Pali Hindi Shabdakosh Part 01 Khand 02

Author(s): Ravindra Panth and Others
Publisher: Nav Nalanda Mahavihar

Page 303

आहरण
276
आहरति
आहरण नपुं., आ + हर से व्यु., क्रि. ना. [आहरण], ले
आना, प्राप्त करना, उपलब्ध करना - णं प्र. वि., ए. व. -- आवाहोति दारकस्स परकुलतो दारिकाय आहरणं, पारा. अट्ठ. 2.126; आहरणं आहारो, सारत्थ. टी. 2.289; - णेन तृ. वि., ए. व. - पटिसन्धिविआणस्स आहरणेन मनोसञ्चेतना आहारोति वुत्ता, अ. नि. टी. 3.301; स. उ. प. के रूप में उदका, उपमा., धना., धाता., सत्था०, सुत्ता. के अन्त. द्रष्ट.. आहरणक' त्रि., आहरण से व्यू., लाने वाला, उधर से इधर पहुंचा देने वाला, सन्देशवाहक, हलकारा - को पु., प्र. वि., ए. व. - सासनपटिसासनम्पि नो आहरणको न भविस्सति, दी. नि. अट्ठ. 2.240; आहरियोति आहरणको, जा. अट्ठ. 3.288; - का ब. व. - सब्बेसं कामरसानं आहरका, जा. अट्ठ. 5.449; - वानर पु., ढोकर लाने वाला बन्दर - रा प्र. वि., ब. व. - मधुरानि फलाफलानि मातया पेसेन्ति, आहरणकवानरा तस्सा न देन्ति, जा. अट्ठ. 2.168; स. प. के अन्त.; भत्ता. पत्ता. - नपुं., भात को लाने वाला पात्र, भोजनपात्र - त्तं द्वि. वि., ए. व. - "भत्ताहरणकपत्तं देथा ति, चूळव. अट्ठ. 95. आहरणक' त्रि., आहरण से व्यू., आहर्ता अथवा ले आने वाले व्यक्ति द्वारा लाया गया, आहृत, लाया गया - कं पु.. द्वि. वि., ए. व. - “मे भरिया ममत्थाय आहरणकं आहारं
थेरस्स पत्ते पतिठ्ठपेय्या ति, अ. नि. अट्ट, 1.329. आहरणमङ्गल नपुं.. वधू को वर के घर पर ले आने के उपलक्ष्य में किया जाने वाला मांगलिक अनुष्ठान, विवाह का मांगलिक पर्व – लं प्र. वि., ए. व. - आहरणमङ्गलं
आवाहनमङ्गलं, म. वं. टी. 260(रो.). आहरणूपाय पु., तत्पु. स. [आहरणोपाय]. पुनः प्राप्त करने
अथवा पुनः वापस ले आने का उपाय - यो प्र. वि., ए. व. - तत्रायं आहरणूपायो, पारा. अट्ट. 2.26; “महाराज महाजनं अकिलमेत्वाव आहरणपायो अत्थीति, जा. अट्ठ. 1.366. आहरति आ + Vहर (ले आना) का वर्त., प्र. पु., ए. व. [आहरति], शा. अ., ले आता है, (अन्यत्र से) ले आता है, ला. अ.. 1. प्राप्त करता है, उपलब्ध करता है, ला कर (भीतर में) रख देता है, जा पहुंचाता है (भोजन) ग्रहण करता है, प्रवेश कराता हे - मनुस्सो भोजनीयं वा खादनीयं वा आहरति, पाचि. 241; - रामि उ. पु., ए. व. - "कुतो पनाहं, भोति, तेलं आहरामिः उदा. 83; आहरामि ततो
दिस्वा, थेरगा. 430; - न्ति प्र. पु., ब. व. - आहरन्ति मधु दुवे, म. वं. 5.49; - रेय्य विधि. प्र. पु., ए. व. – “यो पन भिक्खु अदिन्नं मुखद्वारं आहारं आहरेय्य ... पाचित्तियान्ति, पाचि. 124; आहरेय्याति मुखद्वारं पवेसेय्य, सारत्थ. टी. 3.63; - रेय्यासि म. पु., ए. व. - त्वं मम तिणं आहरेय्यासि, जा. अट्ठ. 6.179; - रेय्यं उ. पु., ए. व. - यन्नूनाहं सालिं आहरेय्यं सकिंदेव..., दी. नि. 3.66; - र अनु., म. पु., ए. व. - पिण्डाय चे चरं सप्पिं लभसे त्वं तमाहर, म. वं. 5.217; हत्थिक्खन्धे ठपेत्वा ता धातुयो इध आहर म. वं. 20.11; - न्तु प्र. पु.. ब. क. - सहस्सं आहरन्तु मे, जा. अट्ठ. 7.118; - थ म. पु., ब. व. - सुवण्णभिकारं आहस्थ, पे. व. अट्ठ. 64; "सीघं दारुआदीनि आहरथा"ति, ध. प. अट्ठ. 1.106; - रीयतु कर्म. वा. में अनु., प्र. पु., ए. व. - "किं ते, अय्ये, अफासु, किं आहरीयतू ति, पाचि. 336; - रिस्सामि भवि.. उ. पु., ए. व. - ... "अरञतो आहरिस्सामी ति, पारा. अट्ठ. 2.2753; आहरिस्सामीति आनयिस्सामि, बु. वं. अट्ठ. 188; भत्तमस्स आहरिस्सामी ति, ध. प. अट्ठ. 1.296; - रिस्सन्ति प्र. पु.. ब. व. - “एत्थेव ते आहरिस्सन्तीति, म. नि. 2.50; भिक्खं ते नाहरिस्सन्ति, जा. अट्ठ. 3.288; - स्साम उ. पु., ब. व. - खादनीयं भोजनीयं आहरिस्सामाति पटिसंविदितं. पाचि. अट्ठ. 147; - रि अद्य०, प्र. पु., ए. व. - उदक आहरि, पारा. अट्ट, 1.31; धारणीयं आहरि दी. नि. 2.101; - रिंसु ब. व. - तयो मणी आहरिंसु, दी. वं. 11.20; छद्दन्तदहतो येव आहरिंसु दिने दिने, म. वं. 5.29; - रिम्ह उ. पु., ब. व. -- आहरिम्ह समागम, अप. 2.264; - रन्तो वर्त. कृ., पु.. प्र. वि., ए. व. - किमेवाहं विहआमि सालिं
आहरन्तो, दी. नि. 3.66; - रित्वा पू. का. कृ. - पिण्डपातं आहरित्वा अनोतत्तदहे परिभुजित्वा .... महाव. 33; सीघं सीघं मत्तिकं आहरित्वा, पारा. अट्ठ. 1.62; तं काजेन आहरित्वा, भाजनं करित्वा, म. नि. 2.252; - रितब्बं सं. कृ., नपुं॰, प्र. वि., ए. व. - वत्तसीसेन आहरितब्ब, पारा. अट्ठ. 2.60; - रितुं निमि. कृ. - इदानिम्हि सत्थं आहरितुं अभब्बो जातो, ध. प. अट्ठ. 1.388; - रापेतुं प्रेर, निमि. कृ., लाने हेतु प्रेरित करने के निमित्त - दिन्नगामतो आयं आहरापेतुं पुरिसे पेसेत्वा ..., जा. अट्ठ. 6.293; ला. अ., 2.क. पालन-पोषण करता है, पुष्टि देता है, 2.ख. उत्पन्न करता है, उद्भव करता है, अपने साथ लाता है - आहरतीति आहारो, विसद्धि. 1.332;