Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhAvika puruSo bhAga bIjo ] [
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * prabhAvika puruSo [bhAga bIjo ] lekhaka:-- mehanalAla dIpacaMda zekasI muMbaI zrI AtmAnaMda jaina sabhA muMbaInI maMjurIthI : prakAzaka : zrI jaina dharma prasAraka sabhA bhAvanagara. vIra saM. 2473 ] vi. saM. 2003 [ sana 1947 mudraka-gulAbacaMda lalubhAI zAha, zrI mahedaya presa-bhAvanagara
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ AbhAra A "prabhAvika puruSo" bhAga bIje, zrI jaina dharma prasAraka sabhAnA membarone bheTa ApavA mATe prakAzita karavAmAM Avyo che. bhAvanagaranivAsI saMgrahastha zrIyuta cunIlAla durlabhajI pArekhe A graMthaprakAzanamAM sahAya karI che te mATe temano AbhAra mAnavAmAM Ave che. te ApaNI sabhAdvArA prakAzita thatAM " zrI jaina dhama prakAza" mAsikamAM zrIyuta mohanalAla dIpacaMda cokasIe je lekhamALA pragaTa karela te muMbaInI zrI AtmAnaMda jaina sabhAdvArA pustakarUpe pragaTa thatAM tenI vadhu nakala kaDhAvavAno lAbha ApaNane Ape che te mATe zrIyuta cokasI temaja zrI AtmAnaMda jaina sabhA-muMbaIne AbhAra mAnIe chIe. anukrama 1. zrI ja kumAra ... 2. zrI prabhavasvAmI 3. zrI zayaMbhavasvAmI ... 4. zrI yazobhadrasUri . 5. zrI paTTadhara belaDI . 135 195 254
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA.... mahApuruSAnA jIvananuM smaraNlR manana ane jIvananI unnati mATe ati upayAgI che. Dagale UbhI thatI muzkela samasyAe pramaMge, athavA bhayaMkara tAMDava nRtya prasa Mge temanA smaraNa mAtrathI ja manane samAdhAna sAMpaDe che e vAravAra anubhavelI satya ghaTanA che. nididhyAsana ApaNA ane pagale jIvanamAM cittavRttimAM cAlatA ANA mata AgaLa jo satata rIte teonu jIvana rahyA kare te dIpakane prakAza thatAM jema aMdhakAra vilIna thAya che tema ApaNA duCNe| vilIna thaI jAya ane sadguNAnI paraparA vikasavA lAge. AvA mahApuruSAne jaina paribhASAmAM prabhAvika puruSAnA nAmathI eLakhavAmAM Ave che. nirarvAdha kALamAM utpanna thayelA AvA prabhAvika puruSonI gaNanA thai zake tema nathI, chatAM sAhityapRSThe jemanAM nAme suvarNAkSare lakhAyAM che temanI smRti Aja sudhI jaLavAi rahI che ane janasamAje temAMthI satata preraNAnAM pAna karyA che. e nAme! te kALe jeTalA camatkArika hatA teTalA ja Aje paNa che. ' evuM kayuM tatva temanA jIvanamAM hatuM ke teo AvI akSaya prItine prApta thayA ? e prazna svAbhAvika rIte ja ApaNA manamAM UDe che ane tenA nivAraNa arthe ja temanA jIvanamAM avagAhana karavAnI jarUra UbhI thAya che. prastuta pustaka ApaNI te jarUrIAtane pUrI pADe che tethI tenA lekhaka ane prakAzaka ane dhanyavAdane pAtra che. A graMthanA prathama bhAgamAM zAlibhadra zeTha, dhanyazreNI, kRtapuNya zeTha, metA, atimuktaka kumAra, zALa tathA mahAzALa, Ardra kumAra, dRDhaprahArI, dazA bhadra, rAjaSi karakaDu, prasannacaMdra bhUpALa, rAjarSi udayana, maMtrIzvara abhayakumAra, mezvakumAra, hA-vila, naMdiSaNa, puNiyA zrAvaka, zreSThI
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 sudana, ceDA mahArAja ane anAtha muninAM vRttAntA rajU karavAmAM AvyAM che. te badhA prabhuzrI mahAvIranA samayanA nararatneA hatA ane temAMnAM ghaNAnI prazaMsA te| zrI mahAvIre pote ja zrImukhe karelI che. A graMthanA khIjA bhAgamAM eTale ke prastuta pustakamAM zrI jaMbUsvAmI, zrI prabhavasvAmI, zrI zayya Mbhava svAmI ( manaka kumAra ), zrI yazAbhadrasUri, zrI saMbhUtisUri ane zrIbhadrabAhusvAmInAM vRttAntA ApelAM che je prabhu mahAvIranI pATaparaparAmAM thayelA sama AcAryAM che. A vRttAntA vAMcatAM ApaNA mana para evI chApa aMkita thAya che ke te vakhate brAhmaNu ane zrama sa MskRti vacce mADhu dhaNu jAmelu hatuM. brAhmaNA potAnA paraparAgata meTAine AgaLa karI samAja para varcasva nabhAvI rAkhavAnA prayatna karatA, jyAre zramaNA apUrva tyAga, vairAgya ane jJAnanI ArAdhanAvaDe samAjanA mana para UMDI asara karatA. khUkhI te e che ke A jyotidharAmAMnA mATe bhAga brAhmaNa kulamAMthI ja AvelA che ane temaNe jainazAsananI mukhya javAbadArI vahana karelI che. vidhIone mahAta karavAnI kevI apUrva kalA ! upalabdha sAmagrI parathI lakhAyelA A vRttAntA ekadare rasapUrNa banyA che ane vAcakane jJAna ane AnaMda ApyA sivAya raheze nahi. tema chatAM eka vAta para lekhakanuM dhyAna doravA icchu chu. A vRttAntA zuSka itihAsa nathI paN kathAnakA che ane e dRSTie ja tene Adata AlekhavA joie. tena! rasamAM kSati Ave tevA lAMbA tattvajJAnanA bhASA ke aitihAsika utArAo ApavAnI jarUra nathI. janasamAjane keLavavAmAM zuSka tihAsa karatAM bhAvapUrNa kathAnakA vadhAre mahatvanA che ane te rIte ja rajU thAya teA tenI kiMmata jarAya utaratI nathI e vAta lakSamAM rAkhavI dhare che. lekhaka A graMthamALAne vistRta karavAnA kADa seve che te jarUra AvakArane pAtra che. samAja emanA e manerathane satvara saphaLa karavA jeTalI rasavRtti dAkhave e ja abhyarthanA. lI 1-5-40 dhIrajalAla TokarazI zAha.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ lege ka = = . mAta mA - - - - - - - - svargastha sajajanaziromaNi parI dulabhajI rUganAtha che. Ama zrI mahAdaya presa--bhAvanagara auto IE rAma vI, E - = === = een auge 1
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka che samarpaNa che mahAkA pUjya vaDIla pitAzrI durlabhadAsa rUganAtha bApane svargavAsI thayAne pAMtrIza varSanAM vahANAM vAI gayA chatAM ame ApanAM pitRpremanAM sumadhura saMmaraNe bhUlI zakyA nathI. ApabaLe AgaLa vadhI Ape vi. saM. 1956 mAM svataMtra dha che zarU kyo ane eka kuzaLa vyavahAraparAyaNa vyakti tarIke jIvana nAva calAvyuM. ame ApanI zItaLa chAyAmAM ucharI rahyA hatA tevAmAM vi. saM. 1968 mAM ApanuM svargavAsa thaye, paraMtu Ape amArI laghu vayamAM siMcelA saMsakArothI ApanI lAInane anusarIne ame sukhI jIvana gALI rahyA chIe. pitR-RNa apratikaraNIya che ema chatAM kiMcit anRNuM thavA A nIti ane dharmabhAvanAne poSatuM "prabhAvika puruSa" nuM pustaka Apane samarpaNa karI kaMIka kRtakRtya thaIe chIe. Apano jainadharma pratyeno avicala prema ane zatruMjaya mahAtIrtha pratyene bhakitabhAva anahada hatA. tenA aNuo amArAmAM vistAra pAme evI IcchA sAthe viramIe chIe. | zreSTha vadi 5 1. 2003 ApanA laghu bALake cunIlAla ane tribhuvana
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTha ra Ta 13 14 41 . 62 }} 4 2 3 4 90 119 128 129 135 143 263 295 loMTI 24 25 1 3 15 12 18 4 15 5 16 15 17 3 13 20 14 OM zuddhipatraka azud enA bhavevade cchika pAmyA nirAdhAra dalena melIzuM ! halatuM mArI umare prayAgamAM pasatAvA pUrvabhavananA rahasya mane SyAnu mahAllAmAM samaja ka amArI mAtanApaLa zuddha ene bhavadeve cchuika pAmyA nirdhAra dalane melI, zu hAlatuM mArA ubare prayAga paratAvA pUrvabhavanA asmitA manuSyAnu mAllAnA. samajapU ka amArA sAta paLanA
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ UTUBE BEGINIST Use LE4E45 LEISUSLE Title GiUE BRSIER prabhAvika puruSo - - C bhAga 2 ItihAsanA ajavALe AMgla zedhakonI chellI zodhathI temaja ApaNA bhAratavarSanA vidvAna purAtattvagaSakenA khaMtIlA abhyAsathI have e vAta te sUryasamAna dIptimaMta thaI cUkI che ke jainadharmanA carama tIrthakara zrI mahAvIra prabhu yAne vardhamAnasvAmI ja kevala nahIM paNa, vArANasI (vartamAna banArasa yAne kAzI) nagarInA rAjavI azvasenanA putra pArzva kumAra, eTale ke jenenA trevIsamA tIrthaMkara puruSAdAnI zrI pArzvanAtha paNa aitihAsika pAtra che. arthAta e ubhaya tIrthapationuM astitva jema jema Agame ke jenA kathAsAhityanA graMtha kahe che tema, vartamAnakAlIna zeThethI ane prApta thatA etihAsika sAdhanathI paNa puravAra thaI cUkela che. je jaina AgamomAM je bhASA vaparANuM che ane deza-nagara tathA emAM vasatI vividha prakAranI janatAnA je je judA judA varNane maLe che e upara yuktipUrvaka vicAra karavAmAM Ave, emAMnA ulekhene vaidika ke bauddha dharmanA graMtha sAthe niSpakSabhAve ne pramANapurassara samanvaya karavAmAM Ave te zrIjhaSabhadeva yAne
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 2 ] prabhAvika puruSo : AdinAthathI mAMDIne bAvIsamA tIrthapati zrI ariSTanemi parvatanI ItihAsa-zaMkhalA paNa joDI zakAya tema che. chelA dasakAmAM e upara ajavALuM pADanAra puSkaLa sAmagrI upalabdha thaI che. e sAmagrImAM khAravela guphAnA lekhe ane mathurAnA kaMkAlI TIlAmAMnI vastuoe to agrabhAga bhajavyo che. e mATe jenetara vidvAna taraphathI je prayAsa thayA che e ApaNI vAta sAcI puravAra karavA mATe paryApta che, chatAM je e pAchaLa jenadharmanA niSNAta abhyAsakanI daSTi kAma karanAra hoya te keTalAka prasaMgamAM je gUMcavADo UbhuM thavA pAmyo che te haragIja UbhuM na thAta. aphasosa eTale ja che ke haju A agatyanA viSayemAM bahu thoDA munimahArAjenuM lakSya kheMcAyuM che ane gRhastha vargamAMthI to e mATe rasa lenAra AMgaLInA Terave gaNAya teTalA ja jaDI Ave tema che. ATalI jUja saMkhyA! ane te paNa vividha vyavahArarakta ane hiMdanA jUdA jUdA bhAgamAM vikharAyelI ! hajAro varSo jUnA eka maulika darzanano itihAsa kaDIbaMdha taiyAra karavA sAru upara varNavI tevI sAdhana sAmagrI e to sAgaramAM biMdu samI lekhAya ! ahIM ItihAsa paratve ATaluM laMbANa vivecana mAtra e daSTie karavAmAM AvyuM che ke ApaNumAM aitihAsika bAbato tarapha rasavRtti jAge ane zodhakhoLanA viSayamAM ApaNe vadhu rasa letA thaIe. cAlu bhAganA dareka kathAnaka pAchaLa ItihAsanuM saMdhANa ochAvattA aMze karAyeluM che. alabatta e sAcuM che ke kema e viSaya paratve pUratI gavepaNuM na thaI zakI hovAthI joItA pramANamAM ene yathAyogya svAMga nathI dharAvI zakAya. Ama chatAM upara varNavI tevI rasavRtti uddabhave te kathAnakamAM AvatAM pAtra, sthaLa, vyavasAya
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ itihAsanA ajavALe : [ 3 ] parathI itihAsanu Akhuye cAkaDuM UbhuM karavAmAM jhAjhI muzkelI naDe tevu nathI. e sabaMdhamAM Alekhana vakhate yathAzakaya prayAsa sevavA abhilASA che eTaluM jaNAvI A viSayane ahIM ja pUrNavirAma ApavAmAM Ave che. je sajjhAyanA AdhAra lai. jIvanacaritrAnI gUMthaNI karavAnI emAM A bhAga mATe nimna mahApuruSAnAM nAmAnA samAveza thAya che. zarUAtamAM zrI jakhUsvAmI jevA pratApI ane pratibhAsa'panna naranuM nAma prApta thAya che. e puNyaaAka AtmAnI alaukika zaktinA sAmarthya thI, krIDA-kelI ane vilAsarUpa tripuTInA ja jyAM sadA saMbhava che evA raMgamahAlaya pANigrahaNunI prathama rAtrie zramaNu saMskRtinI saumya saurabha prasarAvanAra, upadezAmRtanuM jyAM zAMtipUrvaka pAna karI zakAya evA maneArama udyAnamAM pheravAi gayA hatA, eTaluM ja nahi paNa gheADI TikAe pUrve je AtmA azvArUDha thai, dhAmadhUmathI paraNavA nikaLye hutA ane sonda mAM svarganI apsarAone paNa zaramAve evI ATha lalita lalanAe sahu hAMzapUrvaka pANigrahaNa karI Avye hatA te, rasika, sa MsAra sukhano anupama lhAvA lUTavA talapApaDa thai, bhalabhalA virAgIne paNa ghaDIbhara leAbhAvI kAmAsakta banAve evA zaNagAra sajI Avela srIone 'saMsArasukha teA kAramA che ane sAcu sukha saMyama ane cAritra grahaNa karavAmAM che' evA drupatI jIvananI daSTie nirasa ane kaTu medha ApI rahyo hateA. A jAtanI apUrva labdhi dharAvanAra matrIza lakSaNA puruSane pAmIne khUda muktisuMdarI paNa eTalI hade saMtuSTa thaI ke jethI teNIe peAtAnA AvAsanuM dvAra bhAratabhUminAM satAnA mATe baMdha karI dIdhuM. A avasarpiNI kALamAM zrI jabukumAra pachI ghaNuAe
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 8 ] prabhAvika puruSa : navalehIA pAkyA ane zUrAone zumAra na rahyo! chatAM peluM kamADa ughADavA emAno ke phatehamaMda thaye nahIM. AvA pratApI nAmasmaraNathI je mALAnuM maMgaLa puSpa AraMbhAya enA mahimAnuM varNana na ja thaI zake. e jIvanamAM vistArathI majajana karIe te pUrve anya puponAM nAmone UDate ullekha eTalA sAru vAstavika jaNAya che ke jethI sAmAnya rIte doravAmAM AvanAra kramano vAcaka mahAzayane khyAla Ave. zrI prabhavasvAmI, zayyabhavavAmI, manakumAra, yazobhadrasUri, saMbhUtivijayasUri, bhadrabAhusvAmI ane sthUlabhadra tathA zrIyakanA vRttAntomAM A bhAga pUrNa thAya che. eka rIte joIe to carama zAsanapati zrI mahAvIra devanA zAsanamAM prathama gaNadhara tarIkenI khyAti zrI iMdrabhUti-gautamasvAmIne varI che tema prathama paTTadhara tarIkenuM sthAna pAMcamAM zrI sudharma svAmIne phALe jAya che e sarva hevAla paryuSaNa parvamAM zrI kalapasUtramAM vistArathI Avate hAI savizeSa jANItuM che. A bhAgamAMnA prathama kathAnakanA mukhya pAtra zrI aMbUkumAra chelA kevalI thaI mokSe jAya che ane emanI pATa paraMparAmAM je cha codapUvI thayA che temanA kathAnake anukrame judA judA mathALA heThaLa Ave che. manaka ane zrIyakanI vAta te emAM ApoApa vaNAI jAya che. A sarva ItihAsanI sAmagrIrUpa che eTaluM ja nahIM paNa e pAchaLa brAhmaNa-zramaNa saMskRtinI ujavaLa prabhA patharAyelI che. mULane kSati pahoMcADyA sivAya e vRttAntane bahelAvavA-dezakALane anurUpa bibAmAM utAravAyathAzakya prayAsa karavAmAM Ave che. vAcakavarga ja kahI zake ke emAM lekhakane keTalA aMze saphaLatA varI che.
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaMbukumAra mUtramAM cha 1. e tA gayA ! AkhuMce ghara jANe AnadathI nAcI UThayu che! ekaluM ghara ja zA mATe ? phaLiyuM ane gAma kahIe teA paNa khATu nathI. gAmanA paTelane ghera lagna hAya, ekanA eka dikarA paraNatA hAya ane temAM vaLI gAmamAM khAnadAnImAM AgevAnI bhAgavatA gharanI eka mAtra lADIlI kanyA saha pANigrahaNu hAya pachI e sArA ya gAmanA mahAtsava thai paDe ane e AnaMda mANavA AkhuM gAma UlaTe emAM Azcarya zuM? varakanyAnA lagna matrAccArapUrvaka thai gayAM che. lAMkhA samayathI jemanA vacce prItanI rezama-gAMTha baMdhAi cUkI hatI ane parAkSa rIte paraspara vaphAdAra rahI, daMpatI jIvana gALavAnA kAla paNa apAi cUkyA hatA evA bhadeva ane nAgilAnA nA Aje pAra nahAtA. mAtra eka ja vidhi bAkI hatA! zaNagArayukta zarIre sadhyAkALapUrve geAtradevatAnA caraNamAM vaMdana thai jAya eTale enI pUrNatA thavAnI hatI. AjanI rAta e madhurajanI hAi, ubhayanAM manamAM e veLA jAtajAtanA sAMsArIjIvananA lahAva lUMTavAnI taraMgamALA cAlI rahI hatI. eka taraph vaDilanI dekharekha heThaLa svajanasaMbaMdhInA jamaNanimitte vividha prakAranI vAnI taiyAra thai rahI hatI. bIjI taraph AvAsagRhamAM nAgilAne enuM sakhIvRMda vastrAbharaNAthI suMdara prakAre zaNugArI rahyuM hatu. khUda bhavadeva pAte
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 6 ] prabhAvika puruSa : teNInA kamanIya mukha para velaphUlanuM manohara citraNa karI rahyo hate. navavadhUne zaNagAravAmAM snehanI utkaTatA manAtI. sakhIo e TANe kaMI kaMI TeLa-mazkarI karatI. varavadhU vaccenI zarama e dvArA ochI thatI. ThaThThAmazkarImAM zaNagAravAnuM kArya UkalI jatuM. grAmyajanatAne e ravaiyo hato. emAM bibhatsa paNAnuM nAma sarakhuM nahotuM. tyAM te acAnaka keLAhaLa uddabhave. phaLiyAnA nAkethI chokarAM bama mAratAM deDI AvyAM. teo belavA lAgyAM ke, "lagnano AnaMda mANavA mahArAja padhAryA." eka moTI vayanA chokare kahyuM: "e te bhavadevanA moTA bhAI thAya." tyAM te AryavAna ne revatI AMgaNAmAM AvyAM. sAme bhavadara munine joyA. eka samayanA pitAnA A bALuDAne Ama ekAeka padhArelA joI, kapAla para ATalA varSanI saMyamayAtrAnA niraticAra pAlanathI uddabhavelI tejasvItA nirakhI, hRdaya pulakita banyuM. sahasA belAI gayuM: "padhAro, padhAro, sAdhujI! kharA ke ApanuM Agamana thayuM che. nAnA bhAInAM lagnamAM moTA bhAIe AvavuM ghaTe. sAdhu thayA tethI lehIne saMbaMdha ocho visarAI jAya cheAnaMdamAM vadhu umero thaye." bhavadatta munine rasavatI gRha tarapha bahumAnapUrvaka laI javAmAM AvyA. khapatI cIjo vaherAvavAmAM AvI. AvAsagRhamAM bhavadevane samAcAra mokalyA. khabara maLatAM ja bhavadevane bhrAtRsneha UchaLI AvyA. nAgilAne uddezI e be priyA, tuM mAThuM na lagADIza. mArA baMdhavane vaMdana karI, sukhazAtA pUchI, hamaNAM ja huM pAcho pharuM chuM ema samaja."
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ jakumAra : [7] nAgilAnA uttaranI rAha joyA sivAya e raDA tarapha doDI gayeA. mahArAjazrInA caraNamAM paDyo. sukhazAtA pUchatA, temaja jenA deha parathI hajI lagnakALanI pIThI pUrI sukANuM paNa nathI evA bhavadevanA hAthamAM vRtanuM pAtra ApI, bhavadara muni dharmalAbharUpa mahAna AzIvAda detAM vidAya thayA. mAtA-pitA ane svajanasamUha tema ja grAmajanatA thaDe sudhI vaLAvI pAchI pharI. ekale bhavadeva hAthamAMnA pAtra sahita muni saha bhAgaLa sudhI AvI pahoMce. enA manamAM eka ja vicAra hato ke pite munizrIne bhAI che eTale jyAM sudhI potAnA hAthamAMnuM pAtra munizrI laIne rajA na Ape tyAM sudhI pitAthI pAchA pharavAnI vAta sarakhI kema uccArAya?" nAgilA tema ja sakhIvRMda kAganA DoLe bhavadevanA pratyAgamananI rAha jue che. gharamAM mAtApitAne paNa ciMtA thaI paDI ke haju bhavadeva pAcho kema na pharyo. AryavAnane e vicAra paNa Avyo ke pote pAcho pharyo tyAre bhavadevane tarata ja pAchA pharavAnI AjJA karavI hatI athavA te munizrInI sAthe potAne paNa javAnI jarUra hatI, kemake putra bhavadattanuM saMyama tarapha mULathI ja jabaruM valaNa hatuM ane eNe dIkSA lIdhI tyAre pote saMsAramAM rokavA karelI dalIlonA ApelA joradAra radIA haju smRtimAM ramatA hatA. AvA vicAra pachI sahaja zaMkA uddabhavI ke kadAca bhavadatta muni bhavadevane sAdhu banAvavAnA miSathI ja kAM Aje ekAeka ahIM AvyA na hoya? ghaDIo vItavA mAMDI ane zaMkA baLavattara banatI gaI. tarata ja eka cAkarane bhAgaLa taraphanA AMbAvADIAmAM tapAsa mATe doDAvyuM. thoDI ja vAramAM e pAcho pharyo ane jaNAvyuM
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 8 ] prabhAvika puruSa : ke "tyAM te eka paNa sAdhu nathI !" A zravaNa karatAM ja mAtApitAne dhrAsake paDyo. vAcakavargane ghaDIbhara Azcarya thaze ke bakumAranA jIvanavRttAntamAM upara varNavelA prasaMgathI zA kAraNe AraMbha kare paDyo? ane te paNa A rIte adhavacathI kema? enA nirAkaraNamAM hAla eTalI ja vAta kahevAnI ke- A prasaMga ukta kathAnAyakanA jIvanamAM kelanA caNatara samAna che. e vAta vArtApravAhamAM AgaLa vadhatAM sahaja samajAze, eTale hAla to bhavadatta sAdhu sAthe bhavadevane mArga kApo mUkI, bIjI tarapha ghara AgaLa nAgilA tema ja svajanavargane bhavadevanI mArga pratIkSA karato rAkhI, kathAnA aMkaDA joDavAne prayAsa karIe. suprasiddha bhAratavarSanA kIrtivaMta magadha dezamAM sugrAma nAmanuM eka nAnuM chatAM dhana-dhAnyathI bharapUra sukhI gAma hatuM. grAmapati yAne gAmanAyaka tarIke AryavAna nAmanA eka sajajana hatA. ene revatI nAmanI sulakSaNe strI hatI. e daMpatIne anukrame be putra thayA. temanA nAma bhavadara ane bhavadeva. ubhaya bhAMDuo vacce vayanuM aMtara a5 havAthI bAlyakALathI ja haravA-pharavA ne ramavAmAM sajajaDa nehanI jaDa jAmI hatI. vaDila bhrAtA bhavadattane laghubaMdhava bhavadeva prati apAra prema hatuM, tema bhavadevano moTA bhAI pratyene vinaya paNa ocho na hate. khAdhepIdhe sukhI hovAthI ane gAmanA mukhInA lADakavAyAM saMtAna hovAthI divasane moTo bhAga AsapAsanA sthaLomAM bhramaNa karavAmAM temaja kuMDa
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaMbU gumAra: [9] tathA vApikAomAM jaLakrIDA karavAmAM athavA te vizALa hariyALI para ghumavAmAM pasAra thato hate. eka prasaMga e banI gayuM ke A belaDInA jIvananI dizA badalAI. eka ja dinanA be bhinna banAvoe parasparane ekabIjAthI nirALI dizAmAM ANI mUkyA. prAta:kALano samaya che, udyAnamAM susthitasUri nAmanA vidvAna AcArya mahArAjanI padharAmaNuM thayAnA samAcAra AvyA che. grAmya janatA prAta:kAryothI paravArI mahArAjanA darzane jaI rahI che. bhavadatta ane bhavadeva paNa zIvra gatie mArga kApI rahyA che, tyAM sAmethI pANI bharIne AvatI traNeka bALAomAMnI ekane bhavadevanA hAthano dhakko lAgya, mAthA paranuM beTuM paDatAM paDatAM rahI gayuM. bhavadevane potAnI bedarakArInuM bhAna thayuM ane pAchaLa mukha pheravIne jyAM dilagIrI darzAvavA najara kare che tyAM te te bALAnI mehaka AMkho najare caDI. upAlaMbhanA sthAne mamatAbharI daSTi nirakhatAM ja enuM mana kaI judA ja hIloLe caDyuM. traNe bALAne te pichAnato hato-grAmiNaprajAnA prANasamA ne paragaju zeTha nAgadatta ane bhAya vAsukInI kanyA nAgilA joDe enI be sakhIo vanamALA ane pramIlA. pitAnA hAthano dhakako nAgilAnA beDhAne ja lAgyuM hatuM. vAsukInI putrIe dhAryuM hota to pitAnI khabara laI nAMkhata e vAta paNa enA dhyAna bahAra nahotI, chatAM enI mIThI daSTie A UgatA taruNanA hRdayamAM koI ane bhAva pragaTAvyo. e jAdune lIdhe ja jyAre amRtasamA upadezane aMte bhavadatta dIkSA levAnI vAta rajU karI tyAre bhavadeve jiMdagImAM pahelavahelo ja nakAro suNAvyuM. sarva
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ [10] prabhAvika puruSo : vAtamAM sahakAra pUranArA nAnA bhAInA A aNadhAryA javAbathI bhavadattane ochuM Azcarya na thayuM. pAchA pharatA mArge eNe ghaNIe yuktio laDAvI, paNa umarabhUmimAM bIjAropaNa sama niSphaLa gaI! mAtApitAe paNa jaladI rajA ApavAnI AnAkAnI karI, saMyamapaMthanA AkarA upasargo sAme dharyA. bhavadate e sarvano ukela dalIlapuraspara Aryo ane pitA pUratI AjJA meLavI. AcAryazrI pAse pratrajyA svIkArI bhavadatta muni vihAramAM ane zAstronA abhyAsamAM AgaLa vadhyA. bhadevane baMdhavane viraha duHkhakara thAta, paNa akasmAta nAgilAne vega sAMpaDyo ane snehano tAMtaNe baMdhANe. eka virAgajIvanamAM pagalAM pADI rahyA, jyAre bIjA rAgIjIvananA pATha paDhavA lAgyA. nAgilA ane bhavadeva avAranavAra maLatAM, kaMI kaMI vAto karatAM ane nehasaMbaMdhanI vRddhi karI mIThI moja mANatA. tethI ekabIjAnAM dila pUrNapaNe parakhAyAM ane jIvanasAthI tarIke joDAvAno nizcaya paNa thaye. sakhIo mAraphate A vAta nAgadattanA kAne paNa pahoMcI. ene A saMbaMdha dUdhamAM sAkara bhaLyA jevo jaNAye, eTale jAte jaIne AryavAnane vAta karI. ubhayanA vivAha ane lagna paNa thayAM e ApaNe upara joI gayA. madhurajanI mANavAno prasaMga prApta thAya te pUrve upara varNave te prasaMga bane. vaMdana karI zIvra pAcho pharuM chuM" ema kahI janAra premI
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ jammU kumAra : [ 11 ] gayeAte gayA ja ! ghaTikAnA vAyadA divasa vaTAvI mAsamAM pariNamavA lAgyA ! * 2. Agamana thaze ja sAgaradatta-mahArAja! tame bhavadvattajIne AvavAmAM vilaMba thatA joi ciMtA karatA hatA, paNa muni bhavadatta temanA kha sahita Ave che. juo ! pelA jenA hAthamAM pAtra che te temanA nAnA bhAI ja che. haju aMga parathI lagnaprasaMgane peAzAka paNa nathI UtaryAM. upadeza karavAnI zaktimAM ApaNI maMDaLImAM bhavadatta muninuM sthAna agrupade Ave che. Ama kahe che tyAM teA upAzrayamAM temanA pagalAM paDyAM. munimaMDaLI ekaThI thai, kAi kaMi prazna kare te pUrve ja bhavadatta muni hAtha paranI jhoLI heThI utAratAM eka munine uddezI khelyA keH " A kezI ! gurudevane jaladI jai khakhara Ape ke bhavadatta muni peAtAnA anuja ane dIkSA levAnI abhilASA thatAM sAthe teDI lAvyA che, teA e mATe atyAranI ghaTikA ceAgya che ke kema ? ane ApanI samIpe temane hamaNAM teDI lAve ke kema? ?? jyAM kezI muni susthitasUrinA beThakakhaMDa prati vaLyA tyAM bhavadatta munie peAtAnA guruSa' nAgadatta, ke je pUrve peAtAnA eka snehIne dIkSAnA pariNAma thayA jANI Adha karavA ane dIkSA ApI teDI lAvavA gayA hatA, paNa pAchaLathI te lagna karI saMsAramAM paDavAthI nirAza thaI pAchA pharyA hatA temane uddezIne kahevA lAgyA :
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 12 ] prabhAvika puruSanA : t nAgadatta muni ! jo ke tamAe tA mane me jyAre tamArI hAMsI karI hatI tyAre kevaLa hAsya karatAM ja TANeA mArelA, paNa tyArathI mane mArA bhrAtAne dIkSita karavAnI bhAvanA uddabhavI hatI, tethI huM mArA gAma pahoMcyA ane hajI lagna karI, kuLadevatAne praNAmavidhi karavAnA kAryomAM mazagUla hatA tyAMthI dIkSAnA umedavAramAM palaTA khavarAvI mArI sAthe teDI lAvye Ama 'kAganuM besavuM ne tADanuM paDavuM ' e nyAye mane teA lAbha ja thayA. mArI pratijJAnuM paNa pAlana thayuM. 22 A badhA vyatikara jenA hAthamAM pAtra che ane je upAzraya najIka AvavAthI e pAtra seAMpI satvara pAche| pharavAnI utkaMThA sevI rahela che te bhavadeve jyAre peAtAnA bhAi bhavadatta muninA mukhe varNa vAtA sAMbhaLyeA tyAre AzcaryamAM garakAva thai gayA ane sAmAnya lekhAtA kArya mAM kevuM jokhama samAceluM che e tarapha ene vicAra vaLatAM enuM mana taraMgAmAM hileALe hIMcakavA mAMDayu. have ja bhavadatta munie AdarelI kAryavAhIneA sAcA khyAla tene AvyA. peAtAne pAtra ApI sAthe levAmAM, kuTuMbIjenA pAchAM vaLyAM chatAM, gAmanI sIma pUrI thayA chatAM, peAtAne pAchA javAnuM na kahevAmAM ane mArge AvatA udyAna, vArSikA ke saritAnA darzIne munizrIe peAtAnA bAlyAvasthAne. kALa yAda karAvI, e veLA sAthe rahI karelI krIDAe varNavI, je ra'gaberaMgI vaNunA karelAM e badhAM pAchaLa temanA gupta hetu zeA hatA enu' paNa have temane pUrepUruM bhAna thayu. pote
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ prati eka bAju mAmalo : samakSa ja kumAra : [ 13 ] dIkSAne icchuka nahIM chatAM kevaLa potAnI pratijJA pALavA sAru-nAgadatta sAdhunA hAsyane pheka karavA sAru-je rIte vAtanuM pratipAdana bhavadatte munimaMDaLI samakSa karyuM ene pratikAra kevI rIte karavuM e paNa mUMjhavaNabharyo prazna thaI paDyo. eka bAju UMDI khINa ne bIjI bAju jaLathI bharapUra nadI! jarAka bhUle ke mAmale khatama thaI javA jevI dazA! nakAre bhaNe che to mAtra munimaMDaLa samakSa ja nahi paNa khUda gurudevanI sAme paNa pitAnA vaDIla baMdhubhavadatta sAdhu jUThA paDe che, nAgadatta muni sAthenI hoDamAM parAjaya pAme che, eTaluM ja nahi paNa kareluM khyAna e satya ghaTanA nahAtI paraMtu goThavI kADhelI hakIkta hatI evo bhAsa thaI jAya che. je hAkAro bhaNe che te saMsAra mANavAnI vAta ne kahA levAnA svapnA dhULadhANI thaI jAya che. nAgilAne ApeluM vacana-"DIvAramAM ja pAcho AvuM chuM" te-havAmAM UDI jAya che. manamAM je cIja ramI rahI che te addhara laTakI jAya che, ane je pavitra cIja grahaNa karavAne IrAde nathI, jemAM muddala rasa nathI te grahaNa karavAmAM daMbhanuM sevana karavuM paDe che. Ama ubhaya taraphanI kheMcatANamAM mana AkuLavyAkuLa banI gayuM che. kayo mArga le e sUjhatuM nathI ! tyAM te Arya kezI pAchA pharyA ane dIkSA mATe A suMdara ghaTikA che tethI satvara gurudevanI samIpa padhAravAnI AjJA lAvyA. khela khalAsa. mananI manamAM rahI gaI! vinIta evA bhavadevathI kaMI ja bolI zakAyuM nahIM. bhavadatta sarakhA cAritrasaMpanna sAdhunA kAryamAM kiMvA karela varNanamAM kaMI deSa havAnI gaMdha sarakhI paNa keIne na AvI. AcAra
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ [14] prabhAvika puruSa : dikSA ApavAnI vidhi karI ane nAgilAne prItamasaMsAramAM paga mAMDavAne ughukta thayela premI bhavadeva jotajotAmAM sinemAnA citrapaTanI mAphaka parivartana pAme. saMsArI maTI sAdhu banyA. aMtara bhale nakAre bhaNe chatAM vyavahAra pradhAna janatA te bhavadevane sAdhu tarIke pichAnavA lAgI ane stuti karatI kahevA lAgI ke lagnanI moja mANavAnI tajI daI, vaDila baMdhu bhavadattanA pratibaMdhathI saMyamaraMge raMgAyA ane jotajotAmAM saMsAra tajI dIdho te mATe tamane bhUri bhUri dhanyavAda ghaTe che! eka kavie sAcuM ja gAyuM che ke jagatanA kAcanA yaMtre kharI vastu nahi bhAse' Ama bhavadeva saMyama pALavA lAgyA. vinIta ane kulIna hevAthI aMtaramAM e sAme virodha hovA chatAM pragaTapaNe kaMI ja na kahI zakayA, paNa hRdayamAM to nAgilAnI smRti kAyama rAkhIne ja rahyAM. cAritra dharmanI sIrIo-caraNasIrI ane karaNasIttarI-AcaraNamAM UtaravA mAMDI. emAM bIje kaMI aticAra lAgavApaNuM na rahyuM, chatAM muni bhavadevanI mana-guphAnA UMDANamAM e sarva karaNa karAtAM chatAM nAgilA ane punaH enA milApanu AzAbindu dhuvanA tArA sama sthira ne nizcaLa rahyuM. A kAraNe ja ApaNe joI gayA tema nAgilAnI mArgapratIkSA-"bhavadeva Aje na AvyA te kAle Avaze, kAraNa vazAta rekAI gayA haze te be pAMca divasa vItye vA aThavADiyA pachI Avaze evI AzA Akhare aNapUrI rahI ane mahinAo vItavA mAMDyA. gAmetI AryavAna ke bhavadevanI mAtA revatI taddana mUDha na hatAM. emane te pote pAchA
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaMbu kumAra : [ 15 ] pharyA ane vadhu vilaMba thayo chatAM bhavadeva na AvyuM tyArathI ja vicAranA pheraphAranI gaMdha AvI hatI. sAdhu bhavadattanA AgamanamAM kaMI chUpa hetu jaNAye hatuM. bIjI bAju nAgilAnAM mAtA-pitA paNa vastusthitinuM Akasmika parivartana pichAnI cUkyAM hatAM ane nAgilAnI sakhIo te sArI rIte jANuM cUkI hatI ke je nAvalIe paraNyAnI prathama rAtrinI ATalI hade upekSA kare, e sAco premI saMbhave ja nahIM, e talamAMthI tela na ja nIkaLe. Ama sau kaI cekhI rIte raMgamAM bhaMga paDyAnuM kiMvA madhurajanI kAyamane mATe viyegI rajanImAM pheravAI gayAnuM samajI zakyA hatA, chatAM nAgilAnI daDhatA sAme kaMI uccArI zakatA nahIM. e ceAthe Are hate. e veLA kulInatA ne vinItapaNAnA sAce ja bahumAna hatA. cAritrazIlatA para khAsa bhAra mUkavAmAM Avato. enI niSkalaMkatA e sau karatAM mokhare AvatI athota emAM ja sarvazreSThatA samAI jatI hatI. nArIvarga mATe ziyalasaMrakSaNa enA sarva dharmomAM yuripada dhAraNa karanAra dharma hato. enuM pAlana prANanA bhege karavAnA zikSApATha gaLathuthImAM pAvAmAM AvatA. pratyeka lalanA e pavitra vastunI sAcI kiMmata samajatI. pativrata dharmanI bolabAlAne e kALa hato, tethI te e dharmane kaMI kSati pahoMce tevA dareka zaMkAspada sthAna yA banAvathI strIvarga dUra raheto hato. teonAM dhArmika, vyAvahArika ke sAmAjika dareka kAryakramanI goThavaNa pAchaLa ziyaLavratanA saMrakSaNane raMca mAtra alavala na Ave e muddo vIsAravAmAM AvatuM nahIM. kAraNavazAta koI prasaMgamAM malinatAnI havA bahAra AvatI te pUrve je vyaktine uddezI e vAta
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhAvika puruSo : [ 16 ] thatI e vyakti sthAnakanA tyAga karI jatI athavA te samA jamAM mAM na batAvavuM paDe evA mArga grahaNa karatI. AvA suvarNa kALamAM paNa jema vADane kAMTA hAya ja e niyama anusAre koI kAi bhAgamAM--dvija jevA varSomAM guru pada dhAraNa karatI kAmamAM-punarlagnanA rivAja paNa hatA. emAM deza, kALanI asara bhAga bhajavatI. evA dAkhalA apavAdarUpa mAMdhAtAM chatAM upara varNavI tevI ucca bhUmikA sAme jenI gaNanA adhamamAM thAya tevA kAryoMnA vartAva nahAtA ema nahIM. mAnava hRdayA sAme dharmanA siddhAMta kacana sama zuddha vastuenI prarUpaNA karatA. samAjanA kAnUnA zuM AcaraNIya che ane zu nidanIya che e vAtanI maryAdA AMkatA ane vyavahAranA adhanAne kaI kaI kakSA spanIya che ane kayAM AgaLa caiAbhI javApaNuM che enI rekhA doratAM chatAM pasaMdagInA AkharI ni ya e vyaktinA pAtAnA aMtara para avala batA-cAhe te dizAmAM e niya dvAravI ke besADI zakAtA. eka vAra niNu ya thayA pachI vyakti peAtAnA bhAvimA nizcita karatI kivA samAja e vAtane tyAMthI ja pUrNa virAma a`tA. lAMbA kALa sudhI enAM cathaNAM nahAtA cUMthavAmAM AvatAM. bhavadeva munine vaDila bhrAtA sahu saMyamapaMthe viharavA dai ApaNe sugrAma tarapha najara teA pheravI paNa tyAMthI kai ja navuM jANavAnu` maLe tema nathI. je samayanu upara citra Alekhyu emAM nAgilA ekalI ja ApaNA kathApravAhanI merikA DharjiMgAcara thAya che. svajanasamUha sArI rIte jANI cUkayA che ke bhavadeva gayA e gayA ja ! sAdhu thayA. have Ache ja pAche
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaMbU kumAra : [17] pharavAne hate? e Avaze evI AzA sevavI e phegaTanI maNa che. AvuM samajanArA paNa "nAgilAe zuM karavuM?" e kahI zakatA nahotA. vahevArika rIte sohAgaNamAM pravezatAM pUrve je vaidhavyanAM kamADa ThekAI rahyAM hatAM e jANatAM chatAM uccArI zakatA nahatA. e kALanI e maryAdA-AvI pari. sthitivALI hovA chatAM samayanuM cakra akhkhalita gatie cAlyA karatuM. "Time and Tide wait for no man" e AMgla ukti akSaraza: sAcI che. ene anurUpa nimna gujarAtI duho smaraNamAM rAkhavA jevo che. Take na kene kAraNe, jaladhitaNe juvALa; sAra mAThe nava rahe, kene sArU kALa. sugrAmavAsI grAmyajanatAmAM vahevAranuM gADuM pUrvavatu. cAlyA karatuM hatuM. nAgilA AzAmAM jIvana vitAvatI hatI. varSo para varSo cAlyAM jatAM hatAM. AryavAna mUMgI dhIraja dharI rahyo hato chatAM enI vRddha avasthAe ane jarA rAkSasInA pUrNa kAbU taLe AvelA aMgopAMgee ziyALAnI eka pAchalI rAtre enI nidrA harI laI ene AgAmI kALanI ciMtAnAM vamaLamAM nAMkhI dIdhe. saMkhyAbaMdha taraMge vacce eka ja prazna enuM aMtara vadhI rahyo ane te e ja ke ama daMpatI ke je Aje vRddhAvasthAmAM jhelAM khAI rahyA chIe te pavanane ekAda sakhata sapATe lAgatAM jema dIpaka bujhAI jAya tema yamanA bhakSa banI jaIzuM. te veLA yuvAnInA uMbara ullaMghatI A nAgilAnI zI dazA ! enuM
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ [18] prabhAvika puruSa : elI keNu?" savAranAM kAryothI paravArI, AvAne A vAta revatI samakSa mUkI. theDI vicAraNA bAda nAgilAne sakhIo sahita teDAvI, te saunI samakSa vRddha AryavAne nimna zabdamAM potAnuM hRdaya khAlI karyuM. putravadhU nAgilA! tAruM duHkha joI mAruM hRdaya duHkhAya che. mane bhavadatta karatAM bhavadevanI bhUla vadhu bhayaMkara lAge che, kemake bhavadatta jatAM mAtra amane duHkha lAgeluM, paNa A bhavadeve te amArA uparAMta tArA saMsArajIvananuM-AzAbharo yuvatInI kaMI kaMI abhilASAnuM-eka jhATake nikaMdana kADhI nAMkhyuM che. amArAthI e duHkha joyuM jatuM nathI tyAre tArAthI e kema sahyuM jatuM haze ? chatAM ame jANIe chIe ke eka kulina kAminIne chAje tevI dhIrajathI e duHkha tuM sahI rahI che. amArI maryAdA ke kulavaTa bIjI salAha nathI ApavA detI, paNa tethI tuM tArA aMtarane dago na daIza. amArI khAtara tArA avAjane guMgaLAvIza nahIM. A saMsAramAM ame have thoDA samayanA paNa chIe. pachI te tuM ekalI aTulI banavAnI. bhAvI bhayaMkara jaNAya che, chatAM e sAme tAre ekalA hAthe ja jhajhavuM paDaze. tArA AtmabaLa upara ja bharoso rAkhavAne. e badhI bAbatane vicAra karI, bhavadevanI AzA tyajI daI, tAro nizcaya jaNAva ke jethI e ciMtAne ukela Ave. tAruM hadaya pokAre e mArga levAne tuM svataMtra che. dareka AtmAne pitAne kAryakrama niyata karavAnI sattA che; emAM amAro avarodha na hoI zake." "pUjya pitAzrI ! sAsu sasarAnuM zirachatra e kuLavadhUne
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghara amArA ubhaya ane vikAsa . jo ke e je khUkumAra : [ 19 ] mATe aNamUle avasara che. e kyAM sudhI Takaze? e to jJAnI jANe. bAkI Apa mArI ciMtA jaDamULathI kADhI nAkhe. nAgilA e nAgadatta-vAsukInuM saMtAna che. patie game te mArga lIdhe hoya chatAM ene mATe pativratAne dharma e ja sAco mArga che. Apa ema na samajaze ke meM vagara samaje prIta bAMdhI che. bhavadeva ane huM lagnagraMthIthI joDAyAM pUrve ghaNa e vAra maLelAM ane arasaparasanAM hadaya pichANavA prayAsa sevelo-amArA ubhaya hadaye sAcI prItanI jaDa baMdhAyA pachI ja ene siMcana thatuM rahe ane vikAsa vRddhi pAme e arthe vyavahArika sAdhana samA lagnane sadhiyAro zeAdhelo. jo ke e AzA phaLavatI nathI banI tethI kaMI amArI prItamAM khAmI nathI AvavAnI. sAcI prIta sAme pArAvAra jokhame ane kanTenI jhaDIe DokiyAM karatI hoya che, paNa ethI aMtara DagatuM nathI-e ja saccAInuM lakSaNa che. premalagnanI priyAne vaidhavya e duHkharUpa nathI ja. kAmavilAsa ke viSayatRpti pUratI ja amArI prIta maryAdita nathI. kadAca e sAdhu thayA haze te e mArA te prItipAtra che ane rahevAnA. Apa anubhavI cho tethI mAne ke na mAno, paNa meM temanuM hRdaya vAMcyuM che, ethI mane te khAtarI che ke-eka vAra emanuM Agamana thaze ja. e coghaDoA paryata mAre emanI mArga pratIkSA karavI. e ja mAre dharma. - "Apane mArI eka ja vinaMti che ke Apa mArI ciMtAne aLagI kare. parabhavanA pAtheya mATe prApta thayela saMpattine sadvyaya karo. gAmanI bhAgoLe eka nAnakaDI dharmazALA,
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 20 ] prabhAvika puruSa : baMdhAvo ke jemAM atithi, abhyAgata ke saMtasAdhune Azraya maLe. kadAca e dvArA mane mArA priya pAtrane vega paNa sAMpaDe." 3. zuddha premanI suvAsa A vastIgRhamAM che keI? thoDo samaya nivAsa karavAnI mArI icchA che te anujJA maLI zakaze ?" avAja sAMbhaLI, prauDhatAmAM pUrNapaNe pravezI cUkelI eka nArI vastIgRhanA daravAjA para doDI AvI. ardhA-UghADA dvArane barAbara UghADI AgaMtuka atithi sAme jyAM daSTipAta kare che tyAM ekAeka Azcaryamagna banI jAya che ! kSudhAturane ekAeka sUkA roTalAne badale ghebara maLatAM je AnaMda thaI Ave tethI adhika harSa A nArIne sAme UbhA rahIne prazna karatAM zramaNane nirakhIne the. cirakALasevita manekAmanA saphaLa thatAM aMtara nAcI UThayuM. dehanAM pratyeka gAtre pulakita banyA. e akathya AnaMdanA atirekamAM zramaNanI anujJA saMbaMdhane prazna adhara laTakI rahyo. bhaginI ! kema vimita ne maunapaNe UbhAM che? A vizALa sthAnamAM mArA sarakhA akiMcana sAdhune vizrAma mATe cheDI jagyA nahIM ApI zake?" mahArAja sukhe padhAre. A vastIne upaga sAdhusaMtene mATe vIze kalAka khullo che. atithi-abhyAgatanI zuSA saraLatAthI thaI zake, emanA upadezane lAbha maLI zake eTalA sAru te A makAna baMdhAvavAmAM AvyuM che.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaba kumAra : [ 21 ] amA najIkamAM vasIe chIe chatAM ubhaya makAnA vaccenI mAMdhaNI suMdara che ane ghaTatuM aMtara evI rIte rakhAyela che ke jethI kAine aDacaNu pahAMcI zake nahIM. rAgI ne tyAgI ubhaya pAtapAtAnAM kAryo nirAbAdhapaNe karI zake. emAM pravezavAnI AjJA mAganAra Apa prathama sata che. bAkI atyArapUrva keTalAye saMnyAsI, khAvA ahIM AvI gayA, dvAra UghADAM dekhI emAM pravezI icchita samaya sudhI nivAsa karI, peAtAne pathe maLyA che. " " bhaginI ! e madhAM karatAM, zrI arihaM tadevanA ni'thanA dharmo judA che. mAlikanI AjJA vinA eka taraNuM sarakhuMya jyAM lai na zake tyAM pUchyA vinA praveza teA kema ja thAya ? sAdhujI! tyAre tA e dharma mahAna gaNAya. nItinuM dhAraNa tA evu ja joie. e saMbadhe avakAze vAta karIzuM. Apa zramita thayA lAgeA che. te sukhethI padhArI, khabhA paranA bhAra UtArI vizrAnti . 66 "" " bhaganI ! thAkanuM tA chu' kahevuM ? paMdara gAunA vihAra te hasatAMramatAM karI nAMkhanAra mArA jevA sAdhune A sugrAmanAM sAta gAu tA eTalAM bhAre paDI gayA ke jIAne keTalA divasa caDI gayA ne keTalA taDakA Utaryo ? Dagale ne pagale mane bhUtakALanI smRti thavA mAMDI. khAlyakALanI mastI, bhAI sAthenI krIDA ane preyasI sAthenA chUpA vArtAvaneAda manepradezamAM jakharuM maMthana karavA lAgyA. e avanavA taragA para hIlALA khAtu citta jANe pagAne thaMbhAvI na detuM hoya tema satata gati karatAM chatAM dharatInA cheDA te niIta samayamAM
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 22 ] prabhAvika puruSo : na lAvI zakyA. jyAM AtmA ja kAI aneAkhI vicArazreNImAM bhramaNa karatA hAya tyAM paga ke hAtha micArA zuM kare?" " tyAre mahArAja tamA A ja gAmanA vatanI lAgeA che ? ' " ginI ! kevaLa vatanI ja nahiM paNa A gAmanA mAlika yAne mukhInA putra ! paNa e itihAsa tA lAMkhe che. e lAMbI rAmAyaNamAM me bhajavelA bhAganuM prAyazcitta karavA sAru tA Aje varSo vityAM chatAM hRdayanI UMDI guphAmAM chupAyelI snehagraMthIne sajIvana karI, puna: navapallavita karavA, taka maLatAM nIkaLI AnyA chuM. ' Ama vAta thAya che tevAmAM paMdareka varSanA eka yuvAna ane vRddhAvasthAthI jenAM gAtrA para zithilatA AvI che, karacalIo paDI che ane jenA mAthAnA keza zvetatAne dhAraNa karI cUkyA che evA eka DeAzImA paraspara rakajhaka karatAM AvI caDyA. yuvAna ane DAzImA, prauDhA ane zramaNurUpa cAra AtmAenI A maMDaLIne ApaNA cAlu kathAnaka sAthe kevA saMbadha che e vicArI lai AgaLa vadhIzuM tA vArtAlApanI rasanI jamAvaTa ThIka thaze eTalA sAruM saMkSepamAM bhUtakALa prati mITa mAMDIe. pativratA tarIke jIvana vitAvavAnA nAgilAnA Dha nizcaya sAMbhaLIne AryavAna grAmapati yAne bhavadevanA pitA AnaMdita thayA ane nAgilA jevI kuLavadhU prApta thai e mATe peAtAne aheAbhAgI mAnavA lAgyA. putrA te cAritra laI cAlyA gayA hatA ane emAM bhavadeva pALeA pharaze evI nAgilAnI AzA sAMbhaLI hatI, chatAM peAtAne pAkI khAtrI hatI ke e mArge
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaba kumAra : [ 23 ] gayA pachI pAchA AvavAnI AzA AkAzakusumavat asaMbhavita che, te paNa nAgilAnA saMtoSa arthe-jIvananirvAha sukhethI cAlI zake evI sagavaDa karIne-vadhArAnI lakSamIne vyaya paramArthanA kAmamAM nAgilAnI saMmati laIne karavA mAMDyo. sugrAmanI bhAgoLe Avela atithigRha baMdhAvanAra AryavAna grAmapati ja hatA. AvelA DozImA ane yuvAna e mA-dIkaro thatAM hatAM. jAte brAhmaNa hAI yajamAnavRttine vyavasAya hato. je kALe AryavAne emane Azraya Ape hato tyAre putranI vaya mAtra be varSanI hatI ane vRddhA taratanI vidhavA thaI hatI. Ama duHkhamAM AvI paDela jIvone sahAya karavAmAM dharma che e mAnyatAthI tema ja nAgilA jyAre ekalI paDe tyAre teNIne TekArUpa thaI paDe evA zuddha AzayathI AryavAne e mA-dIkarAne Azraya Ape hato. Ama DesImA kuTuMbIjana jevAM banI gayAM hatAM. rasoI Adi gharakAmAM e dvijavRddhAne sahakAra nAgilAne pitAnI janetA sama upayogI thaI paDatuM. eTale e "mAtA"nA saMbaMdhanathI ja tenI sAthe vyavahAra calAvatI. nAnA evA dvija arjakane uchera AryavAnane khArA saMsAramAM mIThA pANInI vIraDI sama hate. saMsAranuM cakra akhalita rIte cAlyuM jatuM hatuM. karALa kALa pitAne paMje vinAye svecchA mujaba mArate. enA sapATAmAM AryavAna daMpatI ane nAgadatta-vAsukInI joDI AvI. AtmA UDI gayA ne khALiyAM mATImAM maLI gayAM. jo ke Ama banavAmAM samayane AMtare dareka vacce paDyo, paNa
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 24 ] prabhAvika puruSa : pAMca varSanA gALAmAM tA nAgilA ekalI-aTulI khanI gaI ! brAhmaNa-vRddhAnA sAtha bAda karIe te jagatamAM ane peAtAnuM kahevAya tevuM kAI ja nahAtuM. uparanA banAva pachI nAgilA, DAzI ane ummaramAM vadhatA enA dIkarA gAmanI bhAgALe AvelA atithigRhamAM vasatAM hatAM. atithi-abhyAgatanI suzruSAmAM, khAnapAnadvArA bhakti karI, pApakAramaya jIvana vyatIta karatA. nAgilAnu aMtara pAkAratu ke eka vAra bhadevanA samAgama te jarUra thavAne, eTale teNI peAtAnA pativratAdhamane jarA paNa kSati na paheAMce ane deDhunA TakAva rahI zake e rIte nArIjAtisulabha vrata-niyama pALatI. vRddhAnA putra meTA thavA Avye hatA ane chellAM be varSathI peAtAnI khApikI yajamAnavRtti saMbhALavA paNa lAgyA hatA. je veLA zramaNa atithigRhanA daravAje AvyA e veLA DAzImA raseAinA kAryamAM parAvAyAM hatAM ane temanA putra, Aje paNI hAvAthI eka yajamAnane tyAM jamavA gaye| hatA. vAcaka saheja jANI zakaze ke dvAra AgaLa AvatAM ja je proDhA AzcaryAnvita thai gai te anya kAi nahi paNa nAgilA pAte ja hatI. zramaNane jotAM ja e eLakhI gaI. jIgaramAM lAMmA kALathI jene maLavA sAru cirAga maLI rahela che ane jenA AgamananI mAga pratIkSAmAM saMkhyAbaMdha varSo vItAvyAM che e hRdayanA bhavadeva pAte ja sAdhu tarIke sAme khaDA che eTaluM ja nahi paNa sthAnakamAM praveza karavA mATe AjJA mAgI rahyA che e dRzya jotAM ja teNInArAmAMca
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaba kumAra : [ 25 ] vikasvara thayAM. ekAda khADAmAM thoDAM bIAM nAMkhI, satata enI pAchaLa jaLasIMcana karanAra, haMmezA e prati najara nAMkhanAra ane bhUmimAMthI aMkura phUTatAM ja tarapha kayAre bAMdhI enuM yathAyogya rIte rakSaNa karI, e aMkurane vRddhi pamADanAra ane aMkura svarUpane palaTe levaDAvI vRkSarUpe pari gumAvanAra, varSo sudhI je athAga mahenata kare che enI pAchaLa ekadhAro je parizrama uThAve che tene e navIna vRkSa para phaLa besatAM nirakhI je AnaMda thAya che te avarNanIya hoya che. mana pokAre che ke karyuM, kAravyuM saphaLa thayuM tema Aje munine jotAM nAgilAne thayuM, chatAM vilakSaNatA eka hatI ane te e ja ke AvanAra saMta-muni-bhavadeva-khada nAgilAnA premAkarSaNathI ja munimaMDaLI tyajIne Avela hatA. mAge bAlyAvasthAnAM, taruNa jiMdagInA je AnaMda bhagavelA tenA saMbhAraNuM manamAM tAjAM karela chatAM netra sAme ubhelI prauDhA-nAgilAne oLakhI zakatA nathI. Ama thavAmAM premanI uNapa ke sanehanI ochAza mAnavApaNuM nathI ja. enA nimittabhUta je kAraNe che te emAM ja tarI Ave che. eTalAM ja ke-strI jAtinA zarIra para bAlya, yuvA ane prauDhAvasthAmAM pheraphAro agamya rIte thAya che, enAthI deha-sthitimAM jaba palaTo Ave che. aMga-upAMgonI pulakitatA kiMvA zithilatA, athavA avasthA badalI kALane bharatI-eTa didAra-parivartanamAM anero bhAga bhajave che ane e ja kAraNathI zaNagAra sajavAnI kriyAmAM taruNa nAgilAne cheDI janAre bhavadeva, aharniza ciMtana karavAnA vratavALe chatAM e ja nAgilAne sAme joyA chatAM pichAnI zakatuM nathI!
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 26 ]. prabhAvika puruSo : tAruNya adazya thayuM ane prauDhatAe potAnI sattA nAgilA para pUrNapaNe jamAvI ene e AbhArI che. bIjI vAta e paNa spaSTa che ke nArIhRdayanI kamaLatA-je vyakti para daDha rAga pragaTyo tene game tevA kaparA saMgomAM paNa vaLagI rahevAnI nizcitatA, ane e mATe prANanuM paNa balidAna devuM paDe to te devAnI utkaTatA ajoDa hoya che. teno zraddhAdIpaka ke anekhI paddhatie jalato hoya che. ene zaMkAnAM vAdaLothI kaI kaI vAra kSobha pahoMce che khare, chatAM enuM UMDANa eTaluM gheruM hoya che ke javalle ja e sthAnabhraSTa thAya che. eka vAra premanI gAMTha vaLI gaI te vaLI gaI! enI pAchaLanA baLanA ke jAtinA sAhasa-parAkrama ke kaparA bhegene ItihAsa yathArtha rIte Alekha hoya te pUrNa avakAza ne vipula sAdhanasAmagrI joIe ane sAthosAtha samabhAva daSTie pRthakkaraNa karavAnI vRtti paNa joIe. TUMkamAM eTaluM ja kahevuM paryApta che ke bhamara kamaLanA parimala mATe kivA pataMgI dIpakata mATe je rIte jIvana chAvara kare che te karatAM paNa adhika pramANamAM kevaLa premanI gAMThanA nibhAva arthe agara te neha-taMtunA saMrakSaNa arthe viyAjAti sArAye jIvananI Ahuti ApI de che! e veLA gaNitanA nathI te AMkaDA mUkavA te thobhatI ke nathI te lAbhAlAbhanA telana karatI ! Izka pAchaLanI phanAgIrI teNIne sahaja che. puruSajAti A hade nathI pahoMcI zakatI. premamAM e daDhatA keLavI zake che chatAM nizcaLatA te lalanA jAtine ja varI che, tethI ja aMjanA, sItA, kalAvatI ke damayaMtInAM udAharaNe jIvaMta che ane jIvaMta rahevAnAM che. emAM je
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ che ke, je jana jamI, jaMbU kumAra : [ 17 ] preraNAzakti ane jIvananA utalAsa bharelA che te ajoDa che ane sarakhA hakkanI vAtethI emAM samAyela advitIya gauravane kaMI ja kSati pahoMcatI nathI. vArtA-pravAhamAM AgaLa vadhIe ane pelI maMDaLImAM e carcA kevA svarUpe cAle che e tapAsIe te pUrve eTale khulAso jarUrI che ke DozImAne dIkaro, jenuM nAma janArdana che, te gAmamAM eka yajamAnane tyAMthI khIranuM bhejana jamI, suvarNamahAranI dakSiNa laI, satvara pAcho pharyo hato ane atithigRhamAM potAnA nivAsasthAnamAM AvI, vRddha mAtA sanmukha mahora mUkI, jaladI eka khAlI vAsaNa lAvavAnI temaja khAdheluM vamana karI zakAya tevI phAkI ANavAnI vAta karI rahyo hato. ema karavA pAchaLa eno Azaya e hatuM ke Aje parvane pavitra dina hovAthI, keTalAka bIja yajamAno taraphathI paNa pitAne ghera ene bhejananuM nimaMtraNa maLela hevAthI temane tyAM jaI bhejana karavuM ane dakSiNA meLavavI. anyatra jaI jamavAnuM sugama paDe e sAru peTa khAlI karavAne mATe vamana karavAne IrAdo hato ane khIra jevA miSTa bhejanane pAchA pharyA bAda punaH svAda levAne maratha paNa hatA. mAtA khAdhela annane vamana karavAthI viruddha hatI ane tethI ye vizeSa viruddha pharIne punaH te ArogavAnI vAtathI hatI. putrathI jamaNane temaja e pAchaLa maLanAra dakSiNAne lobha choDAto nahote. vamana vinA e kAryane saraLa karanAra anya koI mArga nahote. mAtA, putranI rajhakanA nirAkaraNathe jyAM zramaNa ane nAgilA UbhA hatA tyAM AvI, ane kahevA lAgI
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 28 ] prabhAvika puruSa : "dIkarI ! A janArdanane samajAva. keme karIne mArI vAta e mAnatA ja nathI. AreAgyanI dRSTie hAnikAraka evuM vamana karavArUpa kArya e karavA udyukta thayA che. " " janArdana! zA sAruM AvI haTha kare che ? mAtAne vinAkAraNa kema saMtApa Ape che? " nAgilAe premabharyA praznA karyo. " mATI bahena ! rAja kai parvo AvatAM nathI temaja yajamAne AmaMtraNa ApatAM nathI. ghaNA divase Aje eka karatAM vadhu yajamAnAnA Agraha thayA che. suvaNaeN maheAranI dakSiNA jatI karavA mana mAnatu nathI. khIranA bheAjananuM vamana karyA sivAya peTa khAlI thAya tema nathI ane AgaLa Dega bhAya tema nathI. vaLI khIranI miSTatAnA svAda hajI paNa jIbha upara che eTale huM mAtuzrIne kahuM chuM ke mArI vamana karelI khIra AvIne huM pachIthI nirAMte khAiza. jhaTapaTa tuM mane e mATenA sAdhana lAvI de, ke jethI kArya patAvI mArA kAme lAgI jauM. jyAM lAbhanI vAta AMkha sAme khullI jaNAtI DAya tyAM vaidakazAstranA pAnA pheravavA ke ArAgyanI lAMbI cADI mImAMsA karavI kema pAlave ? lakSmI cAMllA karavA Ave tyAre sukha dhAvA javAnI vAta karavI e mUrkhatA ja ke khIjuM kaMi ?" mamatva para sakhata muni teA janArdananuM kathana sAMbhaLI saMsArI jIvaDAnI vicitratA para-kacana pAchaLanA agAdha prahAra karatAM melyA ke-" hai mahAnubhAva ! mAnava jevA buddhivAna AtmA thaI, vamana karelI vastune puna: AreAgavA icche che ? mAnavatAnuM ATalI haeNTTe patana karAvanAra e maheAranA leAbha para
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaMbukamAra : [ 29 ] zA sAru pULo mUkate nathI ? je ke taMdurastInI najare ane vaidakIya niyama pramANe ema karavuM hAnikAraka te che ja chatAM keluM cATavA jevI jugupsanIya karaNI game tevA pralebhana sAme eka manuSya jevA samaju AtmAthI karAya ja kema ? e sau karatAM moTo prazna che." "mAtAnI zikhAmaNa mAna, ruci hoya te yajamAnanuM mana sAcava, nahiM te ATalAthI saMtoSa mAna. bAkI vamana karelI khIra punaH khAvAnA vicArane te kAyamane dezavaTe ja de. evuM niMdya kArya karavAnuM vicAra sarakhe paNa punaH na Ave e sAru Aje ne Aje zapatha le. " 4. sAcI dizA- mahArAja sAheba ! Apane je phurasada hoya te, mAre je kaMI pUchavAnuM che te vAtane AraMbha karuM. bhejana pachI taratamAM Apane khAsa kaMI kriyA ke niyama pALavAne haze to nahIM ja ema dhArI huM jamIne tarata ja ApanI pAse cAlI AvI chuM. " bahena ! khuzIthI Ave. tamAre tyAMthI vaherI lAvela AhAra zramaNadharmanI maryAdA anusAra vAparI huM paNa je kArya arthe A tarapha AvyuM che te pAra pADavA sAru ughukta thaye chuM. mane lAge che ke tamArI sahAya maLaze te mAruM e kArya jaladI ukalaze, eTale tamAre je kaMI pUchavuM hoya te bedhaDaka pUchI zake che. mAre je paNa kahevAnuM che te huM vinA saMkoce tamane jaNAvIza."
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 30 ] prabhAvika puruSa : munirAja ! meM ahIM, pUrve jaNAvyuM tema bhinna bhinna prakAranA atithio nihALyA che, e badhAmAM ane tame je dharmanuM pAlana karI rahyA che emAM muddAne phera mane jaNAye che. aMtaranA bheda ukelavAnuM mArA cakSumAM sAmarthya nathI, chatAM bAhya najare mane tamArA vrata, niyama kiMvA kriyAkAMDa vadhu uttama jaNAyAM che ane tethI mane e samajavAnI jijJAsA uddabhavI che. chatAM e pUrve eka zaMkAnuM nirasana thavAnI jarUra che. jyAre ATalI UMcI kakSAe tame virAgI jIvanamAM AgaLa vadhI rahyA che tyAre e te kaye bhUtakAlIna prasaMga tamone A nAnakaDA gAma prati AkarSI rahyo che ke jenA vicAramAM tamane paMtha kApavAmAM vadhu samaya lAge? " bhaginI ! zaMkA vyAjabI che eTaluM ja nahi paNa mAre tamene e vAta jaNAvavI che ane emAM ja tamArI sahAya levI che. eTale jyAre ubhayane prazna eka ja muddA para avalaMbe che tyAre mAre enI mULathI zarUAta karavI rahI. nAgadatta-vAsudInI putrI nAgilAne paNa saMsArajIvananI prathama saMdhyAe tyajI janAra Armaka mukhIne putra bhavadava te huM pote ja. e ghara anyAyanuM prAyazcitta karavA Aje ghaNuM varSo vItyAM pachI huM AvyuM chuM..........e nAgilAne tame oLakhe che ke ? " hA mahArAja ! oLakhANuM mAtrathI mAro ane ene saMbaMdha pUrNa nathI thatuM. amArA vacce eTale gADha saMbaMdha che ke "e" ane "huM" jarAya judAM nathI ema kahevAmAM jarA paNa atizayokti na lekhAya."
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ jabU kumAra : [31] huM, tyAre eka vAra ene ahIM tame bolAvI na lAvo? gAmamAM jaI mAre tenI A veze zodha karavI kaparI che ane e sAthe zaramabharI paNa che. mAruM eTaluM kAma karazo ke?" saMta ! tamArA kAmane sAru nakAro na bhaNuM zakAya, chatAM, e nAgilAne kayA kAraNe tame tarachoDI cAlyA gayA? e jANyA vagara-enI pAchaLano hetu barAbara avadhAryA vagara huM kema teNIne samajAvI zakuM?" are! e eTalI badhI premALa che ke mAruM nAma deze te, ane kaheze ke bhavadeva pote bolAve che te turata doDI Avaze. meM sAMbhaLyuM che ke mArA cAlyA javA chatAM mArA parane ene prema nathI tUTyo ke nathI te anya mAge vanyo? ene sanehanI daDhatA mATe mane pUrNa bharose che." tame kharA svAmI ! AvI eka nehALa taruNane khAsa kAraNa vagara cheha daI cAlyA gayA ! ene saMsAra taddana khAre banAvI dIdho ! "AvuM chuM" kahIne gayA te gayA ja ! pachI na kaMI bhALa ApI ke na kaMI saMbhALa sarakhI lIdhI ! eka sAcA premIne lagAra paNa na chAje evuM vartana karyuM, chatAM tame mAne che ke e haju tamArA pratye premavatsala che. tene prema aDaga che. mAtra saMdeza pAThavatAM hAjara thaI jaze." bhaginI ! mAruM aMtara enI pavitratAne mATe sAkSI pUre che. e sAce prema ja mane varSo pachI ahIM ghasaDI lAvyA che. e preme ja mane sAcA saMyamaraMgamAM layalIna nathI thavA dIdhe. Aje lAMbA kALe huM ahIM eTalA sAru ja
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 32 ] prabhAvika puruSa : doDI Avye chuM ke jo pe kabUla kare te A sAdhutAnA pavitra aMcaLAne khIMTIe TAMgI dai, puna: saMsAramAM paga mUkuM. enI lAMkhA samayanI virahadazAnA aMta ANuM. eka vAra ame ubhaya sa'sArIjIvana yatheccha rIte mANIe. " tr sAdhujI! tA pachI A aMcale zA sAru Ajyo ? A dala cAlu kema rAkhyA ? sAcA prema hatA teA guru samakSa e kema khulluM na karyuM? tame jANNA teA che ja ke baLajabarIthI cAritra nathI ladAtu." " bahena ! vAta sAcI che. mArI bhUla thaI che. vAta TakI che chatAM e TacukaDI vAte ja evI majabUta dIvAla khaDI karI dIdhI ke Dha MpatIjIvananA koDa manamAM ja rahI gayA ane ubhayanA rAhu taddana judA thaI gayA ! mArA dIkSita khuMdha bhadatta sAthe huM kevaLa bhaktithI gayA. emaNe takanA lAbha lai baMdhupremathI AkarSAI mane munimaDaLI samakSa sacamAkAMkSI tarIke ra karyA. vaDila brAtanA vinaye-e jUThThA na paDe evA vicAre-ghaDIbhara huM karttavyamUDha anyA; ane tyAM tA rAgInA lekhAza dUra pheMkAyA ane saMyamInA A veza maLye ! "" w '' munirAja ! tamArI icchA vinA tame ATalA samaya sudhI saMyamadhArI jIvanamAM rahyA che? AvA pavitra aMcaLA taLe paNa duMbhanuM nATaka bhajavAya che kharuM? ane avinaya thAya te kSamA karazeA paNa e cAlu rAkhavAmAM mukhya bhAga bhajavavA, hRdayamAM kaMI juduM ja citavavu, e sarva zuM vinaca jevA praza'sanIya guNanI vyAkhyAmAM samAya che ? dhArA ke tamAe vaDIla ane jUThThA na paDavA dIdhA e khAdyathI kharuM che,
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ jammU kumAra : [ 33 ] A ethI tamAe DilanA vinaya sAcavyeA ema janatA kakhala karaze; paNa cAritra jevI pavitra cIjane-tIthaMkara prabhunA pavitra vezane ethI kai dUSaNu nathI paheAMcyu ? tamArA AtmAne tame pAte nathI ThagyeA upAsakavargamAM tame sAdhune nAme eLakhAyA, pUjAyA ane e padanA nAme vAyA, emAM tamene kai visaMvAdritA nathI jaNAtI ? mAtra nAgilAne meLavavA e svAMga cheDavA sahaja che ? '' " bahena ! samajaphera thAya che. meM aMtaranA UMDANamAM nAgilAnI smRti rAkhavA chatAM cAritrane kSati pahoMce tevu eka paNa kArya karyuM nathI. bhAgavatI dIkSAnA pratyeka dharmo samajaNapUrvaka grahaNa karyA che ane yathAzakti niraticArapaNe pALyA che. zramadharmanA mArA abhyAsa e kAcA ghaDAmAM pANI bharavA jevA nathI. e jIvanamAM mAre vasavATa jema varSojUnA che tema e sabaMdhamAM mArI chApa jarA paNa dUSita nathI. ene lagatA mArA anubhava sAMbhaLaze| teA tamane paNa enI pAchaLa samAyelA satyanI pratIti thaze. A te guru. ne vaDIla bhrAtA kALadharma pAmyA, krAi viDela AMgaLI cIMdhe tevuM na lAgyu. eTale manamAM thaI AvyuM ke aMtaranI vAtanA amala karavAnI ghaDI aNudhArI prApta thaI teA zA sAru e prayAsa na karavA ? yatidharmatu jema zuddha buddhie pAlana karyuM. tema gRhasthadharmanuM paNa kema na karavuM ? " munirAjanI A vismayakArI vAta sAMbhaLI nAgilA ekAeka hasI paDI. manamAM nakkI thayuM ke bhadevanuM Agamana pha
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 34 ] prabhAvika puruSA : 6 ATalA varSanAM vahANAM vAyA pachI paNa saMsAranA vilAse mANavA arthe ja ahIM thayu' che. vyAkhyAnapITha parathI hajArene viSaye kAramA che, emAM lapaTAvAthI AtmA adheAgatinu bhAjana ane che, mATe ene tajavAnA dareka jIve yatna karavA joie. evA upadeza ApanAra e peAte ja, e pAchaLanu rahasya pichAnI zakayA nathI. jJAnI puruSAe mAnI gati vikaLa ne sthiti lAMbI kaDI che te kai khATI vAta nathI ja. enA udayanI veLAe bhalabhalA vidvAnA ane padavIdharA pazu mAthAM khAI jAya che tA mArA A premInI bhUla thAya emAM zI navAi ! ATalI vimAsaNa pachI sahasA te khelI UThI: viDalanu bahumAna sAcavavA jatAM vinayapAlananA ghenamAM tame eka paNa dharmAM kharAkhara samajyA nathI ! gharanA ke ghATanA ekenA rahyA nathI ! mArI najare-aMtaramAM nAgilAne jIvatI rAkhIne uparathI cAritranA abhyAsa karyo. ethI na te nAgilAnA zukaravAra vaLye ke na teA sAcA sayama prApta thayA ! adhakacarI dazA rahI! " 66 " nAgilAnI sakhInA dAvA karanAra liMganI ! jyAre eka premIe pUrA vizvAsa rAkhI hRdaya UghADuM karyuM. tyAre ene madada karavAne badale, upAlaMbha devA taiyAra thavuM te tamane na chAje. 99 " je premI cakSu sAme UbhelI nAgalAne paNa pichAnI zakatA nathI, je cirakALathI dIkSita chatAM dIkSA pAchaLanu sAcuM rahasya jANI zakatA nathI, e zuM upAlaMbhane pAtra nathI ? kevaLa priyAnu nAmasmaraNa kare eTale premI mAnavA ?
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ jabU kumAra : [ 35 ] kevaLa yatine veza dhAre ne yatidharmanA kAnUna AMtarika rasa vinA pALe ene muni mAnavo? rAga ane tyAga vacceno bheda ja jene haju ya parakhA nathI ene te ghaNe ghaNe Thapake ghaTe che. " - sAdhujI te ghaDI pUrvenI lajajAyukta lalanAne A prakArano spaSTa kAra sAMbhaLI DaghAI ja gayA ! "cakSu sAme UbhelI nAgilA" e zabdo vAraMvAra yAda karavA lAgyA. smRtine tAjI karavA lAgyA. enA caherA tarapha dhyAnapUrvaka joI, ekAeka bolI UThyA. zuM tuM pote ja nAgilA cho? ahA! karAla kALe kevI dazA karI nAkhI ? kayAM e tAruNyane taravarATa ! kayAM e yauvanane unmAda ! kyAM e raMbhAne haMphAve evuM saundarya ane kyAM e madhura mukhAkRti ! jANe e badhAmAM eka sAmaTe ja peTa ! prauDhatAne sarvadezIya vijaya. A pheraphAro ja evA che ke bhalabhalAne bhrAMti pragaTAve. e Akasmika pramAdane AgaLa dharI premIne nApAsa karo kiMvA ene ThapakApAtra lekho e zANuM priyAne na zobhe. cirakALathI jenA dehane bheTavA sAru tuM mArgapratIkSA karI rahela che, jenA sahataMtune nibhAvavA arthe A kemaLa kAyAne karamAvI nAMkhI, kalevararUpa banAvI rahela che e jyAre sAme AvI khaDo thayela che, pitAthI bhUlanuM prAyazcitta karavA mAge che tyAre "nataM rovAmi' karavAne badale DhaLAyela dUdha mATe pazcAttApa jevuM AcaraNa kAM kare che ? vartamAnane jevAne mUkI bhUtakALane kAM Ukele che? zA sAru saMbhAratI nathI ke-Ajane lahAvo lIjIye re,
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 36 ] prabhAvika puruSa : kAla kANe dIThI che ?.' eka vAra hAMzapUrvaka saMsAra bheAgavI laIe, pachI karavu ghaTaze te thai raheze. rajoharaNa ne pAtra kai cAlyA javAnAM nathI. tuM hA pADe teTalI ja DhIla che. "" tyAM tA pelA DAzImA paNa madhyAhna kAryAthI paravArI AvI pahoMcyA. emane jotAM ja bhavadeva munie uccAryuM ke--" jIe mAjI ! A nAgilAne huM kayAranA samajAvuM chuM ke gai gujadI bhUlI jA. mArI thayela skhalanAne saMbhAravAnu tyajI de ane puna: ApaNe saMsAra zarU karIe. " " tyAre zuM tame ja mArI sakhI revatInA nAnA putra bhavadeva ke ? tamArA ekAeka cAlI javAthI mArI putrItulya nAgilAnA saMsAra dhULadhANI thai gayA che! eka divasa paNa evA gayA nathI ke jemAM tamAruM smaraNu ekathI adhika vAra teNIe na karyuM hAya. zvasurapakSa taraphathI nItinAM dhanane dvAra DhIlA mUkAyA chatAM teNIe enA lAbha na lIdhA. bAkI A kaLiyugane kALa ! amArA jevI U~ca gaNAtI dvijavaNu mAM punarlagna thavA lAgyAM che, tyAM bIjAnI zI vAta ? e te pALe tenA dharma ! paNa A vAsukInI putrI nAgilAnI kuLavata TapI jAya tevI che. dUSaNanu nAma zravaNu karatAM e dUra bhAge che. AvA virahamAM kAcIpeAcI na ja Take. tameAe niSThuratAnI te hada vALI ! ! " " mAjI ! huM enA badalA cakravRddhi vyAja sAthe vALI ApavA AvyA che, tyAM tamArI e putrI tattvajJAnanI vAtAmAM kALa vyatIta kare che! sAme mIThA pANInu sarAvara dekhAya che chatAM tRSAtura rahevAnI vRtti dAkhave che! tattvajJAnanI zuSka
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaMbU kumAra : [ 37 ] dalIlone te kaI di tAga AvyuM che kharo? tamAruM mAne to huM te A aMcaLe UtArI, puna: gharasaMsArI banavA taiyAra chuM. saMmatinI DhIla che. " te pachI, dIkarI nAgilA! tuM ze vicAra karI rahI che? aharniza jenuM ciMtavana karatI hatI te jyAre anukULa banela che tyAre muhUrta zAM jevAM ? lakSamI cAMllo karavA Ave tyAre mahe chevA javAnI mUrkhAI karanAra kiMvA rasagullA samuM miSTa bhejana thALamAM pIrasAyuM hoya te veLA vaDI nIti yAne jaMgala javAnI taiyArI karanAra gamAraziromaNi ja lekhAya. evI bhUla tuM na karatI. " - nAgilA pratyuttara ApatAM bolI ke-" vyAkaraNamAM jene saMga virodha tarIke gaNAve che evA zramaNa ane brAhmaNe A vAtamAM eka thayA ! vaLI mArI daSTie ubhaya vaDila tema ja gurupade eTale emanI AjJA na ja lepAya, chatAM Atmazreya sarvotkRSTa vastu hevAthI jyAM ene sarva nAza thatuM hoya tyAM na to saMmati saMbhave, na te mauna zobhe. e veLA khule virodha ja Avazyaka gaNAya. tame zuM ema samaje che ke A nAgilAe bhavadeva saha prIta jeDI hatI te kevaLa viSaya mANavA khAtara hatI ? haragIja nahiM. sAco prema kAmavAsanAne to phuTI badAma sama lekhe che. dhAnyanA lAbhanI daSTie bI vAvanAra kheDUtane jema dhAnya sAthe ghAsane lAbha sahaja thAya che tema mokSa puruSArthanI sAdhanA artha mAnavabhava e gya bhUmikArUpa hovAthI ane strI-puruSano samAgama dharma, artha ne kAmarUpa trivarganI sAdhanA dvArA upara
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 38 ] prabhAvika puruSa : ; kahelA caturtha puruSArtha zakya anAvanAra hAvAthI sAcA premIonA prema praza'sanIya lekhAya. e veLA bhAgavilAsa pelA ghAsa tulya gaNAya. lagna pAchaLanA e umadA bhAvathI prayANu teA karyuM. paNa vidhinA rAhu kAI nyArA hAvAthI emAM saphaLatA na maLI. prayANu karanAra AtmAe eka garUpa na banI zakayA. pUrva karmanA udaye emanA patha nirALA anyA ! vilAsa mANavAnA ane vebhava bhAgavavAnA maneArathanI pharajIyAta aTakAyata thai ! e mATenA yAgya avasara AMta rika icchA chatAM vItI gayA ! kudaratanA saMketa ja evA nirmAyela tyAM satata nAgilAnuM smaraNu karanAra ke sadaiva bhavadevanI smRti netra sanmukha dharanAra AtmAonA jaladI ceAga na thayA. karAkALe ubhaya vacce jakharA khaDaka UbheA karyA. mAjI ! bhavadevane sAcA premI tarIke oLakhyA hatA eTale eka vAra jarUra mane maLaze ja evI khAtarI huM rAkhatI hatI. Aje e satyarUpe pariNamI paNa che. e AnaMda kai jevA tevA nathI. mADImeADI paNa mArI maneAkAmanA phaLavAthI mane pUrNa sattASa thayeA che. A seAnerI paLa che chatAM je jAtanuM bhAjana dharavAmAM Ave che enI bhUkha mane have nathI rahI. tame zuM e nathI joI zakatA ke jarA avasthAe DheDha upara peAtAnI chAyA pAtharI dIdhI che ? ApaNA didAra have bhAgane lAyaka gaNAya kharA ? jyAre parabhavanI vATa netra sAme DaeNAkiyAM karatI hAya tyAre pAtheya taiyAra karavuM emAM ja buddhimattA che. jiMdagInAM zeSa rahelAM varSo e ceAthA puruSArthanI adhUrI rahelI sAdhanA nimitte kharacAvAM joie. samaye samayanuM kAma karyuM" tA samajI gaNAtA mAnavIe mAnavabhava prApti pAchaLanA saketa na bhUlavA ghaTe.
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaMbU kumAra : [ 39 ] " mAjI ! tamA paNa mAhavaza banI gayA! hajI AjanI vAta paNa vIsarI gayA ke zu? tame ja seAnAmahAranA leAle bhAine khAdheluM vamana karavAnI nA nahAtA pADatA ke ? e dRSTAnta ahIM paNa lAgu paDe che. je jIvananA bharAsA nathI, jyAM mhAta gai ne thADI rahyA jevuM che tyAM, ane je kane saMyamadvArA mahAmahenate kANumAM ANye tene caraNe rAjIkhuzIthI paDavA javuM e have ucita paNa nathI ne AdaraNIya paNa nathI. A jIvana bheAga mATe nathI, paNa Atmika kalyANa arthe che. bAkI zAsrakAranu vacana che ke-- dhaneSu jIvitavyeSu, bhogeSu AhArakAryeSu / atRptA prANinaH sarve, yAtA yAsyanti yAMti ca // arthAt-dhana, jIvatara, bhAga ane AhArAdi kAryane viSe atRpta rahyA satA ja save prANIe gayA che, jAya che ane jaze. "munirAja! tame sidhAvI gayA ane mAre virahavyathAnA AkarA tApa veThavA paDyA tyAre te ghaNuM kaparuM lAgyuM hatuM. manamAM ApanA kArya pratye rASa paNa janmyA hatA. keTalIe rAtrionA ujAgarA karyAM hatA paNa e badhuM thADA divasa cAlyuM. divasa vItatA gayA ane e badhuM duHkha kAThe paDatuM gayuM. 'du:khanuM esaDa dahADA' e ukti khATI nathI ja. je vADInA mALI sidhAvI gayeA te vADI navapaddhati kevI rIte rahe ? ane kadAca rahe teA kAnA mATe ApanA javAthI meM cittane, je mA tame lIdhe e prati vALavA mAMDayu. e veLAnu krUrajIyAtapaNuM Aje jIvana ujALavA arthe upayAgI thaI paDyuM. ApanA prema sAcA hatA e mATe zaMkA nahAtI ja eTale
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 40 ] prabhAvika puruSa : jema divyapremI zrI neminAtha, rAjimatIne lagnanimitte saMketa karavA gayA tema tame paNa eka vAra mane e mArga para laI javA Avazo evuM mAruM mana pikAratuM hatuM. e vAta satya nivaDI chatAM judA svarUpe ! tamAruM vartana te prabhu namIzvara jevuM nahi paNa temanA baMdhu rathanemi jevuM nivaDayuM! paNa tethI kAmadeva phAvI jAya tevuM nathI ja. ubhAge jatI patnIne sanmArge vALavAnI pharaja jema patinI che tema sanmArgathI paDatAM patine punaH e para sthApana karavAnI pavitra pharaja satInI paNa che ja. - "pUjya zramaNa ! cAritra dharmanA pAlana pachI punaH gRhastha dharmamAM AvavAnI dalIla ja lulI che. kAdavathI kharaDIne pachI paga devA enA karatAM kAdavathI paga kharaDavA nahiM e ja sAcI rIta che. jIvanabhara brahAcaryavrata jevA sarvottama guNanuM pAlana karI, kevaLa mAmUlI samaya khAtara emAM aticAra lagADa e te khIlInI khAtara moTA mahelane jamInadosta karavA barAbara che. Ape ja thuMkeluM cATavAmAM ane vamana karelane puna: ArogavAmAM atyaMta juguNitapaNuM raheluM che ema zuM nahotuM jaNAvyuM? e vAta ApanA jIvanane lAgu pADe; eTale mArI vAta jhaTa gaLe utaraze. vamana karelA viSayone uttejanA e zuM ucchiSTa ArogavA tulya nathI? premALa priyAnA Atmika zreyanI daSTie ati kiMmatI vacane hadayamAM utArI laI, bhUlyA tyAMthI pharIthI gaNe ane mAnasika aticAranuM prAyazcita . jyAMthI AvyA tyAM ja pAchA pharavAnA ane punaH emAM ekacitta thavAnA zapatha le. have huM paNa e mArgo sAthe AvanArI ApanI sahacarI banIza.
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ jabukumAra : [ 41 ] " lagnanI pIThI pUrI sUkAI nahAtI tyAM akhaMDa ziyaLa pALavAnA cega maLyA emAM have mAnavu paDaze ke kaI daivI saMketa hatA. eTale je sAnukULatA deve karI ApI tenA pratA lAbha levA e ja ApaNuM kAma che. " vAMcaka ! hAla te| ahIM pUrNa virAma. nAgilA jevI ramaNInuM pAtra have nathI maLavAnuM, evA zreSTha pAtrane siddhazilA na lAle te pachI kAne lAbhaze ? arthAt teNInA ekaDA paDI cUkayA. cArAzInA pherA ALasyA. 5. dharmasaMkaTa ke apUrva dRzya ? bhagavAna sudharmAMsvAmInI sumadhura dezanA pUrNa thatAM ja " jaina jayati zAsanam "nA prauASa UThyo. e nAdanA garavathI sArIye vaibhAragiranI DuMgarI DAlI gai ! naranArInA vRMda dezanA prasaMge kathana karAyela viSaya paratve carcA calAvatAM, e uparathI grahaNa karavAnA edhapAThAne smRtipaTamAM kAyamI sthAna ApavAnA niradhAra karatAM, girimALAnI paMktie utaravA mAMDyA. vaibhAragiri eTale jIvanane preraNAdAyI pUnita dhAma. enA pratyeka kaMkarane kivA enI pratyeka zilAne pavitra AtmAonA vAravAra pAdaspa thayelA eTale pachI e vAtAvaraNanI zuddhi ane pavitratAnuM zuM kahevuM ? emAM AjanI gaNadhara mahArAjanI dezanAe teA kamAla karI ! keTalAe bhavya AtmAenI hRdayaguphAnAM dvAra enAthI khulI gayAM. AzcaryanI avadhi tyAre thai ke eka UgatA taruNe, are! jenA mukha para hajI mUchanA dvArA paNa phUTyo nathI
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ [42] prabhAvika puruSa : evA e yuvAne bhagavaMta pAse pravajyA svIkAravAnI vAta karI. gaNadhara mahArAje e yuvAnane mAratha vadhAvI lIdhe. mAnavajanmamAM kalyANakArI saMcamane rAha e UgatI avasthAno apUrva lahAvo dazobhe, chatAM mAtApitAnI AjJAnI AvazyaktA darzAvI. e zravaNa karatAM ja pele taruNa AjJA meLavavA deDyo. zrI sudharmAsvAmIe te veLA eka ja vAkaya uccAyuM: "mA pamA" dharmanaMdI-jIvanamAM AvI paLa te koIka vAra ja Ave ne? mAnadeva-eTalA sAru te jJAnIo, dezanAnA zravaNamAM lAbha dekhADe che. emAM AvatA khyAna veLA pariNAmanI dhArA jabarI pragati sAdhe che. keTalIka vAra te AkarAmAM AkarA karmabaMdhane kApI nAkhI e dvArA AtmA aNaciMtavI kArya siddhi karI zake che. dhanadatta-bhAI dharmanaMdI ! mAnadevanI vAta soLa AnA ne rati upara che, paNa je ne e taruNa eTalAmAM pAcho kema Ave che? A mitramaMDaLInI zaMkAne sAcI pADato e yuvaka pAse thaIne zIdhragatie ane jotajotAmAM te sudharmAsvAmInI pAse puna: khaDA thaI gaye. svAmin ! ardho mArga vaTAvI dIdhA pachI mane eka AgaMtuka pAsethI samAcAra prApta thayA ke nagara para bhayanuM vAdaLa gherAyuM che eTale huM satvara pAcho pharyo. meM nizcaya
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ e kumAra : [ 43 ] karyo ke-bhayanA samayamAM mAnavanuM jIvana muThImAM gaNAya che. kai ghaDIe kALa kALiyA karaze tenI khAtrI nathI karI zakAtI, teA pachI mArA manAratha siddha thAya te daramiyAna zA sAru mAre trividha brahmacarya vratapAlananA zapatha na levA ? " taruNanA bhAlapradeza upara paLa mAtra mIMTa mAMDI, enA mukhAraviMdamAMthI jharatA zabdo pAchaLanI prabaLa IcchAzakti nIrakhI gurudeva sudharmA melyA : . vatsa ! tArI e niSA hAya teA hAtha joDa. huM... e mATenA paccakhANunuM sUtra uccarAvuM chuM." A veLA padAne meTA bhAga nagaranA paMthe paLI cUkayeA hatA. thADA chUTAchavAyA bhAvikA sAmAyika pUrNAhutinI pratIkSA karI rahyA hatA. kAi tA ghaTikAnI retIne joi rahyA hatA. emAMnA eka vayevRddha zreSThI nAgadattanI najara sudharmAsvAmInI sAme hatI. te taruNune sArI rIte pichAnatA hatA. eNe UbhA thaI dIkSA grahaNa karavAnI vAta karelI te veLA zeThane Azca thayeluM. e doDyo tyAre zeTha sAmAyikamAM hovA chatAM haja smita karI gayelA ane have alpakALamAM ene pAchA pharelA joI kaMika zaMkA paNa udbhavelI eTale emanA kAna teA cAlI rahelA vArtAlApamAM ja parAvAyelA hatA. taruNu pratijJAbaddha thai, puna: umaMgabhera, TekarInA mArga kApI AgaLa vadhyeA. nAgadatta zeTha paNa sAmAyika pArI jhaTa uThyA, gaNudharamahArAjanI pAse paheAMcI kahevA lAgyA ke--" gurudeva ! ApanA A kArya mAM utAvaLa thaI hAya tema mane lAge che. " 66 nAgadatta zeTha! e zuM melyA ? dharmasya sthatiA gatiH" e vAta tame bhUlI gayA che ke zuM? "
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ [44] prabhAvika puruSe : nA, mahArAja sAheba! e jema sAcuM che tema "javAze. inivArtha' e sUtra paNa dhyAnamAM rAkhavA jevuM kharuM ne?" gu-meM kayAM dIkSA ApI dIdhI che? zeTha--paNa trividha brahmacarya vratanI pratijJA eTale saMsArasukha para tALuM ke bIjuM kaMI? gura-yuvakanI taiyArI ne lalATateja joIne A pagaluM bharyuM hoya to? kadAca enI pAchaLa vidhinI kaMI saMkalanA hoya te? zeTha-gurudeva ! sAmudrika lakSaNa te sArA haze ja. Apane kadAca khabara paNa haze ke A vizALa rAjagRhImAM je dhanavatemAM ziromaNI che evA zreSThIne e ekalavAye putra che. mAtA dhAriNInI kukSImAM e garbha paNe upa tyAre svapnamAM teNIe jaba vRkSa joyeluM. siddhaputra yazamitrano yoga thatAM svanaphaLa ane sAthosAtha jaMbadvIpanuM svarUpa paNa temanA mukhe jANane e daMpatIne apUrva AnaMda thayelo. tyArathI ja e agiyAra kaTi dravyanA svAmIe A putranuM nAma jaba kumAra rAkhIne atizaya lAlanapAlanathI ucheryo che. bALapaNathI taruNa avasthAnA AMgaNe AvelA A yuvAne duHkha e zuM kahevAya te jANyuM nathI ne kaNa e kaI vastunuM nAma che e paNa haju sudhI anubhavyuM nathI. alabatta, zreSTimahAzaya ane temanA dharmapatnI bhagavAna zrI vardhamAnasvAmInA custa anuyAyI hovAthI e gharamAM dharmanA saMskAra bALavayathI UgatA taruNamAM reDAya e saMbhavita che. tethI enA manamAM brahmacarya vrata jevA sarvottama guNa mATe bhAva pragaTyo hoya e
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaMbUkumAra : [ 45 ] mAnI zakAya tevuM che, chatAM e vastu sarvathA zakya te tyAgathI ja thaI zake jyAre enA sAru te saMsArajALa vistAravAnA coghaDIo bajI rahyAM che ! gura-nAgadatta zeTha! zuM tame A sAcuM kaho cho? zeTha-gurudeva ! tethI ja huM kahuM chuM ke ApanI utAvaLa thaI che. zramaNane samAgama eka divasa paNa na cakanAra rASabhadatta zeTha Aje nathI dekhANA enuM kAraNa paNa e ja che. amArA saMsArI jInI najare pavitra avasara lagnane gaNAya. e kALe moTA vyavahArIAnI buddhimattAnuM ane AvaData-anubhavanuM pradarzana thAya. A jaMbUkumAra sAru, sArI saMpatti dharAvanAra ane kulInatAmAM jemane naMbara UMce Ave evA keTalAye zrImatinI kanyAnA mAgA AvelA. kone nA pADavI e guMcavaNabharyo koyaDo banI gayela. Akhare e badhI mAgaNIAmAMthI ATha kulIna kanyAone svIkAra thayela che ane tenAM lagna paNa levAyAM che. sAheba! enI taiyArImAM paDela e daMpatI tethI ja ahIM dekhANa nathI. AvA prabaLa pratApI ane atula samRddhizALInAM ekanAM eka saMtAnane brahmacaryanI pratijJA karAvI Ape e gaMbhIra prasaMga UbhuM karyo che ke jenA bhAva prati mITa mAMDatAM buddhi kAma nathI karatI. eka ja bhaviSya ramatuM daSTigocara thAya che. kyAM to pratijJA vaMsa ane kayAM te sakhata gharSaNa. guru mahAnubhAva! anumAnanI Toce ATalI utAvaLathI javAnI jarUra nathI. "mAnavamAtra bhUlane pAtra" e janeti che
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 46 ] prabhAvika puruSo : ane "chavothI bhUla thavA saMbhava che" e jJAnI vacana che; chatAM tIrthapatinA pAsA sevanAra, are! satyano sAkSAtkAra thatAM pacAsa varSa jevI bujhurga vayane Thokara lagAvI, beMtALIza varSanI ummaravALA gurunA pAda pakhAlanAra, A gaNanAyaka ekAeka pramAda karI nAMkhe kiMvA vyavahAra dharmane taddana dUra pheMkI de e saMbhavita nathI. enI pAchaLa jJAna cakSuoe keI vilakSaNa ItihAsa avalakyo che ane evA divya netradhArI carama jinapatinI nizrAe jIvana vyatIta karanAra A AtmAe e zravaNa karyo che. nAgadara-gurudeva, je ApazrIne e darzAvavAmAM vAMdhA jevuM na hoya te mane kRpA karI saMbhaLAvaze. bAkI meM to mArA pratyakSa anubhavanI vAta kahI che. ane eTaluM bhAra mUkIne jaNAvuM chuM ke-kadAca zeTha RSabhadatta Apa jevA mahAtmAnA vacanathI taruNa putrane mArga mokaLo kare, paNa dhAriNIthI ema thavAne saMbhava ja nathI. zubha svapnasUcita putra pAchaLa e eTalI hade gAMDItura thaI che ke-pratijJApAlananuM kArya e taruNa mATe khAMDAnI dhAra karatAM paNa ati kaparuM che. Apa sAheba kyAM nathI jANatA ke pratikULa upasargonI jhaDI karatAM paNa koI vAra anukULa parisaha sahana karatAM AMtaraDAM UMcAM thAya che. mAtAnuM hRdaya ane jananI-vAtsalya vizvamAM ajoDa tarIke lekhAya che. dUra javAnI jarUra nathI. trizalAmAtAnA prabhuzrI vardhamAnasvAmI pratyenA nehathI koNa ajANyuM che? e sanehanuM yathArtha mApa kADhIne ja carama tIrthapatie pitAne mArga niyata karyo eTaluM ja nahIM paNa anya paNa e kimatI bedhapATha grahaNa kare tevI rIte enI jAherAta
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaMbU kumAra : [ 47 ] karI A bakumAra pAchaLa mAtA dhAriNInI evI ja dazA che ane atyAra sudhInA vartanathI kahI zakAya ke mAtAne eka paNa zabda A vinIta putre uthApe nathI ja, tethI ja mane A dharmasaMkaTa kaparuM dIse che. guru-devAnupriya! e dharmasaMkaTa che tethI ja enI khUbI vizeSa che ane je bakumAra jevA vinIta saMtAna mAraphate ja jagata keI apUrva dazya nirakhavA bhAgyazALI bananAra che. meM Aje tene Apela pratijJA e te navIna rIte sarjAtA avanavA banAvonI mAtra bhUmikA che. tamArI jijJAsA che te thaDI pIThikA bAMdhuM chuM. bAkI to ane tame, uparAMta rAjagRhInA purajane emAM sAkSIbhUta bananAra chIe. ekadA ame so ziSya paramAtmA zrI mahAvIra deva samIpe jJAnagoSThI karI rahyA hatA tyAM acAnaka eka devanuM Agamana thayuM. tIrthaMkara prabhu samakSa deve te ghaNI vAra AvatA ane amAre mATe devenuM Agamana e kaMi na prasaMga nahote, paNa pelA devanI kAMti te kAMI apUrva ja hatI. enI hAjarIthI cAre bAju jANe tejapuMjanA kaNiyA ja hoya tema jhaLajhaLAyamAna prabhA patharAI gaI. A prakAranI utkRSTa kAMti jvalle ja jovAmAM Ave che. amoe te tenA darzana pahelI ja vAra karyo eTale mAnavaprakRtine ucita evuM Azcarya uparyuM. pUrNa bhaktibhara hRdaye svAmInI sevA karIne jyAre e deva tirebhUta thayo tyAre cirakALathI dabAvI rAkhela jijJAsAnA dvAra khulI gayAM. enA maMgaLAcaraNa prabhuzrI pratye hastadvIpa aMjalipUrvaka zrI iMdrabhUtidvArA thayA.
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 48 ] prabhAvika puruSa : prabhA ! A deva kANu hatA ? AvI alaukika krAMti ene kathA puNyayeAge prApta thai che ? enuM Agamana Ama ekAeka kevaLa bhaktithI prerAI thayu' che ke enI pAchaLa kAi AgAmI banAvanuM bIjArApaNa che ? prabhu elyA--gAyama ! e devanuM nAma 'vidyumAlI ' che. pAMcamA brahma devaleAkanA iMdranA e sAmAnika deva che. enA puNyayeAga jANavA sAru tA pAchaLanA bhavA ukelavA paDe. e badhAmAM harakeAInI dRSTi AkarSe evA bhava te bhavadevapaNAnA ane A jAtanI saudaryaMtAnA nimitta kAraNarUpa te bhAgavatI dIkSA; paNa enA pUrNa yaza tA zIlavatI suMdarI nAgilAnA phALe jAya che. nAgilA jevuM dRDha maneAkhaLI pAtra na heAta tA AjanA vidyungAlInA saMbhava ja naheAtA. cAritrathI patananI TikAnI nAkhata khajI cUkI hatI. varSAbharanI kamANI para pANI pharI vaLavAnI paLa hAthaveMtamAM hatI. samayanI sAnukULatA hatI ane emAM vRddha brAhmaNInA AzIrvAda umerAyA hatA. vaLI prasaMga paNa bhUkhyAne ghekhara maLyA jevA hatA. parantu sAmAnya gRhanI e ajoDa Arya ramaNIe evI aneAkhI cAvI pheravI ke sArAye dekhAva badalAi cUkayeA. * cAritramArgethI paDatA bhavadeva UgarI gayA ane devabhavamAM pahoMcyA. tyAMthI cavI zivakamAra tarIke mAnavabhavamAM janmyA. kudaratI rIte cAritra prati bAlyakALathI ja sneha udbhavye, paNa e grahaNa karavA mAtApitAnI rajA na maLI ! mAhurAjAnA e tamAsA kaMi navA nathI, snehasamI rezamanI gAMTha tA
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ jakhakumAra: [ 49 ] kaLe ja cheDavI ghaTe, baLa emAM kAma na Ave vinayapradhAna jaina zAsanamAM, zivakumAra baLavo na karI zake ! paNa Atmazakti sateja hatI. kevaLa vezamAM ja sAdhutA saMbhave evuM maMtavya paze tevo e bhIru na hato. veza te bAdA liMgarUpa heI, vyavahAranayanI apekSAe enI jarUra e svIkAratA, chatAM jyAM vyAvrataTI je prasaMga hoya tyAM zuM thAya? Atmazreya paNa kema jatuM karAya? prakhara mane baLIe aMtarathI cAritra svIkAryuM. sarva sAvadya ganuM paccakakhANa karI bhAvayati banI saMsAramAM rahyo. bAra varSa je lAMbo kALa vi. rajA na ja maLI ! AkaLA banI eNe mAtApitAne na dubhavyAM. evAmAM yamarAjanuM AmaMtraNa ApyuM. haste mukhaDe eNe vadhAvyuM. e ja A vibhALI deva. advitIya kAMtinA kAraNarUpa to chellA mAM niraticArapaNe pALeluM brahmacaryavrata che. zi! ziyalavatano mahimA apUrva che. emAM paNa bhega sAmagrI cakSu sAme khaDI thaI hoya, sarva vAtanI sAnukULatA hoya, e vakhate rasavRttine rokavI ne mana para kAbu rAkha emAM ja kharI vIratA samANuM che. bAkI "aratimAna mana sApu:" ne "kurA nArI pativratA e kAMI navAInI cIja nathI. trIjA praznano uttara te eTalo ja che ke devabhavamAMthI jIva alpakAlamAM cyavanAra che. A tene chello ja surabhava che. vaLI have pachInA mAnavabhava paNa AkharI che. jinezvaranI bhakti sahaja te kaIka ja bhavyAtmAne sparzatI hoya che.
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ pa ] prabhAvika puruSo : devabhava mATe e eka aNamUluM sAdhana lekhAya. e uparAMta ahIM eka viziSTatA samAyelI che. jenI bhakitamAM Aje e rAye che e gurunA paTTaziSyanA haste ene uddhAra niradhArita thaI cUkyo che ane dAdAgurunAM ughADela dvArane chellI kUMcI pheravavAnI taka pitAne maLavAnI che, ene AnaMda kAMI nAnero na gaNAya. enA uchALAthI te devalokanA nAraMgane haDaselI mUkI e ahIM doDI AvyA hate." IMdrabhUti-svAmI, ene janma kayAM thaze? prabhu-geyama! thoDA samayamAM e devabhavamAMthI evI bhAratabhUminA bhUSaNasamI rAjagRhI nagarImAM zreSThI iSabhadattane ghera janma dhAraNa karaze ane jaMbUkumArane nAme prasiddhi pAmaze. 6. duniyA deragI saMdhyAnA oLA UtarI cukyA hatA ane nizAdevI pitAne kRSNa pizAka dhAraNa karI, sRSTitala para svachaMdapaNe viharavAnI taiyArI karI rahyA hatA. hamaNAM ja rAjagRhInA mukhya mArgo thaI zaSabhadattaputra jabakumAra eka, be nahi paNa ATha lalanA saha pANigrahaNa karI meTA ADaMbara sahita eka koTyAdhipatine chAje tevA bhavya varaghoDA ne svajana, saMbaMdhI parivArathI parivarI, kokilakaMThI ramaNIonA karNapriya saMgIta svarothI vAtAvaraNane bharata ne mehaka banAvate pAchA pharyA hatA. janatAmAM jaMbakumArano pANigrahaNa prasaMga e vArtAlApane mukhya viSaya banI gaye hate. vividha vicAramALA
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ jammU kumAra : [ 51 " racatA. ane anekavidha dRSTibiMdue vacce A lagnaprasaMganI samasyA, sAvarajaLamAM pratibiMba pADatA caMdra sama anekarUpI khanI gaI hatI. keAI kumAranA rUpane varNavatA tA kAI enA pUrva punyanI kamAine ! koI je kamanIya lalanAone sahayoga sadhAyA hatA temanI sarakhAmaNImAM mazagUla banyA hatA, teA koi vaLI 'samAnavuM chAMTejI sattvam' aAka para bhASya * sarakhe sarakhI joDI ' arthAt iMdrane ATha marhiSIe tema ja brUkumArane Aje prApta thayela apsarAvRMdane paNa rUpamAM ThAkara mAre tevuM ATha taruNIonuM vRM mahad punyanA prasaMgarUpa lekhAtuM, 'muMke muMke matiminnA vA suMke tuMke navA vALI ' sama A vArtApravAha janasamUha yA vividha jAtIya vastu leAnA samAgama pramANe avanavAM rUpa dharate rAjagRhInI prajAne AmAdanuM sthAna thai paDyo hatA. lagnaprasaMga jAte ja raLiyAmaNeA dekhAya, emAM vaLI zrIma Mta vevAie, pati-patnIrUpa yugala paNa guNeAthI alaMkRta : jyAM sarva prakAranI sAnukuLatA ubharAI rahI haiAya tyAM vArtAvihAra para nAcI rahelI raMgaberaMgI laharIe zI rIte varNavI jAya ? Ama chatAM vaibhArigira para pUrve jemanAM meLApa karI AvyA e dhanadI Adi gRhasthAnA vinAda avazya ullekhanIya che. emAM prayANu karatAM kathApravAhanI askhalitatA sahaja siddha thAya che. "mAnadeva ! huM nahAtA kahetA ke Akhare devI dhAriNInI mucchA ja kAyama rahevAnI eTale ke jabrUkumArane saMsAramAM paDavuM ja paDaze. e banAva tArI cakSu sAme banI rahyo che e para zAMta cittathI vicAra kara ane pachI ja navaleAhIAnA uparachalA taraMgA para kavA AvegapUrvaka uccArAtA zabdo
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ para ] prabhAvika puruSo : para keTaluM vajana mUkAya tene tala kara. pelI enI pratijJA pAtALamAM pesI gaI !" dhanadattanI taruNa pratye kaTAkSamaya vANI sAMbhaLIne mAnadevane jusso bAMdhe na rahyo. tarata ja e pikArI UThyoH zuM badhA yuvake je kumAra jevA hoya che? mAtApitAne ati Agraha paNa banAvamAM zuM nimittabhUta nathI? cuddha jainatvane dAvo karanAra e daMpatI dIkSAbhilASI putrane uttejana ApavAne badale, jANIbUjhIne vilAsI jiMdagInA pralezanamAM nAMkhe, athavA te vaDila tarIkenA vivekanI ADI hAla re tyAre saMtAnanI dazA te sUDI vacce sopArI jevI ja thAya ne? tamane taruNa hRdayane ubharo AMkhe caDhe che paNa upadeza zravaNa karI jemanAM hadaye DhIlAM thaI gayAM che e daMpatIne dharmaDhega jarA paNa khuMcato nathI ?" dharmanaMdI-mitro, tamane carcAnA medAnamAM kUdI paDatAM vAra lAgatI ja nathI. sAmAnya banAva parathI tama vivAdanI bhUmikA para pahoMcI gayA! A te saMsAra! enA vahevAranI vAtane dara paLe nyAyanA kAMTe caDAvavA jaze te kadI paNa eno tAga AvavAne nahIM. tyAganI vAte zravaNa karavAnI, e para cALa majITha jevI, pAkI zraddhA paNa karavAnI sAthe sAthe vyavahArI jIvananAM cakro cAlu rAkhavAnAM. snehanAM taMtuo te rezamI gAMTha jevA lekhAya. ene choDavAmAM utAvaLa kAma na Ave ! baLa karatAM tyAM kaLa vadhu kAragata nivaDe. mAtApitA pratyene vinaya ke vaDila pratyenuM bahumAna e jema na visaravAM joIe tema dhama paranI sAcI proti ane tyAga
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ '* * * * * * * * ja kumAra : [ pa3] jIvana paranI kharI laganI, e paNa na tirobhUta thaI zake. e viruddha dizAmAM jatI mAnyatAomAM je baLavattara bane e jaga jIte. mAnadevato pratijJAnA bhaMga mATe kaMI prAyazcita ja nahi ne? jyAM AvI dUdha-dahIMA vRtti hoya tyAM pachI pratijJA grahaNa karavAmAM je lAbhe dekhADavAmAM AvyA che eno zuM artha samaja? vratabhaMga thavA devA karatAM kASThabhakSaNa karavuM (mRtyu pAmavuM ) bahetara che ema kahevAne kaMI artha saMbhava nathI. mAnadeva e badhuM jhaTapaTa bolI nAkhI dhanadatta ne dharmanaMdI sAme joI, uttaranI mArga pratIkSA karI rahyo. dhanadatta e sAMbhaLI kevaLa hasavA lAgyA. ene yuktipurassara carcA karavA karatAM, yuvAnonI navI navI kalpanAo ke jAtajAtanAM svapnAonI majAka uDADavI vadhu gamatI hatI. enuM daDha maMtavya baMdhAI cUkayuM hatuM ke-juvAnIAo vadhu pramANamAM vAtaDAhyA ne tarkavAdIo hoya che. emanAmAM khaMta ke AcaraNa pAchaLanI ekaniSThA hotI nathI. dharmanaMdI judI ja prakRtine AdamI hate. jUnavANI ne navamata mAnasadhArIo vacce e pUla sama hate. khaMDana karatAM sAMdhaNamAM ene vadhu rasa paDato. tarata ja e bolI UThyAH mAnadeva! tArI zaMkA sakAraNa che, chatAM arihaMtanA mArgamAM dareka vastunI vicAraNA apekSAne netra sanmukha rAkhIne karavI ghaTe. lAbhAlAbha prati khAsa najara doDAvAya, vaLI sAthosAtha
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 54 ] prabhAvika puruSa : deza, kALa paNa jovAya. ekAMta mArganuM avalaMbana vA gaddhA* puccha jevI ekadhArI pakkaDane tyAM mahatva nathI. anAraMbho hi kAryANAm, prathamaM buddhilakSaNam / AraMbhasyAntagamanam dvitIyaM buddhilakSaNam // " arthAt kAryanA AraMbha karatAM jovu ne saMzaya jaNAya teA kArya ne! avazya prazasavA ceAgya buddhiprabhA che, vidhi thaI gayA pachI kAryamAM paDyA pachI-pIchehaeNTha karavAmAM kevaLa kAyaratA che. sAcI prajJA enA aMta kADhavAmAM che eTale ke iSTa siddhi sAdhavAmAM che. pUrve seA gaLaNe gaLI AraMbha na karavA e paNa eka vAra e sa A bhAvanuM pAna karanAra AtmA 'marI javu e bahe tara che paNa lIdhela pratijJAnA bhaMga na karavA ' e vAkaya pAchaLanA Azaya sahelAithI avadhArI zakaze. Ama chatAM sAmAnya janasamUha vaccenA saMbaMdha karatAM mAta-pitA ane satAnA vaccene saMbaMdha gADha hAi, emAM eka leAhInu mizraNa hAvAthI, ene lagatI vAta vadhu sUkSma vicAraNAthI karavAnI hAya che. gAMTha paDI ke dvArA tADI nAkhyA ' eve vahevAra tyAM kAma lAgatA nathI. tyAga paranI laganI ane AtmAnI svata MtratA dabAvI devAnuM prayAjana nathI chatAM 'vinayo ghammamUjo'jevuM sUtra kSaNavAra paNa manamAMthI dUra karavAnuM nathI; eTale evA prasaganI gAMTha kaLathI UkelavAnI. Avegane narama pADI, samayanI rAha jovAmAM hINapa na gaNAya. snehanI nibiDa gAMThamAM taruNunA ubharA kalpavA ke zraddhAvata daMpatInA daMbha pAkAravA e vAstavikatA nathI paNa yuvAna vayanA unmAda che. emAM anubhavI hRdayanI chAMTa nathI.
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ jan kumAra : [ pa pa ] mAnadeva-saMha, badhuM goLa goLa rAkhavuM, eka bAjunI ya cokhavaTa na maLe. AnuM nAma ja dUdha-dahIMA vRtti ne! dharmanaMdI-mitra! utAvaLe thA mA. dhIrajathI je kaMI thaI rahyuM che te jarA jo to khare. "tela je, telanI dhAra je" e vRddhokti kAM visArI mele che? bhavitavyatAnA lekha ukelavA sahelA nathI e taddana sAcI vAta che. jJAnI puruSo je vAta potAnA jJAnavaDe nirakhI zake che te vAta jagatanA mAnavIo carmacakSudvArA kayAMthI joI zakavAnA ? "jagatanA kAcanA yatre kharI vastu nahi bhAse' e kavikathana durlakSa karavA jevuM nathI. daramI Ana nAgadatta zeTha AvI pahoMcyA. temaNe dharmanaMdInA kathananA anusaMdhAnamAM kahyuM ke-- bhAgavatI dIkSA pavitra ane aNamUlI vastu che. e mATe pUrvabhavano abhyAsa ane prema paNa Avazyaka lekhAya. e jAtanA caNatara para khaDo thatA prAsAda kolanA pAyAne gaNAya. bAkI e kiMmatI vastu mATe na to kheMcatANa saMbhave ke na te kalahanI hutAzanI pragaTAvAya. enA grahaNa-AsevanamAM kevala prema, prema ne ema ja hoya. ene lagatA prasaMgamAM azAMtine AbhAsa sarakho paNa na saMbhave. prabhu ' mahAvIradevanuM saMyama sarvazreSTha lekhAya che ane upara varNa e ene dhorI mArga che." oho, nAgadatta zeTha tame A vakhate ThIka AvI pahoMcyA ane sAthosAtha amArI maMDaLImAM cAlI rahela gejhInuM vinA kahe nirapekSa dRSTithI navavata tAravyuM." mAnadeva-gAnuga ThIka maLe. ethI murabbI!
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 56 ] prabhAvika puruSa : AnaMda paNa thayA chatAM Apa ja bakumAranI pratijJAbhaMga thaI mAnA che ke kema? athavA tA evu A kArya AvakAradAyaka lekhe che ke kema ? enA spaSTa uttara na maLe tyAMsudhI mArA UgatA vicArane satASaprApti na ja saMbhave. vaLI ethI samAja para kevI chApa paDavAnI e vAta paNa vicAraNIya tA kharI ja. nAgadatta-mAnadeva ! ja bhRkumAranuM pANigrahaNu eve prasaMge banyuM che ke e kAryathI pratyeka vicAraka hRdayane dhakko pahoMce. vaibhArigira paranA prasaMga enI pUrvabhUmikAmAM na heAta tA ATalI mUjhavaNunuM kAraNa na hAta. e banAve AjanA viSayane vyaktimAMthI samaSTimAM pheravI nAMkhyA che, paraMtu kevaLa triyA saha pANigrahaNa karavA mAtrathI brahmacarya nI bAdhA tUTe che ema vyahavArathI kadAca mAnIe te te vadhAre paDatuM che. eka ja zayyAmAM zaDhanAra khAMDAnI dhAre rahI prazaMsanIya ziyaLavrata pALI zake che evI neAMdha maLI AvI che. tethI AjanA viSayamAM atyAre niIya bAMdhavA e utAvaLe lekhAya. jyAMsudhI kAyika vratane kSati na paheoMce tyAMsudhI e sabaMdhe eka harapha sarakhA uccAravAmAM ati okhama che. A vAta huM mArA gharanI nathI kahetA. Aje tane je vicitratA jaNAya che te mane gaNadhara mahArAjanI dezanAveLA jaNAyelI ane me'tA paristhiti kahI batAvI utAvaLa thayAnu paNa kahI nAMkheluM ! chatAM sudhosvAmIe TUMkA zabdomAM je izArA karyAM e prati zraddhAnA jorathI vicAruM chuM tyAre Aje paNa AjanA phAyaDA ane vadhu gahana lAge che. bhagavAnanI draSTi kArya avanave
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaMbukamAra : [ pa7 ] banAva e pAchaLa joI rahI che. ApaNI vyavahAradakSatA agni pAse ghInI jema, lagna pachI mANasanuM mana ogaLyA vinA he ja nahiM ema batAve che. paraMtu sAcA nirNaya mATe AvatI kAla zuM samAcAra Ape che" e jovuM joIe. 7 " tane vizvA managhA" saMsArapraveza karatA pati-patnIrUpa yugalane prathama rajanIne samAgama e meMghero avasara gaNAya che, eTaluM ja nahi paNa jIvananaukAne agAdha mahAsAgaramAM choDI mUkavAno e gaMbhIra ane apUrva prasaMga che. yuvAna aMtaranA tanamanATa, hAvabhAva Urphe madanarAjapIDita kare anubhavIo ja jANe. tethI to e rAtrine saubhAgarAtrinuM sahAmaNuM nAma prApta thayela che. kaLAkelivida ene madhurajanI paNa kahe che. lagna pachI e jAtanA AnaMda arthe upADI javAnA kAryane Honey Moon tarIke oLakhavAnI vAta AjanA vIsamI sadInA paricayamAM Avela kuTuMbamAM bhAgye ja navI gaNAya. paraNyA pachInI prathama rAtri yAne daMpatIjIvanamAM paga mUkavAnI kriyA athavA te brahmacarya avasthAmAMthI gRhasthadazAmAM pagalAM mAMDavAnuM kArya, agara te pUrNa aMga hevA chatAM ardhAga tarIke lekhAtAM ubhaya aDadhI Ane joDAI jaI pUrNAgarUpe pariNamavAnI prathama ghaTikA, game te nAme ke game te rIte, pasAra thatI hoya chatAM enuM mahatva saMsArastha jIvone ati ghaNuM che emAM te raMca mAtra saMzaya nathI. varSo pUrvethI vividha prakAranAM svapna sevatA-navanavA
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ pa ] prabhAvika puruSa : vilAsa mANavAnA maneAtha dharatAM-ragaberaMgI Anada leAgavavAnA abhilASa anubhavatAM-taruNa yugaleA mATe samAgamanI pahelI rAtri ati ati mUlyabharI, ati rasabharI ane sAthe!sAtha avarNanIya ne akalpanIya unmAdapUrNa hAya che. e satya Aje jeTalu yathArtha che teTalu* pacIsa seA varSa pUrve paNa hatuM. ja.kumAranA zayanagRhamAM Aje e nimitta-samAgamanI prathama rAtre-jabarI dhamAla cAlI rahI hatI. je kamarAnI sajAvaTa pAchaLa eka, e nahi paNa kAmakaLAkuzaLa ne rUpa lAvaNyathI bharapUra ATha lalanAeAnA hAtha kAme lAgyA hoya, jenI pAchaLa saMsArasukha sAme AMgaLI cIMdhanArane pahelA ghAthI parAsta karavAno maneAkAmanA hAya ane e mAhanA dareka sAdhana ekaThA karavAmAM dhana pANInI mAphaka vaparAeluM DAya tyAM kai kacAza anubhavavAnI saMbhave ? arthAt viSaya mANuvAnA dareka sAdhana tyAM taiyAra rakhAyalAM hatAM. ja brUkumAranI pratijJA eTale akhaMDa brahmacarya vratanA zapatha. enA pAlana arthe sayama grahaNanI lIdhelI pratijJA jana samAjathI ajANI nhAtI. mAtAnA AgrahathI lagna arthe varaghoDe caDela e vararAjAe prathamathI ja peAtAnA niyamanI vAta sAsu-sasarAne jaNAvI dIdhI hatI. e aDaga nizcaya patnInA kAne paheAMce evA e pAchala sa Mketa hatA, arthAt paraNanAra taruNIe paNu sArI rIte samajatI hatI ke peAte jenI sAthe pANigrahaNa karanAra che e kumAra saMsAranA viSayAne lAta mAravAnAM zapatha laI cUkayA che. arthAt je kAmadevanI pUjA pAtAne prANathI paNu adhika vahAlI che e kAmadhruva tA
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaba kumAra : eno duzmana che. pote virahavyathA bujhAvavA-ratipatinI rasavRtti lUMTavA-kAmakIDA karavA nIkaLI cUkI che ane sAthI tarIke sahAyaka banavA jene hAtha pakaDyo che e kumAra te e sarvathI parAmkha banI beThe che, e jAtanA vilAsa te ene AkarA jhera jevA jaNAya che. Ama pati-patnInAM raMgaDhaMga nyArA che. are ! taddana viruddha dizAmAM janArA che. jyAM daMpatIjIvananI prathama saMdhyAe premIo vacce keI ane khI-jagate nahi joyelI, nahi sAMbhaLelI-rIte nehanAM mIThAM sUtre ucAravAnAM che tyAM zaheranAM naranArIone praveza na ja saMbhave chatAM kathAnA vAcakone mATe ekacite e khAnagI vAtolApa zravaNa karavAnI sagavaDa karI hovAthI e vAsagRha tarapha satvara pahoMcI javAnI jarUra che. jabUkumAranuM zayanagRha Aje jANe sAkSAt kAmadevane yathecchapaNe mahAlavAnA ramaNIya vihAramAM pheravAyuM che. cotarapha suvAsita dhUpadAnIo mohaka sugaMdha phelAvI rahI che. phUladAnamAM vividhavaNuM kusumenA puMja daSTigocara thAya che. gulAbajaLane chaMTakAva ne sugaMdhita telanI khuzabe pravezakanI prathama najare caDhyA vinA rahI zake tema nathI. zayanagRhanI beThako tema ja ArAma levAnAM trAsane temaja gAdI ane takIyAo vetatAmAM pUrNimAnA caMdrane kiMvA gAyanA dUdhanA vetapaNane pAchaLa mUkI de tema che. divAla paranAM citro jo ke kaLAkRtinA namUnA che ane emAM pUravAmAM Avela judA judA raMgothI anahada zobhAne dhAraNa karanArAM che, chatAM je priyAvaMde pasaM. dagI karI che ane je paddhatie e TAMgavAmAM AvyA che e pAchaLa upara varNavyA guNe uparAMta je eka mukhya bhAva ramaNa
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 60 ] prabhAvika puruSo : karatA tarI Ave che te e che ke-e jaDa citrA bhalabhalA tyAgIne paNa ghaDIbhara matramugdha karI dai, enA pratyeka gAtramAM madananI tIvra Aga pragaTAvI de tevAM che. TUMkamAM kahIe teA AkhAye kamAnu` vAtAvaraNa eTalI huMde viSayavAsanA prere tevI rIte sarjAyeluM che ke kAcApocA manuSya mATe tyAM kSaNavAra cAlavu ane kAmathI alipta rahevu e jIvanamaraNanA sAdA jevu' lekhAya. svapati evA ja kumArane banatI tvarAe pratijJAbhraSTa karavAnA niradhAra heAvAthI teoe kazI ja nyUnatA rahevA dIdhI nathI. saMdhyAnA vAyu DhaLavA mAMDatAM ja jhUmara ane hAMDIemAM dIpakAnI zreNI prajvalita thai cUkI. zaNagAramAM svarga bhUminI apsarAone paNa TapI jAya, kezagUMthaNImAM ane vezaparidhAnamAM bhalabhalI tikAone paNa chakkaDa khavarAvI de, ane alaMkAra dhAravAnI kaLAmAM anubhavI prauDhA jeTalI ja dakSatA dAkhavanAra ATha navADhAe-are, mada bharI abhisArikAe-za 1-zaya sAdhanAthI sajja banI, svAmI sAthenA vAyuddhamAM khapa Ave eTalA satvanA sa Mgraha karI, karamAM phUlamALA dhAraNa karI, caherA para madhurA hAsyanI AchIpAtaLI rekhAene avAranavAra nacAvatI, zane: zana: mukha malakAvatI vallabhanA AgamananI mAga pratIkSA karI rahI che. jamkumArathI A badhI taiyArI ajANI naheAtI. ATha premadAnI vyUharacanAthI e mAhitagAra hatA. sArI rIte jANatA hatA ke enA mArga kAMTALA hatA ane vizeSamAM eTale gabhIra ne gahana paNa hatA ane che ke ekAda bhUla thatAM e na varNavI zakAya-na kalpI zakAya-na sahI zakAyaevI nAmeAzInu bhAjana banI javAnA. enA kArya prati mAtra
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaMbU kumAra : [ 1 ] ATha premadAonI AMkho hatI ema nahotuM. premadAonI pAchaLa emanAM mAtapitA paNa hatA. zaheranA saMkhyAbaMdha AtmAo bIjA dinanI savAra kevI Uge che enI rAha joI rahyA hatA. eka pagaluM cUkatAM ja e bhArebhAra TIkAnuM pAtra banI rahevAno e nizcita hatuM. pite samajato hato ke e badhI javAbadArI pite jAte ja upADI hatI. guru samakSa pratijJA uccAravI, mAtAnA AgrahathI navayuvatIo saha pANigrahaNa karavuM ane AvI visaMvAdI vAte khaDI karI, emAMthI niSkalaMka rahI, bahAra AvavuM e kaMI madArInA mAkaDA nacAvavA jevI sahelI vAta na hatI. khAMDA para cAlavAnA khela ke nAca khelAvavAnI ramata karatAM paNa enI pAchaLa ati ghaNuM jokhama hatuM. e sArI rIte samajato hato ke AkhI karAmata peTa coLIne zULa UbhuM karavAnI " sthitine yAda karAve tevI rIte sarjAI cUkI hatI. pIchehaTha thatAM ja sarvanAzanA nagArAM vAgavAnAM. jarAka namatuM tolatAM ja pratijJAnAM pIMchAM vikharAvAnAM-eka ja bhUla thatAM khela khalAsa ! A badhuM samajanAra AtmA eka samayane nAgilAne pati, sAce ja Aje mana upara daDha kAbU dhAraNa karI Daga bharato hato. jANIbUjhIne kAjaLanI koTaDInA kamADa khakhaDAvatA hatA. dareka AtmAne rAjI karIne pitAne paMtha saraLa banAvavAne ene nizcaya hato. mAtA pratyenI vAtsalyatAthI pANigrahaNa karanAra, premadAo prati mArdavatA vAparavAne pATha palyo hato. je lalanAoe pitAne niradhAra jANyA
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ ] prabhAvika puruSo : chatAM jIvana-maraNanA jaMgamAM jhukAvyuM hatuM temanI sAthe e vArtAlApa karavA utsuka hatA. vijaya vara hatuM e jeTaluM cakkasa hatuM eTaluM ja cekasa e hatuM ke e vijaya kAyara ke Darapakane nahi paNa sAcA zUravIrano hevo ghaTe. Ama ubhaya pakSanI sthiti hatI. ane koI paNa bAjue gAphelapaNAnI gaMdha sarakhI nahotI AvatI. jo ke ahIM zarU thanAra samarAMgaNamAM zastrAstrone khaDakhaDATa ke bhAlAonI pheMkApheMkI nahetI thavAnI, chatAM je jAtanI rasa jamAvaTa thaI rahI hatI ane paLepaLe emAM je navinatA najare caDatI hatI e eTalI to kAtila ne marmaghAtI hatI ke enI AgaLa samarabhUminA yuddha kaMI visAtamAM na lekhAya ! enuM telana karIne ja nItikArene vadavuM paDayuM che ke TrasTane viralA manuSyAH / arthAta kAmadevanA khAsa zastro sAme aDagatAthI khullI chAtIe UbhA rahenAra te koI viralA ja hoya che. khuda rAjarSi bhartuharie svAnubhave kahyuM che ke - zaMbhusvayaMbhUharayo hariNekSaNAnAm / yenAniyaMta satatam gRhakarmadAsAH // vAcAmagocaracaritravicitratAya / tasmai namo bhagavate kusumAyudhAya // 1 // Azaya eka ja che ke dhanurdhArInA tIvra bANa karatAM paNa mRganayanIonAM kAmabANa sahevAM ati kaThiNa che. enAM neNa-jAdue bhalabhalAne-are lekamAM deva tarIke prasiddhi
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ jabUta kumAra : [ 63 1 varelAne-mahAta karI nAkhyA che. AvA kAraNethI ja A zayanagRharUpI raNagaNa-ApAtaramaya kIDAbhUmi-moTA mahArathIne paNa prathama darzane mUMjhave-ghaDIbhara vijaya varavAmAM zaMkA prakaTAve tevI hatI. kumAre aMtaramAM gurudeva sudharmAsvAmInuM nAma yAda karI, vaibhAragirinA mArama pradezamAM lIdhela pratijJA punaH smRtipaTamAM tAjI karI, e pAlananA rAha para vajalepa lagADI, pulakita vadane hasatA mukhaDe-eka sAce premI pitAnI priyAe saha jevI rIte varte tevI rIte zayanagRhamAM praveza karyo. 8. preyasIonI vacamAM- "Aje te jarUra sArA zukana thayA che. e vinA nahi jevA parizrame AvA aDhaLaka dhananA DhagalA jevA-ulecavAnA maLe kayAMthI?" sAthIdAranA uparanA zabdothI uttejita banI jaI pAMcaso cerane svAmI prabhava dhImethI be. "are piMgaLa! mArI zaktino, mArA sAhasane zuM tane Aje ja khyAla Avyo? ATalA divasanA paricayathI tuM eTaluM paNa na samajI zakaye ke A prabhava e ke mAmulI mANasa nathI." piMgaLa-tame pote eka rAjaputra heI, mahAsAhasika laDavaiyA cho e te sau kaI jANe che. vaLI saMkhyAbaMdha dhADe pADI, sAmano karanArane dhULa cATatA karI, hajAronI lUMTa
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 64 ] prabhAvika puruSa : pakSI bhegI karanAra, ApanI zakti meM mArI sagI AMkhe joyelI hAvAthI ane eka karatAM vadhAre vAra huM ApanI sAthe ja hevAthI ApanA parAkramanI e vArtAothI taddana ajJAta paNa nathI. mArA AzcaryanA viSaya judo ja che. ane te Aje nikaLyA tyAre Ape karelI zukanaparIkSAnA. jo amArA jevAnI salAhathI AgaLa vadhavAnuM hAta te nIkaLatAM je jIna thayA, je karkaza avAja sabhaLAyA-e jotAM ame haragIja eka DagaluM paNa AgaLa na bharata. kadAca na chUTake bharavuM paData tA A dizAmAM teA na ja Avata. alabatta RddhimAM je gharanI khyAti sArA dezamAM kapUranI vAsa mAphaka prasarI rahI che e lUMTavAneA meAha jarUra hatA, paNa ene mATe lagnanAM danA pasaMda karavA-je veLA avarajavara vizeSa hAya ane vadhAre mANasa sAthe khAkhaDI bAMdhavI paDe evA samaya jANIbujhIne svIkAravA-e amArA jevAne DahApaNabharyuM` na ja lAgata. amArI najara teA ane tyAMsudhI ochuM khaLa kharacIne cArI-chUpIthI kAma levA devAyalI che. jyAM dhamAdhama ne jAgRti vadhu hAya ane sAmaneA thavAne ughADA sabhava hAya tyAM haragIja paga na mUkavA e ApaNA dhaMdhAnI salAmatI che, paNa Ape e badhAne abharAI upara caDAvI mazahUra evA navANuM' keTanA svAmInuM ghara pasaMda karyuM. vaLI joDe pAMcaseAne na lAvatA abbe traNa traNanI TukaDIemAM vaheMcI nAkhyA ane mAtra gaNatrInA mANusa laI praveza karyo. A vizALa AvAsanA eke eka khaNAmAM mAnavavastI hAvA chatAM ApanI chAtI jarA paNa dhaDakatI nathI. e tA sAruM che ke lagnanA amApa AnaMda mANI kyAM
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja kumAra : [ 65 ] te e aMgenA parizramathI ke mAthethI eka moTe bhAra utarI javAnA anerA harSathI-dAsa, dAsI ane paheregIrono samUha nirAMtathI nidrAmAM paDyo che. javalle ja kaI rokaToka karanAra maLyo che. emAM vaLI Ape avasthApinI nidrAne praga ajamAvyuM che, eTale sarvatra ApaNe mATe nikaMTaka sAmrAjya jevI sthiti sthapAyuM che. tAleddaghATinI vidyA chatAM ene upayoga karavAnI te jarUra paDe tevuM ja nathI. alaMkAra ne kimatI ratno cakSunI sAme DhagalAbaMdha paDyAM che. baMdhAya teTalAM bAMdhI le ane ulecAya teTalAM ulecI le. tethI ja amArA karatAM ApanI zakuna jevA-pArakhavAnI daSTi nirALI hoI, mArA mATe Azcarya pedA karanArI bInA banI che. piMgaLa ! ATalA dhanathI saMtoSa mAnI pAchA pharavAnuM nathI. mArI sAthe mUMge mUMgo cAlyo Ave. bIjuM paNa avanavuM nirakhavAnuM che." piMgaLa nAyakanI sUcanA dhyAnamAM rAkhI, manamAM enI ajaba kAryakuzaLatAnI prazaMsA karate jyAM pachavADe mUkapaNe Daga bhare che tyAM bAjunA kamarAmAMthI vArtAlApano rava karNapaTa para athaDAya che. ubhaya cUpakIdI sevatAM, koInI paNa najara na paDe ema eka aMdhArA khUNAne Azraya laI lapAI rahe che. haju tamArAM lekhAM pUrAM na thayAM? Aje te e kAgaLa kalama UMcA mUko. ekanA eka lADakavAyAnA lagnamAM kadAca be pAMca hajAra vadhu kharacAyA te Apane zI muzkelI AvavAnI che? jyAM karoDonI milakata maLI tyAM e vicAra
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 66 ] prabhAvika puruSA : zAle? vaNimuddhi ja kAi vilakSaNa che ! e deAkaDAne paNu kAgaLe caDAve. ' " bhALI vAmA ! tArI vAta samaja vagaranI che. 'akSIza lAkhanI paNa hisAba kADInA' e vRddhokti che ane emAM ghaNuM rahasya chupAyelu` che. vANiyA vinA prativAsudeva rAvaNanu rAjya gayuM e kANu nathI jANatuM ? viNakanI dakSatAne paracA vyApAramAM jaNAi Ave. hisAbanI caiAkhavaTa ne gaNatrI te enI jIbhanA Terave ramatI hAya ! nAmuM na mAMDI zake te vANiyA nahIM, paNa huM tuM dhAre che tevuMnAmu nahAtA lakhatA. ekanA eka dIkarAnA lagnamAM tuM thADA hajAra vadhu kharacAyA tenI ciMtA na karavAnI vAta kare che, jyAre huM teA bAkI rahelA karADA kevI rIte kharacavA enI kAcI nAMdha karI rahyo chuM. savAre anucarAne meM prathamathI ja AjJA ApI dIdhI hatI ke kharacAya teTaluM kharacA ne nizciMta banI AnaMdamAM mahAlA. rakSaNanI bahu ciMtA karaze ja nahIM. prabhAte e badhAnA sAmaTA hiMsA karavAnA ja che. ' " are ! tame zuM vadI rahyA che ! saghaLuM dhana uDADI melI, zuM mArA putrane ane ATha putravadhUone nina manAvI devA che? ApaNI vaya pAkI che, e huM jANuM chuM. putrane tameAe pravrajyA mATe kahelA zabdo mane yAda che. hajI paNa te magajamAM rame che. DhIkarA! tArI vaya lagnajoga che ne mArI vaya cAritrajoga che.' e vAkya satya karI dekhADavAnI paLa prApta thai che. enA Apa amala karI emAM huM ADI nahIM AvuM, paNuM saghaLuM dhana uDADI mUkIne tame saMsAra cheDA ane
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ jakumAra : [ 67 ] saMsArane jene jarA sarakho paNa anubhava na gaNAya ane mAMDa jeNe emAM pAdasaMcAra karyAne thoDI ghaDIo ja vItI che evA putranA khabhA para jAte kamAI khAvA jevI ciMtAne bhAra mUkatA jAo e huM na ja sAMkhI zakuM, mATe sAta kSetre kharacavAnI tamArI yAdImAM pAchaLa rahenAra mATe paNa jogavAI karI leje." rajanuM gaja te AnuM nAma. pUrI vAta samajyA vinA kAga'mAMthI "vAgha" te banAvyuM. putra upara mArA karatAM adhika sneha rAkhanAra e bhAminI! tuM tArA jAyAne pUrI oLakhI zakI ja nathI. tuM jANe che ke dIkaro gheDe caDo eka, be nahI paNa ATha lalanAo sAthe pANigrahaNa karI Avyo eTale have ghara mAMDaze. pote lIdhelI pratijJA neve mUkaze. nAma para kAyamane mATe kALI TIlI lagADaze !" "tyAre zuM tame ema dhAre che ke e AvatI kAle ja dIkSA leze ? jyAM eka mRganayanIne pAsa choDo kaThaNa che tyAM evI ATha jALa bhedavI e bhalabhalAne mATe muzkela che, tyAM A to mAre vaNika bAluDe !" kharekhara mAtAnuM vAtsalya koI aneruM ja che. eno putra-prema zAsakAro lakhI gayA che tema advitIya che. prathama tIrthapati rASabhadeve kevaLajJAnarUpI lAmI meLavI, samavasaraNamAM besI dezanA devArUpa addabhuta zakti prApta karI hatI, chatAM marUdevI mAtAne mana e bAluDAnI kaMI ochI phikara hatI? tuM bakumArane sAmAnya mANasa samaje che. lagna karI dIdhuM eTale mAne che ke have e pelI pratijJA bhUlI jaI, amadA
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 68 ] prabhAvika puru ? onA snehamAM saMsArI jIvaDo banI jaze. sudharmAsvAmI jevA gaNAdhIzane zaramanuM bhAna banAvaze. saMghamAM carcAnA pUra vahAvavAmAM nimittabhUta banaze! je AvI tArI mAnyatA hoya te atyArathI ja e bhUlI jaje. e vaizyakuLamAM bhale janmyA hoya chatAM enAmAM kSatriya khamIra che. enI vRtti siMha sama niDara ne aDaga che, chatAM emAM AveganuM nAma nathI. svayaM grahaNa karela pratijJA para pANI pheravavAnuM kArya Aje to zuM paNa mArA jIvanabharamAM enA hAthe kadApi bananAra nathI. "putranA lakSaNa pAraNamAMthI jaNAya" e uktinA jore huM khAtrIthI kahI zakuM chuM ke AjanI nizA enA saMsAra jIvananI chelI rAtri che. vyavahArika najare bhale e saubhAgya rAtri lekhAya chatAM sAcI rIte te e svarUpe-kAyamI saubhAgya denAra tarIke-to AvatI kAlanI rAtri ja pariNamaze." are ! zuM tame A sAcuM kahe che? te pachI mane Apela vacananI zI kiMmata ?" kema, tArA vacana khAtara te e gheDe caDI, ATha lalanA saha pANigrahaNa karI AvyA. te kahyuM hatuM ke "lagna karI ane putravadhUnA mukha jevaDAva." tArA saMtoSa khAtara bAhya najare muzkela jaNAtuM e pagaluM paNa eNe bharyuM." te pachI zuM e bicArI AzAvaMtIone zukanamAM ja pativiraha prApta thavAne ane emAM huM nimittabhUta lekhAvAnI? huM kaI saMjogomAM ema nahIM thavA dauM. mArAthI e joyuM jAtuM nathI. ApanI vANu sAcI che. dIkSA levA jevI pavitra
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ jabUta kumAra : [ 69 ] vastu bIjI keI nathI, chatAM huM bahulakamI haIza tethI mane putrasneha chUTatA nathI, pariNIta priyAo kAyamI duHkha bhegave e joyuM jevAtuM nathI. paraNuM lAvyA te lagna veLAnI pratijJA pALI batAvavI joIe." A jAtanI AgAmI ciMtA karavAnuM lezamAtra prajana nathI. meM tane prathamathI ja kahyuM che ke tArA dIkarAmAM samajutIthI kArya karavAnI kuzaLatA che tethI te e rAha leze ke temAM tAre virodha agnimAM ghI pIgaLI jAya evI rIte pIgaLI jaze. are ! tuM ane huM emAM sAthIdAra banazuM. mArA kAnamAM e vAtanA bhaNakArA vAgI rahyA che. "vahunA lakSaNa bAraNAmAMthI jaNAya' e vRddhokti jotAM, e para UMDI daSTie vicAratAM pariNAma suMdara jaNAya che. kuLanI kIrtine amaratA ape evuM dekhAya che. ane tethI ja mAro atyArano prayAsa sAcI dizAmAM che." prabhava-piMgaLa! A eka camatkAra je. have e navapariNIta jaMbUkumArane paNa joI laIe. tuM samajI gaye haIza ke uparane saMvAda jemanI vacce cAlI rahyo che e ja bUkumAranA mAtApitA yAne dhAriNu zeThANuM ne RSabhadatta zeTha che. pigI--emanA para avasthApinI nidrAne prAga kema na karyo ? jAgatA haze te jarUra bhayajanaka thaI paDaze." prabhava-"AvA jAgatA AtmA upara vidyAnuM jera na cAlI zake. bAkI emanI vAta sAMbhaLatA e bhayatI bananAra nathI ema spaSTa dekhAya che. keI navuM ja Azcarya bana
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ [70] prabhAvika puruSa : vAnuM. AvatI kAle rAjagRhInI janatA koI anekhuM ne addabhuta kautuka bhALavAnI." pigaLa-"svAmI ! beadabI mApha karazo. bAkI koDuka jevAnA manoratha sevavA ke duzamananA gharamAM vadhu samaya gumAvo e ApaNA vyavasAyane baMdhabesatI vAta nathI. "sIvI vinati" e anubhavIonuM vacana che." prabhava-" zakuna pArakhavAnI addabhuta zaktine jyAre tane paraco prApta thayela che tyAre niHzaMka mArI pAchaLa cAlyo Ava ane jiMdagImAM pahelI ja vAra je vilakSaNa dazya jovAnuM acAnaka prApta thayuM che te je. cera kAyamane mATe "cera ja rahevA sarjAye nathI. tAro mAlika, A prabhAva mULa to eka rAja putra che, e vAta rakhe bhUlato. chUpI cAlabAjI karatAM e to sAhasano pUjArI che." paraspara dhImethI vAta karatAM ubhaya zayanagRhanI pAchaLanI bAju para AvI pahoMcyA ke jyAMthI AkhuMye dazya najare paDe chatAM teo sAmAnI daSTie na paDe. vaLI aMtara paNa nahi jevuM hovAthI daMpatI vacce cAlate vArtAlApa jarA paNa muzkelI vagara sAMbhaLI zakAya. svarganI apsarAmAM paNa je saundarya ane lAvaNya javalle ja jovAnuM maLe evI ATha kAntAonA mukhAraviMda jotAM ane emanI vacce ni:zaMkapaNe besI mita vadane carcA karatAM tejasvI bhAlavALA jaMbakumArane nihALatAM ubhaya sAthIonA acaMbAmAM aura vRddhi thaI. tyAM te kumAranA madhura zabdo karNa paTa para athaDAyA.
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaba kumAra : [71] "he lalanAo ! tamane eka pachI eka meM saMpUrNapaNe sAMbhaLI. tamArI kathAne upanaya samajI laI enA sAme sacoTa kathAo rajU karI. uttarano pratyuttara vALyo. bhaviSyanA sAhityakAra mATe sundara ne rasabharI sAmagrI e rIte taiyAra thaI, paNa ethI ApaNuM kArya pUruM thatuM nathI. rajanI vidyutu vege vahI rahI che, jotajotAmAM prAta:kALanA ceghaDI vAgaze. "lagnaveLA gaI UMghamAM pachI pastAvo thAya." jevuM hAsyajanaka vartana na dAkhavavuM hoya to have ApaNe mULa muddA para jhaTa AvI javuM joIe." samudrazrI-"svAmI! eka tarapha muddA para AvavAnI vAta kare che ane bIjI tarapha haThIlAI kare che. pachI vilaMba thAya ja ne ? jyAre paraNyA tyAre saMsAra mANuM jANe. Akhare saMyama te che ja ne ! Adya tIrthapati zrI kASabhadeva prati mIMTa mAMDe ke aMtima jina zrI vardhamAna svAmIne avaloke, teoe bhAga paNa bhegavyA ane samaya prApta thatAM tyAgano rAha paNa svIkAryo. emane mana brahmacarya vratanI kiMmata na hatI ema te Apa nahiM ja kahI zake. tamArI sarakhA samajune vadhu zuM kahevuM?" pazrI--" nAtha ! mArI vaDila bhaginIe je vAta mUkI che te tadana pheMkI devA jevI nathI. mAnI le ke tamArI IcchA lagna karavAnI hatI, paNa mAtAjIne rAjI rAkhavA ja e pagaluM na chUTake bharavuM paDayuM. prabhuzrI vardhamAnanA saMbaMdhamAM paNa ema ja saMbhaLAya che. trizalA mAtAnA Agrahe ja teozrI yazodA kuMvarI saha
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ ra ] prabhAvika puruSa : paraNyA, paNa pachI ApanI mAphaka chaTakabArI na zodhatAM sAcA premIne chAje tema saMsAramAM rahyA. jyAM cAkhkhI ne caTa vAta che tyAM zA mATe AMTIghUMTI AdarI talasAvA che ? vinA kAraNa virahanA vicArathI tapAveA che ? " padmasenA--" vallabha ! sAce ja tameA amane sarve ati vahAlAM che. eTale ja ATalA manAmaNAM ame karI rahyAM chIe. bAkI je hAtheAmAM pAraNA jhulAvavAnI tAkAta che te hAthA vizvamAM jAtajAtanI uthalapAthala karI nAkhavAnuM maLa paNu dharAve che. evA seALa hAthAnI vacamAM sAnAra mAnavI game tevA vicAra rAkhe, paNa te phAgaTa ja nivaDe mATe ame jema kuLavaTa dAkhavIe chIe tema tame paNa dAkhavA ane amane vadhu na talasAvA. ' naksenA--" prANeza ! AvA susamaye jyAre agatya che parasparanA aMgAne maLavAnI tyAre Apa kevuM valaNa amtIyAra karI rahyA che? dalIlabAjInI vAteA calAvavAthI have thaI na thaI thavAnI nathI. anyanI kanyAonA hAtha grahaNu karyA. saptapadInI pratijJAonA uccAra karyo. jagatanI AMkhe peAtAnI ardhAMganA tarIke svIkArI lAvyA ane have ardho aMgane badale eka AMgaLI paNa ApatA nathI, kivA ekAMgamAM pariNamavAne sthAne bheda pADavAnA pagaraNa mAMDyAM che e prathama jinanA nAma sama prazaMsanIya abhidhAna che jenuM evA RSabhadatta zeThanA tanujane chAjatuM nathI. " 66 nabhAsenA-- Iza ! jyAM Aje kAmakaLAnA vividha pradanA thavA joIe, jyAM Aje ratikrIDAnI ramajhaTa jAmavI
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ jikumAra : [ 73 ] joIe ane jyAM Aje madanarAja pUrabahAramAM khIla joIe tyAM nirasa vArtAlApa ke vrata pAlananI zuSka vAte zA kAmanI ? tratabhaMga pachI punaH enA ArAdhana nathI thatA ? naMdiSeNa ke AdrakumAra jevA tIvra saMyamI na phAvyA tyAM tame phAvavA mAMge che ? e te kumAra avasthAmAM cAlI nIkaLyA hatAM, chatAM lapaTANA jyAre tamoe te eka be nahi paNa AThanuM svAmItva meLavyuM che e kevI rIte tarachoDAze? AThanI AMtaraDI kakaLAvanAra cAritramAM keTalA Daga bharI zakaze ?" kanakazrI--"patideva! Aje to nevanAM pANI meLe caDhavA jevuM UlaTuM kArya thaI rahyuM che. rIsAvAnuM te amAre hoya tene badale e pATha tame bhajavI rahyA che ! maradane e na chAje. gheDe caDyA tyArathI ja janatAe jANyuM che ke tame ghara saMsAramAM paDyA che to pachI A avasara eLe zA sAru gumAve che?" kanakAvatI-"A rasa lUMTavAnI veLA na viNasADe. gaye samaya Avato nathI, tema prathama rajanInI meja puna: punaH prApta thavAnI nathI. e gumAvI "gamAra " mAM nAma na noMdhA!" jayazrI-mastakamaNi! jyAre mAtAnA Agrahane mAna ApI lagna karyA, e rIte vAtsalya dAkhavyuM tyAre A ATha triyAnI vinati mAnI ratipriya bane, rajanIne nirasa na banAvo. priyAne neha sAcavavAnI patinI pharaja visarI na jAo. mAtA paNa nAro jAta che ane strI paNa nArI jAta che te baMnenI sAthenA vartanamAM bheda zA kAraNe?
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 74 ] prabhAvika puruSo : 9 divya prema te A- piMgaLa-nAyaka! joyuM ne! niSpharatAnI kaMI hada che? devAMganAone paNa rUpamAM Takkara mAre evI A ramaNIe kheLA pAthare che, chatAM A mAnavanA hRdayanuM pANI paNa hAlatuM nathI? jANe paththaranuM ghaDeluM hRdaya ! prabhava-tAruM kahevuM sAcuM jaNAya che. jenuM eka simata, eka kaTAkSa, jene eka bhUbhaMga bhalabhalA maradane pANI pANa karI mUke evI A mRgalocanAo A puruSa pAse hatAza banI gaI che? are! enuM aMtara bhedI zakI nathI. e eka Azcarya ja lekhAya. kavionuM vacana pAraM vAraDhoranA paNa ene kAne paDayuM jaNAtuM nathI ! athavA te yuvatInAM ca lIlayA, mano na bhidyate yasya, sa yogI pazuH evuM je nItikAronuM kathana che tene sAcuM karI batAvate lAge che. A pragaTa svarUpe bhAsatA mAnavIne pazunI kakSAmAM mUkI zakAya tema te nathI, pachI prazna e uddabhave che ke zuM e gI che? piMgaLa-mUkI de ne e beTI magajamArI. ApaNuM kArya to sadhAI cUkyuM che, mATe have vilaMba karyA vinA sAtha bhegA thaI jaIe. je aMtara taddana dagdha thaI gayuM che, jyAM nehane ekAde aMkura paNa UgavAmAM saMzaya che tyAM UbhA rahevAthI ApaNuM aMtara paNa buThThA ne lAgaNIzUnya banavAne cekhe saMbhava che. ahIMthI satvara cAlyA javAnI jarUra che. ApaNe vyavasAya cerIne che e deSa kabUla karavAmAM vAMdho nathI, paNa AvI naphaTAI te ApaNA hRdayamAM nathI ja. A
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ jammU kumAra : [ 75 ] jAtanA prArthanAbhaMga mArI jiMdagImAM huM pahelI vAra ja jouM chuM. mAre nazIe AmAMnI ekAda strI hoya teA huM ene mATe AhUti ApI detAM na acakAuM. A dRzya joyuM jAtuM nathI. prabhava--dAsta ! utAvaLa na kara. jyAre kudarate ja sArA sayeAga sAdhI ApyA che tyAre samayanA AMkaDA mUkavAnA rahevA dai, kiMvA vyavasAyanA vicAra karavAnA cheDI daI, pratyakSapaNe nihALavA de ke A tejasvI kumAra pazu che ke ceAgI ? piMgaLa--mAlika ! te pachI mane javAnI anujJA Ape. ema kahI jyAM pAchu Dagalu bharavA mAMDe che tyAM jarA paNu khasI zakAtu nathI. ekAeka Azcarya thI khelAi jAya che. ' 24k ! 24! ?j' ? ' , prabhava pigaLanA mAM para hAtha mUkI ene jarA dUra laI javAnA prayatna karavA mAMDe che tyAM te tenAthI paNa khasI zakAtuM nathI. ubhaya jANe sthabhita karelA pASANunA pUtaLA ! A sthitinA pratyakSa anubhava thatAM ja prabhava jANI gayA ke zreNIputranI ja A karAmata che. tenI cakSu sAme pracchannatA TakI zakI nathI. have tA je thAya te joye ja chUTakA. ahA! paNa A zuM? svapna mAnavuM ke sAcuM gaNavu? ubhaya cAra vimAsaNamAM paDyA. peAte je kumArane atyAra sudhI arasajJa ane haiyAzUnya lekhatAM hatAM, te kumAra mIThI vANImAM snehathI ubharAtA hradaye, peAtAnI priyAnI vAta sAMbhaLIne dhIrajathI emanI mAgaNIonuM tAlana karI, emAM rahelI asAratAnA khyAla ApatA vaDhavA lAgyA ke --
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ v+ ] prabhAvika puruSa : " vallabhAe ! meM tamAruM pANigrahaNa zubha hetuthI kareluM che. tamArA aMtarane AghAta pahoMcADavAthI ke tamAne talasA vavAthI mane AnaMda thAya che ema haragIja mAnaze nahi. nizAkALanI ghaDIe saritAnA vaheNu mAphka sapATAmadha vahI rahI che. vaLI tamAe paNa jyAre aMtara khAlI muddAnI rajuAta karI dIdhI che tyAre huM paNu mULa vAta para AvI jauM e ja ceAgya gaNAya. prathama teA vicAravAnuM e che ke viSaya mANavAmAM je sukhanI kalpanA ApaNe karI rahyAM chIe e sukha vastuta: sukha che kharUM? sAcI rIte ene sukha mAnI zakAya ? mAnava bhava pAmyA tene zuM mAtra eTaleA ja uddeza che ke enI pAchaLa kai anya saMketa che ? ApaNA samAgama jo saMsAranA A sukhAbhAsa tulya viSaya mANavA puratA ja sadhAyA hAya tA e kSaNajIvI-are! alpa samaya pUratA che ema tameAne nathI lAgatuM ? evA alpakAlIna saMparka ne tamArA sarakhI dakSa pramadAe pasadgha kare kharI ? '' samudrathI--svAmin! Apa amArA para Ama praznonI jhaDI varasAvA ethI ApaNuM kArya saraLa nathI thatuM. zAzvata azAzvatanuM rahasya nathI te| ame avadhAryuM ke nathI te ame kAI kALe kSaNajIvI ke ciraMjIvInI carcAmAM paDyA. ame amaLA jAtine je zikSaNa atyAra sudhImAM prApta thayu che ene TUMko ne Taca sAra eTalA ja ke-" pativratadharmanu prANAMte rakSaNa karavuM, kAraNa ke strIsamudAya mATe ziyala vratanA pAlana samAna dharmathI anya kai adhika dharma nathI. eTale Apa amArA mugaTa sama DAvAthI je mArga matAvaze ane ame anusarazuM.
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaMbUkumAra : [77] jayazrI-mArI vaDila bhaginIe TUMkAmAM sarva kahI nAkhyuM che. enuM tAtparya eTaluM ja che ke jema tamoe mAtAne rAjI rAkhavA temanuM vacana mAnya rAkhyuM tema amArI lalanAonI prArthanA svIkAre ane rasiyA banI madhurajanIne rasa lUTe. eTaluM amAruM kaheNa Apa kabUla rAkhazo te kAla prabhAte Apa je mArga grahaNa karavAne niradhAra karaze temAM ame paNa sAtha dezuM. jaba kumAra-to mahAtura banI kathanamAM AvatA visaMvAda paNa joI zakatI nathI. eka tarapha maraNate paNa ziyala dharmathI patita na thavAnA zikSaNanI vAta kare che ane bIjI tarapha mane mArI pratijJAthI bhraSTa thavAnI salAha Ape che. je huM atyAre bhraSTa thaI, bIje divasa kadAca saMyamano rAha lauM to, emAM mane sAtha ApavA taiyAra paNa cho. tamArI salAhano bhAva to evo che ke-pahelA kAdavathI paga kharaDavA ane pachI pANI laI dhovA ! mAre gaLe e vAta kema utarI zake? kAraNa ke e sAme nItikAronuM jIvatuM-jAgatuM kathana paDakAra karatuM UbhuM che-"kakSAnAdi vAca dUtAna vAm vratabhaMgarUpa kIcaDamAM kharaDAvuM ane pachI AlocanA karavA bahAra paDavuM enA karatA e pratijJAbhaMgarUpa kalaMkane dUrathI ja nava gajanA namaskAra karavA e ja egya lekhAya. tamAruM pANigrahaNa karavAmAM mArA Azaya ucca che. ane mAtAnI bhakti karatAM paNa prItinI mAtrA emAM adhika che. tame cittane Avega zamAvI e sAMbhaLaze ane enI pAchaLa rahele marma avadhAraze te mAre e bhAva zuddha kAMcana sama pratIta thaze.
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 74 ] prabhAvika yu : he pramadAo ! viSaya bhegavavAmAM je AnaMda jaNAya che te kipAkanAM kaDavA phaLa sarakhe che. viSayamAM viSa karatAM ya" vadhAre hovAthI "viSa" yAne "jhera" karatAM paNa e vadhAre pramANamAM bhayaMkara che. jhera pI janAra eka bhava pUratuM mRtyu vahAre che jyAre viSayAdhIna prANI te bhavobhavanA maraNane notare che. jene sukha tarIke kapIe chIe te kevaLa pAMca iMdriyanA viSayanI kharaja che. kharaja khaNatAM mIThI lAge paNa ethI pIDA vadhe che tema ahIM paNa samajavuM. AtmaguNane to emAM nAza che ja paNa zarIra Adi anya avaconI paNa enI pAchaLa kSINatA meM phADI rahI che. viSaya bhegavatAM ghaDIbhara jaNAtI tRpti e kharI tRpti nathI paNa navI sudhAne janma denArI, kAmavRttine vadhu uttejanArI, zAnabhAnane bhUlavanArI, tRptinA mAyAvI lebAzamAM praveza karanArI rakta, mAMsacUsaka pizAcihyuM che. jyAM eka vAra enA pAzamAM phasANa ke khela khatama! madana jvarathI pIDAtA jI kevI karaNIo kare che ane kevA kare anubhave che, e zuM tame sAMbhaLyuM nathI ? tethI to zAstrakArone muktakaThe kahevuM paDayuM che ke-mojA na mu vayameva muel: ' arthAt bhegene bhegavavA jatAM ApaNe jAte ja bhegavAIe chIe-kUcA pANI banIe chIe. kamajanita e kharajane vadhu khaNavAmAM sukha nathI paNa ene sarvathA nAza karavAmAM--ene kAyamane mATe khaMkherI nAkhavAmAM-eTale ke deha, ikiya Adine saMsarga choDI daI siddhigati varavAmAM sAcuM sukha che. azarIrI thavAmAM iDhiyAdinA kSaNasthAyI AnaMdane nAza che paNa jJAna-darzana-cAritrarUpa AtmaguNadvArA sarjita
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja kumAra : [ 79 ] thatAM apUrva sukhane manamAje AnaMda prApta thAya che. saccidAnaMdamayatA" e sarve sukhamAM zibiMdu tulya che. ane muktadazA prApta thatAM e zAzvatapaNe pariName che. enI sAdhanA mATe je koI paNa ucita gati hoya te te kevala mAnavanI ja che. vaibhavanA sukhamAM ane naraka gatinA dukhemAM aTavAtA jIvone mATe e zakaya nathI, jyAre tiryaMca dazAmAM te parAdhInatA hovAthI eno saMbhava paNa kayAMthI hoya? manuSya bhavamAM paNa AryadezAdi sAmagrI maLI hoya te ja sAdhanAmAM pragati sAdhI zakAya. mAnI laIe ke sarva prakAranI sAnukULatA hoya chatAM A jIvalaDe ApAtaramaNiya sukhe mANavAmAM lalacAI jAya te sAdhanA te dUra rahe ane jIvana hArI jAya. vicAre, AtmA tarIke jotAM, nathI to tamo lalanAo ane nathI to huM svAmI. A bhavapUratA vyavahArathI baMdhAcele e saMbaMdha che. tamArI ane mArI e saMbaMdhane atuTapaNe TakAvavAnI prabaLa IcchA ane hArdika utkaMThA chatAM e ApaNA hAthanI vAta nathI. e sAme yamanI rAtI AMkhe satata DoLA phADIne jotI hoya che ! kALa rAkSasa kayAre A dehano keLiye karI jaze e kahevuM jyAM azakya che tyAM iMdravArUnA phaLa samA A viSamAM rAcavApaNuM kema thAya? je manuSya bhava yathArtha paNe sArthaka kare ja hoya te AvA chIcharA sukhanI abhilASA IrAdApUrvaka tyajI daI, jyAM karmarAjanI sattA rajamAtra cAlatI nathI evA zivapuramAM kAyamI sthiti karavA mATe udyamazIla banavuM joIe, jyAMthI pAchA pharavApaNuM nathI ane je sthAnamAM vasanAra AtmAomAM
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 80 ] prabhAvika puruSo : paraspara nathI te svAmI sevakabhAva ke nathI te paugalika lAlasAone udvega, e sthAnamAM javA sAru amogha sAdhanasamA A mAnavadehane upayogamAM le-parasparanA sahakArathI AgaLa kUca karyo javI e pratyeka nara-nArIne sarvazreSTha dharma gaNAya. A rahasya jyArathI gaNadhara mahArAjanA mukhathI meM zravaNa karyuM, e pAchaLa ciMtana, manana ane nididhyAsana cAlu rAkhyuM tyArathI ja mArA pUratuM te "cAritra" e mudrAlekha sama banI cUkyuM che. e mATenI daDha gAMTha baMdhAyA pachI keTalAka samaya bAda meM kAraNavazAta e satvara udayamAM Ave tevA zapatha grahaNa karyA che. je ke mAtAno Agraha lagna mATe cAlu ja hato, paNa temAM tamArA pitAzrI taraphathI mAro nizcaya jANyA chatAM saMmati agrasthAne hatI. enI pAchaLa rahelA tamArA hRdayanA bhAva vAMcIne ja mane ekAeka jyurI AvyuM ke je bALAo vinA paricaye mArA prati nehavata che ane jeo jANe che ke pote jANIbUjhIne agnimAM jhaMpalAve che tevI ramaNIo kema pUrvabhavanA saMbaMdhavALI na hoya? A jAtanA rAga pAchaLa pAchalA bhavanA AMkaDA sahaja rIte saMkaLAyelA hoya che ema zAstrakAronuM maMtavya che. mane paNa e vicArane aMte bhAsavA mAMDayuM ke jema zrI mallikuMvarInA ane zrI ariSTaneminA prasaMgamAM pUrve banyuM tema mArA A prasaMgamAM paNa premanuM alaukika darzana jagatane kAM na thAya? e pachI meM eka sAcA premIne zobhe te bhAva bhajavI batAvyuM. haju paNa bhajavI rahyo chuM. je ApaNe jIvanavAsanA pUratAM ja jeDAcelA hatA te madanapravezane jyAM saMpUrNa sAnukULatA che evA
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ jabU kumAra : [ 81 ] A raMgabhuvanamAM kayAranAya enA adazya bANa vAgavA mAMDayA hota. kadAca huM pratijJApAlana mATe daDha rahevA yatna karata tethI kaMI tamArA aMgepage pitAnI mastImAM pachAta na ja raheta. e samayane vartAva zrIkRSNanI lIlA saTaza banI gayela hatA paNa eTalI hadanI kAmukatA ApaNAmAMthI koInA paNuM zarIra para nathI patharAI, tethI puravAra thAya che ke ApaNe A samAgama saMsAranA keI bAhya bhego bhegavavA pUratuM nathI saMdhAye; kevaLa zvAnavRttipoSaka lIlAmAM ApaNuM jIvana veDaphI nAMkhavAmAM enI saphaLatA paNa nathI. jo tamAro aMtarane sahakAra prApta thAya to A raMgazALAmAM ja je kAmadeve lAkhane parAjaya pamADI dhULa cATatA karI mUkayA che te "mAradevane ApaNe ekatra maLI sakhata hAra ApazuM ane jagatane kaI avanavo pATha zIkhavazuM. tamArI sAthenA lagna pAchaLa mAre uddeza eTale ja che ke je premanI divyatA yathArtha rIte pichAnavAmAM Ave to saMsArI janasamUhanI najaramAM ApaNe je rAta madhurajanI " tarIke vItAvavA ekatra thayA chIe e rAtrine kAyamI saubhAgya rAtrImAM pheravI nAMkhIe ane evI premagAMTha vALIe ke je koI vAra chUTe ja nahiM. temaja ApaNane nave jaNane sAcI svataMtratA prApta thAya ke jethI pachI pati-patnI jevA saMbodhananI jarUra paNa na rahe. kadAca saMsAramAM putramukha-darzanano lahAvo maTe manAto hoya ane tamo paNa e lahAvo laIne pachI sAcA he vaLavAnA vicAramAM che te mAre ene paNa khulAse karI devo ghaTe ke e kAmanAmAM jhAjho mAla nathI. e lahAvAnI pAchaLa ghaNIvAra
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 2 ] prabhAvika puruSe baLatA hALA jevA paDe che. putro badhA kaMI saputa nathI pAkatA ke jethI mAtAnI kUkhane dIpAve. bAkI meM upara varNavyuM tevuM kArya te niHzaMka rIte akSaya kIti apAve tema che. "annadvArA thatI paraMparAne aTakI javAne saMbhava ughADe che, jyAre A nAmanA te ciraMjIva che. nathI ene kALanA baMdhanathI maryAdita banAvI zakAtI ke nathI ene sarpiNIonA cake bhuMsI zakAtI ! chatI sAdhanasAmagrIonI madhyamAM besI taMdurasta dehadhArIo-janatAne mATe bhAga je vayamAM mohanA cakarAvAmAM laTu banI jAya evI divAnI yuvAnImAM-samajaNapUrvaka saMyamane svIkAra kare te AtmAonA nAmo jJAnIpuruSonA mukhe saheje caDhe. rAjImati je amara kItine varI te A jAtanI navinatAne lIdhe ja. ApaNe paNa evuM karI batAvIe ke vizvanI najaramAM e ajAyabIrUpa thaI paDe. bAkI aratimA at sApu: kupA nA pativratA jevuM karavAthI sAcI kAryasiddhi nathI saMbhavatI. e rItanA kAryathI duniyAne kaMI camatkArane cImake nathI lAgato. pUrve meM "madhubindu" ane "aDhAra nAtarA'nA udAharaNa ApelA che enI sAthe mArI A vAtane meLa meLavazo, to tamone pUrNapaNe mArA zubha AzayanI pratIti thaze, ane sahaje jaNAze ke mAtAnI bhakti sAcavanAra tanujamAM priyAo pratye premanI kacAza nathI paNa adhikatA che. have eka chellI vAta-mArI uparanI dalIla gaLe na ja utaratI hoya ne tamArA mana viSayavAsanA tarapha kheMcAtA ja hoya te tamo sUcave te mArge huM tamane gaLe vaLagela lagna
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ jA kumAra : [ 83 ] aMdhanamAMthI mukta karuM, kAraNa ke kAi cIja dakhANuthI thAya e huM pasaMda karatA nathI. " A sAMbhaLI AThe patnIe eka sAthe pAkArI UhIM" nAtha ! tamA A zruMkhelI gayA ? lAMkhI mIThAzane aMte A lavaNune gAMgaDA kayAMthI pheMkyA ? e zabdo mATe amArA kaNu raMdhra khaMdha thaI gayelA che mATe A vAtane kacarAnI TopalIne svAdhIna karI. ApanuM aMtara saMpUrNa paNe jANI levA ane have pachI grahaNa karavAnA mArganuM jJAna meLavavA arthe ja amAre A vyavasAya hatA. bAkI varamALa ArApatAM ja ame nizcaya karI lIdhe| hatA ke je mA Apa lezeA te ja amArI paNa mArga che!" 6 A vakhate * dhanya che, dhanya che !' evA avAja saMbhaLAyA paNa e svara ja akumAranA nahAtA. ethI ramaNIone paNu Azcarya upajyuM. X x 10. adbhuta, ati adbhuta ! sArI ye janatA kevalI bhagavaMtanA darzane javAne umaTI rahI hatI. Aje puravAsIonA AnaMdanI sImA nahAtI. vaLI kevalInA Agamana paNa durlabha gaNAya. kalpavRkSeA Dagale ne pagale echA ja maLI Ave che! lAkhA gAyAmAM kAmadhenu te kAika ja nIkaLI paDe ! keraDA ke lIMmaDAnAM vRkSAnAM jUtha jovA mATe prApta thavA sahaja che, paNa AmravRkSa mATenA saMbhava ghaNA ja e hAya che ane tethI ja AMkhAvADIyuM je x
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 84 ] prabhAvika puruSA : sthAnamAM lAle tenI mahettA ati lekhAya che. eka tA vidvAna AcArya nA darzana pUrvanA punyanA saMcaya hAya tA ja pAmI zakAya che. ane emAM paNa trikALadarzI jJAnI mahAtmAnA samAgama e kaMi jevA tevA prasaMga na gaNAya. paNa e sarvane TapI jAya tevI vAta teA e hatI ke Aje padhAranAra kevalI bhagavat eka samaye A ja nagaranA vatanI hatA. jagatane AzcaryamAM garakAva karI nAMkhe tevA kAme temaNe nAnI ummaramAM karI batAvyAM hatAM. magadha dezanA AbhUSaNa samI ane sa MkhyAadha varSonA vahANA jene pATanagarIpaNAnA abhiSeka thayAne vAyI cUkyA che evI vasudhAsaMpanna rAjagRhI nagarIne kevalInA darzana taddana navIna tA na gaNAya. anya nagarIA karatAM enA sitArA camakatA haiAvAthI, enI pavitra rajamAM khUda tIrthaMkara devA ane gaNadhara mahArAjAonAM pagalAM paDyAM hatAM. are ! carama tIpati zrI mahAvIra devanA agiyAre gaNadharonI nirvANabhUmi thavAnuM gauravavatuM pada e mahApurIe prApta karyuM hatuM! Ama chatAM AjanA prasaMga ane e pAchaLa sArIye Ama janatAnA umaMga kharekhara anupama bhAsatA hatA. Aje enuM AMgaNuM pAvana karanAra navANuM kArTinA svAmI RSabhadatta zreNInA putra ja bUkumAra hatA. svayameva kevalajJAna pAmyA pachI Aje pahelI ja vAra janmabhUmimAM te pagalAM pADI rahyA hatA. harSAtireka thavAnA kAraNeAmAM e mukhya hatuM. jo ke A sthiti sudhI AvI paheAMcavA sAru kathAprasaMganA keTalAka vANAtAA ApaNe vaNI levAnA che je taraph savara lakSa pahAMcADI ApaNe paNa kevalInI padAmAM AvI paheAMcavAnu che. e megherI lahANa gumAvavAnuM ApaNane paravaDe tema nathI,
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ jakumAra : [ 85 ] kemake vArtAnA e aMtima bhAgamAM sArA ya jIvananI mahattA ane grahaNa karavAnI hitazikSA samAyelI che. pitAnA prAsAdanI raMgabhUmimAM ATha prayadAonI madhyamAM ja bakumAra pitAnuM hArda khulluM karI rahyA pachI ane e sAthe AThe ramaNaoe pitAne sUra meLavyA pachI ekAeka dhanya che, dhanya che evA pikAra paDyA tyAM sudhInI hakIkata pUrve ApaNe vAMcI gayA chIe. piMgaLa cera ane enA nAyakanA e zabdoe nArIvargamAM ajAyabI pAtharI dIdhI ! e AtmAo keNuM hatA ? kevI rIte A ekAMta bhAgamAM AvI caDyA ? ane keTalA samayathI pati-patnI vacce cAlatA saMvAdane zravaNa karI rahyA hatA? e jANavAnI jijJAsA paNa e sAthe ja uddabhavI. ja bUkumAranA dhyAnamAM A guptacaranuM Agamana thayuM nahotuM rahI zakyuM ane teo jyAM hatA tyAMthI casakI na zake eTalA sAru sthabhinI vidyAne prayoga paNa emanA upara karI dIdho hato, paNa dhanyavAdanA uccAree paristhiti palaTI nAMkhI. cAra nAyaka-prabhava bolI UThyo:- "saubhAgI kumAra ! tamArI hRdayamAM soMsarI utarI jAya tevI mIThI vANI sAMbhaLIne Aje mArA hRdayamAM "cerInA vyavasAya " mATe mAna pedA thAya che. kArya halakuM ne niMdya che. emAM gunhAnI vRttinA cekhA darzana che. pakaDAI jatAM phAMsIne mAcaDe sAme kiyAM karate hoya che, chatAM je Aje mAre e dhaMdho na hota te huM ahIM je kaMI jANavA pAmyA emAMnuM raja mAtra paNa jANe zakaya na heta ! have meM
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 86 ] prabhAvika puruSo: sapUrNa paNe cArI karI levAnA nizcaya karI lIdheA che ke jethI puna: emAM hAtha khALavAM na paDe. padmazrI--bhAi ! cArI karavAnI tAre jarUra ja nathI. ame daMpatInA aMtima niradhAra te tuM sAMbhaLI cUkyA che. jyAre kAipaNa rIte amAre A dhanamAlane cheDI dai saMyamanA rAha levAnA che teA pachI jene enI agatya hAya tene prathama ApavuM e amArA dharma che, mATe tamArAthI levAya teTalu lai leA ane kAyamane mATe A dhaMdhA para haDatAla dai de.. jayazrI--mArI bhaginIe kahyuM e sarva sAcuM che, chatAM huM teA mArA A sarva alaMkAra utArI tArI sAme dharI dauM chuM, ke jethI tane e vAtanI pratIti thAya. e ki MmatI AbhUSaSNeAnAM vecANuthI je rakama upaje te tArI jiMdagI sudhI cAlaze, mATe jarA paNa sujhAyA vinA tu e grahaNa kara. e dvArA mArA prANanAthanI paNa khAtrI thavA de ke ghaDI pUrvenI A raMgIlI vAmA jema saMsArI bhega mATe AturatA dharAvatI hatI, tema nizcaya karyo pachI ene, sa` jema kAMcaLI tajI dve tema, tajI devA paNa teTalI ja hade tatparatA dAkhavI zake che. prabhava--mahetA ! mArA cArI ' karavAnA niradhAra pAchaLanuM rahasya judu che. kumAra mane vidyAnA pAzamAMthI sukta kare ke jethI huM ApanA caraNu cUmI e pragaTa karuM. 6 " jabUkumAra--tamemA ubhayane kha'dhanamAM rAkhavAnA mArA Azaya mAruM dhana laI jatAM aTakAvavAnA nahAtA paNa je jIvana prati meM mIMTa mAMDI che ane je saMbaMdhI samajaNu mArI A snehALa ramaNIone ApI rahyo chuM, e zravaNa
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaba kumAra : [ 87 ] karavAthI tamArA hRdayadvAra paNa khule ane emAM kai prakAza paDe, e ja mAtra uddeza hatA. A dhananI cArI e bhale gheADA samaya pUratI AzvAsanadAyI gaNAya, paNa Akhare emAM A bhava ne parabhavanuM ughADuM akalyANu ja samAyelu che. e paNa have tamAre karavAnI jarUra nathI. ame rAjIkhuzIthI amAruM dhana devA udyukta thayA chIe ane tamArA sarakhA pAtrathI ene AraMbha karIe tA e karatAM bIjuM rUDuM zuM ? C prabhava--kumAra ! tamArA Azaya bara Avye che. mAre A anI jarA paNu jarUra nathI. e cArIthI teA hAtha dheAi nAkhavAnA aDaga nizcaya meM vArtAlApa sAMbhaLatA adhavacce ja karI lIdhA che. huM te| AtmAnA anupama guNNA jJAna, darzana ne cAritranI cArI pUrepUrI karI levA mAMgu chuM. mArI Apane namra prArthanA che ke Apa mane madhubiMdu ' ane aDhAra nAtarA 'nA kathAnA krIthI saMbhaLAvaze. e pUrNa rIte avadhArI lai, A piMgaLa jevA bIjA mArA cArasA aThThANu sAthIdArA che temane ekaThA karI, temanI sanmukha e sa rajU karIza. jIvananuM sAcuM sukha kyAM chupAyu che e kahI dekhADIza. tene gaLe e utaraze teA e sarvanI sAthe athavA te mArI jAte ekalA Apa je mArge jai rahyA che. te mArganuM avalaMbana laIza. nAyaka tarIke mAre e pharaja majAvavAnI che. 6 ja mUkumAre prabhava cAranI prArthanA kevI rIte svIkArI e ApaNu prabhavasvAmInA kathAnakamAM AgaLa upara avaleAkahyu. prAta:kALa thatAM ja rAjagRhI jevI vizALa ne vyavasAyabharapUra
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 88 ] prabhAvika puruSa : nagarInA mArgo dhamadhamI uThyA. rAbetA pramANe bhinnabhinna varganA loke dvArA potAnA jIvanane anurUpa kAryone AraMbha zarU thaye. paniyArIo pANInA beDA bharI bharI jaLa lAvavAmAM ukta banI ane kSatriye temaja prajAnA UgatA taruNe dehayaSTine majabUta karavA mATe vyAyAmanA judA judA prayogamAM mazagUla banyA. arihaMtadharmanA upAsake savAranA AvazyakathI paravArI devadarzana karavA jinamaMdira tarapha jaI rahyA hatA. vArtAnA prAraMbhamAM je suhadamaMDaLInA nAme AvI gayA che e cAre Aje sAthe ja nIkaLyA hatA. dharmanaMdI-mane te khAtrI ja che ke brakumAra e priyAone keIpaNa upAye samajAvI cAritra leze. dhanadA-jarUra, A kevala mAmulI prazna na gaNAya. gaNadhara mahArAja pAse vrata grahaNa karanAra je ene bhaMga kare te paradarzanamAM kevI niMdA thAya? vaLI ekadhamI kahevAtA kuLane kALI TIlI caTe. nAgadatta-mitro ! paNa kayAM ene kAyamane mATe saMsAramAM rahevuM che? pUrve jema apavAda sevanArA thaI gayA che tema A kALamAM paNa na thAya? AyaNa laIne ke prAyazcitta svIkArIne kyAM vratabhaMganI zuddhi nathI thaI zakatI ? mAnadeva-vaLI jIvadayAnA pAlaka tarIke ATha abaLAo ne emanA jIvanane paNa vicAra to karavo ja rahyo ne! dharmanaMdI-mitra A badhI taraMgamALA asthAne che. ja kumAra je yuvAna evuM pagaluM bharaze ke na te koIne
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaMbU kumAra : [ 9 ] AMgaLI cIMdhavApaNuM raheze ke na tA kAIne dayA khAvAnI taka maLaze. mAruM aMtara tA pAkAre che ke e evu kaMi karI dekhADaze ke jethI jagata Azcaryamugdha banI jaze. e vAkaya pUruM thAya te pUrve rathane joDelA NiAnA kaMThamAMnI ghugharamALanA madhurA rava kAne paDayAM ane jotajotAmAM tvarita gatie eka sAthe ATha ratha AvatA jaNAyA. e para cAre mitrAnI najara paDatAM ja temaNe te rUSabhadatta zeThanA che ema eLakhI kADhayA. ekAeka A rathA vahelI savAramAM karyAM jatA haze ? rAtrinA pati-patnI vacce kalaha tA nahIM thayA hAya ? te kAraNe AThe ramaNIe rIsAIne peAtAnA piyara pAchI te nahIM jatI hAya ! evI evI keTalIye zakA udbhavI. dhArI mArga cheADI thakArAe peAtAnA rathamAM beThelI lalanAonA pitRgRhanA mArga pakaDayA eTale zakA baLavattara anI. tyAM tA thALI vagADIne khabara ApatA TelIA AvI pahoMcyA. RSabhadatta zeThane tyAM AjathI aSTAhnikA mahAtsava AraMbhAya che, evI Tela sAMbhaLI, zaMkAnA thADA ukaLATa zamyA. daramiyAna zeThazrInA anucarane AvatA dekhI cAre mitrAe sarva vyatikara jANI levAne nizcaya karyo. samipa AvatA tene prazna karyA-bhAI ! utsava zA nimitte che ? anucara--mukhkhIe! muhUrta sAcavavAnI agatya DhAvAthI hAla huM utAvaLamAM chuM, mAre jakumAranA AThe zvasuragRhe pharI vaLavAnu che, tethI vigatavAra hakIkata jaNAvavA azakta ; chatAM TUMkAmAM kahuM chuM ke kumAra sAhebe pAtAnI AThe priyAene evI rIte samajAvI lIdhI che ke e ATha ne navamA
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 0 ] prabhAvika puruSA: kumAra pAte brahmacaryAvasthAmAMthI ja sIdhA sacamadhArI manavAnA che. savAramAM A nizcaya sAMbhaLatAM ja ghaDIbhara dhAriNI zeThANIne Azcarya thayuM. putrane khALA pAtharI samajAvavA ane khIlatI kaLI jevI A navADhAe pratye Ama * prathamagrAse makSikApAta ' jevuM glAnibharyuM vartana na calAvavAnuM kahevA teo doDI gayA, paraMtu AvAsagRhanA uMmare paheAcatAM ja AThe vadhuene hasatI joi jhaMkhavANA paDI gayA. peAtAnA mastaka namAvatI e vadhuenA mukhethI bhAgavatI-dIkSA levAnA nizcaya jANyA tyAre teA e AbhA ja banI gayA! evAmAM khuda zeTha sAheba tyAM AvI caDhayA. vahue maryAdA jALavatI khAju para UbhI rahI ane ja bUkumAre UThI praNAma karatA rAjI khuzIthI dIkSA mATe anujJA mAgI. A Akhu drazya devAne paNa durlabha gaNAya. enu Abehuba varNana karavA kAi samartha kavi joie. RSabhadatta melyA ke dIkarA! kharekhara tuM kuLadIpaka che. jyAre patnIvra nI rezama samI kaparI gAMTha cheADavA tuM samartha thayA che tyAre amArI AjJA kayAM aTakAvavAnI che ! amArA AnaMdanA aneAkhA sAdhana samA tame nava sIdhAvI jAe tyAre ame kAnA sAru ahIM paDayA rahevAnA? bhAi ! jyAM tame tyAM ame paNa AvavAnA ja. e pavitra jIvanamAM praveza karIe te pUrve A lakSmInA sanmArge vyaya karI laie. enI nAMya te meM gai rAtre karI rAkho che. nagaranA anya AtmAo AvA uttama kAryanI anumAdanA kare evI rIte utsavapUrvaka ApaNe vratagrahaNa karazu. meM TelIyAne melAnce che ane AjathI ja aSTAhnikA mahAtsava Ara'bhavAnA niradhAra karyo che.
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ jabUkumAra : [ 1 ] samudrathI--mApa viDalAnI saMmita haiAya te huM mArA mAtA-pitAne mArA A nizcayathI mAhitagAra karI Avu. RSabhadatta-putrI ! jarUra jAe. emAM kaMi ja khATu nathI. satkAryanI khabara ApavI ja joie. mAtra tuM ekalI ja nahIM paNa padmazrI vigere sAte paNa peAtAnA piyara jaI AveA. mAtApitAne maLI AvA. thayelA dASA khamAthI AvA ane rajA meLavI haste haste mukhaDe pAchA AveA. uttama kA saunI saMmatipUrvaka thAya enI zAbhA tA judI ja gaNAya. tarataja ATha ratha taiyAra karavAmAM AvyA ane mahAzaya bhulatA na hAuM tA thADIvAra pahelA te A mAgethI ja pasAra thayA haze. A tA joSIe AvI kuMbhasthApana savara karavAnI agatya dekhADI eTale huM te darekane jaladI pAchA pharavAnu kahevA jAuM chuM. dhanadI--punyazALInA punyanI zI vAta karavI ? sAta kSetrAmAM ane jIvadayAmAM RSabhadatta zeThanI lakSmI kharacAi cUkI. maheAtsavane aMte gaNadhara mahArAja zrI sudhAMsvAmI pAse mAtra ja mukumAre ja nahi, paNu emanA mAtapitA ane e uparAMta AThe pramadAe tathA temanA mAtapitAe maLI kulasattAvIza AtmAoe cAritra grahaNa karyuM. rAjagRhInI prajAe e prasaMge aneruM drazya nihALyu. jabakumAra sudharmosvAmI pratye melyA ke--prazne ! Ape mane vrata ApyuM na haiAta te| A khanavuM zakya nahAtu eTale AjanA prasaMga Apane ja AbhArI che.
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 2 ] prabhAvika puruSe sudharmAravAsI-jaba! athIne vrata apAya emAM navInatA nathI, chatAM tArI aDagatA ane samajAvavAnI zaktie ja A AtmAonA hadaya ujALI nAkhyA che. janatAne AzcaryamAM garakAva karI mUkI che. ane pelA pAMcase coronA jIvanamAM paNa camatkArika palaTo A che. e sarva dIkSA levAnA hoI teM tArA jIvana sAthe bIjA pAMcase chavIza AtmAnA jIvana sudhAryA che. jabUmAra-prabho ! e pAMcaso cora zuM pravrajita thaze? sudharmAsvAmI-jabU! jarUra teo sAdhu banaze ane mArI pATa para jema tuM AvIza tema tArI pATa para e ceranAyaka prabhava Avaze. parSadAgaNamAMthI avAja UTha-aho!addabhuta, ati addabhuta. dikSA grahaNa karyAnA e pavitra divasane Aje varSanA vahANA vAyA che. sAdhu mahArAjanA svAMgane dhAraNa karI, pRthvItaLa pAvana karatAM munipuMgava jaMbU keTalIye vAra rAjagRhImAM, enI pAMca girimALAmAM ane vidyAnA kendrasamA nAlaMdApADAmAM vasavATa karI gayA che, cAtumAMsa paNa rahI gayA che, chatAM e kALe pite chaghastha hatA ane mAthe guru evA gaNadhara mahArAjanuM zirachatra hatuM. gurunI hAjarImAM ziSyanI zaktinA darzana javalle ja thavAno prasaMga Ave che. kadAca Ave te vAdaLanI zreNImAM DhaMkAyelI sUryanI jhAMkhI prabhA je ja jhAkha jaNAya. vinayavaMta ziSya ethI vadhu AgaLa jAya ja nahIM. "gautamasvAmI" kahenAra te ghaNA maLaze paNa "he
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ jakumAra : [ 3 ] geAyama !' tu sa'medhana, prabhu vIra ! tArA vagara kANu karaze ?" ema vadanAra zrI IMdrabhUti gautamanA jIvanamAMthI e vAtanI sahaja pratIti thAya che. zrI gautamanI bhakti jevI ja zrI jakhUsvAmInI bhakti gaNadhara mahArAja sudharmA sAthe hatI, tethI te ApaNane aMgAmAM Dagale ne pagale ' De ja'mU'nA prayAgamAM jaNAya che. prabhu zrI mahAvIra deve zrI gotamanA praznamAM je javAma kahyo hatA te A pramANe-agAnI guthaNImAM prabhuzrI uttaradAtA, gotamasvAmI praznakAra, samipamAM besI zrI sudharmo sAMbhaLanAra ane e sarva ziSya evA jaMbUne varNavIne kahI batAvanAra ! paramAtmA agasAhityanI racanAmAM nimittabhUta thavuM e kai jevAtevA saubhAgyanA viSaya na gaNAya. vaLI caramakevalI tarIkenI khyAti paNu jamakumAranA phALe jAya che. mahAvIranA nirvANa pachI tarata ja arthAt Ase vida amAse nirvANa ne kArtika zukala ekamanA navIna varSe zrI gautamasvAmIne kevalajJAnaprApti. temanA kevalIparyAya khAra varSa paryaMta. prabhuzrInI pATa para zrI sudharmAsvAmInA kelIparyAya ATha varSa pata. zrI vIra nirvANa pachI vIza varSe vaibhAriMgaNa para temanu mukitapada. ja asvAmIe sALa varSanI vaye cAritra lIdhu'. vIza varSa sudhI Arya sudharmAnI sevA karI. cuMmALIza varSa paryaMta yugapradhAna pade rahI, kevalI jIvana gALI, pRthvItaLa para vicarI, tujArA bhavya jIvAne peAtAnI anupama upadezazailIthI ane bhAgyavazAt prApta thayelI advitIya pratibhAthI saMsArasAgaramAMthI uddharI, meAkSamAnA pathika banAvyA. kaivalya dazAnI prApti thayA bAda rAjagRhamAM temanuM Agamana pahelI vAra thatuM hAvAthI prajAne mana AjanA prasaganuM mahatva vizeSa hatuM,
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 94 ] prabhAvika puruSo : janatAne AjanA AnaMda dIkSAvasarane smRtipaTamAM tAje karAve te daSTigocara thate hate. mAnava samudAyathI jaMbakevalInI parSadA saMpUrNa bharAI gaI che. suvarNa kamaLa para virAjamAna thaI jaMbusvAmI madhura girAmAM saMsAranI asAratA para ane mAnavajiMdagIne saphaLa banAvavAnA sAdhane para taLaspazI vivecana karI rahyA che. kevaLajJAnarUpI divyadaSTinA babe hajAronA saMzaya chedI rahyA che tyAM dezanA pUrNa thatAM parSadAmAM birAjela dharmanaMdIe vinaya. pUrvaka UbhA thaI, be kara joDI prazna karyo ke- he prabho ! ApanA nirvANa sAthe mokSanA dvAra baMdha thaI javAnA e zuM satya che ? vAstavika che ? vardhamAna svAmInA zAsanamAM vidyamAna ane bhaviSyamAM thanAra dhamI jIvanI draSTie ema kahevuM e apamAnasUcaka nathI? AtmAnI anaMta zakti para e eka prakArane pratibaMdha na gaNAya ? " jabUsvAmI-devAnupriya! bharatakSetranI apekSAe kevalajJAna meLavanAra huM chelluM chuM. zivasuMdarInA AvAsane kamADa jevuM che ja nahi eTale baMdha thavApaNuM nathI, paraMtu siddhazilA pahoMcavA sAru AtmAmAM je jAtanuM AdhyAtmika baLa jarUrI che te have pachInA jIvamAM jAmavuM azakya hevAthI ema thAya temAM kaMI avAstavika na gaNAya. jInA jevA pari. NAme jJAnabaLe jaNAya evA varNavavA emAM apamAnanI gaMdha sarakhI paNa na lekhAya. ke AtmA baLiye thaI zakti pherave te mahAvideha kSetramAM janmI tyAMthI siddha thaI
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja kumAra : [ 5 ] zake che. bAkI pAMcamA ArAmAM avasarpiNa kALanI je asara thanAra che tene koNa mithyA karI zake? dhanadata-prale ! ApanA jIvanane ATaluM samRddha, zaktisaMpanna ane aDaga banAvavAmAM karyo AtmA nimittabhUta thayela che? jabUsvAmI-mahAnubhAva ! nAgilAe bhajavele bhAga emAM mukhya che. e ja bhAve jIvanane rAha badalyo che. nAgilA lapasI hota te khela khalAsa thaI jAta. mAnadeva-svAmI ! ApanI pachI kevalajJAna baMdha thaze ke bIjuM kaMI paNa e sAthe baMdha thaze ? jabUsvAmI-bhagavAna mahAvIradevanA nirvANathI cosaTha varSe muktigamana bAda-1 mana:paryavajJAna, 2 paramAvadhijJAna, 3 kevalajJAna, 4 mokSagamana, 5 pulAka labdhi, 6 kSAyika samyakatva, 7 AhArakalabdhi, 8-10 parihAravizuddhi, sUkSamasaM5rAya ne yathAkhyAta cAritra maLI dasa vastuo vi cheda pAmaze. zrI pariziSTa parvamAM kevaLajJAna, mokSagamana ane kSAyika samakitane badale, upazamazreNu tathA kSapakazreNIArohaNa temaja jinakalpa e traNa jaNAvela che.
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI prabhavasvAmI. 1. "nAyaka'nI jIvanajhAMkhI- nAyaka ! zuM hajI tamArI pallI dUra che ? lagabhaga nagaranI bhAgoLathI te ApaNe gAu uparAMta mArga kApe ane e mArga paNa vAMkIcUMkI pagalIvALo. keIvAra UMcA TekarA te keIvAra UMDI khAI vaccethI nIkaLate, bhalabhalA pagerune paNa mUMjhavaNa UbhI kare che, keTalAka vaLAMka te evI nibiDa jhADIthI chavAyelAM che ke emAM aMzumAli(sUryadeva)nA kiraNane praveza te jANe azakya che ja, paNa bhalabhalA zUravIrane paNa bhaya pedA kare tevAM che, ane A cheltha kera, je ApaNe hamaNAM vaTAvI cUkyA, e te jANe dharatInA peTALamAM peThA jevuM che. A jAtanI sAvacetI kevaLa nRpatinI AMkhathI bacavA mATe ja ne?" gurudeva ! ApanuM anumAna sAcuM che ane je rIte vaTAvI cUkyA chIe enuM varNana paNa yathArtha che. jIva saune vahAle hoya che. corI ane dhADa mAraphate jIvananirvAha karanArA amo Akhare te mAnavasaMtAna ne ? pakaDAyA ke phAMsIne mAMcaDo sAme ja khaDe hoya, eTale saMrakSaNamAM jeTalI sAvacetI rAkhI zakAya ane pIcho pakaDanArane jeTalI bhUlabhUlAmaNImAM pADI zakAya, teTalI yuktio kAme lagADavI e pharaja te kharI ne? huM samajuM chuM ke Apa jevAne A mArga
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajavasvAmI : [ 0 ] agharo ne kaMTALAbharelo lAgato haze. vaLI emAM sAdhujIvananA AcAra pALIne gamana karavAmAM agavaDa paNa AvatI haze. kadAca phasAI javAnI bhIti paNa saMbhave. " nAyaka ! tamArI samajaphera thAya che. phikaranI phAkI karanAra, kAyAnI mAyA melI pariSaha sahana karavA arthe potAnI IcchAthI bahAra paDanAra ane jenI pAse gumAvavA jevuM kaMI che ja nahi evA mane bhIti kevI? AthI paNa kaparA mAge javAmAM zramaNane vAMdho na hoya. enA hRdayamAM te eka ja vani uThate hoya ane te eka ja ke-ropArAya to vimUtA: 1 meM prazna to eTalA sAru karyo ke ApaNe nIkaLyA tyAre mane gurudeve siddhiganI yAda ApI hatI. evA zubha muhUtamAM karavAmAM AvatuM kArya saphaLa thavAmAM zaMkA rahetI nathI. kaI paNa hisAbe e zubha veLA vyatIta thaI na jAya ! " mahArAja sAheba ! ApanI vAta taddana sAcI che. mane paNa jyotiSa para pUrNa vizvAsa che. keTalIka vAra graha, lagna yAne muhUrta,-ceghaDIyAne e te suMdara yoga sadhAya che ke je kArya sadhAvuM kaparuM dhAravAmAM AvatuM hoya te palakArAmAM siddha thaI jAya che. mArA vicAra prathama to evo hato ke mAre ApanA mukhe pelA kathAnake zravaNa karavA ane mArA sAthIdAramAM e varNavI batAvavA. paNa meM e vAtano jyAM IsAro mAtra pallImAM karyo tyAM ghaNAnA dilamAM eka ja Urmi UThI ke e saubhAgI kumAranA pagalAM ahIM karAvAya te vadhu sAruM. emanA darzanathI ja A dUSita dharatI pAvana banaze
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 98] prabhAvika puruSo : ane e bhUmi para vasanArA mAnavIonA hadayanI malinatA jarUra chevAI jaze. pariNAma sAruM Avaze. mane paNa e vAtamAM tathya jaNAyuM. daramiyAna ApanI dIkSA thaI cUkI ane Aje amArI kAmanA siddha karavAne suavasara prApta thayela che. manamAM zaMkA thatI hatI ke Apa sarakhA pavitra AtmA cAlI calAvIne amArI TIkApAtra pallImAM, paga mUkavAmAM AnAkAnI karaze. kadAca ApanI IcchA haze te paNa gurudeva AjJA nahIM Ape. samAjabaMdhAraNa kayAM to ADe Avaze agara te saMgha ke mahAjana aMtarAya UbhuM karaze, paNa amArA saddabhAgye e zaMkAnuM vAdaLa vikharAI gayuM che. vinA vilaMbe karuNAthI prerAI Apa AvyA che. Apa sAhebane kaSTa paDavAmAM nyUnatA nathI rahI, paNa have jhAjhuM dUra nathI javAnuM. pelo DhaLAva utaryA ke jhADanI gherI ghaTA dekhAvAnI ane tyAM ja ApaNe javAnuM. e ja amArI patnI. ceranA vAsamAM Apa jevA saMtanuM Atithya yathArtha rIte na thAya, tethI Apane khoTuM to nahi lAge ne?" are nAyaka! AvI kalpanA karavAnuM tamane kaMI ja kAraNa nathI. prabhu zrI mahAvIra devanA zramane mAna yA apamAnanI lAlasA hoya ja nahi. svakalyANa sAdhanAmAM rakta rahevuM e temanI prathama pharaja ane yathAzakti anya AtmAonuM kalyANa karavAmAM nimitta banavuM e bIjI pharaja. rAya ne raMka sarikhA gaNe re, udyote zazi sUra; gaMgAjaLa te behutaNA re, tApa kare savi dUra e kathana anusAra upadeza samaye e saMte nathI te cAra
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA ke nathI te mANatA paNa ke prabhavasvAmI : [ 9 ] zAhukArane bheda gaNatA ke nathI to A mahAjanane mahela che kiMvA ceronI pelI che e vicAra ANutA. paramArtha daSTithI zakti anusAra vItarAganA vacana samajAve che. cora, DAku ke lUMTArA athavA jemanAmAM ajJAna ane vahemanAM thara bAjhayA che evA mANasone pApa pravRttinA mAThAM phaLa samajAvI, dharma zI vastu che e oLakhAvI, sanmArga para vALavA e te temanuM dainika kArya che, mATe e saMbaMdhamAM hAre raMcamAtra mUMjhavaNa na dharavI." Ama vAta kare che tyAM te raNazIMgAno avAja karNapaTa para athaDA ane saMkhyAbaMdha mAnavIo sAme AvatAM najare paDyAM. jyAM paraspara AMkho maLI tyAM te aneruM dazya khaDuM thayuM. vRkSonI gADha chAyAmAM jeNe mAMDa kumAra avasthAnA prAMgaNamAM haju to praveza karyo che evA jabUmuninA caraNamAM zrame ane vyavasAya, paryAya ane anubhave vRddha evA pAMcaso mAnavIoe daMDavata praNAma karyA. e sarvanI bhUmi tarapha namelI nIcI daSTi te jANe varSonA pAtikone aMtaranA pasatAvA rUpI vArithI prakSAlana na karatI hoya ema jaNAvA lAgyuM. e vRMdanI vacamAM sAdhu evA ja bUkumAra anupama rIte zobhI rahyA che. pAye paDelAnA uddhArane jANe mArga na zodhI rahyA hoya ema lAge che. AvuM hadaya valovI nAkhe tevuM dazya keTalIe paLa sudhI cAlu rahyuM. Akhare, muni jaMbU bolyA : "bhAIo ! je kAraNe huM ahIM Avyo chuM emAM ApaNe citta parovavuM ghaTe. aMjalI jaLasama Ayu ghaTate he-e kavivacana yAda rAkhI, satvara AzayapUtimAM lAgI javuM joIe."
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 100 ] prabhAvika puruSA : pigala--bhAie ! pUjya gurudevanI vANI sAMbhaLavAne Apa sau utsuka hazeA. vaLI ApaNe e sabaMdhamAM anya kaI taiyArI paNa karavAnI nathI. ApaNA vyavasAya, dharma ane nItinA dheAraNe eTaleA halakA ane niMdya che ke jethI janasamUhamAM ApaNe ujaLA mukhe nathI karI zakatA ke nathI tA ApaNA jIvanamAM anya mAnavIenA jevA ja AtmA vase che ane sukha-du:khanI je lAgaNIo temane thAya che tevI ja ApaNane paNa saMbhave che e khatAvI zakatA. ApaNAmAM paNu zrI jAtinuM sanmAna ane apatyaprema hAya che, chatAM e sa umadA lAgaNIo cauravRttinA paDadA heThaLa Dha'kAI jatI hAvAthI ane bhalene ApaNe jIvananI jarUrIyAtA sAru athavA te kevaLa A nAnakaDA uttaranA khADA pUravA sAru A jAtanA niMdya mArganuM avalaMbana grahI rahyA chIe e hetu spaSTa hAvA chatAM jana samUhanA mATA ane ati vizALa bhAgathI haDadhUta thayA karIe chIe. temaja tiraskAra tathA dhikkAranuM bhAjana banI rahyA chIe. AvA keAi vIrala satanA aMtaramAM karuNAnA aMkura phuTe che ane tethIja teo dayAnA pariNAmathI prerAI ApaNA AvA kaluSita gaNAtA sthAnamAM padhArI madada kare che. ApaNA badhA taraphathI pUjya satanA huM upakAra mAnu chuM ane ApaNA jIvanamAM A jAtane suvarNa prasaMga ANavAmAM nimitta samA ApaNA nAyaka prabhavanA jIvananuM TUMkamAM byAna karuM chuM ke jethI ApaNI samakSa padhArelA gurujIne khabara paDe ke amArA jIvanamAM je rIte cauravRtti utarI che te rIte nAyakramAM te nathI utarI paNa emanuM kAraNu tA taddana nirALuM che. have te kathAnaka sAMbhaLe
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhavasvAmI : [ 101 ] jayapura nagaranA rAjavI viMdhyane prabhAva ane prabhu nAmanA be kumAro rAjyadhurA vahana karavA lAyaka thayA. ubhayamAM kSatricitta parAkrama hovA uparAMta je eka vilakSaNatA tarI AvatI te e hatI ke "prabhava" pahelethI ja sAhasika hoI, svaAtmabaLa para mustAka rahenAre hato. pitAnuM bahumAna karavAne putrane dharma e jANato hatuM, paNa "hAjI hA' karavAnI vRttivALe nahote. "prabhunI vRtti ethI taddana viparIta hatI. dareka bAbatamAM e pitAnI najare jete. ene mATe pitAnI prasannatA e sarvasvarUpa hatI. zrIpALa mahArAjAnA kathAnakamAM zarUAtanI bhUmikA bhajavatA prajApALa rAjA ane mayaNAsuMdarI tathA surasuMdarInA saMvAdanuM dazya uparane prasaMga vicAratAM sahaja cakSu sAme taravaratuM. sArAMzarUpe kahIe te jeTaluM aMtara svamaMtavya aMge te ubhaya kumArikAomAM hatuM teTaluM ja "prabhava" ane "prabhu" vacce hatuM. nati e AvyuM ke nRpati viMdhyanuM valaNa "prabhu" pratye savizeSa DhaLatuM rahevA lAgyuM. vAtavAtamAM "prabhava"nuM apamAna thavA mAMDyuM. Ama chatAM "prabhave ? e tarapha AMkha ADA kAna karI kevaLa pitAnuM citta puruSa jAtine khAsa mahatvanI bahetara kaLAnA zikSaNamAM parovyuM. saMsAranA vilAsamaya jIvanamAM lapasavA karatAM enuM mana vadhu ne vadhu pramANamAM vidyAvyAsaMgI banatuM gayuM. AcAryanI sAnidhyamAM rahI e jAtajAtanI vidyAo zikhe, jemAM tAloddaghATanI ane avasvApinI mukhya hatI. e uparAMta tiSa ane svarodaya saMbaMdhI jJAna paNa eNe meLavyuM. A jAtanI ekamAgI layalInatAthI judA judA rAjya taraphathI AvelA lagna saMbaMdhI mAMgA
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 102 ] prabhAvika puruSa : rAjavI viMdhyane pAchA ThelavA paDayA. je ke eka paNa prasaMge prabhAvakumAre lagna karavAnI samULagI nA pADI hatI chatAM rAjAe judo ja artha tAravyuM. mULamAM "prabhu' tarapha emane neha vadhu pramANamAM hato ja emAM potAnI vRddhAvasthAnuM kAraNa AgaLa ANI eka tRpanI kanyA sAthe kumAra prabhunA lagna karI daI, tarataja ene jayapuranI gAdI para besADI dIdhuM. A kAryo evI jhaDapathI ukelI devAyA ke vidyAsakata jIvanavALA prabhAvakumArane tenI gaMdha sarakhI paNa na AvI. prabhu rAjA thatAM pATavIkuMvara tarIke potAne hakaka cAlyA jAya e kSatriya saMtAna mUMge moDhe kema sahI zake? apamAnano kaDavo ghUMTaDo gaLe na utaratAM prabhAvakumAra rIsAIne tyAMthI nIkaLI gaye. rAjya sAme bahAravaTuM khelavAnA vicAra ane AvyA. pitAe karela apamAna ane anyAyanuM vera levAnuM mana paNa thayuM ane hRdayamAM je nItizAstranA leka ramaNa karatAM na hota to sAce ja Aje jayapuranI gAdI prabhavanA hAthamAM hota. Akhare e bhUmi tyajI javAnA nizcaya para kumAra prabhava Avye ane mAtRbhUmine duHkhatA aMtare chellA rAma rAma karyA. e prabhava te ja A ApaNA nAyaka prabhAva che. ApaNuM mAphaka e kaMI kacarAI, rIbAI ke AjIvikAnA duHkhanA kAraNe A vyavasAyamAM nathI paDayA. Aje paNa emanI nasamAM kSatriyocita rakta vahana karI rahyuM che. ApaNA AgrahathI ja e pahalInA svAmI banyA. emanI saradArI nIce ApaNe ApaNA vartanamAM ghaNA palaTA ANyA. nAnI corIo ke
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhavasvAmI : [ 103 ] sAmAnya janatAnI lUMTa ApaNe tadna cheDI dIdhI. mALakA ke strIjAtine pIDavAnu kArya ApaNe nAyakanA upadeza pachIthI mUkI ja dIdhu. cArInA dhanamAMthI paNa azakta, apaMga ane dhananA abhAve jenA kaMThe prANu AvyA hAya che evA khicArAne sahAya karavAnuM ApaNane temaNe ja zikhavyu. temanA Agamana pachI eka rIte kahIe te ApaNe mATImAMthI mAnava anyA. temanI netAgIrI svIkAryA pachI eka vAra paNu ApaNe nathI teA dhArelI murAda khara ANuvAmAM pAchA paDayA ke nathI tA rAjyanI AMkhe caDayA. e temanI dIrghadarzitA ane dvAravaNIne AbhArI che. emanA jyAtiSa saMbadhI abhyAsa ApaNune Dagale ne pagale kAma lAgye che. Aje ApaNe sukhethI AjIvikA calAvIe chIe, rAjanA bhayamAMthI mukta banyA chIe ane peTavarAmAM punyavarA ' jevI kahevatanu pAlana karI rahyA chIe, te temanI salAhane AbhArI che. Ama ApaNA para nAyaka prabhavanA upakAra echeA nathI, e jAhera karavAnI A anupama taka jatI na karAya. AjanA prasaMganI gAThavaNu-gurudevanuM upadeza athaeN Agamana e ApaNA nAyakanA vyaktitvane AbhArI che. teo eka kALe rAjaputra hatA. pachI ApaNA pallIpati banyA ane upadeza-zravaNu pachI ApaNe niradhAra game te thAya chatAM e tA pUjya saMtanA caraNakikara banavAnA nizcaya karI cUkayA che e jevA tevA abhinaMdananA viSaya na gaNAya. aMtamAM eTalI ja sUcanA karI lauM ke sAcA sAthIdArA te kahevAya ke je
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 104 ] , nAyakane pagale cAle, temane mATe ' jo karatA nAyakanA IsArA ja vadhu vajanadAra hAya. " prabhAvika puruSo : * tA 'nI gaNatrI karavA Azcarya! mahad Azcarya ! gaNadhara devanA vacanamAM jakharUM gAMbhIrya. atyAra paryaMta huM je vyaktine sAmAnya gaNatA hatA te tA rAjabIja che. ahA! kevA suMdara ceAgakSatriyanI pATe brAhmaNu ane tenI pATe viNika, puna: kSatriya.... x * X 2. mabiMdunu udAharaNa-- kAphalAmAMthI chUTA paDela eka musAphara, mArga bhUlI bhayA~kara aTavImAM AvI caDhayA. cAtarapha najara nAkhe che sAmethI eka matta gajendrane peAtAnI tarapha doDatA AvI rahela joyA. mArga bhUlyAnA du:kha sAthe A navIna sa'kaTa jotAM ja enA gAtra DhIlAM thayAM. samipamAM rakSaNa mATe STipAta karatAM eka kUvA jaNAyA. gajarAjathI khacavA sAru eNe kUvAnuM zaraNuM levuM ucita dhAyuM, paNa aMdara najara kare tyAM ati UMDANu jaNAyuM. vyAvrataTI nyAya jevI sthiti thai. bahAra rahe che teA matta mAtaMganu bhakSya bane che ane ada bhusakA mAre te pANI vagaranA avaDa kUvAmAM eTaleA UMDA gamaDI jAya che ke jyAMthI pAchuM nIkaLavu asaMbhavita jaNAya che. ubhaya kArya mAM yamarAjanAM DALAM sAme DAkiyAM karatAM daSTigAcara thAya che. kUvAnA cheDe UgelA eka vizALa ne bharAvadAra vaDanI vaDavAio cAtarapha vistarelI che. ane emAMnI ekAda me lAMbI thai kUvAmAM utarelI che. e tarapha dhyAna jatAM eka AzAmiTTunA AMkhA ane TamaTamatA prakAza enA magajamAM patharAyA.
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhavasvAmI : [ 105 ] sarjanAro samuhtvo, ardha pati ghImata: e nItikAranA vacananeA sadhiyArA grahaNa karI, jyAM vikarALa hAthInA mukhamAM kALiyA thai paDavAnI ghaDIo gaNAi rahI che e asahya veLA dhyAnamAM lai, bhAgyayeAge vaDavAi hAthamAM AvI jAya tA maraNabhaya pacAsa TakA dUra ThelAya e vAta 52 mIMTa mAMDI, musAphare kUvAmAM peAtAnA dehane evI rIte paDatA mUkayA ke te ekadama taLiye na jatAM pelI vaDavAionI vacce laTakI paDayeA. kudaratanI sAnukULatAe lakSya sadhAyu'. ubhaya hAthamAM vaDanI zAkhAmAMthI lAMkhI vistarela e vaDavAio AvI gaI. Ama prathama tabakake mRtyubhaya TaLI gayA. paNa jyAM svastha khanI nIce najara kare che tyAM hAjA gagaDAvI mUke tevuM bhayaMkara dazya joyu. kUvAkAMThethI je UMDAI gahana bhAsatI hatI te karatAM enI vadhu vikarALatA te have ja jaNAi. bhayaMkara ane kALanuM jANe mUrtimaMta svarUpa hAya evA eka ajagarane mukha phADIne beThele joyeA. vaLI jANe emAM kaMi nyUnatA hAya ema cAtaraph phuMphADA mAratA cAra kALA sarpa nirakhyA. e jotAM ja samajAyuM ke nIcenA bhaya sAmAnya nathI. vaDavAinuM baMdhana DhIlu paDayu ke khela khalAsa ! tarataja tyAMthI sRSTi kheMcI lai jyAM vaDavAinA mULa prati netra DhAryA tA tyAM paNa karALa kALanI karAmata cAlu ja joi. karavata sarakhA tIkSNa dAMtAthI e zAkhAnA mULane teADavAnuM kAma karI rahelA e mATA UMdara joyA. eka saphda ne bIjo kALA. jarA paNu zvAsa khAdhA vagara teo peAtAnA dAMta calAvatAM hatAM. Ama cAre dizAnA bhayamAM musAphara mUMjhAi rahyo che tevAmAM ekAeka vaDavRkSa kaMpAyamAna thavA lAgyuM. UMcI najara karatAM jaNAyuM
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 106 ] prabhAvika puruSe : ke je hastithI e -nAzI chUTyo hato ane jenA bhayathI bacavA sAru A viSama saMkaTamAM sapaDAye hatuM e hAthIe haju pIcho cheDyo nahote. pitAnI sUMDhanA sapATAthI eNe ja jhADane DelAvavA mAMDayuM hatuM. jANe ATaluM duHkha adhUruM hatuM ema dhArI, e DolanathI vaDanI zAkhAonA mULamAM baMdhAyela madhapUDAnI mAkha ekAeka UDIne musApharanA dehane cUMTI. acAnaka bhaya sAme e musAphare mukha UMcuM karyuM. e veLA pelA madhapUDAmAMthI thoDAka madhanA TIpAM enA mukhamAM paDyAM. musAphara enI mIThAzamAM mugdha banyA. pite keTalA konI hAramALA vacce laTakele che e vAta bhUlI gayo ane pelA madhapUDAmAMthI puna: biMdu TapakI pitAnA mukhamAM kyAre paDe e AzAmAM ho pahoLuM rAkhI pitAnI trizaMku jevI dazAmAM paNa sukha mANavA lAge. e vakhate AkAzamArge vidyAbaLathI sajelA vimAnamAM besIne uDDayana karatAM eka vidyAre A dazya joyuM. e jotAM ja A musAphara para ene karuNA AvI. dAruNa dazAmAMthI ene mukta karavA sAru pitAnuM vimAna bhAvI e kupakAMThe AvI musApharane kahevA lAgyA ke - he dukhiyArA mAnava ! huM A dera mUkuM chuM tene daDhatAthI pakaDI leje eTale huM tane upara kheMcI laIza ane A bhayaMkara bhUtAvaLanA mukhamAMthI bacAvI tArA icchita sthAne pahoMcADIza. paNa tuM dera pakaDavAmAM pramAda na karIza." vidyAdharanI mIThI ne lAbhakArI vANI sAMbhaLI pele musAphara che ke -
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhavasvAmI : [ 107 ] mitra ! tuM jarA dhIraja dhara. pelA madhapUDAmAMthI thoDAka biMdu hamaNAM paDaze enuM mane pAna karI levA de. ahA zuM emAM mIThAza che ! kadAca tAre najIkamAM kaMI kAma hoya te e karI pAchA pharatAM mane uMcakI leje, daramiyAna huM paNa e biMduonI mIThAzathI tRpta banI jaIza. " madhalAlasA vicitra che. rasanAidriyanI lolupatA ajaba hoya che. tethI to kahevAya che ke- Amarasa, cAmarasa ane jilArasa tyajavA muzkela che. zAstrakAroe paNa rasanAidriya para kAbU ANavAmAM ane brahmacarya vrata pALavAmAM ati muzkelI batAvI che. e vastuo para saMpUrNa kAbU dharAvanArA viralAnI kakSAmAM mUkAya che. dadI ane lolupI manuSyane kartavyAkartavyanuM bhAna rahetuM nathI ema samajI dayALu vidyAdhara musApharanI IcchA saMtoSavA thoDA samaya aTavImAM bhramaNa karI pAcho pharyo ane musApharane jaladI karavA jaNAvyuM. paNa AnI AzA to hajI adhUrI hatI ! sadA ho taddA jevuM thayuM hatuM. biMdunA vadhArA sAthe e vadhu paDe evI vRtti jora pakaDatI hatI. ema karatAM cAre tarapha jenA paMjA vistarelA che e kALa keLiye karI jaze e vAta taddana visarI gaye hato ! "Hope is deep ravine" arthAta "AzA eka UMDI khAI che, e kadI pUrAtI nathI " e TaMkazALI vacana A musApharanA kAne paDayuM nahotuM. kadAca paDayuM haze te madhubiMdunA AsvAdamAM e yAda AvatuM nahotuM. vidyAdhare kahyuM ke "bheLA mAnavI ! mahAtmAonA mukhethI bahAra paDela nina lekane bhAva vicAra.
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 108 ] prabhAvika puruSa : ghaneSu jIvitavyeSu, mogeSu AhArakarmasu / atRptAH prANinaH sarve, yAtA yAsyanti yAnti ca / / bilADI dUdhanA kaLAne juve che paNa pAchaLa ugAmelI DAMga joI zakatI nathI ema tuM mUrkha banI kevaLa A madhubiMdune na je. enI pAchaLa amApa bhaya jhajhumI rahyA che ene vicAra kara. je ATalAM TIpA paDyA chatAM tRpti na thaI te ekAda be TIpA vadhu paDavAthI te kevI rIte thavAnI che ? sAcI tRmi vastunuM bhakSaNa cAlu rAkhavAmAM nathI paNa samajapUrvaka e bhakSaNavRtti para aMkuza mUkavAmAM che arthAt IcchApUrvakanA tyAgamAM che. huM kaMI vadhu samaya ahIM thobhI zakuM nahI, mATe satvara cAla." mahAzaya ! mArA para thoDI vadhu maherabAnI karo. piluM biMdu paDavAnI taiyArImAM che. eTalI vAra thaze." vidyAdhara kaMTALIne cAlyA gaye. "madhubiMdu"nuM daSTAnta sAMbhaLI he rAjaputra prabhAva ane anya mahAnubhAvo ! tame sarva vicAra karIne kahe ke e musApharane ke samaja ? prabhava-gurudeva ! emAM vizeSa vicAranuM prayojana ja kyAM che ? AvI viSama ApattimAM mAtra eka madhubiMdunA lAbhathI TIMgAI rahyA ane jIvananI phanAgIrI vaherI lIdhI ene DA kema kahI zakAya? ene to mUrkhazekhara ja kahevo ghaTe. jabasvAmI-uttara te sAce che. mahAnubhAvo ! e musApharanA jevI bhUla tame sarva karI rahyA che. enI mUrkhAI para hasanArA tame pote kyAM UbhA che e nathI joI zakatA?
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhavasvAmI : [ 109 ] cAragaNu-pra ! e kevI rIte ? jabUsvAmI-mahAnubhAvo ! madhubiMdunA daSTAMtane upanaya yAne sAra sAMbhaLe. aTavI eTale A saMsAra ane musAphara te saMsArI jIva samajavo. mahAna gajendra te mRtyu ane kUvo te manuSyabhava samaja. musAphara je zAkhAnuM avalaMbana grahI rahyo hato te AyuSyarUpI dorI samajavI. bhayaMkara ajagara te narakagati ane cAra kALA nAga te krodha, mAna, mAyA ane lebharUpa kaSAyanI cekaDI samajavI. musApharanA dehane vaLagelI mAkhIo te rogazekanI pIDAo. zAkhAne satata karaDI rahelA uMdaro te AyuSyarUpa zAkhAnuM bhakSaNa karavAmAM akhalitapaNe kAma karatAM zukalapakSa ane kRSNa pakSa samajavA. madhunA biMduo te viSaye jANavA, ke je jIvane sukhano svAda ApI rahyA che, enI mohinImAM AkaMTha DUbela jIva, cAre tarapha vIMTaLAI vaLelI kaSTa paraMparA nathI joI zakato. pAchaLa AvanArA dAruNa duHkhane paNa nathI joI zakato, mAtra viSayanI mIThAzamAM mahIne jiMdagI veDaphI nAMkhe che! "aMjI jI ryuM Ayu ghaTata hai" e kiMmatI vacana e veLA ene samajAtuM nathI. vidyAdhara te dharmanA jJAtA-paramArthavRttie kheMcAyelA-zramaNa samajavA. e samipa AvIne pelA jIvanA kAnamAM vasvarUpasUcaka zabda reDe che. gaLe vaLagADI dIdhelI ane emAM ja sukhanI kapelI brAntine sAcA svarUpamAM rajU karI, emAMthI chUTavAnA upAya batAve che, paNa pelA svAdalelupIne tenI gama paDatI nathI, ene ema samajAtuM nathI ke madhubiMdunA svAdathI sAcI tRpti
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 110 ] prabhAvika puruSo : thanAra nathI kemake enI pAchaLa pahoLuM mukha rAkhI TIMgAvAnuM dukha ane enA abhAvamAM kaMThazeSa rahelAM che. temaja satata jenA para dAMtanA ghA paDI rahyA che e zAkhA moDIvahelI tUTavAnI ja che agara mAtaMganA jhapATAe kaMpI rahela jhADa ukhaDI javAnuM che. e veLA ene svAda ke e dvArA meLavela sukha nahiM jevuM banI jaI kyAM to ajagaranA peTamAM ke nAganA DaMzamAM sadAnI suSupti sAMpaDavAnI che. je rAzInA bramaNamAM mAnavajIvana hArI javAnuM che. he AtmAo! eka kALe huM paNa e madhubiMduicchuka musAphara jevI bhUla karavAnI aNu para hatuM, paNa gaNadhara mahArAjA sudharmAsvAmIne mane vega thaye ane emanI hadayasparzI dezanAthI mArI AMkha khulI gaI. mArA saubhAgyarAtrinA vArtAlApathI prathama tamArA nAyakane Azcarya thayuM, paNa jyAre emAM rahela tathya samajAyuM tyAre temanI paNa AMkha khulI gaI. tame paNa A daSTAMtane sAra yathArtha paNe grahaNa kare. tamArA jIvana sAthe enA aMkeDA meLave ane e uparathI lAbhAlAbhanuM telana kare. jiMdagInA je varSe gayAM e pAchA AvavAnA nathI. emAM udarapUrti arthe je kaMI karaNa karI e te udhAra pAse seMdhAI cUkI che, je enI sAme jame pAsu taddana khAlI rAkhaze te dIvALuM nIkaLavAnuM e ni:saMzaya vAta che, te pachI jAgyA tyAMthI savAra kema na gaNavI? jIvanane je kALa hAthamAM rahyo che eno upayoga kema barAbara samajIne na kare ? pigaLacera-gurujI! tamArI vAta te sonA jevI sAcI che,
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhavasvAmI : [ 111 ] paNa amAre pale gaMThAyelA bAyaDI chokarAnuM zuM? emane pAchaLa kakaLAvavA e ThIka gaNAya? Apa sAheba te jaMjALa vaLage te pUrve ja samajI gayA eTale dekhavuM ke dAjhavuM saMbhave ja nahiM. amArA nAyaka paNa e jAtanI upAdhithI mukta che. eTale emane mAraga paNa kAMTALo nathI, paNa amAre te ethI UlaTI ja sthiti che. keIne be chokarAM che te kaIne traNa cAra che. ghaNAkharAne roja cArathI pAMca jIvanA peTa bharavAnI ciMtA karavI paDe che. thoDAMka chokarA vinAnA che te emanA zire nAnA bhAI bhAMDaraDA ke vRddha mAbApanI AjIvikAnI ciMtA cUMTelI che. keIne rAMDelI bahena ke gharaDI mAne saMbhALavAnI che. amArA moTA bhAganuM jIvanagADuM sIdhA cIlA para nathI. zuM e badhAne cheha daI, rajhaLatA mUkI, lehInA saMbaMdhane avagaNuM phakIra thaI javuM ? emAM bhagavAna rAjI rahe ? jabUsvAmI-bhAI piMgaLa ! tamArI muzIbata vicAraNIya che. enAthI thaI rahelI mUMjhavaNa saMsArastha jIva mATe sahaja che. kAdavamAM paga kharaDIne pachI chevA nIkaLavuM te karatAM kharaDavA nahi e sAruM che. ame e mArga lIdho e paNa sAcuM che. tamArA badhAne prazna ethI nirALo che e paNa eTaluM ja sAcuM che, chatAM lakSya ApavA jevI vAta to e che ke karmarAjanA phAsalAmAM pUrNa paNe jakaDAyelA che lehIne saMbaMdha keTalA kALa sudhI jALavI zakavAnA? jyAM bhavanI gaNatrInI cesAI nathI tyAM putra, bhAI, bhaginI kiMvA mAtApitAnA saMbaMdho keTalIya vAra baMdhAyA ane keTalI vAra choDavA paDyA enI noMdha che kharI?
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 112 ] prabhAvika puruSa : * cAra gati vedanA, bhedanA chedanA svajananA virahane thAya meLA ' e kavivacana yAda karavA jevuM che. e sAru aDhAra sagapazu-saMbaMdhanI kathA kahuM chuM te dhyAna daIne sAMbhaLe. X 3. aDhAra sagapaNanu vRttAMtaH-- saurIpurinavAsI e viNakamitrA prAta:kALe saritA kAliMdInA kinAre laTAra mAratA ne pAtAnA vyavasAya saMbaMdhI vArtAlApa karatA, ekAMta pradeza tarapha jai rahyA hatA. ubhaya khAlyAvasthAnA mitrA hatA. abhyAsamAM sAthe hatA ane pitAnA vyavasAyamAM paNa sAthe ja paDayA hatA. lagabhaga mannenI vaya cAra dAyakA vaTAvI cUkI hatI. khAdhepIdhe sukhI hatA tema lakSmI paNa sArA pramANamAM saMpAdana karI hatI, paraMtu saMsAramAM jene sukha tarIke ullekha thAya che evA saMtAnasukhathI ubhaya va Mcita hatA. e ja mAtra ciMtAnA viSaya hatA Ama chatAM jaina dharmanA saMskAre pASAyelA hAvAthI aputrasya patisti' jevA vAkayamAM na hatA temane kaMI vizvAsa ke na hatI enI leAlupatA. deva-gurubhaktimAM ja pratidina tatpara rahetA. dAnadharmanuM yathAzakti pAlana karatA. bhAgya para vizvAsa rAkhI mAnavajIvana saMtASapUrvaka vyatIta karatA. zIta RtumAM savAre dararAja teo nIkinAre kravA AvatA. Aje paNa e niyamanuM pAlana karI theADA samaya savAranI tAjI havAnu sevana karI, jyAM niyata karelA sthaLe esavAnA vicAra kare che tyAM saritAnA pravAhamAM taNAi AvatI eka maSA temanI X X
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhavasvAmI [ 113 ] najare paDI. samIpamAM AvatAM ja ubhaya paikI eke DubakI mArI, ene upADI lai, kinAre ANI ane jyAM kautukadraSTithI e ughADe che tyAM janmyA pachI mAMDa jemane pUrA mahinA paNa gayA nahi haiAya evA khALaka---khALikAnA eka yugalane joyu. prathama vicAra ALye ke AvA su MdarAkRti bALakAne Ama kANe pANImAM vahetI peTImAM mUkayA haze ? paNa sa`sAramAM cAlatI vicitratAo ane khelAI rahelA avanavA dA yAda AvatAM, e vAta para jhAjhA vicAra na karatAM banne kudaratI rIte prApta thayela A joDakAne lai prasajJatApUrvaka ghera AvyAM. eke bALaka lIdheA ne khIjAe mALikA lIdhI. peAtAnI patnIone e suprata karI ane jIvanamAM saMtAnasukhanI je eka mAtra UNapa hatI te Ama akasmAt pUrI thavAthI e dinane utsavarUpa mAnyA. judA judA ghare e bALake vRddhi pAmatA yauvanAvasthAnA AM chuM. AvI UbhA. rUpa, deha ane svabhAvamAM sAmyatA dharatA A bannenu viSNumitrAe sagapaNa karyuM. jUnA mitrA A rIte vahevAipaNAnA navA nAtAthI joDAyA. zubha muhUrte lagna paNa karI dIdhA. navapariNIta yugalanA milana avasara hatA. rajanInA Agamana TANe jharukhAmAM besI ubhaya zetaraMja ramI rahyAM hatAM. praNayanI madhurI vANImAM parasparanA AnaMdanI vRddhi thaI rahI hatI. jorathI pAzA nAMkhatAM kumAranI mudrikA AMgalImAMthI sarI paDI ane taruNIe tarata ja e upADI lIdhI. peAtAnI
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 114 ] prabhAvika puruSA : 6 vIMTI jevI ja A mudrikAne joi ghaDIbhara teNIne Azcarya upajyuM. tene pheravI jotAM e para ' kuberadatta' evuM nAma vAMcyuM. tarata ja peAtAnI mudrikA kADhI, e para joyuM teA ' kuberadattA ' evuM nAma jaNAyuM. e vAMcatAM ja e AbhI manI gai. hAthamAMnA pAzA pheMkI dIdhA. * ghaNuM ja khATu thayu' ema kahI UbhI thaI gaI. kumArane paNa ekAeka vIMTIenI meLavaNIthI zuM banyuM ne hasatI-ramatI priyA ekAeka kema rIsAi gai e jANavAnu kutuhuLa thayuM. kumAre prazna karyA-" evuM te vIMTImAM zuM jAdu bharyuM che ke jenAvaDe cAlu ramatamAM bhaMga pADyo ane tane AvA paritApa ubhacai ? "" taruNIe vIMTIe kumAranA hAthamAM ApI jaNAvyuM ke" enA para kAtarelA nAmeAthI e vAta tA dIvA jevI jaNAya che ke-ApaNe banne eka ja mAtAnA udare janmelA saheAdarabhAibahena chIe. tamAruM nAma kuberadatta ane mAruM nAma kuberadattA che. ApaNA caherA meLavatAM paNa e vAtamAM raheluM tathya UDIne AMkhe vaLage che, chatAM AzcaryanI vAta te e che keApaNA bannenA lagna karavAmAM AvyA che ane vIMTInA akasmAt na thayeA hAta tA je pati-patnInA saMbaMdhathI joDANa karavAmAM AveluM che te saMpUrNapaNe daMpatIjIvanamAM pirajImmu hAta; mahAn anatha thayA hAta. dharma ane nItithI viruddha evuM adhama AcaraNa thayu hAta. kyAM te ApaNA lagna sAdhanAra mAtApitA A mudrikAnI vAtathI ajANa hAya, kivA lagnanA lhAvA mANavA jANIbUjhIne saMbaMdha bAMdhavA prerAyA hAya. bAkI eTaluM spaSTa puravAra thAya che ke te ApaNA sAcA mAtApitA nathI ja. ApaNu ubhayane janma denArI
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhavasvAmI [ 115 ] mAtA keAi nirALI che ane game te kAraNathI ApaNane tenA viraha thayeA che. " kuberadattAe je rIte vAtanA akADA joDyA e eTalA baMdha beThA ke have emAM kuberadattathI kaI ja bhUla zodhAya tevuM na rahyuM. te eTaluM ja melyA ke-"hAtha kaMkaNane ArasInI zI jarUra ? mArA mA-bApa te nIcenA kamarAmAM beThelA che, temane pUchIne khulAseA meLavIe. " tarata ja ubhaya nIce AvyA. kuberadatta Agraha karI peAtAnA janma saMba MdhanI satya vAta pUchI ane e rIte yamUnA nadImAMthI maLI AvelI peTI paranA paDadA uMcakAya. 6 patIjIvananI vAta para haratAla daI, ubhaya sAcA bhAiahena khanI rahyA. kuberadatta vyavahArIyAne chAje tevA vepAramAM rakta anI divasa vyatIta karavA lAgyA ane vyavasAyamAM vIMTIvALA anAvane paNa lagabhaga bhUlI gayA. paNa kuberadattA nArI hatI, aMgulI paranI mudrikA para dRSTi paDatAM ja teNInI kAmaLa lAgaNIe nAcI uThatI. peAtAnAthI ajANapaNe kevu akRtya thaI jAta e vicAra AvatAM ja gAtra DhIlA thaI jatAM. ghaDIbhara manamAM dhai jatuM ke ema thavAmAM nimitta-kAraNasamI e niSThura jananIne eka vAra zeAdhavI tA kharI, paNa vizALa jagatamAM nArIhRdaya mATe e kevI rIte zakaya bane ? tarata ja mana pAchuM paDatuM. ghaNI vakhata AvA vicAramaMthane e enA magajamAM eka vAta nizcita karI ke jJAnadIpakanI sahAya hAya teA jananIne zeAdhI zakAya ane e dvIpaka pragaTAvavAnuM eka mAtra sAdhana te bhAgavatI dIkSA. saMsArIjIvananI prathama
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 116 ] prabhAvika puruSA : sadhyAe bhagnAza thayela taruNI mATe saMsAra te khArA thaI cUkayA hatA ja eTale sayamanA rAha ene sukhakara bhAsyA. emAM ene hRdayasaMcita jijJAsAnI tRptinA, temaja AtmazreyanA saMbhava jaNAyA ane saunI samatipUrvaka eka divasa e saMsAra cheADI sAdhvI banI cAlI paNa nIkaLI. parigrahano gAMTha tADatAM vilaMba na thayA. AtavilAsa mANavAnA sAdhanAne lAta mAratAM paNa vilaMba na thayA, chatAM pelI mudrikAya tA eNe peAtAnA vajranA cheDe bAMdhI rAkhI. prabhavaceAranI pallImAM cArAnA madhyabhAge birAjamAna thayela zrI jammunie svajananA saMga kema tyajI zakAya evI cAravRMda taraphathI rajU karavAmAM Avela dalIlanA javAkhamAM * aDhAra nAtarA (saMbaMdha ) ' tarIke oLakhAtAM udAharaNanA upara pramANe pUrvAdha samApta karI jaNAvyuM ke "huM bhavya AtmAe ! sa`sAranI vicitratA kevI che ? te tame uparanA banAvathI joi zake cheA. mAtra vIMTI para keAtarela nAmeAthI raMgamAM bhaMga kema paDayA e tamAe sAMbhaLyu, paNa e pAchaLanA bhedI vRttAnta tA have Ave che je zravaNa karatAM 6 ajJAnatA mAnavIne kevAM nIca kRtyA karAve che, ane kevI rIte e UMdhA pATAnA jore mAnavI pazunu jIvana jIve che tenA sAcA khyAla thaze. bhAi piMgaLa kahe che ke ' putra, priyA duhi ke bhaginI kivA mAtA ane pitA vagerenA saM dhAne paNa ekadama cheADI devAya zI rIte ? ' paNa e sabaMdhane camarAja TakavA detA nathI, e ApaNA anubhavanA viSaya che. jJAnIpuruSA e mATe ja kahe che ke--
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhavasvAmI [ 117 ] yathA kASThaM ca kASThaM ca, sameyAtAM mahodadhau / sameyAtAM vyapetAM ca, tadvat bhUtasamAgamaH // moTA samudramAM judI judI dizAmAMthI tarI AvatAM lAkaDA ekaThA thAya che ane e lAkaDAo thaDe samaya sAthe tare che. vaLI pAchA judI dizAmAM vikharAI jAya che. e A mAnavasamAgama che. saMsAramAM kamInA kAyadAmAM phakta jIve judA judA saMbaMdhathI ekatra thAya che ane thaDe kALa sAthe rahyAM na rahyAM tyAM to kALanuM AmaMtraNa maLavA mAMDe che ane karela karaNanA phaLa laNavA temane cAlI nIkaLavuM paDe che, tethI samaju AtmAoe prApta thayela saMyegene Atmazreya mATe upayoga karavo. yo dhruvANi paritajya, adhruvaM parisevate / dhruvANi tasya nazyanti, adhruvaM naSTameva ca // arthAta je vyakti nizcita vastu cakSu sAme che tene vIsarI jaI, mAtra snehanI jALamAM mUMjhAI, kalpita taraMgamAM hAle che, te pelI nizcita varasatu gumAve che ane taraMgajALa to nazvara hovAthI naSTa thayela ja hoya che. he bhavyAtmAo ! tethI ja samayane oLakhavAnI jarUra che. kathAne uttarArdha dhyAnapUrvaka zravaNa kare, e para barAbara vicAra kare, tamArA jIvana sAthe ene tAla meLavo ane paramAtmA zrI mahAvIra devanA vacanamAM lAbha jaNAya te eno amala karavA mATe kamara kase. pravrajyA aMgIkAra karI cAlI nIkaLelA sAdhvI kuberazrI
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 118 ] prabhAvika puruSA : guruNInA samAgamamAM rahI, kAyAne ane iMdriyAne tapathI damavA lAgyA ane AtmAne jJAnanA saMcayathI vikasvara banAvatA rahyA. karmanA kSayathI AvaraNa naSTa thavA mAMDyA. samaya jatAM temane adhijJAna prApta thayuM. e jJAnanA khaLathI te joi zakyA ke pAte keAnI putrI hatA ane pelI mudrA parathI tAraveluM anumAna seA TakA sAcu' hatuM. e sAthe bIjI paNa joyu ane AtmA ghaDIbhara e dRzyanA jore ati glAni anubhavavA lAgyA. ekAeka elAi gayuM: A adhamatA ! bhAi evA kuberadatta sAthe patnI tarIkenA bhAga bhajavatA mAMDa huM khacI ane bhayaMkara pApathI ubhayanA chUTakArA thayA, e ja kuberadatta pAtAnI jananInA pati thaye ! are ! viSaya bhAgavavAmAM varSa gALyA chatAM netra sAme baMdhAyela paDalathI kAinI AMkha ughaDI nahIM. saMsAra mANavAnA phaLarUpe temane tyAM putrane janma paNa thayA che. A karatAM bhayaMkara vikRti zrIjI kaI sabhave ? AthI virUpa citra mIjI kyu hAya ? paraMtu ' mAre temanI AMkha khAlavAnAe bhUlelA mAnavIonI sAna ThekANe ANavAnA yatna karavA. ' evA niradhAra karI, guruNInI AjJA meLavI, sAdhvI kuberazrI jyAM upara varNavelI dazA vatI rahI hatI evI mathurA nagarImAM AvyA ane e patI pAse najIkanu makAna rahevA sAruM mAgI lai tyAM cAritradharmanuM pAlana karavApUrNAMka nivAsa karyAM. daDha maneAbaLI mATe sthAna ke vasavATa sabaMdhI ceAgyatAnA vicAra gauNa banI jAya che. e veLA dravya-kSetra-kALa-bhAvarUpa mahatvanA cAra padma agrabhAga bhajave che. kevaLa paudgalika viSayamAM kIDA jevuM jIvana vItAvatAM, kuberasenA ane kuberadatta, Ama teA dharmanA paDachAyA paNu
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhavasvAmI [ 119 ] 6 ' letAM nahIM. A bhava mIThA, parabhava kALu dIThA' jevu' temanu AcaraNa hatuM. vaLI e vezyAvAsamAM cAlI calAvIne bhAgye ja kAi sata upadeza devA AvatA, eTale tyAMnuM vAtAvaraNa tA 'ramA ane rAmAtaNA, rAga viSe sahu lIna ' jevu ja hatuM, paNa kuberazrI tapasvinI cATI calAvI tyAM AvI rahyA hatA. avAranavAra geAcarI levA paNa kuberasenAne tyAM AvatAM eTale tene dhabuddhithI nahiM teA vyavahAraSTithI temanI pAse divasamAM ekAda vAra AvavuM paDatuM. keTalIka vAra nAnA khAluDA sAthe te sAdhvI pAse AvIne esatI. temanA pavitra jIvanamAM ane cAritradharma mAM jarA paNa skhalanA na pahoMce evI vRttithI alaga rahetI. jAgrata dazAnI suvAsa kuberasenAne kAMika sparzavA lAgI hatI. nAnA khALaka keTalIka vAra gharamAM raDIne mAtApitAne sakhta udvega upajAvatA. cAkIne mAtA sAdhvI sanmukha teDIne AvatI. tyAMnA zAMta vAtAvaraNathI ke pUrvabhavananA snehasaMbaMdhathI game te kAraNe tyAM paga mUkatAM ja pele! raDatA mALaka chAneA rahI, tapasvInI prati ekITase joi rahetA, eTale kuberasenA raDatA bALakane lai avAranavAra tyAM AvatI. eka divasa madhyAhnanA samaya thai gayA che. bhAjanathI paravArI jyAM pitA ADe paDakhe thavAnI taiyArI kare che ane mAtA paNa pAna khAi, ArAma athe ADI DhaLavA Icche che tyAM pelA ake ekAeka rudana AraMbhI dIdhuM. bahu bahu samajAvye paNa koipaNa prakAre chAneA ja na rahe. mAkhApa kaveLAnA A kakaLATathI kaMTALI gayA. nAilAje kuberasenA e raDatA ALakane laI sAdhvI sanmukha AvI.
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 120 ] prabhAvika puruSa : takanI mAga pratIkSA karatA sAdhvI kuberazrIne A samaya ghaTasphoTa karavA mATe ceAgya jaNAyA. raDatA bALaka prati hasta prasArI te elI UThyA - " hai bALaka ! tuM mArA bhAi, putra, diyara, bhatrIjo, kAkI ane pautra thAya che. e nAtAthI huM kahuM chuM ke tuM chAnA rahe. ', he bALaka ! tArA pitA mArA bhAi, pitA, pitAmaha, bhartAra, putra ane sasarA thAya che mATe chAneA rahe. he khALaka ! tArI mAtA mArI mAtA, pitAmahI, bhAbhI, dhu, sAsu ane zekya thAya che, mATe chAnA rahe. AvI rIte aDhAra prakAranA saMbadhAthI saMkaLAyelI tane raDavAnI manA karuM chuM. mATA svarethI bALakane saMbhaLAvatAM sAdhvInA zabda kuberadattanA kAne paDyA, emAM rahelI vicitratA AMkhe caDI ane kahyuM ne kaTu paNa lAgI tethI te tyAM zIghra ADI Avye. kathana pUruM' sAMbhaLatAM enA pitto unmyA ane gaI UThyo-- " he sAdhvI ! AvuM viparIta kema melA cheA ? jo jAte kuMdana che| tA kema kAi vasatI ApanAra na maLyuM ke jethI A gaNikAne ghera AvI rahevuM paDyuM ?" mananI sthiratA jALavI kuberadattanA AkSepanA zAMtithI uttara ApatAM sAdhvI kuberazrI melyAH-- " mahAnubhAva! gussA karavAnI khIlakula jarUra nathI. jyArathI A jIvanamAM paga mUkayA tyAthI Akroza, pariSaha ke upasarga sahana karavAnA ane samabhAvamAM rahevAnA niradhAra
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhavavAmI [ 121 ] karI lIdhA ja che, eTale ApanI tiraskArabharI vANIthI mane gabharAvAnI ke uttejita banavAnI ra`camAtra jarUra nathI. jo satya ane pApakAra jevA kiMmatI guNlRAnuM AkarSaNu na heAta, tA mArA pagalAM ahIM thayA paNa na hAta. carmacakSuethI je vAta nathI joi zakAtI te jJAnacakSue sahaja joi zake che. ukaLATanA tyAga karI, dhIrajathI e zravaNu kare. mathurAnI gaNikA kuberasenAe putra-putrIrUpa yugalane janma ApyA. manahara AkRtivALA e aMkAne nIrakhI, e bajAru vanitAmAM paNa mAtRtvanA pravAha umaTyo. ghaDIbhara e yugalane ucheravAnuM mana paNa thayuM chatAM rUparakSaNanI vRtti, dehavikrayanI lAlasA, dhanaprAptinI AzA ane kuTTinInA Agrahe e vicAra jhAjhA TakavA na dIdheA. vezyAvRttinA sutarAM nibhAva arthe apatyaprema para, aNugamatA hRdaye tALu devAyuM. pari NAme suMdara ma MjUSAmAM e yugalane saheAdarapaNAnA khyAla ApatI mudrikA aMgulI para paherAvI, madhya rAtrIe kAliMdInA vahetA nIramAM vahetu mUkayuM! 6 bIjA divasathI gaNikA kuberasenAe peAtAnA vyavasAya pUrvavat jArI rAkhyA. vezyAnA pati paisA' e janata khATI tA nathI ja. kAthaLInu mhAM DhIluM karanAra kivA khIsA para kApa mUkanAra harakeAi vyakti rUpa, raMga ke deharacanAmAM cAhe tevI hAya chatAM vezyA sAtha sabaMdha joDI zake che. manAvavAmAM rca mAtra vyaktine zayyAlAgI vezyAne e paNa glAni nathI udbhavatI. tethI ja gaNikAjIvanane kUtarAcATanI upamA apAya che. ethI e jIvana adhamatAnI aMtima hadarUpe oLakhAya che.
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 122 ] prabhAvika puruSA : AyuSyanI dArI maLavAna eTale saritAnA pravAhamAM taratI peDhI peTI bIjI savAre sArIpuranA nadIkinAre pharavA AvelA e kikiMmatrAnA hAthamAM AvI. saMtAnavihuNA e mitrAnA gharamAM pelA bALakeAnA javAthI ajavALA thayAM. sArI rIte saMpUrNa lADakADathI eka ghera khALaka ane khIje ghera khAlikA ucharavA lAgyA. varSAnA vahevA sAthe tee tAruNyanA AMgaNAMmAM AvI UbhA. harSaghelA viSNukAne aMguthvI paranI vIMTI jovAnA vicAra ja na AvyeA. saMtAna-sukhanA lhAvA pachI lagnaneA lhAvA mANavAnA vicAra udbhavye eTale ubha yane vara-vahu tarIkenA sabaMdha joDyo. karyuM. jemane bhAi-mahena tarIke pragaTAvyA hatA emane mAhunA pAzamAM paDelA mAnavIee pati patnInA svAMga sajAnye. ajJAnatAnA Avara(c)AmAM vicitratA vadhavA mAMDI. jaDa evI mudrikAe, madhurajanI mANavA mazagUla banI pAsAmAjI ramatAM pelA yugalanI AMkha na ughADI hAta te| daMpatIjIvananA kakko paNa ghuMTAi jAtaniMdya karma'nA khAtAnI zarUAta thAta. " ATalI vAta zravaNu karatAM ja krodhita kuberadattanuM mukha zyAma anya. A sAdhvI kuberadattA aa na hAya ? evA prazna saheja ubhanyA eTale jyAM caherA prati mIMTa mAMDe che tyAM tA sAdhvI puna: kahevA lAgyA. " vIMTI-darzIne jemane daMpatIbhAva chUTA karyA che evI kuberadattA thADA samaya saMsAramAM rahI, ane pachI sAdhvI banI. kuberadatta, paNa vyavasAyamAM citta parovI. sAcA vepArI manI gayA. te vepAra nimitte mathurA nagarImAM AvyA. akasmAt
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhavasvAmI [ 123 ] kuberasenA najare paDI. teNInA sauMda gherAyela te puruSA kAmAsakta banya. vAsanAo ubharAI AvI. eTale te vezyAnA maMdire pahoMcI gaye. dravya ja jeno jIvanamaMtra che evI kuberasenAe anya kaMI vicAra karyA vagara enI sAthe vilAsI jiMdagI AraMbhI dIdhI. ubhayanA manamAM moharAja svAra banI beTho hato. enA ghenamAM teo Asakta thaI. "A bhava mIThA' jevI uktine rasa luMTavA lAgyA. bhaganA pariNAme putraprApti paNa thaI. kuberasenA pAse dhana ThIka thayuM hatuM ane pUrve saMtati-yugalane tyajI dIdhAne DaMka taddana naSTa thA na hovAthI, A veLA teNIe pelA arbhakanuM rItasara pAlana AraMvyuM. e bAluDo te A ja. meM je saMbaMdhe gaNAvyA te saMkhyAmAM aDhAra thAya che, chatAM ApaNA traNamAM eno samAveza thAya che. jJAna-dIpakanA ajavALe huM to duSkRtyathI bacI gaI. enA abhAve tame bane-mAtA ne bhrAtA bhAna bhUlI, na karavAnuM karI cUkyA, paNa "jAgyA tyAMthI savAra" gaNavA mAMDe te bigaDI sudharavAno mArga baMdha nathI thayo." sAdhvIe ughADI pADelI dUSita kathAne chupAvavAnA upAya tarIke kuberadatta savAla karyo. "sAdhvI ! tamArI vAtane samarthana karato kaI pratyakSa purA batAvI zako che ?" mahAsata sahAdara ! haju paNa tArI AMkha na UghaDatI heya, are ! A dhRNAjanaka vartana mATe pazcAttApa na thata hoya to A mudrikA joi le." ema kahI sAdhvIe vastrane cheDe bAMdhelI vIMTIo choDIne rajU karI dIdhI. jaMbusvAmI ceramaMDaLIne uddezIne belyA-"mahAnubhAvo!!
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 124] prabhAvika puruSo: saMsAra nATakanI vicitratA AvA prakAranI che. vIMTIo jotAM ja mAtA-putranA caherA zyAma banI gayA. pacAttApanA pAvakamAM ubhaya baLI rahyA. kuberadatta pApa paMkanI zuddhi arthe cAritravArinI zodhamAM nIkaLI paDyo. rAgI maTI tyAgI banyo. kuberasenAthI saMyama te na levANuM-arbhakano neha na cheDA chatAM te zuddha zrAvikAmAM paTAI cUkI. viSayavAsanA para khaMbhAtI tALuM lagAvI, tapa AcaratI, kamane khaMkheratI, saMsAramAM rahevA lAgI. jJAnI sAdhvIe svArtha paramArtha bane sAdhyA. saMsAranA saMbaMdha te AvA che! mAnavabhavanI prApti emAM lepAvA sAru nathI. manuSyanI samajazaktinuM dIvALu na nIkaLyuM hoya te karmarAjanA baMdhana jaDamULathI chedI nAMkhavAmAM mAnavajIvanano upayoga karo. lAkheNuM paLe vahI rahI che ene javA na gho. amRtaghaDIAmAM bIjA trIjA vicAra choDI daI, aMtarane nAda pArakhI, sAco rAha svIkAre." - sarvamaMgalaya, sarvathALavApaNA pradhAnaM sarvadharmANAm, jainaM jayati zAsanam // dezanA samApta thatAM ja sarva cere gurudevanA caraNakama lamAM namI paDyA. ekI sAthe belI UDyA ke-"gurudeva! ApanI nirmaLa vANIe amArA hRdayamAM ajavALA pragaTAvyAM che. Ape lIdhe mArga ja eka mAtra kharo che. e grahaNa karavAnuM ame "paNa" laIe chIe. piMgaLa-sAheba! samaya thavA AvyuM che chatAM e aDhAra prakArane saMbaMdha samajAvaze.
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhavasvAmI [ 125 ] kuberadattAnI vatI guru mahArAja melyA ke-- eka ja che. (2) mArA patinA putra gaNAya. (3) mArA patinA kahevAya. (4) mArA bhAInA putra mArI mAnA patinA bhAi tethI mArI zAkyanA putra kuberadatta gaNutA eTale mArI draSTie pautra lekhAya. (1) A bALaka mArA bhAI che kemake bannenI mAtA A putra che tethI mArA paNa saheAdara tethI mArA diyara tethI bhatrIjo paNa thAya. (5) mArA kAkA paNa thAya. (6) enA pazu A putra have kuberadatta sAthenA cha sabaMdha kahuM chuM. (7) bALakanA pitA kuberadatta te mArA bhAi che. (8) kuberasenA mAtAnA bharathAra tethI mArA mAtA-pitA paNa kharA (9) bALakanA pitA kuberadatta te mArI mAtAnA svAmI, eTale mArA pitA, A khALaka ene bhAI eTale mArA kAkeA paNa kahevAya, ane e kAkAnA pAche eka rIte pitA thAya eTale kuberadatta mArA pitAmaha gaNAya. (10) mArI sAthe pahela kuberadatta mArA pati paNa kahevAya. (11) mArI zAkaya kuberasenA, tenI kukSIe upajavAthI te mAre putra paNa gaNAya. (12) mArA diyara( bALaka )nA pitA eTale mArA sasarA paNa gaNAya. have kuberasenA sAthenA cha saMbaMdha kahuM chuM. (13) bALakanI mAtA te mArI paNa mAtA che. (14) bALaka evA mArA kAkAnI mAtA eTale te mArI pitAmahI thAya. (15) mArA bhAI kuberadattanI zrI eTale mArI bhAbhI
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 126 ] prabhAvika puruSoH gaNAya. (16) mAtA kuberasenA je apekSAe zakaya gaNAya ane ene putra kuberadatta e mAre paNa e apekSAthI putra gaNAya, tenI e ja kuberasenA vahu hevAthI mArI putravadhu paNa kahevAya. (17) pati evA kuberadattanI mAtA tethI mArI sAsu paNa lekhAya. (18) pati kuberadattanI kuberasenA bIja patnI hovAthI mArI zakAya paNa gaNAya. sAdhvI kuberazrInI najare upara mujaba aDhAra saMbaMdha apekSAthI jeDI zakAya. 4. nAlaMdAmAM Agamana roja karatAM nAlaMdAmAM Aje vadhu jAgRti AvI hatI. sAmAnya rIte rAjagRhI nagarInA A zAkhApuramAM (parAmAM) moTA bhAge vidvAna-paMDita ane jJAnapipAsA jemanAmAM thanaganI rahI che evA dUra dezathI AvelA musApharo tema ja bhAratavarSanA judA judA bhAgamAMthI tema ja enI bahAranA samIpavatI pradezamAMthI jJAnAdhyayana arthe AvelA vidyAthIonI ja vastI hatI. bhAratavarSamAM vidyAnA ajoDa sthAna tarIke je keMdro hatA temAM nAlaMdAnuM sthAna apade AvatuM. veda, bauddha ane jaina dharmanA prakhara niSNAte ahIM jovA maLatA. SaTTadarzana paratve jAtajAtanI vicAraNAo-yuktipurassaranI carcAo-dalIlapUrvakanA khaMDana-maMDana e A prakhyAta sthaLane mukhya vyavasAya hate. vividha padavIdhArI brije, bauddhadhamI bhikSuke ane tyAgI zramaNe ahIM sArA pramANamAM daSTigocara thatA. emanA gamanAgamana cAlu rahetA.
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 127 ] 6 rAta rahe pAchalI khaTa ghaDI, sAdhu puruSe sUI na rahevuM? e narasiMhu bhagata 'nI lIMTI ahIM te akSaraza: sAcI paDatI. pAThThI rAtanA cAra vAgatAM ja bhinna bhinna zAstronAM adhyayana karatAM vidyAthI gaNunA ghASa saMbhaLAtA. prAta:kALa thatAM teA sau kAi pAtapeAtAnAM Avazyaka kAryothI paravArI, jJAnagANI arthe ane e dvArA navIna jJAnasaMcaya karavAnA apUrva ullAsathI sajja banI, tAjetaramAM jemanA pagalAM thayAM hAya evA vidvAneAnA vihAra tarapha pagalAM bharatAM. nyAyapurasara cAlatI A dharmacarcAmAM bhASAnI azlIlatA ke karNe kaTu prahArAnI pheMkApheMkIne jarA paNa sthAna naheAtuM. jaya-parAjayanI kheMcatANu najare paNa nahAtI paDatI. kevaLa jJAnapipAsA ja mukhya bhAga bhajatI sA vidyA yA vimuye " jevA sUtrane camatkAra ahIM yathArthapaNe khIlI nIkaLelA anubhavAtA. 6 prabhavasvAmI jJAna vinA kriyA kahI, kAzakusuma upamAna; lAkAlAka prakAzara, jJAna eka paradhAna. , ' e ja jevA prabhumukhe pragaTa thayelAM TaMkazALI vacanA keTalA kiMmatI che e ahIM paga mUkatAM ja jaNAi AvatuM. * Knowledge is Power ' arthAt ' jJAna mahAzakti che' e vAkyamAM rahela arthagAMbhIya A vidyAdhAmamAM gheADA divasa vyatIta karavAthI pUrNa rUpe pratIta thatuM. e AkarSaNe dUra dezAnA pravAsIe jAtajAtanI suzIkhatA veThI kalpanAmAM na Ave evI viTa'banAo vacce pasAra thai-ahIM AvatA. A sthaLamAM thADA divasanA vasavATathI je apUrva jJAnanI vAnakI temane prApta thatI enAthI uThAvela jahematane saMpUrNa
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 18 ] prabhAvika puruSA : badalA vaLI rahetA ne lIdhela parizrama badala satASa uddabhavatA jyAM rAjanizIne A prasaMga pravatI rahetA hatA tyAM Aje kAI aneAkhI prabhA khIlI UThI hatI. sau keA banatI jhaDape prAta:kAryA sameTavA lAgyuM. sAruM ya vAtAvaraNa jIvaMta bano gayuM. vidyArthInivAseA halanacalanathI gAjI UThyAM. sau koinAM mukhamAMthI e udgAra sahaja nIkaLatA ke-eka samayanA dhADepADu ATalA prakhara vidvAn ! are jaina darzanane mahAna AcArya ! dvijakuLApanna bhagavAna gautama ke A sudharma athavA te Nika Atmaja A jakh nAla dAvAsIothI tadna ajANyA na hatA. eka karatAM vadhu vAra temanI amIvI vAgdhArAthI A bhUmi pAvana thaI hatI. vaLI jainadarzana e SaDjhanamAMnu eka hAi, syAdvAdanI aneAkhI paddhati dhAraNa karanAra hAvAthI sAMkhya, mImAMsaka, jaiminI kivA taiyAyika vA bauddha matavAdIomAM ena aMgenI vicAraNA kaMi navIna pazu nahAtI ja. nAlaMdAnI dharatI para zramaNu bhagavAna mahAvIranA cauda cAmAsAe vItarAga vANImAM samAyelI kiMmatI rahasya ane udAratA pUravAra karI ApelI hatI. eTaluM ja nahi paNa apekSAnA muddAthI sAbita karI dIdhuM hatuM ke jo nyAyapuraskara vicAraNA karavAmAM Ave teA cha ce darzAnA 8 jina 'nAM agarUpa che, arthAt ' jaina ' sivAyanA bAkInAM pAMce matAnA samAveza 'jaina" matamAM sahaja karI zakAya che. - SaDtana jina aMga bhaNIje, nyAyaSaDaMga jo sAdhe re ' e cAgirAja AnaMDhaMghananI ukti uparanI vAta pUravAra kare che. AthI AjanI utkaMThA na tA tattva para avalaMbI hatI ke na tA kAI navA muddA para sthira thaI hatI. enu
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhavasvAmI : [ 129 ] keMdra kevaLa eka lUMTArAnA jIvanamAM je alaukika parivartana AvI cahyuM hatuM te hatuM. samaya thatAM ja vyAkhyAnamaMDapamAM bhinna bhinna saMpradAyanA vividhavaNI pozAkadhArI manaSyanuM Agamana zarU thayuM. vAcakane zaMkA dharavAne ke prazna uThAvavAno prasaMga na rahe e sAru vAtanA anusaMdhAnamAM jaNAvI daIe ke-ceronI pakSomAM jabasvAmIne ApaNe upadeza ApatA joyA hatA ane e veLA Aje padhArelA AcArya prabhava coranAyaka tarIke zrotAvRdamAM agraNI hatA, paNa Aye jabanI vANInA prabhAvathI mAtra prabhAva ekalAe ja nahiM paNa bAkInA 49 coroe, sApa jema kAMcaLI utArI nAMkhe tema, saMsAra paratvenI mAyA tyajI dIdhI ane ubharAtA haiye temaja uchaLatA hRdaye bhAgavatI dIkSA lIdhI. e kALe UgatA sAdhunI jabAnadvArA sadhAyela e kArya AzcaryarUpa manAyuM. pachI to varSonA vahANuM vItyA-"sobate asara ane sukhame tAsIra" e kahevata pramANe sadaivanA paricayanI asara daSTigocara thavA mAMDI. sAdhujIvanamAM samAyela suvAsa tarapha vistaravA lAgI. jJAnInA sAnidhyamAM vasanAra paNa jJAnavAna thAya ja e lokavAyakA sAcI nivaDI. Arya sudharmAsvAmInA pAsA sevanAra Arya jaba jAte kevaLI banyA ane pitAnA aMtevAsI tarIke eka samayanA cAranAyakane sthApana karI jagatane maMtramugdha banAvatA mese gayA. e cAre paNa vinAbhItie gaNipiTakamAM-dvAdazAMgIrUpa maMjUSAmAM-rahelA amUlya ratnonI evI sIphatathI cerI karI ane janatA samakSa evuM khyAna karavA mAMDayuM ke jethI cAre dizAmAM AzcaryanI helI AvI.
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 130 ] prabhAvika puruSa : ja. jevA kenaLInA viraha, janasamUhane jo kAI paNu vIsarAvanAra hAya te te kevaLa prabhavasvAmInI mIThI vANI ja. sau keAI kahevA lAgyA ke-nya dhananI cArI karanAre bhAvadhana evuM jJAna paNa cArI jANyuM. ja.svAmI jevAnI pATane zAbhAvI. pRthvItaLa para vicaratAM, navanavA jIvAne vItarAganA mA prati vALatA, Arya prabhave jIvananA pAchaleA samaya AtmazreyanA anupama kArya mAM pUrvakALanA ka samUhane bhasmI bhUta karI enuM sarvathA unmUlana karI vALavAmAM-kharacyA. nAlaMdAmAM AvyA tyAre teozrI mRtyunI mAga pratIkSA karI rahyA hatA ema kahI zakAya. thADA samayathI teone bhAsavA mAMDayuM hatuM ke peAtAnA jIvanadIpa bujhAvAnAM coghaDiyAM ajI rahyAM che. e vAtanA AvA pramaLa vidvAnane zeka nahAtA. 'maLapravRti'athavA teA ' kSaNamAtra paNa Apyu vadhArI zakAtuM nathI ' evI prabhuzrI vIranI aMtima vANI emanAthI ajANI naheAtI. Ama chatAM mukhAraviMda jotAM sahaja mApI zakAtu ke kAI aneAkhI ciMtA AcArya zrInA mastiSkamAM ghara karI beThI che. pAse besanAra ziSyA paNa e jANI zakayA nahAtA chatAM anumAna parathI je vAta bahAra prasarI rahI hatI te e ja ke nAlaMdA jevA vidyAdhAmamAM padhAravAnA hetu e ciMtAnA nirAkaraNanA hatA. dezanAnA AraMbha 'ravinuM saMcam ' vALA ma'gaLAcaraNupUrNAMka thayA. mAnavajIvananA mudrAlekha batAvatAM kahevAmAM AvyuM ke--sapUrNa paNe karmA 52 vijaya prApta karavA. deva, nAraka, tiya iMca ane manuSyagatimAM jo zreSThatA kAIne paNa varI hAya tA te mAtra mAnavagatine ja; kema ke e eka ja gatimAM janma
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhavasvAmI : [ 131 ] lai jIva kAyamane mATe karma badhanAthI mukti meLavI zake che. kAyamanA chUTakArA eTale ja vijayanI parAkASThA-AtmAnuM amara ttva, judA-judA danakArAe judI judI rIte tattva-nirUpaNu karyA che. kAie AtmA ane prakRti para lakSya khe McyuM che tA keAie aparabrahma ane parabrahmanI vAta para madAra bAMdhyA che. eke cha tattvA para bhAra mUkyeA che, teA bIjAe pa McabhUtAne ja AgaLa dharyA che. cAlaka jevAe paraleAka jevI mahuttvanI vastunA ja uccheda karyo, tyAre naiyAyikAe vaLI tattvAnI hAramALA UbhI karI dIdhI; paNa jaina darzane teA navaneA AMka ja pasaMda karyA che. e AMkanI addabhUtatA varNavI jAya tevI nathI. e tattvAnI goThavaNu paNa parasparanI joDe evI rIte saMkaLAyelI che ke enI vicAraNA karatAM mana praphullita bane. emAM ' jIva tattva mukhya bhAga bhajave che eTale enuM sthAna paheluM, ajIva ke jemAM sArIe kavaNA vigerenA samAveza thAya che ane satata jenI sAthe jIvanA saMgrAma cAlu ja hAya che enu sthAna bIjuM, jIvanI karaNI zubha hAya tA te puNyanA saMcaya karanArI ane azubha hoya teA pApanA pATale bAMdhanArI nivaDe eTale punya tathA pApa trIjA cAthA naMbare Ave. e karaNIdvArA karma pudgaleAnuM Agamana cAlu rahe che enuM nAma Azrava ane enA nakhara pAMcamA. enA upara aMkuza mUkAya kivA avarodha thAya te saMvara, enA naMbara chaThTho. avAdhAya eTale navA karmonA Agamana mATenA kamADa aMdha thAya, paNa je karmo pUrve bharAi beThelAM hAya-AtmAnI joDe kSIranIranI mAphka maLI gayAM hAya tenuM zu? e mATe nirjarA nAme sAtamu tattva kAma Ave. taparUpa karIdvArA
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 132 ] prabhAvika puruSA : enI zuddhi AraMbhAya. e karmonA baMdha e AThamuM tattva jANIne-samajIne tyajI devA jevuM gaNAya. prakRti, sthiti, anubhAga ( rasa ) ane pradeza nAmanA cAra prakAre e badha AtmAnI joDe cAMTyo hAya che. eneA jaDamULathI nAza karI sadAne mATe chUTakArA meLavavA e navamuM tattva meAkSa. svarAjaya, Atmika svAtaMtrya kivA mukti, e enAM aparanAmeA che. zarUmAM meM je vijayanI vAta kahI e paNa evu ja bIjI nAma-saMgrAmanI najare mukhya tattvA e ja : jIva ane ajIva. AtmAnI laDAI satata karmA sAthe anAdi kALathI cAlI rahI che ane e karma e ajIva tattvanA eka bheda che. Ama navamAMthI gauNa karIe teA ethI paNa vAta samajI zakAya, bAkInA sAtane saMgrAma bhinna-bhinna dazAsUcaka lekhAya. " sAcI vijayazrI varavA sAru AtmAe cArI karavI. A zabdo kaNu para athaDAtAM ja pattAmAM Azcarya phelAyu. chUTAchavAyA zabdo paNa sabhaLAyA. zuM cArI ? ekADhe niDaratAthI prazna karyA. " mahArAja !cArI karavI e dharma ke adhama ? -> AcArya zrI uttara ApatAM melyA --- 39 ' mahAnubhAva ! cArI zabdanA prayoga sAmAnya rIte adharma ne anItisUcaka che paNa jainadana tA apekSAnI najare duniyA jemAM doSa bhALe che emAMthI paNa guNu tArave che. enI najara ekAMtamAM nathI paNa samanvayamAM che. jyAM e umadA paddhatinuM sAcuM jJAna thayuM tyAM vera-virodhanuM nAma na saMbhave. sadana-samabhAva saheja pragaTe. vadhArAmAM mArI vAta kahuM te huM rahyA cAra. jIvananA mATeA bhAga cArInA
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhavarasvAmI : [ 133 ] vyavasAyamAM ja vItAvyuM. e anubhava zrotAone kahevAmAM duHkha zuM ? paNa huM je corI karavAnI vAta kahuM chuM te guNaratnonI corInI ane nahiM ke mAnavIonA dhanamAlanI. darzana-jJAna-cAritra nAmanA traNa rane vitarAgadharmamAM suprasiddha che ane huM bhAra mUkIne jaNAvuM chuM ke tamArAthI corAya eTalA pramANamAM e cera-UghADe choge coro. e dharmanA eka praNetAnI parSadA vacce karAyela jAhe. rAtathI niHzaMka thaIne core. pachI juvo ke sarvadezIya vijaya thAya che ke nahIM ? sAcuM svarAjya bAraNA ThekatuM Ave che ke nahIM? mAnavajiMdagIne mudrAlekha phaLe che ke nahIM? jJAnInA vacana para aphara zraddhA enuM nAma sandarzana, e vacane pramANe vastusvarUpa barAbara rIte samajI levuM e samyagU jJAna ane samajyA te eno pUrNa paNe amala kare e ja samyapha cAritra. parSadAmAM Avela harakoI AtmA- janoIdhArI ke jaI vinAne-cAhe bauddha saMpradAyane ke sAMkhyamatano-e tripuTIno sadhiyAro leze te avazya saMsArasAgara taravAno. e trisAdhanavihu harakoI game tevA ko Adaraze te paNa sAcA svarAjya vagara rahevAne. zrI jabusvAmI pAsethI e kiMmatI ratnonI-vacanAnI-corI karI che. ethI meM amApa phAyado uThAvyo che. teo tarI gayA che ane mane tarI javAnI cakkasa khAtarI che. tame paNa sAcI tamannA hoya te mArga khule che. " varSamAjamAMmhaY" thatAM ja sau vikharAyA. pratyekanA caherA para navI rozanI patharAI hatI. cAramAMthI guru banela
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhAvika puruSA : [ 134 ] AcArya prabhavasvAmInI prabhAvayukta vANInA e pratApa hatA, paNa prabhavasvAmInA caherA para najara nAMkhatAM emanA hetu khara AnyA jaNAtA nahAtA. vicAranA mathanamAM ne mathanamAM te divasa pasAra thayeA. dIrgha vicAraNAne aMte temane jJAna-STie kaMika jhAMkhI thaI ane tenA tAtkAlika amala mATe bIje divase vicakSaNa ziSyAne melAvI, khAnagImAM kAMika kahI amuka dizA prati vihAra karAvyeA. tyArapachI ja te ciMtAbhArathI mukta thayA hAya ema lAgyuM. rAja karatAM te saMdhyAe e ja vadana vadhu praphula bhAsyuM enu kAraNa have pachInA navA kathAnakamAM nIhALIzu. 5
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ zaSya bhavasvAmI 1. pitAnI AjJA-- cAre bAju jyAM jue tyAM AvI paDanArA mahAdu:khanI glAni patharAi rahI che. aMbAjI mAtAnA cakalAmAM vasatA nAnA meATA pratyeka mAnavInA hRdayamAM gaI rAtrI bhaTTa mahAzakare je du:khamAM vyatIta karI che e uparathI nizcita thaI cUkayuM hatu ke bhUdeva mahAza kara have thADA kalAkanA mahemAna che. emanA pitA-zivazaMkare duniyA para je varSo vitAvelA enA pramANamAM mahAza kara aDadhe pahAMcyAM gaNAya. gai saMdhyA sudhI anubhavIonuM mAnavuM hatu ke pathArImAMthI bhaTTa mahAzaya jarUra uThaze, paNa rAtrInA rAge je rIte palTo lIdhe e jotAM AzA nirAzAmAM pariNamI ane tethI ja Aje savArathI sArAya lattAmAM du:khanI kAlimA prasarI rahI hatI. mahAdhrAmAM leAkeA bhaTTajInI pathArI pAse khaDA page ubhA rahI sevA karatA enA kAraNamAM dvija mahAzayanI zrImaMtAi prathama najare-AMkhe caDhe paNa jarA mArIkAithI tapAsa karavAmAM Ave tA e vicAra badalavA paDe, pitAnI DhAlatamI karatAM tenA putra zaSyabhavanI saumya prakRti, saraLa vRtti ane paramA - paNe jIvana jIvavAnI lAlasA agrabhAga bhajavatI jaNAI Ave. mahAjJAnA ja nahIM paNa sArAya zaheranAM upayAgI kAryomAM A bhAizrInI AgevAnI kharI ja. keTalAya dvija kuTuMemAM A zrImaMta putra chUpI rIte madada pahAMcADatA, sAmAnya leAkavAyakAmAM brAhmaNujAti aAbhI manAya che. e dAna grahaNu karavAmAM jevA bhAga bhajave che tevA devAmAM nathI dAkhavatI, e
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 136 ] prabhAvika pu : mApe mApatA ane dAdA tathA pitAnI raheNI-karaNI sAthe tulanA karatAM zayyabhava brijanuM vartana apavAdarUpa lekhAya. brAhmaNa kuLanI tRSNa karatAM kSatricita sAhasikatA enA jIvanamAM vadhu draSTigocara thatI. emAM eka vaNikatanaya sAthenI maitrInA gherAM chAMTaNAM chaMTAyAM hatA, je bInA AgaLa AvavAnI hovAthI hAla ApaNe prastuta viSayanA pravAhamAM AgaLa vadhIe. rUSNazayAmAM paDelA pitAe IzAro karI, davA taiyAra karI rahela putrane pAse bolAvyo. pitAnA takIyAne aDhelIne besavA temaja pote je kaMI kahe te zAMtithI sAMbhaLavA svecchA vyakta karI. zayyabhave marammukha vaDilanI IcchA pramANe sarva vyavasthA tarataja karI dIdhI cheDAM Aptajana sivAyanAM sau ApameLe aDakhe-paDakhe thaI gayA. kamarAmAM eka soya bheMya para paDe te paNa khabara paDe evI zAMti patharAI. kSaNe kSaNe kSINa thatI jatI dehazakita saMgrahI svastha thaI mahAzaMkare kahevA mAMDayuM. putra ! mArA jIvanamAM tArA vinaya, bahumAna ane. AjJAMkitapaNue kharekhara suvAsa pragaTAvI che. vedamAM kahelA yajJa, yAga saMbaMdhe tArA vicAromAM bhinnatA hovA chatAM te e sAme pratyakSa virodha dAkhavyo nathI. vipula lahamI, vizALa samRddhi ane sulakSaNI gRhiNI maLavA chatAM teM eka sAcA brAhmaNane zobhe tevuM jIvana jIvavAmAM AnaMda mAnya che. kumA ne paDachAye sarakhe paNa lIdhe nathI, kuLane jhAMkhapa lAge tevuM kArya tArA hAthe bhaviSyamAM thavAnuM nathI enI mane pUrI khAtarI hovAthI mAre e mATe kAMI zikhAmaNa ApavApaNuM che ja nahiM. " ATaluM bolatAM vRddhane zvAsa gherA eTale
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ zaThaMbhavasvAmI : [ 137 ] jarAvAra cUpa rahyAM. cAMgaLuM pANI pIdhuM ane punaH bolavAno AraMbha karyo. " mAtra be vAta jaNAvavAnI che-eka to meM ApaNe AMgaNe mahAyAga karavAnI AzA sevelI paNa have te mArA hAthe phaLimUta thAya tema nathI ja, te kArya mArI pAchaLa tuM ja kare to ja mArI AzA pUrNa thAya tema che. alabatta, emAM azva Adi jAnavaranI hiMsA samAyelI che, paNa tArA sarakhe AjJAMkita putra mRtyuzadhyAe paDelA pitAnI AzApUrti arthe vedavihita e dharmakaraNI karavAmAM mAtra svataMtavyanA kAraNe pIchehaTha karaze ema mAnavAnI mArI buddhi sApha nA pADe che chatAM A nehIvRMda samakSa tArA mukhe jAherAta thaI jAya te vadhAre sAruM. bIjuM kArya to kamAMdhIna hevAthI e mAnavazaktinA hAthanI vAta nathI. alabatta, mArA netro e na joI zake tethI huM taddana nirAza nathI banate. me pitA pautramukhadarzanano abhilASI na hoya ? potAnA aMgajanA bALaka ke bAlikAne khoLAmAM besADI ghaDIbhara lADa laDAvavAnI utkaMThA saMsAravAsI harakoI vRddhane avazya hAya ja, emAM vaLI pavitra gaMgA-maiyA jevA nirmaLa ane gaMbhIra hRdayavALI putravadhU gaMgAlakSmInA aMkamAM, dvijavaMzamAM caMdra samI kIrtine dhAraNa karanAra, zivazaMkaranA vaMzane vistAranAra arbhaka ramata jevAnA koDa mAtra mane ekalAne ja nahIM paNa phaLIyAnA nAnA moTA dareka mAnavIne avazya heya paNa yamarAjanI hAkala paDI rahI che eTale huM te e keDa aNapUryo mUkI vidAya laIza. paNa mArI e AziSa bheLAnAtha zaMkara aNapUrI nahiM rAkhe sulakSaNa gaMgAne jarUra mAtRpadathI alaMkRta karaze."
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 134 ] prabhAvika puruSa : kAkAzrI ! tamArI vANuM jarUra phaLaze. mArI bhAbhInI je zarIrasthiti saMbaMdhI hakIkata huM jANuM chuM tyAM sudhI mane kahevAmAM vAMdho nathI ke jarUra teNI garbha dhAraNa karI cukI che ane thoDA divasa vyatIta thatAM e vAtanI khAtarI paNa thaI jaze. mAruM mana sAkSI pUre che ke Apa jevA vRddhanA AzIrvAda jarUra phaLaze." samIpamAM ubhelI potAnA pitarAI bhAInI dIkarI maMju. lAnA karNapriya zabdo sAMbhaLIne sau koIne harSa upaje. pathArIvaza mahAzaMkare pautramukhadarzana jeTaluM ja sukha kSaNa pUratuM anubhavyuM ane zavaMbhavanI patnI gaMgAnuM mukha lajajAthI avanata thavuM. eka vAtanI pUrNatA Ama Akarimaka rIte thatI nIrakhI DhasAnA netro putra yajJa karavA saMbaMdhamAM zuM uttara Ape che e sAru mITa mAMDI rahyAM. zaryAbhavane hakAra bhaNatAM vicAra thaI paDayo! A dharma saMkaTamAMthI kema sahIsalAmata bahAra nIkaLavuM e mATe vicAravA lAgyA. AjarI vaDIlanI IcchA puravAne eka kulIna vaMzaja tarIke eno dharma hato. bIjI bAju Aja keTalAka varSothI enA vicAro dharmanA othA taLe cAlI rahelI A jAtanI hiMsAthI bhinna mArge vahI rahyAM hatAM. e kAryamAM dharmanuM buMda sarakhuM dekhAtuM na hatuM. kevaLa ajJAnatA ane nirdayatAnA spaSTa darzana thatAM. A jAtanA bhayaMkara kriyAkAMDa sAme nirgatha evA zrama taraphathI virodhano vaMTeLa UThI cUkyA hatA. teonI yukitapurasaranI dalIla sAme ghaNA
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ zaSyabhavasvAmI : [ 139 ] kharA paMDitamAnIne namatuM tALavuM paDayuM paNu hatu ane e kAraNathI keTalAka sthAneAmAM A jAtano pApamaya pravRttinA aMta AvyeA paNa hatA, chatAM ajJAnatAnu pramANu nAnusUnuM na heAvAthI temaja rAjadarabAramAM ane varNAnA samUha upara brAhmaNuvarNa nI lAgavaga savizeSa haiAvAthI yajJa-yAgA Aje paNa dhanAM kAryAmAM lekhAtA, enA mahimAnA steAtrAnA gheSa hajI paNa digaMta sudhI pahAMcatA. peAtAnA vatanamAM ethI viparIta vicAra karanAra tarIke pAte ekalA ja hatA. tenI sthiti vyAghrataTI nyAya jevI thai paDI. pitAnI icchA AvA samaye kaeNma pAchI zailI zakAya ? teA pachI varSothI je vicAranA sadhIyArA lIdheA, ene ekAeka Ama tyAga paNa kema karI devAya ? manepradezamAM ghaNI gaDabhAMja thaI. gaNatrInI kSaNAmAM tyAM teA jAtajAtanA samarAM rAMgaNA khelAyA. jJAnIne gamyu e viSayanA AMdAlana mAnavInI kalamathI aNucItarAyela rahevAnA ja. Akhare vinIta putranuM mukha ughaDatu. je zabdo emAMthI pragaTa thayA te A pramANe hatA. pUjya vaDIla ! ApazrInI icchA pUrI karavAnA mArA dharma che ane jarUra huM te khajAvIza. vedavihita e karaNI mATe mArA mataphera che chatAM enI carcA karavAnuM A sthAna nathI tema e mATe A samaya ceAgya paNa nathI. e mATe hu vidvAna paMDitAne ApaNA AMgaNe nAtarIza. tenI sAthe zaMkAnuM samAdhAna karI laIza ane mahAyAga karavAnA je manA ratha Ape cirakALathI senyA che ene sapUrNa paNe khara ANIza. Apa satASathI jIvananI chellI ghaDIe AtmazreyanA vicAramAM 66
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 140 ] prabhAvika puruSo : vyatIta karI. hajI paNa keAI vAta rahI jatI hAya teA vinA sa'kAce kaDI dyo. " pitAnI icchA pUrI karavI e pratyeka putranI pharaja che. mAtApitAnA upakAranA badale nItikArA kahe che tema putra, pAtAnI cAmanA joDAM zIvaDAve teA paNa vaLI zake nahIM. e kathana pAchaLanA Azaya samajatAM emAM jarA mAtra atizakita nathI jaNAtI. " Ape kahela kAcamAM tA mArA pazcima mAmulI lekhAya. ApanA ja parasevAnI lakSmI gharamAM bharI paDelI che. ApanA ja pADeAzIe kAma karavA khaDe page taiyAra che. emAM te mAre kayA bhAga ApavAnA che? mArA hRdayamAM tamannA tA evI varte che ke huM kAi evuM kArya duniyAmAM karI jau ke jagu ttanA anya jIvA emAMthI preraNA meLave. are! jAta ghasAya paNa enA dvArA sarjita thayela kAma na ghasAya. kadAca vaMzajanA abhAve A bhAgyAdhIna vaMzavelI karamAya paNa jene AdhAra vaMzaja para nathI ane jenuM sthAna janahRdayamAM sthapAcela che e kArya amaratAne vare-varSo sudhI gavAya. pRthvI parathI adrazya thayA pachI ane yugonAM vahANAM vAyA pachI paNa ene saMbhAranArA maLI Ave. ' dIkarA, tArI mahatvAkAMkSA prabhu pAra utAre. mane have kAi vastunI abhilASA nathI rahI. eka kavie kahyuM che ke "" kahyAgarA che dIkarA, zuvatI che nAra; jenA gharamAM e vase, dhanya tene avatAra.
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ zayya'bhavasvAmI : [ 141 ] e kathana sarvathA ApaNA gharamAM te sAcuM paDayuM che. mane smaraNa karatAM A deha cheDavAmAM have satASa che. " " (219 " X X X 66 uparanA banAva pachI gheADA kalAkamAM ja mahAzaMkara dvijanuM prANapaMkheruM A mAnavabhavarUpI pi MjaramAMthI UDI gayuM. AtmavidyuNA kheALiyAne vRdika vidhi anusAra agnisaMskAra karavAmAM AnyA. snehIvanI AMkheA azrubhInI thai. jagatamAM "AvatuM" saune vahAlu lAge che paNa jatuM " teA zeAka pedA kare che. eTale kudaratI kAnUna sAme kaiAnuM atara hAlyA vinA rahI zake ? daMpatInA zire chatra jatAM gharanA, vyavahAranA, ane saMsAranA bhAra sahuja AvI paDyo. du:khanuM esaDa dahADA " e ukti anusAra vaDilanuM mRtyu dhIme prIme vismR tineA viSaya banI rahyuM. bhUdevA vRddhanA maraNune kevI rIte ujavavuM e saMbaMdhI salAhasUcana karavA lAgyA. pUrve ApaNe joyuM che tema A kuTuMbanA naMbara garbha -zrImaMtamAM AvatA, vaLI prauDha avasthAmAM pAMgaratA daMpatIne hajI sudhI kaMi pharaja dara naheAtuM eTale lakSmIne vyaya A prasaMge chUTathI karavAmAM Ave te vAMdhA jevuM paNa na hatu. AvA samaye vagaramAMgI salAha ApanArA te sahaja maLI Ave che. brAhmaNa samAjamAM ghaNIkharI veLA maraNu pAchaLa ja dhana kharacAtuM STiAcara thAya che. jenA maraNunI nyAtamAM TI " vADhI "e ghI pIrasAya enI vAhavA svargamAM birAjamAna devA sudhI pahoMce che. bIjA dAnamAM dvijamahAzayanI lakSmInA naMbara OMA kravA na haiA tA paNa maraNa pAchaLanI zayyA bharavAmAM ane brAbhAjanamAM e agrapada bhAgave che. zayyaMbhava bhaTTa paNa e vidhimAMthI bakAta 66 *
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 142 ] - prabhAvika puruSe na rahyA. dhana kharacavAmAM emaNe raMca mAtra kRpaNutA na dAkhavI. devAmAM enI vRtti janmathI ja vizeSa hatI. adyApi sudhI koIpaNa yajamAna pAse eNe hAtha dharyo na hato kiMvA dharavAne prasaMga paNa Ave. na hato ema kahIe to khoTuM nathI. jJAtibaMdhuonA peTa ThaMDA karAvyA pachI mahatvanuM je eka kAma bAkI rahyuM te pitAnI aMtima AzA pUravAnuM-mahAyAga karavAnuM. zayyabhave e dizAmAM deza-paradezanA prasiddha veda ane vedAlaMkArane AmaMtraNa mokalavAno AraMbha karyo pitAnI AjJA pALavAmAM e jeTalo custa hato eTale ja custa e carcAdrArA yajJanuM rahasya jANuM levAmAM hatuM. eTale A veLAnI taiyArI saMgIna hatI. enuM pariNAma kevuM AvyuM te have pachI je zuM. 2. mitrone vArtAlApa- saMdhyAkALanA AgamananI pratIti karAvatI ThaMDI samiralaharIo tarapha vAI rahI che. vAtAvaraNamAM AjanA divasanI pratibhA tema ja pavitratAne laI koI anerA ullAsane pragaTAvatI chAyA patharAI rahI che. nara-nArI ane bALakanA vaMda suMdara vastrAbhUSaNamAM susajita thaI eka dizAmAMthI bIjI dizAmAM harSAnvita banI gamanAgamana karI rahela che. sArAya mAnavasamudAyamAM ane AjanA suprasaMgamAM kendrasthAna bhegavatAM jaLa-maMdiranI zobhA avarNanIya thaI paDI che. kAca jevA nirmaLa sarovaranA jaLamAM kamaLanA pupanI prakullitatA dazyamAM anupama bhAva pUre che. madhyabhAge Avela ramaNIya
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ zavyaMbhavasvAmI : [ 143 ] prAsAda svargabhUminA ekAda vimAna samo bhAse che. enA zikhara para rahelA vijAdaMDanI pavananA vegathI hAlatI ghaMTaDIo je rava pedA kare che e evI to suMdaratA ne manaharatAthI vAtAvaraNane bharI de che ke je anubhavI ja samajI zake. jo ke kArtika mAsanI amAsano [ gujarAtI Aso vadi 0)) no ] divasa hovA chatAM haju aMdhakAranA oLA utaravAnI vAra che paNa jANe ene daDhatAthI sAmano karavAno niradhAra karIne ja UbhA hoya evA-jaLamaMdirane joDatAM pUla para tema ja enI AsapAsanA vartuLa para sthapAyelA sthaMbha uparanA phAnasamAM sthApita karelA dIpake prajvalita thaI cUkyA che. maMdiranI dizA prati pagalA mAMDI rahela bhAvika pathikanA hRdayamAMthI A manorama dazyane nirakhI ekAeka uddagAro bahAra paDe che. ahA ! ke ramya e kALa haze ! deva, mAnava ane tiryaMcanA samUha vacce virAjamAna thaI, prabhuzrI vardhamAne ahIM ja potAnI aMtima dezanA ApelI. e dezanAmAM bharelA anupama rahasyathI eka be nahi paNa saMkhyAbaMdha AtmAonAM hRdayakamaLa vikasvara banelAM. cetarapha jJAnaravine udyota prasarI rahela. samyagajJAna, darzana ane cAritrarUpa aNamUlA ratananI prabhA patharAI rahelI. jemaNe emAM samaja narvaka avagAhana karyuM, e to svayameva zrImahAvIranI mAphaka vIra banI gayA. Atmatva paramAtmasvarUpe pariNumAvyuM. ahA ! paNa jemane e kALe janma sarakhe nahato thayo evA jIvone sAru paNa e mahAsArthavAha je vAraso mUkyo che te ochI kiMmatI nathI."
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 144 ] prabhAvika puruSA : aMtaranA nAdane, jagatanI havAmAM taratA mUkI rahelA A pathikane pAchaLa AvatA peAtAnI jevA bIjA eka pathikanu bhAna sarakhuM paNa nahAtu mananA taraMganI zreNI hajI paNa AgaLa vadhI hAta, parantu pelA pathike prathamanA pathikanA khabhA upara ekadama hAtha mUkIne, evA tA jorathI zabdoccAra karyo ke jethI tenA manApradezanA dvAra baMdha thaI gayA. ubhaya vyavahAru duniyAnA mAnavI banI gayA. " mitra jinadAsa ! tuM ahIM kayAMthI ? kayAM hastinApura ane kayAM pAvApurI ? vaLI ekalA kema dekhAya che? AjanA pavitra divase tArI sAthe kema cAruzIlA bhAbhI nathI dekhAtA ?" " are ! huM zuM joi rahyo chuM? A te svapna che ke satya ? sahRda( mitra ) zayyaMbhava, tu ekAeka A nirvANabhUmimAM kayAMthI AvI caDhayA ? brAhmaNasa'skRtinA pUjaka zramaNeAnA punita dhAmamAM pagalAM mAMDe e te kevu... Azcarya ! " " mitra jinadAsa ! jaLamaMdiranA A pavitra pagathiyA para thatA ApaNA meLApa e jeTaleA akasmAtika che. eTale ja rahasyapUrNa che. kharekhara emAM kudaratI saMketa ja che. hajI nizAkALanI Aratine vilakha che teA cAla, pelA virAmAsana para esI parasparanI kuzaLavArtA jANavAne prayAsa karIe. " " mitra zaysaMbhava ! saMsArI jIvanI kuzaLatA e te DAbhanA agrabhAga para rahela jaLakhijju jevI kSaNika che. patrananA ekAdA sapATA lAgatAM te biMdu hatuM na hatuM' thaI jAya tema ekAda kALanA dhakko lAgatAM e kuzaLatA mATImAM maLI jAya che. kharI rIte ane kuzaLatA kahevAya ja kema ? duHkhanA
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ zaryAbhavasvAmI [ 145 ] abhAva enuM nAma ja sukha. te paNa nAma mAtra. bAkI sarvatra duHkha ne duHkha ja che. tethI ja jJAnI bhagavaMte saMsArane asAra kahe che. jene kevA umaMgabhera ame daMpatI hastinApura vigeranI yAtrAe nIkaLelA. e veLA judA judA sthaLomAM paribramaNa karavAno nizcaya paNa kareluM paNa "AraMbhyA adhivaca rahe ane daiva kare se heya" e vacana pramANe kaMI juduM ja banI gayuM. zeraDInA rasathI akSaya tRtIyAnA divase cArazIlAe hastinApuramAM vaSItapanuM pAraNuM te karyuM paNa tyArathI ja enAM gAtra DhIlAM paDavA mAMDyAM. amAre tapa eTale bhAI! tuM jANe to che ja ke emAM pharALa jevuM to hoya ja nahIM. kevaLa icchA hoya te ukALeluM acitta pANI pIvAya, paNa tArI bhAbhI eTale zraddhAnI sAkSAta pratimA. prabhuzrI vIre jema nakoraDA-jaLa sarakhuM paNa lIdhA vagaranA-upavAso karelA tema karavAno niyama eNe rAkhelo. pAraNA pUrvenA cAre upavAsa nirjaLa karyA. jo ke enI pratijJA to aNanama rahI paNa emAM enI kAyAe sAtha na Ape. zarIramAM nabaLAI vadhI paDI. bIjA yAtrAdhAmamAM pharavAnA manoratha bAkI rAkhI mAre pharajIyAta mahinAo sudhI e bhAratavarSanI purANa pATanagarImAM rahevuM paDayuM. e sthAnanuM mahatva amArI dhArmika najare ochuM te nathI ja. ghaNA varSo pUrve amArA AvA tIrthapati zrI RSabhadevane eka varSanA upavAsane aMte zreyAMsakumAre e ja sthaLamAM IzurasathI pAraNuM karAveluM. e pachInA kALamAM A pavitra nagarImAM soLamA tIrthapati zrI zAMtinAtha, sattaramA zrI kuMthunAtha ane aDhAramAM zrI aranAtha_ema traNa
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 146 ] prabhAvika puruSA : bhagavatA thayelA. e dareke cakravattIpaNAnI Rddhisiddhie paNa bhAgavelI ane prAMte e sarvane tajI dai sayama svIkArelA. e darekanA cyavana, janma, dIkSA ane kevalajJAnarUpa cAra cAra kalyANukA A pavitra bhUmimAM ja ujavAyelA. A punita zahe2mAM kAraNavazAt mAre ghaNA samaya rokAvuM paDayuM. vahAlI evI vallabhA cAruzIlAe tyAM ja prANu cheADyA, teNInA jIvana-dIpa tyAM ja mujhAyA. hastinApura tI mAre mATe aneAkhA dhAma sama banyuM. patnInA virahe prathama teA mArA saMsAra khArA banAvye paNa jema jema huM enA smaraNamAM UMDA UtaratA gayA tema tema mane enA mRtyumAMthI avanavA medhapATha maLavA mAMDyA. musApharakhAnA jevA A saMsAranI asthiratA cAkhkhI samAvA mAMDI. enA jevI dRDha zraddhA keLavI, mAnavabhavanI sArthakatA karavAnI bhAvanA prakhaLa banI. ekaluM zramaNjIvana ja bhaya rahita bhAsyu'. 'zramavuM maLIyasam' e pada yAda AvyuM. lokaH pRcchati me vArtA, zarIre kuzalaM tava 1 / kutaH kuzalamasmAkam 1 AyuryAti dine dine || zrAddhamukhya AnaMde jema peAtAnI kuzaLatA pUchanAra snehIvarSAMte uparanA zlAka kahI, AyuSyanI caMcaLatA darzAvI je uttara ApyA hatA te mane vyAjakhI jaNAyA ane tethI huM oNmatra! meM paNa tArA praznanA javAkhamAM mArI kahANI varNavI, saMsAranI nazvaratA darzAvI, mArA bhAvI rAha kevA prakAranA che enA khyAla karAvyeA che. cAritra aMgIkAra karatAM pUrve vyavahArIjIvananA pAsA sarakhA karavA mATe ja huM pAche. pharyAM chuM.
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ zaryAbhavasvAmI : [ 147 ] emAM divALI parva AvatAM eka vAra A dehe zrI mahAvIradevanuM nirvANa kalyANaka ujavavAnI bhAvanA uddabhavI tethI ja Aje savAre ahIM AvI caDhyo nirvANa paLe thatuM chatrasaMcAlana nirakhavAnA IrAdAthI kaMIka vahele AvyA." jinadAsa ! tArI kathanI jema duHkha pragaTAve che tema eno aMta bhAvI jIvananI suvAsa sUcavatuM hovAthI harSa paNa janmAve che; chatAM mArI kahANuM te kevaLa duHkhapUrNa che. ahIMnAM mArA AgamanathI Azcarya thAya e sahaja che paNa enI pAchaLa timiranA je paTa chavAyA che e jyAre tuM sAMbhaLaze tyAre tane paNa avazya duHkha uddabhavaze. pitAzrI thoDA divasanI mAMdagImAM gujarI gayA. AtmAnI amaratAne pichANanAra vyakti evA prasaMgamAM atizaya hatAza na banI jAya, kemake janmamaraNa e te vizvanI pracalita rIti che. vaLI mAro svabhAva tuM sArI rIte jANe che ke huM maraNathI DaranAra nathI-e to saMsAranI prakRti che, paNa e vaDile mRtyuzA parathI mane eka je kaparI AjJA ApI che te mAre mATe Aje jIvaleNu darda sama banI cUkI che. emanA avasAna nimitta mATe mahArUdra yajJa karavAno che. yajJa pAchaLanI hiMsA mATe mArA zA vicAra che te tuM jANe che, chatAM paraleprayANa karI rahelA vaDilanI AjJA zirodhArya karavA mATe e "paNa" meM lIdhuM. mArA vicAra pharajanA bejA nIce dabAyA. AzA gunAm anupanA e sUtre jora pakaDayuM. yajJa karavAno nizcaya karI meM judA judA paMDitene AmaMtraNa pAThavyAM. keTalAkanA AvavA saMbaMdhI nizcita uttare
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 148 ] prabhAvika puruSa : paNa mane maLI gayA. nAlaMdAnA prasiddha vidvAna tarka bhUSaNa zrIdharazAstrIe lakhyuM ke "eka vAra mAre jAte temane nAlaMdAmAM maLI javuM. tyArapachI ja potAnA AgamananI miti nizcita thaI zake." mAre e vidvAnane maLavA jAte javuM paDyuM paNa prathama grAse makSiApatA jevuM thayuM. arthAta mulAkAta thatAM pahelo ja dhaDAke emaNe e karyo ke-je zayyabhava! tAre yajJa kare ja hoya te atyAre pUrvene tArA ahiMsA saMbaMdhInA maMtavyone tilAMjali ApI devI paDaze. A prasaMge tArA pelA vaNikamitrane ke keI jenane tArA AMgaNe netaravA devAmAM nahIM Ave. vedanA pAThanA dhvani sivAya anya koI prakAranI vAta ja nahIM thaI zake. je A zarata kabUla maMjUra hoya te ja huM AvuM." vyAvrataTInyAye " ghaDIbhara thayuM ke A bhUdevane na bolAvuM, paNa e mahAzaya te jANe adhUruM hoya tema mAro uttara maLe te pUrva gaI UDyA ke - khe manamAM dhArI lete ke zrIdharazAstrI vinA yajJa ATepIza, paNa mArI na AvavA saMbaMdhI vAta bahAra paDatAM ja jemaNe hA pADI haze te paNa nA kaheze. mAruM eka pharamAna thatAM ja tAruM kArya aTakI paDaze. mArA kathanane vijaya e ja mAruM jIvanakArya. zramaNa-saMskRti sAme baLavo UThAva e ja mAruM dhyeya. ahiMsAnI pratiSThA mArI hAjarImAM thai zake ja nahi, A vacana eka zAstranA che ke varSanAM brAhmaNa kuhA ! emAM mIna-meSa thanAra nathI. vedavAkyamAM zaMkA karavI enuM ja nAma nAstikatA evuM satyayuga, dvApara ke tretAmAM na bane
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ zathaMbhavasvAmI : [ 149 ] paNa A haDahaDatA "kaliyuga" mAM banI rahyuM che, chatAM e dvija saMtAna ! tuM e vAta jarA paNa laya bahAra javA daIza nahIM ke jenA parvajoe "tinA tAkyamAnos, ja chat jainamaMmi ' jevA sUtra anusAra jIvana gALyAM che tenuM saMtAna kadI paNa potAnI najara sAme zaMkAspada vAtAvaraNa na to khaDuM karaze ke na to anya koIne karavA deze. ene mana vedanA vAya e zilAmAM kotarelA zabdo karatAM vadhu kimatI che, e mATe cacInI agatya ja na hoya.' vahAlA mitra! bhUdeva mahAzayanI A jalatI nyAta samI vAdI zravaNa karI huM te ThaMDo ja thaI gaye. cakSu sAme dharmasaMkaTa khaDuM thayeluM nirakhI glAni anubhavavA lAge. taiyArIo thaI cUkI hovAthI-pratijJApAlanano anya mArga na hovAthI-e ja sthaLe paMDitanI "hA" mAM "hA" bheLavI, padhAravAnI tithi nakkI karI, plAna vadane tyAMthI cAlI nIkaLyo. rastAmAM mArI jAta para mane tiraskAra upaje. potAnA maMtavyamAM A rIte namatuM mUkavA badala pazcAttApa thaye, paNa e sarva "pANI pIdhA pachI ghara pUchavA jevuM" nirarthaka hatuM. thoDI mAnasika ghaDabhAMja karI eka ja niradhAra karyo ke ahIM AvyuM chuM te eka vAra ahiMsAnA phirastAnI nirvANabhUminA darzana te jarUra karavA, ane tarata ja A dizA prati pagalA mAMDyA. svapna paNa e veLA tAro meLApa thavAnI AzA nahotI, paNa vidhinA vidhAna to nyArA ja che. aNadhAryo tAre meLApa thaye ane aMtara kholavAnI taka paNa sAMpaDI ane tArA duHkhI hRdayane dilAso devAnI paLa paNa prApta thaI."
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 150 ] prabhAvika puruSe : ' "zayyabhava! te pachI tAre hAthe yajJakriyA thavAnI ema ja ne? koI bIjA pAse e kriyA na karAvAya?" jinadAsa! mAtra kriyA ja nahi paNa vedamAM kahela ajAmedha paNa mArA hAthe ja karavAno-dila hai kivA na paNa vidhi pramANe pitAnA zreyArthe e karuNAjanaka nATakamAM mAre mukhya naTa tarIkeno saMpUrNa pATha bhajavavo paDaze. " ararara! jANI joIne eka paceMdriya jIvane vadha karavAne ane te paNa dharmanA oThA taLe. kevuM vicitra! paNa jyAM bIje IlAja na dekhAto hoya tyAM thAya paNa zuM? je aMtara kholI zakAtuM hoya te Aje tArI sAme ema karI khAtrI karI Apata ke mitra ! te je dayAnuM svarUpa samajAvyuM che te ukharabhUmi para nathI paDayuM. ene aMkura te UgyA ja che. aphasosa eTale ja ke hAla to e aMkura karuNAvArinA siMcana vinA cImaLAvA lAge che, chatAM AzA amara che." "mitra!nAmarajIthI kArya karavuM paDatuM hoya to amArA siddhAMta pramANe emAM maMda prakArane doSa lAge che, enuM guru pAse prAyazcita laI zakAya che, ene mATe jaLAmithona AgAra che." A pramANe vAta thAya che tyAM te jaLamaMdiramAM thatI Aratino svara karNapaTa para athaDA ane ghaMTAnA madhura temaja AhulAdaka nAdathI vAtAvaraNa DelAyamAna thayuM. 3. zrIdharazAstrInI goThavaNuM- zAstrI mahArAja! Apa game tema mAne, paNa mane A veLA kaI mahAna saMkaTa upasthita thaze ema lAge che."
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ zaSya bhavasvAmI : [ 151 ] prAta:kALanI sakhyAmAMthI paravAratAveMta bhUdeva rAmazaMkaranA sukhadvArA upara varNavyA azubha samAcAra zravaNu karatAM ja zrIdharazAstrInI bhRkuTI ekAeka caDhI gai ane netrAmAM ratAzanI TazarA phUTI nIkaLI. teo tADukIne khelyAH "tamane AvI AgAhI karavAnu kANu zIkhavyuM ? tamArA abhyAsa keTaleA ? kevaLa ' svAhA svAhA' karatAM AvaDayuM eTale zuM tamArI jAtane paDita mAnI beThA ke svayameva trivedI banI gayA ? yajJasthaMbhanA Ara MbhakALathI ja A jAtanI kuza kAe tame karatA AvyA che.. Aje yajJanI pUrNAhutinA divasa chatAM tamArA peTamAM ramatA zaMkAnA kurakuriyA hajI paNa na maDhyA! tame mane kevA zAstrI samajo che ? vAravAra AvI rIte deDI AvavAnA tamArA adhikAra zuM che ? AjanA pavitra divase prAta:kALanI maMgaLaghaTikAmAM AvA apazukana zA sAru karI rahyA che ? kai caiAtiSanI gaNatrIe tame Ama vaDhDhI zakeA che? " zAsrImahArAjanI lAvAnA rasa samI dhIkatI praznAvaLI sAMbhaLIne rAmaza karanA meAtIA marI ja gayA! kayAMsudhI te mukhamAMthI eka harapha sarakhA na uccArI zakayA! mAthA paranI caraDI geALa pAghaDIne barAbara gAThavatAM ne ubhaya hastAne aMjalima karatAM namra sAde mahAkaSTapUrvaka te elyA- ' tarka bhUSaNa mahAya! Apa gusse na thAo. nAlaMdA sarakhA pavitra vidyApIThamAM vedAMta para pravacana karanAra Apa jevAnI vidvattA huM nathI jANatA ema na mAnatA, paNa vAravAra viSranA paDachAyA paDatA jaNAya tyAre mArI pharaja Apane mAhitagAra karavAnI kharI ke nahI ? vignanI Apane khakhara
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 152 ] prabhAvika puruSa : hoya to ja enA nivAraNa saMbaMdhamAM maMtrataMtranuM zaraNa laI zakAya. mahAzaya! prathama divase maMgaLAcaraNamAM ja ziyALaNanA zabdo saMbhaLAyA hatAM. vedikAnI sthApanA karatAM bhUmizodhana prasaMge hADakA paNa nIkaLyA hatA. yUpa para rAtrinA cIbarI bele che e to Apane paNa khabara che ane paramadivase vidhi cAlI rahI hatI te veLA acAnaka dhakako lAgavAthI yajJastaMbhanA be TukaDA thaI gayA. gaI kAle to avadhi thaI, kone khabara hatI ke ekAeka yajamAna bebhAna thaI jaze. hari! hari! mArI ATalI ummaramAM AvI vighaNa A sthAne ja meM pahelI vAra joI. ziva! ziva ! zAstra mujaba enA nivAraNane upAya na thAya to kevuM bhayaMkara pariNAma Ave! karanAra ane karAvanAra ubhaya para sADAsAta varSanI panotI bese ke nahIM? mArA sarakhA mAMDa AjIvikA meLavanAranA zA hAla thAya? chokarAM bhUkhe mare. bApajI eno ilAja zodhe. "kiriyAmAM vighana"e te mahAbhayaMkara ! ATalA sAru to huM saMdhyA karyA vinA kahevA Avyo chuM. sAMbhaLyA pramANe haju gaI rAtanA yajamAnane paNa kaMI cena paDayuM nathI." - rAmazaMkara ! raMca mAtra gabharAze nahIM. ene upAya te mArI muThImAM ja che. tame satvara jaI saMdhyAthI paravAro ane havananI taiyArI karo. mArI pAse bhAnuzaMkara ane gaNezacaMdrane mokalI Ape. hiMsA mA vazI-macchapurANa. yajJa hoya tyAM hiMsA te hoya ja. ane sArA kAmamAM
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ zavyaMbhavasvAmI : [ 153 ] so vighana Ave. "zAMti vAdanAni' e sUtra yAda che ? jAo thoDA samayamAM ja AnaMdamaMgaLa vartAvI dauM chuM." rAmazaMkarane vidAya karI karmabhUSaNajIe khaDIye kalama upADI yajJanI mahattA darzAvanAra ane temAM hiMsA chatAM punyaphaLanI zreSThatA darzAvanAra eka suMdara lakhANa taiyAra karyuM ane tene pUratA pramANamAM opa Ape. pachI kalamane bAju para mUkI zAstrI mahodaya jyAM UMcuM juve che tyAM bhAnuzaMkara ane gaNezacaMdrane sAme UbhelA joyAM. are! tame kyAranA AvyA cho?" "amone AvyAne kaMI jhAjhI veLA nathI thaI, Apa lakhatA hatA eTale ame mauna rahyA." juo, tyAre tamAre Aje capaLatAthI temaja ati gupta rIte mArI sUcanA pramANe keTalAMka kAryo karavAnA che. e saMbaMdhamAM kaMIpaNa vAta ApaNA samudAyamAM ke yajamAnanA svajanavargamAM paNa pragaTa karavAnI nathI. bhAnu! yajJanA svarUpa temaja varNanane sUcavatI meM je nakala taiyAra karI che tenI sArA ane suMdara varNavALI ATha nakalo banAvI maMDapanI cAra dizAmAM ane cAra vidizAmAM TAMgI de. gaNeza ! tAre jaladIthI zaheramAM jyAM mAro utAre che tyAM pahoMcI javuM ane mArA ciraMjIvI mahezane kahevuM ke nAlaMdAthI AvatI veLA je sAmAna joDe lAvyA che emAM eka caMdananI maMjUSA paNa che te zAstrIjI maMgAve che. maMjUSA laI jaladIthI ahIM AvIne yajJathaMbha nIce e maMjUSA samAya
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 134 ] prabhAvika puruSa : teTale UMDe khADo khoda. daramiyAna bhAnu pitAnA kAmathI paravArI tArI pAse Ave. ubhaye maLI pelI maMjUSA barAbara sanmukha dvAra rahe e rIte pelA khADAmAM utAravI. AsapAsa mATI pUrI pUrvavat karI devuM ane upalA bhAgamAM kumakumanA chAMTaNa ane akSatanA DhagalA karavA. "A dareka kArya jaladIthI ApavA ane evI gupta rIte karavA ke ApaNA sivAya anyane enI gaMdha sarakhI paNa na Ave. huM yajamAnane ghera jauM chuM ane hema-vidhAnanA AraMbhakALe ene sAthe laIne AvI pahoMcuM chuM. samaya thatAM ApaNA sAthIdAro temaja bIjA zAstrIo AvI jaze. e veLA koI prazna kare te paNa jANe tame e saMbaMdhamAM ajANu cho e rIte ja vartavuM." tabhUSaNajI! Apa sukhethI padhAre. ApanA kahyA mujaba kArya jaladIthI karI daIe chIe." vArtApravAhamAM barAbara bhaLI jaI AgaLa vadhavA sAru ApaNe jaLamaMdiranA vArtAlApa pachI zuM banyuM e tarapha jarA UDatI najara pheravI laIe ane tarkabhUSaNa zrIdharazAstro yajamAna zayaMbhava bhaTTanI pAse AvI pahoMce te pUrve tyAM hAjara thaIe. pAvApurImAM traNa divasa sAthe rahI ubhaya mitro potapitAne kAme lAgI gayA. eke saMsArI jIva tarIkenI leNadeNa patAvI rAjagahIne mArga lIdho ane prabhAvavAmI jyAre nAlaMdA tarapha vihAra karatAM padhAryA tyAre bhAvapUrvaka temanI pAse cAritra grahaNa karyuM. keTalAka divasa rAjagRhImAM gacchA
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ zuSya bhavasvAmI : [ 155 ] zrIzanI sthiratA thaI. teozrI je divase rAjagRhIthI vihAra karI enA parA jevA nAlaMdAvihAramAM AvyA tene khIje divase tarka bhUSaNa mahAzaya peAtAnA ziSyeAnA rasAlA sAthe bhaTTa zayyaMbhavanA nimaMtraNathI ajAmedha yajJa karavAne upaDayA. karNopakaryuM A vAta navadIkSita muninA jANavAmAM AvI ane jaLamaMdiranA vArtAlApa smRtipaTamAM tAjo thayA. peAtAnA mitranA ahiMsA saMbadhI matanyamAM pitAnI maraNapathArInI mAgaNI e mAru gAmaDuM pADyuM ane emAM nAlaMdAnA zrIdharazAstrInI haThe evI gabhIra paristhiti janmAvI ke peAtAnA mitrane namatu AvuM paDyuM. samaya evA Agye ke veDhokta rhi MsA sAme varALa ThAlavanAra ane dvijasatAna chatAM zrI vIranI ahiMsAnI tarapheNa karanAra e zayyaMbhavanA hAthe ja prabaLa `isAnA AMdhaNa mUkAvAnA! peAte mitranA zire Avela ApadA TALavAmAM ze! bhAga bhajave athavA tA evI te kaI ceAjanA hAtha dhare ke jethI peAtAneA dvijamitra ahiMsA samadhI peAtAnA matanya para daDha rahI zake? gheADA kALano vicAraNAne aMte navadIkSita sAdhune eka vAta sphurI. sAruMya vRttAnta gurudevane kahI saMbhaLAvavuM ane e saMbaMdhamAM teo je salAha Ape tema vartavuM. tarata ja te UThIne gurudeva prabhavasvAmI pAse gayA. AcArya zrI nAlaMdAmAM jana-janetAnI vizALa pariSadamAM dezanA daI hamaNAM ja pAchA phrI Asana para virAjI ArAma letA hatA. emaNe navadIkSita sAdhunA sukhathI sarva vyatikara zravaNa karyAM. jANe lAMkhA samayanI ciMtA acAnaka dUra thavAnA ceAga sAMpaDyo tethI sheja mukha malakI gayuM. teozrI zAMtithI elyA bhAI ! tArA mitranI DhaDhatA TakI rahe tevA prabaMdha huM karIza. e 6
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 156 ] prabhAvika puSa : mATe tuM have bephIkara rahe. ' gurudeve navadIkSita sAdhunI vAta sAMbhaLI, phrija zaSyabhavanA krayA saMbaMdhI vicAre TakI rahe e sAru kevA pagalAM bharyA e teA sAdhumaMDaLImAM koi khAsa jANI zakayu nahIM, paNa ceAthA divasanI maMgaLaprabhAtamAM e sAdhune zaSyabhavabhaTTanA nivAsasthAna tarapha vihAra karAbyA tyAre sonA manamAM eTalI teA khAtrI thai ke navadIkSita muninI vAta nakAmI nathI gai. TUMka samayamAM ja kaMi navuM banavAnuM. tarka bhUSaNuM, bhaTTa zayya Mbhava pAse AvyA tyAre nizAkALanI taMdrAmAMthI mAMDa bichAnuM tyajI te daMtadhAvanavidhi patAvatA hatA. zarIra svastha nahatu tema mana paNu AgalA divasanA vighnathI jAtajAtanI zaMkAeAnA vamaLamAM caDayuM hatuM; chatAM zAstrI mahArAja padhAryA eTale ghaTatA viveka yajamAne karavA joie tema karyo pahele savAla eTaleA ja karyA ke-- "gurujI! yajJapUrNAhutinuM kArya bIjA zubha muhUtta para rAkhIe te na cAlI zake ? " zrIdharazAstrI tarata ja bulaMda avAje jussAthI khAlI UThyA--" kadI paNa nahIM. Aje kAryanI pUrNAhuti thavI ja joIe. sArA kAmamAM vighnA te Ave ja, paNa ethI gabharAtrAnuM na hAya ! bhUtakALamAM AvA yajJamAM dAnave Ache upadrava nahAtA karatA. hiMsA-ahiM`sA ke pApa-punyanI vAtA e kALe paNa thatI, tethI sanAtana kALathI cAlI AvatI A yajJavividha kadApi aTakI nathI ane aTakI zake paNa nahIM. tArA magajamAMthI dayAnuM bhUta tu dUra kara eTale jene tuM hiMsA
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ zacaMbhavasvAmI : [ 157 ] mAnI beThe che te vastuta: hiMsA nathI paNa dharma che ema sahaja samajAze. tAruM vaMToLe caDheluM magaja ThekANe Avaze. vedakta karaNumAM deSa saMbhave ja nahIM. mArI sAthe vastra sajI cAla eTale ApaNA veda ne zrutio A yAganuM svarUpa kevuM darzAve che te huM tane barAbara samajAvuM." zAstrIjInI vAta sAMbhaLI, prathama to bhaTTajIne manamAM gusso Avyo. gaI kAlanI bebhAna avasthAmAMthI haju svasthatA prApta kare che tyAM AcAryanI AjJA sAme ja UbhI che. paNa atyAre gama khAdhA sivAya cAle tema hatuM ja nahIM. pratijJApAlanamAM Ajane divasa vIte eTale, "gaMgA nAhyA" jevuM hatuM. ekAda bhUla thAya to khela khalAsa thaI jAya. gurujI rIsAI jAya te sarva hatuM na hatuM thaI jAya. eTale mAnasika vyathA para paDado paDI, zAstrImahAzayanI sAthe zayyabhava bhaTTa yajJamaMDapamAM AvyA. prathama najare suMdara akSare AlekhAyelA vacanAmRto paDyA. azvamedhanI prazasti paNa emAMthI vaMcita nahotI. vedanA AlApothI aMtima divasanI vidhi AraMbhAI. nara-nArI ne bALakonA vRMdathI maMDapanI bhUmi bharAI gaI. vAraMvAra homAtA vRta Adi dravyothI, je dhUmADo vedImAMthI bhabhUkI UThI AkAzagAmI banato enI madhurI vAsathI cAre dizA chavAI javA lAgI. jAta-jAtanA TIlA-TapakA ke tripuMDa AdithI jemanA kapALo suzobhita banyA hatA evA lAMbI zikhAdhArI bhUdevanA pahADI nAdothI ane "svAhA svAhA" nA pokArothI saMpUrNa vAtAvaraNa chavAI gayuM. yajJasthaMbha AgaLa bAMdhelA bakarAnI
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 158 ] prabhAvika puruSe : kAramI cIsa ane jenI sAme yamarAjanA oLA utaravAnI ghaDIo gaNAI rahI che evA azvanA gabharATanI bhAgye ja koIne paDI hatI. AcAryane IsAra thatAM ja yajamAnanA hAthamAM rahelI nAgI taravAra e mUMgA pazuonI garadana para pharI vaLavAnI hatI. e veLA lohInA je kuvArA UDavAnA hatA agara te mAMsanA je lecA bhUmi para paDavAnA hatA e game tevA majabUta haiyAne paNa dhrujAve tema hatuM, paNa A vidvAna gaNAtA mahAzAe e kRtya pAchaLa dharmane evI rIte joDI dIdhuM hatuM ke hAjara rahelA keInA paNa mana para e viSAdanI chAyA sarakhI dekhAtI nahotI. paraMtu e bane te pUrve acAnaka nikha zabdo kAne paDyA aho kaSTam aho kaSTam / tattvam na jJAyate param / / 4. satya batAve. dharatIkaMpanA AMcakAthI jema pRthvI paranI mahelAto dhrujI UThe, ane emAM vasanAra mAnavagaNa ekAeka gabharATamAM paDI jAya tema "mo " nA uccArathI yajJamaMDapamAM maLelI samasta medinI ekAeka AzcaryamAM garakAva thaI gaI ! keTalAkane te A gebI avAja Avyo kayAMthI e na samajAyuM. veda apauruSeya kahevAya che tema A zabdo paNa apaura peya hoya te? paNa A zaMkA dharavApaNuM hatuM ja nahi. e vAkya uccAranAra zramaNayugala yajJastaMbhanI pAse thaIne ja pasAra thayuM ane vidhAna karanAra yajamAne pitAnI sagI AMkhe te dIThuM.
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ zuSya bhavasvAmI : [ 159 ] prAta:kALathI yajamAnanI prakRti asvastha hatI ane enA kAraNamAM AgalA divaseAmAM thayela apazukanA nimittabhUta hatAM chatAM chellI ghaDIe acAnaka A zabdo ane te paNa eka evA satAnA mukhathI uccarAyA hatA ke jemane soMsAranI sAthe kaMi levAdevA nahAtI-jemane A vidhAna sAthe kaI saMbaMdha paNa nahAtA e jevuM tevuM Azcarya na kahevAya ! ATalA badhA kaSTo chatAM tattva te ajJAta che arthAt paramatattva zuM che e hajI samajAyuM ja nathI. e ukta vacananA bhAva hatA. jo A sAcuM ja hAya ane nigraMthanA vacanamAM zakA dharavAnuM kAraNa na ja saMbhave, teA avazya zAsrImahAya paNa kaMI chUpI ramata ramI rahyA che ema mAnavuM ja paDe. yajamAna joDe A jAtanA vartAva iSTa na ja gaNAya. basa, A vicA rAthI zayya Mbhava bhaTanu magaja gherAyuM ane krodhAgni bhabhUkI UThyo. netrA lAlaceALa banI gayA. hAthamAMnI talavAra sahita te ekAeka pATalA uparathI UThyo ane garjanA karatA jANe kALA megha na dhasI AvatA hAya evA gabhIra svare AcArya ne uddezI kahevA lAgyA ke-- gurujI! meM bahu khAmeAza rAkhI. vighnaparaMparA nihALatAM mAruM mana eTalI hade udvigna banyu hatu ke yajJa pUrNAhUti karavAnI meM anicchA. paNa tamArI samakSa darzAvI, pazu Apa ekanA be na ja thayA. chatAM kudarata sAme paMjo ugAmanAra mAnavI kayAM sudhI phAvI zake ? mAnA yA na mAneA pazu A meSa temaja pelA azvanuM AyuSya lAMbu che. yamarAja svaya ''
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 160 ] prabhAvika puruSA emanA kALiyA karavA taiyAra nathI. te vinA ApanI, hiMsApizAciNIne bhakSya dharavAnI ATalI hadanI mahenata nirarthaka jAya kharI ? varSothI mArA manamAM A jAtanA hiMsaka kRtyAmAM dharma jevI pavitra vastune aza sarakhA paNu na heAi zake evI mAnyatA baMdhAI cUkI che, e khAkhatanA mane purAvA paNa AchA nathI maLyA. e mATe ApaNA viprasamAja taraphathI mane nAstika tarIkenuM upanAma paNa prApta thai cukayu che. ethI mane kaMi gumAvavAnuM nahAtu. ajJAna janatAnA evA birudanI mane kaMi ja paravA hatI nahIM ane Aje paNa nathI ja. ahiMsA jevI amAdya vastu pratyenI mArI zraddhA Aje paNa kAyama che ane e vAta mAruM aMtara jANe che tema mAre eka vikamitra paNa pichAne che. ,, 66 maraNapathArIe paDela pitAnA Agraha ane e satvara pUrNa karavA sAruM vahAlI evI priyAnA satata cAlatA upadeza na hAta te A zayyaMbhava nAladAmAM ApanI pAse na ja ALyeA hAta. mAre teA vedanI A hiMsAvidhi saMbaMdhamAM Apa sarakhA paDitA sAthe carcA calAvavAnA keADa hatA, e dvArA niceADa ANavAnA ane jagatamAMthI A mahAmArIne hAMkI kADhavAnA abhilASa hatA. paNa e tarka bhUSaNajI ! Ape mane prathamathI ja bAMdhI lIdheA-pahelI mulAkAtamAM ja mArI AzAne killeA dharAzAyI thai gayA! jIvanabharanA saMgrahele| amRta bhaMDAra paLavAramAM lUMTAI gayA ! khera thavAnuM thai gayuM ' taM na royam 'e sUtranA sadhiyArA laine e badhuM huM 66
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ zaSya bhavasvAmI : [ 161 ] bhUlI jauM chu, paNa atyAre bhAra mUkIne Apane vinaMti karuM chuM ke pelA munie kahI gayA tema A sarva karaNI kema kaSTarUpa che ane je satya che arthAta nirmAMLa tattvarUpa che te kai vastu che ? hajIsudhI Apa mane kema samajAvatA nathI ? zA sAru khatAvatA nathI ? "" zrIdharazAstrI elyA: yajamAna zayyaMbhava! A tu zu vade che ? vedazAstromAM jenuM bahu punya darzAvavAmAM AvyuM che evA aneka yajJa karAvatAM mane paLiyA AvyA che, mArA bApadAdAno jiMdugI paNa emAM ja vyatIta thaI che, chatAM adyApi kAie AvA prazna nathI karyuM. A pavitra vidhAnanuM mULa svaga che e bhAgye ja kAi dvijasaMtAnathI ajANyu hAya! tArA sarakhA eka uttama vazAtpanna brAhmaNasatAna pelA nigraMthAnA mAmUlI zabdothI AkarSAi AvA prazna karavA tatpara thAya e ja Azcarya che. are ! AgaLa vadhIne kahuM te e ayukta che ane gurunA apamAnarUpa paNu che ' AzA muLAmanuEdhanIyA 'e vacana teM sAMbhaLyuM che ke kema ? jyAre mane AcArya tarIke yajJanuM sarva vidhAna sAMpyuM tyAre temAM zaMkA karavAnuM zuM prayeAjana ? AvA prazna uThAvAya ja kema ? pelA arihaMta upAsaka vaNikamitranI saMgatinu e pariNAma che. aDaga zraddhAmaLanI apUrNatA ja emAM kArarUpa che. yajJanimitte thatI hiMsA e hiMsA ja nathI. emAM pApa sa'bhavatu ja nathI, ema ni:zaMkapaNe mAnyA sivAya cAle tema nathI ja. vedanuM krumAna che ke e paratve rcamAtra sazaya dharAvanAra rorava narakagAmI mane che. ,, 11 ""
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 162 ] prabhAvika puruSa : zayyabhava: "tarlabhUSaNujI! dalIlanA abhAve A jAtane bhaya darzAvI svamaMtavyanuM samarthana karavuM te bIjAne bhale zobhatuM hoya paNa Apa sarakhA vidyAkavidane ane jagataprasiddha evA nAlaMdAvidyApIThamAM vasanArane nathI zobhatuM. vacana te yuktivALuM hoya te ja gaLe UtarI zake. aMdhazraddhAnI derIe bAMdhelA vADA jhAjho kALa nahIM Take. sAcI zraddhA te so TacanA suvarNa jevI che. enI sAme jema jhaMjhAvAta UThe tema e ora prakAzI UThe. javA do bIjI trIjI vAte. mane samajAve ke AvA pavitra vidhAnamAM ATalA badhA upadrava zA kAraNe janamyA niSNAta kriyAvaMtanA hAthe AvA apazukane kema saMbhave?" zrIdharazAstrI-"vatsa! sArA kAryamAM vidane te Ave ja, damya ane zudro taraphathI bhUtakALamAM ochA upadrava nahatA. thatA. Aje e jAtanuM kArya, maMtrataMtranI jALa bichAvI beThelA pelA vetavastradhArI sAdhuo karI rahyA che. evA nAstikonA upadravathI gabharAvAnuM hoya ja nahIM." zaryAbhava bhaTTa-AcArya zrI ! mULa praznano uttara ApavAmAM Ama goTA na vALo. je vidane upasthita thayA emAM A zramaNane hAtha kevI rIte kalpI zakAya? teo te mAtra Aje prathama ja vAra dekhAyA che ane mAtra thoDA zabdo ucArIne cAlyA gayA che. vaLI ahIM dasyu ke zudronA prazna sAthe A sAdhuone saMbaMdha jeDa athavA te maMtrataMtranI vAta jeDavI e ayukta che. alabatta, carama tIrthakaranA upadezanuM pAna karavAthI AmajanasamUhamAM A prakAranI hiMsA
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ zaSyabhavasvAmI : [ 163 ] pratye glAni udbhavI che--ghRNA pedA thai che ane kSudronA kaI haka ke adhikAra nathI-kevaLa tee nIca che eTale UMca varNanI sevA karavA ja sarajAyelA che evA Apa sarakhAnA uccAra ane AcaraNathI e jAtiemAM asatASa janmyA che e badhA cAlu vidhAna aMgenA virodhamAM nAMdhI zakAya. ahiMsA e ja sarva zreSTha che ane AtmatvanI najare keAI UMcanIca nathI evA umadA ane udAra vacanAnA pramANika ane cAritra saMpanna zramaNAnA hAthe thai rahelA pracArathI vartAnAm brAhmano gurU jevA adhikAranuM apamAna thai raheluM che e teA UghADI vAta che, paNa emAM e ajJAnavane doSa devA karatAM ApaNA ja vidyAnA iMdrabhUti-sudharmA Adi dalIleAnu dIvALu nIkaLavAthI A badhuM tyajI daI, jaina darzanamAM bhaLI gayA ane tenA mukhya pracAraka banyA e vadhAre gaMbhIra phaTakA samAna che. kayAM teA A kriyA doSapAtra lekhAya athavA tA ApaNe A kArya ne pavitra TharAvavA sAru ceAgya dalIlanA sadhiyArA meLavaveA joie. bAkI mAruM aMtara kahe che ke A nirdoSa prANIonA raktamAM hAtha meLavA ke emanA mAMsanI ujANI karavI emAM nathI teA dharma ke nathI teA kalyANu-A jAtanuM niMdya kama karIne uparathI ApaNe daMbha karIe chIe ke e jIvA marIne svargamAM jAya che! AnA karatAM vicitra vAta bIjI kai DAI zake? jharaNAnAM jaLa ane jaMgalanA tRNu para jIvana vItADanArA e nirdoSa jIvAe, kace divase tamArI pAse svarganI mAMgaNI karI hatI ? Aje agara teA game te divase ApaNe racelA A daMbhI nATakanA paDadA jarUra eka vAra cIrAvAnA ja che. " gai rAtre hiMsA-ahiMsAnI vicAraNAmAM mane UMgha
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 164 ] prabhAvika puruSa : sarakhI nathI AvI. puSkaLa vicAraNA pachI mane teA ahiMsAtu trAjavuM namatuM jaNAyuM che, tethI teA savAre me aMtima kriyA laMbAvavAnA prastAva rajU karyA hatA. hajI paNa mArI tA eka vAra ApazrIne prArthanA che ke muninA vAkayeA pAchaLanA bhAva vicAro, sAcA tattvane ALakhAvA. " zrIdharazAstrIne yajamAna taraphathI ATaluM lakhANa sAMbhaLavAtu jIvanabharamAM prathama ja prApta thayuM. cAlI AvelI prathAmAM teo zakA sarakhI paNa sAMbhaLavA TevAyA nahAtA tyAM doSanA saMbhavanI vAta teA temanA gaLe kema ja Utare ? zramaNusa'skRtine te nAstikatAmAM mUkatA hatA eTale e saskRti, enA udbhavasthAna samA jaina dharma ane enA umadA tattvAnA pracAra-e sarva emane AMkhamAM kaNAnI mAphaka khUMcatA hatA. teo vaidika matanA vijayagavuM ane ghaTATApa karavA TevAyA hatA. yuktipuraskara carcAne tyAM sthAna ja nahetu. ATalI mAnavamedanI vacce yajamAna Avu vaDhe e pazu kema calAvI levAya. eTale te tADukI UThyA-- " zayyaMbhava ! tuM yajamAna che, huM guru chuM. A kaMI carcAnA samaya nathI, e zvetavastradhArInu ke emanI ahiMsA cIDIyAnuM. puna: nAma sarakhu na letA. kevaLa kriyAmAM ja lakSya Apa ane A mahAvidhAnane samApta kara. "" tarka bhUSaNanI A AjJA vicArazIla zayya Mbhava huve mUMgA mukhe sAMkhI le e zakaya ja nahAtuM. aMtara tattva jANavA talapApaDa thaI rahyuM hatuM. zramaNA kadApi asatya ekalatA nathI e vAtanI pratIti ane varSo pUrvethI thaI cUkI hatI. yajJa
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ zayya bhavasvAmI : [ 165 ] janita hiMsAmAM ke enA dvArA thatAM raktakuMDamAM e hAtha meLavA taiyAra hatA ja nahI, mAtra pitRvacanathI baMdhAyelAne A chUTavAnI khArI maLI. enA lAbha lIdhA vinA te kema rahe ? jyAM AcArya nu melavuM samApta thayuM tyAM tA te gAjI UThayA. samarAMgaNamAM zatrune jotAM jema zUrA ceho AlyA na rahe tema talavArane havAmAM vIMjhatA te peAkAro UThayo " A zAstrI ! tArI AjJA pALavAnI vAta pachI. pahelAM mane uttara Apa ke ahIM tattva thru che? nahIM teA A kharDudvArA prathama AhUti tArA zIranI thaze. gai kAla sudhI vijJo AvyA e vidhimAM mane racamAtra zraddhA nathI rahI. mane tA Azcarya e thAya che ke A pApakriyA AkAzavAsI devA ane pRthvIvAsI dAnayA maunapaNe kema joi rahyA che? A pApalIlA dharatI mAtA kyAM sudhI sAMkhI leze ? upasargAnI zreNIne aTakAvanAruM kayuM tattva ahIM astitva dharAve che te mane "" satvara batAva. mAtra zrIdhara zAstrI ja nahiM paNa anya Rtvijo, hAtAe ane vidhAnamAM lIna banelA anya bhUdevA yajamAnanI vikarALa prakRti ane jozabharI bhASA sAMbhaLI dhrujI UThyA. cakSu sAme sAkSAta yamarAja UbhA hAya ane enuM lakSa thavAnI ghaDIe gaNAtI hAya ema lAgyuM ane e veLA hRdayamAM je kaMpa udbhave evA kapa sahaja sau keAIne ubhayeA. anya jIveAnA gaLe phyurI pharatI jovAnA abhyAsavALA A dvija mahAzayA peAtAnI sAme nAgI talavAra laTakatI nihALatAM ja bakarI jevA rAMka manI gayA. maMDapamAMnI pAchalI dvArA sarakavA mAMDI.
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 166 ] prabhAvika puruSo : keTalAka te raphucakkara thaI gayA. keTalAka eziyALA banI page paDyA. yajamAnanA netramAMthI jharato tApa zAstrIjI na sahI zakyA. gaLagaLA sAde te belI UDyA. bhaTa! yArthabha nIce zrI zAMtinAthanI pratimAvALI maMjUSA che. enAthI upadravanuM zamana thAya che. e mUrti vRddhaparaMparAthI mane prApta thaI che. ethI vizeSa huM nathI jANate." sthabhe bAMdhelA bokaDAnuM baMdhana zayyabhave talavAranA jhaTake kApI nAkhyuM. azvane choDI mUkavAno hukama karyo. pazuo baMdhanamukta thatAM ja vananA mArge vaLyA. dhUpa dI maMjUSA bahAra kaDhAvI. te UghaDatAM ja prazama rasathI bharapUra mUrti nihALI. jalamaMdiranI smRti tAjI thaI. e mATe kaMI pUchavA maMDapa tarapha najara kare che te tyAM te kaI na maLe! talavAra pheMkI daI maMjUSAne sAthe laI, aMtaranA koI agamya bhAvathI prerAI e pote muniyugalavALI dizAmAM AgaLa vadhe-temanI pAse javA cAlI nIkaLyo. 5. jijJAsu hRdaya "gayA dhAmathI 25 mAIla pUrve vidhyAcalanI chellI kaDIrUpa pAMca suMdara TekarIo AvelI che. gRdhrakUTa, baSigiri, vepAra, vipula ane pAMgiri e A TekarIonA bauddhakALanA pracalita nAme che. emanI vacce eka nAnuM sarakho samatala pradeza Ave che ne te TekarIomAMthI vahetI traNa nAnI nAnI saritAothI plAvita thAya che. daDha kudaratI rakSaNa, apratima prAkRtika sauMdarya ane vipula jaLathI paripUrNa A advi
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ zaSyabhavasvAmI : [ 167 ] rAma-rAvaNunA yuddhanI vasAvI hatI. madha tIya sthaLe jarAsaMdhanA vaDavA vasue paNa pUrve giritrajapurI nAmanI nagarI dezanI e rAjanagarIne mAgadhaprajA 'rAjagRha' kahetI ne e nAmathI ja te jagaprasiddha banI hatI. nAlaMdA e A rAjagRhanu' eka samRddha paruM (khAddhirikA) hatuM. zizunAgavaMzanA rAjyakALa(I. pU. 600 thI 360 )mAM e vaseluM. judA judA graMthAmAM tenAM 'nAla ' - nAlaMda' 6 nAlaka * evAM vividha nAmeA maLI Ave che, ane tyAM buddha bhagavAnanA paTTaziSya (agra zrAvaka) sAriputtanA janma thayAnA ullekha maLe che. 'nAlaMdA' nAmanI utpatti zI che? te nizcita rIte kahI zakAya tema nathI. harSa vardhananA rAjyakALa(I. sa. 606-648)mAM nAlaMdAmAM abhyAsa karavA AvelA cInA pravAsI yuvAnacyAMga jaNAve che ke A sthaLe pUrvakALamAM nAlaMdA nAmane nAga rahetA haiAvAthI te sthaLanu e nAma paDyuM hatuM. nAlaMdAnu kheAdakAma karAvanAra DA. hIrAnaMda zAstrI ema pratipAdita kare che ke nAlaMdAnI mukhya vizeSatA kamaLAthI bharacaka tenAM aneka sAvarA hatAM. nAla eTale kamaLanI DAMkhaLI ane je sthaLa e Apatu hAya tenuM nAma te nAlaMdA. aneka vanAcchAdita parvatazRMgA, ati ramaNiya ne kamaLapuSpAthI paripUrNa sarAvarA ane vanavelIothI zeAlatI giri guhAothI zaNagArAyalI rAjagRhanI A bhUmi jevI rIte rasikAnA hradayamAM rasanA saMcAra karatI tevI ja rIte ritrAjakAne paNa tapa karavA mATe AkarSatI. nisarganI suMdara
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 168 ] prabhAvika puruSa : lIlAne prabhAva mAnasika tema ja AdhyAtmika vikAsa mATe ghaNe sahAyaka thaI paDe che. A daSTie rAjagRhapurI AkhA madhyadeza(uttara hiMda)mAM te samaye ajoDa hatI ne tenA A guNane laIne ja mahAvIra svAmI ne buddha bhagavAna tenA AMgaNe sarvaprathama tapazcaryA karavA AvyA hatA. kAzI pAse sAranAtha AgaLanA vanamAM "dharmacakrapravartana" karIne bhagavAna buddha tyAMthI 1250 bhikSuone ziSyasaMgha laI rAjagRha AvyA. magadhapati rAjA biMbisAre temane rAjagRhanI nikaTa AveluM veLuvana arpaNa karyuM ne nagarajanoe rAjagRhanI uttare Avela prAvArikAmravana nAmanuM udyAna temane bheTa karyuM. ahIM buddha bhagavAna ziSyamaMDaLa sahita rahyA. nAlaMdAmAM jene janma thayele te sAripura ane maMgalAyana ahIM temanA paTTaziSya thayA. sAripura nAlaMdAmAM ja nirvANa pAmelA ne te sthaLe eka caitya bAMdhavAmAM AveluM, tethI e sthaLa boddhasaMghamAM pahelavaheluM mahattva dharAvatuM thayuM. nAgArjuna nAlaMdAmAM AcArya tarIke rahetA hovAthI e sthaLa mahAyAna(bauddha saMpradAyanI eka zAkhA)nuM kendra thaI paDayuM. hInayAne pAlI bhASAne pasaMdagI ApI hatI jyAre mahAyAne saMskRtane apanAvI hatI, eTale nAlaMdA saMskRtanuM paNa kendrasthAna banyuM hatuM. nAgArjuna pachI temanA ziSya Aryadeva nAlaMdA vihAranA AcArya thayA hatA. che. sa. 413 thI 607 sudhIne nAlaMdAne ItihAsa cInI pravAsI yuvAnacyAMganI noMdhapothImAMthI prApta thAya che. e yuvAnayAMga pAMca varSa nAlaMdA vidyApIThamAM vegazAstra, vedAdi * ** **
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ zavaMbhavasvAmI : [ 169 ] brAhmaNa graMtho ane mahAyAnane abhyAsa karavA rahyo hato. te lakhe che ke"hiMdamAM je ke bIjA asaMkhya saMghArAmo ( vihAra) che, paNa te sarvemAM vaibhava, vistAra ne ucca keLavaNanI daSTie nAlaMdA ajoDa che. emAM 30 phUTa UMcI buddhanI kAMsAnI eka pratimA UbhelI che. tyAM 6 mahAvihAro, 100 adhyApana mATenAM gRha, traNathI cAra hajAra cAra cAra mALavALAM bhikSuonAM AvAsagRha, aneka stUpe ane bIjI ImArata che. nAlaMdAnuM mahAna pustakAlaya traNa meTA gRhamAM AveluM che. te dareka gRhane nava nava mALa che. A traNe anukrame ratanasAgara, ranaraMjaka ane ratnodadhi kahevAya che. nAlaMdA mahAvihAranI cAre bAju ghaNe UMce keTa bAMdhe che. tene dvAra para dvArapAla paMDito hAjara rahe che. praveza karanAra paMDita ke vidyAthInI teo parIkSA le che ne temAM pasAra thAya te ja praveza maLe che. vihAramAM daza hajAra vidyAthIo abhyAsa kare che. 1510 mahApaMDite temane abhyAsa karAve che. badhA vidyAthIo dhIra, gaMbhIra, pratApI ne cAritryazuddha che, ane vidyApIThanI 700 varSanI kArakIrdi daramyAna eka paNa vidyAthIne zIstabhaMga mATe zikSA karavAno prasaMga prApta thayuM nathI. mahAvihAranA kharca mATe rAjya taraphathI 100 gAma maLelAM che." amRtalAla va. paMDyAnA prAcIna bhAratanuM saMskRtikendra nAlaMdA" (kumAra mAsika, aMka 222) nAmanA lekhamAMthI upara utAro udhUta karavAnuM kAraNa eTaluM ja ke nAlaMdAnuM gaurava paramAtmA mahAvIra devanA samayamAM jema savizeSa hatuM
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 170 ] prabhAvika puruSa : " tema tyArapachInA keTalAka saikA sudhI enI mahattA cAlu rahI hatI, e vAtanA vAcakane khyAla Ave. kumAra 'mAM lekha tA ghaNA lAMkhe che ane upara je avataraNa mUkayu che emAM mAtra eka ja sthaLe zrI mahAvIra prabhunuM nAma Ave che, mAphI bauddhadharmanI vAta vadhAre che; chatAM jemane itihAsanA akADA meLavavAnI khabara che te e uparathI sahaja tAravI zake tema che ke eka kALe nAlaMdA vidyApIThamAM jainadarzana paNa vadhAre jora para hatuM. bhagavAna mahAvIra devanA e cAra nahi paNa cauda cAmAsAM e bhUmi para thayAM hatAM ane jaina sAhityamAM rAjavI zreNika yAne biMbisAranA ullekha bauddhasAhityane TapI jAya tevI rIte sakhyAbaMdha sthAne karAyela daSTigocara thAya che e vAta enI saMgInatAmAM vadhArA kare che. prAraMbhamAM biMbisAranuM valaNa bauddhadharma prati hatuM paNa pachIthI te custa jaina manyA hatA. eka rIte kahIe teA bhAratavarSanAM traNa danA-jaina, bauddha ane vika eka sAthe pAMgaryA hAya evI keAI bhUmi hAya tA te nAlaMdA vidyApITha. TUMkamAM kahIe tA e dhAma bhAratabhUminI prAcIna sa`skRtirUpI triveNInA saMgamasthAna samuM hatu, ane saikA sudhI e prakAranI enI krI ipatAkA jagatabharamAM pharatI hatI. ApaNe je kALanI vAta karI rahyA chIe e samaye uSAkALanI mIThI mAja mANutA ane aMtaranA kAi agamya umaLakAthI pagalAM bharatA eka prauDha bhUdeva nAlaMdAnI manArama bhAgALa samIpa AvI rahyo che. enI cAla jotAM A sthAna ene mana ajANyu' nathI ema sahaja samajAya che. tyAM te eNe ekAeka avAja sAMbhaLye- zatmya bhava ke ? "
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ zathaMbhavasvAmI : [ 171 ] pAchuM vALI jotAM ja eka zramaNane potAnI najika AvI puna: vadatA dIThA-"mitra zarmAbhavaAkhare Avye kharo." "vahAlA suhada! munipaNAnA A veSa heThaLa tuM e to pheravAI gaye che ke prathama najare oLakhAyo paNa nahIM. ahA ! pAvApurInA jaLamaMdiramAM ApaNe maLyA hatA e veLAnI tArI dehasthiti kyAM ane atyAranI kayAM ?" " mahAnubhAva! arihaMta mArganuM cAritra e nathI te zarIranA satkAra arthe upadezAyeluM ke nathI te veSa-bhUSA piSavA sAru banAvAyeluM. upasarga ane pariSaha-sahana karI kAyAne jamavAnuM kArya tyAM mukhya che. e vinA AtmatatvanI yathArtha jhAMkhI na thaI zake. kahyuM che ke-saMyama patha ati Akare, vrata che khAMDAnI dhAra; chatAM jJAna-dhyAnamAM mAruM jIvana evuM te suMdara rIte vyatIta thaI rahyuM che ke mane pUrvajIvananI kaMI ja smRti thatI nathI. kadAca tane mArI dehasthitimAM zuSkatA bhAsatI haze chatAM AtmasaMteSanI je ramya dazA huM anubhavI rahyo chuM emAM mane e jAtano kadI vicAra sarakho paNa udabhavyuM nathI." vAru, e carcA anya samaye karazuM paNa mane e te darzAve ke AcArya prabhavasvAmI nAlaMdAnA vividha vihAra paikI kayA vihAramAM vase che? yajJavidhAnanI AkharI paLe, je koIe paNa mAruM citta AkaLyuM hoya te e mahAtmAnA be ziSyoe ja. e dIrghadazI saMte paropakArabuddhithI e amane moka9yA na hata te mArA hAtha nirdoSa pazuonA lohIthI raMgAta ane
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 172 ] prabhAvika puruSo? bhUdevano samUha ene pavitra samaja ujANImAM uDAvata. paNa mArA sadabhAgye "taram zAyate haju" e aMtima pade hRdayamAM jabaro kSobha pragaTAvyA. dabAI rahela Urmi puna: thanaganI UThI ane tatva jANavAnI jijJAsA eTalI hade tIvra banI ke e mahAyAgane maraNAMta phaTako mArI, huM tyAMthI cAlI nIkaLe. e zramaNayugalane patto meLavI, bheTe karyo. temanA mukhethI jANyuM ke "e lekanuM rahasya to gurudeva prabhavasvAmI samajAvaze. teozrInI AjJA anusAra teo te mAtra yajJamaMDapa AgaLa uccAranAra ja hatA." jijJAsA koI judI ja cIja che. tarata ja tyAMthI huM utsAhabhera cAlyA AvuM chuM ane sauthI prathama guruvarya meLApa karavA cAhuM chuM. tame emAM mArgadarzaka bane evI mArI prArthanA che." bhaTa mahAzaya ! emAM prArthanAnI agatya ja nathI. amArA gurudeva paNa e ja che. amo sAdhuo sthaDila jaI AvI, e vasatImAM ja pAchA pharI rahyA chIe. tame rakhe mAnatA ke cAritra lIdhA pachI lAMbA samayanI ApaNI mitratA huM taddana vIsarI gayo chuM. maitrInI e gAMThe ja gurujI samakSa tamAruM nAma uccarAvyuM ane jJAnanA sAgara samA e saMte ja tamArA pratibodhAthe zramaNayugalane mokalavAnI vyavasthA karI." "uonA rattAM vimUtA: 'e nItisUtrane amala karanAra pramANe! mArA zAstrIjIe te goThavI dIdhuM hatuM ke yajJanA pavitra kAryamAM vidane nAkhavA sAru A sAdhuo ajJAna ane zudra vargane uzkere che ane e mATe jayAM yajJa thavAno hoya che enI najadikamAM pharatA rahe che. kevuM jUThANuM!"
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ zaryAbhavasvAmI : [ 173 ] "zAstrIjI bhalene ka9panAnA ghoDA doDAve. dvijavarga game tema amArA mATe bole tethI kaMI satya avarAvAnuM nathI. amAro mArga khule che. amAre jIvanakama A prakAre che. pavitra AcAranA pAlanadvArA jIvana zuddha banAvavuM ane ahiMsA jevA sarvazreSTha tatvane premapUrvaka pracAra kara. sakaLa vizvamAM maitrI bhAvanAne vistAra vadhAravo. kITathI mAMDI kuMjara sudhInA arthAt nAnA moTA sarva jIvone abhaya prApta thAya te badha de. " munivaro! mAre kabUla karavuM joIe ke tamArA AvA suMdara cAritra ane pavitra jIvanano sAco khyAla ApavAne badale amArA tarkabhUSaNe ane vedAlaMkAroe IrAdApUrvaka AmajanatAmAM kaI judo ja bhAva janmAve che. mArA jAtibhAIonA e aparAdhanuM pAyazcitta mAre karavuM ja joIe ema mAruM mana pokArI UThe che. " mahAnubhAva! tamArI e AzA satvara phaLe. ApaNe amArA sthAnamAM AvI pahoMcyA chIe. juo, sAmenA kamarAmAM pATa upara virAjamAna che e amArA gurudeva-sUripuMgava prabhavasvAmIjI." zabhava bhaTa, AcArya mahArAjanI samIpa pahoMcI, daMDavata praNAma karI, jijJAsAvRttithI kara joDI cheDe dUra guru sanmukha beThA. prabhavasvAmIjI bhaTajInI mukhAkRti jotAM ja jANuM gayA ke A vyakti koI sAmAnya nathI. ene bhAlapradeza je jAtanI tejasvitA dAkhave che e jotAM e kaI mahAna vyakti thavAnI sAbitI Ape che. mAnasazAstrane ava
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ +, kri' - " Hy 14 ) [ 17 ] prabhAvika puruSa : laMbatI A vicAraNAmAMthI AcArya zrI dharmalAbhano AzIrvAda ApIne jyAM vyavahAra jagatamAM utaravAnI zarUAta kare che tyAM te mitra sAdhue AvI jaNAvyuM ke gurudeva! pelA yajJakartA zaryAbhava bhaTa te A gRhastha pite ja. Ape mokalelA zramaNayugalanI preraNAthI teo ahIM kheMcAI AvyA che. temane "tatva" jANavAnI ulaTa ubharAI rahI che. eka samayanA mArA e mitranI AzA Apa pUrNa karazo." oha, Apa ja bhaTa zaAbhava ke?" "jI hA. yajJakriyAmAM kevala mahAkaNanI paraMparA che e dhvani ApazrInA ziSyadvArA zravaNa karI huM ekAeka dUjI UDyo. mArA mitranA saMsargathI mane yajJamAM thatI pazuhiMsA pratye mULathI ja virodha te ubho hato emAM munivacanathI umere the. pazunI garadana para pheravavAnI talavAra yajJa karAvanAra zAstrI sAme dharI tatva batAvavA meM hAkala karI, tyAre ja yajJathaMbha heThaLathI eka majUSAnI prApti thaI. e ughADatAM ja ati manohara ane kevaLa vitarAgadazAsUcaka mUrtinAM darzana thayAM." prazamarasanimagnaM dRSTiyugmaM prasannam / vadanakamalamaMkaH kAminIsaMgazUnyaH // karayugamapi yatte zastrasaMbaMdhavandhyam / tadasi jagati devo vItarAgastvameva // 1 // A lekamAM darzAvela bhAva mArA hadayakamaLamAM ramavA mAMDyA. e sthaLa tyajI daI tarata ja huM ApanA ziSyonI zodhamAM nIkaLI paDyo, meLApa thatAM ja teoe ApanA taraphanI dizA
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ zathaMbhavasvAmI : [ 175 ] batAvI. ApanAM darzana thatAM ja agAunA koI vakhatanA meLApane abhAva chatAM, mArA romAMca khaDA thAya che. jANe ke eka mArga bhUlelA pathikane bharajaMgalamAM mArgadarzaka bhemiyAnI bheTa thAya ethI adhika AnaMda ApanI kevaLa mukhAkRti jotAM thAya che. A mUrtinA darzanathI ahiMsAmAM rahelI adabhuta zaktine khyAla AvI gayo hato temAM ApanA A samAgamathI umero thaye che." bhaTajI! mane paNa tamAruM bhAsthaLa jatAM je mAnasika vicAra ja hatA e vAtacita parathI sAce jaNAya che. tejI tukhArane IsAro ja basa thaI paDe, e cAbukanA jhapATAne pAtra na lekhAya. ema tamArA sarakhA vidvAna dvijane jJAnanuM sAcuM bhAna karAvavA sAru jhAjhAM zAstro ukelavAmAM na hAya. ekAda vAkayathI ja hadayadvAra khulI jAya. koI paNa kriyA vaMdhya nathI letI e koNa nathI jANatuM? yUpaM kRtvA pazun hatvA, kRtvA rudhirakardamam / yadyeva gamyate svarga, narake kena gamyate // 1 // e lekane athe avadhAratAM zuM phalitArtha nIkaLe che e vicAraya che. je anya jIvane vinAza karI, lohI mAMsanAM khAbociyAM bharI, karavAmAM AvatAM e pizAcI kAryane badale svarganAM sukhamAM thato hoya te narakamAM laI janArI karaNI kevA prakAranI samajavI ? " sArI karaNanAM sArAM kuLa ane mAThInAM mAThAM phaLa" e to anubhavanI eraNe ghaDAyelI lekejita che. ethI ulaTuM mAThI ne hiMsApUrNa karaNInA phaLarUpe varga maLatuM hoya te naraka sthAnamAM koNa jaze? paNa che e kevI nA sukhamAM tharamAM AvatA e karI le
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ kha [ 176 ] prabhAvika puruSa : jyAre jJAnadaSTi yathArtha paNe UghaDe ane tarkazuddha vAtanI lAbhAlAbhanI najare vicAraNA karavAmAM Ave tyAre AjanA bhUdevoe yajJa pAchaLa je hiMsA samAraMbha zeThaLe che te artha zUnya jaNAya che eTaluM ja nahi paNa AtmAne ardhagatinuM bhAjana banAvanAra lAgyA sivAya raheto nathI. eTale ja paramAtmA mahAvIra devane e tattava samajAvavA kamara kasavI paDI. idrabhUti Adi agiyAra mahApaMDitene sauthI prathama e vAta gaLe utarAvI. prabhune upadeza pAmIne je sUtronI racanA e gaNadharadee karI enI saMkhyA bAranI che. dvAdazAMgInA nAmathI enI khyAti savizeSa che.) A mUrti zrI zAntinAtha bhagavAnanI che. tIrthapati zrI mahAvIranI pUrve e thayelA. tIrthakaranA kramamAM temano aMka sAme Ave che, jyAre zrI mahAvIra devane vIza yAne chelle che. e saMbaMdhI savi. zeSa jANavAnI jijJAsue saMsAranI lAlasA ane baMdhana choDIne saMyamapaMthe paLavuM joIe; kemake rAgI ne tyAgInA paMtha nirALA hoya che. jijJAsuvRtti emAMnA eka mArgane pakaDe te ja kAryasiddhi satvara thAya. tyAgI yAne sAdhune mArga anubhavIne zIdhra AgaLa vadhavAnuM che. zrAvaka yAne rAgIne mArga dhImedhIme, pragati karavAno che. tame kyA mArganA athIra che?" zayyabhava-"huM te Apane ziSya thavA IcchuM chuM." pAchaLanuM kaMI baMdhana naDatararUpa hAya kiMvA dunyavI bAbatonI kaMI taDajoDa bAkI hoya te emAMthI paravArIne Ave. amArAM dvAra sadA ughADAM ja che." "sAheba! mAre kaMI karavAnuM bAkI nathI."
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ zaSya bhavasvAmI : 6. dIkarA ane mA-- vatsa manaka! madhyAhnakALa vItI gayAne lagabhaga sAteka ghaTikA thaI cUkI chatAM hajI tuM susta dazAmAM kema paDI rahyo che ? rAja tA bheAjana pachI mAtra ardhA kalAka ArAma lIdhA na lIdheA ne tarata ja abhyAsa karavAmAM lIna thaI jatA, vaLI pAThazALAmAM javA sAruM e vAgyAmAM ghara cheADatA ane Aje tA e cAlu kramathI taddana UlaTI rIte vatI' rahyo che. AcArye kai ThapakA tA nathI ApyA ne ? athavA teA zarIra asvastha manyuM che ke zuM che ? zALAmAM javA mAMDyA pachI ATalA varSomAM huM pahelI ja vAra tArAmAM A jAtaneA pramAda ane caherA para nistejatA jovA pAmI chuM. "" 66 HH mAtuzrI ! tArI vAta seA e se| TakA sAcI che. e pAThazALAne ane mArA e nityakramane, me Aje chellA rAmarAma karyAM che. " [ 177 ] 66 paNa ! 29 enu kai kAraNa ? brAhmaNanA dIkarAne jJAnArjana vinA cAle ja nahIM. vidyA vinAnA nara pazu samAna' e leAkeAkti lAgu tA saune paDe che, chatAM dvijaya ne teA khAsa. bhaNyA eTaluM khasa che. mane Aje zAMta paDI rahevA de. prazno pUchI kaMTALA na Apa. rAja mane tArI vAtamAM rasa paDatA hatA paNa Aje ethI UlaTuM du:kha thAya che. " 66 " putra ! Ama akaLAI na jA, je kaMI banyu hAya te mane kharAkhara kahe. jANyA vagara upAya zI rIte thAya ? 12
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhAvika puruSo : [ 178 ] AcAryane kahevA jevuM haze te temane paNa kahI zakAze. bAkI Aje tabiyata sArI na hoya te bhale pAThazALAe na jate. savAre te jaI AvyuM che ane bapora pachIne ekAda pATha jaze te emAM kaMI khAsa hAni nathI thavAnI. manaka! mArA vahAlA bAluDA! Aje tuM mArA pratye AvA uddhagajanaka vacane zA sAru bolI rahyo che? kevI AzAo vaDe meM tane ucheryo che e mAruM mana samaje che. ApaNA kuLanI kIrti banI banI rahe ane zvasuranI aMtima AzA pUrNa thAya e jevA sAru to huM saMsAranA kaparA sone paNa gaLI gaI chuM. tane vidvAna jevAnA mane koDa che. pitAmahanI mAphaka vedamArganA eka custa anuyAyI tarIke tArI pratiSThA AryagaNamAM jAme ane nAlaMdAnA zrIdharazAstrI mAphaka tuM paNa eka mahApaMDita bane e jevA huM utsuka chuM, tethI ja tArA abhyAsa pAchaLa vadhAre kALajI rAkhuM chuM. dhana te che, enI khAsa tRNuM nathI. tuM vidvAn thaI eka purANa vaMzanuM nAma dIpAve evI mArI cirakALasaMcita abhilASA che. atyAra sudhInA tArA cIvaTabharyo adhyayanathI e pUrNa thavAnI AzA paNa baMdhAI hatI, paNa acAnaka Aje zuM banyuM ke tuM pahelA "manaka" ja nathI rahyo ema lAge che. thoDA varSa-are gaNatrInA varSa bAkI che eTalA khAtara bhaNavAnA kAryane tilAMjali devA tatpara banyuM che. evuM te tane zuM thayuM che ke nathI te gamagIna banavAnuM kAraNa batAvato? tAruM A vartana joI huM to taddana hatAza thaI gaI chuM. mArI AzAnuM jANe jaDamULathI umUlana thaI gayuM che. koI zatrue mArI bedamAMthI mArA pyArA bALakane jhuMTavI lIdhe
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ zacaMbhavasvAmI : [ 17 ] hoya evuM mane lAgI rahyuM che, mATe bhAI! je kaMI manaduHkha thayuM hoya te mane zAMtithI saMbhaLAva." mAtAjI! AjanA banAve mAruM sarva jJAna, sAna-bhAna bhUlAvyuM che. mAtA ! badhuM sahana thAya paNa "bApA" nuM saMbaMdhana te na ja sahI zakAya ? " bAluDA! tArA raMganuM kAraNa samajAyuM. tuM gabharAIza nahiM. enuM nivAraNa mArA hAthamAM ja che, paNa mane jarA kahI saMbhaLAva ke tane "nabApa" keNe kaho? ane zA kAraNe ko?" savAranI zALAno vakhata pUrNa thatAM ame sau vidyAthIMo ghara tarapha pAchA pharatA hatA. bAlAcita ThaThThA-mazkarI cAlu hatI. madhyAhane sUrya tapavAne vAra hatI eTale mArga paNa sukhe kapAto hato. tyAM eke kahyuM ke-AcArya A manaka prati pakSapAta dAkhave che."bIjAe umeryuM ke vAta sAcI che. AcArya ane manakanA dAdA vacce gADha dostI hatI. bAkI manakane zuM vadhAre AvaDe che ke vAraMvAra ApaNA sarvamAM ja gurujI enA vakhANa kare che?" meM kahyuMmitro! A rIte gurudevanA avarNavAda na bole. vinAkAraNa temanA jevA vidvAna upara pakSapAtane Aropa na mUke. tame barAbara pATha karI lAvatA ho te ThapakAnuM kAraNa na rahe. tamArI pAchaLa temane roja lehI ukALo karavo paDe che te na thAya." eka vidyAthI be -"ame badhA ThoTha ne tuM eka AvaDatavALa! mitratAnA nAtAthI ja AcAryo tArA jevA nabApAne ATale caDhAvI dIdho che!'
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 180 ] prabhAvika puruSa : meM kahyuM-' jarA saMbhALIne khela, mane 'nakhApeA 'zA upa rathI kahe che ? " teNe kahyuM ke- tArA bApa hAya tA batAvane ? AkhuM gAma jANe che ke tuM janmyA te pUrvenA tArA bApu kAMika cAlyeA gayela che, eTale jyAM lagI tuM tArA bApa nahIM batAve tyAM lagI ame teA tane * nabApA ' kahevAnA. > " mAtAjI! mAtra mArI vAta te| ATalI ja che, paNa tyArathI ja mAruM aMtara lAvAi jAya che. jamavA beThA chatAM Aje mane khAvuM bhAgyuM nathI ! bichAnA para sUtA chatAM AMkha maLI nathI. kevala eka ja vicAra magajane kerI rahyo che. me' mArA khApane janmyA pachI ATalA varSAmAM eka paNa vAra joyA nathI. tArA mukhe e saMbadhamAM kaMi sAMbhaLyu paNa nathI. ghaNIe vAra te dAdAnuM nAma saMbhAryuM" che. paNa mArA pitAnA saMbaMdhamAM eka harapha paNu nathI uccAryAM. kevA saMjogAmAM te gayA che tenI vAta paNa karI nathI. A du:kha sahyuM kema jAya ? enI mUMjhavaNamAM huM paDyo chuM tyArathI jANe mAruM jIvana ja palaTAI gayuM che. mAtA melI--" khasa kara dIkarA! huM tArA zAkanuM kAraNa samajI gai. vatsa ! tArA pitA sabadhI vyatikara huM ukelavA IcchatI nahAtI paNa Aje ukela 66 " bAluDA tu ' nakhApA' nathI. tArA pitA Aje meAjuda che. kevA sAgeAmAM e cAlI gayA ane zA kAraNe A bhUdevA emanA gamana pAchaLa manAvaTI jALa race che e tu mULa vAta jANIza eTale sahuja samajAze.
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ yaMbhavasvAmI : [ 181 ] "tArA dAdA prakhara vedAMtI ne karmakAMDI brAhmaNa hatA. pratiSThA vaMzautAra cAlI AvatI hatI ane lakSamI enI sakhIrUpe hatI. bALapaNathI ja tArA pitA lADakoDamAM ucharelA. chatAM tenAmAM avaguNanuM nAma nahetuM. adhyayanamAM ekkA hevAthI thoDA samayamAM vedajJAna pAraMgata banyA. eka jena dhamI vaNika joDe temanI gADha mitratA thaI. ubhaya vacce keTalIya vAra dharmacarcA cAlatI. paraspara dalIla thatI. enA pariNAme kaho ke UMDA abhyAsanA anuzIlanathI kaho paNa tArA pitAne yajJa-yAga para aprIti janmI-jIvatAM prANInA balidAnavALI e kriyA sAcI na lAgI. vaLI vedamAM darzAvela niga" paddhati paNa naitika najare doSapUrNa jaNAI. jAte sattvazALI AtmA-satyanA upAsaka eTale pitAnI e mAnyatA keIthI chupAvatA nahIM. keTalIka vAra kahI nAMkhatA ke - yajJa" eTale zAstriya daSTinI othe mAMsa khAvAnuM parva ane "niga " eTale vyabhicAra sevavAnI svataMtratA. mapurA ratanati' jevA vacana para temane jarA paNa zraddhA nahatI. eka vAra huM bahAranA bhAgamAM hatI te vakhate bApa dIkarA vacce aMdaranA kamarAmAM je vAtacita thaI te Aje paNa mane yAda che. sasarAjI belyA- "je ne bhAI ! tane paraNyAne lagabhaga paMdara varSo vItI gayA chatAM putramukha jevA prasaMga na lA. putra vinA zrAddha keNa kare ane svargaprApti te aputrIthAnA bhAgyamAM saMbhave ja zAnI? mATe tuM pharIthI lagna kara." pitAjI! tame samaju thaIne A zuM bole che ? brAhmaNa eTale "brahmacaryanuM mUrtimaMta svarUpa jJAna--arjana ane
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAme '* * * [ 182 ] prabhAvika puruSa : paramArtha kArya e ene jIvanamaMtra. e saMsAra mANe paNa haragIja rAcImAcIne nahIM. putra hoya te ja svarga maLe e mithyA vAta che. tamAruM zrAddha karanAra te huM beTho chuM, bAkI mArA zrAddhanI mane phikara nathI. nAma kaMI putrathI nathI rahetuM. je kAma sArA karIe te jagatamAM jIvyA lekhe gaNAya. bAkI kenA vaMza acaLa rahyA che? eka premALa ne zILavatI priyAnA sAcA snehane lAta mArI kevala saMtAna-AzAthI huM tenI sAme bIjI patnI lAvI zakyanuM sAla UbhuM karuM; kiMvA A umare eka khIlatI kaLIno bhava bagADuM e kadI paNa bananAra nathI. je putrane vega sajita haze to tamArI A putravadhune kheALa avazya bharAze. vAnaprastha thavAne samaya samipa bhArate hoya tyAM Apa gRhasthAzramanA pATha paDhavAnI salAha Apo e ucita kema lekhAya?" e pachI gharamAM pharIthI koI vAra bIjA lagna karavAnI vAta nIkaLI nathI. mArI sAthene tArA pitAne saneha paNa pUrvavata cAlu ja rahyo. Aje paNa saMbhAruM chuM tyAre mAruM hadaya bharAI jAya che. sasarAjInI abhilASA pUrI thatI nirakhavAnI IcchA jera na karatI hatI to kyAranIe huM temanI samipa pahoMcI gaI hata. eka vAra mahezanA pitA ahIM AvI jainadarzana mATe game tema bolatA hatA ane tIrthakara vardhamAnasvAmIne mATe kahetA hatA ke "ApaNuM pUrvanA gautama gotrI iMdrabhUti Adi bhAIone temaja sudharma-prabhAsa maLI agiyAra paMDitane pitAnI vAkacAturIthI bheLavI laI, vaidika dharmathI parAbhukha
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ zathaMbhavasvAmI : [ 183 ] banAvI vardhamAnasvAmIe ekadama muMDI nAkhela che. sAthe sAthe e badhAnA vidyAthIone paNa sAdhu banAvI dIdhela che. keInA mAbApanI anumati meLavavA paNa thAkyA nathI. nirca thAne mAge vicitra ane vyavahAru che. e tyAga para bhAra mUkI gRhasthAzramane mULathI ucheda karanArA che. tamAro A zayaMbhava enA vaNika mitratA che ke caDhI ApaNA sanAtana dharmanI pracalita vidhiomAM chIMDA zodhavA lAgyA che. A kaMI ThIka thatuM nathI. e nAstikavAdIonA phaMdamAMthI jaladI chUTe te ThIka che, nahi te ApaNAmAMnA keTalAka ene bahiSkAra karavAnuM dhAre che." e veLA tArA pitAe dhIrajathI ojasabharI vANImAM je uttara ApyuM hatuM te Aje paNa mArI smRtimAM ramI rahela che. kAkAzrI ! tamArA bahiSkAranI vAtathI DarI jAya e bIjA. AvuM agaDabagaDama samajAvI tame kadAca tamArA mahezane bharamAvI zakaze paNa mane nahIM ja. yutithI je vAta TakI zake tene ja huM te grahaNa karanAro. tame kahe che te pramANe paNa jyAre tamArA agresara vidvAna mahAvIranA paMthamAM bhaLI gayA tyAre kayAM to tamArI mAnyatAomAM vikaLatA che kiMvA e moTerAomAM nabaLAI hatI. e be vAtamAMthI eka te sahaja pUravAra thAya che. sAme bhalene bhurakrI nAMkhe paNa e sAme TakavA sAru puruSatva te pheravavuM ja joIe. eAchA ja e jorajulamathI muMDI nAMkhavAnA hatA. bAkI mArA mitranA mukhe e banAva meM je rIte sAMbhaLe che e jotAM te zrI mahAvIranI praNAlikA nyAyayukta che. darekanA manamAM rahelA
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 184 ] prabhAvika puruSa : saMzayanuM chedana karI, khUda vedavAkyanA pUrAvA ApI niruttara karavAmAM apUrva zakti dAkhavI che. pacAsa varSanA iMdrabhUtine kenI rajA levAnI hatI? zuM e vAnaprastha avasthAthI dUra hatA ane vidyArthIe te brahmacaryAzramamAM hatA. bAkI e kevalajJAnI mahAvIrane dareka vAtanuM jJAna jyAM hastAmalakavatuM hatuM tyAM anyane pUchavAnI ke saMmati jANavAnI vAtanuM prayeAjana na ja saMbhave. kevaLa kAdava urADavAnI vRtti choDI daI dezakALa mujaba sudhAraNA karo to ja TakI zakazo. vIvAva pramANa" vA "Ucharva racI gAtI ne yuga vahI gayo che." sasarAjIe kahyuM-"javA de e carcA. eka ja vAkya yAda rAkhe ke "svadharma nidhanaM ya, vidha mathAva" vahAlA arbhaka ! tArA pitA saMbaMdhI AvA keTalAya prasaMge mArI cakSu sAme rame che. ethI mArI chAtI phulAya che. paNa yajJanA aMtima dine e cAlyA gayA te gayA ja. tyArapachI kaMI samAcAra temanA taraphathI nathI. karNopakarNa sAMbhaLyuM che ke e jainadharmanA moTA AcArya banyA che. tyArathI meM gAMTha vALI che ke have te pAchA pharI rahyA ! emanAmAMthI sneha ne svadharma ane lupta thayA che. te gayA tyAre huM garbhavatI hatI. mahezanuM kuTuMba e vAta jANe che ema nahIM paNa sArIya kijajJAti paNa e jANe che." dAdAjInI maraNapathArIthI AraMbhI yajJanA aMtima dina sudhIne vRttAna e pachI manake jyAre mAtAnA mukhadvArA
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ zathaMbhavasvAmI : [ 185 ] sAMbhaLe tyAre enA cakSu khulI gayA, gamagInI eAsarI gaI ane pitAne "nabApa" kahevA pAchaLa bhUdevagaNane ke prapaMca che te spaSTa jaNAye. pADAnAM vAMke pakhAlIne DAma devAnI vRtti" nuM sAcuM darzana thayuM. ekAeka AtmajAgRti uddabhavI. manaka be -"mAtA raMcamAtra gabharAvAnI jarUra nathI. sAcane AMca AvatI ja nathI. game tema karI e sAdhu thayelA pitAne huM eka vAra ahIM teDI lAvI A lekenA moDhA jarUra baMdha karIza." dIkarA ! tArI umara kaI? tuM emane kayAM zodhIza? mane khAtrI hatI ke te vAta sAMbhaLI jhAlyA nahIM rahe. pUruM bhaNune pachI zodhavA jaje." mAtA ! e nahIM bane. tArI pavitratA pahelI, pachI bIjuM sarva." 7. putra ane pitA "he bheLAnAtha! pitAnI zodhamAM nIkaLyAne lagabhaga cha mAsa thavA AvyAM. sAthe lIdheluM saMbaLa paNa khUTavA AvyuM chatAM muddAsaranI bhALa na meLavI zake. vahAlI vasaMta ne parI grISma vyatIta karI hemantanA AMgaNe AvI lAgyA chatAM sthiti to tenI te ja rahI ! ATaATalI dharatI khuMdavA chatAM ane jAtajAtanA mAnavIonA samAgamamAM AvavA chatAM je AcAryanuM mAre kAma hatuM te te haju sudhI mArI najarathI
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 186 ] prabhASika puruSo : dUra ja che. mAtA sAcuM ja kahetI hatI ke putra! nithanI zeAdha sahelI nathI. ' tA pachI zu mAre vIle mADhe pAchu pharavu paDaze ? " ' A rIte svata: vicAramaNukA, kaMika moTA svare mUkatA, je aCka ca'pakavRkSanI chAyAmAM khadhelA geALa cAtarA para beThela DhaSTigocara thAya che te agAu joi gayela manaka pote ja che. te mAtAnI pavitratA puravAra karI ApavA mATe ghara cheDIne nIkaLI paDyo che. AvA nAnA bALakane vizAla ane aparicita evI duniyAmAM ekalavAyA mUkavA 'mA ' kayAMthI rAjI hAya, paNa dharmasaMkaTamAM sapaDAyelI e manakane rokI zakavA samartha na thaI zakI. dubhAtA hradaye dharatImAtAnA caraNe teNIe peAtAnA bAluDAne dharI dIdhA. AMsubhInI AMkhe vidAya ApI. e veLA ja aMtaramAMthI AcheA sAda UThyo hatA ke phrI enuM mukha tu kayAre joIza ? ' paNa ene uttara adhUrI ja rahyo! ekadhArI laganInA jore manake paribhramaNa karavAmAM kacAza na rAkhI. kAinA mukhe sAMbhaLyu` ke e AcArya tA guNuzIlavana caityamAM che ke tarata ja enA paga e dizAmAM vaLe. adhavaca mAge bIjo khakhara Ape ke tyAMthI tA vihAra karI gayA, have tA ' pAvAmAM' tapAsa karI eTale jarA paNa nirAza thayA vinA e dizAmAM gamana kare. koi paNa hisAbe eka vAra temane maLavuM ane Agraha karI peAtAnA vatanamAM sAdhu thayelA pitAne laI javA e ja eka dhyeya hatu. paNa jaina zramaNeAnI vihArapaddhati nirALI, cAmAsA sivAya e
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ te paNa tarApara be pUratAM che ? aMbhavasvAmI : [ 187 ] niyata sthAnasevI na hoya. gAmamAM eka rAtri ne nagaramAM pAMca rAtri e emane sthiratA karavAno ra. vihAra ane upadeza e jIvana vItAvavAnA mukhya mArgo. jJAnagarimA vinA upadeza zakya nathI ja eTale jJAnArjana pAchaLa vipuLa samayane bhega te khare ja. cAritranI suvAsa mATe to muni paNuM. AvA paMthanA pravAsIone zodhavA e kaparuM kAma to kharuM ja ane te paNa eka apavayaska dvijasaMtAna mATe khAsa muzkela. tethI ja cotarA para beThelA manakanA vicAromAM nirAzAnA sUra saMbhaLAya che. cetarapha cakSu pheravatAM e bolyA ke- sAme dekhAtI mahAnagarI e ja "caMpA '. dUrathI najare caDhe e ene UMce daravAje. maMdAgiri paranA munie kahelI vAta kharI hoya ema lAge che. A vizAla purImAM jatAM pahelAM e mahAtmAnI zikhAmaNa pramANe ahIM thobhI, jatAM AvatAM rAhadArIne prazna karI, bhALa meLavIne ja AgaLa kadama bharavA. vaLI temanA jevA saMte ochA ja evI dhamAlavALI zerIomAM ke moTA bajAro vacce vase che ! temano vAsa ghaNuMkharuM to vastInA cheDe kivA nagara bahAranA udyAnamAM hoya che. " Ama vicAre che tevAmAM te enI daSTie nagara tarapha AvatAM eka sAdhu paDe che. hAthamAM rajoharaNa ne daMDa uparAMta mAtra eka tarapaNuM jaNAya che. nIcI najare teo gaMbhIratApUrvaka pagalAM mUke che. manaka temanI sAme jaI, aMjalI jeDI praNAma kare che ane pUche che ke - "sAdhumahArAja ! Apa zayyabhavasUrine pichAne che?"
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 188 ] prabhAvika puruSa : teo betyA-"vatsa ! mAnI le ke mArI sAtheno meLApa e barAbara zayyabhavasUri sAthe ja meLApa che. tAre emanuM zuM prayojana che?" manaka-"te pachI mane savara emanI bheTa na karAve ? munirAja ! Apane e upakAra huM kadI nahIM bhUluM. mAre emanI sAthe saMsArasaMbaMdhane nAte che ane e aMge vAta karavI che. temanA sivAya anyane e vAta kahevAya tevI nathI." manakanA zabdo zravaNa karatAM ja AcAryazrIne lagabhaga nava varSa pUrvene prasaMga smRtipaTamAM ekAeka tAje thaye. yajJamaMDapamAMthI sIdhA cAlI nIkaLanAra ane cAritradharmamAM jIvana vItAvanAra sUrine garbhiNa priyA yAda AvI. sAme prazna karanAra bALakanA caherAmAM e pavitra pramadAnuM pratibiMba paDatuM jaNAyuM. mana sAkSI pUravA lAgyuM ke e kalyANIe jene janma Ape haze te A ja bAluDe jaNAya che. sUri bolyA-"vatsa!tuM zagaMbhavabhaTTane dIkaro thAya che ?" manaka be-te zuM Apa pote ja zayaMbhava che? meM mAtAnA mukhe sAMbhaLyuM che ke "huM garbhamAM hato tyAranA ja mArA pitA sAdhu thaI gayA che. jenadhamI munione AcAra e che ke saMsAra choDyA pachI teo ene lagatI vAta paNa saMbhAratA nathI. Apa jyAre A zabdo uccAro che tyAre ema sahaja lAge che ke Apa pote ja zayaMbhava che." vatsa ! huM pite ja zavyaMbhava chuM. A caMpApurImAM comAsuM vyatIta karavA arthe munigaNa sahita zeDA divaso
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ zayya'bhavasvAmI : [ 189 ] pUrve Avye chuM. savAramAM Thelle javA nIkaLyA hatA te have vasatImAM pAchA pharI rahyo chuM. Aje ja kudaratI ekaleA chuM, nahi tA sAthe e traNa ziSyA hAya ja. tAre je kahevAnu hAya te ni:zaMkapaNe kahI nAMkha. atyAranA jevI taka punaH nahIM sAMpaDe. jo ke saMsAranI e rAmakahANI para meM tA kAyamane sAru haDatALa pheravI che chatAM tuM jyAre cAlIcalAvIne Avela che ane raktanA saMbaMdha dharAvanAra saMtAna che tyAre tane nirAza na karavA e mArI pharaja gaNAya. "" " vaDilazrI ! bhUlyA, AcArya mahArAja ! avinaya thatA hAya . te mAk karaze| paNa mAre spaSTa kahevuM joie ke A rIte utAvaLathI pratrajyA grahaNa karavAmAM Ape mArI mAtAne gaMbhIra anyAya karyA che. Apa teA mATA AcArya manI pUjAe che. paNa amArI sthiti kaphoDI banI che. brAhmaNNAe amane bahu herAna karyAM che. " " vatsa ! dvijonA meATA samudAyane pavitra evI A zramaN saMskRti pratye asUyA che. mAruM gamana te nimitta mAtra che. irSyA darzAvavA mATe keAi ne keAI chIMDA te zeAdhatA ja kare che. huM kahuM chuM ke tArI mAtA patiparAyaNA satI strI che ane tuM mAruM ja kjada che. dveSIonA khelavAthI satyane AMca AvatI nathI. " 66 pUjya pitAzrI ! ApanI vAta seA TacanA sutra samI che. mane paNa vidyAgurujIe ' satyameva Ayate' nA ja mudrAlekha dhAraNa karavAnuM kahyuM che chatAM sAmAnya janasamUhanI hRSTi te vyavahAramaya hAya che. tethI mArI mAtAne nirdoSa TharAvavA
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 190 ]. prabhAvika puruSo: mATe ApanI zodhamAM huM nIkaLe chuM. huM bahu pharyo chuM. Akhare Aja Apane meLApa thavAthI e badhe prayAsa saphaLa thaye che. have Apa eka vAra mArI sAthe rAjagRhInA e pradezamAM padhArI ama mA-dIkarA upara upakAra kare. ApanA AgamanathI ja e bhUdevanA peTanuM pANI hAlI UThaze, ane emaNe calAvelA daMbhanATakanI aMtima ghaDIo gaNAze." vatsa! tArI mAtRbhaktithI mane AnaMda thAya che. hRdayanI saraLatA nirakhI "vatsagotra'mAM tArA sarakhe vaMzaja pAkavA badala harSa thAya che. je mAruM mAthA para na heta te jarUra tArI vAta svIkAratA paNa have te je kaMI bane te mauna ekAdazI pachI ja bane. prabhuzrI vardhamAnasvAmInI AjJA mujaba varSARtumAM zramaNe eka sthAne ja vAsa kare che. " manaka-bate pachI huM paNa ApanI pAse ja ATalo kALa vyatIta karIza. Apane laIne ja pAchA pharavAne meM niradhAra karyo che." sUri-"manaka! amArI maMDaLImAM amArA sarakho svAMga sajyA sivAya rahI zakAtuM nathI. tArI IcchA mArI mAphaka sAdhu thavAnI ane jJAnArjanamAM jIvana vyatIta karavAnI che ? saMsAranA pralobhane para virAga Ave che?" pUjya pitAzrI ! mAtAnA zIra parathI Aropa dUra kara e prathama kArya ane Apa jevA pAse rahI jJAnavRddhi karavI e bIjuM kArya. e sivAya mArI anya kaMI abhilASA
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ zayya bhavasvAmI : [ 191 ] manakanA javAba zravaNu karatAM AcAya zayyaMbhavasvAmIne prathama teA Azcaya udbhavyu. ATalI nAnI vayamAM vItarAgadevanA sacama tarapha AvuM valaNa e pUrvabhavanI punyAi sivAya dvijasatAnamAM na ja saMbhave. tarata ja teozrIe zrutajJAnanA upayAga mUkayA. saraLahRdayI manakanuM AyuSya mAtra cha mAsanu ja joyuM. sAtheAsAtha mAnavajIvana saphaLa karavAnA yAga paNu joyA. e je hetu arthe nIkaLyo hatA te hetu enA dvArA pUrNa thavAnA na dekhAyA. mAna ekAdazI AvatA pUrve ja e phAnI duniyAnA tyAga karavAnA! bhAvibhAvanI prakhaLatA ! zakrendrane kSaNamAtra Ayu na vadhArI zakAya evA prabhu zrIvIre kahelA kathananI yathArthatA UDIne AMkhe vaLagI. TUMkA samaya chatAM manaka Icchita kArya sAdhI zake tevI rIte kAma levAnA manamAM kAryakrama niyata karI AcArya zrI melyA-- 66 manaka! te pachI mArI sAthe upAzraya tarapha cAla. tArI icchA che eTale pratrajyA ApavAmAM vAMdhe nathI, chatAM ApaNA vacce ahIM thayelI vAtacita kivA saMsArI najare huM tArA pitA chuM e vAta tAre jarA paNa saMbhAravI nahIM; agara koine kahevI pazu nahIM. ahiM tadanamAM vaiyAvaccanuM phaLa mahAn batAvyuM che. sevAdharmo pramAdano yoginAmavyayamyam|' jevA nItisUtrA tArA jANavAmAM haze ja. jo anya sAdhue jANe ke A guruputra che te e aNumUlA lAbhathI tu' vAMcita rahe, mATe mArI salAha pramANe vartavAmAM lAbha che. eka tarapha e tapasvI ane cAritrasa pannonI sevA-emanA satsaMga ane khIjI tarapha munidharmanuM rahasya samajAvanAra apUrva jJAnamAM ramaNatA thaze eTale tArA meDA pAra. 99
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 192] prabhAvika puruSa : manaka-"pitA ane pUjya guru, ema ubhayapadadhArI Apa je kaho cho te mAre kabUla che. mAtra mArI jananIvALI vAta mRtipaTamAMthI adazya thavI na joIe--e tarapha ApazrInA kadama eka vAra avazya thavA joIe eTalI ja prArthanA." pachI manaka sahita AcArya upAzraye AvyA. paTTaziSya evA yazobhadrajIne dIkSAvidhine aMge sUcanA ApI, navina ziSyane prAthamika taiyArI karAvavAnI bhalAmaNa karI, pate AvazyakavidhimAM lIna thayA. pachI sUrie caudapUrvamAMthI niceDarUpe navanIta samA dazavaikAlikasUtranI racanA karI. dUdhamAMthI jema mAkhaNa kADhavAmAM Ave tema e sUtranI sAmagrI judA judA pUmAMthI AcArya zrIe uddharI hatI eTale dazavaikAlikasUtra sAce ja navanItarUpa hatuM. e taiyAra karavAmAM manakanI Ayuavadhi nimittarUpa hatI. caudapUrvadhara A prakAranI racanA kAraNa-saddabhAve karI zake che. dazavaikAlikasUtranuM sarjana karI aharniza sUrijI enuM rahasya manaka munine samajAvavA lAgyA. manakamuni paNa dRDha zraddhAthI enuM pAna karavAmAM ekacitta banyA. abhyAsamAMthI paravAratAM ja pitAthI dIkSA paryAye meTA evA sarva sunirAjonI zraSA karavA deDI jatAM. vinayamAM jarApaNa khAmI AvavA detA nahIM. thoDA divasamAM te sau muninI jIbhe muni manaka ramavA lAgyA. kaIne kaI cIjanI jarUra jaNAtAM "manaka" nAmane sAda saMbhaLAya tyAM to e lAvIne manaka muni hAjara thAya. A vinIta ziSya kene na game ? e sarvanuM prIti pAtra bane emAM navAI paNa zI?
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ sagaMbhavasvAmI : [ 1ae ] vaDila evA yazobhadra muni sAthe te A navina ziSyane ghaNI vAra besavuM paDatuM. ubhaya vacce moTAnAnA bhAI jevI prIti jAmI hatI. jJAnakriyAmAM varSAkALa vItI javA AvyuM hate. eka divasa manakamunie sahaja prazna karyo ke-"mona ekAdazI kayAre Avaze?" yazobhadrajI kahe-"kema, kaMI mauna grahaNa karavAne abhigraha levo che ke zuM? hajI te e divasa AvavAne vAra che. " | manaka-" huM to sahaja pUchuM chuM. AcAryazrI e dina pachI ahIMthI vihAra karI rAjagRhI tarapha padhAravAnA che." A sAMbhaLI yazabhadrane kaMIka Azcarya thayuM chatAM mona rahA. gurudevane e saMbaMdhamAM avakAze pUchavAnI taka jovA lAgyA, paNa temane ghaNekharo samaya A navina kSullakane dazavaikAlikasUtranA adhyayanamAM ane enA arthagAMbhIryanI samajAvaTamAM ja jato hovAthI divase upara divaso vItavA mAMDyA chatAM taka prApta na thaI! kArtikI vItatAM ja nirtha mATe vihAranA daravAjA khullI gayA hatA paNa caMpApurI kSetra haju varSothI taddana mukta nahotuM thayuM. Aja keTalAka divasathI AcArya mahArAjanA caherA para koI agamya ciMtAnI gherI chAyA ramI rahelI jaNAtI hatI. samaya maLatAM ja teo manakane bolAvatA ne sUtravAMcana karAvatA. gocarI pachIne sAmAnya ArAma paNa nahAtA bhagavatA. manaka utsAhathI emAM racepage rahete, chatAM chellA keTalAka divasathI enA gAtro gaLatA hatAM, aMga zithila thatuM jatuM hatuM. karaNImAM pUrvavat caMcaLatA ne capaLatA nahotI rahetI. mauna ekAdazI najIka AvatI joI e badhuM zarU rAkhate.
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 194] prabhAvika puruSe : pitAnI asvastha dazAnI vAta sarakhI eNe kaIne kahI nahotI, chatAM gurudevanI draSTithI e bahAra nahotI rahI. sUtrapATha Aje pUro thaye hato. ene AnaMda gurujInA caherA para hatA e karatAM vadhu ziSya manakane hate. kAle ja mauna ekAdazI thavAnI, paramadine ja guru vihAra karavAnA, potAnI kAmanA siddha thavAnI-A jAtanA maNakA mUkatA manaka muni ekAdazIne divase sakhata tAvathI ekAeka gherAyA ane madhyAhna thatAM pUrve te paralokane paMthe prayANa karI gayA ! mRtadhara gurudevanI AMkhamAMthI azru vahI rahyAM.
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArya yazAbhadrasUri > < 1. pU jIvana-- "ahA! kevuM ramaNIya sthaLa che ? kevI suMdara suvAsa patharAi rahI che ? eka taraph ca'pAnu vRkSa teA sAme ja AmravRkSa, pelI bAju AseApAlava tA elImera azeAka jANe dvArapALa samA khaDA che. e badhA kevaLa paramArtha bhAve pathikene Azraya Ape che ane peAtAnA raMga-beraMgI paNu-puSpAne varasAda varasAvI e vaNune to atithienuM madhuruM svAgata kare che. e kusumenI sIDI parAga game tevA sa Mtama hRdayeAnI pIDA kSaNavAramAM haraNa karI le che ane ene sthAne zAMtinI ke!i anerI ane avarNanIya laherIA prasArI de che. mAnavI ghaDIbhara jagatanI Adhi, vyAdhi ane upAdhine te! vIsara), jAya che paNa e sAthe peAtAne paNa bhUlI jAya che! sAce ja vizvanAM udyAne kivA ArAme e vizALa nagarAnA hibhAMge sAkSAta naMdanavane ja che. ma 66 mArA para je saMkaTanI hAramALAe caDhAi karI che ane eka pachI eka karatAM je vijayasthA UbhA karatI e Agekadama karI rahI che emAM mUMjhAi gayela mArA AtmAne jo kaipaNa nirAMta vaLI hAya tA kevaLa atyAre ja ane A sthAnamAM ja.
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 196] prabhAvika puruSa : are! peluM vaLI zuM saMbhaLAya che? AvA ramaNIya udyAnamAM-dhImI gatie kUcakadama karatAM prAta:kALamAM-kaI saMta vyAkhyAna karI rahyA jaNAya che. cAla jIvaDA! evo lAbha acAnaka sAme AvyA che te meLavuM. mahAtmAnA be cAra zabdo keTalIka vAra jIvanaparyo karI nAkhavAmAM agatyano bhAga bhajave che. pitAzrI vAraMvAra kahetA hatA ke-pitAnA vyavasAyamAMthI game te rIte thoDo samaya kADhI mahAtmAnI vANa zravaNa karavI." ema karavAthI apUrva lAbha thayAnA daSTAnta zAstramAM mojuda che. rohiNIyA coranA jIvanamAM je parivartana chellA tabakake AvyuM e zrI mahAvIradevanI dezanAne AbhArI hatuM. prabhava je bahAravaTIo cera maTIne AcArya banya e zrI aMbUkumAranI vANIne ja pratApa che. " - mahAtmAnA mukhamAMthI upadezasaritAne pravAha Akhalita gatie vahI rahyo hato. zrotAo ekacitte enuM pAna karI rahyAM hatAM. saMsAra te ekAdA nagaranI bhAgoLe AvelA musApharakhAne je che. musApharakhAnAmAM jema vaTemArguo-pathiko mArgane parizrama utAravA-vizrAnti meLavavA thele che tema A saMsAramAM paNa jIva pUrvakRta karmone paripAka laNavA janme che. musApharakhAnAmAM AvanAra musApharo nathI te eka jAtanA hatA ke nathI te eka gAmanA. emanA vyavasAya paNa vividha prakAranA hoya che ane e kAraNe rokANano samaya paNa ochevatto hoya che. saMsAravAsI jIvonuM paNa evuM ja vicitratAbharyuM vartana hoya che. keI sukhI te kaI du:khI
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArya yazobhadrasUri : [ 17 ] thoDA zrImaMta te bIjA vaLI tadana rAMka, koInA janmasamaye sAkara vaheMcAI hoya te amukanA janmakALe bhAgye ja pUrA cAra mAnavI hAjara hoya! kamarAjAnA prapaMcane pAra pUrNajJAnI sivAya bIje kaI pAmI zakatuM nathI. A saMsArarUpI musApharakhAnAmAM judI judI gatithI AvelA ja pitAnI pUrvasaMcita mUDInA pramANamAM bAMdhela AyuSyanI maryAdA mujaba uchare che, moTA thAya che ane jAtajAtanA vyavasAya AraMbhe che; paNa e badhAne samAgama samudramAM taratAM lAkaDAM jevo che. yathA kASThaM ca kASThaM ca sameyAtAM mahodadhau / sameyAtAM vyapetAM ca tadvat bhRtasamAgamaH // mahAsAgaramAM pANInA je bhinna bhinna dizAmAMthI dhakelAI Avela lAkaDAMo ekaThAM thAya che, thoDo samaya sAthe tare che ane puna: pavanane dhakako lAgatAM judI judI dizAmAM haDaselAI jAya che! tevuM ja pariNAma musApharakhAnAmAM bhelA musApharanuM che, ane tevI ja dazA saMsAravAsI jIvaDAonI che! "thatAM darabArane DaMke, rahe nava garva beMkane !" karmarAjanuM pharamAna chUTayuM ke bAjI adhUrI mUkI cAlI nIkaLavuM ja paDe. ATalA sAru jJAnI puruSo vAraMvAra cetavaNI Ape che ke mahAnubhAvo! emAM (saMsAranA vilAsomAM) mUMjhAyA vagara ene sadAne mATe aMta ANavAnA upAyamAM citta lagA. jyAM satata "janmavuM ane maravuM" e rUpI arahaTTaghaTTI cAlyA kare che enAthI chUTakAro meLavavo hoya te Atma
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 198] prabhAvika pu: svarUpanI jhAMkhI kare. mAnavajIvana bIjAnA dUSaNa zedhavAmAM kiMvA ApAtaramaNIya vilAsomAM vyatIta na karatAM "huM keNa chuM?" "kayAMthI AvyuM chuM?" ane "meM zI kamANI karI?" e praznonA sAcA uttara meLavavAmAM kharco. sAcI dizAmAM prayAsa karanAra AtmA ja A saMsAranA kAramAM baMdhanane kAyamane sAru phagAvI devA samartha thAya che. ekalI mAnavagati ja e prakAranA puruSArtha pheravavA mATe umadA sAdhanarUpa che. AtmAne samyajJAna lAdhatAM ja enI pragati thavA mAMDe che ane kaSAya para pUrNa kAbU AvatAM pragatine pAro madhyabiMdue pahoMce che. "3Amena tirita jALa' kArya siddhi sAcI dizAmAM udyama karavAthI ja thAya che, tethI te AtmAo! puruSArtha phera. pitAnI AsapAsanA saMjo jeI yathAzakti vrata-niyama Adaro ane satata e pAchaLa lakSya rAkhyA kare." saMtapuruSanI dezanA samApta thaI. parSadAmAMthI keTalAke UbhA thaI jAvajaiva sudhI brahmacarya vrata pALavAnA zapatha lIdhA. keTalAke e zrAvakadharmanAM cihnarUpa bAra vrata grahaNa karyA. bIjAoe ochAvattA vrata pAlananA paccakhANa karyA. A jAtanA niyama levAmAM kevaLa nara-nArInAM vRMda hatAM eTaluM ja nahi paNa keTalAka nAnI vayanA bAluDAo ane khIlatI kaLI samI bALAo paNa hatI. dharma e IjArAnI vastu nathI. ene vayanA baMdhana naDatAM nathI. e te je pALI zake ene mATe che. jotajotAmAM uparanI vidhi thayA bAda mAnavamedanI vikharAvA mAMDI ane mahAtmAnI pAse mAtra keTalAka gaNatrInA
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAri hA mAre zanine nakA AcArya yazabhadrasUri : [ 19 ] zramaNAdi rahyA tyAre eka vyaktie najIka AvI, hastadvaya jeDI namrabhAve prazna karyo- saMta mahArAja ! hamaNuM Ape jemane bAdhAo ApI te sarva A saMsArane pAra pAmavAnA ke? e sarvane Apa dharmAtmAo mAne che ke? A jAtanA dekhAva pAchaLa emanA aMtaramAM zuM bharyuM che ene khyAla Apane che kharo ?" AgaMtukanA A praznane AcAryazrInI najara tenA pratye sacoTa rIte keMdrita karI. savAla pAchaLa je vedhaka daSTi nAcI rahI hatI ane hadayanA UMDANamAM je Aga prajavaLatI hatI e anubhavI gurue sahaja pArakhI lIdhI. vyaktinA pAla para ghaDIbhara emanI AMkha TharI rahI. AvA vicitra prazno zravaNa karI pelA zramaNAdi to TharI gayA. sUri sAme Ave praznakAra emaNe prathama ja bhA. prazna pAchaLanI dhagaza pichAnavAmAM azakta evA temaNe ene avinaya jarUra pichAne ane e mATe upAlaMbha devA AraMbha kare te pUrve ja dIrghadazI AcArya namrapaNe belI UThyA. devAnupriya ! ahIM najIka Ava. te je prazno pUchayA che e jotAM tuM A sthAnanA vatanI jaNAya che ane vrata lenAra mAnavIonA samAgamamAM mArA karatAM vadhAre Ave che e vAta huM sahaja anumAnI zakuM chuM. bola, mAruM anumAna kharuM che ke nahIM ?" "hA sAheba ! ApanuM anumAna taddana sAcuM ja che. " te jarA AgaLa sAMbhaLa-
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 200 ] prabhAvika puruSo tArA praznane yathArtha uttara kevalajJAnI ja ApI zake, kemake pratyeka AtmAnA hRdayamAM samaye samaye kevA bhAve ramaNa kare che e jANavAnI zakti evA viziSTa jJAnI sivAya bIjAmAM hatI nathI, chatAM e mahApuruSoe zrutajJAnane je mArga derI batAvyuM che enA abhyAsathI huM eTaluM kahI zakuM ke e saMbaMdhamAM mAre je javAba maLaze tenAthI tane avazya saMtoSa thaze. ( je bAdhAo grahaNa karanAra AtmAo sAcA dilathI ja pite grahaNa karela pratijJAonuM pAlana karaze te pitAnI pUrvakALanI mAThI karaNa mATe temane jarUra pazcAttApa thavAne. ethI karmonI nirjarA thavAnI. navA karmone baMdha aTakI paNa javAne ane pragati cAlu rahevAnI. bhale enI cAla dhImI rahe paNa pariNAma te bhavanA pAramAM AvavAnuM ja. tArA prathama praznane A uttara. "bIjA praznanA javAbamAM jaNAvavAnuM ke-Aje teo bhale dharmAtmAnA birudane zobhAvavAnI zakti na dharAvatA hoya chatAM nizcaya kare te e padanI prApti azakya nathI. puruSArthane kaMI ja aprApya nathI. kAraNavazAta unmArganuM sevana thaI jAya kiMvA pApane paMkamAM hAtha baLI devAya tethI e duSkarma kAyamane mATe AtmAne cUMTI ja jAya che ema nathI. pApI sadAne mATe pApI rahevA sarjAyela nathI. nimittavAsI AtmA, manamohana mere" e vAkayamAM ghaNuM rahasya chupAyeluM che. samyagRjJAnane prakAza hRdaya-guhAmAM patharAvAthI ke saddagurunA samAgamathI adhamI gaNAtA AtmAo paNa dharmamAge caDhI jaIne Atmazreya sAdhe che.
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArya yazabhadrasUri : [ 201 ] ' "chele prazna dekhAvane che paNa enI asarathI thoDA ghaNuM pramANamAM te sau koI lepAyeluM hoya che ja. ADaMbara, daMbha ke heMga e mAyADAkinIe goThavelA pAsA che. emAM samaju gaNAtA mAnavIo paNa phasAI jAya che tyAM sAmAnya janatAnI zI vAta karavI? paNa je AtmAo e kaSAyanuM svarUpa yathArthapaNe pichAnIne varte che ane satata kALajIthI kArya Acare che te enA pAzamAMthI jaladI mukta thaI zake che." gurudeva! Ape mArA praznonuM je rIte pRthakkaraNa karyuM che tethI mane kharekhara saMtoSa thayo. bAdhA lenAramAMnA keTalAka para mane sakhata gusso hate. mAruM vRttAMta sAMbhaLavAthI Apane enI pratIti thaze. "madhu titi killA, hRthe tu hRstram' jevuM temanuM vartana jotAM ja meM ApanI samakSa uparanA prazno karyA che. ApazrInI sacoTa ne madhurI vANuM zravaNa karyA pachI jemanuM hadaya pavitra na bane te kharekhara dharatIne bhArarUpa lekhAya. temAMnA keTalAkano vyavasAya ja temanI dhArmikavRtti aMtaranI che ke uparachallI che e kahI Ape che. e badhA ADaMbarathI vrata mATe UbhA thayA tyAre mane prathama to emanA jIvana jAhera karavAno ubharo caDhI AvyuM hatuM paNa Apa sarakhA mahAtmAnI gaMbhIra mudrA jotAM ja ene oTa thayA. tethI je thAya te maunapaNe jevAne nizcaya karI ubhare zamA, paNa Ape tenuM pRthakkaraNa karI mArI AtmadaSTi sateja karI, eTale mAruM e valaNa have badalAI gayuM che. potAnI gAMThanA sAbuthI pArako mela dhovAne badale pitAne ja mela dhovA mAMDa." e ApanuM TaMkazALI vacana mArA aMtaHkaraNamAM ArapAra UtarI gayuM che. kazALI ane potAne sarI gayu
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ [22] - prabhAvika puruSa : "mahArAja sAheba ! mAro janma garbhazrImaMta vaNikakuLamAM thaye che. mArA janma samaye amArA kuTuMba para lakSmIdevInA cAre hAtha hatAM ema kahuM te khoTuM na kahevAya, paNa huM pUro pAkaTa vayamAM Avyo na Ave tyAM to deva rUkyo ! sau pahelAM zILI chAMyaDI samI janetA paralakane paMthe paDI ane pachI to yamarAje amArA gharanuM bAraNuM choDayuM ja nahIM. pitAzrInA mAthe svajananA mRtyuthI eka pachI eka ema ghA paDatAM ja gayA. vaNajamAM pUruM lakSya daI na zakyA. bhAgIdAre takane lAbha lIdho. saMpattikALanA sAthIdAro paNa hAthatALI devAnuM na cUkyA. e rIte lakSmIdevI rUThI, arthAta sau jAtanI lIlAlahera jotajotAmAM karamAI gaI. bharyA-bhAdaryA kuTuMbamAM vipattithI grasita thayela ane akALe vRddhatva pAmela pitA, eka vidhavA bhaginI ane trIje huM-yazapAla rahyA. nAma yazapAla chatAM vaDilanA yazanuM pAlana karavA zaktivaMta nivaDuM te pUrve vaMza-vADI veDaphAI gaI. Abaru sAcavavA pitAzrIe badhuM ApI dIdhuM ane leNadArone ghara paNa lakhI ApyuM. vipattinA vAyarA jyAre zamyA tyAre pitAzrI tathA meM hisAbakitAba tapAsavA mAMDyA tyAre jaNAyuM ke je kheTa AvI che e koI dhaMdhAne aMge nahIM paNa amArA bhAgIdAre tema ja pitAzrI sAthe gADha saMbaMdha rAkhatA be mitroe IrAdApUrvaka sAthe maLI karelI ucApatane AbhArI che. paNa emane eka paNa have sAmuM jete nathI. bIjA eka gRhastha pAse dhana hovA chatAM amAruM leNuM ApavAnA akhADA kare che. mArI bahenanA zvasura dIkare marI gaye eTale saMbaMdha paravArI gayA ema mAnI mArI bhaginI-pitAnI ja putravadhu-sAthe kaMI saMbaMdha
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcAya. yazobhadrasUri : [ 203 ] dharAvatA nathI. are ! teNInA hakkanA nANA paNa ApatA nathI, jagata jANe che ke strIdhana para haka vidhavAnA ja gaNAya. chatAM e mahAzayane rakama kADhavI paDe eTale dalIla kare che ke nArInA hAthamAM nANuM Ave teA e vaThI jAya. e tA mAtra roTalAnI ja hakadAra lekhAya. Ama amArI sAthe pramANikapaNA para kAtara calAvI, kevala dhananA mehamAM sI, parabhava ke kavipAka vIsarI jai, dharma -nItithI viruddha AcaraNa karanAra mahAzayAne vrata grahaNa arthe UbhI thayelI maMDaLImAM dhamAM. tmAonA svAMga sajI AgevAnI karatAM nihALyA tyAre sAthe ja mAruM leAhI tapI AvyuM. e mRga bhaktone khullA karavAnI sAbitIe mAre zeAdhavA javI paDe tema che ja nahIM. " ghara gharANe rAkhanAra zeThanA takAdAe te mArA pitAne jIva lIdhe. dAkaDAnuM vyAja caDhAvanAra e zeTha pArevAnI jA cheDAvavAmAM dharma mAne paNa vyAjamAM 'AnI' sarakhI na ghaTADe. hatA na bharAyA hAya tA kaDavA vanAnI varSo ja varSAve. peAtAnI pUrva sthiti tA bhUlI jAya paNa svAmIbhAinA nAte paNa yAda na ANe. kevaLa sukhamAM ane sAhyakhImAM jeNe jIvananA mATe| bhAga vItAvyA hatA evA mArA pitAthI A trAsa sahyo nahAtA jatA. eka tarapha A ciMtA, bIjI AdajI nirvAhanI ciMtA-e ubhaya vacce emanu jIvana bhIsAtuM cAlyuM. gai dIvALIe temanA paNa jIvanadIpaka bujhAi gayA. mahArAja sAheba ! chellA dAyakAmAM meM AvuM ghaNuM ghaNuM joyu che, e uparathI vrata-niyama mATe temaja kahevAtA dharmotyAe mATe mArA dilamAM kAI judI ja gaMgA vahe che. kadAca jagata UlaTI gaMgA kahe te! navAi nahIM, paNa mAre Apa <<
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ mA-mAnanA pAna [24] prabhAvika puru: samakSa sAcuM ja kahevuM joIe ke dharmanI chAyA heThaLa mane te e badhA daMbhI-dharmaTha ne bagabhagate jaNAya che. Apane acAnaka yuga na sAMpaDyo hota ane mIThI vANuM zravaNa karavAne prasaMga na lAdhyuM hota , e mAMhelA keTalAkanI jIvAderI teDavAmAM huM layalIna banyA hatA, eTale gusso pitAnA mRtyu pachI emanA upara AvyuM hatuM ? yazapAla ! dhIre paDa, zAMta thA. evuM banavA nathI pAmyuM eTalA tArA divasa pAdharA gaNAya. verane badale prativerathI keI kALe nathI vaLI zakato. ema karavA jatAM te kevaLa karmabaMdha ne bhavabhramaNa ja vadhe che. vairIne sAcI rIte jIta hoya te tenA pratye prema karavo ghaTe. gussAne tyajI dai, samatAnuM jAte zaraNa levuM joIe. viparIta AcaraNa karanAra vyakti te nimitta mAtra che paNa e badhuM karAvanAra te karyo che ane e ja jIvanA sAcA zatruo che ema samajavuM ghaTe. AtmAne oLakhanAra vIrAone A dhorI mArga che. e dvArA ja muktimaMdiranA dvAra khule che. tuM dhAre te e kaMI agharuM nathI. ghaDI pUrve teM jyAre pitAne oLakhavAne niradhAra karyo che te e badhAne hadayathI mAphI Apa. emanA pratyenu vaimanasya visArI mela. saMsAra vAsanAne tilAMjali Apa. jagatanA kAcanA netre kharI vastu nahIM bhAse' e sAcuM mAnI, jJAnInAM vacananuM zravaNa karI, tadanurUpa vartana rAkhI mAnavajIvanane saphaLa karavA vItarAgabhASita dharmanuM ja zaraNa le." gurujI ! mane e priya che. mArI bahenanI rajA laI AvuM tyAM sudhI Apa ahiM sthiratA karaze."
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 205 ] AcAya yazabhadrasUri 3 2. AMsu aMgenA paDado uMcakAyA -- dareka bhASAmAM kahevatA-samazyAo athavA TUMkA akSaramAM samAvavAmAM AvelI raDhusyapUrNa mAmatA EigAcara thAya che. bhale enuM pramANa sarakhAIvALu na hAya. ene kALanA adhana naDatA nathI arthAt yuga badalAvA chatAM paNa emAM je aNumUle upadeza saMgrahita karavAmAM AvelA hAya che e vartamAnakALavALAne bhUtakALa jeTalA ja upayeAgI nIvaDe che ane bhaviSya mATe paNa enI agatya echI nathI akAtI. alabata e TUMkAkSarI kaheNIemAM taratamatA saMbhave che. bharapaTTAmAM eka cAra Ave che. paramAtmA mahAvIradeva peAtAnI madhura gIrAmAM upadezanI varSA varasAvI rahyA che. cAranuM Agamana ekAdA saMzayanA iMdana arthe thayeluM che paNa zarU bharasabhAmAM pUchavAnI e hiMmata na karI zakayA. kara joDIne eTalu ja uccarI gayAkhyA, sA? jJAnI bhagavaMtAne kaI ja ajANyu nahAtu. cauda rAja leAkanA bhAvene kevalajJAnarUpI darpaNamAM samaye samaye avale nAra e vibhUtie praznakAranA uttara mArmika rIte ja ApyuM ane te zabde ATalA ja sA, sA Ama 'yA sA sA sA rUpa cAra akSarAmAM eka rahasyapUrNa kissA ukelAi gayA. dUra zA sAru javuM ? guru-celAnA nimna duhA teA jaga mazahura che. pAna sarDa, gheADA aDe, vidyA visara jAya; agAre rADhI jaLe, kaheA celA karyuM thAya?
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ ra06 ] prabhAvika puruSo: uttaramAM-'phirAve nahIM te" eTalA ja zabdo. sAhityanA mahAsAgaramAM AvI samazyAo athavA lekapracalita uktio supramANamAM bharelI che. cAlu vArtApravAhamAM e saMbaMdhI ulekha eTalA pUrato karavo paDyo ke keTalIka vAra mArmika zabdomAM bahu rahasyapUrNa vAto samAyelI hoya che e mahattvano muddo lakSyamAM rahe. vahetA pANI nirmaLA"--saritAnAM jaLa taLAva ke kuvAnAM pANI karatAM vadhAre cekhA gaNAya che enuM kAraNa enA satata vahevApaNAmAM ka9pI zakAya. Ama te kahetI vyavahArika vAtasUcaka manAya paNa e ja niyama zramaNanA jIvana sAthe gADha saMbaMdha dharAve che. vahetAM nIra mAphaka temane vihAra pravartatA hoya te ja e zobhAspada che. jJAnI puruSoe emAM ja zreya joI niyata karyuM che ke-comAsAnA kALa sivAya munioe eka sthaLe vadhu samaya rahevuM nahIM. A mahatvanA kAnUnane avagaNanAra sAdhu potAnA cAritrane jhAMkhapa lagADe che ane keTalIka vAra rAgadazAnA tIvra baMdhanamAM jakaDAya che, e jema anubhavano viSaya che. tema enI IzArArUpa neMdha pAna-pustake paNa sAMpaDe che. pUrvadhara mahAtmA zaryAbhavajI A vAta sArI rIte pichAnatA hatA. mauna ekAdazI vItI javA chatAM kAraNavazAta teo vihAra karI zakyA nahatA paNa Aje rAI paDikamaNuM pUruM thatAM ja paTTaziSya yazobhadrajIne vihAra mATe taiyArI karavAnI sucanA ApI hatI. munigaNa "vahetAM pANI nirmaLA" nA umadA bodhapAThathI mAhitagAra hachatAM vinIta ziSya
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcAya yoAbhadrasUri : [ 207 ] manakanA svargagamana pachI ATalA jaladI vihAra thaze evuM dhAratA nahAtA. thADA divaseA svargastha AtmA nimittanA utsavamAM pasAra thai jaze evI ghaNAnI dhAraNA hatI. khuda paTTaziSya yazeAbhadrajIne ekAda be mAmatanI zaMkAnA samAdhAna karavAnA khAkI hatAM. guru sAthenA vihAramAM e thai zake tema hatu paNa AjanI AjJA temane uddezIne karAyelI hAvAthI, sahaja kalpI zakAtu hatu ke AcArya zrI A sthaLamAM hajI thAbhavAnA che. A rIte vihAranI taiyArImAM mazagUla chatAM munivRMdamAM eka prakAranI bhAvI kAryakramanI asthiratA hatI. yazeAbhadrajI teA geAcarI pachInA ArAmanI mArga pratIkSA karI rahyA hatA paNa have e samaya svazaMkAnirasana mATe emane vadhu yAgya jaNAyA. vAcakane Azcarya thAya evuM teA nathI chatAM vArtAnA sabaMdha sAMdhavA pUratuM atre kahevuM ghaTe ke pUrve je yazapAlanI vAta kahevAmAM AvI che te pAte ja kathAnAyaka yazeAbhadrasUri che. -zaSya bhavasUrinA upadezathI jenI hRdaya-guhAnuM DhAMkaNu khulI gayuM che ane jene A saMsAra jhera samAna lAgyA che evA yazapAla peAtAnI meATI bahena pAse dIkSA levAnI rajA meLavavA sAru ghera pAchA phare che. saMsAranI vAsanA vilakSaNatAthI bharapUra che. du:khanA DhagalA vacce paNa mAnavahRdayane tyAganI vAta ekadama gamatI ja nathI. meharAjanI jALamAM phasAyela jIvA eTalI hade ghena-nidrA anubhavatA hAya che ke emanA aMtaramAM jeTaleA rAganA praveza sulabha hAya che teTalA virAganeA durlabha che. yazapAlanA
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 208 ] prabhAvika puruSo : jIvanamAM kaNanI paraMparA sivAya zuM hatuM? vidhavA bhaginInI jiMdagIne saMsArajanya vilAsanA kAMTe caDhAvatAM sukhanuM palluM tadana khAlI lekhAya chatAM jyAre bhAInA mukhethI udyAnamAM padhArelA sUripuMgava zayyabhavajI pAse pravajyA levAnI vAta sAMbhaLI tyAre teNI ekadama belI UThI- bhAI! tArI vaya saMyama levAnI nathI. nirgathajIvana e kaMI gulAba pAtharelA mArga jevuM nathI ke mIThI suvAsa anubhavatAM e para vicArI zakAya. Dagale ne pagale pariSahu ne upasargarUpI kAMTA e mArga para patharAyelAM che. pitAzrI sajhAyamAM bolatA hatA e lIMTI tane yAda nathI ?" saMyama paMtha ati Akare, vrata che khAMDAnI dhAra." "bhaginI ! tame kahe che e e mArga hoya te ya tyAM javAmAM vAMdho zuM che? ahIM ApaNA mATe kayAM chatrapalaMga DhALelAM che? pUrI mahenata karavA chatAM piTapUra anna maLe che kharuM? ane e zAMtithI khAvAnuM ApaNuM bhAgya paNa kayAM che? di' Uge keInI rAva AvI ja che ne? Aje jyAre leNadAronuM devuM pUrepUruM apAI javAthI e A tarapha AvatA aTakI gayA che tyAre tArA pelA sAsarIyA kyAM jaMpavA de che?" bhAI ! saMsAramAM to ema ja cAle. e kahetAM bhalAM ne ApaNe sAMbhaLatAM bhalAM. duHkha kaMi sadAne mATe rahevAnuM nathI. tuM have samajaNe thaye che eTale kAle savAre sukha jevAne vAre Avaze, "puruSanA nasIba ADuM pAMdaDuM" e te khulavA mAMDe to vAra na lAge. pitAnA vaMzane vele kAyama rahe ane tuM sukhI thaI ghara mAMDe e jovAnI mArI abhilASA che."
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ -.. *jAma karatA AcArya yazobhadrasUri [ 209 ] moTI bahena ! tamArI abhilASA A yazapAla pUre evo vega jaNAtuM nathI. jyAM sAta peDhIthI ekadhArA cAlyA AvatA nAmane aMta Ave che tyAM tame "ghauM khetamAM" jevI vAta karo cho ! gAmamAM pesavAnA phAMphAM che tyAM paTelane ghera UnA pANI jevI AzA tamane vyartha nathI jaNAtI? mAMDa peTano khADe pUrAya che tyAM tamane ghara UbhuM karavAnA keDa thAya che e badhuM vRthA che. huM to saMsAramAM dekhAtI ALapaMpALathI kaThe AvI gaye chuM. nAma konA rahyAM che? mAne ke thoDAkanAM nAme Aje ItihAsane pAne neMdhAyelA che ke janasamUhanI smaraNapothImAM yAda karAya che te e koI vaMza-vArasane AbhArI nathI. enI pAchaLa te te te AtmAonA sukRtyenI, paramAthe gALelA jIvananI lAMbI kathA hoya che. huM je mArganI vAta karuM chuM tenAthI baMne kAryo sadhAya che. je jJAnArjana karI zuddha cAritranuM pAlana karavAmAM Ave to tame je nAmanA, kIrti kivA vaMzaudyotanI vAta karI te sahaja sadhAya che ane vadhArAmAM Atmazreya thAya che. A bhava ne parabhava-baMne sudhare che. jyAre ApaNe paramArtha paMthe paLelA pravAsIo jevA ke-gajasukumALa, IlAcIkumAra, anAthI muninA jIvananA pAnA pheravIe chIe tyAre saheje mAluma paDe che ke emAM agrapade bhAgavatI dIkSA ja nimittarUpa banela che. AtmakalyANanA Icchuka mATe e ja eka mAtra dhorI mArga che. muzkelIo ane muzIbate zemAM nathI ? e joI je bhaDake che te kAyara gaNAya che ane je ene pAra pAme che te zuravIra kahevAya che. 14
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 210 ] prabhAvika puruSe : vahAlI svasA ! tArI aTakAyata pAchaLa mArA pratyene neha kAma kare che e huM samajuM chuM, paNa enuM sukAna pheravavAnI jarUra che. mane A saMsAra para tiraskAra te keTalAka samayathI uddabhavya hato ja. emAM mahAtmAnI AjanI dezanAe sAce virAga janmAvyuM che, mATe tame mane e mahApuruSanA sahavAsamAM vasavAnI haste mukhaDe anujJA Apo. e rIte ja mArA pratyeno neha dAkhave. mArA kalyANanI dizAnA dvAra khole. mana jyAM cuMTayuM tyAM vilaMba karo nirarthaka che." "pyArA bhAI! te pachI huM tenA AdhAre rahuM? sAsarIyAnI kevI najara che e te tuM jANe che. tArA avalaMbane te huM rahelI chuM. pitAzrI konA bharose ApaNuM bannene mUkI gayA?" vahAlI bahena ! svAdhyAya karatAM keTalIya vAra tame bolo cho--'kenA che. tenA vAchara, kenA mAya ne bApa" e lITIno artha vicAraze to tarata samajAze ke A saMsAramAM kaI keInuM nathI. dareka pitAnI karmasaMcita mUDI para jIve che. tame mArA AdhAranI vAta para mustAka rahetA hazo paNa kALanI beMdhamAM koNe joyuM che ke enI avadhi keTalI che? zirachatra cAlyA gayA chatAM ApaNuM jIvana naryuM ke nahIM? tema huM pravrajayA laIza tethI tamAruM-gADuM aTakI paDavAnuM nathI. jyAre kIDI-makeDI jevA pitAnA peTa bharI zake che te tamArA sarakhI anubhavI ane sahanazIlatAnI mUrtine emAM kaMI ja muzkelI naDe tema nathI ja."
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArya yazobhadrasUri : [ 211 ] yazapAla ! je tAro cAritra levAne niradhAra ja che te mArI have rokaToka nathI. huM paNa tArI mAphaka prajyA svIkArIza. phakta tArA pratyenA neha-taMtu para huM jIvana nabhAvatI hatI te paNa Aje jyAre tUTavA beThe che tyAre kaI AsaktithI huM pratidina baLatI bhaThThImAM zekAyA karuM ? cAla, paramAtmA mahAvIradevanA pavitra mArganuM avalaMbana laI A mAyApAza para kAyamano kApa mUkIe. e devAdhidevanA caraNe A dehane dharIe." ubhaya AtmAe A rIte AcArya zrI zayyabhavajIne sAtha meLavyuM. manorama udyAnamAM AsopAlavanI zILI chAMyaDImAM bane chevoe vezapalaTe karyo ane sAthosAtha hRdayapalaTo paNa karyo. yazapAla maTI yazobhadra banela e navIna sAdhu, sthaviranI dekharekha heThaLa jJAnArjanamAM pragati karavA lAgyA. enI bhaginI sAdhvIgaNamAM bhUtakALane bhUlI jaI, karmonA kSaya athe navanavA tapaanuSThAnamAM rakta banI. AcAryazrI thoDA divasamAM A sthaLane tyAga karI anya dizAmAM viharavA lAgyA. yazobhadrano sitAro jadIthI cama. dhanaprAptimAM eno naMbara bhale chele rahyo paNa vidyAnA arjanamAM e mokhare AvyA. sarasvatI devInA saMpUrNa AzIrvAda prApta thatAM TUMka samayamAM e vidvAna ane ziSyavRdamAM agraNI banyA. sUri mahArAje enI zaktinI pichAna karI ene paTTaziSyanuM mAnavaMtuM pada soMpyuM. jagatamAM jenI kadara nahotI te zayaMbhavasUrinA hAthamAM jatAM sAcuM gaurava pAmyA. gocarInuM kArya ArTopAI jatAM AcAryazrI upAzrayamAM * * * * * * * * * * * * * * ** ...
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 212 ] prabhAvika puruSo : thoDA AMTA mArI, AsanamAM DAbA paDakhe jarA ADA thayA. kALaveLA abhyAsa mATe niSiddha gaNAya che eTale bIjA munie paNa yazobhadrajInI AgevAnI heThaLa guru samiSa hAjara thayA. AvatI kAlanA vihAra aMge sUcana meLavavAno Azaya te hato ja paNa e uparAMta zaMkA-nivAraNa karavAnuM kArya paNa hatuM, eTale e zaMkAnI bAbata upADatAM yazobhadra belyA ke- pUjya gurudeva! Apa te zratadhara che. ApanI pratyeka karaNa Agamane anusarIne ja saMbhave. mArA jevA laghu ziSyane e mATe vicAravApaNuM na ja hoya chatAM svargastha manaka muninA prasaMgane aMge be bAbata evI banI che ke e saMbaMdhamAM mAre ApazrIno khulAso meLavo joIe. te vinA hadayagata zaMkA TaLI zake tema nathI. kAle savAre mAro vihAra che eTale AjJA Ape te e zaMkA rajU karuM." yazobhadra! tArI pratyeka zaMkAnuM nivAraNa karavuM e mAre prathama dharma che, kema ke je mahatvanuM sthAna hAla huM dharAvuM chuM teno pachI adhikArI tuM che. bAkI vItarAga dharmanI khUbI ja e che ke nAnI moTI dareka bAbata buddhitulAe tALI, aMtaramAM barAbara utArI, pachI ja enA amalamAM daDhacitta banavuM. harakoinI zaMkAne ukela e AcAryane dharma che. jyAM sudhI AtmAmAM zaMkA-kAMkSAdi deSa hoya che tyAM sudhI sAcuM samyakatva paramAtuM nathI. jenadarzanamAM aMdhazraddhAne jarA paNa sthAna nathI. " gurudeva! manakamuni jevA vinata ziSyanI bhakti te sane yAda rahI jAya tevI hatI ane ene viraha paNa
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcAya yaze|bhadrasUri : [ 213 ] keme karI bhUlAya tevA nathI chatAM marAM prati' jevA rahasyanA ghuMTaDA gaLanAra Apa sarakhA cAdapUrvI ne e vakhate azrupAta thAya e zuM ceAgya che? 'maranArAne ruve mAnavI ' e kavi--ukti prAkRta janasamUha mATe bhale sAcI hAya paNa jee'rAnArA paNu janArA che' evuM spaSTapaNe samaje che tevA jJAnIonI AMkha eve samaye paNa bhInI na thavI ghaTe e zuM sAcuM nathI ? manakamuni karatAM paNa vadhu vinayI ane dIkSAparyAye sthavira evA keTalAya vidvAna sAdhuonA paraleAkaprayANathI ApanI pAMpaNa bhInI nathI manI tA A veLA Ama kema khanyuM ? " vaLI ApaNA munipaNAnA dharma AhAranI prAnA veLA ke kSetra pAlana karavAnA AmaMtraNa prasaMge 'vartamAna ceAga ' kahevAnA kAraNavazAt nizcita samaya ke niIta kSetra nakkI kayuM paNu hAya chatAM ekAdA kSulrakane enI vAta na kahevAya. e jo maryAdA gaNAya teA pachI manakamunine mAnaekAdazI pachI rAjagRhI tarapha vihAra karavAnA nizcaya jaNAvela e kayA hetune AbhArI che?. Apa sarakhAne pramAda thavA saMbhava nathI eTale ubhaya bAkhatamAM avazya kai UMDuM kAraNu chupAyela che. e ja zaMkA karAvanAra che te ApazrIne ucita jaNAya te enI ceAkhavaTa karazeA.'' " sAdhu, sAdhu, yazeAbhadra ! tArI najara lAMbe sudhI pahoMcI che ane te ceAgya paNa che. paristhitinu khArIkAithI avaleAkana karanAranI cakSu bahAra eka rIte mahattva dharAvatI A vAta na javI joIe, ane te nathI gaI e jANI AnaMda thAya che. sAMbhaLA-manakamuni e mArA ziSya hatA paNu sa`sAranA saMbaMdhathI mArA putra paNa hatA."
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 214 ] prabhAvika puruSa : kulpanAmAM paNa ekAeka na utare evuM uparanuM kathana zravaNu karatAM ja sarva sAdhue Azcarya mAM magna thayA. AcAya zaSyabhave pAtAnA pUrvenA itihAsa TUMkAmAM kahI saMbhaLAvI cAlu banAva sahu akADA sAMdhyA ane AgaLa calAvyuM. " enI bhAvanA eka ja hatI ke enI mAtuzrInA kapALe bhUdevAdvArA coMTADavAmAM Avela khATu' kalaka jaldIthI dUra thavu ghaTe. eTale ja mAre mAnaekAdazI pachInA rAjagRhIne vihAra niIta karavA paDela. e khAtrI maLyA pachI eNe mArI pAse dIkSA lIdhI. dvijanA kuLamAM janmanAra ATalI tvarAe medha pAme e joi meM jJAnanA upacAga mUkayA. mane enuM AyuSya alpa jaNAyuM. niIta dine e jIvatA haze ke kema e paNa zaMkAnA viSaya banyA. AveA sarala-jIva mAnavabhava pAmyAnuM sAmya karI jAya e hArdika tamannAthI prerAI pUrvamAMthI dazavaikAlika sUtranuM meM avataraNa karyuM ane tene abhyAsa ane khaMtathI karAvyeA. mArA saMbaMdhanI vAta gANu rAkhI tamArA sarakhA satAnI zuzrUSAnA sapUrNa lAbha apAvce. Ama jJAna ane kriyA e ubhayanA cega meLavI ApyA. " " sAhema ! amane kahyuM hAta tA ame paNa guruputrane! ucita vinaya sAcavatane ? " ,, "e sAcuM. paNa e je TUMkA samayamAM sAdhI zakyA che te na sadhAta. Aje tA e mAnavaphe saphaLa karI gayA. lohInA saMbaMdha eTale ja avasAnakALe azrupAta thayA. jarA paNa nakhaLAI jotAM mAharAja humaleA karI de che. mArI khAkhatamAM paNa ema ja kahevAya. "
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArya yazobhadrasUri : [ 215 ] yazobhadra-pUjyazrI! mArI zaMkAnA vAdaLo bhedAI gayA. ApazrInA khulAsAe sArA ya prasaMgane zRMkhalAbaddha karI dIdho. manakamunine Apela vacananI pUrti athe ja Ape vihAranI dizA rAjagRhI nakkI karI ane bhUdevavarganI viparIta mAnyatA bhUMsavAnI javAbadArI Ape mAre zIre makI e kAraNe vihAramAM Apa pAchaLa rahevAnA che ?" "devAnupriya! tAruM anumAna sAcuM che." 3. manaka Avyo? "ararara! Aje UDyo tyArathI Ama apazukananI hAramALA kema racAtI Ave che? he zaMbhu-bheLAnAtha! tAruM zaraNa cAhuM chuM. A dAsa para-A vipra rAjArAma para mIThI najara rAkhaje." paMDitajI Ama te vahelI savAre UThatAM ane be ghaDI dahADo caDhatA pUrve te saMdhyA Adi nityakarmathI paravArI, gharanA oTale besI maDhethI caMDIpATha bhaNave zarU karatA. vacamAM jatAM AvatAM nara-nArI saha vArtAlApa paNa karI letA paraMtu gaI rAte gRhiNIe tAruNyamAM pravezatI dIkarInA lagna saMbaMdhI vAta kADhI ujAgaro karAvyA. emAM kanyAdAnanA kharcanI ciMtAe umero karyo. mAMDa pAchalI rAtanA AMkha maLI eTale rAja karatAM UThavAmAM kalAka moDA paDyA. saphALA UDyA ne kamaMDalu tathA snAna karI badalavAnA vastra laI jevA ghara bahAra paga mUke che tevI ja vidhavA mahiyArI dUdhanA paisAnI ugharANI karatI sAmI maLI. mAMDa ene vAyado karI
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 216 ] prabhAvika puruSa : jyAM zerInA nAke AvyA tyAM sAmethI AvatAM nirca joyA. ekAeka mathALe TakelA zabdo bolI javAyA; zukana pheravavA sAru pAchAM pagalAM bharatA gayA ane asphaTa svare lavatA gayA. bhArI apazukana! UgatI savAre A nAstika kayAMthI ahIM phUTI nIkaLyA? varSomAM agresara gaNAtA bhUdenI vasatimAM temanAM pagalAM thayA e kaLiyuganI ja balihArI! ziva ziva!" paMDitajI pAchA pharyA tethI kaMI gAmanuM ke mArganuM taMtra sthaMbhI na ja gayuM. badhAne kaMI zukana-apazukananI nahotI paDI. A gAma rAjagRhI nagarIthI dUra nahotuM chatAM kahevuM joIe ke ahIM custa vedAMtI brAhmaNanI vastI savizeSa hevAthI zramaNAnuM Agamana javalle ja thatuM. vitaMDAvAdamAM kALakSepa karavAnI jemane Teva nathI ane premabhAve upadeza daI jemaNe svakalyANa sAdhavA sAru ja yativeza dhAraNa karyo che evA pramANe A sthAnane ukharabhUmi sama avagaNa ahIM bhyA sivAya rAjagRhImAM pahoMcatA athavA nAlaMdAnA carcAdhAmamAM rahevAnuM vadhu pasaMda karatAM, kemake tyAM vividhadhamI paMDita vacce vidhavidha prakAranI carcAo cAlatI paNa e sarva yuktipurassara thatuM hovAthI jANavAnuM ghaNuM maLatuM ane beTe kALakSepa nahote the. manamAnI kIrti meLavela A nAnA gAmamAM ekAeka dazeka zramonuM Agamana thayuM ane te paNa caDhatA prahare! paMDita rAjArAmane te kevaLa apazukanane bhAsa thaye paNa
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcAya yazAbhadrasUri : [ 217 ] eTale meThelA ane khArIe UbhA dAtaNa karatAM keTalAka bhUdevAnA peTanAM te pANI hAlI UThyAM! jotajotAmAM e traNa juvAnIA munigaNu pAse AvI pahoMcyA ane emAMnAM ekAda khaTakaLelA yuvAne teA smita karatAM kahyuM ke-- "tamA zu eTalI huMde bhUkhALavA thaI gayA che! ke ATalA jaldI rATalA ugharAvavA hAlI nIkaLyA ?" karuNAzaMkara majAka uDAvatA AvyeA: " bhAi chelazaMkara ! emanA peTanA khADAthI ja tArI vAta puravAra thAya che paNa e mApaDAene kayAMthI khabara hAya ke-A vAsa tA custa vedAMtIAnA che. 'hastinA tADyamAno'pi / ( na gacchet jainamaMdiram // ' arthAta sAmethI gAMDA thayela hAthI AvatA hAya ane enAthI haNAvAnA bhaya cAkhkhA hAya chatAM najIkamAM jo jaineAnuM maMdira hoya te rakSaNa sAru emAM na javu evu zraddhApUrvaka mAnanArA dvijone A vAsa che." trIjo yuvAna vayamAM nAnA hatA chatAM dakSa hatA. enuM nAma bhadrazaMkara hatuM. peAtAnA joDIdArAnI AvI mazkarI ene gamI nahIM. hajI teA e vidyArthI avasthAmAM hatA chatAM je kaMi adhyayana atyAra sudhImAM eNe karyuM hatu. te uparathI eTaluM te te sArI rIte samajatA hatA ke keAinI paNa niMdA karavI e meTuM dUSaNu che. abhyAgata kivA atithi pratye vivekapUrNa vartana dAkhavavu e gRhasthInA zreSTha dharma che.
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhAvika puruSo : [ 218 ] phAipaNa dharmanA sata-sAdhunI majAka uDAvavAmAM mATuM akalyANu samAyuM che. peAtAnA sAthIdArAne upAlaMbha detAM eNe uccAyu ... ke " mitrA ! sAdhupuruSAnI AvI majAka ApaNane gebhatI nathI. " pachI jala joDI, munima'DalI tarapha pharI vinamra svare peAtAnA mitrAnA DhASAnI kSamA yAcatA Ubhe rahyo. AgamananuM prayAjana jANavA Atura banyA. sAdhu-maMDalImAMthI jJAna, cAritra ane vayamAM je vRddha hatA evA eka pratApazALI sthavira bhadraza Mkara prati mIMTa mAMDatA khelyA ke-" devAnupriya ! kSamA e te amArA sAdhupuruSanA daza prakAranA dharmamAM agrasthAna bhAgave che. paramAtmA mahAvIradevanA ame upAsaka chIe. ameAne sayamanA svAMga sajAvatA sA prathama ema ja kahevAmAM Ave che ke-A saMsAramAM selA AtmAe kamanaTanA DhAravyA citravicitra khela khelyA kare che ane kaSAyaceAkaDInA prapa`camAM pUrAyA thakA svapaNe vANIvilAsa ke vartana karyo jAya che eTale temanA taraphathI saMyama pathe vicaranAra AtmAene kadanA thavAnA saMbhava ughADA dekhAya che, paraMtu evA janAdvArA thatAM upasarge samatAthI sahana karavAnA dharma sayamapaMthanA pathikAnA che. ' kSamA vIrasya mUzaLam' e sUtra sAme rAkhajo. bhAI! sAdhunA lakSaNa sUcavatuM A pada amArI najara sAme sadaiva hAya che-- sAdhu nAma te sAthe kAyA, pAse na rAkhe kavaDInI mAyA; leve eka deve na do, usIkA nAma sAdhu kaheA. karma rAjane parAbhava ApavA medAne paDelA ameA kevaLa kacanakAminInA tyAgI chIe eTaluM ja nahiM paNu sadA
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka '* nan - * . ! - - - - - tA . 1 -- AcArya yazobhadrasUri : [ 219 aMtaramAM eka vItarAgadevanuM ja samaraNa karyA karIe chIe ane deve na de eTale nathI te keIne AzIrvAda ke zrApa ApatA. pariSaha sahana karavAnI pratijJAvALA ane tamArA mitronI majAkathI mADuM nathI lAgyuM. e veLA manamAM e ja vicAra ramI rahyo hato ke dvijavaMzamAM utpanna thanAra-sadA jJAnArjanamAM rakta rahenAra-A taruNe pAse kamarAja kevA vicitra veza bhajavAve che! kevA nAca nacAve che!" sthaviranI arthagaMbhIra, ojasvI ane mIThI vANI sAMbhaLI pelA juvAne zaramathI nIcuM jevA lAgyA ane bhadrazaMkara te saMtamAM jJAna ane samatAne A suMdara pega joI Azcarya pApe. vidvattAnI sAthe garva che ghaNu vAra joDAyelo ja che. paMDitonI sAThamArI eNe keTalI vAra najare nihALI hatI. nahIM jevI vAtamAM traTakI paDatAM travADIe" saheja kasuramAM dubaLA paDatAM "dubee pitAnA mahollAmAM ja vasatA hatA ane vAre-kavAre vAgayuddha calAvI prApta karela paMDitAInA pradarzana bharatA hatA, e sarvano vicAra karatAM A pramANenuM vartana nirALuM jaNAyuM. emane vadhu paricaya karavAnI IcchA sahaja jamI. eTale namra vANImAM pUchayuM ke mahArAja ! A tarapha padhAravAnuM zuM prayojana che? je Apa AhAra meLavavAnA Icchuka ane e sAru A zerIne pasaMda karI hoya te emAM Apane nAsIpAsa thavAnuM che, kema ke ahIM vyAkaraNamAM AvatAM pelA drA jevuM che dina8pU. mUSavAmAn! e jeDakAo jema janmavairI gaNAya che tema ahIMnA bhUdevone zramaNe dekhyA gamatA nathI,
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 220 ] prabhAvika puruSo : jo vasati( utArA )nI zeAdhamAM A tarapha AvI caDhyA hai| te mArI sAthe cAlA, huM Apane ahIMthI thADe dUranA mahAjJAmAM lai jauM, jyAM vaizyA-vyavahArikA-vase che ane atithidhama sAcavavA sadaiva tatpara hAya che. vyavasAyarakta e varga sA DAine dAna de che. tyAM nathI jJAnanA ADaMbara ke nathI mArAtArAnA matAMtara; kevaLa dAnadharma agrapada dharAve che peTalarAmAMthI punyavarI karavA 'e ja emanA jIvanamaMtra che. " ,, " yuvAna ! tArA jevA satAnAthI dvijakuLa sAce ja gauravavatu che. va mAM meAkhare AvatI e samAjamAMthI ra dhara vidyAnA pAkayA che; ane pAtAmAM rahelI apratima vidyAne vistAra vizvamAM pAtharI rahyA che. alabatta ema karavA sAru deza-kALane pichAnavAnI jarUra che tema sAcu te mAruM * e matrane peAtAnA karI bhUtakALanA bhramajanaka vamaLamAMthI ahAra nIkaLavAnI hiMmata karavI paDe che evA eka zayya bhava bhaTTajI ke je A gAmanA vatanI hatA te amArA guru che ane temanA sasArIpaNAnA patnI ahIM vase che temane sa MdezA pahoMcADavA sAru A sthAnamAM amAruM Agamana thayu che. amArA sAdhudharmanA niyama anusAra aneizanI Avazyaka kriyA ane rAi pratikramaNa karIne sUya thayA pachI ja ame vicarI zakIe chIe. e vidhi pUrNa karavAmAM jarA vadhu divasa caDhI gayA. amArI dhAraNA evI che ke jo sa MdezAnuM kA jaldI ATApAI jAya teA rAjagRhI ahIMthI dUra na heAvAthI, vihAra cAlu rAkhI madhyAhna pUrve tyAM pahoMcI jaie tethI ja amArA pustaka ane pAtrA sahita vihAra karavAnA svAMgamAM sajjita khanI A taraph AvyA chIe. "
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcAya yazAbhadrasUri : [ 221 ] bhadreza kara-sAheba ! zayyaMbhavabhaTTa A zerInA vatanI che e sAcuM che tema e sAdhu banI gayA e paNa mArI jANamAM che. emane maLavA temanA putra manaka keTalAka mahinA pUrve gayeA che paNa tenA kaMi samAcAra nathI. leAkavAyakA pramANe bhaTajIe tene paNa sAdhu banAvI dIdhA che e zuM sAcu' che patithI ekAeka tyajAyelI lalanA-mAtra mUALakanA AdhAre jIvana nabhAvI-kaMi AzAnA killA racatI evI e akhaLAnAM eka avAra samA-gabharu bALakane maLavA AvatAM sAdhu manAvavA e zuM vyAjabI che ? arjuntanA dharma A jAtanI AjJA Ape che? mArA abhyAsa vadhAre nathI chatAM je kaMI jANavAmAM AvyuM che te uparathI jainadharma vinayapradhAna kahevAya che ane mAtA-pitAnI AjJA vinA putrane dIkSA apAtI nathI evA tene niyama che. dIkSA ApavA sabaMdhI ghaNA kAnUna paNa che. " bhadraMzakaranA AvA akasmAtika praznathI ma`DaLInA keTalAka sAdhue ajAyaNImAM paDI gayA! sthavirajInA isAre thatAM eka dakSa sAdhu miSTa vANImAM javAba ApatAM melyA---- " priya yuvaka! tArA prazna vAstavika che. UDatI aA Ae janmAvela kacukharamAM satya zuM che e darzAvavA khAtara gurudeve emanA A paTTaziSya yazAbhadrajIne A tarapha vihAra karAjyeA che. atyArasudhI sthavira sAthenA vArtAlApathI tamA eTalu tA avadhArI zakayA haze! ke e dharmAtmA kAi vAta khI kahevAnA nathI. sAdhupaNAnA acalA heThaLa kaMi ja chupAvavAnuM hAtu nathI. jagatanA kAcanA yaMtravaDe jotAM ghaDIbhara je drazya
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ [222 ] prabhAvika puruSa : viSama ane aLakhAmaNuM lAge che te jJAnInI najare rahasyapUrNa hoya che. jyAre enA paranA paDaLa khaseDAya che tyAre ja taLe chupAyelI sAcI khUbI daSTigocara thAya che. manakanA prasaMgamAM paNa tevuM ja banyuM che. gurudeva zayaMbhava svAmI hAla caMpAnagarImAM birAje che ane teozrIe sAree vyatikara yathAsvarUpamAM manakanI mAtuzrIne vidita karavA arthe potAnA mukhya ziSya ane bhAvI paTTadharane ahIM mokalyA che. kevaLa temane ekalAne ja nahIM paNa manakanI mAtA Adi bIjA paNa saMbaMdhIone hAjara rAkhI e nivedana karavAnuM che. tethI ja amane manakanuM ghara jaladI batAvavAnI jarUra che." pUjya munirAja ! A te masAla jamaNa ne mA pIrasanAra jevuM thayuM. manaka mAro mitra thAya. enA cAlI gayA pachI enI mAtAne mArI mAtA gaNe avAranavAra temanI pAse huM jauM chuM. mArA para temanuM vahAla paNa putra tulya che. Aja keTalAya divasathI mArA mitra saMbaMdhe vAraMvAra pUchayA kare che. meM tapAsa karavAmAM kacAza nathI rAkhI paNa vidyAthI jIvanamAM mArAthI vadhu zuM bane? ahIMnI vasatine moTo bhAga mULathI ja bhaTajInA kAryanI sAme che eTale A vAtamAM jarA paNa rasa leto nathI. e to manakanI mAtAne niMdavAnA ane manaka saMbaMdhI managamatI gulabAMgonA vistAramAM ja mazagUla rahe che, jenadhamI zramaNanA avarNavAda phelAve che ane karazorathI pokAre che ke joyuM ne e loko kevA gabharu bALakone sAdhu banAvI de che. nAnA chokarAne nasADI-bhagADI saMsAranA sukhethI baLajabarIvaDe dUra rAkhe che! varNavyavasthAne IrAdApUrvaka bhaMga kare che !"
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcAya yazAbhadrasUri : [ 223 ] HH ApanA acAnaka samAgamathI manaka sabaMdhI sAcI vAta jANavAnI maLaze ane bhadevAe uThAvela tukkAnA ghaTA ApeAApa phUTI jaze, e echA Ana MdanI vAta nathI. mAre mATe AjanA divasa suvarNa maya UgyA lekhAya. " chelazakara ane karuNuAzaMkara tA sAdhu mahArAjanI manaka sabaMdhI vAta sAMbhaLI AbhA ja banI gayA. manakanI mAtAne mAthe ALa caDhAvavAmAM temanA pitA AgevAnI letA hatA. zidhruva mAM nakhApAnI vAyakAnA mULa rApanAra chelazakarabhAI prathama hatA. gharamAM thatI carcA para bharoseA rAkhI karuNAzaMkara emAM lakhyA hatA. e ubhaya sAme bhadrazaMkarane manakanI vAta nIkaLatAM sAmanA karavA paDatA. bhadreza karane gharamAMthI evA saMskAra nAnapaNathI maLatA rahyA hatA ke keAIno paNa vAta buddhirUpI kasATIe kasyA vinA sAcI mAnI na levI. pratyeka khAkhatane kharI lekhatA pUrve AsapAsanA saMjogenI pUratI cakAsaNI karavI, pUrvAparanA saMbaMdha avaleAkavA. pelA ubhaya brahmaputrA tA tarata ja tyAMthI cAlyA gayA. bIjA naranArIo jhaTapaTa kapaDAM paherI jANe vAdasabhAmAM ja jayazrI varavA jatA hAya ema manakanA ghara tarapha vaLyA. apazukananI ciMtAmAM pAchA vaLela bhadeva rAjArAma kAi navA zukana joi nadI prati prayANa karavAnI paLa avaleAkI rahyA hatA tyAM te sAmethI bhadrezakara ane pAchaLa munimaMDaLane nihALyu. e jotAM ja emanI chAtI esI gai. jANe keAi mATuM pAtaka thai gayuM hAya ne upAlaMbha detAM hAya ema teo rADa pADI UThyA. 6 " alyA bhadrika! A zuM karI beThA ? tripAThI ' ane ' catuve dI ' jevA kulIna dvijonA vasavATavALA, pavitra bhUdevAnA
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 224 ] prabhAvika puruSa mahellAmAM A malina vastradhArI nAstikanA pagalAM karAvyA! dharatI abhaDAvI! hari! hari! ghora kaLiyuga Avyo ! e sivAya brAhmaNane dIkarI cAlIcalAvI AvuM niMdya AcaraNa kare ! haju ahIMthI ja pAcho phara. nahi te vAta vadhI paDaze ane joyA jevuM thaze. brahmaputra je rUThaze te pralayakALane bhISaNa vAyu vAtA vilaMba nahIM thAya!" bhadrazaMkara nAne hato chatAM ghamaMDI bhUdevenI prakRtithI mAhitagAra hataeTale eNe rAjArAmanI cIcIyArIne macaka ApI nahIM ane munivargane paNa ekAdI grathilanA pralApa sama e sarva gaNI pitAnI pAchaLa jarA paNa kSobha pAmyA vagara AvavAnuM cAlu rAkhavA jaNAvyuM. jotajotAmAM e badhA eka vizALa makAna samIpe AvI pahoMcyA. makAnanI bAjumAM thoDI chUTI jagyA hatI, jyAM khUNA para tulasInA choDa vAvyA hatA ane vacamAM eka oTale bAMdhela hatuM tyAM maMDaLI UbhI rahI. bhadrazaMkare sAMkaLa khakhaDAvI, manakanI mAtAne hAkala karI. "gaMgA mA, e gaMgA mA, bAraNA ughADo." paricita svara suNatAM ja veta vastra paridhAna karelI gaMgAe bArIe joyuM. bhadrazaMkara sAthe sAdhuone jotAM ja te hAM pheravI pAchI pharI ane bArI vAsI dIdhI. bhadrazaMkare puna: hAkala karatAM kahyuM ke "tamArA manane lAvyo chuM. maherabAnI karI satvara kamADa khole." mAre manaka A ? kayAM che?" ema pikAratI gaMgAe dvAra khelyA.
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArya yazobhadrasUri : [ ra25 ] 4. manakanI amaratA- hAlA putrane avalokavAnA utsAhamAM gaMgAe satvara kamADa ughADI nAMkhyA ane eTale AvI UbhI rahI, chatAM ene bAluDe manaka kayAMye dekhAya nahIM. cotarapha cakaraDI pAghaDIvALA bhUde athavA te UghADA zarIra para sUtranI jaIthI zobhatA trijayuvAne, eTalA najIka UbhelA thoDA veta vastradhArI zramaNe ane potAnI tarapha Atura nayane kaMI kahevA ughukta thayela bhadrazaMkara najare caDhyA. tarata ja bhadrazaMkara tarapha lAla AMkha karatI gaMgA belI UThI-"dIkarA ! tuM paNa A vRddhAnI mazkarImAM bhaLe ne ! kyAM che mAro bAluDe ? mAre manaka mane jaladI dekhADa ATalA ToLAmAM te kayAMye dekhAto nathI. khATI majAka karI zA sAru mane duHkhI kare che? A badhAne nAhaka zA kAraNe te ekaThAM karyo che?" bhadrazaMkara-"gaMgA mA ! huM majAka nathI karato. pelI munimaMDaLI caMpAnagarI ke jyAM AcArya zayaMbhava comAsuM rahyA hatA tyAMthI Avela che. temanI pAsethI manaka saMbaMdhI saghaLe vRttAnta tame jAte zravaNa kare eTalA sAru te maMDaLIne ahIM huM teDI lAvyo chuM." gaMgA-"te pachI, A brahmasamudAya ekatra karavAnI -zI AvazyakatA hatI? zuM tuM eTaluM paNa jANatA nathI ke emane nirgathe joDe bArame caMdramAM che. teo zera senA 15
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ t [ rara6 ] prabhAvika puruSo : kAja A pramANenI apabhrAjanA karavAnA ane managamatI vAte urADavAnA ! je dharmanI bAMya mArA svAmInAthe rAjIkhuzIthI pakaDI e paMthanA sAdhuonuM-are! eka samayanA patinA ziSyAnuM mArI cakSu sAme-mArA AMgaNAmAM apamAna thAya e jovA huM jarA paNa IcchatI nathI. A zramaNe kaI ahIM vAda karavA AvyA nathI eTale jayazrI varavAne ghaTATepa karI je bhUdevo ahIM padhAryA che e sarvane maherabAnI karIne pitAnA gRhamAM pAchA pharavAnuM tuM kahI de. e mahAzanA pAchA pagalA thayA vagara e munimaMDaLIne kaMI paNa pUchavAnI mArI marajI nathI. pelA oTalA upara temanA Asana patharAva. mArganA parizramathI teo bhale zAMti meLave. jeonA aMtaramAM kevaLa asUyA ubharAya che ane jeoe mArA sarakhI eka kulina abaLAne vinA kAraNa kalaMkti citaravAmAM jarA paNa kacAza rAkhI nathI e mahAzaye zAMtithI ahIM besaze kiMvA jemanI sAthe AMkha-dIThA vera che evA e zramaNane saMdeza sAMbhaLaze ema mAnavuM e dhUmADAnA bAcakA bharavA jevuM nirarthaka che. AkAzakusumavat asaMbhavita che." bhadrazaMkara-"mAtuzrI! tamAruM anumAna sAcuM che. mArA mitro chelazaMkara ne karuNAzaMkara e saMbaMdhamAM udAharaNarUpa che. emaNe maMgaLAcaraNa te A maMDaLIe zerImAM paga mUkyA tyAranA karI dIdhAM che ane ahIM paNa pitAnA vaDilo sahita bAMyo caDhAvI jANe sabhAmAM na AvyA hoya evA ADaMbarathI AvIne eTalAnI najIkamAM ja aDDo jamAvI paNa dIdhuM che. huM tamArI sAthe vAta karI rahyo chuM e daramiyAna tyAM muni
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArya yazobhadrasUri : [ rara7 ] maMDaLIne kevA ke kaDavA veNa saMbhaLAvatA haze. vAraMvAra thatA temanA hAthamAM lahekAM ane caherA para badalAtA bhAvathI evuM anumAna karavuM sahaja che. tamAsAne teDAnI jarUra na hoya e mujaba A badhuM sAjana akasmAtika rIte ja bheguM thayuM che. mArA kahevAthI teo jhaTapaTa pAchA ghara bhegA thaze kharA? tamArI rAjI ke ItarAjInI temane paDI che kharI? jeTalo vilaMba karIzuM eTale ApaNane naDavAne che." gaMgA-" te pachI A sthAnamAM e sAdhue sAthe sAThamArI thavA devI e ja eka rasto che ema ne ? chIMkatAM chIMDu pADanAra zuM nahIM karI bese? ghamaMDI bhUdeve vitaMDAvAdanA paDachAye caDhe che tyAre kevI ceSTAo dAkhave che e zuM tuM nathI jANato? bhAI! saMdeza sAMbhaLavAnI mAre utAvaLa nathI. eka vAra A vAdaLa vIkharAvA de. jarUra jaNAya to e munimaMDaLIne paNa pAchI vALI jA. mArA nAma pAchaLa je chogA urADAya che emAM have huM eka paNa vadhAre thavA devA rAjI nathI." * bhadrazaMkara-gaMgAsvarUpa gaMgA maiyA! tamArA anumAna khoTAM nathI ane tame je bhItio kapa cho te banavA saMbhava paNa che, chatAM have pAghaDI pheravavAnI eka paNa taka nathI rahI. dhanuSyamAMthI tIra pheMkAI gayuM che. bheLAnAthane bharose rahI je thAya te jovuM ane prasaMgane zAMtithI pAra utAravA kamara kasavI e ja UghADe mArga che. vaLI A maMDaLI saMdezAnuM kArya ATepI rAjagRhI javA utsuka che. bIjuM emane je kaMI kahevAnuM che te jAhera
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ [[ 228] prabhAvika puruSo: mAM kahevAnuM che ane trIjuM teo ahIM keI darzana saMbaMdhI vAdavivAda karavA AvyA nathI e spaSTa vAta che. Ama chatAM- guru AjJA pramANe mAtra saMdezo pahoMcADatAM-je upasarga sahana karavAnI ghaDI sAMpaDe te e samabhAve jhIlavA taiyAra paNa che. emanAmAM jJAnanI garimA che ane sAthe prakRtinI ThaMDaka paNa che. "sahana karavuM eya che eka lhANuM" e kavilaktine teo pI gayA che. kharekhara e sAcA saMte che!" - bhadrazaMkara Ama kahe che tyAM te oTalA upara rajoharaNathI bhUmi pramAI pAtharelA Asana upara virAjamAna paTTaziSya yazobhadrajI mIThI vANImAM bhadrazaMkarane uddezI bolatA jaNAyA. bhAI ! divasa caDhavA mAMDyo che ane amAre vadhu vilaMba karo poSAya tema nathI, mATe manakanI mAtAjIne laI A tarapha AvI jAo ke jethI mAre je kaMI kahevAnuM che tene AraMbha karuM." bhadrazaMkara jaIne chelazaMkaranA pitAnI jeDe goThavAye ane gaMgA oTalAnI pAchalI bAju je thoDI strIo kutuhalathI prerAI zuM bane che? e jovA ekaThI thaI hatI temAM jaIne beThI. tarata ja madhura vANImAM yazobhadrajInuM vivecana zarU thayuM. mahAnubhAve ! tamArI sanmukha huM nathI te vAda karavA Ave ke nathI te upadeza devA AvyuM. kevaLa mArA gurue karelI AjJAnuM pAlana karavA Avyo chuM. e sAthe gurubhAInuM RNa cUkavavAnI abhilASA paNa che. AzA che ke tame sarva mAruM kathana zAMtithI sAMbhaLaze. koI vAtamAM zaMkA jaNAya te prAMtabhAge vinA saMkoce pUchaze.
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArya yazobhadrasUri : [ rara9 ] samipamAM beThelA, veta, vastromAM zobhatA, puNyazleka gaMgAmaiyAnA sobhAgI putra manakano mArA guru zrI zayyabhava saha meLApa caMpApurInI bhAgoLe thayela. sAmAnya vAtacita parathI ja pitAe putrane oLakhyo ane e vAtathI manakane vAkepha karyo. e veLA vinIta tanuje eka mAgaNI pitA pAse mUkI. * "eka vAra mArA gAmamAM padhAre ane mArI janetAne zire je kalaMka caDhAvAya che, ethI huM "nabApA" tarIke oLakhAuM chuM e vAtane sAcA svarUpamAM rajU kare." gurujIe duniyA doraMgI che " ane "lekanA maDhe kaMI gaLaNuM na baMdhAya" ema kahI khAtarI ApI ke - tuM mAro ja putra che ane tArI janetA kuLavatI che. huM cAlI nIkaLyo tyAre te garbhavatI hatI. e vAta mArA uparAMta bIjA paNa jANe che. huM kalpI zakuM chuM ke tArA para A jAtano Aropa oDhADavAmAM kevaLa mArA pratyenI asUyA ja agra bhAga bhajave che. manaka-"te pachI eka vAranI ApanI e preyasInI khAtara, Apa mArI sAthe gAmamAM Ave. amArA pratyene rAga Apa bhale tyaja; paNa pharaja na cUke." gurujIe manakanI vAta svIkArI ane kahyuM ke-camAsuM vyatIta thaye jarUra huM e tarapha vihAra karIza; kAraNa ke nirca vaSakALamAM vihAra karI zakatA nathI. vatsa ! have tuM sukhethI sIdhAva ane tArI jananIne A vRttAntathI vAkepha kara."
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 230 ] prabhAvika puruSa : manaka-pUjaya nIkaLatI veLA pratijJAbaddha thaIne nIkaLe che ke Apane lIdhA sivAya gAmamAM pravezIza nahIM, eTale comAsAmAM huM ApanI pAse rahI jJAnaarjanamAM samaya vyatIta karIza." manaka | jaina darzananA sAdhuo pote je bhikSA vaherI lAve che emAMthI saMsAravAsIne kaMI ApI zakatA nathI, eTale amArA sarakhA tyAgI jIvanamAM pagaluM mAMDyA sivAya tArA jIvananirvAhane prazna vicAre rahyo. bhUkhe peTe jema jJAnA jaina saMbhavita nathI tema gRhasthInA nimite bhajananI vyavasthA amArA AcAramAM zakya nathI. e guMca ukela tAre svaya meva karavo rahyo." manaka-pUjya ! emAM mArI najare kaMI ja guMca nathI, Apa mane dIkSita banAve. brahyA putrane jIvanamAM jJAnane ja eka moTo puruSArtha sAdhya karavAnuM hoya che. jyArathI mArI hAlI mAtuzrInA saMbaMdhamAM TIlATapakAdhArI brijene yAtA bolatA meM sAMbhaLyA che tyArathI ja saMsArI jIvana mATe mane dhRNA janmI che. kevaLa jJAnaprApti e ja mAruM dayeya banyuM che. mAtRbhakti nimitte sevela parizrama jyAre ApanI "hA" thI saphaLa thaye che tyAre mAre mATe ApanA caraNopAsaka banI, jIvana vyatIta karavuM e ja bAkI rahelo mArga che. ethI mAruM dhyeya siddha thAya che. mArI Apane AgrahabharI vinaMti che ke mane satvara dIkSita banAve." yazobhadrajI-"mahAnubhAvo ! meM upara varNavyuM te prasaMga sAMbhaLyA pachI tamane darekane jarUra lAgaze ke lokavAyakA *ka.
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArya yazobhadrasUri : [ 231 ] mujaba mArA gurudeve manakane mUMDI nathI nAkhyA paNa manaka pite svecchAthI ziSya tarIke dIkSita thayo che. e amAre gurubhAI banyA chatAM enA hRdayamAMthI mAtA paranuM ALa dUra karavAnI vAta raMca mAtra bhUMsAI nahotI. comAsuM pUruM thavAnI, cAtaka jema meghanI rAha AturatAthI juve tema te jete hato. mArA gurujIne ATalI nAnI vayamAM tene tyAgIjIvana pratye daDha rAga joI Azcarya uparyuM. pUrvadhara evA teozrIe ekadA upaga mUkatAM A navadIkSitanuM AyuSya a9pa joyuM. codapUva zrutakevalI kahevAya che ane e sAcuM ja che. emanuM jANavuM ke jevuM kevalajJAnInA jANavA-jevA jevuM soe se TakA kharuM paDe che. tarata ja teozrIne alpajIvI saMtAnane- sva ziSyane-mAnava janma saphaLa karavAno vicAra ubha. temane eka ja mArga jaNAye ane te e ja ke manake je cAritra dravyathI grahaNa karyuM che te bhAvathI yathArtha rIte parisume-manakano AtmA bhAgavatI dIkSAmAM saMpUrNapaNe-samajIne tarabaLa bane-te thADAmAM ghaNuM thAya. pachI cauda pUrvamAMthI teozrIe dazavaikAlika sUtranI racanA karI ane aharniza enuM manakane adhyayana karAvavA lAgyA. ziSya satvara e sUtrane pAra pAme e sAru teo game tema samaya kADhI abhyAsa pUrajhaDape AgaLa vadhAravA lAgyA. manaka paNa khaMtathI emAM lIna banya. amArAmAMnA ghaNAne A pravRttithI Azcarya thayeluM. e veLA ame sarva manaka guruno putra thAya che e vAta jema jANatA nahatA tema e apAyuSI che e vAtathI paNa ajANa hatA. ht:- gAma :- dhAma
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ ra3ra ] prabhAvika puruSa : haNahAra mithyA nathI thatuM " e mATe haeta zodhavA javuM paDe tema nathI. nigna lekane bhAva samajatAM bhavitavyatA baLavAna che e kabUlavuM ja paDaze. guNAbhirAmo yadi rAmabhadro, rAjyaikayogyo'pi vanaM jagAma / vidyAdharaH zrIdazakaMdharazca, prabhUtadAro'pi jahAra sItAm // 1 // rAjyane lAyaka evA zrI rAmane vanavAsa levo paDyo ane aneka rUpavaMtI rAmAo hovA chatAM rAvaNane mahAsatI sItAnuM haraNa karavAnI vRtti uddabhavI e bhavitavyatA sivAya kone AbhArI lekhAya? gurudeve joyeluM bhaviSya sAcuM nivaDyuM. manaka sUtrano pAra pAme paNa sAthe sAthe bhavapAranI ghaDI najIka paNa jaI pahe. enI pratijJA pUrti athe mauna ekAdazI pachI tamArA gAma tarapha vicaravAno kAryakrama zeThavAI cUkyA hatA. tyAM te thoDA divasanI mAMdagImAM manakane AtmA UDI gaye. deharUpI piMjara sUnuM paDayuM. e banAve amArA samudAyamAM jabaro saMkSobha pragaTAvyo. manake thoDA sahavAsamAM sau koInAM dila jItI lIdhAM hatAM. nAnA ke moTA sau koInI suzraSAmAM e haste mukhaDe khaDo raheto eTale eno jIvanadIpa bujhAtAM amArI vacce aNaciMtavya aMdhakAra prasarI gaye. pUrve amArAmAMthI keTalA ya munie vidAya lIdhI che chatAM saMsAratyAgI ama sarakhAne manakanI vidAya to haju paNa sAle che. paNa tamArA e abhaMke te caudapUva gurunI AMkha paNa bhInI banAvI deha-AtmAne saMbaMdha ane emAM karmarUpI vaNakaranA tANAvANuM sUkSamatAthI samajanAra e mahAtmA paNa ghaDIbhara mohamugdha banyA.
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArya yazobhadrasUri H [ 233 ] dharatIkaMpane AMcaka lAge ne kSaNavAra dharatI dhrujI UThe tema manakanA maraNanI vAtathI gaMgAnuM aMtara hAlI UThayuM. jIvana TakAvavAnuM e AzA-kiraNa Ama asta thayuM sAMbhaLI ekAeka e moTethI piokArI UThI: "mahArAja ! sAcuM kahe che, mAro mana marI gaye?" "mAtA ! dhIraja dhare, tamAro manaka marI nathI gaye paNa kharekhara amara banyA che. " "mA prataH' e vAkya konAthI ajANyuM che? ApaNI cakSu sAmethI pasAra thatAM ApaNe kone kone nathI joyA ? je jagyuM e eka di-maDuM ke vaheluM-javAnuM te kharuM ja. manaka janme tyArathI ja chaThThInA lekhamAM maraNa paNa sAthe lakhAvIne lAvyuM hatuM. badhA mare che tema te paNa marata, paNa je rIte te mRtyu pAme tevI vAta echI ja sau koInA nazIbamAM hoya che. enI mAphaka dehatyAga kara e to gauravane prasaMga. sau keInA evA takadIra kayAMthI saMbhave ? thoDA mahinAmAM e nRjanma saphaLa karI gaye ane sikAo paryata na visarAya evI amara nAmanA pAchaLa mUkI gaye. caudapUvanI AMkha bhInI karAvanAra manaka to eka ja hato." "mahArAjatame manakane sAdhu banAvI dIdhuM ane sevA karAvI enA dehane gALI nAMkhe. pharIthI mAnuM he jevA paNa pAmyuM nahIM! mAtAnA hadayane cIrI nAMkhe evA e samAcArane tame alaMkArI bhASAnA svAMga sajAvI gauravanA pade caDhAve che ke bIjuM kaMI?" kaI dvija mahAzaya acAnaka bolI UThyA.
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 234 ] prabhAvika puruSa kothaLAmAMthI bilADuM nIkaLavA jevuM vAtAvaraNa sarjA yu' joI gaMgA kika vyamUDha banI gai. teNInuM haiyuM gamagIna anyuM. peAte svAmInA mAge` gai naheAtI chatAM emaNe lIdhelA mArga khATA hatA kivA e phasAi gayA hatA ema teNI mAnatI naheAtI. yajJanI hiMsA joi teNIne kamakamA AvatA; chatAM kuLanI paraMparA teNI tyajI zakI nahAtI eTale ja teNI dharma badale| jema na karI zakI tema peAtAne AMgaNe svAmInA ziSyAnuM apamAna thavA devA rAjI nahAtI. manakanA mRtyuthI teNInuM hRdaya sakhta rIte ghavAyu paNa emAM vAMka vidhAtAne hatA. AyuSyanI dArI tUTe emAM kAi zuM kare? emAM sAdhue jarA paNu javAbadAra naheAtA ema teNI mAnatI hAvAthI, mAthAnuM vastra jarA nIcu' kheMcI AgaLa AvI elI ke-- 4 manaka mArA bhale gayA, paraMtu mAre AMgaNe AvelA atithionu mArI dayA khAi kAie apamAna karavAnI jarUra nathI." bhadraza Mkara ke je vAtamAMthI vatesara jevu dazya khaDuM thayuM nirakhI hatAza thayeA hatA ane enA nivAraNanA kAi ilAja zeSI rahyo hatA te gaMgAnA zabdothI utsAhita thai, badhA dvijone gaMgAmAnI dayA khAtA joi sattAvAhI avAjathI melyAH rAjArAmajI ! tame esI jAe. ATalA divasa tame adhA kayAM chupAI gayA hatAM gaMgAmAnI bhALa levAnI tA dUra rahI paNa UlaTI niMdA-vageAvaNI karatA hatA te Aje ekAeka dayAnA avatAra kayAMthI banI gayA? amane pUruM vRttAMta sAMbhaLavA gho zAMtithI bese, nahi te pAtapeAtAnA gharanA mArga ce. "9 66
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcAya yoAbhadrasUri : [ 235 ] yazAbhadrajI khelyA--" mahAnubhAve ! ApasamAM jhaghaDA karA nahIM, vRttAnta pUruM sAMbhaLe, pachI je kaI karavu ghaTe te karo." X * 5. pavitra AcAranI sacATa chApa-- x magadhanA pATanagara rAjagRhamAM utsavanI navAI na gaNAya. e sthAnamAM paramAtmA zrI va mAnasvAmInA temaja zrI buddhadevanA pagalA avAranavAra thatAM hAvAthI dharma nimittanA judA judA prasaMga uddabhavatAM ane vividha prakAranA samAraMbhA thatAM. e mahAnagaranI janatAne najIkanA gAme eka mATA utsavanA zrIgaNeza maMDAyAnI jANa thai tyAre Azcarya thayuM eTaluM ja nahi paNa tyAM jAte paheAMcI jai e nirakhavAnI-emAM avakAza mujaba bhAga levAnI tamannA paNa udbhavI. adyApi sudhI je gAma haThAgrahI bhUdevAnA akhADA samAna lekhAtuM ane jemAM meATA bhAge vyavahAriyAnA vasavATa paNa nahAtA; kevaLa vAdivavAdamAM kuzalatA dharAvanArA dvijonI vastI vadhu pramANamAM hatI tyAM chUTA hAthe lakSmI kharacanAra kyAMthI maLI Ave ? tyAM ekAeka mAsava AraMbhAya e paNa jarUra AzcayanA viSaya gaNAya. vaibhAragirinI dizAmAM gAma bahAra vRkSAnI ghana rAjIthI zezabhatA eka meATA medAnamAM vizAla maMDapa UbheA karavAmAM AvyA che ane ene suzeAbhita karavAmAM Avye che. vAcakane paNa A gAma ajANyuM nathI, paNa prathama prazna e udbhavaze ke--agAu joyu tema mahArAja sAheba yazeAbhadrajI sAme bhUdevA taDukI uThyA hatA enuM zuM thayuM? A maMDapa zA mATe Ubhe karavAmAM AvyA ?
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 236 ]. prabhAvika puruSa : have ApaNe vArtApravAhanA adhUrA akaDA sAMdhI laie. yazobhadrajIe dvijanI hAMsAtasI zAMta thatAM manaka saMbaMdhI vRttAnta AgaLa calAvyuM: mahAnubhAvo! eTale vicAra karo ke huM jAte UThIne manaka saMbaMdhI vAta kahevA na AvyuM hota to tamane e jIvata che ke nahIM enI kayAMthI khabara paData? jene pramANe je mahAvrata grahaNa kare che emAMnA bIjA vratamAM asatya na vadavAnI pratijJAne samAveza thAya che ane emAM jarA mAtra khalana na thAya e sAru pratyeka zramaNa jAgrata rahe che. bAkI mAyA-mamatA tyajanArane bhaya ke ? - "manakanI amaratA e ke jyAM sudhI dazavaikAlika sUtranuM astitva raheze ane sAdhusamUhamAM enuM vAMcana-manana thatuM raheze tyAM sudhI enuM sarjana kevI rIte ane konA nimitte thayuM e vAta sauthI prathama yAda AvavAnI ja. e veLA zrI zathaMbhavasUri sAthe manakane A prasaMga cakSu sAme taravaravAno. Avo anupama hA sau koInA nazIbamAM kayAMthI lakhA hoya. gurumahArAja te e sUtrane pAchuM pUrvamAM bheLavI detA hatA. tIrthaMkara prabhunI AjJA te evI che ke temaNe prarUpelA pUrvemAMthI kAraNuprasaMge pUrvadharo mukhya mukhya bAbatonuM dahana karI svaziSyavRMdane ene abhyAsa karAve paNa ene kAyama karavuM ke sameTI levuM e teonI IcchA para avalaMbe che. e veLA AgAmI kALa prati mITa mAMDI, lAbhAlAbhanI gaNatrI mUkI kAma levAnuM hoya che. caMpApurInA saMghane Agraha tema amArI sAdhumaMDaLInI vinavaNathI ja manakanA
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcAya yazAbhadrasUri [ 237 ] kAraNe jenI gUMthaNI thai che. evu dazavaikAlika sUtra kAyama rahyuM. sAdhujIvana para prakAza pheMkatu ane ene lagatA niyame sUcavatu mukhya aMga tA zrI AcArAMga gaNAya che, paNa e ati meDhu che. enAthI khIje nakhare dazavaikAlika Ave che. sakSisamAM prathama aganI ghaNIkharI vAta emAM samAvI che. e uparAMta AtmasAkSAtkAra karavAnA trIjA mArgonI vicAraNA paNa karI che. TUMkamAM kahuM te AgAmI prajA mATe dazavaikAlika sUtra sAce ja anupama vAraseA che. aNugAradharmanuM pAna karavAne icchuka sau prathama e kRtine hAthamAM levAnA, enA abhyAsathI AgaLanA mArga nakkI karavAnA. AvuM gaurava je sUtrane vayu che enA magaLAcaraNamAM manakanuM nAma Ave e amaratAnA guNu kANu na gAya ? kAinA nAma e peDhI; teA kAinA vaLI cAra peDhI sudhI ane bahu punyavata heAya te! sAta peDhI sudhI cAle. e pachI tA vismRti thAya. yAre A tA sekaDe ane hajArA varSa sudhI smRtinA viSaya banI rahe evu adbhuta nAma ane kAma thayuM che. tame ane ameA cAlyA jaIzuM ane bhUtakALanA viSaya banazuM chatAM e veLA manakanI amaratA te akSaya rahevAnI. . "mAtA ! AnaMda anubhavA, tame paNa e mahattAnA nimittarUpa che. mATe pramudrita aneA ane je kAryanuM AvuM suMdara pariNAma AvyuM enA viSama bhUtakALane kAyama mATe smRtipaTamAMthI bhusI nAMkheA. manukane ApelI pratijJA mujaba mArAdvArA A nivedana karAvI gurudeva e RNuthI mukta bane che. saMdezavAhakanI pharaja bajAvI prayANa karI jatAM gurubhAino AzA pUrNa karavAnA AnaMda mAnI huM paNuM Apa sarvanI UN
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ ra38 ] . prabhAvika puruSoH rajA mAguM chuM. zaMkAnuM samAdhana karavA taiyAra chuM. keIne mAThuM na lAge enI kALajI rAkhelI hovA chatAM mAnavaprakRti anusAra banI gayuM hoya te te mATe kSamA cAhuM chuM." mahArAja sAhebanI vAta pUrI thaI, emAM rahelAM satya, parSadAmAMnAM dvija varganA vAdavivAda karavAnA manoratho ThArI dIdhAM. ghaNAnA hRdayamAM zramaNasaMskRti mATe je virodha have te nirmULa banI gayo. jJAnavRddhi sAthe kSamA ane samatAne belaDIrUpe ramaNa karatAM najare joyA pachI bhAgye ja e kaI bhUdeva rahyo ke je dUdhamAMthI pirA kADhavA jevuM arthAta haju paNa zaMkA dharavA jevuM hAsyAspada vartana karavA AgaLa Ave. vAtAvaraNamAM sahaja zAMti vyApI rahI. gaMgAmaiyAe UbhA thaI, karajeDI mahArAja sAhebane Ajane divasa pitAnA AMgaNe thaMbhI javA vinaMti karI ane vizeSamAM jaNAvyuM ke -"Ape kaheluM sarva vRttAnta huM akSare. akSara sAcuM mAnuM chuM. zaMkA uThAvavAnuM ke kuzaMkA karavAnuM mane ke anya keIne raMca mAtra kAraNa nathI. mArA svAmI tamI mUkIne tyAgI thayA tyAre manamAM hatuM ke bhAva saMtAna ene upabhoga karaze. e AzAe lokonA karNa--kaTu veNe sAMbhaLI ene mATe karyo. e paNa jyAre kALano keLiye ane tyAre have e mArga darzAve ke je dvArA e lakSmI kharacavAthI so keIne AnaMda thAya." hAjara rahelAM bhUdemAMthI jemanA mastakanA vALa pUrNapaNe tatA dhAraNa karI rahyA che evA be vavRddha brAhmaNe UbhA thaI, praNAmapUrvaka belyA -
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArya yazobhadrasUri [ 239 ] "sAheba ! gaMgAvahunI vAta sAcI che. amArAmAMnA keTalAke "pADAnAM vAMke pakhAlIne DAma" devA jevuM karyuM hatuM. vahuno kaMI ja vAMka nahoto. zayyabhava gayA tyAre te gumagarbhA hatI ja. mahallAnA mANasothI e vAta ajANuM paNa nahatI, paraMtu nice taraphanI kevaLa asUyAthI tema ja brijavarganuM jainadharma pratye DhalaNa vadhI raheluM na sahana thavAthI khoTI rIte kAdava urADavAnuM zarU rAkhyuM. amArA gharaAMgaNe Apa na AvyA hota to vAtanA vatesaramAM zuM ye banyuM hota? paNa bhUtakALane bhUlI jaI Aje je prArthanA karavAmAM AvI che ene Apa svIkAra karo. Ape je paddhattie vAta sama jAvI che e jotAM vedikasaMskRti ane zramaNa saMskRti vacce mahatvano phera nathI. "ahiMsA paramo dharma' "satyameva jaye" Adi mudrAlekha ubhayamAM daSTigocara thAya che. vAdavivAda karavAne badale paraspara vArtAlApa karavAnI jarUra che. ekabIjAnA daSTibindu samajavAnI jarUra che. Aje paNa nAlaMdAmAM paMDita evI ja pravRtti karI rahyAM che. amArA kamabhAgye A gAmanuM nAma vAyaDuM thaI paDayuM che. Apa thoDo samaya sthiratA karI e vAta bhUMsI nAMkho ane amArA gAmanA AbhUSaNa samAna zayyabhava AcArya A dharatI para paga mUke e mArga batAvo." * * * * bhadrazaMkara-"mahArAja sAheba ! ApanI maMDaLIne prathama jotAM ja mArA aMtaramAM koI agamya bhAvo uddabhavelA. ApazrInA pagalAthI A nAnakaDA gAmane koI anero lAbha sAMpaDavAnI AgAhI thayelI. daramiyAna mArA mitronA vartAve evuM to vAtAvaraNa khaDuM karyuM ke e vAta mAre manamAM dabAvI devI
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhAvika puruSA : [ 240 ] paDI, paNa mArA mhATTAnA e AgevAnAe je prastAva zarU karyo che e jotAM e vAta tAjI thAya che. gaMgAmAnI vinaMti Apa svIkArI. A sthaLamAM sthiratA krarA. kaMi evA prasaMga cAo ke AcArya zaSyabhavane Avavu ja paDe, mArA mitra jema peAtAnI pAchaLa smRti mUkI gayA tema ene janma ApanArI gaMgAmA paNa yAda rahI jAya. " TUMkAmAM kahuM te. eTaluM ja ke evA prasaMga cenne kaiM jemAM devI sarasvatInA bahumAna hAya, devI lakSmInA raNakAra hAya. ApazrInA upAsakeA ane amArA bhUdevA enI ujavaNImAM khabhekhabhe milAvI kArya karatAM hAya. e veLA gAmajanatAnuM AkaSa NutA hAya ja paNa pATanagara rAjagRhanI prajA paNa ghelI banI A tarapha doDI AvatI hAya. "" Abhadra-" mahAnubhAvA ! jo mArA ahIM cAlavAthI tamA sarvane prasannatA prApta thatI hoya ane janasamUha dharmakaraNImAM udyukta banatA heAya te mArI emAM nA na ja hoya, paNa eTalA mAtrathI Apa sau icche che e vastu khanI nahIM zake. Apa sarvanA aMtaranI kAmanA gurudevane ahIM lAvavAnI hAya tA e AgevAnAe caMpApurI pahAMcI jai teeAzrIne A kSetra pAlana karavA vinaMti karavI joIe. " gurumahArAjanuM kathana sarvane rungyu, gaMgAe kharcanI javAbadArI upADI lIdhI ane bhUdevAe temAM ataranA sahukAra ApyA. gaMgAmAe eTalAnI najIkamAM eka emAM munimalIne utArA ApyA rAmAM sAMkhyA. ane gharane sApha karAvI bhadraMza karane sarabha
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArya yazobhadrasUri : [ 241 ] gurumahArAje paNa manaka-mAtAnI abhilASA bara Ave e sAru mahAna utsava goThavyo. zaoNbhavasUri padhArI che kahe che te have ApaNe joIe. 6. paTTadhara banyA- cAturvedIjI ! namaskAra, ATalA vahelAM kaI tarapha?" paMDita rAjArAma ! tame zuM e nathI jANatA ke Aje AcArya zayyabhava pite maMDapanI vyAsapITha para virAjI pravacana karavAnA che ?" haM, huM, tenI A badhI dhamAla jaNAya che. kuMDa parathI snAna karI huM pAcho pharuM chuM tyAM to mAnavIonAM TeLeTeLA ugamaNI dizA prati jaI rahyAM joI mane Azcarya thayuM; paNa have samajAya che ke e sarva pelA nigraMtho taraphathI zarU karAyelA mahatsavamAM bhAga levA jatA haze. mane e utsavanI khabara che. ane AraMbhAyAne cha divasa vItI gayA te paNa huM jANuM chuM. gAmamAM zayyabhavajInA pagalA dhAmadhUmapUrvaka thayA ethI paNa huM ajANa nathI ja. gaMgAvahue te divase dravya kharacavAne prastAva mUkyo hato tyAre huM hAjara hatA. " cAturvedI-"to pachI paMDitajI ! cAlene satvara, Aje vahelAM pahoMcyA sivAya maMDapamAM jagyA maLavI muzkela che. " rAjArAma-"tamArA sarakhA vayevRddha vedajJAtAne A te kevI mati sUjhI? zivastotrano jApa mUkI, jeo khuda Izvarane
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 242 ] prabhAvika puruSA : ja cheH UDAve teenI vANI sAMbhaLavAnA ze| artha bhalA ? * svadharme niSaE thaya: dharmo macAvadaH / " e sUtra tamArA dhyAna bahAra tA nathI ne ? " 6 ' 6 cAturvedI. paMDitajI ! ATaATaluM netrA sAme joyA chatAM hajI tamArI kadAgraha nirmUla thayA nathI ? vidvAneAnI vANIthI kAnAne pAvana karavA te sadaiva jJAnapAnamAM rakta evA dvijane sauthI prathama dharma. sAMbhaLelA upadezane buddhirUpI kAMTAe tALavA ane anubhavarUpI kaseATIe kasavA e bhUdevA mATe Avazyaka karma. ema karatAM je navanIta lAdhe e pacAvavAnI brAhmaNu tarIkenI khAsa pharaja. brahma eTale jJAna. brAhmaNa eTale ene varelA. navuM jJAna meLavavA e sarvatra bhramaNa kare. e veLA ene mATe ' samabhUmi geApAlakI ' jevuM ja hAya. jJAnanA pipAsune vaLI vADAnA baMdhana " ke aTakanA avarAdha ' hAya kharA ? svadharma eTale AtmAnA dharma ane emAM nidhana kahetA mRtyu arthAt layalInatA. paradharma kahetA AhuiNA pudgalanA yA jarmanA dharma, AtmazreyanA pathika sAru sAce ja e bhayAvaha: kahetAM bhayarUpa che. huM teA samajatA hatA ke jamaNu samaye tame| sahakuTuMba gaMgAne ghera dekhA che eTale sArAya utsavamAM bhAga letA hazI; paNa tamArI vAta parathI te ema lAge che ke tameA nathI tA prAta:kALe thatAM yazAbhadrasUrinA pravacanamAM bhAga letA ke nathI te| madhyAnha kALa pachI karavAmAM AvatI siddhacakranI svAdhyAya bhaktimAM hAjarI ApatA. eka snehI tarIke kahuM chuM ke-mahAzaya ! ema karavAmAM tame ghaNuM ghaNuM jovAnuM ane jANavAnuM gumAvyu' che. ''
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcAya yaze bhadrasUri [ 243 ] rAjArAma-" ziva ! ziva ! nAstika darzananA ATalI hade vakhANu ! ane te paNa eka vedaniSNAtanA sukhe!!" cAturve dI--" mahAzaya ! hatAza thavAnI jarUra nathI. bhAratavarSamAM uddabhavelA ane judA judA samaye savizeSapaNe pAMgarelA veda, jaina ane bauddharUpa traNa dharma e pavitra triveNInA saMgama-samA che. emAM eka bIjA pratyenI viSamatA karatAM parasparanuM sAmya savizeSa che. Atmika svarAjya prApta karavAnA e judA judA mArgo che. AcArya zrIjInA paTTadhara yazAbhadrajIe gai AThamanA divase e viSaya upara eTaluM tA saceATa byAna karyuM hatuM ke zrotAonA hRdaya thanaganI UThyA hatA. e saMdhamAM teee je prakAzanA kiraNA phyA e parathI kAIpaNa jijJAsune lAgyA sivAya na rahe ke abhyAsa keAI anAkhI cIja che ane je vyakitamAM e abhyAsanA baLe jJAna pUrepUruM pacI gayu che enI pratibhA kAi agnitIya haiAya che. bAkI vAvivAdanA ulkApAtamAM dharmavijaya mAnanArA ApaNe ghAMcInA khela karatAM vadhu AgaLa vadhyA nathI, satyathI teA dUra ja chIe. Aje tA ApaNA ja gharanA-eka samayanA bAluDe -paradananuM pAna karI AcArya anelA zaSyabhava pAte ja pravacana karanAra che. enI vANI sAMbhaLavAmAM doSa kevA ? " tyAM tA bhadrazaMkarane peAtAnI sAthamAM be pAMca brAhmaNA sahita AvatA joyA. najIka AvatAM ja cAturvedIjI emAMnAM ekane uddezIne elyA-- " AhA ! zaMbhuprasAdajI ! tame ahIM kyAMthI ? trivedI sarayuprasAda paNa sAthamAM che ne zu ? '
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 244 ] prabhAvika puruSa : bhadrazaMkara-gurujI ! gaikAle tee ApaNA gAmamAM AvelA che. emane me pravatI rahela mahAtsavanI vAta karI, eTale prathama tA emane bhAre Azcarya UpajyuM. ghaDIbhara vedadharmAMnI patAkA haiThI utaratI jaNAI, paNa jyAre sarva vAta samajAvI jainadarzananA vidhividhAnanI, cAlI rahelA AyaMbila tapanI, Sasa vagaranI lukhI judI judI vAnIe eka TaMka vAparI sarvazreSTha evA navadaMnA ArAdhana pAchaLanA rahasyanI pichAna karAvI, e saMbaMdhamAM vidvAna yazeAbhadrajI pratidina rasamaya vANImAM je vivecana karI rahyA che tene UDatA khyAla Apyo tyAre teone paNa lAgyuM ke AvA mahattvanA prasaga nihALyA vinA pAchA pharavuM e 4 taLAve jai tarasyA pAchA pharavA ' jevu che; tethI Aje javAnu mekupha rAkhI te mArI sAthe sabhAmaMDapamAM AvI rahyA che, Apa paNa e dizAmAM jatA lAgeA che te satvara paga upADA. jaina dharmanI dRSTie A visA siddhacakrajInI ArAdhanAnA gaNAya che. khIjA nava divase| Azvina mAsamAM Ave che jyAre apaNe navarAtra UjavatAM hAie chIe. kka eTale ke ApaNe Asa zudi ekamathI AraMbha karI dazerAnA dine pUrNAhuti karIe chIe jyAre teeka zudi sAtamathI AraMbha karI pUrNimAe samApti kare che. alabata e sAthe vidhividhAnamAM Traka tA kharA ja. caitra mAsanA A pavitra divaseAmAM Ajane! divasa ati mahatvanA eTalA sAruM che ke e chellA tIrtha'kara zrI mahAvIrasvAmIne janmadivasa che. enI UjavaNI arthe A vahenrI savArathI ja AsapAsanA pradezamAMthI bhAvika janasamudAya AvI rahyo che. rAjagRhIthI paNa ghaNu
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArya yazobhadrasUri : [ 245 ] mANasa AvyA che, tethI gIradI thavAnI; mATe ja vahelA javAnI jarUra che. " cAturvedI-"ziSya ! tArI vAta sAcI che. huM tethI ja vahele nikaLyo chuM. A paMDitajIne e lAbhathI vaMcita na rahevAnuM samajAvI rahyo chuM, paNa te pitAne haThAgraha choDatA ja nathI. A kAryamAM temane svadharmanuM apamAna bhAse che." rAjArAma-"mahAzaya ! Apa sarvanA A jAtanA AcAravicAra parathI ja e puravAra thAya che." bhadrazaMkara-"gurujI! pAchuM vAvavAthI kadI mAkhaNa nikaLe kharuM ? emane samajAvavAnI meM mahenata karI joI che paNa pariNAma zUnyamAM AvyuM che." paMDitajIne paDatA mUkI maMDaLIe paga upADyA ane jyAre teo maMDapamAM AvyA tyAre nara-nArInA samUhathI sthAna vizALa chatAM nAnuM banavA mAMDayuM hatuM. rojanA kAryakrama pramANe samaya thatAM ja AcAryazrI zayyabhave maMgaLAcaraNa karyuM ane jaNAvyuM ke - mahAnubhAvo ! AyaMbilanI oLI tarIke oLakhAtA A zAzvata parvamAM Ajano divasa ati zreSTha che; kAraNa ke A citra zukala trivedazInA divase carama tIrthakara zrI mahAviradeva kSatriyakuMDa nagaramAM janmyA hatA. rejanA kramane anusarI vAta karuM te A divasa sAtamA jJAnapadanI ArAdhanAne kahevAya, jJAnanA avarNanIya mahimAthI kiMvA jJAnanI sarvazreSThatAthI bhAgye ja koI ajANyuM haze.
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 246 ] prabhAvika puruSA : " . jJAna eka pradhAna. jJAna ? jJAnanA bahumAna ane guNukIna jaina ane itara darzonAmAM muktaka ke karAyA che. e saMbaMdhamAM ghaNuM ghaNuM kahevAyu che. ' jJAna samuM kAI dhana nahIM. 8 leAkAleAkaprakAzakara, 'namo namo nANadivAyarassa ArAdhanathI lahe, zivapadma sukha zrIkAra sarva ArAdhaka jJAna athavA tA ' jJAnaniyAbhyAm mokSa: ' jevA vacaneAthI jJAnanA mahimA pratIta thAya tema che. Ama a Mtima jinanuM janmakalyANaka ane jJAnapada saMbaMdhI vivecana e AjanA divasanA sunimitto che. prathama divase arihaMta padanI vyAkhyAthI jemaNe tamArA hRdaya haraNa karyA che evA yazeAbhadra e sa MbaMdhamAM vizeSa vivecana karaze. e pachI mAre je ka Mi kahevAnuM che te hu jaNAvIza. "" ' gurudevanI sUcanAnA amala karatAM yazeAbhadrajIe jJAnanI vyAkhyA karI enA mati, zruta, avadhi, mana:paryAMva ane kevaLa nAmanA pAMca prakAra batAvyA. e darekanA avAMtara bhede para vivecana karyuM. sAtheAsAtha samyagrajJAna ane mithyAjJAna kAM judA paDe che ? judA paDavAmAM zu kAraNa che ? te samajAvyuM. javanA lakSaNamAM jJAnane mukhya pada ApavAnuM pratyeAjana dAkhavI e AtmAnA mULa guNu nirmaLa karavA sAru kevI kriyA AcaravI joie te darzAvatAM emAM AyakhilanA tapa kevA bhAga bhajave che e vaNu byu ane ' jJAnI zvAseAzvAsamAM, kaThINu karma kare cheSa; pUrva kADI varSAM lage; ajJAnI kare je.' A pramANe niceADa ANI potAnA vaktavyanI pUrNAhutI karI. zrotAgaNa ati rasavRttithI sAMbhaLatA hatA. emAM jyAre
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArya yazobhadrasUri : [ 247 ] ojasvinI vANImAM AcAryazrInI dezanA zarU thaI tyAre vAtAvaraNamAM anekhI jhamaka AvI. varSo pUrve AvegabharyAkharza kheMcI UbhA thayela-bhaTTa zarmAbhava ane somya prakRtivALA-zAMtinA mUrtimaMta svarUpa samA Asana para virAjelA AjanA sUri zabhava eka ja che ke kema? e prazna sone uddabha. AmAM ene e chatAM jIvanapalaTa kevI karAmata dAkhave che enuM bhAna thayuM. tyAM te AcAryanAM veNa saMbhaLAyA- , bhavya che! kamarAjarUpa mahAna sUtradhArathI kSaNe kSaNe derIsaMcAra karAtI A saMsArarUpI raMgabhUmi para bhajavAI rahelAM-bhinna bhinna abhinayamAM jyAM sudhI AtmA sarva ane para bheda pArakhI zakato nathI tyAM sudhI e dharmanA sAcA rahasyane pichAnI zakato nathI. uparachallA dekhAvane ke dharmanI AsapAsa viMTAyelA kriyAkalApane lakSya mAnI e enI AsapAsa cakakara mAya kare che. e jAtanA bhramaNamAM pasAra thatA kALanI maryAdA AMkI zakAtI nathI. caDatI-paDatInA cagaDoLamAM Agekadama ane pIchehaTha to hoya ja, paNa ethI pragatine kAMTo UMce jaI zakatA nathI. caDatI TANe aMkanI navinatA hAthaveMtamAM jaNAya tyAM adha:patanane Dhola vAgavA mAMDe che ane vadhu jorathI pachaDAmaNa thAya che. kAraNa eka samyagajJAnane abhAva-sAcI samajaNanuM divALuM! eTale para evA kamarAjanI jALathuMthaNImAM sajajaDa rIte jakaDAvuM! gaLa-LanI khabara ja na maLe ! eTale ja sauthI prathama-sva ane paranI kiMvA AtmA ane karmanI athavA to jIva-ajIva nI ke cetana-jaDanI oLakhANanI AvazyakatA che. "nayasArano AtmA lAMbA saMsArabhramaNa pachI mahAvIra
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 248 ] prabhAvika puruSo : bane che, emAM karmarAje eAchA tamAsA nathI batAvyA. saMsAranI raMgabhUmi para mahAvIradevanA AtmAne jAtajAtanA nAca nacAvyA che. khUda prathama tIrthapatine bheTe karAvyuM ane cAritrane vAMga paNa sajAvarAvyuM. tyAgajIvananA kAMThe vicaranArane muktipurIno AvAsa keTale dUra hoya? jJAna kaMI ochuM nahotuM, kriyA paNa hatI, te pachI UNapa zI hatI? e jJAnanI pUrve samyak zabda samajaNa sahita joDAyela na hovAthI, enuM ajIrNa thatAM vAra na lAgI. mithyAbhimAna doDI AvyuM ane jotajotAmAM kinAre Avela nAva bharadariye kheMcAI gayuM. nayasAre maricInA avatAramAM je gulAMTa khAdhI te mAtra keTalAka bhava sudhI kAyama rahI eTaluM ja nahi paNa emAM vAsudevanA bhavamAM kameM e te opa Ape ke AtmA adha:patananI chelI bhUmikAe pahoMcI gaye. pachI madhya bhUmimAM AvatAM varSonA vahANA vAyA. e daramiyAna anubhavanI vedI para sakhata ghaDatara thaI, avanavA bodhapATha maLyA. pariNAma e AvyuM ke e AtmAe jyAre cakravatInI addhi meLavI tyAre ene garva na karyo. pote emAM layalIna na thayA. Rddhi jogavI jANI ane zakti jogavI jANI. sApa kAMcaLI utArI nAMkhe tema cakrIe ramArAmAne meha tyajI dIdhuM ane saMyamana sadhiyAro lIdhe. pragatine pAra UMce caDyo ane naMdanamuninA bhavamAM e isita biMdue pahe. tarUpI kupANa hAthamAM laI janmojUnAM karmone kApI nAkhyA. are ! utkRSTa tIrthapati tarIkenI padavI mATenuM pramANapatra meLavyuM. mahAvIrane bhava e sarvazreSTha padano gakALajanmatAM ja trAddhisiddhine suMdara ga.
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArya yazobhadrasUri : [ 249 ] paraMtu svatvanI pichAna karela hovAthI mahAvIra emAM na to rAmyA ke na te ethI mAgyA. avadhi thatAM ja anagAra thaI nIkaLI gayA. samyajJAnanA raste caDhI cUkelA paNa enI pUrNatA nahotI thaI. e siddhi hastagata karavAne daDha nizcaya karI e jAtajAtanA sthAnamAM bhamyA. sAdhanA pAchaLa sADAbAra varSa jevo lAMbo samaya vividha prakAranA upasargone ughADI chAtIe ane samabhAvadazAe sAmane karavAmAM vitA . pariSaha sahana karavAmAM kacAza na rAkhI tyAre ja anu. pama evA kevalajJAnanI prApti thaI. "sarvajJa evA zrI vardhamAnasvAmIe dezakALa prati mITa mAMDI eTale ke dravya-kSetra-kALa-bhAva jeIne potAnI pUrve thayela tIrthakaronI mAphaka saMghanI sthApanA karI. teozrI dvArA doravAmAM Avela jenA darzana saMbaMdhI citramAM paMca mahAvrata yukta zramaNa dharma, bhinna bhinna draSTibinduone dhyAnamAM rAkhI pratyeka vastunI vicAraNA karavAnI syAdavAdapaddhati ane saMsArabhramaNanA mULa kAraNa samA karmapadArthanI ati sUkSama vicAraNuM savizeSa dhyAna kheMce che. judA judA paMthapravartakee sthApela saMpradAyamAM samaya jatAM cAritranI je zithilatA praveza pAmI hatI ane vRddhi. gata thatI daSTigocara thatI hatI te jaina darzanamAM nathI jovAtI enuM kAraNa e pAMca mahApratijJAnA niraticAra pAlanamAM samAyuM che. nigraMthonA jIvana Aje paNa anya paMthanA parivrAjaka vA paMDite karatAM zreSTha jaNAya che; kemake emAM jJAna ane cAritra kivA vicAra ane AcArane samanvaya sAdhavAmAM Ape che.
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 250 ]. prabhAvika puruSo : "sApekSa haSTie jovAnI rItathI ja dhuraMdhara vidvAna idrabhUti Adine teozrIe hRdayapalaTe karI dIdhe. vedavAkane samanvaya sAdhI ApI, zaMkAnA zalyane chedI nAMkhyA ane pitAnA custa anuyAyI banAvyA. jJAnArjana jemane priya vyavasAya che evA saMkhyAbaMdha dvijonuM AkarSaNa jaina darzanamAM cAlu che enuM kAraNa paNa e anekAMta paddhatithI dareka vAtane samanvaya sAdhavAnI rItamAM samAyuM che. Izvarakartaka jagata mAnanArA athavA to prakRtinA zire jagatanI vicitratAne Tepale ThAlavanArA je yuktivAdamAM pAchA paDyA hoya to e jainadarzananA dalIlapura:saranA karmavAdathI ja. jema jema vijJAna vistAra pAmatuM jaze tema tema mAnavabuddhi karmanA siddhAMtane vadhAre ne vadhAre pichAnatI jaze. aMtara kabUlavA mAMDaze ke potAnA sukhaduHkha kivA udaya-asta mATe bahAranI kaI zakti ke kRti javAbadAra nathI. e mATenI AkhI javAbadArI potAnA AtmAnI yAne pitAnA pUrva tathA cAlu bhAvanA AcaraNenI ja che. AtmA dhAre te mahAtmA ane khuda paramAtmA paNa banI zake che. mahAnubhAvo! mArI A vAta pUrve meM zrI mahAvIra devanA jIvananI je jhAMkhI karAvI e uparathI sahaja puravAra thAya che. navapada ArAdhana saMbaMdhI je vivecana tame chellA cha divasathI sAMbhaLI rahyA che ane tamArA netra sAme ene lagatuM je vidhividhAna thaI rahyuM che e paratve zrI pAlanarezanuM udAharaNa khAsa dhyAna kheMce tevuM che. e kathA to lAMbI che. eTale ene vistArathI khyAla ApavAne atyAre samaya
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ karI te pati nI AcArya yazobhadrasUri : [ 251 ] nathI paNa emAM je banAvane anulakSI kathAnakane AraMbha thAya che e barAbara vicAraNIya che. mayaNAsuMdarI ane surasuMdarI e sAvakI bahene. emanI mAtAo bhinnadhamI hovAthI ubhayane potapotAnA dharmanA upAdhyAya pAse zikSaNa apAvyuM. pariNAma e AvyuM ke mayaNA jainadarzananA siddhAMta anusAra pitAnA sukhaduHkhamAM pUrvakRta karmane ja nimittarUpa lekhI, svaAtmazakti para mustAka rahenArI banI. surasuMdarI ethI UlaTI rIte AtmabhAna bhUlI, "IzvarecchA baliyusI" jevA vAkyane viparIta artha samajI svapitAne potAnA zreyanA kartAhartA lekhavA lAgI. temanI kRpAnA phaLarUpe sukhAnubhava karI rahelI te, e maherabAnI cAlu rahe to ja bhaviSyamAM sukha prApta thavAnuM che ema mAnavA lAgI. arthAta karmanA siddhAMtane neve mUkI kevaLa pitAnI "hA" mAM "hA" bhaNavA lAgI. eka rIte kahIe to svAzraya ane parAzrayanI hoDa AraMbhAI. "huM ja sukhano denAra kivA haranAre chuM' evA garvathI gherAyela temano pitA-rAjavI prajApAla-e ubhayanA lagna joDe che. potAnI moralIe nAcatI surasuMdarIne sArA rAjakuMvara sAthe paraNAve che jyAre AtmabaLa para aDagatA dharanArI mayaNAne eka kaDhIyA sAthe paraNAve che. TUMkamAM kahIe te ekane sukhanA zikhare besADe che te bIjIne duHkhanI UMDI khAImAM haDasele che. samayanA vahevA sAthe ubhaya bahenone jIvanaratha saMsAranA vividha prasaMge vacce mArga kApI rahe che, kamarAja 5TA ApyA jAya che ane kevaLa bAra mAsanA TUMkA samayamAM keI anekhuM citra khaDuM kare che - 'aghaTitaghaTitAni ghaTayati, sughaTitaghaTitAni jrjriikurute|' ane hasAna thavA para A citra khaDuM DhA
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - - [ 252 ] prabhAvika puruSa : jevuM thAya che. kurNipriyA mayaNu mahArANuM pada pAme che jyAre surasuMdarI rANuM maTI nartakI thAya che ! e vAtane saMpUrNa ukela karavAnI jijJAsue zrIpAlacaritra avalokavuM. ahIM te karma, siddhAMta zuM cIja che ene khyAla ApavA sAru ATale ullekha karyo che. bhagavAna mahAvIranA jIvanamAM jANavAnuM to atighaNuM che. e mATe meM te mAtra IzAro karyo che ane e prabhunA kavanamAMthI meM to zrotAvaMdanI najare khAsa agatyanI evI traNa vAta TUMkamAM jaNAvI che. AcAra, ucAra ane vicAramAM e ati upaganI che. game te paMthane anuyAyI ke paDadarzanamAM game te darzanI e upara, pakSapAtanA cazamAM utArI, maMthana karaze te emAMthI mAkhaNa kADhaze evI mArI khAtarI che. dharma e AtmAnI vastu che. ene kSatriya, brAhmaNa ke vaizya Adi varNanA vAghA heThaLa gepana karavAnI jarUra nathI. "zAnI je viti " jANavAnuM tAtkAlika phaLa AcaraNamAM utAravArUpa che, arthAta yathAzakti samajyA mujaba vrata grahaNarUpa che. e dvArA paraMparAe eno sarve karmathI chUTakAro thAya che ane mukti ke pUrNa svarAja maLe che. have chellI vAta. manakanuM nimitta na banyuM hota te huM zayaMbhava A gAmamAM AvavAne nahAto. pitAne ruce te karavuM e ThIka che paNa satya-zaveSaNa vRtti rAkhavI e ethI vadhu zreyaskara che. ema na karI zake teoe paNa khoTA dUSaNa zodhavAnI ke jUThA ALa oDhADavAnI Adata tyajI devI. vajIvana zodhavAmAM lAgI javuM. mArA paTTadhara tarIke A
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcAya yoAbhadrasUri : [ 253 ] che vizALa janasamUha samakSa huM priya ziSya evA yazAbhadrane jAhera karuM chuM. have gacchatA bhAra temaNe ja vahana kara ane saMghe temanI ja AgevAnI svIkAravAnI che. zeSa jIvana hu tA have AtmaciMtanamAM vyatIta karIza. ' sabhAjanA--" gurudeva! jo Apa sAhebanI e icchA che ane ceAgyane ceAgya pada apAya che te ame| AcAya padmapradAnanA utsava eLI pUrI thayA pachI rAkhIe tA kaMI vAMdhA che ? zakti anusAra dhana kharacI ame zA sAru sukRtabhAgI na banIe ? " "" zaSya bhavasUri--" tamArI e IcchA hAya tA mane vAMdhA nathI. bAkI AcArya padavInA dAna tA yeAgyatA joine ja apAya che. e veLA lakSmI kharacanAra hAya ne utsava thAya kivA emAMnu kaMipaNu na thAya, e kaMI mahatvanI vAta nathI. " zabhuprasAda-- -- AcArya zrI! mArI eka vinaMti che. yazAbhadrasUrine Apa amArA pradeza tarapha-mithilApurImAM-upadeza artha mAkoA. tyAM jaina darzana pratye je ajJAna varte che te dUra thaze ne amArA jevA jJAnanA athIne navuM jANavA-vicAravAtu maLaze. mAtra AjanI dezanA sAMbhaLI mAruM hRdaya ullAsa pAmyuM che, te vadhu saMparkathI zuM na bane ? " pravacananI pUrNAhuti 'sarva maMgalamAMgalyam 'thI thaI. sA vikharAyA. suM
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara-melaDI. ~-~ 1. zaMbhuprasAdanI sAcI vAta-- tamAzAne teDAnI jarUra saMbhave ja nahIM. emAM Aje te bhUdevAnI beThaka eTale pUchavuM ja zuM ? cAturvedI, trivedI, pAMDe ane dukhe temaja zukala ane travADInA AgamanathI dvija samu dAyanI vizAla sarA chalakavA mAMDI hatI. AvanAra mahAzayAmAMnA keTalAka kheDA mAthAvALA hatA, keTalAkanI vALaviThThaNI TAla dIvAnA jhAMkhA prakAzamAM sheja camakArA mAratI hatI. ghaNAkharA cakaraDI pAghaDI paherIne AvyA hatA. vaLI jyAre traNa mahAzayeAe vAtanA rasamAM mAthA parathI pAghaDI utArI kheALAmAM mUkI tyAre temanI kALI cATalI ekAeka garadana para kUdI paDIne pavananA sapATA sAthe nRtya karavA lAgI. nevunA AMkane vaTAvI cUkelA rUdraprasAdajI, e saumAM mukhya hAI jADA takIyAne aDhelIne beThA hatA. emanI AmanyA badhAne rAkhavI paDatI. jJAtinA harakeAi praznamAM emanA cUkAdo AkharI gaNAtA. mithilAmAM jyArathI AcAya yazeAbhadrasUrinAM pagalA thayA che tyArathI vartAnAM trAkSano muddaH ! jevA adhikArathI ekahaththu kArabhAra calAvanAra dvija samudAya khaLabhaLI UThyo che. ni'thanAM pravacana eTale ahiMsA, saMyamanI adbhuta vANI
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara-melaDI : [ 255 ] ArbhasamArabhanA tyAganI vAta-kanI pichAna karI Atmazreya sAdhavAnA upadeza-kevaLa kriyAkAMDamAM AkaMTha mUDelA ane svarga narkanA manasvI paravAnA ApavAnA sarvatatrasvataMtra hakka dharAvanArA brAhmaNavargane e kayAMthI ruce ? bhALapaNu ane ajJAnatAnA yatheccha rIte lAbha uThAvanArA ghamaMDI bhudevAne zramaNeAnA vanamAM Dagale ne pagale nAstikatAnAM darzana thatAM hatAM. aDhAre varNa nA leAkeA AcAryazrInI dezanA sAMbhaLavA jAya che. divase divase zrotAonI saMkhyA vadhatI jAya che. avanavuM jANavAnuM maLe che. mithilApurImAM kAi navuM ja vAtAvaraNu sarjAi rahyu che. " pratidina vidyAthI enA AzIrvAda ' dai kivA yajamAnavRttinA pherA phI jhALI bharI lAvanAra bhUdevAnI cakSu bahAra uparanI paristhiti kayAMthI rahI zake ? pUrvajonI pratiSThAnA jore AjIvikA calAvanAra, dvivasAnudivasa adhyayana ane abhyAsamAM pIchehaTha karanAra ane kevaLa kriyAkAMDanA uparachallA dekhAvane vaLagI rahI AkharI jIvana gALanAra dvijavaga te peAtAnI ekadhArI michAvelI sattA sarI jatI lAgI. zarUmAM tA 'jainA izvarane mAnatA nathI, zaucadharmanI upekSA kare che ane vedanI pavitratAne avagaNe che ' evA chUTAchavAyA pralApA karI janatAnuM mAnasa pheravavAnA yatnA AraMbhAyA. paNa enI kaI asara thatI na joI ane pratikAramAM sAmethI uttara maLavA lAgyA ke jo AcAya yazeAbhadrasUrinuM AcaraNa dharmavihIna hAya ane pravacanamAM kaMI tathya ja na hAya tA trivedI zaMbhuprasAda ane mahAzaya sarayuprasAda jevA veDhapAraga zA sAru
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 256 ] prabhAvika puruSa : emAM AgevAnIbharyo bhAga bhajave che ? bIjA paNa bhUdeve jAya che evuM kema ? 3 jyArathI A vAta keTalAka zukala ane pAMDenA jANavAmAM AvI tyArathI ja temanI AMkha zaMbhuprasAda prati rAtI thaI. pAtAnA gharanA A mAnavIonuM vartana 'ghara phUTe ghara jAya jevuM jaNAyuM. tarata ja emaNe'mIThuM maracuM bhabharAvI ' pracAranAM cakro gatimAna karyAM ane brAhmaNusamAjamAM evA te saMgIna jhaMjhAvAta pragaTAvyeA ke rUdraprasAde samAja bheLA karyAM. emAM trivedI zaMbhuprasAdanA vartana mATe javAba maMgAyA. zaMbhuprasAda. murabbI ! mAre zAnA khulAsA karavAnA che ? mArI sAme kai jAtane! AreApa ane kAnA taraphathI mUkavAmAM AvyA che ? e jANyA vinA khulAse zI khAyatanA karavA ? 29 "" eka avAja--" joyA mahArAja yudhiSThiranA avatAra ! bIjo avAja... are ! khIjA satyavAdI harizcaMdra ja joI lye ne ! nagaramAM ATalI de vAtAvaraNu kathaLyuM che chatAM A mahAzayane jANe kai khakhara ja nathI ! ,, rUdraprasAda--" Aropa mUkanAranI saMkhyA tA meATI che. mAkhI jJAti kahIe teA paNa cAlI zake tevuM che. pelA nigna thanA pravacanamAM te! tame rAja jAe che, ethI prajAnI ApaNA pratyenI bhaktimAM eTa AvavA mAMDyo che. ena tamane yuddhe khabara nathI ? 27 pravajI kA--" are ! e mahArAjane tame AmaMtraNa ApI khelAvI lAvyA che. tame ja pravacana karavAnI goThavaNunAM
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - paTTadhara belaDI : [ 257 ] sUtradhAra cho. meM rajeraja bAtamI meLavI che. tamArA sarakhA vedapAThIe mazAla pakaDIne e ahiMsAnA dhavajadhArIo mAraphata ApaNA pavitra vedadharmanI niMdA karAvavAne dhadha AraMbhya che. peTa coLIne zULa UbhuM karyuM che." zaMbhuprasAda-"are ! A te kAgano vAgha banAvI dIdhA jaNAya che ! eka vidvAna pitAnI mAnyatA jagatanA cekamAM rajU kare, rucivALA kiMvA jijJAsu e zravaNa kare ane emAMthI je grahaNa karavA jevuM jaNAya tene amala kare e rIte svajIvana unnata banAve. e zuM khoTuM kAma che? emAM anya para jorajulamanI ke enA mArgamAM ADa UbhI karavAnI vAta ja kyAM che ? che jJAna pratye prema rAkhavo ane e umadA guNa jenAmAM hoya tenuM bahumAna karavuM e brAhmaNane dharma nathI "bALakanI paNa hitanI vAta sAMbhaLavI ane nIca pAsethI paNa vidyA grahaNa karavI e nItizAstranI zikSA nathI ? THI: pUnAthAna" jevA sUtra vedadharmanA anuyAyIna nathI te kenA che ? idrabhUti gautama ke paTTadhara sudharmA athavA to aMkapita ke moryaputra eka kALe kenA gharanAM hatAM? e badhAM ApaNA dvija samudAyamAMnA ke bIjI kaI jJAtinAM ? dUra zA sAruM jAo che ? haju bhaTTa zayaMbhava te mejuda che. meM ane paMDita sayuprasAde e AcAryonAM mAtra be ja pravacana sAMbhaLelA. emAM teonI samajAvavAnI rIta ane vastuvicAraNanI yukti harakoIne maMtramugdha kare tevI che. temane A 17
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 258 ]. prabhAvika puruSa : tarapha padhAravA vinaMti karelI tethI vihAra karatAM teo ahIM AvI caDhyA tyAre temanI vidvattAno lAbha jAte levo ane anya purajanene apAvavo e mAro dharma ja lekhAya. eka dvija tarIke emAM ayukta kaMI ja nathI. eka rIte kahIe te teo mArA netaryA padhAryA che eTale atithi gaNAya ane atithidharma sAcava e mATe vedazane zikhavAnuM na ja hoya. sUrijImAM evI zakti che, teonI pratibhA evI te prasarelI che ke kadAca mArA jevAne sAtha na maLyo hato te paNa teo ahIM pitAnuM kArya vinA muzkelIo AgaLa dhapAvI zakata." - caMDazarmA-"ApaNe badhA ahIM prasAdajInuM vivecana sAMbhaLavA ekaThA thayA chIe ke zuM? jeo veda para zraddhA dharAve nahIM temanAmAM vidvAno saMbhava na bhUto na mavizvati vRddhAvasthA thaI eTale prasAdajInI buddhi bahera mArI gaI jaNAya che. te vinA ApaNA gharamAMthI zatrunA pakSamAM bhaLIne temanI AvI prazasti teo na uccArata ! potAnA paga upara jAte kuhADe na bhArata ! temane jhAjhI ciMtA nathI eTale ThIka che, bAkI jeno vaMzavela che temane AjIvikAnuM zuM? brAhmaNa ane zramaNae ubhaya vacce kadI meLa saMbhave kharo ? je jhAjhA divasa e tyAgI AcAryanI vAta janatAne koThe paDaze te samajI leje ke ApaNe mATe niyata thayelAM dAna-punya dezavaTe leze. jyAM vyaktimAM dalIlapurassara vAta karavAnI ke vicAravAnI zakti AvI ke ene gaLe bhUdevanI vAta jaladI nahIM Utare. Aje je ApaNA vacana upara itabAra che te nahIM rahe. svarganarka kiMvA punya-pApanI vAta je Aje ApaNA zabdo para avalaMbe che te pachI koI mAnaze ja nahIM. eka vAra bANa
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara belaDI ! [ 259 ] chUTyuM eTale chUTayuM ! buMdathI bagaDI te hojathI nahIM sudhare! ethI ApaNe te sarvanAza thavAne ! ApaNe dainika vyavasAya bhAMgI paDavAne! sau karatAM mukhya prazna te A che. roTI AgaLa bIjI badhI bAbate gauNa che, mATe pakSabheda thavA ja na devo. kAMTAne vadhavA ja na de. ukheDIne pheMkI de. bagaDelA pAnane bahAra kADhI pheMkI dIdhuM eTale bIjA pAna bagaDatAM baMdha thAya; ane puna: kaI mAthuM uMcakavA AgaLa na Ave !" traNacAra avAja-"hA, hA, zAmajInI vAta soe se TakA sAcI che. mIyAM mahAdevane meLa khAya ja nahIM. kayAM ApaNuM pavitra vedavAkaye ane kayAM A jenenA rItarivAja ne AcaraNe, AkAza pAtALanuM aMtara !" umApati pAMDe-"zaMbhuprasAdajI ! je e mahArAjamAM vidyA hoya te AvI jAya vivAdasabhAmAM sAme. ApaNe kaMI sAva bheTha nathI banI gayA ! bAkI e Asane caDhI upadeza Ape ane ApaNuM jevA paMDita sAme jaI, avanata mastake sAMbhaLavAnuM karIe te to haragIja na zobhe. tamArI mati mUMjhAI gaI jaNAya che. amArI vacce rahevuM hoya te prAyazcitta karavuM ja paDaze. nahi to tamAro bahiSkAra e ja eka UghADe mArga che. roga ane duzmanane UgatAM ja cAMpavA ke jethI vadhavA na pAme. nItikAranI e salAha avagaNavAnuM pariNAma bhayaMkara AvyuM che. jAgyA tyAMthI savAra. punaH evI bhUla thavA devI nathI." rUdraprasAda-"joyuM bhAI ! tArA kAryathI ApaNuM samAjamAM ke khaLabhaLATa uddabhavyuM che? tuM jene sAmAnya | * * * * . .
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 260 ] prabhAvika puruSa : mAkhata lekhe che e eka pahADa jevI ane ati mATI che. A bhUla cAlavA daie tA pariNAma ati gaMbhIra Ave. e pravacanamAM vidvattAnI gaMdha sarakhI nathI. jyAM vizvaniyatAnI sattA sAme ceDA kADhavAnA hAya, jyAM vedakathita yajJA sAme maLavA peAkArAtA hoya, jyAM vedamAM darzAvela AcaraNA ane karaNIe sAme pavitratA ane nItinA sadhiyArA lai dUSaNa zeAdhAtAM haiAya tyAM jANavA ne samajavAnu thru hAya ? hari ! hari ! haDahaDatA kaLiyuga ! tArA buddhibhrama ! " ' 66 6 mAmA zaMbhuprasAda vaDila kAkAzrI ! Apa tathA huM vacana pramANum ' karavAvALA nathI, kemake nyAyanAM sUtrane ApaNane abhyAsa che. mArA keTalAka jJAtibaMdhuAe je mIka AgaLa dharI che te sAcI paDavA saMbhava che paNa tene mATe javAbadAra e zramaNeA nathI paNa ApaNe pAte ane ApaNI saMtati che. ApaNA mudrAlekha jJAnanI upAsanAne hatA. emAMthI Aje ApaNe keTalI hade khasI gayA chIe enA vicAra keAIe karyo? brahmacarya ApaNA jIvanamAM kevA bhAga bhajavatuM? ane enu sthAna Aje kevu che bhalA ? mAtra AjIvikA calAvavA arthe yajamAnavRtti karavApaNuM ene sthAne Aje ApaNI leAbhavRttinA pAro keTale UMce caDhyo che ? AkAMkSA ane tRSNAnA pAzamAM paDI ApaNe ajJAna ane vahemanI kevI jALA bichAvI rahyA chIe ene mATe karyu vicAra Ave che ? miSTa bheAjananA atirekathI Aje ApaNuM jIvana pramAdanI gartAmAM gakhaDavA mAMDayu che. uparachallA kriyA kAMDa bAda karIe te khAkI zuM rahe che kevaLa edIpaNuM !
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara belaDI : [ 261 } jJAnanI tejasvitA kyAM meM jaNAya che kharI? vAdavivAdanA hoMkArA sivAya jaDe che kaMI? pativrata dharmanA guNa gAnAraneare brahmacaryavrata jevA umadA guNanuM bahumAna karanArane-niganA vidhAna gaLe Utare kharA? ahiMsAne paramadharma gaNavAnI vAta karanAranA sukhamAM amuka kAraNe mAMsa khAvAnI chUTa saMbhave kharI? yajJamAM thato pazuvadha enAthI calAvI levAya khare? masmabhakSaNa enAthI thaI zake kharuM? ane jayAM AtmA pitAnI ja sArI mAThI karaNInA phaLane bhetA spaSTa rIte jaNAtuM hoya tyAM medAna, zayyAdAna jevI pravRttio ApaNe calAvI rAkhIe chIe te zuM vAstavika che. ' "jemane buddhi che ane jemanA netra para kamaLAnI asara nathI teo sahaja joI zakaze ke vedanI AjJAnuM ullaMghana karanAra khUda ApaNe pite chIe. ApaNe lAlasAnI pUrti arthe ApaNe jAtajAtanI jALa dharmanA oThA heThaLa pAtharI che. ethI jAte ja ApaNe nAza notarI rahyA chIe. jJAnanA pipAsu evA ApaNe Aje vADA bAMdhavAmAM maMDI paDyA chIe. dharma ane tatva bhUlI jaI bAhya ADaMbarane vaLagyA chIe. bahiSkArane bhaya mane satyanA mArgethI calita karI zakavAno nathI. ucita lAge te mArI vAta para vicAra kare. bhUlyA tyAMthI pharIthI gaNavAne saMkalpa karo ane jJAnI puruSanAM bahumAna karo."
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhAvika puruSa : [ 262 ] 2. guru-ziSya vArtAlApa-- prAta:kALanA madhurA vAyu pathikanA hRdayane anerI tAjagI Ape che, emAM grISmaRRtunI savAra che eTale e vAyunI kiMmata svAbhAvika ja ati vadhI paDe che. pradeza paNa paththaravALA-UMcI nIcI TekarIe| vacce thai nIkaLatA che. mArga sAmAnyata: bhayajanaka lekhAya ja, kema ke A pradezanI keTalIka girikandarAeAmAM vAgha-dIpaDA jevA hiMsaka prANIo rahe che evI leAkavAyakA paNa che. vAMkIcUkI keDInA A mArga, emAM vAravAra AvatAM caDhAva ane dheDe dUra sAMbhaLAtI ekAdA jaMgalI pazunI rADa sAce ja kAcApocA hRdayane kSeAbha pragaTAvatI. ekAkI musAphara A pathe paLavAnuM sAhasa karatA ja nahiM. hajI pUrva dizAmAM mAMDa sahasrarazmi mahArAjanI svArI nIkaLavAnA cihna najare paDatAM hatAM. AvA ramya prabhAtamAM zveta vastradhArI pAMca satAnI eka TukaDI, A mALethI nIca STi rAkhI kUca karI rahI hatI. pukhta ummaranA, zarIre kaMika puSTa ane bhavya mukhAkRtivALA eka sata sauthI mAkhare cAlatA hatA jyAre emanI pAchaLa mAMjA cAra muni babbenI lAi namAM rastA kApI rahyAM hatAM. AgaLa cAlatAM satanA e ziSye haze evA sahuja khyAla AvateA hatA. emanA caherA paratha anumAnI zakAtu ke A DuMgariyALA mArge cAlavAthI te kaMika vadhu pramANamAM parizrama pAmyA hatA. tee keNu hatA ? karyAM jaI rahyA hatA ? ane rUdraprasAda-zaMbhuprasAda AdinA prasaMga sAthe emane thru saMbaMdha che? e sarva temanI vacce cAlatA vArtAlApa uparathI samajI levAya tema hAvAthI ApaNe paNa temanI pAchaLa satvara pahoMcIe.
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara belaDI : [ ra63 ] ziSya-" gurudeva! AcArya zrI yazobhadrasUri mahArAja pratiSThAnapura tarapha sidhAvatAM Apa sAhebane khAsa sUcanA karatA gayA hatA ke- "saMbhUtivijaya ! pATalIputra tarapha vihAra karaje ane e tarapha viharavAmAM DuMgariyALa pradezane rasto na letAM bIjI bAjune cakrAvAvALo mArga grahaNa karajo. jo ke e raste lAMbo che chatAM vacamAM vastIvALA-jena dharmanA upAsakothI bharapUra zahera AvatAM hovAthI jema gocarI-pANInI sulabhatA raheze tema upadezavArithI bhAvika hadone vikasvara karavAne vega paNa sAMpaDaze. tamArI vidvattA, e rIte kharacAya eTalA sAru mArAthI chUTA paDavAnI AjJA ApuM chuM.' "to pachI Apa sarakhA dakSa ane vinayI sthavira e AjJAne bhUlI jaIne manAI karelA paMthe paLavAnA vicAra para kema AvyA ? amArI sarakhA ochI buddhinA ziSyone haju paNa ATalA divasanA vihAra pachI paNa e koyaDAno ukela hAtha lAgyuM nathI. Dagale ne pagale je anubhava maLato rahyo che e uparathI dAdAgurunI sUcanA sAcI hatI e te pUravAra thayuM che paNa Apano Azaya to amane samajAya nathI." - gurumahArAja- vatsa ! tArI vAta prathama najare je ke ThIka lAge tevI che. vaLI mAruM kArya gurudevanI zikSAthI viparIta mAge jatuM uparathI jotAM jaNAya tevuM che, chatAM keTalIka vAra sUcanA ke AjJAnuM bAhya svarUpa na jotAM enI pAchabane bhAva jevo paDe che ane muddAne kAyama rAkhI enI siddhi mATe mArgomAM pheraphAra karavo paDe che. zaMbhuprasAdamAMthI
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhAvika puruSa : [ 264 ] nati sabhUtivijaya banyAne mane jo ke varSo vItyAM che chatAM mithilAnA samAjanuM citra hajI paNa mArA maneApradezamAM tAjI che. ahiSkAranI dhamakIne avagaNI huM tA sUrijInA pravacanamAM hAjarI ApatA ja rahyo haeNtA. e AvyeA ke rUdraprasAdajIe dvijasamudAyamAMthI mAre| ekaDA kADhI nAMkhyA arthAt jJAtibahAra mUkayA. jo ke najIkanA sa Mba MdhI tarIke ALakhAvI zakAya tevuM tA keAI hatuM ja nahi, paNa mArI pAse je kaMi milkata hatI enA leAlamAM je me-traNa dUranA sagA mAmAmAsInI oLakhANa kADhI mane cAMTyA hatA te paNa sarI paDyA. eka bhANeje tA mane mAfI mAMgI levAnI salAhu paNu ApI ane jiMdrugIbhara du:khI thai jaze! ema kahyu. vaLI ati karaDA bahiSkAra thaze evI paNa AgAhI karI. bIjAnI vAta teA dUra rahI paNa mitratAnA saparkathI mANyakALanA sAthI tarIke joDAyela ane aharniza pravacanamAM sAthe AvanAra sarayuprasAdajI paNa DhIlA paDyA. caDazamAM ane umApati pAMDenA svacchaMdI pracArathI je jhaMjhAvAta pedA thayA ethI emanI niDaratA AgaLI gai. eka vAra khAnagImAM AvI te mane kahevA lAgyA ke-- ' mitra zaMbhuprasAda! A veLA samaya vatI javAmAM lAbha che. jo ke sUrijInI dezanA teA adbhuta che ane tamAre gunhe tA kaMI che ja nahi, chatAM pelA jJAtibAMdhavAe je ukaLATa janmAnyA che e evA kaparA che ke e sAme aDagatA dAkhavavA jatAM sAMdhA DhIlA thaI jAya che. tamAre tA ThIka paNa mArA tA bALabaccA rakhaDI jAya. gharamAM rAja hutAzanI pragaTe.
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara melaDI [ 265 ] meM pAke pAye sAMbhaLyuM che ke traNa divasa pachI eTale ekAdazInA bIjA divasathI jJAtijamaNu geAThavAvAnA che; ane vidha vidha miSTAnno uDavAnA che. e mATe dazeka nAmA paNa nAMdhAI cUkayA che. eka tarapha pakavAnnanI cheALa uchaLatI hAya ane bIjI bAjI ApaNA cheAkarAM mhoM vakAsI gharakhUNe bharAi besI rahe e citra zu AchuM bihAmaNu che ? zA sAruM ' peTa cALIne zULa UbhuM karavuM ? ' kayAM chupI rIte sAMbhaLavuM haze tA nathI sa`bhaLAvAnuM ? mithilA nahi tA rAjagRhI. tyAM kANu jovA AvavAnu che ? ane sUrijI teA be divasamAM vihAra karavAnA che teA pachI mAthu namAvavAmAM vAMdhA zu? nyAta te gaMgA che. 9 . AvI, jUnA mitranI namAlI vAtathI mane gussA tA caDhayA paNa ene dAkhI rAkhI meM kahyuM ke 66 sayuprasAdajI! meM tamane ATalA pAcA naheAtA dhAryA. mAthu namAvavAmAM nhAnaya nathI paDyuM jyAM aparAdhanuM khuMda sarakhuM paNa na heAya tyAM e zI rIte karAya ? A tA kevaLa DarAmaNI athavA teA svacchaMdI johukamI che. e jAtanI tAmedArI huM paLavAra pazu nahIM sAMkhavAne. ema karavAthI tA mArA abhyAsa lAje. bahiSkAra bhalene bhISaNatA pakI. meM mArA mA gatyeA che. mAre e samAjanu kaMi ja prayeAjana nathI. sUrijInA upadeza keTale sAcA che e Dagale ne pagale draSTigAcara thAya che, paNa mane te have temanA kAyamI saMga karavAnI abhilASA che. jIvanasaphaLatAnI cAvI A bhUdavAnI jamAtamAM vasavAmAM nathI paNa e zramaNeAnI sAkhatamAM che. ekahaththu kArabhAra cAlatA hAya ane zithilAnA hAthe kAraDA A
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ na mAtarama [ ra66 ] prabhAvika puruSe: vIMjhAte heAya tyAM nyAya-nItina heya emAM Azcarya paNa zuM? jiMdagInA pAchalA varSomAM Atmazreya sAdhavAne hAtha Avela avasara cUkuM te mArA je mUrkha keI na gaNAya, mATe jJAtibaMdhuonA bahiSkAra sAme mArA temane chelA rAmarAma che." ziSya naMdana! gADha mitrIthI joDAyelA ame chUTA paDyA tyArapachI mArI sAme jJAtie bahiSkAra jAhera karela hovAthI temaja ene kaDaka banAvI ane koIpaNa rIte temanA page paDato karavAnI bAjIe dinaparadina ugra svarUpa dharavA lAgI. e mATe dvija sivAyanI bIjI jJAtio upara paNa pharamAna chUTyA. keTalAka sAthe kaLathI, thoDA sAthe baLathI ane ghaNuM bheLA samudAya sAthe chaLathI kAma levAmAM AvyuM. vedadharma rasAtaLa javA beTho che e pikAra paDI rahyo. pariNAma e AvyuM ke mArA pitAnA ja vatanamAM ane pitAnA ja gharamAM huM aTulA paDI gaye. lagabhaga mArI sAthe sahakAra kapAI gaye. jo ke mAruM jIvana aTakI te na paDayuM paNa e eTalI hade nirasa banI gayuM ke mane pitAne ene sakhata kaMTALo Ave. tuM pote mithilAne vatanI hevAthI A vAtathI taddana anabhinna to nahIM ja hoya." naMdana-"hA mahArAja ! emAMnuM ghaNuM kharuM huM jANuM chuM. e veLA IrAdApUrvaka pracAra karavAmAM AvatuM hatuM ane teo dhAratA hatA ke A jAtanA kaDaka asahakArathI Apa thAkavA mAMDyA che. have gaNatrInA divasamAM Apa mAthuM nIcuM karIne Avaze." "ziSya naMdana ! e pracAranI gaMdha mArA kAne paNa AvI
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara belaDI : | [ 267 ] hatI. paNa A vartAvanI asara mArA para te judI ja thaI. e veLA kAcApocAnI kevI dazA thAya enuM bhAna mane thayuM. varSomAM gurupada jogavatA varga mATe A kArya zaramabhareluM lAgyuM. e veLA AcAryazrI yazobhadrasUrijInA zabdo mane yAda AvyA. mana pikArI UThayuM ke Aje bhale bhUdevane pitAno vijaya jaNAto hoya paNa A prakAranuM vartana jarUra adha:pAtane notaranAruM nivaDaze. mane lAbha e thayo ke mAruM mana jAtibhAIonA AkarA baMdhanathI sUrijInA samAgama tarapha vadhu DhaLyuM. AcAryazrIne maLyA ane vihAramAM ja mane potAnA ziSya banAvavAnI meM prArthanA karI. e samayanA teozrInA zabdo hajI paNa mArA kAnamAM guMjI rahyA che. temaNe kahyuM ke - zaMbhuprasAda! tame vidvAna cho, chatAM atyAre Avezane vaza che. tamAro vairAgya prazaMsanIya che chatAM enI sAcI zobhA je e jJAnapUrvaka hoya to ja che. mohagarbhita ane du:khagarbhita vairAgyanAM mUlya jhAjhA nathI lekhAtAM. Apa jevA paMDita mATe e hAya ja nahIM, mATe je pagaluM bharo te barAbara vicAra karIne bharaje. AtmakalyANane mArga grahaNa karyA pachI tenI badalI karI zakAtI nathI eTale pUrNa cekasAI karIne ja pagaluM bharavuM. bharyA pachI emAMthI maraNAMta kaSTa paNa pAchI pAnI na karavI." " pUjya gurumahArAjanI salAha sAcI hatI paNa mAre nizcaya na to koI dabANane ke na to kaI duHkhane AbhArI hatuM. mAro abhyAsa eTale to hato ke huM koInI zehamAM
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 268 ] prabhAvika puruSA: bhAgye ja taNAI. paNa aMtaranA pAkAra paDyo eTale ja hu taiyAra thayA hatA. lAbhAlAbhanA AMkaDA paNa mUkI joyA pachI puna: e niradhAra AcArya zrIne jaNAvyeA hatA. 66 Ama chatAM. AcAryazrIe lagabhaga cAra mAsa mane sAthe rAkhyA. vidhividhAnanA pratyakSa khyAla ApyA. pachI mane pUrA jijJAsu nirakhyA tyAre ja sa MghanA vizAla samudAyanI hAjarImAM mane bhAgavatI dIkSA ApI. zaMbhuprasAdamAMthI huM muni sa'bhUtivijaya banyA. " naMdana ! tuM jyAre pravajyA levA Avye tyAre te sAdhujIvananuM mAruM trIjuM varSa cAlatu hatu. me munipaNuM lIdhuM te divasathI ja mane zaheramAM vasatA mAnavIonA ADaMbarI jIvananI ane emanA vacce cAlatA prapA tathA khATA pracAranI dhRNA hatI. vihAra daramiyAna grAmyajIvananA je prasa MgAmAM huM... AvyA enAthI mArA maMtavyane puSTi maLI che. mane gAmaDAvAsIomAM vahemIpaNuM ne abhaNudA jovA maLI paNa sAtheAsAtha mAyA-kapaTanA abhAva ane saralatA paNa dekhANI. evA jIvAne samajAvIne mArga para ANavAmAM mahenata tA kharI paNa eka vAra AvyA ke pachI khasI javAnA bhaya nahIM. tyArathI ja mAruM valaNu grAmya vihAra prati vadhu rahyuM che. nAnakaDA gAmanI bhAgALathI vahetI pelI saritAmAM jALa nAMkhatA macchImAra kAne yAda na rahe ? jyAre pApanuM svarUpa me tene samajAvyuM tyAre e kevA gaLagaLA thaI gayA ? paNa kuTuMbanA poSaNa mATe enI e vayamAM bIjo dhaMdhA zIkhe <<
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara melaDI : [ 269 ] kayAre ane kare kayAre ? pApanA dhaMdhAthI hAtha dhoI nAMkhavAnI vAta ene gaLe UtarI gai che. kadAca anya sAdhana maLatAM e cheADI paNa devAnA. bAkI pahelI jALa nAMkhatAM je mAchalAM Ave e jarUra cheDI devAnA. e sthaLethI pacAsa leMga dUra jai pharIthI jALa nAMkhavAnA, niyama najIvA paNa enu pAlana pAke pAye karavAne. niyama eTale ja dharma. tyAM aticAra lagADI na ja zakAya. enu e dhruviSaduM rahevAnuM. vAta nAnI chatAM rahasyamaya che. " pachI e mArge maLelI AbhIraNanu aMtara kevu' nima La ? ApaNI vacce cAlI rahelA sudarzana zeThanA pavitra jIvananA vRttAntathI tenA aMtaramAM kevI vyathA ubharAi ? peAtAnI jiMdagInA durAcArI eNe jAte varNavI batAvyA. emAMthI chUTavAnA upAya pUchatAM enA caherA paranuM du:kha mAnasazAstranA abhyAsI ja vAMcI zake. e sAcA aMtaranA pazcAttApa hatA ke kevala dekhAva hatA e cakAsavA meM jyAre peAtAnA e anAcAranI vAtA teNInA gAmanA cAre UbhA rahIne kahI batAvavAnI vAta mUkI tyAre teNIe jarA paNu kSeAbha na anubhavyeA. e pAchaLa zraddhAnI pakavatA ane aMtaranI saccAI na hAya teA Avu kAma mane ja nahIM. ApaNA netrAe paNa zuM joyuM? AbhIraNanuM vRttAnta cAlatu hatu. tyAre gAma cArAnI AsapAsa ekaThI maLelI maMDaLImAM zarUAtamAM kevI sthiti vratI rahI hatI ? keAI hasatA teA keAI vaLI DacakArA elAvatA. gheADA zaramanA pAkAra pADatAM. ghaNAnI najaramAM UghADA tiraskAra bharyA hatA. ekAda enA hAtha teA vAravAra
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 270 ] prabhAvika puruSA : dhArIA para jatAM. AvI viSama paLamAM ApaNI hAjarI so kAine zaramAtI. eTale ja pariNAma suMdara AvyuM. 6 me ene kahyuM ke- mahena ! karame bhalabhalA cakravattI ke vAsudevAne, are khuda saMyamadharAne nathI cheDyA tyAM tArI te zI vAta karavI ? ' eka mahIyArInI kAne jouM anekAne rAuM' vALI vAta lakSyamAM rAkhavA jevI che. bhagavAna zrI - mahAvIradevanA mArga pApAtmAene ane durAtmAene paNa jo sAcA hRdayathI pazcAttApa kare teA tArI de che... ct mArA e vacana sAMbhaLatAM ja gAmavAsI naranArIonA caherA kevA palaTAI gayA? ekadama gaMbhIratA patharAI ane e kathAnaka saMbhaLAvavA vinati thaI. ' ,, X X X 3. mukhya kAraNa prAyazcitta karavAnuM-- " ziSya na Mdana ! e mahiyArInA kathAnakamAM kama rA je nATaka bhajaveluM tenI vAta sivAya bIjuM zuM hatuM ? chatAM enI gUMthaNI je suMdara rIte karAyelI e sAMbhaLIne grAmavAsI janAnA aMtara kevA lAvAi gayAM ? mArA Agraha sivAya eka pachI eka peAtAnA jIvanane dharmamaya manAvavA jAtajAtanA niyama levA lAgyA e te te najare joyuM ' " kAi hUkko na pIvA evA niyama grahaNa kare tA bIjo vaLI khetaramAM dava na mUkavAnI bAdhA le. trIjo vaLI aLagaNu pANI na vAparavAnI vAta svIkAre ane ceAthe! vAsI dhAnya na vAparavAnA paccakhkhANu dhAre. A badhA kaMi mahattvanA vrata
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara belaDI : [ 271 ] na lekhAya, chatAM e pAchaLanA bhAva ke aMtarane pazI AgaLa vadhato hato e jovAnI jarUra che. punaH eka vAra kahuM chuM ke bAdhA-AkhaDInI laMbAI, pahoLAI mApavA karatAM enI kumAza kevI che e jovAnI khAsa agatya che. jenadharmamAM pradhAnatA nathI te sAdhananI vipuLatAne varatI ke nathI te enA kiMmatI paNAne avalaMbatI. e kevaLa bhAvane ja varelI che ane tethI ja saMbhaLAya che ke prabhu zrI mahAvIrane pAraNuM karAvanAra abhinava zeThane AMgaNe sonAmahoronI varSA thaI jyAre e aMgenI bhAvanA para ArUDha thanAra charaNazeTha to eTalA AgaLa vadhI gayA ke devonI duMdubhie breka na mUkI heta te mukti suMdarInA prAsAdamAM pravezI cUkyA hatA. kadAca upalaka najare jonArane-mAtra dhananI saMkhyAmAM gaja bharanAranesernayAvALA zeTha nazIbadAra lAge paNa khuda jJAnI bhagavaMte te raNazreSThInI ja prazaMsA karI che. e punyazALInI bhAvanA pustake caDhI che. A gAmaDAnA mAnavIonA jIvanamAM paNa e cIjane ja kasoTI para caDhAvavAnI che. dharma pAlananA cAra prakAramAM "bhAva"nuM sthAna chelluM yAne cothuM che te sahetuka che. dAna, ziyaLa, tapa e traNa mALe javAthI dharmakaraNI jarUra thAya che chatAM e pratyekanA sAcA mUlyAMkana karAvavA hoya te emAM cothA bhAvanI avazya jarUra rahe che. te " A paMthe paLavAmAM eka kAraNa saMbhaLAvyuM, have je bIjuM kAraNa batAvuM chuM te paNa vicAravA jevuM che. zaheromAM gocarI pANI sArI maLe ane sAdhujIvananA niyama sAcavavAnI sagavaDa vadhu rahe e keTalAka aMze sAcuM che, chatAM munipaNuM e sagavaDanA thAMbhale baMdhAyeluM ekAduM parAdhIna prANuM te
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 272 ] prabhAvika puruSo : nathI ne ? tItha Mkara mahAvIra deva cAlI-calAvIne vadhu upa sa sahevA sAru-pariSaheAnI helI heThala dabAvA sAru-kama puMja bALI nAMkhavAnA mAtra eka ja hetune AzrayI anArya bhUmimAM pagalA pADe; te zuM emanA satAnA Thera Thera sagavaDa joyA kare ? eTalI hade kumaLAza dhAraNa karI ye ke gocarIpANInI sulabhatA vAtavAtamAM emanA kaMThe bAjhe ? mAge AvatI agavaDatA veThavA jeTalAM hRdaya kaThINu na kare ? "" gurudeve ema paNa mAnI lIdhuM hAya ke prauDha vayanA kinAre pahoMcela mArA jevA ziSya janme brAhmaNuM hAvAthI sArA annapAnathI, are ! mATAbhAge miSTAnnathI pASAyela hAvAthI kaparA vihAramAM je kInirasa AhAra grAmyavAsIghera maLatA hAya tenAthI nahIM calAvI zake; tethI emaNe irAdApUrNAMka zaherAvALA mArga matAnyA hoya. jo ke A mAruM anumAnamAtra che paNa e kAraNa joine karAyela che. mAMsa karIne dvijasamudAyane mATe| bhAga miSTAnnapriya hoya che. ene jIvanakrama evI rIte keTalIka dharma karaNIone lapeTI lai geAThavAyelA che ke yajamAnAdvArA avAranavAra jamaNunA netarA maLatAM ja rahe athavA tA bhikSAdvArA yajamAnane gherathI je vastu prApta thAya emAMthI sukhe karIne suMdara vAnIe anAvI zakAya. A jAtanA annapAnathI e vamAM jillAiMdriyanI leAlupatA savizeSa STigocara thAya che. meATA bhAgathI jamaNanA mAhu cheADI zakAtA nathI. tijo e Avye che ke e vargadvArA pracAra pAmatA vidhAnamAM tapanuM sthAna gauNa banI gayuM ane mAtra ekAdazI jevA divasa AzrayI rahyu` te paNa hAsyajanaka !
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara elaDI : [ 273 ] phALanA oThA heThala dvAdazI karatAM ekAdazInuM jamaNu caDhI jAya. rAjanA khArAka karatAM vadhAre mAlapANI uDAvI upavAsa karyAnA dAvA karAya. A rasanAnA svAdanI leAlupatAe mULanuM brAhmaNasvarUpa bhulAvyuM, miSTa padArthonA kethI jJAnadhyAna bhUlAyA, brahmacaya jholA khAvA lAgyu' ane pramAdane atireka thayA. pariNAme tRSNA vadhI paDI, miSTAnnapriyatA ghara karI beThI ane jJAnadAtAnA padmamAMthI je patananA AraMbha thayA te rasAiyA thavAmAM AvIne aTakayA 1 66 " ziSya naMdana, AvuM badhAnuM banyuM che ema kahevAnA mAre Azaya nathI. keTalAka abhyAsIee vidyAnI upAsanAmAM rasa-lAlupatAnA caMcupraveza na ja thavA dIdhA. emAMnAM keTalAka Aje paNa vrata-niyamanA sAcA muddAne vaLagI rahyA che. " A paMthane vihAra karIne mArA jIvanamAM e jAtanI lAlupatA nathI rahI e puravAra karavuM hatuM. zramaNeAnI mAphaka brAhmaNeA paNa tratApAsanA karI zake che, upasargAnI hAramALA vaccethI hasatA mukhaDe mA kADhI zake che e darzAvI ApI jagata sAme daSTAnta rajU karavuM hatuM ke zramaNusa MskRti ne brAhmaNusaMskRtinA mULamAM jaLasiMcana tA eka ja mAge thayuM che. phakta bIjA kAraNe|ne AzrayI enI khIlavaNImAM phera paDyo che. bhagavAna mahAvIre kahyu che ke-- ajJAna rasaLI, jmALa moDhaLI, sadda thayALa yaMmanvayam / guptINa ya maNagutI, cauro dukkheNa jIpyate // 1 // 18
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 274 ] prabhAvika puruSa : > arthAta iMdriyAmAM rasanA, ' karmomAM '* mAhanI ', vratamAM ' brahmacarya ' ane guptimAM 'manasi ' jItavI ati muzkela che. kivA du:khe karI jItAya che te seAe seA TakA sAcu' che. AtmAnA hRDha nizcaya vinA emAMnuM kaMi ja banI zakatuM nathI. azaktimAna bhavet sAdhuH, kurUpA nArI pativratA / " e janaukti eka rIte vicArIe tA kharI jaNAze. gharamAM hAMllA kustI karatAM haiAya tyAM khAvA banavAmAM vila kha nathI thatA ane jyAM caherA ja kadrupA hoya tyAM pativratApaNAnA dAvA karavA muzkela paNa nathI kemake AkaSa NunA abhAva eTale ziyalabhaMganA prasaMga ja na lAdhe, ethI UlaTu jyAM sauMpUrNa sAmagrI maLI hAya, khatrIza vAnIenA bhAjana nitya maLatA hoya ane devatAi sukhA vacce vasavAnu` hAyae badhuM cheADIne AkarA evA patha svIkAranAra AtmA sAthe ja pelI kahevatane khATI pADe che, svarganI apsarAne paNa lajAve tevuM saundarya hAya, raste cAlanAranI paNa STi sahaja kheMcAya tevuM rUpa hAya, evI ramaNIne, parapuruSanA sAmanA karavAnA prasaMga prApta thayeA hAya, e veLA pativrata para aDaga rahI zake tyAre agAu kahelI ukti khATI paDe che arthAt sAdhananA abhAve sau koi vrataniyama pALI zake paNa enA sadbhAve pALanAra viralA hAya che. jaina dharmamAM evAM sakhyAbaMdha udAharaNA che. jema zAlibhadra ane dhanya zreNIne bhUlAya tema nathI tema lalanAvRMdamAM ratna sama zeAlatI dhAraNI ane kaLAvatIne paNa bhUlAya tema nathI. AvI pavitra saMskRtinA vArasadAra evA ApaNe zramaNeAe vadhu na karI zakIe A
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara melaDI : | 275 ] tA kaMi nahIM paNa grAmyavistAramAM vicarI enA kaparA jIvananI vAnakI tA cAkhavI ja joie. svajIvanane eTalA pramANamAM kasavuM ja joie. jaDa evA A dehu ane emAM vasanAra cetanavaMtA huMsale e mane bhinna che tenA pratyakSa anubhava karave joie. AvA pahADI mArgo, AchI vastIvALA ane ajJAnatA tathA vahemathI bhArAbhAra bharelA gAme, e anubhava prApta karavAnI pAThazALA jevAM che. evA sthAneAmAM jema kudaratanA sAcA khyAla Ave che tema pazu-prANIdvArA ke jaM galI mAnavIdrArA upasargo thavAnA prasaMga paNa saMbhave che. kSudhA-tRSA Adi bAvIza pariSaheAmAMnA keTalAka sahevAnA kAraNe! uddabhave che. e veLAe ja AtmA keTalI hade peAtAne pichAnI zakayeA che athavA te| svaparanA bhedane tAravI zakayA che enI parIkSA thAya che. 'huM ane mAruM ' bhAva AgaLI jaI aMtaramAM 'iTuM nathi me jorUM ' e umadA sUtranI asara keTalA jorathI UThI rahI che enuM sAcuM pradarzana thAya che. " naMdana muni gurujI ! jyAre Ape hRdaya khAdyuM tyAre kevaLa mArI zaMkAnuM nirasana thayu eTalu ja nahi paNa ghaNu navu jANavAnuM maLyuM. huM atyAra sudhI meATA zaheramAM zramaNeAnA upadezathI je dharma aMgenA vidhAneAmAM pANInI mAka dhana kharacAya che emAM ja zAsananA udyota mAnI rahyo hatA paNa ApasAhebanI vAta parathI mArI cakSu sAmenA paDaLa khasI jatAM have mane samajAya che ke e udyota karatAM paNa caDhI jAya evA prasaMge A chIcharA jaNAtA gAmAmAM lAdhe che ane enuM sAcuM mApa kADhavAnuM sAdhana uparachallA bhUlakAmAM nathI paNa svaaMtaranI pArAzIzImAM che. '
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 276 ] prabhAvika puruSa : "ziSya naMdana! AMkha sAme e vAta sadA ramatI rAkhavAnI che ke-paropakAra jarUra karavAne che, chatAM svane bhUlIne nahIM ja. "tikSAdf tAyA' e sUtrane artha e che kepote karelA che te anyane tAre che, je tarelA nathI te bIjAne kevI rIte tAravAnA che?" bAhyADaMbarAmAM je pitAnA zreyane visarI jAya e jarUra DUbe ane pAchaLanAne paNa DubADe. eTale ja pratyeka karaNI pAchaLa AtmAnI pragatinA lAbha-TeTAne hisAba mUkavo jarUrI che. je A dharaNanA mApe mApIza te mAruM bIjuM kAraNa vyAjabI jaNAze. have trIjuM yAne chelluM kAraNa paNa darzAvI dauM ke jethI tamArA mananuM samAdhAna thAya ane huM AcArya zrI yazobhadrajInI AjJA visaro nathI gaye paNa e pAchaLanA bhAvane vaLagI rahyo chuM enI pUrI pratIti thaI jAya. dvija paMDitamAM agraNe hovAthI meM saMsArI jIvanamAM yajJa-yAgAdi karavAmAM kacAza rAkhI nathI. je vAtane dharma mAnato ane jenI pAchaLa vedaAjJAne sadhiyAre samajato evA yamAM najara sAme jIvatAM pazuonA jIvananI AhUti apAvA dIdhI che. e badhAM pApamAMthI AtmA kayAre chUTakAro meLavaze e te jJAnI mahAtmA ja jANuM zake, paNa e badhAmAM mane eka prasaMga vadhu DaMkhyA kare che. mithilAnI samipamAM AvelA nAnA gAmaDAmAM vasanAra eka vipra pitAnA vaizyamitra saha bhAgamAM vANijya kheDI sAruM dhana kamAye ane azvamedha karavAne manasUbe karyo. vedapAraMgatenI salAha laI muhUrta nakkI karyuM ane dvijone
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara elaDI : [ 277 ] peAtAne AMgaNe padhAravAnA AmaMtraNeA paNa pAThavyA. samArabhanA cAghaDiyA vAgI rahyA chatAM anya" ema ke lakSaNavatA azva je yajJanu agatyanuM aMga lekhAya tenI prApti na thaI. e mahAzaye paisA kharacavAmAM kacAza nahAtI rAkhI paNa jAtita azvo kayAM teA rAjadarabAramAM hAya kivA kAi lakSmIvaMtane tyAM hAya. tee paisAnA leAlathI bhAgye ja lalacAya. jyAre sAmAnya mANasa pAse evA gheADA javalle ja sabhave. tapAsa karatAM pATalIputra najIkanA gAmamAM eka pazupAlakane tyAM eka jAtivrata tumAra che evI khabara maLI. tyAM mANusA doDAvyA paNa e mANasa ke jenu nAma sahAla hatuM teNe kAipaNa hiMsAme peAtAnA vahAlA azvane vecavAnI ghasIne nA pADI. game tema karI e azva lavAya tA ja muhUrta sacavAya, nahIM teA chellI ghaDIe badhu karelu dhULa thaI jAya evI sthiti UbhI thai. pUrve e gAmamAM huM zayyA pUrAvavA gayelA te veLA saddAlanA sAmAnya paricayamAM Avele eTale bhUdevAnI najara mArA prati vaLI. koipaNa rIte ene samajAvI azva lai AvavAnuM kArya mane soMpAyuM. huM sAlanI pAse pahoMcyA. prathama tA joie teTalI rakama lai gheADA vecavA kahyuM paNa e sarala prakRtinA AdamIe ceAkhkhuM kahyuM kemahArAja ! ( brAhmaNane vacce| mahArAja tarIke ja saepe che) mArA putrathI paNa vadhu priya evA e azvane huM dhananA lele vecavA nathI icchatA. jyArathI meM giriguphA emAM paDakAra karI dIpaDA ane siMhuM jevA jaMgalI prANIone vaza karavAnuM AraMbhyuM tyAranA e mArA nimakahalAla sAthI che. enI pIThe caDhI huM keTalIe vAra maraNusaMkaTamAMthI bacI gaye rara
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 278 ] prabhAvika puruSo : chuM. bhale Aje te gharaDA thavA AvyeA hAya chatAM e mane bhAre paDanAra nathI. e mArA du:khaneA sAthI hatA eTale mArA sukhakALamAM paNa bhale sAthIdAra rahe. " 6 ziSya naMdana ! me joi lIdhuM ke dhananI lAlaca nakAmI che ane maLa tA AnI sAme cAlI zake tevuM hatuM ja nahIM;. tethI meM chaLanA Azraya levAnA vicAra karyA ane e mATe dharmane AgaLa dharyA. '' "saddAla tuM mahArAja lekhe che tA samajI le ke huM cAlI calAvIne AvyA emAM jarUra kaika mahAna kAraNa haze. 66 A yajJamAM Ahuti apAnAra azva marIne svarga leAkamAM jAya che. enA pratyeka aMga chenrI vedamaMtrAnA uccAra karAyA pachI ja vaidikAmAM virAjamAna agnidevane samarpAya che, AvuM bhAgya dareka gheADAnuM na ja hAi zake. me bhalAmaNa karelI eTale teA pelA yajamAne mANusA mekalyA. tArA priya azva mADA vahele maravAnA teA che ja. AvA megherA prasaMga te keAi bhAgyavAne ja sAMpaDe. moTA samAraMbhapUrvaka vedamaMtrAnA ghASArava vacce sthage saMcaravAnu punya jevuM tevu' na lekhAya. tu ane mAlika eTale tane paNa emAMthI bhAga maLe, mATe mAnI jai khuzIthI azvanI bheTa kara. "" saddAla : mahArAja ! tamA jJAnI che. mArA jeva gAmaDiyA dharamanI UMDI vAtA na samaje. tame kahA che tema karavAthI dharma thatA hAya tA bhale lai jAe. e sukha pAme emAM huM rAjI chuM. mAre enA nimitte eka deAkaDA paNa na khape, " 66
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara melaDI : [ 279 ] " A rIte dharmonA chaLathI me azva meLavyeA. azvamedha karyAM. Aje mane mAruM' e kAma kharI rIte kahIe te leALA AdamIne bharamAvavAnuM mahApApa hAvAthI mahu sAle che. prabhunA pUrva jIvananI-miracInA bhavanI-vAta yAda Ave che ane kapilane mAtra sandhi vAkaya kahevAthI saMsArabhramaNa keTaluM vadhI paDayuM' e hakIkata yAda karuM chuM tyAre mArA kAryanuM kevuM kaDavu phaLa besaze eneA vicAra karatAM mane kamakamA chUTe che. mAge e sahAlanu gAma Ave che. varSo pUrvenA banAva pachI e jIvatA che ke marI gayA enI meM lALa sarakhI paNa nathI kADhI; chatAM aMtaranA nAde kheMcAyA chuM. kadAca e maLI jAya te huM mArI bhUla sudhAravA mAMgu chuM. A "" x * 4. kezarIsihanA meLApa-- x Rnumati--tIzabhadra ! hamaNAM je ganA sabhaLANI te sihaMganA jevI jaNAya che. tame A taraphanA vatanI che eTale e saMkhakhI anubhavI lekhAe, tamAruM' zuM dhAravuM che ? pAchalI hAramAM cAlatAM ziSyAmAMnA eke bIjAne uddezIne prazna karyA. tIzabhadre tarata ja uttara ApcA ke-vaDila gurubhAI ! ApanuM anumAna tadna sAcu' che. jIene garjanAnA avAja puna: thai rahyo che. A pahADI pradezamAM siMha-vAgha AdinI vastI hAya che e vAta suprasiddha che. ane tethI te| A mA bhayaMkara ne jokhamakAraka lekhAya che. gurudeva sAthe bhAI naMdanane
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 280 ] prabhAvika puruSa : je vArtAlApa thaI rahyo che emAM paNa e vAtane nirdeza sau-prathama thaI cUkyA che. jumati-gajanAnA nAda punaH puna: thatAM hovAthI najadikamAM ja e vikarALa prANuone vasavATa hovuM joIe. ApaNe kALajIpUrvaka DagalAM bharavA joIe. tIzabhadranI najara sAmenI gIca jhADI tarapha hatI ane tyAM kaMIka halacala jotAM ja tenAthI bUma paDAI gaI. gurudeva ! -ze, jarUra e jhADImAM siMhanI vastI che. e A tarapha DagalAM mAMDate jaNAya che. bAju para rahelI saritA prati e pANI pIvA jaI rahyo hoya tazabhadra muninI bhItijanaka vANIe naMdana sAdhune kSubdha banAvyA. temanA caherA para bhayanI kAlimA patharAI gaI. gurudevanA mukhAraviMda prati te mITa mAMDI rahyA. saMbhUtivijaya mahArAja UbhA rahyA. je dizA tarapha ziSya tIzabhadranI AMkhe kheMcAI hatI te tarapha ghaDIbhara joI rahyA. pachI dhImA chatAM daDha sAde bolyA. e veLA teozrInA caherA para pUrve vartatI hatI tevI ja tejasvitA prasarI rahelI daSTigocara thatI hatI, bhayanI vihavaLatAnI paMcamAtra asara jaNAtI nahatI. A prakAranA prabaLa mAnasanI chAyA vANamAM paNa utarI hatI. nigna zabda ja enI sAbitI ApI rahyAM hatAM- vahAlA ziSyo ! leza mAtra gabharAvAnI jarUra nathI. tIzabhadde je bhayanI AgAhI karI che e dizAmAM daSTi pheMkatA mane mAlUma paDayuM che ene sAra tAravIe te e ja nIkaLe
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara belaDI : [ 281 ] ke ApaNe je mArge jaI rahyA chIe emAM kezarIsiMhane bheTe thavAne cekho saMbhava che. sAmenI TekarI kaMI jhAjhI dUra nathI. jhADImAMthI kaI paLe chalaMgo bharate vanarAja pitAne paMje ApaNA para lagAvaze e kalpavuM muzkela che ane DAkiyA karI rahelA e maraNa bhayamAMthI ugaravAne kaI rasto mArI najare Avato nathI. atyAre to eka ja salAha ApavI ucita che ane te e ja ke- nirbhayatA dhAraNa karI, sAgArI anazana AdarI, kAyAtsargamAM UbhA rahI javuM ane prabhuzrI mahAvIre kahelA cAra zaraNa grahaNa karavA.' nItikAra kahe che ke-jyAM lagI bhaya ne sAme AvyuM na hoya tyAM lagI ene TALavAnA upAyo karavA e buddhimattAnuM lakSaNa che paNa jyAM enI duMdubhI cakSu sAme bajI rahI hoya tyAM eka ja upAya le ane te e ke niDaratAthI tene sAmano karavo. zAstrakAra jaNAve che tema je kaMI sAro yA na anubhava sukhadu:kha saMbaMdhI prApta thAya che e sarvamAM nimittabhUta AtmAnuM pitAnuM pUrva saMcita "ka" " ja che. ApaNe e karmane jaDamULathI ukheDI nAMkhavA A svAMga lIdho che eTale bhaya jevI cIja ApaNA jevA sAdhuonA jIvanamAM saMbhavatI ja nathI, chakAyanA jIvone abhaya ApavAnI pratijJAvALA ApaNe zrama, kharekhara nirbhayatAnA sAcA pratIka samA chIe. alabata ApaNA rUMve rUMve ahiMsA pariNamI hoya to ahiMsApratiSThAvAM tattadhI tyA jevuM ja saMbhave. jyAM
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 282 ] prabhAvika puruSa : ahiMsAnI pUrNapaNe pratiSThA thayelI hAya che tyAM verajhera sahuja zamI jAya che. are! janmathI varI gaNAtA prANIe paNa peAtAnA verajhera bhUlI jAya che. evI vibhUtinI sAme vAgha bakarI eka Are pANI pIve che ane sarpa nakula eka sAthe rame che. jyAM paristhiti AvI che tyAM have pAchA DagalA bharavAnuM khIlakula kAraNa nathI. upasargAnA ughADI chAtIe sAmane karavA nIkaLelA satane sAme AvI rahelA kezarInA bhaya na ja saMbhave. parISahu jItavAne Tikhaddha thanAra vIrazAsananA subhaTane maraNAMta upasarganI paNa paravA na hAya. " ziSyA ! yAda kare!, nimna Agama vAkacAne-avadhAra zenA ane pAyaM putranibaddho, saMbaMdho hoi jIvANam prAya: jIvAne pUrvabhave joDAyeaA sabaMdha hAya che arthAt te A bhavamAM utkraya Ave che. jaM jeNa jayA jArisamuvajjiyaM hoi kammaM suhamasuham / taM tArisaM tayA se saMpajai doriyanibaddham // * jeNe je rIte-je prakAre pUrva zubha ke azubha karma upana karyu hAya te udayakALa prApta thatAM jANe dorIe bAMdhele padArtha dorI kheMcatA sahaja kheMcAi Ave tema tene vipAka prApta thAya che. e veLA samatApUrvaka e bhAgavI levA e ja prazaMsanIya mArga che. munie mATene e dhArI mA che. vAghaNu jemanA dehamAMthI AMtaraDA uDatI hatI, ''
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara belaDI : [ 283 ] mAMsa bhakSaNa karI rahI hatI evA sukezala muninI aDagatAne yAda kare. vAdharI sUkAtAM jemanAM netra kheMcAtAM hatAM ane akathya vedanA thatI hatI evA RSi metAnA gheryane paNa yAda karo. zira paranI bhaDabhaDatI Agane zvasure baMdhAvelI pAghaDI lekhanAra munizrI gajasukumAlanA gheryane yAda karo. ene vicAravAno. avadhAravA ane draDhatAthI amala karavAne suavasara lALe che. AvI karma nijeravAnI paLe jIvanamAM vAraMvAra prApta thatI nathI. jAgrata AtmA e veLA ja sAdhanA karI le che. AtmA ane deha bhinna che e kiMmatI sUtrane pratidina raTanAra nahiM, paNa amalamAM mUkanAra ja A veLAe na karI zake che. jaDa cetananA judA svabhAvanI pichAna kevala zabdathI nahIM paNa svavartanathI dAkhavanAra kharekhara jIvana saphaLa karI jAya che ziSya ! bhaya sAme che. palakArAmAM jIvana hatAM na hatAM thavAnA ceghaDIA vAgI rahyAM che. e prANa te ajJAna che, bhaya ANavAmAM kAraNarUpa che; bAkI je kaMI deSa che te ApaNuM pUrvakRta karaNano che. ethI ene cheDo cheDavA mAtra samatAnuM zaraNuM zodhavuM ghaTe, jarA paNa caherA para vikRti AvavI na joIe. aMtara malina thavuM na joIe. sAvadhAna bane ane aMtaramAM e vAta ThasAvI dyo ke-gogadam nasitha e thaI ! "huM ekalo chuM. mAruM koI nathI. mane keInI sAthe vairavirodha nathI." tIzabhadranI dhAraNA khoTI nahotI. mahArAja saMbhUtivijayajI
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 284 ] prabhAvika puruSa : ane ziSyA vacce je vArtAlApa cAlyA ane aMtamAM sau sAgArI anazana AdarI jyAM kAryAtmamAM lIna thayA tyAM alpakALamAM ja eka siu peAtAnA e baccA sahita AvI paheAMcyA. dUrathI jonArane sahaja lAge ke have alpa kSaNamAM ja sAdhuonA rAma ramI javAnA! hamaNAM ja A rAnI vanarAja ane enA baccAe kudaratI rIte prApta thayela A aNumUlA zikAra upara tUTI paDavAnA !! paNa sAce ja vidhinA rAhu nyArA che. mANasa dhAre che zuM ane deva kare che zu ! vizvamAM sarva kaMI mAnavInI dhAraNA pramANe javalle ja banatuM STigeAcara thAya che. yAM te sAdhumahAtmAonI ahiMsAnA pratApathI kaheA ke kAM teA pUrvabhavanA snehathI kahA-game tema paNuM A jaMgalI pazuoe vanamAM jaMgalIpaNuM ke krUratA na dAkhavI. zAsrakAranuM vacana che ke" akasmAta : meLApamAM kAraNa vinA jene dekhIne sneha pragaTe te pUrvabhavanA mitra samajavA ane jene jotAM vairanI lAgaNI uddabhave te pUrva bhavanA zatru jANavA. " TUMkamAM kahIe te eTaluM ja ke e jAnavara bAju para thai saritAnI dizAmAM pasAra thai gayAM. garjanAnA je svara najIkamAM kAne paDatA hatA te dUra jatA joi, mahArAjazrIe kAyAtsaga pArI cakSu ughADI maraNAMta upasarga mAMthI peAtAne ugarI gayelA joyA. ziSyAne kAcetsa parAjye ane eTalu ja kahyu ke-" devAnupriyA ! joyu ? jemaNe jIvanamAM sArI rIte ahiMsA utArI che ane jagatanA jIvAne nirbhayatA ApI che temane kAinA ja zaya nathI. "
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara belaDI : [ 285) evAmAM je mArge javAnuM hatuM te taraphathI hAmeTA pADato eka mAnavI doDyo Avate jaNAya. eTale mahArAjazrIe enA AvatAM sudhI thobhavuM ISTa mAnyuM. e najIka AvatAM ja saMbhUtivijayajInA mukhamAMthI AzcaryanA uddagAra sarI paDyA. "are sadAla! tuM ahIM kayAMthI ? Ama acAnaka." jene mATe A bhISaNa paMtha ame lIdhe hato e mANasane meLApa thaye ane maraNAMta upasargamAMthI ATalI saraLa rIte bacI javAnuM thayuM, ethI naMdana ane tIzabhadrane AnaMda ubharAI gaye. teo gurumahArAjamAM alaukika zakti mAnavA lAgyA. sadAla-mahArAja ! Ape mArA jevA raMka-gAmaDIAnuM nAma zI rIte jANyuM ? guru-are bheLA ! pelA yajJa mATe tene samajAvI tArA pyArA khArane laI janAra brAhmaNa zaMbhuprasAdane zuM tuM bhUlI gaye ? sadAla-are ! yAda AvyuM. A5 karmakAMDI bhUdeva maTI A saMnyAsI kyArathI banyA? veza-parivartanathI mAnavI bhUlathApano bhega bane che. Apa sarakhA vidvAnane e dharma choDI A jAtane aMcala kema oDha paDyo ? mahArAjA sUri-sadAla! enI pAchaLa lAMbo itihAsa che. tuM AvyuM te pUrvenI thoDI paLomAM ame sarva jIvana-maraNa vacce jholAM khAtAM hatAM. vikarALa vanarAja potAnA be sAvake (baccAM) sahita A mAge pasAra thaI gayo. huM to mAnuM chuM ke amoe dhAraNa karela zrI mahAvIradevanA pavitra vezathI ja e rAnI pazuone zikAra banatAM ame ugarI gayA.
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 286 ] prabhAvika puruSA : " ahA ! zu pelA siMha A rastethI gayA ? huM enI zeAdhamAM ja A tarapha nIkaLI Avye chuM. e mArA sukhadu:khanA sAthI che. me pUrve eka vAra tenA pagamAM vAgeleA kAMTA kADhyo hatA tyArathI amArA vacce dostI jAmI che. e vikarALa prANImAM paNa sneha jevI cIja che. jANe ekAda pALele zvAna na hoya tema mArI AjJA e uThAve che. mArA sahavAsathI kaheA ke cAhe tA enAmAM rahelA kAi kudaratI aMzathI kaheA game te hA-paNu A pradezamAM enA raMjADa nahiM. jevA che. pelImeranA jaMgalI pazuonA zikAra sivAya koi mAnavIne bhAga lIdhAnu meM sAMbhaLyuM nathI. mArA sarakhA enI jAtanA pUrva vairI pratye paNa jayAre e premALa banyA che tyAre Apa jevA karuNAnA avatAra sata prati e krUra na ja bane. ApanuM mukhAraviMda joie. A tarapha pharake ja nahIM. e siMhanA khALiyAmAM mane lAge che ke kAi haraNIAnA jIva che. mane garjanA sAMbhaLI lAgeluM ke te ja mArA sAthI hAvA joie tethI teA huM hAkeATA pADI rahyo hatA, paNu Apa sane ahIM jotAM ja e cAhyA gayA jaNAya che ! " " khera ! je thAya che te sArAne mATe. A mArga levAnu pratyeAjana tA bhAI tane maLavA pUratuM ja hatu. kudarate tane meLavI ApyA eTale have mULa muddA para AvI jauM. te mArA kahevAthI dharma samajI azva ApyA hatA paNu yajJamAM jIvatA prANIne hAmI devAmAM dharma nathI paNa mahAna adhama che, e kALe e vAta huM samajelA nahIM. pAchaLathI e satya mane lAdhyuM. sAcA dharma ahiMsAmAM samAyA che. je AtmA sarva veAmAM peAtAnA sarakhA AtmA vase che ema joi parane
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ padhara-belaDI : [ 287 ] jarA paNa duHkha pamADato nathI te ja sAco dhamI che. TUMkamAM kahuM te dharma nIcenA be vAkayamAM samAya che. paropakAraH puNyAya, pApAya parapIDanam / paropakAra karavo e ja dharma yAne punya che, parane pIDA upajAvavI e ja pApa vA adharma che. tuM e barAbara samajI le. e divase meM tane adharmanA mArge vALe te badala huM kSamA cAhuM chuM. aMtarathI mAruM e pApa mithyA thAo ema IcchuM chuM ane khAtarIthI kahuM chuM ke AtmAnA kalyANane rAha yajJakarma nathI paNa A nirca thano saMyamadharma ja che." sadAla-mahArAja ! huM kaMI jhaNa vAta na jANuM jyAM bArAkhaDIno eke akSara chuTelo nahIM tyAM dharma-adharmanI UMDI bAbata ye samajAya? Apa mArA gheDAnA dAnamAM pApa mAnatA ho te, ApanA karatAM meM kuTuMbanA nibhAva arthe ghaNuM ghaNAM pApa karyo che. natIje e AvyuM che ke gharanI navI AvelI vahuvAruone huM bhAre paDuM chuM. peTa bharIne be vAra khAvA anna paNa keTalIkavAra nathI maLatuM. mananuM A duHkha pragaTa kenI pAse karAya? mArA bIjA be mitro che emane paNa mArA jevuM ja-chatAM mArAthI vadhAre kaparuM duHkha che. jo ke pUrve kaSTa veThavAmAM kacAza nathI rAkhI eTale e te koThe paDI gayuM che. lUkhe sUke roTalo maLavAthI saMtoSa dharIe chIe paNa A manuSya deha mAraphata kaI paramArtha thaI zakatuM hAya ane A deSamaya jiMdagInI Akhara avasthA sudharatI hoya to e tarapha vaLavAnuM mana sahaja thAya che. '
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 288 ] prabhAvika puruSe : sUri-bhAI! e eka ja mArga che doSa devAnekarmo TALavAne ane paraleka mATe umadA pAtheya grahaNa karavAno mArga te bhAgavatI dIkSA aMgIkAra karavAne mahArAja sAheba ! to mArA mitrane laIne jarUra ApanI pAse AvIza. ame sAthe ja e mArga laIzuM." sadAla! ame pATalIputra tarapha jaI rahyA chIe, tyAM AvIne maLaje." havAnanI . temAthI ane khAvA 5. zrI yazobhadrasUrine dakSiNamAM vihAra suSTisaundaryamAM ane svAMga dhate ane kudaratI lekhA zathI vividha prakAranA phaLabhArathI lagI paDatAM vRkSethI manerama udyAnanI zobhAne dhAraNa karate A pradeza kharekhara naMdanavananI jhAMkhI karAve che. aMtarAle patharAyelA pahADathI, dUra dUra vikharAyelI nAnI-moTI TekarIothI ane AsapAsa nRtya karatAM pANInA vaheLAM agara to saritAthI judA vahI rahelAM nAnAM jharaNuothI sAce ja A pradeza anupama dazya khaDuM kare che. kudaratanA AMgaNe ekaThI thayelI avarNanIya khUbIonA sAcA mUlyAMkana pratyakSa jonAra prekSaka ja karI zake. kadAca kalpanAnA AkAzamAM viharanAra kavi enuM citra ALekhe to paNa anubhavI draSTAnI sarakhAmaNImAM te avazya adhUruM ja rahe. gurudeva! have ApaNe Icchita nagarathI dUra nathI. juo, pelI saritA godAvarI ! enA rUperI jaLa dUra rahyAM paNa AnaMda Ape che. pelI tarapha AgaLa vadhate dhorI mArga e
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara belaDI : [ 289 ] ApaNA puMvardhanane ja che. pUrve, mAge maLelA miyAe je je nizAnIo kahI hatI e sarva maLatI Ave che. ghaNe cheTethI paNa najara AkarSatA je thoDAM AchApAtaLA makAne ApaNI daSTie caDhelAM te e ja nagaranA hatAM, evI 68 pratIti thAya che. e badhA uparathI samajAya che ke-A pradezamAM je nagara paMDravardhananA nAmathI oLakhAya che enuM bIjuM nAma pratiSThAnapura hovuM joIe. Apane pUrva pradezamAM je dvijane meLApa thayela te bhadrazaMkara mahAzaya A sthAnanA ja vatanI haze. lAMbA vihAramAM jyArathI ApaNA pagalAM dakSiNa dizAmAM jema jema vadhu paDatAM gayAM tema tema ApaNA jANavAmAM AvyuM ke magadhamAM AvelA nAlaMdAvidyApIThanI kIrtigAthA A tarapha vizeSa pramANamAM vistarI che ane sarasvatI devInA e pavitra dhAmamAM rahI AvI, svaabhyAsane kasoTIe caDhAvavAnA temaja e maiyAnA AzIvAda prApta karI pitAnA jIvanane dhanya ane pratiSThAsaMpanna banAvavAnA koDa sevatA bhUdevonI saMkhyA A pradezamAM sArA pramANamAM daSTigocara thAya che." vatsa pAMDubhadra! tuM kaMI A tarapha vatanI nathI, chatAM te ATalI badhI mAhitI kevI rIte meLavI? jaina samAjamAM bhale mAruM sthAna AcArya yazobhadra tarIke TeruM hoya chatAM A bhUmimAM te huM prathama ja pagalAM pADuM chuM. A dharatIne anubhava mAre mana tadana no che eTale anubhavanI tulAe peluM moTeruM pada paNa choTuM jaNAya che." " gurudeva! jyArathI mithilA mUkI ApaNe mahArAjazrI - 19
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 290 ] prabhAvika puche : saMbhUtivijaya Adi munimaMDaLIthI chUTA paDI A dizA pakaDI tyArathI jyAre paNa taka maLe tyAre huM paricayamAM AvatAM anubhavI puruSane samAgama zelate rahuM chuM. "pUchatA nArA paMDitA e janauktine anubhava karuM chuM. juone mahArAja saMbhUtivijaya ApaNAthI mahinAo pUrve chUTA paDayA hatA ane Ape sUcavela mAge vihAra karyo hoya to pATalI. putramAM pahoMcI javA paNa joIe; chatAM tema banyuM nathI. temanA taraphanA kaMI samAcAra paNa maLyA nathI. e dizA taraphathI A pradezamAM avAranavAra epIA AvyA ja kare che chatAM kaMI khabara na maLe eTale Apane ciMtA saMbhave ja. Apa sAhebanA caherA parathI bIje trIje kAraNe e mATe nIkaLatI vAta parathI meM jijJAsAnuM mApa kADhI lIdhuM ane tIrtha bhadrAvatImAM pUrva pradezamAMthI Avela saMghamAM ghUmI vaLe. e taraphanA eka yAtrikanA mukhathI sAMbhaLelI vAta meM ApasAhebane kahelI ke-pATalIputra prati patharAtA pahADI jaMgalanA viSama mAge eka munimaMDaLIne siMhane upasarga thayela, chatAM cama. tkArika rIte e sau bacI gayA. jo ke meM Apela A samAcAra pachI to ApaNe ghaNI dharatI khuMdI vaLyA. vaLI gaI paramadine mArge sAthe thayela vaTemArganA mukhethI paNa e vAta ja sAMbhaLIne! e uparathI cokkasa khAtrI thaI ke pariSahane sAmano karanArI maMDaLI e ApanA zivyAnI ja hoI zake. laMbANathI mAre kahevAno muddo to eTalo ja che ke mAnavI AMkha-kAnano upayoga jAgrata rAkhe te jovA jANavAnuM te Dagale ne pagale bharyuM ja hoya che." vAcaka uparanA prasaMgathI sahaja kalpI zakaze ke A vAta
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara belaDI : [ 291 ] zrI yazobhadrasUri saMbaMdhanI che. thoDA samaya saMbhUtiviyana vRttAntane bAjue rAkhI, teozrIne pATalIputramAM TharI ThAma thavA daI, vidgati karatAM paNa vadhAre tIvra evI mAnasI deTa mUkI sIdhA dakSiNamAM doDI AvIe. sUrijIe je jamIna kApavAmAM mahinAo lIdhA te mATe ApaNe to kevala mAmulI kSaNenuM ja kAma ! manarUpI sukAna e dizAmAM vALyuM ke beDe pAra. vAto karatA paMtha kApI rahela e munimaMDaLImAM bhaLI jaI, enI sAthe ja pratiSThAnapuramAM pravezavAnuM ane vArtApravAhamAM AgaLa vadhavAnuM. savitAnArAyaNanA prAta:kALanA kurtidAyI kiraNe samayanA vahevA sAthe nAnA thavA mAMDayAM hatAM. divasa caDhavA mAMDe hovAthI mArga para avarajavara vadhI rahI hatI. saritAtaTa tarapha jabaro dhasAro thaI rahyo hato. pAMDubhadra muninI najara janAra karatAM AvanAra tarapha vadhu kheMcAtI. jyAM ekAda jaIdhArI bhUdevane AvatAM joyA ke te bolI UThayA "joItuM hatuM ane vedya kahyuM. " juvone pilA mahAzaya jhaTapaTa A tarapha pagalAM pADI rahyA che. temane zaheramAM javAnI utAvaLa lAge che. temanA caherA parathI te A nagaranA lemiyA jaNAya che te temane ja ApaNe vasatI saMbaMdhI temaja dvija bhadrazaMkara saMbaMdhI mAhitI pUchI laIe." A vAta saune gamI ane pelA bhUdeva samipa AvatAM ja munizrIe prazna karyo. mahAzaya! Apa A nagaranA vatanI che ?" hA, mahArAja ! vatanI te kharA paNa ghaNA varSothI uttara tarapha hato. daramiyAna keTalIye avanavI banI gaI haze
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 22 ] prabhAvika puruSo : chatAM Apa projana jaNAvaze te mArI yAdadAsta mujaba khabara ApIza. mANasa varSonA varSo dezAMtaramAM gALe chatAM ochA ja vatanane bhUlI zake? jananI ne janmabhUmi te sadAya hadayamAM ramatI hAya. tenI huMpha judI ja che. enAM AkarSaNa anerAM che." mahAzaya ! ame nithane te anya zA prajana saMbhave ? pUrve magadhamAM hatA tyAre A taraphanA eka vika bhadrazaMkarane meLApa thaI gayela. e veLA A pradeza saMbaMdhI thoDI vAta sAMbhaLI hatI. vihAra karatAM A tarapha AvavAnuM banyuM che, te gurujInI IcchA pelA vipra mahAzayane maLavAno che. bIjI vAta to e che ke-nagaramAM amArA jevA zramANe mATe vasatI maLI zake tema hoya to AgaLa vadhIe, nahi te A samipavatI udyAnamAM ja sthira thaIe. vRkSonI zILI chAyA zrama mATe AzrayasthAnarUpa hoya che. " mahArAjaApane vipra bhazaMkara e mAre laghu bAMdhava thAya. mAruM nAma varAhamihira. A puMvardhana nagara ja amArI mAtRbhUmi. purohita somazarmAnA ame puge. mAtAnuM nAma samazrI. vAta ema banI ke rAjyamAMthI pitAzrIne sArI chavAI maLatI hovAthI meM zarUnAM varSe kevala majavilAsamAM ja vyatIta karyA. pitAzrI keTalI ya vAra dvijakuLane zobhe evAM adhyayana ane AcaraNa mATe dhyAna kheMcatA paNa meM e vAta kAna para lIdhI ja nahIM. mArA laghu baMdhavane pitAnI IcchA AMkhathI dUra karavAnI na hovA chatAM mAtAe magadhamAM vasatA pitAnA bhAIne tyAM adhyayana arthe mokalyA. '
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara melaDI : [ 293 ] eNe sAMbhaLavA mujaba nAlaMdAmAM rahI ThIka abhyAsa karyA. gharamAM huM ekale paDyo. pitAzrInA rAjanA TANAthI mane abhyAsa karavAnI meDI meADI paNa icchA udbhavI. meM mArI vicAra vaDile| samakSa mUkayA, paNa gharamAM eka putra tA joie te. vRddhAvasthAmAM pravezI cUkelA mAseAnA dehanA zA bhareAsA ? e kAraNe mArA prastAva UDI gayA. mane e vAta na gamI. taka sAdhI kahyA vinA huM nIkaLI paDyo. bhramaNa karatA dezadezanAM pANI pIteA ane navA navA anubhava meLavatA kAzI pahoMcyA. tyAM vasatA bhUdevAnI mahattA joi huM cha ja thai gayA. premAM jyAtiSazAstranA pAragatAnA bahumAna hRda uparAMta thatAM joi mAruM mana enA adhyayana prati savizeSa kheMcAyu. eka AzramamAM rahI meM' abhyAsa zarU karyA. thADA divase puDuMvanamAM sukhasamAcAra paNa pAThavyA. Ama varSo vitavA lAgyAM. adhyayanarUpI zakaTa AgaLa vadhavA mAMDyu, paNa acAnaka eka divasa pitAzrIne pakSaghAta thayAnA samAcAra pu^vana nagarathI mAkalelA mANuse AvIne ApyA. sAthe ema paNa kahyuM - majA mANusane rAjagRhImAM dADAvyeA che bhAIne elAvavA, tameA jaldI mArI sAthe nIkaLIne cAlA. pitAzrIne tamArA cAlI AvyAthI ghaNuM du:kha thayu che. pathArImAMthI A veLA UThe tema lAgatuM nathI. > " A du:khadAyI samAcArathI mAruM adhyayana aTakI paDyuM. pelA mANasane tarata ja huM AvI paheAMcuM chuM, evA samAcAra ApavA sAruM vidAya karyo ane huM jaldI kAma lAgyA. ema karavAmAM thaDA divasa gayA. mane sukhadananI pramaLa IcchA haiAvAthI mAge paNa ATopavA pitAzrInA jhaDapa cAlu
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 294 ] prabhAvika puruSa : rAkhI anatI utAvaLe AvI pahoMccA chuM. prAta:kALa thaI gayeA hAvAthI gAdAvarI nadImAM snAna karI lIdhu ane saMdhyAkarma paNa patAvI dIdhuM. << Apa je mArI sAthe jaldIthI paga upADaze te hu bhadrazaMkaranA, jo AvI gayela haze teA, meLApa savara karAvI ApavAmAM bhAgyazALI nIvaDIza ' amArA makAna najIka khAlI gharA che. emAM Apa zramaNNAne je anukULa jAya temAM Utaraze, mArA karatAM e saMbaMdhamAM bhAI bhadrazaMkara Apane vadhu mArgadarzaka thai paDaze. '" "tA mahAzaya varAhamihirajI ! ameA sarva ApanI pAchaLa pAchaLa cAlyA AvazuM. 99 purapravezanA mukhya daravAjo vaTAvI, rAjamArga para thAtu cAlyA bAda phriMja varAhamihire eka zerIne mA lIdhe.. munimaMDaLI paNa pAchaLa e paMthe vaLI. keTalAka ADAavaLA mArga laI sau eka vizALa makAna sAme AvI paheAMcyA. varAhamihire bhadrazaMkaranA nAmanI bUma pADatAM ja gharamAMthI bhadrAkara dADI AvyeA. najara sAme DilabhAi temaja pU. paricita sAdhu mahArAjone jotAM ja ghaDIbhara kiMkarttavyamUDha banyA. hRdayamAM zAka hAvA chatAM caherA para haSa~nI AchI ane aspaSTa chAyA patharAi. svasthatA dhAraNa karIne eTalAnA pagathiyA UtarI Avye-" bhAi ! tame eTalA upara besI jarA thAka UtArA tyAM huM A gurujIne cAlavA sAru pelI vasatI batAvu. '
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara belaDI : [ 295 ] "bhadra! paNa pitAzronI hAlata kema che? jaldI javAba Apa. thAka utAravAnI vAta pachI." moTA bhAI! atithidharma pahele. e bajAvI jaladI pAcho pharuM chuM ane sarva kAMI kahuM chuM. AkaLA na thAo." ATaluM bolI tarata ja bhazaMkara zramaNamaMDaLInI AgaLa thayo ane pAMca sAtanA paLa vilaMba pachI eka makAna pAse AvI pahoMce. gurumahArAja! ApanA mATe A sthaLa anukULa thaI paDaze. jo ke e sAphasUpha karAvI koI judA ja hetue taiyAra 2khAyela che, paNa kudaratane saMketa jude haze. emAM ApazrInAM pagalAM thayAM, aNadhAryo meLApa thayo. bhale e sthAna ApasAhebanAM pUnita caraNethI pavitra thAya. A5 mArganA zramathI jarA vizrAMti meLavI tyAM huM pAcho pharI ghaTatI sagavaDa karI ApuM chuM. sAMsArika kAraNe dUrathI padhArelA Apa sarakhA megherA memAna pAse atyAre nathI rekAI zakate e mATe kSamA cAhuM chuM." pAMDubhadra pAchA pharatA bhadrazaMkarane kaMI prazna karavA jatA hatAM tyAM to yazobhadrasUrie AMgaLI ADI karI. e thobhyA. bhadrazaMkara vidAya thaI gayA pachI AcAryazrI betyA vatsa! vipranAM vacanathI pArakhI zakAya che ke tenA pitAzrInuM avasAna thayuM che. e banAvane divase paNa vityA che. enuM aMtara dukhathI bhareluM che. e savAla karavAnI jarUra ja nathI. cahero kahI Ape che. " tyAM te gurudevanA vacananI
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 296 ] satyatA puravAra ja karatA hAya ema rudananA zabdo ka patha para athaDAyA. X X prabhAvika puruSA : vipra varAhamihiranA : R 6. sUrijInuM pravacana-- saritA gAdAvarInA taTa para Aje vahelI savArathI anahada mAnavamedanI jAmI hatI. caitra zukala pratipadA ( caitra zudgha 1 ) nA divasanuM mAhAtmya A pradezamAM ati mAMgheruM che. zaka saMvatsaranA AraMbha e dinathI thatA hAi, e mAMgalika divasanI ujavaNI dakSiNa pradezamAM nUtana varSanA prAraMbha tarIke janatA hu pUrvaka kare che. saritAnA kAMThA para nAnAM-moTAM saMkhyAba dha madirA ane vacamAM virAmasthAneA AvyAM hatAM. AgaLa jatAM eka suMdara bagIcA rAjya taraphathI gheADAM samaya pUrve taiyAra karavAmAM AvyA hatA. emAM jAtajAtanAM vRkSeA temaja raMgabera MgI puSpAnA rApAe judI judI karAmatathI kacArA karI evI rIte ugADavAmAM AvyAM hatAM ke harakAi AgaMtukanuM e prati sahaja lakSya AkarSAya ane emAM vAparelI kaLAnA sahuja khyAla Ave. madhya bhAge eka maneAhara prAsAda zaiAlI rahyo hatA. enI sAme mATe maMDapa keAraNI yukta sthaMbha upara khaDe karavAmAM AvyeA hateA. A maMDapanA zILI chAyAmAM pUrva rAjya taraphanA keTalAya sAmAjika, dhArmika prasage ujavAi gayA hatA. udyAnamAM rApelAM vividha jAtanAM phUlajhADAnI mIThI suvAsa vacce A maMDapa heThaLa esI vidvad jananA vivecanA athavA tA rAjakarmacArInA yAneA sAMbhaLavAne
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTara melaDI : [ 297 ] lAbha pratiSThAnapuranA jANItA AgevAnAe lIdhA hatA. Amavarga ne kevaLa nadIkAMThA para UbhA rahI A maMDapa heThaLa cAlI rahelI pravRttinA mAtra dUrathI darzana thatAM. AjanA vArSika dina mATe upara varNavelI maryAdAnAM baMdhana DhIlA karavAmAM AvyAM hatAM. prAta:kALanI Avazyaka kriyAonI pUrNAhutI thatAM ukta maMDapa heThaLa meATI sabhA bharavAmAM AvatI. puravAsI janAne emAM bhAga levAnI saMpUrNa chUTa hatI. e veLA judA judA vidvAnAnAM dhArmika pravacanA thatAM. dezaparadezanA bhinnabhinna danadaAA svamatanyA sAdI bhASAmAM ane sarala rIte-jema bane tema ati lakhANa karyA vagara-janarucine mAphaka Ave tevI rIte rajU karatA. sArIye kArya vAhI pratipAdaka zailImAM cAlatI. khaMDanavRttine ke vitaMDAvAdane jarA paNa sthAna maLatuM nahIM. A sabhAmAM khUda rAjavI pAte hAjara rahetA ane sarva dharma pratye samabhAva darzAvavAmAM pAte keTalA dattacitta che tenA purAvA ApatA. madhyAhna thatAM A sabhAnI pUrNAhuti thatI ane ekatra thayela samUha, kai ne kaMi navIna jJAna meLavyAnA AnaMdasahu nagaranI dizAmAM pAche vaLatA. sArAye dina AnaMda-pramAdamAM vyatIta thatA. A uparAMta prajAnI judI judI jAtie keTalIya jAtanI vyavahArika vidhie ujavaNIrUpe AcaratI, emAM deva-dana ane miSTa padArthonuM jamaNu agrabhAga bhajavatAM. ATalA sAmAnya jJAna pachI puna: ApaNI najara manArama udyAnanA pelA sabhAmaMDapa tarapha pheravIe. ahIM ApaNA AcArya zrI yazAbhadrasUrijI paNa peAtAnA ziSyA sahita e .vidvadgoSThImAM bhAga lai rahelA STigocara
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 298 ] prabhAvika puruSo : thAya che. rUperI ghaMTaDInA mIThA sarada sama teozrInAM vacanA salAjanA ekadhArI zAMtithI sAMbhaLI rahyA che. " bhavyAtmAe ! Apa sarvee judA judA vidvAnAnA mukhathI pracalita darzanA sa'badhI tattvajJAnane aMge sAMbhaLyuM che. e SadarzInamAM jaina dananA samAveza thAya che. ahIM e darzananA saMbaMdhamAM kaMI ja kahevAmAM AvyuM nathI ema kahIe tA cAlI zake. A pradezamAM e aNumUlAM tattvAnA pracAra AThe che ema e uparathI dhAraNA bAMdhI zakAya. bIjI kAraNu ema paNa kalpI zakAya ke pracalita daneAnI vicArasaraNI sahu ghaNI bAbatAmAM e dana juduM paDe che. 'jaina darzIna " peAtAnuM astitva anAdi kALanu che ema darzAvatAM e vAta para bhAra mUke che ke jema jagatanI Adi nathI tema e jagatamAM je keTalAka DhaMDho najare caDhe che tenI paNa Adi nathI. e joDalAmAM sabhyatva ane mithyAtvarUpa joDalu' paNa che. sAcuM yAna vastusvarUpanuM yathAsthita jJAna enu nAma sabhyatva, ethI viparIta te mithyAtva. jo ke A TUMkA akSarA pAchaLa judI judI draSTie lAMbI vicAraNA karAyenrI che ane e sarva barAbara dhyAnamAM levAya tA nAnA dekhAtA ' samyaktva' zabda keTalA mahattvanA che enA sAcA khyAla Ave. jaina darzIna mujaba pratyeka sarpiNImAM athavA tA * yuga ' nA nAme meLakhAtAM samayamAM cAvIza tIrthaMkarA thAya che. teozrInuM kArya dravya-kSetra-kALa-bhAvane dhyAnamAM lai, pAte prApta karela kevalyajJAnanA khaLathI AmavanA upakAra arthe upadeza paddhati niyata karavAnu che. pUrva kahI gayA '
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara belaDI : |[ 299 ] e jAtanuM "samyakatva" kema vizeSa pramANamAM prasare ane enAthI UlaTA svabhAvavALA "mithyAtvane kema hAsa thAya evA mArge javAnuM che. AjanA kaLiyugamAM-amArI bhASAmAM kahuM te A paMcama ArA mAM je tatvajJAna * jaina darzana " tarIke ALekhAya che enA praNetA aMtima tIrthapati zrI vardhamAna jina Uke zrI mahAvIra svAmI che. teozrIe prathama parISahe sahana karIne A aNamUlAM teno svajIvanamAM pratyakSa sAkSAtkAra karyo. tyArapachI ja sRSTinA sarva jIvone e amRta tanuM pAna karAvavAnI eka mAtra paramArtha bhAvanAthI eno pracAra AraMbhyA. emanA paTTaziSya zrI idrabhUti nAme dvija gautama gotravALA thayA. guru ziSya vacce tatvajJAna aMgenI vividha carcAo thaI. e sarvanA samUhane " dvAdazAMgI " tarIke prasiddhi maLI. dvAdazAMgI yAne bAra aMgane samUha, vividha prakAranA jJAnathI bharelo che. e badhAmAM je mukhya vAta para vajana mUkavAmAM AvyuM che te AtmAnA uddhAranuM che. sau vAtamAM cetana ane jaDa" arthAta "AtmA ane karma " kiMvA "jIva ane pagala" nI vAta mukhya che. e viSayanuM UMDuM avagAhana karanArane nathI to Izvarane jagatakartA tarIke oLakhavAnI jarUra rahetI ke nathI to sRSTinI racanA koNe karI? kayAre thaI ? athavA te ene aMta kevI rIte Avaze ? e vicAranI gUMcenA vamaLamAM aTavAvuM paDatuM. kevaLa kamarAje pAtharelI jALa ane emAM phasAyela jIvonAM spaSTa darzana thAya che. madArI jema mAMkaDAne marajI mujaba nAca
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 300 ] prabhAvika puruSa : nacAve che tema krama rAja jIveArUpI vAMdarAne jAtajAtanA veza bhajavAve che. TUMkamAM kahIe tA jaDa karmAe, jaDatAnuM-puddagalalAlasAnuM -ekadhAruM sAmrAjya pAtharI dIdhuM che. emAM caitanya dazA avarAi javAthI AtmAe bhAna bhUlI vividha prakAranA abhinayeA bhajave che. " kALa-svabhAva-bhavitavyatA-karma ane puruSArtharUpa pAMca samavAya yAne kAraNeA sArA ya jagatanA taMtranuM niyatraNa kare che. izvarane jagatakartA mAnavAnI agatya jainadarzanane rahetI ja nathI; tema nathI rahetI jarUra e izvarane avatAra levarAvavAnI. sapUrNa paNe AtmasAkSAtkAra karavA ane kalepathI sarvathA mukta thavuM emAM ja sAcA izvarapaNAnI nizAnI che. e dazA prApta karanAra pratyeka AtmA izvara yAne paramAtmA che. e AtmAe je sthaLe vase che-kAyamane mATe rahe che-e sthAna te meAkSa arthAt brahmaaAka. kivA saccidAna da dazA. jainadarzana anusAra pratyeka pragativAM AtmA, samyaktvanA sadhiyAro lai, mahAtmAne cegya karaNI AdarI emAM sap ztA prApta karI parmAtmA bane che. AtmA paramAtmapada prApta kare che tyAre jJAna, darzana, sukha ane baLarUpa cAra vastuomAM anaMtazaktinA dhAraka bane che arthAt e cAra cIjo enAmAM aMta vagaranI prakAzI UThe che. enA jore e evI apUrva sthiti anubhave che ke je varNavavAne upamA jaDatI nathI. > " jainadarzInamAM 'jJAnarzanacAritrANi mokSamArya:' nAmanu sUtra prathama pada dharAve che. jema khANamAMthI nIkaLatuM sAnu kacarA AdinA saMge eTalI hade vikRta dazAmAM hAya che ke
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara elaDI : [ 301 ] jethI nathI teA e pUrI tejasvitA darzAvatuM ke nathI teA e pUrNa pILA vaNuM ne dharatuM; paNa judA judA prayAga| pachI jyAre e zuddha dazA prApta kare che tyAre e raMga ane guNamAM pUrA AMka meLave che. e ja udAharaNa AtmAne lAgu pADatAM kahevu joie ke anAdikALathI karma maLathI lepAyela te saMsArarUpI raMgabhUmimAM navA navA abhinaye dhAraNa kare che ane pUrva kahyA pramANe peAtAnA mULa svarUpanI pichAna ane thatI nathI-pichAna thayA chatAM e sthiti prApta karavAnI sAcI tamannA udbhavatI nathI. tamannA jAgyA chatAM e prati vaLavAnA sAceA rAha hAtha dharatA nathI tyAM sudhI tenu sa MsArabhramaNa cAlu rahe che. daDAnI mAphka karma vaDe dhakkA khAtA te ADAavaLA athaDAyA kare che. karma vacce arthAta jIva cAlyA kare che. e e samajI zake e sAru camatkArI aMka pasa ' Ama vizvabharamAM AtmA ane ane ajIva vacce satata sagrAma tattvanI ramata saraLatAthI janasamUha jJAnI bhagavaMta zrI tIrthaMkaradeve navanA karI enI gUMthaNI nimna prakAre karI che. "AtmA yAne jIva, ajIva sAthenA saMgrAmamAM mA rahetAM zubha karaNIdvArA puNya ane azubha karaNIDhArA pApa nAmanA padAzanA saMcaya kare che. e saMcaya karavAnI kriyAnuM nAma Azrava kahevAya che. punya ke pApa Akhare teA ka yAne ajIvanA daLikA athavA reNuo ja che. enA Azrava eTale AtmAnI sAthe ceAga. Azrava jema AvavAnI kriyA tema saMvara e rAkavAnI kriyA che. AtmA jJAnadazAmAM pragati sAdhI dRDhatA dhAre tA e karmIdaLikAne pAtAnI sAthe bhaLatAM rAkI zake che. vadhAre agata
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 302 ] prabhAvika puruSA: banI pUrve je bhI gayAM che tevAM kanei khaMkherI nAMkhe che e kriyA te nirjarA kahevAya che. upara joyuM tema karma daLiketu' Agamana ane AtmA sAthe etaprAta thavuM e baMdha kahevAya che AtmA jema jema vadhAre pramANamAM jAgRti dAkhave ane mULa svabhAva prati pagalAM mAMDatA jAya tema nave! sa Mcaya aTakI ja paDe paNa pahelAM thaI cUkelAnI paNa jhATakaNI thavA mAMDe. Ama madhanA sAMdhA DhIlA thavA mAMDe, sada Mtara e chUTI jAya, te kriyAnA phaLanu nAma meAkSa. ajIva joDenA sagrAmamAM ekatra thayela ka sa cayanA sarvathA nAza thatAM ja AtmA svataMtradRzA yAne peAtAnuM mULa svarUpa prApta kare che. kahyuM che ke dagdhe bIje yathAtyante, na rohati bIjAMkuraH / karmavIje tathA dagdhe, na rohati bhavAMkuraH || uparanI kriyAne jainadarzanamAM navatattvarUpe varNavela che. . 1 jIva. 2 ajIva. 3 punya. 4 pAya. 5 Azrava. 6 savara. 7 nirjarA. 8 madha ane 9 meAkSa. e navatattva, tatvajJAnamAM pravezavA sAru pAyArUpa manAya che. jo ke e pratyeka tattvane a Mge ati lakhANathI vivaraNa karAyela che, enA bheda prabheda paNa ochAM nathI, emAMnA keTalAMka para tA saMkhyAbaMdha graMthA racAyelAM che, parantu e sarva para lakhANa karavAnA atre samaya nathI. jijJAsu hRdayeA e aMgenI pipAsA chIpAvavA mAgatAM hAya. temanA sAruM amArI vasatInAM dvAra khullAM ja che. svatraMta para mustAka rahI, Avazyaka karaNImAM aticAra na Ave e vAta lakSyamAM rAkhI, paramA daSTie jJAnacarcA karavI e amArA dharma che.
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara belaDI : [ 303 ] ahIM ekatra thayela zrotAgaNanA moTA bhAganuM mAnasa zakti anusAra pichAnI laI, jJAnI bhagavaMtanAM vacanomAMthI mArI daSTie sArarUpa tAravaNI karI, zakya saralatAthI rajuAta karI che. e so koInA Ama zreya artha thAva e ja abhyarthanA che." - AcAryazrInuM vaktavya samApta thatAM ja rAjavIe upasaMhAra karatAM jaNAvyuM-"vidvAna puruSonI gejhI sAce ja apUrva kalyANarUpa che. AjanA mAMgalika divase prajAjanoe avanavuM jJAna prApta karyuM che. emAM paNa ApaNA AMgaNe padhArelA zramaNapuMgave sAdI bhASAmAM je amRtapAna karAvyuM che e ApaNuM mATe navuM heI, pragatine keI anero payagAma pahoMcADe che. AtmA kayAM to UMcI koTie pahoMcatA prabhune pUrNa bhakta bane che athavA te prakRtine cheDo phADatAM zUnyamAM bhaLI jAya che. e pUrve thayelI vidvAnonI carcAmAMthI nIkaLato vani che, paNa Aje ApaNe navIna atithie emAM eka navI bhAta pADI che. AtmA dhAre te mAtra mahAtmA ja nahiM paNa paramAtmA banI zake che, ema teo kahe che. sAthe ema paNa jaNAve che ke mukti e zunya dazA nathI paNa saMpUrNa AnaMdamaya dazA che. Ama Aje navI dizAnA-nUtana vicArasaraNanAM dvAra khulyAM che. e mArga kheDavA jevuM che. mArI teozrIne prArthanA che ke mArA nagaramAM temaja A taraphanA pradezamAM teo e jJAnane pracAra kare. alabatta, bhadrazaMkara sAthenI vAtacItathI mArA jANavAmAM AvyuM che ke temane kaDaka AcAranuM pAlana karavuM paDe che eTale mArI sUcanAne amala karavAmAM ochI agavaDa na gaNAya, chatAM huM eTalI khAtrI ApuM chuM ke mArAthI banatI dareka sagavaDa huM teozrIne karI ApIza.
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 304 ] prabhAvika puruSA : mane sau karatAM vadhAre sundara vAta teA e lAgI che ke-e saMtanI vANImAM kazatA, kaTutA ke anya paranA AkSepanu nAmanizAna nathI. pratipAdaka zailIe svamata rajU karavuM e ja emanuM dhyeya UDIne AMkhe vaLage che. mata ke saMpradAya aMgenI khecatANanA isArA paNa nathI. eTale teozrInA vihArathI janatAne lAbha ja thavAnA saMbhava che ema mAruM mAnavuM che. teoe padhArI Apela jJAnanA lAbha mATe AbhAra mAnatA mArI sUcanA prati lakSya dvAravA teozrIne AgrahabharI vinaMti che. " sabhA barakhAsta thai. vastImAM joyelA yazeAbhadrasUri kevI rIte rAjAnA atithi thaI A maMDapamAM padhAryAM e vAta jANI laI pachI AgaLa vadhavu iSTa che. * x 7. bhadrazaMkara ane sUrimahArAja. 66 AcArya mahArAjazrI ! namaskAra. bhadraMza kare vasatI. sthAnamAM pravezatAM mastaka namAvI kahyu ane vizeSamAM jaNAvyuM ke X 27 " pUjyazrI ! ApanuM Agamana A taraphe mArA AgrahathI thayuM che chatAM huM evA viSama sAgAmAM mUkAyA chuM ke e pAchaLanA mArA uddeza saphaLa thaze ke kema ? e eka gU cala savAla che. khera je thAya te kharuM paNa sau prathama te mane e jaNAvA ke Apa sarvanA AhAra saMbaMdhamAM kevA prakAranI vyavasthA ucita thaI paDaze ? " 66 vatsa! tAre jarA paNa nirAza thavAnI jarUra nathI. A pradeza tarapha viharavAnA aMgulInirdezamAM sAce tuM nimittarUpa
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara melaDI : [ 305 ] che, chatAM amane te navanavA pradezanA paribhramaNamAM jAtajAtanA anubhavA prApta thayA che. jo ke kSudhA-tRSA-zIta Adi khAvIza prakAranA parISaha sahana karIne sAdhujIvananA AcAranuM pAlana karavAnu hAya che, chatAM A vezanI pavitratAthI kahA ke janasamUhamAM saMta-mahAtmAe pratyenI asIma bhakitathI kaheA, pazu AhAra-pANInA abhAve amane upavAsa karavAnA prasaga amArA A lAMbA vihAramAM javalle ja AvyeA che, ema kahevAmAM atizayeAkita nathI. eve samaye thatI tapavRddhine amArA jaina darzanamAM sthAna tA che ja. Itara kAryapaNu darzana karatAM jaina darzIna tapakaraNI prati vadhu namelu che. saMvara-nirjarAnA prApta thatAM dareka prasa MgeA bahumAnapUrvaka jhIlI levAnI te khAsa e zikSA Ape che; eTale vihAramAM ema banyuM aAta te! paNa amane enuM jarA mAtra du:kha na thAta, khAkI A dakSiNa pradezamAM pagalA pADavAthI amArA anubhavamAM ghaNI vRddhi thai che e kAMi nAnAsUnA lAbha nathI. " bhAi ! tyAre amArA AhArapANInI vyavasthA karavAnI jarUra nathI; tema enI ciMtA dharavAnuM kAraNa paNu natho. eka te amane vasati ApavAthI tu zayyAtara anela che ethI amArA yatidharmanA niyama anusAra tArA gharaneA AhAra tA amane peja nahIM. vaLI tAre tyAM tAjetaramAM maraNu thayuM che eTale vyavahAra mArga paNa ema karavAmAM ADI lIMTI dera che. bAkI e prazna tA lagabhaga ukalI cUkayA jevA che. A sthAnamAM paga mUkatAM ja gheADAka AsapAsa rahetAM manuSyAna saMparka amArI maDaLIne sahajamAM thaye. parasparanI praznottarI 20
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 306 ] prabhAvika puruSa : thI ekabIjAnA vahevAra jANI levAyA. khapamAM Ave tevuM pANI maLI cakaryuM che ane gocarI arthe nimaMtraNa thaI cUkyA che." " gurujI! saMtanA pagale pagale maMgaLikanI mALA patherAya che e janavAcA kharekhara sAcI che. Ape mAre tyAM mRtyu prasaMga A lekanI vAta parathI jANyA ke koI anya nimitathI? kemake Ape zaheramAM praveza mArA vaDila baMdhunI sAthe karyo che. enI vAta parathI to sahaja parakhAI gayuM che ke meM jyAre Apane A tarapha utAro dAkhavI, pitAnA mRtyunI vAta saMbhaLAvI tyAre ja emaNe jANyuM. e pachI emanI cakSuo mAMthI AMsuone je pravAha vahI rahyo che te haju paNa baMdha nathI thayo! ATaluM pocuM hadaya to nArIjAtimAM paNa na saMbhave. pitArUpa zirachatra jatAM putrane zoka te thAya. mane kaI nathI lAgyuM ema nathI. bAkI "duHkhanuM osaDa dahADA" e anubhavasiddha ukti che. zeka karyo gayelAM ochAM ja pAchAM phare che. maradane zoka AMsuthI na mapAya, e jovA sAru te hadaya prati vaLavuM paDe. mAtuzrIe eTaluM ja kahyuM ke-"bhAI ! tuM kahyA vinA cAlyA gayA tyArathI eka divasa paNa tane saMbhAryA vinA nathI rahyA. jo ke mRtyuzadhyA samaye A bhadrika AvI pahoMce ane ene jotAM zAMti vaLI chatAM tArA taraphano temane saneha AkharanI ghaDI paryata nizcaLa rahyo. jIvanadIpa bujhAvAnI paLe paNa "varAha" Avyo ke ema maMda paDI gayelA sAde pUcheluM. jo ke mAtAe te A vAta putra pratye pitAnuM vahAla kevuM gADha hatuM e batAvavA sAmAnya svarUpe varNavI, paNa pariNAma juduM ja AvyuM. tyArathI bhAIne e AghAta lAge che ke haju paNa zeka e che
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 307 ] huM paTTadhara elaDI : A thatA nathI. hAthamAM dAtaNu pitA ! sarakhu pakaDatAM nathI, phakta e pitA !' evA pAkAra ja karyA kare che. bahu vAra samajAvu chuM paNa jANe temanu magaja ahera na mArI gayu hAya tema enI kaMI ja asara thatI nathI. Akhare thAkIne ApanI pAse e hetue AvyA chu ke eka te Apa sarakhA atithinI sagavaDanA praznadha karuM. ane Apa sarakhA zramaNunA dhyAnamAM Ane lagatA kaMI IlAja hAya tA jANI lauM. mATAbhAInA A vartAve te amAne vadhu vimAsaNamAM mUkI dIdhAM che. mRtyu pAchaLanI bIjI kriyA ATopavAno gama paNa paDatI nathI. " 66 vatsa ! teM AMkelu' citra e teA tArA gRhamAM atyAre cathA banI rahela banAvatuM ucita bhAna karAve che. jJAnI puruSAe AvA tA kaI kaI jAtanA citrA peAtAnA jJAnamaLe nirakhyA che ane saMsAramAM AkaMTha DUbelA mehagrasta mAnavAne mAsUcaka thaI paDe e sAru emAMnAM keTalAkane sAhityanA pAne paNa caDhAvyA che. snehanA pAza gADhatara ane tIvratama DAya che. mAhanIya karmanI mAyAjALamAMthI kAI vIrale ja bacavA pAmyA che. 66 vAsudeva kRSNa mahArAjanA zabane baLadeva sarakhA samajI AtmAe cha mahinA sudhI khabhe laIne pheranyAnI vAta kANu nathI jANatuM? e pAchaLa mAhurAjanA DhArIsa'cAra vinA khIjuM che paNa zuM? Ama teA ajAtazatru jIvananI AkharI sudhI zreNika mahArAjanA virAdhI rahyo, paNa satI celaNAnI eka vAta sAMbhaLatAM enAM netrapaDaLa khulI gayAM. virAdha TALavA
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 308 ] prabhAvika puruSA : eNe kamara kasI-kudaratane e vAta majUra nahi, tyAM jIduM ja banyuM. piMjaramAM pUrAyela zreNikarAje ApaghAta karyAM. e banAve ajAtazatrunA mana para evA tA sakhata AghAta pahoMcADyo ke tyArapachI ene rAjagRhImAM paLavAra paNa cena na paDayuM. vAravAra pitAnA mRtyunI smRti cakSu sAme taravaravA lAgI. Akhare rAjadhAnI pheravIne caMpA nagarImAM laI gayA, tyAre ja pelA banAvanI asara rAjavInA magaja parathI bhusAvA mAMDI ane thADA samayamAM pUrvavat AcaraNa AraMbhAyuM. vAta visAre paDI gaI. jyAM bhalabhalA jANakArI gAthAM khAi jAya che tyAM tArA madhavanA apavAda kayAMthI saMbhave ? enA mastakamAMthI e prItinA iMda urADavA joie. emAM kAma Ave tevuM rasAyana amArA zramaNeAnA hAthamAM che. enu nAma vairAgya. rAganA pAsamAM jakaDAyela jIne vItarAganI vArtAvaDe ja cheDAvI zakAya, cAla, huM tArI sAthe AvI e rAmabANu ilAja ajamAvuM. "" tarata ja AcArya zrI yazeAbhadrasUrie bagalamAM rajoharaNa ane hAthamAM dAMDA lai, bhadrezakara sAthe tenA gharanI dizAmAM pagalAM pADyA. gharamAM praveza karatAM pUrve jevA prakAranuM citra bhadraMza kare DhAyuM hatu tevA prakAranI dazA pravartatI jovAmAM AvI. varAhamihira pichAnavALA saMtane jotAM UbheA thaI sAme Avye ane ekadama khelI Uco-- " mahArAja ! mArA pitA kyAM cAlI gayA? tame mane eka vAra temanA dana na karAvA ? huM tamArA e mATe jIvanabhara RNI rahIza. ""
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara-belaDI : [ 309 ]. he vatsa! tane darzana karAvuM." sUrijI belyA ane AgaLa kahevA mAMDayuM ke "bhAgyavAna! e sAru huM je kaMI kahuM te tAre eka cittathI sAMbhaLavuM paDaze temaja e pramANe vartana karavuM paDaze. saMsAramAMthI vidAya thaI gayelA AtmAnA darzana kaMI sahelAM nathI paDyAM ! e mATe paNa vidhividhAna jarUrI che. " mahArAja sAheba! Apa je kaMI kaheze te huM karIza. phata mane eka vAra pitAzrInuM mukha jovA maLe tema karo." "je bhAI! tuM vedAntane abhyAsI che. emAM kahevAmAM AvyuM che ke-duniyAmAMnAM sarva padArtho cala-vicala svabhAvanA che. je savAre dekhAya che te madhyAhune jovAmAM AvatuM nathI ane e baporanA dazyanuM parivartana saMdhyA koI judI rIte ja karI vALe che! "rAje ja saMvAre, dharma pa ri rizcanmA" kahela che te kaMI khoTuM nathI. e dharma te Atmadharma che. A ghara, pelA vADI baMgalA, bajAramAM cAlI rahela vaNajavepAra, rAjadarabAramAM thaI rahelI masalata ane rojanA kramamAM ekadhAre bhAga bhajavatAM khAna-pAna ke AnaMda-vilAsa e zAzvata dazAvALAM nathI. are! A ApaNuM zarIra paNa nAzavaMta che. je koI padArtha amara hoya to te eka mAtra ApaNe AtmA ja che. e AtmAne zastro chedI zakatA nathI ane agni bALI zakato nathI. AvaradAne chelle ghaMTa vAgatAM ja e enA vartamAna LiyAne tyAga kare che. saMcita karela asadu kamANInA pramANamAM no avatAra dhAraNa kare che. deha badalAya che. zarIra judA prakAranuM maLe che paNa AtmA te ene e ja rahe che. A prakA2ne phrema jyAM
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 310 ] prabhAvika puruSa : lagI AtmA pitAnI mULa sthitino sAkSAtkAra nathI karato tyAM lagI cAlyA ja kare che. cArAzI lAkha jIvanamAM janmavuM ane AyuSyane aMta AvatAM maravuM e eno kAryakrama banI rahe che, tethI te "mari pratiH vita jIvanamukti" evA lekanI racanA thaI che. eTalA sAru te vyavahAramAM bolAya che ke-"punA kananam, puf mAm, kAraNe rAnam' karma anusAra mAnava maTI pazu paNa banavuM paDe che ane devatAI bhego jotajotAmAM kyAMye UDI jAya che. mAThI karaNane boja vadhI paDe te narakanA dvAra khakhaDAvavA A AtmAne pharajIyAta javuM paDe che. emAM nathI te pakhaMDa cakravartI ADe hAtha dharI zakate ke nathI te trikhaMDAdhipati vAsudeva mIna-meSa karI zakato ! jyAM paristhiti Ama che tyAM e bhUdeva mahAzaya ! zuM tame eTaluM paNa nathI samajI zakatA ke karmarUpI parataMtra dazAnA piMja re sapaDAyela AtmA Icchita sthAne potAnI manISA mujaba rahI zake che kiMvA dhAraNA pramANe varSo gALI zake che khare haragIja nahi. Ama chatAM jJAnazaktidvArA huM tamane tamArA pitAzrInA darzanano vega batAvIza paNa e sAru magajanuM samatolapaNuM Avazyaka che, mATe A zoka tajI daI, Avazyaka kAryamAM citta para. ghaDIbhara manamAM kalpI ke pitAzrI paradeza gayA che. Aje ATaluM basa che." AcAryazrInI yuktipurassara vAtathI varAhamihire vahevAramAM citta parovavA yatna karyo, Avazyaka kAryo karavA mAMDyA. Ama chatAM pitAne viraha taddana to na ja bhUlI zakAze.
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara elaDI : [ 311 ] sUrimahArAje paNa pratidina kalAka doDha kalAka e mATe vairAgyanI vAtA kADhI, evI rIte samAvavA mAMDI ke ghanAcchAdita AkAza jema bhasmarAzinA takSa kiraNAthI svaccha thavA mAMDe tema varAmihiranA maneApradeza paNa meAhanAM paDela tUTavAthI zuddha banavA mAMDyo. anitya bhAvanAnA Apa e para vadhu caDhavA lAgyA. saMsAramAM kAi kAinuM nathI e sUtra hRdayamAM draDhapaNe aMkita thayu. dararAjanA kAryomAM smruti AvavA mAMDI. pAMcamA divase sUrimahArAje praveza karatAM ja prazna karyo. " kema vipra mahAzaya ! pitAnI smRtinA mAha-pAza chUTyo ke nahIM ? " pUjya mahArAja sAheba ! ApazrInA vacanAthI mArA manamAM eTaluM teA ceAkkasa thayu' che ke ' gayuM... te pAchuM AvatuM nathI 'maranAra ne reAnAra manuSyanI dazA paNa nirALI tA nathIja, chatAM kAi keAIvAra evA taraMga UThe che ke jema satI sAvitrInI pavitratAe peAtAnA prItamane navajIvana apAyu hatu tema mArA sAmarthyanA jore mArA pitAnA gheADA varSe huM na vadhArAvI zakuM ? " 66 " varAhamihirajI ! e zakya nathI ja. eka kSaNamAtra AyuSya vadhArI zakAtu nathI ema paramAtmA zrI mahAvIradevanu kathana che ane e vicAraNA karavAthI sutarAM gaLe utarI jAya tevu paNa che. pAMca kAraNanA jore A saMsAracakra askhalita gatie vahI rahyuM che. tamArA matavya mujaba khUda izvara jagatanA kartA haiAvA chatAM te emAM hastakSepa karI zakatA nathI. sAvitrInA udAharaNamAM bhAva judA ja che. enA patinI bebhAna
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ | 312 ] prabhAvika puruSa : sthiti enI pavitratAnA maLathI cAlI gai saMbhave che. bAkI eka vAra prANa paMkheruM vidAya thayuM teA pachI ene puna: deharUpI piMjaramAM mAnavazakti sthApita karavA azakta che. alakhata keTalAka prasa`gAmAM daivI zaktinA darzana judI rIte bhAva bhajave che chatAM e mAyAjALa ke iMdrajALa che. e sthiti kAyamI svarUpa pakaDI zakatI nathI. A tA vAstavika sthiti samajAvI. have mArA prazna eka ja che ke tamAre sAmazarmA purahita arthAt tamArA pitAnA darzana karavA che ? jo karavA ja hAya tA keAnA karavA che ? emanA AtmAnA ke dehanA ? " sAmazarmAnA deha tA A bhadrezakare jAte Aga mUkI ALI dIdhA che. enA dana mULarUpe have zakaya che ja nahIM. jo AtmAnA darzana karavA hAya tA e zakya che kemake AtmA kadApi maratA ja nathI; phakta eka dehu cheADI khIjA dehamAM praveze che. jJAnInI DhaTTa, seAmazamAM vipra A deha tyajI daI kathA zarIramAM vase che e spaSTa joi zake che. e jJAnanA aLathI huM paNa darzAvI zaku ke phalANA pradezamAM seAmazarmAnA jIve navuM khALiyu dhAraNa karyuM che, paNa ethI tamArA mananuM samAdhAna zakaya nathI ja. tame| je prakAre jovA iccheA che te kevaLa AtmAne ke dehane nahIM, paNa dehayukta AtmAne-purA hitanA vyavasAyarakta AtmAne arthAt A sthaLamAM jIvana pAMgaranAra seAmazarmAne ! seAmazarmAnA AtmA navIna rUpamAM ekAdA sUkSma arNAMkanA garbharUpe jJAnakhaLe jonAra jJAnI paNa tamane dekhADe tApaNu tame e vAta cakSuthI joi mAnavAnA nathI; kemake vahevAranA tAle teAlatAM ke carmacakSunA mApe mApatAM e sAcI dekhAvAnI nathI. e mATe jJAnacakSue
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara belaDI: [ 313 ] joIe, te tamArI pAse che nahIM. bAkI kevaLajJAnI bhagavAnane to A vizvanA sarva padArtha hastAmalakavat pratyakSa che. kyAM te evI sthiti meLavavAno nizcaya kare ane e prApta thatAM mAtra A bhavanA pitA somazarmAne ja nahiM paNa e pUrvenA bhavanA saMkhyAtIta pitAone joI zakaze, paraMtu e jAtanI lAlasAne mRgajaLa mAnI sarvathA aMtaramAMthI ukheDI nAMkhI, jagatane vahevAra je rIte pravarte che emAMnA tame paNa eka cho, ema avadhArI laI, e taraMgene bhUMsI nAMkhI Avazyaka kAme lAgI jAo. hajAranA maraNa jema samayanA vaheNamAM bhUtakALane viSaya banI gayA tema purohita somazarmAnA mRtyune paNa banavA de. yAdadAsta svArthane AbhArI che. bAkI te vA ! phIkSa davA, paristhati mArajhU jevuM che." AcAryazrInI tejadAra ne arthagarbhita vANIe varAhamihiranA DolAyamAna manane mULa sthiti para mUkI dIdhuM. paMDavardhananA svAmI taraphathI svargastha pitAnuM purohita pada saMbhALI levAnuM kaheNa AveluM chatAM vaDila bhAInI mAnasika asthiratA nihALI kaMi uttara vALI zakela nahIM. Aje bhadrazaMkara ucita pizAkamAM sajaja thaI, darabAramAM pahoMcyo. rAjavIe sahaja prazna karyoH "zuM varAhamihira haju paradezathI pAchA nathI ? purohitanuM pada tamArA ubhayamAMthI ke sAcavaze ? ATalA divasa zuM enI vicAraNAmAM vyatIta thayA ke kaMI bIjuM kAraNa che?" mahArAjAdhirAja ! ApanA badhA praznone javAba
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 314 ] prabhAvika puruSanA : mArI vAta sAMbhaLatAM maLI jAya tema che. e sAru tA huM ahIM AvyA che. " ema kahI bhadrazaMkara varAhamihiranA Agamana bAda je banAva bhajavAI gayeA hatA te akSaraza: varNavI matAnyA. emAM AcArya zrI yazeAbhadrasUrinA prasaMga paNa eka karatAM vadhu vAra AvI gayA. e varNana samApta karatAM teNe jaNAvyuM ke--" have vaDIla bhAi purAhita pada saMbhALI zake tevI zakti dharAvatA thaI gayA che, bAkI mArI icchA mAtu zrInI tabiyata ThIka thaye, meATAbhAIne gRhasthAzramI banAvI padhArela vidvAna saMtanA caraNamAM vasavAnI ane jJAnAna karavAnI che. emanAmAM vidvattA tA che ja paNa sAthe abhimAnane chAMTA sarakhAya nathI. kSamA-zamatA Adi guNeAthI mAruM hRdaya temanA prati prathama paricaye ja AkarSAyu hatuM. ane have tA A AkaSa~Nu ati dRDha badhe badhAyu che. AvA paropakArIne sahavAsa pUrA bhAgya hAya tA ja prApta thAya. mukhamAM Avela kavala keNu gumAve ? " " bhadrazaMkara ! teM paNu cAgya avasare hAjarI ApI. ame A veLA nUtana varSanA kAryakramanA vicAra karatA hatA. ame e vidvAna sUrine padhAravAnuM Ama traNa rAjya taraphathI mAkalazuM, chatAM tArA atithi che eTale khAsa Agraha karaje. jJAnInA jJAnanA lAbha levA e teA jIvananA lhAvA che. '' vAcaka agAu joi gayela prasaMga A vAtane AbhArI hatA ema sahaja samajI zakAze. have AgaLa zu bane che te jANavA tatpara anaje. X * X
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 315 ] paTTadhara melaDI : 8. vihArakALanA eka manAva-- " are ! jIvananA prAMtabhAge mArA nazIbe A du:kha jovAnuM ? yuvAnInA tanamanATamAM amAtya padavInA adhikAra kALe mane AvA karuchu bhaviSyanA svapne paNa khyAla hatA ? hA deva ! te mArI lIlI vADIne jotajotAmAM keTalI hade viSNusADI dIdhI ? snehanA saraiAvara samI preyasI lakSmIne peAtAnI lADIlI bALakI kRSNAne sAsare vaLAvavAnA kevA kADa hatA ? ene saMskArI banAvavA sAru tA e bicArIe peAtAnuM jIvana kharacyuM hatuM. kuLavAna kuTuMbanA mUratiyA zeAdha vAmAM leAhInu pANI karyuM hatuM, paNa dhAryu kAnu thAya che ? e mArI dharma patnInA gujarI gayA pachI mane, mArI be putrIone aMge je du:kha paDayu che tenuM varNana ApanI pAse karavuM te mane ceAgya lAgatuM nathI kAraNa ke temAM amArA duHkhI saMsAranuM citra che. e duHkhathI kaMTALIne huM A vAvaDImAM DubIne maraNu pAmavA icchatA hate. temAMthI Ape mane bacAvI lIdheA che. 99 66 bhalA mAnava ! tuM muddAnI vAta para kema nathI AvatA ? ameA kaMcana-kAminInA tyAgI nithA saMsAranA badhanAne icchApUrvaka tyajI daI kevaLa AtmazreyanA irAdAthI, deDa ane iMdriyAnuM damana karatAM, nava navA pradezamAM vicarI prApta thatAM pariSahA veThatAM, ane AvI paDatAM upasargo sahana karatAM-gAcarIthI jIvana nibhAvatA sAdhue chIe. AvA kudaratI upavA e ja amArA nizAkALanA ArAmasthaLA, dharatInuM AzikuM ane AbhanA caMdaravA-e heThaLa amApa niyatA ane zAMta nidrA. jone mArA ziSyA kevA zAMtapaNuM UMghanA AsvAda laI
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 316] prabhAvika puruSa : rahyA che. jo ke amArA siddhAMtamAM zreSTha sthAna te jAgara ujAgara dazAne che paNa jyAM sudhI darzanAvaraNIya karmane jaDamULathI ucacheda na thAya tyAM lagI e AvI na ja zake. vaLI pAdavihAra ane Avazyaka kriyArata jIvana eTale divasanA parizramanA aMte A prakAranI mIThI nidrA amane te sahaja che. tArA prANurakSaNanA eka ja dhayeyathI saMsArI raMge raMgAyeluM tAruM dhyAna huM sAMbhaLI rahyo chuM. eka vAra pharIthI yAda ApuM chuM ke tane pahADa samuM lAgatuM A kaNa jJAnI bhagavaMtanA jJAnamAM karmarAjanA je je payaMtranI lAMbI hAramALA jevAyelI che emAM kaMI ja visAtamAM nathI. chatAM duHkhiyArAne AzvAsana devuM, yathAzaktie tenuM dukha nivAraNa karavA prayAsa kare, e mAnavatAnuM lakSaNa che. eTaluM ja nahiM paNa saMta mATe parama paramArtha che. kSaNe vIte che. prAta:kALanA bhaNakArA saMbhaLAya che. musApharakhAnA samA A jagatamAM ekatra thayelA ApaNe uSAnA kiraNe phuTatAM ja nirALA paMthe prayANa karI jazuM, mATe e duHkha sUcavatA samAcAra satvara belI nAkha." "mahAtmAjI! sAce ja be dIkarInA raMDApAnA samAcAra sAMbhaLyA chatAM A durbhAgI haju jIve che." A badhuM sAMbhaLIne saMsArane lAta mAranAra saMta ghaDIbhara maunastha banI gayA. saMta hatA chatAM mAnavahRdayavihuNA nahatA. pitAnuM pUrvajIvana tadana vIsArI nahotuM dIdhuM. keI ane khI paLe e prati mAnasika prakAza camakI jato. jANe alpakAlIna samAdhimAMthI jAgrata banI na uccAratA hoya tema e saMta bolyA:
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara belaDI : [ 317 ] mahAnubhAva! muMjhAIza nahIM. zULInuM vighana soce gayuM che. tArI sAMbhaLelI vAta kharI che. paNa tArI putrIonA saubhAgya-kaMkaNe akhaMDa che. sarvanAzanA kinAre pahoMceluM nAva pUrva punyAInA ge salAmatInI dizAmAM kheMcAI gayuM che. yazodAne bhAgyaravi pUrNapaNe prakAzI UThe che, ane pazcAttApane pAvaka jenA aMtarane prajavalita karI zuddhatA ApI rahyo che evA rAmacaMdranA mane pradezamAM kRSNa mATenuM AkarSaNa sahaja janmI cUkayuM che. Ama svapratijJAnA jore tArI bane tanayAo, kadarthanAo khamIne sukhanA mathAle pahoMcI che. "taDakA pAchaLa chAMyaDe athavA duHkha pAchaLa sukha e kudaratane kAnana satyarUpe prakAzI UThe che. tArI jIvanarakSA kudaratI rIte zubha samAcAra saMbhaLAvavAnA nimittarUpe pariNamI che." pUjya gurujI ! to e AgaMtuke mane khoTA samAcAra ApyA? mArI sAthe vinA kAraNa chaLa karyo?" nA, tema nathI, je banAvanI eNe vAta karI e saMkaTa AveluM te kharuM, paNa e jhAjho samaya na TakI zakayuM. pavitra premadAnI patibhakita prakAzI UThI, sahanazIla vAmAnI dhIraja saphaLa thaI. e banAva veLA khabara ApanAra pathika tyAM na hatA, e pAchaLane paDado uMcakAyA tyAre eNe te keTalIe bhUmi oLaMgI dIdhelI-emAM keTalA ya dinenuM aMtara paDI gayuM." "tAraNahAra ! Ape ahIM rahA A badhuM zI rIte jAyuM? mArA nirmAgI para kRpA ANa jarA savistarapaNe
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 318 ] prabhAvika puruSA : e vyatikara kahI saMbhaLAveA. huM samajuM chuM ke Apa sarakhA zramaNane AvI vAtamAM DhAravavA e dASanA kAraNarUpa che, chatAM huM pAmara prANI chuM, saMsArI snehanI AsaktithI lepAyela chuM. lehInA ta Mte sadhAyela duhitAonA sukha jANavA Atura chuM. parApakArI saMta eTalA parApakAra karI. " " jo bhAI ! tArA gAmatyAga pachI, gharakAmanI kALajI. bharI saMbhALe, hRdayanI sAcI bhaktie, patibhaktinI anupama suvAse prakhAdhanuM dila yazeAdAe AkaSI lIdhuM. bIjI bAju rAmacaMdranI cAlamAjI ughADI paDI ane enI sAthenA maitrI sabaMdha tUTyo. prameya grAmyajIvanamAM mahattvanA bhAga bhajavatA kheDUtAnA kalyANukA mAM paDyo. pApAtmAene ane durAcArIone ughADA pADavAmAM nicapaNe bhAga levA lAgyA. peAtAnI sALI kRSNAnI pavitra raheNI-karaNI sAme pati evA zamacaMdranu` kala`kI vartana nihALI enA rASa eka samayanA e mitra sAme bhabhukI UThyo. rAmacaMdrane paNa prodhanA sukhI sasAramAM Aga lagADavAnI ane e rIte kRSNAnA rahyAsahyA AzrayasthAnanuM unmUlana karavAnI laganI lAgI. eNe DAkuAnA sadhiyArA zeAdhyA. prameAdhane phasAvavAnA peMtarA racyeA. " khADA khAde te paDe' e kALajUnI kahevata se| TakA sAcI paDI. geAThavela bAjImAM mAmulI kSaNeAnA vila'e geATALA karI dvIdhA. prakhAdhane phasAvI, rAmacaMdra ene eka nAkaranI dekharaikhamAM soMpI DAkunI zeAdhamAM nIkaLyeA. keddI evA prodhane kATaDImAM pUrI pelA nAkara najIkamAM enA kapaDAM ke phrAsavA lAgyA. khIsAmAMnuM nANuM. nirakhI enA jIva canyA. e pAzAka sajI jyAM palAyana karavA mAMDe che tyAM DAkuonI
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara belaDI : [ 319 ] TukaDI AvI pahoMcI. prAdhanA pizAmAM sajaja banela nokaranuM prabodha samajI khUna karyuM. zabane rapheDaphe kare te pUrve keInA pagalA saMbhaLAyA ane TeLI 2ku cakkara thaI. AvanAra rAmacaMdra cakSu sAme dekhAva joI nAcI UThyo! cirakALanI AzA pAra paDelI nirakhI ene harSa ubharAI gayo! samaya-sthAnanuM laya cUkyA ! prabodhanA guma thavAthI, patiparAyaNA yazodAnA gharamAM raDAroLa macI. vAta gAmamukhInA kAne pahoMcatAM ja te polisa sAthe nIkaLI paDyo. ane pagInI doravaNanA AdhAre A gupta sthAnamAM AvI caDyo. prabaMdhanuM muDaduM ne najIkamAM ubhela hasatA mukhaDAvALo rAmacaMdra! khUna ane khUnI ! tarata ja hAtha kaDI karI, rAmacaMdrane laI sau yazodAnA gharamAM AvyA. A drazya joI, kRNAnI te chAtI besI gaI ! yazodA kapaDAthI DhAMkelA mRtaka pAse AvI. khUnIe charA mArI mukha to evI rIte chuMdI nAMkheluM ke jethI oLakhI zakAya nahI. AvuM karuNa mRtyu joyAM chatAM yazodAnA aMtaramAM AghAta na uddabha. tenuM hRdaya pikArI rahyuM ke-pozAka patine che chatAM mAro pati A na hoya, maraNuM kharekharUM thayuM hoya te AvA samaye mArI chAtI cIrAI jAya. kudaratI rIte dehamAM koI aneruM saMcAlana thAya. emAMnuM kaMI ja banatuM nathI. hiMmatathI e pokArI UThI ke-"A mArA pati nathI. " sau Azcarya pAmyA. rAmacaMdrane ekAeka yAda Ave che ke prabodhanA kapaDA pote utarAvyA hatA. enI saMbhALamAM mUkela nokara kayAM? sahaja zaMkA uddabhavI. e nekaranuM A zaba heya te ! teNe polisane vAta kahI. enA baMdha DhIlA karI AgaLa ANavAmAM AvyuM.
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 320 ] prabhAvika puruSo : kapaDuM dUra karatAM je deha dekhA e uparathI pativratA yazodAe ane rAmacaMdra khAtarIthI kahyuM ke A prabodha nathI paNa pelA nekarane deha che. mukhIne vicAra Avyo ke e sthAnanI najIkamAM ja koI sthaLe prabaMdhane saMtADele he joIe. tarata ja e pAcho pharyo. mRtaka paDayuM hatuM enI najIkamAM eka tarapha UbhI karAyelI eka zilA jevAmAM AvI. ene haThAvatAM ekAda beMyarAmAM javAnI pagathI jaNAI. cheDe dUra jatAM ja eka baMdha keTaDImAM kaMIka avAja saMbhaLAya. e kholatAM ja kedI dazAmAM prabodha najare caDhaye. baMdhanathI mukta karI sau pAchA pharyA. yazodAnA gharamAM AnaMdanA pura ubharAyA. rAmacaMdranA caherA para viSAdanI kAlimA patharAI rahI. enuM mana pokArI uThayuM ke-enA bAra vAgI gayA. zULIne mAcaDe sAme ja che. mAtra prabodha uccAra kare teTalo ja vilaMba che, kemake A kAma pAchaLa eno hAtha che e vAta te sArI rIte jANatA hate. prAdhe prathama yazodA tarapha, pachI kRSNA tarapha ane Akhare rAmacaMdra tarapha daSTipAta karI, mukhIne uddezIne kahyuM ke "mahAzaya! huM jIvate Avyo chuM e kaMi je te AnaMda na gaNAya. A banAva para vadhu cuMthaNa na cuMthAya e irAdAthI huM paDado pADavA cAhuM chuM. AnaMdanA avasaramAM e ja zobhe. " saunA vikharAyA pachI rAmacaMdra deDI AvI prAdhanA caraNamAM paDyo. gaLagaLA sAde be-"mitra! meM to tAruM nikaMdana kADhavA nakkI kareluM paNa tArA prabaLa puje tuM bacI gayo, eTaluM ja nahiM paNa mArA sarakhA aparAdhIne phAMsIne lAkaDe caDhate bacA! tAre kaI rIte upakAra mAnuM?"
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara melaDI : [ 321 ] prakheAdha-sAcI mitratA AvI ja hAya. tane sAcA hRdayanA pazcAttApa thayeA hAya teA gai gujarI bhUlI jA ane jIvananuM navuM pAnuM ughADa. kRSNA bahenane sukhI karI jUnA vananA khadaleA vALI de. abhaNu lekhAtI yazeAdAe mArA saMsAra sukhamaya banAvyeA ane pativratA dharma dAkhavI jIvana rahyu. saheja pramAda karata tA khela khalAsa thaI jAta ! e jIvatI raDAI jhurI jhurIne marata! huM adhAre khUNe marata! sitArA pAMsarI che jethI ema nathI banyu. cAle bhUlyA tyAMthI pharIthI gaNIe. " e pathika ! tu jemanI ciMtA karI rahela che ane jemanA viSenA samAcArathI ApaghAtane nAtarI rahyo hatA te tArA vahAlA saMtAneA atyAre upara vadhu velI sthitimAM saMsArIjIvananA hRhAvA le che. paramAtmA zrI mahAvIradevanA ane. kAMtadanamAM pAMca prakAranA jJAna darzAvelAM che. emAMnA sa zreSTha ' kevaLajJAna 'thI sArAe jagatamAM khanatAM nAnA moTA pratyeka banAvAnuM jJAna hastAmalakavat thai zake che. enAthI uttaratAM evA mana:paryava ane avadhijJAna paNa maryAdita rIte AsapAsano amuka kSetrA paMtanA anAvA para ajavALu pADI zake che; ane ethI utaratAM sAmAnya rIte pratyeka AtmAmAM hAya che evA mati ane zruta e e jJAna paNu amukAMze AvA prakAranA nirUpaNamAM shAyaka teA che ja. zrutajJAnanuM baLa AtmA eTalI huMDhe vikasAvI zake che ke e caudapUrvanA jJAtA bane che ane upayeAgadvArA e je kaMi kathana kare che e sau prathama vaNu vela je kevaLajJAna enA sarakhuM ja satya nivaDe che. AmAMnA zrutajJAnanA prabhAvathI meM tArA 21
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 322 ]. prabhAvika puruSe dukhiyArA aMtaramAM ujAza pheMke che. ene tAla meLave hoya to meLavI zakAya tema che. mAnava nizcaya kare te ene mATe kaMI ja azakaya nathI. AtmA anaMta zaktine paNa che." gurudeva! paropakAra karavAne Apane jIvanamaMtra che e sAcuM che, chatAM mArA jevA mATe te Apa prANadAtA che. eka vAra Ape varNaveluM dazya najare javAnA mane koDa che eTale atyAre te huM pAcho pharuM chuM. kRpA karI mane eTaluM kahe ke Apane meLApa mane punaH kyAM thaI zakaze? mAruM zeSa jIvana ApanA caraNamAM vItAvavAne meM niradhAra karyo che." "musAphara ! amArA sarakhA anagAra mATe khAsa niyata sthaLa te na ja saMbhavI zake, chatAM je te thoDA divasamAM pAchA pharavAno hoya te pratiSThAnapuramAM rAjapurohita bhadrazaMkaranI vasatImAM AvI maLaje, nirgathe yazobhadrasUri mAruM nAma che." pelo musAphara paMthe paLe tyAre paho phATavAne thoDIka vAra hatI. sUrijI sahaja saMthArA para ADA paDyA. saheja AMkha maLI gaI. emaNe kaI addabhuta svapna dIThuM ane tyAM te ziSyanA sAde AMkha khulI gaI to mAluma paDayuM ke aharniza je samaye vihAra karatA hatA e karatA kaMIka moDuM Aje thayuM hatuM. keTalIka vAra te zive pUrve sUrijI taiyAra thaI jatA. ethI ziSya vaMdanA karI rahyA ke tarata ja emAMnAM eke pUchayuM "gurumahArAja ! zarIre te sukhazAtA che ne? AMkhe parathI bhAsa thAya che ke Apane barAbara nidrA AvI hoya tema jaNAtuM nathI."
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara melaDI : [ 323 ] " vatsa ! tArI zakA asthAne nathI, chatAM enI vicAraNAmAM kALakSepa karavA e peAsAya tema na hAvAthI satvara vihAranI taiyArI kareA. ane pratiSThAnapura taraphe prayANu karI. " ekAeka gurujI taraphathI AvI AjJA sAMbhaLatA ja sau ajAyabI pAmyA ! cAmAsu vItAvI je sthAna cheADyAne pUrA pAMca mAsa paNa nahAtA thayA. hajI teA vidAya veLAe bhadraM zaMkare vinati karelI ke deva! A taraphanA pradeza ApanI upadezavANI sArI rIte jhInrI leze. Apa sukhethI vicaraze. rAjavIe pAtAnI icchAthI e mATe sagavaDa karelI che. cAmAsu pAchA pharI mArI vasatImAM ja vItAvaze. mAga mAM e mATe anukULatA jaNAya te tema karI vasaMtamAM pAchA pharaze. daramIyAna mArI taiyArI karI rAkhI, huM ApanI mArga pratIkSA karatA rahIza. A zabdAnA raNakAra hajI tAjA paDyA che. ceAmAsAne DujI traNa mahinAnI vAra che. A raLiyAmaNA--lIlA kuMjArasamA pradezamAM-vicaravAmAM apUrva AnaMda Ave che. Atmahita sAthe janahita paNa sadhAya che tyAM gurudeve ekAeka Ave Adeza kema ApyA haze ? A prakAranA zaMkAnA vamaLa saune UThyA ane eka bIjA sAme arasaparasa joi rahyA. tyAM teA puna: gurune svara kaNu paTa para athaDAyA. " pyArA ziSyA ! jarA paNa meM je kahyu che. te pUrA vicAra vilaMba huve karavAneA nathI. karyo pachI ja kahyuM che. mane aMtaranAda saMbhaLAya che ene pALeA ThelI zakAya tema nathI. ethI
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 324 ] prabhAvika puruSa : A navIna kSetramAM vicAravAnuM kArya baMdha paDe che. jaNAya che ke e kArya keI bIje hAtha upADaze. "aMjali jaLa bharyuM Ayu ghaTata hai" ene ja jANe IsA na hoya ema mane gaI rAtrinA jJAnopayoga ane svanithI acAnaka jaNAI AvyuM che. tethI bane teTalI zIghratAthI pATalIputra pahoMcavAne ane saMgIna khabhAo para zAsanadhurAne bhAra mUkavAne Adeza thayo che! e khabhAonA paNa darzana thayA che. tamee mane jAgrata karyo tyAre huM pramAdamAM na hatA paNa e madhurI smRtine rosahyo AsvAda laI rahyo hato." vAtanA AMkaDA maLI gayA che. pratiSThAnapurathI AcAryazrI nIkaLI cUkelA ane dakSiNa dizAmAM jJAnapracAra karatA ThIka ThIka AgaLa vadhelA-tyAM pelA pathikane meLApa thaye, ane uttara devA nimitte jJAna paga mUkyo. emAM je jhAMkhI thaI tethI sUrijIne samajAyuM ke mAruM AyuSya thoDuM che ne mahatvanuM kAma bAkI che. e mATe pATalIputra satvara pahoMcavuM joIe. paTTadhara belaDIno pUrvAdha pATalIputramAM ja samApta thavAne hovAthI e dizAmAM ApaNe mIMTa mAMDavI rahI. 9. itihAsanA akeDA paTTadhara belaDIno pUrvArdha samApta karatAM pUrve aitihAsika najare keTalIka vAte jaI javAnI che te tarapha sau prathama AMkha pheravIe. AjanA yugamAM je zodhakhoLe thaI cUkI che e uparathI jainadharmamAM kahelA vIza tIrthakaramAMnAM aMtima be arthAt zrI pArzvanAtha ane zrI vardhamAnasvAmI aiti
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara melaDI : [ 325 ] hAsika puravAra thaI cUkyA che, eTaluM ja nahiM paNa emanA saMbaMdhamAM je sAmagrIo upalabdha thaI che, ane AgaLa vadhatI zAyakhALanI pravRtti e sabadhamAM je ujjavaLa bhaviSyanI AgAhI karI rahI che, e jotAM khAvIzamA tIpati zrI ariSTanemi bhagavAna paNa aitihAsika yuganI vibhUti hatA e puravAra thatAM jhAjhA vilaMba nahIM lAge, jyAM A prakAranu nima La satya cakSu sAme jaLahaLatuM rjiMgAcara thAya che tyAM have e vAta kahevAnI bhAgye ja agatya lekhAya ke jainadharma ane mauddhadharma e nirALA che. ' jaina dharma e bauddhadharmanI zAkhA hatI.' e vAta tadna galata che. pazcimanA zeAdhakAe ahIMnI paristhitinA ajANupaNAthI je keTalAka vijramA lakhANamAM karyo che. emAM uparakahyo vibhrama agrapada bhAgave che. AMgla lekhakeAnI e skhalanAe ghaNI ghaNI gaMbhIra guMcavaNlRA janmAvI che ane ethI jainadharmasaMbaMdhamAM ghaNI vicitra mAnyatAene janma maLyeA che! jema jema prAcIna vastunI zeAdha AgaLa lakhAze ane itihAsane anurUpa akADA sAMdhavAnA prayatna karavAmAM Avaze tema tema sarvajJanA siddhAMtanI akAthatA ane e aMge racAyela sAhityika rahasya janatAne vadhu pramANamAM jANavA-jovAnu maLaze. prabhAvika puruSAnI A hAramALA prabhuzrI mahAvIradevanA pachInA kALanI che. i. sa. pUrve parachamAM e carama jina nirdeNu pAmyA. e veLA bhAratavarSamAM magadezanI kIrti vizeSa hatI ane enu pATanagara rAjagRha hatuM. enI gAdI para zreNikaputra kANika Urphe ajAtazatru hatA. A rAjavInA saMbaMdhamAM jaina ane mauddha sAhityamAM ThIka ThIka noMdhA maLe che.
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 326 ] prabhAvika puruSa : prabhu zrI mahAvIradevanA gaNadhara te agiyAra hatA, paNa emAMnAM zrI iMdrabhUti-gautama ane Arya sudhamAsvAmI sivAyanA nava teozrInI haiyAtimAM kALadharma pAmyA hatA. emanI nivANabhUmi thavAnuM gaurava paNa A vizALa ane jenI yazagAthA cediza vistarelI hatI evI rAjagRhIne phALe seMdhAyuM hatuM. bhagavAna potAnA nirvANa pachI alpa samayamAM potAnA prathama paTTadhara zrI gautamane kevalyanI utpatti thavAnI vAta jANatA hovAthI gacchanI saMbhALanuM sarva kArya pAMcamA ane bAkI rahelA gaNadhara zrI sudharmAsvAmIne soMpI gayA hatA. prabhAvika puruSonI vicAraNAmAM tIrthakara prabhu ane gaNadhara mahArAjA jevI prabala vibhUtionI vAta samAI na zake e sahaja samajAya tevuM hovAthI atre e aMge vadhu laMbANa na karatAM hAramALAnA prathama pAtra zrI jabasvAmI prati mITa mAMDIe. teo pATa para AvyA che. sa. pUrve 507mAM. e veLA magadhanI gAdInuM sthaLa rAjagRhIthI badalAI caMpAmAM thoDo samaya rahI pATalIputra banyuM hatuM ane gAdI para kaNikaputra udAyI AvyA hatA. kathAnAyaka yazobhadrasUri sudhInA samaya parvatanI sAlavArI nimna prakAre dorI zakAya1. bhagavAna mahAvIrane nirvANa samaya i. sa. pUve para7 rAjA ajAtazatru 2. gaNadhara sudharmAsvAmI yugapradhAna , , nirvANa , 507 , udAyI 7. jaMbUsvAmI yugapradhAna che ne nirvANa, prathama naMda yugapradhAna , 5. zacaMbhavasvAmI che . * 45ra , bIje naMda 6, cazobhadrasUrijI 507. 463 4, prabhavasvAmI 463 429
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara melaDI : [ 327 ] uparanA krama jainakALagaNanA anusAra DaeNA. tribhuvanadAsa laheracaMdanA prAcIna bhAratavaSa~ pustakanA AdhAre mUkyA che ane e paTTAlinA vRttAnta sahu meLa khAya che. emAM kahevAmAM AvyuM che ke-ja bhUsvAmIe 44 varSa, prabhavasvAmIe 11 varSa, zaSya bhavasUrie 23 varSa ane yazeAbhadrasUrie 50 varSa yugapradhAnapada bhAgavyuM. i. sa. pUrve 429mAM yugapradhAna pada para AvanAra ApaNA kathAnAyaka agara teA paTTadhara elaDInA sarjaka ane e mathALA nIce AlekhAyelA vRttAntamAM agrabhAga bhajavanAra AcAya mahArAja yazAbhadrasUri dharavAsamAM 22 varSa pUrA karI, sAmAnya sAdhujIvanamAM 14 varSa gALI, chatrIzamA varSe yugapradhAnapade AvyA hatA. e pada 50 varSa sudhI bhAgavyu. kula 86 varSanI jiMdagI gALI ane paramAtmA zrI mahAvIra devanA nirvANu bAda 148 varSe teozrInuM svarga - gamana thayuM. A saMbaMdhI zrI kalpasUtranI noMdha nIce pramANe che: bhagavAna zrI mahAvIra deva pachI 8 vaSe zrI gaitamasvAmI muktipada pAmyA, zrI sudharmAvAmI 20 vadhe ane zrI jaCsvAmI 64 varSa e ja zAzvata sthAnanA leAktA manyA. pachI zrI prabhavasvAmI 75 varSa ane zrI zayyabhavasvAmI 98 varSe, yazAbhadrasUri 148 varSe svarge gayA. e veLA pATalIputramAM navamA naMdanuM rAjya pravatu hatuM. nava na MdAnAM nAma kharAkhara maLatAM nathI. bauddhagranthAmAM e mATe nimna prakAranAM nAmeA draSTigAcara thAya che. 1 ugrasenanI, 2 pAMDukanaMdI, 3 pAMDukagati, 4 nadI, 5 bhUpAlanadI, 6 sepAlanaMdI, cha gAviSNuna MdI, 9 dasesITTInI ane 9 dhanapAlanI; paNu A nAmeA para vajana mUkI zakAya tevuM nathI. paurANika pustakAmAM naMdIvardhana,
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 328] prabhAvika puruSa : mahAnaMda ane padmanaMdanAM nAme najare paDe che. bIjA graMthAmAM dhananaMdanuM nAma jovAya che. padmanaMdanuM e bIjuM nAma che ema keTalAka kahe che. keTalAka naMda vaMzamAM nava rAjAne badale traNa rAjA thayAnuM mAne che. e badhAmAM kaI vAta vadhAre baMdhabestI che te purAtatvazodhakanA AkharI nirNaya para choDI daI je kahevAnuM che te e ja ke kathAnAyakanA AkharI varSomAM magadha jevA vizAla dezanuM sAmrAjya mahAnaMda Urphe dhananaMda yAne navamA naMdanA hAthamAM hatuM ane enuM pATanagara pATalIputra hatuM temaja mahAmaMtrIpada jenadhamI zakaDALa maMtrIzvaranA hAthamAM hatuM. temanI dIrghadraSTi ane kuzAgrabuddhi jarjarita thatAM naMda vaMzanA zAsanane TakAvI rahI hatI. chelle naMda dhanane mahAbhI ane kAnane kA hate. e saMbaMdhamAM vadhu avalokana karavAnI ghaDI zrI sthalibhadranA kathAnakamAM "prabhAvika puruSonA trIjA bhAgamAM AvavAnI hovAthI hAla e saMbaMdhamAM ahIM pUrNavirAma mUkI, paTTadhara belaDInA padAropaNavidhi tarapha ane e rIte samApta thatAM pUrvArdha prati tarapha cakSu pheravIe. pATalIputra nagara jyArathI magadha jevA mahAna dezanI rAjadhAnInuM mukhya zahera banyuM tyArathI te vasavATamAM laMbAvA mAMDayuM hatuM. dinapratidina enI janasaMkhyA vRddhi pAmatI hatI. vepAravaNajamAM paNa jabaro uchALo Avyo hato. bajAre dezaparadezanA sodAgarothI bharelAM rahetAM ane ho phATatAM e hATamAM kayavikraya nimitte je bhIDa thavA mAMDatI te nizAnA dIpake pragaTyA bAda be ghaDI sudhI cAlu rahetI. pravRttithI AkaMTha bharelA AvA nagaramAM Aja prAtaH
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara belaDI : [ 329 ] kALathI koI aneruM vAtAvaraNa pravatI raheluM najare AvatuM hatuM. sAmAnya rIte keI parvane dina hAya, kiMvA prajAnA tahevAra hoya to hATe baMdha rahetAM. vasaMtetsava ke kaumudIutsava TANe sArI ye janatA dhaMdhAnI dhamAlane IcchApUrvaka saMkelI letI ane kudaratanA AMgaNe nagara bahAranA udyAnamAM AnaMda-vilAsa mANavA nIkaLI paDatI; paNa Aje tema na hatuM. haju aThavADIA para dakSiNa dezathI lAMbe vihAra karI gacchAdhipati zrI yazobhadrasUri padhAryA hatA tyAre aDhAre vaNe pAkhI pALI, teozrInA sAmaiyAmAM bhAga lIdho hato ane jenadhI samAja sAtheno prajAjana tarIke nAte puravAra karI Apyo hato. e AcAryazrI udyAnamAM Aje chellI dezanA ApavAnA hatA. sAMbhaLavA mujaba janasamAja mATe kaI navIna saMdeza pAThavavAnA hatA, eTale Aje ghaNAkharA hATe di' calyA chatAM dhamAlavihuNAM jaNAtAM hatAM. khUda zakaDAla maMtrIzvara paNa padhAravAnI havA prasarI hatI, eTale moTAbhAganI najara e prati sahaja ASAya e saMbhavita hatuM. nagara bahAranA udyAne Aje koI aneruM dazya dhAraNa karyuM hatuM. vizAla vRkSothI zobhatAM-raMgaberaMgI puSpathI ramaNiya banelA enA latAmaMDapamAM ADe dine chUTAchavAyA mAnavInA dhImA vArtAlApa ke jhADa para beThelAM paMkhIonA nAda sivAya bhAgye ja kAMI saMbhaLAtuM tyAM Aje kaI judI sthiti pravatI rahI che. latAmaMDapo lagabhaga nirjana jevA jaNAya che. emAM premI yugalonA vArtAlApa lagabhaga baMdha thayA che, paNa e maMDapanI madhye je vizALa cagAna AveluM che tyAM saMsAranA baMdhanethI para banelA potAnA uttama
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ [330 ] prabhAvika puruSa : cAritranI suvAsa pAtharatA nigraMtha zramanI tatvapUrNa carcAo cAlI rahI che. munimaMDalInA sAdhuomAMnA keIka upara varNavelA latAmaMDapamAM besI upAsaka varga sAthe dharma saMbaMdhI ke AcAryazrInA saMbaMdhI dhImI dhImI vAte calAvI rahela che. chelA ApaNe yazobhadrasUrijIne pratiSThAnapuranA mArge pAchA pharavAne Adeza ApI rahelA joyA hatA. e pachI zuM thayuM tenuM siMhAvalokana karI laIe. vihAranI dizA pAchI pheravatAM ziSyamAM prathama veLA je Azcarya phelAyuM hatuM ethI adhika Azcarya nagaramAM teozrInAM ekAeka pagalAM thatAM dvija bhadrazaMkarane thayuM. sUrijInAM vihAra pachI enI kauTuMbika sthitimAM puna: palaTo AvyA hatA. mANasa dhAre che zuM ane vidhi sarje che zuM? jevuM thayuM hatuM. enI potAnI dhAraNA vaDila baMdhu lagnagraMthIthI joDAI, rAjyanuM purohita pada saMbhALI laI, vRddha mAtAnI saMbhALa mAthe laI, gRhastha dharmanuM pAlana kare tevI hatI, paNa kudaratane e maMjUra na hovAthI emAM bhadrazaMkara kaMi pragati kare te pUrve ja eka dinanA maMdavADathI mAtA paralokanA paMthe vaLyA ! varAhamihiranA mAMDa raste AvelA dimAgamAM pharIthI eka vAra saMkSebha uddabhavya-saMsAramAM paDavAnI AchI pAtaLI vRtti para kApa paDyo. AptajananAM maraNae virAgatA janmAvI. jyotiSanA adhUrA abhyAsane pUro karavAnI abhilASA baLavattara banI. nAnAbhAI sAthe eNe paNa sAdhu banavAne niradhAra karyo. A rIte ubhaya baMdhuo jIvanapalaTe karavAne taiyAra te hatA, chatAM AcAryazrInAM pagalAM ATalA jaldIthI thaze ema dhAratA nahotA. paNa jyAre e pAchaLanA kAraNanuM dhyAna sUrimukhathI zravaNa karyuM tyAre temanuM Azcarya,
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara elaDI : [ 331 ] hamAM pariNamyuM ane zramaNujIvanamAM paga mUkavAnuM kArya satvara hAtha dharavAmAM Avyu. jhAjhA vilaMba karavAnuM paravaDe tema hatuM ja nahIM. ucita dhAmadhUmathI e ubhaya dvija-sa'tAnAnI bhAgavatI dIkSA thai. emAM rAjya taraphnA sAthe paNu pUrA maLyA. vihArane! dina paNa niyata thaI cUkayeA, enI AgalI savAre je gRhastha sAthenA vArtAlApathI AcArya zrIne jJAnApayega mUkavAnuM nimitta prApta thayu hatu ane jenA sasArI jIvana aMgenI vAta AgaLa kahevAI gaI che e ekAeka sUrijIne zeAdhatA bhUdevanI vastImAM AvI pahAMcyA. vaMdana karI eNe paNa pravrajyA aMgIkAra karavAnI utkaTa IcchA dAkhavI. sirjitabhAva svIkArI AcAryazrIe vihAradina AgaLa laMbAvye ane enI dIkSA paNa pratiSThAnapuramAM ja UkelI. Ama peAtAnI ja janmabhUmimAM bhadrezakaramAMthI bhadrabAhu muni tarIke nirdiSTa karAyela navIna ziSyane vadhu rokAvAnA samaya prApta thayeA eTaluM ja nahiM paNa peAtAnAmAM rahelI vidvattA darzAvavAne suryAga paNa sAMpaDyo. eka kavie gAyuM che ke-- tArekI jyeAtame' caMdra chUpe nahIM, sura chUpe nahIM mAla chAyA; bhArI sabhAme paDita chUpe nahIM, dAtA chUpe nahIM mAgana AyA; cacaLa nArIke teNe chupe nahIM, cena chUpe nahIM mAdaka khAyA; kavi gaMga kahe suNA zAhu akabara, bhAgya grUpe nahIM bhabhUta lagAyA. e tadna sAcuM che. iMdrabhUti Adi agiyAre paDitAnI
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 332 ] prabhAvika puruSo : vidvattAmAM ochI ja kamInA hatI? mAtra dizAphera hatI. prabhu zrI mahAvIranI tripadI-utpAda, vyaya ane yuvarUpa traNa padesAMbhaLIne darekanA hRdayamAM jJAnanA amRta chAMTaNa chaTAyAM. samanvaya karI satya gaSavAnI zakita athavA te samyakatvanI sAcI prabhA UgI nIkaLI. jotajotAmAM bAra aMga yAne dvAdazAMgInI racanA thaI. kevaLajJAnI gurune IzAro ja evA vidvAna mATe paryApta hato. bhadrazaMkara paNa vidvAna hatuM. enI zaktine para AcAryazrIne prathama meLApe ja thayo hato. dakSiNa vihAranuM e mukhya AkarSaNa hatuM. jenadarzanamAM e yuvAna AkarSAya te zAsanaprabhAvanA jambara thAya e sUrijInA aMtaranI utkaTa chatAM gupta AkAMkSA hatI. varSonA vahANA vAyA pachI e phaLI, eTaluM ja nahiM paNa navadIkSitanI dezanAlInA ane yuktipurassara pratyeka vastunI chaNAvaTa karavAnA vakhANa nagaravAsI vidvAnonA mukhe thatAM sAMbhaLyA tyAre kamAu dikarAne dekhI je AnaMda pitAne upaje e AnaMda AcAryazrIne thA. 10. paTTadhara yugalanI sthApanA- kAyA zithila thaI rahI hatI. vihAra labe ne kaparA hate chatAM hArdika AnaMda paNa nyUna na hovAthI vRddhadazAmAM pAMgarI cUkelA AcAryazrI ene pAra karI pATalIputra AvI pahoMcyA. dakSiNa dezanA Avela udyAnamAM prAtaHkALa pUrvenA a85 samayamAM Avela svapna tAjuM karI gayA. pATalIputranA marama udyAnamAM ja e svapna anusAra pitAnA khaMdha paranI zAsanadhUrA evA ziSyonA khabhA para
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara belaDI : [ 333 ] mUkI devAno niradhAra karyo. e aMgenA vidhi-vidhAnamAM kALakSepa na karatAM AjanA pavitra dine enI jAherAta karavAnI vAta vahetI mUkavAmAM AvI. khuda mahAmaMtrIzvarane hAjara rahevAnI AjJA thaI. udyAnanI vizAlatA hovA chatAM-madhya bhAge Avela maMDapa paNa kaMI sAMkaDe na chatAM-AjanuM AkarSaNa kaMI juduM hovAthI niyata samaya thatAM pUrve te e sthAna mAnavagaNathI chalakAvA mAMDayuM. svaccha ne suMdara vastrothI sajijata naranArIonA vaMde emAM potapotAnA ucita sthAne goThavAvA lAgyA. udyAnamAM pelA jAtajAtanA phUle mIThI suvAsa cetarapha prasarAvI rahyAM hatAM. savitA nArAyaNanI svArI paNa dhImI gatie AgaLa kUca karatI hovAthI enI uSmA dehadhArIo mATe kaSTadAyaka nahatI paNa myurtidAyaka hatI. cotarapha koIpaNa jAtanuM AvaraNa na hovAthI havA prakAzanI khAmI nahotI. emAM maMda maMda vAtA vAyarAne sahakAra keI anero AnaMda ApI rahyo hate. AcArya zrI yazobhadrasUri najIkanA AvAsamAMthI padhAratAM ja sahu UbhA thayA. teozrIe Asana para beThaka lIdhI. AsapAsa ziSyagaNa paNa AvI besI gaye. eTale guruvaMdana ane sukhazAtA pUchavAnI vidhi mahAamAtya akaDAle zarU karI. e pUrNa thatAM ja gaMbhIra girAmAM AcAryazrI taraphathI maMgalAcaraNa zarU thayuM. e veLA janasaMkhyAmAM ati vizAla hovA chatAM zAMti ane niravatA eTalI hade patharAI hatI ke ekAda soyanA paDavAne avAja paNa saMbhaLAya. sUrimahArAjanI eka bAju prauDhatAne vaTAvI vRddhatvanA
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 334 ] prabhAvika puruSa : prAMgaNamAM pravezatAM saMta saMbhUtivijaya, naMdanabhadra, tIzabhadra temaja keTalAka navadIkSita sAdhuo sAthe beThA hatA jemAM pelA siMhane vaza karanAra, sarSa pALanAra, Adi mitranI tripuTIne samAveza thato hato. bIjI bAju vividha prakAranI vidyAnA bhaMDAra samA--prakhara buddhimattAne bhAsa karAvatA, vizALa kapALathI zobhatA yauvanavayanA AMgaNamAM nRtya karatI utsuktA, jijJAsA ane navInatAthI AkaMTha bharelAM zramaNa bhadrabAhu, jumati, pUrNabhadra, pAMDubhadra, temaja varAhamihira ane pelA udyAnamAM maLelA ne hAla sAdhu thayelA gRhastha paNa hatA. jema vividha grahonA samUha vacce sahastrazima deva zobhI UThe tema A munigaNanI madhye AcAryazrI yazobhadrasUri pitAnA mahatvatAbharyA padathI zobhI rahyA hatA. OMkAraviMdusaMyuktam nityaM dhyAyanti yoginH| kAmadaM mokSadaM caiva OMkArAya namonamaH // ajJAnatimirAMdhAnAm jnyaanaaNjnshlaakyaa| netramunmIlitaM yena tasmai zrIgurave nmH|| e pramANe maMgaLika karI dezanA AraMbhI- sadApAya: kAyaH praNayiSu sukhaM sthairyavimukhaM / mahArogA bhogAH kuvalayadRzaH sarpasadRzaH // JArA zA prakRtivA zrIra iravAnA yamaH svairI vairI paramiha hitaM kartumucitam // A zarIra niraMtara apAyarUpa che yAne malinatAthI
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara elaDI : [ 335 ] bharela che. snehInuM sukha paNa asthira che. viSayaleAgA mATA rAgAnA janmadAtA che. zrIyA sAthenA vilAsa saDaeNzanA viSa jevA che. gharavAsa kalezeAthI bharapUra che. lakSmI caMcaLasvabhAvI hAi chetaranArI che. verI ave! je kALa te eTale svecchAcArI che ke game te vakhate jIvane upADI le che. jyAM paristhiti AvI viSama ane vipadabharI che tyAM samajI AtmAe A bhava parabhavamAM hitakArI evuM dha sAdhana karatAM rahevuM joie. jo mAtra pramAda sevavA na ghaTe. saMsAranuM svarUpa vicitratApUrNa che. kahyuM che ke-- dhI dhI dhI saMsAraM, devo mariUNa jaM tirI hoI / mariUNa rAyarAyA, paripaccai niriyajAlAe || jayAM devanA jevA zaktizALIone maraNa pAmI tiryaMca cenimAM avataravuM paDe che ane meTA cakravatIe jevAne narakanI bhaThThImAM maLavuM paDe che evA A saMsArane vAravAra dhikAra che ! dhikkAra che ! saMsAranA sabadhA pazu paMkhInA meLA samA che. piyaputtamittagharagharaNijjAya, ihaloia saGghaniya suhasahAya / na vi asthi koi tuha saraNimukha, ikkallu sahasi tirinirayadukha / / he mUrkha ! A leAkamAM svajana tarIke lekhAtA pitA, putra, mitra, ghara, srI ane saMtAna AdinA samUha pAtapeAtAnA sukhane jovAnA svabhAvavALA che. jyAre karmAMnA udayakALe tiryaMca ane narka gatinAM du:khA AAgavavA paDaze te te tAre ekalAne ja. e veLA uparanA saMbaMdhImAMthI kAI paNa zaraNu
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 336 ] prabhAvika puruSa : dai zakaze nahIM. vaLI A sAMsAranA vAsa kevA che te khatAvatAM kahyuM che ke-- kusagge jaha usabiMdue, thovaM ciThaha laMbamANae / evaM maNuANa jIviyaM, samayaM goyama mA pamAyae / DAbhanA agrabhAge jhAkaLanA biMdunA prasaravA jevI A jiMdagI che. e biMdu mAMDa sthira thAya tyAM pavananA sapATA lAge ane hatuM na hatuM khanI jAya ! A mAnava jiMdagI paNa tevI samajI paramAtmA zrI mahAvIra deva kahe che ke huM gotama ! kSamAtra pramAda na karIza. pramAde kevA kevAne mUMjhavI dhULa phAkatA karI dIdhA e para AcAryazrIe draSTAntA TAMkI lakhANuthI pravacana karyuM ane upasaMhAra karatAM jaNAvyuM ke-mAre Aje cAlu viSayanA anu sadhAnamAM je mahatvanI vAta kahevAnI che te e che ke-- have mArA prayANanI nAkhata vAgI rahI che. kAyAmAM thaI rahelAM parivartane, e vAtanA sAkSI che. tIrthaMkara devanA zAsananA je javAbadArIbharyA bhAra mArI pITha upara mArA gurudeva taraphathI mUkavAmAM Avela te Aje huM utArI devA IcchuM chuM. mArAmAM zakti hatI tyAMsudhI e adhikAra kivA e pharajasUcaka javAbadArI majAvI, paNa have e mATe anyamAM ceAgyatA che evI mane pUrI pratIti thaI che ane aMtaranAda paNa e ceAgyatAnI kadara karavAnuM pAkAre che eTale AjanA A prasaMge e sthAna para-e adhikAra para-athavA tA e zAsana pratyenI kruja yathArtha bajAvavAnA anupama pada para huM
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara elaDI : [ 337 ] mArA e ziSyAne sthApavA tatpara thayA chu. atyAra sudhInI praNAlikA tA je pATa zrI sudharmAsvAmIthI UtaratI AvI che e para eka gacchAdhipati niyukta karavAnI che. enA ja varada hastamAM sArAye zAsananI arthAt caturvidha saMghanI lagAma sAMpavAnI che. atyArasudhI e pramANe ja khanatuM AvyuM che. paNa dravya-kSetra-kALa-bhAvarUpa je mahatvanI cApagI ArasI tIrthaMkara deva taraphathI gItAne vArasAmAM apAya che enA avaleAkanathI mane cAlI AvatI prathAmAM gheADeAka pheraphAra-navI umeraNI-iSTa jaNAya che ane e karavAmAM dvI darzitA lAge che eTale hu mArA aMtevAsI tarIke eka nahi, paNa e ziSyAne nImavAnA chuM. jinabhagavAnanA zAsananI-paramAtmA zrI mahAvI devaprarUpita anekAMtadarzananI-aMtima nirvANu pAmanAra gaNadhara mahArAja zrI sudharmAsvAmInA AgamanI sAra-saMbhALa rAkhavAnuM, enI yaza kIti vistAravAnuM, itara danAnA tAtA tIra samA AhvAnI hAramALA vacce aDaga UbhA rahI svadarzananA yuktipuraskara vijayadhvaja pharakAvavAnuM kArya e ubhayanuM raheze. maTTadharapadanA bhAga e ubhaye sAthe maLIne karavAnA che. gacchAdhipatinA adhikAra e bannee maLIsamajIne bhAgavavAnA che. A javAbadArIbharyA sattAnAM sUtrA hAthamAM AvyA samajI e dvArA sattAnA mada ke adhikArapaNAnA gava rcamAtra prave zavA pAme tevI nAnI sarakhI paNa chaTakabArI khullI rAkhavAnI nathI. emAM ghaNuM ja jokhama che e vAtanI yAda A sabhA 22
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 338 ] prabhAvika puruSa : karanAra samakSa emane ApuM chuM. A pada jema mATuM che tema enI javAbadArI paNa atighaNI che. e alaMkArane dhAraNa pUrNapaNe gaMbhIra, Tharela ane dIrghadraSTA ja joie. enA hAthe pramAda jarA paNa na thavA ghaTe. enA netrA pakSapAtanA raMgathI haragIja na ra gAya. A kAi sa`sAramAM mane che tema mApane vArasA dikarAne maLe tevI kriyA nathI. varSojUnA ane gADha pAsA sevatA ziSyAne bAjue rAkhIne yAgyatA nirakhI-dareka STibinduone najaramAM rAkhI-suparata karavAnA aNumUle vArasA che. jema siMhaeNNunuM dUdha rAkhavA sAruM suvarNanu pAtra jarUrI lekhAya-emAM mATInuM vAsaNa kAma na Ave tema anekAMtadananA rahasyamaya siddhAntA bharela Agama jJAna-e agenI vAcanA-pRcchanA-cAyaNA-paDhicAyaNA AdinA niya MtraNa sAruM cunaMdA magaja joie. UMDA abhyAsI ane dhairyazIla AtmAe joie. sapUrNa vidvattAthI bharapUra udAra hRdayanA vaktAe joie. lAMbI najare jonArA mahAtmAe joie. e daSTibindu najara sAme rAkhatAM-ziSyapaNAnA sahavAsa ke lAMkhA kALanI sevA ghaDIbhara bhUlI javI paDe enI phikara nahIM. netrA sAme kevala zAsananA utkarSa ramavA ghaTe. ATalA mATe tA zrI prabhavasvAmIne paradanamAM DAkiyuM karI pAtra meLavavuM paDeluM; ane e khAtara teA Aje huM ekanA hAthamAM nahIM paNa enA hAthamAM lagAma soMpu chuM. emAMnA prathama muni saMbhUtivijaya, temanA hAthamAM paTTadharapaNAnI DhArI. upa2 je guNeA varNavyA ane je lakSaNa a Mkita karyuM arthAt e dvArA je maryAdA AMkI, temAM e samAya che. temanI vaya evA AMke pahoMcI che ke jethI temanA sahakAramAM trIjA AtmAnI apekSA
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTadhara khelaDI : [ 339 ] sahaja sabhave. e mATe mArI pasa MdagI bhadrabAhu para UtarI che. temanA zire gacchanI sArasaMbhALa yAne dekharekhanA khA Ave che--alabata vaDila gurubhAinI salAha-sUcanApUrvaka ja, temanI pAMgaratI yuvAnI ane thanagana karatI jijJAsAvRtti jotAM A kArya temanA sarakhA mATe ramata jevuM che. mArI sAthenA temanA sahavAsa dIrghakAlIna na gaNAya, chatAM jJAna para AchA ja kAinA ijArA hAya che? cirasahavAsI chatAM ma4buddhi je varSonA cAThaDA pachI na pAmI zake te buddhimAna mAmulI kSaNeAnA paricayathI meLavI le jJAnanI zakti advitIya che, enA upacega karatAM AvaDavA joie. eka ja sthAnamAM e rAjA na saMbhavI zake, eka ja myAnamAM be taravAra na rahI zake, eka ja guphAmAM e kezarI na vasI zake, e dunyavI rAha mArI draSTi bahAra nathI. e niyamane ahIM apavAda lAgu paDe che. uparanA dRSTAntAmAM zakti pAchaLa sattAnA nAda agrabhAga bhajave che. je sthAna para ceAjI chuM. emAM zaktinI agatya pUrvavat che ja, paNa pAchaLanI sattAnA cheda urADI jJAnI dazAnI gabhIratA ANavAnI che. jemanI hu sthApanA karuM chu teomAM e jAtanI vRttinA darzana mane thayA che. ahunA zAsananI ethI unnati thavAnI che ema mAruM mana sAkSI pUre che. mArA e saMdeza AjanA ekatrita sa Mgha saharSa vadhAvI le, e mArI manAkAmanA che. zakaDAla matrIzvara--gurudeva, ApanA sarakhA sUrivare je yeAjanA nakkI karI te amAne aMtarathI kakhala che. khelA AcArya. saMbhUtivijayajInI jaya, kheleA AcArya bhadrabAhunI jaya. meleA jaina zAsananI jaya.
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ upasa'hAra bhUmikAmAM karelI dhAraNA mujaba A bhAgamAM zrI saMbhUtivijayajI, zrI bhadrabAhusvAmI, zrI sthUlabhadrajI tathA zrIyakajInA kathAnakA, pustakanuM kada vadhI javAthI pUrNapaNe samAvI zakAyA nathI. paTTadhara belaDInA uttarAddha temaja sthUlabhadrajIneA vRttAnta pUrvadhara tripuTI tarIke lakhAyela che te ane e samayanI samrAtripuTI tathA madhavajoDIne lagatA vRttAntA trIjA bhAga tarIke pragaTa thaze. prathama bhAgamAM vIza AtmAonA vRttAntA sAthe sAmAjika prazno jevAM ke harijana, reMTiyA, aspRzyatA, nArI hRdayanI mahattA, mAMsabhakSaNumAM deASa, vezyAjIvananI AMTIghuMTI, gaNarAjya, satItva, samAna hakka ane samAna dharma vacce taphAvata Adi vaNI levAmAM AvyA che, tema A khIjA bhAgamAM paNa keTalAka rUrI savAaA sAMkaLavAmAM AvyA che. vIra ramaNI nAgalA, yuddha premI ja bakumAra, prabhava cAra ane zayyaMbhava bhaTTanA kathAnakamAMthI vAMcaka sahaja e tAravI zake tema che. yajJa aMgenI hiMsA temaja e sabaMdhamAM zramaNa ane brAhmaNa saMskRti vacce rahetA aNumela saMbhALabharI rIte carcavAmAM Avela che A uparAMta madhubiMduM temaja aDhAra nAtarAnI samajutI, 1pa4 ArAdhana pa, AyakhilanI eLI, temaja nava tattva Adi viSaye paNa kathAprasaMgamAM evI rIte sAMkaLI levAmAM Avela che ke jethI vArtApravAhamAM skhalana na thAya ane e samAmAM saralatAthI jJAna maLe. emAM keTalA aMze saphaLatA maLI che e vAta vAMcakagaNanA abhiprAya upara rAkhI A khIje bhAga ahIM samApta karAya che. OM zAMti.
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
_