Pali Hindi Shabdakosh Part 01 Khand 02

Author(s): Ravindra Panth and Others
Publisher: Nav Nalanda Mahavihar

Page 305

आहरापेति
278
आहरिय्यति
आहरापेति आ + Vहर का प्रेर., वर्त, प्र. पु., ए. व. [आहारयति], आहरण कराता है, ले आने, प्राप्त करने या उपलब्ध करने को प्रेरित करता है, छिनवाता है, आज्ञा अथवा आदेश कराता है, वापस बुलवाता है - दण्डं आहरापेति, मू. प. अट्ठ. (मू.प.) 1(1).386; राजा तस्स धनं आहरापेति, महानि. 297; - न्ति ब. व. - जीवग्गाहं गहेत्वा आहरापेन्ति, म. नि. अट्ठ. (मू.प.) 1(1).370; -- पेहि अनु., म. पु., ए. व., उसे वापस बुलवाओ - तं आहरापेहि, पाचि. अट्ठ. 171; -- पेथ ब. व. - "अवहटभण्डञ्च आहरापेथा ति, पाचि. अट्ठ. 171; "उदकं आहारापेथा ति आह, ध. प. अट्ठ. 2.360; "तेन हि आहारापेथा ति आह, बु. वं. अट्ठ. 320; - य्यासि विधि., म. पु., ए. व. - "यं इच्छेय्यासि तं आहरापेय्यासीति, पाचि. 338; - य्याथ म. पु., ब. व. - द्वे कम्बलानि आहरापेय्याथा ति, ध. प. अट्ठ. 2.2; - पियतु कर्म. वा., अनु., प्र. पु., ए. व., (ग्रहण कराया जाए)-- आहरापियतु गण्हियतु, दी. नि. अट्ठ. 2.235; - पेन्तो वर्त. कृ., पु., प्र.. वि., ए. व. - सङ्घो आहरापेन्तो ... सञआपेतब्बो, पारा. अट्ठ. 1.312; अत्तनो जीवितं आहरापेन्तो.... जा. अट्ठ. 7.206; - न्तस्स ष. वि., ए. व. - चत्तारो पच्चये आहरापेन्तस्स, पारा. अट्ठ. 2.60; - पेसि/पयि अद्य., प्र. पु., ए. व. - तिणं आहरापेसि, म. नि. अट्ठ. (म.प.) 2.203; लसुणं आहरापेसि, जा. अट्ठ. 1.453; राजा तानाहरापयि, म. वं. 22.64; सब्बाणि आहरापयि, म. वं. 28.43; - स्सति भवि., प्र. पु., ए. व. - मूलं आहरापेस्सति, ध, प. अट्ठ. 2.398; - स्सामि/स्सं उ. पु., ए. व. - नामं आहरापेस्सामि, जा. अट्ठ. 1.384; इट्ठका अहरापेस्स-म. वं. 30.15; - स्सन्ति प्र. पु., ब. व. - "किं नु आहरापेस्सन्तीति, पारा. अट्ठ. 2.137; - स्साम उ. पु., ब. व. - "बहधनं आहरापेस्सामा ति, स. नि. अट्ठ. 3.57; - पेतु निमि. कृ. - आहरापेतुं न वट्टति, पारा. अट्ठ. 2.136; किं पेसेत्वा आहरापेतुं, जा. अट्ठ. 2.17; - पेत्वा पू. का. कृ. - आहरापेत्वा अग्घापेसि, पारा. 80; - पेतब्बं सं. कृ., नपुं॰, प्र. वि., ए. व. - अरञतो भेसज्ज अहरापेन्तेन
जातिसामणेरेहि वा आहरापेतब्ब, पारा. अट्ठ. 2.60. आहरित त्रि., आ + Vहर का भू. क. कृ. [आहृत], ले आया गया, प्राप्त कर लिया गया, उपलब्ध कर लिया गया, आत्महत्या की गई (सत्थं के साथ प्रयुक्त होने पर)- तं नपं., प्र. वि., ए. व. - छन्नेन भिक्खना सत्थं आहरितान्ति,
स. नि. 2(2).66; तस्मिं खणे थेरेन सत्थं आहरितं होति, ध. प. अट्ठ. 1.243; सुखमाहरितं तेसं येसं रज्जमकारयिं,
जा. अट्ठ. 3.330. आहरितब्ब त्रि., आ + Vहर का सं. कृ. [आहर्तव्य], ले
आए जाने योग्य, कहीं दूसरी जगह से लाकर रखने योग्य, ले आया जाना चाहिए, लाकर रख दिया जाना चाहिए - ब्बो पु., प्र. वि., ए. व. - पाठसेसो आहरितब्बो, सु. नि. अट्ठ. 2.97; - ब्बा स्त्री., प्र. वि., ए. व. - तस्मा इधेव आहरितब्बाति वुत्ता, विसुद्धि. 2.300; -ब्बं नपुं., प्र. वि., ए. व. - "ननु लोणमेव आहरितब्बन्ति , मि. प. 67. आहरिम त्रि., आ + Vहर से व्यु., आकर्षक, हृदयावर्जक, मनोरम – मं पु., द्वि. वि., ए. व. - आहरिमं सोभाविसेस दरसेति, वि. व. अट्ठ. 12; - मेन तृ. वि., ए. व. - आहरिमेन रूपेन, न मंत्वं बाधयिस्ससि, थेरीगा. 300; -- मेहि ब. व. - पल्लङ्को नाम आहरिमेहि वाळेहि कतो होति, पाचि. 409; – जटाधर त्रि., मनोरम जटाओं को धारण करने वाला - रो पु., प्र. वि., ए. व. - जटिलोति आहरिमजटाधरो तापसो, सारत्थ. टी. 3.297; स. उ. प. के रूप में, अना के अन्त. द्रष्ट.. आहरिय त्रि., [आहारिक], लाने वाला, ढोने वाला - यो पु., प्र. वि., ए. व. – "भिक्खञ्च ते आहरियो नरो इध
सुदुल्लभो हेहिति भक्खिते मयी,ति जा. अट्ठ. 3.288. आहरिय्यति/आहरीयति आ + Vहर के कर्म. वा. का वर्त., प्र. पु., ए. व. [आहियते], 1. लाया जाता है, प्राप्त किया जाता है, उपलब्ध कराया जाता है - परिवारो आहरिय्यति, पाचि. 241; योजनतोपि अड्ढयोजनतोपि आहरीयति, पारा. अट्ठ. 1.313; 2. खाया जाता है, (के अन्दर) लाकर रख दिया जाता है, स्वीकार किया जाता है, ग्रहण किया जाता है – रियतु अनु०, प्र. पु., ए. व. – “को भन्ते गिलानो, कस्स किं आहरियतूति, महाव. 293; "इमिना किं आहरिय्यतूति, पारा. 357; "पानीयं भन्ते आहरियतू ति, महाव. अट्ठ. 249; - तं - अनु०, प्र. पु., ए. व. भोतो यावतकेन अत्थो तावतकं आहरीयतन्ति, दी. नि. 2.179; तावतकं आहरीयतन्ति तावतकं आहरापियतु गण्हियतु, दी. नि. अट्ठ. 2.235; - मानो वर्त. कृ., आत्मने, पु., प्र. वि., ए. व., क. खा रहा - ओळारिकं आहारं आहरियमानो किं सक्खिस्सति, जा. अट्ठ. 1.77; - नं द्वि. वि., ए. व. - विगतमदं आहारं आहरयमानं इमिनापङ्गेन समन्नागतं, दी. नि. 2.164; ख. कर्म. वा. में, स्वीकार किया जा रहा -