________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आमद्दन
136
आमन्तेति
वाति... आमत्तिका, तेसं आमत्तिकानं... कुलालभण्डवाणिजका पणन्ति अत्थो, पारा, अट्ठ. 2.255; - णो प्र. वि., ए. व. - तेसं आपणो आमत्तिकापणो, पाचि. अट्ठ. 179. आमद्दन नपुं.. आ +vमद्द से व्यु., क्रि. ना. [आमर्दन], रौंद देना, कुचल देना - तो प. वि., ए. व. - यस्स खेत्तसामिकस्स इदं माससस्सं धनं तं अयं गोगणो ... भञ्जनतो, आमद्दनतो पुरेतरमेवाति अत्थो, वि. व. अट्ठ. 264. आमन्तक त्रि., आ +vमन्त से व्यु. [आमन्त्रक]. आमन्त्रण देकर पास में बुलाने वाला, बुलाने वाला - केसु पु., सप्त. वि., ब. व. - असद्धम्मवसेन हि आमन्तकेसु निमन्तकेसु विज्जमानेसु मातुगामो नाम न सक्का रक्खितुन्ति, जा.
अट्ठ. 1.283. आमन्तण/आमन्तन नपुं., आ +vमन्त से व्यु., क्रि. ना. [आमन्त्रण], क. शा. अ., संबोधित करना, बुलाना, आवाज देकर पुकारना, निमन्त्रण, समालाप - ने सप्त. वि., ए. व. - कुण गुण आमन्तने, सद्द. 2.536; साम स्वान्तने आमन्तने, सद्द. 2.558; नास्स आमन्तने कोचि अन्तरायो अहोसीति इममत्थं दस्सेति, उदा. अट्ठ. 351; ख. केवल व्याकरण के सन्दर्भ में, 1. अनु., के अनेक अर्थों में से एक - आणत्यासिट्ठ अक्कोससपथयाचनविधि निमन्तणामन्तनाज्झिट्ट सम्पुच्छनपत्थनासु पञ्चमी, सद्द. 3.813; 2. विधि के अनेक अर्थों में से एक -- आमन्तणे इध भवं निसीदेय्य इच्चादि, सद्द. 3.815; 3. संबो. वि. का अर्थ, संबो. कारक - आमन्तणट्ठमी सायं सि यो येवा ति चुद्दस ... विभत्तियो, सद्द, 1.60; - पद नपुं., तत्पु. स. [आमन्त्रणपद्], संबो. वि. में प्रयुक्त पद - दानं ष. वि., ब. व. - पठमाविभत्तियुत्तानं एकवचनपुथुवचनन्तानं आमन्तणपदानं दिद्वत्ता ..., सद्द. 3.895; - वचन नपुं, तत्पु. स., आमन्त्रण अथवा पुकारे जाने के अर्थ का कथन - नं प्र. वि., ए. व. - नाग नागस्साति एक आमन्तनवचनं । सु. नि. अट्ठ. 2.143; – ने सप्त. वि., ए. व. – .... आमन्तणवचने अट्ठमी विभत्ति, सद्द. 1.60; - सज्ञ त्रि... ब. स. [आमन्त्रणसंज्ञक], आमन्त्रण संज्ञा वाला, आमन्त्रण कहा जाने वाला - नं नपुं., प्र. वि., ए. व. - यं वत्थं आलपति अभिमुखं करोति, तं आमन्तणस होति, सद्द. 3.713; - नाकारदीपन नपुं.. बुलाए जाने के तरीके का प्रकाशन - नं प्र. वि., ए. व. - भिक्खवोति तेसं आमन्तनाकारदीपनं, स. नि. अट्ठ. 1.27.
आमन्तना/आमन्तणा स्त्री., [आमन्त्रण], पुकार, बातचीत, सलाह-मशविरा, बात विचार - ना प्र. वि., ए. व. - आमन्तना होति सहायमज्झे, वासे ठाने गमने चारिकायं, सू. नि. 40; इदं मे देही ति आदिना नयेन तथा तथा
आमन्तना होति. सु. नि. अट्ठ. 1.67. आमन्तनिक/आमन्तणिक त्रि., [आमन्त्रनीय], आमन्त्रण दिए जाने योग्य, बातचीत अथवा संलाप करने योग्य, निमन्त्रण देने वाला, अनुरोध करने वाला - का स्त्री., प्र. वि., ए. व. - आमन्तनिका रोम्हि सक्कस्स वसवत्तिनो, वि. व. 165; ... आमन्तनिका आलापसल्लापयोग्गा, कीळनकाले वा तेन आमन्तेतब्बा अम्हि, वि. व. अट्ठ. 76. आमन्तनीय त्रि., आ +vमन्त का सं. कृ. [आमन्त्रणीय],
आमन्त्रित करने योग्य, दान आदि देने हेतु अनुरोध करने योग्य -- यो पु., प्र. वि., ए. व. - गरु च आमन्तनीयो च, दातुमरहामि भोजनं, जा. अट्ठ. 4.333; आमन्तनीयोति आमन्तेतब्बयुत्तको मया दिन्न भत्तं गहेतुं अनुरूपो, जा. अट्ठ. 4.335; आमन्तनीयोति आमन्तेतब्बयुत्तको मया दिन्न
भत्तं गहेतु अनुरूपो, जा. अट्ठ. 4.334. आमन्ता स्वीकृति-सूचक सम्बोधनार्थक निपा.. अभिधम्म में प्रयुक्त, संभवतः आम+भन्ते के संक्षिप्तीकृत रूप से निष्पन्न, जी हां श्रीमान, ऐसा ही है श्रीमान् - ... पुग्गलो नुपलब्भति सच्चिकट्ठपरमत्थेनाति आमन्ता, ध, स. अट्ठ. 5; परवादी "आमन्ता ति पटिजानाति पटिजाननहि कत्थचि "आम भन्ते ति आगच्छति, कत्थचि "आमो ति आगच्छति, इध पन "आमन्ता ति आगतं, मोहवि. 277. आमन्तापन नपुं., आ +vमन्त के प्रेर. से व्यु., क्रि. ना., आमन्त्रण कराना, बुलवाना - नं प्र. वि., ए. व. - एत्थ किञ्चा पि सीलादिधम्मानं आमन्तापनं नास्थि सद्द. 2.536. आमन्तापेति आ + मन्त का प्रेर., वर्त. प्र. पु., ए. व. -
आमन्त्रित कराता है, बुलवाता है - पेय्य विधि.. प्र. पु.. ए. व – भिसक्कं सल्लकत्तं आमन्तापेय्य, मि. प. 149; - पीयति कर्म. वा., वर्त., प्र. पु., ए. व., आमन्त्रित कराया जाता है - गोणापीयति आमन्तापीयति अत्तनि पतिहितो पुग्गलो द8 सोतुं पूजितुञ्च इच्छन्तेहि जनेही ति गुणो, सद्द. 2.536. आमन्तेति/आमन्तयति आ +vमन्त का वर्त, प्र. पु., ए. व. [आमन्त्रयते], सम्बोधित करता है, बुलाता है, आवाज
For Private and Personal Use Only