________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
आचीयति
www.kobatirth.org
न
आचीयति/आचिय्यति आ + √चि के कर्म. वा. का वर्त., प्र. पु. ए. व. [आचीयते] ढेर लगा दिया जाता है, बढ़ा दिया जाता है, पुञ्जीभूत कर दिया जाता है चीयती तस्स नरस्स पापं, सचे न चेतेति वधाय तस्स, जा. अट्ठ. 5.7; पाठा. चीयति; आचयगामित्तिके कम्मकिलेसेहि आचियतीति आचयो, घ. स. अड्ड. 91 यन्तो वर्त. कृ. पु. प्र. वि. ए. क. आचेय्यमानोति मंसलोहितेहि आचियन्तो वड्ढन्तो, तरुणोव हुत्वाति अत्थो, जा. अट्ठ. 5.7.
आचेर पु.. [आचार्य ] आचार्य, शिक्षक, अध्यापक, द्वि. वि., ए. व. अहं पतिञ्च पुत्ते च आचेरमिव माणवो, जा. अट्ठ. 7.338; तत्थ आचेरमिव माणवोति वत्तसम्पन्नो अन्तेवासिको आचरियं विय पटिजग्गति जा. अड. 7.339 र सम्बो. ए. व. अत्तानमेव गरहासि एत्थ आचेर यं तं निखणन्ति सोमेति, आचेर यं तन्ति आचरिय, येन कारणेन तं निखणन्ति सोब्भे, जा० अट्ठ. 4.
--
222.
आचेरक नपुं० [आचार्यक], अध्ययन का विषय, शिल्पस्थान, विद्या की विशेष शाखा, व्यवसाय, सिद्धान्त, मतवाद - म्हि के सप्त. वि., ए. व. सगारयो बुडतरेसु भिक्खुसु आवेरकम्हि च सके विसारदो महाव. 483 आचेरकम्हि च सकेति अत्तनो आचरियवादे, महाव. अ. 411: धम्मिं कथं भारति सच्चनामो, सकस्मिमाचेरके अप्पमत्तोति, पे. व. 554.
आजज्ञ पु. [बौ. सं. आजन्य] अच्छी नस्ल वाला घोड़ा
( बैल या हाथी), अपने स्वामी के अभिप्राय, संकेत या इशारे को ठीक से समझने वाला घोड़ा जो प्र. वि. ए. व.
-
आजञ्ञ कुरुते वेगन्ति सारथिस्स चित्तरुचितं कारणं आजाननसभावो आजञ्ज जा. अड. 1.181; आजज्ञोति आजानीयो जातिमा कारणाकारणानं आजाननको थेरगा, अट्ठ 1.69 द्वि. वि. ए. व. अल्लरोहितमच्छ वा आज वा आजञ्ञरथं वा उसमें वा गाविं वा कपिलं वा खु. पा. अट्ठ, 95; स. उ. प. के रूप में, कुञ्जरा. - पु .. कर्म. स. [बौ. सं. कुञ्जराजन्य] अच्छी नस्ल का हांथी, मालिक के सङ्केतों को समझने वाला समझदार हांथी - तं कुञ्जराजज्ञयानुचिष्णं, पावेक्खि अन्तेपुरमरियसेहो ति जा. अह 7.182 पुरिसा. पु.. कर्म. स. [ पुरुषाजन्य]. उत्तम प्रकृति का पुरुष ज्ञ संबो. ए. व. नमो ते पुरिसाजज्ञ, नमो ते पुरिसुत्तम दी. नि. 3.149 सु. नि.
49
दुल्लभो पुरिसाजज्ञ, न
549; - ञ्ञ प्र. वि., ए. व. सो सब्बत्थ जायति, ध० प० 193. आजञातक पु०, एक जातक का शीर्षक, जा. अ.
1.181-182.
-
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आजज्ञयुक्त त्रि. ब. स. [ आजन्ययुक्त]. वह रथ, जिसमें अच्छी नस्ल वाले घोड़े लगाए हुए हों, अच्छी नस्ल के घोड़ों द्वारा खींचा जा रहा (रथ) - तो पु०, प्र. वि., ए. व. यथा हि आजज्ञयुतो रथो आजञ्ञरथोति दुच्चति, कङ्क्षा. अड्ड. 217; त्ता ब.व. आजज्ञयुक्त्ता च रथा तवेव, सक्कोहमस्मी तिदसानमिन्दो, जा० अट्ठ. 5.19. आजञ्ञरथ पु०, तत्पु. स. [आजन्यरथ], ऊंची नस्ल के घोड़ों द्वारा खींचा जा रहा रथ थो प्र. वि., ए. व. यथा हि आजज्ञयुत्तो रथो आजञस्थति दुष्यति कहा. अड. 217; सक्कस्स देवानमिन्दस्स सहस्सयुक्तो आजअरथो स. नि. 1(1).260; थं हि. वि. ए. व. पुत्तस्स आजञ्ञरथं, कञ्ञाय मणिकुण्डलं, जा. अट्ठ. 2.353;
सहस्रसयुत्तं आजज्जरथं पहिणिस्सामि म. नि. 2.276. आजञ्ञवळवा स्त्री०, कर्म. स. अच्छे नस्ल की घोड़ी - य' ष. वि., ए. व. अथस्सा रत्तिभागसमनन्तरे आजञ्ञवळवाय गभट्ठानं अहोस, ध. प. अट्ठ 1.223; अ. नि. अ. 1.305; य सप्त. वि., ए. व. इमस्मि पन गेहे आजानेय्यवळवाय विजाताय राज्ञम्पि अकत्वा निसीदितु नाम अयुत्त न्ति, ध. प. अट्ठ 1.225; पाठा. आजानेय्यवळवा. आज संयुक्त्त त्रि तत्पु. स. [आजन्यसंयुक्त] ऊंची नस्ल के घोड़ों द्वारा खींचा जा रहा रथ - त्ता पु०, प्र. वि., ब व.- रथा वाजञ्ञसंयुत्ता, सदा पातुभवन्ति मे अप. 2.53: ते पु.. सप्त वि. ए. व. रथे चाजज्ञसंयुत्ते, सुकते वित्तसिब्बने सु. नि. 302, 306. आजञ्ञहय पु॰, कर्म. स. [ आजन्यहय], अच्छी नस्ल का घोड़ा येहि तु. वि. ब. व. - कुञ्जराजज्ञयानुचिष्णन्ति कुञ्जरेहि च आजज्ञयेहि च अनुचिष्णं परिपुष्णं जा. अट्ठ. 7.183.
-
For Private and Personal Use Only
आजव
-
-
आजव पु. आ + √जु से व्यु. [आजव, बौ. सं. आजवजव],
शा. अ., वेग, तेज धारा, तेजी से बह रहा प्रवाह, ला. अ.. पुनर्जन्म के समय से ही मन की धारा में तेजी से दौड़ रहीतृष्णा - वं द्वि. वि., ए. व. गेधं ब्रूमि महोघोति आजवं ब्रूमि जप्पन, सु. नि. 951; आजवं ब्रूमि जप्पनन्ति, आजवं 'जप्पनाति ब्रूमि, महानि, 320: आजवन्ति आपटिसन्धितो जवति धावतीति आजदं वट्टमूलताय पुनब्भवे