્રક પાન તર મવધિના વિજ્ઞાય સૌધર્માધિપતિ: સુધાષા–ધંટા ચાલનાન તર` સકલ સુરાસુરેન્દ્રઃ સહ સમાગત્ય સવિનય મ`દૂભટ્ટારક ગૃહીત્વા ગા કનકાદ્રિ ગે વિહિત જન્માભિષેક: શાંતિમુāષયતિ યથા તતેઽહં કૃતાનુકારમિતિ કૃત્વા, મહાજના યેન ગત; સ પથા તિ ભવ્યજનૈ: સહ સમેત્ય સ્નાત્રપીઠે સ્નાત્ર વિધાય શાંતિમુદ્ધાષયામિ, તપૂજા યાત્રાસ્નાત્રાદિમહેત્સવાન તરમિતિ કૃત્વા " દવા નિશમ્યતાં નિ શમ્યતાં સ્વાહા । ૐૐ પુણ્યાહ પુણ્યાહ, પ્રીયતાં પ્રીયતાં ભગવંતેાતઃ સર્વૈજ્ઞા સ દર્શિન સ્ક્રિલેાકનાથા સ્ક્રિલેાકહિતા સ્ક્રિલેાક પૂજ્યા સ્વિલાકે વરા સ્ક્રિલેાકેાદ્યોતકરા: !! ૐઋષભ અજિત સ ંભવ અભિનંદન સુમતિ પદ્મપ્રભ સુપાર્શ્વ ચદ્રપ્રભસુવિધિ શીતલ શ્રેયાંસ વાસુપૂજ્ય વિમલ અનંત ધર્મ શાંતિ કુંથુ અર મલ્ટિ સુ નસુવ્રત નમિનેમિ પાર્શ્વ વધુ માનાંતા જિનાઃ શાન્તા: શાંતિકરા ભવંતુ સ્વાહા ! મુનયા મુનિપ્રવરા રિપુ વિજય દુર્ભિક્ષ કાંતારેષુ દુ માગેષુ રક્ષતુ વે! નિત્ય સ્વાહા । ૐ હ્રી શ્રી ધૃતિ મતિ કીર્ત્ત કાંતિ બુદ્ધે લક્ષ્મી મેધા વિદ્યાસાધન પ્રવેશનિવેશનેષુ સુગૃહીત નામાના જયતુ Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજયજીકૃત સ્નાત્રપૂજા ૨૧ તે જિનદ્રા: 1 ૩ રોહિણી પ્રજ્ઞપ્તિી વજ્રશૃંખલા વજ કુશી અપ્રતિચક્રા પુરૂષદત્તા કાલી મહાકાલી, ગૌરી ગાંધારી સર્વોસ્ટ્રા મહાજ્વાલા માનવી વૈરેટયા અચ્છુપ્તા માનસી મહામાનસી ષોડશ વિદ્યાદેવ્યા રક્ષતુ વેશ નિત્યં સ્વાહા । ૐ આચાર્યોપાધ્યાય પ્રકૃતિ ચાતુર્વસ્ય શ્રી શ્રમણ સંધસ્ય શાંતિ તુ તુષ્ટિ વતુ પુષ્ટિભતુ ॥ ૐ ગ્રહાશ્ચંદ્ર સૂર્યાગારક બુધ બૃહસ્પતિ શુક્ર શનૈશ્વર રાહુ કેતુ સહિતા સલેાકપાલાઃ સામ યમ વરૂણ કુબેર વાસવાદિત્ય કેંદ વિનાયકેાપેતા કે ચાન્યપિ ગ્રામ–નગર–ક્ષેત્રદેવતાયને સર્વે પ્રીયતાં પ્રીયતાં અક્ષીણુ કાશ કાષ્ઠાગારા નરપતયશ્ચ ભવંતુ સ્વાહા । ૐૐ પુત્ર મિત્ર, ભ્રાતૃ, કલત્ર, સુહૃત, સ્વજન સંબંધી અધ્ વર્ગ સહિતા નિત્યં ચામેાદ પ્રમેાદકારિણ,અસ્મિશ્ચ ભ્રમ ડલાયતન નિવાસિ સાધુસાધ્વી શ્રાવક શ્રાવિકાણાં રાગેાપસ વ્યાધિ દુઃખ દુર્ભિક્ષ દૌમનસ્યાપશમનાય શાંતિ વતુ ॥ ૐ તુષ્ટિ પુષ્ટિ ઋદ્ધિ વૃદ્ધિ માંગલ્યે!ત્સવા: ૫ સદા પ્રાદુર્ભૂતાનિ, પાપાનિ શામ્ય તુ દુરિતાનિ ! શત્રુવઃ પરાર્મુખા ભવંતુ સ્વાહા । શ્રીમતે શાંતિનાથાય, નમ:શાંતિ વિધાયિને ! બૈલેાકયસ્યામરાધીશ, મુકુટાભ્ય ચિંતાંધયે ॥ ૧ ॥ શાંતિ: શાંતિકરઃ શ્રીમાન્, શાંતિ શિતુ Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૨ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પહેલે મે ગુર; શાંતિદેવ સદા તેષાં, યેષા શાંતિગૃહે ગૃહે છે ૨ ઉન્મેષ્ટ રિષ્ટદુષ્ટ ગ્રહગતિ દુઃસ્વપ્ન દુનિમિત્તાદિ છે સંપાદિત હિત સંપન્નામગ્રહણું જયતિ શાંતઃ ૩ શ્રી સંધ જગજજન પદ, રાજાધિપરાજસનિશાનામ છે ગોષ્ટિક પુર મુખ્યાણ, વ્યાહરણ વ્યહવેચ્છાતિમ્ ૪ શ્રી શ્રમણસંધસ્ય શાંતિભંવત ૧ શ્રી જનપદાન શાંતિર્ભવત શ્રી રાજાધિપાનાં શાંતિર્ભવતુ. શ્રી રાજસન્નિવેશાનાં શાંતિર્ભવતુ ૫ શ્રી ગોષ્ટિકાનાં શાતિ ભંવત શ્રી પૌરભુખ્યાણ શાંતિર્ભવતુ શ્રીપૌરજનસ્ય શાંતિર્ભવતુ. શ્રી બ્રહ્મલોકસ્ય શાતિર્ભવતુ, ૩ૐ સ્વાહા . સ્વાહા શ્રી પાર્શ્વનાથાય સ્વાહા એષા શાંતિ: પ્રતિષ્ઠા યાત્રા નાત્રાધવસાનવું છે શોતિ કલશ ગૃહીત્યા છે કે કુમચંદન કર્પરાગ ધૂપ વાસ કુસુમાંજલિ સમેત: સ્નાત્ર ચતુષ્કકાયાં શ્રી સંધસમેતઃ શુચિ શુચિ વધુ પુષ્પ વસ્ત્ર ચંદના ભરણાલંક્તઃ પુષ્પમાલાં કઠે કૃત્વા શાંતિ મુદ્દઘષયિત્વા છે શાતિપાનીયં મસ્તકે દાતવ્ય મિતિ નૃત્યંતિ નૃત્ય મણિ પુષ્પ વર્ષ, સૃજંતિ ગાયંતિ ચ મંગલાનિસ્તોત્રાણિ ગોત્રાણિ પઠતિ મંત્રાનું, કલ્યાણભાએ હિજિનાભિષેકે. ૧. શિવ મસ્તુ સર્વ જગત: પરહિત નિરતા Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૩ પંડિત શ્રી વીરવિજ્યજીકૃત સ્નાત્ર પૂજા ભવંતુ ભૂતગણું: ‘ષા: પ્રયાંતુ નાશ, સર્વત્ર સુખી ભવંતુ લોકાઃાર અહં તિસ્થયરમાયા, સિવાદેવી તુમ્હ નયર નિવાસિની છે અખ્ત સિવં તુમહ શિવું, અસિસમં સિવં ભવતુ સ્વાહા ઉપસર્ગો: ક્ષય યાંતિ, છિદ્યતે વિપ્લવલ્લય: મન પ્રસન્નતાતિ, પૂજ્યમાને જિનેશ્વરે ૫૪સર્વ મંગલ માંગલ્ય, સર્વ કલ્યાણ કારણમ્ | પ્રધાનં સર્વ ધર્માણ, જેન જયતિ શાસનમ પા (અહીં કળશાભિષેક કરી, પંચામૃતને પખાલ કરે, પછી પૂજા કરી, પુષ્પ ચઢાવી, લૂણ ઉતારી, આરતી ઉતારવી, પછી પ્રતિમાજીને આડે પડદો રાખી, સ્નાત્રીયાએ પિતાના નવ અંગે કંકુના ચાંલ્લા કરવા, પછી પડદો કાઢી નાખી મંગલ દવે ઉતારે. જે સ્નાત્ર ભણાવ્યા પછી તરત જ શાન્તિકલશ ભણવા હોય તે આ બધી ક્રિયા પછી કરવી) ઈતિ પંડિત શ્રી વીરવિજયજી–ત સ્નાત્ર પૂજ Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂક્તિ શ્રી શાન્તિનાથજીને કલશ (શાર્દૂલવિક્રીડિત-વૃત્તમ ) શ્રેય શ્રી જયમંગલાગ્યુદયતાવલ્લી પ્રરેહાબુદે, દારિદ્રયદ્રમકાનનૈકદલને મ ધુર: સિધુર: છે વિવેડસ્મિનું પ્રકટપ્રભાવ–મહિમા—સૌભાગ્યભાગ્યોદય સ શ્રીશાનિતજિનેશ્વરો ભિમતદેજીયાત સુવર્ણ–ચ્છવિયાના ગા–પાઠ અહે! ભવ્યભવ્યા ! રાત તાવતું સલમંગલમાલાકેલિકલનલસત્કમલલીલાસકલકરેલમ્બિાચિત્તવૃત્તય: વિહિત–શ્રીમજિજનેન્દ્ર ભક્તિપ્રવૃત્તયઃ સામ્મત શ્રીમચ્છીતિજિનજન્માભિષેકકલશે ગીત | ઢાળ પહેલી (રાગ વસંત તથા નટુ, દેસાખ.) (આરામ મંદિર ભાવ-એ દેશી) શ્રી શાતિ–જિનવર સયલ સુખકર કળશ ભણીએ તાસ, જિમ ભવિક–જનને સયલ સંપત્તિ બહુલ લીલ વિલાસ, કુર નામે જનપદ તિલક સમોવઉડ હથિણુઉર સાર, જિણ નયરી કંચન યણ ધણુ ધણ સુગુણ-જન આધાર Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી જ્ઞાનવિમલરિકૃત શાંતિજિન કલશ તિહાં રાય રાજે બહુ દિવાજે વિશ્વસેન–નરિંદ, નિજ પ્રકૃતિ સેમ તેજે તપનહ માનું ચંદ દિણંદ, તસગુણહ–ખાણું પટ્ટરાણી નામે અચિરા નાર. સુખ સેજ સૂતાં ચૌદ પેખે સુપન સાર દુવાર. શ્રી શાંતિકરણ જિન શાંતિ જિનેસર દેવ, જે યોગ–ક્ષેમંકર જગ–હિતકર નિતમેવ વિશ્વસેન–નરેસર વંશ મહોદધિચંદ, મૂ—લંછન કંચનવાને શમસુખકંદ. જે પંચમચક્રી સેલસમે જિનરાય, જસ નામે સઘળા ઇતિ–ઉપદ્રવ જાય; આવી ઊપન્ના અચિરાદેવી-કૂખે, નિજ મુખ ઊતરતાં ચૌદસ સુહુર્ણ દેખે. ભાવારથ જેહવા હુયે,દ્રવ્યભાવથી જેહ, જિન–ગુણ દાખું લેશથી, અતિમન્દ કહું તેહ. - 1 બે વાર; (શ્રી શાન્તિનાથ ભગવાનને એક ભવમાં “તીર્થકરની” અને “ચક્રવતી એમ બે પદવીઓ હતી, તેથી અચિરા માતાએ-જુવારએટલે બે વાર ચૌદ સ્વનાં દેખ્યાં. ૨ સુહણાં-સ્વનાં. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ હાલ-મીજી (રાગ-વસંત, નટ અને સારંગ) ઉન્નત સિત ગજવર ચઉવિધ ઘર્મ કહેત; માનું મેહમહાગઢ તસ શિર દેટ દિયંત; અરાવણપતિ--તતિ સેવિત ઉગતિ–અંત, તિ હેતે પ્રથમ ગજ સુપને શુભ ચઉદંત ૧ સંયમભાર વહેવા ઘેરી વૃષભ કહાવે, ભરતે ભવિ–ક્ષેત્રે બેલિબીજ વર વાવે; જસ ઉન્નત કકુદ ઉન્નત ગોત્ર ને વંશ, સિત અમૃત મંગલમુખ, બીજે વૃષભ અવતંસ ારા પરતીર્થિક–સ્થાપદ પીડિત ભવિજન રાખે, એકલમલ્લ દુર્ધરસિંહ-પરાક્રમ દાખે; પરીસ–ગજ ભેદી નહિ સહાય અબીહ, એહવા એ હોયે ત્રીજે આવી એમ કહે સિંહ આયા દેઈ વાર્ષિક દાને જિનપદ–લચ્છી લેશે, મુજ ચાપલ દૂષણ એહને સંગે મીટશે; જડ–કંટકસંગી નિજકજ છડી વાસ, કહે લક્ષ્મી ચોથે સુપને અર્થ વિલાસ ૪. ત્રિભુવન શિર ધરશે જસ આણુ સુમદામ, નિજ જસભર સુરભિત જગત હુયે ઉદ્દામ; એ પંચમ સુહણે છઠું શશધર દેખે, નિકલંક હું થાઉં તુજ સુત સંગ વિશેષ પા કુવલયે મુદ દેશ્ય શમચંદ્રાપ યુક્ત, હવે સપ્તમે દિનકર મિથ્યા તિમિર વિમુક્ત; ભવિ કમલ વિકાસે Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિષ્કૃત શાિંિજન શ ૭ માનું કહે પુષ્પદંત, તુમ સુત પરિ અમ્હચા નિત્ય ઉદ્દય પભણુત ॥ ૬ ॥ કુલ ધ્વજ તુમ નંદન ધધ્વજે સેાહત, સવિ ત્રિભુવનમાંહે અહિજ એક મહત; ઈમ અર્જુમ સુણે ભવિકને ભાવ જણાવે, હવે નવમે કુંભા સુપને એમ કહાવે !! ૭ ! જ્ઞાન—દન—ચરિત્ર ધર્મ મહાપ્રાસાદ, તસ શિખરે ઠવશે આતમ નહિં વિખવાદ; દસમે પદ્મસરોવર સુર—કૃત -કજપદ ઠાવે, એ પાવન કરયે જ્ઞાન—જલ મગલભાવે ૫ ૮ ૫ તુજ સુત ગુણ–રયણે ગંભીરા સુગુણ મહે, થયા જાણી સેવે ક્ષીરસમુદ્ર જ મીઠ્ઠો, તેહ ભણી મુજ નીરે હાયે તનુ પરભાગ, એકાદો સુણે માનું એ વિનતિ યાગ ૫ ૯૫ વળો ભવન—વિમાનાધિપ ચર્ચા દેવ—નિકાય, સેવિત એ હેાગ્યે પાસે સુર સમુદાય, ખારમે એ જાણા તેરમે રયણના રાશી, ધન કચન દેઈ કરશ્તે ત્રિગડેવાસી !! ૧૦ !! જ્ઞાનાદિક ગુણ—મણિ દેગ્યે વેિને એહ, વર–રિકા ધેાષી પૂરવપરે ગુણ—ગેહ; નિજ કર્મ–ઈંધણને ધ્યાનાનલક્ષ્ય જવાલી, નિજ આતમ નિલકંચન પરે અનુવાળી ૫૧૧૫ નિ મ–અગ્નિ સમ વિ–સેાવન કરી શુદ્ઘ, ચૌદસમે સુહણે અષ્ટક ક્ષયે સિદ્ધ; ચઉદરાજની ઉપરે કરશ્તે જે અહિઠાણુ, તેહ ભણી સંપૂરણ ચૌદ સુપન મંડાણુ Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૮ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પહેલા છે ૧૨ ૫ ગુણ—લક્ષણ—લક્ષિત અતિસુન્દર આકાર, જિન માતા ચૌદે દેખે સુપન ઉદાર, પણ ચક્રી–માતા કાંઇક તેજે હિણ, દેખે દોય પદધર દોય વાર ગુણ—પીણ ૧૩ કુલકીરતિ–ભંભે કુલાધાર કુલ–મેર, કુલ સુરત પાદપ જેહને નહિ ભવ ફેરફ કુલ મંડણ દીપક, જીપક દુશ્મન કેડી; ત્રિભુવન જસ ભગતે નમશ્ય પદ કરજેડી છે ૧૪ વળી હડન એહની કરતા ભુવન મઝાર, લોકોત્તર ચરિતે ધન્ય હેશ્ય અવતાર; વળી જ્ઞાનવિમલ ગુણ જેહના કહેતાં પાર ન લહે મુખ કહેતાં જે વળી સુર–ગુરુ અવતાર છે ૧૫ ઇતિ શ્રી શાન્તિજિનચતુર્દશનાર્થ – સ્તવનમ બસ ! સવ્વ સિદ્ધ વિમાનથી તવ ચવીય ઉયર ઉષ્પન્ન,બહુ ભદૂદ 'ભદૂદવ–કસિણુ–સત્તમી દિવસ ગુણ–સંપન્નતવ રોગ સોગ વિગ–વિધુર–મારી–ઈતિશમન, વરસયલ મંગલ કેલિ–કમલા ઘરે ઘરે વિલસન્ત, ૧ વર ચંદ યોગે જિક તેરસ વદિ દિન થયે જન્મ, તો મઝ–રમણી દિશાકુમારી કરે સૂઈકમ્મ; તવ ચલિય–આસન ઈદ મુણિય સવિ ૧ ભાદરવા વદિ સાતમ. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિષ્કૃત શાંતિજિન કલશ ૨૯ હિર ધંટ નાદે મેલી. સુરવિંદ સન્થે મેરુ—મર્ત્ય રચે મજ્જન કેલિ ॥ ૨ ॥ ઢાળ–ત્રીજી (નાભિરાયા ઘરે નંદન જનમિયા-એ દેશી) । તાલ । વિશ્વસેન રૃપ ધરે નન્દન જનમીયા એ, તિહુયણુ ભવિયણ પ્રેમશું પ્રણમીયા એ ત્રુટકાા પ્રણમીયા ચઉસટ્ટે ઈંદ, લેઈ ઠવે મેર—ગિરિ દ; સુર—નદીય નીર સમીર, તિહાં ક્ષીરજલનિધિ–નીર !!૧૫ સિંહાસને સુરરાજ, તિહા મલ્યા દેવસમાજ, વિ ઔષિધની જાત, વર સરસ કમલ વિખ્યાત ૫રા ઢાલ વિખ્યાત વિવિધ પરિકર્મના એ, તિહાં હરખભર સુરભિ વરદામના એ ત્રુટકા વરદામ માગધ નામ, જેહ તી ઉત્તમ ઠામ; તેહ તણી માટી સ, કર ગ્રહે સર્વ સુખu" ભાવનાચંદન સાર અભિયાગી સુર અધિકાર, મન ધરી અધિક ખાણુંદ, અવલેાક્તા જિનચંદ ॥૪ા ઢાલ ! શ્રી જિનચંદને સુરપતિ સવિન્હેવરાવતાએ,નિજનિજ જન્મ સુતારથ ભાવતા એ ૫ ત્રુટક ભાવતા જન્મ પ્રમાણ, અભિષેક કલશ મંડાણ, સાઠ લાખને એક કીડી, શન દાય પચાસ ખેડી !! ૫ !! આઠ જાતિના તે હોય. ચ⟩સહસા જોય; એણિ પરે Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પહેલા ભક્તિ ઉદાર, કરે પૂજા વિવિધ પ્રકાર અદા ઢાલ છે વિવિધ પ્રકારના કરીય શિણગારયું એ, ભરિય જલ વિમલના વિપુલ ભંગારશું એ ત્રુટક છે ભંગાર થાલ ચંગેરી. સુખતિષ્ટ પ્રમુખ સુભેરી, સવિ ફ્લશ પર મંડાણુ, તે વિવિધ વસ્તુ પ્રમાણ ૭આરતિ મંગલ દીપ, જિનરાજને સમીપ; ભગવતી ચૂરણિ–માંહિ, અધિકાર એહ ઉછહિ ૮ ઢાલ , અધિક ઉચ્છડિશ્ય હરખભર જલ ભીંજતા એ, નવ નવ ભાતિયું ભક્તિ ભર કી જતા એ ત્રુટક કીજતા નાટક રંગ, ગાજતી ગુહીર મૃદંગ; કિટ કિટ તિહાં કડતાલ, ચઉતાલ તાલ કંસાલ ૯ શંખ પણુવ ભૂંગળ ભેરી, ઝલ્લરી વીણુ નફેરી: એક કરે હયહેવાર, એક કરે ગજ ગુલકારા૧૧ ઢાલ ગુલકાર ગર્જનારવ કરે એ, પાય દુર દુરય ઘર સુર ઘરે એ ત્રુટક સુર ઘરે અધિક બહુમાન, તિહાં કરે નવ નવ તાન; વર વિવિધ જાતિ છંદ જિન ભક્તિ સુરત-કંદા ૧૧ વળી કરે મંગલ આઠ, એ જબૂપન્નત્તિ પાઠક થય થઈ મંગલ એમ, મન ઘરે અતિ બહુ પ્રેમ ૧૨ ઢાલા બહુ પ્રેમસુષણ પુણ્યની પોષણ સુર સહુએ, સમક્તિ–પોષણ શિષ્ટસંતોષણુ ઈમ બહુ એ ત્રુટક બહુ પ્રેમર્યું સુખ એમ, ઘરે આણુયા નિધિ Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી જ્ઞાનવિમલરિકૃત શાંતિજિન લશ જેમ બત્રીસ કેડી સુવન્ન, કરે વૃષ્ટિયણની ધન ૧૩ જિન જિનની પાસે મહેલી, કરે અઈનો કેલી; નન્દીસરે જિનગેહ, કરે મહોત્સવ સસનેહ છે ૧૪ હાલ-ચેથી હવે રાય મહત્સવ કરે રંગભર હો જબ પરભાત, સુર પૂજિયે સુત નયણે નિરખી હરખીયો તવ તાત; વર ધવલ મંગલ ગીત ગાતાં સધવ ગાવે રાસ, બહુ દાને માને સુખીયા કીધા સયલ પૂગી આશ ૧૫ તિહાં પંચવરણીકુસુમવાસિત, ભૂમિકા સંલિત્ત, વર અગર કુંદર ધૂપધૂપણું છાંટા કુંકુમ દિત્ત, શિર મુકુટ મંડલ કોને કુંડલ હૈયે નવસર હાર;ઈમ સયલ-ભૂષણ-ભૂષિતામ્બર જગતજન પરિવાર પરા જિન જન્મ-કલ્યાણક મહોત્સવે ચૌદ ભુવન ઉદ્યોત, નારકી થાવર પ્રમુખ સુખિયા સકલ મંગલ હોત; દુઃખ દુરિત ઇતિ સમંતિ સઘળાં જિનરાજ જન્મ પ્રતાપ, તિણે હેતે શાન્તિકુમાર ઠવીઊં નામ ઈતિ આલાપ ૩ એમ શાંતિ–જિનને કલશ ભણતાં હેાએ મંગલમાલ, કલ્યાણ કમલા કેલિ કરતાં લહીએ લીલ વિલાસ, જિન સ્નાત્ર કરીયે સહેજે તરીએ ભવ–સમુદ્ર અપાર, શ્રી જ્ઞાનવિમલ સૂદિ જપે શ્રી શાન્તિ–જિન જયકાર ઈનિ શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિ-રચિત શ્રી શાન્તિનાથ-જિનકલશ ૧. ચૌદ રાજલક Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પહેલો. પંન્યાસ શ્રી વીરવિજયજી મહારાજ કૃત અષ્ટપ્રકાશ પૂજાના દુહા (૧) જલપૂજ-દુહા જલ પૂજા જુગતે કરો, મેલ અનાદિ વિનાશ; જલ પૂજા ફળ મુજ હશે, માગો એમ પ્રભુ પાસ. ૧૪ હી શ્રી પરમ પુરૂષાય પરમેશ્વરાય જન્મજરા–મૃત્યુ-નિવાર૭ય શ્રીમતે જિનેન્દ્રાય જલં યજામહે સ્વાહા. ૧ (૨) (ચંદન પૂજા-દુહા) શીતલગુણ જેહમાં રહો, શીતલ પ્રભુ મુખ રંગ; આત્મ શીતલ કરવા ભણી, પૂજે અરિહા અંગ. એ હો શ્રી પરમ પુરૂષાય પરમેશ્વરાય જન્મ–જરા–મૃત્યુ નિવારથાય શ્રીમતે જિનેન્દ્રાય ચંદન યજામહે સ્વાહા. ૨ (૩) પુષ્પપૂજા-દુહા. સુરભિ અખંડ કુસુમ ગ્રહી, પૂજે ગત સ તાપ; સમ જંતુ ભવ્ય જ પરે, કરીએ સમક્તિ છાપ. ૧ એ હી શ્રી પરમપુરૂષાય પરમેશ્વરાય જન્મ–જરા-મૃત્યુ નિવારણાય શ્રીમતે જિનેન્દ્રાય પુષ્પાણિ યજામહે સ્વાહા. ૩ (૪) ધૂમપૂજા-દુહા. ધ્યાન ઘટાપ્રગટાવિએ. વામનયન જિન ધુપ મિચ્છતદુર્ગધ દૂર ટળે, પ્રગટે આત્મ સ્વરૂપ. ૧ ઓ હે શ્રી Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી જ્ઞાનવિમલસહિત શાંતિજિન કલશ પરમ પુરૂષાય પરમેશ્વરાય જન્મ જરા-મૃત્યુ નિવારણીય શ્રીમતે જિનેન્દ્રાય ધૂપં યજામહે સ્વાહા. ૪ (૫) દીપક દુહા. દ્રવ્ય દીપ સુવિવેકથી, કરતાં દુઃખ હેય ફેક; ભાવ પ્રદીપ પ્રગટ હુએ, ભાસિત કાલક. ૧ ઓ હ્રીં શ્રી પરમ પુરૂષાય પરમેશ્વરાય જન્મ–જરા-મૃત્યુ નિવારણુય શ્રીમતે જિનેન્દ્રાય દીપમાલાં યજામહે સ્વાહા. ૫ (૬) અક્ષતપૂજા -દુહા, શુદ્ધ અખંડ અક્ષત ગ્રહી, નંદાવર્ત વિશાલ, પૂરી પ્રભુ સન્મુખ રહે, ટાળે સકલ જંજાલ. ૧ એ હીં શ્રી પરમ પુરૂષાય ચપરમેશ્વરાય જન્મ–જરા–મૃત્યુ નિવારણાય શ્રીમતે જિનેન્દ્રાય અક્ષતાનું યજામહે સ્વાહા. ૬. (૭) નૈવેદ્ય પૂજા-દુહા અણુહારી પદ મેં કર્યા, વિગ્રહ ગઈએ અનંત; દૂર કરી તે દીજીએ, અણુહારિ શિવસંત. ૧ હી શ્રી પરમ પુરૂષાય પરમેશ્વરાય જન્મ–જરા--મૃત્યુ નિવારણય પ્રીમતે જિનેન્દ્રાય નેવેદ્ય યજામહે સ્વાહા. ૭ Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૪ વિવિધ પૂજાસગ્રહ ભાગ પહેલા (૮) કુલપૂજા-દુહા, ઇંદ્રાદિક પૂજા ભણી, ફળ લાવે ધરી રાગ; પુરુષાત્તમ પૂછ કરી, માંગે શિવાલ ત્યાગ. ૧ આ હી શ્રી પરમ પુરુષાય પરમેશ્વરાય જન્મ-જરા--મૃત્યુ નિવારણાય શ્રીમતે જિનેન્દ્રાય યજામહે સ્વાહા. ૮ ભ્રૂણ ઉતારણ. લૂણુ ઉતારા જિનવર અંગે, નિલ જલધારા મનરંગે ાલ્ગુ॰ ॥ ૧ ! જેમ જેમ તડ તડ લહુ જ ફૂટે, તેમ તેમ અશુભ કર્મ બંધ તુટે ! લૂણું૦ | ૨ || નયન સલૂણાં શ્રી 1 જિનજીનાં, અનુપમ રૂપ દૃયારસ ભીનાં ॥ લણુ॰uuuરૂપ સલૂણું જિનછનું દિસે, લાજ્યું લૂણ તે જલમાં પેસે ૫ લૂણુ ॥ ૪ ॥ ત્રણ પ્રદક્ષિણા દેઈ જલધારા, જલણુ ખેપવીયે લૂણ ઉદાર !! લૂણુ॰ ॥ ૫ ॥ જે જિન ઉપર દુમણા પ્રાણી, તે એમ થાયે લૂણ જ્યું પાણી ॥૬॥ અગર કૃષ્ણાગ કુંદ સુગંધે, ધૂપ કરીજે વિવિધ પ્રખધે ! લૂણુ॰ ॥ ૭॥ આરતી જય જય આરતિ આદિ જિષ્ણુદા; નાભિરાયા મ— Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૫ આરતી, મંગલ-દીવા દેવીકાનંદ જયાના પહેલી આરતિ પૂજા કીજે નર; ભવપામીને લહાવો લીજે છે જય ર છે દુસરી આરતિ દીન દયાળા, ધુળેવા મંડપમાં જગ અજુવાળા છે જ્ય છે ૩ તીસરી આરતિ ત્રિભુવન દેવાસુરનર ઈન્દ્ર કરે તારી સેવા છે. જય૦ કે ૪ થી આરતિ ચઉગતિ ચૂરે મન વાંછિત ફળ શિવસુખ પૂરે જય૦ પ પાંચમી આરતિ પુણ્ય ઉપાયા; મૂલચંદે ઋષભ ગુણ ગાયા | જય છે ૬ મંગલ-જીવે દીવો રે દીવો મંગલિક દીવ આરતિ ઉતારીને બહુ ચિરંજીવો | દીવો ૧ | સોહામણું ઘર પર્વ દિવાળી, અંબર ખેલે અમરા બાળી દી૦૨ દીપ કુલ અજવાળી, ભાવે ભગતે વિઘન નિવારી દીઠ ૩ સફળ હુઓ (દીપાળભણે) એણે એ કલિકાલે આરતિ ઉતારી રાજા કુમારપાલે દીવો ૪ અમ ઘેર મંગલિકતુમ ઘેર મંગલિક, મંગલિક ચતુર્વિધ સંઘને હેજે . દીપા Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પહેલે શ્રી પદ્યવિજયજીગણિ કૃતશ્રી અજીતનાથ જિનનો કલશ. (પામી સુગુરુ પસાય-એ દેશી.) શ્રી કેશલદેશ મળે અધ્યા પૂરીમંડણે તરણ તારણુ અશરણુ શરણ ભવિજન– સુખકરણ તર્કવાદી અંગજને, શ્રી અજિતનાથ તણે કલશ કહીશું. નગરી અયોધ્યા નામરે, અતિ ઘણું સેહતી, વનવાડી આરામસ્યએ ગઢ ગઢ મંદિરે પોલીરે, ચૌટાં ચઉદિશે, બહુ વેપારી ધામશુંએ, પંડિતજનના વાસરે, ધ્વજ કલશ કરી, જિનમંદિર જેવા જણ્યું એ, જિતશત્રુ ભૂપાલ, રાજ્ય કરે તિહાં, વિજ્યા રાણી મન વસ્યાએ. એક દિન પશ્ચિમ રાતીરે, સુખભર સુતેલાં, સુપનાં ચૌદ સેહામણુએ, દેખ્યાં કહેભરતારરે, “સ્વામી કહો મુજ,સ્યાં ફલ એહ સુનિતણુએ? ઢાળ ગજને વૃષભ ઉદારરે, સિંહ પરાક્રમ સારરે, ચોથે શ્રીદેવી દીઠી રે. જેમાં અતિ ઘણી મીઠીરે, Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી પદ્મવિજયજી કૃત અજિતનાથ જિનના કલશ પાંચમે ફૂલની માળરે, છઠે ચંદ્ર વિશાલરે, સાતમે સૂરજ ઝલકે, આઠમે ધ્વજવર લલકે, કલશ તે પૂરણ ભરીયેા, નવમે કમલે પરવરીયા, પદમ સરોવર દસમે, દીઠું વિજયાએ રસમે, અગીયારમે ખીર સમુદ્ર; દેખે વિમાન અક્ષુદ્ર; તેરમે રચણની રાશિ; નિરધૂમ અગ્નિ પ્રકાશી; ભીન ભીન લજ દાખ; રાણી ચિત્તમાં રાખે; ચૌદનું ફલ વહી એહ;રહેશે ચૌદરાજ શિર જેહ.’’ ઢાળ પૂરક માસે પુત્રરે, જન્મ્યા જયકરૂ, ઘર ઘર રંગ વધામણા એ આસન કપ્યાં જાણીરે, છપ્પન કુમરીઓ; દશ દિશથી આવે તદ્દા એ; કરે શુચિકના કાજરે, હીલી મીલી રંગસ્યુ’; આસન કલ્પે ઇંદ્રના એ; " જાણી જન્મ જિષ્ણુ દરે, અવધિનાથી, જન્મ મહાત્સવને આવીયા એ મૈફિંગરીંદ લેઈ જાયરે, પાંચ રૂપે કરી, સાહમ ઇંદ્રો હરખસ્યું એ; 39 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૮ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પહેલા મિલીયા ચોસઠ ઈંદ્ર રે, તીરથ જલ થકી, બહુ ઓચ્છવ નવરાવતા એક અનુક્રમે સુપી માતરે, નંદીશ્વરે જઈ અઠ્ઠઈ મહોત્સવ કરે એ બાંધે તેરણ ઘરઘરે એ, મંગલ ગાએ ગીતરે, તવ વિહાણે નરરાયરે; જન્મ મહેસૂવ કરે, મુક્તાફલ તણુ, સ્વસ્તિક પૂરે આંગણે એક શ્રી ગુરુ ઉત્તમ શિષ્ય રે, પદ્મવિજય ભણે, અજિત જિણુંદ ભવતારણે એ. છે ઈતિ શ્રી અજિતજિન કલશ સમાપ્ત Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ થી વર્ધમાનસ્વામી જન્માભિષેક કલશ ૩૯ શ્રી વમાનસ્વામી જન્માભિષેક કલશઃ - શાર્દૂલવિક્રીડિત છંદ, શ્રેયઃ પલ્લવયંસુ વા પ્રતિદિનં સંસારદાવાનલ, દ્રા નિર્વાપણ કેલિલ પટતયા તે પુષ્પરાવર્તક વાચાં વીરજિનેશ્વરસ્ય નિચયાસિદ્ધમ્મકલ્પદ્રુમે–લ્લાસપ્રાણિતમુક્તિયૌવનભરૌઢ પૃહપ્રાણિનાં નાદાને કલ્પતર્ગભીરિમગુણ રત્નાકરä. તમા સૌમ્યત્વે પ્રતિપન્નનિશ્ચલતયા ચિંતામણિ નિર્મલ છે વાવણે મદન: સ એષ જયતાગ્નિગ્રં ચરિત્ર યત, યો જિનેશ્વરશાસનસ્ય કુતે નિત્યસવામુન્નતિમ મારા ! અથ ગદ્ય પાઠ અહો ભવ્યા! ભૃણત તાવત્સકલકલાકલા કુતૂહલિતચિત્તવૃત્તયા, કંચનાપિ સદ્દયદયવશીકરણલાલ, પ્રાપ્તાવસરે શ્રીમદ્ મહાવીર જન્માભિષેક કલશમ છે ? . છવ્વીસે કદ આરામમંદિર વાવીસુંદિર તુંગરપુરમ્મ, પાયાર, જિગુહર કુલ સરવર સંગે જણવા ખમ્મ; જહિં કુંડલા ઝલકતિનેઉર ખલકતિ લહકતિવરનારી, જહિદિસતિ ગજવડી બેરિયાવડિ રણયકચફારિ. ૧ જહિં તુરયમયગલરથહિં મંડિત અહેસું અથ્થઈ ઠામ; જહિં અઈ મણહર સત્તકારહ ખત્તિયકુંડગામ; હિરાઉઅઈ ગુણહિં રંજિઉતિસલા Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ४० વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પહેલે દેવીકંત,સિદ્ધચ્છનામિંનયરગામહિ સમિધ સુંદર સંતારા આસાઢમાસે નવીન આ સુદિ છઠ્ઠીહિં વીર ઉવઈનનુ સામિના તિસલદેવી ઉઅરિ અતિ ગંભીર: તા ચિત્તમાસે સકલિતેરસિ જન્મ હુએ દેવ, તા દેવ દાણુવ રાય રાણુ જાસુ કરિસિ સેવ. ૩૫ તા થિરિથિરર કંપિ આસણિ સુરિંદે કરે કેવ ભરિભરિ કુલિસંદશંદે, તઓ ઉહિનાણેણુ જાઈ જમ્મ, પરં હરિસ ભરિ ભરિ અઈવ ૨ષ્મ છે ૧ | તઓ ઘંટ વાજંતિ સાહ મ્પલોએ, ત્રિઘંદ્ર ત્રિઘંદ્ર ત્રિઘંટંતિ એ; દસ દેવલોઆ દુવે ચંદ સૂરા, વસુમંતરા ઈંદ બત્રીસ પૂરા ૨ | તઉ વીસ આયંતિ કિર ભુવણવાસી, ઈમ ઝગમગંતા તે ચઉસિદ્ધિ આસીફ સુહમ્માહિ પંચરૂ જિર્ણોદે, નિષ્ઠગિ ઘારિત્ત પત્તો ગિરિ૬ ૩ ! જે વસ્તુ છંદ છે તિસ્થતિથહુ તિથ્યતિથ્થહુ નીર આણેવિ-દેવાસુરમિલિય સેવે કર્ણય રયણમય કલસ ભરિયણિ, કુસુમંજલિ પય પટ્ટવિય ઈંદ હી આસ કનિયમણિ કિમ સહિતી લહુ વીર; જિણ જલહિપમાણિ નીર;તા કંપાવિઆ મેગિરિ ચલણુંગુલિભરિ ધીર ૫ ૧ છે | | બત્તીસે છંદો તાર ડડર ડકિકઅસંગ ઢલકિઅ કુટિઆ ત્રુટિઓ ઢેલ, Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી મહાવીર સ્વામી જન્માભિષેક કલશ તાત્રાટકત્રટકે રણુણ રણકે રણુણિએ ઝણુણિએ ઝેલ; તાગજિજઅ અંબર વજિજઅ જલનિહિ ગુજિઅનિજજરણાઈ, તા કાયર કંપિઅ કામિણિ હું ફિઅતુટ્રિઅ આભરણાઈના તા કુમ કડુકિઅ સેસ ધડુકિય થરહરિઓ વારાહ, સાયરાજલ ફલિયા, ગિરિ ઢલઢલિયા તહુ તઠ્ઠી નરનાહ દિગ્દયગડગડિઆ ગિડ ખડખડિઆ નહુ નડ્ડમાસ્તંડ. સડસખચમકિક અ સુરગણુસંકિઅકિર કુદો બંભંડાર ચલણું ગુલિચાલે મજજકાલે સુરગિરિકંપિતપિમ્બિ, કવે ઘડહડિયો માટે નડિઓ સુંઈંહ હરિતિનિખં; તા એહિ પઉજિયજિહુબલુ જાણિય વિમિહા હિઅડે સખિ, ન મુણિએ મઈ મુદ્ધ પભણિએ ઈદે વીરજિસેસર રખિ . એ ૩ છે. ગાથા છંદ આકંપિઅ તિહુઅણું, ઈદે નાઉણુ ઓહિનાણેણં, ખામઈ મહાવીરં, જાણિત્ત પરક્કમં તસ્ય. ૧ છે સત્તાવીસે છ દ તાકિ વૅ ધુપુમિ ધુપુમિ ગિ જયઢક વજિઅલા કટિદાંગિ દોં દાં ત્રિષન વિષનનિ ધુપુમિ ધુપુમિઅ મદ્દલા; તાફરરફરકતિવજિઅ આઉજ ઝગડદિગિઝગડદિગિઝલ્લરી, દંગડદોં કિદ દોં તિવલિવજિજઅ દુંદુભિદિગિનગિદિગમરી. ૧૧ તા કિઓંસંખ વજિજઅ તાલરમઝમ Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પહેલો ચમકિઆ, તાકિરડકિરડતિ કિરડસંમતિ કાહલી રમઝમચમ કિઆ; તાઝિઝિમિરિમંઝિઝિમિરિમંઝિઝિમિઝમિર્કસાલએ, તાદગડદિગિદગડદિગિ દિગદિદેવીણલીણુઉલાલએ.ારા ઈમઈદ મિલિહુણ કલસભરિહણિ સુરભિનીરહિં ભરિઅલા, સિરિવારનાહહિંમેમથ્થઈ ઝિઝિમિરમિઝિમિણહવિલા, તાનકમંગલતિકરિહણિ વીર જસુણીહ અમ્પિઓ, તા સલયસુરવર ઠામિ પહકલરગ જગિથિર મ્પિઓ ૩ તાવાદીયદેવસૂરિપાયપણમવિ અને પુણદેવસૂરિ; તાઈદિઆગમિતકિકસુંદર સુગુરુ રામચંદસૂરિ જેગે જયઓ મંગલસૂરિબુલિઆ મહાવીરઅભિસેક તઓ; કણયકલસહિ ઠુવહુ ભવિ પૂજહુ એહ જ દેએ ૫૪મા ઇતિ શ્રી મહાવીરજન્માભિષેકકલશ: એ પાઠ કહી ચાર પ્રમુખ લશની એકધારા હુએ તિમ દૂધ ૧, દહીં ૨, ધી ૩, પાણું ૪, ખાંડ ૫, આદિ મીઠી વસ્તુ પંચામૃતનો પખાલ કીજે. ત્યારબાદ– ન ગાથા છંદ છે અભિષેક તોય ઘારા, ઘાવ ધ્યાનમંડેલાગ્રસ્ય ભવભુવનભિત્તિભેગાનું, ભૂપિ ભિનત્ત ભાગવતી ૧ એ ગાથા કહીને એક કલશપ્રમુખેવિશુદ્ધિધારાનોઅભિ | વિધિ છે Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી મહાવીરસ્વામી જન્માભિષેક કલશ ૪૩ બેંક કીજે, અંગ લૂહી ચંદન પુષ્પાદિકે કરી પૂછએ. ત્યારબાદ આરિત, મંગલદીવા, લશ પાણીએ ભર્યાં, માટી, મીઠું, કપૂર, ધી, ગાળ, પુષ્પમાલા, છૂટાં ફૂલ, અખ્યાણુ, કકાવટી, સાપારી, નાણું, એટલી વસ્તુ પૂર્વે મેલીએ. પ્રથમ આરતી મ’ગલ દીવા ધીએ પૂરી પ્રગટ કીજે, ક’કુના સાથીઓ કરી ઉપર ચોખા પૂરી મેહુ ઉપર પૂગીફલ મૂકીએ, પ્રતિમાથી વામભાગે આરતિ, દક્ષિણભાગે મંગલ દીવા મૂકીએ, મંગલ દીવામાંહી ગેાળ તથા કપૂરની વાટ મૂકીએ, એહુ એક પટ ઉપર મૂકીએ, આરિત આગલ વામભાગે, પ્રભુથી મૃત્તિકા મીઠું મૂકીએ, કારક–ધારક મૅહુ ઊભા થાય. પછે ધારક ઉંચે સ્વરે ગાથા ભણે, તે આ પ્રમાણે : Comp Chad ઉવર્ણઉ મંગલ વા, જિણાણુ મુહલાલિાલસ વલિ; તિપવત્તણુસમએ, તિઅવિમુકકા કુસુમવુઠ્ઠી. ।। ૧ ।। ॥ વિધિ એ ગાથા કહી ફૂલવૃષ્ટિ કરીને મેસે, અગર કરી જાગણા કરે, જિનને વામભાગે રાજી, કારક હાથે લણ આપે ને ત્રણ વાર ગાથા કહે, તે આ પ્રમાણે : ! ગાથા ! ઉઅહ પડિભગ્ગપસર, પયાહિ મણિવઈં કરેઊણુ; પડઈ સલે ાણુત્તગુલન્ઝિંવ, લેણું હું અવહમ્મિ !!! Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પહેલે છે દેધક છંદ પિઝેવિણ મુહ જિણવરહ, દીહરનયણુ સલેણુ; નાવઈ ગુરુ મછર ભરિયા, જલણિ પવિસઈ લેણું ૧૫ હવિઉ સુરિંદે જિગુહ તણું, અહિયરૂવ તવ સલોણું, ભાવસારકરયલિ ધરેવિ, ઉત્તારિએલેણુ ારા લોણુઉતારહુ જિણવરહ તિણ પયામિણ દેવિ, તયડસદ્દ કરંતુઅર્ડ, વિઝાવિજજજલેવિ છે ૩ છે છે ગાથા છે જે જેણુ વિજઝવિજજઈ જલણું તં તુંહ નિયછેછડસદું;જિણરૂવમચ્છરણવ, કુદઈલેણું તડપડ ૧ સળંમુણિવઇજડવિજલુ, તે તુહમમડે પાસિક અહવા યંતમુનિમ્મલો, નિગુણુબુદ્ધિપયાસ છે ૧. જલનિમ્મલકરકમલહિં લેવિણુ, સુરવઈ ભાવે મુવિ ઈવણુ પભણુઈ જિણવર તુહ પય સરણું, તઈ તુઠ્ઠિલભૂઈ સિદ્ધિગમણું. મારા જલ આણેવિણુ જલનિહિ માસહુ, ભારવિ કયંજલિ ભાવિ પાસહુ, તિર્ણિ પાહિણ દેવિણ પાસહુ, જિમ જિઊ છુટ્ટઈ ભવદુહ પાસહુ કે ર છે વિધિ એ ગાથા ભણતી વખતે લુણુ પાણી ઊતારીએ, ત્યાર ! ધણ છંદ Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી મહાવીરસવામી જન્માભિષેક કલશ બાદ આરતિ પૂજાવીયે, ધારકને ઊભે રાખી કારક જિનને ખમાસમણ દઈને આરતિ ધારકના હાથમાં આપે. ત્યાર પછી બેહુ પાસે પાણીની ધાર દઈ ગાથા ત્રણ ભણે તે કહે છે. | | ગાથા છે મરગય મણિઘડિયવિસાલ, થાલમાણિક્કમંડિયા ન્ડવણુયર કખિત્ત, ભમઇજિણારત્તિયં તુક્યું છે ? આરત્તિયં નિયરછડ જિગુસ્સ, સવકસિણાગુચ્છાય, પાસે સુભમઈ નજજઈ, સંગમઓ વિભિન્નદિટિવ કેરા પસમેઉ વ ભવંતર, સમજિજ એ કમ્મરણ સંધાયું આરત્તિઆણુ લગા, ઉચ્છલતી સલિલધારા ૩ વિધિ એ ગાથા કહી તે ભણતે થકે, દક્ષિણ પાસેથી જિન પ્રમાણ ફરે, વાર અઢી ઉતારી ડાબે પાસે મૂકીએ ત્યારબાદ મંગલદી પૂજાવી, ખમાસમણ દઈ ધારક હાથે આપીએ, તિલક કીજે, ફૂલને હાર ઘાલે. જિનને ઘારકને લુંછણું કરીએ. કપૂર મંગલદીવામાંહિ મૂકીએ. વાર તથા ૩ સૃષ્ટિ ફરવાએ. ગાથા કોસંબિસંઠિઅસ્સ વિ. પયાડિયું કુણઈમઉલિઅપ Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૬ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પહેલો ઇવે જિણસેમદંસણે દિગુરૂવં તુહ મંગલપઇ ૧ ભામિજજે તો દેહિ દેવીહિ, (કેટલેક સ્થળે સુરસુંદરી હિં, એ પાઠ છે) તુહનાહ મંગલ પડકણુયાયેલર્સ નજજઈ ભાણુવ્વ પાહિણે દિતો છે ૨ વિધિ એ ગાથા કહી મંગલદી ઊતારીએ, એ ગાથા પૂરાતનપૂર્વાચાર્યશ્રીહરિભદ્રસૂરિકૃત જણાય છે. જે માટે સમરદિત્યમેવલિચરિત્ર મધ્યે પણ એ ગાથા છે. તે માટે સ્નાત્રના કન્તુક્ત નહી એમ જણાય છે.પછે તે બહુશ્રત વદે તે પ્રમાણુ. પંડિત શ્રી દેવચંદ્રજીકૃત સ્નાત્ર પૂજા ૩. પંડિત શ્રી દેવચંદ્રજીકત સ્નાત્ર પૂજા (સ્નાત્રવિધિ માટે પહેલે પાને જોવું) ઢાળ પહેલી (પાંખડી ગાથા) ચઉતસે અતિસય જુઓ, વચનાતિસય જીત્ત છે સો પરમેસર દેખી ભવિ, સિંહાસણુ સંપત્ત ૧ ૧ ઢાળો સિંહાસન બેઠા જગભાણુ, દેખી ભવિકજન ગુણમણિ ખાણ છે જે દીઠે તુજ નિર્મળ નાણુ, લહિએ પરમ મહદય Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી દેવચંદ્રજીત સ્નાત્રપૂજા ઠાણુ છે કુસુમાંજલિ મેલો આદિ જિમુંદા, તોરા ચરણ કમલ સેવે ચોસઠ ઈદ એ કુ. | ૧ ચાવીસ વેરાગી, ચોવીસ સભાગી, ચોવીસ જિર્ણોદા | કુસુમાં છે (પ્રભુના અને ચરણે પૂજા કરવી) છે ગાથા છે. જે નિયગુણ પજજવ રમ્યો, તસુ અનુભવ એગત્ત છે સહુ પુગલ આપતાં, જે તસુ રંગ નિરર . ર છે જે નિજ આતમગુણ આણંદી, પુગ્ગલ સંગે જેહ અ– ફંદી જે પરમેસર નિજ પદ લીન, પૂજે પ્રણમે ભવ્ય અદીને તે કુસુમાંજલિ મેલો શાતિજિમુંદા ૨ (પ્રભુના અને જાનુએ પૂજા કરવી) છે. ગાથા | નિમ્મલ નાણુ પયાસકર, નિમ્મલ ગુણસંપન્ન છે નિમ્મલ ઘમ્મએસકર, સે, પરમપ્પા ધન છે ૩ છે લોકાલોકપ્રકાશક નાણી ભવિજન તારણ જેહની વાણી છે પરમાનંદ તણી નીશાણી, તસુ ભગતે મુજ મતિ હરાણી કુસુમાંજલિ મેલ નેમિજિર્ણોદા છે તે છે કુછ | ૩ | (પ્રભુના અને કરકમલે પૂજા કરવી) Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૮ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પહેલા ગાથા . જે સિદ્ધ સિઝંતિ જે, સિઝસ્મૃતિ અણુત જસુ આલંબન ઠવિય મણુ, સો એવો અરિહંત છે ૪ શિવસુખ કારણ જેહ ત્રિકાળે, સમ પરિણામે જગત નિહાળે છે ઉત્તમ સાધન માર્ગ દેખાડે, ઇન્દ્રાદિક જસુ ચરણ પખાળે કુસુમાંજલિ મેલો પાસજિર્ણોદા તો કુબાઝા, ગાથા છે સંમદિઠ્ઠી દેસ–જય, સાહુ સાહણી સાર છે આચારજ ઉવઝાય મુણિ, જે નિમ્મલ આધાર પા. છે હાળા છે ચઉવિ સંધે જે મન ધાર્યું, મોક્ષતણું કારણ નિરધાર્યું વિવિહ કુસુમવર જાતિ ગહેવી, તસુ ચરણે પણ મંત કવી કુસુમાંજલિ મેલી વીર જિર્ણોદા છે તો | કુ. | ૫ | (પ્રભુને મસ્તકે પૂજા કરવી) (હવે અક્ષત લઈને ઊભા રહેવું.) વ -ઈ સયલ જિનવર સયલ જિનવર, નમિય મનરંગ, કલ્યાણકવિધિ સંકવિય, કરિય ધમ્મ સુપવિત્ત સુંદર સય Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પતિ શ્રી દેવચ’દ્રષ્ટકૃત સ્નાત્રપૂજા ૪ ઇગસત્ત િતિથ્થંકર, એક સમય વિહરતિ મહિયલ, ચવન સમય ઈગ વીસ જિષ્ણુ, જન્મ સમય ગિ વીસ !! ભત્તિય ભાવે પૂછ્યા, કરા સંગ સુજંગીસ ॥ ૧ ॥ ઢાળ બીજી ( એક દિન અચા હુલરાવતી—એ દેશી ) ભવત્રીજે સમક્તિ ગુણુ રમ્યા, જિન ભક્તિ પ્રમુખ ગુણ પરિણમ્યા !! તછ ઈંદ્રિય સુખ આશસના, કરી સ્થાનક વીશની સેવના !! ૧ ! અતિ રાય પ્રશસ્ત પ્રભાવતા, મન ભાવના એહવી ભાવતા !! વિ જીવ કરું શાસનરસી, ઈસી ભાવદયા મન ઉલ્લસી ॥ ૨॥ લહી પરિણામ એડવું ભલું, નિપજાવી જિનપદ નિર્મલ ! આયુબ ધ વચ્ચે એક ભવ કરી, શ્રદ્ધા સવેગ તે થિર ધરી ॥ ૩ ॥ ત્યાંથી વિય લહે નરભવ ઉદાર, ભરતે તેમ અરવતે જ સાર ! મહાવિદેહે વિજયે વર પ્રધાન, મધ્યખંડે અવતરે જિન નિધાન ! ૪ ! ઢાળ ત્રીજી ( સ્વખની) પુણ્ય સુનહ દેખે, મનમાંહે હર્ષ વિશેષે ! ગજવર ઉજ્વલ સુંદર, નિલ વૃષભ મનેાહર ॥ ૧ ॥ નિભÖય કેસરીસિંહ, લક્ષ્મી અતિહી અખીહ ! અનુપમ ફૂલનો માલ, નિર્મળ શશી સુકુમાળ॥ ૨ ॥ તેજે તરણી અતિ દીપે, ઈન્દ્રધ્વજા જગ ઝીપે ા પૂરણ કળશ પંડ્ર, પદ્મ સરોવર પૂર ॥ ૩ ॥ અગ્યારમે રયણાયર, દેખે માતાજી ગુણસાચર ! બારમે ભુવનવિમાન. તેરમે અનુપમ રત્નનિધાન વિ. જ Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫૦ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પહેલા ૧૪ અગ્નિશિખા નિરધૂમ, દેખે માતાજી અનુપમ છે હરખી રાયને ભાસે, રાજા અરથ પ્રકાશે છે ૫. જગપતિ જિનવર સુખકર, હશે પુત્ર મનહર છે ઈન્દ્રાદિક જમ્મુ નમશે, સકલ મનોરથ ફલશે . ૬ વસ્તુ-છંદ પુણ્યઉદય પુણ્યઉદય, ઉપના જિનનાહ છે માતા તવ રયણું સમે, દેખી સુપને હરખંતી જાગીયા સુપન ક્ષી નિજ કંતને, સુપન અરથ સાંભળે સભાગીય ત્રિભુવનતિલક મહાગુણુ, હશે પુત્ર નિધાન ઇન્દ્રાદિક જસુ પાય નમી, કરશે સિદ્ધિ વિધાન ૧ ઢાળ થી ચંદ્રાવલીની શી). સાહમપતિ આસનકંપીયાએ, દેઈ અવધિમન આણુંદીએ નિજ આતમ નિર્મલ કરણુકાજ,ભવજળ તારણ પ્રગટ જહાજ ના ભવઅટવી પારગ સથ્થવાહ, કેવળ નાણુઈ ગુણ અગાહ | શિવસાધન ગુણ અંકુરે જેહ, કારણુ ઉલટયે આષાઢી મેહરહરખે વિહસી તવ રેમરાય, વલયાદિકમાં નિજ તનુ ન માય છે સિંહાનવી ઉઠયા સુરિદ, પ્રણમતે જિન આનંદ કંદ ૩ો સગ અડપય સામે આવી તત્વ, કરી અંજલીય પ્રણમી મત્યે મુખે Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 પડિત શ્રી વચ કૃત સ્નાત્રપૂજા ભાખે એ ક્ષણ આજ સાર, તિય લેાય પહુ દીઠા ઉદાર xu રેરે નિપુણા સુરલાય દેવ, વિષયાનલ તાપિત તુમ સવેવ !! તસ શાન્તિકરણ જળધર સમાન, મિથ્યા વિષે ચૂરણ ગડવાન ૫ ૫ ૫ તે દેવ સકળ તારણ સમત્વ, પ્રગટયા તસ પ્રણમી હુવા સનાથ ! એમ જંપી શક્રસ્તવ કરેવી, ત્તવ દેવ દેવી હરખે સુણેવી ૫૬ા ગાવે તવ રંભા ગીત ગાન, સુરલેાક હુવા મંગલ નિધાન ! નરક્ષેત્ર આરજ વંશ ઠામ, જિનરાજ વધે સુર હ ધામ પ્રાણા પિતા માતા ધરે ઉત્સવ અશેષ, જિન શાસન મંગલ અતિ વિશેષ ૫ સુરપતિ દેવાદિક હર્ષી સંગ, સંયમઅથી જનને ઉમંગ ।।૮।। શુભ વેળા લગને તીનાથ, જન્મ્યા ઇંદ્રાદિક હર્ષ સાથ ॥ સુખ પામ્યા ત્રિભુવન સ` જીવ, વધાઈ વધાઈ થઈ અતીવ ાલ્યા (પછી જચિ'તામણિનું ચૈત્યવનન કહીને જ્ય વીયાય અણ્ણા સુધી કહેવું, પછી હાથ ધોઈ લૂછી નાંખવા, તે એક નવકાર ગણીને કળશને ગ્રૂપ ઇ હાથમાં લઈને લુગડુ' ઢાંકી નીચે પ્રમાણે કળશ કહેવા.) u ઢાળ પાંચમી ॥ (શ્રી શાન્તિજિના કળશ કહીશું, સાગર પુર-એ દેશી) શ્રી તીરપતિનું કળશ મજ્જન, ગાઈ એ સુખકાર ! નરખિત્ત મંડણુ દુવિહ‘ડણુ, ભવિક મન આધાર ! તિહાં રાય રાણા હર્ષ ઉત્સવ, થયા જગ જયકાર ! દિશિકુમરી Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પર વિવિધ પૂજાસગ્રહ ભાગ પહેલો અવધિ વિશેષ જાણી, લહ્યો હર્ષ અપાર ૧૫ નિયમ અમર અમારી સંગ કુમરી, ગાવતી ગુણછંદ જિન જનની પાસે આવી પહોતી, ગહગહતી આણંદ હે માય! તેં જિનરાજ જાય, શુચિ વધાયો રમ્મ અમ જમ્મ નિમ્મલ કરણ કારણ, કરીશ સૂઈકમ્મ | ૨. તિહાં ભૂમિ શોધન, દીપદર્પણ વાય વીંજણ ધાર છે તિહાં કરીય કદલીગેહ જિનવર, જનની મજજનકાર છે વર રાખડી જિનપાણી બાંધી, દીયે એમ આશિષ | જુગ કેડીકેડી ચિરંજી, ધર્માદાયક ઈશ. ૩ (આ ઠેકાણે દર્પણ તથા ચામર વીંઝવો) ઢાળ છઠ્ઠી (એકવીશાની) જિણ રયજી દશદિશિ ઉજજવલતા ઘરે શુભ લગને, તિષ ચક્ર તે સંચરે જિન જનમ્યાજી, જેણે અવસર માતા ઘરે તેણે અવસરછ ઇંદ્રાસન પણ થરહારો છે ગટક થરહરે આસન ઈન્દ્ર ચિંતે, કોણ અવસર એ બન્યો છે જિન જન્મ ઉત્સવકાળ જાણી, અતિતી આનંદ ઉપન્યા. નિજ સિદ્ધિ સંપતિ હેત જિનવર, જાણી ભતે ઉભો કિસિત વદત પ્રમોદ વધતે, દેવનાયક ગહગલ્લો ના (આ ઠેકાણે ઘંટનાદ કરવો) Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી દેવચંદ્રજીકૃત સ્નાત્રપૂજા છે ઢાળ છે તવસુરપતિજી,ઘેટાનાદકરાવએ સુરલેકેજી, ઘેષણ એડ દેવરાવ એ છે નરક્ષેત્રેજી, જિનવર જન્મ હુઓ અછે. તસુ ભગતેજી, સુરપતિ મંદરગિરિ ગણે છે ગુટક છે ગચ્છતિ મંદર શિખર ઉપર, ભુવન જીવન જિનતણે છે જિન જન્મ ઉત્સવ કરણ કારણ, આવજે સવિ સુરગણે છે તુમ સુદ્ધ સમક્તિ થાશે નિર્મલ, દેવાધિદેવ નિહાળતાં, આપણાં પાતિક સર્વ જાશે, નાથ ચરણ પખાળતાં મારા છે ઢાળ એમ સાંભળીજી, સુરવર કેડી બહુ મલી છે જિન વંદનજી, મંદરગિરિ સામા ચલી ! સહમપતિજી, જિન જનની ઘર આવીયા જિન માતાજી, વંદી સ્વામી વધાવીયા મારા a ઢાળ છે (આ ઠેકાણે અક્ષતથી વધાવવા) ગુટક છે વધાવીયા જિન હર્ષ બહુલે, ધન્ય હું તપુણ્ય એ છે શૈલોક્યનાયક દેવ દાઠે, મુજ સમો કોણ અન્ય એ હે જગતજનની પુત્ર તુમ, મેરુ, મજજન વર કરી છે Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫૪ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પહેલાં ઉત્સગ તુમ વલિય થાપીશ, આતમા પુણ્ય ભરી ૩ છે ઢાળ . સુરનાયકછ જિન નિજ કરકમલે ઠવ્યા પંચરૂપજી અતિશે મહિમાએ સ્તવ્યા છે નાટકવિધિજી, તવ બત્રીસ આગળ વહે છે સુર કેડીજી, જિન દર્શનને ઉમ્મહે છે ૧ ટક છે. સુર કડાકડીનાચતી વળી, નાથ શુચિગુણ ગાવતી અપ્સરા કેડી હાથ જોડી, હાવભાવ દેખાવતી ! જયે જો તું જિનરાજ ગગુરુ, એમ દે આશિષ એ. અ ત્રાણ શરણ આધાર જીવન, એક તું જગદીશ એ છે ૪. - ઢાળ છે સુરગિરિવરછ, પાંડુકવનમેં ચિહુ દિશે છે ગિરિશિલ પરજી, સિંહાસન સાસય વસે તિહાં આણુજી, શકે જિત બાળે રહ્યા છે સહેજી તિહાં સુરપતિ આવી રહ્યા છે ! ત્રટક આવીયા સુરપતિ સર્વ ભકતે, કળશશ્રેણી બનાવા સિદ્ધાર્થ પમુહા તીર્થ ઔષધિ, સર્વ વસ્તુ અણુવએ. અશ્રુતપતિ તિહાં હુકમ કીને, દેવ કેડાડીને જિનમજજનાથ નીર લાવો, સવે સુર કર જોડીને પી Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પહિત શ્રી દેવચંદ્રજીકૃત સ્નાત્રપૂજા แ ઢાળ સાતમી (શાન્તિ કારણે ઈંફ્ કલશા ભરે—એ દેશી) આત્મસાધન રસી દેવ કેાડી હસો, ઉલ્લસીને ધસી ક્ષીર સાગર દિશી ! પઉમહ આદિ વળી ગંગપમુહા નઈ, તીજળ અમલ લેવા ભણી તે ગઈ ! ૧ !! અતિ અડકળશ કરી સહસ અઠ્ઠોતરા, છત્ર ચામર સિંહાસન શુભતરા ! ઉપગરણ પુષ્ન ચંગેરી પમુહા સવે, આગમે ભાખિયા તેમ આણી વે ૫૨ ! તીર્થજળ ભરિય કર કળશ કરી દેવતા, ગાવતા ગાવતા ધર્મ ઉન્નતિરતા ૫ તિરિય નર અમર ને હ ઉપજાવતા, ધન્ય અમ શક્તિ શુચિ ભક્તિ એમ ભાવતા ૫રૂા સમકિત ખીજ નિજ આત્મ આરાપતા, કળશપાણી મિકે ભક્તિજળ સીંચતા । મેરુ સિહરાવરે સ` આવ્યા વહા, શુક્ર ઉત્સંગ જિન દેખી મન ગહગહી ॥૪॥ k સ વસ્તુ હહે। દેવા હું હા દેવા અણુાઇ કાલા, અઠ્ઠિ પુવ્વા તિલેાયતારણેા, તિલાયબંધુ, મિચ્છત્ત મેહવિધ્ધ સણા અણુાઇ તિન્હા વિણાસણા, દેવાહિદેવે દિવ્ડ બાહિય કામેહિ uu ડા ઢાળ પૂર્વની એમ પભગુ ત વણુ ભવણુ બેસરા, દેવ વેમાણિયા ભત્તિ ધમ્માયરા ૫ કેવિ કપ્પટ્ટિયા કેવિ મિત્તાણુગા, કેવિ વર રમણી વાણેણુ અઈ ઉગા ॥ ૬ ॥ Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પ્રજાસંગ્રહ ભાગ પહેલો | વસ્તુ છંદ | તત્વ અય્યય, તત્વ અચ્ચય, ઈદ આદેશ છે કરજેડી સવિ દેવગણ, લેય કળશ આદેશ પામિયા અદૂભૂતરૂપ સરૂપ જુએ, કવણુ એ સત્સંગે સામિયા ઈંદ કહે જગ તારણે પારગ અમ પરમેસ. નાયક દાયક ધમ્મનિહિ, કરિયે તસુ અભિષેક + ૭ છે (કળશમાંથી અડધા જળ અભિષેક કર. છે ઢાળ આઠમી છે (તીર્થકમળદલ ઉદય ભરીને, પુષ્કર સાગર આવે–એ દેશી) પૂરણ કળશ શુચિ ઉદકની ધારા, જિનવર અંગે નામે આતમ નિર્મલ ભાવકરંતા, વધશુભ પરિણામે અશ્રુતાદિક સુરપતિ મજજન, લોકપાલ લેકાંત છે સામાનિક ઈંદ્રાણુ પમુહા, એમ અભિષેક કરંત ૧છે แ sugu แ તવ ઈસાણ સુરિદ, સકર્ક પભાઈ, કરહ સુપસાઅં છે તેમ અકે મહત્નો, ખણુમિત્ત અહ અપેહ છે તો સંકિકદ પભણેઈ સાહેમિઅવસ્કલંમિ બહુલાહ છે આણા એવં તેણું ગિણ્ડિય, હતુ કયWા લે છે ૩ (સર્વ સ્નાત્રીઆઓએ કળશથી અભિષેક કરે.) Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પS પંડિત શ્રી દેવચંદ્રજીકૃત સ્નાત્ર પૂજા u ઢાળ પૂર્વની છે સોહમ સુરપતિ વૃષભ રૂપકરી ન્હવણુ કરે પ્રભુ અંગો કરિય વિલેપણ પુષ્કમાલ ઠવી, વર આભરણુ અભંગ તવ સુરવર બહુ યે યરવ કરી, નાચે ધરી આણંદ મેક્ષ માર્ગ સારથપતિ પામે, ભાંજશું હવે ભવફંદાજ કેડી બત્રીશ સેવન ઉવારી, વાજતે વર નાદે | સુરપતિ સંધ અમર શ્રી પ્રભુની, જનનીને સુપ્રસાદે આણી થાપી એમ પયપે, અમ નિસ્તરિયા આજ છે પુત્ર તમારો ઘણી હમારે, તારણહાર જહાજ છે ૫છે માત જતન કરી રાખજો એહને, તુમ સુત અમ આધાર છે સુરપતિ ભક્તિ સહિત નંદીશ્વર, કરે જિનભક્તિ ઉદાર છે નિયનિય કપ ગયા સવિનિજ૨, કહેતાં પ્રભુ ગુણસાર.દીક્ષા કેવળજ્ઞાન કલ્યાણક, ઇચ્છા ચિ મઝારા | ૬ | ખરતરગચ્છ જિનઆારંગી, રાજસાગર ઉવઝાય છે જ્ઞાન ધર્મ દીપચંદ સુપાઠક, સુગુરૂતણે ઉપસાય . દેવચંદ્ર જિનભકતે ગાય, જન્મ મહોત્સવછંદ છે બોધિબીજ અંકુરે ઉલસ્ય, સંધ સયલ આનંદ છે ૭ | કળશ (રાગ બિલાવલ). એમ પૂજા ભકતે કરો, આતમહિત કાજ ! તજિય વિભાગ નિજ ભાવમેં, રમતા શિવરાજ છે એમ છે ૧ કાળ અનંતે જે હુઆ, હોશે જેહ જિણુંદ છે સં Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫૮ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પહેલો પય સીમંધર પ્રભુ, કેવળનાણુ દિણિંદ એમ. ર છે જન્મ મહોત્સવ એણપરે, શ્રાવક સચિવંત છે વિરચે જિન પ્રતિમાતણ, અનુમોદન ખંત છે એમ છે ૩ દેવચંદ્ર જિન પૂજના, કરતાં ભવપાર જિનપડિમા જિન સારખી કહી સૂત્ર મઝાર છે એમ પૂજા ભકતે કરે છે ૪ (પછી પ્રભુજીને શુદ્ધ જળથી પક્ષાલ કરી અંગલુછણાં ત્રણ કરી, કેસર ચંદનથી પૂજા કરી, પુષ્પ ચડાવી, ધૂપ કરી, અક્ષત ફળ નૈવેદ્ય મૂકી આરતિ તથા મંગળ દીવ ઉતારવો.) પંડિત શ્રી દેવચંદ્રજીકૃત સ્નાપૂજા સમાપ્ત અઢીસો અભિષેકની વિગત ૧૦ વૈમાનિક બાર દેવલોકના દશ ઇંદ્ર તેના દશ અભિષેક, ૨૦ ભવનપતિના વીશ ઈદ્રિના વીશ અભિષેક. ૩૨ વ્યંતરના બત્રીશ ઇંદ્રના બત્રીસ અભિષેક. ૧૩૨ જયોતિષી અઢીદ્વીપમાંના છાસઠ ચંદ્ર અને છાસઠ સૂર્ય મળી એક બત્રીસના એક ને બત્રીસ અભિષેક ૮ સૌધર્મેન્દ્રની આઠ અગ્રમહિષીના આઠ અભિષેક. ૮ ઈશાનેંદ્રની આઠ અગ્રમહિષીના આઠ અભિષેક. ૫ ચમરેદ્રની પાંચ અગ્રમહિલીના પાંચ અભિષેક. ૫ બલીંદ્રની પાંચ અગ્રમહિષીના પાંચ અભિષેક. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ અઢીસે અભિષેકની વિગત ૬ ધરણંદ્રની છ પટરાણુના છ અભિષેક. ૬ ભૂતાનંદ્રની છ પટરાણીના છ અભિષેક. ૪ વ્યંતરની ચાર અગ્રમહિષીના ચાર અભિષેક. ૪ તિષીની ચાર અગ્રમહિષીના ચાર અભિષેક. ૪ ચાર લોકપાલના ચાર અભિષેક. ૧ એક અંગરક્ષક દેવને અભિષેક. ૧ સામાનિક દેવેનો એક અભિષેક ૧ કટકના દેવને એક અભિષેક. ૧ ત્રાયત્રિશક દેવને એક અભિષેક ૧ પરષદાના દેને એક અભિષેક. ૧ પન્નાસુરનો એટલે પ્રજાસ્થાનીય દેવને એક અભિષેક. ૨૫૦ પ્રત્યેક પૂજા પૂરી થયા બાદ સામુદાયિક રીતે ગાવા લાયક નવ સ્મરણની ધૂન ૧. જી હી અહં નમો જિમ, ભગવન શરણું નમે જિણાણમ ૨. પંચપરમેષ્ઠી નમે જિણાણમ, ભગવન શરણં નમે જિણાણમ નવપદ નાયક નમો જિણાણુમ, ભગવન શરણું નમે જિણાણમ ૪. ઉવસગ્ય ભયહર પાશ્વ જિણાણુમ ભગવન શરણું નમે જિણાણમા Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પહેલા ૫. સ`વિકર સુખકર જિણાણુમ્, ભગવન શરણં નમા જિણાણુમ ૬. તિજય પહુત નમે નાયજિણાણુમ ભગવન શરણું ના જિણાણુમ ૭. નમિણુ પારસ નમા જિણાણુમ્, ભગવન શરણુ નમે જિણાણુ ૮. અજિત શાંતિને સમરૂ શરણમ્, ભગવન શરણું નમા જિણાણુમ્ ૯. ભક્તામર આદીશ્વર શરણુમ્, ભગવન શરણં નમા જિણાણુમ્ ૧૦. કલ્યાણુ મંદિર પારસ શરણમ્ , ભગવન શરણં નમા જિણાણુમ ૧૧. શાંતિ શાંતિ સવિજીવ શરણમ્ , ભગવન શરણું નમા જિણાણુમ્ ૧૨. લબ્ધિનિધાના ગોયમ શરણમ્, ભગવન ચરણ નમે જિષ્ણુાણુમ ૧૩. ભગવતિ મહાશક્તિ શસ્ત્રમ્, ભગવન શરણું નમે જિણાણુમ્ ૧૪. સદ્ગુરુ સાચા તારણુૠણુમ્, ભગવન શરણું નમા જિણાણુમ્ ૧૫. આનંદધન ચિદાન’દં શરણમ્ , ભગવન શરણું નમા જિણાણુમ્ ૧૬. જય મહાવીશ જય મહાવીશ, ભગવન શરણં નમા જિણાણુમ ૧૭. નમ્રુ" નમુ' આદીશ્વર શણુમ, ભગવન શરણું નમા જિાણુમ ૧૮. નસું નમુ ́ જગદીશ્વર શરણમ્, ભગવન શરણુ' નમા જિણાણુમ ૧૯. નમુ' નમુ' ગોડીજી શત્રુમ, ભગવન શરણું નમા જિણાણમ Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી વિવિધ પૂજા-સંગ્રહ પૂજા સંગ્રહ ભાગ બીજો પંડિત શ્રી વીરવિજયજી કૃત પૂજા શ્રી પંચકલ્યાણક પૂજા આ પૂજામાં ઉત્કૃષ્ટ ફળ, નૈવેદ્ય પકવાન વગેરે દરેક વસ્તુનાં આઠ આઠ નંગ લાવવાં. આઠ સ્નાત્રીયા ઊભા રાખવા. આઠ કળશ પંચામૃતના ભરવા. આઠ દીપક કરવા અને કુસુમ (ફૂલ), અક્ષત (ચેખા) પ્રમુખ વસ્તુઓ જોઈએ. કદાપિ તે પ્રમાણે જેગ ના બને તેમ હોય તે એકેકી વસ્તુથી પણ પૂજા ભણાવી શકાય. વિધિ ૧. પ્રથમ સ્નાત્ર ભણાવવું, પછી નાત્રીયા કેબીમાં કુસુમ (ફૂલ) લેઈ ઊભા રહે અને પૂજા ભણાવનારાઓ પહેલી પૂજા ભણાવી મંત્ર કહે એટલે સ્નાત્રીય કુસુમ (લ) પ્રભુજીને ચઢાવે. ૨. બીજી પૂજામાં લવિંગ, એલચી, સેપારી, નાળીએર, બદામ, દ્રાક્ષ, બીજોરાં, દાઢમ, નારંગી, કેરી, કેળાં, પ્રમુખ, સરસ, સુગંધિત રમણીય ફળ કેબીમાં રાખી, કેમી હાથમાં ધરી પૂજા પાઠ કહી છેલ્લે મંત્ર ભણીને પ્રભુ આગળ ફળ ધરે. ૩. ત્રીજી પૂજામાં ઉજજવલ અખંડ અક્ષત (ચોખા) રકાબીમાં નાંખી, રકાબી હાથમાં ધરી પૂજાને પાઠ કહી છેલ્લો મંત્ર ભણી પ્રભુજી આગળ સ્વસ્તિક તથા ફુલના ત્રણ પુંજ (ઢગલા) કરે. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ બીજે ૪. એથી પૂજામાં નિર્મળ જળ ભરેલા કળશ કેબીમાં રાખી, કેબી હાથમાં લઈ પ્રભુ આગળ રહે પછી પૂજાને પાઠ ભણીને છેલ્લો મંત્ર કહી જળપૂજા કરે. ૫. પછી પખાળ કરી અંગભૂંછણાથી લહીને કેસરની કાળી (વાટકી) રબીમાં રાખી હાથમાં લઈ પાંચમી પૂજાને પાઠ ભણી છેલ્લે મંત્ર કહી ચંદન પૂજા કરે. ૬. છઠ્ઠી પૂજામાં પધાણુ, કેબીમાં રાખી હાથમાં લઈ પૂજાને પાઠ કહી છેલ્લો મંત્ર ભણી, પ્રભુની ડાબી બાજુ ધૂપ ઉખે. ૭. સાતમી પૂજામાં, મૌલીસૂત્ર પ્રમુખની વાટ (દીવેટ) કરી નિર્મળ સુગંધિત ઘીથી કેડિયાં ભરી દીપક કરી, કેબીમાં રાખી કેબી હાથમાં લઈ પૂજાને પાઠ કહી, છેલો મંત્ર ભણી, પ્રભુજીની જમણી બાજુએ દીપક રાખીએ. ૮. આઠમી પૂજામાં મેદ, સાકર, ખાજાં, પતાસાં પ્રમુખ અનેક ઉત્તમ પકવાન કેબીમાં ભરી હાથમાં ધરી પૂજાને પાઠ કહી છેલો મંત્ર ભણી પ્રભુ આગળ નૈવેદ્ય કરે. છેવટે પૂજાને કળશ કહી સ્નાત્રીઆઓ આરતિ ઉતારી પ્રભુજીથી અંતરપટ કરી પોતાના નવ અંગે ચાંલ્લા કરી મંગળદી ઉતારે. છે અથ ચ્યવનકલ્યાણકે પ્રથમ પુષ્પપૂજા છે શ્રી શંખેસર સાહિબ, સુરતરસમ અવદાત પુરિ, સાદાણી પાસજી, ષડદર્શન વિખ્યાત ૧. પંચમ આરે Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજયજીકૃત પંચકલ્યાણ પૂજા પ્રાણિયા, સમરે ઉઠી સવાર ? વાંછિત પૂરે દુઃખ હરે, વંદુ વાર હજાર મારા અવસર્પિણી ત્રેવીસમા, પાર્શ્વનાથ જબ હંત ! તસ ગણધરપદ પામીને, થાશે શિવવધૂ અંત ૩ દામોદર જિનમુખ સુણી, નિસુ આતમ ઉદ્ધાર તદા આકાઢી શ્રાવકે, મૂર્તિ ભરાવી સાર ૪ સુવિહિત આચારજ કને, અંજનશલાકા કીધ ને પંચકલ્યાણક ઉત્સવ, માનું વચનજ લીધાપા સિદ્ધિસ્વરૂપ રમણ ભણી, નૌતમ પડિમા જેહ થાપી પંચકલ્યાણકે, પૂજે ધન્ય નર તેહ દા કલ્યાણક ઉત્સવ કરી, પૂરણ હર્ષ નિમિત્ત નંદીશ્વર જઈ દેવતા, પૂજે શાશ્વત ચૈત્ય ૭ કલ્યાણક પૂજન સહિન, રચના રચશું તેમ દુર્જન વિષધરડેલશે, સજજન બનશે પ્રેમ એટલે કુસુમ ફળ અક્ષત તણી, જળ ચંદન મહાર; ધૂપ દીપ નૈવેધશું, પૂજા અષ્ટ પ્રકાર (ઢાળ પ્રથમ પૂરવ દિશે એ–શી) પ્રથમ એકપીઠિકા, ઝગમગે દીપિકા, થ તે ઉપરે એ રજત રકબીઓ, વિવિધ કસમે ભરી, હાથ નરનારી ઘરી ઉચ્ચરે એ છે ૧. કનકબાહુ ભવે, બંધ જિનનામને, કરીય દશમે દેવલોકવાસી સકલ સુરથી ઘણી, તેજ કાતિ ભણી, વીસ સાગર સુખ તે વિલાસી પાર ક્ષેત્ર દશ જિનલર, કલ્યાણક પાંચસે, ઉત્સવ કરત સુર સાથશું એ થઈ અગ્રેસરી શાસય જિનતાણી, રચત ભાસ Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસ પ્રહ ભાગ બીજે પૂજા નિજ હાથશું એ યોગશાસ્ત્ર મતા, માસ ષ થાક્તા, દેવને દુઃખ બહુ જાતિનું એ છે કે નવિનીપજે, દેવ જિન જીવન, જેવતાં ઠાણ ઉપપાતનું એ જ મુગતિપુર મારગે, શીતળ છાંયડી, તીર્થની ભૂમિ ગંગાજલે એ ચિત્ય અભિષેક્તા સુતતસીંચતા, ભકતે બહુલા ભવ ભવિતરે એ પા વારણ ને અસિ, દેય વચમાં વસી, કાશી વારાખુસી નયરીયે એ અશ્વસેન ભૂપતિ, વામા રાણી સતી, જૈનમતિ રતિ અનુસારિયે એ દા ચાર ગતિ ચોપડા ચ્યવનના ચૂકવી, શિવ ગયા તાસ ઘર નમન જાવે છે. બાલરૂપે સુર તિહાં, જનની મુખ દેવતાં, શ્રી શુભવીર આનંદ પાવે છે ૭. આ કાવ્યમા ઉપજાતિવૃત્તમ છે ભેગી દાલોકનડપિ યોગી, બભૂવ પાતાલપદે નિયગી, કલ્યાણકારી દુરિતાપહારિ દશાવતારી વરદ સપાર્થ: ૧ u અથ મંત્ર છે એ હી શ્રી પરમપુરૂષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા-મૃત્યુનિવારણાય, શ્રીમતે જિદ્રાય, પુષ્પાણિ યજામહે સ્વાહા. છે અથ ચ્યવનકલ્યાણકે દ્વિતીય ફલ પૂળ છે Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પહિત શ્રી વીરવિજ્યજીકૃત પંચકલ્યાણક પૂજા પ ILEGALE કૃષ્ણ ચતુથી ચિત્રની પૂર્ણાયુ સુર તેહ છે વામા માત ઉદર નિશિ, અવતરિયા ગુણગેહ છે. ૧૫ સુપન ચતુર્દશ મોટકા, દેખે માતા તામ | રયણી સમે નિજ મંદિરે, સુખ શય્યા વિશ્રામ છે ૨ ઢાળ મથ્યાત્વ વામીને, કેશ્યા સમકિત પામી રે-એ દેશી છે રહે માસ વસંત ફળી વનરાજી રે, રાયણુ ને સહકાર વાલા | કેતકી જાય ને માલતી રે, ભ્રમર કરે ઝંકાર વાલા છે. કાયલ મદભર ટહુ કતી ૨, બેઠી આંબા ડાળ વાલા | હસ યુમલ જળ ઝીલતાં રે, વિમલ સરોવર પાળ વાલા મંદ પવનની લહેરમાં રે, માતા સુપન નિહાળ વાલા છે એ આંકણી દીઠે પ્રથમ ગજ ઉજવલા રે બીજે વૃષભ ગુણવંત વાલા ત્રીજે સિંહ જ કેસરી રે, ચોથે શ્રીદેવી મહંત વાલા માળ યુગલ ફૂલ પાંચમે રે, છટ્ટે રોહિણી કંત વાલા છે ઊગતે સૂરજ સાતમે રે, આઠમે ધ્વજ લશ્કત વાલા છે રૂડે માસ૧૫ નવમે કળશ રૂપાણેરે, દશમે પદ્મસર જાણુ વાલા અગ્યારમે રત્ના રે, બારમે દેવ વિમાન વાલા ગંજ રત્નને તેરમેરે ચઉદને વહર્નિવખાણું વાલા ઉતરતાં આકાશથી રે, પૈસતી વદને પ્રમાણુ વીલા રૂડીર છે માતા સુપન લહી જાંગીયાં રે અધિ જુવે સુરરાજ વાલી શકસ્તવ કરી વદીયા જમની ઉદર જિનરાજ વાલા ! વિ-૫ * * * ' ' Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ બીએ એણે સમે ઇંદ્ર તે આવીયા રે, મા આગળ ધરી લાજ વાલા પુણ્યવતી તમે પામીયું રે, ત્રણ ભુવનનું રાજય વાલા છે રડે છે ચૌદ સુપનના અર્થ કહીરે, ઇંદ્ર ગયા નિજ ઠામ વાલા ને ચઉસઠ ઈંદ્ર મળી ગયા રે, નંદીસર જિનધામ વાલા ઓવન કલ્યાણક ઉત્સવેરે, શ્રીફલપૂજા ઠામ વાલા શ્રીગુભવીર તેણે સમરે, જગતજીવવિશ્રામ વાલા પાડવા | | કાવ્યમ છે ઉપજાતિવૃત્તમૂ | ભેગી દાલોકનતોડપિ યોગી, બભૂવ પાતાલપદે નિયેગી, કલ્યાણકારી દુરિતાપહારિ, દશાવતારી વરદ સપાશ્વ ૧૫ છે અથ મંત્ર છે ઓ હૌ શ્રી પરમપુરૂષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા–મૃત્યુનિવારણય, શ્રીમતે જિદ્રાય, ફલાનિ યજામહે સ્વાહા ! અથ જન્મ કલ્યાણકે તૃતીય અક્ષતપૂજા છે છે દુહા | રવિઉદયે નૃપ તેડિયા, સુપન પાઠક નિજ ગેહ ચઉદ સુપન ફળ સાંભળી, વળીય વિસર્યા તેહ છે ત્રણ જ્ઞાનશું ઉપતા, ત્રેવીસમા અરિહંત છે વાભા ઉર, સરાહસિલદિન નિ વૃદ્ધિ લાહત પર છે Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પતિ શ્રી વીરવિજ્યજીત પંચકલ્યાણક પૂજા ડેહલા પૂરે ભૂપતિ, સખિયો વૃંદ સમેત છે જિન પૂજે અક્ષત ધરી, ચામર પંખા લેત ૩ નેહાળ ચિત્ત શેખે ચેરી નવિ કરીએ—એ દેશી રમતી ગમતી હમને સાહેલી, બિહ મળી લીજીએ એક તાળી છે સખિ આજ અને પમ દીવાળી છે લીલ વિલાસે પૂરણ માસે. પોષ દશમ નિશિ રઢીયાળી છે સખિગ ૧ પશુપંખી વસીયાં વનવાસી, તે પણ સુખીયાં સમકાળી છે સખિ છે અણુરાતે ઘર ઘર ઉત્સવસે, સુખિયા જગતમેં નરનારી છે સખિ૦ ૨ ઉત્તમગ્રહ વિશાખાયોગે, જમ્યા પ્રભુજી જયકારી છે સખિ છે સાતે નરકે થયાં અજુવાળાં, થાવરને પણ સુખકારી રે સખિ૦ ૧ ૩ માત નમી આઠે દિગકુમરી, અલકની વસનારી ! સખિ૦ સૂતિ ઘર ઇશાને કરતી, જન એક અશચિ ટાળી સખિકા જા ઊર્ધ્વલકની આઠ કુમારી, વરસાવે જળ કુસુમાળી છે સખિ પૂર્વ રૂચક અડ દર્પણ ધરતી, દક્ષિણની અડલશાળી છેસખિ પો અડ પછિમની પંખા ધરતી, ઉત્તર અડ ચામર ધારી સખિ વિદિશિની ચઉ દીપ ધરતી, રૂચકદ્ધીપની ચઉબાળી સખિ૦ ૬ કેળ તણાં ઘર ત્રણ્ય કરીને, મર્દન સ્નાન અલંકારી છે સખિ૦ | રક્ષા પિટલી બાંધી બિહુને, મંદિર મેલ્યાં શણગારી | સખિ૦ ૭ પ્રભુ મુખકમલે અમરી ભમરી, રાસ રમંતીલટકાળી છે સખિગ Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ બીજે પ્રભુ માતા તું જગતની માતા, જગદીપકની ધરનારી છે સખિ૦ ૮ માતા તુજ નંદન ઘણું છે. ઉત્તમ જીવને ઉપકારી સખિ છપ્પન દિગકુમરિ ગુણ ગાતી, શ્રીગુભવીર વયનશાળી સખિ૦ છે ૯ છે કાવ્યમ છે ઉપજાતિવૃત્તમ છે ભોગી યદલોકન પિ યોગી, બભૂવ પાતાલપદે નિયોગા, કલ્યાણકારી દુરિતાપહારિ, દશાવતારી વરદ સપા : ૧ અથ મંત્ર છે પુરૂષાય, પરમેશ્વવરાય, જન્મ–જરા–મૃત્યુનિવારણાય, શ્રીમતે જિનંદ્રાય, અક્ષતાનું યજામહે સ્વાહા ! છે અથ જન્મકલ્યાણકે ચતુર્થ જલપૂજા , છે દુહા ચલિતાસન સેહમપતિ, રચી વિમાન વિશાળ છે પ્રભુ જન્મોત્સવ કારણે, આવંતા તત્કાળ ! ૧ - ઢાળ છે કાજ સિદ્ધાં સકળ હવે સાર–એ દેશી હવે શક્ર સુઘોષા વજાવે, દેવદેવી સર્વ મિલાવે છે કરે પાલક સુર અભિધાન, તેણે પાલક નામે વિમાન ૧ પ્રભુ પાસનું મુખડું જેવા, ભવભવનાં પાતિક ખાવા તે ચાલે Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજ્યજીત પંચકલ્યાણક પૂજા સુર નિજ નિજ ટળે, મુખ મંગળિક માળા બેલે પ્રભુ છે ૨ કે સિંહાસન બેઠા ચલિયા, હરિ બહુ દેવે પરવરિયા નારી મિત્રના પ્રેર્યા આવે, કેઈક પિતાને ભાવે છે પ્રભુત્વ છે ૧ ૩ હકમે કઈ ભક્તિ કરેવા. વળી કેઈક કૌતક જેવા હય કાસર કેસરીનાગ, ફણ ગરૂડ ચઢયા કેઈ છાગો પ્રભુ ૧૪ વાહન વિમાન નિવાસ, સંકીર્ણ થયું આકાશ . કેઈ બેલે કરતા તાડા, સાંકડા ભાઈ પર્વના દહાડા પ્રભુત્ર પા ઈહાં આવ્યા સર્વ આણંદે, જિનજનનીને હરિ વદે પાંચ રૂપે હરિ પ્રભુ હાથ, એક છત્ર ધરે શિર નાથ પ્રભુદા બે બાજુ ચામર ઢાલે, એક આગળ વા ઉલાળે જઈ મે ઘરી ઉસંગે, ઇંદ્ર ચેસઠ મળિયા રંગે છે પ્રભુટ ક્ષીરદક ગંગા વાણી, માગધ વરદામનાં પાણી જાતિ આઠના કળશ ભરીને, અઢીસું અભિષેક કરીને તે પ્રભુના ૧૮ દી મંગળ આરતિ કીજે, ચંદન કુસુમે કરી પૂજે ગીત વાજિંત્રના બહુ ઠાઠ, આલેખે મંગળ આઠ કે પ્રભુ ! ૯ ઇત્યાદિક ઉત્સવ કરતા, જઈ માતા પાસે ઘરતા છે કુંડલયુગ વસ્ત્ર ઓશીકે, દડ ગેડી રતનમયી મૂકે પ્રભુત્ર ૧૦ કેડી બત્રીશ રત્ન રૂપૈયા વરસાવી ઇંદ્ર ઉચ્ચારિયા છે જિન માતાજું જે ઘરે ખેદ, તસ મસ્તક થાશે છેદ છે પ્રભુત્ર ૧૧. અંગુઠે અમૃત વાહી, નંદીસર કરે અઢાઈ દેઈ રાજા પુત્ર વધાઈ, ઘર ઘર તેર વિરચાઈ પ્રભુત્ર છે ૧૨ | દશ દિન Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ o વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ બીજો ઓચ્છવ મંડાવે, બારમે દિન નાત જિમાવે છે. નામ થાપે પાર્શ્વ કુમાર, શુભ વીરવિજય જયકાર પ્રભુ ૧૩ છે કાવ્યમ્ | ઉપજાતિવૃત્તમ્ છે ભેગી કદાલકનોપિ ભેગી, બભૂવ પાતાલપદે નિગી, કલ્યાણકારી દુરિતાપહારિ, દશાવતારી વરદા સપાર્વત ૧ છે અથ મંત્ર છે ઓ હો શ્રી પરમપુરૂષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા–મૃત્યુનિવારણુય, શ્રીમતે જિદ્રાય, જલં યજામહે સ્વાહા છે છે અથ જન્મકલ્યાણકે પંચમ ચંદન પૂજા છે | દુહા | અમૃતપાને ઉછર્યા, રમતા પાસકુમાર છે અહિ લંછન નવ કર તનું, વરતે અતિશય ચાર છે ? યૌવન વય પ્રભુ પામતાં, માત પિતાદિક જેહ પરણુવે નૃપપુત્રિકા, પ્રભોવતી ગુણગેહ છે ર છે ચંદન ઘસી ઘનસારણું, નિજ ઘર ચૈત્ય વિશાળ છે પૂજેપકરણ મેળવી, પૂજે જગતદયાળ છે ૩ છે છે. ઢાળ છે બાળપણે ાિગી હુઆ માઈ ભિક્ષા દે ને ! સેના રૂપકે સંગઠ, સાંયા ખેલત બાજીએ ઈંદ્રાણી મુખ Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પહિત શ્રી વીરવિજ્યજીત પંચકલ્યાણક પૂજા દેખતે, હરિ હેત હે રાજી ૧ એક દિન ગંગાકે બિચે, સુર સાથ બહેરા છે નારી ચકેરા અપ્સરા, બહાત કરત નિહોરાપારા ગંગાકે જળઝીલત, છાંહી બાદલિયાં ખાવન ખેલ ખેલાયક, સવિ મંદિર વળિયાં ૩ બેઠે મંદિર માળિયે, સારી આલમ દેખે હાથ પૂજાપો લે ચલે, ખાન પાન વિશેષે જ પૂછયા પડુત્તર દેત હૈ, સુન મોહન મેરે છે તાપસક બંદન ચલે, ઉઠી લેક સબેરેપ છે કમઠોગી તપ કરે, પંચ અગ્નિકી જવાળા છે હાથે લાલ કદામણી, ગળે મોહનમાળામાદા પાસ કુંવર દેખણ ચલે, તપસીપે આયા; આહીના દેખકે, પીછે ગી બેલાયા પાળા સુણ તપસી સુખ લેનકું, જપે ફેગટ માલે છે અજ્ઞાનસે અગ્નિ બિચે, ગકું પરજાલે ૮ કમઠ કહે સુણ રાજવી, તમે અશ્વ ખેલાએ એ યોગી કે ઘર હે બડે, મતકો બતલાઆ કા તેરા ગુરૂ કે હે બડા, જિણે વેગ ધરાયા નહિ એળખાયા ધર્મકું, તનુ કષ્ટ બતાયા | ૧૦ | હમ ગુરુ ધર્મ પિછાનતે, નહિ કવડી પાસે ભૂલ ગયે દુનિયા દિશા, રહતે વનવાસે ૧૧ વનવાસી પશુ પંખીયા, એસેતુમ યોગી, યોગી નહીં પણ ભેગીયા, સંસારને સંગી! ૧૨ સંસાર બૂરા છરકે, સુણ હો લઘુ રાજા ને ગી જંગલ સેવત, લેઈ ધર્મ અવાજા ! ૧૩. દયા ધર્મકા મૂલ હૈ, કયા કાન કુંકાયા છેજીવ દયા નહ જાનત, તપ ફોગટ માયા. ૧૪ બાત દયાકી દાખિયે, ભૂલચૂક હમારા ! બેર બેર ક્યા Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૭૨ વિવિધ પૂજાસ’ગ્રહ ભાગ બીજો બાલણા, અસા ડાકડમાલા ! ૧૫ ૫ સાંઈ હુકમસે સેવકે, બડા કાષ્ટ ચિરાયા ! નાગ નિકાલા એકીલા, પરજલતી કાયા !! ૧૬ ૫ સેવક મુખ નવકારસે, ધરણેદ્ર બનાયા નાગકુમારે દેવતા, બહુ ઋદ્ધિ પાયા ૫ ૧૭ ૫ રાણી સાથ વસંતમે, વનભીતર પેઠે ! પ્રાસાદ સુંદર દેખીને, ઉહાં જાકર એંઠે ૫૧૮ રાજિમતીકુ છેાડકે,નેમ સજમ લીના ચિત્રામણુ જિન જોવતે, વૈરાગે ભીના ૫ ૧૯ ૫ લેાકાંતિક સુર તે સમે, બેાલે કર બેરી ! અવસર સજમ લેનકા, અબ મેર હું થેોરિ ૫ ૨૦ ૫ નિજ ઘર આયે નાથજી, પિયાખિણુ ખિણુ રાવે ! માતપિતા સમજાયકે, દાન વરસી દેવે ॥ ઘર ૧ા દીન દુ:ખીયા સુખીયા ક્રિયા, દારિદ્રકુ ચૂરે ! શ્રી શુભવીર હર તિહાં, ધન સઘળા પૂરે ॥ ૨ ॥ મેં કાવ્યમ્। ઉપન્નતિવ્રુત્તમ્ ! ભાગી યદાલાકનતાપિ યાગી, ભૂવ પાતાલપદે નિયાગી, કલ્યાણકારી દુરિતાપહાર, દશાવતારી વરદઃ સપાર્શ્વઃ ॥ ૧ ॥ " અર્થ મંત્રા આ હી શ્રી પરમપુરુષાય, પમેશ્વરાય, જન્મ–જરા—મૃત્યુનિવારણાય, શ્રીમતે જિનદ્રાય, ચંદન' યજામહે સ્વાહા ! ॥ અથ દીક્ષાકલ્યાણુકે ષષ્ઠ ગ્રૂપપૂજા Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજયજીકત પંચકલ્યાણક પૂજા ૭૩ ! દુહા ! વરસીદાનને અવસરે, દાન લીયે ભવ્ય તેહ છે રોગ હરે ષટ માસને, પામે સુંદર દેહ છે ૧ છે ધૂપઘટા ધરી હાથમાં, દીક્ષા અવસર જાણ; દેવ અસંખ્ય મળ્યા તિહાં, માનું સંજમઠાણ છે રે ! છે ઢાળ છે દેખે ગતિ દેવની રે એ દેશી ત્રીસ વરસ ઘરમાં વસ્યા રે, સુખભર વામાનંદ સંયમ રસિયા જાણુને રે, મળિયા ચોસઠ ઈંદ્ર છે નમે નિત્ય નાથજીરે, નિરખત નયનાનંદ | નમો વાળાએ આંકણી છે તીર્થોદક વર ઔષધિ રે, મેળવતા બહુ ઠાઠ, આઠ જાતિ કળશ ભરી રે, એક સહસને આઠ ન ર છે અશ્વસેન રાજા ધુરે રે, પાછળ સુર અભિષેક | સુરતરૂપેરે અલંક્યરે, દેવ ન ભૂલે વિવેક ન ૩ વિશાલા નૃપ શિબિકા રે, બેઠા સિંહાસન નાથ બેઠી વડેરી દક્ષિણેરે, ૫ટશ ટક લેઈ હાથ નમે ૪ વામ દિશ અંબ ધારીરે, પાછળ ધરી શણગાર છે છત્ર ધરે એક યૌવનારે, ઈશાન ફળકરનારાનો પાા અગ્નિ કેણે એક યૌવના રે, રયણમય પંને હાથ છે ચલત શિબિકા ગાવતરે, સર્વ સાહેલી સાથોનમ ૬ાા શક્ર ઈશાન ચામર ધરે રે,વાજિંત્રને નહિ પાર ! આઠ મંગળ આગળ ચલે રે, ઇંદ્રિધ્વજા Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪ વિવિધ પૂજાસ ંગ્રહ ભાગ બીજો ઝલકાર ાનમાાણા દેવ દેવી નર નારીયા રે, જોઈ કરે પ્રણામ, કુળમાં વડેરા સજ્જના રે, પ્યાલે પ્રભુને તામ !! નમે॰ ૫૮ જિતનિશાન ચડાવજો રે,મેહની કરી ચકચૂરા જેમ સંવત્સર દાનથી રે, દલદર કાઢ્યું દૂર ાનમા॰ પ્રા વરઘેાડેથી ઉતર્યાં રે, કાશીનયરની બહાર ! આશ્રમપદ ઉદ્યાનમાં રે, વૃક્ષ અશાક રસાળ ! નમા૦ ૫૧૦ના અમ તપ ભૂષણ તજી રે, ઉચ્ચરે મહાવ્રત ચાર ! પોષ બહુલ એકાદશી રે ! ત્રણ્ય સાં પિરવાર ॥ નમા૦ ૧૧ ૫ મનઃ— પવ તવ ઉપનું રે, ખંધ ધરે જગદીશ દેવદૃષ્ય ઈંદ્ર દિયું રે, રહેશે વરસ ચતતીસ ાનમા૦૫૧૨।। કાઉસગ્ગ મુદ્રાએ રહ્યા રે, સુર નદીશ્વર જાત !! માત પિતા વંદી વળ્યાં રે, શ્રી શુભવીર પ્રભાત !! નમા॰ ૫ ૧૩ ॥ ॥ કાવ્યમ્ ॥ ઉપજાતિવૃત્તમ ॥ ભાગી યદાલેાકનતાપિ યાગી, ભૂવ પાતાલપદે નિયેાગી, કલ્યાણકારી દુરિતાપહાર, દશાવતારી વરદ: સપા: ॥ ૧ ॥ ૫ અથ મંત્રા આ હ્રીશ્રી પરમપુરુષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા—મૃત્યુ નિવારણાય, શ્રીમતે જિનદ્રાય, ધૂપ... યજામહે સ્વાહા । ॥ અથ કેવલજ્ઞાન કલ્યાણકે સપ્તમ દીપક પૂજા Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજયજીત પંચકલ્યાણક પૂજા - ૭પ CU સારથ ધન્ય ઘરે પારણું, પ્રથમ પ્રભુએ કીધા છે પંચ દિવ્ય પ્રગટાવીને, તાસ મુક્ત સુખ દીધ છે ૧ / જગદાપક પ્રગટાવવા, તપ તપતા રહી રાણુ છે તેણે દીપકની પૂજા કરતાં કેવલનાણુ છે ૨ હાળા છે મહાવીર પ્રભુ ઘેર આવે–એ દેશી પ્રભુ પારસનાથ સીધાવ્યા, કાદંબરી અટવી આવ્યા છે. કુંડ નામે સરોવર તીરે, ભર્યું પંકજ નિર્મળ નીર રે મન મેહન સુંદર મેળા, ઘન્ય લેક નગર ધન્ય વેળારે મન એ આંકણી | કાઉસગ્ગ મુદ્રા પ્રભુ ઠાવે, વનહાથી તિહાં એક આવે છે જળ સૂંઢ ભરી હવરાવે, જિન અંગે કમળ ચઢાવે રે મન ||રા કલિકુંડ તીરથ તિડાં થાવે, હસ્તિ ગતિ દેવની પાવે છે. વળી કૌસ્તુભ વન આણંદ, ધરમેંદ્ર વિનય ધરી વંદેરે મન ત્રણ્યદિન ફણી છત્ર ધરાવે, અહિ છત્રા નગરી વસાવે ચાલતા તાપસ ઘર પૂરી, નિશિ આવી વસ્યા વડ હેઠે રે મન૪ થયે કમઠ મરી મેઘમાળી, આવ્યો વિર્ભાગે નિહાળી છે ઉપસર્ગ કર્યા બહુ જાતિ, નિશ્ચલ દીઠી જિન છાતીરે મનપા ગગને જળ ભરી વાદળીયા, વરસે ગાજે વીજળીયા પ્રભુ નાસા ઉપર જળ જાવે, ધરણંદ્ર પ્રિયા સહ આવે રે મન પદા Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ હ૬ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ બીજે ઉપસર્ગ હરી પ્રભુ પૂજી મેઘમાળી પાપથી ધ્રુજી જિનભકતે સમક્તિ પાવે, બેહુ જણસ્વર્ગે સિધાવેરે મન કા આવ્યા કાશી ઉદ્યાને, રહ્યા સ્વામી કાઉસગ્ન ધ્યાને છે અપૂરવ વિર્ય ઉલ્લાસે, ઘનઘાતી ચાર વિના રે ! મન, ૫૮ રાશી ગયા દિન આખા, વદિ ચૈતર ચેથ વિશાખા છે અઠ્ઠમ તરુ ઘાતકી વાસી, થયા લોકાલોક પ્રકાશી રે ! મન ૯ મળે ચોસઠ ઈંદ્ર તે વાર, ચે સમવસરણ મનેહાર છે સિંહાસન સ્વામી સુહાવે, શિર ચામર છત્ર ઢળાવે રે મન- ૧૦ના ત્રીસ અતિશય થાવે, વનપાળ વધામણી લાવે છે અશ્વસેન ને વામાવાણી, પ્રભાવતી હર્ષ ભરાણી રે ! મન૦ ૧૧ સામઈયું સજી સહુ વદે, જિનવાણી સુણી આણુદે છે સસરો સાસુ વહુ સાથે, દીક્ષા લીધી પ્રભુ હાથે રે | મત છે ૧૨ સંધ સાથે ગણપદ ધરતા સુર જ્ઞાન મહોત્સવ કરતા રે સ્વામી દેવઈદે સહા, શુભવીર વચન રસ ગાવે રે ! મન૧૩ છે કાવ્યમ છે ઉપજાતિ વૃત્તમ છે ભોગી યદાકનડપિ યોગી, બભવ પાતાલપદે નિયે ગી, કલ્યાણકારી દુરિતાપહારિ, દશાવતારી વરદ સપાર્વ: ૧ છે અથ મંત્ર છે ઓ હી શ્રી પરમપુરૂષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા–મૃત્યુ Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ષહિત શ્રી વીરવિજ્યજીત પંચકલ્યાણક પૂજા નિવારણાય, શ્રીમતે જિનદ્રાય, દીપ યામહે સ્વાહા અથ નિર્વાણ કલ્યાણકે અષ્ટમ્ નૈવેદ્યપૂજા ! i હા ॥ શુભ આદે દશ ગણુધરા, સાધુ સેાળ હાર ॥ અડતીસ સહસ તે સાધવી, ચાર મહાવ્રત ધાર ॥૧॥ એક લખ ચઉસઠ સહસ છે, શ્રાવકના પરિવાર ! સગવીસ સહસ તે શ્રાવિકા, તિગ લખ ઉપર ધાર ારા દેશવિરતિધર એ સહુ પૂજે જિન ત્રણ કાળ પ્રભુ પડિમા આગળ ધરે, નિત્ય નૈવેધના થાળ ઘણા ॥ ઢાળ ॥ એક સમે શામળિયાજી વૃંદાવનમાં એ——દેશી ધ રંગરસિયા રંગરસ બન્યા ! મનમેાહનજી !! કાઈ આગળ નવિ કહેવાય મનડુ માથુ રે મનમેાહના વેધકતા વેધક લહે ! મનના બીજા બેઠા વા ખાય ॥ મનડું ના ૫૧૫ લેાકેાત્તર ફળ નીપજે ! મનના મ્હોટા પ્રભુના ઉપકાર ॥ મનડું॰ા કેવળનાણુ દિવાકર્ ! મન॰ વિચરતા સુર પિરવાર ॥મનડું॰ ારા કનક કમળ પગલાં ઢવે ામનના જળબુંદ કુસુમ વરસાત ૫ મનડું॰ા શિર છત્ર વળી ચામર ઢળે ામના તરુ નમતાં મારગ જાત ! મનડું॰ ૫ગા ઉપદેશી કેઈ તારિયા ામના ગુણ પાંત્રીસ વાણી રસાળ ॥ મન ું! નર નારી સુર અપ્સરા । મન॰ ! પ્રભુ આગળ 旬の Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ બીજે નાટકશાળા મનડું ૪ અવનીતળ પાવન કરીમનો અંતિમ ચોમાસું જાણુ મનડું સમેતશિખર ગિરિ આવીયા | મન | ચડતા શિવઘર સોપાન મનડું છાપા શ્રાવણ સુદિ આઠમ દિને મન મે વિશાખાએ જગદીશ | મનડુંવા અણસણ કરી એક માસનું મન છે સાથે મુનિવરે તેત્રીસ મનડું ૦ ૬. કાઉસગ્નમાં મુક્તિ વર્યા નામનો સુખ પામ્યા સાદિ અનંત મનડું એક સમય સમશ્રેણિથી મન નિકર્મો ચઉ દષ્ટાંત મનડું પાછા સુરપતિ સઘળા તિહાં મળે મન ક્ષીરદધિ આણે નીર મનડું સ્નાન વિલેપન ભૂષણે મન દેવદૂષ્ય સ્વામી શરીર મનડું પાટા શોભાવી ધરી શિબિકા ! મન છે વાજિંત્રને નાટક ગીત | મનડું ચંદન ચય પરજાળતા મન સુર ભક્તિ શેકસહિત મનડું શૂભ કરે તે ઉપરે ામનો દાઢાદિક સ્વર્ગે સેવ મનડું ના ભાવઉઘાત ગયે થકે મનને દિવાળી કરતા દેવ મનડું - ૧૦ નંદીસર ઉત્સવ કરે છે મન ને કલ્યાણક મહ્માનંદ | મનડું વર્ષ અઢીસે આંતરૂં મન શુભવીરને પાસ જિણુંદ મનડું ગા૧૧ છે અથ ગીનું છે (ઘરે આવે ઢોલા-એ દેશી.) ઉત્સવ રંગ વધામણું, પ્રભુ પાસને નામે કલ્યાણક Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજયજીકત પંચકલ્યાણક પૂજા ઉત્સવ કિયા, ચઢતે પરિણામે ઉત્સવ ૧૫ શતવર્ષાયુ જીવને, અક્ષયસુખ સ્વામી તુમ પદ સેવા ભક્તિમાં, નવિ રાખું ખામી ઉત્સવ રાસાચી ભકતે સાહેબા, રીઝે એક વેળા શ્રીગુભવીરહુ સદા, મનવાંછિત મેળા ઉત્સવાયા ગાયો ગાયો રે, શંખેશ્વર સાહેબ ગાયો છે યાદવલોકની જરા નિવારીજિનજી જગત ગવાયાં છે પંચ કલ્યાણક ઉત્સવ કરતાં, અમ ઘર રંગ વધારે શંખેશ્વર૦ ૧ તપગચ્છ શ્રી સિંહસૂરિના, સત્યવિજય બુધ ઠાયો છે કપૂરવિજય ગુખિમાવિજય તસ, જસવિજય મુનિરાય રે શંખે મારા તાસ શિષ્ય સંવેગી ગીતારથ, શાંત સુધારસ નાહ્યો છે. શ્રા શુભવિજય સુગુરુ સુપાયે, જયકમળા જગ પાયો રે શખે છે ૩ો રાજનગરમાં રહી માસું, કુમતિ કુતર્ક હકાય છે. વિજય દેવેંદ્રસૂરીશ્વર રાજેયે, એ અધિકાર બનાયા રે શંખે ૪ અઢારસે નેવ્યાસી અક્ષયત્રાજ, અક્ષત પુણ્ય ઉપાય છે પંડિત વીરવિજય પદ્માવતી, વાંછિત દાય સહાયે રે ! શંખેશ્વર પા છે કાવ્યમ છે ઉપજાતિવૃત્તમ છે ભેગી યદલોકનતાપિ યોગી, બભૂવ પાતાલપદે નિગી, કલ્યાણકારી દુરિતાપહારિ, દશાવતારી વરદ સપાર્થઃ ૧ Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ બીજે છે અર્થ મંત્રા ઓ હ શ્રી પરમપુરુષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા-મૃત્યુનિવારણાય, શ્રીમતે નિંદ્રાય, નૈવેદ્ય યજામહે સ્વાહા ઈતિ પંડિત શ્રી વીરવિજ્યજી કૃત પંચકલ્યાણક પૂજા સમાપ્ત છે પંડિત શ્રી વીરવિજયજી કૃત છે શ્રી નવાણું પ્રકારી પૂજાની વિધિ જઘન્યથી કળશ ગ્રહણ કરનાર નવ શ્રાવક અને ઉત્કૃષ્ટપણે નવાણું શ્રાવક જાણવા, તથા જઘન્યથી નવ જાતિનાં પ્રત્યેક અગિયાર ફળ લેઇને, પ્રત્યેક પુજા દીઠ નવ નવ ફળ મૂકવા, એમ અગિયારને નવ ગુણા કરીયે તે વારે નવાણું ફળ થાય, એમ જ સુખડી આદિ પણ જઘન્યથી નવ જાતિની અગીયાર અગીયાર નંગ લાવીને, પ્રત્યેક પુજા દીઠ નવ નંગ મૂકવાં. તથા નવાણું દીપક વંશમાલે ધરીએ, તંદુલના સાથીયા નવાણું કરીએ. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી શત્રુજ્ય મહિમા ગર્ભિત શ્રી નવાણું પ્રકારી પૂજા પ્રારંભ | પ્રથમ પૂજા | ! દુહા ! શ્રી શંખેશ્વર પાસજી, પ્રણમી શુભગુરુ પાય છે વિમલાચલ ગુણ ગાઈશું, સમરી શારદ માય છે ? પ્રાયે એ ગિરિ શાશ્વતા, મહિમાને નહિ પાર છે પ્રથમ નિણંદ સમેસર્યા, પૂર્વ નવાણું વાર . ર છે અઢીય દ્વીપમાં એ સમો, તીર્થ નહીં ફળદાય ! કળિયુગ કલ્પતરું લહી, મુક્તાફળ વધાયો ૩ યાત્રા નવાણું જે કરે, ઉત્કૃષ્ટ પરિણામ છે પૂજા નવાણું પ્રકારની, રચતાં અવિચળ ધામ છે ? નવ કળશે અભિષેક નવ, એમ એકાદશ વાર છે પૂજદીઠ શ્રીફળ પ્રમુખ, ઈમ નવ્વાણું પ્રકાર છે૫ છે દાળ , છે બખડાની દેશી છે યાત્રા નવાણું કરીએ સલુણ, કરીયે પંચ સનાત છે સુનંદાને કંત નમે છે ગુણણું લખ નવકાર ગણજે, દેય અમ્ છઠ્ઠ સાત છે સુરા |.૧ રથયાત્રા પ્રદક્ષિણ દીજે, પૂજા નવાણું પ્રકાર છે સુ છે ધૂપ દીપ ફળ નૈવેધ મૂકી, Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ બીજે નમીએ નામ હજાર છે સુ ૨ કે આઠ અધિક શત ટુંક ભલેરી, મહેટી તિહાં એકવીસ સુત્ર શત્રુજ્યગિરિ ટુંક એ પહેલું, નામ નો નિશદિશ સુત્ર છે ૩ સહસ અધિક અ૬ મુનિવર સાથે, બાહબલી શિવઠામ | સ | બાહબલી ટુકનામ એબીજું ત્રીજું મરુદેવીનામ સુ જૉ પુંડરીકગિરિ નામ એ ચોથું, પંચ કેડી મુનિ સિદ્ધ સુને પાંચમી ટુંક રેવતગિરિ કહીયે, તેણે એ નામ પ્રસિદ્ધ સુત્ર પા વિમલાચળ સિદ્ધરાજ ભગીરથ પ્રણમીજે સિદ્ધક્ષેત્રસુબા છડરી પાળી એણે ગિરિ આવી, કરીયે જન્મ પવિત્ર સુબા ૬ છેપૂજાએ પ્રભુ રીઝવું રે, સાધુ કાર્ય અનેક છે સુ શ્રી શુભવીર હૃદયમાં વસે છે, અલબેલા ઘડી એક છે. સુત્ર | ૭ આ કાવ્યમ કુતવિલ ભિતત્તમ છે ગિરિવરવિમલાચલનામક, ગષભ મુખ્ય જિનપ્રિપવિત્રિત, દિનિવેશ્યલેર્જિન-પૂજન, વિમલમાપ્યકરોમિ નિજાત્મક ૧ છે અથ મંત્ર છે એ હૈ ઐ પરમપુરુષાય પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા–મૃત્યુનિવારણાય, શ્રીમતે જિનંદ્રાય, જલાદિયજામહે સ્વાહા ઈતિ પ્રથમ પૂજાભિષેકે ઉત્તરપૂજા ૯ સંપૂર્ણ ૧ Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પડિત શ્રી વીરવિજ્યકૃત નવાણું પ્રકારી પૂજા !! દ્વિતીય પુજા ॥ ॥ દુહા . એકેકું ડગલું ભરે, ગિરિ સન્મુખ ઉજમાળ 1 કાડિ સહસ ભવનાં કર્યાં, પાપ ખપે તત્કાળ ॥ ૧ ॥ u ઢાળ પ્ર ૧૦ રગ પૂર્વી —ઘડી ઘડી સાંભળેા સાંઈ સલુણા—એ દેશી ગિરિવર દરિસણ વિરલા પાવે, પૂરવ સંચિત કર્મ ખપાવે ાગિરિના ઋષભ જિનેશ્વર પૂજા રચાવે, નવ નવ નામે ગિરિગુણ ગાવે ગિરિ-૫૧૫ એ આંકણી ! સહસ્રકમલ°°ને મુક્તિનિલય``ગિરિ, સિદ્ધાચળ`શતફૂટ 'કહાવે ગિરિના ઢક''કદ અને પકોડીનિવાસેા,''લેાહિત તાલધ્વજસુર ગાવે ગિરિનારાઢ કાદિક પંચ ટ્રેક સજીવન, સુર નર મુનિ મળી નામ થપાવે ! ગિરિ ! રયણખાણુ જડીબૂટી ગુફાઆ, રસકુંપિકા ગુરુ ઇહાં બતાવે ગિરિના ગા પણ પુન્યવતા પ્રાણી પાવે, પુન્ય કારણ પ્રભુ પૂજા રચાવે પ્રગિરિ દશકાઢી શ્રાવકને જમાડે, જૈન તીર્થ યાત્રા કરી આવે ગિરિ॰ ॥ ૪ ॥ તેથી એક મુનિ દાન દિયતાં, લાભ ઘણા સિદ્ધાચળ થાવે ગિરિના ચંદ્રશેખર નિજ લિંગની ભેાગી, તે પણ એ ગિરિ મેલે જાવે ! ગિરિ॰ "પા ચાર હત્યારા નર પરદારા, દેવ ગુરૂ દ્રવ્ય ચારી ખાવે ! ગિરિ ॥ ૩ Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસગ્રહ ભાગ બીજે ચૈત્રી કાર્તિકી પૂનમ યાત્રા, તપ જપ ધ્યાનથી પાપ જલાવે ગિરિ ૬ ! ઋષભસેન જિન આદે અસંખ્યા, તીર્થકર મુક્તિસુખ પાવે છે ગિરિ છે શિવવહુ વરવા મંડપ એ ગિરિ, શ્રી શુભવીર વચન રસ ગાવે છે ૭ છે કાવ્યમ છે કુનવિલંબિતવૃત્તમ છે ગિરિવરંવિમલાચલનામક, ઋષભ મુખ્ય જિનપ્રિપવિત્રિત, દિ નિવેશ્ય જોર્જિન-પૂજન, વિમલમાપ્ય કરોમિ નિજાત્મક ૧ છે અથ મંત્ર છે પુરૂષાય, પરમેવરાય, જન્મ–જરા–મૃત્યુનિવારણાય, શ્રીમતે નિંદ્રાય, જલાદિકં યજામહે સ્વાહા છે છે ઇતિ દ્વિતીય પૂજાભિષકે ઉત્તરપૂજા ૧૮ સંપૂર્ણ છે ? છે તૃતીય પુજા છે છે દુહા છે નેમિ વિના ત્રેવીશ પ્રભુ, આવ્યા વિમલગિરિદ છે ભાવિ ચોવીશી આવશે, પદ્મનાભાદિ જિણિંદ છે ૧છે છે ઢાળ છે મનમેહન મેરે–એ દેશી છે ધન ધન તે જગ પ્રાણિયા, મનમોહન મેરે છે કરતા ભક્તિ પવિત્ર અને પુણ્યરાશિ મહાબલ ગિરિ મળે Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજયજીત નવાણું પ્રકારી પૂજા ૨૧ ૨૨ - ૨ ૩ - - દશક્તિ શતપત્રામના વિજયાન દવખાણિયે રામના ૨૫ ૨૪ ભદ્રંકર મહાપીઠ પામવો સુરગિરિ મહાગિરિ પુણ્યથી છે મને આજ મેં નજરે દીઠો મોર એંશી યોજન પ્રથમારકે મા સિત્તર સાઠ પચાસ પામ બાર યોજન સાત હાથને જેમ છદ્દે પહોળો પ્રકાશ છે માત્ર છે પંચમકાળે પામવો પામ દુલહો પ્રભુ દેદારામ એકેદ્રિય વિકેલેંદ્રિમાં અમર કાઢયો અને તે કાળ મા પંચેંદ્રિય તિર્યંચમાં મને નહીં સુખને લવલેશ મા ધૂણક્ષર ન્યાયે લહ્યો ામ નરભવ ગુરુ ઉપદેશ મળે પા બહુશ્રત વયણની સેવના એમના વસ્તુધર્મ એળખાણામાં આત્મસ્વરૂપ રમણે રમે મ ન કરે જુઠ ડફાણ મા૬ છે કારણે કારજ નીપજે મને દ્રવ્ય તે ભાવ નિમિત્ત મા નિમિત્તવાસી આતમા નામના બાવના ચંદનશીત મા અન્વય વ્યતિરેકે કરી મા જિનમુખ દર્શન રંગામો શ્રો શુભવીર સુખી સદા મામો સાધક કિરિયા અસંગ છે મનમોહન મેરે| - કાવ્યમ છે કુતવિલંબિતવૃત્તમ છે ગિરિવરં વિમલાચલનામક, ઋષભ મુખ્ય જિનાંધ્રિપવિધિત, હદિ નિવેશ્ય જલૈર્જિન-પૂજન, વિમલમાપ્ય કરેમિ નિજાત્મક છે ૧. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ બીજો છે અથ મંત્ર છે ઓ હ્રીં શ્રી પરમપુરુષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા–મૃત્યુનિવારણય, શ્રીમતે જિનેંઢાય, જલાદિકંયજામહે સ્વાહા છે | ઇતિ તૃતીયાભિષેકે ઉત્તરપૂજા ૨૭ સમાપ્ત છે ચતુર્થ પૂજા | દુહા શેત્રુંજી નદી ન્હાઈને, મુખ બાંધી મુખકેશ છે દેવયુગાદિ પૂછયે, આણું મન સંતોષ છે ૧. છે ઢાળ અને હારે વહાલજ વાગે છે, વાંસળી રે–એ દેશી અને હારે હાલો વસે વિમલાચલેરે. હિાં હઆ ઉદ્ધાર અનંત છે વહાલો છે અને હોરે વહાલાથી નહિ વેગળારે, મુને વ્હાલો સુનંદાને કંત વ્હાલા લા અ આ અવસર્પિણ કાળમાં રે, કરે ભારત પ્રથમ ઉદ્ધાર માહામા અને બીજો ઉદ્ધાર પાટ આઠમેરે, કરે દંડવીરજભૂપાલ પાલ્ડા ર છે અને સીમંધર વયણાં સુણી રે, ત્રીજે કરે ઇશા નંદ્રાવ્યા અને સાગર એક કેડી અંતરે રે, ચોથે ઉદ્ધાર માહેદ્રો વહાવે છે અને દશ કેડી વળી સાગ રે, કરે પંચમ પંચમ ઈંદ્રિયવ્હાલાઅો એક લાખ કેડી સાગરે રે, ઉદ્ધાર કરે અમરેંદ્રહાર ૪ અવ ચા Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પાંડિત શ્રી વીરવિજ્યજીકૃત નવાણું પ્રકારી પૂજા સગર ઉદ્ધાર તે સાતમે રે આઠમે વ્યંતરેંદ્રનો સાર વ્હાલા અoો તે અભિનંદન ચંદ્રપ્રભુ મેરે, કરે ચંદ્રજશા ઉદ્ધાર વહારે ૫ અનંદન શાંતિ જિણુંદના રે, ચક્રાયુધ દશમ ઉદ્ધાર આવ્યા છે. અત્ર અગીઆરમે રામચંદ્રને રે, બારમો પાંડવને ઉદ્ધાર વ્હાત્ર ૬ છે અને વીશ કેડી મુનિ સાથે પાંડવા રે, હાં વરિયા પદ મહાનંદ વ્હા ૯ ૩૦ ૩૧ ૩૨ અા મહાનંદ કર્મકણ કલાસ છે રે, પુખદત જયંત આનદ ન્હાવાના અ . શ્રીપદ હસ્તગિરિ શાશ્વત રે, એ નામ તે પરમનિધાન વ્હાલાઅાશ્રી શુભવીરની વાણીયે રે, ધરી કાન કરે બહુમાન છે હા. ૮ કાવ્યમ છે કુતવિલ્લબિતવૃભ છે ગિરિવરંવિમલાચલનામક, ઋષભ મુખ્ય જિનાધિપવિત્રિત, હદિ નિવેશ્ય જલર્જિન-પૂજન, વિમલમાપ્ય કરેમિ નિજાત્મક છે ૧છે ૫ અથ મંત્રો ઓહીં શ્રી પરમપુરૂષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા–મૃત્યુનિવારણય, શ્રીમતે જિનંદ્રાય, જલાદિક યજામહે સ્વાહા છે છે ઈતિ ચતુર્થ અભિષેકે ઉત્તર પૂજા ૩૬ સમાપ્તા Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજા સંગ્રહ ભાગ બીજ છેપંચમ પૂજા છે છે. દુહા ! ચોથે આરે એ થયા, સવિ મેટા ઉદ્ધાર છે સૂમ ઉદ્ધાર વચ્ચે થયા, કહેતા નાવે પાર | ૧ | છે ઢાળ તેજે તરણીથી વડે રે—એ દેશી છે સંવત એક અઠલંતરે રે, જાવડશાનો ઉદ્ધાર ! ઉદ્ધરજો તુજ સાહિબા રે, નાવે ફરી સંસાર હે જિન ભક્તિ હૃદયમાં ધારરે, અંતરવૈરી વારરે, તારજો દીનદયાળ છે ૧ છે એ આંકણી છે બાહડમંત્રીએ ચૌદમેરે, તીર્થ કર્યો ઉદ્ધાર છે બાર તેરોત્તર વર્ષમાં રે, વંશ શ્રીમાલી સાર હૈ જિનજી છે ભક્તિના સંવતતેર ઈકોત્તરે રે, સમરિશા ઓસવાલ છે ન્યાયદ્રવ્ય વિધિ શુદ્ધતા રે, પન્નર ઉદ્ધાર હે જિન ભક્તિ પન્નરસું સત્યાશીયેરે સેલમે એહ ઉદ્ધાર કર્માશાએ કરાવીઓ, વરતે છે જયજયકાર હે જિન ભક્તિોજા સૂરિ૬પસહઉપદેશથી રે, વિમલવાહન ભૂપાલા છેલ્લો ઉદ્ધાર કરાવશે રે, સાસયગિરિ ઉજમાળ હો જિનાજી છે ભક્તિ ૫ ભવ્યગિરિ ૪૦ ૪૧ ૪૨ સિદ્ધશેખરો ૨. મહાજસને માલ્યવંત છે પૃથ્વીપીઠ દુ:ખહર ગિરિ, મુક્તિરાજ મણિકત હો જિનજી ભક્તિના Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પરહિત શ્રી વીરવિજ્યજીકૃત નવાણું પ્રકારી પૂજા ૪૫ મેરુમહીધર એ ગિરિ રે, નામે સદા સુખ થાય ।। શ્રી શુભવીરને ચિત્તથી રે, ઘડીય ન મેલ્ડણુ જાય હૈ। જિનજી !! ભક્તિ હૃદયમાં ધારો ૨ ! ૭ ॥ ૮૯ ૫ કાવ્યમ્ ।। કુંતવિલ ભિતવ્રુત્તમ્ ॥ ગિરિવર વિમલાચલનામક, ઋષભ મુખ્ય નિાંઘ્રિપ વિત્રિત, હૃદિ નિવેશ્ય જલેજિન—પૂજન, વિમલમાપ્ય રોમિ નિજાત્મક ॥ ૧ ॥ ॥ અથા મંત્રા આ હી શ્રી પરમપુરુષાય, પરમેશ્વરાય,જન્મ–જરા–મૃત્યુ, નિવારણાય, શ્રીમતે જિને દ્રાય,જલાકિ યામહે સ્વાહા । ॥ દુહા ॥ ષષ્ટ પૂજા સિદ્ધાચળ સિદ્ધિ વર્યા, ગૃહિ મુનિ લિંગે અનંત આગે અનંતા સિઝસે, પૂજો ભવ ભગવંત! ૧ | રા ઢાળ !! ચતુરેમેં ચતુરી કાણુ જગતકી માહુની-એ દેશી! સખરેમે સખરી કાણુ, જગતકી માહની! ઋષભજિ Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ બીજે નંદકી પડિમા, જગતકી મેહની રણુમય મૂર્તિ ભરાઈ જગતકી મેહની હાં હાં રે જગ છે પ્યારે લાલ જગતકી મેહની છે એ આંકણી | ભારતે ભરાઈ સોય, પ્રમાના લે કરી, કંચનગિરિએ બેઠાઈ, દેખત દુનિયા કરી હાં હાં રે દેખત છે પ્યાપા દેખ૦ | સખરે ૧ાાસાતમે દ્વારમેં ચક્રી સગર સુર ચિંતવી છે દુઃષમ કાળ વિચાર, ગુફામેં જા ઠવી છે હાંહાંરે ગુફા છે પ્યાર | ગુગ છે દેવદેવી હરરેજ પૂજનકું આવતે, પૂજાકે ઠાઠ બનાય, સાયું ગુણ ગાવતે છે હાંહાંરે સાયું કે પ્યામ સાથું સખરેલા રા અપ્સરા ઘુંઘટ ખોલકે, આગે નાચતે ગીતગાન ઓર તાન ખડા હરિ દેખતે છે હાંહાંરે ખડા | પ્યાર છે ખાજિન ગુણ અમૃતપાનસેં, સફલ ભઈ ઘડી છે ઠમ ઠમ ઠમકે પાંઉ, બલેયાં લે ખડી ! હાંહાંરે બલેયાં છે સખરે છે | ૩ || યા રીત ભક્તિમગન્નસેં. સર સેવા કરે છે સુર સાન્નિધ્ય નર દર્શન, ભવ ત્રીજે તરે છે હાંહાં રે ભવ છે પ્યારે ભલે પશ્ચિમ દિશિ સોવન્ન, ગુફામેં મહાલતે છે તણે કંચનગિરિનામ, કે દુનિયા બોલતે હાંહાંરે દુનિ પ્યા પદુભા સખરે ૪ આને દર પુણ્યકંદ, જ્યાનંદ જાણીયે પાતાલમૂલ વિભાસ, વિશાલ વખાણીયે | હાહાં રે વિશાળ પ્રા. વિ. જગતારણ અલંક ४७ ૪૮ ૫૨ ૫૩ ૫૪ Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજ્યજીકૃત નવાણું પ્રકારી પૂજા એ તીરથ માનીયે શ્રીગુભવીર વિવેકે, પ્રભુકું પીછાનીયે છે હાંહાંરે પ્રભુ પ્યા. પ્ર. એ પછે છેકાવ્યમ છે કુતવિલ્લબિતવૃમ છે ગિરિવરંવિમલાચલનામક, ઋષભ મુખ્ય જિનાધિપવિત્રિત, હૃદિ નિવેશ્ય જોર્જિન-પૂજન, વિમલમાપ્ય કરોમિ નિજાત્મક છે ૧ છે અથ મંત્ર ઓ હ શ્રી પરમપુરુષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા–મૃત્યુનિવારણાય, શ્રીમતે જિનંદ્રાય, જલાદિકં યજામહે સ્વાહા છે ઇતિ ષષ્ઠાભિષેકે ઉત્તર પૂજા ૫૪ સમાપ્ત | સપ્તમ પૂજા - દુહા છે નમિ વિનમિ વિદ્યાધરા, દોય કેડી મુનિરાય રે સાથે સિદ્ધિ વધૂ વર્યા, શત્રુંજય સુરસાય / ૧ / છે ઢાળ છે સહસાવનમાં એક દિન સ્વામી–એ દેશી છે આવ્યાં છું આશા ભર્યા રે, વાલાજી અમે આવ્યાં રે આશ ભર્યા છે એ આંકણી ! નમિપુત્રી ચોસઠ મળીને ઋષભ પાઉં પર્યા કરજેડી વિનયે પ્રભુ આગે એમ વયણું Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ર વિવિધ પૂજાસગ્રહ ભાગ બીજો ઉચ્ચર્ચા રે ! વા૦ ૫૧!! નમિ વિનમિ જે પુત્ર તુમારા, રાજ્યાભાગ વિસર્યો ! દીન દયાળે દીધા પામી આજ લગે વિચર્યા૨ે uવા૦ારા ખાદ્ય રાજ્ય ઉભગી પ્રભુ પાસે, આવે કાજ સર્યા ! અમે પણ તાતજી કારજ સાધ્યું,સાન્નિધ્ય આપ કર્યા ૨ે !! વા૦ ૫૩ ૫ એમ વદતી પાગે ચડતી, અનશન ધ્યાન ધર્યાં ૫ કેવલ પામી કમને વામી, જ્યેાતિસે જ્યાતિ મલ્યાંરે ૫ વા૦ ૫૪૫ એક અવગાહને સિદ્ધ અનંતા, દુગ ઉપયાગ વર્યાં ! ફરસિત દેશ પ્રદેશ અસખિત, ગુણાકાર કર્યાં રે ! વા૦ાપા! એક ક મહાતીરથ હેમગિરિ, અનંત ૫૫ ૫૬ ૫૦ પ ૫૯ ૬૦ ૬૧ શક્તિ ભર્યાં ૫ પુરુષાત્તમ ને પર્વતરાજા,જ્યેાતિ સ્વરૂપવર્યા, દર ૩ ાવા।૬।। વિલાસભદ્ર સુભદ્ર એ નામે, સુણતાં ચિત્ત ઠર્યાu શ્રીશુભવીર પ્રભુ અભિષેકે, પાતક દૂર કર્યાં રે ૫ વા૦ ગા ૫ કાવ્યમ્ ॥ કુંતવિલ્લમિંતવ્રુત્તમ્ ॥ ગિરિવર વિમલાચલનામક, ઋષભ મુખ્ય જિનાંઘ્રિપવિત્રિત, હૃદિ નિવેશ્ય જલેજિન-પૂજન, વિમલમાપ્ય કરોમિ નિાત્મક । ૧ ।। ॥ અથ સત્ર ॥ આ હી શ્રી પરમપુરુષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ-જરા-મૃત્યુ નિવારણાય, શ્રીમતે જિનેંદ્રાય,જલાદિક ચામહે સ્વાહા । ॥ ઇાંત સક્ષમ અભિષકે ઉત્તર પૂજા ૬૩ સમામા ॥ Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજ્યજીકૃત નવાણું પ્રકારી પૂજા છે અષ્ટમ પૂજા છેદુહા છે દ્રાવિડને વારિખિલ્લજી, દેશ કોડી અણગાર છે સાથે સિદ્ધિ વધૂ વર્યા, વંદુ વારંવાર આ ઢાળ તે રણ આઈ કયું ચલે રે–એ દેશી ભરતને પાટે ભૂપતિરે, સિદ્ધિ વર્યા એણે થાય છે સલશું છે અસંખ્યાતા તિહાં લગે રે, હુઆ અજિત જિનરાય સલુણ ૧ જિમ જિમ એ ગિરિ ભેટીએ રે, તિમ તિમ પાપ પલાય સવા અજિત જિનેવર સાહિબા રે, ચોમાસું રહી જાય પાસ. જે. મારા સાગરમુનિ એક કોડીશું રે, તોડ્યા કર્મના પાસપાસ પાંચકેડી મુનિરાજશું રે, ભરત લહ્યા શિવલાસ પાસ જે એસ આદીશ્વર ઉપકારથી રે, સત્તર કેડી સાથ પાસ અજિતસેન સિદ્ધાચળે રે, ઝાલ્યો શિવવહુ હાથ પાસબજેવા અજિતનાથ મુનિ ચિત્રની રે, પૂનમે દશ હજાર પસવ આદિત્યયશા મુક્તિ વર્યા તે. એક લાખ અણગાર રસ છે જેના પ અજરામર અમરકેતુ ગુણકંદ સમા સહસંપત્ર શિર્વક રે, કર્મક્ષય તમે સમાજે ૬ રાજરાજેશ્વર એ ગિરિ રે, નામ છે મંગળરૂપ સમા ગિરિવર રજ ત– $ $ $ 9 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ બીજે મંજરી રે, શીશ ચઢાવે ભૂપ પાસવા જેવા છે દેવયુગાદિ પૂજતાં રે, કર્મ હોયે ચકચૂર પાસ છે શ્રી શુભવીરને સાહિબા રે, રહેજો હઈડા હજુર છે સલુણ છે જે ૮ આ કાવ્યમાં કુતવિલંબિતવૃત્તમ છે ગિરિવરંવિમલાચલનામક, ઋષભ મુખ્ય જિનાંધ્રિપવિત્રિત, હદિ નિવેશ્ય જર્જિન-પૂજન, વિમલમાપ્ય કરોમિ નિજાત્મક૧ છે અથ મંત્ર ઓ હ્રીશ્રી પરમપુરુષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા-મૃત્યુનિવારણાય, શ્રીમતે જિનંદ્રાય,જલાદિક યજામહે સ્વાહા ! | ઇતિ અષ્ટધ્યાભિષેકે ઉતારપૂજા ૭૨ સમાપ્ત છે | નવમ પૂજા છે દુહા રામ ભરત ત્રણ કોડીશું, કોડી મુનિ શ્રીસાર છે કડી સાઠ અઠ શિવ વર્યા, શાંબ પ્રદ્યુમ્ન કુમાર છે ૧ ઢાળ ઊંચે ને અણબેલે રે, કામણગારે કાનુડો–એ દેશી સિદ્ધાચળ શિખરે દી રે, આદીવર અલબેલો છે; જાણે દર્શન અમૃત પીવો રે આવે છે શિવ સંમજસાની Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પાઁહિત શ્રો વીરવિજ્યજીકૃત નવાણું પ્રકારી પૂજા લારે રે !આ૦૫ તેર કાડી મુનિ પરિવારેરે આનાસિના ૫૧૫ કરે શિવસુંદરીનું આણું શૈાચ્ય ના નારદજી લાખ એકાણું રે !! આ ના વસુદેવની નારી પ્રસિદ્ધિ આગા પાંત્રીશ હજાર તે સિદ્ધિ રે ! આ॰ ! સિ॰ ॥ ૨ ॥ લાખ બાવનને એક કાડી રે ાઆ ના પચાવન સડસને જોડી રે । આ ॰ !! સાતસે સત્યેાતેર સાધુ રે!આ ! પ્રભુ શાંતિ ચામાસુ કીધું રે ! આ ॰! સિ॰ !! ૩ !! તવ એ વરિયા શિવનારીરે આના ચૌદ સડસ મુનિ મિતારી રે શાખાના પ્રદ્યુમ્નપ્રિયા અચંભીરે ! આવા ચૌ આલીસસે વેદી ૨ ૫આના સિ॰ ૫૪૫ થાવચ્ચાપુત્ર હારે રે ાના શુક પરિવ્રાજક એ ધારે રે !આના સેલગ પણસય વિખ્યાત રે uઆત્મા સુભદ્રે મુનિ સય સાતે ૨ે !આના સિ॥ ૫ ॥ va ex ૧૫ ભવ તરિયા તેણે ભવતારણ રે આ૦ના ગજચંદ્ર મહેદય ૯૫ ૭૬ ७७ Ge કારણ રે ।।આના સુરકાંત અચલ અભિન દા ૨ે ાઆના ૭૯ ૯૦ સુમતિ શ્રેષ્ઠાભયક દો રે !આના સિ॰ !! ૬ !! હાં મેક્ષ ગયા કેઈ કાટી રે ! આ॰ ! અમને પણ આશા માટી રે આ॰! શ્રદ્ધા સવેગે રિયા રે !આના મે' માટે દરિયા તરિયા રે ।આ॰ પ્રસિ॰ !!!! શ્રદ્ધાવિણ કુણુ કંહાં આવે ૨ે ાઓના લઘુ જળમાં કેમ તે નાવે રે ! આ॰ ! તેણે હાથ હવે પ્રભુ ઝાલા રે ાઆના શુભવીરને હઈ ડે વહાલા Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ બીજો રે અને સિદ્ધાચળ શિખરે દીવો રે ! આ૦ | ૮ ય કાવ્યમાં કુતવિલ્લશિતવૃત્તમ છે ગિરિવરંવિમલાચલનામક, ઋષભ મુખ્ય જિનાંધ્રિપવિત્રિત, હદિ નિવેય જર્જિન—પૂજન, વિમલમાપ્ય કરેમિ નિજાત્મકં ૧ છે છે અથ મંત્ર છે ઓ હ્રીં શ્રી પરમપુરૂષાય,પરમેશ્વરાય,જન્મ–જરા–મૃત્યુનિવારણાય, શ્રીમતે જિનંદ્રાય, જલાદિક યજામહે સ્વાહા ! છે ઈતિ નવમાભિષેકે ઉત્તર પૂજા ૮૧ સમાપ્ત છે | દશમ પૂજા છે દુહા કદંબ ગણધર ક્રોડશું, વળી સંપ્રતિ જિનરાજ | થાવા તસ ગણધર, સહસશું સિધ્યા કાજ રે ૧ છે છે ઢાળ ધન્ય ધન્ય જિનવાણી–એ દેશી એમ કેઈ સિદ્ધિ વર્યા મુનિરાયા, નામથી નિર્મળ કાયા રે એ તીરથ તા. જાલી મયાલી ને ઉવયાલી, સિધ્યા, અનશન પાળી રે એવા દેવકષટનંદન ઈહાં સિધ્યા, ૮૨ ૮૩ આતમ ઉજજવલ કીધા રે એને ઉજજવલગિરિ મહા Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજ્યજીત નવાણું પ્રકારી પૂજા પદ્મ પ્રમાણે, વિધાનંદ વખાણે રે એક પરા વિજયભદ્રને ઈદ્રપ્રકાશે, કહિયે કપર્દી વાસ રે એ મુક્તિ નિકેતન કેવલદાયક, ચર્ચગરિ ગુણલાયક એ છે ૩૫ એ નામે ભય સધળા નાસે, જા કમળા ઘર વાસે રે એ શકરાજા નિજ રાજ્યવિલાસી, ધ્યાન ધરે ષટમાસીરે એને ૪. દ્રવ્ય સેવનથી સાજા તાજ, જેમ કૂકડે ચંદરાજ રે એ ધ્યાતા ધ્યેય ધ્યાનપદ એકે, ભાવથી શિવફળ ટેકે રે એ છે પ ડાળને ઝંડી બ્રહ્મને વળગે, જાણ ન થાયે અળગેરે એ મૂલ ઉર્ધ્વ અધ શાખા ચારે, છંદપુરાણે વિચાર એવ૬ ઇંદ્રિય ડાલાં વિષય પ્રવાળા, જાકુંતા પણ બાળારે એને અનુભવ અમૃતજ્ઞાનની ધારા, જિનશાસન જ્યકારોએ છ ચાર દોષ કિરિયા ડાણી, યોગાવંચક પ્રાણી રે એ છે ગિરિવરદર્શન ફરસનગે, સંવેદનને વિગેરે એમના નિજ તો ગણશ્રેણે ચડતો, ધ્યાનાંતર જઈ અડતો રે એમાશ્રી શુભવીર વસે સુખ મેજે, શિવસુંદરીની સેજે રે પાએ ૯ છે આ કાવ્યમ છે કુતવિલંબિતઘુત્તમ છે ગિરિવરં વિમલાચલનામક, ઋષભ મુખ્ય જિનાંધ્રિપવિત્રિત, દિ નિવેશ્ય જર્જિન-પૂજન, વિમલમાપ્ય કરોમિ નિજાત્મક પલા વિ. ૭ Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ બીજે છે અથ મંત્રા ઓ હ શ્રી પરમપુરૂષાય પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા–મત્યુનિવારણય, શ્રીમતે જિનંદ્રાય, જલાદિકયજામહે સ્વાહા ! | ઇતિ દશમાભિષેકે ઉતર પૂજ ૯૦ સંપૂર્ણ છે એકાદશ પુજા છે શત્રુંજય ગિરિમંડણ, મરુદેવાને નંદ છે યુગલા ધર્મ નિવારકે, નમે યુગાદિ નિણંદના હાળા વિરવરની વાતડી કેમે કહીએ એ દેશી છે તીરથની આશાતના નવિ કરીયે | નવિ કરિયે રે નવિ કરિયે, ધૂપધ્યાન ઘટા અનુસરિયે, તરિકે સંસાર તીરથવા ૧ એ આંકણી એ આશાતના કરતાં થકાં ઘનહાણી ભૂખ્યાં ન મળે અન્નપાણી, કાયા વળી રેગે ભરાણી ભવમાં એમ . તીરથ મારા પરભવ પરમાધામીને વશ પડશે વૈતરણી નદીમાં ભળશે. અગ્નિને કંડે બળશે, નહીં શરણું કેય ને તીરથ પર પૂરવ નવાણું નાથજી હાં આવ્યા સાધુ કેઈમેલેસિધાવ્યા,શ્રાવક પણ સિદ્ધિ સુહાયા, જપતાં ગિરિનામ તીરથ૦ ૩ અષ્ટોત્તરશતકૂટ એગિરિ કા સૌદર્ય ચરોધર નામે,ગામિડણ કામુક કામ, વળી સહજાનંદ તીરથવા મહેન્દ્રધ્વજ સવારથ સિદ્ધ Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજયજીત નવાણું પ્રકારી પૂજા કરિયે પ્રિયંકર નામ એ લહિય, ગિરિશીતલ છાંયે રહીયે, નિત્ય ઘરિયે ધ્યાન તીરથ માદા પૂજા નવાણું પ્રકારની એમ કીજે, નવભવનો લાહો લીજે છે વળી દાન સુપાત્રે દીજે, ચઢતે પરિણામે તીરથ૦ ૭ સેવન ફળ સંસારમાં કરે લીલા છેરમણું ધનસુંદર બાળા શુભવીર વિનોદ વિશાળા, મંગલ શિવમાળ છે તીરથ૦ ૫૮ કાવ્યમ છે કુતવિલંબિતવૃત્તમ ગિરિવરંવિમલાચલનામક, ઋષભ મુખ્ય જિનાંધ્રિપવિત્રિત, હદિ નિવેશ્ય જર્જિન—પૂજન, વિમલમાપ્ય કરેમિ નિજાત્મકં ૧૫ છે અથ મંત્ર છે એ હી શ્રી પરમપુરૂષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા–મૃત્યુનિવારણાય, શ્રીમતે જિનંદ્રાય, જલાદિકંયજામહે સ્વાહા ! છે ઇતિ એકાદશાભિષેકે ઉતર પૂજા ૯૯ સંપૂર્ણ છે અથ કળશ-ધન્યાશ્રી રાગેણુ ગીતે છે ગાયે ગાયે રે વિમલાચલ તીરથ ગાયો છે. પર્વતમાં જેમ મેરુ મહીધર, મુનિમંડળ જિનરાયો છે તગણમાં જેમ કલ્પ તરુવર, તેમ એ તીરથ સવાયો રે વિના. યાત્રા નવાણું હાં અમે કીધી, રંગ તરંગ ભરાય છે તીર Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧eo વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ બીને થ વૃણ મુક્તાફળ માળા, સંઘને કઠે ઠવાયો રે વિરો શેઠ હેમ ભાઈ હુકમ લઈને, પાલીતાણા શિર કાયો મતીચંદ મલકચંદ રાજ્ય, સંધ સકળ હરખાયો રે વિવા તપગચ્છ સિંહસૂરીશ્વર કેરા, સત્યવિજય સત્ય પાયા છે કપૂર વિજય ગુરુ ખિમાવિજયે તસ, જસ વિજયે મુનિરાયે રે વિ. ૪. શ્રી શુભ વિજય સુગુરુ સુપાયે, શ્રત ચિંતામણિ પાયે છે વિજયદેવેંદ્રસૂરીશ્વર રાજ, પૂજા અધિકાર રચાયો રે વિ૦ ૫. પૂજ નવાણું પ્રકારી રચાવે , ગાવો એ ગિરિરાયે વિધિયોગે ફળ પુરણ પ્રગટે, તવ હઠવાદ હાયે રે વિ. . ૬વેદ ૪ વસુ ૮ ગજ ૮ ચંદ્ર ૧ સંવત્સર (૧૮૮૪) ચૈત્રીપૂનમ દિન ગાયો પંડિત વીરવિજય પ્રભુ ધ્યને, આતમ આપ ઠરાયે રે વિમલાચલ તીરથ ગાયે ૫છા ઈતિ કળશ | ૧ કાવ્યમ છે કુતલિખિતવૃત્તમ છે ગિરિવરંવિમલાચલનામક, ઋષભ મુખય જિનાધિપવિત્રિત, હદિ નિવેશ્ય જલૈર્જિન—પૂજન, વિમલમાપ્યા કરેમિ નિજાત્મક ૧al ૫ અથ મંત્ર છે એ હી શ્રી પરમપુરુષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા–મૃત્યુનિવારણાય, શ્રીમતે જિનંદ્રાય, જલાદિકંયજામહે સ્વાહા છે ઇતિ પડિત શ્રી વારવિજ્યજીકૃત શ્રી શત્રુંજય મહિમાગર્ભિત શ્રી નવાણુ પ્રકારી પૂજા સમાપ્ત છે Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પઢિત શ્રી વીરવિજયકૃત નવાણું પ્રકારી પૂજા પંડિત શ્રી વીરવિજયજી કૃત ॥ શ્રી દ્વાદશત્રત પૂજાની વિધિ । વિશાળ જિનભુવનમાં અથવા પીઠિકાની રચના કરીને ત્યાં મહાવીર પ્રભુની પ્રતિમા સ્થાપન કરી, વામ (ડાબી) દિશાએ કલ્પવૃક્ષ સ્થાપન કરવા. પછી તે પ્રતિમા આગળ પ્રત્યેક પૂજાદીઠ જે જે વસ્તુ પ્રભુને ચઢે છે, તે ચઢાવવી. ખાકી દર્પણુ, અષ્ટમંગલ અને ધ્વજાઓ, સર્વ મૂકવાં. જઘન્યથી તેર પુરુષ, તેર ઈન્દ્રાણી, શેષ વિધિ અષ્ટપ્રકારી પૂજાની રીતે જાણી લેવી, અને એકસાને ચાવીસ અતિચાર ટાળવા નિમિત્તે એકસે ને ચાવીસ દીપક કરવા. આ પૂજામાં શ્રાવકના શુદ્ધ સમ્યકત્વાદિ ખારે વ્રતના વિધિ, તથા સમકિતના પાંચ, બારવ્રત તથા કર્માદાનના પંચાત્તેર, સલેષશુાના પાંચ, જ્ઞાનના આઠ, દશનના આઠ, ચારિત્રના આઠ, તપના આર અને વીર્યના ત્રણ એમ સ મલીને એકસે ચાવીસ અતિચાર ટાળવાના કહ્યા છે. ૧૦૧ Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી બાર વ્રતની પૂજા છે સમકિતારેપણે પ્રથમ જલપૂર છે ૫ દુહા છે સુખકર શંખેશ્વર પ્રભુ, પ્રણમી શુભગુરુ પાય શાસન નાયક ગાઈશું, વર્ધમાન જિનરાય ૧ સમવસરણ સુરવર રચે, વન મહસેન મેઝાર છે સંધ ચતુર્વિધ થાપીને, ભૂતલ કરત વિહાર છે ર છે એક લખ શ્રાવક વ્રતધરા, એગમુસાઠ હજાર છે સૂત્ર ઉપાસક વર્ણવ્યા, દશ શ્રાવક શિરદાર કેરા પ્રભુ હાથે વ્રત ઉચ્ચરી, બાર તજી અતિચાર ગુરુ વંદી જિનની કરે, પૂજા વિવિધ પ્રકાર છે. ૪ મુનિમારગ ચિંતામણિ, શ્રાવક સુરતરુ સાજ છે બેહુ માધવ ગુણઠાણમેં, રાજા ને યુવરાજ છે પ શિવમારગ વ્રતની વિધિ, સાતમા અંગ મોઝાર પંચમ આરે પ્રાણુને, સુણતાં હોય ઉપકાર ૬ો તેણે કારણ પૂજા રચું, અનુપમ તેર પ્રકાર છે ઉતરવા ભવજલનિધિ, એ છે આરા બાર પછી સુરતરુ રૂપાને કરી, નીલ વરણમેં પાન છે રક્તવરણ ફલ રાજતાં, વામ દિશે તસ ઠાણ ૮ાતેર તેર વસ્તુ શુચિ, મેળવીએ નવરંગપાનર નારી કલશા ભરી, તેર ઠા જિન અંગ લા ન્હવણ, વિલેપન, વાસની, મલિ દીપક ધૂપ ફૂલ છે મંગલ, અક્ષત, દર્પણ, નૈવેદ્ય ધ્વજ ફલ પુર ૧૦ Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજ્યજીત દ્વાદશત્રત પૂજા ૧૦૩ ઢાળ રત્નમાલાની પ્રથમ પૂરવ દિશે–એ દેશી ચતુર ચંપાપુરી, વનમાં ઉતરી, સોહમ જંબુને એમ કહે એ છે વીરજિન વિચરતા, નવપુર આવતા, વચનકુસુમ વ્રત મહમહે એ ૧ શાંત સંવેગતા. વસુમતી યોગ્યતા, સમક્તિ બીજ આરોપ કીજે છે સૃષ્ટિ બ્રહ્માણી, વિષ્ણુ શંકર ધણી, એક રાખે એક સંહરીજે પરાગૌરૂપ ચાટણ, વાવ અમૃતતણી, ત્રિપુર ને કેશવા ત્રણ હણી જે જૂઠમંડાણુની, વાણુ પુરાણુની, કુગુરુમુખ ડાકિણી દૂર કીજે પારા હરિ હર ગંભને દેવી અચંભને, પામી સમક્તિ નવિ ચિત્ત ધરીજે છે દોષથી વેગળા, દેવ તીર્થકરા, ઊઠી પ્રભાતે તસ નામ લીજે ૪ અતિશયે શોભતા, અન્ય મત થોભતા, વાણી ગુણ પાંત્રીસ જાણીએ એ નાથ શિવસાર્થવા, જગતના બાંધવા, દેવ વીતરાગ તે માનીએ એ પાયેગ્ય આચારને, સુગુરુ અણુગારને, ધર્મ જયણાયુત આદરો એ સમક્તિ સારને, ડી અતિચારને, સિદ્ધ પડિમા નતિ નિત કરો એ દો શ્રેણિક ક્ષાયકે, ક્ષીર ગંગોદકે, જિન અભિષેક નિત્ય તે કરે એ છે સિંચી અનુકૂળને, ક૯૫ તરુમૂલને, શ્રી શુભવીરપદ અનુસરે એ પાછા છે. કાવ્યમ્ | ઉચ્ચગુણર્યસ્ય નિબદ્ધમૂલં સત્કીર્તિ–શાખા વિનયાદિપત્ર છે દાન ફલ માર્ગણપક્ષિભોજિ જિયાચ્ચિર શ્રાવકક૯પવૃક્ષ: ૧. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૦૪ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ બીજે છે અથ કાવ્યમા શાર્દૂલવિક્રીડિત વૃત્તમ છે શ્રદ્ધાસંયુતદ્વાદશત્રતધરા, શ્રાદ્ધાઃ શ્રુતે વર્ણિતઃ આનંદાદિકદિગ્યતા: સુરભવં ત્યકત્વા ગમિષ્યતિવિ છે મેક્ષ તદૂવ્રતમાચરસ્વસુમતે ત્યાભિષેક કરુ યેન – વ્રતક૯૫પાદપકલાસ્વાદ કરોષિ સ્વયમ્ ૧૫ છે અથ મંત્ર છે ઓ હ્રીં શ્રી પરમપુરુષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા–મૃત્યુનિવારણય, શ્રીમતે જિનેંદ્રાય, જલં યજામહે સ્વાહા ! છે ઇતિ સમકિતારેપણે પ્રથમ જલપૂજા સમાપ્ત છે પ્રથમ પ્રાણાતિપાત વિરમણવતે દ્વિતીય ચંદન પૂજા છે દુહા છે દંસણુ નાણુ ચરણતણુ, આઠ આઠ અતિચાર છે અણુસણ વીર્યચારના, પણ તિગ તપના બાર ! સુંદર સબકિત ઉચ્ચેરી, લહી ચોથું ગુણઠાણ ચઢી પંચમ પગથાલીયે, સ્થૂલ થકી પચ્ચખાણ પરા છે હાળા છે. વાહે અમૃત પાઈઉછર્યા, વાહાએ અમને-એ દેશી આ આવો જશોદાના કંત, અમ ઘર આવો રે ભક્તવત્સલ ભગવંત, નાથે શે નાવો રે છે એમ ચંદનબાના બોલડે, પ્રભુ આવ્યા રે મુઠી બકુલ માટે, પાછા Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૦૫ પતિ શ્રી વીરવિજ્યજીકૃત દ્વાદશત્રત પૂજા વળીને બોલાવ્યા રે છે આ ૧૩ સંકેત કરીને સ્વામી, ગયા તમે વનમાં રે થઈ કેવળી કેવળ કીધ, ધરિ જે મનમાં રે છે અને કેસરકરા કીચ, કરીને પૂજું રે તહે પહેલે વ્રત અતિચાર, થકી હું ધ્રુજું રે. આ ૦ ૨ જીવહિંસાના પચ્ચખાણુ, શૂલથી કરિયે રે. દુવિહં તિવિહેણું પાડ, સદા અનુસરિયે રે વાસીબોળો વિદલ નિશિ ભક્ષ, હિંસા ટાળું રે સવાવિશ્વા કેરી જીવ –દયા નિત્ય પાળું રે આવે ૩ !! દશ ચ દરૂઆ દશ ઠાણુ, બાંધીને રહિયે રે ! જીવ જાયે એવી વાત, કેને ન કહિયે રે વધ બંધન ને છવિ છેદ, ભાર ન ભરિયેરે છે ભાત પાણીને વિચ્છેદ, પશુને ન કરિયે રે આવે છે ૪ લૌકિક દેવ ગુરુમિથ્યાત્વ, ત્યાશી ભેદે રે તુજ આગમ સુણતા આજ, હાય વિછેરે છે ચોમાસે પણ બહુ કાજ, જયણા પાળું ૨ પગલે પગલે મહારાજ, વ્રત અજુઓળું રે ! આ૦ છે ૫. એક શ્વાસમાંહે સે વાર, સમર તુમને રે ચંદનબાળા ક્યું સાર, આપે અમને રે ! માછી હરિબળ ફળદાય, એ વ્રત પાળી રે શુભવીર ચરલ સુપસાય, નિત્ય દિવાળી રે ! આવો ૦ . છે કાવ્યમ છે ઉચ્ચગુણર્યસ્ય નિબદ્ધમૂલ સત્કીર્તિ-શાખવિનયાદિપત્ર છે દાન ફલં માર્ગણપક્ષિજિ છે જિયાચિરં શ્રાવકક૯પવૃક્ષ: ૧૩ Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૦૬ - - - - વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ બીજે અથ કાવ્યમ દૂલવિક્રીડિત વૃત્તમ્ શ્રદ્ધાસંયુતદ્વાદશત્રતધરા, શ્રાદ્ધા: શ્રતે વર્ણિતા. આ નંદાદિકદિગ્યતાઃ સુરભવં ત્યત્વા ગમિષ્યતિ વૈ મેક્ષ તદ્દવ્રતમાચરસ્વ સુમતે ચૈત્યાભિષેક કુરુ યેન તંત્રતક૫પાદપફલાસ્વાદ કરષિ સ્વયમ્ ૧ છે અથ મંત્ર છે ઓ હી શ્રી પરમપુરૂષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા-મૃત્યુનિવારણાય, શ્રીમતે જિનંદ્રાય, ચંદન યજામહે સ્વાહા છે ઈતિ પ્રથમવતે દ્વિતીય ચંદનપૂજા સંપૂર્ણ દ્વિતીય મૃષાવાદવિરમણવ્રતે તૃતીય વાસપૂજા છે દુહા છે ચૂરણ સરસ કુસુમ કરી, ઘસી કેસર ઘનસાર છે બહુલ સુગંધિવાસથી, પૂજે જગત દયાળ ના ઢાળા રાગ યમન કલ્યાણ-યમુનામે જઈ પડે રે બાળક-એ દેશી મુક્તિસે જઈ મળ્યો રે, મેહન મેરે મુક્તિસું જાઈ મળ્યો છે મેહસું કયું ન ડર્યો રે, મોહન છે નામ કરમ નિર્જરણા હેતે, ભક્તિ ભાવ વસ્યો રે મારા ઉપદેશી શિવમંદિર પહોતા તો સેં, બનાવ ઠરે મોટો ૧ Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પહિત શ્રી વીરવિજયકૃત દ્વાદશત્રત પૂજા ૧૦૭ แ แ આનંદાદિક દશ યૂં મેાલી, તુમ ને વ્રત ઉર્યા રે પ્રમા પાંચ મેટકાં જૂઠ ન મેલે, મે' બી આશ ભર્યાં રે ૫મે ારા બીજું વ્રત ધરી જૂઠ ન મેાલુ, પણ અતિચારે ડર્યાં રે ! મા૦ ૫ વસુરાજા આસનસે પડીયા, નરકાવાસ જો રે ! મેા !! ૩ !! માંસાહારી માતંગી માલે, ભાનુ પ્રશ્ન ધર્યા રે ! મેા !! જૂઠા નર પગ ભૂમિશેાધન, જળ છંટકાવ કર્યો ! મેાાજા! મત્ર ભેદ રહેનારી ન કીજે અછતી આળ હર્યા રે મેાના કૂટ લેખ મિથ્યા ઉપદેશે, તકે પાણી ઝર્યાં રે ! મા॰ ૫ ૫ ૫ કમલ શેઠ એ વ્રતસે સુખિયે, બ્રુસે’ નંદ કન્યા રે । મેળા શ્રી શુભવીર વચન પરતીતે. કલ્પવૃક્ષ ફળ્યા રે ! મેાહન મેરા॰ ॥૬॥ แ ॥ કાવ્યમ ઉચ્ચ ગેય સ્યનિબદ્ધમૂલ' ! સત્કીતિ –શાખાવિનયાદિપત્ર ૫ દાત ફલ માણપક્ષિભેાજિ । જિયાચ્ચિર. શ્રાવકકલ્પવૃક્ષ: ॥૧॥ ॥ અથ કાવ્યમ્ ॥ શાર્દૂલવિક્રીડિત વ્રુત્તમ્ ॥ શ્રદ્ધાસ યુતદ્વાદશવ્રતધરા:, શ્રાદ્ધા: શ્રુતે વર્ણિતા: ૫ આનંદાદિકગ્મિતા: સુરભવત્યક-વા ગમિષ્યતિ વૈ । મેાક્ષ તવ્રતમાચરસ્ય સુમતે ચૈત્યાભિષેક કુરુ ! ચેન ત્વં વ્રતકલ્પપાદપલાસ્વાદ’ કરેષિ સ્વયમ્ ॥૧॥ ૧ ધરી પાઠાં ૨. ભગતકા નામ વર્યાં પાઠાં Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૦૮ વિવિધ સંગ્રહ ભાગ બીજે છે અથ મંત્ર છે ઓ હી શ્રી પરમપુરૂષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા–મૃત્યુનિવારણાય, શ્રીમતે જિનંદ્રાય, વાસં યજામહે સ્વાહા ! ઈતિ દ્વિતીય તે તુતીય વાસપૂજા સંપૂર્ણ ૩ + છે તૃતીય અદત્તાદાન વિરમણવ્રત ચતુર્થ પુ૫માલપૂજા ! દુહા સુરતરુ જાઈને કેતકી, ગુંથી લની માળ છે ત્રિશલાનંદન પૂછયે, વરિયે શિવ વરમાળ છે ૧ ને ઢાળ છે હુ ને અમારે હરજીવન-એ દેશી || પ્રભુ કઠે ઠવી કૂલની માળા, શૂલથકી વ્રત ઉચ્ચરીયે રે ચિત્ત ચેખે ચેરી નવિ કરીએ સ્વામી અદત્ત કદાપિ ન લીજે, ભેદ અઢારે પરિહરિયે ! ચિત્ત ૧૫ નવિ કરિયે તો ભવજળ તરીયે રે ચિત્તવા એ આંકણી છે સાત પ્રકારે ચાર કહ્યા છે, તૃણુ તુષ માત્ર ન કર ધરિયે રે ચિત્તવ છે રાજદંડ ઉપજે તે ચેરી, નાઠું પડયું વળી વિસરિયે રે ચિત્તવ છે ૨ ફૂડે તેલે કુડે માપે, અતિચારે નાવ અતિચરિયે છે ચિત્ત ના આ ભવ પરભવ ચોરી કરતાં વધ બંધન જીવિત હરિયે રે ચિત્તના છે ૩ ચેરીનું ધન ન ઠરે ઘરમાં, ચાર સદા ભૂખે મરિયે રે ચિત્તના ચેરને કઈ ધણિ નવિ હવે, પાસે Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિન્યજીકૃત દ્વાદશત્રત પૂજા ૧૦૯ બેઠાં પણ ડરિયે ચિત્ત છે ૪ પરધન લેતાં પ્રાણ જ લીધા, પંચંદ્રિય હત્યા વરિયે રે ચિત્તotી વ્રત ધરતાં જગમાં જસ ઉજજવલ, સુર લેકે જઈ અવતરિયે રે ચિત્ત છે પ તિહાં પણ સાસય મહિમા પૂજી, પુણતણું પિઠી ભરિયે રે ચિત્ત જળકળશ ભરી જિન અભિષેકે, કલ્પતરૂ રૂડે ફળિયે રે. ચિત્તો છે ૬ છે ધનદત્ત શેઠ ગયો સુરલોકે, એ વ્રત શાખા વિસ્તરિયે રે ચિત્ત | શ્રીગુભવીર જિનેશ્વર ભક્ત, સાસય સુખ શિવમંદિરિયે રે ચિત્ત છે ૭ છે છે કાવ્યમ 1 ઉચ્ચગુણેર્યસ્યનિબદ્ધમૂલં સત્કીતિ–શાખાવિનયદિપન્ન આ દાન ફલં માર્ગણપક્ષિજિ છે જિયાચિરં શ્રાવણકલ્પવૃક્ષ: ૧ાા - n અથ કામ આ શાલવિક્રિડિતમ વૃત્તમ્ | શ્રદ્ધાસંયુતદ્વાદશત્રતધરા:, શ્રાદ્ધાઃ શ્રુતે વર્ણિતા છે આનંદાદિકદિગ્મતા સુરભવં ત્યતા ગમિષ્યતિ છે મેક્ષ તદ્ વ્રત માચરસ્વ સુમતે ચૈત્યાભિષેક કુરુ છે. વંત્રતા૫પાદપલાસ્વાદ કરેષિ સ્વયમ્ ૧૫ છે અથ મંત્ર છે ઓ હો શ્રી પરમપુરૂષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ જરા-મૃત્યુ Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૧૦ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ બીજે નિવારણાય, શ્રીમતે નિંદ્રાય, પુષ્પમાલં યજામહે સ્વાહા a ઈતિ તૃતીય ચતુર્થ પુષમાલ પૂજા સ પુર્ણ ૪ છે ચતુર્થી મિથુન વિરમણવ્રતે પંચમ દીપક–પૂજા કુહા ! ચેથું વત હવે વરણવું, દીપકસમ જસ જ્યોત છે કેવળ દીપક કારણે, દીપકને ઉદ્યોત ૧૫ T ઢાળ | વૃંદાવનના વાસીરે, વિઠલા તે મુજને વિસારીએ દેશી એ વ્રત જગમાં દીવો મેરે પ્યારે, એ વ્રત જગમાં દી ટેક પરમાતમ પૂજીને વિધિશું, ગુરુ આગળ વ્રત લીજે અતિચાર પણ દૂર કરીને, પરદાર દૂર કરે મેરે નિજ નારી સંતોષી શ્રાવક, અણુવ્રત ચોથું પાળે દેવ તિરિ નર નારી નજરે, રૂપ રંગ નવિ ભાળે મેરે છે ૧ વ્રતને પીડા કામની ક્રીડા, દુરગંધા જે બાળી છે નાસાવિણ નારી પણ રાગે, પંચાશકમાં ટાળી મેરે છે વિધવા નારી બાળ કુમારી, વેશ્યા પણ પરજાતી છે રંગે રાતી દુર્બળ છાતી, નરમારણ એ કાતી મેરે છે ૨ પરનારી હેતે શ્રાવકને, નવવા નિરધારી ! નારાયણ ચેડા મહારાજે, કન્યાદાન નિવારી છે મેરે છે ભરતરાયને રાજ ભળાવી, રામ રહ્યા વનવાસે છે ખરદૂષણ નારી સવિકારો, દેખી ન પડ્યા પાસે છે મેરેઠ ૩ દશ શિર Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજ્યજીકૃત દ્વાદશત્રત પૂજા ૧૧૧ રાવણ રણમાં રો, સીતા સતીમાં મોટી સર્વથકી જે બ્રહ્મવ્રત પાળે, ના દાન હેમ કેટી | મેરે છે વૈતરણીની વેદના માંહે, વ્રત ભાંગે તે પેસે ને વિરતિને પ્રણામ કરીને, ઈન્દ્ર સભામાં બેસે મેરે ૪ મદિરા માંસથી વેદરાણે, પાપ ઘણું પરદારા એ વિષકન્યા રંડાપણુ અંધા, વ્રતભંજક અવતારા / મેરે ! વ્રત સંભાળે પાપ પખાળે, સુર તસ વાંછિત સાધે કલ્પતરૂ ફળદાયક એ વ્રત, જગ જશ કરતિ વાધે | મેરે પ . દશમે અંગે બત્રીશ એપમ, શીલવતી વ્રત પાળી છે નાથ નિહાળીચરણે આયે, નેહ નજર તુમ ભાળી મેરે છે હાથી મુખર્સે દાણ નિકસે, કીડી કુટુંબ સહુ ખાવે છે શ્રી શુભવીર જિનેવર સાહિબ, શોભા અમ શિર પાવે છે મેદા | | કાવ્યમ્ | ઉચ્ચBર્યસ્યનિબદ્ધમૂલં સત્કીર્તિ–શાખાવિનયાદિપત્ર દાન ફલં માર્ગણપક્ષિજિ છે જિયશ્ચિાં શ્રાવકકલ્પવૃક્ષ: ૧ છે અથ કાવ્યમ્ શાર્દૂલવિક્રીડિત વૃત્તમ છે શ્રધ્ધા સંયુત દ્વાદશ વ્રતધરા, શ્રધ્ધા શ્રતે વર્ણિતા: આનંદાદિકદિગ્યતાઃ સુરભવ ત્યકત્વા ગમિષ્યતિ વૈ મોક્ષ તવ્રતમાચરસ્વ સુમતે ચીત્યાભિષેક કુરુ યેન – વ્રતક૫પાદપફલાસ્વાદ કરોષિ સ્વયમ ૧ Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ બીજો છે અથ મંત્ર છે ઓ હ શ્રી પરમપુરુષાય, પરમેશ્વરાય. જન્મ–જરા–મૃત્યુનિવારણાય, શ્રીમતે નિંદ્રાય, દીપકં યજામહે સ્વાહા | ઇતિ ચતુર્થવ્રતે પંચમ દીપક પૂજા સંપૂર્ણ પા પંચમ પરિગ્રહ પરિમાણ વિરમણવ્રતે થષ્ઠ ધુપ પૂજા ૫ દુહા ! અણુવ્રત પંચમ આદરી, પાંચ તજી અતિચાર 1 જિનવર ધૂપે પૂજી, ત્રિશલા માત મલ્હાર ૧૫ ઢાળા મારી અંબાના વડલા હે, ભર્યા સરવર લહુલહેરે એ કેશી મનમોહનજી જગતાત, વાત સુણે જિનરાજજી રે ! નવિ મળિયો આ સંસાર, તુમ સરીખારે શ્રી નાથજી રે છે એ આંકણી કૃષ્ણાગરુ ધૂપ દશાંગ, ઉખેવી કરું વિનતિ રે છે તૃષ્ણ તરુણી રસલીન, હુ રઝલ્યા રે ચારે ગતિ રે છે તિર્યંચ તરુનાં મૂળ, રાખી રહ્યો ધન ઉપરે રે પંચેંદ્રિ ફણીધરરૂપ, ઘન દેખીને મમતા કરે રે મન ના સુર લોભી છે સંસાર, સંસારી ઘન સંહરે રે છે ત્રીજે ભવ સમરાદિત્ય, સાધુ ચરિત્રને સાંભળે છે નરભવમાંહે ધન કાજ, ઝાઝ ચઢયે રણમાં રડે રે ! નીચે સેવા મૂકી લાજ, રાજયરસે રણમાં પડે રે છે મન ૨ સંસાર માંહે એકસાર, જાણી કંચન કામિની રે ન ગણું જપ Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫હિત શ્રી વીરવિજ્યજીકૃત દ્વાદશત્રત પૂજા ૧૧૩ માળા એક, નાથ નિરંજન નામની રે ! ભાગ્યને મળિયા ભગવંત, અવસર પામી વ્રત આદરું રે એ ગયો નરકે મમ્મણ શેઠ, સાંભળી લોભથી સરું રે મન ને ૩ છે નવવિધ પરિગ્રહ પરિમાણ, આણંદાદિકની પરેરે છે અથવા ઇચ્છા પરિમાણ, ધન ધન્નાદિક ઉચ્ચરે રે વળી સામાન્ય ષટ ભેદ, ઉત્તર ચોસઠ દાખિયા રે –દશવૈકાલિક નિર્યુક્તિ, ભદ્રબાહુ ગુરુ ભાખિયા રે મન છે ૪ પરિમાણથી અધિકું હોય, તે તીરથે જઈ વાવો રે રેકાયે ભવનું પાપ, છાપ ખરી જિનની ધરો રે છે ઘનશેઠ ધરી ધનમાન ચિત્રાવેલીને પરિહરી રે શુભવીર પ્રભુને ધ્યાન, સંતે શિવસુંદરી | મન છે ૫ | | કાવ્યમ છે. ઉચ્ચગુણેર્યસ્યનિબદ્ધમૂલં સત્કીર્તિ-શાખાવિયાદિપત્ર છે દાન ફલં માણપક્ષિજિ છે જિયાચ્ચિર શ્રાવકકલ્પવૃક્ષ: ૧૩ I અથ કાવ્યમ શાર્દૂલવિક્રીડિત વૃત્તમ | શ્રદ્ધાસંયુતદ્વાદશત્રતઘરા, શ્રાદ્ધા: શ્રુતે વર્ણિતા: આનંદાદિકદિગ્યતા: સુરભવં ત્યકત્વા ગમિષ્યતિ વૈ મેક્ષ તદ્વતમાચરસ્વ સુમતે ચૈત્યાભિષેકંકુ યેન – વ્રતક૯૫પાદપફલાસ્વાદ કરોષિ સ્વયમ ૨૧ વિ. ૮ Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૧૪ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ બી છે અથ મંત્ર | ઓ હો શ્રી પરમપુરુષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા–મૃત્યુનિવારણય, શ્રીમતે નિંદ્રાય, ધૂપં યજામહે સ્વાહા છે ષષ્ઠ દિપરિમાણુવતે સપ્તમ પુષ્ય પૂજા દુહા છે કુલ અમુલક મેધ રૂં, વરસાવી જિન અંગ છે ગુણવત ત્રણે તેહમાં, દિશિ પરિમાણને રંગ ૧ ઢાળ ! રાગ સારંગ-દાયક દિલ વસીયા-એ દેશી | સમવસરણ સુરવર રચે રે, પૂજા કૂલ અશેષ સાહિબ શિવ વસિયા કે રાયપાસેણી સૂત્રમાંરે, કરે સુરિયાભ વિશેષ | સાહિબ ૧૫ પૂજ્યની પૂજા તેમ કરી રે, કરૂં આશા પરિમાણ છે સાથે ચાર દિશા વિમલા તમારે, હિંસાયે પચ્ચખાણ છે સાથે ૨ કરું અરિહાતણું રે, પંચ તજી અતિચાર સા ! તુમ સરિખ દીઠ નહીં રે, જગમાં દેવ દયાળો સાવ | ૩ વરસી વરસ્યા તે સમ રે, વિપ્ર ગયો પરદેશ છે સાવ છે 'તેહને પણ સુખિયો કર્યો રે, લાખિ દેઈ ખેસ છે સારા છે ૪ કે હું પણ તે દિન કેઈગતિ રે, કેવલી જબ જિનરાજ છે સાથે શાસન દેખી તાહરૂં રે, આવ્યા તુમ શિર લાજ છે સા ૦ છે ૫ છે એ Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૫ પડિત શ્રી વીરવિજ્યકૃત દ્વાદશત્રત પૂજા વ્રતથી શિવસુખ લહ્યું રે, જેમ મહાનદ કુમાર ॥ સા॰ શ્રી શુભવીર જિનેશ્વર રે, અમને પણ આધાર ॥ સાહિબ શિવ વસિયા ॥ ૬ ॥ ૫ કાવ્યમ્ ॥ ઉચ્ચગુણૈયસ્ય નિબદ્ધમૂલ ! સત્કીતિ —શાખાવિનયાદિપત્ર ॥ દાન ફૂલ માપક્ષિભાજિતા જિયાચ્ચિર શ્રાવકકલ્પવૃક્ષ: ॥ ૧ ॥ ॥ અથ કાવ્યમ્ ॥ શાલવિક્રીડિત વ્રુત્તમ્ ॥ શ્રદ્ધાસ યુતદ્વાદશવ્રતધરા:, શ્રાદ્ધા શ્રુતે વર્ણિતા: આનંદાકિદિગ્મતા: સુરભવ ત્યકત્વા ગમિતિ વૈ ॥ મેાક્ષ તતમાચરસ્વ સુમતે ચૈત્યાભિષેક' કુરુ । યેન ત્વં વ્રતક૫પાદપફલાસ્વાદ કરાત્રિ સ્વયમ્ ॥૧॥ ॥ અથ મત્ર ! આ હી શ્રી પરમપુરુષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા–મૃત્યુનિવારણાય, શ્રીમતે જિનેંદ્રાય, પુષ્પ યજામહે સ્વાહા । ઇતિ ષડૂતે સપ્તમ પુષ્પપૂજા સંપૂર્ણ નાણા ॥ સપ્તમ ભેગાપભાગપરિમાણ વર્ત અષ્ટમ અષ્ટમાંગલિક પૂજા || ॥ દુહા ! અષ્ટમંગળની પૂજના, કરિયે કરી પ્રણામ ॥ Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ બીજે આઠમી પૂજાએ નમે, ભાવ મંગલ જિનનામ છે ૧છે ઉપભોગે પરિભેગથી, સપ્તમ વ્રત ઉચ્ચાર છે બીજું ગુણવ્રત એહના, વાશ તજે અતિયાર છે ૨ ને ઢાળ સુતારીના બેટા તુને વિનવું રે લેલ -એ દેશી વ્રત સામે વિરતિ આદસં રે લોલ, કહે સાહેબજી મુજ મહેર જે છે તુજ આગમ આરીસે બેવતાં રે લોલ, દૂર દીઠું છે શિવપુર શહેર જે છે મને સંસાર શેરી વિસરી રે લોલ | જિહાં બાર પાડોશી ચાડ જે, નિત્ય રહેવું ને નિત્ય વઢવાડ જે છે મને ! એ આંકણી ૧ ફળ તંબોળ અન્ન ઉપભેગમાં રે લોલ, ઘર નારી ચીવર પરિભેગ જે. કરી માન નમું નિત્ય નાથને રે લોલ, જેથી જાએ ભવોભવ શેક લે છે મને ર છે પ્રભુ પૂજા રચું અષ્ટ મંગળે રે લોલ, પરહાંસી તજી અતિ રોષ જે છે અતિઉદૂભટ વેશ ન પહેરીયે રે લોલ, નવિ ધરીયે મલિનતા વેશ જે મને ૫ ૩ ૫ ચાર મેટી વિગય કરી વેગળી રે લોલ, દશ બાર અભક્ષ્ય નિવાર જે તિહાંરાત્રિભૂજન કરતાં થકાં રે લોલ, મંજાર ઘુવડ અવતાર જે છે મને ૪ છળે રાક્ષસ વ્યંતર ભૂતડાં રે લોલ, કેશ કંટક જૂને વિકાર જે ત્રણ્ય મિત્રચરિત્રને રાાંભળ રે લોલ, કરે રાત્રિભેજન ચેવિહાર જે છે મને. પ સે ગાડાં વહેલ વેચે ભાડાં કરે રે લોલ, અંગારકરમ વનકર્મ બેસીર કૂપ ઉપલખણુતાં થકાં રે લોલ, Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પડિત શ્રી વીરવિજ્યજીકૃત દ્વાદશવ્રત પૂજા ૧૧૭ વિ રહે શ્રાવકના ધ` જે ! મને ! ૬ ૫ વિષ શસ્ર વેપાર દાંત લાખના રે લેાલ, રસ કેશ નિલ છનકમ જે ॥ શુક મેના ન પાળીએ પાંજરે ૨ે લાલ, વનદાહે હે શિવશ એ ! મને ! છ ! યંત્રપીલણ સર નિવ શેાષીએ ૨ે લેાલ, તેણે કરો મયા મહારાજ જે નિહ ખેાટ ખજાને દીજીએ રે લાલ, શિવરાજ વધારી લાજ જો ! મને ૫૮ રાજમ ત્રીસુતા ફળ પામતી રે લાલ, વ્રતસાધક બાધક ટાળ જો ! શુભવીર પ્રભુના નામથી રે લેાલ, નિત્ય પામીએ મંગળમાળ ને ! મને॰ !! ૯ !! | કાવ્યમ્॥ ઉચ્ચગુ ીય સ્યનિબĀમૂલા સત્કીતિ –શાખાવિનયાદિપત્ર 11 દાન' ફલ માર્ગણપક્ષિભાજિ ! જિયાચ્ચિર' શ્રાવકકલ્પવૃક્ષ: ॥ ૧ ॥ ་ ॥ અથ કાવ્યમ્ ॥ શાલવિક્રીડિત' ન્રુત્તમ્ ॥ શ્રદ્ધાસંયુતદ્વાદશવ્રતધરા:, શ્રાદ્ધા: શ્રુતે વર્ણિતા: ૫ આનંદાદિકગ્મિતાઃ સુરભવ ત્યકત્વા ગમિષ્યતિ વા મેક્ષ' ત ્ વ્રત માચરસ્વ સુમતે ચૈત્યાભિષેક કુરુ । ત્યં વ્રતક૯પપાદપકલાસ્વાદ કરેષિ સ્વયમ્ ॥૧॥ ॥ અથા મંત્રા આ હ્રીં શ્રી પરમપુરુષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા–મૃત્યુ Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૧૮ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ બીજે નિવારણાય, શ્રીમતે જિનંદ્રાય, અષ્ટમંગલાનિ યજામહે સ્વાહા ! || ઇતિ સપ્તમત્રત અષ્ટ માંગલિક પૂજા સંપૂર્ણ છે છે અષ્ટમ અનર્થદંડ વિરમણવતે નવમ્ અક્ષત પૂજા છે | દુહા ! દંડાયે વિણ હેતુયે, વળગે પાપ પ્રચંડ છે પ્રભુ પૂજી વ્રત કારણે, તે કહું અનરથ દંડ છે ૧. સ્વજન શરીરને કારણે, પાપે પેટ ભરાય છે તે નવિ અનરથ દંડ છે, એમ ભાખે જિનરાય રા છે ઢાળ વેગળા રહે વરણાગીયાએ દેશી છે નેક નજર કરી નાથજી, જેમ જાયે દાલિદર આજથી જહોનેકટ છે એમ અક્ષત ઉજ્જવલ તંદુલે, કરી પૂજા કહું જિન આગળ જહોનેકો આવી પોહતો છું પંચમ કાળમાં, સંસાર દાવાનળ ઝાળમાં જ નેક છે ? ધ્યાન આરત રાત્રે મંડિયે, ઠામઠામ અનર્થે દંડિયો જ હો છે નેક છે ઉપદેશ મેં પાપને દાખિયે, કૂડી વાતે થયો હું સાખિયે છ હોનેક૦ ૨૫ આરંભ કર્યા ઘણી ભાતિના, મેં યુદ્ધ કર્યા કઈ જાતિનાં છ હે નેક છે રથ મૂશલ માગ્યાં આપિયાં, જાતાં પંથે તે તરુવર ચાંપિયાં હો નેક પાક વળી વાદે તે વૃષભ દેડાવિયા, કરી વાતને ૧. અશ્વ વહેલ તે ધાણું દેડાવિયા. પાઠાં. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજયજીત દ્વાદશત્રત પૂજા લોક લડાવિયા જી હો નેક ચાર વિકથાએ પુણ્યધન હારિયે, જેમ અનીતિપુર વ્યવહારિયો જ નેકના તિહાં ચાર ધૂતારા વાણિયા, ભરે પેટ તે પાપે પ્રાણિયા છે હે છે નેક છે રણવંટા વચન જે પાળીયું, તો રત્નચૂડે ધન વાળીયું જ હો નેક છે પ તિમ અરિહાની આણ પાળશું, ત્રત લેઇને પાપ પખાળશું છે નેક છે અતિચાર તે પાંચ નિવાર, ગુરૂશિક્ષા તે દિલમાં ધારશું છે હે છે નેક૫ ૬ વીરસેન કુસુમસિરિ દે જણાં, વ્રત પાળી થયાં સુખિયાં ઘણુ જી હે નેક છે અમે પામીએ લીલવિલાસને, શુભવીર પ્રભુને શાસને છ હો અનેક ૭૧ _ કાવ્યમાં ઉચ્ચગુણર્યસ્યનિબદ્ધમૂલસત્કીર્તિ–શાખાવિનયાદિપત્ર છે દાન ફલં માર્ગુણપક્ષિજિ છે જિયાચિરં શ્રાવકકલ્પવૃક્ષ: ૧૩ છે અથ કાવ્યમ છે શાર્દૂલવિક્રીડિત વૃત્તમ છે શ્રદ્ધાસંયુકદ્વાદશત્રતધરા:, શ્રાદ્ધાઃ શ્રુતે વર્ણિત: આનંદાદિકદિમતા: સુરભવં ત્યત્વા ગમિષ્યતિ વૈ મેક્ષ તદ્દવ્રતમાચરસ્વ સુમતે ચેત્યાભિષેકંકુ યેન વં વ્રતક૯૫પાદપદફલાસ્વાદ કરોષિ સ્વયમ્ ૧ અથ મંત્ર છે ઓ હી શ્રી પરમપુરુષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ-જરા-મૃત્યુ Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૨૦ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ બીજે નિવારણય, શ્રીમતે જિનંદ્રાય, અક્ષતાનું યજામહે સ્વાહા છે અષ્ટમરતે નવમ અક્ષત પૂજા સંપૂર્ણ ૯ છે નવમ સામાયિક વ્રતે દશમ દર્પણ પૂજા દશમી દર્પણ પૂજના, ધરી જિન આગળ સાર છે આતમરૂપ નિહાળવા, કહું શિક્ષાવ્રત ચાર છે ૧ છે હે સુખકારી! આ સંસાર થકી જે મુજને ઉદ્વરે હે ઉપકારી! એ ઉપકાર તુમારે, કદીય ન વિસરે રે એ ટેકો નવમે સામાયિક ઉચ્ચરિયે, અમે દર્પણની પૂજા કરીયે, નિજ આતમ રૂપ અનુસરિયે, સમતા સામાયિક સંવરિયે હે૧ સામાન્ય જિહાં મુનિવર ભાળે, અતિચાર પાંચ એહના ટાળે છે. સાધુપરે જીવદયા પાળે, નિજ ઘર ચૈત્ય પૌષધશાળે છે છે ૨રાજા મંત્રી ને વ્યવહારી, ઘેડા રથ હાથી શણગારી છે વાજિંત્ર ગીત આગળ પાળા, પરશંસે ષટદર્શનવાળા હે ! ૩છે એ રીતે ગુરુ પાસે આવી, કરે સામાયિક સમતા લાવી એ ઘડી બે સામાયિક ઉચ્ચરિયે, વળી બત્રીસ દેષને પરહરિયે હે ૪ લાખ ઓગણસાઠ બાણું કેડી, પચવીશ સહસ નવસેં જોડી પચવીશ પલ્યોપમ ઝાઝેરું, તે બાંધે આયુ સુરકે હે પાપા સામાયિક વ્રત પાળી યુગતે, તે ભવ ધનમિત્ર ગયો મુગતે છે આગમ રીતે વ્રત હું પાછું, પંચમ ગુણઠાણું Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજયજીકૃત દ્વાદશત્રત પૂજા અજુવાળું રહે છે ૬તમે ધ્યેયરૂપે ધ્યાને આવો, શુભવીર પ્રભુ કાણુ લાવો કે નહીં વાર અચળ સુખ સાધંતે, ઘડી ય મળે જે એકોતે હેત્ર ૭ છે છે કાવ્યમ છે ઉચ્ચગુણર્યસ્ય નિબદ્ધમૂલં સત્કીર્તિ-શાખાનિયાદિપત્ર છે દાનં ફલ માર્ગણપક્ષિભોજિજિયાચિરં શ્રાવક કલ્પવૃક્ષ: ૧ અથ કાવ્યમા શાલવિક્રીડિત વૃત્તમ શ્રદ્ધાસંયુતદ્વાદશત્રતઘરા , શ્રાદ્ધ: શ્રતે વર્ણિતા: આનંદાદિકદિગ્યતા: સુરભવં ત્યકત્વ ગમિષ્યતિ વૈ | મેક્ષ તવ્રતમાચસ્વ સુમતે ચૈત્યાભિષેક કુરુ છે યેન – વ્રતકક૯૫પાદપફલાસ્વાદ કરષિ સ્વયમ્ ાલા છે અથ મંત્ર ઓ હો શ્રી પરમપુરૂષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા–મૃત્યુનિવારણાય, શ્રીમતે જિનંદ્રાય, દર્પણું યજામહે સ્વાહા છે ઇતિ નવમવત દશમ દર્પણપૂજા સંપૂર્ણ ૧૦ ૫ છે દશમ દેશાવકાશિકતે એકાદશ નૈવેધપૂજા છે છે કુહા ! વિગ્રહગતિ દૂર કરી, આપો પદ અણુહાર છે ઈમ હી જિનવર પૂજીએ, ઠવી નૈવેદ્ય રસાળ ૧૧ Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૨૨ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ બીજે | ઢાળ છે તેજે તરણુથી વડે રે–એ દેશી છે દશમે દેશાવકાસિકે રે, ચઉદ નિયમ સંક્ષેપ છે વિસ્તારે પ્રભુ પૂજતાંરે, નરણે કર્મને લેપ હે જિનજી ૧ ભક્તિ સુધારસ ઘેળને રે, રંગ બન્યા હે ળને રે, પલક ને છેડયો જાય છે એ આંકણી એ એક મુહરત દિન રાતનું રે, પક્ષ માસ પરિમાણ છે. સંવત્સર ઇચ્છા લગે રે, તે રીતે પચ્ચખાણ હે જિનજી છે ભક્તિ કેર છે બારે વ્રતના નિયમને રે, સંક્ષેપ એહમાં થાય મંત્રબળે જેમ વીંછીનું રે, ઝેર તે ડંખે જય જિનજાભક્તિ ૩ ગંઠસીઘરસી દીપસી રે, એહમાં સર્વ સમાય છે દીપક જ્યોતે દેવતા રે. ચંદવડંસગ રાય હે જિનજી ભક્તિ ૪ પણ અતિચાર નિવારીને રે, ધનદ ગયે શિવગેહ છે શ્રી શુભવીરશું મારે રે, સાચે ઘર્મસનેહ હૈ જિનજી ભક્તિ છે ૫ છે કાવ્યમ્ છે ઉચ્ચગુણર્યસ્ય નિબદ્ધમૂલં સત્કીર્તિ-શાખા વિનયાદિપત્ર છે દાન ફલં માણપક્ષિભોજિ જિજ્યાશ્મિર શ્રાવકકલ્પવૃક્ષ: ૧ * અથ કાવ્યમ છે શાર્દૂલવિક્રીડિત વૃત્તમ શ્રદ્ધાસંયુતદ્વાદશત્રતઘરા:, શ્રાદ્ધાઃ શ્રુતે વર્ણિતા: છે આ નંદાદિકદિગ્યતઃ સુરભવં ત્યકતા ગમિષ્યતિ વૈ મોક્ષ Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- - - - - - - - પંડિત શ્રી વીરવિજયજીકૃત દ્વાદશત્રત પૂજા ૧૨૩ તવ્રતમાચસ્વ સુમતે ચૈત્યાભિષેક કુયેન – વ્રતક-- ૯૫પાદપફલાસ્વાદ કરોષિ સ્વયમ્ | ૧ | છે અથ મંત્ર છે ઓ હો શ્રી પરમપુરૂષાય, પરમેશ્વરાય જન્મ–જરા–મૃત્યુનિવારણાય, શ્રીમતે જિનંદ્રાય, દીપકં યજામહે સ્વાહા - ઇતિ દશમઘતે એકાદશ નિવેદ્યપૂજા સંપૂર્ણ ૧૧ છે એકાદશમ પૌષધોપવાસ તે દ્વાદશ ધ્વજ પૂજા છે દુહા છે પડહ જાવી અમારિને, ધ્વજ બાંધે શુભ ધ્યાન છે પિસહવ્રત અગિયારમે, ધ્વજ પૂજા સુવિધાન છે ૧છે ઢાળ વગડાના વાસી રે મોર શિદ મારી–એ દેશી પ્રભુ પડિમા પૂછને પિસહ કરિયે રે, વાતને વિસારી રે વિકથા ચારની પ્રાયે સુરગતિ સાધે પર્વને દિવસે રે, ધર્મ ની છાયા રે તરુ સહકારની, શીતળ નહિ છાયા રે આ સંસારની, કડી છે માયા રે આ સંસારની, કાચની કાયા રે છેવટ છારની, સાચી એક માયારે જિન અણુગારની ૧ એ આંકણી એંશી ભાંગે દેશ થકી જે પસહરે, એકાસણ કહ્યું રેશ્રી સિદ્ધાંતમાં નિજ ઘર જઈને જયણામંગળ બેલી રે, ભાજન મુખ પૂંજી રે શબ્દ વિના જમે શીતલ૦ કૂવો Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ બીજે છે કા સાગ ૨ સર્વથી આઠ પહેરને ચઉવિહાર રે; સંથાર નિશિરે કંબલ ડાભને છે પાંચે પરવી ગૌતમગણધર બેલ્યારે, પૂરવ આંક તીસ ગુણ છે લાભને શીળા કૂબા કાવાસા ૩ કાર્તિક શેઠે પામ્યા હરિ અવતાર રે, શ્રાવક દશ વીશ વર્ષે સ્વર્ગે ગયા છે પ્રેતકમાર વિરાધકભાવને પામ્યા રે, દેવકુમાર વ્રત રે આરાધક થયા શીલા કૂવો કા છે સાવ છે ૪પણ અતિચાર તછ જિનજી વ્રત પાળું રે, તારકનામ સાચું રે જે મુજ તારશે નામ ધરા નિર્ધામક બે નાથ રે, ભદધિ પાર રે તે ઉતારશો છે શી છે કૂ કા સાવ છેપ છે સુલસાદિક નવજણને જિનપદ દીધાં રે, કરમે તે વેળા રે વસિયો વેગળ છે શાસન દિ ને વળી લાગ્યું મીઠું રે, આશાભર આવ્યા રે, સ્વામિ એકલો પાશીશાકૂબાકાસાણાદા દાયકનામ ધરાવે તે સુખ આપે રે, સુરતની આગેરે શી બહુ માગણી છે. શ્રી શુભવીર પ્રભુજી મેંધે કાળે રે, દિયતા દાન રે શાબાશી ઘણી છે શી | કૂવે છે કાટ છે સાવ એ છે કે ૧ કાવ્યમ છે ઉચ્ચગુણર્યસ્ય નિબદ્ધમૂલં સત્કીર્તિ-શાખાનિયાદિપત્ર તે દાન ફલં માર્ગણપક્ષિજિ છે જિયાચ્ચિર શ્રાવકકલ્પવૃક્ષ: ૧૩ * અ) કાવ્યમ શાર્દૂલવિક્રીડિત વૃત્તમ છે શ્રદ્ધાસંયુતદ્વાદશત્રુતારા:, શ્રાદ્ધાઃ શ્રુતે વર્ણિતા: આ Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પ'હિત શ્રી વીરવિજ્યજીકૃત દ્વાદાવ્રત પૂજા ૧૨૫ แ નંદાકિગ્મિતાઃ સુરભવ ત્યકત્વા ગમિષ્યતિ વૈ ॥ મેાક્ષ' તદ્દવ્રતમાચરસ્વ સુમતે ચૈત્યાભિષેક કરુ ! યેન ત્વં વ્રતક— ૫પાદપફલાસ્વાદ` કરેષિ સ્વયમ્ ॥૧॥ ॥ અથ મંત્ર ॥ આ હી શ્રી પરમપુરુષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા—મૃત્યુનિવારણાય, શ્રીમતે જિનેદ્રાય, ધ્વજ યામહે સ્વાહા ।। ॥ ઇતિ એકાદશ તે દ્વાદશ પૂજા સંપૂર્ણ ।। દ્વાદશ-અતિથિસ વિભાગ તે યાદશ લપૂજા ૫ " દુલ્હા . અતિથિ કહ્યા અણગારને, સંવિભાગ વ્રત તાસ 1 ફલપૂજા કરી તેરમી, માર્ગા ફળ પ્રભુ પાસ । ૧ ।। ના ઢાળ ! ભમરા ! ભૂધર શે નાન્યે—એ દેશી ા ઉત્તમ ફળ પૂજા કીજે, મુનિને દાન સદા દીજે ખારમે વ્રત લાહા લીજે રે, શ્રાવક વ્રત સુરતરુ ફળીયા રૂડા મનમાહન મેળે! મળિયા રે ાશ્રાવકનાાએ આંકણી દેશ કાળ શ્રદ્ધા ક્રુમિયે ઉત્તર પારણે દાન દિયે, તેહમાં પણ નવિ અતિચરિયે રે uશ્રા॰ા ૨ ૫ વિનતિ કરી મુનિને લાવે, મુનિ બેસણુ આસણુ ઠાવે, પડિલાભે પાતે ભાવે રે ॥ શ્રા॰ ॥ ૩॥ દશ ડગલા પૂંઠે જાવે, મુનિદાને જે નિવ આવે, વ્રતધારી તે નવિ ખાવે ॥ શ્રા॰ ૫ મુનિ Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૨૬ વિવિધ પૂજાસગ્રહ ભાગ બીજો અછતે જમે દિશિ દેખી, પેાસહ પારવિધિ ભાખી, ધ - દાસ ગણી છે સાખી રે ! શ્રા॰ !! ૫ !! એકાદશ ડિમા વિડયા, સુર ઉપસગે નિવ પડિયા, કામદેવ પ્રભુમુખ ચડિયા ૨ ૫ શ્રા॰!! ૬ ૫ ગુણકર શેઠ ગયા મુકતે, હું પણ પાળુ એ યુકતે, શ્રી શુભવીર પ્રભુ ભકતે રે ! શ્રાવક॰ ॥ ૭ ॥ અથ સરિ ગોત !! ના નિશદિન જોઉં વાટડી, ઘરે આવા ઢાલા—એ દેશી ! વિરતિપણે હું વિનવું, પ્રભુ અમ ઘર આવા ૫ સેવક સ્વામિભાવથી, નથી કાઈ ના દાવા ! વિ॰ ॥ લીલવિલાસી મુક્તિના, મુજ તેહ દેખાવે ! મનમેળા મેલી કરી. ફાગઢ લલચાંવા વિ૰ારા રંગ રસીલા રીઝીને, ત્રિશલાસુત આવે! ॥ થાયે સેવક તુમ આવતે, ચૌદરાજમાં ચાવા ॥ વિના પથ વચ્ચે પ્રભુજી મળ્યા, હજુ અરધે แ જાવા ॥ નિર્ભય નિજપુર પામવા, પ્રભુ પાકા વાળાવા ॥ ॥ વિ॰ ૫ ૪ ૫ શ્રેણ ચઢી શૈલેશિયે, પરિશાટન ભાવે. એક સમય શિવમંદિ રે; જ્યાતે જ્યાત મિલાવા ! વિ॰ ॥ ૫ પ ।। નાટક દુનિયા દેખતે, વિ હાય અભાવે શ્રી શુભવીરને પૂજતાં, ધેર ઘેર વધાવે ॥ વિ॰ ॥ ૬ ॥ ॥ કાવ્યમા ઉચ્ચગુ ણૈય સ્યનિબદ્ધમૂલા સત્કીતિ —શાખાવિનયાદિપત્ર Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પતિ શ્રી વીરવિજયજીકૃત દ્વાદશત્રત પૂજા દાનં ફલ માર્ગણ પક્ષિજિ છે જિયાશ્મિરે શ્રાવકકલ્પવૃક્ષ: ૧ છે અથ કાવ્યમ છે શાર્દૂલવિક્રીડિત વૃત્તમ છે શ્રદ્ધાસંયુતદ્વાદશત્રતઘરા, શ્રાદ્ધાઃ શ્રુતે વર્ણિતા: છે આ નંદાદિકદિગ્યતાઃ સુરભવં ત્યરૂત્વા ગમિષ્યતિ વૈ મિક્ષ તવ્રતમાચરસ્વસુમતે ચૈત્યાભિષેક કરુ યેન વં વ્રતકકલ્પ પાદપફલાસ્વાદ કરોષિ સ્વયમ્ ૧ || અથ મંત્ર છે ઓ હ શ્રી પરમપુરૂષાય પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા–મૃત્યુનિવારણાય, શ્રીમતે જિનંદ્રાય, ફલં યજામહે સ્વાહા | ઇતિ દ્વાદશતે ત્રદશ ફલપૂજા સંપૂર્ણ છે ૧૩ છે અથ કળશ-રાગ ધન્યાશ્રી | ગાય ગાય રે, મહાવીર જિનેશ્વર ગાયે વિરમુખે વ્રત ઉચ્ચરિયાં જેમ, નર નારી સમુદાય એકસેચોવીશ અતિચાર પ્રમાણે, ગાથાએ ભાવ બનાયો રે મહા ! છે ૧ વ્રતધારીને પૂજા વિધિ, ગણધર સૂત્ર ગુંથાયે છે નિર્ભય દાવે શિવપુર જાવે, જેમ જ માલ છપાયો રે છે છે મહા ૨ તપગચ્છ શ્રી વિજ્યસિંહસૂરિના, સત્ય વિજય સત્ય પાયે છે કપૂરવિજય ગુરુ ખિમાવિજય સ. જસવિજયો મુનિરાય રે મહા ૩ શ્રી શુભવિજય Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૨૮ વિવિધ પૂજાસ ભાગ ૨ સુગુર સુપાયે, શ્રતચિંતામણિ પાયો છે વિજયદેવેંદ્ર સૂરીશ્વરરાયે, એ અધિકાર રચાયે રે ! મહાવ છે પ છે કષ્ટનિવારે વાંછિત સારે, મધુરે કઠે મલ્હાય છે રાજનગરમાં પૂજા ભણાવી, ઘર ઘર ઉત્સવ થાય રે ! મહાવે છે પણ મુનિ વર્સ નાગ શશી સંવત્સર (૧૮૮૮) દીવાળી દિન ગાયે પંડિત વીરવિજય પ્રભુધ્યાને, જગજસ પડહ વાયે રે ! મહાવીર ! ૬ ! છે ઇતિ શ્રી વીરવિજયજીકૃત કાશવત પૂજા સમાત ! lal Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી વિવિધ પૂજા-સંગ્રહ પૂજા સંગ્રહ–ભાગ ત્રીજો શ્રી વિજયલમીસૂરિકૃત વીશસ્થાનક તપપૂજા રચના સં. ૧૮૪૫ ૫ વિધિ . - વીશસ્થાનકનું તપ શરૂ કરતાં અથવા એક એક ઓળી સંપૂર્ણ થાય તે વારે, અથવા તપ ન કર્યું હોય અને સ્વભાવિક ભાવ ભક્તિયે પૂજા ભણાવવી હોય, તે તેની વિધિ આ પ્રમાણે છે – | દિનશુદ્ધિએ શુભ ઉત્સવ ઊંચા આસન ઉપર એક પંક્તિએ વિશ પ્રતિમા અલંકાર સહિત સ્થાપીએ. તેની આગળ વળી ઉપરા ઉપર ત્રણ બાજોઠ માંડીને તેની ઉપર પંચતીથી પ્રતિમા સ્થાપન કરીને પ્રથમ લઘુ સ્નાત્ર ભાણવીએ. પછી તીર્થપાદિકનાં પવિત્ર જળ આડંબર સહિત પ્રથમથી જ લાવી મૂકેલાં હોય તે જળને સુવાસિત કરી, તે જળમાંથી થોડે થોડે જ કરી વિશ કળશ ભરીને પવિત્ર થયેલા વીશ પુરુષના હાથમાં આપી તેમને ઊભા રાખવા. વળી તે વીશ અભિષેક કરવાને અર્થે એક પુરુષ કુલની માળા એક પાત્રમાં રાખે એક પુરુષ ચંદન કેશરને ચાલે Jain G eation International Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૩૦ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ ત્રીજો રાખે, એક પુરુષ દીવામાં પૂરવાને અર્થે ઘીનું પાત્ર રાખે, એમ જ ફળ, અક્ષત, નૈવેદ્ય, ધૂપ પ્રમુખ જે સામગ્રી મેળવેલી હાય, તે સવ ચીજ એક એક પુરુષ પિતપતાની પાસે રાખે. ત્યાર પછી એક પંક્તિએ રાખેલી વીશ પ્રતિમા માંહેથી એક પ્રતિમા લઈને સ્નાત્ર ભણાવે. પંચતીથી પ્રતિમા પાસે સ્થાપન કરી સર્વજને વીશસ્થાનકની પૂજા માંહેલું પ્રથમ સ્તવન રૂડી રીતે ભણીને પ્રતિમાજી ઉપર વીશે કળશ નમાવે, ત્યારપછી એક જણ પ્રતિમાજીને અંગqહણ કરે, એક પુરુષ પ્રતિમાનું પૂજન કરે, એક પુરુષ ફૂલની માળા ચઢાવે, એક પુરુષ પ્રતિમા આગળ આર સ્વસ્તિક કરીને તેની ઉપર ફળ મૂકે, એ રીતે જેમ પ્રથમ શ્રી અરિહંત પદના બાર ગુણ છે તે ત્યાં બાર સ્વસ્તિક કરવા કહ્યાં, તેમજ જે જે પદના જેટલા જેટલા ગુણ હોય છે તે પદની પૂજામાં તેટલા તેટલા સ્વસ્તિક કરવા. એવી રીતે નૈવેદ્યારિક સર્વ વસ્તુ ચઢાવીને જિન પ્રતિમાને રૂપાનાણે પૂજન કરી ફરી પ્રથમ સ્થાનકે પધરાવીને પછી પૂક્તિ વીશ પ્રતિમાની પંક્તિમાંથી બીજી પ્રતિમા લેઈને પંચતીર્થીની પ્રતિમા પાસે સ્થાપન કરે, ત્યાર પછી ફરી વીશ કળશ વડે થોડે થેડે જળ ભરીને બીજું સ્તવન કહી પ્રથમની પરે બીજી સર્વ વિધિ કરે. એમ વિશે પદને વિષે વિધિ કરવી. વિધિ પૂર્ણ થયા પછી છેવટે આરતી, મંગળદી કરે એ ઉત્કૃષ્ટ વિધિ કહી, અંતમાં “મિચ્છામિ દુક્કડ” દેવું. પછી ગુરુપૂજન, પ્રભાવના, સ્વામિવાત્સલ્ય કરવાં. અને જે ઘણી શક્તિ ન હોય તે એક પુરુષ એક કળશ Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વિજયલક્ષ્મીસરિકત વીશાસ્થાનક તપપૂજા ૧૩૧ લઈ એક એક સ્તવન કહી પંચતીથીની જ પૂજા કરે. એમ વિશ વખત વીશ સ્તવન કહીને પૂજે. એમ એકજ પંચતીથીની આગળ યથાશક્તિ ક્રિયા કરે તે પણ ચાલે, કારણ કે દ્રવ્ય થકી અશ તને જે ભાવનું બાહુલ્ય છે, તે તેને એટલું પણ અત્યંત ફળદાયક થાય છે. પ્રથમ શ્રી અરિહંતપદ પૂજે છે ! દુહા ! શ્રી શંખેશ્વર પાસજી, સકળજંતુ હિતકાર છે પ્રણમી પદયુગ તેહનાં, સ્તવનપૂજા રચું સાર છે ૧ છે બહુ વિધ તપ જપ દાખિયા, લોક લકત્તર સત્ય વિશસ્થાનક સમ કે નહિ, સદૂગુરુ વદે પસન્દ ૨ | અરિહંતાદિક પદપણું કારણ એ તપ સત્ય છે ત્રિકોને પ્રભુ પૂજિયે, ભાવશું જેહવી શક્તિ છે ૩ છે નિર્મલ પીઠત્રિપરિ, સ્થાપી જિનવર વિશ પૂછપકરણ મેળવી, પૂજિયે વિશ્વાવીશ ૪ એક એક પદ વર્ણન કરી, પૂજા પંચ પ્રકાર છે અડવિધ એકવીશ ાણિયે, સે સત્તર ઉદાર છે ૫ છે સજળ કળસ અડજાતિના, જિનઆણુ શિર ધાર છે પૂજે સ્થાનક વીશને તસ નહિ દુરિત પ્રચાર છે ૬ છે ૧. સારામાં ૨, શુભ, Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૩૨ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ ત્રીજો પરમ પંચ પરમેષ્ઠિમાં, પરમેશ્વર ભગવાન ! ચાર નિક્ષેપે ધ્યાઈએ, નમો નમો શ્રી જિનભાણું ૭ છે છે ઢાળ પહેલી આદિજિકુંદ ભયા કરે–એ દેશી છે શ્રી અરિહંત પદ ધ્રાઈએ, ચેત્રીશ અતિશયવંતા રે ! પાંત્રીશ વાણી ગુણે ભર્યા, બાર ગુણે ગુણવંતારે છે શ્રી ૧. અડદિય સહસ લક્ષણ દેહે, ઇંદ્ર અસંખ્ય કરે સેવારો ત્રિતું કાળના જિન વાંદવા, દેવ પંચમ મહાદેવારે શ્રી ધરા પંચકલ્યાણક વાસર, ત્રિભુવન થાય ઉદ્યોતરે દેષ અઢાર રહિત પ્રભુ, તરણ તારણ જગ પિતરે શ્રી કા ષટુકાય ગોકુળ પાળવા, મહાગોપ કહેવાય રે દયા પડહ વજડાવવા, મહામાહણ જણ તાય રે | શ્રી. ૧૪ ભાદધિ પાર પમાડતા, ચોથો વર્ગ દેખાવે રે ભાવ નિર્યામક ભાવિયા, મહાસથ્થવાહ સેહાવે રે, શ્રી મેપા અસંખ્ય પ્રદેશનિર્મળ થયા, છતી પર્યાય અનંતારે નવનવા શેયની વર્તન, અનંત અનંતા જાણુતા રે! શ્રી છે પિંડપદસ્થ રૂપસ્થમાં, દ્રવ્ય ગુણ પર્યાયે ધ્યાયારે દેવપાલાદિ સુખી થયા, સૌભાગ્યલક્ષ્મીપદ પાયારે શ્રી ! છ ! છે અથ મંત્ર છે આ હીં શ્રી પરમાત્મને અનંતાનંતજ્ઞાનશક્તયે જન્મજરા-મૃત્યુનનિવારણાય શ્રીમતે અહંતે જલાદિકંય સ્વાહા Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વિજયલક્ષ્મી રિકૃતિ વિશસ્થાનક તપપૂજા ૧૩ છે દ્વિતીય શ્રી સિદ્ધપદ પૂજા | છે દુહે છે ગુણુ અનંત નિર્મળ થયા, સહજ સ્વરૂપ ઉજાસ ! અષ્ટ કમલ ક્ષય કરી, ભયે સિદ્ધ નમો તાસ ૧૫ છે ઢાળ બીજી ગુણરસિયા–એ દેશી છે શ્રી સિદ્ધપદ આરાધિએ રે, ક્ષય કીધા અડ કર્મ રે શિવ વસિયા છે અરિહંતે પણ માનિયા રે, સાદિ અનંત સ્થિતિ શર્મરે શિવ૦૧ ગુણ એકત્રીશ પરમાતમા, તુરિય દશા આસ્વાદ રે શિવ એવંભૂત નયે સિદ્ધ થયા રે, ગુણગણુને આલ્હાદરે શિવ પારાસુરગણું સુખ ત્રિહું કાળનાં રે, અનંતગુણ તે કીધરે શિવ અનંત વગે બંધ ઉદય ઉદીરણા રે, સત્તા કર્મ અભાવ રે | શિવ છે વર્ણિત કર્યા રે, તે પણ સુખ સમીપેરે શિવ૦૩ ઊર્ધ્વ ગતિ કરે સિદ્ધજી રે, પૂર્વ પ્રગસદૂભાવ રે શિવ૦ ૪ અસંગ ક્રિયા બળે નિર્મળ રે, સિદ્ધગતિને ઉદ્યોગ રે, છે શિવ૦ પ પસંતર અણફરસતા રે, એક સમયમાં સિદ્ધ રે શિવ પે ચરમ ત્રિભાગ વિશેષથી રે, અવગાહન ઘન કીધરે છે શિવ૦ છે ૬સિદ્ધશિલાની ઉપરે રે, જોતિમાં જ્યોતિ નિવાસ રેપશિવ છે હસ્તિપાલ પરે સેવના રે, સૌભાગ્યલક્ષ્મી પ્રકાશ રે શિવ૦ ૭ | Jait Education International Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૩૪ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ ત્રીજો છે અથ મંત્રા ઓ હો શ્રી પરમાત્મને અનંતાનંતજ્ઞાનશક્તયે જન્મજરા-મૃત્યુ-નિવારણાર્ય શ્રીમતે અહંતજલાદિકંય સ્વાહા છે તૃતીય શ્રી પ્રવચન પદ પૂજા છે ૫ દુહે છે ભાવાય ઔષધસમી, પ્રવચન અમૃતવૃષ્ટિ છે ત્રિભુવન જીવને સુખકારી, જય જય પ્રવચનદષ્ટિ છે ૧. છે ઢાળ ત્રીજા મેં કીને નહિં, પ્રભુ બિનશું રાગ-એ દેશી પ્રવચનપદને સેવિયે રે, જૈનદર્શન સંધરૂપ અરિહા પણુ નમે તીર્થને રે સમવસરણના ભૂપ છે મેં કી સહિ, પ્રવચન પદશું રાગ પ્રવચન પદશું રાગ, મેં કી સહિ પ્ર. ૧છે એ આંકણી છે પ્રવચન ભક્તિરાગથી રે, થયા. સંભવ જિનરાય સઘળા ઘર્મકારજતણાં રે, એહમાં પુણ્ય સમાય છે મેં૦ ર છે પાપક્ષેત્ર સાત વારિયે રે, પુણ્યક્ષેત્ર સાત ઠામ છે સવા લાખ જિનમંદિર રે, જિનમંડિત પુર ગ્રામ મેં૦ | ૩ છે સવા કેડી જિનબિંબને રે, ભરાવે સંપ્રતિરાય છે જ્ઞાનભંડાર એકવીશ કર્યા રે, કુમર નરિંદશુભ ઠાય છે મેં૦ | ૪ | યથોચિત ચઉવિત સંઘની રે, ભરતાદિક પરે ભક્તિ કે દ્રવ્ય–ભાવથી આદર રે, યોગ અવંચક શક્તિ છે મેં પ . પદસ્થધ્યાને કરી આત્મને રે, તન્મય Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વિજ્યલક્ષ્મી રિકત વીશસ્થાનક તપપૂજા ૧૩૫ કરણ પ્રકાર છે સહજાનંદ વિલાસતાં રે, સૌભાગ્યલક્ષ્મ પદ ધાર છે મેં કી સહિ૦ છે પ્રવચન | ૬ છે અથ મંત્ર છે ઓ હ્રી શ્રી પરમાત્માને અનંતાનંતજ્ઞાનશક્તયે જન્મજરા-મૃત્યુનનિવારણાયશ્રીમતે અહંતે જલાદિકં યસ્વાહા આ ચતુથી શ્રી આચાર્યપદ પૂજા છે ૫ દુહા છે છત્રીશ છત્રીશી ગુણે, યુગપ્રધાન મુણદ છે "જિનમત પરમત જાણુતા, નમો તેહ સુરીંદા ૧ છે ઢાળ ચાથી આવો રે સયણ, ભગવતીસૂત્રને સુણિ-એ દેશી સરસતી ત્રિભુવન સ્વામિની દેવી, સીરિદેવી યશરાયા છે મંત્રરાજ એ પંચ પ્રસ્થાને, સેવે નિત્ય સુખદાયા છે ભવિતમે વંદે રે, સૂરીશ્વર ગચ્છરાયા છે એ આંકણી ત્રણ કાળના જિનવંદન હોયે, મંત્રરાજસ્મરણથી યુગપ્રધાન સમ ભાવાચારજ, પંચાચાર ચરણથી છે ભવિ| ૨ પડિરૂવાદિક ચૌદ ગુણધારી, ક્ષાંતિ પ્રમુખ દશ ધર્મ બાર ભાવના ભાવિત નિજઆતમ, એ છત્રીસગુણવર્મ ભવિ. ૩ આઠ પ્રમાદ તજી ઉપદેશે, વિકથા સાત નિવારે છે ચાર શિક્ષા કરી જન પડિબેહે, ચઉ અનુયાગ સંભારે Jain Edu Glory &io & Wrong? & Personal Use Only Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ ત્રીજો છે ભવિ. ૪ બારસેં છ— ગુણે ગુણવંતા, હમ જબૂ મહંતા છે આયરિયા દીઠે તે દીઠા, સ્વરૂપ સમાધિ ઉલ્લસંતા ભવિત્ર છે પા યુગપ્રધાન સૂરિ ત્રેવીસ ઉદયે, દેય હજાર ને ચા ૨. સમયાગમ અનુભવ અભ્યાસી, થાશે જગજન મનહાર ભવિ. . ૬એ પદ સેવતાં પુરુષોત્તમ નૃપ, જિનવર પદવી લહિયા છે સૌભાગ્યલક્ષ્મી સૂરિ ભાવે ભજતાં, ભવિક જીવ ગહગડિયા ભવિ. ૭ | ૫ અથ મંત્ર છે ઓ હો શ્રી પરમાત્માને અનંતાનંતજ્ઞાનશક્તયે જન્મ– જરા-મૃત્ય-નિવારણ્ય શ્રીમતે અહત જલાદિકં ય સ્વાહા આ પંચમ શ્રી સ્થવિરપર પૂજા છે તજી પર પરિણતિ રમણુતા, લહે નિજ ભવિ સ્વરૂપ છે થિર કરતા ભવિલોકને, જય જય થિવિર અનૂપ છે ૧ છે | ઢાળ પાંચમી છે તપશું રંગ લાયે–એ દેશી છે પંચમ પદને ગાઈએ રે, ભાવ થિવિર અધિકાર રે લૌકિક માતા પિતા કહ્યાં રે, લોકોત્તર વ્રત ધાર . ગુણિજન વંદે રે વંદે વંદે રે, થિવિર મહારાજ, દુરિત નિકંદરે છે એ આંકણી સંયમયોગે સીદતા રે, બાલગ્લાનાદિ ૧. આનંદ પામ્યા Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વિજયલક્ષ્મી રિકત વીશસ્થાનક તપપૂજા ૧૩૭ સાધુ રે, યથોચિત સહાય દેવે કરી રે, ટાળે સર્વ ઉપાધિ છે ગુ . રવીશ વર્ષ પર્યાયથી રે, સાઠ વર્ષ વય હું તરે ચોથા અંગ ઉપર ભણ્યા રે, શ્રત થિવિરાએ ભણંતરે ગુરુ છે ૩ મેલ અઈમુત્તા થિર ર્યા રે, ત્રિશલાનંદન દેવ રે પચાસસહસ સાધુ સાધવી, સંબંધ કહી કામદેવ ગુગ છે ૧૪ ઠાણુગે દશ યિવિરા કહ્યારે, રત્નત્રયનાનિધાનરે તે કહાં પ્રશસ્ત ભાવે ગ્રહ્યા રે, દ્રવ્યાદિક અનુમાના ગુર પા તેપમૃતધીરજથ્થોનથી રે, દ્રવ્ય ગુણ પર્યાય જ્ઞાતા રા સ્વરૂપરમાણુ થિવિરાભલા નહિ પલિતાકુર ત્રાતા ગુoો ૬૫ એ પદ સાધતા ભાવથી રે, પોત્તર મહારાય રે તીર્થંકર પદવી નહી રે, સૌભાગ્યલક્ષ્મી સુખદાયાગુણિજના છે છે અથ મંત્ર છે ઓ હો શ્રી પરમાત્મને અનંતાનંતજ્ઞાનશક્તયે જન્મજરા-મૃત્ય-નિવારણય શ્રીમતે અહંતે જલાદિકં ય સ્વાહા છે પઠ શ્રી ઉપાધ્યાય પદ પૂજા છે છે દુહે છે બધ સૂમ વિગુ જીવને, ન હોય તત્ત્વપ્રતીત છે ભણે ભણાવે સૂત્રને, જય જ્ય પાક્ક ગીત ૧૫ Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂસંગ્રહ ભાગ ત્રીજો છે ઢાળ છઠ્ઠી આ રસિયાની દેશી શ્રી વિષ્કાય બહુ શ્રત નમો ભાવશું, અંગ ઉપાંગના જાણુ મુણીંદા જે ભણે ભણવે શિષ્યને હિત કરી, કરે નવ પલ્લવ પહાણ વિનીતા છે શ્રી. ૧ છે અર્થસૂત્ર કહેવાના. વિભાગથી, સૂરીશ્વર પાઠક સાર સેહતા . ભવ ત્રીજે અવિનાશી સુખ લહે,યુવરાજ પરે અણગાર મહેતા શ્રી છે છે ર છે ચૌદ દેષ ભર્યા અવિનીત શિષ્યને, કરે પન્નર ગુણવંત વિદિતા, ગ્રહણ આસેવન શિક્ષા દાનથી, સમય જાણે અનેકાંત સુજ્ઞાની | શ્રી ને ૩ છે આવશ્યક પચવીશ. શીખવે વાંદણ, પચવીશ ક્રિયાને ત્યાગ વિચારી ને પચવીશ ભાવના ભાવે મહાવ્રતી, શુભ પચવીશી ગુણરાગ સુધારી છે શ્રી| ૪ પયભર્યો દક્ષિણાવર્ત શંખ શોભિયે, તેમનાય ભાવ પ્રમાણુ પ્રવીણ પહય ગય વૃષભ પંચાનન સારિખા, ટાળે પરવાદી અભિમાન અદીના એ શ્રીપો વાસુદેવ, નરદેવ સુરપતિ ઉપમા, રવિશશી ભંડારી રૂપ દીપતા છે જંબૂસીતાનદી મેરુ મહીધરો, સ્વયંભૂઉદધિ રયણ ભૂપ ભણુતા છે શ્રી ૦ ૫ ૬ એ સેળ ઉપમાં બહુશ્રુતને કહી, ઉત્તરાધ્યયને રસાલ જિણિંદા છે મહેંદ્રપાલ વાચક પદ સેવત, સભાગ્યલક્ષ્મી સુવિશાલ સુરિદા છે શ્રી૭ છે Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પતિ શ્રી વિજયલક્ષ્મી વિકૃત વીશસ્થાનક તપપૂજા ૧૩૦ છે અથ મંત્ર છે ઓ હ્રીં શ્રી પરમાત્માને અનંતાનંતજ્ઞાનશક્તયે જન્મ– જરા-મૃત્યુ-નિવારણુયશ્રીમતે અહંત જલાદિકેયસ્વાહા છે. સપ્તમ શ્રી સાધુપદ પૂજા છે દુહા છે સ્યાદ્વાદ ગુણ પરિણ, રમતા સમતા સંગ છે સાધે શુદ્ધાનંદતા, નમે નમો સાધુ શુભારંગ ૧ છે ઢાળ સાતમી કર્મ પરીક્ષા કરણ કુમાર ચારે-એ દેશી મુનિવર તપસી ઋષિ અણગારજી રે, વાચંયમ વ્રત સાધો ગુણ સત્તાવીશે જેહ અલંક રે, વિરમી સકલ ઉપાધિ છે ભવિયણ વંદે રે, સાતમું પદ ભલું રે ૧છે એ આંકણી નવવિધભાવલોચ કરે સંયમી રે, દશમો કેશને લોચ ઓગણત્રીશ પાસત્થા ભેદ છે રે, વારે તસ નહિ જગ શોચાભકારા દેષ સુડતાલીસ આહારના વારતા રે, અતિક્રમ ન કરે ચાર એ મુનિને અર્થે સમારે મંદિરા રે, પરિહરેએહ આચાર ભ૦ ૩ નરના દેષ અઢાર નિવારિને રે, દીક્ષા શિક્ષા દિયે સારા પુણ્ય પાપ પુદ્ગલ હેયર પતા રે, સમભાવે મુગતિ સંસાર ! ભવ છે ૪ સત્ય હેતુ ભવ અટવી મુકવા રે, ફરહ્યું છઠું ગુણઠાણુ યોગ Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૪૦ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ ત્રીજો અધ્યાત્મગ્રંથની ચિંતના રે, કિરિયા નાણુ પહાણ ભો પા પૂરવવ્રત વિરાધક યોગથી રે, કૂટલિંગીપણું થાય છે દંભનાળ જંજાળ સવિ પરિહરે રે, ચરણ રસિક કહેવાય છે ભ૦ કડી સહસ નવ સાધુ સંયમી રે, સ્તવિયે ગીતારથ જેહ છે વીરભદ્ર પરે તીર્થપતિ હવે રે, સૌભાગ્યલક્ષ્મી ગુણ ગેહ છે કે ભવિયણ | ૭ | છે અથ મંત્ર છે ઓ હ્રીં શ્રી પરમાત્માને અનંતાનંતજ્ઞાનશક્તયે જન્મજરા-ત્ય-નિવારણય શ્રીમતે અહંતે જલાદિક ય સ્વાહા છે અષ્ટમ શ્રી જ્ઞાનપદ પૂજા છે છે દુહા છે અધ્યાતમ જ્ઞાને કરી, વિધટે ભવભ્રમ ભીતિ છે સત્યધર્મ તે જ્ઞાન છે, નમે નમો જ્ઞાનની રીતિ ૧૫ ૧ ઢાળ આઠમી અરણિક મુનિવર ચાલ્યા ગોચરી—એ દેશી જ્ઞાનપદ ભજિયે રે જગત સુહેકરા પાંચ એકાવન ભેદે રે છે સમ્યગજ્ઞાન જે જિનવરે ભાખિયું, જડતા જનની ઉચછેદે રે જ્ઞાન૧ એ આંકણું ભક્ષાભક્ષ વિવેચન પરગડે, ખીર ની જેમ હસે રે | ભાગ અનંતો રે, અક્ષરને સદા,અપ્રતિપાતિ પ્રકાશ્યોરેજ્ઞાન, રા મનથી ૧. ચેતના પાઠ Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વિજ્યલક્ષ્મી રિત વિશસ્થાનક તપપૂજા ૧૪ ન જાણે કુંભકરણવિધિ, તેહથી કુંભ કેમ થાશે રે જ્ઞાન દયાથી રે પ્રથમ છે નિયમા, સદસદૂભાવ વિકાસે રે જ્ઞાન જેવા કંચનનાણું રે લોચનવંત લહે, અંધે અંધ પીલાય એકાંતવાદી રે, તત્ત્વ પામે નહીં સ્યાદ્ભવાદ રસ સમુદાય રે જ્ઞાનની જ્ઞાન ભર્યા ભરતાદિક ભવ તર્યા, જ્ઞાન સકળ ગુણ મૂલ રે જ્ઞાની જ્ઞાનતણી પરિણતિથકી, પામે ભવજળ કૂલરે જ્ઞાન છે ૫ અલ્પાગમ જઈ ઉગ્ર– વિહાર કરે, વિયરે ઉદ્યમવંતરે છે ઉપદેશ માળામાં કિરિયા તેહની, કાયકલેશ સ હુંત રે જ્ઞાનવ | ૬ | જયંત ભૂપેરે જ્ઞાન આરાધતે, તીર્થંકર પદ પામે રે રવિ શશિ મહારે જ્ઞાન અનંતગણું, સૌભાગ્યલક્ષ્મી હિત કામે રે જ્ઞાનપદ૦ | ૭ | છે અથ મંત્ર છે ઓ હ શ્રી પરમાત્મને અનંતાનંતજ્ઞાનશક્તયે જન્મજરા-મૃત્યુનનિવારણ્ય શ્રીમતે અહંતે જલાદિકંય સ્વાહા. છે નવમ શ્રી સમ્યગદર્શનપદ પૂજા છે ! દુહા છે લોકાલોકના ભાવ જે, કેવલીભાષિત જેહ છે સત્ય કરી અવધારતે નમે નમે દર્શન તેહ છેલા ૧. કિનારે Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૪૨ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ ત્રીજો છે ઢાળ નવમી નમે રે નમે શ્રી શત્રુજય ગિરિવર—એ દેશી - શ્રી દર્શન પદ પામે પ્રાણી, દર્શનમોહની દૂર રે કેવલી દીઠું તે મીઠું માને, શ્રદ્ધા સકલ ગુણ ધૂર રે પ્રભુજી સુખકર સમતિ દીજે ૬૦ ૧છે એ આંકણ વિઘટે મિથ્યા પુદૂગલ આતમથી, તેહજ સમક્તિ વસ્ત રે ! જિન પ્રતિમા દર્શન તસ હવે પામીને સમક્તિ દસ્તરે પ્ર. ૨ | દેવિધ દર્શન શાસ્ત્ર ભાખ્યું, દ્રવ્ય ભાવ અનુસાર રે જે નિજ નયણે ધર્મને જોવે, તે દ્રવ્ય દર્શન ધાર રે . પ્ર. જિનદર્શન પૂજન નમનાદિક, ધર્મબીજ નિરધાર રે યોગદ્રષ્ટિ સમુચ્ચયમાંહે, એહ કહ્યો અધિકાર રે | પ્રવ છે તો યદ્યપિ અબલ અછે તોહી પણ આયતિ હિતકર સેયરે સિજજૈભવપરે એહથી પામે, ભાવદર્શન પણ કર્યો રે | પ્રવ | ૫ સમકિત સકળ ધર્મને આશ્રય, એહના ષટ ઉપમાન રે ! ચારિત્ર નાણુ નહિ વિષ્ણુ સમક્તિ, ઉત્તરાધ્યયન વખાણ રે પ્ર૬ દર્શન વિણ કિરિયા નવિ લેખે, બિંદુ યથા વિષ્ણુ અંકરે છે દશમાંહે નવ અંક અભેદ છે, તેમ કુસંગે નિકલંક રે છે પ્ર. ૭ મે અંતર્મુહૂર્ત પણ જે જીવે, પામ્યું દર્શન સાર રે અર્ધા પુલ પરિયટમાંહે, નિશ્ચય તસ સંસાર રે ૧. ભવિષ્યમાં Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વિજ્યલક્ષ્મી વિકૃત વીશસ્થાનક તપૂજા ૧૪૩ છે પ્રવે છે ૮ ગત સમતિ પૂરવ બદ્ધાયુષ, દ વિનુ સમકિતવંતરે ૫ વિણ વૈમાનિક આયુ ન બાંધે, વિશેષાવશ્યક કહત રે છે પ્ર| ૯ | ભેદ અનેક છે દર્શન કેરા, સડસઠ ભેદ ઉદાર રે સેવતો હરિવિક્રમ જિન થાયે, સૌભાગ્યલક્ષ્મી વિસ્તાર રે પ્રભુજી ૧૦ છે છે અથ મંત્ર છે આ હો શ્રી પરમાત્માને અનંતાનંતજ્ઞાનશકતયે જન્મજરા-મૃત્ય-નિવારણય શ્રીમતેઅહંતે જલાદિર્કય સ્વાહા | દશમ શ્રી વિનયપદપુજા છે છે દુહા , શૌચમૂલથી મહાગુણી, સર્વ ધર્મને સાર છે ગુણ અનંતને કંદ એ, નમો નમે વિનયાચાર છે ? ઢાળ દશમી માળા કિહાં છે રે—એ દેશી છે વિનય પદ દશમું પ્રકાયું, પંચ ભેદ સામાન્ય રે છે દશવિહ તેર પ્રકારે જાણે, બાવન ભેદ વિધાને રે ! વિનય પદ સેવો રે છે અરિહંતા જિહાં મુખ્ય | વિનય એ આંકણી કે છાસઠ ભેદ સિદ્ધાંતે ગાયા, સઘળા ગુણને આધાર રે સમદમાદિક સવિ ગુણ સાચા, રાચ્યા જે વિનય વિચાર રે વિનય છે છે અરિહાદિકને ભાવ પ્રશસ્ત, વિધિ વિનય કરે તો રે, આહારી પણ ઉપવાસ Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૪૪ વિવિધ પૂજા સંગ્રહ ભાગ ત્રીને તણું ફળ, નિરંતર અનુસરતો રે | વિનય કા દાય હજાર ને બેલ ચિહંતર, દેવવંદનવિધિ સારો રે ચારશે બાણું બેલ વિચારી, ગુરુવંદન અવધારો રે વિનય છે | ૪ | ગુરુ વિનયે રત્નત્રય પામે, સંવર તપ નિજજરણ રે ૫ કર્મક્ષયે કેવળ ગુણ તેથી, મેક્ષ અનંત સુખવરણા રે વિનયપરે પાંચ વંદનમાં ભાવવંદન તે, ઉપયોગ શુભ લહિયે રે અરિહાદિકને વિનય ભાવતો, ચેતન તદૂરૂપ કહિયે રે વિનય૦ ૫ ૬ એ દ્રવ્ય ભાવ દેય નય વિશુદ્ધ, ધન્નો એ પદ સેવંત રે શ્રદ્ધા ભાસન તત્ત્વરમણ લહી, સૌભાગ્યલક્ષ્મી દીપો રે વિનય છે ૭ છે છે અથ મંત્ર છે ત્મિને અનંતાનંતજ્ઞાનશક્તયે જન્મજરા-મૃત્યુ-નિવારણીય શ્રીમતે અહંતે જલાદિક યસ્વાહા છે એકાદશ શ્રી ચારિત્રપદ પૂજા છે | દુહા | રત્નત્રય વિષ્ણુ સાધના નિષ્ફળ કહી સદીવ ભાવરયણનું નિધાન છે, જય જય સંજમ જીવ ૧ 1. ઢાળ અગિયારમી અજિત જિણું શું પ્રીતડીએ દેશી છે ચારિત્રપદ શુભ ચિત્ત વયું, જેહ સધળા હે નયને ઉદ્ધાર છે આઠ કરમ ચય રિક્ત કરે, નિત્તિ હો ચારિત્ર Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પતિ થી વિજયલક્ષ્મીસુરિત વીશસ્થાનક તપપૂજા ૧૪૫ ઉદાર છે ચાર છે ૧છે એ આંકણી છે ચારિત્રમેહ અભાવથી, દેશ સંયમ દ સર્વ સંયમ થાય છે આઠ કષાય મિટાવીને, દેશવિરતિ હે મનમાં ઠહરાય છે ચાટ મારા બાર કષાય મનથી મટે, સર્વ વિરતિ હે પ્રગટે ગુણરાશ છે દે. શથી સર્વ સંયમ વિષે, અનંતગુણી હો વિશુદ્ધિ સમાસ પચાવાયા સંયમગુણઠાણું ફરશ્યા વિના, તત્વરમણતા હે કેમ નામ કહેવાય છે ગજપાખર ખર નવિ વહે, એહની ગુસતા હે આતમમાં સમાય ચાર ૪ વર્ષ સંયમના પર્યાયમાં, અનુત્તરનાં હો સુખ અતિક્રમ હેયા શુકલ શુકલ પરિણામથી, સંયમથી હે ક્ષણમાં સિદ્ધિ જોય ને ચાર | છે ૫સર્વ સંવર ચારિત્ર લહી, પામે અરિહા હા સહિ મુક્તિનું રાજ છે અનંતર કારણુ ચરણ છે, શિવપનું હૈ નિશ્ચય મુનિરાજ ચાટ છે ૬સત્તર ભેદ સંયમતણુ, ચરણસિત્તરી હો કહી આગમમાંહિ વરુણદેવ જિનવર થયો, વિજયલક્ષ્મી હે પ્રગટે ઉત્સાહી ચારિત્રપદ માછી - અથ મંત્ર છે ઓ હ શ્રી પરમાત્મને અનંતાનંતજ્ઞાનશક્તયે જન્મજરા-મૃત્યુનનિવારણુયશ્રીમતે અતિ જલાદિક ય સ્વાહા છે દ્વાદશ શ્રી બ્રહ્મચર્યપદ પૂજા _| દુહા ! જિનપ્રતિમા જિનમંદિર, કચનના કરે જેહા બ્રહ્મવતથી બહુ ફળ લહે; નમો નમો શિયલ સુદેહા ૧ વિ. ૧૦ Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૪૬ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ ત્રીજો છે ઢાળ બારમી છે કયું જાણું કર્યું બની આવતીએ દેશી છે બ્રહ્મચર્યપદ પૂછયે, વ્રતમાં મુકુટસમાન હો વિનીત છે શિયળ સુરત રાખવા, કહી નવ વાડ ભગવાન હે વિનીત નમો નમો બંભવયધારિણું ૧ એ આંકણી કારિત અનુમતિ તજે, દિવ્ય ઔદારિક કામ હો વિનીતા ત્રિકરણગેએ પરિહરે, ભેદ અઢાર ગુણધામ હો વિનીતા 'નમો પર દશ અવસ્થા કામની, ત્રેવીશ વિષય પરંત હો વિનીત છે અઢાર સહસ્સ શીલાંગર, બેઠા મુનિ વિચરંત હે વિનીત૩ નમે છે દ્રવ્યથી ચાર દારા તજે, ભાવે પર પરિણતિ ત્યાગ હે વિનીત દશ સમાંહિંઠાણ સેવતાં, ત્રીશ અખંભ નામ યાગ હા વિનીત છે | નમે. પા. દિયે દાન સેવન કડીનું, કંચનચૈત્ય કરાય હો વિનીત છે તેથી બ્રહ્મવ્રત ધારતાં, અગણિત પુણ્ય સમુદાય હો વિનીત છે નમોપપા ચોરાશી સહસ મુનિ દાનનું, ગૃહસ્થભક્તિ ફળ જેય હો વિનીત છે ક્રિયાપુણઠાણે મુની વડા, ભાવતુલ્ય નહિ કેય હો વિનીત નમે પેદા દશમે અંગ વખાણિયે, ચંદ્રવર્મા નરિદ હો વિનીત છે તેમ આરાધી પ્રભુતા વર્યો, સૌભાગ્યલક્ષ્મી સૂરદ હો વિનીત ! નમો ૭ | Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વિજયલક્ષમીરિકત વીશસ્થાનક તપપૂજા ૧૪૭ છે અથ મંત્ર ઓ હો શ્રી પરમાત્માને અનંતાનંતજ્ઞાનશક્તયે જન્મ જરામૃત્ય-નિવારણીય શ્રીમતે અહંતે જલાદિક ય સ્વાહા છે દશ શ્રી ક્રિયાપદ પૂજા છે દુહા છે આત્મબોધ વિણ જે ક્રિયા, તે તે બાળક ચાલ તત્વારથથી ઘારિયે, નમો નમે ક્રિયા વિશાલ ૫ ૧ છે છે હાલ તેરમી છે સુણ બેહેની પિયુ પરદેશ—એ દેશી છે. ધ્યાનક્રિયા મનમાં આણિજે, ધર્મ શુકલ ધ્યાયીજે રે આર્ત રૌદ્રના કારણ કિરિયા, પચવીશને વારી જે રે ધ્યાનક્રિયા ભજે નિશ દિન પ્રાણી છે એ આંકણી કંચનકાંતિ પરમેષ્ઠિરૂપે, લોકાલોક પ્રમાણ રે સર્વ શાંતિકર ભાલ ઠેકાણે, ધ્યાયે પ્રણવ ગુણખાણ રે ધ્યાપરા તેર ક્યિાઠાણુ તેર કાઠિયા તજી, કરણ સિત્તરી ભજીયે રે છે વેગ અડદિઠ્ઠી સમ્મત કિરિયા, આતમ સુખકર કહિયે રે ધ્યાપામા પહેલી ચઉદિઠ્ઠી જ્ઞાનાધારે, રત્નત્રયાધારે ચાર રે અડ કર્મક્ષય ઉપસમેં વિચિત્રા, ઓઘદષ્ટિ બહુ પ્રકાર રાધ્યાપ૪ વિષ ગરલ હિનાદિક વારે તહેતુ અમૃત ધારે પ્રીતિ ભક્તિ વચન અસંગે, શુભ પરિણતિ સુધારો Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૪૮ વિવિધ પૂજાસગ્રહ ભાગ ત્ર બે રે ાધ્યાનાપા અંતરતત્ત્વ વિષય પ્રતીતે, એ જ્ઞાનકિરિયા સાચી રે ! અક્રિયાવાદીકૃષ્ણપક્ષિયા, શુકલપક્ષિયા કિરિયા વાચી' ર્ ॥ ધ્યા૦ ૬ !! અશુભધ્યાન ઠાણુ ત્રેસઠ વારી, ધ્યાન શતક મન ધારી રે ! હરવાહન તીર્થંકર હુએ, સૌભાગ્યલક્ષ્મી લિ ધારી રે !! ધ્યાન॰ ॥ ૭॥ ॥ અથ મંત્રા આ હ્રીં શ્રી પરમાત્મને અનંતાનંતજ્ઞાનશકતયે જન્મ-જરામૃત્યુ-નિવારણાય શ્રીમતે અર્હત જલાદિક ૫૦ સ્વાહા !! ૫ ચતુર્દશ શ્રી તપચંદ્ર પૂજા થા . દુહા . કમ તપાવે ચીકણાં, ભાવ મંગળ તપ જાણુ પચ્ચાશ લબ્ધિ ઉપજે, જય જય તપ ગુણ ખાણું ! ૧ k ॥ ઢાળ ચૌદમી ! ॥ અલગી રહેને, રહેને રહેતે, રહેન, અલગી રહેને,—એ દેશી II તપપદને પૂજે હા પ્રાણી, તપપને પૂછજે !! એ આંકણી ! સર્વ મંગળમાં પહેલું મંગળ, કમ નિકાચિત ટાળે ક્ષમાસહિત જે આહાર નિરીહતા, આતમઋદ્ધિનિ ૧ કાયાવાદી Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વિજયલક્ષમીરિકૃત વિશસ્થાનક તપપૂજા ૧૪૯ હાળે હે પ્રાણી છે ત૫૦ લાતે ભવ મુક્તિ જાણે જિનવર ત્રણ ચઉ જ્ઞાનેનિયમા તોયે તપ આચરણ ન મૂકે, અનંતગુણ તપ મહિમા હો પ્રાણી છે તપ૦ મે ૨ એ પીઠ અને મહાપીઠમુનીશ્વર, પૂરવભવમદ્વિજિનના સાધવી લખમણું તપ નવિ ફળિયું, દંભ ગયો નહિ મનને એ તપ૦ પણ અગ્યાર લાખને એંશી હજાર, પાંચસેં પાંચ દિન ઉણુ છે નંદનઋષિએ માસખસણ કરી, કીધાં કામ સંપુના હૈ પ્રાણુ તપ૦ ૪ તપતપિયાં ગુણરત્ન સંવત્સર, બંધક ક્ષમાના દરિયા ને ચૌદહજાર સાધુમાં અધિકા, ઘન્ના તપગુણ ભરિયા હે પ્રાણી છે તપ૦ છે પ . ષડ ભેદ બાહિર તપના પ્રકાશ્યા, અંતરત ષડ ભેદ છે બાર ભેદ તપ તપતાં નિર્મળ, સફળે અનેક ઉમેદ હો પ્રાણી છે. તપ છે ૬ / કનકકેતુ એડ પદને આરાધી, સાધી આતમ કાજ છે તીર્થ કરપદ અનુભવ ઉત્તમ, સૌભાગ્યલક્ષ્મી મહારાજ હે પ્રાણી છે તપ છે ૭ છે છે અથ મંત્ર ઓ ડીશ્ર પરમાત્માને અનંતાનંતજ્ઞાનશક્તયે જન્મ-જરામૃત્યુ-નિવારણય શ્રીમતે અર્વતે જલાદિકં ય સ્વાહા છે પંચદશ શ્રી ગોયમપદ પૂજા છે કુહા ! છઠ્ઠ છઠ્ઠ તપ કરે પારણું, ચઉનાણું ગુણધામ છે Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧પ૦ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ ત્રીજો એ સમ શુભ પાત્ર કે નહિ, નમો નમો ગોયમસ્વામીના Iઢાળ પંદરમી દાદાજમહેદર્શન દીજે હે–એ દેશી રાગ-પૂર્વ દાન સુપાત્રે દીજે હો ભવિયાં, દાન સુપાત્રે દીજે છે એ આંકણું છે લબ્ધિ અવીશ જ્ઞાની ગોયમ, ઉત્તમ પાત્ર કહીજે હો ! ભવ છે ૧ મુહૂર્તમાં ચાદ પૂરવ રચિયાં, ત્રિપદી વીરથી પામી છે. ચૌદસેં બાવન ગણધર વાંધા, એ પદ અંતરજામી હો ભ૦ મારા ગણેશ ગણપતિ મહામંગળ પદ, ગેયમવિણ નવિ દૂજો ! સહસ્ત્ર કમલદલ સેવનપંકજ, બેઠા સુર નર પૂજે હો ભા ક્ષીણહી મુનિ રત્નપાત્ર સમ, બીજા કંચનસમ પાત્ર છે રજતના શ્રાવક સમકિત નંબ, અવિરતિ લોહ મટ્ટા પત્તા હે ભ૦ ૪ મિથ્યાત્વી સહસથી એક અણુવ્રતી, આણુવ્રતી સહસથી સાધુ | સાધુ સહસથી ગણધર જિનવર, અધિકા ટાળે ઉપાધિ હો ! ભવ પાપા પાંચ દાન દશ દાનમાં મહેટાં, અભય સુપાત્ર વિદિતા છે એથી હરિવહન હુએ જિનવર, સૌભાગ્યલક્ષ્મી ગુણગીતા હો ભવિયાં છે ૬ છે અથ મંત્ર છે ઓ હ્રીશ્રી પરમાત્મને અનંતાનંતજ્ઞાનશક્તયે જન્મજરામૃત્યુ-નિવારણુય શ્રીમતે અહંત જલાદિક ય સ્વાહા છે Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વિજયલક્ષ્મી રિકૃત વિશસ્થાનક તપપૂજા ૧૫૧ | ડિશ શ્રી જિનપદ પૂજા છે ૧ દુહા ! દેષ અઢારે ક્ષય ગયા, ઉપના ગુણ જસ અંગ છે. વયાવચ્ચ કરિયે મુદા, નમો નમો જિનપદ સંગ ૧ ઢાળ સેમી છે ચૌદ લેકને પાર કહાવે–એ દેશો . - જિનપદ જગમાં જાચું જાણો,સ્વરૂપ રમણ સુવિલાસી સોળ કષાય જિતે તે જિનજી,ગુણગણ અનંતઉજાસીપજિન પદ જપિયેજોજિનપદ જાપયે, જિનપદ ભજિયે,જિનપદ અતિ સુખદાયીએ આંકગી છે શ્રત હિ મન.પર્યવ જિનજી, છમિત્થા વીતરાગી કેવળી જિનને વચન અગે ચર, મહિમા જિન વડભાગી જિવ ારા જિનવર સૂરિ ૮ ૯ ૧૦. વાચક સાધુ, બાળ થિવિર ગિલાણી તપસી ચેત્ય શ્રમણ સંધ કેરી, વૈયાવચકીજે ગુણખાણી જિવાયા ગુણિજન દશને વૈયાવચ કીજે, સહમાં જિનવર મુખ્ય છે વૈયાવચ ગુણુ અપ્પડિવાઈ, જિનઆગમ હિત શિખ્ય જિ. છે જે નીચ ગોત્ર બાંધે નહિ કહી, કરે ઉંચ ગોત્રને બંધ ગાઢ કર્મ બંધ શિથિલ હવે, ઉત્તરાધ્યયને પ્રબંધ છે જિ૫ મનશુદ્ધ એ પદને આરાધી, જિમૂત; જિન હોવે છે વિજયસૌભાગ્યલક્ષ્મસૂરિ સંપદ. પરમાનંદ પદ જોવે છે જિવે છે . ૬ છે અથ મંત્ર છે Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૫૨ વિવિધ પૂજાસ ગ્રહુ ભાગ ત્રીજો આ હી શ્રી પરમાત્મને અનંતાનંતજ્ઞાનશતયે જન્મ-જરામૃત્યુ-નિવારણાય શ્રીમતે અર્હ તે જલાર્દિક ૫૦ સ્વાહા ॥ ૫ સપ્તદેશ શ્રી સંયમપદ પૂજા ॥ ॥ દુહા ॥ શુદ્ધાતમ ગુણમે રમે, તજી ઈંદ્રિય અશંસ !! ચિર સમાધિ સંતેષમાં, જય જય સંયમવશ ॥ ૧ ॥ U ઢાળ સત્તરમી ॥ કુંવર ગભારે। નજરે દેખતાંજી. એ દેશી ડા સમાધિગુણમય ચારિત્રપદ ભલુ જી, સત્તરમું સુખકાર રે ! વીશ અસમાધિ દ્વાષ નિવારીનેજી, ઉપન્યા ગુણસ તાષ શ્રીકારે રે !! નમે નમેા સંયમપદને મુનિવરાજી ! ૧ ૫ એ આંકણી ! અનુકપા દીનાકિની જે કરે છ, તે કહીયે દ્રવ્ય સમાધિ રે ! સારણાકિ કરી ધમ માં સ્થિર કરેજી, તે લહિયે ભાવ સમાધિરે !! તમે॰ !! ૨ ૫ વ્રત શ્રાવકનાં ખાર ભેદે કહ્યાંછ, મુનિના મહાવ્રત પંચ રે !! સત્તર એ દ્રવ્ય ભાવથી જાણીનેજી, યથાચિત કરે સયમ સૌંચ રે ! નમે ૫૩૫ ચાર નિક્ષેપે સાત નયે કરીજી, કારણ પાંચ સંભાર ૨ે । ત્રિપદી સાત ભાંગે કરી ધારિયેજી, જ્ઞેયાદિક ત્રિક અનધાર રે ૫ નમા॰ ૫૪૫ ચાર પ્રમાણે ષડ્ દ્રવ્યે કરીજી, નવ Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ แ - પડિંત શ્રી વિજ્યલક્ષ્મીસૂરિષ્કૃત વીશસ્થાનક તપપૂજા ૧૫૩ તત્વે દિલ લાવ રે ! સામાયિક નવ દ્વારે વિચારિયેજી, અમ ડ આવશ્યક ભાવ રે ! નમા૦ ૫૫ ૫૫ ચાર સામાયિક આગમમાં કહ્યાંજી, સર્વે વિરતિ અવિરુદ્ધ રે ! પાંચ ભેદ છે સજમ ધનાથજી, નિર્મળ પરિણામે સવિશુદ્ધ રે !! નમા॰ ।। ૬ । સમાધિવર ગણધરછ જાચિયાળ, ચાવીશ જિનને કરી પ્રણામ રે ! પુરંદર તીર્થ કર થયા એહથીજી, સૌભાગ્યલક્ષ્મી ગુણધામ ૨ે ॥ નમા॰ ॥ ૭ ॥ અથ મંત્રા આ હી શ્રી પરમાત્મને અનંતાનંતજ્ઞાનશકતયે જ મ-જરામૃત્યુ-નિવારણાય શ્રીમતે અ ંતે જલાર્દિક ય૦ સ્વાહા ! ॥ અષ્ટાદશ શ્રી અભિનવજ્ઞાનપદ પૂજા ।। ॥ દુહા . જ્ઞાનવૃક્ષ સેવા ભવિક, ચારિત્ર સમક્તિ મૂળ અજર અમર પદ ±ળ લહેા, જિનવર પદવી ફૂલ ॥ ૧ ॥ U ઢાળ : અઢારમી ૫ કોઇ લેા પર્વત "ધલા રે લાલએ દેશી. แ અભિનવ જ્ઞાન ભણા મુદ્દા રે લાલ, મૂકી પ્રમાદ વિભાવ ૨ે હું વારી લાલ ! બુદ્ધિના આઠ ગુણ ધારિયે રે લાલ, આઠ દેષના અભાવ રે ! હું' વારી લાલ ૫ પ્રણમા પદ અઢારમું રે લાલ ॥ ૧ ॥ એ આંકણી ! દેશારાધક કિરિયા Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫૪ વિવિધ પૂજાસગ્રહ ભાગ ત્રી . છ કહી રે લાલ, સર્વારાધક જ્ઞાન હૈ ! હું॰ા મુહૂર્તાદિક કિરિયા કરે રે લાલ, નિરંતર અનુભવ જ્ઞાન રે હુ નામના ॥ ૨ ॥ જ્ઞાનરહિત કિરિયા કરે રે લાલ, કિરિયા રહિત જે જ્ઞાન રે ! હું॰ અંતર ખત્તુ રવિ જિશ્યા રે લાલ, પેાડશકની એ વાણુ રે ! હું પ્ર॰ l! ૩! છઠ્ઠું અઠ્ઠમ દિ તપે કરી રે લાલ, અજ્ઞાની જે શુદ્ધ રે ! હું ! તેહથી અનંતગુણી શુદ્ધતા ૨ે લાલ, જ્ઞાની પ્રગટપણે લબ્રુ રે ૫ હું પ્રિના૪ રાચે ન જૂઠ કિરિયા કરી રે લાલ, જ્ઞાનવંત નુએ યુક્તિ રે ! હું॰ના જૂઠ સાચ આતમજ્ઞાનથી રે લાલ, પરખે નિજ નિજ વ્યક્તિ રે ! હું ! પ્ર॰ ॥ ૫ ॥ પાંચ ભેદ છે જ્ઞાનના ૨ે લાલ, તેહ આરાધે જેહ ર ાહુ ના સાગરચદ્ર પરે પ્રભુ હુયે ૨ે લાલ, સૌભાગ્યલક્ષ્મી ગુણગેડ રે ! હું વારી લાલ !! પ્રણમે પદ અઢારમુ` રે લાલ ૫૬૫ 0 ॥ અથમત્ર u આ હી શ્રી પરમાત્મને અનંતાન તજ્ઞાનશતયે જન્મ- જરામૃત્યુ-નિવારણાયે શ્રીમતે અહ તે જલાદિક ય૰ સ્વાહા !! ૫ એકાનવિશતિતમ શ્રી શ્રુતપ પૂજા થા ॥ દુહા | વકતા શ્રોતા યાગથી, શ્રુત અનુભવ રસ પીન ॥ ધ્યાતા ધ્યેયની એક્તા, જય જય શ્રુત મુખ લીન uk Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - પતિ શ્રી વિજયલક્ષ્મીકિત વીશસ્થાનક તપૂજા ૧૫૫ છે ઢાળ ઓગણીસમી છે અવિનાશીની સેજડીયે રંગ લાગ્યો મોરી સજનીજી-એ દેશી શ્રત પદ નમિયે ભાવે ભવિયા, શ્રત છે જગત આધાર છે દુષમ રજની સમયે સાચો, શ્રદીપ વ્યવહાર શ્રત પદ નમિયેજી ના એ આંકણી બત્રીશ દેષરહિત પ્રભુ આગમ, આઠ ગુણે કરી ભરિયું છેઅર્થથી અરિહંતજિયે પ્રકાશ્ય, સૂત્રથી ગણધર રચિયું પકૃતમારા ગણઘર પ્રત્યેકબુદ્ધ ગુંથ્ય, શ્રુતકેવલી દશપૂવજી છે સૂત્ર રાજા સમ અર્થ પ્રધાન છે, અનુગ ચારની ઉવકૃતવાણા જેટલા અક્ષર શ્રતના ભણાવે, તેટલા વર્ષ હજાર છસ્વર્ગનાં સુખ અનંતાં વિલસે, પામે ભવજળ પાર કૃતના ૪ કેવળથી વાચતા માટે, છે સુચનાણુ સમથ્થળ છે શ્રુતજ્ઞાની શ્રુતજ્ઞાને જાણે, કેવળી જેમ પય થ શ્રત છે છે ૫ કાળ વિનય પ્રમુખ છે અડવિધ, સૂત્રે જ્ઞાનાચાર છો શ્રતજ્ઞાનીને વિનય ન સેવે, તે થાયે અતિચાર | શ્રત ૬ ચઉદ ભેદે શ્રત વીશ ભેદે છે. સૂત્રપિસ્તાલીશભેદે જી રે રત્નચૂડ આરાધતો અરિહા, સૌભાગ્યલક્ષ્મી સુખ વેદે શ્રુત૦ ૭ છે છે અથ મંત્ર ઓ હો શ્રી પરમાત્મને અનંતાનંતજ્ઞાનશક્તયે જન્મ-જરા ૧ દુષમ કાળનિશામાંહિ તેજ, પાઠાં૨ ભળિયું. પાઠ૦ ૩ પસત્ય, MISIO Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ ત્રીજો મૃત્યુ-નિવારણય શ્રીપત અને જલાદિકં ય સ્વાહા છે વિશતિતમ શ્રી તીથપદ પૂજા - કુહા ! તીરથયાત્રા પ્રભાવ છે, શાસન ઉન્નતિ કાજ છે પરમાનંદ વિલાસતાં, જય જ્ય તીર્થ જહાજ ! ૧ || ઢાળ વીશમી / ગિરુઅ રે ગુણ તુમતણાએ-દેશી શ્રી તીરથપદ પૂજો ગુણિજન, જેહથી તરિયે તે તીરથ રે અરિહંત ગણધર નિયમા તિરથ, ચઉગિહ સંધ મહા તીરથ રે પાશ્રીછે ૧. એ આંકણી છે લૌકિક અડસઠ તીર્થને તજીયે, લોકોત્તરને ભજીયે રે લોકોત્તર દ્રવ્યભાવ દુભેદે, થાવર જંગમ જજિયે રે શ્રી પરા પંડરીકાદિક પાંચે તીરથ, ચૈત્યના પાંચ પ્રકાર રે, થાવર તીરથ એહ ભણીજે, તીર્થયાત્રા મહાર રે પશ્રીના ૩ વિહરમાન વીશ જંગમતીરથ, બે કેડીકેવળી સાથરેવિચરંતા દુઃખ દેહગ ટાળે, જંગમતીરથ નાથ રે શ્રી સંધ ચતવિંધજંગમ તીરથ, શાસનને શોભાવે રે અડતાલીશગુણ ગુણવંતા, તીર્થપતિ નમે ભાવે રે શ્રી ૫ | તીરથપદ ધ્યા ગુણ ગાવો, પચરંગી રયણને લાવો રે. થાળ ભરી ભરી તીરથ વધા, ગુણ અનંત દિલ લાવો રેશ્રીબદા મેરૂપ્રભુ પરમેશ્વર હુઓ, તીરથને પ્રભાવે રે વિજય સૌભાગ્યલક્ષ્મીસુરિસપદ,પરમ મહોય પાવે રેશ્રી છા Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પડિત શ્રી વીરવિજ્યજીકૃત વીશસ્થાનક તપપૂજા ॥ ઢાળ ! એકવીશમી ।। ઘણું જીવતું જીવ જિનરાજ જીવા ઘણુ’——એ દેશી ઘ ઘણું પૂજ તુ પૂજ થાનકપદ પૂજ તુ', સમ્યભાવગુણ ચિત્ત આણી । જિનવર પતણું, હેતુ છે એ ભલું, કા નહીં એહ સમુ સમયવાણી ૫ ધણું૦ ૫૧૫ એ આંકણી વીશ વીશ વસ્તુ મેળવી કરી ઊજવા, નરભવ પામીને લાહા લીજે તપફળ વાધશે ઊજમણા થકી,જિનવર ગણધર એમ વદીજે ! ઘણું ॥ ૨ ॥ ખંભાતય ખંદરે સુંદર ભાવિયા, શ્રાવક શ્રાવિકા પુણ્યવંતા । વીશથાનતણી ભક્તિ કરે ભાવથી, શાસન ઉન્નતિ અતિ કરતા !! ઘણું॰ us!! તાસતણે આગ્રહે સ્તવન પૂજા રચી, શુદ્ધકરો શ્રુતધરા પુણ્ય જાણી ।। વિજય આનંદગણિ વિજયસૌભાગ્યસૂરિ, વિજયલક્ષ્મીસૂરિ જૈનવાણી ધણું૦ ૫૪ા ઋતિ ઢાળ સમાપ્ત ॥ ૫ કળશ ! એમ વીશસ્થાનક સ્તવન કુસુમે,પૂજિયા શ ખેશ્વરે ૫ ૪ ૧ સંવત સમિતિ વેદ વસુ શશી (૧૮૪૫) વિજયશમી મન ધરા ।। તપગચ્છ વિજયાનંદ પાધર, શ્રી વિજયસૌભાગ્ય સૂરિશ્વરા ૫ શ્રી વિજયલક્ષ્મીસૂરી પાણે, સકલ સંધ મગલ કરે! ॥ ૧ ॥ ॥ ઇતિ શ્રી વિજયલક્ષ્મીસૂરિષ્કૃત વિશતિસ્થાનકપઃ પૂજા સમાપ્તા ૧૫૭ Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૫૮ ૧૫૮ વિવિધ પૂજાસગ્રહ ભાગ ત્રીજો શ્રી સકલચંદ્રજી ઉપાધ્યાયકૃત સત્તરભેદી પૂજા મ વિધિ પ્રથમ સ્નાત્ર કરે, પછી અષ્ટપ્રકારી પૂજા કરે, ઉજવલરૂપા પ્રમુખની કેબીમાં કુંકુમ તથા કેશર વગેરેને સ્વસ્તિક કરે પછી સુંદર કળશ, કેશર પ્રમુખ મિશ્રિત શુદ્ધ જળ ભરી સ્થાપનાને રૂપિયે કળશમાં નાખે, પછી કળશ કેબીમાં રાખી સનાત્રીઓ મુખકોશ ઉતરાસંગથી કરી ત્રણ નવકાર ગણી નમસ્કાર કરે, હાથે ધૂપ દેઈ કેબી હાથમાં ધારણ કરે, મન સ્થિર રાખે, છીંક વર્જન કરે, સનાત્રીયા પ્રભુજી સન્મુખ ઊભા રહે, પંચામૃત કળશ અડગ રાખે, અને મુખ થકી પહેલી પૂજાને પાઠ ભણે, તે ભણીને પછી પ્રભુને પંચામૃતનું હરણ કરે તથા પ્રભુની ડાબી બાજુના અંગુઠે જળધાર આપે. ૨ પછી સુંદર સૂક્ષમ અંગભૂતણે જિનબિંબ પ્રમાઈ કેશર, ચંદન, મૃગમદ, અગર, કપૂરાદિકથી કોલી ભરી હાથમાં લઈ ઊભું રહીને મુખથકી બીજી પૂજાને પાઠ ભણે, તે ભણીને વિલેપન કરી નવ અંગે પૂજન કર. ૩ પછી અત્યંત સુકેમલ સુગંધિત અમૂલક વસ્ત્રયુમ ઉપર કેશરને સ્વસ્તિક કરી, પ્રભુજી આગળ ઊભું રહી સુખ થકી ત્રીજી પૂજાને પાઠ ભણે, તે ભણીને પ્રભુજી આગળ વસ્ત્ર યુગ્મ ચઢાવે. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી સકલચંદ્રજી ઉપાધ્યાયકત સત્તરભેદી પૂજા ૪ પછી અગર, ચંદન, કપૂર, કુંકુમ, કસ્તુરીનું ચૂર્ણ કરી કાળી મરી, પ્રભુ આગળ ઊભા રહી, મુખ થકી ચેથી પૂજાને પાઠ ભણે, તે ભણીને વાસ ચૂર્ણ બિંબ ઉપર છાંટે, જિન મંદિરમાં ચૂર્ણ ઉછાળે. ૫ પછી ગુલાબ, કેતકી, ચંપ, કુંદ મચકુંદ, સેવનજાતિ, જઈ બેલસિરિ ઇત્યાદિ સુગંધયુક્ત પંચવણું ફૂલ લઈ ઊભા રહી, મુખ થકી પાંચમી પૂજાને પાઠ ભણે. તે ભણીને પંચવણું ફૂલ ચઢાવે. ૬ પછી નાગ, પુનાગ, મએ, દમણે, ગુલાબ, પાડલ, મગરે, સેવંત્રી, ચંબેલી, માલતી પ્રમુખ પંચવર્ણના કુસુમની સુંદર માળા ગુંથીને હાથમાં લઈ ઊભા રહી, છઠ્ઠી પૂજાને પાઠ ભણે ભણીને કંઠે ફૂલની માળા પહેરાવે. ૭ પછી પંચવર્ણ ફૂલની કેશરથી આંગી રચી, હાથમાં હૈઈ મુખથકી સાતમી પૂજાને પાઠ ભણે, તે ભણીને સુગ ધિત પુષ્પ કરી, અત્યંત ભક્તિએ સહિત ભગવંતના શરીરે આંગી ર. ૮ પછી ઘનસાર, અગર, સેલારસ પ્રમુખ સુગધવટી ઈત્યાદિક સુગંધચૂર્ણ ઉકેબીમાં નાખી ઉકેબી હાથમાં લઈ પરમેશ્વર આગળ ઊભા રહી, મુખથકી આઠમી જાને પાઠ ભણે તે ભણીને પ્રભુજીને સુગંધિ ચૂર્ણ ચઢાવે. ૯ પછી સધવા સ્ત્રીઓ એકઠો થઈને. પંચવણું દવા, Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૬૦ વિવિધ પૂસંગ્રહ ભાગ ત્રી ધૂપ સહિત સુવર્ણમય દંડે કરી સંયુક્ત, ઉજજવળ થાળમાં કંકુમને સ્વસ્તિક કરી, અક્ષત, શ્રીફળ, રૂપાનાણું ધરીને તે થાળમાં વા ધારણ કરે, પછી તે સધવા સ્ત્રીના મરતકે રાખી ગીતગાન ગાતાં સર્વ જાતિનાં વાજિંત્ર વાગતાં, ત્રણ પ્રદક્ષિણા આપે. પછી ધ્વજા ઉપર ગુરુ પાસે વાસક્ષેપ કરાવે, પ્રભુ સન્મુખ ગહુલી કરે, ઉપર અક્ષતથી સ્વસ્તિક કરે. સેપારી ચઢાવી મુખ થકી નવમી પૂજાને પાઠ ભણે, તે પાઠ ભણું ધ્વજા ચૂર્ણ ચઢાવે. ૧૦ પછી પીરેજા, નીલમ, લસણીયા, મોતી, માણેકથી જડેલા એવા મુકુટ, કુંડલ, હાર, તિલક, બહેરખા, કંદરા, કડા ઇત્યાદિક આભરણ, લેઈમુખથકી દસમી પૂજાને પાઠ ભણે, તે ભણુને આભરણ તથા રોકડ નાણું ડબલ ચઢાવે. ૧૧ પછી કેલ, અકેલ, કુંદ, મચકુંદ એવા સુગંધિત પુનું ગુહ બનાવી છાજલી, શેખ, કરણી, પ્રમુખની રચના કરી, હાથમાં લેઈ મુખથકી અગીયારમી પૂજાને પાઠ ભણે; તે ભણીને ફૂલઘર ચઢાવે. ફૂલની વંદનમાળા-તેરણ ફૂલના ચંદરવા, પંકીયાં પ્રમુખ બાંધે. ૧૨ પછી પંચવણ સુગંધિત પુષ, લેઈ ફૂલને મેઘ વરસાવતે બારમી પૂજાને પાઠ ભણે, તે ભણીને પુષ્પ ઉછાળે. ૧૩ પછી અખંડ તંદલને રંગી, પંચવણ કરી, એક થાળમાં દપણું, ભદ્રાસન, નંદાવર્ત, શરાવસંપુટ, પૂર્ણકુંભ, મસ્યયુમ, શ્રીવત્સ વર્ધમાન અને સ્વસ્તિક એ અષ્ટમાંગલિક રચી, તે થાળ હાથમાં લઈ પ્રભુજીની આગળ ઊભા રહી તેરમી Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી સકલચંદ્રજી ઉપાધ્યાયકત સત્તરભેદી પૂજા ૧૬૧ પૂજાને પાઠ ભણે, તે ભણીને રૂપાનાણે સંયુક્ત તે થાળ પ્રભુજી આગળ ધરે. ૧૪ પછી કૃણાગુરુ, કુદરુક, સેલારસ, સુગંધવટી, ઘનસાર, ચંદન, કસ્તુરી, અંબર ઇત્યાદિક વસ્તુનું ધૂપધાણું રેકેબીમાં ધરી મુખથકી ચૌદમી પૂજાને પાઠ ભણે, તે ભણીને ધૂપધાણું ઉખે. ૧૫ પછી સુંદર સ્વરૂપવાન એવા કુમાર-કુમારિકાઓ મધુર સ્વરે પ્રભુજીની આગળ ઊભા થકી ગીતગાન કરે, અને મુખથકી પંદરમી પૂજાને પાઠ ભણે, તે ભણીને પંદરમી પૂજા કરે. ૧૬ પછી પંચેઢિયે પરિપૂર્ણ એવા સુંદર કુમાર અને કુમારિકાઓ અથવા સમાન અવસ્થાવાળી સધવા સ્ત્રીઓ અથવા એકલી કુમારિકાઓ સુ દર-વસ્ત્ર આભૂષણ પહેરી પ્રભુની સન્મુખ ઊભા રહી શંકા કક્ષારહિત નાટક કરે, કદાપિ સ્ત્રીઓને વેગ ન બને તે સમાન અવરથાવાળા પુરૂષ મળી નાટક કરતા થકા સુખથકી સોળમી પૂજાને પાઠ ભણે, તે ભણને સોળમી પૂજા કરે. ૧૭ પછી મલ, કંસાલ, તબલ, તાલ, ઝાંઝ, વીણા, સતાર, તૂરી, ભેરી, ફેરી, દુંદુભિ, શરણાઈ, ચંગ, નફરી પ્રમુખ સર્વ જાતિનાં વાજિંત્ર બજાવતા થકા મુખથકી સત્તરમી પૂજાને પાઠ ભણે, તે ભણીને સત્તરમી પૂજા કરે. પછી આરતી કરે તેને વિધિ કહે છે–પૂજા ભણી રહ્યા પછી વસ્ત્ર પ્રમુખ પહેરી, ઉત્તરાસંગ કરે, પછી અંતરપટ હર કરી, કેબીમાં સ્વસ્તિક કરી માંહે રૂપાનાણું, તંદુલ, સોપારી, ધરે, પછી આરતિ દીપક સાથે સંયોજીને પ્રભુની સન્મુખ દક્ષિણાવર્તથી સર્વ વાજિંત્ર વાજતાં આરતી કરે. વિ. ૧૧ Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૬૨ વિવિધ પૂજાસગ્રહ ભાગ ત્રીજો શ્રી સલચદ્રજી ઉપાધ્યાયકૃત સત્તરભેદી પૂજા ॥ પ્રથમ ( ન્હવણ ) જલપૂજા ! ॥ દુહા ॥ અરિહંત મુખકજ વાસિની, ભગવતી ભારતા દેવી સમરી પૂજાવિધિ ભણું, તું મુઝ મુખકજ સેવી ॥ ૧॥ ૧ ૩ ન્હવણ વિલેણ ગમે, ચકમુન્નુઅલ' ચ, વાસ પૂ ७ એ, પુપ્પારાહણું માલારાહષ્ણુ, તહ વણ્યારે હણું॥ ૧ ॥ ૯ ૧૦ ચુન્નારાણ જિષ્ણુપુંગવાણું, ધયારોહણું આભરણુારાહણુ ૧૧ ૧૨ ૧૩ ચેવ; પુગિહ પુગરા, આરતાય મંગલપવા ારા ૧૪ ૧૫ ૧૬ દીવા ધૃવ ઉખવા, નેવેજ સુફલાણુ ઢાયય; ગીય નટ્ટ ૧૭ વજ, પૂયા—ભૈયા ઈ મે સતર ।। ૩ u વસ્તુ છંદ ॥ રયણુક ચન રયણુક ચન `લસસભંગાર, ખીરાધિ વર જલરિય, અડસડન્સ ચઉઠ્ઠિ અનુપમ, ગંગા સિન્ધુ ૧ ઝારી Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી સકલચંછ ઉપાધ્યાયકૃત સત્તરભેરી પૂજા ૧૯૩ મહાનદી, તીર્થ કુંડ દ્રહ અભિય રસસમ ભદ્રસાલ નંદન સુમનસ, ડુક વાપિવારિ જન્મ સનાથ અમર કરે, ચકવિહ સુરપરિવાર ૧ પૂજા છે હાલ રત્નમાલાની પ્રથમ પૂરવ દિશિ, કૃત શુચિ સ્નાન, દંત મુખશુદ્ધિ કે ધૌત રાજી; કનક મણિ મંડિત, વિશદ ગધોકે, ભરિય મણિ કનકની કળશ રાજી ૧ જિનપ ભવનંગતે ભગવદાકને નમતિતં પ્રથમ માર્જતીશં; દિવિયથેદ્રાદિક તીર્થગધેË, સ્નપતિશ્રાવક તિમ જિનેશ પાર | ગીત | રાગ અડાણ, મહા૨ છે ભવિ તુમે દેખો, અબ તુમે દેખે, સત્તરભેદ જિનભગતિ; અંગ ઉપાંગ કહી જિન ગણધરે, કુગતિ હરી દિને મગતિ છે ૧ | ભવિ. શુચિ તન ઘાતી ઘરી છેકે, ભરિય મણિકનકની કલશઆલી; જિન દીઠેનપિ પૂજીપખાળી; દિએ નિજ પાતિક ગાળી છે ર છે ભર સમક્તિ શુદ્ધિ કરી દુ:ખહરણી, વિરતાવિરતિ કરણ જોગીસર પણ ધ્યાને સમરી, ભવસમુદ્રકી તરણી ૩ !! ભવ દેખાવતી નહીં કબહી વૈતરણી, કુમતિકું રવિભરણી, સકલ મુનીસરકું શુભ લહરી, શિવમંદિર નીસરણી છે ૪ ભત્ર છે ઈતિ . ૧ | Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ ત્રીજો છે મંત્ર છે શચિપતિઃ સપ્તદશપ્રકારે , “ત્યારે સંઘટિત પહા૨. સ્વર્ગગનાણુ ક્રમગાયિનીશુપૂજાં પ્રભઃ પાજિનસ્ય ચક્રના પુરંદર: પૂરિતહેમ કે ભૈ–રદંભમંભિરલ સુગંધ, સાક સુરૌપૈ: સ્નેપનેન સમ્યફ, પૂજાં જિદ પ્રથમાં ચકાર | ૨ | | ૨ બીજી વિલેપનની પૂજા છે છે વસ્તુ છંદ છે વિમલચંદનવિમલચંદન ઘસિય ઘનસાર, કેસરસુરભિશું મેલવિબ, ભરિય રત્નકંચન કોલિય; અંગ વિલેપન વિધિ કરિય, દિવ્વગંધરસ માંહિ મેલિય, પૂજા દ્વિતીય પ્રમોદભર, નિરખું નયણુ અલોલ, જિનમૂરતી આલોકતાં, મુજ મન હરખ કલોલ | ૧ છે પૂજા ઢાલ છે રાગ રામગિરિ છે દેશી-જયમાલાની છે બાવનાચંદન સરસ ગાસીસમાં, ઘસિય ઘનસારણું કુંકુમાએ કનકમણિ ભાજન સુરભિરસપૂરિયં, તિલક નવા કરો પ્રભુ અંગમાં એ છે ૧. ચરણ જાનું કરે, અંસ શિરભાલ ગલે, કંઠ હૃદય ઉદર જિન દિજિયે એ; દેવના દેવનું ગાત્ર વિલેપતાં, હરી પ્રભુ દુરિત કરિ લીજિયે એ છે ૨ | પંડિત શ્રી સકલચંદ્રજી ઉપાધ્યાયકત સત્તરભેદી પૂજા ૧૬પ Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રીસકલચંદ્રજી ઉપાધ્યાયકૃત સત્તરભેદી પૂજા છે ગીત છે રાગ-ડી છે તિલક કરો પ્રભુ નવ અંગે, કુંકુમ ચંદન ઘસી શુચિ ઘનસાર, પ્રભુ પગ જાનુ કર અંસ શિર ભાલ ગળે, કંઠ હદ ઉદરે સાર, અહો ભાલ થલ કંઠ દિ ઉદરે ચાર, સ્વયં પૂજા કાર છે ૧. તિટ છે કરિ ચક્ષકર્દમ અગરચૂવો મન, લેપે મેરે જગગુરૂ ગાત, હરિ જિમ મેરુપરે, રૂષભકી પૂજા કરે, દેખાવત કૌતુક ઔર ઔર ભાત પારાાતિવો હમ તુમ્હ તનુ લીં, તો ભી ભાવનાહી છીપ્યો, દેખે પ્રભુ વિલેપનકી બાત: હરો હમ તાપ એ, દૂછ પૂજે વિલેપનકી, ઔર હરી દુરિતકું શુચિ કિને ગાત છે ૩ તિ છે છે મંત્ર અંગે પ્રસૃજ્યાંગસુગંધ-ગંધ,-કાષાયિકનષ પટેન બિંદુ-ર્વિલેપને કેસર-ચંદનઘેર, પૂજ જિને દોરકરોદ્દ દ્વિતીયા ! ૨ છે ત્રીજી ચખુયુગલની પૂજા છે વસ્તુ છંદ છે દેવનિર્મિત દેવનિર્મિત, વિમલ દઈ વસ્ત્ર, અતિ ઉજજવલ ઉદ્યોતમય, સુગુણગંધકાસાય પરિકર, અખિલ અખંડ અમૂલ્યતર છે ચંદ્રકિરણ સમ વિમલ શીતલ, Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૬૬ વિવિધ પૂજા સંગ્રહ ભાગ ત્રીજે પહિરામણિય પવિત્ર ચઢે, પૂજા તૃતીય જિમુંદા પેખિય પરમાનંદશું, અનુમોદે સવિ ઈંદ છે ૧ | છે પૂજા ઢાલ રાગ રામગિરિ તિમિર સ કેચનાં રયણનાં લોચના, ઈમ કહી જિન મુખે ભવિક થાપો; કેવળજ્ઞાન કે કેવલદર્શન, લોચન હોય અમ દેવ આપે છે. ૧છે અહવા પાઠાંતરે ત્રીય પૂજામાં, ભુવનવિરેચન ૧ જિનપ આગે. દેવચીવરમ વસ્ત્રયગ પૂજતાં, સકલ સુખ સ્વામિની લીલ માગે છે ર છે પૂજા ગીત ને શગ ભીમપલાસ છે યાણુનયન કરિ દેય ચક્ષુવર, માણિક લેકે, મેરે પ્રભુમુખ દીજે, કેવલજ્ઞાન ને કેવલદરિસણ, હમપરિ કૃપા કરિ પ્રભુ દીજે. ૧ છે દેવદૂષ્ય વસ્ત્ર સમ વસ્ત્રજેડી લેકે, હવે ત્રીજી પૂજા કીજે, ઉપશમ રસભરી નયન કરડે, દેખી દેખી પ્રભુમુખ રસ પીજે છે ર છે ઇતિ છે ૩ છે પ મંગ બૂતં શશાંકાસ્ય મરિચિભિઃ કિ, દિવ્યાંશુકદ્રુદ્ધમતીવ ચાર, યુફત્યા નિભયપાર્થ મંદ્રા, પૂજાં જિનેદરકરેત તૃતીયાં ૩ ૧ સૂર્ય Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી નકલચંદ્રજી ઉપાધ્યાયકૃત સત્તરભેદી પૂજા ૧૬૭ છે ૪ થી શ્રી સુગંધવાસની પૂજા છે વસ્તુ છંદ છે : ગંધસુરભિત ગધસુરભિત અગરકપૂર, આદિત આકાશતલ, કિરણબહુલ નિર્જિણિય સચિકર, અતિ ઉ– જજવલતનું જિનતણું, કરીએ સાર સંભાત સમકર, ચરણ કમલ અરિહંત તણે, પૂજાસલ સુગંધ; ચોથી ચિંતામણી સમી, કેડે બહુભવબંધ છે ૧ છે પૂજા ઢાળ મ ગ રામગિરિ નંદનવનતણાં બાવનચંદનાં, વાસવિધિચૂરણ ચરચિ– એ; જાતિ મંદારશું શુ ઘનસારશું, સુરભિવર કુસુમરશું વિરચિયાં એ ચોથિય પૂજમાં ગંધવાસે કરી, જિમ જિન સુરપતિ અરચિયા એ પ્રભુતણે અંગ મન રંગ ભરિ જતાં, આજ ઉચ્ચાટ સવિ ખરચિયા એ છે ૧ છે પૂજા ગીત . ગ રેમગિરિ સુણે જિનરાજ તવ મહનં છે એ આંકણી છે ઈદ્રિાદિક પરે કિમ હમ હોત, તો ભી તુમ ગબ સહનં ૧ સુ સત્તરભેદ એ દ્રુપદરાયકી, કુમરી પૂજતી અંગે જિમ સૂરિયાભ સુરાદિક પ્રભુને, પૂજત ભવિ મનરંગે છે ? સુબા વિવિધ સુગંધિત ચૂરણવાસે, મુંચતી અંગ ઉવંગ; Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૮ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ ત્રીજો ચોથી પૂજા કરત મન જાનત, મિલાવતિ સુખસંગે . ૩ | સુ છે ઈતિ ૪ મંત્ર છે કપૂર–સૌરભ્ય-વિલાસિ-વાસ:, શ્રીખંડવાસે કિલ વાસવોથ વિભાસુર-શ્રી–જિનભાસ્કરેદ, પૂજાં જિદોરકરચ્ચતુથી છે ૪ છે | પંચમ પંચવરણ છુટાં ફૂલની પૂજા છે વસ્તુ છે ! કમલપરિમલ કમલપરિમલ કુંદમંદાર,પારિજાત જાતિ સમન, સહસપત્ર શતપત્ર સુંદર, કરંટ કેતકી સુદલ વૌલવેલી, ગુલાબ ચંપક જલથલ, જાતિસુવર્ણતર મોગર મુકુલિત ફૂલ, પંચમી પૂજા પરિકરિય, પામું સુહ મુરતુલ્ય, પામું સુહ સુરતુલ્ય છે ૧ છે છે પૂજા ઢાળ રાગ આશાવરી મગર લાલ ગુલાબ માલતી, ચંપક કેતકીવલી; કુદપ્રિયંગુનાગરવરજાતિ, બેલિસિરી શુચિભેલી ૧ મોટો ભૂમંડલ જલ એકલ ફૂલે, તે પણ શુદ્ધ અખંડે; જિનપદપંકજ જિઉં હરિ પુજે, તિણિપરી તું ભવિ મંડે છે ર છે | મોગર લાલ ગુo | Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - પંડિત શ્રી સકલચંદ્રજી ઉપાધ્યાયકૃત સત્તરભેદી પૂજા ૧૬૮ ગીત છે નૃત્યકી છે રાગ આશાવરી નસિરી છે પારગ તેરે પદ પંકજ પર વિવિઘ કુસુમ સેહે,ઓર દેવનકું આકધંતુરે, તુજ સમો નહિ કે હે ના પાત્ર એહવી વિવિધ કુસુમ જાતિશું જબ,પંચમી પૂજા પૂજે,તબ ભવિજન કે રોગ સોગ સવિ; ઉપદ્રવ ધ્રુજે ૨ પારગ ઈતિ પાા મંદાર કલ્પદ્રુમ-પારિજાત-જાતિરલિ વાત-કૂતાનુયાત છે પુષ્પ પ્રભેરગ્રથિતર્નહાગ, પૂજuતેને કિલપંચમી સાડાપા છે ષષ્ઠ પંચવરણ કુલની પૂજા છે છે વસ્તુ ઇદ છે વિવિધગ્રંથિત વિવિધગુ થિત હાર સુવિચાર, ચારૂ ચતુરનવસારસધર; વિમલ જાતિ સુવિભાંતિ સુમનસ, માલાપરિમલ બહુમિલિત, ભમરવૃઝિંકારવરસ ટેડર સાર સુદામકરી, છઠ્ઠી પૂજા જામ; નયણ અમિયરસપુરિઅ, ક્ષિણ ક્ષિણ કરિય પ્રણામ ૧ છે છે પૂજા ઢાલ રાગ દેશાખ ચંપગાસગપુન્નાવર મેગરા, કેતકી માલતી મહમહતી, નાગપ્રિયંગુ શુચિ કમલશું બલસિરી, વેલિ વાસંતિકા દમન જાતિ ૧. કુંદ મચકુંદ નવમાલિકો વાલકે, પાડલ કેલ શુચિ કુસુમગુ થી, સુરભિવર દામ જિનકંઠ બેઠી વદે, ભમરપરે હો તુમ્હ સુખી અમુથી ૨ Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧eo વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ ત્રીજો છે પૂજ ગીત છે રાગ સબાબ છે કંઠપીઠે દામ દીઠે, પ્રભુ મેરે પાપ નીકે, જિઉં શશી દેખત જાએ તનતાપ, પંચવરણ સબ કુસુમકી કંઠ હવે, ગગન હતી જેસીસુરપતિચાપ ૧૦ કંગ લાલ ચંપક ગુલાલવેલી, જાઈ મગર દમન ભેલી; ગુંથી વિવિધ કુસુમકી જાતિ, છઠ્ઠિ માલ ચઢે દિસિ વાસંતી; તવ સુરવધૂપરિનર વધુ ગાતી એ કં૦ | ઇતિ છે ૬ છે મંત્ર છે તેરેવ પુષ્પર્વિરચવ્ય માલાં, સૌરભૂલભભૂમિભંગ માલાં આરોપયન્નાક પતિર્જિનાંગે, પૂજાં પટિણી કુરુતે સ્મ ષષ્ટ ૬ છે - સાતમી કુસુમ આંગી નારૂપ પૂજા છે વસ્તુ છંદ છે કુસુમવર્ણક કુસુમવર્ણકપીત સિત નીલ, મેધવરણ, તામ્રરસમય, જપા જતિદલ કૂલ મબક; વિવિધ ભાંતિ શ્રેણિય સભર, વર્ણ પૂજા સાતમિય મનહર, રચના રંગભરી કરિય પૂજા પ્રભુ વીતરાગ, કુમત કૂટ ચૂરણ કરિય, પ્રગટયો શિવપુર માગ ! ૧ ! છે પૂજા ઢાળ રાગ ગાડીસિંધુઓ સાતમી પૂજામાં વરણુક કૂલશું ભવિકરે છે, ચંપકદ Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી સકલચંદ્રજી ઉપાધ્યાયકૃત સત્તભેદી પૂજા ૧૭૧ મણલો મ જસુલશું ચિત્ત ધરે એક આગિય કેતકી વિચિં વિચિં શોભતી દેખિયે, આંગીઅ મિસ શિવનારીને કાગલ લેખિયે એ છે ૧ | પૂજા ગીત રાગ માલવી ગેડી છે કુસુમજાતિ આંગી મન ખંતિ, પંચવરણની જાતિ રે, માંહિ વિવિધ કથીપા જાતિ રે, સૂર્યાભાદિ કરત જિમ પૂજા, સકલસુરાસુર ગતિરે છે ૧ કુ. | ચંપકશું દમણો મનરમણે, સંકારાગણું સામા રે; પંચવરણ આંગી જિનઅંગે, વિરચતિ જિન સુરરામા રે તિહાં રિષભકટ ચક્રિનામાં રે ૨ કુ. | ઇતિ એ છે કે છે મંત્ર છે. મંદાકીનીંદીવર–પીવરશ્રી–રક્તોત્પલä પપાટલો: કુર્વનું પ્રર્વણુકવર્ય–શભા, પૂજા પ્રતેને કિલ સપ્તમી સ? | ૭ | છે આમ શ્રીચૂર્ણ બરાસપૂજા તે વસ્તુ છંદ ચાર ચૂરણ ચારુ ચૂરણ સુરભિ ઉદાર, બાવનાચંદન ઘન કસિયમાંહિ વિમલ કપુર મેલિય, કુંકુમ નવરસ રંગ, ભરી વિપુલવાસ ઉલ્લાસકેલિયે; અષ્ટમી પૂજા અતુલ પરિ, Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૭૨ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ ત્રીજો વિરચિય દેવજિણંદ, અશુભકર્મ ઉડી ગયાં, પામ્યા પરમાણુંદ ! ૧છે છે પૂજા છે ઢાલ રાગ કેદારે કાદ કલ્યાણ ઘનસારાદિક ચૂરણું, મનહરપાવનગંધ, જિનપતિ અંગ સુપૂજતાં જિનપદ ભવિ કરે બંધ ! ૧૧ અગરચૂઓ અતિમરદિયે, હિમાલુકા સમેત; દસદિસિ ગધે વાસ, પૂજે જિનપદ હેત | ૨ | | પૂજા ગીત છે રાગ કાનડે છે પૂરો રે માઈચૂરો રે માઈજિનવર અંગે સારકપૂરે, સબ સુખપૂરણ ચરણ ચરચિત, તનુ ભરી આનંદ પૂરે પૂવે છે કે ૧ પાવનગંધિત ચૂરણભરશું, મુંચતિ અંગ ઉવગે; અષ્ટમી પૂજા કરત તિમ ભવિજન, ખેલત જિમ સુર સંગે મિલાવતિ સુખસંગે છે ર છે પૂઈતિ ૮ આ મંત્ર દલિપાણિ પરિમૃદ્ય સંઘ, કર્પરફાલીબંદુભક્તિશાલી ચૂર્ણ મુખે ન્યસ્ય જિનસ્ય તૂર્ણ, ચક્રેષ્ટિમ પૂજનમિષ્ટહેતુ ૮ છે Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - પંડિત શ્રી સકલચંદ્રજી ઉપાધ્યાયકૃત સત્તરી પૂજા ૧૭૩ છે નવમી છે શ્રી ધ્વજની પૂજા જે વસ્તુ છંદ છે સહસજન સહસજન, ધ્વજાધરિદંડ, બહુપતાકા પરિકલિત, વર્ણરૂપ રસરંગ અતિઘન, ઘંટાનાસું ઘૂઘરીય, પવ પુરિ વાજંતિ શુભસ્વરિ, નયન કન્નપેખી સુણિય, ધજાણે મંડાણુ નવમી પૂજા નિર્મલી, હેએ ત્રિભુવન ભાણ ! ૧ છે પૂજા ઢાલ છે રાગ ગાડી દેવનિર્મિત દેવનિર્મિત ગગન અતિઉત્તગ, ધર્મધજા જનમનહરણ, કનકદંડગત સહસ જોયણ, રણઝણંતિ કિંકિણી નિકર, લઘુ પતાક યુત નયન ભૂષણ, જિમ જિનઆગલિસુર વહે એ, તિમ નિજ ધન અનુસાર; નવમી પૂજા ધ્વજ કરી, કહે પ્રભુ તું હમ તાર / ૧ છે પૂજા ઢાળ રાગ ગાડી ન તથા રામગિરિ છે માઈ સહસ જોયણુ દંડ ઊંચે, જિનકે ધ્વજ રાજે; લધુ પતાકા કિંકણી ગણુ, પવન પ્રેરિત વાજે છે ૧છે માટે સુરનર મનમોહન શોભિત, જિઉં સુરધ્વજ કને;તિમ ભવિ ધ્વજ પૂજા કરતાં,નરભવ ફલલીને ! રામાના ઈતિપાલ્યા મ ત્ર | પુલોમા-મૌલિ–નિવેશન, પ્રદક્ષિણીકૃત્ય જિના Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૭૪ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ ત્રીજો લયં તું છે મહાધ્વજે કીર્તિમિવ પ્રતત્ય, પૂજામકાર્ષી– નવમીં બિડીજ: ૯ છે દશમી આભરણુ પૂજા વસ્તુ છંદ છે જડિત કંચન જડિત કંચન,લલિત લખમૂલ,હીરા પાંચ પ્રધાનતર; હંસગર્ભ સેગંધમેચક, પદ્મરણ સભાગર; યણુરાસિ કલ્યાણકારક, મુગતાફલ મંડિત મુકુંટ, કુંડલા હારિવિચિત્ર; દશમી પૂજા દીપતી, સોહે સાચ પવિત્ર શાળા છે પૂજા ઢાલ છે રાગ ગાડી લાલ વર હીરડા, પાંચ પીજડા, વિવિ જયા એ, મતિય નીલુઆ લસણિયા ભૂષણ, જિહાં જયા એક કાને દે કુંડલ, શશી રવિ મંડલ, સમ જિનવરને દીજીએ એક અંગદ યણને મુગટ કંઠાવલી કીજીયે એ છે ૧ છે પૂજા ગીત રાગ માલવી છે મુગટ દિયા કનકે ઘડયો વિવિધ રયણે જડ, જિનવર શિશ ચઢ, રિવરહાર રચિત વરભૂષણ, દૂઝણુ હર જગદીશ નામુ લાલડે ખરે હરે પાંચ મોતીને, રયણે જો દેય કુંડલ સાર; અંગદજડિત સિંહાસન ચામર, દિઓ પદ લિઓ આખંડલ સુત્ર | ૨ || ૧૦ || અથ મંત્ર છે, મુક્તાવલી-કુંડલ-બાહુરક્ષકેટીર–મુખ્યાભરણ– Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૭૫ શ્રી સકલચંદ્રજી ઉપાધ્યાયકૃત સત્તરભેદી પૂજા વલીનાં છે પ્રભર્યથાસ્થાનનિવેશન, પૂજામકાર્ષીદશમી બિડીજાજ છે ૧૦ છે છે અગીયારમી ફૂલધરની પૂજા જે વસ્તુ છંદ પુષ્કર સરોવર પુષ્કર સરોવર, સકલ દિસિ ભાગ મલ્લ, મનોહર સદલતર, બંધ ભાતિ સંઘાણસમતર; સકલવર્ણકંદલલતા, ગુચ્છગુલ્મ ચત્રામ સુંદર, નાથ નિરંજન પાખતિય, પુષ્પતણે ઘર રમ્ય, પેખી પૂજા અગ્યારમી, સફલ હુએ મુજ જન્મ લે છે પૂજા ઢાળ રાગ કેદારે . વિવિધ કુસુમે ખચ્યું, વિશ્વકર્મા રચ્યું, કુસુમગઈ; સચિર સમ ભાગશું, સુરવિમાન જિશું, રણહે છે ? તેરણ જાલીશું, કુસુમની ભાતિગું, શોભતું એ, ગુંથી ચંદ્રોદય, મુંમક વૃદને, શોભતું એ ર છે | | પુજા ગીત રાગ કેદારે બિહાગ છે મેરે મન રમ્યો જિનવર કુસુમઘરે, કુસુમધરે હરે કુસુમધર મેરે વિવિધ જુગતિવર કુસુમકી જાતિ જાતિ, જેસે અમર ધરે છે ૧ મે કુસુમઝુમક ચંદ્રોદય તોરણિ, જાલિક મંડપ ભાગ; એકાદશમી પૂજા કરતાં, અવિચલ Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૭૬ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ ત્રીજો પદ ભવિ માગ છે ર છે મેક છે ઈતિ છે ૧૧ પુષ્પાવલી ભિક પરિતો વિતત્ય, પુરંદર પુષ્પગૃહ મને પુષ્પાયુધાજેય જતિ જલ્પનું,એકાદશીમાતનુને સ્મ પૂજાં ૧૧ | છે બારમી ફૂલને મેઘ વરસાવવાની પૂજા | વસ્તુ છંદ છે કુલપરિકર ફૂલપરિકર કરી પ્રભુ પાય, પંચવરણ દલ પુષ્ફમય; પુન્યરેડ પ્રાસાદસંઠિઓ, મહિઆલમંડિત અતિવિમલ, રણઝણંતિ દિસિ વિદિસિ છપ્પય, દ્વાદશમી પૂજા કરૂં; ફૂલ પગર ઉદાર; સમરસ ઉજજવલ અવતર્યો; દીસે પરતક્ષ સાર છે ૧ | છે પૂજા ઢાળ || રાગ મલહાર પંચ વર વરણને, વિવિધ જિમ કુસુમને મેઘ વરસે ભમર ભમરી તણું, જુગલ રસિયા પરે ત્રિજગ હરશે ૧ પગર જિમ ફૂલને, પંચવરણે કરી સુક્ત તરસે બારમી પૂજામાં હરખ તિમ, જિમ મિલે કનકપૂરસે છે ર છે - પૂજા ગીત . રાગ મેઘ મલહાર છે મેહુલા જિઉં મિલી વરસે, કરી કરી ફૂલપગર હરસે છે મેહુલા રે પંચવરણ જાનુ માને, સમવસરણ જિમ સુરમિલી, તેમ કરે શ્રાવક લોક, દ્વાદશમી પ્રભુ પૂજા કરતાં Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી સકલ"દ્રજી ઉપાધ્યાયકૃત સત્તરવેડી પૂ ૭ જનમન મુદ ફરસે મે॰ાા ભમરપે કહાવતી ઉડતે,જાનુ અધાવૃત પડતે, તાકુ અધેાગતિ નાહિ, જે હમ પર પ્રભુ આગલ પડે, હમ પરે તસુ નહિ પીડા; સુમપૂજન કરી સુખ લહે, દિન દિન જશ ચડતે ! ઈતિ ! ૧૨ ૫ ॥ મત્ર સ કરાગ્રમુÔ: કિલ પચવ –રગ્રંથ પુધૈ: પ્રકર પુસ્ય, પ્રપંચયન્ , વંચિત–કામ શક્તે:, સ દ્વાદશી, માતનુતે સ્મ પૂજા । ૧૨ । ॥ તેરમી શ્રીઅષ્ટમમાંંગલિક પૂજા ॥ ૫ વસ્તુ છંદ્ર ॥ શાલિ ઉજ્જવલ શાલિ ઉજ્જવલ, આણીએ અખંડ, દુ લખ`ડિય ખલિછડિએ, માંહિ સુરભિ સુરતરુ સુવાસક, દણ ભદ્રાસન ભરિય; વમાન શ્રીવત્સ મત્સ, ક્લેશ અને સ્વસ્તિક વિપુલ, નંદાવર્ત નિવાસ, તેરમી પૂજા મ’ગલકરણ, પૂરે મનની આસ !! ૧ !! ॥ પુન ઢાલ || રાગ વસત રયણુ હીરા જિમ્યા, શાલિવર તદુલા, વર ફ્રલ્યા એ, સ્વસ્તિક ણુ, કુંભ ભદ્રાસનશું મલ્યા એક નોંઘાવ ક ચા શ્રીવત્સક વહુ માન, મત્સ્યયુગલ લીખી અષ્ટ મગલ હસે શેાભમાન । ૧ ।। ૧૨ Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૬૮ - - - - - - - વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ ત્રીજી છે પૂજા ગીત ને રાગ મહાવસંત છે - જિનપ આગલ વિર ભવિલોકા જસુ દરિસણે શુભ હાઈ ક્યું રે દેખત સબ કોઈ જિ. અતુલ તંદુ કરી, અષ્ટમંગલાવલી, તેમ જિમ તુમ ઘર ફિરી હાઈ જિ. ૧ સ્વસ્તિકશ્રીવત્સ કુંભ ભદ્રાસન, નંદ્યાવર્તાક વર્ધમાન, મત્સ્યયુગલ દર્પણ તિમ વર ફલગુણ, તેરમી પૂજા સબ કુશલ નિધાનં છે જિવો ઈતિ મે ૧૩ છે મંત્ર છે આદર્શ—મદ્રાસનવર્ધમાન–મુખ્યાષ્ટ સન્માંગલિકૈજિનાગ્રેસ રાજત–પ્રજજવલ–તંદુલોૌદશીમાતનુતે સ્મ પૂજા ૧૩ છે ચૌદમી શ્રી ધૂપદીપ પૂજા છે વસ્તુ છંદ છે અગર ઉત્તમ અગર ઉત્તમ માંહિ મૃગમદ કુંદકે તસ્કકામય, મઘમઘત વર ધૂપવર્નાક, કંચન રયણ સુદંડઘર; ધૂપધાણું વર્થ ચિત્રકર, યતન કરી ઉખેવશું એ ભેગ ભલીપેરી તાર; ચૌદશમી પૂજા નિપુણ તારે ભવસંસાર ના છે પૂજા હાલો રાગ માલવગોડી છે કૃષ્ણગરતણું ચૂરણ કરી ઘણું, શુદ્ધ ઘનસારશું ભેલિઉં એ કુંદકકે તકક સકસ્તૂરિકા, અંબર તગરશું Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી સકલચંદ્રજી ઉપાધ્યાયકૃત સત્તરભેદી પૂજા ૧૭૮ ભેલિવું એ ૧૫ રયણ કંચનતણું ધૂપધાણું ઘણું પ્રગટ પ્રદીપણું શોભતું એ, દશ દિશિ મહમહે ધૂપ ઉખેવતાં, ચઉદમી પૂજા રજ ખભતું એ છે ર છે છે પૂજા ગીત રાગ કલ્યાણ આનીએ ધૂપી ધૂમાલી, જિનમુખ દાહિણાવર્ત કરંતી, દેવગતિ સૂચતિ ચાલી; ભવિમુગતિ ગુથતિ બાલી લાગે કૃષ્ણગર અંબર મૃગમદશું, ભેલી તિમ ઘનસારે, ધૂપપ્રદીપ દશાંગ કરંતાં; ચઉદમી પૂજા ભવ તારો છે ર છે આવે છે ઈતિ ૧૪ છે કપૂર-કાલાગુર–ગ ધધૂપ-મુસ્લિખ ધૂમસ્થલ-દૂષિતેના: ને ઘંટાનિનાદેન સમં સુરેન્દ્રશ્ચતુદર્શી–માતyતે સ્મ પૂજા છે ૧૪ છે પન્નરમી શ્રી સ્તવન ગીતની પૂજા વસ્તુ છેદ છે તાલમદ્દલ તાલમદ્દલ વંસ વર વીણુ, પડહ ભેરી ઝાલર તવર, સંખ પણ ઘુઘરિય ઘમઘમ, સિરિમંડલ મહુઅર મણુજ, નિપુણનાદ રસ છંદત, દુંદુભિ દેવતણી ગયણ, વાજે સુરગંભીર,પંદરમી પૂજા કરી, પામો ભવજલ તીરશા Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ ત્રીજો છે પૂજા ઢાલ છે રાગ શ્રીરાગ ગાથાબંધ ગગનતણું નહિજિમ માન,તિમ અનંતફલજિનગુણ ગાન; તાન માન લયશું કરી ગીત, સુખ દિયે જિમ અમૃ પીતં ૧૫ વેણુવંસ તલતાલ ઉવંગે, સુરતિ રાખી વસતંતિ મૃદંગ, જયતિ માન પડતાલિકતાલું, આયાત ધરી પ્રભુ પાતિક ગાલું છે ? પૂજા ગીત ને શ્રી રાગ છે તમ શુભ પાર નહી સયણે, માનાતીત યથા ગણે, તામાં માન લયશું જિનગીનં, દુરિત હરે જિમ રજ પરણે છે ૧. તુમ વંસ ઉપાંગ તાલ સિરિમંડલ, ચંગ મૃદંગ તંતિ વયણે વાજતી તાન માન કરી ગીત, પીતામૃત પરિ કરી લી . ૨ . તુ ગાયતિ સુર ગાયન જિમ મધુર, તિમ જિનગુણગણ મણિરયણે, સકલ સુરાસુર મહિને તું જિન, ગીત કહ્યો હમ તુમ નયણે છે યાતના ઇતિહાપા આ મંત્ર અષ્ટોત્તરે તેત્રશતં પત્વિા , જાનુસ્થિતઃ સ્પષ્ટધરઃ સુરેશઃ છે શકસ્તવ પ્રોગ્ય શિરસ્થ–પાણિ, નત્વા જિન સંસદમાલુકે છે ૧૫ ! છે ૧૬ સલમી નાટક પૂજા ગીત ગુણ મીત ગીત ગુણપ્રીત પાઠ પદબંબ, ધુપુઆ Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી સકલચંદ્રજી ઉપાધ્યાયકૃત સત્તરભેદી પૂજા વ્યત્ર પટ્ટવર જ્યતમાલ, પ્રત્તમતાલન ત્રિણિ ગ્રામ સુર સપ્તમય એકવીસ મુરછાયસાધક તાન માન ગુણગાનલય, નિરમલ નાદ સુરંગ: સેલસમી પૂજા કરી, પામે સમરસ ચંગ ! ૧ છે પૂજા ઢાલ છે રાગ સોરઠ સરિસ વય વેષ મુખ રૂપ કુચ શોભતી, વિવિધ ભૂષગિની સુરકુમારી; એક શત આઠ સુરકુમર કુમરી કરે, વિવિધ વીણાદિ વાજિંત્રધારી ! સરિ૧ અભિનવ હસ્તક હાવભાવે કરી, વિવિધ યુગતે બહુ નાચકારી; દેવનાદેવને, દેવરાજી યથા, કરતી નૃત્ય તથા ભૂમિચારી સરિધારા - રાગ શુદ્ધનટ છે એકશત આઠ ના દેવકુમાર કુમારી, હૈદદ દુંદુભિ વાજતી, નાચતી દિએ ભૂરી એવાળા ઘન કુચ યુગહાર રાજી, કસી કંચૂકી બાંધી; સેલસ સિંગાર શેભિત,વેણી કુસુમ ગુંથી તે એ છે કટિ કટ ઠહ ઠહ, વિચ પટતાલ વાજે દેખાવતી જિનહસ્તકી, નૃત્યની નવી લાજે ૩ તિના તિના તિના તંતિ બાજે, રણઝણુતિ વીણ, તાંડવ જિમ સુર કરંત, તિમ કરે ભવિ લીણ ૪પા ઇતિ૧૬ | મંત્ર છે આલોકના–કૃત્યવિદતતસ્યગંધર્વ-નાટયાધિપતિ Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૮૨ વિવિધ પૂજાસગ્રહ ભાગ ત્રીજો અમત્યૌ` ! તૂ`ત્રિક સજયતિ મૈં તંત્ર, પ્રભેાનિ ષણ્ પુરત: સુરેન્દ્ર ! ૧૬ ૫ ।। ૧૭ II સતરમી સવાજિંત્રની પૂજા માં વસ્તુ છંદ્ન u શાંતરસમય શાંતરસમય, અરથ ઉદાર, અર્હુત્તરસય કવિતવર, કરિય દેવ અરિહંત ગુણમય, સાત આઠ પદ ઊસરીય, ધરિય પાણિસિર કમલોડિય, ત્રિણિવાર મસ્તક ધયિ, ભૂમીતલ નિયજાણુ, ચઉર ગુલ ઉ ંચા ભણે, નમ્રુત્યુણ સ જાણુ ॥ ૧ ॥ ॥ પૂજા ગીત ઘ રાગ રાશિ ॥ સમવસરણ જિમ વા વાજે, દેવદુંદુભિ અંબર ગાજે, ઢાલ નિસાણ વિસાલ ॥ ભુજંગલ ઝલ્લાર પણવ નફેરી, કંસાલા દડવડી વરઘેરી, શરણાઈ રણકાર ॥૧॥ મરુજ વંશ સુરત નવ મૂકે, સત્તરમી પૂજા ભવિ વિ ચૂકે, વીણાવ શ કહે જિન જીવા, આરતિ સાથે મંગળ પઈવે! ॥ ૨ ॥ પૂજા ઢાલ ! રાગ કેદારી મધુમાલવી ॥ ઘણું જીવ તુ છવ જિનરાજ વેા ધણું, શંખ શરણાઈ વાજિંત્ર ખાલે: મહઅરિ ફિરિ ફિરિ દેવકી દુંદુહી, હું નહિ પ્રભુતણે કાઈ તાલે ાહ્યાા ઢાલ નિસાણું કે સાલસમ તાલશુ’, અલ્લરી પણવ ભેરી નફેરી; વાજતાં દેવ વાજિંત્ર Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી સકલચંદ્રજી ઉપાધ્યાયકૃત સત્તરભેદો પૂજા ૧૮૩ જાણે કહે, સકલ ભવિકું ભવોભવ ન ફેરી ઘર છે દેવ પરિ ભવિક વાજિંત્ર પૂજા કરી, કહે મુખે તુંહી જિન ત્રિજગદી, ઇંદ્ર પરિ કિમ હમ, જિનપ પૂજા, આરતિ સાથે મંગલપઈ છે ઘર | ૩ | છે મંત્ર | મૃદંગભેરી – વરણું – વીણું – ષડ્રભ્રામરી ઝલ્લરી કિંકિણીનાં ભંભાદિકાનાં ચ તદા નિનાદે, ક્ષણે જગનાદમાં બભૂવ ! ૧૭ - કલશ છે એ વસ્તુ છંદ છે એહ વિધિવર, એહ વિધિવર સત્તર ગુણભેદ, પૂજા પરમેશ્વર તણી;કરીય દેવ નર નારી શ્રાવક, સમકિતધારી નિપુણ નર, વીતરાગ શાસન પ્રભાવક, સ્વર્ગ મૃત્યુ પાતાલસુર, શ્રીજિન ભુવન મઝાર,સકલ પૂજા અનુમોદતાં કરતાંહરષ અપારાવા છે ગીત છે રાગ ધન્યાશ્રી | થણીઓ થુઓ રે પ્રભુ તું સુરપતિ જેમ યુણિઓ તીન ભુવન મનમોહન લોચન, પરમ હરષ તવ જણિયે રે લાખ એકશત આઠ કવિત કરી અનપમ, ગુણમણિ ગુંથી ગુણીઓ; ભવિક જીવ તુમ થય થઈ કરતાં, દુરિત મિ ૧ ઈણિ પાઠાં Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૮૪ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ બીજો શ્યામતિહણુંઓરેવાપ્રણાતપગચ્છ અંબર દિનકર સરિખ વિજયદાન ગુરુ મુણિયો, જિનગુણુ સંધ ભગતિકર ફરસિકુમતિ તિમિર સબ હણીઓ રેસામને છણિપરિ સત્તરભેદ પૂજાવિધિ, શ્રાવકકું જિન ભણીઓ, સકલ મુનીસર કાઉસંગધ્યાને, ચિત્તવિત્ત તસ ફળ ચૂણી રે. ૪ પ્રહ છે છે શ્રી સકલચ છ ઉપાધ્યાયકૃત સત્તરભેદી પૂજા સમાપ્ત છે શ્રી શ્રી વિવિધ પૂજા-સંગ્રહ ભાગ ચોથો શ્રીમદ્દ યશોવિજયજી ઉપાધ્યાયત નવપદ પૂજા વિધિ આ પૂજામાં જે જે ચીજો અવશ્ય જોઈએ તેમાંની કેટલીક ચીજોનાં નામ લખીએ છીએ :– દૂધ, દહીં ધૃત, શર્કરા, શુદ્ધ જળ, એ પંચામૃત તથા કેશર, સુગંધી, ચંદન, કપુર, કસ્તૂરી, અગર, રેલી, મૌલી, છુટાં ફૂલ, કુલના ચંદ્રવા, ધૂપ, તંલ પ્રમુખ નવ નવ જાતિનાં ધાન્ય નવ Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રીમદ્દ યશોવિજયજી ઉપાધ્યાયકૃત નવપદ પૂજા ૧૫ પ્રકારનાં નૈવેદ્ય, નવ પ્રકારનાં ફળ, નવ પ્રકારનાં પકવાન, મિશ્રી, પતાસાં, એલા, પ્રમુખ, તથા અંગલુહણને વાતે સફેદ વસ્ત્ર, અને પહેરાવવાને વાસ્તે ઉત્તમ રેશમી વસ્ત્ર, વાસક્ષેપ, ગુલાબજળ, અત્તર ઈત્યાદિક બીજા પણ નવ નવ નાલીના કળશ, નવ કેબી, પગંત (તાસ) તસલાં, આરતિ, મંગલદીપ, ભગવાનની આંગી; સમવસરણ, ઈત્યાદિક સર્વ વસ્તુ પ્રથમથી ઠીક કરીને રાખવી. એ થકી પૂજામાં વિદ્ધ ન હોય. એ સંક્ષેપ વિધિ કહ્યો, તે વિશેષ વિધિ ગુરૂ થકી જાણવે. કલશહાલન વિધિ છે. ચેત્ર તથા આશ્વિન માસમાં એ પૂજાઓ ભણાય. તે વારે નવ સ્નાત્રિયા કરિયે, મેટા કળશ પ્રમુખમાં પંચામૃત ભરિયે, સ્થાપનામાં શ્રીફળ તથા રોકડનાણું ધરિયે; તેને ગુરુની પાસેથી મંગાવી કેશરથી તિલક કરે, કંકણદોરે હાથે બાંધે, ડાબા હાથમાં સ્વસ્તિક કરીને વિધિસંયુક્ત સ્નાત્ર ભણાવે, પછી શ્રી અરિહંત પદમાં તાંદુલ, ધૂપ, દીપ, નૈવેદ્ય, પ્રમુખ અષ્ટ દ્રવ્ય, વાસક્ષેપ, નાગરવેલ પ્રમુખનાં પાન, કેબીમાં ધરીને તે કેબી હાથમાં રાખે, નવ કળશને મૌલીસૂત્ર બાંધી કુકુમના સ્વસ્તિક કરી. પંચામૃતથી ભરીને તે કળશે હાથમાં લઈ પ્રથમ, શ્રી અરિહંતપદની પૂજા ભણે તે સંપૂર્ણ ભણું રહ્યા પછી મોટી પાતમાં (થાળમાં) પ્રતિમાજીને પધરાવે, પછી % હીં નમો અરિહંતાણં એ પ્રમાણે કહેતે થક, શ્રીઅરિહંત પદની પૂજા કરે, અષ્ટ દ્રવ્ય અનુક્રમે ચઢાવે. ૨. બીજું સિદ્ધપદ રકતવણે છે, માટે, ઘઉં કેબીમાં ધરી શ્રીફળ તથા અષ્ટ દ્રવ્ય લઈને નવ કળશ પંચામૃતથી ભરીને પૂજા Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૮૬ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ ચોથો ભણે તે સંપૂર્ણ થયાથી, ૪ હી નમે સિદ્ધાણં” એમ કહી કળશ ઢળે, અષ્ટ દ્રવ્ય ચઢાવે. ૩. ત્રીજું આચાર્ય પદ પીળે વણે છે. માટે ચણાની દાળ, પ્રમુખ અષ્ટ દ્રવ્ય શ્રીફળ પ્રમુખ લઈ નવ કળશ, પંચામૃતથી ભરીને ત્રીજી પૂજાનો પાઠ ભણે તે સંપૂર્ણ થયાથી એ હું નમે આયરિયાણું એમ કહી કળશ ઢળે, અષ્ટ દ્રવ્ય ચઢાવે. ૪. ચોથું ઉપાધ્યાયપદ નીલવણું છે. માટે મગ પ્રમુખ તથા અષ્ટ દ્રવ્ય લઈને પૂર્વોકત વિધિએ પૂજા ભણી સંપૂર્ણ થયાથી “હું નમ ઉપાધ્યાયે.” એમ કહી કળશ ઢોળે, અષ્ટ દ્રવ્ય ચઢાવે. ૫. પાંચમું શ્રી સાધુ પદ શ્યામવર્ણ છે, માટે અડદ પ્રમુખ લઈ બીજે સર્વ પૂર્વોકત વિધિ કરી તે પૂજા ભણે. સંપૂર્ણ થયાથી » હી નમે સાધુભાઇ કહે. ૬. તેમજ છઠું દર્શનપદ વેતવણે છે. માટે તાંદુલ પ્રમુખ લેઈ છે હી ન દંસણસ કહેવું. બીજે સર્વ પૂર્વોક્ત વિધિ કરે. ૭. સાતમું જ્ઞાનપદ વેતવણે છે, માટે ખાપ્રમુખ લઈ 38 હીં નમો નાણસ્સ' કહેવું. બીજે સર્વ પૂર્વોક્ત વિધિ કરે. ૮. આઠમું ચારિત્રપદ પણ વેતવર્ણ છે, માટે ખાપ્રમુખ લઈ # હનમે ચારિતરૂં કહેવું. બીજે સર્વ પૂર્વોકત વિધિ કર, ૯ નવમું તપપદ શ્વેતવણે છે, માટે ચેખા પ્રમુખ લઈ પૂર્વોક્ત વિધિ કરીને છ હો નમે તવસ્સ' કહી કળશ ઢોળે, અષ્ટ દ્રવ્ય ચઢાવે. પછી અષ્ટ પ્રકારી પૂજા કરે, આરતી કરે. | શ્રી નવપદ પૂજા વિધિ સમાપ્ત છે Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૮૭ શ્રીમદ્દ યશોવિજયજી ઉપાધ્યાયકૃત નવપદ પૂજા છે પ્રથમ શ્રીઅરિહંતપદ પૂજા છે કાવ્ય | ઉપજાતિવૃત્તમ છે ઉપન્નસન્માણમહેમયાણું, સખ્ખાડિહેરાસણુસંઠિયાણું ! સસણુણુંદિયસજજણાણુનમેનો હાઉસયા જિણાણું - ભુજગપ્રયાતવૃત્તમ છે નમસંતસંતપ્રમોદપ્રદાન, પ્રધાનાય ભવ્યાત્મને ભાસ્વતાય છે થયા જેહના ધ્યાનથી સખ્યભાજ, સદા સિદ્ધચક્રાય શ્રીપાલરાજા ૨ | કર્યા કર્મ દુર્મમ ચકચૂર જેણે ભલા ભવ્ય નવપદ ધ્યાનેન તેણે કરી પૂજના ભવ્ય ભાવે ત્રિકાળે, સદા વાસિયે આતમા તેણે કાળેયા ઝિંકેતીર્થકર કર્મ ઉદયે કરીને, દિયે દેશના ભવ્યને હિત ધરીને છે સદા આઠ મહાપાડિહારે સમેતા, સુરેશે નરેશે સ્તવ્યો બ્રહ્મપુત્તા જા કર્યા ઘાતિયાં કર્મચારે અલગ્રાં, ભોપગ્રહી ચાર જે છે વિલમ્માં, જગત પંચ કલ્યાણકે સૌખ્ય પામે, નમ તેહ તીર્થંકરા મેક્ષિકામે છે છે ઢાળ ઉલાલાની દેશી છે તીર્થપતિ અરિહા નમું, ધર્મ ધુરંધર ધીરજ છે દેશના અમૃત વરસતા, નિજ વીરજ વડ વીરેજી રા ઉલાલો છે વર અખનિર્મળ જ્ઞાનભાસન,સર્વભાવ પ્રકાશતા નિજ છે શુદ્ધશ્રદ્ધા આત્મભાવે, ચરણથિરતા વાસતા એ જિનનામ કર્મપ્રભાવ અતિશય, પ્રાતિહારજ શોભતા છે જગજંતુ Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૮૮ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ ચોથો કણવંત ભગવંત, ભવિકજનને થોભતા છે ર છે છે પૂજા ઢાળ શ્રીપાળના રસની છે ત્રીજે ભવ વર સ્થાનક તપ કરી, જેણે બાંધ્યું જિન નામ “સઠ ઈઢે પૂજિત જે જિન, કીજે તાસ પ્રણામ રે ભવિકા સિદ્ધચક્રપદ વંદો, જેમ ચિરકાળે નંદો રે છે ભવિકા સિવ ૧છે એ આંકણી જેહને હોય કલ્યામુક દિવસે, નરકે પણ અજવાળું આ સકળ અધિક ગુણ અતિશય ધારી, તેજિન નમીઅધટાળુ રે ભવિકા સિગા લારા જે તિહું નાણું સમગ્ગ ઉપન્ના, ભેગ કરમ ક્ષીણુજા| લેઈદીક્ષા શિક્ષા દિયે જગને,તેનમિયે જિનવાણીરે છે ભવિક સિગા મહાપ મહામાહણ કહિયે, નિર્યામકથ્થવાહ મા ઉપમા એહવી જેહને છાજે, તે જિનનમિયે ઉત્સાહ રે ! ભવિકા સિત્ર | ૪ | આઠ પ્રતિહારજ જસ છાજે પાંત્રીસ ગુણુયુત વાણું છે જે પ્રતિબોધ કરે જગજનનેતે જિન નમિયે પ્રાણી રે ભવિકા સિદ્ધચક્ર પણ છે હાથી છે અરિહંતપદ ધ્યાત થતો, દબૈહ ગુણ પજજાય રે મેદ છેદ કરી આતમા, અરિહંતરૂપી થાય રે ૧ વીર જિનેસર ઉપદિશે, સાંભળજે ચિત્ત લાઈ રે આત્મધ્યાને ૧. ચેત્રીશ અતિશય રાતિ જે જિન પાઠાં. ૨. પાપ Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ખાવાના - - - - શ્રીમદ્દ યશોવિજયજી ઉપાધ્યાયકતા નવ પૂજા ૧૮૯ આપમાં, દ્ધિ મળે શવિ આઈ રે વીર. ૨ | | અરિહંત પદ કાવ્યું છે ઇંદ્રિવાજવૃત્તમ | જિયંતરંગારિગણે સુનાણે, સખાડિહરાઈસયપ્પહાણે છે સંદેહસં દાહરય હરતેઝાએહનિચંપિજિર્ણ રહતો ૧૫. | કાવ્ય | કુતવિલબતવૃત્તમ વિમલકેવળભાસનભાસ્કર, જગતિ જતુમહદયકારણું છે જિનવરંબહુમાનજલૌધતઃ શુચિમના સ્નપયામિવિશુદ્ધયો.૧ (આ કાવ્ય અને નીચે પાઠ પ્રત્યેક પૂજાદીઠ કહેવાં) સ્નાત્ર કરતાં જગદગુરુ શરીર, સલદેવે વિમળ કળશ નીરે છે આપણું કર્મમલ દૂર કીધાં, તેણે તે વિબુધ ગ્રંથ પ્રસિદ્ધ ૧ હર્ષ ધરી અપ્સરાવુંદ આવે, સ્નાત્ર કરી એમ આશિષ પાવે છે જિહાં લગે સુરગિરિ જબૂદી, અમતણું નાથ દેવાધિદેવ ૩ | દ્વિતીય શ્રીસિદ્ધપદ પૂજા કાવ્ય ઇન્દ્રવજવૃત્તમ ! સિદ્ધાસુમાસુંદરમાલયાણું, નમે નમણુત ચઉકયાણ સમગ્સકમ્યફખયકારયાણું,જમ્મુજરા દુકખનિવારયાણું | ભુજગપ્રયાતવૃત્તમ છે કરી આઠ કર્મો ક્ષયે પાર પામ્યા, જરા જન્મમરણાદિ. Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૦ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છે ભય જેણે વામ્યા નિરાવરણ જે આત્મરૂપે પ્રસિદ્ધ થયા. પાર પામી સદા સિદ્ધ બુદ્ધા ૧ ત્રિભાગાનદેહાવગાહાત્મદેશા રહ્યા જ્ઞાનમય જાતવર્ણાદિ લેશા સદાનંદ સૌખ્યાશ્રિતા તિરૂપા, અનાબાધ અપુનર્ભવાદિસ્વરૂપા ારા | | ઉલાલાની દેશી સકલ કરમમલ ક્ષય કરી, પૂરણ શુદ્ધ સ્વરૂપે અવ્યાબાધ પ્રભુતામયી, આતમ સંપત્તિ ભૂપજી પાળ ઉલાલો છે જેહ ભૂપ આતમ સહજ સંપત્તિ, શક્તિ વ્યક્તિપણે કરી છે સ્વદ્રવ્યક્ષેત્ર સ્વકાલભાવે, ગુણ અનંતા આદરી છે સુસ્વભાવ ગુણ પર્યાય પરસુતિ, સિદ્ધ સાધન પરભણી મુનિરાજ માનસહંસ સમવડ, નમો સિદ્ધ મહામુણીરા પૂજા ઢાળ છે શ્રીપાળના રાસની છે સમયપઅસંતર અણફરસી,ચરમ તિભાગ વિશેષ છે. અવગાહન લહી જે શિવ પહોતા, સિદ્ધ નો તે અશેષરે | ભવિકા છે સિર માદા પૂર્વપ્રયોગ ને ગતિ પરિણામે, બંને ધન છેદ અસંગ છે સમય એક ઊર્ધ્વગતિ જેહની, તે સિદ્ધ પ્રણો રંગ રે ભવિકા સિાહાનિર્મળ સિદ્ધશિલાની ઉપરે, જેય એક લોગંત છે સાદિ અનંત તિહાં સ્થિતિ હની તે સિદ્ધ પ્રણો સંત રે લાભવિકા સિવાટ જાણે પણ શકે કહી પરગુણ, પ્રાકૃત તેમ ગુણ જાસ | ઉપમા વિણ નાણી ભવિમાંહે, તે સિદ્ધ દિ ઉલ્લાસરે ભવિકા સિાલા તિશું જ્યોતિ મળી જસ અનુપમ, વિરમી Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રીમદ્દ યશોવિજયજી ઉપાધ્યાયકૃત નવપદ પૂજા ૧૯૧ સકલ ઉપાધિ આતમરામ રમાપતિ સમરે, તે સિદ્ધ સકલ સમાધિ રે ભવિકા સિદ્ધચક્ર. ૧૦ના ઢાળ છે રૂપાતીત સ્વભાવ જે, કેવળદંસણ નાણી રે છે તે ધ્યાતા નિજ આતમા, હૈયે સિદ્ધ ગુણખાણી રે વીર. ૩ છે સિદ્ધપદ કાવ્યું છે દુક્કમ્યાવરણુપ્પમુકકે, અનંતનાણાઈ સિરિચઉકકે છે સમગૂલોગગ્ગાયત્યસિદ્ધ,ઝાએહનિચંપિસમગ્ગસિદ્ધાનો તૃતીય શ્રી આચાર્યપદ પૂજા છે કાવ્ય ઇંદ્રવજાવૃત્તમ છે સૂરિણુ દૂરીજ્યકુગ્ગહાણું, નમો નમો સૂરસપહાણું છે સણાણું સમાયરાણું, અખંડ છત્તીસગુણાયરાણું ૫૧ | ભૂજગ પ્રયાતવૃત્તમ | નમું સૂરિરાજા સદા તત્વતા, નિંદ્રાગમે પ્રૌઢ સામ્રાજ્યભાજાષડવર્ગ વર્ગિત ગુણેશભમાના,પંચાયારને પાલવે સાવધાના છે ૧ભવિપ્રાણીને દેશના દેશ કાળે, સદા અપ્રમત્તા યથા સૂત્ર આલે ઝિંકે શાસનાધારદિગ્દતિકલ્પ, જગે તે ચિરંજીવજે શુકંજપા છે ર છે Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ ચારે છે ઢાળ ઉલાલાની દેશી . આચારજ મુનિ પતિગણી; ગુણછત્રીશી ધામે છે ચિદાનંદ રસ સ્વાદતા, પરભાવે નિકામેજવો ઉલાલો છે નિ:કામ નિર્મળ શુદ્ધ ચિદૂઘન, સાધ્યનિજ નિરધારથી વર જ્ઞાન દર્શન ચરણ વીરજ, સાધના વ્યાપારથી છે ભવિઝવ બેધક તત્વશેધક સલગુણ સંપત્તિધરા છે સંવરસમાધિ, ગતઉપાધિ દુવિધ તપગુણ આગરા | ર .. છે પૂજા છે ઢાળ શ્રીપાળના રાસની છે પંચ આચાર જે સુધા પાળે, મારગ ભાખે સાચો છે, તે આચાર જ નમિયે નેહશું, પ્રેમ કરીને જો રે ભવિકા ! સિ. ૧૧વર છત્રીશ ગુણે કરી સેહે, યુગપ્રધાન જન મેહે જગ બહેન રહે ખિણ કેહે, સૂરિ નમું તે જેહેરે ભવિકા ! સિ. ૧૨ નિત્ય અપ્રમત્ત ધર્મ ઉવસે, નહીં વિકથા ન કષાય છે જેહને તે આચારજ નમિયે, અકલુષ અમલ અમાય રે ! ભવિકા છે. સિવ છે ૧૩ છે જે દિયે સારણુ વારણ ચાયણ, પડિચોયણું વળી જનને ! પટધારી ગચ્છ થંભ આચારજ, તે માન્યા મનિમનને રે ભવિકા છે સિગા૧૪ અWમિયે જિનસૂરજ કેવળ, ચંદેજે જગદીવો ભુવન પદારથ પ્રકટ ન પટુતે, આચારજ ચિરંજીવ રે ભવિકા છે સિદ્ધચક્ર મનપા Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી શાવિગજી ઉપ્પય્યાયકૃત નવપદ પૂજા " ઢાળી ધ્યાતા આચારજ ભલા, મહામંત્ર શુભ ધ્યાની રે પચ પ્રસ્થાને આતમા, આચારજ હાય પ્રાણી રે ! વીર૦ ૪ ૫ શ્રી આચાય પદ્મ સવ્ય ૫ ન ત સુહ દેષ્ઠ પિયા ન માયા,જે ક્રિંતિ જીવાણુ સુરીસપાયા તન્હા હુ તે ચેવ સયા ભજેહ, મુખમુખાલિદુલહેહા!!! ૫ ચતુર્થ શ્રી ઉપાધ્યાય પદ પૂજા " કાવ્ય ! ઈંદ્રવજ્રવ્રુત્તમ્ ।। સુન્નત્થવિત્યારણતપરાણું, નમા નમા વાયગ કુંજરાણું ગણુસ્સસાધારણસારયાણુ,સભ્યક્ક્ષણાવજ્જિયમ થરાણુ॥૧॥ ૧૯૭ ! ભુજંગપ્રયાતવૃત્તમ ! નહી' સૂરિ પણ સૂરિગણુને સહાયા, નમું વાચકા ત્યક્ત મમેહમાયા ! વળી દ્વાદશાંગાદિ સૂત્રાદાને, ઝિંક સાવધાના નિરુદ્ધાભિમાને ॥૧॥ ધરે પંચને વગ વિગત ગુણોધા પ્રવાદિ દ્વિપેચ્છેદને તુલ્ય સિંધા !! ગુણી ગચ્છસધારણે સ્થભભૂતા, ઉપાધ્યાય તે વદિયે ચિત્પ્રભૂતા ॥ ૨ ॥ ા ઢાળ । ઉલાલાની દેશી ખતિનુઆ મુત્તિજી, અજવ મ નુત્તાછ u સચ્ચ સાયં અકિંચણા, તવ સજમ ગુણુરત્તાજી ॥ ૧ ॥ ઉલાલા ! જે રમ્યા બ્રહ્મ સુગુત્તિ ગુત્તા, સમિતિ સમિતા ૫૧૩ Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૯૪ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ ચોથા મૃતધરા છે સ્યાદ્વાદવાદે તત્ત્વવાદક, આત્મપર વિભજનકરા ભવભી સાધય ધીરસાધન, વહન ઘેરી યુનિવરા છે સિદ્ધાંત વાયણ દાન સમરથ, નમે પાટક પદધરા ૨ | પૂજા છે ઢાળ છે શ્રી વાળના રસની છે દ્વાદશ અંગ સક્ઝાય કરે છે, પારગ ધારગ તાસ છે સૂત્ર અર્થ વિસ્તાર રસિક તે, નમે ઉવઝાય ઉલ્લાસ રે છે ભવિકા છે સિવ છે ૧૬ અર્થ સૂત્રને દાન વિભાગે, આચારજ ઉવક્ઝાય છે ભવ ત્રીજે જે લહે શિવસંપદ, નમિયે તે સુપસાય રે ભવિકા છે સિવ છે ૧૭ મૂરખ શિષ્ય નિપાઈજે પ્રભુ, પહાણને પલ્લવ આણે તે ઉવ ઝાય સકલજન પૂજિત, સૂત્ર અર્થ સવિ જાણે રે ભવિકા છે સિવ છે ૧૮ રાજકુંવર સરિખા ગણચિંતક, આચારજ પદ યોગ છે તે ઉવજઝાય સદી જે નમતાં, નાવે ભવભય સેગ રે ભવિકા સિને ૧૯ મે બાવનાચંદન રસ સમવયણે, અહિતતાપ સવિ ટાળે છે તે વિષ્કાય નમીજે જે વળી, જિનશાસર અજવાળે રે | ભવિકા સિદ્ધચક્ર પદ વંદો છે ર૦ છે તપસઝાયે રત સદા, દ્વાદશ અંગને ધ્યાતારો ઉપાધ્યાય તે આતમા, જગબંધવે જગજાતા રે વીર | ૫ છે ઉપાધ્યાય કાવ્યું છે સુન્નત્યસંગમય સુએણું, સંનીરખીરામયવિષ્ણુએણું Jan Education International Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી યશોવિજયજી ઉપાધ્યાયકૃત નવપદ પૂજા ૧૯૫ પીણુતિ જે તે ઉવઝાયરાએઝાએહ નિઍપિયસાએ છે કાવ્ય ઇંદ્રવજાવૃત્તમ છે સાહૂણસંસાહિઆ સંજમાણું, નમો નમે સુદ્ધદયાદમાણું તિરુત્તિગુત્તાણસમાહિયાણું, મુણદમાણંદપયઠ્ઠિઆણુના - ભુજગપ્રયાતવૃત્તમ છે કરે સેવના સૂરિવાયગ ગણિની,કરૂં વર્ણના તેહની શી મુણિની સમેતા સદા પંચસમિતિ ત્રિગુપ્તા, ત્રિગુપ્ત નહી કામભેગેષ લિપ્તા ૧ વળી બાહ્યઅત્યંતરગ્રંથી ટાળી, હૈયે મુક્તિને યોગ્ય ચારિત્ર પાળી છે સુભાષ્ટાંગ યોગે રમે ચિત્ત વાળી, નમું સાધુને તેહ નિજ પાપ ટાળી છે ર છે છે ઢાળ ઉલાલાની દેશી છે સકલ વિષય વિષ વારીને, નિકામી નિઃસંગીજી છે ભવદવ તાપ શમાવવા,આતમ સાધન રંગીજી ૧ાા ઉલાલા જે રમ્યા શુદ્ધ સ્વરૂપ રમણે દેહ નિર્મમ નિર્મદા ને કાઉસ્સગ્ગ મુદ્રા ધીર આસન, ધ્યાન અભ્યાસી સદા છે તપ તેજ દીપે કર્મ ઝીપે, નવ છીપે પરભણી મુનિરાજ કરુણસિંધુ ત્રિભુવન,-બંધુ પ્રણમું હિત ભણી છે ર છે - પૂજ ઢાળ છે શ્રી પળના રાસની જેમ તરફલે ભમર બેસે, પીડા તસ નવ ઉપાવે છે લેઈ ૧. તેહવી પાઠાં. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ t ૧૯૬ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ ચાલે રસ આતમ સંતોષે,તેમ મુનિ ગોચરી જાવે રે ભવિકા છે છે સિવારના પંચ ઇંદ્રિયને જે નિત્ય ઝપે. ષટું કાયક પ્રતિપાલ છે સંયમ સત્તર પ્રકારે આરાધે, વંદું તેહ દયાળ રે ભવિકા પસિ. ૨૨ અઢાર સહસશીલાંગનારી, અચળ આચાર ચરિત્ર એ મુનિમહંત જયણુયુત વંદી, કીજે જન્મ પવિત્ર ભવિકા સિવારકાનવવિધ બ્રહ્મગુપ્તિ જે પાળે, બારસવિહત શૂરા છે એહવા મુનિ નમિયે જે પ્રગટે, પૂરવ પુણ્ય અંકુરારે છે ભવિકા છે સિવ | ૨૪ સેનાતણું પરે પરીક્ષા દીસે. દિન દિન ચઢતે વાને છે સંજમખપ કરતા મુનિ નમિયે, દેશ કાળ અનુમાને રે ભવિકા સિવ | ૨૫ છે ઢાળ છે અપ્રમત્ત જે નિત્ય રહે નવિ હરખે નવિ શેરચે રે ! સાધુ સુધા તે આતમાં, શું મૂડે શું લોચે રે | વીર મેદા છે શ્રી સાધુપદ કાવ્ય છે અંતેય દતે ય સુરુત્તિમુત્તે, મુત્તય સંતગુણગજુ ગયખમાએ ગયહમાએ, ઝાએહનિચ્ચ મુણિરાયપાપા - કાવ્ય છે ઇંદ્રિવ્રવ્રુત્તમ જિગુત્તતત્તે સલખણુસ, નમોનમોનિમ્મલદેસણુસ્સા ૧. કષાયને રૂંધે પાઠાં. Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી ચોાવિજયજી ઉપાધ્યાયકૃત નવપદ પૂજા ૧૯૭ મિચ્છત્તનાસાઇ સમુર્ગામમ્સ,મૂલમ્સ સુધમ્મમહાદુમસ્ય ॥૧॥ " ભુજંગપ્રયાતવૃત્તમ્ ।। વિપર્યાસ હઠવાસનારૂપ મિથ્યા, ટળે જે અનાદિ અછે જે કુપથ્યા 1 જિનકતે હાયે સહજથી સદ્ધાન, કહિયે દર્શીન તેહ પરમ નિધાન ! ૧ !! વિના જેડથી જ્ઞાનમજ્ઞાનરૂપ, ચરિત્ર વિચિત્રભવારષ્કૃત પ્રકૃતિ સાતને ઉપશમે ક્ષયે તે હવે, તિહાં આપપે સદા આપ એવે ॥ ૨ ॥ ના ઢાળ મા ઉલ્લાલની દેશી ડા સમ્યગ્દર્શન ગુણ નમા, તત્ત્વ પ્રતીત સ્વરૂપાજી ! જસ નિરધાર સ્વભાવ છે, ચેતનગુણુ જે અરૂપાજી ॥ ૧॥ !! ઉલાલે ! જે અનુપ શ્રદ્ધા ધર્મ પ્રગટે, સયલ પરઈહા ટળે નિજ શુદ્ઘસત્તા પ્રગટ અનુભવ,કરણરુચિતા ઊછળે બહુ માન પરિણતિ વસ્તુતત્વ, અહવ તસુ કારણપણે નિજ સાધ્યદ્રષ્યે સર્વ કરણી, તત્ત્વતા સ ંપત્તિ ગણે ॥ ૨ ॥ ૫ પૂજા ના ઢાળ ! શ્રીપાળના રાસની શુદ્ધદેવ ગુરુધમ પરીક્ષા, સદૃણા પરિણામ ! જેડ પામીજે તેહ નમીજે, સમ્યગ્દર્શન નામ રે ! ભવિકા ॥ સિ॰ ॥ ૨૬૫ મલ ઉપશમ ક્ષયઉપશમ ક્ષયથી, જે હાય, ત્રિવિધ અભંગ ।। સમ્યગ્દન તેહ નમિજે, જિનધમે Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૯૮ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ ચોથા દ્રઢ રંગ રે . ભવિકા . સિવ ૨૭ પંચ વાર ઉપશમિય લહીએ, યેઉપસમિય અસંખ ને એક વાર ક્ષાયિક તે સમતિ દર્શન નમિયે અસંખ રે ! ભવિકા છે સિવ છે | ૨૮ જે વિષ્ણુ નાણુ પ્રમાણ ન હોવે, ચારિત્ર તરુનવિ ફળિયો છે સુખ નિર્વાણ ન જે વિણ લહિયે, સમક્તિદર્શન બળિયો રે ભવિકા સિવ છે ર૯ સડસઠ્ઠ બેલે જે અલંકરિયે, જ્ઞાનચારિત્રનું મૂળ છે સમતિદર્શન તે નિત્ય પ્રણમ્, શિવપંથનું અનુકૂળ રે ભવિકા છેસિદ્ધચક્ર | ૩૦ શમ સંવેગાદિક ગુણ, ક્ષય ઉપશમ જે આવે રે છે દર્શનતેહિજ આતમાં, શું હાયનામ ધરાવે રે વીરગાથા - શ્રી સમ્પથદર્શન કાવ્યું છે જે અસ્થીકાયેસુખ સદહાણું તંદેસણું સવ્વગુણુષ્પહાણું કુષ્ણાહ-વાહીઉ વયંતિજેણું જહાપીએણું ખુરસાયણેણુદા સપ્તમ શ્રીશાન પદ પૂજા છે ૧ કાવ્ય ઇંદ્રવજવૃત્તમ છે અન્નાણુસંમેહતમોહરમ્સ, નમે નમે નાદિવાયરસ્સા પંચપયારસુવગારગસ્ટ,સત્તાણુ સવ્વસ્થપયાગ ૧ Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી યશોવિજ્યજી ઉપાધ્યાયત નવપદ પૂજા છે ભુજ ગપ્રયાતવૃત્તમ | હૈયે જેહથી જ્ઞાન શુદ્ધ પ્રબંધ, યથાવણ માસે વિચિ ત્રાવબોધ છે તેણે જાણિયે વસ્તુ ષ દ્રવ્યભાવા, ન હુયે વિતત્થા (વાદ) નિજેચ્છા સ્વભાવ છે ૧. હોય પંચ મત્યાદિ સુજ્ઞાનભેદે, ગુરૂપસ્તિથી યોગ્યતા તેહ વેદે વળી ય હેય ઉપાદેય રૂપે, લહે ચિત્તમાં જેમ બ્રાંત પ્રદીપે છે ૨ - ઢાલ છે ઉલાલાની દેશી ' ભવ્ય નમો ગુણજ્ઞાનને, સ્વપર પ્રકાશક ભાવેજી છે પરજય ધર્મ અનંતતા, ભેદભેદ સ્વભાવેજી પાળ ઉલાલો છે જે મુખ્ય પરિણતિ સકલ જ્ઞાયક, બેધ ભાવવિલચ્છના છે મતિ આદિ પંચ પ્રકાર નિર્મલ, સિદ્ધિસાધન લચ્છને સ્યાદ્વાદશંગા તત્તરંગી પ્રથમ ભેદભેદતા | સવિકલ્પ ને અવિકા વસ્તુ, સકલ સંશય છેદતા મેરા છે પૂજા શ્રીપાળના રસની છે ભક્ષાભક્ષ ન જે વિણ લહિયે, પેય અપેય વિચાર છે કૃત્ય અકૃત્ય ન જે વિણ લહિયે, જ્ઞાન તે સકલ આધાર રે છે ભવિકાર છે સિગા૩૧ છે પ્રથમ જ્ઞાન ને પછી અહિંસા, શ્રી સિદ્ધાંતે ભાખ્યું, જ્ઞાનને વેદ જ્ઞાન મનિદે, જ્ઞાનીએ શિવસુખ ચાખ્યું રે . ભવિકા છે સિવ છે ૩૨ સકલ ક્રિયાનું મૂળ તે શ્રદ્ધા, તેહનું મૂળ જે કહિયે છે તે જ્ઞાન Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૦૦ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ ચાયો નિત નિત વંદિજે તે વિણ કહો કેમ રહિયે રે ભવિકા સિવ છે ૩૩ પંચ જ્ઞાનમાંહિ જેહ સદાગમ, સ્વપર પ્રકાશક તેહ છે દીપક પરે ત્રિભુવન ઉપકારી, વળી જેમ રવિ શશી મેહ રે ભવિકા છે સિવ છે ૩૪ લોક ઊર્ધ્વ અધ તિર્યગૂ જતિષ વિમાનિક ને સિદ્ધ છે લોકાલોક પ્રગટ સવિજેહથી, તેહ જ્ઞાન મુજ શુદ્ધ રે ભવિકાર તે સિદ્ધચક્ર છે ૩પ છે ! તાળ ! જ્ઞાનાવરણ જે કર્મ છે, ક્ષય ઉપશમ તસથાયરે છે તો હુએ હિજ આતમા, જ્ઞાન અબોધતા જાય રાવળાટ | શ્રી સમ્યગુણાનપદ કાવ્યું છે નાણુથપહાણું નયચક્કસિદ્ધ, તત્તત્વબેહીકમયં પસિદ્ધ છે ઘરેહ ચિત્તાવસહે કુરત, મણિકદીઓવ તમે હરંતં પડ્યા છે અષ્ટમ શ્રીચારિત્રપદ પૂજા | છે કાવ્યું છે ઇદ્રવજવૃત્તમ છે આરાહિઅખંડિબસકિકઅસ્સ, નમોનમસંજમવરિઅસ્સા સમ્ભાવસંગવિવઅિસ્સ, નિવ્વાણુદાઈસમુખસ્સાના - ભુજગપ્રયાતવૃત્તબ છે વળી જ્ઞાનફળ ચરણ ધરિયે સુરંગે,નિરાશં સતા દ્વારરોધપ્રસગે છે ભવાધિસંતારણે યાનતુલ્ય, ઘરૂં તેહ Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . શ્રી યશોવિજ્યજી ઉપાધ્યાયકૃત નવપદ પૂજા ૨૦૧ ચારિત્ર અપ્રાપ્તમૂલ્ય : ૧ હોયે જાસ મહિમાથકી રંક રાજા વળી દ્વાદશાંગી ભણી હોય તાજા છે વળી પાપરૂપિ નિપાપ થાય, થઈ સિદ્ધ તે કમને પાર જાય છે છે ચારિત્રગુણુ વળી વળી નમે, તવરમણ જસુ મુલોજી પરરમણીયપણું ટળે, સકલ સિદ્ધિ અનુકૂલોજીએ ૧છે. ઉલાલો છે પ્રતિકૂળ આશ્રવ ત્યાગ સંયમ, તત્ત્વથિરતાદમમયી શુચિ પરમ ખંતિ મુત્તિ દશ પદ, પંચ સંવર ઉપચઈ છે સામાયિકાદિક ભેદ ધર્મે યથાખ્યાત પૂર્ણતા || અકષાય અqષ અમલ ઉજજવલ કામકમલ ચૂર્ણતા છે ર છે છે પૂજા ઢાળ શ્રીપાળના રાસની દેશવિરતિ ને સરવવિરતિ જે, ગૃહી યતિને અભિરામ છે તે ચારિત્ર જગન જયવંતું, કીજે તાસ પ્રણામ રે ભવિકા સિને ૩૬ાાં તૃણપરે જેષખંડ સુખઈડી, ચક્રવર્તી પણ વરિયો છે તે ચારિત્ર અક્ષયસુખ કારણ, તે મેં મનમાંહે ધરિયો રે ભવિકા સિવ ૩૭ / હુઆ રાંક પણ જે આદરી, પૂજિત ઇંદ્ર નરિંદેશાઅશરણુ શરણુ ચરણ તે વંદું પૂછ્યું જ્ઞાન આનંદે રે પા ભવિકા સિમાડા બાર માસ પર્યાયે જેહને, અનુત્તર સુખ અતિક્રમિયે શુકલ શુકલ અભિજાત્યતે ઉપરે, તે ચરિત્રને નમિયે રે ભવિકા છે સિવ છે ૩૯ ચય તે આઠ કરમનો સંચય, રિત કરે જે તેહ છે ચારિત્ર નામ નિતે ભાખ્યું, તે વંદું ગુણગેહ રે ભવિકા છે સિવ છે ૪૦ Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પાર વિવિધ પૂજા સંગ્રહ ભાગ ૨ ઢાળ છે જાણું ચારિત્રને આતમા, નિજ સ્વભાવમાં રમતો લેશ્યા શુદ્ધ અલંકર્યો, હવને નવિ ભમતો રે એ વીવાલા | શ્રી ચારિત્રપદ કાવ્યમ છે સુસંવર મોહનિસાર, પંચમ્પયા વિગભાઈયાર છે મૂલોત્તરાણેગ ગુણું પવિત્ત, પાલેહનિર્ચ્યુપિહુ સચરિત્તા નવમી શ્રીપદ પૂm | કાવ્યું ઇંદ્રવજવૃતમ છે કમ્મદુમૂલણકુંજરસ્ટ, નમો નમો તિવ્રતભરસ્સા અણગલદ્વીનિબંધણુસ્સ,દુસઝાયાણપસાહણમ્સ ના માલિનીવ્રુત્તમ છે ઈય નવપયસિદ્ધ, લદ્ધિવિજજાસદ્ધિ છે પડિયસરવગું હી તિહાસમ્મષ્મ દિસિવ"સુરસાર, ખાણીપીઢવયારે તિજય વિજય ચક્ક, સિદ્ધચકર્ક નમામિ ૧ ભુજંગપ્રયાતનામ ત્રિકાલિકપણે કર્મ કષાય ટાળે, નિકાચિતપણે બાંધિયાં તેહ બાળે કહ્યું તેહ તપ બાહ્ય અંતર દુભેદે, ક્ષમાયુક્ત નિહેતુ દુર્ભાન છેદે ૧ હોયે જાસ મહિમાથકી લબ્ધિ સિદ્ધિ, અર્વાછકપણે કર્મ આવરણશુદ્ધિ છે તો તેહ તપ Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી યશોવિજયજી ઉપાધ્યાયકલ નવ પદ પૂજા ૨૦૩ જે મહાનંદ હેતે, હોય સિદ્ધિ સીમ તિની જિમ સંકેત પરા ઇશા નવપદ ધ્યાનને જેહ ધ્યાવે, સદાનંદ ચિદ્રુપતા તેહ પાવે છે. વળી જ્ઞાનવિમલાદિ ગુણરત્નધામ, નમું તે સદા સિદ્ધચક્ર પ્રધાન છે ૩ છે મે માલિનીવૃત્તમ છે ઈમ નવપદ ધ્યાવે, પરમ આનંદ પાવે છે નવમે ભવા શિવ જાવે,દેવનરભવ પાવો જ્ઞાનવિમલ ગુણ ગાવે,સિદ્ધચક્ર પ્રભાવે છે સવિ દુરિત શમાવે, વિશ્વ જ્યકર પાવે છે પ છે છે ઢાળ છે હલાલાની દેશી છે ઈચ્છારોઘન તપ નમો, બાહ્ય અત્યંતર ભેદે છે ! આતમ સત્તા એકતા,પરપરિણતિ ઉચછેદેજી ૧ાા ઉલાલો છે ઉછેદ કર્મ અનાદિ સંતતિ, જેહ સિદ્ધપણું વરે છે યોગં સંગે આહાર ટાળી, ભાવ અક્રિયતા કરે છે અંતર મૂહરત તત્ત્વ સાથે, સર્વ સવરતા કરી છે નિજ આત્મસત્તા પ્રગટ ભાવે, કર તપ ગુણ આદરી છે૨છે ૫ ઢાળ છે એમ નવપદ ગુણ મંડલં, ચઉ નિક્ષેપ પ્રમાણે જ છે સાત નયે જે આદરે, સમ્યગજ્ઞાને જાણે છે ૩ ઉલાલે નિર્ધારતી ગુણી ગુણને, જે કરે બહુમાન એ છે તસુ કરણ ઈહા તત્ત્વ રમણે, થાય નિર્મળ ધ્યાન એ છે એમ Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २०४ વિવિધ પૂજાસ’ગ્રહ ભાગ ચોથા શુદ્ધ સત્તા ભળ્યા ચેતન, સકલ સિદ્ધિ અનુસરે ! અક્ષય અનંત મહંત ચિદૂધન, પરમ આનંદતા વરે । ૪ ।। ા અથ કળશ । ય સયલ સુખકર ગુણપુરંદર, સિદ્ધચક્ર પદાવલી ! સવિલદ્ધિ વિજજા સિદ્ધિમદિર, ભવિક પૂજે મની । ઉવઝાયવર શ્રી રાજસાગર, જ્ઞાનધર્મ સુરાજતા ! ગુરુદીપચંદ સુચરણ સેવક, દેવચંદ્ર સુશાભતા ॥ ૧ ॥ ા પૂજા ઢાળ ૫ શ્રીપાળના રાસની ।। !! જાણુ તા ત્રિહ્ ́ જ્ઞાને સ યુત, તે ભવ મુક્તિ જિષ્ણુ દા ાહ આદરે ક ખપેવા, તે તપ શિવતરુ કદ રે ! ભવિકા !! સિ॰ ૫૪૧૫ કર્યું નિકાચિત પણ ક્ષય જાયે, ક્ષમા સહિત જે કરતાં ! તે તપ નમિયે જેહ દીપાવે, જિનશાસન ઉજમતાં રે ! ભવિકા સિ॰ !!૪રા આમેાસહી પક્ષુહા બહુ લગ્નિ, હવે જાસ પ્રભાવે ! અષ્ટ મહાસિદ્ધિ નવિધિ પ્રગટે, નમિયે તે તપ ભાવે રે ! ભવિકા ૫ સિ॰ ॥ ૪૩ ૫ ફળ શિવસુખ મહેાટુ સુર નરવર, સંપત્તિ જેનું કુલ ૫ તે તપ સુરત સિરખા હૂઁ, શમ મકર ંદ અમૂલ રે ! ભવિકા॰ ાસિના૪૪ા સ` મ`ગળમાં પહેલું મંગળ, વરવીયે જે ગ્રંથે ॥ તે તપપદ ત્રિRs* કાળ નમીજે, વરસ હાય જે h શિવ પથે રે ! ભવિકા॰ા સિ૦૫૪૫૫ એમ નવપદ થુણુતા Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી યશોવિજયજી ઉપાધ્યાયકત નવપદ પૂજા ૨૫ તિહાં લીને, હુએ તન્મય શ્રીપાળ સુજસ વિલાસે ચોથે પડે, એહ અગ્યારમીઢાળ રે ભવિકા સિદ્ધચકગા૪૬ I ઢાળ ! ઈચ્છારોધે સંવરી, પરિણતિ સમતા યોગે રે તપ તે એહિ જ આતમા, વર્તે જિન ગુણ ભોગે રે વીરાલા આગમને આગમતણો, ભાવ તે જાણે સારો રે આતમ ભાવે થિર હેજે, પરભાવે મત રાચે રે વીરવાળા અષ્ટ સકલ સમૃદ્ધિની, ઘટમાહે ઋદ્ધિ દાખી છે તેમ નવપદ ઋદ્ધિ જાણજે, આતમરામ છે સાખી રે વીર. ૧૨ છે યોગ અસંખ્ય છે જિન કહ્યા, નવપદ મુખ્ય તે જાણે રે હતણે, અવલંબને, આતમ ધ્યાન પ્રમાણે રે વીર છે ૧૩ો ઢાળ બારમી એહવી, ચોથે ખડે પૂરી રે વાણી વાચકજસતણી, કેઈનયે ન અધૂરી રે વીર. ૪ છે શ્રી તપપદ કાવ્યું છે બજ તહાભિંતરભેયમેય, કષાય દુજેય કુકુમ્મભયં દુખખ્યયુત્યે કયપાવનાસં, તરેહ દાહાગમયં નિરાસં ાલા ઈતિ શ્રીમદ્દ યશવિજયજી ઉપાધ્યાયકૃત નવ૫દ પુજા સમાપ્ત - ૧. કહી પાઠાં. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી પદ્મવિજયજીકૃત નવપદ પૂજા શ્રુતદાયક શ્રુત દેવતા, વંદુ જિન ચાવીશ ! ગુણ સિદ્ધચક્રના ગાવતાં, જગમાં હેાય જગીશ !!! અરિહંત સિદ્ધ સૂરિ નમ્, પાઠક મુનિ ગુણધામ ॥ દસણુ નાણુ ચરણ વળી, તપગુણ માંહે ઉદ્દામ રા ઈમ નવપદ ભક્તિ કરી, આરાધેા નિતમેવ જેડથી ભવદુ:ખ ઉપશમે, પામે શિવ સ્વયમેવ !!!! તે નવપદ કાંઈ વરવું; ધરતા ભાવ ઉલ્લાસ ! ગુણિ ગુણગણ ગાતાં થકાં, લહિયે જ્ઞાન પ્રકાશ ! ૪ ! પ્રતિષ્ઠા ક૨ે કહી, નવપદ પૂજા સાર તેણે નવપદ પૂજા ભણું, કરતા ભક્તિ ઉદાર !! ૫ ૫ પ્રથમ પદ જિનપતિ, ગાએ ગુણતતિ, પાઈએ વિપુલ ફળ સહજ આપ !! નામ ગાત્રજ સુણ્યાં, ક મહાનિર્જરા જાય ભવ સંતતિ બદ્ધ પાપ ! ૧ !! એક વર રૂપમાં, વરણુ પચે હાય, એક તુજ વણુ તે જગ ન માયા ! એક તિમ શ્લાકમાં, વરણ બત્રીશ હેાએ, એક તુજ વણુ કિહી ન ગવાયે ૨૫ વાચ ગુણ અતિશયા, પાડિહેરા સયા,બાહ્ય પણ એ ગુણાકુણે ગવાયા ! કેવળનાણુ તહ, કેવળદ’સદ્ગુ—પમુહ અભ્યંતરા જિનપ પાયા, તેહ મુહ પદ્મથી કેમ કહાયા ॥૩॥ Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 પંડિત શ્રી પદ્યવિજ્યજીકૃત નવપદ પૂજા છે દુહા છે જિન ગુણ અનંત અનંત છે, વાચ ક્રમ મિત દીહ | બુદ્ધિરહિત શક્તિ વિકલ કેમ કહું એકણ જડ છે ૬ . છે ઢાળ બીજી રાગ શાખા ભાવ ધરી ભવિ પૂજિયે, તિગ અડ પણ ભય છે તિમ સત્તર ભેદે કરી, પૂબે ગત બેય ને ભાવે છે ૧ ઇંગવીશ અડસય ભેદથી, જિન ભાવ સંભારી છે પૂજે પરિગલ ભાવશું, પ્રભુ આણકારી છેભાવ ૨ પૂજા કરતાં પૂજ્યની, પૂજ્ય પોતે થાવે છે તુજ પદ પદ્મ સેવન તિણે, અક્ષય પદ પાવે છે ભાવ | ૩ | છે દ્વિતીય શ્રીસિદ્ધપદ પૂજા છે ! દુહા છે સિદ્ધ સ્વરૂપી જે થયા, કર્મ મેલ સવિ ધાય છે જેહ થશે ને થાય છે, સિદ્ધ ન સહુ કેય છે ૭ છે છે ઢાળ ત્રીજી પારીરે જાતિનું કુલ સરગથી—એ દેશી નમો સિદ્ધાણું હવે પદ બીજે, જે નિજ સંપદાવરિયા રે જ્ઞાન દર્શન અનંત ખજાને, અવ્યાબાધ સુખ દરિયા કે ! સિદ્ધ સુબુદ્ધ કે સ્વામી નિજામી કે હાંરે વાલા પ્રણો નિજ Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૦૮ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ ચોથા ગુણ કામી રે ગુણકામી ગુણકામી ગુણવંતા, જે વચનાતીત હુઆ રે ૧છે એ આંકણી છે ક્ષાયિક સમકિત ને અક્ષય સ્થિતિ, જેહ અરૂપી નામ છે અવગાહન અગુરુલધુ જેહની, વીર્ય અનંતનું ધામ કે સિદ્ધ છે | ઈમ અડકર્મ અભાવે અડગુણ, વળી ઈગતીસ કહેવાય છે વળીયા વિશેષે અનંત અનંતગણું નાણું નયણુ નિરખાય છે નિત્ય નિત્ય વંદના થાય કે સિવ + ૩ છે દુહે છે જિહાં નિજ એક અવગાહના, તિહાં નમું સિદ્ધ અનંત છે ફરસિત દેશ પ્રદેશને, અસંખ્યગુણ ભગવંત | ૮ | છેઢાળ ચોથી રાગ કાગ સિદ્ધ ભજે ભગવંત પ્રાણી પૂર્ણાનંદી સિદ્ધ લોકાલોક લહે એક સમયે,સિદ્ધિવધૂ વરકંત છે પ્રાણી છે અજ અવિનાશી અક્ષય અજરામર, સ્વદ્રવ્યાદિકવંત છે. પ્રાણી છે ૧ વર્ણ ન ગંધ ન રસ નહીં ફરસન, દીર્ધ હૃસ્વ ન હંત છે પ્રાણી છે નહીં સૂક્ષ્મ બાદર ગતવેદી,ત્રસ થાવર ન કહત છે પ્રાણી છે ૨અહી, અમાની, અમાયી, અને લોભી, ગુણ અનંત ભદંત છે પ્રાણી પદ્મવિજય નિત્ય સિદ્ધ સ્વામિને, લળિ લાળ લાળ પ્રણમંત પ્રાણી મા Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પડિત શ્રી પદ્મવિજયજીકૃત નવપદ પૂજા ኒ ૨૦૯ ૫ તૃતીય શ્રી આચાય પદ પૂજા । " દુહૈ। u ડિમા વહે વળી તપ કરે, ભાવના ભાવે ખાર ! નમયે તે આચાય ને, જે પાળે પંચાચાર ! ૯ !! u ઢાળ પાંચમી ! સભવ જિનવર વિનતિ એ—દેશી ! આચારજ ત્રીજે પદે, નમિયે જે ગચ્છ ધારી ॥ ઇંદ્રિય તુરંગમ વશ કરે, જે લહી જ્ઞાનની દેરી રે ! આચા॰ 1 ॥ ૧ ॥ શુદ્ધ પ્રરૂપક ગુણ થકી, જે જિનવર સમ ભાખ્યા રે છત્રીશ છત્રીશી ચુણે; શેભિત સમયમાં દાખ્યા રે ! આત્મા ॥ ૨૫ ઉત્કૃષ્ટા ત્રીજે ભવે, પામે અવિચલ ઠાણુ રે । ભાવાચારજવ ́દના, કરિયે થઈ સાવધાન રે ।।આચારજ॰ ! ૩ ૫ દુહા ! નવવિધ બ્રહ્ન ગુપ્તિ ધરે, વર્ષે પાપ નિયાણુ વિહાર કરે નવ કલ્પ નવ, સૂરિ તત્ત્વના જાણું !! ૧૦ ॥ ના ઢાળ છટ્ઠી રાગ બિહાગડા ! મુજ ઘર આવોરે નાથએ દેશી સત્તાવીશ ગુણ સાધુના, શેાભિત જાસ શરીર ૫ નવકાટી શુદ્ધ આહાર લે, ઈમ ગુણ છત્રીશે ધીર !! ભવિજન ભાવશુ નમે આજ ! ૧ ૫ જિમ પામેા અક્ષયરાજ !! ભવિ॰ !! એ આંકણી ! જે પ્રગટ કરવા અતિ નિપુણ, વર લબ્ધિ અઠ્ઠાવીશ !! અવિધ પ્રભાવકપણું ધરે, એ સૂરિગુણ ૫ ૧૪ Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૧૦ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ ચા છત્રીશ ભવિ૦ છેર તજે ચૌદ અંતર ગ્રંથીને, પરિવહ જિતે બાવીશ કહે પદ્મ આચારજ નમો, બહુ સૂરિગુણ છત્રીશ કે ભવિ છે ૩ છે છે ચતુર્થ ઉપાધ્યાયપદ પૂજા છે ચોથે પદ પાઠક નમું, સકલ સંધ આધાર છે ભણે ભણવે સાધુને, સમતા રસ ભંડાર છે ૧ | છે ઢાળ સાતમી એ રાગ વસંત છે તુ તો જિન ભજ વિલંબ ન કર હે, હેરીકે લઈયા-એ દેશી તું તો પાઠક પદ મન ધર હે રંગલે ઉશારાયરંક જસુ નિકટ આવે, પણ જસ નહિ નિજ પરહે હો રંગીલેટાના સારણાદિક ગચ્છ માંહે કરતા, પણ રમતા નિજ ઘર હો હે રંગીલે પરા દ્વાદશાંગ સક્ઝાય કર કે, જે નિશદિન તત્પર હો રે રંગીલે છે ૩ એ ઉવઝાય નિયામક પામી, તું તે ભવસાગર સુખેતર હો છે હે રંગીલે છે૪જે પરવાદિ મતંગજ કેરે, ન ધરે હરિપરેડર હો હો રંગોલે NR ઉત્તમ ગુરુપદ પદ્મ સેવનથે, પકડે શિવવધૂ કર હો ! હે રંગીલે દા Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી પદ્ધવિજ્યજીત નવપદ પૂજા | | દુહે છે આચારજ' મુખ આગળે, જે યુવરાજ સમાન છે નિદ્રા વિકથા નવિ કરે, સર્વ સમય સાવધાન છે ૧૨ છે છે. ઢાળ આઠમી જિનવચન વૈરાગિયા હે ધના–એ દેશી નમો ઉવઝાયાણું જપો હોમિત્તા, જેહના ગુણ પચ્ચવિશરે એકાગર ચિત્તા છે એ પદ ધ્યા બે છે એ પદ ધ્યાને ધ્યાનમાં હા મિત્તા, મૂકી રાગ ને રીશરે એકા) ૧ અંગ ઈગ્યાર પૂરવધરા હે મિત્તા, પરિહસ સહે બાવીશત્રણ્ય ગુપ્તિ ગુપ્તા રહે હે મિત્તા, ભાવે ભાવના પચવીશરે એકા ર છે અંગ ઉપાંગ સહામણા હો મિત્તા, ધારતા જેહ ગુણીશ ગણુતા મુખ પદ પઘથી હો મિત્તા, નંદી અણુગ જગીશ રે, એકાગર ચિત્તા, પાકા છે પંચમ શ્રી સાધુપદ પૂજા ! છે દહે છે હવે પંચમ પદે મુનિવર, જે નિર્મમ નિ:સંગ છે દિન દિન કંચનની પરે, દીસે ચઢતે રંગે ૧૩ છે છે ઢાળ નવમી છે રાગ વસંત છે છે મન ભવનવિશાલ સાંઈયાં, મે મન એ દેશી છે મુનિવર પરમ દયાલ ભવિયાં. મુનિને તમે પ્રણને Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૨ વિવિધ પૂજાસ ગ્રહ ભાગ ચાથો !! ભાવ વિશાલ ! ભવિયાં ! મુનિ ! એ આંકણી ! કુખીસંખલ મુનિવર ભાખ્યા, આહાર દોષ ટાળે બિયાલ ભવિયાં ! મુનિ ! બાહ્ય અભ્યંતર પરિગ્રહ છાંડી, જીણે છાંડી સિવે જંજાલ ! વિયાં ! મુનિ ૫ ૧ ૫ જિણે એ ઋષિનું શરણ કર્યું " તિણે, પાણી પહેલી બાંધી પાળ ! ભવિયાં ! મુનિ ! જ્ઞ ન ધ્યાન કિરિયા સાંતા, કાઢે પૂના કાળ ભવિયાં ! મુનિ॰ ારા સંયમ સત્તર પ્રકારે આરાધે, છ જીવના પ્રતિપાળ । ભવિયાં ! મુનિ ! ઈમ મુનિગણુ ગાવે તે પહેરે, સિદ્ધિ-વધૂ વરમાળ ! ભવિયાં । મુનિ॰ ॥ ૩ ॥ ૫ દુહો । પાંચ ઈંદ્રિય વશ કરે, પાળે પંચાચાર ॥ પાઁચ સમિતિ મિતા રહે, વંદુ ને અણુગાર ૫૧૪૫ ને u ઢાળ દશમી ૫ ગિરિરાજકુ સદા મેારી વંદના રે—એ દેશી ડા મિનેરાજકુ સદા મેરી વદના રે ! મુનિ ! ભેગ વમ્યા તે મનશું ન ચ્છે, નાગ જ્યુ હાય અંગધનારે ॥ મુનિ॰ ૫ રિસ′ ઉપસગે સ્થિર રહેવે, મેરૂપર નિ: ૧ ૩ કપના રે । મુનિ ॥ ૧॥ ઇચ્છા મિચ્છા આસિયા નિસીડિયા, તહકાર નેવલિછંદના ૨ે મુનિના પૃચ્છા પ્રતિસ્પૃચ્છા ઉપસ’પદા, સામાચારી નિમતના ૨ે ૫ મુનિ॰ Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી પદ્યવિજયજીકૃત નવપદ પૂજા ૨૧૩ છે. ૨. એ દશવિધ સામાચારી પાળે, કહે પદ્મ લેઉં તસ ભામણુરે મુનિ એ ષિરાજ વંદનથી હોવે, ભવભવ પાપ નિકંદના રે ! મુનિરાજકું૦ | ૩ ષષ્ઠ શ્રી દશનપદ પૂજા છે છે દુહો સમક્તિ વિણ નવ પૂરવી, અજ્ઞાની કહેવાય છે સમતિ વિણ સંસારમાં, અરહો પરહો અથડાય ૧પ ઢાળ અગિયારમી | રાગ સારંગ પ્રભુ નિર્મલ દર્શન કીજિયે એ આંકણી છે આતમજ્ઞાનકે અનુભવ દર્શન, સરસ સુધારસ પીજિયે પ્રભુ કલા જસ અનુભવ અનંત પરિપટ્ટા, ભવ સંસાર સહુ છીજિયે પ્રભુ ભિન્ન મુહુર્ત દર્શન ફરસન, અર્ધ પરિય સીઝિયે પ્રભુભારા જેથી હવે દેવ ગુરુ કુનિ, ધર્મ રંગ અટ્ટીમિજિયે છે પ્રભુ ઈસ્ય ઉત્તમ દર્શન પામી, પદ્મ કહે શિવ લીજિયે છે પ્રભુત્વ છે ૩ છે દુહો સમકિતી અડ પવયણુ ઘણી, પણ જ્ઞાની કહેવાય છે અદ્ધ પુદ્દગલ પરાવ7 માં, સકલ કમૅમલ જાય છે. ૧૬ | છે ઢાળ બારમી એ ધન્ય ધન્ય સંપ્રતિ સાચે રાજા-એ દેશી છે સમ્યગદર્શન પદ તુમે પ્રણમે, જે નિજ ધુર ગુણ હોય Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૧૪ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ ચોથો ૨ ચારિત્ર વિણ લહે શાશ્વત પદવી, સમક્તિ વિણ નહિ કાય રે સમ્યગૂ છે ૧ મે સદૂદહણ ચઉ લક્ષણ દૂષણ, ભૂષણ પંચ વિચારો રે છે જયણુ ભાવણુ ઠાણુ આગારા ષટુ ષ તાસ પ્રકારો રે સમ્યગૂર છે ર છે શુદ્ધિ લિંગ ત્રણ આઠ પ્રભાવક, દશવિધ વિનય ઉદારે છે ઈમ સડસઠ ભેદે અલંકરિયે, સમતિ શુદ્ધ આચાર રે સમ્યગ કા કેવલી નિરખિત સૂક્ષ્મ અરૂપી, સ જેહને ચિત્ત વસિયો રે જિન ઉત્તમ પદ પદ્મની સેવા કરવામાં ઘણું રસિયો રે | સમ્યગુર | ૪ || સપ્તમ શ્રી જ્ઞાનપદ પૂજા છે છે દુહો નાણુ સ્વભાવ જે જીવને, સ્વપર પ્રકાશક જેહ છે તેહ નાણુ દીપક સમું, પ્રભુ ધર્મ સ્નેહ . ૧૭ છે | ઢાળ તેરમી નારાયણની દેશી - જિમ મધુકર મન માલતી રે–એ દેશી છે નાણુ પદારાધન કરે રે, જેમ લહ નિર્મલ નાણું રે છે ભાવિકજન એ શ્રદ્ધા પણ થિર તો રહે છે, જે નવતત્ત્વ વિજ્ઞાણુભવિકાનાણ૧. અજ્ઞાનીકરશેકિહ્યું, શું લહેશ પુણ્ય પાપરે ભાવિકો પુણ્ય પાપનાણું લહેરે, કરે નિજ નિર્મળ આપરેવિકાનાણકારી પ્રથમ જ્ઞાન Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પતિ શ્રી પવવિજ્યજીત નવપદ પૂજા પછી દયા રે, દશવૈકાલિક વાણરાભવિકા ભેદએકાવન તેહનારે, સમજે ચતુર સુજાણ રે ભવિક નાણુગાવા બહ કેડે વરસે ખપે, કર્મ અજ્ઞાને જેહ છે જ્ઞાની શ્વાસોશ્વાસમાં કર્મ ખપાવે તેહ ૧૮ છે ઢાળ ચૌદમી હે મતવાલે સાજના–એ દેશી છે નાણુ નમો પદ સાતમે, જેહથી જાણે દ્રવ્યભાવ છે મેરે લાલ જાણે જ્ઞાન ક્રિયા વળી, તેમ ચેતન ને જડભાવ મેરે નાણુ છે ૧. નરક સરગ જાણે વળી, જાણે વળી મોક્ષ સંસાર મેરે હેય ય ઉપાદેય લહે, લહે નિશ્ચયને વ્યવહાર મેરે નાણુ મારા નામ ઠવણ દ્રવ્યભાવ જે, વળી સગ નયને સપ્તભંગ મેરે જિન મુખ પદ્મ દ્રહ થકી, લહે જ્ઞાન પ્રવાહ સુગંગ છે મેરે! નાણુ છે છે અષ્ટમ શ્રી ચારિત્રપદ પૂજા | છે દુહો ચારિત્રધર્મ નમે હવે, જે કરે કર્મ નિરોધ છે ચારિત્રધર્મ જ મન વસ્યો, સફલ તસઅવધ શાળા છે ઢાળ પંદરમી છે ટુંક અને ટોડા વગેરે, મેંદી કેરે છેહ,મેંદી રંગ લાગ્ય-એ દેશી ચારિત્ર પદ નમો આઠમે રે, જેથી ભવ ભય જાય છે Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ ૨ સંયમ રંગ લાગ્યો છે સત્તર ભેદ છે જેહના રે, સીત્તેર ભેદ પણ થાય છે સંયમન સમિતિ ગુપ્તિ મહાવ્રત વળી રે, દશ અંત્યાદિક ધર્મ છે સંયમ છે નાણુ કારય વિરતિય છે ૨, અનુપમ સમતા શમે છે સંયમ ૨ બાર કષાય ક્ષય ઉપશમે રે, સર્વ વિરતિ ગુણઠાણ સંયમ સંયમ ઠાણું અસંખ્ય છે રે, પ્રભુ ભવિક સુજાણ છે સંયમ ૩ | દુહો છે હરિકેશી મુનિ રાજિયે, ઉપને કુલ ચંડાલ છે પણ નિત્ય સુર સેવા કરે, ચારિત્ર ગુણ અસરાલ ૨૦ સેમી છે સાહિબ કબ મિલે સસનેહી પ્યાર હે સાઇએ દેશી સંયમ કબ મિલે, સનેહી પ્યાર હો પસંયમ એ આંકણી છે હું સમક્તિ ગુણઠાણ ગવારા, આતમર્સે કરત વિચાર હો સંયમ૧ દોષ બહેતાલીશ શુદ્ધ આહાર, નવકલ્પી ઉગ્ર વિહારા છે કે સંયમ૨ ૫ સહસ તેવી દોષરહિતનિહાર, આવશ્યક દાયવારાહા સંયમ પેલા પરિસહ સડનાદિક પરમારા, એ સબ હે વ્યવહારા હા સંયમ ૧૪ નિશ્ચય નિજગુણ ઠરણ ઉદાર, લહત ઉત્તમ ભવપારા હો કે સંયમમેપા મહાદિક પરભાવસે ન્યારા, ૧ દોષ પાઠાં. Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પડિત શ્રી પદ્મવિજ્યજીકૃત નવપદ પૂજા ૨૧૭ દુગ નય સયુત સારા હૈ! !! સંયમ॰ !! ૬ !! પદ્મ કહે ઈમ સુણી ઉજમાલા, લહે શિવવધૂ વરહારા હૈ !! સંયમ ૫ગા ૫ નવમ શ્રી તપપદ્મ પૂજા । ૫ દુહો । દ્રપ્રહારી હત્યા કરી, કીધાં કર્મ અધાર ॥ તાપણ તપના પ્રભાવથી, કાઢયાં ક` કહેર ॥ ૨૧ ॥ ચા ઢાળ સત્તરમી ! પુરુષાત્તમ સમતા છે તાહરા ઘામાં—એ દેશી ડા તપ કરીએ સમતા રાખી ઘટમાં !! તપ૦ ! તપ કરવાલ કરાલ લે કરમાં, અડીએ કમ અભિટમાં ! તપ૦ ૫૧૫ ખાવત પીવત મેક્ષ જે માને, તે સિરદાર બહુ જટમાં ॥ તપનારા એક અરિજ પ્રતિશ્રોતે તરતાં, આવે ભવસાયર તટમાં !! તપ૦ ૩!! કાલ અનાદિકા કમ સંગતિથે, જીઉ પિંડયા જ્યુ* ખટપટમાં II તપ॰ !! ૪ !! તાસ વિયેાગ કરણ એ કરણ, જેણે નિય ભિમયે ભવતટમાં તપ૦ ! ૫ ૫ ૫ હેાયે પુરાણા તે કર્મ નિજ રે, એ સમ નહિ સાધન ઘટમાં ॥ તપ॰ ॥ ૬ ॥ ધ્યાન તપે સવિક જલાઈ, શિવવધૂ રિયે ઝટપટમાં ॥ તપ ! ॥ દુહો । વિઘ્ન ટળે તપ ગુણુથકી, તપથી જાય વિકાર ॥ ૨. લડીએ પાઠાં Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૧૮ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ ચોથા પ્રશં તપ ગુણથકી, વીરે ધન્નો અણગાર . ર છે ઢાળ અઢારમી મા સચ્ચા સાંઈ હે, કાજેર બજાયા હ-એ દેશી તપસ્યા કરતાં હો ડંકાનેર બજાયાહ છે એ આંકણીય ઉજમણું તપ કેરાં કરતા, શાસન સોહા ચઢાયા હે વીર્ય ઉલ્લાસ વધે તેણે કારણુ, કર્મ નિજર્જરા પાયા છે ત૫૦ છે ૧. અડસિદ્ધિ અણિમા લધિમાદિક, તિમ લદ્ધિ અડવીસા હે વિષ્ણુકુમારેદિકપરે જગમાં પામત જયંતજગીશા તપ ર ગૌતમ અષ્ટાપદગિરિ ચઢિયા, તાપસ આહાર કરાયા હે છે જે તપકર્મ નિકાચિત તપ, ક્ષમાસહિત મુનિરાયા છે તપ છે ૩છે સાડા બાર વરસ જિન ઉત્તમ વીરજી ભૂમિ ન ઠાયા હે . ઘોર તપે કેવળ લહ્યાં તેહના, પવિજય નમે પાયા ! ત૫૦ || ૪ | છે કળશ છે રાગ ન્યાશ્રી ! આજ મહારે ત્રિભુવન સાહેબ તૂઠ, અનુભવ અમૃત વઠો ગુણ અનુયાયી ચેતના કરતાં, કિશું ના કરે મોહ. રૂઠો છે ભવિ પ્રાણી હો ! આજ છે ૧ મે એ નવપદનું ધ્યાન ધરંત, નવનિધિ સદ્ધિ ઘરે આવે નવ નિયા ને ત્યાગ કરીને, નવ ક્ષાયિક પદ પાવે છે ભવિ આજ પર વિજયસિંહસૂરિ શિષ્ય અનુપમ, ગીતારથી ગુણરાગી ! સત્યવિજ્ય તસ શિષ્ય વિબુધવર, કપૂરવિજ્ય Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી પદ્યવિજ્યજીત નવપદ પૂજા ૧૯ વડભાગી ભવિ છે આજ૦ | ૩ | તાસ શિષ્ય શ્રી ખિમાવિયવર, જિનવિજય પંન્યાસ | શ્રી ગુરુ ઉત્તમવિજય સુશિષ્યો, શાસ્ત્રાભ્યાસ વિલાસ ભવિ છે આજ ૪ ગજ વહનિ મદ ચંદ્ર (૧૮૩૮) સંવત્સર, મહા વદિ બીજ ગુરુવારો છે રહી ચોમાસું લીંબડી નગરે, ઉદ્યમ એહ ઉદારો છે ભવિ છે આજ ૫ તપગચ્છ વિજ્ય ધર્મસૂરિ રાજે, શાંતિજિમુંદા પસાયે છે શ્રી ગુરુ ઉત્તમ ક્રમ કજ અલિસમ, પદ્મવિજય ગુણ ગાયો છે ભવિ. આ | ૬ | ઇતિ કળશ છે છે ઇતિ પંડિત શ્રી પદ્મવિજયકૃત શ્રી નવપદ પૂજા સમાપ્ત છે Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી વિવિધ પૂજા-સંગ્રહ ભાગ પાંચમો શ્રી દીપવિજયજીત અષ્ટાપદજીની પૂજા પ્રથમ જલપૂજા છે ઋષભ શાંતિ નેમિ પ્રભુ, પારસ શ્રી મહાવીર છે નમું પદપંકજ તેહનાં, જે જગતારણ ધીર ના પૂજન દોય પ્રકારનાં, જિનશાસનમાં જેહ છે દ્રવ્ય ભાવ પૂજા બેહુ, મહાનિશીથમાં તેહ પર ભાવસ્તવ મુનિવર કરે, ચારિત્ર જિન ગુણગ્રામ છે જેહથી શિવસંપદ વરે, અક્ષય અવિચલ ઠામ સમા દ્રવ્યસ્તવન જિને પૂજના, ત્રિવિધ પંચપ્રકાર છે આઠ સત્તર એકવીસની, અષ્ટોત્તર જયકાર ૫૪મા શ્રાવક કરણી દોય છે, દ્રવ્ય ભાવ ગુણગ્રામ છે સીંચે ભાવજલે કરી, સમક્તિ તરુવર ઠામ પા ભાવે બહુ ફલ સંપજે, ગુણી ગુણાકર જેહ વર્ણવું ભાવપૂજક ગુણી, વર્તમાન ગુણગેહ માદા Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી દીપવિજયજીકૃત અષ્ટાપદજીની પૂજા ૨૨૨૧ છે ઢાળ પહેલી | શ્રી સિદ્ધપદ આધીએ –એ દેશી છે લક્ષ્મીસૂરિ તપગચ્છપતિ રે, મૃતગંભીર ઉદાર રે મનવસિયા છે ભાવસ્તિવન પૂજન કીયે રે. સ્થાનક વીશ પ્રકારે રે છે ગુણરસિયા છે ૧ સ્થાનક વીશને સેવતાં રે, તીર્થંકરપદ પાયરે છેમન અહે જગમાં મહિમા વડો રે, કરે રંકને રાય રે ! ગુણ છે ર છે વળી જસવિજય વાચક ગણી રે, કીધો પૂજન ભાવ રે મન | સિદ્ધચક્ર નવપદ ભણી રે, પૂજા વિવિધ બનાવ રે ગુણ૦ ૩ રૂપવિજયે પૂજન કિયો રે, ભાવસ્તવન ગુણગ્રામરે મન પીસ્તાલીશ આગમ ભણી રે, પંચજ્ઞાન ગુણધામ રામનવ ગુણ | વીરવિજય વર્ણન કર્યો રે, ભાવસ્તવન ભગ વાન રે મન છે અષ્ટ કર્મ સુડણતણું રે, ચોસઠ પૂજા જ્ઞાન રે ગુણ છે પ . પીસ્તાલીશ આગમ તણું રે, વળી નવાણું પ્રકાર છે મન પૂજા વળી વ્રત બારની રે, શ્રાવકને હિતકાર રે ગુણ છે ૬ અસ્મત પૂજા અછેરે, અડસઠ આગમ દેવ રે મન છે ગણધર વચન જેહમાં રે, ભાવસ્તવન ગુણ સેવ રે મન છે ૭. વળી નંદીશ્વર દ્વીપની રે, મહાપૂજા ગુણગ્રામ રેમન વર્તમાન પૂજા અછે રે, શ્રાવક ગુણગણધામ રે ગુણ છે પટા વર્ણવું અષ્ટાપદતણી રે, પૂજા અષ્ટ પ્રકાર રે મન Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૨૨ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમે અષ્ટાપદ દૂરે હરે રે, અષ્ટાપદ જયકાર રે મનાલો કિહાં છે અષ્ટાપદગિરિ રે, કેટલા કેશ પ્રમાણે રે મન છે. કેમહ અષ્ટાપદગિરિરે, વર્ણવું તાસ વખાણુરાણો ૧૦ આશરે એક લાખ ઉપરે રે, ગાઉ પંચાસી હજાર રે મનો સિદ્ધગિરિથી છે વેગળા રે, અષ્ટાપદ જ્યકાર રે ગુણ છે ૧૧ છે તેનો વિધિ સુણીયે સહુ રે, ગુણુજન મન ઉલ્લાસ રે મન છે અષ્ટાપદ મહત્સવ કરે છે, જે નર ભાવપ્રકાશરે ગુણ છે ૧૨ ભાઈ નિરવ ભૂમિકા રે, શોધન કરો વિચાર કરે છે મન છે અષ્ટાપદ ગિરિવર– તણે રે, સુંદર કરી આકાર રે ગુણ ૧૩ દોય ચાર અદ્દે દસ પ્રભુ રે, પૂરવ દક્ષિણ જાણ રે મન કે પશ્ચિમ ઉત્તર ચિહું દિશે રે, થાપ જિનવર ભાણ રે ! ગુણો ૧૪ આઠ આઠ નર ચિહું દિશે રે, લશ ગ્રહી મનેહાર રે ! મન છે એણુપેરે આઠે દ્રવ્યથી રે, પૂજા કરે વિહાર રે ગુણ ૧૫ દીપવિજયકવિરાજજી રે, સહ જિનવર મહારાજ રે ! મન છે ચઢતે ભાવે પૂજિયે રે, ભોદધિ તરણુ જહાજ રે ગુણરસિયા ૧૬ છે છે ઢાળ બીજી છે રાગ આશાવરી છે ધન્ય ધન્ય સંપ્રતિ સાચા રાજા–એ દેશી છે ગઈ વીશના ત્રણ જે આરા, સાગર નવ કડાકોડી રે ! ૧. આઠ આપત્તિઓ, ૨, કંચન, પાઠાં(શુભવીર જૈન સંડાર, પટાણ) ૩, સોલ સેલ A. Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ બી દીપવિજયજીકૃત અષ્ટાપદજીની પૂજા ૨૨૩ તેહમાં યુગલનો કાળ ગવે, કહે ગણધર ગણિ જોડી રે ધન ધન જિનઆગમ સાહિબા છે ૧ઋષભ ચોવીશીના ત્રણ જે આરા, તેમાં પણ એ રીત રે કષભ પ્રભુજીના જન્મ સમય લગે, અઢાર કેડાડી નીતરેuધન ૨ અઢાર કડાકોડી સાગર માંહે, છનું ક્ષેત્રે સરખા ભાવ રે તેર બેલે યે સરખી ભૂમિ, દશ ક્ષેત્રે સરિખા ભાવ રે છે ભૂમિ થાળીસમ સરખી હોઈ, બૂઢાપપન્નત્તિ બનાવે રે, જીવાભિગમમાં બનાવે રે ધન છે ૩. ત્રીજા આરાના વરસ થાકતે, ચોરાશી લખ પૂર્વ વરસે રે નાભિનૃપ સરિખાનાં કુલમેં, પ્રગટે પ્રથમ જિન હરસે રે ધન છે છે ૪ ૫ ત્રીજા આરાનાં વર્ષ ચોરાશી, લાખ પૂર્વ રહેશેષ રે દશ ક્ષેત્રે સમ કાળે હેઈ, ભરત ક્ષેત્ર પ્રમાણે વાદલ, પ્રગટે તે જલધર વરસે રે ધન ૫ પાંસસહ છવ્વીશ એજન, છકલો વાદલ પ્રગટ તે જલધર વરસેરે, પંચજાતિના જલઘર વરસે રે, સમભૂમિ જળથી ખેદાય રે નાના મહેટા પર્વત પ્રગટે, સમભૂમિ વિષમ તે થાયરો ધન, દા અવસર્પિણી ઉત્સર્પિણી એહવાલોમ વિલોમ છે ભારે શાશ્વતા ભાવ કહ્યા વીતરાગે, કાળ સ્વભાવ બનાવ રે, જંબુદ્વીપ પન્નત્તિમાંહી ભાવ રે ધન છે ૭. જંબુના દક્ષિણ દરવાજેથી, વૈતાઢયથી મધ્યમ ભાગ ૨ | નયરી અયોધ્યા ભરતની જાણે, કહે ગણધર મહાભાગે રે Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૪ વિવિધ પૂજાગ્રહ ભાગ પાંચમે ધન છે ૮ ૫ જંબૂના ઉત્તર દરવાજેથી, વૈતાઢયથી મધ્યમ ભાગરે છે અયોધ્યા રાવતની જાણ; કહે ગણધર મહાભાગ રે ધન છે ૯ બાર યોજન છે લાંબી પહેળી, નવ જનને પ્રમાણુ રે | નયરી અધ્યા નજીક, અષ્ટાપદ, બત્રીસ કેશ ઉંચાણ રે ! ઘન છે. ને ૧૦ છે તે અયોધ્યામાં નાભિ નરપતિ, કુલવહુ માદેવી નાર રે છે ઋષભ પ્રભુજીના માતા પિતા એહ, ઘન ધન જસ અવતાર રે ધન ૧૧ છે સરવારથનાં સુર સુખ પાળી, સાગર તેત્રીસ આયરે છે અષાઢ વદ ચોથે જિન વિચિયા, ચ્યવન કલ્યાણક થાય રે ધન છે ૧ર છે ચૈત્ર વદ નિશિ અષ્ટમી જનમ્યા, ત્રિભુવન થયે ઉદ્યોત રે દીપવિજય કવિરાજ પ્રભુજી, તારણ ભવજળ પિત રે ધન | ૧૩ . _ો કાવ્ય છે વિમલકેવલભાસનભાસ્કર, જગતિ જંતુમહોદયકારણમ; જિનવરંબહુમાનજલૌધત:શુચિમના સ્નપયામિવિશુદ્ધ..૧ મંત્રા હીં શ્રૌં પરમપુરુષાય પરમેશ્વરાય, જન્મજરા મૃત્યુ નિવારણય, શ્રીમતે જિને કાય; પૂર્વ દિશાસંસ્થિત ષભ ૧, અજૂિન ૨, દક્ષિણદિશાસંસ્થિત સંભવ ૧, અભિનંદન ૨, સુમતિ ૩, પદ્મપ્રભ ૪; - પશ્ચિમ દિશાસંસ્થિત સુપથ, ૧, ચંદ્રપ્રભ, ૨. સુવિધિ, ૩. શીતલ, ૪, શ્રેયાંસ, પ, વાસુપૂજ્ય, ૬વિમલ, ૭. અનંત ૮; ઉત્તરદિશાસંસ્થિત ધર્મ ૧, શાંતિ ૨, કુંથુ ૩, અર૪, મહિલ Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી દીવિજ્યજીકૃત અંષ્ટાપદ્રજીની પૂજ ૧૧ ૫. મુનિસુવ્રત ૬, નમિ, ૭, નેમિ ૮ પાર્શ્વ, ૯. વમાન, ૧૦૫ નિષ્ફલકાય, ચત્તારિ, અઠ્ઠ દસ દાયજન વિશ્વનાથાય કેહવ લાંપન સહિતાય, ચતુર્વિશાતજિનાધિપાય, યજામહે સ્વાહા । ચારે કાર કલશ ઢોળે ૫ દ્વિતીય ચંદનપૂજા ॥ દુહો બીજી પૂજા ભિવ કરો, ચંદનની સુખકાર ॥ ચંદનથી તલે લેપતાં, વાંછિત ફલ દાતાર ॥૧॥ ડા ઢાળ બીજી દલવાલનાં પાણી કુણ ભરે- એ દેશી દા અષ્ટમી ચૈત્ર વિદેની મધ્ય રયણી, ઋષભનાં જન્મ સેાહાય છે રે ! જેનાં માંગલિક નામ ગવાય છે ! કાડાકેાડી દેવ ઇંદ્ર મેરુગિરિ લાવે, શ્વેતાં તે આનંદ થાય છે રે જેનાં॰ ॥ ૧ ॥ પાંચ રૂપ ઇંદ્ર કરે લાભ લેવા, જોઇ જોઈ ચિત્ત હરખાય છે રે ! જેનાં !! ગ્રહે પ્રભુ એક રૂપ, વળી ત્રણ રૂપે, ચમર દાય છત્ર ધરાય છે રે ! જેનાં ॥ ૨ ॥ રૂપ એકથી ગ્રહી વજાને ઉલાળે, પ્રભુ આગળ ઉર્જાય છે રે ! જેનાં ! શુ કામકરે દેવરાજ દેવ ઉપરે, સુત લાભ કમાય છે રે ! જેનાં ॥ ૩ ॥ કલશ! એક કાડ સાઠ લાખ સખ્યા, તે સહુ નીરથી ભરાય છે કે ॥જેનાં॰ !! અઢીસે` વાર અભિષેક પ્રભુ ઉપરે, દેવ'નાં ત ૧ દેવતા યાત્રિ વજ્રડાય છે ? A Jain Educonernational Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૨૬ વિવિધ પૂMાસંગ્રહ ભાગ પાંચમો એ જણાય છે જેનાં છે ૪ બહુ ચિરંજીવ માત મદેવા જાયા, ઈમ આશીષ કહાય છે રે. જેનાં ચાર ઘડી શેષ રાત પાછલી જે વારે, મરુદેવી માત પાસ લાય છેરે છે જેનાં અંગુઠડે તે અમૃત ઠવાય છે રે. જેનાં છે ૫ ૫ નાભિ નૃપતિ ઇંદ્ર મળી પ્રભુજીના, ઋષભદેવ તે નામ ઠવાય છે રે છે જેનાં છે રાણુ સુનંદા સુમંગલાની જોડલી, સે બેટા દે બેટડી થાય છે રે છે જેનાં ૬ છે ભાઇબેનના સંજોગને નિવારી, યુગલાધર્મને હરાય છે રે જેનાં બાહુબળી બ્રાહ્મી ને ભારત ને સુંદરી, સગપણ વિવાહ કરાય છે રે છે જેનાં છે ૭ આરા અવસર્પિ ણીના અનંતા, એહ રીત જીત તે લખાય છે રે જેના | છે દીપિવિજયકવિરાજધર્મ નિત્ય એ, ઋષભ પ્રભુના પસાય છે રે છે જેનાં ૮ છે ઢાળ ગીત છે છે હું તે મેહી રે નંદલાલ મેરલીને તાને, તથા મહારે દીવાળી થઈ આજ, પ્રભુ મુખ જેવાને–એ દેશી છે ઋષભના વંશ ને ગાત્ર વખાણું, સ્થાપ્યાં જે સુરરાજે રે એક કડાકોડી સાગર માને, પ્રત્યક્ષ વરતે આજ ના છે ધન એ કુલને રે જેમાં પ્રગટયા જિન બાવીશ, ધન એ કુલને રે એ આંણી છે પંચ મેઘથી હઈ વનરાઈ હુ કાસ સમુદાય રે સાત વાર ફરી ફરીને ઉગે, શેલડી Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી દીપવિજ્યજીકત અધ્યપદજીની પૂજા ૨૭ તેહની થાય. ધન જેમાં ૨ પ્રભુના ગાત્ર વંશને કરવા, હરિ ઉછરંગે જાય રે મારગમાંથી શેલડી સાંઠો, લઈ જિન પાસે આવે છે ઘન છે જેમાં છે ૩ હાથ પસારી લેઈઝષભજી, ઈ અવસર જાણી રે કાશ્યપગોત્ર વંશ ઈશ્વાકુ એ, થાપે કહી સરવાણી . ધન છે જેમાં જે ૪ નેમનાથ મુનિસુવ્રત જિનને શ્રીહરિવંશ સેહાવે રે એ ય પ્રભુના ગુણ રત્નાકર, ગૌતમ ગોત્ર કહાવે - ધન છે જેમાં છે ૫ બાવીસ જિન સહુ કાશ્યપગોત્રી, ઈશ્વાકુ વંશી છાજે રે ! એ માંહેથી છત્રીશ કુલ પ્રગટયા, રાજકુલીજેનહ રાજે ધન છે જેમાં ૬ ઈક્વાકુમાંથી સૂરજવંશી,ભરતેશ્વર નૃપ દીપેરે ઈક્વાકુમાંથી ચંદ્રવંશ તે, બાહુબળી જગ જીપે એ ધન જેમાં છે ૭ ઋષભાદિક ચોવીસી જિનવરનાં, ગોત્રને વંશ વખાણ્યાં રે દીપવિજય કવિરાજ પ્રભુજી, કલ્પસૂત્રથી જાણ્યાં ધન છે છે જેમાં | ૮ | કાવ્યું છે સકલમેહતમિસ્ત્રવિનાશન, પરમશીતલભાવયુતં જિનમ છે વિનયકુંકુમદર્શનચંદનેસહજતત્ત્વવિકાસકૃતિર્થયે ૧ મંત્ર:- હી શ્રી ચંદનં યજામહે સ્વાહા મા આ ચારે કોર ચંદન ધરે ! "૧ જગ A. Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૨૮ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમે છે તૃતીય પુ૫ પૂજા છે છેદુહો છે ત્રીજી પૂજા કુસુમની, કીજે ભવિ ગુણ હેત છે હભવ પરભવ સુખ લહે, સિદ્ધિ તણુ સંત ના માલતી મા મોગરો, કેતકી જાઈ ફૂલ છે નવરહિત જનતા કરી, પૂજે ભાવ અમૂલ ૨ ઢાળ ત્રીજી વેણુ મ વાક્યો રે, વિઠ્ઠલા વારુ તમને-એ દેશી ! પ્રભુની રાજનીતિ હવે વર્ણવું, ઇંદ્ર કીધી રણ, કેશ અડતાલીશ ફરતો મંડપ, જેમ દેય રાણું પરણી છે ! અવસરપિણમાં રે પ્રથમ જિર્ણોજીત, ઉત્સર્પિણીમાં રે કુલગરની એ રીત છે એ આંકણી છે સિંહાસન ઉપર પ્રભુ થાપે, જાલ એળે નવરાવે છે ચામરછત્રને રાજચિહન વળી અલંકાર પહિરાવે છે અને ર છે યુગલ સહુ જલ લઈ આવે, ઠામ નહિં અભિષેક જમણે અંગુઠે જલ સિંચ્યા, મન અણી સવિવેક છે અને ૩. જગલ સહને વિનય જાણી, વિનીતાનયરી વાસી છે નયરી અધ્યા એહિ જ વિનીતા, મંદિર માળ ઉજાસી છે અા છે ૪ એકસે. પચવીશ જન માને, દક્ષિણ દરવાજેથી એ એક પચવિશ યોજન માને, મધ્ય વૈતાઢય પર્વતથી છે અને પા ૧. આખી દય વિવેક, ૨, A મહેલ A Jain Education Sternator Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી દીપવિજ્યજીકૃત અષ્ટાપદજીની પૂજા ૨૨૮ નયરી અધ્યા બેહ મધ્ય ભાગે, બીજું વિનીતા નામ છે જંબૂદીવપન્નત્તિમાંહી; કહે ગણધર ગુણગ્રામ છે અને છે ૬ છે તે વિનીતાને રાજ થઈને, પંચશિલ્પ પ્રગટાવે છે વીશ વીશ એક એકની પાછળ, એક શિલ્પ બતાવે છે અ૦ | ૭ | પુરુષ કળા બહોતેર ને શઠ, નારી કળા પ્રગટાવે છે લેખન ગણિતક્રિયા અષ્ટાદશ, ઇમ સહુ જીત બતાવે અને ૮ નિજ નંદનને નામે મહટા, મોટા દેશ વસાવે છે રાજનીતિ સેના ચતુરંગી, આરજ ખંડ – હાવે છે અo | ૯ | કમરપણે લખ વીશ પૂર્વને, ત્રેસઠ લખ પૂર્વ રાજ છે વરસ વ્યાસી લખ પૂરવ પ્રભુની, ગ્રહવાસે જિનરાજ છે અને ૧૦ ચૈત્ર વદી આઠમને દિવસે, લેઈ સંયમ શુભ ધ્યાન એ ચાર હજાર મુનિવર સાથે. પુરિમતાલ ઉદ્યાન અ૦ ૧૧ || નમો સિદ્ધાણું પદ 9ચ્ચ– રતાં પ્રગટે, ચોથું જ્ઞાન અવટ્રિકય ભાવ અનંતા જિનના, ભૂત ભવિષ્ય વર્તમાન છે અને ૧૨ | એક હજાર વર્ષ લગે જિનજી, છદ્મસ્થાલય પાળે છે તેમાં એક વર્ષ તપ કીધું, સકલ કર્મમલ ટાળે છે અ૦ કે ૧૩ પારણું કીધું ઈશુરસથી, દલા નૃપ શ્રેયાંસ ચિત્ત વિત્ત ને પાત્ર વડાઈ દક્ષિાગકુલ અવતંસ છે અ૧૪ ઋષભદેવને ઇશું– રસ છે, ત્રેવીશ જિનને ખીર, ઋષભપ્રભુને દાતા ક્ષત્રા, 2વારા બ્રાહ્મણ ધીર અને ૧૫ નિયમા દેવલોકના, Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૩૦ વિવિધ પૂજા સંગ્રહ ભાગ પાંચમ આયુ બંધે કે શિવ જ છે દીપિવિજય કવિરાજ દાનના, મહિમા એહ કહાવે છે અવસર૦ ૧૬ છે કાવ્ય છે વિચનિર્મલશુદ્ધમને રમે, વિશદચેતનભાવસમુદ્ભઃ સુપરિણામપ્રસન્નર્નવ: પરમતવમયંહિયજામ્યહમાલયા છે મંત્ર-ઓ હો શ્રો પુપાણિ યજામહે સ્વાહા In ચારે કોર પુષ્પ ચઢાવે છે | ચતુર્થ ધૂપ પૂજા પૂજા ધૂપતણું કરે જેથી ચતુર સ્નેહા ભાવવૃક્ષને સીંચવા, માનું અમૃત મેહ ૧ છે ઢાળ થથી અમે વાટ તુમારી જોતાં રે, સાચું બેલે શામળીયા-દશી વિચરતા પ્રભુજી આયા રે, જગજીવન જગસાહેબિયા છે વિનીતા નયરી સુખદાયા રે જ 2 | વદ અગ્યારશ ફાગણ માસેરે. જ0 | જસ ધ્યાન શુકલ ઉજાશે રે છે જવ થઉઘાતી કર્મ અપાવે રે એ જ છે દોય કેવલપદ નિપજાવેરે જ છે ૧ થયા લોકાલોક પ્રકાશી રે ! જ છે ૧ અભ્યાસે A Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી દીપવિજયજીકૃત અષ્ટાપદજીની પૂજા ૨૩૧ જિમ રેખા હાથ ઉજાસી રે જ છે નૃપ ભરતજી વંદન આવે રે જ માદેવા માંડીને લાવે રે જ ૨ | નિસુણી માતા સુરવાણી રે | જ૦ | સુત મુખ જેવા હરખાણું રે જ૦ ફટયાં દોય પડલને દેખે રે જ છે સુખ જોઈ જોઈ માતા હરખે રે જ. ૩. માતાને નવિ બોલાવ્યાં રે ! જ છે માડી મન બહુ દુ:ખ પાયાં રે છે જ છે એ તો વીતરાગ નિઃસ્નેહી રે છે જો થયા બંધન પ્રેમ વિહી રેપ જ છે ૪. ગજ સ્કંધે પદ શિવવરિયાં રે જ છે કે ત્રીજે ભવ ભવજળ તરિયાં રે છે જ૦ | જિનવાણું અમૃતધારા રે | જ૦ | માડીના શોક નિવાર્યા રે જ છે ૫ કે પ્રભુ સ ધ ચતુવિધ સ્થાપે રે છે જ૦ | જસ કીર્તિ જગમાં વ્યાપે રે ! જો ગણિ ઋષભસેન ગણધાર રે જ છે સાધવી બ્રાહ્મી વ્રતધાર રે છે જદા શ્રાવક નૃપ ભરત સુભદ્વારે જ છેશ્રાવિકાગણ ગણ મણિ મુદ્રા રે જ છે એ સંધ ચતુર્વિધ સ્થાપી રે એ જ હિતશિક્ષા સહુને આપી રે જ છે એક લાખ પૂરવ વર્ષ નિર્મળ રે છે જ પાળે પ્રભુ અવિચળ કેવલરે છે જનિર્વાણ ભૂમિકા જાણી જગા અષ્ટાપદ ચઢિયા નાણી રાજ પટા દશ સહસ્ત્ર મુનિવર સંગે રે જ કીધાં અણુસણ મનરંગે રે જ મહા વદિ તેરસ જયકારી રે ૧, ઉછરંગે રે, A Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - , - - ૨૩૨ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમ મુજબ શિવ પહોતા જગજન તારી રે જો લા એસઇ સુરત સુર આવે રે જ “ક્ષીરાદિકે જિન નવરાવે રે જવા જિન ગણધર મુનિવર કાજે રે ! જ છે કીધી ત્રણ ચય સુરરાજે રે જ છે ૧૦ તિહાં અગ્નિ કુમાર ઉજાળે રે જ0 | ચંદન કાઠે પરજાળે રે જશે કરી પીઠ પાદુકા સ્થાપે રે જવા કીતિ જગમાં જસ વ્યાપે રે ! ૧૧ છે જુઓ જંબુદીવપત્નત્તી રે છે જ છે નિરખે આવશ્યક નિર્યુક્તિ રે જ એમ પૂજ ચારમાં વર્ણવીરે જ પ્રભુઋષભતણી આચરણરે જ ૧૨ હર વર્ણવું અષ્ટાપદ ગિરિ રે જગા જે વદે અહોનિશ ૨ રનર રે જગા પ્રભુ દીપવિજય કવિ રાજે રે જ ૧ હો જગમાં વાજે રે | જગજીવન છે ૧૩ છે. | | કાવ્યું છે. લકર્મ–મહેધનદાહન, વિમલભાવસુગંધસુધૂપનમ્ | અશુભપુદ્ગલસંગવિવજિતં જિનપતે પુરતો સ્તુતુહર્ષિત"" છે મંત્ર- હી શ્રી ધૂપં યજામહે સ્વાહા ! છે ધૂપ ચારે કેરે ઉખે છે પંચમ દીપ પૂજા છે છે દુહો છે પુજા પાંચમી દીપની, કીજે મંગલ હેત છે en 1, ક્ષીરદધિ, A ૨. સુરવર A ૩. સુધોપમમ A För Private & Personal use only Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૩૩ શ્રી દીપવિજયજીકૃત અષ્ટાપદજીની પૂજા દ્રવ્ય ભાવ દીપકથકી, ઈચ્છિત ફળ સંકેત છે ૧ છે ઢાળ પાંચમી કપૂર હેય અતિ ઉજળે રે–એ દેશી તાતનું નિર્વાણ સાંભળી રે, ભરતજી શોક ધરાય છે! આવ્યો ગિરિ અષ્ટાપદે રે, પરિકર લઈ સમુદાય રે ૧ પ્રભુજી! દિયે દર્શન મહારાજ ઈક્ષાગકુલની લાજ રાખવા કાશ્યપવંશ શિરતાજ રે પ્રવ છે મેક્ષનગરની પાજ રે પ્રિટો તારણ તરણ જહાજ રે | પ્ર. એ આંકણી ! વંદી શૂભ ને પગલાં પ્રભુનાં, બેસે તેહને તીર રે વિનતિ રે ઉપકાર સંભારી, નય ઝરતે નીર રે પ્રારા ધૂમ પરે પ્રાસાદ કરાવે, સિંહ-નિષદ્યા નામ છે મંડપે ચોરાશી ચિહ પાસે, મુખ જિનનાં ધામરે પ્રવાસ નિજનિક દેહ પ્રમાણે જિનની, પ્રતિમા ભરાવે નરેશ | ઋષભથી વીર જિર્ણોદ લગે ર, ચોવીશ ત્રિભુવનઈશ રે પ્ર૪ પૂર્વ દિશિ દોય ચાર દક્ષિણ, આઠ પશ્ચિમ દિશિ જાણો ઉત્તર દિશિ દશ પ્રભુજી બિરાજે, નાસિકા ભાગ સમાન રે પ્રો પા લાંછન વર્ણ ને દેહ પ્રમાણુ, જક્ષણી જ પ્રમાણ ચૌમુખ સરખી ભૂમિ બિરાજે, પ્રત્યક્ષ મુક્તિ સપાન રે પ્રો ૬ છે ભાઈનવાણું ને મરુદેવી બ્રાહ્મી, સુંદરી સહુ પરિવાર રયણમાં પ્રતિમા સહુની ભરાવે, ભરતજી જયજયકાર છે. પ્રભુજી ! છ છે Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમ (ઈહાં આગળથી શેર દશ તાંદુલ, કેશરે પાળા કરી રાખવા, તેમાં સેના રૂપાનાં ફૂલડે ચારે કેર વધાવતા જવું અને ભરતજીનું નામવચન ભણતા જવું, પછી વર્તામાન પૂજાકારકસંઘનું નામવચન ભણતા જવું અને તાંદુલ ફૂલથી વધાવતા જવું. ખેલા હોય તે પણ રમે. ). - રાગ માર | રયણે વધાવે રે, ભરતરાય રયણે વધાવે છે કૂલે વધાવે રે પ્રભુને યણે વધારે સૂર્યજસા ૩ણે વધારે રે વધારે વધાવે રે ચંદ્રયશાજી મુક્તાયે વધાવે રે રે જિનને મહાવે રે સુભદ્રાજી રયણે વધાવે રે ઈક્ષાગકુલ અજવાળે રે પ્રભુજીને ફૂલે વધાવે રે છે હવે પાકારક સંઘને વિનંતિ છે રણુ વધાવો રે, સકલ સંધ ફલે વધાવો રેસા પાલે અષ્ટપદ મોતિયે વધાવો રે | અ | મો . સંધપતિ ફલે વધાવે રે સંધપતિ કુલે વધાવો રે | ઢાળ અબેલા શ્યાના ૯ છે–એ દેશી છે ભરતજી ચિતે આગળ ભાવી, કડાકોડી સાગર માન તીરથ એહ જગ જયવંતું આગળ વિષમ કાળથી હોશે લોભી લોકઅજાણ છે તીરથ તેના તીરથ આશાતના કઈ કરશે, ચિંતે ભરત નરેશાતીરથ પર્વત ભાગની ભૂમિ જે Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ આ દીપવિજયજીકૃત અષ્ટાપદજીની પૂજા ૨૩૫ વિષમ કીધી પાજ પ્રવેશ | તીરથ ના બત્રીશ કેશને પર્વત ઊંચે, આઠ ચેક બત્રીશ તીરથ જન જન. અંતર કીધાં પગથિયાં આઠ નરેશ ! તીરથ૦ | ૩ | ઈમ મહાઅષ્ટાપદ તીરથસ્થાપી, અનુભવી ભારતનાં રાજ તીરથવા આરિસા ભુવનમાં કેવલ લહીને, લીધાં મુક્તિનાં રાજ તીરથભા અનુક્રમે આઠપાટ લગે કેવલ આરિસાભવન મઝાર છે તીરથ પઠાણુગસૂત્રમાં આઠમે ઠાણે, જોજે નામ વિચાર તીરથ છે ૫ પાંચમી પૂજામાં તીરથ સ્થાપન, અષ્ટાપદગિરિરાજ તીરથદીપવિજયકવિરાજ પ્રભુજી ચોવીશે જિનરાજ ! તીરથ પદા | | કાવ્ય છે ભવિકનિર્મલાઈ દિવાકર, જિનગૃહેશુભદીપદાનભા. મુગુણરાગસુવૃત્તિ સમન્વિત, દધતુ નાથપુરઃ શુભદીપકમાલા મંત્ર -એ હી શ્રી દીપ યજામહે સ્વાહા છે ચારે કોર દીપ દેખાડે છે છે જ8 અક્ષતપૂજા છે ! દુહો છે છઠ્ઠી પૂજા ભવિ કરો, અક્ષતની સુખકાર છે જમ વિદ્યાધર સુખ લહ્યો, કીજે તે પ્રકાર ના ૧ વિકાસનમ, A ૨ વિકામકમ B ૨ દીપકમ A Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ । ઢાળ છઠ્ઠી વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમા ાતીર્થપત્તિ અરિહા નમુ; ધમ ધ્રધર ધીરા જીએ દેશી ડા પચાસ લાખ કેાડી સાગર, આરા અરધ પ્રમાણુજી શાસન અવિચલ પ્રભુ ઋષભનું, સુરપદ શિવપદ ખાણુ જી ાટેકા સુર ને શિવપદ ખાણ પરગટ, પાટ, અસંખ્ય મુગતે ગયા !! વલી સર્વોરસિદ્ઘ પહેાતા, સિદ્ધદડીમાં કહ્યા પદ વિના નૃપ સિદ્ધિ વરિયા, સખ્ય અસંખ્ય ગણુના કહી નૃપરાજ બળિયા સિંહ સમવડ, વન આગમમાં સહી ૫બ્રહ્મ ક્ષત્રિય વૈશ્ય વળી શુદ્ર, જે વણુ એ ચાર અઢારજી, એક એકમાં શિવપદવી વર્યાં, સખ્ય અસખ્ય અપારજી ટેક ॥ સંખ્યુ. અસંખ્ય જીવ મુક્તિ પાહેાતા, વણું ચાર અઢારમાં ! ધન્ય ધન્ય સહુ એ ઋષભ શાસન । કૃતારથ જયકારમાં દીખ્ખશે તાપસ ભેગી જ ગમ, મિથ્યા ગુણુઠાણુ તજી ! સમક્તિ પામી ક્ષપકશ્રેણી, વેગે સિદ્ધિ વહુ ભજી ॥ ૨ ॥ અ આરામાં એક ઋષભનુ, શાસન અવિચળ જાણુજી । અમાં ત્રેવીશ જિનપતિ, શાસન ગુણમણી ખાણજી !! ટેક ! શાસન ગુણમણિ ખાણુ જિનના, તીથ સ્થાપન રીત એ દ્વાશાંગી પ્રભુ સધ તીરથ, સંધ ચતુર્વિધ રીત એ ત્રેવીશ શાસન માંહી મુનિવર, સંખ્ય અસંખ્ય સિદ્ધિ વર્લ્ડ ॥ કવિરાજ દ્વીપ અષ્ટાપદે તે, વેગે ભવસાગર તર્યો ॥ ૩॥ k ૨૩૬ ૧. આએકારમાં A Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી દીપવિજયજીકૃત અષ્ટાપદજીની પૂજા - ઢાળ છે. છે આઠ કૂવા નવ વાવડી, હું તે શું મિશે દેખણ જાઉં મહારાજ, દધિનો દાણી કાનુડે-એ દેશી છે કષભ પ્રભુજીને પાટ પરંપર સિદ્ધિ ને કઈ અનુત્તર રાજ છે પ્રભુજીને વંશ ગુણગણ આકાર, પાટ અસંખ્ય પ્રભાકર રાજ ! આજ સફલ દન એ રૂડી. હું વર્ણવું ત્રિભુવનના ઠાકર રાજાઆજ ઋષભપ્રભુને ચક્રીભરતજી, અજિતને ચક્રી સગરજી રાજ આજ જિતશત્રુ નૃપના પુત્ર સવાઈ પુણ્ય અતુલ અધિકારરાજ આજ મારામહા શુદ અષ્ટમી અજિત જિનેશ્વર, જમ્યા જગપરમેશ્વર રાજ આજ છે અજિત પ્રભુ જિન ચક્રી સગર, બાંધવ દેય ગુણાકર રાજ આજ ૩ | એક જિનપતિ એક ચકી બિરાજે જેડી જગત દીવાજે રાજ છે આજ દીપવિજય કવિરાજ રસવાઈ, જેહની જગત વડાઈ રાજ છે આજ૪ કાવ્યું છે ભવિકનિર્મલધદિવાકર, જિનગૃહે શુભ અક્ષતઢીકનમાં સુગુણરાગસુવૃત્તિસમસ્વિતંદધતુનાથપુરોક્ષતસ્વસ્તિકમાલ. - ૧, તે પ્રણમું A ૨, પ્રભુજી A ૩. વિક્ષસક B Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૩૮ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમા છે મંત્ર:- હીં શ્રૌ પરમ અક્ષતાન યજામહે સ્વાહા છે ચારે કેર અક્ષત ધરે છે છે સપ્તમ ફલપૂજા છે છે દુહો પૂજા ફલની સાતમી, મહા ફળ કારણુ હેત કીજે ભાવિ ભાવે કરી, પુણ્યતણા સંત ૧ ઢાળ સાતમી છે અવિનાશીની સેજડીએ રંગ લાગ્યો મોરી સજનીજીરે-એ દેશી અષ્ટાપદગિરિ વંદને, રંગ લાગ્યો માહરી સજનીજીરે i એ આંકણી ચક્રી સાગરના બલવંત વૈદ્ધા, પુત્ર તે સાઠ હજાર જાઅષ્ટાપદજિાનવંદન ચડિયા, દક્ષિણ દિશિ પ્રાકાર છે૧ સાંભળ સજનીછરે છેદક્ષિણ દિશિયે શ્રી સંભવથી, પદ્મપ્રભ લગે ચારજી છે વીતરાગનાં વંદન કીધાં, તરવા ભવજળ પાર સાં. ૨ પશ્ચિમ દિશિ સુપાર્વ પ્રભુથી, અનંત પ્રભુ લગે આઠજી ! વંદન કીધાં ભાવભલેરે, નિર્યુક્તિમાં પાઠ છે સાંજે ૩ ઉત્તર દિશિ દશ ઘર્મપ્રભુથી, વદ્ધમાન લગે વંદેજી પૂર્ત દિશિ ષ ષભ અજિતને, પ્રણમી મન આનંદે સાંત્ર | ૪ | પચાસ ૧ વંદનને C. - - Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૩૯ શ્રી દીપવિજ્યજીકૃત અષ્ટાપદજીની પૂજા લાખ ક્રોડ સાગરના, પૂર્વાજ'પ્રીતિ સ'ભારેજી ! આપણાં કુળમાં ભરતનરેશ્વર, કીધાં એડ વિહાર ॥ સાં॰ ॥ ॥ ૫ ॥ ધન ભરતેશ્વર ધન મરુદેવા, ધન નવાણું ભાઈજી ! લાભ હેતુ એ સુકૃત કીધાં, એ આપણા પીતરાઈ ॥ સાં ૫૬૫ આગળ વિષમ કાળને જાણી, તીરથરક્ષા કાજેછા યાજન યાજન અંતર કીધાં, પગથિયાં આઠ સમાજે ! સાં!! છલા ધન તીરથ અષ્ટાપદ ગિરિવર, ધન ભરતેશ્વર રાયાજી !! દીવિજય કવિરાજ પનાતા, જે જસ સુકૃત કમાયા સાંભળ॰ ॥ ૮॥ it ઢાળ ! ૪ ગાપી મહિં વેચવા ચાલી મટુકીમાં ગારસ ઘાલી —એ દેશી રચિંતે તિહાં સાઠ હજાર, તીર્થરક્ષાના લાભ અપાર !! અષ્ટાપદ આગળ ખાઇ, કરિયે તેા સુકૃત વડાઇ ૫૧૫ પહેાળી ચારપગાઉ પ્રમાણેા, શેત્રુંજા મહાતમમાં વખાણે! ॥ ખરી રજ રેણુ નાગ નિકાઇ, નાગ આવી કહે સુણુ ભાઈ ! ૨ કરી બાળકબુદ્ધિ ઉપાધિ, નાગલેાકના છે. અપરાધી ! અપરાધ જુએ મનમાંહિ, ખાળી ભસ્મ કરુ` ક્ષણમાંહિારા પણ ઋષભવંશી છે. સપૂતા, તેથી ક્રોધ અમે નથી કરતા !! તમે ઈખાગવંશી પનાતા, તેણે ક્રોધ અમે નથી કરતા ! તમે ૧ પિતર A. ૨ ચિતવે A૩ પાછળ A૪ કમાઈ A ૫ કશો Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૪૦ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમે ૧ ચક્રી સગરના સપૂત, તેણે ક્રોધ અમે નથી કરતા ૫૪ા! વળી તીરથ ભાવ સમેતઃ તેણે ક્રોધ અમે નથી કરતા ! ભુવન રત્નતણાં જે કહાય, રજ રેણુથી મેલાં થાય !!પા અમ હિતશિક્ષા સુણી સતા, હવે માફ કરો ગુણવત્તા ॥ ક્હી નાગ ગયા જે વારે, ચક્રી નંદન એમ વિચારે ॥૬॥ ગંગા નીરથી ભરયે જે ખાઈ, બહુ કાલ રહે થિર ઠાઇ !! મિચિંતીને દંડ રતનથી, ગંગા ખાદીને લાવ્યા જતનથી ૫ાગંગાજળથી ખાઈ ભરાય,નીર પહેાતાં નાગ નિકાય ॥ ધમધમતા સુર સમકાળે, આવી સાઠ હજાર પ્રજાળે ૫૮ાા તીરથ બહુ ભાવ સમ હેાતા, સહુ બારમે સ્વર્ગે પહેાતા !! કહે દીપવિજય કવિરાજ, નુએ તી તણા સામ્રાજ્ય શા ા કાવ્ય ॥ ટુકકમ વિપાકવિનાશન, સરસપફલકૃતઢૌક નમ્ ॥ વિહિતવૃક્ષકલસ્યવિભે:પુર:,કુતસિદ્ધિફલાયમહાજના:।૧૫ ॥ મત્ર ! એ હી શ્રી પરમ ફલાનિ યજામહે સ્વાહા । ૫ એમ કહી ફલ ચઢાવવાં ૫ ॥ અષ્ટમ નૈવેદ્ય પૂજા ।। . દુહા । નૈવેદ્ય પુજા આઠમી, ભાતિ શત પકવાન્ન ! થાળ ભરી જિન આગળે, વિયે ચતુર સુજાણુ ॥ ૧ ॥ ૧ ચકીત દિન એમ વિચારે A ર્ સકલ A ૩ ભાત ભાત A Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૧. શ્રી દીપવિજયજીકૃત અષ્ટાપદજીની પૂજા | ઢાળ આઠમી છે છે શ્રાવણ વરસે રે સ્વામિ, મેલી મ જાઓ રે અંતરજામીએ દેશી - ભરતેશ્વરને રે વારે, અષ્ટાપદ થયું નામ તે વારે ચક્રી સગરથી રે ખાઈ, અષ્ટાપદ ગિરિરાજ વડાઈ ૧૫ વંદે તીરથ રે વાર ચોવીશ જિન પડિમા જગ તારુ વંદે તીરથભા અજિત જિનેશ્વરથી રે જાણ, પંચમ આરે અંત પ્રમાણે છે પચાસ લાખ કોડ રે સાગર, તેવીશ જિનપતિ ગુણ રત્નાકર અરધે આરે ગુણ રત્નાકર કે વંદે ! ચોવીશ તેરા વર્લૅમાન જિનને રે વારે, ગાતમ ગણધર જગજયકાર | અષ્ટાપદ ગિરિપર રે જાવે, દક્ષિણ દ્વાર પ્રવેશ સેહા વદ ચોવીશાલાપહેલા વંદ્યારે ચાર, જિમ વંઘા ચક્રીસુત પાર છે ચત્તારિ અઠ્ઠ દશ દોય ભાતિ, ચાલી જગમાં તેહથી ખ્યાતિ છે વંદ૦ ચોવીશ જ પરસેં ત્રણ તાપસ તારે, ભવજળ જળધિ પાર ઉતારે છે તાપસ જમતારે ભાવે, પાંચસેં એકને કેવળ થાવે વંદો, પાવીશપાસમવસરણને રે જોતાં, પાંચશે એકને કેવળહેતા પ્રભુજીની નીસુ વાણી, પાંચશે એક હુઆ તિહાં નાણી કે વંદે, વીશ. ૬ો નમ તિથ્થસ કહી મુખ વાણી, કેવલી પરષદા બેસે નાણી | દીપ– વિજય કવિરાજ સવાઈ અષ્ટાપદ ગિરિરાજ વડાઈ છે. વંદે છે ચોવીશ કે પછી Jain Éducan ternational Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૪ર વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમ છે ઢાળ રાગ ધનાશ્રી | ગિરૂઆ રે ગુણ તુમ તણા-એ દેશો ચત્તાર અઠ્ઠ દસ દેય મળીને, વિશ જિણ ગુણ ગાયા રે કૈલાસ શિખરે પ્રભુજી બિરાજે છે અષ્ટાપદગિરિ શિખર બિરાજે, ભરતે બિંબ ભરાયા રે અષ્ટાપદ તીરથ ગાયા લાંછનવર્ણ સહાયા રે દેહ પ્રમાણ કહાયા રે ગાયા રે મેં જિનપતિ ગાયા છે ૧ મે તપગચ્છ પતિ વિજયાનંદસૂરિના, લક્ષ્મીસૂરિ ગચ્છરાયા રે તાસ પરંપરા પટધર સૂરિ, ધનેશ્વરસૂરિ સવાયા રે ગાયા છે ર છે રાંદેર– બંદર સંધ વિવેકી, લાયક ગુણ નિપજાયા રે | અષ્ટા-- પદના મહોત્સવ કારણ, પૂજા ગુણ ગવરાયા રે ગાયા છે છે ૩ છે આગમ અભ્યાસી ઉપદેશી, રાજેંદ્રવિજયે કહાયા રે છે તેના વચન સંકેતને હેતે, સુત લાભ કમાયા રે છે ગાયા છે ૪ | સંવત અઢાર બાણું વરસે, ફાગણ માસ સહાયા રે છે પ્રેમ રત્ન ગુરુચરણ પસાથે, અમૃત ધન વરસાયા રે ગાયા છે ! પો દીપવિજય કવિરાજ સવાઈ મંગલ ધવલ ગવાયા રે | મુગતા અક્ષત કુલ વધા, અષ્ટાપદ ગિરિરાયા રે ગાયા છે ૬ છે કાવ્યું છે સકલપુદ્ગલસંગવિવર્જન, સહજચેતનભાવવિલાસનમ ! સરસભેજનકસ્યનિવેદનાપરમનિવૃત્તિભાવમહં સૂજેલા - ૧ જિનવર રાયા A Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી દીપવિજ્યજીકૃત અષ્ટાપદજીની પૂજા ૨૪૩ મંત્ર એ હી શ્રી નૈવેદ્ય યજામહે સ્વાહા . સ સર્વ દિશાએ નૈવેદ્ય ધરે છે ઇતિ શ્રી કવિવર શ્રી દીપવિજયકૃત અષ્ટાપદજીની પૂજા સમાપ્ત ‘કઠેર નગરને સંધ વિવેકી, લાયક ગુણ નિપજયા રે, ભગવતી આગમ નિસુણી વાણી, સમક્તિ લાભ કમાયા રે, ચિત્ત વિત્ત વળી પાત્ર વડાઈ, જ્ઞાન અમૃત રસ પાયા રે, ભગવતી સાહેબ મહોચ્છવ કારણ, પૂજા ગુણ ગવરાયા રે, સંવત અઢાર છનનું વરસે, કારતક માસ સહાયા રે, પ્રેમ રત્ન ગુરરાજ પસાથે, અમૃત ઘન વરસાયા રે. Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમે શ્રી ઘર્મચંદ્રજીત શ્રી નંદીશ્વરદ્વીપ પૂજા પ્રથમ પૂજા છે Il seu ll પ્રણમું શાંતિ જિણુંદને, ચઉદ રયતિ જેહ કંચનવર્ણ સંહિતા, લક્ષણ લક્ષિત દેહ ૧ છે સુરગિરિ અષ્ટાપદ ગિરિ, ગિરિનાર આબુ તેમ છે સમેતશિખર એ પાંચને, વંદુ ધરી બહુ પ્રેમ છે ? સમરી શારદ માતને, હું રચું પૂજા રસાલ છે જેમ સુણતાં ભવિ પ્રાણિ, હર્ણ વધે તત્કાળ છે ૩ છે. વિસ્તરણ જિનભુવનમાં, ચી નંદીશ્વર દ્વીપ છે તદનંતર પ્રભુ થાપીને, કરો અભિષેક પ્રદીપ છે જ ! એકાદશ અભિષેક ઈહિ, સામાન્ય ઘરો ચિત્ત છે આઠ અધિક શત તે કરો, હોયે વિશેષે પ્રીત છે ૫ છે સકલ સામગ્રી મેળવી, શ્રદ્ધાવંત નરનાર છે જળકળશા નિજ કર ધરો, પામવા ભવજળ પાર છે ૬ છે રહી સમશ્રેણું બિહું દિશે, વાજતે મંગળ તૂર છે ' પૂજ પ્રભુની ભણાવીયે, કરવા અધ ચકચૂર છે Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી ધર્મચંદ્રજીકૃત શ્રી નંદીશ્વરદ્વીપ પૂજા છે ઢાળ પહેલી છે અને હાંરે વાલો વસે વિમલાચલે રે–એ દેશી અને હાંરે શાસનનાયક જગ વિભુ રે, સ્યાદ્વાદના ભાષણહાર એ જ્ઞાન વડે ગુણ પ્રભુ કહે રે! શ્રી ત્રિશલા નંદન વીર એ જ્ઞાન છે અને એ પાંય પ્રકારે તે જ્ઞાન છે રે, મતિ શ્રત અવધિ શ્રીકાર એ જ્ઞાન છે ૧ અને મન:પર્યવ કેવળ ભલું રે, જે પ્રગટે દુ:ખ નહીં કયાજ્ઞા અને ઊર્ધ્વ અધો તિછલકનું રે, જે નિચે જ્ઞાનથી હેય જ્ઞાન ૨ અને સુરલોક વિજજ અણુત્તરે રે, જિન પ્રતિમા પૂજે જે દેવ જ્ઞાન છે અને જાણે તે કેવળજ્ઞાનથી રે, ઊર્ધ્વ લોકે રહ્યા સિદ્ધદેવ જ્ઞાન પાઅને ભુવનપતિ અધેલોકમાં રે, પ્રભુની કરે ભક્તિ રસાળ જ્ઞાન અને તિછોલેકે વ્યંતર જયોતિષી રે, જિનપૂજા કરે ત્રણ કાળ જ્ઞાન ૪ અને જંબુઘાતકીખંડમાં રે, પુષ્કરધ્વંદ્વીપ મઝાર જ્ઞાન અને કરીને કરી પ્રતિમાતણી, કર પૂજા સુરનર નાર જ્ઞાન આપા અને દશ ખેત્રે દશ વીશી રે, પાંચ વિદેડે વશ વિહરમાન જ્ઞાન છે અને તે પ્રભુની વાણી સુણે રે ભવિ પામવા નિશ્ચય જ્ઞાન છે જ્ઞાન છે ૬ છે અને તે માટે શ્રાવક ભાવશું રે, પ્રભુ પૂએ થઈઉજમાળ જ્ઞાન છે અને કહે ધર્મચંદ્ર જિનધ્યાનથી રે, લહે કેવળજ્ઞાન વિશાળ છે જ્ઞાન છે છો ૧ અથતી, ૨ શાશ્વતી Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમે | કાવ્યું શાર્દૂલવિક્રીડિતવૃત્તમ છે નાતસ્યાપ્રતિમસ્ય મેરુશિખરે શરયા વિભે: શૌશવે છે રૂપાલોકનવિસ્મયાતરસધ્યાંત્યા ભ્રમચ્ચક્ષુષા ઉત્કૃષ્ટ નયનપ્રભાધવલિત ક્ષારોદકાશંકયા છે વત્ર યસ્ય પુનઃ પુનઃ સ જયતિ શ્રી વર્ધમાને જિન: ૧. (એ કાવ્ય પ્રત્યેક પૂજાદીઠ કહેવું, અને ત્યારપછી કળશ ઢોળવા.) ! દુહા ! સહુ પ્રભુને કલ્યાણકે, ચલિતાસન હરિ હોય છે આવી ને ઉત્સવ કરી, જય નંદીસર સોય છે ૧ છે એક ગિરિનશ્રાએ કહ્યા, ગિરિ દધિમુખ જે ચાર છે ગિરિ રતિકર અડ જાણવા, ચિત્ય તેર સુવિચાર | ૨ એમ ચઉદિશિના મેળવ્યાં, બાવન ચૈત્ય તે હોય છે બિંબ છ હજાર ચારશે, અઠતાલીશને એય છે ૩ | હરિ આદે સુર બહુ મળી, મુક્તાફળ લઈ હાથ છે હર્ષે વધાવે નાથને, જાચે અવંતી આથ છે પૂર્વદિશે અંજનગિરે, સોહમઈદ્ર મનરંગ છે આવી તિહાં ઉત્સવ કરે, તજવા ચઉગતિ સંગ છે ૫ તે ઢાળ બીજી છે ભરતને પાટે ભૂપતિ રે—એ દેશી હવે નંદીશ્વર દ્વીપની રે, દેખી રચના સાર સલૂણા છે. Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી ધર્મચંદ્રજીકૃત નંદીશ્વર પૂજા ૨૪૭ સુરમન મધુકર જઈ વસ્યા રે, પ્રભુપદ કમલે અપાર છે | સ | હવે કે ૧ સે કડી ને સઠ વળી રે જોયણું રાશી લાખ છેસ પહોળપણે દ્વીપ આઠમે રે, સૂત્રમાં જેહની સાખ પાસા હવે રા પૂર્વ દિશે મધ્ય ભાગમાં રે, ગિરિ અંજન દેવરમણ છે સર છે ચોરાશી સહસ્સ તે જોયણું રે, છે ઊંચે કહે શ્રમણ સર હવે ૫ ૩. હજાર દસ નીચે ઉપરે રે, જાડાપણું એક સહસ્સ | સર સહસ જોયણ કંદ છે રે, લહિયે ગુરુથી રહસ્ય છે સત્ર | છે ૪ છાઁ એકત્રીશ સહરસ છે રે, ઉપર ત્રેવીશ જાણુ છે સઅપરિધિના એ જોયણું રે, અંજનગિરિનાં પ્રમાણ છે સર કે હવે કે ૫છે ત્રણ સહસ્સ એકસ બાસઠરે જે ઊર્ધ્વ પરિધિના હોય છે અને જગતારક અરિહા વિના રે, કહે ન શકે તે કય છે સર ! હવે છે પદા જે દેવરમણે ચૈત્ય છે, ઊંચું બહોતેર જેયણ સ0 સે જોયણ લાંબું પહોળું રે, પચ્ચાસ એ પ્રભુ વયણ પાસ છે હવે ના ચઉબારે મણિરત્નને રે, સૂત્રમાં કહે ભગવંત સમા દેવ નામે પૂર્વદ્વાર છે રે, તિહાં દેવ ગુણવંત શાસ હવે ૮ દક્ષિણે અસુર દેવતા રે, પશ્ચિમ ઉત્તર જાણુ છે પાસ નાગને સોવન્ન સોહતા રે, એ નામે દ્વાર વખાણ સવ હવે ૯ ચૈત્ય મધ્યે મણિપીઠિકા રે, લાંબીને પહેલી સેલ સામે જોયણ આઠ ઊંચી કહી રે, લોક Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૮ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમો પ્રકાશ એ બોલ સત્ર છે હવે ૫ ૧૦ છે લાંબો પહોળ પીઠિકા સમો રે, દેવદ અભિરામ છે સમે જોયણું સલ અધિક ઊંચા રે, સેસે પીઠિકા ઠામ પાસા હવે ૧૧ તે મધ્યે સિંહાસને રે, જિનપ્રતિમા જયકારાસ સગવીશ સગવીશ ચિહ દિશે રે, શાવતી નામે ચાર માસના હવે એ ૧૨ તે જિનપ્રતિમા નંદીને રે, છાંડી પ્રમાદને છેક સવ છે તીર્થજળે કળશા ભરી રે, દેવ કરે અભિષેક છે સર ! હવે એ ૧૩ કેસરે પૂછ ગુણસ્તવે રે, દેવ દિવી ધરી નેહ સ. છે ઘર્મચંદ્ર જિન પૂજતાં રે, વર્ષે મેતીના મેડ છે સલૂણા છે હવે છે ૧૪ કાવ્યું છે || નાતસ્યા છે દ્વિતીય પૂજા છે ! દુહા | કરૂં વર્ણન બહુ ભાવથી, શેષ રહ્યા અધિકાર છે સુણે ભવિજન એક ચિત્તથી, ન રહે પાપ લગાર ૧ દક્ષિણે અંજનગિરિ તિહાં, અમર નામે સુરનાથ છે કરે મહોચ્છવ અ8ઈને, વરવા શિવવધૂ હાથ પારા યા ઢાળ ત્રીજી છે એ વાત જગમાં દીવો મેરે યારે—એ દેશી - દક્ષિણે દિશિયે બંજનગિરિ જે, નામે તે નિત્યોદ્યોત ભ્રમર સમ, જે શ્યામ રતનને, તેહની છે બહુ યાત મેરે Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી ધર્મચંદ્રજીકૃત નંદીશ્વર પૂજા ૨૪૯ પ્યારે, વંદે બે કર જોડી | ૧ એ નંદીશ્વર ચિત્યને પૂજ્યાં, નાંખે કર્મને તોડી | મેરે છે એ આંકણી છે તિહાં પ્રાસાદ દ્વાર ચાર જે, તે ઊંચા જોયણ સેલ છે આઠ જેચણ વિસ્તારે છે તેમ, પ્રવેશ જોયણ આઠ બોલ મેરે છે છે ૨ દ્વાર દીઠ એક એક મુખમંડપ, તે વળી પડસાલ સરીખા છે તે આગળ પ્રક્ષામંડપ જે, ઘર સમ જ્ઞાનીએ નિરખ્યા છે મેરે છે ૩ છે એ મંડપ જોયણ સે લાંબા, પહોળા જોયણ પચ્ચાસસેળ જોયણુના ઊંચા ભાખ્યા, સુણતાં હોય ઉલ્લાસ મેરે ૪ બેહુ મંડપે ત્રણ ત્રણ દ્વાર, તે વળી કહ્યા ચાર ચાર છે હવે પ્રેક્ષામંડપ મધ્યે વજા અક્ષાટક સાર છે મેરે) | ૫ | મધ્યે મણિપીઠિકા એક પહોળી, લાંબી જોયણ આઠ કે ચાર જોયણની ઊંચી જાણે, જીવાભિગમે એ પાઠ મેરે ૬ તે ઉપરે હરિ યોગ્ય સિંહાસન, ચંદ્રવે ઝાકઝમાળ છે વચ્ચે વજાને આંકડે વળગી, મુક્તાફળની જે માળ છે મેરે છે ૭ છે તે પ્રેક્ષામંડપની આગળ, મણિપીઠિકા એક સેહે છે સેલ જોયણું લાંબી ને પહોળી, દેખતાં સુર મન મોહે મેરેગામા આઠ જોયણુ ઊંચી તે ઉપર, ચિત્ય શૂભ કહે નાણી છે તે સેલ જેચણ લાંબી પહેળી, અધિક ઊંચી જાણ છે મેરે ૯ તે ઉપર આઠ મંગલ દીપે, તેથી ચાર દિશે ચાર એ છે મણિપીઠિકા લાંબી પહોળી, આઠ યણ ચિત્ત ધાર છે મરે છે Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૫o વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમે ૧૦ ચાર બેયણની છે તે ઊંચી, પીઠ ઉપર ગુણધામ છે શૂભ સન્મુખ અરિહંતની પ્રતિમા, બેઠી તસ કીજે પ્રણામ મેરેગા૧૧ દેવ દેવી તે અરિહા પૂજે, મનમાં આણી વિવેક છે કહે ધર્મચંદ્ર ભવિજન પ્રેમ, કરો જિનને અભિષેક | મેરે છે ૧૨ કાઢ્યું સ્નાતસ્યા છે છે તૃતીય પૂજા ! દુહા છે વળી ઇદ્ર ઓચ્છવ કરે, પશ્ચિમ ગિરિયે સાર છે તેનું વર્ણન હવે કરૂં, બુદ્ધિતણે અનુસાર છે ૧ ! * ઢાળ ચોથી સાંભળ રે તુ સજની મોરી–એ દેશી . પશ્ચિમ દિશે અંજનગિરિ જે, ચૈત્ય એક તિહાં લ– હિયે છરે છે તેહ ચિત્યનાં દ્વાર ચારથી, મુખમંડપ પ્રેક્ષા કહિયે છે જિનવર નમિયે જરે છે જિનવર નમિયે ભાવે ભવિજન, જિન છે જગત આધાર છે જિન છે. ૧ છે એ આંકણી છે તે આમળા ચૈત્ય શૂભ ધારો છે વાસે મનથી અજ્ઞાન છરે છે મણિપીઠ તે આગળ સેહે, જે શૂભ પીઠિકા સમાન છે જિન છે ૨ ચૈત્યત તે ઉપર દીપે, તે ચૈત્યવૃક્ષને આગે છરે છે. એક મણિપીઠિકા લાંબી ૫હોળી, ચંદ્રકલાને અર્ધ ભાગે જિન ૩ ચાર જોયણું ઊંચી તે ઉપર, મહેદ્રવજ જે રૂડો રે સાઠ જોયણું Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી ધર્મચંદ્રજીકૃત નંદીશ્વર પૂજા ૨૫૧ તે ઊંચો સોહે, એયણ એક પહોળો ઊડે છે જિન. જા નંદા પુષ્કરિણી તે આગે જોય સે ને પચ્ચાસ છરે છે. લાંબી પહોળી ઊંડી દશ જે, દેખતાં હવે ઉલ્લાસ જિવે છે આપા તિહાંથી ચાર દિશે વન ચાર વળી, તે નંદીવર દ્વીપે જીરે ઋષભાનન ચંદ્રાનન સ્વામી, વારિણુ વિદ્ધમાન દીપે ૫ જિન છે ૬ છે તે પ્રભુની પૂજા સુર સારે, કરવા ભવભય દૂર છરે છે કહે ધર્મચંદ્ર જિન અભિષેક, ભવિકરો વાજતે તૂર છે જિન ૭ કાવ્ય સ્નાતસ્યા છે છે ચતુર્થ પૂજા છે છે હા ! ઈશાનવજી ઉત્તર દિશે, અંજન ગિરિયે આય છે કરે ઉતસવ અઠ્ઠાઈના, જિનગુણ રંગે ગાય છે ૧ છે ઢાળ પાંચમી છે ધન ધન જિનવાણી–એ દેશી ઉત્તરદિશે અંજનગિરિ નામ, કહે રમણિક અભિરામ રે ! ધન ધન જિનવાણી છે જેમાં સર્વની સંખ્યા વખાણી રે ધન છે એ આંકણું છે તિહાં ચૈત્યે એક ને આઠ, પડિમા એ સૂત્રમાં પાઠ રે છે ધન | ૧ નાગ ભૂત યક્ષ ને આશાધર, એ દો દો પ્રભુ દીઠ અમર રે છે ધન છે પ્રતિમા આઠ એ વિનય કરંતી, પ્રતિમા દય ચામર વિખંતી રે ધન છે ર છે પ્રભુ પૂઠે એક છત્રધર Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૫૨ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમો જાણો, એ સાસય ભાવે વખાણે રે ધન છે હવે પૂજા ઉપકરણ કહિયે, આઠ અધિક સે લહિયે રે ! ઘન છે છે ૩ છે જે અષ્ટમંગલ ફૂલની દામ, કુંભ ધવજ દર્પણ અભિરામ રે છે ઘન જ છે એ આદિ ઉપકરણ ઘણેરો, રજત મણિનાં ભલેરાં રે ધન છે પ્રાસાદ ભૂમિલે વેલ ને બૂટ, ઠામ ઠામ સેનાના છૂટા રે ધન છે છે પ મૂલ પ્રાસાદ મધ્યે શત આઠ, સેલ જિનને દ્વારે ઠાઠ રે ધન છે સર્વ એ પડિમા એકશો વીશ, સુર પ્રણમે નમાવી શીશ રે | ધન છે ૬ ! કર ધરી કલશા રજત મણિના સુર ગુણ ગાયે જગત ધણીના રે ધન વીશુ મૃદંગ તાલને અમરી, વજાવે જે રાગને સમરી રે | ધન છે કરે જિન સ્નાત્ર વિધિયે એમ, ચંદને પૂજે ધરી પ્રેમ રે ધન છે પ્રભુ ગુણ ગાવાની નિત્યમેવ ધર્મચંદ્ર મુનિને એ ટેવ રે | ઘન છે ૮ કાવ્યું છે સ્નાતસ્યા છે પંચમ પૂજા છે | દુહા છે લોકપાલને દધિમખે, ઉત્સવને અધિકાર છે કડિશું ભવિજન સાંભળે, જેમ સુખ લહે અપાર ૧ ઢાળ છઠ્ઠી રાગ રસિયા રંગરસ બન્યું એ–દેશી છે પ્રભુ શિવરસિયા વસિયા દિલે, મનમોહનજી વિધિ Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - શ્રી ધર્મચંદ્રજીત નંદીશ્વર પૂજા ૨૫૩ વિષ્ણુ શંકર ન હાય રે મનડું મોહ્યું રે મન મોહનજી છે પૂજતાં પડિમા જિનરાજની મન... ભવભવનાં દુરિત પલાય છે મનડું ૧ | અંજનગિરિએ ચારથી મન, ચાર દિશાએ લાખ લાખ છે મનડું જોયણુ ગયે જે વાવ્ય છે મનવ લાખ બેયની તે ભાવ્ય એ મનડું છે ર છે જોયણુ દશ ઊંડી કહી મન મત્સ્ય વિનાનું જળ સેય | મનડું વાવ્ય એકને ચાર દિશે | મન | ત્રણ ત્રણ સેપન તે હેાય છે મનડું | ૩ | રત્નતરણ ચારે દિશે કે મન છે તે ઝલકે તેજે અપાર છે મનડું છે પણસયા જોયણુ દૂર વાવ્યથી | મનચઉ દિશાએ નવ ચાર | છે મનડું ૪ો પહેળપણે શત પાંચના મનને લાંબા પુષ્કરિણી પ્રમાણ છે મનડું૦ વાવ્યમધ્યે એક દધિમુખ મન ! ફટિક રત્નને જાણ છે મનડું છે ૫૫ ચોસઠ હજાર જેણુ ઊંચે એ મન નીચે ઉપર દશ હજાર છે મનડું જાડપણે તે જાણ છે મનને સહસ્સ જોયણ કંદ વિચાર છે મનડું ૬ો એમ સેલે દધિમુખ જાણજે મન | સર્વ પ્યાલાને આકાર મનડું તેલ ઉપર સેલ ચૈત્ય છેમનો અંજનગિરિ સરખા ધાર મનડું પાછા એકસો વીસત્ય દીઠ ામના અરિહંતની પ્રતિમા સાર છે મનડુંલોકપાળ સઘળા તિહાં મળી છે મન કરે અભિષેક કહે તાર છે મનડું ૮ તેમ Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૫૪ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમો શ્રાવક મન રંગશું છે મન જિનવરને કરે અભિષેક કે મનડું કહે ધર્મચંદ્રજિન પૂજતાં મિનને પામિયે શિવગતિને એક મનડું ૯ો કાવ્ય સ્નાતસ્યા | ષષ્ઠ પૂજા છે દુહા છે ચંદ્રકળા બમણી કર્યા, હોયે રતિકર માન છે તિહાં જિન ચૌલ્ય મૂરતિ, પાંચશે ધનુષ પ્રમાણ છે ૧ છે ભુવનપતિ વ્યંતરણ, જયોતિષીના દેવ છે વૈમાનિક સુરવર ઇહાં, કરે જિનવરની સેવ | ૨ | છે ઢાળ સાતમી છે રાગ: સારંગ જિનરાજ પૂજી લાહો લીજિયે છે એ આંકણી શિવ સુખને અભિલાષ કરો તો જિન આણ શિર વહીજિયે છે જિન છે વાવ્ય વાવ્યના અંતર વચ્ચે, રતિકર દો દે લહીજિયે જિન છે ૧ દશ સહસ જોયણ લાંબા પહોળા એક સહસ ઊંચા કહીજિયે જિન છે પદ્મરાગ મણિના જદીપે, ઝલ્લરીસંડાણ સુણીજિયે જિન | ર બત્રીસ રતિક બત્રીસત્ય, પ્રભુ વંદી સુર હર્ષીજિયે જિન. તીર્થોદકના કળશભરીને જિન અભિષેક કરીજિયે પજિન ૫૩ કેસર ચંદન અરિહા પૂજી, ફૂલ ટેડર કઠે કેવીજિયે જિન કનક પત્ર કેરણી કરીને, વીચે વીચે રત્ન જ Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી ધર્મચંદ્રજીકૃત નંદીશ્વર પૂજા ૨૫૫ ડોજિયે જિન જા સુરપરે ભવિજન પૂજા રચાવી, લખમીને લાહે લીજિયે જિન કહે ધર્મચંદ્ર જિનેવર સાહિબ, હવે શિવસુખ આજ દિજિયે જિનભાાપા કાવ્યું છે સ્નાતસ્યા | સપ્તમ પૂજા ! | દુહા | સોહમ ઈશાનંદ્રની, અગ્રમહિલી આઠ આઠ ! તેહના ભદ્ર જે સેલમાં, પ્રભુ ચૈત્યને ઠાઠ છે? છે ઢાળ આઠમી ઝુમખડાની દેશી છે એ દ્વીપના મધ્ય ભાગમાં રે, ચાર વિદિશે જે ચાર પ્રભુ ઉપદેશિયા રતિકર સર્વ રતનમયીરે, સહસના ઊંચા ધાર ! પ્રભુ ૧ | દશ સહસ્સ લાંબાં પહોળારે અઢીશું જેયણ કંદ ! પ્રભુ છે એકત્રીસ સહસ ઉપર છશે રે, ત્રેવી શકહે જિનચંદ પ્રભાર પરિધિના એયણ ધારિયે રે, નાખીએ અજ્ઞાન ચૂર છે પ્રભુ ! રતિકરથી ચારે દિશે રે, લાખ બેયણ જઈએ દૂર છે પ્રભુત્વ છે ૩ો રાજધાની ચારે તિહાં રે, ગિરિ ચાર મળીને સોલ પ્રભુત્વ છે અગ્નિ નૈઋતનાં ગિરિ પૂઠે રે, ધુર હરિલલનાની બોલ પ્રભુ ૪ વાવ્ય ઈશાનના ગિરિ પુંઠે રે, ઇશાન ઈંદ્રની આઠ છે. પ્રભુને રાજધાની અઝમહિષીની રે, સિદ્ધાંતે એ પાઠ Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૫૬ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમે છે પ્રભુ પા જોયણ એક લાખ લાખની રે, નગરી સોહે એ સોલ પ્રભુના એ પ્રભુવાણીતે સદૂદહે રે જેને ધર્મશું રંગ ચોલ છે પ્રભુ છે ૬ જિહાં સેલ ચૈત્ય દીઠ છે રે, પ્રતિમા એક વીશ કે પ્રભુ તિહાં અગ્રમહિષી આવીને રે, સ્નાત્ર કરે વિવાવીશ કે પ્રભુ ! છ છે તેમ તમે ભવિજન ભાવશું રે, પૂજે શ્રી અરિહંત કે પ્રભુ ! ઘર્મ કહે જિન સેવતાં રે, પામિયે સુખ અનંત પ્રભુ | ૮ | કાવ્યું છે સ્નાતસ્યા છે છે અષ્ટમ પૂજા | _ દુહા ! તિછ લોકે દેહરા, બત્રીશશે મન આણુ એત્રણસાઠ ઉપર કહ્યાં, હવે કરૂં બિંબ વખાણ ૧ ત્રણ લાખ એકાણું સહસ, ત્રણસેં ને વળી વીશ છે શાવતી પડિમા એટલી, હું પ્રણમું નિશદિન ારા ઢાળ નવમી છે મન મેહના રેએ દેશી કંડલદ્વીપ સહામણુ છે મનમેહન મેરે ચાર તિહાં જિનગેહ મા જિનપડિમા ચારશે છનું | મન | વંદુ હ ધરી નેહ છે મન ૧છે યદ્વીપે ચાર ચૈત્ય છે. મને ચારશે છનું જિનરાજ | મન | મેવને એંશી દેહરાં મન છનું શેજિનચંદુ આજ મનના Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૫૭ મા ધર્મચંદ્રજીત નંદીશ્વરદીપ પૂજા છે ૨ પાંચ મેરુ ચૂલિકા મન છે પ્રાસાદે છશે જિનરાય છે મન, ગાજતે વીશ દેહરાં છે માત્ર બે બિંબ ચોવીસશું સમુદાય | મન ૩ દેવઉત્તર કુરુક્ષેત્રમાં છે મને જિનઘર દશ વિશાળ ગામનો બારસેં બિંબને પૂજતાં મ છે પાપ જાયે પાયાળ | મન ૪ એશીં વખારા ગિરિયે છે મછો પ્રાસાદ એંશી ધાર છે મન છસો અધિક જિન શાશ્વતા | મા પૂજિયે નવ હજાર | મન છે ૬. કુલગિરિએ ત્રીશ દેહરાં છે માત્ર છે છત્રીસશે જિનવર જાણોમન ચંત્ય ચાલીશ દિગ્ગજેમના અડતાલીશ શત જિનભાણ | મન | ૬ | દીર્ધ વેતાઢયે દેહરાં મને એક સિત્તેર પ્રમાણ મન વીશાહજાર બિંબે ચારશે મા ભવિજન પૂજે સુજાણુ મન- કેળા જંબૂ પ્રમુખ તરુયે વળી એમ. ચૈત્ય અગ્યારસેં સિત્તેર મન ચાલીશ હજારમે ચારસે ૫ મ0 | લાખ પૂજીને લ્યો શિવશહેરમન ચેત્ય હજાર કંચનગિરિયે કેમ છે બિંબ લાખને વીશ હજાર | મન | એંશી કહે એંસી દેહરાં મના છનું શું બિંબ જુહાર ગામનાલા ચિત્ય કુંડે ત્રણસેં એંશીમા બિંબ પીસ્તાલીશ હજાર તેમના ઉપર છાઁ જિનવરામ સમરે ઊઠી સવાર છે મન, ૧૦ મહાનદિયે સિત્તર કહ્યા મામલા ચોરાસીશું અરિહંતામનને વશ પ્રાસાદ યમકગિરામ વીસશે Jain Educa la nyo 10 Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૫૮ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમા ભગવંત ।। મન॰ ॥ ૧૧ વૃત્તતાઢયે વીશ છે ! મા શાશ્વતાં જિનગેહ ! મન॰ ! બિંબ ચાવીસશે' પૂજતાં ! મા થાયે નિર્મળ દેહ ામના ૧૨૫ ઈમુકાર ચાર દેહરાં ામના ચારશે એશી' જિનબિંબ ામના તે જિનવરને પૂજતાં ામના પાપ જાએ અવિલ બામન॰ ૫૧૩૫ માનુબેત્તરે ચાર દેહરાં ામના ચારશે' એંશી ભગવાન ામના વ્યંતરમાહે અસંખ્ય છે ! મ॰ ! જિનધર બિંબનું માન !! મન ! ૧૪ ૫ અસંખ્ય જ્ગ્યાતિષીમાં કહ્યાં ! મ૦ જિનધર ને જિનરાય ! મન॰ !! ધર્મ કહે પ્રભુ પૂજતાં ૫ મા શિવસુખ વહેલું થાય ! મનમેાહન મેરે ! ૧૫ ૫ કાવ્ય ! સ્નાતસ્યા॰ !! ૫ નવમ પૂજા ।। ॥ દુહા ॥ સાત કાંડી બહેતર લાખ, અધેાલેાકે જિનગેડુ ।। તેરશે. નેવ્યાશી કાડી, સાઠ લાખ ભિખ એહ ॥ ૧ ॥ u ઢાળ દશમી ॥ કાજ સિદ્ધાં સકલ હવે સાર—એ દેશી હવે અસુર કુમારે દેહરાં, કહ્યાં ચેાસઠ લાખ ભલેરાં એકસા પન્નર કેાડી જાણું, પડિમા વીશ લાખ વખાણું ૫ ૧૫ સાસય જિનવરને પૂજે, નરભવના લાહે લીજે ! વળી નાગકુમારે કહિયે ચૈત્યે લાખ ચેારાશી હિયે ! Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી ધર્મચંદ્રજી નંદીશ્વરદ્વીપ પૂજા ૨૫૯ એકને એકાવન કડી, વિશ લાખ નમું કર જોડી છે છે સાર | ૨ | ચિત્ય બહોતેર લાખ વિચાર, સુવર્ણકુમારે શ્રીકાર છે એક ને ઓગણત્રીશ કેડ, સાઠ લાખ ઉપર જિન જેડ સત્ર ૩ વિદ્યુત અગ્નિ દ્વીપકુમાર, ઉદધિ દિગ સ્વનિત સાર છે ચેત્ય ષડનિકાયે વખાણે. લાખ છેતેર જાણો | સાવ | ૪ | કેડી એક ને છત્રીશ, લાખ એંશી નમો નિશદિશ એક નિકાયે એટલા હોય, તેમ પાંચ નિકાયે જેય છે. સારા છે ૫ જિનપ્રાસાદ છનું લાખ, વાયુકુમાર માંહે ભાખ છે કોડ એકસો બહાંતેર જિનરાય, એંશી લાખ પૂજે દુ:ખ જાય છે સાવ | ૧ ૬. અલાકના જિનવર ગાયા, જગ સુજસ પડતું જાયા ને કહે ધર્મ ભવિ ઉજમાલ, થઈ પૂજો જગત દયાલ ને સાસય મે ૭ | કાવ્યું છે સ્નાતસ્યા છે દશમ પૂજા દુહા ઊર્ધ્વ કે જિનવર ઘર, લાખ ચોરાશી જાણ છે સહસ સત્તાણું ઉપરે, ત્રેવીશનું પરિણામ | ૧ | એકસે બાવન કેડી જિન, લાખ ચોરાણું સાર છે સહસ ચુમ્માલીશ વંદિયે, સાતમેં ને સાઠ વાર | ૨ | ઢાળ અગિયારમી સિદ્ધાચળ શિખરે હોવે રે, આદેશ્વર-એ દેશી સૌધર્મે ચૈત્ય જ કહીયે રે, અરિહા પૂજે અલબેલા Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २९० વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમે લાખ બત્રીશ સંખ્યા લહિયે રે અ લાખ આઠ સત્તાવન કેડી રે અમે પડિમા વંદે કર જોડી રે ! અ ૧ - ત્ય અડવીશ લાખ જાણો રે અને ઇશાન સ્વર્ગો વખાણ રે છે અને કેડી પ્રસ્થાશને લાખ ચાલીશરે અઢી વંદ પ્રતિમા રઢિયાળી રે અને રાતે જિનવરના બાર લાખ દેહરાંરે છે અo ! સનતકુમારે ભલેરાં રે છે અમે સાઠ લાખને કોડી એકવીશ રે અને પડિમા કહે ત્રિજગ ઈશ રે અવકા માહેદ્ર ચોથું ચિત્ત ધારો અને પ્રાસાદ આઠ લાખ સંભારે અને કેડી ચૌદને લાખ ચાલીશ રે અને પ્રભુધ્યાને સદા દિવાળી રે અનાજ પાંચમે પ્રાસાદ લાખ ચાર રે ! અરે સાત કેડી વીશ લાખે જિન ધાર રે જાઅો લાંતકે સહસ પચ્ચાસ રે છે અને નેવું લાખ જિન નમિયે ઉલ્લાસ રે અગા સાતમે શુકેદેવલોકે રે છે અને પ્રાસાદ ચાલીશ સહસ કે રે છે અપડિમા બહોતેર લાખ માન રે છે અને સદા ધરિયે એહનું ધ્યાન રે છે અને ૬ આઠમું સહસાર, તે કહિયે રે છે અને જિનધર હજાર છ લહિયે અને દશ લાખ ને એંશી હજાર રે છે અને હું પ્રણમું ઊઠી સવાર રે છે અ૮ કે ૭ | આનન પ્રાણતે જિનગેહ રે છે અ૦ ભાખે ચારશે અરિહા તેહરે છે અને બહાં. તેર હજાર જિનરાય રે | અવ છે જસ પ્રણમ્યાં પાતક Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી ધર્મચંદ્રજીત શ્રીનંદીશ્વરદ્વીપ પૂજા ર૬ર જાય રે અા ૮ આરણ અચુતે વંદેરે છે અo | ચૈત્ય ત્રણશે સુણ આણંદો રે છે અને ચપન સહસ દેવાધિદેવા રે અમે જસ સારે સુરપતિ સવારે અને છેલ્લા એકસે અગ્યાર ધુર ત્રિકે રે છે અને જિનચૈત્ય ધારો સુવિવેકે રે છે અને ત્રણસેં વીશ તેર હજાર રે છે અને પૂજતાં પામે ભવ પાર રે અવ છે ૧૦ ત્રિક બીજિયે એકસો સાત રે અમે પડિમા બાર સાહસ વિખ્યાત રે છે અ૦ છે આઇસેં અધિક નમે ચાલી રે ! છે અને સુર પૂજે ભાવે નિહાળી રે છે અને ૧૧ ત્રિક ત્રીજિયે એક્સે સાર રે અો છે પ્રભુ બિંબ બાર હજાર રે છે અને અનુત્તરે પંચત્ય વિશાળ રે અને | મેં જિન નમો ઉજમાળ રે છે અને ૧૨ છે એમ ક૯૫ કપાતીત દેવા અને દ્રવ્ય ભાવે કરે જિનસેવા રેશાઅો કહે ધર્મ ભવિ નિત્ય પૂબે રેશાઅો જગતારક દેવ ન દૂજો રે અરિહા છે ૧૩ કાવ્ય સ્નાતસ્યા છે એકાદશ પૂજા છે પન્નર ક્ષેત્રે પ્રભુ તણી, પડિમા અસાસય જેહ છે તેહના પદ પંકજ નમું, કરવા પાપને છેહ છે ૧ છે Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ જન - વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમો ઢાળ બારમી નેમનાથજીના ચાકની–એ દેશી છે હે સાહેબજી! નેક નજર કરી નાથ સેવકને તારે છે હે સાહેબજી ! મહેર કરી પૂજાનું ફળ મુજ આપે છે એ આંકણી પ્રભુ તુજ મુરતિ મહિનેવેલી, પૂજે સુર અપછર અલબેલી, વર ઘનસાર કેસરશું ભેલી હે સામે ૧ સિદ્ધાચળ તીર્થ ભવિ સેવ, ચઉદ ક્ષેત્રે તીરથ નહીં એહ, એમ બેલે દેવાધિદેવો કે હે સાવ છે ર છે ગિરિનારે જઈ નેમ પાસે, અહીં ભાવિ જિન સિદ્ધિ જાએ, જસ ધ્યાને પાતિકડાં નાસે એ સાવ રે ૩ ! આબુગઢ આદિ જિનરાયા, નેમનાથ શિવાદેવી જાયા, જસ ચોસઠ ઇંઢે ગુણ ગાયા ! હે સાવ રે ૪ વળી સમેતશિખરે જગના ઇશ, ગયા મોક્ષે જિનરાયા વીશ, ધ્યેય ધ્યાવે ભવિજન નિશ દીશ હે સારુ છે પ અષ્ટાપદે સકલ કરમ ટાળી, પ્રભુ વરિયા શિવવધૂ લટકાળી, આદીશ્વર પૂજતાં દીવાળી હે સાવ છે એ આદે તીર્થે પ્રણ રંગે, વળી પૂજે પ્રભુને નવ અંગે, કહે ધર્મચંદ્ર અતિ ઉમંગે હે સાહેબજી | ૭ | છે અથ કળશ છે રાગ ધન્યાશ્રી . ગાયો ગાયો રે, નંદીશ્વર તીર્થ મેં ગાયો છે જધા વિઘાચરણ મુનિવર, જિહાં સુરને સમુદાયો છે કિન્નર કિન્નરી ખેચર આવે, તેમ ચોસઠ સુરરાયો છે નંદી છે Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી ધર્મચંદ્રજીકૃત નંદીશ્વરદ્વીપ પૂજા ૨૬૩ ૧૧. અપર ઇંદ્રાણી મનરંગે, સ્નાત્ર કરે સુખદાયો કરે નૃત્ય સુકઠે ગાવે, જિન પૂછ મોહ ઘટા રેકાનંદી પર તપગચ્છતિ થી દયાસૂરિના, ખુશાલવિજય ઉવ ઝાયો તાસ બંધવ સુગુણ ગીતારથ, કલ્યાણચંદ્ર સિવાય રે. નંદી વિજયદેવેંદ્રસૂરીશ્વર રાજ્ય, એ અધિકાર રચાયો છે દમણ બંદરે રહી ચોમાસું, ઋષભદેવ સુપસાયો રે નંદી છે છે અઢારસેં છનું ભાદ્રપદ માસે, સંવ છરી દિન ગાય છે. પ્રભુ સમુદાય કવિ ધર્મચંદ્ર, સંઘ સકલ હરખાયો રે છે નંદીવર૦ કે ૧૧ ઇતિ કવિ શ્રીધર્મચંદ્રજીકૃત શ્રીનદીશ્વરદ્વીપ પૂજા સમાપ્ત વર્ષપ્રબોધ ચાને મેઘમહદય આ ગ્રંથમાં જ્યોતિષ સાહિત્યને લગતી જેવી કે–ગ્રહ, નક્ષત્ર, તારા, ગ્રહચાર વગેરે જાણવા જેવી ઘણી જ અવનવી બાબતે આપવામાં આવી છે. વેપારી આલમ તથા અન્ય જનને ઉપયોગી આ ગ્રંથ છે. લગભગ ૬૪૦ પાનાને દળદાર આ ગ્રંથ સુંદર કાગળ, સુંદર છપાઈ, જેકેટ વગેરેથી ભરપુર છે. મૂલ્ય રૂા. ૨૦—૦૦ -: શ્રી જૈન પ્રકાશન મંદિર :૩૦૯૪ ખત્રીની ખડકી, દોસીવાડાની પિળ, અમદાવાદ-૧ Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમે જે વેદનીયકર્મનિવારણ પૂજા | (આ પૂજમાં જોઈતી ચીજોનાં નામ) ૧. કસ્તુરી, બરાસવાળું જળ, ૨. કેસર, બરાસ, ૩, ફૂલપગર કરીએ, ૪. પંચાંગ ધૂપ, ૫, બે દિવેટને દીપક, ૬, કાદશાલી અખંડ, ૭. નવેવ, ૮૦ ફળ. છે પ્રથમ જલપૂજા ! દુહા છે ત્રીજુ અદ્યાતી વેદની, જાવ લહે શિવશર્મ છે સંસારે સવિ જીવને, તબ લગે એહિ જ કર્મ ૧ બધોદય અધુવ કહી, ધુવસત્તાયે હોય છે પડી અઘાતી જાણીયે, શાતા અશાતા દેય છે ૨ કર્મ વિનાશીને હવા, સિદ્ધ બુદ્ધ ભગવાન છે તે કારણ જિનરાજની, પૂજા અષ્ટ વિધાન છે ૩ ન્ડવણ વિલેપન કુસુમની, જિન પુર ધૂપ પ્રદીપ છે અક્ષત નૈવેદ્ય ફળતણી, કરો જિનરાજ સમીપ છે છે ઢાળ છે રૂડી ને રઢીયાળી ૨ વહાલા–એ દેશી ન્ડવણની પૂજા રે, નિરમલ આતમારે તીર્થોદકનાં જળ મેલાય, મનહર ગધે તે ભેળાય છે —વણ છે ૧. સુરગિરિ દેવા રે, સેતા જિનતણી રે કરતાં Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૬૫ પંડિત શ્રી વીરવિજ્યજીકૃત વેદનીયકર્મની પૂજા ન્ડવણ તે નિરમળ થાય, કનક રજત મણિ કળશ ઢળાય છે || ન્હવ૦ સૂરવહુ નાચે રે, માચે રંગશું રે ગાયક દેત તે જિનગુણ ગાય, વૈશાલિક મુખદર્શન થાય છે છે ન્હવટ છે ૩ ચિલ્ડંગતિ સાંહે રે, ચેતન રાળી રે સુરનર સુખિયા જે સંસાર, નારક તિરિ દુ:ખને ભંડારો | ન્હવટ છે કે વશ સુખમાં, સ્વામી ન સાંભર્યા રે તેણે હું રઝળે કાળ અનંત, મલિન રતન નવિ તેજ ઝગત મેન્ડવ૦ ૫ પ્રભુ નવરાવી રે, મેલ નિવારણું રે છે વેદની વિઘટે મણિ ઝલકત, શ્રીગુભવીર મળે એકાંત ન્હવટ છે ૬ છે કાવ્ય-ઉપજાતિવૃત્તમ તીર્થોદકેમિશ્રિતચંદન, સંસારતા પાતયે શશીતઃ. જરાજનિકાંતરજો-ભિશાંત્યે, તત્કર્મદાતાર્થમજંયજેહલા કતવિલ તિવૃત્તદ્વયમ્ ા સુરનદીજલપૂર્ણર્ધનૈ, – અણમિશ્રિતવારિભાત. પરે: સ્નપય તીર્થક્ત ગુણવારિદ્ધિ, વિમલતાં ક્રિયતાં ચ નિજત્મનઃ ૨ જનમનેમણિભાજનભારયા, શમરસેકસુધારસધારયા છે સરલબેધકલારમણીયકં, સહજસિદ્ધમડું પરિપૂજયે | ૩ | Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૬૬ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમો છે અથ મંત્રો ઓ હી શ્રી પરમપુરુષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ-જરા-મૃત્યુનિવારણય, વેદનીયકર્મ નિવારણય, શ્રીમતે વીરનિંદ્રાય, જલં યજામહે સ્વાહા છે દ્વિતીય ચદનપૂજા છે છે દુહો વેદની કર્મતણી કહું, ઉત્તર પયડી દયા જાસ વિવશ ભવકમાં, મુંઝાણુ સહુ કેય ૧it છે ઢાળ છે રાગ આશાવરી-સાહિબા સહસફણા એ દેશી તન વિકસે મન ઉલ્લસે રે, દેખી પ્રભુની રીત ! દાયક દિલ વસિયા તે ઝૂરણ લાગી જીભડી રે, પૂરણ બાંધી પ્રીત દાવ છે ૧ નયન જતિ સમ પ્રીતડી રે, એક સુરત દેય કાન દાએ વેદની હરી ધનવંતરી રે, કરિયે આપ સમાન છે દા. ર છે વેદની ઘર વાસે વસ્યો રે, નડિયા નાથ કુનાથ દા! પાણી વલોવ્યું એકલું રે, ચતર ન ચડિયો હાથ છે દારુ છે ૩ છે ખડ્રગધાર મધુલેપશું રે, તેહવો એ સંસાર છે દા. એ લક્ષણ વેદની કર્મનું રે, ફળ કિપાક વિચાર એ દારુ છે ૪૫ તુજ શાસન પામે થકે રે, પણ લાધ્ય કર્મને મર્મ દાવ છે કેડી કપટ કઈ Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - પંડિત શ્રી વીરવિજયજીકૃત વેદનીયકર્મની પૂજા ૨૬૭ દાખવે રે, પણ નતજુ તુઝ ઘમ ! દાવ છેપ છે પૂજ્ય મળે પૂજા રયું રે, કેસર ઘોળી હાથ દાવા શ્રી શુભવીર વિજય પ્રભુ રે, મળિયે અવિહડ સાથ છે. દેત્ર છે છે કાવ્યું છે કતવિલંબિતદ્વત્તવૃયમ છે જિનપતંર્વગંધસુપૂજન, જનિજરામરણદુભવભીતિત છે સકલરોગવિયોગવિપધરં, કુકરણ સદા નિજ પાવનમ્ ૧ સહજકમકલકવિનાશને, રમલભાવસુવાસનચંદન–ર–પમાન–ગુણાવલિદાયકં સહજસિદ્ધમતું પરિપૂજયે ૫ ૨ | છે અથ મંત્રા ઓ હ શ્રી પરમપુરૂષાય પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા–મૃત્યુનિવારણાય, વેદનીયકર્મનિવારણીય શ્રીમતે વીરજિનંદ્રાય, ચંદનં યજામહે સ્વાહા ! ! તૃતીય પુષ્પપૂજા છે દુહી બળિયો સાથે મળે કે, ચેરતણું નહીં જેર છે જિનપદ ફૂલે પૂજતાં, નાસે કર્મ કઠેર છે ૧ છે ઢાળ છે રાગ સારંગ-હે ધના–એ દેશી છે કર્મ કઠોર દૂર કરે રે મિત્તા! પામી શ્રી જિનરાજ ફુલપગર પૂજા રો રે મિત્તે ! પામી નરભવ આજ રે Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २६८ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમ રંગીલા મિત્તા! એ પ્રભુ સેવાને છે એ પ્રભુ સેવે સાનમાં રે મિત્તા! પામે શિવરાજ રે! છે રંગી છે એટલે વેદનીવશ તમે કાં પડે રે મિત્તા ! જેહને પ્રભુ શું વેર છે સાહિબ વેરી ન વીસસો રે મિત્તા! તો હેય સાહિબ મહેર રે છે રંગી એ છે ૨ | છઠ્ઠા ગુણઠાણુ લગે રે મિત્તા! બંધ અશાતા જાણ છે શાતા બાંધે કેવલી રે મિત્તા! તેરમે પણુ ગુણઠાણુરે છે રંગી છે એટલે ૩છે શાતા અશાતા એક પદે રે મિત્તા ! ચરમગુણે પરિહાર ! સત્તા ઉદયથી કેવલ્લી ૨ મિત્તા ! સહે પરિસહ અગિયાર રે રંગી એ જ છે તીસ કડાકોડી સાગર રેમિત્તા! લઘુ સામૈયા ત્રિભાગ છે બંધ અશાતા વેદની રે મિત્તા! હવે શાતા સવિભાગ રે રંગીએપા પન્નર કોડ કડી સાગરૂ રે મિત્તા! લધુ દય સમય તે થિર ગોયમ સંશય ટાલિયે રે, મિત્તા! ભગવઈમાં શુભવીર રે રંગી. એ. દા છે કાવ્યું છે કૂતવિલંબિતવૃત્તદ્વયમ છે સુમનસા ગતિદાયિ વિધાયિના, સુમનસા નિકરે: પ્રભુ પૂજનમ છે સુમનસા સુમન ગુણસંગિના, જન ! વિધેહિ નિહિ મર્ચને ૫ ૧ સમયસારસુપુષ્પસુમાલયા, સહજ કર્મકરણ વિશેધયા | પરમગબલેન વશીકર્તા, સહજ સિદ્ધમતું પરિપૂજયે છે ર છે Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજયજીકૃત વેદનીયમની પૂજા ર૬૯ છે અથ મંત્ર છે રમપુરૂષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા–મૃત્યુનિવારણાય, વેદનીય બંધનિવારણુયશ્રીમતે વીરજિનંદ્રાય, કુસુમાનિ યજામહે સ્વાહા ! - ચતુર્થ ધૂપપૂજા | | દુહા છે ઉત્તરાધ્યયને સ્થિતિ લધુ, અંતર મુહર્ત કહાય છે પન્નવણામાં બાર તે, શાતાબંધ સંપરાય છે ૧ છે શાતા વેદની બંધનું, ઠાણુ પ્રભુ પુર ધૂપ મિચ્છત્ત દુર્ગધ દૂર ટળે, પ્રગટે આત્મસ્વરૂપ પર છે ઢાળ છે વિમલાચળ વગે વધાવો–એ દેશી ચઉમાસી પારણું આવે, કરી વિનતિ નિજ ઘર જાવે, પ્રિયા પુત્રને વાત જણાવે, પટકૂળ જરી પથરાવે રે મહાવીર પ્રભુ ઘર આવે છે કરણશેઠ ભાવના ભાવે રે મહા ૧ ઉભી શેરીયે જળ છંટકાવે, જાઈ તકી ફૂલ બિછાવે નિજ ઘર તરણુ બંધાવે, મેવા મીઠાઈથાળ ભરાવે રે મહા + ર અરિહાને દાનજ દીજે, દેતાં દેખી જે રીઝે છે ષ માસી રોગ હરીજે સીઝે દાયક ભવ ત્રીજે રે મહાવ છે ૩ છે તે જિનવર સનમુખ જાવું, મુજ મંદિરીયે પધરાવું પારણું ભલી ભકતકરાવું, જુગતે જિનપૂજા Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨eo વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમો રચાવું રે છે માત્ર ૪ પછી પ્રભુને વોળાવા જઈશું, કર જોડી સામા રહીશું, નમી વંદી પાવન થઈશું, વિરતિ અતિ રંગે વરશું રે ! મહા | ૫. દયા, દાન, ક્ષમા, શીલ ધરશું, ઉપદેશ સજજનને કરશું છે સત્ય જ્ઞાનદશા અનુસરશું, અનુકંપા લક્ષણ વરશું રે ! મહા ! ૬ છે એમ ઝરણુશેઠ વદતા, પરિણામની ધારે ચઢતા | શ્રાવકની સીમે ઠરંતા, દેવદુંદુભિનાદ સુણુતા રે | મહાગ | ૭ | કરી આયુ પૂરણ શુભ ભાવે, સુરલોક અચ્યતે જોવે શાતાવેદની સુખ પાવે, શુભવીર વચનરસ ગાવે રે ! મહાપાટા આ કાવ્યું છે કુતવિલંબિતવૃત્તદ્વયમ છે અગમુખ્ય—મનોહરવસ્તુના, સ્વનિરુપાધિગુણીધવિધાવિના, પ્રભુશરીરસુગંધહેતુના,રચય ધૂપન-પૂજન-મહંતઃ ( ૧ તિજ ગુણાક્ષયરૂપસુધૂપન, સ્વગુણઘાતમાં પ્રવિકર્ષણમ, વિશદબોધનંતનાત્મક, સહજ સિદ્ધમતું પરિપૂજ્ય | ૨ | છે અથ મંત્ર છે પુરૂષાય, પરમે^વરાય, જન્મ–જરા–મૃત્યુ નિવારણાય, શાતાબંધાપહારાય શ્રીમતે વીરજિનંદ્રાય, ધૂપં યજામહે સ્વાહા ! Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજયજીકૃત વેદનીયમની પૂજા ૨૭૧ | પંચમ દીપક પૂજા છે છે દુહા શતાબંધક પ્રાણીયા, દીપે એણે સંસાર છે તેણે દીપક પૂજા કરી, હરિયે દુ:ખ અંધાર ૧ છે ઢાળ ચતુરા ચેત ચેતનાવલી–એ દેશી છે સાંભળજો મુનિ સંયમરાગે, ઉપશમણ એણે ચઢિયારો શતાવેદની બંધ કરીને, શ્રેણી થકી તે પડિયા રે સાંત્ર છે ૧ ભાખે ભગવઈ છઠ્ઠતપ બાકી, સાત લવાયુ છે રે સરથસિદ્ધ મુનિ પહોતા. પૂર્ણાયુ નવિ છેછે રે પાસાંને રાશય્યામાં પોઢયા નિત્ય રહેવે, શિવમારગ વિસામે નિર્મળ અવધિનાણે જાણે, કેવળી મન પરિણામો રે પાસાં છે | ૩ છે તે શય્યા ઉપર ચંદર, મુંબખડે છે મેની રે વિચલું મોતી ચોસઠ મણનું, ઝગમગ જાલિમ તિ રે ને સાંત્ર | ૪ બત્રીશ મણના ચઉ પાંખલિયે, સલમણાં અડસુણિયાં રે આઠમણાં સેલસ મુક્તાફળ, તિમ બત્રીશ ચઉ મણિયાં રે સાં. ૫ દ મણ કેરાં ચેસઠ મોતી, ઈગસય અડવીશ મણિયાં રે દોય ને વળી ત્રેપન મેતી, સર્વે થઈને મળિયાં રે કે સાંઢ છે એ સઘળાં વિચલા મેતીશું, આફળે વાયુ વેગેરે રાગરાગિણી નાટક પ્રકટે, લવસત્તમ સુર ભોગે રે સાંજે ૭ | ભૂખ તરસ છીપે રસ Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ર૭ર વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમે લીના, સુર સાગર તેત્રીશ રે | શાતા લહેરમાં ક્ષણ ક્ષણ સમરે. વીરવિજય જગદીશ રે કે સાંભળજો ૮ કાવ્યું છે કુતવિલંબિતવૃત્તદ્વયમ છે ભવતિ દીપશિખાપરિમેચન, ત્રિભુવનેશ્વરસહ્મનિશોભરમું : સ્વતનુકાંતિકર તિમિરે હરે, જગતિ મંગલકારણમાતરમ્ | ૧ | શુચિમનાત્મચિદુજજવલદીપકેજર્વલિત પાપપતંગસમૂહ સ્વકપદે વિમલ પરિલભિરે, સહજસિદ્ધમતું પરિપૂજે છે ૨ અથ મંત્ર છે રમપુરુષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા-મૃત્યુનિવારણય, શાતેત્તર સુખપ્રાપણુયશ્રીમતે વીરજિનંદ્રાય, દીપ યજામહે સ્વાહા છે - ષષ્ઠ અક્ષતપૂજા છે છે દુહે છે અક્ષત પૂજાએ કરી. પૂજે જગત દયાળ છે હવે અશાતાદની, બંધનાં ઠાણ નિહાળ ૧ છે છે ઢાળ બટાઉની–દેશી પ્રભુ ! તુજ શાસન મીઠડું રે, સમતાસાધન સાર છે યોગનાલિકા રૂઅડી, તે તો જ્ઞાનીને ઘરબાર રે હું રે, એણે સંસાર રે, ગુણ અવગુણ સરિખા ધાર રે, હીરે હાથ Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પાંડિત શ્રી વીરવિજયજીત વેદનીયકમની પૂજા ૨૭૩ ખાન્યા અધાર રે, ન કરી જ્ઞાનીશું ગેાઠડી મેરે લાલ ૧૫ શાક કર્યાં સંસારમાં રે, પરને પીડા દીધ ! ત્રાસ પડાવ્યા જીવને, જીવ બધીખાને લીધ રે! મુનિરાજની નિંદા કીધ રે, મુનિ સંતાપ્યા બહુવિધ રે, રાજા દેવસેનાભિધરે, એક સરિયશતક પ્રરસિદ્ઘરે ન૦ ૫૨ !! માણસના વધ આચર્યો રે, છેદન ભેદન તાસ ! થાપણ રાખી મેળવી, કરી ચાડી પડાવ્યા ત્રાસ ૨ે !! દમિયા પર ક્રોધ નિવાસ રે, કેઈ ઝુઝવિયા રહી પાસ રે, કેઈ જીવની ભાંગી આસ રે, થયેા કરપી કપિલાદાસ ૨ે નં૦ ૫ ૩ ૫ એમ અશાતાવેદની રે, ખાંધે પ્રાણી અનંત ! સૂત્ર વિપાકે સાંભળેા, મૃગાપુત્રતણે દષ્ટાંત રે, સુણી ક ંપે સમકિતવત રે, સુખ અક્ષય પામે એકાંતરે, કરા અક્ષતપૂજા સંત રે, શુભવીર ભજો ભગવંત રે ાનના૪॥ ॥ કાવ્ય ॥ વિલખિતવૃત્તદ્વયમ્ ।। ક્ષિતિતલેક્ષતશનિદાનક, ગણિવરસ્ય પુરાૠતમંડલમ્ ક્ષતિિનર્મિત દૈનિવારણ, ભવપયાધિસમુદ્રરણાવતમ્ ॥ ૧ ॥ સહજભાવસુનિ લત દુલે વિપુલદોષવિશેાધકમંગલૈ: ૫ અનુપરાધસુબાધવધાયક, સહજસિદ્ધ્ મહં પરિપૂજ્યે ॥ ૨ ॥ ॥ અથ સત્ર ॥ ',' આ હી શ્રી પરમપુરુષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા—મૃત્યુ Jain Education Gernational Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૭૪ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમો નિવારણાય, અશાતાબંધસ્થાન નિવારણાય શ્રીમતે વીરજિનંદ્રાય, અક્ષતં યજામહે સ્વાહા ! છે સપ્તમ નૈવેધપૂજા છે | | દુહો છે ન કરી નૈવેદ્ય પૂજના, ન ધરી ગુરુની શીખ છે લહે અશાતા પરભવે, ઘર ઘર માગે ભીખ ૧ | છે ઢાળ રાગિણ-મહારી સહિરે સમાણએ દેશી તુજ શાસનરસ અમૃત મીઠું, સંસારમાં નવિ દીઠું રે છે મનમોહન સ્વામી છે દીઠું પણ નવિ લાગ્યું મીઠું, નારક દુ:ખ તેણે દીઠું રેમ છે ૧ દશવિધ વેદના અતુલ તે પાવે, દુઃખમાં કાળ ગાવે રે ! મ0 | પરમાધામી દુ:ખ ઉપજાવે, ભવભાવનાયે ભાવે રે મ ર છે જેમ વિષભક્તિ તલાર અવાજા, એક નગરે એક રાજા રે મટે છે શત્રસૈન્ય સમાગમ પહેલું, ગામ ગામ વિષ ભર્યું રે | મ | ૩ | ધાન્ય મીઠાઈ મીઠા જળમાં, ગોળ ખાંડ તરુ ફળમાં રે મ છે પડહે વજાવી એમ ઉપદેશે, જે મીઠાં જળ પીશે રે મ ૪ ભક્ષ્ય ભેજ્ય રસ લીના ખાશે, તે યમમંદિર જાશેરે મટે છે દૂર દેશાગત ભેજન કરશે, ખારા પાણી પીશે રે મન પછે તે ચિરંજીવ લહે સુખશાતા, કદીય ન હોય અશાતા રે મ મ પ આણુ Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજ્યજીકૃત વેદનીયકર્મની પૂજા ર૭૫ કરી તે રહ્યા સુખિયા, બીજા મરણ લહે દુ:ખીયા રે છે મને ૧ ૬ વિષમિશ્રિત વિષયાસ લીના, બ્રહ્મદત્ત નરક મહત્તા રે મ૦ ને મેઘકુમાર ધને સુખભાજ, શ્રી શુભવીર તે રાજા રે મનમેહન સ્વામી છે ૭ છે કાવ્યું હતવિલંબિતવૃત્તદ્વયમ અનશન તું મમાત્વિતિ બુદ્ધના, ચિરાજનસંચિત ભેજનું પ્રતિદિન વિધિના જિનમંદિર, શુભમતે બત ઢીય ચેતના છે ૧ ૫ કુમતબેધ વિરોધ નિવેદકેવિહિત જાતિજરામર|તક છે નિરશનઃ પ્રચુરાત્મગુણાલય, સહજસિદ્ધમતું પરિપૂજયે છે ૨ | છે અથ મંત્ર છે ઓ હ શ્રી પરમપુરુષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ-જરા-મૃત્યુનિવારણય, અશાતેદય નિવારણાય શ્રીમતે વીરજિનંદ્રાય, નૈવેદ્ય યજામહે સ્વાહા છે છે અષ્ટમ ફલપૂજા છે છે દુહો છે આત્મિક ફળ પ્રગટાવીયું, ટાળી શાતા અશાત છે ત્રિશલા નંદન આગળ, ફળ પૂજા પરભાત છે ૧ છે. Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૭૬ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમ ઢાળ આઠમાનંદકુમાર કેડે પડશે, કેમ જળ અમે ભરીએ-એ દેશી વીર કુંવરની વાતડી કેને કહિયે, કેને કહિયે રે કેને કહિયે છે નવિ મંદિર બેસી રહિયે, સુકમાળ શરીર છે વીર છે એ આંકણી છે બાળપણથી લાડકે નૃપ ભાવ્યો, મળી ચોસઠ ઈંદ્ર મહાવ્યો ઈંદ્રાણી મળી હુ લાવ્યા, ગયે રમવા કાજ વીરા ૧ છે ઉછાંછળાં લોકનાં કેમ રહિયે, એની માવડીને શું કહિયે છે કહિયે તે અદેખાં થઈયે નાશી આવ્યાં બાળ ! વીર. ૨ ! આમલકી કીડ વશે વીંટાણે, મેટ રિંગ રોષે ભરાણે શા હાથે ઝાલી વારે તા, કાઢી નાંખે દૂર વીર. ૩. રૂપ પિશાચનું દેવતા કરી ચલિયે, મુજ પુત્રને લેઈ ઉછળ વીર. મષ્ટિ પ્રહારે વળિયો, સાંભળીયે એમા વીર. ૪. ત્રિશલામાતા મેજમાં એમ કહેતી, સખિયેને ઓળંભા દેતી એ ક્ષણ ક્ષણ પ્રભુ નામ જ લેતી, તેડાવે બાળ ! વીર છે પછે વાટ જેવંતા વીરજી ઘેર આવ્યા, ખેળ બેસારી હુલરાવ્યા છે માતા ત્રિશલાએ નવરાવ્યા, આલિંગન દેત છે વીર છે ૬ ! યૌવનવય પ્રભુ પામતા પરણાવે, પછી. સંયમશું દિલ લાવે ઉપસર્ગની ફોજ હઠાવે, લીધું કેવ બનાણુ | વીર. ૭. કર્મસૂદન તપ ભાખિયું જિનરાજે, ત્રણ લેકની ઠકુરાઈ છાજે છે ફળ પૂજા કહી શિવકાજે, ભાવિને ઉપગાર છે વીર | ૮ | શાતા અશાતા વેદની ક્ષય Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પહિત શ્રી વીરવિજયજીકૃત વેદનીયકર્મની પૂજા ૨૭૭ કીધું, આપે અક્ષય પદલીધું શુભવીરજીનું કારજ સીધું, ભાંગે સાદિ અનંત છે વીર૦ | ૯ | છે કાવ્ય કુતલિબિતવૃત્તદ્વયમ છે શિવતરે ફલદાનપરે–વંરફ કિલ પૂજ્ય તાર્થપમા ત્રિદશનાથનતક્રમપંકજં, નિડતમોહમહીધરમંડલમ ૧ શરમસૈકસુધારસમાધુરે–રનુભવાખ્ય ફલૈરભયપ્રદ અહિતદુઃખહરં વિભવપ્રદ, સહજસિદ્ધમતું પરિપૂજારા છે અથ મંત્ર છે પુરૂષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા–મૃત્યુ નિવારણાય, વેદનીયકર્મ દહનાય, શ્રીમતે વીરજિનંદ્રાય, ફલં યજામહે સ્વાહા ! છે ઇતિ તૃતીય દિવસે ધ્યાપનીય વેદનીયકર્મ નિવારણાય છે તૃતીય-પૂજાષ્ટકં સંપૂણમ મેહનીયકર્મસૂદનાથ ચતુર્થ પૂજા (આ પૂજામાં જોઈતી ચીજોનાં નામ) ૧. દ્રાક્ષનાં પાણ, ૨. બાવાનાચંદન, ૩. જાઈ, કેવડે અને જાસુદનાં ફૂલ, ૪. દશાંગ ધૂપ, ૫. બે દીવેટને દીપક, ૬. શ્રીહિ ૭. અખંડ નૈવેદ્ય ૮. ફળ. Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૭૮ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમે છે પ્રથમ જલજ છે દુહા શ્રી શુભવિજય સુગુરુ નમી, માતપિતા સમ જેહાદ બાળપણે બતલાવીયે, આગમનિધિ ગુણગેહ છે ૧. ગુરુ દીવે ગુરુ દેવતા, ગુરુથી લહિયે નાણુ છે નાણથકી જગ જાણીયે, મોહનીનાં અહિઠાણ છે ર કષ્ટ તે કરવું - હિશું, અજ્ઞાના પશુ ખેલ છે જાણપણું જગદેહિલું, જ્ઞાનો મેહનવેલ છે ૩અજ્ઞાની અવિધિ કરે, તપ જપ કિરિયા જેહ છે વિરાધક ષ કાયને, આવશ્યકમાં તેહ છે ૪ મૂરખમુખ આગમસુણી, પડિયા મોહનો પાસ છે આગમ લોપે બિહં જણા, નરક નિગોદે વાસ પ મૂરખસંગ અતિ મળે, તો વસિયે વનવાસ પંડિતશું વાસે વસી, છેદ મોહને પાસ છે ૬. કુચ્છ મિચ્છા કષાય સવિ, ભય પ્રવબંધિ એહશેષ અધ્રુવબંધિ કહી, મિચ્છ ધ્રુદય ગેહ | ૭ | સગવીસ અધૃદય કહી, હવે અધવ સમમીસ છે સત્તાથી દૂર કરો, ધ્રુવસત્તા છવ્વીસ | ૮૫ મેહની દૂર થયે થકે, નાસે કર્મ સંભાર તે કારણથી કારજ સળે, પૂજા અષ્ટપ્રકાર છે ૯ | આ ઢાળ છે એધવ માધવને કહેજો–એ દેશી છે જળપૂજા જુગતે કરીએ, મોહની બંધ ઠાણુ હરીએ, Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પતિ શ્રી વિરવિજયજીકૃત મેહનીયકમની પૂજા ર૭૯ વિનતડી પ્રભુને કરીએ રે .ચેતન ચતુર થઈ ચૂકી છે નિજ ગુણ મોહવશે મૂકી રે ! ચેટ ૧ | જીવ હણ્યા ત્રસ જળ ભેટી, દઈ ફસે મગર કૂટી છે મુખ દાબી વાધર વીંટી રેચે છે ૨ | કલેશ શમ્ય ઊરિણીયા, અરિહા અવગુણુ મુખ ભણીયા એ બહુ પ્રતિપાલકને હણિયા રે છે ચેટ | ૩ ધમ ધર્મથી ચૂકવિયા, સૂરિ પાઠક અવગુણ લવીયા છે મૃતદાયક ગુરુ હેલવીયા રે ! ચેટ છે જનિમિત્ત વસીકરણે ભરીઓ, તપસી નામ વૃથા ધરી છે. પંડિત વિનય નવિ કરી રે ચેટ છે ૫ ગામ દેશ ઘર પરજાન્ય, પાપ કરી અન્ય શિર ઢાળ્યાં છે કપટ કરી બહુ જન વાળ્યાં રે ચે. ૬. બ્રહ્મચારી થઈ ગવરાણે. પરદાદાશું મુંઝાણે છે પરધન દેખી દુહાણે રે ચેટ ૭ પરદ્રોહી મિથ્યાભાષી, વિશ્વાસઘાતી કડશાખી છે. મુનિ છડી સેવ્યા ખાખી રે ચે. ૮ મોહનબંધ કરી ફરિયા, સિત્તર કડાકડિ સાગરિયો છે હવે તુમ શાસન અવતરિયો રે ! ચેટ | ૯ | શ્રી શુભવીર મયા કીજે, જિમ સેવક કારજ સીઝે ૫ વાંક ગુને બક્ષી દીજે રે ચેતન ચતુર થઈ ચૂક્યો છે ૧૦ છે છે. કાવ્યં-ઉપજાતિવૃત્તમ છે તીર્થોદકૈમિશ્રિતચંદનૌધર, સંસારતા પાહતયે સુશીત: જરાજનિપ્રાંતભે-ભિશાંત્યે, તત્કર્મદાતાર્થમજજેહાલ Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૮૦ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમે કતવિલંબિતવૃત્તદ્વયમ છે સુરનદીજલપૂર્ણ ધટધને, – ઘુસણુમિશ્રિતવારિભૂતિઃ પરે: સ્નપય તીર્થક્ત ગુણવારિધિ, વિમલતાં ક્રિયતાં ચ નિજાત્મનઃ છે જનમનમણિભાજનભારયા, શમરસૈકસુધારસધારયા છે સરલબેધકલારમણીયક, સહજસિદ્ધમહં પરિપૂજયે છે ૩ છે છે અથ મંત્ર પરમપુરુષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ-જરા-મૃત્યુનિવારણાય, મેહનીયબંધસ્થાન નિવારણાય, શ્રીમતે વીરજિનંદ્રાય, જલં યજામહે સ્વાહા ! છે દ્વિતીય ચંદન પૂજા છે દુહો બીજી ચંદન પૂજના પૂજે ભેળી કપૂર છે અડવીશ પયડી માંહિથી, ચારિત્ર મોહની દૂર છે ૧ છે છે રાગ બિહાગ-બિલાવલ, ઘડી ઘડી સાંભળો સાંઈ સલુણ-એ દેશી ચંદનપૂજા ચતુર ચાવે, મોહમહીપતિ મહેલ ખણાવે, ચં૦ | ચારિત્રહની મૂળ જલાવે, જિનગુણ ધ્યાન અનલ સળગાવે છે ચં૦૧ છે ચાર અનંતાનુબંધિ વિષધર, સુરવસુદત્ત મુનિરૂપ ધરાવે છે ચં૦ | ત્રણ્ય નાગ એક નાગણી મેટી, પડિબેહણ નાગદત્ત ડસાવે છે ચં૦ ૨ જાવજીવ ચારનું વિષ રહેવે, સજજનને એણુ પરે સમજાવે Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજયજીકૃત મેહનીયકર્મની પૂજા ૨૮૧ ૫ ચં૦ નરક લહે સમતિ ગુણધાતે, અંતે સમાધિપણું નવિ પાવે છે. ચં. ૩ ચાલીશ સાગર કડાકડી, બંધ ઉદય સાસ્વાદન ભાવે છે. ચંદ્ર આઠમે ગુણઠાણે વીશ સત્તા, પર્વતરેખા ક્ષેધ કહાવે છે ચં૦ ૪ આઠ ફણાલો માન મણિધર, પથ્થરથંભને કેણુ નમાવે છે ચં૦ | ધનવંશી મૂળ માયા નાયણી, લોભ કિરમજી રંગ કોણ હઠાવે ચં. ૫ મેં વશ કીધા મુનિ કિરિયાથી, મંત્રમણિ મહારે વશ નાવે પાચંબા જાંગુલી વાદીને પાણી ભરાવે, નાગદત્ત વસુદત્ત જગાવે છે ચં૦ છે સામાયિક દંડક ઉચ્ચરાવે, એ સમો મંત્ર ન કે જગ આવે. ચં૦ | શ્રી શુભવીરની શાસન મહે, નાગદત્ત અક્ષયપદ પાવે છે ચંદન છે ૭ કાવ્ય તૃતવિલંબિતવૃત્તયમ છે જિનપતેવગંધ સુપૂજન, જનિજરામરણદૂભવમીતિત છે સકલગવિયોગવિપધરં, કુકરણ સદા નિજ પાવનભૂ છે ૧ સહજકર્મકલંકવિનાશનૈ, રમલભાવસુવાસનચંદનૈ–રનુપમાન–ગુણાવલિદાયકં, શહજસિદ્ધમતું પરિપૂરે છે ર છે છે અથ મંત્ર છે ઓ હી શ્રી પરમપુરુષાય પરમેશ્વરાય, જન્મ-જરા-મૃત્યુનિવારણાય, અનંતાનુબંધિકષાય દહનાય શ્રીમતે વીરજિનંદ્રાય, ચંદનં યજામહે સ્વાહા ! Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમો છે તૃતીય પુષ્પપૂજા છે | | દુહો છે અપચ્ચખાણી ચોકડી, ટાળી અનાદિની ભૂલ છે પરમાતમ પદ પૂછયે, કેતકી જાયને કૂલ છે ૧ | છે ઢાળ છે રાણી રૂએ રંગ મહેલમાં રે–એ દેશી | કુલપૂજા જિનરાજની રે, વિરતિને ઘરબાર રે છે સનેહા છે તે ગુણપક અપચ્ચખાણી, જે ક્રોધાદિક ચાર રે છે સનેડા છે ચાર ચતુર ચિત્ત ચેરટા રે, મેહ મહીપતિ ઘેર રેસ ચાટ ૧ ચાલીસસાગર કોડાકેડી, બંધથિત અનુસાર રે | સ | ઉદય વિપાક અબાધા કાળે, વર્ષ તે ચાર હજાર રે || સ | ચાટ ! છે ૨ બંધ ઉદય ચેાથે ગુણે રે, નવમે સત્તા ટાળ રે ! છે સર વર્ષ લાગે તે પાપ કરીરે, ન ખમાવે ગુરુ બાળ રેસચા ૩ તિર્યંચની ગતિ અહથી રે, પુઢવી રેખા ક્રોધ રે કેસ, અસ્થિ નમાવ્યું વરસે નમે રે, બાહ બલી નરોધ રે કે સર ! ચાટ | ૪ | માયા મિઢાસિંગ સારીખી રે, લોભ તે કર્દમરંગ રે ! સવ છે અનીતિપુરે વ્યવહારિયો રે, રણઘંટાને સંગ રે સ ચાટ ( ( ચાર ધૂતારા વાણિયા, પાસેથી વળ્યું ચિત્ત ૨ | સ | રત્નચૂડ પરે શુભવીરશું રે, લાગે ચતુરનું ૧. વિરતિશું પાઠાં. Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વિરવિજયજીકૃત માહનીયકર્મની પૂજા ૨૮૩ ચિત્ત રે | સ || ચાટ | ૬ | કાવ્ય Aવિલંબિતવૃત્તદ્વયમ છે સુમનસા ગતિદાયિ વિધાયિના, સુમનસા નિકરે: પ્રભુ પૂજનમ્ ! સુમનસા સુમોગુણસંગિના, જન! વિધેહિ નિહિ મનેચ્ચને છે ૧છે સમયસારસુપુષ્પસુમાલયા, સહજ કર્મહરેણુ વિશોધયા છે પરમગબલેન વશીકાં, સહજ સિદ્ધમતું પરિપૂજ્ય છે ર છે B અથ મંત્ર છે રમપુયાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા-મૃત્યુનિવારણાય, અપ્રત્યાખ્યાનીયકષાય નિવારણાય શ્રમને વીરજિનંદ્રાય, કુસુમાનિ યજામહે સ્વાહા છે ચતુર્થી ધૂપપૂજા છે પ્રત્યાખ્યાની ચોકડી, દહન કરવા ધૂપ છે પૂજક ઊર્ધ્વગતિ લહે, નળી ન પડે ભલકૂપ છે ૧૫ છે ઢાળ છે અનિહાર વાલજી વાયે છે વાંસળી રે–એ દેશી અનિહાંરે ધૂપ ધરો જિન આગળે રે, કૃષ્ણગુરુ ધૂપદશાંગ છે શ્રેણી ભલી ગુણઠાણની રે એ અનિહારે ધૂપધાણું રયણે જડયું રે, ઘડ્યું જોત્યમયી કનકાંગ શ્રેણી ૧ Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૮૪ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચ અને મુનિવર રૂપ ન દાખવે રે, ચિતિબંધ પૂરવની રીત છે શ્રેણી છે અા બંધદય ગુણઠાણે પાંચમે રે, હવે ખાયક શ્રેણી વદીત્ત શ્રેણી છે ર છે અને સેલ સામતને ભેળવી રે, વચ્ચે ઘેરી હણ્યા લઈ લાગ શ્રેણી છે અને નાઠા આઠે સેનાપતિ રે, નવમાને બીજે ભાગ છે શ્રેણી છે ૩છે અને ચઉમાસા લગે એ રહે રે, મરણે નરની ગતિ જાણ છે શ્રેણી છે અને રજરેખા સમ કોધ છે રે, કઠ થંભ સમાણે માણ શ્રેણી | ૪ | અ | માયા ગોમૂત્ર સારખી રે, છે લોભ તે ખંજન રંગ છે શ્રેણી છે અને મુનિવર મેહને નાસવે રે, રહી શ્રીગુભવીરને સંગ છે શ્રેણી છે અને ધૂપ ૫ છે કાવ્ય કૃતવિલંબિતવૃત્તદ્વયમાં અગસમુખ્ય-મહિરવસ્તુના, સ્વનિરપાધિગુણીધવિધાયિન, પ્રભુશરીરસુગંધસુહેતુના, રચય ધૂપન-પૂજન-મહેતા છે ૧નિજ ગુણાક્ષયરૂપસુધૂપન, સ્વગુણધાતમલં પ્રવિકર્ષણમ, વિશદબોધનંતસુખાત્મક, સહજ સિદ્ધમતું પરિપૂજયે ૨ છે અથ મંત્ર છે એ હી શ્રી પરમપુરષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા–મૃત્યુનિવારણય, પ્રત્યાખ્યાનીયકષાયદહનાય શ્રીમતે વીરજિનંદ્રાય ધૂપં યજામહે સ્વાહા છે Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજયકૃત માહનીયક્રમ'ની પૂજા " ૫ પ`ચમ દીપક પૂજા ।। " દુહો ! સંજવલનની ચાકડી, જબ જારે તમ ગેહ !! જ્ઞાન દીવા પરગટ હવે, દીપક પૂજા તેહ ॥૧॥ ! ઢાળ ! ચંદ્રપ્રભુ જિન ચંદ્રમા રે—એ દેશી ! જગદીપકની આગળે રે, દીપકના ઉદ્દાત ! સજ્વલનના જ્વલતે થકે રે, ભાવ દીપકની જ્યાત ! હા જિનજી॰ ૫૧ તેજે તરણીથી વડા રે, દેાય શિખાના દીવડા રે, ઝળકે કેવળ જ્યાત ! એ આંકણા ! બંધસ્થિતિ પૂરવ પરે કે, સંજવલનતિગ જાણુ ।। બંધ ઉદય સત્તા રહે રે, અનિયાઃ ગુણુઠાણુ !! હા જિનજી !! તે॰ !! ૨ I લેાભ દશા અતિ આકરી રે, નવમે બંધ પલાય !! ઉદય ને સત્તા જાણિયે રે, જે સૂક્ષ્મ સંપરાય ! હાજિનજી ! તે ॥ ૩ ॥ સાહિમ શ્રેણી સંચર્યા રે, લાભના ખ’ડ પ્રચંડ ॥ ગુણઠાણા સિરખા કરી રે ખેરવ્યા ખડેાખડ !! હાજિનજી ! તે॰ ॥ ૪ ॥ પક્ષ લગે ગતિ દેવની રે, જળરેખા સમ ક્રોધ !! નેત્રલતા સમ માનથી રે, ચરમ ચરણના રોધ ! હા જિનજી ! તે॰ ! પ માયા અવલેહી સમી રે, લેાભ હરિદ્રા રંગ ! ક્ષાયિક ભાવે કેવળી રે, શ્રી શુભવીર પ્રસંગ ! હા જિનજી! તે॰ ॥ ૬॥ ૫ કાવ્ય' । કૃતવિલ ભિતવૃત્તમ્ II ભવિત દીપશિખાપરમાચન', ત્રિભુવનેશ્વરસજ્ઞનિ ૨૮૫ Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૮૬ વિવિધ પૂજાસ ંગ્રહ ભાગ પાંચમા શેભનમ્ । સ્વતનુકાંતિકર તિમિર હર, જગતિ મંગલકારણમાતરમ્ ॥ ૧ ॥ શુચિમનાત્મચિ૬જવલદીપકૈ,જલિતપાપતંગસમૂહકઃ ॥ સ્વકપ વિમલ પરિલેભિરે, સહજસિદ્ધમહ પરિપૂજ્ય ॥ ૨ ॥ ॥ અથ સત્ર ॥ આ હી શ્રી પરમપુરુષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા–મૃત્યુનિવારણાય, સંજવલન જવલના શ્રીમતે વીરજિનદ્રાય, દીપ' યજામહે સ્વાહા !! ! ષષ્ઠે અક્ષતપૂજા ! ॥ દુહા !! ! નવ નાકષાય તે ચરણમાં, રાગદ્વેષ પરિણામ ! કારણ જેહ કષાયના, તિક્ષ્ણ નાકષાણ તે નામ ॥ ૧॥ II ઢાળ !! સહસાવન જઈ સિયે રે ચાલેાને સખી ! એ દ્વેશી u વીર કને જઈ વિસયે, ચાલાને સિખ ! વીર કને જઈ વસિયે ! એ આંકણી ! અક્ષતપૂજા જિનની કરતાં, અક્ષય મંદિર વસિયે ॥ હાસ્યા િષટ્ ખટપટકારી, તાસ વદન નવ પસિયે ! ચા॰ !! ૧ !! હાસ્યરતિ દશ કાડાકાડી, સાગર બંધન કસિયે !! અરિત ને ભય, શેક દુર્ગા છા, વીશ કાડાકાડી સિયે ! ચા !! ૨ ૫ ભય, રતિ, હાસ્ય, દુગ’છા, અપૂરવ, શેષ પ્રમત્ત બંધ સિયે ॥ ઉદયે અપૂરવ સત્તા แ Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૮૭ પતિ શ્રી વીરવિજયકૃત માહનીયકની પૂજા નવમે, પંચમ ભાગે સિયે !! ચા॰ ॥ ૩ ॥ કાલા ઉદ્ધ રતાં મુનિ દુખે, સહમતિ મેહ વસિયે ! મેાહ નડિયા નાણુથી પડિયા, કાઉસગ્ગમાં મુનિ સિયે ॥ ચા૦ ॥૪॥ મેાહની હાસ્ય વિનાદે વસતાં, જેમ તેમ મુખથી ભસિયે !! કાઈ દિન રતિ કાઈ દિન અરતિમાં, શેકમસી લેઈ સિયે ! ચા॰ ॥ ૫ ॥ સંસારે સુખ લેશ ન દાઠું, ભય મેાહની ચિહ્ દિશિયે ॥ ચરણ દુગંછા ફળ ચડાળે, જન્મ મેતારજ ઋષિયે ! ચા॰ II ૬ ૫ મેાહમહીપતિ મહાતે ફાને, મુ ઝાણા અહેનિશિયે ! શ્રી શુભવીર હજૂરે રહેતાં, આનંદ લહેર વિલસિયે ! ચા॰ | ૭ || ૫ કાવ્ય ! ઉવિલ'બિનવૃત્તદ્વેયમ્ ।। ક્ષિતિતલેક્ષતશ નિદાન, ગણિવરસ્ય પુરાક્ષતમંડલમ્ ક્ષતિવિનિર્મિત દેહનવારણ, ભવપયાધિસમુન્દ્વરણાવતમ્ । ૧ ।। સહજભાવસુનિ લત દુલે–વિ પુલદાષવિશેાધકમંગલેઃ । અનુપરાધસુખાધવિધાયક, સહજસિદ્ધમહં પિરપૂજયે ॥ ૨ ॥ ! અથ સત્રા આ હો શ્રી પરમપુરુષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા—મૃત્યુનિવારણાય, હાસ્યષટ્ક નિવારણાય શ્રીમતે વીરજિને દ્રાય, અક્ષતાન્ યામહે સ્વાહા !! Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૮૮ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમ છેસપ્તમ નૈવેદ્ય પૂજા છે છે દુહે છે આહારે વેદ ઉદય વધે, જેહથી બહુ જંજાળ નિર્વેદી આગળ , ભરી નૈવેદ્યને થાળ ૧ વાળા રાગ મારુ-અમે જાણી તમારી વાત રે એ દેશી મળીને વિછડશે નહીં કેય રે, મનમાન્યા મેહનને ને મળીને એ આંકણીવેદે વાહ્યો જીવ, વિષયી થયો છે. ભવમાંહે ઘણું ભટકાય રે | મન | મોહની ઘર વચ્ચે, મેહની બાબત છે મળે મોહન ન ઓળખાય રે ! મન ( ૧ છે જે ગુણશ્રેણે ચડ્યા, વેદ ઉદયે પડયા આષાઢાભૂતિ મુનિરાય રે મ છે એમ અનેક તે ચૂક્યા, તપ બળ વને મૂકયા છે શકયા નહિ વેદ છુપાયરે મન ૨ મહાનિશીથે કહ્ય, ભવ બહુલ લા ૫ વેદ ઉદયે રૂપી રાય રે મ વેદ વિશુદ્ધ પ્રાણું, કરે સંપદહાણી છે રાવણ નમે સીતાના પાયરે છે મને ૩ દેવ અચુતનિવાસી, પૂરવપ્રિયા પાસી u માણુઅનારીશું લપટાય રે | મ | પન્નવણાયે કહ્યા, વેદવિવશ રહ્યા છે ઘર છેડી વિદેશ જાય રે છે મ0 | ૪ | ગળે ફાંસો ધરે, કંપાપાત કરે છે માત પિતાશું ન લજાય રે ! મ0 | વેદ ત્રિહ ઉદયાણે, નવમ ગુણઠાણે મિથ્યાત નપું બંધાય રે મ પ નવમ Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - -- - ---- -- - --- પંડિત શ્રી વીરવિજ્યજીકૃત મેહનીયકમની પૂજા ૨૮૯ દૂજા સુધી, પુરુષ પ્રિયા બંધી. હવે સત્તાથી છેદાય રે મા નર નપુંસક નારી, નવમેથી હારી | ષડ ત્રણ્ય ચોથાને ભાય રે મ નરીથ્થી નપું જેડી, સાગર કેડા કેડો રે દશ પનર વીશ કહાય રે ! મ0 | વેદે નડે જડે, સંસારી ઘડે છે નિર્વેદી ચળે નહી છાંય રે ! મ- ૭ અબ તું સ્વામી માર્યો, નરભવ જ ફળે છે નૈવેદ્ય પૂજા ફળદાય રેમ છે શ્રો શુભવીર હજૂરે, રહે આનંદ પૂરે છે. ભવવેદન વિસરી જાય રે , મ છે ૮ છે કાવ્યું છે કુતવિલબતવૃત્તદ્વયમ ! અનશનં તું મમાત્વિતિ બુદ્ધિના, ચિરભજનસંચિત ભેજનું પ્રતિદિન વિધિના જિનમંદિર શુભમતે બત ઢીય ચેતસામે ૧ કુમતબેધ વિરોધનિવેદકેવિહિત જાતિજરામરણાંતમૈ: નિરશનઃ પ્રચુરાત્મગુણાલય, સહજસિદ્ધમહં પરિપૂજ્ય છે ૨ ! છે અથ મંત્ર છે એ હી શ્રી પરમપુરૂષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરામૃત્યુનિવારણાય, વેદત્રિક સૂદનાય શ્રીમતે વીરનિંદ્રાય, નૈવેદ્ય યજામહે સ્વાહા ! | | અષ્ટમ ફેલપૂજા છે | દુહો છે મોહ મહીભટ કેસરી, નામે તે મિથ્યાત છે Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમે ફળપૂજા પ્રભુની કરી, કરીશું તેહને ઘાત છે ૧ છે ને ઢાળ છે રાગ વસંત-ધુમાલ, અહો મેરે લલના છે એ દેશી ! મોહ મહીપતિ મહેલમેં બેઠે, દેખે આ વસંત લલના આ વીરજિર્ણોદ રહે વનવાસે, મેહ ન્યારે ભગવંત છે ચતુરાકે ચિત્ત ચંદ્રમા હે. ૧. મંજરી પિંજરી કોયલ ટહુકે ફૂલી ફળી વનરાયા લલના ઘર્મરાજ જિનરાજજી ખેલે હોરી ગોરી અજજવી કાય ને ચ ારા સંતોષમંત્રા વડે મુખ આગે, સમક્તિ મંડળી ભૂપલલના સામંત પંચ મહાવ્રત છાજે, ગાજે માર્દવ ગજરૂપ છે ચ૦ ૩. ચરણ કરણુ ગુણ પાયદળ ચાલે, સેનાની મૃતબાધ લલના શિલાંગરથ શિરસાંઈ સુહાવે, અધ્યવસાય જસાધ ાચના H૪ મેહરાય પણ છણે સમે આયો, માયા પ્રિયા સુતકામ છે લલના મંત્રી લાભ ભટ દુર્બર ક્રોધા, હાસ્યાદિ ષડ્રથ ામ પાચ૦ ૫ મિથ્યાતમંડળી રાય અટારો, બંધઉદય નિજઠાણ માલલના . સમક્તિ મિશ્ર મોહની લધુ ભાઈ, ઉદયે સત્તમ સમ્મ જાણુ પચી ૬ સિત્તર સાગર કડાકોડી, મિથ્યાત્વને સ્થિતિબંધ છે લલના સત્તા ત્રણ્યની અડગુણઠાણે, માનહસ્તીયે ચાહે ધંધ છે ચ૦ | સ રક્ષક મન જિન પલટાયો, સેહિ તે ભાગ્યે જાય છે. લલના છે ધ્યાન કેશરિયા કેવળ વરીયા, વસંત અનંત ગુણ આય સાચો તે શુભવીર જિર્ણોદ દાખ્યો, કર્મસૂદનતપ એહ છે Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૯૧ પંડિત શ્રી વીરવિજ્યજીકૃત મેાહનીયકની પૂજા લલના ॥ તપફળ ફળપૂજા કરી યાચા, સાચો સાંઈશુ કર નેહ !! ૨૦ !! ૯ !! ।। કાવ્યા નવિલ ભિતવૃત્તદ્વયમ્ ।। શિવતર: ફલદાનપરન વૈવ રફલૈઃ કિલ પૂજ્ય તીર્થંપમ્॥ ત્રિદેશનાથનતક્રમપક, નિહતમેાહમહીધરમંડલમ્ ॥ ૧ ॥ શમરસૈકસુધારસમાધુરે– રનુભવામ્ય લૈરભયપ્રદે: અહિતદુઃખહર વિભવપ્રદ, સહજસિદ્ધ્મહ પરિપૂજ્યે રા ॥ અથ સત્ર ! આ હી શ્રી પરમપુરુષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ-જરા—મૃત્યુનિવારણાય,દર્શનમેાહનીય નિવારણાય શ્રીમતે વીરજિને દ્રાય, ફલ' યજામહે સ્વાહા !! અંતરાયકમ સૂદના ॥ અષ્ટમ પૂજાષ્ટકમ્ ॥ ( આ પૂજામાં જોઈતી ચીજોનાં નામ ) ૧. પંચામૃત જળ, ૨. કેશર, ૩. માલતી જાઈનાં ફૂલ, ૪. અષ્ટાંગ ધ્રુપ, ૫. દીપક તેમજ અહી' એકસાને અઠ્ઠાવન દીપકની શ્રેણિ, વČશમાલે ધરીએ, ૬. તંદુલને નંદાવર્ત્ત કે. ઔમાં કરીએ, છ. નૈવેદ્ય, ૮. ફળ. ૫ પ્રથમ જલપૂજા | " દુહા શ્રી શંખેશ્વર શિર ધરી, પ્રણમી શ્રીગુરુપાય ॥ Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૯૨ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમે વંછિત પદ વરવા ભણી ટાળીશું અંતરાય છે ૧૫ જેમ રાજા રીઝયો થકો, દેતે દાન અપાર છે ભંડારી ખી થક, વારે તે તેણીવાર | ૨ તેમ એ કર્મ ઉદય થકી, સંસારી કહેવાય છે ધર્મ કર્મ સાધન ભણી, વિઘન કરે અતર ય છે ૩ છે અરિહાને અવલંબને, તરિયે ઈણે સંસાર છે અંતરાય ઉચ્છેદવા, પૂજા અષ્ટપ્રકાર છે ૪ છે ઢાળ છે મારી આ બાના વડલા હેઠ, ભર્યા સરેવર લહેર્યા લે છે રે છે એ દેશી છે જળ પૂજા કરી જિનરાજ, આગળ વાત વીતી કહો રે કહેતાં નવિ અ ણે લાજ, કરજેડીને આગળ રહે રાજળ ગાલા જિનપૂજાને અંતરાય, આગમ લોપી નિંદા ભરે વિપરીત પ્રરૂપણ થાય, દીનતણી કરૂણા તજી રે છે જળ૦ મે ૨ તપસી ન નમ્યા અણગાર, જીવતણી મેં હિંસા સજીરે નવ મળિયે આ સંસાર, તુમ સરિખે રે શ્રી નાથજી રે | જળ૦ મે ૩ છે રાંક ઉપર કાધો કપ, મ ઠાં કર્મ પ્રકાશિયાં રે છે ધમેં મારગનો લેપ, પરમારથ કતાં હાંસિયાં રે જળ૦ કે ૪ ભણતાને કર્યો અંતરાય, દાન દીયંતાં મેં વારિયાં રે | ગીતા રથને ફેલાય, જૂઠ બેલી ઘન ચોરિયાં રે જળ૦ ૫ છેનર પશુઆં બાળક Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૯૩ પંડિત શ્રી વીરવિજયજીકૃત અંતરાયકમની પૂજા દીન, ભૂખ્યાં રાખી આપે જન્મ્યા રે !! કમ વેળાએ ખળહીન, પરદારાશુ રંગે રમ્યા રે ! જળ૦ ૫ ૬ ૫ કૂડે કાગળિયે વ્યાપાર, થાપણ રાખીને આળવી રે ! વેચ્યાં પરદેશ માઝાર, બાળ કુમારિકા ભાળવીરે ! જળ૦૫ ૭૫ પંજરીયે પાપટ દીધ, કેતી વાત કહુ' ઘણી રે ! અંતરાયકરમ ચેમ કીધ, તે સર્વિ જાણેા છે. જગધણી ૨ ૫ જળ૦ ૮ જળે પૂજતી દ્વિજનારી, સેામે સરી મુગતિ વરી રે ! શુભવીર જગત આધાર, આણા મેં પણ શિવ ધરી રે !! જળ !! ૯ !! ૫ કાવ્ય-ઉપજાતિવ્રુત્તમ્ ॥ તીર્થોદમિ શ્રિતચંદૌધૈ:, સંસારતાપાહતયે સુશીð: જરાજનિપ્રાંતરો-ભિશાંત્ર્ય,તત્ક દાહા મજ ચહ’૫૧ ! કુતવિલ ભિતવૃત્તદ્વયમ્ । e ------ સુરનદીજલપૂર્ણ નૈ, સૃમિશ્રિતવારિષ્કૃત : પઃ ॥ રૂપય તીર્થંકૃત ગુણવારિધિ, વિમલતાં ક્રિયતાં ચ નિાત્મન: ॥ ૨ ॥ જનમનેામણિભાજનભારયા, શમરસૈકસુધારસધારયા ॥ સરલબેાધકલારમણીયક, સહજસિદ્ધમહ પરિપૂજ્યે ॥ ૩ ॥ " અથ સત્ર ॥ આ હૌં શ્રી પરમપુરુષાય પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા—મૃત્યુનિવારણાય, વિઘ્નસ્થાનકેાચ્છેદનાય શ્રીમતે વીરજિનેંદ્રાય, જલ' યજામહે સ્વાહા !! Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૯૪ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમો દ્વિતીય ચંદનપૂજા | દુહા || શીતળ ગુણ જેહમાં રહ્યો, શીતળ પ્રભુ મુખ રંગ છે આત્મ શીતળ કરવા ભણી, પૂજે અરિહા અંગ છે ૧ અંગવિલેપન પૂજના, પૂજે ધરી ઘનસાર છે ઉત્તરપયડિ પંચમાં, દાનવિઘન પરિહાર છે છે - કામણગારે એ ફૂકડે રે—એ દેશી કરપી ભૂંડે સંસારમાં રે, જેમ કપિલા નાર છે દાન ન દીધું મુનિરાજને રે, શ્રેણીકને દરબાર કર. ૧ કરી શાસ્ત્ર ન સાંભળે રે, તેણે નવિ પામે ધર્મ એ ધર્મ વિના પશુ પ્રાણીયારે, છડે નહીં કુકર્મ કરનારા દાનતણું અંતરાયથી રે, દીનતણે પરિણામ નવિ પામે ઉપદેશથી રે, લોક ન લે તસ નામ છે ક0 | ૩ | કૃપતા અતિ સાંભળી રે, નાવે ઘર અણગાર છે વિવાસી ઘર આવતા રે, કલ્પ મુનિ આચાર Iક છે ૪ ૫ કરપી લક્ષ્મીવંતને રે, મિત્ર સજજન રહે દૂર છે અલ્પધની ગુણુ દાનથી રે, વછે લોક પંર પાક છે પ કલ્પતરુ કનકાચલે રે, નવિ કરતા ઉપકાર છે તેથી મરઘર રૂડે કેરડે રે, પંથગ છાંય લગાર એક છે ૬ ચંદનપૂજા ધન વાવરે રે, ક્ષય ઉપશમ અંતરાય છે જિમ જયસુરને શુભમતી રે, ક્ષાયિક ગુણ પ્રગટાયા Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજ્યકત અંતરાયકર્મની પૂજા ર૯૫ કo I હ ! શ્રાવક દાન ગુણે કરી રે, તુંગિયા ભંગ દુવાર છે શ્રી શુભવીરે વખાણીયા રે, પંચમ અંગ મઝાર છે કo | ૮ | ૧ કાવ્યું છે કુતવિલલિતવૃત્તદ્વયમ છે જિનપર્વગંધસુપૂજનં, જનિજરામરાભવભીતિહત આ સકલરોગવિયોગવિપદૂધ, કુરુકરણ સદા નિજ પાવનમ્ ૧ છે સહજકર્મકલકવિનાશને, રમલભાવસુવાસનચંદન-રનુપમાન–ગુણવલિદાયક, સહજસિદ્ધમતું પરિપૂજ્ય છે ર છે છે અથ મંત્ર છે મપુરુષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા-મૃત્યુનિવારણાય, દાનાંતરાય નિવારણાય શ્રીમતે વીરજિનંદ્રાય, ચંદનં યજામહે સ્વાહા ! તૃતીય પુષ્પપૂજા છે દુહો હવે ત્રીજી સુમનસ તણું, સુમનસ કરણ સ્વભાવ છે ભાવસુગંધે કરણ ભણું, દ્રવ્ય કુસુમ પ્રસ્તાવ | ૧ | માલતી ફૂલે પૂજતી, લાભ વિઘન કરી હાણ છે વણિસુતા લીલાવતી, પામી પદ નિરવાણુ છે ર છે Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૯૬ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમ ઢાળો એરા ઓરા આવોરે, હું એક વાતલડીએ દેશી | મનમંદિર આવો રે, કહું એક વાતલડી અજ્ઞાનીની સંગે રે, રસિયો રાતલડી | મન | ૧ | વ્યાપાર કરેવા રે, દેશ વિદેશ ચલે પરસેવા હેવા રે, કેડી ન એક મળે | મન ને ૨ | રાજગૃહી નયરે રે, દ્રમક એક ફરે છે ભિક્ષાચર વૃત્તિયે રે, દુ:ખે પેટ ભરે મન | ૩ લાભાંતરાયે રે, લોક ન તાસ દીયે છે શીલા પાડતે રે, પિહોત સાતમી | મન ને ૪ ઢંઢણ અણગારો રે, ગોચરી નિત્ય કરે છે પશુઆ અંતરાયે રે, આહાર વિના વિચરે મન | ૫ | આદીશ્વર સાહિબરે, સંયમભાવ ધરે છે વરસીતપ પારણું રે, શ્રેયાંસરાય ધરે મન ૬ ! મિથ્યાત્વે વાધો રે, આરત ધ્યાન કરે છે તુજ આગમવાણી રે, સમકિતી ચિત્ત ધરે મન ૭ જેમ પૂણિયે શ્રાવક રે, સંતોષ ભાવ ઘરી નિત્ય જિનવર પૂજે રે, ફૂલ પગાર ભરી છે મન ૮ સંસારે ભમતા રે, હું પણ આવી ભળ્યો છે અંતરાય નિવારક રે, શ્રી શુભવીર મ | મન | ૯ | છે કતવિલંબિતવૃત્તદ્વયમ્ | સુમનસા ગતિદાયિ વિધાયિન, સુમનમાં નિકરે: પ્રભુ પૂજનમા સુમનસા સુમન ગુણસંગિના, જન ! વિધેહિ. Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પહિત શ્રી વીરવિજયજીકૃત અંતરાયક'ની પૂજા ૨૯૭ નિર્દેહિ મનેાને ૫૧ ॥ સમયસારસુપુષ્પસુમાલયા, સહજ કર્માંકરેણુ વિશેાધયા ! પરમયેાગબલેન વશીકૃત, સહજ સિદ્ધ્મહ` પરિપૂજ્યે ! ૨ ૫ ॥ અથમત્રા ના હ્રીં શ્રી પરમપુરુષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ—જરા મૃત્યુનિવારણાય, લાભાંતરાયેાચ્છેદનાય, શ્રીમતે વીરજિને દ્રાય, પુષ્પાણિ યામહે સ્વાહા ! ૫ ચતુર્થ ગ્રૂપપૂજા । ॥ દુહા ॥ કમ કઠિન કઠ દાહવા, ધ્યાન હુતાશન યાગ રૃપે જિન પૂછ હેા, અંતરાય જે ભાગ !! ૧ !! એકવાર જે ભાગમાં, આવે વસ્તુ અનેક । અશન પાન વિલેપને, ભાગ કહે જિન છેક ॥ ૨ ॥ ા ઢાળ ના રાગ-આશાવરી-ઈંડા નાજી એ દેશી ! ખાજી બાજી બાજી ભૂલ્યા બાજી, ભાગ વિધનધન ગા— જી ૫ ભૂલ્યા॰ ૫ આગમજ્યાત ન તાજી !! ભૂલ્યા॰ કર્મીકુટિલવશ કાજી ! ભૂલ્યા॰ ll સાહિબ ! સુણુ થઈ રાજી !! ભૂલ્યો ॥ એ આંકણી ! કાળ અનાદિ ચેતન રઝળે, એકે વાત ન સાજી । મયણા ભણી ન રહે છાની, મ Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૯૮ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમો ળિયા માતાપિતાજીને ભૂલ્યો૧૫ અંતરાય થાનકસેવનથી, નિર્ધન ગતિ ઉપરાજી ! કૂપની છાયા કૂપ સમાવે, ઇચ્છા તેમ સાવિ ભાજી ભૂલ્યો નૈગમ એકનારી ધૂતી પણ, ઘેબર ભૂખ ન ભાગી જમી જમાઈ પાછા વળિયો, જ્ઞાનદશા તવ જાગી છે ભૂલ્યા છે ૩ કબહી કષ્ટ ધનપતિ થાવ, અંતરાય ફળ ન આવે રોગી પરવશ અન્ન અરુચિ, ઉત્તમ ધાન્યન ભાવે ભૂલ્યો જ છે ક્ષાયિકભાવે ભેગની લબ્ધ, પૂજા ધૂપ વિશાળા છે વીર કહે ભવ સાતમે સિદ્ધા, વિનયંધર ભૂપાળા : ભૂલ્યોર છે ૫ છે કાવ્યું વિલંબિતવૃત્તદ્વયમ છે : અગસમુખ્ય-મનહરવસ્તુના, સ્વનિરુપા ચિના, પ્રભુશરીરસુગંધ સુહેતુના, રીય ધૂપન-પૂજન-મહંત | ૧ | નિજ ગુણાક્ષયરૂપસુધૂપન, સ્વગુણઘાતમહં પ્રવિકર્ષણમ, વિશદબેધમનંતસુખાત્મક, સહજ સિદ્ધમતું પરિપૂજે છે ર છે છે અથ મંત્ર છે ઓ હો શ્રી પરમપુરુષાય, પરમેશ્વરાય જન્મ-જરામૃત્યુ–નિવારણાય, ભેગાંતરાયદહનાય શ્રીમતે વીરજિનંદ્રાય ધૂપં યજામહે સ્વાહા છે Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજ્યજીત અંતરાયકર્મની પૂજા ૨૯૯ છે પંચમ દીપક પૂજા છે દુહા છે ઉપભેગ વિઘન પતંગીઓ, પડત જગત જઉ ત ત્રિશલા નંદન આગળ, દીપકને ઉદ્યોગ છે ૧ | ભગવી વસ્તુ ભેગવે, તે કહિયે ઉપભેગ ભૂષણ ચીવર વલ્લભા, ગેહાદિક સંગ ૨ ને ઢાળરાગ કાફી-અરનાથ સદા મેરી વંદના-એ દેશી છે જિનરાજકું સદા મેરી વંદના | વંદના વંદના વંદના ૨. જિનરાજકું સદા છે એ આંકણું છે ઉપભગ અંતરાય હઠાવી, ભેગીપદ મહાનંદના રે જિન | અંતરાય ઉદયે સંસારી, નિરધનને પરણંદના રેજિનાં ૧ દેશ વિદેશ ઘર ઘર સેવા, ભીમસેન નરિંદનારે જિન છે સુણિય વિપાક સુખી ગિરનાર, હેલક તેહ મુણાંદના રે, છે જિવ છે ૨ . બાવીસ વરસ વિયોગે રહેતી, પવનપ્રિયા સતી અંજના રે | જિ. છે નળ દમયંતી સતી સીતાજી, ષમાસી આક્રંદના રે ! જિ. | ૩ | મુનિવરને મોદક પડિલાભી, પછી કરી ઘણી નિંદનારે જિ0 શ્રેણિક દેખે પાઉસનિશિયે, મખ્ખણશેઠ વિટંબનારે જિએ જ એમ સંસાર વિડંબન દેખી, ચાહ ચરણજિનચંદના રેજિ૦ ચકવી ચાહે ચિત્ત તિમિરારિ, ભેગી ભ્રમર અરવિંદના રે Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૦૦ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમો ૧ જિ. | ૫ | જિનમતિ ઘનસિ ર દે સાહેલી, દીપક પૂજા અખંડના રે આ જિ. ! શિવ પામી તેમ ભવિ પદ પૂ, શ્રી શુભવીર જિણુંદના રે જિનરાજકું સદા દા છે કાવ્યું છે કુતવિલંબિતવૃત્તદ્વયમ છે ભવતિ દીપશિખાપરિમેચનં, ત્રિભુવનેશ્વસરઘનિશોભનમ્ ! સ્વતનુકાંતિક તિમિરે હરે, જગતિ મંગલકારણમાતરમ ! ૧ છે શુચિમનાત્મચિદુજજવલદીપકે,જર્વલિત પાપપતંગસમૂહકે સ્વપદં વિમલ પરિલભિરે, સહજસિદ્ધમતું પરિપૂજયે છે ર છે છે અથ મંત્ર છે ઓ હ શ્રી પરમપુરુષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ-જરા-મૃત્યુ નિવારણાય, તુર્ય વિનોદાય શ્રીમતે વીરજિનંદ્રાય, દીપ યજામહે સ્વાહા !! છે ષષ્ઠ અક્ષતપૂજા | દુહા છે વીર્ય વિઘન ઘન પડલર્સે, અવરાણું રવિ તેજ છે કાલ ગ્રીષ્મ સમ જ્ઞાનથી, દીપે આતમ સતેજ ૧ અક્ષત શુદ્ધ અખંડશું, નંદાવર્ત વિશાળ છે પૂરી પ્રભુ સન્મુખ રહી, થુણીએ જગત દયાળ | ૨ Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજ્યજીત અંતરાયકર્મની પૂજા ૩૦૧ ઢાળને સફળ ભઈ મેરી આજુકી ઘડિયાંએ દેશી ! રાગ બંગાળી કેર જિર્ણોદા પ્યારા ગુણદા પ્યારા, દેખેરી જિમુંદા ભગવાન દેખેરી જિમુંદા પ્યારા છે એ આંકણી છે ચરમ પડિક મૂલ વિખરિયાં, ચરમ તીરથ સુલતાન છે દે ! દર્શન દેખત મગન ભયે હૈ, મગત ક્ષાયિક દાન દેવ છે ૧ | પચમ વિધનો ખય ઉપશમસેં, હેવત હમ નહી લીન છે દેવ છે પાંગળ બળળીણું દુનિયામેં, વીરો સળવી દીન દેવ ર છે હરિબળ ચક્રિ શક ક્યું બળીએ, નિબળ કુળ અવતાર છેદેવ છે બાહુબળી બળ અક્ષય કીને, ધન ધન વાલીકુમાર છે દે | ૩ સફળ ભયો નર જન્મ હમેરો, દેખત જિનદેદાર દે મા લોહચમક જયં ભગતિસે હળિયે, પારસ સાંઈ વિચાર છે દેવ છે ૪ ૫ કીરયુગલ વ્રીહિ ચંચમું ધરત, જિન પૂજત ભએ દેવ છે દેવ છે અક્ષર્સે અક્ષયપદ દવે, શ્રી શુભવીરકી સેવા છે દેખારી છે ૫ | | કાવ્યું છે કુતવિલંબિતવૃત્તદાયમ | ક્ષિતિતલેક્ષતશર્મનિદાનક, ગણિવરય પુરોક્ષતમંડલમ ક્ષતવિનિર્મિત દેહનિવારણું, ભવપયોધિસમુદ્ધરણોધતમ્ | ૧ | સહજભાવસુનિર્માલત દુલ–ર્વિપુલદેષવિશેધકમંગલ ! અનુપરાધસુબેધવિધાયક, સહજસિદ્ધમહું પરિપૂજયે છે ર છે Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ર વિવિધ પૂજાસગ્રહ ભાગ પાંચમા ॥ અથા મંત્રા આ હી શ્રી પરમપુરુષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ-જરા-મૃત્યુનિવારણાય, વીર્યંતરાય દહનાય શ્રીમતે વીરજિનદ્રાય, અક્ષતાન્ યામહે સ્વાહા । ॥ સપ્તમ નૈવેય પૂજા | ॥ દુહા ॥ નિવેદી આગળ ધરા, શુચિ નૈવેદ્યના થાળ ધ વિવિધ જાતિ પકવાનશુ, શાળી અમૂલક દાળ ॥ ૧ ॥ અણ્ણારી પદ મેં કર્યાં, વિગ્ગહ ગઈઅ અનંત ॥ દૂર કરી એમ કીએ, દિયા અણુાહારી ભદત ॥ ૨ ॥ lu ઢાળ !! રાગ કાફી-અખિયનમેં' ગુલઝરા—એ દેશી u แ અખિયનમેં.... અવિકારા, જિદા તેરી અખિયનમે અવિકારા । એ આંકણી॰ !! રાગદ્વેષ પરમાણુ નિપાયા, સંસારી સર્વિકારા ૫ જિ॰ ! શાંતરુચિ પરમચ્છુ નિપાયા, તુજ મુદ્રા મનેાહારા ૫ જિ॰ u !! દ્રવ્ય ગુણ પર્યાય ને મુદ્ર, ચઉગુણુ ચૈત્ય ઉદારા જિ॰ !! પંચવિધન ધન પડલ પલાયા, દીપત કિરણ હજારા ૫ જિ॰ ॥ ૨ ॥ ક વિનાશી સિદ્ધ સ્વરૂપી, છગતીસ ગુણ ઉપચારા ૫ જિ॰ u વરણાદિક વીશ દૂર પલાયા, આગિ પૉંચ નિવારા જિ Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પતિ શ્રી વીરવિજયજીત અંતરાયકર્મની પૂજા ૩૦૩ ૩ તીન વેદકા છેદ કરાયા, સંગ રહિત સંસારા જિ. અશરીરી ભવબીજ દહાયા, અંગે કહે આચારા જિ. છે ૪ અરૂપી પણ રૂપારોપણસેં, ઠવણ અનુગદ્વારા છે જિએ વિષમ કાલ જિનબિંબ જિનાગમ, ભવિયણકું આધારા ૧ જિ. | ૫ | મેવા મીઠાઈ થાળ ભરીને, ષટરસ ભેજન સારા છે જિ૦ | મંગળ તૂર બજાવત આવે, નરનારી કર થારા જિ. એ ૬ નૈવેદ્ય ઠવી જિન આગે માગો, હલિ નૃપ સુર અવતારા જિ. ટાળી અનાદિ આહાર વિકાર, સાતમે ભવ અણહારા છે જિ| ૭ | સગવિહશુદ્ધિ સાતમી પૂજા, સંગ ગઈ સગભય હારા જિ. શ્રી શુભવીર વિજ્ય પ્રભુ પ્યારા, જિન આગમ જયકારા છે જિર્ણોદા છે ૮ આ છે કાવ્ય કુતવિલંબિતવૃત્તદ્વયમ છે અનશન તું મમાહૂિતિ બુદ્ધિના, રુચિરભજનસંચિત ભેજનું પ્રતિદિન વિધિના જિનમંદિર, શુભમતે બત ઢૌકય ચેતના છે ૧ કુમતબાધ વિરોધનિવેદકૈ– વિહિત જાતિજરામરણાંતકં: નિરશન: પ્રચુરાત્મગુણાલય, સહજસિદ્ધમતું પરિપૂજયે છે રા છે અથ મંત્ર એ હી શ્રી પરમપુરૂષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા–મૃત્યુ Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૦૪ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમ નિવારણાય, સિદ્ધપદપ્રાપણા શ્રીમતે વીરજિનંદ્રાય, નૈવેદ્ય યજામહે સ્વાહા ! - અષ્ટમ ફેલપૂજા | | દુહા છે અષ્ટકર્મદળ ચૂરવા, આઠમી પૂજા સાર છે પ્રભુ આગળ ફળ પૂજતાં, ફળથી ફળ નિર્ધાર ૫ ૧ ! ઇંદ્રાદિક પૂજા ભણી, ફળ લાવે ઘરી રાગ છે પુરુષોત્તમ પૂજી કરી માગે શિવ ફળ ત્યાગ ! ૨ | છે ઢાળ રાગ-ધન્યાશ્રી-ગિરુઆરે ગુણ તુમણા–એ દેશી પ્રભુ તુજ શાસન અતિ ભલું, માને સુર નર રાણે રે મિછ અભવ્ય ન ઓળખે, એક અંધે એક કાણે રે પ્ર. ૧. આગમવયણે જાણીયે, કર્મતણી ગતિ બેટી રે તીસ કેડાછેડી સાગરુ, અંતરાય સ્થિતિ માટી રે ! પ્ર| ૨ ધ્રુવબંધી ઉદયી તયા, એ પાંચે ધ્રુવસત્તા રે છે દેશઘાતિની એ સહી, પાંચે અપયિત્તા રે પ્ર. ૩ છે સંપરાય બંધે કહી, સત્તા ઉદયે થાકી રે ગુણઠાણું લઈ બારમું, નાઠી જીવ વિપાકીરે આ પ્રોજા જ્ઞાન મહોદય તેં વર્યો, ઋદ્ધિ અનંત વિલાસી રે છે ફળપૂજ ફળ આપીએ, અમે પણ તેહના આશીરે પ્રપાકી યુગલશું દુર્ણતા, નારી જેમ શિવ પામી રે અમે પણ કરશું તેહવી, ભક્તિ Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજ્યજીકૃત અંતરાયકર્મની પૂજા ૩૦૫ ન રાખું ખામીરે પ્ર. ૬ શાચી ભકતે રીઝવી, સાહિબ દિલમાં ઘરશું રે ઉત્સવરંગ વધામણું મનવાંછિત સવિ કરશું રે છે પ્રક કે કર્મસૂદન તપ તરફળે, જ્ઞાન અમૃતરસ ધારારે શ્રી શુભવીરને આશરે, જગમાં જયજયકારા રે પ્ર. ૮ છે કાવ્ય તવિલંબિતવૃત્તદ્વયમ શિવતરો: ફલદાનપરેન વૈ–વરફલેટ કિલ પૂજ્ય તીર્થપમ છે ત્રિદશનાથનક્રમપંકજ, હિતમોહમહીધરમંડલમ ૧ શમરસૈકસુધારસમાધુરે–રનુભવાખ્ય ફલૅરભકપ્રદૈ: અહિતદુઃખહર વિભવપ્રદ, સહજસિદ્ધમતું પરિપૂરવા છે અથ મંત્રા ઓ હી શ્રી પરમપુરૂષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ–જરા-મૃત્યુનિવારણ ય, અષ્ટકર્મોછેદનાય શ્રીમતે વીરનિંદ્રાય, ફલ યજામહે સ્વાહા ! કે કળશ રાગ ધન્યાશ્રી તુઠો તુઠે રે—એ શી છે ગાય ગાયો રે, મહાવીર જિનેશ્વર ગાયો છે ત્રિશલામાતા પુત્ર નગીના, જગને તાત કહાયો છે તપ તપતાં કેવળ પ્રગટાયો, સમવસરણ વિરચાયો રે છે મહા ! ૧ યણ સિંહાસન બેસી ચઉમુખ, કમ સૂડણ તપ ગાયો છે આચાર દિનકરે વદ્ધમાનસૂરિ, ભવિ ઉપગાર રચાય રે po Jain Edu Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૦૬ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમ છે મહા મારા પ્રવચનસારોદ્વાર કહાવે; સિદ્ધસેન સૂરિરાયો દિન ચઉસદ્ઘિ પ્રમાણે એ તપ, ઉજમણે નિરમા રે. મહાલ ઉજમણાથી તપફળ વાધે, ઈમ ભાંખે જિનરાયો છે. જ્ઞાન ગુરૂ ઉપગરણ કરવો, ગુરૂગમ વિધિ વિચરાયો રે. મહા ૪ આઠ દિવસ મળી ચેસઠ પૂજા, નવ નવ ભાવ બનાયે એ નરભવ પામી લાહો લીજે, પુણ્ય શાસન પાયે રામહામાપ વિજયજિતેંદ્રસૂરીશ્વરરાજ, તપગચ્છ કેરે રાયે છે ખુશાલવિજય માનવિજય વિબુધના, આગ્રહથી વિરયા રે છે મહા ૬ છે વડ એશવાલ ગુમાનચંદસૂત, શાસનરાગ સવાયા ૫ ગુરુભક્તિ શા ભવાનચંદ નિત્ય, અનુમોદન ફળ પાયો રે મહા | ૭ | મૃગ બળદેવ મુનિ રથકારક, ત્રણ્ય હુઆ એકઠા ! કરણ કરાવણ ને અનમેદન, સરિખાં ફળ નિપજાયે રે મહા. ૮ શ્રી વિજયસિંહસૂરીશ્વર કેરા, સત્યવિજય બુધ ઠાયો છેકપૂરવિજય તસ ખિમાવિજય તસ, વિજય પરંપર ધ્યાયો રે મહા ૯ પંડિત શ્રી શુભવિજય સુગુ મુજ પામી તાસ પસાયો તાસ શિષ્ય ધીરવિજ્ય સલૂણ, આગમ રાગ સવા રે મહા ૧૦ તસ લધુ બાંધવરાજનગરમેં, મિથ્યાત્વપુંજ જલાયે પંડિત વીરવિજય કવિ Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજયજીકૃત અંતરાયકર્મની પૂજા ૩૦૭ ચના, સંઘ સકળ સુખદાયો રે મહા ૧૧ પહેલો ઉત્સવ રાજનગરમેં, સંધ મળી સમુદાયે કરતા જેમ નંદીસર દેવા, પૂરણ હર્ષ સવાયે રે મહા | ૧૨ છે ! કળશ છે શ્રત જ્ઞાનઅનુભવ તન મંદિર, બજાવત ઘંટ કરી છે તવ મેહપુંજ સમૂલ જલતે, ભાંગતે સગ ઠીકરી હમ રાજતે જગ ગાજતે દિન, અક્ષય તૃતીયા આજથે શુભવીર વિક્રમ વેદ મુનિવસુચંદ્ર(૧૮૭૪)વર્ષ વિરાજ ના છે. ઈતિ અષ્ટમ દિવસેધ્યાપનીય અંતરાયકર્મ સૂદનાથ અષ્ટમ પૂજાષ્ટકં સંપૂર્ણમ Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૦૮ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમે ••• પ્રભુ ! ખણુનાં સ્તવનો .... ( કવ્વાલી ) પ્રભુ પેખતી ભાવે, સુહાગન નારી હરખાવે; મને ગત ભાવના સુંદર, અધ્યાત્મ ભાવ દિખલાવે | પ્રવ સમય શ્રી આદિજિન સ્વામી, લગ્ન કે દેવી ઇંદ્રાણી; વિધિસે પેખતી પ્રભુકો, ચલા વ્યવહાર ને આવા પ્ર. ૧૩ ઉખલ મૂસલ મધાની ત્રાક, છંસરી પંચમી કહીયે, શલાકા ફેંકતી ચારે દિશામેં ભાવના ભાવે છે પ્રારા ઉખલ મુસલકે મિલનેસે, ત્રાહિમેં હેત હૈ ચાવલ, ગયા છિલકા મિટા અંકુર, ન ફિર પૈદા ભી થા પ્રહ માયા અનાદિ જીવ કર્મોકે, ફસા હૈ ગાઢ બંધનમેં; ક્રિયા અરુ જ્ઞાન મિલનેસે, નિજાતમરૂપકે પાવે પ્રજા મઘાની ધૂમતી દધિમેં, પ્રગટ કરતી હૈ માખનકે; ભાવના શીલ તપ દાને, ચિદાનંદ રૂપ ઉપજાવે પ્રાપા ત્રાકસે સૂત હેતા હૈ, સૂતસે અંગ હૈ ઢક્તા; શુદ્ધમનઇદ્રિ વસ કરેકે, ચીર ગુણ જ્ઞાન નિપજાવે છે પ્રાદા સંસરી ધાર ઘોરી હો, જગત, ખેતી બચા લેતા; ધરમધારી બની આતમ, સ્વપર આનંદપ્રગટાવે પ્રાણા Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પ્રભુ પુંખણાનાં સ્તવને ૩૦% શલાકા સમ ગતિ ચારે મેં ફિરતા દુ:ખ પાતા હે; ફેકતી ક્રોધ માયા માન, લોભકે ફિરન જગ આવે પ્રમા૮. આતમારામ જબ પ્રગટે, આતમરામ હૈ હતા; આતમલક્ષ્મી પ્રભુ ચેતન, વલ્લભમનહર્ષનહીંમા પ્રવાલ (૨) કરે ઈંદ્રાણી પૂછે વેવાણેને રે, જી શી કરી કરણી તમે એહ, પ્રભુને કેમ પખીયાએ, જીરે અમે તેમાં સમજ્યા નહીં, જીરે કારણ દાખવો તેહ, પ્રભુને કેમ પંખીયાએ ૧ | જરે પહેલું તે ઘેસ આદર્યું રે, જીરે ઘેસ ગાલે હોય, પ્રભુને એમ પખીયાએ, જીરે સંસારે ઘોંસ નાખીયુંરે, જીરે સંસારથી પાર પામે સેય ઘસરે એમ પખીયાએ . છે જીરે ઈંદ્રાણી પૂછે વેવાણાને રે, જીરે મૂસલ ખાંડણીએ હોય પ્રભુને કેમ પાંખીયાએ, જીરે મૂસલે તંદુલ કાઢીયેરે, જીરે, સંસારથી ઝણ કાઢો જોય, પ્રભુને એમ પખીયાએ ૩ છે Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૧૦ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમા જીરે ઈંદ્રાણી પૂછે વેવાણેને રે, રે રવૈયે ગોલીયે હેય; પ્રભુને કેમ પંખીયાએ, જીરે રવૈયે માખણ નીપજે રે, રે સંસાર સાણરસ હોય, પ્રભુને એમ પાંખીયાએ છે ૪ જીરે ઈંદ્રાણી પૂછે વેવાણેને રે, અરે ત્રાક તે રેંટિએ હોય વ્યાકે કેમ પોંખીયાએ, જીરે ત્રાટકે સૂતર નીપજે રે, રે સંસારથી અર્થ કાઢે સોય, ટાકે એમ પખીયાએ ૫ છે જીરે ઈંદ્રાણી પૂછે વેવાણેને રે, અરે સરીઓ કુંડાને હોય; સરીએ કેમ પાંખીયાએ, જીરે સરીયાથી વસ્તુ સહ નીપજે રે, જીરે મંગલ ધર્મથી એમ સરીએ એમ પખીયાએ ૬ જીરે પાંય મંગલ એમ પરવડાં રે, અરે આદરે સઘળા લોક; પ્રભુને એમ પેખીયાએ જીરે તે કારણ ઈહાં કરે, જીરે શું જાણે દેવતા લોક; પ્રભુને એમ પખીયાએ આવા Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પ્રભુ પુંખણાનાં સ્તવને ૩૧૧ (૩) (ભરત નૃપ ભાવશું એ—એ રાગ) શ્રી જિનરાજને પખવાઓ, આવે સૈયરને સાથ, જિર્ણદજીને પખવાએ,ગાગા,સોહાગણનાર જિ.પાટેક ધ્વજ પૂજન અભિષેકમાંએ, કરો સામઈયામાં સારાજિત વલી વરઘોડામાં સાર છે જિ. ના ઈડીપીંડી ધૂસરને મૂસલએ, રવૈયાને સંપુટ કરાય, જિ મંગલદ્રવ્ય કરે પુંખણા, સંઘને મંગલ થાય જિગારા પૂર્વે ઇંદ્રાણીએ પુખિયાએ, વિધિ વિનયે એક તાર,જિ હત ગુરુગમ ધારીયે એ, ટાલવા કર્મ સંભાર પત્રિકા કંકમ અક્ષત વધાવીયાએ, મેતીએ તે મેડ ધરાય જિના સુંદરી શિરપરી ઘાટડીએ,લળીલળી પ્રણમે પાયાજાજા કરણી એ ભરણી પુન્યનીએ,મલી મલી વનિતા વૃંદાજિત કરશે તરશે અનુક્રમે એ, એમ કહે ખીમચંદ જિ. પા Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી પંચકલ્યાણકની પૂજા અથવા વાસ્તુપૂજા માટે લાવવાની સામગ્રીની યાદી) જળપૂજા – ૧ ગાયનું દૂધ, ૫૦૦ ગ્રામ | એ પાંચ મેળવી ગરણાથી ગાળી ૨ ઘરનું મેળવેલું દહીં ૧૦૦, | લઈ ડેલ અથવા કુંડીમાં જુદું ૩ સાકર.” • ૧૦, ઢાંકી રાખવું. મધ વાપરવું ૪ ચકખું ઘી • રાય, | નહીં. દેગડે ૧) કૂવાનું યા ૫ કૂવાનું પાણી (૧ કલેગ્રામ) | દેરાસરના ટાંકાનું પાણી. ચંદન પૂજા કેસર બે આની ભાર, બરાસ (અધે તેલ) સુખડ સાથે ચારથી આઠ વાડકી થાય તેટલું એક વાટકીમાં ઘસાવી લાવવું અને એક વાટ કીમાં બરસ, સુખડ, જુદા ઘસાવી લાવવાં. પુષ્પ પૂજા, જાસૂદ, ગુલાબ, મગર, જુઈ, ડમરે, વગેરે ફૂલ લાવવાં. વાસ્તુપૂજા હેાય તે આસોપાલવનાં તેરણ મંગાવવા. ધૂપ પૂજા : દશાંગ ધૂપ ગ્રામ ૧૦૦, અગરબત્તી ગ્રામ ૫૦, કમ ગ્રામ ર૦૦. દીપક પૂજા : ચિખું ઘી ગ્રામ ૨૫૦, કેડિયાં ન ગ ૮ અથવા દીવીયે, દિવેટ માટે રૂ અથવા દીવેટીયાં (બેયાં). અક્ષત પૂજા: આખા અણીશુદ્ધ માયા વગરના ચેખા ૫૦૦ ગ્રામ, Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ સંગ્રહ ભાગ પાંચમો ૩૧૩ નૈવેદ્ય પૂજા : મગજ, મેહનથાળ, પેંડા, ગલેફ, કણ સાઈ (બુદિલાડુ) દરેક મીઠાઈ પાંચ, પાંચ, અથવા આઠ આઠ, ટુકડા મુજબ તેમજ ૪ સાકર ૫૦ ગ્રામ જ મેટા સાકરિયા ૫૦ ગ્રામ * પતાસાં ૫૦ ગ્રામ જ ફી પૂજા : શ્રીફળ (૬ અથવા ૯) લાવવાં એક તુ અનુસાર મળતા ફળ પાંચ પાંચ, અથવા આહ, આઠ, લાવવા. શેરડીના કકડા, સંતરા, મોસંબી, ચીકુ, કેળાં, દાડમ, ટેટી, તરબુચ, પપૈયું, કેરી, અન્નાનસ શક્તિ અનુસાર લાવવા. આખી બદામ ૫૦ ગ્રામ સહ કમર કાકડી ૨૫ ગ્રામ, આખી કાચી સોપારી ૫૦ ગ્રામ એક તજ લવીંગ, એલચી ૧૦ ગ્રામ, • અન્ય જરૂરી વસ્તુઓની યાદી ક રૂપેરી વરખની થેકડી ૧) * ડીંટાવાળાં અણુશુદ્ધ પાન નં. ૧૫) * કંકુ ગ્રામ ૨૫, નાડાછડી ૨૫ ગ્રામ * કપુર ગેટી ૧) * હાથ લુછવાના બે કકડા. અંગહણું માટે નેનકલાક મીટર છે. મલમલ મીટર ૧, (ઈ સુકવી ઉપયોગ કરે) રૂ, દીવાસળી પેટી ૧) માટીને ગાંગડા, મીઠું, ગાંગડા, સુતરની દેરી ( પુંઠીયું, ચંદર, તેરણ બાંધવા) કમ માટે માટીની કુંડી ૧) અથવા મેટું કેડિયું. Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૧૪ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમો જુદી જુદી પૂજાઓ અંગેની સામગ્રી માટેની સમજ શ્રી પંચકલ્યાણક પૂજા માં ફળનૈવેદ્યની સંખ્યા પાંચ, પાંચ, શ્રી વાસ્તુપૂજા અથવા આઠ આઠની સમજવી. શ્રી અષ્ટપ્રકારની પૂજા ફળનૈવેદ્ય સંખ્યા આઠ આઠ મુજબ શ્રી પિસ્તાલીસ સમજવી. પીસ્તાલીશ આગમપૂજા માટે આગમપૂજા આગમની સ્થાપના કરવી. શ્રી સિદ્ધચક્રની પૂજા ફળ નૈવેદ્ય સંખ્યા નવ નવ મુજબ (શ્રી નવપદની પૂજા) સમજવી. શ્રી સિદ્ધાચલજીની પૂજા ફળ નૈવેદ્ય સંખ્યા અગિયાર અગિયાર નવાણું પ્રકારની પૂજા | મુજબ સમજવી. શ્રી બારવ્રતની પૂજા–કળ, નૈવેદ્ય સંખ્યા તેર તેર સમજવી. આ પૂજામાં ચાલુ સામગ્રી ઉપરાંત ધા ૧૩, દર્પણ ૧૩ તથા અષ્ટ મંગળની પાટલી લાવવી તેમજ પ્રભુપ્રતિમા. જીની ડાબી બાજુ કલ્પવૃક્ષ સ્થાપન કરે. શ્રી વીશસ્થાનક વીશ પ્રભુની પ્રતિમાઓ અથવા વીશી પ્રતિમા પદની પૂજા સ્થાપના કરવી, ફળ, નૈવેદ્ય સંખ્યા વીશ વીશ મુજબ સમજવી. કળશ ૨૦) ફૂલમાળા ૨૦) દીપક ૨૦) કેસર વાટકી ૨૦) ફૂલ જાતજાતનાં ૨૦) થાળી. અન્ય સૂચના માટે વિધિકારની સલાહ લેવી. આ સામગ્રીમાં કળશ, ફાનસ, કેસરવાટકી, થાળા ઓછામાં ઓછી ૪ થી ૫ સંખ્યામાં હોય તો ચાલી શકે. શક્ય સુગમ સામગ્રી મેળવવા પ્રયત્ન કરે Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમો ૩૧૫ શ્રી સત્તરભેદી પૂજા-ફળ નૈવેદ્ય સંખ્યા સત્તર સત્તર મુજબ સમજવી. વાસક્ષેપ તેલે સુગંધી અત્તર લે છે, પંચવિધ ફૂલની માળા નં. ૭) પાંચ પ્રકારનાં સુગંધી ફૂલ, અષ્ટમંગળની પાટલી, મુકુટ, કુંડળજેડી, ધજા, ચામર, ધેયેલે સેને, મીટર ઉધેઈને બે અંગલુહણાં, ગડીવાળીને મૂકવા. બરાસ જુદે ઘસાવો. કેસર, સુગંધિત દ્રવ્ય અગર કસ્તુરી આદિ ઘસાવી જુદું રાખવું. એકસે આઠ નાળચાને કળશ લાવે, -: સૂચના : ૧ પૂજા માટેની સામગ્રી શક્તિ અનુસાર શકિત ગોપવ્યા સિવાય શુદ્ધ, સુંદર, અને તાજી બને ત્યાં સુધી જાતે જ મેળવવી. ૨ પુંઠીયું, ચંદરવો; તેરણ વિધિકારકને પૂછી નક્કી કરાયેલ જગ્યાએ અગાઉથી બાંધી સિંહાસન બાજોઠ ગોઠવવા. ૩ સિંહાસન નજીક પાટ ગોઠવવી. ઉપર સુશોભિત વસ્ત્ર બીછાવી થાળીઓમાં ફળ નેવેદ્ય વરખ છાપી થાળમાં ગઠવવા. ૪ પૂજાના સમયે દશાંગધૂપ તેમજ કુંદ્રુપ માટે ધૂપીયામાં અને કુંડીમાં જાગરણ મંગાવી ધૂપ કરવો. ૫ પૂજા ભણાવવાના સ્થાને પ્રભુપ્રતિમા પધરાવતા પહેલાં તે જગ્યા પંચામૃત દૂધને પાણીથી ધોવડાવી ધૂપથી વાસિત કર્યા બાદ સિંહાસન વગેરે ગોઠવી પ્રભુજીની પ્રતિમા પધરાવી સ્નાત્ર આદિ ક્રિયા કરવી. ૬ પૂજા ભણાવતાં સેવા પૂજાદિના જાણકાર અનુભવી એવા ઓછામાં ઓછા બે સ્નાત્રીયા જોઈએ. Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૧૬ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમો ૭ વાસ્તુક નિમિત્તો કુંભના બ્રડા કુંવારી કન્યા પાસે લેવડાવવા, કુવારીકા પાસે કુંભના ઘડામાં પાણી ભરાવી, પૈસા, સાપારી મુકાવી, ધડાને નાડાછડી બાંધી ઘડા ઉપર ચાર પાન ને શ્રીફળ મૂકી, ફૂલમાળા નાંખી શુભ મુદ્દતે નૂતનગૃહમાં પ્રવેશ કરી, ધરની જમણી બાજુના ખૂણામાં અથવા પાણીયારા પર, સવાશેર ડાંગર અથવા જીવાર મૂકી, તે ઉપર ધડો મુકાવવા. ઘડો મૂકયા પછી બાજુમાં આખા મીઠાનુ' એક કોડીયું અને બીજા એક કોડીયામાં ગોળ મૂકવા. બાદ ધડા પાસે ધૂપ-દીપ કરી સાત સ્મરણુ (મિણ-કલ્યાણમંદિર સિવાય) ગણવાં. મહામ ગળકારી છે, વાસ્તુના દિવસે વાસ્તુ કરનાર કુટુંબની એક વ્યકિતએ એક આય ખિલની તપશ્ચર્યાં કરવી. ८ મકાનના વાસ્તુ પ્રસંગે શ્રી શાંતિનાથજી ભગવંત અથવા શ્રીપાર્શ્વ નાથજી ભગવંતની અથવા ચેાવીશી પ્રતિમાજીનું સ્થાપન કર્યું. ૯ ગૃહપ્રવેશ યા નૂતનગૃહ વાસ્તુ નિમિત્તે પ્રભુપ્રતિમાને પ્રવેશ કરાવતાં પ્રવેશદ્વાર પાસે પ્રભુજીની આગળ પોટલા પર ગહુલી કઢાવી શ્રીફળ, રૂપી મૂકી પ્રભુજીને પાંખી યા અક્ષતથી વધાવી નૂતનગૃહમાં પ્રવેશ કરાવવે. ૧૦ આસાપાલવનાં તારણુ ખંધાવવા. ( નૂતનગૃહ_વાસ્તુમાં). ૧૧ પ્રભુપ્રતિમા લાવતાં તેમજ પાછા લઈ જતાં કળશની દૂધ ધારા, જમણી બાજુ દીપકનું ફ્રાનસ, ડાખી બાજુ ધૂપ અને આગળ થાળી ડ કો વગાડતા જવું જોઈએ. ૧૪ પૂર્જા પત્યા બાદ આરતિ, મગળદીવા ઉતારી શાંતિ કળશ કરી ઈરિયાવહી પડિક્સની, ચૈત્યવંદન, સ્તવન, સ્તુતિ કરીતે, અવિધિ-આશાતના અંગે - મિચ્છામિ દુક્કડ' ” દઈ પ્રભુજીને વધાવી, ત્રણ નવકાર ગણી, પ્રભુપ્રતિમા વિ. જ્યાંથી લાવ્યા હ્રાય ત્યાં લઈ જવાં. "" Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ પાંચમો ૩૧૭ ૧૩ સ્નાત્ર તથા પૂજામાં ઉભા રહેનાર સ્નાત્રીયા ભાઈ બહેને એ કપાળમાં કેસર તિલક કરી, જમણે હાથે નાડાછડી બાંધી, પ્રભુજીની તથા શ્રી સિદ્ધચક્રની, ચંદનપૂજા, પુષ્પપૂજા કરી, કળશ લઈ પ્રતિમાજીની જમણી બાજુ ઊભા રહી સ્નાત્ર ભણાવવું. સ્નાત્ર વિધિ માટે સ્નાત્ર પૂજાની પડીમાં જોઈ લેવું.. ૧૪ ખાત્રીયા ભાઈ-બહેનને ભાવભક્તિપૂર્વક જમાડવા તથા ગ્ય સત્કાર-ભક્તિ કરવી. F. પૂજા ભણાવવા માટે લાવવાનાં ઉપકરણોની યાદી ૧ શ્રી શાંતિનાથ ભગવંત અથવા પાર્શ્વનાથ ભગવંતની પંચતીથિ પ્રતિમા અને શ્રી સિદ્ધચક્રજીની પાટલી, ૨ પુંઠીયું, ચંદર, તરણ ૩ સિંહાસન અને ત્રણ બાજોઠ. ૪ સ્થાપનાની દીવી ફાનસ સાથે. ૫ ફાનસ, ધૂપધાણું. ચામર, દર્પણ, પંખે. ૬ કાંસાની થાળી અને કે ૭ કળશ નંગ ૪). ૮ નાની થાળી જર્મનની નંગ ૭). Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૧૮ ૯ મેાટી થાળી જમ્હનની નંગ ૭). ૧૦ કેસર ખરાસ માટે નાની વાટકી ૮). ૧૧ મોટા થાળા જ તનેા ૧). ૧૨ કુંડી નગ ૨) દેગડો ૧) કૂવાના પાણીમા ૧૩ ડોલ ૧) પીત્તળની અથવા જનની. ૧૪ આરિત 'ગળદીવે. વિવિધ પૂજાસગ્રહ ભાગ પાંચમો વાળાંચી, ત્રણ અંગલુહેણાં. સ્નાત્રપૂજા પુસ્તિકા, પૂજાની ચાપડી, સાપડા, ગવૈયા માટે ખુરશી લાકડાનીહાથાવાળી પાટપાથુ ૧) ગરણુ ૧). પૂજાની સામગ્રી મૂકવા માટે પાર્ટ ૧). પાર્ટ પર પાથરવાનુ’ કપડું ૧). પૂજા સ્થાને પાથરવા, સ્થળના માપ મુજબ, શેત્રંજી ઈત્યાદિ, પુંઠીયું, ચંદરવા, તારણ યથાસ્થાને બાંધવા માટે, ખીંટી ખીલી લગાવી, સુતરની દોરીથી માપસર બાંધવા. પ્રતિમાજી સ્થાપન કરતાં સિ`હાસન ઉપર પ્રભુજીની ગાદી નીચે રૂપાનાણું અથવા સવા રૂપી રોકડો, તેમ જ પાન ઉપર મૂકવાના છૂટા પૈસા, અત્રીસકેાડી દાનના, તથા આરતિ મગળદીવા અને શાંતિકળશમાં મૂકવાની રોકડ રકમ. Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : માર્ગદર્શન : * શક્ય હોય ત્યાં સુધી યુવાનો, બાળકેએ પ્રભુસેવા કરવા જતાં શુદ્ધ ઘેએલ જોતી ખેસને ઉપગ કરે. સિલાઈ કરેલ કપડાં કે ફાટેલા જીર્ણ વસ્ત્ર, સાંધેલ કપડાંને ઉપયોગ કરવો શાસ્ત્રનિષેધ છે. લાભાલાભની દષ્ટિએ, સ્થળ-સમય વિચારી વર્તવું. ગળી કરેલ કપડાને ઉપયોગ કરે નહિ. વિવિધ જાતિના પુષ્પ અંગે * પ્રભુપૂજામાં સુગંધિત, તાજાં, આખા ફૂલેને ઉપયોગ કરો. ખવાઈ ગયેલ, કતરાયેલ, ખંડિત ફૂલ ચઢાવવાં નહીં. ખડચં. ચાંદની (તગડી) તેમજ બાગમાં થતા શેભાના ફૂલે, સુંદર હોવા છતાં ચઢાવી શકાય નહીં. કદમ, પારિજાતક, બેરસલ્લી, ચંપ, વિ. જાતોના ફૂલે તે વૃક્ષ નીચે કપડું બાંધી તેમાં ઝીલાએલ ફૂલેને ઉપયોગ કરે. ભય પડેલા ફૂલેને ઉપયોગ કરવો નહીં. શ્રી જિનેશ્વર ભગવંતની ભક્તિ માટે રચાયેલ સ્તુતિ, સ્તવને, સ્નાત્રપૂજા, પૂજા, ચૈત્યવંદન, મોટીશાંતિ, આદિના પ્રત્યેક શબ્દાક્ષરો મહામંત્ર સમાન હેઈ, બોલવા, ભણવા, ગાવામાં શુદ્ધ સ્વરે ચારપૂર્વક સ્પષ્ટ અર્થ સમજાય તેમ બોલવાનો ઉપયોગ રાખવો અત્યંત લાભદાયી છે. ગાયનું શુદ્ધ ઘી પ્રભુપૂજામાં ઉત્તમ ગણાય છે. Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી ધીરજલાલ ટોકરશી શાહ રચિત () પ્રાણવાન સાહિત્ય () નમસ્કારમંત્ર સિદ્ધિ ૧૨-૫૦ ઉવસગ્ગહર સ્તોત્ર ૨૦-૦૦ શ્રી ઋષિમંડલ આરાધના ૧૨–૫૦ સામાયિક વિજ્ઞાન ૧૨-૫૦ સિદ્ધિદાયક સિદ્ધચક્ર ૧૫-૦૦ શ્રી પાર્શ્વપદ્માવતી આરાધના ૧૨-૫ લેગરસ મહાસૂત્ર યાને જૈન ધર્મને ભક્તિવાદ ૧૫-૦૦ છપાસના ૧૨-૫૦ જીવ વિચાર પ્રકાશિકા ૧૨–૫૦ મંત્ર વિજ્ઞાન ૧૨–૫૦ મંત્ર ચિંતામણી ૧૨–૫૦ મંત્ર દિવાકર ૨૫-૦૮જપ-ધ્યાન-રહસ્ય આત્મદર્શનની અમેઘ વિદ્યા ૧૦-૦૦ ગણિત ચમત્કાર આદિ સેટ (ત્રણ પુસ્તક) ૧૫-૦૦ અમોપાસના ૧૫–૦ ૦ ૐકાર ઉપાસના ૧૨-૫૦ કાર ઉપાસના ૧૨–૫૦ જૈન ચરિત્ર માળા ભા. ૧ ૧૨–૫૦ જિનભક્તિ કલ્પતરૂ ૧૫-૦૦ કે આ સિવાય જૈન ધર્મના તમામ પ્રકારના પુસ્તકો મળશે * જૈન પ્રકાશન મંદિર ૩૦૦/જ ખત્રીની ખડકી, દોસીવાડાની પોળ, અમદાવાદ-૧. Eld of 3 3190 $ary.org Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો પડિત શ્રી. વીરવિજયકૃત॥ શ્રી ચાસપ્રકારી પૂજાની વિધિ । શ્રી ચાસ&પ્રકારી પૂજા સોંપૂર્ણ ભણાવનારે વેદનીય કની પૂજા પેજ નંબર ૨૬૪, માહનીય કર્મીની પૂજા પેજ નંબર ૨૭૭ અને અંતરાય કર્મોની પૂજા પેજ ન ખર ૨૯૧ પર આપેલી છે તે પ્રમાણે ભણુ,વવી. વિશાળ જિનભુવનને વિષે શુભ મુહૂત્ત જળયાત્રાના વરઘોડો ચડાવીને તીર્થંક મેળવવાં, અષ્ટકમ નુ માંડલુ' અક્ષત રંગી આઠે પાંખડીનું ઉજ્જવલ તંઠ્ઠલે ભરીએ, રેખા પંચવણી કરીએ, પછી રક્ત ગુલાલે સિદ્ધના આઠ ગુણુને સ્થાનકે મ`ત્રાક્ષર લખીએ. તે મંત્રનાં પદ નીચે મુજબ ઃ— ૧ હી અનંતજ્ઞાનાત્મકેન્યેા નમઃ । .. ૨ અન તદશ નાત્મકેન્યે નમઃ । ૩ * હી અન તસુખાત્મકેભ્યો નમઃ ૫ ૪ % હી મન તચરણાત્મકેન્યેા નમઃ ॥ (પાઠાંતરે અનંત ક્ષાયિકેન્યે નમઃ ) ૧ Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩રર વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠ હી અક્ષયસ્થિતયે નમઃ | છે હી અમૂર્તયે નમઃ | ૭ % હી અગુરુલઘવે નમઃ | ૮ હી અન તવ નમઃ છે એ રીતે મંત્રપદ લખીએ. મધ્યમાં વૃક્ષ તથા જ્ઞાન પધરાવીએ. વૃક્ષને મૂળે કુહાડો મૂકીએ અખંડ દીપક રાખીએ, ચેસઠ મોદકને એક થાળ ભરીને મૂકીએ. શ્રી મહાવીર દેવની પ્રતિમાને અભિષેક કરીએ. અને ચોસઠ કુમાર અને ચોસઠ કુમારિકાઓ ઉભા રહે. જઘન્યપણે આઠ કુમાર અને આઠ કુમારિકાએ ઉભા રહે. એ રીતે અષ્ટપ્રકારી પૂજા આઠ દિવસપર્યત નિત્ય ભણ વીએ, આઠ દિવસ નૈવેદ્ય ને ફળ નવાં નવાં ધરીએ. એ રીતે આઠ દિવસમાં ચોસઠ પૂજા પૂર્ણ થાય તથા નિત્ય સંઘની વાત્સલ્યતા અને ગુરૂભક્તિ કરવી, જ્ઞાનોપકરણાદિ કરવાં, રાત્રિ જાગરણ કરવાં, પ્રભાવના કરવી, યાચકને દાન આપવું, ઈત્યાદિ વિધિપૂર્ણ વૃક્ષને મહત્વ સહિત દેરાસરમાં પધરાવવો. પ્રથમ દિવસે અધ્યાપનીય જ્ઞાનાવરણીયકર્મ સૂદનાય | | પ્રથમ પૂજાષ્ટક પ્રારંભ (આ પૂજામાં જોઈતી ચીજોનાં નામ) ૧. કુવાનું શુદ્ધ જળ, ૨. કેસર, ૩. કેતકી જાઈનાં ફૂલ, ૪. અગરબત્તી ધૂપ, ૫. પાંચ દીવેટને દીવે, ૬. ઉજજવલ તંદુલ, ૭. ઉત્તમ નૈવેદ્ય, ૮. ઉત્તમ ફળ. ૫ પ્રથમ જલપૂજા | ના દુહા ! Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - પંડિત શ્રી વીરવિજયજીકૃત ચોસઠપ્રકારે પૂજા ૩૨૩ શ્રી શંખેશ્વર સાહિબે, સમરી સરસ્વતી માય છે શ્રી શુભવિજય સુગુ નમી, કહું તપફળ સુખદાય ના જ્ઞાન થકી સવિ જાણુતા, તે ભવ મુગતિ જિર્ણોદ વ્રત ધરી ભૂતળ તપ તપ્યા, તપથી પદ મહાનંદ |રા દાનશક્તિ જે નવિ હવે, તો તનુશક્તિ વિચાર છે તપ તપિયે થઈ યોગ્યતા, અ૫ કષાય આહાર છે ૩ છે પરવિંદ પંડી કપટ, વિધિ ગીતારથ પાસ છે આચાર દિનકર દાખિયે, તે તપ કર્મ વિનાશ પર વિવિધ પ્રકારે તપ કહ્યા, આગમ સ્પણુ ખાણ છે તેમાં કર્મ સૂદન તપે, દિન છઉસક્કિ પ્રમાણુ આપા જ્ઞાનાવરણીય કર્મ અડ, પચ્ચખાણે છેદાય ઉપવાસાદિક અડ કવલ, અંતિમ તિમ અંતરાય પેદા ઉજમણું તપ પૂરણે, શક્તિતણે અનુસાર છે તવર રૂપાને કરે, ઘાતિયાં શાખા ચાર ૭ ચાર પ્રશાખા પાતળી, કર્મને ભાવ વિચાર છે ઇગસય અડવન પત્ર તસ, કાપવા કનક કુઠાર ૫૮ ચોસઠ મેદક મૂકિયે, પુસ્તક આગળ સાર છે ચોસઠ કલશ નામિયે, જિન પડિમા જયકાર છે પૂજા સામગ્રી રચી, ભરી ફળ નૈવેદ્યથાળ ! જ્ઞાનપગરણ મેળવી, જ્ઞાનભક્તિ મહાર ૧૦ જળકળશા ચોસઠ ભરી, ઘરીયે પુરૂષને હાથ તીર્થોદક કળશા ભરી, Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૨૪ વિવિધ પૂજાસરહ ભાગ છ ચોસઠ કુમરી હાથ ૧૧ ચેસઠ વસ્તુ મેળવી, મંડળ રચિયે સાર ! મંગળદીવો રાખીયે, પુસ્તકમધ્ય વિશાલ ૧રા સ્નાત્ર મહોત્સવ કીજીએ, પૂજા અષ્ટ પ્રકાર છે જ્ઞાનાવરણ હઠાવવા, અડ અભિષેક ઉદાર છે ૧૩ છે. ઢાળ પહેલી A રાગ જોગીઓ આશાવરી–મોતીવાળા ભમરજી-એ દેશી ચરમ પ્રભુ મુખ—ચંદ્રમા, સખિ! દેખણ દીજે છે હાથ અરિસા બિંબ રે, સખિ! મુને દેખણ દીજે છપ્પન્ન દિ કુમરી કહે છે સખિ૦ ૫ વિકસિત મેઘ કદંબ રે. સખિલ ભવમંડલમેં ન દેખીય સખિા પ્રભુજીને. દેદાર રે છે સખિ૦ | કૃત્ય કરી ઘર જાવતી ! સખિ૦ છે ખેલત બાળકમાર રે સખિ પારા યૌવનવય સુખ ભોગવે છે સખિ શ્રી મહાવીર કુમાર રે સખિ છે જ્ઞાનથી કાળ ગષિ | સખિ૦ છે આપ હવા અણુગાર રે સખિ પાસા ગુણઠાણું લહીબારમું ! સખિ છે જ્ઞાનાવરણી હર્યું જેમ રે સખિ છે કેવળ લહી મુગતે ગયા સખિ છે અમે પણ કરશું તેમ રે છે સખિ છે વાતો સ્વામિ સેવાથો લહે. સખિ છે સેવક સ્વામિ Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજયજીકૃત ચોસઠપ્રકારી પૂજા સરપ ભાવે રે સખિ છે સાલંબન નિરાલંબને છે સખિ છે કરશું એડવો બનાવ રે સખિ પા તીસ કોડાકોડી સાગરૂ સખિ તિથિ અંતરમુહુર્ત લધો રે સખને બંધ ચતુર્વિધ ચેતશું છે સખિ છે પયઈ કિંઈ રસ દેસ રે સખિ૦ ૬ો સૂક્ષ્મ બંધ ઉદય વળી સખિ ઉદીરણ સત્તા ખીણ રે સખિ છે સ્નાતક સ્નાન મિશે હવે એ સખિ૦ જ્ઞાન પડલ મળહીણરે છે સખિ પાછો સર્વાગ સ્નાતક થઈ સખિ૦ કરશું સાહેલી સંગ રે આ સખિ | સહજાનંદ ઘરે રમો સખિ શ્રી શુભવીરને સંગ રે સંગ રે સખિ૦ મા કાવ્ય-ઉપજાતિવૃત્તમ | તીર્થોદકૅમિશ્રિતચંદન, સંસારતા પાહતયે સુશીત: જરાજનિકાંતરને-મિશાંન્ચ,તત્કર્મદાતાર્થમજ યજેલા દુતવિલંબિતવૃત્તદ્વયમ છે સુરનદીજલપૂર્ણધઈનૈ– મૃણમિશ્રિતવાભિઃ પઃ સ્નપય તીર્થકત ગુણવારિધિ, વિમલતાં ક્રિયતાં ચ નિજાત્મનઃ | ૨ | જનમનો મણિભાજન ભાયા, શમરસૈકસુધારસધાયા | સકલબેધકલારમણીયકં, સડજસિદ્ધમાં પરિપૂજયે ૩ Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૬ વિવિધ પૂજાસગ્રહ ભાગ છ ॥ અથ મંત્ર॥ આ હી શ્રી પરમપુરુષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ-જરા-મૃત્યુ નિવારણાય, અજ્ઞાન છેકાય, શ્રીમતે વરજિને દ્રાય જલ' યજામહે સ્વાહા ।। ૫ દ્વિતીય ચંદન પૂજા ॥ ॥ દુહા ॥ ॥૨॥ મૂલ પ્રકૃતિએ એક એ, ઉત્તર પ્રકૃતિ પાંચ । મેહ શમે પણ નિવ શમે, વિષ્ણુ ખાયકની આંચ । ૧ । તિણે તેહિ જ વિધિ સાધવા, પૂજે અરિહા અંગ । સિદ્ધ રવરૂપ હૃદયે ધરી, ધેાળી કેસર રંગ ॥ ૨ ॥ ।। ઢાળ બીછ ઝુમખડાની દેશીા બીજી ચંનપૂજના રે, દેસરના કરી ધેાળ પ્રભુપદ પૂયે ॥ માહિર રંગ ગવેખી રે, રંગ અભ્યંતર ચાળ !! પ્રા પૂજયે જિન પૂજયે રે, આનંદઃસ કલેાલ ! પ્ર॰ !! ।। ૧ । એ આંકણી । ધુર પ્ઈ ધુર કની રે, બધ ત્રિભંગ પ્રકાર ।। પ્ર॰ !! ખય ઉપશમ ગુણુ નીપજે રે, અડવીશ ઉપર ચાર ૫ પ્ર॰ !! ૨ ।। ત્રણશે ચાલીશ ઉત્તરૂ રે, હ્માદિક પદ બાર ।। પ્ર॰ ।। પૂય વિશેષાવશ્યકે રે, નંદસૂત્ર મોઝાર પ્રિનારા વહેતુ હતું પામીયેરે, અતિ Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પતિ શ્રી વીરવિજયજીત ચાસહપ્રકારી પૂજા ૩ર૭, આવરણ બલેણુ છે અને યુવબંધિ પ્રકૃતિ ટળે રે, જબ લહે ક્ષાયક શ્રેણ . પ્ર. ૪ જિમ રહે નૃપ રીઝવ્યો રે, રીઝવવો એમ સાંઈ પ્ર. શ્રી શુભવીરને આશરે રે, નાશે કર્મ બલાઈ. પ્ર. પ કાવ્ય કવિલંબિતવૃત્તદ્વયમ જિનપર્વગંધસુપૂજન, જનિજરામરણદ્ભવભીતિદ્દત ા સકલરોગવિયોગવિપદૂધ, કુકરણ સદા નિજ પાવનભૂ છે ૧સહજકર્મકલંકવિનાશન, રમલભાવસુવાસનચંદન–૨નુપમાન-ગુણવલિદાયક, સહજસિદ્ધ મહું પરિપૂજયે છે ર છે છે મંત્રા આ બ્રી શ્રી પરમ મતિજ્ઞાનાવરણ નિવારણાય શ્રીમતે વીરજિસેંકાયા ચદન યજામહે સ્વાહા છેતૃતીય પુ૫ પૂજા ! | | દુહા ! શ્રુતજ્ઞાનાવરણીતણે, તું પ્રભુ ટાલણહાર છે ક્ષણમેં શ્રુતકેવળી કર્યા, દેઈ ત્રિપદી ગણધાર છે ૧ / સુમનસ વૃષ્ટિ તેણે સમે, સમવસરણ મોઝાર છે કરતા સુમનસ સુમનસા, પ્રભુ પૂજા દિલધાર છે ર છે Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૧૮ વિવિધ પૂજાસ’મહ ભાગ છઠ્ઠો ।। ઢાળ ત્રીજી દ્વેષ ન ધરીએ લાલન દ્વેષ ન ધરીએ-એ રુશી સમવસરણે શ્રુતજ્ઞાન પ્રકારો, પૂજે સુરવર ફૂલની રાશે સ્વામિ ! ફૂલની રાશે ! કેતકી જાઈતાં ફૂલ મંગાવેા, ભેદત્રિકે કરી પૂજ રચાવે! !! સ્વા॰ ॥ ૧ ॥ પ્રભુપદ પ્રણમી શ્રી શ્રુત માગા, શ્રુતજ્ઞાનાવરણ તે જેમ જાય ભાગે ! સ્વા૦ ૫ ખય ઉપશમગુણ જિમ જિમ થાવે, તિમ તિમ આતમ ગુણ પ્રગટાવે ॥ સ્વા૦૫૨૫ મતિ વિષ્ણુ શ્રુત ન લહે કાઈ પ્રાણી, સમકિતવંતની એડ નિશાની ! સ્વા॰ !! નૃત્યાદિક શ્રુતનાણુ જણાવે, ખીર નીર જિમ હંસ બતાવે ૫ સ્વા॰ ॥૩॥ ગીતારથ વિષ્ણુ ઉગ્ર વિહારી, તપિયા પણ મુનિ બહુલ સસારી ૫ ૫૦ ૫ અપાગમ તપ કલેશ તે જાણા, ધર્મદાસગણી વચન પ્રમાણેા ॥ સ્વા॰ ॥ ॥ ૪ ॥ ભેદ ચતુર્દેશ વીશ વખાણે, આર રીત મનજ્ઞાન સમાણેા ।। સ્વા॰ !! મતિ શ્રુત નાગે ચઉ શિવ જાવે, શ્રુતકેવલી શુભવીર વધાવે !!પા ॥ કાવ્ય’। નવિલ`ભિતવૃત્તયમ્ ॥ સુમનસાં ગતિદાયિક વિધાયિના, સુમનસાં નિકરે : પ્રભુપૂજનમ્ ॥ સુમનસા સુમને ગુણસંગિના જન ! વિષેહી નિધેહિ મનેાને ૫૧૫ સમયસારસુપુખ્તસુમાલયા, Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજ્યજીકૃત ચોસઠપ્રકારી પૂજા ૩૨૯ સહજ કર્મકરણ વિશેધયા પરમગબલેન વશીકૃત, સહજ સિદ્ધમતું પરિપૂજ્ય મંત્ર એ હા પરમ શ્રતજ્ઞાનાવરણ નિવારણાય શ્રીમતે વીરજિનેવાય છે કુસુમાનિ યજામહે સ્વાહા છે ચતુર્થ ધૂપ પૂજા | અવધિજ્ઞાનાવરણના, ક્ષયથી હુઆ ચિદરૂપ છે તે આવરણ દહનભણ, ઉર્ધ્વગતિરૂપ ધૂપ છે ૧ | છે ઢાળ ચેથી છે. ઢાળ છે (રાગ-રાતિ ફાગ સબાબ રાગિણું-એ દેશી) જિનવર જગતદયાળ ભવિયાં! જિનવર જગતદયાળ, એ ગુણજ્ઞાન રસાળ, ભવિયાં! એ ગુણજ્ઞાન રસાળા ધૂપઘટા ધરી, જ્ઞાન છટા વરી, અવિધિ આવરણ પ્રજાળ છે ભ૦ મે ષડૂ ભેદાંતર વૃદ્ધિની રચના, જાણે ક્ષેત્ર ને કાળ છે ભ૦ છે એ ના અંગુલ આવલી સંખમસંખે, પૂરણે કિંચૂર્ણ કાળ ! ભવ છે પૂર્ણાવલિ અંગુલ પુત્ત, હસ્તે મુહર્તા વિચાર ભ૦ છે એ ર કેશ દિનાંતર જન દિન નવ, દ્રવ્યપર્યાય વિશાળ છે ભ૦ છે પણ વિશ યોજન પક્ષ અધુર, પક્ષે ભરત નિકાળ છે ભત્ર છે Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૩૦ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છો. છે એ ૩ જબુદ્વીપ તે માસ અધિકે, વરસે અઢીદ્વીપ ભાળ ! ભવ છે રૂચકદ્વીપ તે વર્ષ પહજો, અસંખ્યાસંખ્યાતો કાળ છે ભ૦ છે એ જ કાળ અસંખ્ય દ્વિીપ સંખમસંખા. જ્ઞાન પ્રત્યક્ષ ત્રિકાળ ! ભવ એકસમે આઠ અધિક શત સીઝે, ટાળી ભવજંજાળ ભત્રો એવો || પ!! શિવરાજ ઋષિ વિભંગને ટાળી, વરિયા શિવવરમાળ છે ભ૦ | સાયરદ્વીપ અસંખ્ય દિખાવે, શ્રી શુભવીર દયાળ એ ભ૦ છે એ| ૬ કાવ્ય લિખિતવૃત્તદ્વયમા અગસમુખ્ય–મનેહરવસ્તુના, સ્વનિરપાધિગુણધવિધાયિના, પ્રભુશરીર સુગંધસુહેતુના, રચય ધૂપન-પૂજનમહેત: ૫ ૧ છે નિજ ગુણાક્ષયરૂપસુધૂપન, સ્વગુણઘાતમહં પ્રવિકર્ષાણુમ્, વિશધમનંતસુખાત્મક, સહજ સિદ્ધમતું પરિપૂજયે છે ર છે | મંત્રા ઓ હાં શ્ર પરમ અવધિજ્ઞાનાવરણ-નિવારણાયા શ્રીમતે વીરજિનેટ્રિાય ધુપું ય સ્વાહા પંચમદીપક પૂજા છે | દુહા મનપજજવ આવરણ તમ, હરવા દીપકમાળ | તમેં જાત મિલાઇયે, જ્ઞાન વિશેષ વિશાળ ૧૫ Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૩ પંડિત શ્રી વીરવિજ્યજીત ચોસઠપ્રકારી પૂજા ઢાળ પાંચમી ગોપી વિનવે રે એ દેશી જ્યોતિ ઝગમગે રે, અઢીદ્વિીપ પ્રમાણ છે દે ભેદે કરી રે, અઢી અંગુલને તરતમ જાણ છે જેહ વિપુલમતિ રે, તેહને તે ભવ પદ નિરવાણુ મુનિષજ વિના રે, નવિ ઉપજે દે ભેદે નાણ જ્યોતિ છે ૧ મે વિમલા તમા દિશા રે, જાણે જ્યોતિષ વ્યંતર ઠાણ છે તિરછલકમાં રે, ભાખ્યું એહજ ક્ષેત્રપ્રમાણ અધલોકમાં રે, જન સે અધિકેરા જાણુ સંજ્ઞી જીવનાં રે, જાણે મનચિંતનમંડાણ કે તિ છે ર છે ઋજુમતિ દ્રવ્યથી રે, અનંત અનંત પ્રદેશ વિચાર છે અસંખિત ભવ કહે રે, પલિય અસંખમ ભાગ ત્રિકાળ છે સવિ પરજાયને રે, ભાગ અનંત મનથી સાર છે ચારે ભાવથી રે, અધિકા વિપુલમતિ અણુગાર છે જ્યોતિમતિશ્રત નાણશું રે, મનપજજવ પામ્યા મુનિરાય છે ખાયક ભાવથી રે, એક સમય દશ મુક્તિ જાય છે ક્ષયઉપશમ પદે રે, મુનિવરને સાતે ગુણઠાણ છે શ્રી શુભવીરથી રે, જંબુસ્વામી લાગે એ નાણુ છે જોતિ ઝગમગે રે | ૪ | ! કાવ્ય કૃતવલંબિતવૃત્તદ્વયમો ભવતિ દીપશિખાપરિમેચન, ત્રિભુવનેશ્વરસક્વનિ Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છો શેભનમ્ સ્વતનુકાંતિકર તિમિર હરે, જગતિ મંગલકારણમાતરમ્ | ૧ | શુચિમનામચિંદુજજવલદીપકે,જર્વલિત પાપપતંગસમૂશ્કેટ છે સ્વકપદે વિમલ પરિલેભિરે, સહજસિદ્ધહે પરિપૂજયે છે ર છે આ મંત્ર ઓ હઠો પરમ મન:પર્યવજ્ઞાનાવરણ નિવારણાય શ્રીમતે વોરજિનિંદ્રાય છે દીપ ય સ્વાહા ષષ્ઠ અક્ષિતપૂજા છે છે દુહા ઘનઘાતી ઘાત કરી, જેહ થયા મુનિ ભૂપ છે બહિરાતમ ઉચછેદીને, અંતર આતમરૂપ ૧ ઢાળ છઠ્ઠી છે સાહેલડી-એ દેશી અક્ષતપદ વરવા ભણી, સુણે સંતાજી અક્ષતપૂજા સાર, ગુણવંતાજી | અક્ષત ઉજજવલ તંદુલા છે સુવા ઉજજવલજ્ઞાન ઉદાર છે ગુo | ૧ | પંચમ પગઈ ટાળવા સુવા વરવા પંચમ જ્ઞાન | ગુ. | ત્રિશલાનંદ નિડાળીએ સુત્રા બાર વરસ એક ધ્યાન | ગુ . ૨ નિંદ સ્વપ્ન જાગર દશા છે. સુત્ર છે તે સાવિ દૂર હોય છેગુરુ છે દેખે ઉજાગરદશા સુ છે ઉજજવલ પાયા દેય ગુ. ૩. લડી ગુણઠાણું તેરમું છેસુત્રો ધુર સમયે સાકાર Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પહિત શ્રી વીરવિજયકૃત ચાસòપ્રકારી પૂજા ૩૩૪ lyn ભાવજિનેશ્વર વંદીએ ! સુ॰ ! નાઠા દોષ અઢાર ॥ ગુ॰ ॥ ૪ ॥ છતી પર્યાયે જ્ઞાનથી ! સુ॰ ! જાણે જ્ઞેય અનંત ।। ગુ॰ ! શ્રી શુભવીરની સેવના ! સુ॰ !! આપે પદ અરિહંત ૫૩૦ નાપા ॥ કાવ્યમ્ વ્રુવિલ ભિતવૃત્તદ્વયમ્ ॥ ક્ષિતિતલેૠતશ નિદાન, ગણિવરસ્ય પુરાક્ષતમંડલમ્ ! ક્ષતિવિનિત દેહનિવારણ, ભવપાધિસમુદ્ધરણેાઘતમ્ ॥ ૧ ॥ સહજભાવસુનિલત દુધૈ–વિપુલદોષ-વિશાધકમ ગયૈઃ । અનુપર ધસુમેાધવિધાયક, સહજસત્ મહ" પિરપૂયે ર ।। અથ મત્રા આ હૌં શ્રાઁ પરમ૦૫ કેવલજ્ઞાનાવરણ નિવારણાય શ્રીમતે વીરજિને દ્રાય અક્ષત ય૦ સ્વાહા u ॥ સપ્તમ નૈવેધ પૂજા ૫ દુહા ! બાહ્ય રૂપ આહારે વધે, રૂપાંતર અણુાહાર ॥ અણાહારી પદ પામવા, ઠવેા નૈવેદ્ય રસાળ ૫૧u 1 ઢાળ સાતમી ! રાગ બિલાવલા નૈવેદ્ય પ્રભુ આગળ ધરી, બહુ છંદી વાજે !! જ્ઞાના Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૩૪ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છો વરણ નિવારીએ, રૂચકાંતર ભાંજે કે હાંડાં રે તવ સાંઈ નિવારે, હાંહાં રે જિનશાસન રાજે છે નૈવેદ્ય છે ? અજ્ઞાની પુણ્ય પાપને, નવિ ભેદ તે જાણે છે કે ન ગમ ભેદપ્રરૂપણ, હઠવાદે તાણે ! હાંહાં રે એક આપ વખાણે, હાંહાંરે બંધ ઉદય ન જાણે છે નૈવેદ્ય ૨ આશાતના કરે જ્ઞાનની, જયનું નવિ પાળે છે સુગુરુ વચન નવિ સદહે, પડ મેહની જાળે છે હાંહાં રે તે અનંત કાળે, હાંહાં રે નરભવ ન નિહાળે નૈવેદ્ય ૩ રોહિત મરયની ઉપમા, સિધ્ધાંતે લખાવે છે જ્ઞાનદશા શુભવીરનું, જે દર્શન પાવે છે હાંહાં રે અજ્ઞ ન હઠાવે, હાંહાં રે જાતિ નયન જગાવે નૈવેદ્ય | ૪ | એ કાવ્યો વિલંબવૃત્તદ્વયમ છે અનશન તું મમાવિતિ બુદ્ધિના, રુચિરભજનસંચિત ભજન પ્રતિદિનં વિધિના જિનમંદિર, શુભમતે બત ઢૌકય ચેતસા ના કુમતબેધ વિરોઘનિવેદકૈવિહિત જાતિજરામણાંત: નિરશન:પ્રચુરાત્મગુણાલય, સહજસિદ્ધમતું પરિપૂજયે રા અથ મંત્રા ઓ હો શ્રાઁ પરમ છે અજ્ઞાને છેદકાય શ્રીમતે વિરજિનંદ્રાય નૈવેય સ્વાહા Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પડિત શ્રી વીરવિજયજીકૃત ચોસઠપ્રકારી પૂજા ૩૫ છે અષ્ટમ ફલ પૂજા ! દુહી ! બંદય સત્તા ધુવા, પાંચે પયડી જોય દેશઘાતિની ચાર છે, કેવળ સર્વથી હોય છે૧છે જ્ઞાનાચારે વરતતાં, ફળ પ્રગટે નિરધાર છે તેણે ફળપૂજા પ્રભુતણી, કરિયે વિવિધ પ્રકાર છે ? | ઢાળ આઠમી પ રાગ-ફાગ, સુરતી મહિનાનો-એ દેશી એ પાંચે આવરણને, બંધ દશમ ગુણઠાણ છે ઉદય ઉદીરણ સત્તા, ખીણ કહે જગભાણ ૧છે જ્ઞાનથી સાસ ઉસાસમાં, કઠીન કરમ ક્ષય જાય છે. ફલવંચતા તસ ટળે, જોગાવંચક થાય છે૨. અરિહા પણ તપ કરતા એકાકી રહી રાણા અણુહુ તા સુરકડી, સેવે પૂરણ નાણુ છે . જ્ઞાનદશાવિગુતપ જપ, કિરિયા કરત અનેક ફળ નવિ પામે રાંક તે, રણમાં રેન્યો એક છે જ તેલી બળદ પરેકષ્ટ કરે, જીઉવિણ શ્રતલહેર છે નિશિદિન નયન મીંચાણે, ફરતો ઘેર ઘેર ! ૫ ૫ જ્ઞાન પ્રથમ પછી જયણ, દશવિકાલિક વાણુ છે જ્ઞાનીને સુરતરુ ઉપમા, જ્ઞાનથી ફળ નિર્વાણ ૬ા કર્મસૂદન તપ પુરણ, ફલપૂજા ફળ સાર છે શ્રી શુભવીરના જ્ઞાનને, વંદિયે વાર હજાર ૭ ૧ રે પાઠાં, Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસ ગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો ૫ કાવ્ય । કૃતવિલ ભિતવ્રુત્ત યમ્। શિવતરાઃ ફલદાનપન વૈ,—વરફલૈઃ કિલ પૂજય તી - પમ્ ।। ત્રિદેશનાથનક્રમપંકજ, નિહતમેાહમહીધરમંડલમ્ ૫૧૫ શમરસૈકસુધારસમાધુર-રનુભવામ્ય લૈરભવપ્રă: u અહિતદુ:ખહર વિભવપ્રદ, સહજસિદ્ધમહ પરિમૂજયે રા ટા અથ માંત્રા આહી શ્રી પરમ૦ ના પ્રથમ કર્મોચ્છેદકાય શ્રીમતે વીજિને ડ્રાય ! ફૂલ' યજામહે ! સ્વાહા !! । પ્રથમકર્મા છેદના અષ્ટમ લપૂજા સંપૂર્ણ ॥ અથ કલશ ગાયો ગાયા રે મહાવીર૦ પ્રથમદિવસેઽધ્યાપનીય જ્ઞાનાવરણીયક સૂદના પ્રથમ પૂજાષ્ટક સંપૂર્ણ મા ॥ ઇતિ આ પ્રમાણે હવે પછી પ્રત્યેક દિવસે જે જે પૂજા ભણાવાય તે તે પૂજાનાં જે બે કાવ્યા હોય, તે બે કાવ્ય અનુક્રમે તે તે પૂજાના અંતમાં ભવાં, તથા મંત્ર પણ સ પૂજાદીઠ કહેવા. અને છેવટની ચોસઠમી પૂજાના અંતમાં લખેલા કળશ જે છે, તે પણ પ્રત્યેક દિવસે જ્યારે આઠ આઠ પૂજા પૂરી થાય ત્યારે છેલ્લા કળશ ભણવા ! ॥ અથ દ્વિતીયદિવસે સૂદના a ધ્યાપનીય-દર્શનાવરણીયક દ્વિતીય પૂજાષ્ટક પ્રારંભ ॥ ( આ પૂજામાં જોઈતી ચીજોનાં નામ ) ૧. નદીનાં જળ, ૨. ચંદન, કેસર, ૩. મરૂડમરાનાં ફૂલ, ૩ Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પતિ શ્રી વીરવિજ્યજીકૃત ચાસઠપ્રકારી પૂજા ૩૩૭ ૪. અષ્ટાંગ ગ્રૂપ, ૫. નવ દીવેટના દીવા તથા બીજો એ દીવેટના દીવા, ૬. ક્રમેહના ચાખા, ૭. નૈવેદ્ય, ૮. કુળ ૫ પ્રથમ જલપૂન ॥ દુહા ॥ દનાવરણુ તે વરવું, નવ પગઈ સુરત !! દર્શીન નિદ્રા ભેદથી, ચઉ પણ કહે અરિહંત !!! બધાય સત્તા ધુવા, પયડી નવ તિમ પંચ । નિદ્રા અવાધ્ય કહી, સ` ઘાતિ પણ પંચ ારા સહુતિગ દેશધાતિયા, કેવળદ સણુ એક સર્વાંધાતિએ દાખિ, વાદલમેધ વિવેક ॥ ૩ ॥ વિકટ નિકટ ઘટ પટ લહે, જિમ આવરણ વિયાગ ! જ્ઞાનાંતર ક્ષણથી સહુ, સામાન્યે ઉપયાગ ૫૪ એ આવરણ મળે કરી, ન લહ્યું દન નાથ ! નેગમદર્શને ભકિયા, પાણી વલાવ્યું હાથ ! પૂરણ ન પામવા એ ભિવ ભગવંત ૫ દૂર કરે આવરણને, જિમ જળથી જળકાંત ॥ ૬ ॥ ll ઢાળ પહેલી ॥ નમા રે નમા શ્રીશત્રુ જાગિરિવર્૨-એ દેશી માગધ ને વરદામ પ્રભાસહ, ગંગાનીર વિવેક રે ! દશ ૩ Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૩૮ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છો. નાવરણ નિવારણ કારણ, અરિહાને અભિષેક રે નમે રે નમે દર્શનદાયકને ૧છે એ આંકણી દર્શનદાયક શ્રી જિનવર તું, લાયક્તાને લાગશે પ્રીતપટંતરદયન છાજે, જે હોય સાચો રાગરો નમોરા રાગ વિના નવિ રીઝે સાંઈ, નીરાગી વીતરાગ રે એ જ્ઞાન નયન કરી દર્શન દેખે તે પ્રાણી વડભાગરેનમે ચઉદંસણ અતિ સૂક્ષમબંધે, ઉદયાદિય ખીણુ અંતરે છે તે આવરણ કઠિન મલી ખાલી, સ્નાતકસંત પ્રસંત રેનમેટા ગ્રંથી વિકટ જે પિળ પિળીઓ, રેકે દર્શનભૂપ રેશ્રી શુભવીર જે નયન નિહાળે, સેવક સાધન રૂપ રે નમો પો કાવ્ય તીર્થોદકે તે સુરનદી . ૨ જનમનો ૩ છે અથ મંત્ર ઓ હો શ્રી પરમ દર્શનાવરણ બંધદયસત્તા નિવારણય શ્રીમતે વીરજિનેંદ્રિાય છે જલં ય સ્વાહા ! દ્વિતીય ચંદન પૂજા | છે દુહે છે ઉપદેશક નવતત્વના, પ્રભુ નવ અંગ ઉદાર છે નવ તિલકે ઉત્તર નવ, પગઈ ટાળણહાર રે ૧૫ Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજ્યજીત રેસઠપ્રકારી પૂજા ૩૩૯ છે ઢાળ બીજી છે (રાગ કાફી-નાયકી, રસિયા દિલ દીઠડી પતિ ઝગીરીએ દેશી) તુજ મૂરતિ મોહનગારી, રસિયા, તુજ મૂરતિ મેહનગારી ! દ્રવ્ય ગુણ પરજાય ને મુદ્રા, ચઉગુણ પડિયા પ્યારી રસિયામાતુ છે નયગમ ભંગ પ્રમાણે ન નિરખી, કુમતિ કદાગ્રહ ધારી છે ૨૦ તુમ ૧૫ જિનવર તીરથ સુવિહિત આગમ, દર્શન નયન નિવારી | ૨૦ | તુવે છે ચક્ષુદર્શનાવરણકર્મ તે, બાધે મૂઢ મારી છે તુ છે મારા કાણુ નિશદિન અત્યંધાપણું, દુ:ખિયાદીને અવતારી છે ર૦૦ દર્શનાવરણ પ્રથમ ઉદયેથી, પરભવ એહ વિચારી | ૨૦ | તુર છે ૩ છે અ૫તેજ નયનાતપ દેખી, જુએ આડે કર ધારી ૨૦ તુ || જાણું પૂરવભવ કુમતિની, હજીય ન ટેવ વિસારી ૨૦ તુવે છે ૪ જ્યણુયુત ગુરુ આગમ પૂજે, જિનપડિમા જયકારી છે ૨૦ કે તુ | શ્રી શુભવીરનું શાસન વરતે, એકવીશ વરસ હારી રસિયા છે તુ. | ૫ | - કાવ્ય જિન પતે ૧૫ સહકર્મ રા છે અથ મંત્ર–ઓ હી શ્રી પરમ ચક્ષુદર્શનાવરણનિવારણાય શીમતે વીરજિાય છે ચંદન યo સ્વાહા છે Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ ફો ને તૃતીય પુષ્પ પૂજા ! દુહા કૂલ અમૂલક પૂજના, ત્રિશલાનંદન પાય છે સુરભિ દુરભિ નાસા પ્રમુખ, અચકું આવરણ હઠાય છે? છે ઢાળ ત્રીજા રાજ ! પધારે મેરે મંદિર–એ દેશી છે ડમરો મને કેતકી ફૂલે, પૂજાફલ પ્રકાશયાંછ ભેગીનિવાસા સંયુતઆશા, લક્ષણવંતી નાસા | ભવ ભવ ઠરીએજી જિનગુણુ માળ રસાળકંઠે ધરીએજી ૧છે એ આંકણી ગુણી બહુમાન જિનામામ વાણી, કાને ધરી બહમાને કે દ્રવ્ય ભાવ બહિરાતમ ટાળી, પરભવ સમજે સાને ભવારા પ્રભુગુણ ગાવે ધ્યાન મહાવે, આગમ શુદ્ધ પ્રરૂપે આ મૂરખ મુંગા ન લહે પરભવ, ન પડે વળી ભવોભવા પરમેષ્ઠિને શીશ નમાવે, ફરસેં તીરથ ભાવે છે. વિનય વૈયાવચ્ચાદિક કરતાં, ભરતેસર સુખ પાવે ભવ : જિમ જિમ ક્ષય ઉપશમ આવરણ, તિમ ગુણ આવિર્ભાવ છો શ્રી શુભવીર વચન રસલબ્ધ, સંભિન્નશ્રોત જણાવે છે ભ૦ છે પણ કાવ્યું કે સુમનસા ૧ સમયસાર૨ મંત્ર છે એ હું શ્રી પરમા અચક્ષુદર્શનાવરણનિવારણાયા શ્રીમતે વીરજિસેંકાય છે પુષ્પાણિ ૧૦ સ્વાહા છે Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩ પતિ શી વીરવિજયજીકૃત રસપ્રકારી પૂજા I ! ચતુર્થ ભૂપ પૂજા | ! દુહા ! અવધિદર્શનાવરણ ક્ષય, ઉપશમ ચઉગતિ માંહી છે સાયિકક્ષાવે કેવળી, નમે નમે સિદ્ધ ઉચ્છડિ ઢાળ થી ચંદ્રશેખર રાજા થ–બે દેશી અવધિરૂપી ગ્રાહકો, ષભેદ વિશે | અવધિદર્શન તેનું, સામાન્ય દેખે છે. ૧. એ ગુણ લઈ ઉપન્યા, પરભવથી સ્વામી આ ભવમાં સુખીયા અમે, તુમ દર્શન પામી છે એ આંકણી છે દેવ નિરય ગતિથી લહે, ગુણથી નર તિરિયા છે કાઉસગમાં મુનિ હાસ્યથી, હેઠા ઊતરીયા પાએ ગુણગારા પરિણામે ચઢતી દશા, રૂપીદ્રવ્ય અનંતા છે જાન્યથી ઉત્કૃષ્ટથી, સવિદ્રવ્ય મુણુતા છે એ ગુણ ૩. ક્ષેત્ર અસંખ્ય અંગુળ લધુ, ગુરુ લોક અસંખા ભાગ અસંખ્ય લધુ આવલી, ઉસપ્પિણી અસંખા એ ગુણો ચાર ભાવ દ્રવ્ય એકમાં, લઘુ ભાવ વિશેષે અસંખ્ય પર્યા દ્રવ્યને, ગુદર્શન દેખે છે એ ગુણ પા નંદીસૂત્રે એણુંપરે, કહ્યું અવધિના નિરાકાર ઉપયોગથી, દર્શન પરિમાણુ છે એ ગુણ૦ ૬ વિભંગે પણ દાખિયું, દર્શન સિદ્ધાંતસ્વારથ ટીકા કહે, સમક્તિ એકાંતે એ ગુણા Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૪ર વિવિધ પૂજાસ ગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો ઘણા તસ આવરણુ દહન ભણી, ધૂપપૂજા કરીયે ! શ્રી શુભવીર શરણુ લહી, ભવસાયર તરીકે ! એ ગુણુ॰ ॥ ૮॥ ના કાવ્ય...! અગરુમુખ્યા ૧૫ નિજગુણાક્ષય૦ ૧ ૨ ૫ ૫ અથ મત્ર ! આ હી શ્રી પરમ૦ અવધિદર્શનાવરણનિવારણાય । ॥ શ્રીમતે વીરજિને ડ્રાય ! ધૂપ ય૦ સ્વાહા ॥ ॥ પચમ દ્વીપકપૂજા ॥ ॥ દુહા ! " કેવળદ નાવરણને, તું પ્રભુ ટાળણુહાર ॥ જ્ઞાન દીપકથી દેખીયે, મેટે તુજ આધાર lu । ઢાળ પાંચમી! રાગિણી આશાવરી--ગરબાની દેશી ઘ દીપક દ્વીપતા હૈ, લેાકાલાક પ્રમાણ !! દર્શન દીવડા રે. હણી આવરણ લહે નિર્વાણુ ાદીનાં એ આંકણી !! ક્ષાયિકભાવે અનાદિ ચેતન, આઠ પ્રદેશ ઉઘાડાં રે ! અવરનું દર્શીન દેખણુ ભમિયા, પણ આવરણ તે આડાં ૫ દી॰ ॥ ૨ ॥ તુમ સેવે તે તુમ સમ હાવે, શક્તિ અપૂરવ યાગે રે, ક્ષપકશ્રેણિ આરેાહિ અરિહા, ધ્યાનશુક્લ સયેાગે !! દી॰ !! ૩ !! ધનધાતીને! ધાત કરીને, પ્રથમ સમય સાકારે રે ! સમયાંતર દર્શન ઉપયેગે, દનાવરણ વિદારે ! દી॰ ૫ ૪ ૫ મૂલ એક બુધ ચાર સત્તોદય, ઉત્તર પણ એક માંધે ૨ે !! મહે તાલીશ ઉદયે પંચાંશી, સત્તા હણી શિવ સાથે ! દી॰ ॥ ૧॥ ઝગમગ ઝાળાદીપક પૂજા, કરતાં Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૩ પંડિત શ્રી વીરવિજયકૃત ચાસòપ્રકારી પૂજા કેાડી દીવાન હૈ !! શ્રી શુભવીર જિનેશ્વર રાજા, રાજ્યે રહી અતિ તાજા !! દી॰ ॥ ૬ ॥ ! કાવ્ય ના ભતિ દી૧૦ ।। ૧ ।। ચિમનામચ૦ ૫૨ K 11 અથ મંત્ર ૫ આ હી શ્રીપરમ ।। શ્રી વીરા કેવલદર્શ નાવરણ નિવારણાય ! દીપ ચૂત ! સ્વાહા ॥ ॥ ષષ્ઠે અક્ષત પૂજા II ॥ દુહા !! નિદ્રાદુગળ છેદવા, કરવા નિર્દેલ જાત ! અક્ષત નિળ પૂજના, પૂને શ્રી જગતાત ।રા ।। ઢાળ છઠ્ઠા ! શુલિભદ્ર કહે સુણ માળા રે—એ દેશી ઢ હવે નિદ્રા પાંચની ફૅટી રે, માહરાયતણી એ ચેટી રે ! સ ધાતી પયડી માટી રે, નિદ્રા દુગ મ્હેનેા છેાટી ૨૫ ૧ ! એ હેંના જગત પિતરાણી રે, નાના મેાહાટ મુઝવ્યા પ્રાણી રે ! ભાનુદત્ત પૂરવધર પડિયા રે, દીપજ્યોતે જોયા નવ જડિયા રે॥ એ આંકણી। સુખે જાગે આળસ મેટી અે, તે નિદ્રા ખાળવધૂટી રે ! ઉભાં બેઠાં નયણાં ધુંટી રે, જખ લાગે વાણુની સેટી રે ! એ॰ ॥૨॥ તવ નયણથી નિંદ વછુટી રે, પ્રચલા લક્ષણ ગતિ ખેાટી રે દ્વાદશાંગી ગણિરૂપ પેટી રે, મુનિનયણે નિદ્રા લપેટી રે ! ૫ એ॰ । ૩ ।। પૂરવધર પણ ન મૅટી રે, રહ્યા નિગોદમાં દુ:ખવે ટીને !! અપૂરવે બંધનથી છૂટીને !! સત્તાઉદયે બારમે Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૪૪ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો ખૂટી રે છે એ જ મુનિરાજ મળીને લુંટી રે, અપ્રમ ને દંડે કૂટીને છળ બેતીને રોતી વખૂટી રે, ધ્યાનલહેર બગાડે બૂટી રે છે એ છે ૫ | શુભવીર સમા નહીં માટી રે, નિદ્રાની વરકટી કાટી રે થઈ સાદિ અનંતની છેટી રે, શિવસુંદરી સહેજે ભેટી રે એ છે ૬ આ કાવ્ય ક્ષિતિતલે ૧ સહજભાવો મારો આ મંત્ર ઓ હો શ્રૌ પરમ શ્રી વીર છે નિદ્રા પ્રચલાવિ છેદનાય છે અક્ષત ય સ્વાહા ! છે સક્ષમ નૈવેધ પૂજ ! દુહા ા આહારે ઉંધ વધે ઘણી, નિદ્રા દુઃખ ભંડાર છે. નૈવેદ્ય ધરી પ્રભુ આગળ, વરિયે પદ અણહાર છે ૧ / છે વાળ સાતમી રાગ ગાડી તેરણ આઈ કયું ચલે રે-એ દેશી થીણુદ્ધી ત્રિક સાંભળો રે, નિદ્રા જે દુઃખદાય છે સલુણ છે બંધ બીજા ગુણઠાણસેં રે, છ ઉદય મુનિરાય છે સલુણ છે જિમ જિમ જિનવર પૂછયે રે, તિમ તિમ પ્રજે કર્મ સ છે ૧ સંપ કરી સત્તા રહે રે, નવમાને એક ભાગે છે સત્ર નિદ્રાનિદ્રા તેહમાં રે, કષ્ટ કરી છે જાગે | સ | જિમ | ૨ | પ્રચલા પ્રચલા ચાલતાં રે, નયણે નિંદ તુખાર આ સત્ર | જાગે રણસંગ્રામમાં વિજળી પૂં ઝબકાર છે સો જિમ મા દિનચિંતિત રાત્રે કરે રે, કરણી જે નર નાર | સ | બળદેવનું બળ Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ જડિત શ્રી વીરવિજ્યજીકૃત ચોસઠપકારી પૂજા ૩૪૫ તે સમે રે, નરકગતિ અવતાર | સ | જિમ છે જ છે એમ વિશેષાવશ્યકે રે, વરણુવિ અધિકાર છે સત્ર | સાધુમંડળીમાં રહે રે, એક લઘુ અણુગાર | સ | જિમ છે પછે થીણુદ્ધી નિદ્રાવશે રે, હણિયો હસ્તિ મહંત છે સ સૂતે ભર નિદ્રાવશે રે; ભૂતલીયે દોયત સગા જિમનાદાઅંગ અશુચિ શિષ્યનું રે, સંશયભરિયા સાધ સજ્ઞાની વયણે કાઢીયે રે, હંસ વનેથી વ્યાધ છે સટ છે મિત્ર છે ૭ મે ષડુ માસે નિદ્રા લહે રે, શેઠવધૂ દષ્ટાંત છે સટ છે નિંદવિયોગે કેવલી રે, શ્રી શુભવીર ભણંત | સ | જિમ | ૮ | છે કાવ્યું અનશનં ૧ કુમતબોધ ૨ છે છે અથ મંત્ર ઓ હીં શ્રાઁ પરમ શ્રી વીર થીણદ્વિત્રિકદહવાય નૈવેદ્ય ય સ્વાહા છે અષ્ટમ ફલ પૂજા | છે. દુહો છે વિવિધ ફળે પ્રભુ પૂજતા, ફળ પ્રગટે નિર્વાણ છે દર્શનાવરણ વિલય હવે, વિધટે બંધનાં ઠાણ ૧ છેઢાળ આઠમી રાગ ફાગ દીપચંદીની ચાલ છે હેરી ખેલાવત કાન્હાઈયાં. નેમીસર સંગલે ભઈયા –એ દેશી હેરી ખેલું મેરે સાહેબિયા, સંગે રંગે સુણ હે ભઈયા . હેરીટ અબિલ ગુલાલ સુગંધ વિખરીયા, Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો " - કનક કળી કેસરિયા | હેરીટ છે ૧ છે ખારેક બીરા ફળ ટેટી, પૂજે ફળ થાળે ભરિયા છે ફાગ ગાન ગુણ તાન બજેયાં, દર્શનાવરણ ભયે ડરીયા છે હેરી છે જે છે એ પ્રભુદર્શન વિણ ભવ ફરીયા, કુદેવ કુતીરથ વર્ણવિયા છે કુગુરુ કુશાસ્ત્ર પ્રશંસા કરીયા, મિથ્યાત્વધર્મ હઈયે ધરિયા | હારી૩ બહેત દુખે બહુ શોક ભરિયા. સમક્તિ દૂષણ આચરિયા છે કુવ્રત પાળે ને ચાલે અનઈયા પરમેષ્ઠિ ગુરુ ઓલવીયા હેરીટ છે જ પડણિયા ગુરૂ અચ્ચાસણિયા, ભગવઈ ભાખે ગણધરીયા દર્શનાવરણીકમ ઘેરૈયા, તીસ કેડાડી સાગરિયા ! હેરી ૫ એને બંધક બંધ ઘટયા, સાંયુકી આણું શિર ધરિયા છે શૃંગી લવણ મધુરી લેહરિયા, શ્રી શુભવીર પ્રભુ મળિયા. હારી છે ૬ - કાવ્યું છે શિવતરે ૧ શમરસે ૨ ત્ર ઓ હ શ્ર પરમ શ્રી વીર છે દ્વિતીયદર્શનવરીયકર્મ દહનાય છે ફલં ય સ્વાહા છે કળશ ગાયો ગાશે રે મહાવીર છે ઇતિ દ્વિતીય દિવસે ધ્યાપનીય દર્શનાવરણીયકર્મ સૂદનાર્થ દ્વિતીય પૂજાષ્ટક સંપૂર્ણ મા Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૪૭ પંડિત શ્રી વીરવિજત ચાણકારી પૂજા પંચમ દિવસેધ્યાપનીય આયુકર્મસુદનાથ પંચમ પૂજાક-પ્રારંભ(આ પૂજામાં જોઈતી ચીજોનાં નામ) ૧. સાકરનું પાણી, ૨. કેશર, ૩. જાઈ, અને ચંબેલીનાં ફૂડ, ૪. કુંદડું દશાંગ, ૫. ધૂપ, ચાર દિવેટને દીપક, ૬. અખંડ ચેન, ૭. નૈવેદ્ય, ૮. ફળ. મે પ્રથમ જલપૂજા છે છે દુહા છે પંચમ કર્મતણી કહું, પૂજા અષ્ટ પ્રકાર છે મેહરાય દરબારમાં, જીવિત કારાગાર છે ૧ચાર અઘાતી આઉખા, બંધદય સુવિચાર છે સત્તા પણ જેડિયે, અધ્રુવપદ નિરધાર | ૨ | ચાર ગતિમાં જીવડે, આયુકર્મ ને યોગ બંધ ઉદયથી અનુભવે, સુખદુ:ખ કેરા ભાગ ચરમશરીરી વિણજિકે, જવ ઇણે સંસાર છે સમય સમય બાદ સહી, કર્મ તે સાત પ્રકાર છે ૪૫ અંતરમુહુર્તે આઉખું, ભવમાં એક જ વારા બાંધી અબાધા અનુભવી, સંચરિયા ગતિ ચાર ૫ એમ પુદ્ગલ પરાવર્તના, કરી સંસારે અનંત નિર્ભયદાયકનાથજી, મળિયો તું ભગવંત છે ૬ જળપૂજા જુગતે કરી, ધરી પ્રભુચરણે શીશ છે ચાર પય. ડીમાં સુરગતિ, દાયક ઠાણ કહીશ૭. Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૪૮ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છે છે ઢાળ છે શીતલજિન સહજાનંદીએ દેશી છે તીર્થોદક કલશા ભરિયે, અભિષેક પ્રભુને કરિયે ! પ્રા તિહારજ શોભા ધરિયે, લઘુ ગુરુ આશાતના હરિયે સલૂ ણ સંત એ રીતે કીજે, દેવઆયુ લહે ભવ બીજે પ સ છે ૧૫ પરમાતમ પૂજા ચાવે, સમતારસ ધ્યાન ધરાવે શેક સંતાપ અલ્પ કરાવે, સાધુ સાધવીને વિહરાવે છે સારા ગુણી રાગ ધરે વ્રત પાળે, સમકિત ગુણને અજવાળે છે જયણ અનુકંપા ઢાળે, કરે ગુરુવંદન ત્રણ્યકાળે . સત્ર || ૩ | પંચાગ્નિ તાપ સતા, બ્રહ્મચારી વનમાં વસંતા છે કષ્ટ કરી દેડ દમંતા, બાળ તપસી નામ ધરતા ! સત્ર | | ૪ બંધ કરતો સાતમે જાણે, ઉદયે ચોથો ગુણાગે, ઓધે સુરઆયુ પ્રમાણે, સત્તા ઉપશમ ગુણઠાણે સાથે મેપા લોક લોકોત્તર ગુણધારી, અંતે પરિણામ સમારી, દેવલોકમાહેઅવતારી, શુભવીર વંચન બલિહારી સગાદા છે. કાવ્ય તીર્થોદકૈ૦ બ સુરનદી રા જનમનેo ૩ છે મંત્રીઓ હ શ્રી પરમ મિતે વીર દેવાયુબંધસ્થાનનિવારણય જલ યવાહા દ્વિતીય ચંદન પૂજા | | દુહા છે પર્યાપ્તિ પૂરી કરી, સમકિતદષ્ટિ દેવો ન્ડવણ વિલેપન કેશરે, પૂજે જિન તતખેવ . ૧ Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજ્યજીકૃત ચાસપ્રકારી પૂજા ૩૪૯ แ રવિ U ઢાળ ૫ કોરયા વેશ્યા કહે રાગીછ, મનેાહર મનગમતા એ દેશી u દુનિયામાં દેવન દૂજા જી, જિનવર જયકારી । કર્ અંગે વિલેપન પૂછ જિ॰ ॥ તિમ સમક્તિ સુરે પૂજેછ જિ॰ ॥ મિથ્યાત્વી પણ કેઈ ભૂજે જીરા જિ॰ ॥૧॥ તિહાં પહેલી ભવન નિકાયજી ।। જિ॰ ! એક સાગર અને ધિક આયજી ૫ જિ॰ ॥ ઉત્તરથી દક્ષિણુ હીણાજી જિના નવમાં દાય પલિય તે ઉણાજી !! જિ॰ ॥ ૨ ॥ વ્યંતર એક પયિનું આય∞ । જિ॰ ll સુખ સાહેબ ત્રીજી નિકાયજી ॥ જિ॰ !! સહસ લક્ષ વરસ અધિકરે છ !! જિ॰ ચંદ્ર પલ્યાપમ પૂરે છ જિ॰ ll ૩ ! ગહ રિખ તારક જોડાયજી ।। જિ !! પલ્ય અર્ધ ને ચેાથે પાયજી જિ સૌધમે સાગર ક્રાયચ્છ ા જિ॰ !! ખીજે અધિકેરાં હાયજી ॥ જિ॰ !! ૪ ૫ દાય કલ્પે સગહિય જાણેાછ જિ॰ ॥ એ પરમાણુ પરિમાણેા છ ૫ જિ॰ ૫ દશ ચઉદ્દેશ સત્તર દીજે જીરા જિ ! મહાશુક્ર લગે તે લીજે છ ! જિ॰ ॥ ૫ ॥ હવે કીજે અધિક એક એકે છાજિ॰ ! એકત્રીસ નવ પ્રેવેકે જી ! જિ॰ ! તેત્રીશ તે પચ વિમાનેજી !! જિ॰ સમક્તિદષ્ટિ તિહાં માને છ ! જિ!! ૬૫ શિવસાધક ખાધક ટાણે છ ા જિ॰ । સુરસુખ તે દુ:ખ કરી જાણેજી Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૫૦ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છો છે જિગ કલ્યાણક રંગે ભીનાજી છે જિ૦ | શુભવીર વચન રસ લીના જિ. ૭. કાવ્ય જિનપતે. ૧ સહજકર્મ ૨ છે. મંત્ર ઓ હજી પરમ શ્રીમતે વીરા સુરાયુનિંગડભંજનાય છે ચંદન ય સ્વાહા ! છે તૃતીય પુજા છે દુહા ! ત્રીજી કુસુમની પૂજના, પૂજે નિત્ય જિનરાય છે પંડિત સંગ કરે સદા, શાસ્ત્ર ભણે ઘરે ન્યાય છે ? ન્યાયે ઉપાર્જન કરે, જયણાયુત મુનિદાન છે ભટકભાવે નવિ કરે, આરંભ નિંદા ઠાણ છે રે ! પરઉપકારાદિ ગુણે, આવે મનુએનું આય છે તુજ શાસનરસિયા થઈ શિવમારગ કેઈ જાય છે ૩ છે | ઢાળ છે ત્રીજી આસણુશ ગી–એ દેશી કુસુમની પૂજા કર્મ નસાવે, નાગકેતુપરે ભાવે રે સુણજે જગરસ્વામી છેઆયુનકાચિત છે પણ તહવિ, કર્મનું એર હઠાવે રે સુ છે ૧શ્રેણિક સરિખા તુજ ગુણરાગી, કર્મની બેડી ને ભાગી રે સુ છે સુકુમાલિકા ઉપનય ઈહાં ભાવે, સાર્થવાહ ઘર લાગી રે છે સુ ૨ | ત્યાશી લાખ પૂરવ ધરવાસે, જિનવર વિરતિ ન આવે છે Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પતિ શ્રી વિવિજ્યકકૃત સહપ્રકારી પૂજા ૩૫૧ છે સુરા | બંધનુરિયસત્તા ઉદયેથી, કેવળી અંતે ખપાવે રે છેસુત્ર ૫ ૩ ત્રણ્ય પલ્યોપમ યુગલિક આયુ, કપત ફળ લીના રે || સુસંખાયુ નર શિવ અધિકારી, જાય તે ભવ વ્રતહીના રે | ૪ | પૂરવ કેડી ચરણફળ હારે, મુનિ અધિકેરે આય રે સુ | શ્રી શુભવીર અચલસુખ પાવે, ચરમ ચોમાસું જાય રે ! સુણજે જગસ્વામી છે ૫ કાવ્ય સુમનસા ૧સમયસારા ૨ છે અથ મંત્ર ઓ હો શ્રી પરમ શ્રીમતે વીર નરાયુનિ વારણા પુષ્પાણિય સ્વાહા છે ચતુર્થ ધૂપપૂજા | દુહા ! કર્મ સમિધ દાહન ભણું, ધૂપઘટા જિન ગેહ કનક હુતાશન યોગથી, જાત્યમયી નિજ દેહ છે ૧ | જિનગુણ રંગ સુગંધમેં, છલક્ત ઝલકત હંસ | આયુ કલંક ઉતારતાં, શોભે નિર્મળ વંશ છે ર છે નિર્મળ વંશ નિહાળીને, કુળવંતી ઘર નાર છે પરઘર રમત દેખીને, સમજાવે ભરતાર છે ૩૫ !! ઢાળ (રાગ–ગ આશાવરી, ઉઠ ભમરા કંકણી પર બેઠા, નથણસે લલકારંગી, ઉડ જારે ભમરા તુજ મારૂંગી) જિનગુણ ધૂપઘટા વાસંતી, કુળવંતી પરદારૂગી છે Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૫ર વિવિધ પૂજાસગ્રહ ભાગ છો મત જારે પિયાનુજ વારંગી . બાલખેલમેં નવિ બતલાયો, અબ નયને લલકારંગી છે મતi ૧ | માત પિતા સયણ લજવાતે, લાજત દશ દીય દારંગી મત ૦ છે એ તુજ ખ્યાલ ખુરો દુનિયા મેં, કયા મેં મુખ દેખારૂંગી મત | ૨ | રયણી ઘર ચાર ફિરત હૈ, પિયુ હરરોજ પિકારંગી મ૦ ઈતને દીન ઓઝલમેં રહેતી, સહેતી દુનિયા ગારંગી છે મ છે ૩છે તનલોક સાહિબકી આના, મેં તેરે શિર ધારૂંગી માદાપક તસું મંદિર રહેનાં પરઘર ચાર વિસારુંગી મ. ૪ ચાર સજજાયે ફૂલ બિછાઉં, છતિયાંસે બિ લગારંગી મને રંગમહેલમેં સહેલ કરંતાં, ગોદમેં પુત્ત રમારંગી છે મટે છે૪ ૫ ગંગાનીરસે અંગ પખારૂં, નાથ સગાંસે તારગી મ૦ નવલ વધૂસે પુત્તપતી, સખિયાં ગીત ઉચ્ચારૂંગી છે મ૦ છે શ્રી શુભવીર ચતુર ચેરીમેં, શિર પર લુણ ઊતારંગી મ૦ છો છે કાવ્ય અગરુમુખ્ય ૧ નિજગુણાક્ષય છે ૨ છે અથ મંત્ર ઓ હીં શ્રી પરમાનરાયવિંગમાદંતરંગકુટમ્બપ્રાપ્ત . શ્રીમતે વીરજિનંદ્રાય ધૂપં યજામહે સ્વાહા છે પંચમ દીપક પૂજા છે | દુહા છે મનમંદિર દીપક જિસ્ય, દીપે જાસ વિવેક તસ તિરિઆયુ નહિ કદા, થાનક બંધ અનેક Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજયજીકૃત ચોસઠપ્રકારી પૂજા ૩૫૩ ૧ ઢાળ ચોરી વ્યસન નિવારી–એ દેશી દીપપૂજા જિનતણી, નિત કરતાં હે અવિવેક તે જાય કે અવિવેકે કરી આતમા, બંધ પાડે છે તિરિયંચનું આય કે અજ્ઞાની પશુ આતમા ૧ એ આંકણી છે શીળરહિત પરવંચકા, ઉપદેશે હે પશે મિથ્યાત કે છે વણિજ કરે કૂડ તેલશું, મુખ ભાંખે હે કુકર્મની વાત કે અવે છે ૨ વસ્તુ ઉત્તમ હીણ જાતિશું, ભેળવીને હે વેચે નાદાન કે માયા કપટ કૂડ શાખિયે, કરે ચરી હે નિત્ય આરતધ્યાનકે અને ૩ થઈ ધરાલી સાધવી, શેઠ સુંદર હે નંદન મણિયાર કે જે અવિવેકે પરભવ લહે, ગેહજાતિ હે દેડક અવતાર કે અo | ૪ | કૂડ કલંક ચઢાવતા, નીલ કાપત હો લેક્ષા પરિણામ કે શ્રી શુભવીરના નિંદકી, તિરિઆયુ હો બાંધે એણે કામ કે છે અજ્ઞાની છે ૫. આ કાવ્યો ભવતિ રીપ૦ ૧ શુચિમનાભ૦ ૨ છે અથ મંત્ર હીં શ્રી પરમ તિર્યગાયુબંધસ્થાનનિવારણાય છેશ્રીમતે વિરજિનેકાય છે દીપ ય છે સ્વાહા છે ષષ્ટ અક્ષત પૂજા છે છે દુહો અક્ષતપૂજા કીજીએ, અક્ષયપદ દાતાર છે પશુ રૂપ નિવારીને, નિજરૂપે કરનાર ૫ ૧ છે ૨૩ Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૫૪ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો તે ઢાળ છે મનમેહન મેરે–એ દેશી છે તુમ અમ પહેલે એકઠા, મનમોહન મેરે ! મળીયા વાર અનંત ! મ0 | શીધ્રપણે કેમ સાહિબા કેમ છે આપ હુઆ ભગવંતો મ૦ ૧છે આળસુ મંદપરાધીને એમ છે અંતર પડી જાય તે મટે છેએકલડા મેં આચર્યો | મ | તિરિય ગતિનાં આય એ મ૦ મે ૨ | એકેદ્રિય માંહે રહ્યો છે મને બાવીસ વરસ હજાર મ છે ક્ષુલ્લકભવ સત્તર કર્યા છે મ૦ શ્વાસે શ્વાસ મઝાર પામ ૦ ૩ બેઈદ્રિય ગુરૂઆયુથી મટે છે. જીવે વરસ તે બાર .. મ0 | ઓગણપચાસ વાસરા મા તેઈદ્રિય અવતાર | મ | ૪. છમાસી ચઉરિટ્રિયા મ૦ | પલ્ય પર્ણિદી તીન મો બંધ કહ્યો સાસ્વાદને મટે છેઉદયે પંચમ લીન છે મોપા સત્તા ખસી ગઈસાતમેં એ મ0 | પૂજ્ય હુઆ શુભવીર છે મ0 | હું પણ મળિયે અવસરે છે મ૦ છે પૂનું અક્ષતે થઈથીર છે મ૦ ૫ ૬૫ છે કાવ્યું છે ક્ષિતિતલે છે ૧. સહજભાવ૦ ૨ મંત્રાએ હી શ્રી પરમo શ્રીતિર્યગાયુનિવારણ્ય શ્રીમતે વિરજિનંદ્રાય અતાનું ય એ સ્વાહા ! ! સપ્તમ નિવેધ પૂજા | | દુહા અણુહારી પદ મેં કર્યો, વિગ્નેહગઈય અણુત છે નૈવેદ્ય પૂજા ફળ દિયો, અણુહારી પદ સંત ૧ | Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજ્યજીકૃત ચોસઠપ્રકારી પૂજા છે ઢાળ માતા યશોદાજી હુલાવે, ભાવ્યે મન ગોપાલ, બાળપણે વાદ્યો–એ દેશી આહાર કરતાં અહોનિશ મા, ના ઈણે સંસા૨, સાંભળ વિશરામી છે નેવેદ્ય થાળ ઠવી જિનઆગે, માગું પદ અણહાર છે સાંઢ છે દેતાં નહીં તુજ વાર છે સાંઢ છે તુજ સરિખ દાતાર છે સાંનહીં કોઈ આ સંસાર | સાં છે ત્રિશલામાતા મલહાર છે સાંઢ છે મુજ અવગુણુ ન વિચારો સાં છે ૧મદ મત્સર લોભી અતિ વિષયી, જીવતણો હણનાર છે સાંજે મહારંભી મિથ્યાતિ ને રૌદ્રી, ચેરીને કરનાર છે સાં ઘાતક જિને અણગાર છે સાંવ ! વ્રતને મંજણહાર માં સાં છે મદિરા માંસ આહાર સાંજે ભેજનનિશિઅંધાર છે સાં. ૫ ગુણ નિંદાને ઢાળ છે સાવ લેશ્યા ધુર અધિકાર છે સાં છે નારકીમાં અવતાર સાંવ ઈણે લક્ષણ નિરધાર છે સાં૦ | અવગુણને નહીં પર છે સાંઢ છે પણ આવ્યો તુજ દરબાર ! સાંવ નિજરૂપદિયો એકવાર સાં. જેમ વિદ્યાધાર ઉપગારો સાંવ સંજીવની બુટી ચાર છે સાંજે સાજો કીધો ભરતાર છે સાવ ! શુભવીરા વડે આધાર છે કાવ્યું છે અનશનં૦ ના કુમતધo ૨ ૫ મંત્ર છે એ હી શ્રી પરમળા નરકાયુબંધસ્થાન-નિવારણાય શ્રીમતે વીરજિસેંકાય છે, નૈવેદ્ય યo | વાહ ! Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫૬ વિવિધ પ્રજાસમહ ભાગ છે છે અટમ ફલ પૂજે છે ! દુહા ! બંધન બેડી ભંજવા, જિનગુણ ધ્યાન કુઠાર છે ફળપૂજાથી તે હવે, ફળથી ફળ નિર્ધાર છે ૧ | એ હાળા પરિગ્રહ મમતા પરિહાર–એ દેશી ફળપૂજા વીતરાગની, કરતાં દુ:ખ પલાય છે સલુણે અરિહાપૂજ અચકા, જીવ તે નરકે જાય છે સલુણે ૧ . બંધ સમય ચિત્ત ચેતિયે, યે ઉદયે સંતાપ સવ શોક બધે સંતાપથી, શોક નરકની છાપ | સ | બંધનારા ઇગ તિગ સગ દશ સત્તરૂ, બાવીશ ને તેત્રીશ , સ) સાગર સાતે નરકમાં, નારકી પાડે ચીસ ! સો બંધ | ૩ | દશવિધ દાહક વેદના, વિતરણનાં દુ:ખ છે સત્ર પરમાધામી વશ પડ્યા, ઘડીય ન પામ્યા સુખ છે સને છે બંધ | ૪ જાતિસ્મરણે જાણતા, અનુભવિયા અવદાત છે સટ છે તો પણ રાવણ સુઝતા, લક્ષમણશું કરી ઘાત | સ | બંધ - ૫ ૫ ૫ પરમાધામી દેખીને, નાખે અગ્નિમઝાર છે સટ છે જેથી નરકે બૂઝવ્યા, સિદ્ધે તેણી વાર | સ | બંધ છે ૬. રાય વસુ નરકે પડ્યા, સુભૂમ સરિખા વીર સર સાંભળી હાંડાં કમકમે, પ્રજ વછૂટે શરીર . સર ! બંધ ! છ છે આદિ તુરિય બંધ Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજયજીકન ચાસઠપ્રકારી પૂજ ૩પ૭. ઉદયથી, સત્તા સાતમે ટાળ છે સત્ર | કર્મસૂદન તપ ફળ દીયો, શ્રી શુભવીર દયાળ ! સત્ર એ બંધ છે ૮ છે કાવ્યું છે શિવતરે ૧ શમરસ ૨ . આ મંત્ર છે એ હી શ્રી પરમ છે નરકાનિંગડવિફલત્વાય શ્રીમતે વીર છે ફલાનિ ય સ્વાહા છે _ કલશ ગાય ગાયે રે મહાવી૨૦ છે ઈતિ પંચમ દિવસેધ્યાપનીય આયુ:કર્મસદનાર્થ પંચમ પૂજાન્ટક સંપૂર્ણમ | ષષ્ઠ દિવસે ધ્યાપનીય નામકર્મસૂદનાર્થ છે ૫ ષષ્ઠ પૂજાષ્ટક-પ્રારંભ (આ પૂજામાં જોઇતી ચીજોનાં નામ) ૧. દૂધ, અભિષેક, ૨, સુવર્ણ સાથે ઘસેલું કેસર, ૩. પંચવણું ફૂલે જાળી ભરીએ, ૪. દશાંગ ધૂપ, ૫. બે દીવેટને દીપક, એવા એકસે ને ત્રણ દીપક કરી વંશમા ધરીએ, ૬. અસ્ત પંચવણ ચખા, ૭. નેવેધ, ૮, ફળ, છે પ્રથમ જલપૂજા ! પ્રણમું શ્રી શંખેશ્વર, સાહિબ સુગુણ પવિત્તા મુજ શુ ઉપકારે કરી, ક્ષણ ક્ષણ આવે ચિત્ત ૧નામકરમ હવે દાખવું, ચિત્રક સરિખું જેઠ નટ જેમ બહુરૂપ કરે, તેમ શુભ અશુભે તેહ છે ર છે ઉંચ નીચ દેહાકૃતિ, Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૫૮ વિવિધ પૂજાસ ગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો ખંપણ દેહે હોય છે કૃષ્ણ નીલ જાડે ઘણું, અશુભ નામ તે જોય કા રૂપે હરિબળ સારિખા, તે શુભ નામ વખાણ ! મધ્યતનું પીત ઉજળા, સુંદર રાતે વાના જૈનધર્મ રાતે રહે, ગાય ગુણ ગુણગ્રામ છે તેણે શુભ નામ તે સંપજે, ઈતર અશુભ તે નામા | પાા નામકર્મ દૂરે કરી, પામ્યા ભવને પાર છે સિદ્ધ અરૂપી પદ ભણી, પૂજા અષ્ટપ્રકાર છે ૬ a ઢાળ સુતારીના બેટા તને વિનવું રે લ–એ દેશી - પિડાયડી ચૌદ પખાળવારે લોલ, અભિષેક કઅરિહંત જે જસ જ્ઞાનદશ રળિયામણી રે લોલ ! કરે જ્ઞાની કરમને અંત જ્ઞાનીની ગોઠડી મીઠડી રે લોલ છે ૧ | નર, દેવ, નિરિય, તિરિયા ગઈ રે લોલ છે ઈગ, વિગલ, પર્ણિદિ જાતિ જે છે તરુ કેડે, કીડી, માંખી થયો રે લોલ, શું વખાણું આપણી બુનિયાત છે. જ્ઞા, મારા તનુ ઉરલ વિવ્વિાહારગા રે લોલ, તેમ કર્મ અનાદિના સાથ જે છે ત્રણ આદિ ઉપાંગને ટાળવા રે લોલ, તુજ સરિખ ન મળિયો નાથ છે !! જ્ઞા) ૩ | ઈણે નામે બંધન સંધાતના રે લોલ, પણ બંધક ગ્રાહક પાંચ જે ષટુ સંઘયણ આદિ કેવલી રે લોલ, વજાઋષભનારાચ જે જ્ઞા છે ૪ સંસારે ઋષભનારા છે રે લોલ, Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પતિ શ્રી વીરવિજયજીકૃત સપ્રકારી પૂજા ૩૫૯ નારાચ અરધનારા પ કિલિ છેવટું પંચમ કાલમાં રે લોલ, ગયાં રત્ન રહ્યાં તનુ કાચજો ! જ્ઞાવ છે ૫ | સમચરિંસ નિમ્મોહ સાદિયે રે લોલ, કુબડું વામણુ સંઠાણુ જો . હુંડવાળાનું એકે ન પાંસરું રે લોલ, હવે વર્ણાદિવીશ પ્રમાણે જે છે જ્ઞા) | ૬ || ગંધ વણું સરસ રસ પગલારે લોલ, વીશ સેલ બોલે ગ્રહવાય જે જીવ યોગ્ય ગ્રહણ અડ વર્ગનું રે લોલ, રાગ દ્વેષને રસ ઘેલાય છે છે જ્ઞાત્ર છે ૭. અનુપૂર્વીં કહી ગતિ ચારની રે લોલ, જાય તા ઋષભ ઘર નાથ જે છે શુભ અશુભ ચાલ ઈડી કરી રે લોલ, શુભવીરને વળગે હાથ જે છે જ્ઞાનની ૦૮ કાવ્ય તીર્થોદકે સુરનદીઓ આ જનમનેo ૩ મંત્રાઓ હ શ્રધ્ધ પરમ પિંડપ્રકૃતિવિદનાયા શ્રીમતે વીરજિનૅાય જલં યજામહે છે સ્વાહા ! છે દ્વિતીય ચંદન પૂજા | | દુહો દશ તિગ જિન ઘર સાચવી, પૂછશું અરિહંત ! દશ યતિધર્મ આરાધીને, કરૂં થાવર દશ અંત ૧ ૧ ઢાળ વ્રજના વાલહાને વિંનતિ રે–એ દેશી છે સાતે શુદ્ધિ સમાચરીરે, પૂછશું અમે રંગે લાલ કેશર ચંદનશું ઘસી રે, સ્વામી વિલેપન અંગે લાલ લાલ સુરંગી સાહિબે રે ૧ ભૂ, જળ, જલણ અનિલ તરૂ રે, થાવર પંચ પ્રકારે લાલ સૂક્ષ્મ નામકરમ થકી રે, ૧. કંચનશુ-પાઠાં Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ૩૬૦ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો ભરિયા લેક મઝારે લાલ લાલ છે રા નિજ પર્યા. પ્તિ પૂર્યા વિનારે, મરતા તે અપજત્તા લાલ ! સાધારણ તરજાતિમાં રે, જીવ શરીરે અનંતા લાલ કે લાવે છે ૩ અંગ ઉપાંગ જે થિર નહીં રે, નામ અથિર તે દીઠા લાલા નાભિ હેઠેઅશુભાકૃતિ રે, દુર્ભગલોક અનિઠે લાલ છે લાટ છે ૪ કે ન ગમે જે સ્વર લોકમાં રે, દુ:સ્વર ખેદનું ધામો લાલ છે સાચું, લોકને નવિ ગમે રે, વચન અનાદેય નામે લાલ લાગે છે કે શ્રી શુભવીરને નવિ હવે રે, એ દશમાંહેની એક લાલ કે લાવ ને ૬ . . કાવ્ય જિનપતે ૧ સહજકર્મ છે ? અથ મંત્રાએ નહીં શી પરમ સ્થાવરદશકનિવારણાર્ય શ્રીમતે વીરજિનેકાયા ચંદન યજામહે સ્વાહા એ તૃતીય પુપપૂજા | | | દુહા ! એ દશ પયડિ પાપની, પાપે બંધ કરંત છે ત્રણ દશ પામે છવડે, જિમ અંશે પુણ્યવંત છે છે ઢાળ રહે હે રે જાદવ દો ઘડિયાં—એ દેશી છે રહે રહો રે રસભર દો ઘડિયાં, દે ઘડિયાં દિલસે અડિયાં રહે છે એ આંકણી તે કુસુમની પૂજા કરી ફળ માગું, પરમાતમ પાઉ પાડિયા રિહેબ પુણ્ય ઉદય ત્રસ Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજયજીકૃત ચોસઠપ્રકારી પૂજા ૩૬૬ નામ ધરા, અબ તુમ વાર નહી ઘડિયાં છે રહો ના વિગતેંદ્રિ પંચદ્રિ કહાયો, પ્રભુ ઓળખાણ હવે પડિયાં છે રહે છે બાદર નામ જે નજરે દેખે, ઉવેખે કેમ નજરે ચડિયાં રહે છે ર છે થઈ પર્યાપ્ત લબ્ધિકરણે, ચરણે આ ન વિછડિયાં રહે છે એક તનુ એક જીવ હાવે, પ્રત્યેકમાં પણ અમે વડિયાં છે રહે છે. ૩દંતાદિક તનુ થિર ચિરનામે, તહવિ મન અમે થિર કરિયાં રહે૦ | નાભિ ઉપર તનુ શુભ સહુ દેખે, તેણે તુમ હૃહય. કમળ ઘરિયાં રહોટ છે જ છે સરવને વાલ્હો સુભગણી લાગું, જબ અમ ઘર તુમ પાવડિયાં રહે છે સુસ્વર સુણતાં લાગે મીઠ, તુમ ગુણ અંબા મંજરિયાં રહે છે છે પા આદેય નામ વચન જગ માને, શ્રી શુભવીર મુખે ચડિયાં રહે છે. જસ ગુણ ગાવે લોક બનાવે, તે જસ નામ તે તુમ વડિયાં છે રહો. | ૬ છે ૧ કાવ્ય સુમનસા ૧ સમયસાર છે ૨ છે અથ મંત્ર ઓ હો શ્રો પરમ ત્રસદશકનિવારણાર્ય શ્રીમતે વીરજિદ્રય પુષ્પાણિ યજામહે સ્વાહા છે ચતુર્થ ધૂપપૂજા છે દુહો ધૂપે જિનવર પૂછયે, પ્રત્યેક દાહનહાર છે પડિ ન જાયે મૂળથી, જબ લગે એ સંસાર છે ૧ Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૬૨ વિવિધ પૂજા સંગ્રહ ભાગ છો ઢાળ છે વિર જિર્ણોદ જગત ઉપકારી –એ દેશી છે આજ ગઈમન કેરી શંકા, જબ તુજ દર્શન દીઠજી ! દૂર ગઈલેક સન્ના છારી, આગમ અભિય તે મીઠજી ! છે આજ૧ ગુરુ લઘુ અંગે એક ન હોવે, અગુસંલધુ તે જણજી | સાસ ઉસાસ લીએ પજજો, સાસસાસ પ્રમાણુ જી | આજ૦ | ૨ | લંબગાત્ર મુખનાં પડછભી, પડિ ઉદય ઉપધાતાછા બળીયે પણ નવિ મુખ પર આવે, નામ ઉદય પરાધાતાજી આજ | ૩ તાપ કરે રવિબિંબ જે જીવા, આપ નામ કહાયજ છે અંગઉપાંગ સુતાર પુતળિયાં, નિર્માણ ઘાટ ઘડાયજી ! આજ ૦ ૪ વૈક્રિય સુર ખજુ આ શશિબિબે, તાપ વિના પરકાશ જી ઉદ્યોત નામ કરમ મેં જાણ્યું, આગમ નયન ઉજાસ છNઆજ પા કેવળ ઉપજે ત્રિભુવન પૂજે, વદે અતિશય ગંભીરજીપજિન નામ ઉદસમવસરણમાં બેઠા શ્રીગુભવીરછાઆજવાદા આ કાવ્યં અગરુમુખ્ય છે ૧ નિજગુણાક્ષય છે ૨ છે અથ મંત્રા ઓ હોં શ્રૌ પરમ પ્રકાષ્ટકપ્રકૃતિનિવારણાયા ૧ શ્રીમતે વીરજિસેંકાય છે ધૂપં યજાગ રે સ્વાહા છે પંચમ દીપક પૂજા છે છે દુહા છે. વિશ કડાકડી સાગરૂ, મુળ ગુરૂ થિતિ બધાય છે ઉત્તર પડિ નિહાળવા, દીપક પૂજા રચાય છે ૧છે Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૬૩ પંડિત શ્રી વીરવિજ્યજીકન ચોસઠપ્રકારી પૂજા ઢાળ સાહિબા મોતી ઘો હમાર–એ દેશી દીપક પૂજા જ્યોતિ જગાવું, ઉત્તર પડિ તિમિર હરાવું સાહિબ ચિતિબંધ ખપાવ્યો, સેવકને હવે લાગ તે ફાવ્યો છેસાહિબા સંસાર અટારો, મેહના મુજ તારો ૧ એ આંકણી પ સહમ વિગલતિગ બંધ અઢાર, મણુએ દુગે પન્નર અવધારો સંધયણગિઈ જુગલ કરીશ, દસ ઉપર દુગપુટ્ટી તે વીશ છે સાથે | ૨. સુરભિ મધુર સીત શુભ ચઉ ફાસ, થિર છ સુગઈ સુરદુગ દશ ખાસા પીતાબ્લે વળી રક્ત કષાય, નીલ કટુક વળી કૃષ્ણ તીખાથે સા | ૩ | સાડાબાર પન્નર યુગ એકે, સાડા સત્તર વીશ ઠવિયે વિવેકે ક્રિય નિયતિરિ ઉરલ દુશંકા, તેઓ પણ અથિર છ તસ સાસ ચઉદ્ધા છે સાવ ૪ થાવર કુખગઈ જાતિ પશૃિંદી, પાપ ફરસ દુરગંધએગિંદી છત્રીસ પડિને વીશશું જેડી, સઘળે સાગર કડાકોડી છે સા૦ | ૫ | આહારક દુગ જિનનામ કરે તો, સાગર એક કડાછેડી અંતે જે જિનનામ નિકાચિત કીજે, તે શુભવીર હવે ભવ ત્રીજે | સાહિબ તેં ચિતિબંધ ખપાવ્યો છે ૬. કાવ્યું છે ભવતિ દીપ) ૧ શુચિમનાત્મe ૨ મંત્ર–ઓ હીંછી પરમ નામકર્મસ્થિતિબંધ નિવારણાય છે શ્રીમતે વીરજિનેવાય છે દીપ ય સ્વાહા Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩% વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છો ષષ્ઠ અક્ષત પૂજા છે વન ચઉં તેઅ કમ્મણ, અગુરુલઘુ નિર્માણ ઉપઘાત નવ ધ્રુવનંધિ છે, અડવન અધુવા જાણ છે ઢાળ ના ત્રીજે ભવ વર થાનક તપ કરીએ દેશી અક્ષત પૂજા જિનની કરતાં, નામ કરમ ક્ષય જાવે છે નામની સરવ અધાતિ પડિ, વરતે નિજ નિજ ભાવે રે પ્રાણી! અરૂપી ગુણ નિપજાવા પૂજ્યની પૂજા રચા રે પ્રાણી છે ૧છે એ આંકણી થાવર ચઉ આ તપ છેવટું, હુંડ નિરયદુગ જાણું છે ઈગ દુતિ ચઉ જાતિ જીઉ બાંધે, પામી પ્રથમ ગુણઠાણું રે છે પ્રાણી છે રે ! મક્ઝાગિઈ સંઘયણ તિરિ દુગ, દેહગ તિગ ઉદ્યોત અશુભવિહાયોગતિ સાસ્વાદન, બંધ કહે ભગવંત રે છે પ્રા છે ૩૫ મણુઅ ઉરલદુગ પુરસંઘયણુ, એથે બંધ કહાવો અજસ અથિર દુગ છઠે બધે, દશમે જસ બંધાવે રે છે પ્રાણી છે ૪૫ અગુરુલઘુ ચઉજિન નિરમાણુ, સુરદુગ, સુગઈ કહિયે તસ નવ ઉરલ વિણ તણુવંગ, વર્ણાદિક ચઉ લહિયે રે છે પ્રાણી છે પણ આ સમચઉરંસ પર્ણિદી જાતિ, બાધે અડ ગુણઠાણે બંધહેતુ શુભવીર ખપાવે, ઉજજવલ ધ્યાનને ટાણેરે છે પ્રાણી ૬ Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પતિ શ્રી વીરવિજયજીત સમ્રકારી પૂજા ૩૫ છે કાવ્યં ક્ષિતિતલે ૧ સહજભાવ૦ ૨ જ મંત્રાઓ હો શ્રી પરમ૦ નામકર્મબંધનિવારણય શ્રીમતે વીરજિનેવાય છે અક્ષતાનું યજામહે સ્વાહા સપ્તમ નૈવેધપૂજા ! || દુહા ચઉવન તેઅ કમ્પણ, નિમિણ અથિર થિર દેય છે અગુરુલધુ ધ્રુવ ઉદયિની, શેષ અઘુવ તે બેય ૧ / - ઢાળ દેખે ગતિ દેવની રે—એ દેશી નૈવેદ્યપૂજા ભાવિયે રે, પુદ્ગલ આહાર ગ્રહંત ભાગ અસંખે આહારતા રે, નિર્જરે ભાગઅનંત / જગતગુરૂઆપજે રે ! આપજે પદ અણહાર જવાના એ આ કણી છે એ રીતે દૂરે હુવે રે, નામ ઉદય જબ જાય છે. સુહુમતિગાય ધુર ગુણે રે, ઉદય કહે જિનરાય છે જરા બીજે વિગલ ઇગ થાવ રે, ચોથે આણુઈ જજ દેય છે પૂવ દુહગ વૈક્રિય દુગે રે, દેવનિયગતિ જોય જાય તિરિગઈ ઉદ્યોત પાંચમે રે, છઠે આહારકદેય ચરમ સંહનન તિમ સાતમે રે, ઋષભદુગ ઉપશમે હોય જાજા ઉરલ અથિર ખગઈ દુગા રે, પત્તય તિગ છ સંડાણુ છે તેઓ કમ્મ ધુર સંઘયણને રે, અગુરુલઘુ ચઉ જાણુ જાપા દૂસર સુસર ચઉવન્ના રે, નિર્માણ ઉદય સંયોગી સુભ Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૬૬ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો ગાઈજજ જસ તસ તિગે રે, નરગઈ પર્ણિદી અયોગી આજાદા જે જિનના ઉદય હુવે રે, તે તીર્થકર લીધો યોગનિરોધ કરી હુઆ રે, શ્રી શુભવીર સિદ્ધાજમાના છે કાવ્યું અનશનં ૧ કુમતબાધ છે ૨ છે અથ મંત્રએ હો શ્રી પરમ છે નામકર્મઉદયવિદાય શ્રીમતે વીરનિંદ્રાય નૈવેદ્ય ય સ્વાહા પંચમ દીપક પૂજા છે છે દુહા આહારકસગ જિણ નરદુગ, વૈક્રિયની અગિયાર છે એ અધ્રુવ સત્તા કહી, બીજી ધ્રુવ સંસાર છે ૧છે છે ઢાળ પ્રભાતે ઊઠીને માતા મુખડું જુવે–એ કશી આવી રૂડી ભગતિ મેં પહેલાં ન જાણી એ પહેલાં ન જાણી રે સ્વામિ, પહેલાં ન જાણી છે સંસારની માયામાં મેં વલોવ્યું પાણી આવી એ આંકણી છે કલ્પતરનાં ફળ લાવીને, જે જિનવર પૂજે છે કાળ અનાદિ કર્મ તે સંચિત, સત્તાથી તે ઘરે આવી નાથાવર તિરિ નિરયાયવ એ દુગ,ઈગવિગલા લીજે સાધારણ નવમે ગુણઠાણે ધુર ભાગે છાજે આવી છે ૨૫ કેવળ પામી શિવગતિગામી, શૈલેશી ટાણે ચરમ સમય દો માંહે સ્વામી, Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજયજીત રેસઠપ્રકારી પૂજા ૩૭ અંતિમ ગુણઠાણે છે આવી છે ૩ . બાકી નામ કરમની પડિ, સઘળી તિહાં જાવે છે અજરામર નિકલંક સ્વરૂપે, નિ:કર્મા થા મા આવી છે. તે સિદ્ધકેરી પડિમા પૂજ્ય, સિધ્ધમયી હોવે છે નાહી ધોઇ નિર્મળ ચિત્ત, આરીસે જોવે છે આવી પા કર્મસૂદન તપ કેરી પૂજા, ફળ તે નર પાવે છે. શ્રી શુભવીર સ્વરૂપ વિલોકી મા શિવવહુ ઘર આવે છે આવી છે ૬ છે છે કાવ્યં શિવતo | ૧ શમર ૨ મંત્ર ઓ હી શ્રૉ પરમ૦ નામકર્મસત્તાવિદાય શ્રીમતે વીરજિનંદ્રાય ફલાનિ યજામહે સ્વાહા ! છે કળશ છે ગાયે ગાયે રે મહાવીર ઇતિ ષષ્ઠ દિવસેધ્યાપનીય નામકર્મનિવારણાર્થ ષષ્ઠ છે પૂજાષ્ટકં સંપૂર્ણમ છે ti સપ્તમદિવસે અધ્યાપનીય ગોત્રકમસૂદનાય સપ્તમ પૂજાષ્ટકં પ્રારંભ (આ પૂજામાં જોઈતી ચીજોનાં નામ) ૧. સાકરનું પાણી. ૨. ચંદન, કેશર, ૩. વિવિધ ફૂલ ક. અગરબત્તી, ધૂપ. પ. બે દિવેટને દીપક. ૬. ગેમ, અક્ષત૭. નૈવેદ્ય. ૮. ફળ. Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૬૮ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો પ્રથમ જલપૂજા | | દુહા ગોત્રકરમ હવે સાતમું, વ્યાખ્યું છણે સંસાર છે ગોત્રકરમ છેદ્યા વિના, પામે ભવપાર. ૧ ચક્રદંડ સંગથી ઘડતો ઘટ કુંભાર છે ધી ભરિયો ઘટ એકમેં, બીજે મદિરા છાર છે ૨ | ઉંચ નીચ ગોત્રે કરી, ભરિયો આ સંસર છે કર્માદહન કરવા ભણી, પૂજા અષ્ટપ્રકાર છે ૩ ! ઢાળ છે રગ છે અલૈયા-બિલાવલ છે મેં કીને નહીં, પ્રભુ વિના એરશું સગએ દેશી કેશર વાસિત કનક કળશશું, જળપૂજા અભિષેક સમકિત રંગે સરસંગે, ઘર વિનય વિવેક મેં કીને સહી, યા રીત ગતકો બંધ છે યા રીત તકે બંધ છે મેં કીટ છે યા છે ૧ છે એ આંકણી છે બહુશ્રુત ભક્તિ કરતાં સઘળા, પૂજય યુગપરધાન | ગીતારથ એકાકી રહેતાં, પામે જગ બહુમાન છે મેં કી પર અજ્ઞાની ટેળે પણ ભળે, બાળે પથ્થર નાવા આલોયણ દેતે ભદ્રકને, પામે વિરાધક ભાવ મેં કી ૩ ભૌતગુરુને બાણે હણતા, પગ અણુફરસી રાય છે અજ્ઞાની મુનિ ઉગ્રવિહારી, બાજી ગરને ન્યાય | મેં કીટ છે ૪ મંડુઆ શ્રાવકને કહે Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પડિત શ્રી વીરવિજ્યજીકૃત ચેસ ટપ્રકારી પૂજા સ્વામી, હેય જિનધર્મ આશાત છે અણુજા શ્રતઅર્થ વદતાં, સાચી ગુરૂગમ વાત છે મેં કી, પપા જ્ઞાની ગુરૂની સેવા કરતાં, આરાધે જિનધર્મ અણુવ્રત ધરતે તપ અનુસરત, નિર્મદ ગુણગ્રહ ધર્મ છે મેં કીટાદા ભણે ભણાવે વળી જિન આગમ, આશાતન વરજત છે શ્રી શુભવાર જિનેશ્વર ભકતે, ઉત્તમ ગોત્ર બાંધંત મેં કીટાણા કાવ્યું તાદ છે ૧. સુરદીન ૨. જનમનેo ૩ મંત્ર હોં શ્રીપરમ૦ ગદ્યકર્મબંધસ્થાનનિવારણાય શ્રીમતે વીરજિનેટ્રિાય છે જલ ય એ સ્વાહા | દ્વિતીય ચંદનપૂજા તો જ્ઞાનાદિક ગુણ નવિ હણે, બંધ ઉદયમેં કેય છે તિણે અઘાતી તે કહી, ગોત્રની પયડી દોય છે ૧ છે ઢાળ પ્રતિમા લેપે પાપીયા, વેગવહનઉપધાન જિન-એ દેશી - જિનતનુ ચંદન પૂજતાં, ઉત્તમકુળ અવતાર છે જિનજી છે ગત્રવડે પ્રાણી વડે, માન લહે સંસાર છે જિનછા તું સુખિયે સંસારમાં ૧છે ઉત્તમ કુળના ઉપન્યા, સૂત્રે કહ્યા અણગાર છે જિનજી છે વાચક સૂરિપદવી લહે, ઉચ્ચ ગોત્ર અવતાર છે જિનજી ! તું ૦ ૨ | ઉગ્ર બેગ વળી રાજવી,હરિવંશે જિનદેવ જિનજીવાસવકલ્પ આવતાં, ૨૪ Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો ચક્રી હરિ બળદેવ જિન છે તું૦ ૩ | નીચ ગોત્ર થાવરસમા, મણિ હીર ઝલકત છે જિનજી ! ગંગા ક્ષીરસમુદ્રનાં, યમુના જળ વંદંત કે જિનજીએ તું જ છે કપત સડકારનાં, કેતકી પત્ર ને કૂલ ૫ જિનજી મંગળ કારણ શિર ધરે, મંદ પવન અનુકૂળ જિના તું પ એમ સંસારે પ્રાણિયા, ઉત્તમ ગોત્ર વિશેષ છે જિન માન લહે મઘવા વળી, બાહુબળી ભરતેશ છે જિનજી છે તું | ૬ ધર્મરાયણની યોગ્યતા, ઉચ્ચ ગેત્રે હાય જિનજી શ્રી શુભવીર જિનેશ્વ, સિદ્ધારથ કુળ જાય જિનજીતું છે ! કાવ્યું કે જિનપતે છે ૧. સહજકર્મ છે ૨ | મંત્ર ઓ હી શ્રી પરમ ઉચ્ચગેવાતીતાય શ્રીમતિ વીર જિતાય ચંદન ય સ્વાહા છે તૃતીય પુપપૂજા ! | | દુહા જિનવર લે પૂજતાં, ઉચ્ચ ગોત્ર બંધાય છે ઉત્તમ કુળમાં અવતરી, કર્મ રહિત તે થાય છે ? ઢાળ સુણ ગોવાલણ ગેરસડાં—એ દેશી સુણ દયાનિધિ, ઉત્તમ કુળ અવતરતાં પાર ન આવ્યો છે સદ્દગુરુ મળે તુજ આગમ અજવાળે મુજ સમજાવ્યો Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પહિત શ્રી વીરવિજત સપ્રકારી પૂજા એ આંકણું સમક્તિ સંયુત વ્રત આચરતાં, જિનપૂજા ફૂલપગર ભરતાં, શ્રાવક મુનિ દશમું ગુણ ધરતાં, ઉચ ગૅત્ર તણે બંધ જ કરતાં સુ છે ૧. તમે સત્તા ઉદય અનુભવિ, શૈલેશીકરણ કરી ખવિ છે તે રસ ચખવી મુજ હેવિયે, એક ખામી જે નવિ ભેળવીયો . સુત્ર છે છે ર છે એક સમયે એક જ બંધાયે, તેણે અધૂવબંધી થાયે છે સત્તોદય અધ્રુવ કહેવાયે, સુખિયા થઈએ જબ એ જાય છે. સુત્ર છે ૩ લધુબંધે અડ મુહરત કરિયે, ઉચ્ચગોત્ર ગુરૂ કિંઈ આચરિયે દશ કડકેડી સાગરિ દશાઁ વરસે ભેગવી ફરિયે છે સુ છે જ હવે તુજ આણા શિર ઘરિયે, થઈ અંત કોડાકડી સાગરિ છે માટે દરિયે પણ મેં તરિ, શુભવીર પ્રભુ સેવન ફળિયો સુણ દયાનિધિ છે ૫છે છે કાવ્યું છે સુમનસાઇ ૧ સમયસાર ૨ મંત્ર એ હીં શ્રી પરમ ઉચ્ચગોરસ્થિતિવિદાય શ્રીમતે વીરનિંદ્રાય પુષ્પાણિ ય૦ સ્વાહા ! છે ચતુર્થ પપૂજા છે | | દુહા પડિ દોય અઘાતીની, ગોત્ર કરમની એહ છે નીચગેત્ર કારણ કહું, જે અનુભવિયાં તેહ છે ૧છે Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પર વિવિધ પૂજાસગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો પ્રઢાળા ગાયા ગૌતમ ગૌત્ર સુણીદ, રસ વૈરાગ્ય ઘણા આયા-એ દેશી જિનવર અંગે પૂજા ધૂપ, ધૂપગતિ ઉંચે ભાવી ૫ પામી પંચદ્રોનાં રૂપ, નીચ ગતિ મુજ કેમ આવી॥ ૧ ॥ કહિયે કારણ સુણજો દેવ, તુજ આગમરસ વિ ભાવ્યા !! ન કરી બહુશ્રુત કેરી સેવ, અરુચિપણું અંતર લાવ્યા ॥ ૨ ॥ ભણે ભણાવે મુનિવર જેહ, નિંદા તેહ તણી ભાખી પરગુણ ઢાંકી અવગુણ લેહ, કૂડી વાતતણેા સાખી ૫ ૩ ૫ વિશુદીઠી અણુસાંભળી વાત, લેાક વચ્ચે ચલવે પાપી ચડી કરતાં પાડી જાતિ । વાડી ગુણતણી કાપી ।। ૪ । ગુણ અવગુણુ મેં સરિખાં કીધ, અરિડા ભક્તિ નવિ કીધી ! ઉત્તમ કુળતિ પ્રસિદ્ધ, વાદ્યો મદ ગારવ ગિદ્વિ ॥ ૫ ॥ નીચઠાણ સેવતા નાથ, બધે નીચ ગાત્ર કરિયા ॥ શ્રી શુભવીરના ઝાલ્યા હાથ, સહેજે ભવસાયર રિયા ૬ ! ।। કાવ્ય ! અગરુ મુખ્ય ॥૧॥ નિજગુણાક્ષય॥ ૨ ॥ ।। મત્ર ! આ હી શ્રી પરમ ા નીચાત્ર ધસ્થાનાàનાય ॥ શ્રીમતે વીરજિને દ્રાય ધૂપ... ! ય૦ ૫ સ્વાહા ।। ॥ પંચમ દ્વીપક પૂજા ! દુહા ! કાગપ્રસંગે હંસ નૃપ, ખાણ પ્રાણ પરિહાર ॥ ગંગાજળ જળધિ મળે, નીચે ઠાણુ સુવિચાર ॥ ૧ ॥ Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજયજીત રેસઠપ્રકારી પૂજા ૩૭૭ | ઢાળ છે જુગટું કઈ રમશે નહી રે—એ દેશી . ફાનસ દીપક જયોતિ ધરી રે, છે પૂજા રચું મહારા પ્રભુજી ને નીચ કુળ હવે નહીં રહું રે પૂજા અરુચિ ભાવે કરી રે, નીચ કુળે અવતાર પ્ર૦ કે ૧ | તુજ આગળ નવિ દીપ ઘર્યો રે, નાપિત હાથ મશાલ છે પ્રવ | માતંગ જુચિત જાતિ કહી રે, કાઢે અશુચિ ખાળ પ્રગ ૨ | માળી ગોવાળી કેળી તેલી રે, મોચીને શુચિકાર | પ્ર| ત્રણ વનેચર પાપીયા, દય અફાસ વિચાર છે છે પ્ર | ૩ | વણીમગ માહણ રાંકકુલી રે, ભિક્ષુકકુળ અવતાર છે. પ્ર. જિનદર્શન નવિ શિર નમે રે, તે શિર વહેતા ભાર ! પ્ર | ૪ | ગર્દભ જંબૂક નીચ તિરી રે, કિટિબષિયા જે દેવ પ્ર છે ઝાડુ દિયે સુર આગળરે, પર ભવ નિંદક ટેવ ને પ્રત્ર છે પ . જીવ મરીચિ કુળમદથી રે વિમ ત્રિદંડિક થાય છે અને શ્રી શુભવીર જિનેશ્વર યે, દેવાનંદા ઘર જાય છે. પ્રભુજી છે ૬ ! છે કાવ્ય | ભવતિ દીપ૦ કે ૧. શુચિમનાત્મ૦ ૨ છે અથ મંત્ર છે એ હું શ્રૌ પરમ નીચગોત્રદયનિવારણાય શ્રીમતે વીરજિનંદ્રાય છે દીપ યo | સ્વાહા છે પૃષ્ઠ અક્ષતપૂજા છે છે દુહો છે નીચ કુલદય જિનમતિ, દૂર થકી દરબાર તુજ મુખ દરશન દેખતાં, લોક વડે વ્યવહાર | ૧ | Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - ૩૭૪ વિવિધ પૂજાસરહ ભાગ છઠ્ઠો છે ઢાળ છે વંદે વીરજિનેશ્વર રાયા–એ દેશી છે અક્ષત પૂજા ગોધૂમ કેરી, નીચ ગોત્ર વિખેરી રે તુજ આગમ રૂપ સુંદર શેરી, વક્ર નહી ભવફેરી રે અક્ષત છે ૧છે સાસાયણુ લગે બંધ કહાવે, પાંચમે ઉદય લાવે રે ગુણઠાણું જબ છઠું આવે, ઉદયથી નીચ ખપાવે રે , અમારો હરિકેશી ચંડાલે જાયા, સંયમધર મુનિરયા રો નીચ ગેત્ર ઉદયેથી પલાયા, ઉંચ કુળે મૃત ગાયા ૨અ| ૩ | સમય અયોગી ઉપાંતે આવે, સત્તા, નીચ ખપાવે રે છે અવબંધી ઉદય કહાવે, ઘવસત્તા તિરિભાવે રે અને ૪. સાતઈયા દય ભાગ લધેરી, જીવ વિપાકી વડેરી રે વીશ કેડાકોડી સાગર કેરી, એ થિતિબંધ ઘણેરી રે | અવ પા એ થિતિબંધ કરતા સ્વામી, તુમ સેવા નવિ પામી રે છે શ્રી શુભવીર મળ્યા વિશરામી, હવે કેમ દાખું પામી રે અક્ષતપૂજા એ ૬ છે | કાવ્યું છે ક્ષિતિતલેo ૧છે સહજભાવ૦ ૨ છે મંત્રાઓ હું શ્રી પરમ૦ નીચગાવ્યસત્તાસ્થિતિબંધનિવારણાય શ્રીમતે વિરાજિતાય છે અક્ષતાન ૧૦ સ્વાહા છે સપ્તમ નૈવેદ્યપૂજા છે છે દુહા નૈવેદ્ય પૂજા સાતમી, સાત ગતિ અપમાન છે કરવા, વરવા શિવગતિ, વિવિધ જાતિ પકવાન્ન ૧ Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજ્યજીકૃત ચોસઠપ્રકારી પૂજા મે ઢાળ -રાગ સારંગ-હમ મગન ભયે પ્રભુ ધ્યાનમેં–એ દેશી મીઠાઈમેવા જિનપદ ધરતાં, અણુહારીપદ લીયે જિનરાજની પૂજા કીજિયે છે વિગ્રહગતિમાં વાર અનંતી, પામે પણ નવિ રીઝીયે જિ. ૧ ઉંચ નીચ ગેત્રે તે હવે, કારણ દૂર કરીજીયે જિ અરિહા આગે રાગે ભાગો, સેવકને શિવ દીજીયે જિ૦ | ૨ | અગુરુલઘુપદ ગોત્ર વિનાશી, પામ્યા બંધન છીએ જિવ છે યોગ વિયેગી રહત અગી, ચરમ તિભાગ ઘટીયે છે જિત્ર છે Rારા આત્મપ્રદેશમી અવગાહન, શિવક્ષેત્રે તે રહીયે છે છે જિ૦ | બત્રીશ અંગુલ લઘુ અવગાહન, ખેત્રસમી ગુરુલીજીયે જિ| ૪ મસ્તસમ સઘળે લોકતે, ગુરુગમભાવ પતીજીયે ૫ જિ. | અગુરુલઘુ અવગાહન કે, સિદ્ધ અનંત નમીજીયે જિપ ફરસિત દેશ પ્રદેશ અસંખહ, ગુણ અનંત ઠવીજીયે ૫ જિ. છે શ્રી શુભવાર જિનેશ્વર આગામ,—અમૃતનો રસ પીજીયે . ૬ છે કાબૅoો અનશન કુમતબધ મા ૨ મા અથ મંત્ર એ હી શ્રી પરમ | અગુરુલઘુગુણ પ્રાપણુંય શ્રી વીરજિનંદ્રાય નવઘ ય સ્વાહા. છે અષ્ટમ ફલપૂજા | દુહા ગોત્રકરમ ના કરી, સિદ્ધ હુઆ મહારાજ ફળપૂજા તેહની કરી, માગો અવિચળ રાજ છે ૧છે Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૭૬ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છો મે ઢાળ કેરબાની દેશી છે મેં બી સેવક તેરા પાયકા, દુનિયાં, સાંઈ! મેં બી સેવક તેરા પાયકા છે સેવક હમ કેઈ કાલકા, દુનિયા કે સાંઈ મેં બી સેવ છે એ આંકણું છે સુણિયે દેવાધિદેવા, ફળપૂજકી સેવા,દીજીયે શિવફળ રાજિયે છે ૬૦ છે પરિશાટન થઈ અફસમાણ ગઈ, છત્ય જગત કેરી બાજીયે છે દુ- મેં વો ૧ ગોત્રકરમ કરી, તમેં જ્યોત મળી, આપ બિરાજે રંગમહેલમેં ૬૦ મેં છે સુખ અનંત લહે, સેવક દૂર રહે, લાજિયે અમે સારા શહેર મેં આ દુ૦ છે મેં બારણાસંસારસુખલીયા, વિષ્ણુ અનંત કીયા, તેં ભી ન એક પ્રદેશમેં એ ૬૦ | મેં એ સિદ્ધકો સુખ લીને, તાકે એકાંશ કીને, માથે ન લોકાકાશમેં આદુના છે મેં જે ૩ છે તાકે જે અંશ દેવે, તામેં ક્યા હાનિ હવે, સાહિબ ગરીબ નવાજયે છે ૬૦ મહેર નજર જોવે, સેવક કામ હોવે, લોક લકત્તર છાજીયે છે છે ૬૦ | મેં૦ | ૪ કર્મ કઠિન જડ, સાયું કે મુખ ચડે, બાત કરત હમ લાયે છે ૬૦ છે મેં તે આપતિ તેજે ગાયો, કર્મોપડલ છાયા, તને અંતર ભાંજિયે છે જાદુ છે મેં૦ | ૫ | શ્રેણિક આદે નવા, એ બી સાંયુકી સેવા, જિનપદ લેત બિરાજિયે . ૬૦ ને મેં૦ | સાચી Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજ્યજીકૃત સહપ્રકારી પૂજા ૩૭૭ ભગતિ કહી, કારણ કેગ સહી, કારજ કેડી દિવાજિયે છે છે ૬૦ છે મેં૦ || ૬ કર્મસૂદન તપે, નામ પ્રભુને જપે, જાગી જ્ઞાન અવા િ ૬૦ | મેં કઈ ના નામ લેવે, સ્વામી આશિષ દેવ, શ્રી શુભવીર બળે ગાજીયે છે દુનિયાં કે સાંઈ . બી. ૭ છે કાવ્ય શિવતરે ૧ શમરસં. ૨ છે અથ મંત્ર ઓ હો શ્રી પરમ ગોત્રાતતાય શ્રીમતે વીરજિનંદ્રાય ફલાનિ ય સ્વાહા છે કળશ | ગાયે ગાયો રે મહાવીર છે છે ઈતિ સપ્તમ દિવસે ધ્યાપનીય નેત્રકમસૂદનાર્થ સપ્તમ પૂજાષ્ટકં સંપૂર્ણમ છે જેને આશ્રયીને જરી કર્મસૂદન તપર*_ કરવું તે કર્મના ' નામનું કોષ્ટક ૧ | જ્ઞાનાવરણીય | 11 | ૧ | ૧ | ૧ | ૧ | ૮ ૨ | દશનાવરણીય ૧ ૧ ૧ | ૧ | ૧ ૧ ૧ ૧ ૧ | ૧ | 0 | 31 વેદનીય કર્મ | ૧ | ૧ | ૧ ૧ ૧ / ૧ / ૧ / ૧ / ૮ ૪] મેહનીય કમર | ૧ | ૧ | ૧ | ૧ | ૧ | ૧ | ૧ | ૮ ૫ | આયુ કમ / ૧ / ૧ / ૧ / ૧ / ૧ ૧ ૧ ૮ ૬] નામ કમ / ૧ / ૧ / ૧ / ૧ / ૧ / ૧ / ૧T ૮ ૭શેત્ર કમ | ૧ / ૧ / ૧ / ૧ / ૧ | | ૧ | ૮ ૮ | અંતરાય કમ ૧ / ૧] ૧ / ૧ / ૧ / ૧ / ૧/૮ ઇતિ પંડિત શ્રી વીરવિજયજીકૃત ચોસઠ પ્રકારી પૂજા સમાપ્ત કમની સંખ્યા ઉપવાસ નીવી એકાસણું એકસીકથ એકદત્તી એકલઠાણું આયંબિલ »b?ohc Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૭૮ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો ૨. શ્રી દેવપાલ કવિત સ્નાત્ર પૂજા (સ્નાત્રવિધિ માટે પહેલે પાને જેવું.) ગાથા (આર્યા) મુકતાલંકાર વિકારસાર, સૌમ્યત્વકાંતિકમનીયમ સહજનિજરૂપનિજિત-જગત્રયં પાતજિનબિંબ૧ (એ ગાથા કહી પ્રતિમાજીના અલંકાર ઉતારવા.) અણીય કુસુમાહરણું,પયઈપઈઠિયા મને હરછાયું જિણવં મજણપીઠ–સંઠિયં વે સિવં દિસઉ છે ? (એ ગાથા કહી નિર્માલ્ય ઉતારવું) બાલzણમિ સામિઅ, સુમેરુસિહરશ્મિ કણયકલસે તિઅસાસુહિં હવિઓ, તે ધન્ના જેહિં દિઠેસિ ૩ (એ ગાથા કહી જમણા અંગુઠે પ્રક્ષાલન–અમલૂંછ કરી પૂજા કરવી.) (પછી સ્નાત્રકારે હાથ ધપી હાથમાં કુસુમાંજલિ લઈ પ્રભુની જમણી બાજુએ પાટલા ઉપર ઉભા રહેવું.) નમો સિદ્ધાચાર્યો-પાધ્યાય.સર્વસાધુભ્ય: કહી - ઢાલ (ચાલ) પવિત્ર ઉદક લેઈ અંગ પખાલી, વિવિધ વસ્ત્ર જા Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી ધ્રુવપાલ કવિકૃત સ્નાત્રપૂજા - ચિરમાલી ॥ કુસુમાંજલિ મેલેા આદિ જિષ્ણુદા, તારા ચરણકમલ સેવે ચાસઠ ઈંદા !! કુસુમાં॰ ! ૧ ૫ ( ગાથાઆર્યો) સયવત્ત કુદમાલઈ,બહુ વિહ કુસુમાઈ પચવન્નાના જિષ્ણુનાહન્હવણુકાલે, દિતિ સુરા કુસુમાંજલિ હિસ્ટ્રઠા ॥૧॥ ( પ્રભુ ચરણે કુસુમાંજલિ ચઢાવવી.) ( ઢાળ-ચાલ ) સિંહાસન સામી થાપીજે, પયકમલે કુ માં જિલે દીજે, કુસુમાંજિલ મેલેા શાંતિજિષ્ણુ દા ! તારાચરણકમલ સેવેચાસ ઈંદા કુસુમા॰ ॥ ૨૫ ( ગાથા ૬ ) જા મુકિય સુરાસુરેહિ, મજણુ પદ્મમ જિનેસ | સાસુમાંજિલ અવડરઉ, ભિવયડુ દૂરિય અસેસ ॥ ૧ ॥ ( કુસુમાંજલ ચઢાવવી. ) નમાઽત્ સિદ્ધા॰ ઢાલચાલ ) કનક કળશ જળ નિળ ભરિયે, સામીને શિર પર ન્હવણ જ કરીએ ! કુસુમાંજિલ મેલે નેમિ જિષ્ણુ દા! તારા ચરણુ॰ ॥ કુસુમાં॰ ૫ ૩ ૫(ગાથા -આર્યો) ગંધાઈ ટ્ઠિય મહુચર, મણહર ઝ ંકાર સત્તસંગીયા ॥ જિન ચલણેાવરિ મુકા, હરઉ તુમ્હે કુસુમાંજલિ દુરિય ॥ ૧॥ Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૮૦ વિવિધ પૂજાસગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો (સુમાંજિલ ચઢાવવી.) નમાડહું તૂ સિદ્ધા ( ઢાળ—ચાલ ) અગર કપૂર ધૂપ કર વાસીજે, કરસંપુટ ચંદન . ચરચીજે ! કુસુમાંજલિ મેલા પાસ જિણ દા । તારા ચરણુ॰ ! કુસુમાં॰ ॥ ૪ ॥ ( વસ્તુ॰૬) મુક જિનવર મુજિનવર ન્હવણ કાલંમિ, કુસુમાંજલિ સુરવરેહિ, મહમહતિતિહુયણુમહgિય. નિવડ તુજિનપયકમલ, હરઉ દુરિય સિરિસમણુસંધહ, પાસજિષ્ણુ દહ પયકમલ, દેવિહિં મુક સંતેષ । સા કુસુમાંજલિ અવહરઉ, ભવિયહ દરિય અસેસ ।। ૧ ।। (કુસુમાંજલિ ચઢાવવી.) નમાડતા સિદ્ધા ( ઢાળ—ચાલ ) સરસ સેવંતરી માલતી માળા, ગુણુ ગાવે એમ કવિ દેવપાલા !! ઋષભ અજિત સંભવ ગુણ ગાઉ’, અનંત ચાવીસી જિનની આળગ પાઉં ! કુસુમાંજલિ મેલે। વીર જિષ્ણુ દાu તારા ચરણ॰ ॥ કુસુમાં॰ પા ( વસ્તુછંદ) જાનુ હિ જાનુષંહિંદુ મંદાર, નીલુપ્પલ કમલદલ, સિંદુવાર ચંપય સમુન્જલ પસરંતુ રિમન્ન મલિય, ગંધલુદ્ધ લુìંત મહુયર, યિ કુસુમાંજલિ જિન Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી દેવપાલ કવિકૃત સ્નાત્રપૂજા ૩૮૧ ચલણિ, ચિંતિય પાવપાસ, મુક્રિય તારાગણ સિસ, (પાઠાંતરે મુષ્ક્રિય તારા અણુસરસ, ) ભવિયહ પૂરઉ આસ. ॥ કુસુમાંજિલ ચઢાવવી અને છુટાં કુલથી ભગવંતને વધાવવા, કુસુમના મેઘ વરસાવવે. (પછી સ્નાત્રિયા ચૈત્યવંદન કરી, હાથ ધૂપી, કળશ લઈ ઉભા રહી શ્રી આદિનાથના જન્માભિષેક કળશ કહે.) શ્રી આદિનાથ જન્માભિષેક કળશ (વસ્તુ છંદ) વણીયનયરી વિીયનયરી, નાભિ નિવગેહિ ! મરુદેવીહિ' ઉયરસરિ, રાયહ સસારિચ્છ સામિય સિરિરિસહેસર પદ્ધમ જિણ, પદ્મમ રાયવર વસહગામિય ૫ વસહુ અલંકિય કણયતણું, જાએ જગઆધાર ! તસુ પચવ’દિય સુતતણા, કહિશું જન્મસુવિચાર ॥ ૧ ॥(ઢાળ) કુલકર સિર નાભિનરિગેહિ, સુસમ દુઃસમ તિય અરયચ્છેહિ ! ૨ !! હરિગીત છંદ સુસમ દુઃસમ અરયમ ડણુ, સવિવિષ્ણુહ સુર ચવી ૫ સિરિનાભિરાયાકુલમ ડણ, અઉઝ્ઝારિઅવતરી ! Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૮૨ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો સુવિશાલ માળા, પઢિમુગતા, ગીત નાદ સવે કરી ઉત્સવ જાણી, મન આણી, તિર્થંકર કુળ અવતરી છે ૩છે હવે દાન દીજે પુન્ય કીજે, મન રીઝે અતિ ઘણું છે ઘર ઘર મંગળ તરિયાં તરણ, ઉત્સવ હોય વધામણાં નિસિભર પિોઢો હર્ષ આણું, ઈસ્યું જાણું એમ કહે છે પાછલી રાતે પ્રભાત વેળા, સુપન મ દેવા લહેરા સુપનની ઢાળ (ઉલાળાની) પ્રથમ ઐરાવણ દીઠે, નયણે અમીય પઈ છે બીજે વૃષભ ઉદાર, દીઠ અતિ સુખકાર છે ૧ ત્રીજે મૃગપતિ પેખે, દરિસણ દુરિત ઉખે છે ચોથે લખમીઅ સેહે, જિણ દીઠે જગ મોહે ૨. પાંચમે કુસુમની માળા, છઠે ચંદ્ર વિશાળા છે સાતમે તમહરદિનકર, આઠમેદ્રધ્વજ જ્યકર પ! નવમે કળશમનોહર, દસમે પહ્મસરોવરો અગિયારમે સાગર સુંદર,બારમે અમરનું મંદિર ૪૫ તેરમે મણિભર ગગ, ચઉદમે નિર્ધમઅગનિ |ઇતિસુણે સુપનના પાઠક, બેલા નિજ મુખ વાચક પાપા રાજન ! તુમ સુત હશે, ત્રિભુવન તસ મુખ જોશે. નરપતિ અહવા નિણંદ, તુમ કુળ આવ્યો એ ચંદ દા રાય દિયે બહુ માન, પાઠકને Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૩ શ્રી દેવપાલ કવિકૃત સ્નાત્ર પૂજા ઘણું દાન, પાઠક સુપન સુણાવે, ઘરણી નિજ ઘર આવે છે આ છે (મૂળ ગાથા) મરદેવીડિ ઉયરિ ઉષ્પન્નડ જામ, ઉ દશ વર સુપણું લહિયે તામ ચિત્તહ વદિ અઠમી સાદ્ધ રિખ, ક્રમિક્રામિ જિણ ભાઈ એ રહિય દુખ ! ૮ ! અઠ અઠય અઠ સઠય ઉઢબહાદિસિહં દિસિકમરિ છપ્પન તહિં રૂવનંત વરભત્તિ જુત્તિય રૂઅગ ૫૦વય ચિહું દિસિં અઠઠ ચિહું વિદિસિ પહુત્તિય ચકરી રૂઅગદિવ્ય પુણુ, આવીય નાભિ ગેહિ, જનની નમિય આરંભિયે, જન્મ મહોત્સવ તેહિં છે ૯ ઢાળ (ચાલ) અઠસંવત્ત વાણકયવર હરઈ, અઠગંદકે વુઠિ કમરી કરઈ અઠદપણુધરા અભિંગાસ્યિા, અઠવર વીંજણ, અચામરજુઆ ૧૦ | ચઉ દીવીધરા, ચર ૨ખાકરા, ગાઈએ નચ્ચિઅ તિત્નિ કેલીપરા છે કરિય જિન મજણ, જનની સુકુમારિયા, અપિનિય નિવ ઠાણ સવૅ ગયા છે ૧ છે તખણે ચલિય સિંહાસણ સુર વઈ, ઘંટનાઓણ તહિં સુર મેલઈ પાયારૂઢ જિને જમ્મગિહિઆવીએ, પંચરૂકરીરિસહ મેરુનીઓએ ૧૨ Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૮૪ વિવિધ પૂજાસ ંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો વસ્તુ છંદ ઈંદ તય, હૃદ તય, વીસ ભુવિષ્ણુદ. વંતર પહુ બત્તીસ ! વેચંદ સુર કમ્પિંČદ દસવર, ચઉટ્રિઅ મિલિઅ હરિ ! હવઈ નાહુ બહુ ભત્તિ નિબ્બર, અદૃઢ સહસચઉસ⟩િઇન્નુઅપ ચવન્ત ક્લસેહિ ! હવઈ સાહમ્મઉ જિન હવઈ, ત` પભણઉ ધિર નેહ । ૧૩ । ઢાળ (ચાલ) સાદિ જિન ઉચ્છંગે લઈ, ધવલ વસહ સુરવર કરેઈ ! તસુ સિગેહિ અટ્ઠ સુગંધ ધાર, જળ નિવડઈ સુદ્દ તિયલાય સાર ૫૧૪૫ વાજ તઈ મદૂદલ તિવલનાદ, વર ઝલ્લરી ભુજંગલ ભેરી સાદ !! ગાજ તઅંબર દેવી દેવ, જિન મજિય નચ્ચિય કરઇ સેવ ।। ૧૫ ।। પૂજઈ વર કુસુમહિ સિહનાહ, બહુ ભત્તિમ ભાવે હુઈ સનાહ ! આરત્તિઅ મગળદીવુખેવ, ઉત્તારઈ સુરવઈ રભહેવ ૫ ૧૬ ૧ વસ્તુ છેઃ રિસહમજણુ રિસઽમણ કરિય સુરરાય, ઉપ્પાડિય જય જય કરિય, જનની પાસેમેસ્હેવિ જેત્તા, નંદીસર અદ્રઠ દિવસ કરિય, દેવદેવી નિયઠાણુ પત્તા, મણિપરિ સયલ Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી દેવપાલકવિકૃત સ્નાત્રપૂજા ૩૮૫ જિPસરહકરહુન્વણુ બહુ ભત્તિ, મુનિરયાણાયર પાવડર, જિમ તુમ દિયઈ વરમુત્તિ છે ૧૨ ઈતિ શ્રી આદિનાથ જન્માભિષેક કળશ સમાપ્ત. (અત્રે કુસુમાંજલિવાળા એક સ્નાવિયાએ કુસુમાંજલિને થાળ મૂકી દઈને, જયવીયરાય પૂરા પર્યન્ત ચૈત્યવંદન કરવું, તેમાં શ્રી જગચિન્તામણિનું ચૈત્યવંદન કહેવું. પછી કળશવાળા એક સ્નાત્રિયાએ કળશ મૂકીને પિતાના હાથ દેવા, હાથે ચંદન લગાવવું અને હાથ ધૂપવા. પછી મુખકેશ બાંધવે. ત્રણું ખમાસમણ દઈ એક નવકાર ગણ, પંચામૃત કળશ અંગલુછણે ઢાંકી, તેના ઉપર ફૂલમાળા પહેરાવી, હાથમાં કળશ પિતાના હૃદય પાસે ધરીને ઉભા રહેવું અને શ્રી પાર્શ્વનાથ પ્રભુને જન્માભિષેક કળશ કહે.) શ્રી પાર્શ્વનાથ કળશ શ્રી સૌરાષ્ટ્ર દેશ મધ્યે, શ્રી મંગલપુર મંડણે, દુરિત વિહંડણે, અનાથનાથ, અશરણુ શરણ, ત્રિભુવન જનમનરંજણે, ત્રેવીશમે તીર્થકર શ્રી પાર્શ્વનાથ, તેહ તણ કળશ કહીશું. ઢાળ હરે વાણુરસી નયરી વસેય, અનુપમ ઉપમા અવદાધાર તિહાં વાવી સરોવર નદીય ફૂપજળ, વનસ્પતિ ભાર ૨૫ Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ દ વિવિધ પૂજાસગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો અઢાર ॥ તિહાં ગઢ મઢ મંદિરદીસે અભિનવ, સુંદર પેાલિ પ્રકાર ॥ કાસીસા પાખલ ક્રિતિ ખાઇ, કોર્ટે વિસમા ઘાટ !! ૧ ! હાંરે જિનમ`ડપ શિખરબદ્ધ, પ્રાસાદે દંડ કળશ બ્રહ્માંડ ! અતિ ગિરૂ ગુણસાગર બહુ સાહે, દીસે પુહવી પ્રચંડ ॥ તિહાં હા ચઉટાં વસ્તુવિવેકી, વ્યવહારીયા અનેક !! લખેસરી કે.ટી ગઢતલ મંદિર, ખેલે વચન વિવેક ૫૨ ! હાંરે તે નગરી મહુરી વ્યવહારી, ઘર ઘર મગળ ચાર !! નારી કરકંકણુ સુંદર ઝળકે, કરી સકલ શિણગાર ॥ તિહાં રાજા અશ્વસેન મહીમંડળ, દાનન ખડ્ગ ઝીપ તા અતિ ન્યાયવંત દીસે નરનાયક, વામાદેવી કત ૫ા હાંરે સ્વર્ગ લેાકથી વિય સુરવર, ઉપ્પન્ના કુળ જાસ । તિહાં કૃષ્ણ ચેાથે ચૈત્ર માસે, એહવે અતિ ઉલ્લાસ ૫ તિહાં રાણી પશ્ચિમ રયણી પેખે, સુપનાં ચઉદ વિશાળ ॥ તસ કૂખે અવતરશે જિનવર, જીવદયા પ્રતિપાળ ! ૪ ૫ સ્વપ્નની ઢાળ (ઉલાળાની ) પહેલે ગયવર દીઠો, મુઝ મુખકમળ પઠ્યા ! ખીજે વૃષભ ઉદાર, દીઠો અતિસુકુમાર uu ત્રીજે સિહ સંપૂરો, મહીમ ડળમાંહે એ સૂર ચેાથે લખમી એ દીઠી, રતનકમલે એ બેઠી ।।૬।। ઉર ઉતરતી એ માળ, કુસુમની ઝાકઝમાળ Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી દેવપાલકવિકૃત સ્નાત્રપૂજા ૩૮૦ !! છઠ્ઠું પૂનમચ ંદા, અમીય ઝરે સુખ કો ઘણા તેજે તપ તા એ ભાણુ, કરતા સફળ વિહાણના ધ્વજ ઉતરતા આકાશે, લેાટતા અંબર વાસે ૫૮૫ કશુય કળશ શિરે કરિયા, અમીય મહારસ રિયા ! દશમે પદ્મ સરેવર, દીઠા વામાદેવી મનેાહર ! ૯ !! ખીરસમુદ્ર ઘરે આયા, મુઝ મન સયલ સુહાય! ! છંડી નિજ નિજ ઠામ, આવ્યું આવ્યું અમર વિમાન । ૧૦ ।। પેખી પેખી રયણની રાશિ, સગપણચઢી આકાશિ ॥ જલણુ જલતે એ ખ્ખિણુ, જાગી વામાદેવી તલ્ખિણુ || ૧૧ | ઢાળ ( રાગ-અન્યાશ્રી ) નવમે માસે આઠમે દિવસે, બેયા જિનવર રાયાજી ઘર ગૂડી રિયાં તારણ લટકે, જિનમંદિર ઉચ્છાયાજી ॥૧॥ તત્ક્ષણુ છપ્પન કુમરી આવે, વધાવે જિનચંદજી દુસ્તર કાળમાંહિ એ જિનવર, પ્રગટયો પૂનમચ ંદાજી ર ઉલાળી ના સુર એમ બેલે, આસન ક પે ઈંદાજી !! તિહાં જોઈ અવિધનાણે તેણી વેળા, અવતરિયા જિણ દાળ શા તેણે સ્થાનકે જન્મમહાત્સવ કરવા, આવે ચાસઠ ઈંદાજી !! મિરુશિખર પર રત્નસિંહાસન, બેઠા પાસજિષ્ણુ દાજી ૪ તિહાં હુ આ સનાથ છત્રે શિર સાહે, ઢાળે ચામર સુરિંદાજી પહેતા સુર મળી પ્રભુથાનક વર, લબ્ધિપાત્ર જયવતાછ ', Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૮૮ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છ પાનવપલ્લવજિન મહિમાસાગર, આગરતણે ભંડારેજી છે ઈખાગવંસ તિહુયણ મનરંજણ, જિનશાસન શિણગારેજી ભણે વચ્છભંડારી અમ મન, વસિયો શ્રી અરિહંતજી છે નીલવરણ તનુ મહિમાસાગર, જયો જયો ભગવતેજી ૭ છે શ્રી પાર્શ્વનાથ કળશ સંપૂર્ણ (અહી સ્નાતસ્યા પ્રતિમસ્ય, એ શ્લોક કહીંને પંચામૃતને પ્રક્ષાલ કરી પૂજા કરીને ફૂલ ચઢાવવા. પછી લૂણ ઉતારી આરતિ ઉતારવી. પછી પ્રતિમાજીને આડા પડદા રાખી રાત્રીએ પિતાના નવ અંગે કંકુના ચાંલ્લા કરવા. પછી પડદો કાઢી નાંખી મંગલદી ઉતાર.) મગર લાલ ગુલાબ માલતી, ચંપક કેતકી વેલી છે કુંદપિયંગુ નાગવર જાતિ, બોલસિરી શુચિ મેલી મે ૦ છે ૧. ભૂમંડળ જળ મેલે ફૂલે, તે પણ શુદ્ધ અખંડી ! જિનપદ પંકજ જેમ હરિ પૂજે, તિણ પરે ભવિ તુમે મંડી | મારુ | ૨ | | ગીત પારગ તેરે પદપંકજ પર, વિવિધ કુસુમ સેહે ! રનર્ક હૈ આક ધારે તુમ સમો નહિ કે હે પાપા છે વિવિધ કુસુમ જાતિ સોહે, પાંચમી પૂજા પૂજે છે તવ ભજિનકે રેગ સોગ, સવિ ઉપદ્રવ ધ્રુજે પાત્ર છે ૨ છે શ્રી દેવપાલકવિકૃત સ્નાત્રપૂજા સંપૂર્ણ Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજ્યજીકૃત અષ્ટપ્રકારી પૂજા પંડિત શ્રી વીરવિજયજી કૃત— શ્રી અષ્ટપ્રકારી પૂજા આ પૂજામાં ઉત્કૃષ્ટ ફળ, નૈવેદ્ય, પક્વાન્ત વગેરે દરેક વસ્તુનાં આઠે આઠ નગ લાવવાં. આઠ સ્નાત્રીયા ઉભા રાખવા, સ્માર્ટ કળશ પંચામૃતના ભરવા, આઠ દીપક કરવા અને કુસુમ (ફૂલ) અક્ષત ( ચૈાખા ) પ્રમુખ વસ્તુ જોઈ એ. ॥ વિધિ ॥ ૩૮૯ ૧. પ્રથમ સ્નાત્ર કરી, ઉજ્જવલ ધાયેલાં વસ્ત્ર પહેરી, એક પટ વર્ઝનું ઉત્તાસ’ગ કરી, મુખકોશ ખાંધી, કેશર, ચંદન ખરાખર ઘસી અને જુદા જુદા કેશરથી પેાતાને લલાટે તિલક કરીએ, તે પછી નિર્માલ્ય ઉતારી મારપીછીથી અથવા નિમલ સુકેામળ વસ્ત્રથી જયણાએ કરી પ્રમાણપૂર્વક જિનબિ'બ, પ્રમા, મને હાથને ધૂપ-આપી, પવિત્ર રકેબીમાં કેશરના સ્વસ્તિક કરી નિમ ળ ળે ભરેલા કળશ રહેખીમાં રાખી, રકેશી હાથમાં લઈ પ્રભુ આગળ ઉભા રહીએ, પછી પહેલી પૂજાના પાઠ ભણીને છેલ્લા મંત્ર કડ઼ી જળપૂજા કરે. ૨. પછી પખાળ કરી અગલૂછણાથી લૂહીને કેસરની કચેાલી ( વાટકી ) ૨કેખીમાં ાખી હાથમાં લઈ બીજી પૂજાનેા પાઠ ભણી છેલ્લા મત્ર કહી ચંદનપૂજા કરે. ૩. ત્રીજી પૂજામાં ફૂલ ૨કેબીમાં રાખી, રકેબી હાથમાં લઈ પૂજાના પાઠ કહી, છેલ્લા મંત્ર કહી પ્રભુજીને ચઢાવે. ૪. ચોથી પૂજામાં ધૂપધાણું, રકેબીમાં રાખી હાથમાં લેઈ પૂજા પાઠ કહી છેલ્લા મંત્ર ભણી, પ્રભુની ડાખી બાજી ગ્રૂપ ઉખવે. Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પ્રાસંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો ૫. પાંચમી પૂજામાં, મૌલીસૂત્ર પ્રમુખની વાટ (દીવેટ) કરી નિર્માળ સુગંધિત ઘીથી કાડિયાં ભરી, દીપક કરી, રકેખીમાં રાખી, રહેની હાથમાં લઈ, પૂજાનેા પાઠ કહી, છેલ્લા મંત્ર ભણી, પ્રભુજીની જમણી બાજુએ દીપક રાખીએ. ૩૯૦ ૬. છઠ્ઠી પૂજામાં ઉજ્જવલ અખંડ અક્ષત (ચાખા) રકેખીમાં નાંખી, રકેખી હાથમાં ધરી, પૂજાના પાઠ કહી, છેલ્લા મંત્ર ભણી પ્રભુજી આગળ સ્વસ્તિક તથા તંદુલના ત્રણ પુજ (ઢગલા) કરે. ૭. સાતમી પૂજામાં મેાદક, સાકર, ખાજા, પતાસાં, પ્રમુખ અનેક ઉત્તમ પાન રહેખીમાં ભરી, હાથમાં ધરી, પૂજાના પાઠ કહી, છેલ્લે મ`ત્ર ભણી પ્રભુ આગળ નૈવેદ્ય ધરે. ૮. આઠમી પૂજામાં વિ’ગ, એલચી, સેાપારી, નાળીએર, અદામ, દ્રાક્ષ, ખીન્તરાં, દાડમ, નારંગી, કેરી, કેળાં, પ્રમુખ, સરસ, સુગષિત, રમણીય ફળ કેળીમાં રાખી, રકેખી હાથમાં ધરી, પૂજાના પાઠ કહી, છેલ્લા મંત્ર ભણીને પ્રભુ આગળ ફળ ધરે. છેવટે પૂજાના કળશ કહી સ્નાત્રીએ આરતિ ઉતારી પ્રભુજીથી અંતરપટ કરી પેાતાના નવ મંગે ચાંલ્લા કરી મગળદીયા ઉતારે. Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પઢિત શ્રી વીરવિજ્યજીકૃત અષ્ટપ્રકારી પૂજા શ્રી અષ્ટ પ્રકારી પૂજા પ્રારંભ ૫ પ્રથમ જલપુજા ॥ ૩૯૧ ॥ દુહા ॥ સરસ વચન રસ વરસતી, ખંંભી પ્રણમી જેહ ! ભગવઈ ધુર વસુધાસુતે, હું પણ પ્રણમું તેહ ॥ ૧ ॥ શ્રી શ ંખેશ્વર શિર નમી, પ્રભણું પૂજા વિચાર અગાદિક ત્રિક પૂજના, ઉત્તર અષ્ટ પ્રકાર ॥ ૨ ॥ ન્હવણુ વિલેપન કુસુમની, જિનપુર પ પ્રદીપ ! અક્ષત નેવેદ્ય ફળતણી, કરા જિનરાજ સમીપ ॥ ૩ ॥ ક્ષીરૅાદક ચીવર ધરી, તન મન વચન સતાષ ઉત્તરાસંગ સુવિવિધ કરો, આઠ પઢા મુખકાશ ॥ ૪ ॥ પ્રથમ સુગંધ જળે ભરી, કનકલશની શ્રેણિ નર નારી કર સૉંપૂટે, ધરિયે હર્ષ ભરણ ॥ ૫ ॥ ॥ ઢાળ ! રાગ કેશાખા વિશદ ગધાકે, વાસિત કુસુમાર્દિકે, નળીય સુવાસના મહમહે એ ઇયા મહમહે એ ॥ ૧ ॥ જડિત મણિ માણેકે, કળશ સેાવનતણા, ભરિય ધરી હાથને સુર રહે એ ॥ યેા સુર રહે એ ૫ ર ા મેગિરિ ઉપરે, મેધવાહન Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૯૨ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો કરે, હર્ષભર હિયડલે જળતણું એ છે ઈયે જળતણી એ એ ૩ જિનતણી પૂજના, દુરિત દુ:ખ ધૃજના, દ્રવ્ય ને ભાવ ભેદે ભણુએ ઈયે ભેદે ભણીએ છે ૪ | દુહા જળ પૂજા જુગતે કરો, મેલ અનાદિ વિનાશ છે જળ પૂજા ફળ મુજ હેજે, માગે એમ પ્રભુ પાસ છે ૧૫ છે અથ ગીત છે અને હજી રે એ–દેશી છે સુરરાજ ન્યૂ ભવિ, જળપૂજા જુગતે કરે રે સુરરાજ ક્યું ભવિ, માગધ ને વરદામ સનેહા સુર દેવનઈ પરભાસને રે ! સુર૦ છે ક્ષીરોદધિ શુચિ ઠામ છે સનેહા ! ૧સુર છે જળપૂજા જુગતે કરો રે એ આંકણું સુરટ છે અડવિધ કળશ જળ ભરી રે સુર૦ છે —વણુ કરે જેમ દેવ છે સનેડો સુર છે તેમ તીર્થોદક મળીને રે સુર૦ છે અરિહા —વણુ કરે છે સનેહા રેરા પાસુર મિશ્રિત કેશર ઔષધિરે છે સુરા કર્મ પડલ દૂર જાય શાસનેહા સુર આત્મવિમલકેવલ લહે રે સુરા કારણે કારજ થાય ાસનેડા પાસુરના વિપ્રવધૂ જળપૂજનથી રે સુરા સેમેસરી તસ નામ છે સનેહા સુર જગ જસ સુખ સંપદારે પાસુરો પામી અવિચલ ઠામ છે સનેહા ૪ સુર Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજ્યજીકૃત અષ્ટપ્રકારી પૂજા છે અથ મંત્રા આ હીં શ્રી પરમપુરૂષાય, પરમેશ્વરાય, જન્મ-જરા-મૃત્યુ -નિવારણાય, શ્રીમતે જિનંદ્રાય જલં યજામહે સ્વાહા . (એ મંત્ર ભર્ણ કળશ નામીએ) છે દ્વિતીય ચંદન પૂજા | - દુહા ! આતમગુણ વાસન ભણી, ચંદન પૂજા સારા જેમ મધવા અપછર કરે, તેમ કરીયે નર નાર ૧ છે ઢાળ રામગ્રી ગણ ગીતે છે હર્ષ ઉલટ ધરી, સુરભિ જસ વિસ્તરી, બાવનાચંદન સરસ લીજે ૧૧ ઘસિય એરસ પરી, માંહી કેસર ધરી, મન વચન કાય થિરતા કરી જે છે ૨ | કનકમણિયે ઘડી, રત્ન કલડી, માંહે ભરી નેત્ર જિનશું કવીજે છે ૩. ચરણ જાનુ કર, અંસ શિર ભાલ ગલે, ઉર ઉદર પ્રભુ તિલક કીજે ૪ શીતલ ગુણ જેહમાં રહ્યો, શીતલ પ્રભુ મુખરંગ ! આત્મ શીતલ કરવા ભણી, પૂજે અરિહા અંગ છે ૧છે. Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૪ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છો ગીત | રાગ કાફી-મુંમખડાની દેશી હરિચંદન ઘનસારશું રે, દ્રવ્યતિલક નવ અંગા જિનેસર પૂજીએ શિવસુંદરી શિર સેહતું રે, ભાવતિલક મન રંગ છે જિને ૧ પઢમ ચઉ નિજ થાનકેરે, તિલકવિમલ સુખકાર છે જિને ગાત્ર વિલેપન પૂજનારે; જગતગુરુ, જયકાર છે જિનેન્ટ છે ર છે ક્રોધ અનલ શીતળ થયે રે, રીઝ બની તુજ મુજ જિનેટ ક્ષણ ક્ષણ પુલક પ્રમોદશુ રે, અજબગતિ પ્રભુ પૂજ છે જિનેર પાયા જિમ જયસુર ને શુભમતી રે, દંપતી પદ નિર્વાણજિનેટ છે ચંદનપૂજા જિનતણી રે, કરતાં શુભ કલ્યાણ કે જિનેર | ૪ | છે અથ મંત્ર ઓ હૌ શ્રોં પરમ ચંદનં ય સ્વાહા તૃતીય પુપપૂજા છે } દુહા ! હવે ત્રીજી સુમન તણી, સુમનસ કરણ સ્વભાવ ભાવ સુગંધ કરણ ભણી, દ્રવ્ય કુસુમ પ્રસ્તાવ . ૧. ને ઢાળ રાગ મિયાની ધન્યાશ્રી–જાતિ રેખતાનિ (મોરી માય રે મુને જાન દે–એ દેશી.) સુરનાથ જવું ભવિલોક પૂજે, જિનપદ દૂજે નહિ મળે Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પડિત શ્રી વીરવિજયજીકૃત અષ્ટપ્રકારી પૂજા ૩૯૫ સૌગંધિ કુસુમ વિવિધ જાતિશું, ધન મેકળે સુર | છે. ૧ મેગરો ચંપક માલતી સુમ, કેતકી વર જાસુલે . પ્રિયંગુને પુનાગનાગ, દાઉદી વર પાડેલ સુર - ૨ સદા સુહાગણ જઈ જુઈ, બલસિરિ સેવંતરે મા મચકુંદને ચબેલી વેલી, ઉગિયાં શુચિ જળથળે સુર સમા લઈ સુરભિસુમ જિનચરણ પૂજે, પૂજિયા આખંડલે શિવસુદરી વરમાલિકો સુમ, થાપિયે પારગ ગલે છે સુર૦ ૪. સુરભિ અખંડ કુસુમ ગ્રહી, પૂજે ગતસંતાપ છે સમજતુ ભવ્ય જ પરે, કરીયે સમક્તિ છાપવા છે ગીતા રામ કાફી–અરનાથ સદા મેરી વંદના-એ દેશી પૂજે શ્રી જિનચંદને, ભવિ પૂજે શ્રી જિનચંદને છે શિવ વરિયે દુરિત નિકંદીને રે ભવ છે એ ટેક છે સરસ સુગંધ કુસુમ વર જાતિ, પદ્ધ મલ્લિકા કંદને ભ૦ દમણે ભ વર સહકાર, લાવોવળી મચકુંદને ભો ૧ લાલ ગુલાબ બકુલ કેરટે, કેવડે કુસુમ અખંડને રે ભવિશે પૂજે ભવિ તમે પરમપ્રદે, પૂજ્ય જેમ સંક્રજને રે ભગાર છે ધંતૂરે પૂજત શિવ વિષયી, નર વાયસ પિચુમંદને ભાવ નિરીકું કુસુમેં સુરસેવત, પરપુષ્ટા Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છ માકંદને રે ભા . ૩ એ શુભ ત્રિકોગે વીર કહે જિન પૂછ હરે ભવફંદને રે ! ભ ૦ છે વણિગધુઆ લીલાવત પૂજન, પામી પદ મહાનંદને રે ભ ૦ | ૪ | છે અથ મંત્ર ઓ હિશ્ર પરમ છે પુષ્પ૦ સ્વાહા ચતુર્થ ધૂપપૂજા દુહા કર્મ સમિધ દાહન ભણી, ધ્યાનાનલ સળગાય છે દ્રવ્ય ધૂપ કરી આતમા, સહજ સુગંધિત થાય છે ૧ છે I ઢાળ રાગ–માલવી ગાડી ભવ ભય ચૂરણે કૃષ્ણ અગરતણે, ચૂરણ કરી સુરભી મને એ મા અંબર તગર, શુચિતર અગરને, વળી ઘનસાર બરાસનેએ રોકુંદ તુકને, કસ્તૂરી કપૂરને, ભેળીયે મેળવી ચંદને એ ૩ નવ નવ રંગને, શુદ્ધ દશાગ, ૩૫ સુગંધ નિણંદને એ છે ૪ ધૂપધાણું ભર્યું, કંચણ ચણનું, પાવક નિર્ધમપરજળે એ પા જિનમંદિર જતાં, ધૂપ ઉખેવતા, દશ દિશિ મહમહે પરિમલે એ દા છે દુહા ! ધ્યાનઘટા પ્રગટાવીયે, વામ નયન નિજ ધુપ છે મિછત્ત દુર્ગધ દૂરે ટળે, પ્રગટે આત્મ સ્વરૂપ છે ૧. Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પડિત શ્રી વીરવિજ્યજીકૃત અષ્ટપ્રકારી પૂજા ॥ ગીત સખાબ રાગિણી—જાતિ ફાગ જિનવર જગત યાલ ! ભવિયાં !! જિનવર જગત દયાલ જિનપદ સેવત ઘૂપ ઉખેવત, સુરવર નયન હજાર ॥ ભવિયાં ! જિ॰ તેમ ભિવ શુદ્ધ દશાંગ ઉમેવા, માંહે સાકર ઘનસાર ! ભવિા જિના " ll મ રિમલ વને ધૂપ કહેત હે, સુણજો બુદ્ધિ વિશાળ ભવિ॰ા જિના જિનપદ સેવત ઊર્ધ્વ ગતિહમ, તેમ ભવિ શિવસુખમાલ !! વિના જિનારા સિદ્ધસ્વરૂપી અરૂપી વિમલતા, વેદી સમય ત્રિકાલ ।।ભવિના જિના એહવી પ્રભુ ડિમા વામાંગે, રિયે ધૂપ રસાલ ૫ભવિના જિનાજ્ઞા ચેાથી પૂજા ચિત્તું ગતિહારી, લારી ક`કી જાળ ! ભવ ના જિના વીર કહે ભવ સાતમે સિદ્ધા, વિનયધર ભૂપાળ ! ભિવ જિલ્લ॥ ૪ ॥ ૧ ૩૯૭ ॥ અથ મત્રા આ હી શ્રી પરમ ા ધૂપ ય ॥ સ્વાહા । ॥ પચમ દ્વીપક પૂજા ॥ દુહા u પંચમી ગતિ વરવા ભણી, પૉંચમી પૂજા રસાળ । કેવળરત્ન ગવેષવા,ધરિયે દીપકમાળ ।। ૧ ।। Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૮ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો u ઢાળ રાગ પૂર્વી u દીપક જ઼્યાતિ બની નવરંગા, દીનધ્યાળકે દાહિષ્ણુ અંગા ાદીપ૦ના રયણજડિત વર્તુલ ભાજનમે, ધેનુહવિષ ભરિયે ઉછરંગા દી॰૧ પ્રાણી ઉગારણુ કારણ ફાનસ, કરિયે જ્યું નવી આય પતંગા । દ્વીપના ઝગમગ જ્યા તિશું દીપક ધરીયે, અનુભવ દીપક સમકિત, સંગા ॥ દીપ॰ ॥ ૨ ॥ જિનમંદિર જઈ દીપ પ્રગટ ધરી, આશય શુદ્ધ વિમલ જળગંગા પાદીપના ધ્યાન વિમલ કરતાં ભાવિ નાસે, દીપ વિરાજથી મેાહભુજંગા ગાદીપ॰ !! ૩ ૫ તિમ મિથ્યાત્વ તિમિરકું હરિયે, શાર તમહર વ્યામપત ગા શાદીપ૦ના ગાઈન દેખત નાસત તસ્કર, જ્યું જિન દઈન જાત અનગા !! દીપ॰ !! ૪ !! ॥ દુહા ॥ દ્રવ્યદીપ સુવિવેકથી, કરતાં દુ:ખ હાય ફેક ભાવપ્રદીપ પ્રગટ હવે, ભાસિત લેાકાલાક ૫૧૫ ॥ ગીત ।। રાગ આશાવરી—ગરખાની દેશી ડા દીપક દીપતા રે, લેાકાલેાક પ્રમાણુ ! એહવા દીવડારે, જેહથી પ્રગટે પદ નિવારણ ાદીપના દ્રવ્યથકી દીપકની ૧, સૂ Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૯૯ પંડિત શ્રી વીરવિજયજીકૃત અષ્ટપ્રકારી પૂજા પૂજા, કરતાં દે ગતિ રોકે રે પ્રભુપડિમા આદર્શ કરીને, આતમરૂપ વિલોકે દી. એહો માવો શુદ્ધ દશા ચેતનકું પ્રગટે, વિઘટે ભવભય કૂપરે ! ચિદાનંદ ઝકઝોળ ઘટાશું, કેવલ દીપ અનૂપ છે દીવો એહવો મારા પડન પતંગ ન ધૂમકી રેખા, નહિ ચંચળ માતે રે, ધૃવિણ પૂરે પાત્ર ન તાપે, વળિ નવિ મેલ પ્રસૂતે દીપા એહવા પાપ પતંગ પડત તેમ દીપક, કરતી દો સાહેલી રે જિનમતી ધનસિરી વરી શિવસુખને, વીર કહે રંગરેલી છે દી એહ છે ૪૫ છે અથ મંત્રીઓ ડીં શ્રી પરમ૦ દીપમાલાં ય સ્વાહા ષષ્ઠ અક્ષત પૂજા ! છે દુહા અક્ષયપદ સાધન ભણી, અક્ષત પૂજા સાર છે જિન પ્રતિમા આગળ મુદા, ધરિયે ભવિ નર નાર ૧ ઢાળ રાગ બિલાવલ જગત પ્રભુ આગળ ભવિ, વર અક્ષત ઘરીયે મણિ મુક્તાફળ લઈને, વળી સ્વસ્તિક કરીયે રે હાંહાંરે વળી સ્વસ્તિક કરીયે ! હાંહાંરે કરી પાતક હરિયે, હાંહાંરે છઠ્ઠી પૂજા સમરિયે હાંહાંરે પ્રવણ ભરદરિયે હાંહાંરે ભવ સાયર તરિયે ! હાંહાંરે પદ અક્ષય વરિયે ! જગતના અથવા ઉજજવલ તંદુલા, ભરી થાળને લાવો ! સ્વસ્તિક Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૦૦ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો ચિહ ગતિ ચૂરણે, વચ્ચે રત્નને ઠાવો છે હાંહાંરે વચ્ચે રત્નને ઠાવે છે હાંહાંરે ઘનસાર વસાવ રે હાંહાંરે ગોધૂમાદિ અણાવો છે હાંહાંરે તસ પુંજ બનાવો, હાંહાંરે અનુભવ લય લાવો રે હાંહાંરે હેાયે શિવપુર જાવો | જગત૭ ૨ | | | દુહા શુદ્ધ અખંડ અક્ષત ગ્રહી, નંદાવર્ત વિશાળ છે પૂરી પ્રભુ સન્મુખ રહો, ટાળી સકલજંજાળ ! ૧છે છે ગીત છે રાગ–બિહાગડે છે શિવનારી મુજ પ્યારી, દિલભર દેખાવ હો શિવનારી | હારે પ્રભુ તું તેહને અધિકારી, દિલભર દેખાવ હે શિવનારી છે એ ટેકો શાલિ વ્રીહિ ગોધમકે ઢગલો, પ્રભુ સન્મુખ નરનારી દિલ નેધરી અક્ષત અક્ષતપદ વરિયે, આધિ વ્યાધિ ભવહારી છે દિલ છે ૧ ! શંભુ સ્વયંભુ જગત ત્રાયક, નાયક જગદાધારી છે દિલ તીર્થપતિ સુલતાન જિનેશ્વર, અવિચળ પદ દાતારી છે દિલ૦ મે ૨ દવ્ય ગુણુપજાય ને મુદ્દા, ચઉગુણ પડિમા પ્યારી દિલને દ્રવ્યાક્ષત ધરતાં ઈહલોકે, રાજઋદ્ધિ ભંડારી દિલ૦ છે ૧ ૩ માદેવા નંદન પદ પૂજત; દ્રવ્ય ભાવ સુખકારી છે દિલના અનુભવ અમરાલય શુભ સુખને, કીરયુગલ ભવપારી છેદિલ૦ | ૪ છે અથ મંત્ર હી શ્રી પરમ | અક્ષતાનુ ય સ્વાહા Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ o જડિત શ્રી વીરવિજ્યજીકૃત અષ્ટપ્રકારી પૂજા સપ્તમ નૈવેદ્ય પૂજા છે Il soll નિર્વેદી આગળ ઠ, શુચિ નૈવેદ્ય રસાળ વિવિધ જાતિ પફવાનશું, ભરી અષ્ટાપદ થાળ ૧. a ઢાળ રાગ કાફી છે પુરૂષોતમ ગુણખાણી હો, પારગ પુત્તમ ગુણખાણીપાએ ટેક હવે નૈવેદ્ય રસાળ ઠવીજે, પ્રભુ આગળ ભવિ પ્રાણી છે મરકી અમૃતપાક પતાસાં, ફેણું સરસ સેહાણું હે ! પારગ પુરૂ૦ ૧ લાખણુસાઈ મગદળ સાટા, ઘેબર થાળ ભરાણી સેવ કંસાર ને સક્કરપારા, પેંડા બરફી આવ્યું છે કે પારગ પુરુ છે ૨ ખાજ ખુરમાં ખીર, ખાંડ ધૃત, પાપડ પૂરી વખાણી છે મતિયા કળિસાર ને દેઠાં, એમ પકવાન મિલાણી હે પારગપુરૂ૦ ૩ પ્રભુ પુર ઢેઈ કરો દુ:ખહાણ, માગે જોડી પાણિ છે પતિતપાવનજિન મુજને દીજે, અણુહારી શિવરાણી હે ! પારગ પુર૦ ૪ દુહા અણહારી પદ મેં કર્યો, વિગ્રહગઈ અણુત છે દૂર કરી તે દીજિયે, અણુહારી શિવ સંત છે ? Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો ॥ ગીત ॥ વૃંદાવનમાં એક જ ગાપીએ દેશી । હાટકથાળ ભરી પક્વાને, રાળ દાળ શાક પાક રે ! અનુભવ રસ સંચિત ભવિ હિયે, અમૃત પદવી નાકરે ॥ હાટક૦ ૫૧૫૫ તાલ ક સાલ મૃદુગ બજાવત, દેતા અઢળક દાન રે ! નર નારી ગુણ ગાવત આવેા, જિનમંદિર બહુ માન૨ે હાટકનારા પ્રભુ આગે નવેધ ઠવીને, અણાહારી પદ માર્ગેા રે ૫ પુદ્દગલભાવ અનાદિની ઈડા, ટળી ભો પ્રભુ રાગા રે ાહાટકા૩ા સગભય વારક સાતમી પૂજા, કરતાં ગઈ સગ વારીરે ! વીર કહે હલી નૃપ સુરસુખથી, સાતમે ભવ શિવનારી રે !! હાટકના ॥ ૪ ॥ શાથ મત્રા આ હી શ્રી પરમા નૈવેધ ય૦ | સ્વાહા ॥ ॥ અટમ ફળ પૂજા ॥ દુહા ॥ ४०२ અષ્ટમ ગતિ વરવા ભણી, આઠમી પૂજા સાર ॥ તરૂ સિંચત ફળ પામીએ, ફળથી ફળ નિરધાર.૫૧૫ u ઢાળ | રાગ ગાડી-મારુની દેશી મુગતિ ળી રે, ફળી અહા, ભવિયાં હૈ। મુગતિ ફળી ॥ કુમતિ ટળી, સુમતિ ભળી; એમ નર નારી મળી ૨ે મળી ! અહા ભ॰ ॥ સુગ॰ ॥ એટેક ના ફળપૂજા แ Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૦૩ - - - - - પંડિત શ્રી વીરવિજયજીત અષ્ટપ્રકારી પૂજા કરીએ ફળકામી, નિર્મલ શ્રીફળ લાય છે અહે છે દાડિમ દ્રાખ અખેડ બદામ, પૂગીફલ સમુદાય છે અહી. છે. મુગલ કુમ. સુમરા છે એમ છે મિષ્ટાંગ લીંબુ ખારેક કદલી, સીતાફળ અભિરામને અહો ! જમરૂખ તરબુજ ની મજા કેહલાં, સમરી સમરી જિન નામ છે છે અહટ છે મુગટ છે કુમ છે સુમ છે એમ રા ચુઅફળ નારિંગ પિસ્તાં ખરબુજ, ફણસ અંગુર જંબીરા! અને શુભ ચામીકર થાળ ભરીજે, સિંગડાં અંજીર અહ૦ | મુમ0 | કુમ છે !! સુમ એમ || ૩ | દુહા છે ઇંદ્રાદિક પૂજા ભણી, ફળ લાવે ઘરી રાગ પુરુષોત્તમ પૂછ કરી, માગે શિવફળ ત્યાગ ૧ છે ગીત ઈમનરાગિણું–મારી સહી રે સમાણીએ દેશી હરિપરે ફળ માંગે ભવિલોકા, ફળથી શિવફળ રોકા કરે છેધન ધન જિનરાયા છે રાયણ બીજોરાં ફળ ટેટી, પૂજતશિવવહ ભેટીરે ધનવાના ઇત્યાદિક શુચિફળ ભવિ લાવો, થાળ વિશાળ ભરાવો રે ધન હર્ષ ભરે જિન મંદિર આવે, જિનવર આગળ ઠાવો રે ધનગારા એમ ફળપૂજા જે ભવિ કરશે, તે શિવરમણી વરશે રે ! Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૦૪ વિવિધ પૂજાસ ંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો ૫ધનના પૂએ ભવિષ્ણુ નિળ બુદ્ધિ પણ કરી સગવિહ શુદ્ધિ ૨ે ! ધન॰ ૫ગા કીરયુગલશું દુČતા નારી, પૂજ્યા જિન જયકારી રે ! ધન॰ ! કહે શુભવીર અચળ સુખ લીધા, અંત કરમના કીધારે ॥ ધન૦ ॥૪॥ ।। અશ મંત્ર ૫ એ હી શ્રી પરમ૰u ફલાનિ & ય॰ સ્વાહા 1 ૫ અથ કળશu ! અન્યાશ્રી—વામાન દન જગ—એ દૈશી ॥ સુવિધિ અષ્ટ પ્રકારી પૂજ, કરશે તસ નિત્ય સુખશાતા। સિદ્ધબુદ્ધિ દિટ્ટિ અડ વિજન, પામી અડ પયવણ માતા !! હરિપરે ભક્તિ કરો પ્રભુ કેરી ૧૫ રાગદ્વેષ ટાળી જિન પૂજત, અષ્ટમીગતિ અનુક્રમે લહે અષ્ટક સમતાયે માળી, નિલતરુવન હિમ હે ! હરિપરે॰ ારા તપગચ્છ શ્રી વિજયસિંહ સૂરીશ્વર, સત્યવિજય પંન્યાસ વરે ૫ કપૂર સમુજ્વલ ક્ષમાવિજય તસ, વિજય સદા સૌભાગ્ય કરો ॥ હરિપરનારા તાસ શિષ્ય શુભવિજય સેાભાગી, તસ અનુમતિ જિનરાય સહી ! ગાવત હ કલ્લોલ ભરાયા, રાજનગર ચામાસુ` રહી ! હરિપરે૦૪૫ સંવત અઢાર અદ્નેાવન વરસે, ભાદ્રપદે સિતપક્ષ ભલે! દ્વાદશી દિન ગુરુ Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પતિ શ્રી વીરવિજ્યજીકૃત પિસ્તાલીસ આગમની પૂજા ૦૫ વાર મનહર, એ અભ્યાસ ભયો સઘળો છે હરિપરેગાપો સુરગુરુપણ ન શકે કરી વર્ણન, જિનયુણિયા મેં મંદમતિ જલધિમાન કહે જેમ બાળક, નિજ શકતે પંખી વદતી છે હરિપરેશાદા શક્તિ વિના પણુતિમ પ્રભુ ગાયા, ગુણમાળા ભવિ કંઠ ધરે છે. વીરવિજય કહે સંઘ સકળ ભવિ, જઈ શિવમંદિર લીલ કરો | હરિપરેગા ઈતિ કળશ || ઇતિ પંડિત થી વીરવિજયજી કૃત છે અષ્ટ પ્રકારી પૂજા સમાસ છે પંડિત શ્રી વીરવિજયજી કૃત • શ્રી પિસ્તાલીસ આગમની પૂજા વિધિ–આ પૂજા અષ્ટપ્રકારી પૂજાની પેઠે આઠ પૂજાએથી ભણાવાય છે. માટે વિધિ અષ્ટપ્રકારી પૂજાની પેઠે સમજી લેવી. તે પ્રથમ જલપૂજા ! | દુહા ! શ્રીશંખેશ્વર પાસજી, સાહિબસુગુણ ગરીઠા શુભ ગુરુચરણ પસાયથી, કૃતનિધિ નજરે દીઠ ! ૧ શાસનનાયક વંદિયે, ત્રિશલામાત મલ્હાર છે જસ મુખથી ત્રિપદી Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજસંગ્રહ ભાગ છો લહી, સૂત રચે ગણધાર તેરા સુધર્મા ગણધરતણી, રચના વરતે સેયી દ્વાદશ અંગથકી અધિક, સૂત્ર નહી જગ કેય છે ૩છે આગે આગમ બહુ હતાં, અર્થવિદિત જગદીશ કાલવશે સંપ્રતિ રહ્યા, આગમ પિસ્તાલીશ છે જ ! આથમતે કેવલ-રવિ, મંદિર દીપક જત પંચમ આરે પ્રાણીને, આગમને ઉદ્યોત પા પ્રથમ જ્ઞાન પછી દયા, દશવૈકાલિક વાણુ એ વસ્તુતત્ત્વ સવિ જાણીએ, જ્ઞાનથી પદ નિર્વાણુ દા જ્ઞાન ભક્તિ કરતાં થકાં, પૂજ્યા જિન અણુગાર તે કારણુ આગમતણી, પૂજા–ભક્તિ વિશાળ છા જ્ઞાનેપગરણ મેલીય, પુસ્તક આગળ સાર છે પીઠ રચી જિનબિંબને, થાપીજે મનોહાર ૮૫ જ્ઞાન ઉદય અરિહાતણું, સાંભળી દેશના સાર છેદેવ દેવો નંદીશ્વરે, પૂજા વિવિધ પ્રકાર છે તેમ આગમ હેડે ધરી, પૂબે શ્રી જિનચંદો ધ્યેય ધ્યાનપદ એકથી, પામો પદ મહાનંદ ૧૦ ન્હવણ, વિલેપન, કુસુમની, ધૂપ, દીપ, ઝલકાર છે અક્ષત, નૈવેદ્ય, ફળતણી, પૂજા અષ્ટ પ્રકાર છે ૧૧ મા હાળા અને હરે વહાલાછ વાગે છે, વાંસળી રે—એ દેશી અને હરે ગંગાક્ષીરસમુદ્રના રે, જળકળશા ભરી નર નાર, જ્ઞાને વડા શ્રુતકેવલી રે છે અને હવણુ કરે Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પહિત શ્રી વીરવિજ્યજીકૃત પિસ્તાલીશ આગમની પૂજા ૪૭ પ્રભુવીરને રે, દૃષ્ટિવાદના ભાષણુહાર ! જ્ઞા૦ ૫૧) અ૦ા પાંચ ભેદ છે તેહના રે, સાંભળતાં વિકસે નાણું ! જ્ઞાના ાર્થીના પરિકરમે' સાત શ્રેણિયારે, અઠયાશી સૂત્ર વખાણુ ॥ જ્ઞા ના ૨૫ અ॰ ! પૂગતે ચૌદ પૂર્વ છે રે, મહામ ત્રને વિદ્યા ભરેલ ! જ્ઞા॰ !! અ॰ ! જંબૂવેલ ધર દેવતા રે, ધરે પૂર્વ સમુદ્રની વેલ ! જ્ઞા॰ ॥ ૩॥ અ॰ !! દશ વસ્તુ વિનયી ભણ્યા રે, પહેલે પૂરવ ઉત્પાદ ! જ્ઞાની વસ્તુ ચૌદ અગ્રાયણી રે, અડ વસ્તુ વીર્યપ્રવાદ ! જ્ઞા॰ nu ॥ અ॰ ! અસ્તિપ્રવાદ અઢાર છે રે, ખાર વસ્તુ જ્ઞાનપ્રવાદ ॥ જ્ઞાના અ॰ ! સત્યપ્રવાદે દેય વસ્તુ છે રે, સાલ વસ્તુ આત્મપ્રવાદે ! જ્ઞાનાપા અ॰ ૫ ક પ્રવાદે ત્રીશ ધારિયે રે, વીશ વસ્તુ પૂરવ પચ્ચખ્ખાણુ ! જ્ઞાની અના પુન્નર વિદ્યાપ્રવાદમાં રે, ખાર વસ્તુ કહી કલ્યાણુ ાજ્ઞાા । ૬ ।। અ॰ ૫ પ્રાણાવાયમાં તેર છે રે, ત્રીશ વસ્તુ ક્રિયા વિશાળ ! જ્ઞા॰ ॥ અ॰ ॥ પણવીશે કરી સેાહતું રે, ચૌદમું લે।કબિંદુસાર ।। ૭ ॥ અ॰ ! પુંજ મસી લખ ત્રણ્યશે રે, ત્યાશી ગજ સોલ હજાર 1 ti॰ ॥ અ॰ ! શ્રી શુભવીરના ગણુ રે, રાચતા ત્રીને અધિકાર જ્ઞાને વડા શ્રુત કેવળી રે ! ૮ ૫ Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૦૮ વિવિધ પૂજાસગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો ॥ દુહા ॥ દશ પૂરવ પૂરણુ ભણે, લબ્ધિ ક્ષીરાશ્રવ હાય ! તેણે જિનકલ્પ નિવારિયા, જ્ઞાન સમેા નહીં કાઇ ૫૧૫ ગીત ॥ મનમાહુન મેરે—એ દેશી ભેદ ચાથા હવે સાંભળે!!! મનમેાહન મેરે દષ્ટિવાદ અનુયોગ ામના ઢાય ભેદે કરી શીખિયા મા જંબુગુરુ સંયોગ પ્રમા૧૫ પંચભેદે કરી ચૂલિકા ! મ૦ ॥ પહેલે પૂર્વે ચાર । મ॰ બાર ને આઠ દશ ચૂલિકા ૫ મ॰ા ચોથા પૂરવ લગે સાર ॥ મ॰ રાદશ પૂરવે નથી ચૂલિકા મ૦ નંદી સૂત્ર વિચાર ! મ॰ ! દૃષ્ટિવાદ એ બારમું । મ॰ ! અંગ હતું સુખકાર ॥ મ॰ I! ॥ ૩ ॥ ખાર વરસ દુકાળિયે ॥ મ॰ ! બારમું અંગ તે લીધ !! મ॰ !! સંપ્રતિ કાળે નવિ પડે ! મ॰ !! એડવા કાળ પ્રસિદ્ધ માજા મમતિ પરમાથી !! મ॰ ! પૂર્વ ગયાં અવિલંબ !! મ॰ !! શ્રી શુભવીરને શાસને !! મના પૂો આગમ જિનબિંબ !! મ॰ !! ૫ ! [ કાવ્ય અને મંત્ર-દરેક પૂજાને અ ંતે પડિત શ્રી વીરવિજ્યજીકૃત ચાસહપ્રકારી પૂજાને અંતે આપેલ કાવ્ય અને મત્ર અનુક્રમે કહેવા. ] Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજયકૃત પિસ્તાલીશ આગમની પૂજા ૪૦૯ u દ્વિતીય ચંદન પૂજા ! . દુહા ॥ હવે પિસ્તાલીશ વરવું, કલિયુગમાં આધાર !! આગમ અગમ અરથ ભર્યાં, તેડમાં અંગ અગ્યાર ૧૫ ા ઢાળ ! ઈમનરાગણી-ધન્ય ધન્ય જિનવાણી—એ દેશી 1 ચંદનપૂજા ચતુર રચાવા, નાગકેતુ પરે ભાવે રે ધન ધન જિનવાણી ।। રાય ઉદાયી પ્રભુ ગુણ ગાવે, પદ્માવતીને નચાવે રે ॥ ધ૦ ૫૧૫ કાળ સદા જે અરિહા થાવે, કેવળનાણુ ઉપાવે રે ાધના આચારાંગ પ્રથમ ઉપદેશે, નાથની ભજના શેષે ૨૫ ૨ ૫ આચાર રથ વહેતા મુનિ ધારી, બહુશ્રુત હાથમાં દારી રે ધ॰ ૫ ૫ચ પ્રકારે આચાર વખાણે, ગળિયા બળદ કેમ તાણે રે ! ૧૦ ॥૩॥ દો શ્રુતખધ આચારાંગ કેરા, સખિત અણુયાગ દ્વારા રે ॥ ધ॰ ॥ સ ંખ્યાતી નિયુક્તિ ક્ઠીરે અઝયણા પણુવીશ ૨ે ૫ ૧૦ I૪ પની સંખ્યા સડસ અઢાર, નિત્ય ગણતા અણુગાર રે ૫ધા સૂત્રકૃતાંગે ભાવછવાદિ, ત્રણસેં ત્રેસઠ વાદી રે ! ધ૦ ૫૫૫ અધ્યયન ત્રેવીશ છે બીજે, અવર પૂરવ પરે લીજે રે ॥ ધ॰ ॥ દુગુણાં પદ હવે સધળે અંગે, દશ ઠાણુ ઠાણાંગે૨ે ॥ ધ॰ ॥ ૬ ॥ દેશ અધ્યયને શ્રુત ખધ એકી, હવે સમવાયાગ છેકે રે ાધના Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૬૦ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છો શત સમવાય શ્રતખંધ એકે, ધરિયે અર્થ વિવેકે રે છે ભગવતી પાંચમું અંગ વિશેષા, દશ હજાર ઉદ્દેશા રે છે ઘર | એક્તાલીશ શતકે શુભવીરે, ગૌતમ મન હજુરે છે ઘન ઘન જિનવાણી | ૮ || છે દુહા નિર્યુક્તિ પ્રતિપત્તિયો, સઘળે તે સમભાવ છે બીજી અર્થપ્રરૂપણા, તે સવિ જુઆ ભાવ ૧ ગીત ઝુમખડાની–એ દેશી જ્ઞાતાધર્મ વખાણીયે રે, દશ બોલ્યા તિહાં વર્ગ પ્રભુ ઉપદેશિયા ના ઉઠતે કેડીકથા કહીરે, સાંભળતાં અપવર્ગ કે પ્રભુ ૧૫ ઓગણીશ અધ્યયન કરી રે, બે શ્રતબંધ સુભાવ પ્રભુને ઉપાસકદશાંગમાં રે, દશશ્રાવકના ભાવ પ્રભુ મારા અંતગડે અડવર્ગ છે રે, અનુત્તરવવાઈ ત્રણે વર્ગ પ્રભુત્રો એક સૂત્રે મુક્તિ વર્યા રે, બીજે ગયા જે સ્વર્ગ પ્રભુ પાસે પ્રથમવ્યાકરણ સૂત્રમાંરે, દશ અધ્યયન વખાણુપ્રભુ સૂત્રવિપાકે સાંભળો રે, વીશ અધ્યયન પ્રમાણુ પ્રભુજા બે શ્રુતખંધે ભાખિયા રે, દુઃખ સુખ કેરા ભેગ પ્રભુમાં એમ એકાદશ અંગનીરે, ભક્તિ કરે ગુરુગ છે પ્રભુનાપા આગમને અવલંબતાં રે, ઓળ Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પડિત શ્રી વીરવિજયકૃત પિસ્તાલીશ આગમની પૂજા ૪૧૧ ખિયે અરિહંત ાપ્રભુના શ્રી શુભવીરને પૂજતાં રે, પામેા સુખ અનંત ! પ્રભુ ! ઉપદેશિયા ॥ ૬ ॥ । તૃતીય પુષ્પપૂજા | ॥ દુહા ॥ અંગતણાં ઉપાંગ જે, ખાર કહ્યાં ભગવંતા ગણધર પૂરવધરતણી, રચના સુણિયે સંત ૫૧૫ II ઢાળ ।। રાગ સારંગ હા ધન્નાએ àશી ા જ્ઞાનાવરણ દૂર કરે રે મિત્તા, પામી અંગ ઉપાંગ ॥ ફૂલપગર પૂજન રચા રે મિત્તા, વીર જિનેશ્વર અંગ રે, રંગીલા મિત્તા ! એ પ્રભુ સેવેાને ! એ પ્રભુ સેવા સાનમાં ૐ મિત્તા, જ્ઞાન લહે। ભરપૂર રે, રંગીલા મિત્તા ! એ પ્રભુ સેવાને ॥ એ આંકણી ૫૧૫ સામયું વવાઈમાં રે, મિત્તા, કરતા કાણિક ભૂપ ॥ અખર શિષ્યને વરણવ્યા રે મિત્તા, પ્રશ્ન તે સિદ્ધ સ્વરૂપ રે, ર’ગીલા મિત્તા ૫ એ-પ્ર૦ના ૨ રાયપસેણિ સૂત્રમાં ૨ે મિત્તા, સૂર્યોભના અધિકાર જીવાભિગમ ત્રીજી સુણેા રે મિત્તા, દશ અધ્યયન વિચાર રે ૫ રગીલા મિત્તા ! એના ૩ !! શ્યામસૂરિ રચના કરી રે મિત્તા, પન્નવણા મહાસૂત્ર ! છત્રીશ પ૪ ગુરુ પસાયથી แ Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ કર વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છો રેમિત્તા, ઘરે અર્થ વિચિત્ર રંગીલા મિત્તાપાએ પ્રય જંબુદ્વીપ પન્નત્તિએ રે મિત્તા, જંબુદ્વીપ વિચાર છે શ્ના સૂરપન્નત્તિમાં રે મિત્તા, રવિમંડળ ગ્રહ ચાર રે રંગીલા મિત્તા એ બાપા કહે ચંદપન્નત્તિ પાહુડેમિત્તા, જ્યોતિષચક્ર વિશેષ છે આગમ પૂજે પ્રાણિયા રે મિત્તા, કહે શુભવીર જિનેશ રે રંગીલા મિત્તા છે એટલે ૬ દુહા છે ભવમંડલમેં ન દેખિયો, પ્રભુજીને દેદાર !! આગમપંથ કહ્યા વિના, રઝ હું સંસાર ૧ ગીત છે વીર જિર્ણ જગત ઉપકારીએ દેશી કેતકી જાઈનાં કૂલ મંગાવી, પૂજે અંગ ઉપાંગજી બંભી લીપી શ્રી ગણધરદેવે, પ્રણમી ભગવાઈ અંગ છે ત. ૧૫ આઠમું નિરયાવલી ઉપાંગે, દેવાદિક અધિકારછ કપૂવડંસગ નવમ ઉપાંગે, દશમ અધ્યયન ઉદારજી | કેતક છે ર છે પુપિયા નામે ઉપાંગ છે દશમું, વળી પુષ્કચૂલિયા જાણુ છે બારમું વહૂિદશા એ સઘળે, દશ અધ્યયન પ્રમાણ છે. કેત૦ મેડા ગીતારથ મુખ અમીય ઝરતું, આગમ લાગ્યું મીઠજી દૂર થઈ લેકસના છારી, તવ પ્રભુદર્શન દીઠ જી. કેત. ૪ દર્શનથી જે દર્શન Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજ્યજીત પિસ્તાલીશ આગમની પૂજા ૪૧૩ પ્રગટે, વિઘટે ભવજળ પૂરજી. ભાવકુટુંબમેં મંદિર મહાલું, શ્રી શુભવીર હજુરજી છે તોપ છે ચતુર્થ ધૂપ પૂજા મા આજ પન્ના છે ઘણુ, પણ લહી એક અધિકાર છે દશ વયના તિણે ગણ્યા, પિસ્તાલીશ મઝાર ૧ ૧ છે છે ઢાળ છે સાચું બોલે શામળીયા એ-દેશી એક જન શ્રત રસિયો બોલે રે હે મનમાન્યા મેહનજી પ્રભુ તાડેરે નહીં કેય તેલે રે હોમને અમે ધૂપની પૂજા કરિયે રે હે દુર્ગધ અનાદિની હરિયે રે / હોટ છે ૧. તુમ દર્શન લાગે પ્યારે હવે અંતે છે શરણ તમારું રે ! હે ચઉસરણ પયનું પહેલું રે હો અમે શરણ કર્યું છે વહેલું રે હોગારા લહી અર્થ અને પમ રીયું રે ! હે છે આઉર પચ્ચ ખાણુ તે બીજું રે હે ! સાંભળતાં ભક્તિ પરિણા ૨ હેતુ છે પરિહરશું ચારે સંજ્ઞા રે હે ૩ સંથારા પયને સીધો રે હોવા સુકોશલ મુનિએ કીધો રે છે. હવે ભાખી તંદુલવિયાલી રે ! હે કે તમે ગર્ભની વેદના ટાળી રે હે ૪ અમને પણ દુઃખ એ મોટું રે હોટ છે સન્મુખ ન જુઓ તે ખેટું રે છે Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૧૪ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો હા॰ !! કાંઈ મહેર નજરથી દૂંખે રે ! હા॰ !! શુ' રાગીને ઉવેખા રે! હા ૫૫ ॥ રંગ લાગ્યા ચાલ મઠે રે ૫ હા! નવિ જાયે ડાકણુ દીઠ રે હેાના અમે રાગી થઇને કહેશું' રે ।।હેાના શુભવીરને ચરણે રહેશું રે ! હા॰ ॥૬॥ ॥ દુહા ! પ્રભુ ચરણે રહેતાં ભજે, જ્ઞાન સુધારસ કદ ॥ જિનવાણી રસીયા મુનિ, પામે પરમાનંદ ॥ ૧ ॥ ॥ ગીત ।। માલવી—વી વીર્ જિનેશ્વર રાયા તા—એ દેશી. ત્રિશલાનંદન વંદન કીજે, જ્ઞાન અમૃતરસ પીજે રે છઠ્ઠી ચંદાવિજય પયન્નો, વિનયે વડે મુનિધન્ના રે ાત્રિશ ॥ ૧ ॥ ગુરુવિનયે સુકળાયે વાધે, રાધાવેધ તે સાધેરે દેવથઈ પયત્ને રસિયા, સંથારે મુનિ વસિયા રે પ્રત્રિશા ૫૨૫ મરણુસમાધિ પયત્ને ભાવે, પ્રભુ સાથે લય લાવે૨ે મહાપચ્ચખ્ખાણ પયત્ના ગાવે, પાપ સકળ વેસિ રાવે રે ૫ ત્રિશ॰ ૫૩ા ગણિણવાએ ભાવ ઘણેરા, જાણે મુનિ ગંભીરા હૈ !! સાધેકા લગનની હારા, શ્રી શુભવીર ચકેારા રે ! ત્રિશલા॰ ॥ ૪ ॥ ॥ પંચમ દીપક પૂજા ડ nav જ્ઞાનાવરણી તિમિરને, હરવા દીપકમાળ ! જ્યાતિસે જ્યેાતિ મિલાઇ એ, જ્ઞાન વિશેષ વિશાળ ૫૧૫ Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫હિત શ્રી વીરવિજ્યજીત પિસ્તાલીશ આગમની પૂજા ૪૧૫ છે ઢાળ છે ચંદ્રપ્રભુ જિન ચંદ્રમા રે–એ દેશી જગદીપકની આગળરે, દીપકનો ઉદ્યોત સે કરતાં પૂજા પાંચમી રે, ભાવદીપકની જ્યોત હે જિનજી તેજે તરણીથી વડે રે. દયશિખાને દીવડો કે, ઝળકે કેવળ જત ૧ાા છેદસૂત્ર જિન ભાખિયા રે, નિશીથ ધુદ સિદ્ધાંત છે આયણ મુનિરાજને રે, ઘારે ગંભીરવંત હો જિનજી પતે દે છે ઝ૦ ર છે જીવકલ્પમાં સેવતાં રે, ચરણ કરણ અણગાર છે પંચકલ્પ છેદે ભણ્યા રે, પંચ ભલા વ્યવહાર હૈ જિનજી છે તે છે દોટ | ઝ | ૩ વ્યવહારછેદે દાખિયા રે, ઉત્સર્ગને અપવાદ છે દશાક૯૫માં દશ દશા રે, ઉપદે અપ્રમાદ હૈ જિનજી છે તે દ. || ઝવ છે ૪ છેદ મહાનિશીથમાંરે, ભાખે જગને નાથ ઉપધાનાદિ આચારની રે, વાત ગીતારથ હાથ હોજિનજી છે તે છે દોટ || ઝટ પો ધર્મ તીર્થ મુનિવંદના રે, વરતે શ્રત આધાર છે શાસન શ્રી શુભવીરનું રે, એકવીશ વરસ હજાર હે જિનજી છે તે આ દો. ઝટ છે ૬ છે દુહા શ્રુતજ્ઞાનાવરણી તણે, તું પ્રભુ ટાળણહાર છે ક્ષણમેં શ્રત કેવલી કર્યો, દેઈ ત્રિપદી ગણધાર છે ૧ છે ૧ તારણહાર. પા. Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો આ ગીત તેરણ આઈ કયું ચલ રે—એ દેશી ધન ધન શ્રી અરિહંતને રે, જેણે ઓળખાવ્ય લોક છે સલૂણા છે તે પ્રભુની પૂજા વિના રે, જનમ ગુમાવ્યો રેક છે સણું છે ૧ છે જેમ જેમ અરિહા સેવિએ રે, તેમ તેમ પ્રગટે જ્ઞાન છે સમાં જ્ઞાનીના બહુ માનથી રે, જ્ઞાનતણાં બહુમાન છે અને જેમ. પરા જ્ઞાન વિના આડંબરી– રે, પામે જગ અપમાન છે સમકપટ ક્રિયા જનરંજની રે, મૌનવૃત્તિ બગધ્યાન એસ. જેમ ૩ મત્સરી પરમુખ ઉજજવલે રે, કરતા ઉગ્ર વિહારપાસ પાપશ્રમણ કરી દાખિયા રે, ઉત્તરાધ્યયન મેઝાર સમજેમા જ્ઞાન વિના મુક્તિ નહીં, કિરિયા જ્ઞાનીને પાસ પાસવા શ્રી શુભવીરની વાણીયે રે, શિવકમળા ઘરવાસ ાસ જેમ | ૫ | છે ષષ્ઠ અક્ષત પૂજા છે ચરમસમયદુપ્પસહ લગે, વરતેશ્રત અવિચ્છેદ મૂળ સત્ર તેણે ભાખિયાં, તે કહેશું ચઉ ભેદ ના ઢાળ રાગ સારંગ-હમ મગન ભય પ્રભુ ધ્યાન–એ દેશી છે જિનરાજની પૂજા કીજીએ છે એ ટેકો જિન પડિમાં દાળા રાગ Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજયજીત પિસ્તાલીશ આગમની પૂજા ૧૭ આગે પ્રભુ રાગે, અક્ષતપૂજા કીજીએ રે અક્ષતપદ અભિલાષધરીને, આગમને રસ પીજીએ. જિન૧ પ્રભુપડિમા દેખી પ્રતિબુદ્ધા, પૂરવથી ઉરીજી છે દશવૈકાલિક દશ અધ્યયને, મનકમુનિ હિત કયે જિન પર ઉત્તરાધ્યયન તે બીજુ આગમ,મૂળસૂત્રમાંગણીયે અધ્ય યને છત્રીસ રસાલાં, સદૂગુરુસંગે સુણીજીયે જિનામા સોળ પ્રહરની દેશના દેતાં, ચતુર ચકેરા રીઝીયે પાશ્રીગુભવીર જિનેશ્વર આગમ, અમૃતને રસ પીજીયે જિન૪ છે દુહે છે જ્ઞાન ઉદય કરવા ભણી, તપ કરતાં જિનદેવ છે જ્ઞાનનિધિ પ્રગટે તદા, સમવરણ સુર સેવ છે ૧ | છે ગીત રાગ કાફી-અખિયનમેં ગુલઝાર–એ દેશી છે આગમ છે અવિકારા જિર્ણોદા તેરા, આગમ છે અવિકારા છે એ ટેકો જ્ઞાનજ્યોતિ પ્રગટે ઘટમાંહે, જેમ રવિકિરણ હજારા જિ. મિથ્યાત્વી દુર્નય વિકારા, તગતગતા નહીં તારા જિર્ણ૦ ૧૫ ત્રીજું ઘનિર્યુક્તિ વખાણ્યું, મુનિવરના આચારા જિ. એથું અવશ્યક અનુસરતાં, કેવળી ચંદવવાળા જિ. મેરા અલ્પાગમ Jain Education international Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - ---- - -- ૪૧૮ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો તપ કલેશ તે જાણે, બેલે ઉપદેશમાળા જિ. જ્ઞાનભક્તિ જિનપદ નિપજાવે, નામે જયંત ભૂપાળા જિવો છે ૩ સાયરમાં મીઠી મહેરાવલ, શૃંગીમયે આહાર એ જ શરણુવિહીના દીના મીના, આર તે સાયર ખારા છે જિ૦ | ૩ | પંચમ કાળ ફણી વિષ વાળા, મંત્રમણિ વિષહારા છે જિ૦ | શ્રી શુભવીર જિનેશ્વર આગમ, જિન–પડિમા જયકારા છે જિવ છે ૫ છે છે. સમ નૈવેદ્ય પૂજા છે ( દુહા નૈવેદ્ય પૂજા સાતમી, સાત ગતિ અપહાર છે સાત રાજ ઉરધ જઈ, વયે પદ અણહાર છે ૧છે. ૧ ઢાળ રાગ-વિમલાચળ વેગે વધા–એ દેશી છે નિત્ય જિનવર મંદિર જઈએ, મેવા મીઠાઈ થાળમાં લઈએ નૈવેદ્યની પૂજા કરિયે, તેમ જ્ઞાનની આગળ ઘરિયેરે, શ્રત આગમ સુંદર ભેટ છે મનમંદિર આગળ દીવો રે, શ્રિતના પહેલું અનુયોગદુવારે, સાતે નયભંગ પ્રકારે નિક્ષેપાની રચના સારી, ગીતારવિચને ધારી રે ! શ્રત Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજયજીકૃત પિસ્તાલીશ આગમની પૂળ કાટ | મન ૨ બીજું શ્રુત નંદી વંદી, સુણતાં દિલ હૈય આનંદી બે સવિ સૂત્રણે સરવાળે, જલ્પ ત્રિશલાને જાયો ૨. શ્રત મન | મતિ આદિપંચ પ્રકાર, ભાખ્યા છે જ્ઞાન અધિકાર છે બહુલ દષ્ટાંત દેખાવી, શુભવી રીત ઓળખાવીરે ! શ્રત. | મન | ૪ | છે દુહા છે એ પિસ્તાળીસ વર્ણવ્યાં, આગમ જિનમતમાંહિ ! મનુષ્ય જન્મ પામી કરી, ભક્તિ કરે ઉચ્છહિલા ગીતરાગ વસંતફાગ-વીરકુંવરની વાતડી કેને કહીએ-એ દેશી આગમની આશાતના નવિ કરીએાનવિ કરીએ રે નવિ કરિયે મૃતભક્તિ સદા અનુસરીએ, શક્તિ અનુસાર આગમન જ્ઞાનવિરાધક પ્રાણિયા મતિહીના, તે તે પરભવ દુઃખીયા દીના છે ભરે પેટ તે પર આધીના નીચ કળ અવતાર છે આ છે ર છે અંધા લૂલાં પાંગુલા પિંડરગી, જનમ્યા ને માતવિયાગી સંતાપ ઘણે ને શેગી, યોગી અવતાર એ આવે છે ૩મૂંગાને વળી બેબડા ધનહીના, પ્રિયા પુત્ર વિયેગે લીના મૂરખ અવિવેકે ભીના, જાણે રણનું રેઝ છે આ૦ ૪ો જ્ઞાનતણી આશાતના કરી દૂરે, જિનભક્તિ કરો ભરપૂર છે રહે શ્રી શુભવીર હજૂરે, સુખમાંહે મગના આગમની આશાતના નવિકરિયાપા Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજન સંગ્રહ ભાગ છે || અષ્ટમ ફળ પૂજા છે તુહે છે જ્ઞાનાચારે વરતતાં, જ્ઞાન લહે નરનાર છે જિન આગમને પૂજતાં, ફળથી ફળ નિરધાર ૧ છે ઢાળ સુણ ગાવાલણી રે—એ દેશી છે હે સાહેબજી, પરમાતમ પૂજાનું ફળ મુજ આપે, હે સાહેબજી, લાખેણે પૂજા રે શે ફળ નાપે ઉત્તમ ઉત્તમ ફળ હું લાવું, અરિહાની આગળ મૂકાવું છે આ ગમવિધિ પૂજા વિરચાવું, ઊભા રહીને ભાવના ભાવું છે હેલા જિનવર જિઆગમ એક સ્પે, સેવંતા ન પડે ભવપે છે આરાધન ફળ એહનાં કહિયે, આ ભવમાંહે સુખિયા થઈએ | હો મારા પરભવ સુરલેકે તે જાવે, ઈંદ્રાદિક અપછર સુખ પાવે છે તિહાં પણ જિન પૂજા વિરચાવે, ઉત્તમ કૂળમાં જઈ ઉપજાવે છે હાથ મારા તિહાં રાજઋદ્ધિ પરિકર રંગે, આગમ સુણતાં સદ્દગુરુ સંગે આગમશું રાગ વળી ધરતા, જિનઆગમ જિનપૂજા કરતા ! હે જા સિદ્ધાંત લખાવીને પૂજે, તેથી કર્મ સકળ દૂર ધ્રુજે છે લહે કેવળ ચરણુ ઘર્મ પામી, શુભ, વીર મળે એ વિશરામી હેટ પા Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વીરવિજયજીત પિસ્તાલીશ આગમની પૂજા ક૨૧ હે. કેવળનાણુ લડી કરી, પામી અંતર ઝાણું ! શૌલેશી કોણે કરી, પામો અવિચળ ઠાણ ૧૫ ગીત રાગ પૂવી, ઘડી ઘડી સાંભળો સાંઈ સલુણએ દેશી નિત નિત સિદ્ધ ભજો ભવિ ! ભાવે, રૂપાતીત જે સહજ સ્વભાવે છે નિ છે જ્ઞાન ને દર્શન દેય વિલાસી, સાકાર ઉપયોગે શિવ જાવે નિ છે ૧ છે કર્મ વિયોગી અયોગી કેરે, ચરમ સમય એક સમય સિધાવે નિર છે નિશ્ચયનયવાદી એમ બેલે, વ્યવહારે સમયાંતર લાવે છે નિરાશે ર છે અગુરુલઘુ અવગાહન રૂપે, એક અવગાહે અનંત વસાવે પનિગ ફરસિત દેશ પ્રદેશ અસંખા, સુંદર જયોતમેં જયોત મિલાવે નિયા આધિ વ્યાધિ વિધટી ભવ કેરી, ગર્ભાવાસ તણું દુઃખ નાવે છે નિ એક પ્રદેશમાં સુખ અનંતુ, તે પણ લોકાકાશે ન માને છે નિ છે જ પરમાતમ રમીને ભેગી, યોગીવર પણ જેહને ધ્યાવે છે નિ છે ફળ પૂજાથી એ ફળ પાવે, શ્રી શુભવીર વચનરસ ગાવે છે નિ પu પ કળશ છે ગાયો આયો રે મહાવીર જિનેશ્વર ગામે આગમ Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ કાર વિવિધ પૂજસગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો વાણી અમીય સરોવર, ઝીલત રોગ થટાયા ! મિથ્યાત મૈલ ઉતારી શિર પર, આણા મુગટ ધરાયે રે ! મહાના ॥૧॥ તપાગચ્છ શ્રી સિંહસૂરિના, સત્યવિજ્ય બુધ ગાયા, કપૂરવિજય શિષ્ય ખિમાવિજય તસ, જસ વિજય મુનિરાયા રે । મહા૦ ॥૨॥ તાસ શિષ્ય સંવેગી ગીતારથ, શ્રી શુભ વિજય સવાયા ૫ તાસ શિષ્ય શ્રી વીરવિજય કવિ, એ અધિકાર અનાયા હૈ !! મહા॰ ॥ ૩ ॥ રાજનગરમાં રહિય ચામાસુ, અજ્ઞાન હિમ હઠાયા ! સૂત્ર અર્થ પિસ્તાલીશ આગમ, સંધ સુણી હરખાય રે ! મહા॰ ॥ ૪ ॥ અઢારશે એકાશી માગશર, મૌન એકાદશી ધ્યાયે ।! શ્રી શુભવીર જિનેવર આગમ, સંધને તિલક કરાયા ૨ામહા ॥ ૫ ॥ ઇતિ કળશ સંપૂર્ણ !! C ના ઇતિ પંડિત શ્રી વીરવિજયજી કૃત 1 II ઈતિ પિસ્તાલીશ આગમની પૂજા સમાપ્તા Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ રે પંડિત શ્રી રૂપવિજયજી કૃત શ્રી પંચકલ્યાણક પૂજા સર્વ સાધારણ જિનેશ્વરનાં પાંચ કલ્યાણકની પૂજા પ્રથમ શ્રી ચ્યવનકલ્યાણક પૂજા દુહા ! અમરનિકર નિત જેહના, ભક્તિરસે ભરપૂર છે પદપંકજ પૂજા કરી, કરે કર્મ ચકચૂર છે ૧. ઉકાસય સત્તરિસયા, જિનવર જગશિણગાર છે પ્રણમી ગાર્યું તેહનાં, પંચ કલ્યાણક સાર | ૨ | ચ્યવન જનમ વ્રત કેવળી, મોક્ષ તે પંચમ જાણ છે પ્રેમે પૂજા ભવિ કરી, લો કલ્યાણ કલ્યાણ ૩ધન્ય તે ગામ નગર પૂરી, ધન્ય તેહ નર નાર છે જિહાં કલ્યાણક જિનતણું, ધન્ય તેહના અવતાર ૪. હરિ જિન કલ્યાણક કરી, જઈ નંદીસર ઠામ છે અઠ્ઠઈ મહિમા કરી, જાય નિજ નિજ ધામ પા તિણ વિધ શ્રાવક શ્રાવિકા, સમકિતી અણુવ્રતી ખાસ પૂજા કરી જિનરાજની, તેડે કર્મના પાસ છે ૬. અડ નવ ૧ પાઠાંતરે-લહે કલ્યાણક દહાણુ. Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૪ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છઠો સત્તર પ્રકારથી, જિનપૂજા કરી સાર છે જિનપદ પામી જુગતિથી, લહે ભવિ ભવજળ પાર ૭ | ઢાળપહેલી લા લાવોને રાજ, મેઘામૂલાં મેતી–એ દેશી પૂજે પૂજેને રાજ, જિનવર જગ ઉપકારી છે ધ્યા ધ્યાને રાજ, પરિણતિ શુદ્ધસમારી છે એ ટેક છે અભયંકર શંકર પરમેશ્વર, જગદીશ્વર ઉપકારી છે વીશથાનક કરી તીર્થંકરપદ, જેણે બાંધ્યું હિતકારી પૂજે છે ૧છે ત્રણે વેદે તીર્થપતિપદ, મનુજ ગતે નિરધારી તેત્રીશ સાત સાગર નારક, દીરઘ જિનમંધ ધારી ! પૂજે છે અધિક પ્રતાપ તેજ સવિ સુરથી, ચ્યવનાવધિ નિરધારી છે સકલ અધિક ગુણ અતિશય ધારી, સમકિત નિર્મળકારી છે પૂજે છે ૩ | કર્મ ભૂમિમાં ઉત્તમ નૃપકુલ, શીલ સુશીલા ન રીપે કૂબે તાવિષસુખ તજી તાજ, ઉપજે જગહિતકારી છે પૂજે છે ૪ સુર પાતાલિક ગતિગત મતિ શ્રત, અવધિ જ્ઞાનના ધારી છે ગર્ભ રહ્યા વાદલગત રવિ પરે, ગૂઢ ગર્ભે હિતકારી છે પૂજે પાપા અશિવ ઉપદ્રવ દૂર પલાયે, હરખે સુર નરનારી છે નારકી પણ ક્ષણ સુખ લહે મીઠાં, દુઃખ દેહગ વિસારી પૂજે છે ૬ તીર્થકર પદ ઉદયને અભિમુખ, હરિ રવિપરે નિરધારી ! આસન Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વિજયજીત પચકલ્યાણક પૂજા ૪૨૫ કપે સુરપતિ જપે, અવધિજ્ઞાને વિચારી પૂબે છે ૭ | સિંહાસનથી સુરપતિ ઊઠી, પાદુકા પગથી ઉતારી છે સાત આઠ પદ સન્મુખ જઈને, જિનદિશિ અંબકધારી છે પૂજે છે ૮ પ્રભુપદ પદ્મ નમે મનરંગે અંજલિ શિરપર ઘારી છે રૂપવિજય કહે નમુત્થણું ભણે, હરિ સમક્તિ શુચિકારી છે પૂજે છે લા કાવ્યમ છે શાર્દૂલવિક હિતવૃત્તમ ગર્ભસ્થાપિ યાસ્તો હરિગણજતાસ્તુ સ્વર્ણચલે સભફત્યા શચીનાયકે શુચિતરે કુંભાબુભિઃ સ્નાપિતઃ | દીક્ષાકેવલજ્ઞાનપર્વણિ મહાનંદાપ્તિકાલે સુરે છે સબેધાપ્તિકર્તર્ચિતાજિનવરાપાત્સદા દેહિનામુ અા મિત્રએ હૉ ૌ પરમાત્માને અનતનતનશકતયે જન્મ જ-મૃત્યુ નિવારણાય. શ્રી પરમેષ્ઠિને જલં, ૧. ચંદન, ૨. પુછ્યું, ૩. ધૂપ, ૪. દીપ, ૫. અક્ષત, ૬. નૈવેદ્ય, ૭, ફલ, ૮. યજામહે આ સ્વાહા ! છે આ કાવ્ય તથા મંચ દરેક પૂજદીઠ કહેવાં છે પ્રણમ પૂજાનું ગીત છે | દુહા મઘવા મનહરખિત થઈ, જઈ જિનજનની પાસ છે કહે દેવી સુત તાહરો, પૂરશે જગની આશ છે ૧ Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસ ંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો .. ચૌદભુવનનાયક ચતુર, સુરપતિ સેવિત પાય તીર્થંકર કુળ તુમત્તણે, હેાશે જગ સુખદાય ॥ ૨ ॥ વાસભુવન સુખ સેજમાં, સુતી જગપતિ માય !! ચૌદ સુપન દેખી તદ્દા, હરખે પુલક્તિ થાય ॥ ૩ ॥ ॥ ગીતની ઢાળ ા રૂષભ જિનેશ્વર રાયજી એ દેશી પ્ર કથને જઈ કહે કામિની રે, સામી સુપન દીઠાં સુણા તેહ વાલા !! ગયવર પહેલે સેાહતા રે, બીજે વૃષભ મનેહર દેહ વાલા ૫૧ા રિ સિરી દામ સૈાહામણી રે, રાશિ રિવ ધજ સાહાય વાલા !! કલશ ને પદ્મ સરોવરૂ રે, ખીરસાયર આવ્યા દાય વાલા !! ૨ ૫ ભુવન વિમાન તે જાણીએ રે, રયણરાશિ મન આણુ વાલા ।। નિમ અગની ચૌદમે રે, દીઠા સુણેા ગુણની ખાણુ વાલા ।। ૩ । નૃપ કહે સુત હાશે ગુણી રે, સુપનપાઠક પરભાત વાલા ! તેડી પૂછયાથી કહે ૐ, અરિહા સુત હ।શે ખ્યાત વાલા ૫૪૫ સાંમળી દુપતિ હખિયાં રે, દીએ દાન કરી સન્માન વાલા ।। ગર્ભાપેાષણ જનની કરે રે, મન ધરતી ધનું ધ્યાન વાલા ાપા હરિ જિન ભગતિ રસે કરી રે, શ્રીપતિને કહે તામ વાલા ।। રાણુ કંચને નૃપ ધર ભરી રે, કરો જિનભક્તિ અભિરામ વાલા ।।૬।। આળસ ટાળી અ’ગથી રે, કરશું શ્રી જિનસેવ વાલા !! પરમેષ્ઠિ પદ ધ્યાઇ ને રે, ૪૨૬ Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૭ - પતિ શી વિજ્યજીકત પંચકલ્યાણક પૂજા અમે ગાશું દેવાધિદેવ વાલા | ૭ | શુચિતર સમક્તિ પાળીને રે, કરશું આતમ શુદ્ધ વાલા ને કારણે કારજ નીપજે રે, બોધકથી હોય બુદ્ધ વાલા ૮ જિન ઉત્તમ પદ પદ્મની રે, કરશું ભગતિ એક ચિત્ત વાલા એ રૂપવિજય સુખસંપદા અમે, પામશું ચડતી નિત્ય વાલા ૯ છે દ્વિતીય જન્મકલ્યાણક પૂજા છે ૫ દુહા ! મેદિની અન્ન ભરે ભરી, સુખકારી ગંધવાહ છે પુષ્પફલે તરૂગણુ લસે, સહુ જન મન ઉસાહ ૧ અર્કાદિક ગ્રહ ઉરચના, છત્રાદિક બહુ જોગ છે મધ્યયણી જનમે જિના, પ્રગટયા પુન્ય સંજોગ છે સકલ દિશા સુપ્રસન્ન થઈ ત્રિભુવન થયો પ્રકાશ છે છપન્ન દિશિકમરી સદા, આવી ધરી ઉલ્લાસ / ૩ / | ઢાળ ને આવ્યાં છું આશાભર્યા રે વાલાજી અમે આવ્યા રે આશાભર્યા–એ દેશી ઘી આવ્યાં અમે હરખ ભર્યા રે, વાલાજી અમે આવ્યા રે હરખ ભર્યા છે એ ટેક | શ્રી જિનરાજની સેવા કરતાં, સઘળાં કાજ સર્યા છે દુર્લભ જિનમુખ નયણે નીરખત, હરખિત હઈડાં ઠર્યા રે વાર છે ૧ આડ થાનકથી અષ્ટપ્રકારે, નિજ નિજ કાજ ર્યા જ્યોતિ ઝગમગ દેખી પ્રભુની, હરખે હિયડાં ભર્યા રોવા ૨ જનમ ગેહ Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૨૮ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છ થી જોજન ક્ષેત્રનાં, કચવર દૂર હર્યા છે જાનુ પ્રમાણે જલ થલ કુસુમે, ફૂલનાં પગર ભર્યો રે વારે ૩. રંભાત્રિક ઘર જિન જિનઅંબા, ભગતિ રસથી ભર્યા પુણ્યની ભરણી સૂતક કરણ, કરી સંસાર તર્યા રે વાર છે છે ૪ વિજણ ચામર દરપણદીપક, કરમાં કળશ કર્યો છે નિજનિજ દિશા રહી જિન ગુણગાઈ, પરમ પ્રમોદ ભર્યા રે આ વાવ પા ત્રિભુવન નાયક મુખડું જોતાં, પાતિક દૂર હર્યા સમકિત શુદ્ધિકરણ કરી કરણી, ભવસાગરને તર્યા ૨ વાટ | ૬ છે ધન્ય ધન્ય સુરભવ ભગતિ અમારી, જન્મકારજ એ કર્યા છે અવિરતિપણે પણ વિરતિતણી પરે, અ સવિ કાજ સર્યા રે વાર | શ્રી જિનવર મુખ પદ્મ નિહાળત, ભવસાગરથી તર્યા રૂપ કહે જિનરૂપ નિહાળત, કારજ સકલ સર્યા રે ૮ | | કાવ્ય ગર્ભસથાપિ૦ મંત્ર એ હો શ્રી પરમાત્માને અનંતાનંતજ્ઞાનશક્તએ જન્મજરા મૃત્યુ નિવારણય શ્રીમદતે જલ, ચંદન, યાવત ફલે યજામહે સ્વાહા છે ! બીજી પૂજાનું ગીત | છણે અવસર સવિ ઈન્દ્રના, થિર આસન ડેલાય છે અવધિજ્ઞાને જિન જનમિયા, જાણે સવિ સુરરાય ૧ છે Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પડિત શ્રી રૂપવિજ્યજીકૃત પંચકલ્યાણક પૂજા re સન્મુખ જઈ આસન તજી, કરી શક્રસ્તવ પાઠ !! જિન જન્મેાત્સવ કારણે, કરી રિદ્ધિના ઠાઠ ॥ ૨ ॥ ત્રેસઠ સુરપતિ સુરસુરી, સાથે સુરગિરિ જાય !! સેહમ જિનપતિ ઘરે, નમી જિનજનની પાય ॥ ૩ r ધન્ય તારથ સફળ તુઝ, વિત ભાગ્ય અનંતા પ્રાચી સવિતાની પરે, તે જાયા ભગવંત ॥ ૪ ॥ ૫૪ u ઢાળ ચેાથી! આવે આવે રે ચિરાના નંદ, લટકે આવે રે—એ દેશી ! આવે આવે રે. હરિ. જિનગૃહ, હરખે આવે રે જિનરાજતણા ગુણગ્રામ, ભગતે ગાવે રે! એ ટેક અવસ્થાપિની નિદ્રા દઈ માતને, પિિભખ મૂકી પાસે૨ે પંચરૂપ કરી જિન કરપુટ ગ્રહી, ધરતા મન ઉલ્લાસ શાહના ॥ ૧ ॥ છત્ર ધરે એક રૂપ કરી હરિ, દે। તિમ ચામર વિ’ઝે રે ! પચમ રૂપે વજા ઉલાળતા, શચીપતિ હિયડે રીઝે ॥ હ॰ ॥ ૨ ॥ સુગિરિશિખરે આસન ઉપરે, હરિ જિન અક્ થાપે રે !! તવ અચ્યુતપતિ સેવક સુરને, આણા મણિ પેરે આપે ાહ૦૫ ૩ ૫ સુરસુરિ સાયર દ્રહ તીરથના, જળકુંભા ભરી લાવા રે ॥ આઠ સહસ ને ચેાસઠ કલશા, ઔષધિવાસિત ઢાવા ॥હ૦॥૪॥ અચ્યુતપતિ સામા Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૦ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠા નિક પમુડા, સાથે જિન ન્હાવરાવે રે અંગ લૂહી ચંદને તનું ચરચી, આભૂષણ પહેરાવે છે હવે પો ઇમ ત્રેસઠ સુરનાથે નાથનું, સ્નાત્ર કર્યું મનરંગે રે ઈશાન ઈંદ્રને અંકે જિનને, હરિ થાપી ઉછરંગે હવ છે ૬. વૃષભ રૂ૫ ચઉ આઠસિંગની, ગગનધાર થઈ એકરે છત્રાકારે જિનતનુ સિંચી, ધરી મન અધિક વિવેક હ૦ | | વિધિપૂર્વક પૂછ જિન કર કરી, હરિ આવે જિનગેહ રે છે જનની પાસે થાપી જિનને, વરસી ઘન ઘન મેડો હવે | ૮ નિદ્રા અપહરી નંદીસર જઈ, ઉત્સવ કરી ગયા કામ રે રૂપવિજયે કહે બીજે કલ્યાણકે, જ અહંતે નામ છે હ૦ ૯ છે તૃતીય શ્રી દીક્ષાકલ્યાણક પૂજા છે દુહા નરપતિ પણ સુત જન્મને, ઉત્સવ કરે પ્રભાત છે બંદિખાનાં છેડીયાં ધવળમંગળ વિખ્યાત છે ૧ | નગર સકલ શણગારીયું, ઉરણ કીધા લેક | સ્વજન સયલ સનમાનિયા, યણે કંચન દેઈ રેક ૨ માનેન્માન વધારીયાં, દીધાં દાન અપાર તોરણ બાંધ્યાં ઘરઘરે, ઉત્સવને નહિ પાર ૫ ૩ ૫ ગુણરૂચિ મતિ અનુમાનથી, શુચિ અભિધા ઘરે તામ | કલ્પાંકુરપરે જિનવરા, વધે For Private & Personal Use. Only Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વિજયકૃત પંચક૯યાણક પૂજા ૩૧ નિત ગુણ અભિરામ | ૪ | સંદંસક સંચારિ, અમૃ. તનું કરે પાના પણ જિનવર ધાવે નહિ, નિજ પર જનની થાન છે ૫ બાલ કાલ ચેષ્ટા નહીં, જ્ઞાનત્રિકે અભિરામ, મધુરાલાપી પ્રિયંકર, જગદત્તમ ગુણધામ ૬ _ ઢાળ પાંચમી છે (વૃંદાવનમાં વીણા બજાવી, ગોપીને વિવલ કીધી રે–એ દેશી) શ્રી જિનરાજ જગત હિતકારી, મૂરતી મેહનગારી રે સકલકલા પૂરણ શશિની પરે, હું જાઉં બલિહારીરે, છે શ્રી૧ | દેહ સુગંધી રૂપ અપમ, અનુત્તરસુર છબી હારી રે ! કમલ સુગંધી શ્વાસ મનોહર, દષ્ટિ સેવારસ ક્યારી રે ! શ્રી ૨ તીનલોકમાં જાસ ન ઉપમ, જગદત્તમ જયકારી રે યૌવને ઇન્દ્રીજયી થિર આમ, તત્ત્વચિ શુચિ ધારી રે ! શ્રી | ૩ || ભોગકરમકળ રેગતણી પરે, ભગવે રાગ નિવારી રે | પરવાલા પરે બાહ્ય રંગ ધરે, પણ અંતર અવિકારી રે શ્રીછે હવે જગદીશ્વર દીક્ષા અવસર, જુએ અવધિ સંભારી રે ! તવ લોકાંતિક સુર તિહાં આવી, કરે વિનંતિ મને હારી રે શ્રી. | ૫ જય જય જગદાનંદ જગતગુરૂ, ધર્મતીરથ વિસ્તારી રે મોક્ષમારગ સુખસાગર માંહી, ઝીલાવો નર નારી રે શ્રી ૬ ધર્મ પ્રભાવના કારણુ જગગુરૂ, Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો ૪૩૨ અનુક ંપા પણ ધારી ૐ ।। વરસીદાન દીએ જગદીશ્વર, દારિદ્ર રોગ નિવારી રે ! શ્રી॰ !! ૭ ૫ શ્રી જિનહાથે દાન ગ્રહે જે, ભવ્ય તેહ નરનારી રે ! પ્રભુ કર પદ્મ ધરે જસ તે ચિદ્રરૂપના ધારી રે ! શ્રી॰ ! ૮ ! ૫ કાવ્ય ! ગર્ભસ્થાપિ૦ ॥ ઉપર, ॥ મંત્રા હીં શ્રી પરમા અનંતાનતજ્ઞાનશકતયે જન્મજામૃત્યુનિવારણાયે શ્રી પરમાત્મને જલ, ચંદન, યાવત્ કુલ યજામહે સ્વાહા । । ત્રીજી પૂજાનું ગીત ॥ . દુહા . સુરત પરે હવે જિનવરુ, મનવંછિત દિએ દાન ॥ વસ્ત્ર આભૂષણ ગજ તૂરી, ધણુ કરી સન્માન ॥ ૧ ॥ વિવિધ જાતિ ભાજન કરે, સંતેાષી મહુ લાક !! દિન પ્રતે કેડિ ને લાખ અડ, દિએ સેનિયા રોક ॥ ૨ ॥ ત્રણસે` અઠયાસી અધિક, કેડિ ઉપર એસી લાખ ! દાન સવચ્છરી જિન દિએ, કલ્પભાષ્યની શાખ ॥ ૩ ॥ અનુમતિ લેઈ સ્વજનની, કરી ઉચિત તપ ખાસ વ્રત લેવાને જિનવરા, ધરે મન અધિક ઉલ્લાસ ॥ ૪ ॥ u ઢાળ-છઠ્ઠી ! મહારો પીયુડા વ્રતધર થાય સખી શુ' કહીએ કે, મને દાખે. કોઈ ઉપાય તેમજીને વરીએ રે—એ દેશી જિનરાજ લીએ વ્રત આજ, સુણે સાવ દેવા ૨ે ૫ Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પતિ શ્રી રૂપવિજ્યજીકૃત પંચકલ્યાણક પૂજા ૪૩૩ કરો ત્રિકરણ બેગ સમારી, ચરણની સેવા કરે છે એ ટેકો સુરપુરીસમ સોહામણી રે, જિનપુરી સેહે એહ છે દીક્ષા કલ્યાણક મહ કરી, અસ્તે કરશું નિર્મળ દેહ સુ છે છે ક છે ૧. ભગતિકરણુ ભગવંતની રે, સગતિ છતે કરે ન્યૂના પુણ્યાનુબંધી પુણ્યનાં તે, પામે ફળમાં ઊન છે મે સુ છે ક ર છે ઇંદ્રવયણ ભગતિરસે રે, છતણે અનુસાર દેવ દેવી હરખે કરી, સહુ આવે જિન દરબાર કે સુ છે કo | ૩ | ભગતિરસે ભગવંતની રે, યણ સિંહાસને તાસ ઔષધિયુત તીર્થોદક, સામગ્રી કરે અભિરામ છે સુ છે ક૦ ૪ રજત કનક મણિના કરી રે, કલશા શચીપતિ તેહો નૃપત કલશાંતર ઠવી, અભિપક કરે ધરી નેહ , સુત્ર છે કo | ૫ | નૃપશિબિકા મધ્યે ઠવી રે, સુરશિબિકા અભિરામ છે સિંહાસન ઠવો નાથને, વહે નર પૂર્વક સુર તામ | સુ || ક | ૬ | શુક્ર ઈશાન સુરેશ્વર રે, વિંજે ચામર દેય પાસ છે જયજયધ્વનિ સુનકર કરે રે, મન ધરતા હરખ ઉલ્લાસ સુત્ર છે કo ૭ | દેવ બજાવે દુંદુભિ રે, વરસે કુસુમના મેહ નાચે સાથે ભાવથી રે, સુરસુંદરી ધરતી નેહસુ કo | ૫૮ નરનારી કે મળી રે, ગાતી જિન ગુણ ગીત છે રૂપ કાંતિ સૌભાગ્યતા, અભિલાષ ધરે નિજ ચિત્ત સુત્રો Jain Educatinternational Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૩૪ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છો પ કઇ છે ૯ નયર બાહિર ઉદ્યાનમાં રે, અશકિતને ઠીમ તજી આભૂષણ અનુક્રમે, પંચમુષ્ટિ લોચ કરે તામ સુર | ક | ૧૦ | કોલાહલ વારે હરિ રે, વ્રત ઉચરે જિનરાજ છે દેવદૂષ્ય ખંધે ઠવી, કહે સુરપતિ સારે કાજ કે સુ કરુ છે ૧૧ નમો નાથાય” કહી સહરે, ઈંદ્ર નંદીસરે જાય છે પ્રભુપદ પદ્મ પૂજન કરી, ચિદૂર વિજયપદ ધ્યાય છે સુણે સવિ દેવા રે, કરે ત્રિકરણબેગ સમારી | ૧૨ છે ચતુથી શ્રી કેવલજ્ઞાન કલ્યાણક પૂજા ! દુહા આ ચરણ શુદ્ધ પ્રતિપત્તિને, લગતે સમયે તાસ છે થે જ્ઞાન તે ઉપજે, મન:પર્યવ અભિરામના તદનંતર જિન સ્વજનને, પૂછી કરે વિહાર છે દ્રવ્ય ક્ષેત્ર કાલ ભાવથી, નહિ પ્રતિબંધ લગાર છે ૨૫ કર્મ કઠિન દલ ખંડવા તપ તપતા જિન સૂર છે દિન દિન હાટકની પરે, વરતે ચઢતે નૂર છે પારણું જ ઘર જિન કરે, કર્મ સબલ મદ મોડી છે સેવન વૃષ્ટિ સર કરે, સાડી બારહ કેડી ૪૫ ૧ ઢાળ સાતમી પથ નિહાળું રે બીજા જિનતણે રે–એ દેશી શ્રી જિન પૂજો રે ભાવે ભવિ જના રે, કરી શુચિ રુચિ નિરધાર છે ચરણ કરણ ગુણગણધર જિનવસરે, તીનભુ ૧. સોનું. - Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પતિ શ્રી રૂપવિજ્યજીકૃત પંચકલ્યાણક પૂજા ૪૩૫ વન શિણગાર | શ્રી. ૧ | પરીષહ ઝીપક દીપક જગતના રે, કરણ રસભંડાર છે ઉપસર્ગ સોલ ટોલ દૂરે કરી રે, પ્રતિમા પાલનહાર છે. શ્રી | ૨ | સંજમગુણ શ્રેણું પગથાલીએ રે, ચઢતા શ્રી જિનરાજ કે ધર્મધ્યાન ઘોરી વસુધાતળે, સાધે આતમકાજ ! શ્રી. ૩નિજ નિજ છઉમ–કાલ પ્રમાણુથી રે, સાધે સાધન સારો સાધ્ય પદે રમતા સમતા ઘરે રે, શુકલધ્યાન ઘરનાર છે શ્રી ૪૫ ખંતિમત્તિ મદવ અજવારે, આલંબન ગ્રહી ચાર છે ચઉ અણુપેહાએ સંસારને રે, ધ્યાયે અસાર પ્રકાર શ્રી પરે ધ્યાતા ધ્યેય ધ્યાન એકત્વતા રે, દ્રવ્યાદિક ત્રિકમાંહિ આત્મભેદે સોહપદ વ રે, ન કરે થિરપદ કયાંહિ ! શ્રી ! ૬ દ્વિતીય ભેદ એકત્વ ગણે રમે રે, ગુણુપર્યાય મઝાર છે અંતરમુહરત ચક ઘાતી હણું રે, થયા સનાતક સાર શ્રી નાગા શુકલધ્યાન દેયભેદે ધ્યાઈને રે, પામ્યા કેવળજ્ઞાન જિન ઉત્તમ મુખ પદ્મ વચન સુણી રે, લહે ચિદરૂપ નિધાન છે. શ્રી ૮ કાવ્ય ગર્ભસ્થાપિ | મંત્ર એ હી શ્રી પરમાત્માને અનંતાનંતજ્ઞાનરાકતયે જન્મજરા મૃત્યુ નિવારણય શ્રીમતે સર્વજ્ઞાય જલં, ચંદન, યાવત ફર્લ યજામહે છે સ્વાહા Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૩૬ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો ॥ ચેાથી પૂનનું ગીતા દુહા | ગુણુ પર્યાય અનત ॥ ભગવંત ॥ ૧ ॥ કૃત જેડ જાણે અનંતા દ્રવ્યના, ત્રણ કાળના તતખિણે, એક સમે ગતિ આગતિ થિતિ જીવની, મન ચિંતિત ભક્તનિસેવિત વિ લહે, છન્ન પ્રગટ સહિ તેહ ॥ ૨ ॥ વાચ્ય અવાચ્ચ અરૂપ રૂપ, જાણે જ્ઞાને તંત॥ વાચ્ય પદારથના કહે, અનંત ભાગ ભગવંત ॥ ૩ ॥ તીજે ભવે તીર્થપતિ, કનિકાચ્ડ જેટ ઉદયવિપાકે જિનવરા, આવ્યું ભોગવે તેહ ॥ ૪ ॥ તતખિણુ આસનક પથી, જાણી ઉપનું નાણું ।। હરખે સુરપતિ તિહાં મળે, જિહાં વિચરે જિનભાણુ ॥ ૫॥ ॥ ઢાળ આઠમી !! મોહનજી હા આયા વ્યાહને કાજ, કુરંગ પાકારે હા રથા તે વાળિયા રે; શામળીયા તું પ્રીત સભાળ——એ દેશો !! k સુરપતિ આયા વંદન કાજ, ભગતિ ભરાણા રે હે ! કરે જિનપૂજના રે જિનછ તું ભવ જળતાર, પ્રભુજી તુ પાર ઉતાર, સરસ સુધારસી રે હા, દેઈ અમ દેશના રે ॥ એ ટેક ॥ સમવસરણ કરી સાર, બેયણુ પ્રમાણે રે હૈ!, ચઉવિહ સુર ઘણા ૨ ૫ જિનજી॰ ॥ પ્ર૦ ૫ સ॰ ॥ ૧ ॥ Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પતિ શ્રી રૂપત્રિયકૃત પંચકલ્યાણક પૂજા ૪૩૧૦ સગનય ને સગ ભંગ, ચઉ અનુજોગે રે હે!, ચગઈ વારણી ૨ે ૫ જિનજી॰ IL પ્ર૦ ॥સ૦ ૫ ષદ્રવ્ય ગુણ પર્યાય, ગર્ભિત વાણી રે હા, ભવજલ તારણીઅે જિનજી॰ા પ્રાસ ॥ ૨ ॥ પાંત્રીસ ગુણુથી રસાલ. દેશના વરસી રે હા, જન મન રંજણા રે જિનજીના પ્ર॰ ાસના ચોત્રીસ અતિશય ધાર, જિનછ તું સાહે રે હા, સંશય ભંજણે રે, જિનજી॰ II પ્ર॰ ! સ॰ ॥ ૩ ॥ સાહે અડ પ્રાતિહાર, જનમન માહે હા, બાહે ગુણ ભરે રે જિનજી॰ ાપ્રાસ॰ાભગતિરસે લયલીન, તે ભવિ પ્રાણી રે હા, ચઉગઈ ને તરે રે જિનજી॰ાપ્ર॰ ! સ॰ ૫૪૫ રત્નત્રયી દેઈ ખાસ, ગણધર થાપે રે હા, ચર્ણવહ સંધથી રે જિનજી॰ ! પ્ર॰ ાસના ભૂતલ કરે રે વિહાર, જગજન તારે ? હા, વારે દુધથી રે ! જિનજી॰ || પ્ર॰ ! સ૦ | ૫ !! ધ્વજ ચક્ર ચામર છત્ર, ગગનમાં ચાલે રે હા, સિ’હાસન વળી રે જિનજી૰ પ્રિ॰ાસ૦૫ ચારનિકાયના દેવ, સેવા સારે ૨ે હા, કેડિગમે મળી રે ! જિનજી॰ | પ્ર॰ ll સ॰ !! ૬ !! નમન સ્તવન કરી ખાસ, જિનજીને પૂજે ૨ે હા, ભવ ભવ તરે રે !! જિનજી॰નાપ્રવાસના પ્રભુપદ પદ્મની સેવ, રૂપવિજય ભાખે แ કરો શિવવહુ વરે રે ! પ્રાસ॰ાળા ! જિનજી॰ !! www.janelibrary.org Jain Education temnational Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસગ્રહ ભાગ હો ।। પંચમ શ્રી નિર્વાણ કલ્યાણક પૂજા ! ॥ દુહા ! એમ ભૂતલ પરે વિચરતા, કરતા ભવિઉપકાર ! સ્વાયુ શેષ જાણી વિભુ, કરે અણુસર નિરધાર ॥ ૧॥ વેદની આયુ કની, વિષમસ્થિતિ સમ કાજ ! સમુધાત કરે સાતમા, અડસમયિક જિનરાજ ॥ ૨ ॥ દંડ કપાટ થાન તિમ, અંતર પૂરી તામ ! સ` વ્યાપી ચેાથે ક્ષણે, સમ કરે કરમને ઠામ ।। ૭ ! ચાર સમય સહરણ કરી, રૂધવા ત્રિકરણ જોગ ! ત્રીજો ચરણ જે શુક્લના, ધ્યાએ, ચિદ્ધનભોગ ॥ ૪ ॥ સૂક્ષ્મકિયા અનિવૃત્તિતા, લક્ષણ આત્મઅભેદ !! સૂક્ષ્મ તનુ જોગે રહો, પ’ચોગ કરે છેદ ! પ ॥ ॥ ઢાળ નવમાં ૫ । વાંકું તારૂ માળિયું, વાંકાં તુમારો ટેક, વાંકા વનમાળી–એ ટેકા વારી જાઉં શ્રી અરિહંતની, જે નિજ ગુણરસ પીન વંદુ જિનરાજા ! શૈલેશી કરણે કરી,ોગાતીત પદ લીન જિનવર જયકારી ૫ એ ટેકા સમુચ્છિન્ન કિરિયા કરી, સૂક્ષ્મ બેગની જેહ !! જિ॰ ॥ સમુચ્છિન્નકિરિયા અનેિવૃત્તિ, શુકલ તુરીય ભેદ તેહ ॥ જિ॰ !! ૨ ! ધ્યેય ધ્યાન ધ્યાતાપદે, આતમને અભિરામ !! જિ! પચહ્નસ્વાક્ષર માનથી, રહો ચઉદમે ગુણુઠામ ! જિ॰ !! ૩ ૫ પયડી Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પતિ શ્રી રૂપવિજયજીત પંચકલ્યાણક પૂજા ૪૪ પંચાસી ક્ષય કરી, પામ્યા મહદય ઠાણુ જિવે છે આસન કપે સુરપતિ, જાણ જિન નિર્વાણ જિ. ૪૫ નિજ નિજ પરકરે પરિવર્યા, નિરાનંદ તતખેવો જિન જિનભુવન વંદન કરી, ત્રિકરણ કરે જિનસેવ છે. જિ. | ૫ | ઉચિત કરણી સઘળી કરી, લીએ હરિ જમણું દાઢ જિવે છે સર્વ ઉપદ્રવ નાશિની, ધરતા ભગતિ તે ગઢ જિંદા શેષ સુરાસુર નરવરા, ભૂમિરજ લઈ જાય છે જિ૦ | સયલ પરાભવ જેહથી, એક પલકમાં જાય છે જિ ૭ રયણ શૂભ શચિપતિ કરી, જઈ નંદીસર ઠામ જિ. અઠાઈ મહેત્સવ કરી, જાયે નિજ નિજ ઘામ જિ. ત્યથંભ મણિદાભડે, થાપી સકથા તેડા જિ. પ્રભુપદ પદ્મ પૂજનપરે, હરિ પૂજે ઘરી ને ૫ જિઃ ૯ જિન ઉત્તમ પદ પદ્મની, સેવન કરે ભાવિ જેહ જિ. છે રૂપવિજય પદ સંપદા, પામી લહે ચિગેહ જિનવર જયકારી | ૧૦ | કાવ્ય ગર્ભસ્થાપિ મંત્ર | ઓ થી શ્રી પરમ છે અનંતાનતજ્ઞાનશકતી જન્મજરા મૃત્યુ નિવારણય શ્રીમતે પારંગતાય જલ, ચંદન, પુષ્પ, ધૂપ, દીપ, અક્ષત વિં . ફલં ય એ સ્વાહા છે Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છો પાંચમી પૂજાનું ગીત gold એક સમય પરમાતમા, લોકશિખર કરી વાસ છે આદિ અનંત સુખ અનુભવે, પરમાનંદ વિલાસ છે ૧ સિદ્ધ બુદ્ધ પરમાતમા, પાવન પરમ પ્રધાન છે જ્યોતિ સરૂપી જગ જ, ચિદાનંદ ભગવાન છે ૨ અજર અમર અજ અરજ જે, અવિનાશી અકલંકો સકલ કરમ મલક્ષય કરી, થયા સિદ્ધ નિકલંક છે ૩ છે I ઢાળ દશમી વાસળી વૃંદાવન વાજે, અને હું મારી બેના રે વાંસલા વૃંદાવન વાજે–એ દેશી છે સિદ્ધિએ નમો સિદ્ધ અનંતા, અને મારા વ્હાલારે છે એ આંકણું ! વર્ણાદિક ચઉ અલગાં કીધાં, ખટiઠાણ નહિ પરસિદ્ધ છે એ તે સાદિ અનંત સ્થિતિ સિદ્ધારે છે. સિવાઅોના ચિત્ અવગાહનમાં જે ઠાયા, દેહાતીત તે સિદ્ધ કહાયા છે એ તો ચિદાનંદ લય પાયારે સિગાઇ પારા અનંત જ્ઞાન દર્શન સહાયા, અવ્યાબાધ સુખે વળી ઠાયા છે એ તો ખાયક સમક્તિ પાયા રે સિગાઅમારા એક સમય સગરાજ સધાયા, લોક શિખર ફરસીને ઠાયા છે એ તે અજ અવિનાશી કડાયા રે સિને અજા અરૂપી અક્ષયથિતિ જાસ વખાણી, અગુરુલઘું અવગાહન Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી ઉપવિજ્યજીકૃત પંચકલ્યાણક પૂજા જાણીએ અનંતવીરજની ખાણ રે સિવા અપા આપ સરૂપે જેહ સરૂપી, પુદગલત્યાગે વર્તે અરૂપી એ તે નહિ નહિ રૂપારૂપી રેસિગાઅોદ્દા સકલ સુરાસુર સુખ સમુદાયા, તેહથી અનંત ગુણ સુખ જે પાયા છે તે ને – ચનાતીત કહાયારે સિ. અા સિદ્ધ નિરંજનના ગુણ ગાવે, પરમાનંદ મહોદય પાવે છે થિર તન મન કરીને ધ્યાવરે સિગાઅવાટા ૫વિજયે કહે સિદ્ધનું ધ્યાન, ધ્યાવે તત્પર થઈ એક તાન છે હવે સિદ્ધ ભગવાનરે છે સિદ્ધિએ નમે સિદ્ધ અનંતા છે ૯ છે છે ઇતિ પંચમ શ્રી નિર્વાણ કલ્યાણક પૂજા ગીત સમાપ્ત . પ . કળશ ઢાળ ૧૧ મી હે રાગ ધન્યાશ્રી ગાયા ગાયા રે જિનરાજ, ભગતિરસે ગાયા છે એ ટેક અકલ અસંગ અનંત અરૂપી, પૂર્ણાનંદ પદ પાયા ને ધ્યાતા ચેય ધ્યાન એક્તાને, આત્મ અભેદે કાયા રે છે ૧. સમકિતધારી અણુવ્રતકારી, શુચિ સરધા મન લાયા | પારંગતપદ પૂજન કારણ, ભગતે ચિત્ત ભરાયા રે જિ૦ મે ૨છે તગતચિત્ત સૂત્ર અનુસાર, ભ વની વૃદ્ધિ સહાયા છે જે જિનરાજ ભગતિ કરે રંગે, તસ ઘર Jain Eવ સુજસ સવાયા રે જિલા ૩ ! તપગચ્છ વિજયદેવટિary.org Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૨ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છો પાટે, વિજયસિંહસૂરિરાયા છે સત્યવિજય તસ શિષ્ય મનહર, સંવેગ મારગ ધ્યાયારે ૦િ છે ૪ કપૂર ક્ષમા જિન ઉત્તમ નામે, દિન દિન સુજસ સવાયા છે શ્રી ગુરુ પદ્મવિજય પદપંકજ, નમતાં દુરિત ગમાયા રે જિ૦ | ૫ નંદ દિશાગજ ગજ ચંદ (૧૮૮૯) વર્ષે, મધુ સુદિ પૂનમે ધ્યાયા છે શ્રી સિદ્ધાચળ તીરથ ફરસી, રપવિજય ગુણ ગાયા રે છે જિવ છે ૬ ઇતિ પડિત શ્રી વિજયકૃત– છે. પંચકલ્યાણક પૂજા સમાપ્ત છે mason or a wo_os • ૦ .૦૦ % છે. પંચ પ્રતિક્રમણ વિધિસહિત (સચિત્ર) છે જેમાં રાઈ, પ્રતિક્રમણ (સવાર) વસિય પ્રતિક્રમણ (સાંજ), છે ( પાક્ષિક પ્રતિક્રમણ (ચૌદશ), ચૌમાસી પ્રતિક્રમણ સંવત્સરી છે પ્રતિક્રમણ એમ પાંચ પ્રતિક્રમણની અલગ વિધિ દરેક સત્રના છે ભાવાર્થ સાથે છીંકને વિધિ, વધારામાં નાના અતિચાર, નવ સ્મરણ, બીજ, પાંચમ, આઠમ, અગિયારસ, વીશસ્થાનક, પર્યું પણ પર્વ, નવપદ, દિવાળી, સીમંધર સ્વામી, સિદ્ધાચળનાં ચૈત્યવંદન, સ્તવન-સ્તુતિ, મહાવીર સ્વામીનું હાલરડું વિગેરે સામગ્રીને અપૂર્વ સંગ્રહ. પૃષ્ઠ ૫૩૬ સારા કાગળ, પાકું બાઈન્ડીગ, ગ્રીકલર ટાઈટલ. પ્લાસ્ટીક કવર તથા મુદ્રાદક રંગીન ચિત્રો સહિત. rocktochtou narkroostocroutoutoomroe D o ux. 2.A.M . En porno.com. co Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી પદ્મવિજયજી કૃત શ્રી શત્રુજયમહિમાગભિ ત ૫ નવાણુ ચાત્રા પૂજા ।! ( અપર નામ–નવાણુંં અભિષેકની પૂજા ) ના પૂજા પહેલી ! ॥ દુહા ! ઉત્તમ ગુરુ ચરણે નમી, સમરી શારદ થાય; સિદ્ધગિરિ ગુણ ગાયવા, મુજ મન હરખ ન માય. ૧ રત્નમાંહિ ચિંતામણિ, જ્ઞાનમાં કેવળજ્ઞાન; સિદ્ધગિરિ તિમ તીમાં, અવર ન એહ સમાન. ૨ શુકલધ્યાન જિમ ધ્યાનમાં, સીતા સરિતામાં; તિમ તીરથમાં સિદ્ધગિરિ, નમિયે ધરી ઉચ્છાહી. ૩ પ્રદક્ષિણા રથાતરા, અઠ્ઠમ દાય છઠ્ઠું સાત; જાત્રા નવાણું જીએ, સ્વામીવચ્છલ વિખ્યાત. ૪ લાખ નવકાર ગણુણું ગણા, પૂજા કરો મન ખાંત; ફળ નિવેદ્ય ઘણી જાતના, ધૂપ દીપ બહુ ભાત. પ્ u ઢાળ પહેલી ! શગ શાખ તા IU વિમળાચળ નિતુ વદીએએ દેશી દા યાત્રા નવાણું કીજીએ, શ્રી સિદ્ધાચળ કેરી; ભાવ ધરીને Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો સેવતાં, ટાળે ભવ કેરી આ યાત્રા ૧ છે એંશી યોજન પહિલે આરકે, બીજે સત્તર જેય, શાશ્વતપ્રાય એ ગિરિવ, પ્રણમી પાતક ઘેાય છે યાત્રા | ૨ સાઠ યોજન ત્રીજે કહ્યો, ચોથે યોજન પચાસ શાશ્વતપ્રાય એ ગિરિવર, નમતાં હોય અધ નાશ યાત્રા છે ૩ પાંચમે બાર યોજનતણે, મૂળ કહ્યો વિસ્તાર; શાવતપ્રાય એગિરિવર, નમતાં હેય વિસ્તાર પાયાત્રાગાજાસાહાથનો ભાખિયે, છટ આરે જેહ, શાશ્વતપ્રાય સેહામણે, ગિરિવર વંદુ એહ યાત્રાપા ઉત્સર્પિણી વધતે રહે, એ વિમળ ગિરિરાજ; સુસરિતા પરે શાશ્વત, નમતાં અક્ષય રાજ છે યાત્રા | ૬ યાત્રા ભક્તિથકી કરે, “છરી' પાળે જેહ, ભવ ભયથી રે ટળે, શિવસુંદરી વરે તેહા યાત્રા ! | સિદ્ધક્ષેત્રે સોહામણે, જિહાં શ્રી ઋષભ જિર્ણદઃ પૂર્વ નવાણું સમેસર્યા, વંદુ તેહ ગિરિદા યાત્રાટ ગિરિ સમુખ ડગલું ભરે, પદ્મ કહે ભવિ જેહ, કોટિસહસ ભવકેરડા, પાપ ખપાવે તેડ યાત્રા | ૯ | કાવ્યું છે ભરત ષટ અવસર્પિણી આરકે, ચઢત તિમ ઉત્સર્પિણીવારકે એ ગિરિ ઋષભકૂટ પરે શાશ્વત, જાસ અભિષેA કથી ભવદુઃખ વાર તે છે ૧ | Jain Education international Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી પદ્યવિજયજીત નવાણું અભિષેકની પૂજા ક૫ | મંત્ર છે એ હાશ્રી તીર્થરાજાય, પરમપૂજ્યાય-પરમાન દાય, હો શ્રી પ્રથમહંત પ્રતિષ્ઠિતાય, જલ, ચંદન, પુષ્પ, ધૂ, દીપ, અક્ષત, નૈવે, ફલ, યજામહે સ્વાહા છે પૂજા ગીત || ! ભવ જિનવર વિનતિ એ દેશી બાહ્ય અત્યંતર શત્રુને, જય થાયે જિણ ઠાણ રે; સિદ્ધિ પરે સુખ શાશ્વતાં, તિણે “શત્રુજય (૧) નામ રે. ગુણવંત ગિરિ ગાઈએ, ટુંક એક સે આઠરે તેમાં એકવીશ મટકી, થતાં હોય ગહગાટ રે. ગુણ ૧. બાહબલી મુનિસહસશું, આઠ ઉપર વળી તામ રે; સિદ્ધિ વર્યા શુભ રીતિશું, તિણે બાહુબલી' (૨) નામ રે ગુણ૦ ૨. મધરતિ માંહે ઘન સમે, તૃષ્ણ ભાંજે ઘામ રે; વિષયપિપાસા સહુ મિટે, ત્રીજું “મરુદેવી' (૩) નામરે. ગુણ૦ ૩. ભાગે જિહાં સંસારને, અવિરતિરથ ઉદ્દામ રે; ચોથું શત્રુજયતણું, “ભાગીરથ” (૪) એણે નામ રે. ગુણ) ૪. પંચમ ટુંક રૈવતગિરિ, તેણે રૈવત’ (૫) એહ નામ રે, પંચમ એહ સેહામણું, પંચમગતિને કામરે. ગુણ૦ ૫. સહુ તીરથમાં એ વડું રાજા સમ અભિરામ રે; “તીરથરાજ (૬) એ ગિરિતણું, તેણે ટુઠું વર નામ રે. ગુણ૦ ૬. કાંકરે - ૧, ગરમી Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૪ વિવિધ પૂજાસ’ગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો કાંકરે સિદ્ધ થયા, કૈાડિ અન ંત નિ:કામ રે; ‘સિદ્ધક્ષેત્ર’ (૭) તિણે સાતમું, જાણેા એહનું નામ રે. ગુણુ॰ ૭. કામિત આપે જે ગિરિ, કરતાં જાસ પ્રણામ રે; સેવતાં સુખ ઉપજે તિણે, ‘કામુક’ (૮) આઠમુ નામ રે. ગુણ૦ ૮. આદિત્યકાંત એક લાખથી, સૂ યશાસુત જેહ રે; વિરયા જેહ નિજ તત્ત્વને, ‘ક’ (૯) નામ ગુણગેહ રે. ગુણ૦ ૯. કવડજક્ષ સેવા કરે, નિત નિત થઈ સાવધાન રે; દશમું ‘કપી’ (૧૦) નામ એ, ક૨ે તસ ગુણ ગાન રે. ગુણ॰ ૧૦. લેાહિત ટુંક છે એહની, તિણે ‘લાહિત’ (૧૧) પણ નામ રે; એકાદ— શમું અતિ ભલું, કીજે તાસ પ્રણામ ૨. ગુણ૦ ૧૧. ‘તાલધ્વજ’ (૧૨) વળી બારમું, શેત્રુંજાનું અભિધાન રે; સંસારી તેહને નમી, કીજે જન્મ પ્રમાણ રે. ગુણુ૦ ૧૨. કદંબગિરિ પણ ટુંક છે, તેરમું નામ ‘કદમ’ (૧૩) રે; મનુષ્ય લેાકમાં દોહિલેા, જિમ મસ્થળમાં અંબ રે. ગુણુ ૧૪. ‘સહસ્રાબ્જ’ (૧૪) ગિરિવર નમા, ચૌદમું એ અભિધાન રે; શ્રીકાલિકમુનિ સહસથી, પામ્યા શિવપુર ઠામ રે. ગુણ૦ ૧૪. પર્વતસશિરોમણિ, ‘નગાધીશ’ (૧૫) તિણે નામ રે; પંદરમું પ્રેમે નમા, જેહથી ઢાલત દામ રે. ગુણ ૧૫. સિદ્ધથાનકમાં એ વડું, જાણા રાજ સમાન ૧ શ્રી કાલીસ પાઠાં Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૦ ૧૮. ) રાશી ન છે, અ પંડિત શ્રા પદ્વવિજ્યજીકૃત નવાણું અભિષેકની પૂજા ક૪૭ સિદ્ધરાટ (૧૬) તે સલમ્, શિવપદનું કરે દાન રે. ગુણ ૧૬. સત્તરમું શતપત્ર' (૧૭) એ, નામ નમો નિશદિશ રે; નામે નવનિધિ સંપજે, શિવપદ વિશ્વાવોશ રે. ગુણ૦ ૧૭. શતકૂટ (૧૮)નામ અઢારમું, ગુણનિષ્પન્નકડાયરે; સહે શત અડ કૂટશું, પ્રણમે ભવિ સમુદાય રે. ગુણ ૧૮. એ ગિરિની સેવાથકી, બંધાય પુણ્યની રાશી રે; “પુણ્યરાશી (૧૯) ઓગણીશમું, અદ્દભુત નામ પ્રકાશ રે. ગુણ૦ ૧૯. ભવનપતિ વણ જ્યોતિષી, વૈમાનિકના વૃંદરે; તે સુરને અતિ પ્રિય ઘણું, તેણે “સુરપ્રિયી (૨૦) સુખકંદરે. ગુણ ૨૦ “સહસપત્ર” (૨૧) એકવોશમું, શેનું જ નામ ઉદાર રે; શેત્રંજ નામ સુણું તડાં, હઈડે હરખ અપાર રે; ગુણ ર૧. નામ ફેર પાઠાંતરે, તે સવિ હોય પ્રમાણુ રે, સહસ આઠમાં સહુ ભળ્યાં, પદ્મ કહે ગુણ ખાણ રે. ગુણ૦ રર. (પૂજા ૩૧ થઈ) છે કાવ્યું છે વિમલ સિદ્ધ શેત્રંજ ગિરિવર તણ, નામ કહ્યાં શેત્રુંજકલ્પ ઘણું છે તેહ જપ અભિષેક કરો સદા, જિમ ભવ ભવનાં દુઃખ નાવે કદી ૧ I મંત્ર પ્રથમ પ્રમાણે કહે છે or Private & Personal use only Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૮ વિવિધ પૂજામહ ભાગ છઠ્ઠો છે જ ત્રીજી છે પ્યારે મેકું લે ચલે-એ-શી છે છે ગિરૂઆરે ગુણ તુમ તણા–એ દેશી છે ચક્રી ભરત નારેશ્વર, સાંભળી દેશના તાત હે; પ્રથમ ઉદ્ધાર જેણે કર્યો, એ મેટા અદાવત હે છે કે શ્રી સિદ્ધાચળ ભેટીએ, શ્રી વિમલાચળ ભેટીએ, મેટીએ ભવદુ:ખરાશ હૈ, કીજે શેત્રજ ગિરિ જાતરા, પામીએ શિવપુરવાસ હૈ શ્રી એ આંકણી કેડી નવાણું નરપતિ, ઉપર નેવ્યાસી લાખ હે; ભરત સંમે થયો સંઘવી, સહસ ચોરાશી ભાખ હે ! શ્રી રમે આઠમે પાટે ભારતતણે, દંડવીરજ નરનાથ હે; કરી ઉદ્ધાર બીજે ઇણે, મે શિવપુર સાથ હો ! શ્રી છે ૩ દુર્ગતિ નાસે નામથી, સારે વંછિત કાજ હે; શેત્રુંજગિરિ સેવ્યાં થકી, આપે અવિચળ રાજ છે શ્રી ને ૪ ૫ સીમંધર સ્વામી કને, ગિરિ મહિમા અધિકાર હે; ઈશાનેંદ્ર સુણુ કરી, કરે ત્રીજો ઉદ્ધાર હે શ્રીપ છે એક કેડી સાગર વળી ગયે, કરે ચૂંથો ઉદ્ધાર હ; મહેન્દ્ર નામે સુરપતિ, આતમને ઉદ્ધાર હો | શ્રી ને ૬ ! વળી દશ કોડી સાગર ગયે, પંચમ સુરપતિ જેહ હે, તેણે ઉદ્ધાર કર્યો વળી, પાંચમે ધરિય સનેહ હો શ્રી ૭ ને એક કેડી લાખ સાગર ગયે, અસુર નિકાયને સ્વામી હો; અમરેદ્ર છઠ્ઠોકર્યો, For Private & Personal Use Onl www.jair library.org Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - પતિત થી પવિયજીકૃત નવાણ અભિષેકની પૂજા ૪૪૯ સાર ઉદ્ધાર તે ઠામ શ્રી. ૮ સૂક્ષ્મ ઉદ્ધાર ઘણા થયા, ઋષભ અજિત વિચે ધાર હે; પચાસ લાખ કેડી સાગરે, કેણુ પામેતસ પાર હો શ્રી ૯ાા સગર નામે ચક્રી થયા અજિત જિણુંદના ભાત હો; તેણે ઉદ્ધાર કર્યો સાતમે, વાધ્યો જસ વિખ્યાત હા શ્રી ૧૦ પાસ કેડીને ઉપરે, લાખ પંચાણું ભૂપ હો; સહસ પંચોતેર સંધવી, સંગરવારે અનુરૂપ હો ! શ્રી૧૧ત્રીસ કેડી દશ લાખ તિમ વળી, સૂક્ષ્મ થયા ઉદ્ધાર હે, આઠમે વ્યતર ઇંદ્રને, અભિનંદન ઉપકાર હે . શ્રી ૧૨ શ્રી ચંદ્રપ્રભ વારે હવે, ચંદ્રશેખર સુત સારહો; ચંદ્રયશાએ કીઘલો, નવમે તિહાં ઉદ્ધાર હે શ્રી. ૧૩ મે ચક્રાયુધ નરરા, શાંતિ જિનેવર પુત્ત હ; દશમો ઉદ્ધાર તિણે કર્યો, જેહ અતિ અદૂભૂત હો ! શ્રી. છે ૧૪ દશરથ સુત રામચંદ્રજી, અગ્યારમો ઉદ્ધાર હો, મુનિસુવ્રત વાર કર્યો, જાણી નિજ નિસ્તાર હો શ્રી || ૧૫. રામ ભરત ત્રણ કેડીશું, શિવસુંદરી ભર્તાર હે; પાપ પડળ સવિઘઈને, કીધો નિજ ઉદ્ધાર હો શ્રી. ૧દા પાંડવ પાંચે કીધલો, બારસમો ઉદ્ધાર હે; વારે નેમિનિણંદને એહ માટે વિરતાર હે છે. શ્રી. ૧૭સંવત એક અઠલંતરે, જાવડ શાહે કીધ હે; ઉદ્ધાર તેરમો તતક્ષણે, લક્ષ્મીને લાહો લીધા Jain Educationalenterational Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૫૦ વિવિધ પૂજાસગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો હે શ્રી॰ II ૧૮ ॥ મંત્રી બાહડે ચૌદમા, કીધો વળી ઉદ્ધાર હેા; ખાર તેરાત્તેર વર્ષમાં, શ્રીમાળી શિરદાર હા ॥ શ્રી॰ ! ૧૯ ॥ સંવત તેર ઈકાતેર, એસવંશ શણગાર હા; સમરાશા દ્રવ્યવ્યય કરે, પંદરમા ઉદ્ધાર હા ! શ્રી ॥ ૨૦ ૫ સંવત પનર સત્તાશીએ, કરમાશા અભિરામ હૈ।; મત્રી બાહડની સહાયથી, સાલસમેા કરે તામ હૈ। ૫ શ્રી॰ ! ૨૧ ! વિમળવાહન જે નરપતિ, દુપ્પુસહસૂર ઉપદેશ હા, છેલ્લેા ઉદ્ધાર તે તે કરે, જાણી લાભ વિશેષ હે !! શ્રી॰ ૨૨ ! એ અવસર્પિણીના કહ્યા, એમ ઉદ્ધાર અનત હે।; આગે થયા ને થશે વળી પદ્મવિજય પ્રણમંત હા!શ્રીનાર૩ ( પૂજા ૫૪ થઈ ) ! ફાવ્યા કૃત ઉદ્ઘાર પુરા હિ અનંતક, સુરનોઁધૃ તભાવવિશેષક ॥ વિખ તત્વ જિષ્ણુ પઢમં સુહ, કુરુ અભિષેક દલન ભવભયદુહ ॥ ૧ ॥ IX પૂજા થાથી । કીડા કરી ધેર આવીયાએ દેશી પ્ર મુક્તિતણે પચે વહ્યા, પામી કેવળજ્ઞાનરે; સિદ્ઘ અનંત આગે હુઆ, કરતા શેત્રુજ ધ્યાન રે ॥ ૨ ॥ શ્રી સિદ્ધાચળ સિદ્ધ થયા, મુનિવર ગુણુ અભિરામ રે; નામ ગોત્ર તેહનાં સુણી, કરીએ તાસ પ્રણામ રે. શ્રી સિ॰ ॥ ૨ ॥ ઋષભસેન પુંડરીકજી, પાંચ કાડી અણુગાર રે, સાથે સિદ્ધિ Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પતિ શ્રી પદ્ધવિજ્યજીત નવાણું અભિષેકની પૂજા ક૫૧ વર્યા ઈહિ, નમીએ વારંવાર રે શ્રી સિ ૦ છે ૩ દ્રાવિડ વાલિખિલ્લ બિહું જાણું, મુનિવરશું દશ કેડીરે, આતમતત્ત્વ નિપજાવીએ, વંદુ તે કર જોડી રે શ્રી સિવા ભરત પાટવી કઇ હુઆ, અસંખ્યાત ઋષિરાય રે; ઈગિરિ આવીને વર્યા, શાશ્વત અવિચળ ઠાય રે શ્રીસિવ પ. તિમ પુંડરીક ગણપતિતણું, અસંખ્ય પટેધર સાધરે, એ ગિરિ અણુસણ આદરી, સુખ લહ્યા અવ્યાબાધ રે શ્રી સિ. ૬ અજિતનાથ ઈણિગિરિવરે, જાણી લાભ અપાર રે; માસુ રહી ભવિકને, કરતા બહુ ઉપકાર રે. શ્રી સિપાછા શુકરાજાએ ગિરિતણે, ધ્યાનતણું પરભાવે રે, શત્રુતણે તસ જય હુ, શેત્રુ જ નામ સોહાવે રે. શ્રી સિ. ૮ શ્રી સીમંધરસ્વામીજી, શક્રને ભાખે એમ રે; શ્રી સિદ્ધાચળ સારિખે, નહી કોઈ તીરથ નેમ રે છે શ્રી સિ. ૯ નમિ વિનમિ વિદ્યાધરા, દેય કોડી મુનિરાય રે; સાથે શિવમંદિરે ગયા, એ ગિરિને સુપસાય રે શ્રી સિ. ૧૦ સિદ્ધિક્ષેત્ર સઘળેય છે, પણ એ ક્ષેત્ર પ્રભાવે રે; થાયે ચિત્તવિશુદ્ધતા, દિન દિન વધતે ભાવે રે શ્રી સિત્ર ૧૧ાા પાંચ કડી મુનિરાજશું, ભરત લહ્યા શિવલાસ રે, અજર અમર અજ જે થયા, કેવળજ્ઞાન વિલાસ રે ! શ્રી સિવ ૧૨ા સાગરમુનિ સમતાધર, અનશન કરી મન કડી રે; ક્ષકશ્રેણું માંડી વર્યા, શિવવધૂ મુનિવર કેડી રે For Private & Personal Use On Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫૨ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છે | શ્રી સિ. ૧૩ છે તેમ મુનિવર શ્રોસરજી, કેડી મુનિ પરિવાર રે, અણુહારી પદને વર્યા, અક્ષય સુખ દાતાર રે 1 શ્રી સિવ છે ૧૪ ઋષભદેવ ઉપકારથી, સત્તર કેડી અણગારરે, પરિવરિ અજિતસેનજી, પાંખ્યા ભવને પાર છે શ્રી સિવ ૧૫ ને શાંબ પ્રદ્યુમ્ન બે મુનિવરા, સાડી આઠહ કેડી રે; સાથે શિવપદવી વર્યા, સિદ્ધગિરિની નહીં હેડી રે શ્રી સિને ૧૬ શ્રી સિદ્ધાચળ ઉપરે, કીધે જેણે ઉદ્ધાર રે; વીશ કેડી મુનિર્વાદશું, પાંડવા પામ્યા પાર રે છે. શ્રી સિ. ૧૭ કેવળનાણુ પ્રમુખ જે, તીરથપતિ અને રિહંત રે; સિદ્ધિ વર્યા ઈશુ ગિરિવરે, જેહ અનંત અનંત રે શ્રી સિ૧૮ સોમયશા નામે મુનિ, સિદ્ધાચળને સંગરે; તેર કેડી મુનિશું લહ્યા, શાશ્વત સુખ અભંગ રે શ્રી સિ.૧૯ લાખ એકાણું મુનિવરો, સાથે નારદ સિદ્ધ રે, એ ગિરિના મહિમાથકી પામ્યા નિજ ગુણ દ્ધ રે || શ્રી સિત્ર | ૨૦ | ભરતપુત્ર આદિત્યયશા, સાથે મુનિ એક લાખ રે; શાશ્વત સુખ પામ્યા જિકે, એ ગિરિમહિમા દાખ રે શ્રી સિત્ર | ૨૧ એ પાંત્રીસ સહસ અંતેઉરી, શ્રી વસુદેવની હરે, સિદ્ધક્ષેત્રે સિદ્ધિ વર્યા, વળી વળી વંદુ તેહ રે. શ્રી સિત્ર | ૨૨ | દમિતારિ મુનિરાજિયા, તપ સંયમ આરાધી રે; ચૌદ સાહસ અણગારશું, સાધ્યું અવ્યાબાધ રે શ્રી સિત્ર ૨૩ વેદભ પ્રદ્યુમ્નનો. Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંડિત શ્રી વિજ્યકૃત નવાણું અભિષેકની પૂજા ૪૫૩ રાણી અતિ ગુણવંત રે, ચૌઆળીશસૅશું વરી, શાશ્વત સુખ અનંત રે | શ્રી સિવ ૨૪ અજિતનાથ જિનવરતણ, દશ હજાર મુનિ જાણું રે; ચૈત્રી પૂનમે પામિયા, નિર્મળ કેવળનાણું રે છે શ્રી સિત્ર | ૨૫ શ્રી સુભદ્ર, અણુગાર જે, સાતમેં મુનિ પરિવાર રે; વિમળ થયા વિમળાચળે, વંદુ વાર હજાર રે | શ્રી સિ૬ થાવ ભ્યાસુત સંયમી, સહસ મુનિ સંઘાત રે; શૈલેશીકરણ કરી, કીધી કર્મની ઘાત રે ! શ્રી સિત્ર | ૨૭ શુક પરિવ્રાજક તેહના, સહસ મુનિ સંયોગ રે, ઉજજવળગિરિ મલક્ષય કરી, પામ્યા નિજ ગુણ ભેગરે છે શ્રી સિત્ર ૨૮ પંચસયાં ઋષિરાજશું, અનશન કરિય ઉદાર રે; સેલગ અણહારી થયા, સિદ્ધગિરિને ઠામરે શ્રી સિ૨૯ આણંદષિ સિદ્ધાચળે, ભાવના ભાવતાં સાર રે, આતમ કીધો ઉજજવળ, પામ્યા ભવોદધિ પાર રે શ્રી સિવા. ૩૦ શ્રી મુનિસુભદ્ર મુનિવર, સાત સયાં ઋષિરાય રે શ્રી વિમળાચળ ઉપરે, શિવ લહ્યા કર્મ ખપાય રે શ્રી સિ. ૩૧ મિ. પુત્રી ચોસઠ જિંકે, પામી કેવળનાણુ રે, મધુવદિ ચૌદશે શિવ વરી, સિદ્ધક્ષેત્ર વર ઠાસુરે છે. શ્રી સિટ છે ૩ર છે મહિમા માટે જેહને, એક મેનકડાયરેઃ નિશ્રેણી શિવમહેલની, પદ્મવિજય ગુણગાયરે શ્રી. સિ૩૩ You C690) Only Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૫૪ વિવિધ પૂજાસ ંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો " કાવ્ય " મુનિ અનતહ કાડી શિત્ર ગયા, પવિત્ર ક્ષેત્ર મહિમ ઉત્કટ સયા !! તહવિ આતમચિત્ત-વિશુદ્ધયા, કરણ કુરુઅભિષેક–મનીહયા !! ।। પૂજા પાંચમી ।। વારી જાઉં. હું. અરિહંતની—એ દેશી ડા નેમિ વિના ત્રેવીશ જિના, આવ્યા ણ ગિરિરાય વિજન ! મહિમા તેણે શેત્રુંજતણા, કાઈથી કહ્યો ન જાય વિંજન ! મહિમા મેાટા એ ગિરિતા ! એ આંકણી ॥૧॥ શાંતિ જિનેશ્વર સાળમા, પચમ ચીજેહ પ્રભવિના ચામાસું ઋણ ગિરિ રહ્યા, પ્રણમુ` આણી નેહ ! ભવિના ॥ મ૦૫ ૨ ૫ દેવકીનંદન ષટ્ ભલા, ઋણું ગિરિ આવ્યા જાણુ ।। ભવિ॰ ॥ અણુસણ કરી સિધ્ધિ વર્યા, પ્રણમું તે સુવિહાણ ।। ભવિ॰ ॥ મ॰ l! ૩ !! જાલિ માલિ ઉવયાલિયા, ત્રણે ત્રિકરણ શુદ્ધ !! ભવિ॰ !! અણુસણુ કરી કેવળ લહી, અનુક્રમે થયા સિદ્ઘ બુદ્ધ !! ભવિ॰ ! મ॰ ॥ ૪ ॥ પીસ્તાનીશ મુનિરાજિયા, નારદ સાતે સિદ્ધ ! વિના શ્રી સિદ્ધાચળ ઉપર, પામ્યા પરમ સમૃદ્ધ ॥ વિનામ ।૫।। બાવન લાખ કેાડી ઉપરે, પચાવન હજાર ાવિ સાતમે” સિત્તેોત્તર મુનિ, સિદ્ધગિરિ પામ્યા પાર ાનેિના ॥ મ૦૫ ૬૫અતિ શાંતિજી જખ રહ્યા, ગિરિ ઉપર Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પતિ શ્રી પદ્મવિજયકૃત નવાણુ અભિષેકની પૂજા ૪૫૫ ચઉમાસ !! ભવ॰ ! તવ એ વ્યતિકર જાણીએ, આતમ ઋદ્ધિપ્રકાશ ।। ભવિ॰ । ૭ । અધકવિષ્ણુ ને ધારિણી, દશ અડ તાસ કુમાર ।। ભવિ॰ા સિદ્ધિ વચ્ચે સિદ્ધાચળે, કાઢી કવિકાર !! ભવિ॰ !! મ૦ ૫ ૮ ॥ શ્રીકદ બ ગણુધર જિકે, કેાડી મુનિને સાથ ! ભવિ॰ !! કગિરિ મેસે ગયા, જે થયા જગતના નાથ ! ભિવ॰ મશાલ્યા સંપ્રતિ જિન ચાવીશમા, અતીત ચેાવીશીએ જેહા ભવિ॰ ના થાવચ્ચા તસ ગણધરૂ, સહસશું સિધ્યા તેહ ! ભવિના મા ૧૦ । વાઘણ પરિસહ સહી તદા, અંતગડ કૈવલી થાય ભવના સુકે મલ વિમલાચલે, પ્રણમુ પ્રેમે પાય પ્રભવા ૧૧ ૧તરીએ ભવસાગર જિણે, તે તીરથકહેવાય ડાભ વના એ અર્થે તીરથ નમું, સિદ્ધગિરિનું ઠાયા ભવિધીમા ૧૨૫ ઈમ ગિરિ ગુણ ગાતાં થકાં, પાવન થઈ મુજ જી′ k ભવિ॰ । પદ્મવિજય કહે પ્રણમીએ, ભાવથકી નિદિશ ભવિ॰ । મન્ ! ૧૩ ૫ (પૂજા ૯૯ થઇ) ॥ કાવ્યમ્ ॥ શાર્દુલવિકીડિતવૃત્તમ શ્રીશત્રુજયભૂષણ જિનવર શ્રી નાભિપાત્મજ સેદ્રેકિવર નરેંદ્રનિક ભક્ત્યા પ્રણનેનત જ્ઞાનં યસ્ય ત્રિકાલવસ્તુવિષય લેાકેાત્તરાભાસિક, સર્વેષાં હિત કૃપારસમય વદે તમાદીશ્વરમ્ ॥ ૧ ॥ અભિષેક કરવે ૧ છેલ્લા અભિષેકમાં છેલ્લી ી www.janelibrary.org Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસ ગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો แ ગાયા ગાયા રે એમ શ્રી સિદ્ધાચળ ગાયા, શ્રી સિદ્ધાચળના ગુણ ગાતાં, મનુએ જનમ ફળ પાયા રે ! એમ શ્રી સિદ્ધાચળ ગાયા ! ૧૫ એહ ક્ષેત્રમહિમાથી હિએ, નવ નિધિ ઋદ્ધિ સમુદાયા; પશુ પંખી શત્રુંજય જાવે, ભવ ત્રીજે સિદ્ધ થાયા રે !! એમ॰ !! ૨ ૫ માંડણી રાણકપુરની રૂડી,ઊંચા તારણગિરિ રાયા, કેારણી અબૂ ગિરિની જાણા, ૪૫૬ 4 ૫ મહિમા શેત્રુ જ સુખદાયે ૨ે ! એમ॰ ॥ ૩ ॥ ચંદ્ર ખાણુ ' દ ગજ શશી(૧૮૫૧)સંવત્સર,શેત્રુ જ મહિમા ગવાયા;વસત પંચમીદિવસે રૂડા, આણુંદ અંગનમાયા રે એમ॰ ॥૪॥ તપગચ્છ વિજયજિનેદ્રસૂરિ રાજ્યે,ગુરુ ઉત્તમ સુપસાયા,પદ્મવિજય કહે માટે પુન્ય, શ્રીવિમળાચળ પાયારેએમ॰ાપા ॥ ઇતિ પં. શ્રીપદ્મવિજયજીકૃત શ્રીસિદ્ધાચળજી નવણું અભિષેકની ॥ પૂજા યાત્રા-સમાપ્ત !! ।। નવાણુ અભિષેકની પૂજાની વિધિ ।। આ પૂજામાં નવાણુ અભિષેક કરવાના છે. તે એ રીતે કે પાંચ ઢાળમાંની દરેકની એક એક ગાથા મેલ્યા પછી મ`ત્ર ખોલીને અભિષેક તથા અષ્ટપ્રકારી પૂજા કરવી, અને કાવ્ય આખી ઢાળ પૂરી થયા પછી એવુ ત્ર ૫ મ`ત્ર ઃ- આ હી શ્રી તીથ રાજાય, પરમપૂજ્માય, પરમાનંદ કન્હાય હૌં હ્રૌં પ્રથમાહ પ્રતિષ્ઠિતાય જલ, ચંદન, પુષ્પ, ધૂપ, દીપ, અક્ષત', નૈવેદ્ય, ફલ', યજામહે સ્વાહા ા × સ’. ૧૮૭૯ની હસ્તલિખિત પ્રતમાં દરેક પૂજાને અંતે કાવ્ય તથા મંત્ર અને આલવાના જણાવ્યા છે. Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રીમદ્ આત્મારામજી (વિજયાનંદસૂરિજી) કૃત શ્રી સત્તરભેદી પૂજા - દુહા સકલ જિણુંદ મુદની, પૂજા સત્તર પ્રકાર છે શ્રાવક શુદ્ધભાવે કરે, પામે ભવને પાર છે ૧ જ્ઞાતા અંગે દ્રૌગદી, પૂજે શ્રી જિનરાજ છે રાયપણી ઉપાંગમેં, હિત સુખ શિવફલ તાજ છે ર છે ન્ડવણ વિલેપન વસ્ત્રયુગ, વાસ ફૂલ વરમાલા વરણ સુન્ન ધ્વજ શોભતી, રત્નાભરણ રસાલ છે ! સુમનસ-ગૃહ અતિ શોભતું, પુષ્ફગર મંગલિક છે ધુપ ગીત નૃત્ય નાદશું કરત મીટે સબ ભીક છે ? | છેપ્રથમ બ્લવણ પૂજા ! દુહા ! શુચિ તનુ વદન વસન ધરી, ભરે સુગંધ વિશાલ છે કનક કલશ ગંદકે, આણું ભાવ વિશાલ છે ૧ | નમત પ્રથમ જિનરાજકે, મુખ બાંધી મુખકાશ છે ભકિત યુક્તિઓં પૂજતાં, રહે ન રેચક દેાષ | ૨ | ૧૧ ૧ ૨ ૧ ૩ Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫૮ ના પૂજા ઢાળ ડા રાગ ખમાર્ચ ।। તાલુ–પ જામી ઠેકો ! # માન તું કાહેરે કરતા–એ દેશી માનમદ મનસે પરહતા, કરી ન્હવણુ જગદીશ ! મા 1 એ આંકણી ।। સમકિતની કરણી દુઃખ હરણી, જિન ૫ખાલ મનમેં ધરતાં ! અંગ ઉપાંગ જિનેશ્વર ભાખી, પાપ પડલ જરતા ! ક૦ ૫૧૫ કંચન કળશ ભરિ અતિ સુંદર, પ્રભુસ્નાન ભવિજન કરતા ! નરક વૈતરણી કુમતિ નાસે, મહાનદ પદ વરતા । ક॰ ॥ ૨ ॥ કામ ક્રેાધકી તપત મિટાવે, મુક્તિપથ સુખ પગ ધરતા ।। ધ કલ્પતરુ કદ સીંચતાં, અમૃતધન ઝરતા ! ક॰ || ૩ | જન્મ મરણુકા પક પખારી, પુણ્યદશા ઉદયે કરતા ! મંજરી સંપર્દૂ ત વનકી, અક્ષય નિધિ ભરતા ! ક૦ ૫ ૪ ૫ મનકી તપત મિટી સખ મેરી, પકજ ધ્યાન હૃદે ધરતા ૫ આતમ અનુભવ રસમેં ભીને, ભવસમુદ્ર તરતા ! ક॰ ॥ ૫ ॥ ૫ દ્રિતીય વિલેપન પૂજા ॥ ॥ દુહા ॥ ગાત્ર જૂહી મન રગણુ, મહેંકે અતિહિ સુવાસ !! ગંધકાષાયી વસનશું, સકલ લે મન આરા ॥ ૧ ॥ ચંદન મૃગમદ કુંકુમે, ભેળી માંહે બરાસ !! રત્નજડિત વિવિધ પૂજાસ’મહ ભાગ છઠ્ઠો Jain Education international For Private & Persons Use Only Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૫૯ શ્રીમદ આત્મારામજીકૃત સત્તરભેદી પૂજા પગ જાનુ કર બંધમેં, મસ્તક જિનવર અંગ છે. ભાલ કંઠ ઉર ઉદરમેં, કરે તિલક અતિ ચંગ ૩ પૂજક જન નિજ અંગમેં, રચે તિલક શુભ ચાર ભાલ કંઠ ઉર ઉદરમેં, તપત મિટાવનહાર છે છે પૂજા ઢાળ . મરિ–તાલ પંજાબી ઠેકે છે છે મધુવનમેં મેરે સાંવરીયા–એ દેશી છે કરી વિલેપન જિનવર અંગે, જન્મ સફલ ભવિજન માને છે કરી. | ૧ | મૃગમદ ચંદન કુંકુમ ઘોલી, નવ અંગે તિલક કરી થાને છે કરી૨ ચક્રી નવ નિધિ સંપદ પ્રગટે, કરમ ભરમ સબ ક્ષય જાને છે કરી છે ૩ ! મન તનું શીતળ સબ અધ ટાળી, જિનભક્તિ મન તનુ ઠાને છે કરી૪ ચોસઠ સુરપતિ સુરગિરિ રંગે, કરી વિલેપન ઘન માને કરી છે પ જાગી ભાગ્યદશા અબ મેરી, જિનવર વચન હદે કાને છે કરી છે ૬પરમ શિશિરતા પ્રભુ તન કરતાં, ચિતસુખ અધિકે પ્રગટાવે છે કરી પાછા આત્માનંદી જિનવર પૂજી, શુદ્ધ સ્વરૂપ નિજ ઘટ અને છે કરી છે ૮. છે તૃતીય વસ્ત્રયુગલ પૂજા છે દુહા વસન યુગલ અતિ ઉજજવલમેં, નિર્મલ અતિહિ અભંગ નેત્રયુગલ સુરિ કહે, યહિ મતાંતર સંગ ૧ Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૦ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો કામળ ચંદન ચચિયે, કનક ખચિત વરચંગ ॥ હય પલ્લવ શુચિ પ્રભુ શિરે, દ્રાપદી શક્ર સૂરિયાભ તે, શ્રાવક તિમ પૂજન કરે, પ્રગટે પાયલુણ અંગલૂણાં, સકલ કરમ મલ ક્ષય કરી, પામે અવિચળ રાજ ।। ૪ ।। રા પૂજા ઢાળા રાગ દેશ સારો-પજામી ઠેકો ॥ કુબજાને જાદુ ડારા—એ દેશી u પહેરાવે મનરંગ ॥ ૨ ॥ જિમ જિનચંદ પરમાનંદ ॥ ૩ ॥ પૂજન કાજે !! પૂજે દીજે જિનદર્શન મેાહનગારા, જિને પાપ કલંક ખારા ॥ જિન્દ॰ ॥ એ આંકણી ! પૂજા વસ્ત્રયુગલ શુચિ સંગે. ભાવના મનમેં વિચારા ૫ નિશ્ચયવ્યવહારીતુમ ધર્મે, વરતુ આનંદકારા જિ॰ ॥ ૧ ॥ જ્ઞાન ક્રિયા શુદ્ધ અનુભવ રગે, કરુ' વિવેચન સારા ! સ્વપર સત્તા ધરુ હર સબ, કમ કસક પહારા ૫ જિ॰ ૫ ૨ !! કેવલ યુગલ વસન અર્ચિતાસે”, માંગત હું નિરાધારા ! કલ્પતરૂ તુ વંછિત પૂરે, ચુરે કરમ કઠારા જિ॰ ॥ ૩ ॥ ભવાદધિતારણ પેાત મિલા હું, ચિદ્ધન મંગલકાર શ્રીજિનચંદ જિનેશ્વર મેરે, ચરણશરણતુમધારા ૫જ૦ ૫૪ ॥ અજરઅમર અજ અલખ નરંજન, ભજન કરમપહારા। આત્માની પાપનિક દી, જીવન પ્રાણ આધારા ૫ જિન॰ ॥ ૫ ॥ Jain Education international www.jethelibrary.org Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રીમદ્ આત્મારામજીકૃત સત્તરભેદી પૂજા ૪૬૧ ૫ ચતુર્થ ગંધ પૂજા || ॥ દુહા ॥ ચાથી પૂજા વાસકી, વાસિત ચેતનરૂપ !! કુમતિ કુગધી મિટો ગઈ, પ્રગટે આતમરૂપ ૯ ૧ સુમતિ અતિ હ િત હુઈ, લાગી અનુભવ વાસ દ વાસ સુગંધે પૂજતા, માહ સુભટકે નાસ ! ૨ ।। કુંકુમ ચંદન મૃગમદા, કુસુમ ચૂર્ણ ધનસાર !! જિનવર અંગે પૂજતાં, લહિયે લાભ અપાર ॥ ૩ ॥ ।। પૂજા ઢાળ ૫ રાગ જંગલા-તાલ પુજાી ઠેકો L ॥ અ માહે ડાંગરિયાં—એ દેશી ॥ ચિદાનંદ ધન અંતરજામી, અબ મેાહે પાંર ઉતાર ॥ જિન છ ! અખા એ આંકણી ! વાસખેપર્સ પૂજન કરતાં, જનમ મરણુ દુ:ખ ટાર ૫ જિ॰ ॥ નિજગુણુ ગધ સુગંધી મહકે, દહે કુમતિ મદ માર ! જિ॰ ૫૧! જિન પૂજન હી મન અતિ રંગે, ભંગે ભરમ અપાર ॥ જિ॰ L પુદગલ સગી દુર્ગંધ નાઠા, વરતે જયજયકાર જિનારા કુકુંમચંદન મૃગમદ ભેલી, કુસુમ ગંધ ધનસાર !! જિના જિનવર પૂજન રંગે રાચે, કુમતિ સંગ સબ છાર !! જિ ॥ ૩ ॥ વિજય દેવતા જિનવર પૂજે, જીવાભિગમ મેઝાર ॥ જિ॰il શ્રાવક તિમ જિન વાસે પૂજે, ગૃહસ્થધમ કા Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૬ર વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છો સાર છે જિં૦ | ૪ સમક્તિકી કરણી શુભ વરણી, જિન ગણધર હિતકાર છે જિવો આતમ અનુભવ રંગરંગીલા, વાસ યજનકા સાર છે જિ૦ || ૫ | છે પંચમ પુષારહણ પૂજા a દુહા મન વિકસે જિન દેખાતાં, વિકસિત ફૂલ અપાર છે જિન પૂજા એ પંચમી, પંચમી ગતિ દાતાર છે ૧ પંચવરણકે ફૂલસેં, પૂજે ત્રિભુવન નાથ છે પંચ વિઘન ભવિ ક્ષય કરી, સાધે શિવપુર સાથ રે ૨ | છે પૂજા ઢાળ છે રાગ કહેરબા-તાલ કરી છે પાસ જિવંદા પ્રભુ, મેરે મન વસિયાએ દેશી અર્હજિર્ણોદા પ્રભુ મેરે મન વસિયા એ આંકણી | મોગર લાલ ગુલાબ માલતી, ચંપક કેતકી નિરખી હરસિયા અ૦ ૫ ૧ કુંદ પ્રિયંગુ વેલિ મચકંદા, બેલિસિરિ જાઈ અધિક દરસિયા | અ | ૨ | જલ થલ કુસુમ સુગંધી મહકે, જિનવર પૂજન જિમ હરિ રહિયા છે અ. છે ૩ છે પંચબાણ પડે નહિ મુઝકો, જબ પ્રભુ ચરણે કુલ ફરસિયા છે અને ૪ જડતા દૂર ગઈ સબ મેરી, પંચ આવરણ ઉખાર ધરસિયા | અ | ૫ | અવર દેવકે આક ધરા, તુમ પંચરંગ કુલ વરસિયા છે અને ૧. કામદેવ Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રીમદ્ આત્મારામજીકૃત સત્તરભેદી પૂજા ૪૬૩ ૫ ૬ જિન ચરણે સહુ તપત મિટતે હૈ, આતમ અનુભવ મેઘ વરસિયા | ૭ | છે ષષ્ઠ પુષ્પમાલ પૂજા | | દુહા છઠ્ઠી પૂજા જિનતણી, ગુંથી કુસુમની માલ છે જિન કઠે થાપી કરી, ટાળિયે દુઃખ જંજાલ છે ૧૫ પંચવરણ કુસુમ કરી, ગુંથી જિન ગુણ માલ | વરમાલા એ મુક્તિકી, વરે ભક્ત સુવિશાલ છે ર છે છે પૂજા ઢાલ રાગ જંગલ-તાલ દીપચંદી છે પાર્શ્વનાથ જપત હે જ જન, કરમ ન આવે તે કને રે–એ દેશી છે કુસુમ માલસેં જે જિન પૂજે, કર્મકલંક નાસે ભવિ તેરે કુએ આંકણી નાગ પુનાગ પ્રિયંગુક્તકી, ચંપક દમન કુસુમ ઘને રે મલ્લિકા નવમલ્લિકા શુધ્ધ જાતિ, તિલક વસંતિક સબ રંગ હે રે | કુરુ છે ૧. ક૫ અશોક બકુલ મગદંતી, પાડલ મક માલતી લે રે I ગુંથી પંચવરણુકી માલા, પાપપંક સબ દૂર કરે છે એ કુછ ર છે ભાવ વિચારી નિજ ગુણમાલા પ્રભુસેં આગે અરજ કરે રે સર્વ મંગલકી માલા રોપે, બિન સકલ સબ સાથે જ રે કુ૩ આતમાનંદી જગગુરૂ પૂજી, કુમતિ ફંદ સબ દૂર ભગેરે પૂરણ પુન્ય જિનવર પૂજે, આનંદરૂપ અનુપ જગે રે | કુસુમ ૪ Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૬૪ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છો છે સપ્તમ અંગરચના પૂજા ! દુહા પાંચ વરણકે ફૂલકી, પૂજા સાતમી માન છે પ્રભુ અંગે અંગી રચી, લહીએ કેવલજ્ઞાન છે ૧ | મુક્તિવધૂકી પત્રિકા, વરણી શ્રી જિનદેવ છે શુદ્ધ તત્ત્વ સમજે સહી, મૂઢ ન જાણે ભેવ છે છે | પૂજા દાળ તુમ દીનકે નાથ દયાલ લાલ–એ દેશી તુમ ચિઘનચંદ આનંદ લાલ, તેરે દર્શનકી બલિહારી તુમ છે ૧. પંચવરણ ફૂલસેં અંગિયાં, વિકસે ક્યું કેસર કયારી કુમાર કુંદ ગુલાબ મરૂક અરવિદ ચંપકજાતિ મંદારી છે. તુમ ૩ સેવન જાતિ દમનક સોહે, મન તનુતજિતવિકારી તુમાઅલખનિરંજન જ્યોતિ પ્રકાશે, પુદ્ગલસંગ નિવારી તુમ છે પ સમ્યગ્દર્શન જ્ઞાન સ્વરૂપી, પૂર્ણાનંદ વિહારી છે તેમ છે ૬ આતમ સત્તા જબહી પ્રગટે, તબ હી લહે ભવપારી તુમ એક છે છે અટપ્ન ચૂર્ણ પૂજા છે દુહા છે જિનપતિ પૂજા આઠમી, અગર ભલા ધનસાર છે સેલારસ મૃગ મદ કરી, ચૂરણ કરી અપાર ૫ ૧ ! Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રીમદ્ આત્મારામજીકૃત સત્તરભેદી પૂજા ૪૫ ચુન્નારાણુ પૂજના, સુમતિ મત આનંદ ॥ કુમતિ જન ખીજે અતિ, ભાગ્યહીન મતિમંદ ॥ ૨ ॥ ૫ પૂર્જા ઢાળા રાગ જોગિયા ૫ નાથ મુને ઢકે, ગઢ ગિરનાર તુ. ગયેારી—એ દેશી કરમ કલંક ઘોરી, નાથ જિન પૂજકે ! એ આંકણી ! અગર સેલારસ મૃગમદ ચૂરી, અતિ ધનસાર મઘોરી IIનાથના ૧ ૫ તીર્થંકર પદ શાંતિ જિનેશ્વર, જિન પૂજીને ગ્રહ્યોરી | નાથના ૨ ૫ અષ્ટકરમ દલ ઉદ્ભટ ચૂરી, તત્ત્વરમણુકા લઘોરી ! નાથ૦ !! ૩ !! આઠેાંહી પ્રવચન પાલન શૂરી, દષ્ટિ આઠ લઘોરી !! નાથ૦ ૫૪ શ્રદ્ધા ભાસનરમણતા પ્રગટે, શ્રી જિનરાજ કચોરી ॥ નાથ૦ પપ્પા આતમ સહજાનંદ હમારા, આઠમી પૂજન ચઘોરી ॥ નાથ૦ ॥૬॥ ॥ નમવું ધ્વજ પૂજની ॥ દુહા ॥ પચવરણ ધ્વજ શાભતી, ધરીને ધમકાર ॥ હૅમ દંડ મન મેાહની, લધુ પતાકા સાર ॥ ૧ ॥ રણઝણ કરતી નાચતી, શોભિત જિનહર શૃંગા લહકે પવન ઝકારસે, બાજત નાદ અભંગ ॥ ૨ ॥ ઇંદ્રાણી મસ્તક લઈ, કરે પ્રદક્ષિણા સાર !! સધવા તિમ વિધિ સાચવે, પાપ નિવારણ હાર ારા Jain Educationlaternational Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છો | પૂજા ઢાળ છે કુમારી ઝીંટીની તાલ પંજાબી ઠેકો . આઈ ઇકિનાર-એ દેશી આઈસુંદર નાર, કર કર સિંગાર, ઠાડી ચૈત્ય દ્વાર, મન મોર ધાર, પ્રભુ ગુણ વિચાર, અધ સબ ક્ષય કીનો છે આઈ૧ છે એજન ઉતંગ અતિ સડસ ચંગ, ગઈ ગગન લંઘ, ભવિહરખ સંગ, સબ જગ ઉત્તુંગ, પદ છિનનમેં લીને આઈ કેરા જિમ ધ્વજ ઉત્તુંગ, તિમ પદ અભંગ, જિનભક્તિ રંગ,ભવિમુકિત મંગ, ચિધનઆનંદ, સમતારસ ભીને એ આઈ છે ૩. અબ તાર નાથ, મુઝ ‘કર સનાથ, તો કુગુરુ સાથ, મુઝ પકડ હાથ, દીને કે નાથ,જિનવચન રસ પીને આઈવાજ આતમ આનંદ, તુમ ચરણ વંદ, સબ કટત ફંદ, ભર્યો શિશિર ચંદ, જિન પઠિત છંદ, ધ્વજ પૂજન કરે છે આઈ૫ | દશમી આભરણ પૂજા ! ! દુહો છે શોભિત જિનવર મસ્તકે, રયણ મુકુટ ઝલકત છે ભાલ તિલક અંગદ ભુજા, કુંડલ અતિ ચમકત છે ૧ છે સુરપતિ જિન અંગે રચે, રતનાભરણુ વિશાળ છે તિમ શ્રાવક પૂજા કરે, કટે કરમ જંજાળ છે ૨ | Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રીમદ્ આત્મારામજીકૃત સત્તરોદી પૂજા ૪૬૭ ૫ પૂજા ઢાળ ડો રાગ જગલા, તાલ દાદરા—અંગ્રેજી માજેકી ચાલ આનંદ કદ પૂજતાં, જિનવર ચંદહું ! એ આંકણી ॥ માતિ જ્યેાતિ લાલ હીર, હંસ અંક જ્યું ॥ કુંડલ સુધારકરણ મુકુટધાર તું! આ॰ ॥ ૧ ॥ સૂર ચંદ કુંડલે, શૈાભિત કાન દુ !! અંગદ કંઢ કલા, મુણી તાર તુ uઆના ૨ ૫ ભાલ તિલક ચંગ રંગ, ખગ યંગ જ્યુ I ચમક દમક નંદની, કંદજિત તું ! આ॰ ॥ ૩ ॥ વ્યવહાર ભાષ્ય ભાખિયા, જિનદ બિયું ! કરે સિંગાર ફાર કર્યું, જાર જાર તું ! આ॰ !! ૪ ! વૃદ્ધે ભાવ આતમા, ઉમંગકાર તુ` ॥ નિમિત્ત શુદ્ધ ભાવફા, પિયાર ઠાર તું ! આનંદ ॥ ૫ ॥ ૫ એકાદશ પુષ્પગ્રહ પૂજા U . દુહા । પુષ્પ ધરા મનરંજના, ફૂલે અદ્ભુત ફૂલ ૫ મહેકે પરિમલ વાસના, હરકે મંગલમૂલ ॥ ૧ ॥ શેાભિત જિનવર બિચમે, જિમ તારામે ચંદ ॥ ભાવિ ચકાર તન મેાદસે, નિરખી લહે આનંદ ॥ ૨ ॥ ઘ પૂજા ઢાળ ! રાગ મમાચ—તાલ પજામી ફેંકો ! ॥ શાંતિ વનકજ રૃખ નયન—એ દેશી ! ચંદખદન જિન દેખ નયન મન, અમીરસભીના રે ૫ Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૬૮ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છો એ આંકણુ રાય બેલ નવ મલ્લિકા કંદ, મોગર તિલક જાતિ મચકુંદ કેતકી દમણુક સરસ રંગ, ચંપક રસ ભીને રે ચં. ૧ ઇત્યાદિક શુભ કૂલ રસાળ, ઘર વિરચે મનરંજન લાલ છે જાલી ઝરોખા ચિતરી શાલ, સુર મંડપ કીને રે ચં૦ મે ૨છે ગુચ્છ ઝુમખાં લંબા સાર, ચંદ્રુઆ તારણ મનોહાર છે ઇંદ્રાભુવનકો રંગધાર, ભવ પાતક છીને રે ચં૦ | ૩ || કુસુમાયુધકે મારન કાજ, ફલઘરે થાપે જિનરાજ છે જિમ લહિયે શિવપુરા રાજ, સબ પાતક પીને રે ચં. જો આતમ અનુભવ રસમેં રંગ, કારણ કારજ સમજ તું અંગ છે દૂર કરો તુમ કુગુરૂસંગ, નરભવ ફલ લીને રે ચંદબદન ૫ છે છે દ્વાદશ પુષ્પવર્ષણ પૂજા ! ! દુહા ! બાદલ કરી વર્ષા કરે, પંચવરણ સુર ફૂલ છે હિરે તાપ સબ જગતકો, જાનુદધન અમૂલ છે ૧ . પૂજા ઢાળ અહિલ છેદ છે સત્તરમે ભાવે સાત સુનિશ્ચિત સતીએ દેશી ફૂલપગર અતિ ચંગ, રંગ બાદલ કરી છે પરિમલ અતિ મહેકંત,મિલે નર મધુકરી. જાનદધન અતિ સરસ, વિકત્રં અધો બીંટ હો વરસે બાધારહિત,રચે જિમ છીંટ હેલા Jain Education international Or Private & Personal use on www.amenbrary.org Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રીમદ્ આત્મારામજીકૃત સત્તરભેદી પૂજા ૫ રાગ કાફી-તાલ દીપચી ! ॥ સાચા સાહેબ મેરા, ચિંતામણિસ્વામી—એ દેશી 1 મંગલ જિન નામે, આનંદ વિકા ધણેરા ! એ આંકણી ! ફૂલ પગર બદરી ઝરી રે, હેઠ ખીંટ જિનકેરા ામ ૦ ॥ ૧ ॥ પીડારહિત ઢીંગ મધુકર ગુંજે, ગાવત જિનગુણ તેરા । મં॰ ારા તાપ હરે તિહુ લાકકા રે, જિન ચરણે જસ ડેરા ૫ મં॰ ॥ ૩૫ અશુભ કરમ દલ દૂર ગયે રે, શ્રી જિન નામ રટેરા ! મ’૦૫ ૪ !! આતમ નિલ ભાવ કરીને, પૂજે મિટત અંધેરા ॥ મંગળ॰ ॥ ૧ ॥ । ત્રયાશ અષ્ટમ ગર્લ પૂજા ।। ॥ દુહા ॥ સ્વસ્તિક પણ કુંભ હૈ, ભદ્રાસન વમાન શ્રીવચ્છ નંદાવર્ત્ત હૈ, મીનયુગખ સુવિધાન ॥ ૧ ॥ અતુલ વિમલ ખ`ડિત નહિ, પંચવરણકે શાલ ॥ ચદ્રીકરણસમ ઉજ્જવલે, યુવતી રચે વિશાલા ૨ ॥ અતિ સલક્ષણ તંદુલૅં, લેખી મંગલ આઠ !! જિનવર અંગે પૂજતાં, આનંદ મંગલ ઠાઠ ॥ ૩ ॥ 11 પૂજા ઢાળ ।। શ્રી રાગ-જિનગુણગાન શ્રુતિ અમૃત” — એ દેશી u મંગલ પૂજા સુરતરુકંદ ! એ આંકણી । સિદ્ધિ આઠ આનંદ પ્રપંચે આઠ, કરમના કાંઠે ફ્દા મ॰ ॥ ૧ ॥ Jain Educat‰, પાપational ste Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૯૦ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો આઠા મદ ભયે છિનકમે દૂરે, પૂરે અડગુણુ ગયે સબ ધદ ક્ષુ મં॰ ॥ ૨ ॥ એ જિન આઠ મંગલશું પૂજે, તસ ધર કુમલા કેલિ કરદા મ* ૦૫ ૩ ૫ આઠ પ્રવચન સુધારસ પ્રગટે, સૂરિ સ પદા અતિહિ લહંદ ! મં॰ ૫૪!! આતમ અડગુણ ચિહ્નન રાશિ, સહજ વિલાસી આતમ ચંદ છુમંગલ પૂજાના પુ ! ચતુદર્શી ધૂપ પૂજા nou ગમદ અગર સેલારસ, ગંધવી ધનસાર ।। કૃષ્ણાગર શુદ્ધ કુદરુ, ચંદન અંબર ભાર । ૧ ।। સુરભિ દ્રવ્ય મિલાય કે, કરે શાંગ જ ધૂપ ॥ પધણામે લે કરી, પૂજે ત્રિભૂવન ભૂપ ॥ ૨૫ ા પૂજા ઢાળ ॥ રામ પીલુ-તાલ દીદી મેરે જિન કી ધૂપસેં પૂજા, કુમતિ કુગંધી દૂર હરી મૈં મેરેએ આંકણી । રોગ હરે કરે નિજ ગુણ ગધી, હે જ છર કુઝુકી બંધી ।। નિ`ળ ભાવ ઘરે જગ ધંદી, મુઝે ઉતારો પાર, મેરે કિરતાર, કે અધ સખ દૂર કરી મેરે ૦ ૫ ૧ !! ઉર્ધ્વગતિ સૂચક ભવિકેરી, પરમબ્રહ્મ તુમ નામ જપેરી ॥ ॥ મિથ્યાવાસ દુ:ખરાશિ ઝરે રી, કરે નિર જનાથ, મુક્તિકા સાથ, કે મમતા મૂલે જરી રે ! મેરેારા แ Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રીમદ્ આત્મારામજીત સત્તરભેટ્ટી પૂજા FOL ધૂપસે` પૂજા જિનવર કેરી, મુક્તિ વધુ ભઈ છિનકમે ચેરી અમ તા કયાં પ્રભુ કીની દેરી, તુમહી નિરંજન રૂપ, ત્રિલેકી ભૂપ, કે વિપદા દૂર કરી રે ! મેરે૦ાણા આતમ મ ગલ આનંદકારી, તુમરી ચરણુ સરણ અખ ધારી ૫ પૂજે જેમ હિર તેમ અગારી, મંગલ કમલા કદ, શરદકા ચંદ, કે તાપ સબ દૂર હિર રે ! મેરે જિનકી ૫૪ ૫ પંચદશ ગીતપુજા ! ॥ દુહા n ગ્રામ ભલે આલાપીને, ગાવે જિનગુણુ ગીત ॥ ભાવે શુધ્ધ જ ભાવના, જાચે પરમ પુનીત ॥ ૧ ॥ ફૂલ અનંત પચાશકે, ભાખે. શ્રી જગદીશ !! ગીત નૃત્ય શુધ્ધ નાસે, જે પૂજે જિમ ઈશ ! ૨ ॥ તીન ગ્રામ સ્વર સાતસે, મૂર્ચ્છના એકવીશ જિન ગુણુ ગાવે ભક્તિશ', તાર તીસ ઓગણીશ ॥ ૩ ॥ ! પૂજા ઢાળ ડા રાગ સાહુણી-ઠેકા પંજાબી 11 જિનગુણ ગાવત સુરસુંદરી એ આંકણી । ચંપકવરણી સુર મનહરણી, ચંદ્રમુખી શુંગાર ધરી ।। જિન॰ ॥ ૧ ॥ તાલ મૃદંગ બંસરી મડલ, તેણુ ઉપાંગ ધુની મધુરી ।। જિન॰ ॥૨॥ દેવકુમાર કુમારી આલાપે, જિન ગુણ ગાવે ભક્તિ ભરી ૫ જિનાજ્ઞા નકુલ મુકુંદ વીણુ www.jainebrary.org Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૭૧ વિવિધ પૂજાસગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો แ અતિ ચંગી, તાલ છંદ આયતિ સિમરી જિન॰ ॥૪॥ અલખ નિરંજન જ્યેાતિ પ્રકાશી, ચિદાનંદ સત રૂપ ધરી ॥ જિન॰ ॥ ૫ ॥ અજર અમર પ્રભુ શ શિવ કર, સ ભયંકર દૂર હરી ॥ જિન॰॥ ૬ ॥ આતમ રૂપ આનંદધન સંગી, રંગી જિનગુણુ ગીત કરી ॥ જિન॰ ! ૭ ॥ u ષોડશ નાટક પૂજા ॥ ॥ દુહા ॥ แ નાટક પૂજા સેાલમી, જિ સેાલે શણગાર ॥ નાચે. પ્રભુની આગળે, ભવનાટક સબ ટાર ।। ૧ । દેવ કુમાર કુમરી મિલી, નાચે એકશત આઠ ! રચે સંગીત સુહાવના, ખત્તીસ વિધકા નાટ ॥ ૨ ॥ રાવણ ને મદાદરી, પ્રભાવતી સૂરિયાભ ૫ દ્રૌપદી જ્ઞાતા અગમે, લીયા જન્મ લાભ !! ૩ ૫ ટાળા ભવ નાટક સવી, હું જિત ! દીન દયાળ !! મિલ કર સુર નાટક કરે, સુધર બજાવે તાલ ॥ ૪ ॥ ૫ પુજા ઢાળ છે. રાગ કલ્યાણ ! તાલ દાદરો! નાચત સુર વૃંદ છંદ, મંગલ ગુનગારી ૫ એ આંકણી !! કુમર કુમરી કર સકેત, આઠ શત મિલ ભ્રમરી દેત ॥ મદ તાર રણુરણાટ, યુધ પગ ધારી । ના॰ ॥ ૧ ॥ ખાજત જિહાં મૃદંગ તાલ, ધપ મપ મિટ ધમાલ ! રંગ ચગ Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રીમદ્ આત્મારામજીકૃત સત્તરભેદી પૂજા ૪૭૩ દ્વેગ દ્વેગ, ત્રો ત્રો' ત્રિક તારી !! ના॰ !! ૧ તાતા શ્રેષ્ઠ થઇ તાન લેત, સુરજ રાગ રંગ શ્વેત ।। તાન માન ગાન જાન, ટિ નટ નિધારી ૫ ના• ॥ ૩ ॥ તું જિનંદ શિશિર ચંદ, મુનિરાજ સબ તાર વૃંદ ॥ મંગલ આનંદ કંદ, જય જય શિવચારી ॥ ના૦ ૫ ૪ ૫ રાવણુ અષ્ટાપદ ગિરિદ, નાચ્યા સબ સાજ સંગ ! બાંધ્યા જિનપદ ઉત્ત’ગ, આતમ હિતકારી । નાચત॰ ॥ ૫ ॥ ૫ સપ્તદશ વાજિંત્ર પુજા " દુલા u ચાર ॥ તત વિતત ધન ઝુસરે, વાઘ ભેદ એ વિવિધ ધ્વનિકર શૈાભતી, પૂજા સત્તરમી સર ॥ ૧ ॥ સમવસરણમેં વાજિયા, નાદતણા ઝંકાર ॥ ઢાલ દદામા દુંદુભી, ભેરી પણવ ઉદાર ।। ૨ । વેણુ વીણા કિંકિણી, કિંકિણી, ષડ્ ભ્રામરી મરંગ ! ઝલ્લરી ભંભા નાશું, શરણાઈ મુરજંગ ॥ ૩ ॥ પચ શબ્દ વાજે કરી, પૂજા શ્રી અરિહંત ! મનવાંછિત ફળ પામિયે, હિયે લાભ અનંત ॥ ૪ ॥ ॥ પૂજા ઢાળ ! રાગ જગલા-તાલ મરીકી ના ॥ મન માહ્યો જંગલકી હવાને એ દેશી ભવિ ના જિનદ જસ વરણીને ૫ એ આંકણી ॥ Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસ’મહું ભાગ છઠ્ઠો ૪૭૪ વીણ કહે જગ તું ચિર નદી, ધન ધન જગ તુમ કરણીને ।। ભવિ॰ !!!! તું જગનદી આનંદ કદી, તખલી કહે ગુણુ વરણીને ॥ ભવિ॰ ા૨ા નિર્મૂલ જ્ઞાન વચન મુખ સાચે, તૂણુ કહે દુ:ખ હરણોને ! ભવિ॰ ॥ ૩ ॥ કુમતિ પથ સખ છનમે નાસે, જિનશાસન ઉદ્દેધરણીને ! ભવિ॰ I૪ના મંગલ દીપક આરતી-કરતાં, આતમ ચીત્ત શુભ ભરણીને ! વિ॥ ૫ ॥ આ કળશ ૫ રૈખતા જિષ્ણુદ જસ આજ મેં ગાયા, ગાયા અધ દૂર મા મનકા ॥ શત શત અઠ કાવ્ય હું કરકે, થુણે સખ દેવ દેવનકા ૫ જિ॥ ૧ ॥ તપગચ્છ ગગન રવિ રૂપા, હુઆ વિજયસિંહ ગુરૂ ભૂપા ! સત્ય કપૂર વિજયરાજા, ક્ષમા જિન ઉત્તમ તાન !! જિ॰ ॥ ૨૫ પદ્મગુરુ રૂપ ગુણભાજા, ક્રીતિ કસ્તૂર જંગ છાજા ! મણિબુદ્ધિ જગતમે ગાન, મુક્તિ ગણિ સંપ્રતિ રાજન ! જિ॰ ॥ ૩ ॥ વિજય આનંદ ક લઘુ નંદા, નિધિ શશિ અંક હૈ ચંદા (૧૯૧૯)! અબાલે નગરમે ગાયા, નિન્નતમ રૂપ હું' પાયા ૫ જિનદા ।। શ્ચંત શ્રી આમારામજી ( વિજ્યાનંદસૂરિ) કૃત સત્તરભેદી પૂજા સમાપ્ત h Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ આચાર્ય મહારાજશ્રી બુદ્ધિસાગરસૂરિજી કૃત વાસ્તુક પૂજા ॥ વિધિા દરેક વસ્તુ પાંચ પાંચ લેવી. અષ્ટપ્રકારી પૂજાના સામાન લેવે, આઠ સ્નાત્રિયા કરવા. એક કળશ ગ્રતુણુ કરે, બીજો કેશરની વાટકી ગ્રેહણ કરે, ત્રીજો ફૂલના હાર વા છૂટાં ફૂલ ગ્રહણ કરે, ચાથા ધૂપ, પાંચમા દીપક, છઠ્ઠો રકાખીમાં અક્ષતના સ્વસ્તિક લઈને ઊભે રહે, સાતમા નૈવેદ્ય લઇ ઊભેા રહે, અને આઠમે ફળ લઈ ઊભું રહે, દરેક પૂજાએ અભિષેક કરી પૂજા કરવી. ૫ કળશ, ૫ કેશરની વાટકી, ૫ ફૂલના હાર, ૧ ધૂપાણુ, ૫ દીપક, ૫ ચેખાના સાથી, ૫ નૈવેદ્ય, ૫ ફળ. વાસ્તુક પૂજા જે ઘરે કરે અને તેમાં પ્રવેશ કરે તે લજ઼ાવે, તેને ઘેર આ પૂજા ભણાવતાં આનંદ મગળ થાય. રાગ, શાક, વહેમ સર્વે નાશ પામે, કુંભની સ્થાપના કરી દીવા કરી, નામરણ ભણવાં, શક્તિ હાય તે। સ્નાત્રિયાને જમાડવા, કન્યાએ ઇંદ્રાણિએ થાય તા કરવી. ' Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૭૬ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છો છે. પ્રથમ પુજા ! | | દુહા શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથ, ત્રેવીસમા જિનરાય છે ધરણેન્દ્ર પદ્માવતી, પૂજે જેહના પાય છે ૧ | પાર્થ યક્ષ જસ શેભતા, સેવા કરે ચિત્ત લાય છે પુરિસાદાણી પાર્શ્વનાથ, ધ્યાતાં શિવસુખ થાય ારા વાસ્તુક પૂજા ઘરતણી, કરતાં સુખ વિશાળ છે અદ્ધિ વૃદ્ધિ સુખ સંપજે, હવે મંગલમાળા ૩ પંચ પંચ વસ્તુ થકી, શંખેશ્વર પ્રભુ પાસ છે Lપૂજે ભવિભાવે કરી, સફળ હવે મન આશ ૪ ચિંતામણી સમ પાર્શ્વનાથ ઉપાર્વમણિસમ નામા ધ્યાતાં ગાતાં પ્રાણીનાં, સીઝે સઘળા કામ છે ૫ | મલિજિન વાદીએ ભવિ ભાવે રે—એ દેશી શંખેશ્વર પાસ પ્રભુ નિત્ય ગાવે રે, શાશ્વત શિવકમળા પા ! શંખેવર કાશીદેશ વાણુરસી ગામ, વિશ્વસેન રાજા અભિરામ રે વામા માતા સુખ વિશ્રામ આ શંખેશના પ્રભુ માતા કુખે જબ આયા રે, ઇંદ્ર ચોસઠ સૂરગિરિલાયા રે સુરાસુર મનમાં હરખાયા છે શંખે | ૨ એક લાખ ને સાઠ હજાર રે, આઠ જાતિ કળશ મહાર રે. પ્રભુ હવણ કરે જયકાર શંખેશા પાવરમણિ Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી બુદ્ધિસાગરસૂરિષ્કૃત વાસ્તુક પૂજા ઈંદ્રાણીયા હસતી ગાતીરે, જિનદન કરી હરખાતી રે ! નાટક કરી મનમાં માતી !! શખે !! ૪ !! એવા પાશ્ર્વ પ્રભુ ધર લાવા રે, શુભસિંહાસન પધરાવેરે ! પ્રભુ ન્હવણ કરી સુખ પાવા ॥ ॥ શ ંખે॰ ॥૫॥ રોગ શગ સહુ દૂર નાસે રે, પ્રભુશ્રદ્ધા મનમાં વાસે રે ! શાશ્વતપદ બુદ્ધિ ભાસે !! શ ંખે॰ !! ૬ ॥ ॥ મંત્રઃ-ćનમા ભગવતે શ્રી શખેશ્વરનાથાય પરણે દ્રપદ્મવતીસહિતાય જન્મજામૃત્યુનિવારાય દ્રોપદ્રવશ મનાય જલ, ચંદન, પુણ્યં ધૂપ, દીપ, અક્ષત, નૈવેદ્ય, ફલ', યજામહે સ્વાહા ॥ ॥ દ્વિતીય પૂજા ॥ દુહા ! સ્નાત્ર ભણાવી પાનુ, પુખ્ત કીજે સાર પૂજક પૂજ્યની પૂજના, સમજે સુખકાર ॥ ૧ ॥ બેઉ પાસે વોઝીએ, ચામર ચારુ મ ગ !! દણ પ્રભુ આગળ ધરે, હોવે જય જયરંગ ાર ! JOK ૫ સુતારીના બેટા તુને વિનવુ રે લાલ——એ દેશી ! પ્રભુ પાર્શ્વ જિનેશ્વર ગાઇએ રે લાલ, શ્રી શંખેશ્વર પ્રભુ નામ જો !! તુજ નામથી નવિધિ સંપજે રે લાલ, મન વિછિત સીઝે કામ બે,નામ રૂડુ શંખેશ્વર પાસનુ રે લેાલ મિથ્યાત્વદશા દૂર થાય જે, શુદ્ધ શ્રદ્ધા હૃદય પ્રગટાય જે નામ કુંડું ॰ ॥ ૧ ॥ પૂજા વાસ્તુક દાય પ્રકારની રૅ લાલ, Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૭ વિવિધ પૂજા સગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો શુભ અશુભ ભેદે ક્યાય જે !! દ્રવ્ય વાસ્તુક પૂજાના એ કહ્યા ૨ે લેાલ, તેહ હરખે કહું ચિત્ત લાય જે ।। નામ॰ ॥ ૨ ॥ ધર મહેલ કરાવી તેડિયે રે લેાલ, બ્રાહ્મણ હૈ।માદિક વાસ જે વેદ ગાયત્રી મંત્ર ભણાવીએ રે લાલ, બ્રાહ્મણ જમાડીએ ખાસ બે!! નામ ૦ !! ૩૫ દેવદેવી બ્રહ્માદિક પૂછયે રે લાલ, પાડા બુદ્ધિએ કાળુ કપાય જે ॥ મરી નરકતણાં દુ:ખ ભાગવે રે લાલ, મિથ્યા વાસ્તુક પૂર્જામાં પાપ જે ! નામના ૫૪ા ફલશ્રીફલ પ્રમુખને હેામતાં રે લાલ, પંચેન્દ્રિય હિંસા થાય ને ! અપમંગલ એહ ખરૂ કહ્યું ? લાલ, અશુભ વાસ્તુક પૂજા કહાય ને !! નામ॰ !! પ !! શુભ વાસ્તુક પૂજા વવું રે લાલ, જેનુ ડુ વિશાળ સ્વરૂપ જે ! બુદ્ધિ શાશ્વત સંપદા પામીએ રે લાલ, પાસ નામ તે મંગલરૂપ ને ! નામ રૂડું । ૬ । ॥ મ`ત્ર:- આ નમા ણ શ્રી જલ૦ ચઢન’૦ યજામહે સ્વાહા । ॥ તૃતીય પૂજા n Gu શુભ વાસ્તુક પૂજા કહું, આણી અતિશય ભાવ !! સ્વર્ગાર્દિક સુખ પામીએ, હવે શિવસુખ દાવ । ૧ । દેવ તે અરિહત જાણીએ, દાષ રહિત અઢાર ! ગુરુ સુસાધુ મહાવ્રતી, પાળે પંચાચાર ॥ ૨ ॥ Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી બુદ્ધિસાગરસુરિજીકૃત વાસ્તુ પૂજા ૪૭૯ જિનવર ભાષિત સત્ય છે, જેને ધર્મ જગ જેય છે સુખદુ:ખ હવે કર્મથી, અવર ન કર્તા કેય છે ૩ છે અનિહારે નહવણ કરો જિનરાજને રે–એ દેશી અનિહાંરે વાસ્તુક પૂજા શુભ કીજીએ રે, તજી અવર દેવની આશ સુપાત્રે દાન દીજીએ રે, સૂત્ર શ્રવણચિ અભિલાષ શ્રી શંખેશ્વર પ્રભુ પાસજી રે ૧ભવિ ભાવે દ્રવ્યાર્થિક નયે કરી રે, શાશ્વત છે લોકાલોક કર્તા તેહનો કો નહિરે, કિમ કર્તા માનિયે ફેકી શ્રીશંખે. મારા ઉર્વ અઘો અને તિછલોકની રે, સ્થિતિ છે અનાદિ અનંત છે કર્તા તેહનો કો નહિ રે, ઈમ ભાખે શ્રી ભગવંત શ્રી શંખે છે ૩ નવતત્વ પદ્રવ્ય છે નિત્ય શાશ્વતાં રે, દ્રવ્ય ગુણ પર્યાય રૂપ છે દો ભેદે છવ દાખિયો રે, તસ લક્ષણ છે ચિપ શ્રીશંખે છેપરિણામી પુદ્ગલ જીવ દો જાણું એ રે, અનાદિ સંબંધ વિચાર છે ક્ત કર્મને આતમા રે, તેમ ભક્તા હૃદયે ધાર | શ્રી શંખે છે ૫ શુભાશુભ કર્મ ગ્રહી ભેગી આતમા રે, વેદે શાતા અશાતા દેય છે દેવ મતુજ નારકતિરિ રે, ચઉગતિમાં ભટકે જેય શ્રીશંખેબા ૬ાા છવે કીધાં પુણ્ય પાપ તે ભોગવે રે, પર પુદ્ગલ સંગે ખાસ રાઓ મા પુદગલમાં વસ્યા રે, બન્યા પુગલને જીવ દાસ . શ્રી શંખેo | ૭ ! પ્રભુ પૂજા કરતાં પ્રાણિયા For Private & Persona Use Only www.dinelibrary.org Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૮૦ વિવિધ પૂનસંગ્રહ ભાગ છો સુખ લહેરે નાસે કર્માષ્ટકપાસ સામિવછલ નવકારશી રે, હેતુ સુખનાં દીસે ખાસ છે શ્રી શંખે ! ૮ શુભ ભાવે નેવેદ્યથાળમાં મૂકીને રે, પ્રભુ આગળ ધરીએ ચંગા રત્નત્રયી કમળા વરે રે બુદિધ શાશ્વત પદરંગ પાશ્રી શંખે માલા | મંત્રઃ ઑ નમે ભ૦ શ્રી પાશ્વનાથાય જલં ચંદન યજામહે સ્વાહા ! | ચતુર્થ પૂજા || દુહી છે શરીર પુગલમાં વસ્ય, પુદ્ગલ માની ગેહ પરભવ સાથ ન આવતું, ક્ષણમાં નાશી તેહ છે ૧છે .દેહ અનંતા છડિયા, ભટકી આ સંસાર છે લાખ ચોરાશી હું ભમે, તાર તાર પ્રભુ તાર | ૨ | સાંભળજો મુનિ સંયમ રાગે, ઉપશમણું ચઢાઆ રે-બે દેશી શ્રીશંખેશ્વર પાર્થ પ્રભુ નિત્ય,મનમંદિરમાં ધરીએ રે ધ્યાવી ગાવી પાપ ગુમાવી, શ્રધ્ધા સમક્તિ વરીએ રે શ્રી શંખે છે ૧. યાદવલોકની જરા નિવારી, ષડ્રદર્શન વિ ખ્યાત રે ! વામાનંદન જગજનવંદન, નમતાં પાવન ગાત્ર શ્રી શંખે છેરા પર પરિણતિથી અષ્ટકર્મ ગ્રહી, પરભેગી પરર્તા રે અતુલબળી કર્મ પિંજરમાં, વસિયે નિજ ગુણ ધરે શ્રી શંખે પાટા ઔદારિક વૈક્રિય આહારક, તેજસ કાર્મણ પંચરે પંચ શરીર ઘર માની વસિયે કરતો કર્મને સંચ રે શ્રી શંખે છે ૪ ૫સુરા Jain Educatio. S elational Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી બુદ્ધિસાગરસૂરિછકૃત વાસ્તુક પૂજા ૪૧ પાની બકતા ફરે વળી, ધત્તર ભક્ષક જેમ રે | અવળી પરિણતિથી આ આતમ, સ્વરૂપ ભૂલ્યો તેમ રે શ્રીશંખે છે પો ભવમાં ભમતાં પુણ્યોદયથી, સદ્ગુરુ સહેજે મળીયા રે બુદ્ધિ શિવ સુખ પામે અવિચળ, સકલ મને રથ ફળિયા રે શ્રી. છે ૬ મંત્રઃ આ નમો ભગવતે શ્રી જલં ચંદનં યજામહે સ્વાહા છે પંચમ પૂજા ! દુહા સગુરૂ પંચ મહાવ્રતી, પંચ મહાવ્રત ધાર છે ભાવથી વાસ્તુક પૂજના, કહેવે અતિ સુખકાર ના પુદ્ગલ દ્રવ્યથી ભિન્ન છે, અચલ અમલ ગુણવાનું શુધ્ધ બુધ્ધ પરમાતમા, ચિદાનંદ ભગવાન છે ૨૫ ઘર આતમને ઓળખ્યું, જેને રડે મહેલ વાસ ખરો મુજ એહમાં, વસતાં શિવસુખ સહેલ કા છે નમે રે નમે શ્રી શત્રુંજ્ય ગિરિવર—એ દેશી વાસ્તુક ભાવપૂજા નિજ ભાવે, ચેતનની શુધ્ધ દાખી રે વાસ વસે ચેતન જે મળે, તેહની પૂજા ભાખી શ્રી શંખેશ્વર પાસજી ૧ | અસંખ્ય પ્રદેશ આતમના જાણે, શુદ્ધ વાસ જીવ જેય રે ગુણપર્યાય સ્વભાવ અનંતા, એકેક પ્રદેશે જોય રે શ્રી શંખે છે ૨ | જ્ઞાતા ય ને જ્ઞાન ત્રિભંગી, આતમમાંહી સમાયરા અસ્તિ નાસ્તિ સ Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૮૨ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છો મકાલે સાધે, એવો આતમરાયરે શ્રી શંખે છે ૩ છે ધર્મ ને પુદગલાકાશ, તે તણું પ્રદેશ રે ગુણપર્યાય ધર્મ તસ કેરી, નહિ એક જીવ ગુણ લેશ રે શ્રી શંખે છે શુદ્ધ બુદ્ધ પરમાત્મ સ્વરૂપ, અવ્યાબાધ અભંગરે અવિનાશી અકલંક અભેગી, ભોગી આયેગી અસંગરે શ્રી શંખે પા નિત્યાનિત્ય ને એકાનેક, સદ્દગતભાવ વિ. ચાર રે વક્તવ્યાવક્તવ્ય એ આઠ, પક્ષતણે આધાર રે છે શ્રી શંખે ૫૬ો શુદ્ધસ્વરૂપી જ્ઞાનાનંદી, ચેતન વાસ કહાય રે || સુખ અનંતું ચેતન ઘરમાં, વચન અગોચર થાયરે છે શ્રી શંખે પાછા આમા થકી છૂટે જબ કર્મ, તબ પામે શિવ સ્થાન રે શાશ્વત અમલ અચલપદ ભાવે, વાસ્તુકપૂજા માન રે શ્રી શંખે પાટા એસીપેરે વાસ્તુપૂજા કરશે, તે તરશે સંસાર રે બુધ્ધિસાગર ક્ષાયિક સમકિત, પામી લહે ભવપાર રે | શ્રી શંખેશ્વર૦ ૫૯ છે છે અથ કળશ છે ગાઈ ગાઈ રે એ વાસ્તુક પૂજા ગાઈ અચલ અમલ અભંગ મહોદય, શુદ્ધ સત્તા નિજ ધ્યાયી છે. સમક્તિદાયક હેતે પૂજા, કરતાં હર્ષ વધાઈરે એ વાસ્તુક પૂજા ગાઈ. ૧ મિશ્યા પરિણતિ નાશક તારક, આત્મ સ્વભાવે સુહાઈ પરમાતમપદ પ્રાપ્તિકારક, સુખકર સમકિત દાઈ રે એ. વાસ્તુક મારા ધરણંદ્ર પદ્માવતી દેવી, જેહની સાથે સેવ Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી બુદ્ધિસાગરસૂરિછકૃત વાસ્તુ પૂજા ૪૮૩ સુરપતિ યતિ તતિ ભૂપતિ પુજિત, શ્રી શંખેશ્વર દેવ રે એ વાસ્તુક ૩ તાસ પસાયે પૂજા રચિયે, હર્ષ અતિ દિલ લાઈ જયજય મંગલમાળા કમળા, આતમમાં પ્રગટાઈ રે ! એ વાસ્તુક ૪ જન્મભૂમિ વિજાપુર ગામે, માસ ક૯૫ કરી સાર છે માઘ શુકલ બારસ દિન રચતાં, સંઘમાં હર્ષ અપાર રે છે એ વાસ્તુક ૫છે વિદ્યાદાયક ધર્મ સહાયક, ગંભીર શ્રદ્ધાવંત છે દોશી નથુભાઈ મંછારામ, હેતે એહ રચંત રે ! એ વાસ્તુકાદો શેઠ છગનલાલ બેચર કાજે, કીધી રચના ભાવે છે સંઘ સકલમાં આનંદ મંગળ, ઋદ્ધિ વૃદ્ધિ સુખ થાવે રે એ વાસ્તુક | ૭ | તપગચ્છ મંડન હીરવિજયસૂરિ, જસગુણ સુરનર ગાયા છે તાસ શિષ્ય શ્રી સહેજસાગરજી, ઉપાધ્યાય કહાયા ૨. એ વાસ્તુક. ૫૮ પાટપરંપર નેમસાગરજી, ક્રિયાવંત મહેત છે તાસ શિષ્ય શ્રી રવિસાગરજી, વૈરાગી ગુણવંત રે છે એ વાતુક યા સંવેગી આતમ ગુણરંગી, સુખસાગર ગુરુ રાયા છે ગામો ગામ વિહાર કરતા, વિદ્યાપુરમાં આયા રે છે એ વાતુકo t૧ ચઢતે ભાવે હર્ષ ઉલ્લાસે, કીધી રચના એહ ભવ્યજીવને અમૃત સમ એ, ચાતકને જેમ મેહ રેએ વાસ્તુક ૧૧ શાંતિ તુષ્ટિ સુખ સંપદા થાવે, રેગ રોગ દૂર જાયા બુદ્ધિસાગર શાશ્વતપદ લડી, મુક્તિવધૂ સુખ પાય રે છે એ વાસ્તુક Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસરહ ભાગ બનો પ૧રશ્રી શંખેશ્વર પાસ પ્રભુજી, ગાતાં સુખવિશાળ શ્રીવિદ્યાપુરસકળસંધમાં, હેમંગલ માળાએ વાસ્તુક. ૧૩ છે મંત્ર- નમે ભગવતે જલં ચંદન યજામહે સ્વાહા || ઇતિ શ્રી બુદ્ધિસાગરસૂરિજીકૃત વાસ્તુ પૂજા સમાપ્ત છે વાચનાચાર્ય શ્રીમવિજયમાણિક્યસિંહ સૂરીશ્વરજી મહારાજ વિરચિત | શ્રી વાસ્તુક પૂજન ભણાવવાની વિધિ | સવ' વસ્તુ પાંચ પાંચ લાવીએ, અષ્ટ દ્રશ્ય લાવવાં, આઠ સિનાત્રિયા કરવા, એક કળશ લઈને ઊભું રહે, બાજે કેશરચંદનની વાટકી, ત્રીજો ફૂલ, ધૂપ, પાંચમે દીવે, છઠ્ઠો અક્ષત-ચેખા, સાતમે નિવેદ્ય અને આઠમે ફલ લઈને ઊભે છે, પછી પહેલી પૂજા ભણાવી, કાવ્ય મંત્ર ભણું, પ્રભુને જલ સ્નાત્ર કરી, ચંદન વડે પૂજી, ફલ ચઢાવી, ધૂપ ઉખેવિયે. એમ અષ્ટ દ્રવ્યથી પૂછયે. એ રીતે પાંચ પૂનઓ ભણાવીયે. પૂજા ભણાવ્યા પછી આરતિ મંગલ દી કરીયે, જે ઘેર વાસ્તુક કરવાનું હોય, તે નવા ઘરમાં શુભમુહર્ત કુંભસ્થાપના કરી, સાત સ્મરણ ગણવાં. પછી પૂજા ભાવવી. શક્તિ હોય તે સ્નાત્રિયાને જમાડવા. છે ઈતિ શ્રી વાસ્તુક પૂજા ભણાવવાને સંક્ષેપ વિધિ : વાચનાચાર્ય શ્રી વિજયમાણિક્યસિંહ સુરિત . શ્રી વાસ્તુકપૂજા પ્રારંભ ! દુહા સ્વસ્તિ શ્રી સુખ સંપદા, દાયક દેવ દયાલ છે વિવંભર શાંતિ વિભ, વંદુ ભાવ વિશાલ છે ૧ Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૮૫ શ્રી બુદ્ધિસાગરપરિફત વાસ્તુક પૂજા સમરી સારદ શારદા, પ્રણમી સદ્ગુરુ પાય છે વર વાસ્તુક પૂજા રચું, દિવ્ય “મહાદય દાય છે ર છે પાવન વાસ્તુક પૂજના, કરવા કવાંછિત કામ વંદન પમાલિકાદિક, શણગારી જિન ધામ ૩ પીઠ ત્રિક ઉપર ઠવી, સિંહાસન શ્રીકાર છે પધરાવી શાંતિ પ્રભુ, અરચો ભાવ ઉદાર L૪ જલ ચંદન ઝુમ ધૂપની, દીપક અક્ષત સાર કિશોભાન ભેજન ફલ તણી, પૂજા અષ્ટ પ્રકાર છે ૫ અથ પ્રથમ પૂજા છે ! દુહા ! શાંતિનાથ જિન સેલમા, શાંતિ કારક સાર | પૂરણ પ્રેમે પૂજતાં, વરિયે સુખ વિસ્તાર છે ૧. છે ઢાળ જે નાગર વેલીઓ પાવ, તારા રાજ મહેલમાં–એ દેશી છે મંજુલ સિંહાસન મંડાવ, તારા નવીન આવાસે છે પાવન શાંતિ પ્રભુ પધરાવ, તારા નવીન પ્રાસાદે છે એ - ૧, સરસ્વતી ૨. સુન્દર. ૩ મોટો ઊદય. ૪. ઇછિત ફલ પામવા માટે. ૫. તરણ પ્રમુખ. ૬. ઘર. ૭. ફૂલ. ૮. સુંદર, ૯ સુ૨. ૧૦. ઘરમાં. Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૮૬ વિવિધ પૂજાસગ્રહ ભાગ તૂટી ટેક । નિલ નીરે ન્હેવરાવી, ચંદન ચરચી પુષ્પ ચઢાવી ધૂપ સુગંધિત સરસ ધરાવ, તારા નવીન પ્રસાદે ! મનુલ॰ ॥ ૧ ॥ લાવી ગવરીનું ધી તાજી, રંધ્ર દીપક જમણી ખાજુ ! પરમ પ્રમાદ ધરી પ્રગટાવ, તારા નવીન પ્રાસાદે !! મંજુલ॰ ॥ ૨ ॥ અક્ષત નૈવેદ્ય ફલ જિન આગે, મૂકી સુંદર સુસ્વર રાગે ! ગંભીર ગીત મધુર ગવરાવ, તારા નવીન પ્રાસાદે ! મંજુલ॰ I ૩ ૫ કોડે જિન પુર નૃત્ય કરાવી, વાજિંતર હુવિધ વજડાવી ! ભાવે ભવ્ય ભાવના ભાવ, તારા નવીન પ્રાસાદે ! મનુલ૦ ॥ ૪ ॥ ૪જગતી માણક અંતરજામી, ગુવિધ પૂજી શાંતિ સ્વામી ॥ લક્ષ્મી લીલા મંગલ લાવ, તારા નવીન પ્રાસાદે ! મંજુલ॰ ॥ ૫॥ ॥ દુહા । ગાવે ગુણ શાંતિ તણા, ભાવે ભવિયણ જેવા રિદ્ધિ સિદ્ધિ સુખ સંપદા, પાવે નિશ્ચે તેહ ॥ ૧ ॥ ૧ ગાયનું. ૨. સુંદર. ૩. માનૐ. ૪. જગતમાં રત્ન સમાન. Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૮૩ થી વિજયમાણિકયસિંહસૂરિકૃત વારતુક પૂજા છે ઢાળ છે રાગ કાલિંગડે છે અથવા શ્રીરાગ છે | વંદે વિશ્વાનંદન વીર–એ દેશી ગાવો શાંત ગુણ પુણ્યવાન છે એ આંકણી . જંબૂ ભરત કુરૂ દેશે જાણે, પુર હસ્તિનાપુર પ્રધાન રાજ કરે ત્યાં રૂડી રીતે, વિવસેન નામે રાજન ! ગાવોટ છે ૧ તસ રાણી અચિરા ગુણખાણી, રૂપે ઈંદ્રાણ ઉપમાન છે સુંદર શયન ભવનમાં સૂતિ, પ્રમીલા લેતી અલ્પ પ્રમાણ ગાવો છે ચારસર્વારથથી ચવિયા, સભાદ્ર વદી સાતમ ભગવાન છે આવી તાસ ઉદર અવતરિયા, અસહગત મશ્રિત અવધિ જ્ઞાન છે ગાવો છે ૩ ચૌદ સુપન તવ દેખે ચતુરા નિરુપમ સુખ કલ્યાણ નિદાન એ ઊઠી નિજપ પશધ્યાથી ઉતરી, હર્ષિત પુલકિત હર્ષ અમાન છે ગાવે છે અને પ્રિયતમ પાસે આવી પ્રીતે, વતી કેમલ મધુરી વાણુ ભૂપતિ માણુક આગલ ભાખે, મનહર ચૌદ સ્વપ્ન મહાન છે ગાવો || ૫ | ૧. નિદ્રા. ૨. સુંદર. ૩. ભાદર ૪. સાથે રહ્યાં છે. ૫ પલંગ ૬. ઘણે. ૭. પતિ. ૮. રાજાઓને વિષે રત્ન સમાન, (વિશ્વસેન). Jain Education Hternational For Private & Personal use only www.ja nelibrary.org Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસગ્રહ ભાગ છો ॥ કાવ્ય'। ગીાતવૃત્ત' કાંત' કાંયનકાંતિ, ભવ્યનિશાંત ચ્ ધ્વસ્તભવભ્રાંતિ ! શાંત ભુવિ કૃતશાંતિ, સ્તુવે નિતાંત જિનેશ્વર શાંતિ ॥૧॥ ; મત્રઃ ॥ આહી મી પરમપુરુષાય પરમેશ્વરાય જમજામૃત્યુનિવારણાય શ્રીમતે શાંતિજિને દ્રાય જલ', ચંદન, પુષ્પ, ધૂપ, દીપ, અક્ષત, નૈવેદ્ય, યજામહે સ્વાહા । • ॥ ઇતિ પ્રથમ પૂજા સંપૂર્ણુ ! । આ પૂજામાં આવેલ કાવ્યના ભાવાય । ભવ ભ્રાતિના નાશ કરનાર, પૃથ્વીમાં શાંતિના કરનાર, સુવર્ણ સમાન ક્રાંતિવાદ્યા, કલ્યાણનુ' ઘર, સુન્દર અને શાંત એવા શ્રી શાંતિનાથ જિનેશ્વરને હું અત્યંત સ્તવું છું. ॥ અથ દ્વિતીય પૂજા પ્રારંભ ॥ ॥ દુહા | સૂતાં સુખભર સેજમાં આનંદે મેં આજ !! ભાલ્યાં ચૌદસુપન ભલાં, તે સુણો શિરતાજ ।।૧૫ પ્રકાળ આ ામ માટે ॥ ભાવથા નિત્ય ભયે વીર્ હતએ દેશી ! સુપન મેં આજ લહ્યાં શ્રીકાર, નિપુર્ણા પ્રિય પ્રાણાધાર ॥ સુપન મેં આજ લહ્યાં શ્રીકાર ॥ આંકણી ॥ આદ્ય સુપનમાં દીઠા ઉજજવલ, ૨૬તાવલ ચઉદ્દત ॥ *ઉન્નત કકુદ તથા અતિ ઉત્તમ, વૃષણ બીજે ખલવંત મૃગારિ ત્રીન સુપન મઝાર !સુપન॰ ॥ નિપુર્ણા ॥૧॥ O ૧. પ્રથમ. ૨ હાથી. ૩ ચાર દાંતવાલા. ૪ ઊંચા 'ધવાલા. ૫. સિહ Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રીમદ્ વિજયમાણિજ્યસંહરિકૃત વાસ્તુક પૂજા ચેથે લક્ષ્મીદેવી ચા, જ્યોતિ ઝાક ઝમાલ પંચમ સુપને સુરભિ પાવન, મંજુલ ફૂલની માલ, સુધાકર છ સુપને સાર છે સુપન નિ સુણેનારા સાતમે સુપને ઉગતે સૂરજ, આઠમે ધ્વજ પઉનંગ નિરુપમ કલશ રૂપાને નવમે; પદ્મ સરવર ચંગ, સુપન દશમે દીઠું સુખકાર છે સુપન નિસુણે રે ૩. અગિઆરક્ષીર સાગર અનુપમ, બારમે દેવ વિમાન | તેરમે રત્ન નિકર તેજસ્વી, નિધૂમ વહનિપ્રધાન, નિહાલ્ય ચૌદશમે નિરધાર છે સુપન નિસુણેવ છે દમ થકી ઉતરતાં વદને, પ્રવિશત પેખ્યાં એહ છે માનું થશે કિમ ફલ વૃત્તિ મુજ, ગુણ ગુણ માણુક ગેહ, વિચારી નાખો તાસ વિચાર છે સુપન છે નિસુણે રેપ છે સ્વપ્ન ચતુર્દશ સાંભલી, રાણી મુખથી રાય છે પ્રમુદિત નિજ પ્રજ્ઞા થકી, ૧૪દાખે ફલ સુખદાયો ૧છે ૧ સંદર. ૨- સુગંધયુકત. ૩ સુંદર. ૪ ચંદ્ર. ૫ ઊંચે. ૬ રત્નને ઢગલે. ૭ ધુમાડા વિનાને અગ્નિ. ૮ આકાશથી. ૯ મુખમાં ૧૦ પેસતાં ૧૧ ઘ૨. ૧૨ આનંદિત. ૧૩ પિતાની બુદ્ધિથી. ૧૪ ભાખે. Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૯૦ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો છે ઢાલ છે રાગ કરે છે ગોપીચંદ લડકા બાદલ વરસેરે કંચન મહેલમેં એ દેશી દેવાનુપ્રિયા તેં, સ્વપ્ન સારામાં સારાં દેખિયાં છે એ આંકણી છે રમણીય ધન કણ કાંચન રિદ્ધિ, સુખ સંપદ સંભાર છે કે રાજ્ય વૃદ્ધિ મનવાંછિત સિદ્ધિ, હશે મંગલ માલ રે દેવાનુપ્રિયા છે ૧છે અમ કુલ તું અમ કુલ દીપક, અમ કુલ તિલક સમાન છે કુલ “તવર કુલ મંડણ મૌલી, કુલભૂધર કુલ “ભાણું રે દેવાનુપ્રિયા છે ર છે કુલ કીર્તિકર કુલવૃતિકર, કુલજસકર આધાર છે કુલ નંદિકર કુલ વૃધ્ધિકર, કમળ કર પદ સાર રે દેવાનુપ્રિયા છે ૩ સુંદર લક્ષણ લક્ષિત તનુધર, શશિ સમ સૌમ્યાકાર છે પ્રિયદર્શન તુજ પુત્ર થશે વર, રૂપ લાભંડાર રે ! દેવાનુપ્રિયા છે તુજ પુત્ર થશે વર, રૂપ કલાભંડાર રે દેવાનુપ્રિયા છે ૪પ્રિયતમ વાણી સત્ય પ્રમાણી, બેઠી જઈ નિજ ઠામ છે હર્ષ ભરાણી જપતી શાણી, જિન ગુમાણક નામ રે દેવાનુપ્રિયા, તેં, સ્વપ્ન સારામાં સારાં દેખિયાં ૫ ૧ સરલરવભાવ. ૨ સુંદર. ૩ સમૂહ. ૪ ધવજ. ૫ વૃક્ષ. ૬ મુગુટ. ૭ પર્વત, ૮ સૂર્ય. ૯ સમૃદ્ધિ. ૧૦ હાથપગ. ૧૧ શરીર૧૨ ચંદ્ર, ૧૩ સ્વામી. Jain Education international Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રીમદ્ વિજ્યમાણિકયસિંહરિકૃત વાસ્તુક પૂજા ૪૧ | | કાવ્ય ગીતિવૃત્ત કાંત કાંચનકાંતિ, ભવ્યનિશાંતં ચ વસ્તભવભ્રાંતિ | શાંત ભુવિ કૃતશાંતિ, સ્તુનિતાંતં જિનેશ્વરં શાંતિ ૧૫ મંત્ર ઓ હીં શ્રીં પરમપુરૂષાય પરમેશ્વરાય જન્મજરામૃત્યુનિવારણય શ્રીમતે શાંતિજિનેકાય જલં ચંદન પુષ્પ ધૂપ દીપંo અક્ષતo નૈવેદ્ય, ફલં યજામહે સ્વાહા છે ઈતિ દ્વિતીય પૂજા સંપૂર્ણ છે અથ તૃતીય પૂજા પ્રારંભ છે દુહા છે પંડિતને તેડી પ્રગે, રંગે પૂછે રાય સરસ સુપન ફલ સાંભલી, વિગતે કરે વિદાય ૧ ! છે ઢાલ છે રાગ-કેર હમ દમ દેકે સેતાન ઘર જાના-એ દેશી છે શાંતિ જિર્ણોદ નમે નરનારી, નમે નરનારી નમે નરનારી છે શાંતિ જિણુંદ નમો નરનારી એ આંકણી છે મહિમા મંદિર પ્રભુ મહી મંડલ, ગર્ભ થકી પણ અમારી નિવારી છે શાંતિ જનની ઉદર ગત નાકીવર નત, ૧ સુપન પાઠક. ૨ સવારમાં. ૩ દાન સન્માન કરીને. ૪ rimate & Personal use only Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ જટલ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો દિન દિન વૃદ્ધિ લહે હિતકારી છે શાંતિ છે ૧ ગર્ભનું પિષણ કરતી રાણી, સખિયો દેતી શિખામણ સારી છે શાંતિ છે પૃથ્વીપતિ સવી દેહદ પૂરે, અંતર અતિશય ઉલટ ધારી ! શાંતિ૨ આનંદ ભર વિચરતા આવી, જેઠ વદી તેરસ મનોહારી છે શાંતિ છે ભૂમિ પુષ્કલ ધાન્ય ભરાણી, વસુધાસપીં વાયુ વિહારી છે શાંતિ છે ૩ આશા સઘેલી થઈ અજુવાલી, શુકન સકલ જય જયરવ કારી શાંતિ. એ પ્રમદ વિલાસી જનપદ વાસી, સુખિયા જગમાં સહુ સંસારી છે શાતિ છે ૪ હરિ મુખ ગ્રહ ઉત્તમ શુભ લગ્ન રજની નાયક બરણી ચારી શાંતિમધ્ય નિશા સમયે મનમોહન, જનમ્યા જિનમાણુક જયકારી છે શાંતિ | જિમુંદાપો છે દુહા - - - - - - - - - છપ્પન દિકકુમારી તદા, આણી હર્ષ અપાર છે સૂતી કરણ કરવા ભણી, આવી અવધિ વિચાર છે ? ૧ રાજા. ૨ દેહલા. ૩ બહુ. ૪ પૃથ્વીને ફરતે પદિશા. ૬ પક્ષી. ૭શબ્દ. ૮ આનંદ. ૯ દેશના લેકે. ૧૦ સુર્ય પ્રમુખ ૧૧ ચંદ્ર Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રીમદ્ વિજ્યમાણિક્યસિંહરિકૃત વાસ્તુ પૂજા a ઢાળ રાગ માઢ છે | મેરે ગમકા તના છે એ ચાલ છે (વાસુપુજ્ય વિલાસી, ચંપાના વાસી–એ દેશી) અતિ ઉલટ ઘારી, દિશા કુમારી, ઊત્સવ કરતી ઉદાર છે નિજ કલ્પ વિચારી, મંગલકારી, દિશાકમારી, ઉત્સવ કરતી ઉદાર છે એ આંકણી છે જિન જિનજનનીને વંદી જુગતે, આઠ કુમારી, ઇશાન છે બંધુર સૂતિ સદન બનાવે, એક યોજના પરિમાણ રે કચવર અપહારી, ભૂમિ સમારી, દિશા કુમારી, ઉત્સવ કરતી ઉદાર છે અતિ ઉલટવ છે ૧ આઠ કુમારી સુરભિ અનુત્તર, વરસાવે જલ ફૂલ આઠ કુમારી આગલ ઉભી, દર્પણ લેઈ અમૂલ રે | આઠ જલની ઝારી, હાથમાં ધારી, દિશાકુમારી, ઉત્સવ કરતી ઉદાર છે અતિ ઉલટર ૫ ૨ જે આઠ કુમારી પંખા ઘરતી, ચામર, ઢાલે આઠ કે ચાર કમારી દીપક ચારુ, લેઈ ઉભી બહુ ઠાઠ રે દેખવા મને હારી, મેક્ષની બારી, દિશા કુમારી, ઉત્સવ કરતી ઉદાર છે અતિ ઉલટ છે ૩ છે કદલી સદન રચી ચાર કુમારી, જિન જિન અંબા, ૧ પિતાના આચાર. ૨ ઈશાન કોણમાં. ૩ સુંદર, ૪ ઘર. ૫ કરો. ૬ સુગંધીદાર, ૭ ઉત્તમ. ૮ કલશ. ૯ સુંદર, ૧૦ ત્રણ કેળનાં ઘર ૧૧ માતા, Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ४४४ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો અંગ અત્યંજન પૂર્વક ન્યુવરાવી પહેરાવે ભૂષણ ચંગરે બાંધી રાખડી સાર, મંદિર ધારી, દિશાકુમારી, ઉત્સવ કરતી ઉદાર છે અતિ ઉલટ ૧૪ છે જગ ચિંતામણી જગધણી જગગુરૂ, જગ બાંધવ જયકાર છે જશશિ ૫ રવિ ગિરિ સમ જીવજે સ્વામી, ગુણમાણુક ભંડાર ઇમ આશીશ ભારી, મુખ ઉચ્ચારી, દિશાકુમારી, ઉત્સવ કરતી ઉદાર છે અતિ ઊલટ ધારી છે પ છે કાવ્ય ગીતિવૃત્તમ છે કાંત કાંચનકાંતિ, ભવ્યનિશાંતં ચ ધ્વસ્તભવભ્રાંતિ શાંતઃ ભુવિક્તશાંતિ, તુવે નિતાંત જિનેશ્વરં શાંતિના છે મંત્ર ઓ હો શ્રી પરમપુરૂષાય પરમેશ્વરરાય જન્મજા– મૃત્યુ નિવારણય શ્રીમતે શાંતિજિનંદ્રાય જલં ચંદનં. ૫૫૦ ધૂપં દીપંઅક્ષત, નૈવેધંફલ ૦ યજામહે સ્વાહા ! ઈતિ તૃતીય પૂજા સંપૂર્ણ છે અથ ચતુર્થ પૂજા પ્રારંભ છે છે દૂહા જાણ અવધિ જ્ઞાનથી, સેહમપતિ સુર સંગ છે જન્મોત્સવ કરવા હવે, આ ધરી ઊછરંગો ૧ છે ૧ તૈલ મન. ૨ અલંકાર. ૩ રક્ષાપિટલી, ૪ ચંદ્ર. ૫ સૂર્ય ૬ પર્વત. ૭ ઇદ્ર. Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રીમદ્ વિજયમાણિકયાંસ હરિકૃત વાસ્તુક પુજા ॥ ઢાળ ! રાગ કેર ! ૫ ઉભા રહેને ગાવાલિયા, તારી વાંસળી મીઠી વાય-એ દેશી ૪૫ આવે આવે, જભારી જિનવર મંદિર ધરી ઉલ્લાસ એ આંકણી ।। માતને વદી ભાખે રમધવા, પુણ્યવતી તુજ ધન્ય । રત્ન કૂખ ધારિણી તે તેા, જયેા પુત્ર રતન । આવે આવે ॥ ૧ ॥ સેાહમ નામે સુરપતિ હું છું, ભય નવ ધરશે। માતા ! તુજ નંદનના જન્મ મહે।ત્સવ, કરીશ આજ અવદાત !! આવે આવે !! ર ! એમ કહી દેઈ પઅવસ્વાપિની, પ્રતિબિંબ મૂકી પાસ । . પંચ રૂપ કરી લાવે પ્રભુને, મેરુ શિખર પર ખાસ ! આવે આવે ૩ જિનને ખાલામાં લઈ જુગતે, આસન બેસે ઈંદ્ર ! તેસઠ સુરપતિ મલિયા તવ ત્યાં, આણી મન આનંદ ! આવે આવે ॥૪॥ કલશાબ્દિક સવી સ્નાત્ર પૂજાની, સામગ્રી શ્રીકાર ! જિનમાણિક જન્માત્સવ કારણ, કરતા સુર તૈયાર ! આવે આવે જ ભારી, જિનવર માહેર ધરી ઉલ્લાસ !! જાવે આવે ! ૫ !! ૧ ઇંદ્ર. ૨. ઇંદ્ર. ૩ઇંદ્ર, ૪ સુ′દર–ઉજ્જવલ. ૫ એ નામની નિદ્રા. ૬ કલશ વિગેરે સવ ઉપકરણુ. Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૯૬ વિવિધ પૂજા સંગ્રહ ભાગ છે દુહા અમલ કમલ જલ ઔષધિ, ઉતીર્થ મંદાદિ તમામ સઅશ્રુતપતિ આદેશથી, આણે અસુર અભિરામ છે ૧છે છે ઢાલ છે રાગ વંસત છે હોઈ આનંદ બહાર રે, પ્રભુ બેઠે મગનમેં એ કે જિન જન્મોત્સવ સાર રે, કરે ઈંદ્ર ઉમંગે છે એ આંકણું આઠ જાતિના કલના અનુત્તર, પ્રત્યેક આઠ હિજરે રે કરે છે તીર્થોદક ભરી તીર્થપતિને, ત્વવરાવે નિરધાર રે કરે છે લાઈમ અઢીસે અભિષેક કરીને, પૂજે વિવિધ પ્રકાર રે કરે છે કમનીય ભૂષણ પહેરાવી કરે, સ્તવન ૧૧નમન સુખકાર રે કરે. પરા મિત સકલ તવ રાચે, માચે, નાચે હર્ષ અપાર રેરે છે કરે છે બહુવિધ વર વારિત્ર બને, ગાવે ગીત ઉદાર રે કરે છે. છે ૩ | જનની પાસે જઈ જિનવરને, સ્થાપે નરહરિ ધરી પ્યારી રે કરે છે અપહરી નિદ્રા પ્રભુ અંગુઠ, કરી ૧ નિર્મલ. ૨ માગધ વિગેરે તીર્થોની માટી, ફૂલ, ફલ, ઘેલા સરસવ, સુગંધીદાર સર્વ વસ્તુ. ૩ બારમા દેવકને ઇંદ્ર. ૪ આભિગિક દેવ–સેવક દેવ ૫ સુંદર. ૬ ઉત્તમ. ૭ દરેક જાતિના. ૮ સુંદર. ૯ અલંકાર. ૧૦ સ્તુતિ. ૧૧ નમસ્કાર. ૧૨ દેવ ૧૩ ઇંદ્ર, Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૯૭ શ્રી વિજ્યમાણિકયસિંહરિકૃત વાસ્તુક પેજ અમૃત સંચાર કરે છે ૪ બત્તીસ કેડી રત્ન રૂપિયા, વરસાવી શ્રીકાર રે કરે છે નંદીશ્વર મહ કરી પૂજે; જિનમાણુક જયકાર રે કરે ઈંદ્ર ઉમંગે છે પ છે કાવ્યં ગીતિવૃત્તમ કાંત કાંચનકાંતિ, ભવ્યનિશાંતં ચ વસ્તભવભ્રાંતિ શાંત ભુવિ કૃતશાંતિ સ્તુનિતાંતં જિનેશ્વર શાંતિ ૧૫ મંત્રઃ એ હો શ્રી. પરમગુરૂવાય, પરમેશ્વરાય જન્મજમૃત્યુનિવારણાય, શ્રીમતે શાંતિજિનંદ્રાય જ. ચંદન, પુષ્પ ૫૦ દીપ૦ અક્ષતં નૈવેદ્ય, ફલં યજામહે સ્વાહા . છે ઇતિ ચતુર્થ પૂજા સંપૂર્ણ. છે અથ પંચમ પૂજ પ્રારંભ છે દુહા છે 'પુરંદર પૂજિત પ્રગે, ભાલી સુતને ભૂપ છે હર્ષિત પપુલક્તિ થઈ હવે, ઉત્સવ કરે અનૂપ છે તે - તલ રાગ-ધેલ છે રામ લક્ષ્મણ વનમાં સિધાવતા છે એ દેશી છે હવે પૃથિવિપતિ નિજ પુત્રને, કરે જન્મ મહોત્સવ ૧ ઈકે પૂજેલ. ૨ સવારમાં. ૩ પુત્રને. ૪ રાજા. પ રોમાં ચિત. ૬ નિરૂપમ. ૭ રાજા Jain Educatical nternational Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૯૮ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો ચગ,ધરી મનરંગ ! મેાહન વાત વાગિયાં ! સવી બધીખાનાં છેાડાવિયાં, વધરાવિયાં, માનાામાન, પ્રમાદ નિદાન 11 મેાહન વાજાં વાંગિયાં ! વાર્ઝા વાગ્યાં જિનેશ્વર દ્વાર, આનંદ અપાર ॥ મેાહન વાજાં વાગિયાં એ આંકણી ॥ ૧ ॥ ગજપુર નગર શણુગારિયું, સુરભિ જલ ભૃ સિંચાય, પ્રસૂન પથરાય ॥ મેહન॰ ! ઘર ઘર તારણ ખધાવિયાં, ધૂપ ધાણાં ઘણાં મહકાય, વા લહકાય ॥ મેહન॰ ॥ ૨॥ પ્રિય મેાતિના ચોક પૂરાવિયા, વર ધવલ મંગલ વરતાય, સુકૃત્ય કરાય !! મેાહન॰ ! ઋણ મુક્ત કર્યો સહુ લાકને, દીધાં યાચકને બહુ દાન, કરી સન્માન ! મોહન॰ !! ૩૫ ઈમ સ્થિતિપતિતા ઉત્સવ કરી, નુગતીથી જમાડી નાત, ભેાજન ભલી ભ્રાત ।। મેહન॰ ॥ નિજ સ્વજન વરણુ સત્કરિયા, દેઇ વસ્ત્રાભરણુ શ્રીકાર, અનેક પ્રકાર ॥ મેડન ૫૪ ૫ પ્રભુ ગર્ભથી મારી નિવારીને, કરી શાંતિ સકલ સુખકાર, મહી મેઝાર ।। માહન॰ ॥ તિણે કારણુ ૧॰સુત માણક તણું, ઠવ્યુ` નામ શ્રી શાંતિકુમાર, થયા જયકાર ॥ મેહન વાન વાગિયા ! પ્ ૧ આનંદ. ૨ કારણુ. ૩ હસ્તિનાપુર. ૪ પૃથ્વી, ૫ ફૂલ૬ સુંદર. ૭ કરજ રહિત. ૮ કુલ મર્યાદા ૯ પૃથ્વી. ૧૦ પુત્ર રત્નનુ Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી વિજયમાણિકયસિંહરિત વાસ્તુક પૂજા ! કહો નયનામૃત ગુણ–૧નીરધિ, અચિરા દેવ નંદ છે પુરુષોત્તમ પ્રભુ પૂજતાં, પ્રગટે પરમાનંદ ા ૧ છે આ વારી વારી જાવું, શ્રી ધર્મનાથકી દેશી વારી વારી જાવું, શ્રી શાંતિનાથની મુદ્રા દેખી રાજી થાવું એ આંકણું છે સહસ અષ્ટોત્તર લક્ષણ લક્ષિત, કાંચન વરણી કાય છે મૃગ લંછન મંગલમય મૂર્તિ, નિરખી મન હરખાય છે વારી | ૧ | કોટી સેમ સૂરજ મેલવિયે, તોએ ન આવે હૈોડ છે રૂપ અનુત્તર સુરથી અધિકું, જગમાં નહી જસ જેડ વારી | ૨ | પ્રિયદર્શન પશંકર પરમેશ્વર, ભદ્રકર ભગવાન છે પ્રભુજી મારે ઘેર પધાયો, કરવા મુજ કલ્યાણ વરીટ છે ૩ મે ચિંતામણી મુજ કર તલ ચઢિયા, સુર તસ ફલિયો આજ છે શાંતિ જિનેશ્વર સેવન કરતાં, સિદ્ધયાં સઘલાં કાજ છે વારીએ જ એણીપેરે વાસ્તુ પૂજા કરિયે, હરિયે પાતક “જાલ છે સૂરિમાણક શ્રી શાંતિ સમરિયે, વરિયે મંગલ માલ છે વારી વારી જાવું, શ્રી શાંતિનાથની મુદ્રા દેખી છે ૫ ૧ આખાને અમૃત જેવા. ૨ સમુદ્ર. ૩ ચંદ્ર. ૪ અનુત્તર વિમાનના દેવ. ૫ સુખ કરનાર, ૬ હાથ. ૭ કલ્પવૃક્ષ. ૮ પાપ. Jain Education Mternational Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yoo વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ ઓ કાવ્ય ગીતિવૃત્તમ છે કાંત કાંચનકાંતિ, ભવ્યનિશાંતં ચ ધ્વસ્તભવભ્રાંતિ ૧ શાંતં ભુવિકૃતશાંતિ, સ્તુ નિતાંત જિનેશ્વર શાંતિ ૧ મંત્ર - હી શ્રોં પરમપુરૂષાય પરમેશ્વરાય, જન્મજરા, મૃયુનિવારણાય, શ્રીમતે શાંતિજિનેંદ્રિાય જલ૦ ચંદન, પુષ્પ ધૂપ દીપ૦ અક્ષત, નેવેદ્ય ફલ૦ યજામહે સ્વાહા છે a ઇતિ પંચમ પૂજા સંપૂણ. છે | અથ કલશા સેવે સજજન સેવા સજજન એ દેશી : સે સજજન સેવે સજજન, શાંતિનાથ સુખદાયા! 'કમનીય વાસ્તુ પૂજન કારણ, ઉત્તમ એહ ઉપાયો સેવો એ આંકણુ લોકિક લોકોત્તર દે ભેદે, વાસ્તુક યજન કહાયા છે દુરિત નિમિત્ત લૌકિક દર્શાયા, લોકનર અશુભ ગાયા સે ! ર લેકોત્તર વાસ્તુક આચ રવા, સ્થિર કરી મન વચ કાયા છે પ્રેમે અષ્ટપ્રકારે પૂજો. શ્રી શાંતિ જિનરાયા છે તેવો છે એથી આધિ વ્યાધિ. ઉપદ્રવ, નાશે સર્વ અપાયા છે મંગલ માલા વિમલા કમલા, લહિયે સુખ સમુદાયા છે સેટ છે ૩ તપ ગણગગગગનમણિ ગિરૂઆ, વિજયસિંહ સૂરિરાયા છે ૧ સુંદર. ૨ પૂજન. ૩ પાપનું કારણ. (મિથ્યાત્વ હમાદિયુક્ત). ૪ કલ્યાણકારી. ૫ સંકટ, કષ્ટ, ૬ લક્ષ્મી, ૭ સમૂહ૮ આકાશ. ૯ સૂર્ય. Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી વિજ્યમાણિયસિંહરિકૃત વાસ્તુક પૂજા ૫૦૧ સત્ય કપૂર ક્ષમા જિન ઉત્તમ, વિજય પદે હાયા છે છે સેવે છે ૪છે પદ્મ રૂપ વર કીર્તિવિજયના શ્રી ઉદ્યોત અમાયા છે અસર ગુમાન વિજય ગુણવંતા, શિષ્ય પરંપર આયા છે સેટ ૫ સુગુરૂ પ્રતાપવિજય સુપ્રતાપે, પ્રિય મૃત માણુક પાયા ! મેઘવિજય નિજ શિષ્ય વચનથી, એ, અધિકાર રચાયા છે સેવ ૬ વસુધા નિધિ નિધિ વસુધા વર્ષે, (૧૯૯૧) મૃગશિરમાસ મનાયા છે શ્વર પૂર્ણિમા દિન ગુરુવારે, પૂર્ણાનંદ પમાયા છે સેવોના છે ૭ મે રાજનગરમાં રહી ચોમાસુ, દેહલા પાસ પસાયા શ્રદ્ધાળુ શ્રાવક હિત હેતે, પૂજન એહ બનાયા ! સે | ૯ શાંતિ ધારક શાંતિ કારક, શાંતિ નામ ધરાયા છે સૂરિમાણક શ્રી શાંતિ જિનેશ્વર, ગુણ માણકથી વધાયા છે સેવો સજજન સે સજજન, શાંતિનાથ સુખદાયા છે ઇતિ વાચનાચાર્ય શ્રી વિજયમાણિક્યસિંહરિકૃત શ્રી વાસ્તુક પૂજા સંપૂર્ણ છે ૧સુંદર. ૨જ્ઞાનરૂપ રત્ન-૩ સુંદ૨ (સિદ્ધિગયુક્ત) ગુણરૂપરથી. Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫. શ્રી ધુરંધરવિજયજી કૃત આદિજિન પંચકલ્યાણક પૂજા આ પૂજામાં ઉત્કૃષ્ટ ફળ નૈવેદ્ય (પક્વાન્ન દરેક વસ્તુના આઠ આઠ નંગ લાવવાં, આઠ સ્નાત્રિયા ઊભા રાખવા, અઢ કળશ પંચામૃતના ભરવા, આઠ દીપક કરવા અને કુસુમ (ફૂલ,) અક્ષત (ચોખા) પ્રમુખ વસ્તુએ જોઇએ. કદાપિ તે પ્રમાણે જોગ ન બને તેમ હોય તે એકેકી વસ્તુથી પણ પૂજા ભણાવી શકાય. વિધિ th แ ૧. પ્રથમ સ્નાત્ર ભણાવવું પછી સ્નાત્રિયા નિલ જળથી ભરેલ કળશ રહેખીમાં રાખી, રસેમી હાથમાં લઇ પ્રભુ આગળ ઉભા રહે. પછી પૂજા ભણાવી છેલ્લે કાવ્ય-મંત્ર કહી જળપૂજા કરે. ૨. બીજી પૂજામાં પખાળ ને અગલૂછણાં થયા પછી કેશરની ચાળી (વાટકી) કેલીમાં રાખી, રકેબી, હાથમાં લઇ ઊભા રહે, પૂજા ભણાવ્યા પછી, કાવ્ય-મંત્ર કહી ચંદનપૂજા કરે. ૩. ત્રીજી પૂજામાં રકેખીમાં કુસુમ (ફૂલ) લઈ ઊભા રહે, પૃથ્વ ભણાઈ રહે એટલે કાવ્ય–મત્ર ખેલી પ્રભુજીને કુસુમ (૩૫) ચડાવે. ૪. ચેાથી પૂજામાં ધૂપધાણુરકેખીમાં રાખી, હાથમાં લઈ ઊભા રહે, પૂજા ભણાવ્યા માદ કાવ્ય-મંત્ર કહી પ્રભુજીની ડાળી માજી ધૂપ ઉખેવે. ૫. પાંચમી પૂજામાં મૌલિસૂત્ર પ્રમુખની વાટ (દીવેટ) કરી, નિમાઁલ સુગધિત ધૃતથી કેડિયાં ભરી, દીપક કરી, રકેબીમાં Jain Educશ્રી શા રહે, પૂજાના પાઠ કહાય પછી છેલ્લે કાવ્ય-મંત્રbrary.org al Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પં. શ્રી દુરઉરવિજ્યજીકૃત આદિજિન પંચકલ્યાણક પૂજા ૫૦૭ ભણી, પ્રભુજીની દક્ષિણ (જમણી બાજુએ દીપક સ્થાપન કરે. ૬. છઠી પૂજામાં ઉજ્જવલ અખંડ અક્ષત (ચેખા) કેબીમાં રાખી, કેબી હાથમાં ધરી ઊભા રહે, પૂજા ભણાવ્યા પછી કાવ્ય-મંત્ર કહી, પ્રભુજીની સન્મુખ તે અક્ષતથી સ્વસ્તિક, (સાથીઓ) ત્રણ પુંજ (ઢગલી) અને સિદ્ધશિલા કરે. ૭. સાતમી પૂજામાં માદક, (લાડું) સાકર, ખાજાં, પતાસાં પ્રમુખ અનેક પકુવાન રડેબીમાં ભરી, કેબી હાથમાં ધરી, પૂજા જણાવ્યા બાદ છેલ્લે કાવ્ય-મંત્ર કહી પ્રભુજી આગળ નૈવેદ્ય ધરે. ૮. આઠમી પૂજામાં લવિંગ, એલચી, સેપારી, નાળીયેર, બદામ, દ્રાક્ષ, બીજોરાં, દાડિમ, નારંગી, આંબા,–(કેરી) કેળાં વગેરે; સરસ સુગ ધિત રમણીય ફળે કેબીમાં રાખી, કેબી હાથમાં ધરી, પૂજા ભણાઈ રહે એટલે કાવ્ય-મંત્ર બેલીને પ્રભુજી પાસે ફળ ધરે. છેવટે પૂજાને કળશ કહી નારિઆએ આરતિ ઉતારી, પ્રભુજીથી અંતરપટ કરી, પોતાના નવ અંગે ચાંલ્લા કરી મંગળદી ઉતારે. Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫૦૪ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છો છે શ્રી ગૌતમસ્વામિને નમ: શ્રી આદિજિન પંચકલ્યાણક પૂજા છે ચ્યવનકલ્યાણકે પ્રથમ જલપૂજા છે છે દુહા સ્વસ્તિ શ્રી ભગવંતને, પ્રણમી પ્રથમ જિર્ણદ છે લોક લકત્તર ધર્મના, શાસક ભુવન દિણંદ ૫ ૧ છે આ કાળે આ ભરતમાં, પ્રથમ પ્રભુ ગુણગેહ છે પંચકલ્યાક તેહનાં, ગાશું શુભ સસ્નેહ | ૨ | શ્રી ધન સાર્થ–પતિ ભવે, પામ્યા સમક્તિ રત્ન છે પામી પ્રભુતા મેળવી, કરી ધર્મમાં યત્ન છે ૩ છે બાંધ્યું શ્રી જિનનામને, આરાધી વશ સ્થાન છે વજા–નાભ ચક્રિભવે, પછી સર્વાર્થ વિમાન છે તેત્રીસ સાગર ત્યાં રહી, વિલાસી લીલવિલાસ છે અને અવધે જેવતા, ચ્યવન ક્ષેત્ર શુભ વાસ | પ છે | મંગલ ગીત | (રાગ-ચમન કલ્યાણ ) વન્દો ઋષભ જિર્ણોદ પ્રેમધરી, (૨) મંગલ કમલા કેલિ નિકેતન, ચેતન કૅરવ ચન્દા પ્રેમાળ કલ્યાણક કલ્યાણ Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પં. શ્રી દુરધરવિજયજીકૃત આદિ જિન પંચકલ્યાણક પૂજા પ૦૫ કરે જસ, મળે મુક્તિ આનંદ પ્રેમને નંદીશ્વર જઈ ઓચ્છવ કરતા, જાસ કલ્યાણકઈન્દા પ્રેમ ૩ એ પંચ કલ્યાણક ગાતાં સૂતાં, તૂટે ભવભય ફન્દાપ્રેમળાજ ધર્મ ધુરંધરઘુરજિનવરએ, સુખકરસુખનાકંદ પ્રેમધરીબાપા છે દાળ | (રાગ-ભૈરવ) વાજે મંગલ તૂરઆજ, નાભિરાજ દ્વારે મરુદેવી દેવી સાથ, કરે ક્રીડા નાભિનાથ કામ રાગ મન્દ આથ, કર્મના ઉછારે વાજે. ૧૫ પુણ્યને પ્રતાપ તાપ, અન્યથી આધક આ આપ છે નહિ કાંઈ કરે પાપ, મંત્રી ભાવ ધારે છે લાજે છે રા અવસર્પિણીના દેય આર, વીત્યા ચાલે તીજો સાર છે તે પણ બહુ પૂર્ણ પાર, ધર્મની સવારે | વાજે!ા કલ્પવૃક્ષના પ્રભાવ, ઘટયા પણ પૂર્ણ ભાવ જિન કુળમાં જિન પ્રભાવ, સત્યને વધારે ૫ વાજે. ! ૪તુર્યાગ વાજે બહુ મધુર, નાદ મૂઈનાથી પૂર સારેગમ પધની સૂર, તાલને ઇસારે છે વાજે ૫ લાખ ચીરાશી પૂરવ, અધિક પક્ષ એંશી નવ છે બાકી ત્રીજા આરે જવ, ચ્યવ્યા જિન ત્યારે વાજે. ! ૬ છે કાંઈ નહિં તેજહાણુ, ત્યજી સર્વોરંથ વિમાન મેં પ્રભુજી યુક્ત ૧ પ્રયા : Jain Education international Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫૦૬ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છો ત્રણ જ્ઞાન, ગર્ભમાં વધારે વાજેવા ચલિતાસન શક્ર આય, સન્મુખ સાત આઠ પાય છે શક્ર–સ્તવ પ્રેમે ગાય, ભક્તિભાવ ધારે વારે વાટા અષાઢ કૃષ્ણ ચોથ દિન, ચન્દ્ર ઉત્તરાષાઢ લીન છે દેવા માસુમિણ, ચઉદ ત્યાં નિહાળે વાજેવાલા સાંભળીને સ્વપ્ન સાર, નાભિરાય ફલ વિચાર છે કહે પુત્ર કુલાધાર, થાશે પૂર્ણ કાળે અવાજે વાળને શક્ર સમજી નિજાચાર, આ શીધ્ર સપરિવાર કહે સ્વપ્ન ફલ વિસ્તાર, હર્ષને વિસ્તાર છે વાજે ૧૧પષણ ગર્ભતણું માત, કરે શુભ દિવસ રાત છે થાય સહુ સારી વાત, ધુરન્ધરને પ્યારે વાજેલા ૧ર છે ! કાવ્યું ચદીયે કલ્યાણે મનુનુજગીર્વાણુમહિતા વતારે જન્માપ્તૌ વિરતિ–વરણે કેવલદિને છે તથા નિર્વાણભૂત ત્રિભુવન–જને સૌખ્યમતુલે છે તમાદશં વન્દ પ્રશમરામદં મંગલહિતમ્ છે ૧ ! ૧ મંત્ર -એ હૌ શ્રી પરમપુરૂષાય પમેધરાય જન્મજરામૃત્યુ નિવારણાર્ય શ્રીમતે પરમેષ્ઠિને જિને દ્રાય જલં ય સ્વાહા ઇતિ યવનકલ્યાણકે પ્રથમ જળપૂજા છે ૧ સ્વનિ, Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પં શ્રી દુરધરવિજયજીત આદિ જિન પંચકલ્યાણક પૂજા ૫૦૭ છે જન્મકલ્યાણકે દ્વિતીય ચન્દન પૂજા છે સાડા સાત દિવસ અધિક, નવ મહિના જ થાય છે ચૈત્ર વદિ આઠમ દિને, ઉત્તરાષાઢ સુહાય છે ૧ છે. ધન રાશિમાં ચન્દ્રમા, ઉચ્ચ સ્થળે ગ્રહ સર્વ છે ત્રણ જગતના જન્તુનું, જાણે આવ્યું પર્વ ૨ આનન્દ મંગળ વિશ્વમાં, વર્તે જયજયકાર છે મ–દેવાની કુક્ષિએ, જિન જનમ્યા હિતકાર છે ૩ છે tો કાળ | |ો રાગ-આશાવરી છે : જનમા જગહિતકાર-જિનવર, જનમ્યા જગ હિત. કાર ત્રણ લોકમાં પ્રકાશ થયો ને, દૂર ગયો અંધકાર છે ગન્ધદકની વૃષ્ટિ થઈને, કરે પંખી જયકાર | જિન છે છે ૧ સમીરણ વહેતે ધીરે ધીરે, પૃથ્વી બની મનોહાર છે ગાજે ગગને દેવ દુંદુભિ, ઘંટાના રણકાર છે છે જિન | ર છે છપ્પન દિકરીનાં આસન, કંપ્યાં પણ તે વાર સૂતિકર્મ કરણ ઝટ આવે, હિલમિલ નિજ પરિવાર છે જિન ૩ જિન જનનીને દેઈ પ્રદક્ષિણા, ૧ વાયુ, Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છો નિજ નિજ કાર્ય પ્રકાર કરતી હરતી પાપ પૂજને; તરવા ભવજલ પાર છે જિન માજા અલોકની આઠ કુમારી ઇશાન કોણમઝાર રચે પૂર્વ મુખ પ્રસૂતિઘરને, જેમાં સ્તંભ હજાર છે જિન પા ઉર્વલકની કુસુમ વરસાવે, ભમરાના ઝંકાર કે પૂર્વ ચકથી આવે ગાતી, દર્પણની ધરનારા જિનવ માદા કળશ ધરી રહી દક્ષિણ દિશિના, ચકની રહેનાર છે પશ્ચિમની પંખાને ધારે, ચામર ઉત્તર ધાર છે જિન| ૭ | દીપ ધરીને ઊભી રહેતી, ચાર ખૂણુની ચાર દ્વિીપ ચકની ચાર આવીને, સ્થાપે પ્રભુની નાળ જિન, ૮ અભંગનને સ્નાન કરાવી, ચન્દન ચર્ચ સાર છે વસ્ત્રાભૂષણ પહેરાવીને, ભક્તિ કરે સુપ્રકાર છે જિવે છે ૯રક્ષા પોટલી બાંધી લે, આશિષ અપરંપાર પર્વત આયુ હોજો સ્વામી, ત્રણ જગત આધાર જિ૦ | ૧૦ | એ ઓચ્છવને કરતી ધરતી, હૈયે હર્ષ અપાર છે ધર્મ ધુરન્ધર જિનથી જગમાં થાશે જયજ્યકાર છે જિન છે ૧૧ છે છે ગીત છે (સંયમ રંગ લાગ્ય–એ રાગ) મરુદેવાને લાડલો રે. નાભિરાયા કુલચન્દ જિન Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પં. શ્રી ધુરંધરવિન્યજીકૃત આદિજન પંચકલ્યાણક પૂજા ૫૦૯ વર ઘણું જ છે આસન કંપે ઈન્દ્રનુંરે, શ્રી જિન પુણ્ય પ્રભાવ જિન છે જ્ઞાને જાણી નમી સ્તવી રે, ઈન્દ્ર રચે પ્રસ્તાવ જિન ના ઘંટ સુષા વગાડતાં રે, હરિણિગમેલી દેવ જિન || જન્મ મહોત્સવ કારણે રે, આવ્યા સર્વે દેવ છે જિનાર છે મરુદેવા માતાને વંદીને રે, ઈન્દ્ર સ્તવે બહુ વાર છે જિન | સ્નાત્ર કારણ હું આવિયેરે, ભીતિન લહે લગાર જિનવરા અવસ્વાપિની આપીને, પાસે મૂકે પ્રતિબિમ્બ જિ છે પ્રભુને લઈ પાંય રૂપ ધરી, પહોંચ્યા શ્રી મેશૃંગ છે જિન છે. છે જ અતિપાંડુકમ્મલા શિલારે, પાંડુક વન મોઝાર છે જિન છે પૂર્વ મુખ બેસી ખેળ ધરી, કળશા આઠ પ્રકાર છે જિન છે પ છે ગંગા માગધના શુભ જળે રે, નવરાવે જિનરાય છે જિન છે એક કોડ સાઠ લાખ સ્નાત્રથીરે, હૈડે હર્ષ ન માય છે જિન છે અંગૂઠે અમૃત ઠવીરે; નન્દીશ્વર ઉલ્લાસ છે જિન મેગા વિધવિધ - છવરાય કરે રે, દેશ કાળ અનુસાર જિન જેણે એ ઉત્સવ ઉજવ્યો રે, તે લહેશે ભવપાર છે જિન છે ૮ દિવસે દિવસે દીપતા રે, સૂર્ય શશિની જેમ જિન ધર્મ ધુરધર નાથથી, સર્વ વાતે યંગ ક્ષેમ જિન- ૯ Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫૧૦ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો ચદીયે કલ્યાણે મનુનુગીર્વાણુમહિતિક છે વતારે જન્માપ્ત વિરતિ–વરણે કેવલદિને છે તથા નિર્વાણુડભૂત ત્રિભુવન–જને સૌખ્યમતુલ તમાદશં વન્દ પ્રશમશમદં મંગલહિતમ ૧ કાવ્યું છે | મંત્ર છે એ હી શ્રી પરમપુરુષાય, પરમેશ્વરાય જન્મજરામૃત્યુ નિવારણાર્ય શ્રીમતે અહંતે જિયચંદનં યજા સ્વાહા છે ઈતિ જન્મકલ્યાણકે દ્વિતીય ચંદનપૂજા સમાપ્ત જન્મકલ્યાણકે તૃતીય પુષ્ય પૂજા છે | દુહા પ્રથમ સ્વપ્ન શુભ વૃષભનું, લહ્યું હતું અભિરામ; શેભે લાંછન વૃષભનું, જમણી જંઘે સ્વામ છે ૧ છે એમ વિચારી નાભિરાય, પ્રભુનું ષમકુમાર; નામ કરે સુંદર શુચિ, સાર્થક ગુણ અનુસાર | ૨ ઈક્ષ લઈને હાથમાં, આવે સુરના સ્વામ, પ્રભુ ઈચ્છાએ વંશનું, સ્વાકુ કર્યું નામ છે ૩ છે સ્થાપી કાશ્યપ ગોત્રને, ઈન્દ્ર ગયા નિજવાસ; દવે બાળક રૂપ લઈ, કરે પ્રભુશું સુવિલાસ પેજ ૧ પવિત્ર. ૨. શેરડી. Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫. શ્રી ર’વિજયજીકૃત દિજિન પંચકલ્યાણક પૂજા ૫૬૧ અનુક્રમે યૌવન પામિયાં, ધનુષ પાંચસે કાય, કનક વર્ણ એક સહસ આઠ, લક્ષણ શુભ સાહાય ! ૫ ૫ ] ઢાળ ! ૫ રાગ-સારંગ-હા સાહેબજી પરમાતમ પૂજાનું ફૂલ મને આપેા-એ દેશી. แ શ્રી ઋષભ પ્રભુ ! દેખી મન હરખાય, અતિશય માહરૂ, શ્રી આદિ પ્રભુ ! રતિપતિથી પણ અધિક, રૂપ છે તાહરું; ઉત્તર કુરુથી ફળ લઇ આવે, સુર આપે પ્રભુને બહુ ભાવે; પ્રભુ તાલે જગમાં કાઈ નાવે, એ અનુપમ અદ્ભુત સેાહાવે. ॥ શ્રી૰ા!! એક તાડ તળે હતું યુગલિયું, ફળ પડયું શિશુકનું સ્વ થયું; કન્યા પાલન નાભિરાયે કર્યું, થશે ઋષભપત્ની એમ ઉચ્ચરિયું ! શ્રી॰ ! ૨ ॥ પ્રભુ વિવાહ અવસર વિચારી, કરે નાભિ રાજા તૈયારી; આવે સુરપતિ નિજ આચારી, પરિવાર સહિત ઉત્સવ ભારી ॥ શ્રી॰ ॥ ૩ ॥ સુનન્દા સુમરેંગલાના પ્યારે, વસ્ત્રાભૂષણ પણ બહુ ભારે, દેવીએ બંનેને શણગારે, મધુરાં મધુરાં ગીત ઉચ્ચારે ! શ્રી॰ ॥ ૪ ॥ પ્રભુને પણ ઇન્દ્રે શણગાર્યા, ચેારીમાં લઈ જઈ બેસાર્યાં, કરે થૈ થૈ વાજાં વગડાવ્યાં, વિધિપૂર્વક પ્રેમે પરણાવ્યા શ્રી॰ાપા યુગલિયાં એક બીજા แ ઝગડે, નાભિરાય કને ફરિયાદ કરે; એક રાજાની પણ્ www.ja helibrary.org Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫૧૨ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છે જરૂર પડે, હા અષભ રાજા ઉચિત ખરે છે શ્રી દા ચલિતાસન ઇંદ્ર આવીને કરે, રાજ્યાભિષેક શિર મુકુટ ઘરે જલ આવી યુગલિયાં વિચાર કરે, કરે ચરણ અભિવેક વિનયવડે છે શ્રી. ૭ સુરપતિની આજ્ઞા થઈ ભારી, વેશ્રમણે કીધી તૈયારી; બાર ને નવ યોજન વિસ્તારી, વસી વિનીતા નારી બહુ સારી છે. શ્રી. ૮ છે પ્રભુ પ્રથમ નરેશ્વર કહેવાયા, ભોગ ભેગવિયા આદિરાયા, બે યુગલ છ લાખ પૂર જાયા, પ્રભુ ધર્મ ધુરંધર ગુણ ગાયા છે શ્રી ઋષભ૦ || ૯ | છે ગીત / છે રાગ-તપ પદને પૂછ જે હે પ્રાની—એ દેશી જ્ઞાન દીપક પ્રગટાવો–હે પ્રભુજી, જ્ઞાન દીપક પ્રગટા ! જ્ઞાન દીપકવિણુ મહા અંધારે, આથડિયે સંસારે છે શિક્ષણ દઈ સુખીયા કરી સ્વામિ, રહ્યા છીએ તુમ આધારે ને હોટ છે ૧ મે નથી પચતું આ અન્ન અને, વધુ શું કહીએ તમને ? અમે યુગલિયાં અભણ ને ભોળાં, સમજ ન કાંઈ એ અમને હેવ છે ર મસળી મસળી Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫. શ્રી ધ્રુર ધરવિજયજીકૃત આદિજિન પંચકલ્યાણક પૂજા ૫૧૩ કામે રાખી, ખાવાનું કહે સ્વામી !! કાળ પ્રભાવે એ પણ ન જરે, અગ્નિની છે ખામી !! હા । ૩૫ ઝાડે ઝાડ ઘસાયાં અતિશે, શુષ્ક થઈ ને પવને ! ઝગમગ ઝગમગ ન્યાતિ જાગ્યા, લાગ્યા યમ યુગલિકને ! હે!॰ ll૪!! પ્રભુ પાસે સૌ દે।ડી આવ્યા, માટી પ્રભુએ મંગાવી ા હસ્તિકુંભે કુંભ ભાગ કરાવી, કુલાલ કકળાને બતાવી !! હૈં।॰ ! ૫ ૫ પાંચ શિલ્પ મૂળ વીશ ભેદ્દે, શિખવી અજ્ઞતા છંદે ।। પ્રથમ પ્રભુના એ ધમ ગૃહિપણે, લૌકિ નીતિ ઉપદેશે ૫ હા । ૬ ।। ત્યાશી લાખ પૂરવ એમ વીત્યાં, ગૃહવાસે પ્રભુ વસિયા ! ધર્મધુરંધર જિમ્મુ જગ જિત્યા, સુખ વિલસ્યા બહુ રસિયા ! હા ! છ !! ॥ કાવ્યm યદીયે કલ્યાણે મનુનુજગીર્વાણમહિતે ૫ વતારે જન્માષ્તો વિરતિ--વરણે કેવલિદને તથા નિવાડભુત ત્રિભુવન ને સૌખ્યમતુલા તમારી વઢે પ્રામશમદ મંગલહિતમ્ ॥ ૧ ॥ ॥ મંત્રા આહીં શ્રી પરમપુરૂષાય,પરમેશ્વરાય જન્મજામૃત્યુનિવારણાય શ્રીમતે જિને ડ્રાય પુષ્પ યજામહે સ્વાહા ॥ ઇતિ જન્મકલ્યાણકે તૃતીય પુષ્પપૂજા સમાપ્ત પ્ર ૧ કુંભાર. Jain Education international Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫૧૪ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છો | દીક્ષા કલ્યાણકે ચતુર્થ ભૂપપૂજા છે દુહા સો પુત્રો બે પુત્રીઓ, ગુણ ગણના ભંડાર છે પ્રભુએ પોતે કેળવ્યા, અપ કળા અપાર ૫ ૧ | લીપી શીખવી બ્રાહ્મીને, ગણિત સુંદરી સાર છે. ભરત બાહુબલને દીધા, બહોતેર કળા વિચાર છે ૨ છે સો પુત્રોને સંપીને, જુદા જુદા મહારાજય છે પિતે લેવા નીકળ્યા, આત્માનું સામ્રાજ્ય છે ૩ છે લોકાન્તિક સુર વિનવે, શાસન સ્થાપે નાથ છે દાન સંવત્સરી આપીને, સાધો શિવપુર સાથ છે ૪ સમજવી પરિવારને, માતાને બહુ વાર છે તેયારી કરી સ્વામીએ, લેવા સંયમભાર છે ૫ છે !! ઢાળ | છે રાગ ધનાશ્રી-મુનિવર પરમ દયાળ–એ દેશી સંયમ લે સુખકાર, ઋષભજી (૨) દીક્ષા મહોત્સવને વરઘડે, સુંદર ને શ્રીકાર છે ગષભજીક છે સ્વામી સુદર્શન શિબિકા શોભે, દેવ દેવી નરનાર છે ઋષભજવે છે ૫ ૧. સિદ્ધારથ ઉદ્યાને પહોંચ્યા, વૃક્ષ અશોક રસાળ | ઋષભજી ને અલંકાર ઉતારી સર્વે, લોચ કરે મુઠી ચાર ના ઋષભ૦ કે ૨ | કનક કલશ પર નીલ કમલશી, Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પં. શ્રી ધ્રુવિજ્યજીકૃત આદિજિન પંચકલ્યાણક પૂજા પપ ાભી રહી કેશવાળા ઋષભજી॰ । સુરપતિની વિનતીથી રાખી, ભક્તવત્સલ અણુગાર ! ઋષભજી॰ !! ૩ !! નિલ છઠ્ઠ તપે ચૈત્ર દિની, અષ્ટમી તિથિ મનેાહાર ઋષભછના * કરેમિ સામાઈય” જવ ઉચ્ચરે, ચેાથું જ્ઞાન વિશાલ ઋષભજી ॥ ૪ ॥ સાથે કચ્છ મહાકચ્છાદિક, રાજવી ચાર હજાર ! ઋષભજી॰ ॥ ધર્મ ધુરંધર એ સુનિવરથી, હાશે મગલમાળ ! ઋષભજી॰ ॥ ૫ ॥ ॥ ગીત !! રાગ ભૈરવી-આવો આવો હૈ વીરસ્વામી,મારા અંતરમાં-એ દેશી લ્યાને લ્યોને આ ભિક્ષા ભાવે, ઋષભ દેવ ભગવાન । શિખવ્યું નહિ સ્વામીએ પહેલાં, પૂછ્યું નહિ તે વાર ! નિરૂપાએ એ તાપસ થઈને, રહેતા ચાર હાર ॥ યાને॰ ॥ ૧ ॥ રાજ્ય ભાગ લેવાને આવે, નમિ વિનિમ બે કુમાર ૫ પુષ્પ બિછાવી જલ છંટકાવી, કરે સેવા વિધિસાર ! લ્યાને !! ૨ ! ધરણુ ઈંદ્ર પ્રભુ વં દન આવે, જોવે ભક્તિભાવ ૫ ગારી આદિ વિદ્યા આપી, વૈતાઢયે નગર વસાવ ! યાને॰ !! ૩ !! પૂર્વ જન્મના પ્રભુ અંતરાયે, વિચરે વિષ્ણુ આહાર !! અધિક વ વીત્યું એ રીતે, કરે કુરૂ દેશ વિહાર ॥લ્યાને॰ ॥ ૪ ॥ Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છો કઈ કનકનાં ભૂષણ આપે, આપે કન્યા કેય છે ભિક્ષાને વ્યવહાર ન જાણે, એમાં તે શું હોય છે ને ૫ છે કાંઈ નથી લેતાં શું કરીએ? લોક કરે પોકાર છે હસ્તિ– નાગપુરના યુવરાજા, શ્રી શ્રેયાંસકુમાર છે ને કે ૬ શબ્દ સાંભળી પ્રભુને દેખી, જાતિ સ્મરણ ઉપન્યું છે. પ્રાસુક ઈક્ષરસ વહેરાવ્યો, સ્વપ્ન સર્વનું ફળિયું પલ્યોને ૭ | અક્ષય તૃતીયાને શુભ દિવસે, પારણું પ્રભુએ કીધું છે પંચ દિવ્ય પ્રગટયાં શ્રેયાંસે, દાન પ્રથમ ત્યાં દીધું નેટ એકહજાર વર્ષજિન વિચર્યા, દેશ નગર પુર ગામ વિણ પ્રતિબંધે ઘર્મ ધુરંધર, જગત સર્વ વિશ્રામ છે છે ને ! ૯ છે - કાવ્યું છે યદીયે કલ્યાણે મનુદનુજગીર્વાણુ મહિતેક છે વતારે જન્માષ્નૌ વિરતિ–વરણે કેવલદિને | તથા નિવણભુત ત્રિભુવન–જને સૌખ્યમતુલ છે તમાદશં વંદે પ્રશમશમદં મંગલહિતં ૧ છે - મંત્ર છે આ હો શ્રી પરમપુછવાય પરમેશ્વરાય જન્મજ મૃત્યુનિવારણ્ય શ્રીમતે નાથાય જિનેંકાય ઘૂપયજામહે સ્વાહા . ઇતિ દીક્ષા કલ્યાણકે ચતુર્થ ધૂપપૂજા સંપૂર્ણ Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ॥ ષ, શ્રી ક્રૂરધરવિજયકૃત આદિજિન પ'ચકલ્યાણક પૂજા ૫૧૭ ! કેવલજ્ઞાનકલ્યાણુકે પંચમ દ્વીપ ॥ ॥ દુહા ॥ પાળે પ્રવચન માતને, ટાળે ચાર કષાય । માળે કનાં મને, ગાળે કામળ કાય ॥ ૧ ॥ અહલી દેશે વિચરી, પાછા ફર્યાં તત્કાળ ૫ બાહુબલી પેાકારતા, દાદા આતમ તાર ॥ ૨ ॥ અનુક્રમે જિનજી આવીયા, અયેાધ્યા નગરી બહાર ઉત્તમ દિશિ રાજે પરુ', પુરિમતાલ મનેાહાર ॥ ૩ ॥ શકટાનન ઉદ્યાનમાં, વડનું સુંદર ઝાડ แ ફાગણ વિંદે એકાક્શી, નક્ષત્ર ઉત્તરાષાઢાં ૪ ૫ કમળ સમા નિર્લેપ ને, ગગન સમા નિઃસંગ ઉજ્જવલ યશ વિસ્તારતા, ગંગ તરંગશું રંગ ॥ ૫ ॥ ક્ષપશ્રેણિ આરેહીને, ધ્યાતા ઉજ્જવળ ધ્યાન ઘાતિ કના ક્ષય કરી, પામ્યા કેવળજ્ઞાન ॥ ૬॥ ॥ ઢાળ પ્ર ।। વ્રત સાતમે વિકૃતિ આદર ૢ લાલ—એ દેશી ડા શુભ સમવસરણુ ઇન્દ્ર રચ્યુંરે લાલ, ગઢ પ્રથમ ૨ વિરાજતા રે જતના વિશાળ જે કૈટ કાંટનના વચમાં લાલ, ત્રીજો રાજે રતનનેા થાળ જો ! ચાલેા જઇએ પ્ર Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પ૧૮ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો ભુજીને વાંદવા રે લોલ ૧ જિહાં વૃક્ષ અશોક શોક દૂર કરે રે લોલ પુષ્પવૃષ્ટિ હોય જાનું પ્રમાણુ એ છે દિવ્ય વનિ સુભવ્ય ગાજી રહ્યો રે લોલ, ચાર ચામર વીંઝાય સુજાણ જે છે ચાલો૦ મે ૨ | પ્રભુ બેઠા મણિમય આસને રે લોલ, પ્રભા–મંડલ જિન દર્શન કાજ છે દેવદુ ભિ નાદ ગંભીર ઘણ રે લોલ, ત્રણ છત્રે ત્રિભુવન રાજ જે. ચાલો૦ મે ૩ પ્રભુ ચોત્રીસ અતિશય શોભતા. રે લોલ, ગુણ પાંત્રીશ વાણી રસાળ જે છે દેવ ક્રોડ રસદૈવ સેવા કરે રે લોલ, પ્રેમે પૂજે ને બૂજે પૃથ્વી પાળ જે છે છે. ચાલો ૪ રાય ભરતને આપી વધામણી રે લોલ, સાથે ચક્ર રત્નને વૃત્તાન્ત જે તે શું કરવું? ક્ષણ એક વિચારતાં રે લોલ, મેત સતાવે સન્તને મહત્ત જે છે ચાલા છે ૫ ભાત પાસે આવીને વિનવે રે લોલ, તુમ પુત્ર પધાર્યા પુર બહાર એ છે ચાલો વંદન જુઓ તુમ નંદને રે લોલ, ઋદ્ધિ સિદ્ધિ ઠકુરાઈ અપાર જે છે ચાલો૦ છે ૬. સજી સાજ શણગારે ગજરાજને રે લોલ, સ્કન્ધ બેસાર્યા મરુદેવા માત એ છે ધીરે ધીરે પધાર્યા પ્રભુ સ ૧ મનેહર. ૨ હંમેશ Page #533 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫. શ્રી ધુરંધરવિજ્યકકત આદિ જિન પંચાલ્યાણક પૂજા ૧૯ ભુખે રે લોલ, જહાં ખીલ્યું છે ધર્મ પ્રભાત જો ચાલો૦ છે ૭મહાદ્ધિ સ્વામીની શ્રવણે સુણે રે લોલ, ઉર આનંદ અતિ ઉભરાય જે હર્ષ સાગર ઊલટયો ને ઊછો રે લોલ, કોઈ રીતે ન હૃદયે સમાય જે ચાલોને છે ૮ | બેલી નાખ્યાં નયનનાં બારણું રે લોલ, હતાં બધને અન્ધ દિન રાત એ છે કદી દર્શન ધુરંધર નાથનારે લોલ, ભાવે અન્યત્વ ભાવના માત એ છે ચાલો છે જે | હા ! વન વન વિચરી દુઃખ સહે, ભૂખ્યો દિનરાત અન્ય કઈ સાથે નહીં, લોક કરે છે વાત છે ૧ છે કમળ એની કાય છે, અંગો છે સુકુમાળ છે સુખ ને દુ:ખમાં એહની, કોણ કરે સંભાળ? .રો શીયાળે ઠંડી ઘણુ, ગણું, ઉનાળે લૂ વાય છે ચોમાસુ અતિ દોહિલું, દુ:ખમાં દિવસો જાય ૩ એ મુજ ના બાલુડે, એક જ મુજ સંતાન છે વિકટ પંથ એણે ગ્રહ્યો, ત્યજી મમતા ને માના ૪ નજરે આજે નિરખું, ઋદ્ધિ એની અપાર છે દુઃખમાં એન્યારો રહ્યો, સુખમાં પણ અવિકાર આપો Page #534 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ५२० વિવિધ પૂજામહ ભાગ છઠ્ઠો છે ગીત છે (પંખીડા સશે કહેજે મારા રયામને–એ દેશી) આ સંસાર અસાર સમું કઈ એ નથી, સ્વારથની શી કરવી જગતમાં વાત એ છે પિત પિતાને માટે ચાહે અન્યને, સ્વારથ સરે પછી કેણુ તાત ને માત એ છે ચેતન ચિન્તા પરની શાને તું કરે? છે ૧છે રાત દિવસ રેતી હું સુત સંતાપથી, દેતી ઠપકે ભરતને ભારોભાર એ છે રુદન કરી કરી આંખો પણ ઓછી કરી, પલપલ પૂછું, તેના હિ સમાચાર છેચેતન રા એને દુઃખે દુ:ખી થઈ શકે રહી, વર્ષોથી કરતી અતિશે વલોપાત છે મારે નંદન મારે સ્નેહી પુત્ર એ, મારે રિખવ એમજ કરતી વાત એ છે ચેતન ૩ જોયું આજે અનુભવ કરી હું ન્હાવરી, બની હતી આ પુત્રની પાછળ વ્યર્થ છે સુખ વિકસે એ આજે અધિકે સર્વથી, નથી પડી મુજ એણે જોયો સ્વાર્થ જે. ચેતન ૪ આત્મા મારે એક જ મુજ સાથે થશે, શુદ્ધ બુદ્ધ સચ્ચિદાનંદ સ્વરૂપ જે છે બાહ્ય ઉપાધિ વળગી તે અળગી કરશે, તે મુજને મળશે મુજ શુદ્ધ સ્વરૂપ છે ચેતન છે ૫ હાથીની Fol Private & Personal Use Only Page #535 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પં. શ્રી ધવિજયકૃત આદિંજિન પંચકલ્યાણક પૂળ પ૨૧ અંબાડી ઉપર સ્થિર થ, વધતે ભાવે રિયા કેવળજ્ઞાન જો ! ધ ધર પુમ્રવધૂ મુખ નવા, પામ્યા જલદી જિનજનની નિર્વાણું ને ! ચેતના ૬ ૫ કાવ્ય ૫ ચઢીયે કલ્યાણ મનુનુજગી હુતિ વતારે જન્મા વિરતિ મળે. કેવાને તથા નિર્વાણેભૂતૂ ત્રિભુવન-જને સૌ મનુલ ૫ તમાદીશ' વંદે પ્રથમશમદ મગહિતમ્ ॥ ૧ ॥ હા મંત્ર । આ હી શ્રી પરમપુરૂષાય, પરમેન્ધાય જમજરા મૃત્યુનિવાર્ણાય. શ્રીમતે સર્વ જ્ઞાય જિન ડ્રાય દ્વીપ યશ્ચમ, ના ! ॥ ઇતિ કેવળજ્ઞાન કલ્યાણકે પંચમ દીપપૂજા સપૂર્ણ ॥ કેવલજ્ઞાનકલ્યાણકે ષષ્ઠ અક્ષત પુજા ॥ દુહા પ્રભુએ ધમ બતાવીયા, દાન શીયળ તપ ભાવ ।। સંધ ચતુર્વિધ સ્થાપિયા, ભવ જલ તરવા નાવ ॥૧॥ ઋષભસેનાદિક પાંચ `, ભરત રાયના પુત્ર !! સંયમ લે સર્વિ સાથમાં, સાતસે પુત્રના પુત્ર ॥ ૨ ॥ બ્રાહ્મી પ્રથમા સાધવી, શ્રાવક ભરત મહારાય ॥ પ્રથમ શ્રાવિકા સુન્દરી, પૂજે પ્રભુના પાય ॥ ૩ ॥ Page #536 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો સર ચારાસી ગણધર થયા, ત્રિપદી રચના સાર ॥ કચ્છાદિક એ બધુ વિષ્ણુ, તાપસ સવિ અણગાર ॥૪॥ શકે શાક દૂર કર્યાં, ભરત ગયા નિજ વાસ !! સ્થાપી વિચરે સવિ સ્થળે, કરતા ધર્મ પ્રકાશ પા " ઢાળ મ ... પ્રભુ પ્રતિમા પૂજીને પાસહુ કરીએ કે—એ દેશી ! પૂછ ચક્રને ચક્રી ભરતને સાથે રે, ખૐ ખંડ ફરી જયમાળા વરે ! તેા પણ ચક્ર ન આયુધ શાળે પેસે રે, નવ્વાણું ભાઈ રે આણુા નિવે ધરે ૫૧ ૫ માહને છેાડી રે, માયા દૂર કરે, સાચી નિજ શુદ્ધિ હૈં, સયમ લઇ વરા અવિનાશી એકરે, શિવસુખ અનુસરે ! એ આંકણી ॥ પ્રભુજી પાસે જઈ અદ્રઠાણુ પૂછે રે, મારગ શુદ્ધ રાખા રે, શું કરીએ અમે ? યુદ્ધ કરા નિજ આતમ અરિની સાથે રે, શ્રી મુખ જિન ભાખે રે, સહુને તે ગમે ॥ મેાહને॰ ારા વૈતાલિક અધ્યયન સુણીને સમજ્યા રે, દીક્ષાને લેઈ રે, કેવળ વર વર્યાં ! શ્રી જિનશાસન જગ જયવંતુ વ રે, પામ્યા શુભ હિત રે, જે એ અનુસર્યા ! મેાહને ૫ગા સુંદરી સાઠ હજાર વરસ તપ તપતી રે, કાયાને ગાળી રે, માયા દૂર કરી । અનુમતિ ભરતની પામી પ્રભુને હાથ રે, સયમ શુદ્ધ લેઈ રે, ભવસાયર તરી ॥ મેાહને ૫ ૪ ૫ Page #537 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પં. શ્રી ધુરંધરવિજ્યકકૃત આદિજિન પંચકલ્યાણક પૂજા ૫૨૩ એમ અનેક જીવને જિન પ્રતિબેધે રે, આપે શિવસુખરે. દુઃખ દૂર કરે છે ધર્મ ધુરંધર નાથ ચરણ જે સેવે રે, કલ્પતરૂની છાયા રે, મન વાંછિત વરે છે મેહને ! - ગીત છે અને જીવન હૈ સંગ્રામ–એ દેશી મંગલકારી પ્રભુજીને પૂજી, તજો તમે અભિમાન, બધું સજજનબુદ્ધિનિધાનબંધુત્ર બાહુબલી આજ્ઞા નવિ માને, ભરત કરે સંગ્રામ છે બંધુત્ર ચતુરંગી સેના સજી આવ્યા, બને સામસામ છે બંધુત્ર | ૧ | અનુચિત જાણી ઈંદ્ર પધારે, સમજાવે શુભ રીત | બંધુ છે દષ્ટિ મુષ્ટિ ગર્જન ભુજ વાલન, દડે સાધો જિત બંધુત્ર છે છેર જે પામે પરાજય વેષ ધરીને, ચકી ચક્ર ચલાવે છે બંધુત્વ | દેઈ પ્રદક્ષિણ પાછું ફરિયું, એક ગોત્ર નહિ ફાવે છે બંધુત્ર છે ૩ ક્રોધ કરીને બાહુબલિજી, વજા મુષ્ટિ ઉગામે છે બંધુત્ર છે થર થર ધ્રુજે સૌ જેનારા, ચક્રી પણ ભય પામે છે બંધુત્ર છે મુષ્ટિ ઊંચી રહો બાહુબલી, ચડે વિશુદ્ધ વિચારે છે બંધુત્ર છે પિતા સમા મુજ બંધવ પર હું, કરું શું આ અત્યારે ? For Private Personal Use Only Page #538 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છો છે બંધુત્ર પાા પછી ન ફરે મૂઠ ઉગામી, લોચ કરે એ બળિયા છે બંધુત્ર છે ભાઈ ખમાવી પાછી વળીયા, મુનિ અભિમાને ચડીયા એ બંધુ ૬ છે કેમ કરૂં લઘુ બંધવ વંદન? કેવળ લઈને જઈશું છે બંધુત્ર કે પ્રભુ કને પછી સૌની સાથે, શુદ્ધપણે વિચરશું છે બંધુ છે ૭. સંવત્સર વીત્યું બે બેની, આવી બેધ પમાડે છે બંધુત્ર છે ગજ પર બેઠા હેડ ઉતરે, ઉંઘ અનાદિ ઉડાડે છે બંધુ. | ૮ | વિચાર કરતાં સમજું સમજ્યા, દૂર કર્યું અભિમાન છે છે બંધુત્ર છે ધર્મ ધુરંધર જિનના નન્દન, પામ્યા કેવળજ્ઞાન બંધુ. | ૯ | છે કાવ્યું છે ચદીયે કલ્યાણે મનુનુજગીર્વાણુમહિ વતારે જન્માપ્ત વિરતિ–વરણે કેવલદિને છે તથા નિર્વાણભુતુ ત્રિભુવન–જને સૌખ્યમતુલં છે તમાદીશ વંદે પ્રશમશમંદ મંગલહિતમ્ ૧૫ છે મંત્ર એ હું શ્ર પરમપુરૂષય પરમેશ્વરાય, જન્મજામૃત્યુ નિવારણાય,શ્રીમતે સર્વસાય જિનેટ્રિાય અક્ષત યજામહે સ્વાહા છે ઇતિ કેવળજ્ઞાનકલયાણકે ષષ્ઠ અક્ષત પૂજા છે Page #539 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પં. શ્રી ધુરંધરવિજયજીકૃત આદિજિન પંચયાણક પૂજા ૫૨૫ ॥ નિર્વાણુકલ્યાણકે સપ્તમ નૈવેધ પૂજા ।। ॥ દુહા ॥ વંદે શ્રી ગિરિરાજને, જિહાં યુગાદિ જિણિંદ ! સ્વામી આવી સમેાસર્યાં, સાથે મુનિજન વૃંદ ૫૧ કલ્પતરૂ ચિંતામણિ, કામકુંભ જગ બેય ત્રણ ભુવનમાં એહની, તાલે નાવે કાય ! ૨ ૫ ધ્યાન ધરો ગિરિરાજનું, સાધેા સઘળા કાજ ! રાજે સિદ્ધાચલગિરિ, ગિરિવરમાં શિરતાજ ! ૩ ૫ ।। ા ઢાળ ( રાગ ભૈરવી) ભવિ ગિરિરાજનું ધ્યા ધા, ભવિ ઋદ્ધિ ને સિદ્ધિ વાભિગિરિના પૂર્વી નવાણું આદિજિનેશ્વર, સમવસમાં એ સમરો ! ભવિ॰ ! આઠ યોજન ઊંચે એ ગિરિવર, પચ્ચાસ યાજન વિસ્તરા વિના૧૫ દશ યાજન શિખરે શેભિત, નામે પાતિક હરે !! ભિવ॰ ૫ રૂડી રાયણ રુખ છાયામાં, વહે ઉપદેશના ઝરા ભવારાઅણુસણપુંડરીક ગણધર સાથે, પાંચ કાડ મુનિવર ! ભવિ॰ ! ચૈત્રી પૂનમ નિ એ ગિરિવરનું, ધ્યાન હૃદયમાં ધરે !! ભિવાણા ત્રણ લેાકમાં તી એ ! ભિવ॰ L s private & Personal use only Page #540 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫૨૬ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો મંગલકારી અણુઓ એના, સેવી ભવને તારે ભવિઝા આઠ આધક શત ટૂંક મનોહર,ભાવે ભક્તિ કરી છે ભવિ છે ધર્મધુરંધરનાથ નિહાળી, મનમાં વાંછિત ફળ ભવિવાપા ગીત / (સિધાચળને વાસી જિનને કોડે પ્રણામ–એ દેશી શ્રેયસ્કર એ સ્વામિ, વંદે આદિ જિમુંદ, વન્દ આદિ જિમુંદ છે અષ્ટાપદ, પ૨ પધારે, પર્યકાસન મુદ્રા ધારે, ધ્યાને ઉજજવલ ધ્યાન વદે છે ૧ મે પાદ• પિપગમ અણુસણુ કરતા, ષડૂ ઉપવાસે કમ નિર્જરતા, ઋષભદેવ ભગવાન છે વંદા પરા સાથે દશ સહસ મુનિરાયા, મુક્તિ વરિયા કર્મ ખપાયા, તે જ્યોતિ મિલાય વંદે ૩છે અષ્ટાધિક શત એક જ સમયે, ઉત્કૃષ્ટ અવગાહે શિવ લે, પ્રથમ અકેસં થાય છે વંદો છે જ તહા વદિ તેરસ રઢિયાળી, વર્યાં પ્રભુ શિવ વહુ લટકાળી, અભિજિત રાજે ચંદ કે વંદે | પ. સદન કરે ચક્રીજિનવિરહ, ઇન્દ્રાદિક શેકે અવગાહે, પામ્યા પ્રભુ નિર્વાણુ વંદે છે ૬. ક્ષીર નીરથી સ્નાન કરાવી, નન્દન વનથી ચન્દન લાવી, રચી ચિતા ત્રણે સાર વંદે Page #541 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પ. શ્રીકુર ધરવિજયકૃત આદિજિન પંચકલ્યાણક પૂજા પર૭ । ૭ । જિન ગણધર મુનિ દેહ પ્રજાળે, દાઢાદિક પૂછ દુ:ખ ટાળે, પામે મગળમાળ । વદા॰ ॥ ૮ ! પ્રથમ ભૂપ એ પ્રથમ મુનિવર, પ્રથમ તીર્થં પતિ ધર્મધુરંધર, વા વારવાર ! વદા॰ || ૯ | " કાવ્ય " ચી કલ્યાણે મનુદનુજ ગીર્વાણ િહતે ॥ તારે જન્માૌ વિરતિ–વરણે કેવલદેને । તથા નિર્વાણેભૂત ત્રિભુવન-જને સૌખ્યમતુલ તમા િવદે પ્રશમરામદ મંગલહિતમ્ ! ૧૫ ા મત્ર ! આ હી શ્રાઁ પરમપુરુષાય પરમેશ્વરાય જન્મજરા મૃત્યુ નિવારણાય શ્રીમતે પાર ગતાય જિને’દ્રાય નવેઘ યજામહે સ્વાહા પ્ર ઇત નિર્વાણુકલ્યાણકે સપ્તમ નૈવેદ્યપૂજા સમા ત ક ॥ નિર્વાણુકલ્યાણુકે અટક્ષ્મ ફલપૂ ॥ દુહા ! પાંચ મહાવ્રતધર મુનિ, એંશી ચાર હજાર ।। ત્રણ લાખ શુભ સાધવી, ત્રણ લાખ પાંચ હાર ॥ ૧ ॥ શ્રાવક દ્વાદશ વ્રતધરા, પાળે શુભ આચાર । પાંચ લાખ ચાપન સહસ, શુદ્ધ શ્રાવિકા ધારી !! ૨ । બીજે પણ બહુએ કહ્યો, પ્રભુજીના પરિવાર ॥ જિનભકતે એ શિવ વરી, અવિકાર ॥ ૩ ॥ Page #542 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છો ળ છે કે રાગ-માલકેશ છે પ્રમુ આદિ જિગંદ વર વંદન હૈ (૨) છે લેક લોકોત્તર ધર્મ પ્રરૂપક, ત્યાગી વૈરાગી યોગીજી સૌભાગી બડભાગી યોગી, શિવરમણીના ભેગોજી છે પ્રભુ ૧ યુગલા ધર્મ નિવારક તારક, ભવ જલધિ ભવિ પ્રાણજી રોમ રોમ ચેતન પ્રગટાવે, જેની મધુરી વાણીજી પ્રભુ : ૨ | આટાપદ પર્વત શિવકારી, પ્રભુ પામ્યા નિર્વાણુજા રાય ભરત તિહાં જિનવર ભક્તિ, કરે મંદિર મંડાણજી i પ્રભુત્વ છે કે સેનાનું મંદિર રચાવ્યું. ચોવીશ જિનની સ્થાપીજી દેહ પ્રમાણ મણિમય મૂર્તિ, તરણિ તેજે વ્યાપીજી પ્રભુત્ર | ૪ આરીસાભવને કેવળ પાયા, જિન કુળ પુણ્ય પ્રભાવેજી મરીચિ જેવા પૌત્ર પ્રભના વીરજિન થઈ શિવ પાવે છે પ્રભુને પ્રભુની પટ્ટપર પર સારી, અવિચ્છિન્ન રહેનારીજી છે જ્યાં લગી અજિન જિનેશ્વર હોવે, ત્યાં લગે શિવ દેનારીજીએ પ્રભુત્ર છે ૬ મંગલ એવું નહિ કોઈ જગમાં, જે ન મળે જિન નામેજી ધર્મ ધુરંધર નાથ પ્રભાવે, અવિચલ લક્ષ્મી પામે તે પ્રભુત્વ | ૭ || Page #543 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પ. રધરવિજયકૃત દિજિન પંચકલ્યાણક પૂજા પહ ॥ ગીત ! ', ॥ મેં કિના હિ તુમ બિન આરશુ રાગ—એ દેશીા વિ પૂજે સહી ઋષભદેવ ભગવાન (૨)૫ વદન સુધાકર દેખી હરખા, ઝરતી મધુરી વાણુ ॥ કામિત પૂરણ કલ્પતરુ એ, કેાટ કરે કલ્યાણુ ૫ વિ ॰ ! ૧ !! લોકાલાક પ્રકાશક એ જિન, કેવલજ્ઞાન નિધાન ॥ ધર્માંતણા સંસ્થાપક મધુરા, મુક્તિના મહેમાન ભવિ॰ ૫૩૫ ગામુખ યક્ષ ચક્રેશ્વરી દેવી, સેવક પ્રભુના જાણુ ! શાસનરક્ષા કરે બહુ ભક્તે, રાત દિવસ એ તાન । વિ॰ ॥ ૩૫ નિલ દન માંગા પ્રભુ શું, યાચેા સાચુ" જ્ઞાન । શિવમ દિર સુંદર મેળવવા, એક જ એ એંધાણુ । ભવે॰ ॥ ૪ ॥ કલ્યાણુક એ પ્રભુનાં પાંચે, ગાયાં ધરી બહુમાન ॥ ધ ધર ધર જિન એ એક જ, મુજ મન શાંતિ સ્થાન ભવિ॰ ॥ ૫ ॥ " કાવ્ય !! યદીયે કલ્યાણે મનુદનુ ગીર્વાણહિતે ॥ વતારે જન્માષ્તૌ વિરતિ–વરણે કેલિદને તથા નિર્વાણભૂત ત્રિભુવન-જને સૌખ્યમતુલ` તમાદીશ' વંદે પ્રશમશમદ મગહિતમ્ ॥૧॥ Jain Educatio International Page #544 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૩૦ વિવિધ પૂજાસ ંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો શ્રાઁ ॥ મંત્રા ઓં હાઁ પરમપુરુષાય, પરમેશ્વરાય જન્મજરામૃત્યુનિવારાય શ્રીમતે પાર ગતાય જિને ડ્રાય ફુલ' યજામહે સ્વાહા ।। ૫ કળશ ! ઘ તપસ્યા કરતાં કરતાં હા, તકા જોર ખજાયા હો—એ દેશી ઋષભ જિન ઘુણતાં હા, સમક્તિ રગ મઢાયા । (૨) ૫ નાભિનન્દન આદિ જિનેશ્વર, મરુદેવોના જાયા હા!! સયમ ધરી વરી કેવળ જગમાં, ધમ પંથ દીખાયા !! ઋષભ॰ ॥ ૧ ॥ વીર જિનેશ્વર પટ્ટપરમ્પર, સિંહસૂરીશ્વર રાયા હૈ। । ક્રિયા ઉદ્ધારક સત્યવિજય ગણી, સંયમશુદ્ધ ધરાયા ા ઋષભ॰ ॥ ૨ ॥ તાસ પોટ નવમીએ સાહે, મણિવિજય ગુરુરાયા હૈ। ।। તાસ શિષ્ય ભદ્રિક પ્રભાવક, બુદ્ધિયિંજય ખુટેરાયા । ઋષભ॰ !! ૩। વૃદ્ધિવિજય ગુરુ ગુણગંભીરા, શાંત દાંત વખણાયા હૈ। । એ ગુરુવરની શાખા સારી, વડતરૂ સમ ફેલાયા !! ઋષભ॰ ૫૪૫ તાસ પટ્ટપ્રભાવક શાસન–દીપક જગ પંકાયા હૈ। ।। તપાગચ્છ નાયક વર દાયક, સૂરિસમ્રાટ કડાયા ! ઋષભ॰ ! ૫ ॥ શ્રીમન્નેમિસૂરીશ્વર રાજે, તેજે તપે સવાયા હૈ। ।। વિશાળ શિષ્ય પરમ્પર જેમાં, સાત સાત સૂરિયા ઋષભ॰ II ॥ ૬ ॥ શાસ્ત્રવિશારદ કવિરત્નને, પીયૂષપાણિ પાયા હા વિજયામૃતસ્રીશ્વર શાસન–રાગે હૃદય રંગાયા ૫ ઋષભના Page #545 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પં શ્રી દુર રવિજયજીકૃત આદિજિન પંચકલ્યાણક પૂજા પણ છે ૭. તાસ વિનય વિનય ગુણ પૂરા, શૂરા તપે તપાયા છે કાયા માયા દૂર કરી મુનિ, પુણ્ય વિજય મુનિરાયા છે ત્રિકષભ૦ | ૮ નિજ સુત હિત કરવા ભવ તરવા, કુટુમ્બ મોહ ત્યજાયા હે એ સમ સદ્ગુરુ પૂજ્ય જનક એ, મનક ગુરુ સમ ધ્યાયા છેષભ છે ૯શશિ મુનિ જિનસમ (૨૪૭૧) વીર જિન વર્ષ, ગાયમ કેવલ દિવસે હો જામનગરમાં રહી ચોમાસું, બાર ચિત્ય જ્યાં વિલસે cષભ ૧૦ ભક્તિ ભાવ ધરી સમક્તિ નિર્મલ, કરવા એહ ઉપાયા હે છે ધુરંધરવિજય ઋષભજિન થતાં, જય મંગલ વરતાયા | ઋષભ૦ કે ૧૧ મે પહેલી પૂજા ભાવનગરમાં, સંધ મળી સમુદાયા હે ! મૂળનાયક આદિજિન ચૈત્ય, પૂરણ હર્ષ પઢાયા છે અષભ૦ મે ૧૨ એ | ઇતિ શ્રી આદિજિન પંચકલ્યાણકપૂજા સંપૂર્ણ છે Page #546 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો પન્યાસ શ્રી યશાભદ્રવિજયજીકૃત ચરમ જિનપતિ શ્રી મહાવીર પ્રભુ પંચકલ્યાણક પૂજા 1 વિધિ પદ્મ આ પૂજા ભણાવવા માટે પહેલાં સ્નાત્ર ભણાવવું, પછી ફલ, નૈવેદ્ય વગેરે સર્વ વસ્તુ પાંચ પાંચ લાવવી, પછી અષ્ટ દ્રથી પાંચે કેબી ભરવી, એક જણ રકેખી લઈને ઊભા રહે અને મીને શીમાં કલશ વગેરે લઈ શેા રહે. ત્યારબાદ પૂજાની એ ઢાળે કહી કાવ્ય—મત્ર ભણી પ્રભુજીને જલસ્નાત્ર કરી ચંદન, પુષ્પ, ગ્રુપ, દીપ, અક્ષત, નૈવેદ્ય અને ફળથી અષ્ટપ્રકારી પૂજા કરવી. પાંચે ખૂબ ભણાવ્યા ભાદ આરિત મંગળદીવા ઉતારવા. ॥ દુહા ॥ વંદુ શ્રી મહાવીરને, પૂરણ પ્રેમ સહિત ।। શારદ કસ્તુર ગુરુ નમી, રચું કલ્યાણક ગીત ॥ ૧ ॥ ઢવા જ્યમ ઉત્સવ કરે, નંદીશ્વર શુભ ઠામ L ત્યમ કલ્યાણક પૂજના, કાપે કષ્ટ તમામ ॥ ૨ ॥ Page #547 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પં. શ્રી યશોભદ્રવિજ્યજીકત મહાવીર પ્રભુ પંચકલ્યાણક ૫૩૩ શાસન સૂર્યમણિ સમા, શ્રી મહાવીર ભગવંત છે સમતિક રૂડું પામિયા, ભવ નયસાર કહેત કે ૩ છે મુનિવર નંદનના ભવે, પૂજી પ્રભુ નિષ્કામ છે વીશસ્થાનક પદ સેવીને, બાંધ્યું શ્રી જિનનામ છે ૪ છે દેવરૂપ પામી રહ્યા, સ્વર્ગે સાગર વીશ દેવી સુખ અધિક્તર, ભાગવતા અહોનિશ ૫ ૫ છે અવનકલ્યાણક પૂજા પ્રારંભ ા || દુહા પૂરણ પ્રેમે પૂજીએ, પ્રભુ નવ અંગ ઉદાર છે ચ્યવન કલ્યાણક વીરતણું, ચઉગતિ ચૂરણહાર ! ૧ છે ઢાળ-૧ | છે રાગ આશાવી છે ભવિયા શ્રી જિન પૂજે ભાવે છે. સ્વામી સેવાથી સુખ થાવે છે ભવિયા છે જબૂદ્વીપ સુંદર નયરી, માહણકુંડ સંહાવે છે વિપ્ર ઋષભદત્ત દેવાનંદા, પત્ની તાસ કહાવે છે ભવિયા) | ૧ | અષાઢી સુદ છઠ નિશિ જિનવર, તાસ ઉદર ઍવી આવે છે ચૌદ સુપન દેખી તે વિઝા, અતિશય આનંદ પાવે છે ભવિયા રે છે અવધિ જ્ઞાને ઈંદ્ર જાણ્યું, પ્રભુની સન્મુખ આવે છે નમુશ્રુણું ઉચરી શિર નામી, નિજ સ્થાનક પ્રતિ જાવે છે Page #548 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫૩૪ વિવિધ પ્રજાસંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠો ભવિયા છે ૩ સૌધર્મેદ્ર સંશય કીધે, જિન ક્ષત્રિય કુલ આવે છે અંતિમ જિનવર નીચ કુલ આવ્યા, વિપરીત કયમ એ થાવે છે ભવિયા છે ૪ મરિચિને ભવ ઉત્તમ-કુલમદ, નીચ ગોત્ર બંધાવે છે તો પણ જિનવર કેરા જન્મ, નીચ કુલે નવિ થા ભવિયા| ૫ હરિણગમેષીને તેડાવી, ઇંદ્ર કહે શુભ ભાવે છે ઉત્તમ કુલમાં જિનને મૂકવા, સત્ય સહુ સમજાવે છે ભવિયા ! છે ૬. સિદ્ધારથ નૃપ ક્ષત્રિયકુંડ, નગરને રાય કહાવે છે તસ પટરાણી ત્રિશલા કન્યા, કેરો ગર્ભ ધરાવે છે - વિયા| ૭ છે તે કન્યાને દેવાનંદા, કેરા ગર્ભે લાવે છે શ્રી મહાવીરને ત્રિશલા રાણી–ની કુખમાં પધરાવે છે ભવિયા છે ૮૫ ચૌદ સુપન દેખે તવ રાણી, અદ્ભુત રૂપ બતાવે છે યશોભદ્ર પ્રકૃદ્વિત જિન જનની, પતિને વાત જણાવે છે ભવિયા છે ૯ _ દુહા ચૌદ સુપન દેખી અનુપ, ત્રિશલા જાગ્રત થાય છે પતિ પાસે જઈ પ્રેમથો, વાત કહે સુખદાય ! ૧ - I &ાળ-૨ છે છે રાગ-ઓ પ્રેમનરના પંખેરું, તન પૂછું એક જ વાત છે ઉલ્લાસભરી સિદ્ધારથને જઈ, કહેતી પ્રભુની માત, Page #549 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫. શ્રી યશોભદ્રવિજયકૃત મહાવીરપ્રભુપ’ચકલ્યાણક પૂજા પપ સુંદર સ્વપ્ના કેરી વાત, સુંદર સ્વપ્ના કેરી વાત ટેક પહેલે સ્વપ્ને ગજવર દીઠા, વૃષભ પછીહે નાથ ! કેશરીસિંહ વલી શ્રીદેવી, દેખી થાઉં સનાથ ॥ સુંદર॰u ।। ૧ ।। માલ કુસુમની પંચમ સ્વપ્ન, છઠ્ઠે શિશ સુખકાર ! તમનાશક અવલેાકયા સૂરજ, ધ્વજ સાહે મનહાર ॥ સુંદર॰ ॥ ૨ ॥ કલશ અનુપમ પદ્મ સરેાવર, પદ્મ થકી સેાહાય ! ક્ષીરસાગર સ્વપ્ન અગિયારમું, દેખી કૌતુક થાય !! સુંદર૦ ૫૩ ॥ ખારમે દેવિમાન તેરમેં, ગજ રત્નના રમ્ય; ચાંદમે સ્વપ્ન ધૂપ વિનાના, અગ્નિ દીઠા અગમ્ય ! સુંદર૦ ૫ ૪૫ ચિંતન કરતા ચૌદ સુપનના, અર્થ ઘટાવે રાય ! સુંદર સદ્દગુણવાળોથાશે, સુત સહુને સુખદાય ॥ સુ ંદર૦ ૫ ૫ ।। ત્રિશલા રાણી પ્રક્રુતિ ડાલે, ધ કરે બહુ ભાત ! સ્વપ્ન પાઠકને રાજા પૂછે, જ્યારે થયું પ્રભાત ! સુંદર૦॥ ૬ ॥ જોષી કહેતા સ્વપ્ન ચતુર્દશ, દેખ જિનની માત !! ચક્રી જનની તેટલા દેખે, વાસુદેવની સાત ! સુંદર॰ ॥ ૭॥ ચાર સ્વપ્ન ખલદેવની માતા, નીરખે સત્ય વિચાર જનની મંડલીક કેરી નિહાલે, સ્વપ્નું એક ઉદાર ! સુંદર॰ ॥ ૮ ! કુલ અ જવાલે જગ અજવાલે, થાશે પુત્ર મહાન ! ચક્રવર્તી Page #550 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫૩૬ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છો તીર્થકર થશે, ત્રિભુવન તિલક સમાન છે સુંદર ૯ હર્ષિત નૃપતિ દાન દીએ વલી, ધર્મ કરે બહુ ભાત છે સદ્ધિ સિદ્ધિદંપતી પામ્યા, કન્યા સહુ ઉત્પાત સુંદર છે ૫ ૧૦ છે દોહદ ઉપજે ત્રિશલાજીને, પૂર્ણ કરે સહુ રાયા અરિહા ભક્તિ પૂજન કરતાં, યશોભદ્ર ગુણ ગાય છે છે સુંદર૦ | ૧૧ છે | | કાવ્યું છે જાવયારે તહજમ્મણમિ, ચરિત્તનાણે સિવસુફખકાલે મહેકરેજજડસુરસુરઇંદા, જઉસે વીર-જિણિંદ નાહાના મંત્રા ઓ હો શો પરમપુરૂષાય પરમેશ્વરરાય જન્મજરા મૃત્યુ નિવારણાર્ય શ્રીમતે જિદ્રય જલં ૧, ચંદન ૨, પુરુષ છે, ધૂપ ૪ અક્ષત ૬ નેવેદ્ય ૭, ફલ ૮ યજામહે સ્વાહા (આ કાવ્ય તથા મંત્ર દરેક પૂજા દીઠ કહેવાં ) ચ્યવન કલ્યાણ કે પ્રથમ પૂજા સમાપ્ત . ૧ | | શ્રી જન્મકલ્યાણક પૂજા પ્રારંભ છે દુહા અચળ રહ્યા પ્રભુ ગર્ભમાં, માતની જાણ દાઝ છે વિપરીત સમજી મા રડે, સવળ્યા ત્રિભુવન રાજ છે ૧. માતપિતા જીવતાં સુધી, દીક્ષા ન લેવી મ્હારે છે અંતર્યામી તે સમે, અભિયડ એ ધારે છે ૨ Page #551 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫. શ્રીયશવિજ્યજીકૃતય મહાવીર પ્રભુપંચકલ્યાણક પૂજા ૫૩૭ મંગલ દિન મંગલ ઘડી, મંગલ ગ અનુપ છે મંગલ કારણ જગતમાં, જમ્યા ત્રિભુવન ભૂપ છે ૩ છે ઢાળ ૧ ૧ છે પારેવડા જાજે વીરાના દેશમાં–એ રાગ છે સેહામણી ધન્ય ઘડી એક આવતી, વીર જન્મના વધામણું લાવતી ! સોહામણુ ચિત્ર શુદિ તેરશની રાતડી અનોખી, જ્યોત ત્રિલોકમાં ફેલાવતી સોહામણી | ૨ | સાતે નરક પણ અજવાળાં પામિયાં, સ્થાવરનો દુઃખડાં મિટાવતી સોહામણી પાછપ્પન્ન દિગયુમરી તિહાં હોંશથી, સૂતિકરણ કાજ આવતી સહામણું છે વાજા પ્રભુને નમી પ્રભુ માતને નમી, નિજનિજ કરણી બજાવતી સેહામણું૦ | ૫ જોજન ક્ષેત્રની શુદ્ધ કરી ધરણ, જલ કસમ વરસાવતી સોહામણી, ૬ાા વીંજણ ચામર દર્પણદીપક, કલશ ભરી ભરી લાવતી સોહામણીએ છા નવણુકરાવી માત પ્રભુને, રંભાગૃહે પધરાવતી છે છે સોહામણી૮ શણગારી બાંધતી રક્ષાની પોટલી, ચરણોમાં શિર નમાવતી સોહામણી લા દુનિયાને દીવે જાય એ માતને, ધન્યવાદ આપી ગુણ ગાવતી ! સોહામણું૦ ૧૦ સુત ઘણુ જીવ આશિષ દઈ સંચરે, યશોભદ્ર મન ભાવતી સોહામણું છે ૧૧ છે Jain Education૧ કેળના ઘરમાં Page #552 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫૩૮ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છઠો | દુહા આસન કંપે ઇંદ્રનું, પ્રભુ જમ્યા સમજાય છે જઈ જિનને વંદન કરી, હરિ હર્ષિત અતિ થાય છે ૧ નિદ્રા આપી માતને, મૂકી બિંબ અનુપ છે સુરગિરિ પ્રભુને લાવિયા, હરિધરી પંચરૂપ છે ૨ | ચોસઠસુર નરનારીઓ, મલિયા સુરગિરિ શૃંગ છે પ્રભુ જન્મોત્સવ કારણે, અંતર અતિ ઉમંગ ૩ છે જબ તુમહી ચલે પરદેશ—એ રાગ છે ભક્તિથી ઉર ભરપૂર. ચોસઠ સુર સુરગિરિ આયા, અભિષેક કરી સુખ પાયા (ટક) માગધ વરદામ ક્ષીરદધિ જલ, પૂજા સામગ્રી રચી નિર્મલ છે પાંડુકશિલા પર આસન રમ્ય બનાયા છે અભિષેકટ છે ૧. હરિ પ્રભુબળની શંકા લાવે, અંગુઠે મેરુ ધ્રુજાવે છે ભ્રમ દૂર થતાં ચરણોમાં શિર નમાયા છે અભિષેક મારા અભિષેકે ચેસઠ સહસ કલશ, એવાં અઢીસું અભિષેક સરસ છે વૈમાનિક સુર સુરનારી મલીને ચડાયા છે અભિષેકવાડા પ્રભુ અંગ લૂંછી ચરચી ચંદન, ફૂલ ધૂપ દીપ ઘરી રમ્ય વસન ગીત નર્તન નવનવ ભાવ કરી રીઝાયા છે અભિષેક ૪ હરિ જિન Page #553 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પં શ્રી યશોભદ્રવિજયજીત મહાવીર પ્રભુપંચકલ્યાણક પૂજા પ૩૯ જનની પાસે આવે, વંદન કરી પ્રભુને પધરાવે છે અવસ્વાપિની નિદ્રા બિંબને ધૂર હટાયા છે અભિષેક પાા અંગુઠે અમૃત રસ ધરતા, ઋદ્ધિ સિદ્ધિ નવ નિધિ ભરતા નિજ કૃત્ય કરી ચાલ્યા હરખે સુરરાયા છે અભિષેક દા. નંદીશ્વર પર સહુ સુર જતા, અઠાઈ મહેસવ ઉજવતા અદ્દભુત આનંદ સમીરે મન લહેરાયા છે અભિષેક પણ વીર જિનનાં ગુણગાન કરી, પૂજા કરીએ ભવિ ભાવ ધરી છે યશોભદ્ર જિન જન્મ કલ્યાણક ગાયા | અભિષેક પટ છે કાવ્યું જ સાવયારે તહ જન્મભુમ્મિ, ચરિત્તનાણે સિવસુખકાલે મહેંકરેજજડસુરસુઈદા, જએકસો વીર જિણિંદનાહો ના મંત્ર -એ હી શ્રી પરમપુરૂષાય પરમેશ્વરાય જન્મજરામૃત્યુ નિવારણય શ્રીમતે જિનેવાય જલ ૧, ચંદન ૨, પુષ્પ ૩, ધૂપં ૪, દીપ પ, અક્ષત ૬, નૈવેદ્ય ૭, ફલ ૮ યજામહે સ્વાહા છે જન્મકલ્યાણકે દ્વિતીય પૂજા સમાપ્ત છે | શ્રી દીક્ષાકલ્યાણક પૂજા પ્રારંભ છે જન્મોત્સવ લાવી ઉષા, સિદ્ધારથને ધામ છે બંધ છુટયા હરખી પ્રજા, નાસે દુ:ખ તમામ ૧ Page #554 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫૪ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છઠ્ઠી દશ દિન ઓચ્છવ બારમે, દિને કરે, નામાભિમાન છે સુખસંપદ વૃદ્ધિ થતા, ધરે નામ વર્ધમાન છે છે ઢાળ ૧ પ આવ આવ દેવ મારા–એ રાગ છે ત્રિશલાજીને લાડકવાયો, સિદ્ધારથને નંદ, પ્રગટયો દુનિયાને દીવે છે એ-ટેક સકલ સુમંગ સુગંધિત સુંદર, વર્ધમાન સુકુમાર છે વર્ણ સુવર્ણ વળી સિંહ લંછન, વદન કાંતિ મહાર છે પ્રગટયોત્ર ૧૫ શ્વેત રક્ત યુત નિર્મલકાયા, સુગંધિત શ્વાસોશ્વાસ ત્રણ જ્ઞાનને જ્ઞાતા જન્મ, પૂરે મનની આશા પ્રગટારા ઈદ્ર સભામાં પ્રભુના બળના, ભક્તિથી ગુણ ગાય છે શંકા કરતો દેવ મિથ્યાત્વી, આવ્યા અવની માંહ્ય છે પ્રગટયો છે ૩. આમલકી ક્રીડા ખેલે જિનજી, નિજ નિજ બાળક સંગે સર્પ બની વૃક્ષે વીંટળાય, સુર પણ તેજ પ્રસંગે પ્રગટયો માજા સર્પ ફૂંફાડે બાળક ભાગ્યા, પ્રભ ભયભીત ન થાવે કરમાં ઝાલીને દૂર ફેંક, ભીતી સકળ શમાવો છે પ્રગટાવે . પ્રભુને પૃષ્ઠ પરે લઈ સુરત, સાત તાલ રૂપ ધારે છે વા મુષ્ટિને પ્રકાર દઈને, શંકા તેની નિવારે છે પ્રગટયોમાદા મહાવીર નામ દઇને સુર તે, ચાલ્યો. શિવ નામી છે અભય અતુલ બળના ધરનારા, કાઈ Page #555 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - પં. શ્રી યશોભદ્રવિજયકૃત મહાવીર પ્રભુ પંચક્યાણક પૂજા ૫૪૧ શકે ના ફાવી છે પ્રગટયો છે ૭ વીર વિભુને ભણવા મુકિયા, આઠમે વર્ષે નિશાળે છે જિનેંદ્ર વ્યાકરણ પ્રગટ્યું ત્યારે, ગુરુના સંશય ટાળે છે પ્રગટ ૧૮ાા સુદર્શના નામે છે ભગિની, નંદિવર્ધન ભાઈ યૌવન વયમાં વીરજી પરણ્યા, યશેમતિ સુખદાઈ પ્રગટાવે છે ૯ ! માત પિતા સ્વર્ગે સિધાવ્યા, અઠાવીસમે વરસે છે યશોભદ્રના સ્વામી સંયમ, લેવા કાજે તલસે છે પ્રગટયોત્ર ૧૦ છે દુહા સંયમ કાજે સંમતિ, વડીલ ભાતની હાય રે દેય વરસ થોભી જવા, વિનવે પ્રભુને ત્યાંય ૧૫ વડીલ વચન હૈયે ઘરી, થોભ્યા જગદાધાર છે બ્રહ્મચર્ય પાળે વલી, કરે પ્રાસુક આહાર છે ૨ ઢાળ ૨ | એ સાંભળ મુનિ સંયમ રાગે છે સંયમ રસિયા રહી શુભ ધ્યાને, દેય વરસ વીતાવે રે અવધ થયે લોકાંતિક દેવ, વિનવે પ્રભુને ભાવે રે ) સંયમ, ૧૫ જય જય નંદ નંદા જય જય ભદ્દા, ધર્મતીરથ તુમે થાપ રે બૂઝે ભૂઝ હે ત્રિભુવન નાયક, જગજનનાં દુ:ખ કાપેરે સંયમ છે છે સંયમ અવસર જાણી જિનજી, દેતા વરસીદાન રે છે એક ક્રોડ અડ Page #556 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫૪૨ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છો લખ સેનેયા, પ્રતિદિન દે વદ્ધમાન રે સંયમ આવા એમ સંવત્સર દાન દીયે પ્રભુ, હરિ સહુ ધન ઉપજાવે રે જિનવર હાલે દાન ગ્રહે છે, પીડા રહિત તે થાવે રે ! એ સંયમ ૪ સંમતિ પામી દીક્ષા કાજે, વીરજીતત્પર થાયે છે ચોસઠ ઈંદ્રો દેવ દેવી સહુ, ક્ષત્રિયકુંડે જાય રે છે સંયમ પાકનક મણિના કલશ અનુપમ, તીરથ જળ ભરી લાવે રે પ્રેમ કરી પ્રભુને નવરાવી, શણગાર સજાવે રે પસંયમ મા ચંદ્રપ્રભા શિબિકા અતિ સુંદર, સિંહાસન પધરાવ્યા રે સુર ઉપાડે મંગલ ગાવે, કસ નાથ વધાવે રે સંયમ ૭ દુંદુભી વાજે જય જય ગાજે, આવ્યા જ્ઞાન ઉદ્યાને રે ! પ્રભુ મુખ પદ્મ નિહાળી જન સહ, ધન ધનજીવ માને રે. સંયમ૧૮ શુભ મહતું અશકનીચે, આભૂષણ સવિ ત્યાગે રે લોચ કરે નમી સિદ્ધ ધરે વ્રત, મન:પર્યવ જ્ઞાન જાગેરે સંયમ લાલા ઇંદ્ર પ્રભુને ડાબે ખપે, દેવદૂષ્ય પધરાવે રે વંદન કરી નંદીશ્વર જઈ સુર, નિજ નિજ સ્થાનક જાવે રે | સંયમ ૧૦મે છેડી સહુ સંસાર સંબંધી, વીર બન્યા અણગારી રે વીતરાગી વીર ચરણે વંદન, યશોભદ્ર સુખકારી રે સંયમ | ૧૧ | Page #557 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫. શ્રી યશોભદ્રવિજયજીકૃત મહાવીરપ્રભુ પચકલ્યાણક પૂજા ૫૪૩ ૫ કાવ્ય ગા જસ્સાવયા૨ે તહ જમ્મુણમ્નિ, ચરિત્તનાણેસિવસુખકા લે મહંકરેજજાન્નુરજરČદ્રા, જએઉ સેાવીર-જિણિ દનાહ।।૧। ॥ મંત્ર:- આ હી શ્રી પરમપુરુષાય પરમેશ્વરાય જન્મ જરામૃત્યુનિવારણાય શ્રીમતે જિને દ્રાય, જલ' 1, ચ’દન' ૨, પુષ્પ’૩; ધૂપ' ૪, દીપ ૫, અક્ષત ૬, નૈવેધ ૭, લ* ૮, યજામહે સ્વાહા દીક્ષાકલ્યાણકે તૃતીય પૂજા સમાપ્ત ॥ શ્રી કેવલ જ્ઞાન કલ્યાણુક પૂન પ્રારંભ । ॥ દુહા ॥ વિહાર કરતાં વીરજી, છાડી સહુ સમુદાય ।। કુમાર ગામે આવિયા, બે ઘડી દિન દેખાય ॥ ૧ ॥ કાઉસ્સગ્ગ મુદ્રા ધારીને, જિનવર ઉભા જ્યાંય ॥ પીડા કરતા ગેાપને, હિર સમજાવે ત્યાંય ॥ ૨ ॥ ઉપસર્ગા પ્રભુને અતિ, સહાય થવાને કાજ સ્વામી સંગે વિહરવા, વિનતિ કરે સુરરાજ ॥ ૩ ॥ અન્ય બળે અરિહંત નવ, ચાહે કેવલજ્ઞાન !! એમ કહીને વિહરતા, અવનીપર ભગવાન ૫ ૪ ૫ ા ઢાળ ૧ ૫ u ન્હવણની પૂજા રે નિર્મલ આતમા રે-એ રાગ ૫ પ્રભુજી સીધાવ્યા રે, ક દળ જિતવા રે ! ટેક Page #558 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫૪૪ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છો વીરજી સીધાવ્યા રે, કર્મદળ જિતવારે સહેતા પરિસિહ અતિ દુઃખકાર, અભિગ્રડ ઘારે વિવિધ પ્રકાર છે કર્મ અપાવે રે સમ્યગ ભાવથી રે છે પ્રભુજી છે ૧ પીડા શૂળપાણિ લઈ લાગ, ડશઓ ચંડકોશીઓ નાગ ૫ નાગકુમારે રે પ્રભુજીને દૂભવ્યા રે પ્રભુજી છે ર ગોશાલો કટપૂતના ક્રૂર, વ્યંતરી શાલાર્યા મગરૂર છે સંગમ દેવે રે ઉપસર્ગો કર્યા રે છે પ્રભુ ! ૩ મનમાં આણી અતિશય કપ, કર્ણ ખીલા ઠેકે ગોપો નાદ કરતા રે ભૈરવ વન થયું રે પ્રભુજી ૪મા ચંદનબાળાને ભુવન, વહેરે બાકુળા ભજન | અભિગ્રડધારે રે અગણિત કષ્ટના રે એ પ્રભુજી છે ૫ છે ષમાસી | પંચઉણુ ષમાસી, નવ ચોમાસી બે ત્રણ માસી બે અઢી માસી રેષડુ બે માસી કરી રે પ્રભુજી છે ૬બે દોઢ માસી દ્વાદશ માસ, હેતેર કીધાં છે અર્ધમાસ છે. દ્વાદશ કીધારે અઠમ તપ ભલાં રે પ્રભુજી | ૭ | છઠ તપ બસે ઓગણત્રીસ, દ ચાર દશ દિન ત્રિભુવન ઈશ પ્રતિમા ધારે ભદ્રાદિક તણું પ્રભુજી ને ૮ પારણું ત્રણસેં ઓગણપચાસ, તપોઆ તપ ધમ ધરી ઉલ્લાસ | જલ વિણ કીધાં રે પ્રભુએ તપ સહુ રે પ્રભુજી ! ૯ છે પ્રભુએ પારણાં કોઈ Page #559 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પં. શ્રી યશોભદ્રવિજ્યજી મહાવીર પ્રભુ પચકલ્યાણક પૂજા પ૪૫ જયાંય, કરતા પંચ દિવ્ય સુર ત્યાંય છે જગ ઉપકારી રે જગમાં વિહર્યા રે પ્રભુજી એ ૧૦ | વિર્યા વર્ષ તે સાડાબાર, યશોભદ્ર જીવન આધાર ૫ ધીરજ ધારી રે કર્મ વિદાદિયાં રે પ્રભુજી ૧૧ ! દુહા | આઠે પ્રવચન પાળતા. શુ ચારિત્ર અપાર છે પંચ મહાવ્રત ધારતા, વીર પ્રભુ અણુગાર ૫ ૧છે નિરાશ્રય નિર્ભય સદા. નિસ્નેહી નિગ્રંથ છે. નિર્લેપી નિર્મલ અચલ. વલી નવિચઉ પ્રતિબંધ સારા ૫ લાખ લાખ દીવડા–એ રાગ છે ઢોળ ૨ લાખ લાખ કર્મોની ફોજને વિદારતા, રાગદ્વેષ દૂર કરનાર, વીતરાગી વીર જિન પૂજીએ એ મમતાન ઘારતા, સમતા સેહાવતા, ચારિત્ર ગુણભંડારવીગાના નિરાલંબને પંચ ઈન્દ્રિયને વશ કરે સમરથ સૂર્ય સમા તેજસ્વી અધ દહે. નિંદ શયન ત્યજનાર છે વી. મારા શાંતિ ક્ષમા જ્ઞાન દર્શનમાં રમે, આર્જવ માર્દવ નિર્લોભતા ગમે છે સાધ્ય પદે રમનાર છે વીવે છે ૩ વૈશાખ સુદ દશમીને મધ્યાહુને. સપક શ્રેણું ચઢી શુકલધ્યાને રે ઘનઘાતી કીધાં સંહાર છે વી૩ શાલ વૃક્ષ નીચે સુશોભિત અવસરે, Jain Educatiu Ynternational Page #560 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫૪૬ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છો કેવળજ્ઞાન અણમૂલું પ્રભુ વરે છે વરત્યો ત્યાં જય જયકાર છે છે. વી. ૫૪મા લોક અલેકના ભાવો જાણે બધા, સમવસરણમાં દીધી જ્યાં દેશના નિષ્ફળ જાય તેણીવાર આવી ૫ | નયરી અપાપા મહાસેન વનમાં, સમવસરણ સુર રચતા ઉમંગમાં ત્રણ ગઢ ચઉ ચઉ દ્વાર ! વી૬ રત્નસિંહાસને જિનજી બિરાજતા, માલકેશ રાગમાં દેશના ત્યાં આપતા વાણુ યોજન વિરતારા વી. ગા ગૌતમ આદિના સંશય ટાલીયા, ચારિત્ર દઈ ગણધર પદેથાપિયા છે સમજાવ્ય સ્યાદ્વાદ સારા વોર૦ ૮ સ્થાપી ચતુર્વિધ સંધ તેણે સમે, સુરનર તિર્યંચ સર્વસુખમાં રમે છે ઉત્સવ રંગ અપાર છે વી ૯ શાસન સ્વામી દેવદે સોહવતા, યશોભદ્ર અરિહંત ગુણ ગાવતા, ભવ ભય ભંજનહાર છે વી| ૧૦ | કાવ્યું છે જસ્સાવયારે તહજમ્મણમ્મિ, ચરિત્તનાણેસિવસુફખકાલે મહંકરેજજડસુરસુરઇદા, જે એઉસવીર-જિણિંદનાહાના છે મંત્ર-આ હો શ્રી પરમપુરૂષાય પરમેશ્વરાય જન્મજરામૃત્યુનિવારણય શ્રીમતી જિનેંદ્રિાય, જલંધ, ચંદનં ૨, પુષ્પ ૩, ધૂપ, દીપ, પ, અક્ષત નૈવેદ્ય છે, ફલં ૮, યજામહે રવાહા ઇતિ કેવળજ્ઞાન કલ્યાણુકે ચતુર્થ પૂજા સમાપ્ત . ૧ Page #561 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પં શ્રી યશોભદ્રવિજ્યજી મહાવીર પ્રભુ પંચકલ્યાણક પૂજા ૫૪૭ છે નિર્વાણુકલ્યાણક પ્રારંભ | | દુહા છે. તીર્થકર જિન કેવલી, ચિત્રીસ અતિશયવંત છે પ્રેમ થકી પૂજો ભવિ, સિદ્ધ બુદ્ધ ભગવંત છે ૧ ચાર અતિશય જન્મથી, કેવળી થયે અગિયાર છે નવ દશ અતિશય સુરકરે, અદ્દભુત ગુણ ભંડાર ારા ૫ ઢાળ ૧ - કે કેરપો સંસારમાં–એ રાગ છે આનંદકારી અરિહંતજી રે, ચોવીશમા જિનરાજ છે પરમાનંદી પરમાતમા રે, શાસનના શિરતાજ છે અને છે ૧. નિર્મલ નિરગી તન અતિ રે, શ્વાસે સુગંધ અપાર છે માંસ રુધિર અતિ ઉજળું રે, દેખે ન કેઈ આહાર છે આ છે ર છે જન–ગામી વાણી વદે રે, પાંત્રીશ ગુણયુત્ત સારા તાપ ત્રિવિધ નડે નહીરે, પાંચશે કેશ વિસ્તાર છે આ છે ૩. ધર્મચક્ર ધ્વજ ચામરે રે સિંહાસન ત્રણ છત્ર ! કનક કમલ પ્રભુ પગ ઠવે રે, મંદ પવન સર્વત્ર છે આ વરસે ફુલ સુગંધ-જરે, ઋતુ અનુકૂલ થાય છે નખ કેશ વધતા નહીં રે, સુર કેડી સેવે સદાય આ૦ | ૫ | ચાર મુખે દીયે દેશના રે, Page #562 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૪૮ વિવિધ પૂજાસ’ગ્રહ ભાગ છો ચેાત્રીશ અતિશયવંત ! વિડરતા અર્થાન પર રે, કરે ઉદ્ઘાર અનત ।। આ॰ !! ૬ા માત પિતા પ્રસનચંદ્રજી રે, દશાણું આ કુમાર ।। શાલિભદ્ર ધનશેઠજી રે, શ્રેણિક મેઘકુમાર ॥ આ॰ાળા ચંદનબાલા ને મૃગાવી રે, સુજયેષ્ઠા સન્નાર ! નર નારી એમ તારિયા રે, જિનવર પરમ ઉદાર ! આ ૫૮૫ ચૌદ સસ સાધુ થયા રે. ગણધર છે. અગિયાર ૫ છત્તીસ સસ તે સાધવી રે. કેવી સાતમે સાર !! આ ૯ !! અધિજ્ઞાની તેરસે રે, વાદી ચઉ શત સાચા વૈક્રિયલબ્ધિ મુનિ સાતસે', મન:પર્યવ શત પાંચ !! આવ્યા૧ના નવ સહસ દોઢ લાખ છે રે, શ્રાવક શુદ્ધાચાર !! સહસ અઢાર ત્રણ લાખના ૐ, શ્રાવિકા પરિવાર ।। આ॰૧૧૫ ચઉદસ પૂરવી ત્રણસે રે, સુર નરનારી વિશેષ ! અધમ ઉડ્ડારણ નાથજી રે, વિચરે દેશ વિદેશ ।। આ॰ ૧૨ !! ચંપા ભકિા ને મિથિલા ૐ, વૈશાલી પુર વાસ રાજગૃહી આદિ પુરી રે, સ્વામી રઘા ચામાસ !! આ૦ ૧૧૩ । પ્રભુજી આવ્યા. પાવાપુરી રે, ચરમ ચેકમાસા કાજ ! યશોભદ્ર વીર દિયે રે, જીવન જિનરાજ ! આ ॥ ૧૮ ॥ Page #563 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પં.શ્રી યશભડવિજ્યજી મહાવીર પ્રભુ ચકલ્યાણક પૂજા ૫૪૯ છે દુહા ! કાર્તિકમાસ અમાવસી. રજની સ્વાતિ ચંદ સેલ પ્રહર દેઈ દેશના, શ્રી મહાવીર જિષ્ણુદ ૧ છઠ તપશાલી નાથજી, સુરવંદિત જગભાણ છે પૂરણ પરમાનંદ યુત, પામ્યા પદ નિવોણ . ભાવ દીપક જાતા થકાં. દીવડા કરતા રાય છે સુર સહુ નિજ કરણી કરે, જય જય વનિ થાય છે ૩ છે દાઢાદિક લઈ ને રચે, રત્ન થુભ મનોહાર છે નંદીશ્વર ઉત્સવ કરે, કલ્યાણક સુખકાર ૪૫ !! ઢાળ-૨ . (રાગ-ભરવી) જય મહાવીર જગત ઉપકારી છે એ ટેક ત્રિભુવન નાયક તીર્થંકર પ્રભુ, તાર્યા કંઈ નરનારી છે જયારે સિદ્ધ બુદ્ધ મુક્તાત્મા સ્વામી, આત્માનંદી આતમરામી ચેત્રીશ અતિશયધારી છે જય૦ | ૧ | પૂર્ણ પુરૂષ પરમાતમ દેવા, સુર નર ઇંદ કરે નિત સેવા જિનવર જ્યોતિધારી છે જય૦ છે અજર અમર પ્રભુ નાથ નિરંજન, કર્મ અનંતા કરે નિકંદન | સકલ જંતુ હિતકારી છે. જય૦ | ૩ | અલ અસંગ વળી અવિનાશી, કેવલી લોકાલોક પ્રકાશી ! અદૂભુત આનંદકારી Page #564 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પપ૦ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ છો છે. જય૦ છે જ . મહા ગાપ મહામાહણ સ્વામી, દોષ અઢાર રહિત નિષ્કામી છે ગુણ અનંતા ધારી છે જ્ય. | પા દ્રવ્ય ગુણ પર્યાયને જાણે, સહજાનંદ સમાધિ માણે અક્ષય પદ દાતારી છે જ્ય૦ છે ૬ બે વર્ષ બહોતેર કે આયુ, પૂરણ પુન્યથકી સહાયું આપ વર્યા શિવનારી છે. જય૦ | ૭ | ગૌતમ દૂર હતો તે ટાણે, સુણી નિર્વાણ વિષાદ તે આણે છે શેક કરે બહુ ભારી છે જય૦ ૮ શેક કરંતા સમતા ધારે, કેવલજ્ઞાન થયું તે વારે ઉત્સવ શેભાન્યારી છે જય૦ ૯ પારસનાથને વીર જિનેશ્વર, વરસ અઢીસેં કેસ અંતર, શાસનના સુખકારી છે જય૦ છે ૧૦ | પંચકલ્યાણક ઉત્સવ કરિયે, પૂજન કરતાં ભવ દુખ હરિયે, મૂરતિ મંગલકારી છે જય૦ ૧૧ છે પૂજા કરતા ભાવના ભાવે, ઘર ઘર આનંદ મંગલ ગાવો છે ગાવ જિનવર જયકારી છે જય૦ કે ૧૨ | તીર્થોદ્વારક નેમિસૂરીશ્વર, સૂરિ વિજ્ઞાન ને કસ્તુર ગુરુવર છે યશોભદ્ર જાઉં વારી છે જય૦ છે ૧૩ છે કાવ્યું છે જસ્સાવયારે તહ જમ્મણમિ, ચરિત્તનાણે સિવસુફખકાલે મહેકરેજજડસુરસુરઈદાજએઉ વીર-જિણિંદનાહોલ Page #565 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પં. શ્રી યશોભદ્રવિજ્યજીકૃત મહાવીર પ્રભુ પંચકલ્યાણક પૂજા પણ મંત્રઃ- હી શ્રી પરમપુરૂષાય પરમેવશય, જન્મજ - મયુનિવારણાય, શ્રીમતે જિનેંદ્રિાય જલં ૧, ચંદન ૨, પુષ્પ ૩, ધૂપં , દીપંપ, અક્ષત ૬, નૈવેદ્ય ૭, ફલં ૮, યજામહે સ્વાહા ! શ્રી નિર્વાણકલ્યાણકે પંચમપૂજા સમાપ્ત છે છે જિર્ણોદા યાર મુણિંદ પાર–એ રાગ છે આજ મેં તે ગાયા, મહાવીર જિનારાયા (૨) ચોવીસમા અરિહંત, વીર જિનેશ્વર ગાયા. (ટેક) ત્રિશલાનંદન, ભવદુઃખભંજન, ભવદુઃખભંજન છે સિદ્ધ બુદ્ધ ભગવંત, વીર જિનેશ્વર ગાયા છે વીર . ૧. તપગચ્છદીવો સિંહસૂરીશ્વર સત્યવિજય ગણિરાજ છે વીર૫ મણિ બુદ્ધિ વૃદ્ધિ મુનિરાયા, સંવેગી શિરતાજ વીર૫ ૨. તેહની પાટે વીરશાસનમાં, સૂરિજી જગતપ્ર સિદ્ધ વીરો ષડ્રદર્શનમાં જ્ઞાની અનુપમ, બેધ્યા નૃપ બહુવિધ વીરબા પક સિંહ સમ શુરા તીર્થોદ્ધારક, સૂરિસમ્રાટ કહાય છે વીરો બાલ બ્રહ્મચારી પ્રખર પ્રતાપી, વિજય નેમિસૂરિરાય છે વીર૫૪ વિજય વિજ્ઞાન સૂરિ તલ પટધર, ગુણગણના ભંડાર છે વીર સંયમ દાતા છે સૂરિરાયા, મુજ આતમના ઉદ્ધાર | વીર પાા તેહના પટધર શાસ્ત્ર Page #566 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પર વિવિધ પ્રજાસમહુ ભાગ છો પ્રવીણ છે, કસ્તુરસૂરિ ગુરુરાજ ! વીર॰ મન વચ કાર્ય પાવનકારક, વ્રતદાતા સુરિરાજ ાવીરનાદા બેટાદ નગરે રમ્ય મનાહર, ત્રણ ચૈત્યા સાહાય ! વીરા વિક્રમ દાય સહસ ને છમાં, ચામાસું ત્યાં થાય ! વીરા ૭૫ શિષ્ય શુભ કરવિજય આગ્રહથી, પૂર્જા રચી શ્રીકાર ! વી॰ u ભગવતીસૂત્રના યાગને કરતા, ગુરુ નિશ્રા સુખકાર વીર૦ ૫૮૫ યશેાભદ્ર વિજયે જિન ગાયા, સધ સકલ હરખાય ાવીર ા મહાવીર પંચકલ્યાણક પૂજતાં; ઘર ઘર મંગળ થાય ! વીર॰ ઘા Ce arid ૯ do n અમારું. નવું પ્રકાશન શ્રી જિનેન્દ્ર દન ચેાવીશી તથા અનાનુપૂર્વી ( આવૃત્તિ અગિયારમી ) સ’પૂ. પશ્કિર સાથેના ચેાવીશ ભગવાન-તથા ગૌતમસ્વામી, સિદ્ધચă, વીશસ્થાનક, ઘંટાકણું, માણિભદ્ર, પદ્માવતીદેવી, ચક્રેશ્વરીદેવી, અંબિકાદેવી તથા શત્રુજયાદિ તીર્થા સાથે ૪૪ પૂણ રંગી ચિત્રો સાથે ભારે આ પેપર ઉપર સુઘડ છપાઈ સાથે પ્લાસ્ટીક કવર સાથે કી. રૂા. ૭-૦૦ વધુ લેનારને ચગ્ય કમિશન આપવામાં આવશે. હૈ. જૈન પ્રકાશન મંદિર ૩૦૬/૪, દાશીવાડાની પાળ, અમદાવાદ-૩૮૦ ૦૦૧ - a Qav d) 20 bad ave Page #567 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમે મુનિરાજ શ્રી હંસવિજ્યજીત ગિરનારમડન શ્રી નેમિનાથજીકી ૧૦૮ પ્રકારી પૂજા | દુહા છે શ્રી ચંદ્રપ્રભ જિન નમું, ઉપગારી અરિહંત પ્રભાસકે તીરથ કીયા, સમવસરી ભગવંત. છે લે છે વિજયાનંદ સૂરિ નમું, નમું ગુરૂ અતિ ગુણવાન, શ્રીયુત લક્ષ્મીવિજય કે, જિમ આવે શુભ શાન. ર છે જિનવર વાણી ભારતી, મનકી પુરે આશ; અરિહંત મુખ કમલે વસે, પેંતીસ ગુણ હે તાસ. છે છે જાસ પરમ પરતાપસે, જિનશાસન જયકાર; વર્તી રહી કલિકાલમેં, કેઈ ન રેકણહાર. | ૪ | દેવ ગુરુ અરૂ સરસ્વતી, ત્રિવેણી તુલ્ય તીન; દિલ દરિયામેં ધારકે, મીન પરે હો લીન. | ૫ | Fo? Private & Personal use only Page #568 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - પપ૪ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમે શ્રી ગિરનાર ગિરીદકે, મંડન નેમિનાથ, પૂજા અનેકી રચું, તરકે ભવપાર. . ૬ નવ કલસે અભિષેક નવ, કરના બારાં વાર; અષ્ટોત્તર શત ઈણ વિધે, પૂજન કે પરકાર. . ૭ પ્રતિપૂજા ફલ કુલસેં, ભરકે સુંદર કાલ; વસ્તુ વિવિધસેં પૂજિયે, ટરે દુ:ખજંજાલ. ૫ ૮ છે ચ્યવન જન્મ દીક્ષા અરૂ, જ્ઞાન મેક્ષ મહકાર; ઇંદ્રાદિક બહુ દેવને, યિા સફળ અવતાર. | ૯ | || અથ પ્રથમ પૂજા | | દુહા છે ધનેશ્વરી સૂરિ રાજકા, એસા હે ફરમાન; નેમિનાથ નિર્વાણુઓં, વર્ષ સહસ દે માન. મે ૧ છે થ્વીત ગયે બ્રાઁદ્રકા નેમિ જિન બિંબ સાર; રત્ન શેઠ પધરાયકે, ઉતર ગયા ભવ પાર. ૨છે મુખ્ય મંદિરે બિંબસે, દિવસ છે વર્તમાન પૂબે પ્રણ પ્રેમસેં, કરકે પ્રભુ ગુણ ગાન. ૩ છે ૧ મહેસવ. ૨ બે હજાર વર્ષ વ્યતીત થયે. Page #569 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી હંસવિજયજીકૃત ગિરનારમંડનની ૧૦૮ પ્રકારી પૂજા પપપ છે રાગ કાફી હેરી છે તેમ નિરંજન ધ્યાવરે યહ ચાલો ગિરનાર ગિરિપર પૂજો રે, શ્રીનેમિ જિર્ણોદા પગિર એ આંકણું | શિવાદેવી સુત જગત શુભંકર, કલ્યાણ વલ્લીકા કંદારે શ્રીટ છે ૧ | સમુદ્ર વિજય કુલ કમલ વિકાસન, કારણ જૈસા દિકુંદારે, શ્રી ૨ | શંખ લંછન શેભે સાથલમેં, શંખ ધ્વનિ દે આણંદારે શ્રી ૩ શાંત વદન શીતલતા અર્પ, જેસે ગગનમેં ચંદારે. છે શ્રી ૪ બાલ બ્રહ્મચારી દેવ હે ચંગા, કામી દેવ સબ ગંદારે છે શ્રી | ૫ | શ્યામ વરણ છબી લાગત પ્યારી,સે તમે ભવિ બંદારે શ્રી બાદો આતમ લક્ષ્મી હસપરે લહા, ટારે ભવો ભવ ફંદારે. ૫ શ્રી || ૭ | | હેઈ આનંદ બહારરે, પ્રભુ બેઠે મગનમે યહ ચાલ છે અરિષ્ઠ નેમિ ભગવાનકી, પૂજા વિધિસૅ કરની. છે એ અંચલી છે પૃથ્વી તથા ઉપકરણુકી શુદ્ધિ, સ્થિતિ શુદ્ધિ કરી સારરે. એ પૂજા | ૧ | મન વચ કાર્ય વસ્ત્રકી શુદ્ધિ, સદા હૃદયમેં ધારરે. છે પૂજા ૨જન તત્ત્વાદર્શ ગ્રંથમેં ગાવે, શુદ્ધિ સાત પ્રકારરે. પૂજા ૩ વિજ્યાનંદ સૂરીશ્વર સ્વામી, આત્મારામ અણુગારરે. ને પૂજા [૪ જેસલમેરકે મંદિર બાહર, ચેકીયાં હે સપ્રણાલરે. છે પૂજા | ૫ | અસી પથ્થરકી ચોકીપર કરે, સ્નાન Page #570 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫૫૬ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમે શ્રદ્ધાળુ ઉદાર છે. પૂજા | ૬ પ્રક્ષાલ જલકે શુષ્ક જગમેં, છંટકાવે સાગારરે. પૂજા ૭ ઈસ વિધ પૂજાસું તર જાવે, હંસ પરે નર નારરે. પૂજા | ૮ ! છે કાવ્ય તેટક વૃત, કમલેદરકેમલ પાદ તલ, ગણના પરિવર્જિત બાહુબલં; પ્રણમામિ જગત્રય ધિકરગિરનાર વિભૂષણનેમિ જિન ૧ છે મંત્ર -એ હી શ્રી પરમપુરૂષાય પરમેશ્વરાય જન્મજવામૃત્યુ નિવારણાર્ય શ્રી ગિરનાર ગિરિ વિભૂષણાય, શ્રી નેમિ જિનાય, જલાદિકં યજામહે સ્વાહા છે છે અથ દ્વિતીય પૂજા માલતી ફૂલ મનેહરુ, રેવત પરવત જેહ, ભૂમિ ભામિની મસ્તકે, ધમ્મિલ સમ હૈ તેહ. મેં ૧૫ મેધ ઘટા સમ શૈલકે, દેખ ઠૌર પર ઠેર; ક્લા કરી કેકારવે, ઠમ ઠમ નાચત મોર. | ૨ | ક્રીડા કંદુક સારીખા, શિવ નારીકા સાર; નેમિ ચૈત્યકે અગ્રમેં, શોભે કલસ અપાર. B ૩ છે ભીમસેન અતિ પાતકી, માત તાત હણનાર; સાવથ્થી નગરી ધણી, ચાર ચાર ઘાકાર. ૫ ૪ ચાર વર્ષ સેવા કરી, નેમિનાથકી સાર; શ્રી ગિરનારકે ઉપરે, મેક્ષ ગયા અનગાર. છે ૫ છે For Privateersonal Use Only Page #571 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રીહુ સવિજયકૃત ગિરનારમ`ડનની ૧૦૮ પ્રકારી પૂજા ૫૫૭ ા વારી વારી જાવું, શ્રીધનાથકા મ`ડપ ૫ યહું ચાલ ॥ વારી વારી જાઉં, શ્રી નેમિનાથકી પૂજાસે ખુશ ખુશ ખન જાવું, ॥ એ આંકણી ॥ અમરી વાણી ખેાલતે, બુદ્ધિક મુદ્ધિકે ભંડાર; ખાલપણમેં મિત્રો કે સંગ, રમતે નૈમિ કુમાર. ॥ વાના એક દિન આયુધ-શાલામે' જા,કીયા ધનુષ્ય ટંકાર, શંખ ચક્ર આર ગદા ગાવિંદકી,નિરખે વાર વાર ઘવાનારા આયુદ્ધ રક્ષક કહે નેમજી, કૃષ્ણતાં એ કામ; ચક્રાદ્ધિ ચલાનેમે કાઇ, એર ન ધાલે હામ. ાવાના કુમાલ ચાક પર ચક્ર ધીરાયા, શંખ અન્નયા ોર, ધરા ધડધડી લાક ચમકીયે, કરને લાગે સેાર. ાવાનાજા મેારારિ મન ચિંતવે અસા, યહ કયા હુવા ઉતપાત; હંસ કહે ધીરજ ધારણસે,હાવે સબ સુખ શાનાવાળા કેસરીયાં ચાસુ, પ્રીત કરીને સાચા ભાવશું-એ દેશી u નેમિ જિન કેરી પૂજા કરો રે સાચા ભાવસે, નેમિ ॥ એ આંકણી ! હાકે શ્રાવક અંગ સફા કર, કંબલ પહેરે સાફ, ટુંકી કાઢી કબલકા હૈ, ગુના ન હોગા માફ રે ! નેના૧૫ ગિલ્લે પાંવમેં લગે તેા હાવે, જલદી જીવ વિનાશ; આચાર ઉપદેશકા ફરમાના, મહા પાપ હૈ તાસરે Page #572 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫૫૮ વિવિધ પૂજા ગ્રહ ભાગ સાતમા “નેનારા જિન આણા સમ તિલક ભાલમે; કરે શિખરબંધ સાર;આઠ પુડા મુખ કેાસકા બાંધે, લાગે ન થુંક લગાર રે ! નેમિ॰ llા અંગ અગ્ર ઔર ભાવ ભેદસે, પૂજા કરે નરનાર; હંસ પરે વાહ ભાગ્યશાલી ઝટ, ઉતરેંગે ભવપાર રે ।। નેમિના ૪ ૫ # કાવ્ય ! તેાટક વ્રત ડા કમલેાદર કોમલ પાદ તલ, ગણના પરિવતિ બાહુબલ; પ્રણમામિ જગત્પ્રય ખેત્રિકર', ગિરનાર વિભૂષણ–નેમિ જિન uîl ॥ મંત્ર ! આ હી શ્રી પદ્મપુરૂષાય, પરમેન્ધાય જન્મજામૃત્યુનિવારણાર્ય શ્રી ગિરનાર ગિરિ વિભૂષણાય, શ્રી નેમિ જિનાય, જલાદિક યજામહે સ્વાહા । ॥ અથ તૃતીય પૂજા ॥ "દુહા ॥ સમ શે।ભે ગિરનાર: રક્ષા કારણુ રાખડી, つ ' સ્વર્ણ કલશ હૈ બીચમે, નીલ વૃક્ષકી લાર. ॥ ૧ ॥ આંબા તારણુ બદ્દહે, કદલી ફલકા સ્થાન; નરનારીકે ગીતસે, હમેશ ઉત્સવ વાન. ॥ ૨ ॥ રાત્રે ઔષધિ દીપ હું, દિવસમે હૈ રદિન નિ; કદલી દલ ધ્વજ પટસે, કાટી–ધ્વજ પદ લિન. II ૩ ।। પીડિત દારિદ્ર દુ:ખસે, ક્ષત્રિય અક્ચ; રૈવત પર જ તપ કરે, કાનક દુ:ખ ૬૬. ॥ ૪ ॥ ૧ કેશ. ૨ સૂર્ય. ૩ કેલકેપત્તે. ૪ ક્રોડપતિ, Page #573 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી હંસવિજયજીકૃત ગિરનાર મંડનની ૧૦૮ પ્રકારી પૂજા ૫૫૦ પારસમણિ દે અંબિકા, મનમેં હે પરસન્ન અશોકચંદ્ર અવનીપતિ, હુવા પાયકે ધન્ન છે ૫ છે સગુણી સંધપતિ બની, આયા ગઢ ગિરનાર; દીક્ષા શિક્ષા ધ્યાનસેં, પાયા મેક્ષ ઉદાર, ૫ ૬ છે વારી જાવુરે સાંવરીયા, તોપે વારણા રે–એ દેશી પૂજા નેમિનાથ જિનવરકી, દિલમેં ધારનારે. (૨) છે એ આંકણી સુગુણ સેભાગી સાહસી શુરા, સબી વાતમેં નેમિ હે પુરા, વનમાલી કરે મનમેં અસી વિચારનારે (૨) . પૂજા છે ૧ / મુજસેં યહ બલવંત હે ભારી, બલભદ્ર આગે બેલે, મુરારિ, રાજ્ય હમારા લેગા કંસા નિવારનારે (૨) છે પૂજાવ ! ૨ ઈતનેમેં આયે ગુણ ખાના, હાથ પસારા સારંગ પાણી; બેલે પરીક્ષા કરીએ, કિસકા હારનારે. (૨) પૂજા | ૩ | કચ્ચી કણ યર કંબીકે સમ, નેમિને હાથ ફિરાયા એકદમ, ક્યિા સ્વામીને, અપના હાથપસારનારે(૨)પૂજા ૪ હરિ પરે પહરિ લિપટ ગયે ભારી, હિદોલે હોચે ગિરધારી. વિઠ્ઠલજી કહે યહ બ્રહ્મચારી, હંસ સમ તારનારે (૨) છેપૂજા | ૫ છે ૧ કૃષ્ણ ૨ વિષ્ણુ. ૩ કાચી કણેરકી લતા. ૪ વાંકરે. ૫ વિષ્ણુ ૬ કુષ્ણ- ૭ શ્રીકૃષ્ણ Page #574 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫૬૦ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમે છે રાગ ચલત છે | રાખુંરે હમારા ઘટમેં, જિનરાજ નામ તેરારે-એ રાહ પ્રભુ અંગપૂજા કીજે, નેમિનાથ જિનવર કેરીરે. પ્રભુ. છે એ આંકણી છે ગીતાર્થ ગુરૂ ફરમાવે, નિર્માલ્ય વોહ થાવે; સંધાચાર વૃત્તિ ગાવે, પ્રભુ અંગ પૂજા કીજે ૧૫ જિન બિંબ અર્પિત ખાસી, વસ્તુ જે હાય વિનાસી: પુષ્પાદિ જેહ વાસીરે, પ્રભુ અંગ પૂજા કીજે. પરા નિર્માલ્ય ચીજ સારી, મેર પીછી મેં ઉતારી, કરે સ્નાત્રકી તૈયારીરે, પ્રભુ અંગ પૂજા કીજે ૩n કુસુમાંજલી ચઢાવે, સબી કલસકો મજાવે પંચામૃત ભરાવેરે, પ્રભુ અંગ પૂજા કીજે, ૪ અભિષેક સ્વચ્છ કરાવે, સુર રાજ જેમ ભાવે, નિજ હંસ ઉજજવલ બનાવે, પ્રભુ અંગ પૂજા કીજે પા ( કાવ્યું છે તોટક વૃત છે કમલેદાર કમલ પાદ તલ, ગણના પરિવજિત બાહુબલ, પ્રણમામિ જગત્રય બધિર, ગિરનાર વિભૂષણ-નેમિ જિન ના મંત્રઃ એ હો શ્રી પરમપુરૂષાય પરમેશ્વરરાય જન્મજશેમૃત્યુ નિવારણાય છે. ગિરનાર ગિરિ વિભૂષણાય. શ્રી નેમિ જિનાય, જલાદિક યજામહે સ્વાહા ! Page #575 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી હંસવિજ્યજીકૃત ગિરનારમંડનની ૧૦૮ પ્રકારી પૂજા પ૬૧ . . એથે ચતુથી પૂજા છે દુહા રોહણ મે મહિપ્રકી, સંપતકા ઘરનાર; વિવિધ પત્ર ફલ ફૂલસે, શોભત હે ગિરનાર. ૫ ૧ | નિર્ઝરણ કે નીરસેં, હિંમેશ હે વાચાલ; શેષનાગ સમ નહિ, વહતે પાની ખાલ. ( ર છે એસા ઉત્તમ તીર્થંકા; દેખે ભરત ભૂપાલ; વાસ કરાવે સંધકા, કર ઉપવાસ સકાલ ! ૩ ! | | રાગ જગલે છે અબ યે ડાંગરીયાં હે જિસુંદજી અબ એ ચાલ છે પૂછયે નેમિકુમાર, ભવિક જન પૂછવ ભવોદધિ પાર ઉતાર. ભવિકટ છે એ આંકણી. છે બાલ બ્રહ્મચારી બલવંત એ, એ પરણવું એક નાર; તો બલ હીન હો કછુ ઇનકા કૃષ્ણજી કરે વિચાર; પૂળાના વિકલજીને ગોપી ગણુકો, કહાવિવાહ સ્વીકાર, નેમિકુમારકો મનવા દો તુમ, કર સ્ત્રી ચરિત્ર ઉદાર ૧ પૂ રા જલક્રીડા કરકે સબ રાણીયાં, ખડી હે ઘેરા ડાર, પરણી દેવરીયા દેરાણી કે, દિખા હમકો દિદાર પૂછવાયા ૧ પર્વત. ૨ કૃષ્ણ Page #576 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પર વિવિધ પૂજાસ'ગ્રહ ભાગ સાતમાં એક ચક્રસે રથ નહી ચલતા, તૈસે યહ સંસાર; નિર વહનેકા નારી વિના કહેા, દેવર કાણુ પ્રકારાપૂના૪૫ નારી રત્નકી ખાણુ સમી હૈ, તીર્થંકર ગણુધાર; ચક્રી સંત મહંત સખીકા, ઇસમેં હૈ અવતાર પૂબાપા ત્યાદિક ભાભી ભાષણસે, મુહ મલકાયા લગાર; પરણે ગૈ યહ હંસ ગામિની, ફેલા દિયા દરબાર પૂ॰ ॥૬॥ 11 મલીહારી, મલીહારી, બલીહારી । યહુ ચાલ ! તિકારી હિતકારો હિતકારી, જગનાથ પૂત્ર પ્યારી, રામપસેણી સૂત્રે સૂર્યભ સાખીયેાજી !! હિતકારી ! ૫ એ આંકણી । કામલ અંગ લુહણે સારે, મેલ ન હોય લગારે, ધૂપિત કરે સુગંધકારી, જગનાથ પૂજા પ્યારી ૫૧॥ ચંદન કેસર કેરી, પૂજા તેા હાત ભલેરી, પણ જો રરેલેકી ન હેાય ધારી, જગનાથ પુખ્ત પ્યારી ારા હીરા માણેકકી અગી, નીલમસે' લાગે ચંગી, પંચવી મુગટ મનેાહારી, જગનાથ પૂત્ર પ્યારી પ્રકા મેાર્તિકે તુરે લટકે, દર્શોનસેં મન નહી ભટકે, છટકે વિષય વાસના સારો, જગનાથ પૂજા પ્યારી. ૫૪૫ કલગીકી હું છમ સુંદર, પૂજત હે દેવ પુરંદર, હંસ સમ ઉતરે ભવપારી, જગનાથ પૂજા પ્યારી. !પા ૧ લેાજાઈ. ૨ કેસરક! રેલ! ઉતરને ન પાવે. Page #577 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી હરવિજયજીત ગિરનારમંડનની ૧૦૮ પ્રકારી પૂજા ૫૬૩ કાવ્યં તેટક વૃત્ત. કમલેદાર કોમલ પાદ તલ, ગણના પરિવજિત બાહુબલ, પ્રણમામિ જગત્રય બેધિકરં ગિરનાર વિભૂષણ-નેમિ જિનં૧ આ મંત્ર એ શ્રી પરમપુરૂષાય, પરમેશ્વરરાય જન્મજરા મૃત્યુ નિવારણ્ય, શ્રી ગિરનાર ગિરિ વિભુષણાય, શ્રી નેમિ જિનાય, જલાદિકં યજામહે સ્વાહા છે છે અથ પંચમી પૂજા | ભરતરાય નિજ ભાવસૅ, શત્રુંજય સમ સાર; સર્વ સંધકે સાથ મેં, પૂજે શ્રી ગિરનાર છે ૧છે. શક્તિસિંહ રાજા સબલ, ભરતનાથ કે સાથ, સંધ જિમાવે ગિરિ તટે, તરણેકે ભવ પાથ રે ૨ દુર્ગમ રૈવત જાણુકે, પાવડિયાં ચઉ પાસ ચક્રી યક્ષ હજારસેં, નિપજાવે ધરિ ખાસ. ૩ ! થઈ પ્રેમ વસ પાતલીઆ એ ચાલ ! શ્રી નેમિનાથ સાંવરીયા, રાજુલ પરણવા ચલીયારે શ્રી છે એ આંકણી ! સોલ હજાર રાજા સંગ સ્વારી, ચઢી અતિ મને હારી; હરખે બલભદ્ર મોરારિ, રાજુલા પરણવા ચલીયારે. ૧ ડંકા નિસાન રસાલાકે સંગ, પાયદળ ધરી રંગ; તાલબંધ પાય ઘરે ચંગ, રાજુલ પરણવા ચલીયારે. | ૨ | લાખ બેયાલીસ મયગલ માતા, ૧ તલેટી Page #578 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમે મલપતા લડે સુખ શાતા; રથ વાજીંત્ર નાદ વિખ્યાતા, રાજુલ પરણવા ચલીયારે. ૫ ૩ પોઠી ચાલિ પીતાંબર પેહરા, ઝરકસી જામા ઘેરા, શણગાર સજી ધરા શેહરા, રાજુલ પરણવા ચલીયારે. ૪ના વરઘોડે ચઢીયે વર રાજા, પુન્ય પ્રબલ હે તાજા; આયે ઉગ્રસેન દરવાજા, રાજુલા પરણવા ચલીયારે. ૫હંસ ગતિગામી વર પામી, રાજુલ ખડી શિરનામી; હરખે કહે નહી કુછ ખામી, રાજુલ પરણવા ચલીયારે. ૬ો જોવો જાવો નેમિ પિયા થારી ગતિ જાનીએ દેશી નેમિ જિનવરકી પૂજા, કરે પુન્યશાલીરે એ અંચલી જ્ઞાતા સૂત્ર રચે અંગ, ગણધર ઘરી રંગ, સુધરમાં વાણી પાણી; પાપ દે પખાલી રે નેમિછેલા પાંડવકી રાણી શ્યાણી, દ્રૌપદી ગુણાકી ખાણી; કરી પૂજા ખરે સમયે,, પ્રતિજ્ઞા પાલી રે. નેમિ, રા વસ્તુપાલ તેજપાલ, રત્ન સેનાકે વિશાલ; સવા લાખ બિંબ પૂજે, આભરણુ ઘાલી નેમિ ફા જાઈ જુઈ જાસુદ અંગ, ચઢાવે ચંબેલી ચંગ; ફલ માલા ગુંથી પૂજે, પ્રભુ ગળે ડાલી રે નેમિ- ૪ ૧ વસ્તુપાલને રત્ન તથા સોનાકે આભરણ ચઢાયે, Page #579 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી હરવિજયજીત ગિરિનારમંડનની ૧૦૮ પ્રકારી પૂજા પપ કેવડા કેતકી ફૂલ, ચઢાવે ન કરે ભૂલ; હંસ પરે તરે ન ઢકે કીકી કાલી રે છે નેમિ પ છે. કાવ્યું તેટક વૃત્ત. કમલેદાર કમલ પાદ તાલ, ગણના પરિવર્જિત બાહુબલ; પ્રણમામિ જગત્રય ધિકરં, ગિરનાર વિભૂષણ–નેમિ જિનં. ૧ અથા મંત્રાએ હો છો પરમપુરુષાય, પરમેશ્વરાય જન્મજરામૃત્યુ નિવારણાર્ય શ્રી ગિરનાર ગિરિ વિભૂષણાય, શ્રી નેમિ જિનાય, જલાદિક યજામહે વાહા છે છે અથ છઠ્ઠી પૂજા | I ! દુહા . મહી મહેલા ભાલમેં, મંડનકાર ઉદાર; કરતૂરીકા તિલક સમ, શોભત હે ગિરનાર. ૧ છે ઉચ્ચ મને રથકી તરાં, ચઢકે ભરત નૃપાલ; ચૈત્ય કરાવે અભિનવા, સંપ જાસર ચુમાલ. | ૨૧ સ્ફટિકમુખ ચૈત્યમેં, નિલમ પડિમા સાર; ભાવિ નેમિ કુમારકી, શેભે અપરંપાર, ૫ ૩ ૫ છે અને કર રહાલું, ચાહે માને યા ન માને છે યહ રાહ કુમારરાજ ગરજી, ગુજારે હમ અરજી છે એ આંકણી ૧ જે મનુષ્ય ફૂલ ચઢાનેમેં પ્રભુકા મુખસહિત ચક્ષુકે ઢક દેકી ગફલત ન કરે સે તર જાના હૈ. ૨ પ્રત્યેક દિશામેં ૨૧. ૩ પનાકી. ૪ ગજ વાલે. Page #580 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમે કે પશુ પક્ષી હે ખજાના, આલમકા બાગ મજાના રક્ષણ તાસ કરજી, ગુજારે છે કુછ ૧૫ પશુ ભૂખ તરસ સહત, ઘી દૂધ ઊન દેતે; સંકટ ઊનાકા હરજી, ગુજારે. છે કુરુ ૨ પરણેગેતે સુજાણ, પશુ કે જાગે પ્રાણ માને ન માને મરજી, ગુજારે | કુરુ સાકાણી પુકાર સુણકે, છોડાયે સબ ગુણકે તોરણસેં ગયે ફીરજી, ગુજારે. મે કુ. | જો હરણી હરણ સગલે, આશિષ્ય દેવે છગલે; કહે હસ સમ તરછ, ગુજારે છે કુ| ૫ ! | રાગ કાનડા છે છે પૂજન વિમલ જિનેશ્વર કીજે છે એ ચાલ છે પૂજા નેમિનિણંદકી પ્યારી છે એ અંચલી. એકલ પ્રતિમા વ્યક્ત કહાવે, અરિહંતકો સુખકારી. પૂજાલાલ પાન સોપારી બિરાદિક ફલ, હાથમેં ઘરે સાગારી. . પૂજા છે ૨ ભરત અરવત ચેવિશી પટ્ટ, ક્ષેત્ર પ્રતિમા ઉચ્ચારી. પૂજા ૩ મે એક્સે સીત્તેર જિન હે સુંદર, મહા પ્રતિમા નામધારી. એ પૂજા ૪ | અષ્ટાપદ પર પિછલેં ભવમેં, દમયંતી નલનારી. છે પૂજા છે ૫ છે રત્ન તિલક ચઢવાકે ઉતરી, હંસ પરે ભવ પારી. પૂજા | ૬૫ ૧ બકરે. Page #581 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી હંસવિજ્યજીકૃત ગિરનાર મંડનની ૧૦૮ પ્રકારી પૂજા પ૬૭ છે કાવ્યું છે તેટક વૃત્ત. કમલેદાર કમલ પાદ તલ, ગણના પરિવજિત બાહુબલ; પ્રણમામિ જગત્રય ધિકર, ગિરનાર વિભુષણ નેમિ જિના છે મંત્ર હ શ્રી પરમપુરુષાય પરમેશ્વરાય જન્મજરા, મૃત્યુ નિવારણા) ગિરનાર ગિરિ વિભૂષણય, શ્રી નેમિ જિનાય, જલાદિક યજામહે સ્વાહા ! છે અથ સપ્તમી પૂજા અરાવણ પર બેઠકે, વંદન કરેને કાજ; નેમિનાથ ભગવાનકે, આવત હૈ સુરરાજ. ૧૧ ગગન ગણસેં ઊતરી, આયે ગઢ ગિરનાર; ગજ પર્સે. અગ દાબકે, નીર નિકાલે સાર. સાકર કંકર સારખી, સિંધુ ન હોત બંધુર; એસા ગજપદ કુંડકા, મધુર હે પાની પૂર, ||૩|| તિસ જલસેં સુરપતિ ભરે સ્વર્ણ રત્ન ભંગાર, સ્નાત્ર સમય એકસે અરૂ, આઠ પડે જલધાર. જા બુટી લાનેકા કેસા બહાના હુવા યહ રહw રાજુલ પોકારે નેમ, પશુ બહાના હુવા. સચ્ચ પૂછતા સ્વામી ઠગાના હુવા, રાજુલ૦ છે એ આંકણી કુંકુમ ૧ આકાશસેં. ૨ પર્વત. ૩ અચ્છી. ૪ એકસો આઠ નાલકા કલશ. Page #582 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫૬૮ વિવિધ પૂજા સંગ્રહ ભાગ સાતમ પત્રિ લિખાય, વરઘોડા ચઢાય, જાન જુગત ચલાય, વાપસ જાના થા તો કર્યું આના હુવા, છે રાજુલ ૧૩ ચારૂ ચૌરી રચી, ધુમ ધામ મચી, બાત બનાઈ કચી, જાના ગિરનાર થા તો કયું લજાના હવા. એ રાજુલ૦ ર છે આંખે જજલ અંજાય, ઠાઠ માઠ બનાય, ગાન ભાભી સંગવાય, જાના થા તેગાના કર્યું ગવાતા હુવા. રાજુલ૦ ૩ . આઠ ભાવ રહે સાથ, પ્રિત પાળી પૂર્ણ નાથ, અબ મીલાકે હાથ, નવમે ભવ કર્યું ન નિભાના હુવા. ! રાજુલ૦ ૪ રાજુલ કરે વિયાર, યહ કમકી માર, મીટાઉંગી જાલ્ડાર, હંસ સમા વિવેકકા પાના હવા. | રાજુલ૦ | ૫ છે પુનમ ચાંદણી આજ ખીલી રહી યહ હ. પૂજા પૂજ્ય પાપ સંહારણી, શ્રાવક કરે ડિત ધરકે અપાર, નાગકેતુપરે કેવળ જ્ઞાન કારણીરે એ આંકણી. | ૧ ભાઈ યાં પાય Page #583 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - - - શ્રી હંસવિજયજીકૃત ગિરનાર મંડનની ૧૦૮ પ્રકારી પૂજા પ૬૯ છે સાખી છે ભાષ્યકાર ભગવાનકા, વચન કરે પરમાણુ; એકલ પ્રતિમા ભક્તજન, ભરાવે ગુણ ખાણુ. સદ્ધિ દેખન પ્રભુકી, પ્રાતિહાર્ય ધારણી રે પૂજા માળા છે સાખી દર્શન જ્ઞાન ચારિત્રકી, આરાધન કે કાજ; તીનતીથી બનાવાય કે, પૂજે શ્રી જિનરાજ. જાણ કે પૂજા રાજય, લક્ષ્મીકી સહચારણી રે પૂજા મારા છે સાખી છે કિઈક પંચ પરમેષ્ઠીકે, આરાધનકે નિમિત્ત; પંચતીથી પ્રતિમા ભલી, બનાવે સુવિનીત. પૂજે ઉજમણે પધરાકે, દુ:ખ નિવારણું રે પૂજારા ભરત ક્ષેત્રને ભક્તજન, ચાવીશ જિનકે સાર; કલ્યાણક તપ કારણે, ઉમણમેં ઉદાર. સ્થાપે ચોવીશીકે, પુણ્ય પ્રવાડકી સારણી રે પૂજા છે સાખી છે મનુષ્ય લોકમેં વિચરતે, જિન લાભે એક કાલ; એકસે સીત્તરકી ભાવક, કરાવે ઘરકે ખ્યાલ. પ્રતિમા હંસપરે,ભવસાગર પાર ઉતારણી રે પૂજાબાપા _ કાવ્યું છે કમલે ૨૦ Page #584 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પso વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમે છે અષ્ટમ પૂજા છે ! દુહા ! કંચન જડી જિસ બીચ હે, કંચનકી કરનાર; અમૃતવેલ હોવે ઈડાં, મહિમા જાસ અપાર છે ૧ છે સંપદકા આલય સમા, ઉજજયંત સુખકંદ; શાંતિનાથ સુત ચક્રધર, આવે હરવા ફંદ | ૨ | મન્મથ ઉન્માથક પ્રભુ, નમી શ્રી નેમિનાથ; ચૈત્ય કરાવે અભિનવા, તરણેક ભવપાથ છે ૩ છે છે મેં એકલી વનમેં કુલજાયા, મેરા બેલ બેલ બેલ–એ ચાલ છે લિયે સંયમ નેમિ સ્વામિ,સંબંધ તડ તડ તડ ! એ અંચલી શિવા માતા કહે સુણ મિતું હિ હે મેરા બહુ પ્રેમી, વનમેં મત જા બન ડેમી, મુજકે છેડ છાડ છોડ કે લિ૧. કહે નેમિ સુણ મા મેરી, દે આજ્ઞા કર ના દેરી; ટાલું મેં ભવકી ફેરી, દીક્ષા જેડ જેડ જેડ લિ મે ૨ આજ્ઞા લીની તવ આવે, લોકાંતિકસુર નિજ ભાવે; દીક્ષાઅવસર જણાવે, પાપ ઘટ ફેડ ફેડ ફેડ કે લિ છે ૩ દિયે દાન વાર્ષિક સ્વામી, પ્રતિ પ્રભાતમેં ગુણધામી; સેનૈયા આઠ લાખ નામી, ઓર એક ક્રેડ ક્રોડ ક્રોડ માલિક ૪ દારિદ્ર રોગ નિવારી, ભવ્ય હંસતણી છાપકારી; લિયે દાન રિસાયત સારી,માન નિજ મેડમેડ મેડ પલિકોપા Page #585 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી હંસવિજયજીકૃત ગિરનાર મંડનની ૧૦૮ પ્રકારી પૂજા ૫૭૧ છે રાગ-રા-દાદરો દીન કે દયાલનેમિનાથ સરન ચાહુ એ ચાલો અગ્રપૂજા અરહનકી, ભાષ્યમેં જણાવું છે એ આંકણી છે શ્રાવક શ્રેણિક રાજા પરે, કરે સે દિખાવું, એકશત આઠ જવ, સેનેકે કરાવું છે અગ્ર ૧ ચાર ગતિ ચૂરણ કાજ, સાથિયા બનાવું; રૂપા સેના કલમ શાલી, ચેખા ચાવલ લાવું છે અગ્ર | ૨ | મંગલ કરણ મંગલ આઠ, પ્રેમસે રચાવું દર્શન જ્ઞાન ચારિત્રરૂપ; પુંજ તીન ઠાવું અગ્ર છે ૩ અશન પાન ખાદિમ સ્વાદિમ, નૈવેદ ચઢાવું, તૃપ્તિ મલે અસી પ્રભુ, મિટ જાય ખાવું અગ્રણે જ પીસતાં ચારેલી નારી, એલ આદિ લાવું; ફલપૂજા છે મુક્તાફલ, હું સચુગાવું અગ્રો ૫ કાવ્યું છે કમલોદર છે છે. મંત્રાઓ હૈ શ્રી પરમ શ્રી જલાદિકં યજામહે સ્વાહા . છે નવમી પૂજા | દુહા શ્રી ઉપદેશ તરંગિણો, ગ્રંથ તણે અનુસાર, કલ્યાણક તિગ તિગ હવે, જિન અનંત કે ધારો ૧ શ્રી નેમીશ્વર દેવક, કલ્યાણક તિગ ખાસ; હવૈ વહાં કેશવ તીન, ચૈત્ય કરાવે તાસ છે ૨ | સિદ્ધાચલકા સાર છે, પર્વત ગઢ ગિરનાર; અસંખ્ય મુનિવરો હવા, કેવલનાણુ પ્રચાર છે ૩ છે Page #586 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પ૭૨ વિવિધ પૂજા સંગ્રહ ભાગ સાતમો રાગ બરવા-કહેરબ ધન્ય ધન્ય હો જગમેં નરનાર-એ ચાલ ! ધન્ય ધન્ય દેવી નર નાર, દીક્ષા દર્શન પાનેવાલે ધન્ય (૨) એ આંકણી શ્રી નેમિનાથ મહારાજ, દીક્ષા અભિષેકકે કાજ; આવે ઈન્દ્ર ઈન્દ્રાણી સમાજ, દિવ્ય વાજિંત્ર બજનેવાલે છે ધન્ય છે ૧ | કરવા કે સ્નાન શણગાર, ઉત્તર કુરા નામ ઉદાર; શિ બકા રત્નકી સુખકાર, બીચ પ્રભુકો પધરાનેવાલે ધન્ય છે ૨ | સુરનાથ ઔર નર નાર, ઉઠાવે પાલખી સાથ; શકેંદ્ર ઇશાન નિજ હાથ, ચાર ચામર ઉડાનેવાલે છે ઘન્ય ૩ો ધરે છત્ર સનતકુમાર, માહેદ્ર ખડ્રગ ધરનાર, બ્રોંદ્ર રત્નકા સાર, દિવ્ય દરપણુ દિખલાનેવાલે છે ધન્ય ૪ લાંતક વાસવ કુંભ ધરે, મહાશુક્ર સ્વસ્તિક કરે, સહસ્ત્રાર ધનુષ્ય અનુસરે, સ્વામી સેવાકે ઉઠાનેવાલે ધન્ય પાશ્રી વત્સ પ્રાણપતિ ધરી, નંદાવર્ત આગે કરી; બારમા દેવલોકકા હરિ, આ ભકિત દિખલાનેવાલે છે ધન્ય | | અમરેદ્ર પ્રમુખ સબ ઈન્દ્ર, ધરે વિવિધ શસ્ત્રકા વૃંદ; જય જીવ શિવાદેવી નંદ, અસી આશિષ પઢાનેવાલે છે ધન્ય છે ૭મે માત તાત બલદેવ વાસુદેવ, હજારો રાય કરે સેવ, સહસાવનમેં તતખેવ, આયે પ્રભુ પાપ હટાને વાલે ધન્ય. ૮ હજાર રાયકે સંગ, પ્રભુ દીક્ષા લે ધરી રંગ; શ્રાવણ સુદિ છ દિન ચંગ, હંસ સમ તરકે તરાનેવાલે ધન્ય ૯ છે Page #587 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી હંસવિયકત ગિરનાર મહનની ૧૦૮ પ્રકારી પૂજા ૫૭૩ છે પાલુ ભરવા કહેરબા, નાથ નિજ નગર દેખાડી રે -એ ચાલ છે નાથ સુરનાથકે સેવે રે, અનાથકે નાથ, જ્ઞાની નેમિનાથ, નાથ સરનાથકેલાએ આકણી ! મહાનિશીથ સિદ્ધાંતમેં તીસરે, અધ્યયને ફરમાયા રે, પ્રભુ પૂજાએં તીર્થ ઉન્નતિ, કરન બતાયા રે છે અનાથ૦ ૧ અરિહંતાણું ભગવંતાણ, પૂજાપાઠ પ્રત્યક્ષ રે, ધૂપ દીપ સત્કાર આદિ બહ, ભેદ હે દક્ષરે અનાથ રાદીપતા દીપક પ્રતિદિન કરના, રત્નાદિકકા ખાસરે, કાનસમેં ઘરકે પ્રભુ આગે, કરના ઉજાસ રે અનાથ જિનઘરમેં દીપક પૂજા સેં, નિજ હૃદયે પ્રગટાના રે, જ્ઞાન દીપક જિસ ઝટ નાસે, તમે વિતાના રે અનાથ૦ ૪ યતના પૂર્વક ધૂપસું વાસિત, જિનાવાસ કરના રે હંસ સમ કીર્તિ કપૂરસે, મહોતલ ભરના રે | અનાથ૦ | ૫ | છે કાવ્યું છે કમલાદરા | મંત્રીઓ હ છ પરમ શ્રી જલાદિકં યજામહે સ્વાહા. છે દશમી પૂજા છે દુહા શ્રી શત્રુંજય તીર્થકા, શિખર પાંચમા સાર, દાયક પંચમ નાણુકા, નામ છ તાસ ઉદાર, ૧ ! Page #588 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૭૪ વિવિધ પૂજામ’ગ્રહ ભાગ સાતમે હેમચંદ્ર ગુરૂ મુખ સુણે, નરપતિ કુમારપાલ, પ્રથમ નામ કૈલાસ હૈ, કંઠે કર્મો જંજાલ ॥ ૨ ॥ ઉજ્જયંત દુસરા ભલા, આરેમે રૈવત તીસરે... હુવા, જાણે લેાક સ્વર્ણાચલ ચેાથે ભયા, દુધમ આરે નંદભદ્ર આરે છેઠે, નામ જગત ઘરાગમરવા-પહાડી રસદીબુ'દાંમપરી અરચનસુ ંદરખના યહુંચાલા જસ નામ; તમામ ॥ ૩ ॥ ગિરનાર; જયકાર ॥ ૪ ॥ ॥ શ્રો નેમિનાથ ભગવાન, સુંદર સાધુ બને ! એ આંકણી !! જિસ દિન દીક્ષા લીની સ્વામી, ઉસ દિન મન : પવજ્ઞાન પામી, વિચરે મહિતલમેં ગુણધામી, રાજિમતી ધરે ધ્યાન ૫ સુંદર૦ ।।૧।। ભાવિત આત્મા હુએ અણુગાર, સુરગુરુ ગુણકા પાવે ન પાર; રાજિમતી કરે દીક્ષા વિચાર, દિન જાય વ સમાન ॥ સુંદરના ાર !! શંખ સમાન નિરઃજન શાભે, વાયુ પરે પ્રતિબંધ ન થાભે; પડે નહિ લવલેશ ન લેાભે, પ્રભુ સદ્ગુણુકી ખાન !! સુંદર ૩ !! ભાર’ડ પરે પરમાદ રહિત હૈ, ઈંદ્રાદિક દેવાસે મહિત હૈ; સિંહ સા પરમાદ સહિત હૈ, ધાતિ ક કરે હાન સુંદરના ૪૫ વિહાર કર ચાપન દિન આયે, સહસાવનમે સ્વામી સધાયે; હંસ સમ શુકલ ધ્યાન ધ્યાવે, હા ગયા કેવલજ્ઞાન !! ॥ સુંદર॰ ।। ૫ ।। Page #589 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી હુ'સવિજયકૃત ગિરનાર મડનની ૧૦૮ પ્રકારી પૂજા ૫૭૫ ૫ ઉભા રહેતે હે જીવડા,તું તે સાંભળ આગમ વેણુ એ ચાલ પૂજો પૂજો પ્રેમે પરમેશ્વર, નેમિનાથ ભગવાન ! પૂતે॰ ! એ આંકણી !! આસે। માસ અમાવાસ્યએ, કેવળજ્ઞાન કલ્યાણુ; વેતસ વૃક્ષ તલે પ્રભુકે, હુવા સકલ ગુણખાણુ ૫ પૂજે॰ પૂજોના સુણેા સ્વાાદમાં જરી, કરે સપર્યા સાર; સુરાસુર નિકાય નાયકા, હાકે બહુ હુંશિયાર !! પુોના પૂજોનારા સુંદર ભક્તિભર નિર્ભરસે,અષ્ટમહા પ્રાતિહાર્યું, પૂજાકે ઉપચારસેં પ્રભુકા, કરે કલ્યાણ કા પૂજો પૂજજે॰૫૩૫ ક કેલી છાયા કરે, ફૂલવૃષ્ટિ વડાં હાય, દિવ્ય ધ્વનિ ચામર ઉડે, આસન ભામ`ડલ જોય !! પૂજે પૂએ॰ ૫૪ દેવ દુંદુભિ ગગને ગાજે, છત્ર ચાલે આકાશ, હંસ કહે પ્રભુ પૂજાસે હાય, પાપ કર્યાંકા નાશ ! પૂજેના પુોના પણ કાવ્ય ! કમલેાદર૦ ૫ । ત્રા આહી શ્રી પરમ૦ શ્રી જલાર્દિક 'યજામહે સ્વાહા હા ॥ એકાદશી પૂજા | ॥ દુહા ॥ કહા પ્રભાસ પુરાણુમે, વામનકે અવતાર; જાકે રૈવત પરવતે, તપ કીના હિરે સાર ॥૧॥ મહા ધાર કલિ કાલમેં, કલિ કલ્ક કરે નાશ, કાડ યક્ષ ફલકા દિરે, નેમિનાથ જિન ખાસ રા Page #590 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫૭૬ વિવિધ પૂજાસ ગ્રહ ભાગ સાતમો મહા વદ ચૌદશ દને, જાગરણે ગુણુ ગાય; ઉજ્જયંત ગિરિ ઉપરે, હરિ નિલ હા જાય !! ૩ IL નારદ લિખિત રૈવતકા, તેંાત્ર કલ્પ અનુસાર; ભાવી ચાવીશીકે સખી, તીર્થંકર સુખકાર !! ૪ ।। અનશન કરી રૈવગિરિ, પાવેગે પાવેગે નિર્વાણ; નેમીશ્વરાદિક આર્ક, અતીત તિગ કલ્યાણ ॥ ૫ ॥ સ્થાન અન્યમે ભિ રહા, ધ્યાન ધરે ગિરનાર, ચેાથે ભવ શિવ સુખ લહૈ, પાવે ભવકા પાર ॥ ૬ ॥ " રાગ ગામ કલ્યાણ ॥ O ! પૂજો પ્રભુ કેવળજ્ઞાન આધારી પૂજા ! યહું ચાલ દ પૂજે નૈમિજિનકો ગેાકુલ ગિરધારી ! પૂજેના એ આંકણી રેવતરૌલ પાલકને જાકે, દ્વિની વધાઇ મુરારી પૂજેન ॥ ૧ ॥ સહસા વનમેં સમવસરે હૈ, નેમિ કેવલ જ્ઞાન ધારી ॥ પૂજે ૨૫ સાહેબાર કોટી રૂપૈયે, દાન દેવે કૈટભારિ પૂજે॰ !!! માત ભ્રાત દશા કી સાથે, સજી સકલ અસવારી પૂજે॰ ૪ સોલ હજાર રાજા સંગ જાકે, રાજ્ય ચિન્હકા નિવારી ॥ પૂજે॰ ાપા સમવસણુમે ઉત્તર દરવાજે, હાકે જાય કંસાર ! પૂજેના ૬ ૫ પ્રદક્ષિણા દે નમક બેઠે, શક્ર પીછે દૈત્યારિ ! પૂજે ાછા ઈંદ્ર ઉપેદ્ર, જિનેન્દ્રકી સુંદર, સ્તુતિ કરુ સુખકારી !! પૂજે॰ હિંસ કહે ઇસ વિધિસેપાવે, આતમ લક્ષ્મી અપારો ૫ પૂજેના Page #591 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી હૈ'સવિજયકૃત ગિરનાર મહનની ૧૦૮ પ્રકારી પૂજા ૫૭૭ ॥ કવ્વાલી ! ॥ સુના પ્રભુ વિનતી એસી, હમે સંસારસે’ તાશે-યહુ ચાલા પૂજન દ્રવ્ય ભાવસે હાવે, સાધુ સિદ્ધાંત દિખલાવે ! દ્રવ્યર્સ' ભાવ પૂજાકા, અનતગુણા ફૂલ ફરમાવે ! ૧ । સમજ કે નૈમિસ્વામી કે, ઈંદ્ર ઉપેદ્ર ગુણ ગાવે ! દયાલુ બાલ બ્રહ્મચારી, હમે નમિયે પ્રભુ ભાવે ॥ ૨ ॥ લાલત લલના તણે લટકે, પીગલે દિલ અન્ય દેવન્તકે !! ૨ અભેદી વજાકે જેસા, હૃદય તુમ બ્રહ્મ સેવનકે !! ૩ ૫ યકુલકે વિભૂષણ હા, ત્રિભુવનકે તુમે સ્વામી ાં હમારે મન માનસમે, બિરાજો હ`સગતિ ગામી ૫૪૫ કાવ્ય કમલેાદરના ॥ મત્ર :-આ હૌં શ્ર૦ પરમ૦ શ્રી જલાદિક` ૨૦ સ્વાહા u || દ્વાદશી પૂજા || ॥ દુહા ॥ .. ઇસ અવસર્પિણી બિચમેં, રૈવતગિરિકા માન; રૈવત પરવત કલ્પસે, સુનિયે વિક સુજાણુ ।। ૧ ।। છવીશ વીશ અરુ સોલ દશ, દા યાજન સો ચાપ; છ આરંભે અનુક્રમે, સદા ખપાવે પાપ ॥ ૨ ॥ ગામેધકા, કાઢી દુખિયા દીન; યક્ષ ખના ગામેધવા, ગિરિમે હા લયલીન ॥ ૩ ॥ યાગકાર Jain Educate innathal Page #592 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૭૮ વિવિધ પૂન્નસંગ્રહ ભાગ સાતમો 1 ગીત ભરવી । તાલ કહેરમા ! ! અમ તા પ્રભુજી માહે લેલે શરણુ~~એ દેશી !! ઉપદેશ દેવે પ્રભુ નેમિ જિષ્ણુદ ।। એ આંકણી । વૈર વિસારકે પશુ પક્ષી ગણુ, સુષુતે હૈં સુર નર નારીકે વૃંદ ।। ઉપદેશ॰ ॥ ૧ ॥ સંબંધિ સોગ વિયેાગ વાલે હૈ, ચપલા જેસી ચપલ લક્ષ્મી કહદ ॥ ૨ ! ઉપદેશ ારા વાદલકી છાયા સમાન યૌવન હૈ, પરપાટા જેસી કાચી કાયા લહંદ !! ૨૫ ઉપદેશ॰ ગાગા અસાર સંસારમેં સાર ધરમ હૈ, સુણકે પાયે સખ અતિ આનંદ ॥ ૨॥ ઉપદેશ૫૪ા દેય હાર રાજા સંગ દીક્ષા, લેકે હુવે વરદત્ત ગણોદ ૫રાઉપદેશનાપા રાજિમતિ રાજકન્યાને પાયા, સંયમ થા જો દિલકા પસંદ ૫૨ ૫ ઉપદેશ ॥૬॥ અંબિકા હુઈ કાડીનાર નિવાસી, શાસન સુરી કટે સધકા ફ્ક્રંદ ારા ઉપદેશનાના આ અનાર્ય દેશેામે વિચરકે, મેાક્ષ સમય આયે ગિરનાર ગિરોદ ારા ઉપદેશ॰ ૫૮૫ પાંચસો છ ત્તીસ સાધુકી સાથે, મહિનેકે અનશન યા મુનીંદ ારા ઉપદેશ॰ શાના અષાડ સુદિ આઠમ ચિત્રામે, મેાક્ષ ગયે નેમિનાથ જિંદારના ઉપદેશ ૫૧૦ના હાર, વકા આયુષ્ય પ્રાંતે, સુખ પાયે અવિનાશી અદ્ભુ૬ ॥૨॥ ઉપદેશ॰ ।।૧૧। અવિનાશી અકલ’ક અગાચર, અલખ ગતિ د Page #593 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - શ્રી હસાવિજ્યજીત ગિરનાર મંડનની ૧૦૮ પ્રકારી પૂજા પ૭૯ હે ગયે જિનચંદ ાર છે ઉપદેશ૦ ૧રા હંસ કહે પ્રભુ ભાવ પૂજાસું, મુનિજનક હાય હર્ષ અમંદ ૨ ઉપદેશ ૧૩. રાગ પીલુ તીર્થ ઉજાર અબ કરીએ અભિક વૃદ-એ દેશી ભાવ પૂજા ભલી કરીએ ભવિક નર, દાખી રે નિશીથ સૂત્ર માંહે ખરી રે ભાવ પૂજા છે એ આંકણી છે પૂજકે પ્રકાર દેય, દ્રવ્ય ભાવ સેંતિ હોય, દ્રવ્ય પૂજ દુ:ખ ખાય, ભાવ મોક્ષ કરી રે ! ભાવ ૧છે અવગ્રહ સાઠ હાથ, જઘન્ય નવ હાથ સાથ, એક કહે હાથ નાથ, દિલમેં ધરી રે ભાવ ૨ વિશાલ દેવલ જાંહી, લઘુ જિનાલય તાંહી, ઘર દેરાસર માંહીં, ક્રમસે પરિહારી રે ભાવ છે ૩ પૂજા નેમિ જિન કેરી, પાપ પુંજ દે વિખેરી, ટલે ભવ ભવ ફેરી, ગુરુ ઉચ્ચરી રે ! ભાવ છે ૪ વસુદેવ હીંડી સાખે, ચૈત્યવંદન કર આખે, આતમકે વશ રાખે, હંસ જાય તરીભાવ છે પ . કાવ્યો કમલોદર n મંત્ર ઓ હોંશ પરમ શ્રી જલાદિક ય સ્વાહા છે અથ કળશ રેખતા જિનાલયે પૂજ જિનચંદા, રૈવતગિરિ ઉપરે બંદા છે. નેમિ જિનરાજ સુખકંદા, અમીઝરા પાસ હરે ફંદા Page #594 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫૮૦ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમા જિના॰ !! ૧ ! દેવલ રિયા સમા ગાજે, ગંગા પરે દેરિયાં છાજે ! મેકરવાસી સહસા રાજે, નમા ભવિ ભાવથી આજે જિના॰ ॥ ૨ ॥ નરપતિ સંપ્રતિ કેરા, કુમારપાલ ભૂપકા દેરાના, અદૂભૂત ખાખા જગત સેહેરા, મિટાવે ભવ તણા ફેરાાજિનાનાશા વસ્તુપાલ એર તેજપાલા,મંત્રીશ્વર હા ગયા લાલા !! દેવલ નિકા જગત વ્હાલા, ગુફામે સતી રાજુલ બાલા ાજિનાના ૪૫ પાંચમી ટુંક પર થાવે, નેરિ નિર્વાણ કહલાવે ! નમા પ્રભુ પાદુકા ભાવે, નેમીશ્વર મૂર્તિ વહાં ઠાવે ॥ જિના॰ ાપા ઇત્યાદિક ચૈત્ય પરિપાટી, કરો ચઢી પાકી ઘાટી !! ઈસ વિધિ ક કે કાટી, નમાં આદિનાથ તાટી જિનાના૬૫ જુનાગઢ શહેર અભંગા, મહાવીર સ્વામી ચૈત્યચ ગા! શરણ પ્રભુ વીરકામ’ગા, નેમિ વહાં જિતઅન’ગા ૫ જિના॰ છા તપાગચ્છમે હુ નામિ, વિજય આનંદસૂરિ સ્વામી ! અપર નામે આતમરામી, કીતિ અમેરિકા ગામી જિનાના૮૫ રાજા અરુ રંક આ નમતે, દુન સબ દૂર જા ભમતે આક્ષેપેાકારક દમતે, આતમ આરાનમેં રમતે ।। જિના॰ ગાલા હવે તસ શિષ્ય મડલમે, જેસે દ્વિજરાજ વાલમે ૫ વિજયલક્ષ્મી ગુરુકુલમેં, છલે નહી ગએ ટ્રુ દ્ભુત છલમેં જિના॰ ॥ ૧૦ ॥ જિનાને સિદ્ધ્હેમ દેખા, ન્યાય સિદ્ધાંત સખ પેખા ॥ પરી Page #595 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી હસવિજયજીત ગિરનાર મંડનની ૧૦૮ પ્રકારી પૂજા ૫૮૧ ક્ષકમેં પાઈરેખા, પઢાતે જેસે ગુરુ લેખા જિનાના૧૧ ઈને કે શિષ્ય હવે ભૂરિ, જિન્હોને સે હવે સૂરિ વિજયકમલ બને ધુરી; નેકી પ્રીતિ હે પૂરી જિનારા પ્રવતર્ક હે વિજય કાંતિ, ધરે દિલ માંહે જે શાંતિ પ્રથમ પન્યાસ દિયે શાંતિ, સંપતવિજય ટાલે ભ્રાંતિ | જિના | ૧૩ ઈનકી અર્જ દિલ ઘારી, પૂજન રચના રમત ન્યારી બનાઈ બાલપરે પ્યારી, નેમિજિન જન્મ તિથિ સારી છે જિના ૧૪ મહાબતખાનજી હર્ષે નવાબ સાહેબ જિસ વર્ષે | ગાદિપર બેઠે તિસ અરસે, આ યાત્રા કે હમ તરસે છેજિના૧પસંવતરસ સાગરસંગે, ગ્રહશશિ વિક્રમેચંગે (૧૯૭૬) ચોમાસા ઠેહેરકે રંગે, ગાયે પ્રભુ ગુણ ઉમંગે છે જિના૧૬ાગુલક્ષ્મી વિજયત્રાતા, વિજય કમલ ગુરુ ભ્રાતા ! માફી ગફલતકી હતા, હંસ નમે નેમિ ગુણ ગાતા | જિનાર છે ૧૭ છે ઈતિ મુનિરાજ શ્રી હંસવિજ્યજીકૃત ગિરનારમંડન શ્રી નેમિ નાથકી ૧૦૮ પ્રકારી પૂજા સંપૂર્ણ Page #596 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૮૨ વિવિધ પૂજાસગ્રહ ભાગ સાતમા વાચનાચાય શ્રીવિજયમાણેકસિ હંસૂરિકૃત શ્રી મહાવીરજિન પંચકલ્યાણક પૂજા અધ્યાપન વિધિ સ વસ્તુ પાંચ પાંચ લાવિયે, અષ્ટદ્રવ્યથી પાંચ રકેખી ભરીએ, એક સ્નાત્રિયેારકેખો લઈને ઉભા રહે, બીજા ક્લશ લઇને ઉભા રહે, પાંચ ઢાલા કહી, કાવ્યમંત્ર ભણી, પ્રભુને જલસ્નાત્ર કરી, ચંદને પૂછ, પુષ્પ ચઢાવી, ધૂપ ઉખેવિયે. એમ અષ્ટદ્રવ્યથી પૂજીએ, પછી બીજી રકેબી લેવી, આ રીતે પાંચ પૂજાએ ભણાવીએ, ત્રીજી પૂજામાં વરસીદાન વખતે યથાશક્તિ યાચકને દાન આપીએ, પૂજ ભણાવ્યા પછી આરતી મંગલ દીવેા કરીએ. ॥ ઇતિ શ્રી મહાવીર પચકલ્યાણક પૂજા અધ્યાપનસક્ષેપવિધિઃ ॥ Page #597 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વાચનાચાર્ય શ્રી વિજયભાણેકસિંહરિકૃત શ્રી મહાવીરજિન પંચકલ્યાણક પૂજા. દુહા પરમ ધરમ પૂરણ કલા, પરમાનંદ પ્રકાશ છે પ્રણમું પંચાસર પ્રભુ, પુરિસાદણ પાસ છે ૧ સમરી શારદ શારદા, વંદી ગુરુ ગુણ વાસ છે કલ્યાણક પૂજા રચું, આણી મન ઉલ્લાસ માં ૨ શાસન નાયક સાહિબે, ત્રિશલા નંદન તાસ છે કલ્યાણક કીત્તન કરી, લહીયે લીલ વિલાસ ૩ છે ચ્યવન જનમ પાવન ચરણ, કેવલ મેક્ષ નિવાસ છે પંચ કલ્યાણક પૂજતાં, નિશ્ચ પાતક નાશ ! ૪૫ કલ્યાણક પ્રભુનાં કરી, સર્વ સુરાસુર સાથ . ૧જિષણુ નંદીશ્વર જઈ નમી શાશ્વત જિન નાથ પ છે કલ્યાણક મહિમા તિહાં, આઠ દિવસ અભિરામ છે કરતાં પૂરણ કોડથી, લેવા અવિચલ ધામ | ૬ | તિવિધિ તીર્થપતિતણી, પૂજા અષ્ટ પ્રકાર છે કરી વરી કેવલ રમા, પામે ભવજલ પાર ૭ ઇગદશ લાખ એંસી સહસ, છસ્સે પીસ્તાલીશ છે માસખમણુ કરી મુનિપણે, સેવી સ્થાનક વીશ કે ૮૫ Jain E .nternational Page #598 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫૮૪ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમે નંદન ભવ જિન નામને, બંધ કરી બલવંત છે પ્રાણુત સ્વર્ગ ગયા પ્રભુ, મંજુલ ભાગ્ય મહંત છે ૯ છે વિલસે સાગર વિંશતિ, આયુષ્ય ત્યાં અભિરામ છે અખિલ અમર ગણુથી અધિક, રૂપકાંતિ ગુણધામ ૧૦૧ શાશ્વત જિનવર સેવતા, સુંદર ભક્તિ સહિત છે સુખ ભાગવતો સ્વગન, કરતા કાલ વ્યતીત ૧૧ છે પ્રથમ ચ્યવનકલ્યાણક પૂજા છે || દુહા છે વર્તમાન શાસન વિભુ, વદ્ધમાન ભગવાન છે પરમેષ્ટિ પ્રભુ પૂજિયે, પ્રથમ ચ્યવન કલ્યાણ ૧ ! તાળ પહેલી છે રાગ પીલુ બજેવો મેરે સજનસે યું જા કહના-એ દેશી શાસન નાયક જિનપતિ સેવો, ભવિજન નિર્મલ ભાવ ધરી રે ! માંકણી છે જે બૂ દક્ષિણ ભારતે જાણે, માહ કુંડ નગર વર માને, વિપ્ર રિષભદત્ત નામ વખાણે છે દેવાનંદા નામની, તસ ગજગામિની, કામની ગુણ ભરી રે શાસન) ૧ અષાઢ સુદ છઠ રજની અમદે, ઉત્તરા ફાલ્ગની ઉડુગત ચંદે, પ્રાણુત પુષ્પોત્તરથી જિમુંદા તાસ ઉદર અવતાર, ધર્યો નિરધાર, અનંતર ચ્યવન કરી રે શાસન છે ૨ વારણ વૃષભ સિંહાદિક વાર Page #599 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી વિજ્યમાણેકસિ’હસૂરિકૃત શ્રી પચકલ્યાણક પૂજા ૫૮૫ ચતુરા ચૌદ સુપન જોઈ ચારુ, પતિ પુર કહત વચન વદી પ્યારુ ।। વિપ્ર વદે તવ વાણુ, થશે ગુણ ખાણુ, તનુ જ તુંજ તેજ હિર રે ! શાસન નાગા પ્રીતમ વાણી સત્ય પ્રમાણી, સુખ ભાગવતી વિચરે શાણી, પેખે તવ અવધે પવિપાણી ॥ જગમાણુક જિનરાય, નમે નિર્માય, નમુથુણં ઉચરી રે ! શાસન નાયક જિનપતિ સેવે॰ ॥ ૪॥ ॥ દુહા ! જઈ ને સદન સિં’હાસને, સંશય એવા સપજે, નીચ કુલ આવે નહિ, જિન ચક્રી હરિ રામ ॥ આવે ઉત્તમ અન્વયે, આગમ રીતિ આમ ॥ ૨ ॥ અતિમ જિન કિમ આવીયા, વાડવ કુલ વિપરીત !! એ અતિ અણુઘટતું થયું, ચિંતે પુરુર્હુત ચિત્ત !! ૩ !! ટાઢાળ ખીજડા ।। રાગ વઢ ́સ ।। નાથ કૈસે ગજકો બંધ છુડાચા –એ દેશી & બિડજા અણીપેરે ચિત્ત વિચારે ૫ અનુપમ આગમને આધારે બિડૌજા ! એ આંકણી ! ઉત્સર્પિણી અવસપિણી, જાય અનંતી જ્યારે ! અચ્છેરાભૂત ઉપજે એવા, કાક પદારથ ત્યારે ૫ બિડૌજા ૫૧ નીચ ગેાત્ર કુલમદથી નિકાચ્યું, મરિચિ તણે અવતારે આવી બ્રાહ્મણ કુલ แ ૧ કિ. Jain Education international મેસે જામ ॥ તેના મનમાં તામ । ૧ ।। Page #600 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમે અવતરિયા, એક કરમ અનુસાર આ બિડૌજામારા જે કદિ ઉમ ઉપજે પણ જિન જનિ, નીચ કુલે નવિ ધારે છે ઇંદ્રાચારથી ઉત્તમ કુલમાં, સંસ્કંદન સંચારે છે બિડજા ૧૩ માટે મહાકલ જિનમાણેકને, મૂકવા જોઈએ મહારે એકાદશી અભિલાષ અંકુઠિત, આણંડલ અવધારે છે બિડૌજા એણીપેરે ચિત્ત વિચારે ૪ || દુહા હરિનગમેષીને હરિ, તૈડી કહે તતકાલ છે માહણુકુંડ નગર જઈ લઈ જિન જગત દયાલ છે ૧. ક્ષત્રિયકુંડ નગર વિષે, સિદ્ધારથ ભૂપાલ છે તસ રાણી ત્રિશલાત, ઉદર ધરે ઉજમાલ | ૨ ગર્ભ સુતા રૂપ તેહને, માહણી કૂખ મઝાર ! થાપી પ્રત્યર્પણ કરે, આણુ એહ ઉદાર છે ૩ છે હાલ ત્રીજી રાગ કુમરી પ્રેમ વચને શરથી મન વીધી–એ દેશી છે - વાસવ આણું વચન વિનયથી, અંજલી કરી શિર અંગીકરે રે છે વાસર રજની ખ્યાતી વ્યતીત. કાર્ય સકલ તે દેવ કરે રે ! વાસવ. ૧છે જબ તે નિજ૨ શ્રી જિનવરને,ત્રિશલા રાણીની કૂખ ધરે રે દેખે તવ સા દેવાનંદા, ત્રિશલા ચૌદશ સ્વપ્ન હરે રે! વાસવ છે તે રજની સા ત્રિશલા રાણી, સુતી સુંદર શયન ઘરે રે ચૌદ સુપન જોઈ Page #601 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી વિજયમાણેકસિ સુકૃિત શ્રી પંચલ્યાણક પૂજા જાગી ચતુરા, હર્ષિત પુલકિત હ ભરે રે ૫ વાસવા૩!! જગજીવન જિન માણુક જનની, ઉઠી શય્યા થકી ઉતરું રે ! હંસ ગતિ જઈ મન હરખતી । ઉવી પતિ આગળ ઉંચરે રે ! વાસવ આણા વચન॰ IIII । ક્રુષ્ણ ! વલ્લભ વાસભવન વિષે, સૂતાં આજે મેં અવલાકિયાં, ચૌદ સુપન ધન તેજ ! ૧ | સુખભર સેજ ।। u ઢાળ ચોથી ! રાગ બિહાગ, તાલ-ત્રિતાલ રા 10 નગીના રે તેજુ નજર કરી આાજએ દેશી સલૂણા રે સ્વપ્ન લહ્યાં મેં સાર ! એ આંકણી! પહેલે સુપને ગજવર પેખ્યા, બીજે વૃષભ ઉદાર ! સલૂણા !! ૨૦ તીજે કમનીય કેશરી, ચેાથે શ્રીદેવી શ્રોકાર !! સો ૧ । પચમ ફૂલની માલા પાવન, છઠ્ઠે શશી સુખકાર ! સ॰ u સાતમે સવિતા આઠમે ધ્વજ શુભ, નવમે ધટ નિરધાર !! સ॰ ।। ૨ ।। દીઠું પદ્મ સરાવર દશમે, અગિયારમે અકૂપાર ॥ સ॰ ! બારમે દેવ વિમાન તેરમે, રમ્ય રતન અ’ખાર ॥ સ૦ ૫ ૪ ૫ જોઈ ધનંજય ચક્રિમે જાગી, પ્રીતમ પ્રાણાધાર સ॰ માનું થશે એ સ્વપ્ન માણકથી, લ મંજીલ કિમ ફાર ।। સલૂણા રે સ્વપ્ન લહ્યાં મેં સાર ૫૪ ૧ સમુદ્ર. ૨. અગ્નિ. Page #602 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫૮૮ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમે } દુહા સ્વપ્ન પ્રિય મુખ સાંભલી, આણી હર્ષ અપાર છે અર્થ કહે અવનીપતિ, નિજ મતિને અનુસાર ૧ | હાલ પાંચમી છે રાગ દેશ છે વિમલા નવ કરશે ઉચાટ કે વહેલા આવશું રે—એ દેશી જલ્પ જાય આગલ સ્વપ્ન અર્થ જગતીપતિ રે ! ભાખે ત્રિશવા આગલ સ્વપ્ન અર્થ ભૂમિપતિ રે છે એ આંકણી છે વિપુલ અર્થ સુખ ભોગ વિશાલા, મંજુ મહેદય મંગલ માલા, થાશે રંગ રસાલા, રમ્ય રમા અતિ રે છે જન્મે છે ૧. પરમ પ્રતાપી પુણ્ય પૂરો, ઉત્તમ ગુહુથી નહીં અધુરે હોશે સુત બહુ રે, તુજ હરિત ગતિ રે જન્મે છે ૨ વલ્લભ મુખની વલ્લભ વાણું, સાંભળી રાણી હર્ષ ભરાણી, સત્ય પ્રમાણુ બેઠી જઈ શય્યા પ્રતિ રે Hજપે પારાજિન ગુરુ માણુક કથા કરંતી, પરમ ધરમનું ધ્યાન ધરંતી, સમરતી વિચારે પુણ્યવતી સતી રે ! જલ્પ જાય આગલ સ્વપ્ન અર્થ જગતી પતિ રે જ છે કાવ્યું શાવિક્રીડિતવૃત્તમ છે ગર્ભસ્થાપિ ચ ય: સ્તુત: શતમખિતસ્તુ તીવાદરાતીર્થંભભૂતભૂરિ રત્નફ્લશર્ભમચલે મજિજત : છે Page #603 -------------------------------------------------------------------------- ________________ નમ શ્રી વિજયમાણેકસિંહાસરિકૃત શ્રી પંચકલ્યાણક પૂજા ૫૮૮ દીક્ષાકેવલમેક્ષપર્વસુ મહાઇબ્રુષ સંપૂજિત, ભવ્યાનાં વિદધાતુ સૈતિમજિને ભદ્રાવલી સર્વદા ૧૫ - મંત્ર આ હીં શ્રી પરમપુરૂષાય,પરમેશ્વરાય જન્મજામૃત્યુ નિવારણય શ્રીમતે મહાવીર જિદ્રાય પરમેષ્ઠિન, જલ, ચંદન, પુષ્પ, ધૂપ, દીપ, અક્ષત, નૈવેધ, ફલ યજામહે સ્વાહા દ્વિતીય જન્મકલ્યાણક પૂજા છે ! દુહા ! ભૂપ સ્વપ્ન પાઠક ભણી, પુછે તેડી પ્રભાત છે સ્વપ્ન અર્થ સેહામણ, ભાખે તે ભલી ભાત છે ૧ છે ઢાળ પહેલી રે ગ કેરબો છે છે ગોપીચંદ લડકા, વાદળ વરસે કે કંચન મહેલમે–એ દેશી સિદ્ધારથ રાજા, સ્વપ્ન મહિમા રે તમે સાંભલો છે એ આંકણી છે જિનવર ચક્રી જનની નિરખે, ચૌદ સ્વપ્ન એ ચંગ છે વાસુદેવની પ્રસૂવિલોક, સાત સ્વપ્ન સુખ સંગરે સિ. સ્વપ્ન ચાર બલદેવ સવિત્રી, દેખે શુભ અવદાતા એક સ્વપ્ન અવલેકે ઉત્તમ, મંડલિકની માત રે ! સિટ પર વરેણ્ય લક્ષણ વિનીત વિચક્ષણ, ધીર વીર ગંભીર છે નિરૂપમ જગદાનંદના નંદન, હશે તેમ કુલ હરિ રે સિ૧૩મી રાજય પતિ રાજાને રાજા, ચકી, ચારુ ચરિત્ર છે અથવા ત્રિભુવન માણુક અરિહા, થાશે પુત્ર પવિત્ર રે . સિદ્ધારથ રાજા. ૪ Page #604 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પ૯૦ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમે મા દુહા સ્વપ્ન અર્થ એ સાંભલી, મહીપતિ મન હરખાય છે જોષીને સંતષિને, વિગતે કરે વિદાય કે ૧છે ઈન્દ્ર ધનદ આદેશથી, તિર્યગજભક નામ છે ભૂરિ કનક રત્ન ભરે, સિદ્ધાર્થ નૃપ ઘામ મારા ગુપ્ત થયા પ્રભુ ગર્ભમાં, જનની ભક્તિ નિમિત્ત છે ત્રિશલા શોક ધરે તદા, ચિંતે પ્રભુ નિજ ચિત્ત પણ છે ઢાળ બીજી છે પામે પામ્ય પદમણી નારી હે–એ દેશી ન્યારી ન્યારી નિતાંત નઠારી છે, ગતિ મેહ કરમની ન્યારી છે એ આંકણું એ કર્યું મેં સુખ કરવાને, એ તે ઉલટું મુજ અંબાને, થયું અતિ દુ:ખકારી હે ! ગતિ એવા જનની મન દુ:ખ કારણ જાણી, અંસુ હલાવ્યું અને ચરિજ આણી, અવધે એમ વિહારી હે ! ગતિપરા સમજી ગર્ભ કુશલતા શાણ, રાણું ત્રિશલા હર્ષ ભરાણી, વિષમ વિકલ્પ વિસારી છે કે ગતિ ૩ જિન માણિજ્ય અભિગ્રહ ધારે, માતાપિતા જીવંત મહારે, થાવું નહી આગાહી હો ગતિ મોહ કરમની ન્યારી Page #605 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી વિજયમાણેકસિંહમતિ શ્રી પંચકલ્યાણક પૂજા પલા | | દુહા પૂરે દોહદ ભૂપતિ, સખી શિખામણ દેત છે વહતી ગર્ભ વિદથી, ત્રિશલા શાત સમેત ૫ ૧ છે ભૂમિ ઘાન્ય ભરે ભરી, સદાગતિ સુખકાર છે શકુન સકલ જય સૂચવે, આશા તેજ ઉદાર છે ર છે રવિ મુખગ્રહ ઉત્તમ સવિ, લલિત યોગ શુભલગ્ન મંગલ માલ મહોત્સવે, જનપદ સંમદ મગ્ન છે ૩ છે ચૈત્ર શુક્લ તેરશ નિશિ, ઉત્તરાફાલ્ગની ચંદ જગજીવન જિન જનમિયા, પ્રગટ પરમાનંદ ૪ વાગી દુંદુભિ વ્યોમમાં, પ્રસર્યો ભુવન પ્રકાશ સુખ પામ્યા સહુ નારકી, ઉવી લહી ઉવાસ છે ૫ | ઢાળ ત્રીજી છે ભકિત નૌકામાં બેસીને અમે ભવ તરી—એ દેશ છપ્પન દિગ કુમારી આવીને, કરે નિજ કરણી નિજ કરણી રે, અનાદિ ભવ તરણી છે છપ્પત છે એ આંકણી છે જિન જિનજનની નમી, જન ક્ષેત્રથી રે કચરો કાઢીને, કરતી શુદ્ધ ધરણી ને શુદ્ધ ઘરણું રે, કરતી શુદ્ધ ધરણી છપ્પન૧૩ વારિ કુસુમ વરસે, મુકુર કલશાવલી રે, વીંજણ ચામરને ધરતી, દીપ સરણી દીપ સરણી રે, ધરતી દીપ સરણી છે છપ્પન છે ૨ રંભા Page #606 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #607 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી વિજ્યમાણેકસિંહરિકૃત શ્રી પંચકલ્યાણક પૂજા પ૯૩ બહુ ભાવે છે આ મારા તવ સુર વૃંદા ચોસઠ ઈંદા, સર્વ સમુદિત થાવે રે, થાવે રે થાવે બહુ ભાવે આ છે શાસ્ત્ર પ્રમાણી સ્નાત્ર પૂજાની, શુભ સામગ્રી મિલાવે રે, મિલાવે રેમિલાવે બહુ ભાવે છે આ૦ ૩ જિન મુખ નિરખે હેડે હરખે, નિરુપમ સુખ રસ પાવે રે, પાવે રે પાવે બહુ ભાવે છે આ છે હરિહર મલિયા, ભકને હલિયા, જિન માણુક ગુણ ગાવે રે, ગાવે રે ગાવે બહુ ભાવે છે આપ્ત ધામ હરિ આવે છે ૪ | દુહા છે ક્ષીરદધિ દ્રહ કંડના, માગધ ને વરદાન છે લલિત તીર્થ જલ લાવતા, ઔષધિ ફલ અભિરામ ૧૫ તીરથ મૃત્તિકા તથા, ચંદન સુમનસ ચંગ સરસ ધૂપ ચૂરણ શુચિ, આણે અતિ ઉછરંગ ધારા દર્પણ ચામર દીપતા, છત્ર કલશ શ્રીકાર છે સામગ્રી સવિ સ્નાત્રની, કરતા સુર તૈયાર છે ૩ ! ઢાળ પાંચમી છે રાગ કાફી છે એ ચિત્ત તુમે કરે ભવિક જન, મણી તંદુલ ઉદાર–એ દેશી 1 સુરપતિ કરે મેરુ ઉપર, જિન જન્માભિષેક છે એ આંકણી છે આઠ જાતિના કલશ અપમ, આઠ સહસ પ્રત્યેક ક્ષીર નીર ભરી જિનપર ઢેલે, ઈમ અઢીસે અભિષેક સુર૦૧. અશ્રુતાદિક હરિ સામાનિક લોકવિ-૫-૩૮. Page #608 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫૯૪ વિવિધ પૂજા સંગ્રહ ભાગ સાતમો પાલ મુખ લેખ છે. ઈંદ્રાણી આનંદ ભરાણી, જુવણુ કરે ધરીટેક સુર૦ | ચંદન ચરચી, કુસુમે અરચી, ધરી આભરણુ અનેક સ્તવન નમન કરી, જઈ જિન જનની, સમીપ હવે સુવિવેક છે સુર૦ | ૩ | નિદ્રા હરી ઘરી, અંગુઠ અમૃત, વરસી ધન અતિરેક છે નંદીશ્વર જિનમાણુક મહિમા, કરતા સુરવર છેક છે. સુર૦ ૪ કાવ્યું ગર્ભસ્થાપિ ચય: ! | મંત્ર -એ હૌં શ્ર પરમ શ્રી જલાદિકયા સ્વાહા છે તૃતીય દીક્ષાકલ્યાણક પૂજા ૫ દુહા સવારમાં સિદ્ધારથે, છેડયા બંદિ સમસ્ત છે સસ્તી કરી વસ્તુ સવી, શણગાયું પુર શસ્ત ૧૫ બાંધ્યાં તોરણ બારણે, સ્વસ્તિક પૂર્યા સાર છે સુમસ ધૂપ સુગંધતા નૃત્યાદિક મનોહાર | ૨ | કરજ રહિત રઈ યત કરી, આપ્યાં દાન અપાર છે. ઓચ્છવ રંગ વધામણાં, જિન પૂજા જયકાર પર છે વાજાં વર વજડાવિયાં, ગવરાવ્યાં શુભ ગીત છે સ્થિતિ–પતિતા ઓચ્છવ કર્યો, રૂડી કુલવટ રીત ૪ જ્ઞાતિ જમાડી જુક્તિશું, દઈ સ્વજન સન્માન છે નામ ઠવ્યું નંદનતણું, વદ્ધમાન ગુણવાન પા. ૧. દેવ, Page #609 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી વિજય માણેકસિંહરિકૃત શ્રી પંચકલ્યાણક પૂજા ૫૯૫ હરિ લાંછન કાંચન તન, અમૃત પાન કરંત છે દ્વિતીયા ચંદ્ર પરે વિભુ, દિન દિન વૃદ્ધિ લહંત છે ૬ છે. ઢાળ પહેલી રાગ ભૈરવી છે એ જમવા અભિલાષ, સરસ મહી, એ જમવા અભિલાષ એ દેશી વર્ધમાન ભગવાન, ભુવનમણિ, વર્લૅમાન ભગવાન છે એ આંકણી ! મનહર સ્કતિ મંગલ મૂતિ, નૂતન રૂપ નિધાન ભુવન મા શારદ શશિ સમ વદન મનેરમ, અધર વિદુર ઉપમાના ભુવન ૧ ઘુઘરવાલા કુંતલ કાલા, દંત તતિ તિસ વાન ને ભુવન છે શ્વાસ સંબંધી, સમીર સુગંધી, કરપદ કમલ સમાન ભુવન | ૨છે ગજગતિ ગામી, અમલ અનામી, પુદગલ પ્રબલ પ્રધાના ભુવન છે સહ અષ્ટોત્તર લક્ષણ સુંદર, મતિ શ્રત અવધિ માન છે | ભુવન, પાસા પૂરણ પ્રતાપી મધુરાલાપી, વિદિત સકલ વિજ્ઞાન છે ભુવન છે નિખિલાનંદન ત્રિશલાનંદન, ગુણ ગણુ માણુક ખાણ છે ભુવનમણિ વદ્ધમાન ભગવાન ૫૪ ... ll 88111 ક્રોડા કરે પ્રભુ એકદા, લધુ વય બાલક લ્હાર છે વાસવ તવ બલ વર્ણવે, મરુત સભા મઝાર ૧ _ } હાળ બીજી રાગ ભરવી છે છે હે ન દિલારામ તે કયા દિલકે આરામ હૈ એ દેશી . નાથ લઘુ બાલ તે એ શક્તિ વિશાલ, શક્તિ વિશાલ Page #610 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫૬ વિવિધ પાસાગ્રહ ભાગ સાતમો શક્તિ વિશાલ વર્લેમાનસુકુમાલ, નાથ લઘુ બાલ તે એ શક્તિ વિશાલ લાખે લેખ મલી બીવડાવે હારે, ભય મનમાં ન ધારે લગારે લગારે છે તો એ શક્તિ વિશાલ છે નાથ લઇ બાલ તો એ શક્તિ વિશાલ છે એ આંકણી છે. છે સાખી છે મિથ્યાદ્રષ્ટિ મત્સરી, અમર એક તવ આય ? થુલ ભયંકર અહિ થઈ વૃક્ષ ઉપર વીંટાય છે ભય મનમાં ન ઘારે લગારે લગારે છે તે એ શક્તિ વિશાલ || નાથ ! શક્તિ છે લાખે ના છે સાખી છે દીર્ઘપૃષ્ઠને દેખતાં, હીને નાઠા બાલ છે પકડી નિજ હાથે પ્રભુ, કરે દૂર તત્કાલ છે ભય મનમાં ન ઘારે લગારે લગારે છે તે એ શક્તિ વિશાલ છે નાથ શક્તિ છે લાખે છે ૨ છે. સાખી છે ધૃષ્ટપણે સુર તે ધરે, સાત તાલનું રૂપ છે પ્રકૃષ્ણ મુષ્ટિ પ્રહારથી, વાલે વિષ્ટ૫ ભૂપ છે ભય મનમાં ન ધારે લગારે લગારે તો એ શકિત વિશાલ નાથ ! શકિત છે લાખે છે Page #611 -------------------------------------------------------------------------- ________________ થી વિજ્યમાણેકસિંહરિકૃત શ્રી પચલ્યાણક પૂજા ૧૯૭ આ છે સાખી છે સુર ગયો જિન માણિજ્યને, ખામી નામી શિર છે તુષ્ટ ચિત્ત મઘવા તદા, નામ ધરે મહાવીર છે ભય મનમાં ન ઘારે લગારે લગારે છે તો એ શક્તિ વિશાલ નાથ૦ છે શક્તિ છે લાખે છે : | | દુહા ! આઠ વર્ષની ઉમ્મરે, માતા પિતા મનોહર નિશાળે જગનાથને, આણે હર્ષ અપાર છે ? સંશય પંડિતના સવિ, ટાલે ત્યાં જગતાત છે જેનેંદ્ર વ્યાકરણ વર, તદા થયું વિખ્યાત છે ૨ પિતૃવ્ય નામ સુપાર્વ છે, નંદિવર્ધન ભ્રાત છે ભગિની તાસ સુદર્શના, પાવન જગ પ્રખ્યાત છે. ૩ વરી યશોદા યૌવને, સુખ વિલસે સંસાર છે અવીશ વરસેં ગયાં, માત પિતા ઘુ મઝાર જા માગે સંજમ અનુમતિ, પ્રભુ નિજ બાંધવ પાસ છે પ્રત્યુત્તર આપે તદા, નંદિવર્ધન ખાસ છે છે ઢાળ ત્રીજી છે રાગ કાલિંગડે છે છે બીક લાગે ભાઈ બાપુ, પાસે જાતાં મુજને રે–એ દેશી હાલ નહીં ભાઈ આપું, વ્રતની સંમતિ તુજને રે માતા પિતાને વિરહ વહનિ, દહે છે મુજને રે ! હાલ ! Page #612 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫૯૮ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમે એ આંકણી છે ભાઈ વાત રખે એ ભાખે, પીડ પામું તુજ પાખે છે ક્ષત ઉપર ખાર શું નાખે, વલ્લભ તુજ વિજોગ કેમ, ખમાય મુજને રે ! હાલ ! ૧ | મહાવીર કહે પિઅ માઈ ભાર્યા સુત ભગિની ભાઈ થઈ સર્વ અનંત સગાઈ કે જગતમાં કયાં કયાં પ્રતિબંબ, કરો - વને રે છે હાલ૦ મે ૨ ! નંદી કહે મોહ નઠારે, પણ પ્રાણુથકી તું પ્યારો વેઠાય વિરહ નહીં તારો, તેથી રજા બે વર્ષ પછી હું આપીશ તુજને રે છે હાલ૦ ૩ જિન માણુક જન્મે વારુ, હો વચન પ્રમાણુ તમારું પણ આ રંભ કઇ મુજ સારુ, કરશો નહી હું રહીશ ફાસું, આહાર, ગ્રહણે રે હાલ નહીં ભાઈ આપું, વ્રતની એ જ છે | દુહા | પ્રાસુક આહારી રહ્યા, બ્રહ્મચારી બે વાસ ! તીશ વર્ષ જગતાતજી, વસ્યા એમ ઘર વાસ ૧ છે અવકે અવધે વિભુ, સંજમ અવસર જામ છે નવ લોકાંતિક નિજ, વિનવે આવી તામ ર છે છે ઢાળ ચોથી તે રાગ કલ્યાણ છે છે અબ હે તારે વાસુપૂજ્ય એ-દેશી છે પ્રભુ તુમ થાપ ધર્મ તીર્થ સ્વામી હે મેક્ષ ગામી, અબ તમે થાપ ધર્મ તીર્થ છે એ આંકણી એ હે અરિ Page #613 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી વિજ્યમાણેકસિંહસરિત શ્રી પંચકલ્યાણક પૂજા પ૯૯ ગંજન અરિહંત, બધિ દાયક બલંવત, શિવ મારગ દર્શક સંત | શિવ મારગ દર્શક સંતરે છે તમે થાપ ધર્મ તીર્થ છે અબ તુમે થાપ ધર્મ તીર્થ ૧ છે સાખી છે જય જય જગદાનંદ જિન, જય જય ભદ્ર ભદંત ! જય જય ક્ષત્રિય વર વૃષભ, ભયભંજન ભગવંત ! સ્વામી હો મેક્ષ ગામી અબ તમે થાપા મારા સાખી નિરુપમ ગુણ મણિ નીરધિ, નિખિલ નીતિ નિષણાત છે બૂઝબૂઝ બુદ્ધિનિધિ, તારણ ત્રિભુવન તાત સ્વામી હો મેક્ષ ગામી સે અબ તુમે થાપ૦ વાગ્યા કલ્યાણક શ્રેણિ કરનાર, દિવ્યામૃત સુખદાતાર છે સુરિમાણુક જગમાં સાર છે સૂરિમાણુક જગામાં સાર રે તમે થાપ ધર્મ તીર્થ છે અબ તુમે થાપે ૪ આ છે દુહા છે વરસી દાન દિયે વિભુ, દુઃખ દારિદ્ર નિવાર છે કનક રજત મણિ હરિ કરિ, વસ્તુ વિધિ પ્રકાર થવા દિન દિન સેનયા દિયે, એક કેડી અડ લક્ષ છે નિર્જર પતિ નિર્દેશથી, દેવ પૂરે ધનદક્ષ પરા Page #614 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૬૦૦ વિવિધ પૂજાસગ્રહ ભાગ સાતમા ual ત્રણસેં અઠયાશી કેડિયા, એંશી લાખ દિનાર ॥ સવ દાનસંવત્સરે, આપે જગદાધાર દાન પ્રભુ હાથે ગ્રહે, ભવ્ય તેહ નર નારી ॥ રોગ મટે ષડ્ માસના, હાય વર્ષોં નહીં. ખાર uu નંદિવનની હવે, સંમતિ પામી સાર છઠ્ઠું કરી સજ્જ થયા પ્રભુ, લેવા સજમ ભાર ॥ ઢાળ પાંચમી ॥ પૂનમ ચાંદની ખીલી પૂરી અહીં રે ! એ દેશી દીક્ષા અવસર જાણી કાડાકાંડી દેવતા રે, મિ ચેાસઠ ભાવે આવે જિન દરબાર !! વા વા પરમ વિરાગી ત્યાગી વીરને રે ! એ આંકણી ॥ ॥ સાખી કચન મણિ કલશા કરી, તીર્થોદક ભરી તાર !! ન્હેવરાવી જગનાથને, પહેરાવી શણગાર ॥ શોભિત ચંદ્રપ્રભા શિબિકામાં રત્ન સિંહાસને રે, પધરાવી નર પૂર્ણાંક વહતા સુર ધરી પ્યાર ।। વંદા વા૫૧૫ ॥ સાખી ॥ કુસુમ વૃષ્ટિ સુરવર કરે, ખેાલે મોંગલ માલ ! શુક્ર ઈશાન ચામર ધરે, વાજિંત્ર નાદ વિશાલ ।। ગારી ગાવે ભાવે સાચે નાચે અછરા રે, સુંદર મંગલ હય ગય થ વર ધ્વજ શ્રીકાર ! વંદા વા૦ રા ↑ ઇંદ્ર ॥ ॥ પા Page #615 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી વિજયમાણેકસિ હુસૂરિષ્કૃત શ્રી પંચકયાણક પૂજા ॥ સાખી ! પ્રેમે પ્રભુ પદપદ્મને, તમે બહુ કહે સ્વજન હણી કને, શિવસુખ આવી આડંબરથી જ્ઞાતખંડ ઉદ્યાનમાં રે, અશેક તલે તજી ભૂષણ લાચ કરે નિરધાર !! વંદો વદો !! ૩ || નર નાર ૫ વરો સાર !! ૬૦૧ ॥ સાખી! નમે સહ વદ દશમી ઉત્તરા, જગ માણેક જિનરાય ॥ સિદ્ધ નમી વ્રત ઉચ્ચરે, મન:પર્યવ, તવ થાય !! ચાપી દેવાધીશ્વર દેવદુષ્ય પ્રભુ પધલેરે, નાથાય કહી નંદીશ્વર જાય ઉદાર ! વંદા વંદો પરમ વિરાગી ત્યાગી વીરને ૨ે ॥ ૪ ॥ કાવ્ય ।ગ સ્થાપિ ચ॰ !! ॥ મત્ર ! આ હી શ્રી પરમ જલાદિક યજામહે સ્વાહા ।। ૫ ચતુર્થ કેવલજ્ઞાનકલ્યાણુકે પૂજા ॥ દુહા ! વિહાર ॥ અધુ વર્ગના જિન હવે, પૂછી કરે સહતા સર્વ ઉપસર્ગને, વહતા સજમ દાય ઘડી દિવસ છતે, કુમાર તે દિને જઇ કાઉસગ્ગ રહ્યા, રાતે આતમરામ ।। ૨ । ભાર ॥ ૧ ॥ ગામ ! નામે કારતક (માગશર) * Page #616 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૬૦૨ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમે કાપે ગેપ તિહાં કને, જિનને મારણ જાય છે ગોપતિ જાણી ગેપને આપે શિક્ષા આય છે ૩ છે હવે તિહાં જિનને હરિ, કરો સેવા કેડ છે વિન્ય ધરીને વિનવે, જુગતે બે કરજોડ છે ૪ ઢાળ પહેલી છે પ્રભુ અર્જ સુણી અહી આવે, મંજરી બાલ બચાવો-એ દેશી આ અર્જા પ્રભુ અવધારે, તુમ પાસે રાખી તારો છે એ આંકણી છે ઉપસર્ગ છે ઘણું આપને, નાથ કહું શિર નામી છે બાર વર્ષ વૈયાવચ્ચ બાબત, સાથે રહે હું સ્વામી છે આ૦ કે ૧ | નાથ કહે કદિ થયું નથી એ, થશે નહિ નવ થાવે છે શક્રાદિકની સહાય થકી જે, અરિહા જ્ઞાન ઉપાવે હે ઈન્દ્ર થશે જે ભાવી, છરીત અનાદિ આવી રહે સર્વ જિનેશ્વર કેવળ સંપદ, નિજ શકૂતે ઊપજાવે છે તે માટે ઉપસર્ગ થશે તે, સહીશ સમતા ભાવે છે હે ઈન્દ્ર ૫૩ હરવા તવ મરણુત કષ્ટને, સિદ્ધારથને ઠાવે છે પ્રેમે જિન માણક પદ પ્રણમી, સુરપતિ સ્વર્ગે જીવે છે આ અર્જ પ્રભુ અવધારે છે હા. બહુલ બ્રાહ્મણને ગૃહ, પરમાત્મને જિનરાય છે પ્રથમ કરે તપ પારણું, પંચ દિવ્ય પ્રગટાય ના Page #617 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી વિજયમાણેકસિંહરિકૃતિ શ્રી પંચકલ્યાણક પૂજા ૬૩ ચેલોતક્ષેપ સુગંધ જલ, વૃષ્ટિ દુંદુભિ શબ્દ અહી દાન ઉર્દૂષણ, થાય કનકને અબ્દ છે ૨ વિચરંતા વસુધા વિષે, ધરતા ઉત્તમ ધ્યાન એક દિવસ દ્વિજ આવીને, વિનવે શ્રી ભગવાન ૩ છે તાળ બીજી છે શું કહું કથની મહારી રાજ, શું કહું કથની મહારી-એ દેશી શું કહુ દુ:ખ હું મહારાજ, શું કહું દુ:ખ હું ખુ દ હવે શરણ છે એક તમારું રાજ, શું કહું દુ:ખ હાસ છે એ આંકણી છે જગજીવન તુમે વરસ્યા જ્યારે, વસીદાન વસુ વારે તાત હત નહીં હું અહીં ત્યારે, નિર્ભાગી અતિ ભારે છે રાજ૦ ૫૧ રાત દિવસ ધન કારણ રેડિયે, જ્યાં ત્યાં અતિ આથડિયો છે તો પણ ૨ચ ન ધન સાપડિયા, નિબિડ વિધન ઘન નડિયે છે રાજ મારા પુષ્ય તુમ પદ પંકજ પામી, આજે અંતરજામી નિરાશ્રય નિર્ધન શિરનામી, શરણ પડયો સ્વામી રાજ ૩ાા દીન દયાલ દયા દિલ ધારી, દરિદ્ર દુ:ખ વિદારી છે સુખી કરો હને જગસુખકારી, જિન માણક જયકારી રાજ શું દુ:ખ મ્હારું છે આ છે દુહા દીન વચન સુણી એહવા, પ્રભુજી પરમ કૃપાલ છે દેવદૂષ્ય અડધું દિયે, બ્રાહ્મણને તત્કાલ ૧ | Page #618 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમો વસ્ત્રનું દાન ॥ સંતાન ॥ ૨ ॥ દ્રષ્યે ોય !! ૬૪ હરિ અતિ ઉદાર અરિહંતનું, અ વજ્ર પાત્રમાં સૂચવે, મૂર્છા નિજ અર્ધું કંટક વળગી પડયું, જિન કાઈક મમતાથી કહે, કિહાં પડવું ઈમ કાય ૫૩ગા વજ્ર પાત્ર નિજ સંતતિ, દુર્લભ સુલભ નિહાલ 1 કંટક પટ લગને થશે, શાસન કંટક જાલ ૧૫૪૫ નિલેભી પ્રભુ નવ લિયે, તે વાડવ લઇ જાય !! વર્ષાધિક ઇમ વીરજી, ચીવરધર કહેવાય ।।૫।। સાડા બાર વરસ લગે, સહતા પરિષહ ધાર !! ધાર અભિગ્રહ ધારતા, હણવા કર્મ કઠાર ॥૬॥ U ઢાળ ત્રીજીડા રાગ ભરવા ! તાલ ફેરમે u 1 મજા દેતે હૈં કયા યાર, તેરે ખાલ છુ ઘરવાલે—એ દેશી ડા ધન ધન વમાન વડવીર, વિચરે ઉીતલ ઉપગારી સુર નર તિરિ ઉપસ સુધીર, સમ્યગ્ સહતા સમતા ધારી ॥ એ આંકણી ! શૂલપાણિ ને કૌશિક વ્યાલ, ગુણહીણ ગેાશાલા ગાવાલ ! વ્યંતરી કટ પૂતના વિકરાલ, કરે પરિષહ પ્રભુને દુઃખકારી ।। ધન ૫ ૧ કપટી કુટિલ હૃદયના ક્રૂર, સતાપે બહુ સંગમ સુર ।। પ્રભુજી પામ્યા દુઃખ ભરપૂર, રહ્યા ષડ્ માસી નિરાહારી ૫ નારા ગાપે ખીલા ઠાકયા કાન, મૂકી ખેંચ રાડ મહાન । થયું Page #619 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી વિજ્યમાણેકસિ હરિકૃત શ્રી પંચકલ્યાણક પૂજા ૬૦૫ અતિ ભૈરવ તવ ઉદ્યાન, ફાટી પર્વત શીલા ભારી ધનવ છેડા ઉધર્યા અપરાધી અસુમંત, શ્રી જિનમણુક કરુણાવંત છે મૂઠી બકુલ લેઈ મહંત, તાતજી ચંદનબાલા તારી છે ઘન ઘન વહેંમાન વડવીર૦ ૪ છે દુહા ! કર્યો એક ષડૂ માસી તપ, પંચ દિવસ ઉણ એક નવ માસી તપ કર્યા, ત્રણ માસી બે ટંક ૧૫ દેઢ માસી અઢી માસિયા, બે બે ષડુ બે માસ છે દ્વાદશ માસખમણુ ક્ય, બહોતેર કીધાં પાસ મારા બાર અઠમ વલી છઠ ક્ય, બસ્સે ઓગણત્રીસ છે ભદ્રાદિક પ્રતિમા ધરી, દિન દુગ ચઉ દશ ઈશ ૩ નિર્જલ તપ સવિ પારણું, ત્રણસેં ઓગણપચાસ કાલે સમસ્ત પ્રમાદને, અંતર્મુહૂર્ત જાસ છે એ રીતે તપ આચરી, સમતા સાધન સાથ છે કિલષ્ટ કર્મ દલ ક્ષય કરે, જ્ઞાતપુત્ર જગનાથ પાપા છે ઢાળ ચોથી રાગ સેહની છે કવાલી છે રાજા મેર કિની ગયા–એ દેશી વીર જિર્ણોદા જયકારા જયકારા, ભવિજન પૂજે ભાવશું છે એ આંકણું કાયા માયા મમતા મારી, શમ દમ સંજમ ધરમ સ્વીકારી છે અલગ બન્યા અણગારા Page #620 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમો અણગારા છે ભવિ છે સમિતિ ગુપ્તિ શોભિત ભાગી, નિરૂપલેપ નિમ્નડ નિરાગી પ્રતિબંધ ચઉ તજનારા છે તજનારા ભવિલ પરમજ્ઞાન દર્શન વ્રતધારી, પરમાલય પ્રભુ પરમવિહારી વીર્ય પરમ વરનારા વરનારા Iભવિત અજજવ મદ્દવ લાઘવ પુષ્ટિ, શાંતિ મુક્તિ ગુપ્તિ તુષ્ટિ એ સત્ય પરમ સેવનારા સેવનારા ભવિ. પારાનિંદ શયન જાગરણ નિવારી, ઉજાગરણ દશા અવધારી છે ધ્યાન શુકલ ધરનારા | ધરનારા ભવિ શક્તિ અપૂરવ ગે સ્વામી, ક્ષપકશ્રણિ ચઢી આતમ રામી છે ઘાતી કરમ હણુનોરા | હણનારા છે ભવિ. ૩ માધવ શુદિ દશમી મને હારી, ચંદ્ર ઉત્તરા ફાલ્ગની ચારી છે વિજય મુહર્તા શુભકારા શુભકારા છે ભવિ. સાલ તર તલે છઠ તપ શાલી, વરિયા કેવલ શ્રી રૂપાલી સૂરિમાણુક પ્રભુ પ્યારા પ્રભુ પ્યારા છે ભવિજન પૂજે ભાવશું છે વીર જિણુંદ જયકારા જયકારા. ૪ | દુહા સર્વવેદી જિન કેવલી, હવે થયા અરિહંત છે જાણે જીવાજીવના, ભાવ સકલ ભગવંત શાહ પ્રથમ સમવસરણે પ્રભુ, જિમ સ્થલપુર જલધારો દીધી ક્ષણભર દેશના, નિષ્કલ ગઈ નિરધાર પર Page #621 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી વિજયમાશૅકસિ હસૂરિષ્કૃત શ્રી પંચકલ્યાણક પૂજા નયરી અપાપા આવિયા, વન મહસેન વિશાલ 11 સમવસરણુ સુરવર રચે, ત્રણ ગઢ ઝાકઝમાલ ઘણા દરેક ગઢે ચઉ દ્વાર છે, દેવ દૈવી છત્ર ધ્વજ શ્રીકાર છે, મણિમય તારણુ શાલિભ`જિકા શાભતી, ધૂપધાણાં શેાભતી, ધૂપધાણાં પ્રતિદ્વાર વર વાપિકા, કંચને કમલ કંચન વપ્ર વિષે કરે, દેવછંદ ઈશાન !! દ્વાર દ્વાર અતિ દીપતા, વીશ સડસ સેાપાન ॥૬॥ રત્ન ગઢ દ્વાદશ સભા, કનક ગઢે તિખેંચા રૌપ્ય ગઢે વાહન રહે, વેર વિરાધ ન રચ ાણા । ઢાળ પાંચમી ! - แ ॥ શુ” નટવર વસંત થૈ થૈ નાચી રહ્યો ! એ દેશી 1 જિનરાજ વર્ષોં માન બ્રાહ્મ વ્યાપી રહ્યો, વ્યાપી રહ્યો સુપ્રલાપી રહ્યો, ૫ જિન॰ ॥ સાખી ! પુષ્પવૃષ્ટિ દિવ્ય ધ્વનિ, ભામ`ડલ ઝલકાર ! શિર પર છત્ર ચામર લે, દુંદુભિનાદ રસાલ !! અનુપમ એપત વિટપી અરોાકથી, ભવિક લેાક શાક કાપી રહ્યો. કાપી રહ્યો સુપ્રલાપી રહ્યો!! ૫. જિન ॥ ૧ ॥ સાખી !! શેભિત રત્ન સિંહાસને એઠા શ્રી જિનચંદ !! પદ પંકજ પ્રેમે કરી, સેવે સુર નર રખવાલ । માલ ॥૪॥ ઝલકાર ॥ ઉદાર "પા ૦૭ ઇંદ ! મધુર સ્વરે વર માલકાશ રાગમાં, અમૃત દેશના Page #622 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૬૦૮ વિવિધ પૂજાસગ્રહ ભાગ સાતમે આપી રહ્યો, આપી રહ્યો સુપ્રલાપી રહ્યો છે જિન ારા સાખી છે સ્યાદ્વાદ રસ કૂપિકા, નય ગમ ભંગ નિધાન ! વાણી યોજન ગામિની, વરસી શ્રી ભગવાન છે ગણધર પદવી સાથગુણ સેવધિ, સંઘ ચતુર્વિધ સ્થાપી રહ્યો, સ્થાપી રહ્યો સુપ્રલાપી રહ્યો જિન | ૩ | સાખી છે જ્ઞાન મહોત્સવ સુર કરે, વર્ચે ય જયકાર છે દેવછંદ બિરાજતા, જિનવર જગદાધાર છે સૂરિ માણેક મહાવીર પદ સેવતાં; સમક્તિ બીજ શુભ વાપી રહ્યો, વાપી રહ્યો ભવ માપી રહ્યો છે જિનરાજ વર્ધમાન બ્રહ્મ વ્યાપી રહ્યો . છે કાવ્ય ગર્ભસ્થપિ ચ | | મંત્રા ઓ હો છો પરમ શ્રી સર્વગાય જલં યજા સ્વાહા પંચમ નિર્વાણકલ્યાણક પૂજા છે | દુહા એકાદશ ગણધર થયા, સાધુ ચૌદ હજાર છે છત્રીશ સહસ સુસાધવી, ચરણ કરણ વ્રતધાર # ૧ દોઢ લાખ નવ સહસ છે, શ્રાવક શુદ્ધાચાર છે શ્રાવિકા ત્રણ લાખ ને, ઉપર સહસ અઢાર . ર છે ત્રણસેં ચૌદ પૂરવધરા, સહસ ત્રિશત અવધીશ કેવલી સગ શત સાતમેં, વક્રિય લબ્ધિ મુનીશ કાવ્યું વાણકાણ Page #623 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી વિજય માકસિંહરિફત શ્રી ચકલ્યાણક પૂજા ૬૯ વિપુલમતિ મુનિ પાંચસેં, ચઉ શત વાદી સાર દેવ દેવી પરિકર બહુ, પાવન પ્રભુ પરિવાર છે જ ! છે ઢાળ પહેલી ! રાગ મા ! છે પ્રેમનો કેલ દિયે રાજકુમાર એ–દેશી ભાવથી નિત ભજિયે વીર ભદંત, અતિશય ભરિયા અરિહંત ભાવથી છે એ આંકણી છે નિર્મલરૂપ શરીર નીરોગી, શ્વાસ સુગંધિત શસ્ય છે માંસ રુધીર ક્ષીર ધવલ મનોહર, આહાર નીહાર અદ્રશ્ય છે મૂલ અતિશય એ ચાર મહંત છે ભાવથીસુર નર તિરિ જન કેડીકેડી, જેજન માંહી સમાયા એજનગામિનિ વાણી નિજ નિજ, ભાષામાં સમજાય છે. પાછળ શિર ભામંડલ ભાસંત ભાવથી છે ૨ રોગ દુકાલ ઈતિ ને ભીતિ, મારી વૈર મહાન છે અતિવૃષ્ટિ અવૃષ્ટિ ન હોવે, પાંચસૅ કોશ પ્રમાણ છે કર્મ ક્ષયથી અગીયાર એ કંત ! ભાવથી પડા સૂરિ માણેક પ્રભુ શાસન સ્વામી, વદ્ધમાન જિનરાય છે ભક્તિ નિર્ભર ભાવે ભજતાં, જન્મ કટિ અધ જાય છે આતમ અનુભવ અતિશય ઉલ્લસંત છે ભાવથી નિત ભજિયે વીર ભદંત ૪૫ દુહા | ચૈિત્યવૃક્ષ વખત્રીયી, સિંહાસન શ્રીકાર છે ધર્મચક્ર ધ્વજ ગગનમાં, દુંદુભિ નાદ ઉદાર છે ૧૮ Jain Edulaborinteactional Page #624 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૦ વિવિધ પૂજાસ ગ્રહુ ભાગ સાતમાં ॥ દુહાl વાય ૫ થાય। ૨ ।। ફૂલ ।। અનુકૂલ llll છત્ર ત્રય ચામર ચલે, વાયુ અનુકૂલ કનક કમલ નવ પગ ઠવે, કાંટા ઉધો પક્ષી દિયે પ્રદક્ષિણા, વરસે શુચિજલ નખ કચ મથુ વધે નહિ", અક્ષ ઋતુ કાડી સુર સેવા કરે, પ્રણમે તરુવર જાત ॥ દિયે ચતુર્મુખ દેશના, સુરકૃત નવદેશ ખ્યાત ૫ ૪ ૫ ઈમ ચેાત્રીશ અતિશય ધરે, વિચરે દેશ વિદેશ !! વાણા પાંત્રીસ ગુણુ વદે, આપે વર ઉપદેશ ॥ ૧ ॥ 1. ઢાળ બીજી !! ॥ મન માયાના કરનારા રે, જરા જો તે તપાસી તારી કાયા । હું એ—દેશી ડા વદે વ માન જિનરાયા રે, મહાપુણ્યે મનુષ્ય ભવ પાયા !! આ ઉત્તમ અવસર આયા રે, સદા સેવા ધરમ સુખદાયા ! એ આંકણી !! કૂડી છે કાયા મિથ્યા છે માયા, છાઇ વાદલની છાયા । મેહે મુ ઝાયા ભરમે ભૂલાયા, ફાગઢ ફંદામાં ફસાયા હૈ ।। મહા॰ ॥૧॥ લેભે લુંટાયા, કામે ફૂંટાયા, મ્હારા તારામાં મરાયા !! ડા’પણ ડાહ્યા જન્મ ગુમાયા, પાછળ તે પસ્તાયા હૈ ! મહા॰ ॥ ૨ ॥ પ્રભુ પૂજાયા, સત સેવાયા, ધર્મ મારગમાં ધાયા !! સમતા સહાયા ધ્યાન ધરાયા, કલ્યાણ તેજ કમાયા રે ! મહા૦ ॥ Page #625 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી વિજયમાણેકસિંહરિકૃત શ્રી પંચકલ્યાણક પૂજા ૧૧ ૩ જ્ઞાન ભણ્યા શ્રદ્ધા સાહાયા, સંજમ શુદ્ધ સધાયા છે મેક્ષ ઉપાયા એહ મનાયા, સૂરિ માણક સમજાયા રે છે મહા પુણે મનુષ્ય ભવ પાયા ૫ વદે વદ્ધમાના ૪ દુહા છે પ્રસન્નચંદ્ર પૃથ્વીપતિ, દશાર્ણભદ્ર નરેશ છે ઉદાયન આદિ ઘણુ, પ્રતિબોધ્યા પરમેશ ૧૫ શ્રેણિકાદિ નવ સર્વને, આપ્યું જિનપદ સાર છે મધકુમારાદિક બહુ, તાર્યા રાજકુમાર રા ઋષભદત્ત નિજ તાતજી, દેવાનંદા માય છે ખ્યાસી દિવસ સંબંધથી, પહોંચાડ્યા શિવ ઠાય છે. રૌહિણેય અને પ્રમુખ, ઉધર્યા અધમ અનેક છે નિરુપમ જિનપદ નામને, વેદે એમ વિવેક ૪. અસ્થિક ગામ પ્રણીત ભૂમિ, શ્રાવસ્તિપુર છેક છે આલંભિકા નગરી વસ્યા, ચોમાસુ એકેક કાપા ત્રણ ચંપા બે ભદ્રિકા, ષ મિથિલા શુભ વાસ છે વિશાલી વાણિજયમાં, બાર કર્યા ચોમાસ દા રાજગૃહી નગરી રહ્યા, માસાં દશ ચાર | ચરમ માસું આવિયા, પાવાપુર મઝાર નાગા - ઢાળ ત્રીજી રાગ માલકશ . જય જય વીર જિણંદ, જગતગુર જય જય વીર જિ Page #626 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમ ગુંદા એ આંકણી છે કાર્તિકમાસ અમાવસી રજની. સ્વાતિનક્ષત્રને ચંદ છે જગત | સેલ પ્રહર દેશના દઈ સ્વામી છ તપ કરી સુખકંદ ! જગત ૧ પદ્માસન રહી એકાકો પ્રભુ, પામ્યા પદ મહાનંદ ! જગત ભાવ ઉદ્યોત ગયે ગણ ભૂપતિ, વિરચે દીપક છંદ જગત છે મારા એ અવસર સવિ સુરપતિ આવી, વંદે પદ અરવિંદ જગત છે કરણી ઉચિત સવિ સુર મલી કરતા, નિર્ભર નિરાનંદ ! જગત મા દાઢાદિક લઈ રત્નશૂભ રચો, સર્વ સુરાસુર ઇંદ ! જગત નંદીશ્વર જિન માણિક મહિમા, કરતા ભાવ અમંદ ! જગતગુરુ જય જય વીર જિણંદ ૫૪ છે દુહા | વદ્ધમાન વચને તદા, શ્રી ગૌતમ ગણધાર છે દેવશર્મ પ્રતિબંધિવા, ગયા હતા નિરધાર ૫૧ પ્રતિબધી તે વિપ્રને, પાછા વલિયા જામ છે, તવ તે શ્રવણે સાંભળે, વીર લહ્યા શિવધામ પર ઘસક પડો તવ ધ્રાસક, ઉપન્યો ખેદ અપાર છે વીર વીર કહી વલવલે, સમરે ગુણ સંભાર ૩ પૂછીશ કેને પ્રશ્ન હું, ભંતે કહી ભગવંત છે. ઉત્તર કુણ મુજ આપશે, ગાયમ કહી ગુણવંત શાહ Jain Education international Page #627 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી વિજયમાણેકસિંહરિફત શ્રી પંચકલ્યાણક પૂજા ૬૧૩ અહો પ્રભુ આ શું કર્યું, દીનાનાથ દયાલ | તે અવસર મુજને તમે, કાઢયા દૂર કૃપાલ પા. ઢાળ થી છે છે પંથીડા સ દેશે જે મારા નાથને છે એ દેશી શાસન સ્વામી સંત સનેહી સાહિબા, અલસર વિભ આતમના આધાર છે. આથડતો અહીં મૂકી મુજને એકલ, માલિક કિમ જઈ બેઠા મેક્ષ મઝાર જે વિધ્વંભર વિમલાતમ વ્હાલા વીરજી છે એ આંકણી | ૧ | મન મોહન તમે જાણ્યું કેવલ માગશે, લાગશે અથવા કેડે એ જિમ બાલ જે. વલ્લભ તેથી ટાલ્યો મુજને વેગલો, ભલું કર્યું એ ત્રિભુવન જન પ્રતિપાલ એ છે વિશ્વભર૦ રા અહો હવે મેં જાણ્ય શ્રી અરિહંતજી, નિસ્નેડો વીતરાગ હોય નિરધાર જે છે મહેટો છે અપરાધ પ્રભુ ઈહાં માહેર, શ્રત ઉપયોગ મેં દીધો નહિં તે વાર જે વિશ્વભરાયા સ્નેહ થકી સર્યું ધિગૂ એક પાક્ષિક સ્નેહને, એક જ છું મુજ કેઈ નથી સંસાર એ છે સૂરિમાણુક ઈમ ગૌતમ સમતા ભાવતા, વરિયા કેવલજ્ઞાન અનંત ઉદાર જે તે વિવંભર૦ વિમલાતમ. ૪ દુહા . ગૌતમ કેવળ જ્ઞાનને, ઓચ્છવ અમર ઉદાર છે કરતા પૂરણ કેડથી, જિન શાસન જયકાર ૧ Page #628 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમો સિદ્ધયા સાધુ સાતમેં, સાધ્વી શત દશ ચાર છે ગયા અનુત્તર આઠમેં, વીર તણુ અણગાર મારા ત્રીશ વર્ષ ઘરમાં સવિ, વલી બેંતાલીસ વર્ષ છે શ્રમણ ધરમ પાલી વસી, આયુષ ન્હોતેર વર્ષ પર પાર્શ્વનાથ નિર્વાણથી, અઢીસે વરસે સાર છે વીર જિનેશ્વર શિવ વર્યા, કલ્પસૂત્ર અધિકાર પત્તા સિદ્ધ બુદ્ધ મુક્તાતમાં, અનુપમ સાદિ અનંત છે અપુનર્ભવ સુખ અનુભવે, ભજે વીર ભગવંત પા ઢાળ પાંચમી છે છે લાગી લગન મહને તારી હે લલના, લાગીએ–દેશી છે લાગી લગન હુને તારી હૈ જિનજી, લાગી લગન મ્હને તારી તુ ત્રિભુવન ઉપગારી હૈ જિનજી, લાગી લગન હને તારી છે એ આંકણી અકલ સકલ અવિચલ અવિનાશી, નિવૃત્તિ નગર નિવાસી હો જિનજીએ લાગી. કેવલ જ્ઞાન અનંત પ્રકાશી; વિશદાનંદ વિલાસી હો જિનજી છે લાગી રે તું ૫૧ વર્ણાદિક વીશ રહિત વિરંગી, આકૃતિ-મુક્ત અનંગી હૈ જિનજી છે રાગીવેદ વિવજિત અસહઅસંગી, નિરુપમનિજ ગુણ રંગી હોજિનજી લાગી છે તું મારા નિત્ય નિરંજન તું નિરપાધિ, નિબંધન નિર્વાધિ હે જિન | લાગો છે નિર્મલ Page #629 -------------------------------------------------------------------------- ________________ થી વિજય માણેકસિંહરિકૃત શ્રી પંચકલ્યાણક પૂજા ૧૫ જ્યોતિ નિરીહનિરાવધિ, સહજ સ્વરૂપ સમાધિ હે જિનજી ને લાગી તું. છેવા સૂરિ માણેક જિનશાસન સ્વામી, વદ્ધમાન વિશરામી હૈ જિનજી ! લાગી છે નિઃશ્રેયસ શિવ સુખ ઘનનામી, આપે અંતરજામી હો જિનજી || લાગી. | તું છે ૪ કાવ્ય છે ગર્ભસ્થાપિ ચ૦ છે છે મંત્ર- આ હી શ્રી પcશ્રીમતે પારંગતાય જલ યજામહે સ્વાહા. છે અથ કલશ છે રાગ ધન્યાશ્રી છે છેલ ન દે મુઝે ગાલી, મેં માજા પાલી છે એ દેશી | ચોવીશમેજિનરાય, મેં આજે ગાયો છે. ત્રિભુવન કરો તાયે રે, મેં આજે ગાયો છે ચોવીશમો છે એ આંકાણી છે જ્ઞાત કલેદધિ જવાતૃક જિન, ત્રિશલા દેવીને જાય રે મેં૦ | પરમ ધરમ વર જ્ઞાનપ્રકાશક, પુણ્ય મહેદય પાય રે મેં૦ | ૦ ૧ પરમેષ્ઠિ અહંત નાથ સર્વજ્ઞ, પારંગતાય નમાયે રે ! મેં૦ | પંચ કલ્યાણુક પ્રભુના પ્રીત, જપતાં પાપ જલાયો રે મેં ચેટ છે પરા તપ ગણુ ગગન તપન તેજસ્વી, વિજયસિંહ સૂરિ રાયે રે મેં એ સત્ય કપૂર ક્ષમા જિન ઉત્તમ, પદ્મવિજય જયદાયે રે ! મેં૦ | ચાટ છે ૩ છે રૂપ કીર્તિ ઉદ્યોતવિજયના, અમર ગુમાન અમાયે રે ! મેર સુગુરૂ પ્રતાપવિય પદ સેવત, જ્ઞાન માણિજ્ય કમાય રે Page #630 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમે છે મેં જે ચિત્ર | ૪ | રસ કષિ નિધિ શશિ, વર્ષ (૧૯૭૬) મહા વદી, એકાદશી કવિ દયા રે ! મેં૦ | વિનય મેઘવિજય આગ્રહથી, એ અધિકાર રચાય રે ! છે મેં ચોપછે પુણ્ય પવિત્ર પાટણ ક્ષેત્ર, પંચાસર જિનરાય રે ! મેં ! તાસ પસાથે રડી ચેમ હું, પૂજન ભાવ બનાયો રે | મેં૦ | ચો. ૬ ૫ શાસન પતિ કલ્યાણક સુણતાં, સંધ સલ હરખાય રે મેં૦ || સૂરિ માણેક દેવાર્થે સમરતાં, ઓચ્છવ રંગ વધાયો રે મેં૦ | વીશમેન્ટ પછી ઇતિ કલશ સંપૂર્ણ છે ૦ & coop: ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦e area ઉપધાન તપ, વરસી તપ, ચૈત્રી તથા આ દે માસની આયંબિલની ઓળી વિગેરે મહાન તપમાં પ્રભાવના નિમિત્તે વહેંચવા માટે અમારે ત્યાંથી દરેક પ્રકારના જૈન ધર્મના પુસ્તકે મળશે તથા ચરિત્રો, ધર્મકથાઓ, જીવનમણિટ્રસ્ટના પુસ્તકે, શ્રી જયભિખુ તથા મેહનલાલ ધામી આદિ લેખકોના પુસ્તકો મળશે. વ, ee L. 06, wood edoo of 9: છે. જૈન પ્રકાશન મંદિર ૩૦૯/૪, દોશીવાડાની પિળ, અમદાવાદ-૩૮૦ ૦૦૧ . US 20.કce - ૦ ૦ છે ૦ દo x ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ Page #631 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વતરાવત૨ વાહ I ૨ દિન શ્રી દાદાસાહેબની પૂજા છે દાદા સાહેબની પૂજા છે | પહેલી સ્થાપન કરકે આહવાહનકા ક પહે સકલગુણગરિષ્ઠાનું સત્તાભિરિષ્ઠનું છે અમદમયજુષ્ટાંશ્ચારુચારિત્રનિષ્ઠાનું ! નિખિલજગતી–પેઠે દર્શિતાત્મપ્રભાવાનું ! મુનિ કુશલસૂરીનું સ્થાપયામ્યત્ર પીઠ ૧ છે છે મંત્ર એ હ શ્રી શ્રી જિનદત્ત શ્રી જિનકુશલ શ્રીજિનચંદ્રસુરિશુરો અગ્રાવત રાવતર સ્વાહ છે ર છે એ હી શ્રી જિનદત્ત સૂરિગુરો અત્ર તિષ્ઠ તિષ્ઠ:: ઠઃ સ્વાહા ઈતિ પ્રતિષ્ઠા પનમ એ હી શ્રી જિનદત્તસૂરીગુરે અત્ર મમ સંનિહિત ભવ વષા ઈ તિ સંનિધિ કરણમ ૩ અથ જલકા કલશ લેકે સ્નાત્રકર્તા શુચિ કે રહે છે છે સ્તુતિપ્રારંભ છે પ્રથમ જલપૂજા છે એ દુહા ! ઈશ્વર જગ ચિંતામણી, કર પરમેષ્ઠી ધ્યાન છે ગણધર પદ ગુણ વર્ણન, પૂજન કરે સુજાન લે છે સુધમાં મુનિપતિ પ્રગટ, વીર જિનેશ્વર પાટ છે મિથ્યામત તમ હરણ, ભવ્ય દિખાવન બાટ | ૨ || Page #632 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમે સુસ્થિત સુપ્રતિબદ્ધ ગુરુ, સૂરિમંત્ર જાપ છે કેટિ કિયે જબ થાન ધર, કટિક ગરછ સુથાપા ૩ !! દશ પૂવ શ્રુતકેવકી, ભયે વજાધર સ્વામી છે તા દિનોં ગુગરછકો, વજાશાખ ભયો નામ છે જ છે ચંદ્ર સૂરિ ભયે ચંદ્ર સમ, અતિથી બુદ્ધિનિધાન છે ચંદ્રકુલી સબ જગતમેં, પસર બહ વિજ્ઞાન છે ૫ વદ્ધમાનકે પાટ પર, સૂરિ જિનેશ્વર ભાસ છે સત્યવાસિકે જિતકર, સુવિહિત પક્ષ પ્રકાશ ૬ અણહિલપુર પાટણ સભા, લોક મિલે તિહાં લક્ષ છે ખરતર બિરુદ સુધાનિધિ, દુર્લભરાજ સમક્ષ છે ૭ અભયદેવ સૂરિ ભયે, નવ અંગ ટીકાકાર છે થંભણુ પારસ પ્રગટ કર, કુષ્ઠ મિટાવનહાર ૮ શ્રી જિનવલ્લભસુરિ ગુરુ, રચના શાસ્ત્ર અનેક છે પ્રતિબધે શ્રાવક બહુત, તાકે પટ્ટ વિશેષ છે. ૯ છે હબડ શ્રાવક વાઘડી, અઢાર હજાર છે જૈન દયાધમ કિયે, બરતે જય જયકાર | ૧૦ || દાદા નામ વિખ્યાત જસ, સુરનર સેવક જાસ દત્ત સૂરિ ગુરુ પૂજતાં, આનંદ હર્ષ ઉલ્લાસ ૧૧ છે. દિલ્લી મેં પાતસાહને, હુકમ ઉઠાયા શીસ છે મણિધારી જિનચંદ ગુરુ પૂજો બિસવાબીસ ને ૧૨ Page #633 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી દાદાસાહેબકી પૂજા તાકે પટ્ટ પર પરા, શ્રી જિન કુશલસૂરીદ ૫ અકબરકા પરચા દિયા, દાદા શ્રી જિનચંદ ॥ ૧૩ । એસે દાદા ચારકા, પૂજે ચિત્ત લગાય ! જલ ચંદન કુસુમાદિ કર, ધ્વજ સાગધ ચઢાય ।। ૧૪ । । ચાલ દાદા ચિર જીવે એ દેશી ૧૯ ગુરુરાજ તણી કર પૂજત ભવિ, સુખકર મિલસી લચ્છી ધણી । એ આંકણી । ગુરુ ચરણકમલની બલિહારી, ॥ ગુ॰ ॥ ૧ ॥ સંવત ઇગ્યા૨ે વારે શશી, બન્નીશે જન્મ્યા શુભ દિવસી, શ્રાવકકુલ હુંબને હુલસી !! ગુરુ ॥ ૨ ॥ જસ બાછગસા પિતૃનામ ભણે, વારડ દે માતા હર્ષોં ધણે, ઇતાલીસે દીક્ષા પભણે!ગુરુ !! ૩ !! ગુણહતરે વલ્લભ પાટ ધરી, ગુરુ માયાબીજના જાય કરી, ગુરુ જગમે પ્રગટયા તરણું તરી ॥ ૩૦ ૫ ૪ ! મણિધારી જિનચંદ ઉપકારી, જિનદત્ત સૂરીકે પટધારી, ભયે દાદા દૂજા સુખકારી ગુ॰ ॥૫॥ રાશલ પિતુ દેલ્હણુદે માતા, શ્રીમાલ ગાત્ર મેધનશાતા, દિલ્લી પાતસાહ સુગુણ ગાતા ॥ ૩૦ ॥ ॥ ૬॥ જસુ ચૌથે પાટ ઉદ્યોત કરી, જિનકુશલ સુરીદ અતિ હ` ભરી, તેરાશે તીસે જનમ ધરી ૫ગુ॰ ॥ ૭॥ જસ જિલ્લા જનક જગત્ર જિયા, વર જેતસરી શુભ Page #634 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १२० વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમે સ્વપ્ન લિયો, ગુરુ છાજેડ ગોત્ર ઉદ્ધાર કિયો છે ગુ | ૮ધન સે તાલીસે દીક્ષા ધરી, જિનચંદસૂરીશ્વર પાટ વરી, ગુણહતરે સૂરિમંત્ર જાપ કરી ગુ| ૯ સેવા મેં બાવન વીર ખરા, જોગણિયે ચોસઠ હુકમ ઘરા, ગુરુ જગમેં કઈ ઉપકાર કરા ગુરુ છે ૧૦ માણેકસૂરીશ્વર પદ છાજે, જિનચંદસૂરિ જગમેં ગાજે, ભયે દાદા થે સુખ કાજે છે ગુ. ૧૧ જિન ચાંદ ઉગાય ઉજિયાલો, અમ્માવસકી પૂનમવાલો, સબ શ્રાવક મિલ પૂજત ચાલો છે ગુ . ૧૨ | જિન અકબરકા પરચા દીના, કાજકી ટેપી વશ કીના, બકરીકા ભેદ કહ્યા વીના એ ગુર ૧૩ ગંધાદક સુરભિ કલશ ભરી, પ્રક્ષાલન સદૂગુરુ ચરણ પરી, યા પૂજન કવિ સદ્ધિસાર કરી છે ગુત્ર ૧૪ છેકાવ્ય છે સુરનદી જલનિર્મલધારકે પ્રબલદુષ્કતદાહનિવારકે સકલમંગલવાંછિતદાયકી, કુશલસૂરિગુરશ્ચરણ જે ૧ મંત્ર ઓ હો શ્રૌ પરમપુરૂષાય પરમગુરુદેવાય ભગવતે શ્રી જિનશાસનેપકીય શ્રી જિનદત્તસૂરીશ્વરાય, મણિમષ્ઠિભાલ સ્થલાય શ્રી જિનચંદ્રસૂરીધરાય શ્રી જિનકુશલસુરીશ્વરાય અકબર સુરત્રાણપ્રતિબોધકામ શ્રી જિનચંદ્રસૂરીશ્વરાય જલનિર્વપામિ તે સ્વાહા. Page #635 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી દાદાસાહેબની પૂજા છે દ્વિતીય કેશરચંદન પૂજા છે દુહા કેશર ચંદન મૃગમદા, કર ઘનસાર મિલાપ પરચા જિનદત્તસૂરિકા, પૂજ્યા ટુટે પાપ છે ૧ | છે ચાલ બન બાજેકી દીનકે દયાલ રાજ, સાર સાર તું એ આંકણી છે આયે ભરૂઅછ નગ્ન, ધામ ધૂમ ધૂમ | બાજત નિશાન ઠૌર, હર્ષ રંગ હું હ૦ | દીવ | ૧ | મુસલમાન મુગલપૂત, ફૌજ મૌજગ્યું છે ફત મેત હો ગયા, હાયકારસ્ હા | દીવ છે ૨ | સંધ વિપ્ન દેખ આપ, હકમ દીન ચૂં ૫ લાવે મેરે પાસ આસ, જીવદાન દૂ જીવાદી મૃતક પૂત મંત્રસે, ઉઠાય દીન તું દેખકે અચંભ રંગ, દસ ખાસ છે દાવ | દીઠ કરત સેવ ભાવપૂર, તરકરાજ જે છે છેડકે અભક્ષ્ય ખાન, હાજરી ભરૂં છે હાથે દીવ મેપ બીજ ખીજકે પડી, પ્રતિક્રમણકેમૂ | હાથસે ઉઠાય પાત્ર, ઢાંક દીન છું કે ઢાં ! દી૬ | દામની અમલ બેલ, સિદ્ધરાજ તૂ છે દેઉં વરદાન છોડ, બદ કીન કયું છે બ૦ છે દી| દત્તનામ જપત જાપ, કરત નાહવૅ પૈર મેં પડુંગી નાહ, છોડ દીનકું પાછાદી ૮ કરોગે નિહાલ આપ, પલકમેં કનું છે રામસદ્ધિસાર, દાસ, ચરણ છહ લું છે ચ૦ છે દી ! ૯ છે Page #636 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - - - - ૬૨૨ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમો છે કાવ્યું છે મલયચન્દનકેશરવારિણું, નિખિલજાડયાપહારિણું છે સકલમંગલવાંછિતદાયકી, કુશલસૂરિગુરશ્ચરણી યજે પ૧ મંત્ર-ઓ હોંશ્રી જિનદત્ત કેશરચંદન નિર્વામિતે સ્વાહા એ તૃતીય પુષ્પ પૂજા છે દુહા છે ચંપા ચમેલી માલતી, મરવા અસ મચકુંદ છે જે ચઢે ગુરુચરણ પર, નિત ઘર હોય આનંદ ૧ નિંદ તે ગઈ વાદીલા મારી, એ ચાલ–રાગ માંડ ગુરૂ પરતિખ સુરતરુરૂપ, સુગુરૂસમ દૂજો તે નહિ ! દૂજે તે નહિં રે, સુમતિ જન દૂજે તે નહિ ને ગુરુ પર તિન સુરતદુપ, સુગુરૂને પૂજે તે સહી એ આંકણી છે ચિતોડનગરી વજથંભમેં, વિદ્યા પોથી રહી રે સુ છે વિ. હેજી મંત્ર જંત્રવિદ્યાસે પૂરી, ગુરૂ નિજ હાથ ગ્રહી ગુ ગુરૂ પર છે ૧. પુર ઉજજયિની મહાકાલકે, મંદિર થંભ કહી રે છે સુ પામે છે હજી સિદ્ધસેન દિવાકરકી પોથી, વિદ્યા સરબ લડી રે વિ. ગુરૂ છે પર૦ ૨ ઉજજયિની વ્યાખ્યાન બીચમેં, શ્રાવિકા Page #637 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી દાદાસાહેબની પૂજા ૬૨૩ રૂપ ગ્રહી રે સુ શ્રી. | હેજી જેગનિયાં છલકે આઈ, સબકે ખીલ દઈ સુરા | ગુ. ૩ દીન હોય ભેગનિયાં ચૌસઠ, ગુરૂકી દાસ ભઈ રે સુ છે મુત્ર છે હેજી સાત દીયાં વરદાન હરષ, પસર્યા સુયશ મહી ૫૦ છે ગુ છે પુષ્પમાલ ગુરુ ગુણકી ગુંથી, ચાડે ચિત્ત ચહી રે સુ છે ચાટ | હેજી કહે રામ ઋદ્ધિસાર સુયસકી, બુટી આપ દઈ ! બૂર | ગુ૦ પા * . કાવ્ય છે કમલ ચમ્પક કેતકીપુષ્પકે, પરિમલાતષ-પદવૃન્દક: ૫ સલમંગલવાંછિતદાયકી, કુશલસૂરિગુરશ્ચરણી યજે ૧ છે મંત્રાઓ હ ૌ જિનદત્ત પુષ્પાણિનિર્વામિતે સ્વાહા | ચતુર્થ ધૂપ પૂજા • દુહા ધૂપ પૂજ કર સુગુરૂકી, પસરે પરિમલ પૂર ; જસ સુંગધ જગમેં બઢે, ચઢે સવાયા નૂર ના | રાગ સોરઠ કુબજાને જાદુ ડા–એ દેશી છે અંબિકા બિરુદ બખાને ગુરૂ તેરે છે અં૦ | તુમ યુગ પ્રધાન નહીં છાને છે ગુઢ છે એ આંકણી ગઢ ગિરના૨ પૈ અંબર શ્રાવક, એસે નિયમ ચિત્ત ઠાને યુગપ્રધાન Page #638 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમો ઈસયુગમેં કઈ દેખું જન્મ પ્રમાણે ગુડ અંબે છે ૧ કર ઉપવાસ તીન દિન બીતે, પ્રગટો અંબા જ્ઞાને છે ગુo છે પ્રગટ હોય કરમેં લિખ દીના, સુબરન અક્ષર દાને ગુ છે અં૦ રા યા ગુણસંયુત અક્ષર બાંગે, તાક યુગવર જાને છે ગુ. | અંબડ મુલક મુલકમેં ફિરતા, સુરિ સકલ પતવાને ગુ. | અં૦ |૩| આયા પાસ તુમ્હારે સરૂ, કર પસાર દિખલાને ગુગ છે વાસક્ષેપ ઉના ઉપર ડાલા, ચેલા બાંચ સુનાને ગુઅં. ૪ સર્વ દેવ હૈ દાજિકે, મરુધર ક૫ પ્રમાણે યુગપ્રધાન જિનદત્ત સૂરીશ્વર, અંબડ શીશ ઝુકાને ! ગુરુ છે અં૦ મેપા ઉદ્યોતન સુરિ રે નિજ હથ, ચૌરાશી ગ૭ ઠાને પાસે સબ તુમ્હારી સેવા સારે, ચૌરાસી ગચ્છ માને છે ગુરુ છે અંબે મા જે મિથ્યાત્વીતુમકે ન પૂજે, નહીં તત્ત્વપિછાને ભદ્રબાહ સ્વામી તુમ કીર્તન, કીની ગ્રંથ પ્રમાણે ગુમ અંગા યુગપ્રધાન પરિકી એ ચિંડિકા, ગણધર પદ વૃત્તિ માને છે કહે રામ ઋદ્ધિસાર ગુરૂકો, પૂજા ધૂપકરીને ગુનાઅં ૫૮ - કાવ્ય | અગરચંદનધુપદશાંગ, પ્રસરિતાખિલદિક્ષ સુધૂમ્રકે છે સકલમંગલવાંછિતદાયકૌ, કુશલસૂરિગુરોશ્ચરણ જે ૧ મંત્ર - હ શ્રી પરમ ધૂપં નિર્વામિ તે સ્વાહા Page #639 -------------------------------------------------------------------------- ________________ દરપ શ્રી દાદાસાહેબની પૂજા છે પંચમ દીપક પૂજા છે | દુહા દીપ પંજ કર સુગણ નર, નિત નિત મંગલ હોત . ઉજિયાલા જગમેં જુગત, રહે અખંડિત જેત ના છે ચાલ ખ્યાલકી છે પૂજન કીજો નર નારી, ગુરુ મહારાજકા હા પૂ | સિંધુ દેશમેં પંચ નદી પર, સાધે પાંચ પીર છે લઈ ઉપર પુરૂષ તિરાએ, અસે ગુરુ સધીર પૂરાવા પ્રગટ હોય કે પાંચ પીરને, સાત દીયાં વરદાન છે સિંધુ દેશમેં ખરતર શ્રાવક, હોગા ધનવાન પૂલાર સિંધુ દેશ મુલતાન નગરમેં, બરા મહત્સવ દેખ | અંબડ એર ગચ્છકા શ્રાવક, ગુરુસે કીના ઢેષ ૩ અણુલિપુર પત્તનમેં આવે, તે મેં જાનુ સચ્ચા બડે મહોત્સવ આવેંગે તું, નિર્ધન હોગા કચ્ચા ને પૂછે ૪ પત્તાન બીચ પધારે દાદા, સન્મુખ નિર્ધન આયા રે ગુરુ બતલાયા કર્યો રે અંબડ, અહંકાર ફલ પાયા . પૂ. પો. મનમેં કપટ કિયા અંબડને, ખરતર મહિમા ધારી છે જહર દિયા ઉન અશન પાનમેં, ગુરૂ વિધિ જાની સારી છે પૂર ૬ ભણશાલી મુખવર શ્રાવકસે, નિર્વિષ મુદ્રી મંગાઈ જહર ઉતારા તબ કેમેં, અંબર નિંદા પાઈ Jain Education betonal Page #640 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમો છે પૂછે છે ૭મે મરકે વ્યંતર હુઓ તો અંબડ, રજોહર હર લીના ભણશાલી વ્યંતર વચનેસે, ગાત્ર ઉતારા કીના છે પૂ૦ ૮ સજજન હોય ગુરુ ઓધા લેકે, ગાત્ર બચાયા સારા | ઋદ્ધિસાર મહિમા સદૂગુરૂકી, દીપકકા ઉજિયારા રે પૂજાલ્યા | | કાવ્ય છે અતિસુદીપ્તિમ ખલુદીપકે-ર્વિમલકાંચનભાજનસંસ્થિતૈઃ સકલમંગલવાંછિતદાયક, કુશલસૂરિગુરોવર યજે ૧૫ મંત્ર - આ હું પરમ દીપ નિર્વામિ તે સ્વાહા ને ષષ્ઠ અક્ષત પૂજા ! | દુહા ! અક્ષત પૂજા ગુરૂ તણી, કરો મહાશય રંગ છે ક્ષતિ ન હેવે અંગમેં, છતી રણમેં જગ | ૧ | | રાગ આશાવરી અવધૂત ગ ગુરુ મેરાએ દેશી રતન અલક પાયો સુગુરૂ સમ, રતન અમલક પાયો ગુરૂ સંકટ સબહી મિટાયો સુ છે એ આંકણી છે વિક્રમપુર નગરી લોકનકે, હૈજા રોગ સતાર્યો છે બહત ઉપાય કિયા શાંતકા, જરાફરક નહીં આય પાસુ પાર ૧. યોગી જંગમ બ્રહ્મ સંન્યાસી, દેવી દેવ મનાય છે ફરક નહીં કિનાહીને કીના, હાહાકાર મચાયે સુર૦ મે ૨ રતન ચિંતામણી સરિખે સાહિબ, વિક્રમપુરમેં આયે Page #641 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - શ્રી દાદાસાહેબકી પૂજા જનસંધક કષ્ટ દૂરકર, જેજેકાર બરતાય સુધારો મહિમા સુન માહેશ્વર બ્રાહ્મણ, સબહી શીશ નમાયે જીવનદાન કરો મહારાજા, ગુરૂતબ યા ફરમાય પાસુ મારાં જો તુમ સમકિત વ્રતકે ધારો, અબહી કર દૂ ઉપાય તહત વચન કરે રેશમિટાયા, આનંદ હર્ષ બધાયો સુકાર | પાપા જે કોઈ શ્રાવક વ્રત નહીં ધાર્યો, પુત્રી પુત્ર ચડાયા સાધુ પાંચ દીક્ષિત કીના, સાધવીયો સમુદાય સમારો Hદા મંત્ર કલા ગુરૂ અતિશય ધારી, અસો ધર્મ દીપાયો ત્રદ્ધિાર પર કિરપા કીની, સાચો ઈલમ બતલાયે સુબા ૨૦ પિછા | | કાવ્ય છે સરલતન્દુલરતિનિર્મલેપ્રવરમૌક્તિકjજવદુજજવલે: સકલમંગલવાંછિતદાયકૌ, કુશલસૂરિગુરશ્ચરણી યજે ના આ મંત્ર છે એ હું શ્રી પરમ અક્ષત નિર્વામિ તે સ્વાહા છે સક્ષમ નૈવેધ પૂજા છે | દુહા ! નૈવેદ્યપૂજા સાતમી, કરો ભવિક ચિત્ત ચાવ ગુરુગુણ અગણિત કુણગિણે, ગુરૂ ભવતારણ નાવ ૧૫ રાગ કલ્યાણ તેરી પૂજા બની હૈ રસમે–એ ચાલો હે ગુરૂ કિયા અસુરકો વશમેં એ આકણી ! બડ નગરમેં આપ પધારે સાભલા ધસમસમેં બ્રાહ્મણ લેક Page #642 -------------------------------------------------------------------------- ________________ દર૮ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમો બડે અભિમાની, મિલ કર આયા સુસમેં હે ગુલા મહિમા દેખ શક્યા નહીં ગુરૂકી, ભરે મિથ્યાત્વી ગુસમેં છે મૃતક ગઉ જિનમંદિર આગે, રખાદી સનમુખ ચસમેં છે છે હે ગુર છે ૨ શ્રાવક દેખ ભયે આકુલતા, કહે ગુરૂસે કરમેં ચિંતા દૂર કરી હૈ સંઘકી, ગઉ ઉઠ ચાલી ડસમેં | હો મુનાફ મરી ગઉકા જીતી કીની, લેગ રહ્યા સબ હસમેં જાકે ગાય પડી રૂદ્રાલય, સંધ ભયા સબ ખુશમેં છે હો ગુ. ૪ બ્રાહ્મણ પાંવ પડે સબ ગુરૂકો, દેખ – માસા ઈસમેં હુકમ ઉઠાવંગે શિર ઉપર, તુમ સંતતિકી, દિશમેં હો ગુરૂ પા નમસ્કાર હૈ ચમત્કારકો, કીની પૂજા રસમેં કહે રામઋદ્ધિસાર ગુરૂકી, આનંદ મંગલ જસમેં હો ગુરુ દા છે કાવ્ય છે બહુ વિધેશ્વરૂભિવંટકેકે; પ્રચુરસર્પોિષિપક્વસુખજજકે સકલમંગલવાંછિતદાયકી, કુશલસૂરિગુરશ્ચરણ જે ના છે મંત્ર એ છે ઍ પરમ૦ નેવેદ્ય નિર્વામિ તે સ્વાહા છે અષ્ટમ ફલ પૂજા છે છે દુહા . ફલ પૂજાસે ફલ મિલે, પ્રગટે નવે વિધાન છે ચિહુ દિશ કરત વિસ્તરે, પૂજન કરો સુજાન ૧. Page #643 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી દાદા સાહેબકી પૂજા ચાલ સંધ સબ પૂજનકે ગુરુ, સમર્યા સનમુખ આવત હે રે ! ચા એ આંકણી આનંદપુર પટ્ટનક રાજા, ગુરુ શભા સુન પાવત હૈ રે ! ચા ૧ | ભેજ નિજ પરધાન બુલાને, નૃપ અરદાસ સુનાવત હે રે ચા | લાભ જાન ગુરૂનગર પધારે,ભૂપતિ આય બધાવત હૈ રે | ચારા રાજકુમારકો કુષ્ઠ મિટાયો, અચરજ તુરત દિખાવત હૈ રે ચાદશ હજાર કુટુંબ સંગ નુપકું, શ્રાવક ધર્મ ધરાવત હૈ રે | ચાટ મસા દયામૂલ આજ્ઞા જિનવરકી, બારા વ્રત ઉચરાવત હૈ રે પચાવે એસે ચાર રાજ સમકિતધર, ખરતર સંઘ બનાવત હૈ રે ચા છે I૪ કુષ્ઠ જલંધર ક્ષયી ભગંદર, કઈયક લેક જીવાવત હૈ રે ચાર છે બ્રાહ્મણ ક્ષત્રી અરુ માહેશ્વર, ઓસવંશ પસરાવત હે રે ! ચાટ | ૫ | તીસ હજાર એક લાખ શ્રાવક, મહિમા અધિક રચાવત હૈ રે ચા- કહત રામ ઋદ્ધિસાર ગુરુકે, ફલ પૂજા ફલ પાવત હે રે લાચા, દા છે કાવ્ય છે પનસમોચદાફલકર્ક: સુસુખદૈકલિ શ્રીલચિર્ભ: સકલમંગલવાંછિતદાયકી, કુશલસૂરિગુરશ્ચરણ યજે ૧૫ મંત્ર એ હ શ્રી પરમ ફલ નિર્વામિ તે સ્વાહા ^ Page #644 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૦ વિવિધ પૂજાસ મહ ભાગ સાતમો ૫ નવમ વસ્ત્ર પૂજા ॥ દુહા ॥ વસ્ત્ર અતર ગુરુપૂજના, ચાવા ચંદન ચંપેલ !! દુશ્મન સખ સજ્જન હુએ. કરે સુરંગા ખેલ । ૧ ।। 11 મનડુ કીમહી ન માજે હાથુ જિન ! એ ચાલ ॥ લખમી લીલા પાવે રે સુંદર, લખમી લલા પાવે ॥ જો ગુરુ વસ્ત્ર ચઢાવે રે ! સુ॰ !! સુજસ અત્તર મહકાવે રે ॥ સું ॰ ॥ દુરજન શીશ નમાવે રે ! સુના એ આંકણી દરિયા ખીજ જહાજ શ્રાવકકી, ડુમન ખતરે આવે ! સાચે મન સમરે સદ્ગુરૂ, દુ:ખકી ટેર સુનાવે રે ! સું૰૧ વાચતા વ્યાખ્યાન સુરીશ્વર, પ’ખી રૂપે ચાવે ! જાય સમુદ્રમેં જ્યાજ તિરાઈ, ફિર પીંછા જખ આવે રે ! સુના ારા પૂછે સંધ . અચરજમેં ભરિયા, ગુરુ સખ ખાત સુનાવે રે ! સુના એસે દાદા દત્ત કુશલ ગુરુ, પરચા પ્રગટ દિખાવે રે ! સું॰ ।। ૩ । બાથર ગુજરમલ શ્રાવકકી, દાદા કુશલ તિરાવે રે ! સુંના સુખ સુરિગુરુ સમય સુંદરકી, જ્યાજ અલાપ દિખાવે રે ૫ સુ ́ાજા ખારાસે ઇગ્યારે દંત સુરિ, અજમેર અણુસણુઠાવે રે ॥ સુ॰ા ઉપજ્યા સુધર્માં દેવલાકે, સીમંધર ફરમાવે રે ! સું ાપ ॥ ઇક અવતારી કારજ સારી, મુક્તિનગરમે જાવે રે ! સુ’L Page #645 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ના નામ શ્રી દાદાસાહેબની પૂજા કુશલ સૂરિ દેરાઉર નગર, ભુવનપતિ સુર થાવે રે સંવાદ Hદા ફાગણ વદિ અમ્માવસ સીધા, પૂનમ દરશ દિખાવે રેલું મણિધારી દિલીમેં પૂજ્યા, સંકટ સુપને નાવે ૨ પાસું વરાછા રથી ઉડી નહીં દેખ બાદસા, વાંહી ચરણ પધરાવે રે સું વસ્ત્ર અત્તર પૂજા સદૂગુરૂકી, ઋા. સાર મન ભાવે રે સું૦ | ૮ . કાવ્યું અખિલહોરશુભેર્નવચીરકેટ પ્રવરઝાવરણ: ખલુ ગન્ધત: સકલમંગલવાંછિતદાયકો, કુશલસૂરિગુરૌથરણી જેવા - મંત્ર છે એ હો પરમ વસ્ત્ર વાચન્દનપુછપસાર નિર્વપામિ તે સ્વાહા - દશમ ધ્વજ પૂજા | | દુહા ! ધ્વજાપૂજા ગુરૂરાજકી, લહકે પાવન પ્રચાર | તીન લોકકે શિખર પર, પહુંચે સે નર નાર ના ચાલ જિનગુણ ગાવત સુરસુંદરી રે ચાલો વજ પૂજન કર હરખ ભરી રે ધ્વ સજી સેલે શિણગાર સહેલ્યા, શ્રી સદગુરુકે દ્વાર ખરી રે વ૦ || અપછર રૂપ સુતન સુકલીની, ઠમ ઠમ પગ ઝણકાર કરી રે ધ્વ ૧છે ગાવત મંગલ દેત પ્રદક્ષિણ, ધન ધન આનંદ આજ ધરી રે ધ્ય. નિર્ધનકે લખમી બકસાવત, પુત્ર વિના જાકે પુત્ર કરી રે ! ધ્વારા જે જે Page #646 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમે પરતિખ પરચા દેખ્યા, સુભવિકદિલ બીય ધરીને શ્વા ફતે મલ્લભડગતિયાશ્રાવક, પહેલી શંકા જેરે કરી રેલાવશે મસા પરખિ દેખું તબ મૈં જાનુ, પ્રગટ્યા તતખિણ તરૂણ તરી રે ધ્વ છે પુષ્પમાલ શિરકેશર ટીકા, અધર શ્વેત પોશાક કરી રે ! વ. ૪ માગ માગ વર બેલ વાણી, ફરક બતાવે ગુરૂમેઝરીરે શ્વક ફરક ઉગાયો દેય લાખ પર, તેરી મહિમા વિત હરી રે છે વટ છે | પ. ગુનચંદ ગેલેછાકતેં, પરતિ બ દીના દરસ ફરી રે વટ વિક્રમ પુરમેં થંભ તુમ્હારા, ચિત્ર કરાવત સુરસુંદરી રે વ૦ | || ૬ થાનમલ લણ્યા પર કિરપા, લખમી લીલા સહજ વરીરે લખમીપતિ દુગડકી સાહિબ; હુંડીકી ભુગતાન કરી છે ધ્વ૦ ના બે ઉપકાર કર્યો તેં મેરા દીની સન્મખ અમૃત ઝરીરે પાશ્વત્ર તેરી કૃપાસે સિદ્ધિ પાઈ, જાગે જસ અગ્ર ભાગ ભરી રે વટ છે ૮ ભુખા ભજન તિરાસિયા પાની, ભરત હાજરી દેવપરી રે છે વટ છે વિષમ બખત પર સહાય હમારે, ઋદ્ધિસારકી ગરજ સરી રે વટ છે આ કાવ્ય મૃદુ મધુર ધ્વનિકિંકણનાદકે ટ્વજવિચિત્રિવિરતૃતવાસકે સકલ બંગલવાંછિતદાયકૌ, કુશલસૂરિગુરોધરણી યજેનો મંત્ર - ઓ હીંથી પરમ શિખરે પરિ ધ્વજ આરોપયામિ તે સ્વાહા . Page #647 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૬૩૩ શ્રી દાદાસાહેબની પૂજા દુહા છે ભટ્ટારક પદવી મિલી, જિતે વાદિવૃંદ કંઠ વિરાજ સરસ્વતી, જગમેં શ્રી જિનચંદ છે ૧ ! I ! રાગ-આશાવરી અથવા ધન્યાશ્રી પૂજા જગસુખકારી, સુગુરૂ તેરી પૂજા | તેરે ચરણકમલબલિહારી છે સુવ | સાહિ સલેમી દિલ્લીકે બાદસ્યા, સુનકે શેભા તિહારી ભટ્ટ હરાયે ચરચા કરકે, ભારક પદ ધારી પાસુ ગાલા અમ્મવસકી પૂનમ કીની, ચાંદ ઉગાયો ભારી ! ચઢકે ગગન કરી હે ચરચા, સૂરજસે તપધારી સુવારા ચઉદસે ઉગણીસ સાલમેં, લખનઉ નગર મઝારી | ગરા ફિરંગી ટોપીવાલા, દિલમેં યહ બાત બિચારી સુભાય જેન સિંતબર દેવ જે રમ્યા, પૂરે મનસા હમારી વાણી નિકસી રાજ્ય તુમ્હારા, હે વેગા અધિકારી પાસુજ અંધેકી ખેલી આંખ સુરતમેં, પૂજે સબ નર નારી! કહાં લગ ગુણ બરણુ મેં તેરા, તું ઈશ્વર જયકારી સુપા ઓગણીસે સવંત્સર ને મન, મગસર માસ મઝારી શુકલ દુજ જિનચંદસૂરીશ્વર, ખરતરગચ્છ આચાર સુવાદા કુશલસૂરિકે નિજ સંતાની, ક્ષેમકતિ મનહારી પ્રતિબોધ્યા જિન ક્ષત્રી પાંચસે, જાન સહિત અણગારી સુશા શેમ ધાડ શાખા જબ પ્રગટી, જગમેં આનંદકારી છે ધર્મશીલ સાધુ ગુણ પુરે, કુશલ નિધાન ઉદારી સુબાટા યા પૂજન કરતાં Page #648 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમે સુખ આનંદ, અન્ન ધન લક્ષ્મી સારી કહત રામત્ર - ખ્રિસાર ગુરૂકી, જય જય શબ્દ ઉચ્ચારી છે સુ૯ | ઇતિ શ્રી સમસ્તદાદાગુરુ પૂજા સંપૂર્ણ | આરતિ લિખ્યતે | જય જય ગુરૂ દેવા, આરતિ મંગલ મેવા, આનંદ સુખ લેવા એ જ છે આંકણી ઈક વ્રત દુય વ્રત તીન. ચાર વ્રત, પંચ વ્રતમેં સેહે ગુણે જગત જીવ નિસતારણુ, સુર નર મન મોહે છે જ૦ | ૧ દુઃખ દ્રોહસબ હર કર સદૂગુરૂ, રાજન પ્રતિબધે સુત લખમી વર દેકર, શ્રાવકકુલ શોધે છે જ૦ | ૨ વિદ્યા પુસ્તક ઘર કર સગુરૂ, મુશ્કપુત તારે છે વશ કરે જોગન ચઉસઠ, પાંચ પીર સારે જ છે ૩ બીજ પડતી વારી સદૂગુરૂ, સમંદર જહાજ તારી | વીર કિયે બસ બાવન, પ્રગટે અવતારી . છે જપાજા જિનદત્ત જિનચંદકુશલ સૂરિ ગુરૂ, ખરતર ગરછ રાજા | રાશી ગચ્છ પૂજે, મનવાંછિત તાજા છે જ. પાપા મન શુદ્ધ આરતિ કષ્ટનિવારણુ, સદ્દગુરૂકી કિજે છે જે માંગે સે પાવે, જગમે જસ લીજે | જ | | ૬ | વિક્રમપુરમેં ભગત તુમ્હારો, મંત્ર કલાધારી નિત ઉઠ ધ્યાન લગાવત, મનવાંછિત ફલ પાવત, રામઋદ્ધિ સારી છે જ૦ || Page #649 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૬૩૫ શ્રી વિજયવલ્લભસૂરિકૃત ઋષિમંડલ પૂજા જનચાર્યશ્રી વિજયવલ્લભસૂરિ વિરચિત - શ્રી હષિમંડલ પૂજા ! દુહા શ્રી શ્રી શ્રી શાંતિ પ્રભુ, પ્રણમી નવ વચ કાય; ઋષિમંડલ પૂજા રચું. શાંતિકરણ સુખદાય. એના મેરૂગિરિ નંદીશ્વર, શાશ્વત શ્રી જિનરાજ; પૂજા અષ્ટ પ્રકારસે, વિરચે શુરરાજ. પરા જિનવર ગુણ મનમેં ધરી, શ્રાવક સમક્તિ વંત. તિમ અડવિધ પૂજન કરે, ચાર વીસ ભગવંત. ૩ જલ ચંદન ઔર કુલસે, દીપક ધુપ પ્રદાન; વર અક્ષત નવેધ ફલં, પૂજા અષ્ટ વિધાન. ૪ દેવ નમી પ્રણમી ગુરૂ, જિનવાણી ચિત્તલાય; મિયાગામ પૂજ રચી, વીરવચન સુપસાય. પણ (૧) શ્રી ઋષભદેવ પૂજા | છે દુહા | અદિ જિનેશ્વર આદિ નૃપ, આદિ મુનીશ્વર રાય; યુગલો ધર્મ નિવારકે, જીવ સકલ સુખદાય ૧૫ (રામ-સારંગ) | મન મગન આદિજિન ધ્યાનમેં, મન મગન આદિ જિન ધ્યાનમેં દૂર ભઈ દુનિયા તનમનસે, નાભિનંદન Page #650 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૬૩૬ વિવિધ પૂજાસ'ગ્રહ ભાગ સાતમો જિન ગાનમે' ! મનનાં॰ ! જગ ચિંતામણિ જગદ્ગુરૂ જગધની, ગાવત સબ કેાઇ તાનમે` !! હરિહર બ્રહ્મા શિવ પરમેષ્ઠી, માવત જિનગુણુ માનમે મન૦ ૫ ૧ ૫ ભૂમંડલ મવિ કમલ વિમેાધન, દિનકર સમ જગ જ્ઞાનમેં । સ જીવ હિતકારક પ્રભુજી, નિ:શ્રેયસ સુખદાનમે। મન॰ !! ારા ચૌસઠ ઈંદ્ર કરે જસ સેવા, આતમ લક્ષ્મી અમાનમે હષઁ ધરી પ્રભુ પૂજન રચી હૈ, વલ્લભ વીર વખાન મેં || મન |॥ ૩ ॥ ( (કાવ્યમુ–શિખરિણી છંદ) નમસ્યામાકા : સુરપતિ દિનેશામર વરા; સુમા` `વા પગજલ સુપુર હિંમાઁ : સુભદ્ર શ્રી પુષ્પાક્ષત ફલ સુરાલ ધુતિ કરેજામસ્ત દેવ જિનપતિમહેા મ ગલકરમ્ ॥ ૧ ॥ 1 મત્ર- એ હૈં। શ્રી પરમપુરૂષાય, પરમેશ્વરાય જન્મજરામૃત્યુ નિવારણાય શ્રીમતે જિનેદ્રાય જલાદિક યજામહે સ્વાહા ।। ૧ । (૨) ૫ શ્રી અજિતનાથ જિન પૂજા !! ॥ દુહા । વિજયા માત સુજાતકી, પૂજા શિવ સુખદાય ॥ પરમાનંદ ભાવે કરે, જન્મ મરણુ મિટ જાય ॥૧॥ (સારા-સદ્ગુરૂ ચરણ વિના અજ્ઞાન તિમિર ઢલસે નહી રે એ દેશી) Page #651 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી વિજયવલભસૂરિકૃત ઋષિમંડલ પૂજા ૬૩૭ જિનવર સરણ વિના સંસાર ભ્રમણ ટલસેં નહીરે, જન્મ મરણ દેનારૂં કર્મ બીજ જલસે નહીં રે ! અંચલિ જિન વચનામૃત પાન વિના, સત્યાસત્ય કે જ્ઞાન વિના તે પાપપુંજ પ્રભુ ધ્યાન વિના, બલસે નહીં રે જિલઇ ભવભય હારક ભાન વિના, પ્રભુ પરમાતમ જ્ઞાન વિના, શુભ મન આતમ માન વિના, ચલ નહીં રે ! જિગાર શુભ ગુરૂદેવ વિજ્ઞાન વિના ધરમ યથારથ જાણ વિના છે. સમકિત ભેદ પિછાણ વિના, પલસેં નહીં રે | જિગાર સુર નર પૂજિત નાણ વિના આઠ દસ દોષ કે હાણ વિના પૂજા પ્રભુકી આણ વિના, ફલસે નહીં રે ! જિ. ૪ નિજ ગુણ આતમ ખાન વિના, વલ્લભવીર વખાન વિના ! અજિત જિનેસર દાન વિના, મલસે નહીં રે ૧ જિ. પાઇ (કાવ્ય મંત્રશ્ચ પૂર્વવત) (૩) જે સંભવનાથ જિન પૂજા | ! દુહી છે જિતારી સંભવ પ્રભુ, શ્રી સંભવ જિન દેવ છે સુરસુરપતિ નર નરપતિ, કરતે નિશદિન સેવ ! ૧ મૂલ અતિશય ચાર હૈ પ્રાતિહાર્ય સુર આઠ ! જ્ઞાન અનંતા જાનિયે, જ્ઞાનાતિશય ઠાઠ મે ૨ (વરવા તાલ કરવા ધનધન વો જગમેં નરનાર—એ દેશી). શ્રી શ્રી શ્રી સંભવ જિનરાજ, પૂજા કરે કરાવે Page #652 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૬૩. વિવિધ પૂજા સંગ્રહ ભાગ સાતમા ભાવે શ્રી શ્રી શ્રી સંભવ જિનરાજ ! અંચલિત ના પૂજા હે પ્રભુકી રંગરેલ, દેવે મુકિત પુરી મેં મેલ પાવે નિજ ગુણુ આતમ ખેલ, નહીં ફિર જન્મ મરણુકા પાવે ાશ્રી ॥૧॥ દુજા મૂલ અતિશય જાન, પૂજાતિશય સુંદર માન ! જસ ચઉતીસ ભેદ વખાન, જિનાગમમે ગણધર ફરમાવે ॥શ્રી॰ રા જનમે પ્રભુ અતિશય ચાર, ક્ષય ધાતી કરમ અગિયાર ! ક્રિયે ઉન્નીસ દેવ વિચાર, સુરાસુર નરનારી ગુણુ ગાવે ાશ્રીનારા તીજ વચનાતિશય સાર, ભેદ પણતીસ મનમે' ધાર ાએક યેાજનમે' વિસ્તાર, સમજ નિજ નિજ ભાષામે આવે ! શ્રી॰ ૫૪૫ આતમ લક્ષ્મી દાતાર, પ્રભુ પૂજા લહે। ભવપાર ! હ વીર વચન આધાર,ચરણમે વલ્લભ સીસ નમાવે ાશ્રીનાપા ( કાવ્ય મંત્રશ્ચ પૂર્વાવત્ ) ।। શ્રી અભિન ંદન સ્વામી પૂજા ॥ ॥ દુહા ॥ ચૌથા અતિશય જાનિયે, અપાય અપગમ નામ I અભિનંદન ચેથા પ્રભુ, પૂજા કરે અતિશય ધામ ॥૧॥ (શગ માલકોશ, નવણ કરી જિનચ આન'દભર્—એ દેશી) પૂજન કરે। અભિનંદન આનંદભર, ૫ પૂજનના અંચલિના સવર નંદન વંદન પૂજન, કાટે કલિમલ ફ્દ ' Page #653 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી વિજ્યવલ્લભસૂરિકૃત કષિમંડલ પૂજા છે. આ૦ કે ૧ | જગદભિનંદન જગહિતકારી, ભવભભ દુરિત નિકંદ છેઆ છે ર છે લોકાલોક પ્રકાશક જિનવર, જિમ ગગને રવિ ચંદ છે આ છે ૩ || વાંછિત પૂરણ અંતર્યામી, ચિઃ ઘન આનંદકંદા આ૦ ૪ આતમ લક્ષ્મી વીર વચનસે, વલ્લભ હર્ષ અમંદાઆ પાપા (કાવ્ય મંત્રશ્ચ પૂર્વવત) (૫) શ્રી સુમતિનાથ સ્વામી પૂજા | દુહા છે પંચમ સુમતિનાથજી, સુમતિ તણા ભંડાર છે સુમતિનાથ સુમતિ દીજે, તરને ભવપાર ૧૫ (માઢ-તાલ-દાદર ચાલ મોરે ગમ તરાના એ દેશી) સુમતિજિન વંદ, પાપનિકદે, ભવજલ તારણહાર, પ્રભુ પૂજા અમદે, હવે આનંદ, શિવસુખ કંદે, ભવ જલ તારણહાર ! અંચલિના રાગ ગયો ગયો દ્વેષ ગયો, મેહ ગયે ગયો ભાગ રજત કનક મણિ તિગડું સેહે, તિસ કારણ મહાભાગ. પ્રભુત્વ છે ૧કનક કમલ સુર વિરચિત ઉપર, નિર્મલ પાય ઠવંત છે વિચરતા અવનિતલેરે, મેહ રિપુ ભગવંત છે પ્રભુત્વ છેસંસાર પાર ઉતારણી રે, વાણી જસ સ્યાદ્વાદશ કુમતિ મદ તરૂ દારૂણી રે, સુમતિ મન આસ્વાદ પ્રભુત્ર ૩ જીવ ભવિ Page #654 -------------------------------------------------------------------------- ________________ exo વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમે પ્રતિòાધતા રે, અજ્ઞાનાતિમિર કરી નાશ! રત્નત્રયી કઠે ઠવી રે, ઝગમગ જ્યાતિ પ્રકાશ !! પ્રભુ॰ ! ૪!! આતમ લક્ષ્મી નિજ ગુણ પ્રગટે, પૂજન હ અમાના અપુનરાવૃત્તિ ૫૬ મિલે રે, વલ્લભ વીર પ્રમાન ! પ્રભુ॰ ॥ ॥ ૫ ॥ ( કાવ્ય ́ મધ પૂવત્ ) (૬) ૫ શ્રી પદ્મપ્રભ સ્વામી પુખ્ત ॥ દુહા ॥ છઠ્ઠા જિન શ્રી પદ્મપ્રભ, ષટ્ટુ કાયા રખવાર ॥ પૂજે ભવિ ભક્તિ કરી, સુખ સંપદ દાતાર ૫૧૫ ( દક્ષિણી ઠુમરી) (જાવા જાવે. નેમિ પિયા થારી ગતિ જાની રે—એ દેશી) પદમ પ્રભુકી પૂજા શિવસુખ દાની રે ! ૫૦ ૫ અચલિના પ્રભુ મુખ દેખી ચંદ, પાવત ભવિ આનંદ । સુરાસુર નર મુનિ પતિ ગુણ ખાની ૨૫ ૫૦ ૫૧૫ શુદ્ધ વિ ચિત્ત સ્થિર, પૂજત જિનદ ધીર ! આનંદ પરમ લહે ભક્તિ મન આની રે ! ૫૦ ાર!! દરસ દુદરત જાવે, રોગ સેગ પાસે નાવે। અશાક પ્રથમ પાડિહેર તરુ માની રે ૫૫૦ ॥૩॥ વચન પિયૂષ જિન, ભવિજન કરે ઈન ! ધરે નૃપ કુલ નભ દિન મણિ જ્ઞાની રે! ૫૦ !! આતમ અનૂપ રુપ, નિજ ગુણધર ભૂપ !! વલ્લભ હ` મન વીર વાની જાની રે ! ૫૦ | ૫ | । Page #655 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી વિજયવલ્લભકૃિત ઋષિમલ જા (કાવ્ય મંત્રશ્ચ પૂર્વવત) (૭) શ્રી સુપાર્શ્વનાથ જિન પૂજા ! દુહા શ્રી પાર્શ્વજિન સેવિયે, સપ્તમ શ્રી અરિહંત સા ભયકે ટારકે, પામે ભવકે અંત ૧ (રાગ-યામ કલ્યાણ). પ્રભુ પૂજન ભવિજન હિતકારા અંચલિવા જલ યલ કુસુમ સુગંધી મહકે, પાંચ વરણ મહારા | પ્રવ ૧ સુરવૃષ્ટિ દિન સુમના સેવે, પાવે ભવ વિસ્તાર પ્રમારા દિવ્ય ધ્વનિ સુર નર મન મેહે, સુવર રાગ સુધારા પ્ર૦ ૩ પૃથ્વી નંદન પૂજન વંદન, આનંદ મંગલકારા છે પ્રવ ૪ આતમ લક્ષ્મી હર્ષ ઘરીને, વલ્લભ વીર આધાર છે. પ્ર. પા (કાવ્યં મંત્રી પૂર્વવતુ) (૮) . શ્રી ચંદ્રપ્રભ સ્વામી પૂજા | ! દુહા ચંદ્ર પ્રભ જિન આઠમા, પૂજે ભવિ ચિત્ત લાય છે અષ્ટ કરમ દુરે ટરે, અષ્ટમ શુભ ગતિ થાય છે ! (ગઝલ તાલ કવાલી ચાલનાટક આશક તે હે ચુકા હું-એ દેશી) પૂજન તો હો રહા હૈ, ચાહે તારો યા ન તારો છે Page #656 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૬૪૨ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમો અંચલિ. | ચંદ પ્રભુજી સ્વામી, રૂપ કરે નિજ ધામી તુમ શરણુ હે રહા હૈ, ચાહે તારો યા ન તારો ૧૫ યતિ શ્રાદ્ધ ધર્મ ભેદ, વેદનામતીર્થ વેદે ચામર દે છે રહા હૈ, ચાહે તારો યા ન તારો ારા બાહ્ય ઔર અંદર, સબ છતે હૈ જિસેંદર છે સામ્રાજ્ય હો રહા હૈ, ચાહે તારે યા ન તારો ૩ આસન સિંહ સેહે, ભવિ જીવ મન મેહે આનંદ હો રહા હૈ, ચાહે તારો યા ન તારો જ આતમ લક્ષ્મી દાતા, વલ્લભ વીર ગાતા | દિલ હર્ષ હે રહા હૈ, ચાહે તારો યા ન તારો પા (કાવ્ય મંત્ર પૂર્વવત) (૯) શ્રી સુવિધિનાથ જિન પૂજા | || દુહા | નવમ સુવિધિ જિન પૂજિયે, નવનિધિ શવિધિ ધરંત છે બ્રહ્મ ગુપ્ત નવ સાધકે, નવ નવ ભવ ન કરંત રે ૧ | દેશી વણઝારકા છે શ્રી સુવિધિજિનંદ સુખકારી, પ્રભુ પૂજા પાર ઉતારી છે અંચલિ. દ્વાદશ તરણ જીપંતુ, ભામંડલ પુંઠદીપંત છે અષ્ટમ પાડિહેર વિહારીપ્ર. ૧ મેક્ષ સાર્થવાહ મન લાવી, સેવે શિવ અર્થે આવી છે અમ દંદુભિ શબ્દ ઉચ્ચારી છે. પ્રારા પ્રભુ સમ નહી અન્ય કોઈ પ્રાણી, તીન જગતમેં દાની જ્ઞાની તીન છત્ર પ્રભુ શિર ધારી ; Page #657 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી વિજયવલભસૂરિન અષિમંડલ પૂન છે પ્ર૩. ઈમ અડ પડિહેર કહાવે, પ્રભુ પાસે નિત સુર ઠાવે સેવે સુર નર અમરી નારી છે. પ્ર. ૪થા આતમ લક્ષ્મી ગુણ ભારી, ધારે પ્રભુ હર્ષ અપારી વલ્લભ મન વીર પધારી છે પ્ર ૫ (૧૦) છે શ્રી શીતલનાથ જિન પૂજા ! દુહા દશમા શીતલનાથજી, દશ યતિ ધર્મ પુનીત છે કામ દશા દશ ટાળવા, પૂજે આગમ રીત છે ૧ / (રાગ પીલુ-ખ્યાલ ટપ). મેરે જિનંદ શીતલ મહારાયા. પૂજન ચિધન રૂપ કરી રે મેરે અંચલિ| શીતલ ચંદનસે પ્રભુ થારી, શીતલતા અતિ જાઉં બલિહારો ચંદન શીતલતા બાહ્યકારી! તુમ અંતર કરનાર, કરમ હરનાર, મુજ મન ચાહ ખરી રે મેરે ૧૫ કર કરૂણુ કરૂણ ભંડારી, કરૂણ સાગર અભિધા ધારી ! મેં સેવક આયે તુમ દ્વારી વિરૂદ નિવાહ રાજ, મેરે શિરતાજ, કે વિપદા દૂર હરી રે મેરે છે ર છે દોષનહીં ગુણ વૃંદ આધારી, જિનવર બ્રહ્મા શંભુ મુરારી આતમ લક્ષ્મી હર્ષ અપારી વલભ વીર સનાથ, મુક્તિકા સાથ, કે આનંદરૂપ વરી રે મેરે ૩ કાવ્યં મંત્રશ્ચ પૂર્વવત ] Page #658 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૬૪૪ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમે (૧૧) શ્રી શ્રેયાંસનાથ જિન પૂજા છે . હા જ પૂજા . થી શ્રેયાંસ શ્રી શ્રેયાંસ જિનેસર, પદકજ મધુકર હોય છે આતમ શ્રેયસ સધિયે, જન્મ મરણ મિટે દેય છે ? (કેશરીયા થાશુ પ્રીત લગી રે–એ દેશી) શ્રેયાંસ જિનંદકી પૂજા કરું રે, શુભ ભાવસે છે અંચલિ૦ છે ગજવર મન રેવા નદી રે, સીતા મન શ્રીરામ લક્ષ્મી મન વિષ્ણુ વસે રે, ગિરિજા મન શિવ નામ ૨, શ્રેયાંસ જિનંદકી પૂજા કરૂં રે શુભ ભાવસે છે ૧ છે મધુકર મનમેં માલતી રે, ચકવા મન દિન ઇદ, તિમ મુજ મન તુમહી વસેરે, શ્રી શ્રેયાંસ જિનંદ રે, શ્રેયાંસ જિનદકી પૂજા કરૂં રે શુભ ભાવસે મારા શાંત રસે નયનાં ભરેરે, મુખકજ અતિથી પ્રસન્ના રાગદ્વેષ રેચક નહીં રે, પ્રભુજી તુમ ધન્ન ધન્ન રે, શ્રેયાંસ જિનંદકી પૂજા કરું રે શુભ ભાવસે છે ૩ ૫ અંક વિના સ્ત્રી શેભતે રે, શસ્ત્ર વિના પ્રભુ હાથ તિસ કારણ તુમહી પ્રભુ રે, વીતરાગ જગ નાથ રે, શ્રેયાંસ જિનંદકી પૂજા કરૂં રે શુભ ભાવસે ૪ આતમ લક્ષ્મી દેખકે રે, હવે હર્ષ અમંદ જિન પૂજા ફલ એ સહી રે, વલ્લભ વીર નિંદરે, શ્રેયાંસ જિનંદકી પૂજા કરૂં રે ભભ ભાવસે છે પ . (કાવ્ય મંત્રશ્ચ પૂર્વવત) Page #659 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૬૫ શ્રી વિજયવલ્લભસરિત ગષિમંડલ પૂન . (૧૨) શ્રી વાસુપૂજ્ય જિન પૂજા છે ! દુહા પૂજે જિનવર બારમા, ઉપસે અંગ બાર ! દ્વાદશ વ્રત શ્રાવતણું, દ્વાદશ પ્રતિમા સાર છે ૧ (ાગ-જ્ય જ્યવતી, તુ હૈ એક પ્યારી પ્રાણ-એ દેશી) - વાસુપૂજ્ય પૂજે પ્રાણી, પ્રભુ હે અનંતજ્ઞાની પ્રભુ સબ ગુણખાની, જીવકો સરન હૈ | વારે ૧ પ્રભુ પ્યારે પ્રાણ જાન, આતમ આધાર માન પ્રભુ કહી શુભ ધ્યાન, મિટત મરન હૈ છે વાટ છે ૨ | દાતા નિર્ભય દાન, દાતા શિવ સુખ થાના પ્રભુકો ભવિ પિછીન, તારન તરન હૈ વાવ | ૩ | વાસુપૂજ્ય રાય તાત, હજયારાણી માત જાત સુર નર દિન રાત, પૂજત ચરન હૈ વાટ પાજા આતમ આનંદ ચંદ, જિન લક્ષ્મી હર્ષ કંદ છે વીર ગુણ કટે ફંદ, વલ્લભ પરન હૈ ા વા. ૫ (કાવ્ય મંત્રશ્ચ પૂર્વવત) (૧૩) શ્રી વિમલનાથ જિન પુજા ! દુહા વિમલ ચરણ ધારી પ્રભુ, વિમલનાથ ભગવંત વિમલ વિમલ પોતે થયા, સેવક વિમલ કરંત ૧૫ Page #660 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમો (રાગ-સીહા કાનડા) પૂજન વિમલ જિનેશ્વર કીજે, પૂજન, અંચલિના સુર નર મુનિ જસ ચરન પરત છે, કરમ ભરમ સબ ઝટ ૫ટ છીએ પૂ.૧, તુમ સમ જિન નહીં ઔર ધરત હે, ઉપશમ રસ સજજન મન રીજે છે પૂ. ર કઈ સંગ નારીકેઈનાચ કરત હૈ, દેખત ભવિ જનકે મન ખીજે છે પૂ. | ૩. ભવજલ જો નહીં આપે તરત હૈ, સેવક કે કયા ફલ દીજે છે ૫૦ ૪ આતમ લક્ષ્મી હર્ષ ભરત હૈ, વલ્લભ વીર વચન રસ પીજે પૂર પા (કાવ્ય મંત્રશ્ચ પૂર્વવત) (૧૪) શ્રી અનંતનાથ જિન પૂજા ! દુહા અનંતનાથ પ્રભુ પૂજિએ, ચઉદસમાં જિનદેવ છે ચાર અનંતા પામિએ, સુર નર ગણુ કરે સેવ છે ૧ (રાગ ભૈરવી-લાગી લગન કેસે છૂટે એ દેશી) અનંત જિનેશ્વર જગ પરમેશ્વર, પ્રાણજીવન સુખ કરે છે અનંત અંચલિ જસ ગણધર મુનિવર ગણુ મધુકર, સેવત પદ અરવિંદ રે સિંહસેન નૂપ નંદન વંદન, કરત સુરાસુર ઈંદો રે ! અનંત જગ મંડલ સહુ નિર્મલ કારણ, જિનશાસન નભ ચંદો રે ઉદય ભયો ભવિ કુમુદ ખિડાવન, સુયશા માતા મંદિરે Page #661 -------------------------------------------------------------------------- ________________ બી વિજ્યવલ્લભસવિકૃત ષિમંડલ પૂન અનંત છે રો લોકાલોક અનંત દ્રવ્ય ગુણ, પયોય પ્રગટ દિનંદરે સાર્થક નામ પ્રભુ તમ કહિએ, અનંત અનંત આનંદો રે અનંત માયા દુરિત નિવારિણી પૂજા સુંદર, કાટે ભવ ભય ફેદ રે આતમ લક્ષ્મી હર્ષ ઘરોને, વલ્લભ વીર જિનંદે રે અનંત ૦ ૪૫ (કાવ્ય મંત્રી પૂર્વવત્ ) (૧૫) શ્રી ધર્મનાથ જિન પૂજા દુહા છે દાયક નાયક સારથી, દેશક સુમિત્ર છે ધર્મનાથ પ્રભુ પૂજિએ, મન વય કાય પવિત્ર છે ૧ (વરવા તથા પહાડી રસદી બંદા પરી) શ્રી ધર્મનાથ મહારાજ અર્ચન સુંદર બના છે અંચલિ૦ છે ધર્મનાથ પ્રભુધર્મ કહેતા, સાધુ શ્રાવક ભેદ લહંતા, સેવી થયે બહુ ભવિ ભગવંતા, વામી કર્મ સમાજ અર્ચન સુંદર બના છે શ્રી | ૧ | ભવસાગર નિર્યામક ધારી, સાર્થવાહ ભવ અટવી ભારી, મહા ગોપ પદવી જિન સારી, મહામાહણ જિનરાજ અર્ચન સુંદર બના. | શ્રી પરા દ્રવ્ય ભાવ દો પ્રાણ પિછાને, દ્રવ્ય પ્રાણ દશ જગમેં જાને, ભાવ પ્રાણ પ્રભુ ચાર વખાને, ચાર મિલે શિવરાજ અર્ચન સુંદર બના છે શ્રી૩ મે જ્ઞાન Page #662 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १४८ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમો વોર્ય જીવન સુખ ધારી, ભાવ અનંતા ચાર પ્રકારી, આતમ લક્ષ્મી હર્ષ અપારી, વલ્લભ વીરસું કાજ અર્ચન સુંદર બના | શ્રી ૪ (કાવ્ય મંત્રશ્ચ પૂર્વવત) (૧૬) શ્રી શાંતિનાથ જિન પૂજા ! દુહા જગ શાંતિ પ્રગટાવવા, પ્રગટ ભયે જિનરાજ છે શાંતિનાથ શાંતિ કરી, નામ લિયે મહારાજ ના (રાગ ગૌડી-દેશી-વીર જિનેશ્વર સ્વામી) શાંતિ જિનેવર સ્વામી શિવશંકર, શાંતિભાસંચલિ અચિરા નંદન પૂજન વંદન, અચરા નંદ પદ પામી શિવંકર ! શાં. ૧ મે હિંસા જુઠ ચોરી અસ ક્રીડા, હસી રતિ ભય વામી શિવંકર શાંત છે ક્રોધ માન ૧૦ ૧૧ ૧૨ ૧૩ ૧૪ માયા મદ અરતિ, લોભ પ્રેમ દિયે દામી શિવંકર ૧૫ ૧૬ ૧૭ ૧૮ એ શાં. શા મત્સરશોક અજ્ઞાન ને નિદ્રા, અષ્ટાદશ દોષ નામી શિવંકર શાંબાજ આતમ લક્ષ્મી હર્ષ અનુપમ, વલ્લભ વીર નમામિ શિવંકર છે શાં| ૫ | (કાવ્ય મંત્રશ્ચ પૂર્વવતું) Page #663 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી વિજયવલ્લભસૂરિષ્કૃત ઋષિમ ઢલ પૂજા (૧૭) ॥ શ્રી 'થુનાથ સ્વામી પૂજા ॥ દુહા ! સત્તરમા જિન સેવિએ, જિન સેવિએ, કુંથુનાથ દયાલ ॥ સંયમ સત્તર ભેદપુ, ભાખે ત્રિભુવન પાલ muk પ્રભુ સમરણુ લય લાઈ એ, મન વછિત ફલ થાય ભવ તજી ભવિ શિવ પાઈ એ, કુંથુ જિષ્ણુ દગુણ ગાય રો (શ્રી રાગ) કુથુ જિન પૂજા શિવ તરુ કદ, કુંથુ॰ અંલિ 11 ગજપુર છઠ્ઠા ચક્રી સુહંકર, શ્રી રાણી સુર રાજા નંદ! જગ ઉપકારી પ્રભુ હિતકારી, સેવે સુર નર મુનિ ગુણુ ઈંદ ૫ કુંથુ॰ ૧૫ રૂધિરામિષ ગેાપય સમ નેતુ, નિરામય સુંદર તનુ ચંદા સ્વેદ રહિત મલ ઉજ્જિત કાંતિ, શ્વાસેચ્છવાસ સુગંધ અરવિંદ ॥ કું॰ારા વિધિ આહાર નિહાર પ્રભુકી, દેખે નહીં છઉમર્ત્ય જન વૃંદ ! આતમ લક્ષ્મી હ અપૂરત, વલ્લભ વીર વચન વિસજ્જ ॥ કુંથુ॰ ll ૩ It ( કાવ્ય મંત્રશ્ચ પૂર્વવત્ ) (૧૮) ૫ શ્રી અરનાથ સ્વામી પૂજા ॥ ॥ દુહા ! અષ્ટાદશ શીલાંગરથ, ધારી અષ્ટાદશમ જિનેસરુ, પૂજી લેા e પ્રભુ હજાર ।। ભવપાર ॥ ૧ ॥ Page #664 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમે સુમતિ સંયમ ઉર ધરી, કુમતિ સંગ નિવાર અનુભવ અમૃત ઘારીએ, વારિએ વિષય વિકાર છે ? (પીલુ તથા બરવા) પ્રભુ પૂજન ભવિ અતિ સુખકારી, ભવ ભવ સંકટ દૂર નિવારી છે પ્ર૦ | અંચિલિ | શ્રી અરનાથ જિનંદ મહારાયા, ઘાતિ કરમ દઢ ક્ષય કિએ ચારી છે નિર્મલ લોકાલોક પ્રકાશી, પ્રગટ ભય કેવલ ઉજયારી રે મ ાલા સુર નર તિર્યંગ કોટાકોટી, સમવસરણ ભૂમિ મગ ભારી ! અદ્ધમાગધી વાણું ગામિની, યજન નર સુર તિર્યગ ધારી છે. પ્ર. મેરા ભામંડલ પ્રભુ પુઠે સેહે, રોગ ઉપદ્રવ દૂર નિવારી ! આતમ લક્ષ્મી હર્ષ મનાવે, વલ્લભ વીર વચન અનુસારી | પ્રવ્ર છે ૩ છે (કાવ્ય મંત્રશ્ચ પૂર્વવત્ ) (૧૯) શ્રી મલિલનાથ જિન પૂજા | એ દુહા છે કુંભરાય કુલ ગગનમેં, સડસ કિરણ અવતાર પૂજા મહિલ જિનંદક, ટારે ભવ અંધકાર છે ૧છે (સરક, વીર જિન દાની માને એક જરી-એ દેશી) જિનવર પૂજા ભવપાર કરી છે અંચલિક છે મલિ Page #665 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી વિજયવલ્લભસૂરિકૃતિ ઋષિમંડલ પૂજા પ જિનેશ્વર જગ પરમેશ્વર ! તારણ તરણ તરી 1 જિનવર પૂજાના વૈરેતિ અતિ અમૃષ્ટિ અવૃષ્ટિ ! હવે ન રોગ મરી જિનવર પૂજારા દુભિક્ષ સ્વર દલભય નાસે જિહાં પ્રભુ પાય ધરી છે જિનવર પૂજા | ૩ | પૂજક પૂજસે પૂજ્ય હવે જિમ શ્રેણિક ને હરિ ! જિનવર પૂજાજો આતમ લક્ષ્મી હર્ષ ચરણમેં વલ્લભ વીર પરી છે જિનવર પૂજા છે પણ (કાવ્ય મંત્રશ્ચ પૂર્વવત) (૨૦) શ્રી મુનિસુવ્રત સ્વામી પૂજા ! | દુહા મુનિસુવ્રત જિન વીસમા, મુનિસુવ્રત ભંડાર છે પૂજે ભવિ શુભ ભાવસે, શિવ કમલા દાતાર છે ૧. (હેર-સિંઘ કાફી) કરરે કોરે કોરે કર મુનિ સુવ્રત જિન અર્ચન કરરે અંજલિ | સરસ કમલ દલ નયન સુહંકર, વદન શાંત શશધરા એકાદશ અતિશય જિન સેહે, ઓગણીસ કિએ સુર વરરે ૪ મુ. ૧. ધર્મ પ્રકાશકચક્ર આકાશે, ચાલે જિનવર પૂર રે છે ચામર ફટિક સિંહાસન સુંદર, પાદ પીઠ સહ ચરરે ૪ મુ. | ૨ તીન છત્ર ધ્વજ વિજય પતાકા, ફરકે ફરરર ફરરે આતમ લક્ષ્મી હર્ષ બતાવે, વલ્લભ વીર સિમર ૨ | ૪ | મુનિ ! ૩ છે Page #666 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમે | (કાવ્ય મંત્રશ્ચ પૂર્વવતુ) (૨૧) | શ્રી નેમીનાથ જિન પૂજા છે છે દુહા છે નેમિ જિનવર એકવીસમા, અંતર શત્રુ નમાય ! માન નમિ ભવિ પૂજિએ, થિર કરી મન વચ કાયમ ૧છે (હેઈ આનંદ બહાર-એ દેશી) પૂજે ભવિભગવંતરે, પ્રભુ બેઠે મગનમેં અંચલિવ કન, કમલનવ ઉપરે રે, વિચરે પાય ઠવંત રે પ્રભુના રજત કનક ઔર રત્ન કેરે, પ્રાકાર તિગ સોહત છે પ્રભુ છે ર છે સમવસરણુ પ્રભુ બઠતે રે, ચાર મુખ દિખંત રે છે પ્ર છે ૩ આતમ લક્ષ્મી હર્ષસેરે, વલ્લભ વીર હંત રે. પ્ર. | જો (કાવ્ય મંત્રશ્ચ પૂર્વવત) (રર) | શ્રી નેમિનાથ જિન પૂજા ! દુહા ! બ્રહ્મચારી પ્રભુ બાલસે, બાવીસમા જિનરાય છે નેમિનાથ પરતાપસે, પાપ તાપ મિટ જાય છે ? (કવાલી) પ્રભુ શ્રી નેમિ જિન પૂજન નશીબાંવર ભવિ પાવે છે પ્રભુ છે અંચલિ | શિવાદેવી માત નંદન કે, ભવિ નિશ દિન ગુણ ગાવે છે તછ રાજુલસી નારી, કદી ક્ષય મેહ Page #667 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી વિજયવલભસૂરિકૃત ઋષિમંડલ પૂજા ૬૫૩ શિવ જાવે છે. પ્રભુત્ર ૧. તરુ અશોક નિત્ય છાયા, અધો મુખ કંટકા થાવે તરુ ગણુ માર્ગમેં નમતે, ગગન ઇવનિ દુંદુભિ ભાવે છે પ્રભુ મારા પવન સુખદાઈ ચલતિ હૈ, પ્રદક્ષિણા પક્ષિગણ લાવે છે આતમ લક્ષ્મી અતિ હર્ષે, વલ્લભ મન વીર ગુણ આવે. પ્રભુ ! ૩ !! (કાવ્ય મંત્રશ્ચ પૂર્વવત્ ). (૨૩) શ્રી પાર્શ્વનાથ જિન પૂજા | દુહા છે તેવીસમા પ્રભુ પાસજી, મનવંછિત દાતાર ! ભવસાગરમેં દ્વીપ સમ, જગજીવન આધાર છે ૧. (માન માયાના કરનારારે–એ દેશી) હિતકારી જગત ઉપકારી રે, પ્રભુ પાર્શ્વનાથ અવતારી ! દુ:ખ દેહગ દૂર નિવારી રે, ભવસાગર પાર ઉતારી અંચલિ. પારસ પુરિસાદાની કહાએ, વંછિત ફલ દાતારી અશ્વસેન વામાદેવીકે નંદન, પૂજન મંગલ કારી રે ! પ્રભુત્વ છે ૧. શેધન ભૂમિ સાથ હી વર્ષા, સુગંધ નિર્મલવારી છે પાંચ વરણું ફૂલકી વર્ષા, જાનુદધન મનોહારી રે પ્રભુ રાકેશ દાઢિ મૂછ નખ અવસ્થિત, કોટિ જઘન્ય સુર ચારો આતમ લક્ષ્મી હર્ષ અનુકલ, ઋતુ વલ્લભ વીર સારીરે પ્રભૂત્ર ૩ | (કાયૅ મંત્રશ્ચ પૂવવત) Page #668 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૬૫૪ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમો (૨૪) શ્રી મહાવીર સ્વામી પૂજા ચરમ જિનેસર વીરજી, સિદ્ધારથ કુલ ચંદ છે ત્રિશલા માત સુજાતકે પૂજે આનંદકંદ ૧ છે (રાગ ધનાશ્રી) પૂજન કરે રે આનંદી જિનંદ પદ પૂજન છે અંજલિ છે વીર જિનેશ્વર જગ પરમેશ્વર, કર્મ કલંક નિકંદી, જિનંદ પદ પૂજ૦ | ૧ | શાસન નાયક શિવ સુખ દાયક, પૂજા શિવ તર કદી. જિનંદ પદ૦ | ૨ | વર્ધમાન પ્રભુ વૃદ્ધિ કરતા, નિજ ગુણકથન કરંદી. જિનંદ પદ૦ |૩ વદન કમલ કાંતિ હંસ નિર્મલ, તન મન ભવિ વિકસંદી. જિનંદ પદ છે છે આતમ લક્ષ્મી હર્ષ મનાવે, વલ્લવ વીર આનંદી. જિનંદ પદ૦ ૫ ૫ છે (કાવ્ય મંત્રશ્ચ પૂર્વવત) –કીશ— (રેખતા) જિનંદ ગુણ ગાયા આનંદે, કરણ ત્રય જોગ ભવિ વંદે જનમ જનમકે અધ વે, પ્રભુ ગુણ ગાવે સુખ પાવે છે જિ૦ ૧ સુરાસુર ઇંદ્ર નર નારી, ગાણિ મુનિ સાધવી સારી 1 મિલિ સબ ગુણ પ્રભુ ગાવે, કભી નહી Page #669 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી વિજયવલ્લભસૂતિ ઋષિમ`ડલ પૂજા ૫૫ તાભી અંત આવે । જિ॰૨૫ મૈં અતિ તુચ્છ મતિ ધારી, પ્રભુ ગુણ કૈસે લહું પારી ! ગાયા ગુણ તેાભી ભક્તિસે, લવે શિશુ માતા શક્તિસે ૫ જિ॰ ૫૩૫ તપગચ્છ ગગન રવિ રુપા, શ્રી વિજયાનંદ સૂર ભૂપા ! ન્યાયાંભેાનિધિ વિરૂદ ધારી, શ્રી આત્મારામ બલિહારી ! જિ ૫૪ વિજય લક્ષ્મી ગુરૂ દાદા, વિજય શ્રી હર્ષોં ગુરૂ પાદા વિજય વદ્યમ ગુણ ગાવે, ચરણમે. નિત્ય ચિત્ત લાવે ७ ૩ ૬ જિ॰॥ ૫॥ સ ંવત્ ઋષિ શ ંભુદગ વેદા, યુગલ પ્રભુ વીર ૩ ૧ ગત ખેદા। આતમ સંવત્ રસ ચંદા, સંવતુ વિક્રમ નર રે ७ ૧ แ ઇંદા ૫ જિજ્ઞાા ઋષિ રસ અંક શશિ આવે, પ્રતિપદાભાદ્ર સુદિ થાવે । જનમ મહિમા દિવસ જાને, કવિ કવિતા પૂરણ માના ૫ જિ॰ પાછળા વિજય કમલ સૂરિ રાજે, ઉપાધ્યાય વીરવિજય ગાજે ! કરી પ્રેરણા કૃતિ કાજે, કૃપા પૂરણ થઈ આજે ૫ જિ॰ ૫૮૫ પ્રવર્ત્તકશ્રી મુનિ કાંતિ, વિજયજી ટારે મન ભ્રાંતિ ! આતમ લક્ષ્મી હર્ષ પાવે, વલ્લભ પૂજે પ્રભુ ભાવે જિ॰ ૫૫ હુઈ રચના મિયાગામે, નિકટ શાંતિ પ્રભુ ધામે ! આગમ વિપરીત વયણ ભાખે, મિથ્યા દુષ્કૃત પ્રભુ સાખે !! !! જિ॰ ૫૧ના Page #670 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૬૫૬ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ભાગ સાતમો મંત્ર – હીં શ્રી મહાવીરનાથાય નમ: મમ સર્વ કર્મ ક્ષય કુરુ કુરુ સ્વાહા, (ઈતિ શ્રી વિજય વલભસુવિરચિતા શ્રી રષિમંડલ પૂજા) આરતી મેં તો આરતી ઉતા જિનરાજ કી રે, જિનરાજ કી રે, મહારાજ કરે છે અંચલીત છે ઋષભ અજિત સંભવ અભિનંદા, સુમતિ પદ્મ સુપાર્શ્વગંદા, કટો જન્મ મરણ કા ફન્ડા, જિનરાજ કી રે ! ૧ સુવિધિ શીતલ શ્રેયાંસ સ્વામી, વાસુ પૂજ્ય પ્રભુ હે નામી, મેં તો સેવક પંથ અનુગામી, જિનરાજ કી રે પારા બિમલ અનંત ધર્મ જિનસ્વામી, શાંતિકુંથુ અરહઅંતર્યામી, મલ્લિનાથ જિનેશ્વર સ્વામી, જિનરાજ કી રાસ મુનિસુવ્રતરાજ દુલારે, નમિ નેમી તારણ હારે, હમ સબ ચરણે પર બલિહારે, જિનરાજકી રે. ૪ પાર્શ્વનાથજી અન્તર્યામી, શ્રી મહાવીર પ્રભુ શિવધામી, નિશદિન ચરણન શીશ નમામિ, જિનરાજ કી રોપા જે કાઈ નિત્ય ચોબીસી ગાવે, પાપી કમીસ છુટ જાવે, આત્મ વલ્લભ હર્ષ મનાવે, જિનરાજકી રે ૬ . Page #671 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પરિશિષ્ટ સાતમો | શ્રી શાંતિજિન આરતિ જય જય આરતિ શાંતિ તુમારી, તેરા ચરણકમલકી મેં જાઉં બલિહારી છે જય૦ મે ૧છે વિશ્વસેન અચિરાજી કે નંદા, શાંતિનાથ મુખ પૂનમચંદા | જય૦ મે ૨ એ ચાલીશ ધનુષસેવનમય કાયા, મૃગ લંછન પ્રભુ ચરણ સુહાયા છે જય૦ પાયા ચક્રવતી પ્રભુ પાંચમા સોહે, સલમા જિનવર જગ સહ મોહે છે જય૦ માઇ મંગલ આરતિ રહિ કીજે, જન્મ જન્મને લાહ લીજે જયારે ૫ કર જોડી સેવક ગુણ ગાવે, સૌ નર નારી અમર પદ પાવે છે જયા ૬ . શ્રી આદિજિન આરતિ છે અપચ્છરા કરતી આરતિ જિન આગે હાંરે જિન આગે રે જિન આગે હરે એ તે અવિચળ સુખડાં માગે હરે નાભિ નંદન પાસ છે અપચ્છર કરતી આરતિ જિન આગે ૧ તાં થઈ નાટક નાચતી પાય ઠમકે હારે દોય ચરણે ઝાંઝર ઝમકે | હારે સોવન મય ઘૂઘરી ઘમકે હાંરે લેતી કુદડી બાળ અo છે ૨ તાલ મૃદંગ ને વાંસળી ડફ વિણ હાંરે રૂડા ગાવંતી સ્વર ઝણ છે હરે મધુર સુરાસુર વયણ હરે જેતી મુખડું નિહાલ છે અને ૩ છે ધન્ય મરુદેવા માતને પ્રભુ જાયા હારે તેરી કંચનવરણ કાયા હારે મેં તે પૂરવ પુન્ય પાયા | હારે પરિ. ૧ Page #672 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ દેખે પ્રભુને દેદારો અપ કો પ્રાણજીવન પરમેશ્વર પ્રભુ પ્યારે, હરે પ્રભુ સેવક છું હું તારે હાંરે ભવભવના દુખડાં વારે છે હાંરે તુમે દીન દયાળ છે અને ૫ | સેવક જાણું આપને ચિત્ત ધરજે છે હાંરે મેરી આપદા સઘળી હરજે છે હાંરે મુનિ માણેક સુખી કરજે છે હારે જાણે પિતાને બાળ ! અપચ્છરા કરતી આરતિ જિન આગે ૬ છે શ્રી આદિજિન આરતિ જય જય આરતિ આદિનિણંદા,નાભિરાયા મરુદેવીકે નંદા જય જય આરતિ | ૧ | પહેલી આરતિ પૂજા કીજે, નરભવ પામીને લાહે લી જે જય જય આરતિ | ૨ દસરી આરતિ દીનદયાળા, ધુળેવ મંડપમાં જગ અજવાળ્યાં છે જય જય આરતિક છે ૩૫ તીસરી આરતિ ત્રિભુવન દેવા, સુરનર ઈંદ્ર કરે તેરી સેવા એ જય જય આરતિo ૪ચોથી આરતિ ચઉગતિ શ્રે, મનવાંછિત ફળ શિવસુખ પૂરે છે જય જય આરતિ પાપા પંચમી આરતિ પુન્ય ઉપાયો, મૂળચંદે રિખવ ગુણ ગાયે જય જય આરતિ છે ૬ છે શ્રી મહાવીર સ્વામીની આરતિ છે જય દેવ યે દેવ, જય સુખના સ્વામી (પ્રભુ ૨) તુજને વંદન કરીએ, (૨) ભવભવના ભામી છે જય દેવ છે ૧ સિહા રથના સુત, ત્રિશલાના જાયા, પ્રભુ (૨) જોદાના છે ક થઈ, (૨) ત્રિભુવન જગરાયા | જય દેવ૦ ૨ બાળપણમાં આપ, ગયા રમવા કાજે, (પ્રભુ. ૨) દેવતાએ દીધે પડછા, (૨) બીવરાવવા કાજે છે જય છે ૩ એકવારનું રૂપ લીધું છે નાગનું, ( પભુ ૨) બીજી વારનું રૂપ (૨) લીધું બાળકનું છે Page #673 -------------------------------------------------------------------------- ________________ આરતિ જય દેવ૦ ૫ ૪ ૫ બાળક મીના સ, પાતે નથી ખીતા, ( પ્રભુ॰ ૨) દેવતાનું કાંઈ ન ચાલ્યું, (ર) હારી જતા રે'તા !! જય દેવ૦ ॥ ૫॥ એવા છે. ભગવાન, મહાવીર તમે જાણા; (પ્રભુ૦ ૨) વંદે છે સઉ તેને, (૨) નમે રાય રાણા ॥ જય દેવ॰ ॥ ૬ ॥ ૫ ચાવીશ તીર્થંકરની માતિા જયદેવ જયદેવ, જય જય જિનચંદા, ( પ્રભુ૦ ૨) પરમ મહેશ્વર દેવા, (૨) અમૃત સુખકદા । જયદેવ૦ । ૧ ।। આદીશ્વર જિનરાજ, સુન ંદા સ્વામી; (પ્રભુ॰ ૨) અજિત અચળપદ પામ્યા, (૨) સંભવ ગુણગ્રામી । જય૦ રા અભિનદન ભગવાન, સુમતિ જગ ત્રાતા; પ્રભુ૦ (૨) પદ્મ સુપાર્શ્વ જિષ્ણુ દા, (૨) અભયદાન દાતા ॥ જય૦૫ ૩ ૫ ચંદ્ર સુવિધિ જગનાથ, શીતળ ઉપકારી; ( પ્રભુ॰ ૨ ) શ્રી શ્રેયાંસને વંદું, (૨) દુરિત પડળહારી । જયભા ૪૫ વાસુપૂજ્ય મહારાજ, વિમલ વિમલ પ્રાણી; (પ્રભુ૦ ૨) અનંત ધર્મ" પ્રભુજી, (ર) વરિયા શિવરાણી । જયદે॰ u પ! શાંતિ કુંથુ અરનાથ, મંગલકર મલ્લિ, ( પ્રભુ૦ ૨) મુનિસુવ્રત નિમ, નેમ, (૨) કાપે। અધવલ્લિ। જય૦ ॥ ૬ ॥ પાર્શ્વનાથ મહાવીર, જગજન હિતકારી; ( પ્રભુ૦૨) શિવસુખ અને આપા, (૨) ભવજલધિ તારી ।। જય૦ ૭ । માણિક જૈન સમાજ, અવિરત ગુણુ ગાવે; (પ્રભુ૦ ૨) પદ પ`કેરુ પ્રણમી, (૨) સમક્તિ બીજ વાવે ॥ જયદેવ૦ | ૮ | । આતિ પહેલી આરતિ પ્રથમ જિષ્ણુ દા, શેત્રુ જામ’ડણુ રીખવ જિન દા; દૂસરી આરતિ મરુદેવીન દા, જુગલાધરમનિવારનખ’ડા; ॥૧॥ તીયરી Page #674 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ આરતિ ત્રિભુવન મહીએ, રત્ન સીંઘાસન મારા પ્રભુજીને સેહીએ; ચેથી આરતિ નિત નવી પૂજા, દેવ નિરંજન અવર ન દુજા ધરા પાંચમી આરતિ પ્રભુજીને સોહીએ, પ્રભુજીના ગુણ સેવકગાવે,આરતિ કીજે પ્રભુ શાંતિ જિહંદકી, હરણ લ છકી મેં જાઉં બલિહારી કાવિશ્વસેન અચિરાજીક નંદા, શાંતિનાથ મુખ પુનમચંદા; આરતિ કીજે પ્રભુ નેમ જિનંદકી, શ બ લંછનકી મેં જાઉ બલિહારી. છે ૪ સમુદ્રવિજય શિવાદેવીકા નંદા, નેમનાથ મુખ પુનમચંદા; આરતિ કીજે, પ્રભુ પાસ જિર્ણોદકી, મણિધર લંછનકી મેં જાઉં બલિહારીપા અશ્વસેન વામાજીક નંદા, પાર્શ્વનાથ મુખ પૂનમ ચંદા; આરતિ કીજે પ્રભુ વીર જિસુંદકી, સિંહ લંછનકી મેં જાઉં બલિહારી ૬ સિદ્ધારથ રાજા ત્રિશલાદેવીકે નંદા, વીર જિર્ણોદ મુખ પૂનમચંદા, આરતિ કીજે પ્રભુ વીશ જિર્ણોદકી ચાવીશ જિકુંદકી મેં જાઉં બલીહારી. ૭ - પંચજ્ઞાનની આરતિ છે જય પારસ દેવા, જય પારસ દેવા, સુરનર કરે તેરી સેવા, ત્રણ જગના દેવા | જય દેવ જય દેવા ૧ પહેલું રે મતિજ્ઞાન, અટ્ટાવીશ ભેદે, અષ્ટ કર્મને છેકે, પાપનાં દળ છેદે જય દેવ જય દેવ મે ૨ા બીજુ રે કૃતજ્ઞાન, ચૌદ વીશ જૂજા, ચૌદ પૂરવધર સુદ્ધા, ભાગે ભવ સુધા | જય દેવ જય દેવ છે ૩ ત્રીજી રે આરતિ અવધિજ્ઞાન કેરી, માટે ભવની ફેરી, સેવા કરૂં તેરી જય દેવ જય દેવ. ૪ ચેથી રે આરતિ મનપર્યવ જાણે, દેય ભેદને રાણે, મુક્તિ અપરાણે છે જય દેવ જય દેવ . પ . પંચમી રે આરતિ કેવળ એક ભાખ્યું; અખંડ સુખ જેણે ચાખ્યું, અજરા Page #675 -------------------------------------------------------------------------- ________________ આધ્યાત્મિકાદિ પદ્યસંગ્રહ મર રાખ્યું. જ્ય દેવ જય દેવ. ૬ આરતિ રે પંચજ્ઞાન, જે કઈ ગાશે; સમક્તિ શુદ્ધિ અભ્યાસે, સૌભાગ્ય ગુણ ગાશે. જ્ય દેવ જય દેવ . ૭ : I શ્રી મંગળદી ચારો મંગલ ચાર, આજ ઘેર પ્રભુજી પધાયાં છે પહેલે મંગળ પ્રભુજીને પૂજું, ઘસી કેસર ઘનસાર છે આજ ઘેર પ્રભુજી પધાર્યા. બીજુ મંગળ અગર ઉખેવું, કંઠ ઠવું ફૂલહાર આજ ઘેર પ્રભુજી પધાર્યા ત્રીજે મંગળ આરતિ ઉતારું, ઘંટ બજાવું રણ દ્વારા આજ ઘેર પ્રભુજી પધાર્યા એથે મંગળ પ્રભુ ગુણ ગાઉં, નાચું થઈ થઈકાર છે આજ ઘેર પ્રભુજી પધાર્યા રૂપચંદ રહે નાથ નિરંજન, ચરણ કમળ બલિહાર | આજ ઘેર પ્રભુજી પધાર્યા શ્રી મંગળ દીવો છે દવે રે દીવે પ્રભુ મંગળિક દીવે. આરતિ ઉતારણ બહુ ચિરંજીવે સહામણે ઘેર પરવ દિવાળી, અંબર બેલે અમર બાળી મા દીપાળ ભણે એણે કુળ અજવાળી, ભાવે ભગતે વિઘન નિવારી છે સફળ હુએ એણે એ કળિકાળે, આરતિ ઉતારી રાજા કુમારપાળે છે અમ ઘેર મંગળિક, તુમ ઘેર મંગળિક, મંગળિક ચતુ ર્વિધ સંઘને હજે દી રે દી પ્રભુ મંગળિક દીવે, આરતિ ઉતારણ બહુ ચિરંજીવી છે - શ્રી મંગળ ચાર | ચારે મંગળ ચાર, આજ મહારે ચારે મંગળ ચાર | દેખે દરસ સરસ જિનજીક, શેભા સુંદર સાર | આજ છે | ૧ છિનું છિનું છિનું મન મેહનચર, ઘસી કેશર ઘનસાર Page #676 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ આજ | ૨ | વિવિધ જાતિકે પૂષ મંગાવો, મગર લાલ ગુલાબ | આજ છે ૩. ધૂપ ઉખેવો ને કરે આરતિ, મુખ બેલે જયકાર | આજ છે ૪ હર્ષ ધરી આદીશ્વર પૂજે, ચૌમુખ પ્રતિમા ચાર | આજ૦ | ૫ હૈયે ધરી ભાવ ભાવના ભા, જિમ પામો ભવપાર | આજ ૬ સકલચંદ સેવક જિનકે, આનંદઘન ઉપકાર છે આજ ૭ આધ્યાત્મિકદિ પદ્યસંગ્રહ (રાગ આશાવરી અથવા ધન્યાશ્રી) અબ હમ અમર ભયે ન મરેંગે, યા કારન મિથ્યાત દિયે તજ, કયું કર દેહ ધરે? અબ૦ ૧ રાગ દેસ જગ બંધ કરત હૈ, ઈનકે નાશ કરેગે, મયે અનંત કાલ તે પ્રાની, સે હમ કાલ હરેંગે. અબ૦ ૨ દેહ વિનાશી હું અવિનાશી, અપની ગતિ પકરેગે; નાસી જાતી હમ થિરવાસી, ચેખે છે નિખંગે અબ૦ ૩ મર્યો અનંત વાર બિનસમ, અબ સુખ દુઃખ વિસરંગે; આનંદઘન નિકટ અક્ષર દે, નહિ સમરે સે મરેંગે અબ૦ ૪ (૨) (રાગ આશાવરી) એર બેર નહિ આવે અવસર, બેર ઘેર નહિ આવે; કર્યું જાણે હું કર લે ભલાઈ, જનમ જનમ સુખ પાવે-અવ૦ ૧ તન ધન જોબન સબહી જૂઠ, પ્રાણ પલકમેં જાયે-અવ૦ ૨ Page #677 -------------------------------------------------------------------------- ________________ આધ્યાત્મિકાદિ પદ્યસંગ્રહ તન છૂટે ધન કૌન કામ ? કાયકુ કૃપણુ કહાવે ?-અવ૦ ૩ જાકે દિલમે... સાચ ખસત હૈ, તાકુ' જૂઠ ન ભાવે—-અવ૦ ૪ આનદંધન પ્રભુ ચલત પંથમે', સમરી સમરી ગુણુ ગાવે-અ૧૦ ૫ (3) ન્રુસિન પ્રાણજીવન માહે દીજે, બિનદરિસન મેહે કલ ન પરત હૈ, તલફ તલફ તન ઝીજે-દરિ૦૧ કહા કહુ" કહ્યું` કહુ'ત ન આવત, બિનસેજા કયુ' જીજે ? સાહુ ખાઈ સખી કાહુ મનાવા ? આપ હિ આપ પતીજેશ્વરિ ૨ દેર દેશની સાસુ જેઠાની, સુદ્ધિ સખ મિલ ખીજે; આનંદધન બિન પ્રાણુ ન રહે છિન, કેડિ જતન જો કીજે-દરિ૦૩ (૪) (રાગ ભૈરવ માલકાશ વિગેરે) મારા નાથની વધાઈ ખાજે છે, મારા પ્રભુની શરણાઈ સુર નાખત ખાજે, એર ઘનાઘન ગાજે છે-મારા૦ ૧ ઈંદ્રાણી મિલ મંગલ ગાવે, મેાતીયન ચાક પૂરાવે છે-મારા૦ ૨ સેવક પ્રભુજી શું અરજ કરે છે,ચરણની સેવા પ્યારી લાગે છે–મારા૦૩ ( રાગ–હમીર કલ્યાણી ) રામ કહે! રહેમાન કહેા કાઉ, કાન કહેા મહાદેવી રી; પારસનાથ કહા કાઈ બ્રહ્મા, સકલ બ્રહ્મ સ્વયમેવ રી-શમ૦૧ ભેાજનભેદ કહાવત નાના, એક સ્મૃત્તિકા રૂપ રી; તસે ખ' કલ્પનાશપિત, આપ અખડસરૂપ રી-રામ૦ ૨ જિન પદ્મ રમે રામ સે। કહીયે, રહેમ કરે રહેમાન રી; Page #678 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ કરશે કરમ કાન સે કહિયે, મહાદેવ નિન રી-રામ. ૩ પારસ રૂપ પારસ સો કહિયે, બ્રહ્મ ચિહૂને સો બ્રહ્મ રી; ઈણ વિધ સાધે આપ આનંદઘન, ચેતનમય નિષ્કર્મ રી–રામ. ૪ શ્રી પાર્શ્વજિર્ન સ્તવન છેતજ : મીઠા લાગ્યા છે અને આજના ઉજાગરા છે દેખી શ્રી પાર્શ્વતણી મૂર્તિ અલબેલડી, ઉજજવળ ભયે અવતાર –(૨) મેક્ષગામી ભવથી ઉગારજે, શિવગામી ભવથી ઉગારજે, મસ્તકે મુગટ સેહે કાને કુંડળિયા, ગળે મતનકા હાર રે. (૨) મોક્ષગામી પગલે પગલે તારા ગુણે સંભારતા અંતરના વીસરે ઉચાટ રે. (૨) શિવગામી આપના દર્શને આત્મા જગાડ, જ્ઞાન દીપક પ્રગટાવ રે. (૨) મોક્ષગામી આત્મા અનંતા પ્રભુ, આપે ઉગાર્યા, તારે ચંદુને ભવપાર રે; તારો સેવકને ભવપાર રે. (૨) શિવગામી શ્રી નેમિનાથ જિન સ્તવન - તજ–લેશે નિસાસા પરણેતરના છે પરણ્યા વિના સ્વામી ન જાઓ. રાજુલ વિનવે નેમ, પિયુજી પાછા વળે. Page #679 -------------------------------------------------------------------------- ________________ આધ્યાત્મિકદિ પદ્યસંગ્રહ રડતી મૂકીને રિસાઈ ચાલ્યા, તેરણુએથી કેમ? પિયુજી ના નેમજી કહે છે રાજુલ સુણજે, નથી તમારે વાંક, રાજુલ ભૈર્ય ધરે. કુંવારા વિયેગ કમેં લખાયા, છૂટે ન પડિયા ટાંક-રાજુલ૦ પરા મુજને પરણી સ્વામી માગે તે, આપું પિતાનું રાજ-પિયુજી માલને મિલકત આપના ચરણે, જીવન તમારે કાજ-પિયુજી રા નેમજી ભાખે અબળા ન પરણું, સંયમ લઈશું આજ-રાજુલ૦ આત્મ સિદ્ધિથી અમે ભેગવશું, ત્રણ ભુવનનું રાજ–રાજુલ. ઠા આ ભવે તમે રાખી છે પ્રીતડી, નવમે તજે ના પ્રાણ-પિયુજી સ્વામીજી થઈને સુખ ભેગવિયા, અનુભવ નિધાન-પિયુજી પા આઠે ભવેની પ્રીતડી સાચી, નવમે પુરૂં હું કોડ-રાજુલ૦ સંયમ લઈને સાથે વિચરશું, પામીશું સુખ અજેડ-રાજુલ દો શ્રી મહાવીર સ્વામીનું પારણું (રાગ–પ્રીતમ પરીસ ચાલો) સ્નેહે નેહે હિંચેલું શ્રી ભગવાન–વીરને હાલે હાલે હાલું વ્હાલું વીરા એક તારૂ નામ_* * * હાલું વ્હાલું મહાવીર તારું ધ્યાન...” ” અંતરે– ચૈત્ર સુદ તેરશને દહાડો ત્રિશલાની કુખે તું જાઓ ત્રણે ભુવનમાં વયે જય જયકાર–વીરને હાલે હાલે-૧ દેવ દેવી સહુએ ફુલરાવ્યા, મેરુ ઉપર પ્રેમ હુવરાવ્યા જેની ભક્તિનું થાયે નહિ ખાન–વીરને હાલે હાલે–૨ માત પિતાની ભક્તિ કરવા, બ્રાતૃ પ્રેમને નહિ વિસરવા; ત્રીશ વર્ષે હંકાયું, દીક્ષા વહાણ–વીરને હાલે હાલે –૩ Page #680 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૦ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ તપ જપ સંયમને બહુ પાળી, કષ્ટ ઘણાને નહિ ગણકારી; ઝગમગ જ્યોતિ સમ પામ્યા, કેવળજ્ઞાન–વીરને હાલે હાલે-૪ જગ કલ્યાણે જીવન ઝુકાવ્યું, ભાન ભૂલ્યાને જ્ઞાન બતાવ્યું; મૈત્રી ભાવ ઉતાર્યા ભવજલ પાર, વીરને હાલો હાલેપ અધમ ઉદ્ધારક ભવિજન તારક, ગુણ અનંતાના જે ધારક; એવા વીરને છે વંદન વારંવાર -વીરને હાલે હાલ–દ વંદન કરીએ ભાવે સ્મરીએ, ત્રિકાળ તારું પૂજન કરીએ; હારા નામે સદા સુખ થાય,વીરને હાલ હાલે–૭ હાલું વહાલું– પૂજા ભણાવતી વખતે દુહામાં ઉતારી શકાય તેવા રાગેને સંગ્રહ ભાવિ ભાવે દેરાસર આવે, જિjદવર જય બોલે; પછી પૂજન કરી શુભ ભાવે, હૃદયપટ બેલેને એ દેશી | નહિ છોડું રે પ્રભુજી તારે છેડલે, મને આ ભવ પાર ઉતાર રે નહિ. મને ભવભવ પાર ઉતાર રે, નહિ છોડું રે પ્રભુજી તારો છેડલે છે એ દેશી નાવરિયા રે કરે કૃપા નજરિયાં, નજરિયાં નજરિયાં નજરિયાં રે કરે કૃપા નજરિયાં છે એ દેશી Page #681 -------------------------------------------------------------------------- ________________ આધ્યાત્મિકાદિ પદ્યસંગ્રહ તારું ધ્યાન કરે મસ્તાન મને મારું દિલ ચહે પ્રભુ નુજ કનેએ દેશી આનંદભર અમે આવ્યાં, અબોલડાં શાને લીધાં છે, ભક્તિ ભરણ લાવ્યા–અબેલડાં પ્રભુ તુજ વાણુ શેલ સમાણી, જાણીને મનડાં ભાવ્યા–અબ૦ ચંડકૌશિક ડશિયે તુજ શરણે, બુઝ બુઝ વચને સુહાગ્યાં—અબ૦ એ દેશી મેરી અરજી ઉપર પ્રભુ ધ્યાન ધરે, મેરે દિલકો યે દઈ તમામ હો એ દેશી છે ધૂલેવા નગરમાં પધારજો રે, વાલેરી લાગે છે વાટ રે, ધૂલેવરાજ ! ધૂલેવા નગરમાં પધારજો રે. ઉચા તે દહેરાંશેભતાં રે, દીપ દરબાર રે. ધૂલેવરાજાએ દેશી વાળ વાળે તુમે રથડો વાળો રે, તમે જગતના છે પ્રતિપાળો રે–વાળ વાળો છે એ દેશી ગોઠડા તું દ્વાર ઉઘાડ, પણ છે પૂજાનું; પણ છે પૂજાનું દિલ છે દેરાનું મ કરીશ વાર લગાર, પણ છે પૂજાનું; મારે જાવું છે જિનદરબાર. પણ૦ માને ભેટવા પારસનાથ.... ગોઠડા તું દ્વાર ઉઘાડ, પણ છે પૂજાનું છે એ દેશી છે Page #682 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ૧૦ હાંરે કને દેખા ઉમેરા સ્વામી, સ્વામીજી અંતરજામી–કીને દેખાવ આઠ ભકી પ્રીત નિવારી, નવમેં ગયા શિવગામી રે કીને દેખાઇ છે એ દેશી છે આનંદ મંગળ ગાવે, જૈન ધર્મને લે લહાવે; મહારી બહેને અવસર આવે નહિ આવશે. ફરીથી મળશે નાણું, પણ નહિ મળે આ ટાણું; હાવો લે એ આપણું તે કામ છે, હાં હાં રે, જૈન બહેને આજે, સૌ ભવજળ તરવા કાજે; ભક્તિ કરવી તે આપણું તે કામ છે, હાં હાં રે ! એ દેશી છે પ્યારે લાગે મુને સારે લાગે, દરિસણમાં ગંભીરે પ્યારે લાગે. સેના કેરી ઝારીઓ ને, માંહી ભર્યો છે પાણ; હવણ કરાવું મેરે જિનકે અંગ–દક્ષિણ કેશર ચંદન ભર્યા રે કળાં, પૂજા કરી મેરા જિનજીક અંગ દરિસણ એ દેશી છે કઈ વસંત વસંત,મારી વાડીમાં બહેકબહેકમહેકી હરાજકઈ કઈ કેવળ કેવળ , મને કેવળજ્ઞાન બહુ વહાલું હે રાજકઈ છે એ દેશી Page #683 -------------------------------------------------------------------------- ________________ આધ્યાત્મિકાદિ પદ્યસંગ્રહ લાવે લાવે મોતીશા શેઠ, હવણ જળ લાવે છે; હવરાવે મરુદેવાનંદ પ્રભુ પધરાવે છે. સહુ સંઘને હરખ ન માય, હવણુ જળ લાવે છે; મારી બહેનને હરખ ન માય, પ્રભુ પધરાવે છે. છે એ દેશી ! ૧૫ આદિનાથ જિણુંદ ભવપાર કરે, મારાં જન્મ મરણનાં દુઃખ હરે; તું પ્રભુ શિવધર બન્યા, (ને) હું અશિવ ઘરમાં રમું; તું અંનત સુખમાં રમે છે, હું ભવદુઃખમાં ભમ્; મારી દુખી દશાનો વિચાર કરે. આદિ છે એ દેશી છે અમદાવાદમાં રે કે મંધર સ્વામી મળ્યા. કર્યા દર્શન સુંદર રે, (ક) કર્મ વિપાક ટળ્યા. એ દેશી સાચું બેલેને નેમનાથ, અબોલડા શાના લીધા છે. સાચું બેલેને મારા નાથ, અબેલડા શાના લીધા છે. હૈયામાં રહી ગઈ છે હામ, અબેલડા શાના લીધા છે. આઠ ભવાંતર પ્રીત નિવારી, નવમે કુંવારી મૂકો નહિ " શ્યામ–અબ૦ એ દેશી છે વાળે વાળે તમે રથડો વાળે રે, તુમ જગતના છે પ્રતિપાળે રે; તમે ગઢ ગિરનારના રસિયા છે. તમે મોક્ષપુરીમાં વસિયા રે..., વાળ વાળો. એ દેશી | Page #684 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૪ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ ૧૯ આશા ધરીને અમે આવીઆ જિષ્ણુ દજી, લીધા વિના નવી જાઉ રે, માયા તારી રાણી સુ ંઢાના ન્હાનલા જિષ્ણુ જી, મને ત્રિભુવન તિલક ભેટાય ?, માયા તારી લાગી રે જિષ્ણુ દૃજી.એ દેશી. ૧૦ ડંકા વાગ્યે શાસનના પ્રેમી જાગજો રે. પ્રેમી જાગજો રે ધરમી જાગજો રે. દૂર કા સંસારી કામે આજથી રે. આજથી ૨ વૈરાગ્યથી રે-ડકા વીરે સ્થાપ્યું. શાસનને શેાલાવજો રે—ડકા ! એ દેશી ા લાગી રે જિષ્ણુ દજી. ૨૧ રંગે રમે, આનંદે રમે, આજ દેવ દેવીઓ ૨ ગે રમે; પ્રભુજીને દેખી મેાટા ભૂપ નમે~~આજ દેવ૦ પ્રભુને પાયે સાનીડે રે આવે, મુગટ ચઢાવી પ્રભુજી પાય નમે—માજ દેવ૦ પ્રભુજીને પાયે માળીડો રે આવે, હાર ચઢાવી પ્રભુ પાય ની—આજ દેવ૦ !! એ દેશી ! ૨૨ વિન'તિ સાંભળેાને મહારાજ, મેં' તે આહ્યા તમારા હાથ. સવારે ઉઠી તમારૂ ધ્યાન ધરૂ છુ, મધ્યાહ્ને કરું તારી સેવ; રાત દિવસ તાહુ ધ્યાન ધરું, એવી પડી છે મુને ટેવ; વિનતિ સાંભળેને મહારાજ ! એ દેશી । Page #685 -------------------------------------------------------------------------- ________________ આધ્યાત્મિકાદિ પદ્યસંગ્રહ - ૨૩ વાજા વાગી રે વાજાં વાગી, વાજાં વાગ્યાં દેરાસર દરબાર–મોહન વાજા વાગી. સૌ સંઘને હરખ ન માય– મેહનો છે મારી બેનને હરખ ન માય—મોહન છે એ દેશી છે ૨૪ રાજુલ બેઠાં બારીએ રે, જુવે જાનની વાટ, કઈ રે દિશાએ જાને આવશે રે, ઉડે અબિલ ગુલાલ. ઉગમણું દિશાએ જાને આવશે રે, ઉડે અબિલ ગુલાલ, કેણ ઘેડે કોણ રથ હાથીએ રે, કેણ તેજી પલાણ. કૃષ્ણ ઘડે બળદેવ હાથીએ રે, જાદવ તેજી પલાણ; નેમજી તે બેઠા પાલખી રે. ઉપર ચામર ઢોલાય છે એ દેશી છે ૨૫ વાગે છે રે વાગે છે, દેરાસર વાજાં વાગે છે, જેને શબ્દ ગગનમાં ગાજે છે–દેરાસર) ઝીણી ઝીણી ઘૂઘરી ઘમકે છે, ઇંદ્રાણીના પાઉલ ઠમકે છે–દેરાસર) પ્રભુ સમવસરણમાં બિરાજે છે, જેમાં ત્રીસ અતિશય છાજે છે; ગુણ પાંત્રીશ વાણું ગાજે છે-દેરાસર) પ્રભુ જન્મે અતિશય ચાર છે, ઘાતિ કર્મ ક્ષયે અગિયાર છે વળી દેવ કર્યા ઓગણીસ રે–દેરાસર૦ | અ દેશી છે Page #686 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવિધ પૂજાસંગ્રહ દિવસ દીપે આજ મંગલકારી, હાંરે નવપદની છે બલિહારી-દિવસ હરે ભાવિ પ્રાણી પાપથી પૂજે, હાંરે નવપદજીને વધાવે-દિવસ હરે થાળ ભરી ભરી મોતીડા લાવે, હાંરે તુમે નવપદજીને વધારે –દિવસ છે એ દેશી ! ૭ - સિદ્ધાચલને વાસી, પ્યારે લાગે મોર જિંદા વિમલાચલને વાસી પ્યારે લાગે મેરા જિંદા. એણે રે ડુંગરીએ ઝીણી ઝીણી કરણું, ઝીણી ઝીણી કરણી, ઉપર શિખરે બિરાજે મેરા રાજિદા સિદ્ધાટ છે એ દેશી છે Page #687 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #688 -------------------------------------------------------------------------- ________________ नमो लोए लार सवसात ककारो नामा उन्झाया एसा पचनमाकका नाआयाटया पावप्पणासणों मंगलाण सिद्धाण नच सवाल पटमहयइ मगलर आसक्त अरिहताणं अपरिग्रड ब्रह्मचर्य अम्तय सत्य www.amelioraty.org माउभेवर Page #689 -------------------------------------------------------------------------- ________________ मन प्रकाशन मंघिर,समतावाद S Page #690 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - અમારી પ્રકાઠા મન TDI VIGSHUL છીપાલ રાજ.GLી ન્ટાર્સ - શ્રી પંરા પ્રતિક્રમાાાદિ યુગ Bapકારાગ મેરિડ મરાવાદ IDEO, | Eવવેદળમાલા - પ્રકાશ મંદિર.અમદાવાદ, विधिसहित पंचप्रतिक्रमणसूत्र જેન પ્રકાશીઠ મંદિર (30:/4 ખત્રી નકકી દોશીવાડા પોળ અમદાવાદ- 6, Jain ducation International કદી ને કે Www.jainelibrary.org